Skip to main content

Full text of "Flores historiarum"

See other formats 


Google 


This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project 
to make the world’s books discoverable online. 

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that’s often difficult to discover. 

Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book’s long journey from the 
publisher to a library and finally to you. 


Usage guidelines 


Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying. 

We also ask that you: 


+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for 
personal, non-commercial purposes. 


+ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine 
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 


+ Maintain attribution The Google “watermark” you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 


+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner 
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe. 


About Google Book Search 


Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers 
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web 
a[nttp: //books . google. com/] 














Br 28.25 














ea OO ape 


RERUM BRITANNICARUM MEDII AVI 
SCRIPTORES, 


OR 


CHRONICLES AND MEMORIALS OF GREAT BRITAIN 
7 AND IRELAND 


DURING 


THE MIDDLE AGES. 


o 538108. a 


THE CHRONICLES AND MEMORIALS 
Or 


GREAT BRITAIN AND IRELAND 
DURING THE MIDDLE AGES. 


PUBLISHED BY THE AUTHORITY OF HER MAJESTY'S TREASURY, UNDER 
THI DIRECTION OF THE MASTER OF THE ROLLS. 


ON the 26th of January 1857, the Master of the Rolls 
submitted to the Treasury a proposal for the publication 
of materials for the History of this Country from the 
Invasion of the Romans to the reign of Henry VIII. 


The Master of the Rolls suggested that these materials 
should be selected for publication under competent 
editors without reference to periodical or chronological 
arrangement, without mutilation or abridgment, prefer- 
ence being given, in the first instance, to such materials 
as were most scarce and valuable. 


He proposed that each chronicle or historical docu- 
ment to be edited should be treated in the same way as 
if the editor were engaged on an Editio Princeps; and 
for this purpose the most correct text should be formed 
from an accurate collation of the best MSS. 


To render the work more generally useful, the Master 
of the Rolls suggested that the editor should give an 
account of the MSS. employed by him, of their age and 
their peculiarities; that he should add to the work a 
brief account of the life and times of the author, and 
any remarks necessary to explain the chronology; but 
no other note or comment was to be allowed, except 
what might be necessary to establish the correctness of 


the text.- 
a2 


4 


The works to be published in octavo, separately, as 
they were finished ; the whole responsibility of the task 
resting upon the editors, who were to be chosen by the 
Master of the Rolls with the sanction of the Treasury. 


The Lords of Her Majesty's Treasury, after a careful 
consideration of the subjeet, expressed their opinion in a 
Treasury Minute, dated February 9, 1857, that the plan 
recommended by the Master of the Rolls **was well 
calculated for the aecomplishment of this important 
national object, in an effectual and satisfactory manner, 
within a reasonable time, and provided proper attention be 
paid to economy, in making the detailed arrangements, 
without unnecessary expense." 


They expressed their approbation of the proposal that 
each Chronicle and historical document should be edited 
in such a manner as to represent with all possible correct- 
ness the text of each writer, derived from a collation of the 
best MSS., and that no notes should be added, except 
such as were illustrative of the various readings. They 
suggested, however, that the preface to each work should 
contain, in addition to the particulars proposed by the 
Master of the Rolls, a biographical account of the author, 
so far as authentic materials existed for that purpose, 
and an estimate of his historical credibility and value. 


Rolls House, 
December 1867. 


— — — ee re ee ee 








FLORES HISTORIARUM. 








FLORES 
HISTORIARUM. 





EDITED 


BY 
HENRY RICHARDS LUARD, D.D. 


FELLOW OF TRINITY COLLEGE AND REGISTRARY 
OF THE UNIVERSITY, CAMBRIDGE. 


VOL. IL 


A.D. 1067-A.D. 1264. 


PUBLISHED BY THE AUTHORITY OF THE LORDS COMMISSIONERS OF HER MAJESTY’S 
TREASURY, UNDER THE DIRECTION OF THE MASTER OF THE ROLLS, 


P4 
JDLONDON: 
PRINTED FOR HER MAJESTY'S STATIONERY OFFICE, 


BY EYRE AND SPOTTISWOODE, 
PRINTERS 10 THE QUEEN'8 MOST EXCELLENT MAJESTY, 


And to he purchased, either directly or through any Bookseller, from 
EYRE AND SPOTTISWOODE, East HARDING STREET, FLERT STREET, E.C. ; or 
ADAM axp CHARLES BLACK, 6, NogTR BRIDGE, EDINBURGH; or 
HODGES, FIGGIS, & Co., 104, GRAFTON STREET, DUBLIN. 


1 890. 





Mop 


X Om 
| Str 5  W9U 


— — 





Ne aay 


»p, / a 


Printed by 
Eyre and SPOTTISWOODB, 


j 's Printers, 


Her Majest 
Vor Her Maiesty’s Stationery Olllce. 











CONTENTS. 


Frores HisrogiíARUM: 
1067 —1264 - - . 


o 25^103. 


Page 


Matt. Par. 


it, 1. 


INCIPIT LIBER! SECUNDUS. 


De coronatione regis Willelmi primi [Anglia et ducis Normannia]. 


Anno? gratis wrixvn?. Dux Normannis? Willelmus, urbem A.D. 1067. 
Londoniarum adiens, in magna exultatione & clero et populo 
susceptus, e& ab omnibus rex acclamatus, Dominice Nativi- Reception 
tatis die ab Aldredo, Eboracensi archiepiscopo, regni [Angliss] and coro- 
suscepit diadema. Timuit enim hoc munus consecrationis a imn of 
Stigando, Cantuariensi archiepiscopo, suscipere, eo quod non London. 
legittime occupaverat illius excellentiam dignitatis, licet * de 
jure antiquo ad illam ecclesiam illa sollempnitas 
spectare comprobetur. Deinde homagiis a magnatibus cum 
fidelitatis juramento obsidibusque receptis, in regno con- 
firmatus, omnibus, [qui ad regnum aspiraverant, factus est 
terrori. Civitatibus] quoque dispositis et castellis, propriis- He goes to 
que ministris impositis, ad Normanniam cum obsidibus Normandy, 
Anglis et thesauris impreciabilibus navigavit. Quibus in- returns, 
carceratis et sub salva custodia deputatis, ad Angliam and divides 
denuo remeavit, ubi " commilitonibus suis Normannis, qui in England. 
bello Hastingensi petriam secum subjugaverant, terras An- among his 
glorum ct possessiones, ipsis expulsis successive, manu 
distribuit affluent, et modicum illud quod eis remanserat, 
factus jam de rege tirannus, sub jugo detrusit perpetus 
servitutis Et cum se viderat in sullimi elevatum et 


1 liber secundus] pars secunda, 
E. Ch. E. W. have a picture of 
the coronation of William. 

? From this year to 1244, at 
the beginning of each year in 
Ch. the original hand has added 
in the margin a note of the 
Dominical letter, year of the 
* Ciclus Decennovalis," and Easter 
Day. The Bissextile years are 


marked B. 


o 53108. Wt. 20257. 


3 Normannie] Normannorum, 
E. 
* The passages printed in larger 
type are not in Matthew Paris. 
Some of the longer additions in 
MS. N. (the Rochester Annals) are 
also in small type. The words 
and passages in brackets are not in 
MS.Ch.,and except when otherwise 
mentioned are from MS. E. 

5 E. ins. cum. 


2 FLORES 


A.D. 1067. in fastu regni confirmatum, in alium virum subito est 

transmutatus, nobiles terre, quos avitus sanguis ab 
Flight of antiquo sullimaverat, proth dolor, conculcando. Unde 
the Eng-  nobiliores de regno indignati, quidam ad regem Scotorum 


lish nobles . . . 
to Scot.  Maleolmum confugerunt, alique malentes vitam infelicem 


landand terminare quam servitutem  insolitam — subire, loca Cf. Matt. 


elsewhere. 


Par. Hist. 


deserta et nemorosa petentes, ibique vitam feralem ducentes, Anglor. 
Normannis cessisse! poenitentes, et dolore vehementii. 8. 


corde intrinsecus tacti, sed? sero, qu: poterunt, occul- 
tas insidias et dampna paraverunt. Videntes igitur 
partem suam infirmiorem, et servire renuentes, reces- 
serunt ab Anglia comites generosi, ZEdwinus et Morcardus 
fratres, Mercherus et Welterphus, nobiles, cum episcopis et 
clericis, et aliis multis, quos longum esset exprimere nomina- 
tim ; qui omnes ad regem Scotorum Malcolmum fugientes, ab 
ipso honorifice sunt recepti. Tunc etiam Eadgarus Ethe- 
Jtheling. jing, de regno Anglorum heres legitimus, cernens res 
patris undique distrahi et perturbari, ascensa navi, cum 
Agatha matre sua et sororibus Margareta et Cristina, in 
Notade Hungariam, ubi natus fuerat, reverti conabatur; sed tem- 
sancta pestate suborta, compulsus est in Scotiam applicare. Hac 
regina quoque occasione actum est, ut Margareta regi Malcolmo 
Scotorum. nupta (traderetur; cujus vitam laudabilem et mortem pre- 
' ciosam liber specialiter inde editus insinuat evidenter. 
Soror autem ejus Cristina sanctimonialis benedicitur, celesti 
Sponso perpetuo copulata. Nati sunt denique regine Mar- 
garete sex fili et dus filie, quorum tres, Eadgerus 
Children scilicet, Alexander, et David, juxta generis sui nobilitatem, 
of Mar- reges fuerunt; ex quibus regum Anglie nobilitas, a pro- 
gare pris per Normannos expulsa finibus, ad reges est devoluta 
Scotorum. 


Quare Willelmus roo primus Anglie non fuit coronatus a 
Oantuariensi archiepiscopo. 


Coronation Consecratus est, inquam, rex Willelmus, et coro- 


f William . oe, ge os . . 
by bp. natus die nativitatis Dominic, feria * secunda, [ut dic- 
Aldred ——————————————————————————————— 

! cessisse] cescisse, Ch. E. 3 inquam] om. E. 
2 sed . . . paraverunt] recesse- * feria secunda) om. E. 


runt quo potuerunt, T. ; r. q. pote- 
rant, W. 


Diceto, 
Abbrev. 
Chron. 
i. 197 (ed 
Stubbs). 


-——— d—-——— d — tata a aD T t rl ce 
- 


HISTORIARUM. 3 


Diceto, tum est] ab Alwredo, Eboracensi archiepiscopo, quia A.D. 1067. 
"ss Stigandus Cantuariensis archiepiscopus tanquam scis- 
maticus ab Alexandro papa suspensus erat. Vacabat 
autem tune temporis sedes! Londoniensis, 


Abbatia, de Bello construitur. 
Cf. Matt 


Par. ii. 2. Rex vero Willelmus, exultans de victoria, dedit laudem Foundation 
Diceto, 199, constraxitque 2 abbatiam, quam appellavit pro bello Abbey 
i.300. ^ ibi commisso Bellum, in qua imperpetuum Deo gloria 
et laus et gratiarum actio pro victoria optenta 
solverentur, necnon et pro ibidem mortuis exequis a 
sanctis monachis ibi constitutis cum salutaribus hostiis 
Seethe Deo redderentur, ipsamque ecclesiam, possessionibus et 
danti libertatibus dotatam et ditatem, commisit patronatui 
Dioon, Hi et tutele regum, qui post eum forent in Anglia 


regnaturi. 


Dwciasa, consecratur in reginam. 


Diceto, Anno gratie xixvur. Matildis uxor regis Willelmi Coronation 
20. ^ consecratur in reginam die Pentecostes ab Alwredo, of Matilda. 
Eboracensi archiepiscopo, x.’ kalend. Aprilis Hoo 
Matt. Par. etiam anno, natus est regi Willelmo filius in Anglia, et William's 
ii. 4. vocatus est Henricus. Nam primogenitus ejus Willelmus sons. 

Rufus et Robertus in Normannia nati sunt, antequam pater 
eorum Angliam sibi subjugaret.* 


Duo filii Swani venerunt in Angliam, ut eam ezpugnarent. 


Id. ii. 5. Anno gratis  MLXIX^. Inter duo festa beate Maris in Invasion 
&sutumpno, venerunt duo fili Swani de Dacia cum trecentis of Swend's 
navibus in Angliam, ut ipsam hostiliter expugnarent, et THavold 
Willelmum regem vel caperent vel ab Anglia effugarent. and Cnut]. 


! sedes] om. A. having episco- Easter Day. It comes from Flo- 


patus in the margin; eoclesia, N. rence, who has “ Post Pascha." 
2 consiruritque] Eodem anno 4 subjugaret] subjugaverat, E.; 
idem rex construxit, E. subjugavit, Cl. 


? z. kal. Aprilis] This was 
A 9 


4 FLORES 


A.D. 1069. Quorum adventus cum divulgatus esset, exierunt illis .ob- Matt. Par. 
viam comites et barones et nobiles terrse, oppressi & ^" 
Normannorum inportabili superbia ; et foedus ferientes 
cum ipso, additi sunt exercitui Danorum, ut regem 
W[illelmum] confunderent. Sed rex Willelmus pru- 
dentissimus, videns periculum sibi iminere, humiliavit 
se illis, compescens elationem suorum Normannorum, et 

Yorktaken Sic revocatis inultis Anglorum nobilibus, federe cautius 

m Wil- cum omnibus confirmato, Eboracum, ubi fuit Danorum 
receptaculum, potenter cum ibi inventis expugnavit, 
et multa milis hominum occidit! ibidem.* 


Quomodo rex Willelmus, jam securus, factus est de rege 
tyrannue. 

Plunder of of Anno gratia muxx®. Pridie nonas Aprilis, rex W[il- 

teries by lelmus], factus jam securior, in multis promissa vio- 
William. Javit. Monasteria vero totius Anglie perserutari fecit, Diceto, 
et pecuniam simul cum cartis, in quaram libertatibus * 29'- 

nohiles Anglia confidebant, et quas rex in arcto 

positus observaturum se juraverat, ab ecclesiis, ubi in 

securo deposito jacuerant, auferri przcepit violenter 

Couneil of et in serarium suum deferri. Concilium quoque mag- 

inches- . . . 

ter. num in octavis Pasche apud Wintoniam celebravit 

ecclesia? tota Anglicana, rege procurante, ubi multa 

Degrada- regnum eontingentia mutata sunt. Ibi etiam Stigan- 
Stigaug, dus archiepiscopus degradatus est ignominiose, [et * Ms. CL 


and Ayl- t Aylmarus frater ejus episcopus Est Anglie]; plures m d Flor. 


b 
Elmhzm. quoque episcopi et abbates ibidem depositi sunt. Solus Matt. Par. 


[vero] inter omnes Anglis prelatos, Egelwinus, Dunelmensis ii. 6. 
episcopus, videns fratrum injustas oppressiones, con- 
dolens et zelum Dei habens, exulavit spontaneus ab Anglia, 
violentos ° oppressores vinculo excommunicationis innodavit. 


— —Ó—M —— — -- — ——M—Áà—Á o— —À— MM ÁÁá——— — —— 


! occidit] interfecit, E. Cl. It is taken from Florence, ii. 

* There is an erasure oftwo and | 5. The person is ZEgelmar, bishop 
a half lines after this in Ch. of Elmham. 

* Ch.ins. Anglia. E. om. tota. 5 violentos] volentes, E. 


*et . . . Est Anglie] only in 





MS. Cl. 
1 


from Flor. 


Worc. 


Matt. Par. 
ii. 7. 


Cf. Matt. 
Par. 
Abbatum, 
i. 52, 53, 
and Diceto 
il 215. 


Cf. Hist. 


Diceto, 
i. 205. 


HISTORIARUM. 5 


Stigando vero successit Lamfrancus monachus, vir eleganter A.D. 1070. 
litteratus et moribus multimodis ornatus, qui inter Lanfranc. 
cetera magnifica opera librum composuit de sacra- 
mento altaris, fidem roborando catholicam. 

[Aylemaro! successit Arfastus, regis capellanus ; hic See of 


transtulit sedem ad Thifordiam.] Elmham a 
to Thet- 


Angli a Normonnis repulei? injuriose [et malitiose] tractantur. 


Anno gratis MLXXI. Lamfrancus, Cadomensis abbas, in y, e Le 
archiepiscopum Cantuariensem consecratus est, octavo kalend. archbishop 
Maii. Ipse quoque archiepiscopus L[amfrancus] mona- of Canter- 
chorum ordinem secundum [regulam]? sancti Benedicti bury. 
in multis coonobiis Anglie [constituit]. Primo vero in 
ecclesia Cantuariensi, postea in ecclesia sancti Albani, 
Anglorum prothomartyris, ubi etiam decedente Frethe- Pau! abbat 
rico abbate substituit Paulum nepotem suum, qui9fSt, 

; ee . . . . an s. 

fretus adminiculo avunculi sui ecclesiam restauravit, 

et ordinem pene lapsum reformavit. Hoc quoque 
tempore, cum Angli nimis injurjose tractarentur a 
Normannis, in Helyensia arundineta* et [ad] insulam 
Thorneie fugientes, ibidem castra refugii facientes, 
Herewardum in armis strenuissimum sibi ducem prz- Bereward. 
fecerunt. Sed rex Willelmus], aliquos promissis 
alliciens, alios terroribus exasperans, alios donis cor- 
rumpens, demum omnes copioso exercitu circumvallans, 

ad suam coegit ditionem rerneare. 


Hes Willelmus cepit homagium a rege Scotorum. 


Anno gratie MLXXIIe. Generale concilium regni Council to 
Anglie, de primatu Dorobernensis ecclesie super the preces 


dency of 





| Aylemaro . . . Thifordiam) * arundineta] harundine, Ch. 
from Cl., where **ad Thifordiam” | E. Cl. T. W.; harundinem, A. N. 
is in the margin. Re. 
3 repulsi] expulsi, E. 5 super] apud ecclesiam, Cl. in 
3 These wordsin brackets, which | marg.; om. E. 
are in E. N. are in the margin in 
A. Re. 


6 FLORES 


A.D. 1072. Eboracensem, celebratum est, sexto idus Aprilis. Et 
Canter- tandem decretum est, quod preponi habet Cantuari- 
ry 9" ensis et eidem'subici per omnia Eboracensis. Rex otiam Matt. Par. 
William ig" Lilelmus] Scotiam adiit, et hostiliter invasit, credeng ™ ° 
Scotland, &liquos ibidem de hostibus suis indomitis et profugis 
penes regem vel suos delituisse. Sed cum nullum ibidem 
reperisset, accepto regis fcotorum homagio, [ad propria] 


remeavit. 
Herewara. [Hoc tempore fuit Herewardus qui per paludes juxta MS. Re. 
Ely latuit cum sociis suis.] Diceto. 


Hes Willelmus Normanniam sibi rebellem subjugavit. 


P.Gregory Anno gratia mixxme.’ Pridie kalend. Aprilis obiit Southwark 
VII. Alexander papa, eui successit Hyldebrandus, qui Gre- Annals. 


John gorius vocatus est. Eodem anno, invaserunt monachi Matt. Par. 
archbishop sancti Audoeni Johannem archiepiscopum Rothomagensem, !. 11. 
attacked. missam  celebrantem ? in festivitate ejusdem sancti, cum 
by the armate manu virorum. Unde judicatum est in concilio in 
monks of adem civitate congregato, presidente rege Anglorum WT[il- 
S. Ouen. : oes . 
lelmo], monschos hujus criminis reos per abbatias car- 
ceribus  intrudi. Rex etiam W[ilelmus] eodem anno, 
[Maine]  Ánglorum fretus auxilio, in Normanniam, jam sibi rebellem, 
reduced. dominio suo potenter mancipavit. Deinde omnibus pacifi- 
catis et bene dispositis, Anglis quoque in plenitudinem 
dilectionis receptis, in Angliam est reversus. 


Sacerdotes symontaci, necnon. et uecoratt, a papa Gregorio excom- 
municantur. Beatus Wistanus in episcopatu euo restituitur. 
Removal Anno gratis mixxiv’. Gregorius, qui et Hyldebrandus 
of married [dicebatur], celebrata synodo, simoniacos anathematizavit. Sa- 
cerdotes uxoratos a divino officio amovit, novo exemplo et, 
VII. ut multis visum est, inconsiderato preejudicio, contra 
sanctorum patrum sententiam. 





! eidem) ei, E. * Cenomanniam is omitted. See 

2 Cl. has here * qui sedit in cat. | note *, Matt. Par. ii. 11, and Mad- 
* annos Xii., m. i., d. xi., et cessavit | den's note !, Hist. Anglor., i. 18. 
an. ii," instead of after vocatus est. 5 laicis is in the margin in a 
See Matt. Per. 4. 1074. later hand in Ch. 

3 celebrantem] celebrantes, Ch. 
N. T.; altered in A. Cl. Re. 





Abbrev. 
Chron. 
ni. 171. 


Matt. Par. 


ii. 12. 
Id. ii. 18. 


Id. ii. 14, 


MS. E. 


HISTORIARUM. _ 4 


Beatus Wistanus, per  Lamfrancum archiepiscopum in- A.D. 1074. 
juste depositus, miraculose restituitur. Cum baculum pas- St. Wul- 
toralem sepulchro besti AUdwardi infixisset, nullus preter Stan re- 
eum a lapide evellere poterat. Papa vero, ut validius stored. 
uxoratos sacerdotes puniret! et punitos revocaret ab 
amplexibus illicitis, laicis interdixit ne missas eorum 
audirent, decimas etiam presbyteris debitas igne jussit 
concremari. Eodemque anno venerunt ex? Dacia in manu Attempt of 
forti et hostili Cnuto filius Suani et Hacon comes cum Cnut and 
navibus magnis ducentis, sed cito frustratus est co- Hakon. 
natus eorum per circumspectam prudentiam invictis- 
simi regis W[illelmi]. 


Obut regina Edhitha. Rex maledwnt Roberto filio suo cogno- 

mento Curthehewse, quod in fine apparuit. 

Anno gratis MLXxv^ Obiit Editha regina,? nonas Aprilis. Death of 
Rex quoque Willelmus precepit Weltheofam comitem in i 
Wintonia capite privari. [Eodem anno rex Willelmus 
Radulpho consuli filiam * Willelmi, filii * Osberti, nuptui Conspiracy 
tradidit, et consulatum de Nortfolk et Sutfolk. Iste 0 Tolmh. 
Radulphus erat de genere Britonum ex parte matris, 
et pater suus Anglicus fuit. Natus fuit in Nortfolk, 
et vocabatur Radulphus. Ille autem accepta uxore 
sua duxit eam apud Nortfolk, ibique habuit nuptias 
suas, que multis hominibus dampno fuerunt. In qui. 
bus fuerunt Rogerus? consul et Waltheof consul et 
episcopi et abbates, et consuluerunt expellere regem 
Willelmum de regno suo. Quod cito regi innotuit qui 
fuit in Normannia, et postea venit rex in Angliam, 
et cepit Waltheofum et Rogerum cognatum suum, et 
misit eos in carcerem. Sed et de ceteris, qui fuerunt 
ad nuptias, fecit postea judicium.] 


1 puniret] punire, MSS. * Emma. 

3 ez] in, E. 5 filii] filio, E 

3 Cl. ins. * uxor Sancti Ed- * Roger de Breteuil, E. of Here- 
& wardi." ford, son of William Fitz-Osbern. 


8 FLORES 


A.D. 1075. Eodem quoque anno, idem rex Willelmus], die Pasche, Matt. Par. 
Cicely in ecclesia de  Fesoamp filiam suam  Ceciliam Doo !i- 14. 
consecrandam optulit cum devota sollempnitate. Rex 

Fécamp. etiam Willelmus eodem ! anno, quia multotiens eundem ad 

Robert iram provocaverat, maledixit Roberto filio suo, et a con- 


cursed by spectu prgsentise? sus in? mentis amaritudine abegit. 


his father. Ipse autem Robertus, quantum invaluit paterna maledictio, 
in fine vite sue manifeste expertus est,* cum excemcatus, 
et incurrens fraternam cum odio persecutionem, in 
carcere lamentabiliter diem clausit extremum. 
[Per idem tempus Radulfus comes exivit ab Anglia.] MS. Re. 
bishop o , [Eodem anno Sywardus Roffensis episcopus obiit, MS. N. 


Rochester, CUl Successit Arnustus Beccensis monachus.’ Tempore 
vero predicti Sywardi venerunt Normanni in Angliam ; 

Condition Paucis diebus supervivens fatum explevit, derelicta 

of Roches- ecclesia miserabili et vacua omnium rerum indigentia 

intus et extra, vix enim quatuor canonici erant qui 

. victu exili et ipso ad horam vel prece vel precio 
comparato et indumento plebeio vitam  tolerarent. 
Has miserias corrigere pergens sapientissimus archi- 
episcopus Lanfrancus, Arnustum Beccensem monachum 
loco dedit; sed in eo anno tentum dimidio vixerat. Vita Gun- 
Volens autem Lanfrancus archiepiscopus ut ex more anti- dulfi 
quorum in ecclesia Roffensi monachus succederet mona- War ton, 
cho, cogitare copit qui hoc onus sibi injunctum portare ? Sacra, ii. 

Consecra- valeret.  Cogitanti tamen Gundulfi citius occurrit sanctitas 279, 280). 

fon of ^ qum jam certis experimentis satis ei fuerit approbata. Ordi- 

as Bp. of natur itaque vir vere dignissimus episcopatu Gundulfus in 

Rochester. ecclesia Dorobernensi, xii. kal Aprilis, anno ab incarnatione 
Domini x? septuagesimo septimo, undecimo vero adventus 
Normannorum in Angliam sub comite Willelmo, rege post- 
modum Anglorum nobilissimo. Consecratnus autem ex more 
propriam tendit invisere sedem ; tripudiantibus turbis Roffen- 
sem ingreditur urbem. Pontificali sedi intronizatus inducitur, 
presul omni veneratione ex eo habetur.] 


1 eodem anno] om. E. * est] om. MSS. 
3 prasentie sue) suo presentem, * This sentence is from Florence, 
E a. 1070. 


* EK. ins. sua. € portare] parcare, N. 

















HISTORIARUM. 9 


Waldef! due Anglorum nobilissimus decollatus est. A.D. 1076. 


Mart. Par. Anno gratie wrixxvr. Sexto kal. Aprilis terra tremuit, et Earth- 


Diccto, i factus est generalis terremotus in Anglia? Gela magnum ike. 


210. et glacies validissima, a kal Novembris usque ad medium Frost. 
Matt. Par. Aprilis: Waldef? dux decollatus est. Et hic est annus ter- Waltheof 
ii, 15. tius decimus primi decennovennalis cicli, repetito anno magno beheaded. 


Dionisii, duobus annis a passione Domini revolutis. 


Ordo monasticus in Anglia reviguit per exemplum et doctrinam 
Lanfranci archiepiscopi et Pauli nepotis sui. 


Id. ii. 16. Anno gratie MLXxvi?. Dominica Palmarum, xvi. kalen. Remark- 
Maii, circa horam sextam, sereno celo stella apparuit. able star. 
Diceto, i Translatus® est sanctus Nicholaus a Mirrea civitate 
Southwark 2d Barum.  Lanzo, prior sancti Pancratii, venit in Lanzo, 
Annals. Angliam, [et] Paulus monachus Cadomensis, nepos Lam. Prior of 


A nglor franci [archiepiscopi], creatus est abbas sancti Albani. Per " a 
i. 93. ipsum etiam totus ordo monasticus in Anglia refloruit, co- abbat of 


adjuvante Lamfranco. Ipse etiam Paulus abbas multis pos- St.Alban's. 
sessionibus et libertatibus eoclesiam suam ampliavit. 


Imperator per inobediontiam excommunicatur. 


Matt. Par. Anno gratie MLixxvin?. Scisma magnum inter [dominum] Quarrel 

. Hi. 16. papam et imperatorem ortum est, Tandem imperator ex- Oren 
communicatur. In fine tamen Sueviam devastat. Rex VIP: a1 

Id. ii. 99, Willelmus] curiam suam apud Gloverniam tenens, iribus Henry IV. 

(4. 1087.) capellanis suis, Mauricio scilicet Londoniensem, Willelmo Nor- Three sees 
wicensem, Roberto Cistrensem ^ contulit presulatum. Eodem. filled up. 
que anno obiit Guiscardus, magnanimus dux Apuliw, et Death of 
successerunt ei duo filii ejus, Rogerus scilicet et Boamun- Robert 
dus. Hoo etiam anno mote est guerra navalis, precipue Guiscand. 
funesta nimis inter Venetos et Barenses, pro corpore sancti 


Nicholai. 





! E. has for the heading Gene- 4 revolutis] evolutis, W. 
ralis terremolus in Anglia. 5 Transiatus... Barum] om. E. 
? E. ins. et. 5 Cistrensem] Cycestrensem, E. 


3 Waldef . . . est] om. E. Re. 


10 FLORES 


A.D.1078. [Eodem anno Willelmus comes Warennisz, qui MS. CL. 
S. Pancras, venit, in Angliam cum Willelmo Bastard, fundavit 
Lewes, . . T . 

founded. prioratum sancti Pancratii de Lewes.] 


Wallia capttur [ab Anglie, et] Anthtochia a Paganis capitur. 


Arch- Anno gratie muxxrx®. — Obiit Johannes, Rothomagensis 

bishops of archiepiscopus, cui successit Willelmus, qui fuit abbas 

Rouen. . oe . . . Southwark 
Cadomensis Incipitur renovari ecclesia episcopatus Annals 
Wintonie. Ventus validissimus nocte Natalis Domini 

Conquest S9dificia solida concussit. ^ Eodemque anno rex Anglorum Matt. Par. 

of Wales. Willelmus in Walliam copiosum duxit exercitum, et eam ' — 
Bibi subjugavit, et ab ejusdem regulis homagia per fideles 

Loss of  Obsides suscepit. Eodem anno Antiochia capitur a paganis, 

Antioch. cum adjacente provincia, quce extitit Christiana a tempore 
beati Petri sine exturbatione: 


F'aleus rea occiditur ab imperatore Henrico. 


Prophecy Anno gratie mixxx°,  Hildebrandus papa, qui et Gregorins 

of Gregory dictus est, quasi sibi divinitus revelatum, predixit falsum 
regem ! hoc anno moriturum. Verum quidem pradixit, sed 
fefellit eum de falso rege opinio et conjectura, secundum velle 
suum interpretata super imperatore Henrico. Imperator 
enim * contra Saxones gravi prelio congreditur, ubi falsum 
regem, scilicet Radulphum, cum multis Saxonim principibus 
interfecit. 

DT me [Eodem anno Novum castrum At y* Tyne ays. ci. 

built. Willelmo rege conditur.] 


Wsllelmus Rothomagensis archiepiscopus concilium celebravit [apud 
Tyebonam), In Anglia terremolus [factus est], own mugitu 
territt V. 


Council of ^ Anno gratie MLXXXI?, Willelmus, Rothomagensis archi- Matt. Par. 


ine. episcopus, tenuit concilium apud Lissebonam, presente rege ™ 18. 





! regem] rege, Ch. | 3 enim] vero, E. 








HISTORIARUM. 11 


Willelmo, cum principibus et episcopis multis. Eodem ann A.D. 1081. 
factus est terremotus [magnus] cum terre mugitu terribi Earth- 

in tota Anglia, contra ejus solitum cursum nature, qske. 
quod creditur evenisse in triste presagium mutatio- 

num decretorum, legum, et preceptorum in predicto 
concilio. 


Marianus historiographus, vir quidem magne auctoritatis, a 
natiwitate Christi usque huc cronica, scripeit. 


Matt. Par. Anno gratis MLXxxxi?, Marianus Scotus, sancti Beds Marianus 
n. 18. linealiter! consanguineus, ipsius sancti libros omnes Scotus. 
cum alis multis perscrutans, similis ill in moribus 
et scientia esse nitebatur. Iste Marianus, a nativitate 
Christi cronica sua incipiens, vera et plenarig? usque ad 
huno annum perduxit multum laborans ut errorem de 
annis Domini corrigeret. Super hoc enim multorum 
opinio animos lectorum reddebat suspensos. 


Matildis * regina mortua, est, et ree Willelmus tyrannior 
factua est. 


Anno gratis wrxxxur. Idus Aprilis obiit Matilldis regina Death of 
senior, uxor Willelmi regis, filia Baldewini comitis Flandria, Quen 
et sepulta est Cadomi in monasterio sancte Trinitatis," ' 
quod ipss a fundamentis construxerat et nobiliter dotave- 
rat. Et eodem anno rex Willelmus misit justiciarium The sur- 
per totem Angliam sigillatim 5 per comitatus, et inquirere Vey- 
fecit et diligenter perscrutari, quot acre vel’ jugera terre, 
quidque uni militi sufficere posset.  Fecitque inquirere 
de urbibus et villis et viculis ad quid in solidum ascen- 
derent. Inquisivit etiam, quot animalia possent sufficere 
ad unius hyde culturam, et de fluminibus, paludibus, silvis, 
quem censum redderent per annum, et quot milites essent 
in unoquoque comitetu, ut sciret in quo numero virium 


! linealiter] lineariter, Cb. E. 5 Trinitatis] so Ch. later over 


has it after ipsius sancti. erasure. Margarets, E.; Sancti 
3 Ch. A. Cl. W. ins. incipiens. Stephani, W.; left blank in A. N. 
3 perduxit] predixit, E. 6 sigillatin] om. E. 


4 erased in Ch. 7 vel jugera] et virgate, E. 





A.D. 1088. 


St. Paul’s, 
London, 


archiepis- 
copus red- 
didit 
Gundul- 
pho epis- 
copo 
Roffenst 
Frekeham 
et Yselham 
cum in- 
tegritate 
omnimode 
jurisdic- 
tionis 
spiritualis 
et tem- 
poralis, 

et sicut 
recepit a 
oe 
co |, sic 
tenuit 
omnibus 
diebus 
vite sue 
et succes- 
sori dimi- 
sit. 


12 FLORES 


posset, si tanta necessitas emergeret, confidere. Que 
omnia, in scriptum ! redacta et ad Westmonasterium delats;? 
in thesaurum regium deferebantur reservanda. ^ Deinde 
senior, factus avarior et de rege tyrannior, de unoquo- 
que aratro, id est hyda terre, totius regni sex solidos 
extorsit truculenter. 

Eodem? anno Mauricius episcopus Londoniensis 
templum maximum quod necdum perfectum est in- 
cepit. 

[Hoe : anno concesse sunt libertates  ecclesiz MS. CI. 
Dunelmensi a Thoma archiepiscopo Eboracensi.] 

[Eodem tempore Lanfrancus archiepiscopus et Gun- Ms. N. 
dulfus Roffensis episcopus miserunt monachos in eccle- 
siam Sancti Andres Rofcestriz.  Redduntur et ei denique Vita Gun- 
possessiones quzdam Roffensis ecclesi quas presulantibus an- dulf, 
tecessoribus suis Lanfrancus in sua tenuerit ditione, quia que- P 280. 
dam maneria fuerunt in manibus regis, quedam in ditione 
archiepiscopi, quedam in manibus Odonis Baiocensis episcopi, 
tunc comitis Cantis. Ea vero conditione redduntur; ut in 
ecclesia Roffensi, sicut jam presul uterque deliberaverat, 
monachi ponantur. Audierant enim hio quondam monachos 
fuisse, unde ad antiqua statuta redeuntes monachorum 
ordinem statuere sanxerunt. Tempore ergo brevi elapso, 
ecclesia nova, veteri destructa, incipitur; officinarum ambitus 
convenienter disponitur; opus omne intra paucos annos, 
Lanfranco pecunias subministrante multas, perficitur. gitur 
perfectis omnibus, quidam tentum ex quinque clericis qui 
ibi inventi sunt ad religionis habitum confluentes, associatis 
multis aliia ad sexagenarium numerum et amplius in brevi 
Sub doctrina petris Gundulfi subcrevere monachi, Quem 
numerum Gilebertus * de Ganevilla multum minuit, sicut 
inferius dicemus. His predictis monachis Gundulfus vivendi 
speculum, his totius religionis factus est documentum. Cum Vita Gun- 
&utem postmodum tot esset possessionibus domus illa ditata, dulfi, 
ut earum pars quidem episcopo, pars vero monachis, P: 78 
sufficere posset, placuit episcopo, placuit et Lanfranco, ut 
episcopus res suas Seorsum, monachi vero et ipsi possessiones 





1 scriptum) scriptura, E. 
? delata) relata, E. 
3 Eodem . . . incepit] om. E. 


* Gilbert de Glanville, bp. of 
Rochester in 1185. 








Matt. Par. 
ii. 19, 


HISTORIARUM. 13 


suas haberent seorsum, Hoc autem ideo maxime factum A.D. 1088. 
est, ne quis episcopus superventuro tempore esset, qui Affairs of 
monachos non adeo diligens res eis divisas minuere posset. Rochester. 
Quia vero monachi pluribus utpote jam multi indigebant, 

tum quidem pro eorum victus necessitadino et vestitus, tum 

vero pro hospitum susceptione, sapienter rursus provisum 

est ut monachi plura, episcopus vero possideret pauciora. 

Qus vero plura sint illa, satis evidenti distinctum est carta 

in ecclesia Roffensi reposita, regum et procerum necnon et 
episcoporum Anglie auctoritate confirmate. Hoc enim ab 
omnibus optinere viro Dei facilimum fnit; nam nullus 

regum ejus temporibus in Anglia regnandi potestatem habuit, 

qui non eum offendere timnisset. | 


Waltheof pervmitur fortissimus. Imperator Henricus respirat. 


Anno gratis MLXxxiv^. Waltheof decollatus est, ample ! Execution 
prosapisee comes, nervosus lacertis, robustus pectore, et pro- and charac- 
cerus toto corpore, filius Siwardi comitis magnificentissimi, Waltheof, 
quem Digtra? Danico vocabulo nominabant,® id est fortem. 
Croilandis vero* sepultus est. Eodemque anno, Romani 
Henricum imperatorem receperunt, et a papatu abjudicatur 
eorum judicio Hildebrandus.  Wibertas, Ravennensis urbis Guibert 
episcopus, in sedem apostolicam inthronizatur, et Clemens Antipope. 
nominatur, ac juste omnes Hildebrandum fuisse depositum 
conclamsnt, tenquam less majestatis reum, qui contra im- 
peratorem [Henricum] alium ordinavit. Eodemque anno 
Cassinensium abbas Desiderius contra Clementem papa effi- victor IIT. 
citur; sed cito post moritur morbo dissinterico resolutus. 

Eodem [itaque] anno rex Anglorum Willelmus, in festo 
Pentecostes, apud Westmonasterium, Henricum filium suum Henry ed 
juniorem insignivit pompose nimis cingulo militari. Deinde 2" 
cepit homagia hominum totius Anglie, et juramentum fide- 
litatis, cujuscumque essent feudi vel tenementi, et extortis 
magnae pecunie copiis, de quibuscumque aliquam poterat 





1 ample] Danice, A. (margin), 4 Crotlandia vero] Hic Croi- 
N. landie, E. 

? Digtra] Droggere, E. 5 que] vero, E. 

3 nominabant] congnominabant, 
K. 


14 FLORES 


A.D. 1084. invenire causam qualemqualem.! Deinde in Normanniam 
Oppression transfretavit. Jam jam igitur, peccatis exigentibus, 
Kinglish emarcuit oppressa Anglorum antiqua nobilitas, et diatim 
noble. — corda nobilium nova juxta beati Eadwardi vaticinium 


trahunt lamentabilia ab alto suspiria. 


Willelmus rex prosperatur in vtie suis, [duo] canobia fundat. 


Character Anno gratie MLXXXV* Rex Willelmus, cum jam Ct. Matt. 
of William pene omnem Angle nobilitatem exsufflasset, omnem Per. ii. 20. 
induit tyrannidem, factus [est] ferus et inhumanus, 
feras solas dilexit, pro quibus homines mutilavit, ex- 
heeredavit, incarceravit, trucidavit. Normanniam quoque 
subpeditavit, Cenomanniam expugnavit et adquisivit, 
Britanniam Armoricam ? sibi subjugavit, Anglis Scotiam 
inclinavit.  Predonum vero et latronum explorator 
fuit sagacissimus, et eorum dampnator immiserabilis. 

Safety of Unde per totam Angliam ire poterant mercatores, pere- 
hieecign. grini, et viatores, indempnes, etiamsi aureis thesauris 
onerati viderentur, cum antecedentibus quelibet silva 
lupis et vispilionibus habundaverat. Nobiles enim 
et generosi Anglici expulsi a propriis, et erubescentes 
mendicare vel fodere nescientes, cum filiis et fratribus 
suis in silvis latuerunt, solis predis et rapinis, cum 
Hisfoun- defuerunt venationes vel alia victualia, inhiantes. Eodem 
dations. tempore rex W[illelmus] Remigio cuidam, de Fescam mo- 
nacho, contulit episcopatum de Dorecestre, cujus edoctus? 
rex monitis salutaribus, pro transgressionibus suis ex- 
piandis, duo comnobis fundavit, unum in honorem sancti Id. ii. 21. 
Martini in Anglia, ubi bellum consertum fuit, quod et sic 
ideo nuncupavit, ut predictum est. Aliud vero monae- 
teriun in Normannia apud Cadomum construxit, quod in 
honore sancti Stephani prothomartiris * jussit consecrari. 





! qualemqualem] talem vel qua- 3 edoctus] doctus, E. 

lem, E. * E. ins. et, omitting quod in the 
? Armoricam) Armonicam, Ch. | previous line. 

E. A. W. 














Matt. Par. 
i. 21. 


MS. Cl. 


Matt. Par. 
ii, 21. 


HISTORIARUM. 15 


Ex regina vero Matilda liberos plures suscepit, Robertum A.D. 1085. 
scilicet, Ricardum, Willelmum, et Henricum, ex quibus 
postea propagata est linea regum Anglis. 


( Robertus Curthose Matildis ^ mater nado 





Qt Willelmus Rufus, rex 
B $ | Ricardus istorum, et re- 
3B j gina, erat filia 
Z3 E Henricus clericus S oldowini 

E B | Agatha,’Stephanus ejus filius mitis Tl a co" 
"us et postea rex, Blesensis, et | andren 





| quatuor alim filis. sium.] 


Ren Willelmus] duo [ewnobia], quo fundavit, ampliat, [acilicet] 
Sanctt Martini in Anglia [et] Sancti Stephani in Normannia. 


Anno gratim mixxxvi’. Sedit? Papa Victor anno i, pope 
mensibus quatuor, diebus ix. Rex [Willelmus] secun- Victor III. 


dum ccenobium, in Normannia scilicet. fundatum, [et] Founda- 


jam perfectum, possessionibus * et libertatibus amplia- William in 
vit. Primogenitus regis [Willelmi] Robertus, adhuc patre mandy. 
vivente, Normanniam sibi negari moleste ferens, in Ytaliam 

abiit ira succensus, ut, filia Bonefacii Marchionis sumpta in Intended 
matrimonio, patri validius adversaretur; sed hac spe frus- of Robert. 
tratus, Philippum regem Francorum contra patrem excitavit. 

Quare paterna benedictione et hssreditate cassatus, Anglis 

post mortem" caruit, ducatu Normannis vix retento. Rex 
W[illelmus] habuit optimam consuetudinem, per quam 

dicitur divinam in tyrannide ultionem evasisse. Missas winiam’s 
et horas divini obsequii diligenter et cum matura Piety. 
simplicitate exaudivit, nec se toleravit, etiam pro 
urgentissimis et arduis [negotiis] impediri, interim 

genua flectere et devote orare non cessavit. 


1 gic, for Adela. * possessionibus] ^ passionibus, 
; ; : . Lamb. 

Sedit . .. iz.] in marg. in | ‘5 fia] filiam, MSS. This is 
Cha not in Ee the N. Res itis | adelais, daughter of Boniface L, 
m s. Weg DUE n» ee ° Marquis of Monferrat. 

3 fundatum] fundamentum, Ch. 5 Anglia] Anglie, E 
A. Cl. N. Re. ? Lamb. ins. patris, as Matt. Par. 


A.D. 1087. 


Pestilence 
and famine 
in Eng- 
land. 


Burning 
of Mantes. 


Death of 
William I. 


16 FLORES 


Res Willelmus magnus moritur, substantiam suam mirabiliter 
dividit. Robertus primogenitus reicitur, Willelmus succedit. 


Anno gratie MLXXXVIP. [Contigit magnum infortu- MS. E. 
nium in Anglia, Gens enim tanta infirmitate occupata For. wig. 
est et pestilentia, ut qui febres evaderet, fame more- 4- 1087. 
retur, Immisit etiam tempestates et tonitrua et ful- Hen.Hunt. 
gura, quibus multi homines perierunt, nec animalibus 209. 
nec pecoribus pepercit Deus. Sed et domestica aves sigehert, 
Anglis, pavones, galline, anseres, a domibus se extra- 4: 1086. 
hentes, silvestres omnes efficiuntur. Hoc anno fuit 
rex Willelmus in Francia przedavitque regnum regis 
Philippi, et multos suos neci dedit. Combussit quoque Diceto, 
castrum nobile, nomine Mahaunte, et omnes ecclesias, ': 2!?- 
quiae) ibi inerant, plebemque multam, et duos anacho- 
ritas sanctos igni tradidit; quo facto abiit in Nor- 
manniam, et perhendinavit ibi. 

Rex vero Willelmus, extremo vite» sus tempore, in Matt. Par. 

Normannia habitens, contractis inimicitiis cum rege Fran- " 23. 
corum Philippo, aliquantisper conticuit! ^ Cujus abutens 
petientia Philippus rex fertur dixisse, '' Rex Anglie Will- 
* elmus jacet Rothomagi, more absolutarum partu femina- 
* rum cubile fovens.” Quo perstrictus rex Willelmus 
convitio, respondit, ‘‘Cum ad missam post partum iero, 
* centum milia candelas illi illuminabo." Nec multo post, 
mense Augusto, copioso exercitu congregato, Franciam in- 
greditur, omnia proterit, cuncta populatur. Postremo Me- 
dantum civitatem injectis ignibus concremavit, quo succenso 
exhilaratus, dum suos audacius incitat, ut igni adiciant pa- 
bula, propius flammas accedens, foci calore et sutumpnalis 
matus insqualitate morbum nactus est, quo affectus re. 
ceptui suis cecinit, et Rothomagum est regressus.) 

Quinto [vero] kalend. Aprilis rex Willelmus, cum Diceto, 
sensisset diem mortis iminere, fratrem suum Odonem, " *!* 
et omnes quos in Anglia vel Normannia custodie man- 


cipaverat, relaxavit. Pro eo quod si quis tempore suo (Not in 
Diceto.) 





! conticuit] sic E. ; continuit, Par. 








HISTORIARUM. 17 


Cot s cervum vel aprum caperet, oculis privabatur, gravem ! A.D. 1087. 

^  egüt poenitentiam. Pacis et justitiss inviolabilis con- 

Diceto, ^ gervator exstitit, ita ut puella auro onusta regnum 

i. 219. . ‘ . 

Anglie pertransiret impune. 

MS. N. [Idem vero rex Roffensem ecclesiam beati Audres Gifs of 
in tantum dilexit, ut imminente articulo mortis sus William I. 
centum ei libras donaret, regiam quoque tunicam pro. ter. 
priumque cornu eburneum, dorsale etiam unum cum 
feretro deargentato dimitteret. Pro quo et aliis ejus 
multis beneficiis diets ecclesie ab eo benigme i impensis, 
ejus anniversarium constituitur debere singulis annis 
festive fieri] 

Diceto, [Rex] Willelmus hic? mirabiliter terram suam sic Division 

x 21 d divisit; Roberto primogenito suo invitus et coactus we me. 

+94, Normanniam, Willelmo secundo filio suo Anglie monar- 
cbiam, [et] Henrico possessiones maternas et thesauri copiam 
delegavit. Rex igitur Willelmus, postquam viginti 
annis, mensibus decem, et xxviii? diebus genti Anglo- 
rum prefuit, quinto idus Septembris regnum cum 
vita reliquit. Corpus ejus [spud] Cadomum delatum est, 

Diceto, et ibidem sepultum. Willelmus filius regis Willelmi WilliamII. 

i.313. — Angliam festinato adiit, et sexto? kalend. Octobris England, 
die Dominica apud Westmonasterium a  Lamfranco, and is 
Cantuariensi archiepiscopo, consecratus est in regem. py Lan. 

(Hot in Hic abbatiam sancti Martini de Bello ampliavit et ‘ franc. 

^ dilexit, collata a patre suo confirmavit, et tumbam 
ejus et diem anniversarii sui veneratus est. Quod 
tamen Robertus obstinatus facere contempsit, et alii 
fili sui, ipsius exemplo. Intererant exequiis assidue Funeral of 
tres, qui sui fuerant capellani, quibus presulatus dig. Vian! 
nitatem idem rex contulerat, Mauricius Londoniensis, 
Willelmus Norwicensis, Robertus Cestrensis. 


! gravem] altered to digne in 3 sexto] quinto, E. 
Ch., and so W. * et dilexit] dilexit et, E. 
2 hic] om. E. 5 assidue) assidui, E. 
o 52108. B 


A.D. 1087. 


Berengar 
of Tours. 


Transla- 
tion of S. 
Nicholas 
to Bari. 


Prodigy at 
Milan. 


P. Urban 
Il. 


18 FLORES 


Nota de Sacramento altaria. 


Eodem tempore Berengarius "Turonensis, in heretiosm Matt. Par. 
prolapsus pravitatem, omnes Gallos, Ytalicos, et Anglos suis ii 33. 
jam pene corruperat pravitatibus, nova et inaudita ac Cf. wi. 


falsa asserens guper sacramento altaris et transubstan- 
tiatione tam panis in carnem quam vini in sangui- 
nem. Sed Lamfranci prudentia, omnes versutias ad- 
versariorum  detegens, catholicam circa illa omnia 
confirmavit veritatem. Paulus quoque, de quo supe- 
rius fecimus mentionem, ecclesiasticam non est passus 
veritatem titubare. Et sic stetit irrefragabiliter religio 
circa altaris sacramentum Christiana. 


Malmesb. 
iii. 984. 


[Venetianis meditantibus auferre corpus sancti Nicholai a MS. E. 


Mirren Lichis a Turcis desolata,  preoccupaverunt eos; 
Barenses cives, numero quadrsginta septem, ab Antiochia 
Mirream venientes; quia quatuor tantnm monachis ibi! 
inventis extorserunt ostendi tumbam sancti; qua effracta, ossa 
sancti Nicholai in olei liquore natantia integro numero 
extraxerunt, et Barim cum gloria detulerunt. Facta est autem 
hec translatio anno DccxLv? a depositione sancti Nicholai. 

Eodem tempore, Mediolani, dum patricie dignitatis 
viri de republica tractantes sub una residerent turri, 
auribus omnium vox insonuit, unum ex illis nomine 
vocans, et festinato exire rogans. Quo tardante, per. 
sona qusedam apparuit, que vocatum virum, ut egre- 
deretur, prece optinuit.  Exeunte illo, turris repente 
cecidit, et omnes, qui ibidem aderant, casu miserabili 
oppressit. | 


Succedit Willelmus Rufus, secundo genitus regis, in regnum, 
mortuo Willelmo rege regni Anglie magno conquistiore. 


Anno gratie MLXxxviIl. Sedit? Papa Urbanus 
annis xv. mensibus quatuor. Multi magnatum Anglis, 








! ibi) sibi, E. 5 In the margin in Ch., not in 
+ tardante} tardente, E. E. A. Cl. N. Re.; it is in T. W. 


Matt. Par. 


hi. 22. 





MS. CL 


Hen. Hunt. 
p- 211 (ed. 
Arnold). 


HISTORIARUM. 19 


contempnentes servire juniori, et relinquere Robertum 4-D- 1088. 
primogenitum, duxeruntque! indignum fore nimis, Opposition 
tam strenuam militiam relicto tam — nobili servire liam II. 
juniori. Sed regis prudentia, omnes non valens simul 

flectere, singulos cautius emollivit, et primo libertates 

pro suo arbitrio promittens, denuo? que sua erant His craft. 
non segniter? revocavit, callide promittens, subdole 
reservavit in fine, quod Deum non latuit. 


[Victor papa sedit annum i. menses iv. dies viii.] P. Victor 


Coronatio* regis Willelm4 dicti et existentis Rufi apud 
Londonias. Continuatio memorte. 


Coronatus est igitur Londoniis novus rex Willel. Corona- 
mus, dictus et existens Rufus. Affuerunt® autem Lam- tion of I 
francus archiepiscopus Cantuariensis qui eum conse- 
craverat in regem, et Thomas Eboracensis et Mauritius 
Londoniensis et Walkelinus Wintoniensis et Galfridus 
episcopus Cicestrensis® et Ulnod? episcopus Wigor- 
niensis et Willelmus Theofordensis et Robertus episco- 
pus Cestrie et Willelmus Dunelmensis? et Odo episco- 
pus Baiocensis, justiciarius totius Anglis, et Remigius 
episcopus Lincolnie. Cujus episcopatus, Remigio procu- Disgressio 
rante, translatus est, secundum situm, usque ad locum sed utilis, 
ubi nunc est sedes. Cum autem episcopatus ille maxi- Remigius 
mus sit, durans a Thamense usque ad Humbram, dis- see to bis 
plicebat ei, quod in urbe modica et in termino epi- Lincoln. 
scopatus sita fuit sedes, cum clarior Lincolnia situ 


et eedificiis emineret.  Mercatis igitur preediis, in ver- 


! duxeruntque] dixeruntque, E. 6 Cicestrensis) Exicestrensis, 
2 denuo . . . promittens] om. | MSS. exc. E. This is Gosfrid, bp. 


N. of Chichester. Hunt. has Exceustre. 
3 segniter] signiter, Ch. A. 7 i.e. S. Wulstan. 
* A picture of the coronation is 5 E. ins. episcopi, omitting epi- 
given in Ch. E. scopus three times. 
6 This was at his first court at 
Christmas. 





A.D. 1088. 


The oppo- 
sition to 
William II. 
defeated. 


Nota de 
speciali 
amore 


Jfensem 
ecclesiam. 


20 FLORES 


tice urbis juxta castrum edificata est ecclesia pre- 
clara! et canonici in territorio ordinati. 

A? diverticulo materism revertentes, materiam ordia- 
mur. Plaga tetigerat Anglos, jam ad Normannos in 
parte revertitur ; omnes namque nobiliores regni, quos Matt. Par. 
Willelmus magnus promoverat, superbi effecti, indig- ™ 25. 
nantes quia regnaret super eos junior, spreto Roberto 
primogenito, nobili et magnanimo, non sine perjurio bella 
moverunt in Willelmum. Sed infra tertium annum 
omnes confusi sunt, et possessiones eorum fidelioribus 
distribute? 

[Hic autem rex, ut supradictum est, accepto regno, cum MS. N. 
multis ob insolitas quasdam infestationes et rerum multa- from the 


rum gravedines onerosus et minus amabilis esset, audiens Mi Gun- 


multorum relatione vitam hominis Dei in studio superne 
dilectionis diu esse probatam, etei alios quibusdam angariis 
perturbavit, petri Gundulfo et ecclesie  Roffensi omnibus 
diebus suis benigne pepercit; et non solum pepercit, sed 
et larga manu possessiones episcopatui multum libenter 
auxit, Hujus speciali amore * manerio duo, Hedreham vide- 
licet et Lamhetham, Gundulfo episcopo et ecclesia sus 
omni post tempore ex integro possidenda concessit. Lam- 
hetham vero idem rex donavit ex propria voluntate sua 
pro restauratione dampni, quod ecclesia Roffensis perpessa 
est in obsidione que in eodem loco facta est contra 
Baiocensem episcopum Odonem. Lamfrancus archiepisco- 
pus inter cetera bona qu: fecit ecclesi; Roffensi, 
misit una die xxv.[ ]° de serico optime de aurifriso 
ornatas, et duo candelabra meliora de argento deaurata, 
et duas cruces de auro, et dalmaticam principalem de 
albo dyapre circumdatam aurifriso optimo, Fecit etiam 
levari corpus sancti Paulini et in feretro argenteo quod 
ipse fieri fecit reponi. Dedit etiam duas casulas, 
unam rubeam et alteram nigram de purpura, et tabulam 
argenteam ante majus altare et crucem qua stat super 
feretrum sancti Paulini et turribulum argenteum. 





1 preclara] om. E. bad specialis originally, but the s 
* A ..ordiamur] om. N. is erased. 
5 distribute] distribuit, W. 5 A word is omitted. 


* amore] amoris, N. The MS. 











MS. N. 


Matt. Par. 
ii. 29. 


HISTORIARUM. 21 


Argentum vero quod idem Lamfrancus super feretrum A.D. 1088. 
sancti Paulini posuerat, propter placitum inter eccle- Gifts of 
siam Roffensem et Gilbertum de Glanville ejusdem to Roches- 
ecclesise episcopum, in subsidium ecclesie antedictz fe" 
est allatum. Post aliquantos vero dies contigit ut 
dominus Lamfrancus quoddam manerium, quod in feodo 
de rege habebat et non erat de terris ecclesise Cantu- 
ariensis, donavit ecclesis sancti Andress ad pascendos 
monachos quosquos ibi congregaverat; quod donum ejus 
rex Willelmus confirmavit suisque baronibus firmari 
fecit. Quia vera locum illum volebat exaltare et 
monachos, et monachos qui per antiquitatem, sicut 
quidam dicebant, ibi fuerant, volebat restituere, red- 
didit quasdam terras ecclesiee sancti Andres et episcopo 
Gundulfo quas antecessores illi ecclesi; abstulerant et 
in suo dominio habebant.] 


Obiit Lamfrancus nobilis antistes Oantuariensis [eccleeten]. 


Anno gratie MLxxxrx®, Nono? kalend. Aprilis obiit? Lam- Death of 
francus archiepiscopus Cantuarie, qui in Cantuaria majorem Lanfranc. 
ecclesiam cum officinis renovavit, Dignitates multas eccle- works to 
sis eidem adquisivit, maneria restauravit, cenodochia duo Canter- 
stabilivit, heereses condempnans fidem roboravit, ordi- ex end, 
nem monasticum ministerio Pauli, nepotis sui, quem ; 
secum duxit monachum a Normannia et‘ abbatem 
sancti Albani stabilivit, eleganter reformavit, ecclesiam 
autem Rofensem reformavit, libros quos rudis simplicitas 
Anglicana corruperat, ab antiquo diligenter sane cor- 
rexit, quorum corroboratione se gaudet ecclesia communiri. 

Rex Willelmus contra Robertum fratrem suum, 
Normannorum ducem, bella movere ccepit. Eodem anno, Mo, 
terra® mota est, [et] monachi de Beremundesei, vocante brought to 





Lamfranco, venerunt in Angliam. sey, onde 
1 MS. N. ins. qui. * et] in, E. 
* Nono) om. E. T. 5 autem) apud, E. 
3 obiit] abiit, N. ; omitting ix. 6 The mention of the earthquake 


kal. April. is from Hen. Hunt. vii. § 1, p. 215. 





22 FLORES 


A.D.1089. [Quo etiam anno obiit Lanfrancus Cantuariensis MS. Re. 
&rchiepiscopus. Eodem quoque anno Ethelwoldus abbas 
hujus! loci ex hac luce migravit ad Dominum.] 


Rex Willelmus contra fratrem suum Robertum bella movet. 


William Anno gratia xc? Rex Willelmus, contra fratrem suum Matt. Par. 
Nor. primogenitum arma movens, castra sancti Valerici et Albe. 5-29. 
mandy.  marlie coepit.  Nitebatur enim ulcisci injurias, quas 
fecerat fratri suo juniori? a quo magnam pecunis par- 
tem subdole adquisierat, vendendo ei terre sus par- 
tem et postea auferendo, et in aliis fraudibus frater- 
nam simplicitatem cireumveniendo, tum ? vi tum astutia. 
Character Erat enim idem Robertus corpore integer: et fortis, 
of Robert. & dax et imperterritus, nervis connexus, ossibus con- 
gestus, corpore procerus, facie‘ virilis, sed mente in- 
satiabili avarus et astutus, et patri licet magnanimo 
ex superbia inobediens, Deo indevotus, fratri [suo] 
regi Willelmo infidelis; tandem tamen, etei invitus, illi 
fidelis. — Necessitate enim compulsus, petiit amicos 
magnos, ut pacabilem © sibi redderent fratrem suum, et 
ipsum illi sub aliqua forma reconciliatum.® 
B. Mary [Eodem anno fundata est ecclesia beate Marie de MS. Cl. 
founded, Cadstilacre a Willelmo comite Warennis.] 


Rex Scotorwn Malcolmus fecit homagium regi Willelmo. Rew 
infirmatus promisit bona, cum convaluit, reddidit mala. 


Storm ir Anno gratis MxcI°. Ventus vehemens et? damp- gouthwark 


London. mnosus percussit Londoniam, turres et sedificia cum Annals. 
arboribus fructiferis concutiens. ^ Remigius Lincolniensis 





! ie. S. Benet Holme, where * facie] facile, Ch. N.; it is 
MS. Re. was written. altered in A. 
3 jumiori] juniore, E. Thissen- | | Pacabilem] placabilem, E. 


tence is from Hunt, vii. $2, p. 315. |  " reconciliatum] ^ concialiatum, 


Ch. ; ili . 
* tum vi tum astutia] cum virium | or. _ the other MSS 


astutia, W. 7 et] om. Ch. 








HISTORIARUM, 23 


Matt. Par. ©piscopus, cum ecclesiam jam perfectam magnifice dedicare A.D. 1091. 


i. 981. 


Id. ii. 80. 


Id. ii. 81. 


Cf. Id. ii. 
32, 33. 


disponeret, paratis necessariis ad talem sollempnitatem, die Death of 
proxima antecedente obiit! Thomas vero ? Eboracensis archi- BP. Remi- 
episcopus resistendo contradicebat, affirmans eam in sua o " at 
parochia esse constructam. ^ Unde? pro appellatione pendente, of” i reh. 
eí morte importuna episcopi. est dilata dedicatio. Eodem bishop 


anno Methis oorpus beati Clementis, primi episcopi ab Apo- Thomas 
stolis ordinati, inventum est. dedieation 


In contermino autem hujus anni et consequentis con- of Lin- 
cordiam iniit rex Willelmus oum fratre suo [Roberto], °!- 


precibus multorum mitigatus, eo tamen pacto, ut castra Terms on 
ila, que rex a fratre adquisierat, regi remanerent. Rex between 


autem adjuvaret eum ad omnia, que pater suus ei lega- William 
verat conquirenda, et e converso. Statuerunt etiam irre- ond Ro- 
fragabiliter, si quis eorum moreretur prior altero sine filio, — 
quod alter fleret hares illius. Hoc pactum juraverunt pre- 

electi nobiliores vice regis, et totidem vice comitis. 

Rex Scotorum Malcolmus, dum discurrens per confinia Malcolm 
Anglie predas ageret; rege autem cum Roberto fratre [suo] II. does 
illuc cum exercitu rante,* Malcolmus perterritus occurrit homage. 

prope , pe 
ei? pacificus, et homagio facto, juravit ei fidelitatem. In 
confinio autem hujus et [preeteriti]® anni, utrum[que] con- 
tingenti, insteurata [est] monachis et informata beati Bene- Monks 
dicti regulari vita, sub Paulo abbate Sancti Albani, ecclesia introduced 
Sancti Oswini de Tinemue. Into tyne: 

Rex [Willelmus postea] graviter infirmatus promisit Irness of 
bonas leges positurum, et pacem habere cum ecclesia, WilliamIl. 
Sed cum sanus effectus? est, poenituit hoc promisisse, 
et gravius solito ecclesiam et regnum oppressit, ita 
quod fingens falsam causam, ab una ecclesia, scilicet 





! CL ins. *Iste Remigius erat 
* monachus Fiscanni, qui etiam 
* fecit ex novo cenobium mona- 
* chorum apud sanctam Mariam 
* de Stoke, alterum apud Har- 
* denes," at the end of 1089 ; the 
passage belongs to this year. 

3 vero] om. E. 

3 Unde] Ut, MSS. exc. E. 

* properante] properaret, E. 


5 ei] om. E. 

$ preteriti] there is a blank for 
this word in Ch., as if the scribe 
could not read his original. The 
other MSS. vary. The account is 
varied in language from Paris's. 

7 informata beati] informati . .. 
sancti, E., where the words of the 
sentence are in a different order. 

5 effectus] factus, E. 


A.D. 1091. 
Anselm 
arch- 
bishop of 
Canter- 
bury. 

His vision 
of the 
death of 


William II. 


Herbert 
bishop of 
Thetford. 


Deaths of 
Malcolm 
III. and 
Margaret. 


Donald 
VII. 


24 FLORES 


Lincolnixe, quingenta milia [marcarum] extorsit. Hic Matt. Par. 


[vero] Anselmum statuit archiepiscopum Cantuariensem. Abbatum, 
Sed postea enormiter persequens eum, usque ad exilium i- 8. 
lacessivit, Exulans igitur, moram fecit Anselmus ibi- 
dem, donec videret in visione nocturna, quod omnes 
sancti Anglie conquerentur Altissimo super tirannide 
W[illelmi] regis, ecclesias suas destruentis! Et ait Deus, 
* Accedat Anglorum prothomartyr Albanus." Et tra- 
didit [ei] unam sagittam ignitam, dicens, “Ecce mors 
* illius, de quo querimoniam coram me reponitis" Et 
beatus Albanus ipsam accipiens dixit, “Et ego trado 
" eam spiritui nequam, ultori peccatorum," et projecit 
eam in terram volantem per aerem, ad instar comes. 
Et mox intellexit sanctus? archiepiscopus Anselmus in 
spiritu, quod rex, sagitta illa sagittatus, interiit illa 
nocte. Et summo diluculo missa celebrata, jussit ves- 
timenta cum libris et aliis rebus vehendis disponi, et 
iter arripuit statim ad ecclesiam suam. Et cum ap- 
propinquasset, audivit quod eadem nocte rex Willelmus 
sagittatus expirasset. Et hsec inferius suo loco dicentur. 
[Eodem anno dominus Herbertus abbas de Ramissie MS. Cl. 
suscepit episcopatum Theofordensem. } 


Rew Scotorum Malcolmus perimitur. — Videns hac et alia mala, 
sancta Margareta, ejus «eor, expiravit. 


Anno gratie Mxci?. Rex Scotorum Malcolmus, in Ángliam Matt. Par. 


preedatum veniens, interceptus est et subito interfectus. Quod ii. 83. 
ut audivit regina, Deo dilecta Margarite, ex eo tempore 

tabuit prse dolore, et vitam cito [post] in lacrimis et ora- 
tionibus terminavit. Duplici enim dolore flagellavit eam Rob. de 
Dominus. Aidwardus enim, filius Malcolmi et ipsius re- Monte, 
ginse et heres Scotim si viveret, simul cum patre Malcolmo (Delisle). 
interemptus est. Tunc Scoti elegerunt Duneval, fratrem Mal- 


1 destruentis] destruentes, E. |  ? sanctus] om. E. 


Matt. Par. 
ii. 83. 


Cf. Matt. 
Par. ii. 83. 


Id. ii. 84. 


Id. ii. 85. 
MS. Re. 


HISTORIARUM. 25 


colmi, in regem; sed Dunecolmus filius Malcolmi, qui A.D. 1092. 
obses erat! in curia regis Willelmi, auxilio ejus saperveniens, 
avunculum suum fugavit, et post patrem regnavit. Eodem 
anno Johannes, Wellensis episcopus, natione Turonicus, trans- The see 
tulit in Bathoniam sui? cathedram presulatus. Rex [Willel- or Welle a 
mus] cancellario suo Roberto Bloet Lincolniensem contulit (o pan. 
presulatum. Rex [Willelmus] civitatem Oarleolensem restau- Carlisle 
ravit, Danica persecutione diu dirutam, et ex australibus rebuilt. 
finibus Anglie illuc habitatores transmisit. Hoc anno etiam 
inundatio pluviarum diffusa est, qua major non erat previsa. 
Rex Willelmus graviter tam regnum quam clerum Oppres- 
varis opprimit exactionibus et exagitat servitutibus, Er IL 
pro quibus multorum oppressorum incurrit maledic- 
tiones? Quidam actus istius anni finaliter attingunt 
partem consequentis. 

[Eodem anno Yvo Carnotensis episcopus exceptiones lvo of 


ecclesiasticarum regularum scripsit] Chartres. 


Gelu et nia qualis unquam antea, visa. fuit. 


. E . * 4. Severe 
Anno gratie MXCIII. [Post] pluviarum maximas in- go, 


undationes, flumina etiam magna ita spisso et diutino 
gelu constricta sunt, quod hominibus et onustis bigis 
et plaustris facta sunt transmeabilia. Tandem nix 
resoluta stiriis, et crustilis? natantibus, vix pontem 
unum in magna? patria reliquit integrum." Hoc [quo- 


que] anno, Suho? Belvacensis prepositus a papa Urbano To viehop 
consecratus est in episcopum Carnotensem. tres. 


Hoc etiam continuato priori anno, rex Willelmus Conseera- 
Dorobernensem in pace dimisit presulatum Anselmo, Amal. 
eujus ordinatio ii. nonas Decembris fuit. 


[Revera suscepit hie Herebertus pontificatum Nor- Herbert 


. . . bishop of 
wicensis ecclesis.] Norwich. 
! erat] om. MSS. 5 crustilis] crustis, E.; cristilis, A. 
2 sui] sine, E. 5 magna] tota, E. 
3 maledictiones]  maledictienem, 7 integrum] integram, Ch. 
E 8 Sic for Ivo. The MBS. of Par. 


* consequentis] sequentis, E. have Suo. 











26 FLORES 


A.D. 1094. Transfertur sedes episcopalis a Theoford ad Norwicwm. 
Stelle! viso sunt cadere. 


The see Anno gratie wxcrv^. Quinto? idus Aprilis episcopatus de Matt. Par. 
of Thot Teffort translatus est Norewicum ab  Hereberto  Losenge. ii. 35. 
lated to Obiit quoque Alwinus, fundator de Bermundesheie. Hic 
Norwich. Herebertus preedictus ex abbate Remesiensi, empto prssu- 
latu, factus est episcopus Theofordensis. Sed postmodum 
poenitentia ductus, Romam profectus est, et symoniacum ba- 
culum et anulum Paps resignavit. Verumptamen apostolice 
sedis indulgentia propiciante, restitutus est et? deinde 
sedem suam ad Norewicum transtulit, ut predictum est. 
Henry Eodem anno rex Willelmus misit Henricum fratrem suum in 
North. Normanniam,* cum pecunia multa, ut eam expugnaret. Comes 
umbria]. Northanhumbrise, in superbiam elatus, pro eo quod regem 
Scotorum vicerat, ut predictum est, curiam regis adire re- 
pudiabat. Promovit ergo exercitum in Northanhumbriam 
contra Robertum, et in Novo castello omnes potentiores de 
familia comitis cepit et vinculis mancipavit. Redditum est 
Surrender regi castellum de Bamburg, et omnes comitis fautores male 
ofBam- tractati sunt. Nam Willelmus de Auco oculis privatus est, 
et Odo, consul Campaniensis, et alii plures exhsereditati [sunt]. 
Eodem anno impiger rex Willelmus in Walliam exercitum 
Invasion duxit, eo quod anno preterito Wallenses multos Norman- 
of Wales. 5 orum occiderant, et eorum firmitates confregerunt, castellum 
vero de Montegomeri confregerant, et ejus habitatores necave- 
rant. Rex igitur Willelmus, omnes fines Wallis hostiliter 
perlustrans, cum in montium latibulis [et] silvarum densitati- - 
bus ipsos persequi non valeret, firmatis in confinio castris, ad 
Falling Propria remeavit, Eodem tempore stelle de clo cadere 
stars. videbantur. 
The first [Eodem anno Christiani acceperunt crucem per MS. Re. 


° ' injunetionem Urbani Papee.] 


1 Stelle . . . cadere] om. E. Northumbriam ; see note?, Matt. 
2 Quinto] vi, A. N.; om. W. | Par. ii. 35. 

Neither is in Paris. 5 repudiabat] repudiebat, Ch. A. 
3 et... est] not in E. Cl.; repudierat, Re. 
4 Normanniam] an error for 























MSS. 
Cl. Re. 
(marg.) 


Matt. Par. 


ii. 38. 
Id. ii. 43. 


HISTORIARUM. 27 


[Vereus. A.D. 1094. 
(Surgit in ecclesia monstrum genitore Losinga, Verses 
Symonidum secta, canonum virtute resecta ; against 
erbert 
Petre, nimis tardas, naw Symon ad ardua temp- Losinga. 


tat ; 
Si presens esses, non Symon ad alta volaret. 
Proth dolor, ecclesis nummis venduntur et ere. 
Filius est presul, pater abbas, Symon uterque. 
Quid non speremus si nummos possideamus ? 
Omnia nummus babet, quid vult facit, addit et 
aufert ; 
Res nimis injusta, nummis fit presul et abba.] 


[In preterito anno, rex Willelmus adiit in Normanniam, William II. 


et misit in Angliam, jussitque venire ad se viginti milia in Nor- 


Anglorum. Sed postquam venerunt ad mare, jussi sunt "52 ». 
redire, et mittere regi pecuniam, quam deferebant, scilicet 
unusquisque viginti! solidos.] 


Obut sanctus Wistanus ; colebratum est magnum concilium. 


Anno gratis xxcv? Octavo kalend. Aprilis obiit vir Death of 


vite venerabilis, Wlstants Wigorniensis episcopus, cujus Mi 
transitus Roberto Herefordensi episcopo in visione appa- bishop of 
ruit, illeque ad ipsum tamulandum Wigorniam properavit. Worcester. 


Sanctus autem ille Wistanus, cujus sanctitati beatus 
Eadwardus, etiam mortuus, ut predictum est, testi- 
monium perhibuit, ita miraculorum signis postea 
choruscavit, ut viderentur Apostolorum tempora re- 
novari. 

Eo? quoque anno, scilicet Dominice incarnationis Council of 
MXcv?, celebratum est magnum concilium sub papa Ur- Clermont. 
bano, apud Clarum montem, civitatem  Alvernie. Ubi 
ipse dominus papa, sermonem faciens populo super B. Bermon of 
negotio terre sancte, tam sanctum, tam efficacem, 1; II. Urb 





1 viginti] decem, Matt, Par. and 2 Ko] Eodem, E. 
Wendover from Huntingdon. 


A.D. 1095. 


Leaders 
of the 
crusading 
army. 


Siege and 
capture of 
Nice. 


March 

of the 
Crusaders 
on An- 
tioch. 


28 FLORES 


quod multos principes preclaros ad arripiendum iter 
Jerosolimitanum, et ad rependendum Christo pro Ipso 
scilicet moriendi ! vicissitudinem animaret. Exiit igitur 
sermo, nec vacuus, et cruce signati sunt nobiles non- 


nulli, quos longum esset dinumerare. Inter quos Ro- Matt. Par 


bertus, dux Normannorum,? cruce signatus, iter sanctum 

arrepturus, posuit Normanniam in vadimonium fratri suo 

regi * Willelmo [pro decem milibus libris argenti]. Ivit autem 

cum eo Robertus, dux? Flandrie, et Eustachius, consul 

Bolonie. Iverunt® et ex alia parte dux Godefridus et Id. ii. 55. 

consul de Monte Baldwinus et alius Baldewinus, reges 

Jerusalem futuri Iverunt® quoque ex tertia? parte Id. ii. 57. 

comes de Sancto Egidio Reimundus, et episcopi? Podi- 

ensis [Athelmarus armis clarus, moribus autem pre- 

clarior, et? Hostiensis, qui primates extiterunt hujus Flor. Wig. 

Dei exercitus, Hugo quoque Magnus, frater regis Fran- ; 

corum, Stephanus comes Blesensis, Boemundus nepos Matt. Par. 
. e: , . ii. 50-52. 

Tancredi, et alii quos hzc pagina non sufficit numerare. 

Petrus vero heremita primus iter arripuit Jerosolimi- 

tanum cum innumerabili exercitu. Sed triginta mili- 

bus trucidatis, ante quam Jerusalem perveniret, 

jacturam incurrebat irrestaurabilem. 

Primum? bellum Christianorum fuit ad pontem! Diceto, 

Pharphar fluminis ix. kalend. Martii Secundum : 

apud Niceam, quam et ceperunt xiii kalend. Julii; 

ceperunt et Laodiciam. Cum vero essent plusquam 

ecc, milia armatorum, tanta eis suppetebat copia, ut 

aries uno nummo, bos vix xii. nummis, venderetur. 

Cum igitur post vii. ebdomadas et iii. dies inde Anti- 

ochiam tenderent diviso exercitu, eireumdederunt unum 

eorum exercitum ceclx. milia equitum, et Arabes quo- 


! moriendi] moriendo, E. 5 tertia] altera, A. N. 
2.2 Normannorum . . . dux] om. 7 episcopi] episcopus, E. 
W. ? et... exercitus] om. E. 
3 arrepturus] accepturus, E. 9 Primum . . . abierunt (p. 80)] 
4 regi] om. E. not in E. 


5 Iverunt] Inierunt, A. N. 





HISTORIARUM. 29 


Diceto,, rum non erat numerus. Mittitur ergo ad alium exer- A.D. 1095. 
1333. citum, bellum igitur geritur horrendum, in quo Chris- 
liani vehementer attriti sunt. Quibus jam fugam 
meditantibus occurrit Robertus dux Normannis, clamans, 
“ Quo milites, quo fugitis? equi eorum sunt nostris Frowess 
“ velociores, fuga nobis non est; melius est enim bene of Nor 
* mori quam male evadere ; me sequamini, o viri magnz mandy. 
“ et admirande probitatis," Vix dixerat, et in quen- 
dam paganorum regem lances direxit aciem, que 
lignum et corpus et ss seque diffidit ; stravitque secun- 
dum et tertium, et multos alios non resurrecturos. 
Igitur Tancredus, Boamundus, Ricardus de Principatu,! 
Robertus de Ansa? non segnius indulgent ictibus, cum 
ecce Hugo Magnus et Anselmus de Ribemont, cum 
magna caterva alium prevolantes exercitum, defessos 
paganos recentes fundunt. Visis igitur ex insperato 
tot hostibus, pagani fuge indulgent, Christicole vero 
victoria potiti sunt, licet dampnosa, primo die Julii. Vietory 
Deinde venerunt ad Eracheam,? inde ad Tharsum, Crane ers, 
qua subdita est Baldewino comiti mirifico, Atene 
vero et Mamistra "Tamcheredo. Dux Normannis 
quandam civitatem * Symeoni, Reimundus et Boamun- 
dus aliam® Petro de Alpibus commiserunt. Tandem 
venientes ad pontem ferreum, Antiochiam, qua caput 
est Syris, obsederunt, xii kalend. Novembris. In 
Februario, congregato mirabili exercitu paganorum ad 
pontem ferreum * -apud castellum Areth, nostri sex 
acies in eos direxerunt, sed maxima vis paganorum 
eos tam acriter invasit, ut paulatim jam cederent. 
At Boamundus bellorum arbiter, Robertus etiam filius 
Gerardi signifer, velut leones proruunt inter hostes. 
Dux igitur Normannorum gladio caput cujusdam 
magni viri et dentes et collum et humeros usque in 
pectora diffidit. Dux Godefridus quendam medium Prowess 


. . . . . f - 
secavit; cum igitur pars terre cecidisset, partem fey 


! Of Salerno. 4 Alfia. 
3 Hanse. 5 Plastencia. 
3 Heraclea. 6 On the Orontes. 


30 FLORES 


A.D. 1095. domini ferebat equus inter paganos, quo monstro per- 


Alexius I. 
emperor. 


S. John 
Baptist, 


Colchester. 


Transla- 
tion of S. 
Edmund. 


Progress 
of the 
Crusade. 


Nice 
besieged. 
Holy 
Trinity, 
Norwich. 


territi simul cuncti fugientes, in iram dampnationis 
abierunt. 
Alexius tunc temporis Grecis imperabat, vir quidem Matt, Par. 


subdolus, et nostratibus semper parans cum insidiis nocu- ii. 56. 
menta. 


[Hoc! anno fundata est ecclesia sancti 
Baptiste? Colecestriss ab Eudone dapifero.] 
[Eodem anno sanctissimus rex et martyr Ead- MS. Re. 
mundus est translatus. Itemque motio Christianorum Southwark 
euntium Jerusalem. ] 


Johannis MSS. Cl. 


Perresxit comes vel dux Robertus Jerusalem; Normannia, ponitur 
in vademonium. 


Anno gratie MXCVP. Adhuc seminante verbum 
Domini Urbano papa, et multis aliis scientia et mori- 
bus et eloquentia preeclaris theologis et prelatis, pros- 
peratum est negotium crucis efficaciter. Nec adhuc 
soluto concilio, concessa est & papa, cui concessa est 
potestas a Domino vice beati Petri ligandi atque 
solvendi super terram, generalis indulgentia peccatorum 
se cruce signaturis? et jam signatis. Hoc anno per- Matt. Par. 
rexit comes? Robertus Jerusalem. Et eodem anno fuit 59. 
interfectio Judseorum Rothomagi. Stelle visse sunt labi Jd. ii. 56. 
de celo. Willelmus rex cepit sibi Normanniam in tute- Cf. Id. ii. 
lam. Comes Tholosanus cum suis comitivis * legionibus °’~* 
iter arripuit [Jerosolimitanum] Eo quoque anno 
obsessa est Nicea civitas & nostris Christianis. 


[Tali anno posita sunt fundamenta sancte ecclesie 'Trini. MS. Re 


latis Norwici.] from Id. 





1 Hoc] Eodem, N. 

* Baptiste] om. N. 

3 signaturis)] signaturus, Ch. N. 
Re. | 


* comes] dux, E. 
5 comitivis] convinis, Ch. A. ; 
communis, Cl Re. T. W. 


Matt. Par. 
ii. 60. 
Abri 

from Matt. 
Par. 


Id. ii. 71. 


MS. CI. 


MS. Re. 


Abridged 
from Matt. 
Par. 


HISTORIARUM. 31 


Dus Godefridus iler arripit Jerosolimitanum, Antiochia, obsidetwr, A-D. 1097. 


Anno gratis Mxcvi?. Nonas Aprilis, apud Finhamestede in 
Bercsire quoddam stagnum fluxit sanguine. Dux Lotharin- 
gis: Godefridus iter arripuit Jerosolimitanum, nostroque Erogress 
exercitui adjungitur. Pugne[que] maxima commissa est! inter Crusade. 
Christianos et Turcos, ut liberaretur civitas Nicea, in vallum 
& nostris obsessa Solimannus, dominus civitatis et cir- 
cumjacentis ample et opime*? patrie, cum suis paganis, 
quorum dominus et dux fuit, vincitur. Nicea civitas glo. Capture 
riosa capitur, mense Julio, vicesima die mensis. Eodem of Nice. 
anno obsessa est Antiochia, civitas nobilissima. — Capta? est iege ot 
. . . n , Antioch. 
circumjacens patria cum pluribus viculis * et casellis,  Antio- 
chim pertinentibus, cum quodam fortissimo, vicino civitati. 
Ipso quoque anno, Anselmus Cantuariensis archiepiscopus Sampson, 
consecravit Sansonem in episcopum Wigorniensem Londonie. bishop of 


: . - : Worcester. 
Eodemque anno Ricardus preeficitar abbas sancti Albani. Richard, 


. JA ae . abbat of 
[Hoc anno fundata est ecclesia sanctee Trinitatis Nor S. Albans. 


wici.] Holy 
[Baldewinus abbas sancti Eadmundi ipso anno iv. Trinity, 
P . . . Norwich. 
kal. Januarii feria quarta ex hac vita decessit.] Baldwin a. 


Bury. 
Antiochia capta est. Lancea Salvatoris est inventa my 


Anno gratis mxcvi°, Mense Junio, tertia die mensis, Capture 
Antiochia capta est a Christianis, nono obsidionis menge, °f Antioch. 
Iterum obsidentur Christiani in ipsa civitate a Corbaranno, 
Persarum principe, superveniente cum innumerabili pega- 
norum multitudine. Inventa est in civitate in ecclesia 
sancti Petri, ubi incathedrabatur, lances Salvatoris.  Exeunt 
de civitate, prefertur lancea, committitur quo nunquam 
visum majus bellum inter Christianos et Sarracenos, cessit 
divinitus victoria Christianis, fugit Corbarannus, et con- 
fusus est totus ejus exercitus, in quo fuerant reges quam 
plures et principes paganorum. Facta est hsc congressio 


1 est] om. Ch. A. T. W. * viewlis) vinculis, Ch. T. W.; 

* opima] optime, E. altered in Cl. A. Re. 

3 This follows the next two 5 casellis] castellis, E. 
sentences in all the MSfl. exc. E. 6 fuerant] fuerunt, E. 


32 FLORES 


A.D. 1098. victoriosa et plena omni gaudio, mense Junio, vicesima die Matt. Par. 


mensis. 


ii. 89. 


Founda- Hoc anno Cysterciense coenobium est inceptum a fratribus, Abbreviat. 
tion of ^ qugrentibus mansionem oportunam. Voce igitur desuper Chronic. 


Citeaux. 


audita, in lingua illius patrie, ''Ci est a vus," id es 
‘* Hic state," ibi manserunt, 


iii. 185. 
i 


et occlesiam cum edificiis 


construxerunt, que in temporalibus et spiritualibus felix 


diatim suscepit incrementum. 


Obsessa est civitas sancta, Jerusalem a Ohristiame. 


Siege of Anno gratise wxcrx°, Obseasa est? Jerusalem civitatum Matt. Par. 
Jerusalem. sanctissima & Christianis. Hoc quoque anno mare erupit, ": 95. 


et tot mala fecit, quot nullus antea vidit vel audivit. 


Southwark 
Annals. 


Citeaux. Ecclesia magna coenobii Cysterciensis cum claustro est in- Matt. Par 
Death of cepta, convocatis pluribus fratribus. Obiit episcopus Po- ii, 79. 


the bishop diensis ZEthelmarus, in armis spiritualibus et materialibus 


Id. ii. 90. 


Puy. strenuus ? et in negotiis disciplins militaris peritissimus, 


in eujus obitu magna exercitus spes et consolatio * expi- 


outhw. 


Capture of ravit. Quarto vero? idus Aprilis capta est Jerusalem s Ann. 

Jerusalem. Christianis. Numerus vero Christianorum, qui eam obsederunt, Matt. Par. 
quadraginta milia peditum expeditissimorum, equitum mille ii. 95. 
quingenti, exceptis adventantibus cotidie. In urbe Turco- 
rum fortium et ad unguem armatorum quadraginta milis. 

Refusal ^ Optulerunt? igitur Christiani Roberto Duci Normannorum reg- Id. ii. 107. 


of the 


. crown of Dum Jerusalem, quod quis 7 repudiavit, offensus est in eum 
| a focsalem Deus, nec prosperum deinceps quid ei contigit. Tunc principes Id. ii. 103. 


by Robert nogtri communi assensu, invooate Spiritus Sancti gratia, 


of Nor- 
mandy. 
Godfrey 


regem et patriarcham constituerunt, [scilicet] Ducem Godefri- 
dum regem, et Árnulphum episcopum ? Maturanensem de 


of Bouil- Kalabria patriarcham. ^ Eodem ? tempore, rex "Willelmus Id. ii. 110. 


lon king. 


1 E. ins. est. 

? est] om. Ch. A. W. 

3 strenuus) strenuis, Ch. Cl. T. 
W.; altered in A. 

* consolatio] consolationis, E. 

* vero] om. E. The erroneous 
date is due to the compiler. 

9-6 Optulerunt . . . T'unc] not 
in E. 

7 quia] que, Ch. A. N. T. 


8 This is a careless error, intro- 
duced by altering Matthew Paris, 
p. 108, who (or rather Wendover) 
is copying William of Tyre. Ar- 
nulf, the patriarch, is mixed up 
with the Bishop of Martorano, 
through whose influence he was 
appointed. 

? Eodem .. construxerat] om. 
E. 











HISTORIARUM. 33 


Matt. Par. tenuit ouriam guam in nova aula apud Westmonasterium A.D. 1099. 
quam ipse construxerat. 


MS. Re., [Eo anno Urbanus Papa obiit, et Paschalis ei successit.] P. Paschal 
Dom Matt. 
ar. ii. 119. 


— Bes Willelmus moritur &agittatus, et coronatur frater ejus 
Henricus. 


ld.ii.111. Anno gratie Mc^. Willelmus rex secundus Anglorum, dum Death of 
in nova foresta venaretur in die! sancti? Petri ad vincula, iliam 
MS. E. a Waltero Tyrel incauto a sagitta percussus,? [diem clausit u 
from Matt. extremum. Sed pridie quam excederet vita, vidit per His 
11]. Sompnium, se fleobotomis * ictu sanguinem emittere, radium 
cruoris usque in cselum protentum, lucem obnubilare, diem 
interpolare. Ita, inclamata sancta Maria sompno excussus, 
lumen inferri precepit, et cubicularios & se discedere vetuit. 
Cum jam aurora diem invehere meditaretur, monachus qui- 
dam retulit Roberto filio Hamonis sompnium, quod eadem 
nocte viderat de rege, scilicet quod in quandam ecclesiam 
rex venerat superbo gestu, ut solebet, circumstantes despiciens ; 
tunc ‘Crucifixum mordicus apprehendens, brachia illi oorro- 
serit, crura pene truncaverit; Orucifixum diu tolerasse; sed 
tandem pede ita regem depulisse, ut supinus caderet. Ex 
ore jacentis tam effusam flammam exisse, ut fumi magnitudo 
etiam sidere obnubilaret. Hoc sompnium Robertus non 
negligendum arbitraturus, regi confestim intulit At 
ille cachinnos ingeminans, multum postea motus, diu 
cunctatus est, an in silvam, sicut intenderat, iret, sua- 
dentibus amicis, ne suo dispendio veritatem somp- 
niorum experiretur. Itaque ante cibum a venatu 
abstinuit, sed mox post cibum in saltum contendit. 
Quem Walterus Tyrel cum sagitta, cervum intendens percu- 
tere, percussit inscius in corde, sicut supradictum est. Qui 
corruit, nec verbum edidit, sed vitam crudelem misero 
Cf.ld.ii fine terminavit, sepultusque est apud Wintoniam]. Quod 
118. Anselmus Cantuariensis antistes cognoscens in spiritu, Return of 
repatriare, ut predictum est, maturavit.  Exulaverat 5. Anselm. 


enim, fugiens regis persecutionem. Habebat 5 autem 





1 die] crastino, Matt. Par. 5 T. W. ins. est. 
2 sancti] om. Ch. W.; beati, 4 fleobotomie) fleobotomi, E. 
A. N. > Habebat . . . praecessit] om. F, 


o 238108. C 


A.D. 1100. 


94 FLORES 


rex die qua obiit in proprio archiepiscopestum Cantuarien- Matt. Par. 
gem, episcopatam Wintoniensem et Salesberiensem, et novem ! ©. 14. 
abbatias ad firmas datas. Mira res. Quicquid Deo De: 

umque diligentibus displicebat sibi placebat. Quo sequenti 

die sepulto spud Wintoniam in ecclesia sancti Petri, 


Election of ibidem in regem est electus frater ejus ille Henricus, cui 


Henry I. 


Corona- 
tion of 
Henry I. 


His mar- 
riage with 
Matilda. 


omnipotens Dominus tria munera dedit, sapientiam, victoriam, Id. ii. 184. 
divitias, quibus ad omnia prosperans, omnes suos antecessores 
preecessit. 


Coronatio? regis Henrici Primi. 


Consecratus est rex Anglorum Henricus primus, frater Id. ii. 115. 
regis Willelmi, apud Westmonasterium a Mauricio Londoniensi 
episcopo, Anselmo &dhuc absente, nonas Augusti. Cum 
quo Thomas Eboracensis archiepiscopus coronam capiii regis 
apposuit. Hoc anno, multa evenerunt adversa. Diabolus Flor. Wig. 
quoque visibiliter apparuit in saltibus et deviis, trans-™ 6. 
euntes allocutus. Prseterea in pago de Bercsire in villa [de] Matt. Par. 
Hamstude sanguis manavit de terra continuis ? xv. diebus. De ii 115. 
fonte enim tam ubere emanavit, ut stagnum horribile faceret. 
Anselmus rediens ab‘ exilio desponsavit Matildem, filiam Id. ii. 121, 
Malcolmi regis Scotim, Henrico 1. regi Anglim, ex qua genuit !!^ 
Willelmum ot filiam unam nomine et honestute * matrem re. 
presentantem. Virginem autem hanc quinquennem imperator 
Henricus petiit et accepit. In hac autem coronatione, non 
est derogatum ecclesie vel antistiti Cantuariensi, quia 
Londoniensis episcopus, archiepiscopi Cantuariensis 
immo totius Anglise decanus, vices ejus in hoc officio 
exequebatur, et hoc carta ipsius testificatur. Et hoc Id. ii. 118. 
anno, reversus est a Terra sancta dux Robertus Normannis, 
cognomento Curtheuse, et cum eo comes Flandrensis 


! novem) duodecim, Matt. Par. 3 continuis] continuus, Ch. A. 
3 There is a picture in Ch. E. | Cl. T. W. 
of the coronation. E. begins the * ab] de, E. 
chapter ** Igitur post mortem regis 5 E. ins. Matildem. 
* Willelmi Rufi electus est Henricus 5 honestate] honeste, MSS. exc. 
* frater ejus et," omitting "frater | Cl. 
** regis Willelmi below. 





Matt. Par. 
H. 118. 


Id. ii. 120. 


Id. ii. 122. 


Id. ii. 193. 


HISTORIARUM. 35 


Robertus. Comes! tamen Robertus Normannis non- A.D. 1100. 
dum in Angliam venit. Rex Henricus L, in regem ut 

dictum coronatus, dedit episcopatum Wintoniensem "Willelmo 

Giffard. Anselmus, archiepiscopus Cantuariensis, amicis- p, Paschal 
simus regi factus est. Obiit Urbanus papa, succedit? II. 
Paschalis. Coronatur rex Baldewinus in? Jerusalem, [quia Baldwin L, 


id renuit Robertus dux Normannie]  - Sing of a 


Res Henricus et Dus Robertus Normannwo fedus interunt. 


Anno grati; mcr. — Anselmus Cantuariensis archi- Advice of 
episcopus, muniens regem Henricum de adventu Roberti Anselm as 
ducis Normannie et de versuto proposito suo, ut rex of Nor- 
navalem expeditionem mitteret contra eum suasit. "sndy ; 
Sed amici utriusque foedus inter eos statuerunt sic quod his treaty 
rex, propter manifestum jus quod habuit ad regnum Heury L 
possidendum, Roberto annis singulis tria milis marca- 
rum argenti daret ab Anglia, et quis eorum diutius viveret, 
heres esset alterius, si absque filio moreretur? Hoc autem 
per xii. magnates juratum fuit utrimque. Dux Robertus 


‘perhendinavit cum rege, fratre suo, usque ud festum sancti 


Michaelis, et postes ad propria remeavit. Eodem anno, rex Reinelm 
Henricus dedit episcopatum  Herefordensem Reinelmo, sine bishop of 
electione facta, contra novi decreta concilii, ipsumque publice 
investivit, quod et contra juramentum suum [fecit]. 
Juraverat enim sollempniter, se primo libertatem eccle- 
siz servare illibatam, et bonas leges regni, quse statute 
erant et observate tempore sancti Eadwardi. 


Concilium magnum celebratur ab Anselmo archiepiscopo. 


Anno gratie mom. Rex Anglorum Henricus obsedit cas- Arundel 
tellum de Harundel quod erat juris Roberti’ de Beleasmo, rini by 
contra regem illud retinentis; et demum rex illud optinuit, Henry I. 
et Robertum ab Anglia relegavit, 


1 Comes} Dux, E. 5 moreretur] morerentur, E. 

* succedit) successit, Cl. Re. © fuit) esset, Ch. Cl. Re.; est, 
3 in] om. Cl. T. W.; fuisset, N. 

4 suasit] om. MSS. 7 Roberti] om. MSS. ex. N. 


c 2 


36 FLORES 


A.D. 1103. Eodem anno, Anselmus Cantuariensis antistes, concilium Matt. Par. 
Council ^ tenuit Londonis in eoclesia sancti Pauli, presente rege ot ii. 128. 
unde rAn- suffraganeis episcopis, circa factus sancti Michaelis; in quo 
S. Pauls. conoilio sacerdotes ooncubinarios exoommunicavit, nisi eas ex 
tuno abjurarent. Deinde factus securior de amicitia regis 
tam Henrici quam Maleolmi regis Sceotim, cogitavit 
ecclesiam quodam rigidiore modo gubernare, evellendo ! 
germina viciorum. De novo enim, id est postquam 
redierat ab exilio, Matildam filiam dicti Malcolmi et 
sancte Margarete, ut pretactum est, regi Henrico 
matrimonio copulaverat, quod utrique regum et utrique 
regnorum fuit, propter bonitatem reginse, beneplacitum. 
Anselmus igitur de Dei et dictorum regum confisus 
favore, que Rome decreta in concilio generali acceperat 
de investituris ecclesiarum, plano sermone descripsit, quod 
videlicet nullus ecclesire prelatus, episcopus, vel abbas, vel 
clericus, investituras alicujus ecclesiastice dignitatis de manu 
suscipiat laicorum. Unde idem archiepiscopus, asserens hoc 
animabus expedire, degradavit abbates et priores quosdam, 
qui de manu laicorum et data pecunia prelatias optinue- 
Abbats — rant, scilicet Bicardum Helyensem, Aldwinum Rameseiensem, 
degrade’ Bur t multos alios, t bbatem? non 
for simony. Purgensem, et multos alios, tam priores abbate no 
habentes, quam ipsos abbates. Et quoniam ad voluntatem 
regia quosdam episcopos, qui institutiones a rege susceperant, 
noluit consecrare, * vel " cum eisdem communicare, rex Versus 
vn arcum pravum, contra eum ira incanduit vehementi, 
precepitque Girardo, Eboracensi archiepiscopo, ut eos con- 
secraret. Sed Willelmus Giffardus, timens sancti Anselmi 
rigorem, sprevit consecrationem — Eboracensis archiepiscopi. 
Quare regis injusto judicio a regno est eliminatus. 
Reinelmus vero Herefordensis episcopus, suze timens con- 
scientise, eo quod a rege institutionem acceperat, Anselmo 
suum resignavit presulatam. Hoc etiam anno, Rogerus ad 
episcopatam Sarishuriensem est electus, idus Aprilis. 





1 evellendo] et evellere, E. 5 vel] nec, E. 

? enim) robero, W. 5 Ch. has in the margin later, 

8 abbatem) so E.; abbatie, Ch. | “ vide alium librum, utrum intel- 
Re.; abbatias, Cl. N.; abbates, T. | ** ligit istud de Anselmo aut do 
W. * Willelmo Giffardo.” 

* consecrare) consentire, E. 7 episcopus] om. E. 


MS. Re. 


Matt. Par. 
ii. 124,125 
(enlarged 

from Matt. 
Par.) 


MS. Re., 
from Matt. 
Par. ii. 123, 
134. 


Matt. Par. 
ii. 126. 


HISTORIARUM. 37 


[Eodem tempore Robertus prior Westmonasterii A.D. 1102. 


factus est abbas sancti Edmundi] Robert | S 
Edmunds- 


Hominum mortalitas. Cosarea owitas nobilis capitur. 


Anno gratis cnr. Facta est hominum et animalium Pestilence. 
pestifera ac dampnosa nimis mortalitas. Eo anno, Cesarea Capture of 
. . 2 = tesarea. 
civitas, in terra sancta nominatissima et opulentissima, 
ditioni Christians dedita est, et archiepiscopus in ea con. 
stitutus est, nomine Baldewinus, in qua magnus pater 
noster, sanctus Basilius, populo Dei prsefuit, archipreesul * 
gloriosus. In ipsa etiam civitate nobile deorum templum 
statim a Christianis dirutum est. Strages quoque infidelium 
maxima facta est,  Assignate ost regimini et dominationi 
cujusdam  prinojipum Christianorum, sub rege tamen Jeru- 
salem.  Caliphus autem Paganorum dignissimus misit ad 
liberationem civitatis multitudinem infinitam Turoorum, ad 
unguem armatorum, sub duce potentissimo. Oui occurrens 
rex Jerusalem, Baldewinus, invocato Dei adjutorio, omnen 
in ore gladii trucidavit. Ceoideruntque in illo conflictu 
glorioso ex hostibus v. milis armatorum equitum, ex nos- 
tris autem equites septuaginta et ducenti pedites. Civitas 


quoque ad laudem Domini est & dominio paganorum 
liberata. 


[Ipso quoque anno scisma oritur inter regem Henricum S. Anselm 
et Anselmum archiepiscopum super investituras ecclesiarum. ee with 
Anselmus Romam profectus abbates depositos secum adducit.] the de- 


posed 
abbats. 


Quatuor ciroulk apparuerunt circa &olem. Acon Christianis 
redditur. 


Anno gratie wcrv?, Quinto decimo kalend. Maii quatuor solar phe- 
circuli circa solem visi sunt, albi, picti, et mirabiliter im- homenon. 
plicati. Cometa apparuit mense Februarii Eodem anno, cos 
discordia mote est inter regem Henricum et Robertum ducem w,.:, 
Normannis, fratres. Non modica subsecuta est, eo anno, Normandy. 
rerum depopulatio. Rex [Henricus] Anselmi, viri justi, Quarrel of 

enry I. 
with 8. 
1 archipresul] archiepiscopne, E. Anselm. 


38 FLORES 


A.D. 1104. possessiones et substantiam infiscari preecepit, nec eum 
potuit ratio, vel regis Scotis vel regins intercessio, 


Aere cohibere. Anselmus vero Lugduni exul commoratur. Acon rra 
taken. redditur regi Baldewino. 
[Eodem quoque anno corpus saneti Cuthberti cum MS. Re., 
m Flor. 
capite sancti Oswaldi incorruplus invenitur.] Wig. ii. 53. 


Due Robertus venit in Angliam, ut concilielur! fratri euo, sed 
frustra. 


Bayeux Anno gratie xcv» Idus Aprilis rex Henricus Boiacas Flor. Wig, 


incendit. Robertus dux Normannorum venit ad [regem]! 53- 
Matt. Par. 
ii. 130. 


Northamp- fratrem suum apud Norhamtonam, suppliciter petens ut; 


ton. . ablata sibi restitueret. Sed Deus non favit concordis eorum. 
Negavit enim rex postulata. Quare dux iratus re- 

Heisbe- cessit comminando. Rex autem ipsum acriter inse- 

eben, cutus, in castro Tenarchebrai eum obsedit, et in arcto 

bat oe nimis tenuit. Sed per posticum nocte elapsus, exer- 

Horsham citum conflavit contra fratrem suum copiosum. 

Priory, - [Per idem tempus fundata est ecclesia sanete Fidis ys p. 

Borfolk, py 9 Roberto filio Walteri. Itemque corpus sancti Cuth- 

Robert ^ berti translatum est.] 

Fitz 

Walter. 


Dus Robertus capitur, et incarceratur simul cum consule de 
Mortoil. 


Captureof Anno gratis Mcvi Octavo kalend. Maii Henricus rex Matt. Par, 
Henry] by Anglorum dum obsedit Tenarchebrai, dux Robertus contra ii. 132. 
at Tinche- regem venit cum exercitu suo conserto, in vigilia 
brai. sancti Michaelis? et commisso ancipiti nimis prelio, 

dux licet multo stipatus milite, et in armis leo invin- 

cibilis, et, quasi alter Mars, peritus in militari disci- 

plina, tamen non valens amplius ferre pondera belli, 

quod in magna parte in eum erat congestum, captus 

est, et custodie carcerali in Anglia mancipatus, et 





! eoncilietur] reconcilietur, E. * Michaelis] Marci, E. The 
date is from Florence. 








Matt. Par. 
ii. 182, 183. 


Cf. Hist. 
Anglor. i. 
213. 


Cf. Matt. 
Par. 11.133. 


Matt. Par, 
ii. 132. 


Southwark 
Annals. 


HISTORIARUM. 39 


comes de Mortoil, et multi alii nobiles [cum ipso], A.D. 1106. 
viii kalend. Maii. Hoc! anno impleta est prophetia quam 

rex pater ejus, pridie quam moreretur, dixerat filio suo Hen- 

rico, ‘‘ Quinque mille libras de thesauro meo tibi dabo. 

** Pacifice patere; tempore tuo totum honorem quem ego 

" nactus sum habebis, et fratribus tuis divitiis et potestate 

* prestabis.”’ . 

Rex autem, memor fraternitatis, eundem comitem ? Imprison- 
Robertum in libera carceris custodia, sine ciborum ment of 
penuria vel luminis beneficio vel preciosarum vestium 
ornatu, salvo tamen fecit? reservari.  Liceret etiam 
ei ad scaccos et aleas ludere.  Robas etiam regis, sicut 
ipse rex, accipiebat; pomeria vicina et saltus et loca 
delectabilia perambulando, ex regis licentia, visitavit. 

Et cum una dierum sic evagabatur, arrepto equo 

subito, non id * verentibus custodibus, insiluit, et fugam 

iniit repentinam. Et ecce custodes, elevato ad sidera Attempt of 
clamore, rapido cursu insecuti sunt, et quodam lutoso escape. 
prato, ubi equus suus immersus fuit usque ad ventrem, 
comprehenderunt, et in arcto custodierunt, donee id His cap. 
regi nunciaretur. Tune rex jussit eum clam oculorum subsequent 
lumine privari salvis tamen orbiculis eorundem. Et írestment. 
tunc dux tabuit in semetipso pre dolore, et maledi- 

cens diei nativitatis, infelicis vite moram longam 

non protraxit. 

Eodem anno, in hujus rei signum, vise [sunt] dus TWo 
lune in celo, una in Oriente, alia in Occidente, et cometa moons. 
uno quasi cubito distans a sole, circa horam tertiam. Hic5 Comet. 
quoque constitutus est ordo canonicorum in ecclesia sancte Order of 


Canons at 
Marie de Suwerc Londoniis.® South- 


wark. 





1 Hoc . . . prastabis] not in * id verentibus]  advertentibus, 
E. Lamb. 


? comitem] ducem, E. 5 Hic quoque] In isto tempore, 


* fecit] om. MSS. exc. N. * Londoniis] om. E. 


- 440 FLORES 


A.D. 1107. Oonctliwm magnum celebratur eub. Anselmo, archiepiscopo 
Cantuariensi, Londonits. 


Christ Anno gratie cvi» Decimo octavo kalend. Maii M Matt.) Par. 


Church, Normannus prior fundavit ecclesism Christi Londoniis, in 
London. ‘yeligione. Henricus, filius imperatoris, Henrico patri 
Henry V. . . ° . . . 
emperor, SUO Successit, qui postea duxit Matildem, vix quin- 
quennem, Henrici regis Anglorum filiam. Obiit Mauri- 
cius episcopus, inceptor Londoniensis ecclesi, cui! successit 
Reconcilia- Ricardus de Beaumes. Rex autem [Henricus] pro eo 
tion of ^ quod inimicos suos suppeditavit, reddidit grates Deo, 


with S. et apud  Beocum veniens, cum ? Anselmo archiepiscopo Id. ii. 183. 


Anselm. Cantuariensi quem ibidem invenit, concordatus est.  Eodem- 


que anno, factum est concilium magnum  Londoniis in Id. ii. 134. 


Settlement Palatio regis, presidente Anselmo, cui annuit rex, et 
of the ques- gtatuit, ut ab eo tempore in reliquum numquam per 
tion of in- donationem baculi pastoralis vel anuli quisquam de epi- 
Bcopatu vel abbatia per regem vel quamlibet laicam personam 
investiretur in Anglia; concedente etiam archiepiscopo, ut 
nullus ad  prelationem electus, pro homagio quod regi 
faceret, consecratione suscepti honoris privaretur. Conse- 
creati sunt episcopi, Willelmus Wintoniensis, Rogerus Saris- 
buriensis, Reimundus? Herefordensis, Willelmus Exoniensis, 
et Urbanus Bangornensis,* sb Anselmo Cantusriensi archi- 
episcopo, apud Doroberniam, die Dominica iii. idus Augusti. 
Alexander Obiitque rex Scotorum Atdgarus, cui successit Alexander 
T king of frater ejus." 


! cu. . . . JBeaumes] not in * cum . . . invenit] A. arch. 
E., which has ** Mauricio successit | Cant. ibidem invenit et cum eo, 
* Ric. de Beumes" at the end of | E. 
the chapter before the last para- * An error for Reinelmus. 
graph. Here N. introduces a letter * An error for Glammorganensis 
of Bp. Gundulf of Rochester, headed | (Llandaff). 

* Qualiter Gundulfus episcopus or- 5 There are in N. further extracts 


* dinavit exhennium sibi et suc- | from the Vita Gundulfi (Wharton, 


* cessoribus suis singulis annis | A. S. ii. 271). 
* deferendum," followed by other 
extracts from the Vita Gundulfi. 


Matt. Par. 
1i. 135. 


Id. ii. 134. 
Id. ii. 135. 


MS. Re., 
from Flor. 
Wig. 


Matt. Par. 
ii. 136. 
Id. ii. 135. 


Id. ii. 136. 


Matt. Par. 
ii. 188. 
Td. ii. 137. 


HISTORIARUM. 41 


Gwardo Archtepiscopo Eboracens$ mortuo Thomas succeseté. A.D. 1108. 


Anno gratis wcvir. Nonas Aprilis obiit Philippus rex Louis VI. 
Francorum, cui successit Lodowicus filius ejus. Obiit etiam 
Girardus, archiepiscopus Eboracensis, cui successit Thomas. Thomas, 
Eodem anno Ricardus de  Beaumes, Londoniensis electus, oP. of 
consecratur ab Anselmo, Cantuariensi archiepiscopo, apud p a. 
Pageham, multis suffraganeis episcopis presentibus. Beaumes, 


. TE . bp. of 
[Eodem tempore Henricus rex jussit ut qui eum qP 


furto deprehensus esset suspenderetur.] 


Obiit Anselmus Cantuariensis archiepiscopus. 


Anno gratis McIXo. Missi! sunt ab Henrico imperatore petrothal 
Romano nuncii, mole corporis et cultus splendoribus of Matilda 
excellentes, filium regis Anglorum Henrici in domini sui v Henry 
conjugium postulantes; à quibus rex Henricus accepit — 
sacramenta. Eodem anno,! septimo kal Maii, obiit nobilis Death of 
Cantuariensis Anselmus antistes, qui? scripsit multa me- S. Anselm. 
moris digna. Rex Henricus abbatiam  Elyensem in epi- 
scopslem sedem commutavit, Herveumque ibidem fecit Sec of Ely 

: EP . ounded. 
episcopum ordinari ^ Eodem anno convenerunt, rege jubente, 
Londoniis in ecclesia beati Pauli, Ricardus Londoniensis, 
Willelmus  Wintoniensis, Radulphus  Hofensis,  Herebertus 
Norwicensis, Radulphus Cicestrensis, Rann]lphus Dunelmensis, Consecra- 
et Herveus Bangoriensis episcopi v. kalend. Julii, ad con- Tha of 
secrationem Thoms Eboracensis electi; ^ ubi ecclesia app. of 
Cantuariensi et archiepiscopis ejus catholice ordinatis facta York. 
canonica obedientia, consecratus est. Et hoc anno fuit 


dies Paschz [scilicet] die sancti Marci [evangeliste]. 


Obiit? Hugo abbas Cluniacensis, et successit Pontius. Abbets of 
uny. 


Translatus est sanctus Oswinus rez et martir apud Thinemue. 


Anno gratie xcx*. Quarto idus Aprilis, rex Henricus Marriage 


dedit filiam suam Matildam imperatori Álemannis Henrico. or Matilda. 
Luna [vero] visa est quasi extincta. Translatus est sanctus rex tion of S. 


Oswine, 





1i Missi. .... anno] not in | 2 qui... . digna] not in E. 
* Obiit ... . Pontius] notin E. 


42 FLORES 


e 


A.D. 1110. et martir Oswinus apud Thinemue. Eodemque ! anno, sanctus Mn Par. 
Death of Godricus vitam inchoavit heremiticam, qui, illam per annos" "^ 
8. Godric. |. laudabiliter continuans, migravit feliciter ad Dominum. 


Comet. Hoc etiam anno cometa apparuit more insolito ; nam cum ab 
Oriente surgens in firmamentum ascendisset, non progredi 
sed regredi videbatur. Eodem vero? tempore rex Jerusalem 

Beyrout Baldewinus Beritum, civitatem Phenicis regionis maritimam, 


potenter subjugatam, catholice fidei mancipavit. 


Henricus rex Theutonicorum tenuit Papam in custodia. 


Famine in Anno gratie Mcxr. Quarto nonas Aprilis mortalitas Id. ii. 158. 


Normandy. gnimglium nimia incepit et fames maxima in Normannis. 
E Paschal Henricus rex Theutonious Paschalem papam in custodiam 
. Im- 


prisoned. posuit, Rex Anglorum Henricus, pergens in Normanniam, 

Anjou contra comitem Andegavensem, qui Cenomanniam eo tene- 

ravaged. bat invito, guerram contra eum ferro simul et incendio 
constanter exercuit. 


Orta est contentio inter Papam et imperatorem. 


Mortality. © Anno gratie MoxiP.  Mortalites hominum maxima [fait], Id. ii. 140. 
Quarrel Hoc quoque anno orta est contentio magna inter Papam 
Pit ,  Psschalem et imperatorem Henricum. Imperator voluit uti 
ILand privilegio antecessorum suorum, habito annis trecentis suh 
Henry V. pontifioibus Romanis lx., qui licito dederant episcopatus et 
tu InVéSU- sbbatias per baculum pastoralem et anulum, quod injus- 
ures. "^ 
tum censebat papa, e contrario imperator, et adversa- 
bantur proterve. Tandem tamen ° facta est pax inter eos, 
ita * scilicel ut episcopi deinceps et abbates institutionem 
accipiant ab imperatore et suis successoribus per virgam 
et anulum, et post faciant [papse vel] episcopo canonicam 
obedientiam, et consecrationem accipiant consuetam. Acta 
vero sunt hsec ante altare Apostolorum Petri et Pauli, in 
conspectu omnium astantium, et sic dominus pape dedit 
ipsi? absoluto imperatori Christi corpus. Obiit autem eodem 





! que] om. E. 5 virgam] baculum, E. 
? vero] om. E. «| ^ faciant] facient, E. 
3 tamen] om. E. ? ipsi] om. E. 


4 ita] om. E. 


Matt. Par. 
ii. 140. 


MS. Re., 
from Flor. 
Wig. ii. 66. 


HISTORIARUM. 43 


anno Tancredus vir illustris, in actibus Jerosolimitanis! A.D. 1112. 
magnificus; fuit princeps Antiochis et comes Edissanus; Death of 
cui successit Rogerus, filius Ricardi, vir nobilis, ea con- Tanered. 
ditione, ut quandocunque Boamundus junior Anthiochiam 
reposceret, illi sine contradictione resignnret. 


Rex Henricus dedil archiepiscopatum Radulfo,? episcopo 
Londontensi. 


Anno gratie ucxor. Octavo idus Aprilis rex Anglorum Wales re- 
Henricus duxit exercitum in Walliam, et Walenses subditi duced. 
sunt ci ad libitum. Rex Henricus dedit archiepiscopatum Ralph 
Centusrie Radulfo? Londoniensi? episcopo, et illum per 8bP. of 
anulum et baculum investivit. Obiit, autem * eodem anno bury. T 
Thomas Eboracensis archiepiscopus, cui Thurstanus successit. pp cete 
Orta est etiam inter Radulfum ? Cantuariensem et Thursta- abp. of 
num Eboracensem archiepiscopos magna dissensio, eo quod York. 
Eboracensis subici noluit archiepiscopo Cantuariensi sicut 
ejus antecessores facere solebant. Causa autem ssepe coram 
rege et domino papa ventilata est, sed nondum fine debito 
terminata. Eodem anno, mense Maio, cometa ingens sp. Comet. 
paruit, et post paululum terrsmotus partem urbis Manistre ° 
prostravit, non longe ab Antiochia, cum duobus castellis, 
Triphalech scilicet et Mariscum.’ Rex Jerusalem Baldewinus Defeat of 
et Menduc Persarum princeps in quodam congressu bellico Baldwin I. 
dum  decertassent, victus Baldewinus vix fuga elapsus est. by Menduc. 
Ceciderunt in illo belli discrimine de Christianis equites 
triginta, pedites vero mille quingenti. Sed de se cruentam 
hostibus vietoriam reddiderunt. 


[Hoc anno civitas Wigornie cum principali ecclesia Worcester 





comburitur xiii. kal. Julii] burnt. 
1 Jerosolimitanis] — Jerosolimi- * autem eodem anno] om. E. 

tane, MSS. exc. E. 5 Radulfum] Ricardum, E. 
2 Radulfo] Ricardo, E. * Mauistre] Manif . . (an 


3 Londoniensi] sic MSS. for 
Rofensi ; the error is repeated by 
Wendover and Paris. Lamb. has 
Roffensi. 


erasure), Ch.; manifeste, A. T.; 
manife, W.; manis, Cl.; Messissé. 
7 Marash. 


44 FLORES 


A.D. 1114, Juratur! fidelitas Willelmo, filio regis Henrici. 


Homage Anno gratie Mcxrv?. Rex Anglorum Henricus fecit omnes Matt. Par. 
Willis to gus potestatis magnates fidelitatem jurare Willelmo filio suo, ¥ 141- 


W 
L quem pepererat? ei Matildis regina sua. Eodem [anno], mense 
eclipse. Decembri, cselum repente rubens apparuit, ac si arderet, 


The luna patiente eclipsim. Quarto quoque? kalend. Aprilis 
Thames  Tamisia exsiccata ost, et mare per xii miliaria duobus 
dried. diebus. — Radulfus episcopus Rofensis ad archiepiscopatum 
Ralph Cantuariensem eligitur vi kalend. Maii. Dedicatur‘ eccle- 


° abp. of sia Cantuarie. Cometa apparuit mense Maii. 

bury. ' [Eodem anno Cicestria cum principali monasterio MS. Re., 
Comet. — eomburitur iii. non. Maii.] Wie. hee’, 
Chichester [Preedictus vero Radulfus inter csetera bona que MS.N. 


Gifts of iecit ecclesise sus Roffensi dedit duas casulas optimas, 
bp. Ralph scilicet nigram ante et retro cum Jista bruslatam, 
to the of €t aliam que est cotidiana ad Missam majorem, et 
Rochester. tres. capas et albam pretiosam cum amictu lapidibus 
pretiosis inserto et stolam et phanum de alba purpura, 
et parvum feretrum ex una parte argenteum, et textum 
pulchrum deauratum, in quo vita et historia sancti 
Ifeld, Andres, et duo pallia ad pendendum. Dedit etiam 


W : al , . e 
Dm decimam de Yfeld et Wennivale et de Dune.] 


(Kent). 
Consecratur Radulfus in Cantuariw archiepiscopum. Idem 
eadem, die alios episcopos consecrat. 


Death of — Anno gratie wcxvo Decimo? quarto kal. Maii obiit Southwark 


countess [Maria] 7 comitissa Bolonis. Consecratus est quoque Matt. Par. 


of Bou-  Badulfus* Cantuariensis archiepiscopus ab Anselmo domini: 5. 142. 
logne. 





1 The rubr. erased in Ch. III, Count of Boulogne. The 

2 pepererat] peperit, E. Southwark Annals give ii. kal. Jun, 

3 quoque] om. E. for the date of her death. 

* Dedicatur ecclesia Cant.] not 5 Radulphus Cantuariensis] 
in E. erased in Ch. and Thurstanus 

§ bruslatam] bruslatatam, N. Eborum written over it; E. om. 


5 Decimo ... Maii] om. E. quoque. — Lefstanus, Re. T. W. 
7 Mary, daughter of Malcolm | Lamb.; so A., with Radulphus in 
III. of Scotland, wife of Eustace | the margin. 


Matt. Par. 
ii. 142. 


MS. E. 


MS. Re. 


HISTORIARUM. 45 


Paps legato, quinto kal, Julii, et pellium ab eodem suscepit. A.D. 1115. 
Et eodem die idem archiepiscopus [Cantuarie]  Theofum Bishops of 


Wigorniensem et Bernardum Menevensem antistites conse- Worcester 
oravit. [Obiit Lofstan domesman, et jacet apud Ber- David's. 
mudeseye.] ' 


[Hoc videlicet anno Alboldus prior Saneti Nichasi de Albold, 


Mollent! factus est abbas Sancii Eadmundi.] Mat ode 
[Consecratus est etiam Ernulfus abbas de Burgo in b"ry. 


Roffensem episcopum, qui multa bona ecclesi: sus Gift of 


contulit. Inter cetera vero bona sua dedit ecclesiam nulf to 
de Hadenham et dimidiam hidam et unam hagham Bechester. 
terres, et ecclesiam de Codyntone et de Kingeseye.” 
Fecit etiam dormitorium, capitulum, refectorium. Et 
fecit fieri casulam principalem cum arbore de auro 
bruslatam et capam principalem cuin skills argenteis 
et albam cum amictu lapidibus pretiosis inserto, et 
stolam et fanum de albo purpura ot duas casulas, 
scilicet nigram cum cassello super humeros de auro 
bruslatam et aliam de viridi samith, et tunicam episto- 
lariam violaciam similem casulse principali, et textum 
cum evangeliis et lectionibus in principalibus diebus 
et Missalem et benedictionale et capitulare, et duo 
candelabra argentea deaurata et nobili opere con- 
structa, et ampullam vinariam ad Missas argenteam et 
deauratam, et dalmaticam principalem et alias duas de 
&lbo serico, et ciphum cum operculo de mazre qui 
servit ad principalem mensam in refectorio. Dedit 
etiam turribulum argenteum et in tabula argentea 
ante majus altare accrevit duas lictas de emalo. Item 
duas tunicas violacias et duas rubias. Et notandum 
quod non est aliquis monachus de Anglia natus, 
postea factus episcopus in ecclesia Roffensi, qui possit 
annotari inter benefactores ecclesise suse nisi Ernulfus.] 





! S. Nicaise de Meulent, a priory | Kingsey (Bucks), all still in the 
in Chartres diocese. patronage of the Dean and Chapter 
? Haddenham, Cuddington, and ' of Rochester. 


A.D. 1116. 


Rouen 
burnt. 
Dedica- 
tion of S. 
Alban's. 


War be- 
tween 
Henry I. 
and Louis 
VI. 
Exactions 
in Eng- 
d. 


Storms and 


46 FLORES 


Dedicatur magnifice ecclesia sancti. Albani, Anglorum protho- 
martyris. 


Anno gratie ucxvi’. Urbs Rothomagensis pene tota 
est! combusta. Et? eodem anno, presente rege Henrico Matt. Par. 
et regina ejus  Robertoque Lincolniensi episcopo cum ii. 142. 
multis aliis episcopis, die sanctorum Innocentium, dedicata 
est magnifice ecclesia sancti Albani, Ánglorum protho- 
martyris, quam? construxit Offa rex multisque opibus 
ditavit. Hic est Offa qui primum dedit vicario beati 
Petri redditum statutum quod vocatur Romescot de 
singulis domibus. ^ Dedicata est predicta ecclesia? 
& venerabili viro, Gaufrido Rothomagensi archiepiscopo, 
sub abbate ejusdem loci Ricardo. Rex autem, et regina 
cum^ archiepiscoporum, episcoporum, comitum, baro- 
num, et aliorum nobilium multitudine ibidem natali- 
tios dies" cum omni hillaritate et gaudio, cum pre- 
dieto abbate continue celebrarunt. Eodem anno mote 
est discordia magna inter reges Francie [et Anglis], per Id. ii. 143. 
Theobaldum, comitem  Blesentium. Anno etiam’ ipso, pro 
necessitate regii status, Anglia fuit variis exactionibus de- 
pressa, et inultiformiter bonis suis, non sine peccato, 
spoliata. 


Varie fiunt et terribiles aerts commotiones. 


Anno gratie xcxvi?. Kalend. Novembris nimia chorus- 
catio, tonitrus, et grando genus humanum perterruit. Terra Southwark 
quoque mote est, et luna versa in sanguinem iii, idus Annals. 
Decembris. Utrumque media nocte contigit. ^ Robertus 
[primus] prior, cum paucis fratribus, locum Merotonise primo Matt. Par. 
inhabitare cospit. Eodem anno venerabilis vite vir Yvo, i. 143. 
Carnotensis antistes, in sacris scripturis ad plenum eruditus 
et? doctor egregius, diem clausit extremum. 


-— 


! est] om. Ch. A. 5 dies] die, Ch. A. 
? Et] om. E. and ejus below. $ magna] om. E. 
3-9 quam . . . ecclesia] not in E. ? etiam] om. E. 


4 cwn] et, Ch. E. W.; A. has 5 et] om. E. 
been altered. 











HISTORIARUM. 47 


Obierunt Paschasius papa, Baldewinus rex Jerusalem, et A.D. 1118. 
Matildis regina. 

Anno gratie mcxvnr®, Obiit Matillis secunda,! regina An. Death of 
glerum, uxor Henrici regis, mater imperatricis, et sepulta Ma 
est apud Westmonasterium ;* de cujus bonitate et morum 
probitate dicere per singula si volumus, dies deficiet; 
cujus animse misereatur Altissimus. Eodemque anno obie- Deaths of 


runt Baldewinus rex Jerusalem et Paschalis papa; Paschali ? Baldwin I. 
autem successit Gelasius. Hic incepit ordo templariorum chal II. 


Sic, quidam viri nobiles de equestri ordine, timentes Deum, Origin of 
in manus patriarchs Jerosolimitani Christi se servitio manci- the order 
pantes, in castitate, et obedientia, proprie volunteti renun- plars. m 
ciantes, vivere professi sunt. 


Matt. Par. 
li. 144. 


Id. ii. 143. 


Id. ii, 144. 


Successit Calixtus Papa. Lodowicus vez Francorum et Henricus 
ree Anglie confliixerunt. 
Anno gratis MCXIX?: Tertio kalend. Aprilis obiit Gelasius Calixtus II. 


papa apud Cluniacum, cui successit Calixtus. quarto idus 
Januarii Obiit Petreius! prior Beremundesheie primus. 


Eodemque^ anno rex Henricus, videlicet xix? anno regni Battle 


Southwark 
Annals. 


Matt. Par. 
ji. 147. 


. . . between 
sui, pugnavit contra regem Francorum gloriose. Rex Henry I. 
vero Henricus in prima acie proceres? suos constituerat. In and Louis 
secunda cum familia propria eques ipse residebat. In tertia VI. 
filios suos cum summis viribus pedites collocaverat. Sed 


prima acies Henrici regis et secunda statim dispersa est. 
Acies itaque regales offenderunt se invicem et acerrime pug- 


! secunda] erased in Ch. The 
word comes from the Southwark 
Annals.  Matilis . . . Jerusalem 
is not in E. 

2 Westmonasterium] Wintoniam,W. 

3 Paschali autem] cui, E. The 
name is ultered from Paschasius in 
Ch.; Paschasio, MSS. exc. E. 

* Petreius] Petrus, E. 

5 Eodemque mancipati 
(p. 48)] for this E. has: ** Eodem 
* anno commissum est campestre 
* preelium inter Lodowicum regem 


* Francorum et Henricum regem 
* Anglorum, in quo conflictu 
* gravissimo rex Henricus bis 
** percussus est in capite, ut quam- 
* vis bene  muniretur lorica et 
* galea, tamen pondere ictus vali- 
* dissimi ita attonitus est, ut cum 
* difficultate diurna sanatus. Tan- 
* dem illi cessit victoria, et per- 
* cussorem suum prostratum cepit, 
* et captum carceri mancipavit," 

6 proceres] proceros, Ch. Cl. 
Re. T.; A. has been altered. 


A.D. 1119. 


Victory of 
Henry I. 


Death of 
Richard, 
abbat of 
S. Alban’s. 


P. Calixtus 
II. in Nor- 
mandy. 


Leedes 
Priory 
(Kent 
founded by 
Robert de 
Crevecceur, 


William, 
son of 
Henry I., 
and others 
drowned. 


Order of 
Prémontré. 


48 FLORES 


natum ost utrimque. Dum haste frangantur gladiis res Matt. Par. 


agitur. Willelmus Crispinus miles fortissimus Henrici regis 1. 147. 
caput bis gladio percussit. Cumque loric& magnitudine ic- 
tuum aliquantulum capiti regis inserta esset, ut sanguis pro. 
rumperet, commotus percussorem suum repercussit, et equum 
et equitem viriliter prostravit. Et mox Franci terga dede- 
runt. Rex s&utem Henricus victories perstitit in campo, 
donec optimates capti ante pedes ejus sunt positi et carceri 
mancipati. Eodem etiam! anno Ricardus de  Albineto, 
nobilis abbas Sancti Albani, diem clausit extremum, cujus 
actus laudabiles speciales exigerent? tractatus. Obiit 


et Herebertus Norwicensis antistes, vita et morte pree- Id. ii. 148. 


clarus. [Willelmus monachus Malmesberiensis cronica MS. CI. 


sua hue usque digessit.] Eo anno papa Calixtus venit Matt. Par. 


in Normanniam ad regem Henricum, et collocuti sunt diu ii. 148. 
apud Gisortium rex maximus et summus sacerdos. 


[Hoc anno inceptum est monasterium de Ledes a MS.N. 
Roberto de Crepito Corde, et positi sunt in eo canonici 


regulares.] 


Willelmus et Ricardus, filli regis Henrici, et ejus neptis eubmersi 
eunt. 


Anno gratim cxx . Decimo quarto kalend. Aprilis bis Matt. Par, 
venit lumen ad sepulcrum Domini. Ipso? etiam eodem anno !-- 149 


rex Henricus, omnibus domitis, et cunctis in Normannis ld. ii. 148. 


pro voto dispositis, ne leta impermixta tristibus in hoc 
mundo eveniant, cum gaudenter in Angliam velificaret, 
filii ejus, Willelmus et Ricardus, et filia * ejus, ac neptis," 
Ricardus quoque Consul Cestrensis, dapiferi, camerarii, pin- 
cerns regis, ac multi proceres cum eis, in mari naufragium 
pertulerunt, et vii? kalend. Decembris miseri, nec tamen 
miserabiles, submersi perierunt. In vita enim sua in libi- 
dinem fluxerant enormem. Unde creditur, eos enormiter in 
mari tranquillissimo vitam in puncto terminasse. 
[Hoc anno coepit ordo Premonasterii.] MS. Cl. 





! etiam} om. E. ; Ch. has (later) 3 Ipso etiam] om, E. 
in the margin, * Apud Radingum * Matilda, countess of Perche. 
* ceperunt esse monaohi." 5 Matilda of Blois. 

3 exigerent] exigeret, MSS. 








Matt. Par. 
li. 149. 


MS. Cl. 


Matt. Par. 
ii. 149, 


Id. 


Diceto, i. 
244. 


Matt. Par. 
n. 149. 


Id. 


HISTORIARUM, 19 


Athelicva desponsata est regi Henrico (| Anglia). A.D. 1121, 


Anno gratis Mcxxr. Rex Henricus iv. dus Aprilis [duxit] Marriage 
Atheliciam ducis Lovanise filiam, causa! pulchritudinis et of Menry L 
excellentis decoris sui, que a Radulfo Cantuariensi archi- lais of 
episcopo sollempniter in reginam est consecrata Londoniis in Louvain. 
Pentecoste; cum rege resedit ad mensam magnifice coronata. 

Inde autem, cum rex ad Walliam tenderet, Walenses ei sim- Submission 
pliciter ? obviantes concordati sunt cum? ipso, juxta magnifi- of the 

. . Welsb. 
centiam sus voluntatis. 


[Eodem anno Eborardus episcopus Norwicensis con- Eborard 


secratus est. ] . 7 BD OF 
Eodem anno papa Calixtus Mauricium quendam, quem m. ant. 
Henricus imperator antipapam constituerat, cepit, et eundem Pope 
monachum ordinavit. Luna hoo anno obtenebrate est. Apud Maurice. 
Radingum monachi ordinem monasticum inceperunt observare, Monks at 


sub regula sancti Benedicti. ng. 


Obiit archiepiscopus Cantuarienste Radulfus, cui successit 
Willelnvus. 


Anno gratia Moxxi?. Radulfus Cantuariensis archiepisco- William of 
pus et Johannes Bathoniensis antistes humane naturse debita Corbueil 


. ; abp. of 
persolverunt. Radulfo vero successit Willelmus de Cur- Cunter- 


boil in archiepiscopatum Cantuarisz. Et eodem tempore bury. 


Balac Admirabilis cepit Jocelinum, comitem Edessanum, et Joseelin of 


ejus consanguineum Galerannum.* and Wa- 

leran de 
uu . . Puisay 

Normannia, imexpugnadilibus castris roboratur. captured, 


Anno ucxxim®. Decimo septimo kalend. Maii Hugo, Hugh 
prior de sancto Pancratio, efficitur abbas de Radingo. Reading 
Sol? similis factus est nove luns. ^ Eodemque? anno 

; s ; enry I. 
rex Anglorum Henricus ad natale Domini curiam suam at Dun- 


tenuit apud  Dunestapliam, ducens secum, ut moris est, stable. 


! causa] cause, Ch. ; A. has been 1 Galerannum] om. T. 


altered. 5 Probably introduced from the 
2 simpliciter] sic MSS. ; suppli- | next year. 

citer, Par. 5 Eodemque anno] Eodem tem- 
5 cum] om. E. pore, E. 


o 958108. D 


50 FLORES 


A.D. 1128. suum cancellarium, ecilicet Ranulfam, cui tantum ! cura fuit 2 Matt. Par. 
Death of substantias hominum diripere. Ipse vero obiter? de equo il, 149. 
Ranulpp corruens miseram vitam Aerminavit, Eoque tempore Robertus 
cellor, Lincolniensis episcopus * obiit, cui successit Alexander.  Fir- 
matur turris Rothomagensis et muro cingitur; roboratur turris 
Cadomensis. Rex autem Henricus dedit archiepiscopatam 
Cantuariss Willelmo de Corboil, priori de Chicche, et episco- 
Castles in patum  Bathonie Godefrido, capellano regins. Castra etiam 
Normandy de Archis, de Gisortio, de Falesia, de Argentomio, de Dam- 
fortified. fronte, de Oximo, de Ambrecas, de Waverle,? de Vyra, 
et turris Vernonis a rege Henrico inexpugnabiliter conmu- 
[Pont-Au- nita fuerunt. Castrum quoque Roberti? de Mulent, qui a 
demer] rege seditiose recesserat, capitur ab eodem Henrico. Rex 


taken. quoque Jerusalem Baldewinus captus est a Balac, principe 
Baldwin II. parcorum 
captured. ° 


S. Bartho. [£9 tempore coepit ecclesia sancti Bartholomsi sedi- MS. E. 
lomew's, ficari in suburbio Londoniensi a Rachero, quondam 


bailt Ly primo priore ejusdem ecclesiz.] 

Rahere. [Eodem anno Willelmus Cantuariensis archiepiscopus MS. Re. 
Romam petit pro pallio, comitante Anselmo abbate from Wie, 
Sancti Eadmundi.] ii. 78. 

Gifts of [Eodem anno Ernulfus Roffensis episcopus obiit, cui MS. N. 


PP pobn I. successit Johannes primus, qui dedit ecclesiam de 
ter. Frendesbery ’ cum capella de Strodes? Dedit etiam 
casulam et albam paratam et amictum cum lapidibus 
et stolam et phanum et tapetum majorem et crucem 
cum pede de argento. Transtulit corpus Ythamari 
episcopi. Incepit etiam plura bona facere, sed non 
permansit in suo robore Nam melius bonum non 


incipere quam post inceptum retrorsum ire.] 


Tyrus. Syri metropolis Ohristianis est restituta. 


P. Hono- Anno gratie xcxxiv?, Octavo idus Aprilis obiit Ca- Matt. Par. 
rius IL jixtns papa, successit Honorius. Sol similis visus egt il. 151. 





! (antum) tandem, W. © Roberti] an error for Wale- 
2 fuit] om. Ch. ; inserted in A. | ranni. See Matt. Par. ii. 150, 
3 obiter] om. E. n. 5, 151, n. 4. 

* episcopus] om. E. 7 Frindsbury (Kent). 


& Waverle] sic MSS., a blunder ® Strood (Kent). 
for Waverei, Gavrai. 





HISTORIARUM. 51 


Matt. Par. nove lune. Justicia de monetariis fit apud Wintoniam. A.D. 1124. 

n. 131. Robertus de Muslent, comes, associstis sibi Hugone de Eclipse. 
Muntfort, sororio suo, et Hugone de Muntfort, Gervasii Capture of 
filio, hostiliter Normanniam intravit. ^ Willelmus vero de [Waleran] 

Tankervilla, contra eum decertans, cepit eos, et captos regi de Mellent. 

Henrico prsesentavit. Eodem anno defuncti sunt Theophus 

[Wigorniensis] et Arnulphus Rofensis, episcopi. Eodemque 

anno Tyrus, Syrie metropolis, a Michaele duce Venetis Tyretaken. 

obsidione vallata est, tam per mare quam per terras, ad- 

javantibus principibus Jerosolimorum ducem unsnimiter v. 

kalend. Martii; et iii. kalend. Julii capta est, et Christiani- 

tati fideliter? restitute. Rex quoque Baldewinus, qui capti- Baldwin IT. 

vus tenebatur a Balac principe? Turcorum, datis obsidi- "*lessed. 

bus, a vinculis liberatus est, et ad propria remeavit. 


MS. Cl. [Eodem anno rex fecit omnes milites Anglie comas Regula- 


. . 4 tions as to 
&bscidere ad morem Francorum, qui ante longas ut... 


mulieres habebant.] hair. 


Celebratur conctlium Londoniis sub Johanne cardinali. 


Matt. Par. Anno gratie mcxxv®, Quarto kalend. Aprilis Johannes de John of 
4.151. ^ Cromonio cardinalis concilium celebravit Londoniis. Hoc Crema. 
Southwark quoque anno fuit fames valida. Obiit quoque Gileber- Death of 
^* us fundator Meretonim. Dictus Johannes, qui in concilio Gilbert, 
TUNI . . ounder of 
omnes concubinarios sacerdotes maxime dampnaverat, in eodem worton. 
vicio deprehensus, vicium excusavit, eo quod fuit, ut 
dixit, non sacerdos, sed corrector? vel correptor sacer- 
Id,ii.152. dotum. Rex quoque Henricus dedit Symoni, clerico reginw, New 
Wigorniensem, Johanni archidiacono Cantuariensi Rofensem, bishops. 
Sifredo abbati Glastoniensi Cicestris presulatum. Hoque 
anno obiit rex Scotorum Alexander, cui successit frater pavid J. 
ejus David, vir magne sanctitatis et munificentise. Rex quo- hing of 
que Jerusalem  Baldewinus, contra Turcos dimicans, de Seotland. 
gravissimo prelio feliciter triumphavit. nitory of 
II. 





1 Sic MSS. 4 ut... habebant] so Cl. in 

2 fideliter] feliciter, E., às Matt. | the margin; the text has utuntur. 
Par. 5 corrector tel] om. E. 

3 principe] om. Ch. A. T. 


p 2 


A.D. 1125. 


Richere 
a. of St. 
Benet 
Holme. 


Lothair II. 
emperor. 


The em- 
press 
Matilda 
returns to 
Henry I. 


Homage 
done to 
her. 


Matilda 
married to 
Geoffrey of 
Anjou. 


Gilbert bp. 
of London. 


Fulk V. 
of Anjou 
oes to 


erusalem. 


52 FLORES 


[Eodem! anno Richerus abbas hujus? loci ex hac MS. Re. 
vite migravit.] 


Obst Henricus, Romanorum imperator. Comes Flandrie 
exhowredatur. 


Anno gratis xcxxvr. Tertio idus Aprilis obiit Henricus R. de . 
imperator, qui? duxerat Matildam filiam regis Henrici Monte * 
Anglorum, cui succedens Lotharius, annis xii. imperavit Matt. Par. 
postea. Tunc imperatrix Matildis, ad patrem suum [regem] !'- 158. 
Henricum reversa, habitavit in thalamo suo cum regina, 
quam * cum vellent animo libenti in patria illa retinere R. de 
ut dominam, noluit. Diligebat enim eam rex valde, quia Monte, | ; 
unicam illam habebat heredem. Et circa festum sancti Mi- Ac 4 par 
chaelis rediens in Angliam, duxit secum filiam suam  tentoei. 153. 
viro viduatam. Ht continuo jussu regis omnes Anglie et 
Normannie optimates ili adjurati sunt, et primus omnium 
comes Bononie Stephanus, ex Ádala sorore regis et Ble- 
sentiss comite generatus. 


Imperatria Matildis nupeit comit. Andegavia. 


Anno gratis ucxxvm®, Tertio nonas Aprilis rex 5 Hen- Robert de 
rieus misit filiam suam imperatricem desponsandam lione !- 
Galfrido Plantegenest, filio Fulconis consulis Andega- 
vensis et regis Jerusalem, de qua idem Galfridus 
genuit Henricum postea regem, Galfridum, et Willel- 
mum. Obiit Ricardus Londoniensis episcopus, cui successit Id. ii. 154. 
Gilebertus universalis. Eodem anno comes Andegavism, sine 
spe revertendi, Jerosolimam adiit. Rex autem Henricus Id. ii. 153. 
cum curiam suam ad® natale Domini apud Windeshores 
sollempniter teneret, ibique Thurstanus Eboracensis in pre- 





! Re. mentions tae emperor’s 5 gui . . Anglorum] not in E. 
death, and the empress’s return, '* quam... noluit] not in E. 
though given again in the next 5 rez . . . Willelmum] Galfri- 
year. dus Plantegenet, comes Andegavie, 


? ie, f. Benet Holme, where | duxit Matildem imperatricem, E. 
this MS. was written. ^ 8 ad natale Domini) om. E. 





HISTORIARUM. 53 


Matt. Par. judicium Willelmi Cantuariensis archiepiscopi regi coronam AD. 1127. 


H.153. ^ prgsumpeit imponere, communi judicio repulsus est, et The arch 
baculus! sus crucis, quam in capella regis temerarie exalta- Yorke 
verat, ejectus est. claims re- 


. . *78 jected at 
MSS. Cl. [Eodem anno rex Henricus fecit omnes milites y." 


Mise der Anglie crines suos ad justum modum recondi, qui yititary 
prius longitudine capillorum cum feminis certabant.] regy ations 
MS. Re. [Hoe anno comes Flandrensis ‘Karolus est occisus. Et unn 
. . . Deaths of 
eodem quippe anno Conradus abbas hujus loci ex hoc Gharies 
m ° . . count of 
undo migravit ad Christum.] Fenders 
and Con- 
. e . . rad abbat 
Obut Willelmus comes Flandrie. Rex Francorum Lodowicus of S. Benet 
cessié regs Henrico. Holme. 


Matt. Par. Anno gratie mcxxvm°®. Henricus? rex perrexit hostiliter Henry I. 


ii. 155. in Franciam, quia rex Francorum tuebatur nepotem suum in France. 
et hostem, scilicet Willelmum comitem Flandrensem, filium 
Roberti ducis. Perhendinans autem apud Espalum viii. 
R.de diebus tam secure ac si in regno suo esset, compulit regem 
Monte, *  Lodowicum nepoti sua auxilia non ferre? Willelmus no- Death of 
. eyes . illiam 
Cf. Matt. Dilissimus? comes Flandrism, filius Roberti comitis Nor- count of 
Par.ii.155. marmise, miles * incomparabilis, [post superatam pzene Flenders. 
Flandrensium ineffabilem nequitiam dum quoddam 
castrum? in terra ducis de Loveine obsedisset, in dextra 
manu lancea percussus] vi. kal Augusti interfectus? 
Id. i. 156. est. |^ Eodem anno Ranulphus Dunelmensis et Willelmus 
Wintoniensis episcopi obierunt. 
MS. Re. [Magister Hugo de S. Victore cronica sua huc usque Hugo of 
Scripsit. ] S. Victor. 
MS.Lamb. [Eodem anno confirmatus est ordo militis Templarioram The 





Abridged ab Honorio Papa sedente in concilio et a Stephano Jeroso- Templars. 
from Matt. 
Par. ii. 
144. 
1 baculus] sic MSS. for bajulus: | ** Flandrie nepotem regis et hos- 
Paris has lator. “tem. Coegit autem regem in 
2.2 For this E. has, after the | ** brevi auxilium comiti denegare." 
next sentence, “Hodem anno rex 3 nobilissimus] om. E. 


* Anglorum  Henrieus hostiliter * miles incomparabilis] om. E. 
* ju manu forti perrexit in Fran- 5 Alost. See the note* on Matt, 
* ciam eo quod rex Francorum | Par. ii. 155. 

* Lodowicus tuebatur comitem ! 4 interfectus est] occubuit, E; 


o4 FLORES 
A.D. 1128. limitano Patriarcha ibidem existente in festo Sancti Hillarii, 


videlicet et ab inchoatione predicts militie ix. anno.] 


Obitt Honorius papa, successit. Innocentius ; obit ef Philippus 
ree Francorum. 


P. Inno- Anno gratie mcxxix®, Obiit Honorius papa, successit Matt, Par. 
Hor Il. — Innocentius! Obiit quoque Willelmus episcopus Wintonis ; ii. 156. 


of XT P successit Henricus abbas Glastingensis qui fuit nepos Hen- 
chester. rici regis. Eodemque anno Philippus filius regis Francorum, 

qui nuper, paire defuncto, diademate fuerat insignitus, dum 
Death of equum ludens agitaret, obvium forte porcum invenit. Cum- 
Philip, son que pedes equi currentis offenderet, cecidit rex novus in 
VI. terram, et fractis cervicibus exspiravit. ^ Ecce? quanta n de | 
celsitudo, quam leviter et quam cito adnihilata est. 186 (5. 
Sol in tenebras, et dies versus est in noctem per !!3D. 
horam fere dimidiam, et stelle apparuerunt.* 


Councilin [Hic autem rex Henricus (tenuit magnum concilium MS.Lamb. 
London.  yndoniis de uxoribus sacerdotum  prohibendis, et erant ibi mom ) att. 
omnes episcopi Anglis.] 156. 


Frater Philippi Francorum regis coronatur, Lodowicus. 


Dedication Anno gratia Mcxxx?. Dedicatur ecclesia Christi Cantuarim. Matt. Par. 
of Ch. Oh. Hugo abbas Redingim ad archiepiscopatum Rothomagensem i. 157. 

bury. eligitur. Obiit Algodus, primus prior sanctse Marie de mE 
Reception Suwerc; successit Algarus. Innocentius papa ad pertes Matt. Par. 
ofInno-  Qisalpinas se transtulit, expulsus ab semuli sui parenti- ii. 157. 

Hey D bus. Qui veniens in Galliam, apud Carnotum a rege 
at Char- Henrico honorifice susceptus est, et iterum in Rotho- 


tres. mago, ubi sb omnibus est Papa acclamatus, regeque Hen- 
rico procurante, Lodowicum fratrem Philippi Francorum 
regis, jam defuncti, Remis coronavit in regem. 





1 EK. adds primus; Ch. ii. later. 3 est] om. Ch, A. Cl. N. 
33 Ecce... apparuerunt] om. 
E. 








Matt. Par. 
ii. 157. 


MS. Re. 


Matt. Par. 
ii. 158. 


Matt. Par. 
ii. 159. 


C 
ect 


HISTOBIARUM. 


Obist! Innocentius 1I., succedit Celestinus secundus. Obitt ar. 1181. 
Boemundus princeps Antiochia. 


Anno gratie mcxxxr®, Sinodas generalis habita est Remis. Synod at 
Obiit Innocentius Papa; successit Innocentius secundus.” Rheims. 
Dedicatur ecclesia Cluniacensis ab eodem Papa. ^ Eodemque Innocent 
anno Rodoan Halapise princeps fines Antiochenos hostiliter '' 
ingressus, Boamundam Antiochiw principem, sibi occurrentem, Cluny. 
ut ipsum reprimeret, gladio confossum peremit. Rex Jerusa- Deathe of 

: / . . . ohemond 
lem Baldewinus, miles egregius, cum senuisset, vocatis ad [[. p. of 
se genero suo? et filia et filio eorum nomine Baldewino, Antioch 
regni curam et plenam tradidit potestatem. Quibus dis- and Bald- 
positis, Deo spiritum tradidit. " 

[Obiit Herveus primus episcopus Eliensis; successit Bishops of 
Nigellus.] Ely. 


Natus est Henricus. Constituitur episcopatus Carleoli. 


Anno gratie xoxxxu?. "Tertio idus Aprilis Londonia- London 
rum civitas pene tote combusta eet. Rex Henricus novum burnt. 
fecit episcopatum apud Carleolum, in limbo Anglis et Gal. See of 
wallim, et posuit ibi primum episcopum, nomine Atthelwl- Carlisle 

, pos pr piscopum, W:- founded. 
phum, sancti Oswaldi priorem, cui peccata sua solebat confi- 
teri — Eodem anno, natus est Galfrido, comiti Andegavensi, Birth of 
ex filia regis Henrici filius, et vocatus est Henricus. Eodem Henry ll. 
tempore obiit Cestrensis episcopus.* 


[Eodem anno facta est abbatia de Waverle et de Cistercian 
a 


. . . . iJ e be 
Fontibus et de Revale Cisterciensis ordinis.] founded. 


Post nativitatem Henrici tenebra horribiles facie eunt. (in 
Anglia]. 


Anno gratis mcxxxm1°.  Interfecti sunt omnes milites de Slaughter 
Templo. Nato quoque Henrico, primogenito Galfridi Plante- oF the re 
genest et Matildis imperatricis, tenebre facte sunt in pane 





1 The rubr. in Ch. was Obiit In- 2 secundus] om. T. W. The 
nocentius I. succedit Innocentius | clause is marked vacat in Cl. 
IT, ; itis corrected in the margin 3 Fulk of Anjou and Melisent. 
as above. E. has the incorrect 4 Robert Peche. 
reading. 


A.D. 1138. 


Eclipse 
and earth- 
quake. 
Birth of 
Geoffrey 
Plantage- 
net. 


New bi- 
shops. 


Death of 
Robert of 
Nor- 
mandy. 


Death of 


W. Basset, 


abbat of 
S. Benet 
Holme. 


56 FLORES 


Anglia, et terra mota est, et sol similis! tertie lun, Matt. Par. 
id est eclipsis terribilis. Rex Henricus extremo transfre- !. 159. 
tavit, et manum sancti Jacobi misit Radingum. Matildis 
imperatrix peperit alterum filium, quem vocavit Galfridum. 

Unde rex Henricus, in Normanniam transiens, moratus est 

ibi pre gaudio nepotum. Eodemque tempore defuncti sunt 
Landavensis et Londoniensis episcopi, transalpinantes. De- 

functo  Herveo, Elyensi episcopo, dedit rex episcopatum 

Nigello, et Dunelmensem Galfrido cancellario. 


Obiit Robertus Curtheuse, dat Normannio, in carcere regis. 


Anno gratie mcxxxiv°. Obiit Robertus Curthuse, frater 
regis, in custodia, qua tenebatur, tedio vitse, et oculo- 
rum lumine privatus. Nimis enim eum absorbuit tristi- 
tia. Sic enim mortuus est. Contigit quod rex, cum de wr. par, 
more consuevit, robam ei misit ex scarleto. Sed rex prius ii. 160. 
induit capam, et invenit caputium arctum, et ait, '' Tolle, 
'* detur heo capa fratri meo, qui habet caput minus 
* meo." Et cum deretur illa secundum preceptum 
regis Roberto, et? minister incautus, cum interro- 
garetur, si aliquis eam prius induisset, ait, “etiam,” 
et acta retulit. Et ait Robertus, '* Nunc nimis miseram 
'" vitam protelavi, ex quo rex injuriosus mihi? abjecto 
“ veteres mihi panniculos transmittit,’* Nec voluit ex 
eo tempore cibum sumere, et tabescens in semetipso 
mente et corpore, expiravit, et " apud Gloverniam accepit se- 
pulturam. 

[Eodem utique anno Willelmus cognomento Basset, ws, Re. 
abbas hujus monasterii, ex hoc seculo ad gaudium 
decessit, sempiternum.*] 


1 E. ins. est and om. tertie. MOXXXV., prima die Decembris 
3 ef] om. E. obiit rex Henricus cum gloriose 
3 miki] om. R. T. W. regnasset annis xxxv., mensibus 
4 transmissit] transmittat, E. iv. iv. diebus minus. Iste Henri- 
Set... sepulturam] om. N. cus fuit fllius Willelmi conques- 
5 Here Re. inserts the following | toris cognomento  Bastardi, qui 
curious passage !— Willelmus habuit quatuor filios 


Non isto anno sed anno se- | et quinque filias, quarum una, Atha- 
quente, scilicet anno gratie | lia nomine, nupsit comes Blesen- 














MS. N. 


Matt. Par. 
li. 161. 


MS. Cl. 


R. de 
Monte, i. 
197. 


Matt. Par, 
i. 161. 


Id. ii. 162. 


"HISTORIARUM. 57 


[Constructa est abbatia de Quareria et de Cum- A.D. 1184. 


bremere et de Stratford.] Abbeys of 
. Quarrer, 
Comber- 
Obs Henricus rex Anglorum. Coronatur Stephanus. ' mere, 


Stratford 
Anno gratis mcxxxv®. Obiit Henricus rex Anglorum, cum Lang- 


regnasset xxxv. annis ac tribus? mensibus iv. nonas De- (Essex) 
cembris apud ? sanctum Dionisium in Silva leonum. Come- peath of 
dit enim carnes murenarum die antecedenti, contra con- Henry I. 
Bilium medicorum suorum. [Henricus Huntendunensis Henry of 


archidiaconus hoc anno cronica sua terminat]  Hic* Bunting- 


ut parva tangamus, monasterium Radingis, monasterium Founda- 
canonicorum apud Cirencestre, monasterium de Prato apud tions of 
Rothomegum, monasterium de Mortuo mari, et multe alia Henryl 
preclara et laude digna, que” plenius in libro de vita 
ejus prenotantur, de dominio suo fecit. Quam irre- Tempest. 
staurabilem Anglis ruinam prseeignat ventus vehementissi- 
mus in vigilia [Apostolorum] Symonis et Jude, turres, 
sedificia, arbores horribiliter qui subvertit. 

Stephanus vero nepos regis, comes Bononis, a Willelmo Coronation 
Cantuariensi archiepiscopo consecratus est in regem xi, kal, of Stephen. 





nus 


sis; cujus filius fuit Stephanus qui 
regnavit post Henricum I. No- 
mios filiorum Robertus Curthose, 
Ricardus, Willelmus Ruffus, et 
Henrieus Clericus; Ricardus ju- 
venis obiit; Robertus fuit dux 
Normannie, Willelmus rex 
Anglie post patrem suum, post 
quem Henricus I. Iste Henricus 
non habuit prolem nisi unam 
fliam, que vocata est Matildis, 
que nupsit filio imperatoris, unde 
vocata est imperatrix; perdito 
imperatore marito suo reversa eet 
ad patren suum. Que voluit 
occidere patrem suum, quod com- 
periens pater persecutus est eam, 
que fugiens nupsit comiti Ande- 
gavensi, Rex Henricus dedit 
Angliam Stephano nepoti suo, 
qui regnavit super eam. Matildis 
filia Henrici genuit filium qui 
voeatus est Henricus; et Stepha- 


rex Anglis habuit filium 
nomine ^ Eustachium. Matildis 
pugnavit contra Stephanum pro 
filio suo Henrico; et concordati 
sunt, ita quod Stephanus teneret 
regnum Anglie in vita sua et 
postea descenderet ad Henricum 
fiim ejus, pro qua concordia 
iratus Eustachius vita decesse. 

! Ch. and E. have a picture of 
Stephen's coronation. Soalso W.; 
there is a blank space for it in A. 

2 ac tribus] altered to quatuor in 
Ch. and diebus x. interlined later. 
The date is from E. de Monte. 

8 apud . . . leonum) om E. 

14 Hic... fecit] om. E. 

5 que . . . prenotantur) qui 

. . prenotatur, Ch. Re.; A. has 
been altered. 

6 Some of the MSS. have a ru- 
brick here for Stephen's corona- 
tion. 


58 FLORES 


A.D. 1135. Januarii Londoniis, scilicet xxii. die post mortem avunculi Matt. Par. 
S.Paul's sui. Eodem anno, ecclesia sancti Pauli combusta est ab igne, li. 162. 
burnt. — qui accensus fuit ad pontem [Londoniarum] et ! perrexit ad Id. ii. 163. 


ecclesiam Danorum. Ad hanc dictam coronationem prz- 


sentes fuerunt tres episcopi, cum archiepiscopo Cantuari- Malmesb. 
Stephen — ensi? Willelmo. Rex autem statim coronatus, thesaurum, Hist. Nov. 
royal thé quem avunculus suus congesserat, occupavit, scilicet, centum Matt. Par. 
treasures. Milia libras, exceptis vasis aureis eb argenteis et gemmis im- ii. 168. 
Great preciabilibus. Die [autem] quo Stephanus applicuit, contra 
storm. ^ naturam hyemis? horrendum tonitruum cum fulgure horri- 

bili per totam terram * auditum est, ita ut [Lotus] mundus 
Burial of solvi putaretur. Corpus regium infra? xii dies Natalis R. de 
Henry i Domini de Normannia apud Radingum allatum est, [et] Monte, i. 
ing. aromatibus conditum, et sepultum * ante altare in eadem !99 

ecclesia, quam ipse construxerat et ornamentis et posses- 

sionibus ditaverat. ^ Interfuit «ejus exsequiis Stephanus 

jam novus rex et Willelmus archiepiscopus Cantuariensis 


et alii proceres totius regni. 


Obiit? Willelmus Cantuariensis archiepiscopus. 


Death of Anno gratie  Mcxxxvi. Obiit Willelmus Cantuariensis Matt. Par. 
arene. archiepiscopus. Henricus episcopus  Wintoniensis abstulit !i- 164. 
Corbueil. manum sancti Jacobi de Hadingo.  Eadwardus? abbas Ann. Read- 
Robert of. ibidem efficitur. Eodem anno, post Pascha, comes Glovernise LE. l, 
Gloucester Robertus venit in Ángliam, cujus prudentiam et potentiam rex mann). 


m Png- Stephanus maxime verebatur. Post ejus adventum episcopi Matt. Par. 


Oath t juraverunt fidelitatem regi, et rex juravit libertates ecclesiasticas ii. 164. 
Stephen. et bonas leges se inviolabiliter observaturum, et inde cartam 
Homage to 528m confecit; et comes Robertns similiter homagium sibi 


Stephen. fecit sub conditione, scilicet si dignitetem suam integre 
Bibi conservaret. 





! et] qui, Cl. Re. * jpse a fundamentis construxerat, 
? Cantuar. Will.] om. E. * venerabilem sepulturam quam 
3 hyemis] in hyeme, E. * vivus posuit, presente rege Ste- 
4 terram] Angliam, E. * phano cum multis magnatibus 


5 infra... Domini] not in E. | “ accepit." 

6 sepultum . . regni] For this 7 The rubrick erased in Ch. 
E. has * post tres menses solemp- 8 Eadwardus . . . efficitur] om. 
* niter in eadem ecclesia, quam [| E. 








Matt. Par. 
i. 166. 


Molmes- 


bury, Hist. 


Nov. i. 17. 


Matt. Par. 
ii. 166. 
Cf. Id. ii. 
170. 
Malmesb. 
Hist. Nov. 
i. 18. 


Matt. Par. 
H. 166. 


HISTORIARUM. o9 


Obiit Lodowicus ree Francorum. Ber Stephanus transfretavit. A.D. 1187. 


Anno gratie Mcxxxvi?. Obiit Lodowicus Grossus, rex Death of 
Francorum, cui successit Lodowicus filius ejus, qui accepit Louis VI. 
filum Willelmi, ducis Aquitannie, Alienoram, plus cor- 
poris quam anims moribus redimitam, in uxorem, 
ex! qua genuit duas filiss. Rex Stephanus in prin- Escape of 
cipio Quadragesims mare transit, et comes die Pasche Robert of 
consequentis transfretavit, qui felicius navigavit quam from 
applicuit, quia rex per insidias ipsum capi procuravit. Stephen. 
Sed ab ipsis, qui insidiarum procuratores * fuerunt, pre- 
munitus evasit. Rex tamen adhuc dolum habens in 
corde, se ipsi hilarem protendebat, quod bene constitit 
comiti. 


[Conradus imperator succedit Lothario.) 


Anno gratie Mcxxxvin?. Conradus in imperio succedit Conrad 
Lothario. Theobaldus in Cantuariensem episcopatum III. 


eligitur, coram Alberico legato. Hoc anno comes Rober- app opa 
tus reddidit homagium suum per internuncios regi €X1S- Robert 
tenti in Anglia, et hoc multis rationibus, quia rex of Glouces- 
non servavit sibi juramentum factum, nec etiam sorori nounces 


suze; quo facto rex privavit eum omnibus bonis suis mage. 
in Anglia. Eodem anno rex Anglorum Stephanus, in papa 
ipsis diebus nataliciis, Bedefordense castrum obsedit, dicens Castle 
nulla hora pecem esse hostibus concedendam; sed? ante- token by 
quam castrum redderetur, rex Scotorum in Northamhumbria Atos " 
exercitum ducens, tam ipse quam sui rem nimis execr&- o¢ David 
bilem peregerunt. In ultionem enim imperatricis, cui idem king of 
rex fidelitatem juraverat, mulieres gravidas  findebant, Scots. 
foetus anticipatos extrahebant, parvulos super lancearum 


acumina proiciebant, presbiteros super altaria trucidabant. 


lez... filias] om. E. 3 sed] si, E 
? procuratores] om. Ch. E. A. 
N. Re, ; eustodes, Cl. 


60 FLORES 


A.D. 1188. Rex igitur Anglorum! illuc properabat; sed antequam illuc Matt. Par. 
pervenisset rex Scotorum in sua se recepit. n. 167. 
Fires at [Eodem anno ecclesia Roffensis et tota civitas com- MS. N. . 
Rochester busta est cum omnibus officinis monachorum, et in 
sequenti die apud Eboracum combusta est ecclesia 
beati Petri, ubi sedes est archiepiscopatus, et extra 
muros ecclesia beate Marie, ubi est abbatia cum 
egregio hospitali quod fundavit Thurstinus episcopus. 


Death of Eodem tempore Johannes Roffensis episcopus obiit.] 
ohn bp. 


of Roches- 

ter. Concilium celebratur Pisis sub papa Innocentio. 

Matilda Anno gratie  MOXXXIX*.  Matildis imperatrix venit in Matt. Par. 
and Ro- — Angliam, et Robertus comes Glovernim, frater ejus, cum? ii. 170. 
Cort of or ea, cum magna fortitudine in festo? sancti Michaelis. 


in Eng- — Henricus Wintoniensis episcopus, frater regis Stephani, Apo- 
land. Btolicee sedis tunc legatus, indignans quod rex prselatos et 
eorum possessiones indigne tractaret, condoluit et reme- 
Council of dium procuravit. Eodem tempore, concilium celebratur piceto, i. 


Pisa. Pisis a papa Innocentio. Rex quoque Stephanus in curia Mat P 
Tyranny Sua contra regium decus plures captos ad redditionem ii. 170. ane 
of Ste- castellorum coegit, inter quos Rogerum Saresbiriensem 

phen. 


episcopum ad redditionem castri de Shireburne et de 

Divises et de Malmesbiria* violenter coegit. Procuran- 

tibus igitur archiepiscopo Theobaldo [et] Henrico episcopo Id. ii. 171. 
Stephen — Wintonis fratre regis et aliis episcopis et prelatis, con- 

summoned cilium spud Wintoniam celebratur quarto kal. Septembris 
council ad quod regem vocari fecerunt; qui comitem  Albricum 
of Win- de Ver, in causarum varietatibus exercitatum, misit ad 
chester. — (oncilium, de captione dictorum episcoporum, super qua 
impetitus erat, se sic de jure facere posse allegantem, et 
factum regis defendentem. Kalendis vero Septembris so- 
lutum est concilium. Eodem anno obiit Rogerus, Sares- 


1 Anglorum] Scotorum, Ch. 3 This date is from Malmesbury, 
Re.; A. is altered; om. T. W.; | Hist. Nov. ii. 29. 
Stephanus, Cl. 4 Malntesbiria] from Id. ii. 20. 
2 cum eais before Glovernia in 5 episcoporum] castrorum, E. 
Ch. A. Re. T. W.; it is directed | over erasure. 
to be rightly placed in E. 


Matt. Par. 
ii. 171. 


MS. N. 


Matt. Par. 
ii. 174. 


Id. ii. 171. 


Malmesb. 
Hist. Nov. 
ii. 30, 86. 


HISTORIARUM. 61 


beriensis antistes. Rex quoque Stephanus  proscribit ! A.D. 1139. 
Elyensem episcopum, Nigellum. 


[Eodem anno Wardonia et abbatia de Sartis? inci- Abbey of 


piuntur. | founded. 


Albricus comes de Veer occiditur in cwitate Londontarum. 


Anno gratie McCxL9 Idibus Maii, Albricua de Ver in Deaths of 
Londoniis occiditur. Obiit ZEldewinus, fundator Malvernim. Aubrey 
Rex Anglorum Stephanus infra dies  natalitios urbem and Alwine, 
Lincolnie obsedit, cujus firmitates Ranulphus, comes founder of 
Cestrim, receperat paulo ante, qui regem Stephanum re- Merton. 
tinuit a civitatis ingressu usque ad Purificationem beats Capture 
Mari, et ibidem commissa est pugna cum rege gra-;, Lincoln. 
vissima, et post* multas deceptationes® captus est 
quarto nonas Februarii. In Quadragesima xiii. kalen. 

Aprilis eclipsis facta est horribilis nimis per totam Angliam, Eclipse [of 
ut diceretur signum esse. Sequenti ebdomada vii, °°: 
kalend. Aprilis, Radulfus? filius Huberti, inmanis ac Devizes 


barbarus et ad furta belli peridoneus, castrum de Robert] 
Divisis clanculo intercepit ; qui jactare non dubi- Fitz-Hu- 
tavit, se totam regionem a Wintonia usque Londonias "** 

per id eastrum oecupaturum, et ad tuitionem sui pro 
militibus Flandrie missurum. Sed cito post, per 
Johannem, magne versutie virum, qui apud Marle- Hiscaptare 
berwe? castrum habebat, captus fuit et vinculis inno- eution 
datus, eo quod [castrum de] Divisas domine sus DJ OL 
imperatrici reddere recusabat, et more latronum sus- bert. 
pensus. Eodem ? anno, in Pentecoste indictum est Failure 


colloquium inter imperatricem et regem, ad pacem attempt at 





peace. 
1 bit us est, E. * post] om. Ch. ; inserted in A. ; 
proscribit] persecut , ; 
2 i,e. de assartis, because built | P*T; E, 
in a place formerly a wood, since 5 deceptationes] deceptiones, E. 


cleared ; v. Tanner's Notitia Mo- * Radulfus] Robertus, Mal- 
nastica (Nasmith) under Wardon mesb. 
(Bedford xx., note a). 7 Marleberwe castrum habebat] 


castrum de Marleb i 
5 A XVth century hand in Ch. | & eberge habitabat, 


has in the margin “ Obiit Herbertus 
* abbas Westmonasterii, iii. non. 
* Sept. ac 1140.” 


5 For this paragraph Lamb. has : 
* Eodem anno sanctusErkenwaldus 
* translatus est." 


62 FLORES 


A.D. 1140. reformandam. Sed cum venerunt illuc, scilicet juxt& Matmesb. 
Hist. Nov. 


Bathoniam, comite Roberto, fratre suo, ex parte im- i$. 
peratricis, ex parte vero regis legato et archiepiscopo 
convenientibus, nihil tandem profecerunt. 

Death of [Et in eodem anno Anselmus abbas istius monasterii MS. Re. 


Anselm . . 
abbat af ex hac luce ad Dominum transmeavit.] 


S, Benet 
Holme. Civitas Londoniarum reddita est imperatrici. 
London Anno gratie ucxu1®, Rege! Stephano capto? per Wil- Huntingd. 


Aurdo lelmum de Kahaines apud Lincolniam, civitas Lon- 274, 275. 


Matilda. doniarum reddita est imperatrici sed cito post fugata 
Winches- est inde, scilicet viii? kalen. Julii, et? destructa ost Matt. Par. 
ter burnt. Wintonia, xviii? kal. Octobris. [Postea statim, in eadem !* !7*- 
Siege of  sestate, obsessa est turris Londoniarum & Londonien- M9 © 


of London. sibus, quam Willelmus * de Mandavilla tenebat, et 
Siege of firmaverat.  Obsedit etiam imperatrix turrim Wintoniensis Diceto, 


thebishop’s episcopi, cum avunculo suo rege Scotorum David et fratre MS 4n! 
Winches. Suo Roberto. Sed Willelmus Yprensis cum Londoniensibus " "^'^: 
ter. fecerunt illam inde recedere]. Et captus est Robertus 


Capture comes Glovernis in exaltatione Sancte Crucis. Sed pro 


of Gee Tt ejus liberatione Stephanus rex dimittitur [in festo Matt. Par. 
ii. 174. 


cester, and Omnium Sanctorum, et regno restitutus]. Galfridus? de 
Malmesb. 


Stephen Magnavilla firmavit turrim Londoniarum. [Eodem anno, jj; 5). 


Death of Obiit Hugo de sancto Victore iv. idus Febr] Per Matt. Par. 
H. de$. ejusdem? temporis intervallum Walerannus, comes de Mes- ii. 174. 
Victor. . lent, qui omnibus Normannie preerat proceribus, cum 1d. ii. 178. 
Se bnission comite Andegavensi Galfrido concordiam fecit, et dedit cas- 

de Mellent tellum Montisfortis et Falesis, et sic subdiderunt se ei 


s Geof- omnes viri potentes citra flumen Sequans, usque ad ripam 
rey. 





1 Rege . . . Lincolniam] Hoc | Mandeville below, which E. does 
anno rex Stephanus in bello captus | not give. 


est iv. non. Feb. Ducitur ad im- 5 exaltatione] festo exaltationis, 
peratricem et in turri de Bristowe | E. 
in custodia ponitur, E. 6 ejus) sui, MSS. exc. E. 

? capto] om. Ch. A. N. Re. T. ! S. rez dimittitur] rex libera- 
W.; inserted in Cl. tus est, E. 

3 et . . Octobris) om. E. 5 Galfridus . . . Londoniarum] 


4 Sic erroneously for Galfridus; | om. E. 
the passage (only in E.) seems a 9? ejusdem temporis intervallum] 
blunder over the entry in Diceto, | illud tempus, E. 
and the mention of Geoffrey of 











Matt. Par. Rislm, 


ii. 173. 


MS, N. 


/ 


Matt. Par. 


ii. 174. 


Id. ii. 175. 


Id. i1. 176. 


HISTORIARUM, 


berto ! 


et fidelitatem . eidem fecerunt. 
Londoniensi episcopo, 


Eodem anno, Gile- 


qui Universalis 


Rogerus ? de Sigillo successit in episcopatum. 
[Abbatia de Koggeshale incipitur.] 


Ren Stephanus obsedit 4m peratricem, que tamen | evasit. 


est Robertus episcopus Londoniensis. Rex Stephanus cepit 


Willelmum de Mandeviila. 


Anno gratis MCXLII°. 
spud Oxoniam diu, 


sed tandem evasit. 


63 


Captus 


A.D. 1141. 


dicebatur, [Robert] 


de Sigillo 
bishop of 
London. 


Abbey of 


Rex Stephanus obsedit imperatricem Escape of 
Captus est Ro- 7 


Matilda 
from Ox- 


bertus episcopus Londoniarum apud Fuleham? a Gal- fora. 


frido de 


doniensis * 


Mandevilla ix. kalen. Julii. 


episcopus et sedis npostolice legatus, in media 


Willelmus  Lon- 


Quadragesima concilium celebravit, rege et episcopis multis 


preesentibus. 


Seizure of 
Robert 

bishop of 

London. 


Nullus honor vel reverentia ferebatur Dei Council 


ecclesi] vel ordinatis, sed teque clerici et laici capiebantur, in London 


incarcerabantur, 


aliquis í qui ecclesiam 


truncabantur. 
cimiteriumve violaverit vel 


5 ibi, ne 


in 


Sancitum * igitur 


under 


(Henry 
bishop of 


monasticum virum manus injecerit violentas, nisi & Papa, Winches- 


a null absolvatur, 


Eodem tempore, rex Stephanus cepit 


Willelmum "^ de Mandevilla apud sanctum Albanum, unde? 
reddidit regi turrim Londoniarum cum castris de Waledene ville 
et Pleiseto. Obiit in eodem anno Fulco rex Jerosolimitanus ; €8ptured. 


eodemque anno, defuncto papa Innocentio, Celestinus 
qui, cum sedisset in cathedra Romana mensibus p (qe... 


cessit, 


9 BUuC- 


ter]. 
[Geoffrey ] 


of Mande- 


* Death of 
king Fulk. 


quinque, diem clausit extremum ; cui succedens! Lucius Ro- tine II. 


—- 


1 Gileberto . . .] obiit Gileber- 
tus . . . cui successit, E. 

? Rogerus) sic MSS. 
ously for Robertus. 

3 Fuleham] so E.; Fulleham, 
Re. ; the other MSS. Fulcham. 

* Willelmus Londoniensis] sic 
Ch. Re. T. W. in spite of the 
previous line. Wintoniensis, A. 
(altered) Cl. N. ; Lincolniensis, E. 
The blunder in the name was made 
by the original compiler for Hen- 
ricus Wintoniensis (see the note ? 
on Matt. Par. ii. 175). 


errone- 





5 Sancitum igitur] Sed statutum 
est, E. 

6 aliquis] quis, E 

- Willelmum] partially erased 
in Ch. ; E. has Galfridum, which is 
correct. 

$ unde] ubi, E 

? The notice of these Popes 
is given in Re. at the end of 
the last year, though repeated 
here. 

succedens . .. 
cessit Lucius, E. 


ecclesiam) suc- 


P. Lucius 


64 FLORES 


A.D. 1142. manam rexit ecolesiam mensibus xi. et diebus xiii, Obiit Matt. Par. 
Thepal  willelmus Wintoniensis presul, successit Henricus Huic" 176. 
bishop vero Henrico Lucius papa pallium misit, volens apud Win. 
Henry of toniam novum constituere archiepiscopum, et septem ei 
episcopos assignare. 
Ascein,  [Eodem anno Ascelinus prior Doverise factus est MS. N. 
prior of Roffensis episcopus, qui dedit ecclesiam de Suthflete 
made &d anniversarium ejus, et confirmavit terram Radulfi 
bishop of clerici in Borstalle et socuam Gods comitisse in 
His gifts " Londoniis et hydam dimidiam in Hadenham que 
to Boches- fuit Radulfi clerici. Iste primo presumpsit dare 

; officialitates et serjantias in ecclesia Roffensi. Et 

notandum quod bonum quod fecit non babet effectum ; 


quod autem de malo fecit semper perseverat.?] 


Obiit Lucius, sedit * Eugensus. Rex Stephanus obsedit. Lin- 
colniam. 


P. Eug - Anno gratie MoxLiI?. Defuncto papa Lucio, sedit Euge- Matt. Par. 
I. mius in cathedra Romana, annis octo, mensibus quatuor, et i !77- 
Siege of diebus riii Eodem anno, rex Anglorum Stephanus Lin- 
coniam obsedit, et cum  construeret unum municipium 
contra castellum, quod tenebat comes Cestrensis Hanulphus, 
operarii ejus * fere octoginta ab ipso comite interfecti sunt, 
Deaths of et sic, re imperfecta, rex recessit. Eodemque anno, Ro- 
Robert ^ bertus Marmiun, vir quidem bellicosus, qui monachos 
and Geof. Üoventrenses a suo monasterio expulerat, et de ecclesia illa 
frey de  castellum fecerat, dum una dierum contra hostes suos 
Mande- decertaret, inter eos ante ipsum monasterium excommuni- 
catus peremptus est. Eodem vero tempore, Galfridus consul ® 
de Mandevilla, qui idem scelus perpetraverat in eocolesia 
Rameseiensi, ante ipsam ecclesiam inter consertas suorum 
acies a quodam pedite vilissimo, solus sagitta percussus, 
occubuit interfectus. Arnulfus etiam, ejusdem comitis filius, 


a ——— A Ao —ÀÀ I ee ee ae 





1 presul] episcopus, E.; v. Matt. " jantias in ecclesia Roffensi con- 
Par. ii. 176, note °. * gtitutas." 


* sedit] suocessit, E. 
? This is followed in N. by a sedit) suocessit, E 


* ejus] regis, E. 
long account headed, * Nota ser- 5 en M E. 


MS. N. 


Matt. Par. 
ii. 177. 


Hoveden, 
i. 208. 
(a. 1145.) 


Annals of 
St. Ed- 
munds- 
bury, 

p. 133. 


MS. Re, 


Matt. Par. 
ii. 178. 


MS. Re. 


HISTORIARUM. 65 


qui post mortem patris ecclesiam illam pro castello tenebat, A.D. 1143. 
a rege captus est et proscriptus. His son 

. 2.1 . rnu 
[Eodem etiam anno abbatia de Boxleya construitur exited. 


a Willelmo de Ypre.] | Abbey of 
oxley. 


Hes Stephanus comitem G lovernia fugavit. 


Anno gratie McxLiv9. Rex Anglorum Stephanus comitem [Faring- 
Glovernie cum multis aliis inimicorum suorum a construc- don] taken 
tione Flandrensis! castri fugavit, et municipium illud in phen. 
sua potestate suscepit. Obiit Galfridus de Magnavilla, 

xvii? kalend. Octobris. Galfridus, comes Andegsvie, cepit 

Normanniam. Eodem anno, Alexander, Lincolniensis Reception 
episcopus, iterum Romam pergens, munificentissime se, 9f Alex- 
ut prius, habuit. taque honorifice susceptus est a bishop of 


Papa; rediensque sequenti anno, cum summa ipsius Lincoln, 

Pape et totius curie gratia, ecclesiam suam, quz His resto- 
combustione deturpata fuerat, sic reformando restaura- ration of 

. ° e * n 

vit, ut dampnum in igne postea minime dampnosum Cathedral. 
videbatur. Eo? anno quidam puer [nomine? Willel- 

mus, ix. kal. Martii a Judeis] apud * Norwicum cruci- 


fixus est. 


Capitur Ranulphus, comes Cestrio, a rege S[tephano]. 


Anno gratie McxLv? Rex Anglorum Stephanus cepit Ranulph 
Ranulphum, comitem Cestrie, spud Norhamtone, ad eum Biunde- 
pacifice venientem, et eundem in carcere detrusum deti- 
nuit, quousque redderet ei castrum® Lincolnie cum ceteris 


que sus ditionis erant; et sic letus et jactans de vic- Stephcu 


toria, licet turpi, coronam portavit apud Linoolniam. erowR M 
[Eodem anno obiit Ebrardus episcopus Norwicensis ; Lincoln. 
successit Willelmus Turbe.] Bishops of 

Norwich. 





! Flandrensis] sic MSS. for Fa- | in E. and Lamb. The date is an 


rendunensis. introduction of the compiler. 

? This is given in the next year * apud Norwicum] in Norwico, 
in E. Re. 

* From Re.; a Judeis is also * castrum] om. E. 


o 58108. E 


66 FLORES 


A.D. 1146. Conradus imperator et rez. Francie Lodowicus iter 

arripiunt Jerosolimitanum. 
Second Anno gratie MCXLVI?. Conradus imperator et Lodowicus Matt. Par. 
crusade. 


rex Francorum et plures alii nobiles magnates cracesignati li 180. 
sunt, ut euntes in Jerusalem Salvatoris vestigia adora- 

rent. Willelmus de sancte Barbara, decanus Eboracensis, Id. ii. 178. 
Death of factus est episcopus Dunelmensis. Eodem anno obiit re- 


Geoffrey voerends memoria Galfridus, abbas sancti Albani Defuncti- 
abbat of . . e bd 

St. Al- que sunt pontifices, Ascelinus Rofensis, Rogerus Cestrensis, 
ban's. et Robertus Herefordensis. [Ascelino successit Walterus archi- 


New bi- — diaconus Cantuariensis], Rogero Walterus prior Dorobernen- 

shops. sis, Roberto Gilebertus abbas Glovernensis. [Eodem anno MS. Cl. 
obiit Elias prior Norwicensis.] Eodemque anno, post 

Henry Thurstanum, Eboracensem archiepiscopum, Henricus, Cister- 


roe ciensis monachus, illum optinuit presulatum. [Hoc tem- MS. Cl. 


Gilbert of Pore floruit in Anglia Gilbertus, a quo ordo de Sim- 
Sempring- plingham sumpsit exordium.] Eodem anno similiter, 


one cometa in Occidente, circumquaque mirabiliter radians, 
omen apparuit. 

P. Euge- t 1 1 isius est MS. Re. 

wae TE at [Eo tempore Eugenius Papa veniens Pari fron the 

Paris. sollempniter receptus. | St. Ed- 

Abbey of ^ [Facta est abbatia de Saltreya. Eodem anno Euge- bury An- 

Saltrey- nius Papa possessiones ecclesim beati Andres Roffensis nal, p.133. 
confirmavit.?] MS. N. 
Proficisecuntur. Jerusalem imperator. Alemannic et ree Francie. 

Progress Anno gratie mexivi®. Motio imperatoris et regis et Southwark 

of the multorum iter agentium in Jerusalem. Imperator Con- “"™** 

Crusade. AE att. Par. 


radus, hieme transcursa, cum suis portum attigit Aconen- " 181. 

sem, et inde Jerusalem veniens cum summo gaudio sus- 

ceptus est. Quo utique tempore rex Francorum cum lxx. 

milibus loricatoram militum subsecutus est. Sed obiter 

pressuras, jacturas, et ruinas irrestaurabiles passus, 

dampna Francie inaudita deploravit. Obsessa est civitas Id. ii. 182. 
! Facta . . . Saltreya] from | in N,, dated v. kal. Martii 1146, 


Coggeshale, p. 12. Ad hoc universalis. It is given by 
3 The bull of privileges follows | Wharton, Anglia Sacra, i., p. 344. 


Matt. Par. 
li. 188. 


Id. ii. 183. 


MS. Re. 


MS. N. 


HISTORIARUM. 07 


Damasci, sed frustra. Eodem anno, Robertus archidiaconus A.D. 1147. 
Legrecestris post Alexandrum creatus est Lincolniensis Siege of 
antistes, per manum Theobaldi archiepiscopi Cantuariensis. Robert de 
Post jejunium mensis septimi! episcopus est consecratus. Chesney, 
bishop of 
Lincoln. 


Revertuntur 4mperator et rex. Noradinus debacatur. 


Anno gratia MCXLVII. Post discessum imperatoris et Fran- Nepa be- 
corum regis de partibus terre sanctse, Norandinus, Sanguinii Nged nr 
filius, princeps Turcorum potentissimus, fines Antiochenos ; 
ingressus, Nepam castrum obsidione vallavit ; contra quem 
Reimundus, Antiochenus princeps, exercitium ducens incon- Raymond, 
sulte nimis, prelio insquali decertavit; unde contigit, quod D toc of 
. .: . . a: . och, 
ipse cum aliis quibusdam viris nobilibus occubuit. Nora- glain. 
dinus, nullo obstante progressus, Hareng castrum obsidens Hareng 
occupavit, et sio libere in partibus illis universa depopu- taken. 
lando percurrit, donec rex Jerosolimorum superveniens im- — 
petus ejus potenter refrenaret. Henricus primogenitus a Henry [of 
rege David Scotorum armis decoratur in Pentecoste. Item Anjou] 
iranslatio sancti Erkenwaldi episcopi xviii kalend. Decembr. mghiec. 
Preeterea? concilium in urbe Remensi, presidente Papa S ken 
Eugenio, celebratur. ^ Eodem? anno  Gilebertus  Foliot lated. 


episcopus efficitur Herefordensis. Council of 
[Et eodem anno Anselmus abbas sancti Edmundi Pheme. 
obiit. | 
[Eodem etiam tempore Walterus consecratus est in Walter, 
episcopum Roffensem, qui dedit terram que pertinet Liver of 
ad mandatum pauperum in Borstalle Et sciendum yi, ias to 
quod in cena Domini ad mandatum pauperum non Rochester. 
erant olim nisi duo denarii, et ipse accrevit tertium 
denarium. Dedit etiam casulam de viridi ciclade et 
albam paratam et stolam et phanum de eodem panno 
quo casula et sandalia bruslata, de quibus facta est 
parura ad albam et pallium de ciclade, unde facta est 


! septimi] Septembris, E. from R. de Monte, where it is men- 
2 Tw n "E tioned under a. 1148. 
This is given by Paris, ii. 179, ? Eodem . . . Herefordensis] 


but it is probably taken directly | om, E. Paris hus it under 1149. 
E 2 


A.D. 1148. dalmatica et dus parure albarum, 


Normandy 
given to 
Henry. 


Return 
from the 
Crusade. 
Siege of 
Monstreuil 
Castle. 


Division of 


the arch- 
deaconr 


68 


FLORES 


et duas 


paratas quas habuit in capella sua et dalmaticam et 
tunicam qus secunde principales sunt; item tunicam 
et dalmaticam in xii. lectionibus et casulam qus est 
cotidiana ad altare sancte Katerinw et capam de 
croceo serico et duo pallia ad pendendum et calicem 
aureum et textum evangeliorum aureum et cristallum 


cum balsamo et mitram.] 


Galfridus dux Normannia reddidit. Henrico filio sto 
Normanniam. 


Anno gratis MCXLIX®. 


Galfridus dux Normannis reddidit Matt. Par. 


Henrico filio suo Normanniam, hereditatem suam ex parte ii 


Francie! 


Bimiliter et imperator Alemannia. 


. matris sus, contra prohibitionem regis Francorum, unde dis- 
cordia mota est inter ipsum regem et ducem. 


reversus est hoc anno inglorius a terra sancta, 
Item? dux Galfridus Robert de 


Rex enim 


castellum Musterel obsedit et fecit ibi tria castella la-; 
pidea, et duravit illa obsidio per tres annos. 


[Eodem 
obiit. 


of Suffolk. tum Suffollge in duos.] 


Meeting of 
Louis VII. 


and Eus- 


Henry at 
Arques. 


anno Eborardus 


Rez Francorum cepit homagium ducis Henrici de Normannia. 


Anno gratie McLo 


Rex Francorum Lodowicus et Eu- Matt. Par. 


stachius, filius regis Stephani, cum militia copiosa venerunt ^ 
tace with ante turrem de Archis ob discordiam memoratam, ubi etiam 





1 Francie] om. E. 

2 Itcm . . . annos] om. E. 

3 Ch. has in the lower margin 
in a later hand : 

“Regina quondam Anglise do- 
mina Matildis tertia uxor fuit regis 
Anglie Stephani. Hee itaque 
Matildis filia- fuerat domini Eusta- 
chii dicti senioris, comitis vide- 


licet Bononie, et Marie conjugis 
sug; que Maria soror fuit Matil- 
dis quondam bone regine con- 
sortis regis Henrici primi; Rex 
autem Stephanus genuit ex Ma- 
tilde regina sua filium nomine 
Kustachium qui appellatus est 
junior, et Willelmum postea comi- 
tem Moretonii et Warenne.” 


albas MS. N. 


episcopus Norwicensis M8. Cl. 
Iste Eborardus episcopus divisit archidiacona- 





Matt. Par. 
i. 184. 


Id. ii. 186. 


Id. ii. 184. 


MS. E. 


MS. Cl. 


Hoveden, 
i. 212. 


Matt. Par. 
ii. 186. 


Id. ii. 188. 


HISTORIARUM. 69 


affuit dux Normannis Henricas, et pater ojus, comos Ando- A.D. 1150. 
gavensis, Galfridus, cum ingenti exercitu Andogavonsium, 
Britonum, et Normannorum; sed videntes utriusque partis 
principes, quod legiones ille mnequibant sine magna san- 
guinis effusione hostiliter convenire, cooperunt de pace trac- 
iare, et intervenientibus utrorumque amicis, rex Francorum Peaco 
cepit homagium ducis Henrici de Normannia, ot sic pacifico made. 
recesserunt. Dax igitur Henricus dum tractaret cum opti- 
matibus suis de itinere suo in Angliam, pater ejus apud 
Castrum Leri! graviter infirmatas septimo idus Septembris ab Death of 
hac vita migravit, et sic Henricus filius ejus factus est Geoffrey 
. g .,. of Anjou 
comes Ándegavensium et dux Normannorum. Hoo" etiam .« chsteau 
anno gelu copit a quarto idus Deoembris et duravit usque du Loir. 
ad xi kal. Martii, et Tamisia sic ingelata est, ut pedo et Severe 
equo et quadrigis etiam oneratis transmeabilis redderetur, frost. 
Eodem anno, Robertus de Gorham creatus est in abbatem Robert do 
sancti Albani, Radulfo cedente prse languore. Celebratum Gorham, 
. . . . - _ abbat of 
est divortium inter Lodowicum regem Francorum et Alio- Bt. Alban's, 
noram reginam suam; erant enim consanguinei in quarto jy. orce of 
gradu, Rex Stephanus firmavit castellum apud Radingum Louis VII. 
xiii kalen. Febr. and Alie- 


[Obiit? Robertus primus prior, cui successit Ro- Mert 
bertus.] erton. 
[Eodem anno Willelmus Turbus consecratus est in william 

episcopatum Norwicensem.] N. of 
orwicb. 


Due Normannorum Henricus dueit. Alienoram, relictam regis 
L[odowici). 
Anno gratis uci. Obiit Galfridus comes Andegaven- Death of 


sium; dux Normannis successit, scilicet Henricus filius Gonftrey 


[ejus] et * imperatricis. Obiit comes Theobaldus de Marriage 
Bleis frater regis Stephani. Dux Normannorum Henricus of Henry 
duxit Alienoram, quondam reginam, relictam scilicet Lodowici. and Alie- 
Obiit Adelicia regina, uxor regis Stephani? Dirutum cst), of 


castellum de Redingis. ^ Eodem anno Johannes, monachus Stephen's 


queen. 


! Leri) Beri, E. 
3 Hoc ... redderetur) This is $ Stephani) erased in Ch. and 
at the end of the previous year | altered to Henrici I. The blunder 
in E. is in the name Adelicia for Ma- 
3 This is in the margin in E. | tilda. 
They were priors of Merton. ' 


* et] om. T. W. 





70 FLORES 


A.D. 1151. Sagiensis, factus est secundus antistes Manism insule, qute Matt. Par. 
John of est inter Angliam et Hyberniam. Primus enim ibi fuit! 188. . 


Bebop of Wimundus,! monachus Saviniensis. Eodem anno obiit Wil- 
Man. lelmus, episcopus Dunelmensis. Eodem 2 etiam anno Galfridus 


Geoffrey Arthurus factus est episcopus sancti Asaph in Norwallia, 
of Mon- qui historiam Britonum de lingua Britannica transtulit in 
bishcp of Latinum. 

St. Asaph, [Eodem anno Gracianus monachus, de Guysa® civitate Mg. Cl. 
Gratian’s Thuscise natus, decreta composuit secundum Hu.‘ ii. 


Decretum. 4 vi. C. forma.] 


Obut Eugenius Papa, succedit, Anastasius ; sanctus Bernardus 
migravit ad Christum. 


Homage Anno gratis McLII Comites et barones Ángliwm fecerunt Matt. Par. 
gone to ligantiam et fidelitatem — Eustachio, filio regis Stephani. ii. 186. ° 
3 


son of Obiit Matildis tertia, regina, mater Eustachii, quinto 

Stephen. nonas Maii. Ricardus de Beaumets, nepos alterius Ricardi, Id. ii. 190. 
factus est episcopus Londoniensis in initio Octobris, Eodem 

Deaths of anno Bernardus abbas Clerevallensis migravit ad Dominum. 

S. Bernard Anno etiam eodem obiit David rex Scotorum, cui successit 

king of  Malcolmus, nepos ejus, in regnum. Illo quoque anno, natus Id. ii. 191. 

Scots. est duci Henrico filius ex Alienora uxore sua, eb vocatus est 
Willelmus, quod est consuetum nomen ducibus Aquitunnia 

Death of et comitibus Andegavis. Obiit et Eustachius, filius regis 

Eustace. Stephani, Et® facta est pax inter regem Stephanum ct 
Henricum ducem Normannis. 


Death of [Et anno revera eodem Daniel abbas hujus loci ab ws, re. 
Daniel, hac vita ad requiem migravit sempiternam. | 


S. Benet 
Holme. i Rex Anglorum Stephanus et due Normannorum. Henricus 
concordati sunt. Obiit Eugenius Papa ; successit. Anastasius. 


P. Anas- Anno gratie MCLII Obiit Eugenius Papa; successit Mat t Par. 


tasius IV. Anastasius senex. Eoque anno justitia de oslo prospiciente," Id. ii. 191. 


! Wimundus] Reymundus, E. | was the first commentator on the 
3 Eodem etiam anno] et, E. Decretum. 
3 i.e. Chiusi. 5 Anno . . . obiit] Obierunt, 


4 ie. Huguccio, Causa ii., questio | E., inserting ** Eugenius Papa, cui 
vi., Capitulum “ Forma.” The pas- | ** successit Anastasius,” and omit- 
sage will be found in the margin of | ting it at the beginning of the next 
the edition of Gratian with Hu- | year. 
guccio’s Commentary, Par. 1550, 6 Et. . Normannic] om. E. 
ff. iii. b. Huguccio or Hugo de 7 prospiciente] prospexit, E. 
Vercellis, who was bp. of Ferrara, 














Matt. Par. 
ii. 191. 


MS. Ci. 


Matt. Par. 
ii. 203. 


Cf. Id. iii. 
337. 


HISTORIARUM. 71 


et diligentia "l'heobaldi, Cantuariensis archiepiscopi, et epi- A.D. 1153. 
Scoporum regni, rex Angloram Stephanus et dux Norman- Treaty 
norum.Henricus apud Walingeford talem concordiam ini- petwoen 
phen 

erunt: rex Stephanus, omni herede  viduatus, preter and Henry. 
Bolummodo ducem Henricum, recognovit in conventu epi- 
scoporum et aliorum de regno optimatum, quod dux Hen- 
ricus jus hereditarium in regnum Anglie habebat, et dux 
benigne concessit, ut rex Stephanus tota vita! sua, si 
vellet,? regnum pacifice possideret. Ita tamen confirmatam 
est pactum, quod ipse rex et episcopi tunc presentes cum 
ceteris regni optimatibus jurarent, quod dux [Henricus] 
post mortem regis, si illum superviveret, regnum sine aliqua 
contradictione optineret. Super ista pace inviolabiliter 
observanda confecta est sollempnis carta, in loco secu- 
rissimo reservanda.* 

[Hoc tempore floruit Petrus Longobardus, qui sen- Pete 


1 i bard. ' 
tentias composuit.] ombar 


Defuncto Anastasio Papa, succeesti Nicholaus. 


Anno gratie McLIv. Dux Normannorum Henricus trans- Henry in 
fretavit in Normanniam et revocavit in jus proprium domi. Normandy. 
nica sua, que pater Suus ipsi? dederat, et inde profectus in 
Aquitanniam rebellionem quorundam baronum suorum poten- 
ter repressit. Eodem anno, defuncto papa Anastasio, suc- P. Adrian 
cessit Nicholaus, Albanensis episcopus, et vocatus est Adrianus, 
vir quidem justus et religiosus, natione Anglicus, de terri- His origin 
torio quidem sancti Albani a viris nobilibus ducens originem. and gie 
Hie ecclesiam sancti Albani insignivit privilegiis, ut 5 pans. 
sicut beatus Albanus prothomartir est Anglis, ita et 
ejus abbas inter omnes Anglie abbates primus sit 
ordine et dignitate. Eodemque tempore facta est concordia idi 
inter regem Francorum Lodowicum et ducem Normannorum Louis VII. 
Henricum, hoc modo: rex reddidit duci Vernolium et and Henry. 





1 vita) jura, MSS. exc. W. 4 reservanda] reservata, W. 
2 vellet) vel, Ch. E. Cl. Re; 5 ipsi] illi, E. ; ei, Ch. Re. 
simul, T. W.; A. has been altered. 5 ut] et, T. W. 


3 E, ins. et. 7 sicut] sic, Ch. A Re. W. 


A.D. 1154. 


Death of 
S. Wulfric 
of Hasel- 
bury. 
Death of 
Stephen. 
Ilis burial 
at Fevers- 
m. 


Coronation 


of Henry 
II. 


Regina'd 
abbat of 
Reading. 
Privileges 
riven to 
ochester. 


Frederick 
J. emperor. 


Birth of 
Henry, 
Fon of 
Henry II. 


Leave 
given by 
P. Adrian 
IV. for 
Henry to 
invade 
Ireland. 


72 FLORES 


Novum Mercatum, et dux dedit ei duo milia marcas ar- Matt. Par. 

genti, pro resarciendis! dampnis qus rex perpessus fuerat. ii. 204. 
Eodem anno, sanctus anachorita Wilfricus de Heselberga, Id. ii. 205. 

cujus vita et transitus speciales exigeret tractatus, mi- 

gravit ad Dominum. Tempore quoque sub eodem rex An- Jq. ij, 204. 

glorum Stephanus, miles egregius et mente piissimus, viii? 

kalend. Novembris, diem clausit extremum. Cujus corpus 

in monasterio de Feveresham, quod ipse & fundamentis ex- 

truxerat, traditur veneranter? sepulture. 


Coronatio? regis Henrict. — Theobaldus Archiepiscopus Cantuarie. 


Henricus vero,* dux Normannis [venit Barbeflieth, et ibidem 
per unum mensem ventum exspectavit, et] septimo idus De- 
cembris in Angliam veniens, xiv? kalend. Januarii, [die 
Dominica] ante Natale Domini, npud Westmonasterium in 
regem unctus est a 'Theobaldo Cantuariensi archiepiscopo. 
Eodemque anno Reginaldus efficitur abbas de Ra- 
dinge. 

[Eodem anno Adrianus Papa Roffensem ecclesiam Ms. N. 
insignivit privilegiis."] 


Frethericus creatus est in tmperatorem. 


. . . Matt. Par. 
Anno gratie mcLv®°, Electus et consecratus est in im- ii. 9 10. T 


peratorem Frethericus. Henricus rex junior natus est Lon- jq. ii. 909. 
doniis ii, kalend. Martii. | Manus quoque sancti Jacobi [4 ij. 210. 
restituta est Radingo. Per idem tempus, rex Anglorum 
Henricus nuntios sollempnes Romam mittens rogavit Papam 
Adrianum, adhue novum, eujus gratiam confidenter opti- 

nere speravit utpote Anglici, ut liceret ei Hyberniam 
hostiliter intrare et eam sibi subjugare, atque homines illos 

bestiales ad fidem Christi decentius revocare ecclesismque 
Roman: fidelius inclinare. Quod Papa regi gratanter 

annuit, et eidem super hoc privilegium destinavit. 





1 resarciendis] restaurandis, E. * legium Adriane Paps ” granted 


2 veneranter] reverenter, Cl. to the church of Rochester, dated 
3 There is a picture of the coro- | viii. id. Martii 1154 [sic for 1155], 
nationin Ch. E. W. - Roms, S. Pet. a. 1°, Religiosis 
* vero] quo audito, E. desideriis dignum. It occupies four 


5 N. inserts here the “ Privi- * columns of the MS, 














Matt. Par. 
ii. 210. 


MS. Cl. 


Matt. Par, 
ii, 212. 


HISTORIARUM. 79 


Eodem anno defancto Roberto, Exoniensi episcopo, suc- A.D. 1155. 
cessit Robertus decanus Sarum. Eodemque anno, rex An- W. Pevo- 
glorum Henricus exhsredavit Willelmum  Peverel causa Te! dis- 
veneficii, quod Ranulpho comiti Cestrie fuerat propinatum ; inherited. 
in cujus pestis consortio plures conscii et consentientes fuisse 
perhibentur. Circa! eosdem dies Hugo de Mortuo mari, vir Hugh 
errogantissimus, castella sua contra regem munivit, scilicet Mortimer 
Gloverniam, Wigorniam, et Bregres, sed rex adveniens omnia nis castles. 
complanavit. Sub eisdem temporibus, Lodowicus rex Fran- warriace 
corum duxit filiam Aldefonsi regis Hyspanim. Eodemque of Louis 
tempore, Thomas, natione Londoniensis, futurus archi- e and 
episcopus et martir, primum quod habuerat a domo ist ore. 
sancti Albani percepit beneficium, scilicet ecclesiam ferment of 


de Brantefeld, nec multo post se transtulit ad famula. P Gnomes 


tum Theobaldi Cantuariensis archiepiscopi, quo procu- bury. 
rante, cito deinde vocatus est ad archidiaconatum 
Cantuariz. 

[Hoc tempore floruit Petrus dictus Comestor in Peter 
Francia, qui utriusque Testamenti historiam, qua Comestor. 
dicitur scolastica, composuit.] 


Tunica Domini inconsutiles in Francia inventa est. 


Anno gratie MCLVIO. In Francia, divina revelatione, in- Tho seam- 
venta est tunica inconsutilis Christi, quam, sicut liters: cum less coat 
ipsa re[perte] indicabant, Mater Ejus fecerat Ei, et crevit fond. 
Ipso crescente. Eodem anno, rex Henricus in Normanniam 
transiens, cepit cum morosa et sumptuosa obsidione cas- 
tella sibi rebellia, Chinonem scilicet et alia. ^ Eodemque pari 
anno, rex Sicilie Willelmus civitatem Baruth funditus evertit, destroyed 
Grecos superavit, civitates et castella sibi ablate in jus vy hee 
suum potenter revocavit, . . .” consecrationes episcoporum rogni Sicily. 
sui ei concedendo. Tuncque temporis Alienor, regina An- 
glorum, peperit regi filiam, quain Matildem nuncupavit. In Birth of 
guerra quoque, que fuit inter regem Henricum et Galfri. Matilda. 





! Circa ... complanavit] om. | Matt. Par. from Diceto, necessary 
. for the sense, are omitted in all the 
3 The words “ cum Papa Adriano | MSS. 

“ pacem fecit,” in Wendover and 


E 


74 FLORES 


A.D.1156. dum fratrem suum, idem  H[enricus] predicto G[aufrido] 
tria castella eripuit violenter! Mirabellum et Losdunum,? 
Deathof cum dicto Chinone. Willelmus quoque primogenitus regis 


Wiliam, Henrici obiit, et sepultus est apud Radingum. 
Henry I. [Hoc anno Ordingus abbas sancti Edmundi obiit.] 
Rex Henricus domat Walliam, regem Scolorum repultt. 
Wales Anno gratie wcLvnu9, Rex Henricus in Walliam duxit 
Hens I" exercitum suum, et Walliam sibi potenter subjugavit, 
et apud Snaudune Oenum? ad deditionem coegit. Rex 
quoque in Normanniam transfretavit. Sed cum‘ au- 
disset quod rex Scotorum Malcolmus, fines suos hosti- 
liter transgressus, aliena sibi temere occupavit, rediit, 
et ipsum Malcolmum potenter repulit. Tune rex Sco- 
Carlisle — torum reddidit ei civitatem Carleolum, castellum quoque de 
Places her Bamburc, et Novum Castrum super Thinam fluvium, et totum 
rendered comitatum Lodonensem, et rex Henricus reddidit ei comi- 
by a. tatum de Huntedune. Tunc quoque temporis, Willelmus, 


> [dietus] filius regis, nothus® regis Stephani, comes scilicet 
Pevensey Moretonii et Warennise, reddidit regi Pevenese et Norwi- 


and Nor- cum, et omnes munitiones suas in Anglia et Normannia, 
William, quae ex dono regis Stephani possederat. Et rex Henricus 
son of dedit ei quicquid pater [ejus] rex Stephanus habuit, die qua 


Stephen; rey Henricus primus mortuus fuit et vivus. Et eodem tem- 


Castles by pore Hugo Bigot castella sua regi resignavit. Eodemque 
Bigod. anno natus est Henrico regi ex Alienora regina sua filius 
Birth of 9pud Oxoniam, et vocatus est Ricardus. 

Richard. 

Nova moneta facta est in Anglia. Rew quoque Angliw venit 
Parisius. 

Henry II. Anno gratis mcLvm°. Henricus rex apud Wigorniam 
orem coronatur, et post divinorum celebrationem coronam super 


cester. 


1 piolenter] volenter, Ch. A. is 
corrected. 

2 Losdunum] | Losduum, E. ; 
Loudunum, T. ; Loiduum, the other 
MSS. 


3 Oenus] Cenum, E. Cl. Re. 
W.; Cemim, T. 

4 cum] om. Ch. Re. 

5 nothus] nepos, E. See Matt. 
Par. ii. 214, n. !. 


Matt. Par. 
ii. 214. 
MS. Re. 
from St. 
Edmunds- 
bury An- 
nals,p. 188. 


Matt. Par. 
ii. 214. 


Id. ii. 215. 





Matt. Par. 
ii. 215. 


Id. 


Id. ii. 216. 


HISTORIARUM. 75 


altare posuit, nec ulterius coronatus est. Nova moneta facta A.D. 1158. 
est in Anglia. Obiit Galfridus, frater regis Henrici. New 
Reginaldo abbati [de] Radingis, ob regis odium cedenti, °*8° 
suecessit Rogerus. Eodem anno Thomas, regis cancella- Geoffey of 
rius, in apparatu magno venit Parisius, Margaretam, regis Anjou. 
Francorum filiam, Henrico filio regis Anglorum in conjugem Thomas, 
accepturus. Eodemque anno, Galfrido fratre regis Anglis Chancellor, 


defuncto, rex mare transivit, et invitatus Parisius venit, ind 

idemque rex Nanneticam civitatem in jus suum recepit. at Palis, ; 
and re- 
ceives — 
Nantes. 


Sciema ortum est inter Aleeandrum et Octovianum super 
Papatu. 


Anno gratis McLIX?. Rex Anglorum Henricus duxit exer- Henry II. 
citum versus "Tholosam, et cepit castella fortia vicina ei, goes 
rege Francorum interim in urbe jugiter commorante. Sed 8gsinst 

. os " . Toulouse, 
rex Anglorum ipsam civitatem hostiliter non obsedit, ob put spares 
reverentiam regis Francorum, cujus sororem  Constantiam it. 
comes Tholosanus duxerat in uxorem et ex ea liberos sus- 
ceperat, qua de causa reges inimici facti sunt ad invicem. 

Eodem anno, defuncto Papa Adriano, scisma ortum est Schism in 
inter duos, Alexandrum videlicet et Octovianum. Nam the Pa- 
imperator cum clero suo receperat Octavianum, alii nequa- p 
quam. Successit igitur Alexander tandem. ^ Adhuc cre- 

verunt inimicitiee inter reges Francorum et Anglorum. 


Theobaldus! archiepiscopus Cantuarie obut; juratur fidelitas 
Henrico juntori. 

Anno gratie MCLX" Rex Anglorum Henricus a Tolosa Betrothal 
reversus, Margaretam filiam regis Francorum, quam in sua ° the 
custodia habebat, Henrico filio suo desponsari fecit, et Ter PE and 
castellum de Gisorz, diu desideratum, recepit. Quod ut Margaret. 
audivit rex Francorum, Calvam Montem firmavit. Sed rex Gisors and 
Anglorum festinus adveniens, rege Francorum cum suis Chaumont 
fugato, castrum et inclusos cepit. Et capti sunt deintus by Henry 
milites lv.; et sic celebratum est matrimonium inter filium II. 
regis Anglorum septennem, et filiam regis Francorum trien- 
nem, auctoritate scilicet, Henrici Pisani ot Willelmi Papi- 





! The rubr. erased in Ch. 





A.D. 1160. 


of Stephen, 
married to 


Matthew, 
count of 
Boulogne. 


Arrange- 
ment be- 
tween 
Lincoln 
and S. 
Albans. 


Death of 
Baldwin 
III. 


76 FLORES 


Matt. Par. 


ensis, presbyterorum cardinalium, sedis Apostolice legatorum, 5i. 218 


quarto nonas Novembris spud Burgum. Eodem anno Theo- 
baldus, Cantuariensis archiepiscopus, diem clausit extremum. 
Ipsoque tempore Maria, abbatissa de Rumeseia, filia regis 


- Stephani, nupsit Matheo, comiti Boloniw, ex qua sustulit 


duas filias, propter quod peccatum Thomas regis cancellarius, 
qui contrarius fuit huic contractui illicito, ad instar beati 
Johannis Baptiste multas passus est ab eodem comite insi- 
dias et! persecutiones. 


Henricus filius regis Henrici. desponsavit filiam regis Francorum. 
Eligitur Thomas in archiepiscopum. Cantuaric. 


e . g . e .* e 
Anno gratiso MCLXI°, — Henricus filius regis Henrici, . war 
desponsavit filiam regis Francorum, et pax facta est Annals. 


inter eos.  Cantuaria fere tota combusta est. Eodem Matt: Par . 
anno, audito de morte Theobaldi Cantuariensis archi- Herb. de 


episcopi, rex procurare ccepit omni diligentia, ut Tho- Bosham, 


mas cancellarius ipsi in archiepiscopatu succederet, et Thone, 


misit Ricardum de Luci in Angliam cum litteris suis iii. 1 (iii. 


ad hoc procurandum cum ipso Thoma cancellario, 15, ‘oa 


quod efficaciter grato fini mancipatum? est. Anno etiam Robert. 
eodem Bartholomeus, vir religiosus et in theologim scrip- jj^, 

. . . . . tt. Par 
iuris bene eruditus, in Exoniensem episcopum consecratus ii 916. 
est. | Eoque anno, apud Westmonasterium Thomas, regis jq. ii 418. 
cancellarius, electus est in archiepiscopum Cantuaris. Facta 
itaque electione, sabbato in Pentecoste presbyter ordinatus 
est a Waltero, Rofensi episcopo, in ecclesia Cantuariensi 
Ipso quoque tempore sopita est discordia inter ecclesiam [4. ii. 919. 
Lincolniensem et oonobium sancti Albani, in presentia 
regis Henrici secundi et archiepiscoporum, Thoms Cantua- 
riensis et Rogeri Eboracensis, et alioram quam plurimorum 
episcoporum et magnatuum regni*  Gilebertus [Foliot] Here- Id. ii. 221. 
fordensis translatus est in Londoniensem. ^ Eodemque anno ld. ii. 220. 
rex Jerusalem Baldewinus obiit, cui successit frater cjus 


! et persecutiones] om. N. 

? N. has for this ** Post desponsa- 
* tionem vero H. . . .et filie... 
* factam reformata est pax inter 
* duos reges." 


5 mancipatum) nuncupatum, 


* regni) terre, E. 





Southwark 
Annals. 


Matt. Par. 
ii, 218. 


MS. Cl. 


Matt. Par. 
i. 221, 


HISTORIARUM. (4 


Almaricus. Eodemque anno, preparato campestri pre&e- A.D. 1161. 
lio et statim sopito, facti sunt amici reges Anglia’ Amauri I. 


. ing of 
et Francis. Jerusalem. 


Consecratur Thomas in archiepiscopum Cantuarie. Ricardus 
Londoniensis episcopus obiit. 


Anno gratis wcLxu?. Thomas, cancellarius et Cantua- Consecra- 
riensis archidiaconus, consecratus est archiepiscopus tyr ofabP. 
Cantuarise tertio nonas Junii, Dominica prima post 


Pentecosten.  Lodowicus rex Francorum et Henricus rex r e 
Anglorum, armatorum copiis undique congregatis, cum jam Louie’ VII. 
campestre prelium inter eos immineret, prope Fercevallem and Henry 
amici subito effecti sunt. Eodem anno Alienora, Anglis u at Fre- 
regina, apud Rothomagum filiam peperit, et ei nomen suum _. 
. . . . - . Birth of 
imposuit. Hoc etiam anno, Ricardus Londoniensis episcopus ajienora. 
viam univers carnis ingressus est. Per idem tempus, rex y,,, 
Henricus fecit jurari fidelitatem Henrico filio suo, pulcher- to the 
rime indolis juveni; et inter omnes magnates regni Tho- young 
mas cancellarius, qui postea cito factus archiepiscopus, ^7 
primus fidelitatem juravit, salva fide regis, quamdiu viveret. Thomas 
Thomas archiepiscopus? resignavit sigillum regium, quod resigns the 
rex nimis moleste tuli. Thomas quoque archiepiscopus chancel- 
. . . um MES lorship. 
vitam curialem in sanctissimam convertit. 


[Joachim abbas floruit.] Abbet 


Concilium Turonis celebratur sub papa Alezandro.  Commitlitur 
duellum inter Robertum et H[enricum). 


Anno gratis mctxm®. Rex Henricus avertit cor suum Henry II. 
et dilectionem suam a Thoma Cantuariensi archiepi- Thomas 
scopo, et ex illo tempore insidias paravit ei et im- not friends. 


pedimenta. Gilebertus* Herefordensis episcopus translatus 


! Anglie et Francia) Franco- 3 convertit] subito mutavit con- 
rum et Anglorum, E.; Anglie et | versationem, E. 
Francorum, W. 4 Gilebertus . . . Lond.] not 


? archiepiscopus] om. E. in E. 


78 FLORES 


A.D. 1168. est  Londoniam. Eodem anno, Robertus de Muntforde Matt. Par. 
Duel be- cum Henrico de Essexi& duello certavit! super appel- = 22!- 
rh de latione de proditione. Eodem anno, papa Alexander Turonis Id. ii. 229. 
Montfort concilium celebravit in ecclesia sancti Mauricii. Intererat 

and Henry Qantuariensis archiepiscopus, et alii prelati Anglie multi. 


i "d Tempore illo, rex Malcolmus Scotorum, et Resus princeps 
Tours, ^* Demetio, id est Australium Walensium, et alii multi mag- 
Homage Lies, fecerunt homagium regi Henrico apud Wodestoc. 


done by — Ipso: quoque tempore Rogerus, comes Clarensis, & Thoma 

Malcolm Cantuariensi archiepiscopo apud Westmonasterium vocatus 

Rh an est ad faciendum ei homagium de castello de Thunebrugge. 
ys ap . o 

Grifüth. Quod cum audisset rex, prohibuit fraudulenter hoc 

Roger fieri; et hoc fuit primum indicium odii regii mani- 

Clare, festum. 


homage to LEodem anno corpus sancti regis et. confessoris Edwardi MS. Re. 


the arch- apud Westmonasterium a beato Thoma Cantuariensi archi- from Matt. 


bishop. ^ episcopo, presente rege, translatum est.] Par. ii, 22]. 
Transla- 

tion of S. 

Edward the 

Confessor. 


Facta est recordatio libertatum regis apud. Clarendune, eui non 
consensit. Thomas archiepiscopus. 


Councilof Anno gratie McLXIvV?, Apud Clarendune coram rege et Matt. Par. 
Clarendon. magnatibus regni facta est recordatio regiarum libertatum ii. 223. 
et consuetudinum, cui quia? Thomas Cantuariensis archi- 


episcopus assensum non prebuit, recessit cum magna 


Dedication indignatione regis. Dedicata est ecclesia de Redingis, Id. ii. 227. 
of Read- translatumque est corpus sancti Eadwardi de terra in fere- Id. ii. 221. 
E trum a beato Thoma Cantuariensi archiepiscopo. Eodem 

Exile of anno multas passus est injurias apud Norhamtunam ct. Id. ii. 


acne idem archiepiscopus.  Recessit de nocte, et exilium 7! 
subiit, et mult& pericula perpessus in terra, mare in 
fragili cimba transiit ^ Comes? Flandrie et comes* Herb. de 
Bononie paraverunt eidem, machinante rege, insidias, Vita 8.” 


Sed, Deo protegente, omnes evasit. 0 CHo- 
bertson, iii. 
398). 
1 certavit] decertavit, E. 3 Philip of Alsace. 


3 quia) om. E. 4 Matthew of Alsace. 








Southwark 


Annals. 
(a. 1164.) 


Matt. Par. 
n. 233. 


Id. ii. 284. 
Id. ii. 238. 


HISTORIARUM. 79 


Sirages et captivitas Christianorum facta est in Terra Sancta. A.D. 1165. 


Anno gratis  MCLXV^. Terremotus factus est septimo Make in 


kalend. Februarii in Ely et Northfolc et Sufolc, ita quod the eastern 
stantes prostravit, campanas pulsavit. Rex in Walliam counties. 
expeditionem fecit. Regina Alienora peperit filium quam __ 
vocavit Johannam, post quam peperit filium quem Pith of 
vocavit Philippum.! Eodem anno, Godefridus de sancto 

Asaph, in ecclesia sancti Albani, Ánglorum prothomartiris, Godfrey, 
ad majus altare in coma Domini crisma confecit et oleum bP- of St. 


sanctum, fultus auctoritate privilegiorum ipsius ecclesie, in CH t 
presentia Roberti abbatis. bans. 


Eodem anno, Noradinus quidam, Turcorum princeps po- Siege of 

tentissimus, in finibus Antiochenis Hareng castrum obsedit, Hareng by 
. . . . Noured- 

Quo audito, Boamundus princeps Antiochenus, cum suis gin. 
adjutoribus vicinis, scilicet Tripolitano comite Reimundo, pohemond, 
Salamanno * Ceciliss presule et Choros? Armeniorum principe, prince of 
obsidionem $ , . . potenter et ipsum Noradinum cum suis in Anton, 
fugam propellant. Quem cum fugiontem temere inseque- taken pri- 
rentur, reversus est contra ipsos insequentes, et ipsos soners. 
omnes memoratos cepit, et vinculis constrictos apud Hala- 
piam custodie mancipavit, et ipsum castrum, quod relique- . 
rat, Sibi levi negotio subjugavit. 


Ezcommunicantur a beato Thoma omnes regiarum consuetudinum 
observatores. 


Anno gratis motxvi’. Alienora® regina Anglis, in fine Birth of 
anni peperit Johannem. Rex quoque Henricus transfretavit John. 
in Normanniam. Cantuariensis® archiepiscopus Thomas ex- 
communicavit omnes observatores consuetudinum et liber- Excommu. 
tatum regiarum apud Clarendune recitatarum, quas nications - 
potius execrabiles abusiones quam usus vel libertates a 
appellavit, et quosdam regis super hee fautores, tam 
clericos quam laicos, nominatim excommunicavit. Eodem 


1 This must be a blunder of the | Paris from William of Tyre, neces- 





compiler for Johannem. sary for the sense, are omitted in 
2 Sic for Calamanno, (W. of | all the MSS. 

Tyre). 5 ipsos] eos, E. 
3 Sic for Thoros or Toros. * These entries, though repeated 


* obsidionem] obsidione, T. W. | here, are inserted in Re. at the 
The words “solvere cupientes " in | end of the last year. 


80 FLORES 


A.D. 1166. tempore, rex cito post procuravit amotionem Thome Herb. de 
ei a archiepiscopi a Pontiniaco. Nam cognovit locum et Vitas,” 
relations mansionem illam placere ei. Et hoc per capitulum Cis- Tao 


exiled. ^ tereiense, Et cito post ab Anglia totum genus suum, Matt. Par 
non tantum a Londoniis sed a regno suo immisericor- ii. 231. 

Tax for  diter proscripsit. Per idem tempus, ad subventionem 14. ii. 234. 
fhe H oly 'Terre Sancte, de unaquaque carucata terre totius Anglie 

° quatuor denarii concessi sunt et collecti. Obiit Robertus 
Death of 1 . . . es e. Id. 33 936 
Robert, 2bbas” sancti Albani, cum ecclesiam suam viginti quatuor ?€. 1. 26. 
a.ofSt. annis rexieset. Episcopi Anglice facti sunt regis fautores, Hoveden, 


Albans. . . i. 230. 
et beati Thomze in causa sua persecutores. Rex Lodo- 
wicus Francorum solus factus est consolator beati 
Thomee. Quapropter reges occulto odio sese detrahe- 
bant? 


Alexander papa et ree Francorum Lodowicus facti [eunt] 
consolatores beati Thome contra regem Henricum. 


P. Alex- | Anno gratie acixvirv. Alexander papa, cognita causm 


gives au justitia beati Thome, factus est ejus consolator et 

toabp. adjutor, exul coexulis.  Exulavit enim uterque pro Matt. Par 

Thomas  ]ibertate ecclesise. Eodem anno obiit Robertus Lincolni-ii.334. 
ensis episcopus.  Eodemque^ anno Symon, prior ecclesis 1d. ii. 239. 

Simon, sancti Albani, in abbatem ejusdem ecclesie electus die As- 

St AL. censionis, & Londoniensi episcopo sollempniter est consecra- 

bans. tus. Discordantibus regibus Francorum et Anglorum, Cal- 


vus mons, Gisortium, et alia castra, et munitiones cum 
Death of villis et civitatibus a Normannis occupata vel5 succensa 


Moempreas sunt. Obiit Matildis imperatrix. Matildis® quoque, Southwark 
Death of filia regis Henrici, nupsit Henrico duci Saxonum. 
Patrick — Obiit quoque Patricius comes in Aquitannia. 'Tunc vero Diceto, i. 
of Evreux, : T 881. 
earlof | temporis, exulante beato Thoma archiepiscopo, mane- Herb, de 
Salisbury. ria sua, silve, vivaria, homines, et alis possessiones Bosham, 
Confisca- . . - Vita 8 
tion of the infiscantur et destruuntur, quorum custodie preficitur Thome. iv 
abp.’s pro- 18 (ili. pp. 
pert. $a — — —— 859, 860). 


1 abbas] om. Ch. A. Cl. T. W. * Eodemque . . . consecratus] 
? detrahebant] distrahebant, Cl. | om. E. 

Re. 5 vel] et, E. 
3 episcopus] om. E. 6 Matildis] Matill’, Ch. A. 





MS. Re. 


Id. i. 55. 


1d. i. 44. 


MS. Cl. 
MS. Re. 
from 


Matt. Par. 
ii. 244, 


HISTORIARUM. 8] 


Ranulfus de Broc, vir doctus pecuniam emungendi, A.D. 1167. 

seminantibus discordiam ! Gileberto episcopo Londoni- 

ensi et alis inultis episcopis, Roberto quoque de Broc, 

clerico, qui sub Ranulpho archiepiscopatum  custo- Death of 

diebat. Obiit Robertus? secundus prior Mertoniensis. Robert, 
[Eodem anno ecclesia de Irstede, Netisherde, et de Merton. 


Bastewik appropriate erant.] Churches 
given to 

S. Benet 

Holme. 


Rex Henricus scisma procwravit, in odium beats Thome. 

Anno gratie MCLXVUI°, Rex Henricus, cujus ira in Proceed- 
odium versa’ est contra beatum Thomam, et contra Henry II. 
Papam qui partem beati Thome fovit, misit ad im- against 
peratorem Frethericum, significans ei, quod adjutor bishop. ] 
ejus foret ad eiciendum de dignitate papatus Alexan- 
drum, eo qucd adversarius suus factus fuit, [et quia] 
proditoris sui ac fugitivi Thoms, [qui] quandoque 5 
Cantuariensis archiepiscopus * fuerat, causam contra 
ipsum" regem fovit. Et fecit rex abjurare in Anglia He re- 
obedientiam [debitam] pape Alexandri? a puero duo- gis the 
dennii ad hominem senem. Misit etiam ad regem to abjure 
Francorum Lodowicum, petens instanter, ne inimicum the Fope. 
suum ac proditorem suum Thomam fugitivum foveret. 
Sed eum inhonesta petentem non exaudivit pius rex 
Lodowicus, 

[Eodem anno obiit Ricardus prior Norwyzci.] Richard, 

[Conanus comes minoris Britennie decedens Constantiam prior of 
filium hsredem reliquit, quam Galfridus filius Henrici II, Norwich. 
duxit, de qua genuit Alienoram et Arthurum. Et eodem Constance 


anno Willelmus II. abbas hujus monasterii vitam reli. anny. 


quit. Thomas auccessit.] Abbats of 
. Bene 
T Holme. 
1 Ch. A. T. W. ins. episcopo. 5 guandoque] om. Cl. N. Re. 
? custodiebat] tenebat, W. $ archiepiscopus] | archiepiscopi, 
3 Robertus . .. Mertoniensis] | Cl. Re. T. W. Re. om. fuerat. 
not in E. ! ipsum] om. E. 


4 versa] versum, Ch. A. N. T. 8 Alexandri] Alexandro, E. W. 
W. 
o 53108. F 











82 FLORES 


A.D. 1169. Alienora, regis Henrici filia, nupstt regi Castelle Adelfuleo. 


Marriage = Anno gratis MCLXIX?.  Alienora, filia regis Anglorum, nup- Matt. Par. 
of Ale sit Aldelfunso regi Castelle. Archiepiscopus Thomas excom- "' 
Alfonso  municavit Gilbertum Londoniensem episcopum. Rex autem, 

IX. - consolator vanus, eum exhilarat, graviter comminando 
Excommu- beato Thoms. Eodem anno, missi sunt a latere domini Id. ii. 247. 
Gilbert af Pape duo legati, Vivianus scilicet et Gratianus, ut pacem 

bp. of '  eomponerent inter regem Henricum et archiepiscopum Tho- 

London. mam. Sed infecto negotio principali, tantummodo rapinis 

Failure of intendebant, et sic redierunt, inani labore consumpto. 

temi,  [Nigellus episcopus Elyensis obiit.] MS. Re. 
legates, 
Vivian and 
Gratian. Coronatur in regem junior rex Henricus. Martirizatur | beatus 


Thomas. 


Coronation Anno gratis McLxx°, Henricus, primogenitus Henrici Southwark 
of the regis Anglis, consecratus et coronatus est in regem Annals, 
oung Bim, a "e . yes gem and 
Henry, apud Westmonasterium, in die sancti Basilii, a Rogero Ebora- Matt. Par. 


June 14. censi archiepiscopo, contra consuetudinem et libertatem eccle- ii. 274. 


Nota sim Cantusrim. Unde archiepiscopus Thomas Cantuariz Herb. de 
mari;  8rCehiepiseopum Eboracensem, [qui filium regis coronare jii 463." 
beati presumpsit] suspendit, et quosdam episeopos, qui illi 
un solempnitati intererant, et multos alios excommuni- 


cavit. Ipsi vero, archiepiscopus [Eboracensis] et episcopi, Id. 481. 
transfretarunt, et venerunt ad regem in Normannia, 
gravem de beato Thoma querimoniam  reponentes. 
Unde rex, supra modum commotus, conquestus est ld. 487. 
graviter de ipso Thoma archiepiscopo, audientibus qui- 
Martyriom busdam suis familiaribus. Ipsi vero, hoc audito, festi- 
or abe. nanter accelerarunt ad vindictam, et venientes Cantu- 
ariam ipsum archiepiscopum in ecclesia sua irreverenter 
excerebrarunt. Erant autem quatuor milites, ad opus 
militare, scilicet ad effusionem sanguinis, nimis strenui, 
Reginaldus filius Ursi, Hugo de Moreville, Willelmus 
de Traci, Ricardus Brito. Martir igitur occubuit quarto 


kal. Januari. Omnes autem milites illi mortui sunt n. Liber 


elorum, 
lii. 586. 





1 Anglice consecratus et] om. E. 


HISTORIARUM. 83 


Will. Cant. infra quatuor annos, in poenitentia tamen. Robertus A.D. 1170. 
Thome, vero de Broe, Ranulphi de Broce clericus, qui episco- 
i.130. patum tenuit, excommunicatus, dum pranderet, canes 
iacta, licet esurientes, noluerunt comedere, cum ex 
aliorum manibus porrecta avide raperent. 

[Eodem anno, ossa cujusdam gigantis in Anglia A giant's 


detecta sunt, cujus corporis longitudo |, pedum erat.] bones dis- 


MS. Cl. 


Obiit Henricus Wintoniw episcopus. Sanctus Godricus migravit 
ad Dominum. 

Southwark Anno gratis MCLXXI. Obiit Henricus Wintoniensis epi- Death of 

Ms cr scopus. Rex Henrious transfretavit! in Hyberniam. [Ubi Henry, 

from state archiepiscopi et episcopi ipsum in regem et dominum cepe- win- 

Par.ii, runt, et ei fidelitatem juraverunt. Regulus? de Limelie, regu- chester. 

284. lus? qui Monoculus dicebatur, ei homagium juraverunt.] Homage to 

Rex Henricus reconciliatus est ecclesire Cantuariensi. ; "r3": 

Southwark In nocte Natalis Domini tempestas valida perhorruit. Gileber- 

' ius episcopus [Londoniensis] et alii excommunicati ab- 
soluti sunt. Rex gloriose de commisso peccato poeni- 
tentiam egit. Crebruerunt miraeula de sancto Thoma Miracles at 
Cantuariensi archiepiscopo, in toto terrarum orbe. Glo- ere 

Matt. Par. riosus vir, vite venerabilis, Godricus de Finhale, heremita, S. Godric 

A agonem cursus sui in hoc mundo consummans, bravium ofFinchale. 
glorie recepturus in clo, ex hac luce migravit ad Dominum, 
cujus vita et mors tractetus exigunt speciales. Eodem anno, 

Id. 5.284. in festo sancti Nicholai apud Albemarliam, Rogerus Ebora- Restoration 
censis archiepiscopus, prestito juramento, quod ante corona- of the abp- 
tionem novi regis litteras probibitionis a domino Papa nequa- 
quam susceperat, et quod se regi de consuetudinibus regni 
observandis non obligaverat, quodque mortem [beati] Thome 
Cantuariensis archiepiscopi nec verbo nec scripto nec facto 
BCclenter procuraverat, ad officii sui plenitudinem  misericor- 
diter est restitutus. 


MSS “Cl [Combusta est ecclesia Sancts* Trinitatis Norwicen- Norwich 


sis per annum eundem.] burnt, 


1 transfretavit in] hostiliter in- 3 Tiernan O'Rourke, king of 


travit, Cl. Breifny. 
2 Donald O’Brien, king of 4 Sancte Trinitatis] not in Cl. 
Limerick. 


r2 


84 FLORES 


.D. 1172. Henricus rex junior movit guerram contra patrem sum. Henri- 
cum. 


Storms. Anno gratis McLXXn9. In nocte Natalis Domini, tonitruum Southwark 
in Anglia, in Hybernia, et in toto regno Francorum audi. ° 
tum est generale? subitum, et horribile, ut manifeste 
videretur sanguis beati Thoms mugiendo clamare ad 

Quarrel of Dominum. Eodem anno aversum eet cor Henrici junioris Matt. Par. 

king with ab amore petris sui, ita ut eidem guerram moveret, ut t. 885. 

Henryll. rex in signum tanti peccati sui, quod nondum ex- 

RBesor-  piavit, sua sibi sentiret viscera repugnare. Gilebertus Id. ii. 986, 

Gilbert bp. Quoque Londoniensis episcopus se, juramento prestito, de 

of London. morte beati Thoms purgatus, suo officio restituitur. 

omega tr [Rex Henricus purgavit se coram cardinalibus de MB. Re. 

being nece sancti Thoms, quod nec voluit nec preecepit ut 


il f ; 
ned ier. interficeretur.] 


Festum sancti Thome celebratur, ipso camonizato. 


Feast of Anno gratie MCLXxi1I°, Festum sancti? Thome 
8. Thomas celebratum auetoritate apostolica per totam An- 
blished. — gliam, ita scilicet, quod preter sollempne servi- 
tium, quod fit de Natali, cantetur de ipso servitium 
speciale, et dicatur collecta specialis. Rex poeniten- 
William of 18m  aggravat, Thomam specialius invocat.  Capti 
Scotstaken sunt rebelles regi, rex Scotis, comes * Legecestrise ; Cf. Matt. 
eue rex junior patri pacificatus. Rex venit Cantuariam. 299, 298. 
between In capitulo absolvitur a conventu Cantuaris. Resignat 
kinge eliam illas consuetudines super majus altare, pro 
quibus beatus Thomas decertavit usque &d mortem. 
William Willelmus abbas Radingie assumptus est in archiepiscopum Matt. Par. 
abp.of ^ Burdegalensem; cui successit Joseph. Eodemque anno," 


Bordeaux. propter contumaciam comitis Roberti, contra regem 


! Ch. has in the margin later : ? generale] not in E. 
* Hoe anno Hugo Mortimer 3 sancti] beati, E. 
* fundavit ecclesiam de Wygmore, * comes Legecestrie] From the 


* MOLXXII.” Southwark Annals. 


Cf. Matt. 
Par. 11. 389. 


Matt. Par. 
n. 286. 


Id. ii. 287. 


Jd. ii. 291. 


Id. ii. 293. 


HISTORIARUM. 85 


recaleitrantis, obsessa est et per regem Henricum A.D. 1173. 
subversa nobilis civitas Legrecestrie, et murus, qui Siege of 
videbatur indissolubilis, funditus in circuitu dirutus, Leicester. 
Rex quoque Johanni, cognomento Sine terra, filio suo vix Betrothal 
septenni, filiam ! Huberti comitis de Moriana primogenitam, or: nn 
quam ex relicta Henrici ducis susceperat, matrimonialiter po... 
copulavit. Eodemque anno, Rogerus abbas Beccensis electus abbat of 
est in archiepiscopum Cantuariw ; sed abbas nimis religiosus Bee, re- 
penitus contradixit. ^ Eligitur igitur Ricardus in loco ejus, muses the 
prior Dovris et ejusdem ecelesie monachus. Illo etiam Canter- 
anno, Radulphus de Warnevilla, sacrista Rothomagensis et bury. 
thesaurarius Eboracensis, constitutus est Anglis cancellarius. Richard, 
Maria, soror beati Thoms, facta est abbatissa Berkingensis, Dover, 


moribus suis exigentibus et rege sic jubente. bishop 


Ralph de 
Warne- 
. , . °° oye ille, chan- 
Hes Henricus, invocato beati Thoma martiris auailio, eller. : 


omnes hostes &uos superat. 


Anno gratis McLxxrv?. Rogerus de, Molbraio s fidelitate Roger de 
regis senioris recedens, in insula Anxiholm castellum? ab Mowbray’s 
. . . . . . castle in 
antiquo dirutum reparavit. Ad quem multitudo Lincolni- A xbolm 
ensium navigio transvecta castellum obsedit, et constabu- destroyed. 

larium et milites omnes ad deditionem coegit, et castellum 

subvortit. ^ Eodem tempore, pridie kalend. Maii, rex 

Anglorum, cum audisset militiam Ricardi filii sui urbem Relief of 
. : . . Saintes by 

Sanctonicam occupasse, sumptis secum Pictavensibus, ad Henry II. 

ejus liberationem processit. Rex cepit in majori ecclesia 

lx. milites cum balistariis et aliis quam plurimis hostibus 

suis, qui de ecclesia castellum fecerant, et eam commessa- 


tionibus et aliis inmundiciis polluerant. Rex invocans Gifts of - 
auxilium beati Thoms: martiris, contulit ecclesi; Cantuariensi Henry II. 
"TEN . . . . to Canter- 
ad luminaria invenienda annui census xl libres. Ipsa die pury, 

scilicet* sabbati, tradidit Deus regem Sootie Willelmum in Capture of 


manus suas, apud Richemund castellum vinculis mancipatum. William 
ing o 
Scots, and 


! Alice, daughter of Humbert III. 3 The MSS. ins. linc., the scribe’s 
count of Maurienne and Germaine, | eye being probably caught by 
daughter of Berthold III. duke of | Lincolniensium above. 

Zabringen. 4 scilicet sabbati] om. E. 


? Kinardferry. 





86 FLORES 


A.D. 1174. Ipsa eadem! die, rex Henricus junior, navibus quas congrega- Matt. Par. 


dispersion verat ad transfretandum in Angliam, ope fretus comitis ? ii. 293. 
of tho 
young Flandrensium, et eorum stipatus et confidens agminibus, 


king's ut eam Sibi eubjugaret, dissipatis penitus et pravalida 


fleet. tempestate subito exorta fere sabmersis, in Galliam 
Consecra- turpiter redire cogebatur. Anno ipso, Ricardus conse- Southwark 
tion of abp. Annals. 


Richard cratus est in archiepiscopum Cantuarizs Roma ab Alex- 
ud other andro papa.® Et Ricardus Wintoniengis episcopus, cum Matt. Par. 
pe. Elyensi, 'Herefordensi, et  Cicestrensi electis, ab eodem ii. 295. 
archiepiscopo consecrantur. Galfridas* vero Lincolniensis 
electus, quia electio ejus nondum fuerat confirmata, trans- 

fretavit in propria persona tranralpinsturus. 
Deaths [Hoc anno obiit Willelmus Norwicensis episcopus. MS. Re. 


bo. wa Nor- Eodem anno obiit Willelmus comes primus Arun- 


wich and dellie filius fundatoris de Wimundham.] 


Arundel. 
Rex Scotorum Willelmus, facta pace, devenit homo regis Henrici. 


Rouen be. Anno gratis MCLXXv?. Civitas Rothomagensis obsessa est. Matt. Par. 
sieged. | Ipso anno, pax facta est inter regem et filios ejus? Rex i296. 
William igitur Scotorum Willelmus cum rege Anglorum pacem fecit 
in hunc modum.  Devenit homo ligius regis Anglorum de 
homage. regno Scotie et omnibus terris suis, et homagium ei fecit 
et ® ligantiam, ut domino suo speciali. Et similiter omnes 
episcopi, cum comitibus et baronibus Sootim. ^ Juraverunt 
preterea, quod nullum fugitivum regis Anglorum unquam 
receptabunt. Concilium generale habitum est apud West- Southwark 
Council at monasterium xv. kal. Julii, presidente Ricardo, Cantuariensi Annals. 
Westmin- archiepiscopo et Apostolicss sedis’ legato. Rogerus Ebo- 
Arrival of Tacensis archiepiscopus concilio non interfuit. Obiit Regi- 
the legate. Daldus, comes Cornubia. Hugo Petrileonis, sancti Angeli 
diaconus cardinalis, venit legatus in Angliam, et prestitit 





1 eadem] etiam, E. the Southwark Annals (Cotton, 
? Philip of Alsace. Faustina, A. 8), where plurimorum 
3 Lamb. inserts here: *' Eodem | for populorum. 

** anno universus orbis infectus est * Cl. ins. »othus. N. om. this 

* ex aeris corruptione, stomacho | sentence. 

* catarrum et tussim generalem 5 ejus] suos, E. 

* causante ad perniciem et mortem 5 et ligantiam]) om. E. 


«* populorum." It is taken from ? sedis] om. Ch. A. N. T. W. 





HISTORIARUM. 87 


Matt. Par, auctoritatem tradendi! clericos ante judicem secularem, pro A.D. 1175. 


i. 296. 
MS. CL 


MS. Re. 


Matt. Par. 


ii. 297. 


Id. ii. 298. 


forisfacto forests et laico feodo, in? favorem regis. 


[Eodem anno Willelmus de Turbes episcopus Nor- Bishop of 
wycensis obiit.] Chapel of 


[Capella sancti Thome de Wimundham fundata est. 8. a 
Successit Johannes Sarebiriensis decanus in episcopa- mondtam, 
tum Norwicensem. | 


Johanna, filia, regis Henrici, nupsit regi Siculo. Junior ejua 

filia, nupsit regi Apulia. 

Anno gratie McLxxvi.? Ricardus Cantuariensis archiepi- Threcarch- 
Scopus in diocesi sua, que ab antiquis temporibus uno tantum deacons 1 In 
fuerat * archidiacono contente, tres archidiaconos constituit, bury 
Savaricum scilicet, Nicholaum, et Herebertum. Eodemque diocese. 
anno Johannes, decanus Sarum, consecratus est antistes John bp. of 
Norewicensis. Nec multo post, rex fecit complanari castella Norwich. 
de Legrecestria, [de] Huntindune, Waletune, Grobi, Stedes- Castles 
beri" de Haie, de Thresc,® et alia quam plurima in ultionem destroyed 
injuriarum, quas ipsi frequenter regi intulerant domini and jus- 
castellorum. Deinde idem rex per consilium et assensum pointed 
filii constituit justiciarios per sex partes regni, in qualibet through 
parte sex,’ qui juraverunt quod cuilibet? jus suum illesum 
conservarent. 

Eodemque anno, Johanna filia regis, Siculo regi nuptura, Marriage 

of Johanna 
quinto idus Novembris apud sanctum Egidium marito suo ang wil]. 
tradita est. Hugo quoque Petrileonis, legationis sus cancel- liam king 
lato cursu, transfretavit. Rex quoque Henricus ii. dedit filiam ? of Sicily. 
suam juniorem regi Apulie, et sexto kal. Septembris trans- 
fretavit. ^ Obiit Ricardus, comes de Strigoil. Comes autem Deaths. 


e 
country. 


1 tradendi] trahendi, Southw. 
Ann. 

2 in favorem regis] not in the 
Southw. Ann. 

3 A XVth century hand in Ch. 
has in the margin: “ Obiit Lau- 
** rentius abbas Westmonasterii.”’ 

4 fuerat) fuerit, E. 

5 Stedesberi] om. E. 

5 de Thresc] om. E. 

7 sex} tres, Matt. Par. as in 
Diceto, whence this is copied. 


Willelmus de Arundelle obiit quarto idua Octobris apud 


5 cuilibet] quilibet], E 

? i.e., Johanna mentioned above. 
Paris has copied this from the 
Southwark Annals, f. 134, though 
Wendover had already given it in 
other words from Diceto. See 
Matt. Par. ii, 298, note’, and 
Addenda, p. 1. 

10 See note? on Matt. Par. ii, 
298. 





88 FLORES 


A.D. 1176. Waverle, et sepultus est apud Wimundham, unde patronus sott. Par. 
Walter fuisse dinoscitur, decimo quarto kal. Novembris. Eodem goudhwark 
Dpat of anno Walterus prior Wintoniensis, factus est abbas West- Annals. 

ater. monasteriensis. Eodemque anno amoti canonici seculares a Matt. Par. 


Regulars Waltham et introducti sunt regulares, in fine tamen anni, ii. 800. 


3 trod 1 . . ee l . . 
into War nec Ipso anno completum est negotium. Obiit! Wil 


tham. lelmus tertius prior Meretonensis. 
[Eodem anno Fredericus imperator Mediolanum MS. Re. 
vastavit.] 


Abbey of | [Eodem anno abbatia de Ponte Roberti incipitur.] MS. N. 
erte- 
bridge. 


Frethericus venit ad pedes Pape Alexandri, satisfacturus. 


Chureh of, Anno gratis mMcrxxvue. Restaurata est? regularibus Cf. Matt. 

Waltham. ¢anonicis, et ? regula beati* Augustini [doctoris magni] Par.ii, BOO: 
honestissime conservata, ecclesia de Waltham. Quse 
[quidem ecclesia de Wautham] ex 5 tune, tam in tem- 
poralibus quam spiritualibus, felix evidenter suscepit 


Philip incrementum. Hoc autem negotium infra unum 
count of "M MN 
Flander, ®0num feliciter est consummatum. Initium tamen 


and W.de habuit in vigilia Pentecostes. Philippus comes Flandrism 
Mandeville et Philippus? de Magna villa profecti sunt Jerusalem. 
uem.  Erethericus imperator venit ad pedes Alexandri Paps 
Submission S@tisfaciens de transgressionibus, et sic finitum est scisma. 


of Fre- Eoque anno ventus vehementissimus arbores radicitus, Southwark 
derick I. to (Ac; . . . . Annals. 
P.Alex. fedifieia funditus prosternens, intulit multis dampna Matt. Par. 


ander IIL vix restaurabilia. Eo etiam anno, rex Anglorum terris ii. 300. 
Storms. suis pro voluntate dispositis, xv? kal. Septembris in Nor- 
ety manniam transfretavit, et confestim inter regem Francorum 
Henry Ir. 96 ipsum habito colloquio, hoc modo concordiam inierunt: 
and Louis ** Ego Lodowicus rex Francorum et ego Henricus rex 
VII. * Anglorum volumus ad omnium notitiam pervenire, nos, 

* Deo inspirante, promisisse et juramento confirmasse, 

* quod simul ibimus in servitio Crucifixi, et ituri Jerosoli- 





1 Obüt . . . Meretonensis] om. 4 beati] beatissimi, E. 
E. 5 ex} om. T. 
2 est] om. MSS., except E. Cl. 6 An error for Willelmus. 


3 E. alters the order of the 7 dampna] om. MSS., exc. Re.; 
words, and ins. in ea here. ' it is in the margin in E. 


Matt. Par. 
ii. 301. 


HISTORIARUM. 89 


: " mam suscepimus signum sancte Crucis, et amodo volumus A-D. 1177. 


"* esse amici ad invicem, ita scilicot, quod uterque nostrum 
" alteri vitam et honorem fideliter conservabit." 

[Inventio sancti Amphibali sociorumque ejus.] 

[Eodem anno Roffensis ecclesia cum omnibus offi- Rochester 
cinis et tota urbe infra et extra muros secundo com. >" 
busta est iii. idus Aprilis, anno nonagesimo septimo 
ex quo monachi in eadem ecclesia instituti sunt.] 


Rex gratanter visitat sepulerwm sancti Thome, ascribens hoc et. 


Anno gratie McLxxvnr. Nix maxima! valles implevit, Snow. 
dumos et arbores absorbuit. Qua liquescente, armenta 
et aliqui homines involuti fluctibus perierunt. Sexto Eclipse. 
etiam idus Januarii sol passus est eclipsim. Rex quoque 
Anglorum Henricus Galfridum filium suum octavo idus Geoffrey 
Augusti apud Wodestoch cingulo decoravit militari, Idemque khighted. 


rex, cum omnia pro voto complevisset, recognoscens bene- Henry il. 


ficium beati martiris Thoms, sepulcrum ejus ? humiliter et ? Thomas. 
gratanter adiit, gratias eidem exhibiturus. Et extunc 


preparavit se uterque regum, in thesauris, armis, et Frepars- 
aliis necessariis, ad iter Jerosolimitanum magnifice jhe Cru. 


arripiendum,‘ ita scilicet, quod concussum est totum 5 sade. 
Oriens pre timore. Eodem anno, Ricardus de Luci, 

Anglise justiciarius, tertio idus Junii fundamenta jecit ad Westwood 
construendam ecclesiam — conventualem in honorem beati aerial 
Thoms martiris, in loco qui vocatur Westwde, in territorio by R. de 
Rofensi. Eodemque anno, beatus Albanus visibiliter exiens Luci. 

ab ecclesia, venit sd quendam virum, vicum sancti Albani 
inhabitentem, et dicens ei, ''Sequere me." Qui videns Vision of 
illum splendidum ad instar solis, timuit, et obediens secutus? 8. aan 
est eum euntem per viam que ducit versus Aquilonem, et covery of 
claruit strata ex eo, et ait vir martiri, '' Domine, quis the body 
es?” At ille, '* Ego sum prothomartyr Anglie Albanus, ohibalen 
‘* et duco te °ad sepulturam sancti Amphibali, cujus doo- 


1 maxima] magna, Cl. Re. | 5 totum) totus, E. 
? ejus] om. E. 6 secutus] om. Ch. It is added 
3 et gratanter] erased in A. later in E. 
* arripiendum] arripient, Ch. A. 
Cl. N. Re. W.; arripiunt, E. 


90 . FLORES 


A.D. 1178. + trina conversus sum ad Dominum et martir effectus, Matt. Par. 
Vision of . . . 802. 
S. Alban, . Ut ossa ejus reverenter inveniantur et a terra 

* leventur. Locus sepulture ejus fere tribus miliari- 


* bus distat ab ecclesia mea." Et colloquebantur sicut 
solet amicus cum amico, et locum docuit, et vir locum sig- 
navit diligenter, et impressit in animo per quandam lapidum 
ordinatam positionem. Quo facto, martir reduxit virum, et 
cum venissent ante fores ecclesie, monuit eum martir, 


ut omnia referret abbati et conventui, et vale dicto 
recessit martir et! intravit ecclesiam suam. Vir autem 
Robertus, (hoc enim erat nomen ei), se in domum suam 
recepit. Ut hsc omnia vera, non autem fantastica, cre- 
dantur, facti sequentis docuit evidentia. Nam  post- 


Discovery quam? viri discreti, abbas et conventus, super his cer- 
tificarentur, ad locum dietum venientes, invenerunt 
burial of beatum martirem Amphibalum cum sociis, ubi mira- 
balus racula Deus inaudita celebravit. Quorum unum 
Miracle. duximus huic opusculo inserendum. Mortuus quidam 
quatriduanus, ita scilicet quod & die mortis quatuor 
dies haberet et dimidium, ibidem resuscitatus, omnes 
videntes ad gloriam Dei et laudem martirum inven- 
torum ibi efficaciter provocavit. 
[Hoc autem anno Willelmus abbas Ramesim fit MS. Re. 
archiabbas Cluniacensis.] 
Privileges — [Eodem anno Alexander Papa confirmavit omnia MS. N. 
vcheater, Privilegia antecessorum suorum qus concessa fuerunt 
ecclesise Roffensi.?] 


Lodowious, rex Francorum, venit in Angliam, ut adoret Sanctum 
Thomam et Sanctum Amphibalum. 


Louis VU. Anno gratie MCLXXIX*. Lodowicus rex [Francorum], Southwark 
comes to Annals. 


England to licet. senex et corpore jam debilis, fide tamen alacer 








1 et] om. Ch. T. has etiam. 

2 postquam] priusquam, MSS. 
exc. E. 

3 Here N. ins the letter of P. 
Alexander III. confirming the 
privileges of the church of Roches- 


ter, * Veletri per manum Roberti 
*.sanete Romans ecclesi, pres- 
* byteri cardinalis et cancellarii, 
* vi. id. April. 1178 (an error for 
1180], a. 21.” Religiosam vitm 
eligentibus. 








HISTORIARUM. 91 


et devotione, venit in Angliam, nec impedivit eum ap. 1179. 
transfretatio, licet illud super omnia abhorruisset, ut visit the 
scilicet martirem, beatum Thomam, ad sepulchrum C 
ejus in ecelesia Cantuariensi facta oblatione, vene- 

ranter adoraret, ut ipse jam Dei amicus evidenter 
effectus pro rege et regno Francorum Deum exoraret, 

quia quem Anglia persequens expulit, Francia meruit 

feliciter exulem recipere, protegere, et consolari. Et 

quia Christianissimus rex Lodowicus magnalia Dei His inten- 
audivit in beato Amphibalo martire et sociis suis on of 
nuper- inventis celebrari, proposuit illuc ire; sed con- Sc Al- 
silium suorum non permisit eum a terra sua tantum "*"* 
elongari. Super quo dolens, sed contradicere nolens, 

misit illuc quasi vice vicaria capellanum dona eximia 

pro oblatione deferentem, et sic ad quaedam alia sancta _ 

loca, per Angliam constituta. Consummato igitur voto Eit prayer 
peregrinationis sus: ad votum, rex ad propria inter to St. 
Doveram et Withsant, navigando sine aliquo impe- homes 
dimento, remeavit. Et quia in mari nimis timidus 

erat, et timuit pericula, dicens esse plus quam humanum 
transfretari, petiit beatum Thomam, ut in illo transitu 

nullus pateretur ex illo tempore naufragium. In qua 
oratione creditur usque hodie pius rex efficacem 
favorem optinuisse. Hsc facta sunt in initio Sep- 
tembris. Et in his omnibus se favorabilem et socia- 

lem, ut decuit, se exhibuit rex Henricus. 


Matt.Par. — Philippus filius regis Francorum coronatur? Alexander Philip II. 
1.314. — papa celebravit concilium Roms media quadragesima cum crowned. 
1d.1.810. cocy, episcopis [in patriarchio Lateranensi] Rogerus Wigor- Third 
Id. ii. 309. niensis episcopus obiit. Quidam puer martirizatus apud Lateran 
Southwark Weneloc. Scripsit etiam illis diebus abbas Joachim libellum 
Annals. super Apocalipsim, cujus scripta, quia miraculose fac- 
Id. ii. 812. tus est subito de simplici et fere laico altiloquus ? Condem- 
theologus, multum inter magnos recitebantur et auten- TAtion of 
writings 
! oblatione) oratione, E. 8 altiloquus] altilogus, E. 
2 coronatur] coronatus, Ch. ; est 
coronatus, T. W. 


A.D. 1179. 


at the 
fourth 
Lateran 
council. 


Death of 


Louis V1I. 


Philip IT. 
submits 
his king- 
dom to 
Henry 1I. 


Richard, 
count of 
Poitou, 
invades 
the lands 
of Geof- 
frey de 
Lusignan. 


Death of 
archbp. 
Roger. 


02 FLORES 


tica habebantur. Sed quia videtur quaternitatem in- Matt. Par. 
nuere! potius quam  Trinitetem, ecclesia scripta sua ''"?!?- 
reprobavit; cujus rei mentionem fecit papa Innocen- ct. 14. 
tius in concilio ab ipso celebrato, et in principio suo- ii. 318. 
rum ? decretalium. 


Obit Lodowicus ren Francie. Philippus? amicissimus factus 
est regi Henrico. 


Anno gratie MCLXXX?. Obiit pie memorie Lodowicus Southwark 


rex Francie xiv. kalend. [Octobris], cui successit filius Annals. 
ejus Philippus. Moneta in Anglia renovatur. Obiit Jo- Matt. Par. 
hannes episcopus Cicestrensis. Rex Philippus Francorum !* 816. 


subposuit dispositioni regis Henrici, quasi fidelis sui, totum ld. ii. 316. 


regnum suum, quia ipsum fidelissimum et prudentissimum 
regem sciebat, et amicissimi facti sunt, sine aliqua mala 
suspicione et preteritorum recordatione, hac carta tes- 
tificante, “Ego Philippus rex Francorum, etc.” Ipso Diceto, 
quoque tempore, Ricardus comes Pictavensis, famosus \ 6. 
in probitate militari, terras Galfridi de Limiaco crude- M att, Par. 
liter exterminans, vix ecclesiarum pepercit sanctitati. 
Consummata vero ad votum guerra sua, venit in An- 
gliam, et a patre [suo] propter famam suam, que jam 
Cisalpinas partes illustraverat, honorifice nimis susceptus 
ent. 

[Eodem anno Margareta, ancilla Christi, occisa est. MS. Re. 
Nova moneta forme rotunde fabricatur in Anglia.] 


Obiit papa Alexander, succedit Lucius. Presbiter Johannes scribit 
Pape ei Papa ei. 


Anno gratis MCLXXXI. ^ Rogerus Eboracensis archiepiscopus Matt. Par. 
viam universe carnis est ingressus xii. kalend. Decembris, ! 916 
Eodem tempore scripsit Papa Alexander Johanni pres. 





1 innuere] iminere, MSS. exc. E. 3 Philippus] om. Ch. E. A. T. 
T W. 


a suorum| suarum, MSS. exc. E. 








Matt. Par. 
ii. 317. 


Id, ii, 316. 


Id. ii. 818, 
317. 


HISTORIARUM. 93 


bitero, regi Indorum, epistolam eleganter ut unirentur, A.D. 1181. 


effecti per omnia concordes in fide catholica. Quod peter of 


et idem Johannes antea postulaverat per epistolam ander III. 
suam, et per nuntium suum! proprium, scilicet, Philip- to Frester 
pum medicum. In quo arduo negotio res finem feli-  — 
cem sortita fuisset, nisi fama, immo potius infamia, 
&varitie Roman totum mundum usque ad fines orbis 
terrarum maculasset, unde refriguit preedicti principis 
devotio, volentis subjectionem devotissime subire ecclesiz 
Romans. Eodem anno obiit Pspe Alexander, cui successit Death of 
Lucius. Venit rex de Normannia.  Eclypsis solis facta et 
est in vigilia exaltationis sancte Crucis, hora tertia. Anno 
quoque in eodem Baldewinus abbas Fordensis, Cisterciensis P- Lucius 
ordinis, successit Rogero episcopo ad ecclesiam Wigorniensem. Eclipse 
Obiit? Rogerus archiepiscopus Eboracensis et comes? Ces- Sept, 13, 
trensis. 


Henricus rem pro ezpiatione mortis sancti Thome legat Terre 
Sancte elit. milia marcarum l'argent] et quingenias auri. 
Anno gratis McLxxxiP. Dux Saxonum cum duoissa venit Henry, 

in Normanniam. Galfridus Lincolnis electus et regis An- Saxony 
glorum filius, cum ejus electio esset a Papa confirmata, in Nor- 
postquam per septennium eidem ecclesis pacifice pre- mandy. 
fuisset, presente rege et episcopis regni, in Epiphania Domini Geoffrey 
apud Marleberge electioni renunciavit, nemine compellente. the vec of 
Eodem tempore rex Henricus apud Waltham, in presentia Lincoln. 
procerum regni, ad subventionem Terre Sancte xlii. milia Aid for 
marcarum argenti et quingentas marcas auri liberaliter as- the Holy 
signavit, Hoc enim pro morte beati Thoms, quam super '4"d- 
omnia pro seipso et posteritate sua formidavit, in con- 
fessione secreta irrefragabiliter promisit. ^ Eodemque Walter of 
anno Walterus de Constantiis, archidiaconus Oxoniensis, * Coutances 
consecratus est episcopus Lincolnie a Ricardo Cantuariensi Lincoln. 
archiepiscopo, Andegavis, in ecclesia sancti Laudi; Galfrido 

filio regis, priori electo, qui ex superbia generis minis- 





! This is a blundering abbrevia- 3 Obiit . . . Cestrensis] om. E. 
tion of Wendover, who is copying 3 Hugh Cyvelioc. 
Diceto. Philip was the  Pope's * Oxoniensis] Exoniensis, MSS. 
physician. 


A.D. 1182. 


Death of 
bp. Walter 
of Wor- 
cester. 


Gifts of 
bp. Wale- 
ran to 
Rochester. 


The Pub- 
licans. 


Sampson 
abbat of 
S. Ed- 
munds- 


bury. 


Death of 
the young 
king 
Henry, 
June 11. 


Walter of 
Coutances 
installed 


at Lincoln. 


Gerard la 
Pucelle 
bp. of 
Coventry. 


Death of 
archbp. 
Richard at 
Halling. 


94 FLORES 
terio episcopali minime se dignatus est inclinare, ex 
tunc Deo, et hominibus existente reprobus! et detesta- 
bilis, juxta sententiam divinam; “Qui me erubescit 
e[oram] h[ominibus], ete." Anno etiam in eodem, Wal- Matt Par. 
terus Rofensis episcopus viam universe carnis est ingressus, " 318. 
[cui successit Galerammus, qui dedit ecclesie sus MS. N. 
casulam rubeam et dalmaticam aurifriso optime orna- 
tam et stolam et phanum et albam cum paruris ejus- 
dam panni et duo tapetia et palleum ad pendendum et 
palliolum ad altare et psalterium glosatum et epistolas 
Pauli et sermones magistri Petri et mitram.] 

[Hoc anno Pupplicani comburuntur per Galliam. MS. Re. 
Sampson electus sancti Edmundi suscepit benedictionem 
a Wintoniensi episcopo.] 


Obiit junior ree Henricus. Walterus de Constantiis in sede 
collocatur. 


Anno gratie ucixxxm®. Obiit delectabilis indolis rex Diceto, 
Henricus junior, fllius Henrici regis secundi, in die" ?9. 
sancti Barnabe apostoli, qui primo Cenomannis est 
sepultus, deinde Rothomagi. 

Walterus de Constantiis episcopus Lincolniensis in An- Matt. Par. 
gliam veniens, consecratus episcopus,! in sua sede sollemp- !-- 319. 
niter? collocatur. Eodem anno Girardus cognomento Puella 
consecratus est episcopus Coventrensis, qui cum sancto Herb. de 
Thoma martire multos paseus labores, per ejusdem ioe 


ta S. 
orationes, omnibus superatis, digne sedem ascendit Thome, 
pontificalem. 


iii, 525. 


Odtit Ricardus Cantuariensis archiepiscopus. Saraceni 
Hyspaniam imnvadunt. 


Anno gratis mctxxxiv’, Obiit Ricardus  Cantusriensis Matt. Par. 
archiepiscopus apud Hallingum villam  Rofensis episcopi. !i: 319. 





1 Sic MSS. * superatis] superatus, Ch. Cl. 


3 episcopus] om. E. inserting et. 


5 Ricardus] Robertus, W. 
3 sollempniter] om. E. 


5 villam] que est villa, E. 





Matt. Par. 
ii. 820. 


Id. ii. 819. 


Jd. ii. 320. 


Id. ii. 321. 


1d. ii. 829. 


HISTORIARUM. 95 


Obiit etiam Jocelinus episcopus Sarum. ^ Eodem anno, rex A.D. 1184. 
Henricus duxit in Angliam Saxonis ducem cum familia Birth of 
Sus, et infra paucos dies ducissa apud Wintoniam peperit William 

. . . of Saxony. 
[lium], quem vocavit Willelmum. | Eodemque anno, Balde- aldwin 
winus episcopus Wigorniensis electus est in archiepiscopum grohbp. of 
Cantusrie, et Walterus episcopns Lincolnie electus est in Canter- 
archiepiscopum Rothomagensem. Eodem quoque tempore, PUT; 

4: TM : A Walter of 
Philippus archiepiscopus Colonis et Philippus comes Flan- Rouen. 
dris venerunt in Angliam, vota orationum beato Thome philip 


soluturi, crebrescentibus famosis miraculis in venera- archbp. 


tione ejusdem. Perfecta magnatum peregrinatione, rex ofc Pri 


magnatibus civiliter nimis ! occurrit, et duxit eos Londo- count of 

. . . . . Flanders 
niam cum ipso per aliquot dies convivaturos. In quo- visits. 
rum adveniu, precepto regis, tote civitas mirabiliter splenduit Thomas. 
variis ornamentis redimita. Anno quoque eodem, multitudo Their. 
Sarracenorum in partibus Hispanis Christianos hostiliter PP don 
invasura applicuit, ducem ac regem habens maximum, p, of 
regem [scilicet] Macemuth; et cum multa irrestaura- the Sara- 
bilia dampna Christianis intulissent, rex miraculose a Spain. 
Deo, quasi vindice, percussus horribiliter interiit; quo 

viso, omnes Dei inimici exterriti fugerunt. ^ Regnavit 

autem diebus? sub eisdem in Jerusalem Baldewinus, Alma- Baldwin 
rici quondam regis filius, qui elefantino morbo percussus, I ing 
jam lumen amiserat. Convocatis igitur regni proceribus, salem. 
Guidonem de Liziniaco, comitem Joppensem et Ascalonita- Guy of 
num, regni constituit procuratorem. Eodem tempore, Salaa- Lusignan 
dinus, soldanus Damasci, subjugatis sibi omnibus regibus 
Sarracenis ex finibus totius fere Orientis, ita ut diceretur Pre 
rex regum et dominus dominantium, minabatur ore al- tions of 
tisono, ut omnem sibi Christianitatem subjugaret, et ad Saladin. 
hoc, quasi vir in bellicis negotiis experientissimus, 

multa martia * machimenta preparaverat. Mortuo autem* 

eo tempore rege Jerosolimorum Baldewino, regnavit pro eo BaldwinV. 
Baldewinus, puer quinque annorum, nepos ejus, ex sorore 

sua Sibilla et Willelmo marchione Montis Ferrati genitus, 


e 
guardian. 








1 nimis] om. E.; Ch. repeats | A. has temporibus in the margin; 
nimis occurrit. N. has it in the text. 

3 diebus] om. Ch. E. T. W.; 3 martia} om. E. 
inserted in a modern hand in E. * autem) itaque, E. 


A.D. 1184. 


John 
archbp. of 
Dublin 
sent to 
precede 
John in 
Treland. 


Bishops of 
Rochester. 


The 
patriarch 
Heraclius 
in Eng- 
land to 
offer the 
kingdom 
of Jeru- 
salem to 
Henry II. 


His re- 


fusal. 


96 FLORES 


qui statim coronatus in regem, Reimundo comiti Tripoli- 
tano committitur nutriendus. 

[Eodem anno, rex Henricus quod olim mente con- MS. Cl. 
ceperat, totum Hybernorum dominium in Johannem, TOT aus 
juniorem filium suum, effectum? transferre procurans, Cambren- 
qui cuncta terre quoque illius homagia patris assensu Expugn. 
dudum susceperat, Johannem Dublinensem archiepi- Hibern. 
scopum circa kalendas Augusti, tanquam adventus filii p. a 
precursorem, in Hyberniam transmisit.] (ed. Di- 

[Eodem anno obiit Galerammus Roffensis episcopus, Me 
cui successit, Gilbertus archidiaconus Luxoviensis, qui 
multa mala monachis eeclesie sus intulit et multis 


possessionibus privavit, de quo inferius dicemus.] 


ii. 332. 


Patriarcha Jerusalem et magister Hospitalis pro negotio Terre 
Sanct veniunt in Angliam. 


Anno gratis MCLXXXv9.  Eraclius patriarcha sancte Resur- Matt. Par. 


rectionis et dominus Rogerus magister Hospitalis venerunt !!: 522- 
ad regem Anglorum Henricum apud Radingum. Qui cum 
gui itineris causam exposuissent, regem et omnes audientes 
pro Terre Sancte inaudita desolatione ad lacrimas commove- 
runt. Deferebant etiam ad regem memoralia sus petitionin 
signa, nativitatis Christi, passionis, resurrectionis, Turris 
David, sanctique Sepulcri claves. Intimabant etiam la- 
crimabiliter Salaadini propositum temerarium et prc- 
phanum, ostendentes insuper litteras papales, omnium 
istorum seriem cum testimonio multiplici continentes. 
Rex autem inito respondit consilio, quod «oblatum 
sibi regnum Jerosolimorum accipere et adire, et regnum 
Anglorum deserere et hostibus vicinis exponere, non 
fuit, ut credidit, Deo acceptum, cum sit Deo tam 


gratum, tam devotum hoc, ut illud. Patriarcha vero ld. ii 324. 


spe frustratus ad propria remeavit. Quo cognito Sa- 
laadinus fines Christianorum sibi conterminos misera- 





1 Johannem juniorem] juniorem * effectum) cum effectu, Girald. 
Johannem, Cl. 


Matt. Par. 





Southwark 


Annals. 


Matt. Par. 
ii. 323. 


Td. ii. 325. 


MS. Re. 


Matt. T'ar. 
ii. 324. 


Id. ii. 326. 


HISTORIARUM. 97 


biliter ccepit devastare. Obiit Lucius papa, successit A-D. 1185. 
Urbanus. Terrzemotus factus est magnus apud Lin- Et ban | 


colniam xvii kal Maii Johannes, junior filius regis par. 
Henrici, factus! miles a patre in Hyberniam missus est. quake. 
Baldewinus Wigorniensis episcopus factus est Cantuaris Baldwin 
archiepiscopus; Johannes, prscentor Exoniensis, ejusdem 8rchbp. 
ecclesie electus est untistes. Circa eosdem dies [obiit] 
Baldewinus puer, rex Jerosolimorum ; non erat qui succe- Dent ot 
deret tunc in regno prster Sibillam, sororem regis Balde- ; 
wini leprosi? et regis Baldewini pueri matrem? Unde 

major crevit regni desolatio, et Salaadini contra 
Christianos audacia. 


|Eodem anno fundata est ecclesia sancti Augustini aor 


de Hikelingge.] | Norfolk, 
founded. 


Obit Galfridus, comes Britannim. Hugo Cartusianus monachus 
Jit episcopus Lincolnie. 


Anno gratia MCLXXXxvI°.  Baldewinus, Cantuariensis archi- Archbp. 
episcopus, pallium cum legatione in provincia subdita sibi Palin 
ab ecclesia Romana suscepit. . Eodem anno, Willelmus the pall. 
de Ver, in festo beati Laurentii, Herefordensis creatus est 
antistes. Eodem anno, Galfridus comes Britannia, filius Death of 
regis Anglis, diem clausit extremum quarto decimo kalend: CG*offrey. 
Septembris, et sepultus est Parisius in ecclesia beate Marie, 
infra chorum canonicorum. Reliquit; autem duas filins, 
quas genuerat ex Constantia uxore sua, filia scilicct, Coriani 
comitis Britannie, «qus etiam tempore quo vir' ejus obiit 
gravida fuit, qus postea filium pariens Arthurum eum Birth of 
vocavit, Eodem anno Hugo, genere Bargundus, prior Car- Arthur. 
tusiensis ordinis, vocatus est ad episcopatum  Lincolnim, Hush bp. 


' of Lincoln. 
Willelmus quoque de .Norhale consecratus est episcopus 9 ancor 


. - . o. - Bishops of 
Wigorniensis, et Johannes Exoniensis consecratus est an- Worcester 
tistes. Per idem tempus horribilia signa apparuerunt, andExeter. 
terre motus scilicet generalis, imago pueri Jhesu fracta Earth- 


lapidea * sanguine manavit. Salaadinus vehementius dia. q"ske. 


tim Terram Sanctam depopulatur. Saladin. 
! E. ins. est, and et before missus, | . ? matrem] om. MSS. 
2 leprosi] librosi, MSS. * lapidea] om. E. 


o 53108, G 


‘98 ‘FLORES 


‘A.D. 1186. [Anno revera et eodem Thomas abbas hujus loci in MS. Re. 
Abate of Domino obdormivit, atque Radulfus successit.] 
‘Holme. 
Terra Sancta cedit exterminto. Crue sancta, amittitur. 
Advance Anno gratis MxceLxxxvi.  Salaadinus Parthos, Bedewinos Mott Pare 
of Saladin. Tuürchos, Arabes, Medos, Cordinos convocat, et Egyptios, ul. 
quorum stipatus agminibus nobilia jam castra invadit et 
occupat, magistrum! militia Templi cum suorum fratrum 
exercitu perimit. Iterum constituto alio Templi pre- 
ceptore sive magistro, et volenti fratres captos et 
ezesos simul cum Guidone regni procuratore [liberare], 
comiti quoque Tripolitano et multis aliis nobilibus 
occurrit Salaadinus intrepidus, quem cum nostri in ore 
gladii alacriter exceperunt, fit conflictus acerrimus, et pug- 
Battle of natum est utrobique viriliter. Nostri tamen incaute? 
Hittin. — inter prerupta et scopulorum  angusta* intercepti 
sant. Unde licet laudabiliter decertassent, tamen tan- 
dem prevaluit pars adversa. Aiunt * autem, comes Tripo- 
litanus, corruptus muneribus, vexillum regium, quod in- 
feliciter portavit, proditiose cadere permisit. In illo 
Capture of conflictu captus 5 vices regis gerens et® pro rege habitus 
kingGuy dominus Guido cum Cruce sancte, et omnis multitudo 
and the 
Cross. Christianorum fugit miserabiliter dissipata, cujus ma- 
jor pars cecidit trucidata. Facta est autem hsc misera 
July 3, 4. belli congressio quinto et quarto non. Julii, infra octavas 
Apostolorum Petri et Pauli.  Evesib tamen ab hac elade 
Theodoricus, novus magister Templi, qui tamen ipsa die 
ducentos et triginta de fratribus suis przcellentioribus 
amisit. Comes etiam Tripolitanus integer et illssus,’ quare 
plus suspectus, evasit. Capti sunt insuper cum cruce 
ejusdem bajulatores, episcopus Achonensis et prscentor 
Dominici sepulcri, iste cssus, ille ‘captus et cito post in 
prelio oppressus. Exinde Salaadinus, sumptis audacis 





! An error for the master of the 5 E. ins. ** est dominus Guido.” 
Hospitallers, Roger de Moulins. 6 et. . Guido] om. E. 
* incaute) incauste, Ch. 7 EK. ins. evasit here, and has fuit 
5 angusta] angusti, MSS. exc. | at the end of the sentence. 
. W. 5 Ruffinus, 


* Aiunt] E. in margin; Audivit, 
MSS. 





HISTORIARUM. ‘99° 


Matt. Par. cornibus, Achon invasit et cepit, deinde Galileam, A.D. 1167; 


ii. 829. 
Id. ii. 830. 


Id. ii. 327. 


Id. ii. 829. 


Id. ii. 331. 


Id. ii. 330. 


demum sanctam civitatem Jerusalem. Eodem anno, mortuo Acre taken 
papa Urbano, successit Gregorius; qui cum sedisset dnobus and J eru- 
mensibus, defunctus est, et Clemens tertius xiii. kalend. P. Gregory 
Januarii subrogatur. Et tuno temporis Gilebertus Londoni- VIII. 
ensis episcopus nature debitum persolvit. Eodemque anno, Clement 
Ricardus comes Pictavensis, cum audisset calamitatem Terre I. 
Sancte, precipue de cruce capta, animo nimis conster- Death of 
natus est, qui non expectata alicujus  predicatione, vel bp. of 
patris sui consilio, primus inter omnes proceres transmarinos London. 


signaculum crucis devote suscepit de manu archiepiscopi 1 Richard, 


unt of 
Turonensis, murmurans et objurgans, quod pater suus Poitou, 


oblatum sanctum regnum ad defendendum abnuens, takes the 


eolum suum de sub jugo Domini turpiter excussit. 

Ipso eodem anno, mater ecclesia Cicestrie et tote civitas Chichester 
combusts: sunt xiii. kalendas Novembris. Hugo quoque de » 
Nunant? factus est episcopus Cestris. Cives capte civi- mes 
tatis Jerusalem, pro vita tamen continuanda, Salaadino citizens of 
censum capitis persolverunt, vir  bisancios decem, mulier put under 
quinque, paer unum ; numerus xiv. milia hominum utriusque tribute. 
sexus. Anno ipso, obiit Ricardus Wintonise episcopus xi. 

kalend. Januarii. Et circa tempora illa multi, exemplo 
Rieardi comitis Pictavensis, ad crucis signationem in 


ultionem tante injurie Crucifixi convolarunt. 


Cruce signantur vmperator Frethertous, reges quoque Francorum 
et Anglorum. 


Anno gratie mMcLxxxvml®. Frethericus Romanorum impe- Frederick 
rator ad predicationem Henrici Albanensis episcopi et I. takes 
Apostolic sedis legati, & Papa Clemente ad hoc missi, the Cross. 
crucem suscepit. Eodemque anno, rex Francorum Philippus ppilip II., 
et rex Ánglorum Henricus, in Normannia pro subveniione Henry II., 
Terre Sancte ad colloquium venientes inter Triam et ane of ip 
Gisorcium, post longos tractatus, presente comite  Flan- Flanders. 
drensi Philippo, in hoc pariter consenserunt, ut sumpto 
crucis signaculo iter Jerosolimitanum socialiter expedirent. 

Rex igitur Anglorum primo crucem suscepit de manibus 
archiepiscoporum Remensis? et Willelmi Tyrensis ; deinde rex 


! Bartholomew. 3 William of Champagne. 
2 Nunant] Muhaaut, E. 


a 2 


100 - FLORES 


A.D. 1188. Francorum, et Philippus comes Flandrensis, et alii multi Matt. Par. 
comites et barones, et magnates quam plurimi, archiepi- "- 999. 
&copi et episcopi, et populus cujus non erat numerus. Circa 

Letters of dies illos Frethericus imperator scripsit Salaadino epistola Id. ii. 331, 

Frederek elegantem, comminatoriam tamen, et ipse consimilem 383. 

din. - nihil veritus rescripsit. Continebatur autem in epi- 

stola diffidatio et editio belli. Anno ipso, Guido, rex Id. ii. 334. 

King Guy Jerosolimorum, cum apud Damascum per annum detentus 

freed. fuisset in vinculis in carcere Salaadini, sbjurans regnum 

Death of Jerusalem, vix vivus dimissus est. Obiit eo tempore 

Raymond Reimundus, Tripolitanus comes, qui moriturus prm mentis 


count of . . ge . 
Tripoli. alienatione viaticum salutare non accepit. Rex vero 80- 


.  lutus a vinculis quasi & gravi sompno excitatus, 
Guy be- Guido, probissimus, sine quo nullus alius dissipati 
Acre.  Tegni habenas regere assumpsit regendas, fracto turpi 

juramento, resumpto spiritu, accingitur ad certamen, 
et quasi in tempestate valida, navis jam psene suo- 
mers assumens sibi gubernaculum, dispersos convocat, 
eb associatis sibi Templariis et Hospitalariis, Venetis et 
Januensibus, et qui jam venerunt, nobilibus peregrinis, 
eum spe bona adventantium Acon obsedit; ad cujus 
liberationem Salaadinus venit imperterritus properanter, 
et cum acerrimus conflictus per triduum continuaretur, ecce Id. ii. 936. 
aspiciunt classem Danorum et Frisonum  innumerabilem 
Flight of portum sine offendiculo intrare; quo viso, statim Salaa- 
'  dinus, urbem relinquens desolatam, fugit. Erat tamen 
robur civitatis quasi inexpugnabile, et munitio viro- 
rum ex parte Salaadini ad novem milia armatorum. 
Eodem tempore, inimicus humani generis diabolus, 
hujus magni negotii, jam strenue incepti, videns pro- 
speritatem, et invidens, seminavit discordiam ; qui et 
Quarrel of guerram dampnosam nimis et hostilem generavit inter 


m 
Php TT. regem Francorum et comitem Pictavensem Ricardum, nec- 


chard, non et regom Anglorum, usque adeo, ut stragem et in- 


count of cendia ad invicem exercerent, et ira odium generaret. 
+ . 
with Henry 


II. 





! vinculis] vinculo, E. Cl.; exterritus, N.; exitus altered 
? excitatus] so E. T. W.; ex- | to excitatus, Re. 
citus, Ch. ; exteritus, À.; exitus, 








HISTORIARUM. 101 


Matt. Par. Tandem in Normanniam ad colloquium convenientes, post A.D. 1188. 
i. 336. ^ multos tractatus viam pacis non invenientes, magis 
quam prius discordes recesserunt. 
MS. Cl. [Iste Henricus genuit filios et filias, scilicet Willel- Children of 
mum qui puer obiit, Henricum juniorem regem, Ricar- 4°" n 


dum regem, Matildam, Galfridum, Alianoram,  Johannam, 
Johannem regem.] 


Comite Ricardo adherente regi Francorum, rex Henricus, 
tristitia absortus, obiit. 


Southwark Anno gratie MCLXXXIXe. - Fames maxima et mortali- Famine. 
Annals. tas genus humanum horribiliter coegit contabescere. 
Matt. Par. Guerra aggravata [est] inter reges Anglorum et Fran- war be- 


4.337. eorum diatim, et jam ex toto corde ccpit Ricardus twee” 


Philip II. 
comes Pictavensis adhsrere regi Francorum Philippo, and Henry 


contra patrem suum. Unde magis amaricatur cor 
ipsius. Recesserunt etiam multi a rege Henrico et ad. 
heserunt comiti Ricardo, primi Britones. Papa Clemens P. Clement 
misit Johannem de Agnania cardinalem cum plena po- llI.tries to 
testate ad lites regias et discordias ! dirimendas; aliquantum, reconcile 
sed non ad plenum profecit? Ad cumulum miseriarum 
Id. ii. 838. accessit, quod Salaadinus, foedere inito cum imperatore Con- Saladin’s 
stantinopolim, tradidit omnes ecclesias Terre Sancte, quam treaty with 
suse ditioni subjugaverat, ipsi imperatori et suis prelatis, eror [enne 
ut in eis servarentur ritus Grecorum. Insuper idem Sa- Angelus. 
laadinus misit Constantinopolim quosdam * ritus sus legis, 
ibidem * observandos. ^ Ricardus comes [Pictavensis] in 
iram vehementiorem ascendens, in patris contumeliam 
Id. ii. 840. regi Francorum homagium fecit. Circa diea illos Frethericus Frederick 
Id.ii.344. imperator, in festo sancti Georgii, loca Dominicre passionis T: begins de 
visitaturus, peregrinationis iter arripuit satis magnifice apud ,. Ratis- 
Reinesburgum, transitum per Hungariam et Bulgariam, ut bon, 23 
proposuit, habiturus, Eodem anno, rex Anglorum Henricns, April. 


! discordias] discordes, Ch. T. 5 ibidem] erant, E. 


W.- 6 comes] comitem, Re. 
3 profecit) perfecit, E. 7 Here E. ins. the sentence in 
3 accessit] contigit, E. p. 102 about the bp. of Ely. 


* quosdam] quos, MSS. exc. T. 


102 FLORES 


A.D. 1389.in abyssum tristitie absortus, maledixit diei in qua Matt. Par. 
Death of natus fuerat et genituree sus, apud Chinun! octavis Apo- ii 344. 
Henry II. stolorum Petri et Pauli? diem clausit extremum, et sepultus 
est apud fontem Ebraudi, postquam regnaverat annis xxxiv., 
mensibus vii,? et diebus v.* 
Eodem anno, Galfridus Eliensis episcopus xii. kal. Sep- Id. ii. 848. 
tembris obiib intestatué. 


Dominions [Has terras habuit iste rex Hehrieus in manu MS. e. 

of Henry propria, scilicet, Andegavie et Cinomannism comitatus maton 
ex successione patris, ex successioneque matris Angliam, F Hog. . 
Hyberniam, et Normannie ducatum, ex parte vero Cot ly 
uxoris Áquitannie ducatum.  Et* nota quod senescallus copied). 
Francie ad Andegavensem comitatum pertinet. Hsec "Id. p. 63. 

] Trivet] . 
His chil- - [Successit filius ejus Ricardus, Nam Willelmus et MS. Re. 
ren. 


Henricus iii. rex obierunt ante eum. Fili autem ejus 
fuerunt Willelmus, Henricus iii, Ricardus, Galfridus, et 
Jobannes.] 


[Ooronatio® regis Ricardt apud. Westmonastervum. | 
Coronation In® magna igitur? mentis amaritudine mortuo piis- 
of Richard. i no ac sapientissimo Henrico Anglorum rege, Ricar- 
dus, filius ejus, coronatur a Baldewino Centuariensi archi- Matt. Par. 
episcopo tertio nonas Septembris apud Westmonasterium, ; M9. , 
presentibus Waltero de Constantiis Rothomagensi, Johanne 
Cumin Dublinensi, et Treverensium 5 archiepiscopis. ^ Nocte Southwark 
vero? sequente facta est strages Judmorum Londoniis. Postes 4nnls 
New vero statim electi sunt in episcopos, Godefridus de Lucy 
bishops. in Wintoniensem, Ricardus thesaurarius in  Londoniensem, 
Hubertus Walterus in Saresbiriensem, Willelmus de Longo 
campo in Elyensem, et consecrantur [apud Westmonaste- 


1 Chinun] Cynomanniam, E. 5 [n ... coronatur] Cui suc- 
2 oct. . . . . Pauli] pridie non. | cessit in regno Ricardus comes Pic- 

Julii, E. tavim filius ejus et coronatus est 
3 vii.) .altered to ix. in Ch. apud Westmonasterium eodem anno, 
4 v.] altered to ii. in Ch. E. 


5 Ch. E. W. have a picture of 7 igitur] om. Cl. N. Re. 
the coronation. A blank space left 8 Fulmar. . 
for itin A. i 9 vero] om. E. 


Matt. Par. 


i. 851. 
Id. ii. 853. 


Id. ii. 354. 


Id. ii. 855. 


HISTORIARUM, 108 


rum a Baldewyno archiepiseopo Cantuariensi]. Obiit A.D. 1189. 
quoque Willelmus de Mandevilla. Nonis Martii auditus est 

tonitruus nimis horribilis, — Eodem anno, commissum est | 
bellum acerrimum inter Salaadinum et Christianos, in quo Battle be- 
conflictu cruentissimo ceciderunt filius Saladini cum suis Oren the 
aciebus, frater! etiam ejusdem [Salaadini] letaliter vulneratus and Sala- 
est. Septem quoque acies infidelium dissipates: sunt.  Ma- din. 
gister? vero Templi et quamplures Christiani perempti sunt. Saladin's 


. . . . d 
Constantinopolitanus vero imperator versus in a@rcwm brother 
pravum? non est adhuc* ad cor reversus. - . slain. 


Eodem anno kal. Novembris, Godefridus de Lucy Thebishops 
Wintoniensis et Hubertus Walter Saresbiriensis electi apud of Win- 
Westmonasterium in ll te Kateri r um (lesterand 

mo um in capella sancte  Katerine, per manum ggjisbury 
Baldewini Cantuariensis archiepiscopi, munus consecrationis conse- 
susceperunt. Johannes Agnanis cardinalis mense Novem. ‘ted. . 
bris applicuit in Anglia apud Doveram, per quem reformata John of 
est pax inter archiepiscopum et conventum de capella de lands in 
Haketuna. Sic diruta est capella. Rogerus prior qui England, 
contra voluntatem — conventus ab archiepiscopo creatus, and settles 
statim depositus, et rex dedit ad petitionem archiepiscopi tion be- 


priori deposito abbatiam de Evesham. Temperata est tween the 


postea sententia de capella prmfata, supplicante archi- DP. ke 


episcopo quod facta parva non habebit baptisterium vel of Canter- 
cimiterium, nec administrationem, nisi de uno seculari "3 
presbitero tantum.® Norrey , 
Rex Scotorum fecit homagium regi Ricardo, de® jure suo thedé- 
in Anglia. Et rex Ricardus dedit ei castella de Berewic posed 
et de Rokesburc. Et pro hsc redemptione castrorum, Pal of de 
et quieta clamatione fidelitatis et  ligantie de’ regno Evesham. 
Scotia, ^ et carts sus confirmatione dedit regi William 
Anglorum x. milis marcas argenti. Eodem tempore, Ming of 
rex Ricardus dedit Johanni, fratri suo, comitetum de homage, 
Sumersete et de  Dorseto. Dedit etiam Alienors,  mairi qt of 
gue, dotem consuetam, et preter hoc terras multas et Richard to 
) " John and . 
Q. Alienor. 
1 «'Taki-eddin, lord of Hama, $55 Eodem . . tantum] om. E. 
Saladin's nephew, seems to be * de jure suo in Anglia] erased 
meant.” Stubbs, Diceto, ii. 71, | in A. and de tota Scotia written 


note 3. later. This is in the text in N. 
? Gerard of Bideford. 7 de regno] erased in A. and 
3 pravum) om. Ch. subjectorum regis written. This is 


* adhuc) om. E. in the text in N. 





104 '^ FLORES 


A.D. 1189. amplos . honores, quintaque dio Decembris transfretavit Matt. Par. 

John's [in Normanniam]. Archiepiscopus [Baldewinus] supposuit li. 355. 

ande under interdicto terras Johannis comitis, fratris regis, quia I4. ii. 356. 

dict. ' filiam comitis Glovornim, tertio gradu consanguinitatis eum 

Tithe for Contingentem, duxerat in uxorem. ^ Eodemquo tempore, 

the Holy decima pars rerum mobilium concessa est! et collecta per 

Land. | Angliam, ad subventionem Terr; Sancte, nimis periclitantis. 

Bishops of fllisque diebus ii. kal. Januarii Ricardus Londoniensis- 
ndon . . . 

and Ely. et Willelmus .Elyensis apud Lamhee munus consecrationis 


acceperunt [ab archiepiscopo Baldewino].” 


Baldewinus | archiepiscopus, celebrato concilio apud 
Westmonasterium, iter arripuit Jerosolimitanum. 


Council at ' Anno gratie Mcxc?. Baldewinus Cantuariensis archiepisco- Southwark 


Westmins- pus celebravit concilium apud Westmonasterium xi. kalend. Annals. 
Progress Martii Ibique valedicens fratribus, iter arripuit Jerosoli- 


of the mitanum, irrediturus, quia obiit in Terra Sancta. Rex 
Crusade. Anglorum Ricardus et rex Francorum Philippus, post 
Wiliam, nativitatem sancti Johannis Baptists, iter aggressi sunt eundi 
Ely, 7 en. Jerusalem. Willelmus Elyensis episcopus legationem adeptus 
cellor. est, et concilium celebravit apud Westmonasterium. Eodem 
Deaths. | anno obiit Walterus? abbas Westmonasteriensis, et Willel- 
mus Wigorniensis episcopus. Eodemque anno obiit Frethericus 
imperator ÀÁlemannis.  Obierunt etiam Ranulfus de Glanvilla 
Slaughter [et] Baldewinus Cantuariensis archiepiscopus. Apud  Ebo- Matt. Par. 


of Jews at racum occisio Judworum facta est miserabilis.  Obseasa est lt 859. 
Sie e of Acon circumquaque Christianorum legionibus, et arctatur Id. ii. 360. 
Ace. . nimis. Capella sancti Thome martyris ibidem edificatur. 

Bishop of _ Elyensis episcopus constituitur per litteras regis Ricardi Diceto, 
Ely made summus justiciarius, et quasi procurator Anglie. ' 
justiciary. J > q procu r glie. 


Arthur Rex Arthurum sibi heredem constituit. Rex etiam Ricardus Matt. l'ar. 
appointed et rex Francorum convenerunt apud Vizeliacum,‘ ubi 363. 64, 
heir by U : 3. 
Richard. 





1 est] om. Ch. has collated it with the original) 
3 Here Cl. inserts Richard’s | and in Hoveden, iii. 25. 
charter of release to the king of ? Walterus a. W.] om. E. 
Scots; it is also in Re. under 1190, * Vizeliacum] Nizeliacum, Ch. 
It is given from the original in the | Cl. Re. T. W. A. has been 
Federa, i. 50. It wil be found in | altered. 
Benedict, ii. 102 (where Dr. Stubbs 


Matt. Par. 
il. 363. 


Cf. Id. 
ii. 367. 


Id. ii. 868. 


Altered 
from Id. 
i). 369. 


Southwark 
Annals. 


Matt. Par. 
11. 874,375. 


Id. ii. 372. 


HISTORIARUM. 105 


requiescit corpus beate Marie Magdalens, in octavis sancti 4:D- 1190. 
Johannis Baptiste, ubi rex Anglorum accepit peram et Ried 
baculum, in ecclesia sancti Dionisii. Deinde reges con- ,, Vezelay. 
cordes et amici et in sancte caritatis vinculo 
confoederati, versus mare transfretaturi profecti sunt. 

Divisi autem sunt exercitus propter victualium caris- Their 
tiam. Apud Messanam orta est discordia inter Angli. $j2 77 ^t 
am! et Franciam. Eodemque die pax, sed ficta, inter 

reges facta est, que postea nunquam redintegrari 

potuit. 

Circa illos dies, annuente rege Ricardo, liberata est Freedom 
ecclesia Normannica a longo servitutis jugo quo preme- granted to 
batur, quod scilicet nulla occasione & secularibus  c&- in Nor- 
pientur clerici potestatibus, sicut consueverant, nisi pro mandy. 
homicidio, furto, incendio, vel hujusmodi enormi flagitio. 

Elyensis episcopus, se supra se gerens? multum ‘ Costly 
thesaurum in turri  Londoniensi circumcingenda muro works of 


. im - R . .. the bp. of 
mir&bili, quam etiam credebat Tamensi ambire, consumpsit, Ely at the 


et regem de magna pecunie parte multipliciter Tower 
dampnificavit. Iccirco in fine a sullimi in profundum 
confusionis est precipitatus. 


Capta est Acon. Obitt Clemens papa, successit Celestinus. 
‘Cyprus subjugatur regi Ricardo. 


Anno gratie Mcxcr. Rex Anglorum Ricardus et Capture of 
Francorum rex Phifippus profecti sunt a Messana ante Acre, 

_ . .. 4 July. 
Dominicam Palmarum, et post xi. kalend. Maii 
applicuit rex Francorum ad Acon, et rex Anglise 
quarto nonas Junii. Acon autem capta est quarto idus 
Julii, et ibi inter reges iterum  suscitata est discordia. 

Hoo etiam anno, Galfridus Eboracensis archiepiscopus, 


1 Angliam et Franciam] reges | Re.; A. has been altered; T. W. 
Anglorum et Francorum, E. om. 8e . . . gerens; N. om. 
2 est] om. Ch. gerens. 


3 gerens multum] gemultum, Ch. * multum] om. W. 


106 FLORES 


A.D. 1191. Turonis! consecratus, in Angliam veniens, Dorobernis Matt. Par. 
S rehpEe 0 applicuit. Qui comperiens sibi insidias parari a °7¥- 
Geoffrey at complicibus cancellarii, in ecclesia se recepit, qui 
Dover. deinde a matellitibus ejusdem cancellarii extractus, in Southwark 
castellum Dorobernim? ductus est, et per aliquot dies Annals, 
detentus, donec a Johanne comite, fratre suo, et 
justiciariis terre liberatus est. Circa idem tempus 
predictus cancellarius, sullimitate quam prius habuit 
privatus, Doroberniam venit, qui dolose transfretare 
cupiens, muliebri habitu se irreverenter occultavit, quod 
quidam comperientes eum: deprehenderunt et contume- 
liis merito affecerunt, et hujusmodi factum justiciariis 
Reginald intimaverunt;! nec mora, postea transfretavit. Reginal- Matt. Par. 
bp. of Bath dus Bathoniensis episcopus electus [est] in archiepiscopum ii. 883. 
abp., but Cantuaria a monachis ecclesie, sed in brevi postea in 
dies soon fata concessit. Hoc etiam anno filius Willelmi, filii 1d. ii. 879. 
after. Radulfi, senescalli Normannis, factus est episcopus Wigornise. Id. ii. 380. 
i UN Obiit Clemens papa, cui successit Celestinus, a quo Henricus 
bp. of Wor- imperator coronatur in vigilia sancti Johannis Baptiste. 
cester. — Willelmus® Postard de priore Westmonasterii factus Diceto, 


P. Celes- est abbas ejusdem loci. “Hugo de Nunant, episcopus ! 109. 
Will. Pos. Cestriensis, expulit monachos de ecclesia Coventrensi, : i. 880 
tard abbat instituens ibidem clericos seculares. Rex Ricardus Cyprum . - 
of West- 8 Id. ii. 371, 
minster, Sibi subjugavit, ubi Berengariam, filiam Rothom® regis 379 
Richard N®varie, duxit. in uxorem. Apud Glastoniam invente sunt 14. ij, 379, 
conquers 0888 Arthuri, regis famosissimi, qui locus olim insula 
Cyprus Avalonis Britennice, id est insula pomorum, dicebátur. 











mari eg, Eodemque" anno rex Ricardus pro infinita pecunia reliquias Id. ii. 378, 
Berengaria. Sànctorum, quss Salaadinus rapuerat in Sancta Terra, redemit, 379. 
Arthur's LLL lle L2 - 
bones dis- 
covered at’ Y' Turonis] Turonice, E. *€* cessit Wilelmus  Postard hoc 
Glaston- 2n . . * anno." 
bury. sic MSS. for Doveris. * Rofhom] sic. MSS. Iti 
3 intimaverunt] nunciaverunt, E. bob! à un] de f 18. pro- 
as the Southwark Annals. w ^ under for nomine, as in 
4 4] decessit, E endover and Paris. 
concessit don 7 This is an abridgment of the 


5 This sentence is not in E. | gecount given in Wendover and 
In the upper. margin Ch. has in | Paris, which they have taken from . 
a later hand *'Obiit Walterius | the inserted leaf in Coggeshale’s 
“abbas Westmonasteriensis; suc- | Chronicle (éd. Stevenson, p. xxvii.). 





HISTORIARUM. 107 


ut haberet in cslo intercessores quorum reliquias redemerat A.D. 1191. 
Matt. Par. de manibus infidelium. In vigilia sancti Johannis Baptiste, Relicks 
u. 378. ^ dio Dominica, facta est eclipsis solis circa diei horam by deemed 
sextam, et perduravit usque ad octavam. Eodem 1 tempore, ard. 
Id. 1. 881. facta est Londoniis in capitulo sancti Pauli juratio de Eclipse. 
Hd. ii. 879. fidelitate observanda regi Ricardo. Rex enim cancellarium fealty 
habuit ^ suspectum. Walterus ^ Rothomagensis archi- Rieke to 
episcopus constituitur per litteras regis Ricardi summus P 


Anglie procurator et dispositor, et ejectus est turpiter Wal " 
cancellarius. Rouen 
appointed 
) guardian , 
Res Ricardus capitur a duce Austria, et venditur imperatori of England, 
; Henrico. 


Anno gratie McXxcII?. Rex Ricardus reversus a Terra Sancta Capture of 
Id. 11. 894. g duce Austrie captus est [in® villa, que Gynaciam Richard’ at 
dicitur, in Austria], et Henrico imperatori traditus. Obiit Leopold | 
Id. ii. 370. episcopus Wigorniensis; Savaricus consecratur in  epi- V., duke of 
Id.ii.395. scopum  Bathonie. Eodem anno assumpti sunt calices et Austria, 
Id. ii. 398. thesauri ecclesiarum et quarta pars reddituum totius Mnsom. of 
Id. ii. 388. Angli; ad regis redemptionem. Rex Francorum venit 
Parisius de peregrinatione sua, ubi sollempniter & elero 
et populo cum processione receptus est. Eodem anno, post? The em- 
Id. ii. 896. Paschalem festivitatem, — imperator Henricus in multis peror's 
. . s . charges 
regem Ricardum accusavit, In primis, quod per ejus against 
auxilium et consilium regnum Sicilie et Apulie, quod him. 
Bibi jure hereditario debebatur, defuncto rege Willelmo, 
amiserit, pro quo adipiscendo exercitum permaximum, data 
pecunia infinita, conduxerat, cum idem rex sibi auxilium 
fore  prsestiturum fideliter spopondisset, ut a Tancredo 
regnum illud optineret. Deinde causatur de rege Cypri,* qui 
ei affinitate conjunctus fuerat, quod eum injuste ,. ab 
imperio ejecerat et carcerali custodis deputavit, et terram 
ejus cum thesauris violenter invaserit, et insulam cuidam 
alieno vendiderit. Postmodum vero ipsum accusavit de 


! Eodem tempore] Tempore sus- | the account of the emperor's. 
pecto- E. charges- -in ii. 396. 
3 in. . Austria] Fr. Cl. * jj. is interlined in Ch., probably 
3 « Post Paschalem festivitatem? | for Isaac. 
is from Matt. Par. fi. 883 (the tak- 5 deputavit] mancipavit, E. 
ing of Darum), and is tacked on to: 





108 . FLORES 


A.D. 1192. morte marchisii de Monte Ferrato, hmredis sui, quod Matt. Par. 
videlicet per ojus proditionem ab  Assesinis peremptus sit ; 1. 297. 
quos eliam miserat ad perimendum dominum suum regem 
Francie, cui nullam etiam fidelitatem, ut debuerat, servavit 
in communi eorum peregrinatione, sicut juramenti sacramento 
inter utrosque fuerat confirmatum. Deinde conqueritur, 
quod signum ducis Austrie consanguinei sui, in Terra 
Sancta Deo militantis, ob ejus contemptum in cloacam 
dejecerit, et Theutonicos suos verbis et factis dehonestaverit. 

Super his &utem omnibus rex Ricardus eleganter respon- 
dens, distincte et per ordinem, quod omnibus audientibus 

Richard  8ufficienter videretur excusatus. Insuper misit imperialem Wendover, 

no ris 


appea's to legationem ad Veterem de Monte, rogans ipsum ct: 474 
r 


Man of | Ássessinos suos, ut per ejus epistolam super dicto (Coxe). 
the Moun- crimine, ei imposito, suam purgarent innocentiam, 
quod factum est anno sequenti. Serena in omnibus 
facta. est fama regis, in omnibus accusationibus pre- 
taxatis. Et ex tunc copit imperator mitius agero! cum Matt. Par. 
ipso, et taxata est redemptio ejus ad centum quadraginta ti. 398. 
milia marcarum argenti ad pondus Colonis. Unde calices 
Anglie et quarta pars reddituum, ut preetactum est, ad 
ejusdem regis liberationom cesserunt in alienam possessionem, 
unde Anglia ruinam incurrit et dampnum irrestaura- 
bile. Sed pro redemptione tanti regis leve fidelibus 
regni et amicis regis videbatur. Comos vero Id. ii. 401. 
John Johannes, frater regis Ricardi, credens regem Ricardum 
makes @ , nunquam liberari, immo potius pecuniam totam 
Philip II. redemptionis cum redimendo ipso rege perdi, fedus 
attempts to Bmicitim cum rege Francorum firmavit, in perniciem [regis]? 
seize the Scivit enim quod odio «um habuit, disposuitque 
crown. coronari, sed Anglorum virtute fuit  prsepeditus. Rex 
Philip II. Francorum invasit Normanniam, et castra ejus violenter Id. ii. 409. 
Normandy. expugnata occupavit; Gisorcium tamen, sola proditione. 
His mar. °° idem tempus, rex Francorum filiam regis  Dacim 
riage with desponsavit, et statim repudiavit. 
Ingelburga | 
and di- 
vorce. 





1 agere] om. Ch. T. W. ; it is in ? regis] only in E.; ejus is 
the margin in A.,and interlined in | interlined in Re. 
Re. 


Matt. Par. 


ii. 399. 


Id. ii. 402. 


Id. ii. 351 


(a. 1189). 


MS. Re., 
from Id. 
ii. 402. 


Id. i1. 408. 


HISTORIARUM. 109 


Admonentur a Papa imperator et dux, ut dimittatur rex A.D. 1198. 


Ricardus, sed frustra. 


3 
. Anno gratise MCXCIIIe, Sufficienter purgata est fama Richard's 
super inventis! accusationibus, objectis regi Ricardo, fame. 1 
lecta epistola quam jam transmiserat Vetus de Monte mm, pope 
imperatori et duci Áustri&e. Ammoniti sunt a domino interferes 
Papa, ut in pace dimitteretur rex Ricardus, tam jp" Pe 
dux quam imperator; sed noluerunt ullo modo tam 
opimam? predam amittere. Por idem tempus mortuo Death of 
: tn am a . . .  Saladin. 
Salaadino et sepulto im inferno, successit ei frater ejus S. Lue. 
Safadinus. Rex Francorum expedienter guerram suam xvi. 22. 
in Normannia continuavit. — Videntes autem amici Theransom 
regis et fideles regni, quod mora traheret periculum, P?'t- 
redemptionem solvere maturabant; rex enim (f in 
angustia mentis, cui compatiebantur; comes * sibi 
regnum usurpabat. Rex Francorum Normanniam occupare Normandy 
Nx . . e; threatened. 
Sibi conabatur. Undique pericula iminebant. Rex 


Francorum reginam suam repudiatam custodis quasi 


. . . . . Weights 
carcerali mancipavit. Omnia commercia rerum  ven- and mea- 
alium per totum regnum Anglie, precepto regis Ricardi, sures re- 


constituta sunt unius ponderis et mensure. duced to 

[Eodem 5 anno Hubertus filius Walteri, episcopus Sares- one an" 
beriensis, electus est in archiepiscopum Cantuaris.] Hubert 
| abp. of 

Liberatur rex Ricardus redemptus ; venit in Angliam ct ad Canter- 


- bury. 
eangium Thomam «vadit. | 
al . 
Anno gratie mcxciv’.. Rex Ricardus, maxima jam parte Richard 
demptioni lute, obsidib dais pro parto freed and 
sum redemptionis persoluta, obsidibusquo datis pro parte tums to 
persolvenda, die Purificationis beate Maris ab omni England. 
custodia ^ imperatoris . . .,’ cui dux Austrie eum vendiderat, He goes to 
permissus est ad propria remeare. Rex autem statim cum Canter- 


in Angliam venerat, beati Thome sepulerum adoraturus DUTY and 


St. Ed- 
munds- 
.. bury, 
! inventis] om. T. 5 N. introduces * Hubertus eligi- 
3 opimam] optimam, E. ** tur et consecratur." 


* A word is omitted; Cl. has 5 custodia] custodie, Ch. E. ; Cl. 
factus est in the margin; T. W. | Re. have been altered. 
fuerat in the text. 7 liber effectus is omitted. 

* T. W. ins. nam before comes. 


110 FLOBES 


A.D. 1194, adiit, postea. ad sanctum Esdmundum, deinde! ad sanctum Matt. Par. 
Albanum Anglie prothomartirem ; inde progrediens apud i 


Notinham omnes, quos comes frater ejus corruperat, 


edomuit. Castrum recepit, et cum eis, quos cepit, miseri- 


corditer egit. 


403. 


Taxation [Eodem anno omnes ecclesie Anglie taxate sunt MS. Ci. 


in ‘En - 
bua 9 — et caruce.] 


Subactis igitur in brevi omnibus adversariis suis in Matt. Par. 


Richard at Anglia, consilio procerum suorum, in octavis Pasche, licet ii. 404. 
Win- renitens apud Wintoniam coronam portavit, Huberto ar- 
ester. 


chiepiscopo missam celebrante, et Willelmo rege  plis- 
He crosses 81M0 ' Scotorum presente. Deinde in festo sanctorum 
to Nor- Nerei et Achillei apud  Portesmue navem ascendens, in 
mandy, » "E . . . 
May 12. Normannia applicuit, et apud Bruis nocte illa quiescens 
Submission POSt laborem ^ dormivit,' ubi comes Johannes, optimo 
of John. usus consilio, regi supplex occurrit, et se ad pedes 
ejus humiliter cum militibus multis prosternens, misera- 
tionem fratris profusis lacrimis imploravit. At rex, in 
pace piissimus, prostratum lacrimans erexit, et in gratiam 
fraternitatis suscepit, et statim  Vernolium ab obsidione 
Defeat and liberavit, et totam patriam ab oppressione Francorum 
fight of liberavit, Et statim post, fugato rege Francorum a finibus 
ilip II. . . : : : 
Turonis, quadrigas ejus et clitellas sub captione conclusit, 
sicque in Piotaviam Subito transiens, omnes ibi adversarios 
suos redire coegit, ita ut a castello Vernolii usque ad 

Crucem Karoli non erat, qui ei resisteret. 
Proposal Circa hos dies, rex Francorum nuntios quatuor misit ad 


of Philip regem Anglorum, verbis utens pacificis in dolo, ut cessan- 
II. to settle ,. 


Id. ii. 406. 


his quarrel tibus utrobique sumptibus et laboribus inutilibus, sub | 


with Ri- certamine? quinque vitorum, ab utroque regno electoram,® 
chard by h dirimerentur amborum questiones. Placuit provisio ista 
fivemen Yregi Ánglorum, dummodo rex Francorum quintus inter suos, 
on each et rex Anglise quintus inter suos, in certamine appareret, 


side. quod rex Francorum recusavit. 
e 





! This is a false statement foisted | sent an offering to St. Alban's, ex- 
in by the compiler. Paris (Chron. | cusing hiniself for not going there. 
Maj. ii. 403) mentions the presents 2 certamine] certamen, E. 


sent by the abbat of St. Alban's to 3 electorum] electis, MSS. exc. 


Richard, and in the Hist. Anglorum | A., which has been altered. 
(ii. 47) especially adds that Richard ; 


HISTORIARUM. . JL 


Matt. Par. | Eodem anno, Robertus comes Legrecestris .a rege Fran- A.D. 1194. 
ii. 407. corum capitur. Henricus  Marescallus, frater Willelmi Robert E. 
Marescalli senioris, fit episcopus Exoniensis. Eodem tempore,’ tora 
rex Ricardus in Angliam transiens statuit per loca certa 2 ured. 
torneamenta fieri, ut Anglici, qui robusti sunt, ad bellum Tourna- 
per exercitationem fierent  agiliores. His etiam diebus ments in 
Alexius? quidam, Manuelis filius, innumerabili armatoram England. 
multitudine congregata, Cursac imperatorem  Constantino- Alexius 
. . urps the 
politanum: hostiliter aggressum cepit, et excoscavit, atque empire of 
tandem ementulatum perpetuo carceri condempnavit, ejusque Constanti- 
imperium occupavit. nople. 


[De conductu qualis debeat fieri regis Scoti, quotiescunque in 
Angliam venerit per mandatum regis Anglia. 


Ms. CH [Anno gratis Mcxciv’. Nonas Aprilis rex Anglis Richard 
rom Hnove- 


den, ii, | Ricardus et rex Seoti,& Willelmus venerunt ad Malto- liam king 

243. nam, ubi rex Scotiz petit a rege Anglie dignitates of Scots at 
et honores quos pradecessores sui habuerunt in Anglia. 5 April 
Petiit etiam comitatum Northumbrie et Cumberlande pemana 
et Westmerlande et comitatum de Lancastrie sibi reddi of the Eng 
de jure predecessorum suorum. Cui rex respondit se 
satisfacturum ei per consilium baronum suorum. 

Hoveden, Undecima die mensis Aprilis fecerunt predicti reges They go to 
il. 244. moram apud Northamtoniam, ubi rex Anglim, habito Northamp- 
eum episcopis et comitibus et baronibus suis cum 
deliberatione consilio, respondit regi Scotis, quod Refusal of 
petitionem suam quam fecerat de Northumbria nulla P'cberd. 

ratione facere debuerat, et maxime illis diebus in 
quibus omnes fere principes regni Francorum facti 
sunt ei inimici. Nam si hoc fecisset. videretur quod 
hoc magis ex timore procederet quam ex dilectionis 
affectu; tamen rex Anglie in presentia Alienorse 
matris sue et Huberti Cantuariensis archiepiscopi et 


N.* Dunelmensis episcopi et Gocelini Glascuensis 





1 tempore] anno, E. son of Manuel. (Madden, Hist. 
2 certa] circa, Ch. A. T. W. Anglor. iii. 557.) 
3 A confusion between Alexius * Hugh de Puisac. 

Angelus and Alexius Comnenus, 


SU 


112 FLORES 


A.D. 1194. episcopi et aliorum multorum tam clericorum quam MS. CL, 
from Hove- 


Arrenge- laicorum utriusque regni, concessit et carta sua con- gon ii 
the escort firmavit Willelmo regi Seotorum et heeredibus suis in 244. 
of the king perpetuum, quod quandocunque ipsi per summonitionem 
coming to regis Angliz ad curiam suam venient, episcopus Dunel- 
England. mensis et vicecomes Northumbrie recipient eum ad 
aquam de Twede, et in salvo conductu ducent eos 
usque ad . . .* fines comitatus Eboracensis ; et sic per 
episcopos et vicecomites ducentur de comitatu in comita- 
tum donec perveniant ad curiam regis Ánglim. Et ex 
His allow- quo rex Scotorum intraverit terram regis Anglia, 
ance while . i . . . 
at the Eng- habebit cotidie de bursa regis Angli» centum solidos 
lish court. de liberatione Cum autem rex Scotie ad curiam 
regis Anglie venerit, quamdiu ipse in curia regis 
Anglie moram fecerit, habebit cotidie de liberatione 
xxx. solidos et xii wastellos dominicos et xii. sime- 
nellos dominicos, et iv. sexteri& de dominico vino regis 
et viii sexteria de vino expensabili et ii. libras de 
pipere et iv. libras de cimino et ii petras de cera 
vel iv. cereos et xv. grossos et longos colpones? de 
dominica candela regis, et quater viginti colpones de 
alia candela expensabili ; et cum ipse in patriam suam 
redire voluerit, conducetur per episcopos et vicecomites 
de comitatu in comitatum donec pervenerit ad aquam 
de Twede, et habebit semper cotidie c. solidos de bursa 
regis Anglis ad liberationem. Carta autem hujus 
concessionis et corfirmationis regis Anglie tradita fuit 
Willelmo regi Scoti] in villa de Northamtonia, feria 
secunda in ebdomada Pasche, per manum Willelmi 
Eliensis episcopi regis cancellarii, anno ab Incarna- 
tione Domini nostri Jesu Christi Mc. nonogesimoquarto, 
anno etiam regni regis Ricardi quinto.] 





1 venient] veniret, Cl. 3 colpones] culpones, Cl. 
? A sentence in Hoveden is 
omitted here. 











Southwark 
Annals. 


Matt. Par. 
ii. 408, 409. 


Id. ii. 411. 
Id. ii. 410. 


Id. 


Id. ii. 411. 


Id. ii. 412. 


HISTORIARUM. 113 


é 


Dus Austri obiit excommunicatus. Rez de Marroc Hispaniam A.D. 1195. 
noadat. 


Anno gratis Mcxcv^ Hubertus Cantuariensis archi- Abp. Hu- 


episcopus, ii. kalend. Maii, suscepit simul cum archi- legato, o 


episcopatu legationem totius Anglie, Wallis, et 
[Scotize,’ et] etiam Eboracensis ecclesise. Prior Hospitalis Alan bp. 
Jerusalem factus est episcopus de Bangor, xvi. kal. Maii.? 
Dux Austria, qui regem Ricardum ceperat, eo anno Dei Death of 
judicio percussus, obiit excommunicationis ? vinculo innodatus, of Austria, 
eo quod sepe ab ecclesia Romana admonitus noluit regem excommu- 
Ricardum liberum dimittere. Obiit? etiam Hugo de* Pusach "cate 
episcopus Dunelmensis et Henricus Wigorniensis. Messes prs The bar ] 
nimia inundationum? abundantia? perierunt. Imperator Henricus stroyed by 
regnum Apuli, et Sicilie sibi subjugavit, mortuo Tancredo, floods. 
qui Willelmo regi injusto successerat. Duxerat enim sororem ? Henry VI. 
regis Willelmi, cui regnum illud, mortuo? fratre, justius Auli an à 
successerat. Sicily. 
Eodem anno, rex de Marroc irrumpens? in Hispaniam, Invasion of 
stragem exercuit in Christianos  inopinatam. ^ Eodemque Spain by 
anno, Garinus, abbas ecclesim sancti Albani iii kalend, D6 Meere 
Maii diem clausit extremum ; cui successit Johannes, ejus- Warin, 
dem [ecclesie]! monachus, xiii? kalend. Augusti. Tunc etiam abbat of 
temporis, admonitus est rex Francorum frequenter, ut regi- St. AR 
nam suam modo quo deceret tractaret. Admonuit etiam John [de 
dominus papa Celestinus omnes Anglise  prslatos super Cella] suc- 


promotione Terre Sancte, ut populis!! predicantes crucem ] 


T. 


fidelibus imponerent. The Pope 
writes to 
————————— — — — he Eng- 
! Scotia, which is only in E., is | Ch. Cl. T. W.; inundationis, A. lish pre- 
in the Southwark Annals. (altered), N. Re. (over erasure). ates for 
. . , the Holy 
2 excom. v. innodatus)] excommu- 5 abundantia] om. T. W. Land. 
nicatus, E. This is & careless 7 Constance. 
abridgment of Paris and Wen- 3 mortuo fratre] not in Paris, 


dover, who (from Coggeshale) state | but in Coggeshale, p. 66, whom 
that the duke was absolved before | Paris is here copying, and who has 


his death. been used directly by the compiler. 
3 Obiit etiam] Obierunt, E. 9 irrumpens] erumpens, E. 
* de Pusach episcopus] om. E. 10 ecclesie] only in E.; loci, Re. 
5 inundationum] — inundatione, !! populis] propriis, E. 
o 53108. H 


114 FLORES 


A.D. 1196. Imperatorem Henriowm ponituit de receptione accepta, sed [et] 
non respicitur. 


John of Anno gratis mcxcvi®, Johannes de Constantiis, decanus Southwark 
Coutances Rothomagensis, consecratur in episcopum Wigorniensem xiii? Annals. 
vp. of ter kalend. Novembris. Eodem anno Willelmus filius Osberti, Matt. Par. 
Willi ' cognomento A la barbe, dum causam pauperum nitebatur !!. 418. 
FitzOsbert defendere cum quibusdam Londoniis, perimitur. Rex 

put to Anglorum Ricardus firmavit castellum novum de Andeli Id. ii. 419. 


death. contra voluntatem Walteri Rothomagensis archiepiscopi, et 
Bichard quoniam rex sepe admonitus noluit ab incepto desistere, 


castle jn ictus archiepiscopus Normanniam totam sub interdicto 
Andely. conclusit, et sic curiam Romanam adiit. Imperator Henri- 
Anger of cus de divina ultione perterritus legavit capitulo Cister- 


eee. ciensium redemptionem regis Ricardi, ad thurribula argentea 
Gift of — facienda. Abbates vero illam sub tali forma recipere nolue- 


Henry VI. funt. Philippus Pictavensis consecratur in episcopum Dunel- Id. ii. 442. 
to the Cis- mensem. Temporibus illis, quidam monachus Eveshamensis,? Id. ii. 423. 
fercians — ductus [in mentis excessum], vidit mirabilia, quse speciales 


fused. 
Vision of eXigerent tractatus. Eodemque anno obiit preedictus im- Ct. Cog- 


a monk of perator, qui regem Ricardum emptum vendidit, et iccirco Pr 


ax) vinculo anathematis obligatus, si clam penitentiam 


Death of egerit absolutus, nescitur. Rex Anglorum [Ricardus] Matt. Par. 
Henry VI. fuit ad Natale apud Pictaviam, et deinde in? festo sancti ii. 416. 
Richard at Hyllarii convenerunt ad colloquium Philippus rex Francorum, 
Poictiers. 6+ Ricardus rex Anglim spud Loviers, ubi inter eos convenit 
Philip IT in hune modum: rex Francorum quietam clamavit regi 
atLou. Ricardo et heredibus [suis] Yssodum cum pertinentiis suis, et 
viers. jus totum quod habuit in Berri et Alvernia et Guasconis, 
Terms of e% reddidit ei quiete castrum de Archis, et comitatum de 
ihe peace Aubemarle, aliaque castella multa, qus occupaverat post 
them. reditum suum de peregrinatione Terre Sanciw. Et rex 
[Ricardus] Anglorum quietum clamavit regi Francie Gy- 
zorcium et totum Normannicum Vigesinum. Et hsec omnia 
ut rata haberentur, fidejussores adinvicem invenerunt, et 


ponam xy. milium marcarum statuerunt.  Prooessu * autem 


— 


! cum quibusdam] om. E. 3 inj om. Ch. T. W. It is in- 
? See the note!, Matt. Par. ii. | serted in A. 
423. * Processu) Processio, E. 


Matt. Par, 
ii. 417. 


Matt. Par. 
ii. 420. 
Wendover 
(notParis), 
in. 96. 


Matt. Par. 
ii. 429. 


Id. ii. 488. 


HISTORIARUM. 115 


temporis, ponituit regem Francorum tale fecisse commer- A.D. 1196. 
cium, cum rex Ricardus hsec omnia predicta in pace possi- 

deret; et magnum congerens exercitum, foedere rupto, 
Albemarliam obsidione vallavit. Quo facto, rex Anglorum Philip II. 
precepit saisiari in manu sua omnes res et possessiones Aum le 
abbatum de Majori monasterio, de  Cluniaco, de sancto and Ri.’ 
Dionisio, et de Caritate, qui fidejussores erant regis Fran. chard 
corum super! pactione predicts, que talis fuit, quod si? tert - 
transgrederetur rex JFrancorum, solverent ipsi predictam of the 
pecuniam. Cepit interim rex Franoorum castellum de Aube- sureties. 
marle per insultum, et subvertit illud, postea multa alia. 

Eodem anno, captus est? quidam potens, regi Francorum 
familiarissimus, Hugo de Calvo Monte. llis quoque diebus Capture of 
comes Johannes et Marcadeus, non procul a civitate Belva- Philip r4 
censi, ceperunt Philippum ejusdem civitatis episcopum, bene of Beau- - 
armatum, et Willelmum de Merlau cum filio suo, [et] cum vais, Wil- 
multis [aliis] militibus et plebe innumera; [et veniens (7^ 
Marchadeus mane ante lectum regis Ricardi, dixit and others. 
idiomate Normannico, “Sus, Richard, sus, jo te ay mene 


“Je cantatur de Balvais.”] Episcopus vero * armatus Richard's 
preesentatus est regi Ricardo, et sic [ex prescepto regis] fuit more to 
[episcopus] in carcere detentus in armis, pro quo cum op his Pa- 
dominus" Papa scriberet ut liber dimitteretur, multum in- terceding 
crepens regem [Ricardum], quod episcopum filium suum . shor. 
carissimum sic cepit et detinuit, rex missa lorica episcopi 

in qua captus fuit, domino Pape scribenti pro filio suo 

dixit in epistola sua, ‘‘ Vide, jpater,] Bi tunica filii tui 

" git an non.” Et desinente Papa amplius petere pro 

eo, per’ redemptionem [postea]? liberatus est episcopus. 


Relawatur interdictum in Normannia. | Fulco predicator clorwit. 


Anno gratis mcxcvi’, Rex Anglie Ricardus pro sententia Richard 


interdicti relaxanda, quam Rothomagensis archiepiscopus tule- ^: 


rat pro [castello de] Andeli, misit ad Romanam curiam Ely, Dur- 





ham, and 
1 super . . . Francorum] om. 5 dominus] om. Ch. T. W. 
A. N. 6 domino] domini, Ch. 
2 st] om. Ch. 7 per redemptionem) pro redemp- 
3 est] om. Cb. tione, T. 
4 vero] totus, E. 8 N. ins. a carcere. 


H 2 


A.D. 1197. 


Lisieux 
to Rome 
in the 
matter of 
Andely. 


Death of 
bp. Long- 
champ, 
who is 
buried at 
Notre 
Dame du 
Pin. 

Yhe other 
bishops 
arrange a 
peace he- 
tween Ri- 
chard and 
the abp. 


St. Valery 
burnt and 
the relicks 
carried off 
by Ri- 
chard. 
Richard 
gains over 
many 
French 
nobles. 


Preaching 
of Fulk of , 
Neuilly in 
France. 


Fulk’s 
reproof of 
Richard. 


Answer of 
Richard. 


116 FLORES 


Willelmum Elyensem episcopum, cancellarium suum, Dunel- Matt. Par. 
mensem et Luxoviensem episcopos, ut causam suam defen- | 438. 
derent contra archiepiscopum. Willelmus vero Elyensis 
obiter diem clausit extremum [versus curiam], et sepultus 
est in abbatia de Pynu,' ordinis Cisterciensis, quarto kalend. 
Februatii. Socii autem ejus scilicet ? episcopi, Romam per- 
venientes, concordiam inter regem et archiepiscopum ambobus 
indempnem  procurarunt, que per cartam est confirmata. 
Tunc autem temporis intimatum est regi Ricardo, quod Id. ii. 440. 
naves ex Anglia venire consueverant ad sanctum Walericum, 
deferentes inimicis victualia, cum opus haberent, in suum 
magnum detrimentum. In cujus injurie ultionem vil- 
lam combussit, monachos dispersit, feretrumque sancti Wale- Id. ii. 441. 
rici cum reliquiis in Normanniam transvexit. In portu 
autem illo naves frumento onustas invenit, quarum nautas 
suspendi prrecepit, navibusque combustis, victualia suis mili- 
tibus erogavit. Ipso quoqne tempore, munificentia regis 
Ricardi multos de  potentioribus Francie allexit, precipue 
comitem Flandrie  Baldewinum, Campanos, Britones, et 
multos nobiles Francigenarum, qui, relicto rego Fran- 
corum, regi Ricardo adhsserunt. 
Ilis quoque diebus, surrexit quidam alter propheta in ld. ii. 440. 
Francia, prsdicator efficacissimus, scilicet magister Fulco, 
pro quo Dominus miracula manifeste dignatus est operari. 
[Iste Fuleo quadam die accessit ad regem Ricardum MS. Ci. 
Angli, et ait illi, *dico tibi ex parte Omnipotentis Hoveden, 
* Dei, ut tres filias tuas, quas habes pessimas, citius !*- P- 76- 
" marites, ne aliquid deterius tibi contingat." Cui 
fertur regem respondisse, * Hypocrita, mentitus es, quia 
“ filiam non habeo ullam" Ad quod Fulco, * Certe 
“non mentior, quia, ut dixi, tres habes filias pessimas, 
"* quarum una est superbia, altera cupiditas, tertia 
“ Juxuria" Convocatis igitur ad se comitibus et 
multis aliis qui aderant, ait rex, * Audite universi 
* eommotionem hujus hypocrite, qui me dicit habere 
“ tres filias pessimas, scilicet superbiam, cupiditatem, 
* et luxuriam, et precipit ut eas maritem. Do igitur 





! Pynu] Primi, MSS. exc. E. 3 invenit] invente, E. 


* scilicet] om. E. 


























MS. Cl. 

. from 
Hoveden, 

iv. 77. 


Matt. Par. 
ii. 440. 


Id. ii. 441. 


HISTORIARUM. 117 


* superbiam meam superbis Templariis, et cupiditatem A.D. 1197. 
* meam monachis de ordine Cisterciensi, et luxuriam 
* meam przlatis ecclesiarum."] 

Hic summo opere usuram conabatur exstirpare, que, ab pis 
viris Italie jam derivata, illis. temporibus Franciam nimis preaching 
maculaverat. Hic etiam Fulco quendam religiosum ac PEB!nst 
facundum preedicatorem misit in Angliam, abbatem scilicet |, M 

. T e . . . . ! . . . sustace, 
de Flai, ordinis Cisterciensis, ad commercia, que Dominicis appa of 
diebus fieri tunc solebant, deponenda. Flai. 

Eo quoque tempore, Robertus de. Salopesbire consecratus pohert 
est in episcopum de Bangor. Interea comes Flandrensis bp. of 


castellum de Arraz obsidione vallavit, quod cum rex Fran- Bangor. 


Abridged 
from Id. 


Id. ii. 442. 


Id. ii. 443. 


Id. 


corum liberare vellet, comes eum aque ductibus adeo itinera Siege of 

interclusit, quod necessario oportuit regem Francorum volun- 

iati comitis optemperare. Mensure omnes et modii legalis Agsize of 
el unius per regnum ponderis et mensure fiunt.! ' measures. 


Otho coronatur 4n regem Aleman honorifice. 


Anno gratie McXcvi. Otho, nepos ejus, Aquisgrani Coronation 

in regem Alemennis sive? Germannism, procurante eodem 9f Otho at 

. . . . . Aachen. 
rege Anglorum Ricardo, coronatur, qui statim filiam ducis His wife 
Lovanim in uxorem ducens, in die coronationis sus sedit Mary of 
simul cum ea in cathedra ad mensam, sed nondum Louvain. 
coronata. 

Eodem anno, defuncto papa Celestino, successit Innocen- P. Inno- 
iius Tertius, in die cathedr; sancti Petri Papa consecratus, et cen 
in Petri cathedra collocatus, utinam Petri vestigia secutus. 
Cujus favore exortum est in Ytalia novum genus ordinis pre- The Jaco- 
dicatorum, qui Jacobite voluerunt appellari, quia vitam bites. 
Apostolicam — videbantur imitari. Eodem tempore, Hugo 
Coventrensis * episcopus in morte, mentis compunctione 





! Here N. introduces the letters * ejus] regis Ricardi, E., over : 
of the bp. of Beauvais to Celestine | erasure. 
III. and the Pope's answer; they 3 sive Germannia] honorifice, E. 
are given in Hoveden, iv. 21-24, 4 Coventrensis] Cestriensis, E. 
and are probably fictitious. See 5 The corrector of A. has inter- 


Jaffe, Regesta Pont. Rom., p. 951. | lined sine before mentis; Re. is 
After this in N. the events of the | altered to penitentiam agens. 
year 1197 are repeated. 


118 FLORES 


A.D. 1198. et; de commissis poenitentia [ductus, apud Beccum Herwyl Cogges- 


Death bp. in habitu monachili] in! transmarinis partibus nature me p 2 

of Coven- debitum persolvit. Eodemque anno, expulsis clericis, revo- iv. 45. 

try. catus est in locum debitum et pristinum conventus Coventren- Matt. Par. 

Coventry sis. Dominica vero qua cantatur Letare Jerusalem, Eustachius '" 445. 

monks Saresbiriensis decanus  Elyensis episcopatus munus conse- 1d. ii. 446. 

restored. crationis suscepit per manum Huberti Cantuariensis archi- 

Eustace ^ episcopi, apud "Westmonasterium, post quem et Galfridus 

Ead Ely, Coventrensis? electus xi kal. Julii Quo etiam tempore 

rch . . . . . . 

Geoffrey pluit sanguis super eedifi cantes turrim de Andeli. Circa 

bp. of quoque dies illos orta est dissensio inter archiepiscopum 

Coventry. ef monachos Cantuarie propter ecclesiam, quam idem archi- 

The episcopus apud Lamheth de novo construxerat. Timuerunt 

V ebecting enim monachi, ne, sicut. comminatum fnerat, archiepiscopus 

the chapel Sedem illuc? cathedralem transferre. Unde Romam  pro- 

at Lam- — fecti, Innocentio paps  conquesti, impetrarunt ut archi- 

beth. episcopus a justiciaria deponeretur* Inde enim cornua 
sumpsit et audaciam recalcitrandi. Non enim revera 

2Tim.ii.4. decebat archiepiscopum talibus  émplicare se negotiis 
secularibus et causis, ubi periculum sanguinis versa- 

The arch- batur, interesse. Amoto igitur per ecclesiam archiepiscopo 

bishop Romanam ab justitiaria, rex in loco ejus Galfridum filium 

from the Petri subrogavit. Illis quoque diebus, rex Francorum Id. ii. 447. 

office of Philippus et rex Anglis Ricardus congressi sunt inter 

Justiciary. Gannes® et Vernonem, in quo rex Francis impotens 

Phils IL sustinere pondus belli, et sui sibi per fugam consulentes, 

between — Vernonem pro refugio petierunt. Sed antequam castellum 

Gameges possent ingredi, rex Ricardus illos in ore gladii insecutus, 

Vernon, Cepit ex eis viginti milites, servientes vero? sexaginta. 

Death of Eodemque tempore Ricardus Londoniensis episcopus de- Id. 

Richard — bitum naturse persolvit. 

bp. o Ejusdemque anni curriculo, rex Anglorum Ricardus, Id. 

Castles "omnibus viribus congregatis, cepit per insultum tria castella 

taken by ‘per regem Francorum, scilicet Sirefontanum, Buriz, et 

Richard, 


! in transmarinis partibus] om. 5 Gaunes] Gaynnes, E. 


* vero] ducentos, E., mistaking 


0 os 
u for ii. 


E. 
2 Coventrensis] Cestrensis, E. 

3 illuc) illic, E. 

* deponeretur) deponebatur, 
MSS. ; A. is corrected in the margin. 


HISTORIARUM. 119 


Matt. Par. castram de  Curceles, laudabili fultus Anglorum auxilio. A.D. 1198. 


ii. 447. 


Id. ii. 449. 


Id. ii. 450. 


Rex vero Francorum, aucto exercitu suo quadringentis 
militibus et mille servientibus, e& cum communis! suis de 
Mantua et aliis locis, exiens profectus est ad succurrendum 

castro [de] Curceles, quod nondum credidit esse captum. Quod Defeat of 
cum sciret rex Ricardus, venit obviam ei, et inter Cur- Philip. 
celes et Gisorcium, ubi? acerrimum et cruentum nimis 
commissum est campestre prelium inter eos. Cujus prelii 

pondus rex Francorum ferre non valens, coactus cum suis 

ad Gisorcium castellum aufugit, et cum fugiendo glome- 

ratim pontem de Gisorcio ascendissent, confractus est pons 

pre multitudine transeuntium, et ipse rex Francorum 
armatus, insidens equum, ab alto® in flumen de Eethe cum p. falls 
aliis innumeris militibus cecidit, ubi rex, ascendens ab into the 
unda rapida et profunda, a limo extractus est, et vix pem 
a mortis discrimine liberatus. Pars autem posterior ET 
exercitus fugientis, ut [rex] liberius & limo profundo 
extraheretur, revers& est contra regem Ricardum, electis- 

sima scilicet pars gentis Francigens, qus se periculo mortis 

pro ereptione domini sui exposuit. Ibi igitur prelium 

jam renovatum est cruentissimum, ibique armorum tinnitus 

et lancearum fragor personuit; tandem prevalente parte 

regis Ricardi, capti sunt tres electi milites regis Francie, Prisoners 
Matheus scilicet de Monte * Moretino, Alanus? de Ruscy, taken by 
et Fulco? de Gilerval ;’? prster quos capti sunt milites in Richard. 
ipso conflictu nobiles centum et servientes ducenti, pedites 

vero innumerabiles. Super hac autem gloriosa victoria His letter 
misit rex Ricardus epistolam  consolatoriam prelatis etn his 
amicis suis in Anglia commorantibus. Videns ergo rex victory. 
Francorum vires regis Ánglorum diatim  excrescere, suppli- Philip 
cavit Paps, ut ipse pacem procuraret. Papa igitur legatum? x the 
cum epistola specialissima regi Anglorum Ricardo destina- Pon tion. 
vit, orans affectuose ut precibus suis esset favorabilis in pacis 
compositione. Rex igitur Ricardus, qui promotionem 

Othonis nepotis sui affectavit, ut scilicet in regem Aleman- 





1 communis] so E.; communiis, * £.e., Montmorency. 
the other MSS. 5 Alanus] Alanum, Ch.; CI. 
* ubi] ibi, E. and Re. have been corrected. 


5 ab alto] ablato, Ch. A. Cl. N. 5 Fulco] Fulconem, Ch.; Cl. 
T. W.; Cl. is corrected in the | and Re. corrected. 
margin to “appellatum flumen de 7 Gilerval] Gyreval, E. 
“ Eeth," flumen being repeated. 5 Peter of Capua. 
Re. has been corrected. 


120 FLORES 


A.D. 1198. ni, coronaretur, ad quod ut favorem haberet domini Matt. Par. 
Innocentii paps et etiam ad promotionem imperialis digni. !i« 450. 
Truce tatis, adquievit precibus supplicantis. Reges igitur in unum 
made for convyenientes treugas tali pectione juraverunt quinquennes, 
five years. . . . 
quod homines utriusque regis et mercatores per terraa 
alterutras ire et redire, emere et vendere, possent sine im- 
pedimento. Quo facto, rex Anglorum abbatem Cisterciensem ! 
Richard's et Reimundum monachum sancti Albani, qui eodem tem- 
to Rom Pore pro negotiis ecclesim sum ad regem transmissus fuerat 
ad curiam regis in Normanniam, Romam misit, ut ibidem 
Tax. negotia prelocuta perducerent ad effectum ; et ad hac 
negotia perficienda cepit rex de unaquaque carucata terrse 
totius Anglie v. solidos de auxilio. Eodem anno, fuit 
Storms. tonitruus et coruscatio et pluvia, qualis numquam antea 
videbatur. Eustachius consecratus est episcopus Elyen- Southwark 
Deaths of gis Obiit Hugo Cestrensis in habitu monachili apud ] 


bishops. . . . . . 
P^  Beceum. Obierunt etiam Johannes Wigorniensis [et] 
Petrus? de sancto David. 
Ree Ricardus, spiculo baliste sauciatus, moritur ; cut succedit 
Johannes rez. 
Abp. Anno gratis McXcIXo. Hubertus Cantuariensis archiepi- Matt. Par. 
Hubert Scopus ecclesiam de Lamhetha, quam Baldewinus prede- "' 451. 
compelled . . - 
to destroy Cessor suus in honore beati Thoms: martiris fundaverat, et 


the church ipse fere consummaverat, procurantibus monachis Cantuarien- 
at Lam- Bibus in quorum detrimentum fundabatur, auctoritate 
summi Pontificis sic imperantis, ad sui et multorum igno- 
Siege of  miniam complanavit. Eodem tempore statutis, ut dictum 
Castle by: est, treugis inter ipsum? et regem Francorum, rex Ricardus 
Richard. im quosdam barones sibi rebelles Piotavie formidabile vex- 
ilum direxit, et dum castrum Chaluz obsidione vallasset 
septimo kal. Aprilis, quodam balists: spiculo vulnerstus est, 
et vulnere male custodito, coepit mortis sentire imminentis 
His wound periculum. Castrum tamen violenter occupavit, et auctorem 
and death. ortis liberum pro amore Dei abire permisit, Moriturus 


at Fonte. igitur, corpus suum spud fontem Ebraudi, secus pedes patris 


vraud. LLL LLL 








1 Cisterciensem] sic MSS. for ? Petrus] Philippus, W. 
Certesiensem. Martin, abbat of 3 ipsum) regem Ricardum, E. 
Chertsey. 


Matt. Par. gui, cujus proditorem se confitebatur, sepeliri jubens, ecclesim A.D. 1199. 


ii. 451. 


MS. Re. 
from 
Diceto, ii. 
166. 


Matt. Par. 


li. 452. 


Id. ii. 454. 
Id. ii. 453. 


Id. ii. 454. 


Matt. Par. 


ii. 454. 


Id. ii. 456. 


Id. ii. 453. 


HISTORIARUM. 121 


Rothomagensi cor suum inexpugnabile, propter preecipuam 
dilectionem quam adversus Normannos gerebat, legavit. 
Apud castrum vero predictum viscera sua in ecclesia re- 
condi jubens, stercora sua Pictavensibus, propter sus notam 
proditionis, reliquit. 

[Et cum regnasset novem annos et dimidium, octavo 
idus Aprilis spiritum exhalavit.] 


Coronatio! regia Johannis. Hubertus Cantuariensis archiepiscopus. 


Johannes igitur frater 
comes  Moretonii, in partibus 
pacem suam in Anglia nunciavit. 
nie suscepit et homagia nobilium. 
nates Arthuro, quasi naturali domino, adhsserunt. 
fuit seminarium odii. 


Ducatum Norman- 


Et hoc 


regis Ricardi, jam defuncti, Succession 
transmarinis existens, ^f John. 


Multi tamen mag- Some 
adhere to 
í Arthur. 
Eodem anno, Willelmus de? sancte, william 


Marise ecclesia, genere Normannus et ecclesie sancti Pauli bp. of 


Londoniensis canonicus, apud Westmonasterium per manum 
Huberti Cantuariensis ^ archiepiscopi in episcopum  Lon- 
doniensem consecratus est x. kal. Junii Per idem 
tempus, dux Normannis Johannes in Angliam transfretavit 
vii, kal. Junii, et in crastino, in vigilis scilicet Ascen- 
sionis [Domini], Londoniam venit, ubi congregatis Anglis 
nobilibus, ab Huberto Cantuariensi archiepiscopo apud West- 
monasterium ooronatus est, die Ascensionis [Domini] Qui 
transfretavit statim postes cum maxima hominum mul- 


titudine. 
nates adhsserunt, commorantem sub protectione regis 
Francorum.  Przter enim regem, qui eum fovebat, 
adhsserunt ei magnates Andegavis, Cenomannia, et Turonis, 
quasi ligio domino, dicentes consuetudinem, jus, et judicium 
esse, ut Arthurus, filius fratris senioris, in patrimonio sibi 
debito succedat,quam ? videlicet Galfridus, pater ejusdem 
Arthuri, esset habiturus, si regem Ricardum  supervixisset. 


3 quam) this refers to hereditate, 
which tbe compiler has omitted; it is 
in Hoveden and in Wendover, who 
is copying Hoveden here. 


1 There is a picture of tbe coro- 
nation in Ch. E. W.; a space for it 
is left in A. 

2 de. . ecclesia] om. E. 


ondon. 


Timebat enim Arthurum, cui multi mag- His fear of 


hur. 


122 FLORES 


A.D, 1199. Iccirco Constantia, mater Arthuri, ipsum regi Francorum Matt. Par. 
Arthur — commendavit custodiendum, qui ipsum diligenter propter "- 458. 
brought "P insidias Parisius educavit. 
Eodem tempore, cassata electione Philippi, ducis Suavis, Id. ii. 457, 

Otho IV. . Á 
emperor. 96 sliorum omnium, Otho rex Alemannorum sb Inno- 

centio Papa et  Homanis omnibus electus est, et ad 

Romanum imperium admissus. Confirmata autem a domino 
Philip Papa electione, Philippus, qui factus est wmulus ejus, 
duke of dux scilicet Suavis, excommunicatus est, et omnes ejus 
Swabia ex- fautores, nolentes ab Othonis persecutione desistere, et accla- 
cated. matum est per totam urbem, *' Vivat Otho imperstor." Illis 
Interdiet quoque: diebus propter captionem fratris 1 Petri de Duai, 
in France. Cambracensis electi, interdicta est Francia. 


Repudiata Hawuisia, rew ducit. Ysabellam. 


Marriage Anno gratis wcc?,. Rex Johannes Ysabellam filiam comitis Id. ii. 462. 

of John = Engolismi duxit in uxorem, et Dominica proxi te fes- 

and Isa- golismi duxit in , proxima an 

bella of | tum sancti Dionisii consecrata est in reginam ab Huberto 

Angou- Cantuariensi archiepiscopo, quia celebratum fuit divor- 

Web er, tium inter ipsum et Hauwisiam,” comitis Glovernim filiam, 
eo quod contingeBant se in tertio consanguinitatis gradu. 
Verumptamen Hugo, cognomento Brun, ipsam Yssbellam in 

Abbats of suam susceperat [uxorem]. Eodem anno obiit Willelmus? 

ter. Postard, abbas Westmonasteriensis, cui successit Radulfus 

Death of de Arundel Obiit Hugo Lincolniensis episcopus kalendis * Id. ii. 471. 

Hugh bp. Decembris, qui vixit in episcopatu quatuordecim annis. Pax Id. ii. 474. 

of Lincoln. . . eye 

Peace be- facta est inter Johannem regem Anglis et Philippum 

tween John regem Francie. Gilo de Braus consecratur in episcopum 

and Philip. Herefordensem viii? kalendas Octobris, apud Westmonasterium. 
Lodowicus, filius Philippi regis Francorum, duxit in uxorem 
Blanchiam, filiam regis Hispanise, neptem regis Ricardi. 

New Maugerus factus est episcopus Wigorniensis, Johannes de 

bishops. rai Norwicensis, et Egidius vero Herefordensis. Eodem 

Five anno, ante Nativitatem Dominicam apparuerunt de nocte 

moons. — quinque lun; in celo, circa primam vigiliam noctis, prima 
in Aquilone, secunda in Meridie, tertia in Occidente, quarta 





1 On this blunder, see the note! | Hist. Anglor. ii. 86, note?, Her 
on Matt. Par. ii. 458. mother was Hawise. 

2 Hawuwisiam] Her name was * Willelmus . . . obiit] om. E. 
Isabella ; the blunder was first made * kal.] decimo quinto kal., Wen- 
by Hoveden, and copied by many | dover and Paris. 
subsequent writers; see Madden, 


HISTORIARUM. 123 


Matt. Par. in Oriente, quinta in medio illarum. Eodem tempore, A.D. 1200. 
i.474. claruit beatus Hugo, Lincolniensis episcopus, signis et vir. Miracle at 
Id. ii.471. tutibus, quarum temen manifestissima fuit, quod dum ejus ec Hu hee 
corpus a Londonia usque Lincolniam portaretur, non erat 
hora, licet tempus aliquando procellosum fuerit, in qua in 


aliquo cereorum, qui circa feretrum portabantur, non esset 

ignis et lux accensa. Item, eodem tempore, fecit Deus Eustace 
Id. ii. 464. miracula in conspectu populi, predicante abbate de at of 

Fai, de quo superius fecimus mentionem. 


Rex Johannes venit Parisvus, et hospitatur' in palatio regis 
Francie. 


Anno gratie ccr. Innocentius papa crucesignatos Innocent 
Id. ii. 475. mandat generaliter peregrinari. Rex Anglorum Johannes TU. bids 
celebravit Natale Domini spud Guldeford, ubi multa militi- saders 
bus suis festiva distribuit indumenta. Hubertus vero Can- start. 
tuariensis archiepiscopus, quasi cum rege & pari contendens, John at 
eodem modo fecit apud Cantuariam, unde rex non minimam ldford, 
"t sas . . . at Canter- 
concepit indignationem. Deinde rex Cantuariam profectus, pury, 
ibidem die Paschs? cum regina sua coronam portavit. Willel- william 


ld.ii.484. mug de, Bleis factus est episcopus Lincolniensis. Isto de Blois 


quoque anno, sanctus Wlstanus et sancta Modwenna PP 


Id. ii. 480. crebris miraculis claruerunt. Innocentius papa, cum ab Innocent 
ordine Cisterciensium pecuniam ad iter crucesignatorum vio- III. pre- 
lenter exigeret, & beste Maria ejusdem ordinis advocata vented by 
nimis acriter correptus, ab hac quievit exactione.  Eodem- from ex. 

Id. ii. 475. que anno, celebrata spud Portesmue sollempnitate Pente- torting 
costes, rex cum regina sua in crastino naves ascenderunt, from The 
et, lice& cum labore, in Normannia applicuerunt. Deinde Cister. 
ad colloquium convenerunt reges prope insulam de? Andely, cians. 
et pacifice convenit inter eosdem; et post triduum rex John and 
Johannes ad petitionem regis Francorum venit Parisius, Filip 

meet near 
et ibi in palatio regis hospitatus est, rege Francorum sese Andely, 

Id. ii. 476. Slias recipiente. Hoc anno, horrende tempestates et damp- Storms, 


nosse terrores mortalibus incusserunt. 





! hospitatur] hospitabatur, E. 3 de] in, E. 
* Pascha] Phase, Ch. Cl. Re. 
A. has been altered. 


A.D. 1201. 


Tax for 
the Holy 
Land. 


Martyr- 
dom at 
Rochester. 


John at 
Argentan. 


Demands 
of Philip 
for Arthur. 


Boteavant 
and other 
castles 
taken by 
Philip. 


Arthur 
invades 
Poitou. 


124 FLORES 


[Eodem anno Girardus prior Norwycensis obiit] ^ M8. CL 
Eodemque tempore, ad instantiam Innocentii paps data Matt. Par. 
est quadragesima pars reddituum omnium ecclesiarum, ad! ™ 476. 
subveniendum "Terre sancte contra Saracenos, qui tunc MS. Cl. 
invaluerunt. Matt. Par. 
[Eodem anno obiit Hugo de Nevilla, qui leonem vicit iii 71. 
et interfecit.] (a. 1233.) 


: [Eodem anno obiit Walterus primus abbas de Walt- MS. Re. 


ham.] 

[In* illo tempore Sanctus Willelinus du Pert mar- MS. N. 
tirizatur extra civitatem  Roffensem ; et in ecclesia 
cathedrali Roffensi sepelitur, miraculis choruscando.] 


Inimici facti sunt iterum reges pro Arthuro. 


Anno gratie mec’. Rex Anglorum Johannes celebravit Matt. Par, 
Natale Domini spud Argentomium in Normannia, et in ™ 477: 
quadragesima sequenti habitum est colloquium inter reges 
Francis et Anglis, ubi rex Francorum contra regem Anglo- 
rum mortali armatus odio precepit indignanter, quatinus 
incontinenti redderet Arthuro comiti universas terras, quas 
tenebat et injuste retinebat, scilicet Normanniam, Turoni- 
cam, Andegaviam, et Pictaviam, multaque alia exegit ab 
eo, que rex Anglorum se minime fa&cturum respondit. Ita- 
que cum colloquium successus non haberet, die sequenti 
rex Francorum subito irruit in castellum de Butavant cum 
impetu militari, et illud solo tenus subvertit; inde progre- 
diens, castra et villas cepit hostiliter et subvertit. Castel- 
lum quoque? de Radepunt per dies octo obsedit; sed rege 
Anglorum superveniente, confusus recessit, et ad Gurnai 
convertens, post dies paucos villam intravit, et eam sibi 
subjugavit.  Reversusque rex * Francorum Parisius, Arthu- 
rum sub tutoribus deputavit, tradens ei milites ducentos de 
regno Francorum electos, ut irent in Pictaviam et illam 
sibi subjugarent. Qui audientes quod regina Alienora apud 


! ad subveniendum] om. E, 3 quoque] vero, E. 
having in subsidium in the margin. * rex Francorum] in Ch. in the 
3 This is in rubrick in the margin | margin; only in Cl. Re. of the 
of N. other MSS. 


Matt. Par. 
ii. 478. 


Id. ii. 480. 


HISTORIARUM. 195 


Mirabellum commoraretur, castrum illud obsidione vallave- A.D. 1202. 
runt, et illud ad deditionem compulerunt, tantum turri re- His attack 
sistente,! in qua regina se receperat cum paucis armatis, $^ 2 "eM 
Obsidione? igitur per gyrum facta, venerunt ibi in auxilium gt Mira. 
Arthuri omnes Pictavis primates, scilicet comes de Marchia, bel. 
Hugo, cognomento Brunus, qui regi Ánglorum publicus fuit 
inimicus propter Ysabellam reginam, quam idem comes per His army. 
verba de presenti in suam receperat, antequam regi Anglo. 
rum desponsaretur, et sic grandem exercitum confecerunt, 
et turrim instanter crebris assultibus infestaverunt. Regina 
in arcto posita regi Johanni hoc significavit, in Normannis Tho queen 
tunc commoranti, rogans celerem succursum et efficacem. John, 
Quo audito, rex Johannes cum maxima festinatione ad Mi- 
rabel castrum in manu potentissima pervolavit; cui Franci- 
gene audacter cum  Pictavensibus obviantes,? conflictum 
inimicissimum inchoarunt. Sed Franci repulsi castrum in- Whoarrives 
trare coacti sunt, et sequens * rex in castro pugnam cruentis- end de a 
Simam continuavit, et laudabili Anglorum adjutus robore, captures 
victoria gaudebat desiderate.  Capti sunt igitur ibidem de Arthur. 
regno Francorum milites ducenti et cum ipso Arthuro 
omnes nobiles Pictavenses et Andegavenses, ita quod nec 
unus evasit. Quos statim misit in Angliam et [in] Norman- 
niam, vinculis mancipatos; Arthurum apvd Falesiam misit, 
diligenter custoditum. Rex vero Francorum, qui turrim de Philip 
Archis acriter obsessam impugnavit, inclusis viriliter  resis- ame 
tentibus, cum hos rumores audisset, confusus ab obsidione but raises 
recessit, Rex igitur Johannes, jubens Arthuram ante se the siege. 
adduci, sciscitabatur ab eo, si vellet ipsi, quasi avunculo et Interview 
domino, in bono amore et pace adherere, cui cum pro. getwoon à 
caciter et superbe responderet, exigens tam regnum Anglis Arthur. 
quam alias terras suas, rex eundem Arthurum duci pre- Obiit 
cepit clam 9 et festinanter spud Rothomagum et sub cus- 4rthurus 
todia artissima diligenter custodiri, ubi cito post evanuit. lie ed 
Eodem anno rex Johannes veniens in Angliam, apud Rothoma- 
Cantuariam coronatus est per manum Huberti Cantuariensis 9¥™-. 
archiepiscopi xviii? kalend. Maii, et ilico in Normanniam John 





: . . . oe crowned 
transfretavit; quo cum pervenisset, increbuit opinio per at Canter- 
bury. 
T! resistente] resiste, Ch.; cor- 3 obviuntes] comminantes, E. 
rected in E. A. ; stante, T. W. * sequens] insequens, E. 


3 Obsidione] Absidione, Ch. ; A. 5 cum] om. E. 
is corrected. * clam et] om, E. 


126 FLORES 


A.D. 1202. totum regnum Francorum de morte Arthuri, et per omnes Matt. Par. 
John con- nationes transmarinas, adeo quidem, quod rex Johannes i. 480. 
sidered y Suspectus habebatar ab omnibus, quasi illum manu propria 
pres peremisset. Unde multi animos a rege semper deinceps 
death. avertentes, ipsum usque ad mortem persecuti sunt odio 
inexorabili!|  Ipseque rex Francorum ipsum regem 
Johannem [super? notam] proditionis appellavit, [super Ms. Ci. 
quo a baronibus, apud regem Francie, cujus vassallus 
erat, cum comparere nollet post multas citationes, per 
judicium parium exheredatus est], et postea manifeste 
accusatum infamavit. Eodem? anno obiit Willelmus de Southwark 
Stutewilla; et Willelmus de Oxonia prior Suwerch Annals, 
obiit, cui successit Ricardus de sancta Mildretha. a. 1208. 
Pato of [Iste preedictus Arthurus comes Britannie, filius yg p. 
and Alice. Galfridi fratris senioris regis Johannis, a rege Philippo 
noraof Francis armis militaribus est decoratus, cujus filiam 
Britanny. . . . 
parvulam affidaverat; ipse jam sexdecim annorum 
ztatem habens ad quorundam importunam sugges- 
tionem contra avunculum suum regem Johannem re- 
bellavit, quem rex Johannes, sieut dictum est, cepit et 
secreto extinxit. Sororem vero  prsdicti Arthuri, 
Alienor nomine, in custodia posuit,in qua post multos 
&nnos vitam finivit.] 


Hee Francorwm copit nobilia, castra. Normanni, torpente rege 
Johanne. 


Johnkeeps Anno gratis MccII. Johannes rex Anglie celebravit Matt. Par. 
Christmas Natale Domini spud Oadomum in Normannia, ubi postpositis ii. 481. 
'  euris bellicis, horas nooturnas in poculis expendit, et somp- 
nos matutinales usque ad prandia protrahendo, rumores 
Castles — portantibus, quod rex Francorum non dormitando pigri- 
Philip 1I. lavit, immo cotidie nunc hoc nunc illd castrum sibi 
occupavit, respondit cachinnando, quod una die omnia 
amissa recuperaret. Hugo de Qurnai, videns desidiam 





1 inexorabili] inexecrabili, T.; * Eodem . . Mildretha] not in 
execrabili, W. E. 
? super notam) fr. Cl. 








HISTORIARUM. 127 


Matt. Par, regis torpentis incorrigibilem, reddidit regi! Francorum A.D. 1208. 


ii. 482. 


Id. ii. 488. 


Id. ii. 484. 


Id, ii, 487. 


castellum de Monteforti, et tandem omnibus a rege 

deside recedentibus, amissum est Rothomagum. Videns Rouen 

tandem rex Johannes, effeminatus et fluens in libidinem, lost. 

defectum suum, et se omni militari subsidio et refugio 

in Normannia destitutum, naves celeriter conscendens John re- 

apud Portesmues in Anglia applicuit, et in suos deszviens, turns to 
. . . 4 1 . England 

occasiones cavillatorias fingens, quod in pertibus trans- jd extorts 

marinis eum destitutum militia deseruerunt,? extorsit ab money. 

eis infinitam pecuniam. Eodem anno, magister Willelmus William 

de Bleis, ecclesie Lincolniensis prsecentor et canonicus, of Blois 

. . . . . bishop of 

ejusdem ecclesie episcopus est consecratus die sancti Bar- Lincoln, 

tholomsei apud Westmonasterium a Willelmo  Londoniensi 21 Aug. 

episcopo, archiepiscopo Cantuariensi gravi infirmitate de- 

tento. Eodem tempore, oleum ccpit emanare miraculose a Miracle of 

quadam imagine sancte Maris de Sardenay, non longe a Sardenai. 

civitate Damasco? quod miraculum etiam multos Sarrace- 

nos ad fidem catholieam vocavit, et multis languidis 

contulit sospitatem. Soldanus etiam quidam, scilicet Da- 

mascenorum, penitus cocus effectus, invocato beats Virginis 

Marie * auxilio, infusione olei illius visus sui claritatem 

Suscepit. Qui sexaginte metretas olei annui redditus dedit 

ad lumen inveniendum ante® altare beate Virginis, ut lu- 

men redderet" pro lumine, et quia primum ex quo lumen 

vidit lampadem vidit lumine choruscantem.? Et ex illo 

tempore, scilicet ad Natale sequens, ecepit uberius oleum 

& preedicta imagine stillatim eliquare, et oleum in 


anno consequenti in carnem solidari.? 


1 regi] om. Ch. T. ; inthe margin | as procli in A. N.; T. W. have 


in A. 

3 E. ins. et sic. 

* Damasco] Diumasci, E. 

4 Marie] om. MSS. exc. A. E. 
Cl. 

5 dedit] om. MSS. 

* ante] the scribe of Ch. was 
going to have written pro lumine 
from the next line, but has altered 
pro h to ante; this has been read 


concessit coram. 

7 redderet] reddere, Ch.; A. is 
altered. 

8 choruscantem] choruscante, Cl. 

? Here Re. introduces with very 
slight alterations the account of 
Philip's seizing the Norman castles, 
John's words, and Philip's pro- 
posal to the castellans from Matt. 
Par, (1208) ii. pp. 482, 483. 


198 . FLORES 


A.D. 1204. Clarescit miraculum de oleo imaginia sancto Maria de 
Sardenai. 

John at Anno gratie xcocrv^ Rex Johannes Natale Domini cele- Matt. Par. 
Canter- — bravit spud Cantuariam, Huberto archiepiscopo illi neces- '" 484. 
bury ; . AE . . ° . JR 

Saria ministrante. Deinde in crastino Circumcisionis con- 
at Oxford, Venerunt ad colloquium apud Oxoniam rex et magnates 
2 Jan. Anglise, ubi concessa sunt regi auxiliaria militaria, de quolibet 


scilicet scuto due mares et dimidia; nec etiam episcopi vel 
abbates sive ecclesiastice persons sine promissione recesserunt. 
Miracle of Eodemque anno, miraculis crebrescentibus de oleo 
Surdenail. emanante de imagine beate Marie de Sardanay, unde 
praedictum est, in carnem solidato, et exinde Soldano 
Damascenorum curato, fama celebris in Oriente fidem 


The castle catholicam solidavit. Illis quoque diehus, obsesso castro Id. ii. 488. 

Ande. de Rupe Andeliaci fere per annum, nec sspe petitum a 

(Chateau rege Johanne veuit obsessis auxilium, Rogerus, Cestren- 

Gaillard) gig constabularius, qui inter obsessos precipuus habe- 

taken. batur, vir! &udacissimus et armipotens, coepit victualibus 
deficientibus fame oontabescere, similiter et alii milites 

Sally of  preclari Qui, cum comperissent effeminati reguli Johan- 

the be nis desidiam fallacem, maluerunt armis detruncari, quam 

under fame (turpiter interire. Irruperunt de castro, et se in 

Roger de medios hostes dederunt, equos optimos insidentes, et hinc 

Lecy. inde hostibus ensibus fulminantibus trucidatis, multos 
Francorum  peremerunt. Tandem  irruente conglobata 
militum multitudine, capti sunt, multa cede cruentati, 
et sic cessit castrum de Rupe Andeliaci in regis Francorum 
potestatem ii. nonas Martii. Quod videntes alii castrorum Id. ii. 489. 

Answer of et civitatum custodes ex parte rogis Johannis in Nor- 

Johnto mannia, significarunt ei? in qua angustia essent constituti, 


th - os . . eae 
tellans of et nisi celerius et efficacius haberent auxilium, se ad 


Normandy. regem Francorum, vellent nollent, transituros. Quibus 
respondit, ‘‘ Consulat sibi quilibet sicut sibi viderit melius 
expedire" Interim fluxit rex Johannes miser, sed nulli 
miserabilis, in deliciis gale et luxurie, cum petulante 
regina sua, in cujus jacens gremio omnia credebat cum 





! vir] ubi, E. | ?ei) om. E. 











HISTORIARUM. 129 


Matt. Par. ipsa possidere, confidens de pecunia quam se juravit A.D. 1204. 
ii. 489. ab Anglia extorsurum. 

Eodem[que] anno, kalendis Aprilis, in prima noctis vi- Aurora. 
gilia, tantus rubor in cslo apparuit versus Orientem 1 et 
Aquilonem, ut videretur succendi firmamentum, in quo 
tamen rubore vehementissimo stelle, quod terribilius et 
mirabilius fuit, micantes apparuerunt. Duravit autem hao 
visio usque ad noctis medium. Eodem tempore, Godefridus Death of 
Wintoniensis episcopus diem clausit extremum ; cui succeseit bishop of 
Petrus de Rupibus, qui procurante rege Johanne Romam Winches- 
profectus est, ubi exenniis liberaliter collatis od summum ter 
Wintoniensis ecclesim meruit provehi sacerdotium, et ibi- Peter des 
dem consecrari. Eodem etiam anno fuit ultimum Pascha, ..oceeds. 
videlicet die sancti Marci Evangeliste. Hoc etiam anno py ator on 
facta est eclipsis lune post mediam noctem, per longum April 25. 
tempus, xvi kal Maii. Adquisito castro de Rupe Ande- Lunar 


ld.ii.482. liaci, rex Francorum cito cepit Vallem Rodali et alia eclipse. 
Id. ii. 488. multa.  Rothomagumque, quod pro pecunia non modica taken. 
data pro induciis a rege Francorum ei concessis adhuc Rouen. 
pendebat, licet parum ante hoc quidam ipsam civitatem 
ipsi certissime promitterent, penitus in regis Francorum 
cessit ditionem circa Omnium Sanctorum festivitatem. 
Quod audiens rex Johannes, cachinnando comminabatur, 
jurans per pedes Dei, quod esterlingi Anglie * omnia 
restaurarent. Symon de Welles factus est episcopus Ci- Baldwin 
cestrensis.) Baldewinus, comes Flandriw, factus est imperator e" Pero" 
Constantinopolitenus. Obiit quoque Alienora regina Anglis. Death of 
Abbatia Belli loci regis fundatur a Johanne rege. nora. 


De errore monachorum Cantuariensium super electione 
archtepiscopt. 


Anno gratis mccv®. Redit a partibus transmarinis Return of 
bishop 
Petrus de Rupibus, natione Pictavensis, in negotiis plus peter des 
bellicis quam scolasticis expeditus, a domino Papa Inno- Roches. 
Id. ii. 492. centio septimo kal. Octobris consecratus. Obiit Hubertus 





1 Orientem] Oriens, Ch. 3 Cicestrensis] Cestrensis, MSS, 
2 Anglie] Anglorum, E. 
o 58108. I 


130 FLORES 


A.D. 1205. Cantuariensis archiepiscopus tertio idus Julii, eb Savaricus Cogges- 
Deaths of. Bathoniensis episcopus sexto idus Augusti. Monachi hale, 
Sot bishop vero Cantuarienses timentes ne rex more suo electionem Matt. Par. 
and bishop [Suam] impediret, rege non requisito, Reginaldum?  gup- ii. 492. 
Savary. priorem suum in archiepiscopum elegerunt, et de nocte 
The Can- media hymno ''Te Deum laudamus" cantato, prius super 
terbury majus altare ac deinde in archiepiscopali cathedra posuerunt, 
elect Regi- quod clam ideo factum est, quia verebantur monachi quod 
nald the gi electio, sine regis consensu facta, ipsi regi innotesceret, 
subprior processum negotii iratus impediret. Unde nocte eadem, 
bishop. idem supprior prestita cautione juratoria, quod sine licentia 
et litteris conventus specialibus se electum non gereret, vel 
litteras conventus de rato, quas habebat, alicui promulgaret, 
assumptis secum de conventu quibusdam monachis, curiam 
He goesto Romanam udeunt ; quod factum est, ut electio regem lateret, 
Rome for donec probarent si rem inchoatam perducere possent ad 
confirma- . 
tion and — effectum, regis super omnia timentes cavillationes. Sed 
publishes electus prefatus, statim ut in Flandriam applicuisset, oblitus, 
in election quod fecerat, juramenti, se Cantuariensem electum clara voce 
his oath, fatebatur, et propter hoc se Romanam curiam adire, uf ibi 
electio confirmaretur; et hoc fecit consilio secum existen- 
tium, credentium hoo prodesse cause sum. Insuper litteras 
suas omnibus ostendit manifestas. Tandem Rom»? perve- 
niens, electionem suam domino Paps et ejus cardinalibus 
ilico publicavit, litteras suas de rato palam omnibus osten- 
The Pope dens constanterque a domino Papa exegit . . .$ Papa vero 
puts him , . . 
off. respondit et dixit, se velle deliberare et expectare, donec 
Anzerof Süper hoc plenius certificaretur. Monachi vero hzc audientes, 
the monks qui Cautuarie erant, de suppriore, quod violato scilicet ju- 
at ble be- ramento secretum eorum impudenter detexerat, irati nimis, 
. continuo quosdam de conventu monachos ad regem miserunt, 
The king . . . . . . . 
proposes Tequirentes ab eo licentiam eligendi. Quibus rex annuit, et 
the bp. of secretius cos alloquens, ostendit eis episcopum Norwicensem sibi 
Norwich. magna familiaritate conjunctum fore, et, ut ipsum in archi- 


episcopum eligerent, 





Imperium, promissa, preces, confudit in unum. Ov. Met. 
1 impeditetl) impedirent, Ch. T. * All the MSS. omit “ut elec- 
* Reginaldum} Reginalum, Ch. * tionem factam confirmaret " ; the 
3 


Rome} Roman, E., as Matt. | corrector of A. has in the margin 
Par. * confirmari et consecrari." 














Matt. Par. 
li. 498. 


MS. Cl. 


MS. Re., 
from Matt. 
Par. ii. 490. 


Matt. Par. 
li. 493. 


HISTORIARUM, 131 


Convenientes igitur in capitulum, Johannem de Grai epi- A.D. 1205. 
Bcopum Norwicensem in archiepiscopum elegerunt, qui tunc Election of 
pro negotiis regis apud Eboracum erat. Vocatus igitur ve bp. of 
venit ad regem festinanter, simulque cum ipso venit [rex]! archbishop. 
pompose nimis Cantuariam. Prior? vero Cantuaria in pre- 
sentia regis et totius popularis multitudinis, in ipsa metro- 
politana ecclesia, electionem factam sollempniter et rite 
de Johanne de Grai palam pronunciavit, et assumentes eum 
monachi cum hymno “Te Deum laudamus" ad majus 
altare portaverunt, tandem in cathedra archiepiscopali collo- 
cantes. Quo facto, rex videntibus cunctis misit electum 
ilum in possessionem rerum omnium ad archiepiscopatum 
pertinentium. Sicque in hac duplici electione factus est 
novissimus error pejor priore, quod fuit seminarium multarum 


in Anglia tribulationum et scandalorum, quee nunquam 
postea sedabantur? penitus exstirpata. The Do« 


[Hoc anno confirmatus est ordo Preedicatorum.] minican 
[Eodem anno castellum de Chinun redditum est regigrmed 


Francorum.] Chinon 


surren- 
dered. 


Nobile castrum Montis Albans a Johanne rege capitur. 


Anno gratis  MCCVI?. Rex Johannes celebravit diem John at 
Dominics Nativitatis apud Oxoniam, quo etiam tempore Oxford. 
idem rex misit ad curiam Romanam quosdam Cantuariensis Messengers 
ecclesi; monachos, inter quos precipuus erat magister Sent to 
Helyas de Brandefeld, quibus de fisco rex expensas minis- specting 
travit copiosas, ut electionem de episcopo Norwicensi factam the Canter- 
impetrarent a domino Papa confirmari.  Miserunt etiam bury cee 
eodem tempore episcopi Cantuariensis ecclesia  suffraganei the king, 
procuratores Romam,* gravem coram Papa querimoniam re- the suffra- 
ponentes, quod monachi Cantuarienses sine illis electionem en and 
de archiepiscopo temere celebrare prasumpsissent, cum ipsi ; 
una cum ipsis, de jure communi et consuetudine antiqua, 
electioni interesse debuissent. Allegarunt etiam procuratores 
memorati super premissis decreta et exempla, quosdam 


testes producentes, et litteras testimoniales exhibentes, quibus 








! rez] only in E. 8 sedabantur] sedebantur, E. 
3 Geoffrey ; see Gervase of Can- 4 Homam) ad curiam, E. 
terbury, ii. 108. 


I 2 


132 FLORES 


A.D. 1206. ogtendere nitebantur, quod ipsi suffraganei una cum mona- Matt. Par. 
chis tres metropolitanos elegerant. Monachi vero e contra- " 494. 
rio asserebant, quod privilegio speciali Romanorum Pontificum 
et de consuetudine approbata et antiqua, sine episcopis electiones 
facere consueverant, quod etiam per testes idoneos docere 
promiserunt. Auditis igitur hinc inde allegationibus, testi- 
busque admissis diligenterque examinatis, prsefixus est dies 

Innocent & domino Papa partibus, xii? kalendas scilicet Januarii, ad 


III. gives pronunciandum, ut tunc venirent, quod jus dictaverit re- 
sentence 


for the pri- portaturi, Tandem super hoc data est sententia diffini- Id. ii. 495. 
vileges of tiva a domino Papa Innocentio pro monachis et privile- 
themonks. . ,. . 

gialiter in perpetuum confirmata. 


John at Eodem anno, rex Johannes transfretans, grandem exercitum Id. ii. 494. 
Rochelle. &oodm ducens, sexto idus Julii applicuit ad Rupellam, cui 
obviantes incole partium illarum, et gaudentes adhsserunt ei. 
Capture of Securius igitur inde progrediens ad Montem Albani, castel- 
Montau- ]am nobilissimum, in quo tota militaris nobilitas illius 
ban, 1 Aug. regionis et precipue regis Francorum tenebatur inclusa, 
pervenit. Jlladque protinus cuneis militaribus circumcinxit, 
et acerrimo assultu et continuo illud inquietans, Angloram 
vigilanti probitote captum est! illud castellum inexpugna- 
bile, quod septenni obsidione Karolum ? Magnum non posso 
sibi subicere gesta scribentes asseverant. Captum autem est 
castrum illud? die sancti Petri ad Vincula, xv? die post- 
quam rex Johannes illuc advenerat. 
Council at Eodem anno Johannes Ferentinus, Ápostolics sedis legatus, Id. ii. 495. 
Reading veniens in Angliam, eamque perlustrans, magnam  pecuuis 
under John . . . : . 
de Feren. Summam abrasit, et tandem, ne nil aliud egisse videretur, 
tino. apud Radingum in crastino sencti Luce Evangeliste con- 
cilium celebravit. Quo peracto, clitellis refertis et sarci- 
nulis caute amotis, repatriavit. Eodem tempore, viri . re- 
ligiosi et discreti ac sollempnes de partibus transmarinis 
J inter reges pro pace reformanda discurrentes gollicite, [in] festo 
ohn lands . : . . . 
at Forts. Omnium Sanctorum biennales inducias impetrarunt. Rex 
mouth. igitur* Johannes reversus in Angliam apud  Portesmues 
Death of applicuit ii. idus Decembris; quo etiam anno Willelmus 
bp. a Lincolniensis episcopus viam universe carnis est ingressus. 
Lincoln,  Jocelinus Wellensis® creatus [est] episcopus Bathoniensis, et 


Jocelyn, per ministerium Willelmi Londoniensis episcopi munus con- 
bp.ofBath. — — DEN D D5 5 IA LIAE 
1 est] om. MSS, 3 illud] om. E. 
? Karolum magnum] Karolus * igitur] om. E. 
magnus, MSS. 5 Wellensis] Walensis, E. 














HISTORIARUM. 133 


Southwark secrationis suscepit. Obiit! etiam Henricus Marescallus, A.D. 1206. 


Annals. 
Cogges- 
hale, 

p. 162. 
Matt. Par, 
ij. 497. 


1d. ii. 511. 


episeopus Exoniensis, cui suecessit Symon de Apulia, Simon bp. 
decanus Eboracensis. Ipso anno, obiit regina Francie, p, of 
mater Philippi regis. Eodemque anno, vir quidam sim- Q. Alix. 
plex et rectus in episcopatu Lincolniensi? degens, vidit? Thurchill’s 
visiones mirabiles, ductus per sanctum Julianum, vision of 


. . qua Purgatory. 
tractatus exigerent speciales. 


Otho imperator venit in Angliam, Minorum incipit ordo. 


Anno gratie Mccvi?. Rex Johannes Natale Domini cele- John at 
bravit apud  Wintoniam, presentibus regni magnatibus, Winches- 


Deinde in Purificatione beate Marie, tantum de rapina ls tax 
cogitans, et ponens spem et brachium in pecuniz the- opposed by 


sauris, cepit per totam Angliam tertiam decimam partem ®chbishop 
. oye 2. 7 Geoffrey. 

ex omnibus mobilibus et rebus aliis, tam de laicis quam 

viris aliis, ecclesiasticis et prelatis, cunctis murmurantibus 

et contradicere non audentibus,* imprecantibus tamen et 

optantibus, ut talis rapina nequaquam bonos eventus 

sortiretur. Quse oratio a Domino est exaudita, sicut 

sequens narratio declarabit. Solus Galfridus archiepisco- 

pus Eboracensis non consentiens, sed plane contradicens, 

clanculo recessit ab Anglia; et in recessu suo omnes, spe- 

cinliter qui in archiepiscopatu suo hanc rapinam facerent, 

et in genere uhivorsos ecclesis sive rerum ecclesiasticarum 

invasores, anathematis sententia innodavit. Eadem tempes- Tempest, 

tate, circa noctis medium, ventus vchemens et repentinns an. 

Buperveniens sdificia diruit, arbores prostravit, heec fundi. 

tus, illa radicitus, greges ovium et boum armenta ex- 

aggeratis nivibus * sexto kal. Februarii coegit interire. 


Eodem anno imperator Otho venit in Angliam, in cujus °° eo. 


* . . . . peror Otho 
&dventu tota civitas Londoniz induit sollempnitaiem, IV. in 
England. 
1'The mention of the death of * audentibus] audientibus, Ch. 
Henry bp. of Exeter comes rrom N. Re. Theiis expuncted in A. 
the Southwark Annals. CI. 
3 Lincolniensi | Londoniensi, 5 qut] om. MSS., exc. T. W., 
Matt. Par. ; om. Cl. Re. in archiepiscopatu suo. 


3 vidit] om. Ch. A. Cl. Be. 6 nivibus) milibus, E. 





134 FLORES 


A.D. 1207. pallis et aliis ornamentis cireumornata. Et habito Matt. Par. 
colloquio cum rege avunculo suo, rediit in terram suam, !.51l. 
clitellis suis repletis quinque milibus marcis argenti. 


Order of Sub his diebus przsdicatores, qui appellati sunt Minores, 
rites "©" favente papa Innocentio emergentes, terram repleverunt ; 


habitantes in urbibus et civitatibus, deni et septeni, nihil 
omnino possidentes, de evangelio viventes, in victu et 
vestitu veram ac spontaneam paupertatem pretendentes, 
nudis pedibus incedentes, cincti!  funiculis, maximum 
humilitatis exemplum omnibus prebuerunt. Multis tamen 
prelatorum timorem magnum incusserunt, quia illorum 
predicationibus et confessionum clandestinis primo, 
deinde manifestis, receptionibus illor um auctoritatem 
inceperunt enervare. 
The two Eodem tempore, decertantibus partibus pro duplici Cf. Matt. 


lections to 
Canter- electione sua? monachorum Cantuariensium, videns Par, li. 814. 
bury dominus Papa eos non posse consentire in unum vel 

quas 


the Pope. alium electum, cassavit utrumque, consulens et persua- 
dens diligenter, ut eligerent magistrum Stephanum de 


The Pope Langetuna, natione Anglicum, virum profundi pectoris, 
mends the elegantem corpore, moribus praelectum, aptum et 


election of sufficientem, in quantum hominis est, universalem 
Stephen 


Langton. ecclesiam gubernandi, asserens ipsius promotionem tam Matt. Par. 
ipsi regi quam universe  ecclesim Anglicans plurimum i! 515. 
profuturam. Monachi vero ad heo respondentes, asserebant 
Bibi non licere preter consensum regium et sui conventus 
canonicam electionem . . .4 celebrare. At Papa quasi rapiens 
verbum ex ore ipsoram, dixit, ** Sciatis quod vos plenariam 
" habetis protestatem in ecclesia Cantuariensi, qui potiores 
* eligemini de conventu, nec etiam super electionibus 
* gpud sedem Apostolicam celebratis solet assensus principum 
* expectari. Unde vobis, qui tot et tales estis quod plene 
'* gufficitis ad istam electionem, in virtute obedientim et 
' sub poona anathematis precipimus, ut illum in archiepi. 


! cincti] cinctis, E. * The same omission, *in per- 

? sua] om. E. * gona qualibet consentire vel sine 

3 profuturam] profectoram, Ch. | “ illis electionem," occurs here as 
A.; profectoriam, Cl. Re. W.; pro- | in the MSS. of Matt. Par. See 
fecturam, N. T. Par. ii, 515, 








Matt. Par. 
it. 515. 


Id. ii. 520. 


Id. 


MB. E. 


HISTORIARUM. 135 / 


" scopum eligatis, quem nos damus vobis in pastorem ani- A.D. 1207. 
* marum vestrarum." Monachi vero in arcto constituti, The monks 
excommunicationis Sententiam metuentes, licet inviti et cum ingly elect 
murmure, assensum qualemqualem !  prsebuerunt. Solus him. 
lamen ex omnibus magister Holyas de Brandefeld, qui 

pro parte regis et episcopi Norwicensis advenerat, noluit 
consentire.  Coteri autem omnes cum hymno ‘ Te Deum 

* laudamus" electum memoratum ad altare detulerunt. 

Qui deinde xv? kal. Julii civitate "Viterbii ab ipso Papa His conse. 
munus consecrationis suscepit. His ita gestis, Papa regi Vo 
Anglorum Johanni elegantissimam, sicut monachis pro- 17 June. 


miserat, opistolam direxit, ut ipse natione Anglicum, Innocent 

. . . . . . III. writes 
scientia et moribus incomparabilem, magistrum Stepha- i5 john to 
num de  Langetuna, rite electum et jam consecratum, announce 
suscipere& in  Cantuariensem archiepiscopum. Ho autem it 
postquam ad notitiam regis Johannis pervenerunt, prs- John ex- 
cepit ut omnes monachi, quasi rei lesse majestatis, & mo- pels the 
nasterio Cantuaris eicerentur, et ejecti a terra sua violenter 
expellerentur. 

Circa illos dies obiit Symon Cicestrensis episcopus, ejec- Death of 
lis monachis Cantuariensibus die sancti Swithuni, et bonis Simon 
eorum  confiscatis. ^ Eodemque anno, die sancti Remigii, Chichester. 
Ysabella Anglorum regina peperit Johanni regi filium suum girth of 


primogenitum, et vocatus est nomine avi sui Henricus. Henry HT. 
ctober, 


Interdicitur tota Anglia et Wallia. 


Anno gratie Mocvur. Rex Johannes celebravit Natale John at 
Domini spud Windleshores, ac deinde sol passus est eclipsim Windsor. 
imminente Martio. Eodemque? tempore Philippus Dunel- Eehpee. 
mensis et Galfridus Cestrensis episcopi natura debita per- Deaths of 
solverunt. Eodemque? anno Yssbella Anglorum regina peperit pe 
regi Johanni filium qui vocatus est Ricardus, [ita quod Birth of 
completo tempore puerperii natus est in vigilia Epi- Richard 
phanie anno proximo sequenti, ct hic casus multas wall. 


1 qualemqualem] — talemqualem, 3 This sentence follows tho next 
. in E. 

3 Eodemque ... persolverunt) 
om, E, 





136 FLORES 


A.D. 1208. facit in historiis contradictiones.] Tota’ Anglia ct Matt. Par. 

The inter- Wallia generali interdicto, nullo tuente privilegio, sub- n, 922. 

diet. ruuntur in vigilia Annunciationis beate Maris, execu- 
toribus hujus rei existentibus — W[illelmo] Londoniensi, 
E[ustachio] Elyensi, Maugero Wigorniensi episcopis. Phi- Southwark 
lippus Dunelmensis xi. kal. Maii et Galfridus] de Mus- Annals. 
champ  Cestrensis et Willelmus de Warenne obierunt. 
Cestrensi vero [episcopo] successit W[ilelmus] de? 
Cornhulle archidiaconus Huntundunensis, Dunelmensi 

Death of Ricardus de Marisco. Philippus dux Suavis, qui contra Matt. Par. 

Pit of Othonem de imperio contendebat, occiditur. Rex omnia ii. 524. 

The pro- bona clericorum ob causam interdicti precipit confiscari. Id. ii. 522. 

pertyofthe Albi monachi in principio interdicti cessantes, postea ad Id. ii. 524. 

Slergy qom mandatum abbatis? gui principalis divina celebrare presump- 

Behaviour gerunt ; Bed heec presumptio cum ad summi Pontificis 

ofthe Cis. 2Otitiam ^ pervenisset, ad sui msjorem confusionem denuo 

tereians, sunt suspensi.  Eisdemque temporibus, rex Johannes timens Id. ii. 523. 
ne Papa manum aggravaret in cum, scilicet ut ipsum nomi- 
notim excommunicaret, absolvens omnes tenentes de eo ab 

John ejusdem * fidelitate, fecit omnes suspectos jurare ei 

tores from. fidelitatem, accipiens ab eisdem obsides speciales; 

the barons nobiliores tamen ipsi regi obsides exigenti in faciem 

in fear of denegarunt, dicentes, “ Quomodo filios et caros nostros, 

excommu- “ ipsum genere non attingentes, servaret illesos, qui 

nication. « nepotem proprium eo genere mortis, quod murdra 
* dicitur, nequiter propria manu trucidavit?’ Rex 

Wicked- vero interim nunc hune nunc illum de magnatibus 

cruelty of regni vel pecunia injuste multavit, vel libertatibus 

John. aut possessionibus spoliavit, nonnullos uxoribus suis 
zelotipavit, filias defloravit, ita quod manifeste tam 
Deo quam hominibus exosus videretur et detestabilis. 
Insuper ut appareret ejus insatiabilis avaritia, et gule 
.inextinguibilis, sicut et corporis, libido, capturam avium ld. ii. 524. 
prohibuit, et nobilium artavit venationes, unde non ™ 1209.) 
tantum amorem omnium amisit, immo odium incurrit 





1 Tota] Nota, Ch. Cl. N.; A. * Arnald Amaury. 
has been corrected. * ejusdem] eisdem, Ch. T. 
3 de Cornhulle] om. E. 





Cf. Matt. 
Par. ii. 
534. 


Id. ii. 524. 


Id. ii. 526. 


Id. ii. 525. 


HISTORIARUM. 137 


inexorabile, etiam exosum eum habuit uxor propria, 4-D. 1208. 
quam de adulterio adulter defamavit, et suspectos 
eidem familiares ignominiose necavit, et in arcta cus- 
todia ipsam jussit custodiri, et inter cztera ipsius 
flagitia, apud Notingham quamplures obsides pueros 
innocentes, alter Herodes, patibulo fecit suspendi. 
Unde tam Anglici quam alieni, de sub jugo intolerabili The Eng- 


"EM T . . . bul lish look 
talis tirapni cupientes jam excutere, coeperunt districte out for à 


cogitare, ad cujus principis sinum aliquod refugium protector. 
possent invenire. 


Imminente guerra, iniit Willelmus rew Scotorum cwm rege 
Johanne Anglie fadus. 


Anno gratie MCCIX Amotum est scaccarium & Westmo- The ex- 


nasterio usque Norhamtonam per regem, in odium Londoni- chequer, 
ensium, usque ad Natale. Et quia diebus Natalitiis, to North- 


quos in confinio anni preteriti et futuri scriptores ?PPton. 
ponunt, natus est regi Johanni filius quem vocavit Birth of 
Ricardum, aliqui hoc anno, aliqui hoc anno preterito, 
natum fuisse contendunt. Matris tamen ejus usque ad 
vigiliam Epifanie duraverunt in puerperio crepundia. 

Hoc etiam anno, electus est in episcopum  Lincolniensem ! Hugh, 
Hugh de Welles, archidiaconus Wellensis regisque cancel- ewe 
larius. Circa dies illos, rex [Johannes] Anglorum magno bishop of 
exercitu congregato versus Scotiam vexilla direxit et arma. Lincoln. 
Veniens autem in provinciam Northamhumbrorum ad cas- John's 
tellum quod Norham dicitur, acies ibi contra regem Sco. march 
iorum instruxit ad pugnam. Quod cum regi Scotorum William, 
Willelmo nunciatum fuisset, timuit valde impetum ipsius, king of 
quem pronum ad omne genus sceleris et smvitie cognovit. Scots. 
Veniens ei obviam, utpote vir pius et juste de pace trac- 

tare disposuit. Sed rex Anglorum, in furorem versus, impro- 
peravit illi, acriter increpando quod fugitivos suos et hostes 
publicos in regno suo receptaverat, eisque in sui prejudicium 
&uxilium prestiterat et favorem. Sed cum hec et alia 


—— M —— M —— ———————————————Ó—M 


| Lincolniensem] om. MSS, 


138 FLORES 


A.D. 1209. multa cavillando rex Anglorum prmfato! regi [Scotise] Matt. Par. 
Peace imposuisset, tandem procuratoribus utrorumque elaborantibus, !!'- 525. 
wecween d talem concordiam inierunt, quod videlicet rex Scotorum daret 
William. regi Anglorum pro bono pacis undecim milia marcarum 
argenti, et insuper ad majorem securitatem, traderet? ei 
duas filias? suas in obsidatum, ut sic inter eos pax certior 
Banxiretur.* 
Eodemquo anno, Henricus dux Saxonum, frater Othonis, 
Otho IV. venit in Angliam. Eodemque anno, Otho filius ducis Saxo- 
empcror. pig et nepos regis Anglie o Papa Innocentio tertio in 
imperatorem Romanum ? consecratus est quarto nonas Octobrie, 
Troubles Ipso etiam anno, contempta scolarum universitatis Oxo- 
at Oxford nie reverentia, fecit rex suspendi duos scolares apud 
persion  Oxonias, unde dispersa et conturbata est scolarium univer- 
of the sitas. Sub eisdemque diebus, rex Johannes, propter enormes J, ji, 59e. 
scholars. tam militige quam ecclesi: fatigationes quas jam per bien- 


Ee on nium infatigabiliter oxercuerat, nominatim est excommuni- 
of John. catus.  lllisque temporibus, magister Alexander, vir Cf. Id. 


Johnde- corpore elegantissimus, facie venerabilie, literarum ple- ii. 827. 


fended by nitudine imbutus, ita ut Parisius celebris haberetur 
[the magister, et [rector et] lector in theologia, seductus 


Mason]. [tamen] ambitione, regem Johannem in errore suo 


Hi erable tueri presumpsit et fovere, unde in fine" a summo 


end. honore in summam confusionem est viliter precipitatus. 
Hugh con- Circa quoque eadem tempora, Hugo Lincolniensis electus, in Id. ii. 528. 
secreted ^ p rtibus transmarinis, in episcopum Lincolniensem a Rotho- 


bishop of oe . 
Lincaln. magensi archiepiscopo consecrationis munus suscepit. Waltero 


Walter de de Grai commissum cst sigillum regium, et factus est can- 
Graychan- cellarius. ^ Judei quoque ad gravissimam redemptionem 


cellor. compulsi sunt. 


Partial [Indultum est ecclesiis conventuslibus semel in ebdo- MS. Re. 
relaxation mada cclebrare divina ; sed albi monachi hac privabantur from Par 
interdict, indulgentia, quia in principio interdicti, Papa inconsulto, jj, 594, 


celebrare presumpserunt.] 





! prefato] prefati, Ch. W.; | C. of Matthew "Paris; see Matt. 
prevati, A.; privati, N. Par. ii. 525, n.*. 
3 traderet] tradidit, E. CL Re. * Romanum] Romanorum, K. 


? fine] finem, E. 
3 
Margaret and Isabella. 9 suscepit] accepit, E. The blun- 


* sanziretur] redderetur, E. der in the text is from a careless 
5 The repetition of this here | abridging of Matt. Par. He was 
shows that the compiler used MS. | consecrated by archbp. Langton, 








Matt. Par. 
ii. 528. 


Id, ii. 529, 


1d. ii. 581. 


MS. E. 


HISTORIARUM, 139 


Excommunicatur Otho novus imperator. A.D. 1210. 


Anno gratis mccx®.. Rex Johannes fuit ad Natale apud J ohn at 
Windleshores, presentibus Anglie magnatibus et communi- '" 1 0r. 
cantibus ei, non obstante sententia qua fuerat innodatus. 

Deinde, jubente rege, capti sunt Judei per totam Angliam qme Jews 
utriusque sexus et incarcerati, poenisque gravissimis afflicti, tortured 
ut de pecunia sua regis facerent voluntatem. Per idem ^nd plun- 
tempus, Papa Innocentius excommunicavit et excommunica- " 
NEED . Otho ex- 
ium denuncisvit imperatorem Othonem, atque universos tam communi- 
Alemanniw quam imperii Romani magnates ab ejus fidelitate cated. 
absolvit, Unde a multis instabilis et mutabilis dijudica- 
batur, eo quod eodem tempore elevans allisit eum. Pax, Ps. ci. 11. 
quie initiata erat inter reges Anglorum et Scotorum, Peace with 
scripto mediante sollempni, confirmata est. Rex transfreta- Scotland. 
vit in Hyberniam circa festum sancti Johannis Baptiste John goes 
cum maximo exercitu, ex qua Hugonem de Lascy expulit, et ^ Ireland. 
omnem Hyberniam in deditionem accepit. In reditu autem Submission 


. T . . f Ireland, 
suo, ingratus Deo et hominibus, gravissimum tallagium His o: res 
imposuit super omnes &bbatias, maxime tamen domos Cis- sions. 


terciensis ordinis oppressit. Huic autem nequissimo con- gis evil 
silio favorem prrebuerunt assidentes, et recipientes extortam coun- 
peeuniam, Willelmus Briwere, Robertus de Turnham, Regi- sellors. 
naldus de Cornhulle, ; Ricardus de Marisco apud sanctam 
Brigidam  Londoniis. Walterus de Grai electus est in epi- Bishops of 
scopum Cestriw, et Henricus archidiaconus Staffordia in Ex- and Exeter. 
oniensem. Multi Judsorum pre maxima afflictione fugerunt wr.(135 de 
ob Anglia. Eodemque tempore Matildis, femina nobilissima, Braose 
uxor Willelmi de Brausa, et filius ejus et heres Willelmus, 8nd her 1 
apud Windeleshores, jubente rege Anglorum Johanne, fame Pel at 
miserabiliter perierunt. [Willelmus maritus ejus, fugiens Windsor. 


apud Schorham, et ibidem mutatis vestibus, quasi men- Escape of 
dicus, clandestino transfretavit, et non multo post Pari- was de 
sius obiit.] 


' Pandulfus Pape subdiaconus et Durandus sine spe pacis rever- 


Ct. Id. ii. 
632. 


tuntur. Absoluuntur omnes pertimentes corono Anglie a 
fidelitate regis Johannis. 


Anno gratie MCOXxr. Willelmus de Brause ejectus Death of 
est ab Anglia extorris, et multas passus tribulationes William de 


Braose. 


140 FLORES 


A.D. 1211, et quasi dolore tabescens, obiit Parisius, et sepultus est Matt. Par. 
Pandulph apud sanctum Victorem in vigilia sancti Laurentii  Pan- ii. 532. 
nd e dulfus domini Pap» subdiaconus et Durandus Hospitalarius Id. ii. 531. 
to make "Venerunt in Ángliam pro pace componenda inter regem et 

peace, but sacerdotium ; sed nihil proficientes roversi sunt. Rex Jo- 

fail. . ^ hannes in expeditionem vadens in Wa!liam, coegit Leolinum Id. ii. 531 
ie Tat n principem Norwallise ad deditionem, violenter intrans illum 533. 
werth locum, situaliter munitissimum, qui Snaudune dicitur, 

Aer pre sabbato ante festum sancti Laurentii. Eodemque anno, 

Reginald obierunt milites preclari, Robertus de Turnham et Rogerus 

de Dam- constabularius Cestrie. Rex quoque Francorum Reginaldum, 
martin ex- comitem Bononie, extorrem a sua expulit regione, qui in 
Pailip vy Angliam veniens honorifice a rege Anglorum est susceptus ; 
received & quo trecentas libratas terrse suscipiens, fecit eidem regi 
by John. homagium et fidelitatem. 

Innocent Ipso quoque tempore, Innocentius Papa, cum rex Anglise 
IIl.for- Johannes nuntiis ejus sibi monita salubria predicantibus 


bids all : eles 
intercourse @dquiescere contempsisset, et nihil nisi subsannationes 


with John. derisorias et 2 pinses tam prudentes nuncii reportassent, 
contumaciam suam admirans et detestans induratam, 
reges et omnes alios, tam pauperes quam divites, tam indi- 
genas quam conterminos, ad coronam spectantes, univer- 
saliter a regis Joliannis fidelitate &bsolvit, et subjectiono 
sequestravit, districte et sub poona excommunicationis pro- 
hibens universis et singulis, quatinus ipsum in mensa, con- 
Names of silio, et colloquio arctius evitarent. Habuit autom rex 


John's " . . 
eounse|, vObannes fautores et cousiliatores preecipuos in hoc errore 


lors. et? pertinacia, Willelmum fratrem suum comitem Sarum, 
Albericum de Ver comitem  Oxonise, Galfridum filium 
Petri justiciarium * Anglis, tres episcopos curiales, Philip- 
pum Dunelmensem, Petrum Wintoniensem, et Johannem Nor- 
wicensem, Ricardum de Marisco regis cancellarium, Hugonem 
de Novilla prothoforestarium, Willelmum de Wrotham, cus- 
todem portnum, Robertum de Veteri ponte, et Hyvonem 
fratrem ejus, Bricnnium de Insula, Galfridam do Lucy, 
Hugonem de Bailloil, et Bernardum fratrem ejus, Willelmum 





2 et... nuncii] om. E. ; N. T. 
W. om. ef pinses. 

3 et perlinacia] om. E. 

1 justiciarium] justiciarum, Ch, 


/ 1 He died at Corbueil, and the 
body was taken to Paris for burial. 
Matt. Par. ii. 582, 


Matt. Par. 
ii e 5 33 . 


MS. Re. 
from the 
St. Ed- 
mundsbury 
Annals, 

p. 150. 


Matt. Par. 
ii. 533. 


Id. ii. 536. 


HISTORIARUM. 111 


de Cantelu, et Willelmum filium ejus, Fulconem de Can- A.D. 1211. 
telu, et Reginaldum de Cornhulle vicecomitem Cantiw, Ro- 
bertum de Braibroc,! et Henricum filium ejus, Philippum de 
Hulecotes,? Johannem de Bassingeburne, Philippum Marcum 
castellanum de Notingham, Petrum de Malo lacu, Robertum 
de Gaugi, Girardum de Athie, Hingelramum nepotem ejus, 
Falconem,® et Willelmum Briwere, Petrum filium  Herberti, 
Thomam Basset, e& Faleonem de Breaute, natione * Nor- 
mannum, et alios quam plures quos longum esset [enu- 
merare];) qui regi in omnibus placere cupientes, consilium, 
non pro ratione, sed impetu voluntatis, dedere perni- 
Cciosum. 

[Eodem anno tertio kal. Januarii piee memorim obiit Death of 
Sampson sancti Edmundi abbas.] Sempson 
of St. Ed- 
munds- 
Rea Johannes abjudicatur a regno, prophetat Petrus, redeunt bury. 
episcopi. 


Anno gratie Mccxi. Rex Johannes fuit ad Natale Domini John at 
apud Windleshore; et in quadragesima proxima sequente, die Windsor. 
Dominica scilicet qua cantatur ‘‘ Letare Jerusalem,” idem Alexander 

. . . : of Scot- 
rex Alexandrum, filium regis Willelmi, Scotorum heredem jang 
legitimum, Londoniis militari cingulo decoravit. ^ Eodcm knighted, 
anno, Maugerus Wigorniensis episcopus, ob libertatem eccleeige March 4. 
Anglicans et executione justitim, exul de regno Anglis Death of 

es . . . shop 
apud Pontiniacum diem clausit extremum. — Galfridus quoque Mauger of 
Eboracensis archiepiscopus et Baldewinus comes de Albe- Worcester. 
marla, et bonus abbas® sancti Eadmundi, ipso anno, debita Deaths. 
nature persolverunt, Hoc anno, combusta est ecclesia sancte 
Maria de Suwero . . .^" inter tres columpnas, et capella 


super pontem Londonie et omnia sdificia que super ipsum 


pontem stabant, et pons nimis deterioratus est, et maxima 
pars de Suwerc combusta est, et ex illo igne Thamisiam tran- 


St. Mary's, 
Southwark, 
London 
Bridge, 
and the 
chapel on 


1 Braibroc] Praybeuf, E. 
2 Hulecotes) Lovecotes, E. 
3 Falconem) om. E. 
* natione Normannum] nationis 
Norma:in., E. 
enumerare] om. Ch., but nume- 
rare in tbe margin later; huic 


“operi inserere, Cl. Re.; per ordi- 


nem recitare, W.; À. has enume- 
rare in the margin. 

5 i.e. Sampson. 

7 * et pons Londonie,” which is 
in Paris and the Southwark Annals 
is omitted. E. inserts ecclesie 
after columpnas. 


142 FLORES 


A.D. 1212. siliente combusta est maxima pars! Londoniarum, vide- 

the bridge licet tam civitatis quam suburbii, cum viris [et] mulie- 

July il. ribus et parvulis [bene ad tria milia, exceptis his quos MS. Cl. 
ignis ex toto combussit], in nocte Translationis sancti Pouthwark 


Benedicti [abbatis], scilice& quinto? idus Julii. 


Intention Eodem anno, rege volente in expeditionem ire et invadere Matt. Par. 
to attack Waleuses, subito diffamatum est apud Cestriam comites et" 3594. 


the Welsh. barones conspirasse in eum.? Unde quasi attonitus reversus 


. est, et eo super hoc nimis commoto quidam inficiantes 
Defection se excusabant. Robertus temen filius Walteri et Eustachius 
nobles. de Vescy et Galfridus * Ridel, cedentes temporis maliciz, 
cum quibus[dam] aliis exulabant, quidam [vero] in Francia 

[et] quidam in Scotia. Exulante etiam Willelmo de Nec- ld. ii. 537. 
Miorder of tona clerico, Galfridus de Norwico apud Notingham incar- 
cf Nor. ceratur. Tandem apud Bristoldum  excogitatm pons 
wich. novitate obiit miserabiliter [interfectus]. Preedictorum 


autem Roberti et Eustachii, et quorundam aliorum 


Confisea- baronum et militum, et etiam episcoporum et cleri- 
tion of the 


property corum, possessiones sunt infiscate, domus capte, et 


of some . )e,*9 . e . 

nobles. dirutes munitiones, et ipsos utlagari preecepit. Et ex 
illo tempore, vocatis et retentis alienigenis, suorum 
naturalium baronum merito incurrit odium inexorabile. 

Exactions Eodem anno, rex [Johannes] ab omnibus religiosis domi- 


from the bus et clericis certes exegit, quibus coacti  testificati 
monss- — gunt se gralis contulisse ei Omnia, quecumque violenter 
terres. — [et] nequiter extorserat. Ipsorum quoque dierum cur- 
riculo abjudicatus est a regno rex Johannes, et veri- Id. ii. 535. 
ficatum est onoma, quod ei quandoque in oppro- 
Prophecy brium aptabatur, ut diceretur Johannes Extorris.^ Sub 
of Peter. eisdem quoque diebus, quidam vir simplex et rectus, que ° 
of Ponte- gpiritu prophetis tactus senserat de eodem [rege Johanne], 
fraet. manifestavit coram cunctis. Hic vir heremita fuit et Petrus 
nuncupatus, qui, eo quod multis futura predixerat, Sapiens 
dicebatur. Hic inter alia qus preedixit, asserebat in edito 


Deposition 
of John. 





1 pars] om. Ch. 1189. It may possibly be intended 

2 quinto] septimo, Ch. ; sexto, | for Stephen Ridel, who was so 
CI. N. shamefully used in 1216. (Matt. 

5 eum] unum, E. Par. ii. 645, 646.) 

* This introduction seems a 5 v. Matt. Par. ii. 546, n. *. 


blunder of the compiler. Geoffrey * que] qui, E. 
Ridel, the bishop of Ely, died in 





Matt. Par. 
li. 535. 


Id. ii. 586. 


Id. ii. 540, 


HISTORIARUM. 143 


manifeste, quod Johannes non foret rex die Ascensionis A.D. 1214. 
proximo sequentis [neo deinceps]; sed die illa corona! Anglie 
ad alium transferretur. Vacillabant corda multorum, sed 


in die preedicta, quando scilicet rex factus est Romani Its accom- 
plishment. 


montanas, formam pacis lugubrem Anglie deferentem, John's 
cui si rex assentire vellet, gratiam Apostolicam posset inve- sübmis- 
nire, qui abjudicatus? [fuit a regno, et imminebat ei 
periculum undique, meritis ejusdem exigentibus. Pug- 
nabant enim contra ipsum viscera sua, et sibi ipsi 
factus vecors et rebellis, insompnis et tabescens, vix 


Southwark seipsum miser nec miserabilis cepiebat. Eodem? anno Death of 


Annals. 


MS. Re. 


Matt. Par. 
ii. 537. 


Id. ii. 544. 


obiit Henricus Major Londoniarum. Dit 
Eylwyn] 
mayor of 


Oditt G[alfridus) Eboracensis archiepiscopus. Preparat se res London. 
Francorum ad expugnandam Angliam. 


Anno gratie mccxim®, [Johannes electus hujus loci ex Death of 
hac vita decessit.] Joan, , 

Rex Johannes [ad * Natale] tenuit curiam suam apud E eph 
Westmonasterium, cum paucissimo militum comitatu. Quo Holme. 
etiam tempore, Galfridus Eboracensis archiepiscopus, post- John at 
quam per septennium pro libertate ecclesia et execu- West- 


- odes n: . . minster. 
lione justicie exilium passus est, diem clausit extremum. Death of 


Rex vero Johannes in arcto constitutus culpam archbishop 
suam in ipsos qui furorem suum voluerunt cohi- Geoffrey. 
bere, cupiens refundere, nunc hos nune illos de John the 
suis nobilibus proditionis arguebat, vocando eos zelo- nobles of 
tipos, quorum uxores, ut jactitabat oppresserat, et "5190. 
miseros, quorum filias deüoraverat. Inter cseteros vero He de- 
Robertum filium Walteri minis et conviciis magis ccepit p7?7* 4, 
deturpare, ejus quoque sternere castrum  Londoniis con- castle. 





! corona] coronam, Ch. Cl. T. * ad Natale] only in MS. CI. 
W. $ jactitabat ] asserebat, E. ; jacta- 
2 abjudicatus] adjudicatus, Ch. | bat, T. W.; jam dicebatur, Re. 

* Eodem . . . Londoniarum) * defloraverat] om. Re. 
om. E. 


A.D. 1213. gtructum, scilicet Castrum Baignardi, die Lune in crastino Matt. Par. 


Return of Eodem vero anno, mense Januarii, redierunt a curia Ro- Id. ii. 587. 


the arch- 


bishop and ™@n& 


144 FLORES 


sancti  Hyllarii, per manus invitorum  Londoniensium. , 


Stephanus Cantuariensis archiepiscopus, Willelmus 


the bishops Londoniensis et Eustachius Elyensis episcopi, et habito in 


from 
]tome. 


Prepara- 
tions of 


Philip II. 


to invade 
England. 


Prepara- 
tions of 
John 
ainst 
him. 


Pandulf's 
exhorta- 
tions. 
John 
swears to 
submit. 


transmarinis partibus concilio, regi Francorum et episcopis 
Gallicanis cum clero pariter et populo sententiam, que in 
regem Anglorum Rome pro contumacia lata fuerat, sollemp- 
niter promulgarunt. Deinde ex parte domini Pape tam 
regi Francorum quam cseteris universis in remissionem 
omnium peccaminum injunxerunt, ut omnes pariter ad An- 
gliam hostiliter accedentes Johannem regem a regni solio 
deponerent, et alium qui dignus est auctoritate Apostolica 
subrogarent. 

Tune rex Francorum, rem diu desideratam intelligens, 
accinxit se viriliter ad pugnam, et omnes sus ditionis ho- 
mines, duces videlicet, comites et barones, milites et ser- 
vientes, cum equis et armis, jussit in octavis Pasche sub 
nomine culvertagi apud Rothomagum ita potenter conve- 
nire, ne crimino less majesiatis dampnum incurrere vide- 
rentur. Fecit prseterea omnes naves sus potestatis et alias 
multas, quas colligere poterat, frumento, vino, carne, et 
"diversis armis optime munire, ut! in omnium rerum neces- 
sariarum copiam ? tam copiosus exercitus habundaret. Rex 


vero Johannes super his omnibus certificatus, fecit in mense Id. ii. 538 
Martii naves de omnibus portubus Anglie optime munitas (abridged). 


congregari, ut in manu robusta possit volentibus Angliam 
invadere audacter resistero. Similiter de tote Anglia et 
Hybernia et locis finitimis exercitum copiosissimum  congre- 
gavit. 
expeciaret, venit ad ipsum regem Johannem Pandulfus de 
transmarinis partibus, imminentia sibi pericula nun- 
ciando, affirmans quoque quod nisi sub alis domini 
Pape potenter protegatur, omnia se amissurum.  Et* 





1 ut) et, MSS. e 
3 copiam] om. MSS., and there- | * 
fore Cl. has necessariis for neces- | * 
sariarum ; necessariam, Re. ; neces- | * 


dulphus eum rege Johanne, et 
inter cetera dixit: * Reverte ad 
* cor tuum, ne supergaudeant de te 
‘inimici tui! ‘Tandem persua- 


sariorum, T. W. * sionibus Pandulphi adquievit et 
3 maritima] marinam, E. * pacis formam non sine dolore 
4 Et cum . . . didicisset] For | '* concessit." See Matt. Par. ii. 


this Re. has : “ect locutus est Pan- | 540. 


Et dum adventum regis Francorum super maritima ? Id. ii. 539. 








HISTORIARUM. 145 


cum modum protectionis rex ab eodem Pandulfo di- A.D. 1218. 
Matt. P ar. dicisset, juravit rex, tactis sacrosanctis evangeliis, in pra- 
'" '" gentia Pandulfi .se judicio ecclesi] periturum, sexdecim 
. comitibus et multis de potentioribus baronibus simul cum 
eo jurantibus in animam ipsius regis, ita scilicet, quod si 
Id. ii. 544, forte poeniteret, ab eisdem hsc observare cogeretur.  Resig- John's 
545. navit! igitur coronam Anglie Innocentio Paps, et ei fecit Pere 
homagium, et fecit de liberrima regionum ancillam, ut nis crown 
princeps provinciarum fieret sub tributo, cartam inde o P. In 
we . TE 4, nocent III. 
conficiens, omnibus eam audientibus lugubrem et de- 
testabilem : 
MS. E. [** Universitati ? vestre notum facimus, quod cum Deum His char- 
Matt. Par. '** et matrem nostram sanctam ecclesiam in multis offen- ter of sub- 
n. 544. " derimus, et propter hoc ipsum divina misericordia indi. "559r 
gere noscamur, neo quid digne offerre possumus pro 
* gatisfactione Deo et ecclesie debita facienda, nisi nosme- 
tipsos habeamus? et regna nostra, volentes humiliari pro 
Illo, qui Se humiliavit pro nobis usque ad morlem, gratia 
Spiritus Sancti inspirante, ad optimum consilium baronum 
meorum, offerimus et libere concedimus Deo et sanctis 
Apostolis Ejus, Petro et Paulo, et sancte Romans ecclesia, 
matri nostre, ac domino Paps nostro, Innocentio tertio, 
et successoribus ejus, omne jus patronatus, quod habemus 
in ecclesiis Anglicanis, totumque regnum Anglie et 
regnum Hybernie, cum omni jure et pertinentiis suis 
pro remissione peccatorum nostrorum et totius generis 
"* nostri tam vivis quam defunctis. Et amodo illa a Deo 
et ecclesia Romana, tanquam feodarius, recipientes, et 
tenentes in presentia prudentis viri Pandulphi, domini 
Paps subdiaconi et familiaris, fidelitatem exinde domino 
Paps Innocentio ejusque successoribus catholicis et 
ecclesia Romans secundum subscriptam formam facientes 
et homagium ligium, in presentia domini Pape, si coram 
eo esse possemus, eadem faceremus. Successores nostros 


€6 





1 Resignavit) Designavit, Ch. 3 habeamus] sic, as the copy in 
A. T. W. the Vatican Regesta Innocent III. 
3 This is a better copy than that | t. v. f. cliv. b., and as that in the 
given by Matthew Paris, and is | Waverley Annals, p. 275. Paris 
certainly not taken from him. It | has humilicmus. 
only occurs in MS. E. 


Qo 53108, K 


A.D. 1218. 


John’s 
charter of 
submis- 
sion. 


Philip II. 
gives up 
his in- 
tended in- 
vasion. 


Nicholas 
bishop of 
Jerusalem, 
legate in 
England. 
St. Ed- 
munds- 


bury. 


146 FLORES 


et heredes de uxore nostra in perpetuum obligantes, ut 
£t 
eeclesie, sine contradictione dictam fidelitatem prastent, 
et homagium recognoscant, et nos insuper vacantium 
ecclesiarum custodiam perpetuo amittamus. Ad indicium 
autem hujus nostre perpetum oblationis et concessionis, 
volumus et stabilimus, ut de propriis et specialibus red- 
ditibus predictorum regnorum nostrorum, pro omni con- 
suetudine quam pro ipsis facere debemus, salyo per 
omnia denario sancti Petri, scilicet mille marcas sterlingo- 
rum ecclesia Romana percipiat annuatim, scilicet in festo 
sancti Michaelis quingentas marcas, et in Pascha quin- 
gentas marcas, soptingentas marcas pro regno Anglis, et 


nostris justiciis ac libertatibus et regalibus nostris Qum 
omnia, sicut supradicta sunt, rata esse volentes et per- 
petaa atquo firma, obligavimus nos et successores nostros 
contra non venire Et 8i nos, vel aliquis successorum 
nostrorum hoc attemptare prsesumpserit, quicunque fuerit 
ile, nisi admonitus resipuerit, cadat a jure regni. Kt 
ut carta obligationis et concessionis nostre semper firma 
permaneat, ab hac hora in antea fidelis ero Deo et beato 
Petro et ecclesiss Romans et domino Paps Innocentio 
ejusque successoribus catholice intrantibus. Patrimonium 
vero beati Petri, et specialiter regni Anglise et regni 
Hybernie, ero adjutor ad tenendum et defendendum con- 
tra omnes homines pro posse meo; sic me Deus adjuvet, 
et hsec sancta evangelia. Teste meipso apud domum 
militias Templi."] 

Rex igitur Francorum, variis sermocinationibus nun- 
ciorum Pape delusus, jam protecto rege Anglorum 
Johanne sub clipeo Romane curis, destitit ab incepto, 
amissis circiter quadraginta Fmilibus; librarum - argenti, 
cum recepta magna verecundia. 

Die Jovis vero proxima post festum sancti Michaelis, 
Nicholavs, Tusculanus episcopus, legatus in Angliam accessit 
apud Westmonasterium, moram ibi faciens per xviii. dies, 
ubi diligentem tractatum habuit cum conventu ipsius eccle- 
sis de reformatione spiritualium et temporalium. Idem 
vero apud Evesham in festo sancti Eadmundi accedens, 


Matt. Par. 


simili modo summo Pontifici, qui pro tempore prefuerit ii. 545. 


trecontas pro regno Hybernise, salvis nobis et hwredibus . 


Id. ii. 544. 





























Matt. Par. 
li. 544. 


Id. ti, 555, 
568.' 


Id. ii. 547. 


Id. ii. 571. 


Id. ii. 576. 


HISTORIARUM. 147 


Rogerum ipsius ecclesie sbbatem manifestis ex causis de- A.D. 1218. 
posuit, substituens ibi Radalfum priorem Wigornim.! Obiit 


Galfridus filius Petri, justiciarius Angliw, ii. idus Octobris. Death of 
Henricus Londoniensis archidiaconus Staffordio factus p p, 


est archiepiscopus Dublinensis Obiit Robertus de Sa- yenry 
lopebiria, episeopus de Bangor, et sepultus est in medio archbishop ' 


f Dublin. 
ee . . . : : 2 o 
foro Salopesbirie, quoniam ita desideravit. Per illud Death of 


tempus, motio magna fit contra hereticos Albigenses sub Robert 
duce Simone de Monteforti, in qua etiam gucrra occisas bp. of 


est rex ? Arragonum. Rex vero Jobannes, qui de rege jam Bangor. 
. . . . Crusade 
factus est regulus, immo Paps tributarius vel feoda- ggainst 


rius, non intelligens Petri 'prophetiam, de quo sermo the Albi- 


. M. . e. COIS. 
prehabitus est, jussit eundem Petrum cum filio suo injuste i 


. . Peter of 
suspendi patibulo. Pontefract 


ut to 
death by 
Rege Johanne facto Rome tributario, relaxatur [generale] ^ John. 


anterdictum. 


Anno gratis Mcoxrv. Rex Anglorum Johannes tenuit John at 
ad natale Domini curiam suam apud Windleshores, ubi Windsor. 
mulia magnatum suorum multitudini festiva distribuit in- 
dumenta. Ht eo ipso tempore per dictum legatum depositus Ralph of 
est Radulfus de Arundel, abbas Westmonasteriensis, per Arundel, 

. . . abbat of 
Nicholaum abbatem de Waltham missum ex parte legati westmin- 
apud Westmonasterium ad executionem depositionis ster, de- 


. . . . <7 T 25 . .  ,., _ pose 
faciendam, in crastino sancti Vincentii, fracto sigillo ipsius in Don. 28. 


capitulo; et * Dominica in crastino Inventionis sancte 
Crucis electus est in abbatem Westmonasteriensem Willelmus William de 


de Humet, prior Fruntonie" et monachus Cadomensis, et necende, 
Ce May, 4. 


1 Here Re. introduces a chapter 
headed In cronicis Reginaldus de 
Wroxham sic ait. It is abridged 
from Matt. Par. ii. pp. 547, 550, 
559-564. 

? illud] idem, E. 

5 Pedro II. 

* tenuit] om. Ch. Cl. Re. ; in the 
margin in À. | 

5 per... faciendam] om. E. 


6.6 e£, . . episcopo] for this E. 
has “ct substitutus est loco ipsius 
Willelmus de Humet, prior Fron- 
toni&, monachus Cadomensis, et 
dominica sancte "Trinitatis suscepit 
benedictionem & Willelmo Londo- 
niensi episcopo, dio sancti Urbani 
viii. kalend. Junii." 

7? Frampton or Frompton in Dor- 
setshire, & cell to St. Stephen's, 
Caen. 


K 2 


A.D. 1214. 


Peace bee 
tween 

P. Inno- 
cent III. 
and John. 


Relaxation 


of the in- 
terdict, 
8 July. 


John goes 
to Poitou 
and re- 
turns, and 
is received 
at West- 
minster, 


Death of 
John ab- 
bat of St. 
Alban’s, 
17 July. 
Length of 
the Eater. 
dict. 


148 FLORES 


octavo kal. Junii, die sancti Urbani, Dominica scilicet 
sancte Trinitatis, accepit benedictionem a Willelmo 
de sanctz Mari ecclesia Londoniensi episcopo  For- 
mata est pax, sed nondum perfecta, inter dominum 
Papam Innocentium et regem Johannem, et jurata a 
multis comitibus et baronibus terre hoc modo, quod 
idem rex in bona pace reciperet. dominum Stephanum 
Cantuariensem archiepiscopum, et ceteros episcopos 
Anglise, et restitueret eis ablata omnia, et satisfaceret 
sancte ecclesie in omnibus, et quod rex et heredes 
sui darent singulis annis ecclesia Romans mille mar- 
cas esterlingorum, scilicet pro regno Anglis septin- 
gentes marcas et pro Hybernia trecentas. 

Eodem anno, applicuit dominus Stephanus Cantusriensis Matt. Par. 
archiepiscopus apud Duveram, et cum eo Willelmus Lon- 950. 
doniensis, Eustachius Elyensis, et Hugo Lincolniensis epi- 
scopi, Die vero Jovis, in crastino sanctorum Processi 
et Martiniani, scilicet! quinto nonas Julii, relaxatur 
generale interdictum Anglicans ecclesie, assistentibus ex Hh. i. 574, 
perte domini Paps prsdicio Nicholao legato et Pandulfo ? 
ipsius subdiacono, cum ipso archiepiscopo et aliis epi- 
scopis et predictis comitibus et baronibus juratis ex parte 
regis et regni, apud sanctum Paulum Londoniis. Isto? quo- 
que eodem anno, scilicet in vigilia Purificationis, rex Jo- 1d. ii. 572. 
hannes iter arripuit in Picteviam, et die Jovis proxima 
post festum Apostolorum Symonis et Jude in reditu 
suo inde accessit apud Westmonasterium, et ibi a 
clero et populo, presentibus memoratis legato  Ni- 
cholao et Stephano archiepiscopo et fere omnibus 
Anglise episcopis, honorifice susceptus est. Eodemque 
tempore, obiit Johannes, abbas sancti Albani, die beati Id. ii. 576. 
Kenelmi regis et? martiris Scienduinque, quod inter- 
dictum, unde sermo prolixior prslibatus est, duravit 
sex annis et quatuordecim septimanis et duobus diebus. 


! scilicet . . . Julii] om. E. | 3 et martiris] om. E. 
2 Isto quoque] om. E. 





MS. N. 


HISTORIARUM. 149 


[De obitu et gestis Gilberti de Glanvilla Roffensis epiaeopi, 
cujus memoria periit cum sonitu, quia eccleswe 
suc gaudium vertebat 4n luctu. 


[Eodem etiam anno, durante adhuc interdicto, obiit 
Gilbertus Roffensis episcopus, qui triginta annis epi- 
scopatum tenuit. Hic cum consilio suo faventibus 
quibusdam ecclesie sus monachis accessit ad dormi- 
torium, et fracta magna cista tulit magnum sigillum 
necnon et cartas regum et privilegia Pontificum, non 
obstante sententia prius lata & summis Pontificibus, 
archiepiscopis, [et] episcopis predecessoribus suis. Con- 
structo namque et ab eo fundato novo opere de 
Strodes, fundum preedicti operis ab ecclesia sua pre 
dicta vi abstulisse refertur. Abstulit etiam omnes 
ecclesias, quas reges, archiepiscopi, et episcopi dede- 
runt; necnon preesentationes, dispositiones vicariorum, 
sieut superius dictum est, numero quindecim suo pa- 
tronatui fraudulenter appropriavit. Prsedecessor vero 
suus bone memorie Gundulfus ordinavit numerum 
monachorum sexagenarium ; qui quidem numerus usque 
ad adventum istius Gilberti ecclesie Roffensi lauda- 
biliter ministravit. Sed in adventu ejus, ut predic- 
tum est, eorundem monachorum predia qusedam, 
redditus, et prebendas usque ad quingentas libras 
in perpetuum delevit. Iste octavus fuit & Gundulfo; 
magnas omni tempore suo machinationes! ecclesise sus 
paravit; officiales dedit, serjantias constituit; exen- 
nium per quandam compositionem fratrum factam sibi 
adjudicavit. Pensiones ecclesie predicte ordinavit 
de quibusdam ab ea raptis, de aliquibus modicum, de 
quibusdam vero nihil Nec mirum, si injustus ponti- 
fex injuste judicavit. Ut breviter autem de eo con- 
cludamus, omnia quicunque bona et honesta Gundul- 
fus dum viveret studuit ordinare, iste destruenda 
diligenter insistebat. 





! machinationes] machinas, N, 


A. P nn 


Death of 
Gilbert de 
Glanville, 
bishop of 
ochester. 


His cha- 
racter. 


A.D. 1214. 


Troubles 
at Roches- 
ter. 


Burial of 
bp. Gilbert 
de Glan- 
ville. 


150 FLORES 


[Hoe tempore magna fuerat perturbatio in ecclesia ws. N. 
Roffensi, cujas ocrasione prior et conventus multa 
bona una cum argento quo venerabilis Lanfrancus 
feretrum sancti Paulini decoraverat, in placito inter 
eos et episcopum vendiderunt. Iste borialis de North- 
umbria oriundus satis manifestavit vera esse quz de 
partibus illis dicuntur, quia ab Aquilone pandit omne 


. es c M S. G r. 
malum. Decreta beati Gregorii in hac parte parvipen- T Epist. 


dens, qui dicit, * Ut episcopi nullam molestiam -abbati- viii. 15, 


* bus vel monasteriis monachorum inferre presumant. P: 906 


* &bsque ullius gravamine permaneant. Indicimus 

* jgitur in nomine Domini nostri Jesu Christi et ex Decretum 

* guctoritate beati Petri Apostolorum Principis prohi- S vu 4, 

* bemus, cujus vice huic ecclesie Romans auctore c. 5. (De 

* Deo presidemus, ut nullus episcoporum ultra preesu- Liberte 
p , piscop Ta preesu- monacho- 

* mat de redditibus vel rebus vel cartis monasteriorum rum) 

* vel de cellis seu villis qus ad ea pertinent, quo- 

* eunque modo qualibet exquisitione minuere, nec 

* dolos vel minutiones aliquas facere" Iste vero 

legista dictum vulgare evidenter implevit, qui cum 

leges legistz sustinere tenentur, leges totaliter de- 

struunt et confundunt. Hic cum cancellarius esset 

regalis, matris ecclesie bona cancellare non desiit 

spiritualis, 

[Defunctus est autem predictus Gilbertus, primus 
ecclesi:  Roffensis perturbator, et sopultus a parte 
boriali prsdicte basilic», inter fundatores confunda- 
tor, sicut Saul inter prophetas; cujus sepulero titu- 
lum satis ei competentem patres predecessores impo- 
suerunt, qui sic incipit; 


Laude Dei clausa, fuit hic hac clausus in aula, 
Luce Jovis lux septima mestasilentia fregit. 


. Congrue laude Dei claus& moritur, cujus vita lau- 


dem canentium ora conclusit plurimorum. Et ut 
aperte dicamus, in tentum in eum, ut creditur, ultio 

















MS. N. 


Matt. Par. 
ii. 581, 
582. 


MS. CI. 
from 
Matt. Par. 
ii. p. 5S1. 
Cogges- 


Cf. Matt. 
Par. j1. 578. 


Abbrev. 
Cbron. iii. 
p. 230. 


HISTORIARUM, 151 


[divina excrevit, ut sancta ecclesia, quse !^"pro hereticis A-D. 1214. 
et perfidis Judzis exorat, in transitu istius nequaquam 

divina celebrare permitteretur. Quia ipso vivente 

per &eptennium duravit totius Angli interdictum. 

Quo defuncto et tumulato, statim solujum est inter- 
dictum.] 

Item? eodem anno, tertio nonns Octobris, consecrati sunt New 
apud Cantuariam Symon decanus Eboracensis in episcopum Pishops. 
Exoniensem et Walterus de Grai in Wigorniensem. Obierunt 
quoque Gilebertus de Glanvilla episcopus  HRofensis, viii? 
kalendas Julii, et Johannes de Grai episcopus Norwicensis 
[in territorio Pictavensi]. 

lioc etiam anno, ante Purificationem beate Maris, Ferrand 

. . . count of 
comes Flandrie cum quibusdam magnatibus trans- pienders 
marinis applicuerunt in Anglia, facientes ligantiam does 
et homagium regi Johanni in civitate Cantuarie. John E ? 
Postea cum Willelmo | comite Sarum revertentes, Canter- 
magnum exercitum de conducticiis stipendiariis distri- . 
buentes regium thesaurum prodigaliter, conflaverunt, xiaaders. 
propositum habentes, ut regem Francorum Philippum 
die Dominica, non consuetum tali die arma capessere, 
subito invaderent et confunderent. Habuerunt etiam 
insuper? spem magnam et confidentiam de consilio 
et auxilio Othonis imperatoris, qui certamen quasi 
exserto’ gladio expectabat.  Exclamato igitur signo, 

* Regales, rezales," et ex alia parte, * Montis gaudium, 
* Montis gaudium," commissum est bellum de Bovines Battle of 
in Flandria, et decertatum est hostiliter utrobique. ; 
In quo conflictu, rex Francorum ab equo suo pro* 
stratus [est] et ab hostibus undique impetitus, frus- 
tratim detruncaretur, nisi quodam milite Normannico, 





1 gue] qui, N. 4 stipendiariis] stipendariis, Ch. 
* Jlem . . . Pictavensi.] om. | E. 

. 5 capessere] portare, E. 

3 in territorio Pictavensi] The 5 insuper] om. E. 

Southwark Annals have “ apud 7 exserto) ex certo, MSS. 

* sanctum Johannem de Angeli, 

* xv. kal. Novemb." 


N 


152 FLORES 


A.D. 1214, qui eum corpore proprio protexit, et pro eo et super 
Victory of eum, multis confossus lanceis, [ ],’ protegeretur. Ipso 
at Ba. ' etiam die eviscerati et enervati sunt sub eodem rege 
vine. ^ res equi probatissimi. Triumphum inopinabilem ta- 
men de inimicis suis ea die, Deo propiciante, repor- 
lavit. Unde super hoc pius rex scribens Universitati 
Parisiace ait, “ Laudate Deum, carissimi, quia num- 
* quam tam gravem afflictum evasimus.” Primo igitur 
fugiente & bello Hugone de Boves, qui dux omnium 
videbatur [esse], capti sunt multi magnates, tam de im- 
perio quam de regno Anglie. Imperator autem Otho 
cum suis, qui aderant, paucis, elapsus est, nec? unquam 
Thesiegeof postea [est] fama sua redintegrata. Ad majorem 
Roche-au- 3 . . . 

Moine autem’ confusionem regis Johannis Anglorum, amotus Cf. Matt. 
ruined by est idem rex a castro, quod Rupes monachorum dicitur, Pr 1-577. 
quod obsederat cum inagno exercitu in partibus versus 
Pictaviam, per adventum Lodowici filii regis Francie,‘ 
it& quod audito rumore de captione magnatum suorum 
apud Bovines et impotentia resistendi in? alia parte, 
eomperiit Deum et homines sibi esse undique offensos 
et exosos. Fugit igitur turpiter et ignominiose a 

Trace be preedicta obsidione ; et nisi datis undecim milibus mar- 
and Philip Càrum argenti pro treugis tricennalibus citius in 
through — Angliam, procurante Roberto de Curcun, tunc in Cf. His. 
the efforts . . Anglor. ii.. 
of Robert Francia legato, recessisset, profecto probrose captus ss. 
de legato extitisset. Unde Franci in eundem Robertum legatum 

. verbis [et] contumeliis, quasi Anglicum Anglicus sponte 

liberasset, insurrexerunt. 

Returnof Rex igitur venit in Angliam confusus et inglorius Matt. Par. 
dol xiv? kalendas Novembris, ^ Eodem anno, Johanni abbati" °° 
William of €cclesit sancti Albani successit Willelmus de Trumpintona, 


Trumping. monachus assumptus de gremiio ipsius ecclesia,’ vir omni Id. ii. 583. 
ton, abbat 





1 The verb is omitted. Parker * in] ex, E. 


supplies concidit. 5 Eodem..... suscepit] om. 
= nec unquam) ut nunquam, E. A. N. 
3 autem] om. E. 7 Ch. repeats assumptus. 


* Lamb. here interpolates the 
* Carta regis Jobannis." 





Mott. Qr ar. 


Id. ii. 584. 


Id. ii. 585. 


Id, ii. 589. 


Southwark 
Annals. 


Matt. Par. 
ii. 586. 


Id. ii. 680., 


HISTORIARUM, 153 


preditus honestate ; die sancti Andres ab Enstachio A.D. 1214. 
Elyensi episcopo pontificaliter munus benedictionis in ecclesia T Bt. 


sancti Albani suscepit.! n’s, 


Rew Johannes in se reversus, pro» confusione cruce signatur, et 
multi nobiles cwm 60. 


Anno gratie mccxv’, Rex Johannes tenuit curiam suam John at 
ad natale Domini apud Wigorniam vix per spacium unius wy rester, 
diei. Deinde Londoniam festinanter cum venisset, magnates [onaon. 
Anglise instanter [ea], que rex in bona fide humiliterque 
promiserat, postulabant. Sed rex quserens cavillationes, The barons 
et asserens rem esse arduam quam [petebant] et magna oan the 
indigere deliberatione, inducias usque ad clausum Pascha of his pro- 
Subdole rogavit et assecutus est. Interim ut sub alis mises. 
domini sui Pape tutius protegeretur, et contra suos 
dirius &rmaretur, crucem suscepit et cum? eo multi He takes 
magnates, quarto nonas Martii. Eodem anno, Eustachius re 
Eliensis episcopus apud Radingum viam univers carnis est Eustace, 
ingressus. Ipso anno, maximus tractatus habebatur inter bp. of Ely. 
regem et barones de pace regni inter Stanes et Wind- 
leshores, in prato? quod dicitur Runemade, quod inter- Meeting of 
pretatur pratum consilii, eo quod [ab] antiquis tem- in. rand 
poribus ibi de pace regni sspius consilia tractabantur, st Runny- 
domino Stephano Cantuariensi archiepiscopo, cum qui- ead. 
busdam episcopis, existente mediatore. Primus autem 
dies memorati tractatus fuit dies Martis ante festum 
sancti Johannis Baptiste. Item super eodem tractatu 
dies Mercurii post festum sancti Bartholomsi, et con- Aug. 26. 
tinuatus et protelatus est tractatus, rege tamen ab- 
sente.  Exigeniibus igitur baronibus quse promissa fuerant, 
rex subsannans respondit, ' Quare non exigunt isti regnum P " 

Eodem anno, die sancti Martini celebratum est Fourth 
Rome generale concilium sub Papa Innocentio tertio Lateran 


council, 
Nov. 11. 





1 Re. introduces here the para- 3 cum eo] om. E. 
graph about the meeting of the 5 prato] campo, E, 
barons at St. Edmundsbury from 
Matt. Par. ii. 589, 583. 


154 FLORES 


A.D. 1215. preesentibus primatibus, archiepiscopis lxi, episcopis Matt. Par. 
vero quadringentis et duodecim, abbatibus vero et priori- ^ 
Excom- bus octingentis In quo concilio, dictus papa Lodo- 
te wicum regis Francorum primogenitum, et omnes 
comites et barones Anglie, cum complicibus suis con- 
spirantes et insurgentes in regem Anglise, Romans 
ecclesise vassellum, die sancti Andres Apostoli sollemp- 
Civil war niter excommunicavit. Crescente jam guerra in Anglia 
In Pag- de die in diem, baronibus hosiiliter totam patriam 
Siege ot  Northamtunie cum ipsa villa prius occupantibus, ex- 
Northamp- cepto castro quod se viriliter defendebat. Ipsi vero 
ton. machinis! carentes neccssa1iis, infecto negotio, recesse- Id. ii. 586. 
runt. Kex enim clanculo, antequam bc evenirent, 
London futura perpendens, casira sua communieral. Barones 
erie vero inde venerunt London'am et xvi. kalendas Junii 
barons. Civitatem ingredientes, nullo contradieente, occuparunt. 
Cives enim regem [Johannem] pro multis injustis cx- 
actionibus, quibus eos incessanter fatigaverat, odio 
habuerunt. Habito igitur ibi colloquio, mrserunt C^ Id ii, 
They in- quosdam de sociis suis, barones et cives, ultra mare 47, 648. 
vite Louis ad Lodowicum, quem in regem elezxerant, significantes 
ei, ut festinanler in Ancliam venirst, reonum sine 
contradictionis difficultate iiico recepturus. i ne 
super hoc dubitaret, cartas patentes appensis nobilium 
sigillis, cum obsidibus, tam regi Francorum quam 
fiio suo Lodowico transmiserunt. | Eodemque anno, 

Siege of post festum sancti Michaelis, rex Johannes castrum Cf. Matt. 
Rochester Rofense obsedit, in quo erant quidam barones strenuia- Pr : 535. 
simi, videlicet Willelmus de Albineto cum mu!tis aliis 
Flunderof [et* deprsedata est Roffensis ecclesia, adeo ut nec M8. N. 
Rochester pixis? cum corpore Christi super altare remaneret]. 

Quibus cum Robertus filius Walteri, qui Londoniis 
cum universo exercitu deses* et otiosus jacebat, tene- 


batur succurrere, noluit. Unde castrum memoratum 





} machinis] monachi, Lamb. * deses) deces, Ch. 
3 This is in rubrick in N. 5 EK. inserts sed. 


3 pixis) pixus, N. 











Matt. Par. 
ii. 625, 626, 


Id. ii. 635, 
636. 


1d. ii. 538. 


Ps. cv. 40. 


Cf. Id. 1.1 
634. 


Cf. Id. ii. 
648. 


HISTORIARUM. 155 


miserabiliter captum est, et nobiles capti, et apud A.D. 1315. 
Corf in carcerem detrusi ad voluntatem regis, vix Rochester 
viventes sunt redempti. Rex exinde tyrannus effectus taken. 


eb propri regni exterminator, alienigenas, videlicet Leaders of 
Savaricum de '"Malleone, cum suis flexibilibus Pictaven- army. 8 
sibus, et Girardum de Sotingni, cum suis volubilibus 
Flandrensibus, et Walterum cognomento Bue, cum sno 


grege fetidissimo, ad stipendia convoeavit. Ex tunc 

igitur exoritur regni perturbatio inaudita, et tam 
immanis, ut filii in patres [et]' patres in filios insur- 

gere hostiliter viderentur.  Stipatus igitur agmine 
detestabili alienigenarum, cujus dux et preceptor l'al- 

casius de Breaute, vir quidem ignobilis et genitura bas- 

tardus, Neuster? genere, constitutus est, rex Johannes 

furia invectus, partes Anclize Aquilonares coepit devas- Cruelty of 
tate, castra barcnum vel dirrcere vol sibi mancipare, oho. 
aulas et municipia inmisericorditer, que baronum 
fuerant, concremare, incolas excozitalis tormentis, ut 
pecuniam extorqueret, exazitare, ita ut videretur Domi- 

nus furore iras populo et hereditatem suam, abho- 
minari Ubique luctus, ubique miseria. Factus est 
Sacerdos ut populus, et septa ecclesi; profanantur. 
Proscribuntur episcopi, et fugientibus? pastoribus gre- Misery of 
gum agmina disperguntur. Eodem tempore quia * fuit ,. " vr 
correptor, et in quo potuit, corrector regis Johannis Sospension 
semper tamen recalcitrantis, ab officio suspensus est Lengion. 
Stephanus Cantuariensis archiepiscopus, quasi esset 

fautor adversariorum vassalli domini Paps, regis sci- 

licet Johannis, per omnia desipientis® In congilio 

eliam generali suspensionem * prenotetam dominus 

Papa? confirmavit. Tandem vix, multis tamen elaboran. 


1 et is also in W. 5 desipientis] decipientis, MSS. 
3 Neuster] neuter, MSS. The | exe. E. 
compiler bluudered in abridging 5 suspensiuncm) suspensione, 
Paris’s words, ii., p. 588. Ch. W. 


8 et fugientibus] effugientibus, E. 7 Papa] om. Ch., interlined 
4 quia .... recalcitrantis) om. | later in A. 
E. 


156 FLORES 


A.D. 1218. tibus, meruit idem archiepiscopus absolutionis beneficium 
optinere. 


Bedford His diebus captum est castram de Bedeford et datum Matt. Par. 
castle and Walcasio, cui etiam contulerat rex uxorem nobilem, Marga: ” 638. 
Margaret «ge ~ os . . 

de Rivers Yyetam de Ripariis oum possessionibus eam contingentibus. 

givento — Cepit etiam idem Falco' municipium Willelmi Mauduit de 

Fawkes de Hamslape. Captum est etiam municipium de Thunobrugge. 


Breauté. . . . . . 
Eodemque anno, consecrati sunt in episcopos, Willelmus 


I l . . . . . . 

Bananpe do Cornhulle dic conversionis sancti Pauli in Cestrensem, 

bridge magister Benedictus pracontor sancti Pauli Londoniis viii. 

castles kal. Martii in Rofensem, magister Ricardus decanus Sarum 

taken. . . : : on Id. ii. 628 
New in Cicestrensem. ^ Interea electus est in archiepiscopum "** ^^ 


bishops.  EÉboracensem magister Symon de Langetona, vir quidem 

Theelee. parum habens gratise popularis, utinam Dei. Sed, pro- 

tion of ^ curante rege, cito cassatus est. Poterat enim rex, jam 

Simon . . . “oy eye . 

Langton {actus Pape tributarius, etiam difficilia impetrare. 

to York  Timebat autem rex, ne si Stephanus Cantuariensis 

quashed. 2 . . : 
archiepiscopus in australibus, et frater ejus Symon 
Eboracensis archiepiscopus factus in septemtrionalibus 
dominarentur, quasi maximi prelati in Anglia, omnia 
ad vota eorum disponerentur, et alter alterius auxilio 
fulciretur. 

Cambridge Per idem tempus, quedam pars baronum, qui Londoniis ld- ii. 664. 

castle p, Temanserant, equitationem facientes, depredati sunt? pro- 

the barona. vinciam Cantebruge, et munitionem sine difficultate dominio 
suo manciparunt, vigintique * servientes in ea inventos, 
vinculis constrictos, secum Londoniis captos sdduxerunt. 

Norfolk Inde peragrantes circumjacentes, scilicet de Northfole et 

and Suffolk Sufole, provinciales agricolas spoliarunt, et civitatum 

' cives, vix parcentes ecclesiis, apporiarunt Villas quoque 

de Gernemue, de Wich,®° et [de] Gipewich, et partes 
finitimas ad gravissimam redemptionem compulerunt. Tan- 
dem per Colecestriam redeuntes, ibidem simili rabie im- 
pudenter in incolas sevierunt. Obsidentur quoque et 


1 Falco] Falcas, E. 5 apporiarunt) apporriarunt 
? ad] in, E. Ch.; apporciarunt, T. W.; appro- 
5 sunt] om. MSS. priarunt, Cl. Re. 


4 vigintique] xxv., E. $ Wich] i.e., Dunwich. 


Cf. Matt. 
Par. iii. 6. 


Id. 


Id. ii. 638. 


Abridged 
from Id. ile 
689, 640. 


Id. ii. 641. 


HISTORIARUM. | 157 


capiuntur ab eisdem castra de Hertford,! de Berkame- A.D. 1215. 


. "MK oye Hertford 
stude, et alia sibi vicina viriliter occuparunt. and Berk- 


Eodem tempore, procurantibus amicis et etiam hampstead 
alienigenis, timentibus similiter illaqueari, dimissus est (°°, 
& carcere vir nobilis, Willelmus de Albineto, facto prius 
. vy: : Release of 
fine pro redemptione sus, sex milibus marcarum, infra william of 


brevem terminum persolvendarum. In cujus negotii Aat of 
executione, uxor ejus Agatha supra sexum muliebrem 4 fine. 


elaborans, pecuniam  prztaxatam, licet cum [magna] Thisraised 
difficultate, adquisivit, et maritum suum laudabiliter by his wife, 


. . Agatha de 
liberavit? Trusbut. 


Barones morantur desides Londontis. Applicat Lodowteus regis 
Francorum primogenitus. Afflicta est Anglia afflictione magna. 
Coronatur Henricus tertius. 


Anno gratis MCCXVI?, qui est annus regni regis Johannis John at 
xviii, idem rex Johannes fuit in die nativitatis Domini otting- 
apud castrum de Notingham. In crastino vero misit nun- 
cios apud [castrum de] Bealverum,® postulans illud sibi mards the 
statim reddi. Quod si aliquantulum mors fieret, Willelmus surrender 
de Albineto, cujus castrum erat, et qui in carcere regis of Belvoir 
detinebatur, numquam exinde pransurus, fame moreretur. ; 
Quo cognito, ilico castellani, ipsi regi obviam euntes, claves Its sur- 
castri ipsi reddiderunt, salvis personis et eorum armis et render. 
possessionibus. Interes afflicta est Anglia afflictione magna, Sufferings 
dum nobilium mulieres ludibrio traderentur, domus com- ofthe 
burerentur, silve  gucciderentur, terre alienis donarentur, "PU. 
pecunia a quovis tormentis exquisitis extorqueretur.  In- 
terea barones desides Londoniis jacebant nihil agentes, Idleness of 
preterquam aliquando in loca finitima greges et armenta the barons. 
pauperum et eorum dominos pro przda miserabiliter ab- 
ducentes. llis autem pigritantibus, rex non cessavit cotidie 
eorum castra et municipia, homines et possessiones, in suam 
redigere potestatem. Similiter et satellites sui, diversis 





| Hertford] Hereford, E. T. W. | * tione" (It is only an abridg- 
? Here Re. inserts a chapter, | ment of Matthew Paris.) 
* Cronica Reginaldi de Wroxham 3 Bealverum] ^ Bealvero, E. 
* revera sic dicunt in postscrip- | Beselverum, T.; Besilverum, W. 


A.D. 1216. partibus constituti, omnium baronum possessiones exterminio Abridged 
tradiderunt. Rex vero, Aquilonaribus partibus Anglie vas- prom Matt. 
John goes tatis et sibi subjugatis, ee in terram regis Scotim, qui uo 
owe fautor baronum exstitit, subito inferens, castrum de Berewic 
and takes et qusdam alia, quse credebantur inexpugnabilia, violenter 
Berwick in suam redegit potestatem.  Multam etiam ibidem stragem 
and other et exterminium exercuisset, nis] eundem necessitas maxima, 


castles. "n - . 
dilationem non capiens, revocasset, sicut consequenter de- 
clarabitur. Et dum talia agerentur ad instantiam 
regis, qui quasi ad dominum suum Papam nuncios 


The barons crebro destinavit, ipse summus Pontifex, ut vassallum 


excommu- . . e 39 
nicated by 8UUm novum novus dominus protegeret viriliter et 


name. efficaciter, barones Anglie, quos prius excommunicaverat Id. ii. 643. 
in genere, jam iterato excommunicavit nominatim et 

The isle of in specie, Circa quoque illos dies, depopulata est Elyensis Id. ii. 645. 

re by insula per Falcasium, qui etiam ecclesiam ipsam cathedralem, 

Fawkes de equum insidens, evaginato irreverenter intravit gladio, ex- 

Breauté. trahensque inde nobiles viros et matronas, necnon et 
clericos, ipsumque dominum Stephanum Ridel, virum claris- 
Sims fame, honestum, et dapsilem ad gravissimam compulit 


The barons redemptionem. Barones autem, jam in arcto constituti, 


Todo postquam cognoverunt quod dominum Papam pro 


158 FLORES 


subjectione regni et vassallagio regis inclinati vali- 
dum haberent persecutorem, quem prius habuerunt 
defensorem, Lodowicum, primogenitum Philippi regis 
Francorum, sibi in regem electum diatim expectarunt. 
Hostages Cui obsides cum cartis et alis obligationum generibus Cf. Ià. ii. 
senttobim. qo fldelitate et ligantia transmissis sollempnibus °* 
legationibus destinarunt, qui parandis preparat/s ad- 
ventum maturavit. Rex vero Johannes, audiens de 
&dventu Lodowici in Angliam, Cantuariam avolavit. 
The legate Et interim applicuit Gualo legatus, missus a domino Papa Matt. Par. 
Quas sent Innocentio tertio ad tuitionem regis [Johannis] Qui tran- = 990. 
protection, Situ facto ad! regem Francorum Philippum, ex parte domini 
His Paps omnibus modis dissuaserat ne filium suum Lodowicum 
attempts to in succursum excommunicatorum transmitteret, ne ecclesia 


Philip Romana patrimonio suo privaretur Quod cum intellexisset 








1 ad] per, MSS. | 





Matt. Par 
ti. 651. 


Id. ii. 652. 


Id. li. 653. 


HISTORIARUM. 159 


rex Philippus, hoc de regno Anglise dictum fuisse, ita mox A.D. 1216. 
Tespondit : 

* Regnum Anglie patrimonium Petri vel ecclesise Romans Philip's 
nunquam fuit, nec est, nec erit. Rex enim Johannes multis to John's 
retroactis diebus, volens fratrem suum regem Ricardum gurrender- 
'" a regno Anglie injuste privare, et inde de proditione ing his. 
accusatus, et coram eo convictus, dampnatus fuit per mo Pope. 
judicium in curia ipsius regis, quam sententiam pronun- 

ciavit Hugo de Pusatz, episcopus Dunelmensis; et ita 
nunquam fuit verus rex. Item si aliquando fuit rex et 

etiam verus rex, postea regnum forisfecit! per? mortem 
Arthuri, de quo facto dampnatus fuit in curia nostra. 

Item nullus rex vel princeps potest dare regnum suum 

Bine assensu baronum suorum, qui regnum tenentur defen- 

'" dere. Et si Papa huno errorem tueri, allectus novse 

'" dominationis libidine, contumaciter decreverit, exem- 

plum omnibus regnis dabit perniciosum." 

Ad quod verbum omnes circumstantes Francis magnates, 

quasi uno ore clamare cmperunt, quod pro isto articulo 

starent usque ad mortem, ne videlicet rex vel princeps per 
impetum propris voluntatis posseb regnum dare vel tribu- 

iarium facere, unde nobiles regni efficereniur servi Acta 

sunt hec apud Lugdunum, die decimas quinta post Pascha. 

Die vero crastina venit Lodowicus ad colloquium, et ait Louis .— 
coram rege patre suo et Gualone legato et omnibus [eis] asserts his 
assistentibus: '' Domine mi rex, si vester ligius homo sum, puree his 
* de tenemento, quod mihi dedisti, in tantum vobis teneor. claim on 
De regno Anglis,? quid ad vos aliquid constituere? Me ÉPgland. 
subicio judicio perium meorum, si debetis cogere me ne 
prosequar jus meum, et prsecipue tale, quod ad te non 
pertinet, vel non potestis justiciam mihi exhibere, quia 
* pro hereditate uxoris mem, [scilicet * neptis Johannis 
" regis,| usque ad mortem, si necessitas exegerit, decertabo.”’ 

Quod audiens legatus, rogavit regem, ut ei concederet salvum Departure 
conductum per terram suam, quod rex benigne concessit. of me 
Dissimulante igitur rege Philippo, Lodowicus iter suum dnt 
versus mare, ut in Angliam transiret et legatum  prsm- 
veniret, maturavit. Ascensurus igitur navem, invenit in 





1 forisfecit] foris, Ch.; A. cor- |? E. ins. quod. 
rected in the margin. | . 5 scilicet . . . regis} Fr. Cl. 
3 per] post, E. 


160 FLORES 


A... 1216. portu de Caleis classem nobilissimam et copiosam, seilicet Matt. Par. 
Louis secentas naves et quater viginti cogas bene paratas, quas li. 658. 
from ^ Eustachius dictus Monachus contra adventum ejus ibidem 
Calais, and congregaverat. Et intrantes naves Lodowicus et omnes sui, 
lands at — prospero cursu usque in Taneth insulam pervenerunt, et in 
Stonar in . os . e: es 
Thanet, loco, qui Stanhore dicitur, applicuerunt xii. kalend. Junii. 
20 May. Erat rex Johannes tuno cum exercitu eno! apud Doveram, sed 
John flies quoniam alienigenis stipendiariis, qui plus Lodowicum 
bury, er" quam regem Anglie Johannem diligebant, non est 
ausus eidem 2 Lodowico hostiliter occurrere, ne forte in neces- 
Bitaàte ipsum regem Johannem derelinquentes se ad Lodo- 
wicum transferrent. Unde prselegit ad tempus recedere, 
quam dubium certamen inire. Transtulit igitur se usque 
Dover [ad] Cantuariam fugiendo, et castrum Doverse sub cus- 
Paste ene todia Huberti de Burgo fiducialiter commissum dereliquit. 
Hubert de Et cito post applicuit Gualo legatus ad tuitionem regis 
Burgh. — Johannis et regni, contra Lodowicum et ejus fautores. 
Guala to Rex vero Johannes fugit usque Wintoniam; at Lodovicus, 
England, CUm neminem sibi resistere cognovisset, apud Santwicum 
Flight of aves exiens, totam illam provinciam preter Doveram sibi 
John to continuo subjugavit, et versus Londonias properans, castrum 


Winches- Rofense in suam recepit potestatem, et iv. nonas Junii 
R ecepti on Perveniens Londonias, primo ad sanctum Paulum orans, 
of Louis post in publico a clero et populo cum magno gaudio 
in London. e&t  &ngceptus, ubi omnium baronum cepit fidelitatem et 
Winches- homagia. Postea in brevi, scilicet xviii? kalend. Julii? 
terand reddita est ei civitas Wintonie, et in crastino sancti 


various . MEN . . "az 
castles sur. Johannis castrum civitatis cum castro episcopi, et vi? idus 


rendered Julii, castra de Odiham, de Fernham, de Quldeford, de Southwark" 
to Louis. . Annals. 
Reigate. 
Siege of Obsessum est autem castrum de Windleshores & comitibus Matt. Par. 
Windsor et baronibus, Francis et Anglis; sed inde recedentes, nihil! 694. 
by the profecerunt. Lodowicus obsedit castrum de Dovere, diu et 
barons. . "T . . 
| acriter, sed nihil proficiens, confusus recessit. Castrum vero 
Siege of ZDF TM . . . 
Dover. de Cantebruge, cum viginti servientibus in eodem inventis, 


Captureof 9 baronibus captum est. Eodem tempore, Gualo legatus Id. ii. 668. 
Cambridge exegit procurationes per totam Angliam ab ecclesiis cathe- 
castle. dralibus et religiosorum, capiens pro singulis procurationibus 


Exactions quinquaginta solidos. Omnia etiam beneficia clericorum 


legate. 








! suo) om. F. i8 tacked on by the compiler to the 
* eidem] om. E. capture of Winchester (Matt. Par, 
3 This date (Matt. Par. ii. 654) | ii. 655). 














Matt. Par. 
it. 663. 


Id. ii. 667. 


HISTORIARUM. 161 


pariter et virorum religiosorum, qui Lodowico adhmserant A.D. 1216. 
vel baronibus, in clericorum suorum usus convertit. Interim John 

rex Johannes, furore accensus iracundis, provincias de Suffk 
Sufole et Northfolc misera afflictione contrivit. ^ Deinde and Nor- 
versus Aquilonem iter arripiens, apud 'Wellestrem — bigas folk. 

suas et quasdam clitellas, quas terra absorbuit, irrestau- He loses 
rabiliter amisit. Quo audito, dolens inconsolabiliter et his bag: 
profunda geminans suspiria, apud Suinesheved abbatiam the Wash. 
Cysterciensis ordinis pernoctavit, ubi secundum  consuetu- He is taken 
dinem suam, persicis cum musto et pomatio ingurgitatus, ill at 


et dolore jaeturs recentis absorptus, incidit in magnam bend, but 


egritudinem. In crastino vero ne hostes sui insulta- goes to 
"al . ., Sleaford. 

rent, morbum dissimulans, mannum suum vix ascendit, 

et cito post, facta lectica equestri, descendit de pale- 

frido et ipsam intravit, et sic usque nd castrum de 

Leadford pervenit, ubi pernoctans morbum sensit multum 

ingravescentem. In crastino autem vix ad castrum de 


Newerch transvectus pervenit, ubi lecto mortiferze sgri- He reaches 
tudinis decumbens, vocato ad se abbate! de Crokestune in Newark, 
arte medicine erudito, consilium confessionis et eucaristiam the abbat 
ab eodem suscepit. Henricum vero primogenitum suum of Crox- 
regni constituit hsredem, corpus suum delegans ecclesise Hel? hie 
Wigornis sub protectione sancti Wistani. Deinde cum heir, and 
summa mentis amaritudine, maledicens et non valedicens dies, 
omnibus baronibus suis, pauper et omni thesauro desti- 8 Oct 
tutus, nec etiam tantillum terre In pace retinens, ut vere 
Johannes Extorris diceretur, ex hac vita miserrime in 

nocte, ques diem sancti Luce Evangelist proximo sequitur, 
transmigravit.| Et quia iste Johannes se multis exosum 
prebuit, tum propter mortem nepotis sui Arthur, tum 

propter suam incontinentiam, qua foedus lecti matri- 
monialis disrupit, tum propter suam tyrannidem, tum 

propter tributum quo sub perpetua servitute? regnum 

Anglie compedivit, tum propter guerram, quam sua 

merita provocarunt, vix alicujus meruit lamentatione 
deplorari 


! Adam. * scilicet sequens de electione Lo- 
2 servitute] servitate, Ch. * dowici. "This is a collection of 
3 Re. here introduces a chapter | extructs from the Hist. Anglorum 
headed “In cronicis R. de Wrox- , of Matt. Par. ii. 172, 179, 181, 182, 


. * ham inventa est hsc narratio, | 187, 190, 192, 194. 


o 93108. L 


162 FLORES 


A.D. 1216. [De terris quas amisit res Johannes. 


Lands lost [1856 sunt terre, quas rex Johannes amisit, scilicet pro 
by John. angariis et oppressionibus, multimodis fornicationibus et 
variis injuriis, que committere non cessavit. Prima fuit 


MSS. CL 
Re. from 
Matt. Par. 
Addita- 


ducatus Normannis, comitatus Bolismii, comitatus Cenoman- menta, 213, 


nis, Andegavia, Pictavia, Lemovica, Alvernia, Angolisma, 


scilicet archiepiscopatus. Hsec autem omnia quandoque erant P 


regis Johannis. Demum Angliam et Yberniam tributo sup- 
posuit, qui nihil horum revocavit usque! ad diem mortis 
sum. 


Iste Johannes habuit filios et filias subscriptas, 
scilicet, 
His chil- Henricum, Ricardum comitem, Henricum, Edmun- 
dren. dum, Isabellam, Alienoram, Johannam.] 


Coronatio * regis Henrici terti. 


Coronation — Defuncto vero Johanne, Anglorum rege, convenerunt apud ! 


of Henry Gloverniam legatus Guasalo et multi magnatum Anglie. 


Glouces- Et quoniam Westmonasterium, ubi locus est ex con- 
ter. suetudine regis consecrationi deputatus, tunc ab ini- 
micis suis fuit obsessum, cogente necessitate, ibidem est 
ante majus altare in ecclesia conventuali Henricus Johannis 
primogenitus in regem inunctus et solempniter coronatus. 
Et quia se jam exosum et superbum Lodowycus om- 
The nobles nibus Anglis exhibuerat, et munitiones eorum ac terras, 
their ir allo. spretis Anglis et fodere quod [cum] eis firmaverat, 
giance. — contulerat, omnes nobiles terre in brevi ipsi juveni 
Hertford regi Henrico, qui nihil culpse versus eos meruerat, re- 
and Berk- T . 
hampstead Vertentes fideliter adheeserunt. Cesserunt igitur in 
castles — ditionem suam, capta per barones, eastra de Hertforde,‘ 


taken. 
= de Berchamstede, et alia multa, et viriliter se habentes 


! usque .. . Sue] in vita sua, | The text is here taken from A. and 
Re. E. The rubric in Cl. T. is Tertius 
3 Sic. Henricus 'regnat pietatis amicus. 
8 There is a picture in E. of the | W. has been mutilated for the sake 
coronation. A leaf is lost here in | of the picture. 
Ch. A space is left for it in A. * Hertforde] Hereford, A. T. 


vol. vi. 
441. 


MS. Cl. 


Matt. Par. 
i. 1. 





Matt. Par. 


iti. 7. 


Id. iii. 9. 


Id. iii. 11. 


Td. ii. 666. 


HISTORIARUM. 168 


bsrones meruerunt a legato absolvi et regis [novi] A.D. 1216. 
dilectionem. 

Eodem tempore, dum Papa Innocentius processionem faceret The por- 
solempnem Rome, et illa effigies Dominici vultus, qus trait of 

our Lord 

Veronica nuncupatur, populo aspicienda veneranter deporta- called 
retur, ipse Papa ipsam loco solito aptevit; sed in crastino Veronica 
invente est aversa, stans modo indebito, ita! scilice& quod carried in 
frons deorsum, barba versus imum verteretur. Quo audito, by Inno- 
dominus Papa, timens valde hoc apparuisse in triste presa- cent III. 
gium, composuit et dici constituit unam collectam in honorem 
Veronios dicendam, et dicentibus veniam decem dierum oon- 
cessit. Ipsis quoque diebus expiraverunt treugse acceptes The truce 
in Terra Sancta inter Christianos et infideles? in Palee- 


tine at an 
end. 
Commisso prelio prius apud. Lincolniam, postea in mari, devictis 
Francis, Angl gloriose. treumpharunt, coronato rege Hen- 
rico tertto. Innocentius papa tertius moritur. 


Anno gratie MCCXVII°. Rex Henricus, filius regis Henry III. 
Johannis, ad Natale Domini apud Bristollies solempni. ** Bristol. 
tatem nativitatis Dominic celebravit. Baronum autem 
reliquis, qui Londoniis commorabantur, successive? ad 
ipsum revertebantur. Detegebatur autem quoddam Confession 
iniquissimum propositum Francorum per quendam OF te 
eorum, in proximo moriturum, videlicet vicecomitem (Adam) de 
de Melun. Qui postquam mortem irremediabiliter sen- ^" 
sit appropinquare, timens de periculo anime suse, con- 
fessus est, quod propositum fuit Lodowici et suorum 
Francorum, et mutuo juramento cum fidei interposi- 
tione confirnatum, subjugata Anglia, omnes Anglos 
irrevocabiliter exules exterminare. Pretere&5 sententia 
excommunicationis quam Angli pre omnibus formi- 
dant nationibus, ipsos barones ad proprium dominum 
naturalem, spreto Lodowico, diatim revocavit. Lodo- 





pnam—————————— À—— —-É————————————————————————————— ee a ee 





1 ita] om. T. W. Hist. Angl. ii. 196, n!, Chron. Maj. 
2 Re, introduces a chapter headed | iii. 5. 
« Hic sequens narratio inventa est 3 successive] successione, E. 
“in eronicis R. de Wroxham.” 4 cum] om. T. W. 
This consists of extracts from 5 Praterea sententia] Prester sen- 
Matt. Par. Chron. Maj. iii. i. n}, | tentiam, T. 


L 2 


164 FLORES 


A.D. 1317. wicus relicta obsidione castri Dovorensis, ut vires! per 

Lous ^ adjutorium patris sui a Francia colligeret, transfre- 

iege of. tavit et cito rediens iterum idem castrum obsedit. 

Dover, and Preeparavit autem se maxima transmarinorum multi- 

but re- tudo, ut in adjutorium Lodowyci properarent. 

turns. Eodem tempore Falcasius depreedatus est villam Matt. Par. 

injuries to sancti Albani, et quosdam nobiles ibidem, quasi in" 1% 

. an s . . . . . 

by Fawkes tuto refugio latitantes, etiam ab ecclesia violenter ' 

de Breauté. ex traxit, et ipsam ecclesiam homicidio maculavit. Sed 
postea ab ipso martire, beato Albano, adeo truculenter 
ipsum Falcasium torvo oculo aspiciente,? acriter incre- 
patur, ut fere mente alienatus est, et id idem eadem 

His vision nocte legatus per visionem aspexit, et id Falcasio 

and pre- retulit. Unde idem Falcasius cum summa humilitate 

pentance. et timore ad ecclesiam beati martiris rediens, nudus? 
pedes et veste spoliatus, in capitulum intravit, ab 
ipso abbate et singulis fratribus de suo transgressu 
cum lacrimis postulans indulgentiam, palam enarravit 
quomodo acriter ab ipso martire Albano correptus est, 
et etiam a quodam immani saxo ab ecclesie turri ad 
instar fulguris irruente obrutus corruit, fere exani- 
matus, et, ut ei visum fuit, usque ad portas inferi 
detrusus est. Et sic a singulis corporalem suscepit 
disciplinam, et meruit ab abbate et fratribus optinere 
indulgentiam postulatam. 

Battle of Eodem tempore, barones residui, qui adhuc Lodowico Abridged 

Lincoln. dhsserant, cum multitudine Francorum apud Lin- pa ji 
colniam xiii. kalendas Junii, scilicet sabbato, in vigilia 20-30. 
sanete Trinitatis, qui properanter illuc advenientes 
convenerant ad occupandum civitatem cum castro, 
a fidelibus regis capti sunt, et comes Perticensis 
interemptus. Quod audiens Lodowicus recessit * ab 


obsidione castri® Doverensis, et veniens Londoniam 





1 vires] jure, A., corrected in 7 nudus pedes] nudis pedibus, 
the margin. N. has vires. T. W. 
4 4 ; ; 
2 aspiciente . . . . increpatur) MSS in «c Lodovicus) om. 
aspiciens . . . increpavit, E. ; castri] om E 





Matt. Par. 
‘Hi, 25. 


HISTORIARUM. 165 


expectabat Francorum optatum succursum adventan- A.D. 1217. 
tium. Sed Domino pro rege Henrico innocente pro- Defeat and 
pitius dimicante, navali bello in mari, non procul age 
Doveria, Francigenz, sub infinitatis multitudine, inte- the momk. 
rempto Eustachio pirata, cognomento Monacho, ex- 
pugnati et dissipati, vulnerati, capti, submersi sunt, 

et nonnulli trucidati sunt. Quod audiens Lodowicus,‘ 

duplici contritione contritus, doluit  inconsolabiliter. 

Et quia infirmati sunt gressus ejus, rogavit humiliter! 

ea qua pacis sunt. Convenientibus igitur in unum 
Gualone legato cum episcopis et clero et populo; 
Willelmo Marescallo rectore regis et regni tunc exis- 

tente, de pace tractatum diligentem habuerunt? in Peace 
quadam insula satis vicina ville de Kingestune, et pone 
formata est et facta pax inter regem et Lodowicum, Henry and 
in vigilia exaltationis sancte Crucis, ipso prius a Kingston. 
sententia excommunicationis, qua, ut supra plenius 

dicitur, fuerat innodatus, solempniter absoluto. 

— Eodem anno, Papa Innocentius, postquam sedisset [in Death of 


cathedra] annis xviii, mensibus v., et diebus quatuor, xvii. P. Inno- 
kalendas Augusti humans nature debita persolvit; cui P. Hono- 


Successit Honorius, qui Cincius antea * dicebatur, sessurus in rius III. 
cathedra annis x., mensibus vii, et diebus xix., sicut sequens 
narratio declarabit ; a quo etiam approbatum est, con- 
firmatum, et diligenter prosecutum, propositum negotium 
crucis, sicut in concilio Innocentii Pape fuit pertrac- 
tatum. 
Cum autem forma pacis ad Lodowicum pervenisset Terms of 
. P Tor e peace 
&udienda et inspicienda, placuit, timens multum de- between 


teriora. Partium igitur omnibus nobilibus convocatis, Henry III 


Id. iii. 80. juravit primo  Lodowicus et omnes complices sui, tactis 


sacrosanctis Evangeliis, quod starent judicio Ecclesise, recede- 
retque cum suis omnibus de regno Anglim irrediturus, vel 
aliquam calumpniam contra barones Anglis, quos fallacia 
mendacii deceperat, impositurus.  Induceretque patrem 





! humiliter] om. T. 3 habuerunt] habuit, T. 
. * XK. ins. et. * antea] om. T. 


166 FLORES 


A.D. 1217. suum, quantum posset et sciret, sine simultate, ut jura Matt. Par. 
. ee | . . . in, 81. 
regi Henrico^ sua omnia restitueret. Et si quandoque ad 
regnum Francis tenendum perveniret, ipse eadem sine 
aliqua? difficultate resignaret. Juravit postea rex Anglise 
Henricus, cum legato et Marescallo et magnatibus ibidem 
congregatis, quod redderent baronibus Anglie et omnibus 
alis de regno omnia jura et hsreditetes suas, cum omni- 
bus libertatibus antepetitis? pro quibus mota fuit guerra. 
Prisones, castra, debita redemptionum, obligationes jura- 
mentorum, fidei interpositionum, obsides et consimilia, 
utrobique sine plica fraudis plene et plane dimitteren- 
A few ex- tur.  Excipiebantur tamen quidam obstinati ab hac pace, 
cpieds de quibus non multum curavit Lodowicus, quia ipsi 
peace. ad hsc sua opprobria impellentes persuaserunt semper 
|. et foverunt, utpote* Symon de Langetuna et Gervasius 
de Hobrugge cum multis aliis, qui postea transalpinantes 
ex beneficio domini Pape vix meruerunt ecclesie et 
regno Anglis, restitutis beneficiis quibus per legatum 
Louisis spoliabantur, reconciliari. Quibus peraotis, Lodowicus, ut 
absolved — dictum est, absolutus, acceptis mutuo a civibus Londonien- 
and leaves as . "m . . 
England. sibus ad viatica quinque milibus librarum, ad Galliam 
irrevocabiliter properavit. 
[Eodem anno Willelmus de Walsingham, prior ys. ci. 
Norwycensis, obiit.] 


Moritur Saphadinus. | Capta, turri cum cathena, obsidetur 
Damiata. 


HenrylII. Anno gratis wccxvin?. Rex Henricus fuit ad Natale apud Matt. Par. 





a North- Northamtune, Falcasio regi necessaria ministrante. Monge lii. 88. 
The crusa- vero Maii rex Johannes Jerusalem, cum patriarcha et I4. iii. 35. 
ders sail to €PiScopis Nicolsiensi,® Beethlehemitano, et Aconensi et aliis 
Damietta. ————————————À 

1 Ch. begins again. account of the battle of Lincoln, 

3 aliqua] om. E. the defeat of Eustace the monk, 


3 antepetitis) antepetis, Ch. ; Re. e confession of de Viscount de 
is corrected, pone PEALE, SUC. 


* Nicolsiensi] Nicholao, Cl. ; om. 

* utpote] utpoti, Ch. E.; incolis, A. N.; Nicholaus, Re. 

5 Re. here inserts a column and | The bishops were Eustorgius, arch- 

a half, headed et magis declarabit, | bishop of Nicosia, Regnier, and 
giving another abridgment of Paris’s | James de Vitri, 














Mart. Par, 


Id. iii. 39. 


Id. iii. 40. 


Id. iii. 42. 


HISTORIARUM. 167 


prelatis, duce quoque Ausirim,! magisiris? Templi et Hos- A.D. 1218. 
pitalis et domus sancte Marise "Theutonicorum, et Christia- 
norum multitudo ab Acon usque Damiatam prospere 
navigarunt ; et statim obsessa est turris queedam ? cum catena, 
quae videbatur totius civitatis, non longe inde remota, Tue t tower 
robur et defensio. Et tuno fuit eclipsis lane generalis. 
Et non diu protracta obsidione, capte est a Ohristianis 
turris cum catena.  Destruuntur muri Jerusalem a Sarra- The walls 
cenis, ad revocandum Christianos, ne obsideretur Da- pf Jerusa- 
miata. Advenit Pelagius Albanensis episcopus, Apostolics stroyed. 
sedis legatus, potius ad desolationem Christianorum Arrival of 
quam consolationem, sicut finalis rei eventus postea Pere et 
declaravit. Advenit etiam magister Robertus de Curcun,* Damietta. 
cardinalis, et magister Thomas de Noum; theologi et 
praedicatores excellentissimi; Romanorum quoque mul- 
titudo, qui in primo certamine terga fugs dantes, 
perniciosum Christianis exemplum, sicut postea dice- 
tur, prebuerunt. Venerunt etiam de regno Anglie viri Arrival of 
nobiles et nominatissimi, illustris comes Cestris Ranul- Enghsh 
phus, cum comitibus Saero Wintonis et Willelmo Harunde- 
lie et inclitis baronibus, Roberto filio Walteri, Johanne 
constabulario Oestris, Willelmo de Harecurt, Olivero filio 
regis Anglie, cum sequela sus non modica, ad obsidionem 
urbis? Damiatse.- Nocte vero sancti Andrew incompa- Terrible 
rabilis et inaudita tempestas tonitrus, coruscationis, storm. 
venti, et pluvis totum fere mundum per partes scili- 
cet? Orientales et Occidentales terribiliter concussit, et 
tam mare quam Nilum ita coegit subito intumescere, 
quod tam incole quam Christiani dampna incurrebant 
irrestaurabilia. 

Eodem[que] anno dedicata est ecclesia sancte Maris Dedication 
Wigorniw, et corpus gloriosi episcopi et confessoris 9f Wor- 


- . ter C 
Wlstani, presentibus magnatibus regni tam militum thedral nd 


1 Austrie] Autri, E. Leopold * Curcun] Corsym, E. 


VI. 5 de Noum] de Nouyn, E.; om. 
3 William of Chartres, Guerin de | Cl. Re. 
Montaigu, and Herman de Salza. 5 urbis] om. E. 


5 quedam] om. X. 7 scilicet] cessit, E. 


168 FLORES 


A.D. 1218. quam prelatorum, translatum est, uno eodemque die vii. Matt Par. 
Transla- idus Junii, litera dominicali G., videlicet die Jovis, in ™ 42. 
Waletan: septimana  Peniecostes, presidente ecclesise Silvestro epi- 
7 June.  scopo, aliquando ejusdem ecclesie monacho et priore, magni- 

fice hzc omnia procurante et consummante. Et ut 

sanctus ille celebrius honoraretur et locis plurimis, divise 


sunt et prelatis collate plures ejuadem reliquie, de 
quibus una costa data fuit sbbati Willelmo sancti Albani, 
que gaudenter suscepta a conventu cum processione 
sollempni, in cappis choralibus! festivis? cito post in 
auro collata ? est artificiose, et constitutum est utrumque 
festum ejus, scilicet depositionis et translationis, sol- 
lempniter celebrandum. 
Returnof ^ Circa eosdem dies, clitellis auro et argento refertis, 
the legato Gualo legatus * Romam, postquam electionem Ricardi de 
Rome. Marisco plenius procuraverat et de multis Anglorum ad 
libitum redditibus disposuerat, remeavit. ^ Ipse vero 
electus ix? kalendas Augusti munus suscepit  consecra- 
Pandulf tionis. ^ Pandulfus electus est in episcopum  Norwicen- 
PP. of n sem, qui recedente Gualone legato successit in legatio- 
' nem eidem, et die Lune post festum sancti Andree Cogges- 
venit Londoniam apud sanctum Paulum. Eodem tem- hale, P- 
pore facta est obsidio plena civitatis Damiate, com positis Matt. Par. 
tentoriis, fossatis, et stationibus. Ipsis quoque diebus, ii 44. 
Death of obiit pis memorie Silvester episcopus Wigornis apud Cogges- 
Silvester, Ra hei t . 1 tr to hale, p.186. 
bp. of mesheie, postquam omnia de patrono suo sanc 
Worcester. Wistano sollempniter, preter feretrum, secundum desi- 
Velim derium suum diu preeconceptum, consummaverat; cui 
succeeds, Successit Willelmus de Blaeis archidiaconus de Buking- 
7 October. ham, et consecratur" apud Westmonasterium Dominica 

in crastino sancte Fidis virginis. 
Death of Et circa dies illos, post captam turrim et obsidionem Matt. Par. 
Saphadin Damiatee profecto preparatam, Saphadinus dierum malo- iii. 39. 
Adel). rum inveteratus, fratruelamque suorum  exhseredator, ac 

regni Asie usurpator nequissimus, dolore cordis tactus in- 


1 choralibus] om. E. * legatus) legato, E. T. W. 
? E. ins. et. $ consecratur] consecratus est, 
3 collata] collocata, E. Cl. T. E. 





Matt. Par. 
iii. 89. 


Id. iii. 43. 
MS. Cl. 


Matt. Par. 
in. 48. 


Id. iii. 57. 


Id. iii. 56. 


HISTORIARUM. 169 


trinsecus, mortuus est et sepulius' in inferno; cui successit A.D. 1218. 
filius ejus Coradinus, paternz nequitis imitator indefes- Coradin 
sus. Rex Henricus proprium sigillum sibi fecit fabricari? Mosq. — 
[Eodem anno Ranulphus prior Norwicensis factus est ham). 
episcopus Cicestrensis.] New seal. 
Ranulph, 
bp. of 
Chichester. 
Obst Willelmus, magnus Marescallus. Protrahitur obsidio Da- 
mato, affliguntur Christiani, perstant tamen; offertur 
Jerusalem cum regno Christianis, capitur Damiata. 


Anno gratise MCCXIX?, qui est annus regni regis Henrici Henry III. 
iii, quartus, fuit? idem rex ad Natale Domini apud Winto- A Win- 
niam, quo etiam tempore Willelmus senior Marescallus, regis chester. 
et regni rector principalis, diem clausit extremum, et Lon- Death of 
doniis apud Novum Templum in medio ecclesie tumulatus, the earl 
die Ascensionis Dominicse, videlicet xvii? kalend. Aprilis; ho is’ 
post cujus mortem memoratus rex in custodia Petri Win- buried at 
toniensis episcopi remansit instruendus. Eodem tempore, tompler 
obsidio [facta] circa Damiatam [et] continuata nunc pp. peter 


his nunc illis, secundum Martios eventus preelii, con- of Win- 
. e . e . . * chester 
tulit vel intulit pericula cum jacturis, Tandem die * the king’s 


sancti Leonardi plus miraculo quam hominum admini- guardian. 
culo capta est urbs Damiate, et cultui Christiano Depture of 
penitus restituta. ^ Ipsis quoque diebus Lodowicus ad 

partes se conferens instinctu patris sui Tholosanas, ipsam Siege of 

urbem obsidione vallavit. Sed cum ibidem moram in. Toulouse 
aniter  protraxisset, et ibidem Symon de  Monteforti M " 
comes egregiusque bellator ictu lapidis petraris obrutus 5 o D 
occubuisset, et frater ejusdem comitis simili infortunio * Robert de 
occubuisset, Lodowicus cum exercitu suo fame tabefacto Montfort. 
inglorius et confusus ad Gallias remesvit. Eodem" anno Return of 
obiit Hugo de Mapenore, episcopus Herefordensis, circiter ue 





1 EK. ins. est. Scholast., has ** non. Nov.,” the day 
2 fabricari] om. T. W. before. 
3 fuit] fecit . . . solempnitatem 5 obrutus] om. E. 
magnam, E. 6 infortunio] modo et infortunio, 
* die S. Leonardi] from Cogges- . 
hale, p. 187, who has “ circa festum 7 From here to the end of the 
* S, Leonardi.” Paris, from Oliver | year, om. A. N. 


170 FLORES 


A.D. 1219. Pascha; cui successit Hugo Folioth, et consecratus est Can- Matt. Par. 
Bishops of tuaris circiter festum Omnium Sanctorum. Multa eodem W- 56. 


Hereford. 
Discus- 


sions at 
West- 
minster 
between 
Liewellyn- 


or- 
worth and 
the barons. 


Crusade 


against the 
Albigeois. 
Ludham 
Church 
appro- 
priated to 
S. Benet 
Holme. 


Henry III. 
at Marl- 
borough. 


His coro- 
nation at 
Westmin- 
ster. 


R. Hugh 
canonized. 


anno concilia et deliberationes habentur apud West- 
monasterium inter barones, adhuc pro hostilitate non- 

dum penitus preterita dissidentes, et inter Leolinum 
Northwallie principem et quosdam Anglie magnates. 

Sed Leolinus semper illesus per suas versutias per- 
mansit. Ipsis quoque temporibus, copit violentior 
przedicatio instantissime fideles multos ad susceptionem 

crucis contra Albigenses communiter invitare. 

[Eodem anno appropriatio ecclesie de Ludham facta MS. Re. 

fuit.] 


Canonizatua est beatus Hugo Lincolniensis episcopus. Translatus 
est sanctus Thomas Cantuariensis archiepiscopus et martyr 
per archiepiscopum. Stephanwn. 


Anno gratis  Mccxx?. Rex Henricus [tertius] fuit ad Matt. Par, 
Natale apud  Merlebergiam, adhuc sub custodia episcopi ili. 58. 
Wintoniensis Petri custoditus. Quo etiam anno, scilicet 
consecrationis ejusdem! in regem quinto, die Pentecostes, 
videlicet xvi? kal. Junii, coronatus est apud Westmonasterium 
& domino Stephano de Langetune Cantuariensi archiepiscopo, 
presentibus? domino Pandulfo legato, et episcopis aliis, Cogges- 
prelatis, comitibus, baronibus et majoribus Anglis, a tele P. 
quo archiepiscopo preedicatur ibidem crucis signatio et 
sancti Hugonis episcopi Lincolniensis canonizatio celebranda 
xv? kal Decembris videlicet in vigilia octabarum 
sancti Martini Sabbato autem? in vigilia prefate * sol- Matt. Par, 
lempnitatis inceptum est novum opus capelle beste Vir- ili. 59. 
ginis Maris apud Westmonasterium, rege Henrico in. eris- 
tente ad hoc persuasore, fundatore, et primi lapidis 
in fundamento operis positore. Deinde in festo sancti Bar- Id, iii. 58, 
nabse convenerunt ad colloquium spud Eboracum rex An- 
glorum Henricus et rex Scotorum Alexander, ubi inter eos 


! ejusdem] om. E., with ejus in 5 EK. ins. sancto. This sentence 
the margin. is after the following in E. 

3 presentibus . . . Martini] om. * prafate sollempnitatis] scilicet 
E. Pentecostes, E. 


Matt. Par. 
ui. 58. 


Cogges- 
hale, p. 
188. 


Matt. Par. 
ii. 61. 


HISTORIARUM. 171 
iractatum est de matrimonio contrahendo inter eundem A.D. 1220. 
regem Scotis et sororem regis Anglie Johannam, stique ibi Treaty of 
fodere confirmato rex Sootoram ad propria remeavit.! betwee 
Eodem? anno nonis Julii, scilicet die Martis, in cras- Alexander 
lino octabarum Petri et Pauli, tempore regis Hen- p and 
rici filii regis Johannis, facte est translatio beati Thome qransia- 
martiris, &uctoritate domini Paps Honorii IIL, anno tion of S. 
. . .— "Thomas of 
vero ejusdem quarto, presente autem memorato domino Canter. 
Henrico rege, consensum autem prebente Pandulfo bury, 
ejusdem domini Paps legato, presidente quidem ec- 
clesis Cantuariensi viro venerabili domino Stephano 
de Langetune archiepiscopo, et huic operi cum archi- 
episcopis et episcopis et clero et populo curam et 
operam accuratissime procurante et opus feliciter con- 


summante. Hoo anno obiit? Henricus de Boun comes Deaths of 
Herefordim et Saerus de Quency comes Wintonia in the earls 


eye TEN of Here- 
itinere peregrinationis sus Jerusalem. ford and 
Item 5 Dominica ante festum sancti Barnabe  apo- Winches- 


ter. 
stoli, videlicet vii idus Junii, dedicatur ecclesia sancti peaication 


Laurentii de Mordune a Johanne Artfertensi episcopo of S. Lau- 
honorifice, sub magistro Thoma de Essexe, tune ejusdem dun (P) 
ecclesi, rectore. Hoc etiam anno, imminente tempore 
Adventus Dominici, orta eet contentio gravissima inter Quarrel 
episcopum Dunelmensem Ricardum et monachos, eo quod the bp. of 
esset substantis ecclesiastics indiscretus et prodigus Durham 
dilapidator. Unde sub appellatione se protegens epi- and his 
scopus, plus solito profusis opibus, Romam adiit, ubi 
ecclesiam suam plusquam triginta milibus marcarum 
[oneravit] Prioratus vero et episcopatus hac continuata 
controversia dampna incurrit impreciabilia. 





! K. ins. here: Eodem tempore, 
canonizatus est Rom beatus Hugo 
Lincolniensis episeopus, et colle- 
gio sanctorum merito connumera- 
tus. . 

3 Eodem . . . consummante] 
Translatio quoque beati Thome 
Cant. archiepiscopi et martiris sub 
Stephano gloriose memorie, ejus- 


dem martiris successore in archi- 
presulatu quarto, magnifice in oc- 
tabis Apostolorum Petri et Pauli 
celebratur, E. 

5 obiit] obierunt, K. 

* in... rectore] om. E. 

5 From here to the end of the 
year, om. À. N. 


172 FLORES 


A.D. 1220. [Hoc anno, itineratio justiciariorum domini regis MS. CI. 
Iter per totam Angliam]. 


Sustices. Hoo etiam anno consecratus est in episcopum Elyensem Matt. Par. 

John of  4Jo8nnes abbas de Fontibus, vir simplex et justus ac rece- iii. 58. 

Fountains dens a malo, apud Westmonseterium, in crastino sanctarum 

DP or Bly ' Perpetum et Felicitatis, Dominica qua cantatur “ Leetare 

Ravages of Jerusalem." "Tunc [etiam temporis, Walenses metas Cf. Id. 

the Welsh. terminorum suorum] transgredientes finitimis inter (a. 1981.) 
Angliam et Walliam constitutis, precipue Willelmo de 


Brause, dampna cum injuriis frequenter irrogarunt. 


JKEustachius de Facunberge fit episcopus Londoniensis. Pandulfus 
legatus Homam revertitur. Perturbatur regnum per comitem 
de Albamarla. 


Henry 111. Anno gratie Mccxxr. Rex Henricus [tertius] ad Natale Id. iii. 60. 
at Oxford. Domini fuit apud Oxoniam, ubi festa natalitia sollempniter 14. ii. es. 
cum suis magnatibus celebravit. Eodem tempore Willel- Cogges- 


mus de sanctse Marie ecclesia Londoniensis episcopus resig- rales P- 


navit sponte episcopatum in crastino conversionis sancti Pauli. 
Eustacede Eustachius de Faucunberge, tunc domini! regis thesaurarius, 
Palcon- v? kalendas Martii in episcopum Londoniensem eligitur, cujus 
of Lorton, 9lectio a legato Pandulfo apud? Norwicum confirmatur. 
| Et Dominica? qua cantatur Misericordia Domini, tunc 
septimo kalend. Maii, die * videlicet sancti Marci Evan- 
gelists, consecratur apud "Westmonnsterium &* Benedicto Southwark 
Roffensi episcopo, gerente vices domini Stephani Can- ; 
tuariensis archiepiscopi, qui tune propter specialia 
negotia sanctse ecclesise et regni Ánglie in partibus 
agebat transmarinis, legato non presente. In$ brevi 
Endof postea, die Lune videlicet proxima ante festum beats 
Jeguteahip. Marie Magdalenze Pandulfus Norwicensis electus cessit Matt. Par. 
legationi sum ex mandato domini paps Honorii, pre-'” 99- 





- — o —-—- —— —M—— ee — —————— — —Ó M 


— —Á—— ——— —— 


! domini regis] scacar), E., as * die... Evangelista] om. E. 
Matt. Par. The text is from Cog- 59g... presente} om. E. 
geshale directly. 6.6 In . . . Michaelis] Eodem 


2 apud Norwicum] om. E. It is | anno cessavit legatio Pandulfi, ipso 
from Coggeshale, but not in Paris. | Romam revertente, E. 
3 Dominica . . . tunc) om. E. 








Cf. Matt. 
Par. iii. 60, 
61. 


Id. iii. 66. 


Id. iii. 61. 


HISTORIARUM. 173 


sentibus Rieardo Saresberiensi, Petro Wintoniensi, Eus- A.D. 1221. 
tachio! Londoniensi episcopis, apud Westmonasterium, 

nullo alio tunc ei in legationem succedente. Ille 

quidem multos bellicos tumultus, nondum congelatos, 
auctoritate sibi tradita tempore legationis viriliter Panduit 
comprimebat. Idem recessit ab Anglia post festum England. 
sancti Michaelis Circa? idem tempus Willelmus de Rebellion 


Fortibus, comes de  Albamarla, occupans quedam of William 


. . de Forti- 
castra injuste, nec volens ad pacem regis accedere, bus, earl 
excitavit hostilitatem in Lincolnesira contra regem ; of Albe- 


unde ipso et singulis fautoribus ejus a legato Pan. 
dulfo et episcopis et clero Anglise ob scelus tale per- 
petratum excommunicatis, idem comes irreverenter 
coactus est ad deditionem, quibusdam ex suis car- 
ceribus mancipatis, quibusdam exilium perpetuum Marriage 
subeuntibus. ^ Henricus rex dedit Alexandro regi Scotis of Alexan- 
Johannam sororem suam seniorem in uxorem, que despon- jer IT. and 
sata fuit in crastino sancti Johannis Baptiste apud Ebo- , 
racum, et nuptis, presentibus ipsis regibus et multis mag- 
natibus, magnifice sunt celebrate. Eodem anno Hubertus ang of 
de Burgo, tunc? justiciarius Anglie, domino rege prz- Fuerte de 
sente cum domino Stephano Cantuariensi archiepiscopo Margaret 
et aliis terre magnatibus, sororem [dicti] regis Scotis, of Scot- 
[scilicet Margaretam,] duxit in uxorem et * in civitate Lon- and. 
doniensi desponsavit, dicto archiepiscopo sollempnitatem 
desponsaticnis celebrante. Civitas Damietsz eripitur Loss of 

e ae . ope e. . Damietta, 
a potestate Christianorum in vigilia decollationis sancti aug. es, 
Johannis [Baptiste]. Unde^5 crucesignati, itineris pro- 
positum versus eandem civitatem exequi volentes, 


1 Eustachio] Eustachius, Ch. | * ipso vix cum rege pacificato, 
W.; Eustachio Londoniensi, om. | * Pandulpho legato ante recessum 


A. N. * suum pro ipso diligenter inter- 
22 Circa . . . subeuntibus] For | “ cedente." 

this E. has “ Willelmus de Fortibus 3-3 tunc . . . magnatibus] om. 

* comes de Albamarla ad pacem | E. 

* domini regis nolens redire exci- 4-4 et . . . celebrante] om E., 


* tavit contra eum hostilem rebel- | which has (correctly) im civitate 
* lionem, eujus castrum de Byham | tpsa after Margaretam. 
** a rege fuit obsessum et captum, 3-5 Unde . . . est] om. E. 


174 FLORES 


A.D. 1221. audita Christianorum confusione ab itinere reverterunt.! 


Petrus de Rupibus episcopus Wintoniw crucesignatus 

Appeal of est  Eustechius Londoniensis episcopus petiit ab abbate Matt. Par. 
the abbat Willelmo® conventuque Westmonasterii processionem, pro- ^ 57 
of West- , 

minster — curationem, visitationem, et omnimodam jurisdictionem, prop- 
against the ter que ad Papam fuit appellatum. Eodemque anno obiit 
pp. of Willelmus de Albineto, comes de Harundel, in partibus trans- 
Death of marinis, à Damiata rediens, et corpus ejus per Thomam 
William, monachum sancti Albani in Angliam transportatur, spud 


earl of Wimundham, cujus ipse comes patronus fuit, tumulandum. 
Arundel. 


Raid of Eodem quoque anno propter Walensium frequentes 1d. iii. 64. 
the Welsh. irruptiones, qui etiam eundem regem paulo ante ad idem 


Mont ^ opus provocarunt, rex Henricus propter loci oportuni- 
Bde" — tatem castrum munitissimum firmavit, et ipsum a situ 

built. loci Montem Gomericum nominavit. 

The sean [Hoe anno ordo fratrum Predicatorum confirmatur.] MS. Cl. 
order con- 

firmed 


Reformatur pae inter ecclesiam sanctht Pauli Londonia et 
ecclestam Westmonasterii. 


Henry III. Anno gratie Mcoxxu?. Rex Anglorum? fuit ad Natale Matt. Par. 
at Win- Domini apud Wintoniam, episcopo ipsius civitatis, Petro, lii. 67. 
chester. omnia sibi necessaria splendide ministrante. Ipso quoque Id, iii. 75. 
Tho abbey anno, sedata [est] controversia mota inter Eustschium 
minster — episcopum Londonis et capitulum sancti Pauli ex una 
declaredin- parte, et Willelmum tuno abbatem et conventum Westmonas- 
dependent terii ex altera [parte], per Stephanum Cantuaris archiepi- 
of London. scopum, Petrum Wintoniw, Ricardum Sarum episcopos, et 
Thomam de Mertonam et Ricardum de Dunesteple priores, 
in quos ambe partes, tenquam arbitros et pacis ordinatores, 
consenserunt; qui monasterium Westmonasterii ab omni. 
moda subjectione et jurisdictione episcopi Londonis penitus 
exemptum declaraverunt; et ordinaverunt quod ecclesia de 
Stanes cum pertinentiis suis in usus proprios ecclesia 
Westmonasterii convertatur, et manerium de Sunnebiria in 
proprietates episcopi Londonis et ecclesia ejusdem manerii 


1 reverterunt] revertente, MSS. 5 Anglorum] Henricus tertius, 
exc. À. N., which have revertentes. | E. 
2 Humez is interlined later in 


Ch. 





Matt. Par., 
ni. 74. 


Id. iii. 73. 


Id. iii. 71. 


MS. Cl. 


Matt. Par. 
iii. 74. 


HISTORIARUM. 175 


cedat in usus proprios ecclesie sancti Pauli in perpetuum. A.D. 1222. 
Et! ecclesiam sancte Margarete cum tota parochia, S. Mar- 
cum omnibus capellis in parochia aliquando contentis, geret 5 
cum decimis et omnibus pertinentiis, cum clericis et minster, 
laicis in ea habitantibus, ab omni prelatione et juris- depéndant 
dictione Londoniensis episcopi et officialium ejus et of the see 
of London. 
ecclesie Londoniensis libera et exempta et penitus in 
perpetuum absoluta, et Romans ecclesis sine omni 
exceptione, nullo mediante, subjecta sententialiter de- 
claraverunt.  Adjecerunt quoque quod benedictiones 
abbatum, dedicationes ecclesiarum et capellarum infra 
limites diete? parochise constructarum vel in posterum 
construendarum, consecrationes altarium, ordinationes 
monachorum et clericorum secularium, confirmationes 
puerorum, oleum et crisma, et si qua sunt similia sacra- 
menta, ubicumque et a quocunque voluerunt episcopo, 
absque contradictione omnimoda Londoniensis ecclesise 
imperpetuum recipiant. Eodem? anno ii. nonas Martii Death of 
obiit Willelmus Elyensis, domini regis thesaurarius, et Ro- William of 
Ely and 
bertus Maudut, domini regis camerarius, circiter fes- Robert 
tum Sancti Barnabs? Magister quoque Stephanus de Meuduit. 
Langetune, archiepiscopus Cantuariensis, solempne celebravit Council at 
concilium apud Oxoniam, in quo multe fuerunt statuta ad Oxford. 
reformationem status ecclesiz Anglicare ac monastice reli- 
gionis, sicut in dicto concilio alias? continetur. Ad‘ quod 
concilium paucis diebus comprehensus quidam impostor, 
habens in corpore et membris, scilicet in latere, manibus, 
et pedibus, quinque vulnera Crucifixionis, et in eodem concilio, 
Simul cum eo, alius nebulo utriusque sexus, ejusdem erroris 
fautores preesentebantur. Super quo convicti et publice con- 
fessi, judicio ecclesise sunt | puniti. $ [Eodem anno Pandulphus Pandulf, 
consecratus est in episcopum Norwicensem.] Eo? ipso Eds orwich. 
anno, obiit Willelmus de Humeto, abbas Westmonasteriensis A phats of 


West- 
minster. 
Lt Et... recipiant] om. E. 5 E. ins. fuit. 
3.2 Eodem . . . Barnabae) Ipsis 6 puniti] perjuncti, Re. 
diebus obiit Willelmus de Ely 71-1 Eo... . . consecratus] om. 
Anglis thesaurarius, E.; om. A. N. | A. N.; Lamb. has for this an abridg- 
? alias] alia, MSS. exo. E. ment of the account of the end of 


4 Ad] Ante, E. the quarrel (as given above). 


A.D. 1222. 


Barking, a. 
t- 


bp. of 


Chichester. 


Riot in 
London 
from a 
wrestling 
match. 


Constan- 
tine Fitz- 
Athulf 
hanged. 


Henry III. 


at Oxford. 


176 FLORES 


xii. kalendas Maii; cui successit Ricardus de Berkinge, Matt. Par. 
Richard de ejusdem loci prior, qui eodem anno xiv. kalen. Octobris lii. 74. 


domino Petro Wintoniensi episcopo in ecclesia  Westmo- 
nasterii primus! benedictionem accepit. ^ Obiit Ranulphus 
Cicestronsis episcopus, sliquando officialis Norwioensis ? et 
ejusdem ecclesie postea prior; cui successit Radulfus de 
Neuvilla, qui consensu totius regni factus antea cancel- 
larius, custos et bajulus regii sigili fidelissimus extiterat. 
Electus quidem fuit circa festum Omnium Sanctorum, sed 
sequenti anno consecratus. 


Eodemque anno, quodam luctamine apud hospitale Cf. Ct i Matt. 


sancti? Jacobi Londoniis occasionem preestante, orta est, P" 
dissensio et pugna [magna], quz: tantum instinctu diaboli 
invaluit, quod in confusionem * et opprobrium suspensus 
est, [per malitiam tamen], quidam de nobilioribus civibus 
Londonise, natu et possessione spectabilis, qui, [ut 
impositum fuerat ei] seditionem in civitate cum 
tumultu magno excitaverat, e& dampna abbati Westmo 
nasterii irrogaverat. Quod suspendium [malitiose] pro- 
curaverunt Hubertus de Burgo, tunc justiciarius [ Anglis,] 
et Falcasius, tunc potens regni" dispositor. Unde licet 
ipse predict seditionis excitator, qui Constantinus 
dicebatur, reus esset et dignus [ut imponebatur] sus- 
pendio, tamen ipsi cives Londonism ipsos justiciarium 
et Falcasium semper postea exosos habuerunt, sicut 
futuri eventus manifeste docuerunt, sicut consequenter 
Suo tempore declarabitur. 


Rez, perverso subductus * consilio, querit dwerticula de observandis 
promissis libertatibus. Quo resiliente, restluit ree Francorum 
Lodowicus. 


iii. 71. 


Anno gratie mccxxm®. Rex Henricus tenuit curiam suam 1d. iii, 75. 


apud Oxoniam. Et postmodum in octavis Epipbanise Lon- 





! primus] om. F. Wendover and Paris; it took 
place die sancti Jacobi. 

* confusionem et] om. E. 

5 regni] in regno, E. 
3 sancti Jacobi] Matildis regine, * subductus] seductus, E. 


2 Norwicensis . . . prior] post 
prior Norwycensis, E. 








Matt. Par. 


iü. 75. 


Id. iii. 76. 


Id. iii. 81. 


Id. iii. 77. 


B ISTORIARUM. 177 


doniam veniens cum beronibus ad colloquium, requisitus est A.D. 1228. 

ab archiepiscopo Cantuarie et magnatibus aliis, ut libertates The arch- 

et liberas consuetudines, pro quibus guerra mota fuit contra bishop and 
. "M ,, other 

patrem suum, confirmaret; et sicut archiepiscopus ostendit pobies 

evidenter, idem rex diffugere non potuit quin hoc faceret, demand 

cum in recessu Lodowici ab Anglia juraverit,! et tota nobi- the confir- 

litas. regni cum eo, quod libertates subscriptas omnes ob- Magna 

servarent et omnibus traderent observandas. Quod audiens Carta. 

Willelmus [de] Briwere, qui unus erat ex consiliariis regis, 

pro rege respondens, dixit; ‘‘ Libertates, quas petitis, quia 

* violenter extortse fuerunt, non debent de jure observari." 

Quod verbum archiepiscopus moleste ferens, increpavit eum, 

dicens, ‘‘ Willelme, si regem in veritate diligeres, pacem 

* regni non impedires." Videns autem rex archiepiscopum 

in iram commotum, dixit, ' Omnes libertates illas juravimus, 

" et omnes astricti sumus, ut quod juravimus observemus." 

Et rex protinus habito super hoc consilio, misit litteras 

suas ad singulos vicecomites regni, ut per milites xii. vel 

legales homines uniuscujusque comitatus per sacramentum 

facerent inquiri, que fuerunt libertates in Anglia tempore 

Henrici avi sui, et factam inquisitionem mitterent apud 

Londoniam ad regem, ad xv. dies post Pascha. 

Eodem anno, Willelmus Marescallus, comes Penbrockis, Disturb- 
fuit in Hybernia. Leolinus autem hee audiens in manu A ^ 
forti cepit duo castella? comitis, etin eis inventos decapita- between 
vit, Sed comes postea, collecto in Anglia copioso exercitu, William 
castra eadem viriliter requisivit, reddens Walensibus de Marehal 
strage talionem. Eodem anno, littera dominicali exis- Liewellyn- 


tente A., ciclo octavo, ix. kal. Maii fuit dies Paschalis, er 


die sancti Georgii. Anno ipso tertio idus Augusti, obiit p, (on 
Philippus rex Francorum, qui suscipiens regnum, paire sno April 23. 
Lodowico vivente, anno vero statis sus xv., regnavit anni8 Death of 
quadraginta quatuor; cui successit Lodowicus filius ejus, Philip II. 
Cujus scilicet Philippi mortem cometa ardens et crinita, paulo 1 Aug. 
ante apparens, evidenter indicavit. Ipsius igitur obitu divul- W377 kin g 
gato, Henricus rex Anglorum misit archiepiscopum Cantuurien- of France. 
sem cum tribus episcopis? ad Lodowicum, jam in regem coro- Henry III. 


natum, constanter * rogans, ut redderet sibi Normanniam demands 


mandy. 


1 juraverit] juraverat, E. 3 See Matt. Par. iii. 77, n^. 
? Aberteivi and Carmarthen. 4 constanter] instanter, A. N. 


o 58108. M 





178 FLORES 


A.D. 1228. cmm aliis terris transmarinis, sicut juraverat in recessu suo Matt. Par. 
de regno Anglie, [quando pax facta fuit inter ipsum et iii. 77. 
Refusal of regem Anglis,] et! magnatibus universis Ad hsc Lodo- 
Louis. ^ iens respondens dixit, se Normanniam et terras alias * 
juste possidere, sicut ostendere paratus erat in ouria sus, 
si rex Anglie ad eam voluerit venire, ibidem juri pariturus. 
Respondit prseterea quod jur&mentum in Anglia factum ex 
parte regis Anglorum fuerat violatum, dum imprisii sui, 
qui apud Lincolniam capti fuerant, ad redemptionem gravis- 
simam sunt compulsi, et comes occisus Perticensis. 
* Ego vero nec juramenta eorum dudum patri meo 
* Philippo facta et mihi ab eis observanda non 
* exegi, nec obsides retinui, sed omnia in pace dimisi. 
'" De libertatibus autem regni Anglis, quarum pater ejus 
" et ipse contra juramentum suum violatores existunt, 
et pro quibus barones justam guerram moverant, et que 
in recessu meo concessm fuerant et ab omnibus juratea, 
actum est quod non solum ille leges pessime ad statum 
pristinum sunt redacts, sed et illis nequiores per totum 
'* regnum Anglie sunt generaliter constitute; nec etiam 
'" ecclesie] sanctse, domine  archiepiscope, libertates, 
" quas in coronatione sua inviolabiliter se juravit con- 
" gervaturum, conservat. Unde qui prius pactum 
"* violavit, perjurus et injuriosus existit, non ego.’ 
Quod audiens archiepiscopus et episcopi, qui cum eo erant, 
cum aliud responsum habere nequiverant, confusi ad propria 
sunt reversi, regi Anglis, qus audierant, referentes. 
John de Ipso quoque anno, Johannes de Bresnes, rex Jerusalem, Id. iii. 82. 
Brienne et magister superior Hospitalis sancti Johannis venerunt 
and Guerin , 
de Mon- in Angliam circa octavas apostolorum Petri et Pauli, pro 
taiguin ^ suxilio postulando ad Terre Sancte subsidium. Circa ? idem 
England. tempus, obierunt magister Simon de Apulia episcopus 
Deaths of yoniensis, circa festum  Exaltationis sancte Crucis, eb 
the bps. of . N . ) 
Exeter and Willelmus de Cornhulle, episcopus Cestrensis, circa idem 
Lichfield, tempus. 
14 Sept. Eodem quoque anno, Leolinus, in potestate sua certifi- 
catus et roboratus, crebras in conterminos fecit irrup- 


! et] sic MSS. Par. ins. con- 3 alias] illas, E 
sentientibus, which makes sense. 3 Circa . . tempus] om. A. N. 
Cl. ins. de. 











Matt. Par. 
iii. 89. 


MS. Re. 
from Matt. 
Par. iii. 80, 
81. 


Matt. Par. 
iii. 82. 


Id. iii. 88. 


HISTORIARUM. 179 


tiones, Willelmo Mareseallo ad partes Hybernise diver- A.D. 1228. 


tente. Quod cum audisset Leolinus, in manu forti Risin of 


cepit duo castella, alia quam prius. Quidam vero under 
Anglioi, scilicet Hugo de Lacy et ejus sequaces, eidem and Hugh 
olino in odium regis adherentes, et recalcitrantes, de Lacy. 
contra regem crebris insurgendo expeditionibus, Willel. . 
mum Marescallum, in primis seniorem, postea autem junio- 
rem, et quosdam alios regis barones ad deditionem premere 
conabantur. Et quoniam bellorum audacia ex preteritis 
eventibus successus futuros promittebat, incendiis con- 
finia irreverenter consumebat. Sed tota regio jam excitate 
contra ipsos maleficos eosdem cum eorum sequacibus ad 
ditionem violenter compulerunt, et qui facti sunt hostes 
in capite, corruerunt retrorsum in manu hostili, de qua non 
potuerunt deinceps ruina resurgere. 
[Incepit peregrinatio ad crucem de Bromholm in ref n. 
eodem anno.] 


Castrum Bedfordio capitur, in quo capti suspenduntur. 


Anno gratis  MCOXXIV. Rex Henricus [tertius] ad Henry III. 
Natale Domini tenuit curiam suam apud  Norhamtonam, sopton. 
presente Stephano archiepiscopo Cantuaris cum aliquibus Opposition 
suis suffraganeis et militia magna. Comes vero Cestrin, of the 
cum suis conspiratoribus apud Legrecestriam festum suum earl of 
tenens, significavit regi contumaciter, quod nisi ab in- and others 
ceptis desisteret exigendo castella sua et adhserendo f? Hubert 
consiliis Huberti de Burgo, qui se supra se gerebat, E 
omnes unanimiter Ánglie nobiliores in ipsum hostiliter 
insurgerent, et nolentem seu volentem cogerent humi- 
liari. In crastino autem post missarum sollempnia, archi- They are 
episcopus Cantuarie cum suis suffraganeis, albis induti, threatened 
candelis accensis, excommunicationis sententiam tulerunt communi- 
communiter in omnes regis et regni pertarbatores et cation. 
ecclesie violentos invasores Interim tamen efficaciter  ' 
providit rex, qualiter in manu potenti eorum posset 
insolentiam  refrenare, clam mittens nuncios, literas 
regias deferentes, ut vires suas potenter convocare; 
quod videntes regis &dversarii, timuerunt utrobique 


M 2 


7 180 FLORES 


A.D. 1224. sibi confusionem preparari, propriumnque perpendentes 
They defectum, venerunt apud Norhamtune ad regem universi, Matt. Par. 


Notbaump- et a comite Cestrensi incipientes, reddiderünt singuli castella, " 
tonand municipia, honores, et custodias regi, que ad coronam suam 


surrender gpectare videbantur. Mansit nihilominus eorundem magna- 
their es, tum latens indignatio adversus regem, quia noluit ad illoram 
instantiam Hubertum de Burgo, justiciarium, secus quam 
deceret aut expediret regni rem publicam pertractantem, 
& magistratu suo amovere. 
Attack on Rex autem, licet casia sua caute, adjuvante eccle- 
sia, sibi mancipasset, corda tamen suorum baronum 
VII. sibi in vineulo caritati non conciliavit, quod cum per 
exploratores suos Lodowico, jam regi! Francorum et in 
regni solio confirmato, intimaretur, sumens de divi- 
sione regni Anglie confidentiam, ut in desolationem 
precipitaretur, duxit exercitum grandem ad Rupellam, 
ut et illam armis vel pretio suo dominatui subjugaret. 
Treason of Quod audiens Falcasius, qui jam regem odio habuit, Cf. Matt. 
Renee de et vocans eum delirum et fatuum, signavit Lodowico, ut Addi. 
quod audacter propositum consequeretur inceptum, 
quia ipse in medio Anglie guerram moveret cum 
nonnullis nobilibus, ad hoec sibi unanimiter consentien- 
Seizure of tibus. Incipiens ergo Falcasius  recalcitrare, cepit 
Henry de quasi in hostili guerra unum de justiciariis regis, 
by Fawkes. scilicet Henricum de Braibroc, in pace regis per stra- 
tam regiam itinerantem, et eundem in.castellum suum 
de Bedeford abduxit includendum, quod cum sine 
mora Lodowico fuisset declaratum, confidentius Rupel- 
Janos est aggressus; ac cives audientes jam guerram 
in Angliam fumigare, et se quasi ab ipso rege derelictos 
et de pecunia promissa delusos, a quo speraverant 
Surrender omnem — habere consolationem, cum magna mentis 
or Rochelle smaritudine sese suamque civitatem regi Lodowico 
reddiderunt. Tune rex tam in civitate quam in 
castro suos fideles statuit circa initium autumpni, et 
consequenter ante Ássumptionem beate Marise omnem 


! regi] rege, E. 





Cf. Matt. 
Par. iii. 87. 





HISTORIARUM. 181 


fere Pictaviam, custodes regis Anglie expellendo, sibi A.D. 1224. 
ad votum subjugavit. Audito vero rex Anglise, quod 
Falcasius justiciarium suum violenter captum incarcera- 

verat, et aliis justiciariis suis, qui justitiam exhibuerant, 
conquerentibus de rapinis ejusdem Falcasii, procaciter Siege and 
est cominatus; cum omnibus, quos ad concilium de Pie of 
Norhamtone congregavit, ad obsidionem de! Bedeford castle. 
properavit, Falcasio tamen partes vicinas, more 
insidiantis, peragrante. Tandem post varios insultus, 
duobus circiter mensibus continuatos, captum est cas- 

irum viriliter &c violenter, et hostes regis, qui in eo 

inventi fuerunt, patibulis ibidem paratis ignominiose, 

tam milites quam servientes, quorum numerus fere ad 
centum? excreverat, sunt suspensi Falcasius interim, Flight and 
qui mille per meandros noctivagus et profugus petebat captire of 
diverticula, verumptamen manus regis tandem non 
effugit. Captus est a regiis satellitibus, et transitum 
facientes, qui eum captum duxerant, per Bedeforde, 
monstraverunt ei fratrem suum Willelmum de Breaute, 

cum eseteris cadaveribus &urz presentatis; et ductus 
Londoniam episcopi custodie deputatus est, donec 
deliberatum foret quid de tali foret faciendum. Tune 
quoque tenebat beatus Paulus sub alis ecclesie suse 
captivum Falcasium latitantem, qui aliquando apud 
Bedeforde ecclesiam suam dirruit, ad edificium castri 
Bedefordensis construendum. Postea autem veniente , 

die? sui judicii, non est morti addictus, quia aliquando, 
tempore guerre, regi fideliter adhesit, et servivit*sed 
abjurans Angliam, recessit irrediturus. Uxor autem Margaret 
ilius quia nunquam vel tirannidi ejus nec etiam de Rivers, 
copule maritali consensit, cum filio ejus Thoma in. *23 ber 


dempnes permanserunt, immunes a poeua sicut et a Thomas, 
Innocent. 


3 die] om Ch.; A. has tempore 
oo. in the margin, N. in text. 

? centum) viginti quatuor, Matt. 4 servivit] servit, Ch. A. N. Re. 
Par. See iii. 87, n!, (altered). 


! de] versus, E. over erasure. 


182 FLORES 


A:D. 1224. culpa. Ipse tamen Falcasius Romanam curiam adiit, 

Fawkes qui sciebat eam pro pecunia sibi de facili in quacun- 

Rome. que causa propitiandam. Sed machinatio sua non est 
a Deo permissa vel a sanctis, quibus tot irrogavit 
injurias, boni finis sortiri consummationem. Multis 
Anglie nobilibus causa miserabilis ruins fuit ipse 
dictus Falcasius, mortis scilicet, paupertatis, et de- 
generationis. De quibus unus fuit ex ultimis, vir 
eximiz nobilitatis, Johannes Giffard, miles illustris Matt. Par. 
genere et eorporis elegantia, qui in obsidione castri ! 95, 89. 
Bedefordensi spiculo baliste, dum viriliter pro domino 
suo rege dimicaret, obiit interemptus. 

New Eodem quoque anno, consecrantur in episcopos magister Id. iii. 89. 

bishops. Alexander de Stavenesby in Cestrensem Roms» a domino 
papa Honorio die Paschs, Willelmus, nepos Willelmi 
Bruere senioris in Exoniensem, Radulfus de Neuville in fd. iii. 88. 
Cycestrensem, a domino Stephano Cantuariensi archiepi. 

Grantto scopo, in octavis Paschs. Hoo etiam anno, domino regi 

the king. pro magnis laboribus et expensis suis, tam a prelatis quam 
a laicis concessum est per totam  Ángliam carucagium, de 

Bedford qualibet scilicet carruca duo solidi. Predictum autem cas- 


fate des- trum de Bedeford fecit rex interea solo tenus complanari. 
oy 


Extorquetur quintadecima ab Anglicana, ecclesia. Suspenditur 
Baldewinus creditus vmperator. 


Henry III], Anno gratie Mcoxrv?. Rex Henricus ad Natale Domini ld. iii. 91. 
at West- tenuit curiam suam apud Westmonasterium, presentibus clero 
minster. 

et populo cum regni magnatibus. Ipso anno, facte est 
generalis exaotio quinte decims partis omnium mobilium 
et catallorum per totam Angliam, tam super viros ecclesi- 
asticos et religiosos quam seculares.  Libertates generales 14. iii. 92. 
iam forestaram quam omnium aliarum libertatum, licet 
nihil stabile vel solidum adhuc optinuerint, proclamats sunt. 
Richard, Ricardus, frater regis, factus est miles et comes Cornubis. Id, iii. 93. 
earlof ^ Qum Willelmo comite Sarum avunculo suo et Philippo 
goesto de Albineto et quibusdam aliis magnatibus in Guasconiam Id. iii. 92. 
Gascony. oommittens se navigio, dominica Palmarum transfretavit, et 

apud Bardegaliam spplicuit cum prosperitate. 





Matt. Par. 


iii. 93. 


Id. iii. 90. 


Abridged 
from Id 
iii. 96. 


MS. N. 


Matt. Par. 


ili. 102. 


HISTORIARUM. 183 


Eodem anno, obiit Johannes Elyensis episcopus, aliquando A.D. 1225. 
abbas de Fontibus, cui sucoessit Galfridus ! de Burgo, ar- Death of 
chidiaconus Norwicensis, et consecratus est die Apostolorum om of 
Petri et Pauli spud Westmonasterium. Eodemque tempore, Ely. P 
Baldewinus, comes Flandrie, qui et imperator Constantino- Geoffrey 
politanus, post annosam peregrinationem rediit in Flandriam, de Burgh 
homagiis, et fidelitatibus, et dominiis plurimarum urbium succeeds. 
prestitis et receptis. Filia? vero ejus et hseres, regi Fran- Return of 


cise Lodowico, tanquam tutori, adherens, multiplices Baldwin 


molitur insidias ut patrem proprium extingueret, et is death. 
paternam abnuens cognationem, tandem comprehensum 
suspendio fecit interire. Et circa eosdem dies comes Danger of 
Sarum, qui in partibus Wasconie cum Ricardo comite earl of 
Cornubie moram aliquam fecerat, ab insstimabili Salisbury, 
. . . . . . JEU a 
maris periculo vix evadens, miraculose litori restituitur. 
Nec multo post obiit idem comes. Uxor autem ejus His death. 
Helo * comitissa, post viri sui obitum, virum omnem His widow 
. TP . . . takes the 
respuens, vitam castitatis continuando, in domo reli- yo at 
gionis quam ipsa & fundamentis construxerat, post on 
paucorum elapsum annorum, habitum cum velo sus- Dey 
cepit sanctimonialis. 

[Eodem anno Henricus 1. rex dedit monachis Ecclesia 
Roffensis ecclesi» ecclesiam de Hertlepe;$* cujus dona- je, 3 data 
tionem Stephano Cantuariensi archiepiscopo et ejus- [A Rof- 

3 ec- 
dem loci conventu approbantibus et cartis suis confir-'j.sig. 


mantibus. Ricardus dictus prior de Derente electus Richard 


. . prior of 
est in priorem Roffensem. Item magnum fossatum Derent, 
circa civitatem Roffensem inceptum est.] prior of 

Rochester. 


Petit Papa sibi dart ab unaquaque ecclesia cathedral et conven- 
tuali duas prebendas; negatum fuit. Obut Ricardus epi- 
scopus Dunelmensia. 


Anno gratie Mccxxvr. Rex Henricus [tertius] ad Natale a 
Domini festum suum apud Wintoniam celebravit. Quo peracto, chester. 
profectus est rex apud Merlebergiam, ubi gravi infirmitate correp- pis illness 


tus, per multos dies jacuit desperatus, Venit interea terminus at Marl- 
roug 





1 Galfridus] Radulfus, MSS. 8 Helo] Ela, E. 
exc. E. * Hartlip, Kent, still in the gift 
3 Jeanne, countess of Flanders. ' of the D. and C. of Rochester. 


184 FLORES 


A.D. 1226. concilii, festum scilicet sancti Hyllarii, apud Westmonaste- Matt. Par. 
Council at rium prwfixi, ubi rex cum clero et magnatibus regni com- iu. 103. 
West- parere debuerat, ut domini Paps mandatum audirent. Multis 
np d igitur in loco prefato congregatis episcopis, cum aliis pre- 
Pope's latis et laicorum turbis, magister Otto, domini Pape nuncius, 
message. ]itteras aperte coram omnibus recitavit, in quibus idem Papa 
allegavit scandalum sanctse Romans ecclesie et obprobrium 
vetustissimum, notam scilicet cupiditatis, que radix dicitur 
omnium malorum, et in hoc prsecipue, quod nullus poteet 
aliquod negotium in Romana curis expedire, nisi effusa 
magna summa pecunie et donorum exhibitione. ‘‘ Sed quo- 
* niam scandali hujus! et infamie Romana paupertas causa' 
est, deberent matris inopiam  sullevare filii naturales; 
quia nisi a vobis et aliis viris bonis et honestis dona 
reciperemus, deficerent nobis vits, necessaria, quod esset 
omnino Romans incongruum digniteti. Ad istud itaque 
scandalum penitus eradicandum, per consilium fratrum 
nostrorum, sanctse Romans ecclesise cardinglium, quandam 
providimus formam, cui si volueritis consentire, & scandalo 
matrem vestram poteritis liberare, et in curia Romana 
sine donorum obsequio exhibitionem justicie optinere." 
The P a Forma autem provisa hwo est: ''Petimus in primis ab om- 
twopre-  ' nibus ecclesiis cathedralibus duas nobis prasbendas exhiberi, 
bendsin  * unam de portione episcopi et alteram de capitulo; et 
cathedral * similiter de coenobiis, ubi diverse sunt portiones abbatis 
' ** et conventus; a conventibus, quantum pertinet ad unum 
monachum, sequali facta distributione bonorum suorum, 
* et tantundem * ab abbate." 
Answer of His in huno modum propositis, persuasit ex parte domini 
ihe pre- Paps magister Otto, ut consentirent prelati, allegans supra- 
dicta commoda que in litteris continentur. Hsec autem 
omnia audientes episcopi et ecclesiarum prelati, divertentes 
seorsum ad colloquendum, cum super rebus propositis ? diutius 
deliberassent, responsum suum in ore magistri Johannis 
Bedefordensis archidiaconi communiter posuerunt; qui veniens 
in prsesentia magistri Ottonis, per hac verba respondit: 
* Domine, ista, que nobis proponitis,* regem Anglis specia- 
* liter tangunt, generaliter autem omnes ecclesiarum patronos 


1 Àujus] hujusmodi, E. 3 propositis] prepositis, E. 
* tantundem] tandem, Ch. A. * proponitis] preponitis, E.; pro- 
T. W.; tantum, Cl. positis, W. 














HISTORIARUM. 185 


Matt. Par. ' regni; tangunt archiepiscopos et eorum suffraganeos, nec: A.D. 1226. 
iil non innumeros Anglise prelatos. Cum ergo rex propter 
infirmitatem et archiepiscopi et nonnulli episcopi et alii 
eoclesiarum prslati sint absentes, in eorum absentia vobis 
respondere non. possumus nec debemus." 
Et his dictis venit Johannes Marescallus et alii nuncii 
regis ad omnes preelatos, qui de rege baronias tenebant in 
capite, districte jubentes, ne laicum feodum suum Romans 
ecclesiss obligarent, unde a servitio sibi debito privaretur ; 
| et sic singuli ad propria remearunt. 
Id. iii, 104. Circa eadem tempora, Willelmus Longaspata, comes Death of 
Sarum, fluctibus marine tempestatis projactatus, decubuit wie , 
graviter infirmatus. Intrante autem episcopo, qui advoca- Salisbury. 
batur ad confessionem suam suscipiendum, et intravit 
ferens corpus Domini, ut ipei comiti postulanti salutare 
preberet viaticum, ipse comes flens et ejulans et ab 
imo ducens suspiria, nudus omnino preter femoralia, a 
lecto prosiliens laqueum ex plecta circa collum habens, 
sese conira venientem, qui corpus Christi attulit, resupinum 
prostravit in pavimentum, Creatorisque sui se protestans 
proditorem, omnes cireumstantes ad singultum commovit 
lacrimarum, nec surgere vel moveri voluit de loco ipso, 
donec plenarie facta confessione, cum jugi rivo lacrimarfim 
vivifici sacramenti percepisset communionem. Et sic per 
dies aliquot in amaritudine posnitentis perseverans, iN Miracle at 
brevi postea spiritum contritum feliciter exalavit.!  Con- his funeral. 
ligit autem, quod, cum de castello ad novam ecclesiam per 
unum circiter miliare ? corpus ejus ad tumulandum portaretur, 
cerei, qui cum cruce de more portebantur accensi, inter plu- 
viarum effusiones et ventorum turbines non extinguebantur ; 
a. (Marg.) ut, sicut de beato Hugone episcopo Lincolniw et con- 
fessore contigit, aperte ostenderent comitem de peccatis suis 
tam amare poenitentem ad lucis filios pertinere. 
Id. ui. 105. Hoc quoque tempore, missus est a domino Papa, ut lega- Council 
tionis officio fungeretur, in partes Gallicanas magister Ro- Bourges ] 
manus. Qui ibidem, quod legatus Otto ab Anglis, a under the 


Francis sibi concedi instantissime postulavit; sed in legate 
Romanus. 





1 ezalavit] exoravit, E. | ? miliare] militare, Ch. Cl. 


186 FLORES 


A.D. 1226. facie negabantur postulata. Ne igitur nihil fecisse 
Crusade — videretur, fecit generaliter predicari per totam legatiam Matt. Par. 
against the guam de cruce contra comitem Tholosanum assumenda, Rex “2 110- 
count of . . . "M 
Toulouse, Vero Francorum Lodowicus, impetrata papali prohibitione ad 
regem Anglise, ne terraa! suas, eo absente Deoque militante, 
hostiliter invaderet, cruce contra Albigenses signatus est. 
Siege of Qui convocato exercitu copioso valde, quia additi sunt Cf. Id. iii. 
by Louis ei omnes cruce signati et coacti sequi, iter sus pere- 
. grinationis nimis fastigiose assumpsit. Et dum in 
Its capture girum civitatem Avinionis obsedisset, ipsam dolo ex- 
by craft. cogitato sibi expugnatam subjugavit. Sed successibus 


Death oft dolus ille caruit diuturnus? Nam procurante comite 


by poison. Campanis, qui, ut sinistra fama refert, cum regina Cf. Id. iii. 
Blanchia adulterabatur, rex Lodowicus interiit potio-  ' 


Death of natus. Circa ipsa tempora Falcasius, quo procurante Id. iii. 119. 


Bes by Romana curia corrupta est muneribus et promissis, ut 


poison. gua negotia expedirentur, et hoc maxime per clericum 
suum Robertum Passeleue, natione Anglicum, dum 
remearet versus Angliam, volens regem et regnum 
iterato perturbare, potionatus apud sanctum Ciriacum, vitam 
Death of flagitiosam subito terminavit. Eodemque anno, Ricardus de 
Bitar de Marisco, de moribus et sequela regis Johannis et? ad 14 ii. 43. 
bp.of  episcopatum provexit Dunelmensem, spud Burgum, post- 1d. tii. 111, 
Durham. quam monachos innumeris vexationibus fatigasset, diem ~ 
kal Maii clausit extremum, ecclesiam suam fere xl. mili- 


Richard bus marcarum debitis relinquens obligatam ; * cui suc- 


SP bury’ cessit Ricardus Saresberiensis, postulatus, qui jam tunc Cf. iii. 145. 


succeeds. ad tres ecclesias cathedrales successive est assumptus 
Deaths of gubernandas. Eodemque anno defuncti sunt episcopi, Bene- 14. iii. 121. 
bps. Bene- dictus Rofensis et Pandulfus Norwicensis; Pandulfo vero 
dict of : . . . . 
Rochester Successit Thomas de Blundvilla, clericus de scaccario regis, 
and Pan-  Huberto justiciario efficaciter procurante, qui a Stephano 
dulf of ^ (Jgntuariensi archiepiscopo, Dominica proxima ante Domini 
Norwich. - -— . 

Nativitatem, munus consecrationis suscepit. 


! terras] terra, Ch. wanted; but the passage is made 
? diuturnus] diuturnis, E. A. Cl. | up and altered from 'several pas- 
N. sages of Paris. 


3 et] om. Re. T.; qui eum is * vide Matt. Par. iv. 260, n*. 








Matt. Par. 
lii. 121. 


MS. CI. 


HISTORIARUM, 187 


Cari libertatum post evt'*^ collectam cancellantur. — Obiit. A.D. 1227. 
Papa Honorius, succedit Gregorius. Redit comes Ricardus 
de partibus Wasconte. 


Anno gratie  Mccxxvif. Rex Anglie Henricus iii, ad Henry III. 
Natale Domini apud Radingum festum suum, [tenuit et] at Read- 
celebravit. Et eisdem diebus natalitiis! ne nil videatur in ng 
seculo jocundum sine doloris admixtione, obiit Willelmus Death of 
comes Esexis in dolorem et lamentationem, adolescens et in William 
donorum largitate satis profusus. Deinde rex jam tiranni- arl of 
zans, Londoniam veniens, cgusatus est cives gravi calumpnia, 
quod in suum prejudicium dederunt Lodowico regi Fran- pemands 
corum, nunc defuncto, quem quasi in sinu suo contra ofthe 
ipsum diu foverant, quinque milia marcas argenti in ting from 
recessu [suo] Unde compulsi sunt idem cives regi? persol- qoners, 
vere, cavillatorum consilio, eandem pecunie, non sine mul- 
torum suspiriis? et imprecationibus, quantitstem. ^ Cepit 
eliam * ab eis quintamdecimam partem omnium mobilium suo- 
rum et totius substantie sus, sicut ei prius fuerat ab Anglis 
tota concessum, De burgensibus autem Norhamtunensibus His extor- 
cepit de auxilio mille libras et ducentas, preter quintam- tion from 
decimam, quam generaliter omnes de regno Anglis, sine ton, amp- 
aliquo fructu vel regni incremento subsequente, persol- 
vebant. Compulsi sunt etiam viri religiosi et clerici bene- and from 
ficiati hanc quintemdecimam dare omnium bonorum suorum, the monks 
tam rerum ecclesiasticorum quam laicarum; nec profuit eis clergy, 
appellatio ad dominum Papam interposita, quia subgestum 
fuit eidem Paps ex parte regis, quod illa collecta fuit The appeal 


facta ad regni Anglicani restaurationem, quod ad ipsum Pope of 
jam specialiter spectare videbatur, et ita, qui pater et no effect. 
pastor sperabatur, factus est contra gregem popularem 
luporum coadjutor. 

_ [Ela comitissa Sarum, relicta Willelmi de Longa- Els, coun- 


spata, monachos Cartusienses, fundatos per maritum Salisbury, 





1 natalitiis] natalis, MSS. exc. 5 suspiriis et imprecationibus] 
. inprecatione, K. 

3 regi] regis, Ch. Cl. W.’; erased 4 etiam] autem, E. 

in T. ; A. Re. have been altered. 


E 


A.D. 1227. 


transfers 
the Car- 
thusian 
monks of 
Hatherop 
to Hinton. 


Henry III. 
at Oxford 
declares 
himself to 
be of age, 
and dis- 
misses his 
governors. 


The forest 
charters 
quashed. 


Hubert de 
Burgh the 
suspected 
author of 

, this 


188 FLORES 


suum apud Heytrop, transtulit usque Hentonam ! Bato- MS. Cl. 


niensis diocesis.] 


Eodem anno, cum jam rex securus fuit de quin- Matt. Par. 
tadecima soluta vel persolvenda, mense Februario apud ™- !22- 


Oxoniam concilio congregato, denunciavit coram omnibus 
se legitime esse «statis, ut de cstero solutus & custodia 
regia negotia ipse principaliter ordinaret; et sic, qui 
prius tutorem habuit et rectorem, Willelmum Marescal- 
lum dum viveret, et postmodum Petrum Wintoniw episco- 
pum, excussit se consilio Huberti de Burgo, regni jus- 
titiarii, de consilio et gubernatione dicti episcopi et suorum, 
qui regi fuerant prius quasi pedagogi; ita quod omnes illos 
@ curia sua amovit. In eodem itaque lugubri concilio,? dum 
idem rex, spreto juramento multiplici et omni fcedere 
violato, fecit cancellare et cassare omnes cartas de provinciis 
omnibus regni Ánglie de libertatibus forests, postquam jam 
per biennium in toto regno fuerant usitate; hanc preten- 
dens occasionem, quod carte ille concesse fuerant et ? liber- 
tates omnes generaliter signateque in cartis scriptis, dum 
ipse sciolus fuisset et sub custodia, nec sui corporis vel 
sigilli aliquam haberet potestatem, unde viribus carere debuit, 
quod sine ratione fuerat usurpatum. Facta est igitur super 
his in concilio ingens murmuratio et dolor amarissimus, 
quod summam * tam ardui negotii, pro quo ratificando 
tam diuturna diligentia impensa est, tantus sanguis 
effusus, tanta pecunia persoluta, ad nihilum redactam 
efflavit consilium malignantium et reguli levitas pue- 
rilis, nec erat qui reclamaret, quia prevaluit pars in- 
juriantium. Omnes tamen justitiariam hujus perturbationis 
suspicabantur auctorem. Nam deinceps tanta faiiliaritete 
conjunctus est, ut omnes regni consiliarios preter ipsum 
pro nihilo reputaret. Tunc vero denuncistum est viris re- 
ligiosis et aliis, qui suis gaudere volebant libertatibus, ut 
innovarent cartas suas de novo regis sigillo, scientes quod 





! je. Hinton Charterhouse, 2 concilio] consilio, E. 
Somersetshire. See the Chronicle 3 et] in, E. 
quoted in Leland's Collectanea, ii. * summam) sententiam, Cl. 


841 (iii, p. 884, ed. 1774). 








Matt. Par. 
id. 192. 


Cf. Id. iii. 
182-184. 


MS. N. 


HISTORIARUM. 189 


rex cartas antiquas nullius [momenti!] esse reputabat. Pro A.D. 1227. 
quarum innovatione, non juxta sigilorum facultatem aut 
consuetudinem, sed quicquid justiciarius sestimabeat, solvere 

Bunt coacti. 

Eodem anno, defuncto Papa Honorio, successit Gregorius Pope Gre- 
[nonus], episcopus Hostiensis, quintodecimo kalendas Aprilis. 80ry IX. 
A quo eodem anno confirmatus est ordo fratrum Mi- The rule of 
norum, et certa regula scripta et data, mortuo eodem 5. rane 
anno fratre Francisco, in ipso ordine primo. Ad cujus : 
praedicationem volucrum multitudo, cum ab hominibus 
sperneretur, dicitur convenisse. In ipsius quoque cor- 
pore? postquam beatam animam exsufilasset, inventa 
sunt quasi recentia in latere, manibus, et pedibus, 
quinque vulnera per modum Crucifixi. 


[ De electione et consecratione Henr Roffensis 

episcop. 

[Introitus in novum chorum  Roffensem. Eodem Election of 
etiam anno electus est et consecratus magister Henri- Petry de 
cus de Sanford in episcopum Roffensem in hunc arch. — 
modum. Mortuo bons memorie Benedicto Roffensi cracon of 
episcopo et in die sancti Thome Apostoli honorifice bury, to 
sepulto, transmisimus quosdam de fratribus nostris R6 $9 9f. 
ad dominum Cantuariensem Stephanum archiepiscopum, 
peteutes eligendi licentiam. Nobis igitur prrmcavere 
volentibus ne ecclesia diutius esset sine pastore quasi 
vidua, diligentem habuimus tractatum de electione ; et 
maturiori freti consilio in die sancti prothomartyris 
Stephani, invocata Spiritus Sancti gratia, perfecimus 
electionem, unanimi voto consentientes concorditer in 
personam magistri Henrici de Sanford, tunc archidiaconi 
Cantuariensis. Et publicata electione et facta appella- 
tione, incontinenti transmisimus ad dominum archi- 
episcopum quosdam de fratribus nostris, scilicet, magis- 


! momenti) vigoris, Cl. in marg. ; 2 corpore] om. Ch. Re. ; inserted 
valoris, A. (margin), N. in the margin in A. 


190 FLORES 


A.D. 1227. [trum Ricardum, priorem de Derente, W. sacristam et J. MS. N. 
camerarium, referentes eidem electionem jam factam. 
Quo audito dominus archiepiscopus egit gratias Domino 
pro persona electi et pro grata capituli nostri concordia. 
Opposition Progressu vero temporis preepedita est electi confirma- 
Canter- tio per monachos Cantuarienses, eo quod vendicabant 
bury baculum pastoralem Roffensis ecclesiss, mortuo pastore, 
' debere deferri ad ecclesiam Cantuariensem ante con- 
firmationem Roffensis electi. Nobis tandem et ipsis 
constitutis in presentia domini Cantuariensis apud 
Maidestane, nobis petentibus electionem nostram con- 
firmari et illis contradicentibus, compromissum est in 
arbitros, et confirmatus est electus noster, prsmissa 
sufficienti et legitima examinatione super electione. 
The ques- Et ductus est electus in capellam, priore Roffensi in- 
fon them Cipiente Te Dewm laudamus etc.  Decisa est igitur 
and the er lis mota inter monachos Cantuarienses et Roffenses ab 
monks &rbitris electis apud Londoniam in vigilia sancti Jo- 
settled, — hannis ante portam Latinam, et absoluti sunt monachi 
5 May. . "P . . 
Roffenses ab impetitione Cantuariensium. Tandem con- 


Consecra- 


tion of the vocatis episcopis, consecratus est magister Henricus 


May D. electus Roffensis apud Cantuariam in capella archi- 


episcopi, presentibus cum domino archiepiscopo episcopis 

scilicet Wintoniensi et Exoniensi, videlicet in die Trans- 

lationis sancti Andrez Apostoli, qui tandem in die 

octavarum ejusdem Apostoli in ecclesia propria honori. 

fice est receptus et intronizatus.] 
Return of Eodem anno, mense Maio, Ricardus frater regis Henrici Matt. Par. 
Richard of venit in Angliam, rediens de Wasconia. Eodemque! tem- Hi: 138. 
Cornwall. Dore, Henricus de Sanfordia, Oantuariensjs archidisconus, 

ad Rofensem episcopatum rite electus, a Stephano Cantua- 

riensi archiepiscopo munus consecrationis suscepit. Quo 
Thecru- etiam anno, nonis Februarii, Hubertus, Anglis justiciarius, 
sade Tros. gladio accinctus est a rege Cantie comitatus. Illis quoque Id. iii. 126. 
pered, but diebus, facta est motio magna peregrinantium in Terram 


perors em- sanctam, et prosperatum Crucis negotium finem feli- 
illness. 





! Eodemque . . . suscepit] om. N. 





HISTORIARUM. 19] 


cissimum consecuta fuisset, si dominus Imperator, qui A.D. 1227. 
Matt, Paz, transfretaturus naves ascenderat, per morbi incommo- 

dum post quatriduanam navigationem reversus non 

fuisset. Anno ipso, orta est discordia inter Alexandrum Quarrel 

episcopum QCestrie et canonicos suos Lichesfeldenses ex eda 

una parte, et priorem et conventum Coventrensem ex nd Coven- 

alia, super! forma electionis et pro quibusdam aliis 

articulis, utrique partium nimis dispendiosa. 


Deciaa est discordia orta inter monachos Coventrenses et canonicos 
Lnchefeldenses super electione episcom. Ricardus consecratur 
in archiepiscopum. Oantuaria. 


Id, iii. 148. Anno gratie Mccxxvrr. Rex Anglorum Henricus iii. Henry III. 
festum Dominice Nativitatis apud Eboracum sollempniter atYork and 
celebravit, et inde recedens, versus Londoniam recto tra- don. 
mite properavit. In quo itinere mensuras bladi, vini, et 
cerviBim falsitatis arguens, ipsas jussit comburi. Ipso anno, Richard 
Id. iii, 145. cassata Rome electione magistri Willelmi Scoti Dunelmensis >p. of 
. . . . : . . Salisbury 
electi, quia sic regi placuit, Ricardus Sarum episcopus ad tasted 
eundem episcopatum transfertur postulatus, post cujus trans- to Dur- 
lationem, in confinio anni jam transacti et sequentis, bam. 


scilicet in adventu Domini et infra dies natalitios, Robert de 
canonici Saresbirienses tractantes de electione celebranda, p» Ep" 
magistrum Robertum de Bingham, canonicum ejusdem  ec- Salisbury. 
clesim, in episcopum rite elegerunt. Quo utique anno, decisa Thequarrel 
est contentio inter monachos Coventrenses et canonicos petween 
Lichefeldenses super episcopo eligendo Rome per sententiam ang Co. 
diffinitivam ; ita scilicet, ut deinceps episcopos alternatim ventry 
eligant, hoc tamen observato, ut prior Conventrensis in Settled. 
electione primam semper habeat vocem. In ques sententia 
juri monachorum plurimum videtur fuisse derogatum, qui 
antea semper pontifices elegerant absque consensu canoni- 
corum. Eodem anno, dominus imperator Constantinopoli- Death of 
tanus humane nature debitum persolvit, filium hsredem peror Ro- 
bert de 
Courtenay. 


! super] sub, E 





192 FLORES 


A.D. 1228. relinquens parvulum, et nondum! idoneum ad imperialem Matt. Par. 
dignitatem. iii. 145. 
Circa dies illos, propter dilationes frustratorias ne 
Excom. Sicut juraverat transfretaret, dominus? Papa in dominum 
munication imperatorem sententiam  excommunicationis fulminavit, et 
of Frede- gententiam per diversas regiones fecit publicari, ex qua per- 
rick IT. . . . . . . 
turbatione imperator in Papam graviter insurrexit. Id. iii. 154. 
Expedition — Rex? Francorum misit super comitem Tholosanum expe- Jd. iii. 156. 
against ^ ditionem non modicam militarem. Anno ipso Stephanus qq iii. 157. 


R d . . . ve . 
of Tou. — Cantuariensis archiepiscopus, qui magnifice reliquias beati 


louse. Thoms martiris translatas in locello aureo collocavit, 
tte I of _et ejusdem martiris festum sollempniter constituit cele- 
ton. brandum, ab exilio hujus mundi ad sui antecessoris 


beati Thome migravit merito consortium septimo idus 

Juli, et Cantusrie sepultus est pridie nonas * ejusdem. 
Disturb- Eodem tempore Walenses prorumpentes dampna fini- 14 iii. 138. 
Wales, timis non modica irrogabant, quos rex cum Huberto 

justiciario, collecto exercitu copioso, vix firmato quo- 

dam castro, repressit. Tamen Walenses insidiantes, 
."Huber's nacta temporis oportunitate, illud solo tenus compla- 


levelied, Darunt. Propter hoc? ipsum castrum Stultitiam Huberti 
appellarunt. | 
Frederick — Anni etiam ipsius spatio dominus Frethericus imperator, Id. iii. 159. 
II.lands mare Mediteraneum ingressus, nt Domino votum peregrina- 
tionis persolveret, in vigilia Nativitatis beate Marie apud 
Acon [applicuit], cui venientes clerus terre et populus 
obviam, cum magno honore, ut t&ntum decebat virum, rece- 
perunt. Suspectum tamen ipsum multi habuerunt propter 
sententie, qua innodabatur, severitatem. "Tunc Imperator 
gravem toti exercitui reposuit «querimoniam, quod Papa in- 
Gifts sent juste in ipsum tulisset sententiam, eo quod gravis infirmitas 
Uy ne eum redire compulisset. Soldanus autem Babilonis, sciens 
eum applicuisse, misit ei exenia preciosissima. Invenit 
autem dominus imperator, cum Acon applicuisset,® princi- 





! nondum] non, E.; Ch. had !  * sic; see Madden, Hist. Anglor. 
dum, but non is interlined later, | :i. 802, n‘, 
and so Re. This was Baldwin II, 5 hoc] only in W. ; quod is inter- 
brother of Robert. lined in Re. ; E. has istud for ipsum. 
3 dominus Papa] om. Ch. 5 applicuisset] applicuit, MSS. 
3 Rex .. . militarem] om. N. exc. E. 


- 














HISTORIARUM. : 188 


Matt. Par, pales exercitus [populi] Christiani, ducem [vero] de Lenburgo, A.D. 1228, 
Hi.160. ^ patriarcham Jerosolimitanum, archiepiscopos Nazarensem [et] Reception 
Crsariensem, episcopos [vero] Anglise Wintoniensem et Exoni- of Frede- 
ensem, magistros [etiam] Hospitalis et Theutonicorum, qui rick 11. 
. preeerant octingentis militibus peregrinis et peditibus quasi 
decem milibus. 
Id.ii.161- ^ Hoc etiam anno venit in Angliam quidam archiepiscopus Arrival in 
163. Armenie majoris, gratia peregrinationis, ad loca sancta England of 
Anglise oraturus. Literas quoque domini Pape de persons A bir 
.Suze commendatione et causa sui itineris secum detulit shop. 
testimoniales. Qui cum apud sanctum Albanum, An- 
gli,e prothomartirem, orandi gratia pervenisseb, inter cetera His ac- 
mirabilia que per interpretem retulit sciscitantibus, &iebat! counts of 
quod [quidam] vir, qui Christum in carne vidit, dering 
adhuc vivit, eo quod Christus, cum duceretur ad Jews and e- 
erucis patibulum, dixerit ei: “Sic te volo expectare bration in 


" donee iterum veniam.” Unde creditur victurus, do- Armenia 


nec Dominus venerit ad judicium magnum. Et inter three Con- 
loquendum interrogatus de conceptione beats Virginis, si ceptions, 
ecclesia Orientalis inde  sollempnizet necne,” respondit 

quod irium sollempniter? recolit ecclesia Armeniw ad mi- 

nus conceptiones,* conceptionem [scilicet] Christi, que 
singulariter privilegiatur, eo quod ex Spiritu Sancto 

sine macula concipientis consummata est. Item con- 
ceptio® beats Virginis, et conceptio® beati Johannis Bap- 

tistee, eo quod angelica admonitio intervenit, in ecclesia °® 
Orientali?^:. non sic, tamen sollempniter, recoluntur. Death of 

Id. iii. 164. Eodem quoque anni curriculo? Eustachius Londoniensis Eustace. 

episcopus diem clausit extremum; in cujus loco canonici London. 
elegerunt magistrum Rogerum, cognomento Nigrum. Hodem- p... 1, 
que tempore obiit Galfridus Elyensis episcopus; cui canonice Noir suc- 


. electus successit Hugo, sancti Eadmundi abbas. ceeds. 
Bps.of Ely. 

! aiebat] om. MSS. 5 E. ins. (amen, omitting it inthe 
? necne] nec non, MSS. exe. E. | next linc. 
3 E. ins. festivitatum | concep- 7 E. ins. due ultima festivitates, 

&ionis. and sicut prima at the end of the 
* conceptiones] om. E. sentencé. 
$ conceptio] conceptionem, E. |  ? curriculo] circulo, E. 


o 598108. N 





194 FLORES 


A.D. 1299. Papa nititur eupplantare imperatorem, qui iccirco repatriat. 


Henry If, Anno gratie wccxxix? Rex Anglorum ! Henricus (tertius) Matt. Par. 

at Oxford. ad Natale [Domini] tenuit curiam suam apud Oxoniam, ubi m. 164 
venit ad eum archiepiscopus * Burdegalensis, missus a mag- 

He is natibus Wasconim, ÀÁquitannis, et Pictavia. Venerunt etiam 

invited to ad eum sollempnes nuncii de Normannis, quorum omnium 

recover communis erat suggestio, ut dominus rex ad partes securus 

Normandy. V ret transmarinas, sciturus profecto qucd carum mag- 

The mater nates immutabiliter starent ad omnia jura sua, que ibidem 

by Hubert amisit, recuperanda. Quod cum audiret Hubertus justi- 

de Burgh’s ciarius, distulit negotium in futurum, donec clementius 

advice. tempus arrideret. Nuncii vero aliud non habentes in re- 

: sponsis, ad propria quasi delusi remeabant. 

War be. Eo? tempore, Papa Gregorius moleste ferens quod Id, iii, 165. 

Pope and imperator  Frethericus, quasi spreto timore sententix 

emperor, sur, negotia* Ec-lesis in Terra Sancta amplectebatur, des- 
peransque quod ad unitatem Ecclesi& non rediret, decrevit, 


Johnde ^ jpgo depulso, alium in culmine imperiali subrogare. Con- 

Brienne eo, 8, 8 . 

made stituit igitur Johannem de  Bresne ducem papalis Cf. Hist. 
Anglor. ii. 


general of exercitus et eidem quicquid ecclesia Romana potuit 397 

the Papal . VP . ; . . . 

army. adjutorii impendere in thesauro? et armis, et indul- 
gentie de peccatis, et admonitionibus ad prelatos, 
&bundanter impendit. Quod cum imperatori signifi 
caretur, facta pace cum soldano festinanter et caute, 
ne ad eum iste sinister rumor [perveniret]? ad eccle- 
siasticum honorem et profectum cum eodem treugam 

The . "EM 

emperor diuturnam et pacem constituit. Acceptaque corona 

prepares regni [Jerusalem], naves paravit ad repatriandum; 


the Holy Terreque Sancte valedicturus,’ orandi gratia ad Cf. Matt. 


Land. flumen Jordanis cum omni humilitate inermis et HR ut 
His danger paucis stipatus perrexit, ubi a domesticis, quos puta- 
from trea- bat, amicos, paratas insidias, muniente Babilonie sol- 


mon dano, evasit. Unde semper postea, quasi suspectas 





! Anglorum].om. E. * thesauro] thesauris, E. 
3 Giraud de Malemort.. 6 MSS. exc. E. ins. et. 
* Eo] Eodem, E. 7 valedicturus] valde dicturus, 


4 E. ins. sua. ; Ch. CI. 











Matt. Par. 


iv. 199. 


Cf. Id. iv. 
184, 188. 


v. Hist. 
Anglor. 
ii. 815. 


Matt. Par. 
ni. 189. 


70. 


Id. ii. 172, 
1 


HISTORIARUM. 193 


personas, Templarios exosos, et soldanum habuit. ami- A.D. 1229. 
cissimum, fidelitatem sentiens in infidelibus, et fide- His return 
lium  detestans infidelitatem ; et ascendens naves in 
terra! sua prospere applicuit, susceptus cum gaudio, et 
adheerentibus sibi fidelibus suis, [sibi] subreptas terras 

in brevi imperio restituit viriliter universas, de inva- 

soribus condignam capiens ultionem. Per idem tempus 

magister Stephanns, domini Paps capellanus? ad  re- Extortions 
staurandum ? Pape thesaurum perditum et ad dictum of Sehen. 
imperatorem Frethericum deiciendum, omnes decimas of Anagni. 
rerum ecclesiasticarum, [non] deductis expensis, in tota ! 
Anglia, Hybernia, et Wallia, exegit, et permittente 

rege extorsit. Unde Anglia jam multipliciter bonis 
spoliata, miserabiliter ccepit ad egestatem inclinari, 
impotens postea respirare. 

Eodem quoque anno, magister Robertus do Bingham, Robert de 
electus Sarum, apud Septonam munus consecrationis susce- bisloop of 
pit, qui fabricam nove ecclesie sus non segniter prosecu- Salisbury. 
tus, ipsam feliciter consummavit. Ipso quoque anno, rege The new 
et priore cum conventu dissidentibus de persona in cathedral. 
archiepiscopum substituenda, cassatoque Waltero monacho 
Cantuariensi, electus est in curia Romana, procurantibus 
magistris Alexandro de Stavenesbi Cestrensi* et magistro Richard 
Henrico de Sanford Rofensi,* episcopis, et magistro Johanne *chbishop 

. o . . of Canter- 
de Hotoft Bedefordensi archidiucono, magister Ricardus COg- bury, 
nomento Magnus, Lincolnie cancellarius et lector theo- 


logie cathedralis, et in ecclesia sua consecratur. Con- Bishops 
conse- 


Id. iii. 190. secrati(que; sunt cum eo per manum Rofensis episcopi in grated, 


ea ecclesia magister Rogerus Londoniensis electus et Hugo 10 June. 
Elyensis electus, iv? idus Junii. Eodem anno, obiit Mar- Death of - 
tinus de Pateshulle, decanus Londoniensis scilicet sancti Pauli, Martin de 
ses . . . . . Pateshulle 
xviii? kalend. Decembris, vir mire prudentis et legum regni gean of 


peritissimus,? S. Paul's. 


! ferra sua] terram suam, E. 4 Cestrensi, Rofensi) om. E. 

? capellanus . . . Pape om. 5 Eodem . . . peritissimus) 
Re. om. A. N. 

3 restaurandum] restaurum, Ch. 
Cl. 


^ 
'» 


A.D. 1229. 


Arrival of 
Peter] 
auclerc, 
count of 
Britanny. 
The pall 
sent to 
archbishop 
Richard. 
Death of 
Reginald 
abbat of 
S. Benet 
Holme. 


Hubert 
de Burgh 
enters the 
chapter of 
ter 
to make 


peace 
between 


Canterbury 


and Jio- 
chester. 


Peace 
made. 


The king 
present 
when tho 
archbishop 
received 


the pall 
Sept. 16. 


196 FLORES 


Applicuit eo tempore in Anglia vir investigabilis versuties, Matt. Par. 
Henricus! Mauclere, comes Britannim, ut regem Anglis iii. 191. 
in partes salvo duceret transmarinas. Quod tamen ne- 
gotium usque ad serenitatem vernalis serenitatis cepit 
delationem. ^ Eodemque anno, Ricardus archiepiscopus 
palium suscepit, a domino Papa sibi transmissum. 

[Currieulo annique ipsius dominus Reginaldus abbas MS. Re. 
hujus loci diem clausit suppremum.] 

{Anno vero eodem in vigilia Ascensionis, quie fuit MS. XN. 
decimo kal. Junii, ingressus est dominus Hubertus de 
Burgo justiciarius Ánglie capitulum Cantuariense cum 
magna inuititudine clericorum et militum et aliorum 
Christi fidelium, presente tunc ibi priore * Cantuariwe 
et toto conventu, ut tractarent de pace componenda 


“Y inter ecclesiam Cantuariensem et ecclesiam Roffensem. 


Ea vice ad instantiam domini justiciarii prior et con- 
ventus remiserunt Roffensi omnem actionem quam 
habebant vel habere poterant contra Roffenses de 
baculi delatione et electione, presentibus ibidem cum 
domino justiciario abbate de Langedoune? et Willelmo 
Britone vicecomite Cantiz, et Ranulfo Britone the- 
saurario et domino Ricardo * cancellario et multis aliis ; 
et in presentia omnium remiserunt omnem rancorem 
tam episcopo quam conventui Roffensi, et in signum 
dilectionis prior et conventus Cantuarism osculati sunt 
episcopum Roffensem et suppriorem et camerarium 
preesentes pro conventu Roffensi. 

Eodem anno affuit rex cum episcopis et magna 
militia et multitudine infinita apud Cantuariam ad 
festum — archiepiscopi in susceptione pallii, dominica 
proxima post exaltationem sanete Crucis, et sequenti 
feria terti& hoc est in crastino sancti Lamberti, rex 
ingressus est capitulum monachorum ecclesie Christi 





——- 





! Henricus Mauclerc] The com- * John of Sittingbourne. 
piler has inserted Mauclere, but 3 West Langdon, Kent. 
still followed Wendover’s error in 4 Sic. Ralph Neville was the 


writing Henricus for Petrus. chancellor. 











MS. N. 


Matt. Par. 
iii. 193. 


HISTORIARUM, 197 


[eum justiciario et magna multitudine militum atque whe ke 
eye . e e a e e eo 188 
nobilium, presentibus ibidem archiepiscopo et episcopo ot peace 


Roffensi et priore et conventu! Cantuariensi. In eodem given be- 
. ee . . tween the 
capitulo petiit rex ut pax confirmaretur inter ecclesiam two con- 


Cantuariensem et Roffensem in presentia sua; et re- Vents. 
sponsum est a Cantuariensi quod hoc jam factum est; 

et prior Cantuariz coram omnibus osculatus est 
suppriorem Roffensem in signum pacis firmate.] 


Absolvitur imperator. post veditum. Re» Henricus pergit 1n 
Britanniam. | Dux Sazoiwumn venit in Anglian. 


Anno gratis Mccxxx?. Rex Henricus ad Natale Domini Henry III. 

tenuit curiam suam cum rege Scotorum apud Eboracum, quem at York 
, with Alex- 

ad illud festum invitaverat, presente archiepiscopo civitatis, ander II. 
cum magnatibus terre nonnullis. Contigit eodem anno, in 
die scilicet Conversionis sancti Pauli, in ecclesia sancti Storm and 
Pauli Londonis, quod cum episcopus ejusdem civitatis in the con. 
dicta ecclesia ante majus altaro staret infulatus, ad celebran- gregation 
dum missam celebriter, ut moris est, congregato multo i 5t. 
populo, subito in aere facta est nubium densitas et solis o5 yay 
obnubilatio admirabilis, ut vix socius socil discretnm haberet 
agnitionem. Facta est repente tonitrui adeo horribilis con- 
cussio et fulminis choruscatio, ut iota ecclesia cum turri 
obrui videretur, nec defuit fostor intollerabilis. Quo viso, 
clerus cum populo exiit glomeratim cum festinatione, 


solo ad altare cum uno diacono remanente episcopo. 


Id. iii. 172. — Eodem anno, restituta civitate Jerusalem imperatori Letter by 


Id. iii. 174. 


Fretherico et populo Christiano cum corona regni peror 
Jerosolimitani, qua * coronatus est in ipsa civitate, de 
modo et tempore regem Anglorum et alios principes, 
ut eos exhilararet, per elegantes epistolas, euro bullatas, 
certificavit, in quibus continebatur quod hic summa- 
tim perstringitur. 

'" Soldanus Babilonim, ut prsetactum est, sanctam ? civi- on the 


'' tatem Jerusalem populo et cultui restituit, Christiano, oe yer? 


salem. 





! conventu) conventui, N. | 3 sanctam] om. X. 
3 qua} qui, E. 


198 FLORES 


A.D. 1280. ‘' et contrada! tota libera fuit circumquaque, ita ut pateret Matt. Par. : 
Letter on '' liber accessus Christianis peregrinis ad loca sancta, '. 174. 
the ro- of '* Preterea restituta est civitas Bethleem, et tota terra 
Jerusalem. '* media inter Jerusalem et civitatem ipsam. Civitas quo- 
* que Nazareth, et tota terra media inter Achon et ipsam 
" civitatem, tota terra Turonis que largissima est, et Chris- 
tianis valde accommoda. Civitas Sydonis, que vulgariter 
* dicitur Saete, cum tota planitie et pertinentiis suis, qua 
multum fuit utilis Saracenis, maxime cum portus ibi sit 
" congruus et terra adjacens uberrima, ect inde arma 
“et victualia ct multa necessaria inde ad civitatem 
Damasci et de Damasco ad Babiloniam portarentur, Et 
quamvis civitatem Jerusalem, sicut melius unquam fuit, 
resedificare nobis licent secundum pactum, necnon et 
castrum | Jopen, castrum Ciosurim, castrum  Sydonis, et 
castrum sancte Marise "Theutonicorum, quod fratres ipsius 
domus in? montana Achon edificare ceperunt, et ab olim 
nullo treugarum tempore permissum extitit, Christianis ; 
ipse tamen Soldanus, usque ad finem treugarum istarum 
decennalium, que inter nos et ipsum per decennium sunt 
statuts, sedificia vel castra aliqua de novo facere vel 
tedificare [non] debet. Sicque die Dominica, xviii. die 
Februarii nuper preteriti, ad laudem Christi qui a mor- 
tuis hac die resurrexit, concordia hujusmodi hino inde 
extitit juramento firmata, et in Jerusalem coronam por- 
P. uU — tavimus, Et sie visitavit nos Oriens ex alto. Sed 
“ quia mundus iste semper amara dulcibus consuevit 
“ permiscere, cum ad imperium nostrum redeundo 
* veniremus, aditu ad propria vix patente, inimicos 
* nostros, quos Papa pater noster in detrimentum 
* nostrum  exaltaverat, contrivimus, et motam vix 
" gedavimus seditionem, et nisi nos sub tanta festi- 
"* natione negotium hoc  revocasset, ecclesie status 
* Dei gratia solidaretur mirabiliter exaltatus.”* Cum- 
que hoc mandatum ad aures principum perveniret, et 
postea in populis disseminaretur, Deum glorificaverunt, 








1 contrada]  contradita, W.; 3 resurrexit] surrexit, MSS. exc. 
terra, Cl. ; contracta, Re. ; om. A. | E. 
N. 4 exaltatus] exaltata, MSS. 

3 in montana] om. E. 








Matt. Par. 
iii. 193. 


HISTORIARUM. 199 


Qui non permittit Sibi famulantes impediri vel con- A.D. 1230. 
fundi. 

Eodemque anno, tempore Quadrageeimali, dominus impe. Succcsses 
rator, omni perturbatione complanata, hostibus suis emperor. 
nec Paps pepercit consanguineis, quos imperio in- 
venerat rebellantes. Quod videns Johannes de Bresne, Flight of 
timens incidere in manus imperiales, fugit in partes Cisal- ronde 
pinas, nec potuit eum papalis instantia revocare, 


Intermeantibus igitur sollempnibus micis, sedata est dis. The 
quarrel be- 


. cordia inter summum pastorem et summum principem, qQU£8 tween the 


Id. iii. 195. 


Id. iii. 199. 


nimis fuerat Ecclesite dampnosa. Per idem tempus, Pope and 
Willelmus de Brause, vir nobilis et potens, a Leolino prin- 
cipe Northwalle sine judicio clam est peremptus. ,. 
Eodem[que] tempore ad exactionem regis, archiepiscopi, praose put 
episcopi, abbates, et priores per totam Angliam regi pecu- to death. 
niam dederunt non modicam, quasi per eam subtracta patri Exactions 
. . ib AP P h of Henry 
suo jura revocare posset in parlibus transmarinis. Ton ty 
dolor, ista exactio pecunie et Paps de decimis Eecle-  ' 


sie consimilem finem sunt sortitee. Cives quoque 


Londonienses pro eodem negotio ad redemptionem gravissi- 

mam sunt compulsi. Judai etiam tertiam partem rerum 

suarum omnium regi sub! festinatione persolverunt,  Ejus- Transfre- 

dem anni curriculo, rex, congregato copioso exercitu, pridie aie regis 
, . . . . . . in Bri- 

kalendas Maii naves ascendit, et in Britannia applicuit apud (ossia, 

sanctum Mauloum quinto nonas Maii. Eodem quoque anno, gj, 

facta est eclipsis solis contra morem solitum, summo mane, eclipse. 

Tempore ipso, pacificati sunt magnates Francis, prius TheFrench 


- T . . ° barons 
hostiliter dissidentes, quibus congregatis cum equis Ct appeased, 
armis, venerunt cum rege omnes, qui militare servitium and meet 
sibi debebant, in Britanniam, ut impetus regis An- ifn. 
glorum reprimerent, qui in urbe Andegavensi cum 
comite Britannie et aliis? Britonibus multis qui 
eidem fidelitatem juraverant, moram traxit iongiorem. Death of 

. . Reimund 
Eodem tempore, submersus est Reimundus de Burgo ina, Burgh. 


flumine Ligeri, Circa idem tempus, dux Saxonum,* miles 





1 sub] cum, E. and Lünebourg, who came to 
3 aliis] alii, Ch. England. See Liebermann, Mon. 
3 This is an error, copied from | German. Historica, xxviii. p. 67, 
Wendover and Paris (iii. 195) ; it | n7. 
was Otho I., duke of Brunswick : 


200 FLORES 


‘AD. 1280. elegantissimus, quem dominus Papa in imperium 
visit of proposuit sullimare, fugit a facie imperatoris Fretherici 

e e . , t e . . . . 
of [Bruns per-equentis et venit Londonias, ubi &dventum regis 


wick] to. de Britannia expectabat. Ipso tempore, Fulco Paganellus Matt. Par. 


Eogiand, et Willelmus frater ejus, viri nobiles de Normannia, cum ™ 197. 
of certain quibusdam ! aliis, quos secum traxerant, venerunt od regem 


Norman Anglia) iu Britanniam, relictis castris suis cum terris 
Wes - I universis, et cidem, dum rex Anglie in Britannia mora- 
enr ^" batur, adheserunt. Eodem tempore, dominus imperator ld. ili. 198. 


Peace be- . . . 
tween the Bomam veniens, cum omnem thesaurum domini Pape 


Pope and exhausisset, sollempniter est absolutus, et eodem die, 
emperor. simul in uno palatio coepulibantur cum gaudio et hilari- 
Idlenessof tate. Illis quoque diebus, rex Anglorum, cum mulio tem- l4. iii. 199. 
Henry Il. pore in Britannia jacuisset, et dies otiosos cum infinito 
inBritanny. . . ose . 
"'thesauro consumpsisset, mortuis nobiiibus, multis nutem fame 

et infirmitate attenustis et ad extremam inopiam redactis, in 
Dou ef Angliam inglorius rediit, inter quos Gilebertus de Clare, 
Clare. comes QGlovernie, diem clausit extremum. Remanserunt 

tamen post regem in Britannia comes Ranulphus Cestris, 

Willelmus Marescallus, Willelmus comes Albemarle, cum 

alis viris bellatoribus, donec clitellas penitus evacuassent. 
Lunar Ipso quoque tempore, fucta est eclipsis lungs, remanonto sibi Id. iii. 202. 
eclipse. ^ brevissima claritate. 


His losses. 


Orta est discordia inter regem et archiepiscopum Cantuarie Ri- 
cardum pro castro de Thunebruge. Obit idem Ricardue. 
Treuge captuntur inter reges. 


Henry TI. Anno gratie Mccxxxr. Rex Anglorum Henricus ad Natale 
at Lam- Domini tenuit curiam suam apud Lamhetham, Huberto, An- 
beth. .- gli justiciario, necessaria ministrante et civiliter pro- 
Trouble  CUürante. Per idem tempus, orta est discordia inter regem 14. iij, 201. 
ofarch- ct archiepiscopum Cantuarie Ricardum pro castello de Tune. 
bichop brugge et alias? quasdam terras, cum villa etiam de Tune- 
about Tun. Druge et pertinentiis ejus, que ad jus Cantuariensis ccclesim 


bri 'ge Bpectare dicebantur. 
castle. 


an ieee amend 


1 quibusdam) quibus, Ch. E. T. | 201; E. alters it to aliis quibusdam 
W. terris. A. ins. propter in margin, 
* alias quasdam terras] sic Ch., | which N. puts in the text; the 
altering the rest of the sentence, | other MSS. as Ch. 
but leaving this; see Matt, Par. iii. 














HISTORIARUM. 201 


Matt. Par. © Eodem anno, mense Aprili, Ricardus frater regis, despon- A.D. 1231. 
Hi.201. — gavit Yenbellam comitissam Glovernim, relictam Gileberti Marriage 
de Clare, nuper defuncti, vidclicot sororem Willelmi Ma- ^f Richard 
rescalli, comitis de Penbroc; et nuptiis vix completis, idem bella of 
comes [Willelmus]! diem clausit extremum, et Londoniis Gloucester. 
apud Novum Templum sepultus est juxta? patrom suum Death of 
xvii. kalendas Maii. Circa illa tempora, statuto sunt treugcs William 
. . Marshal. 
inter regem Francorum et regem Anglorum, quibus sta- th 
tutis, reversus est in Angliam comes Cestria cum aliis, ce wit 
quos ibi rex Ánglorum dimiserat in Britannia. Mense Return of 


vero Julio, Petrus Wintoniensis episcopus, completo in Terra LAM 
Sancta jam fere per quinquennium magnifice peregrinationis Roches, 
voto, reversus est in Angliam, kalend. Augusti, et Winto- 
niam veniens, susceptus est cum processione sollempni in 
sua eccleria cathedrali. 

Id. iii. 205. [Ko] ipso anno, Ricardus? archiepiscopus Romam petiit Death of 
pro causa jam dicta, ubi pro voluntate negotiis expeditis,* Prehbiss Ki 
rediens, apud sanctam Gemmam, in domo videlicet fratrum S. Ge- 
Minorum, tertia dieta citra Romam, diem clausit extremum ; ini. 
et sic eo expirante,' expirabant cum eo negotia impetrato. 

Id. ii. 206. ^ Eo tempore proposnit rex ducere in uxorem regis Scotis The king's 
sororem, indignantibus comitibus et baronibus suis universis. of marry. 

Non enim, ut dixerunt, decebat, quod rex duceret filiam ing Isa: 

natu minorem, cum Hubertus justiciarius natu majorem bella of 

haberet sibi matrimonio copulatam. Sed cum ab hoc pro- event d 

posito per comitem Britanniw, qui tunc erat regi pro 

pedagogo, rex invitus impediretur, dedit eidem comiti, 

multa promittenti sed nihil adimplenti, quinque milia 

marcas argenti, ac si tantum defuisset de jactura preete- 

rita. Defuncto itaque Ricardo Cantuariensi archiepiscopo, 

decreverunt monachi Cantuaris Radulfum de Neuvilla Cices- Ralph 

trensem episcopum, videlicet cancellarium regis, sibi in Neville, 
presulem unanimiter postulare, quia erat regi et regno Chickestr, 
fidelissimus, et inconcussa columpna veritatis. Sed postquam elected to 
hzc postolatio domino Paps significata innotuit, facta dili- Canter- 


genti inquisitione de moribus ejus a magistro Symone de 


Id. iii. 264. 


1 Willelmus) interlined later in | 3 Ricardus] om. E. 
Ch.; Marescalli, T. ; Marescallus, 5 expeditis] om. Ch. 
Ww. 5 expirante] spirante, MSS. exc, 


? jurla . . . suum] in a later | E. 
hand over erasure in Ch. | 


A.D. 1231, 


The elec- 
tion 
quashed 
by the 
Pope. 


Disturb. 
ances on 


account of grav 


202 FLORES 


Lengetune, timens zelum fidelis viri, ne quandoque reg- Matt. Par. 
num Anglie, quod sincero corde diligebat, de jugo tri- iii. 207. 
buti, quo tenebatur, niteretur discutere,? respondit, quod 
rapidus erat in verbo et presumptuosus in opere, nec 
erat talis dignus tali prerogativa. Et ut facilius re- 
silirent monachi a proposito, benigne concessit eis licen- 
tiam, alium sibi in archiepiscopum eligere vel postulare. 
Cirea eadem tempora, quidam, quos supra modum 
abat intollerabile jugum Romanorum, impetratis 


the Roman quibusdam quoquo modo regalibus litteris, blados Ro- Id. iii. 211. 


clerks iu 
England. 


Seizure of 
Cincio. 


Hubert 

de Burgh 
accused of 
this. 


Henry IIL 
at Win- 
chester. 


His de- 
mand of 
an aid. 


John prior 
of Can- 
terbury 
elected 
arch- 
bishop. 


manorum distrahentes, Cincium quendam Romanum, ec- 

clesie sancti Pauli Londoniensis canonicum, hostiliter cepe- I4. iii. 210. 
runt, et post aliquos dies, vacuatis crumenis, abire permi- 

serunt. Sed cum hee ad regis notitiam pervenissent, Cf. Ià. iii. 
Papa conquerente, totum crimen hoc in Huber-?!® ?21. 
tum justiciarium refudit; et ipsum ex illo tempore, 
tanquam quilibet Romanus frater ejus esset, qui ipsum 

regem in multis? tribulationibus de regno optinendo 
efficaciter ssepe adjuvit, Hubertum * justiciarium insatia- 

bili corde persecutus est, sicut sequens narratio legere 
volentibus declarabit. 


Electus est in archiepiscopum Cantuarie magister Johannes 
Blundus, cassato Johanne priore. Hubertus de Burgo mag. 
nam patitur persecutionem. 


Anno gratie Mccxxxi?. Rex Anglorum Henricus [tertius] r4. jij, 911. 
fuit ad Natale Domini apud Wintoniam, cui Petrus ejusdem 
urbis antistes omnia necessaria procuravit, et festiva tam 
regi quam suis exhibuit indumenta cum donativis. Per 
idem tempus, rex propter nimias expensas, quas effudit 
in Britannia, auxilium pecuniare «sibi postulat, tam a 
militibus quam prelatis, exhiberi, Eodem tempore a a. iv. 919. 
conventu Cantuarie electus ost Johannes, prior ejusdem 
ecclesie, in archiepiscopum Cantuarie ; qui cum esset regi 
presentatus et acceptus, profectus est Romam, ut electionem 
rite factam impetraret a sede Apostolica confirmari. 





1 diligebat is after tenebatur in | 5 MSS. exc. N. ins. adjuvit. 
MSS. | 4 Hubertum , . . declarabit] om. 
discutere] excutere, E. Re. — ! N. 








Matt. Par. 
in. 219. 


Id. iii. 219. 


Id. iii. 220. 


HISTORIARUM. 203 


Sub eisdem diebus, Henricus Rofensis episcopus, cum in sub- A.D. 1282 
bato quo ! cantatur? Sitientes venite ad aquas, npud Sidingebur- March 27, 
nam, presente electo Cantuarie parato transalpinare, or- 
dines celebrasset, astante clero et populo, sermonem faciens, Vision of 
fiducialiter protestatus est, dicens, '' Gaudete omnes in Do- tbe release 
*" mino fratres, scientes indubitanter, quod uno el eodem J, and 
die nuper exierunt de purgatorio rex quondam Anglo. archbishop 
rum Ricardus et Stephanus Cantuaris archiepiscopus, freni Once 
cum uno capellano ejusdem archiepiscopi, ad conspectum gatory. 
divino Majestatis migraturi, et in ea die non nisi illi 
tres de locis poenalibus exierunt. Et his dictis meis 
fidem adhibeatis plenissimam et certam, quia mihi et 
cuidam alii terti& jam vice hoc per visionem  revela- 
ium est ita manifeste, quod ab animo meo omnis du- 
bitationis ambiguitas removetur." 

Venit eodem tempore Romam prior Cantusrie, Johannes John elect 
electus Cantuarie, ut ejus electio a domino Papa con- of Canter- 


firmaretur. Sed quia videbat eum Papa nimis senem et sigue at 


€t 


Bimplicem et minus idoneum tantw dignitati, persuasit ci ut the Pope's 


cederet? in spiritu lenitatis, quia credidit eum esse sanc- "st. 
tum et bene religiosum. Ipse vero libenter et in spiritu 
humilitatis facte electioni renunciavit. "Tunc Papa, concessa 

licentia monachis, ipsis, quos minus discretos reputavit, 
precepit* ut alium talem eligerent, cui onus suum com- 
municare et curam competenter committere posset pasto- 

ralem. Circa dies illos Leolinus princeps Wallis, fines Ravages of 
baronum Anglie ingressus, ccpit more solito vacare incen- Llevellyn- 
diis et rapinis. Considerato autem ? diligenter, quid the- Werth. 
saurl in srario regio contineretur, minus multo quam The king's 
credidit invenit in deposito. Exegit igitur a suis mi- POV: 
nistris districtum  ratiocinium, Ranulphumque cognomento Raid and 
Britonem, camere sus thesaurarium, ab officio suo depo- Hubert de 
nens tenensque in arcto, ad gravissimam compulit re- Mere ebd. 
demptionem.  Consilioque in his fretus episcopi Wintoni- 

ensis, Hubertum de Burgo, justitiarium regni, ab officio suo, 





! quo] qua, MSS. exc. A. (cor- |  * precepit] om. MSS.; T. W. 
rected) N. | have per Papam concessa est. 
3 T. ins. omnes. 5 E. ins. rege. 
3 cederet] cedere, Ch.; sederet, 
T. W. 


A.D. 1232. 


Stephen de 
Segrave 
put in his 
place. 
Charges 
against 
Hubert. 


His flight 
to the 
church of 
Merton. 


John 
Blund 
elected 
archbi- 
shop. 


A fortieth 
granted to 
the king. 


He orders 
the mayor 
of London 
to seize 
Hubert de 
Burgh. 


Caution 
given to 
the king as 


9204 FLORES 


licet cartam regis haberet ballive sum sibi perpetuands, Matt. Per. 
rex amovit truculenter, Stephanum de Segrave subrogando, "" 720. 
quarto kal Augusti. Exegitque de thesauris suis ratioci- 

nium, imposuitque ci crimina enormia, objecto etiam crimine 

less majestatis. Insurrexerunt igitur multi in eum, insur- Id. iii. 223. 
gente rege, et eum in multis accusaverunt, inter quos cives 
Londonis quasi appellantes eum sceleris, super suspendio 
Constantini, concivis sui, exegerunt sanguinem suum de 
manibus suia, postulantes instantia magna sibi de tali 

injuria juatitiam exhiberi. At Hubertus, cum talia cog- 
novisset, ad ecclesiam Moretone fugit, ibidem inter canoni- 

cos delitescens. 

Eodem anno, tempore autumpnali, electus est magister 
Johannes Blundus, apud Oxoniam studens et legens in 
theologia, in archiepiscopum Cantuariw, qui a rege susceptus 
cum monachis quibusdam Cantuariensibus Romam profectus 
est, ut electionem suam confirmari a sede Apostolica im- 
petraret. 

Temporibus aub eisdem, concessa est regi pro debitis, Id. ii. 224. 
quibus adhuc pro Britannico negotio comiti Britannis tene- 
batur astrictus, quadragesima pars rerum mobilium ab 
episcopis, Abbatibus, prioribus, clericis et laicis, sicut es 
habuerunt frugibus tuno congregatis circa festum sancti 
Michaelis, consilio Stephani de Segrave, extorquenda. 

Per idem quoque! tempus [Hubertus], regie irw cognoscens 
asperitatem, non est ausus apparere preesentis regis die sibi 
prefixo. Tunc rex iratus significavit majori? Londonis jam 
hora instante vespertina, quatenus statim visis litteris regiis, 
conjunctis sibi universis civibus urbis qui arma movere 
possent,* iret Meretonam, hostiliter inde Hubertum de Burgo 
vivum vel mortuum extracturus, et eidem presentatarus. 
At major? signo communi pulsato, cum populo civitatis 
armntus illuc properavit, regis mandatis pariturus. Quod 
cum audiret Hubertus, ante majus altare se in orationibus Id. iii. 295. 
prosternens, corpus suum et animam Deo commendavit. 
Dum autem illac ruerent cives armati catervatim, sugges- 


ium erat regi, quod si violata pace Ecclesie Hubertum, 





- - T" meee ee ee — a M M——À —— 


! quoque) om. E. 4 possent, iret] preesentiret, T. 
3 A. has Hubertus de Burgo in * iret] irent, Re. W. with ex- 
the margin ; N. in the text. tracturi, presentaturi, afterwards. 


5 Andrew Bukerel. | § major] majore, MSS. exc. E. 


HISTORIARUM. 205 


quondam magistrum suum, notum pro fideli omnibus A.D. 1232. 


fere Cisalpinis regionibus, totaliter! confunderet, **omnes, to violating 
. . . es . ee . e ace 
“ precipue Franci? natione, in vos conviciis insurgent of the 


.* et obprobriis, et forte cum ipsa ultrice Ecclesia arma church. 


Matt. Par. 
ili. 226, 


Id. iil. 228, 


“ movebunt.” Quo audito et salubriter intellecto, ante m. recalls 
seditionem motam cives furibundos festinanter revo- the citi- 


cavit. Post hec autem, Lucas, archiepiscopus Dublinensis, a 
. Te Luke abp. 
qui beneficia sibi ab eodem gratanter ccllata recogno- o¢ puplin 


vit, eundem Hubertum in Domino consolatus, multis obtains 
precibus impetravit a rege inducias Huberto, ut tempns delay for 
haberet de]iberandi, ut objectis commode posset respondere ; 
que vix concesse sunt usque ad octavas Epiphanie. 

Tunc super his per litteras regis Hubertus certificatus, apud «5o oes 
sanctum Eadmundum iter arripuit, ubi uxor ejus Margareta to S. Ed- 
morabatur, gloriosi regis et martiris rogaturus de tribula- munds- 
tione consolationem ; et transiens per Esexiam, hospitatus 

est in villa quadam, ad jus episcopi Norwicensis pertinente. 

Quod cum regi fuisset relatum, ira incanduit vehementi, The king 
metuens, si Hubertus ita recederet, perturbationem machi- sends to 
naretur in regno; undo facti poenitens misit post? eum seize nim, 
Godefridum de Crauecumbe militem cum trecentis armatis, takes re- 
precipiens sub poma suspendii, quatinds illum captum re- fogeina 
ducerent, et in "Turri Londonisrum vinctum  incarcerarent. chapel, 
At illi cum festinatione profecti, invenerunt Hubertum in 

quadam capella, hospitio suo vicina, crucem in una manu 

et in altera Corpus Domini bajulantem; erat enim premu. 

nitus de adventu querentium animam ejus; et surgens de 

siratu soporatus, ad capellam confugit. At Godefridus cum 

Sociis armatis capellam ingressus, prscepit ex ore regis, ut 

exiret de capella et veniret Londonias cum rege locuturus. 

Sed Hubertus, quod iram regis nimis timebat, respondit, 

et ideo nullo modo exire ausus extiterat. At Godefridus He is 

et ejus complices rapuerunt crucem cum Corpore Christi de dragged 
manibus ejus, et vinculis eum constringentes adduxerunt chapel, end 
Londonias et ipsum in Turri posuerunt compeditum. Quo imprisoned 
audito, episcopus Londoniensis graviter conquestus est regi de 1D the 
tam enormi violatione Ecclesie, et procuravit audacter et Tower. 
constanter, ut Hubertus in capella, qua captus fuerat, re- The DP. of 


compels 








! totaliter] taliter, MSS, exc. E. 3 post eum] posten, E. 
* Franci] Francie. F. 


A.D. 1282. 
his resto- 
ration to 
the chapel. 


206 FLORES 


duceretur. Fecit igitur [rex]! circumvallari capellam, preeci- ? Matt. Par. 
piens? sub poena suspendii, ne aliquo evaderet ingenio, et ui. 228. 
ne cibum haberet excubando? diligenter explorarent 
vicecomites Hertfordie et Essexie, cum copia vigilantium, 





Heisbe- districte precepit. Videns igitur Hubertus mortem turpis- Id. iii. 230. 
sieged simam sibi imminere, sponte de capella exivit, offerens se 
there, and. vicecomitibus qui eum observabant. Dixit enim se potius ° 
velle regis misericordiam experiri, quam tabescere fame de- 
testanda. 
Colletion — lisdem temporibus per regios satellites, Petrum de 
of the Thanei, Willelmum de Culewrthe, et Adam filium Willelmi, 
fortieth. pooit rex colligi per Angliam quadragesimam omnium mobi- 
lium apparentium, sicut se habuerunt in crastino sancti 
Death of Mathsi, anno regni sui xviv. Circa idem tempus, obiit Ra- Id. iii. 229. 
Ranulph  mu]phus, comes Cestrie et Lincolniz, apud Walingefordiam 
Blundevil, . . . . 
earl of v. kal. Novembris, De cujus obitu, cum nunciaretur Huberto 
Chester, rumor, et dicetur quod unus de maximis hostibus euis mor- 
28 Oct. — tuus esset, assumpto suspirio cum alto gemitu, ait, ‘‘ Deus 
Conduct . " propicietur anime ojus," et postulans Psalterium, ante Angior. 
on hearing crucem stando, sine pausatione ipsum jejunus psallendo ii. 849. 
of his complevit pro anima comitis memorati. Eodem tempore, : Matt. Par. 
death. audiens rex quod Hubertus magnam partem pecunism apad !!4 232. 
Hubert’s "Templum Novum deposuisset sub custodia Templariorum, 
treasure at . oe n0 3: : . . 
the New Omnia diripuit) dicens, omnia hsc et alia dolose et furtim 
Temple ab srario suo fuisse subtracta. 
the king Hoc etiam anno, Papa Gregorius constituit visitatores Id. iii. 234. 
Visitation ®2P¢T religiosos, per universum orbem constitutos. 
of monas- Eodemque anno, Rogerus Londoniensis episcopus, accnsatus Id. iii. 240. 
teries. inter alios super districtione frugam Romanorum, sal:em de 
Accusation consensu, profectus est ad sedem Apostolicam, ut suam ibi 
or pe le purgaret innocentiam. Qui post multos labores et spolia- 
Nor, tionem obiter et emunctionem loculorum in curia, demum 9 
who goes vexatus inaniter remeavit. Nec multo post smgre sus- Id. i iii. 331, 
Mod ish. tinens usurarios Christianos quos Caursinos appellamus 
ment of. in civitate sua habitare, et foenora sua variato nomine 
the Caur- palliantes exercere, conabatur eos a diocesi sua propul- 
sius from 
his dio- LL LLL uua 
cese, 
! A. bas rex in the margin; N. 5 ejus) ipsius, E. 
in the text. 6 diripuit] dirupit, E. 
? precipiens] precepit, Cl. * This paragraph is at the end of 
3 excubando) exculendo, E. the year in Re. 


3 diligenter] diligendo, Ch. A. N. | 9 demum] domini, NSS, exc. E. 





MS. Cl. 


Matt. Par. 
iii. 240. 


Cf. Id. iii. 
187, 


HISTORIARUM. 207 


sare. Sed ipsi recalcitrantes, Romane curie fulti pa- &D. 1232. 
trocinio, ipsi, post multos, quibus eum exagitaverant, 
labores, silentium imposuerunt. 


[Eodem anno, Ela comitissa Sarum fundavit abba- Leycock 


tiam canonicorum de Lakok.] founded. 


Ewegit ree ratiocinium ab episcopo Wintonie Petro Pelroque de 
Rivallis. Item a Stephano de Segrave et Roberto Passelewe. 


Anno gratie xccoxxxim. Rex [Anglorum] Henricus iii, Henry III. 
lenuit curiam suam ad Natale apud Wigorniam, ubi de con- at ee 
silio Petri Wintoniensis episcopi, omnes naturales curi, sus expels 
ministros a suis amovit officiis, et Pictavenses et alienigenas pis Eng- 
eorum ministeriis eubrogavit. Willelmumque de Rodune lish minis- 
militem expulit contemptibiliter, qui in curia regis vices ters ane 
gerebat magni Marescalli, quod idem Ricardus Marescallus tevins into 
nimis moleste tulit. 'Walteruun quoque, Mauclere cogno- their 
mento, episcopum scilicet Karleolensem, idem rex [Henricus] Pl#¢e* 
per consilium predictum ab officio thesaurarii expellens, 
centam libras ab eodem exegit, et custodias quasdam, quas 
eidem per cartam  confirmaverat, truculenter subtraxit. 
Consiliarios autem suos omnes, tam episcopos quam comites 
ac barones, et quosdam de regno suo nobiles, ita prscipi- 
tenter abjecit, quod! nulli erederet nisi episcopo memorato, Bp. Peter 
quasi coleret ipsum pro Deo, carumque suum Petrum de des Roches 
Rivallis. Unde factum est, ut expulsis castrorum custodi- his chief 
bus per totam fere Angliam, rex omnia sub ipsius Petri 
custcdia commendaret. Tunc idem Petrus, Wintoniensis 
episcopus, attraxit in suum consortium Stephanum de Se- Stephen de 
grave, regno et Ecclesize nimis infestum, qui dederat Segrave. 
pravum consilium magistro Stephano, Paps capellano, His advice 
decimam collecturo ecclesiarum Anglie, ne finem fa- way of col- 


ceret cum prelatis Anglie, sed ipsam decimam, in ecting the 
integrum collectam, diligenter Paps reservaret, per 
quod consilium detestabile Ecclesia dampnum incurrit 
inestimabile multipliciter. Per hoc enim ascendit 
summa collecte in duplam fere quantitatem, et quod 





! guod) cui, MSS. exc. T. W., which have ut. 


A.D. 1288. 


This done 
to advance 
his son, a 
clerk, but 
who died 
early. 


Robert 
Passelew. 


Stand 
against 
them by: 
Richard 
Marshal. 


Nobles as- 
sociated 
with him. 


Injustice 
of the king 
to Gilbert 
Basset. 


His manor 
of Nether- 
avon given 
to Peter 
Mauclere, 


208 . FLORES 


pejus erat, per hoc patuit Romane cupiditati numerus 
et! pretium ecclesiarum, prebendarum, et reddituum 
singulorum Anglicane regionis, unde magis ac magis 
rapinis eorum avidius inhiabant. Sed conditionaliter 
convenit inter dictos ipsos Stephanos, quod pro illa 
proditione optineret ipse Stephanus de Segrave, ad 
opus fili sui clerici, a sede Apostolica indulgentiam 
plura beneficia, quot possint ei adquiri, libere possi- 
dendi. Sed caruit successibus fraus illa, in rempubli- 
cam nequiter machinata. Nam idem clericus, filius 
scilicet. Stephani sepedicti, per breve tempus, ultore 
Deo, vitam terminavit." 

Adjunctus est etiam eisdem Robertus cognomento 
Passeleue, qui cum Falcasio domino suo Rome contra 
regem et regnum aliquando toto conamine, et effusa 
non minima pecunie quantitate, gravamina machina- 
batur. Hic sub Petro de Rivallis thesauros regis custo- Matt. Par. 
divit; sieque factum est, ut totius regni haben: alie- !!- 240. 
nigenis et ignobilibus, spretis aliis, com:nitterentur. 

Inter nobiles igitur Anglie surrexit quasi alter 
Mathathias, vir nobilis, et .miles strenuissimus, comes 1d. iii. 241. 
Ricardus, regis marescallus, zelo justicim provocatus, regis 
desipientis constanter increpans simplicitatem. — Ipsi 
quoque comiti adhsserunt Gilebertus Basset, Warinus et y. iii. 947. 
Philippus fratres sui, et Ricardus Siward. Preeter dlic- 
tam causam discordie fomitem ministravit, quod rex, 
de consilio alienigenarum et quorundam jam  dicto- 
rum indigenarum ipsum blanditiis et adulationibus 
infatuantium, manerio de Netheravene in comitatu 
de Wilthesire dictum Gilebertum Basset injuste et 
sine judicio disseisivit, spoliando violenter, et Petrum 
de Malolacu Pictavensem eodem investivit. Quam 
injuriam dietus comes reputans suam, immo publicam, 
per episcopos, clericos, fratres Preedicatores et Mi- 
nores, insuper per suos pares multotiens regem in- 





! ef] om. E. | = ferminarit] continuavit, E. 














Matt. Par. 
iii. 242. 


Id. iii. 248. 
Id. iii. 243. 


HISTORIARUM. 209 


terpellavit, ut dictum  Gilebertum Basset et alios A.D. 1233. 
regni naturales secundum leges et regni consuetu- The king 
dines, tractaret judicialiter, alienigenarum et pre- do him o 
dietorum malignantium prava consilia non sequendo. Justice, and 
Quorum preces et monitiones rex nullatenus exaudi- the asso- 
vit, sed ex hoc ira majori commotus, tam dictum ciated 
comitem quam complices suos, in Walliam expulsos, 

fecit utlagari, terris et possessionibus eorum datis in 
direptionem, et omnibus bonis confiscatis. Et quo- 

niam magistra! necessitas ad remedium excogitandum 
compulit memoratos, elegerunt potius tante injuriz 
viriliter resistendum et pro patria? pugnandum, quam 
injustam et voluntariam aliquorum exberedationem 
sustinere. Et licet in personam regis per casum ali- 

quando possent dessvisse, hoc nolentes, suos per pre- 

das, spolia, incendia, modis omnibus quibus poterant, 
dampnificaverunt per totam sstatem et hyemem, dicta 

guerra perdurante. 

Eodem anno x. kalendas Aprilis mugierunt horribilia Severe 
ionitrua, et secuta est per totam mstatem tanta pluviarum Storms, 
inundatio, quod ubique vivaria confregit et stagna atque March 28. 
molendina per universam fere Angliam & suis sedibus violen- 
ter evulsit. In campis nempe arsbilibus pomeriisque fruc- 
tiferis et aliis locis insolitis proruperunt? fonticuli, rivalis 
discurrentibus, qui pisciculos produxerunt, aptatis ad hos 
insolitis molendinis. Eodemque tempore sexto idus Aprilis, Mock suns, 
circa horam diei primam, ultra fines Herefordis et Wigor- 9 April. 
nis, in cslo quatuor soles adulterini preter verum solem 
cum quibusdam circulis sese prodigialiter  intersecantibus, 
apparuerunt; et subsecuta est strages maxima in confinio 
Wallie et partibus conterminis, et in Anglia incendia 
miseranda. 

Hoc anno, mortuus est Warinus Basset in obsidione et Death of 
assuliu castri de Keerdif. Ipso vero tempore, Romse cassats Warine 

est electio magistri Johannis [Blundi].  Scripserat enim pro sset. 


! magistra] magna, E. Re. T. 3 proruperunt] — prorumperunt, 
W.; mag’, A.; magis, N. MSS. exc. E. 

2 patria] patrie, Ch. Cl. Re.; A. 
is altered. 


58108. O 


4 


a ee 


210 FLOKES 


A.D. 1288. €0 episcopus Wintoniensis domino imperatori, ut dignare- Matt. Par. . 
The elec- tur juvare eundem Johannem, ut promoveretur sine tali- "" 345. ) 
tionof = bus impedimentis, quibus alii, qui ad eandem digni- 
John whe . 
Blund to tatem vocabantur, fuerant prepediti Papa vero, qui 
Cantr- imperatorem sincero corde non diligebat, non adquievit 
quashed, suse petitioni, causamque simulans cassationis sus, ob- 

jecit eidem Johanni aeriter quod sine dispensatione duo 

beneficia, quibus annexa fuit curs, optinuerat, queso Causa, 

ut ait, satis valida fuit ad ipsius cassationem, et ita 

magis ei obfuit quam profuit episcopi Wintoniensis fami- 

liaritas et ipsius petitio. Eodem! tempore, electus est in Id. iii. 244. 
Richard archiepiscoppm magister Eadmundus de  Abindune. Per 
Marshal idem tempus, videns se destitutum comes Ricardus, con- [à iii, 942, 
Llewellyn, federatus eat Leolino et aliis magnatibus illius regionis, pree- 
The king Stito juramento. Et iunc temporis, in crastino scilicet 1 
joined by beats Marise, apud Doveram applicuerunt viri bellicosi multi, 
toco and 9* regionibus (transmarinis venientes, et ad regem apud 

sto Gloverniam pervenerunt. At rex, illorum et sliorum multo- 

Hereford. rum vallatus catervis, ad Herefordensem urbem suum exer- 

citum promovit cdpiosum. 
The bishop — Eodemque tempore Walterus Karleolensis episcopus, qui- 
of Carlisle busdam injuriis sibi a rege illatis, spud Doveram navem 





oe nel erat ingressus, ut transfretaret. Supervenerunt autem qui- 


ing. dam ministri regis, eicientes eum cumi sociis suis de navi, 
et firmiter ex parte ipsius regia prohibebant ne absque 

ilius licentia de regno exiret. Applicuit autem eo tempore 

‘Roger bp- ibidem Rogerus Londoniensis episcopus, a «curia Romana 
ot Len reversus, qui videns injuriam illatam prefato episcopo, ex- 
part, X Communicavit omnes qui in eum manus injecerant violentas ; 
N et inde profectus ad regem, invenit eum spud urbem Here- 
fgrdensem cum exercitu suo, ibique in presentia regis et 
quorundam episcoporum de violentia, Karleolensi episcopo 

and the lata, upradictam sententiam innovavit, rege tamen mur- 
other murante 6 talem ferret sententiam prohibente. Episcopo 


bishops) gutem London#™8i omnes qui pressentes fuerunt episcopi 


also. favorem prebufgrunt. 


The mar-  J Eodem temport, rex consilio Petri Wintoniensis episcopi Id. iü. 249. 
shal defied avit per episcopum  Menevensem. Ipso 


by the  Marescallum diffi 
king. \ 


1 Eodem .. . Abing¥"¢] om. E. | 2 Sic, as in Paris, omitting as- 
à sumptionis. 


Matt. Par. 
iti. 249. 


Id. iii. 252, 


253. 


Id. iii. 258. 


Id. ili. 256. 


Id, iii. 262. 


MS. Re. 


Matt. Par. 
ii. 263. 


Id. iii. 268. 


Id. iii. 278. 


HISTORIARUM. 211 


quoque tempore, Hubertus, qui in casiro de Divisis tene- A.D. 1238. 
betur incarceratus, premunitas quod eum episcopus [Pe- Attempt of 
trus] fame perimere proposuerat, sponte seipsum ab tncape. o 
alto muro misit in fossatum, et intrans [in] ecolesiam, 
violenter a custodibus castri extractus est. Sed reclamante 
viriliter episcopo, diocesano scilicet Sarum, in ipsam eccle- 
siam reductus, non post multum tempus, per complices 
Marescali inde raptus est, et militaribus armis decenter His release 
armatus, in Walliamque adductus, regis hostibus. iii kal. bY the car! 
Novembris eet aasociatus. ; 

Per idem tempus, quadam nocte, rex apud Grosmundum, Loss of the 
hostibus ex improviso prorumpentibus, magnam cum magna king at 
jactura incurrit confusionem. Et postea parvo lapso tempore, euh 
facta est congressio gravissima et hostilis spud castrum ,. Mon- 
Monumutense, ubi ex parte Marescali captus fuit Thomas mouth, 
Siwardus juvenis, bellator prseclarus; ex parte regis milites 25 Nov. 
quindecim, servientes autem quam plurimi. Acta sunt hee 
die sancte Katerins. Eodem anno, construxit rex domum Home for 
conversorum Londonis,! errorem Judsicum  relinquentibus ; irte 
in certis redditibus, pro anims sus et patris sui redemp- by the 
tione, illis vite: necessaria in perpetuum assignavit. Simi- king. 
liter zelo Dei tactus, nobile hospitale spud Oxonias, non Hospital at 
procul & ponte, peregrinis et infirmis per partes illas trans- Á— 
meantibus, propriis sumptibus fabricavit. 

[Eodem anno ecclesia de Scothowe concessa fuit in No ol! 
proprios usus.] ted to 


t. Benet 
Holme. 


Perimitur nobilis miles comes Ricardus in Hybernia. Hadmundue, 
consecratus in archiepiscopwm Oantuariensem, pacificat fratrem 
ejus Gilebertum regi, sinvul et alios nobiles regni. 

Anno gratis mccxxxiv’. Rex Henricus iii. tenuit curiam Henry Ilt. 
Suam apud Gloverniam ad Natale Domini. Guerra, que testo 
anno precedenti incepit, hoc anno terminata est. Fir- peace with 
mate sunt treuge inter regem et predictum comitem, & the earl 
Purificatione usque ad Pascha. Infra quod tempus ™arshal. 
comes [idem] in Hyberniam tranefretavit. A justitiario The « earl 
M.* et ab aliis magnatibus Hybernie homagium et goes to 

Ireland. 





1 adductus] ductus, E. 3 i.e. Maurice FitzGerold. 
* S .exc. E. ins. et. 


o Zz 


212 FLORES 


A.D. 1284. fidelitatem sibi fieri, et castra reddi instantissime postu- 
lavit, firmiter asserens se & terra ipsa nunquam reces- 
surum, nisi sibi prius castellis redditis Ex quo 

Conspi-  indignantes magnates Hybernim, in contradictionem 

against conspirantes, sine more dispendio, omnibus viribus se 

him. suosque ad resistendum paraverunt. Quadam vero die, 
rerum eventu exigente, dicti comitis magnanimitas, non 
expectatis suorum auxiliis, pugnam cum ipsis aggredi- 
tur, quem omnes fere, quos habebat presentes, in 
primo conflictu solum in campo relinquentes, se in 
fugam converterunt, dicto comite post multorum in- 

His death ternecionem ! letali vulnere sauciato; et sic hostes sui 
victores extiterunt, et ipsum captum in proprium 
castrum, ubi post paucos dies diem clausit extremum, 
reduxcrunt. Et sic consolatio Anglicana, que per 
strenuitatem ipsius comitis sperabatur respirasse, sorte 
tenebrosa subito obfuscabatur. Interim durantibus adhuc 

Consecra- hujus tempestatis reliquiis, consecratus est? magister Ead- Matt. Par. 


tion of 
archbp. mundus de Abindune a domino Rogero Londoniensi epi- iit. 272. 


Edmund, gcopo in archiepiscopum Cantusriensem apud? Cantuariam 
2 April. Dominica qua cantatar Letare Jerusalem, scilicet iv. nonas 
Aprilis. Qui * quidem pallium accepit eodem die per manum 
Through Henrici Roffensis episcopi ; qui tantam gratiam in oculis 
fluence regis invenit, quod ad instantiam suam, mutato con- 
the kin in silio alienigenarum et zmuloruin dicti Huberti, omnes 
with the magnates, qui Marescallo adhseserant simul et Huber- Cf. Id. iii. 
nobles who tum, ad pacem regis reduxit, et ipsis reconciliatis, et ? 
theear! etiam Gileberto, fratre Ricardi Marescalli, in Hybernia, 
marshal. vt dictum est, perempti, in heereditate fraterna libera- 
liter substituto, abjectisque prioribus consiliariis suis 
et in confusionem datis, circa Ascensionem Domini 


guerra est pacificata. 


ee re -— - — - — — —— — — 


1 internecionem] necationem, E. ; 3 apud Can tuariam] om. E. 
interfectionem, T. ; interjectionum, 4 Qui . . . episcopi] om. E. 
W. 5 adheserant] adheserunt, E. 


2 consecratus est] consecratur, 
EK. | 





Matt. Par. 
- fil, 267. 


Id. iii. 293. 


Id. iii. 294. 


HISTORIARUM. 213 


Eo ipso anno, in confinio imperii partes Alemanniw con- A.D. 1284. 

tingenti, non proeul a mari, victi sunt quidam novi Destruc- 
os JU 2. . . tion of the 

heretici, dicti Catini, et de sub celo penitus in ore cni. 
gladii sunt deleti. Ipso etiam anno aperti sunt oculi The king 
regis, et relatione fidedignorum certificatus de fideli- informed 
tate et constantia comitis Ricardi Marescalli, et de treachery 
proditione sibi facta per quasdam adulterinas litteras Sgeinet the 
in Hyberniam transmissas, exegit ratiocinium sibi reddi shal. 


de thesauro suo simul et de sigillo nequiter custoditis, a The party 
Petro Wintoniensi episcopo, et Petro de  Rivallis, Stephano 9f bishop 
de Segrave, Roberto Passelewe. At ipsi regis metuentes Roches 
iracundiam, subito recesserunt. Unde ad pacem ecclesia forced to 
fagientes, episcopus et Petrus de Rivallis in ecclesia cathe- acount of 
drali apud Wintoniam latitabant. Stephanus vero de Segrave ! their re- 
in ecclesia sancte Marim, scilicet abbatia canonicorum,? ubi Ceipts and 
. . expenses, 

se clericum esse et fuisse palam protestatus est, delituit. i... 
Robertus vero ad latibulum se convertit incognitum, ita flight. 
quod querentes eum defecerunt scrutantes scrutinio, cui 
latitanti? vix tutum fuit quoddam cellarium apud Novum : 
Templum. Archiepiscopus autem  Eadmundus  Can- The arch- 
tuariz, vir mire sanctitatis et mansuetudinis, pacem et DISP ae. 
honorem regis et regni sitienter desiderans, omnem 
effudit diligentiam pluries intermeando, ut pacem inter 
regem et suos homines naturales solidaret. Rex autem 
sciens ipsum sanctum et justum, animum suum pre- 
cibus suis multum inclinavit. Tandem interveniente The king 
pecunia, cum precibus pontificalibus regiam clementiam Pàrdons 
meruerunt prenotati? Et sic fortunalis rota volu- 
bilitate fallibili curiales et aulicos exagitavit. 

Eodemque anno, exigentibus meritis suis, datus est in Treatment 
confusionem comes Britannie per regem Francorum, “i , 


eui solummodo pro nobilitate sanguinis, ne morte tur- Britanny 
pissima puniretur, regia pepercit mansuetudo, quia cum Maaclerc) 


regem multiplici proditione fefellisset, attemptavit et ry Louis 





— Henry III. 
! Segrave] Seigrave, E. 4 meruerunt. pranotati] preno- 
2 canonicorum] monialium, E. | tatis impetravit, E. ; Ch. has pro- 

This was at Leicester. notati. 


3 latitanti] latenti, E. 


A.D. 1284. 


He turns 
pirate. 


Ps. cvi. 23. 


Hugh of 
Patteshull 
made 
treasurer. 


S. Matt. 
xxv. 21. 


Quarrel 
between 
the Pope 
and the 
Romans. 


214 FLORES 


regem Francorum simili decipere nequiter impostura. 
Rex autem Anglorum ab illo Protheo! abstulit omnes 
terras et possessiones, quas in Ánglia possidebat. Quod 
cum audisset idem comes versutus et fallax, ipsum 
scilicet utrobique cecidisse in laqueos, quos tetendit, 
ex ingenuo 2 comite factus est pirate nequissimus, insi- Matt. N ar. 
dians Anglis mercatoribus, im aquis multis operationem 
facientibus, multa [multis] faciens impedimenta 

Anno ipso, rex percipiens simplicitatem suam a multis ld. iii. 396. 
multotiens circumveniri, saniori fretus consilio, Hugonem 
de Pateshulle clericum, cujus prudentiam et fidelitatem, 
dum diffinitam pecuniam a vicecomitibus recepisset, indu- 
bitenter expertus est, . . .;? transtulit illum, ut [suus] 
summus thesaurarius et consiliarius, dicens ei, * quia 
“ swper aliqua tibi commissa fwisti fidelis, swpra, plura 
* te constituam. Pater tuus vir nobilis et magnz 
* fuit auctoritatis, te quoque precor patrissare.” 

Ipso quoque tempore, orte dissensione gravissima inter Id. iii. 803. 
Papam et Romanos, idem Papa cum suis cardinalibus 
recessit Perusium, ubi per aliquod tempus morabatur. Et * Id. iii. 804. © 
ipso anno capta est insula Majorica, qus sic dicta est ad 


He goes to differentiam cujusdam vicings insule minoris, que Minorica Id. iii. 805. 


Perugia. 


appellatur, que sunt in mari Mediterraneo inter His- 


Capture of paniam et terram regis Marrochism. Capta est autem 


Majorca by 
James I. of 


Arragon. 
Bishops of 
Hereford. 


per regem Arragonis et cives Marsilis, et Christiano 
cultui restituta. Anno ipso, obiit Hugo Folioth, Here- 
fordensis antistes, cui successit magister Radulfus® de Mai- 


denestanes, qui ab Eadmundo Cantuariensi archiepiscopo 
munus suscepit consecrationis. 


Obst Hugo 44 Lincolniensis episcopus, [successit Robertus Grosse- 
teste). Petitur Yeabella soror regis in imperatricem. 


Henry IT. Anno gratis  Mccxxxv? Rex Anglorum Henricus iii. Jd, iii. 305. 
at West- ad Natale Domini tenuit curiam suam apud Westmonasterium, 


minster. 


1 Protheo] proditore, E. ‘4 Bt... restituta] om. N. 
? ingenuo] ingenio, Ch. A. CI. N. 5 Radul Rob 
5 The verb, perhaps subrogat, is fus] ertus, E. 


omitted. 





Matt. Par. 
lii. 305. 


Id. iv. 30. 


Id. iii. 305. 


Id. iii. 806. 


Id. iii. 807 


Id. iii. 806. 


MS. N. 


HISTORIARUM. 215 


Eodem tempore septem Judei adducti sunt coram rege spud A.D. 1235. 
Westmonasterium, qui in Norwico puerum quemdam, quem Crime of 
furto sublatum jam per annum a conspectu Christianorum ab- the Jews 
Sconderant, circumciderunt,. vocantes eum Jurninum, vo- at Nor- 
lentes eum crucifigere, ut dicitur, in sollempnitate Paschali. 

Sed super hoc convicti in regis presentia, confessi sunt rei 
veritatem, et sic de vita sua et membris in ipeius voluntate 

sub ocarcerali custodia remanserunt. 

Ipso tempore, obiit Hugo de Welles, Lincolniensis epi- Death of 
Scopus, sexto idus Februarii, et sepultus est apud Lincolniam bP. pou h 
in ecclesia cathedrali; cui successit Robertus cognomento of Lincoln. 
Groseteste, qui apud Radingum munus consecrationis ab pou. 
Eadmundo Cantuariensi archiepiscopo suscepit. Eodem anno, Grosse- 
obiit Willelmus abbas sancti Albani, die sancti Mathie teste bp. 
apostoli, postquam strenue suam! rexerat ecclesiam annis Death of 


viginti et mensibus tribus; cui successit Johannes prior William, 


Hertfordi,e, videlicet eujusdam celle ad ecclesiam sancti S. Alban’s. 
Albani pertinentis. Et circa eosdem dies, Henricus de John of 
Santfordia, Rofensis antistes, diem clausit extremum sexto? Hertford 
kalendas Martij, [et electus est magister Ricardus de pi nara de 
Wendene septimo kal. Aprilis in crastino Annuncia- Wendene 
tionis Dominice. Rochester. 
[In eodem tempore mota est lis inter archiepiscopum Appeal of 
et conventum Roffensem super electione Roffensium, the reer 
qui appellaverunt pro libertate ecclesie sus et jure Rochester 
electionis suze ad sedem Apostolicam ; et missis duobus against the 
fratribus cum quibusdam aliis élericis, optinuerunt pecting the 
litteras a domino Papa Gregorio ad judices, videlicet, ad berty of 
dominum abbatem? de Waledene et dominum priorem ^ church 
de Mertone et ad archidiaconem * Northamptonis. Qui- |. right of 
bus demandatum fuit a domino Papa, ut infra quatuor election to 
menses post susceptionem litterarum causam termi- ^e *ee- 
narent, aut eam diligenter instructam ad sedem re- 
mitterent Apostolicam. Et vacabat Roffensis ecclesia 


per totum annum.] 





! suam] om. E. * H. de Basyng. 
2 sexto| quinto, N. § John of Houghton. 


3 Robert. 


216 FLORES 


A.D. 1285. Hoc etiam anno, qui est annus octavus! postquam Matt. Par. 

The constitute sunt treuge decennales in terra Promissionis iii. 309. 

crusade inter Romanum imperatorem  Frethericum et Babilonis 

Bethe soldanum, facta est prsdicatio sollempnis de cruce 

Popes 8&88umenda per orbem universum, Christiana fide in- 

directions. gignitum, ad commonitionem et instantiam dicti Gregorii 
Paps, qui litteras in diversas orbis partes prelatis, in 
theologia et officio preedicandi peritis? per Minores et 
Predicatores, autenticas destinavit, et prosperatum est 
negotium crucis in manibus eorum. 

Isabella Ipso quoque anno, post Pascha, imperator Frethericus, Id, iii. 318. 

asked by mmissis nuntiis in Angliam, petiit a domino rege Henrico 

the em- "un " qno: 

peror in 8abellam sororem suam sibi dari in uxorem. Consilio ita- 

marriage. que super hoc cum suis habito, eam cum nunciis suis? 
viris spectabilibus, eidem imperatori destinavit, quam qui- 

27 May. dem venerabiliter acceptam desponsavit die Pentecostes 

A lenora vi kalendas Junii. Eodem anno, misit rex sollempnes Id. iii. 334. 

vence nuntios in Provinciam, ut nomine suo Alienoram, filiam 

asked by — comitis Provincie, ipsi ducerent in uxorem. Qui, sponsali- 


flenry Ill. bus inter eos contractis, fecerunt per Robertum Mu- 
riage. chegros militem nomine regis per verba de presenti 


die sancti Cleméntis apud Tarascum contrahi matri- 
monium, quod postmodum apud Vienniam xviii ka- 
lendas Januarii fuit innovatum. 
Capture of Hoc quoque anno, Corduba, nobilis civitas Hyspanim, a 
- ova rege Castelle capta est, fratre ^ Miramulini ibidem occiso, 
nand III. cum innumerabili plebe infidelium.® 
Death of Eodemque anno, in Adventu Domini, obiit Robertus, 
Robert — filius Walteri; Per idem tempus, Petrus Wintoniensis Id. iii. 309. 
Fitzwalter. episcopus ad mandatum domini Paps Romam profectus 
The Decre- est. Composites sunt sub compendiosa abbreviatione decre- Id. iii. 338. 
tals. tales Gregorian. | 





End of [Huc? usque Rogerus de Wyndeshore cronica sua digescit.} MS. Cl. 
Roger of from Id. 
Wendo- iii. 290 n!, 
ver's Chro- 397 n3. 
nicle. ! octavus] om. MSS. * infidelium] fidelium, MSS. 


exc. E. 

^ Wendover's history really ends 
in the middle of this year, with 
* Aben Hud. the account of the marriage of 
Frederick JI. and Isabella. 


? peritis] peritos, MSS. 
5 suis] om. E. 











HISTORIARUM. 217 


MS.Re. ^ [Hoc etiam anno obiit Reginaldus de Cresi persona A.D. 1235. 
de Wroxham.] - Death of 
Reginald 
of Wrox- 
ham. 


Ree Anglio Henricus duzit Alienoram, filiam comitis Provincia. 
Oritur. discordia inter Papam et imperatorem. 


Matt. Par. Anno gratie  MCCXXXVI)  'l'enuit rex Henricus iii. ad Henry III. 


ii. 824. Natale Domini curiam suam apud Wintoniam. Ipso anno, at WID- 
Id. ii. 886. roy idem Henricus duxit Alienoram filiam comitis Provincism ia mar 


Reimundi in uxorem, qua desponsata apud Cantuariam jiace with 
nuptias celebravit apud Westmonasterium die sanctorum Alienora 
Id. iii. 878. Fabiani et Sebastiani. Eodem anno xvii. kalend. Septem- 9f Pro- 
bris obiit Thomas de Blumvilla, episcopus Norwicensis, cui Bish, of 
successit Radulfus die Apostolorum Simonis et Jude. Norwloh. 
- M97 Eodemque anno magister Walterus de Cantelupo electus Walter de 
Id i.a A est in episcopum Wigorniensem. Obiit Thomas abbas Pantelupe, 
' '' Eveshamiss quarto idus Decembris, cui successit Ricardus Worcester. 
prior Hurleie,! qui vii. kalend. Octobris fuit electus, Appats of 
et prima dominica Adventus proxime? sequentis apud Evesham. 
Heywude? & Coventrensi episcopo benedictionem acci- 
piens, in crastino beati Nicholai fuit in ecclesia Eves- 
Id. iii. 34]. hamensi sollempniter installatus. Diebus etiam illis, rex 
Henricus, pro salute anime sus et regine suze et ut 
Deus jocundum principium fine felici consummaret, 
sobolem conferendo fructuosam, concessit spud Mereto- Laws of 
nam et constituit quaedam bonas novas leges, et jussit eas Merton. 
per regnum suum in perpetuum inviolabiliter observari, Quse 
leges vel consuetudines longis retroactis temporibus 
exleges extiterant et injuriose, sicut in scripto tunc 
super his confecto poterit diligens indagator plenius 
id. iii. 389. edoceri. Circa idem tempus, circiter per tres menses, tanta Heavy 
pluviarum continuarum abundavit inundatio, quantam se lins. 
meminit nullus previdiase. 
Id.iii.361. Per idem tempus, orta est discordia nimis dispendiosa Quarrel of 
inter dominum imperatorem Frethericum et viros Ytalicos, id th 


qui communiter ad imperium ab antiquo spectare di- the Ita- 
lians. 





1 Hurleie] Urel, E. 3 Heywude] Hynewode, E. 
3 proxime] proxima, MSS. 


218 FLORES 


A.D. 1236. noscuntur! Et quia dominus Papa parti Ytalicorum Matt. Par. 


The Poe favit manifeste, priecipue Mediolanensium, quorum fama !' 379. 
Y TS . i] e ee . 
Milanese. Super multis heeresibus, usuris, et symoniis laboravit, 


Disturb- multorum fidelium diatim dimisit? devotionem. Ex Id. iii. 370. 
Orleans eodem anno, in civitate Aurelianensi, orta est dissensio 
^ inter clerum et cives, et prosilientibus utrisque ad 
arma, commissum est bellum inter eos civile et intes- 
tinum, et prevalentibus civibus, post multi sanguinis 
effusionem, trucidati sunt multi ex scolaribus genere pre- 
olari, et mersi in flumine Ligeri. Sed eorum parentes 
in ultione gravi & civibus cito postea sanguinem occi- 
sorum requirebant. Tote vero civitas ab episcopo ipsius 
civitatis interdicto est supposita, et totum regnum Fran- 
eorum graviter perturbatum, donec magnorum virorum 
The Greek providentia seditio quievit refrenata. Sub. ipso Cf. Id. 
quoque tempore ortum est horrendum scisma inter "389. 
Romanam ecclesiam et Grecam, ita ut jubente Papa, 
multi precipue per regnum Francorum ad Grecorum 
Heresy of expugnationem cruce signabantur. Circa dies illos in- ld. iii. 861. 
tho Fate valuit hsretica pravitas eorum, qui vulgariter dicuntur 
Bulgarians. Paterini vel Bugares,? in partibus primo Transalpinis, adeo 
quod fidei puritatem in finibus Francie et Flandris ansi 
sunt contagione maculare. Sed diligenti ministerio et in- 
defessa prsdicatione theologorum Minorum quoque et Pre- 
dicatorum, precipue magistri Roberti, fratris de ordine 
Predicatorum, cognomento Bugre, ab illo errore conversi, 
confusa est eorum superstitio et error‘ deprehensus, et 
conversionem  refutantes incendio fecit miseras animas exa- 
Slaughter lare. Illis quoque diebus facta est strages maxima Judso- Id. iii. 869. 
of the rum in partibus Ytalicorum,’ ita ut multi eorum in 
Franciam et Angliam ad refugium convolarunt. Tunc 


! Here Lamb. ins. (rather later) * Bugares] Bougres, E. 
* Quidam intravit cameram do- ! error] om. MSS. It is from 
* mini regis apud Hadestok cum | Paris; E. om. et and alters de. 
* duobus cultellis, et voluit occi- | prehensus into deprehensa ; depre- 
* disse regem et reginam; sed | hensos, T. W.; A. altered; depre- 
* captus fuit, detractus, et sus- | hensio, N. 
*' pensus." 5 Ytalicorum] illis, E.; in His- 
2 dimisit] amisit, E. pania, Matt. Par. 














HISTORIARUM. 219 


Matt. Par. vero temporis obiit nobilis miles, Willelmus de Albeneo. A-D. 1236. 

ut 36€. Necnon sub eisdem temporibus dominus imperator Frethericus Death of 

Id. ul. 864. 44 regem Anglie nuncios sollempnes destinavit, pecuniam William of 
non minimam, quam ei cum sorore sua rex. promiserat, in- The em- 
stantia magna postulantes. Ipso anno, magni et multi peror sends 
fontes et rivi insoliti proruperunt, pisces fluviales nu- for his 

Id. iii. 879. trientes. In crastino vero beati Martini et per octavas dowry. 
ipsius, vento validissimo, associato tumultu quasi tronitruo, pocas and 
inundaverunt fluctus maris, metas solitas transeuntes, ita storms, 
quod in confinio ipsius maris, et im marisco, utpote spud Nov. 12. 
Wisebeche et locis consimilibus, navicule, pecora, necnon Return of 

Id. i. 878. et hominum maxima periit multitudo. Circa illa tempora bp. Peter 


episcopus Wintoniensis venit de partibus transmarinis. des Roches. 
MS. N. [Miserunt etiam eodem anno 1nonachi  Roffenses Erogrees 


nuncios suos secundo ad curiam domini Paps cum appeal : 
relatione cause electionis sus, videlicet fratrem A. de te convent 
Granvilla et Symonem de Clyve, ii. idus Martii Quse ter against 
relatio reprobata est a domino Papa, eo quod non t anter- 
facta est in causa litis contestatio. Et rescripsit 
dominus Papa iterum aliis judicibus, ut causam plenius 
instructam ad sedem remitterent Apostolicam.  Redie- 

runt autem dieti nuncii in octavis Nativitatis beatw 
Marie in Angliam cum mandato domini ad judices per 
curiam Romanam super eandem causam.] 


ury. 


BEeigibur aucliwm peounsare. Promititur emendatio. 


Matt.Par. Anno gratis wcoxxxvi? Rex Henricus iii. tenuit curiam Henry III. 
iii. 880. guam ad Natale Domini apud Wintoniam. Misit autem con. *t Win- 
. . . . - . chester. 
tinuo per omnes fines Anglis scripta regalia, precipiens omni- Parliament 
bus ad regnum Anglise spectantibus, videlicet archiepiscopis, jj moned 
episcopis, abbatibus et prioribus  instellatis, comitibus et to London, 
baronibus, ut omnes sine omissione in octavis Epiphania 
Londoniis convenirent, regia negotia tractaturi, totum regnum 
contingentia. Quod audientes magnates, regiis preceptis 
continuo paruerunt, credentes se papalia vel imperialis 
mandate, communem statum contingentia, contractare. 
Convenit igitur die prefixo Londoniis universa regni nobi- 





A.D. 1287. 


Speech of 
William de 
Raleigh 
demanding ^. 
an aid for 
tbe king. 


A thirtieth 
demanded. 


He pro- 
mises to 
observe 
Magna 
Carta. 


220 FLORES 


lium multitudo, et cum in palatio monasterii consedissent,! Matt. t ar. 

regis voluntatem audituri, surrexit in medio Willelmus de” 1. 88 
Rale, regis clericus familiaris, in cujus ore rex verba sua 
posuerat, magnatibus suis proponenda, et sit, ‘‘ Mandat 

‘ vobis dominus rex, quod sine thesauro est, sine cujus | 
* adminiculo regnum non potest esse securum. Multa 
enim exposuit in expensis Sororis sus imperatricis. Ys Hist. 
Multa elapsa sunt in custodiis variorum custodum, s93. 
quibus quasi sibi credidit, qui secus quam decuit 

“ vel expedivit sibi credita tractaverunt. Veramptamen 
quicquid antea fecerit, de cetero spretis alienigenis 

et eorum consiliis, quorum cavillationes non sine 
multis dampnis expertus est, suorum naturalium con- 
silis inclinabit. Auxilium igitur a vobis postulat instanter 
pecuniare, ut per regium thesaurum status regni con- 

* firmetur. Quod verbum cum graviter nimis omnes 
accepissent, resonuit murmur cum gemitibus et dolore, 

eo quod totiens delusa est regis simplicitas, qua 
delusio semper in dampnum reipublicw dinoscitur re- 
dundare. Insuper quod tam crebro ab ipsis quasi a 
servis ultimse conditionis, sine fructu extorquetur pecu- 

ni&. Quod cum rex cognovisset, cupiens murmur hoc sedare, 
pollicebatur sub jurejurando, se nunquam amplius nobiles 
regni injuriando lacessere vel molestare, vel eorum pecu- 
niam talibus exactionibus mutilare, dummodo tunc eidem 
benigne tricesima [pars] mobilium ? Anglise concederetur, spon- 
teneaque promisit voluntate, libertates magnes carts suis Matt. Par. 

regni fidelibus, ex tunc inviolabiliter observare. Et quia 
videbatur non 5 penitus immunis a sententia, quam tulerat 
archiepiscopus cum omnibus episcopis Anglie in omnes 
violatores predicte carte, quam malo consilio fretus in 
parte violaverat; ne suspectus in posterum haberetur, 
fecit in publico innovare sententiam pretaxatam in omnes 
dictse carte contradictores aut violatores; sic ut si ille per 
aliquem conceptum rancorem forte eam non observaret, in 4 


1 consedissent] ^ constetissent, * non) repeated in Ch. 
EK. * in latam] illatam, E. 
3 mobilium) nobilium, T. 


Matt. Par. 
ni. 882. 


Cf. Id. iii. 
385. 


Id. iii. 886. 


Id. iii. 887. 


HISTORIARUM. 221 


latam sententiam gravius recidivaret. Unde factum est, ut A.D. 1237. 
hsec audientium corda  pacificaret. ^ Concessa est igitur A thirtieth 
benigne ei sub tali conditione tricesima pars regni, scilicet granted. 
mobilium, ad sui dispersi thesauri restaurationem, salvis 
unicuique auro suo et argento, equis et armis, in reipublicre 
utilitatem expendendis. 

Eo tempore Leolinus princeps Norwallize, percussus Submis- 
paralisi, graviter infirmabatur. Misit igitur, antequam Liewellyn- 
hujus rei fama dispergeretur, Herefordensem et  Ces- ap-Jor- 
trensem episcopos ad regem Anglie, rogans attentius werth. 
in Domino regie clementie ex tunc sincero corde 
conciliari, et indissolubili amicitia sub certa forma 
eonfcederari. Considerabat enim principatus sui et 
corporis debilitatem, et filiorum suorum invidiam, 

Griffini scilicet et David, perpendens quod ipso mortuo 
dissiparetur eorum consilium, et 4n seipsum divisus S. Luc. xi. 
principatus juxta illud evangelicum, magnam indueret !7- 
desolationem. Sed multi magnataum Wallis, hrec non 
acceptantes, ipsius Leolini cor usque ad tedium vite 

in suam propriam perniciem amaricarunt. 

Circa eadem tempora, Ricardus hseres comitatus Glovernis Marriage 
Margaretam, filium Huberti [de Burgo], comitis Cantise, clam of Mar- 
oy . . . . garet de 
Bibi matrimonio, procurantibus eodem comite et uxore Burgh and 
ejus Margareta, copulavit. Unde in ipsum comitem ira Richard de 
regis vehementer excanduit, et divortium inter ipsos Clare. 
faciendum pro posse procuravit, proponens ipsum dictum the kings 
Ricardum cum alia uxore maritandum. 


Eodem anno, dominus imperator Frethericus, ad impetus A second 


seditiosos, qui frequenter! in urbe Romana solent oriri, Water at 
. . P alterum senatorem creari? constituit. Et circa illa tem- created by 
poro, dominus Papa vocavit comitem Britannis ad suum con- Frederick 
silium, sciens illum bellicosum et in guerre dolis versutum et ^ 


. « had . > 
ingeniosum. Sed curn idem comes thesauro papali vacuos Teter 
Mauclerc 


loculos replevisset, queesivit diverticula,* asserens non called 


. oye al to the 
audere imperatorem sapientissumum et potentissimum Pope's 


infestare, ne magnitudinis suze mole premeretur. Sed counsels. 


3 creari] creatori, Ch. A. (ori- 
nally). 


! * diverticula] divercula, Ch. A. 
word is wanting. altered. 


1 frequenter] frequente, Ch. 
2 comprimendos or some similar 


222 FLORES 


A.D. 1287. s; dominus Papa ipsum vellet mittere ad expugnandum 
crucis inimicos, ut potius deberet desiderare, paratus 
erat patris sui preceptis obedire. Erat autem cruce 
signatus, et oportuit eum ex crucis accepte voto trans- 
fretare. Quod cum Papa comperisset, dissimulans se 
laici muscipulari fallaciis, dimisit eum in pace. 
Walter de Ipsis diebus, ingressis viam universe carnis Wigorniensi Matt. Par. 
.entelupe, et Norwicensi episcopis, elegerunt monachi Wigornie magis- ili. 888. 
Worcester, Tum Walterum de Cantelupo in prasulem, quem cum! 
difficultate dominus Papa acceptando in episcopum  conse- 
Simon of cravit. Norwicenses autem priorem suum, virum religiosum 
elected bp. ac discretum, sibi in presulem elegerunt; cujus electio licet 
of Nor. rite facte, quia temen regi displicuit, quibusdam  ridiculosis 
wich. exceptionibus, non sine conscientie reatu, est cassata. 
Death of Temporibus etiam sub ipeis, sullatua est de medio im- Id. iii. 390. 
John de ^ mortalis memorie Johannes de Bresne, quondam rex Jero- 
Brienné — jj mitenus, jam pene culmen Constantinopolitani imperii 
Jerusalem, &deptus. Frater? quoque Jordanus, prior fratrum Prsdica- 
Jordan, torum, vir vitse venerabilis, submersus in mari Mediter- 
prior of the raneo, ab exilio hujus mundi ad patriam migravit 


Domi- "EUN . : 
nicans,  Claritatis sterns, qui cum beato sanctorum consortio 
drowned. creditur annumerari Et diebus illis, per papam Gre- 
SS. Domi- gorium, qui his novis ordinibus favorabilis extiterat, 


nick and - 
Francis canonizati sunt et in sanctorum cathologo® annumerati, 


canonized. j eritis suis exigentibus, sanctus ex ordine Preedicatoram 
frater Dominicus et sanctus ex ordine Minorum frater (y ra iii. 
Franciscus. 185. 
Death of Anno eodem, Ricardus Dunelmensis episcopus, qui prius [a ii 891. 


oe ef Dur- duobus preefuit episcopatibus, Cicestrensi videlicet et Sarum, 


ham, who in secunda hebdomada Passionis Dominics migravit ad 

is buried at Dominum, apud Tharentam in Wiltesire,* ecclesiam monialium, Id. iii. 392. 
Kaines. quam fundaverat, accipiens sepulturam. Monachi vero Du- 
Thomas de 2elmenses, invocato de supernis auxilio, priorem suum, virum 

Melsanby discretum et religiosum, in episcopum suum unanimiter 

bishop. elegerunt. Circa illa tempora comes Cestris Johannes, Scotus Id. iii. 894. 
Johnje CoSHomento, potionatus, ut dicitur, obiit, et ejusdem pestis 
Scot, earl genere episcopus Lincolniensis preventus, vix est a portis 


of Chester, 





! cum] om. E. T.; sine, Matt. 3 cathologo] collegio, E. 
Paris. * An error for Dorsetshire. 
2 Frater] Erater, Ch. 





Matt. Par. 
iti, 404. 
Abridged 
from Id. iii. 
416-421. 


Id. iii. 470. 


Id. iii. 884. 


MS. Re. 


MS. N. 


HISTORIARUM. 223 


mortis revocatus. Ipsis quoque temporibus poenituit A.D. 1237. 
regem tot et tantos honores fratri suo Ricardo, necnon and bishop 


et Gileberto Marescallo et quibusdam aliis, qui sibi tole 


videbantur ingrati, contulisse. Misit igitur Romam The king 


: oye . sends to 
nuncios secretos et familiares ad Papam, rogans atten Rome for a 


tius ut legatum ! in [ipsum] Anglie regnum, quod legate. 

sibi specialiter spectare videbatur, dignaretur sine 

dilatione destinare, et? statum regni periclitantem per ? 

ipsum procuraret reformare. Magister igitur Otto, sancti Arrival of 

Nicholai in carcere Tulliano diaconus cardinalis, venit legatus Otho. 

in Angliam, circa festum beats Marie Magdalens, qui 

postea in octavis beati Martini sollempne celebravit conciliam 

Londoniis in ecclesia sancti Pauli, quod per tres dies con- 

tinuos perduravit. Oonvocatis omnibus prelatis Anglie et He holds a 

Wallie, dominis Cantuariensi et Eboracensi archiepiscopis, COUneil in 
. . . "D" . . St. Paul's. 

de prima et proxima sessione, & dextris ipsius legati, in 

dicto concilio, mulia ad reformationem status Anglicans 

ecclesia fuerunt agitata * et quedam vetera innovate, Et All 


ne videretur nihil fecisse, aut pro nulla ecclesis refor- chureties to 
matione in Angliam venisse, jussit sub formidabili pcena cated. 


ut ecclesia non dedicate dedicarentur. 
Hebdomada autem proxima ante Natale, transfretavit Ead- Abp. Ed- 


mundus Cantuariensis archiepiscopus, Romam aditurus pro mund 
quibusdam negotiis ecclesiam suam contingentibus. Et c assa 


circa dies illos ditissima civitas ac nominatissima,’ Cor- taken. 
duba in Hyspania, super Sarracenos capte, per regem stre- 
nuissimum ac Christianissimum Amfulsum,? regem Castells, 

est 7 cultui Christiano restituta? 

[Hoe etiam anno dompnus Sampson abbas hujus Abbats of 
loci ex hac luce decessit atque Robertus de Torkeseye St. Benet 
successit. | Progress of 

[Eodem tempore nuncii Roffensis ecclesise tertio the &o- 
petierunt curiam Romanam cum relatione causs sur, uit at 

Rome. 


rr Ó€—— asa Eg áo — — 


! legatum) per legatum, E., read- 6 Amfulsum} sic for Ferdinan- 
ing quem before dignarelur below. dum; this is partially repeated from 


? et] om. E. above, p. 141. 
3 per ipsum] om. E. 7 est] et, MSS. exc. E. 
4 agitata et] om. MSS. 5 restitula] constituta, MSS., 


5 Ch. A, Cl. repeat civitas. exc. Cl. Re. 





A.D. 1237. 


Henry IIT. 
at West- 
minster. 


Marriage 
of Simon 
de Mont- 
fort and 
Alienora. 
Marriage 
of Richard 
de Clare 
and Maud 
de Lacy. 


Action of 


the nobles, 


Peace 
made by 
the legate 
and the 
elect of 
Valence. 


The legate 
goes to 
Oxford, 
and stays 
at Osney. 


Quarrel 
between 
the legate 
and the 
Oxford 
scholars. 


224 FLORES 

xii. kal. Martii, et steterunt in curia per totum MS.N. 
annum, impediti per guerram inter dominum Papam 

et imperatorem Alemannorum et per dissensionem 
cardinalium et rursum per expectationem adventus 
domini Eadmundi Cantuariensis archiepiscopi ad curiam 
Romanam pro dicta causa ecclesie Roffensis. | 


Orta dissensione inter scolares Oxoniw [et Romanos], occisus est 
frater et cocus legati. Baldewinus Constantinopolitanus im- 
perator fuit in Anglia. | Obiit. regina Scotian. 


Tenuit rex curiam guam Londo- Matt. Par. 


Anno gratise MCCXXXVIIIC, 
lit 470. 


nis [ad Natale] apud Westmonasterium, ubi in crastino 
Epiphanise rex Alienoram sororem suam, comitissam [de] Pen- 
brock, nuptui Symoni de Monteforti tradidit! Propter quod Id. iii. 475. 
comes Ricardus indignabatur plurimum ; unde totum regnum 
fuit commotum. . Postmodum circa festum sancti Hyllarii 
proxime sequens, rex Henricus sine consilio barnagii 
maritavit Ricardum de Clare, filium comitis Glovernis, Id. iii. 476. 
Matildi filie comitis Lincolnie, unde maxima succrevit in- 
diguatio Ricardi comitis, et fere omnium magnatum Anglie. 
Qui fere omnes cum equis et armis venerunt apud 
Suwerch in octavis sancti Hyllarii, volentes irruere in 
Symonem de Monteforti et comitem Lincolnie, pace 
totius regni turbata. Quse turbatio caute per dominum 
Ottonem, tunc legatum, et per electum Valentinum 
Willelmum, qui in ipsa turbatione venit de partibus 
iransmarinis, fuit sedata, amotis tunc a consilio regis 
comite Lincolnie et Symone de Monteforti. 

Eodem anno, dominus Otto legatus in festo Pasche Cf. Id. iii. 
apud Lincolniam extitit inde post quindenam Pasche; 482. 
per Oxoniam transitum faciens, apud Oseneyam di- 
vertit, ubi familia sua clericos scolares ejusdem ville 
&d jurgia et convicia provocante, habitus est conflictus 
inter eos, ita ut ipsis irruentibus in Romanos, et Ro- 
manis resistentibus, cocus domini legati ibi fuit inter- 
fectus, pluribus ex utraque parte letaliter vulneratis. 





— —— 





! tradidit] dedit, E. 


This is a 
different 
account 
trom that 
in Matt. 
Par. iii. 
481—485. 


Matt. Par. 
iii. 479. 


Id. iv. 480. 


HISTORIARUM. 225 


Dictus siquidem legatus, usque ad vesperas a clericis A.D. 193. 
obsessus, turrim ecclesia ascendens pre timore, secre. His cook 
tius misit ad regem apud Abendune tunc existentem, killed. 
rogans instanter ut ipsum ab obsidione liberaret; qui to the king. 
in erastino per milites suos usque Walingeford con- 
ductum prestitit. eidem, ubi omnes, qui in ipsum mp, scho- 
insultum fecerunt, publice excommunicavit, et officio lars excom- 
. ‘ TE . municated. 

et heneficio privatos denunciavit, et irregulares promul- 
gavit. Omnes nihilominus ecclesias Oxonis interdicto 
supposuit, studium ibidem suspendendo. Quas sen- 
tentias per Wintoniensem episcopum et de Eveshame! 
et de Abendune? abbates in crastino Apostolorum 
Philippi et Jacobi, clero et populo convocato, cum 
magna sollempnitate apud sanctam Fretheswidam Oxo- 
nie fecit publicari et executioni demandari. Rex vero 
propter pacem suam infractam, magistrum Odonem de oaoof Kil- 
Kilkenny, qui dieto insultui dicebatur interfuisse, cum Kenny and 
xviii. aliis scolaribus capi fecit et in carcerem detrudi, prisoned. 
privilegio clericatus penitus relegato ; et sic tota sestate 
apud Oxoniam, scolaribus dissipatis, studium suspende- The scho- 
batur. Tandem abbate? et canonicis Oseneys et larssubmit, 
magistris Oxonir regentibus, discaleiatis pedibus, capi- pardoned. 
tibus discoopertis, superioribus vestibus exutis, et dis- 
cinctis, veniam a legato pluries humiliter petentibus, 
et sic ad ultimum per mediam civitatem Londoniarum 
usque ad domum Dunelmensis episcopi, ubi hospitium 
tune fuerat, proficiscentibus, veniam consequi merue- 
runt, studio apud Oxoniam restituto, et dictis senten- 
tiis relaxatis. . 

Tunc vero temporis, obiit Johanna soror regis, scilicet Death of 


regina Scotis, qus » venerat in Angliam, ut fratrem suum Joanna, 
regem visitaret, que sepulta est apud Tharente domum deotland. 
sanctimonialium quarto nonas Martii. Illo quoque anno, 


data est sententia pro monachis Rofensibus a domino Papa, 


! Richard le Gras. 4 fuerat] habuit, A. (marg.). 
? Luke. * nonas] om. Ch.; idus, T.; 
3 John de Lecche. kal., W. 


226 FLORES 


A.D. 1238. super controversia mota inter archiepiscopum et eosdem Matt. Par. 


. one . iii, 480. 
The cone monachos, de episcopo sibi eligendo.  [Vocatusque est MS, N. 


hetween P'uries dominus archiepiscopus ad audientiam domini 


the arch- Paps eodem die, ut interesset sententi,& ; qui existens 
the Ho. in curia noluit comparere nisi per procuratores, vide- 


chester licet per magistrum Symonem de Langetone archi- 
mon . . . 
settled. diaconum Cantuarie et magistrum T. de Frakeham ] Matt, Par 


Et confirmatus est electus! eorum, magister Ricardus de iii. 480. 


Data est Wendene,* die sancti Cuthberti. [Et ob hanc causam MS. N. 
end factum est festum sancti Cuthberti duplex in ecclesia 


Papa pro Roffensi, qui prius iuerat in albis. Et redierunt dicti 
Roffensis DUNC Roffenses cum summa victoria a sede apostolica 
eona xvii. kal Augusti. Consecratus est igitur dictus 
sibieli- — magister Ricardus electus Roffensis apud Cantuariam 


gendo,et in crastino sancti Eadmundi regis in ecclesia sancti 
consecratur 


est in epi- Gregorii, quia archiepiscopus suspenderat ecclesiam Can- 


Scop um . "vl : : . g 
Roffensem tuariensem a divinorum celebratione, assistentibus a: 


magister chiepiscopo Rogero Nigro Londoniensi, Roberto Grosse- 
icardus teste Lincolniensi, et domino Hugone Elyensi et 
dene. domino Radulpho de Nevile Cicestrensi episcopis, et 


d ouf. 20 archidiacono Cantuariensi cum nobilium clericorum 
AiRren. 


Cons 231. multitudine, premissa debita postulatione ab Ricardo 
Nov. priore Roffensi. Installatus est idem episcopus in die 
30 Nov. beati Andree apostoli apud Roffam per magistrum 
Symonem archidiaconum Cantuariz. | 
Arrival of | Eodem [quojque tempore, dominus? imperator Constanti- Matt. Par. 
the em- nopolitanus, expulsus ab Orsecorum imperio, venit in Fran. !!- 480. 
Baldwin II,ciam et Angliam, ut a Francorum et Anglorum regi- 
bus, amicis suis et consanguineis, efficax consilium 
et "auxilium ad jura sua reposcenda postulando conse- 
The crown queretur. Tulit autem secum coronam spineam, quam Id.iv.75. 
ofthorns. — jugi plectentes capiti Jesu Christi crucifixi  imposue- 
Aidsentby runt. Anno quoque eodem, dominus rex Anglim misit Id. iii. 485. 
to the em- presidium militare Fretherico imperatori ad sibi subju- 
perorin gandum rebelles &uos in Ytaliam, sub ducatu Willelmi 
Italy. SSeS 
2 Wendene] Wendovre, MSS. 
exc. N. 
3 dominus] Baldewynus, E. 


! electus. eorun)] eodem die a 
domino Papa electus Roffensis, N. 





Matt. Par. 
Hi. 485,486. 


Id. iii. 487. 


Td. v. 1. 


Td. iii. 491. 


Id. ii. 492. 


Id. iii. 489. 
Id. iii. 493. 


HISTORIARUM. 227 


electi Valentini, Henrici de Trubluville, militis preclari, ct A.D. 1238. 
Willelmi MHardel clerici, sub quibus exercitus Anglorum 
domino imperatori per totam estatem, non sine magno 


dampno Lumbardorum imperio rebellium, strenue & 
rege stipendiatus, militavit. Unde Papa maximum contra 
Anglos concepit indignationem. Eodemque tempore, sol. Death of 
danus Per-arum potentissimus, et domino imperatori ami- Malek el- 
cissimus, de quo certe sperabatur quod quandoque baptismi sultan of 
susciperet sacramentum, viam universe carnis est ingressus. Cairo. 
Per idem tempus, Symon de Monteforti transtulit se ad Simon de 
. . . . . . Montfort 
curiam Romanam, ubi effusa non minima pecunia, à domino 


obtains a 
Papa impetravit, ut ratum haberctar matrimonium, quod dispensa- 


non sine lesione conscientise contraxerat cum Alienora, i9" for bis 


. Se ens marriage, 
regis Henrici iii sorore. Votum enim sollempne fecerat 
coram  Eadmundo archiepiscopo de continuanda in vita sua 
custitate. 

Circa idem tempus domino imperatori circa Mediolanum Siege of 
obsidionem continuanti, omnes fere mundi principes, exem - Milan. 
plum a rege Anglie accipientes, presidium militare desti- 
narunt. Sed infecto negotio ad Brixentiam, qui Mediolanen- Siege of 
sibus indeficienter auxiliabantur, se! transtulit obsidionem, Brescia. 

Eodemque anno, Eadmundus Cantuariensis archiepiscopus Return of 
a curia Romans rediit, sub quo etiam tempore prior? et con- abp. Ed- 
ventus Cantuariensis maximam induit confusionem ; unde mund. 
prior, quasi depositus per legatum, ordinem cum  quibus- His quarrel 


T . e . . 3 4 with the 
dam aliis fratribus intravit Cartusiensem.? — Inde Canterbury 


electo alio priore? secus quam deceret, ipse electus, monks. 
et electores cum toto conventu, supponitur interdicto, 


ab arcbiepiscopo excommunicatus. Eo tempore obiit Death of 

Petrus Wintoniensis episcopus. Quod cum rex cognovisset, bp. Peter 
. uo: wae . dA des Roches. 

omnem, quam potuit, adhibuit diligentiam, ut inclinaret 

. e e e " e Endea- 

corda monachorum Wintoniensium ad electionem Willelmi yours of 

electi Valentini, ut eundem in presulatum promoverent.® the king 


. Ji - 
Sed monachi videntes ipsum esse alienigenam, et nobi- lines, lust 


libus regni suspectum, posseque de facili nocere ipsi of Valence, 





should 
-— T ——————— — —- succeed. 
! se] om. E. * Inde) In, Ch. A. N. W.; altd. 
2 John of Chetham ; v. Gervase | in Re. to Et. 
of Canterbary, ii. 131, 138. 5 Roger de la Le. 
5 Cartusiensem] — Cartucensem, $ promoverent] promoreret, 
Ch. A. N. Re. MSS. exc. E. 


P 2 


228 FLORES 


A.D. 1288. regno, cum frater ejusdem electi comes?! sit Flan- 
drensis, et si forte in subversionem regni conspirarent, 

The monks alter alteri efficaciter auxiliaretur, noluerunt aliquo 

refuse, — modo consentire. Unde rex ipsis dampna incessanter 
et gravamina undique inferre moliebatur. Ipsi vero 
maluerunt persecutionem pati pro justitia, quam soli 
regi acceptum virum, cure pastorali insufficientem, 
moribus, gestu, et litteratura  incompositum, natu 
alienum, et de effusione sanguinis infamem, in suarum 
pastorem animarum eligere, contra suarum conscien- 

and elet tiarum puritatem.  Dissimulantes igitur monachi, sub 

William de . ee . . . 

Raleigh. induciis a rege impetratis, elegerunt Willelmum de 
Rale, virum discretum et regi familiarissimum, quem 
nuilo modo eredebant regem velle repellere. Quod 

Theking cum rex cognovisset, iratus valde, nec electionem nec 

refuses to po; . . 

accept him, electum acceptavit, immo ipsum Willelmum electum a 

They then. consilio suo et familiaritate propulsavit. Similique 

Nec ph episcopum  Cicestrensem impetu, quem monachi pio 

bishop of spiritu postularunt, ab officio ecancellarie privavit et 

Ter rer ‘sua familiaritate exclusit, necnon auctoritate domini 

depriv oe Papee, missis ad curiam Romanam magistris Symone Nor- Matt. Par. 

him of the manno et Alexandro seculari, legistis conductitiis, non sine " 495. 

heen multe pecuniz effusione, cassari procuravit. 

bas the Eodem anno, circa? festum sancti Mathwi, quidam  faci- Id. iii. 497. 

election norosus pseudoclericus, infatuatum se simulans, donec 

1 ., Secreta diverticulorum explorasset in curia regis, nocte 


Attempt t 
assnas aate quadam apud Wudestoc clam ingressus per feneetram, rege 


the king at et regina in alia camera, divina eos protegente clementia, 
Wood- eadem nocte decumbentibus, ad clamorem cujusdam sanctis- 
sime et geneross mulieris, scilicet Margarete  Biset, qus 
secundum consuetudinem ad paallendum in psalterio suo 
excubabat, et postea aliarum puellarum, quas in ipsa 
camera invenerat, est interceptus. Qui postmodum vinculis 
Execution astrictus, se ad interficiendum regem et reginam ibi missum 
of the fuisse ore polluto est confessus. Hic, post modicum tem- 


assassin at a . 
Coventry, poris intervallum apud Coventre per equos distractus, mem- 


1 Thomas. next paragraph in Matt. Par. iii. 
2 eirca . . , Mathai) from the | 498. 





HISTORIARUM. 229 


Matt. Par. bratim in quatuor partes [est| divisus. Cujus partes ad.A.D. 1238. 
li. 498. ^ majores regni civitates in tanti sceleris memoria misse sunt 
distrahende et suspendends. 
Et! tunc temporis, Symon de Monteforti de partibus Return of 


rediit Transalpinis, et factus est subito summus domini Simon de 
Montfort. 


regis consiliarius? Circa? eadem tempora, electus William, 
Valentinus Willelmus Romam adiit, vocante eum elect of 
domino Papa, ad quem fama ipsius pervenerat, quod goes to 
vir erat in negotiis bellicis strenuus et circumspectus. Rome. 
Cf. Matt. Et procurante eodem Paps, in curia Romana postu- Hiselection 
LM ""  ]atus est in electum Leodiensem, et * vihilominus tamen, " ine see 
. ge. 
(a. 3239.) ut electus Valentinus diceretur et esset, mutato so- 
lummodo nomine, scilicet ut diceretur electus Leo- 
diensis et procurator Valentinus, ut abusio vocabulo- 
rum  vitaretur. .O monstruosa humans  cocitatis 
ambitio! Adhuc et ad Wintoniensem, non habito tamen 
respectu ad officium  pontificale sed emolumentum 
temporale, rege favente, totis nisibus aspirabat.® ^ Eo The 
Abridged tempore, quedam gens barbara et innumerabilis, dicta l*rts. 
from id. Tartari partes Aquilonares Orientis miro vastarunt 
exterminio, magno pavore omnium Christianorum prin- 
cipes et populos concutientes. 
Id. iii. 499. Ipso quoque anno, dominus Otto legatus ad  reforma- Otho cites 
tionem ordinis sancti Benedicti omnes abbates nigri ordinis the Bene- 
Id. iii. 517. Londoniis convocavit. Capta 5 est etiam ipso anno magna abate to 
et famosa civitas ills in  Hyspania, quse Valentia London. 
magna dicitur, et cultui Christiano mancipata, Circa ® Capture of 
idem tempus, dedicate sunt juxta statuta concilii Lon- Valencia. 
doniis celebrati nobiles ecclesia  conventuales in diocesi Dedication 
Lincolnie in marisco ab episcopo Lincolnis, Rameseia, of Ramsey , 
Burgum, et Sautereie. Ecclesia de Rameseia x. kalend. borough, 
Octobris, ecclesia de Sautereie eadem septimana, ecclesia de Sawtry. 
Burgo quarto kal. Octobris." 


1 Et] Ex, Ch. A. N. Cl. Re. | 4 MSS. ins. ut. 
? consiliarius) oancellarius, 8° Capta . . Octobris) om. N. 
MSS. exc. E. 6—5 Circa . . Octobris] om. A. 


58 Circa . . . . aspirabat) om. 
Re. 


230 FLORES 


A.D. 1288. Ipso tempore rediit Baldewinus imperator Constantiuo- Matt. Par. 
Return of politanus in Greciam, militia stipatus copiosa, ut heeredi- '- 917- 


BaldwinII. . . . 
to Greece, tatem suam in manu armata a Grecis, qui eum ex- 


pulerant ab imperio, reposceret. Sed defuit divinus 
favor propositis. Periit enim Francorum in ejus 
S. Robert exercitu multitudo numerosa,! Ipsis quoque diebus claruit Id. iii. 521. 
or one fama beati Roberti, quondam heremite, tumba ejus oleum 
" resudante. 
Richard de — Eodem * anno consecratus est electus Roffensis Can. ME 
Wendene tuarie jn crastino sancti Eadmundi apud Sanctum _ 
niet ot Gregorium, quia archiepiscopus suspenderat ecclesiam 
Rochester Càntuarie a divinorum celebratione, assistentibus 
inS. Gre- archiepiscopo magistris Radulfo Nigro episcopo Lon- 
anter. doniensi, Roberto  Grosseteste episcopo Lincolnism, 
a i ,, © domino Hugone episcopo Elyensi, et domino 
' Radulfo de Nevile episcopo Cicestrensi, et magistro 
Symone de Langetune archidiacono  Cantuarim, et 
alia multitudine nobilium preclara, premissa debita 
postulatione a priore Roffensi Ricardo, et installatus 


fuit in die sancti Andree, apud Roffam. 


Frethericus imperator excommunicatus est dominica, Palmarum 
a Papa Gregorio. Natus est Kadwardus, filius regis [ Henrici 
tertit primogenitus, apud Westmonasterium. 


Henry III. Anno gratin MccxxxIx?. Tenuit rex festum? ad Natale Id. iii. 522. 
at Win- — Domini spud Wintoniam. Die vero sancti Stephani, obiit Id. iii. 518, 
chester, — Alexander episcopus Coventrensis apud Andevre. Ad 54. 
Raleigh de jaem episcopatum Willelmus de Bale a monachis Coven- Id. iii. 531. 
elected — trensibus et canonicis Lichefeldensibus in capitulo Coven- 

Pishopof trensi ad preces regis concorditer fuit electus; qui pen- 

^". ^^" dente assensu sus electioni prestando, cassata electione 

Heisalso prioris Norwici, predictus * Willelmus de Rale in episco- 

elected to pum Norwicensem est electus, [et postmodum consecratus]. 

Norwich. presdicti Siquidem monachi et canonici, ad electionem Id. iii. 542, 











"a — 4 -——— —— ——— A — e T 


! numerosa] innumerosa, He. 3 festum ad) om. E. 
* Eodem ... Roffam] om. E. * predictus . . . Rale] om. E, 
N. Re. 











Matt. Par. 
ili. 542. 


Cf. Matt. 
Par. iii. 
543. 


Cf. 1d. 
iii. 545. 


Id. iii. 539. 


Id. iii. 540. 


Id. iii, 539. 


HISTORIARUM. 231 


faciendam iterum convenientes, Hugonem de  Pateshulle A.D. 123^. 


thesaurarium regis de scaccario, licet primo non con- past de 
corditer, precibus tamen regis mediantibus, discordantes elected to 
ad concordiam revocati, elegerunt, cujus electio in lehfiel. 


fine hujus anni extitit confirmata. Eodemque! anno, The false 
e e 9 . . . . . . accuser of 
captus fuit quidam, qui se participem crimiais les mpanulpn le 


majestatis cum alio proditore, anno precedenti ad Breton 
. . hanged. 
caudas equorum distracto, confitebatur, qui quosdam 
magnates Anglie, et precipue Ranulphum Britonem, 
decanuin de Wimburne, dicti eriminis conscios assere- 
bat, qui postmodum, contra se sponte de mendacio 
confessus? ad patibulum ad caudas equorum tractus 
Londoniis, judicialiter est suspensus.! 

Item eodem anno, natus est * domino? regi Anglorum Birth of 
Henrico et Alienorm regins filius primogenitus apud West- Edward I. 
monaeterium xv." kalend. Julii, in nocte sequenti, scilicet " 
in vigilia sanctorum Marci et Marcelliani, et est Ead- 
wardus vocitetus; qui denominationem accepit a glorioso 
rege et confessore Eadwardo, cujus corpus gloriosum 
in basilica sancti Petri Westmonasterii requiescit. 

Qui quarto die postes, domino Ottone tunc in? Anglia legato His bap- 
in predicta? basilica ipsum baptizante, a dominis Rogero "5m. 
Londoniensi, Willelmo Karleolensi episcopis, necnon et ab 
Willelmo Norwicensi electo, domino Ricardo fratre regis 
comite!? Cornubis, Simone de Monteforti Legrecestria, 
Humfrido de Boun Hertfordis !! et Esexim, comitibus, et 
Simone Normanno archidiacono Norwicensi, Petro de Malo. 
lacu, Almarico de sancto Amando proceribus, comitissa de 
Penbroe, et uxore !? Bertrammi de Krioil, a sacro fonte est 
levatus, et eodem die a domino Hadmundo Cantuariensi 
archiepiscopo est confirmatus. Quam nativitatem — cursores 


— ——— —- 


5 





11 Eodemque . . . suspensus) § zo.) xiii, E.; xvi., Matt. Par. 
om. A. N. Re. ‘1 scilicel . . . requiescit ] om. E. 

2 Willelmus, Matt. Par. Chron. 5 in Anglia] om. E. 
Maj.; Petrus de Turbera, Hist. 9 predicta basilica] conventuali 
Anglor. ecclesia, E. 

3 confessus] confessum, E. Y comite] om. E. 

1 EK. ins. Edwardus. 11 Sic for Herefordie. 

5 domino . . . filius] domini regis 12 Alienora de Criol. 


et regin;, E. 





A.D. 1239. 


Excommu- 
nication 

of the 
emperor. 


Death of 
William 
elect of 
Valence at 
Viterbo. 


The bishop 
of Here- 
ford re- 
signs and 
becomes a 
friar. 


Letters of 
the em- 
peror, 
excusing 
hiinself 
and com- 
plaining of 
the Pope. 


282 FLORES 


principibus, regno Anglie conterminis, et Ánglie mag- Matt. Par. 
natibus nunciantes, reversi sunt donis pretiosis onerati. n. $99. 
Eodem vero anno, dominica Palmarum, excommunice- Id. iii. 545. 
tus est imperator Frethericus a Papa [Gregorio Nono,'] 
propter? quasdam certas et scriptas causas; quam sen- 

tentiam cum suis causis in cunctis regionibus per 
universos prwelatos, in singulis ecclesiis sibi subjectis, 

cum sollempnitate pulsatis campanis et candelis ac- 

censis, preecepit dominus Papa promulgandam. Ipso !4. hi. 623. 
quoque anno, obiit electus Valentinus et Leodiensis apud 
Viterbium in reditu a curia Romana. Item magister 
Radulphus de Meidenestan, episcopus Herefordensis, 

sponte cedens episcopatui xvi. kalend. Januarii habitum 

fratrum Minorum apud Oxoniam suscepit. Ipso anno 
obierunt Willelmus de sancto Johanne et Henricus Id. iii. 624. 
de Trublevilla. Pridie vero idus Junii contigit eclipsis solis Id. iii. 539. 
ob hora tertia usque [ad] sextam. 

[Hoe autem tempore floruit cardinalis Hostiensis? MS. C. 
qui librum, qui Copiosa vocatur, composuit.] 

Scripsit et eodem anno dominus imperator senatoribus Matt. Par. 
et populo Romano, asserens quod quamplurimum mira- 946. 
batur super hoc, quod permiserunt ipsum, preecipuum 
principem prineipum, in Urbe excommunicari. Scripeit 19. iii 548. 
etiam epistolas elegantes et prolixas cardinalibus et om- 
nibus magnatibus Christianis, precipue tamen regi Anglo- Id. iii. 574. 
rum * Henrico, et fratri suo Ricardo comiti Cornubism, sororiis 
suis, se in multis excusans rationibus, et dominum 


Papam multipliciter accusans, et asserens, quod cum 
paratus esset per omnia juri parere promptus et para- 
tus, et legatos sollempnes hac oblaturos destinasset, 
Papa hsc presciens preecipitanter ante adventum lega- 
torum in ipsum ex industria sententiam fulminavit. 


! Nono] Tertio, E. think this is intended ror his suc- 
2 propter] om. Ch. A. N.; A. has | cessor, Henricus de Bartholomais 
ob in the margin. of Susa, who wrote the Summa Juris 


3 The cardinal bishop o! Ostia | Canonici, called from him “Summa 
was then Raynald of Segni, after- | ‘ Ostiensis." 
wards P. Alexander IV. But I * Anglorum] om. E. 








Matt. Par. 
in. 568. 


Id. in. 590. 


Id. iii. 614. 


Id. iii. 615, 
616. 


HISTORIARUM. 233 


Eodem anno, ingressus est legatus terram regis Scotis, A.D. 1239. 
non tamen mare transiit Nullo tamen prohibente, ab Advance 
omnibus prelatis et clericis beneficiatis decimam ter- legate 
tiam partem reddituum suorum collegit, et domino towards 


ee . - . Scotland. 
Paps;e transmisit. Per idem tempus, scripsit dominus Papa He collecta 
Cantuariensi et Eboracensi archiepiscopis prolixam nimis a thir- 


epistolam, eonquerens graviter de enormitate imperato- teenth. 
ris, imponens ei crimen haereseos. Scripsit autem tam The Pope 
legato quam dietis archiepiscopis, ut ipsam epistolam to the 


per omnes su ditioni vel legationi terras spectantes English 


publicarent, addentes quod ipse Frethericus, dictus im- bishops 


perator, jam dotes Ecclesise hostiliter invadens, eas 38^inst 


sibi ausu temerario manciparet, tanquam inimicus peror. 
Ecclesi! manifestus. 

Et ipso anno congregati sunt crucesignati, prsecipue de The cru- 
reguo Francorum, exercitus numerosus ex nobilioribus regni “(ers at 

. . . . . Lyons. 

apud Lugdunum, tractaturi quam viam magis expediret 
tenere, tendentes apud Terram Sanctam. Et inito con- 
silio, pars per maritima, [parsque] navigio a Marsilia, 
versus Orientem iter arripere tutius ac compendiosius 


ld. ii. 627. censuerunt. Quod cuim cognovisset dominus impe- The em- 


rator, scripsit eis persuadens amicabiliter, ut non vide- PT" asks 
retur eis grave expectare, donec pacificasset rancorem et wait till he 
discordiam motam inter eum et patrem suum, domi- ence with 
num Papam, et rebelles Ytalice justificasset. Proposuit the Pope. 
enim, ut? firmiter asserebat, esse ipsis dux et capita- 

neus, solatium efficax et auxilium ipsis impensurus. 

Sed ipsi, more Francorum impetuosi et magniloqui, They pre- 
noluerunt imperialibus? consilis obsecundare, vel a Par’? 
proposito jam inchoato resilire, quia victualia sibi out him. 

congesserant, naves jam conduxerant, amicis valedixe- 


rant. Quod comperiens imperator, irrevocabilem volun- 





! Ch. repeats imperatoris. 5 ut] et, E. 

* A later hand ins. in the margin 4 emperialibus] imperalibus, Ch. 
in E. * Nota Fredericum amicum 
«* Wyelyf." 


A.D. 1289. 


Charges 
aiust 
ubert de 

Burgh. 


He resigns 
four of 
his castles 
to the 
king. 
Intrusion 
of a prior 
(Andrew) 
into Win- 
chester. 


Sardinia 
surren- 
dered to 
the em- 
peror. 
Marriage 
of Alex- 
ander 1I. 
and Mary 
de Coucy. 


crated 
bishop of 
Norwich. 


Earl Ri- 
chard and 
others 
swear to 
begin their 
crusade. 


The em- 
peror takes 
Viterbo 
and asks 
for a gene- 
ral council. 


234 FLORES 


tatem Francorum :egre tulit. Jussit tamen omnes 
portus et transitus per ditionem suain eis libere 
patere, nec aliquod eis! impedimentum inferri. 

Ipsis quoque temporibus accusatus est graviter comes Matt. Par. 
Cantie, Hubertus de Burgo, coram rege et curia tota " 918. 
Londoniis, ubi post multas disceptationes, ut iracundia 
regis, que immoderate nimis contra ipsum excanduerat, 
quiesceret, adjudicatum est ut quatuor castra sua carissima 
domino regi resignaret, ut cetera sibi cum regis beni- 
volentia in pace remanerent.  Resignatorum nomina sunt 
hec, Blancum castrum, Grosmunt, Scenefrithz, et Haetfeld. 
Temporibus? autem sub eisdem  intrusit rex quendam Id. iii. 622. 
priorem in prioratum Wintonie, natione Britonem, con- 
ventui infestum, ut per ipsum, quem  ereaverat, 
eorda monachorum sue voluntati inclinaret super 
electione celebranda de suo episcopo. Sed sic eos 
magis exasperavit. Ipsis diebus Sardania, insula opulen- Id. iii. : 
tissima, cessit in ditionem imperatoris, quam idem impera- 
tor dedit filio? suo? Eodemque anno Alexander rex Scotis Id. iii. 530. 
desponsavit Mariam filiam Engelrami de Cuscy, cujusdam 
excellentis baronis Francie. Anno ipso vii* kal. Octo- l4. iii 617. 
bris, scilicet Dominica proxima ante festum sancti 
Michaelis, consecratus est Willelmus de Rale, electus Nor- 
wicensis, in episcopum, in ecclesia sancti Pauli Londoniis ab 
archiepiscopo Eadmundo. Ipso quoque anno, facta inter se ld. iii. 620. 
conventione apud Norhamtunam, juraverant comes Ricardus 
et Gilebertus Marescallus et alii magnates Anglis quam- 
plures, quod non amplius quzrentes exceptiones dila- 
torias, quin illo anno ad iter Jerosolimitanum arripiendum 
se accingerent. Ipso anno, dominus imperator iter versus 
urbem Romanam? direxit, et cepit Viterbium et multas 
partes adjacentes, petiitque convocari generale concilium 
in quo possit 5 suam palam innocentiam manifestare 
et suam famam purgatam restaurare. Circa idem tempus, 


Id. iii. 680. 


! eis] om. E. ] *5*vi.... Michaelis] om. E. 
*-3 Temporibus ... suo] om. ' * Romanam] Rome, E. 
Re. | § possit suam] om. E. 


3 Enzio. i 


Matt. Par. 
lii. 638. 


MS. N. 


HISTORIARUM. 285 


scilicet v. idus Augusti, dedicata est ecclesia conventualis 4-D. 1239. 
Abendune. Et eodem tempore dedicate sunt ecclesia Abingdon 
Evesham, Glovernie, Theukebire, Wicumbe, Persore, Alen- and other 
cestrie, et multe alie per regnum Anglie, juxta statuta dedicated. 


Londoniis concili celebrati. Ipso quoque anno, circa Death of 
festum sancti Michaelis, obiit in mari miles egregius, Ra- eh de 
dulphus de Thoni. y 
[Eodem anno in crastino sancti Johannis Baptistee W. de 
electus est Willelmus de Hoo sacrista in priorem a P"pP^or 
monachis Roffensibus in presentia domini Ricardi ter. 


episcopi Eodem etiam anno mota est qusstio inter The ques- 


] .. a. tion be- 
priorem et conventum Roffensem et fratres Hospitalis tween the 


de Strode per litteras domini Papa super ecclesiis de Rochester, 
Eylesford? et de sancta Margareta? et de sancto Nicho- the Hos- 
lao de Strode, qui ex utraque parte consenserunt, in pital of 
arbitros, scilicet abbatem de Lesnes? et magistrum W. settled. 
de Ligesfeld et magistrum Walterum de Londoniis 
officialem domini episcopi Roffensis, consentiente etiam 
magistro Ricardo episcopo Hoffensi. Qui, auditis dili- 
genter hine inde propositis et allegationibus, et testibus 
utriusque partis produetis et diligenter examinatis, 
protulerunt arbitrium pro monachis Roffensibus, et 
destructa est compositio facta olim per violentiam 

inter dominum Gilbertum episcopum Roffensem et 
priorem et conventum ejusdem loci; et adjudicata est 
monachis prefatis ecclesia sancte Margarete in per. 
petuum, eum octodecim marcis de ecclesia de Eyles- 

ford, absque duobus marcis quas prius camerarius Rof. 
fensis recipiebat. Quod actum est in vigilia sanctse 
Margarete. Quia! probatum fuit sigilum Roffense a 
domino Gilberto episcopo fuisse surreptum per senten- 

tiam arbitrorum a partibus electorum, optinuerunt 
monachi ecclesiam sanctsee Margarete cum viginti 
marcis de ecelesia de Eylesford.] 





1 These sentences are in the | garet’s, Rochester, still in the gift of 
margin in N. the D. and C. of Rochester. 
2 Aylesford, Kent, and St. Mar- 3 i,e. Westwood in Kent. 


236 FLORES 


A.D. 1240. Rex Henricus fecit jurari filio suo Azdwardo fidelitatem per totam 


Angliam. 
Henry IIl. Anno gratie Mccxi. Rex Anglis Henricas tenuit curiam Matt. Par. 
Menta: suam ad Natale Domini apud Wintoniam, ubi Beldewinum '' ^ 


Baldwin de d€  Biperiis, ipso die Natali, balteo cinxit militari et 
Redvers comitatu Vecte investivit. Ipso tempore confirmata eei 
kuighted electio Hugonis de Pateshulle, electi Conventrensis. Et 
n mede ipso tempore mortua est comitissa Glovernie Yeabella, Id. iv. 2. 
Wight. ^ uxor comitis Ricardi, sub partus discrimine nimis dolendo. 

Death of Et eodem tempore, per totum mensem Februarii apparuit Id. iv. 4. 
Isabella — cometa in parte Occidentali, emittens ' radium versus Orien- 

ve of of tem. Circa illos dies comes Legrecestrie Simon de Monte- Id. iv. 7. 
Cornwall. forti accinxit se ad iter Jerosolimitanum arripiendum. 

Comet. Sub eisdem temporibus obiit princeps Northwallie Leolinus, Id. iv. 8. 
Simon de idus Aprilis Quo mortuo, orta est dissensio inter filios 
rebarer suos, Grifinum primogenitum et principatum ipsa ra- 
for hie tione sibi vendicantem, et David natu minorem sed 
Death ^t lezitimum, et regis Ánglie ex parte sororis nepotem, 
Llewellyn- sibi sua ratione principatum vendicantem ; pro quorum 


ap dor. dissensione tota regio Wallies induit confusionem, dissi- Id. iv. 151. 


Quarrel of pata et desolata, juxta illud evangelicum, Omne regnum 
his sous. in se ipsum divisum desolabitur. Tandem tamen, inter- 


S. Luc. xi. . - MM ) 
17. venientibus amicis, statutus est dies et locus recon- 


ciliationis inter ipsos reformands. Ad quem locum 
venit Griffinus pacifice in spe pacis optinends, sub 
ducatu Ricardi episcopi  Bangorensis et aliorum quam? Id. iv. 148. 
Treachery plurium virorum venerabilium. At David Griffinum in dolo 
of David. captum custodie carcerali impudenter mancipavit. Unde 
predictus episcopus gravem coram rege Anglorum reposuit 
querimoniam, ipsum quoque David vinculo anathematis 
innodavit. 
Fealty Ipso quoque tempore, rex fecit jurari filio suo Eadwardo Id. iv. 9. 


sworn to fidelitatem a civibus Londoniarum et multis aliis regni mag- 


-- ——————————————————M——X 


! emittens) ementes, Ch. ; A. Re. * guam plurium] quam plurimi, 
have been altered. 








Matt. Par. 
iv. 9. 


lv. 


Td. iv. 12. 


Cf. Id. 
iv. 14. 


Cf. Id. iv. 
16. 


see above, 
p. 234. 


Id. iv. 19. 


Dedication 
of St. 
Paul's, 
London. 


HISTORIARUM. 237 


natibus. Sub? eisdem etiam temporibus absolvebantur per A.D. 1240. 
Presdicatores et Minores, pecunia interveniente, multi oruce Absolu- 
signati, in scandalum ecclesi et ordinis ipsorum. Die tons from 
quoque Ascensionis dedicata est ecclesia Novi Templi Lon- sading vow 
doniarum.? Decimo vero kal. Junii obiit Willelmus comes sold. 
Warannise Londoniis.! Death of 
Ipso eodem anno, archiepiscopus Cantuariensis Esdmun- Wilinm 
dus, non minima effusa pecunia, quoddam optinuit? privi- Warrenne. 
legium, tam regno quam sacerdotio gratissimum, scilicet, Privilege 
ut si * ecclesia cathedralis per menses sex vacaret viduatn pas- obtained 
tore, per archiepiscopum diocesanum eidem provideretur. Sed Py arch- a 
quia videbatur hoc in prsjudicium regis dignitatis et jac- mund but 
turse redundare, cassatum est idem privilegium, pecunia ite- lost again. 
rum interveniente. Unde archiepiscopus, cum vidisset His despair 
sic justitiam manifeste vacillare et tot labores [suos] state of 
annullari, inconsolabiliter doluit, nolensque accipere 'hing-- 
consolationem, ex illo tempore cogitavit spontaneus 
exulare. lpso quoque tempore, imperator se in ira The em- 


: ° . . peror 
magna accingens ad ultionem super diffamatione jayances 


magna, qua nomen suum dominus Papa in universis towards 
[finibus] Christianorum denigraverat, Romse approquin- 354. takes’ 
quans in manu forti, cepit Viterbium cum partibus Viterbo. 
adjacentibus, et dotes® ecclesize Romans? sus subdidit 
ditioni, unde Ecclesia magnam induit cum desolatione 


confusionem.’ 
Eodem quoque tempore, venit in Angliam Thomas comes Thomas 


Flandrie, avanculus regins, cui rex occurrens statim cum roan of 


in Eng- 
11 Sub... Londonits) om. A. | “ ad prefatam ecclesiam cum de- land. 

N. The order of some of the para- | * votione venientibus xiv. annos" 

graphs is altered in N. * relaxationis adquisivit. Hec re- 


2 MS. Lamb. here inserts: * Eo- | * laxatio in anniversario die dedi- 


* dem anno dedicata est ecclesia | “ cationis diete ecclesia in per- 
* sancti Pauli Londoniis kal, Octo- | “ petuum durabit." 

** bris, ad cujus dedicationem ex- 3 optinuit] optimum, MSS. exc. 
* titit archiepiscopus Eadmundus | Cl. 

* et sex episcopi, Otto domini Pape 4 si] om. MSS. exc. Cl. 


* legatus, et Henricus rex Anglie, $ dotes] dot, Ch., altered later to 
* et multitudo magna cum eis. | dotibus; dote, A. N.; dotem, Cl. 
* Cujus dedicationis fuit procurator | T. W.; decem, Re. 

* magister Rogerus episcopus Lon- 5 MSS. exc. E. ins. et. 

* doniensis cognomento Niger, qui 7 confusionem] om. T. 





238 FLORES 


A.D. 1240. magna alacritate contulit annuum redditum multi census Matt. lar. 

annui pro homagio suo. Ipso quoque anno regina Fran- "-?9. 
Birth of corum peperit filinm. Et sub eisdem diebus exercitus Id. iv. 24. 
Blenché. Francorum crucesignatorum volens impetum facere super 


Defeat of Sarracenos in Terra Sancta spud Gathre, victus, confusus 


sSaders, 


Made up 


; from Id. 
et captus est, ex quo pars apud Damascum, pars apud i, 35,6 


Babiloniam, pars autem apud Gazre vinculis mancipatur. n'. 
Obiit! itaque comes Willelmus Waranniw Londoniia decimo Id. iv. 12. 
Earl kal Junii. Comes Ricardus, valedicens amicis suis, ad Id. iv. 11, 


Richard iter Jerosolimitanum se accingit, et cum eo multi nobiles 43 
hiscru- Anglis. 

sade. Imperator scribit * regi elegantem epistolam, in qua t M Id. iv. 
Complaint increpat regem, quod in perniciem reyni sui et im-! 


emperor to perii terram suam per papales quiestionarios depau- 
Henry ITI. perari et ipsum sollempniter excommunicari ? permittit, 
qui inagis rationabilem, quam alii principes Christiani, 
haberet excusationem) huic precepto domini Pape 
resistendi, eo quod sororius existat domini impera- 
Reception toris. Rex Francorum cum summo honore suscipit Cf. Id. iv. 
er a ., Comitem Ricardum, et exhibet in omnibus necessariis *?-*7- 
France. magnifice transeuntem, et apud Mareiliam cum suo 
comitatu salvo perducit, ubi etiam contra prohibi- 
General tionem Paps naves ascendit. Convocatur concilium Id. iv. 30. 
council aq, generale, in proximo Pascha celebrandum.  Ipso 5 quoque 
Hugh de anno, kalend. J ulii, consecratus est Hugo de Pateshulle, Id. iv. 31. 
Pateshulle regis thesaurarius, in episcopum Cestrensem, Willelmo de 
: bishop of Haverhulle, canonico ecclesie sancti Pauli Londoniis in 
Lichfield. thesaurario, loco ejusdem Hugonis subrogato. Et eodem Id. iv. 34. 
Death of anno, die sancte Maris Magdalene, obit Lincolniensis 
Jon ean comes Jobannes. Extorquetur pecunia diversis argu- C Cf Id. iv. 
Money Mentis a viris, precipue religiosis, ad opus Papse, " seq. 
extorted que nunquam ei profuit, sed obfuit, quia omnia in 
Pone. * . usus cedunt imperatoris. Abbates, querimoniam super 
his coram rege deponentes, pro consolatione desola- 


tionem accipiunt, unde legatus magis dessmvit in 





! Obiit . . . Junii] om. E,it * ascendit] ascendens, Re. 
having been given above, p. 237. 56 (5.239) Ipso . . . Londo- 
2 scribit) scripsit, E. niis] om. Re. 


3 excommunicari] om. MSS. ? deponentes] reponentes, E. 


Matt. Par. 
iv. 46. 


Id. iv. 47. 


]d. iv. 1/8. 


Cf. Id. iv. 
149. 


Id. iv 48. 


Id. iv. 75. 


Id. iv. 19. 


or 


Id. iv. 48. 


HISTORIARUM. 239 


eosdem. Comes Provincie Reimundus, pater reginarum A.D. 1240. 


Francie et Anglie, occurrens cum gaudio comiti Ricardo, Earl 


. . . ey: Richard 
impendit ei (transfretaturo auxilium, quod potest, mot by the 


liberaliter et consilium. Mortuo! autem Leolino prin- count of 

. te . . . Provence. 
cipe Norwal'i, oritur et orta continuatur dissensio 

) ] I . Quarrel 
inter filios suos, Griffinum et David. Tandem ut prs- between 
dietum est, Griffinum, pacifice vocatum ad concilium, the two 
David in dolo capit et captum incarcerat. Unde magister Llewellyn. 
Ricardus, episcopus de Bangor, in cujus conductu venit The bishop 
dictus Griffinus, recedit quasi exul a Wallis, ipso David of Bangor 


. . . . . . . leaves 
in vinculo anathematis compedito. Griffinus autem  signi- W ales. 


ficat occnlte regi, quod in manu valida ipsum liberet Proposals 


‘a carcere et fraterna subjectione, et ipse, suus homo of Griffith 


igi ] . to the king. 
ligius libenter factus, tenebit de eo terram suam jure. 


hereditario ipsum contingentem. Insuper thesaurum 
non modicum ipsi regi largiretur. Episcopus autem 
de Bangor regi super hac proditione, predicta injuria, 
iterum querimoniam reponit gravissimam. Unde rex 
commotus vehementer, nepotem suum dulciter exhor- 
tatur, ut hse satisfaciendo corrigat, ne manum appo- 
nat ultionis! 


Die vero sancti Bartholomsi electus est in episcopum Peter 
Herefordensem magister Petrus de Egleblanche, quondam d Acqua- 
clericus Willelmi electi Valentini, rege hoc vigilanter bishop of 
proeurante. Qui sine mors dispendio et aliqua difficultate, Hereford, 
quia regi acceptus, ab ipso est receptus, et cito post 24 Aug. 
sollempniter in presentia regis est consecratus. ^ Et ? circa Albert 
idem tempus, magister Albertus. natione Coloniensis, apud "y Aras, 
Westmonasterium consecratus est in archiepiscopum Arma- 
chanum. Die vero sancti Remigii dedicata est ecclesia 
sancti Pauli Londoniis.Ó Et circa dies illos, scilicet * in die Dedication 
sancti Leodegari, regina Anglorum Alienora 5 peperit filiam, St 
et vocatum est nomen ejus Margareta, eo quod in dis- 1 Qet. 
crimine  puerperii sanctam Margaretam  invocasset, et quia pirth of 


soror jpsius reginm, scilicet regina Francorum, ipso nomine Margaret, 
2 Oct. 


—  €——— MÀ ——— — — — 


11 Mortuo .. . ultionis) om. N. * scilicet . . . Leodegari] om. 
? Et. . . Armachanum] om. N. | E, 
3 Albertus] Andelmus, E. 5 Alienora] om. Re. 


240 FLORES 


A.D. 1240. intitulatur. Eodemque anno, obiit vir nobilis et legum Mat. Par. 
Death of regni peritus, Thomas de Muletuna, miles. Circa dierum iv. 49. 
Muleton, @orundem curricula, venit in Angliam domini Paps familiaris Id. iv. 35. 
Pietro et consanguineus, magister Petrus Rubeus. Qui cito trans- Id. iv. 137. 
Rosso sent iit Angliam, et in Scotiam veniens, ibidem vicesimam 

into, Png- ad opus Paps non segniter abrasit. Et eodem tempore, 

Peter de megister Petrus de Supino in Hyberniam missus, ut ibidem 


Supino in Vicesimam vigilanter meteret, et quicquid poterat inde 


Ireland. non fietus Papse queestionarius, apportavit. Qus preda 
ad numerum mille et quingentarum marcarum et amplius 
dieitur ascendisse, Collecta autem Petri Rubei, quam 

Tet ons a Scotorum finibus emunxit,) hane summam creditur 


dupplicasse. Qui postea remeans per Angliam domos re- Id. iv. 35. 
ligiosorum perscrutans novis &rgumentis pecuniam ad 
opus Paps argute nimis exegit, cogens eos jurare, quod 
illud sacramentum, quasi confessionis archanum, usque 
in dimidium anni celarent. In quo corda fideliuin avertit 
a devotione et dilectione Romans ecclesie, et dolore 
Oe eate magno sauciavit. Ipso tempore, revocatus est legatus Id. iv. 55. 
called. per autenticum papale, multum admonitus, ut ad- 
ventum suum ad Romanam curiam maturaret, et con- 
cilium generale anticipando prwveniret, ut fratres, 
prehabita morosa deliberatione, tractatum — haberent 
simul cum eo de imminente ejusdem ruina et peri-- 
culo irrestaurabili, imperatore jam dotes ecclesie inva- 
Maurice dente. Eodemque? anno Mauricius Hybernim  justiciarius Id. iv. 56. 


EE d venit Londonias ad regem, ut sine scrupulo malivolentis 


reconciled vel odii reservati comiti Gileberto Marescallo pacificatus, 


with Gil- uy . N m 
bert Mar. 58m purgaret de morte comitis Ricardi Marescalli, in 


shal. Ybernia trucidati, innocentiam. Et sub eodem tempore, Id. iv. 57. 
Felim rex de Cunnoch venit ad regem Londoniis, et est utrius- 
O'Connor, que negotium competenter consummatum. 

prince of f . . 

of Con- Sub eisdem temporibus monachi Dunelmenses, procu- I. iv. 61. 


nanght, rantibus adversariis eorum, Rome inutiliter commorantes 
london. in infirmitate et dolore contabuerunt, et mortui sunt ex ipeis 


Death of Qu8tuor cum clericis suis et ministris. Quod cum audisset 


four of the 
Durham 





! emunxit] emuncsit, Ch. * Eodemque . . . spontaneus 
(p. 241)] om. A. N. Re. 


HISTORIARUM. 241 


Matt. Par. eorum prior! condoluit vehementer, et cessit electioni de se A.D. 1240. 


iv. 61. 


Cf. Id. iv. 
69. 


Id. iv. 71. 


Id. iv. 95. 


Cf. Id. iv. 
96. 


Id. iv. 72. 


Id. iv. 71. 


Cf. Id. iv. 
63. 


facts» spontaneus. monks at 
Sub? eisdem diebus? videns imperator, quod Papa eme | 
concilium convocaverat ad dejectionem ipsius, per hoc, Opposition 
quod idem dominus* Papa seculare brachium et prze- emperor 
cipue hostium imperii publicorum in auxilium ejus ad- to e 
vocavit, et formam convocationis, secus quam prelocu- 
tum fuerat, alteravit, psenituit eum in hoc consensisse 
ut concilium convocaretur. Et resiliens significavit regi 
Anglorum, ut muniret omnes regni sui prelatos ex 
parte imperatoris ne venirent ad illud generale con- 
cilium, in personis et rebus securitatem in ditione sua 
penitus denegantis, et nolentis, ubi prssidebit inimicus 
ejus capitalis, causam «committere dubio foro tam ex- 
cellentera. Dominus Papa econtra scripsit, significans The Pope 
eisdem prelatis, ut humanis minis? postpositis, patri the pre 
suo spirituali obedienter obsecundarent, nec omitterent lates to be 
quin ad concilium communiter venire ad terminum, Pre’ 
statutum properarent. Unde episcopi fluctuantes in 
proposito, quid agendum foret, dubitabant.2 Dum igitur 
fortunalis rota sic mundanum cursum volubiliter exagitaret, Illness of 
dominus Eadimundus Cantuariensis archiepiscopus, qui sponte archbishop 
exulaverat apnd Pontiniacum, decubuit graviter infirmatus. Pontigny. 
Interim comes Ricardus, qui se precibus omnium religio- Far Ri- 
sorum Anglie commendaverat, per Dei gratiam et chamlands 
precum fidelium efficaciam prospere apud Acon applicuit, 
et infra biduum postquam applicuerat® acclamari fecit in 
publico, voce preconia, ut nullus pro defectu pecunis, 
cujuscunque nationis fuisset, a Terra Sancta recederet, 
quin Deo sub clientela sua ad stipendia sua Deo fideliter 
militare. Quod cum audissent Sarraceni, quamvis rex Fear of 


Navarie et comes Britannie impudenter recessissent, him by the 
cceperunt nimis prudentiam et potentiam comitis for- 


midare, tum quia hoc nomen Ricardus adhuc Sarra- 





——— —À— — -—— —MM  —UÓÓ 


1 Thomas de Melsauby. 5 minis] nuni, Ch. ; A. is 
2-3 sub . . . dubitabant) oin, Re. | altered. 
8 diebus] temporibus, E. 5 applicuerat] applicuerit, E. 
4 dominus] om. E. : 
o 53108. Q 


242 FLORES 


A.D. 1240. cenis inimicum ipsum intitulavit, tum quia auro et 
argento abundavit, tum quia sororius erat imperatoris 
et amicissimus, tum quia frater erat nominatissimi 
regis Anglorum, tum quia comes erat Pictavise et 

His great Cornubie. Unde [postea] pacem fecit toti ecclesise 

emcees: honorabilem, immo etiam toti Christianitati, quam non 
poterant unquam aliqui temporibus nostris impetrare, 
sicut sequens sermo luculenter declarabit. 


Death of | Et dum hzc in Terra Sancta Deo disponente ageren- Matt. Par. 


1 . . . se bd M 12-14. 
Sr bishop tur, archiepiscopus Eadmundus Cantunrie a Pontiniaco, gratia Iv, ent 


at Soissy, melioris neris hauriendi, semotus, apud Soysy graviter infirma- 
ius, corpus suum monachis Pontiniacensibus delegans, viam 

Miracles. universes carnis est ingressus, ubi Dominus miracula magna 
dignatus est operari, adeo quod beatissimi confessoris CC Id. iv. 
Eadmundi fama jam omnes partes Cisalpinas sua clari- 103. 
tate meretur illustrare.  Transiit igitur ex hoc mundo ad 
Patrem dictus archiepiscopus Eadmundus xiv.! kal. Decembris. 

The pre- Ilis quoque temporibus, nonnulli episcoporum regni Cf. Id. iv. 


late . . . . 74. 
pare Pr- Anglie et quidam abbates mare transierunt, ut si 


tothe! — aliquo modo pateret transitus, vel per terram vel per 


council. mare, veniendi ad concilium, preceptis Apostolicis 
Peter de . 2. 9 
Acqua  Satisfacturi illuc  properarent.* Consecratur Londoniis 


Blanca bp. apad? sanctum Paulum magister Petrus de  Egeblanche 

LH ?*" in? ipso tempore in episcopum  Herefordensem.  Eodem- 

The Crown d9€ nno, geminato Dei beneficio in regno Francorum, 

of Thorns delata est in Franciam corona Salvatoris spinea, quam 

Drought to quandoque Judsi plectentes capiti Cracifixi ‘apposuerunt, — 

Con dition Circa quoque eadem tempora, artabantur immisericorditer ld. iv. 78. 
of the a Sarracenis captivi Christiani, qui in vinculis spud Damas- 

Christian cum, Babiloniam, et Nazre 5 tenebantur. Rex vero Navarim, !4- i". 79. 


captives at qui et comes est Campanis, comes quoque Britanni . 
Damascus q P , quoque 8, COB 


&c. ' noscentes comitis Ricardi prudentiam et magnificentiam, 
Secret invidia stimulati, et dolentes si, quod ipsi cum suis 
the Ring of Francis non potuerunt ad optatum effectum perducere, 


Navarre ipse Ricardus, quem vocabant Anglicum impubem et 





! viv.) xvi., E. Re. (altered). * in ipso tempore] om. E. 
* properarent] properent, MSS. $ Probably intended for Naser, 
exc. E. lord of Kerak (Petra). 


3 apud S. Paulum] om. E. 











Matt. Par. 
iv. 79. 


HISTORIARUM. 243 


inexpertum in bellicis expeditionibus, consequeretur, A.D. 1240. 
pacem dolosam cum domino de Nazre inierunt, ut ipse suos and count 
captivos liberos abire permitteret, qui nullam tamen pn 
super eos habuit potestatem, ut saltem sic aliquid 


fecisse in ‘Terra Sancta viderentur, statimque ante 


. Sociorum suorum liberationem, scilicet. Francorum cap- 


Id. iv. 80. 


MS. Re. 
from Matt. 
Par. iv. 81. 


MS. N. 


tivorum, naves apud Jopen clam et subito, ad propria They leave 
redituri ascenderunt. Et sic suas proprias proditiones f° Holy 
manifeste toti mundo detunicaverunt, qui leudes 
alienas impudenter sibi cupierunt ? ascripsisse. 

Hoc? etiam anno, obiit Johannes filius Roberti, vir nobilis Death of 
et potens, unus de precipnis baronibus plage borealis. John Fitz 


- . Robert. 
[Nempe hoc anno apud Norwicum quatuor Judmi equis ;.... 


distracti* sunt et suspensi ad festum sancti Mathiz.] executed 
[Eodem anno data est sententia a domino cancel- st Nor 
lario sancti Pauli Londoniis per consensum domini m, pre- 
legati pro domino Gregorio de Romannio presentato sentation 
& priore et conventu Roffensi ad ecclesiam de Boxle to the of 
xv. kal. Martii; et sic preesentatus optinuit ecclesiam Boxley 
illam. Dedicatum est altare in capella infirmaris — 
JM PM . ee cation 
Roffensis in honore beate Virginis Marie ii kal. of the altar 
Martii a domino Johanne episcopo® suffraganeo domini of the Ro- 
Eadmundi Cantuariensis archiepiscopi; qui confisus de infirmary ; 
Dei misericordia, omnibus ibidem causa orandi veni- 
entibus omnibus  fesüvitatibus gloriose Virginis, 
necnon in anniversario dedicationis dicti altaris, con- 
fessis et vere poenitentibus, de sibi injuncta poenitentia 
xv, dies in perpetuum duraturos relaxavit. Eodem of Roches- 
anno dedicata est ecclesia Roffensis a domino Ricardo ter cathe- 
episcopo ejusdem loci et episcopo de Bangor, nonis The Ro- 
Novembris, Eodem tempore miserunt prior et con- chester 
ventus Roffensis procuratorem suum ad curiam Ro- senda 


manam contra archiepiscopum Cantuariensem pro proctor to 





Rome. 
1 viderentur] videbatur, E. 4 Hoc . . . borealis} om. A. N. 
3 MSS. exc. E. repeat smpu- * distracti] destructi, Re. 
denter. * Of Ardfert. 


Q 2 





944 FLORES 


A.D.1240. ecclesia de Northflete et aliis negotiis, scilicet Ro- MS. N. 
bertum monachum, qui mortuus est in curia.]| 


Impeditur generale concilium, captis prolatis. — Archiepiscopus 
Eadmundus Cantuarie claret miraculis. Paz reformatur 
inter Christianos et Surracenos. 


Henry III. Anno gratis MOCCXLI?, qui est annus regis Henrici iii. Matt, Par. 
at West- xxv, tenuit idem rex curiam suam Londoniis apud West- iv. 83. 
minster. monasterium, ubi magnates regni quamplurimi festa cum eo 
Departure Natalitia celebrarunt. Quarto vero die Natalis, legatus a Id. iv. 84. 


" the domino Papa revocatus, prelatis Anglie valedicens, versus 
Otho. mare iter arripuit transalpinum. Quem [rex], cum strepitu 


tubarum suarum et innumerabili multitudine nobilium con- 
comitantium, cum prelatis et clericis, pompose nimis usque 
ad maris confinia perduxit, et in crastino Epiphanise naves 
apud Doveram ascendit transfretaturus, mutatis rubeis 
indumentis. Reliquit autem tam regnum quam Ecclesiam 
nimis in Anglia desolatem, precipue tamen Cantuariensem 
enormiter, que in regno Anglie dinoscitur dignissima, per- 
turbatum ; ac si non pro consolatione, sed potius deso- | 
Arrival of latione, advenisset. Circa! eosdem dies, Petrus de Sabaudia, Id. iv. 85. 
Savoy in avunculus regine, venit in Angliam, cui rex sollempniter 
England, occurrens, preter comitatum  Richemundie, quem ei pre- 
concesserat, munera contulit pretiosa, et sui consilii con- 
He is stituit capitalem. Die vero sancti Eadwardi, quem rex 
knighted, miro cultu de more sollempnizat, ipsum Petrum cum quin- 
decim juvenibus, ut tirocinium suum  superstitiosiuB sere- 
naret, cingulo militari insignivit. Et eadem die, quasi 
imperiales nuptias, in majori palatio Westmonasterii 
cum multitudine convivantium, festum suum celebravit. 
Nicholas "Temporibus? quoque sub eisdem, magister Nicholaus de Fern- Id. iv. 86. 
of Farn- ham electus est in episcopum Dunelmensem, vir quidem 


ham as - 
elected — moribus et scientia? preditus; a rege et omni populo 


bp. of non tantum sine difficultate est* susceptus, sed acceptus 


Darham. '. . . . 
rm citoque confirmatus.! Eodem etiam anno, Judmi ad gravissi- 





1-1 Circa . . . confirmatus] om. 3 Ch. ins. et. 
Re. * est] om. E. 
7-1 Temporibus . . confirma- 


tus] om. A. N. 








Matt. Par. 
iy. 88. 


Id. iv. 89. 


Id. iv. 90, 
91. 


Id. iv. 94. 


Id. iv. 95. 


Id. iv. 95— 
98. 


Cf. Id. iv. 
68. 


Id. iv. 96. 


Jd. iv. 98, 
106. 


Id. iv. 102. 


Id. iv. 108, 


Cf. Id. iv. 
104, 15. 


HISTORIARUM. 215 


mam compulsi! redemptionem sub pons mortis vel exilii, 4-D. 1211 
regi viginti milia marcarum numerarunt.  Verno autem tem. The Jews 
pore arridente, comes de Albamarla, Willelmus de Fortibus, heavily 
Petrus de Malolacu, et multi alii nobiles de regno Anglim Many 
iter Jerosolimitanum magnifice arripuerunt. Crux quoque nobles go 
sancta ipso anno in regnum Francorum est allata, et cum to Jeru. 
tanta sollempnitate et devotione Parisius est recepta, quan- salom. 
tam se nullus meminit previdisse. Nova moenia con- bronght to 
structa circa Londoniarum Turrim sicut anno proximo Paris. 
elapso, et ipsa nocte, ndmirantibus multis, corruerunt. Ipso The Tower 
quoque tempore? dominus imperator timens de periculo walls fall 
Sibi imminente, si examen Paps sibi nimis infesti subiret down. 
in concilio, quod jam imminebat in proximo, mutato con- T he em- 
silio, scripsit principibus diversis; familiarius tamen regi horts the 
Anglie, ut premuniret, exhortans diligenter prmlatos terre prelates 
sus, ne venirent ad concilium sibi suspectum, scientes li- mere Bo 
berum transitum per ditionem imperialem tam per mare council. 
quam per terras in personis et possessionibus sibi penitus 
denegari. Quibus prelatis ecripsit efficaciter dominus Papa, The Pope 
ut spreto timore minarum imperatoris excommunicati, ad ary 
concilium audacter properarent. 
Interim Fahentia, civitas opulentissima, quam ipse impe- Siege of 
rator jam per annum obsederat, violenter capta est. Ipso Faenza. 
quoque tempore venerabilis archiepiscopi Cantuarim Ead- Miracles of 
mundi, eujus corpus apud Pontiniacum requiescit, sol- pamund. 
lempne nomen et preclara memoria, miraculis crebrescen- 
tibus, partes Cisalpinas luculenter perlustravit, cujus insignia 
tractatus exigerent speciales. Ipso quoque tempore, monachi The Can- 
Cantuaris beneficium absolutionis a domino Papa meruc- tor bary 
runt optinere. Et sub eisdem diebus monachi Wintonienses absolved, 
pro eo quod constanter episcopum Norwicensem Willelmum Persecu- 


in pastorem sibi postularunt,? enormes, procurante priore suo tion of 
e eye . . e eye t e - 
intruso, quodam scilicet Britone, persecutiones viriliter i ^. 


pro Christo et executione justitiz pertulerunt. Ipsis monks. 


quoque diebus fecit rex personam  Bonefacii electi de The king 
makes in- 


Baleis magnificando commendare, ut dignus esse vide- terest for 

retur, vel ad archiepiscopatum Cantuarim vel episco- Boniface 
. . eicct o 

patum Wintoniee quod promoveretur. Sed res effectum petley, 





1 E ins. sunt. 3 poslularunt] postularent, E. 


3 tempore) anno, E, 


246 FLORES 


A.D. 1241.non sortita eadem facilitate evanuit, licet multorum Matt. Par. 
Otho with prelatorum testimoniis tituli ipsius roborarentur. Im- iv. 103. 


h . . 
dos minente tempore sstivali, Otto, quandoque legatus in Id. iv. 121. 


from Anglia, et qui ! legatus fuerat in Francia, infinitam 
Genoa for secum prelatorum trahentes multitudinem, naves as- 
eil. cenderunt apud Januam civitatem, ut sub ducatu 
Januensium salvo ad concilium pervenirent. Ad quos 
animandos Papa unum .legatum? destinaverat, qui ab 
eodem Papa potestatem acceperat omnes, imminenti 
periculo se opposituros, ab omnibus peccatis suis ab- 
Their eap. solvendi. Sed cum omnes vasto mari se commendas- Id. iv. 125. 
sufferinge. sent, venerunt eis obviam pirate imperiales, qui 
omnes sub captione miserabili concluserunt, et multos 
ex eis vel submerserunt vel irreverenter trucidarunt. Id. iv. 130. 
Quos autem vivos acceperunt) per longos tractus 
maris sub caumate intollerabili adustos, sub vinculis 
et arcta custodia usque Neapolim, ubi ex precepto 
imperatoris carceri sunt addicti, in totius Ecclesie 
dedecus et ignominiam, pertrahuntur. Facta nutem 
fuit hee infausta navalis congressio die sancti Marci 


Evangelisteo. 
Money Interim * duo papales exactores, Petrus videlicet Rubeus, Id. iv. 137, 
pce domini Paps consanguineus et familiaris, (talis enim erat 190 
Pope. titulus epistolarum suarum), [etj Petrus de Supino, per 

Angliam, Scotiam, et Hyberniam, pecuniam infatigabiliter 

ad opus domini Papm® exquisitis argumentis abradere 

non cessant rege hee omnia malo nimis corsilio per- 
Absolu. mittente. ^ Eisdemque temporibus absolvebatur  qui- Cf. Id. 
tions from : . . iv. 9. 
the ery. CUnque vellet pro pecunia crucesignatus, preedicantibus 
sading vowet illud persuadentibus ex prwcepto Pape fratribus 
° tam Minoribus quam Predicatoribus, ita ut multi hodie 

crucesignati, in crastino a voto suo, data quam possent 


pecunia, non sine multorum admiratione, absolverentur. 





1 James Pecoraria, cardinal bp. ‘4 Interim . . . permittente] om. 
of Palestrina. N 


5 
3 Gregory de Romagna. Pape] om. Ch. T. 


* cessant] om. MSS. It is in 
3 acceperunt] exceperunt, E. | the margin in E, 





HISTORIARUM, 247 


Matt. Par, ^ Eodemque! anno v. kal Julii, obiit Gilebertus Mares- A.D. 1241. 
1Y.135,186. callus, comes Penbrokism, extra villam  Hertfordie, toto cor- Death of 
pore confractus in quodam hastiludio, ubi milites vires suas Marshal 
infeliciter certatim sunt experti. Delatum est igitur corpus 27 June. 
Cf. Id. iv. Londonias sepeliendam. Post cujus obitum, quia rex dic- walter 
_157, 158. tum hastiludium prohibuerat, nec pro ipso omissum fuit, Marshal 
. . wae . . . succeeds 
Walterus, frater Gileberti comitis, vIX a rege impetravit, ut with difi- 
Id. iv. 137. hereditatem sibi debitam optineret.” Circa idem tempus, rex culty. 
Francorum fratri suo Amfulso comKatum Pictavie contulit, et Alphonso 
. eye, t . . . . made 
cingulo militeri sollempniter, excluso comite Ricardo qui Deo (o, of 
Id.iv.188- interim in Terra Sancta militavit, inaignivit. Ipso quoque Poitou. 
144. tempore, memoratus comes Ricardus treugas accepit cum sol- 
dano Babilonie ea conditione, ut omnes Franci, qui captivi 
tenebantur, liberi permitterentur; Jerusalem quoque cum Recovery 
locis finitimis et multis quibusdam civitatibus et casellis 5 of Jeru- 
e oq: os . "AM salem by 
in libera pace dimitteretur, et cum quibusdam conditionibus, oar Rich- 
qus Christianis honorabiles et fructuose sunt, sicut in ard. 


ejusdem comitis epistola continetur. 

Cf.Id.iv. In cujus negotii principio, rex Navariv, qui et Desertion 

60,140. comes est Campanise, et comes Britanniz, viri de of tho king 
seditione notabiles, nequiter et* formidolose fugam and count 
clandestinam arripuerunt, apud Jopen naves, ut ad tanny. 
propria redirent, cum nil boni in Terra Sancta pere- 
gissent, ascendentes, et clam atque subito sub noctis 
silentio a facie Domini, relictis Francis fratribus suis: 
in vinculis et carcere, fugientes. 

Id.iv.148. Ipso eodem anno, Griffinus, filius Leolini primogenitus, Endea- 
qui ad concilium 9 fratris sui David pacifice venerat, et dologe vours of 
captus in carcere fratris tenebatur, regi per episcopum de orth 

Id. iv: 149. Bangor Ricardum humiliter supplicavit, ut ipsum o fratris sui release, 
manibus misericorditer liberaret, et ipse totam terram auam, 
quae eum jure hereditario contingebat, ab ipso rege gra- 
tanter teneret. Pro -ejusdem igitur liberatione, cum rex On David's 
liberaliter scriberet David pro ipso supplicando nec pro. refusal 





ficeret exauditus, arma parat, et vexila in Walliam  hosti- M epüteg 
to invade 
Wales. 
1.7 (P- 48) Eodemque . . . impe- 4 et formidolose] informidolose, 


ratore] om. Re. . 
1.3 Eodemque . . . optineret] 5 eodem] autem, E. 

om. A. N. * concilium] consilium, E, 
3 casellis] castellis, E. Cl. T, W. 


248 FLORES 


A.D. 1241. liter dirigit, convocato exorcitu copioso; quem adventantem, Matt. Par. 
cum Griffinus filius Madoch, quidam princeps Wallim, et !-150- 
magnates de confinio Wallic, cum pace recepissent, in 
via ipsius terre, quam‘ estus jam per quatuor menses 
continuatus arefeccrat, sine offendiculo pertransiens, ita 
ipsum David cum suis complicibus exterruit, quod non 

Grifithis tantum fratrem suum Griffinum liberum dimisit, immo 


feeds a t etiam in propria persona ad pacem regis mansuetus et 
to the edomitus pervenit, examen curie suse per omnia subi- 
Tower. 


turus. Rex igitur ad votum completo negotio, misit in ' 
Turrim Londoniarum Griffinum, a fratris carcere liberatum, 


regiis compedibus, denec quid de eo facturus esset 
David sub- deliberasset, vinciendum, et ipsum David, ut® Londonias 


mits. ad curiam veniret super obicienda responsurus, eub salvis 
fidejussoribus obligavit, et sic rex victor sine sanguinis 
effusione cum gaudio ad propria remeavit. 
Earl Ri- Ipso tempore, comes Ricardus, feliciter ac magnifice con- Id. iv. 145. 
chard the Sammato negotio Terre Sancte, firmatoque fcedere pacis et 
Holy Land treugarum per cartas et juramenta utrobique, naves ut 
and lands rediret? ascendit, et post diuturna maris discrimina spud Id. iv. 144. 
at Trapani Tranes in Sicilia applicuit. Cui veneranter occurrentes 
imperatoris officiales et portuuim custodes, ipsum cum 
magna veneratione susceperunt ; habebant enim * tale preecep- 
tum a domino suo imperatore." 
Newshrine Eodem anno, dominus rex aureum feretrum ad reponen- ld. iv. 136. 
made for 1 dum reliquias gloriosi regis et confessoris Eadwardi ex 
the Con- Bumptibus propriis honorificentissime fecit Londoniis fubri- 
fessor. cari. Et circa eosdem dies, apud Bristoldum obiit Alienora Id. iv. 168, 
Death of quondam comitis Britannia filia, in custodia diuturni !'* 
Alienora carceris strictissime reservata.) In ipsis quoque diebus, Gre- 
tanpy. Eorius ix^ Papa, quasi conceptos dolores ex undique Id. iv. 162. 
Death of &uditis casibus, quos sibimet suscitaverat, impotens susti- 
P.Gregory nere, xi. kalend. Septembris diem clausit extremum, state 


. fere jam? centenarius. Ipso!? tempore Franci per comitem ld. iv. 166. 


! guam] que, Ch. E. W. ; quia, 5 Alienora] inserted in Ch. in 


Matt. Par. the St. Alban's hand in what had 
2 ut Londonias] in London. ut, E. | been a blank space; it is not in E. 
3 rediret] ascenderet, T.; Ch. 8 ax.) it, Ch. T. W. 

A. N. T. W. ins. ef ; etiam, Cl. ? jam] om. E. 
5 enim] om. E. M Jpso .. . annotantur (p. 250)] 


5-5 Eodem . . . reservata] mis- | om. Re. 
placed in N. 








Matt. Par. 
iv. 166. 


* Id. iv. 168. 


Id. 1v. 172. 


Id. iv. 169. 


Id. iv. 174. 


HISTORIARUM. 249 


Ricardum liberati, et in equitaturis,' vestibus, et vinticis A.D. 1241. 
honorifice exhibiti, ad propria cum gaudio revertuntur. Return of 


. . T the Frank 
Comes vero cum domino imperatore, gratia mutus prioners 


visitationis et confabulationis diu preoptats, corpus released by 


e e . earl Ri- 
et cor recreando commorabatur, et nisi mors dominum ghoru. 


Papum de medio surripuisset, pacem gratiosus in 


Ecclesia composuisset. Dum autem cardinales, ut moris Death of 
est, de electione papali inclusi tractassont, obiit magister cardinal e 
Robertus de Sumerkote, cardinalis. Electus est autem in Sumercote. 
Papam Galfridus Mediolanensis, quem * vocabant Celesti- pope Ce- 
num, qui cum vix xvii. diebus sedisset, viam universe carnis lestine IV. 
est ingressus. Die vero sancte Fidis passus est sol eclip- His death. 


sim, quasi viderentur celestia statui Ecclesi? concordare. Eclipse, 


Viduabatur etiam eodem anno regnum Anglise 6 Oct. 


* . e e e ee Obit 
preclaris magnatibus, et Ecclesia prelatis eximiis of the ^ 


Preter enim prelatos nostros capitales Romanos, videlicet Year. 
pontifices ad minus duos, qui ab hoc seculo migra- 
verunt, obierunt eo? ipso in Anglia pis memorise 
Rogerus  Londoniensis ili. kal Octobris et Cestrensis 
Hugo vii idus Decembris, episcopi, preter etiam comitem 
de Albamarla Willelmum, et comitem Marescallum  Gile- 
bertum, de quibus mentio prelibatur. Obierunt vices agens 
justiciarii, Stephanus de Segrave, vi idus Novembris; et * 
etiam vir nobilis et potens Walterus de Lascy circa Pascha 
in Hybernia. Obierunt insuper Gilebertus Basset, miles 
nobilis et in armis strenuus, Johannes  Biset, Anglise 
prothoforestarius, Robertus Marmiun, Petrus de Bruis, Guis- 
cardus Leidet. Item migraverunt ad Dominum peregri- 
nantes in Terra Sancta, vel eundo vel redeundo, Eudo, 
frater? comitis Ricardi, Hamo cognomento Peccatum, Balde- 
winus de® Betun, Johannes filius Johannis dicti comitis 
senescallus, Johannes de  Bellocampo, miles elegantis- 
simus, Girardus de Furnivaus, et plures ali, quorum Deo 





! equitaturis) equituris, E. 3 eo ipso] notin E. ; in the mar- 
2 guem vocabant Celestinum] not | gin in Ch.; eo ipso anno, CI. T.; 
in E.; in the margin in Ch., in the | eo tempore, A. (altered) N. 
hand of Matthew Paris, where 4 et] obiit, MSS. exc. E. 
follows (later) ** cui successit Papa 5 See Matt. Par. iv. 175, n!. 
* [nnocentiusquartus A^ MCCXLIII.” 6 de Betun] le Bettur, E, 


A.D. 1241. 


Death of 
the em- 
press Isa- 
bella, 

1 Dec. 


Henry III. 
in London. 


Report of 
Richard's 
return. 


Peter of 
Savoy re- 
signs the 
castles in 
his charge. 


950 FLORES 


fideliter militantium et vestigia pedum Ejus adorantium 
nomina in libro vitse indelebiliter annotantur.!? 

Eodemque! anno, in partus discrimine obiit Ysabella Matt. Par. 
Romanorum imperatrix, Soror regis Anglize, Anglorum spes n Du 
et gloria singularis, kal Decembris. Quod cum impe- 59.) Uum 
rator per quandam lugubrem epistolam domino regi Anglo- 
rum nuntiasset, in fine quasi dolorem temperavit? ipsius 
epistole, dicens sic, ‘‘ Restat de Omnipotentis dono regia Id. iv. 176. 
* goboleg, de qua in conspectu patris rex et rogina con- 

" gnrgunt, sus indices genetricis" Susceperat enim 
imperator prolem ex ea prosperam, filium scilicet et 
filiam. 

Transit igitur annus ille regno Anglis pestifer et Cf. Id. iv. 
turbulentus, Terre Sancte inimicissimus, eo quod m. 
Templarii hostiliter Hospitalarios impugnarant, nec 
poteraut? industria diligentissima comitis Ricardi paci- 
ficari, Ecclesie Romans virulentus et hostilis, adeo 
quod mortuo Papa, et iterum alio electo et infra 
paucos dies ab hoc seculo rapto, omnes fratres, corpori- 
bus et cordibus atque diversis locis dissipati, sese 


invicem infestabant. 


Petrus de Sabaudia, comes Richemundia, resignat castra, nobilia, 
qua susceperat a rege custodienda, ipsi regi. 


Anno gratis MCCXLII?, qui est annus regni regis Henrici Id, iv. 177. 
tertii xxvi, tenuit idem rex curiam suam ad Natale Domini 
apud Westmonasterium, in majori palatio suo, sicut de con- 
suetudine habuit, serenissimam, ubi cum moram per xv. 
dies pertraxisset, rumor de adventu comitis Ricardi de 
Terra Sancta redeuntis percrebuit. Quo cognito, Petrus de 
Sabaudia, comes Hichemundise, castra regni eminentiora et 
famosiora, qus susceperat custodienda, in manu regis, ut 
vir discretus et circumspectus, prudenter resignavit. Intel. 





1 Here the handwriting changes, | Matthew Paris. See Hist. Anglor. 
and is of the distinct St. Alban's | i. p. xxii. 
character. From here to 1249 is 3 temperavit] imperavit, E. 
the portion considered by Sir F. * poterant] poterunt, E. 
Madden to have been written by 





Matt. Par. 
iv. 177, 


Id. iv. 178. 


Id. iv. 179. 


Cf. 14. iv. 
181. 


Id. iv. 180. 


HISTORIARUM. 251 


lexit enim quod magnates Anglie magnam de exaltatione A.D. 1242. 
ejus repentina conceperunt indignationem, unde nimis co- 
mitis adventum formidabat. Porro heo ipsius Petri pru- 
dentia multorum corda sedavit turbatorum. 
Eodem anno, in Pictavia orta est seditio magna, Troubles 
ques postea ruinam maximam et scisma letale, necnon !^ Pets. 
et guerram et dampnum generavit (irrestaurabile. 
Comes enim de Marchia, instinctu Ysabel, quam Oritur in- 
Franci Zezabel impiissimam nominant, uxoris ejus, ° "4 
matris videlicet. regis Anglis, caleaneum levavit contra 
dominum suum regem Francie. Indignabatur enim 
vehementer, quod Andefulsus, frater regis Francorum, 
comes jam Pictavie, cui rex Francorum comitatum 
eundem nuper contulerat, homagium debitum ab! eo 
exegit. Unde procaciter respondens dictus comes de 
Marchia, cura superbiu et abusione, quod de jure debuit, 
abnegavit.? Ascendit igitur super hoc usque ad regem 
Francorum querimonia non levis Admonebatur comes 
talem insolentiam corrigere. Sed multotiens &dmoni- HenryIII. 
TP persuaded 
tus, hoe facere contempnens et muliebri utens con- to go into 
silio, significavit regi Anglie ut veniret in  Pictaviam, Poitou. 
non comitatu Ánglorum suorum sed quantitate pecu- 
nie communitus, et omnes ei suas terras redderet trans- 
marinas. Rex autem consiliis Pictavensium, quibus pro- 
dere proprium est, fidem adhibuit et consensum, et in 
thesauris et navigio transitum preparans, nullius ami- 
corum suorum et hominum naturalium consiliis vel 
precibus potuit retardari? ^ Diebus illis scripsit dominus Parliament 
rex omnibus Anglie magnatibus, districte precipiens ut ar ite 
omnes generaliter Londoniis die Martis proxima ante Purifi- 
cationem beats Virginis de arduis negotiis regni, dilationem 
non capientibus, tractaturi convenirent. 
Ipso quoque tempore dominus rex de adventu fratris sui Henry III. 


comitis Ricardi certificatus, occurrit ei ad mare letabundus mots earl 
cum magno comitatu, * et ipsum suscipiens cum gaudio et jis land- 


honore, fraterno affectu in amplexus ejus ruens, lacrimas ing. 


! ab eo] om. E. 3 retardari] redardari, E. 
? abnegavi'] obnegavit, E. * comitatu] comitu, Ch, 


252 FLORES 


fudit exultationis. Et per plures dies commorantes, 


sese mutuis collocutionibus consolabantur et epulis 
The Poi- recreabantur. Interim non cessabant Pictavenses regem Matt. Par. 


tevins con- epistolis et legationibus stimulare ct animare, ut ad ipsos iv. 181. 
tinae nel transfretando venire non omitteret, sine offendiculo et con- 
tradictione jura sua et omnes terras suas ultramarinas 
recepturus. Imminente autem Purificatione et die generalis 
Parliament parlamenti,! convenit tota Anglie nobilitas tam prelatorum 
at ea quam magnatum apud Westmonasterium. Innotuit autem 
jam cunctis, quod comes de Marchia et alii Pictavie 
nobiles, qui omnes de proditione semper fuere nota- 
biles, regem "vocabant, ut non manu militari stipatas, 
sed thesauris instauratus, ac si nullam militiam Anglic 
reputarent sed solam pecuniam desiderarent, ad ipsorum 
pres:dium acceleraret. Jam jam enim eos rex Fran- 
corum, quasi manifestos proditores, hostiliter invaserat. 
Insonuit igitur murmur inter Anglos, et non minimam 
super hec indignationem conceperunt, quod rex cereus 
al talem suggestionem ? fidem prebuerat et consensum. 
The kings Cum autem congregarentur, exegit rex cum magna 
money to instantia pecuniam ad requirendam® terram suam 
recover his ultramarinam. Et cum non possit * rex revocari a 
posses- proposito suo* concepto prece vel consilio suorum 
sions. hominum fidelium et naturalium, solutum est concilium Id. iv. 184. 


Astutia a cum — indignatione. Convenerat autem rex prelatos 

romana singillatim, quid? quis ei dare vellet, usus Romanorum 
versutia; et sic cum non posset omnes simul congre- Id. iv. 182. 
gatos flectere, singulos ad euam voluntatem enervando, 
eorum constantiam inclinavit, et concessa est sic ei 
pecunie a prelatis quantitas numerosa. Et exinde 
militibus, quos noverat indigere, magnain partem dis- 

Prepara- tribuit, ut cum ipso transfretarent. Cum autem Fran. Cf. Id. iv. 





: . . . 188. 
tion of corum rex de transitu regis Anglorum certificaretur, mare 8 
against 
Henry HL , parlamenti] parleamenti, E.; 5 requirendam] adquirendam, X. 
parliamenti, A. N. Re. T. W.; Cl. 4 possit] posset, E. 
is altered. 5 suo] om. E. 


2 suggestionem]  sugescionem, * quid quis) quid quisquis, E.; 
Ch. quisquis, N. 


Matt. Par. 
iv. 188. 


Cf. Id. iv. 
189. 


Id. iv. 191. 


Id. iv. 192. 


ld. iii. 530. 
(a. 1239.) 


Id. iv. 193. 
(H. A. ii. 
462.) 


Id. iv. 196. 


Cf. Id. iv. 
202, 422. 


Id. iv. 194. 


HISTORIARUM. 253 


et partes mari conterminas, prsecipue iamen  Ru- A.D. 1242. 
pellam et alia maris confinia versus Pictaviam et 
Wasconiam spectantia, manu militari communivit. 
Eodem! tempore, applicuit comes Sarum apud Doveram, Return of 
rediens do Terra Sancta! Cum autem vidisset comes Longespée. 
Ricardus, quod dominus rex nulla ratione poterat ab 
incepto revocari, consensit ut cum eo transfretaret, et Pra. 
se magnifice ad transitum preparavit; et eodem P77om. 
exemplo excititi multi alii nobiles, cum rege et dicto ad trans- 
. . 9 . . 4, fretatio- 
comite se ad transitum prepararunt. Commissa igitur, 
regni custodia archiepiscopo Eboracensi Waltero, eo quod 4, 
vir discretus et fidelis inter omnes regni reperiebatur, Giscopo 
dominus rex comitante regina et fratre suo comite Ricardo, tor. com. 
cum septem aliis comitibus et militibus circiter trecentis regni cus- 
naves ascendit idus Maii, iter et vela dirigens versus Bur- fodia. 
degalim. — Ipso quoque tempore, rex? Scotie Alexander Mari- 
filiam Engelrami de Cuscy, cujusiam videlicet potentis fagium. 
baronis ac crudelis de regno Francorum, Margaretam 
nomine, sibi matrimonio copulavit. Cum vero dominus 


rex in partibus ultramarinis* moraretur, quidam Firacy of 
nobilis, natione  Hibernicus, Willelmus [scilicet] de qfarsh in 


Marisco, exul et profugus pro quodam sibi imposito Lundy. 
facinore, in insula Londeie, que non multum distat a 
Bristoldo, rapinis et predis intendebat. Tandem captus 
cum xvi. sociis suis, adjudicatus est crudeli morti, et rege 
sic dictante, tractus est cum dictis xvi. sociis suis ad Judicium 
c&udas equorum  Londonies ad patibulam suspendendaus, "orribile. 
Pater igitur suus, quidam de potentissimis Hybernia, Death of 
. * . . . TP eoffrey 
nomine Galfridus de Marisco, hoe audito, fugit in Marsh, 
Scotiam, vix ibidem tutas latebras habiturus, qui pre 
confusione et dolore contabescens, cito post miserabilem 
vitam optata morte terminavit. Et? circa eadem tempora, 
obierunt quidam nobiles, videlicet Gilebertus de Gaunt, Obitus 
Baldewinus Wac, Philippus de Kime; ct in partibus boreali- "obilium, 








— — ——— 


M — M M ——À — —— —À — —— 


1-1 Eodem . . . Sancta] om. N. | with Margaret, daughter of Henry 
3 prepararunt] preparunt, Ch.; | LII. (iv. 192). 

preparant, N. 4 ultramarinis] transmarinis, E. 
3 This is transferred here from a 55 Et... peremisse (p. 254) ] 

confusion with Paris’s mention of | om. A._N. Re. 

the espousals of Alexanjer’s son 


254 FLORES - 
A.D. 1242. bus Rogerus Bertram cum quibusdam viris preclaris humanis Matt. Par. 
Deaths of. rebus exempti ab hac luce migraverunt. Obiit etiam" 194. 
the E. of comes de Warewic, vir potens et genere spectabilis. Et 


Mud Henry, eodem tempore, unus filiorum imperatoris Fretherici, nomine 


son of Fre. Henricus, qui exigentibus meritis suis, diuturno carcere, 
derick II. jnbente patre, detinebatur, miseram animam exalavit; per- 
hibetur enim, seipsum ex teedio vitee manu propria nimis 
infeliciter peremisse." 
Oblatio Ipso quoque tempore, rex Francorum piissimus et Cf. Id. iv. 
inopinata. elegantissimus, spiritu (tactus misericordie et tran- 304. 
quillitatis, optulit domino regi Anglie optimam for- 
mam pacis, eo quod ejus erat consanguineus et uxor 
ejus regina reginze Anglie soror extiterat. Sed rex 
Henry HI. Anglise, comitis de Marchia seductus falsis pollicitis,’ Ia. iv. 205, 
refuses thé ipsam penitus refutavit, asserens se nunquam & con- — 
fered by Silio dicti comitis, quem patrem suum de more appel- 
Louis IX. jayit, quomodolibet? recessurum. Et? statim hosti- 
liter et inconsulte ipsum regem Franciw diffiduciavit. 1d. iv. 202. 
Peenituit igitur regem Francise, se regi Anglie sic 
humiliasse; et evoluta oloflamma, impetum fecit vehe- 
mentissimum in omnia, que comitis de Marchia erant; 
et infra breve tempus adeo prosperatum est negotium Cf. Id. iv. 
Martium in manu ejus, ut jam contritis hostibus ejus, 207. 
Louis . finem guerra sua sortita est adoptatum. Occupaverat Id. iv. 206. 


Fontenay enim jam castrum dictum Frontenay, quod videbatur Pio- 


(Vabattu). tavensibus inexpugnabile, et in ipso filium comitis de 
Occupan- Marchia cum centum militibus; occupavit inde castrum, 


ur ae quod dicitur Movent.4 Deinde diatim alia castra necnon Abridged 


Marchia. et civitates et earum habitatores, preeclari cives et 9^ m id. 
milites, sponte in suam se dederunt potestatem. Tan- 2123. 

HenryII.dem ventum est apud preditam civitatem vineis? 

n Louis opulentissimam, flumine, quie ^ Tarente dicitur, leetifica- 


opposite tam, que Taillebure dicitur, ubi rege existente Franco- 
sides 0 





1 pollicitis] pollicionibus, E. * i.e. Vouvant. 
3 guomodolibet recessurum] dis- 5 vineis] veneis, Ch. T. W. 
cedere, E. 7 que) quod, E.; qui, T. 


$ Et... diffiduciavit] om. E. 














HISTORIARUM. 255 


Matt. Par rum, rex Anglorum ex alia parte cominus fluminis! A.D. 1242. 


iv.210. extitit, ita ut adinvicem alii aliorumé papiliones et signa the Cha- 


videre potuerunt, ereptusque est ibidem rex Anglorum 7u7™ 


a discrimine confusionis per industriam comitis Ricardi. bourg. 
Id. iv. 212. Nocte igitur fugiens rex Anglorum feliciter ac pru- Henry III. 
denter venit Xantonas; sed eum insecutus est statim rex saved by 
Francorum, ibique factus est accerrimus conflictus inter Richard 


Anglos et Francos extra civitatem, in quo plus laudis and 


. . EY. e| ft: escapes to 
Anslos? promeruisse coacti sunt Franci, licet inviti, Saintes, 


Id. iv. 214. confiteri. Accrescente autem regis Francorum indies ex- 
ercitu, ad instar stagni ex torrentibus inundantis, facta His flight 
est seditio in civitate, unde natis sinistris rumoribus, °° Pla*e 
rex Anglorum repentino svolatu se contulit Blavium, pro- 
brose fugitivus; ubi per aliquot dies infirmatus? com- 
morabatur. 
Id.iv.214- — Hsc * igitur nudiens comes de Marchia, tactus dolore cordis The count 
221. intrinsecus, misso comite Britannia ad regem Francorum V" 
intercessoro ct mediatore, vix ad pacem regis Francise, sed gubmits to 
durissimis temen conditionibus, relicto rege Anglis, post- Louis IX. 
quam thesaurum ejus exhauserat et honorem exufllaverat, 
est receptus. Deinde Reginaldus de Pontibus, post quom Reginald 
Willelmus cognomento Archiepiscopus, quos sequebantur A ne 
vicecomes de Thoarz, necnon et alii nobilissimi Pictavensium, ) Arch- 
receptis tamen caute, immo potius proditiose, regis Anglo- evéque, 
rum denariis quotquot poterant antea, ad regis Francorum and others 
alas convolarunt. Henry III. 
Jd.iv.233. Obiit" autem tunc temporis abbas de Evesham, Ricardus Death of 
cognomento Gras, monachus Westmonasteriensis, vir tbe sbbat 


. . «ss . Eves- 
discretus et circumspectus, jure civili et canonico ele- ham at La 


ganter expeditus, spud Riolam; unde rex, quia ejus Béele 
specialis extitit consiliarius et quandoque vices agens 
cancellarii, doluit vehementer. Et dum rex his turbi- 
nibus exagitaretur, regina Alienora, proxima partui, apud 





1 fluminis] flumive, E. 44 Hac. . . vehementer] om. 
2 Anglos] Angli, MSS. Re. 
3 infirmatus} This is a blunder 5-4 Obiit . . . vehementer] om. 


of the compiler in abridging Paris; | A. N. 
it was S. Louis who was taken ill. 


A.D. 1249. 
Partus. 


Birth of 
Beatrice. 


Deceptio 
ridiculosa 
mulierts. 


The 
countess 
of Bearn 
obtains 
money 
from 
Henry ITI. 


Alexander 
prior of 
Rochester. 


Proposi- 
tum divi- 
nilus imp. 
Louis's 
pursuit 
prevented 
by dissen- 
sions in 
the army. 


Ps. exliii. 
10. 


956 FLORES 


Burdegalim commorabatur, nec inde recessit donec peperisset Matt. Par. 
videlicet filiam, et vocatum est nomen ejus Beatrix, "comitissa !"- 224. 
Provincie, que Beatrix vocabatur, sic procurante ; nata 

est igitur in crastino nativitatis sancti Johannis Baptiste. 
Eodem! tempore, quod non sine sibilo et derisu cum 
dolore referunt Angli, quedam mulier singulariter mon- 
Struosa, cujus cadaver vermibus inultis h:ereditarium 
lecticam vacuam poterat onerare, videlicet comitissa de 
Biarde, cum filio suo Gastone, et 1. militibus, ducta cupi- 

dine sterlingorum, quibus noverat regem Anglie abuudare, 

venit ad eum, et facta conventiono ut regi pro stipendiis? 
militarent, xiii. libras esterlingorum qualibet die suscepit 
numeratas. Dicta vero mulier gigantea, vel filius ejus, 

vel eorum militia, que per multum temporis cum rege 
moram fecerunt sumptuosam, nunquam regi profuerunt, 
immo potius obfuerunt, et in fine ridiculose defuerunt! 

[Electus est dominus Alexander in priorem in die MS. N. 
dedicationis ecclesie beati Andres, domino Ricardo (?9'E'm- . 
episcopo et fratre Ricardo subpriore scrutantibus vota 
singulorum de capitulo.] 


Inberatio regie Anglia. 


Rex interim Francorum, inito cum optimatibus suis con- Matt. Par. 
silio, quia vidit opus Martium in manibus suis ad votum i"- 224- 
feliciter prosperari, proposuit regem Anglorum, quem jam 
noverat Pictavensium viribus et solatio destitutum, et jam 
in proclivum desperationis declinantem, hostiliter et non 
segniter usque ad Blavium insequi, et inde usque Burde- 
galim, si illuc foret migraturus, et negotium guerre sive 
beli usque ad consummationem indefessa diligentia conti- 
nuare. Et ecce Dominus misertus: regis Anglorum, dans 
quando et prout vult salutem regibus, ne incassum vide- 
retur se religiosorum Anglie in recessu suo [orationi- 
bus] commendasse, corda Francorum, jam? intolerabiliter 
Buperbientium, quodam dissensionis inter eos exortm scismate Id. iv. 225. 





1-1 Eodem . . . defuerunt] om. 2 stipendiis] stipendio, E. 
Re. * jam) om. E. 











HISTORIARUM. 257 


perturbavit. Dicebant enim quidam eorum, quod non A.D. 1242. 
foret expediens Francis, quod rex Anglie caperetur Causa 
vel confunderetur, ne Anglia Francie subjugaretur, eel 
* quia si sic eveniret, Franci etiam nobilissimi, si a corem. 

* rege Francorum opprimerentur, ubi profugis pateret 

* refugium, vel Anglis, si similia paterentur? Vidimus £zemp. 
* in! interdicto Anglie, Franciam episcopis Anglie et"'"- 

* quibusdam magnatibus, utpote Roberto filio Galteri, 

* sinum refugii et protectionis aperuisse, et Angliam 

* eomiti Bononie, Reginaldo." Et qui talia dicebant, 

erant de his quos comes Ricardus in Terra Sancta 
redimerat; quos eum audissent ali Francorum, argue- 

bant eos proditionis, et sic orta dissensione, fere ad 
intestina bella convolabant. Preterea * alimentorum, prz- 

cipue aquarum, penuria eorum exercitum, qui numerosus' 

erat, adeo miserabiliter invasit, ut fame et siti invalescen- Sickness in 
tibus tumuerunt, et infirmantes? contabuerunt, et variis the French 
afflicti miseriis animas fatiscentes exalarunt. Comprovin- " 

ciales enim puteorum ora obturaverant, rivos et fontes per- 

turbatos intoxicaverant, prata cum pascuis araverant, et 

amotis pecudibus, annonam cum fructibus elongaverant. 

Hausis igitur aquis, tam equi quam homines perierunt, et 
oblatrantibus diebus canicularibus, qui tune instabant, ho- 

mines infirmi decubuerunt, et carentes requiei solatio et cu- 

rantium medicamine, citius obierunt. Mortui igitur sunt de 

exercitu Francorum magnates, vexilla ferentes, quater viginti, 

et de pedestri manu circiter viginti milia. Rege autem Louis 
Francorum simul graviter infirmato, cecidit timor grandis tsken ill. 
cum desperatione super Francos, dicentes quod elemosinz * 

regis Anglorum ipsos dejecerant. Formidabant etiam 
vehementer regem suum, qui tener erat et delicatus, immo 

etiam seipsos, morte opprimi repentina; exemplum etiam 
robustorum morte preventorum augebat formidinem. 

Obierat enim ibidem Robertus Malet, quidam baro Norman- Pestis . 
nie, armis strenuissimus, et singulari dignus preconio, "cmt. 
Obiit insuper ibidem eadem peste Ricardus de Beumund, 


! in] om. E. * infirmantes] infirmitates, E 
? Preterea to the end of the 4 Cf. Matt. Par. iv. 232. 
chapter] om. Re. 
o 58108. R 


e 
a 


A.D. 1242. 


Truce for 
five years 
ted. 


Nota 
penam 
prodi- 


tionis. 


Henry III. 
freed from 
his pay- 
ment to 
the Poi- 
tevins. 


Dedicatur 
ecclesia 
conven- 
tualis de 
Wautham. 


Scutage. 


Henry III. 
wastes his 
time at 

Bordeaux. 


258 FLORES 


inter omnes Francos generosus, et gestis magnificis intitu- Matt. Par. 
latus. Ooactus est igitur rex Francorum, fatis sibi adver- '¥- 235. 
santibus, treugas quinquennes a rege Anglorum postulare, 

in Franciam, ut sera! solitum * hauriret, mature rediturus; 

qus libenter, immo gaudenter, sunt concesse postulanti. 

Receptis igitur homagiis magnatum Pictavis, et suis 
naturalibus hominibus ac fidelibus in castris eorum 
positis ac civitatibus, ut ipsis prseessent et eos rege- 
rent, rex in Franciam remeavit, et in brevi sanitati resti- Id. iv. 296. 
tutus, Pictavenses jussit, ultimis traditos conditionibus, 
artissime custodiri; unde datum est eis jam pro lege, 
ut nec nuptui filias suas tradant, nec de una civitate in 
aliam? sine Francorum licentia. Comes etiam de Marchia, Id. iv. 352, 
de proditione accusatus et &ppellatus eodem anno coram rege 953. 
Francorum, vix a mortis ignominiose dispendio est ereptus. 

Factus est tamen quasi cunctis prodigium, id est 

signum ad digitum in subsannationem et sibilum uni. 

versis, eo quod regem Anglie tam perniciose prodidit, 

in ipsum temere confidentem. Ex ipso igitur tempore l4. iv. 354. 
deonerata est regis Anglise prodiga sollicitudo, que in- 

oonsulte Pictavensibus quolibet anno vii. milia marcarum, 

pro eorum umbratili homagio et inutili servitio, distri. 

buere consuevit. 

Eodem * anno, videlicet in crastino sancti Michaelis, dedi- Id. iv. 97. 
cata [est] ecclesia conventualis de Waltam ab episcopo 
Norwicensi® Willelmo, sollemniter, assistentibus aliis pluri. 
mis episcopis et prselatis ^ Ipso quoque eodem tempore 
exigitur scutegium ; conceditur et colligitur ad opus regis 
indigentis, videlicet de acuto xx. solidi. Cum autem rex 
pacifice transisset usque Burdegalim, et treugis captis Cf. Id. iv. 
inter regem Francis et ipsum, moram ibidem traxisset ???- 
inutilem et nimis sumptuosam, quidam Anglie nobiles, 





1 aera) aerem, E. *- Eodem . . . . prelatis] om. 

2 solitum] solita, A. Cl. A. N. 

> A word seems wanting here; 45 Eodem .. . . . temporibus 
A. has transire in the margin, | (p. 259)] om. Re. 


which N. puts into the text; Cl. * Norwicensi] Norwicensia, Ch. 
trent in the margin. | 








Matt. Par. 
iv. 228. 


Id. iv. 282. 


Id. iv. 238. 
Id. iv. 285. 


HISTORIARUM, 259 


jam nimis indigentes et alieno sre obligati, licentiam A.D. 1242. 
repatriandi petierunt, nec optinuerunt. Comes autem Ri- Various 
cardus eodem tempore non clare licentiatus recessit, noes a nd 
eb in mari repatriando multa passus pericula, et a chard re- 
naufragio vix oreptus, in insulam,! non procul a QCornubia England. 
ad aridam jactatus, votum vovit Domino se domum? 
religiosorum ordinis Cysterciensis fundaturum, quod 

postea fideliter adimplevit. 

Circa eadem tempora, obiit ? nobilis vir Ricardus de Burgo, Deaths of 
multas in Hibernia habens terras et possessiones. Et eodem Bichard de 
anno, Hugo de Lascy, in Hibernia bellator nominatissimus, Hugh de 
cujus bella et conquestus tractatus exigerent speciales, Lacy. 
ab hac luce migravit. Ipsis quoque temporibus, episcopus Translatio 
Lincolnie Robertus, vir in Latino et Greco idiomate peri- men esta- 
tissimus, Testamenta xii. patriarcharum de Graco fideli in- " 
terpretatione transtulit in Latinum, quse per multa tempora 
incognita et abscondita fuerunt per invidiam Judseorum, nec 
ad notitiam * Jeronimi vel alterius interpretis pervenerunt. 
Manifesíie enim in eis de Salvatore prophetie reperiuntur. 

Eodem ® quoque anno, kal Decembris, obiit Jocelinus Death of 
episcopus Bathonime, plenus dierum Imminente vero the bp. of 
festo sancti Michaelis, non permissi sunt abbates Cyster- 
ciensis ordinis ad generale ospitulum eorum transfretare, eo Oppression 
quod eodem anno a rege rogati de lanarnm suarum exhi- of the Cis- 
bitione eum juvare?" noluerunt. terciens, 

Transiit igitur annus ille satis frugifer atque fructifer, General 
Anglie pacificus, sed terris regno Anglim pertinentibus cberscter. 
ultramarinis bellicosus et dampnosus, Terre Sancte dul 
suspectus, imperio formidabilis, toti Ecclesie turbu- 
lentus, sede papali adhuc vacante, fratribusque tam 
locis quam cordibus invicem dissipatis, ita ut vix 
septem vel octo Rome commorarentur. 





1 Scilly. | 6.6 Kodem..... dierum] om. 
2 Hayles in Gloucestershire, | A. N. 

founded in 1246. €-8 Eodem . . . commorarentur | 
355 obiit .. . . temporibus] om. | om. Re. 

A. N. 7 v, Hist. Angl. ii. 467. 


* notitiam] notiam, Ch. 
R 2 


260 FLORES 


A.D. 1248. Rege Anglorum inutiliter commorante Burdegalis, colligitur 
pecunia in Anglia ad opus ejusdem. 


HenryIII. Anno gratis MccxLuP, qui est annus regni regis Henrici Matt. Par. 
at Bor- — tertii xxvii, fuit idem rex apud Burdegalim, non tantum !!v. 236. 
deaux. ad Natale Domini, sed hyemans et commorans inutiliter ; 
comitissa de Biarde et  Gastone filio suo et Wasconibus 
ab ipso rege, quem ad votum tenebant, cotidianas expensas 
ad placitum et stipendia non modica extorquentibus; nec 
alicui negotio bellico rex vel Angli intendebant, nisi 
quod? ne nil ageretur, quedam parva municipia rebellantium 
Siege of in finibus Burdegalie sibi mancipantes, quoddam monasterium, 
the of quod Verrines dicitur, in quo quidem rebelles se receptave- 
Vines. rant, obsiderent; ubi quidam regis familiaris consiliarius, 
John Johannes Mansel, clericus, dum animosius omnibus aliis 
Mansel ^ obsessos infestaret, usque fere ad exanimationem jactu lapidis 
wounded. contritus et spiculo vulneratus, vix manus effugit inimicas ; 
qui, quia pro regis honore tam libenti animo mortis 
se opposuit periculo, factus est de familiari regi ? fami- 


liarior, et de locuplete locupletior, ita ut ad magnatum 
nobilissimorum attingere meruit celsitudinem, collatique 
sunt ei redditus opulentissimi. 
William of ^ Circa 4 easdem quoque tempora, monachi Coventrenses de Id. iv. 937. 
Montpelier morte abbatis de Ewesham, gui pro electo Coventrensi habe- 
by the P batur, certificati, preecentorem suum, dominum Willelmum de 
Coventry Monte Pessulano, virum sanctum et moribus et scientia 
rejected by. preditum, consentientibus aliquibus canonicis Lichefeldensi- 
the king, bus, in episcopum et pastorem suarum elegerunt animarum. 
Sed dominus rex, sicut jam ei moris erat, alium malens in 
ipsum episcopatum promovere, statim se opposuit, neque 
electionem neque electum acceptans. Et stantibus quibusdam 
cum eo canonicis Lichefeldensibus, et lite ventilata, fiunt 
utrobique dispendia morosa et samptuosa,* [videlicet 1245 MS. CL. 
Eractio. ]ib.]  Ipsoque? tempore, venerunt quinque Portuum cus- Matt. Par. 


nes. todes, et quidam, qui vina et victualia vendebant, alii iv. 238. 
! tantwa) tamen, E. A. N. Re., and Re. om. all to the 
? guod] om. MSS. end of the chapter. 
3 regi] regis, E. 5 Ipsoque] Eodem quoque, E. 


** Circa . . . sumptuosa] om. 


Cf. Matt. 
Par. iv. 
244. 


Id. iv. 239. 


Id. iv. 242. 


1d. iv. 239. 


HISTORIARUM. 261 


quoque, qui de stipe! regia pendebant, instantissime A.D. 1248. 

sua a rege postulantes stipendia. Burdegalenses in. The war- 
. . TH . “ys dens of the 

super, quibus rex obligatus ex debitis inrestimabilibus Cinque 

tenebatur, nec jam permittebant liberas habenas habere Portsapply 

ipsi domino suo. Sed jam erat ei ipsa sua Burde- 

galis pro carcere; artabant et stimulabant ipsum usque 

ad animse amaritudinem. Et jam, licet sero, poenitens The king 

se dominus rex suorum naturalium hominum Anglo- desires to 

rum consiliis non adquievisse, desideravit Anglize home. 

gaudere securitate, et Westmonasterii deliciis gratulari? 

Ex tunc igitur cogitavit Anglie portum repetere; et Truce with 

peritorum procurante industria, firmste sunt treugs, France. 

ques subarrate et initiate fuerant die sancti Gregorii? 

Comes autem Britannia dissimulans, utpote vir dolosus et Dissimvla- 

omni vulpecula astutior, hoc se scire, in mari piraticus tionis. 

factus rapinis intendebat, et multos multis bonis spolia- 

vit, precipue mercatores, qui in prefatis treugis confi- 

dentes per fines illos transmearunt. Quod cum con. 

querente rege Anglorum ad aures piissimi regis Punish- 

Francorum pervenisset, ait, “Ha, quotiens illum pro. ment ofthe 

* ditorem redargui, nec correptus corrigitur; ut quid Britanny 

« dissimulat se, que facta sunt, nescire?* Ne sua tx 7” 

» q , IX. 

* sibi fraus patrocinetur, spolietur spoliator, et domino 

“regi Anglie restituantur ablata." Quod et factum 

est. Insuper spoliator et infamis factus est et justa 

punitione condempnatus. 

Ipso quoque tempore, congregati? sunt cardinales ut Nota 
Papam eligerent, significabantque imperatori, quod "Pedi- 
jam non leviter per totam  Christianitatem famam Papalis 
suam denigraverat. Sparsim enim dictum fuit, quod electionis, 
ipse imperator electionem papalem et Ecclesie promo- unitatis 


tionem impedivit, cardinalium aliquos et prelatos quos. ^77 "tiam. 


——— ——— 9 —— a— 





! stipe] stirpe, E. of Matt. Par.; Georgii is the cor- 


2 ; E. rect date. 
gratulari) exsaturari, E t nescire] scire, E. 


3 Gregorii] sic, as the C.C. MS. 5 congregati] congretati, Ch. 


262 FLORES 


A.D. 1248.dam incarceratos retinendo. Et in calce mandati 
addebant, quod ipsos, quos sic tenebat, dimitteret, 
precipue cardinalem Ottonem, ut interesset electioni, 

Cardinal et fiere& ad votum suum electio, et ad imperii hono- 

leased by rem, pacem, et exaltationem. Quibus verbis fidem adhi- Matt. Par. 

theem- bens imperator, dictum Ottonem cardinalem, simul et!" 349- 

Pul the prelatos, quos temere tenuerat, liberos sbire permisit. 

conclave. Cum autem ad fratres idem Otto ipsum expectantes 
pervenisset, et simul omnes de electione Papz con- 
trectassent, seminante discordiam Sathana, non poterant 

Otho deter- convenire et in unum assentire. Unde Otto cardinalis, 

mes 1o pudore confusus, proposuit ad carcerem imperatoris Cf. Id. iv. 

his prison. redire, eo quod transgressi sunt cardinales, que  pro- 170. 
miserant incarceratorum liberatori. Quod, cum impera- 
tori innotuisset, acceptans Ottonis fidelitatem, signi- Of n.i iv. 
ficavit ei, ut non tantum pro liberato, immo pro amico,  ' 


ipsum habuit et habiturus erat! Congregato igitur Cf. Id. iv. 
Albano copioso exercitu, imperator Albaniam civitatem, ad ecclesiam 241. 
pillaged ^ Romanam specialiter spectantem, depopulans, commina- 
batur cardinalibus, ut omnia, que ecclesi; Romanze 
The em- essent, solo tenus complanaret, nisi concorditer sine 
peror de. at iMpedimento Papam elegissent. Mandavitque senatori? 
a Pope be Urbis et aliis amicis suis, ut conclusos electores artis- 
Te ne sime in manu armata custodirent, nec exire? permit. 
exhorted terent, donec Papam creassent. Insuper rex Fran- Cf 1d. iv. 
py Louis corum, cum tota regni sui universitate, epistolam Je, and 
efficacissimam, preces armatas et imperiosas continen- Anglor. 
tem, per sollempnem nuncium transmisit cardinalibus, '- 47° 
Efficos  persuadens ut ecclesie providerent sine mors dis. 
stimulus.  pendio. Talia igitur mandats formidantes, consilium 
inierunt, ut iterum congregati, invocata Spiritus Sancti 
gratia, die statuto non moroso, electionem sine impe- 
dimento diabolico papalem celebrarent. 








Id. iv. 940. 


! erat] erit, Annal Lond. | ? Giovanni Poli. 
(Stubbs), i. 89. 3 exire] ire, E. 





Matt. Par. 
iv. 250. 


Id. iv. 251. 


Altered 

from Id. 
iv. 254, 

255. 


Id. iv. 356. 


HISTORIARUM. 263 


Nota. A.D. 1243. 


Dierum! illorum curriculis, quia multi dubitabant si Letterfrom 
papalis potestas, sede vacanto, ad cardinalium universitatem the car- 
devolveretur an non, per quasdam litteras abbati de War- mp the 
dune transmissas, plenius certificamur, sic incipientes:? ^ vacancy to 

‘‘ Miseratione divina, Raynaldus Ostiensis et Velletrensis, the abbat 
* Johannes tit. senotm Praxedis, Sinibaldus tit sancti Leu. ^" ^ don. 
* yentii in Lucina, Stephanus tit. sancts Marie . . . . 3 Nomina 
in Cosmedin, Egidius sanctorum Cosmm et, Damiani, lium tunc 
* Otho sancti Nicholai in carcere Tulliano, sancte Ro- Rome 
mans ecclesie cardinales, religioso viro, abbati de War- ,..,, 
dune, salutem in Domino, eto." 

Et in sequentibus: ‘‘ Nos autem, penes quos potestas 
* residet, Apostolica sede vacante, etc." 

Ipso quoque tempore, rex Anglorum, cum diutinam Return of 
moram in Wasconia consumpsisset, commissa tutela Was- Henry III. 
conim, quam senescalciam vocant, Nicholao de Molis,* militi con y, 
fideli ac prudenti, inops, extorris, et inglorius rediens 
versus Angliam, transfretavit. Cui magnates Anglie innu- 
merabiles ex ejusdem regis mandato occurrerunt, et super 
litus maris moram dampnosam, tediosam, et sumptuosam 
protrahentes, tandem ipsum cum sospitate venientem 
reverenter susceperunt, et muneribus impreciabilibus 
simul prelati ut magnates honorarunt, et cum Londoniis 
pervenisset, cortinis lampadibusque * plateas adornari et 
ecclesias cereorum numerositate jussit choruscare. Et 
imminente sancti Aedwardi festivitate, scilicet iii. idus Oc- Pompa 
tobris, venit gaudenter [apud] Westmonasterium, occur. ™ 
rente processionaliter, in festivis indumentis, in classico 
campanarum et incredibili accensorum oereorum numerosi- 
tate, conventu. 

Eodem anni tempore, videlicet die nativitatis sancti Jo- 
hannis Baptiste, post multas disceptationes® et varias 


1 Dierum . . . conventu] om. | “ berim, presbyteri, R. sanctse 


Re. * Marie ” are carelessly omitted. 
SP "P * Molis] Mueles, E. 
? incipientes] incipiente, MSS. 5 MSS. 
exc, E. que] om. 


5 disceptationes] deceptationes, 
MSS. exe. E. 





2 Here the words “trans Ty- 





264 FLORES 


A.D. 1243. ecclesiz Romans tribulationes, mortem pape Gregorii 
Election of repentinam, mortem quoque nimis lugubrem magistri 
cent IV. Roberti de Sumercote cardinalis, et alias varias fortunze 
adversantis tunsiones,! cardinales in unum propter metum 

oh apa imperatoris congregati, elegerunt Senebaldum cardinalem 
"in Papam, Januensem natione, virum in decretis et jure 
canonico eleganter eruditum, pecunie tamen non con- 

The elec- temptorem.  Creatus autem est Anagnis, et vocatum est 
tlonat — nomen ejus Innocentius quartus, et die Apostolorum Petri et 
' Pauli confirmatus est; et confirmatus confirmavit statim sen- 
tentiam * latam a preedecessore suo Gregorio in imperatorem 
tence Frethericum. Unde imperator, cum contrarium sua spei 
emperor. Yeperisset, in iram vehementissimam excandens, signi- 
ficavit Romanis, quod in magnum eorum prejudicium 
creatus est Papa alibi quam in Urbe; et in majus, 
quod sententiam Gregorii Paps confirmaverat. Unde 
statim imperator novo Pape moliebatur gravamina et insi- 
dias preparavit, posuitque in transitibus ? viarum et portuum 
artas custodias, et per mare galeas, ne bullarum  portitores 
transmearent et pecuniam in nocumentum sui ei* repor- 
tarent, ita ut nec Preedicatoribus nec Minoribus scripta 
vel intersigna vel nuntia bajulantibus severitas par- 
Quarrel at ceret imperialis. Eodem " tempore, Templarii apud Acon 
Acre he- Hospitalarios hostiliter obsederunt, et in eorum contemp- 


tween the 


Templars tum et contumeliam treugas, per comitem Ricardum 
pitallers. €um soldano Babilonie per consilium ipsorum Hospi- 


Scisma — talariorum prudenter initas, impudenter infregerunt ; 
Soria” et ipsum soldanum, cunfcederati aliis soldanis, fidem 
bile. in infidelibus credentes reperire, non verebantur im- 
pugnare. Unde tantummodo videbatur illa comminatio 
S.Lue. fulgurantis Evangelii iminere, scilicet, Omme regnum 
x-l. in se diviswm desolabitur. 
Circa eadem [tempora], cum episcopus Lincolniensis Abridged 
nimis impetuose, et secus quam deceret, abbatem de Bar- P m 


ar. iv. 
deneia deposuisset, et idem abbas cum ad conventum 347.8. 





1 tunsiones] tunc omnes, Re. * ei is introduced in Ch. in the 
* sententiam] sententia, E. margin. 
35 transitibus] transibus, Ch. Cl.; 5 Kodem . . . . optinere (p. 


transitus, A. N. 365)] om. Re. 











Matt. Par. 
iv. 247. 


Cf. Id. iv. 
257, 358. 


Id. iv. 259. 


Id. iv. 261. 


Id. iv. 263. 








HISTORIARUM, 265 


Cantuarie, penes quem ex suis privilegiis residet potestas A.D. 1243. 
lites in provincia Cantuaris exortas, vacante sede papali, Nota dig- 
terminare, appellasset, noluit dictus episcopus appellationi ! ut 
deferre; unde conventus memoratus dictum episcopum sol- Can- 
lempniter excommunicaverat. Episcopus autem ad jam werie. 


creatum Papam nuncios destinavit, qui, vix salvo utri- Quarrel of 
JE" 2 Grosseteste 
usque partis jure, ad cautelam absolutionis bene- with Can- 


ficium [meruit] optinere. terbury. 
Confirmantur in episcopum Wintoriensem episcopus Nor- Confir- 
wicensis postulatus, et Bonefacius in archiepiscopum Can- '*6fiones. 
tuaris. Circa illos dies, videlicet ? [xviii] kal Decembris, Nota pom- 
mater reginarum Francie et Anglie, Beatrix, uxor comitis pam seculi 
Provincie, mulier singularis speciei, venit in Angliam, rege tnutilem, 
vocante, et in viaticis nimis sumptuosis totum iter suum Arrival of 
pompose procurante ; ipsiusque adventum in preciosorum Beatrice 


ous . . . je countess 
munerum largitione, in cereorum inzstimabilium accen- of Pro- 


sione, in campanarum tinnitu et tubarum clangore, rex Vence. 
usque fere ad mare, cum nobilium multitudine occur- 
rens, alacriter serenavit. Duxit autem secum filiam suam Her 
Cinciam,? comiti Ricardo maritandam. Cum autem Londonias daughter 
venisset, jussu regis, videlicet * octavis sancti Martini, amotis anchia, 
luto et omnibus offendiculis, pellis et cortinis tota civitas 
resplenduit adornate. Die vero sancti Clementis, comes Ri- yj, 
cardus desponsavit uxorem suam memoratam Cinciam,? filiam pompose 
comitis Provincie Reimundi et dicte comitisse Beatricis, "!ms. 
sororem videlicet reginarum Francie et Anglise, apud West- Marriago 
monasterium. In cujus desponsatione tanta convivarum mul- with nehia 
titudo, tantaque nuptialis letitia® resplenduit serenitas, ut Richard of 
festum illud geneale, speciales exigens tractatus, Hyme- Cornwall. 
neum ® reddidit admirantem. 

Et? dum mundus, multiformis prestigiator, sic mor- De tribu- 


tales exagitaret, quidam habitum tantum gestans reli- latione 
gionis, monachus umbratilis et sophisticus, J., qui auc- Wintonive 
toritate fultus tantummodo regia, nomen et officium gucdem 


_ loci. 





! appellationi deferre] appelia- * E. ins. in. 
tionem differre, E. 5 letitie] letitia, E. 

3 videlicet . . . Decembris] om. 6 Hymenaum] imineum, MSS. 
N. On this date see Matt. Par. 7 Et... ascendisse (p. 267)] 
iv. 261, note ?. om. Re. 

8 Cinciam] Senchiam, E. 


266 FLORES 


A.D. 1248. prioris ecclesie Wintoniensis videlicet cathedralis sibi 
temere usurpaverat, postquam illam nobilem ecclesiam 


Death of diversimode, non sine multa dilapidatione, scandalo, et 


the in- 
tr MP conventus ipsius ecclesire variis afflictionibus turbaverat, Matt. Par. 
v. 26 


prior net miseram animam exalavit, viarum suarum fructus recep- ; 


The king ". turus. Rex tamen manum suam diatim aggravans, prohibuit 
rage nequis Willelmum de Rale, qui se falso, ut ait, episcopum 
against the Wintoniensem fecit sollempniter acclamari, hospitio susciperet, 
bp. of Win- vel eidem in venalibus communicaret, vel victualium neces- 

saria ministraret; et qui ej in aliquo horum subveniret, 


hostis regis, immo publicus, haberetur. Episcopus autem Cf. Id. iv. 


memoratus Willelmus, ut ecclesiam — suam visitaret, "i 266, 


Wintoniam adiit. Major autem civitatis et suorum 
concivium nonnulli, super hoc premuniti et prscepto 
ipsius regis animati, omnes portas civitatis contra? ipsum 


The bishop przeclusit. At episcopus nudis pedibus ad unam portam Id. iv. 366. 


Mp Kept out civitatis, postea ad alias, extra civitatem cum suis presbiteris 
chester. et clericis, aditum, ut in pace ecclesiam suam intraret, hu- 


He puts militer ab his, qui supra portas erant in propugnaculis, 
the city e- postulavit. Denegantibus autem mejore et multis civibus 
dral under et regis ministris et procaciter obstentibus, episcopus civi- 
an inter. tatem totam cum ecclesia cathedrali et omnibus aliis in- 
dict. terdicto supposuit, et omnes monachos sequaces et fautores 
prioris intrusi per potestatem regiam, jam defuncti, ut 
dictum est, anathematis vinculis innodavit. 
The Eisdem* temporibus, pro imperialibus ministris, nimis 
people of Biterbienses opprimentibus, ipsa tota civitas Biterbii cum 
desert the Partibus adjacentibus per‘ Reinerum de Biterbio cardinalem 
emperor conversa est ad Romanos, qui partes Paps confovobant.® Ek Id. iv. 268. 


Pope. eodem tempore recesserunt ab imperatoris fidelitate multi 
Many nobiles et potentes; qui igitur oderunt eum, ex. 
nobles tollentes caput, comminati sunt ei, quod ipsum usque 
Dro [ad] internecionem  persequerentur. Humiliatus igitur 

Humiliatio imperator secundum illud Daviticum, IJmple facies [eorwm] Id. iv. 269. 
propter ti- ignominia, et querent nomen tuum, Domine, formam pacis op- 

morem. 





Ps. Ixxxii. 1 See Matt. Par. iv. 264,n%. J. 3-8 Eisdem . . . ..confovebant] 
17. probably means John de Cauz om. N. . . 
(Matt. Par. iv. 390). * per ... cardinalem] in the 


| margin in Ch. 


2 contra ipsum] om. E. 5 ipsum] om. E 


Altered 
from Matt. 
Par. iv. 
269. 


Matt. Par. 
iv. 256. 


Cf. Id. iv. 
270. 


Id. iv. 278. 


HISTORIARUM. 267 


tulit Ecclesize, videlices ut juraret se libenter stare censurm A-D. 1243. 
ecclesiastics, de injuriis ei illatis. satisfacturum, ita sci- the atten t 
licet ut prrcognosoeret in quibus, et prrvisa vis, et omnibus at peace, 
precognitis. Quod cum denegaretur ei, magis solito 

desssvit in Eeclesiam et viros ecclesiasticos. Fecit etiam Revenge of 
inter alias suas tyrannides duos fratres de ordine Preedica- eren 
torum et tot de ordine Minorum incarcerari, quia epistolas 
inter principes et magnates, in imperatoris et imperii 
detrimentum, deprehensi sunt bajulasse, qui in carcere 

ob immanitatem pressure defecerunt. Temporibus? 7jmo, 


etiam sub eisdem, non tantum partes Orientalium, immo *niver- 


jam Mediterraneorum et etiam Occidentalium, concussit ? d 

et vebementer perterruit rumor, qui de Tartaris inhu- pomours 
manis et eorum exterminio ventilatus, omnia climata of the 
mundi pervolavit; ita ut videretur beati Metodii mar- 
tiris * prophetia effectum veritatis evidenter sortiri. Et 
diebus sub eisdem quidam, in Alemannia precipue, se 8886- Increase of 
rentes vitam et habitum religionis elegisse, in utroque sexu, the Be- 
Bed maxime in muliebri, continentiam cum vite simplici. Suns. 
tate profitentes, se voto privato Deo obligarunt. Mulierum- 

que," quas Biguinas? vulgariter vocamus, adeo multipli- 

cate sunt, quod earum numerus in una civitate, videlicet 

Colonia, ad plus quam mille asseritur ascendisse. 

Et tunc temporis in partibus maxime ultramontanis Pylluant 
multiplicati sunt hzretici, precipue illi, quos Paterinos ^«reses. 
appellamus, qui temporibus retroactis latuerunt, et de- 
prehensi gravi morte puniebantur. Jam non erubes- The p,. 
centes, neque punitionem nec censuram ecclesiasticam ferines. 
formidantes, in publicum erecta? cervice proruperunt, 
ita ut finis mundi a multis creditur iminere, propter 
diversas mundi et novas de die in diem emergentes 
tribulationes, cum in comminatione Evangelica intonet 


Dominus dicens, Swrget gens contra gentem,* etc. S. Luc. 
wa xx. 10. 
1 ecclesiasticos] eccasticos, Ch. 5 This is a confusion between 
3-3 Temporibus .... gentem) | mulieres and mulierum numerus 
om. N. . (see Matt. Par. iv. 278 and Hist. 
* concussit] conclusit, E. Angl]. ii. 476). 


4 martiris] om. E. See Matt. 5 Biguinas] begynas, E. 
Par. Additamenta, vi. p. 78. See 7 erecta] et recta, A. E. 
also vi. p. 497, n!. 


A.D. 1243. 


Henry III. 


at Wal- 
lingford. 


Nuptial 
feast of 


Richard of 


Cornwall. 


The king 
keeps S. 
Edward's 
feast at 
West- 
minster. 


The 
countess 
of Pro- 
venee 
returns - 
home. 


Fatal 
illness of 
her hus- 
band. 


268 FLORES 


Transiit ergo annus ille Ecclesie periculosus, regno Án. Matt. Par. 
gli procellosus, frugifer satis tamen et fructifer, multos (HA ii 
nobiles in Christianitate perimens et perturbans, Ytalicis 477.) 
preliosus, Terra Sancts suspectus, Templariis et Hospita- 


lariis scismatis et scandali generativus. 





De quodam magno convivio comitis Ricardt apud 
Walingefordiam. 


Anno gratie MCOXLIV?, qui est annus regni regis Hen- Matt. Par. 
rici tertii xxviii, fait idem rex ad Natale Domini apad !v- 283. 
Walingeford, conviva fratris sui, comitis videlicet Ricardi, 
ubi nimis fastigiose convivantes, invitatis omnibus fere regni 
nobilibus, Londoniis initiatarum reliquias nuptiarum consum- 
maverunt, ut reliquie ! cogitationum festum peragerent nup- 
tiale. Erant autem ibidem presentes, prseter optimates 
Anglie quos perlongum esset enumerare, Beatrix Pro- 
vincie comitissa, et ejusdem filis Cincia, nurus ac nova 
Spons& spectabilis, quibus rex cum summo conamine se 
serenum exhibuit et jocundum. Tanti? igitur convivii sol. 
lempnitate completa, rex, comitante dicta comitissa Bea- 
trice cum multis nobilibus Anglie et Provincie utrius- 
que sexus, instante festo Circumcisionis Dominice, Lon- 
doniam properavit, ut ibidem in presentia et conspectu 
Provincialium, sollempnizans  festivitetem sancti ZEdwardi 
miro apparatu apud Westmonasterium, speciale suum 
domicilium, magnifice celebraret. Qua  peracte, memorata 
comitissa, versus mare lora dirigens, ad partes nativas re- 
meavit, rege cum numerosa regni multitudine usque ad maris 
litora pedetentim comitante. Sed antequam apud Doveram 
navem ascendisset, ne mundana gaudia impermixta arrideant 
mortalibus, occurrerunt ei lugubrium rumorum  portitoree, 
nunciantes Reimundum comitem Provincie, maritum suum, 
irremedisbili morbo percussum, solum expectare sepulchrum, 
qui in omni tribulatione efficax Romane ecclesia exhibuit 
patrocinium et imperatori nocumentum. Quod cum audisset 
dominus rex, inconsolabiter dolens, quod solum potuit, in 
precibus et elemosinis Dei misericordiam pro ipso inter- 
pellavit.? 


1 Cf. Matt. Par. v. 270. 13233 Tanti .... 


om. N. 


interpellavit ] 


HISTORIARUM. 269 


Matt. Par, Circa! idem tempus, confisus dominus Papa nimis de A.D. 1244. 

iv. 284. regis simplicitate et patientia, quendam novum  pecunim De mis- 
extortorem, non insigniis legati redimitum, sed inauditis sione 
potestatibus communitum, nomine Martinum, transmisit mirar 
in Angliam, qui se in solito legatorum et papalium Martini, 
nunciorum et clericorum receptaculo, videlicet in Novo 777 pane” 

Templo Londoniis, statim recipiens, potestatem suam tatem 


redditus recipiendi et pecuniam multipliciter extor- oat 
quendi manifestavit, et eam exercuit diligenter, usque 

ad multorum cordium summam amaritudinem et con- 
scientiarum lesionem. Habebat enim potestatem colla- Rapacity of 
tionem beneficiorum prohibendi, donec ad votum suum ipsi artin. 
foret satisfactum ; qui exiles redditus, quasi quisquilias,? de- 

spiciens, opimis manus rapidas injecit. Habebatque potes- 

iatem excommunicandi, suspendendi, et multipliciter voluntati 

sas, licet impetuose, resistentes puniendi, et pro volun- 

iate, quasi ipso die in papali cancellaria bullatas, 

Id iv. 868. Cartas autenticas more protulit consueto. Unde a? non- 
nulis nec sine causa dicebatur, ipsum plures cartas 
bullatas, sed vacuas, ad placitum suum scribendas, quod 

Id. iv. 284, &bsit, detulisse. Coepit igitur memorstus magister Martinus 
undique munera, prsecipue  palefridos concupiscibiles et 
vasa, preciosa, imperiose a prelatis exigere et exigendo 
extorquere, maxime a religiosis, ad opus suum, (stulte 
enim orat* qui sui obliviscitur) et ad opus Pape red- 
ditus et prebendas preelectas; utens hac® odibili ad- 
jectione,? Non obstante privilegio, etc. Inter quas, dum 

Id. iv. 285, prebenda opima quaedam Saresberiensis vacaret, dictus 1nagister 
Martinus, sedulus explorator, avidas et aduncas manus 
iniciens, irrequisito, immo potius invito, loci ipsius episcopo, 
contulit ipsam cuidam  adolescentulo, domini Paps nepoti. 
Similiter et alias ipsius Paps consanguineis, quibus 
idem Papa mirabiliter abundavit, collegit dictus ma- 
gister Martinus indefessus, non sine multorum peri- 





! Circa . . . adepturus (p. * orat) erat, E. 


270)] om. Re. 5 hac] hoc, MSS. exc. T., which 
* guisquilias] quisquilas, Ch. E. | has licet. 
A. Cl. N. 6 adjectione] abjectione, N. 


3a nonnullis] autem nullus, E. ; 
non a nullis, Cl. ; autem nullis, T. 


A.D. 1244. 


270 FLORES 


et credentes Matt. Par. 


torum stupore. Credebant enim multi iv. 985. 


sperabant, quod Romana curis, multipliciter a Deo flagellata, 
freno moderaminis suam avaritiam solitam! aliquantulum 
saltem coherceret. 
In octavis vero Purificationis beate Virginis, obiit vas Id. iv. 287. 


Death of 
cardinal superbie et omnis fomes  contumelie * inter dominum 
Colonna, Papam et imperatorem exortw, Johannes de Columpna, 
Feb.9.  cardinalis Roms. Qui, vir Martius et genere preeclarus, 
inter omnes cardinales, castris et palatiis necnon et 
thesauris et redditibus instauratus, claruerat potentissi- 
Hoger bp. mus. Eodemque tempore, magister  Hogerus, prsecentor 
Thomas  "Sreberiensis, confirmatus est in episcopum Bathoniensem.? 
abbat of Quidam quoque monachus, de gremio ipsius ecclesis Thomas 
Evesham. assumptus, rite electus est in abbatem de Evesham et 
Death of creatus. Anno quoque in eodem venerabilis pater Cices- 
pp. Balph trensis, Radulphus de Novilla, Anglie cancellarius, columpna 
the chan. Veritatis, et semper penes ipsum regnum basis fidelitatis, 
cellor. Londoniis in nobili palatio suo, quod a fundamentis construx- 
erat, non procul a Novo Templo et domo conversorum, 
kal. Februarii vitam temporalem  terminavit, perpetuam 
Otho made adepturus. Ipso tempore Otto cardinalis, qui aliquando Id. iv. 269. 
bp. of legatus fuit in Anglia, factus est episcopus Portuensis. 
Diebus quoque sub eisdem, episcopus Wintonime Willelmus, Id. iv. 286. 
segre ferens molestias ei a rege diatim illatas et mul- 
Fuga tiplicatas, cum spud Suwerc in domo canonicorum quasi 
scopi latens commorabatur, decimo kal. Martii clandestinam fugam [a iy. 995. 
ni hen summo mane arripuit, navemque Londoniis ascendit, partes 
clandes- — Gellicanas exul et asilum secure pacis aditurus; et per 
tina. Thamensem navigans in alta maris indistanter se suscipiens, 
antequam ad regis notitiam hoc pervenisset, in portu sancti 
Solatium Valerici prospere applicuit. ^ Et inde se ad Abbatisvillam 
inopind- transferens, obvium invenit ibidem piissimi regis Fran- 
fum. corum nuncium sollempnem, qui eundem episcopum ex parte 
The bp. of domini sui regis cum gaudio et vultu suscepit serenissimo, 
er goce t » m omnibus ei spondens regale patrocinium et in omni 
8. Valery tribulatione consolationem; precepitque edicto regio, ut 
M den to major Abbatisville promptam haberet totam  communam 


— 





! solitam) solutam, E. 
2 contumelie] contumulie, Ch.; 
contumilie, T. 


* Bathoniensem] Bothoniensem, 


* invenit] om. E. 








HISTORIARUM. 271 


Matt. Par. ipsius civitatis ad ejusdem episcopi defensionem, si forte A.D. 1244. 
iv. 295. ^ ipsum insequerentur aliqui ex parte regis Anglie ad nocen- 
dum, ita scilicet ut, si opus expostularet, ad arms convo- 
lantes, hostiliter pro episcopo contra omnes adversantes 
Id. iv. 296. dimicarent. Sic igitur exulante Wintoniensi episcopo, fama The fame 
regis Ànglorum per omnes partes Cisalpinas non mediocriter of Henry 
denigratur. Dicebant enim Franci, Anglorum gemper gamuli, darkened. 
materiam sumentes exinde nequiter obloquendi: '* Eia, eia, 
* ecce rex Anglie, contra omnes regni sui inimicos deses 
et imbellis, omnes sanctos episcopos suos persequitur et 
proscribit, nunc beatum Thomam, nuper gloriosum sanc- /nfamia. 
tum ZEdimundum, Cantuarienses archiepiscopos ; et in pre- 
Bentiarum episcopum Wintoniensem, qui etiam ei diu 
diligenter ac fideliter servivit, non permittit vel eccle- 
siam suam ingredi, vel regni sui pace gretulari, ma- 
“lens alienigenas et ignotos promovere." Quod cum The arch- 
electo Cantuariensi Bonefacio innotuisset, dolens de regis bishop ad- 
Anglie infamia, ipsum regem per amicabilem super hoc the king to 
Seothe ^ corripiens epistolam, admonuit diligenter ipsum regem, Weal the 
iv.297, Ut memoratum episcopum revocans, in pristinam ami. Winches- 
398. ciiam suscipiens et familiaritatem, ingredi permitteret f*" 
in episcopatum suum et episcopale officium suum 
libere exercere, ac libertatibus suis et possessionibus 
temporalibus gratulari, ne ipsi regi et regno deterius 
Id. iv. 347. eveniret. Scripsit etiam cito post dominus Papa ipsi 
regi efficacissime, ut ipsi episcopo in amicitiam pris- 
tinam ! revocato sinum panderet misericordim. Scripsit Dominus 


Id. iv. 849. insuper dominus Papa regine Anglise epistolam elegantem, regen e 
in cujus titulo et tenore asserib eam, nescitur qua ratione, Anglie 
guam esse consanguineam, forte ad cautelam, ut ipsam consan- 
redderet precibus suis favorabiliorem. Admonuit igitur dili- ora. et 
gentissime, ut rigorem flecteret regalem, et rancorem versus 
id. iv. 510. epigcopum Wintonis conceptum mitigare studeret. Legit 
enim Papa et didicit hoc nomen, muler, ethimologizare. 
Id. iv. 849. Dicitur enim mulier, quasi molliens herum. Pro? hujus The bishop 
igitur beneficii liberali impensione, et paterna sollici- RC en 
Cf, Id.iy. tudine, quam dominus Papa pro promotione et pace sum to the 
346. Pope for 
his aid. 
1 pristinam] om. E. | 3 Pro... Luce (p. 278)] om. Re. 


«t 


272 FLORES 


A.D. 1244, episcopi diligenter exhibuit, sspedictus ! episcopus Matt. Par. 
Wintoniensis, ne ingratitudinis possit redargui, plura ?!v. 946. 
marcarum milia numerasse domino Paps» perhibetur; et 
dominus Papa, ne de contemptu corripi valeret, nec 
unum denarium rejecisse. 

Grifinus Et dum mortales mundus tot turbinibus concuteret. 14, iv. 995. 

de Turri Griffinus, filius Leolini principis Northwallie, jam defuncti, 

ondonie _., . " . - . 

cadens primogenitus, qui in Turri Londoniensi captivns tenebatur, 

obit. tedio diuturni carceris et insoliti? graviter affectus,* cogi- 
tavit argumentose qualiter inclusionem poterat evadere car- 
ceralem. Una igitur noctium, deceptis custodibus, ex lace- 
ratis lintheaminibus, tapetiis, et mappis, funem intricando 
connodandoque longum contexuit, per quem cum se per- 
pendiculariter  & Turris summitate demisisset, per alicujus 
tractum spatü, rupto fune corruens, fractis cervicibus, ex- 
piravit. Erat quippe magnus et ponderosus valde. 

Invasionof Per? eadem quoque tempora, facta est? cruentissima From the 

etter o 


the Holy . . ° . 
Land py  CODBressio bellica in Terra Sancta inter Sarracenos, jr m qe 


the Kharis- omnium Sarracenorum pessimos, Chorcsminos, et inter Chateau 

mians. omnes, qui erant ad arma apti, Christianos; et facta Neat 1d 

strage miserabili et omnibus seculis deploranda, capti 

sunt et in captivitatem deducti magistri? Templi et 

Hospitalis; et fere omnes Templarii et Hospitalarii et 

alii fratres ordinum diversorum, utpote domus Aleman- 

norum sancti Lazari, et omnes fere nobiles Terre 

Sancte vel in prelio ceciderunt, vel in captivitatem 

Causa Sarracenorum detrudebantur. Soldanus enim Babilonie, 

inforinii. quem Templarii, rupto treugarum fcedere per comitem 
Ricardum inito, expugnarunt, in tante injurie vin- 
dictam Chorosminos in eorum direxit exterminium. 
Veruntamen Tartari memoratos Chorosminos & finibus Cf. Id. iv. 


299. 
1 sepedictus} se predictus, E. perpendiculanter, A. N.; perpen- 
2 Ch. interlines vt. above plura; | danter, W. 
quam vi., E.; plura vi., Cl. T. W. 6 demisisset] dimisisset, E. 
3 insoliti] insolito, E. 5 Per... rebus(p.273)] om. N. 
* affectus] afflictus, E. 3 est] om. E. 


5 perpendiculariter] perpendicu- ? Herman de Perigord and Peter 
later, Ch. T. ; perpendiculatum, E.; ! de Villebride. 


HISTORIARUM. 273 


suis in ore gladii prius propulsaverant, et sic miseri A.D. 1244. 
Christiani preda prede et predonum, peccatis suis The Eha- 
Matt. Par. exigentibus, facti sunt. Hec igitur lugubris congressio, had been 
(margin). et universali dampnosa et probrosa Christi Ecclesise, driven out 
facta est infnusto sidere inter Ascalonem et Gazaram, die Tartars. 
sancti Lucey. 
Id.iv.311. Et dum in Syria genus humanum tot turbinibus quatere- 


tur, in Anglia et ejus confiniis 


Sevit! in humanis divina potentia rebus. 


Romana enim? curia, rubore deposito, tempore novi Paps Extortion 
nostri Innocentii quarti, secus quam speravimus, non cessa- i2 England 
bat per provisiones cotidianas redditus impudenter extorquere, yisiune. 

& via antecessorum suorum non exorbitando, immo 
manum super omnes aggravando. Exiit igitur murmur, Asina 
licet sero, in cordibus Anglorum diu conceptum et reten- Balaam. 
tum, in manifestam — querimoniam, et quasi parturientes casa 
Isa. xlii.14. locuti,4 non poterant amplius sese continere. Patientia enim loquitur. 
eorum desidiosa erat, et humilitas infructuosa, immo potius 
et dampnoss, et ipsa abutebatur Romana protervitas 
insatiabilis. Et in unum convenientes tolius regni® no- Appeal to 
biles regem efficacissime super hoc convenerunt, asse. he king 
rentes se malle mori quam amplius tales enormitates 
tolerare. Non enim eorura neque antecessorum suo- 
rum intentio, quando contulerunt bona sua viris re- 
ligiosis et aliis locis pia consideratione constructis, 
fuit ut ipsa ad arbitrium Pape viris Ytalicis ignotis, 
et eis, quos noverant simoniis, usuris pollutos, et 
viciis multimodis, quibus non est cura predicatio 
vel hospitalitas Christi fidelibus impendenda, contri- who writes 
Id. iv. 314. buerentur. Rex igitur non mediocriter ad iram pro- Pope. 
vocatur, sciens ac sentiens talibus querimoniis inesse 
veritatem ; scripsit igitur? domino Pape verbis humili- 
bus et efficacissimis, ut talia studeret paterna sollici. 


tudine corrigere. 





--— 


! Qvid. Epist. ex Ponto, iv. 3, 49. * locuti] loqui, E. 
2 enim curia] igitur ccclesia, E. > regni) repeated in Ch. 
3 cotidianas r. i.] om. E. 5 igitur] om. R. 


o 93108. B 





A.D. 1244. 


Factum 
Pape 
nimis re- 
dargutum. 


274 FLORES 


Ipsis quoque temporibus, David princeps Norwallie, ad Matt. Par. 
alas papalis protectionis confugere proponens, terram suam iv. 816, 
os . . eye $23. 
optulit ei ab ipso tenere, reddendo inde sibi unam certam 
pecunie summam, ut dicitur, marcas quingentas; cui per- 


David tries hibetur dominus Papa favorem  prmbuisse, in magnum 


forthe __regni Anglie prejudicium et jacturam; movit enim 

ope's pro- o. . . . . 

tection, mundus principem Wallie ab antiquo vassallum regis Anglis 
extitisse. 

Miracles of Per eadem tempora fama beati ZEdmundi, Cantuariensis Id. iv. 824. 

abp. Ed- archiepiscopi et confessoris gloriosissimi, omnia Cisalpina 

Apes for climata odore bone fame replevit. Tot enim et tanta 

his canoni- Dominus ipsius meritis operatus est miracula, ut vide- 

zation rentur Apostolorum tempura renovari Petierunt igitur 
monachi Pontiniacenses, in quorum ecclesia dicti przsulis 
&c confessoris corpus sanctissimum dinoscitur requies- 
cere, ut dominus! Paps, facta rite inquisitione, idem 

Dilatio — sanctus canonizaretur. Sed dominus Papa negotium illud 

fraudu-  suspendens, promisit se hoc facturum cum aliqua 
magna ac sollempnis foret in curia Romana fidelium 
congregatio; et hoc factum est, ut dicitur, instinctu Cf. Id. iv. 
quorundam invidorum, qui memoratum archipresulem "' 
vivum in vita sua persequebantur, qui nec defunctum 
persequi desinebant. 

The king Ipsis quoque temporibus, dominus rex, petitionibus domini Abridged 

ferme with Papm et aliorum magnatum precibus. emollitus, cospit Matt. Par. 

the bp. of mitius sgere cum episcopo Wintoniensi [Willelmo], sig- iv. s4¢6- 

Winches- nificans ei, quod si benigne concederet et ratas haberet 352. 

ter. collationes beneficiorum, que clericis suis ipse rex  contu- 


lerat de episcopatu Wintoniensi, nec exigeret rationem? 

de jam acceptis per ipsum regem maneriorum instauramen- 

tis, et sententiam interdicti, in civitatem Wintonim latam, 
relaxaret, tolerans benigne ac patienter priorem, quem ipse 
Wintonise constituit, et monachos, qui cum rege steterunt,  . 
libenter ipsum in pristinam familiaritatem revocaret. Quod Td. iv. 853. 
audiens magister Henricus de Susa, regis clericus, qui in 

curia Romana contra episcopum  Wintoniensem steterat 

regis procurator, qui maximam a rege pecuniam acceperat 





^ 


! Sie, two constructions being * ralionem] ratiocinium, E. 
mixed up in altering the original. 








HISTORIARUM. 275 


Matt. Par. ad conterendum dictum episcopum, in partes sui nativas A.D. 1244. 


iv. 853. 


subito et clam divertit, asportans! secum totam dictam Fraus | 
pecuniam, et per eam sibi adquisivit, utinam non compa- Tiguri 
ravi, unum episcopatum, proventus ? ipsius rei, non de Susa 
officium, desiderans, et nuncius corvo consimilis in Anglia clerici 
postea non comparuit, preenoscens viam pacis inter T 
dominum regem et episcopum Wintoniensem imi- 

nere. 

Has igitur dum annalis orbita temporales mutationes Hecalci- 
transcurreret, imperator Frethericus, superbis stimulis exagi- ^9 im- 
latus, poonitere ccpit quod se unquam ecclesie humiliasset, ed . 
et Paps insidiarum laqueos [postea] tetendit, quos dominus for the aid 
Papa aliquotiens premunitus prudenter declinavit. Et ut Pope by 
partem suam cautius roboraret, quia paucos sum sollicitu. the em- 
dinis et laboris habuit participes, decem in parvo tempore P^ 
creavit cardinales, videlicet magistrum Johannem, cogno- 
mento de Toleto, Cisterciensis ordinis monachum, natione 
Anglicum, litteratura eleganter eruditum, et quosdam alios 
plus generositate quam virtute morum vel scientie 
preeditos, quorum nomina longum esset scripto inserere 
ac indignum. Octavo vero? die ante festum nativitatis sancti Spes pacis 
Johannis Baptiste, accessit dominus Papa ad civitatem *€d inanis. 
Castellanam, quse ab Urbe octodecim distat miliaribus, ut The Pope 
ibidem vicinus imperatori * efficacius de pace tractaret, que Givita Cas- 
tamen suspecta, immo potius sub desperatione ex jam tellana, 
auditis, erat suspensa. Vigilia autem Apostolorum Petri 17 June; 
et Pauli venit ad Sutrium 5 civitstem, Imperator autem jam 
recalcitrans, significavit ei quod nihil faceret? de conventis, then to 
nisi litteris absolutionis" prius habitis. Et cum Papa re- 28 
spondisset, et diceret hoc fore rationi dissonum, orta est 
contentio inter .nuncium imperialem * et ipsum Papam. 

Papa igitur ex iunc, quasi sus presagus perturbationis, re- 
pentinam et clandestinam fugam arripere satagebat, nullo 
tamen conscio, ne fugienti dominus imperator repagula pra- 
pararet. Fuerunt iamen, qui dicerent hoc ipsum cogitasse, 





1 asportans] asportavit, E. {| 9 Sutriun] Suttherium, E. 
3 proventus] proventum, E. 6 E. ins. ei. 
5 vero] om. E. 7 absolutionis] absolutio, Ch. ; A. 
* vicinus imperatori] securius | has been altered. 
imperatori et, E. 8 imperialem] unperatorium, E. 


s 2 


276 FLORES 


A.D. 1244. u& venientibus munerum  portitoribus occurreret, quis, qui Matt. Par. 
pecuniam portabant, nou ausi erant ad ipsum propter cus- iv. 854. 
Manifesta todias imperatoris pervenire. In hora igitur primi sompni, 
narratiode in vigilia Apostolorum Petri et Pauli, dominus Papa, relictis 
domini papalibus ornamentis, se levibus armis armavit, et ascendens 
Pape. equum velocissimum, manu non vacua, quodam vix cubi- 
culario conscio, clam subitoque discedens solusque,! equinis 
lateribus et calcaribus acutis non pepercit, ita quod ante 
primam, potius raptus quam vectus, xxxiv. miliaria per- 
transivit, nemine comitante vel ipsum sequi potente. Media 
autem nocte clamor est in curia, ‘‘ Ecce Papa sic recessit." 
Assertive quoque dixerat Papa die antecedenti, se 
ounia negotia in curia expedienda in crastino, vide- 
licet die Apostolorum, pro? amore et bonore eorundem, 
benigne expediturum, ut sic omnes se talia non fac- 
He reaches turum redderet certiores. Et vonit ipso die ad castrum 
eria. supra maro, quod dicitur Civitas Vetus, cui venerant ibidem 
in occursum xxiii. galess, armis et armatis bene communita, 
de Januensibus, parentibus suis, qui prompti erant 
ipsum assumere et in suam ducere civitatem illesum 
et indempnem propter retributionem. Et ante noctem, 
qui festine sequebantur, venerant ad eum septem car- 
dinales, et sero intravit dominus Papa cum illis septem 
cardinalibus et paucis clericis unam illarum galearum, et in 
triduo per multa pericula maris, propter Pisanos et alios ei 
Papa insidiantes, venit ad Portum Veneris; * inde tertia die vene- 
niter runt Januam letabundi. Occurrentes vero cives se fere 
omnes suos esse parentes vel affines Jactitabant.  Hinc' 
est, quod, quia ipsi tam prompti in occursum ei Januenses 
apud Civitatis Veteris portum pervenerant premuniti, 
non erat? hoc factum pre timore imperatoris, immo 
potius ut occurreret pecuniam afferentibus, asserunt 
argumentosi* Acclamantibus autem omnibus civibus 
utriusque sexus et applaudentibus in clangore tubarum, 
el classico campanarum in civitate [in] qua natus fuit 





! solusque] solus, F. i 85-5 Hinc. . . argumentosi] om. 
3 N. ins. P. et P. N. 
5 pro amorg] om. E. 5 erat} erant, E. 


4 Veneris] veteris Civitatis, E. 7 afferentibus] offerentibus, E, 





Matt. Par. 
iv. 356. 


Id. iv. 857. 


Id. iv. 358. 


HISTORIARUM. 277 


Papa, promisit eos indubitanter se de redditibus pro. A-D. 1244. 
cipue Anglicanis et! esterlingis desiderabilibus dita- 
turum ; nec fefellit eos promissio. 


Cum autem domino imperatori hoc innotuisset, more Stupor et 
Batirico? infrenduit, et ait, ‘‘ Fugit impius, nemine perse- ioris pera 


*" quente, et timet sibi conscius, nemine  accusante. p... 
* Luce clarius video, quare fugit, videlicet ut occurrat xxviii. 1. 
“ Francis et Anglis pecuniam ipsi? preesentaturis.” Doluit 

iamen imperator super hoc, et obstupuit vehementer, et 
Suorum portuum et civitatum custodes desidie redarguit * 

et proditionis. Fecit igitur in circuitu Janus precipue 

versus Galliam exitus viarum, ne ad Papam pecunia porta. 

retur, in quam solum confidebat, vel bullata littera 
reportaretur, in qua gloriabatur, artissime custodiri, ita 

ut jam erat domino Paps Janua pro carcere, et patria 

pro exilio. Ipso quoque tempore, ut partem suam magis Suspectum 
roboraret, imperator nuptui tradidit quandam filiam suam facium 
cuidam Grecorum principi potentissimo, nomine Battacio, Me . 
ecclesie Romans inobedienti et ideo scismatico, in domini, Jon? 


Pape detrimentum et contumeliam. Et sic diatim, Deo Vatatzes 


irato, malorum cumulus suscepit incrementum. with Pre- 


Et? dum mundialis procella mortales quateret et tur- daughter, 
baret, Walenses, nec volentes nec valentes colla sua legibus Anne. 
ignotis et dominationi Anglorum submittere, duces sibi con- Tcal. 
stituentes David, Leolini filium et domini regis nepotem, Walenses 
et quosdam alios potentes de Wallia, contra regem et ejus guerram 
marchisios guerram moverunt cruentissimam. Quibus pro ^ "o"entes. 
precepto regio et terrarum suarum tuitione "viriliter restite- 
runt, dimicantes crebrius, comes de Clare, comes de 
Hereford, Thomas® de Munemue, Rogerus de Munthaut, et 
alii marchisii potentes et preclari, qui in principio certa- 
minum calculum deteriorem reportantes, tandem de aliquibus 
hostium, ut moris est in guerre alea, triumpharunt. In 
primo autem certamine ceciderunt hinc inde viri circiter 
centum. 


1 ef] om. E. 5 Et... turbaret] Temporibus 

2 satirico] sarico, E. illis, N. 

3 ipsi] sibi, E. 7 pro] interlined in Ch.; in 
. . Paris it is before terrarum. 

* redarguit] radarguit, Ch. 5 Thomas] sic, erroneously for 


5 reportaretur] deportaretur, E. Johannes ; see Matt. Par iv. 858, n?. 


278 FLORES 


A.D. 1344. [In] festo vero sancti Barnabeo [Apostoli] fuit dominus rex Matt. Par. 


Inchoatur &pud sanctum Albanum triduo commorans, ibique rumoribus tv, 358. 
partibus crebrescentibus de Walensium insolentia, et aures et cor 
Wallis. regis offendentibus, supervenerunt slii rumores, qui tam 

aures quam cor regium  perturbabant, videlicet de Roberti 

Passelewe, clerici sui, qui corpus et animam regio famu- 
Cassatur latui exposuit, repentina cassatione, qui ad episcopatum 
Roberti Cicestrensem electus fuerat; et alterius, loco ipsius, videlicet 


Passelewe. magistri Ricardi de Withz, sine assensu regio, subrogatione. 


Dominus igitur rex, cui derogatum fuit, iratus valde, Id. iv. 359. 


episcopatum cepit in manu sua, non permittens novum elec- 
tum aliquem! habere ingressum in eundem vel dominium. 
The king Insuper magnam concepit indignationem adversus omnes qui 
accuses hao procuraverant, precipue adversus elecium Cantuariensem 
the arch- : : uo: Mops 
bishop of [Bonefacium], quem maxime redarguit ingratitudinis, 1mpro- 
ingrati- — perans el, quod esset lesor regis dignitatis in principio? 
tude. Sue promotionis Et ab imo trahens rex suspiria, tacitus 
tamen ait, * Merito hsec patior; impediens enim * libe- 
* ram electionem Cantuarie ubi tot sancti praecesserunt, 
* prorsus indignum ibi censui promovendum." 
Moventur Circa* eadem tempora, dominus rex Angliz adversus 
quastiones regem. Scotis graves movit questiones, imponens quod 
adversus in ipsum regem Anglie et regnum, contra fidelitatem 
Sota, regi Anglie et regno prestitam, magna de novo mo- 
lebatur gravamina. In cujus rei argumentum, in 
Crimina Laudiano, Angliz contermino, castra fortissima construi 
wmposiia. 
suum et fugitivum, in terra sua protexit et receptaverat. 
Preeterea in uxorem sibi elegit filiam Engelrami de 
Cuscy, cujusdam baronis de regno Francorum iniquis- 


Thomas simi, et regi et regno Anglie inimicissimi. Misit igitur 
of Savoy 


summoned reX, quod tamen non oportuit, pro comite Flandris, 1d. iv. 359. 


to help ut ei veniret in adjutorium contra regem Scotia, guerram 
Ins e e . *. . » 
Scotland, Sibi commoturum, acsi essel impotens sine eo ipsum 


invadere, Vires quoque totius nobilitatis Anglicans 





! aliquem] aliquod, Ch. Re.; A. 3 enim] om. E. 
has been altered. 4 Circa . . . custodiri (p. 280)) 
3 principio] principuo, Ch. lom. N, 


procuravit. Insuper Galfridam de Marisco, inimicum ya. iy, sos. 








Matt. Par. 
iv. 878. 


Cf. Id. iv.^ 
880. 


Cf. Id. iv. 
861. 


HISTORIARUM. 279 


ad hanc guerram commovendam et sustinendam con- 4-D. 1244 
vocavit. Memoratus igitur comes Flandrie vocatus cito tar Alt 
venit, ducens secum Flandrenses, predam et rapinam, ut edicto 
moris est eis, avidissime sitientes, videlicet sexaginta milites regis. 

et centum servientes, regis denariis inhiantes. Rege igitur 

jam profecto versus partes Anglie aquilonares, dictus 

comes, qui apud Doveram applicuerat, expedienter regem 
sequebatur, concomitante fratre suo electo Cantuariensi 
Bonefacio; qui cum pertransientes ad sanctum Albanum, 
pernoctaturi ibidem, pervenissent, occurrit eis magister Confir- 
Walterus de Sufeld, electus Norwicensis, et statim ibid8m in matur 
episcopum Norwicensem ab electo Cantuariensi confirmatus censis. 
est. 

Rex autem Scotie Alexander, de hostili adventu Alexander 
super eum regis Anglise certificatus, prudentissime sese iL ota a 
premunivit; omnes conterminos amicos legatis et prepares 
epistolis instantissime sollicitans, ut ipsum in tanti 9gainst 
discriminis periculo adjuvarent. Unde inzstimabilem. 111.’s in- 
precipue peditum conflavit exercitum. Misit insuper ! Ysion. 
ad Johannem de Cuscy, fratrem uxoris sus, in? regnum He sends 
Francorum; supplicans eidem, ut sibi contra regem de Coucy 
Anglie certaturo? potenter subveniret. ^ Engelramus ^ aid. 
enim, pater dicti Johannis, paulo ante mirabiliter ex- 
piraverat ; corruens enim ab equo suo, quodam stipite Mirun 
faciente offendiculum, pependit a streps. Equus autem ortis 
attonitus discurrens quendam fluvium intravit profun- 
dissimum, unde videns idem® Engelramus mortem im- Pn Irem 
inere, conatus est ascendere equum, et ecce evaginato itd 
per se gladio, Subito transfossus est, Unde? dictum 
est quia verum est et divulgatum, quoniam ille Engel- 
ramus obiit tractus, submersus, necnon et gladio trans- 


verberatus. 
Hee’ iccirco divertens a materia mea dixerim, ut 
mundo innotescat mirabilem Engelrami vitam mirabili 





1 insuper] om. E. 5 Unde . . . transverberatus] 
2 in regnum Francorum] om. E. | Obiit igitur dictus Ingelrannus sus- 
3 cerlaturo] certaturus, E. pensus, tractus, perfossus gladio 
* enim] om. E. et submersus, E. 

* idem) om. E. 7 Hac .,. terminari] om. E, 


980 FLORES 


A.D. 1244. fine terminari. Misit! igitur filius ejus Johannes, loco 


John de : ejus substitutus, presidium militare regi Scotia per mare. 
ai e . . . 
the king Sed rex Anglis, hoc audito, partes maris per Quinque 


of Scots. portuum custodes artissime jussit custodiri? Electo 
Nam autem confirmato Norwicensi, electus est in episcopum Matt. Par. 
shop of Landa ister Willelmus de Burgo, domini regis !": 379. 
bishop of Landavensem mag elmus de go, g 
Llandaff. clericus, Et dum annalis orbita his temporibus volveretur, rex, 
edicto publioe proposito et submonitione generaliter edita, 
fecit notificari per totam Angliam ut quilibet baro tenens ex 
The king yege*in capite, haberet prompta regali precepto omnia ser- 
E Co etarle vitia militaria qus ei debebantur, tam episcopi et abbates 
against X quam laici barones; et profectus est cum exercitu copioso 
the king Of versus Novum castrum super fluvium Thynam; ubi, cito 
^ . postquam illue venerat, venit ad illum comes Flan. 
dri cum suis commilitonibus, esterlingis  sitienter Id. iv. 378. 
inhiantibus. Congregata igitur universitate totius Anglis [4. iv. go. 
Attempts nobilium apnd memoratum castrum, tractatum est diligenter 
at peace. super tam arduo negotio, concilio habito circa Assumptionem 
beats, Maris diligentissimo, ubi compositum est inter reges, | 
procurante comite Ricardo, et sliis magnatibus salubriter et 
prudenter utrobique crebrius  intermeantibus. Dicebant 
utique discreti viri et circumspecti, “Avertat Deus - 
“ne tot Christianorum sanguis innoxius effundatur, 
* quantam eminens congressio comminatur. Satis, 
“immo nimis, Orientales Christiani trucidantur; sed 
" que cura ?? Ad Deum, ut pium est credere, subvo- 
* Jarunt, Sed heu quantus dolor si* nunc tot milium 





— 


1 Misit . .. custodiri] Pree- | * Fredericum, pervenit Lugdunum. 
dictus ergo Johannes misit per | * David princeps Wallie, effusa 
mare regi Scotis presidium mili- | * non modica pecunie quantitate, 

) tare, sed custodes quinque portuum | * a summo Pontifice in prejudi- 
per regem Anglim premuniti | “ cium regis Anglis litteras im- 
eustodierunt semitas maris, a qui- | ** petravit, sed finaliter suam pe- 
bus territi versus Scotiam navi- | “ cuniam perdidit; eum namque 
gantes, per viam qua venerant sunt | ** rex Anglie post multos labores 
reversi, Paxqueinter reges Anglie | “ belliea potestate suo dominio 
et Scotis reformatur, E. * subjugavit." 

3 From here to the summary at ! cura) curia, W. 
the end of the year (p. 285) E. * si] set, Ch. Re. T. W. ; A. has 
has only, * His temporibus Papa | bcen altered. 
* Innocentius, imperatorem fugiens 











Cf. Matt. 
Par. iv. 
383. 


Id. iv. 385. 


Id. iv. 390. 


Id. iv. 391. 


Id. iv. 368. 


HISTORIARUM. 281 


milia morti succumberent, pro libidine dominandi A.D. 1244. 

et terras ampliores possidendi! Porro rex Scotie, vir 

bonus, ab omnibus tam Anglis quam Scotis amabilis, 

habebat exercitum numerosum valde, videlicet; mille ad 

* unguem armatos in equis bonis et electis, licet non 

Hispanis vel Ytalicis, et competenter ferreis vel lineis 

armaturis communitos, peditum vero inestimabilem multi- 

tudinem, circiter, ut dicitur, centum milia. Qui omnes 

unanimes confessi et de peccatis suis absoluti, et pre- 

dicantium consolatione, quia pro patria sua juste forent 

dimicaturi,! animati, mori minime formidabant." 

Ne autem tot Christianorum sanguis funderetur in con- Peace 

gressione hostili, pex feliciter inter dictos reges est re- made, 

formate, et carta conscripta de pacis inviolabili observa- 

tione. Qus quidem cito post a summo Pontifice est The 

confirmata, juramenta quoque et omnimode obliga- Of peeve 

tiones preestitze, ut que erant ibidem utrobi salubriter with Scot- 

provisa, firmiter forent imperpetuum observanda. In. ans an ed 

terim * Walenses vehementer pertimescentes, ne rex by the 

pace facta cum rege Scotorum super eos cum toto *°?* 

exercitu suo hostiliter irrueret, siluerunt, et more le- 

porino in pace latuerunt. Rex vero, omnibus in par. 

tibus Scotize conterminis pacifice compositis, ad pacifi. 

cas Westmonasterii delicias, immemor injuriarum a 

Walensibus sibi et suis illatarum, indistanter remeavit. 

Quod cum Walenses intellexerunt, ad instar apum de Rising of 

alveariis suis scaturientium, exierunt de latibulis suis, the Welsh. 

rapinis, incendiis, et cedibus haud segniter? intendentes, 

et Anglos turpiter non sine hominum multorum suo- 

rum jactura repellentes. Per idem tempus relaxatum est The inter- 

interdictum quo premebatur ecclesia Wintonie, et omnia dict on 

in pace honorifice reformata.  Consecratus insuper est Winches- 
0; . . er relaxed. 

tertio idus Septembris magister Rogerus, precentor Sare- Rozer 

berie, in episcopum  Bathoniensem, cujus redditibus jam bishop of 

vacantibus magister Martinus, clericus domini Paps, quem Bath. 

quidem multi illepide loquentes magistrum Mastinum Rapacity 





of the 
nuncio 
+ Ch. rep. forent. 3 segniter) signiter, Ch, Martin. 
3 Interim . . . alligatam (p. 


282)] om. Re, 


282 FLORES 


A.D. 1344. propter sui rapacitatem nominabant, manus aduncas injecit, Matt. Par. 


Fulk 
Basset 
bishop of 
London. 


Deaths of 


the bishops 


of Connor 
and Ard. 
fert. 


The parties 


to the 
Lincoln 
suit go to 


cuidam Paps consanguineo, ignoto tamen, conferendis. Die ty. 991. 
vero sancti Dionisii consecratus est! in episcopum Londoni- Id iv. 898. 
ensem Fulco Basset, decanus Eboracensis. Eodemque tem- 
pore obiit episcopus Cunerensis Adam spud Waredune, ubi Id. iv. 890. 
aliquando abbas extiterat. Obiit quoque eodem tempore [4. iv. 501. 
episcopus  Hertfertensis Johannes, qui privatus episcopatu (8. 1245.) 
suo, apud sanctum Albanum jussu papali perhendinaverat 
circiter xx, annis. 

Circa quoque eadem tempora, episcopus Lincolniensis pro Id. iv, $90. 
lite sua terminanda, que movebatur inter ipsum et canonicos 
&uos, in presentia domini Paps, curiam Romanam adiit; 


the Roman similiter contra eum decanus Lincolniensis et quidam  ejus- 


court. 


The 
Cruciferi 
at the 
Rochester 
synod. 


Raptim se 
transtulit 
Papa de 
loce a ad 
locum ap- 
propin- 
quans 
Francia. 


The Pope 
wishes to 
go to 
Rheims, 
but this is 
refused. 


dem ecclesie canonici.  Eisdemque temporibus, videlicet die 
Lune ante festum Omnium Sanctorum, venerunt ad syno- Id. iv. 398. 
dum Rofensis episcopi quidam, nove religionis speciem pro- 
tendentes, dicti Cruciferi, & cruce quam quilibet baculo suo 
bajulabat alligatam. Et eodem tempore se transtulit dominus Id, iv. 394. 
Papa clam custodibus imperialibus? ad Astensem civi- 
tatem, et cito post raptim et de noctibus Lugdunum se Id. iv. 395. 


contulit. Extunc igitur cogitavit concilium generale, ut 
precipue imperatorem deponeret, ut ibi vel in in- 
ferioribus Francie partibus ignominiose ab imperiali 
culmine prscipitaret. Rex autem Francie comperiens 
quod dominus Papa regno suo appropinquavit, sciens Cf. Id. iv. 
quia de adventu suo nihil boni regi vel regno prove- *1^ 
niret,5 convocavit magnates suos, consulens eos quid 
super hoc foret agendum; et cum convenissent, ecce 
petitio papalis directa ad ipsum regem et proceres, ut 
liceret ei ad Remensem civitatem, que tunc suo an- 
tistite * viduabatur, se transferre Quod cum Franci 
attoniti audissent, statim constanter responderunt, 
hoc se nullo modo velle tolerare. Rescripsit ergo 
dominus rex Francie domino Paps moderate, proceres 





text; Matt. Par. (iv. 894) has con- 
vocare. 

* proveniret] provoniret, Cb, 

5 Henry de Dreux died in 1240. 

© responderunt] — responderent, 
Ch. A. Cl. Re. | 


! est] om. Ch. W.; consecratur, 
T. 
3 imperialibus] imperalibus, Ch. 
5 The verb is omitted; A. has 
celebrare in the margin, N. in the 








HISTORIARUM. 288 


suos nullatenus velle consentire ut in Franciam ve- 4D. 1244. 
niret; timebant enim ne quasi mus in pera, anguis in 

sinu, hospites suos remuneraret; nec permitterent duo 

magna luminaria in suo climate apparere,! ne, uno aliud 
absorbente, eclipsis fieret; nec valuit verborum ele- 

gantia, in epistola papali composita, vel exemplum de 

felicis memorie Papa Alexandro sumptum, constantiam 
Francorum enervare. Dicebant enim, 

“Quantum dissimiles hic vir et iste puer!" 
Matt. Par. 


iv. 395. In crastino autem Animarum convenientes omnes Anglim The aid 


magnates, regi instantissime auxilium pecuniare ab eis sibi Heary il 


concedi postulanti, totiens lesi et illusi, contradixerunt in refused, 


I2 iv. 371, facie. Eodemque anno, significaverat dominus imperator regi 3 Nov. 
Anglie et ejus magnstibus, per specialem suum nuncium The 
emperor 


et consiliatorem, videlicet Petrum de Vinea, ut non gyhorts 


sinerent regnum Angli» depauperandum amplius, pe- Henry III. 
cunia sua spoliari, et Papam ex ipsa inaniter saginari, nO ute 
et ipse dominus imperator Angliam a tributo liberaret, to the 
Asserebatque | memoratus Petrus, omnem pecuniam, 
quam Anglia refuderat in usus Pape, dominum im- 
peratorem in usus suos suscepisse, ut quod in imperii 
detrimentum donabatur, in ejusdem successus proveniret. 

Id. iv. 895. Rex igitur propositum habens in Walliam expeditionem The king 
movere, & Londoniensibus civibus, quasi a servis ultimz money 
conditionis, et Judsis pecuniam extorsit non minimam, from the 
ficta quadam ? causa questionis * contra eosdem predictos Londoners 
cives, quod scilicet quendam abjudicatum et exulem, Walte- 
rum Bukerel, receptaverant,° qui tamen precibus et mune- 
ribus fratris sui Andres legalis factus extiterat. 

Id. iv.396. Die® vero sancti Hugonis obiit Margareta soror regis Scotiss, Death of 


relicta scilicet Gileberti comitis Marescalli, Londoniis, quam ® Margaret 
- __ land, 

Nov. 17. 
! apparere] apparare, Ch. 67 Die. . est (p. 284)] om. N. 
2 absorbente — eclipsis — fieret) 8 This is a confusion with her 
eclipsis fieret absorbente, MSS. sister Isabella, whom there was an 
3 quadam) quidem, T. idea of marrying to Henry III.; 
* questionis] questionem, MSS. | see above, p. 201. Margaret had 
exc, Re., which has quomodo. been divorced from Hubert de 


5$ receptaverant] not in MSS. | Burgh, and then married Gilbert 
]t is in Paris ; foverant, T. W, Marshal, 


£84 FLORES 


A.D. 1244. rex aliquando repudiavit; et sepulta est in ecclesia fra. 1 


Miraculum Wasconia 2 


notabile 
de regis 
Francie 
convales- 
cencia, 


Ps. cxiii. 1. 


Louis IX. 
recovers 
from his 
illness and 
takes the 
Cross. 


David ob- 
tains from 
the Pope 
a letter of 
absolution 
directed 
to the 
abbats of 
Abercon- 
way and 
Cumhyre. 


trum Prediestorum. Eodem! anno in Adventu Domini, rex 
Francorum  Lodowicus, ex reliquiis corruptela quam in 
contraxerat graviter infirmatus, in letalem ex- 
tasim raptus, jacuit aliquot diebus quasi mortuus, et asser- 
cione plurium circumsedentium penitus exanimatus. Assiste- 
bant autem el jacenti mater ejus, nobilis domina Blanchia, 
et frater ejus Robertus comes Atrebatensis, et episcopus? 
Parisiensis, et alii, sed pauci de sibi familiarissimis, cre- 
dentes quod jam rex mortuus obriguisset. Sed mater Blan- 
chia, maternum affectum impotens dissimulare, juseit 
crucem sanctam, cum lancea et corona paucis evolutis annis 
in Franciam delatam, exanimi, immo ut asseritur exani- 
mato corpori, applicari, et suspiriis cum singultibus ser- 
monem prorumpentibus, ait, '' Non nobis, Domine Christe, 
'** non nobis, sed nomini Tuo da gloriam. Salva hodio regnum 
Francie, et coronam, quam hactenus gratia Tua susti- 
nuisti. Monstra virtutem tuorum insignium, que in 
terra post Te reliquisti, in magno judicio apparitura, 
“in quibus confidentes gloriamur.” Mira res; rex 
statim oscitans, tibins et brachia ad se attrahens, alices 
faciens, et suspirans, se signo crucis signari postulavit, 
Be vovens Terram Sanctam aditurum, Quod‘ et factum 
est.’ 


Eorundem temporum curriculo, David princeps Northwallim, Id. iv. 398. 


qui ad asilum papale, ut preetactum est, confugerat, et 
favorem invenit ut collum de sub jugo regis excu- 
teret, a suo domino Papa, quem elegit, meruit has 
litteras non sine multe pecunise inutili effusione reportare. 

* Innocentius, etc. dilectis filiis de Habercunmia et de 
* Kemer © Cisterciensis ordinis, Bangoriensis diocesis, salu- 
** tem et Apostolicam benedictionem. Ex parte dilecti filii 
" nostri, nobilis viri David, principis Northwallie, etc." 
Et supra, ''Cum igitur ea que vi et metu fiunt, qus in 
" constantem cadere possunt, carere debeant robore firmi- 
" tatis, discrescioni vestre per Apostolica scripta mandamus, 





127 Eodem . . . est] om. Re. 

"2 Wasconia} Wasconie, Ch. C1. ; 5 A. has abbatibus in the margin. 

Pictavia, Par. 5 Bangoriensis]  Kangoriensis, 
? William of Auvergne. Ch, 


* Quod et] Quia, T. 











Matt. Par. 
iv. $99. 


MS. Cl. 


Matt. Par. 
iv. 402. . 


Id. iv. 408. 


HISTORIARUM. 2385 


‘* quatenus inquisita super hoc veritate, si ita est, aactori-~ A.D. 1244. 
" tate nostra pradictum principem ab observatione sic 

‘* extorti juramenti penitus absolventes, sententia si qua 

* occasione hujusmodi in ejus personam vel terram ab 

" aliquo forsan lata fuerit, relaxetis." 

Hac autem cum ad audientinm domini regis et suorum The king 
magnatum pervenissent, et cito post ad aliorum principum advised to 
notitiam fama referente pervolassont, indignati vehementer, the Pope's 
et Romanam avaritiam detestantes, ipsum regem Angli: mandate. 
non attendere hujusmodi mandate papalia tam injuriosa 
persuadebant, sed potius ad hostile certamen ad repri- 


mendam tam ingrati novam insolentiam convolare. 
Quod cum cognovisset dominus Papa, haec omnia conniven- 
tibus oculis elabi dissimulando permisit sub silentio. 
Veruntamen pecuniam David prodigi, ut sic melius cas- 
tigatus saperet, nequaquam restituit. 
[Hoc anno frater Vincentius Belvacensis Specula TheSpecu- 


sua terminavit.] vin of of 
Transiit igitur annus ille frugifer et fructifer usque Beauvais. 
redundantem habundantiam, ita ut summa annone! ad Character 
precium duorum descenderet solidorum ; "Terre Sancte inimi- of the 
cissimus; Ecclesie Romane nubilus et infamis; regno?" 
Anglis turbulentus; regno quoque Francorum formidabilis ; 
universali Ecclesie suspectus;  Ytalicis bellicosus et 


timendus. 


Johannes de Gatesdene de clerico miles factus est, die Natalis. 


Anno gratia MCCXLV^,* qui est annus regni regis Henrici Henry ILI. 
torii xxix., fuit idem rex ad Natale Domini Londoniis. London. 
Ibique die Natalis Johannem de Catesdene, clericum et John of 
multis ditatum beneficiis, sed omnibus ante expectatum Gatesden 
resignatis, balteo cinxit militeri, ad conjugalem vitam quam knighted. 
preelegit convolantem. Diebus sub eisdem electus Cantua- The elect 
riensis et Wigorniensis et Herefordensis episcopi transfre- of Canter- 


terunt; qui inter omnes Anglie prelatos erant domino and the 
TE - 1 bish f 
Paps specialissimi, et ad voluntatem ejus perficiendam, *5" ops or 
and Here- 
ford cross, 





! annona] sive quarterium fru- | E. bas only short summaries of the 
menti, E. events of each year. They will be 
? From here to the end of 1264 | found is the Appendix I. 


286 FLORES 


A.D. 1245. etiam in detrimentum regni, quia 1pse eos creavit, pro- 


Hugh niores. Electus siquidem Cantuariensis naves ascensurus Matt. Par. 
Mortimer, jussit nemora archiepiscopatus abscidi et vendi, et quasdam !": 404. 
bishops _tallias et collectas in terris suis fleri, Et constituit quen- 
official. dam suum officialem, natione Pictavensem, magistrum 
Hugonem de Mortemer, qui diligenter mandata sua 
exequebatur. 
Birth of Die vero sancti Marcelli regina Alienora peperit domino Matt. Par. 
Edmund, regi filium, et vocatum est nomen ejus Aedmundus. In iv. 406. 
Henryil [L,crastino vero Purifieationis beetm Maris obiit comitissa 
16Jan.  Oxonise, Ysabella de Bolebec. Et in crastino sancti Valen- 
tini obiit Baldewinus, comes Devonise, adolescens prime 
indolis et miles elegantissimus, quem comitem de insula 
Death de Wiith vulgariter appellavimus. Ipso quoque anno, 
of the videlicet iminente tempore Quadragesimali, fecit dominus Pape 


tess of . : . 
Oxford, 7" iterato excommunicare imperatorem Frethericum per totam 


3 Feb, — Franciam et Angliam, ut nominis infamia per totam 


earlof plus fzteret Christianitatem, quia novas in consanguineos 
Devon, guos et personas ecclesiasticas ! fecerat invasiones. Ipsa quo- Jd. iv. 407. 


15 Feb. ane Quadragesima apud Muntgumeri facte sunt irruptiones 
Excommu- belliez; inter Anglos et Walenses; castellanus autem, positis 


of the a tergo insidiis, et fugam cum formidine simul simulans, 
emperorin multos e Walensibus incaute insequentes intercepit, et inter- 
oen and ceptos absque redemptione trucidavit. David igitar, ut 
David has J#cturam illam redimeret, jussit prerupta montium artissime, 
the passes per que transituri erant Angli, per zedituos suos custodiri. 
guarded. Dum igitur illac quidam de Anglia nobilissimus, videlicet 


Death of Herbertus filius Mathmi, pertransiret, infausto sidere jactu 


Terbert lapidis obrutus expiravit. Deinde memoratus David cum jg. iy, 409. 

Matthew. suis complicibus castrum, quod Munthaut dicitur, occupavit, 

Mold et, ipsis quos invenit trucidatis, solo tenus complanavit. 

castle and Anno eodem circa medium Quadragesims venerunt cur- Iq. iy. 410. 
en 


levelled, — 80768 domini Paps in Angliam, de convocando concilio 

generali preceptum ejus bajulantes, sub hac forma: 
Convocatio “* Innocentius, etc. Dei virtus et Dei sapientia, Cujus 
concilii ^ '* ineffabili gubjecte sunt omnia Majestati, etc.” 
generalis. . eas . . . 
Laurence Per idem tempus rex enormem, ut sibi suisque videba- Id. iv. 419. 
of S. Mar. tr, passus injuriam, eo quod plures jam episcopi sine suo 
tin sent as assensu creabantur in regno suo, super’ hoo querimoniam 
the king's 


——— — — 


! ecclesiasticas] om. MSS. ; itis in Paris; Ch. repeats personas. 





Matt. Par. 
iv. 412. 


Id. iv. 414. 


Id. iv. 415. 


Id. iv. 417. 


Id. iv. 418. 


HISTOBIARUM. | 287 


repositurus, et pro suo jure ab antiquis temporibus optento A.D. 1245. 
allegaturus, ad curiam Romanam magistrum Laurentium de proctor to 
. TP the Roman 

sancto Martino procuratorem suum destinavit. Hxcusaverunt (or. 

se multi in Anglia prelati, tam abbates quam episcopi, alil p. i 

per petitionem regiam, alii quia senes et valetudinarii, prelates 

alii per precios& munera, ne ad concilium venirent se excu. excused 

sando, licenter remanserunt. from the 
Ipso! eodem tempore obiit Galfridus de Trane cardinalis, p44, 

quo non erat sliquis alius domino Paps  familiarior vel 

utilior. In Anglia autem obiit quidam nobilissimus, in 

plaga Aquilonari, Gilebertus de  Hunfranvilla! ^ Ipsisque 

diebus Templarii et Hospitalarii, ad restaurationem Aid sent 

jacture suorum fratrum, multos seculares, quos potue- Holy Land. 

runt eligere, in suum ordinem suscipientes, in Terram 

Sanctam, ad defensionem civitatum desolatarum et 

castrorum, jam obsessionem vel deditionem expectan- 


tium, succursum destinarunt. Comes quoque Ricardus Succursus 
mile libras ad succursum terre illius caritatis intuitu PM". 


transmisit Ut devolverentur illorum dierum curricula, 
domino Papa Lugduni commorante, camera ipsius combusta Fire in the 
est cum omnibus in ea contentis. Et fuit multorum asser- von at 
tio, quod detestabilis carta illa, que» tempore regis Johannis Lyons. 
de tributo Anglie confecta est, in cinerem ibidem est 
redacta. Et tunc temporis? domini Paps quidam ostiarius, A door- 
dum secus quam decuit cuidam ? volenti ingredi ad Papam neeper of 
respondisset, emancabatur. Ipso* quoque tempore obiit ma- mutilaced. 
gister Elyas de Derham canonicus Sarum; cujus redditibus pe, of 
vacantibus manus rapaces statim injecit magister Martinus, Elias of 
prememoratus domini Paps consanguineus, ad distri- Derebam. 
buendum.* Die vero Pentecostes, dominus rex  Londoniis Richard de 
festum tenens serenissimum, Ricardum de Clare, jam comi- Clare 
tem Glovernim, comitentibus quadraginta tironibus, balteo F'Ehted, 
, q g , 4 June, 
cinxit militari, et tirocinii sui initialia festa gaudenter con- 
summavit. Audiens autem dominus rex multos de pro- 


tervitate dicti magistri Martini graviter conquerendo 


1 Ipso... Hunfranvilla] om. 3 cuidam] cui, Ch. ; om. T. W.; 
N. dam is interlined in A. Cl. 
—. 1-8 Ipso . . . . congregasse (p. 44 Ipso .. . distribuendum] om, 
288)] om. Re. 

? MSS. ins. cum. 


A.D. 1245. 


S. Matt. 
xxv. 24. 


Summa 
reddituum 
Ytalico- 


run. 


Martin the 
nuncio is 
driven out 
of the 


288 FLORES 


murmurare, reversus ad se licet sero, ccpit dolere, 

quod tantum tolerasset Romanos alienis bonis saginari, 

et ubi non seminaverunt tantum messis congregasse.* 

Fecit igitur per sirgulos comitatus Anglie inquiri summam Matt. Par. 
reddituum Romenorum, et inventum est, quod ad tantundem iv. 419. 
pecunie ascendit quantum redditus ipsius, videlicet! sexa- 

ginta milia marcarum meri redditus, exceptis aliis variis 
emolumentis. Admirans igitur rex insatiabilem Romans 

curie protervitatem, misit ad ipsam curiam procuratores 

suos, ut contradicerent de tributo? injuriose imposito, et ut 

coram concilio querimoniam reponerent de oppressionibus 

et injuriosis exactionibus, quas dominus Papa cotidie 

non desinit in Anglia exaggerare.  Misitque dominus Matt. Par. 
rex Fulconem filium Warini, ut diceret predicto magistro '". *20- 


Abn 
Martino quod, sibi caute preecavens, a terra sua cito fuge- from the 


country by ret. Non enim poterat furorem volentium in ipsum irruere 8ccount in 


Fulk Fitz- 
Wann. 


William 
of Mont- 
pelier, 
elect of 
Coventry 
resigns. 
Roger de 
Weseham 
elected. 


aliquatenus cohibere. ^ Fulco igitur mandatum regium Matt. Par. 


exequens fideliter, ex parte universitatis Angli, dixit eidem 
magistro Martino, ut ante quartum diem sequentem nulla- 
tenus in regno inveniretur, ne extunc in frusta concideretur. 
Magister igitur Martinus more Romanorum, qui fu. 
gantes fugiunt et fugant fugientes, multum timens 
pelli suse, accepto domini regis conductu, ab Anglia 
ante: tertium diem clanculo fugit repentinus. 

Eodemque? tempore Willelmus de Monte  Pessulano, Id. iv. 423. 
electus Coventrensis, nolens amplius injuriosos impetus, 
quos a rege diu sustinuerat, tolerare, jus suum in 
manibus Paps patienter resignavit. In cujus loco ma- Id. iv. 424. 
gister Rogerus de Weseham theologus, videlicet decanus 
Lincolniensis, electus est, episcopo Lincolniensi procurante, 
rege penitus irrequisito. Unde antequam plenam epi- 
scopatus sui posset optinere possessionem, multa susti- 
nuit dispendia et pacis dampnosam, nec immerito, 
dilationem. — Simili quoque modo, ipso eodem tempore, Id. iv. 358, 
irrequisito regio assensu, cassata electione Roberti Passelewe, *01- 





1 videlicet . . . emolumentis] in 3 tributo] tribito, Ch. 
the margin in Cb. ; om. A. Cl. N. 3 Eodemque . . . . depaupera- 
T.; W. has it in rubr., with xl. for | vit (p. 269)] om. Re. 
lx. 











Matt. Par. 
iv. 409. 


Id. iv. 425. 


Id. iv. 400, 
426. 


Id. iv. 427. 


HISTORIARUM. 289 


electus est in episcopum Cicestrensem magister Ricardus de A.D. 1245. 
Wiz, unde, ne tanta regis injuria remaneret inulta, ba- Richard de 
ronia ad episcopatum pertinente privari meruit multo tem- MÁ ryche to 

pore, donee inultiplicatis intercessoribus impetravit Chichester. 
tam ipse quam electus Cestrensis, ut uterque ex regis 

gratia sure possessionis gauderet plenitudine. 

Eodem anno consecrati sunt Lugduni, ubi adhuc dominus Consecra- 
Papa commorabatur, Bonifacius de Provincia in archiepisco- RA 
pum Cantuariensem et magister Ricardus de Wiz in episcopum Boniface P 
Cicestrensem et magister Rogerus in episcopum Cestrensem ond other 
a domino Papa, non sine regni Anglise magno dampno Lenape at 
ac periculo. Papa enim sic ipsos attraxit, ut magis 
ei tenerentur obligati, et contempto rege ei fierent in 
dampnum regni proniores. Interes Robertus Passelewe, Oppression 
de cujus cassatione mentio preelibata est, adjunotis sibi p on Robert 
auctoritate regia sociis, videlicet Laurencio de sancto Albano in his in- 
clerico et Galfrido de Langeleia milite, sub quodam colore quisition 
justicie per nova placita foreste multos, ut regem into the 
ditaret, depauperavit. 

Eodem quoque anno, dominus rex ex devotione spe- Rebuilding 
ciali et dilectione beati Adwardi gloriosissimi regis of the of 
et confessoris, ecclesiam beati Petri conventualem majori West- 
parte dirui fecit! ut decentiorem  construere& et am- ™inster. 
pliorem. In quo opere sumptus non modicos expo- 
suit, more Christianissimi regis, indubitanter credens 
illum thesaurum sibi incorruptum in celis reservari. 
Insuper ex regia munificentia, sibi innate, contulit 
dominus rex memorato sancti Petri monasterio, ob 
honorem ejus et sancti Edwardi et regalis loci reve- 
rentiam, donaria regalia vel potius imperialia in pallis, 
gemmis, et vasis mirificis, que oculos intuentium in 
admirationem et corda inoverent ad stuporem, ita ut 


inter omnes ecclesias cisalpinas, et si fas est dicere 


————M —— UR ———— —À— a À— M— € 


1 Ch. ins. in a later hand in the | * Pauli;” above, also later, is 
margin, “octavo die inchoans | * Inchoatio novi operis West- 
* Apostolorum videlicet Petri et | ** monasterii." 


o 53108. T 


290 FLORES 


A.D. 1445. transalpinas, ecclesia Westmonasterii thesauro regali 
copiosius habundaret. 


Death of — Eodem! tempore, Galfridus de Marisco inter nobilissi- Matt. Par. 
Geofrey mos Hybernis non extremus, exul et profugus obiit, miser 'Y: 4?*- 
'"  ' nee tamen miserabilis. Quem proscriptum ab Hibernia, 
expulsum a Scotia, fagatam ab Anglia, post filii sui Will- 
elmi de Marisco mortem turpissimam, Francia suscepit 
mendicantem, ubi vitem terminavit infelicem. Hee ic- 
circo auditoribus scribo prolixius, ut perpendat quis- 
que quem finem proditio sortiatur, et prsecipue lesz 
crimen majestatis Pater enim in comitem Marescal- 
lum Ricardum in Hybernia, et filius ejus Willelmus 
in regem, seditionem temere ac infeliciter &usi sunt 
machinari.! 
"repara- Eodemque anno circa festum nativitatis beati Jo- Id. iv. 493. 
hd for hannis Baptiste, fecit dominus rex omnes in regno 
dition Anglis, qui ei servitium militare debebant, edicto regio 
againstthe gubmoneri, ut ipsim in 'Wallism hostiliter profecturum, 
Welsh, fideliter, ut decebat, communiter sequerentur. Nam 
Walensium insolentia nimis injurios& ipsum ad hoc com- 
pellebat. Unde cito post profecturus, spud sanctum 
Paulum  Londoniis licentiam a civibus ibidem convocatis, 
satis civiliter, et a clero orationes humiliter postulavit. 
Messen- Per idem quoque tempus, dominus rex sano fretus 
tothe Consilio, ex quo certificabatur de concilio in proximo 
councilto Lugduni generali celebrando, nuncios sollempnes ad Id. iv. 419, 
complain a . . *3 1 . . 420. 
of the concilium destinavit, videlicet comitem Rogerum  Bigod, 
Papalex- Johannem filium Galfridi, Willelmum de Cantelupo, Phi- 
actions. — Jippum Basset, Redulphum filium Nicholai, milites, et magis- 
trum Willelmum de Powic, clericum, ut domino Papee et 
toti concilio gravamina, que regno Anglie in multis 
& Romana curia diatim inferuntur, precipue de tributo 
in guerre tempore extorto, cui contradictum fuit et 
aperte per archiepiscopum Cantuariensem Stephanum * 
reclamatum, exponerent. Quod in posterum ita factum 
est. 





1-1 Eodem . . . machinari] om. | * MBS. exc. T. ins. et. 
N. 


Matt. Par. 
iv. 438. 


Id. iv. 429, 


HISTORIARUM. 291 . 


Anno quoque eodem! dominus Papa qui Lugdu- A.D. 1245, 
num advenerat, et jam per aliquod tempus moram Com. 5 
protraxerat, gravi iter conquestus cst quibusdam magnis e Pope 
preelatis, maxime Cluniacensi? et Cisterciensi? abbatibus, orat the t 

ebts o 
quod ecclesia Romana multum arctabatur, sre alieno Pr9- the Chorch 
gravate. Unde ab ipsis, tanquam filiis carissimis et of Rome. 
specialibus, subsidium pecuniare instanter postulavit. 

Abbas autem Cluniacensis, impetrata licentia ac potes Gifts to 
tate cellas suas depauperandi, ut Papam ditaret, tot him ron 
munera, tot xenia, in equis desiderabilibus et pre- of Cluny 
. s P tulit - ti ali and Ci- 
ciose faleratis Paps contulit, quorum etiam aliqui pe- «aug, 
cunia fuerant onerati; similiter et abbas Cisterciensis ; 
ut videretur et & 1nultis et certissime diceretur ut Papa 
potius dona afferentibus* occurrisset, quam a facie Fre- 
therici persequentis aufugisset. Archiepiscopus autem the arch- 

is P2 bishop of 
Rothomagensis et abbas? sancti Dionisii, natione Rouen, and 
Anglieus, eum hee audissent, volentes priores datores the abbet 
superare, tantam in moneta numerata pecuniam the- Denis. 
sauro papali addiderunt, ut hoc scientibus quantitas et 
numerus stuporem non immerito generaret. Unde The 6 arch. 
archiepiscopus suam relinquens ecclesiam, —irrestaura- bishop 
biliter pecunia spoliatam, in cardinslem multum domino ordinal, 

l1 

Pape specialem meruit sullimari; sbbes autem sancti the abbat 
Dionisii in archiepiscopum Rothomagi simili conditione orshbishep 
pomposius infulari, abbas vero Oluniaci in episcopum of Rouen. 
Lingonensem, quod multum desideraverat, ut unus The abbat 
ex paribus esset Francis, incathedrari. Archiepiscopus? inde be. 
vero Lugduni nolens aliquatenus, ut Papam saginaret, of Langres. 
suam ecclesiam destruere, immo potius dolens quod The arch- 


Papa totam Christianitatem et universalem Ecclesiam irons a 


turbaturus illuc adventasset, et suum  archiepisco. "esigns- 


patum onerasset sua preesentia et ad concilium preela- 


ee HRM— M —— 0 ——— P — a ———— — t 


1 MSS. ins. cum. * Peter de Colmieu, cardinal 
. * Hugh de Rochecorbon. bishop of Albano. 


3 Boniface. | * Odo Clement. 
+ Ch. repeats potius. 7 Aimery Guerry. 


T 2 


292 FLORES 


A.D. 1245. torum advenientium, omnia in manus Pape sponte resig- Matt. Par. 
navit. Cujus loco, Papa procurante, vir bellicus et!" 42% 
Philip of Secularibus negotiis aptior quam spiritualibus subro- 
"AT Put gatus est, Philippus de Sabaudia, frater archiepiscopi € OL Td. iv. 
place, Cantuariensis Bonefacii, ut sic Papa tantis viris et * 
tam generosis suain partem cautius roboraret, et genus 
eorum Romane curie astutius econfoderaret, curam 
animarum non sine multorum justorum oblocutione 
postponendo. Electus igitur Lugdunensis, Philippus et Id. iv. 
who pnts memoratus, ex papali indulgentia opimos redditus, quos ** 
off hiecon- in Anglia habuit et multis aliis locis, licenter retinens, 


and keep ut fortius et efficacius papalibus intenderet ac secula- 

Nah pes. ribus negotiis, suam diu distulit consecrationem nec 

ferments. officium episcopale curabat exercere. Similiter et frater 

bishop ejus, Cantuariensis archiepiscopus — Bonefacius, sus 

Boniface immemor ecelesie, nec recolens sanctitatis suorum in 

tor à Jong ecclesia Cantuariensi predecessorum, quasi nauta navem, 

Lyons. curam omisit pastoralem. Et se per multum tempus, in 
partibus Lugdunensibus multum a Cantuaria distantibus 
commorans, absentavit. Unde ecclesia Anglicana,! quse 
per ipsum speraverat respirasse, pro consolatione induit 
cum * confusione desolationem. 

Council of Cum autem jam festum nativitatis beati Johaunis Cr Id. iv. 

' . Baptiste advenisset, congregati sunt Lugduni preela- * 
torum innumerabilis multitudo, concilium generale 

Many pre- celebratura. Multos tamen, ne advenirent, impedivit 

vente’ bY imperator Fretherieus, preesciens quod ad suum impe- 

Pere rom dimentum et dedecus ipsos Papa convocarat. De Hun- 

sent. garia vel de Terra Sancta, propter Tartarorum et Cho- 

None from Tosminorum vastationem et propter regionum  distan. 

Hupghry tiam, nullus advenire valuit aut voluit. Multi etiam in Cf. Id. iv. 

tine. Anglia prelati tum propter senium, tum propter in- *!* 
firmitatem, tum per regias preces, in suis provinciis 
pacifice remanserunt, sese per procuratores suos desti- 


— = —<— ees — — - — — ———— —— 


! Anglicana) Anglica, Ch. altered * cum coufusione] confusionem 
by Matt. Par. in the MS. et, W. 


See the 
emperor's 
letter. 
Matt. Par. 
iv. 541, 
542. 


Id. iv. 456. 


Id. iv. 440. 


HISTORIARUM. 293 


natos rationabiliter excusantes. Imperator vero prs- A.D. 1245. 


sciens graves fore questiones movendas, nec in:werito, 
contra ipsum, necnon et papalem iram diutinam jam 
versam in odium, discretos ac sollennes ad concilium 
suos procuratores et prolocutores destinavit, videlieet 
Thadeum de Suessa, Petrum de Vinea, et magistrum 
Walterum de Ocra, clericos facundos et discretos, et cum 
eis milites nobiles et disertos. Congregata vero sancta 


et universali sinodo in ecclesia sancti Justi apud Lug- complaints 
of the em- 


dunum, proposuit in medio dominus Papa graves contra 
Frethericum querimonias, ita ut intelligerent liquido f 
omnes maxime propter hoc concilium fuisse convoca- 
tum. Inter quas graves querimonias gravissima contra 
imperatorem Frethericum resonabat, quod preelatos in 
mari truculenter invasit, submersit, cepit, et incarce- 
ravit. Procuratores! vero, prout causa eorum tolera- 
vit, satis prudenter ad objecta responderunt. Sed cum 

rationes papales prevaluissent, omnes fere in ipsum 
inperatorem frenduerunt. Anglici tamen dolentes de 
sua confusione propter affinitatem, que inter dominum 
ipsorum regem Anglie et ipsum imperatorem con- 
irahebatur, et foedus amicitiz inter ipsos initum, et 
prolem, quam ex Ysabella? imperatrice imperator sus- 
ceperat, diu dissimulantes siluerunt. Invaluerunt tamen 
undique insurgentes imperatoris &dversarii, nec poterant 
imperiales nuncii vel exaudiri vel etiam audiri; unde 
Thadeus, videns dampnationem domini sui iminere, ait: 


* Vere dies ista dies irs, calamitatis, et miserie." Magister Zeph. i. 15. 


vero Willelmus de Powie qui cum nobilibus domini regis 
Anglie proeuratoribus, comite Rogero? et aliis sociis, 


preesens affuit, volens hzc predicte per interruptionem Complaints 


Opening 
of the 
council. 


peror by 
the Pope. 


Answer 
of the 
emperor's 
proctors. 


The Eng- 
lish silent. 


differre, surgens in medio, gravamina regis et regni Anglis from Eng- 


land of 


proponens satis eleganter, conquestus est graviter quod Pe? extortion. 


curiam Romanam oextortum est tributum injuriose nimis 
tempore guerre a rege Johanne, dum summa mentis 


—— — - ——À — — Án MÀ —— 





—— € i— ~ 


! Procuratores] Procutores, Ch. 3 ie. Roger Bigod, 5th earl of 
? Ysabella] Ysebella, Ch. Norfolk. 


294 FLORES 


A.D. 1245. angustia torqueretur ; cui etiam manifeste contradictum 
fuit et ex parte universitatis regni reclamatum, quod 
talia nullo modo facere poterat, per os venerabilis 
Cantuariensis archiepiscopi Stephani, quo non erat 
tune major in regno. In quod tributum nunquam Ma. ar. 
patres nostri consenserunt, vel aliquo tempore consen. = — 
tient, unde sibi petiit instanter exhiberi justiciam cum 
remedio. Ad quod Papa, non oculos elevans nec vocem, 
dissimulavit donec que magis eum angebant primitus 
exuperasset. Et post paululum dictus magister Willelmus 
proposuit in medio gravissimam querimoniam de multi- 
formi extorsione reddituum et pecunis per Romanam curiam 
a prelatis Anglie, quasi a servis ultime conditionis, 
hanc elegantem ostendens epistolam ex parte universitatis 
Anglia : 

Letter to * Reverendo patri Innocentio, Dei gratia summo Pontifici, Id. iv. 441. 

‘* magnates et universites regni Anglie, recommendationem 

land on cum pedum osculo beatorum. Matrem nostram Homsnam 

the Roman ** ecclesiam totis visoeribus diligimus ut debemus, etc.” 

extortions. Quam epistolam, omnes fere papales injurias et ti- 
rannides, Anglie violenter irrogatas, continentem, dili- 
gens inquisitor in regis thesauro si velit poterit repe- 

The Pope rire. Cum sutem hsc gravamina manifeste in medio l4-iv. 444. 

delays his proponerentur, asseruit Papa hsc morosa indigere delibera- 
tione. Suspendit igitur ad tempus responsionem, licet ur- 
genter insterent nuncii, postulantes certam super his respon- 
sionem. Addebant quoque idem nuncii prioribus querimoniam, 
videlicet de violenta oppressione, et intolerabili gravamine, 
et impudenti exactione et injuria, que per hane invisam 
adjectionem, Papelibus litteris frequenter insertam, exercetur, 
Non obstante, etc. per quam jus pro nihilo habetur, et 
autentica scripta enervantur.  Altiori! igitur insistens ne- 
gotio dominus Papa, postquam se talia provide se pro- 


The miserat correcturum, in dominum imperatorem Fretheri- 
dei aod cum, sine alique palpatione, dissimulatione, vel dilationis 


indultu, sententiam depositionis * in pleno concilio, licet Tha- 
deus et ejus socii eonstanter reclamassent, plenam satis- 





1 Altiort . . . . annotandam 2 depositionis] deposionis, Ch. 
(p. 295)) om. Re. 








HISTORIARUM. 295 
factionem et emendam pollicentes, terribiliter fulminavit. A.D. 1245. 
Quam, quia nihil tam arduum nostris temporibus est 
attemptatum, huic libello duximus annotandam. 

Sententia lata in imperatorem Frethericwm. 


Matt. Par. — Lmnocentius, etc. Sacro presente concilio. Ad rel memo- Sentence 


iv. 445. ‘* riam sempiternam. of deposi- 
. * Ad Apostoliee sedis digniiatem, licet indigni, digna- emperor by 


tione divine Majestatis assumpti, omnium Christianorum the Pope. 
curam vigili sedulaque sollertia gerere ao intime con- 
siderationis oculo singulorum merita! discernere et provide 
deliberationis stetera librare debemus, ut quos justi rigor’ 
examinis dignos ostenderit, congruis attollamus favoribus; 
quos autem reos poenis debitis deprimamus, appendentes 
semper meritum et premium squa lance, retribuendo 
cuique juxta qualitatem operis poene vel gratis quanti- 
" tatem. Sane cum diu guerrarum commotio nonnullas 
professionis Christians provincias diutius afflixisset, nos 
toto cupientes mentis affectu tranquillitatem et pacem 
Ecclesi, sanctss Dei ac generaliter cuncto populo Ohris- 
tiano, ad precipuum principem secularem, hujus dissen- 
tionis ac tribulationis auctorem, a felicis recordationis 
Gregorio Papa, predecessore nostro, prc suis excessibus 
anathematis vinculo innodatum, speciales nuncios magne 
auctoritatis viros, venerabiles videlicet P. abbatem Alba- 
nensem, tunc Rothomagensem archiepiscopum, et Wil- 
lelmum Sabinensem, tunc quondam Mutinensem, episcopos, 
ac dilectum nostrum filium Guillelmum * basilice xii. 
Apostolorum presbiterum cardinalem, tunc abbatem sancti 
Facundi, qui salutem zelabantur ipsius, duximus desti- 
nandos; facientes sibi proponi per ipsos quod nos et 
fratres nostri, quantum in nobis erat, pacem per omnia 
secum habere nitimur, cum omnibus hominibus parati 





! merita] om. MSS. It is from | episcopum, as in Paris; om. Re. 
the Vatican copy (Regest. Innocent. | as the Vatican copy ; W. has Philip. 
IV., i. f. 2086). pum ; it is Peter de Colmieu. 

* Ch. has in the margin vel 4 William de Talliante, abbat of 
vigor. It is vigor in the copy as | S. Facundus, (Léon). 
given by Paris. 5 nitimur] necnon, Vat. 

3 abbatem] sic, erroneously for | 


A.D. 1245 


Sentence 
of deposi- 
tion of the 
emperor by 
the Pope. 


l's. lvii. 4. ' 


296 FLORES 


optabamus pacem! sibi et tranquillitetem dare ac mundo Matt. Par. 
etiam universo. Et quia prelatorum, clericorum, omnium- !* 416. 
que aliorum, quos detinebat captivos, et omnium tam cleri- 
corum quam laicorum, quoa ceperat in galeis, restitutio 
poterat esse pacis plurimum inductiva, illum ut eos resti- 
tueret, cum hsc iidem tam ipse quam sui nuncii, antequam 
ad Apostolatus vocati essemus officium, promisissent, rogari 
et peti ab ipso fecimus per eosdem ac proponi insuper, 
quod iidem pro nobis parati erant audire et tractare pacem 
ac etiam audire satisfactionem, quam facere vellet princeps 
pro omnibus, pro quibus vinculo erat excommunicationis 
astrictus, et offerri preeterea, quod si etiam eum in aliquo 
contra debitum  leserat ecclesia, quod non credebat, 
perata erat corrigere ac in statum debitum reformare. Et 
si diceret, ipse quod contra justiciam in nullo leserat eccle- 
siam, vel quod nos eum contra justiciam lesissemus, parati 
eramus vocare reges, prelatos, et principes, tam eccle- 
siasticos quam seculares, ad aliquem tutum locum, ubi 
per se vel per sollempnes nuncios convenirent.  Eratque 
parata ecclesia ? de consilio concilii sibi satisfacere, si eum 
lesisset in aliquo, ac revocare sententiam, si quam contra 
ipsum injuste tulisset, eb cum omni mansuetudine ei 
misericordia, quantum cum Deo et honore suo fleri pote- 
rat, recipere de injuriis ct offensis ipsi ccclesim suisque 
per eum irrogatis satisfactionem ab ipso. Volebat etiam 
ecclesia omnes amicos suos sibique adhmwrentes in pace 
ponere, plenaque securitate gaudere, ut nunquam hac 
occasione possent aliquod subire discrimen. Sed licet sic 
apud eum pro pace paternis monitis et precum insistere 
curaverimus lenitate, idem tamen Pharaonis imitatus 
duritiam, et more aspidis obturans aures suas, hujusmodi 
preces et monita elata obstinatione ac obstinata elatione 
despexit. Et licet processu temporis in die Cosnsz Domini 
proximo nuper preterita precedente, coram nobis et fra- 
tribus nostris, presentibus carissimo in Christo filio 
nostro  Consiantinopolitano imperatore illustri coetuque 
non modico prelatorum de sanioribus, populoque Romano, 
et maxima multitudine aliorum, qui eodem die propter 
sollempnitatem ipsius de diversis mundi partibus ad Aposto- 


‘ lieam sedem convenerunt, quod staret mandatis nostris 


pacem] om. MSS. 3 marima multitudine] so Vat. ; 


? ecclesiam, ecclesia] so the Vati- | juxta multitudinem, MSS. 
| 


can copy; etiam, MSS. 








HISTORIARUM. 297 


Matt. Par. ** et Eoolesim, per nobilem virum comitem Tholosanum ac 4-D. 1245. 
WW. 447, 6 magistros! Petrum de Vinea et Tadeum de Suessa, curim Sentence 
sum judices et procuratores suos, speciale super his ab tion cf the 
ipso mandatum habentes, prestiterit juramentum; post- emperor by 
modum temen quod juraverat non implevit. Quin immo !he Pope. 
ea intentione ipsum prestitisse probabiliter creditur, sicut 

ex factis sequentibus colligitur evidenter, ut eidem eccle- 

sim ac nobis illuderet potius quam pareret, cum anno 

et amplius jam elapso nec ad ipsius Ecclesi) gremium 
revocari potuerit, neo sibi de illatis ei dampnis et injuriis 
curaverit satisfacere, licet super hoe extiterit requisitus. 
Propter quod non valentes absque gravi Christi offensa 

ejus iniquitates &mplius tolerare, cogimur, urgente nos 
conscientia, juste animadvertere in eundem. Et ut ad 
presens de ceteris ejus sceleribus taceamus, quatuor gra- 
viesima, que nulla possunt celari tergiversatione, commisit. 
Dejeravit enim multociens. Pacem quondam inter eccle- 

siam et imperium reformatam temere violavit. Perpe- 

travit etiam sacrilegium, capi faciens cardinales sancte 
Romans ecclesie ac aliarum ecclesiarum prelatos et 
clericos, religiosos et seculares, venientes ad concilium, 

quod idem predecessor duxerat convocandum. De heresi 

quoque non dubiis et levibus, sed difficilibus et eviden- 

tibus argumentis, suspectus habetur. Plura siquidem eum 
commisisse perjuria satis patet; nam olim cum in Sicilia 
pertibus morabatur, priusquam esset ad imperii digni- 

tatem electus, coram bons  memorise Gregorio sancti 

' (Theodori diacono cardinali, Apostolieg sedis legato, felicis 
recordationis Innocentio Paps predecessori? nostro et 
successoribus ejus ecolesissque Romane pro concessione 

regni Sicilie ab easdem ecclesia sibi facta, fidelitatis prse- 

stitit juramentum ; et sicut dicitur, illad idem, postquam 

' ad eandem dignitatem electus extitit et venit ad Urbem, 

coram eodem Innocentio suisque fratribus et aliis multis 
presentibus, ligium hominium in ejus faciens manibus, 
innovavit. Deinde cum in Alemannia esset, eidem Inno- 

centio et ipso defuncto bonm memorie Honorio Pape 
preedecessori nostro et ejus successoribus ac ipsi ecclesism 


— —— — — — — —- ——— -———— 
— 0 — ee: 


! magistros] so Matt. Par. inthe 2 predecessori] ^ predecessore, 
margin of Ch., whicn bas magis- | MSS. 


trum in the text. 


298 FLORES 


A.D. 1245. ** Romans, presentibus imperii principibus sc nobilibus, Matt. Par. 
Sentence " juravit honores, jura, et possessiones Romans ecclesia iv. 448. 
tion ef the '" pro posse suo servare ac protegere bona fide; et quod 
emperor by " quecunque ad manus suas devenirent, sine difficultate 
the Pope. ** restituere procuraret ; nominatis expresse dictis  pos- 
sessionibus in hujusmodi juramento, quod postmodum 
confirmavit, coronam imperii jam adeptus. Sed horum 
irium juramentorum temerarius extitit violator, non sine 
proditionis nota et lese crimine majestatis. Nam 
contra prefatum predecessorem nostrum (Gregorium et 
" fratres suos comminatorias! litteras eisdem fratribus 
destinare, ac dictum — Gregorium apud fratres  ipeos, 
sicut apparet per litteras ab eodem tunc directas eisdem, 
etiam, prout fertur, per universum fere orbem  ter- 
rarum multipliciter diffamavit,? ac venerabilem fratrem 
nostrum . Ottonem . Portuensem, tunc sancti Nicholai 
in carcere Tulliano diaconum® cardinalem, et bons me- 
morie Jacobum  Prenestinum, episcopos, Apostolice 
sedis legatos, nobilia et magna ecclesie Romans membra, 
personaliter capi fecit, et bonis omnibus spoliatos ac per 
diversa loca non semel ignominiose deductos carceribus 
mancipari. Privilegium insuper quod beato Petro et 
successoribus ejus in ipso tradidit dominus noster Jesus 
S Matt, Christus, videlicet Quodcunque ligaveris super terram | erit 
xvi.19. — ** ligatwm el in colis, ef quodeunque solveris super lerram. erü 
* solutwm ef in colis, in quo auctoritas et potestas Romans 
" ecclesis consistit, pro viribus diminuere vel ipsi ecclesiz 
" auferre satagit, scribens se prefati Gregoriü sententiam 
'* non vereri latam ab eo excommunicationis in ipsum, non 
'* golum contemptis clavibus ecclesia non servando, verum 
* etiam per se ac officiales suos et illam et alias * ex. 
* communicationis vel interdicti sententias, quss idem 
" omnino contempsit, cogendo alios non servare. Posses- 
" siones quoque przefate ecclesis Romans, videlicet Mar- 
* chiam, Ducatum," Boneventum, cujus muros et turres dirui 
' fecit, ac alias quas in Tuscis ac Lumberdise partibus et 
'" quibusdam aliis optinebat locis, paucis exceptis, occupare 





! comminatorias] Ch. Cl. have | ing theconstruction of the previous 
vel mo interlined, i.e. commonito- | clause. 
rias; commonitores, A. N. 3 diaconum) diaconi, Ch. 

2 diffamavit] so MSS., altering | * alias] aliam, MSS. 
diffamare praswnpsit, und spoil- | — ? i.e. of Spoleto. 

















HISTORIARUM. 299 


Matt. Par. «« 


iv. 450 non metuens, eas detinet occupatas. Et tanquam ei non A.D. 1245. 


sufficeret, quod manifeste contra juramenta premissa Sf denne 
presumendo talia veniebat, per se vel suos officiales, tion of the 
earundem possessionum homines dejerare compulit, ipsos a emperor by 
juramentis! quibus tenebantur Romane ecclesis, de facto, the Pope. 
cum de jure non posset, absolvens, et faciens eosdem 
fidelitatem ? nihilominus abjurare predictam, sibique fide- 
litatis hujusmodi juramenta prestare. Pacis quoque ipsum 
violatorem existere plane constat. Quia cam olim tempore 
pecis inter ipsum et ecclesiam reformatss jurasset coram 
“bone memorie Johanne de  Abbatisvilla — episcopo 
" fSabiensi et magistro Thomasio, tunc sanctse  Sabinse 
presbitero cardinali, prssentibus multis prelatis, princi- 
pibus, et baronibus, quod staret et pareret precise absque 
ulla conditione omnibus mandatis Ecclesie super his, pro 
quibus erat vinculo excommunicationis astrictus, causis 
excommunicationis expressis per ordinem coram eo; tunc 
omnibus Theutonis hominibus, regni Cicilie ac quibus- 
libet aliis, qui Ecclesie contra eum adhsserant, omnem 
remittens offensam et ponam; et quod nullo tempore 
offenderet vel offendi faceret ipsos, pro eo quod Ecclesise 
astiterant, preestari in anima sua per comitem ? Acerrarum 
faciens juramentum. Postmodum pacem et juramenta 
hujusmodi, nequaquam ernbescens irretiri perjuriis, non 
servavit. Nonnullos etiam ex ipsis hominibus, tam no- 
biles quam alios, postea capi fecit, et eis bonis suis omni- 
bus spoliatis, uxores eorum et filios captivari, ac terras 
ecolesis contra promissionem, quam eidem Johanni 
Sabinensi episcopo, et Thomasio cardinali fecerat, irreve- 
renter invasit, licet ipsi extunc in eundem presentem, 
si contraveniret, excommunicationis sententiam  promul. 
gaverint ; et cum idem Apostolica sibi auctoritate man- 
dassent, ut nec per se nec per alium impediret, quin 
postulationes, electiones, et confirmationes ecclesiarum et 
monasteriorum, in regno prefato libere de cetero fierent, 
secundum statutum concilii generalis, et quod nullus 
deinceps in eodem regno, viris ecclesiasticis, ac rebus 
eorum imponeret tallias vel collectas; quodque nullus 
ibidem clericus vel persona ecolesinstica de cetero in 
civili vel criminali causa conveniretur coram judice secu- 


1 juramentis] juramento, MSS. 3 Thomas. 
? fidelitatem) fidelitatis, MSS. 


300 FLORES 


A.D. 1245. '' lari, nisi super feudis quastiv civilis haberetur ; ac Tem- Matt. Par, 


oe . ee ee . . *» e i . 451. 
Sentence =" plariis, Hospitelariis, ot aliis personis ecclesiasticis, de M 
of depose " dumpnis et injuriis irrogatis eis satisfaceret, competenter ; 
e 66 


emperorby | ipse mandatum hujusmodi adimplere contempsit. Liquet 
the Pope. ** namque undecim aut plures archiepiscopales et inultas 
episcopales sedes, abbetias quoque et alias ecclesias ad 
presens in regno vacare prssdicto, easque, procurante 
‘ ipso, Bicut aperte patet, fuisse diutius prelatorum regi- 
mine destitutas in grave! ipsarum prejudicium et peri- 
culum snimarum. Et licet forte in aliquibus ejusdem 
rogni eccleeiis electiones sint a capitulis celebrate, quia 
tamen per illa eadem familiares clerici sunt electi, pro- 
babili potest argumento concludi, quod facultatem non 
'" habent liberam eligendi. Ecclesiarum autem ipeius regni 
non solum bona fecit, prout voluit, occupari, sed et 
cruces, calices, thuribula, et alios saoros earum thesauros 
et pannos sericos, velut cultus divini contemptor, auferri, 
lioet ut dicitur, ipsis ecolesiis, exacto prius tamen pro eis 
certo precio, in parte fuerint restituti. Clerici quippe col- 
lectis et talliis multipliciter affliguntur, nec solum tra- 
huntur ad judicium seculare, sed, ut asseritur, coguntur 
subire duella, incarcerantur, occiduntur, et patibulis cru- 
ciantur in confusionem et obprobrium ordinis clericalis. 
Preefatis autem Templariis, Hospitalariis, et personis eocle- 
siasticis non est de dampnis illatis eisdem et injuriis 
Batisfactum. Eum quoque certum est sacrilegii esse per- 
petratorem. Nam cum prsefaài Portuensis et Prenestinus 
episcopi, et quamplures ecclesiarum  prseelati et clerici, 
tam religiosi quam seculares, ad Apostolicam sedem pro 
celebrando concilio, quod et ipse prius petiverat convocari, 
per mare venirent, viis terre ipsius de mandato ejus 
omnino preclusis ; idem, destinato Emnsio, filio suo, cum 
multitudine galearum, et per alias quamplures, longe 
antea serio prsperates, in partibus Tuscie maritimis in 
insidiis positis contra eos, ut gravius posseb virus evomere 
preconeeptum, ipsos ausu sacrilego oapi fecit, quibusdam 
prelatorum ipsorum et aliis in hujusmodi captione sub- 
mersis, nonnullis etiam interemptis et sliquibus hostili 
insecutione fugatis, reliquis autem bonis spoliatis omnibus, 
et de loco ad locum in regnum Sicilie obprobriose de- 





! grave] gravi, MSS. exc. CI. 











iv. 453. 


HISTORIARUM. 301 


ductis atque ibidem diris carceribus mancipatis, quorum A.D. 1245. 
sliqui macerati squaloribus et inedia pressi miserabiliter Sentence 
defecerunt. Merito insuper contra eum de heretica pra- of depos 
vitete suspicio est exorta, cum, postquam excommunica- emperor by 
tionis sententiam a prmfatis Johanne Sabinensi episcopo the Pope. 
et Thomasio cardinali prolatam — incurrit, et dictus 
Gregorius Papa ipsum anathematis vinculo innodavit, ac 

post ecclesie Romans ! cardinalium, prelatorum, et cleri- 

corum, aqua diversis partibus ad sedem Apostolicam 
venientium, captiones, claves ecclesie contempserit et 
contempnat, Bibi faciens celebrari, vel potius, in quan- 

tum in eo est, prophanari divina. Et constanter as- 

seruit, ut superius est enarratum, in se prwfati Gre- 

gorii Paps: sententias non vereri. Preterea conjunctus 
Sarracenis amicitia detestabili, nuncios et munera pluries 
destinavit eisdem, et sb eisdem vicissim cum honorifi- 

centia et hilaritate recipit, ipsorumque ritus amplectitur, 

illos in cotidianis ejus obsequiis notabiliter secum tenens, 
eorundem etiam more uxoribus, quas habuit, de stirpe 

regia descendentibus, eunuchos, prsecipue quos, ut dicitur 

serio, ipse castrari fecerat, non erubescit deputare cus- 

iodes. Et quod execrabilius est, olim existens in parti- 

bus transmarinis, facta compositione quadam, immo verius 
collusione, cum soldano, Machometi nomen in templo 
Domini diebus ac noctibus publice proclamari permisit. 

Et nuper nuncios soldani Babilonie, postquam idem sol. 

danus Terre Sancte ac? Christianis habitatoribus ejus 

per se ac suos dampna gravissima et insstimabiles in- 

jurias irrogarat, fecit per regnum Sicilie cum laudibus 

ad ejusdem soldani excellentiam, sicut fertnr, honorifice 

suscipi et magnifice procurari. Aliorum quoque infide- 

lium  perniciosis? et horrendis obsequiis contra fideles 
abutens, et illis qui dampnabiliter vilipendentes Aposto- 

licam sedem ab "unitate Ecclesie reoesserunt, procurans 
affinitate ac amicitia copulari, clare memorie ducem 
Bevaris specialem ecclesie Romans ac^ filium devotum, 

fecit, pro oerto asseritur, Ohristiana religione despecta, 


— 


! Romana) Romanorum, MSS. 5 ac filium] sic; not in Matt. 
3 ac) a, MSS. Pariss or in the Vatican copy; 
3 permiciosis] pernicionis, MSS. | ac fidelium, Re. 

* ducem) ducis, MSS. Louis J. 


302 FLORES 


A.D. 1245. ‘* per assesinos occidi; et Batiacio, Dei et ecclesim ini. Matt. Par. 
Sentence ‘‘ mico, a communione fidelium per excommunicationis sen. ''"- *93 


of deposi. " tontiam, cum adjutoribus, consiliatoribus, et fautoribus 
emperorby " suis sollempniter separato, filiam * guam tradidit in uxo- 
the Pope. ‘‘ rem. Catholicorum vero principum actus et mores re- 


" gpuens, neglecta salutis et fame  integritete, pietatis 
'" operibus non intendit. Quinimmo, ut de suis nephariis 
‘* dissolutionibus sileamus, cum  didioerit opprimere, non 
" eurat oppressos injuriis relevare, manu ejus, ut decet 
" principem, ad elemosinas non extenta, nec ecclesiae, nec 
" monasteria, nec hospitalia cernitur construxisse, cum de- 
" gtructioni ecclesiarum  institerit, et religiosas ac alias 
" ecclesiasticas personas jugi attriverit afflictione, Nunc 
" jgitur hso non levia, sed efficacia sunt argumenta de 
* guspicione hseresis contra eum, cum tamen hsreticorum 
* vocabulo jus civile contineri asserat, et latis adversus eos 
'" gententiis debere succumbere, qui vel levi argumento a 
* judicio catholice religionis et tramite detecti fuerint de- 
" viare. Preeter hoc, regnum Sicilie, quod est speciale 
" patrimonium beati Petri, quod idem princeps sb Aposto- 
* lica sede tenebat in feudum, jam ad tantem in clericis 
‘* et laicis penitus nihil habentibus et omnibus exinde fere 
*" probis? ejectis exinanitionem * ct servitutem redegit, et5 
‘* abire pauperes coegit. Illos autem qui remanserunt, sub 
* servili conditione vivere ac Romane ecclesim, cujus prin- 
‘* cipaliter sunt homines et vassalli, offendere multipliciter 
* et hostiliter impugnare compellit. Posset etiam merito 
'" reprehendi, quod mille equivatorum annuam pensionem, 
* in qua pro eodem regno ipsi Romans ecclesie tenetur, 
‘* per novem annos et amplius solvere pretermisit. 

* Nos itaque, super preemissis et quampluribus aliis ejus 
** nephandis excessibus cum fratribus nostris et sacro con- 
* cilio deliberatione prehabita diligenti, cum Jesu Christi 
* vices licet immeriti teneamus in terris, nobisque in beati 
* Petri Apostoli persona sit dictum, Quodcumque ligaveris 
‘ super terram, etc., memoratum principem, qui se imperio et 
* regnis omnique honore ac dignitate reddidit tam indig- 
" mum, quique propter suas iniquitetes, a Deo, ne regnet 
* vel imperet, est abjectus, suis ligatum peccatis & Deo ac 


! John Vatatzes. ween in exanicionem, 


3 Anne. $ ef... coegit) only in these 
3 probis] probris, MBS. MSS. 





Matt. Par. 
iv. 454. 


Id. iv. 456. 


Id. iv. 474. 


Id. iv. 477. 


Cf. Id. iy.. 
481, 487. 





HISTORIARUM. 303 


ee 


abjectum, omnique honore ac dignitete privatum a Do- A.D. 1245. 
mino ostendimus, denunciamus, et nihilominus senten- Sentence 
tiando privamus; omnesque qui ei juramento fidelitatis 9f of depos. 
tenentur astricti, a juramento hujusmodi perpetuo absol- e. emperor by 
vimus, auctoritate Apostolica firmiter inhibendo, ne quis- the Pope. 
quam de cetero sibi tanquam imperatori vel regi pareat 

* vel intendat; decernendo quoslibet qui deinceps ei, velut 
imperatori vel regi, consilium vel auxilium preestiterint 

sea favorem, ipso facto excommunicationis vinculo subja- 

cere. Illi autem ad quos in eodem imperio spectat electio, 

eligant libere successorem. De prefato vero regno Siciliz 
providere curabimus cum fratrum nostrorum consilio, 

prout viderimus expedire. Datum Lugduni xvii. kalend. 

Augusti, pontificatus nostri anno tertio." 

Heec igitur in medio concilio prolata cunctis non medio- Horror of 
crem timorem ineusserunt.  Thadeus igitur et ali impe- tb hearers 
ratoris procuratores confusi recesserunt. De reparatione guntence. 
autem Terre Sancte et de executionibus justicie multe The 


in eodem concilio duxit statuenda, quse diligens indagator ental 8 
poterit scripta reperire Hsec tamen preedicta non depart. 
arbitror prztereunda, ut plenius sciantur causs quare 
dominus Papa Innocentius quartus Frethericum ab 

imperii solio preecipitavit. Hec cum ad noticiam Fre- His letter 
therici pervenissent, indignatus quam plurimum, scripsit 9n hearing 
quandam epistolam dominis regi Anglorum et regi Fran- the se 2 
corum, et multis aliis principibus; in cujus epistole fine 


dedit intelligi manifeste, quod sua fuit intentio nobili- 
tatem et dignitatem universalis ecclesie annullare, et 
ipsam ecclesiam ad statum reducere pristine pauper- 
tatis et humilitatis primitive. In quo verbo se volens 
excusare, impudenter accusavit.! 


Interim dominus rex, spud partes Walliz cum exer- Progress 
of the 


citu suo commorans, ipsos Walenses fame et inedia Welsh war 


multum coartavit, et secundum guerre consuetudinem 
sepe ipsos dampnose invasit. In qua invasione ali- 
quando laudabiliter impetum consummavit. Sepe ta- 
men deteriorem  caleulum reportavit. Tandem de- 


! accusavit] acusavit, Ch. 





A.D. 1245. 


The Welsh 
campaign. 


Death of 
Raymond 
Berenger 
IV., count 
of Pro- 
vence. 


Henry III. 
leaves 
Gannoch 
and de- 
poses 
Maurice 
Fitz- 
Gerold, 
the Irish 
justiciary. 
A legate 
sent to 
preach the 
crusade in 
France. 


A tenth 
granted by 
the Pope 
from the 
French 
church for 
this. 


The Holy 
Land 
occupied 
by the 
Saracens 
and Kha- 
rismians, 


304 FLORES 

populata! illa parte que  Anglesheie dioitur, firmavit Matt. Par. 
unum castrum inexpugnabile, videlicet Gannoch, et Cf la. iv 
munivit prudenter ad insultus et discursus Walensium 481. __ 
reprimendos, et sic inde triumphans recessit. Circa 

eadem tempora Reimundus comes Provincis,? paler regina- Id. iv. 485. 
rum Francorum et Ánglorum, humans nature debita per- 

solvit, qui de filiabus suis magnifice nimis maritetis stuporem 

toti mundo dereliquit. 

Dominus autem rex, a Gannoco jam, ut predictum ld. iv. 48€. 
est, sumptuose nimis communito recedens Mauricium Hi- Id. iv. 488. 
bernis& justiciarium, eo quod ficte et tarde auxilium ab 
Hibernia domino regi duxerat periclitanti, o justiciaria 
deposuit; loco cujus Johannem filium Galfridi subrogavit. 
Eodem quoque anno, postulante domino rege Frencorum, 
qui, ut preelibatum est, in mortis discrimine cruoe signa- 
batur, missus est a latere Paps quidam legatus," ut nego- 
ilium crucis predicando promoveret. Unde tum propter 


Id. iv. 489, 
. ae . . . 490. 
Deum, tum propter regem, infiniti nobiles Francie cruce 


signabantur. Dominus etiam rex Francie ab ecclesia in yq iv. 561. 
regno suo ex permissione et indultu domini Paps de 
omni proventu universaliter decimam partem ad promo- 
tionem sus peregrinationis impetravit. Cum autem 
dominus Papa? quasi pro retributione tanti beneficii, 
ad sustentationem andegravii,® quem jam elegerat ut suc- 
cederet Fretherico in imperio et ad expugnandum ipsum 
Frethericam quem dejecerat, ab eodem regno Fran- 
corum vicesimam postulavit. Sarraceni autem et pre- 
cipue Chorosmini, qui jam de Christianis in Terra 
Sancta irato Deo’ triumphaverant, et ? Terram Sanctam 
[oceupaverant] usque ad Acon, contritis Hospitalariis Cf. Id. iv. 
et Templariis et nobilibus Christianis, hec audientes “°° 
sese fortius munierunt, ne in adventu Francorum op- Id. iv. 499. 





! depopulata] depulata, Ch. 

3 His shield of arms reversed is 
drawn in the margin, gules, 8 
pales or. 

3 Eudes de Chateau Roux. 

4 impetravit] om. Ch.; in A. in 
margin; in text in N. ; procuravit, 
Cl. marg. 


5 Something like hoc fecisset 
must be supplied to make sense. 


Thuringia. 

7? Ch. A. CL N. T. repeat de 
Christianis. 

8 et] in, T. 


Matt. Par. 
iv. 491. 


Id. iv. 492, 


Id. iv. 545. 


Id. iv. 548. 


Id. iv. 503. 


HISTORIARUM. 805 


primerentur. Circa idem quoque tempus magister Ri- A.D. 1245. 
cardus, Exoniensis ecclesise cancellarius, in episcopum  Ex- Richard 
oniensem, videlicet kal. Decembris, est! conseoratus. Et bishop of 


eodem tempore obiit comes Marescallus Walterus * Londoniis. Exeter. 
s Deaths of 
Et cito post, scilicet nonas Decembris, obiit Anselmus? waiter and 


frater ipsius, elegans et egregie indolis adolescens, Mire 
ipsum comitatum cum marescalcia, qui eum jure ^ 
heereditario contingebat, recepturus; unde ante mortem 
comes appellabatur, et pro comite habebatur. Et sic Am the 
omnes filii magni Marescalli "Willelmi, nescitur quo pec- nd st 
cabo exigente, juxta comitisse matris eorum vaticinium, Marshal 
sine liberis post se relictis, quasi umbra ab hoc seculo desd. 
migraverunt. Omnes tamen successive comites, prout 
mater predixerat quasi spiritu prophetico, extiterunt. 
Et sic nobilis clipeus ille Marescalorum, tot et tantis 
hostibus Anglie formidabilis, evanuit, sicut. et multi 
alii in deciduo regno Anglie, precipue pro defectu 
liberorum, multis nobilibus magnaque nobilitate vi- 
duato. 
Interea dominus Pape, quicquid pecunie ex omnibus The Pope 
regnis et ecclesiis et personis maxime ecclesiasticis © money t 
y to 
&bradere potuit, misit andegravio Duringiz, ad ejus the land- 
guerram contra Conradum filium Fretherici sustinendam. Thuringia. 
Jamque? archiepiscopus * Colonie et alii prelati nobiles 
et potentes, cum multis Álemannie magnatibus, ipsi The arch- 
andegravio memorato, papali pecunia saginati, adhsese- Color ot 
runt; ita ut, debilitato jam ipso Conrado, totum fere and others. 
Alimannie regnum ipsi andegravio cceperat inclinare, J him. 


Dominus Papa obmurmurat eo quod Angli conqueruntur de variis 
oppresstonibus suis, precipue autem de tributo, queritque 


arqumenta ultionis. Henry III. 


keeps 
Anno tis MCCXLVI°, qui est annus regni regis Henrici Chizstmas 
gra q 


tertii xxx., fait idem rex ad Natale Domini apud West. at West- 
minster. 





! est consecratus] om. Ch.; in , margin, party per pale, or and 
the margin in A.; in the text in | vert, a lion rampant gules. 
Cl. N.; electus est, T. W. 3 MSS. ins. ipsi Andegravio. 

2 His shield reversed is in the 4 Conrad von Hochenstadt. 


c 58108. U 


306 FLORES 


A.D. 1246. monasterium ; ubi convocatis multis regni nobilibus, pree- Matt. Par. 
cipue fratre suo comite Ricardo, cum uxore sua innume- !v- 905. 
rabilibusque aliis, qui cum ipeo rege in partibus Walhi:e 
metas et pondera werre cum variis periculis et magnis 
sumptibus sustinuerant, . . .! ut qui in tribulatione consortes 
erant, participes fierent in exultatione. — Ipso? tempore Matt. Par. 

er Bonefacius Cantuariensis archiepiscopus, pastor et 495 ^" 

Boniface prelatus, antecessoribus suis, qui ante ipsum in ecclesia 

to tte Pope Cantuariz pluribus fulsere virtutibus, multum dissi- 

of the milis, dedit intelligi domino Paps, non sine sancti 

debts On, ZEdmundi prejudicio et dedecore et aliorum sanctorum 

Canter- — prsedecessorum suorum, quod prelati, qui ipsum in 

bury. regimine archiepiscopatus Cantuariensis precesserant, 
ipsam ecclesiam, licet opimam, wre alieno et debitis 
insestimabilibus irremediabiliter obligarunt. Unde a Papa 
impetravit litteras nimis execrabiles, quarum summa 
hrec est: 

Extract " Damus venerabili fratri nostro Herefordensi episcopo Id. iv. 508. 

from the ‘* nostris litteris in mandatis, ut ipse per septennium et non 

Innocent ' ultra omnium beneficiorum ecclesiasticorum que deinceps 

IV. grant- ‘‘ in civitate, diocesi, et provincia Cantuaris vacabunt, primi 

"Ar * anni proventus usque ad decem milium marcarum sum- 

of vacant ‘| Mam, (quse si ante dictum septennium haberi poterit, nil 

benefices ‘‘ amplius exigatur), necnon duo milia marcarum de ipeius 

provin "M archiepiscopi redditibus colligat annuatim et convertat 

for seven ' fideliter in solutione debitorum ecclesiz: memorate.  Pro- 

years. '" viso quod personis servientibus in eisdem beneficiis de 
‘* preedictis redditibus idem episcopus faciat competentem 
* portionem ? pro ipsarum sustentatione, ne ipsa debitis 
* defraudentur obsequiis, assignari." 

Parlia- Per idem tempus convocati sunt nobiles regni, ut die, Id. iv. 511. 

roneds qua cantatur Letare Jerusalem, Londoniis de arduis regni 

18 March, negociis diligenter, prout necessitas urgenter expos- 


tulabat, contrectarent. Papa enim indignatione, quam 
concepit contra regem et omnes regni nobiles, ma- 
num suam ad‘ gravamina cotidiana, diversis excogi- 





! 'The words '*festa natalitia 3 portionem] so A. (marg.) N.; 
** gaudenter celebrarunt " are care- | om. Ch. ; solutionem, Cl. (marg.). 
less!y omitted. * ad) 8, Ch. ; A. has been altered. 


2 Ipso... devastarent (p. 811) 
om. Re. 


Matt. Par. 
iv. 612. 


Cf. Id. iv. 
511. 


Cf. Id. iv. 
552. 


HISTORIARUM. 307 


tatis argumentis ad emungendam pecuniam, extendit A.D. 1246. 
et cotidie aggravavit. Intumuit enim et excanduit ira Papal ex- 
papalis contra miseros Anglos, co quod ausi erant de England. 
oppressionibus et injuriis sibi diatim illatis conqueri in Anger of 
concilio. Multiplicabantur autem sine intermissione in the Pope 
regno injurie; et in conspectu ejus, videlieet in curia plaints. 
sua, viluerunt Anglici plus quam alii etiam ultimarum 
nationum. Unde fertur dixisse, * Expedit ut compo- Hisspeech 
* namus cum principe, id est cum Fretherico, ut con- Henry nr. 
“ teramus illum regulum Anglie, vassallum nostrum 

“ jam recalcitrantem.” — Preterea quia dominus rex The pre- 
optinet privilesium ut non veniat legatus in regnum legatos 
nisi rogatus, misit Papa quosdam  sophisticos legatos sent to 

et transformatos, habentes potestatem magnam in ex- England. 
torquendis redditibus et pecunia, et in omnibus le. 

gatis proterviores, licet insignia legatorum non habe. 

rent, nunc clericos, nune fratres Predicatores, nune 
Minores ; de quibus fecit Papa suos bedellos et thelo- 

nearios, in lesionem et detrimentum ordinis eti pro. 
fessionis eorum, qui spontaneam paupertatem et humi- 

litatem Deo vovendo promiserunt. Unde quamplures 

eorum, sanas habentes conscientias, prsecordialiter sus- 
pirantes doluerunt, dicentes, * Heu quam cito, invi. 

* dente diabolo, noster ordo desipit; per mille annos 

* ordo sancti Benedicti tantum non suscepit decre. 

* mentum." Misit. etiam dominus Papa manum ad Tue ope 
ulteriora, ut scilicet. bona sine testamento decedentium, property of : 
non sine principum injuria et jactura, in gremio sum yiri 
avaritie amplecteretur, etiamsi infirmus, propter imbe. testate. 
cillitatem non potens vel volens loqui, pro se relin. 
queret testatorem ; quod in jura et leges dicitur con- 


traire. Preterea, quod est inauditum, David, nepotis 


ac vassali domini regis Anglis, terram sibi injuriose His usur- 
usurpavit, sub gravi tributo possidendam. Et citari Buoy of 
fecit dominum regem, ut eidem David satisfacturus territory. 


super quibusdam, ut dicebat, injuriis sibi ab eodem 
v 2 





A.D. 1246. 


Parlia- 
ment, 
18 March. 


Breach 
of his 
promises 
by the 
Pope. 


308 FLORES 


rege illatis responderet, in multorum sannam et sibi- 
lum et derisiones. Et cito post memoratus David de 
medio sublatus, in morte sua paucos pro proditione 
sua meruit habere lamentatores. Convenerunt ? igitur, 
ut preceptum urgebat regium, magnates Ánglim uni- 
versaliter, ut de predictis efficax consilium haberent 
et festinum, prout necessitas non levis nec mediocris 


postulavit.? 

Medio vero Quadragesimte, videlicet quando cantatur Matt. Par. 
Lolare Jerusalem, ut preetibatum est, edicto regio convo- '¥: 518. 
cata, convenit ad parlamentum generalissimum totius regmi 
nobilitas, ut de statu regni jam vacillantis efficaciter, prout 
exigebat urgens necessitas, contrectarent. Angebat enim 
omnes, tam nobiles quam prelatos, gravamen intolerabile 
& curia Romana incessanter illatam, quod non poterant 
sine nota desidis et imminente ruina diutius tolerare. Qui 
eo anxius mentibus sauciabantur, quod Papa, promissionis 
sue immemor et potius tranagressor, quam Anglis fecit 
in concilio, gravius quam ante regnum bonis suis spo- 
liabat. In primis igitur aggressus est dominus rex ore Id. iv. 526. 
proprio episcopos per se, postea comites et barones, deinde 
vero abbates et priores, videlicet super his pro quibus miserat 
nuncios suos sollempnes ad concilium Lugdunense, et quas- 
dam indulgentias et litteras papales, quas dioti nuncii repor- 
tarunt super moderamine suarum oppressionum, ostendit 
eis, et qualiter Pape dictis nunciis pro rege et regno multa 
bona promisit. Sed quia dominus rex post indulgentias me. 
moratas et promissa magis sensit Papam, prout communiter 
audivit et vere postea didicit, manum aggravare, et quasi 
per contemptum et irritationem plus solito in regnum pro- 
tervire, Ecclesiam opprimendo, proposuit eis et ostendit eis 
manifeste articulos super gravaminibus et oppreasionibus Ec- 
clesite et regni in seriptis bullatis que diligens inqui- 
sitor poterit reperire in regio thesauro; et conquestus 
est graviter toti universitati congregate de manifesta 
Papee transgressione. Gaudebant autem universi, spe. 





1 His shield reversed is in the 3-5 Convenerunt . . . postulavit] 
margin in Ch.; party per fess in- | om. N. 
dented, vert and or, a lion passant 
sable in chief, three pommes. 








Matt. Par. 
iv. 629. 


Id. iv. 518. 


See the 
letters in 
Matt. Par. 
iv. 529- 
935. 


Cf. Id. 
iv. 545. 


HISTORIARUM. 309 


rantes regis constantiam totum regnum, necnon et A.D. 1246. 
Ecclesiam, a papalibus oppressionibus et injuriis potenter 
liberasse ^ Placuit tandem singulis et universis, ob reve- 

rentiam sedis Apostolicte, scribere domino Papw, et per sol. 

lempnes nuncios supplicare ut intolerabilia gravaminua sua 

'am consueta et jugum subtraheret importabile. 

Eodem anno condite sunt leges cum rigoris incremento Laws 
super his qui furtive dampna faciunt in alienis parcis et RA 
vivaris. Et in illo parlamento fuit concessum et injure 
sanecitum, ut vindieta in inventis et convictis quam- Parks and 
plurimum, sieut diligens! scriptorum super hoc confec- 
torum testantur, plenius? poterit certificari. Soluto 
igitur memorato parlamento, scripserunt statim omnes Letters of 
episeopi per se domino Paps, et dominus rex per se, Complaint 
abbates et priores per se, comes vero Ricardus et from Eug. 
eum ipso omnes nobiles per se, elegantissimas episto- Pope me 
las, tam cardinalibus quam domino Paps, ut parcerent 
regno Anglie, et solita gravamina revocarent, ita ut 
ferrea corda merito possent emollire. Erant autem 
gravamina seriatim scripta, que cum epistolis sedulus 
perserutator poterit reperire. 

Eodem? anni tempore, Conradus Fretherici filius, Defeat of 
contra archiepiscopum Coloniensem et alios Alemanniso ©°°"** 
nobiles andegravio et Ecclesie firmiter adhzrentes, 
guerram continuans, dum impetum in eos faceret 
forte repentinum, victus recessit et confusus.  Qui- 
dam enim potentes Alemanize duces, in quibus con- 
fidebat, in arcto belli periculo, censu papali corrupti, 
ipsum Conradum reliquerunt, et adverse parti fa. 
ventes, ad ipsius Conradi inimicos nequiter trans- 
migrarunt. Unde ipse Conradus in belli discrimine 


! diligens . . . confectorum] ex- , though all the scribes have blun- 
cerceretur scripta super hec con- | dered. 
fecta, T. ; exerceretur sicut scripta 3 plenius poterit certificari] om. 
super hec confecta, W.; Cl. has | T. W. 
caperetur in the margin after con- 3 Eodem .. . liberavit (p. 310)] 
victis, and interlines et ea after con- | om. N. 
fectorum. The sense is evident, 


310 FLORES 


A.D. 1246. periculose constitutus, dum poterat, sese viriliter de- 

fendit. Tandem caede multorum cruentus, vix se per 
Attempt of fugam cum paucis a morte liberavit. Eodemque tem- Matt. Par. 
Ire rick pore Frethericus aliquantulum ad se reversus, humiliatus '¥- 522. 
reconciled est, forte perterritus et insurgentium insultus pertimescens. 
with the  Optulit igitur domino Paps suorum excessuum facere satis- 


re IX. factionem competentem. Super quo negotio constituit pro- 
itercedes curatorem et mediatorem dominum regem Francorum, qui 


forhim. perturbationem imperii et Ecclesise miseratus, partes 
suas pietatis intuitu interponens, provinciam Lugdunensem, 
ubi tunc dominus Papa cum suis cardinalibus morabatur, 
adiit, non parcens expensis et laboribus. Sperabat enim 
certissime quod ! rancorem papalem mitigaret, et Frethe- 
ricum tantum principem relevans, ipsum Ecclesie recon- 
Interview ciliaret. Dominus autem Papa, ob reverentiam et honorem 
of In Tv, tanti regis, ipsi advententi usque Cluniacum occurrit. Et 
and Louis cum convenirent, et tractatum super praemissis habe- 
Cluny. rent diligentem, efficaciter fecit dominus rex verba 
pro ipso Fretherico. Optulit enim? idem  Frethericus, Id. iv. 523. 
ut peregre in Sanctam Terram abiret 5 irrediturus, in tota 
vita sua ibidem Deo militaturus, filio suo pro eo et loco 
ejus in imperio constituto. Ad quod Papa: ‘‘ Ha, quotiens 
* talia ab ipso oblata sunt, nunquam fidem sortita." Et 
rex: ‘‘ Nonne, pater mi, scriptum est in evangelio, Quod si Id. iv. 524. 
S. Matt. — '' peccaverit frater tuus * in te, dimittendum ? est ei wsque 
xvin.22.  «* &eptwagesies septies? " Et’ Papa: “ Fili, induratum 
* [est] cor ipsius, alter Pharao est; in omnibus se red- 
The inter- *' didit incredibilem.” Cum autem nullam gratiam pote- 
to nothing. rat rex Francie piissimus in oculis Paps, quam spe- 
raverat, invenire, cum indignatione ct ira recessit, eo 
quod in servo servorum nullam reperit humilitatem. 
Unde volenti ingredi regnum Francie, ut ibidem 
tutius commoraretur, domino Pape rex Francie in- 
troitum denegavit, dicens: “Christi piissimi vicarius 
“ nequaquam Christi sequitur vestigia. Dixit enim 





1 quod] om. Ch. 5 dimittendum] dimittentum, Ch. 


? enim) eidem, N. $ septuagesies] septuagies, Ch. 
3 abiret] iret, N. 7 Et Papa) om. N. 


! [uus] tutus, Ch. 








Matt. Par. 
iv. 545. 


HISTORIARUM. 311 


“ Christus: Omne quod dat mihi Pater, ad Me veniet ; A.D. 1246. 
“ ef ewm qui vent ad Me, non eiciam, foras. — Iste S. Joh. vi. 
‘autem humilianti se sinum non aperuit misericordise." *” 
Et sic mala malis aceumulabantur. 

Eodemque! anno maritata est filia Reimundi comitis Pro- Marriage 


vincie junior, cum comitatu Provincie, Karolo fratri domini of An 


Id. iy. 485, Tegis Francorum juniori. Emitque idem dominus rex et to Bea- 


Id. iv. 547. 


Id. iv. 560. 


regno suo addidit comitatum  Masconim. Et sic felix trice a 
suscepit incrementum ipsum regnum memoratum. Macon. 
Anno quoque sub eodem amarissims recordationis SENS phe Ter. 
Tartarorum, exterminatis multis per eos regionibus Orien- tars invade 
talibus, reversa est hostiliter super regem ? Hungarie, ut Hungary. 

terram ipsius generali exterminio devastarent. 

Eodemque tempore, cum nuncii domini regis & curia Return of 
Romana redissent, responsum durum nimis a Papa vengers 
reportantes, ita ut nullam haberent efficaciam epistole from the 
tot et tales ad curiam misse ex parte regis vel uni- P9P*- 
versitatis tam magnatum quam prelatorum, doluit 
dominus rex et indignatus est vehementer quod ipse 
et nobiles sui, qui tot bona curie Romane gratanter 
totiens contulerant, in sua justa petitione sunt repulsi. 

Fecit igitur dominus rex per universos regni sui comi- The king 
tatus acclamari voce preconia et per civitates et burgos, forbide 
et per scripta regia denunciari, ut nullus prrel&- given to 
tus vel clericus vel alius mandato papali in contri- the Pope. 
buendis auxiliis pareret aliquatenus. Sperabatur igitur 
certissime ut rex incepto suo proposito constanter 

staret, papalibus extorsionibus viriliter, ut ccepit, con- 
tradicendo. Sed sibilis ambitiosorum clericorum con- The king 
siliariorum suorum et quorumdam papalium  episco- Ei"e9 w87- 
porum, quorum consiliis dominus rex se plus squo 
inclinavit, eadem qua concepta fuit enervata est con- 

stantia levitate; minas papales adeo pertimescebat et 
trepidavit (more, wbi non erat, quod que jam attemp- Ps. xiii. 5. 
taverat viriliter, muliebriter dereliquit. Et sic totus iste 


— 





! Eodemque ... devastarent] | * Bela IV. 
om. N. { 


A.D. 1246. 


The king- 
dom of 
France 
also op- 
pressed. 


Deaths of 
the coun- 
tess of 
Albe- 
marle and 
queen 
Isabella. 


Severe 
thunder- 
storm. 


Hayles” 
founded 
by Rich- 
ard of 
Cornwall. 


Beaulieu 
dedicated. 
Death of 


John de 
Neville. 


312 FLORES 


apparatus quasi! nebula & facie solis evanuit corus- 

c&ntis. Hec tamen, licet infructuosa* sint, duxi scri- 

benda, ut posteris innotescat vacillantis regni divisio, 

et Anglorum mobilium? corda mutantia, necnon et 

regis inconstantia muliebris. Et ut pestis mundum Matt. Par. 
concuteret generalis, regnum Francorum consimili vul-'" oer. 
nere gemuit sauciatum, unde multi nobilium cogita- 

bant contra Papam stando recalcitrare, ut sequens 

sermo plenius declarabit. 


Eodem * tempore comitissa Albemarlie, soror comitisse Id. iv. 563. 


Wintonie, rebus humanis est exempta. Unde magna pars 
Galeweie comitis Wintonise Rogeri cessit dominio.* Obiit 
etiam sub eisdem diebus Yesabella mater domini regis 
Anglorum, quondam Anglie regina, diu quoque Marchie 
comitissa. 

Et dum eodem anno operosa (tempora Julii et Id. iv. 568. 
Autumpni agricolas detinerent, tonitrus cum chorusca- 
tionibus incomparabilis et nimis dampnosus, per unum diem et 
noctem perdurans, totius Anglie perterruit amplitudinem, 
cujus fulgur multos hominum peremit et jumenta." 

Eisdem temporibus comes Ricardus quandam domum Id. iv. 562. 
ordinis Cisterciensium, [quie Hayles vocatur], non procul MS. N. 
& Wicumbis, in loco oportuno, juxta votum quod in mari 
periclitans fecerat, competenter fundavit. Fecitque aliam 
ecclesiam, videlicet quam pater suus rex Johannes fundaverat, 
cui nomen Bellus locus, domino rege sic volente et 
jubente, sollempniter dedicari. Eodemque anno et eisdem Matt. Par. 
diebus obiit Johannes de Novills,® prothoforestarius Anglis, iv. 563. 
non ultimus inter totius Angle nobile annumerandus. 
Et circa eosdem dies episcopus Karleolensis, die Apos- Id. iv. 564. 
toloram Petri et Pauli, mutato habitu, se in ordinem 
Predicatorum precipitavit.® 

1 quasi] quia, Ch. Cl.; A. Re. | 
have been altered. 

? infructuosa] iufructosa, Ch. T. 

3 mobilium] nobilium, A. N.; 
om. T. 

44 Eodem . . . dominio] om. N. 

(55 Fe... Jumenta] om. N. 

&* Kt ... precipitavit) om. 
Be. 





7 dampnosus] dampnosi, MSS. 
5 His shield reversed is in the 
margin in Ch., azure, a cinquefoil 
or, within a border of the second. 

? habitu] om. MSS. It is 
written in Ch. in the margin with a 
style. 


D — Ó— —— €À— —— Sater = ms PO ROR ao — e a ERN 00 00 LLL RALIS -- 











HISTORIARUM. 313 


From the | Anno quoque sub eodem, quidam potentissimus de A.D. 1248, 
letter of 


Fu. Apulia nomine Theobaldus? Francus, adjunctis quibus- De prodi- 
rederick um oe . . . Lione ! 
1I. to dam sibi complicibus, ipsum Frethericum, quem dominus 7j4,,5aldi. 
Henry Ill Pana nuper dampnaverat et? a culmine dejecerat im- 
Matt. Par. Deriali* proditiose? disposuit interficere. Qui antequam 
scelus preeconceptum posset consummare, Frethericus 
feliciter per fideles suos premunitus laqueos evasit 
insidiantium. Super quo casu scribens domino regi 
Anglie et multis aliis orbis principibus asseruit ipsos 
facinorosos, morti juxta merita sua addictos, confessos 
fuisse, hoc se, domino Papa procurante et eos animante, 
ausos fuisse infeliciter attemptasse. Unde non medio- The Pope's 
. . oe . . reputation 
criter fuit fama domini Pape denigrata. Igitur re- aarkened. 
cesserunt multorum corda a dilectione Paps, tum 
propter odium inexorabile quod contra Frethericum 
obstinate gerebat etiam humiliatum, tum propter 
manifesta indicia avaritim sus insatiate, et in pericu- 
Id. iv. 590. Jum animarum filialem, quam singuli adversus eum ferre 
debuerant, devotionem in maledictiones et odium converte- 
bant. 

Assumens igitur dominus Papa ex preteritis audaciam, Demand 
ut miseros Anglos conculcaret et conculcatos magis of the Pop e 
ac magis depauperaret, vidensque eos dissipatos et English 
effeminatos, solito imperiosius prelatis Anglie  signifi- prelates. 
cavit, ut in Anglia omnes beneficiati, in suis beneficiis 
residentes, tertiam partem bonorum suorum domino Paps» 
per triennium conferrent, non residentes dimidiam ; multis 
adjectis duris conditionibus predictum mandstum restringen- 
tibus; ad quod primo exequendum diligenter episcopum 
constituit Londoniensem. Episcopus igitur cum aliis qui- 
busdam, quos ad hoc negotium exequendum convocarat et This dis- 
exponendum, hoc in propatulo in ecclesia sancti Pauli. cussed p 

. e n. . 2. ou . Paul's. 
demonstravit clericis ibidem convocatis, videlicet de hac 
contributione terribili tracteturus; omnesque audientes in 
stuporem commovit et dolorem, quia quod a Papa jube- 
batur, impossibile videbatur et erat. Et ecce supervenerunt 


Id. iv. 580. 





| proditione] predicatione, T. 4 imperiali] imperali, Ch. A. 
* Theobald, podestà of Padua. Re. 
3 eL. . . imperiali) om. N. ' $ proditiose] proditione. A. N. 





314 FLORES 


A.D. 1246. 6x parte domini regis, non potentis ad hoc amplius dis- Matt. Par. 
The king simulare, dominus Johannes de Lexintona miles, et magis- !"- 581. 


forbids the ter Laurentius de sancto Martino clericus, districte ex parte 


tion. domini regis prohibentes et universitatis Anglicane, ne 
tam execrabili mandato Pap: aliquo modo consentirent. 
Quibus talia nunciantibus ipsi libenter paruerunt. 
Et hsec die sancti Andres acta sunt Scripsit igitur 
Letters — totius Anglie miserabilis universitas domino Pape, 
from Eng- impossibilia et intolerabilia precipienti, explanans et 
the Pope. recolens solita gravamina corda omnium graviter 
sauciasse, et adhuc sentire vulnera recentia, videlicet 
de sex milibus marcarum, que magister Martinus 
domini Paps clericus nuper extorserat. Et sic ad 
horam quievit tempestas, cito tamen postes, ut dicetur, 
rediviva. . 
Death of Eodem snni tempore obiit! pis memorie episcopus Sares- ld. iv. 585. 
Robert bp. biriensis, magister Robertus? de Bingham, in crastino 
bury. Animarum, vir sine querela, plenus dierum, et virtutibus 
redimitus. Et eisdem diebus, videlicet xxiii? die Novembris, 
De morte obiit pie recordationis abbas Westmonasterii, Ricardus do 
ro Berkinge, vir prudens, competenter literatus, et multis 
masterii moribus decoratus; qui sua strenuitate redditus domus 
Ricardi I. gue incremento circiter trecentarum marcarum annuarum 
prudenter ampliaverat, et multarum libertatum muni- 
mentis roboraverat; nulli tamen vicinorum suorum 
molestus et onerosus. 
The Pope Diebus iteque sub eisdem! dominus Papa vehementer Id. iv. 586. 
ab Eds ccpit formidare, ne canonizationem beati Aedmundi Can- 
mund of  tu&riensis archiepiscopi et confessoris, quam diu sibilis oblo- 
Canter- quentium in dies protraxerat, idem graviter ultione mani- 
"HN festa puniret. Intrans igitur clanculo dominus Papa 
his canoni» jp oratorium suum, cum consueta passione, videlicet 
pation had iliaca, caleulo meatus urinales opturante, torqueretur . 
ferred. — et flexis genibus, obortis lacrimis, junctisque manibus 
His prayer oravit, dicens, “Domine sanctissime, confessor Christi, 


Edmund. 





I! obiit . . . . eisdem] om. A. 5 rziü. die JNovembris] over 
N. Re. erasure in. Ch. ; om. Cl.; kal. De- 
8 Robertus] om. Ch. A. N. T. W. | cembris, Matt. Par. 





Matt. Par. 
iv. 586. 


Matt. Par. 
Addita- 
menta 67, 
vol. vi. p. 
120. 


HISTORIARUM. 315 


* beate /Edmunde, non irascaris satis, eo quod invidorum 4 p 194«. 
“ oblocutionibus honorem tibi debitum canonizationis 

“ tug distuli nimis insipienter. Quod enim non adhuc 

* impletur, magnifice tibi indubitanter voveo et polliceor 

* vita comite, adimplebitur. Fac igitur mecum hane 
"misericordiam, qui tot infirmis auxiliaris, ut me ab He is 

* instanti sanes, vel saltem eam mitiges, gravissima Sores 
* passione." Quo dicto, statim divinum sensit medicamen. by the 

Et exauditum se sentiens, grates rependit, certissime bishop, 
cogitans honorem sancto solvere repromissum.  Domi- 

nica igitur proxima! ante Natale Domini, qua videlicet 

cantatur Gaudete m Domino, dominus Papa beatum Aed- andaccom- 
mundum Cantuariensem archiepiscopum, quem — Domi. Plishes the 


nus innumeris decoravit miraculis, sanctorum  catho- tion, 
logo sollenniter duxit asscribendum. Quo feliciter 16 Dec. 


canonizato, statim fecit missam celebrari sollempniter, 
cujus offieium ingressivum est Síatwit ei Dominus, 
etc. Et quia sanctitas ejusdem confessoris totius est 
ecclesize universalis gloria, maxime tamen Anglicane 
nationis, canonizationis ejus autenticum, ut devotio 
sancta legentium inde semper recens habeatur in 
memoria, illud presenti libello dignum arbitror anno. 
tendum. 


Canoniaationis? autenticum beati. "Edmunds Cantuariensis archi- 
episcopi et confessoris sub Innocentio IV. Papa. 


" Innocentius episcopus, servus servorum Dei, venerabili- pi of 
bus fratribus archiepiscopis et episcopis, et dilectis filiis Innocent 
" abbatibus, prioribus, decanis, archidiaconi, prepositis, 1V-canoni- 
archipresbiteris, et aliis ecclesiarum prelatis, ad quos zing P ra 
littere ists, pervenerint, salutem et Apostolicam benedic- Canter- 


tionem. bury. 





! On this error, see Matt. Par. * Re. has only the heading and 
iv. 586, n3. first line of this, 


316 FLORES 





A.D. 1246.  ''Novum mutris Ecclesi, gaudium, novi sancti celebritate Matt. Par. 
Canoniza- ** jocundw, lgti referimus ; grande a! culesti coliegio de col- additam. 
dh anh ' lege novi consortio agi festum cxultanti animu nuncia- ' ^ 


mus. (audet quidem Ecclesia se talem ac tantum  pro- 
" duxisse filium qui alios et sacre conversationis exemplo 
dirigat, et percepto jam beatitudinis premio firnam spem 
' eis tribuat de salute. Letatur nimirum se tam clara 
" sobole illustratum, | que, «digno ab omnibus attollenda 
* preconio et devota veneratione colenda, manifeste declarat 
" ad hwreditatis oterns participium admittendos, qui Eccle- 
siam ipsam matrem fide ac opere profitentur, ct nullos 
in supernam posse gloriam, nisi per eam, tanquam regni 
' eelorum clavigeram, introire. Gaudet cslestis patria 
nobilis habitatoris adventu,® expertumque colonum fidei 
suis incolis noviter * adunari. Exultant cives coslibes de 
celebris aggregatione concivis; de condigno csli consorte 
nuper ipsis habito psallant sancti.  Exurgite igitur et vos 
fidei zelatores, et una cum Ecclesia matre vestra letamini 
de magnificentia et exaltatione confratris.  Affluite gaudio, 
et spem tutam assumite de condigena terrenorum, facto 
compatriota  cmlestium ;  exultete ingenti letitia quod 
novellus vobis apud Deum patronus accrevit, quod adest 
coram Ipso pro salute vestra placidus intercessor. En 
' siquidem beatus AZEdmundus archiepiscopus Cantuariensis, 
salubriter pensans ad factorem suum facturam affectu 
dirigi naturali, naturamque collapsam -reparatorem debere 
recognoscere, proprium Creatorem et Redemptorem suum 
affectuose ac studiose qussivit. Recte namque intentionis 
lumen bajulans, ad Ipsum perfectcram operum processit 
gressibus, salutis semitam aliis et splendore vite ac doc- 
‘* tringe claritate demonstrans. Unde horum trium, inten- 
tionis pure, perfecti operis, et recti sermonis dulci con- 
cordia, velut delectabili psallens tripudio, tribus hostibus, 
carne, mundo, demone, virtute perseveranti,e superatis, 
digne meruit, vers; fidei, secure spei, et fervids caritatis 
ternario insignitus, summe Trinitatis arce, trino electorum, 
virginum scilicet, continentium, et conjugatorum ordine, 


- 
- 











! grande a) gaudia, T. W. . adventu] adventum, A. Cl. N. 


* college) collegi, Ch. A. OLN. | 4 noviter] noverit, MSS. 





Matt, Par, ** 


Additam, 
vi, 121. 


rs 


' discalciatus nec discinctus nec exutus vestibus vel etiam 


HISTORIARUM. 317 


preparate palma victoris honorari Etenim ut de suis A.D. 1246. 
actibus aliquid referamus,' licet ipsius vita, quo plenius Canoniza- 
exponitur, eo rolatoris gustui plus dulcescat magisque tion of 3. 
delectet animos auditorum, ab annis teneris Dei Filium 
tenere diligens, Eum postmodum tenere corde non desiit ; 

quia Ipsum tenelle mentis tabule stilo recte considera. 

tionis inscripsit; quinimmo quanto majori profecit state, 

tanto pleniori cognitione in amorem Ejus exarsit. Et ne 

fervor spiritus sus carnis extingueretur ardore, sed mor- 
tificatione potius accenderetur ipsius, assidui eam  asperi- 

tete cilicii edomans, ejus libitum arcte abstinentie nexibus 
alligavit; ut non suo ducta voto, sed spiritus voluntate, 

ad licita tute pergeret, et provide ab illicitis declinaret. 

Nam districtis corpus maceravit jejuniis, antiquorum ob. 
Bervantie novorum austeritatem, quse sibimet ipse idem 
indixerat, superaddens ; dum deliciosorum ciborum oblecta- 

tione despecta, refectione contentus humilium, communium 
jejuniorum temporibus a permissis etiam elegit jejunare 
cibariis, et ceteris insuper in ebdomada diebus amplius 
abstinere. Sompni quoque prolixitetem odiens, diuturnis 
vacabat vigilis; ei excusso torpore, orationi sedulo insis- 

tebat.  Cubilis enim spreta mollicie, ne requie delicata len- 


tesceret, illam membris indulgebat jacendo quietem, (nec? Nota veri- 
tatem licet 


TP . . . NON ... 
cilicio, ut brevi sopore refecius protinus surgeret, seque 


genuflexionibus et orationibus diutius deputaret. Ab initio 

&utem viarum suarum sic munde usque in finem incedere 

studuit, quod mundo vitato lubrico, in lutum non, defluens 

voluptatis, mundicis, nitore prefalsit, Quid amplius? Con- 

trivit fragile carnis vasculum, ut in eo thesaurum animse 

Bibi creditum cautius conservaret. Doctor vero prsclarus Nota quod 

ac predicator eximius, et auditorum mentibus scientis ctor — 
. . . . . was Suit ; legit 

lumen infudit, et pectoribus fidelium, avulsis vitiorum ei, jn 

tribulis, semina virtutum injecit; humilitate quippe sul- Theologia, 

limis, mansuetudine placidus, patientia fortis, benignitate 

affabilis, pietate condolens, misericordia innocens, et 

multiplici elemosinarum irriguo in subventionem affluens 


! referamus] om. MSS. margin (asa note) in the copy in 
? nec... cilicio] in the mar- | the Additamenta, It is not in A. 


gin in Ch., in the hand (I think) | Cl. N., but is in the text in T. W. 


of 


Matthew Pari. It is in the 


318 FLORES | 





- 1346. '" egenorum. Et ut gestorum suorum multitudinem suc- Matt. Par. 
tion of s, Cinota relatione texamus, sic Jesum firms credulitate cog- Adduam. 
Edmund, '' novit, et agnitum sinoero corde dilexit, ac dilectum totis ; 

" votis ambivit, quod, mundo et eis que in mundo sunt 

'" penitus vilipensis, ad celestia cunctis studiis inhiavit ; 
Nola de  ** ggtagens se suo nomini actibus coaptare, ut sicut voca- 
nominc " . TM 
ejus. batur /Edmundus, sic se vel a criminum labe mundum, 


vel e mundo abductum, seu extra mundi amplexus posi- 
tum, operum testificatione probaret. Unde tanquam spi- 
riiualis homo ZEdmundus a carnis contagiis in extremis 
agens, et corpus Christi sibi delatum reverenter adorans, 
hmc verba omni attentione notanda mira protulisse com- 
' punctione aperte monstratur; ‘Tu es in Quem credidi, 
‘ Quem prsdicavi, Quem docui. Et Tu testis es mihi, 
‘quia nihil aliud nisi Te, Domine, in terra quiesivi. 
* Sicut Tu scis quod nihil volo nisi quod Tu vis; fiat vo- 
" *]untas Tus. Verum cum vivens Dei ecclesiam  prs- 
claris illuminasset meritis, mortuus sus claritatis radios 
non subtraxit ; sed cum functus hac vita verius viveret 
' quam vixisset, eam postmodum illustravit fulgore luminis 
" plenioris. Non enim voluit Dominus sanctitatem mundo 
" gupprimi tanti viri, quin sicut pluralitate innotuerat 
meritorum, sic miraculorum diversitate pateret; ut qui 
tota Ipsum devotione coluerat, jam Secum regnans vene- 
Nota mi- ‘* rabiliter coleretur. Nam cecis lumen restituit, et, quod 
'  '* egt gloriosius, de cujusdam oculis innate osmcitatis tene- 

* bras, infusi visus perspicuitate, fugavit. Alii cujus lin- 

* guam natura diutina taciturnitate ligaverat, liberam lo- 

‘* quendi tribuit facultatem. — Leprosam quandam, squamis 

* lepre mox decidentibus, subita et mirabili abstersione 

" mundavit; tremula paralitici membre firmavit consolida- 

" tione nervorum; contractis artuum extensione subvenit; 

‘* tumentem ydropisim corporis extenuatione curavit; et 

" quandam senilis setatis veteri gibbo imis inflexam, resti- 

*' tuit, erecta sursum ejus facie, sanitati. His et aliis! 





! In the margin Ch. has Veri- | mortis vel ab ipsa morte revocavit, 
tatis mutilate additamentum. Vere | [et prster alios innumerabiles per 
aliis, quia triginta mortuorum re- | diversa mundi climata quos vel 
suscitator esse dinoscitur apud | letaliter vulneratos vel incurabili 
Pontiniacum, preter alibi mortuos | morbo percussos ad vitam restau- 
et morti expositos, quos a porta / ravit.] Nec credimus esse sanctum 





HISTORIARUM. 319 


Matt. Par. ^ quampluribus choruscavit miraculis manifestis, quorum A.D. 1246. 
Additam. '' seriem non duximus presentibus inserendam. Convalescit Canoniza- 
ve 0124 ox ipsis fides Catholica, Judseorum pertinacia erubescit, Ean of 8. 
confunditur hereticorum fallacia, et obstupescit igno- n 
rantia paganorum. Cantet itaque Cantuariensis ecclesia 

laudis divine canticum, quod inter alias modernis tem- 

poribus venerabilibus est decorata patronis; unius quidem 

rubrica martirio, et confessione alterius candidata.  Ex- 

ultet pleno gaudio fertilis Cantuaria, quod ab ecclesim 

suse area tam purum granum transmittit ad horrea summi 

regis. Letetur et Pontiniacense monasterium, quod talium 

et tantorum patrum meruit honorari presentia, dum unus 

ibidem diu degens illud sue vitse moribus nobilitavit, et 

alter illue accedens ipsum, reddita celo anima, sui cor- 

poris thesauro ditavit; ut quasi adimpleretur quod ipse 
gloriosus martir, Thomas videlicet, post longam moram, 

quam exilii sui tempore in eodem continuavit monasterio, 

cum ipsis monachis de muita honorificentia caritative 

'" gibi ab eis exhibita respondere juxta sui voti plenitu- 

dinem non valeret, dixisse asseritur, quod esset sibi aliqnis 
successurus, qui condignam ipeis retributionem rependeret ! 

'" pro eodem. Porro quia quos omnipotens Deus perpetusm 

* corona glorie in cselum magnificat, samme devotionis 

* gtudio ab hominibus in terris convenit venerari, ui, quo 

* golempnius fideles sanctorum * memoriam agimus,? eo dig- 
nius eorum patrocinium promerentur, nos de sanctitate 
" vite ac veritate miraculorum ejusdem sancti ZEdmundi, 
" curiose inquisitionis sollempnitate ac districti examinis 
" discussione premissis, plenariam certitudinem  optinentes, 
ipsum, de communi fratrum nostrorum et prelatorum 
‘‘ omnium, tunc apud Apostolicam sedem * existentium, 
" consilio et assensu, in dominica" de Adventu qua can- 





in tota celesti curia cujus mira- | tuorum: the last word in T. W. is 
cula et virtutes invidia sola sic | substituit. 
denigravit et subticuit. This (ex- ! rependerct] responderet, MSS, 


cept the sentence in brackets) is ? MSS. ins. quorum. 
given in the margin in the copy 3 agimus) om. MSS. 
in the Additamenta of Matt. Par. * sedem] om. Ch. Cl. T. ; in the 


(v. vol. vi. 124, note!). Itisinthe | margin in A. and in the text in N. ; 
text in the MSS. exc. Cl. ; A. N. | ecclesiam, W. 
begin it Erat enim triginta mor- 5 Third Sunday in Advent. 


A.D. 1246. 


Canoniza- 
tion of S. 
Edmund. 


Nota con- 


cessam tn- ; 


dulgen- 
tiam. 


Joy 
through 
Christen- 
dom at 
the cano- 
nization. 
Eligitur 
in abba- 
ten West- 
monasterii 
magister 
Ricar- 
dus de 
Crokesle, 
archidia- 
conus 
ejusdem 
ecclesia. 


320 FLORES 
tatur Gaudele in Domino semper, s&nctorum  cuthalogo 
ascribendum vel jam ascriptum | duximus nunciandum. 
Ideoque universitatem vestram monemus et exhortamur 
" attente, per Apostolica scripla mandantes, quatinus xvi. 
kalend. Decembris, cum tunc felix ipsius anima de carnis 
liberata carcere, ad astra conscendens, aulam cslestem 
adiverit, Paradisi deliciis fruitura, festum ejusdem devote 
ac sollempniter celebretis, et faciatis vos fratres, archi. 
episcopi et episcopi, per vestras civitates et dioceses a 
Christi fidelibus venerstione congrua oelebrari; ut pio 
ejus interventu et hic ab iminentibus possitis periculis 
erui, et in futuro salutis premium oonsequi sempiternse. 
Cseterum ut ad venerabile ejus sepulcram ferventius et 
‘ copiosius Christiani populi confluat multitado, ac cele- 
brius ejusdem sancti agatur sollempnitas, omnibus vere 
posnitentibus et confessis, qui oum reverentia illuc in 
eodem festo annuatim accesserint, ipsius suffragia petituri, 
de omnipotentia Dei misericordia et beatorum Petri et 
Pauli, Apostolorum Ejus, auctoritate oonfisi, unum annum 
et quadraginta dies, accedentibus vero annis singulis ad 
predictum sepulchrum infra ejusdem festi octavas quad- 
raginta dies, de  injuncta sibi poenitentia relaxamus. 
Datum Lugduni, iii idus Januarii, pontificatus nostri 
anno quarto." 

Hzc! igitur cum per totius Christianitatis latitu- 
dinem  publicarentur, gaudium inestimabile omnium 


Matt. Par. 
Additam. 
vi. 125. 


mentibus fidelium, precipue tamen Anglorum, quia 


ipsum sanctum Anglia genuerat et cxlo presentarat, 


non immerito renovavit. Eodem quoque die, quo vide. Matt. Par. 


lice& memoratus s&nctus AZüdmundnas canonizatus est, magis- 
ier Ricardus de Crokesle spud Westmonasterium, ejusdem 
ecelesie archidiaconus, in abbatem Westmonasterii unanimi 
consensu totius conventus rite electus est; tum? quia ipsi 
officio idoneus ac sufficiens réperiebatur, tum quia 
domino regi, in eujus manu opus ecclesie semirutum, 
immo totius ecclesie status dependebat, erat familiaris 
et acceptus, Electus est, inquam, die canonizationis 


! Re. om. all to the end of the ?fumw s.l. 


ycar. 


. incrementum] om. 
| w. | 


iv. 589. 








HISTORIARUM. 321 


beati /ZEdmundi, non sine Dei nutu, ut pium arbitror A.D. 1246. 
sentiendum, quatinus ambo una die et! amator et 


amatus honoris susciperent multipliciter incrementum. 


Unde? per idem tempus, domino rege impetrante, am. Increase of 
pliata est ejusdem abbatis dignitas, ut videlicet pon- gH M 


tificaliter per omnia missam  oelebraret? ^ Erat enim, of West- 
dum adhuc idem abbas archidiaconatus fungeretur ™nster. 
officio, dominus Ricardus memoratus beati  ZEdmundi 
devotus amator asc indefessus. Quod quidem electus 
recolens, non ingratus retributor, quandam  capellam 
juxta septentrionale ostium ecclesise sus ad honorem 
dicti ZEdmundi censuit merito dedicandam. Hic? siquidem 
cito post creationem suam, loco prioris sui Petri,* Maurice 
viri sancti ac religiosissimi, qui propter vitz sanete Por of 
sug eminentiam in capella hospitum, quam dominus minster. 
rex condidit, meruit honorabilem sepulturam, dominum 
Mauricium przcentorem, virum approbatum, in hono- 
rem prioratus merito subrogavit) Hujus autem pre- Solemn 
notate canonizationis gloriose veritatem cum dominus the cua 
rex certius audisset, et de manu fratris Johannis, chapel on 
monachi Pontiniaci, natione Anglici, autenticum bul. tho eano- 
latum inspexisset et audisset, concepto magno gaudio, 
precepit ut, accensis multis cereis, omnes clerici de 
sua capella, assumptis festivis induviis, missam sol. 
lempniter, eujus introitus foret Gaudeamus etc., cele. 
brarent. 

Matt. Per. — EKigdemque diebus, canonici Saresbirienses, ut preca- William of 


Iv. $97. — verent periculo ecclesi] ^ sug et domino regi placerent, Pork a 
elegerunt in episcopum et pastorem animarum suarum pighop of 
dominum Willelmum de Ehboraco, prepositum  Beverlaci, Salisbury. 
domini regis clericum familiarem et legum terre peritum ; 


qui sine more dispendio, sine alicujus contradictione 


! MSS. have honoris also here, 3-5 Flic . . . subrogavit] om. N. 
Ch. haviug omitted to strike it out. 4 Petri] over erasure in Ch., 

22 Unde . . celebraret] in the | where in the margin later is 
margin in Ch., as in the C. C. MS. | * Nota de sancto priore, qui se- 
of Matt. Paris. In the text in the | “ pultus est in capella hospitum." 
other MSS. This is not in the other MSS. 


o 58108. x 


$22 FLORES 


A.D. 1246. ve] impedimento, confirmabatur. Dominus! quoque Sil- matt. Par. 
Silvester vester eodem tempore, qui diu ante non consenserat, forte iv. 587. 


PP. ote. reputans se indignum et insufficientem in electionem 
memoratam, videlicet Karleolerisem, consensit humiliter et 
cum Dei timore; eo dignior, quo se indignum reputavit. 
Erat domini regis clericus fidelis, carus et familiaris, 
eidem prudenter in cancellaria primum locum opti- 
nendo ministrans. 

Obierunt Ejusdem? anni in declivum tendente curriculo, 

quidam | preter eos quorum in hoe volumine tangitur mortis 

yrs memoria, obierunt magnates quidam Anglie  prreclari, 


videlicet Ricardus de Argentomio, miles strenuissimus, qui 
in Terra Sancta diu Deo fideliter militaverat; in parte 
vero boreali Henricus de  Bailloil, miles; in  Hoilandia 
Lambertus de Muletuna miles; item  Ranulphus Brito, 
canonicus ecclesie sancti Pauli Londonis, domino regi 
quondam familiarissimus et, postpositis multis magnatibus, 
ejusdem consiliarius specialis, qui tamen postea adeo Cf. Id. iii. 
regiam gratiam "videbatur amisisse, ut incarceratus 44, 545. 
ridieulosam fabulam in populo generaret. 
Anni Transiit igitur annus ille Terre Sancte suspectus et ld. iv. 589. 
udo formidabilis, Ecclesia nocivas univereali, adversarius imperio, 

; Romans curie infamis et inimicus, regnis Francoram et 
Anglorum exactor hostilis et predator turbulentus.? 


Dominus rex apud Wintoniam fuct ad Natale, 


HenryIIl. Anno gratim mccxLv°, qui est annus regni regis Hen- Id. iv. 590. 

at Christ- rici jiji, xxxi, tenuit idem dominus rex curiam snam apud 

mas at ° ° . . : : . . 

Winches- Wintoniam, presentibus multis regni electis magnatibus; cui, 

ter. cum illuc adveniret, occurrit episcopus Wintonise letabundus, 
supplicans attentius ut curn ipso episcopo suo pranderet in 
crastino Natalis Domini; ut sic pateret omnibus omnes offen- 
was pristinas penitus exufflasse, et ipsum episcopum in pre- 
Bentia omnium convivarum in pristinas amicitias revocasse. 





! N. om. from here to the end of 5 Lamb. introduces an account of 
the year. the Blood of Our Lord being carried 

* A. om. from here to the end of | by the king to Westminster. Matt. 
the year. Par. iv. 641. See below, p. 343. 





Matt. Par. 
iv. 590. 


See this in 
Matt. Par, 
iv. 591. 


Id. iv. 592. 


HISTORIARUM. 323 


Eodem tempore, urgente mandato Papali redivivo de im- A.D. 1247. 
portabili contributione pretaxata, ad quam episcopi in gene- Council in 
rali concilio Lugdunensi clerum infeliciter obligaverant, London > 
fecit dominus rex magnates suos, necnon et Anglie totius demands, 
archidiaconos, por scripta regia Londoniis convocari. Quo cum 
pervenissent die prsfixo archidiaconi, episcopi omnes sese 
gratis absentarunt, ne viderentur propriis factis eminus ad- 
versari. Sciebant enim corda omnium usque ad animse 
amaritudinem non immerito sauciari. 

Cum vero dierum istorum fluenta prolaberentur, tepuit Reverence 
fidelium devotio; et filialis affectus caritatis, quem quilibet for the. 
Christianus adversus putrem suum spiritualem, videlicet do- Pope d 
minum Papam, gerere teneretur, non sine animarum periculo 
lesus deperiit, et in odium execrabile et occultas maledic- 
tiones est conversus. Multi quoque nobiles de regno Fran- Confedera- 


corum contra Papam et Ecclesiam universalem conspirabant, tion of 


juramento et fidei interpositione confcederati ; videlicet, French 


dux Burgundie, comes Britannie, comes Angolesmi, comes against the 


de Sancto Paulo, et multi alii nobiles cum ipsis, ut jam Pope and 
the church. 


videretur scisma in Ecclesia manifeste subarrari. Cujus 
conspirationis tenor et modus Gallice conscriptus ad 
multorum noticiam etiam extra regnum Francis, sponte 
ab ipsis conspiratoribus missus et publicatus pervenit. 
Erant autem duo scripta, unum Gallice, aliud Latine 
eonfecta; unum terribile, aliud terribilius. Quorum 
unum huic libello, quia initia dolorwm hoc ut timetur, 8. Matt. 
hic duximus annotandum. xxiv. 8 
* Quia clericorum superstitio, non attendens quod bellicis Manifesto 
et quorundam sanguine, sub Karolo Magno et aliis, regnum of French 
Francie de errore gentilium ad fidem Catholicam sit con- nobles 

. " . . against the 
versum, primo quadam humilitate nos seduxit, quasi vulpes clergy, 
se nobis opponentes, ex ipsorum castrorum reliquiis, qus 
a nobis habuerant fundamentum, jurisdictionem secularium 
sic absorbent, ut filii servorum secundum suas leges judi- 
cent liberos et filios liberorum; quamvis secundum 
leges priorum ! triumphatorum deberent a nobis potius 
judicari, et per novas constitutiones non deberet anteces- 





1 MSS. ins, leges; it is expuncted in Cl. 
x 2 


324 FLORES 


A.D. 1247, " sorum nostrorum consuetudinibus derogari; cum nos Matt. Par. 
Manifesto '' deterioris conditionis faciant quam Deus etiam voluit esse !"- *99- 
of French ** gentiles, cum dixerit, Reddite que sunt Coearie Ocsari et 


sepinct the || quae sunt Dei Deo, nos omnes regni majores attento animo 
clergy. ‘* percipientes quod regnum non per jus scriptum, nec per 


S. Matt. “ clericorum arrogantiam, sed per sudores bellicos fuerit 

xxu. 21. «+ adquisitum, presenti decreto omnium juramento statuimus 
*" et sanccimus, ut nullus clericus vel laicus alium de cstero 
" trahat in causam coram ordinario judice vel delegato, nisi 
" guper heresi, matrimonio, vel usuris, &missione omnium 
‘* bonerum suorum et unius membri mutilatione transgres- 
‘* goribus imminente; certis ad hoc a nobis executoribue 
* deputatis, ut sic jurisdictio nostra resuscitata respiret, et 
' ipsi hactenus ex nostra depauperatione ditati, quibus Deus 
'" propter eorum superbiam prophanas voluit revelare con- 
‘* tentiones, reducantur ad siatum Ecclesise primitive, et in 
" contemplatione viventes, nobis sicut decet activam vitam! 
"* ducentibus, ostendant miracula, que dudum a seculo re- 
* cesserunt," 

Frederick | Hujus autem tenor epistole multos * exterruit, qui credebant 

II. sup- mutuum consensum esse inter Frethericum et Francos, pre- 


posed to . . . . 9 . 

be the sertim cum ultima hujus epistole * clausula concordet epistole 
author of Fretherici, cujus finalis sententia est hsc: ‘‘Semper fuit 
this. ‘* intentio nostrse voluntatis clericos cujuscumque ordinis ad 


'* hoc inducere, et maxime maximos; ut tales perseverarent 
' in fine, quales fuerunt in Ecclesia primitiva, Apostolicam 
* vitam ducentes, humilitatem Dominicam imitantes. ‘Tales 
* namque clerici solebant angelos intueri, miraculis chorus- 
* care, gros cur&re, mortuos suscilare, et sanctitate, non 
'" armis, sibi reges et principes subjugare, etc." 
Ascendit Ipso quoque eodem tempore? clerus, immo potius totius Cf. 1d. iv. 


querimonia . . . ; - - 
totius Anglicans Ecclesie universitas, querimoniam coram ?94- 


a perei- Papa et cardinalibus reposuerunt super oppressionibus et 

ms a . eqe . . * . 

Papam . intolerabilibus gravaminibus, quibus frequenter Ecclesia 
t : : ; 

Pr. e regnum fatigabatur. Et quia epistola super hoc, 

illius exac- domino Papze missa ex parte universitatis Ecclesie An- 

Bonibus. glieang,, ex corde omnium preelatorum, angustiato nimis 


et usque ad amaritudinem spiritus provocato, processit, 


! vitam) om. MSS. 3 eodem tempore] anno, A. N. 
22 multos . . epistole] om. N. 














Matt. Par. 
iv. 595. 





HISTORIARUM. 325 


et ne lugubre scisma subsequatur, non minimum A.D. 1247. 
formidatur, ipsam huic libello duximus ! annectendam. 


Epistola, missa, ex parte universitatis Anglie domino Pape. 


* Sanctissimo * patri in Christo ac domino Innocentio, Dei Letter of 
* providentia summo Pontifici, universitas cleri ac populi trance | 
* in provincia Cantuariensi constituti, devote pedum oscula to the 
** beatorum. Pope from 
* Cum Anglicana Ecclesia, a tempore commendate sibi the eco 
" fidei Catholics, Deo et sacrosancte Romans Ecclesise, matri of the pro- 
* nostre, placere studens adheserit et servierit devote, a vince of 
* coptis obsequiis non recessura, per morum incrementa aaa 
* semper proficiens ; Sanctitatis vestre pedibus provoluta sup- 
** plieat obnixe, quatinus in petitione pecunis, que diversi- 
** mode ab ea requiritur in subventionem diversarum nationum, 
* de mandato sanctitatis vestre cum gravi cohertione, eidem 
'" pietas vestra parcere dignetur. Importabile cst namque 
"* quod mandatur et impossibile propter rorum defectus; 
'" licet enim regio nostra fructus reddat interdum ad ali- 
" menta gentis Bus deputatos, seris t&men copiam non reddit, 
" nec reddere per tempora multa posset quanta requiritur 
'' his diebus. Sed et onere simili, licet non tanto, pre- 
'"* teritis diebus et ob causas similes pregravata, portare 
* nequit aliquatenus quod exigitur. Ad mandatum insuper 
'** sanctitatis vestre tempore presenti ad opus domini regis 
' nostri temporalis, cui in necessitatibus deesse non possu- 
* mus cum honestate nec debemus, exigitur a clero suc- 
'" cursus; ut incursus hostiles, quos avertat Deus, propulsare 
* possit, et patrimonii sui jura tueri ac recuperare promtius 
' occupata.  Latores igitur presentiam cum -Supplicatione 
'" nostra ad presentiam sanctitatis vestre destinamus, ut 
‘* pericula vobis exponant et incommoda, que in promptu 
" gequerentur ex premissis, eb que nulla possumus [ratione] 
‘* portare, licet simus in omni vinculo caritatis, obedientiz, 
'* et devotionis vobis obligati. Et [quia] communitas nostra 
"* gigilum non habet, presentes litteras signo communitatis 


! duzimus  annectendam) om. ! Re. om. from here to presen- 
Re., having inserui in the margin. | tantes (p. 888). 
MSS. have annectendum. 





326 FLORES 


A.D. 1247. '' civitatis Londoniarum vestras sanctitati mittimus con- Matt. Par. 
" signatas.”’ iv. 596. 


Et quia impossibile et importabile erat inter cetera 
gravamina, quod voluit tune dominus Papa, exigens a 
quolibet beneficiato residente tertiam redditus sui 
partem, et a non residente vero dimidiam ; adjuncto 
eo quod vellet sibi bona intestatorum usurpare; ipsis 
cardinalibus per eosdem nuncios, qui et prescriptam 
epistolam detulerunt domino Pape, scriptum est! 
et ex parte universitatis Anglie significatum sub hac 
forma: 


liem epistola. missa, cardinalibus pro ipsa causa. 


Letter of ‘* Reverendissimis * patribus in Christo et dominis, sacro- Matt. Par. 
complaint ,, 


from Eng. © Sanctee Romans ecclesi, cardinalibus, devoti sui, etc, iv. 596. 
land tothe '* salutem, reverentiam debitam, et honorem. 
cardinals. — *« Ad universitatem vestram velut ad bases, ecclesiam Dei 

" fulcijentes, humiliter supplicantes confugimus, et obnixe 

et 3 


deposcimus, quatinus pressuras quibus mancipamur at- 
tendere dignantes opem ferre velitis, ut post repetita 
gravamina, qus Anglicans ecclesise preteritis diebus oc- 
currerunt, possit respirare, et ex hoc * vobis assurgere te- 
" neamur ad debitas gratiarum actiones. A tempore namque 
'" ultimi concilii Lateranensis, primo vicesima triennii in 
‘* gubsidium Terres Sancísm, postmodum decima in subsidium 
domini Paps, postmodum prestationibus aliis diversimodo 
‘* et ad usus diversos, de mandato sedis Apostolic: Anglicana 
'" ecelesia pulsata profudit promta voluntate qus potuit 
" habere ad manus. Regi etiam nostro ac patrono tem- 
porali, ad mandatum sedis Apostolice, iteratis vicibus 
secundum vires fecit succursum, et jam per preces vestras 
exigitur succursus iterato ad opus ejusdem domini regis, 
'" cui in necessitatibus suis deesse non potest nec debet, ut 
hostium incursus repellere posset, et regni sui jura tueri- 





1 MSS. repeat cardinalibus. the margin; deprecamur, N., as 
3 Reverendissimis] Reverentissi- | Matt. Par.; deprecantes, Cl.; om. 
mis, Ch. T. W. 


3 deposcimus] de, Ch.; posci- * hoc] om. MSS. exc. A. (where 
mus is written in the margin with | it is interlined) N. 
a style; de, A., with precamur in 








HISTORIARUM. 327 


Matt. Par. * ac recuperare promtius occupata. Postremo autem, peti- A.D. 1247. 


iv. 596. 


'" tur ab eadem ecclesia diebus istis quod portare non Letter of 
‘*- potest, rerum penuria denegante quod exigitur; ab his fron Raw. 
‘* videlicet medietas bonorum, ab aliis tertia, et a reliquis land to the 
' viceeima omnium qus possident. Pars scilicet in usus cardinals. 
'" Francorum, qui nos et gentem nostram persequuntur, ad 

" conquestum imperii Grecorum; pars in subsidium "Terrm 

" Sancts, que posset, ut mundus clamat, cum minori dis- 

'" erimine rehaberi ab hostibus; pars autem ad usus alios, 

'" quos Apostolica sedes ordinaret. Durum quidem videtur 

" nobis et absurdum, ut aliis abundantibus de bonis et 


'*' laboribus nostris, nos et nostri ao pauperes regionis 


" nostre, quibus exhibitio propinquior competit, vacui jeju- 
" nemus.  Hostiles etiam insidias et incursus, quos Deus 
" avertat, rex noster et regni [militia] repellere non valeret, 
'" nec posset pereuntibus et inopibus subveniri, wre regni 
et srario vacuato. Immo etiam si venalia exponerentur 
" omnia que clerus habet, non posset apud nos inveniri 
'" pecunia qus exigitur. Sequerentur quidem  infortunia 
'" multa ex premissis, si ad ea, quod absit, cogeretur. Pro 
" quibus vobis exponendis prssentium latores nuntios nos- 
‘“* tro8 communes ad vestram clementiam destinamus; pe- 
'" tentes attente, quatinus propter Deum et honorem sedis 
* Apostoliee animum domini Pasps et manus vestras ac Nota hic 
‘* consilia a gravamine tali revocare velitis ; providentes, si "erbwum 
. «ge . . . Jormida- 
* placet, ut ad gremium et obedientiam metris Ecclesiw sic, i. vigo. 
* revocetis errantes et dispersos, ne dispergatis ot alienos licet 
* reddatis, prius in caritate et devotione collectos. Et quis ula | 
'" communitas nostra sigillum non habet, preesentes litteras dosinatio 


" signo communitatis Londoniarum vestre sanctitati mitti- sionis ab 
€€ . 7 obedientia 
mu . ma 

8 consignatas Romana, 


Consentiunt episcopi Anglia in contributione undecim, miliwm 
marcarum Pape in ejus subsidiwm. 


His autem auditis infremuit curia Romana, et suam anger of 


doluit avaritiam tam redargui quam refrenari  Ti- the Roman 


mentes quoque Papa et cardinales ne sibi, quod com- the receipt 
minatione tali eminebat, ingrueret periculosa confusio, of these 
non penitus omittebant gravare regnum et eeclesiam 


Anglie, (non enim permittebat hoc paterne caritatis 


328 FLORES 


A.D. 1247. inopia,) sed rigorem memoratum tali moderamine tem- ud Mae 
ol ¥. . 

Thesum perarunt, ut ad undecim milium marcarum summam 

demanded TT . : 

reduced  Subsidium ^ prius postulatum  restrinxerunt. In quod 


and agreed episcopi Anglie congregati, et super hoc consilium 

to by the 

bishop, CUm deliberatione habentes pro persecutione Romane 
ecclesi: reprimenda, adhuc licet grave sibi videretur, 
in predictam summam pecunie domino Paps contri- 

The buendse consenserunt. In ipso tamen concilio, quod 

exempt omni caritate fraterna ac civilitate caruit, excluserunt 

exclude! omnes abbates Anglise exemptos, voracitati Romanae 


from the curie periculosius exponendos. 
De domini Johannis Mansel nvultuplict promotione. 
John Et! dum istorum tempora volverentur eventuum,! dominus Id. iv. 601. 
Mansel Johannes Mansel, ecclesie sancti Pauli Londoniarum can- 
the char ge cellarius, rege sic jubente et instanter petente, cujus petitio 


of the imperiosa est et coartans, sigilli regii custodiam suscepit, 

Great Seal, cancellarii vices acturus et officium. ^ Collata est insuper 

and is memorato Johanni prepositura Beverlaci ab archiepiscopo 

provost of Eboracensi. Quam 2 licet dominus rex fratri suo uterino, 

Beverley. scilicet domino  /Ethelmaro, doluit non fuisse collatem, 
tamen quia dictum Johannem in sollicitudinibus suis sup- 
portandis invenit fidelem et necessarium, noluit eum domi- 
nus rex pati dispendium vel offendi, vel honore sibi 
collato quomodolibet spoliari.? 


The Pope — Eodemque tempore misit dominus Papa quosdam 
sends some de suis clericis in Angliam et Hiberniam, cum magna 
clerks into potestate, ut pecuniam extorquerent;? nec potuit adhuc, 


Phe quamvis undique multiplicarentur querele, frenum 


landto — moderaminis sus; adhibere cupiditati. Missus est eodem Id. iv. 602. 
extort 


money. tempore in Hiberniam magister Johannes Rufus, ad pecu- 
John niam ibidem diligenter colligendam magnis armatus potesta- 
Rosso tibus, quasi legatus, non tamen rubeis vestibus insignitus, 


gent into ne videretur dominus Papa dominum regem Anglis offen- 


bt Be... eventuum] om. N. | P ertorquerent] om. Ch.; it is 


21 e. in A. (marg.) N. T. W. ; colli- 
-1 Quam. . . spoliari] om. N. geret (sic), Cl. (marg.). 











Matt. Par. 
iv. 602. 


Id. iv. 603. 


HISTORIARUM. — 329 


disse, qui quodam gandet privilegio, videlicet ut non veniat A.D. 1247. 
legatus in terram suam, nisi postulatus. Memoratus igitur with the. f 
Johannes, legatus sophisticus, vigilanter mandato Papali a legate. 
et sus intendens utilitati, ab Hybernia circiter sex milia 
marcarum extorsit; «us per conductum religiosorum in 

festo sancti Michaelis fecit Londonias transportari. Pro 

simili quoque causa missus est a domino Papa magister Mari- 

nus Londonias. Electus quoque Beetlemita, magister Gode- 

fridus, filius preefecti [Roms], non curans de episcopatu ad Godfrey, 


. "T . . plect of 
quem electus fuit, venit in Angliam, a domino Papa! Bethlehem, 


optinens indulgentiam ut quasi episcopus mitratus in- sent into 
cederet, et conversans in Anglia redditibus adquisitis um 
incumberet et adquirendis. Scotiam etiam in primo 
adventu suo impigre perlustravit. 


De terremotu im Anglia contra consuetudinem terre illius. et 
naluram. 


Anno quoque sub eodem, idus Februarii, factus est in Earth- 
Anglia per diversa loca terremotus, contra terre illius quake in 
: . "e . gland. 
consuetudinem et naturam, qui sdificia multa concutiens, 
dampnosus extitit et terribilis; quia ut credebatur signifi- 
cativus et insolitus his partibus occidentalibus, necnon et 
innaturalis; cum  soliditas Anglie cavernis terrestribus et 
profundis careat traconibus ac concavitatibus, in quibus 
Becundum  philosofos solet terremotus generari. Subsecuta 
est igitur continue aeris intemperies diuturna, squalor in- 
eptus, hiemalis, turbulentus, frigidus, et pluvialis, qui usque 
ad festum translationis sancti Benedicti perduravit; ita ut 
tam agricole quam hortolani ver in hiemem et estatis par- 
iem potiorem ordine retrogrado conquesti sunt fuisse com- 
mutatum; et se spe seminum, plantularum, fructuum, et 
segetum frustratos vehementer formidabent.  Credebaturque 
status mundialis propter memoratum terremotum alia 
mutatione concutiendus, aliquam quoque Anglis per- 
turbationem parturire. 


1 Papa) om. Ch. 


330 FLORES 














A.D. 1247. Obiit! Fulco de Castro Novo. 
Death of In crastino vero Purificationis beats Maris obiit Lon- Matt. Par. 
Fulk de — doniis Fulco de Castro Novo, miles eximius domini regis '"- 994 | 
Castro who COn8obrinus ; cujus corpus, ob reverentiam consanguinita- 
is buried tis regi ac  generositatis, fecit dominus rex completis 
in West- exequiis magnifice in prssentia sua in ecclesia Westmonas- 
minster » e li . 
Abbey. ern 8epeiirl. 
De morte andegravit novi electi in regem. Alemannia. 
Death of Tempore quoque sub eodem, ne terrmmotus supra memo- id. iv. 610. 
Rep ratus minaci careret significatione, andegravius, quem dominus 
landgrave Papa in imperium promovere desideravit, et in promotione 
of Thurin- cujus infinitum thesaurum undique exortum insniter effu- 
gie. derat, turpiter victus, viam universes carnis ingressus, 1n- 
famis et exosus, curiam Romanam confusam reddidit | 
&c verecundam. Et sic feda relinquens vestigia, tam | 
regnum Alemannie quam imperium salutavit. 
Mittuntur legati per diversas mundi partes in gravamen 
F'retherici. 
Legates Hoc autem cum audisset dominus Papa, tactus dolore Id. iv. 612. 
Dore io the cordis intrinsecus, cardinales legatos sollempnes per diversa 


Germany, Mundi climata plenitudine potestatis sibi concessm trans- 


Italy, mittit armatos, ut ipsum Frethericum et filium ejus Conra- 
Non and dum, qui ipsum andegravium usque ad ignominiosam 


against mortem infatigabiliter persequebantur, pro posse gra- 
Fred cack varent, et thesaurum ad expugnationem eorum? a viris 
rad. ecclesiasticis, maxime religiosis, abradere non  cessarent. 

Destinavit igitur dominus Papa unum, Octavianum ? nomine, 


in Alemanniam, alium in Ytaliam, alium in  Hispeniam, 


—— — — ee — - - ——— — — ——À— | ee —— 


! This chapter is omitted in A. 3 O. nomine] in the margin in 
N. Ch. in Paris's hand; in the text in 
? eorum a] coram, A. N. the other MSS. 





OM m "HB ONERE 


Matt. Par. 
iv. 612. 


Id. iv. 613. 


Cf. Id. 
iv. 634. 


HISTORIARUM. 331 


alium vero, Sabinensem! episcopum, in Norwegiam, de quo A.D. 1247. 
plenius infra? dicetur ; et prster hos, multos fratrer 
ordinis Predicatorum et ordinis Minorum, magna potestate 
roboratos, ut universum mundum commoverent contra 


memoratos ecclesizs Romans rebelles et hostiles. 


F'rethericus fecit omnes Calabres, Appulos, et Siculos facere 
homagium Henrico? filio suo puero. 


Dum vero horum temporum curricula. revolverentur, sus- Homage 
pecte memorie fFrethericus, quem imperatorem nominare sworn to 
vel dicere prohibemur, fecit omnes Calabres, Appulos, et venry? son 
Siculos facere homagium dilectissimo filio suo Henrico, quem derick II. 
de gremio sibi carissimz# imperatricis Ysabelle, sororis vide- 
licet domini regis Anglie, susceperat, ad imperii robur et 
munimen. Audiens quoque idem Frethericus quod in diver- 
sas partes legati a domino Papa ad lesionem fame sum 
et status mitterentur, scripsit Ensio regi Sardanise, filio suo Frederick 
naturali ut diligenter Januensibus, domini Paps  consan- oruers 

nZ10 to 
guineis et amicis, et legato* suo ad illas partes destinato lay snares 
efficaces pararet laqueos cum insidiis; quod et ipse vigi- for the 
lanter adimplevit, ne patri videretur inobediens, Similiter Lopes re- 
quoque signifieavit Conrado regi Alemanniz, ut et ond or. 
ipse legato? in Germannie provincias transmisso et dered to 
archiepiscopo Coloniensi et omnibus eis auxilium, con- legate and 
silium, aut etiam favorem impendentibus, potenter a abp. of 
prudenter que resisteret, et clitellas thesauro, quem a ven 
viris ecclesiasticis abstulerant, vacuaret. Similique 
modo omnibus amicis verba transmisit consolatoria et 
admonitoria; que multi eorum toto conamine festino 
effectui mancipare studuerunt. Hee cum domino 
innotuissent Pape ac cardinalibus, commota est curia 


non mediocriter. Papa vero iram irs et odium odio sto- 


— — ne A M ee ol co —-— — — oe -- = — 


1 S. episcopum] in the margin ;  * Ottaviano Ubaldini, bp. of Bo- 
in Ch.in Paris's hand; om. T. ; in | logna. 
the text in the other MSS. This is 5$ Peter, cardinal deacon of S. 
William, formerly bp. of Modena. Giorgio in Velabro; v. Liebermann, 
2 infra) supra, MSS. Mon. German. Hist. xxviii. p. 291, 
3 Henrico] Henrio, Ch. nio, 


382 FLORES 


A.D. 1947. machatus coacervans, ipsum  Frethericum die Parasceues Matt. Par. 


Excom- adeo sollempniter ac borribiliter excommunicavit, ut au- iv. 618. 
Tr" dientibus et, videntibus non tantum timorem, sed etiam 
derick |]. horrorem incussit vehementem. 


De adventu fratris Johannis Angliot, ministri Provincialis, tn 
[ Anglia ). 


Papal Diebus quoque sub eisdem venit quidam frater de ordine Matt. Par. 

exactions Minorum, nomine Johannes, in Angliam, natione Anglicus, Iv. 617,599. 

provinc missus a domino Papa, multiplici armatus potestate, ut 

minister of ad opus domini Paps, a viris ecclesiasticis et maxime ab 

ciscans in &bbatibus exemptis colligeret! pecuniam diligenter. Et 

Provence. quia dominus rex privilegium dinoscitur habere ut 
non veniat legatus in Angliam nisi vocatus, missi sunt 
jam tales legati, sophistice transformati. Accepit igi- 
tur, quia propter honestatem sic oportuit, procura- 
tiones satis opimas, teste domino decano? sancti Pauli, 
qui viginti solidos pro procuratione eis liberaliter 
exhibuit. Et quia legati vice fungebatur, eques in- 
cessit. Et, quibus favit, pepercit; et ad voluntatem 
suam exemptis imposuit in contributione conditionem. 
Episcopi autem exemptos multipliciter vexaverunt, et 
argumentose pecuniam undique extorserunt ab eisdem, 
quia privilegiati et eorum privilegia semper sunt eis 
exosa, et quasi spina in oculo, licet tales litere repug- 
narent manifeste. 


Liter universitatis clert domino Pape. 


Letter of ‘* Sanctissimo, etc. Transmissus ad venerabiles in Chriato Matt. Par. 
the Eng- ** patres, Cantuaris et Eboraci archiepiscopos, ac eorum Addita, 
sbope to ‘* gutfraganeos vir religiosus ac discretus, frater Johannes, d. 144. , 
P.Inno- ‘‘ minister ordinis fratram Minorum Provinciw, vestre 


cent Iv * nuncius sanctitatis, quasdam nobis de oredentia (litteras] 
ing re - " habitas detulit Apostolicas, eadem auctoritate ore tenus in- 
exactions. 


! eolligeret] colligerent, MSS. | ? Henry of Cornhill. 





ێ 


HISTORIARUM. 998 


jungendo, ut tam pro nobis quam pro nostris subditis A.D. 1247. 
viris ecclesiasticis litteras obligatorias super summa certa 

pecuniss pro subsidio sedis Apostolice singuli faceremus. 

Nos autem super hoc tractatu habito! diligenti, pariter 
attendentes quod si talia contigerit nggredi, ipsis subditis 
inconsultis, tumultum magnum facerent, nos reputantes 

forsitan proditores eorundem et sic ad rebellionem potius 
provocarentur et scandalum quam ad promotionem memo- 

rati negotii, ut processum ipsius annuere absque consilio 

et volnntate potuimus eorundem; verumtamen affectantes 

vobis reverenter vestrisque? mandatis, sicut decet et pos- 

gumus, et sicut decet? Apostoliois obedire, pacique et tran- Nota hoc 
quillitati cleri et regni prospicere, in hoc commune con- marium ei 
silium? resedit habita deliberatione, ut videlicet ad prefatum causam 
subsidium, exemptis et tribus clericis exceptis, undecim ./wisse  — 
milium marcarum quantitas, tam a dictis archiepiscopis jo on. 
quam eorum  suffraganeis et subditis universaliter sensu 
tribuatur. Ad quod quidem dictos subditos pro nostris ^wjws con- 
viribus inducemus. Quod si forte, quod absit, ad hoc tributionts, 
inducere non possimus singuli, nostrum pars suam dabunt 

pecunie quantitatem, prout varie se extendet possibilitas 
facultatum. Sane cum in exceptione exemptorum et Quorum 
trium clericorum, in tanti subsidii quantitate, clerus noster "9?na 

. . . MA subticentur 
non modicum gravabitur, timemus quod si quis in posterum ,, post 

a subsidio supranominato excipiatur, clerus memoratus ad mortem 


consentiendum minime perducatur. Vale." exost male 
dicantur 
lanquam 
Oritur murmur in clero et regno et querimonia. pubiici 
proditores. 


Ex his et consimilibus insolitis gravaminibus ortum Complaints 


est murmur in clero ét populo, ita ut quiequid ? England. 
contulerunt, inviti in imprecationibus, et, ut potius 

verum non supprimatur, cum  maledictionibus con- 
tribuerunt; rememorantes® et domino Pape cum pre- 

cordiali querimonia gravamina et oppressiones importa- 

biles preesentantes.° 


-— —— — -—— 





! habito] habita, Ch. Cl.; A. has * consilium]  consulium, Ch. ; 
been altered ; Cl. ins. deliberatione. | eonsultum, Cl. ; concilium, A. N. 

2 vestrisque] om. Ch. Cl. T. W.; 5-5 rememorantes . . . . prasen- 
A. N. om. vobis. tantes] om. N. 


3 decet] om. Cl. 


A.D. 1247. 


Grievances 
of the 

chu ‘ch of 
Enzland,. 


Exactions 
of John, 
the Pro- 
vence 
Francis- 
can, at St. 
Alban's, 


Appeal of 
the abbat. 


Anger of 
the Pope 
at first ; 
but after- 
wards he 
diminishes 
the re- 
quired pay- 
ment. 


334 FLORES 


Nota gravamina Ecclesie Anglicana. 


Gravatur intolerabiliter Ecclesia Anglicana in provisioni- Matt. Par. 
bus infinitis, in decima omnium bonorum, in fesetinato Addita. 
"M . Mal - .3: menta, vi. 
auxilio, in pecunia pro militibus exacta, in subsidio per p, 145. 
Ottonem legatum multipliciter extorto, in prsstatione sex 
milium marcarum, in vicesima triennii, in subeidio imperii 
Romanis, in subsidio modo gratis concesso, in subsidiis ex 
parte domini regis et archiepiscopi Cantuariensis petitis. 

Omnia quidem hsc importalia et amaro spiritu portata, 
et affectu et effectu devotionis carentia. Et ideo omnia 


inaniter profusa et, ut brevibus concludatur, amissa, 


Qualiter responsum est eidem fratri Johanni apud. sanctum 
Albanum et apud Westmonasterium. 


Cum! autem venisset prrdictus frater Johannes apud Matt. Par. 
sanctum Albanum, exegit irremediabiliter ab sbbate multum iv. €!7. 
diversis partibus gravato quadringentas marcas, in sub- Id. iv. 620. 
sidium domini Pape. Et cum per omnia inexora- 
bilis et inflexibilis esset, nihil penitus remittere volens 
ae dicta exactione, abbas memoratus, solus inter omnes 
exeinptos, ad presentiam domini Paps appellavit de tam 
intolerabilis exactionis gravamine, malens? judicium subire 
papale et gravamen, quam alicujus fratris Minoris 
arbitrio pregravari. Et dum quidam de fratribus se 
ad iter prepararet, ille Johannes frater statim domino 
Paps nunciavit quod solus abbas sancti Albani inter omnes Id. iv. 621. 
exemptos, non curans papalibus mandatis obtemperare, 
appellavit. Unde frater ille, quem abbas ad curiam des- 
tinavit, invenit dominum Papam nimis exasperatum et 
commotum contra abbatem et ejusdem nuncium. Sed 
postquam dominus Papa, aliquantulum mitigatus, pla- 
cidam aurem narrationi ipsius nuncii accommodasset, 
gravamina domus sancti Albani et super hoc importa- 
bileun exactionem fratris Johannis seriatim exposuisset, 





margin in Ch. It is in the text in 
the other MSS. 


! This and the two next chapters 
om. Re. 


? malens . . . gravamen) in the 








Matt. Par. 
lv. 623. 


Id. iv. 618. 


Id. 


HISTORIARUM. 335 


et rigorem miseratus temperavit, et de pra:taxata A.D. 1247, 
pecunia magnam minoravit portionem. Frater autem vat ty 
ssepedictus Johannes cum ad Westmonasterium pro Henry III 
eadem causa advenisset, videlicet pecuniam ad opus to Ger- 
Pape exacturus, responsum est ei statim in faciem, quod , 
dominus! rex, pro arduis negotiis statum totius regni 
contingentibus, miserat dominum abbatem Westmonas- 

terii et dominum Johannem Mansel, tanquam speciales 
consiliarios suos, in partes Alemannim,! unde prior et 
conventus nullo modo sine capite eorum ipsi fratri 
quomodolibet super aliqua exactione, sicut nec justum 

erat, responderent. Cum autem ipse frater Johannes 
audisset, quod prudenter et cireumspecte, necnon et 
audacter, et quasi munimine regio septi, respondissent, 

tum propter Dei tum propter domini regis timorem et 
reverentiam, ad horam siluit retrocedens. 


Nota illius fratris legati iransformati potestatem. 


Eodemque tempore, ad majorem Anglorum depressionem Increased 
et gravamen, aucta est ejusdem fratris Johannis potestas et piven to 
etiam sggravata; et magis ac magis a Papa stimulatus ut John. 
vigilanter memorate pecunic intenderet colligend:e 


et exigeret ampliora, his litteris : 


Autenticum pape. 


** Innocentius, etc. Intellectis his que tnis litteris inti- The letter 
" masti, presentium tibi auctoritate mandamus, quatinus si 9 this. 
' pars prelatorum ecclesiasticorum — regni Anglie super 
'* exhibendo ecclesie subsidio, per te auctoritate nostra 
' petito, respondit, exemptos et alios, ut majorem etiam 
" quam petieris ab eisdem nssignent, quibus volueris pro 
* gubsidio memorato infra terminum competentem pecunime 
'" quantitatem, per censuram ecclesiasticam appellatione re- 


— e 


1! dominus... . Alemannia] om. N. 





A.D. 1247. 


Nota 
enervatio- 
nem privi- 
legiorum 
et indul- 
gentiarum 
sanctorum 
patrum 
antiquo- 
rum. 


Parliament 


summoned 
to Oxford, 
April 7. 


William, 
eount of 
Holland, 
elected 
king of 
Germany. 


His coro- 
nation at 
Aachen 

hindered. 





336 FLORES 


* mote compescendo ; quocunque privilegio seu indulgentia Matt. Par. 
‘* qualibet non obstante, licet presentes expressam de ipsis iv. 679. 
* non faciant mentionem." Datum Lugduni, ctc. Si quis 

priores potestates eidem fratri concessas videre desiderat, 

ad exemplaria, qure apud sanctum Albanum sunt, 
recurrat. 


De conwocatione omnium nobilium Angli ad magnum 
parlamentum. 


Per idem tempus, dominus rex comperiens regnum suum Id. iv. 622. 
enormiter undique periclitari, jussit omnem totius regni 
nobilitatem convocari, ut de statu ipsius tam manifeste 
periclitantis Oxonie, die qua cantetur Quast modo geniti, 
diligenter contractarent.  Prelatos autem maxime ad hoc 
parlamentum vocavit arctius, quia videbat eos tam frequen- 
ter per pepales extorsiones depauperari, quod frequentia 
consuetudinem et regni ruinam manifeste minabatur. 
Sperabatur igitur communiter aliquid salubre Ecclesim et 
universitati ibidem statuendum ; quod tamen omnes fefellit, | 
sicut sermo sequens declarabit. | 








Holandie in regem Alemannio. 


Eisdemque ? diebus dominus Papa, infinita pecunia promissa Id. iv. 624. 
nobilibus Alemannie ad dejectionem Fretherici et filii 
ejus Conradi regis Alemannis, procuravit diligenter, ut 
eassato ac reprobato Conrado Fretherici filio, rege Ale- 
manniz, loco illius eligeretur et substitueretur Willelmus 
comes Holondis, archiepiscopo Coloniensi amicitia indissolu- 
bili confederatus, episcopo? autem Leodiensi consobrinus, 
nepos quoque ducis Braibantis, et multis Aliemannise 
magnatibus sanguine, affinitate, vel amicitia conjunctus ; Id. iv. 654. 
adolescens state, viribus integer, et secundum id setatis, 
militia illustris, moribus compositus, consilio circum- 
spectus. Quod cum Fretherico ac filio suo Conrado cy. 1a. iv. 
innotuisset, missa expeditione militari non minima ad 993, v. 17. 
civitatem Aquisgrani, ubi de consuetudine antiqua co- 


Conrado rege Alemanno cassato, eligitur Wellelmus comes | 








! v. Additam. vi. 119, 120. * Henry of Gueldres. 
3 This and the next three chap- 
ters om. Re. 


Cf. Matt. 
Par. v. 
17, 26, 27. 


Id. iv. 625. 











HISTORIARUM. 337 


ronantur! reges  Alemannis, fecit eam arctissime A.D. 1247. 
communiri, ne novus electus quomodolibet in ipsam 
intraret coronandus. 


Obsidetur Aquisgrani. 


Archiepiscopus? igitur Colonize et? archiepiscopus 4 Siege of 
Maguntie et episcopus 3 Leodiensis, cum catervis legati b» he. 
cruce signatis et alis Alemannie magnatibus, ipsam DP. of 
civitatem circumvallantes obsidione, non cessarunt pe- and e hers. 
trariarum et jaculorum immissione vigilanter et potenter 


infestare, et obsessis omne genus victualium preecludere. 


Applicant quidam adveno, ut ditentur. 


Ipso quoque tempore applicuerunt in Anglia vacui et Baldwin, 
erurientes, sri alieno patulis rictibus inhiantes, quidam emperor of 
magnates advens et longinqui, videlicet, Baldewinus, dictus nople, 
imperator Constantinopolitanus, cum quibusdam aliis suis comes to 
fautoribus & Grecorum finibus violenter expulsus. Qui England 

P for aid. 
paucis annis ante elapsis, omnibus sacris reliquiis, quas 1n 
Grecia habere poterat, venditis, et undecunque mutuo 
accepta pecunia, imperium Romanis, quasi suum vendi- 
cans, potenter non sine mulus sumptibus invaserat. 
Et consumpto non minimo thesauro inhoneste adqui- 
sito, victus, pauper, profugus, et omnibus bonis spolistus 
et extorris, inde fugit et inglorius; licet ipsum dominus 
Papa fovere  incepisset, et contra Vastagium,® generum 
Fretherici, bella moventem acerrima, missa ei pecunize 
quantitate non minima, efficacissime juvisset. ^ Egere 
igitur ccpit dietus Baldewinus, et paucis ante annis, 
quando pro simili causa in Angliam advenerat, ex- 


pertus ^ domini regis Anglis liberalitatem, nedum dicam 


! coronantur] corantur, Ch. 
? Conrad of Hochenstadt. 
3e0e..... Leodiensis] in the 
margin in Ch. in Paris's hand; in | emperor of Nicea. 
the text in the other MSS. 7 expertus) expertam. MSS. 
o 58108. Y 


4 Siegfrid III. 
5 Henry of Gueldres. 
6 John IIT. (Ducas Vatatzes) 











338 FLORES 


201. . . os . Matt. Par. 
A.D. 1247. prodigalitatem, iterum venit, ab eodem, quem sibi finx- 7*7. 


erat conssnguineum, javamen pecuniare petiturus; unde 
rediit clitellis refertis desideratis esterlingis. Et sic, 
multipliciter spoliatis Egyptiis, Ebreei ditabantur. 


Applicat episcopus Sabinensis cardinalis in Anglia. 


Arrival of. Applicuit quoque tempore sub eodem episcopus Sabinersis, 
Miren Romane ecclesie — cardinalis, iturus in partes  Boreales 
bishop of. legatus, videlicet Norwegiam et Sueaciam, et praecipue ut 
Sabina — regem Norwagis Haconem in regem inungerct et! sollemp- 
to xis way niter? consecraret. Transitum autem fecit de Dovera 
way. usque ad Lennam, de licentia domini regis, ut ibidem 
ventum prosperum, navigaturus versus dictas regiones, pre- 
stolaretur. Intrans quoque navem jussit in ea levari et 
ornari vnum altare, et miss&m a quodam fratre Pr:dica- 
tore, quod nunquam antea videbant qui presentes erant, 


celebrari. 


Applicant fratres domini regis uterini. 


The king's — Applicuerunt otiam tunc temporis tres fratres domini Id. iv. 627. 
brother regis uterini in Anglis in eodem portu, scilicet, apud 


and sister Doveram, Guido de  Lizinnun, miles, et Willelmus de 

ad in a Valentia, non adhuc miles factus, et Aclmarus clericus, ex 

oe mandato domini regis vocati; et preter hos ZElesia soror 

eorum, videlicet soror ejusdem domini regis uterina, puella | 
nondum maritata; ut* de Angliz, relicta Pictavis, quam 

Franci coperunt conculcare et incolas proditores cachin- | 


nando appellare, divitiis et deliciis uberrime ditati 
saginarentur.* Quibus adventantibus rex occurrit lemta- | 
bandus, et fraternos " ruens in amplexus et oscula multi- 

plicata, promisit eisdem honores et possessiones amplis- | 
simas, et promissiones suas sine mors dispendio, uberius | 
quam promisit, fideliter adimplevit, sicut sermo subsequens 
plenius auditoribus dilucidabit.5 


! ef] om. N. W. 4-5 fraternos . . . . dilucidabit] 
2 sollempniter] om. N. eos honoribus et possessionibus 
> consecraret] om. MSS. exc. Cl. | amplissimis ditavit, N. 

1-4 yt . . saginarentur] om. N. 








Matt. Par. 
iv. 628, 


Td. 


Id. iv. 629. 


HISTORIARUM. 339 





Maritate sunt quedam puelle quibusdam nobilibus Anglic A.D. 1247. 
adolescentibus. 


Anno! quoque sub eodem, in initio mensis Maii, domino The king 
rege propter hoc apud Wudestoc specialiter, videlicet a d 
festo sancti Vitalis usque in crastinum Apostolorum Philippi April 28 to 
et Jacobi, commorante, maritate sunt dus puelle ultra- May 2. 
marinz, de partibus Sabaudize vel Provincis oriundm, 


per providentiam et procurationem Petri de Sabaudia, qui we Eng. 
propter eos illuc perrexerat, Edmundo comiti: Lin- married to 
colnie et Ricardo de Burgo, adolescentulis nobilibus, quos Proven- 
dominus rex in palatio sno per aliquot annos educaverat, 4! 

et moribus instrui fecerat eleganter. De quo maritagio, 

quia ignote et alienigens naturalibus regni et indi- 

cenis, ignobiles, ut dicebatur, nobilibus, deformes formosis 

et etiam invitis matrimonialiter copulabantur, murmur 

et indignatio non minima inter nobiles regni personuit 
ventilata, timentes non mediocriter ne rex intenderet 
nobilitatem Anglie notha permixtione cogere diatim 
degenerare. 


Desponsatur Johanna filia Warint de Muntcheineil. 


Diebus * quoque sub eisdem, idus  videlice& — Augusti, Marriage 
maritata est Johanna filia Warini de Muntcheinsil Willelmo of uj iliam 
de "Valentia, fratri domini regis uterino; hoc volente et and Jo 
diligenter ac argumentose procurante domini regis con- anna de 
silio, propter opulentissimam hereditatem ipsam Johan- Mun- 


. . pee chensi. 
nam contingentem et expectantem, ratione genitricis. 


Willelmus Longaspata et multi alii nobi[les cruci. signantur]. 


Eodem quoquo anno episcopus Wigornie Walterus, comes qw ter bp. 
Legrecestrize Simon, Willelmus Longaspata et multi alii of Wor- 


. aM" . cester, 
nobiles de regno Anglie, exemplo domini regis Francorum Simor de 


Montfort, 





1 This and the next two chapters ? This and the next chapter om. 
om. Re. N. 


Y 2 





340 FLORES 


A.D. 1247. et magnatum de regno ejus animati, circa tempora Roga- Matt. Par. 


William 
Longespée, 
and others 
take the 
Cross. 


Transla- 
tion of 8. 
Edmund at 
Pontigny. 


Prayer of 
Q. Blanche. 


Appear- 
ance of 
the body 
of S. Ed- 
mund. 


tionum crucem assumpserunt; ut in Terra Sancta, Christi 
vestigia adorantes et pro ejus optinenda hsreditate 
viriliter dimicantes, suorum peccaminum veniam con- 
sequerentur. 


Transfertur' beatus. ZEdmundus confessor. 


Ejusdem anni eub curriculo translatus est beatus 
JEdmundus Cantuariensis archiepiscopus et confessor spud 
Pontiniacum, in ecclesia conventuali monachorum Cister- 
ciensis ordinis sollempniter, in Christianissimi regis Francis * 
Lodowici et innumerabilium magnatum, tam prelatorum 
quam aliorum, prsesentin. De cujus sanctitate cum 
constaret omnibus certissime cum integer inveniretur, 
inter omnea sui sexus eminentissima  assistebat obsequiis 
ili, prout potuit et decuit, domina  Blanchia mater 
domini regis Francis, qus faciens vigiliam cum jejunio et 
oratione et lumine non minimo, orando devotissime. 
replicavit dicens: '' Domine pater, sanctissime confessor 
" /Edmunde, qui mihi supplicanti benedixisti? et filiis 
" meis, quando vivus exulans per me indignam vestri 
gratia transitum fecisti in Francia, peto, confirma quod 
initialiter operatus es in nobis, et confirma regnum 
* Francim in soliditate pacifica et triumphali, cujus libertas 
“est ab antiquo omni exulanti et persecutionem 
" patienti et prelato maxime sinum pandere pietatis, 
'" protectionis, et asili. Hoc recolat sanctitas tua non 
“ ingrata, tibi hsec et tuo Thome fecisse profugo et 
* egenti." 


«€ 


ee 


Ejusdem materie prosecutio. 


Die vero crastina, videlicet vii. idus Junii, quo trans- 
latam est corpus beatissimi episcopi et confessoris Wlstani, 





! Transfertur] — Transfretatur, 3 benedixisti] benedixi, Ch. A.; 
A Cl. is altered. 


? Re. om. the rest of this chapter. 


iv. 629. 


Id. iv. 631. 





HISTORIARUM. 841 


Matt. Par. antic! gloriosi regis et confessoris /Edwardi, apud A.D. 1247. 

lv. 681. — Wigorniam, quod factum arbitror divino nutu, translatum 
est apud Pontiniacum corpus beati AlJdmundi archipreesulis 
et confessoris, annis sane revolutis, Sciendum quoque est, 
immo toti mundo praedicandum, quod corpus totum ejus- 
dem sancti ZEdmundi integrum inventum est et incor- 
ruptum et. odoriferum, et, quod mirabilius est in mortuo, 
cum omnibus membris flexibile, sicut solet esse in dor- 
miente; naso tantum passo injuriam, qui lamina nimis 
demissa compressus est, non tamen consumptus; capilli 
ejus et vestimentum inviolatum colore et substantia. Ht 
ex tunc provisum est hoc primitus, benignissimo domino 
rege Francorum procurante, quod concessas fuit licentia 
Anglis liberius omnibus alterius nationis corpus ipsum 
adire, et videndo et orando venerari! 


De alteratione monete secundum sui formam. 


Id.iv.632. "Temporibus? sub eisdem, moneta esterlingorum propter sui The Eng- 
materiam desiderabilem detestabili circumcisione coepit dete- lish coin- 
riorari et corrumpi per illos falsarios monetarum, quos ton- PE S 

sores appellamus; adeo ut vix interiori circulo nummi par- mutilated. 

cendo, limbum literatum totaliter asportarent. Cum igitur 

coepisset. supra modum numisma vitiari, coepit domini regis 

consilium de remedio tractatum habere diligentem, ut vide- 

lice; moneta in forma vel materia salubriter mutaretur. 

Visum quoque est multis discretis et circumspectis, quod 

utilius foret materiam mutare quam formam alterare, cum 

ratione materie, non forme, talem incurrisset moneta muti- 

lationem. Cui rationi Francorum numisma et multorum 

aliorum principum perhibet testimonium et exemplum. 


De estorsione pecunie per archiepiscopum. Cantuaria. 


Id.iv. 636. Temporibus quoque sub eisdem Bonefacius Cantuariensis Archbp. 
archiepiscopus episcopos Cantuariensis provincie suspendit Boniface 
. . . . . suspends 

auctoritate Apostolica, qui consentire noluerunt nove et in- the bishops 

audite contributioni quam per gratiam domini Paps impe- of his pro- 


traverat, videlicet fructus ecclesiarum vacantium per tri- vince for 
not sub- 


1 venerari] adorari, N. | ? Re. omits this chapter, 


342 FLORES 


A.D. 1247. ennjum anno primo, ad liberationem debitorum quibus, ut Matt. Par. 


mitting to asserebat, ipsam suam ecclesiam Cantuarim — predecessores iv. 636. 

his extor- oui com gravissima usura irremedialiter obligarunt. Quod 

tions. . oe . . . 
non sine injuri& beati 7Edmundi et aliorum sanctorum ar- 
chiepiscoporum, qui nequaquam dilapidatores vel pro- 
digi fuerunt, constet esse confictum. — Episcopi vero nullius 

They give fulti munimine, contra papalem auctoritatem non valentes 

way and nec volentes recalcitrare, licet inviti, tandem cum summa 

solved. mentis amaritudine, ut absolvi mererentur, consenserunt. 

Iterum ! per decanum Belvacensem, hujus negotii execu- 

torem, mandatum Apostolicum acceperunt, quod a domino 
Pape excommunicantur et excommunicati denuncientur per 
provinciam Cantuarie omnes obloquentes omnesque detra- 
hentes fraudemve facientes in negotio prenotato, ex gratia 

Nota in Pape dicto archiepiscopo feliciter concesso, vel aliquam 

dua... etiam diminutionem, exceptis tantummodo domino rege 

tionem, et uxore sua domina regina et eorum liberis et nobili 

unde oríá viro Ricardo comite Cornubie.! 

est su*- 

picio de 

mutuo 

consensu. — (Quomodo Frethericus quasdam. Ytalwe civitates in molis guerris 

infestavit, e quibus Parma obsidetur. 

Siege of Cum? vero sol ad squinoctium vergeret sutumpnale, Id. iv. 637. 

Parma by ¥rethericus cisalpinans versus Lugdunum, ubi dominus Papa 

Frederick . ey: . 

Il. morabatur, cum innumerabili exercitu properabat. Unde 


vehementer timebatur ne in papalem personam et cardinales 
et alias personas ecclesiasticas hostiliter irrueret, cum pru- 
denter procurante domino Papa, qui Parmenses animaverat 
et non minimam pecuniam in eorum juvamen eis pro- 
miserat, ipsa civitas tota Parmensis, que antea firmiter cum 
ipso Fretherico steterat, preparavit se constanter ad resis- 
iendum eidem, Mediolanensibus et aliis, qui eundem Fre- 
thericum oderant, subito confoederata. ^ Quo audito, idem 
Frethericus pre furore vix se capiens, totus accenditur 
ira vehementi, co quod a proposito per rebelles revocabatur. 
Reversus est igitur cum omni exercitu suo, ut jpsos Par- 
menses, obsidione vallatos et violenter occupatos, gravissima 
tanquam nequissimos proditores plecteret ultione. Papa 


11 Tterum . . . Cornubie] om. ? Re. om. this chapter. 
Re. 





Matt. Par. 
iv. 637. 


Id. iv. 639. 


Id. iv. 640. 


HISTORIARUM, 343 


igitur a timore vehementissimo quo perurgebatur aliquan- A.D. 1247. 

tulum respiravit. Obsessa igitur civitate terribiliter, coopit Victoria 

wdificare extra eam quasi quandam civitatem grandem et built. 

populosam, ut et ipsi Parms parificari videretur, et voca- 

vit castrorum ipsorum constructionem Victoriam ; jura- Nota de 

vitque se non inde recessurum donec obsessos violenter ac 7,775. 

viriliter occuparet. Cosperunt igitur cives nimis coartari, sym 

et dicere inter se, ‘‘ Merito hsc patimur, dominum nostrum ez tmpre-; 

'" in nos confidentem proditiose nimis impugnantes.  Puni- eid 

* mur etiam, nec immerito ; iminetque civitas nostra discri- dictione 

‘* mini, in qua quondam sanctus ille episcopus Londoniensis Kogeri. 

“ Rogerus, quem Dominus jam, «ut dicitur, manifestis London- 
onorat miraculis, dum versus curiam Romanam  pere- iensis qui 

* grinaret, viatico suo et aliis caris sibi rebus ac neces- ibidem 

" gariis _truculenter et sine alique restitutione spoliatus Pia spolia- 

*" recessit, unde in recessu suo civitati huic cum suis batur. 


* eivibus maledixit." 


Willelmus comes Holandic electus est in regem Alemanniocs. 


Sub illius anni profluvio, in crastino videlicet sancti William 
Michaelis, magnates Alemannise, ad «qnos jus spectat elec- count of 
lionis, pro majori parte elegerunt sibi in regem Alemannie elected 
Willelmum comitem Holondie; hoc procurantibus cum king of 

m . . e, rmany. 
summa diligentia domino Papa et archiepiscopo Colo- 


niensi et legato! et aliis emulis Fretherici. 


De sanguine Christi apud, Westmonasteriwm | allato. 


Circa illos dies sanguis Christi, qui in Terra Sancta A portion 
habebatur thesaurus  preciosissimus, datus et missus on 
est domino regi Anglorum per quemdam fratrem  Hos- Blood sent 
pitalis;? qui cum eodem thesauro litteras detulit tes- or enry 
timoniales de ipsius thesauri certitudine, omni accep- the Holy 
tione dignissimas, a domino patriarcha? Jerosolimitano, Land. 
et a magistris * militie "Templi et Hospitalis, qui omnes 
unanimi voluntate et promta devotione domino regi The king 
ipsum thesaurum donantes contulerunt et prewsenta- P AEn! 


runt; et ipse speciali domui sue, ecclesize sancti Petri minster. 








1 See above, p. 331 n^. 3 Robert. 
? Hospitalis] Templarium, Matt. : ‘4 William de Sounac and William 
Par. | de Chateau-neuf. 





344 FLORES 


A.D. 1247. Westinonasterii, die scilicet translationis sancti /Ed- 
wardi, ipsum dedit ex sui sibi innata regia magnifi- 
Nota in- centia ac liberalitate. Impetravit quoque sb episcopis, Matt. Par. 
dulg en- qui tune presentes extiterant, eadem die, indulgentiam sex ‘Y- 643. 
annorum et centum et sexdecim dierum omnibus tam 
sanctas reliquias venerantibus et presentialiter &adeuntibus. 
Willelmus Eademque die dominus rex Willelmum de Valentia fratrem Id. iv. 641. 
fia ni suum uterinum, cum quamplurimis aliis tironibus, balteo 
notus cinxit militari. 
miles. 


Dominus Silvester, domini regis clericus, in Karleolensem 
episcopum, consecratur. 


Silvester Eodem ! tempore dominus Silvester, regis clericus, vir qui. Id. iv. 645. 


crated bp. dem modestus et discretus, et consuetudinum curia- 


of Carl- lium, qus in cancellaria regia exercentur, peritissimus, 
sie. » . . 

e die? sancte Agathe in episcopum Karleolensem consecratur. 
Simon de . . . . . 
Montfort Die vero sancti ZEdwardi venit comes  Legrecestrie de 
and Ri- partibus transmarinis. Die vero Apostolorum Simonis et 


chard of Jude rediit comes Ricardus de eisdem partibus, qui ob 


Cornwall . . - . 
return, — regia negotia et ardua, sed arcana, illuc destinabatur. 


Magister Thomas eligitur im episcopum. Menevensem. 


Thomas, Diebus? itaque sub eisdem, magister Thomas, cognomento I4. iv. 647. 
bishop of Walensis, Lincolniensis ecclesi, archidiaconus, electus eat 


St. David's, in episcopum Menevensem. 


Inungitur et coronatur. im regem princeps Norwagio. 


Coronation Die vero sanctorum Felicis, Simplicis, Faustinse, et 


King of Beatricis, qui est dies sancti Olavi regis et martiris, in- ld. iv. 650. 


Norway, unctus et coronatus est in regem princeps Norwagim Haco, 


29 July. . . . 
BBY: vir quidem prudens et circumspectus et eleganter 
literatus. 
1 This chapter om. N. Re. .  § This chapter om. A. N. Re. 


? See on this error Matt.Par. iy. | 
p. 645, note !, | 





Matt. Par. 
iv. 654. 


Id. iv. 655. 


Id. v. 1. 


Id. v. 2. 


Id. 


HISTORIARUM. 345 


De obitu comitis de Ferrarvis. A.D. 1247. 


Obierunt! autem eodem anno, die beate Katerinw, Willel- Deaths of 
mus comes de Ferrariis, vir bonus, et plenus dierum; et William E. 
cito post, uxor ejus comitissa M.* Obierunt quoque eodem Oden 
anno alii nobiles, Ricardus de Burgo et Willelmus filius de Burgh, 
Hamonis. William 

Fitz- 
Hamon. 


Annalis conclusio. 


Transiit igitur annus ille, uberrimus in frugibus, sterilis Character 
in fructibus, Anglise depredativus, Terre Sanots inimicus, of the 
Ecclesise spoliator, Ytalie cruentus, imperio suspectus, Ale- year. 
mannis martius, Wallis conculcator, et toti mundo tur- 
bulentus. 


Dominus ree fuit Wintonio. 


Anno gratis MCOXLVIII°, qui est annus regni domini Henry III. 
Henrici regis tertii xxxii., fuit dominus rex ad Natale keeps 
Domini Wintonie, ubi dies Natalitios, comitantibus multis Christmas 
magnatibus, magnifice celebravit. In crastino autem, vide- chester. 
licet die s&ncti Stephani, prandebat cum ipsius civitatis Richard 
episcopo Willelmo. Eodem? tempore Ricardus Suard, de Siward 


quo multa prsedicta sunt, morbo percussus est paralilico. sarap 


Venit Beatrie mater reginw in Angliam. 


Eodem quoque tempore Beatrix mater regins venit in Beatrice 
Angliam, dominum regem et filias suas visitatura, comi- P pres 
tante Thoma de Sabaudia, quondam comite Flandrism. vence 
comes to 
England. 





—— —— —— —— M —— —— — À — —— — — — 


1 This chapter om. A. N. Re. Quinci, second wife of the next E. 
2 sic MSS., following the MSS. | of Ferrers. 
of Paris; see the note *on Paris, 3 Eodem . . . paralitico] om. 
iv. 654. Her name was Agnes. | A. N.; Re. om, the whole chapter 
W. has Marg. i.e. Margaret de | after the first clause. 





= 
—- 








346 FLORES 


A.D, 1248. Obiit episcopus Bathonie Roberius.' 

Death of Tempore «quoquo sub eodem, videlicet circa festum sancti Matt. Par. 
err] y Hilerii, obiit episcopus Bathoniensis Robertus.! y. 3. 
Bath. 


De generali parlamento habito Londoniis in octavis Purificationis. 


Parliament Sub illius autem anni initiali * curriculo, in octavis vide- I4. v. 5. 
in London. jicet Purificationis, edicto regio convocata est totius Anglis 
nobilitas. ut de regni negociis nimis perturbati et depau- 
perati diligenter contractarent apud Westmonasterium. Ad- 
venerunt igitur illuc, excepta baronum et militum, necnon 
et abbatum et priorum et clericorum multitudine copiosa, 
The king novem episcopi cum totidem comitibu& Et cum postulasset ld. v. 6. 
seeamiiary dominus rex auxilium pecuniare, indignati sunt magnates 
aid. veheinenter; presertim quia quando in ultima tali exac- 
tione, cui nobiles Anglis vix consenserunt, confecit cartam 
suam quod amplius eis talem non faceret injuriam et grava- 
Complaints men. Reprehensus est insuper super indiscreta alienigena- 
of his acts. rym vocatione, quibus omnia bona regni in sui depau- 
perationem  prodigaliter distribuit et dispersit; nobiles 
quoque regni sui ignotis ignobilibusque maritavit, multo- 
liens consensu mutuo, qui solet debitum — matrimonium 
complere, irrequisito. Culpatus est insuper, quod quicquid 
in esculentis, potibus, et robis expendit, rapit violenter, 
sine pacatione prompta vel indilata.  Redargutus est in. Id. v.7. 
super quod episcopatus et abbatias et etiam gardas vacantes 
immisericorditer depauperat, contra juramentum suum, 
quod est primum et prsecipuum in coronatione sua. Ca- 
lumpniatur itaque graviter, eo quod sicut magnifici pa- 
tres et prmdecessores sui, scilicet reges Anglis, habue- 
runt, justiciarium nec cancellarium habet nec thesaurarium 
per commune consilium regni, prout deceret et expediret; 
sed tales qui suam qualemcunque, dummodo sibi ipsis 
qneestnosam, sequuntur voluntatem ; nec qui reipublice, sed 
singularem quarunt promotionem. 


l TS ; d 
! Robertus] sic MSS. for Ro- Paris This chapter om. A. N. 


gerus, as also the C.C. MS. of | ^, 5. 1] initialis, MSS. 


as S| ow m m 

















Matt. Par. 
v. 7. 


Id. v. 13. 


HISTORIARUM. 347 


Promissio domini regis de his corrigendis. A.D. 1248. 


Hec cum audisset dominus rex, confusus erubuit, et He pro- 
erubescens doluit, se in tot Deum et homines offendisse. trend. 
Promisit igitur huiniliter, certissime se hec omnia gratenter ment. 


emendaturam. Et cum demissiori vultu et precibus 
crebrioribus adhuc inclinare attemptasset voluntati sue, 
videlicet de auxilio pecuniari sibi concedendo, non ad. 
quievit universitas, multotiens sic delusa; sed unanimi 
consensu responderunt: * Emendationem sitienter desi- 


* deramus, expectabimus adhuc patienter; et prout se geret The ques- 
" dominus noster rex et se habebit versus nos, et nos eidem fion T 
* secundum sua merita respondebimus." Posita sunt deferred. 
igitur omnia hsec in respectum usque ad quindenam nativi- 

tatis sancti Johannis Baptiste; infra’ quem terminum 


sperabant magnates regem emollire, et cor suum salu- 
bribus consiliis inclinari. Et hoc salubriter factum 
esset, ut dieitur, nisi suorum consiliorum, qui formida- 
bant suum exinde expirare dominium, sibilis enerva- 
retur. 


De confusione Fretherici et liberatione Parmo. 


Fortuna igitur mundanis eventibus dum sic illuderet, Par- Defeat of 
menses, qui miserabili obsidione undique opprimerentur, Frederick'e 
concione facta, sese Deo et beato Rogero episcopo Lundonis, fore Parma, 
quem enormiter, ut dictum est, offenderant, feliciter 
humiliaverunt, Una igitur dierum cives audientes quod 
obsessor eorum et oppressor continuus et protervus, 
Frethericus, propter quippiam negocii sese absentaverat, 
relinquens Thadeo, judici sui palatii, custodiam exercitus 
sui et thesauri imperialis, et aliis suis principibus in 
obsidione commorantibus, cives igitur, invocato de supernis 
auxilio, in exercitum  Fretherici audacter exeuntes, 


repentinum impetum facientes, ad votum  triumpharunt. 





! infra] imfra, Ch. 





348 FLORES 


A.D, 1248. Cujus! rei series hzc epistola scire volentibus plenius 
dilucidabit. 


Intero super promiseis. 


Letter of '" Strenuis et prudentibus viris, domino Bonefacio de Salis 
the podestà potestati, militibus, et populo Mediolanensi, Philippus 
and people ** vicedominus, potestas, milites, et populus Parmensis, 
of Parma ' salutem cum gloria et honore. 

podestà * Laudes retribuimus Deo Patri, Filioque Suo Domino 


and people ** nostro Jesu Christo, et Spiritui Sancto, trino Deo et 


viving an " qni Majestati, et Virgini gloriosm, qus non propter 
account of ‘‘ nostroram  exigentiam meritorum, sed propter suam 


the victory. ** clementissimam pietatem, civitatem nostram protegit, 

" defendit, visitat, et gubernat; sicut "manifeste con- 
spicimus in victoria triumphali, quam die Martis, 
duodecimo Februarii exeuntis, contulit nobis Deus Sus 
genitricis interventu. Quamvis enim mille quingenti de 
nostris ivissent inter Colnirium ? et Bersillum,? et pra- 
‘terea dus porte in integrum, et ille ssviens draco, qui 
per tantum temporis obsederat terram nostram, nos omnino 
crederet deglutire, jam extra sua moenia cunotis militum 
et peditum suorum agminibus ordinatis et suis fidelibus 
commissis, et ipso parum remoto; nos, invocato Dei 
auxilio et Virginis glorioss, cernentes quod potens est 
Deus deponere superbos et humiles exaltare, protinus 
exivimus contra ipsos, populus et milites universi, nequa- 
quam vestigia nostra retardantes, quoad hucusque dimi- 
cantes junximus nos cum eisdem, precedente vexillo cum 
forma Virginis precios, cujus regebamur semita et du- 
catu, Et quamvis duriter a principio restitissent, nos 
tamen invalescentes durius in eosdem confregimus, et 
prostravimus omnes ipsos, et contrivimus universos, Et 
cum hoc audisset impius Frethericus, et cogitaret suis 
succurrere, formidavit nobis occurrere. Et descendens 
per subterfugia tanquam latro, dimisit suos et spolia sua 
Confusio ‘‘ prorsus universa. Ex quibus tria milia cepimus et plures. 
non * Cepimus quoque carrochium Cremonensium ; cepimus etiam 
minima.  * mtenia que fecerat et omnia castra sua, et habemus omnia 
sua que habuerat. 


1 Cujus . .. nostris (p. 349)] ? Colorno. 
om. He. ] 3 Brescello. 





NT HO 


Matt. Par. 
A ddita- 
menta 74, 
vi. 146. 














HISTORIARUM: 349 


Matt. Par. —''Interfecimus quoque Thadeum judicem suum, cubicu- A.D. 1248. 

Addam. * larios et camerarios suos, nostros quoque bannizatos; de MN on de 
suis militibus et populo interfecimus ultra mille quin- 44,5, 

gentos, preter subversos equorum pedibns et ruina, quos optimi 

pre multitudine describere non potuimus; alios autem de “hetoris. 

suis fugavimus usquequaque. Tandem in civitatem re- 

gressi, cum Dei laudibus et honore, nostre disposuimus 

negotia civitatis, confidentes in Illo Qui est vera salus 

omnium. Contritis enim &modo brachiis impiorum, amodo 

nos et nostri pace perpetua potiemur. Et hoc vobis ad 

gaudium intimamus, magnificentiam vestram deposcentes, 

quatinus omnes universaliter in nostrum ' auxilium, mora 

sublata qualibet, cum carrochio vestro accedatis. Quoniam 

cum Deus aperuerit nobis viam, procedere volumus per 

eam festinanter, ut recuperemus Burgum ! sancti Dominici 

et Bersillum et alias terras nostras; capientes navigium 

insuper Cremonensium, et inimicos nostros et vestros, de- 

leamus eos de libro viventium. Tollite moras omnes, viri 

prudentissimi, ut constantes; quia post Deum et beatam 

Virginem, triumphi nostri vos auctores et participes repu- 

tamus. Et sciatis quod combusta terra maledicti Frethe- 

rici, habemus omnes quos de nostris et Placentinis in 

vinculis detinebat. Valete? Nunciate hsc amicis nostris 

et vestris; ut gaudium nostrum, quod est plenum, omni- 

bus pateut amicis nostris." 


De reformatione moneto. 


Matt. Par. 


P Diebus quoque sub eisdem, moneta Anglis per detesta. Corruption 
Y, i»). 


biles tonsores et falsarios adeo intolerabiliter est corrupta, finglish 
sicut pretactum est, quod eam nec indigens nec etiam coinage. 
alienigens oculo recto vel illwso corde poterant amplius 
intueri. Provisum est igitur, ut non alterato legali 
pondere vel literata suprascriptione, crucis brachia in 
allera parte denarii usque ad limbum ejus duplicia 
extenderentur, ut quadrafariam dividi posset compe- 
tenter, hoc modo? 


! Borgo san Donino. 
2 Valete . . . nostris] om. A. 3 This is drawn in Ch. 


N. see Matt. Paris, v. 18. 


350 FLORES 


A.D. 1248. Qdiit Walterus Mauclere quondam episcopus Karleolensis. 


Death of 
Walter, 
bp. of 
Carlisle. 


His career. 


New pri- 
vilege 
granted 
to the Do- 
minicans. 


Anno! quoque sub eodem, Walterus cognomento Mauclerc, Matt. Par. 
v. 16. 


quondam episcopus Karleolensis, sed iminentibus diebus 
decrepitze senectutis, assumpto habitu fratrum Pre- 
dicatorum, ut pauper nioreretur, debita nature 
laudabiliter persolvit. Rationis enim trutina sane 
ponderabat, quod potius per dominum regem quam 
morum et scientiz considerationem — onepiscopatum 
seculariter et irreligiose in apicem promotus est ponti- 
ficalem. Hic? est ille, quem frequenter fortuna sub- 
levavit, ut fortius allideret; qui se consiliis regalibus 
arduis, quie minime valuit vel voluit adimplere, 
incaute commiscuit; qui matrimonia domino regi 
reprobanda, nune in Pontivio* nune in Scotiz partibus, 
ineonsultius procuravit? Hujus quoque consilio, post- 
quam ad ordinem se contulit. Pradicatorum, procura- 
tum est, ut novum et inauditum privilegium in eorum 
ordine a domino Papa, forte pecunia interveniente, 
extorqueretur. 


De novo privilegio fratrum. Predicatorum. 


Eodem anno fratres Predicatores impetrarunt a domino 
Papa privilegium, ne liceat 5 alicui fratrum ab eorum ordine 
ad alium transmigrare, licet constet ordinem sancti 
Benedieti arctioremn esse et excellentiorem, et tempore 
et auctore majoris reverentize et dignitatis, quam regu- 
lam sancti Augustini, cui fratres Preedicatores subi. 
ciuntur, ipsam profitentes. Nec alicui etiam liceat abbati 
vel priori aliquem talem fratrem suscipere, cum tamen ipsi 
transfugas * monachos suscipere dinoscantur. Quod videtur 
esse dissonum rationi, cum non liceat a rigidiori ad 





! Re. om. to the end of the year. * v. Matt. Par. iii. 206, 327, 338. 
2 moreretur] moretur, Ch. 5 liceat] licet, Ch.; liceret, A. 
3-3 Hic .... procuravit] om. | (altered) N. 


A. N. 5 transfugas] transfugos, MSS. 


Id. iv. 625. 


- — € € 





Matt. Par: remissiorem descendendo! transmigrare, necnon et A.D. 1248. 


iv. 625. 


Id. v. 16. 


IJ. v. 41. 


HISTORIARUM. 351 


huic precepto naturali, prout recitat sanctus Benedictus, 
Quod tibi non vis fieri, alii ne facias. — Cum autem multi Tobit, iv. 
moribus, scientia, et genere pollentes, et possessionibus 16. 
amplis habundantes ad eorum ordinem a seculo convo- Causa 
larent, nec postea talem formam religionis, qualem se inve- subjun- 
nisse sperabant, repererunt, sed pro claustro totius regionis iih 
cireumjacentis latitudinem, prsesertim cum in principio 
regule sus reprobet sanctus memoratus Benedictus illud 
genus monachorum quod  Girivagum dicitur, coporunt 
dolere et poenitere quod ad talem ordinem pertransirent, 
et subterfugia caute qusrere satagebant; unde cseteri se 
dolentes derelinqui, qui inter eos majores esse censebantur, 
remedium procurarunt memoratum. 

Episcopus? autem szepedictus, ne cognominis * sui 
sinistra significatio infaustum effectum consequeretur, 
Predicatorum habitu premunitus, fine laudabili meruit 


feliciter terminari?  Obierunt5 quoque eodem anno duo Nota de 
fratres de eodem ordine, quibus majores non erant, immo nee Prirum 
pares, ut creditur, in finibus Christianorum, in eruditione Roberti 
TP . heologi :delicet frat t oister Pac el 
scientiis, preecipue theologis, videlicel fraler et magister Ricardi de 
Robertus cognomento Bacun, et Ricardus de Fishakele ; Fishakele 
qui egregie plurimis annis in eadem facultate clero lege. optimorum 


. clericorum. 
runt, atque populo preedicarunt. 


De obitu duorum nominatissimorum clericorum. 


Sub eodem quoque annali curriculo obiit magister Simon Death of 
de Langetona, frater preclare memorie Stephani Cantua- Simon 

2 "ue uu . .: 4s - . Langton, 
riensis archiepiscopi, ejusdemque ecclesis archidiaconus, qui 
fratrissare negligens, si ecclesie sus persccutor et per- deacon of 
turbator extitisse, non est mirandum; quinimmo regna Vanter- 
Francorum et Anglorum et eorundem regnorum c srda ^ 
et status non mediocriter commovit et dampnose per- 
turbavit, sicut, suo loco plenius enodatur. 


! descendendo] descendo, Ch.; * Mauclerc. 

cescendo, Cl. 5 Obierunt . . . . generalem (p. 
2 S. Benedict's rule, cap. lxi. 852)] om. A. N. 
3-3 Episcopus . . . . terminari] 

om. N. 








352 FLORES 





A.D. 1248. Eodem insuper anno obiit magister Johannes Blundus Matt. Par. 


Death of Eboracensis ecclesia cancellarius, inter theologos qui nulli v- 41. 


Blond. quandoque secundus habebatur, qui, cum scientia et 


chancellor moribus imineret eminenter, eligebatur quondam in 
of York, s. . . 
and elect ®rchiepiscopum Cantuariensem, sed per memoratum magis- 


of Canter- trum Simonem, quietis nescium, cassatus est et im- 


bury. . 
ni merito reprobatus; perturbator igitur et perturbatus ad 
turbas simul perrexerunt defunctorum. 
De eclipsi lunes. 
Lunar Eodemque anno kalendas Junii, luna statim post solis jq. y. 9o, ' 
eclipse. — occasum passa est eclipsim fere generalem. 


De iteratione magni parlamenti in quindena nativitatis saneti 
Johannis Baptiste. 


Parliament Adveniente autem quindena nativitatis sancti Johannis Id. 

in London. Baptiste, convenit Londoniis totius Anglie ferme nobilitas, 
credens firmiter ex certa domini regis promissione, ut, 
mutata ! pristina voluntate et consilio, naturalium 
suorum se consiliis inclinaret, cum ab ipso responsio 


Speech of taliter derivatur: “ Non videtur mihi quod vestrum sit 
the king.  ,, 





mihi imponere conditionem, dum quod licet unicuique 
* vestrum, mihi denegastis. Porro licet cuilibet cujus- 
'" libet et quolibet nti consilio. Ceterum licet cuilibet patri- 
'" familias quemcunque de domo sua ill vel illi officio 
* postponere, preponere, vel deponere, elemosinas erogare, 
* mutuo quidlibet accipere, et suo vel cujus vult 
" arbitrio gubernari, quod utique domino ac regi vestro 
'* temere  prsesumitis denegare Quinimmo domini ac 
“ principis nutu potius habent dirigi et voluntate ordinari 
quicunque censentur inferiores, Non est sereus supra 


S. Matt. '* dominum, sicut nec discipulus supra  magisirum, Qua- 
x. 24. * propter neo justiciarium, nec canoellarium, neo thesau- 


* parium vel substituam prout exigitis, vel si substi- 
" tuerentur, amoverem.” Et cum respondentes asserebant 





! mutata) mutato, Ch. Cl. W. 





Matt. Par. 
v. 21. 


Cf. Id. 
v. 51. 


Id. v. 22. 


Id. 


HISTORIARUM. 353 


inagnates se nihil [velle], nisi promotionem regiam et A.D. 1218. 
publicam et superfluitatem  iudiscretam in elemo- 
sinarum profusione et cereorum. accensione nimia! 
castigasse, nequaquam  exaudiebantur. ^ Luce igitur 

clarius videbant hac ab eorum consilio emanasse, quorum 

81 universitas exaudiretur, dominium exufflaretur; respon- 

derunt igitur se nullo modo velle amplius depauperari, Refusal 
ut bonis eorum inutiliter distributis, alieni superbiant of the aid 
saginati. Soluto igitar non sine indignatione concilio, demanded. 
unusquisque ad propria spe fraudatus remeavit. Cum 

igitur necesse haberet dominus rex thesaurum habere, 

quia in brevi missurus in Wasconiam erat militarem His expe- 
expeditionem contra Gastonem, filium eomitisse Biarde, sninet 
ingratissimum proditorem qui domini regis terras Gaston 
vastavit, misit sigillatim preces efficacissimas viris °° Béarn. 
religiosis, ut eidem thesauris destituto manum porri- 
gerent largitatis, tempore oportuno gratam  vicissi- 
tudinem reportaturi. Quod ipsi animo libenti, licet 
undique gravati, adimplere propensius satagebant,? 

unde et si de alis taceamus, ab uno solo abbate, 
videlicet Ramesie, centum libras reportavit. Pracepit His plate 
insuper vasa et utensilia et jocalia thesauri sui regii vendi sold. 
pro pondere, non habito respectu ad aurum quo fulgebant 
argentea, vel ad opus licet artificiosum et laboriosum, et Ov. Met. 
quamvis ‘‘ materiam superasset opus." ii. 5. 


Ree Francorwm transfretat peregrinus. 


Equinoctio autem autumpnali temperiem gratam minis- Louis IX. 
trante, dominus rex Francorum, accepta sollempniter apud Parts on 
sanctum Dionisium et alia sacra loca ac solempnia in regno gade. 
suo licentia,® et voto firmato, iter arripuit Jerosolimitanum ; 
et per Lugdunum, ubi Papa morabatur, transitum faciens, 
ipsum humiliter ac devote salutans obnoxius deprecabatur, He endea- 
ut salvo in omnibus honore ecclesiastico, Fretherico, jam Yours at 


bene humiliato et veniam postulanti, gratiam concederet Lyons to 


reconciliationis, et Christi in hoc, Cujus vicarius esse peace be- 
ween the 





1 nimia] nima, Ch. 35 licentia) om. MSS. 
* satagebant] satagebebant, Ch. 
o 68108. Z 


A.D. 1248. dinoscitur in terris, vestigia sequeretur, et paterns Matt. Par. 
Pope and pietatis sinum panderet pcenitenti, saltem ut pateret via" 


emperor. 


Mittuntur 
in Angliam 
magistri 
Albertus et 
socius 

ejus 
Paulus. 


He sails to 
Cyprus, 
Aug. 28. 


354 FLORES 


tutior peregrinanti; ad quod cum cerneret dominum Papam 
vultum contradictionis protendentem, dominus rex tristis 
recessit, dicens: '' Timeo ne cum recessero, parentur regno 
'" meo propter inexorabilem tui  duriciam in proximo 
hostiles insidim ; tibi imputetur si Terre Sancte nego- 
cium, quod absit, impediatur ; veruntamen Franciam non 
" permittas infestari, immo ut pupillam! oculi procures 
custodiri, ut a qua status totius dependet  Christiani- 
" tati&" Ne igitur penitus perturbatus rex recederet, 
provisum est ut ad dominum regem Anglim nuncius 
mitteretur specialis ac sollempnis, prohibens eum ne 
aliquid de pertinenciis regno Francorum quomodolibet im- 
peteret hostiliter aut infesteret ; ad quod” destinati sunt 
incontinenti magister? Albertus, domini Paps: notarius, 
et magister Paulus ejusdem domini Pape familiaris, qui 
ad dominum regem Anglie venerunt spud Windeleshore 
in festo Exaltationis sancte crucis. Dominus autem rex 
Francis, facta domino Pape morosa confessione, et optenta 
omnium peccatorum remissione, cum benedictione recedens 
& curia Romana, versus Marsiliam lora direxit et vexilla. 
Et cum Avinioni appropinquaret, cives ex antiquo odio 
favillas adhuc accensas .reservantes, ipsi regi, paratis 
insidiis, que poterant  nocumenta  machinabantur. 
Similiter, nacta occasione parva, cives Marsilie et con- 
patriot impedimenti repagula eidem  maliciose  pro- 
curabant; rex autem, vix sedato 4umultu, ud mare pro- 
gressus, in crastino sancti Bartholomsei, assumptis secum 
non omnibus qui eum sequebantur sed  prselectia, 
navem ascendit, versus Ciprum vela dirigens sinuosa, 
ut in ea, veluti fertili et temperata, quietius hiemaret. 


Capitur civitas Aquisgrani, et coronatur in regem. Alemannia 
Willelmus comes Holandic. 


23. 











Et dum brumalis frigiditas algenti mundo durius imi- Matt. Par. 


neret, artabantur obsessi in civitate Aquisgrani vehemen- 





! pupillam] pipullam, Ch. | 5 magister] magistri, MSS. exc. 
2 guod) quem, W. N. 





v. 25. 





HISTORIARUM. 355 


Matt. Par. ter; denegabatur enim illis undique exitus et introitus, et A.D. 1248. 


v. 25. 


Id. v. 27. 


Id. v. 25. 


Id. v. 33. 


omnium collatio victualium, solaque eos sustentabat Surrender 
umbratilis Conradi consolatio. Cogebantur enim  neces- of juchen, 
sario se qualiquali conditione hostibus mancipare, et nation of 
eorum arbitrio pertractari. Civitatem igitur jam captam William of 
victores leti ingrediuntur, et Willelmus comes Holandise Holland. 
in regem Alemannis per manum Conradi archiepiscopi 
Coloniensis die Omnium Sanctorum solempniter coronatur. 
Conrado ad succursum  obsessorum  properanti quidam Conrado 
magnates Alemannie, filii Ecclesise, potenter restiterunt, "**'situr. 


unde ille victus recessit et confusus. 


Sibilla nobilis civitas Hispanic capta est. 


Eodemque anno in setate capta est nobilis civitas His- Capture of 


panim Sibilla a victoriosissimo rege Castello Andefulso, Seville by 


non sine multorum Christianorum admiratione dicen- nand III.]. 


tium, * Quid sibi vult istud ? Plus adquisivit iste solus 

* yex ad opus et honorem ecclesie Christi quam 

* dominus Papa et! omnes sui cruce signati, & quibus 

* infinitam abradit pecuniam, omnesque Templarii et 

* Hospitalarii, qui innumerabiles undique a Christiani- 

“tate vindemiant redditus et thesauros" Et admi- 

rate sunt turbse dicentes, *O altitudo divitiarum," Rom. xi. 
ete. 


Norwicensia episcopus pro ignotis causis transfretat. 


Post? festum autem sancti Michaelis, Walterus de Bifeld * The bp. of 


episcopus Norwicensis transfretavit; de quo transitu idem Norwich 


episcopus multos in Anglia suspectos reddidit et ° 
suspensos. 


Mittitur comes Legrecestria Simon in euccursum Burdegalen- 
sium ef Wasconensiwm fidelium domini regis. 
Eodem tempore, misit dominus rex in Wasconiam ginon de 


comitem Legrecestrie Simon, et cum ipso copiosam Montfort 
_ . Gascony. 
! et] ut, Ch. CL; A.is altered |  " This and the next chapter om. 


to et, T. to vel; W. has vel. 3 Sic 


z 2 


A.D. 1248. 


Character 


of the year. 


Henry III. 
at West- 

minster at 
Christmas. 


The feast 
of S. Ed- 
ward kept 


splendidly. 


350 FLORES 


militaris manus multitudinem ; sed tamen ad allevia- 
tionem sumptuum ipsorum eodem tempore exegit a 
civibus Londoniarum duo milia librarum, que et ipsi 
domino suo et regi in articulo necessitatis constituto 
licet gravati concesserunt. 


Annalis conclusio. 


Transiit igitur annus ille sere temperatus et serenus, Matt. Par. 
horrea frugum replens habundantia, et torquularia reddens V. $9. 


vinis redundantia, ita ut summa frumenti ad duorum de- 
scenderet precium solidorum. In pomeriorum vero fructibus, 
quod pro mirabili habebatur, per loca uberrimus, per 
loca sterilis, vermibus cucurbitinis! ubi pestis se ingessit, 
omnia virentia in arbustis penitus demolientibus.  Fluxit 
quoque annus iste Terre Sancte hostilis, Ytalie inimicus, 
Francie lugubris, Germanis exicialis, Sabaudis horribilis, 
curie Romans infamis, Anglie vero depredativus, multis 
quoque argumentis termini mundialis indicativas, ireque 
divine comminatorius. 


Dominus ree Londoniis futt ad Natale Domini. 


Anno gratie MCCXLIX®, qui est annus regni domini regis Id. v. 47. 


Henrici tertii xxxiii, fuit idem dominus rex ad Natale 
Domini Londoniis, videlicet ad speciale sibi domicilium 
Westmonasteri, ubi cum dapsili valde convivio ut 
solet dies transegit? natalicios, cum multitudine nobilium 
copiosa, convocans tamen multo plures, ut festo sancti 
JEdwardi, quem pra ceteris sanctis preecordialius diligit 
et veneratur, secum gaudenter interessent. Qui libenter 
&dvenerunt tum pro sancti amore et veneratione, tum pro 
Christi sanguinis reverentia nuper, ut preedictum est, adepti, 
et venia peccatorum ibidem concessa atque fidelibus 
optinenda, tum pro domini regis ipsos vocantis auctoritate. 
_Erant autem jam ibidem presentes qui advocabantur cum 
rege et regina, comites Ricardus frater domini regis et 





! cucurbitinis] conturbicinis, T. * transegit] tranegit, Ch. 
3 infamis] imfamis, Ch. 











HISTORIARUM. 357 


Matt. Par. marescallus Rogerus cum quatuor aliis comitibus, et epi- A.D. 1249 


v. 48. 


Cf. Id. v. 
30, 


Id, v. 58. 


scopi totidem congregati. 


Comes Legrecestruw redit de Wasconia. 


Et! dum apud Westmonasterium dominus rex moraretur, Return of 
diebus videlicet Nataliciis, rediit comes Legrecestriw a Simon de 
partibus Wasconis, cum quibusdam aliis magnatibus, mili- v Lontíort. 
libus, et servientibus, qui illuc destinati domino regi fide- cony. T 
liter militarunt. Quorum adventus ipsum dominum regem 
et totam ejus curiam non mediocriter exhilaravit. Coegerat 
enim dictus comes quendam domini regis proditorem ne- 
quissimum, videlicet Guastonem filium comitisse Biarde, Gaston de 
qui in illis partibus multa dampna fecerat, treugas invitum Béarn 3 
acci;ere; et quendam alium publicum predonem et incen- to scbmit 
diarium et inimicum domini regis cruentissimum, videlicet and Wil- 


Willelmum Bertram, dictus comes captum in turri Regule liom Ber- 
vinculis mancipatum tradidit arctissime custodiendum. prisoned. 


De particulari terra motu in partibus Sabaudie. 


Cum * autem rota fortunalis talibus mundi mutaretur gard. 
voluminibus, rumores inauditi ac terribiles Anglis quake in 
: 23 4 . . Maurienne. 
climata pervolarunt, quod videlicet ut evangelices minse 
verificentur, quod erunt per loca terre mvolws. Que- s. Matt. 
dam ville in partibus Sabaudie non procul a com- xxiv. 7. 
muni strata que est per valles Moriani, circiter? xii. 
ville cum duabus domibus religiosorum a vicinis mont 
bus sese revolventibus et horribiliter corruentibus cum 
suis incolis, qui bene ad decem milia sunt recensiti, 
obrute perierunt. 


Episcopus Dunelmensis sponte episcopatum euwwnm, resignavit. 


Diebus * quoque sub eisdem episcopus Dunolmensis Nicho- Resigna- 


laus, jam valitudinarius, exemplo Karleolensis Walteri tion of 
Nicholas 


— 


. 5 citer... cum] over erasure 
1 
|. Tie capter un " " in Ch.; Matt. Par. has quinque. 
) 1s chapter Om. tA. e. * This chapter om. A. N. Re. 








A.D. 1249. 


of Farn- 
m, 

bishop of 
urham. 

Manors 


assigned 
to him. 


New fair 
established 
at West- 
minster. 


Surrender 
of Vercelli 


derick II. 


358 FLORES 


plenius infonnatus, episcopatum suum sponte resignavit, Matt. Par. 
ut sibi liberius in orationibus et contemplationibus ": 9*- 
vacaret et pauperior moreretur. Verumtamen datis a 
domino Papa  provisoribus archiepiscopo Eboracensi et 
Londoniensi et Wigornensi episcopis, assignata sunt eidem 
quadam maneria, Hovedene, Stoctone, et . . . . . ,? de ipso 


episcopatu, ut tanto viro status et honor pontificalis 
salvaretur. 


De novis nundinis apud Westmonasterium inchoatis. 


Festo? autem beati Zdwardi, quod de ejusdem gloriosi Id. v. 48. 
regis et confessoris depositione celebratur, dominus rex, 
jaxta suam talem piam consuetudinem, vigiliam,‘ que diem 
preecedit, qure vigilia est die tertia ante Epiphaniam 
Domini, in jejunio panis et aquse et diligenti vigilia et 
continuis orationibus, necnon in elemosinarum trans- 
egit distributione. In die autem jussit missarum so- 
lempnia in ecclesia Westmonasterii, sollempniter in 
olosericis impreciabilibus et cereorum multitudine, et 
conventus sonora modulatione mirifice adornata, sere- 
nissime celebrari.  Prsmcepit etiam in publico voce Id. v. 29. 


preconia acclamari, ut suspensis aliis nundinis et Londo- 
niensibus mercaturis, ibi tenerentur nundine per quindenam 
durature. 


Dedita est nobilis civitas Vercellis Fretherico. 


Diebus quoque sub eisdem, nobilis civitas Ytalie 
Vercellis cum partibus cireumjacentibus sedicione ci- 
vium, qui sese odio intestino persequebantur, in 
Fretheriei cessit diclonem. Quod cum audisset domi- 
nus Papa, doluit inconsolabiliter, et tota curia Romana ; 
horribili igitur anathemate sollempniter et frequenter 
innodavit omnes illos, qui in dicta civitate sedicionem 


1 informatus] imformatus, Ch. |  ? This chapter om. He. 
? Easingtone is omitted; there * vigiliam] in Gellia, T. 
is no blank in the MSS. 





Matt. Par. 
v. 16. 


Id, iv. 649. 


Cf. Id. 
v. 56. 


HISTORIARUM. ) 359 


moverant aut prodicionem perpetraverant, per quam 4-D. 1249. 
ipsa a fidelitate Ecclesi] sequestrabatur, ut ceteri 
similia perpetrare formidarent. 


Quomodo roboratus est Frethericus. 


Et dum temporum istorum volumina prolaberentur, Conrad 
. . erc ov married to 
Frethericus, ut partem suam undique adversariis valla- jiu, 
tain roboraret, per matrimonium sese! filiumque suum Con- of Bavaria. 


radum, qui filiam ducis? Baivarim desponsavit, prudenter 
studuit communire, et foedere matrimoniali multis mag 
natibus indissolubili amicitia copulari; filiam ? namque 
suam eisdem diebus nuptui dedit Thomm de Sabaudia, 
quandoque comiti Flandrie, custodiamque Vercellis et 
partium adjacentium commisit, et multas terras con- 
tulit ct redditus opulentos, ut sic sibi totum genus 
suum * redderet gratum et in vicissitudine oportuna 
firmius obligatum. 


Quam prudenter dominus rex mundavit partes Wintonie a 
latronibus. 


Quadragesimali ? autem tempore jam propius iminente, Robbers 
dominus rex partes adiit Wintonienses, latronum et vispi- i ighbour- 
lionum replecione non mediocriter infames ; ubi paulo hood of 
ante justiciarii extiterant itinerantes, qui mundasse Winches- 
debuerant omnes partes illas a peste preenotata ; sed 
ita. confoederati erant fures memorati, quod idem jus- 
ticiarii licet diligentes maliciam eorum nequaquam 
poterant detunicare, nec cessabant aut deprzdationes 
violente ae manifeste, resonabantque ascendentes cla- 
mores et querele; et ut injurim intolerabilius multipli- 
carentur, vina domini regis preedze latronum deriden- 
tium paruerunt. Commotus est dominus rex usque 


ad spiritus amaritudinem, nec immerito, nec poterat 





1 See Matt. Par. v. p. 17, n'. 4 MSS. repeat sibi. 
? Otho II. 5 This chapter om. Re. 


3 See Matt. Par. iv. . 649, ?. 


360 FLUORES 


A.D. 1249.amplius ultionem dissimulare. Facto igitur subtili 


They are 
tried in 


scrutinio et arguta inquisitione, quia sic oportuit, 
multiformium proditorum ars ut artem falleret, pree- 
cepit dominus rex coram ipso in aula castri Win- 


the hall of toni» subito convocari xii, per quos certius credebat 
Winches- (de rei veritate edoceri, et comminatus est eis terri- 


ter castle, 


Capture 
and exe- 
eution of 


biliter sub pana suspendii, ut nomina exprimerent 
malefactorum quos sciebant. At ipsi semoti, longum 
super hoc tractatum habentes, nulla voluerunt ratione 
latronum reatus depalliare, nec nomina eorum, quorum 
tamen multos noverant, inquisitoribus revelare. Pr- 
cepit igitur dominus rex iratus valde, clausis castri 
januis, ipsos continuo comprehensos velut consentaneos 
incarcerari, ct tanquam reos suspendii vinculis et 
compedibus coartari. Et statim advocatis aliis xii., 
fecit diligenter inquiri ab ipsis, petere et exhortari 
admixtis minis terribilibus, ut ipsi, non sequentes prio- 
rum vestigia, nomina malefactorum domino regi, cujus 
intentio summa fuit patriam mundare, expresse reve- 
larent; qui sepositi et diffusum tractatum super his 
habentes, cawperunt vehementer formidare, ne et ipsi 
eadem qua primi xii. calamitate involverentur. Omnes 
igitur illius patrie malefactores, qui partes illas furto 
macularunt, expresse nominando notaverunt, et notatos 
aceusarunt. Comprelensi sunt igitur rei quamplures, 
tam de civitate quam de partibus finitimis, precipue 
tamen de comitatu Suhamtonie, circiter viginti ad 
minus, quorum quidam potentes fuerant et habun- 


the guilty dantes, quibus dominus rex confidenter commiserat 


persons. 


patriam illam a furibus arcendis! custodiendam.  Qui- 
dam autem adeo nobiles habebantur, ut pares militi- 
bus reputarentur, et eorum terra ad precium quadra- 
ginta vel quinquaginta vel quaterviginti librarum 
recenseretur. Quidam autem de familia domini regis * 


a PEE t -- - - — — —— A — P —— - — 


! arcendis)] arcendendis, Ch. A. 2 regis] om. MSS. 
Cl. N.; arcendam ac, T. W. 


Matt. Par. 


v. 58. 











Matt. Dar. 
v. &0. 


Id. v. 81. 


Id. 


HISTORIARUM. 361 


infames accusati, sunt convicti, et ad mortem suspendii A.D. 1249, 
adjudieati. Sicque consummatum est in hac parte ne- 
gocium, ut, accusantibus his alios et aliis hos, plus 
quam viginti suspendio perierunt, preter incarceratos, 
quorum sub incerto periculum dependebat; et ita sic 
volente Deo, Domino ultionum, patria Wintoniensis 
per quam cerebro tum propter nundinas tum propter 
portum civitati propinquum, tum propter civitatis 
celebrem frequentiam, institores tam ultramarini quam 
cismarini transierunt, a latronum retiaculis, quibus 
habundavit, per Dei ultionem et domini regis cautelam 
liberata est. 


Cernis completas hie nostro tempore metas, 


Si plus forte petas, tibi postera nunciet stas. 
Tempore! quoque sub eodem, die Omnium Sanctorum, Arch- 
cum magno honore intronizatus est Bonefacius Cantuarism bishop 
archiepiscopus, convocatis ad tantam sollempnitatem rege et Boniface 
regina et omnibus fere Anglie prelatis. Circa idem 

tempus convenerunt abbates nigri ordinis apud Beremun- Meeting of 
desheie, die sancti Calixti. De communi consilio provisum Benet ts 
est inter csetera, quod dominus rex ab ipsis omnibus im- gt Ber- 
petravit, ut pro ipso et regina dicatur cotidie in missa, mondsey, 
que in veneratione beats, Virginis canitur in eorum "4^ if. 
ecclesiis, collecta  celebriter videlicet, ‘‘ Deus in cujus 

* mfanu].” 


De? petra Christi apud Westmonasteriwm. 


Eodem tempore fratres Preedicatores attulerunt quandam A marble 
. . af oi stone with 
petram albi marmoris, que a tempore Christi in Terra qu, i. 
Sancta vestigium Salvatoris protendebat. Ipsam  impres- pression of 
sionem asserunt incole Terre Sanctew fuisse Christi vesti- our Lord's 
- 00 





1 Here the handwriting changes | words *cum magno honore" are 
and is no longer of the St. Alban's | substituted there for the old read- 
type. The MS. used for this part | ing; see Matt. Par. v. 80, n?. 
must have been the C. C. MS. of 2 This rubrick is only in T. W. 
Matt. Paris, as in the next line the 





362 FLORES 


A.D. 1249. gium ! in crlum ascensuri. Dominus nutem rex illud Matt. Par. 
brought ecclesia contulit Westmonasteriensi, sicut nuper sanguinem Y- 9? 
to West: Christi! nobile donativum. 
Walter of Prima? aatem Dominica Adventus Domini Walterus de 1d. v. 83. 
Kirkham Kirkeham, electus Dunelmensis, consecratus est apud Ebora- 
bishop of cum ab =  archiepiecopo Eboracensi Waltero, cujus idem 
Durham. piscopus est suffraganeue? Eodem anno abbas de Bello Id. v. 86. 
Dedication loco ecclesiam suam, quam videlicet rex Johannes a funda- 
church of Mentis construxerat, preesentibus rege Henrico et Ricardo 
Beaulieu fratre suo et multis sliis magnatibus necnon prelatis, 
abbey. sollempniter valde fecit dedicari. Abbas insuper memoratus 
Monks viginti monachos electos et triginta fratres transmisit ad 
to Hayles *" inhabitendum novam domum Cisterciensis ordinis, quam 
Ricardus co:nes non procul a Winchecumbe nuper funda- 
verat, votum quod in mari fecerat complendo. 
Death of Sub? ejusdem anni circulo, quinto nonas Julii, obiit Id. v. 88. 
Alexan- Alexander rex Scotorum, vir sapiens et modestus; iram 
ger enim voluntarium, querens seviendi occasionem, exacuit in 
His quendam de nobilioribus regni sui, nomine Oenum de 
quarrel — Árgethel, militem strenuum et elegantissimumm, Et dum 
with Owen proponeret ipsum exhsredare, imposuit ei notam proditionis, 
of Argyle. Guia anno proximo preterito homagium fecerat regi Nor- 
wagis, pro tenemento cujusdam insule, quam pater ejusdem 
Oeni ab eodem rege tenuerat pro homagio suo in pace 
multis annis. Oenus igitur nolens offendere regem Scoto- 
rum, supplicavit ei ut concederet ei inducias ut homagium 
suum simul cum insula memorata regi Norwagim resignaret ; 
quod  denegans idem rex, ipsum Oenum usque prope 
Argethel diffidatum navigando hostiliter insequebatur, stimu- 
latus, ut dicitur, importunis  instigationibus cujusdam > 
episcopi de Stratherne, fratris videlicet de ordine Pradica- 
torum. Rex igitur antequam exiens de navi equum valeret 
ascendere, quasi ultione, morbo subito et letali percussus 
est; et volens innocentem exheredare, inter manus magna- 
tum suorum ex improviso cum ipsa ambitione vite spiritum 





exalavit. 

1-! vestigium . . . Christi] om. 3 This chapter om. A. N. Re. 
Re. * Stroma. , 

7-2 Prima . . . suffraganeus] ® Clement bishop of Dunblane. 
om. Re, See note 5 on Matt. Par. v. 89. 


Matt. Par. 
v. 89. 


Id. v. 92. 


Id. v. 93. 


Id. v. 94. 


Id. v. 96. 


HISTORIARUM. 363 


Anno! quoque sub eodem Hugo cognomento le Brun, A-D- 1249. 
comes de Marchia, cum rex Francorum apud Damiatam meat of 
applicuisset, rebus humanis [est] exemptus; qui iccirco Brun, 
minus meruit deplorari, quia privigno suo, regi Anglorum, count de 
in ipsum confidentij proditionis laqueos in Pictavia prs- Ia Marche, 
paravit. Eodem anno circa Pentecosten, obiit quidam de mietta. 
nobilioribus baronibus Boreslibus, Rogerus filius Johannis, peath of 
puerum relinquens hsredem; cujus custodiam rex contulit Roger 
Willelmo de Valencia. Fitz-John. 

Fluxit igitur annus ille minus fructifer, frugifer tamen Character 
abundanter; sed in fine sstetis messes oblate spem mentite of the 
in humani generis provocationem  suffocabantur. Annus Y 
Romans curie infamis, Francie et Anglie turbulentus. 


De partu domine Cyncie, uzorie comitis Ricardi. 


Anno gratie MCCL®, qui est annus domini regis llenrici Henry III. 
xxxiv., fuit idem rex apud Wintoniam ad Natale Domini, at wine 
ubi festa  Natalicia, ut moris est, magnifice celebravit. 
Eodemque tempore infra videlicet  Natalicios comitissa 
Cornubie Cincia, uxor comitis Ricardi, peperit ei filium Birth of 
apud Berkamstede, ad quem  baptizandum comes vocavit Edmund, 
archiepiscopum  Cantuari,, infantis avunculum, et vocatum Richard of 
est nomen ejus Edmundus, ob honorem beati Edmundi Cornwall. 
Cantuariensis archiepiscopi et confessoris. 

Tempore? quoque sub eodem transfretarunt multi nobiles Many 
de regno Anglie, nec patuit causa alicui de populo; vide- English 
licet comes Ricardus, comes Glovernige, Henricus de Han- noble 8 
tinge, Rogerus de Thurkeby, et multi alii nobiles cum illis ; 
preterea de prelatis Lincolnie, Londonise, et Wigornise epi- 
scopi, et cum illis de episcopatu Lincolniw, Oxoniensis? et 
Bedfordensis archidiaconi, et alii Comes vero Ricardus Array of 
cum maximo apparata et comitatus fastigio per regnum Richard of 

. : 0. . n . .. Cornwall. 
Francie transivit, quadraginta militibus de novo vestitis 
robis consimilibus et mannis deliciosis, auro micante re- 
center faleratis, et bigis multis, et quinquaginta sum- 
maris et familia numerosa nimis, concomitante comitissa 
uxore sua et Henrico primogenito suo, ita ut Francis 


! This chapter om. A. N. * Robert de Marisco. 
? confidenti] confidentem, MSS. 5 John de Crachale. 
3 Tempore . . . inclinari (p. 

865)] om. Re. 


864 FLORES 


A.D. 1250. admirantibus tam mirabile quam  honorsbile spectaculum Matt. Par. 
Q. Blanche Preberet intuentibus. Sui adventui honorabilis domina Blan- ' 97. 
meets him. chia cum summa occurrit reverentia, applaudens e+ munera 

offerens preciosa, tanquam oonsanguinea consanguineo, immo | 
The reason potius velut mater filio singulari Causes autem solius 
of Grosse- episcopi  Lincolnim, quare transfretavit, patuit universis, 
teste's idelicet, ut eos quos vocarat ad curiam Romanam, qui 
crossing Vide . N qu . . oq 
the only propter inaudita eis inferenda gravamina et comminata 
one ad sedem Apostolicam appellarunt, scilicet exempti, Templarii, 





known. Hospitalarii, et alii multi, . . .;! qui postes a domino Papa, 
pecunia interveniente, caute sibi pacem redimerunt, secun- 
dum illud ethici, 
He loses Judicis auxilium sub iniqua lege rogato. Cato. 
his cause. Distich. 
Et sic episcopus proposito suo frustratus, confusus ad ii. 17. 
propria remeavit. 
Earl Comes? Ricardus cum maxima gloria et honore trans- Abbre- 
Richard — fretavit, ot comitante Henrico filio suo primogenito et Viatio 
crosses - oe . . Chroni- 


with his f&milia multa nimis regaliter in equis faleratis et carissi- corum, 
son, and is mis vestimentis adornata, Franciam pertransiens Lugdunum iii. 312 
Lyons. at pervenit, ubi tunc Papa morabatur. Et venienti omnes (Madden). 
_, . fere cardinales reverenter occurrerunt. Episcopus autem 
Complaint ,. ~ ee . . . 
of bp. Lincolniensis jam illuc advenerat, qui, cum multi sese 
Grosse. versus Papam ut pacem haberent redemissent, querulus 
the Pope Papam redarguit, dicens, ‘‘ Domine, credidi auxiliante pre- 
' '* gepto vestro omnes do quibus conquestus sum? castigasse, 

'" et ab eorum errore potenter revocasse; et ecce novissi- | 
mus error factus est pejor priore. Omnes enim se redi- 
munt, et panditis sinum omnibus premia offerentibus, 
unde enervatur auctoritas mea, et propositum irrita 

Cui Papa, '' Frater, liberasti animam tuam. Quid ad te de | 
S. Matt. ‘‘ gratia mea?  Fecimus eis gratiam. Nunquid oculus tuus 
xx, 15, * nequam est, quia ego bonus sum?” Et sic recessit epi- 

scopus, & suo proposito fraudatus, aliis tamen nimium 

vexatis propier hoc atque dampnificatis. 


1 The conclusion of the sentence, | corum attributed by Sir F. Madden 
* strictius. sum flecteret voluntati," | to Matthew Paris, and printed in 
is omitted. the third volume of the Historia 
? Here the handwriting in Ch. | Anglorum. 
changes again, and the text is a 5 sum] interlined in Ch. 
copy of the Abbreviationes Chroni- 


Abbre- 
viatio 
Chroni- 
corum, iii. 
812. 


HISTORIARUM. 365 


Tempore sub eodem devicto et asffligato Willelmo de A.D. 1250. 
Holandia, rege Alemania, licet eum Papa multum ditave- Triumph 
rit, Frethericus in multos sibi rebelles desmvit triumphando, or Pe 
et ad tempus multos conterendo peremit, socundum illud, ° 
*" ante ruinam ewaltabitur cor." Tempore sub eodem, cum Prov. xvi. 
venisset comes Ricardus Lugdunum, ut predictum est, 18. 

Papa ipsum cam summo honore suscepit, supplicans ut cum Earl 

eo pranderet; et refecti sunt in una mensa Papa et comes Richar d 
Bicardus collateraliter. Hoc autem factum est ante dies Pope dine 
Rogationum. Et eadem die cum soldanus Babilonie  opti- together. 
mam pacem obtulisset, sed Francorum superbia ad pacem 

oblatam minime potuit inclinari, commissum est prelium 
infelicissimum inter Christianos et Sarracenos, et captus est Defeat and 
rex Francorum ab infidelibus, quod nunquam antes tontigit. capture of 
Et! se reddiderunt Sarracenis multi nobiles Francorum sine jp Egypt. 
conflictu vel vulnere, tanquam maledicti a Domino, et capti 

multi. ultro apostatarunt, in ignominiam fidei Christiane et 

totius universalis Ecclesie * obprobrium sempiternum. Et 

fugit frater regis Francis comes Atrabatensis, et submer- The count 
sus periit in quodam flumine, et dissipatua est totus Chris- or Artois 
tianorum exercitus et confusus. Willelmus vero Longa William ' 
spata pugnavit usque ad mortem, et alii quamplures no- Longespée 
biles, natione Anglici, exemplo Willelmi provocati et in ?Dd others 
Domino fideliter animati, videlicet Robertus de Vair et 

alii, quorum nomina? in libro vite indelebiliter annotantur. 

Quod autem sterna dignum arbitror memoria, videbatur 

in nocte precedenti matri suse, abbatisse scilicet de Lacoo, Vision of 
quondam comitisse Sarum, quod dictus Willelmus aperto riam í 
celo elevatus est totaliter armatus, cujus armaturam bene seen by. ° 
novit, et angelis eum gaudenter suscipientibus intravit; quo his mother, 
intrante, dixisse videbatur mater, ** Quis est hic?” et ro- Ela, abbess 
&ponsum est ei, ‘‘ Nonne cognoscis filium tuum Willelmum of Lacock. 
" et ejus armaturam P" Et maier, ‘‘ Cognosco utique." 

" Ille est quem tu, mater, contemplaris." ^ Abbatissa vero 

materna sedulitate tempus notavit et visionem. Elapso autem 

dimidio anno sequente, cum omnes qui casum sciebant et 


diu celabant, ne mater pro filii funere plus sequo doleret, 


slain. 


1 Et se. . presignare (p. 367)] | erased in Ch. Itis in the other 
om. Re. MSS. 
* ef. was here, but is nearly 3 nomina) interlined in Ch. 


366 FLORES 


A.D. 1250. tandem proruperunt! in hee verbe, “ Domina, non expedit Abbrev. 
" diutius oelare casum qui accidit filio tuo Willelmo," et one m. 
addentes* qua die in frusta, proslians contra infideles pro 
Christo, martir gloriosus detruncatur. At illa comperiens 
diem et visionem memoratam rei geste: respondere, elevatis 
manibus gratias egit Deo vultu alacri, dicens, '' Gratias 
'* refero tibi ego ancilla tus, Domine, quod de carne mea 
" peccatrice talem nasoi precepisti tuorum hostium expug- 

" natorem.” 

Visitation ^ Archiepiscopus Cantuariensis Bonefacius, causa visitandi 

t bp. n episcopum Londonis et religiosos in civitate Londonise, 

Boniface. tam contra episcopum quam viros religiosos civitatis, sicut 
et contra quosdam alios, licet squitatis ductus ratione, 
tanta dicitur  austeritete processisse, ut, ipsis instanter 
resistentibus, multi eum  precollaudanteas de ejus tunc 
mirarentur feritate. Tandem post multas hinc inde ex- 
pensarum effusiones et laborum diversas vexationes de- 
ierminatum est, ut suam archiepiscopus secundum jus com- 
mune rationabilius et tollerebilius exerceret jurisdictionem, 
et sic visitationem prosequeretur sub diffinita modificatione ; 
ct sic cessavit mote tempestas. 

Chapter Diebus sub eisdem, videlicet circa festum nativitatis 

of the . . . . . 

Domini. 9Bcti Johannis Baptiste, communi vocatione congre- 

cansheldat gati sunt de universis terris totius Christianitatis, etiam 

their house de Terra Sancta, fratres de ordine Predicstorum apud 
in Holy a de Holebu t Londonie, ut 

born. omum eorum de oleburne, qui ee ndonie, u 
ibidem de statu ordinis sui et eorum officio diligenter, 
invocata Spiritus Sancti gratia, contractarent, et si corri- 
genda cernerent reformarent. Et quia proprias non habe- 
bant facultates, magnates et prelati de partibus vicinis, 
ex mera liberalitate sua, eis per aliquot dies victualia in- 
venerunt. Rex autem prima die capituli accessit illuc 
personaliter, orationum suffragia petiturus ab eisdem, pro- 
curansque eos pavit ut decuit regaliter. ^ Sequenti die, 
regina, deinde episcopus  Londoniensis, postea dominus 
Johannes Maunsel,? consequenter alii, utpote * abbas de Walt- 


1 proruperunt] altered from " Maunsel} introduced in the 

prorupit in Ch.; prorumpit, T. W. | 7B h Ui estm terii. abbas 
as onasterii, a 

* addentes] altered from addens | « sancti Albani,” (Abb. Chron. 


in Ch.; addente, W. p. 814) is omitted here. 


——— 000 
-——À 7 


Abbrev. 
Chron. 
ii. 314. 


HISTORIARUM. 867 


ham, et cives Londonis ut ipsi litteratorie supplicaverant. A.D. 1250. 
Erant autem fratres quadringenti et amplius. 

Eodemque! tempore commissum est sigillum regium 7,0 seal 
magistro Willelmo de Kylkenni, viro prudenti et circum- committed 
specto &c juris perito. Eisdem temporibus quidam miles, "Mie 
quondam socius . . .? et ejusdem in officio custodis  fores- Kilkenny. 
tarum successor, Galfridus nomine de Langeleia, Boriales pytortions 
partes peragrans, et de forestarum ac venationum  irans- of Geoffr.y 
gressionibus perscrutans, quoscunque poterat irretire, tam of Langley 
graviter multavit pecuniam extorquendo, ut quantitas fnes. 
thesauri ad opus regis collecti in auditorum cordibus stu. 
porem generaret. 

Die vero beati Kenermi pervenerunt rumores de captione News of 
regis Francis et totius exercitus Christiani confusione, quibus the capture 
rumoribus nunquam, prsecipue in Francia, auditi sunt flebi. 9f Louis 
liores ad noticiam catholicorum ; unde tota Christianitas | Aug. 
moerore tabuit et dolore. Eodem anno, mense Octobris, luna 
existente prima, die mensis primo ccpit mare densa caligine 
perturbari et perturbatum solitos fines pertransire, occupansque 
partes litoreas, quas nunquam se meminit aliquis previdisse, 
damna finitimis maxima irrogavit. Anno quoque sub eodem, 
die videlicet s&ncte Lucie, circa horam tertiam, factus Earth. 
est terremotus in Anglia. Et quod in Ciltria evenit maxime quake in 
constat admirandum, nec est hoc visum a tempore cujus non the Chil- 
extat memoria. Ipsa enim patria solida est, et cretosa ac Dec. 13. 
petrosa, et minime cavernosa Factus insuper cum ipso terre 
motu tanquam terribilis tonitrus et mugitus subterraneus, 
qua dicebantur vel futuram pestem non minimam, vel 
regnorum inmutationem, vel mortem famosi principis pre- 
signare. Obiit igitur eodem die maximus principum, mundi Death of 
stupor, Frethericua. Obiitque* eodem anno episcopus Win. Frederick 
ioniensis Willelmus de Rale in partibus transmarinis, vide- I. 
licet apud Turonim, ubi circiter xi. menses moram conti- Death of 

Sours gs ; . . ,, Dp. Wil- 
nuaverat; monachi Wintonienses coscti * sunt, ad instantiam ]iam de 
domini regis Henrici, eligere sibi JEthelmarum fratrem Raleigh. 





1 Eodemque ..... generaret] | in the other MSS., has been erased 
om. A. N. in Ch. 
2 ^ Roberti Passelew" should 3 Obittque . . . retrocedit (p. 


fill the blank. See Matt. Par. v. | 370)] om. Re. 
187. 'The name is also wanting in * coacti sunt] om. MSS. 
the Abbrev. Chron.; ef, which is 


A.D. 1250. 


Birth of 
Jobn, son 
of Heary 
HII. 


His early 
death. 


Bull of 
Innocent 
IV. to 
Rochester, 
ordering 
the con- 
vent to 
use the 
saine cus- 
toms as 
to their 
officers as 
are in use 
at Canter- 
bury. 


368 FLORES 


suum uterinum, in suarum pastorem animarum. Im! ad- Abbrev. 


ventu Domini apud Wyntoniam natus est regi Henrico iii 5;5 


filius qui dictus est Johannes. Hic non duobus annis 
supervixit, et ultimo die mensis Augusti obiit atque in 
Westmonasterio sepulturam accepit. Hoc? anno obit 
magister Ricardus de Wendene, episcopus Rofensis, circa 
festum sancti Michaelis; et quia sanctus habebatur, procu- 
rante rege, sepultam est corpus ejus apud Westmonasterium. 


[Eodem anno concessa est qusedam bulla monachis MS. N. 


Roffensis ecclesiw de sergantiis ab episcopo non donan- 
dis sub Innocentio Papa quarto in hunc modum : 

Innocentius episcopus, servus servorum Dei, venera- 
bili fratri episcopo et dilectis filiis priori et conventui 
Roffensi salutem et Apostolicam benedictionem. 

Dignum arbitramur et congruum ut ecclesie suffra- 
ganesw metropolitane, cujus debent imitari vestigia, 
moribus et consuetudinibus se conforment. Cum igitur 
inter te, frater episcope ex parte una, et vos, filü prior 
et conventus ex altera, super sergentariis laicorum et 
obedientiariis Roffensis ecclesise ac aliis diversis arti- 
eulis fuisset. coram nobis aliquamdiu litigatum, nos. 
volentes litigia in quantum possumus detruncare? ut in 
eisdem sergentariis, videlicet custodibus maneriis et 
sergentibus officiis ejusdem Roffensis eeclesie deputan- 
dis, illo jure illaque consuetudine Roffensis episcopus, 
non obstante aliqua ecclesiw vestree consuetudine vel 
compositione super hoe habita, sit contentus, quam 
archiepiscopus Cantuariensis ex antiqua et approbata 








-— — — -€—— 


‘In... Wendene] over an | ** primo in ipso, in his partibus occi- 

erasure in Ch. Written by a hand | * dentalibus,” (Abbrev. Chron. p. 
of the XIVth century. The erased | 815) is not in the MSS. of the 
passage, '*licet insufficiens multis | Flores. A. N. om. to the end of 
* videretur. Qui onus suscipiens | the chapter. 
** cum bonore, contra omnium prs&- 2 Hoc . . . Wendene] Obiit in- 
* decessorum suorum sanctorum | super, Cl. T. W.,as the Abbrev. 
* [exemplum] non pontifex, sed | Chron. and no doubt Ch. origi- 
** esse electus et sic permanere co- | nally. : 
* gitavit. Et hec abusio incepit ! detruncare) deturcare, N. 











MS, N. 


Abbrev. 
Chron. iii. 
315. 


HISTORIARUM. 369 


[consuetudine in deputandis hujusmodi custodibus et A.D. 1250. 
sergentibus in ecclesia Cantuariensi optinere dinoscitur, 
de fratrum nostrorum consilio ex providentia sedis 
Apostolicze ordinamus, districtius inhibentes ne pin- 
guiori jure vel consuetudine uti aliqua ratione de 
cetero presumat idem episcopus in predictis suo 
Marte articulis alüs decidendis. Nulli ergo, etc. Si 
quis, etc. 
Datum Lugduni, vii idus Julii, pontificatus nostri Lyons, 
anno viii! 9 Jul. 
[Eodem etiam anno Ricardus de Wendene, Roffensis Death of 
episcopus, obiit quarto idus Octobris apud Frakenham, bP. Rich 
et sepultus est apud Westmonasterium. In cujus loco Wendene. 
electus est magister Laurentius de sancto Martino Hlection of 
xiv. kal. Novembris, qui confirmatus est apud Lug. ae S. Mar- 
dunum a Bonefacio Cantuariensi archiepiscopo in octa- tine. 
vis Purificationis beate Marie. Arripuerunt etiam 
lter versus curiam Romanam Alexander de Glanevilla, 
Roffensis prior, et frater Osbernus de Stoke, et frater 
Adam de Essex pro causa electionis in die sancti Bricii, 
et steterunt in curia Romana per xxi. hebdomadas, 
it& quod venerunt ad ecclesiam suam cum gloriosa 
victoria in vigilia Palmarum, scilicet sexto idus 
A prilis.] 
Eodem anno quarto kal. Junii, obiit Robertus de Lex[in]. Death of 


tona, domini regis clericus et consiliarius specialis, qui lonars 
etiam in justiciaris officio diu commorans amplas sibi ton, 


cumulavit possessiones, et regis thesauros ampliavit. 


Conclusio annalis. 


Completo igitur hoc anno, jam fluxerant ex tempore Great im- 
gratise viginti quinque annorum quinquagene, id est mille Pone : 
ducenti et quinquaginta. Notandum autem east, nec est 50 years. 
leviter attendendum quod in nulla viginti quatuor quinqua- 





1 viji. is inserted later. 
o 538108. AA 





370 FLORES 


A.D. 1250. genarum antecedontium tot evenerunt mirabilia et insolites Abbrev. 
Summary novitates, quot evenerant in hac ultima quinquagena, vide- Chron. li 


of the chief Jicet— vicesima quinta: et! sunt nonnulli historiographi, 


events of 
the last 
$0 years. 


qui asserunt quod nec in omnibus aliis quinquagenis tot 
prodigia et novitates &dmirandse evenerunt, sicut in hac 
jam terminata. Et si non omnia, aliqua tamen huic libello 
duximus annectenda. In hac enim quinquagena Tartari, de 
suis longinquis et investigabilibus sedibus erumpentes, cli- 
mata Orientalium tam fidelium quam infidelium ferali ex- 
terminio vastaverunt. Admiraling Murmelinus quem Mira- 
mumeli vocant, Affricanorum et Hispanorum rex potentis- 
simus incredulorum, fines Christianorum invadit, sed ipse cum 
universo exercitu suo victus retrocedit. Predicante magistro 
Olivero in partibus Germanis, apparuit toti populo mani- 
feste in sere dominus noster Jesus Christus crucifixus. Re- 
cessit Greca ecclesia a eubjectione Romane, Babtizato * Gree- 
corum potentissimo scismatizante. Damiata, civitas in introitu 
Egipti opulentissima et munitissima atque famosissima, bis 
capta est a Christianis, et bis amissa. In Anglia plures 
facti sunt terremotus, et pluries mare prodigialiter terminos 
suos consuetos iransgrediens finitimis inaudita dampna irro- 
gavit. Anglia insuper interdictum passa est per fere sep- 
tennium, et per tantumdem temporis guerram intestinam 
toleravit, tandemque per inertiam regis Johannis, tunc 
regnantis, facta est tributaria. Idem rex Johannes Nor- 
manniam et multas alias terras ultramarinas amisit; An- 
gliam ct Hiberniam Innocentio ur. Paps jure tributario 
subjugavit.* Privilegia autem sanctorum patrum Romanorum 
suo robore privantur et auctoritate per hanc adjectionem 
Non obstante, non sine eorum injuria et contemptu.  Pro- 
hibitam est judicium quod fieri consuevit per ignem et 


1 et sunt] from here to the erd * There is an erasure here in 
of the summary (quinquagesimo, | Ch. of the following words ( Abbre- 
p. 374) om. N.; much is also omitted | viatio Chronicorum, iii. p. 316): 
in Re. * Facta est Ecclesie conditio equa- 

? Babtizato] baptizato, Re. ; Ba- | * lis conditioni Judeorum, ut an- 
bizato, T. W.; this is an error for | “ nuatim tallietur; et hoc per ava- 
Battacio (Abbrev. Chron), ie. | “ ritiam papalis curie et regum 


Vetatzes. * inertiam." They are not in the 
? scisinatizunte] — cismatizante, | MSS. of the Flores. Cl. has libe- 
MSS. ' ravit for subjugavit. 


-— Sm Sr A — Wa eee 





HISTORIARUM, 371 


Abbrev. aquam.! Permissumque est” alicui, in episcopatum promoto, A.D. 1250. 
Chron. Hk pristinos redditus retinere. Permissum est in Anglia jam Summary 
; quasi licite ut habitent Christiani usurarii inter Christianos, 9f the chief 
Papa protegente, cum sit usura in utroque Testamento con- events oo 
dempnata; quos usurarios vulgus Caursinos® appellat, et years. 
ipsi se mercatores Paps palam esse profitentur. Prohibitum 
est ne quis ecclesise rector$* patri immediate succedat sino pa- 
pali dispensatione, vel illegitimus ad dignitatem promoveatur. 
Moneta per tonsuram corrupta renovatur. Electus est in do- 
minum et tanquam regem Ludowicus primogenitus Philippi 
regis Francise, propter intollerabiles regis? Johannis oppres- 
8iones ; tandem idem Ludowicns, fidei transgressor et promisso. 
rum, mortuo lesore rege Johanne, inglorius ad patrem remoa- 
vit. Otto et  Frethericus, Paps rebelles imperatores," 
confunduntur ; quibus prostratis culmen emarcuit imperiale. 
Papa duos in apicem imperii promovere conabatur. Sed 
antequam  elevarentur, elisit eos Dominus, videlicet ande- 
gravium de Duringe, qui^ vocabatur Henricus Raspe, et 
Willelmum comitem de Holandia. Willelmus tamen coepit 
infra memoratam quinquagenam elevari, sed cito post periit 
interfectus. Captus est, et totus exercitus ejus dissipatus, 
rex Francie Ludowicus, e& multarum magnates regionum 
cum eo, et conventus Templi, Hospitalis, Theutonicorum, et 
sancti Lazari; et civitas Jerusalem cum suis ecclesiis ot 
locis sanctis Christi prssentia consecratis bis destructa, 
nune & Chorosminis, nunc a soldano Babilonis exterminata. 
Eclipsis solis bis contigit per triennium.  Terremotus in: 
Anglia pluries, e& maris insolita dilatatio. Rex Anglis 
Johannes die sanctorum Septem Dormientium dupliciter 
victus, &motus fuit per Ludowicum ab obsidione Rupis 
monachorum violenter. Et imperator Otto et omnes, qui 





! The following words (Abb. | ? Caursinos] om. MSS., ss Ab- 


Chron. u. $.) have been erased in bre. Chron. MSS he A 
Ch.; * Permissum est alicui per- rector] om. » a8 the Abb. 
* sonte episcopatum habere et epi- Chron. ie Johannis in th . 
“ scopum non esse, ut Athelmaro, | _ ^ 79% Johannis] in the margin 
* fratri regis uterino, qui primus | à Ch. 

ere pK : beni 5 imperatores] impetratores, Ch 
* erat talis in episcopatu Wintoni- P pe db 
** ensi;" they are not in the MSS. A. Cl. Re. T. Raspe] in th . 
f the Flores. qui . . . Raspe] in the margin 
me ones oo, in Ch.; qui vocatur Iaspe, W.; not 

* est] interlined in Ch. in A. CI. T. 


AA 2 





372 FLORES 


A.D. 1250.cum dicto rege Johanne erant, ad pontem de Bovines Abbrev. 


Chron. iii. 


Summary Victi fuerant, capiti vel per fugam elapsi. Concilium gene- 5,- 
ofthechief rale bis celebratum est, Roms scilice& et Lugduni In 
the ne od ultimo imperator Frethericus excommunicatus et cassatus. 
years. Non procu] a Janus, videlicet in mari, multi prelati capti sunt, 
et nonnulli submersi. Wallia quoque Leolino principe suo 
viduata, et postea duobus filiis suis David et Griffino cito 
morte! preventis, legibus Anglis et regis dominatui incurvan- 
tur. Wasconia per comitem Simonem edomatur; postea re- 
calcitrans regi inclinatur, et a? vendicatione regis Hispanise 
liberetur, Maxima pers Hispanise Christiano cultui restitui- 
tur per regem Castelle strenuissimum ; et nobilissimw civi- 
tates scilicet Cordube, Sibilla, et magna Valencia, et alise 
quamplures, et insule opulentissimse dicto regi mancipantur, 
et fide Catholica fideliter illustrantur. Papa, velut exul et 
profugus, et ab Urbe expulsus, fugit a civitate in civitatem, 
locis plurimis latitando, persequente Fretherico ipsum Inno- 
centium quartum, qui tandem Lugdunum veniens, ibi 
iutius latitavit. Iste tamen nullatenus flagellum Domini 
castigantis recognoscens, ecclesiam plus gravabat quam ante- 
cessores ejus universi. Tres apostolici sederunt infra duos 
annos; vacavit sedes papalis per annum et ix. menses.  Sus- 
penduntur prelati a collatione beneficiorum donec illis satis- 
fiat, pro quibus scribit ut eis provideatur. Multiplicantur 
diatim provisiones, et scribit Papa ut aliquibus provideatur 
in quantum duxerint acceptandum. . Fratres Predicatores 
' et Minores ex precepto domini Paps, urgenie obedientia, 
fiunt domini Paps» thelonarii, nuncii, et quasi legati, seduli 
pecunie  poepalis collectores, predicando, cruce signando, 
et iterum, facto fine, resumendo, infirmis morituris et testa- 
menta condituris assistendo. Omnia ad commodum domini 
Pape diligentes negotiatores, multimodis armati potestatibus, 
convertcbant. 
Ordines multiplicantur in Anglia, preter ordines Predi- 
catorum et Minorum, videlicet fratres de Monte Carmeli, 
fratres Cruciferorum, et quidam qui se appellant fratres de 
ordine sancti Augustini, et multi alii. Item in Alemannia 
et Francia mulieres, que se Beguinas nominant, Multi 
sancti in Anglia florent, vel de Anglia; beatus scilicet 
Edmundus Cantuariensis archiepiscopus, apud Pontiniacum 








! morte] om. MSS., as the Abb. 2 a} ea, Ch. 
Chron. 








HISTORIARUM. 373 


Abbrev. jacens, choruscat miraculis, ejusdemque frater magister Ro- A.D. 1250. 

rone bertus, Sanctus Robertus heremita spud Kmareburg virtu- Summary , 
tibus claret manifestis; episeopus quoque Londoniensis 7. fre ete 

Rogerus, ad cujus tumbam signa appenduntur quamplurima, the last 50 

beneficiorum collatorum infirmis testimonialia ; item in Ale- years. 

mannia sancta Elizabeth andegravia de  Duringe, sanctus 

Augustinus in Norwegia, claris probatis et approbatis mi- 

raculis illustrantur. Et extra istam quinquagenam, cito 

tamen post, apud Lincolniam, sanctus ejusdem civitatis epi- 

scopus Robertus ii, examinatis miraculis gloriose nimis 

honoratur; unde in eadem ecclesia alii pristini sancti, sci- 

licet sanctus Remigius et sanctus Hugo, quasi congau- 

dentes et applaudentes novo confratri suo, sancto Roberto, 

licet non canonizato, sua Christi fidelibus beneficia miracu- 

l;irum quasi certatim impenderunt, ut eorum testimonium 

canonizationi equipolleret. Et non post multos dies, qui- 

dam puer circiter annorum trium,!' quem Judsmi circumcide- 

runt, crucifixerunt, el post excogitata tormenta in cruce 

occiderunt, in ecclesia Lincolnie sepultus, multis sanitatis 

suffragia dicitur contulisse, ita ut ecclesia Lincolniensis 

beatissima predicaretur, et a peregrinaliter eam adeuntibus 

honoraretur, Ipse quoque Cicestrensis Ricardus adeo olaruit 

miraculis, ut viderentur Apostolorum tempora renovari. 

Resedificatur ecclesia Westmonasterialis sumptibus domini 

regis Henrici iih, et feretrum aureum ad opus sancti Ed- 

wardi de ejusdem regis thesauro fabricatur. Vasa insuper 

carissima, impreciabilia et admiratione digna, cum gemmis 

eb? sericis, pannis? preelectis, et novis libertatibus, eidem 

domui a rege conferuntur, smdificavitque dominus rex capitue 

lum incomparabile. Albigensium, Jovinianorum, Bugororum, 

et aliorum errantium hereses diligentia prsedicatorum exu- 

flantur. In Terra Sancta pars Christianorum, Sarracenis ad 

votum sspe triumphantibus, non mediocriter infirmatur; sed 

in Hispania jactura talis feliciter instauratur. Antiochia 

Turcis * insurgentibus artatur, et usque ad civium vineas et 

agriculturas et usque quandoque ad muros ab eisdem appe- 

titur et impugnatur, Pascha hoc anno suo loco debito, 


! trium] interlined later in Ch. (Abb. Chron. has campanis) ; but 
? et sericis] altered in Ch. from | it is expuncted. o. 
olosericis. * Turcis] turris, MSS. exc. A. 


3 In Ch. cam precedes pannis | (altered). 


37+ FLORES 


A.D. 1350. scilicet sexto kal. Aprilis, evenit, quod nunquam ea die Abbrev. 
Summary evenit, anno videlicet quinquagesimo. Omnia vero elements, Cms. 
of the chief quod est notabile et significativam, hac ultima annorum ' | 
the last 50. quinquagena insolitum et irregulare detrimentam tolerarunt. i 
years, Ignis quasi! fulgur temporibus hyemalibus frequenter reboa- 

vit, et terribiliter oecidit et emicuit contra nature cursum 

consuetum. Aer quasi! pregnans prenotato tonitru, fulgure, 

et pluviarum inundatione caligavit perturbatum. Aqua 

quasi! mare solitas metas transgrediens, et in mari ubi 

profunditas esse consuevit, arida apparuit, loca contermina 

devastavit. Terra quasi! in Anglia, et in Ciltria terrsmotus | 

insolitus pluries perhorruit, et in Sabaudia civitatum, villa- 

rum, montium, castrorum, ecclesiarum, et multorum milium 

hominum absortio et terribilis et inaudita. 


Easter on Virginis a partu jam mille volumina Phoebus 
day (37 Cum bis centenis et quinquaginta peregit 
March) in Annua; sed visum non est sub tempore tanto, 
no quin- Aprilis sexto fuerit quod Pascha Kalendas, 
yeas till. Dum quinquagenus orbem percurreret annus ; 
1250. Hoc temen evenit anno, cui terminus hic est. 


Nec quinquagenis aliis tot digna stupore, 
Sicut in hac, vidit quis natus sive renatus.' 


Matthew — Hic? quoque proposuit frater Matheus cronica sua terminare 
Paris pur- propter imminentia quedam pericula. Si enim de potenti- 
poses here . . 
to finish Us vera dicantur et scripture commendentur, bella parantur 
his history. ei; si taceantur vel bona pro malis annotentur, mutilabitur 

et de blandimentis, adulationibus, et falsitatibus graviter opus 

totale condempnabitur et redarguetur. Libellus iste auctori 

suo ager sterilis potest merito appellari. Nam sudor in 

cultura laboriosus, in colligends: messis tempore, commodi- 

tatis omnimodse carentia, filex,* spine, et tribuli pro fructibus 

colliguntur. Et 





Ovid. 
Quid juvat in sterili spargere semen humo? Epist * 
on ; ** 
o t mo Tt oa 777 58.888 
1 quasi] sic M88. ; quare, | * Westmonasterium." This is not 58. 


Abbrev. Chron. in the other MSS. 

2 A later hand in Ch. adds, in 3 From here to the end of the 
the text, “Circa festum Natalis | year om. A. N. 
* sancti Johannis Baptiste obiit * filer] silex, Cl. T. W. The 
* parvulus Ricardus regis Henrici | passage is not in Re. 
* jii. fllius, et sepultus est apud 





n 


Abbrev. 
Chron. iii. 
319. 


HISTORJARUM. 375 


Sperandum tamen est quod bona, que homo non remunerat A.D. 1250. 
ingratus, Dei largitas plenius recompensabit. Bonum quippe 

est ad Dei laudem eventus rerum notabilium scribendo per- 

petuare, ut subsequentes legendo castigentur, mala que digna 

sunt ultione devitando, et bona quse Dominus plene remu- 

nerat operando. Dictus autem frater Mathsus, dum in pro- 

posito fuisset historialem librum suum terminare, sic ait, 


Terminantur hic Mathai 
Cronica, nam jubilei 
Anni dispensatio 
Tempus spondet requiei ; 
Detur ergo quies ei 

Hic et csli solio. 


Siste tui metas studii, Mathme, quietas, 
Nec ventura petas, que postera! proferet stas. 


De admirabili tonitru et coruscatione in vigilia Natalis 
Domini. 


Anno gratis MCCLI. Rex Henricus tertius, anno regni Henry III. 
sui xxxv., fuit ad Natale Domini Wintoniw. Nocte? autem at Win- 
Natalis Domini tonitrus est auditus et visa coruscatio. Rex ^ 9 
quia speraverat in partes proficisci Orientalium peregrinus, 
ubi aurum cedit in monetam, aureos coepit desiderare et 
colligere, ut qui negocia expedire in curia regis desideraret, 

&urum potius quam argentum ipsi regi largiretur. Mortuo, Frederick 
ut predictum est, Fretherico, omnes captivos, quos idem ll.'s pri- 
Frethericus in vinculis tenuerat, fecit filius Conradus ad to Sicily. 
ulteriora terre transferri, et ad Palermam vel alias Sicilisz 
civitates, ut securior esset de illis, transmitti; aliqui tamen 

eorum concessi Henrico, filio imperatoris Fretherici et 

nepoti regis Anglorum, redimendi, vel aliter ad arbitrium 

suum tractandi. Diebus autem sub eisdem mota est dis- Discord 
cordia inter Saracenorum potentissimos soldanos, sed maxime between 


. . "M . the sol- 
inter Alapensium ? et Babiloniorum * soldanos et magistratus. dans of 


Aleppo 
and Cairo. 
! postera] postea, Ch.; r has 3 Malek-el-Nasser. - 
been interlined by Matthew Paris. * Malek - el - Moadham - Turan- 
2 Re. om. from here to the end | Schah. 
of the chapter. ) 


376 FLORES 


A.D. 1251. Indignabantur et invidebant, eo quod ipse Babiloniorum sol- Abbrev. 
danus acceperat in bello regem Francorum, Christianorum Chron. ii. 


famosissimum ac potentissimum ; immo plus commovebantur, $20. 
eo quia ipsum jam redemptum liberum abire permiserat, et 
jam tutus apud Achon cum Christianis commorabatur. Summa 

Ransom autem redemptionis regis Francoram erat sexaginta milia li- 

paid by — brarum auri primi et purissimi, absque aliis denariis commu- 

Louis IX. nibus, videlicet Esterlingis, Turonensibus, et Parisiensibus, qui 
ad infinitum numerum ascenderunt. Numerus autem interfec- 
torum sexaginta milia, et viginti milia et amplius, exceptis 
submersis, fugitivis dispersis, et eis qui ultro hostibus se 
reddiderunt ; et illi apostatarunt, qui plus aliis nobis nocuerunt. 

The Jews Prohibiti sunt Judei per regem et regales sub magna 

forbidden pena, no carnes comederent sexta feria, vel in Quadragesima. 

to eat meat 

on Friday Odiosiores enim facti sunt regi Anglorum, quia impropera- 

or in Lent. tum fait regi Francorum, quasi pro obprobio et redargutione, 
quod Christiani sustinent Judwos habitare inter se, qui Do- 
minum eorum et Deum tot lacessitum injuriis tandem cru- 
cifixerunt. 

Laurence [Eodem anno consecratus est magister Laurentius MS. N. 


de S. Mar- de sancto Martino in episcopum Roffensem apud 
tiuo con- . . . 

seerated Lugdunum a domino Bonefacio archiepiscopo Can- 
bp. of tuarie, die Palmarum, scilicet quinto idus Aprilis. 


Rochester. Ft recessit Papa a Lugduno feria quarta ebdomade 


Death of 
Alexander Paschee. Eodem anno obiit Alexander prior Roffen- 
Pri Ot er sis ecclesia, videlicet tertio nonas Martii; obiit autem 


hoc modo. Cum praedictus Rofensis episcopus, quem 
idem Alexander unice diligebat, quippe qui eum 
creaverat, conventum  Roffensem coadunasset et in 
eorum capitulo cum priore prenominato preesideret, 
ccepit ab eis institutiones officialium vendicare. Coepit 
eliam  distrietissimis inquisitionibus a singulis per- 
scrutari de ipsorum maneriis, et quibus munimen. 
tis et auctoritatibus essent super eisdem  maneriis 
roborati. Ex quibus manerüs duo sibi vendicans, 
maximum scilicet et minimum, dicebat ea de jure 
non conventui, sed episcopo, debere competere. Cum- 
que super hac questione priorem juberet sine dila. 
tione respondere, prior ad tam gravis exactionis toni- 
iruum stupefactus, substomachans etiam quod ab illo 


-——!À 0 





Bm - - 0a - (un a" — 


MS. N. 


Abbrev. 
Chron. iii. 
321. 


HISTORIARUM, 377 


[tam celeriter impeteretur quem sic promoverat, tantis A.D. 1251. 
doloris et iracundie fluctibus est absorptus, quod nec 
unum verbum proferre valuit. Sed mox obmutescens Simon de 


. . . live 
et pallore nimio suffusus, ante vesperam viam universe prior of 


carnis ingrediens, suecessorem habuit virum pacificum Hochester. 
et modestum, nomine Symonem de Clive, qui tunc 
sacristee fungebatur officio.] 


Frethericales recalcitrant. 


Memfredus, filius Fretherici imperatoris naturalis, respi- Rebellion 
rans insurgit eontra Papam.  Nuchera civitas in qua plus opainet 
quam triginta milia Sarracenorum habitant, quam construxit Innocent 
imperator, non destruitur, sed & Memfredo protegitur. Guido! IV. 
frater regis, vocatus ut ditetur, venit in Angliam, aliis fra- Guy de 
iribus preeditatis. Angli vilescunt et depauperantur, pre- Lusignan 
cipue cives Londonim. Prelati et viri religiosi, Papa jubente England. 
et rege spoliante, in ultimam servitutem detruduntur. Papa * 
venit Perusium vix. ^ Rediit comes Legrecestria Simon de peturnand 
Wasconia, sed multiplicatis viribus iterum remeavit. Hac departure 
detestabilis adjectio ? Now obstante enervat Sanctorum scripta of Sumon 
et facta.  Cedit episcopus Dunelmensis Nicholaus; assignatur eor. 
ei portio competens, videlicet Stoctona, Hovedene, et Esen- 4ccusation 
tona. Henricus * de Bathonia, miles et domini regis? jus- of Henry 
ticiarius graviter accusatus et diffamaius coram rege, vix of Bath. 
mortem evadit. Comitissa Arundellie fundat unam ecclesiam Nunnery 
sanctimonialium non procul a Len, quse Marham dicitur. 2r Mar- 
Rumor increbnit in partibus Occidentalibus, quod Fretheri- pnonred 
cus imperator obierat die sancti Lucie. Archiepiscopus death of 
Cantuariensis canonicos Londonis, eo quod eos visitare vellet, Frederick 
cum maximo gravamine potenter conatur confundere; tandem ^". . 
visitavit sed cum moderamine? Obiit Willelmus de Cante- jj enn 


lupo regis consiliarius ; succedit Willelmus filius ejus. Wallia canons of 
London. 


! Guido . . . preditatis} om. 5 regis] inserted in the margin 
N. in Ch. 
6 onieelariusl iusHarl h 
? Papa... Lucia! om. N. | Justiciarius] justiarius, Ch. 
3 P . : l ^ 7 Ch. inserts **Comes  Legre- 
adjectio] abjectio, Ch. A. Cl. * cestria redit de Wasconia,” but 
4 Henricus ... Lucie] om. A. | itis marked vacat. 





A.D. 1251. 


The Pope 
leaves 
Lyons. 


Deaths. 


The Pas- 
toureaux. 
Damietta 
deatroyed. 


New de- 
cretals. 


Return of 
the Q. of 
Scotland. 


Abbats of 
S. Benet 
Holme. 


Henry III. 
at York. 


Marriage 
of Mar- 
garet to 
Alexander 
III. 


Simon de 
Montfort 
resigns 
Gascony. 
Success of 
Conrad. 


378 FLORES 


Confirnantur! Wintoniensis et Abbrev. 
Chron. iu. 
321. 


incurvatur legibus Anglie. 
Rofensia electi. Papa recessit » Lugduno, venit sed vix 
Mediolanum. Obiit Paulinus Piper, regis dapifer et con- 
siliarius. Obiit Galfridus Dispensator, miles strenuus. Mi- 
rabilis pestis oritur in Francia de quibusdam nebulonibus, 
videlicet pastoribus, ad triginta milia muitiplicatis ; omnes 
iamen evanuerunt. Damiata civitas a Sarracenis solo tenus 
complanatur. Papa novas condit decretales. Equinoctiali > 
tempore mare metas suas longo spatio transgressum est. 
Regina Scotim, scilicet relicta Alexandri, repatriat.! Acceptis 
iorneamentis, apparet odium et invidia inter alienigenas et 
Anglos, et formidabile suscipit. incrementum. 

[Hoc etiam anno dominus Robertus, abbas hujus loci, MS. Re. 
H. idus Auzusti ab hoc seculo ad Dominum migravit ; 
cui successit, Willelmus rrr. ii. idus Octobris, qui recepit 
benedictionem apud Stafforde a Waltero Norwicensi 
episcopo, cujus anno primo extitit pestilentia anima- 
lium et segetum.] 


Alezander rez Scotue desponsavit Margaretam, filiam, Henrici 
regis Anglie, apud Eboracum. 
Anno gratia MccLi?. Rex Henricus iii, anno regni sui -Abbrev. 
. "2 3 : . . Chroni- 

xxxvi. fuit idem’ rex apud Eboracum, ubi Alexander, jam corum, iii, 
rex Scotia, desponsavit filiam regis Anglie Margaretam ad 321. 
Natale Domini, et rex Anglie regem Scotorum  baltheo 
ibidem donavit militari. Et rex Scotis fecit homagium 
regi Ánglorum.  Committitur custodia regis Scotorum et 
regine uc regni Roberto de Ros et Johanni de Bailol. 
Judei graviter talliantur. ^ Accusatus * gravissime comes 
Legrecestrie Simon  resignat custodiam  Wasconim regi. 
Ariditas quatuor mensibus maxime.  Beneficiati in episco- 
pata Lincolnise promoventur ad sacerdotium  inviti.*M Con- 
radus ^ prosperatur in guerra contra Papam, nec prosunt 


44 Accusatus . . . inviti] om. N. 


! Confirmantur . . | 
Re. 
5 Conradus . . . possessionem 


tur] om. N. 

3-3 Equinoctialt ... 
om. N. 

3 Sic MSS. 


. complana- | 


repatriat] 
(p. 379)] om. Re. 


Abbrev. 
Chron. iii. 
322. ' 





HISTORIARUM. 379 


Paps rapine consuets. Obiit! Robertus Passelewc, vetus A.D. 1252. 
Anglicus et inveteratus, quo machinante amiserat abbas 2 Death of 
Ramesie  potissimam partem nundinarum sancti Yvonis. Robert 
Multorum autem sicut et ejus pacem perturbaverat, ot Passelew. 
minuit possessionem. De ipsius moribus non moralibus 

multa in hoc libro prwscribuntur.! Sopita est discordia, 

que fuerat inter? abbatem Westmonasteriensem et ejus Peace at 
conventum, rege procurante. Obiit victoriosissimus rex W*est- 
Hispanie Andefulsus.* Dolet inde rex Anglie, sed plus Dear 

. . eath of 
Blanchia. Confertur Wasconia Edwardo, nec fit mentio de Ferdinand 
comite, cui quondam fuerat concessa et incartata, et ipse II. 

in possessione constitutus. Estus et ariditas maxima et 
diuturna in sstate. Factum est hastiludium quod tabula 

rotunda vocatur, ubi periit strenuissimus miles Hernaldus Deaths. 
de Munteynni . Obiit Willelmus de Háaverhulle, clericus Ely Cathe- 
regis et thesaurarius. Ecclesia Elyensis nobiliter per epi- dral ied 
scopum Hugonem reparata dedicatur. ^ Obiit comitissa ° Mar- — a t 
gareta de Ripariis. In festo sancti Edwardi fuit magnum pishop 
consilium Londoniis, ubi rex auxilium pecuniare postulavit ; Grosseteste 
episcopus autem Lincolnis Robertus primo contradixit, ni the 
postea ali animati per eum restiterunt. Talliantur cives gemands. 
Londonienses, quos barones consuevimus appellare, quasi 

servi ultime conditionis. Galfridus de Langeleia qui, miles Geoffrey 
ct’ justiciarius de foresta, supra modum nobiles Boreales of Langley 
fictis de causis pro captura ferins depauperarat, deponitur guardians 
a balliva, et unus de custodibus reginw Scotorum consti. of the Q. 
tutus? ibi, tantum tirannizavit, ut ipsius impetus nobiles of Scots, 
Scotis, non poterant tollerare, et amoverunt eum. Ipse 

autem ad servitium Edwardi se transtulit, in quo servitio 

multos regi et Edwardo, sicut dicetur in sequentibus, sus- 

citavit inimicos. Hunc nutrierat et exaltaverat Robertus 
Passelewe, sed postea, more cuculi, nutritus nutrientem sup- 
plantavit. Eodemque anno, venit magister Albertus, domini Apulia 
Paps clericus specialis et notarius, offerre comiti Ricardo Sere fo e 
regnum Apulie. Sed cum comes exegisset" securitatem, Cornwall. 


I-1 Obiit . . . prescribuntur] 6 Ch. has de Ripariis here, run 


om. N. through with a pen. 
* Ranulph. ? et] interlined in Ch. 
5 inter] interlined in Ch. © et has been erased in Ch. 
* Bic for Ferdinandus. 9 exegisset] exigisset, MSS. 


$5 Ecclesia . . . dedicatuwr] om. 
R. 


380 FLORES 


A.D. 1253. videlicet qusedam castra domini Pape et obsides ut esset im Abbrev. 
possessione et aliqua saltem securitate de papali promisso, Chron. a 
respondit Albertus, se Papam super hoc convenire. Al 
interim multa sibl beneficia adquisivit; quibus adquisilis 
transalpinavit. Et audita dominus Papa comitis reeponsione, 

Return of noluit aliquod propositum continuare de preemigsis. Eodem 

archbishop tempore venit in Angliam archiepiscopus Cantuarim Bone- 

Bonif facius, cujus adventus pa&ucos pralatos, et mulio pauciores 

His quarrel laicos, quod inviti dicimus, letificavit. ^ Ortum est grave 

wath the scandalum et discordia hostilis inter archiepiscopum Can- 

Winches. tuariensem et electum Wintonis, eo quod electus officialem 

ter. &rchiepiscopi, magistrum videlicet Eustachium, fecit capi 
violenter in ecclesia de Lameth, cum quodam capellano, et 
indecenter nimis iracteri et abduci; vigilanter igitur pro- 
curantibus rege pro fratre euo Athelmaro et regina pro 
avunculo suo archiepiscopo, vix tandem tanta est sedata 

Death of perturbatio. Eodemque anno, prims dominica Adventus 

Q.Blanche. Domini, obiit dominarum dominas secularium Blanchia, post 
multes quas pro filis suis sustinuerat tribulationes Johannes 

John Man- Mansel, domini regis clericus et oonsiliarius specialis, in- 

sel. dustria sua promerente, ad inestimabiles redditus provehitur 

Estimate et possessiones. Ipso quoque anno, episcopus Linoolnim 

CS nop Robertus fecit diligenter computari alienorum redditus in 

of the Anglia, per istum Papam scilicet Innocentium Iv. promoto- 

revenues of rum, et inventum est quod nunquam aliquis predecessorum 

i peers suorum in triplo aliquos sui generis vel patrie tot dita- 

land. verit, "Temporibus quoque sub eisdem permisit rex astute 

Oppres- nimis viros religiosos affligi a nobilibus viris, qui canibus 

sion of the venaticis! utebantur, eorum vicinis, adeo ut eorum liber- 

monks. tates enervarentur, et culture conculcarentar. 


The P EM [Eodem anno statuit Papa Innocentius, ut cardi- MS. Cl 
cardinals males capellis rubeis uterentur.] 

to wear 

red hats. 


De perturbatione convivii apud. Wintoniam. 





Henry Ill, Anno gratiz MCcLII^, Rex Henricus tertius, anno regni Abbrev. 
at Win sui xxxvii, fuit in Natali Domini apud Wyntoniam, cui Chron. 
juxta ritum tante solemnitatis cives fecerunt Wintonis 
exennium nobilissimum, quos idem rex naper obligaverat ad . 

ducentas marcas eidem in brevi persolvendas. Quod quidem 





! venalicis] venaciis, MSS. 


Abbrev. 
Chron. 
lii. 324. 


HISTORIARUM. 381 


festum non modicum obscuraverat discordia premota inter A.D. 1258. 
archiepiscopum Cantusrie et electum Wyntoniw, rege tunc 
procurante, pro injuria quadam magistro Eustachio de Len, 
officiali suo, facia per eundem electum, et ob hoc excom- 
municationis sententia innodatum ; quam tamen commo- 
lionem, rege et regina procurantibus, in brevi commutave- 
runt in pacem. Convocati tuno temporis in presentia regis 
prelati Anglie, et instanter petentes cartas suorum custo- His 
diri preedecessoram, regis super hoo quamoitius optinue- promise to 
runt assensum. Et data super hoc sententiis, eandelis ac- tne ancient 
censis hoc manifestarunt in publicum, unde gratanter annue- charters. 
runt contributionem, quam ab eis rex petierat, non modicam. 
Frater! quidam de ordine Predicatorum, Petrus nomine, & Martyr- 
Mediolanensibus, pro assertione veritatis et fidei defensione, dom of 
eorum vitia, errores, et hsreses redarguens, latenter in- Feter the 
teremptus est, quem dominus Papa, a? miraculorum indiciis can 
manifestatum, martirem duxit magnifice canonizandum. His canoni- 
Civis? quidam Bononiensis, Brancaleo nomine, creatus est zation. 
in senatorem Romanum. Qui potestate suscepta, justiciam Branca- 
in omnibus terribilem exercuit, et suspensis malefactoribus senator of 
commissam sibi urbem et populum laudabiliter gubernavit.) Rome. 
Judei non pauci effugantur a Francia, transmisso super hoc 
a Terra Sancta regis Francis mandato.  Improperabant The Jews 
enim eidem Sarraceni, quod injuste eos Christiani impug- expelled 
nant, cum falsos Judsos, Christi sui peremptores, inter se France. 
degere permittant; justum enim esset eos prius eicere, et Death of 
postes ad alios sibi rebelles festinare. Obiit * abbas " sancti the abbat 
Augustini, et eorum prescentor 8 eidem eligitur subrogari.* Au gus- 
Comitis vero Glovernie Ricardi filius primogenitus despon- tine's. 
savit neptem regis Anglise, filiam scilicet Guidonis comitis Espousals 
Engolismi, de Pictavia oriundam, «etate puerulam,® immo of Alice of 
infantulam, procurante hoc rege et pro maritagio usque An ouem ° 


ad quinque milia marcarum regaliter largiente. Oomes® Le- de Clare. 





1 Frater . . . confecit (p. 388)] * Robert of Battle. 
om. Re. 5 Roger of Chichester. 

3 8] A, Ch. A., probably suppos- ! Engolismi] Englorismi, Ch. A. 
ing it the initial for Alexander. | N. T. W. 


St. Peter Martyr was canonized by 8 puerulam] Ch. over an era- 
Innocent IV., 25 March 1253; Cl. | sure; puerilem, Abb. Chron. ; par- 
N. T. W. have a. vulam, A. N. 

323 Civis... gubernavit] om. N. | ^? Comes... . inflectere (p. 382)] 


4-4 Obüt . . . subrogari] om. N. | om. N. 


382 FLORES 


A.D. 1253. grecestrie Simon resignavit custodiam Wasconiw, et eam sibi Abbrev. 
Gascony proposuit rex Hispaniarum vendicare, habens de donstione 
came’ get ejus antiquam cartam regis Henrici 11. sufficientem, ac 
Spain. regum Ricardi et Johannis confirmationem. Hoc cum au- 
disset rex, vehementer doluit predictum comitem Simonem ab 
hujus custodia summotum, quippe quia vir potens est et mar- 
iius, sapiens et defensor tutissimus, eumque studuit admo- 
Simon de tum! restituere; unde comes clam secessit in Franciam, onus 
Montfort hujusmodi declinans iterum resumendum ; quem Franci non 
rance, Modice affectabant senescallum Francise habere, sed minime 
valuerunt eum ad consensum inflectere. Comes Glovernis 
Defeat of Ricardus et Willelmus de Valence transfretarunt, prin- 
Richard le... . . . 
Clare and Cipaliter ut matrimonium predictum ad effectum  perduce- 
Wil.de rent; secundario ut in quodam  hastiludio, tunc temporis 
Valence in acclamato,2 trang mare se suasque vires ot audaciam et 
a tourna- . : . 
ment. equorum suorum ausu probarent temerario celeritatem ; qui 
prostrati, spoliati, et baculati, fomentis et balneis indiguerunt 
diuturnis, "Tunc? temporis, quarta die visa est Luna, ante- 
quam esset prima * pronunciata. ^ Juvenes  Londonienses 
Riotin statuto pavone pro bravio, ad quintenam vires suas et 
London. equorum cursus sunt experti. Quidam autem tirones de 
familia regis, super hoc indignantes, conviciabantur eisdem, 
eis se in certamine opponentes, quos ipei Londonienses cum 
fracmentis hastarum rubricantes et laniantes® ab equis suis 
The Lon- dederunt  prscipites, et  fugaverunt fugientes. ^ Querelis 
zens fined. igitur super hoc regi multiplicatis, rex ad solitam se con- 
vertens ultionem, magnam a Londoniensibus petivit pecu- 
Lossof ^ niam. Post paucos dies suditum est, quod Regula in 
La Réole "Vgsconia cum Sancto Milione et multa alia castra capta 
"d sunt et amissa, et strages hominum est non minima. Rex 
igitur non mediocriter formidans, ne per tales amissiones 
All bear- tota Wasconia pateret discrimini, constituit ut missis brevi- 
ing arms bus per singulos comitatus clamaretur ut cujuslibet arma 
summoned debita et consueta censerentur, et si sufficientia essent mon- 


to hel 
Gascony. strarentur, ut scilicet, si necesse incumberet, quilibet Ü$ ad pre- 


324. 





1 admotum restituere] altered 33 Tunc... pecuniam) om. N. 
in Ch., probably from admonere * prima) introduced later in the 
restituendum, as Abbrev. Chron. ; | margin in Ch. 
amotam, W. A. (altd.). 5 laniantes] altered from liventes 

2 acclamato] acclamatum, Ch. | in Ch. 

T.; A.Cl. have been altered; acla- 6 guilibet] quibus, MSS. exc. 
mato extra, W. Cl. (altered). 





Abbrev. 
Chron.’ 
iii. 325. 


HISTORIARUM. 383 


liandum paratus existeret. Videret! preterea ut quicunque A.D. 1253. 
xv. libratas terre haberet, miles fieret. Similiter ut excu. 

bantes vigiles in qualibet civitate conetituerentar, qui vicos 

et plateas, exitus et introitus, diligenter custodirent.  Provi- 

dit insuper nut si quis a latrone vel ab aliis obiter damp- 
nificaretur, ipsi, quibus patrie imminebat custodia, lmeso 
satisfacerent, ot malefactores insequentes ab eisdem patriam 
mundarent. Que quia sine communi barnagii assensu pro- Death of 
visa sunt, constitui generaliter minime valuerunt, Obiit bP. Rich- 
magister Ricardus de Wix, episcopus Cicestrime, quarto nonas Wyche 
Aprilis, vir eminentis scientis et eximis sanctitatis, et of Chiches- 
quandoque beati Eadmundi Cantuariensis archiepiscopi cleri- €T 

cus et consiliarius specialis. Hujus autem Ricardi asser- 

tionibus et fratris Roberti Bacun de ordine Predicatorum The life of 
certificatus, frater  Mathmeus Parisiensis memorati sancti 9. Edmund 


Edmundi vitam a fide dignis sibi relatam diligenter per- Mouhey 
scripsit. Post ^ recessum comitis Simonis de Wasconia, Paris. 


cospernnt Wasconenses bella ad invicem movere, alter alte- Troubles 
rius casira invadere, homines captivare, edificia in favilla !n ‘as- 
redigere. Ex quibus primus fuit Gasto, dominus Biarre et mony: 
Peregoti, qui se traustulit ad regem Hispaniarum, ut inde 

plus regem Anglis infestaret. Et sic hostes regis in Was- 

conia animavit, ita ut Burdegalis, que toti Wasconism  vic- 

tualia consuevit ministrare, ccpit egere. Dominus rex Privileges 
concessit ecclesie de Wautham et confirmavit, ut quotiens- ete 
cunque domum iilam contigerit vacare, conventus tam de 
baronia quam de possessionibus ecclesire liberam habeat pro 
voluntate sus disponendi facultatem ; duo insuper mercata 

et alia bona eidem contulit, et super his cartam suam, 

licet prius optentam, iterum confecit. Cum ecclesia Romana 

sui preesulis et pastoris diutius viduaretur presentia, rogatus Innocent 
est dominus Papa solempniter a Romanis ut Romam redi- Lv» leaves 
ret, gregem suum more pastoris gubernaturus,” qui tamen for Rome. 
retardans iterum vocatus est et solempnius,® hoc adjuncto, 

ut scilicet. tunc veniret aut nunquam. Quo audito dominus 

Papa, de mora timens trahere periculum, a Perusio recedens, 

Romam usque properavit. Et licet in multe tenebatur 

pecunia eisdem, quam pro eo contra Frethericum expende- 


1 Videret] introduced laterinthe | probably from  minaturus, as 
margin in Ch. Abbrev. Chron. 
2 gubernaturus] altered in Ch., 3 solempnius] solempniter, He. 


384 FLORES 


A.D. 1258. rant, gaudenter tamen et reverenter ub omnibus susceptus Abbrev. 
Parliament est. In quindena Pasche, adunato magno parlamento, Chron. 
assembled, petierunt prelati fere omnes, insimul congregati, ut domi- 
and the . . 
king pro. 208 rex, cartas conservans et libertates quas sspius pro- 
mises to — miserat, sanctam insuper Ecclesiam permitteret suis gaudere 
observe the Jibertatibus, maxime de electionibus prelatorum, tam cathe- 
charters. . . . . 
dralium ecclesiarum quam conventnalium. Quse omnia rex 
se indempniter observaturum protestans, eorundem uns cum 
aliis magnatibus, ad sus precipue peregrinationis subsidium, 
Atenth postulatum de contributione reportavit assensum.  Concessa 
and scut- egt igitur regi decima pars proventuum ecclesiasticorum per 
grante j, triennium, a militibus vero scutagium illo anno, scilicet ad 
scutam tres marcs. Rex autem bona fide promisit se 
omnia inviolabiliter observaturum, que et alias multociens 
juraverat, ct pater suus Johannes primo affirmabat; et ut 
certiores fierent de promisso, precepit super hoc in pra- 
sentia saa sententiam proferri in publicum, quod et factum 
est hoc modo. 


Sententia | excommuntcationis lata contra transgressores liberatis 
Ecclesia. 


Nobles Tertio igitur die Maii, in msjori aula regia Westmon- Abbrev. 
assembled asterii sub presentia et assensu domini Henrici iii., Chron. 
toexcom- Tei gratia regis Anglim illustris, et dominorum Ricardi ' 327. 
municate (le . . . . 2" . 18 
all who comitis Cornubiw fratris sui, et Rogeri comitis Norfolchism Anglor. 
violate the et Sufolchie marescalli Anglie, Humfridi comitis Here- iii. 137. 
charters. fordiss, Hugonis comitis Oxonime, Johannis comitis War- 
wiche, et aliorum optimatum regni Anglie, Nos, Bone- 
facius diving miseratione Cantuariensis archiepiscopus, totius 
Anglie primas, Fulco  Londoniensis, Hugo  Elyensis, 
Robertus Lincolniensis, Walterus Wygorniensis, Walterus 
Norwicensis, Petrus Herefordensis, Willelmus Sarum, 
Walterus Dunelmensis, Ricardus  Exoniensis, Silvester 
Carleolensis, Willelmus  Bathoniensis, Laurentius Rofensis, 
Thomas Menevensis, episcopi, pontificalibus induti, candelis 
accensis in  transgressores libertatum et ecclesiasticarum 
libertatum seu liberarum consuetudinum regni Anglis, et 
precipue earum qus continentur in carta libertatum regni 





! This is collated with other copies by Madden. Hist. Anglor. 
iii. 137. 

















HISTORIARUM. 385 


Abbrev, Anglie et carta de foreste, excommunicationis sententiam A.D. 1258. 


Chron. solenniter tulimus! hac forma: 

ni. 827. . 
Hist. 

Anglor. oye 

iii. 137. Forma excommunicationis. 


Auctoritate Dei Omnipotentis et Filii et Spiritus Sancti The sen- 
et gloriosm Dei Genitricis semperque Virginis Maris, et tence of 
beatorum Petri et Pauli Apostoloram omniumque Aposto- municns 
lorum, et beati Thome archiepiscopi et martiris omniumque tion. 
martirum, beati Edwardi regis Ánglie omniumque confesso- 
rum atque virginum, omniumque Sanctorum Dei, excommu- 
nicamus, anatematizamus, et liminibus sanete matris Ecclesise 
sequestramus omnes illos qui amodo scienter et maliciose 
ecclesias privaverint vel spoliaverint suo jure. Item omnes 
illos qui ecclesiasticas libertates vel antiquas regni consue- 
tudines probatas et przcipue libertates et liberas consuetu- 
dines quse in cartis omnium libertatum Anglie et de foresta 
continentur, concessis & domino rege Anglie archiepiscopis, 
episcopis, et ceteris Anglis  prslatis, comitibus, baronibus, 
militibus et libere tenentibus, qualicunque arte vel ingenio 
temere violaverint, diminuerint, seu inmutaverint, clam vel 
palam facto, verbo, vel consilio, contra illas vel earum 
aliquam in quocunque articulo temere veniendo. Item in 
illos qui contra illas vel earum aliquam statuta ediderint 
vel edite servaverint, consuetudines introduxerint vel serva- 
verint introductas, soriptores statutorum necnon consiliarios 
et executores, et qui secundum ea presumpserint judicare, 
qui omnes et singuli superius memorati hanc sententiam 
incursuros se noverint ipso facto qui scienter aliquid com- 
miserint de predictis. Qui vero ignoranter, nisi commoniti 
infra quindenam & tempore commonitionis se correxerint et 
arbitrio ordinariorum plenius satisfecerint de commissis, ex 
tune sint hac sententia involuti. Eadem etiam sententia 
innodamus omnes illos qui pacem regis et regni prsesump- 
serint perturbare. In cujus rei memoriam sempiternam nos 
sigilla nostra presentibus duximus apponenda. 

Quo facto, prolata fuit in medium carta patris sui The king 
Johannis, in qua iterum concessit idem Johannes rex present, 


mera voluntate, unde recitari fecerunt libertates predictas. and assents 


1 tulimus hac forma] in hunc modum, Cl. Re. 
o 53108, B B 





386 FLORES 


A.D. 1258. Dum autem rex memoratam sententiam andisset, tenuit Abbrev. | 
communi- manum suam ad pectus suum sereuo vultu et voluntario, ii 327. ' 
cation. — et in fine, projectis candelis et fumigantibus, dixerunt 
singuli, * Sic extinguantur et foeteant in inferno omnes hujus 
" gententie  incursores," et respondit rex cum omnibus 
Bp.Grosse- astantibus, '' Amen, Amen." Episcopus autem  Lincolnise 
b et Robertus, hujus rei suspicans instabilitatem, fecit ilico per 
diocese. totam diocesim Lincolnis memoratam renovari sententiam. 
The people Tunc! temporis Burdegalenses significarunt regi, quod nisi 
of Bor- — festinanter veniret in Wasconiam, omnia foret amissurus, 
dean come addentes quod per tirannidem Symonis, comitis Legrecestrim, 
F mon de multos subditos et amicos perdidisset; quod falsum est, quia 
Montfort. multotiens? plures rebelles et fortiores edomitos regis subdi- 
derat dominationi. Fecit igitur rex acclamari voce prsconia 
in Wasconia, quod nullus ex tuno comiti Simoni intenderet 
The king vel obediret, addens quod propter oppreesiones et querelas 
ieposes eorum deposuit predictum comitem, et cartem, quam de 
thegovern- Optinenda Wasconia per triennium sequens preefecerat 
ment. eidem, precio redemit. Qus Wasconibus quamplurimum 
placuerat volentibus, ex quo sciebant ejus dominationem 
New grand expirasse, seque regi inimicos facilius exhibere.  Ernal- 
foresters. dng 3 de Bosco, milee, constitutus est prothoforestarius loco 
Roberti Passelewe, scilicet in partibus Australibus Anglie, 
usque ad fluvium qui dicitur Trenta; Johannes vero 
de Lexintona, miles, a dicio flumine usque ad regnum 
Miracles Scotiw, loco Galfridi de  Langeleia.) ^ Miracula manifesta 


at the tomb . . . :o'w . . 
of Richard celebrantur ad tumbam Ricardi, episcopi Cicestrensis, cujus 


bp. of corpus  exanimatum inventum est  cilioiatum ei  cir- 
Chichester. culis ferreis constrictum. Eligitur magister Johannes 
John Clippinge in episcopum Cicestris, ejusdem ecclesise canoni- 


rt cus.  Emanarunt Apostolica mandata per circuitum, ut qui- 
bishop. libet episcopus, tam transmarinus quam cismarinus, districte 


Papal visitaret monachos omnes, tam exemptos quam non exemptos, 
mandate in sua diocesi constitutos, et eosdem compelleret ad quosdam 
fora visi- articulos observandos, qui nec regule sancti Benedicti per- 
tation of ... . . . . 

Benedic- tinent, nec de ejus substantia existunt; unde Francis mo- 


tine nachi, pacem tibi cogitantes previdere, datis quatuor milbus 
monas- 
teries. 


1 Tunc .. verba (p. 388)] om. | Probably from multo, as Abb. 
Re. Chron. 


3 E es 1 
2 multotiens] altered in Ch. | a A. aidus Langeleia] 





Abbrev. 
Chron. 
iii. 328, 


HISTORIARUM. 387 


librarum Turonensium domino Paps, hujusmodi impetum A.D. 1253. 

compescuerunt, Abbas similiter sancti Albani, cum ceteris 

paribus suis et eorum conventibus, ad presentiam domini 

Paps: appellavit quam citius. Circa’ kal. Junii, rex certifi- Those 

catus de desolatione Wasconix, milites omnes per Angliam, militer y 

Bibi servitium militare debentes, fecit summoneri, ut in Oc- service 

tavis Trinitatis parati essent apud Portesmue, in Wasco- summoned 

niam cum rege transfretaturi, et eam ad dominium sunm Gascony. 

et pacem potenter revocaturi. Captis interim usque ad 

mile navibus, earum custodes, vento carentes, per tres ibi 

menses moram protraxerunt, et rex, thesauro pro magna parte 

jam consumpto, & proposito est preepeditus, ita quod transitus 

ille Dei videretur favore destitutus. Obiit episcopus Landa- Death of 

vensis Willelmus, cujus obitum cacitas septennis subarravit, Will. bp. 

Comes Rogerus Bigot,  marescallus Anglise, filiam regis daff M 

Scotis, quam antea spreverat, judicio ecclesise salubriter Roger 

eruditus, ad matrimonium libens accedens et tutus, reacce- Bigod 

pit in uxorem. Rex autem, vento diu desiderato sibi pros- tskes back 

TED . . . his wife, 

perante, viii. idus Augusti, valedicens Anglie, Neptuno 8e y,apolla of 

commisit, constitutis regni sui custodibus Ricardo comite Scotland. 

fratre suo et regina; commissoque eorum custodie Edwardo Henry III. 

primogenito suo. Circa Assumptionem vero beate Marie, ap- lands at 
T . . . Bordeaux. 

plicuit rex in Wasconiam apud Burdegalim ; occurrentes autem 

cives ipsum ut decuit reverenter susceperunt. Jussit igitur 

illico Regulam obsidione vallari, ubi quamplurimi hostium La Réole 

suorum  Gasconensium  latitabant, ipso Gastone ad regem besieged. 

Hispaniarum confugiente, cujus se fecit amicum, et Wasconia, 

eum? ut dicebant contingentis? eidem promisit dominium. 

Audientes Franci quod rex Anglie in Wasconiam adven- 

tasset, timentesque Pictavenses transfugium facere ad regem The 

Anglie dominum eorum, frugalem manum illac militarem French es 

destinaverunt, non permittentes eos habere custodiam vel to Poitou. 

dominium castrorum vel civitatum ; et sic licet inviti fideles 

effecti, neo Francis nocuerunt, nec Anglis prodesse potuerunt. 

Obiit * Thomas de Hertford, archidiaconus Norhumbrism, in Death of 

octavis sancti Laurentii, fine sancto et beato; hic quandoque lh. of 


: 2. e. wae es . Hertford, 
beati Edmundi Cantuariensis archiepiscopi discipulus in scola, Hertfo 


1 Circa kal. Junii rez] Rex | Cl. N.; contingentem, T. W.; A. 
itaque, N. has been altered. 

3 eum] om. W. * Obit. . abundantem (p. 891)] 

3 contingentis] contingentes, Ch. | om. N. 


B B 2 


388 FLORES 


A.D. 1258. et, socius extitit familiaris, unde factus ei usque ad mor- Abbrev. | 

deacon of tem simillimus, sicut et magister Ricardus, postea factus C. 

Northem- episcopus Cicestrim, ejusdem sequi nitebatur vestigia. i 
quia pauperum fuerat amator, cuidam pauperrimse domui, 
fratrum scilicet de Monte Carmeli, corpus suum delegavit, 
Hune sanctum archidiaconum Thomam, sicut eb episcopum 
Cicestrie Ricardum, licet non Roms canonizentur, sancti 
Edmundi contubernio credimus indubitanter sociari. Hos 

A French igitur tres beatos, Edmundum, Ricardum, et Thomam, Dei 

knight confessores, Anglia in prssenti produxit gloriosos. Miles 

eserts to . o, . . . . . 

the Sol- quidam de electioribus regis Francis, existentis tuno in Terra 

dan. Sancta, non mediocriter accensus de filio suo milite strenu- 
issimo, quem idem rex ipso nesciente fecit suspendi pro 
iransgressione quadam, de quo etiam idem rex fideliter pro- 
misit patri suo prebere remedium, cuidam se soldano 
Christianis derelictis transtulit, et de amico factus east eis 
inimicus, et Paganis additus factus ost apostata formidabilis. 

Demands Cum! dominus Paps Innocentius iv. significasset per Apos- 

IV. upon tolica Scripta episcopo Lincolniensi Roberto, sicut et multis 

bp.Grosse- aliis pluries fecerat, precipiens ut aliquid faceret quod eidem 

teste. episcopo videbatur injustum et rationi dissonum, rescripsit 
idem episcopus domino Paps in hwo verba: 


Rescribit domino Pape Robertus Lincolniensis episcopus. 


Letter of * Salutem.? Noverit discretio vestra quod mandatis Apos- 
e io * tolicis affectione filiali devote et reverenter obedio. His 
the Papal quoque que mandatis Apostolicis adversantur, paternum 
Commis- zelans honorem, adversor et obsto. Ad utrumque enim 
sioners]. ** teneor ex divino mandato. Apostolica ? enim mandata 
non sunt nec esse possunt alia quam Apostolorum doc- 
trinm ct Ipsius Domini nostri Jesu Christi, Apostolorum 
magistri ct domini, Cujus tipum et personam maxime 
gerit in jerarchia ecclesis dominus Fapa consona et con- 
forma. Ait enim ipse Dominus noster Jesus Christus, 





AL | ——— —— — —— —— — — 





—— 


! Cum. . . . . abundantem | Epistole Roberti Grosseteste, p. 
(p. 8917] om. A. 482. 
? This letter is collated with * Apostolica enim mandata] 





other copies in Matt. Par. Chron. | om. Cl. 
Maj. v. 389, Hist. Anglor. iii. 140, 











Abbrev. 
Chron. iii. 
3929. 

Hist. 
Anglor. 
lii. 141. 


HISTORIARUM. 389 


‘* Qui non est mecum contra me est. Contra Ipsum autem nec A.D. 1253. 
" est nec esse potest Apostolice sedis sanctitas divinissima. Letter of 
' Non est igitur predicte litters tenor Apostolice sancti- bp. Gros- 
'" tati consonus, sed absonus plurimum et discors. Primo, the Papal 
" quia de illius littere et ei consimilium longe lateque Commis- 
dispersarum super-accumulato Non obstante, non ex legis P!OBers. 
* naturalis observandse necessitate inducto, scatet cathaclis- 

'" mus inconstancis, audacis, et procacitatis, invere- 

* cundie  montiendi, fallendi, diffidentio! alicui credendi 

*" vel fidem adhibendi ; et ex his consequentium vitiorum 

" quorum non est numerus, Christiane religionis puri- 

* tatem et socialis conversationis hominum tranquillitatem 

*" commovens et perturbans. Prseterea post peccatum 

* Luciferi, quod idem erit in fine temporum ipsius filii 

* perditionis Antichristi, quem interficiet Dominus | spiritu 3 Thess. 
* oris Sui, non est nec esse potest alterum genus peccati "' 8. 

'" tam adversum et contrarium Apostolorum doctrine et 

" evangelice, et Ipsi Domino Jesu Christo tam odibile, 

‘* detestabile, et abominabile quam animas curs pastoralis 

" officio * et ministerio vivificandas et salvandas pastoralis 

" officii et ministerii ? defraudatione mortificare et perdere. 

" Quod peccatum  evidentissime * scripture sacra  testi- 

'" moniis committere dinoscuntur, qui in potestate cure 

‘* pastoralis constituti de lacte et lana ovium Ohristi suis? 

" carnalibus et temporalibus desideriis et necessitatibus 
prospiciunt, et pastoralia officia et ministeria in sternam 

'" ovium salutem operandam non administrant Ipsa enim 

'" ministeriorum pastoralium non administratio est, scrip- 

" tare testimonio, sed ovium occisio et perditio. Quod 

" autem hsec duo genera peccatorum, licet dispariter, sint 

" pessima et omne alterum genus peccati inestimabiliter 

" guperexcedentia, manifestum est ex hoc, quod ipsa sunt 

" duobus existentibus et dictis, licet dispariter eb dissimi- 

" liter, optimis directe contraria.  Pessimum enim ‘est quod 

* optimo contrarium est; quantum autem est in dictis 

** peccantibus, unum peccaminum est ipsius Deitatis super- 





! diffidentio] so altered in Ch., 3 ministerii] misterii, Ch. 


probably from diffidenter; diffiden- * evidentissime] altered from evi- 
tia, T. W. dentissimis in Ch. 
3 officio . . . pastoralis] in the 6-5 Over erasure in Ch. 


margin (later) in Ch. 


A.D. 19258. 


Letter of 
bp. Groe- 
seteste to 
the Papal 
Commis- 

sioners. 


2 Cor. x. 8. 


390 FLORES 


essentialiter et supernaturaliter optimm, alterum vero 
De[i]formitatis et Deificationis! ex divini radii gratifica 
participatione essentialiter et naturaliter optimsm, interemp- 
tio. Et quis sicut in bonis causa boni melior est suo 
causato, sic et in malis causa mali pejor cst suo causato. 
Manifestum est quoniam talium pessimorum interemp- 
torum De[i]formitatis et Deificationis! in ovibus Christi 
in ecclesia Dei introductores ipsis pessimis interemptori- 
bus sunt pejores, Lucifero et Antichristo proximiores, et 
in hac pejoritate gradatim? magis super excellentes, qui 
ex majore et diviniore potestate sibi divinitus in wdtficatio- 
nem, non in destructionem tradita magis tenentur ab ecclesia 
Dei tales interemptores pessimos excludere et extirpere. 
Non potest igitur sanctissima sedes Apostolica, cui & 
sancto sanctorum Domino Jesu Christo tradita est potestas 
omnimoda, testante Apostolo in adificationem, non in des- 
tructionem, aliquid vergens in hujusmodi peccatum, domino 
Jesu Christo tam odibile, detestabile, et &bominabile, et 
humano generi summe  perniciasbile, vel mandare vel 
precipere vel quoque modo ad aliquid tale conari. Hoc 
enim esset sus potestatis evidenter sanctissimm et plenis- 
sims vel defectio vel corruptio vel abusio, et a throno 
glorie Domini nostri Jesu Christi omnimodo elongatio, 
et in cathedra pestilentis poenarum gehennalium duobus 
predictis tenebrarum principibus proxima coassessio. Nec 
potest quis immaculata et sincera obedientia eidem sedi 
subditus et fidelis, et a corpore Christi et eadem sancta 
sede per scisma non sbscisus, [hujusmodi] mandatis vel 
preceptis vel quibuscumque conaminibus undecumque 
emanantibus, etiam si a supremo Angelorum ordine, optem- 
perare; sed necesse habet totis viribus contradicere et 
rebellare. Propter hoc, reverendi domini, ego ex debito 
obedientie et fidelitatis qua teneor utrique parenti Aposto- 
lice sedis sanctissime, et ex amore unionis in corpore Christi 
cum ea, his qus in predicta littera continentur et maxime 


que in  prmetactum peccatum Domino Jesu Christo 





! Deificationis] destructionis, T. * abscisus] altered in Ch., pro- 
W. 
2 Ch. has quanto, as Par. here, | MS. of Paris. 


bably from ab hujus, as in the C. C. 


but it is expuncted. 5 que in) over erasure in Ch. 


3 perniciabile] pervitabile, Ch. 


Cl. Re. 


Abbrev. 

Chron. iti. 

329. 

Hist. 

Anglor. 
id. 142. 





Abbrev. 
Chron. iii. 
329. 

Hist. 
Anglor. 
ii. 143. 


HISTORIARUM. 391 


" abominabilissimum et humano generi perniciosissimum A-D. 1253. 

evidentissime vergunt, et Apostolice sedis sanctitati ! Letter of 

" omnino adversantur et contrariantur Catholics fidei Dp. Gros- 

‘* unices, filialiter et obedienter non obedio, contradico, et the Papal 

* rebello. Nec ob hoc potest inde vestra discretio quic- Commis- 

" quam durum contra me statuere, quia omnis mea in hac stoners. 

*" parte et contradictio et actio nec contradictio est nec 

" rebellio, sed filialis divino mandato debite patri et matri? 

* honoratio. Breviter autem recolligens dico, Apostolice 

" sedis sanctitas non potest nisi quse in edificationem sunt 

*" ef non destructionem; hsec est enim potestatis plenitudo, 

'* omnia posse in sdificationem. He autem qus? vocantur 

** provisiones non sunt in sdificationem, sed in manifestam 

" destructionem. Non igitur eas potest beata sedes Apos- . , 

* tolica attemptare, quia caro eí sanguis, que regnum Dei S. Matt. 
; , xvi. 17. 

** non possidebunt, eas revelavit, et non Pater Domini nostri 

‘© Jesu Christi Qui est in celis." 

Cum hzc epistola ad noticiam papalem pervenisset, ipse Anger of 
dominus Papa valde commotus ipsum proposuit mittentem the Pope 
in tentam precipitare confusionem, ut toti mundo foret ing the 
stupor et tremoris exemplum ; tandem tamen consilio saniori letter. 
emollitus, sub dissimulatione permisit transire, ne majorem 
videretur duper hoc tumultum excitare, 

In vigilia Assumptionis obiit venerabilis vir Ranulphus, ab- Death of 
bas Rameseis, domum suam et gregem tam in spiritualibus oe pam. 
quam temporalibus relinquens abundantem. Rex nuncios suos sey. 
solempnes destinavit ad regem Hispanis, scilicet episcopum Alienora 
Bathoniensem et Johannem Mansel clericum suum specialem, of Spain 

. . . asked in 
postulans sororem suam  Edwardo filio suo primogenito et marriage 
heredi regni Anglie legitimo matrimonialiter copulari et for Ed- 
ut ipse rex eundem Edwardum cingulo donaret militari, "3rd. 
Episcopus Lincolniensis Hobertus, wgritudinis lecto detentus, Bp.Grosse- 
in spiritu cognoscens tribulationes Ecclesie in proximo im- blame of 
minere, recitansque coram clericis suis quedam facta Romans the Friars. 
curie, graviter redarguit tam fratres Predicatores quam 


Minores, dicens quod eorum ordo ideo in paupertate volun- 





! sanctitati] altered :n Ch. from 2 matri] vestri, Ch. 
sanctitate, which the C. C. MS. of 3 que vocantur] altered in Ch. 
Paris has. | from quas vocant. 


392 FLORES 


A.D. 1358, taris, id est spiritus, constitaitur, ut liberius magnatum Abbrev. 


Juv. x. 22. 


Grosse- 
teste’s de- 
finition of 
heresy. 


Death of 
bp. Gros- 
seteste, 


9 Oct. 


Miracu- 
lous signs. 


<= 


error ab eisdem reprehendatur. Quia 


Cantabit vacuus coram latrone viator. 


In hoc autem quod ipsi peccata magnatum audacter non 
redarguunt, eosdem hereticos dixit manifestos ; et addidit: 


Difinitio herests extracta, a Graco. 


‘* Heresias est sententia humano sensu electa, scripture 
‘* gacra contraria, palam edocta, pertinaciter defensa. Here- 
" gis enim Grece electio est Latine. Dare autem curam 
‘* gnimarum parvulo, sententia est alicujus prelati, humano 
'" gensu electa propter carnem vel teneritatem ; et est scrip- 
" ture sacre contraria, quse prohibet fieri pastores qui non 
*" gunt idonei ad arcendum lupos, et est palam edocta quia 
" manifeste portatur carta eigillata vel bullata, vel est per- 
* tinaciter defensa, quia si quis voluerit contradicere, sus- 
‘* penditur et excommunicatur. Cui autem tota diffinitio 
" heresis convenit, hereticus est; sed quisque fidelis tene- 
‘* tur se opponere hseretico quantum potest. Qui ergo potest 
" contradicere et non contradicit, peccat, et videtur fautor 
'" esso erroris, secundum illud Gregorii, ‘Non! caret scrupulo 
" ' gocietatis occulte, qui manifesto facinori desinit obviare. " 
Cum hac et alia multa lugubria querula voce de statu 
Ecclesie proposuisset episcopus memoratus, ab hujus mundi 
exilio, quem semper exosum habuit, in nocte sancti Dionisii, 
apud Bugedene, manerium suum, feliciter migravit. In 
eadem vero nocte, ut dicitur, episcopus Londoniensis Fulco, 
cum esset prope illud manerium, audivit signum dulcis- 
simum in sulimi pulsari. Fratres etiam quidam Minores 
versus illum locum properantes, illius mortis ignari, clas- 
Sicum melicum in sullimi audierunt campanarum, inter 
quas unum signum dulcissimum articulatim &udierunt pre- 
electum. ‘Tandem vero cognoverunt utrique illam visionis 
seu auditionis horam extitisse, in qua idem sanctus episcopus 
feliciter migravit & corpore. 


— ——— o —— MÀ— —À —— — — — a — — — —— —M— — —M— 


1 Gratian. Dist. Ixxxiii. 8, Ixxxvi. 8. 





Chron. ni. 
930. 








Abbrev. 
Chron. iii. 
830. 


HISTORIARUM. 393 


Obiit! Willelmus de Wescy, miles quidam de nobilioribus 4-D- 1253. 
baronibus Borealium partium Anglie, rege tunc in Wasconia Death of 
existente, et eandem custodiam alienigens cuidam commit- Vesy. M 
tente.! Defuncto, ut predictum est, episcopo Lincolnizm Roberto, 
ort& est discordis inter archiepiscopum Cantuarise et canonicos Quarrel 
Lincolnie. Vendicabat enim archiepiscopus potestatem con- abp. Boni 
ferendi prebendsas et redditus in eodem episcopatu tunc va- face and 
cante. Canonici vero cum multis clericis jus hujusmodi non the Lincoln 
ignorantibus, contradixerunt, unde archiepiscopus eos et omnes canons. 
contradictores  excommunicavit ; sed magister Willelmus 
Lupus ei in faciem contradicens, pro omnibus ad sedem 
Apostolicam" appellavit. Alianora regina Anglie peperit Katharine 
filiam Londoniis, die sancti» Katerins, qus, ab archiepiscopo of Henry 
Cantuariensi baptizata, a die nativitatis suse nomen sortita III. born. 
est Katerina. Parisius orta est discordia sumptuosa inter Disturb- 
scolares et fratres  Prsdicatores. Noluerunt enim ipai ance at 


fratres approbatis consuetudinibus et juribus universitatis Paris be- 


ween the 
subjacere, sed pro voluntate propria regere et cessare, scholars 
aliaque communitati contraria perpetrare; unde utrobique 9nd the 
Roma petite, consumpte pecunia et labore, vix est pax re- Doma 
P 3 P P , P cans. 

formata. In ecclesia vero Lincolnis cumulantur diatim 
miracula miraculis. Operante enim Domino pro predicto 

Sancto Roberto, alii sancti, qui in eadem requiescunt ccolesia, Miracles, 
videlicet sancti Remigius et Hugo, ad beneficia fidelibus Cathedral. 
impendenda suscitantur. Hic? vero Robertus, bonum habens 

zolum ad Dominum et proximum, licet canonicos suos multum 
vexaverit, et in religiosos terribiliter, religiosas vero terri- 

bilius, fulguraverit, confidenter tamen dico quod plus Deo 
placuerunt ejus virtutes quam displicuerunt excessus; quod 


nunc per miracula ad tumbam ejus manifestatur chorus- 
cantia,® 


De perendinatione regis apud Besanciam. 


Anno gratie mcctiv’. Rex* Henricus iii, anno regni sui Henry III. 
xxxviii, fuit ad Natale Domini in Wasconia apud Besaceam, 8t Basaz. 
ubi Wasconensibus in vestibus duplicibus et aliis rebus de- 


1-1 Obiit . . . committente] om. 3 The Historia Anglorum of 
N. The alienigena was probably | Matthew Paris ends with this year. 
Peter of Savoy. ‘ Rex . . . reperire (p. 895)] 

2-3 Hic . . . choruscantia] om. | om. Re. 


N. 


394 FLORES 


A.D. 1354. giderabilibus preciosa contulit donativa. Regina autem, Abbrev 
surgens & puerperio, domino suo regi de suis redditibus ,,, ' n. 
quingentas marcas transmisit. In crastino vero beati Thomz 

Henry of martiris, Lincolnienses canonici elegerunt sibi in episcopum 

8 magistrum Henricum de Lexintona, ejusdem ecclesi» decanum, 

colu. qui transfretans ut regi presentaretur, coram eo formidabat 
apparere, quis ipsum et totum capitulum rex precibus solli- 
citaverat, ut episcopum Herefordensem eligerent, quod tamen 
omnes renuebant; veraniamen rex, non inveniens in dicto 

Henry 1I. electo causam reprobationis, ipsum admisit. Circa idem 

his wife ‘™pas vocaverat rex reginam et primogenitum suum et 

and son. heredem Edwardum, ut ad eum venire quamtocius non 
omittant, ut ad effectum duceretur quod prselocutum est de 
matrimonio inter ipsum et regem  Hispenis contrahendo. 

Converted Venerunt in Franciam quidam Sarraceni ad fidem Christi 

a cens ,, conversi, quorum quidam erant baptizati, quidam vero bap- 
tizandi. Et hoc fuit eorum causa conversionis; viderant 
enim quondam regem miraculose a manibus potentissimi 
Babilonim soldani liberatum, maximam insuper regis in ad- 
vereitete patientiam, in proposito inflexibilem constantiam, 
ct quod post captionem suam moram continusvit, castra 

Reason of firmavit, civitates contra Dei sui hostes communivit ; quod | 

version. pro amore Dei sui regnum suum deseruerit, se maris, bel- 
lorum, et alienorum regnorum periculis expositurus, pro ani- 
mabus infidelium lucrandis laboravit. Orthodoxorum insuper 
informatione didicerant, quod Machometi lex spurcissima 
animarum est intoxicativa.  Attulerant autem regis Francis 
litteras patentes, ut de elemosinis regis sustentarentur donec 

. ipse veniret in proprias partes, eis plenius provisurus. In! 

Ships fr 9m Septuagesima vero applicuerunt naves qusdam barbarorum, 

known r&bie ventorum agitate, magne quidem et elegantes, quibus 

country non sunt vise penes nos consimiles, armamentis navalibus 

touch at et bellicis victualibusque omnimodis communits, et appulss 

8 Feb. Sunt non longe a Berewico. Et cum interrogarentur, quinam | 
essent, noluerunt vel forte nescierunt intelligibiliter intimare, 
qui, cur, unde, vel qualiter advenissent ; neo linguam eorum 
aliquis ex ballivis intellexit, unde permissse sunt in pace 
recedere.  Viss sunt etiam alie tales naves supra mare. 

Attempt Gasto de Biarre, congregate hostium regis multitudine, 

yonne by temere attemptavit civitatem Baoniw seditiose et hostiliter 


Gaston de 
Béarn. 
1 In... remaneret (p. 395)] om. A. N. 


Abbrev. 
Chron. iii. 
332. 


HISTORIARUM. 395 


intrare, eamque sibi occupare. Est autem Baonia [civitas] A.D. 1254. 
sita supra mare, secunda in tota Wasconia. Sed plerique de 

civibus quosdam admittentes de hostibus regis, quia et ipsi 

eum oderant, comprehensi sunt per regis fideles, et cum ailiis 
proditoribus puniti. Johannes Hansard, non ultimus inter Death of 
partium Aquilonarium optimates, obiit in expeditione, funere John Han- 
geneali! Cessante autem frigoris asperitate, qus» fere tota 

illa hyeme inhorruerat continuata, tanta ovium et ferarum Murrain. 
pestis sequebatur mortifera, ut ovilia ovibus, forests feris 
vacuarentur; in copiosis autem gregibus vix pars dimidia 
remaneret. 

Dominus? Papa considerans liberales artes jam in me- Letter of 
canicas fuisse pene conversas propter lucrum,  adolescen- Innocent 
tesque state et scientia satis simplices cathedras ascen- 
dere indigne  magistrales, ut elevati tumeant? et facti 
venerabiliores sine fundamento ad culmina scandant celsiora, 

Scripsit elegantem super hoc epistolam ad omnes prelatos 

in regnis Francise, Anglie, Scotie, Wallie, Hispsnis, et 

Hungaris constitutos, salubre * providens consilium et con- 

ve[niens] 5 contra hujusmodi indiscretam  presumptjonem, 

quam alibi? sedulus poterit indagator reperire, Cogitante Vision ot 

Papa Innocentio, ut generaliter dicitur, ossa episcopi Lin- t. . Grosse- 
, ste by P. 

colniensis Roberti extra ecclesiam proicere, nocte sequenti Innocent 

apparuit ei idem episcopus, ut dicitur, pontificalibus redi- IV- 

mitius; vultuque sereno et intuitu austero ac voce terri- 

bili ipsum Papam affatur, pungens ipsum in latere cuspide 

baculi pastoralis, et dixit, ‘‘Senebalde Papa, proposuistine 

'" oss& mea in mei et ecolesi& Lincolniensis opprobrium 

" extra ecclesiam  proicere? Unde hsc tibi temeritas P 

Nullam potestatem in me habere te Dominus amodo pa- 

" tietur; soripsi tibi in spiritu humilitatis, ut errores 

tuos corrigeres, sed tu monita salubria contempsisti; ve 

qui spernis, nonne et tu spernerisP" Et sic recedens 

ipsum Papam quasi lancea transverberatum dereliquit, cum 

suspiriis ingemiscentem. 





1 geneali) generali, Cl. W. * et conveniens] commune, T. 
*— Dominus . . . reperire] | W.; om. Cl. 
om. N. 5 Matt. Par. Additamenta 146, 
5 (tmeant] so Ch. originally ; it | vi. p. 298. 
is altered to timeantur, and so A. 7 sereno] sic MSS. ; severo, Abb. 
Cl. Chron. 


4 salubre] salubres, T. 


A.D. 1254. 
Confirma- 
tion of the 
bp. of Line 
coln. 
Deaths of 
the bp. of 
Carlisle 
and earl 
Ferrers. 


Chrism at 
St. Al- 
ban’s. 


Battle in 
Flanders. 


Louis IX. 


sent for by 
the French 


from the 
Holy 
Land. 


396 FLORES 


Quinto! kalendas Aprilis, confirmatus est electus  Lin- Abbrev. 
colniensis, videlicet dominus Henricus de  Lexintona, de- Oron. i 
canus cjusdem ecclesie, ab archiepiscopo Cantuariensi 
Bonefacio. Mense autem sub eodem, videlicet tertio 
idus Maii, obiit episcopus Karleolensis Silvester, supinus 
corruens de equo, et ossium dissolutis compagibus  ex- 
pirans. | Eodem tempore, scilicet nono kalendas Aprilis, 
obiit comes de Ferrariis Willelmus, filius Willelmi, vir 
discretus et legum terre peritus; hic in carpento vel 
lectica vehi solebat, et dum quadam die vehiculum 
suum super quendam pontem, scilicet apud sanctum 
Neotum, caderet evolutum, ipse contritis membris ad 
mortem tendebat velocius. Anno eodem confectum est 
crisma in ecclesia sancti Albani a venerabili episcopo 
Bangorensi Ricardo. Commissum est tunc temporis bellum 
cruentissimum in confinio Flandrie et Braibantie inter 
Francos et Flandrenses ex una parte, et comitissam Flan- 
dris et ejus complices, videlicet Willelmum de Hoilande regem 
Alemannie, et multos alios magnates Braibantis et Ale- 
mannim ex altera, pro duobus filis dicte comitisse de viris 
duobus progenitis. In quo certamine lamentabili ceciderunt 
bellatores strennissimi, ita ut de una civitate Flandrie jacu- 
erunt? ad decem milia interempti. Tandem cessit victoria 
Willelmo de Hoilande regi memorato et Alemannis. Franci 
autem victi, vulnerati, et pro majori parte trucidati, deteri- 
orein calculum subierunt. In abissum igitur desperstionis 
et desolationis Franci prscipitati, significabant domino regi 
Francie, in partibus adhue transmarinis commoranti post 
redemptionem suam, ut ad propria quamtocius redire pro- 
peraret, addentes qualiter corona Francis titubaret® per 
superbiam muliebrem, comitisse scilicet Flandrie, qua, 
duobus innitens filiis et duobus viris, totum regnum (Gallia 


Account of renlevit angustiis. Ipso tempore missus erat pro negociis 


these 
things 


regis Anglie ad partes illas dominus Jobannes prior de 


written by Neuburgo, qui super his casibus certificatus, hsec scripture 


John prior 


of New- 
burgh. 


plenius et processive commendabat.  Captorum autem et 
occisorum magnatum, militum, servientium, et de communiis 


1 Quinto... inficiendo (p. 899)] from eorunt as the Abbrev. 


om, Re. 
4: . 3 (itubaret] tutubaret, Ch. as the 
jacuerunt] so altered in Ch. | app, Chron, 





Abbrev. 
Chron. iii. 
834. 


HISTORIARUM. 397 


armatorum in illo prelio ad plus quam centum milia A.D. 1254. 
dicitur numerus ascendisse. 

In quindena Pasche  oongregati magnates Anglie ad Parliament 
parlamentum Londonis per tres fere septimanas adven- !? London 
tum comitis Ricardi inaniter expectarunt; quibus rex sig- 
nificavit, quod pecunia et viribus indigebat amplioribus. 
Responderunt sutem omnes quod nequaquam ad succur- 
sum domini sui regis corporaliter venire omitterent, 
si de hostili adventu regis Hispanis, hoc comminantis 
ut dicebant, plenius certificarentur, mirabanturque quod 
idem rex nunquam tempore, quo comes  Legrecestrism 
Symon Wasconis prefuit, eam  vendicavit. Unde argu- 
mentis hujusmodi, sed et per eundem comitem, qui tunc de 
partibus rediit transmarinis veritatem nuntians, super hoc 
magnates edooti, falsum intelligentes hujusmodi esse manda- 
tum, cum indignatione redierunt.  Exigente comite Ricardo Earl 
non modicam pecuniam ab Judwis ad opus regis, quam. Bicbard 

. " . . . . exact 
plurimum indigentis, Helias de Londonia, pontifex Juds- money 
orum, respondit pro omnibus, ''O domini, videmus quod from the 
* dominus rex nos delere proponit de sub cmlo; det 9" 

* nobis, petimus, licentiam, ecce parati sumus de regno They ask 
'* suo exire, et recedemus irredituri." Hmc cum singulti- the king. 
bus et lacrimis dicebat amarissimis, unde magistratus, dom. 
eorum miserti, eos! permiserunt recedere. 

Irruptio ? alia hostilis facta est inter Francos et Alemannos. Battle be- 
Frisones, qui neutraliter se habebant, & Willelmo de Holande ren the 
hostiliter impetuntur? Tunc temporis, scilicet xvi. kalendas rench 

pe poris, and 
Junii, consecratus est in episcopum Lincolniensis electus Germans. 
Henricus de  Lexintona ab archiepiscopo Cantuariensi Consecra- 
Bonefacio, in partibus transmarinis. Cum in exercitu don of the 
regis in Wasconia Walenses quidam punirentur a fratribus Linedhr. 
regis et  Pictavensibus, nulla prius mota querela super Troubles in 
hoc coram comite Herefordiw, qui secundum antiquum jus Gascony 
constabularius esse dinoscitur regii exercitus ; et super hoc from the 
idem comes querimoniam [reponens]? coram rege nil nisi Pent of 
sannas reportaret, indignantes super hoc Angli proposuerunt some 
in Pictavenses irruere. Rex autem pavescens, veniamque Welsh. 


! mon has been erased in Ch.; 5 reponens] omitted also in Abb. 
it is not in the other MSS. Chron. 

2% Irruptio . . . impetuntur) 
om, N. 


898 FLORES 


A.D.1254. humiliter postulans, vix fürorem eorum compescuit quin Abbres. 
sanguis latius inundaret. Unde quidam magnatum videntes ,,. ' n 
pacis firmitatem elongari, de regis tamen licentia quam 
citius redierunt ad propria. Revocatum est et cassatum 

The unjust judicium injustum, quo Henricus De la Mare, itinerans 

fine St. justiciarius, fecit amerciari domum sancti Albani ad 

remitted. centum libras, eo quod homines abbatis non venerunt 
coram eo extra libertatem sancti Albani, sicut nec de- 
buerunt. Unde impetravit idem! abbas litteras regis super 
hoc, regina et comite Ricardo existentibus regni custodi- 
bus, regeque agente in Wasconia.  Concessum est eodem 

The West- anno & rege Henrico iii, quod monachi de Westmonasterio 

minster et eorum gucoessores coram quibuscunque justiciariis regis 

monks . . - 

allowed to babeant extractas rotulorum de amerceamentis et omnimodis 

make ex- finibus hominum suorum, et de catallis fugitivorum et 

ee from dampnatorum eorundem. Inde autem fait prius carta 
confecta et illis concessa anno gratie McoLI?. Quo etiam 
anno concessum est eis, quod conventus habebit quecumque 
eos contingunt tempore vacationis. 

Quarrel Cum? Winchelienses regins transfretature navem paravis- 

wire sent sufficientem, Jeremuenses vero Edwardo multo pulcrio- 

sea and | rem, mota est inter eos discordia, ita ut nave pulcriori 

Yarmouth. confracta, nautas invadentes quosdam vulneraverunt, quosdam 
interemerunt. Unde querela super hoc reposita non modica, 
ad tants transgressionis ultionem unanimiter omnes intende- 

The queen runt. Regina sutem hujus[modi] perturbata contentione, 

embarks at cum ad transfretandum, paratis omnibus, et ips& pararetur, 

Ports- ecce &liud mandatum regis, priori contrarium, advenit, ne 

29 May. regina transfretaret. Lesa igitur utrobique et angustiata, 
quid ageret excogitat. Ad se autem conversa, a proposito 
statuit non differre se, sed cum filiis suis et familia nobili, 
sub ducatu avunculi sui, Cantuariensis archiepiscopi, quarto 

She lands kalendas Junii, apud Portesmue navem ascendit; pridie 

at Bor- autem [nonas]? Junii applicuit apud Burdegalim. Loco 

4 June,  Butem ipsius regins substitutus est regni custos Walterus de 

Arch» Gray, archiepiscopus Eboracensis. Illo * autem anno ventus 

bishop W. Borealis continue perflans vernos flores et fructus per tres 


de Gray 
guardian of menses et amplius suffocavit. Circa kalendas Julii, tempore 


the king. — —————— —————————— M —————————————— 
dom. 2 idem] illud, Ch. A. Cl. Ch.; Cl. has kal. in the margin. | 
2 Cum . . . inficiendo (p. 399)] | It is omitted in the Abbrev. Chron. | 

om. N. * Illo . . . inficiendo (p. 399)] 


3 »onas] in the margin later | om. A. 


Abbrev. 
Chron. iil. 
335. 


HISTORIARUM. 399 . 


solsticiali, subita prorupit inundatio pluvialis cum grandine, A-D. 1254. 
qualen non previdimus, durans per unam horam et Rain and 
amplius, abradens coopertoria domorum et ramos dilacerans ail. 
arborum. 

Mense Mai obiit spes Anglorum et gloria, adolescens pegth of 
mire speciei et desideriorum, Henricus filius imperatoris Henry, 
Fretherici. Interiit autem, ut asseritur, ipso rege Conrado abu ck 
procurante, quod non est credibile nec videtur, cum idem JT. 
rex post priedictam mortem nunquam, ut ante, vultum os- 
tendit serenum. Sed re vera quidam flagitiosus, Johannes 
Maurus, ipsum potionatum et adhuc sub morte palpitantem 


. quodam manutergio suffocavit. Orta est gravissima dissensio Quarrel 


inter dominum Papam et Conradum regem Siculorum. Detween 
nnocent 


Accusavit onim eum Papa in multis, de heresi scilicet Iv, and 
et homicidio. Ille autem singulis respondit, constanter Conrad 
inficiendo. king of 


Sicily. 
Missus est Edwardus filius regis primogenitus, in magna dvo 


. pompa et apparatu, ad regem Hispanie Amfulsum, ubi gent to 


Alienoram juvenculam, sororem ipsius regis, spud  Bures Spain for 
desponsavit, et ab eodem cingulo donatur militari.  Rediens his "n 
autem Edwardus cum nuru sua ad patrem, detulit secum 
cartam domini regis Hispanie, quod quietam — clamavit 
totam Wasconiam pro se et heredibus suis, auro bullatam. 
Contulit autem illico dominus rex Anglie filio suo Gascony, 
predicto et ejus uxori Wasconiam, Hiberniam, Walliam, ireland, 
. . " . ales, &c. 
Bristoldum,  Stanfordiam, Graham, cum aliis. Ex ipso granted to 
tempore coepit rex reditum in Angliam maturare. Comper- him. 
tumque est certis ratiociniis regem per ipsam in Wasconiam Amount 
iransmigrationem consumpsisse in expensis vicesies et septies Henry Tir 
centum milia librarum et amplius, exceptis terris, gardis,in Gas. 
et redditibus, quos contulit alienis, et triginta milibus cony. 
marcarum in fratribus suis uterinis consumptis. In! trans- 
latione sancti Benedicti venit episcopus Norwicensis ad Taxation 
sanctum Albanum, ex prrcepto tam Paps quam regis, ut of B. AL 
bona omnia ecclesie illius, excepta baronis, decimaret; the bishop 
secundum quod concessum fuit regi per triennium, con- of Nor- 
ditionaliter temen, ad Terre Sanctm subventionem pere. "'Ch. 
grinanti, Convocavit igitur omnes ecclesiarum rectores et 
vicarios, et custodes ecclesiarum de terra sancti Albani, ut 


bona eorum prestito  taxarentur sacramento, Omnesque 





! In... . pacificaret (p. 409)] om. Re. 


400 FLORES 


A.D. 1254. ohedientiarios ejusdem monasterii fecit bona sua districte Abbrev. 

et fideliter taxare, asscrens quod postmodum fieret super 45; dq 
eandem taxationem inquisitio cum diligenti et districta 
excussione.  Monstraverat insuper autentica Bua, tam papalia 
quam regalia, et quod invitus ill subierat gravamina. 
Unde novitas excrevit inaudita. Consueverunt hactenus 
populares prelatis decimas exhibere; nunc ordine retrogrado 
et perverso coguntur prelati decimas persolvere laicis et 
inviti. 

Return of Circa! translationem vero pradictam, scilicet sancti Be- 

who land; nedicti, venit dominus rex Francis de Terra Sancta, vo- 

at Mar- cantibus eum urgentissime magnatibus sui regni, ut pre- 


seilles. dictum est; qui cum prospere applicuisset in partibus 
Marsilie, que non multum distant a Monte Pessulano, 
ibidem paulisper quiescens commorabatur. Sed suis 


stimulantibus proceribus, ad Franciam venire festinabat, 

quia vix broves treugas rex Alemanniw, Willelmus predictus, 

Francis concessit Seu tenuit. Veniens igitur rex memoratus 

. in propria, illico tractavit qualiter prefatam dissensionem, 

Obit/flos &dvocationis sus causam, mediante justicia, pacificaret. 
nigrorum . . . -: . ae 

monacho. Quinto idus Augusti, obiit episcopus Eliensis Hugo, quando- 

rum Hugo que abbas sancti Edmundi, qui in utraque ecclesia circiter xl. 


episcopus annis Deo laudabiliter militaverat ; cujus corpus cum magna 


e sepultum est veneratione in Eliensi ecclesia, in presbiterio 

Hugh nobilissimo, quod a fundamentis sumptibus propriis magnifice 

bishop of construxerat. In cujus obitu flos nigrorum obiit mona- 

By g. chorum, quia sicut abbas abbatum in Anglia extiterat, ita 
et episcopus episcoporum choruscavit. 

B, Peter's In? vigilia Assumptionis circa horam primam, comitante 


St. Alban's inundatione pluviali, insonuit ictus tonitrui cum fulgure, 
struck by quod cadens super turrim ecclesise sancti Petri in villa 
hightning, sancti Albani, et eam penetrans cum horribili fragore, ma- 
É*  teriem quernam quasi plectam contorsit, et quasi in fila 
Thomas minuta dissipando contrivit. Eligitur magister Thomas de 
bishop of Veteri Ponte in episcopum Karleolensem, licet dominus rex 
Carlisle. pro alio, scilicet "priore de Neuburgo, urgentissime supplicas- 
set.) Venerunt in satate quidam nobiles de imperio Grm- 

corum, examito vestiti, cum equis, summariis, et familia 


copiosa ad curiam Romanam, qui dominum Papam aggre- 





ll Circa . . . . supplicasset) *-1 In . . . supplicasset] om 
om. A. N. Re. 





Abbrev. 
Chron. 
iii. 837. 


HISTORIARUM, 101 


dientes, verbis asperrimis inposuerunt ei quod enormiter A.D. 1254. 
erravit in fide, et per eum omnes Latini, qui dicunt Spiri- Certain 
tum! procedere a Paire et Filio, Qui tantum a Patre pro- dreekt e 
cedere asseritur secundum Grecorum probationem et appro- Pope on 
bationem; et hic est error antiquus Gracorum.  Aliaque the ques- 
inconvenientia redarguebant, que curia eadem evidentius ex- pon of the 
ercebat. Papa autem pretios& eis munera contulit, et sane sion. 
instructos remisit. 

Cum? magister Albertus, ad Romam reversus, responsum The Pope 
comitis Ricardi domino Paps  nuntiasset, missis iterum bined the 
Papa secretis nuntiis ad regem Anglis optulit ei ot con- Sicily to 
cessit regnum Sicilie et Apulie, ad opus Edmundi filii Edmund, 
Bui, ut videlicet ipse eas adquirere festinaret regaliter Henry IIT. 
et? juvamen prestare, quale sine gravamine posset. x 
autem de promisso adeo exhilaratus est, ut predictum 
Edmundum jam regem Sicilie palam vocaret, credens profecto 
8e Jam subsrratum de regno. Rex igitur, quicquid pecunis 
habere poterat, misit domino Papsx, ut Conradum et omnes 
suos Siculos et Appulos expugnaret. Papa autem non 
modicum congregavit * exercitum, et eis necessaria copiose The Pope's 
distribuit; cumque defecissent expenses, regi significavit, again at 
qui mittens ei litteras patentes obligatorias omnia promisit Conrad. 
adquietare. Papa autem mandatis hujusmodi adquiescens, 


" recepto ab usurariis infinito thesauro, innumeros ad exerci- 


ium suum congregavit, quorum multitudo perum papali 
commodo vel regali  profeoit. Rex igitur ^ Conradus 
irruptiones perpessus hostiles, comminationes, obprobria, et 
diffamationes, gravi coopit dolore contabescere, et letali 

lecto decumbere. Dicebatque, ' Ve mihi misero, ut quid me 

* genuit pater meus? Imperium quod usque nunc flornit, Death of 
* modo marcescit.”  Maledicens igitur diei nativitatis sus, Conrad. 
miser migravit a corpore. Papa autem hoc audiens, et ad The Pope 
ulteriores partes Apulie se transferens, totum fere regnum "em on 
usurpavit. Quod videntes optimates regionis, indignati the nobles 
sunt; et suscitantes quendam filium  Fretherici naturalem, adhere to 
nomine Memfredum, adhswerunt ei, facientes ei homagium ; "anfred. 


et sic faotus est novissimus error pejor priore. 





3 . 

! Spiritum) altered in Ch., om i! - + + sublati (p. 402)] 
probably from fiium, which the 3 et] interlined in Ch 
4 . 

Abbrev. Chron. has (p. 337, note *). 4 congregavit] congregans, MSS. 


o 58108. oC 


A.D. 1254. 


Appeal of 
St. Alban’s 
to Rome, 
16 Aug. 


Inunda- 
tions of the 
sea. 


English 
nobles 
seized at 
Pons. 


Death of 


Wi . d . . . . 
iliam * tertius fait Canteluporum qui infra pancos annos de medio 


Cantelupe 


Writs 
issued for 
an inqui 
into the 


402 FLORES 


In crastino vero Assumptionis, arripuerunt iter duo Abbrer. 


monachi ecclesim sancti Albani versus Romam, ad repellen- 
dum insolentium episcoporum, qui visitationem nitebantur 
facere in eadem ecclesia, secundum Apostolica mandata, con- 
tra suorum tenorem privilegiorum, videlicet dominus Willel- 
mus de Huntedune, et dominus Johannes de Bolum. Eodem! 
anno, cum hyemali tempore mare omnes terras sibi vicinas 
occupasset, ita quod nec fruges poterant apparere, nec atr- 
bores virere aut frondescere, adveniente tempore aatamoali, 
invents sant omnes terrse ille, licet diligenter cults, omni 
frugum genere carentes, salsugine maris debriats. Ligna 
quoque tam silvesiria quam fructifera arefacta, solis patue- 
runt securibus excidenda. Unde nauts in aquis operantes 
veraciter sunt experti quod mare in illa fluctaatione, quasi 
de alveo suo exiens, harenas in medio sui, ubi solet esse 
altitudo, patefecit. 

Cum comes de Warewic, Johannes de Pleysiz, et Gile- 
bertus de Segrave, et alii nobile Anglie cum eisdem per 
terram proposuissent a Wasconia repatriare, venissentque 
ad quandam civitatem in Pictavia, que Pontes dicitur, 
occurrentibus civibus et applaudentibas, honorifice  sus- 
cepti sunt. Quibus in securitate, nt putabant, epulantibus, 
ecce currentes cives, celata proditione inter eos composita, 
direrunt eisdem, ‘‘ Ecce comites vestri et familia vestra 
* moverunt jam seditionem in civitate." Erant namque in 
civitete hospitati preter eos viri preclari de regno Anglise 
quamplurimi. Et cum clamatum esset ad arma, reposcebant 
arma sua hospitibus prius tradita sibi liberari. pei nolue- 
runt, sed, ut provisum fuit, ipsa retinuerunt. Irruerunt 
igitur in eos cives armati, et inmisericorditer captos custodis 
manciparunt carcerali, nec eis valuerunt litters regis Francis 
de salvo progressu. Rex autem hoc audiens scripsit pro eis 
civibus eisdem, sed ejus contempserunt mandatum.’ Obiit 
Willelmus de Cantilupo, juvenis elegans et dives, qui jam 


sunt sublati. 

In festo sancti Edwardi, emanavit breve inanditum a 
cancellaria regis, ut inquiratur in maneriis religiosorum 
quot sint caruce proprie et quot consuetudinarim, et si 
possint unam carucam facere, vel majus vel minus; similiter 





11 Eodem . . . mandatum) om. N. 





- uu 


Abbrev. 
Chron. 
lili. 339. 





HISTORIARUM. 403 


de precariis; item cujus sstimationis sint quelibet per se A.D. 1254. 
communibus! annis, deductis expensis; item cujus msti- manors of 
mationis sint servitia rusticorum ; item qui et quanti sint the monas- 
redditus eorum; et ut hsc inquisitio fiat per quatuor viros 
religiosorum fideles et prepositum loci in singulis maneriis. 
Supplevit autem tunc officium cancellarii magister Willelmus William of 
de Kylkenni modeste et laudabiliter, qui et cancellarius appel- cellis 
latus est. Non multo post, electus est idem magister elected bp. 
Willelmus in episcopum Elyensem. Circa? eosdem dies, obi. of Ely. 
erunt tres abbates in Marisco, videlicet de Oroylande,® de Death of 
Thorney * et bonus abbas de Rameysey, scilice& Willelmus de eta, 


Hacholt, xvi kalend. Novembris. 


volui consolationem, sed, oculis in terram defixis, cum after his 

summa tristitia et crebris suspiriis imaginabatur cap- return. 

lionem suam et per eam Christianitatis generalis con- 

fusionem. Tandem quidam episcopus sanctus, consolans 

eum, ait, ‘‘ Cave, domine, ne in tale tedium et tristi- 

*" ciam  przecipiteris; maximum est enim peccatum, quia 

* Sancto Spiritui procedit in prejudicium. Reduc autem 

* ad oculos patientiam Job, tolerantiam Eustachii, et sic 

'* de aliis;" cui rex, ''Si solus obprobrium paterer et 

* adversitatem, et non redundarent peccata mea in eccle- 

" giam universalem, hsec squanimiter® sustinerem.”  De- 

cantata igitur missa in honore Sancti Spiritus, per Dei 

gratiam monita admisit rex consolationis? Rex® quoque Henry III. 

Anglie, omnimoda pace composita cum rege Hispanis, eptains 

reditum suum in Angliam maturavit, qui licentia de rege , pass 

Francie optenta, per terram magis elegit remeare. Oupiens through 

insuper ^ regnum visitare Francorum, missis? nunciis ad France on 
. . . . . . 18 Teturn. 

regem, licentiam impetravit transeundi. Quod audiens co- 

mitissa Cornubie, quod rex Anglie simul cum regina Sanchia, 

sorore sua foret transiturus per regnum Francie, et quod need of 

regina Francis, sltera soror ejus, venientibus occursaret, eX crosses, 

indultu viri sui, scilicet comitis Ricardi, ut sororea visitaret, 





! communibus] quibus, ‘MSS.; 5 Ch. repeats quanimiter. 


Cl. has libet in the margin later. 6 Rer ... fruebatur (p. 404)] 
2.2 Circa . . consolationis] om. | om. Re. 

N. Re , 7 insuper] om. N. 
3 Thomas of Wells. 8 missis . . . fruebatur (p. 404)] 
4 David. om. N. 


co 2 


404 FLORES | 


A.D. 1254. multo stipata comitatu transfretavit. Electus interim Win- Abbrev. 
Oppression toniensis Adthelmarus monachos suos miserabiliter oppressit, C TO 
oT eas: ita ut aliqui eorum, mentis amaritudine fatigati, nunquam 
ter monks postea respirarent. Conventus igitur diverticula quserens | 
by the tutiora, dispersus est ad diversas domus nigri ordinis, gratia 
bene P perendinandi ; rex sutem inproperans ei super hoo, quod 

ingratus dedeous reddidit pro honore, pro beneficio maliciam 

rependendo. Electus autem, mandatis hujusmodi non obtem- 

perans, loco eorum qui recesserant, indignos cuculavit. 

Priore! autem Romam adeunte, prior? novus per electum 

intruditur, qui omni perturbatione in eos pro electi volun- 

tate fruebatur. | 
Death of Circa festam sancti Nicholai obiit Papa Innocentius | 


P. Inno- 


cont JV, @aeartus apud Neopolim, duplici dolore sauciatus, Postquam 
enim eum episcopus Lincolniensis Robertus cuspide baculi 
pupugerat, languore continuo laborabat; et postquam 
exercitus suus dissipatus cst et victus, ipse vix postea 
remanserat semivivus, Eadem vero septimana, facta est 
Vision of visio qusdam in sompnis cuidam cardinali de eo, quod | 
his Judg- coram quodam judice sedente pro tribunali incurvatus idem 
Papa, graviter accusatus est » quadam matrona nobilissima ; 
unde ipse veniam super hoo deprecans, villicationis sus 
mercedem sortitus est finalem. Hanc vero visionem ? plenius 
narravit evigilans, et publica facta est in partibus illis. 
Succession Successit nutem oi alius vir, satis benignus et bene religiosus, 
of P. Alex-  . 312 TP " 
ander [V, €Piscopus videlicet Hostiensis, nepos Gregorii paps; vocatus 
est autem Alexander quartus. In principio autem creationis 
puss Scripsit cunctis ecclesiarum pr:latis, postulans humiliter | 
ut orarent pro ipso, ut Dominus daret ei potestatem, 
gratiam, et voluntatem. ecclesiam Dei congrue gubernare, 
et vicarius Dei et Petri successor competenter appellari. 
The wer Hic nempe, quorundam consilio et persuasu, predecessoris 
with Man- sui Innocentii guerram inchoatam contra Frethericales et 
tinued. precipue Memfíredum, filium Fretherici naturalem, continu- 
avit, et ne rex Anglie de* spe fraudaretur concepta de 
promissione sibi facta de regno Sicilia. 


! William cf Taunton. bably from visitationem, as 
2 Andrew of London, Abbrev. Chron. 
* visionem] altered in Ch., pro- * de . . Anglie(p. 405)] om. Re. 


Abbrev. - 


Chron. 
iii. 941. 


HISTORIARUM. 405 


De! transitu regis Anglie per Franciam. A.D. 1254. 


Tunc temporis veniens rex Anglie ad nobilem domum Henry III. 
sanctimonialium, videlicet Fontem  Ebraudi, fecit transferri transfers : 
corpus matris sus Isabelle in ecclesiam, et ibi sepeliri. the po y, 
Similiter veniens ad Pontiniacoum infirmatus, ad feretrum mother 
beati Edmundi oravit, et sanitatem recepit. Quo? in Franciam Isabella to 
properante, jussit rex Francie magnatibus terrs et civibus er 
civitatum, per quas idem rex foret transiturus, ui, omnibus gri, illness 
semotis offendicalis, omnia ornamentis redimirent, et ei and re- 
obviantes et obsequentes reverenter susciperent. Rex autem covery at 
idem occurrit ei apud Carnotum. Jussit insuper idem rex? Pontigny. 
omnia mens necessaria de sumptibus snis dicto regi, dum Orders of 
esset in regno suo, exhiberi; quod rex Anglise in parte for his 
acceptavit. Habuit enim in comitatu suo mille equos pul. reception 
cherrimos, exceptis bigis et summariis, et exceptis propriis '^ *™"~* 
assessoribus.  Adveneruni etiam ei obviam regina Francie, Pis recep- 
et sorores sus, comitisse  Andegavise et Provincia, ut 
Sororibus suis, scilicet regius Anglie et comitisse Cornu- 
bie, simul cum rege advenientibus, occursarent. Fuerat 
autem mater earundem ibi presens, nomine Beatrix, quse 
et Provincie comitissa vocatur.  Scolares autem Parisienses 
maxime nationis Anglicans, suspensis ad boram  lectioni- 
bus, cereos emerunt vyestesque festivas, eb divers, quse 
gaudium poterant attestari ; et preparatis  cantantibus 
florigeris, cum sertis et coronis et mugicis instrumentis 
processerunt obviam venientibus ; sicque transegerunt totum 
diem illum et crastinum, civitate tole Parisius mirabiliter 
adornata, in gaudio et canticis, luminaribus et exulta- 
tionibus. Rex autem Anglie, oblato sibi palatio regis He is 
Francie ad hospitandum, apud vetus Templum  hospitatus lodged at 
est, prsscipiens ilico ut in crastino summo mane omnes Tecaple. 
domus ejusdem curie pauperibus replerentur  reficiendis. 
Visitatis in orastino honorabilibus locis Parisius, epulabatur 
rex Francie cum rege Anglie; post prandium vero gi, gifts 
transmisit idem rex Anglie magnatibus Francigenis cuppas to the 
nobiles et alia preciosa donativa.  Interfuerunt eidem con- French 
vivio reges ii, regine ii, duces  xxv., episcopi xii, nobles. 








1 This rubr. only in Cl. 3 Ch. ins. uf, as the Abbrev 
p Chron., but it is expuncted. 
2 , D 
om Quo - ++ specialis (p. 406)] * See on this error the note on 


Paris, v. 477!. 


A.D. 1254. 


His ex- 
penses in 
Paris. 
His delay 
at Bou- 
logne. 
Death of 
Peter 


Chacepore. 


Henry III. 


lands at 
Dover. 


Henry de 
Wengham 
keeper of 
the seal. 


Gift of the 
citizens of 
London. 


406 FLORES 


militum autem preclarorum numerus insstimabilis, comi- 
tisss vero xviii Nocte vero illa hospitatus est rex Anglie 
in palatio regis in medio civitatis ; voluit enim ita rex 
Francise. Sicque fuerunt duo reges sese simul colloquiis 
recreantes per Vili. dies. Quo recedente, compertum est eum 
mille libras exposuisse in expensis Parisius, exceptis do- 
nativis inprecialibilibus. — Veniens autem rex ad mare, nec 
ventum habens prosperum, apud Boloniam moratus eet 
invitus; ubi! obiit Petrus Chaceporc, Pictavensis natione, 
regine thesaurarius, et regis clericus et consiliarius 
specialis! 


a 


De gravi contribulatione Anglie facta per Rostandum. 


Anno gratie mcciv°, Rex Henricus iii, cum rediret de 
Wasconia, fuit apud sanctam Mariam de Bolonia ad Natale 


- Domini, anno videlicet regni sui xxxir, ventum ? expectans 


prosperum ad transfretandum in Angliam, fecitque ? honori- 
fice sepeliri * corpus predicti Petri Chaceporc, quiin vigilia 
Natalis Domini interiit. Hic sexcentas marcas legavit ad 
comparandam terram in Anglia, ut ibi ecclesia ? religiosorum 


"canonicorum de Mertuna electorum sdificetur, et pro anima 


ejus et omnium fidelium ibidem Deo in perpetuum serviatur.' 
Die vero Dominica,) rex transfretans apud Doveram prospere 
applicuit, cui adventanti occurrerunt comes Ricardus frater 
ejus, et alii nobiles, ad hoc de longe advocati, qui simul 
cum aliis prelatis munera ei optulerunt preciosa. Cum 
dominus rex electionem de magistro Willelmo de Kilkenni 
acceptasset, de fidelitate domini Henrici de Wengham con- 
fisus, eidem commisit sigili sui custodiam, quam dictus 
magister Willelmus electus prehabuit. Londonienses autem 
regi, quem sitienter desideraverant, adventanti optulerunt 
centum libras; nec tamen rex hoc pro gratuito reputavit, 
dicens hoc tanquam pensum sibi debitum persolvi. Qui 
cum hoc agnoscerent, vas quoddam preciosissimum ei super- 
addiderunt, et sic grates reportarunt.® Non diu post rex 
questionem movens de Londoniensibus pro quodam clerico, 
reo mortis et incarcerato apud Neugate et elapso, eregit ab 


1-! ubi , . . specialis] om. A. ‘_4 sepeliri . . serviatur] om. A. 
> ventum . . . ditavit (p. 407)) 5 Ravenston. 
om. Re. 6.6 Cum . . . reporiarunt] om. 


3-5 fecitque . . Dominica) om. N. | A. N. 


Abbrev. 
Chron. 
i $43. | 


| 
| 


Abbrev. 
Chron. 
iii. 343. 


HISTORIARUM. 407 


eisdem tria milis marcarum, nomine punitioni. Qui re- A.D. 1255. 
sponderunt, quod rex ipsum incarceratum concesserat epi- They are 

Bcopo, eo quod clericus esset; sed quia episcopus idoneum fined for. 
carcerem non habuit, supplicavit civibus, ut eidem carcerem o£, pri- 

predictum accommodarent ad prefatum clericum, qui ibidem soner from 
impositus evasit; ‘‘ unde talis evasio, deceptis custodibus Newgate. 

" episcopi, nobis non fuerat imputanda." Cumque sic se 

juste excusarent, remedium impetrare a rege non poterant. 

Obiit ! Hernaldus de Bosco, unus de prothoforestariis Anglis, Death of 
viii. idus Februarii; sepultus est autem apud Bethelisdene, Ernald de 
ante majus altare.!  Exegit insuper rex a Judmis octo milia ¢ wep’ 
marcarum, sub poena suspendii in brevi solvenda. Ipsi Money 
vero, petita & rege licentia, voluerunt, ut prius tactum est, extorted 
exire de Anglis, irredituri. Quos tamen rex tradidit comiti from the 
Ricardo ad pecuniam extorquendam puniendos. Unde idem oT 
comes regi accommodavit non minimam pecuniam sub pignore 
auri precioso. A” festo vero sancti Valentini usque in men- 

Bem sequentem ventus vehemens cum pluviarum infusionibus Storms. 
diebus ac noctibus inauditam excitavit perturbationem ; 
ejecitque mare in episcopatu Norwicensi quandam beluam, 
monstruosam nimis, turbinibus fluctuum exagitatam et inter- 
fectam. Qus multo major balzna extitit, verunptamen non Marine 
balena, sed monstrum dicebatur, que totam patriam vicinam monster. 
ditavit. 

Missus? est in Angliam quidam elephas, quem rex Gift of an. 
Francis pro magno munere dedit regi Anglie, cum in elephant 
partibus esset Gallicanis; nec credimus alium unquam visum 1X. 
fuisse in Anglia. Dedit* insuper regina Francim regi An- Jose 
glorum unum pavonem, scilicet lavacrum lapideum mirabile, given hy 
quod similitudinem pavonis in forma ostendebat; et erat bis queen. 
lapis preoiogus, qui perla dicitur, ex sauro et argento et 
saphiris, sicut verus pavo, orbiculatus. Qui rex® ad sanctum Visit of 
Albanum veniens, per vi. dies moratus est ibidem, die Henry IIT. 
qualibet et nocte cum magno luminari beatum visitans Alban's. 
martirem, et  pallas offerens preciosas et unam capam 
choralem Sub diebus autem Dominice passionis filius Execu- 
cujusdam militis, Johannis nomine de Sceldforde, de militia tion of 





. . . . . . .,. . William d 
sancti Albani, ut ejusdem petris sui hereditatem citius Scelforda ° 
for parri- 
4 Dedi lebrari (p. 408) 9id€-- 
11 Obiit . . . altare] om. A. N. edit . . . celebrari (p. 408)] 
2: 4...ditait] om. A.N. | 9 Re. 


5 rez] introduced in Ch. in the 


31-3 Missus . . choralem] om. N. margin; nct in Abbrev. Chron. 


408 FLORES 


A.D. 1255. consequeretur, illius mortem procuravit, nec canonicum Abbrev. 
quendam cum predicto patre inventum vivum dimisit. :: 3,7 
Unde convictus super hoc, Londoniis equis! ad 
tractus, cum alio consanguineo suo, sibi consentiente, sus- 

Vision of pensus est. Eodem anno in Quadragesima, ut pro vero 

P.Inno- accepimus, visio quedam nocturna contigit paps Alexandro 

cent IV. by . AP . 

Alexander 49 novo creato, easdem fere, que prius contigit cuidam 
cardinali, ut prescriptum est, de Innocentio Papa nuper 
defuncto. ^ Jussit igitur pius Papa Alexander elemosinas 
pro ipso erogari et? missas celebrari. 

Parliament In quindena vero Pasche convenerunt Londoniis ad parla- 

in London. mentum omnes nobiles Anglie; ubi dominus rex multis se 

Aid de- — debitis conquestus est implicatum, nec se posse sine eorum 

manded by sys oq: . oo . . 

the king  8UXilio liberari, postulans ut de baroniis, sine quibus decimae 

for his sibi fuerant concesse, plenam reciperet portionem.  Inito 

debts. igitur inter eos consilio, consensum est quod multum sese 
gravarent pro magnes carts observatione, extunc et deinceps. 
Exigebant igitur ut de communi consilio regni sibi justi- 
ciarium, cancellarium, et thesaurarium eligerent, sicut ab 
antiquo consuetum est; qui etiam non amoverentur nisi de 
communi regni consilio et deliberatione. Quibue* responsum 

The est, quod nullo modo hoc faceret. Tandem dilationem 

matter sumpsit negotium hoc usque ad festum sancti Michaelis, at 

deferred. interim fidelitatem regis experirentur versus eos, in carts 
observatione, totiens promisse et redempte, et ipsi pro 

Stormy possibilitate ci studerent subvenire. "Tunc temporis tantum 

spring. ^ erat aer intempestivus per totum fere tempus vernale, 
floribus et arboribus inimicissimus, quod toto mense Aprili 
nec imber, nec ros, terram arentem imbuens vel modicum 
prestitit refrigerium. 

Death of Archiepiscopus Eborum Walterus de Gray, in prsdicto 

ep. Wal- parlamento cerebrum habens pro cotidianis jejuniis et 

Gray, at sollicitudinibus infirmatum, ita ut, amisso penitus ap- 

Fulham,  petitu comedendi, supra modum debilitaretur, apud Fule- 

l May. ham, manerium episcopi Londoniensis, divertit, ubi tertis 
die post adventum suum feliciter expiravit. Hic xl 
fere annis ecclesiam | euam  Eboracensem strenue rexit, 
exceptis tribus mensibus et tribus septimanis; et sic circa 
kal Maii viam "universe carnis est ingressus. Cujus cor- 


! eguis ad furcas) introduced in 3 Quibus . . . edoctus (p. 410)] 
the margin in Ch.; not in Abbrev. | om. Re. 


Chron. * Tunc . . . sepulture (p. 409)] 


2 et missas celebrari] om. A. N. | om. N. 





Abbrev. 
Chron. iii. 
345. 





HISTORIARUM. 409 


pus honorifioe delatum eet Eboracum, in ducatu episcopi A-D. 1255. 
Dunelmensis Walteri, suffraeganei ! sui, et in  eoclesia His burial 
Eboraeensi condignse traditur sepulture. Significatum est at York. 
capitulo Lincolnie a magisiro Hugone de Mortuo mari, [Robert de 
domini Cantuariensis officiali, ut cassato Willelmo Lupo, avoid 
quandoque archidiacono Lincolniensi, alium sine dilatione archdeacon 
loco ipsius subrogarent; vel ipse magister Hugo, auctoritate 9f Lincoln, 
Apostolica et domini sui Cantuariensis, illud faceret, et W Lopes. 
canonicos de inobedientia puniret. Canonici igitur novum 

sibi archidiaconum creaverunt, magistro Willelmo prsdicto 

omnia hec patienter tollerante, et pro ecclesie suse liber- 

tate viriliter laborante. Dominus Papa Alexander Octo- The Pope 
vianum  cardinslem destinavit cum maximo exercitu ad army 
destruendam civitatem Nucheram, cum  Menfredo rege, against 
ibi latitante. ^ Oum igitur Octovianus, dispositis agmi- Nocera 
nibus, cum quodam * ingenioso et potente bellatore mar- 

chisio ad civitatem fere pervenisset, irruit terror super hos 

ei illos, ita ut nec cives advenientes nec advenientes cives 

auderent hostiliter impetere. Tandem autem ille mar- areacher- 
-chisius dixit  Octoviano, '' Domine, recedat tertia pars of a certain 
" nostri exercitus. Sunt enim quasi obsessi et inclusi marquis. 
*" Memfredus et ejus exercitus; non enim audent exire." 

Iterum autem idem marchisius exercitum minuit, ita quod 

vix duodecim milia de lx. milibus remanerent. Quo facto, 

proditor ille marchisius predictum Memfredum secrete 

adivit, ef omnia hsec per se facta, quasi per amicum F're- ane) ae 
therici fidelissimum, intimavit. Exiit igitur Memfredus et stroyed by 
ejus exercitus, et exercitui pepeli appropinquantes, Octoviano Manfred. 
vix evadente, omnes quasi aviculas illaqueaverunt, preter 
familiam marchisii omnibus trucidatis. 


Ut® carta magna observetur. 


Acclamatum est in comitatibus et annunciatum est in Magna 
ecclesiis, ut magna carta inviolabiliter teneretur, quam rex Carta pro- , 
. . . claimed. 
Johannes concessit et iste rex prssens multotiens confir- 
mavit; et lata est sententia solempniter in omnes ejusdem 
violatores; quam tamen rex minime observat, bona ecclesism 


Eboracensis vacantis inhumane distrahens, dicensque, ** Quare 





! suffraganei] altered in Ch. | of Hohenburg. Madden, Hist. An- 
from  suffranei, which Abbrev. | glor. iii. p. 564. 
Chron. has. 3 This rubr. only in Cl. 

3 Probably Berthold, Margrave 


410 FLORLS 


A.D. 1255.** non observant ipsi episcopi et magnates erga subjectos Abbrev 
Accusation ' suos cartam illam quam tantum clamitant observari?" cm. n. 
of Robert. Cui responsum est, ‘‘ Domine, deceret vos primitus ob- 


de Ross nd ,, servare, et alii vos sequerentur. Accusantur ! Robertus 


their con- et reginam, quorum tutela eisdem fuit commissa, infideliter 
Sootland. 9t inhoneste contrectarent. Seminarium autem hujus accu- 
sationis initium sumpeit a magistro Reginaldo de Bathonia, 
phisico, qui in Scotiam destinatus, ut regi et reginz curam 
suam apponeret, eorundem oognoscens gravamina, regi An- 
glie totum significavit; unde dictus magister eorundem 
custodes super hoc redarguens, ibidem, ut dicitur, non diu 
post potionatus, lectulo decubuit, quamcitius moriturus. 
Debts of Ecclesis qusedam nobiles in Anglia debitis prasgravantur 
bey innumeris, videlicet Cantuaria in quatuor milibus marcarum ; 
chester, unde tradiderunt sex maneria sua Johanni de Gatesdene 
Winches- militi, ut eos a debitis liberaret, et ea sub bonis conditi- 
Mary, Bt. onibus, donec debita evacuarentur, retineret. Similiter 
York. et Rofensis prioratus, insstimabilibus debitis illaqueatus, se 
in manus predicti Johannis et aliorum creditorum obligavit. 
Nobilis* insuper  Wintoniensis prioratus, irrestaurabilibus 
jecturis  pregravatus, suas merito sensit cicatrices, ut 
predictum est. Quid ecclesie beats Marie  Eborum 
conobialis et aliarum nobilium ecclesiarum enarrarem con- 
fusionem P Sed ut hominibus manifestetur Dei indignatio, 
Lunar in statu corporum supracslestium fit discordis manifestatio. 
20 fly. Luna etenim passa est eclipsim insolitam mense Julio, iu 
nocte post festum sanctse Margarete, que fere per quatuor 
horas perduravit. Obiit nobilis bero, et inter omnes Anglis 
Death of nobiles nobilissimus et sapientissimus, Warinus de Mun- 
Marin de chenesy,® cujus testamentum ad co. milia marcarum dicitur 
cheng. S8cendisse. Heredis * autem illius custodiam contulit dominus 
rer fratri suo Willelmo de Valencia, qui filiam 5 ejusdem 
Warini desponsavit. Johannes Franciscus, domini regis 
clericus precipuus, peralisi percussus, & monachis sanctis 
Maris Eborum et de Selebi siccis eet lacrimis deplorandus. 
Johannes de Grey, miles modestus et discretus, a curia se 
subtrahit regis, feliciter edoctus! Dominus rex, convocato 


l-l Accusaniur . . . edoctus] | altered in Ch., probably from Mun- 
om. N. cheisil, as the Abbrev. Chrou. 

131 Nobilis . . edoctus] om. A. * William. 

* Munchenesy) this has been * Joanna. 


Abbrev, 
Chron. iii. 
347. 





HISTORIARUM. 411 


exercitu, versus Scotiam lora direxit et vexilla, gravem de A.D. 1255. 
Roberto de Ros et Johanne de Baillol movens qusstionem. Henry III: 


Qui regno Scotis appropinquans, praemisit comitem Glovernise advances 


et Johannem Mansel, ut veritatem super prsmissis inquire- Scotland. 
rent. Qui Castro Puellarum, quo rex et rogina fuerant, 
appropinquantes, seposito comitatu sequente, caute intraverunt, 
Deinde eorum comitatus stillatim subsequitur. Accersita 
igitur a regina veritate super statu suo et premissis grava- 
minibus, eam civiliter et modeste consolabantur, vocantes 
districte Robertum de Ros, ut veniret responsurus in curia Robert de 
regis Anglie ad sibi objecta. Qui tandem veniens, sub moned to 
certa forma spopondit domino suo regi Ánglie de omnibus answer the 
respondere; veruntamen rex de consilio suorum fecit seisiri Charges 
terras predicti Roberti et arcte custodie deputari. + ca 
Johannes vero de Baillol, qui graviter, sicut et Robertus, y nn de 
accusabatur, de pecunia, qua habundavit, regi satisfaciendo, Baillol 
pacem sibi comparavit. Cunctis igitur pacificatis, cum obtains, h 
dominus rex Anglie et regina sufficienter cum rege Pioney, s 
Scotorum et regina, eorum filia, colloquium mutuum poturn of 


habuissent, rex versus partes australes Anglie reditum Henry III. 


maturavit. Et cum Dunelmum venisset, quorundam consilio He seizes 
susurronum est certificatus de pecunia non minima in money de- 
ecclesia eadem deposita, videlicet episcopi Nicholai de Posted at 
Farnham et episcopi Elyensis, Willelmi de Kylkenny, et 
quorundam clericorum.  Precepit igitur rex ut, seris et sigillis 
confractis, licet invitis monachis, pecuniam inventam ad 

opus suum tollerent ministri sui, non quasi ablatam aut 

raptam, sed accomodatam, et bene eisdem persolvendam. 

Consecratus! est magister Willelmus de Kilkenny in episco- William of 
pum Elyensem in partibus transmarinis, scilicet apud Belesium, Kilkenny 
die Ásrumptionis beate Maris, ab archiepiscopo Cantuariensi ted bp. of 
Bonefacio. Episcopi vero osteri Anglis, similiter et con- Ely st 
ventus Cantuaris, super hoc doluerunt, ne in consequentiam j, Aug. 
traheretur, quia semper in Anglia consueverunt episcopi 
consecrari. Infra octavas vero Nativitatis beate Maris, Arrival of 
venit Londonias electus Tholetanus, frater regis Castelle, Sanchez, 

. . 9 . elect of 
Synchius nomine, state xx. annorum, e" cum eo quidam Toledo, 
potens de Hispania, Garsias Martinus nomine, qua de causa and 
nesciebatur, sed videndi causa terrarum et gentium diversi. S arciag 





1 Consecratus . . . . opponi 2 et] om. Ch. 
(p. 412)] om. Re. 


412 FLORES 


A.D. 1255: tatem. Quos dominus rex honorifice prescepit enscipi, ek Abbrer. 
nullum eisdem vel suis offendiculam opponi. Audiens! rex Caos. 8 in. 
Franciw regem Anglis predictum fadus matrimonii inisese cum 
rege Castelle, suspectam habens hujusímodi] copulationem, 
Loui» IX. postulavit filiam ejusdem regis Castelle filio sno in uxorem 
ask« [Bé- oxhiberi, ut tanto plus conditionem suam melioraret, quo 
dang ipee filam, rex vero Anglis sororem, optineret; quod ad 
ofthe king votum impetravit. — Episcopus Herefordensis, Petrus de 
or Castile Egeblanche, regis auribus instilavit, ut iria vel quatuor 
[Louis] 8igilla de aliquibus autenticis Anglie prelatis habere se 
Proposal faceret, et ipse indnstri& sua ceteros prelates une cum 
of the bp. cis ita obliguret, at regis indigentie, quam noveret, quam- 
ford t citius respiraret. Unde inclinsto rege ad cossensum, 
raise Romam adicns, dominum Papam invenit mestam et debitis 
money. non modicis irretitum. Cai episeopus, ‘‘ Pater sancte, me 
owe ^ " sollicitetur paternitas vestra de quantitate debitorum, 
Pope. ' quia ante recessum  noetrum ab Anglia de solutione 
* vestra forma providebatur certissima, dummodo de favore 
' ei licentia vestra liceat mihi prosequi, quod corde 
" concepi,” quo anngente* . . . . 


De sententia lata in transgressores libertatum ecclesia Anglicane. 


Anno gratis wccLvr, Lata? ee$ sententia in omnes 

transgressores libertatum  eeelesie Anglicane, neenon 

et magns carte de libertatibus et de foresta in hune 

modum : 
Sentence “Anno Domini MCCLVIv. In majori aula regis Weat- Matt Par. 
of excom- « monasterii sub presentia et assensu domini Henrici Dei v. 375. 
munication . . . . Hist. 
uponall ° gratia regis Ánglim, et dominorum Ricardi comitis Cor- Angier. 
who violate " nubis fratris sui, Ricardi de Clare, comitis Gloucestrism et: EST. 
the char- — « Hortfordim, Rogeri Bigod comitis Norfolk et Suthfolk (a. 1353.) 
ters. . . . age 

" atque marescali Anglie, Hunfredi de Bohun comitis Here- 

* fordis et  Eastsexie, Johannis de Warennia comitis 

* Sugexie et Surrele, et aliorum optimatum regni Anglis; 





! Audiens] Audientes, Re. It is not in N., and Re. has only 
? Here ends the Abbreviatio | the first line with etc. It differs 
Chronicorum, Madden, iii. p. 348, | both from the copy given above, 
in the same abrupt way as the | pp. 384, 385, and from that in the 
above. Chronica Majora. See Matt. Par. 


3 This belongs to the year 1253. | v. 375, n!. 




















HISTORIARUM. 413 


nos Bonefacius divina miseratione Cantuariensis archiepi- 4-D. 1256. 
scopus, totius Anglie primas, Fulco Londoniensis episcopus, Sentence of 
Hugo Eliensis, Robertus Lincolniensis, Walterus Wygor- munioation 
niensis, Walterus Norwicensis, Petrus Herefordensis, Wil- upon all 
lelmus Sarum, Walterus Dunelmensis, Silvester Carleolensis, mho violate 
* Willelmus Bathoniensis, Laurentius Roffensis, [pontificali- ,,... 

bus] induti, candelis accensis, [in] transgressores libertatum 
ecclesiasticarum ot libertatum seu liberarum consuetudinum 

regni Anglis, et prsecipue eorum qus continentur in 

carta communi libertatum et carta de foresta, excommuni- 

cationis? sententiam sollempniter tnlimus sub hac forma: 

* Auctoritate Dei Patris? omnipotentis, Patris et Filii, et 

Spiritus Sancti, et gloriose Dei Genitricis semperque 

Virginis Marie, beatorum Apostolorum Petri et Pauli 
omniumque Apostolorum, beati 'lThoms archiepiscopi et 

martiris omniumque Sanctorum martirum, beati Eadwardi 

regis Anglie omniumque confessorum atque virginum, 
omniumque sanctorum Dei, excommunicamus, anathe- 
matizamus, et & liminibus sanctse matris Ecclesis seques- 

* tramus omnes illos, qui amodo scienter et malitiose 

ecclesias et libertates privaverint suo jure. Item omnes 

illos qui ecclesiasticas libertates, vel antiquas regni con- 
suetudines approbatas, et prsecipue libertates et liberas 
consuetudines, que in carta communi libertatum et de 

foresta continentur, concessarum a domino rege, archi- 
episcopis, episcopis, et cwteris ecclesis prelatis, comitibus, 

* baronibus, militibus, et libere tenentibus, quacunque arte 

vel ingenio violaverint, infregerint,  diminuerint, seu 

* mutaverint clam vel palam, facto vel verbo, vel consilio 

contra illas vel illarum * [aliquam 5 in quocunque articulo 

temere veniendo. Item, omnes illos qui contra illas vel 

* egrum aliquam] statuta ediderint, vel edita conservaverint, 
consuetudines  introduxerint, vel servaverint introductas, 
Scriptores vero statutorum, necnon consiliarios, executores, 

et qui secundum ea presumpserint judicare. Qui omnes et 

singuli superius memorati hanc sententiam se noverint 


! Wygorniensis| Wygorum, Ch. * illarum] earum, T. W., as in 
2 excommunicationis] excommu- | the copy in Matt. Par, 
nicamus, Ch. 5 These words, omitted by the 
3 Patris) Patris, etc., A., omit- | scribe, are from Matt. Par. v. 376. 
ting the rest of the document. 8 consuetudines] conservata, Ch. 


414 FLORES 


A.D. 1256. * ineursnros ipso facto, qui scienter aliquid commiserint de Matt. fu. 
" predictis; qui vero ignoranter, nisi commoniti infra xv." sii. 
" dies a tempore monitionis se correxerint et arbitrio ordi- 

narioram plene satisfecerint de commissis, ex tunc sint 

hac sententia involuti.” 

Henry Ill. Ad Assumptionem beate Marise Virginis, celebravit rex Matt Py. 

king the Henricus splendide festivitatem apud Wodestoke, invitatis " vit, 

queen of ad eundem Alexandro rege Scotis, cum sua regina, regis 

Scotland at nostri filia, omnibus etiam Anglorum majoribus ibidem con- 

woul: vocatis cum sollempnitate magna. 

Sewal,abp, _ S¢Wallus ! electus Eborum, in archiepiscopum consecratur Id. v. 5:0. 

of York. ab episcopo Wygornie, et Henricus, prior Evesham, in 


Richard of abbatem loci intronizatur ab abbate Persorensi.! In 
elected Crastino Natalis Domini, electus est dictus Ricardus 1d. v. 60l. 
king of comes Cornubis, a Teutonicis in regem Alemannis ; et? 
Germany. Flerius abbas de Persore baro factus est de scaccario 

regis, initio Quadragesimse.? 
Heath of [Eodem anno obiit Willelmus 111, abbas hujus loci] M3. Be 
abbat of [Eodem anno Laurentius de sancto Martino, Roffensis MS. N. 
FO episcopus, transfretavit ad curiam Romanam, ubi im- 
Lauren. petravit canonizationem beati Willelmi martyris, qui 
tius Rof- in ecclesia Roftensi requiescit. ^ Prseterea impetravit 
oras * appropriationem trium ecclesiarum ad episcopatuin 
transfre- suum, scilicet ecclesiam de Yselham, que ad patronatum 
t4! 94 — icti episcopi spectabat, et? alias duas ecclesias, 
Romanam. scilicet de Frendesbery et de Derteford, que fuerunt 
Churches de patronatu monachorum Roffensium, quas quidem 
of [sleham, . . . Te . 
Frinds- habuerunt olim in proprios usus, videlicet ecclesiam 
ray Dart- de Frendesbery qus spectabat ad elemosinariam, et 
Warburgh ecclesiam de Derteford ad cameram. Et hac de causa 
Hoo, Sut- noluit summus pontifex dictas ecclesias sibi appropriare, 

antequam dicti monachi jus suum resignarunt, et ita 
dict» ecclesi: remanent annuatim pensionaris per 
constitutionem dicti pontificis, videlicet ecclesia de 


Derteford x. marcarum, et ecclesia de Frendesbery i. 


- 
e^ 


o 
- 





2.2 . 
1-1 Sewallus . . . . Persorensi] N et... Quadragesime] om. 


om. N. 3 et] om. N. 














MS. N. 


Cr. Matt. 


Par. v. 601. 


From the - 


letter of 
Richard, 


Matt. Par. 


Additum. 
189, vi. 
867. 


HISTORIARUM. 415 


[mares. Ita quod dictus episcopus appropriavit dietis A.D. 1256. 
monachis duas ecclesias, videlicet ecclesiam — sancte Churches 
Wereburge de Ho cum pertinentiis et ecclesiam de printed to 
Suttone cum adjacentiis, per resignationem magistri Rochester. 
Willelmi de Lichesfeld. (Quam dictam ecclesiam de 
Suttune bons memoris episcopus Gundulfus monachis 

prius dedit in proprios usus. Quam quidem ecclesiam 
Gilbertus de Glanevilla a prsedictis monachis vi abstulit, 

et alia multa bona, sicut prsnotatum est. ste fuit 
primus qui dedit sergantiis litteras, quod nullus ante 

ipsum fecit, et permisit ipsas vendere. Iste vero 
Laurentius per multum tempus senator Romanorum 

fuisse dicitur.] 


De! coronatione Ricardi regis Romanorum. 


Anno gratis MCcLVII°, Henricus rex Anglie anno Henry IIl. 


. e. e. e at West- 
regni sui xli curiam suam sollempnem tenuit apud minster. 


Westmonasterium ad Pascha* generaliter eum omnibus 4 rival of 
regni majoribus, ubi interfuerunt nuncii proceres cele. the mes- 
berrimi, mole corporea et cultuum splendoribus excel- fros Ger. 
lentes, ex parte magnatum Alemannise pro domino Ron te 
Ricardo comite Cornubim, germano ejusdem regis of Corn- 
Anglie, quem in regem, ut predixi, elegerant Romano- Wall. 
rum. Qui, aeceptis obsidibus statuto tempore, tanto Coronetion 
dignus? ministerio, pervenit Aquisgranum cum honore et of Riohard 
gloria, die * Veneris proxima ante festum Ascensionis Domi- chia at 
nics,* occurrentibus eidem ante civitatis ipsius introitum Aachen. 
omnibus nobilibus et majoribus universaliter, clericis et laicis 

civitatis ejusdem, qui eum magnifice et honorifice, cum 

magno tripudio et jubilo susceperunt. Tandem in die Ascen- 

sionis Dominice, presentibus archiepiscopis, episcopis, abba- 

tibus, et ducibus, comitibus, baronibus, et nobilibus regni 





—— — — ———— — 


! Cl. has for the rubrick, De c. ? Sie, an error for “ Natale 
R. comitis Cornubiea regis Fran- | * Domini.” 
corum. Re.om. the chapter, though 3 dignus] digno, A. N. 
it gives the heading. 1-4 die . .. Dominica] om. N. 


416 FLORES 





A.D. 1257. innumerabilibus, in sede magni Karoli, Sancti! wnctionis Matt Pre 


I S. . ° . . . e. 
ii. ne ob. crismate more regio delibutus, sceptrum Romani regni menu, 
Buscepit et coronam, carissima consorte sua secum  solilemp- V. 369. 
niter, ut * decuit, coronata. 
ni ati Eoclem? anno Walterus Norwicensis episcopus obiit; Cf. Ma. 


Fulk e Successit magister Symon de Wautone. Et Radulphus 639 ci 
Sandford de Norwich, cancellarius Hyberniz, a canonicis Dublini- M "9 
of Dublin, ensibus in archiepiscopum loci canonice electus a suis 
procuratoribus in curia Romana nequiter proditus 
est et cassatus, et Fulconi de Saundford, qui a casu 


aderat, archiepiscopatus idem confertur. 


De gwerra Wallia. 


Welshwar. Eodem anno guerra Wallis detestabilis incepit. 
Nam Edwardus regis filius, cujus dono eam in magna 
parte nactus est, partes Cestrie adiit. Ubi malo 
consilio circumventus, jugum servitutis insuete Wa- 
lenses imponendo, singulorum corda a se prorsus 

Liewellyn- alienaverat. Lewelinus igitur princeps Wallis, collecto Cf. I4." 

defents the exercitu, viriliter patriam defendebat, et paternas liber- 

i tates sustinendo, Anglis potenter resistebat, ad quem 

' expugnandum missus est Stephanus Bausan, et alii 
multi milites strenuissimi, qui omnes fere uno die, 
una hora, per quendam proditorem Reys Vachan Cf. Addi- 

. ay: ; . tam. vi. | 
nomine seducti, miserabiliter jugulati, corruerunt. $74 | 
Pauci vero e multis evaserunt, coopertis cctis eirciter 
equitaturis in hoc miserabili conflictu perditis, et a 
Walensibus adquisitis. Hec autem occisio longo re- 
troacto tempore crudelior et inmanior, heu proh 

The king dolor, extitit; Anglorum gentis. Henricus ergo rex cf Ia. 

hester super hoc nimirum valde anxius, ingenti collecto * ex- 847. 

ond Gan- ercitu, partes Wallis adiit in Septembri usque Cestriam 
et Gannok, ibi per mensem moram faciens, sine 





1 Sancti] Sancte, T. W. * collecto] collecta, Ch. W.; co- 
3 yt] prout, N. lecta, T. 
3.3 Eodem . . . conferlur] om. 





N. Re. 








Cf. Matt. 
Par. v. 678. 


Cf. Id. v. 
696. 


HISTORIARUM. 41"7 


congressu aliquo, Walensibus utpote retrahentibus se, A.D. 1257. 
prout semper moris est illis, e& in montibus, paludibus, 

seu nemoribus se abscondentibus, nec unquam cum 

Anglis in plano dimicare audentibus, nihil tune dignum 
magnificentia sua ibidem potuit exhibere. Scutagium Scutage. 


tamen per Angliam colligere fecit. Et tune temporis 
1 


De colloquio Ozoniis et Pictavensium expulsione. 


Anno gratie MCCLVIII°. Quidam magister, Arlotus Arrival of 
voeabulo, à Papa Alexandro missus, post Pascha venit Herlot. 
in Angliam ad eam exscoriandam, a rege, ut putabatur, 
invitatus. Magnates igitur terre videntes regnum un- 
dique desolatum ? ex? exactionibus et taillagiis tam 
curire Romane * quam regis, quam etiam alienigenarum, 
et precipue Pictavensium elatione presumptüosa, favore 
regio in regno nimium in sublimi provecta, tantas in 
Anglia dominationes sibi usurpantium et magisteria, Parliament 
post Pentecosten apud Oxonias colloquium generale * Oxford. 
celebraverunt, super his necnon et status regni meli- 
oratione efficaciter et exquisite tractaturi. Quo non The barons 
sine armis et equis electissimis muniti venerunt, ut si E? rmed. 
rex et alienigenz suis provisionibus et statutis sponte 
contempnerent assentire, rigore apposito cogerentur, 
aut ipsi alienigenz universaliter sine mora regnum 
Anglie penitus evacuarent. Quas quidem provisiones Provisions 
Oxonism et statuta, neenon et magnam cartam de liber. of Oxford. 
tatibus et de foresta . . . Tandem domino rege ad 
suorum procerum observantiam statutorum . . .° et in- 
clinato, per quendam de suis militibus tactis sacrosanc- 
tis juramentum praestante, xxiv. prudentum virorurn 





1 Sic MSS. ; W.om. Et tunc tem- 4 Romane] ratione, T. 
poris; Cl. places (unc lemporis * Sie MSS., the sentence being 
after Angliam. unfinished. 

? Ch. ins. tamen ; T. W. (am, 6 A word seems missing; ef is 
omitting it before curie. omitted in A. N. T. W., and ex- 

3 ez] tum, Cl. puncted in Re. 


o 53108. D D 





418 FORES 


Y 
A.D. 1258. nationis Angligens, q'60s ad regni gubernationem subCtWs | 
eodem duxerint intor se eligendos, consilio se com- Pur v f 
mendavit et considerationi. His! igitur peractis, fide- 
litate regi et regno, et ad considerationem suorum 
perium stare, omnes, quotquot in regno commorari 
vellent, fecerunt jurare. Fuerunt ergo nonnulli, qui 
ad id tempus pro fraterna cognitione regis conflux- 
erant; quos occultabat Anglia, adeo ut pro multitudine 
sua et elatione onerosi Anglis viderentur, Adelmarus 
videlicet electus Wintoniensis, Willelmus de Valencia, 














Flight of Galfridus et Guido de Lezennun, fratres regis ex 
the king's . . T . 
Poievin parte matris, cum quibusdam aliis, renitentes conde- 
brothers. scendere juratoruin provisionibus aut jurare. Unde 
ab Oxoniis discedentes indignanter, secesserunt in 
partes Wintonis. Quos autem proceres regni, in 
iram vehementer compulsi, cum equis et armis viri- 
liter sunt insecuti. Venientes demum dominus rex et 
magnates unanimiter Wintoniam, illic aliud tenuerunt 
parliamentum,* quod timentes prefati Pictavenses ac 
judicium expectare nolentes, per clandestine fuge 
presidium, una cum quibusdam eorum compaíriotis, 
confestim a regno recedentes, Provinciam expetierunt. 
Herlt — Arlotus etiam domini Pape nuncius Romam _ rediit, Cf Id. 
Renn ^ infecto negotio pro quo venerat. Nec* multum post'!* 
William comes Gloucestrie Ricardus et Willelmus de Clare 
eisaned. frater ejus virulento haustu involuti sunt. Consul 
vero celeri juvamine relevatus convaluit, sed alter 
mortis celeritate preeventus est.5 
The — In vigilia beati Johannis Baptists, tempestas fuit 
aero '" valida pluviarum inundantium super rivos aquarum 
1 His... intercepti (p. 419)] , “ horam tertiam in Londoniis sunt 
om. Re. * interfecti." This belongs to 
3 parliamentum)] sic Ch. 1260. See p. 444. 
3 Here Lamb. introduces: * Eo- €5 Nec ... est] om. N. 





* dem anno in Quadragesima duo 
* Romani binas prebendas in ec- 
* clesia sancti Pauli Londoniis 
* vendicantes et ausu temerario 
* alterutrum se installantes, circa 


5 In the margin in Ch. later is 
written, * Hoc anno apud Wyn- 
* toniam obiit Ricardus ii. de 
* Krokle, abbas Westmonasterii." 


HISTORIARUM. 419 


Sabrine a Salopia versus Bristolliam, qualis non est A.D. 1258. 
visa nostris temporibus, ex cujus inundatione quasi 
ex abditis, ut dicebatur, inferi sinibus erumpente 
omnia prata juxta Sabrinam simul et sata perdita 
sunt penitus et violata. Dimersi sunt etiam in illis 
aquis vehementibus homines nonnulli et pueri in- 
numeri, simul et animalia diversi generis innume- 
Cf. Matt. rabilia, In eadem estate obierunt multa milia ho- Famine. 
Par.v.70l. minum Londoniis et alibi per Angliam, fame attenu- 
atorum. Tam tarda subsequebatur in autumpno frugum 
maturitas pre nimia pluviarum abundantia, quod in 
pluribus regni partibus ad festum Omnium Sanctorum 
messes reconderentur. Hoc! anno interfecti sunt pro- 
ditorie juxta Karmerdin Patricius de Chaurcis, dominus Deaths of 
de Kadewelly,? et Hugo de Vyun, milites egregii, et Patrick ih 
ali multi, tam equites quam pedites, a Walensibus and Hugh 
Cf.Id. v. intercepti! ^ Ad festum sancti Michaelis celebris illa de civonia 
719. Sarum ecclesia dedicata est, domino rege Henrico et marthen. 
multis nobilibus Anglie illic tunc prsesentibus. Circa Dedica- 
Cf.Id.v. Purifieationem beate Virginis, Ricardus? rex Aleman. Salisbury. 
785. nis, frater regis Anglis, rediens applicuit Dovorire cum Richard 
sua regina, decimo se militum. Qui jurare fecit in king of 
&nimam suam unum de militibus coram rege nostro et lands at 
suis novis consiliariis csterisque magnatibus regni, Dover and 
apud Cantuariam, se &d honorem Dei et utilitatem the pro- 
regis Anglie necnon et heredum suorum pariturum [tons of 
ordinationi et stabilimentis consiliariorum regis nostri, Canter- 
ad hoc juxta provisiones Oxoniarum specialiter jura- bury. 
torum.? 
MS. CI. [Hoe anno renovatur sigillum capituli Norwycensis.] New seal 


Norwich 
. y chapter. 
Rex fuit Londonus. 


Matt, Par. — Anno gratis MCCLIX^, qui est annus * regni regis Henrici m1. Discus- 





v. 739. xlii, fuit idem rex ad Natale Domini Londoniis, ubi magna sion as 
1-1 Hoc . . . intercepti] om. N. 3-3 Ricardus . . . juratorum] 
. om. Re. 
* Kidwelly. 


* annus] annis, Ch. 
D D 2 





420 FLORES 


A.D. 1359. est tractatum sollicitudine de rege Alemannis Ricardo, qui Matt. Py. 


return of 
Richard 


king of 
Germany. 


Death of 
Philip 
Luvel, 
29 Dec. 


Henry de 
Wengham 
elected 
bishop of 
Winches- 
ter, but 
refuses the 
see. 


Messen- 
gers sent 
to meet 
Richard 
king of 
Germany. 


Simon de 
Montfort 
still stays 
abroad. 


sitienter desiderabet in Angliam venire. Fuit autem adventus". ‘”. 
ejus quibusdam valde suspectus; formidabant enim ne ct 
ipse vindictam  refunderet in barones de exilio fratrum 
suorum uterinorum, et totius regni proposito salubri et 
felici supponeret repagula contradictionis ordinationi. 


Obiit Philippus Luvel apud Hameslepe. 


Dum! vero gaudia Natalicia agerentur, ne letitia hujus [d v. 731. 

vite eveniat tristicla impermixte, die sancti Thoma mar- 
tiris obiit Philippus Luvel, domini regis consiliarius spe- 
cialissimus et thesaurarius, apud Hameslepe ecclesiam suam, 
pre dolore mentis, ut dicitur, annullatus, eo quod regi non 
reconciliandus accusabatur super injuria et transgressione in 
foresta. Quo defuncto, jussit rex omnia bona predicti 
Philippi quam citius confiscari. 


Henricus de Wengham eligitur in episcopum Wintonte. 


Eodem tempore monachi Wintonienses comperientes quod !4- 
rex nullum quem sibi eligerent in episcopum, nisi sibi 
carissimum, acceptasset, elegerunt dominum Henricum de 
Wengam, regis cancellarium, in episcopum et pastorem 
suum. Ipse autem considerans rem csse litigiosam, noluit 
&dhuc plene consentire, licet regem sibi favorabilem  ex- 
templo possit optinere. 


Mittuntur nunci in occursu regis Alemannie. 


Circa festum sancti Hylarii habito diligenti consilio super Id. Y. 782. 


adventu regis Alemannise, barones nuncios solempnes in 
occureum suum destinarunt, videlicet episcopum Wygornise, 
&bbatem ? sancti Edmundi, Johannem Mansel, et Petrum 
de Sabaudis, cum aliis, ut ipsos certificaret de causa ad- 
ventus sui et mora in regno. Comes autem Leycesiris non 
sine multorum &dmiratione in partibus adhuc morabatur 





ga . ~~... — À— ee NN 





! This and the next five chapters 2 Simon of Luton. 
om. Re. ] 





Matt. Par. 
v. 783. 


Id. v. 734. 


Id. v. 736. 


Id. v. 787. 


HISTORIARUM. 421 


transmarinis. Unde magna fuit in parte consilium barnagii A.D. 1259. 
mutilatum. 


Rex ocourrit regi Alemannia. 


Rex autem, acclamante prsecone, jussit civitatem Londonia- The king 
rum mundatam incortinari, versus mare properando cum mag. goes to 
natum copia, equis et armis ad cautelam communita. Rickard. 
Dictum enim fuerat quod idem rex Ricardus unum de fra- 
tribus vel plures secum adduceret, quod baronum communio 


sgre sustineret. 


Rex Alemannia venit in Angliam. 


Idem! vero rex Ricardus, comitante regina, in Angliam Richard 


. . . os ° . > and San- 
velificans, die sancti Juliani applicuit apud Doveram ; et sic chia land 


remissa numerositate, quam congregaverat, cum private at Dover, 
familia et? castigata intravit. Cui? applicanti occurrit rex 27 Jan. 
Anglie, eidem vehementer applaudens, cum non modica 
multitudine. Convivantes autem cum archiepiscopo Can- 
tuariensi Bonefacio, dies festivos alacriter peregerurt con- 
gaudentes. 


De ornatu civitatie Londomarum. 


Die vero Purificationis evenerunt reges et regine eorum, Entry of 
cum multitudine nobilium, Londonias, quse in adventum Henry and 
tentorum principum mundata, multis honoribus et veriis "4 their 
ornatibus splenduit serenata, occurrentibus eisdem adventan- queens into 


tibus civibus gaudenter innumeris.* London. 


Comes Legrecestrie reditt in Angliam ad parlamentum. 


In octavis vero Purificationis congregati sunt nobiles Parliament 
Anglie ad parlamentum Londoniis, prout inter se prius in London. 


condixerant. Comes autem Legrecestris, diutius ab eis Arrival of 
Simon de 


Montfort. 





1 Jdem] Deinde, A. (altered) 34 Cut... inwumeris] om. N. 
N.; Item, W. * innumeris] om. T. 
? et castigata] om. N. 


- p, 


nit ow | 


422 FLORES E 


A.D. 1259. absentetus, ibidem tunc convenerat una cum Bituricensi 
decano,! de secreto regis Francorum consilio transmisso. 


Rediit Willelmus de Hortuna de Scotia. 


Return of Circa * kal. Martii, dominus Willelmus de Hortuna, mons- Matt. Per. 

lam de chus sancti Albani, qui nuper in festo sancte Ksaterins ex V. ‘59. 

from Scot- precepto regis et abbatis licentia versus Scotiam iter 

land. direxerat, completis negotiis incolumis remeavit. Cui 
cum rex Scotia et regina et magnates regni, ad par- 
lamentum quoddam convenientes, secundum quod rex 
Anglie per eum expetiit, consensissent) considerantes 
quod grave esset principem regni de regno exire et 
se tantis viarum laboribus et periculis exponere, tandem 

Messen- ^ miserunt solempnes nuncios ad regem Anglis et suum con- 

e init- silium, scilicet comitem de Bochan, magistrum Willelmum f 

landto — cancellarium, et dominum Alanum * hostiarium, qui regis et 

Henry Ill peging et magnatum Scotie in Angliam deferentes 
responsa, una cum carta predictorum magnatum sigillis 
consignata, quam preefatus Willelmus de Hortuna secum 
pretulerat, completis negotiis in brevi remeabant. 


Capti sunt Walterus de Scoteny et Willelmus de Bussay. 


Imprison- Eodem anno cum inmineret introitus Martii, capti sunt [q, v. 737. 
ment of je Wondoniis Walterus de Scoteny, principalissimus consiliarius 
Scoteny Comitis Glovernis et senescallus, suspectus de potione data 
and Wil- eidem comiti et fratri suo Willelmo, de qua potione comes 
lam de infectus vix est a portis mortis liberatus; frater vero ejus 
JY — Willelmus interemptus. Similiter Willelmus de Bussay, 
senescallus et ^onsiliarius principalis Willelmi de Valencia. 

Hi licet antea sub tuta fuerant custodia fidejussorum, nunc 


tamen capti ev coram judicibus presentati, viliori sunt car- 
ceri et vinculis mancipandi. Alter enim potione, et 
alius injurie convincebatur frequentatione. 








1 John de Soilli. * Wiliam Wisehart, afterwards 
* This and the six next chapters | bishop of Glasgow. 
om. Re. 5 Alan Dorwart. 


3 consensissent] ^ consensisset, : 
MSS. | 











Matt. Par. 
v. 741, 


Td. 


Id. v. 742. 


Id. v. 743. 


HISTORIARUM. 428 
Obiit Thomas comes Flandria. A.D. 1959. 
Ipso tempore obiit Thomas quandoque comes Flandris, Death of 
qui non pauca milia marcarum a simplicitate regis et Savoy. of 


reginz optinuerat, ecclesiamque sancti Albani sine causa 
nuper ledebat, dum discordiam inter eam et regem im- 
pudenter seminabet. 


Mittuntur nuncii ad parlamentum in Franciam. 


Circa kal. vero Aprilis, ex precepto regis et totius Embassy 
barnagii consilio, arripuerunt iter transmarinum ad  par- Sent to 
lamentum magnum domini regis Francorum, pro pluribus *™*=¢% 

gn g corum, pro plu 
arduis negotiis regna Francie et Anglie contingentibus, 
comites Glovernise et Legrecestre, domini Johannes Mansel, 
Petrus de Sabaudia, et Robertus Walerand milites, ha- 
bentes potestatem componendi et pacem inter eos 
firmiorem ineundi, si idem rex Francis pacta pre- 
cedentia, ut prelocutum fuerat inter speciales nuncios 
suos et regem Anglis, inviolabilia satageret conser- 


vare. 


Fratres ceperunt habitare apud Dunstapelle. 


Eodem tempore, accepta domo quadam cum mansione Settlement 
pertinente, coeperunt fratres Predicatores habitare apud of the 
Dunstapelle ; examplo edocti fratrum Minorum, qui nuper,,n. at 
apud sanctum Edmundum mansionem, in non modicum Dunstable. 
abbatis nocumentum, construxerant. ^ Memorati itaque 
fratres, privilegiis Romans sedis animati, aram erexerant, 
et solempniter divina, prout desideraverant, celebrabant. 


Obvit comitiesa Bononie et rea cepit comitatum. 


Ipso quoque anno prima quindena Quadragesimm, obiit 1 Death of 

comitissa Bononis, per cujus tirannidem tot milia hominum, the coun- 
i ig J lapsis, interfecta buerunt. Cum {2% of 

paucis annis jam elapsis, interfecta occubuerun Boulogne. 


igitur nostri nuncii prefati in partes pervenissent 





1 Seo on this the note to Matt. Par. v. 748!. 


424 FLORES 


A.D. 1259. trausmarinas, rex Francie illuc pervenit, «ut illos 
comitatus vacantes sive litigiosos videlicet Bononia, 
Flandrie, et Henhensem,! in suam reciperet potestatem. 


Nov senatores creantur Rome. 


Two new Prostratis turribus Urbis, congregati sunt tunc temporis Matt. Pa. 
seustors Romani cum indignatione et furore, creantes sibi duos novos y. 
created "^! senatores, qui conflantes copiosum exercitum insurrexerunt 

in senatorem nuper creatum, avunculum scilicet Branchaleonis, 
The uncle ipsum in castro quodam Roms obsidentes. Ipse tamen 
of Branca- confidens de juramento sibi facto fidelitatis et de obsidibus 
[Costella- quos habuit in sua civitate, scilice& Bononie, unde erat 
no di An- oriundus, se strenue defendit, ne a nobilitate sui nepotis 
daló] be- ot prsedecessoris deviaret. Et sic in se confusa est civitas 


sieged. et in magna parte consumpta. 

Discordia. apud. Oxonias et Cantebrigiam. 
Disturb- Eadem Quadragesima orta est Oxoniis et Cantebrigi# Id. 
ances at discordi issima inter scol t b od 
the uni. discordie gravissima inter ares et burgenses; eo qu 


versities of unum reum mortis, carceri addictum, effracto carcere, clerici 

Oxford, ^ violenter rapuerunt, in ecclesiam trahentes ab ea protegendum; 

Cambridge, . .,. e. . . . . 

and Paris. Similiter et Parisiaca universitas per Preedicatores et Minores 
non mediocriter est perturbata, qui sub universitatis 
consuetudine scolarium noluerunt communitati adhs- 
rere. 


Comes Legrecestrie iratus recessit ab Anglia. 


Quarrel Ipsis quoque diebus, dum parlamento suspenso statute Id. v. 74. 
Yüehard de S#lubria providerentur, orta sunt verba contumeliose inter 
Clare and comites Glovernis et Legrecestris, ita quod comes Legre- 
Simon de  cegtriee, commotus in iram, transfretans secessit in Galliam. 


AK Quod cum comes Herefordia ct alii nobiles de confinio 
Th ves Eng- Wallize audierunt, significaverunt comiti Glovernim, quod, 


land. statuta cominunia firmius et fidelius servaturus, pre- 
dictum — comitem revocaret placatum, nullatenus talibus 


! ge. Hainault. | ?* See Matt. Par. v. 743, n?. 











HISTORIARUM. 425 


Matt. Par * controversiis lacessitum ; sin autem, ipsum comitem Glovernise A.D. 1259. 


v. 74 


Id. v. 745. 


Id. v. 746. 


Id. 


- unanimiter studerent impetere. Quo audito, ipse comos sibi The former 


threat 
timens, misit Herveum senescallum suum per totas terra 8 by the ned 


suas jus tenere compromissum, eb sic pro parte est hoc nobles. 
mitigatum. 


Comes Legrecestrie ponit clamium in. Normannia. 


Pax! autem inter reges prwlocuts, mediantibus nunciis Claim of 
solempnibus et multis, quorum nomina pranotantur, cum Alienor de 
. 3 : . . Montfort 
in promtu crederetur? finienda, ecce inopinatum cepit 4, Nor. 
impedimentum. Comitissa enim  Legrecestrie, aliis quiete mandy. 
clamantibus partem suam in Normannia, pro filiis suis 
quictam non concessit. Unde  subortis inter predictos 
comites verbis honestati contrariis, ne Franci inde gauderent, 
communibus amicis sedati sunt. 


Ree Alemannia vocatur ad imperium recipiendum. 


Interim dum rex Alemannise Ricardus in pace in Anglia Richard 
moraretur, paratum est ei iter ad imperium libere recipi- king of 
Germany 
endum, domino Papa hoc, eed sub silentio, callide procurante, stil] in 
ne manifestus videretur adversarius regi Hispanis, ad hoc England. 
anelanti, existere. Rex autem Alemannise, ut se thesauris 
ad hoc sufficientibus premuniret abundantius, adhuc in 


Anglia latitavit secretius. 


ObWt episcopus Londoniensis Fulco. 


Eodem? tempore, ascendente sole Cancrum, facta est Pestilence. 
hominum pestilentia et mortalitas non, modica. Oleum Death of 
enim, vinum, et annona generaliter corrumpebantur per moe bp. 
regna, et quia mortis rumphea, nuli parcens, nunc huno. oe ial 
nunc ilum consumit, in illa peste obiit Fulco Basset, a5 May. 

y 
episcopus Londoniensis, et die sancti Urbani in ecclesia 


gancti Pauli Londoniensis solempniter est sepultus. 





1 Re. om. this chapter. 3 This and the four next chapters 
2 crederetur] crederentur, Ch. | om. Re. 
CI. 


426 FLORES 


A.D. 1259. Walterus de Sooteny suspenditur. 


Execution — Eadem septimana fuit Walterus de Scoteny, v. 747 


of Beoteny. comitatu posuerat, convictus de potione fratri ^ comitis 
Glovernie porrecta. Unde judicialiter est ad  petibulum 


per civitatem tractus et Wintoniw suspensus.! 


Henricus de Wengham eligitur in episcopum 
Londoniensem. 
Henry de Postea vero, scilicet die Jovis post Nativitatem 
electi be. sancti Johannis Baptiste, congregatis canonicis sancti 
of London, Pauli Londoniis ad eligendum sibi pastorem idoneum, 
26 June. tandemque, disponente Domino, unanimi assensu 
omnium attributo, eligitur dominus Henricus de 
Wengham, domini regis cancellarius, in episcopum 
Londoniensem, vir quidem curialis, sed quod melius 
est, moralis et discretus, prudens et circumspectus. 
Quod protinus ab? amicis exhortatus, urgente canonica 
electione, pro communi ecclesie gratanter suscepit 
utilitate. Licet enim prius fuerat electus ad episco- 
patum Wyntonise, tamen quia alius preelectus, frater 
scilicet regis, de terra judicialiter ejectus, in curia 
stetit Romana super hoc impetraturus, reliquit ut 
sapiens quod in arbitrio papali pendebat, pro eo quod 
pace gaudebat tranquilla. 


De justiciariis itimerantibus. 

Iter of the — Diebus vero sub eisdem dominus Hugo Bigot, vir 
justices. — f&delissimus, totiusque Anglie capitalis justiciarius, 
associatis sibi Rogero de Turkeby et Gilberto de 
Prestun, ccepit per Angliam circuire, a comitatu in 








——  —— 


1 Here ends the greater chro- | addition to Matthew Paris's Chro- 
nicle of Matthew Paris. From here | nica Majora spoken of in the pas- 
to the end of 1965 the text is | sage written at the end of that 
peculiar to the Chetham MS. and | work. See vol. v. p. 748, n’. 

its followers. This is probably the 4 ab) om. Ch. Cl. 





HISTORIARUM, 497 


comitatum et a libertate in libertatem, omnibus pro A.D. 1259 
meritis impensurus justiciam. Qui quidem Anglicanis 
in legibus periti, in exercendis judiciis justissimi, pre 
omnibus aliis a communitate terre ad hoc deputantur 
idonei. Hi vero, ut preedictum est, prseelecti ita con- 
stituti fuerant et conjurati, ut :quanimiter considerato 
divite et paupere, servo et libero, peregrino et cognito, 
in omnibus et singulis, donis omnimodis suspensis, in- 
terposita tamen misericordia, judicia exercerent con- 
digna; si enim judicium non adhibita procederet mi. 
sericordia, justissimi judicis nequaquam sequerentur 
exempla ; sed ut Christi preeambuli veri fierent sequaces, 
et misericordiam miscuerunt judicio et justiciam exer- 
cuerunt in publico. Inquisitiones siquidem nuper factas 
per quatuor milites in singulis comitatibus, ad hoc 
specialiter deputatos, viriliter ac instanter persequentes, 
quamplurimas renovaverunt transgressiones et injurias, 
hucusque a multis retroactis temporibus inultas et quasi 
oblitas, spretis omnibus jus propositum excecantibus, 
strictissime vindicandas. Nec aliquorum, licet poten- 
tium, promissis cedentes aut precibus, inquisita instanter 
veritate, quam citius fungebantur ultionibus. Qui cum 
venissent ad Wares, comitatum Hertfordize ! discussuri, 
fecerunt summoneri omnes homines de libertate sancti 
Albani; ut quicunque vellent de quibuscunque queri- 
moniam aut aliquid hujusmodi reponere, ibidem ve- 
nissent coram eis justiciam accipere et reportare. Quod 
cum abbati de sancto Albano et ejus consilio innotuit 
ecclesiz suse libertatibus et consuetudinibus existere 
contrarium, non adquieverunt. 


Qualiter rex Alemannia Ricardus vocatur ad 
amperium. 


Eodem tempore applicuerunt in Angliam nuncii so- Messen- 


lempnes domini Papz, duo scilicet, fratres Minores, una 8" p 


1 Hertfordia| Herefordie, MSS. 


A.D. 1259. 


Richard 
king of 
Germany. 


Return of 
the king’s 
messen- 
gers from 
France. 


428 FLORES 


cum duobus magistris, cancellario! scilicet regis Ale- 
manniz, qui in euria Romana diutius exstiterat pre- 
peditus, alioque incognito, sed nobili et discreto; qui 
papali ex precepto veneranter administrati regemque 
Alemannie tunc in Anglia commorantem specialiter 
allocuturi, litteras eidem papales tulerunt et mandata 
super imperii dignitate Romani, sibi sine contradictione 
concessa et conferenda. Consimilia vero super eodem 
negotio exhortatoria ad omnes Alemannize magnates 
habuerunt mandata, ut scilicet regem suum juxta bene- 
placitum Apostolicum ad promotionem imperialem fes- 
tinare inducerent ; et ne Memfredus princeps, ad lioc 
sitienter anhelans, eum przveniendo supplantaret,’ ipse 
secundum Romane sedis favorem et auxilium se pre- 
ferendo, imperio se oblato viriliter investigaret. 
Quibus honorifice a rege susceptis ac reverenter re- 
gratiando exauditis, remisit eos idem rex in regnum 
suum Alemannia, ut sibi injuncta uberius adimplentes, 
cum suis ibidem magnatibus super papali mandato 
diligenter tractarent, certificatis ipsomet ad tem labo- 
riosum iter improviso arripiendum, et ob plura adver- 
santia inconsulto fortunali se rots» tradere supponen- 
dum. Adquievit tamen, prout potuit, Apostolico ob- 
temperare inandato, et tam excellenti, maxime pro 
proprio honore, adhzrere consilio. 


Providetur ut rex transfretet in Galliam. 


Non? diu vero post redierunt nuncii illi solempnes 
regis Anglise, videlicet comes de Clare, Johannes Mansel, 
Petrus de Sabaudia, et Robertus Walerant, comite 
temen Legrecestrie trans mare remanente. Qui quidem 
negotiorum sibi injunctorum expeditionem ad parla- 


! Arnold, protonotary. Lieber- * supplantaret] suppleret, A. N. 
mann. 3 Re. om. this chapter. 


"ns — 
———— eee —— — aupume— — c ——— em ————— 





HISTORIARUM. 499 


mentum regis Francis: exposituri, convocatis Anglice A.D. 1259. 
magnatibus in presentia regis apud Londonias, re- 
sponsiones et voluntates Francorum super negotiis et 
articulis singulis in publico coram omnibus presenta- 
runt, pro quibus inter reges et eorum regna confir- 
mandis specialiter transfretaverunt. De quibus articulis 
postea in ordine suo, cognita veritate, dicerent in 
publieo. Habito igitur super auditis tractatu inter 
eos diligentiori, communiter et expedienter provisum 
est, ut quia alias predictum vacillavit negotium ob 
utrorumque regum absentiam, subsequenti tunc au- 
tumpno dominus rex cum suis magnatibus quibus- 
cunque, una cum domino Ricardo fratre suo, rege 
Alemannis, transfretaret, et ad parlamentum apud 
Abbeville preefixum, presente rege Francie cum suo 
consilio, presentialiter interesset. Quod et communiter 
est concessum, et in hoe parlamentum tunc termi. 
natum. 


Qualiter date sunt treuge. 


Quo facto, quia paulo ante summoniti fuerunt pre- Truce 
muniti omnes qui regi debebant servitium, ut ad fes- wee 
tum sancti Petri ad Vincula proximo futurum parati 
essent cum equis et armis contra Walenses pugnaturi, 
regisque et regni injurias ut fideles yindicaturi, sullato 
tunc regis aditu et plurimorum sui potentium, qui cum 
eo debent, ut provisum est, transfretare, datz sunt 
treugse inter predictos regem et Walenses usque ad 
idem festum anno revoluto. Quia sic oportuit ad hoc 
quod unum negotium perficeretur' ad commodum, 
alterum relinqueretur imperfectum. 


1 perficeretur] perficerentur, Ch.; proficeretur, T. W. 


430 FLORES 


A.D. 135% De infortunata nece apud, sanctum Dionisiwm in 
Francia. 

Accident Circa! ejusdem anni curricula in partibus contigit 

i» de or Gallicanis infortunium lacrimabile, et maxime religiosis 

S.Denis in seternum lamentabile. In ecclesia etenim sancti 

in Frane® Dionisii, Francorum apostoli, fabrica quzedam nova, 
sullevata in altum, lignis fuit convexis et insimul 
ligatis suffulta quamplurimis. Cumque die quadam 
plures de conventu, associatis sibi et secularibus, causa 
considerandi laborem subter ambularent, ecce tonitrus 
magnus irruit et horribilis, qui vehementer lignorum 
struem concutiens resoluta junctura ea funditus diruit, 
et multos tam religiosos quam seculares in terram 
conquassatos extinxit. Unde multorum relatu asseritur 
advenientium, quod monachi ejusdem monasterii usque 
ad xiv. seculares vero quamplurimi, illo solo ictu 
perempti sunt infortunato. Quare? magna, nec mirum, 
ex insolito suscitabatur in Francia lamentatio, cum 
vita mutatur in mortem, et gaudium convertitur in 
luctum. 


De enormi facto Engerami de Curcy. 


Crimeand Anno vero sub eodem aliud evenit in partibus 
Push.  ultramarinis horribile factum, sed in caput agentis 
Engelram comparabiliter conversum. Engeramus enim de Curcy, 
de Courcy. yir magnus et quasi nobilium Francie primus, cru- 
delitate simul et pravitate patrissans, clerieulos duos 
cum suo magistro, bestiam quandam usque in terminos 
ejus insequentes jocando, furibunde apprehendit, et 
nullo ulterius exquisito judicio innocentes suspendit. 
Qui cum regi Francie nunciaretur, advocato eo clam 
et super hoc facto publice convicto, licet plures 
nobiles pro eo supplicassent, nec contra eum senten- 





1 This and the next five chapters ? Quare ... . procuravit (p. 
om. He. 481)] om. N. 





HISTORIARUM. 481 


tiam proferre voluissent, ipse rex juramenti sui in 4-D. 1359. 
coronatione recordans, proferens proprio ore suspen- 

Sionis sententiam, eum fecit incarcerari, tempus ex- 

pectans propositum perficiendi. Nec mirum si ipse, 

alios dampnans sine judicio, poma  dampnetur! 
consimili, cum patrem sequeretur, qui consimilia 
faciens, interitu truncabatur non dispari Hic? bona 
temporalia relinquens, que pre omni tuebatur justicia, 

nec vite satisfecit, nec animse ex eis remedium 
procuravit.? 


De promissione orationum monachorum, sancti 
Albam. 


Sequenti autem mense, die scilicet Mercurii infra Henry III. 
octavas Assumptionis sanctse Marie, venit dominus at Bt , 
rex ad sanctum Albanum, qui unius tantum noctis 20 August. 
ibidem moram transegit, et in crastino Londonias 
remeavit. Qui mane, audito divino servitio, fecit 
extrahi feretrum, corpus gloriosi martiris continens 
Albani, et coram majo:c- altari sullevatum reverenter 
eollocari. Quo facto, conventuque ornanter »edimito, 
venit rex cum suis nobilibus ibidem devotius oraturus. 

Quibus sub martire prostratis, cantatum est solempniter “om 
speciale canticum de martire, memoria itineris regis 
subsequente. Circumstante vero cum conventu populo 
non modico, factoque inter eos silentio, exposuit frater 
quidam ejusdem ecclesiz causam adventus regis, vide- 
licet. quia princeps et caput est regni, et ob ejusdem The 
regni negotia transfretaturus est expedienda, fortunz prayers of t 
ignarus penitus et reditus, iecireo huc venit devotus granted 

a presenti martire glorioso licentiam et auxilium, et him during 
& presenti conventu et populo orationum humiliter sence. 
petiturus beneficium. Cui confestim conceditur ab 
omnibus et singulis, quoad usque prospera illius 
audiatur regressio, missarum ac orationum specialis et 





1 dampnetur] dempnetur, Ch. ; 3233 Hic... procuraeit] om. N. 
condempnetur, Cl. 





432 FLORES 


fee cotidiana devotio. Quibus rex cum suis vehementer 
ney fur regratians, iterum fecit collectos de itineratione supra 
hindered se recitari, et sic devotior sub fiducia recessit hilaniori. 
prayers Qui cum Londonias venisset, nunciatum est ei quoddam 
stopped. secretum e partibus Gallicanis, quo  przsens tunc 
transfretationis propositum cum aliis est obstantibus 
prepeditum, unde deficiente causa,' defecit et oratio 
repromissa. Willelmus,* filiolus et nepos Willelmi de 


Valence, obiit et sepultus est apud novum Templum. 


De gratia Pape quam concessit. electo Wintoniensi. 


Favour Tempore? sub eodem cum sspe dictus electus Wyn- 
Riven t toniensis, de terra judicialiter elongatus, adhuc in curia 
of Win-, Romana recursum staret impetraturus, falsasque sub 
epe. simulatione veri et subdolas papali inferret audientiz 
suggestiones, protestans et dicens quod vi et * in- 

justicia quorundam invidorum, trium scilicet vel qua- 
tuor tantum inimicorum, thesauris suis spoliatus, ab 
episcopatu suo ejectus, et contra regis ac? commu- 

nitatis Anglie assensum de (erra est violenter expulsus, 

adiucns yuvut 4bminus rex et quamplures Anglis, 
exceptis illis preedictis, suum libenter pacificum  pate- 
rentur ingressum. Tandem papalem deceptione sub- 
punr vertens intelligentiam, litteras suas impetravit ad 
plenariam omnium bonorum suorum in Anglia restitu- 
tionem. Unde frater quidam de ordine Minorum, 
nomine Walaschus, associatis sibi et aliis, specialiter 
est ad hoc a latere domini Paps destinatus, habens 
super hoc preeceptum et potestatem, predictum elec- 
tum in episcopatum et omnia alia ablata, si verum 


-— -- — —— ee —— — — — ee ee — 





-— 


1 causa) eam, with m expuncted, | is erased. It is not in the other 
Ch.; the original copied by the | MSS. 
scribe was no doubt ca; ea, Cl. 3 Tempore] "Temporibus, T. W. 
2 This is partly in the margin * et] om. Ch. ; Cl. has et justi- 
in Chet., having been written over | cia. 
part of the rubrick below, which 5 ac] om. Ch. Cl. 








HISTORIARUM. 433 


est, ut asseruit, auctoritate papali instituere, et omnes A.D. 1259. 
contradictores et rerum suarum raptores et detentores 
excommunicationis et interdicti sententia innodare. 
Qui cum venisset ac, congregatis magnatibus terre in 
presentia regis, veritatem super hoc sollerter inquisisset, 
omnibus et singulis uniformiter consentientibus, nec in 
aliquo a primo proposito et suorum nunciorum contra 
predictum electum premissorum narratione discor- 
dantibus, veraciter cognovit prsefatum electum, celata 
penitus veritate, papalem fraudulenter gratiam pre. 
venisse. Unde proclamatum est ab omnibus una cum 
rege et appellatum, ne hujusmodi de jure proscriptus 
sua sit fraudulentia restitutus, et ne ulterius hujus- 
modi negotium in commune dampnum regni pro- 
sequeretur.  Renovata nunciorum destinatio! super 
eodem negotio melius propalando promittitur. Quod 
audiens predictus nuncius sponte secessit rediturus, 
remotiorque a proposito fit de jure electus. 


De tricesima, collecta, per Angliam pro tribus 
episcopis subscriptis. 


Sub eisdem diebus facta est qusdam generalis A thir. 
collectio pecunie ab universo clero Anglie, tam Heth from 
de exemptis quam non exemptis, videlicet  tri- clergy 
cesimarum omnium proventuum ecclesiasticorum, et exacted. 
arreragiorum, decimarum, et aliorum in scriptis epi- 
scoporum contentorum, ad solvendum in quindena 
sancti Michaelis proximo sequentis, tribus episcopis, 
Bathoniensi scilicet, Elyensi, et Rofensi, qui se nuper 
obligarunt in curia Romana in quinque milibus et 
quingentis marcis pro rege ad evitandam excommuni- 
cationis sententiam, in personam domini regis pro- 
ferendam, et generale regni interdictum, ob debitum 


1 destinatio] destinatione, T. W. 
o 53108. E E 


434 FLORES 


A.D. 1959. regis non modicum et non persolutum. De cujus 
collectione litteras papales et episcopales, ab uno ad 
alterum transmissas, qui? videre juraverit, in libro? 
Additamentorum ad hoc signum invenire prevalebit. 


Ricardus de Gri* remotus est a constabularia 
Dovere. 


Richard de Postea vero prenotato fratre Walascho, audita causa 
Gry cf &dventus sui, redire licentiato, inquisitum est distric- 
Dover, — tius qualiter et cujus auctoritate permissus fuit sine 
deposed . . . . 
assensu communi Angliam introire. Cumque comper- 
tum esset, eum regia fuisse littera permissum, sigillum- 
que magnum tempore illo in regis camera retentum, 
dominus Hugo Bigot, justiciarius, quamtocius ver- 
sus Doveram properavit, Ricardumque de Gray, con- 
stabularium Dovere ac portus custodem, ita aggressus 
est; * Cum tu, Ricarde, ab universitate terre consti- 
“ tutus sis quasi fidelissimus portuum custos intran- 
“ tiumque et exeuntium perscrutator, sitque in tua 
“ eustodia omnium nostrorum fiducia, cur talem permi- 
“ sisti, licet etiam regis fulciretur® concessione, nobis 
“ non premunitis, intrare, cum omnium nostrorum com- 
“muni  contraveneris provisioni, necnon proprium 
* impudenter violaveris juramentum ?* Te susceptum 
Hugh * deponere judicamus officium, et de transgressione tua 
Bigod " jin commune regni periculum condignum reportare 
guardian « judicium." Quo deposito, capitur in manus dicti 
Cinque domini Hugonis justiciarii custodia Quinque Por- 


Ports and tuum Anglie, una cum castello Dovers. 
of Dover 


Castle. 
! transmissas | trunsmissos, | 13865; see the Additamenta of Matt. 
MSS. exc. N. Par. vi. p. 512. It is printed in 
2 qui .. . prevalebit] marked | Appendix II. 





* Gri] Grey, T. W. 
5 fulciretur] Ch. has been 
altered to fulciaret. 


vacat in Ch. There is no “sign” 
in the MS.; om. A.N. T. W. 
3 ie. MS. Cotton. Nero D. 1, f. 








— -—.. 


_ 


HISTORIARUM, 435 


Walenses mittunt ad regem Anglie episcopwm ALD. 1239. 
Bangorensem Ricardum. 


Cirea festum sancti Michaelis, destinatus est episco- The bp. of 
pus Bangorensis ad regem Anglie ex parte Leolini entr the 
principis Walliz et omnium magnatum ad reformandam Welsh to 
pacem inter eos et stabilitatem, adjungens quod ipsi Deuce their 
communi assensu libenter conferent regi Anglis xvi. the king. 
milia librarum argenti, pro pace inter eos et eorum 
regna habenda et confirmanda, et ut apud Cestriam 
placitare possint, sicut antiquitus solebant, patriisque 
legibus et terre consuetudinibus gaudere usitatis. Qui 
‘ad sanctum Albanum veniens, ibidem moram trium He stays 
protraxit hebdomadarum; deinde regem adiens, in- iind at 
juneta distincte proposuit; sed quid responsionis repor- St. Alban’s. 
tavit, ignoratur. 


De! adventu regine et cwm, ea, episcopus. Briacenswm 
ad sanctum Albanwm. 


Tempore? vero quo idem episcopus morabatur apud The queen 
sanctum Albanum, venit domina regina ad sanctum jeu 
Albanum, Londonias properans ad festum sancti Ed- with the 
wardi, associatis sibi episcopo Briacensi* a* Britannia, Sisbop of 
Johanne. Mansel, et aliis utriusque sexus quam pluri. 
bus. Cui hora refectionis venienti, surgens conventus 
de mensa, completo tamen prandio, processionem fece- 
rat obviam insollempnem, factaque nobilissima sci- 
licet sex pallarum oblatione. Licet .eam egritudo 
magna detinuit, in crastino tamen tempestate circum- 


data Londonias properavit. Episcopus vero predictus 





! Re. om. to the end of the year. | Tours (now Rennes). Probably 


2 Tempore . .. causa] Eodem | Ralph. . 
tempore episcopum Briacensis ve- 5 a] ad, Ch. 
nit in Angliam. Causa vero ad. 5 insollempnem] sollempnem, T. 
ventus talis dicebatur, N. W. 


3 ie. of S. Brieuc, province of 
E E 2 





436 FLORES 


A.D. 1389. x. dies relaxationis caritative indulgens, cum eadem 
discessit. Adventus autem ejusdem in Angliam talis 
dicebatur causa; videlicet quod ipso mediante, effica- 

Proposed citer expetiit comes Britannim filiam regis filii sui pri- 

marriage mogeniti conjugio copulari, et ad negotium hujusmodi 

o0 trice . . 

and John procurandum eundem decrevit episcopum transmitü. 

of Br- — Hic vero super hoc de die in diem instanter prose 

agne. . 
quendo, nunc regem nunc reginam sequebatur, donec 
requisito super hoc saniori consilio, certior gibi fiat 
exinde responsio. Hujus autem copulationis exinde 
suspicatur oriri postulatio quod per hoe idem comes 
comitatum et honorem de Richemund sibi et sus 
proposuit usurpare, cujus solebat antiquitus dominio 
gaudere. Habito autem rex super hoc consilio, et 
Anglie valedicente episcopo szepedicto, confestim nun- 
cios in Britanniam destinavit, per! quos sui responsa 
beneplaciti transmisit. 


Decima, de Ringeltone sequestratur. 


The tithes Eisdem? vero diebus archiepiscopus Cantuariensis, in 
of Ringe ' ecclesiam sancti Albani vehementer commotus, decimas 
(Roding de Ringeltone, que ad elemosinarium ? sancti Albani 
Margaret . . [2 4 
seques- pertinent, sequestravit, et per unum fere quarterium 
trated anni intactas retinuit. 

by abp. 

Boniface. 


Obiit Willelmus quondam, senescallus sancti 
Albani. 


Death of Mense® eodem, octavo scilicet idus Novembris, obiit 
Wo Willelmus de Westmilne quondam senescallus liber- 
steward of tatis sancti Albani Hic jamdudum wardam de Mi. 
the liberty kelsfeld a domino abbate Johanne ii. optinuit, et 


Alban’s. 


—— —Ó—MÀ 





| per .. . transmisit] om. T. W. * quarterium] quarterum, Ch.; 
3 This chapter om. N. quartarium, T. 
3 elemosinarium] elemosinarum, 5 This chapter om. A. N. 

Ch. T. ; elemosinas, W. © Westmilne] Westmilum, Ch. 














HISTORIARUM, 437 


pro ea persolvit centum marcas comiti Cornubie Ri- A.D. 1959. 
eardo, de quibus eandem terram a Judaismo liberavit ; 

viginti insuper et quinque libras dedit eidem comiti 

pro stauro ejusdem loci. 


. Olnat comitissa, Canta. 


Circa idem tempus, obiit comitissa Cantism,! dierum Death of 
plena et matura morte dejecta. Hac autem multum L6 90n- 
dapsilis e& commendata uxor fuit quondam Huberti Kent. 
de Burgo, quandoque justiciarii Anglie et comitis 
Kantie. Non quia hoc ab hereditate possedit, sed 
quia dominus Henricus iii rex illi comitatum eundem, 
tunc in manus regis devolutum, benigne concessit, unde 
dominium ejus optinens, nomen retinuit comitis, et 


per consequens uxor ejus comitisse. 
De jwsticiariis itinerantibus provisio. 

Tune? temporis provisum est Londoniis ad parlamen- The jus- 
tum generale baronum de justiciariis in proximo iti. ce itine- 
neraturis, et qui in quibus ibunt comitatibus, ad dered to 
eorundem provisiones publicandas et. statuendas, trans- Provisions. 
gressionesque contra eas qu:ze nuper provise fuerant of Oxford. 
discutiendas, ita scilicet quod infra Pascha proximo 
sequens tota circueatur Anglia, et de omnibus articulis 
jam renovatis plenum fiat scrutinium, quos Gallice: 
scriptos per eosdem barones duximus alibi? scmpturee 
commendare. 


Dominus rex transfretat in Franciam cum regina. 


Cirea festum sancti Martini, dominus rex una cum Henry III. 
Q 


regina et multitudine etiam nobilium numerosa iter france 


1 This must be Isabella, daughter 3 4,e. MS. Cotton. Nero D. 1, f. 
of William second earl of Glou- | 1375. See Matt. Par. Addita- 
cester, third wife of Hubert de | menta, vi. p. 512. They will be 
Burgb, as Margaret, the fourth | found in French and Latin in the 
wife, died in 1244 (above, p. 288). Burton Annals, Annal Monast. 

? 'This chapter om. N. i. pp. 471-484. 


438 FLORES 


A.D. 1989. arripuit versus Doveram, pro negotiis inter se et 
with regem Francie eorumque regna expediendis in Fran- 
Ales (iam  transfretaturus, Qui commissis, ut dicebatur, 
regni custodiis archiepiscopo Cantuaris, domino Hugoni 
le Bigot, justiciario, aliisque suis fidelibus, die Veneris 
post predictum festum navem apud Doveram ascendit, 
et apud Wytsand prospere applicuit. In cujus transitu 
narratum est quod nunquam, simul et semel, tanta 
virorum, equorum, aliorumque majorum nobilitas ab 
- Anglia dicebatur exiisse, quanta tunc  egrediebatur. 
Quod et multi, eisdem in partibus obviantes ultra- 
marinis, asserebant, addentes quod non putabant 
regem tot secum habuisse homines, tam pedites quam 
equestres, quot solum habuit equos summarios, exceptis 
aliis regis et suorum nobilium palefridis formosissimis, 
reginseque et suarum curribus nobilissimis. Habito 
His intr. &utem rex Anglie Parisius cum rege Francis tractatu 
rew with super negotio predicto, illico. destinavit in Angliam 
uis IX. . " T 

at Paris, nuncios suos, scilicet capellanum suum principalem, 
quondam abbatem cujusdam domus Cisterciensis ordi- 
" mis, cum aliis, precipiens districtius, ut quicunque in 
Anglia jus aut clamium in partibus ultramarinis se 
credebant habere, ad eum quamtocius  festinarent 
accedere, quod et. factum est. Sed quid exinde sit 

&ctum, nobis est ambiguum. 


Dominus Papa providet contra malos vectores 
ecclesiarum. 


The Pope Circa idem tempus cupiens dominus Papa sancte 
id t . —- . . . . . ry . 

abp. ef. providere Ecclesise, indigne ab. indignis. ubicumque 
Canter-  miünistrate, domino Cantuariensi archiepiscopo man- 
bury davit in scriptis, et sic aliis, ut dicitur, metropolitanis, 
immoral districte preecipiens ut omnes et singulos rectores seu 
deirwidhul ministros ecclesiarum, sibi et suis suffraganeis subdi- 
from their tarum, qui concubinas sive aliquid hujusmodi illicitum 
ehurehes. Qt inhonestum clam aut palam habent, et sic spiritu- 











HISTORIARUM. 439 


alibus inhoneste ministrant, ab administratione et A.D. 1259. 
spiritualium possessione de estero penitus removeant, 

in locis eorum alios substituri! condignos, quorum teno- 

rem sedulus poterit indagator alibi reperire. 


Annalis conclusio. 


Transiit autem annus ille parum frugifer, sed Character 
pareius fructifer, et ut apparuit in quampluribus eye 
anno precedenti dispar? et contrarius; Anglia ete- 
nim, qus diu languida diversis diversorum quasi 
regum potestatibus subjacebat et injuriis, hoc ccepit 
in anno nova succrescente justicia optatis respirare 
remediis, item cum tota tunc fuerit estas et maxime 
in autumpno pluviosa, ita quod circa festum sancti 
Martini remaneret messis in agris colligenda. Hoc 
fuii in anno, et maxime autumpnali tempore, tanta 
&eris temperies et siccitas, ut fruges, licet tenuis- 
simee, pro voto tamen colligerentur in tempore. Item 
eum tanta tunc fuisset messis ut si tota salvaretur, 
duobus fere annis sufficeret, sed sic tota fuit corrupta, 
ut infra annum, multis exinde periclitantibus, deficeret 
annona. In hoc quidem anno tanta succrevit in 
modieo abundantia, ut ob messis et temporis siccitatem 
praestaret ex insperato sufficientiam. — Fuit insuper 
annus ille, sicut Anglis parcior in frugibus, ita et 
Francis in? vineis corruptus a potibus. Attamen 
Anglis in multis gratus extitit et desiderabilis, Francis ? 
vero pacificus et concordabilis.  Persistente enim 
Anglie consilio in incepta viriliter emendatione, domi- 
nus rex, partibus petitis Gallicanis, pro pace inter 
reges et regna eorum confirmanda, mora detinebatur 
diutina. 


1 substituri] substituturi, Ch. * A later hand in Ch. ins. in 
N. W. margin, * Obiit hoc anno Philippus 
2 dispar] disper, Ch. * Levesham electus in abbatem 


3-3 in... Francis] om. T. ‘¢ Westmonasterii." 





440 FLORES 


A.D. 1260. Rex fuit ad Natale Domini Parisius. 


Henry IIl. Anno Domini MCCLX9, qui est annus regni regis 

Cet oa, Henrici tertii xliv., fuit idem rex in Natali Domini 

at Paris. Parisius, cum pluribus comitatus sui nobilibus, qui 
solempnitatem tam sullimem celebriter peregit cum 
rege Francorum ac suis magnatibus; ipsis invicem 
convivantibus, ac super pace et aliis necessariis inter 
eos et eorum regna instanter pertractantibus. Fuerat 
enim ibi utriusque regni non modica sanioris consili 
et discretionis multitudo; inter quos fuit dominus 
Henrieus de Wengham, Londoniensis electus et domini 
regis cancellarius, qui hebdomada przecedenti ibidem 
fuerat in sacerdotem ordinatus. 


Resignatur Normannia, regi Francia. 


Resigna- Tempore! eodem faeta est pax et concordia finalis 
Henr? inter eosdem reges, Anglis scilicet et Francim, super 
ofhis dominio et potestate Normannie, quam quidem rex 
Sims on Francie, sicut et ejus antecessores, diutius tenuerat, 
mandy. licet rex Anglie eam ut jus suum semper exegisset. 
Unde tunc tandem habito inter eos tractatu dili- 
gentiori, et conventione super hoc firmata firmiori, 
reddidit rex Anglie pro se et successoribus suis regi 
Francie et suis successoribus plenariam Normannis 
possessionem, resignando illi omne jus suum et do- 
minium in eadem, quod patet per titulum brevium 
suorum in parte resecatum. Pro qua concessione re- 
cepit nomine mutationis quasdam terras, bonas et 
opulentas cum summa pecunie de scaccario regis 
Francorum  percipiends ; hoc etiam adjecto quod 
Poitou to Pictavia post decessum Lodovici, tune regis Francis, 
stored after 8 regem Anglie revolvetur sine contradictione. Con- 


te death ventio autem hse et concordia, omni, qus posset 
QUIS. 





! This and the next four chapters om. Re. 











HISTORIARUM. 441 


excogitari securitate firmata, quamplurium est utri- A.D. 1260. 
usque! gentis magnatum sigillis ac testimoniis ratificata. 


Comes Britamnim desponsavit fiiam regis Anglie 
Beatracem. 


Sub eisdem vero diebus rege adhuc cum regina in Beatrice 
. . . . married to 

partibus commorante transmarinis, maritata est Beatrix John II. of 
filia ejus comiti Britannie, secundum quod prius fuit Bretagne. 
prelocutum, et mediante episcopo Briacensi,? ob hoc 
nuper in Angliam destinato, procuratum. Terra autem, 
quam idem rex nomine mutationis pro Normannia 
recepit, eidem comiti in maritagio magna pro parte 
remansit. 


Lis inter archiepiscopum. Cantuarie et capitulum 
Lincolnia. 


Mota? est tunc temporis contentio qusdam inter Quarrel 
archiepiscopum  Cantuarie Bonefacium et capitulum ab. Bont 
Lineolnie, ipso asserente se debere et velle jurisdic- face and 
tionem in ecclesia Lincolnie sede vacante exercere, et col ehap 
eliam suos predecessores libere exercuisse, cui omnes ter. 
ecclesise filii resistendo contradicebant intrepidi, ad- 
dentes quod mox cum vacaverit per archidiaconos et 
ordinarios ecclesi: omnis debet jurisdictio, sicut et 
solet, procedere, et sine eorum assensu archiepiscopum 
ad hoc non prevalere. Unde archiepiscopus, ambigens 
super hse, scripsit omnibus religiosis infra eandem 
diocesim habitantibus, rogans diligenter inquiri si quid 
in eorum scriptis aut libris inveniatur manifestum, 
quod, per quemeumque praedecessorum suorum factum, 


parti sus possit in hoc articulo proficere et alterius 





1 utriusque] utrisque, MSS. * Mota) Tota, T. 
2 See above, p. 435, n°. 





442 FLORES 


A.D. 19€0. contradictionem refreenare. Facto autem apud sanctum 
Albanum scrutinio super hoc diligentiori, nihil in- 
ventum est ibidem pro una parte vel altera, aliorum 
responsione nobis ignota. 


Lodovicus filius regis Francie moritur. 


Death of — Sicut! aliquando solent mala se bonis, tristicia le 

Louis, 4B ticiis admiscere, eisdem contigit Natalieiis dolor in 

IX. Francia lamentabilis ^ Lodovicus etenim, regis Fran- 
corum filius et hres, vir strenuus et  procerus, 
universis et singulis amantissimus, qui proxima essel 
in sstate, patre disponente, uxorem, scilicet filiam ! 
regis Castelle, ducturus, et in regem Francie coronan- 
dus, viam est universe carnis introgressus. Quod 
audiens rex Anglie, adhue trans mare perendinans, 
lora tamen convertens ad Angliam, dolore concepto, 
Parisius mox rediit, et se tam nobilis viri exequils 
preesentavit. 


Breve regis de malis passibus emendandis. 


Brief sent — Circa? Purificationem vero beate Virginis emanavit 
dri a cancellaria breve domini regis, eo tamen absente, 
the safety ad omnes vicecomites, in quorum  ballivis solebant 
of tra- . . ZEN" : : 
velles,  Vi&toribus inminere pericula, ut omnes passus pericu- 
losos, tam nimis concavis et boscis et haus quam 
alis, pacis regis perturbationibus faciant videri, ei 
incontinenti aut per dominos locorum aut per seme- 
tipsos emendari, cujus tenor videre  desiderantibus 


alibi* inter brevia patebit apertius.5 





! This chapter om. A. N.; the '  * i.e. MS. Cotton. Nero D. 1f 


rubrick is in A. , 189b; see Matt. Par. Additamenta, 
2 Berengera, daughter of Alfonso | vi. p. 512. It is printed in Ap 
X. pendix II. 
3 This chapter om. A. N. 5 apertius] apericius, Ch. T. 














HISTORIARUM. 443 


Comes Leycestrie venit in Angliam. A.D. 1260. 


Tunc! temporis, dominus Symon, comes Legrecestria, Return of 
rediit in Angliam, [illius* presentia diutius viduatam. Montfort, 
Veniensque die sancte Scholastice virginis ad sanctum who goes 

o. . to St. Al- 
Albanum, visitandi causa martirem et conventum, y, 
tumbee obtulit preciosum baldekinum ; et? summo mane 10 Feb. 


iter carpebat inceptum]? 


Episcopus Lundonve consecratus est. 


In* crastino vero saneti Valentini martiris, conse- Consecra- 
cratus est electus? Londoniensis, dominus Henricus Henry de 
de Wengam, ab archiepiscopo Cantuariensi Bone- Wengham, 
facio in ecclesia sancte Maris de Suthewere, pre- London, 
sentibus ibidem episcopis Wigornie, Cestrie, et Sarum, 15 Feb. 
rege Alemanniz Ricardo, et aliis tam clericis quam 
laicis infinitis, qui, ex consuetudine faciens profes- 
sionem cum juramento, hujus[modi] verba exceptionis, 
audientibus cunctis, instanter proposuit, ^" Hoc juro 
“ et promitto, salvis jure et libertate ecclesizte Londoni- 

" ensis, quz pro posse meo defendam et sustinebo ni 
* omnibus" Unde licet indignante archiepiscopo, et 
ab officio suo fere cessante, ad magnam sibi reputata 
sunt hzc fidelitatem, et tutissimum ejusdem ecclesise 
subsecuturum munimen. Hoc autem iccirco extra 
ipsum episcopatum dicitur factum, ne si fieret, vide- 


retur archiepiscopus sic in eundem habere ingressum, 


— 0 —Ó CD t. 


1 This chapter om. N. * regina eidem cum gravi corporis 
2.3 illius... inceptum] This has | “ dolore fertur peperisse; et se- 
been erased in Ch., and over the | ** pultus est in ecclesia beati Petri 
erasure is the following : * Westmonasterii." 
'¢ Et hoc anno decimo die mensis 3 ef] in, W. 
* Octobris obiit Henricus filius * This chapter om. Re. 
* Henrici tertii, quem in Maio 5 electus] episcopus, Cl. T. W. 
* precedente domina  Alianora 





444 FLORES 


A.D. 1260. quia lis inter archiepiscopum et capitulum Londoniensis 
sancti Pauli adhuc pendebat determinanda, super juris 
dictione habenda in eis vel non habenda. Completo 
vero, licet cum indignatione, consecratoris officio, 
remanserunt cum consecrato omnes in mensa, videlicet 
prefatus rex Alemannis, archiepiscopus, et episcopi 
prenominati, cum multitudine infinita, unde computari 
nequibant hinc inde oblata exennia nobilissima.! 


De Romanis interfectis. Londonia. 


Disturb- In crastino vero sancti Mathis apostol, factum est 
ape) Londoniis homicidium detestabile, et maxime Anglicis 
ts con. 292 mediocriter formidabile, tum propter temporis 
ferred by Sacri Quadragesimalis violationem, tum propter Romane 
the Pope sedis stupendam nimis ultionem, necnon Ecclesie 
on a friend 
of his own, censuram et districtionem.  Considerata tamen causa 
25 Feb. facti ejusdem, prout veraciter didici, processum 
linialiter transcripsi. Cum pis recordationis dominus 
Fulco, quondam episeopus Londoniensis, praebendam 
quandam in ecclesiam sancti Pauli Londoniensis jam 
dudum contulisset cuidam magistro Rustando, nuncio 
domini Pape, in Anglia tunc moranti, eoque postea 
suscepto habitu fratrum Minorum, ingruente zegritudine, 
de medio sublato in partibus Transalpinis, dominus 
Papa prefatam prebendam cuidam alteri speciali? suo 
in instanti contulit, predictum contigit episcopum de 
mundo transire, suumque episcopatum in regiam! 
custodiam venire. Unde rex de predicti Rustandi 
morte certus, papalis tamen collationis ignarus, pre: 


1 nobilissima] nobilia, N. 3J ordan, vice-chancellor of the 
Pope (id.). 


. 3 Rugmere. (Hardy's Le Neve, * regiam] reginam, Ch. ; regis, 
li. p. 483.) A. (altered) N. 














HISTORIARUM. 445 


fatam contulit prebendam domino Johanni de Crake- A.D. 1260. 
hale thesaurario suo, et installari fecit in publico. 
Quo audito, destinatus est in Angliam procurator qui- 
dam, Johannes le Gras nomine, clericus nobilis, et 
scriptis papalibus munitus, ad predictam domini Paps 
collationem nomine procuratorio suscipiendam. Archi- 
episcopus vero Cantuariensis, hoc exequens, prout 
injunctum sibi fuerat, lite inter partes diutius agitata, 
comperto tandem quod papalis donatio regiam ante- 
cedebat donationem, eam sententialiter adjudicavit 
predicto Romano, thesaurario excluso funditus, licet in 
ea diutius fuisset vestitus. Quo installato, mox 
capitale domicilium ejusdem prebende  subintrari 
temptatur in civitate ; negato tamen ingressu, prefatus 
clericus, viribus cedens et armis, archiepiscopo recessit 
conquesturus. Quod cognoscentes inclusij mox eum 
insequuntur a tergo, et inter transeuntium densitatem 
caput ejus per oculos quidam abrasit; et sic a nemine 
deprehensus evasit. 

Similiter et factum est alii ejus socio deprehenso 
fugiendo. Facta autem super hoc inquisitione per 
totam civitatem, et nullo reo reperto, prolata est sen- 
tentia, tam ab archiepiscopo quam ab aliis episcopis, in 
omnes illius sceleris fautores ; ita quod audientes indici- 
biliter fierent formidantes. Unde hoc licet a quibusdam 
suspiciosis putari posset per dictum thesaurarium 
procuratum, ipso tamen -imnoxio, per ribaldos est 
invidos perpetratum. Indignabantur enim Anglici 
Romanos tot et tam sspe Anglicano ditari beneficio, 
per quos nec aliquis saltem indigena semel reficiebatur 
in anno. Et quia terram nimis sibi subjectam, ut eis 
videbatur, caleaverant, eos volebant hujusmodi facto 
exterrere & tam frequenti et regno inutili deinceps 
adventatione.! 





! For the abridged account of this given in MS. Lamb. see above, 
p. 418, n?. 





A.D. 1360. 


Death of 
William 
Beau- 
champ. 


Discord 
between 
Henry ITI. 
and Ed- 
ward. 


446 FLORES 


Obiit dominus Willelmus de Bello Campo. 


Eodem! quoque anno, obiit quidam baro magnus et 
in toto regno famosus, videlicet dominus Willelmus 
de Bello Campo. Hic cum in magnis crevisset posses- 
sionibus, Dei universa largientis nullatenus erat 
oblitus; suorum namque predecessorum beneficia con- 
firmans, et augmentando benigne defendens, domorum 
quarumdam extitit religiosarum — patronus, quarum 
quredam de monachis, quedam de canonicis, et quzdam 
de sanctimonialibus infra suum erant dominium con- 
structe; et sicut ab ipso, sic a suis successoribus, 
deinceps annuente Deo erunt defendendz. 


Seminata est diecordia, inter regem, et Edwardum. 


Cirea idem tempus cum rex, protracta in Gallus 
perendinatione diutina, in Angliam redire disponeret, 
instillata sunt ei non pauca sinistra de filio suo 
Edwardo, et aliis nobilibus suis eidem consentientibus. 
Qus quia carebant, ut dicitur, veritate, nequaquam 
presumo nominatim proferre. Rex tamen cum magna 
cordis amaritudine hzc audiens, et licet falsissima, pro 
veris tamen attendens, de non modica hostilium et arma- 
torum numerositate sibi provideri precepit uberrime. 
Quo facto, certificatus est tandem de falsitate, nec adhuc - 
fidem voluit adhibere. Unde fluctuans sub ambiguo, 
partimque exercitum dimittens et partim retinens, 
assumptis ad minus trecentis militibus cum innumeris 
sequacibus, circa festum sancti Marci Evangelist, 
apud Doveram applicuit intrepidus. Occurrentibus 
autem ei magnatibus suis cum preedicto Edwardo, 
reverenter, prout decuit, ac honorifice susceptus est 
cum gaudio. Ipse tamen rex quibusdam eorum, licet 


! This chapter om. A. N. Re. 











HISTORIARUM. 447 


sibi prius specialissimis, nec verba pacis et oscula A.D. 1260. 
prebuit, nec ab eis admisit. 


Discordia generalis inter magnates terre et de 

vege Alemannia. 

Tune temporis seminata fuerat letalis discordia inter Discord 
quamplures regni principaliores, videlicet inter regem various 
et Edwardum filium suum, ut predictum est. Item Persons. 
inter regem et comitem Leycestrie, Symonem ; inter 
Edwardum et comitem Glovernise, necnon inter eosdem 
comites przedictos et alios non paucos. Unde partibus 
hine inde premunitis, et viribus connexis, in proximo - 
eminebat guerra formidabilis.  Convenientes autem 
tunc temporis milites ad torneamentum apud Blye Tourna- 
constitutum, illo hae de causa prepedito, omnes prout Blyth. 
ibi convenerant, armis et equis communiri instantis- 
sime sunt cum aliis sibi connexis Londoniis convocati. 

Unde nisi dominus Ricardus rex Alemanniz, tunc in Peace 
Anglia perhendinans, se diligenter pro pace inter- rod 
posuisset, concussio non modica succrevisset; sed sem- king of © 
per expectato regis adventu, sic partes ad bonum Germany. 
commonuit, ut furore parumper minorato, rex, prout 
dimisit, regnum in pace reperiret. 


Rex hospitatus est ad sanctum Paulwm per quin- 
denam. 


Veniens autem rex in vigilia Apostolorum Philippi Henry III. 
et Jacobi Londoniis, per quindenam fere moratus est y the bp. 
ad sanctum Paulum in domo episcopi Londoniensis, don's 
Por&e namque et plates, sed et tota civitas ita fue- gt Pat's. 
rant sollicite conservatz, letali pro guerra suspicata, 
quod vix aliquis, licet sullimior, liberum haberet exitum 
vel regressum, nec aliquis magnatum, ut dicebatur, 
preter regem et paucos alios infra muros haberet 


hospitium, neque rex proprium voluit apud Westmo- 


448 FLORES 


A.D. 1260. nasterium adire palatium, donec verius cognosceret 
qualem preeseminata discordia sortietur effectum. 


Rex iratus est abbati et ecclesia de Burgo. 


Quarrel of. Perdurante vero dissensione preedicta, sicut semper 

Henry Hl. .olet malum malo comitanter succedere, accusati sunt 

abbat of domino regi abbas! et conventus de Burgo, quod se in 

Peter- . . ° . 

borough, 0D modicum debitum nuper obligarunt pro domino 
Edwardo fiho suo, ad virium suarum contra eum 
augmentationem, et paternam debellandam  polesta- 
tem. Unde rex indignatione commotus, advocato 
abbate, prscipiendo rogavit, ut pro se simile mutua- 
tionis onus subiret; alioquin regiam indignationem 
incurrent. Cui cum abbas in propatulo responderet 
se nullatenus hoc audere, aut domum suam ad hoc 
sufficere, addens quod de facto suo in Edwardum 
securitate gauderet sufficienti, nec ex hoc injuriatum 
est regi. Licet eidem prius specialissimus, cum magna 
tamen regis indignatione recessit perterritus ; formida- 
biliter enim minatus est eidem conventui et ecclesiz, 
quod et postea monstravit cum executione. 


Edwardus se purgans concordatus est regi. 


HenrylII. Postea? vero convocato in praesentia regis apud 
ani.44- sanctum Paulum  barnagio, habitoque prius tractatu 
conciled. de Edwardo super injuriis regi, ut dicebatur, illatis, 
paratus est idem Edwardus se omnium objectorum 
probare immunem, et ad.duorum regum, scilicet patris 
sui et avunculi, provisionem in emendatione facienda 
se dare tractabilem; dicens omnes alios barones ei 
comites sibi de jure non esse pares, nec suas in eum 
exercere discussiones. Unde discussa hinc inde ver 
tate, omniumque relatorum falsitate probata, pacificato 





! John de Caux. |  ? Postea] Postquam, W. 














HISTORIARUM. 449 


regi concordatus est filius, multiplicatis de jure inimi. A.D. 1360. 
corum confusionibus. 


De parlamento moto coram rege inter comites 
Glovernie et Leycestrie. 


Concordato ergo Edwardo regi et reginze ac aliis Troubles 
amicis, exceptis comite Glovernie suisque fautoribus, wth Ri- 
mox querela subsequitur de comite Leycestrie, Sy- Clare and 
mone, super pluribus injuriis, tam citra mare quam Simon de 
ultra contra regem, ut dicebatur, perpetratis.  Pre- 
fixo igitur die ad respondendum et se de objectis 
expurgandum, idem comes ad dictum diem, licet bre- 
viorem, paratus est quamtocius petitis satisfacere, et 
ad discutiendam super oppositis veritatem, omnium 
tam transmarinorum quam cismarinorum arbitrio ob- 
temperare, exceptis quinque tantum inimicis, tam 
suee ‘quam Edwardi discordie seminatoribus. Quo 
audito, comes Glovernie cum suis consentaneis, timens The ques- 
sibi post predicti comitis purgationem gravissimas de tions de- 
se suscitari querelas, usque ad aliud parlamentum another 
prefatum diem procuravit prorogandum. Unde tu. Parliament. 
multu ad tempus sedato, rex proprium adivit palatium 


eum gaudio. 


De seminatoribus discordie et ejus articulis. 


Articuli! vero pretactarum culparum cum suis fabri- Many 
catoribus plures sunt, et ultra modum transgressibiles, Sowers of 
si veri essent. Sed quia incredibiles sunt, et nulla 
fuleiuntur veritate, ne mendaciorum scriptor dicerer 
aut fabricator, eos huic paginse non arbitror annotare. 

Immo qui eos sitienter audire desiderat, & mendacibus 
mendacia exhauriet, ct me in hoc relinquens alium 
relatorem exquirat.? 





— ta —— Ha ÀHÀ II P ee 


1 This and the next six chapters ? exquirat] om. N. 
om. Re. 
o 538104, FF 


A.D. 1260. 


Fortibus, 
earl of Al- 
bemarle, 
at Amiens. 


Death of 
Stephen 


Longespée. 


Death of 
Roger de 
Thurkilby, 
Aug. 24. 


450 FLORES 





De morte comitis de Awbemare. 


Mense! vero Junii, comes de Aubemare, trans mare 
pro quodam placito perhendinans, apud Amiens vitam 
finivit, eujus corpus in Angliam honorifice delatum in 
quodam? monasterio ab eodem constructo sepulturam 
optinuit; eujus hzereditas mox comiti Gloverniz trade- 
batur custodienda, per quindecim adhuc annos secun- 
dum statem heredis duratura. Sed quia hoc contra 
communem regni provisionem est et juramentum, 
computatus est valor per annum, ut de tanta pecunia 
regi sit exinde annuatim satisfactum. 


De morte Stephani de Longa Spata. 


Diebus sub eisdem dominus Stephanus de Longa 
Spata, miles peritissimus et totius Hybernie regis 
auetoritate justiciarius, cum diutius languore graviori 
tabesceret, ibidem morte preeventus, viam est universe 
carnis eum honore introgressus.® 


De morte Rogeri de Turkebi. 


Eodem mense, circa festum sancti Bartholomei 
Apostoli, dominus Rogerus de Turkebi, regi preecipuus 
et nulli in toto regno maxime in justicia et terre 
legibus secundus, cum omnes precelleret sensuum ei 
rerum‘ nobilitate et gloria, morte quasi repentina 
preventus, omnibus his cum seculo Londoniis vale- 
dixit, et fructum totius nobilitatis et vitae sus collec- | 
turus transmigravit. Hic, ut communiter dicebatur, | 
vespere lectum jocundus adiit, sed crastino diu expec- | 
tatus ad bancum, sublato spiritu, cadaver extincium 
permansit. Unde eodem mortuo, dictum est commu- 





! This and the next three chap- 3 introgressus] ingressus, W. | 
ters om. A. N. * vel . . . bus, interlined over 

? Thornton on the Humber; v. | sensuum and rerum in Ch. 
Chron. de Melsa (Bond), ii. 106. 





o 





HISTORIARUM. 451 


niter, quod per totam quindenam precedentem, licet A.D. 1260. 
semper bancum justiciarius tenuerit, tamen quasi in 
extasi positus et extra se fuit. Admonitusque a 
fratribus et aliis de salute anime, ita respondit, * Nihil 
* vobis faciam, ite ad justiciarium.” Sic enim solitus 
fuerat dicere, de clamore commotus et precibus se 
interpellantium. Fas tamen est credere, quod Deo 
dispensante, Qui neminem vult perire, omnia jura 
sua divinitus accepit. Unde dolorem de morte exul. 
tatio de salute anime superavit. Nunciatus est itaque 
uno eodemque die obitus istorum trium regi, qui 
magno se consilio et exoneratione cognoscens destitu- 
tum, dolorem non immerito concepit non modicum. 


De visione cujusdam milrtis.. 


Postea vero evenit queedam visio cuidam militi in Vision of a 
uodam loco secreto in Anglia dormitanti, Venit 9dier 
q g respecting 
enim ad eum, imperans ut ad dominum Henricum de Henry of 

Bath. 
Ba personaliter adiret, dicens ei quod dominus Ro- 
gerus de Turkelbi, justiciarius, eum vocat, habens 
unum placitum in quodam loco placitandum, et nullo 
modo sine ejus presentia terminandum. Quod cum 
miles quasi negligendo implere dubitasset, secundo et 
iterum predictum audivit preceptum, et nisi hoc 
faceret, malum in proximo sentiret inminendum. 
Tandem vero petito domino Henrico przdicto, nun- 
ciata est hrec visio, sed pro nibilo ab eo audita et 
habita, talem est, ut communiter dicitur, finem con- 
secutus continuo. Nam infra proximum mensem subse- Death of 
. Henry of 
quentem, idem Henricus de Ba mortem perpessus path; 


est corporalem. 


De rumoribus Terre Sancto et Tartarorum. 


Templarius quidam, tunc temporis de Terra Sancta 
properanter accedens, in vigilia sancti Botulfi Lon- 
FF 2Z 


452 FLORES 


A.D. 1960. donias advenit, deferens quamplures litteras domino 
the Holy regi et magistro Templi Londoniis et aliis, sed et 
Land, plures detulit multis tam citra quam ultra montes 
Ju» 16. mpgpnatibus. Qui tanta velocitate tam spatiosam viam 
transcucurrit, quod intollerabili compulsus necessitate, 
die, quo a Terra Sancta recessit, eodem ad xiii. 
septimanas Londonias intravit, faciens unam dietam 
a Dovera in Londonias, sicut alibi se fecisse asseruit 
consimiles. Perlectis autem his litteris, tam rex et 
Templarii quam omnes alii hec audientes in tantam 
se dederunt lamentationem et dolorem, qualem nullus 
previderat de hujusmodi priorem. Nunciatum enim 
fuit quod Tartari, cum innumerabili procedentes po- 
tentia, Terram Sanctam jam fere usque ad Acram 
destructam occupaverant. Et quod mirum est auditu, 
durante eorum exercitu per xl. dietas totam illam 
terram occupare proponebant, ut sie devastata ibidem, 
quod absit, majori multitudine facilius possent suam 
ulterius vastationem dilatare. Adjunxitque idem nun- 
cius quod omnes ad se confugientes vel captos alienos 
in prima acie belli exponunt, et pugnantes, tam viri 
quam femins, sicut ante sic et retro bene sagittant. 
Nec valebit eis Christianitas resistere, nisi potenti 
manu Dei suffulciatur adjutrice. Vastatis etiam jam 
. fere omnibus ibidem Templariis et Hospitalariis, nisi 
festinus interveniat succursus, in mundo quamcitius, 
quod absit, horribilis imminebit interitus. Hoc idem, 
ut dicebatur, significatum est omnibus aliis circa mare 
Grecorum potentibus. 


De perhendinatione regis Alemannie in Anglia 
et de discordia quorundam magnatum. 


Richardof Subsequenti vero die sancti Botulphi dominus 


Cornwall Ricardus rex Alemannie, cum per annum et fere 
starts for . . . . 

Rome from dimidium in pace perhendinasset in Anglia, quosdam 
Gravesend, ibidem preediscordes concordans, quosdamque sub 








HISTORIARUM. 453 


certa forma pacis constituens, papali seepius advocatione A.D. 1260. 
premonitus, imperium recepturus Romam tetendit 
quamtocius. Qui Londoniis navem conscendens, usque 
ad Gravesende velificavit ; deinde cum regina sua sibi 
occurrente et mediocri comitatu arreptum iter trans- 
currere properavit. Quo absente quamplures fluctu- 
&bant sub ambiguo, quippe cum ejus nuper presentia 
inminentem guerram prepedisset, formidabant quod 
pax prelocuta, absente illo, nullius stabilitatis existeret. 


De signis et portentis enormibus in aere. 


Tempore! vero estivali ejusdem anni, magna et Signs and 
enormia evenerunt portenta ab aere, ita quod nonnulli portents m 
dicebant extremum Judicium in proximo imminere. 
Inventum namque fuit alicubi scriptum, et etiam 
a multis astrilogis et aliis frequenter pretestificatum, 
quod eodem anno tanta erit pestis, quod vix inter 
sex unus evadet indempnis, juxta quod, ingruente 
fame intollerabili, tanta et tam assidua choruscabant Famine 
tonitrua, quod vix audente aliquo domum exire, nd 
necatis non paucis, domos, blada, et nemora con- 
sumpsit, aliaque ubique pericula inaudita ingessit. 
Tante etiam tempestates erant grandinum, ut non Tempests. 
tantum lapilli ut pisse, sed et lapides grossitudinis 
irium digitorum, et in quibusdam locis xv. necnon et 
in quibusdam, ut juramento asserebatur, magni lapides, 
ad sullevamen trium hominum ponderantes, inveni- 
untur cecidisse. Aliis vero in locis fruges, qu: 
sperabantur  fertiliores, ita adnihilabantur quod vix 
sufficiebant messores suos remunerare. Unde his et 
hujusmodi ubique dispersis, processiones indicuntur et 
jejunia, orationesque funduntur devote, cum delictorum 
emendatione creberrima. 


— 


1 This chapter om. A. N. 


454 FLORES 


A.D. 1260. De treuga inter regem Henricum. et Walenses. 


Simon de Non multum siquidem post, suspicatum est bellum 

sent in brevi succrescere, mortiferum Anglie maxime et 

eee dh Wallie formidandum. Exiit namque regium, ut dice- 
" betur, edictum, ad omnes sibi servitium debentes, ut 
quamcitius sibi providerent necessaria, in  Wallam 
ituris pro regis injuria vindicanda. Et quia preedicti 
Wallenses hostiles sunt ad bellum instructi, mortem 
non timentes, constitutus est contra eos dominus 
Simon comes  Legrecestrie, tanquam prudentior 
bellator Angliz et validior, Anglorum exercitus dux 
et gubernator. Qui si invicem sibi occurrerent cum 
hostilitate, occisio putaretur utrobique Hoc tamen, 
emergentibus postea impedimentis, petita treuga 
differebatur ulterius. 


De morte Walteri Dunelmensis episcopi. 


Desthof ^ In! vigilia quidem sancti Laurentii, dominus Wal- 
Kikham) terus de Kircham, episcopus Dunelmensis, maturus 
bp. of I of Dur- moribus et plenus diebus, cum ecclesiam Dunelmen- 
Hoveden, sem per xii annos laudabiliter rexisset, seculo vale- 
9 Aug. licens et corpori, apud Hovedene felicem animam suo 
reddidit Creatori. Qui illine reverenter asportatus, die 
Lun:z sequente, honorifice, ut decuit, in ecclesia sua 
Dunelmi est sepultus. Hic licet de mediocribus edu- 
catus, per totum fuit regnum famosus, et maxime dap- 
silis et mitis erga omnes comprobatus. Inter alia etiam 
sui beneficia, ubique diffusa, duas ecclesias ad valen- 
Hehad tiam ccc. marearum annuatim, scilicet de Herteburne 
frenum et Egelingham, in episcopatu Dunelmensi, ecclesise sancti 
and Eg- Albani appropriavit, et litem inter easdem ecclesias de 


engem to Dunelmo et de sancto Albano diu agitatam ad pacem 





1 This and the next two chapters om. A. N. Re. 





HISTORIARUM. 455 


finalem usque perduxit. Sed dum hee instrumenta A.D. 1260. 
conficerentur, expectato tempore congruo partes po- 
nere in saisinam rerum, utrobique concessarum nomine 
mutationis et pacis, idem episcopus est interim de 
medio sublatus, et sic de necessitate eidem negotio 
finis non imponebatur. Confestim autem pradicti The guar 


: ' . . dianship of 
episcopatus custodia magistro Johanni Mawunsel est a the see 
. ul given to 
rege contra communem provisionem collata. Sohn Man- 


sel. 


De morte Johannis de Crakehale. 


Postea vero die Veneris post Nativitatem beate pesth of 
Marise, dominus Johannes de Crakehale, thesaurarius John de 
. ey . . Crachale, 
Anglie, et archidiaconus Bedefordensis, cum undique treasurer, 
sibi arrideret seculum, eidem  valedicens, Londoniis arendencon 
diem clausit extremum. Hic, non modica, ut dicebatur, 10 Sept. _ 
abundans pecunia, xviii. milia librarum post se reliquit 
intacta. ^ Ecclesi etiam de Wautham non parvam 
pecuniam sibi debitam dimisit, collatisque eidem aliis 


beneficiis, corpus suum ibidem tumulandum legavit. 


De electione domni Roberti monachi in episcopum 
Dunelmensem+ 


Felicis siquidem recordationis domino Willelmo de Election of 
Kircham, episcopo Dunelmensi, de medio sublato, capi- Robert tp | 
tulum Dunelmense cavens ne ecclesia sua diutius vi- of Durham. 
duaretur pastore, prefixo die eligendi, dominum Ro- 
bertum de Stichil, commonachum suum et priorem de 
Finchale, in crastino saneti Michaelis unanimi elegit 
assensu in episcopum sibi et pastorem, virum quidem 
elegantem, discretum, et commendabilem ; licet enim 
regia interpellatione requisiti essent pro secularibus, 
habentes tamen Deum pre oculis, nullius favore vel 
metu a legitima declinabant electione in semetipsis. 


1 Dunelmensem] Dulmonum, Ch. 


A.D. 1360, 


John of 
Bretague 
knighted. 


456 FLORES 


Electus autem oblatum sibi divinitus obtemperanter 
amplectens honorem, ductus a priore! suo Dunelmens, 
confestim regiam adivit praesentiam. Veniens itaque 
Londonias, circa festum sancti Edwardi, tempore par- 
lamenti, resistentibus sibi quibusdam, regem invenit 
primo aliquantulum sibi contrarium, sed tandem pro 
tracta ibidem mora per quindenam, eundem pro libito 
habebat propitium. Susceptus itaque a rege,’ et ho 
magium ei de baronia perficiens, destinatis litteris 
regiis ad prsedietum custodem, in plenariam episco- 
patus sui instituitur temporalitatem ; pro spiritualitate 
vero archiepiscopi Eborum adivit preesentiam. 


Dominus ver dedit arma Johanni de Britannia. 


Die? vero sancti Edwardi, confluentibus ad tam nobile 
regis convivium tam transmarinorum quam cismar- 
norum magnatum et aliorum innumeris, dominus rex 
cingulo dedit militari Johannem de Britannia, filium 
comitis Britannie, qui nuper filiam ejus Beatricem 
duxerat in uxorem. Cum qua et totam terram habui 
quam pro Normannia optinuit mutuandam. fecit m- 
super rex et alios novos milites usque ad quater 
viginti, cinetis prius ab Edwardo filio suo duobus 
filiis comitis Legrecestrize baltheo militari. Qui omnes, 
statuto ultra mare torneamento, cum preedictis Ed wardo, 
Johanne, et Henrico filio regis Alemannise, quamceitius 
transfretaverunt, ut uniuscujusque vires, uf moris est 
novis militibus, ibidem experiantur. 


De mutatione justiciurii, thesaurarii, et cancellaru. 


Changesin — Tractatum * est quidem ad prsdictum parlamentum 


the offices 
of justi- 


de justiciario Anglis, cancellario, et thesaurario, qui 


eiary, trea- anno deberent dominari secuturo. Dominus enim Hugo 


surer, an 





chaneellor. ~~~ 





1 Hugh of Darlington. 4 Tractatum] Tractum, W. This 
* rege) gere, Ch. | chapter om. A. N. Re. 
3 This chapter om. Re. 





HISTORIARUM. 457 


Bigot, prius justiciarius, tunc secessit. Dominus Hen- A.D. 1260. 
ricus de Wengam, prius cancellarius, episcopatum tunc 
Londoniarum optinuit. Et dominus Johannes de Crak. 

hale, prius thesaurarius, paulo ante, ut predictum est, 
expiravit. Habito itaque super hoc tractatu non 

parvo, tandem concordantibus cunctis commissum est 
sigillum regium magistro Nicholao archidiacono Eliensi, 
&bbatique? de Burgo officium thesaurarii, et domino 

Hugoni le Despenser potestas justiciarii. 


De reditu regis Alemannia in Angliam, et adventu, 
magistri Alberti nuncit domin Pape. 

Mense? vero Octobris, dominus Ricardus rex Ale- Return of 
manniz, papali frequenter advocatione ad imperium king of 
invitatus, cum nuper ab Anglia Romam petiturus se- Germany. 
cessisset, clandestino * et inopinato recursu mox rediit; 
ita quod, minoratis clientela et pompa, omnibus tam 
citra mare quam ultra admirationem ingessit. Dictum 
est enim eum cum paucis hominibus equisque pauciori- 
bus, prolongatis dietis depositisque regalibus pompis, 
applicuisse, sed postea, cito subsequentibus hominibus 
suis, solito circumdari® honore, unde quamplures as- 
serebant eum a Menfredo principe Romano$ et aliis 
anhelantibus ad imperium, prwecluso itinere, spoliatis 
thesauris, et effugatis fuisse servientibus prepeditum. 

Hoc adjecto, quod si ulterius presumeret Alpes trans- 
cendere, quamcitius posset cum sequela periculo sub- 
jacere. Nec est mirum quod super hoc non provisus Conjec- 
nec preemunitus, inimicos declinans, lora retraxit quam- his inten. 
citius. Alii vero dixerunt quod magnatum suorum tions and 
de Alemannia consilio premonitus et prepeditus, nec 

vult nec expedit Loc instanti tempore hyemali tam 


1 thesaurarius] thesaurus, Ch. * clandestino] clam destino, Ch. 
? John de Caux. 5 circumdari] circumdati, A. N. 
3 Mense . , . tollerabilis (p. 461)) 5 Romano] Rome, W. 

om. Re. 


458 FLORES 


A.D. 1260. periculosum iter et longum transcurrere ; sed poterit, 
transacto hyeme, sub diebus serenioribus securius 
pertransire. Hoc adjecto, quod regnum suum Aleman- 
nie et omnes incolas habet et habebit in pace, et 
sibi coadjutores in predicto negotio sine omni sentaet 
fictione. Ille vero adquiescens mox Angliam rediit, ut 
predictum est, ut terras suas et possessiones, ibidem 
minus rite dispositas, prout sibi et Henrico filo suo 
expediret, disponeret; et sic, adveniente tempore 
congruo, minime rediturus transfretaret. Item dixerunt 
alii, quod papali est admonitione reversus, ut scilicet 
magister Albertus, nuncius suus, multas ob causas in 
Angliam destinatus, secretius contra baronum  pro- 
visionem! intraret, tam magnum sequens ductorem ; et 
sic, expedito papali negotio, idem rex eum sentiret sibi 
in preedieto negotio suo favorabiliorem.? 


De discordia clericorum. Cantebrigie. 


Quarrelat Sub eodem vero tempore, orta est discordia 
vambridge intollerabilis in universitate Cantebrugiz ; facta enim 
Northern- prius quadam contumelia inter duos garciones, unum 
nd Australem et alterum Aquilonarem, mox eis succur- 
ers. runt compatriot, ita quod alis in alios insurgentibus, 
quamplures verberati redduntur et vulnerati utrobique. 
Sicque tandem tota villa perturbatur, quod omnes tam 
clerici quam laici a vacuatis domibus glomeratim ad 
pugnam convolarunt. Absentibus itaque clericis, qui- 
dam de laicis domos eorum clam intrarunt, et bona 
diversimoda abinde asportaverunt. Cancellarius enim 
ville laicos advocaverat in auxilium ad perturbatorum 
rabiem mitigandam, unde et raptores alii rapiendi 
habuerunt fiduciam.  Deposita igitur super hoc querela 
coram rege, Laurentius de Brok mox illuc jubetur 





! provisionem] provisiones, A. | 2 favorabiliorem] — favorabilem, 
N. 





HISTORIARUM, 459 


adire, habitoque super hoe districtiori examine, data A.D. 1260. 
sententia, spoliatores usque ad sexdecim de eadem Laurence 
villa suspendebantur una die. Alii etiam quamplures, sent there 
tam clerici quam laici, vel ad ecclesias fugiebant, vel by Boe 


carceri districto mancipati permanebant. 


De! adventu regis Scotie Londons. 


Istis etiam diebus et mense, venit rex  Seotis Alexander 
Londonias, causa ductus multiplici, seilicet visitandi Ill. of , 
regem Anglise et reginam, et comitatus sui Hunting- comes to 
done dominium exercendi et potestatem. ^ Causam in- London. 
super adventus sui declarans principaliorem, petivit a his claims 
rege quatuor milia marcarum sibi reddi, quas dixit sibi tinge por- 
quondam in desponsatione uxoris sus ab eodem rege? dion. 
promitti; item totam terram inter Tynam et Twendam, 
quam asserebat suis quondam antecessoribus fuisse dona- 
tam; item virile auxilium a rege et terre magnatibus 
contra inimicos suos, sicut eis quondam compromisit 
cum majoribus Scotiz per scriptum suum signatum, 
et per fratrem Willelmum de Hortune procuratum 
et iransmissum. Interfuerant autem tunc Londoniis 
reges Ánglie ét Alemanniz, quare tanta fuit et esse 
oportuit ibidem sumptuosa pompositas, quod tota 
circumjacens patria intollerabiles sustinebat expensas. 

Quem post paucos dies sequebatur regina sua, partui Q. Mar- 
proxima, causa veniens visitandi regem, reginam, et garet also 
Angliam, et volente Deo, ibidem prope illos pariendi. 

Ducta vero & venerabili viro episcopo ? de Candida Casa, 
occurrente sibi fratre suo juniore Edmundo, vespertinali E Her recep- 
hora apud sanctum Albanum solempni cum processione tio ban! ^s. 
suscipitur, et honorabiliter hospitata. Mane Londonias 


proficiscitur. Qua recepta, tune simul fuerant ibi tres 


2 rege promitti] so T.; repro- 
mitti, the other MSS. 
3 Henry, bp. of Whitherne. 


1 The rubr. in Cl. is Rez iste 
venit in Angliam. 


460 FLORES 


A.D. 1260. reges totidemque regins, de quorum apparatu ei 
Margret nobilitate quis poterit sine admiratione cogitare! 
land, Episcopus vero, presentata regina parentibus, oneratis 
auenors, pretiosis donis et variis, Scotiam redibat quameitiu 
chia:o. Rex etiam, expletis utrumque negotiis, post ipsum 
gether. — rediit et apud sanctum Albanum in redeundo hospi- 
ne xander tatus, pallam ibi quandam donavit. N arratum vero 
St. Alben's. tune fuit, quod idem rex centum solidos percipiebat 
Amount of cotidie citra Humbram de bursa regia, tam in veniendo 
penses paid quam in redeundo, sicut et antecessores sul petere con- 
nm Henry sueverant, regio advocati mandato. Sed licet hoc fuerit 
pluries quasi de jure petitum, nunquam tamen fuit, 
secundum plurium assertionem, nisi de liberalitate 
exhibitum. 


De morte electi Wintoniensis in Franca. 


Death of Subsequenti? vero mense Decembri /Elmarus, quon- 
ib elmar dam Wyntoniensis electus et frater regis Henrici 11 


elect of — uterinus, cum per tres ferme &nnos in curia Romana 
en nches- stetisset, gratiam rehabendi episcopatum suum Impe 
after his traturus, tandem papali optenta benedictione, ab 
jon eodem est, ut dicitur, in episcopum consecratus. Ten- 
dens itaque cum plena potestate festinanter in Angliam, 
volente Domino vitam in Francia finivit, et Parisius 
apud sanctam  Genovefam honorabilem, ut decuit, 
sepulturam optinuit. Cujus mors licet quibusdam 
lugubris, pluribus tamen et maxime Anglicis, scilicel 
provisoribus Oxonis,® videbatur salutaris. Quod el 
pro miraculo magno illis habetur, quia si episcopa- 
tum Wyntonia reacciperet pacifice, revocatis omnibus 
preeejectis, predicta baronum provisio tenderet 10 
nihilum, et ssviente ultione in inimicos, novissunus 
error fieret pejor priore quam plurimum. 
co 

1 utrumque] sic MSS. and the previous two words are iD 

3 This chapter om. A. N. the margin. 

3 Oxonia] Oxorh, Ch. This 








HISTORIARUM, 461 


Conclusio anni. A.D. 1260, 


Transit autem anus iste parum frugifer, sed Character 
fructuosus abundanter. Nam pomeria, orti, et nemora of the year. 
ita fuerunt in generibus variis fertilia, quod frugum. 
viderentur paucitalem suppletura, quod bene patebat 
ad oculum. Nam pretium bladi, quod fuit in fine 
&utumpni, dicebatur circa Natale Domini hac de 
causa minorari Annus etiam iste licet Terre Sancte 
fuerit maxime pro Tartarorum incursione, ut mina- 
bantur, formidabilis, Anglis tamen et Francis, mortali- 
iate excepta, bene dinoscitur tollerabilis. Expirave- 
rant! autem hoc anno Walterus episcopus Dunelmensis, Obituary. 
Almarus electus Wintoniensis, comes de Albemare, 
Willelmus de Bello Campo de Bedeforde, Rogerus de 
Turkelby, Henricus de Ba, domini regis justiciarius, 
Johannes de  Crakehale, ejusdem thesaurarius et 
Stephanus de Longa Spata, justiciarius Hybernia, 
adjunctis et aliis quam plurimis, quorum memoria et 
numerus Deo est soli retinendus.! 


De amenitate aeris circa Natale Domini. 


Anno Domini MCCLXI*. Regis vero Henrici iii. xlv., Henry III. 
tenuit idem rex Natale suum apud Wyndesore una 2 
cum regina sua, et filia sua regina Scotim, ibidem at Windsor. 
partum expectando perhendinante. Fuerat etiam ibi- 
dem tune rex Alemannise Ricardus, qui nuper inspe- 
rata velocitate redierat in Angliam; sed regina ejus 
continuam simpliciter tenuit tunc apud Berchanstede 
perhendinationem. Quo tempore tanta fuit serenitas Pine wea. 
aeris et continua blandicies, quod sestivales magis 
quam hyemales iminere diceres ameenitates. 


11 Erpiraverant . . . relinendus] This, which is in Re., om. A. N. 








462 FLORES 


A.D. 1261. — De evasione Rogeri de Clere 80ciorumque ejus. 


Escape of — Contigit! autem sub eisdem diebus quoddam mirum 

Roger dé et cunctis audientibus magis magisque admirandum 

John Duo etenim perpetuo carceri non inmerito mancipali, 

Kalrcbé,. Rogerus scilicet de Clere et Johannes Ealriche, cum 

gate. = unus per annos xviii, et &lius x. et amplius, ferro 
onerati, apud Neugate Londoniis incarcerarentur, de 
nocte? evaserunt, abductis et aliis secum, qui omnes 
vincula non pauca etiam in exeundo sustinebant 
Rogerus vero cum quibusdam eorum fugit ad eccle- 
siam, et Johannes cum aliis clam ut potuit se trans- 
tulit extra civitatem. 


De asperitate temporis. 


Frosand — Aliud vero insolitum hic est auditoribus enuclean- 
aov dum. Nam cirea Purificationem  beatee Virginis, cum 
Feb.2. tempus deberet vernum serenari, tanta fuit nivis et 
gelu continuatio per quindenam, quod nunquam pe 
quamplurimos annos talem videres temporis et aeris 


contrarietatem. 


De consecratione episcopi Dulmonensis Roberti de 
Stichille. 


Robet de Dominica vero post festum sanctse Scolastice, scili- 
Stichill cet idus Februarii, consecratus fuit electus Dunelmensis 
crated bp. Robertus de Stichille in episcopum ab archiepiscopo 
or Durham Eborum apud Suthewelle, qui celebrato ibidem lauda- 
well, bili convivio, sedem petiit episcopalem cum festinatione, 


Feb. 18. quam nunquam post electionem dicebatur revisisse. 
eee 


! This and the next two chapters |? MS. Lamb. adds (under 1260) 
om. A. N. Re. * Sanctorum Innocentium," 











HISTORIARUM. 


De partu regine Scotie apud. Wyndlesoram. 


463 


A.D. 1261. 


Sub eisdem diebus regina Scotis Margareta filiam Birth of 


peperit primogenitam in castello de Wyndesore, ubi 


Margaret, 
daughter 


moram una cum matre sua traxerat diuturnam. Quod of Alexan- 


Seoti cognoscentes, nimis moleste ferebant reginam 


der III. 
and Mar- 


suam extra regnum proprium peperisse, quam penitus garet. 


ignorabant partui tam proximam in recedendo exti. 
tisse. Ipsa enim eisdem hoc et regi caute occulta- 
verat, ut sic, natali solo repetito, liberius 


pariendi desiderium adimpleret. 


De! voluntate domini regis? qualiter cogitavit resistere 
providentiis baronum suorum. 


ibidem 


Eodem? tempore Februarii * dominus rex Anglise, cum Henry III. 
ex toto tempore suo haberetur maxime erga alienos 
largissimus, habito secum cogitatu secretiori, qualiter, absolved 
provisioni baronum subpositus, ex insolito cogebatur 
manum retrahere et eorum custodis ac dispositioni keep the 


licet. utili adherere, vehementer doluit, et se hujus- 


modi mutaturum corde firmiori decrevit. Convocatis 
itaque magnatibus dixit, * Vos omnes pro communi et 
* yegis utilitate, ut asseruistis, et commodo, necnon 
* pro thesauro meo ampliando et debito perstitistis 
* minuendo. Provisumque inter vos universaliter de. 
“ crevistis, prestitis Juramentis, observari, cui et me 
“una cum filio meo juramento alligastis consimili. 
* Nune autem indubitanter expertus sum vos non 
* tantum regis et regni, quantum propriis inhiantes 
“ emolumentis, penitus a pacto resilire, et me non 


! The rubr. in Cl. is Rex contra 
juramentum suum ivit. Re. om. 
all to subrogare (p. 471). 

? regis] om. Ch. A. T. 

3 A portion of what follows in 
this year, 1261, has been copied 


- 


into the '* Opus Chronicorum," 
inserted among the works of Ris- 
hanger, MS. Cott. Claud. D. vi., 
printed by Riley in the same 
volume with Trokelowe, pp. 4-9. 

* Februarii] om. A. N. 


determines 
to be 


rom his 
oath to 


provisions 
of Oxford. 


464 FLORES 


A.D. 1361. * quasi dominum, sed quasi ministrum, vestre subju. 
“ gasse custodie. Thesauro insuper ex insolito mino 
“ rato, debitum ubique succrescit, liberalitasque regis 
“et potestas fere prostrata succumbit. Unde non 
“ miremini si vestro non amplius consensurus consili, 
" vos vobis relinquam de cetero, et super hoc remedio 
" indulgeam perquirendo.” Quo dicto, destinatis rex 

He sends ministris Romam pro absolutione, specialiter scripsit 

wees regi Francie et filio suo Edwardo, pro subministrando 
Sibi auxilio. Cui rex infinitos promisit milites per 
vii. annos, si necesse fuerit, propriis sumptibus susti- 
nendos, et Edwardus in congregandis ut dicebatur 
viribus labores adhibuit omnimodos,! studentes eundem 
non juvenem, sed jam emeritum, & custodia eruere, e 
more solito regni sui dominum stabilire. 


De mora domini regis in Turrim, Londoniarum 4 
juramento Londoniensium fidelitatis sibi facto. 


Henry 101. Interim rex, statuto magnatum neglecto et consilio 

fortifies the deceptus adulatorio, in Turrim se Londoniarum intru- 
sit, et thesaurum ibidem depositum, diruptis sers 
consumendum dispersit. Conductis insuper operariis, 
eandem fecit Turrim ubique firmari, civitatemque Lon- 
doniarum, reformatis seris et clausuris, mandavit per 
girum communiri Convocatisque singulis de civitate 

Hecom. a xii annis et supra, fecit omnes jurare de fidelitate 

pers all ‘© sibi servanda, clamante hoc preecone, ut quotquot vel- 

fealty. lent regi? militare, illius veniant suscipiendi pecunia." 
Quo audito, magnates undique confluebant cum viribus, 
hospitati extra muros, hospitiis sibi intra omnino né- 
gatis. Sicque letalis ubique suspicabatur guerra, nul 
quam per multos retro annos tam proxima. 














! omnimodos] omnimodis, MSS. 3 pecunia] pecuniam, A. Cl. N. 
! regi... . suscipiendi] susci- | T. W. 


perent, T. ; suscipere, W. 








HISTORIARUM. 465 


De minis episcoporum contra, religiosos de ecclesiis A.D. 1261. 
quas habent in proprios usus. 


Eodem tempore devulgatum est per circuitum, quod Threats of 
. . . . oe the bishops 
omnes Anglis , episcopi moliuntur a religiosis et, 
maxime exemptis ecclesias sibi appropriatas revocare, away ap- 
et ad hoc impetrandum procuratores sollicitos Romana ProPrated 


in euri& generaliter sustinere. Quod et bene putabant from the 
impetrare, quia causas petitionis suse varias et rationa- monaste- 
biles assignabant, ut dicebant, nee pro ulla expensarum 
numerositate se retrahebant. Unde vehementer for- 
midabatur, ne sicut inter laicos tunc corporalis imminet 
guerra, sic et inter litteratos, minoratis quorumdam 


substantiis, spiritualis oriretur discordia. 


De concilio Pape Rome celebrato. ' 


Cirea idem tempus, dominus Papa cum nuper decre- The Pope 
visset concilium suum generale in quindena Pasche ieeuet aes 
Rome celebrare, archiepiscopo super hoc Cantuariensi, for a 
ut dicebatur, preemunito, audito tandem viciniore in- council at 
eursu Tartarorum in Christianos, predictum tunc 
distulit decretum, et fratrem Walterum de Reigate in wawer or 
Angliam misit, super hoc et alia salubriter provisurum, Reigate 
Postea vero audiens idem Papa predictos Tartaros Engiana 
usque ad lii. milia in Hungaria trucidatos, timensque for this. 
residuos sibi esterisque Christianis in brevi nocituros, 
summoneri! fecit omnes preelatos transalpinos et vici- 
niores, ut citra festum Apostolorum Petri et Pauli 
Romse conveniant, provisuri qualiter preedictis cautius 
inimieis resistant. Veniens itaque predictus frater The Eng. 
Walterus, fecit summoneri omnes Anglis prelatos ut lish bish- 
. . " . ops sum- 
in quindena Pasche coram ipso Londoniis conveniant, moned. 
et mandatis auditis papalibus, de responsis salutaribus 


tractare non omittant. 


! See this letter in the Burton Annals. Annal Monast. i. pp. 
495-499. 
o 393108. G a 


466 FLORES 


A.D. 1261. Liitera papalia de absolutione regis et domini 
Edwardi. 


Henry 11%. Tunc temporis, circa Pascha, impetrata fuit litter 
absolved papalis super absolutione regis et Edwardi filii sui de 
oath. predictis juramentis; sed, rege hoc acceptante, Edwar- 
Edward dus se sponte iteratis innodavit sacramentis. Audientes 
71"! "" hoe magnates, firmiter in proposito persistentes, desti- 
natis ad regem mediatoribus, obnixe rogabant ut com- 
muniter prestitum inviolabiliter teneret juramentum, 
et si quid sibi displicuerit, eisdem ostenderet ad 
emendandum. Qui non adquiescens, sed eorum ingres- 
sus vix patiens, dure, minanter, ac proterve respondit, 
dicens, quod ipsis a conventione deficientibus non am- 
plius adquiesceret, sed unusquisque deinceps proprius 
defensionibus provideret. Tandem tamen mediantibus 
quibusdam discretis, ad hoc vix mitigatus, inducitur 
ut duo eligerentur, unus ex parte una ot alius ex 
altera, qui duo tertium sibi assumerent et, audits 
querelis regis et aliorum responsis, stabilem utrobique 
pacem providerent. Quod hinc inde concessum usque 
Edward ad adventum Edwardi conceditur differendum. Audiens 
England, autem hoc Edwardus, scilicet predictam in Anglia 
with John discordiam per suum citius adventum pacem sortituram, 
fague ana adepta de hastiludio victoria, confestim repatriavit 


V liam deadductis secum Johanne de Braynes sororio suo el 
^***. Willelmo de Valencia, de terra nuper elongato. 


Willelmus de Vulencia redit in Angliam. 


Willan e Qui tune ingressum vix optinuit, ita tamen ut, pre 
is admitted Stito in ingressu sacramento, baronum provisioni mn 


only o1 omnibus obediret, et singulis contra eum depositis 
to obey the querelis et deponendis, si necesse fuerit, responderet. 


barons’ pro- Edwardus vero super vanis regis consiliis et consiliaris 
Edward  €doctus, eisdem valde iratus, sponte se a patris abgen- 
adheres to tavit obtutibus, et fideliter, ut prajuraverat, assensit 








HISTORIARUM. 467 


baronibus. Inquisitis itaque diligenter preedicte: con- A.D. 1261. 
tentionis fautoribus et cognitis, unanimiter omnes cum egainst bis 
Edwardo eonjurarunt, quod nunquam regi consentirent The king 
In uno, donec quosdam non nominandos a suo amo- required to 
veret consilio, addentes quod per talium pacis per- Nee. 
turbatorum suggestiones rex sspe decipitur, et in pre- his coun- 
tacta papali absolutione provisio regi et regno salubris **ler 
infirmatur; unde revelato eorum secreto, nunquam 

rex, talium consilio intermediante, suo poterit barnagio 

prout decet consentire. Rex vero hoc renuens confes- 

tim se infra Turrim Londoniarum cum eis recepit. Et 
Edwardo foris cum magnatibus remanente, concursus 

in proximo formidolosus excrevit. Comites autem Richard de 
Glovernie et Legrecestrie, prius per verba indecentia iare and 
discordes, pace sunt tunc firmissima confcederati, simul Montfort 
eum Edwardo et aliis contestantes quod aut preedic- 'econeiled. 
torum perturbatorum a rege removerent consortium, 


aut guerra viciniore suscitanda alterutros se darent in 
interitum. 


De consiliariis domini regis infra turrim 
Londomarum. 

Timentes itaque non mediocriter predicti consiliarii, The ob- 
se infra Turrim et custodiam diutius receperunt, armis PEE 
viribusque circumquaque communiti. Qui tandem go to the 
interveniente regina, vix quibusdam concordati mag- det). for 
natibus, circa Pascha invicem suscepti sunt in pacis 
amplexibus. Quo facto, dominus rex audacius se 
extra Turrim exposuit, domino Johanne Maunsel The king 
infra dimisso, versusque Doveram itineravit continuo. £9 to 
Venienti autem cum mediocri familia liberum  pate- castle, 
fecit castellum introitum, cum nec eidem ablatum nec 
vetitum, sed tanquam clavis totius regni, custodis 
esset diligentiori a baronibus deputatum. Quo rex 
statim se sentiebat de falsis suggestoribus deceptum, 
et baronum suorum fidelitate ubique, licet ignoranter, 
suffultum; commendansque illius custodiam domino 


aa 2 


468 FLORES 


A.D. 1961. Roberto Waleran, mox castellum  Rofense adit et 
tento , qusdam alia, et ubique liberum invenit introitum et 
exitum ad commoda. 


Qualiter justiciarii itinerantes destinati fuerunt 
per Angliam. 





Justices Eodem tempore, destinati sunt justiciarii itinerantes 
cone per Angliam rege precipiente, sed hoc contra com- 
through — munem provisionem, et barnagio minime consentiente. 
Mea Quibus venientibus apud Hereforde, et comitatu 
convocato die Luns ante le Hokeday sedere volen- 
tibus, confestim se ingesserunt quidam ex parte bar- 
nagii, districtius prohibentes ne ipsi hoc prsesumerent, 
nec eis alii in aliquo responderent, tum quia 
rationabiles per dies scilice& xl. non preecesserunt 
summonitiones, tum quia secundum generalem provi- 
sionem non nisi semel in uno comitatu de septennio 
in septennium sessuri erunt itinerantes. Unde placito 
eorum silenter suspenso, mox a rege consilium petierunt 
super hoc et responsum, et accepto mandato ut desiste- 
rent, ad Norhamtunam iter arripuerunt celerrimum. 


De summonitione prelatorum. Anglve. 


The Eng- Mense insuper Maii summonitis omnibus Anglie 
ish pre- , prelatis, ut predictum est, scilicet, archiepiscopis, epi- 
to hear — scopis, abbatibus, tam exemptis quam non exemptis, 
tena, prioribus, archidiaconis, et aliis ecclesiarum ordinariis, 
the South- ut, scilicet, auditis domini Pap; mandatis, certis eidem 
London, S&tisfacerent in responsis, die Lune ante festum 
May 16, sancti Dunstani convenerunt omnes Australes Londoniis 
erners at Coram archiepiscopo Cantuarie Bonefacio et predicto 
Beverley, fratre Waltero, nuncio domini Paps, die vero Lune 

subsequente Norenses apud Beverleiam coram archi- 

episcopo Eborum negotium idem exequente ; celebrato- 

que bine inde consilio super predictis articulis, statute 








HISTORIARUM. 469 


quidam tune nova providerunt, hie et ibi, super A.D. 1261. 

statu ecclesis Anglicane, que una cum aliis quon- 

dam apud Oxoniam  provisis sanxerunt custodiri. 

Super bis autem et alis maxime ad resistendum 

Tartaris communiter provisis, nuncios discretos et Messen- 

generales providerunt Romam dirigere, qui, communi Bointed to 

eorum bursa vieturi, dominum Papam possent super &o to 

eorum responsis in concilio predicto, Rome celebrando, ^ ^ 

certificare. Hi, ut communiter dicitur, tunc jura- 

verunt coram predictis episcopis, quod nihil contra who are to 

ipsos procurabunt aut patientur pertransire, sed contra oppose the 

religiosos et maxime exemptos studebunt contendere. monas- 
QA . . se teries. 

Unde ipsi exempti, omnibus aliis certa responsa do- 

nantibus, ita tunc omni voce responderunt, * Vos pro Remon- 

* vobis tantum et contra nos legatos mittitis ad pon these, 

curiam, et ad hoc nos cogitis vobis contribuere; si 

nuntios velitis generales pro communi nostrum utili- 

" tate transmittere, vobiscum libenter contribuemus, 

“ sin autem, non consentimus.” Quo audito, episcopi The bi- 

suam exinde  sumserunt excusationem  rescribentes shops ma Ke 

Pape, se propter divisionem exemptorum certam dare excuse to 

non posse responsionem. psi igitur exempti timentes das 

nuntios post ipsos quamcitius destinarunt speciales, 

qui contra preedictos procurarent, aut eorum contra- 


dicendo annullarent impetrationes. 


Qualiter dominus rex circuit civitates et castella. 


Tunc temporis volens dominus rex a juramento The king 
prius prestito tanquam absolutus resilire, &udacter rough 
circuit per civitates et castella, volens eorum et totius the 
regni sui plene possidere dominia, animatus ex hoc, country. 
quod rex Francie una cum magnatibus suis nuper Louis IX. 
sibi promisit viriliter succurrere. Unde et comes? Pijmuses 


sancti Pauli et Gerardus de Rodes cum ingenti ad- 





! Guy III. 


470 FLORES 


A.D. 1361. venerunt in succursum suum numerositate. Hic comes, 
ut dicebatur, eidem fecit regi fidelitatem de servitio, 
et ob hoc qualibet septimana decem recipiebat marcas 
de fisco; similiter faciebat preedictus Gerardus, sed ce- 
teri omnes plenam habuerunt ante adventum suum 

Henrylll. mercedem de xl. diebus. Veniens itaque prsedictus rex 

"t we apud Wyntoniam, ibidem castellum suum, ut alibi, 

Hede- liber introivit, ac festum Pentecostes ibidem cum suis 

prive the celebravit.  Vocatisque ibidem ad se justiciario! et 

new justi- . . . . . uM 
ciary and Cancellario? nuper institutis & — barnagio, sigillum 
chancellor, suum sibi reddi et rotulos de justiciaria sibi mandavit 
restitui. Quibus respondentibus se nullatenus ho 
facere sine baronum, una cum rege, assensu et volun 
taie, confestim rex commotus, barnagio inconsulto, 
andap- dominum Walterum de Mertone sibi przefecit cancel- 

Walerde j&rium, et dominum Philippum Basset capitalem sibi 

Merton. et regno justiciarium. Quo audito magnates, con- 

oor in^ Siderantes hoc sibi et provisionibus suis contrarium, 

their place. timentesque ne rex ita presumeret eorum funditus 

Theberons eradicare statutum, communiti armis et viribus illuc 

arm against . 

them in properabant quamtocius. Johannes vero Maunsel hoc 

conse- — audiens, timensque regi, sibi, suisque consentanels 

quence. TAM . . . . 

Advice — Suscitari exinde periculum, licet. vehementer formidans, 

of John Wintoniam clam adiit, et, ut clandestino Londonias 

Mansel. rediret, regem secretius consulendo admonuit. Quo 
reverso, rex silenter de castello, ut dicebatur, se emisit, 
et cum pauca sequela subsequendo Londonias alacriter 


properavit. 


De electione abbatis de Middeltone in episcopum 
Wintonre. 


William of Eodem anno cum sedes Wintonis per tempus non 


dleeted bp. breve vacaverit, ipsi Wintonienses abbatem de Middel- 
of Win- tone, quondam priorem suum, elegerunt in episcopum, 


chester. 





! Hugh le Despenser. | ? Nicholas, archdeacon of Ely. 








HISTORIARUM. 471 

licet. alium! prius elegerint, qui, vivente Heymero et A.D. 1261. 
in curia stante Romana, contra ipsum impetraturus, 
ecclesiam suam infinita ibidem obligavit pecunia. Hic 

quia primus electus Almerus adhuc vivebat, per quem 

et ipse quondam in priorem Wintonie creatus fuerat, 

merito videbatur episcopatum non debere tenere; unde 

ipso Álmaro mortuo, ipsum abbatem voluerunt contra 

alium subrogare. 


De absolutione jwramenti a domino Papa pro rege 
impeltratam. 

Mense vero Maii? cum papalis indulgentia, de qua The papa! 
predicitur, super regis et aliorum conjuratorum abso- eblichel 
lutione impetraretur, fecit eam dominus rex coram 
omnibus publicari? Anno vero sub eodem? gravis dis- 
cordia oritur inter regem Henricum et suos barones, Discord 
eo quod eorum provisionibus, prout in colloquio Oxoni- the king 
ensi hinc inde prestito juramento fuerat stabilitum, and the 
ulterius assensum prebere renuit. Horum ergo spreto ^ 
penitus consilio, seisivit castra qus in eorum fuerant 
commissa custodia. Officiales etiam regios utpote 
justiciarium et cancellarium,.et alios constitutos per 
barones amovit, in quorum loco, propria fretus volun- 
tate, alios ad placitum subrogavit. 


Consilium Londoniis de Tartaris. 


Post ‘ Pascha Bonefacius archiepiscopus Cantuarim, Council at 
auctoritate fretus Apostolica, concilium celebravit pro- reapecting 


1 Andrew of London. 
7.3 Mati... . publicari] This 
with the previous rubrick has been 


* est apud Boloniam.” . This was 
a son of Richard of Cornwall. 
7-3 Mense . . . eodem) Anno 


erased in Chet., and over it written, 
* Augusti, quinto die ejusdem, 
* apud Wynchelseiam obiit Ri- 
* cardas nepos regis Henrici, cog- 
* pominatus de Paris, eo quod 
* Parisius natus erat, et sepultus 


vero sub eodem postquam rex in- 
dulgentiam a domino Papa de ju- 
ramento suo, ut predictum est, im- 
petraverat, oritur, N. 

* Post ... liberandos (p. 472)) 
om. N. 


472 FLORES 


A.D. 1361. vinciale apud Lamhethe Londoniis, decimo se presulum 
the Fope’s provinci# sure, super executione ! preefati mandati Ape- 
astothe tolici contra Tartaros, qui jam orbem terrse maxima ex 
parte graviter oppresserant, prout superius plenius 
demonstratur. Ad quod quidem divinse indignationis 
flagellum Deo duce eruendum sanxerunt sancti patres, 
concilio huic assistentes, ad processiones et jejunia ac 
alia hujuscemodi pietatis opera recurrendum, per qus, 
si in spiritu humilitatis et in &nimo contrito Domino 
offerentur, divina cessante iracundia, propter peccata 
populi ad vindictam succensa, fideles populos fore con- 
fiderent misericorditer liberandos. ^ Circa* quindenam 
Arrival of Pasche comes de sancto Paulo venit in hanc terram, 
de S. Pol & rege nostro, ut dicebatur, invitatus, lxxx. circiter 
militibus totidemque satellitibus balistariis concomi- 
tatus, sed non multum post, infecto proposito, rediit 
cum suis ad propria? 
Justices Et eo tempore justiciarii itinerantes sederunt apud 
at Glante;. Gloucestriam ; deinde volentes sedere apud Wygorniam 
terand in octavis beati Johannis Baptiste, non invenerunt 
Worcester. qui coram eis ad placitandum convenirent aut quic- 
quam tanquam  justiciariis responderent, eo quod 
suam fecerant itinerationem citra septimum annum, 
ante cujus completionem juxta provisionem regn 
hujuscemodi non licet exercere judicia. Calumpniabar- 
tur etiam compatriote brevitatem summonitionis, ple- 
narium nec rationabile continentem in ‘se tempus, 
secundum quod in lege Anglicana salubriter est ab 
antiquo determinatum. 
Storms oa — Sexto? kal. Augusti, choruscationes fulgurum, v10- 
injuries lentis fulminum, partes Occidentales exterruere. Denl- 
done tothe que apud Evesham ictus e clo emissus ingentem 
tower of ]apidem, in confinio anguli altioris macerie (íurris 


the church . M : A . 
at Eves- locatum, impulit tanta vi ut in chorum caderet vio 





! executione] excommunica- 5 Sexto ..... De (p. 473)) 


ti one, MSS. om, He. 
1-3 Circa . . propria] om. Re. 

















HISTORIARUM. 473 


lenter effractus, humum penetrando, ferme monopedali A.D. 1261. 


longitudine. Mox etiam tecto! turris ex fulmine de- 
sursum in summitate incenso, comburitur per decen- 
sum longitudine circiter xxx. pedum, sive, ut quidam 
asserunt, Ll, computato ventilogio; secutus est fetor 
teterrimus, hominum importabilis naribus. Tandem 
monachi cum plebe accurrentes, et in turrim ausu 
admirando irrumpentes, aquarum aspergine ignem ex- 
tinguere conantur. Sed ad extinguendum et effugan- 
dum inimici prestigias quasi frustra elaboratum est, 
donee, ut aiunt, radio Phsbi super ignem fulmineum 
ilucescente, illud deleret omnino et extingueret nutu 
Dei. 


Eodem anno, in festo scilicet. sancti Urbani Paps Death of P. 


Alexander 


et martiris, quod fuit viii kalend. Junii, obiit Papa [v 
Alexander iv., et cessavit Romanorum pontificatus May 25, 
tribus mensibus et binis circiter hebdomadis. Cui 
tandem successit patriarcha Jerosolimitanus, et vocatus P. Urban 
est Urbanus. Et? hoc anno tumultus et seditio fit 

in populo per comitatus Anglise pro novorum vice- Disturb- 
comitum institutione, singulis in pagis per regem Ponce in 
positorum, prioribus videlicet, quibus per barones et quence of 
communam terre fuerant prius commissi comitatus, of the 
regia remotis indignatione; sed comitatuum compro- sheriffs in 
vinciales quorundam optimatum regni juvamine ani- ties. 
mati ac consilio suffulti, neenon et sagacitate magna 

edocti, novos repulere viriliter vicedominos, nec eis 
quicquam intendere volebant nec respondere. Propter 

quod igitur rex Henricus, gravi mentis anxietate 
turbatus, ad devotionem plebis excitandam fidelitatem- 

que capescendam, universis comitatibus Anglie dirigit 
epistolas valde motivas ad pietatem populique sibi 
subjecti revocandam benivolentiam, quarum tenor in 





1 tecto] tectu, MSS. ; Cl. has * Et... . apponetur (p. 474)] 
in tectu, and om. etiam. om. N. 





474 FLORES 


A.D. 1261. fine’ hujus libri, una cum provisionibus Oxouia, 
apponetur.? 


Discordia, regna. 

The barons  lgitur suborta, sicut sepe dictum est, inter regem 
mestarmed et barones magna discordia, et de die in diem 
n. . . » . 
plurimum ingravescente, convenere Londonis et parü- 
bus sibi proximis Anglorum optimates armata manu, 
circa festum Omnium Sanctorum, quorum potentiam 
The king Super se aggravatam nimis metuens rex, constitit cum 
m the suis in Turrim Londoniarum qui et servitium suum 
militare cum celeritate, qua potuit, ibidem non 
distulit ab omnibus generaliter convocare. Cum ergo 
utriusque partis fuissent congregati confautores, con. 
The quievit tandem per internuntios ipsa perturbatio sub 
threatened spe pacis reformande sine strepitu guerre, quorundam 
ance procerum ad hoc electorum considerationibus parte 
quieted. — vtraque concorditer inclinata. Sicque baronum omnis 
labor et omne studium diu precogitatum, quorundam, 
ut putabatur, astutia intermixta, cassatum est ad id 

tempus et emarcuit, quia 


Lucan. semper nocuit differre paratis. 


Deathof —— Hoc? anno obiit Senchia regina Alemannim, e 

Q. Sanchi®, gebulta est apud Heyles, in monasterio, quod dominus 

buried at suus rex fundaverat. Et Edwardus filius regis 

Hayles. — Henrici de partibus rediit transmarinis, ducens secum 

Return of Willelmum de Valencia [et* exteros Pictavenses, qii, 
ut predictum est, coacti recesserunt ab5 Anglia? 

ee 

1 These are not in the MS., nor | erased in Ch., and over it written, 

are they entered in the Liber | * Duodecimo die Aprilis obut 

Additamentorum, Cotton. Nero | “ domina Katerina quasi ocftennis, 


D. 1. * filia regis Henrici tertii, et sepe- 
2 apponetur] apponentur, W. ^ litur apud Westmonasterium cum 
3-33 Hoc . . . Anglia] om. Re. * fratribus suis." It is not in N. 


43 ef . . . Anglia] This, with 5 ab} de, A. 
the following rubrick, has been 


ees n EE a 











HISTORIARUM. 475 


Canonizatio sancti Ricardi Circestrensis episcopt.]  4-D. 1262. 


Anno gratise MCCLXIIe. Sanctus Ricardus, Cicestrensis 8- Richard 
episcopus, Romse canonizatus est et sanctorum de- sonnets 
chalogo ascriptus, cujus dies festivitatis celebratur iii. 
nonas Aprilis; Interea Henricus rex absolutionem Henry III. 
impetraverat a papa Urbano de gum concessionis ob- ota in 
servatione, quam fecerat Oxoniis, a juramentis et aliis from his 
easdem ordinationes seu statuta contingentibus, quas ore 
quidem provisiones mox per Angliam dissolvi manda- 
vit. Ricardus Romanorum rex rediit in Alemanniam, 
et Henricus rex noster mare transit, circa transla- Richard 
tionem beati Thome martiris, et in Francia per Germany. 
longum tempus perhendinavit. Ubi et graviter infirma- Henry III. 
batur, necnon et quod psene omnes de familia ipsius renanto 
febre quartana misere cruciabantur, sed multi obierunt. 

Inter quos Baldewinus de Insula, comes Devonia, Deaths of 
tanquam in dimidio dierum suorum ex hac luce Insul - ° 
subtractus est. Et Ricardus de Clare, comes illustris 224 Be 
Gloucestrie et Hertfordis, circa hoc tempus obiit in Clare. 
Cantia, et sepultus est apud Teokesberi. De cujus 

virtute ac morum prerogativa, sic de eo illic heroice 


intitulatur, 


Hic pudor Ypoliti, Paridis gena, sensus Ulixis,! 
JEnesm pietas, Hectoris ira jacet. 


Et? Henricus episcopus Londoniensis obiit? cui suc- Pishope of 


cessit Ricardus Thalebot, qui et ipse citissime post 

vivere desiit. Magister Johannes de Exonia ex col- Exeter bp 
latione domini Paps episcopatum suscepit Wintoniee. of Win- - 
Cum jam per sex annos vel eo amplius, frugibus in "tester. 
terra deficientibus, deprimeretur Anglia, tandem anno 





—— RM —À — ——À 


| DUlixis] Illuxis, MSS. * Lamb., where this is given in 
? Et... juyulatis (p. 477)] om. | the margin under 1260, adds“ apud 
Re. ! Stebenhethe," i.e. Stepney. 


476 FLORES 


A.D. 1262. presenti refloruit terra, rediitque viridantibus’ arvis 
Pe ixxxii. annus letus et frugifer. Sic et cor omnium é caro 

omnium exulturunt in Deum vivum. Circa festum 

beati Andree Apostoli ventus fuit validus, qui non 

solum domos et arbores, sed et turres dejecit ligneas 
Fall of the et lapideas. Unde et ecclesia de Croylande majon 
Crovland. ex parte una cum turri cecidit, et quinque homines 
Andrew, Subtus astantes obruit. Et? hoc anno Andreas prior 
oid of S. saneti Swithuni Wintonim, suis meritis exigentibus, 
within's, . . . . . 
Winches- ab episcopo loci captus in capitulo, apud abbatiam de 
soned, but Hyde incarceratur, sed cito post vincula confringens 
escapes. Caute evasit? 


De Walensium wsurpatione super Anglos et eorum 
strage. 


The In adventu Domini Walenses cum suo principe 
Welsh lay Lewlino, de suis sedibus irrumpentes, terras Rogeri de 
Roger Mortuo Mari hostiliter invadunt et depopulantur. 
Mortimer’s Quosdamque nobiles et strenuos, tam milites quam 
lands. a » 
The castle @TMigeros, ad munitionem et defensionem castn de 
of Cefallys Kevetleng,> combusti prius ab eisdem, deputatos, intus 
and taken -inclusos obsederunt, et spem victualium eis eripuerunt. 
and — — Unde tandem castrum illud et aliud quoddam fortis- 
the Well simum et insigne ipsius Rogeri reddita sunt ilis. 

Qus Walenses, prout eorum mos est, ad solum pros 


traverunt, et in planitiem redigerunt. 


De magnificentia, Rogeri de Mortuo Mari. 


Slaughter —— Rogerus igitur de Mortuo Mari, fama dignus externs, 
of the in iram nimirum compulsus vehementem, quorundam 





r 
Mortimer. 
! viridantibus] viridentibus, * Kevetleng] Kenet, A. Cl. N. 
MSS. This is Cefnllys or Kevenleece. 
22 Et... evasit) om. N. 











MS. Re. 


MS. N, 


HISTORIARUM. 477 


magnatum Marchie manu intus auxiliari, pro loco A.D. 1262. 
pro! tempore eis insidias machinans, crebris excursibus 

eosdem * aggressi, nunc trecentos, nunc? quadringentos, 
aliquando quingentos* vel eo plures, usque ad 
innumeram multitudinem, interimendo, stragem eis 

victrice manu infert miserabilem ; ex intrantibus tamen 

una vice marchionibus pedibus, circiter trecentis fato 

infelici ab eisdem proditorie jugulatis. 


De conflagratione pallatii regis apud 
Westmonasterium. 


Eodem anno pallatium regium Westmonasterii Fire at the 
ignis conflagratione ex parte maxima consumptum Palace of 
est. Quod quidam omine sinistro portendere interpre- minster. 
tabantur. At dominus rex, suorum fidelium salubri 
consilio interveniente, ad pacem magnatum suorum et 
regni meliorationem constitutiones Oxonize dudum editas 
de mera ae libera voluntate sua inviolabiliter obser- 
vari precepit, easdem cuilibet dirigendo comitatui. 

Sed needum per hoc pacificatum est regnum, prout Bps. of 
insequentibus videbitur manifeste. Egidius episcopus Salisbury. 
Sarum obiit; successit Walterus; et Ricardus rex Return of 
Alemannis, exhausto solito more in Teutonicis thesauro 
suo, Angliam repetiit. De cujus adquisitione pecunise 
vere dici potest, 

Non habet eventus sordida preeda bonos. Ov, Amor. 

1. 10, 48. 

[Eodem anno xi. kal. Aprilis obiit Nicholaus de Death 

Norwyco monachus hujus loci. Mirandum accidit in 9f N. of 


“7: Norwich 
Secilia ete. ] monk of | 
[Eodem tempore frater Johannes de Renham eligitur® 2 Benet 
in priorem Roffensem, magistro N. officiali et fratre p, of 
Rochester. 
! pro] et, T. W. * quingentos] B'^*, Ch., probably 
? eosdem] eisdem, T. for d'*; quintos, T. ; v*^*, A. N. 
5 nunc. quadringentos] om. T. 5 eligitur] om. N. 


W. 








478 FLORES 


A.D. 1263. R. de Lewis singulorum vota scrutantibus, Symone 
de Clyve debilitato prioratum resignante.] 


De expeditione àv Walenses. 


Expedi- Anno Dominice incarnationis MCCLX10°. Edwardus 
non n of filius regis Henrici venit post Pascha in Walliam cum 
against the fortitudine magna militum, tam alienorum, quos secum 
Welsh. adduxit de Gallia validissimos, quam Anglorum, pro- 
grediensque versus Snowedone, expeditionem movit 
contra Walenses permaximam, sed eisdem se retra- 
hentibus, et nostratibus pro soli inequalitate aut nemo- 
rum densitate paludumque profundarum uligine' cum 
eisdem congredi minime presumentibus, sicut rebel- 
lionem eorum per hee adjutam, ita virtutem Ed- 
wardi et suorum impeditam fore, credendum es. 
Sed tandem munitionibus in partibus illis victualibus 
&bundanter et armatis potenter instauratis, rediit in 
Deaths of Angliam revocatus a patre. Hoc? anno obierunt Jo- 
me abbats hannes abbas sancti Albani, et Johannes abbas Glou- 
Alban's  cestrim. Illi successit Rogerus, isti vero Reginaldus" 


and Glou- 
cester. 


De concilio celebrato pro imperatore 
Constantinopolitano. 


Council at — Fuit? autem convocatio magna pontificum et cleri 
West- Anglie post festum sancte Trinitatis apud West- 


minster to 1 2. . 
obtain aid monasterium, ad mandatum domini Pape summonite 
ded or coram Leonardo et Berardo nunciis ejusdem, ad er- 
Constan- torquendam pecuniam ab Anglia ad opus imperatori 
supe Constantinopolitani, a suo imperio jamdudum eject. 
I. Quibus nil velle sibi in hujusmodi contribuere tam 


@ regno quam sacerdotio, preetensis in publico rationi- 
bus multiplicibus, tum propter discidium regni, tum 








! uligine] caligine, T. W. 3 Fuit . . . preserventur (P. 
2.2 Hoc . .. Reginaldus] om. | 479)] om. N. 
A. N. Re. * Berardus de Nimpha. 





ED — 
— M € — M - 


HISTORIARUM. 479 


propter depressionem et inopiam, que jam diu,! gleba A.D. 1263. 
deficiente, in populo grassata est, tumque propter | 
multas alias causas evidentissimas, responsum est pre- 

cise; domino suo regi et sibimetipsis, in tanto neces- 

sitatis articulo, fore potius subveniendum quam ex- 

traneo principi. Hee ideo ad *instructionem posterorum 

hie inserere curavi, quatinus, sumpta cautela de pre- 

teritis per unitatem responsionis ab communione mutus 
voluntatis, ab hujusmodi vectigalium contributionibus 
premuniantur posteri et preserventur. Eo tempore The 
celebre monasterium et insigne Becci in Normannia of Bee 
cecidit in cineres. burnt. 


De perturbatione et depredatione regni occasione 
provisionum Oxonie. 


Igitur barones Anglise, juramento astricti ad obser- 
vantiam, ut seepius dictum est, statutorum Oxoniensium, 
consilio potiti et opere suffulti efficaci Symonis de Jncepit 
Monte Forti, comitis Legrecestrie nobilissimi ac in bellorum 
bellieis rebus probatissimi, quod diu super premissis tempestas 
preecogitaverant, effectui mancipare non differunt. Henricum 
Quippe primo et principaliter in omnes alienigenas, * wate 
quos rex et regina, necnon et Edwardus filius eorum, 
plus sequo diligentes, ac spretis indigenis, eos in altum 
nimium hucusque provehentes, .. .? guerram movent, et Barones 
predas urgent per totam  Ángliam subito, et nihil incipiunt 
tale cseteris prsemeditantibus, sed et * in domini regis contra 
consiliarios, atque omnes quotquot sibi noverant in ^ 
aliquo adhsrere, hostiliter insurgunt, maneria eorum, 
dominica, munitiones, et oppida, bonaque tam  eccle- 


siastica quam mundana invadunt utrobique et debac- 


! diu gleba] diei glebe, MSS. by Rishanger, ** De duobus bellis 

? ad instructionem] administra- | “ apud Lewes et Evesham com. 
tione, Cl. Re. * missis," printed by Riley as an 

5 The verb, perhaps fovebant,is | Appendix to Walsingbam's Ypo- 
omitted. digma Neustrie, p. 502. 


* From here this has been copied 








A.D. 1268. 


480 FLORES 


chantur. Unde et Petrus Herefordensis episcopus, 
natione Burgundus, captus est in ecclesia sus cathe. 
drali, et ductus ad castrum  Erdesleye, thesauro! 
quem habuit abundanter, et prsediis direptioni datis 
et confusioni Sed et canonici seculares, compainote 
ipsius, quos in eandem introduxerat ecclesiam, similiter 
comprehensi, mittuntur cum eodem, custodie manc. 
pandi. Exinde progreditur exercitus ille usque Glow 
cestriam, et castrum obsedit per quatuor dies, in quo 


bus - . . 
trum Glou- quidam Mathias de Besillis alienigena, cui comitatus et 


cestria. 


Capitur 
castrum 
de Gilou.- 
cestria, 


Mathias 
custos 
castri 
Glouces- 
trie capi- 
tur. 
Wigornia 
et Druges 
a baroni- 
bus capi- 
untur. 


castri fuerat & rege commissa custodia, fuerat cum 
paucis intrusus. Qui tam diu se tenuit in illo, exer- 
citui® obsidenti se reddere prsecise recusans, quousque 
prima porta versus urbem combusta, deinde quorut- 
dam incarceratorum, &uxiliandi gratia a carcere abso- 
lutorum, proditione, posterna ex altera castelli parte 
ingressui patefacta, intrarent subito barones. Mathias 
in turrim fugere compulsus est fortissimam, triplici 
hostio ferreo ac seris munitam firmissimis. Qui tamen 
introitus malleis ferreis et securibus viriliter tandem 
confracti, ingrediuntur belligeri, capto sic Mathia, nec 
tamen metu mortis vel minis hostium se eis reddere 
volente, quod ei utique, etiam ab inimicis suis sd 
laudem fuerat notatum. Ductus est ergo ad episco- 
pum predictum simili sorte confligendus. Deinde ivit 
exercitus ad Wygorniam, et eam sine alicujus con 
tradictionis obice, licet de villa et civitate custodienda 
litteras regias receperunt cives, intravit. A quibus fide- 
litate recepta, tendit ad Bruges, et regium ibi cepit 
oppidum, quod cives, baronibus exclusis, primo die 
nobiliter defensarunt, sed demum pacto inter eos Sí 
bilito, ne videlice& Walenses, quorum turma ex perte 
altera urbem assiliens extitit innumera, intrarent, red- 
diderunt se die subsequenti. 

a 


! Kardisley, Herefordshire. 3 exercitui] exercitu, MSS. 
? thesauro] altered to thesaurus * Bridgenorth. 
in Ch., and so the other MSS. 





HISTORIARUM. 481 


Hoc facto, barones illi gressus suos versus Aus- A.D. 1268. 
trales regni partes  direxerunt, assumpto secum pond fri 
comite predicto in ducem, per quem regebantur. fit dux 
Augebatur ergo numerus  commilitonum — suorum 047”. 
cotidie. Nam jam totius regni prestantiores viri- 
bus, et nobilitate prepollentes fere omnes, ad eos 
confluxerant, ac depredationibus et rapinis, suis 
quique provinciis, super alienigenas misere debacchati 
sunt. Tune erat zemulis alienigenarum videre con- 
fusionem eorum. Nam quicunque Anglicum idioma Nota con. 
lodui nesciret, vilipenderetur a vulgo et despeotui oorr. 
haberetur. Unde contigit quod et multi tam religiosi rum. 
quam ali nationis extranese, exeuntes per clandestins Nam qui 
fugee presidium, mortis supplicium seu dispendiosum loqui An- 
captivationis periculum metuentes, fugerent e regno. Coen 
Sed et Johannes Mansel, multarum in Anglia rector habedatur. 
ecclesiarum seu potius incubator, reddituumque quorum Johannes 
non erat numerus possessor magnificus, ita quod ditior pos 
eo clerieus non videretur in orbe, episcopali puta turri Lon- 
dignitate minime insignitus, metu baronum aufugit seq post ' 
latenter ultra mare de Turri Londoniarum in qua rex captus est. 
Anglie et regina sua tune temporis tenuerunt se. 

Quem cum Henrieus filius regis Alemannis fugientem 
insequeretur, et ipse! capitur cum applicuisset Bononiz 

ab Ingerando de Feenes, procuratione, ut putabatur, 

regine. Interim Edwardus regis primogenitus, castrum Castrum 
illud vernantissimum Windeshore, quo non erat ad id Mri at 
tempus aliud splendidius infra fines Europs, munivit, vernan- 
militaribus copiis alienigenarum, quos secum, ut dixi, in Europ a. 
adduxerat in Angliam, ibidem introductis. Rex* autem 

noster in Turrim existens Londoniarum, videns se cir- Bex ad- 
cumdatum undique atque vallatum hostibus, paci baci D iro. 
baronum adquievit, et Oxonis, provisiones observare num sed 


. . . P . . »" . non re- 
concessit. Sed regina muliebri irritata angore, pro gina. 


1 ie. Henry of Almaine ; the * Rex... ordinandum (p. 485) ] 
marginal note is incorrect. om. Re. 
o $3108. HH 





A.D. 1263. 


Regina 
des icitur. 


a Londoni- 
ensibus. 


Oritur 
dissensio 
inter 
milites 
Edwardi 
et cives 
Bristolli. 


482 FLORES 


viribus contraire nisa, assensum non prebuit. Unde 
cum de Turri exisset, tendens per Tamesim versus 
Windeshore, ubi alieni erant congregati, intercepts 
est a Londoniensibus, et ab eisdem enormiter blas- 
phemata et exclamata, jactuque lapidum et luti subtus 
ponte vilissime repulsa. Quod utique pacis impedi 
mentum fuerat hoc incentivum, patebit in sequentibus. 


De pacis forma inter regem, et barones ficta. 


Et hee fuit forma pacis, concepta tunc temporis inter 
regem et barones suos; videlicet, quod Henricus 
filius regis Alemannie per regem et reginam liberetur, 
et quod castra regis custodie baronum committantur. 
Item quod provisiones et statuta Oxonis firmiter et 
inviolabiliter tam a rege quam ab aliis observentur, 
et quod regnum de cxtero per indigenas fideles ei 
utiles sub domino rege gubernetur. Insuper quod 
exeant alienigen a regno, ulterius non reversur, ex- 
ceptis illis, quorum moram fideles regni unaniml as- 
sensu acceptarent. At illi qui in castro nobili Win- 
desore fuerant introducti, alienigense preedicti, milites 
strenuissimi, numero quasi c. et satellites multo plures, 
munierunt illud et instaurarunt egregie, patriam de- 
predantes et devastantes circumquaque. 

Interea cum Symon de Monte Forti, consul Ley- 
cestriz, et barones circa partes maritimas pro libera- 
tione dicti Henrici fili regis Alemannise fuissent 
occupati, venit Edwardus ad castrum Bristol. Qu 
eum illie in oppido illo per aliquot moraretur dies, 
ecce, nulla ex parte ei arridente fortuna, oritur inter 
milites suos et municipes seditio magna, talis profecto 
quod urbs tota, qua sui debuerat esse dominii & SUé 
fidelitate et obsequio penitus se subtraheret, civibus ad 
ipsum obsidendum jam paratis, de castelli captione jam 








HISTORIARUM. 483 


securis! Is? igitur hinc et inde cuncta sibi sinistro ? AD. 1268. 
omini* cedere perpendens, eo quod jam tota Anglia Moins 
contra eum et omnes alienorum fautores, vel contr& Wygor- 
barones recalcitrare volentes, ira exarserit et indigna- 77, 
tione; accito ad eum Waltero Wygorniensi presule, baronum. 
qui de latere baronum extiterat, sub simulationis pallio 

cum eis pacificari velle promisit. Quem cum episcopus, 

accepta securitate ut putabatur, manucepisset ad hoc 
fideliter prosequendum, pactum quod pepigit, transgre- 

ditur. Nam cum versus curiam iter arripuisset, ut Edwardus 


. . oe . . editu 
promissum confirmaret, inmisit se in preedicto castrorum 
cum alienigenis. Bristellie. 


Igitur ad vincula beati Petri viribus congregatis, 
proceres regni et provisionum inprisi una cum rege, 
jam eis per omnia ore tenus hoc intimato, castrum 
illud assiliendum decreverunt. Edwardus ergo exiens Edwardus 

. . . eccurrit 

e castro, quasi pro pace tractanda, occurrit patri pori suo 
et baronibus, quasi a Londoniis media via, finitoque *! haroni- 
tractatu cum redire voluisset, comitis Leycestri; ac  ' 
Walteri episcopi Wygornis sinistra suspicantium re- 
tentus est calliditate, castrum non permissus reintrare. 
Ergo castrum illud nobile regi redditum est et baroni- 
bus, sub hac tamen 5 forma, quod hi qui intrusi fuerant, 
salvis sibi equis et armis, salvo exirent de regno, sine 
spe revertendi, quos quidam barones tune ad mare 
conduxerunt. Circa id tempus, Lewelinus princeps Wal- Walenses 
lie. terras Edwardi destruxit in marchia Cestrie, et diripiunt 
castrum de Dissard optimum obsedit, cepit, et ad solum Eduardi. 
complanavit, similiter et castrum de Gannoc, neque 
forma neque situ a predicto secundum. 

Eodem" anno iii. kal Augusti signum quoddam, 
stupendum valde et admirandum, apparuit in firma- 


1 securis] securus, A. N. 5 tamen) om. A. N. 
? Js] om. A. N. T. W. $ Disserth, Radnor. 
3 ginisiro] sinistre, W. 7 From here to the end of the 


* omini] homini, Cl.; hominum, | chapter om. N. 
W.; licet omni, T. ' 


HH 2 


A.D. 1263. 


Jn magno 
parlia- 
mento 
Londoniis 
rer et 
Edwardus 


posses- 
stones de- 
derunt, 
unde et 
burones 
dividuntur. 


Statuta 
Oronia 
publice 
promul- 
gantur 
Londoniis. 


Petrus 
Hereford- 
ensis epis- 
copus et 
Mathias 
liberantur. 


Parlia- 
ment in 
London, 
and divi- 
sion among 
the barons. 


S. Matt. 
xii. 25. 


484 FLORES 


mento cirea mediam noctem, a parte Aquilonari. Ae 
nonis Augusti scilicet cito post, fuit eclipsis solis post 
horam nonam mirabili spectaculo videntium oculis. 
Ad Nativitatem beats» Virginis maxima coadunatur 
congregatio Londoniis procerum et praesulum czetero- 
rumque prelatorum regni, quanta non est visa longo 
tempore transacto in Anglia. In quo colloquio statuta 
Oxonie publice promulgata sunt et per regnum 
integraliter jussa observari, sed deprzedationes et 
raping, personis illate ecclesiasticis, quod utique 
valde foret difficile, neenon et quibusdam magnati- 
bus, qui regi favebant, similiter facte, pro quo dis- 
cordim scisma, inter eos hinc inde subortum, mul- 
tum timebatur in Anglia, statuuntur restitui At 
Petrus Herefordensis episcopus, a custodia qua tene- 
batur absolutus est, et qui cum eo erant, videlicet 
Mathias de Besillis et esteri, liberati sunt. Circa 
festum sancti Michaelis, rex noster et regina e 
comes Symon de Monte Forti cum multis nobilibus 
mare transierunt, ad colloquium regis Francis Ludo- 
vici, quod tunc tenuit Bononim, occasione perturba- 
tionis regni Anglie. Ex procuratione autem Teging 
suique generis processerat istud, quse ex preefato 
facinore patrato in Londonienses odii traxerat incen- 
tivum. 


De divisione baronwm. 


Et non multum post hoc, magnum celebratum est par. 
liamentum ! apud Londonias, in quo scissura, heu proh 
dolor, jam prevalente inter barones, juxta illud Even 
gelicum, Omne regnum in se divisum. desolabitur, &c 
plures eorum, qui primo in calvacatiis et in depr®- 
dationibus faciendis acriter exarserunt, jam regi e 
Eadwardo magne probitatis viro adhsserant, promis- 
sionibus conversi delinitis et terris amplis promissis 
LL 


! Sic Ch. 








HISTORIARUM. 485 


sibi et collatis. Post hee ivit rex cum exercitu mag- A.D. 1268. 
no, nam jam potentiores regni in manu forti adheere- 
bant ei, ad Dovoriam, ut castrum alliceret de manu 
baronum, quod non optinuit. Rediens ergo cum in- 
dignatione vehementi versus Westmonasterium, missis- 
que interim clandestinis quibusdam civibus Londoni- 
ensibus litteris, ut  januas custodiendo baronibus 
interdiceretur ingressus, fere proditus fuit ille Simon Symon de 
de Monte Forti, qui extra civitatem in suburbio per one 
Suwerk cum suis paucis admodum, regii respectu donienses 
exercitus, intererat.  Dispositis namque turmis haud 
longe ab eo loco ad ipsum assiliendum, nihil tale pra- 
meditatum, jam appropinquabat exercitus, jam ad eum 
capiendum cum summa securitate progreditur, cum 
ecce comperta deceptione irruunt Londonienses, quo- 
rum corda habuere barones valde propicia; cum im- 
petu fortitudinis magns cathenas frangunt, portas 
aperiunt, et ad eum succurrendum catervatim accur- 
runt. 

Sicque nutu Dei consul eo die de manu hostili 
ereptus est. Nam dominus rex, cognita per explora- 
tores numerosa Londoniensium multitudine in adjuto- 
rium ei venire, exercitum suum fecit remeare. His 
ita gestis, de pace hinc inde componenda elaboratum Rez Fran- 
est, tam a parte regis Francie quam pontifieum regni prelati 
Anglie instanter. Tandem vero submittentibus se per Anglie 
compromissionem, rex! Anglie et barones sui, in dicto P form ° 
et ordinatione regis Francis super contentionibus, a^da. 
provisiones Oxoniz contingentibus, necnon et depra- 
dationibus et rapinis factis hinc inde multipliciter, pro 
quo divisio inter multos fuerat, ut dixi, jam suborta, 
itum est post Natale in Franciam ad recipiendum 


quod super his dictus rex duxerit ordinandum. 





1 Sic MSS. ; rege A. et baronibus suis would make sense. 


486 FLORES 


A.D. 1268. De ordinatione regis Francie. 

Igitur in crastino beati Vincentii martiris, congre- 
gato Ambiani populo innumerabili regum, pontificum, 
et procerum, rex Francis Ludovicus, propoeitis et 
defensis ac rationibus partium plenius intellectis, pro- 
tulit dictum suum et sententiam sollempniter pro 

Rex Fram-yego Anglie contra barones, statutis scilicet Oxoniz, 
tentiam et provisionibus, ordinationibus, ac obligationibus pe 


tentiam 

profuit — nitus annullatis. Huic autem convocationi rex Anglie 

P inglia interfuit, et regina Alienora, archiprzsul etiam Can 

niii tuarie Bonefacius, et Petrus Herefordensis episcopus, 

' Johannes Mansel, qui ab Anglia perturbati, quanta 

potuere mala baronibus non cessarunt machinari. Ab 

hoc vero tempore novissimus error pejor factus es 

Leolimus priore. Interea Rogerus de Mortuo Mari predia do 

Wallis fit minica comitis Leycestrie in Marchia depredatur. 

amicus Consul ergo, jam sibi in amicitias provocato Lewe'ino 

de Mont- principe Wallis, preclarum illic misit exercitum, qu! 

fort. et terras ejusdem partim destruxit, et castrum 

Sadenorum! cepit et combus-it, in cujus succursum. 

cum Edwardus de partibus rediens transmarinis, mili- 

tari copia stipatus, convolasset, barones insecutus est, 

nec tamen eos aggressus, quia nullus factus est inter 

Castles cos congressus. Castra autem  Hunfridi de Bohun 

ven By junioris, Haye et Huntindone, obsedit Edwardus et 

cepit, ac castrum  Breconie in deditionem accep tt. 

Que cum provincia appenditicia Rogero predicto 
tradidit ad custodiendum.* 


De destructione Wigornie. 


Destruc- Et ad id tempus Robertus de Ferrariis comes De 


tion of : e . . re . Cui 
Worcester rebeie cum exercitu magno venit Wigorniam. 


by Robert cum cives, muralia civitatis et portas custodiendo, virt 
earl 
a 
Ferrers. ; 
1 ge. Radnor; v. Annal. Cam- 2 custodiendum] custodiends, T. 
brie, p. 101. W. The clause is not in N. 





HISTORIARUM. 487 


liter restitissent, tandem ex inopinato per vetus cas- A.D. 1263. 
trum intravit, qui et villàm destruxit ac Judaismum 

evertit. At barones, redeuntes de Wallia, urbem 
Gloucestrie non viribus vel obsidione, sed quadam 

nacti cautela, introierunt. Edwardus etiam magna Cepture of 
usus audacia, subito venit a tergo, ponteque celeriter tna 
super ripam reparato Sabrins, qui et prius a pre- ward. 
dictis fuerat combustus, intravit castellum, baronum 
presentia non obstante, inter quos in crastino Waltero 
Wygornig episcopo intercedente, et Edwardi astutia 
vulpeculari interveniente, capte sunt inducis, baroni. 

bus ab urbe recedentibus. 


De destructione Gloucestria. 


Edwardus ergo, urbem cum castro sie adeptus, 
burgenses incarceravit, et villam ad mille libras 
miserabiliter redemit. ^ Exinde patrem suum regem 
adivit Oxonis, qui jam de Francia reversus, servitium 
suum militare ad proficiscendum super suos complices 
generaliter convocaverat per Angliam. Nempe rex 
universitatem cleri Oxoniam evacuare coegit ad tem- 
pus. Sed et sanctam virginem Fritheswitham persona. Qwd 
liter et devote visitavit, quod nullus regum Anglis ante Frides- 
ipsum in persona propria proculdubio ausus fuerat. poer 
Interim Edwardus et csteri magnates in partibus adierit 
ilis baronesque partis adverse depopulari et incen- fone 
dere terras et maneria alterius cujusque non destite- 
runt. Ac Londonienses, cum innumera multitudine ab Londoni- 
urbe sua irrumpentes, predia et possessiones regis regis he 
Alemannis atque Philippi Basset, aliorumque plurium person, 
regi adherentium, destruxerunt et combusserunt. Sed scaccario 
set clericos regis et barones de scaccario ac justi- ef Justi de 
ciarios de banco ceperunt et incarceraverunt. Sic banco in- 
itaque annus iste, interna hostilitate civilique discordia °°" 


antes. 
sauciatus, adeo ut quis cui crederet, quis cui mentis 


488 FLORES 


A.D.1268 sus secreta committeret, nesciretur, utpote his et illis 
diversa sapientibus, miserabiliter finitus est. 


De captione baronum apud Northamptonam. 


Anno Domini McCLXIVo,. Circa mediam Quadragesi- 
mam habito tractatu rex Anglie cum proceribus regn 
apud Oxoniam, adierunt ipse et Ricardus Romanorum 
rex, frater ejus, Norhantonam cum exercitu admirabili, 
vexillis expansis, ubi baronum pars non modica tunc 

Barons in unum erat congregata. Eosdem ergo in urbe intru. 
cand Nor- sos acriter assiliens, tandem confracto muro intravit 
hamptome, exercitus, eb omnes quasi subito cepit barones vexilli- 
feros xv. circiter et milites lx. cum satellitibus quo- 
rum non erat numerus. Horum erat primicerius Petrus 
de Monte Forti, qui ad castrum confugerat, sed 1n 
crastino reddidit se. Erat et inter illos Symon de 
Monte Forti junior, filius comitis, qui introitu rega- 
lium in municipium pro posse dimicando restitit, ob 
quod famam promeruit sempiternam. Hoc! actum fuit 
sabbato primo Passionis Dominiee.! Omnes ergo cap- 
tivi abducti sunt in exercitu, terris eorum in alterum 
dominium jam (translatis; Rex autem Legrecestriam 
tendens, in ea hospitatus est, quam regum nullus 
preter eum, etiam videre prohibentibus quibusdam 
Notingham superstitiosis, praesumit. Deinde ad Notingeham, et 
P astrum intravit, nullo sibi resistente. Nam qui intro 
pitur 
aregeet fuerant ex parte baronum obviam processerunt, et 
i ;, claves ei tradiderunt. Venerunt autem ad regem ibi 
aurilium de partibus Aquilonaribus nobiles in auxilium, vide- 
"7  ]icet Johannes de Baylol et Robertus de Brus, et 
Petrus de Brus, et alii barones plures, cum multis 
milibus bellatorum, ubi et dominus rex festum tenuit 
Paschale. Misit etiam rex filium sum Edwardum in 





11 Hoc . . . Dominice] om. N. 











HISTORIARUM, 489 


Derebisyre et Staffordesyre cum exercitu preclarissimo, A.D. 1264. 
qui terras et maneria Roberti de Ferrariis, comitis 
Derebie, vastando atque incendendo, necnon et castrum 

ejus Tottebyrie prosternendo, destructionem ei intulit 
miserabilem. Ubicunque autem progrediebatur exerci- De de- | 
tus regis et Edwardi, hinc vel inde comitabantur eis ‘2; purae 
tres socis, prsedatio, combustio, oecisio. Frenduit ex Portvm 
hoe quoque, ubi incedebant, provincia, et commota est nevsium. 
velut arundinetum Zephiro vibrante collisum. Pax in 

regno nulla; ceedibus, incendiis, rapinis, et depreedationi- 

bus omnia exterminabantur ; clamor et luctus et horror 

ubique. Ad id tempus Johannes Giffard, mire probi- 

tatis et audaciz miles, cum aliis custodie castri de 
Kenylwrthie deputatis, quod quidem comes Legecestrie 

mirabili structura atque reparatione firmaverat ac machi- 

nis multimodis, hactenus inauditis apud nos et invisis, 
mirabiliter instauraverat, castrum Warewikiz dolose Willelmus 
coeperunt, ae comitem honoris ejusdem, videlicet Will- Maudut 
elmum Maudut, eo quod super conversione sua nuper Warewic 
ad regem suspectus fuerat eisdem, cum uxore sua et Pid 
familia, adduxerunt captivos, et incarceraverunt apud 
Kenilwrthe. ^ Castrum autem Warewik, ne regales 
eonfugium haberent ibidem, subverterunt. Ac in ipsa 
Passione Dominica Judaei apud Londonias, de quadam 
proditione baronibus simul et civibus inferenda depre- 

hensi, omnes fere trucidati sunt, thesauro incompara- 

bili assumpto in Judaismo. 


[De obsidione Roffa. 


[Tempore illo Johannes comes Warrenniz venit cum Siege and, 
domino Rogero de Leyburne et quibusdam aliis Rofam, tg* city of 
ut civitatem et eastrum munirent et custodirent. Comes Rochester 

. . ee imon 
vero Leycestris et barones, qui erant Londoniis et de Mont- 
apud Tonebregge, hec audientes, venerunt cum mul. fort. 
titudine gravi, et villam obsederunt et viriliter pug- 
naverunt. Sed parte adversa strenue resistente, illa 


die nihil perfecerunt, excepto quod horrea sancti An- 


A.D. 1264. [drew et quasdam alias officinas combusserunt extn ys. 


18 April. 


Ontra; 
tothe 
churches. 


490 FLORES 


murum existentes, suburbio circumquaque et aula 
regia castri a domino Rogero de Leyburno primitus 
combustis, In crastino autem die quo Dominus pm 
peccatoribus extitit crucifixus, Symon comes pontem 
et propugnacula superedificata 1nirabili artis ingenio 
fecit coneremare. Sicque post multas plagas strages 
que suorum civitatem est ingressus, Gileberto de Clare 
ex parte alia cum multitudine armatorum illam hosti- 
liter impugnante ct prevalente, quasi uno momento et 
una hora, sicuti inter se condixerunt, circa horam ves 
pertinam ingressi. Tota civitas et quicquid erat in [a 
ut moris est, prada fiebat diripientium. — Ecclesiam in- 
super beati Andrem satellites diaboli gladiis evaginatis 
introgressi, filios ipsius et quosque repertos in ea eum 
timore et horrore crucifixerunt cum Domino Qui 
patitur in Suis electis, auro et argento aliisque pre 
ciosis inde violenter ablatis. Mults etiam inter alis 
regum carte et munimenta alia, ecclesi Roffensi ne 
cessaria, in capella prioris extiterunt, deperdita ac dila- 
cerata. Quidam etiam monachi ipsius ecclesim node 
illa eustodiebantur incarcerati, Equites vero in equis 
armati circa altaria discursantes, quosdam ad illa con- 
fugientes nefandis manibus extraxerunt. O luctuos 
funestaque dies, in qua nobilis ecclesia Roffensis cum 
omnibus contentis in ea vilium hominum facta fuit 
predatio, cum ipsi non plus honoris seu reverentis 
quam vilissimo prostibulo seu tugurrio deferebatur- 


1 Mace. ir. Porte siquidem ejus cireumquaque exuste sunt, chorus 
Toren. v. cjus in luctum, et organa ejus in vocem flentium 


is. 

Job, xxx. ioria, claustra, capitulum, infirmitorium, et oracul 
quique divina, stabula equorum sunt effecta, et anl- 
malium immunditiis spurcitiisque cadaverum ubique 

. sunt repleta. D 

Siege of [Sabbato, hoc est in vigilia Paschs, barones balli ^^ 

Ey viam exteriorem castri ceperunt, comite Warennie 


sunt concitata. Quid plura? loca sacra, utpote or 


US. N. 





HISTORIARUM. 491 


[cum suis infra turrim se recipiente. Obsessi itaque A.D. 1264. 
septem diebus strenue se defendebant; pluribus tamen which is by 
intus quam extra vulneratis et interfectis. Septima the king. 
autem die, hoc est die Sabbato sequenti, comes cum 
exercitu fugam petiit, audito scilicet quod rex veniret 

ad succursum obsessorum. Rex itaque cum magno 
exercitu Cantiam veniens, cito castrum Tonebrigge ob- 

tinuit sine labore; indeque maritima peragrans, barones 

Quinque Portuum sibi subjugavit, recepta ab eis fide- 

litate cum obsidibus.] 


De obsidione Rowecestrio. 


Post! festum Pasche, Simon de Monte Forti et Another 
ezeteri barones secum persistentes, adjuncta sibi Lon- he siege 
doniensium manu auxiliar, castrum  Rouecesiris of Roches- 
obsederunt. In quo Johannes de Warrenne comes, * Caste 
et comes Arundel? et Henricus filius Romanorum 
regis, et multi nobiles fuerant introducti, qui et de 
predicto colloquio Oxoniis ad partes illas regni 
custodiendas fuerant a rege deputati. Quo au- 
dito rex in partibus existens Aquilonaribus, magna 
sub festinatione gressus suos retrorsum dirigens, illue 
properavit, gratia obsidionis dissolvende. Quod et Rex dis- 
factum est. Nam ut regem cum exercitu suo didi- soleil nem 
cerant supervenire, ipsi, obsidione turris fortissime, castri 
quam, bellicis insultibus et machinarum ictibus viisque Fouces- 
subterraneis expugnatam, fuissent in proximo adepturi, 
protinus dimissa, Londonias repetierunt. Rex igitur, 
proceribus suis ab hostili expugnatione liberatis sic, 
partes adiit maritimas, maneriis et possessionibus suo- 
rum complicum, a dextris et a sinistris, datis utro- 
bique depredationi et incendiis. ^ Castrum etiam Rez cepit 
Gileberti de Clare, quod dicitur Tonebrugge, cepit. Tonbrige, 
—————————————————— ——— comitis G. 

! Copied by Rishanger (Biley's 2 John Fitz-Alan. de Clare. 


Ypodigma Neustrise), pp. 518 seqq. ; 
N. om. this chapter. 


A.D. 1264. 


Numerus 
erercitus 
baronum 
ad rv. 
milia. 


492 FLORES 


Barones vero quinque Portuum partim subdidermt 
se regi, partim vero non, qui puppibus onustés in 
mari subtraxerunt se. 


De preparatione baronum versus maritimam, 


Dum hee circa maritima agerentur, Simon de 
Monte Forti, comes Leycestris illustris, et barones 
viribus undique congregatis, tam Londoniensium, quo 
rum exercitus crevit ad xv. milia hominum, quam 
aliorum innumerabilium, illuc tendunt cum impe: 
fortitudinis suw. Constituti igitur spud Flexinge m 
Susexia, sexto circiter miliario a prioratu Lewes, nu 
dius tertius ante bellum, hujuscemodi mandatum dir- 


gunt domino suo regi: 


Mandatum baronum, ad regem. ante congressum, 


* Excellentissimo domino suo Henrico, Dei gratis 
" regi Anglie et cetera. Barones et alii fideles su, 
" sacramentum suum et fidelitatem, Deo et sibi de 
" bitam, observare volentes, salutem et debitum cum 
* omni reverentia et honore famulatum. Cum per 
* plura experimenta liqueat, quod quidam vobis assis 
* tentes multa de nobis mendacia vestre dominationi 
“ suggesserint, mala quanta possunt, non solum nobis, 
* sed etiam vobis et toti regno vestro intentanies 
* noverit vestra excellentia, quod salutem et gecuri- 
" tatem corporis vestri totis viribus, cum fidelitate 
* vobis debita, volumus observare, inimicos nostros 
“non solum, sed et vestros, et totius regni vest! 
* juxta posse gravare proponentes. Aliud super pre 
“ dictis si placet, non credatis Nos enim vesti 
“ fideles semper inveniemur. Et nos Simon de 
“ Monte Forti, comes Leycestrie, et Gilbertus dé 
“ Clare, ad petitionem aliorum, pro nobis et ipsis, 





HISTORIARUM; 498 


* presentibus sigilla nostra apposuimus.” Datum et A.D. 1264. 
caetera. 
Hanc autem epistolam baronum suorum contemp- 
nens rex, &d bellum totis affectibus exardescit, ac 
ialem eis diffidationis responsalem misit. 


Qualiter dominus rex barones diffidaverit. 


* Henricus, Dei gratia rex ÀÁnglim et cetera, Simoni The king's 
* de Monte Forti et Gileberto de Clara et complici- (ance 
" bus suis. Cum per gwerram et turbationem genera- 
* lem in regno nostro, per vos jam subortas, necnon et 
* incendia et alia dampna enormia, appareat manifeste, 
* quod fidelitatem vestram nobis debitam non -obser- 
" vatis, nec de securitate corporis nostri in aliquo 
. * curatis, eo quod magnates et alios fideles nostros, 
* nostre fidei constanter adhzrentes, enormiter gra- 
* vastis, et ipsos pro posse vestro gravare proponitis, 
* sieut per litteras vestras nobis significastis, nos gra- 
* vamen ipsorum nostrum proprium et inimicos eorum 
* nostros reputamus, precipue cum dicti fideles pro 
* fidelitate sua observanda contra infidelitatem vestram 
* nobis viriliter assistant, de vestra securitate vel 
“ amore non curamus, sed vos tanquam nostrorum et 
* eorum inimicos diffidimus. Teste meipso apud 
* Lewes xii. die Maii, anno regni nostri quadragesimo 
* octavo." 


Qualiter regi assistentes barones tamquam, hostes 
publicos difidaverint. 


* Ricardus, Dei gratia Romanorum rex, semper Answer of 
* Augustus, et Edwardus illustris regis Anglie primo- king of the 
* genitus, ceeterique barones omnes et nobiles, predicto Homans 
“regi Anglie constanter sincere fidei et devotionis ward to 
* operibus adhserentes, Simoni de Monte Forti, the barons. 


* Gileberto de Clara, ceterisque universis et singulis, 


494 FLORES 


A.D. 1264." perfidie sus complicibus. Ex litteris vestris, ‘quas 


Battle of 


" illustri regi Anglie, domino nostro carissimo, trans- 
^ misistis, accepimus nos esse diffidatos a vobis, quam- 
“vis hujusmodi verbalis diffidatio satis fuit ante 
" nobis realiter, vestra hostili in rerum nostrarum 
" incendiis et bonorum nostrorum  depopulatioribu 
“ persecutione jam probati. Nos igitur vos scire volu 
" mus, vos & nobis universis et singulis tanquam 
" hostes publicos ab hostibus diffidatos. Qui deinceps 
" personarum vestrarum et rerum  dispendiis, ub. 
" cunque nobis ad hoc facultas affuerit, totis viribus 
" jnsistemus. De hoc autem quod falso nobis impoui- 
" tis, quol nec fidele nee bonum consilium ipsi regi 
" domino nostro damus, nequaquam verum dicitis. Et 
" si vos, domine Symon de Monte Forti vel Gileberte 
“de Clara, velitis hoc idem in curia domini regis 
" asserere, parati sumus vobis securum ad veniendum 
“ad dietam curiam procurare conductum, et nosire 
“ super hoc innocentie veritatem, et vestrum, sicut 
“ perfidorum  proditorum, mendacium declarare per 
" alium nobilitate et genere vobis parem. Omnes 
“autem nos contenti sumus predictorum dominorum : 
" sigillis, videlice& Romanorum regis et domm 
“ Elwardi Datum ut prius." 


De miserabili conflictu inter regem. Anglia & 
barones suos facto apud. Lewes. 


Cum igitur eorum concordi» minime assentire 
Deus, commissum est bellum inter eos apud Lewes 1 
idus Maii, detestandum et omnibus seculis inauditum. 
Siquidem barones, apud quos in omnibus et pe 
omni. una fides, una voluntas, apud ! omnes amor Dei 


M ——— M — € Mt 


! apud. . . . prorimi] written over erasure in Ch. omitt:d in the 
other MSS. ; 


- 








HISTORIARUM. 495 


et proximi, qui sic erant affectione fraterna ! unanimes, A.D. 1264. 
quod mori pro patria non timerent, venientes summo Battle of 
mane extra Lewes, tentoria sua et sarcinas locaverunt L9"** 
supra montem, curru etiam comitis J.eycestrize, cum 

vexillo ejusdem desuper ex industria deposito infra 
summarum strictissime collocato. Disponuntur ergo 

acies et agmina belli, orationeque facta & duce eorum 

Simone de Monte Forti persuasoria, animantur omnes 

pro patria parati cum summa securitate pugnaturi. 
Preterea omnes confessione previa super humeros et 

pectora crucizarunt se. Rex ergo et ceteri nobiles, 
comperto eorum subito superventu, per castra exper- 

gefacti quantocius in arma colliguntur, et ad congre- 
diendum acies bello disponunt, loricatorum? maxima 
multitudine collocata. Sed multi ficti et factiosi ac 

omine felici carentes, eo die dum inordinatius ac pre- 

propere progrediuntur, incautius pugnant, fictius per- 
severant. Quin in ipso congressu? loricatorum * nobilis- 

simi* tam milites quam armigeri, circiter trecenti, 

animis delituere, terga dantes turpiter fugerunt ad 
castrum Pevenesell. Et hi erant comes Warennise Willelmus 
Johannes, Willelmus de Valencia, Guido de Liziniaco, lencia, 
ambo fratres regis, Hugo Bigod, et multi a'ii Acies Cwsdo de 
tamen regalis, qug. signo regio, quod draconem vocant, fratres — 
digladiale mortis judicium prsetendente, extitit insig- regis Hen- 
nita, progreditur, et prelium consertum est. ^ Acies fugerunt 
namque regia, laxato quantocius cuneo, equos in hostem 0 Saroni- 
audacter admittit, et e converso. Sicque ictuum in- 
manitate ac horrendo fragore sibi invicem acies offen- 

derunt. Igitur laronum acies hae vice penetrata est Acies 

et dissoluta, Johanne Giffard milite strenuo, quiq,,7 
gloriam primi ictus preeiipere affectaverat, capto et ad Lewes 
castrum abducto. Edwardus vero L^ndoniensium P""*'re' 





! fraterna) superna, T. gendi Ch. Cl. Re.; progrediendi, 
A. N. 

* nobilissimi] nobilissime, MSS. 
3 congressu] so T. W.; congrc- | exe, T. W. 


3 loricatorum] loricarum, Re. 





496 FLORES 


A.D. 1264. 
Edwardus 
Londoni- 
enaes in- 
sequitur et 
occidit. 


S. de 
Montfort 
et G. de 
Clare pro 
rege caput 
agunt, 


Barones 
aunt 
victores. 


Nomina 
captorum 
er parte 
regis in 
bello de 
Lewes. 
Nota 
Philippum 
Basset. 


miscetur exercitui, eosque fugientes insequitur, nobi- 
lioribus dimissis, itinere, ut ferunt, quatuor circiter 
miliarium stragem cis ingerendo miserrimam. Horum 
namque sanguinem pro materno sitiebat obprobrio, qui, 
ut predictum est, genitrici suse convicia tot dudum 
intulerunt. At pars regii exercitus, spoliis et predis 
ac sarcinarum direptionibus supra montem interm 
inhiantes, quosdam cives Londonienses in curru con- 
sulis ex cautela introductos, sperantes intro comitem 
reperisse, trucidarunt. Sed comes ille et Gilebertus 
de Clara ac ceteri barones, Deo! volente, sagacius 
agentes, circa deditionem regis Angliz ac captionem 
regis Alemannie crterorumque totis viribus congre- 
diuntur. Apparuit ibi virtus baronum fulminea, dum 
inhiantius dimicantes pro patria, tandem victoria 
potiuntur clarissima. Nam rex Anglis, equo electis- 
simo sub se confosso, redditus est eis. Rex autem 
Romanorum captus est; capti sunt et multi ali; 
videlicet Johannes de Baylol, Robertus de Brus 
Johannes Comin, et ezeteri barones Albanis ;? peditibus 
fere omnibus? quos secum adduxerant de Scotia, jugt- 
latis in numero grandi Capiuntur et Humfridus' 
comes Herefordie, Johannes filius Alani comes de 
Arundel, Willelmus Bardulf, Robertus de Tatteshale, 
Rogerus de Somery, Henrieus de Perci, et Philippus 
Basset, prior jure nominandus, qui pre ceteris cum 
rego eo die existentibus in ictibus dandis et recipiendis 
gloriam promeruit. Item et multi alii, quasi totius 
regni potentiores ac in militia prestantiores, parüm 
capti sunt, partim vero fuge indulserunt, ad instar 
quod duo fugarent decem milia, ceteris qui reman- 
serant, ad duodecim fere milia vel plus (proh dolor), 
interemptis. O miserabile spectaculum morientium ! 





! Deo volente] over erasure in * omnibus] omnes, Ch. A. N. 
Ch. ; omitted in the other MSS. * jugulatis] jugulans, A. N. 

? A. has de interlined; it is in 5 Humfridus] humiliter, A. X. 
the text in N. 








HISTORIARUM. 497 


O admiranda mutatio nobilium! H«c mutatio dexterc A.D. 1164. 
Eweelsi! Agnoscat ergo humana prtesumptio, quid homo, ft Ieri. 
quid vires hominis, ubi dextera Domini faciat virtutem, 

inde tantum? sane de viribus suis et potentia, qui et 

utique majores natu acin militia probatiores extiterant 

in regno predicti, quod non crederent hostem eos 

ausum assilire, quem ipso die nimis propinquum 
experti, suorum tot eadem die Dei judicio perdidere, 

nec tamen sine ceterorum discrimine gravi, quin ex 

eis strages magna facte sit, precipue ex ipsa invasione 
Edwardi super Londonienses Fertur autem quinque V. milia 
milia hominum in hoc flebili et infelici conflictu occu- 45,555, 
buisse ex utraque parte. Erat inter ceteros miles parte 
quidam, justiciarius regis, nomine Willelmus de Wil. "derum. 
tona, et Fulco filius Warini, baro regis, occisorum in 
numero excellentiores, alter gladio interemptus, alter 

vero flumine vicino submersus. A parte vero baronum, 
Radulphus  Heringaud baro, et Willelmus Blundus 
vexilarius consulis. Varios rerum? eventus, et modos 
interfectionum diversos licentiosius poeta vel longus * 
prosequatur tractator; nos brevitas lege artiori 
continet, nec qualiter, sed quid acciderit, dixisse in- 

dulget. 


De altera. regaliwm confusione. 

Eadwardus autem a cde rediens Londoniensium, Nova 
licet de patre et avunculo ejus rege Romanorum cateri 'err«. 
triumphum reportassent, cum  resumptis viribus eos 
bello aggredi denuo disponit. Cum igitur sibi invi- 
cem fere offendissent, ecce omnes quasi qui cum eo 
steterant fuge indulserunt.® Quidam, ut dicebatur, 


1 Hec ... excelsi] only in Ch. $ There is an erasure of three 
The words are a later insertion, as | lines in Ch. The words probably 





alsowbi . . . virtutem. were: '" Dissolvit namque Deus 
2 tantum] tamen, T. W. '** fortitudinem eorum, solutoque 
* rerum... . diversos] in the | * robore brachiorum, adeo sunt 

margin in Ch.; om. A. N. * privati, ut.” Risbanger, p. 538. 
* longus] longius, T. W. They are not in the other MSS. 


o 20598108. I I 


" gi 


498 FLORES 


A.D. 1264. gladio percuiere mec se im suis ictibus cognoscere 
valuerunt. Quid ageret Edwardus qui, commilitonibus 
dispersis sic, quasi solus in campo Martio remanserai! 

i ergo in priorstum Lewes, vindictam ad 

Refornets tempore distulit meliora Nocte vero sequenti par 

Puer repre quidam inter regem reformata est et barones; et Ed. 

et barones. wardus, patre annuente, et Henricus filius regis Ale 
maunim dati sunt pacis obsides, in castro Dovoris 
custodim ad tempus mancipatii Rex vero Alemanniz 
captivus ponitur in turrim Londoniarum  eseterique 
captivi per castra diversis in locis intruduntur. Cujus: 
eventum belli, calamitatis, et miseriso, diei dire nimis 
et amare valde, moteque seditionis et guerre inter 
cives unius terre, signa portendere possunt, anno 
preterito visa in firmamento nonis et iii kal Au 
gusti, prout in superioribus dictum est. Nudius tertius 
ante bellum maxima pars civitatis Londoniarum 2 
Westecepe proditorie incensa est. 


De rebellione marchionem, adversus. barones. 
Rising of | Marchiones Wallis, videlicet Rogerus de Morte 
den" Mari, Jacobus de Audelege, Rogerus de Clifford, Ro 
eguinst the gerus de Leyburne, Haymo Extraneus, et il! de 
Turberville, cum pluribus aliis, qui de bello predicto 
Lewes nuper fagerunt, viribus «cemgregatis guerram 
moventes in marchia, baronibus recalcitrare moliuntur. 
Symon ergo de Monte Forti, copulato sibi in amicitiss 
Lewelino, principe Wallim, partes easdem adiit eum 
ingenti exercitu, et castrum intravit Herefordim € 
Hai, terras et predia dominica Rogeri de Mortuo 
Mari igni tradens ubique et depopulationi. At Huge 
de Mortuo Mari coactus reddidit se baronibus, castello 
suo quod dicitur Ricardi et exteris terris eustodis 
commendatis Johanni filio Johannis, et castrum 
Ludelawe redditum est. Exinde progeditur exercitus 
Anglorum et Walensium ad montem Gomerici, ubi 


1 John, Hugh, and Robert. 








HISTORIARUM. 499 
predictus Rogerus et Jacobus pacem iniere cum 
baronibus frustratoriam, prout patuit in fine, datis 
obsidibus hino inde. 


De metu alienigenarwm. 


A.D. 1264. 


Comes! vero Leycestrie festinavit ad mare contra Simon de 


alienigenas, quorum adventus in multitudine maxima 


Montfort 


to 
et fortitudine nimia, ductu reginw et Petri comitis guard the 


Sabaudie aliorumque plurium, quasi totius Europe 
majorum, plurimum in Anglia metuebatur. Quibus 


coasts. 


nempe resistendi ac terram et propria capita defendendi Coll head 
congregatur Cantuarie et circa partes maritimas cir- Angli ^ ad 
cumquaque omne robur regni, ab unaquaque civitate maritima 


et urbe villataque, regio citatum edicto. ^ Episcopi 
eliam in subsidium hujusmodi & domibus religiosis et 
ecclesiarum rectoribus decimam spiritualium receperunt. 
Videres autem tunc temporis super Berhandone, tam 
equitum quam peditum, tantam in unum congregatam 
multitudinem contra alienigenas, quantam in Anglia 
existere non crederes bellipotentem. Regina vero 


Anglie cum exercitu quem habuit collecto ? plurimarum Puri 


nationum, tot ducum tot comitum, tantique navigii, 
quod vix credibile cuiquam videatur, perstitit in 
Flandria interim apud Bruges, classi ill pergrandi 
in portu quidem Dan? collocata, qui Angliam intrandi 
cotidie minabantur, anhelantes et in fervorem preelii 
pronos, tumescentibus oris jactitando, se demonstra- 
bant. Quorum adventum nostrates tamen et maxime 
Quinque Portuum barones* et* pirate audacter sitie- 
bant, nee eorum potentiam, ut videbatur, in aliquo 
metuebant. Tandem autem omnis illa congregatio 





? Dan] Dam," A. (altd.) ; Dani, 
| Comes... . reverst sunt (p. 


* barones) sar., Ch. A. CI. N.; 
3 collecto] colleeta, Ch. Cl; | on T. w. Jer, 


colata, T. ; collata, W. 5 et] om. T. W. 
o 53108. ° K K 


Canta. 


Classis 
regina et 


Sabaudie 
comifis 
a 

— 
appulit. 


500 FLORES 


AD. 1264. nobilium innumera, tam militum  stipendiariorum 
Bei, quam aliorum, qui ad propria fuerant stipendis 
Flandrie. parentes et amici regine, ad propria revertuntur, 
voto suo Deo dante penitus frustrati Fuerunt 
qui dicerent, robur eorum et numerum exercitus 
agnoscentes, quod si libere applicuissent, terram 
hane pre nimia multitudine sua et fortitudine ditioni 
sus proculdubio subjugassent. Sed conscius secre- 
3 Cor. i.$. torum Pater misericordiarum, et Deus totius consola- 
tionis, Qui voluntates novit omnium et corda scrutatur 
Liberavit singulorum, populum suum Anglicanum ab alto pro 
Angliam Spicere dignatus est, dum tantorum corda magnanima 
ab alieni- contabescere jussit, et re imperfecta pro qua advene- 
gent. rant, tot supervenientes hostes repatriarent, exhausto in 
vanum et perdito thesauro suo incomparabili ; sed hoc 
tamen ad laudem et magnificentiam nobilis here 
Energy of Anglorum regins Alienore libet intexere, quod domino 
M suo regi et Edwardo filio ejus, tam strenue et tam 
viriliter, tanquam virago potentissima, succurrendum 
fortiter insudaverit. 


nora. 


Qualiter dominus Papa parti regis consenweri 
adversus alios. 
The Pope Summus itaque pontifex Urbanus, instinctu sü- 
igit the mulatus adverso, in partem alteram  declinando, 
favorem et animum convertit suum adversum barones, 
ire et indignationis inmenss, occasione spoliacionum 
personis ecclesiasticis illatarum, trahens incentivum; 
fertur autem dixisse, eum non plus velle vivere quam 
Delegato quod Anglicos subjugasset; unde et legatum direxit 
Romano. versus Angliam, virum! summum dominum Saby- 
nensem episcopum cardinalem, ad interdicendum ter- 
ram, et excommunicandum barones provisionum in- 
prisos Sed cum terram ingredi, resistentia eorum, 
pro libitu non posse persensisset, citatis primo Àm- 
biani et postmodum Boncnise quibusdam episcop? 
! Guy Fulquois. 





— as —À 

















HISTORIAKUM. 501 


regni et aliis quibusdam, sententiam excommunicationis A.D. 1264. 
et interdicti super civitatem Londoniarum et Quinque 

Portus necnon et in quasdam personas illustres et 

nobiles regni fulminatam, commisit exequendam. 


» 


De appellatione contra legatum. 


At illi sententiam ipsam propere et contra justiciam Appeal 

illatam attendentes, appellarunt ad Papam, ad meliora PS*/nst the 
n egate, 

tempora, vel ad generale concilium, necnon et ad 
Supremum Judicem certis de causis et rationibus com- 
mendabilibus. Qus postea nppellatio in Anglia con- 
gregato apud Radinge concilio recitata est, et ab 
episcopis et clero approbata et executa. 


De 4nterdicto qualiter. dilaniatwm est et in mari 
jactatum. 


Interdictum autem, licet inviti, suscipientes a The Dover 
legato predicti episcopi secum detulerunt. Sed citizens 3 
eum applicuissent Dovoris#, scrutinio ex more in interdict 
portu facto, interceptum est a civibus, et in minutias °° the 
dilaniatum, jactatur in mari. Nuncii quidam cele- 
bres, tam regis Francorum quam Anglorum, vide- 
licet Petrus camerarius, vir nobilis de Francia, et 
Henricus Alemannie, cum aliis, applicantes Bononie, 
cum adhuc predicti pontifices extiterant ibidem, ab 
oppidanis pessime tractati sunt, multis vero vulneratis, 
et ad novem de Anglicis crudeliter trucidatis; nec 
deferebatur Francigenis, eo quod in ducatu et conductu 
venerant aliorum. 

Jam enim omnis illa regio maritima, immo omnis Sides in 
fere Gallia usque Alpes, instigantibus rege Francie, an aii 
Petro comite Sabaudis, Bonefacio archiepiscopo Can- the Euro- 


tuarie, et electo! Lugdunensi, csterisque parentibus Pee. 


! Philip of Savoy. 


A.D. 1964. 


Abbats of 
Pershore. 


Hamo 
l'Estran 


502 FLOREB 


regine nobilibus, in Anglos conspiraverant, contra 
regem Henricum puta consistentes ; sed et alia pem 
Europee, scilicet Britannie minoris, Wasconis, neenon 
et Hyspanism, cujus terre regis sororem duxerat Ed 
wardus, simili seditione commoti, adversus eos odio 
exarserunt et indignatione vehementi. Attamen incdi- 
tus ille comes Andegavie Karolus parti comitis Ley. 
cestris favebat, frater suus! ut dicebatur, fidei jura- 
mento astrictus At vir apostolicus prsenominatus, Ur. 
banus, antequam votum complevisset quod Anglicis 
dudum promiserat, diem clausi& extremum, tempore eis 
oportuno valde. Et circa hoc tempus, Elerius abbas 
Persore propter infirmitatem suam sponte cessit, cui 
canonice Henricus successit.' 


Qualiter marchiones gwerram iterato moverint. 


Supradicti igitur marchisii, in rebellionem more 
solito surgentes, rupto pacis fcedere, et conventione 
inter eos facta, dum consul predictus Leycestriz, 
tractis armorum copiis, marchiam petierat, ut predic 
tum est, perlustrantur provincias ultra Sabrinam & 
citra cum exercitu suo, rapinis et preedis semper 
assueto, indigenas circumquaque timore et tremore 
nimio concutientes, adeo ut ubicunque pervagarent, 
compatriote ad ecclesias confugerent, in cimiteriis do- 
micilia coustituerent, gratia corporum et rei sum sél- 
vande, Hujus mali auctor fuit ille preecipuus, Hamo 


the chief, Extraneus, prado nominatissimus, qui quamvis in con- 


author of 
thie. 


gressu militari swpe fortiter fecerat, tamen tyrannide 
sua exigente, pro nomine tyronis notam Trasonis 
merito incurrit At illi per castra stabiliti, ab ipsis 
marchionibus a Bristoll usque Cestriam et alibi, ut- 
pote qui et eadem nomine regis et Edwardi nacti 
detinuerunt, adhuc suis quique partibus vicinos de 





! i.e. of Louis IX. 0|. 22 Et. s. successit] om. N. 


HISTORIARUM. 503 
predando, laxis crudelitatis habenis, misere debac- A.D. 1264. 
chati sunt, et Robertus Walerand et Warinus de 
Bassingeburne, custodes Bristoli, armata manu venien. 
tes dilueulo ad castellum de Walengforde, in quo Ricar- 
dus rex Alemannis captivus et Edwardus filius regis 
Henrici obses tenebantur, insultum dederunt acriter, 
ut eos raperent de custodia. Sed nihil profecerunt. 
Nam! eastellani quamtocius expergefacti eos repule- 
runt. Spectaverant namque hi succursu et auxilio 
potiri preedictorum marchionum, prout inter eos statu- 
tum fuit; qui jam versus eos cum exercitu iter arri- 
pientes ad Persoriam, rumore sauciati infausto ex hoc 
facto et die anticipato, reversi sunt.' 


De expeditione secunda, super marchisos. 


Comes vero Leycestrie seepedictus, ex eorum rebel- Expedition 
lione et fide rupta compulsus ad iram, habito super of Simon 
hoe colloquio apud Oxoniam procerum regni, assump- fort with 
sit secum regem Henricum, quem? adeo babuit accli. reins the 
nem, quod nihil arduum ad id tempus sine eo facere Marchers. 
poterat. Venerunt Wygorniam, comitante se innumera 
militum et aliorum bellatorum multitudine, contra 
marchisos, tanquam contra hostes regni publicos, 
dimieaturi. Videbatur tamen quod cor regis una cum 
suis familiaribus inclinatum erat ad eos, eo quod hi 
pro rege, qui quasi in custodia fuit, necnon et occa- 
sione Edwardi, adhue obsidis, filii ejus, quem multum 
dilexerant, gwerram moverant in populo et seditionem. 

Nam? ex bello predicto Lewensi divisionem ac odium 
traxerant ad invicem infestivum. Prefati ergo mar- 
chiones, licet numero pauciores fuissent, tamen de sua 
audacia presumentes, ultra fluvium Subrins contractis 
viribus restiterunt. Nam p ntem civitatis Wygornize 
fortissimum ac ceteros pontes per ripam fregerunt, 


3 Nam... sunt] om. N. * Nam... . sunt (p. 504)] om. 
3-3 quem... poterat] om. N. | N. 


304 FLORES 


A.D. 1264. cimbis etiam transvectoriis dimersis in profundum ; sed in 


Symon 
comes Ley- 
cestria 
tenuit 
Natale 
Domint 
cum rege 


Wodstoke 
pompose. 


Omnia 
regni ne- 
gotia in 


vanum laboraverunt contra tot nobiles, precipue contra 
ipsum bellatorem sagacissimum, Symonem de Monte 
Forti, molientes resistere aut dimicare. Quinetiam 
Lewelinum, jam a finibus Wallise egressum, super eo 
& tergo pronum habentes superventurum, ad pacem 
venire compulsi sunt. Igitur ut Edwardus egregius 
ille juvenis, regis filius, a custodia absolveretar, redire 
ad pacem aliorum, licet eis dura fuerit ipsa et exitia- 
lis, [coactus est]. Nam! uteorum major pars insulam 
Britannie per annum evacuaret sanxitum est, malum 
interim regno vel proceribus minime molitura, sub 
poena perdendsm hereditatix., Et ad hsec firmanda et 
assecuranda tradiderunt castra, quee habuerunt in cus 
todia, comiti Leycestrim fere omnia, qus erant per 
marchiam a Bristollis usque Cestriam distincta; sed 
et Cestria, que fuit consulatus Palatinus Edwardi, 
facto escambio eum comite predicto, in alienum trans 
fertur dominium.  Herefordia etiam et alia castra, 
versus Australem plagam Wallis sita, Petro de Monte 
Forti et aliis baronibus jam pridem exposita sunt ei 
commissa. His ita gestis, rex rediit, ad insigne palla- 

tium, quod dicitur Wodestok, ubi Natale Domini 
tenuit solempniter. Sed et comes, arridente ei for 
tuna in omnibus qus mente conceperat, idem festum 
celebravit in castro suo Kenilworthe, multo milite 
stipatus nimis. Fertur autem habuisse eum ex pro 

pria familia ad minus cxl milites stipendiarios, preter 
alios innumeros, quando ivit in exercitu, devotioni 


sus deditos. Jam quidem omnis Anglia preter Aqu- . 


lonem ulteriorem, qui adhuc conspiraverat contra eum, 
instigantibus rege Scotie et Johanne de  Balliolo 
inclinata extitit ei et subjecta, ut nihil magnum 
absque eo in regno ageretur. Omnia per ipsum ordi- 
nata sunt, omnia regis castra ejus ditioni sunt com- 


! Nam .. . commissa) om. N. 





HISTORIARUM. | 505 


missa Nec! etiam ipse rex, qui jam regnando quin- A.D. 1264. 
quagenarius extiterat, nisi pro umbra nominis habebatur, disposi- 
adeo ut terram suam perlustrare vel peragrare non Symonis 
poterat, quin in conductu et dispositione totaliter- comitis. 
que fieret alterius.! 

Mortuo, ut dictum est, Papa Urbano, successit ei Desth of 
Guydo Sabinensis, qui?* fuerat legatus nuper in IV. 
Angliam destinatus? et vocatus est Clemens quartus.? 

His* diebus Jobannes Maunsel, preepotens ille bene- P. Clement 
fieiorum ecclesiasticorum occupator, vites metas attigit 
ultra mare. Et Godefridus archiepiscopus Eboracensis 
translit; successi Willelmus. Habito autem magno 
tractatu super pace regni assequenda apud Londonias 4beolvitur 
in Quadragesima, absolvitur a custodia comitis pre-a custodia 
dieti Edwardus filius regis, qui a preedicto bello comis 
Lewensi tenebatur obses. Non tamen sui juris fuerat Lac 
omnino, quin totum tractaretur adhuc voluntate comitis 
et filiorum ejus Quod Edwardus dissimulans pro 
tempore et loco, evadendi eo quod oportunitatem 
expectabat.* 

[Undecimo kal. Februarii obiit Hugo de Horingge ® Death of 


monachus sacer et professus ecclesi; sancti Benedicti bed » 
de Hulmo. monk o 
] B. Benet 
—X—————————————————————Ó Holme. 
11 Nec . . . alterius] om. N. C5 His... ezpectabat] om. Re. 


2-3 qui... destinatus] om. N. * atüigit) attiguit, MSS. 
* MSS. ins. At igitur, apparently * Horning, Norfolk, or Horrin- 
the beginning of another sentence. | ger, Suffolk. 


END OF VOL. II. 





CATALOGUE 
oF 


ENGLISH, SCOTCH, AND IRISH RECORD 
PUBLICATIONS, 


EPORTS OF THE HISTORICAL MANUSCRIPTS 
COMMISSION, - 


AND 


.NNUAL REPORTS OF THE DEPUTY KEEPERS 
OF THE PUBLIC RECORDS, ENGLAND AND 
IRELAND, 


Printed for 
HER MAJESTY’S STATIONERY OFFICE, 


And to be purchased, 
Either directly or through any Bookseller, from 
EYRE anp SPOTTISWOODE, East Harpine SrREET, Freet STEERT, E.O. ; or 
ADAM ann CHARLES BLACK, 6, NogTH Brwwee, EDINBURGH; or 
HODGES, FIGGIS, & Co., 104, Grarron Strert, DUBLIN. 





CONTENTS. 








Caczwpans or Stars Parzns, &o. . - . - . Pe 

CumowrcLES AND MuxonRnLsS o» Great Bairam AMD IRELAND DURING THE 
Mrppix Aczs . . . . . - - - & 

Pusiicarions oF THE Racomgp Commissioners, &c. - - . . 3] 

Worxs PusLmHED m PHOTOREDNOOGRAPHY . . - - 

Hisronrcal. Mawvusonirts Commission - . . - . 

Bzrozts or ton Dmrurr Kxxspma op THE Pusuic Reconrps — . 

Soorce Rzoomp PusLicATIONS - . - . - - .9 

Intsa Rucornp PosLICATIONS - - - . - - 3 


Reports OP THE DmBPuTY KEEPER oy THE Pusiic Reconns, InEgLAND . . 86 


MMMRL—————————————————— M ——————M———————— 


eae 
—— ee ee 





ENGLAND. ~ 


CALENDARS OF STATE PAPERS. &c. 


[IxPERIAL 8vo., boards. Price 15s. each Volume or Part. } 


As far back as the year 1800, a Committee of the House of Commons recom- 

mended that Indexes and Calendars should be made to the Publio Records, and 
thirty-six years afterwards another Committee ot the House of Commons reite- 
rated that recommendation in more forcible words; but it was not until the 
incorporation of the State Paper Office with the Publio Record Office that the 
Master of the Rolls found himself in a position to take the necessary steps for 
carrying out the wishes of the House of Commons. 

On 7 December 1855, he stated to the Lords of the Treasury that although 
‘¢ the Records, State Papers, and Documents in his charge constitute the most 
* complete and perfect series of their kind in thecivilized world," and although 
** they are of the greatest value in a historical and constitutional point of view, 
* yet they are comparatively useless to the public, from the want of proper 
** Calendars and Indexes." Acting upon the recommendations of the Com- 
mittees of the House of Commons above referred to, he suggested to the Lords 
of the Treasury that to effect the object he had in view it would benecessary for 
him to employ a few Persons fully qualified to perform the work which he con- 
templated. 

eir Lordships assented to the necessity of having Calendars prepared and 
printed, and empowered the Master of the Rolls to take such steps as might be 
necessary for this purpose. 

The following Works have been already published in this Series :— 


CALENDARIUM GzENEZALOGICUM; for the Reigns of Henry III. and Edward I. 
Edited by Cuan.es Rosezts, Secretary of the Public Reéord Office. 2 Vols. 
1865. 


This is a work of great value for elucidating the early history of our nobility 
and landed gentry. 


CaLxNDAR OP Stats Parsrs, Domestic Szaizs, oF THE MEIGNS or Epwarp VL, 
Many, ELIZABETH, and James I., preserved in the Public Record Office. 
Edited by Rosert Lzwox, F.S.A. (Vols. I. and II.), and by Many Anne 
Evenett Geren (Vols. III.-XII.) 1856-1872. 


Vol. I.— 1547-1580. Vol. VII.— Addenda, 1566-1579, 

Vol. II.— 1581-1590. Vol. VIII.—16038-1610. 

Vol. III.—1591-1594. Vol. IX.— 1611-1618. 

Vol. IV.—1595-1597. Vol.X.— 1019-1693. 

Vol. V.— 1598-1601. Vol. XI.— 1623-1625, with 

Vol. VI.—1601-1608. with Addenda. 1603-1625. 
Addenda, 1547-1565. Vol. XII.— Addenda, 1580-1625. 


CanzNDAR Or STATE PaPERs, Domestic SERIES, or THE REIGN OP CHARLES I., 
preserved in the Public Record Office. Edited by Jomw Bruce, F.8.A. 
(Vols. I.-XII.); by Joux Baucz, F.S.A., and Witt1am Doveras HawirroN, 


U 6593108. +o 2 


4 


F.8.A. (Vol. XTIL); and by, Wo11um Dovetas Hawrmsox, FSA. (Vos 
XIV.-XVII). 1858-1888. 


Vol.I.— 16025-1626. Vol XI.— 1637. 
Vol.II.— 1627-1628. VoL XII.— 1637-1038. 
Vol.III.— 1628-1629. Vol. XIII.— 1638-1659. 
Vol.IV.— 1629-1631. Vol. XIV.— 1639. 
Vol. V.— 1631-1633. Vol. XV.— 1639-1640. 
Vol. VI.— 1633-1634. Vol. XVL— 1640. 

Vol. VIL.— 1634-1635. Vol. XVII.— 1640-41. 
Vol. VIII.—1635. Yol. X VIII.—1641-43. 
Vol. IX.— 1635-1636. Vol. XIX.— 1644. 


Vol. X.— 1636-1687. 


CaLENDAR or Starz Parmms, Dowsesric Sunes, pURING THE COMMONWEALTH, pte. 
served in the Public Reoord Office. Edited by Many Amm Krum 
Gazrx. 1875-1885. 


Vol. I.— 1649-1649. Vol. VITL—1655. 
Vol. II.— 1650. Vol IX.— 1655-1656. 
Vol. III.— 1651. Vol. X.— 1656-1657. 
Vol IV.— 1651-1652. Vol. XL— 1657-1658. 
Vol. V.— 1652-1653. Vol. XII.— 1658-1659. 
Vol. VI.— 1653-1654. Vol. XIII.— 1659-1660. 
Vol. VIT.—1654. 


CaLzNDAR or Stats PAPERS :—COMMITIEE POR THB ÁDVANCR oF Moszr, 1642-16. 
Edited by Many Awxe Everett GRzEX. In three Parts. 1888. 


CALENDAR OF Starx PAPRRS:—CoxxrTTER FOR CoxrouxpING, &c., 1643-19; 
Edited by Many Auns Everett GRgEx. Part L, 1889. 


CALEXDAR or Stare Papers, Domestic Sens, or THE Retenw oF CHARLES I1., pe 
served in the Public Record Office. Edited by Many Ane Krum 
Grezn. 1860-1866. 


Vol.l.— 1660-1661. Vol. V.— 1665-1666. 
Vol. II.— 1661-1663. Vol. VI.— 1666-1667. 
Vol. III.—1663-1664. Vol. VII.—1667. 


Vol, IV.—1664-1665. 


CanxXDAR oF How» Orrice PaPRRs or THE Rziow or Gaononz III., preserved iz 
the Public Record Office. Vols. I. and II. Edited by Joskpm Revie, 
an Assistant Record Keeper, 1878-1879. Vol. III. Edited by Ric 
ARTHUR Roperts, Barrister-at-Law. 1881. 


Vol. I.—1760 (25 Oct.)-1765. | Vol. III.—1770-1772. 
Vol. II.—1766-1769. 


CaL.ENDAR OP Strats Parzas relating to ScoTLAND, preserved in the Public 
Record Office. Edited by Manxuam Jonw THorrs. 1858. 


Vol. I., the Scottish Series, of the Reigns of Henry VIII., Edward VI., 
Mary, and Elisabeth, 1509-1589. 

Vol. I1., the Scottish Series, of the Reign of Elizabeth, 1589-1608; sn 
Appendix to the Scottish Series, 1543-1592; and the State Paper 
relating to Mary Queen of Scots. 


CarswDAR or Documents relating to IRELAND, in the Public Record Office, 
London. Edited by Henry Savaon SwmmrMAN, B.A., Barrister-at-LaV 
(Ireland); continued by Gustavus Faxpxkick Hanpcocx. 1875-1886. 


Vol. L— 1171-1251. Vol. IV.—1293-1801. 
Vol. -1I.— 1252-1284. Vol. V.— 1802-1807. 
Vol. I1I.—1285-1292. 





5 


CALBNDAR OP Srarz Paras relating to IRBLAND, oP THE Rurens or Henzy VIII., 
Hpwakp VI., Mary, AND ELIZABRTH, preserved in the Publio Record 
Office. Edited by Hams OLAvDE HaxILTON, F.8.A. 1860-1885. 


Vol. I.— 1509-1578. Vol. III.—16586-1588. 
Vol. II.—1574-1585. VoL IV.— 1588-1592. 


CALENDAR OP State PAPERS relating to IRELAND, or THE REGN oF JAMES I., pre- 
served in the Publio Record Office, and elsewhere. Edited by ihe Rev. 
isan RusssLL, D.D.,and Joux P. PRENDERGAST, Barrister-at-Law. 1872- 


Vol. I.— 1603-1606. 
Vol. II.— 1606-1608. 
Yol. III.—1608-1610. 


This series is in continuation of the Irish State Papers commencing with 
the reign of Henry VIII.; but for the reign of James I., the Papers are not 
confined to those in the Public Record Office, London. 


CALBNDAR oF Strate PAPERS, COLONIAL SERrEs. Edited by W. Nort SAINSBURY, 
of the Publio Record Office. 1860-1884. 


Vol. I.—A merica and West Indies, 1574-1660. 

Vol. 1I.—East Indies, China, and Japan, 1513-1616. 
Vol. ITI.—East Indies, China; and Japan 1617-1621. 
Vol. IV.— East Indies, China, and Japan, 1622-1624. 
Vol. V.—America and West Indies, 1661-1668. 

Vol. VI.— East Indies, 1625-1629. 

Vol. VII.—America and West Indies, 1669-1674. 


These volumes include an analysis of early Colonial Papersin the Public 
Record Office, the India Office, and the British Museum. 


Vol. IV.—1611-1614. 
Vol. V.— 1615-1625. 





CALENDAR OP LETTEBS AND PAPERS, FonEIGN AND Domestic, OF THE REIGN OF 
Henry VIIL, preserved in Her Majesty's Public Record Office, the British 
Museum, &o. Edited by J. S. BRewzR, M. A., Professor of English Literature, 
King's College, London (Vols. I.-IV.); and by James GAIRDNEB, an 
Assistant Record Keeper (Vols, V. —XI.). 1862-1888., 


Vol. I. —1509—1514. Vol. IV., Part 3.—1529-1530. 
Vol. II. (in two Parts) —1515- | Vol. V.— 1531-1532. 

1518. Vol. VI.— 1533. 
Vol. III. (in two Parts)—1519- | Vol. VII.— 1534. 

1593. Vol. VIII.—1535, to July. 
Vol. IX.— 1535, Aug. to Dec 
Vol. IV., Part 1.—1524-1526. Vol X.— 1536, Jan. to June. 
Vol. IV., Part 2.—1526-1528. | Vol. XL— 1536, July to Dec. 


These volumes contain summaries of all State Papers and Correspondence 
relating to the reign of Henry VIIL, in the Publie Record Office, iu the 
British Museum, the Libraries of Oxford and Cambridge, and other Public 
Libraries; and of all lettersthat have appeared in print in the works of Burnet, 
Strype, and others. Whatever authentic original material exists in England 
relative to the religious, political, parliamentary, or social history of the country 
during the reign of Henry VIII., will be found calendared in these volumes. 


Vol. IV.—Introduction. 





CALENDAR OP Srate PAPRES, FogEIGN SERIES, OF THE REIGN or Epwaxp V1., pre- 
served in the Public Record Office. 1547-1553. Edited by W. B. Turwsvtt, 


Barrister-at-Law, &c. 1861. 

OALENDAR or STATE Parsns, Foreien SERIES, OF THE RRIGN oF Many, preserved in 
the Publio Rezord Office. 1553-1558. Edited by W.B. Turnsvtt, Barrister- 
at-Law, &c. 1861. 


OALENDAR ov State Parsars, Forsien Sertes, OP THE EuIGN or ELIZABETH, 
preserved in the Publio Record Office, &c. Edited by the Rev. Joszra 





Srsvaxeon, M.A. (Vols. I.-VIL.).and AtLaw Jamus CROSBY, M.A., Berrister. 
at-Law (Vols. VIII.-XL). 1863-1880. 


Vol.L— 1558-1559. Vol. VII.— 1564-1565. 
Vol. IL— 1559-1560. | Vol. VIII.—1566-1566. 
Vol. I1I.—1560-1561. | Vol. LX.— 1569-1671. 
Vol. IV.— 1561-1562. Vol. X.— 1572-1574. 
Vol. V.— 1562. Vol. XI.— 1575-1577. 
Vol. VI.— 1503. 


CALSNDAR or Tasasuny Paruus, preserved in the Public Record Office. Edi 
by Joszru Raprxorox, an Assistant Record Keeper. 1868—1889. 


Vol.L— 1557-1696. Vol. IV.—1708-1714. 
Vol. II.— 1697-1702. Vol. V.— 1714-1719. 
Vol. III.—1702-1707. Vol. VI.—1720-1728. 


CALENDAR OP rou Canaw Parers, preserved in the Lambeth Library. Edited s 
J. 8. Baswxa, M.A., Professor of English Literature, King’s College, 
London; and WiiLiAM BorLBwx. 1867-1878. 


Vol.L— 1515-1574. Vol. V.——Book of Howth; M: 
Yol. II.— 1575-1588. cellaneous. 
Vol. IIL — 1889-1600. Vol. VI.—1603—1624. 


Vol. IV. —1601-1608. 
The Carew Papers are of great importance to all students of Irish history. 


Oarerpan oy Lerrszs, DasPATCHES, AND Srats Parzzs, relating to the Negots- 
tions between England and Spain, preserved in the Archives at Simarce 
aud elsewhere. Edited by G. A. Bencewnorn, (Vols. I. and II.) 1862-184. 
and Don Pascual DE Garaneos (Vols. III. to V.) 1873-1888. 


Vol. I.—Hen. VIL —1485-1509. 

Vol. II.— Hen. VIII.—1500-1525. 

Supplement to Vol. I. and Vol. II. 

Vol. III., Part 1. — Hen. VIII.— 1525-1526. 

Vol. III., Part 2.—Hen. VIII.— 1527-1529. 

Voi. IV., Part 1.—Hen. VIII.—1599—1530. 

Vol. IV., Part 2. — Hen. VIIT.—1531-1538. 

Vol. IV., Part 2.—contw:wed.— 1581-15388. 

Vol. V., Part 1.— Hen. VITI.— 1534-1536. 

Vol. V., Part 2.— Hen. VIII.— 1536-1588. 

Upon the death of Mr. Bergenroth, Don Pascua] de Gayangos was appointed 

to continue the Calendar, and he has beep able to add much valuable mattet 
from Brussels and Vienna. 


Catsxypakm OP Srars PaPERS awp MamuscmiPTS, relating to ExoLIMH Arras, 
preserved in the Archives of Venice, &c. Edited by Rawpox Brown. 1864- 


1884. 
Vol. l.— 1202-1509. Vol. V.— 1534—1554. 
Vol. II.— 1509-1519. Vol.VI.,PartiI.— 1555-1556. 
Vol. IIL—1520-1526. Vol. VI., Part II.— 1556-1557. 
Vol. IV.— 1527-1533. Vol. VI., Part I11.—1557-1558. 


SrLLABUS, IX ENGLisH, OF RryMER’s Favpera. By Sir THomas Durrus Haxpr, 
D.C.L., Deputy Keeper of the Records. Vol. I.—Will. I.-Edw. III 
1066-1377. Vol. II.— Ric. II.-Chas. II. 1977-1654. Vol. IiI., Appendix and 
Index. 1869-1885. 

Rymer's * Feders," is a collection of miscellaneous documents illustrative 
of the History of Great Britain and Ireland, from the Norman Conquest to the 
reign of Charles II. Several editions of the ** Federa” have been published, 
and the present Syllabus was undertaken to make the contents of this great 
national work more generally known. 


Rerort OP tH8 DEPUTY KEEPER oF THE RECORDS AMD THE REv. J. S. Brewrz 
TO THE MASTER oF THE RoLLs, upon the Carte and Carew Papers in the 
Bodleian and Lambeth Libraries. 1864. Price 2s. 6d. 


^ LM MM MÀ. Dl 
—- ee. ens ——Á 











7 


' umromT o» rH» Dzrvurr Kurz or THE RECORDS TO THE MASTER OP THE Rous, 
upon the Documents in the Archives and Publio Libraries of Venice. 1866. 


vice 28. 6d, 


In the Press. 


CALENDAR or Stats Parars AND MANUSORIPTS, relating to ExeLish AFFAIRS, 
preserved in the Archives ofVenice, &c. Vol. VII.—1559—1580. 


CALENDAR or Letrzss, DasPatouss, AND STATE PAPERS, relating to the Negotia- 
tions between England and Spain, preserved in the Archives at Simarcas, and 
elsewhere. Edited by Dow PAscuAL pz Garaneos. Vol VI.—1539-1542. 

COaLENDAR or Stars PaPERs:—CowwrTTEB FOR OComrounpine, &c. —Edifed by 
Mary Anns Everett Green. Part II. 


^ QaLENDAR or Stare Paruns relating to IRRLAND, or THE RBIGX oF ELIABETE, 
| reserved in the Publio Reoord Office. Edited by Hans OLAUDE HAMILTON, 


T. S.A. Vol. V.—1592-1596. 
-  DzscarrIvE ÜCaTALOGUR or Anorent DEBDs, preserved in the Public Eeoord 
. Office. Vol. I. 


CALENDAR or State Parens, Domestic SERIES, oF THE REIGN oF CHARLES I., pre- 
served in the Public Record Office. Edited by Wittiaw Dovetas HAMILTON, 


F.S.A. Vol XX. 1645, &oc. 
CALENDAM OF THE PATENT RHoLLs or THE RxiGN or Epwagp III. 


CALENDAR OF LETTERS AND PaPERs, Foreign AND Domgsric, OF THE REIGN oF 
Henry VIIL, preserved in the Publio Record Office, the British Museum, 
&o. Edited by James GAIRDNEB, an Assistant Record Keeper. Vol. XII. 


—1537. 


In Progress. 


CALENDAR OP State Papers, CoLontaL SkmIES, preserved in the Publio Record 
Office, and elsewhere. Edited by W. Noe. SAINSBURY, an Assistent Record 
Keeper. Vol. VIII.— East Indies, 1630, &c. 


CALENDAR OF THB Patent RoLLs or tHE Reiew or Epwaxp II. 


CALENDAR OF ÁXCIENT CoRRESPONDENCE, Diplomatic Documents, Papal Bulls, 
and the like, preserved in the Public Record Office. 





THE CHRONICLES AND MEMORIALS OF GREAT BRITAN 
AND IRELAND DURING THE MIDDLE AGES 


(Rorar 8vo. Price 10s. each Volume or Part.] 


On 25 July 1822, the House of Commons presented an address to the Crov:, 
stating that the editions of the worksof our ancient historians were Inconverz: 
and defective: that many of their writings still remained in manuscript, £n¢,~ 
some cases, in a single copy only. They added, ‘‘ that an aniform and ec. 
'* venient edition of the whole, published under His Majesty's royal ssuct:::. 
‘* would be an undertaking honoarable to His Majesty's reign, and conduce: 
'"! the advancement of historical and constitutional knowledge ; that the Hos 
* therefore humbly besought His Majesty, that He would be graciously ples: 
'" to give such directions as His Majesty, in His wisdom, might think itt,‘ 
*' the publication of & complete edition of the ancient historians of this rea 
'" and assured His Majesty that whatever expense might be necessary for ::: 
** purpose would be made good.” 


The Master of the Rolls, being very desirous that effect should be given tot: 
resolution of the House of Commons, submitted to Her Majesty's Treaer 
1857 a plan for the publication of the ancient chronicles an memorials of :' 
United Kingdom, and it was adopted accordingly. Inm selecting these work:.. 
was considered right, in the first instance, to give preference to those of wc 
the manuscripts were nnique, or the materials of which would help to fiii 
blanks in English history for which no satisfactory and authentic informat: 
hitherto existed in any accessibleform. One great object the Master ofthe B: 
had in view was to form a corpus historicum within reasonable limite, and wb: 
should be as complete as possible. D. 

Of the Chronicles and Memorials, the following volumes have been publisbe. 
They embrace the period from the earliest time of British history down to tt: 
end of the reign of Henry VII. 


1. Tas OnnmowicLz or Ewetann, by Jomw Carenave. Edited by the Bev.F.C 
Hriwossrow, M.A. 1858. 


Oapgrave was prior of Lynn, in Norfolk. and provincial of the order of the Friars Herm: * 
Bngland shortly before the year 1444. His Chronicle extends from the creation of the world i2 
the year 117. As & record of the language spoken in Norfolk (being written in English), i + * 
considerable value. 


2. Ogmowicor Monasrenir DE Asmepon. Vols. I. and II. Kdéted by the Ber. 
JosaruH Sruvenson, M.A., Vicar of Leighton Bussard. 1858. 


This Chronicle traces the history of the monastery from its foundation by Kins i5 
of Wessex, to the reign of Richard L, shortly after which period the present marratire "i 
drawn up by an inmate of the establishment. The author had access to the title-deeds of th 
house; and incorporates into hia history various charters of the Sarongkings, of great impormn® 
as illustrating not only the history of the locality but that of the kingdom. 


8. Lrvzs or Epwagp Tum Coxrsssog. I.—Les Estoire de Seint Aedward le Be 
IL—Vita Beati Edvardi Regis et Confessoris. III.—Vita ZEduvsrd: 
Regis qui apud Westmonasterium requiescit. Edited by Henny BICcEuU 
oe M.A., Fellow and Assistant Tutor of Trinity College, Cambridge 


The first isa poem in Norman French, addressed to Alianor, Queen of H , probebls 
written in 1315. Nothing is known of the author. The second lee anonymous TI writet 
between 1440 and 1450, by command of Henry VI. It does not throw any new light on tbe reu? 
of Riwsrd the Confessor. but is valuable as a specimen of the Latin poetry of the time. Tbe 
third, also by an anonymous author. was apparently written for Queen Edith, between 109 
and 1074. It uoticos many facts not found in other writers. 





4. MoxuwmwtA Feanciscana. Vol. L.—Thomas de Eccleston de Advent? 
Fratrum Minorum in Angliam. Ade de Marisco Epistolm. Registrum 
Fratrum Minorum Londonim. Edited by J. S. Brewer, M.A., Professor of 
English Literature, King's College, London. Vol. II.—De  Adventz 


— - au—7———— — — ——  — — ai 


9 


Minorum ; re-edited, with additions. Chronicle of the Grey Friars. The 

ancient English version ofthe Rule ofSt. Francis. Abbreviatio Statutorum, 
1451, &c. Edited by RicHARD Howzert, Barrister-at-Law. 1858, 1882. 

The first volume contains original materials for the history of the settlement of the order of 

St. Francis in England, the letters of Adam de Marisco, and other papers connected with the 


foundation and diffusion of this great body. The second volume contains materials found, since 
the first volume was published. 


5. F'AscICULI ZIZANIORUM MAGISTRI JoHANNIS Wrciir cum Tritico. Ascribed to 
Tomas NaTTEB, of WALDEN, Provincial of the Carmelite Order in England, 
and Confessorto King Henry the Fifth. Edited by the Rev. W. W. SHIBLEY, 
M.A., Tutor and late Fellow of Wadham College, Oxford. 1858. 


This work derives its principal value from being the only contemporaneous account of the rise 
of the Lollards. 


6. Tas Bork or THB ChRoNicLIS or ScorLAND; or, A Metrical Version of the 
History of Hector Boece; by WriLLiAM STEWART. Vols.I., IIT., and III. 
Edited by W. B. Tu&xsULL, Barrister-at-Law. 1858. 


This is a metrical translation of a Latin Prose Chronicle, written in the first half of the 16th 
century. The narrative begins with the earliest legends and ends with the death of James I. of 
Scotland, and the “evil ending of the traitors that slew him." Strict accuracy of statement is not 
to be looked for; but the stories of the colonization of Spai:, Ireland, and Scotland are interesting 
if not true; and the chronicle reflects the manners, sentiments, and character of the age in which 
it was composed. The peculiarities of the Scottish dialect are well illustrated in this version. 


7. JoHANKIS CAPGRAVB LrBER DE ILLUsTRIBUS HENRICUS. Hdited by the Rev. F. C. 
HriNexsrOoN, M.A. 1858. 


This work is dedicated to Henry VI. of England, who appears to have been, in the author's 
estimation, the greatest of allthe Henries. The first part relates only to the history of the Empire 
from the election of Henry I. the Fowler, to the end of the reign of the Emperor Henry VI. 
The second part is devoted to English history, from the accession of Henry I. in 1100, to 1448, which 
was the twenty-fourth year of the reign of Henry VI. The third part contains the lives of 
illustrious men who have borne the name of Henry in various parts of the world. Capgrave was 
born in 1393, and lived during the Wars of the Roses, for which period his work is of some value. 


8. HisrogiA MoxasTERII S. ÁucusTINI ÜANTUARIENSIS, by THOMAS oF ELMHAM, 
formerly Monk and Treasurer of that Foundation. Tite by OBABRLES HARD- 
wick, M.A., Fellow of St. Catharine’s Hall, and Christian Advocate in the 
University of Cambridge. 1858. 


This history extends from tlie arrival of St. Augustine in Kent until 1191. Prefixed isa 
chronology as far as 1418, which shows in outline what was to have been the cbaracter of the work 
when completed, The author was connected with Norfolk,and most probably with Elmham. 


9. EuLogrom (HisTORIARUM sive TEMPORIS) : Chronicon ab Orbe condito usque ad 
Annum Domini 1866 ; a Monacho quodam Malmesbiriensi exaratam. Vols. 
L,IL, and III. Edited by F. S. HaxpoN, B.A. 1858-1863. 


This is a Latin Chronicle extending from the Creation to the latter part of the reign of 
Edward IIL,aud written by a monk of the Abbey of Malmesbury, in Wiltshire, about the year 
1367. A continuation, carrying the history of England down to the year 1413, was added in the 
first half of the fifteenth century by an author whose name is not known. The HBulozium 
iteelf is. chiefly valuable as containing a history, by a contemporary, of the period between 1356 


10. MsxoRIALS oF HENRY THE SEvENTH: Bernardi Andres Tholosatis Vita Regis 
Henrici Septimi; necnon alia qusedam ad eundem Regem spectantia. Edited 
by JAMES GAIRDNER. 1858. 


The contents of this volume are—(1) a life of Henry VIL. by his poet laureate and historio- 
pher, Bernard André, of Toulouse, with some compositions in verse, of which he is supposed to 
ve been the author; (3) the journals of Roger hado during certain embassies on which 
he was sent by Henry V LL. to Spain and Brittany, the first of which nad reference to the marriage 
of the King’s son, Arthur, with Catharine of Arragon; (3) two curious reports by envoys sent 
to Spain in 1505 touching the succession to the Orown of Castile, and a project of marriage between 
Henry VIL. and the Queen of Naples; and (4) an account of Philip of Castile’s reception in 
England in 1506. Other documents of interest are given in an appendix. 


ll. MBMORIALS or HENRY THE Frets. I.—Vita Henrici Quinti, Roberto Redmanno 
auctore. Il.— Versus Rhythmici in laudem Regis HenriciQuinti. III.— 
Kimhami Liber Metricus de Henrico V. Edited by CuaRLES A. Corr. 
1858. 


This volume contains three treatises which more or less illustrate the history of the reign of 

V., vis.: A life by Robert Raimin; & Metrical Chronicie by Thomas Elmham, prior of 

Lenton, a contemporary author; Versus Rhythmici, written apparently by a monk of Westminster 
Abbey, who was also a contemporary of Henry V. 


10 


13. Mustugxta GinLpuaLLA Loxpowiexsis ; Liber Albus, Liber Custumarum, « 
Liber Horn, in archivis Gildhalls asservati. Vol.I., Liber Albus. Vol. [1 
(in Two Parts), Liber Custumarum. Vol. IIL, Translation of the Arg: 
Norman Passages in Liber Albus, Glossaries, Appendices, and Index. Fiu: 
by Henny Tuomas RiLEY, M.A., Barrister-at-Law. 1859-1862. 
The manuscript ofthe Liber Aldus, compiled by John Carpenter, Common Clerk of the 0$ 
of London in the year 1419, gives an account of the laws, lations, and institutions of ths: (7 
in the 12th, 13th, 14th, and part of the 15th centuries. The Liber Custemarum wm c: 


robably by various hands in the early part of the 14th century during the reign of Edvvi 
t als) «ives an account of the laws, regulations, and institutions of the City of London ia 


12th, 13th, and early part of the 14th centuries. 


13. Curontca Jouamsis nz Oxzxapzs..— Edited by Sir Haxzr Exuis, K.H. 18). 


Although tuis Chronicle tells of the arrival of He and Horsa in England in 4 :4i 
substantially being with the reign of King Alfred, and comes down to 1291, where it i5 
surat! y. The history 1s particularly valuable for notices of events in the eastern portions ci ux 

mguiow, 


14. A Correction o» PourticaL Pozus AND Sones RELATING TO ExeLisH Hio, 
PROM THE ACCESSION OP Epwarp III. ro tae Reien or Heway VIII. Vols. 
and ll. Edited by Toomas WRIcHT, M.A. 1859-1861. 


These Poems are perhaps the most interesting of all the historics] writings of the per 
thouch they cannot be relied on for accuracy of statement. They are various m character ; .t 
are upon relizivus subjects, some may be called satires, and some give no more than 1077 
ecandal; but as à whole they present a very fair picture of society, and of the relatiors cf & 
dif: rent classes to one another. The songs in old English are of consid value io 2« 


philologist. 


15. The ‘‘ Opus Teatrum,” '* Opus Minus,” &c., of RogER Bacon. Edited by J. 5. 
Brewer, M.A., Professor of English Literature, King’s College, Lond. 
1859. 


This ia the celebrated treatise—never before printed—so frequently referred to by the rvs 
hilosopher im his works. 1t contains the fullest details we possess of the life and lsbours ° 
Lower Bacon: also a fragment by the same author, supposed to be unique, the " Compenciss 

Studii Theologie." 


16. BAnTHOLOMAI DE Corrox, Moxacni Norwicensis, H18TORIA ANGLICANA; 440. 
1298: necnonejusdem Liber de Achiepiscopis et Episcopis Anglie. Edie 
by Henry Ricuarps Luarp, M.A., Fellow and Assistant Tutor of Trj 
College, Cambridge. 1859. 

° : : arrival of 
the eather, a monk of Norwich, has here given uss Chronicle of EE ni Lc dioi. The ite 
vortion of this history is of great value, as the writer was contemporary with the evente whic 


17. Brut y Trwrsocion ; or, The Chronicle of the Princes of Wales. Edited by 
the Rev. Jonu WILLIAMS aB [tHEL, M.A. 1869. 


This work, also known as “The Chronicle of the Princes of Wales," has been attributed fo 
Caradoc of Llancarvan, who flourished about the middle of the twelfth century. It is written 3 
the ancient Welsh language, begins with the abdication and death of Caedwala at Rome, in !be 
year and continues the history down to the subjugation of Wales by Edward L, about the 
year 1252. 


18. A Corrrctiow or Roya, axp Historica Letrers DUBING THE HBEIGN 0! 
Henry IV. 1399-1404. Edited by the Rev. F. C. Hiwezsrow, M.A. of 
Exeter College, Oxford. 1860. 


This volume is valuable on account of the light it throws upon biographical history, sud the 
familiar view it presents of characters, manners, and events. 


19. THg RkPRESSOR OF OVER MUCH BLAMING oF THE CLERGY. By H6 
Prcock, sometime Bishop of Chichester. Vols. L and II. Bédéted by 
the Rev. CnuncUumnL Basinetox, B.D., Fellow of St. John's College, 
Cambridge. 1860. 


The “ Repressor” may he considered the earliest piece of theological disquisifion of 
which our English prose literature can boast. The author was born about the end of the four 
teenth century, consecrate 1 Bishop of St. Asaph in the year 1444, and translated to the sev of 
Chichester in 1450. While Bishop of St. Asaph, he zealously defended his brother prelates from 
the attacks of those who censured the bishops for their neglect of duty. Pecock took u: pd are 
midway between that of the Roman Church and that of the modern Anglican Church: but his 
work is interesting chiefly because it gives a full account of the views of the Lollards and of 1 
arguments by which they were supported. Apart from religious matters, the light thrown upon 
contemporaneous h'story is very small, but the “ Repressor " has great value for the philologist $i 
it tells us what were the characteristics of the language in use among the cultivated" Bnglishmen 
of the fifteenth century. 











11 


20. AmwxALzEs CaAxBRUm. Edited by the Rev. Jos WruLIAMS AB IrREL, M.A. 1860. 


'These annals, which are in Latin, commence ir. 447, and come down to 1288. The earlier portion 
ap to be taken from an Irish Ohronicle used by T ach, and by the compiler of the Aunals 
of Ulster. The annals were probab written at St. Davids, by Blegewryd. Archdeacon of Lian- 
daff, the most learned man in his day in all Cymru. 


21. THe Worxs or GrgALDus Camsrensis. Vols. L, IL, III., and IV. Edited 

^j, the Rev. J. S. Brewer, M.A., Professor of English Literature, King? 

ollege, London. Vols. V., VI., and VII. Edited by the Rev. James F. 
Drwoct, M.A., Rector of Barnburgh, Yorkshire. 1861-1877. 


These volumes contain the historical works of Gerald du Barry, who lived in the reigns of 
Henry IL, Richard L., and John, and attempted to re-establish the iudependence of Wales by 
restoring the see of Bt. Davids to its ancient primacy. His works are of a very miscellaneous 
nature, both in prose and verse, and are remarkable chiefly for the racy and original anecdotes 
which they contain relating to contemporaries. He istheonly Welsh writer of any importance 
who has contributed so much to the medieval literature of this country, or assumed, in conse- 

. quence of his nationality, so free and independant atone. His frequent travols in 1taly, in France, 
in Ireland, and in Wales, gave him opportunities for observation which did not generally fall to 
the lot of medisval writers in the twelfth and thirteenth centuries, and of these observations 
Giraldus has made due use. . 

The Topographía Hibernioa (in Vol. V.) is the result of Giraldus' two visits to Ireland, the 
first in 1183, the second in 1185-6, when he accompanied Prince John into that country. A very 
interesting portion of this treatise is devoted to the animals of Ireland. it shows that he was 
» very noourate and acute observer, and his description: aro given in a way that & scientific 
naturalist of the present day could hardly improve upon. ‘The Expugnatio Hibernios was written 
about 1183 and may be regarded rather as a great epic than a sober relation of acts occurri 
in his own days. Vol. VL contaiusthe Itinerarium Kambris et Descriptio Kambris : and Vol. 
VIT., the lives of 8. Bo migius and S. Hugh. 


22. LRTTERS AND PAPERS ILLUSTRATIVE OF THB WARS OF THE ENGLISH IN FRANCE 
DURING THE REIGN oF HENRY THE SixtH, Kine or EwcLAND. Vol. Ll, and 
Vol. II. (in Two Parts). Edited by the Rev. JoserH Srevexson, M.A., 
Vicar of Leighton Buzzard. 1861-1804. 

These letters and are derived chiefly from originals or contemporary copies extant in 
the Bibliothéque Impóriale, and the Depót des Archives, in Paris. They illustrate the poli 
adopted by John Duke of Bedford and his sucoessors during their government of Normandy, an 
other provinces of France acquired by Henry V. 


23. Tos AxcLo-SAxow OHRONICLE, ACCORDING TO THE SEVERAL ORIGINAL AUTHO- 
RITIRS. Vol.I.,Original Texts. VolII., Translation. Edited and translated 
by Baxysamin THoRPB, Member of the Royal Academy of Sciences at 
Munich, and of the Society of Netherlandish Literature at Leyden. 1861. 


This chronicle, extending from the earliest history of Britain to 1154,is justly the boast of 
England ; no other nation can produce any history, written in its own vernacular, at all approach- 
ing it, in antiquity, truthfulness, or extent, the historical books of the Bible alone excepted. There 
are at present six independent manuscripts of the Saxon Chronicle, ending in different years, and 
written in different parts of the country. In this edition, the text of each manuscript ix printed 
in columns on the same , so that the student may see at a glance the various changes which 
occur in orthography, whether arising from locality or age. 


94. LETTRES AND PAPERS ILLUSTRATIVE OF THE Bzxiews or RicHARD III. AND 
Henry VII. Vols. I.and II. Edited by JawesGampner. 1861-1868. 


The papers are derived from the M88. in Public Record Office, the British Museum, and other 
repositories. The period to which they refer is unusually destitute of chronicles and other sources 
of historical information, so that the light obtained from them isof special importance. The princi- 

1 contents of the volumes are some diplomatic Papers of Richard 111. ; correspondence between 
Henry VII. and Ferdinand and Isabella of Spain ; documents relating to Edmund de la Pole Earl 
of Suffolk ; and a portion of the correspondence of James IV. of Scotland. 


95. Lerrers OF BisHoP GBossETESTE, illustrative of the Social Condition of his 
Time. Edited by the Rev. Henry RBicHagps LuaRD, M.A., Fellow and 
Assistant [Tutor of Trinity College, Cambridge. 1861. 


The Letters of Robert Grosseteste range in date from about 1210 to 1258, and relate to various 
matters connected not only with the political history of England during the reign of Henry III. 
but with its ecclesiastical condition. They refer especially to the diocese of Lincoln, of which 


Grosseteste was bishop. 


960. DescBIPTIVE CATALOGUE O¥ MANUSCRIPTS RELATING TO THE History or Great 
Baran AND IRELAND. Vol. I. (in Two Parts); Anterior to the Norman 
Invasion. Vol. II.; 1066-1200. Vol. III. ; 1200-1327. By Sir Tuomas 
Durrus Harpy, D.C.L., Deputy Keeper of the Records. 1862-1871. 


The object of this work is to publish notices of all known sources of British history, both 
printed and unprinted, in one continued sequence. The materials, when historical (as distin- 

ished from biographical), are arranged under the year in which the latest event is recorded in 
the chronicle or h{story, and not under the period in which its author, real or supposed, flourished, 
Biographies are enumerated under the yeir in which the person commemorated died, and not 
under the year in which the life was written. A brief analysis of each work has been aided when 
deserving t, in which original portions are distinguished from more compilations. <A biographical 
sketch of the author of each piece has added, and a brief notice of such British authors as 
have written ov historical subjects. 


12 


27. RoraAL AXD OTHBR Historica, LETTERS ILLUSTRATIVE OF THE Rrics oF Bis: 
IIl. Vol. L, 1216-1235. Vol. IL., 1236-1272. Selected and edited i; 
Rev. W. W. SaiaLzr, D.D., Regius Professor of Ecclesiastical History. . 
Canon of Christ Church, Oxford. 1862-1866. 


The letters contained in these volumes are derived chiefly from the ancient correo --- 
in the Public Record Office. They illustrate the political history of England dunnz 2 c-- 
of ite liberties, and throw considerable light apon the personal history of Simon de Y. - 
The affairs of France form the subject of many of them, especially in regard to the pr..- 
Gsscony. 


28. CHRowicA Moxastent S. ALBANI.—1. Tooma2 WALSINGHAM Histor 35. 
cana; Vol. 1., 1272-1381: Vol. IL, 1381-1422. 28. WILLELwI HEB 
CHRoNwICA ET ANMALES, 1250-1307. 8. Jonannwis DE TROKELOWE £1 i-:. | 
DE BLAxEFORDE Curonica ET AÁxXNALzs, 1259-1296 ; 1307-1324; 15/—i-: 
4. Greta AbBaTUM MoNASTERI S. ALBANI, A T'HOMA WALSISGHAY, ii 
wants RiCARDO SECUNDO, RJUSDEM EccLESLE PR&CENTORE, COMPILATS: 5| 
I., 793-1290: Vol. II., 1290-1349: Vol. III., 1349-1411. &. Jens 
AMUNDESHAM, MoxAcHur MoNASTERII S. ALBANI, UT VIDETUR, ÁNNALES:; | 
I. end IIl. 6. Recistra QUORUNDAM ABBatuM MowaAsTERII S. ALBA. ( 
SACULO XV™ PLORUERE; Vol. L, RegeisTRUM ABBaTI2 JOHANNIS Wer 
STEDE, ÁBBarIis MowaAsTERII SANCTI ALBANI, ITERUM SUSCEPTE; hu 
BLAKENET, CAPELLANO, QUONDAM ADSCRIPTUM: Vol. II., Reersrra jou: 
WHETHAMSTEDE, WILLRLMI ALBON, ET WILLELMI W ALINGFORDE, ÀB'- 
Mowasterti SANCTI ALBANI, CUM APPENDICE, CONTINENTE QUASDAM Ert 
A JOHANNE WHETHAMSTEDE CoNscmRIPTAS. 7. Yrpopicma NEUSTRI£ 411 | 
WaLsiNGHAM, QUONDAM MoxacHo MowasrERSM S. ALBANI, CONSCE!j 
Edited by Henny Tuoxas Rivzr, Esq., M.A., Barrister-at-Law. 1862015 


In the first two volumes is a History of England, from the death of Henry IIL to the d+! 
Henry V., bv Chomas Walsingham, Precentor of St. Albans. 

,. In the 3r1 volume tsa Chronicle of Enelish History, attributed to William Ris :anz--.' 
lived in the reizn of Edward IL. : an account of transactions attending the award of thei: | 
of Scotland to John Balliol, 1291-1202, also attributed to William Rishanger, buton ness | 
ground: a short Chronicle of Enwlish History, 1292 to 1800, by an unknown hand: «= <! 
Chromele Willelmi Rishanger Gesta. Edwardi Primi, Rezi« Anglis, with Annals Rez:m \ | 
probably by the samehand: and fragments of three Chronicles of English History, 12383 t^? ^ 

In the 4th. volume isa Chronicle of English History, 1259 to 1206: Annals of Edwani I. : 
to 1323, by John de Trokelowe.a monk of St. Albans, and a continuation of Trokelowr's A | 
1323, 1824, bv. Heury de Blaneforde: a full Chronicle otf. English History, 1392 to 1455: 3. 
acooun! of the Benefactora of St. Albans, written in the early part of the 15th century. 

The 5th, Gth, and 7th volumes contain a history of the Abbots of St. Albans, 793 to 1411. rm: 
compiled by Thomas Walsinzham: with a Continuation. | 

he Sth and 9th volumes, in continuation of the Annals, contain a Chronicle, probably hy J: 
Amundesham, a monk of Nt. Albans. 

The 10th and 11th volumes relate especially to the acts and proceedings of Abbots Wh. t! 
stede, Albon, and Wallinzford, and may be considered as a memorial of the chief historicii 
domestic event« during those periods, 

The 12th volume contains à compendions History of England to the rein of Henry V., 2 | 
Normandy in early times, also by Thomas Walsingham, and dedicated to Henry V. 


99. OHBowicow« ABBATIA EvesHamensis, Avuctonisus Domixico Priore EF: 
SHAMIZ, ET THOMA DE MARLEBBERGE ÁBBATE, A FUNDATIONE AD ANNUM 12! 
UNA CUM CONTINUATIONB AD ANNUM 1418. Edited by the Rev. W. D. Mack. 
Bodleian Library, Oxford. 1863. 

The Chronicle of Evesham illustrates the history of that important monastery from its four | 
tion by Exwin, about 690, to the year 1418. Its chief feature is an autobiography, which mak: : 


acquainted with the inner daily life of a great abbey, such as but rarely has been recorded. Iu: 
spersed are many notices of general, personal, and local history. 


30. RicARDI pt CrrencestRia SpecuLum HrisTORIALR DE Gestis REGUM ANGL. 
Vol. I., 447-871. Vol. II., 872-1066. Edited by Joux E. B. Maxon, M. 
Fellow of St. John's College, Cambridge. 1863-1869. 


Nichard of Cir^ncsster was a monk of Westminster, 1355-14^0. His history, in four ho. 
extends from 417 to 1033. He announces his intention of continuing it, but there is no evidence t! 
he completed any more, This chronicle zives many charters in favour of Westminster Abbey, ar! 
a very full account of the lives and miracles of the saints, especially of Edward the Confess: | 
whose reign occupies the fourtn book. A treatise on the Coronation, by William of Sudbury. : 
monk of Westminster, fills book ii. 5. & It wason this author that C. J. Bertram fathered ||; 
forgery, De Nitu Brittania in 1743. 


31. Year Books or tHe Reran or Epwarp tae First. Years 20-21, 21-2 | 
30-31, 32-33, and 33-35 Edw. I.; and 11-12 Edw. ITI. Edited and trgn 
lated by Aurrep Joxn Hogwoop, Barrister-at-Law. Years 12-13, 13-14, 
14, and 14-15 Kiward ILL. Edited and translated by Luxe Owen Pixz. 
M.A., Barrister-at-Law. 1863-1889. 

The “Year Books” are the esrlisst of our Law Raports. Tacty contain. matter not On] ' 


of practical utility to lawyers in the present day, but also illustrative of almost every branch ¢' 
history, while for certain philological purposes they hold & position ahsolutely unique. 


13 


32. NARERATIVES OF THE EXPULSION OP THE ENGLISH FROM NokManpy 1449-1450. 


——Robertus Blondelli de Reductione Normannime: Le Recouvrement de 
Normendie, par Berry, Hérault du Roy: Conferences between the Ambas- 
sadors of France and England. Edited by the Rev. JosErn Srevenson, 
M.A. 1863. 


‘This volume contains the narrative of an eye-witness who details with considerable power 
and minuteness the circumstances which attended the final expulsion of the Bnglish from 


Normandy in 1450. 


. S93. Historia gr CARTULARIUM MoswAsTERII S. PaerRI Guoucestaiz. Vols.I., II., 


and III. Edited by W. H. Haznr, F.S.A., Membre correspondant de la 
Société des Antiquaires de Normandie. 1863-1867. 


This work consists of two parte, the History and the Cartulary of the Monastery of St. Peter, 
Gloucester. The history furnishes an account of the monastery from its foundation, in the year 
681, to the early part of the reign of Richard IL, together with a calendar of donations and 
benefactions. It treats principally of the affairs of the monastery, but occasionally matters of 
general history are introduced. lts authorship has generally been assigned to Walter Froucester 
the twentieth abbot, but without any foundation. 


34. ALEXANDRI NxcKAM DE Narunis RERUM LIBRI DUO; with NECKAM's Porm, 


XY CSS o3 oc 


Dx LavpiBus Divina SarreNTLE. Edited by Toomas Wrient, M.A. 18089. 


Neckam was a man who devoted himself to science, such as it was in the twelfth century. 
In the '' De Naturis Rerum" are to be found what may be called the rudiments of many sciences 
mixed up with much error and ignorance, . Neckam had his own views in morals, and in 
giving us a glimpse of them, as well as of his other opinions, he throws much light upen the 
manners, customs, and general tone of thought prevalent in the twelfth century. The poem 
entitled '" De Laudibus Divine Sapientis " appears to be a metrical paraphrase or abridgment 
of the * De Naturis Rerum." It is written in the elegiac metre, and it is, as a whole, above the 
ordinary standard of medieval Latin. 


35. Lezcapoms, WoRTCUNNING, AND Starcrart oF EARLY ENGLAND; being a Col- 


lection of Documents illustrating the History of Science in this Country 
before the Norman Conquest. Vols.1.,II., and III. Collected and edited 
by the Rev. T. OswaLp Cocxayrnz, M.A. 1864-1866. 

This work illustrates not only the history of science, but the history of superstition. In 
addition to the information bearing directly upon the medica! skill and medical faith of the times, 
there are mauy passages which incidentally throw light upon the general mode of life and 
ordinary diet. 


36. ANNALES Monasticr. Vol. I.:—Annales de Margan, 1066-1989 ; Annales 


de Theokesberia, 1066-1263; Annales de Burton, 1004-1968. Vol. II.:— 
Annales Monasterii de Wintonia. 519-1277; Annales Monasterii de 
Waverleia, 1-1291. Vol. III. :—Annales Prioratus de Dunstaplia, 1—1297, 
Annales Monasterii de Bermundeseia, 1042-1482. Vol. IV.:—Annales 
Monasterii de Oseneia, 1016-1347; Chronicon vulgo dictum Chronicon 
Thoms Wykes, 1066-1289; Annales Prioratus de Wigornis, 1-1377. Vol. 
V.:—Index and Glossary. Edited by Henry RicHARDS Luarp, M.A., Fellow 
and Assistant Tutor of Trinity College, and Registrary of the University, 
Cambridge. 1864-1809. 


The present collection of Monastic Annals embraces all the more important cbronioles com- 
piled in religious houses in England during the thirteenth century. These distinct works are ten 
in number. The extreme period which they embrace ranges from the year 1 to 1433, although 
they refer more especially to the reigns of J Henry IIL, and Edward I. 


37. Maenwa Vita S. Hucoxis Episcorr LirxconwigNsISs, From MSS. in the Bod- 
leian Library, Oxford, and the Imperial Library, Paris. Hdited bythe Rev. 
Jaxss F. Drwocx, M.A., Rector of Barnburgh, Yorkshire. 1864. 

This work contains a number of very curious and interesting incidents, and being the work 
of & contemporary, is valuable, not only asa biography of a celebrated ecclesiastic but as the 
work of & man, who, from personal knowledge, gives notices of ing events, as well as of 
individuals who were then taking active part in public affairs. The author, in all probability, 
was Adam Abbot of Evesham. He was domestio chaplain and private confessor of Bishop 
Hugh, and in these capacities was admitted to the closest intimacy. Bishop Hugh’s consecra- 
tion took place on the 21st September 1186; he died on the 16th of Novem 1200; and was 
canon n 1290. 


38. ORRONICLES AND MBMORIALS OF THB REIGN OF RICHARD THE Fimst. Vol.I.:— 
IrwXHRABIUM PEREGRINORUM BT Gusta Reais HicARDI. VoL Il. :—Epistotz 
OavruaRianses; the Letters of the Prior and Convent of Christ Church, 
Üsnterburr; 1187 to 1199. Edited by the Rev. Witttam Srusss, M.A., 
Vicar of Navestock, Essex, and Lambeth Librarian. 1864-1865. 


The authorship of the Ohronicle in Vol. I., hitherto ascribed to Geoffrey Vinesauf, i 
more correctly ascribed to Richard, Canon of the Holy Trinity of London. The narrative extends 
from 1187 to 1199 ; but its chief interest consists in the minute and authentic narrative which it 
furnishes of | the exploits of Richard I., from his departure from England in December 1189 to his 
in 1199. 


14 


The letters in Vol. IL, written between 1187 and 1199, are of value as che rei Seta | 
of the eoclesias 


tical condition of England d she reign 
They had their phos in a impute which arose from the attempts of Bal Hubert, a=. 
bishops of Canterbury, to a secular canons, a project which | gave great umb 
monks of Canterbury. 


30. Recust, pus COmoxiquRS Er ANCHIENNES Istonixs De LA Gant BER: 
PRESENT WOMME ENGLETERER, e ar JzxHíAN DEB Wauxiw. Vol. I. Albina to 656 
Vol.IL, 1399-1422. Vo1.11L,1422-1431. Edited by Sir WiLLIAM Haan, 
F.S.A. 1864-1879. Vol.IV. 1431-1443. Edited by Sir WILLIAM Hany, 
F.8.A., and Enwaap L. C. P. Harmpy, F.8.A. 1884. 


40. A. OCoLLecriow oF THE CHRONICLES AND ANCIENT HisTORIES oF Great Barus. 
NOW CALLRD ExeLaxp, by Jogw ps Waumm. Albina to 688. ('Pranslatio 
of the preceding Vols. I. and II.) Edited and translated by Sir Wits 
Happy, F. B. A. and Epwarp L. C. P. Harpy, F.8.A. 1864—1887. 


This curious chronicle extends from the fabulous of history down to the retum d 
£dward IV. to Bngland in ‘the year 1471 after the second of Henry VI. The manusrij 
: fifteenth century 


from which the text of the work io taken was written i towers the end of .t . 
havi been expressly executed for Louis de Bruges Seigneur de la Gruthuyse and Hari: 


41. PonroHmoxrcox BaxuLPHI HicpxN, with Trevisa’s Translation. Vols. I. and 
II. Edited by OmuncHiL.L Basinetow, B.D., Senior Fellow of Bt. John: 
College, Cambridge. Vols. III, IV., V., VL, VIL, VIIL, and LX. Edi 
by the Rev. Josera Rawson Lux», p. D., Norrisian Professor of Divinity, 
Vicar of 8t. Edward's, Fellow of St. Catharine' s College, and late Fellow of 
Magdalene College, Cambridge. 1865-1886. 

This is one of the many medisval chronicles which assume the character of a history of th 


world. It nens with tha the creation, and is brought down to the author's own time, the reign of 
Edward | and 


II. 1t enables us to form a very fair estimate of the knowledge of history 
which well-informed readers of the fourteenth and fifteenth centuries possessed, for ii 


geography 
was then the standard work on general history. 

The two Enalish translations, which are printed with the original Latin, afford interestint 
illustrations of the | gradual change of our language, for one was made in the fourteenth century, toe 


other in the fi 


49. Lu Livere pe Reis pz Britranr E Ls Liverr pz Reis pe EnmoLExTERE. 
Edited by the Rev. Joun Grover, M.A., Vicar of Brading, Isle of Wight, 
formerly Librarian of Trinity College, Cambridge. 1865. 

though they cannot rank as independent narratives, are valuable as 


These two treatises, 
careful abstracts of previous historians, Some various readings are given which are interest- 
ing ing to the philologist as instances of semi-Saxonized French. It is supposed that Peter of Ickbam 


he author 


43. Onnonica MoxasrERI DE Metsa A8 AÁxxo 1150 usqu& ap Annum 1406. 
Vols. I., IL, and III]. Edited by Epwamp Aucusrus Bonn, Aseistant- 
Keeper of Manuscripts, and Egerton Librarian, British Museum. 1866-1868. 

The Abbey of Meaux was a Cistercian house, and the work of ijs abbot is both ourious and 
valuable. It isa faithful and often minute record of the establishment of a religious community, of 
its progress in forming an ample revenue, of its struggles to maintain ite uisitions, And of its 


relations to the governin institutions of the oo country. In addition tothe private 
monastery, some light is thrown upon the public events of the time. 


44. MatTTHAI PARISIENSIS Historia ANGLORUM, SIVE, UT VULGO DICITUR, HISTORIA 
Minoz. Vols.I,II.,and III. 1067-1253. Edited by Sir FRzpERIC MADDEN, 
K.H., Keeper of the "Manuscript Department of British Museum. 1866-1869. 

e exact date at which this work was written is, socording to the chronicler, 1950. The history 


Th 
is of considerable value ns an illustration of the period during which the author lived, and contains 
summary of the events which followed the Conquest. This minor chronicle. is, however, 


based on anothar work (sleo written by Matthew Paris) gi fuller details, wh 
the “ Historia Major.” betes chronicle here published, Y ess, gives some information not to 
be found 1n the greater his 


45. Lrsx& MoxasrEsRI DB Hypa: A OnmoNICLE AND ÜOHARTULARY OF Hype ARBET, 
WixcHasTER, 455-1023. Edited by Epwanp Enwarps. 1866. 


The “ Book of Hyde” isa compilation from much earlier sources which are usually indicated 
with considerable care and precision. In many cases, however, the de Chronicler appears to 
correct, to qualify, or to amplify the statements, which. in substance, he adopta. He men- 
tions, and frequently quotes from writers whose works are either eutirely | lost or at present known 


only b fragmen 
There is to be Yo found, in the * Book of Hyde," much information relatiug to the reign of King 
Alfred which ís not known to zie exist elsewhere. The volume contains some curious specimens of 


lo-Saxon and Mediseval Eng 








—— = —~ m9 


15 


46. Onronroon Scoronum: A OnRoNIcLR oF InisH ArrFArms, from the EARLIEST 
Times to 11385; and Surriaxent, containing the Events from 1141 to 
1150. Edited, with Translation, by Wintiam MAUNSELL Hennessy, M.R.I.A. 


1866. 
There is, in this volume, a legendary account of the peopling of Ireland and of the adveutures 

which befell the various heroes who are said to have been conn with Irish history. The details 

are, however, v meagre both for this period and fof the time when history becomes more authentic. 

The plan adopted in the chronicle gives the ppPpearance of an accuracy to which the earlier 

tions of the work cannot have any olsim. 

A.M. 1599 to A.D. 1150. 


47. Tus OnRoNICLE or PrgRRB DB Lanerort, Iv FRENCH VERSE, FROM THE EARLIEST 
Purrop to tHE Deata or Epwarp I. Vols. Il. and II. Edited by THomas 
Wrieut, M.A. 1866-1868. 


It is probable that Pierre de Langtoft was a canon of Bridlington, in Yorkshire, and lived in the 
reign of Edward I., and d & portion of the reign of Edw Il. This chronicle is divided into 
three Ios in the first, is an Bement of Geoffrey of Monmouth's “ Historia Britonum ;” in the 
gecond, a history of the Anglo-Saxon and Norman kings. to the death of Henry III. ; in the third, a 
history of the reign of Edward I. The language is singularly corrupt, and & curious specimen of 
the French of Yorkshire. 


6 suocession of events is marked year by year, from 


48. Tas WAR or THE GAEDHIL WITH THE GaAILL, or Tus INvASIONS oF IRELAND BY 
THR DANES AND OTHER NORSEMEN. Edited, with a Translation, by the Rev. 
JAuzs Hentuorn Top», D.D., Senior Fellow of Trinity College, and Regius 
Professor of Hebrew in the University of Dublin. 1807. 


The work in its present form, in the editor's opinion, is a comparatively modern version of an 
undoubtedly ancient original. That it was compiled from contempo materials has been proved 
by curious incidental evidenoe, The contents of the work are su ciently described in its title. The 
story is told after the manner of the Scandinavian Sagas, with poems and fragments of poems intro- 
duced into the prose narrative. . 


49. Gesta Reeis HENRICI Secunp1 BENEDICTI ÁBBATIS. CHRONICLE OF rHE REIGNS 
or Henry II. AND Ricwagp I., 1169-1192, known under the name of BENEDICT 
or PETERBOROUGH. Vols.L.and II. Edited bythe Rev. WinLIAM Stusss, M.A., 
Regius Professor of Modern History, Oxford, and Lambeth Librarian. 1867. 


Be This ohronicle of the reine of Henry IL and Richard L, known commonly under the name of 
nedict of Pe ro 8 one of the exis specimens of a class o rical c iti 
of the first importance £0 the student. mB peo ompositions 


50. MUNIMRNTA ACADEMICA, OR, DOCUMENTS ILLUSTRATIVE OF ACADEMICAL [IFR 
AND STUDIES AT Oxrorp (in Two Parts). Edited by the Rev. Henny Axerxx, 
M.A., Vicar of St. Wendron, Cornwall, and lately Vice-Principal of St. 
Mary Hall, Oxford. 1868. 


51. OszoxicA MactrsTRI RoexBi ps Hovepens. Vols.I.,.IL,IIL, and IV. Edited 
by the Rev. WiLLIAM SrUsss, M.A., Regius Professor of Modern History, 
and Fellow of Oriel College, Oxford. 1868—1871. 


The earlier portion, extending from 733 to 1148, appears to be a copy of a compilation 
made in Northumbria about 1161,to which Hoveden added little. From 1148 to 1169—a very 
valuable portion of this work—the matter is derived from another source. to which Hoveden 
appears to have supplied little, and not always judiciously. From 1170 to 1192 is the portion which 
corresponds with the Chronicle known under the name of Benedict of Peterborough (see No. 40) ; 
but it is not & copy, being sometimes an abridzment, at others a paraphrase ; occasionally the two 
works entirely agree; showing that both wrivers had aocess to the same materials, but dealt with 
them differently. From 1192 to 1201 may be said to be wholly Hoveden’s work ; it is extremely 
valuable, and an authority of the first importance. 


59. WILLELMI MALMESBIRIENSIS MONACHI DE Gustis PoxTIFICUM AnGLORUM DIBBI 
Quixqus. Edited by N. E. S. A. Hamitron, of the Department of 
Manuscripts, British Museum. 1870. 


William of Malmesbury's '* Gesta Pontificum "' is the principal foundation of Engli 
siastica] Biography, down,to the year 1123, principa n of English Eoole- 


$9, HisToRIC AND MuxiorPAL Documsznts or IRELAND, FROM THR ÁRCHIVES OF THE 
Orr o» Dusiix, &o. 1172-1320. Edited by Jomw T. Guzeer, F.B.A., 
Seoretary of the Publio Record Office of Ireland. 1870. 


A oollection of original documents, elucida inly the hi and condition of the muni- 
cipal, middle, and trading classes under or pede with the "rule of England in Ireland. 
Extending over theffirstthurdred and fifty years of the Anglo-Norman settlement, the series includes 
charters. municipal laws and regulations, rolls of names of citizens and members of merchant- 
Fulldélastics and laity; tometer with may Serres mellbitie the etate Gf ined een 
ecclesiastics y: er with many documents ex of ire i 
the presence there of the Scots under Robert and Edward Bruce. ur ng 








16 


64. Tus AxnxALs or Loce Os. A CHrontous or la:rsu AFFAIBS, FROM 1041 to 
1590. Vols. I. and II. Edited, with a Translation, by WILLIAM Mauss. 


Huszwsesv, M. R.I.À. 1871. 
The title of “ Annals of Loch 


The original of this chronicle has passed under various names. I 
C6" was given toit by Professor O'Currsy, on the that it was transcribed for Brian Mac 
Dermot, ao Irish chieftain, who resided on the in Loch Cé, in the county of Hoscommoer. 
It adds much to the materials for the civil and ecclesiastical history of Ireland ; and contains many 
curious refercnoes to English and foreign affairs, not noticed in any other chronicle. 

5. MoxUMENTA JURIDICA. Tux Brack Book or Tux ADMIBALTY, WITH ÀFPEEDICH. 


05 
Vols. L, IL, IIL, and IV. Edited by Bra Travzzs Twiss, Q.C., D.C.I. 


1871-1876. 
his book contains the ancient ordinances and laws relat to the navy, and was EE: 


T 
compiied for the use of the Lord High Admiral of E kd of the 
Admiralty Records." aecribes to the Black the same authority in the Admiralty a 
the Biack and Red Books have in the Court of Exchequer, and most English writers on maritime 


56. Memoniats oF tax Ruarow or Hswmmr VI.:—OrriciaL CORRESPONDEXCE OF 
Tuomas Bexrntrow, SacaETARY TO Heyry VI.,anp Bisnor or BATH AND WELLS. 
Edited, from a MS. in the Archiepiscopal Library at Lambeth, with an Appendiz 
of Illusirative Documents, by the Rev. Grores WiLLIAMS, B.D., Vicar of Ring- 
wood, lato Fellow of King's College, Cambridge. Vols.I.and II. 1872. 

These curious volumes are of s miscellaneous character, and were probably compiled under tbe 
immediate direction of Beckynton before he had attained to the Episcopate. They contain many 
of the Bishop s own letters, and several written by him in the King's name; also letters to himself 
while Royal Sc.retary, and others addressed to the Kiug. 

57. MaTTHAI PABISsIRNSIS, MoxACHI SANCTI ALBANI, OHRONICA MajORA. Vol. I 
Tbe Creation to A.D. 1066. Vol.II. A.D. 1067 to A.D. 1216. Vol. III. 
A.D. 1216 to A.D. 1239. Vol. IV. A.D. 1940 to A.D. 1247. Vol. V. A.D. 
1248 to A.D. 1259. Vol. VI. Additamenta. Vol. VII. Index. Edited by 
the Rev. Hizway RicHARps LuazDp, D.D., Fellow of Trinity College, Regis- 
trary of the University, and Vicar of Great St. Mary's, Cambridge. 1872- 
1884. 

This work contains the " Chronica Majora” of Matthew Paris, one of the most valuable and 


frequently consulted of the ancient English Chronicles. It is published from its commencem 
for the first time. The editions by Archbishop Parker, and William Watts, severally begin at the 


Norman Conquest. 

58. MaMOBIALE F'RATRIS WALTERI DE CovENTRIA.— T Rx HisrTORICAL COLLECTIONS OF 
WarTrER or Coventry. Vols. I. and 1I. Edited by the Rev. Wrirtin 
Srusss, M.A., Regius Professor of Modern History, and Fellow of Oriel 
College, Oxford. 1872-1878. 

ih ioni f much i bei " SA 
part atte ts at quarter a e et ee i eon enone eed eres, D 

59. Tu» AwcGLo-LaTiN SaTIERICAL Ports AND EPIGRAMMATISTS OF THE TWELFTH 
Century. Vols.I.and II. Oollected and edited by Tuomas Wricut, M.A., 
Cerresponding Member of the National Institute of France (Académie des 
Inscriptions et Belles-Lettres). 1872. 


The Poems contained in these volumes have long been known and appreciated as t 
satires of the ave in which thei: authors fourished, and were deservedly popular during ne, beat 


and 14th centuries, 

60. MATERIALS FOR A History oF THE REIGx or Hewnrr VII., rrom OxIGIXAL 
DocuMENTS PRESERVED IN THE PuBLic Recokp Orrics. Vole.l.and lI. Edited 
by tho Rev. WiLLIAM CAMPBELL, M.A., one of Her Majesty's Inspectors of 
Schools. 1873-1877. 

e luahl i i i 
the throne, and shadow out the policy he afterwacds edlepten eee sony VII, on ascending 

61. HisroRICAL PAPERS AND LETTERS FROM THE NORTHERN REGISTERS. Edited by 
the Rev. JAMES RAINE, M.A., Canon of York, and Seoretary of the Surtees 
Bociety. 1878. 

1 i 
en ementi nere dene tr tbe mori pe, te ener itor of tbe esa 

62. HEoisTRUM PaLaTINUM DUNELMENSE. Tue Reoister or RICHARD DE KELLawy 
Lonp Hr axp BisHoP o» DugHAM ; 1811-1316. Vols. I., IL., IHI. and 

. ited by Sir Tuomas Durrus Haspr, D.C.L., Deputy Kee 
Publio Records. 1873-1878. '- eputy Meoper of the 


Bishop Keliawe’s Register contains the proceedings of his prela ae 
and is the earliest Register of the Palatinate of Durham, prelacy, both Jay and ecclesiastical 


Mm .— ee a 0 c n WR e 








17 


63. MmwoBraLs oF SarwT Dunstan, ARCHBISHOP OF CANTERBURY. Edited be 
the Rev. Wit Srusss, M.A., Regius Professor of Modern History, an 
Fellow of Oriel Oollege, Oxford. 1874. 


' This volume contains several lives of Archbishop Dunstan, opening vari i 
and Literary interest. p opening various pointe of Historical 


64. Onrontcon ANGLLIS, AB ANNO Domini 1828 usquz ap ANNUM 1888, AUOTORE 
MonacHo QUODAM SANCTI ALBANI. Edited by Epwanp Maunps THOMPSON, 
Barrister-at-Law, Assistant-Keeper of the Manuscripts in the British 
Museum. 1874. 

This chronicle gives a circumstantial history of the close of the reign of Edward III. 


65. THówAs SAGA EnkiBYskuprs. A Lir& or AncusisHor TEROMAS BECKxT, IX Ick- 
LANDIC. Vols.I.andII. Edited, with English Translation, Notes, and Glossary 
by M. Ergfíkg Macnósson, M.A., Sub-Librarian of the University Library, 
Cambridge. 1875-1884. 


This work is derived from the Life of Becket written by Benedict of Peterborough, and 
apparently supplies the missing portions in Benedict’s biography. 


66. RApuLPHI DEB CoccEsHALL CHRONICON ANGLICANUM. Edited by the Rev. 
JossPH Stevenson, M.A. 1875. 


This volume contains the “Chronicon Anglicanum," by Ralph of Coggleshall, the * Libellus 


de Expugnatione Terre Bancís per Saladinum,” usually ascribed to him and other pieces. 


67. MATERIALS FOR THE History OF THomas BECKET, ARCHBISHOP OF CANTERBURY. 
Vols. L, IL, IIL, IV., V., and VI. Edited by the Rev. James Craiaiz 
RossRrsow, M.A., Canon of Canterbury. 1875-1883. Vol. VII. Edited 
by JoserH BriestockE SuzPPARD, LL.D. 1885. 

This publication comprises all contemporary materials for the history of Archbishop Thomas 
Becket. The first volume contains the life of that celebrated man, and the miracles after his death, 
by William, & monk of Oanterbury. The second, the life by Benedict of Peterbo h; John of 
Salisbury; Alan of Tewkesbury ; and Edward Grim. The third, the life by William Fitzstephen ; 
and Herbert of Bosham. The fourth, anonymous lives, Quadrilogus, &c. The fifth, sixth, an 
seventh, the Bpistles, and known letters. 


68. RADULFI DE Diceto DecaniI Lunponrensis OPERA Historica. THE HiISTORICAL 
Works or Master RALPH pve Diceto, Dean or Lowpow. Vols. |. and II. 
Edited by the Rev. WiLLiAM Stusss, M.A., Regius Professor of Modern 
History, and Fellow of Oriel College, Oxford. 1876 

The Historical Works of Ralph de Diceto are some of the most valuable materials for British 
History. The Abbreviationes Chronicorum extend from tho Creation to 1147, and the Ymagines 
Historiarum to 1201. 


69. Roti OF THE PROCEEDINGS OF THE Kixe’s CouNCIL 1N IRELAND, FOR A PonTION 
or THE 16TH YEAR OF THE Reien or RicHanp II. 1392-93. Edited by the 
Rev. James Graves, A.B. 1877. 

This Roll throws considerable light on the History of Ireland at a period little known. It 
seems to be the only document of the kind extant. 

70. Huwnict ps BRAcTON DE LEGIBUS er CoNsuETUDINIBUS ANGLIA Linri QuinguE 
IN VARIOS Tractatos DisrrNCTI. Ap DivERSORUM ET V ETUSTISSIMORUM C ODI- 
cum CopnATIONEM Tvris VunaATI. Vols. I., IL, IIT.. IV.,V.,and VI. Edited 
by Sin Travers Twiss, Q.C., D.C.L. 1878-1883. 


This is a new edition of Bracton’s celebrated work, collated with MSS. in the British Museum | 
the Libraries of Lincoln’s Inn, Middle Temple, and Gray’s Inn; Bodleian Librasy, Oxford; the 
Bibliothéque Nationale, Paris; &c. 


71. THE HisroBIANS OF THE CHURCH OF YorK, AND ITS ARCHBISHOPS. Vols. I. 
and II. Edited by the Rev. James Rainn, M.A., Canon of York, and 
Secretary of the Surtees Society. 1879-1886. 

This will form a complete “ Oorpus Historicum Eboracense." 


79. Rueistkum MALMESBURIENSE. THE ReEGIsTER OF MALMESBUBY ABBEY; Pre- 
SERVED IN THE PuBLIc Rzcornp Orricz. Vols. I. and II. Edited by the 
Rev. J. S. Bnuwer, M.A., Preacher at the Rolls, and Rector of 'Toppes. 
field; and OganLss Trick Marty, B.A. 1879, 1880. 


This work illustrates many curious points of history, the growth of society, the distribution of 
land, the relations of landlord and tenant, national customs, &c. 


U 53108. T) 


: 18 


78. Historica, Wornss or Guavass or Cantzanury. Vole. I. and IL Tm 
OnnoxieLA or THE Rxjoxs o» Staruenx, Hewzy II., and HicHAzpI., sy Gn. 
vase, THR Monk or CANTERBURY. Edited by the Rev. WILLIAM Srvass, D.D.; 
Canoa Besidentiary of St. Paul's, London; Regius Professor of Modem 
History and Fellow of Oriel College. Oxford; &c. 1879, 


The Historicel Works of Gervase great importance as regards th 
questions of Church and State, during the Re in w ch. be wrote. 


T4. Hewatct Ancnrpiacoms HouwrRxDUNENSIUS HistoRIA ANGLORUM. Tue Hoty 
or THR Encuisu, BY Huwmr, ARncHDbRACON oF HuNTINGDON, from ap. 55v 
A.D. 1154, in Eight Books. Edited by Toomas AxEOLD, M.A. 1879. 
Henry of Huntingdon's work was first printed by Bir Henry Savile, in 1596, in his" Bcripiom 
Bedam," and reprinted at Prankfort in 1601. Both editions are very rare an and inaccurate. T» 


present volume contains the whole of the manuscript of Huntingdon z History in eight books 
collated with a manuscript lately discovered at Paris. 


75. Tus Historican Works or Srsox ov Dunwam. Vols. I. and II. Edited ty 
THOMAS ÀRNOLD, M.A. 1882-1885. 

The first volume of this edition of the Historical Works of Symeon of Durham, contains th 

pEiMoris Dx Dunelmensis Ecclesim,” and other Works, The volume contains the " Histors 


76. OBRoNmicLES OP THR Reions or EDWARD I. axp EpwARD II. Vols. L and IL 
Edited by the Rev. WiLLtIAM Srozss, D.D., Canon Residentiary of St. Paul’s, 
London; Regius Professor of Modern Hietory, and Fellow of Oriel College, 
Oxford, ‘ke. 1682, 1883. 

The first volume of these Chronicles contains the " Annales Londonienses " and the “ Anni 
Paulini:” the second, I.—Commendatio Lamentabilis in Transitu magni s Edwardi II.—Ges 


Edwardi de Carnarvan Auctore Canonico Bridlingtoniensi. IL-M - Monachi cujusdam Malme- 
beriensis Vita, Edwardi Il. IV.—Vita et Mors Edwardi IL., conscripta a Thoma de ls Moore. 


77. Rmoisrkux EPISTOLARUM FRaATRIS JOHANNIS PECKHAM, ARCHIEPISCOPI CA 
TUARIENSIS. Vols. I., IL, and III. .Edsfed by OnaRLES TRICE Marr, B.A, 
F.S.A., 1882-1886. 


78. RaeisteR or S. OsituxpD. Edited by the Rev. W. H. Ricn Jonzs, M.A., F.8.A., 
Canon of Salisbury, Vicar of Bradford-on-Avon. Vols. I. and II. 1883, 1884. 


This Register derives its name from containi fre statutes, rules, and orders made or compiled 
by 8. Osmund, to be observed in the Cathedral and diocese of Salisbury. 


79. OHARTULARY OF THE ABBBY OF RAMSEY. Vols. I. and II. Edéted by Wout 
Huway Hawt, F.S.A., and the Rev. Ponsoxsy AxxmsLkr Lyons. 1884, 
1886. 


80. OgaARTULARIES or St. Mary’s ÀA»BxY, DUBLIN, WITH THE REGISTER OF ITS HOUR 
at DuwBRODY, Country oF WEXFORD, AND AwnaLs OF InELanp, 1162-1370. 
ae RA Jouw THomas GirnLsmERT, Esq., F.8.A., M.R.ILA. Vols. I. & 


The Chartularies and register are the only manuscripts of their class in connexion 
with the Cistercians in Ireland. With ned are core secounts of the other establishmanis of 
the Cistercian Order in Ireland, together with the earliest body of Anglo-Irish Annals extant. 


81. Eapmernt Historia NovoRUM IN ANGLIA, ET OPUSCULA DUO DE VrTA BANCH 
Arma ar QUIBUSDAM MIRACULIS BJUS. Edited by the Rev. Mazrix Bott, 


: 82. OBnRoNICLES OP THE Relens OP STEPHExN, Henry IL, awD RicHamp I. Vols.I. 
If. and IIL, | Edsted by BicHAR» Howrzrr, Barrister-at-law. 1884-1896. 


Vol. I. contains Books I.-[V. of tbe "Historia Reram Anglicarum" of William of Newburgh. 
Vol. II. contains Book V. of that work, the continuation of the same to A.D. 1298, and! the “ Draco 


Foe catene tho “Grote Stephani Regia,” the Chronicle of Richard of Hexham, tb 
0 contains the “ s," ron oi of e 
* Relatio de Standardo " of St. Aelred def Rievaulx, the poem of Jordan Fantoame, and the Chronicle 


of Richard of Devises. 


83. CHRONICLE OF TUE ABBEY OF Ramsey. Edited the Rev. WinLIAXx Dur 
Maorar, M.A., F.S.A., Rector of Ducklington, | 1886. . 


This Chronicle forms f the f the Ab f ; blic 
Record Office (see No. 79 er? Chartulary of the Abbey o: aa preserved in the Pu 














cow oe een ee eee eee “Ulm ee ll - 


19 


84. CHronica RoGERI DB WuENDOVBR, SIVE Fuornes HisrORIABUM. Vols. L, IL, 
and II. Edited by Henny Gay HxwriETR Keeper of the Records of the 
Land Revenue. 1886-1889: 

an ons edition e that portion only of Roger of Wendover's Chronicle which can be accounted 

85. THe Lerres Books or Tu3 Monastery oF Curt OnuscH, CawrsagsuRY. Bdited 

by JossPH Briestocky SHmPPARD, LL.D. Vols. L, IL, and ILTI., 1887-1889, 
The Letters printed in these volumes were chiefly written between the years 1996 1 


and 1333. 
Among the most notable writers were Prior Henry of Eastry, Prior Richard Oxenden, and the 
Archbishops Raynold and Meopham. 


86. THe Margica, OnRONIOLE or Ropunt or GuovucestER. Hdited by WiLLIAM 
Apis WzieHT, M.A., Senior Fellow of Trinity College, Cambridge. Parts 
I. and II., 1887. 
The date of the composition of this Chronicle is placed about the year 1800. The writer appears 
tten 


to have been an eye witness of many events which he describes. The language in which it is 
was the dialect of Gloucestershire at that time. 


87. CHEONICL’ OF ROBERT OF Brunnzg. Edited by Frepusick JAMES FURNIVALL, 
M.A., Barrister-at-Law. PartaI.and II. 1887. 


Robert of Brunne, or Bourne, co. Lincoln, was a member of the Gilbertine Order established at 
is Chronicle is described by its editor az a work of fiction, a contribution not te 


yug sh history, but to the history of English: 

88. IomrnANDIC Sacas AND OTHER HistoRIcaL Documents relating to the Settlements 
and Descents of the Northmen on the British Isles. Vol. 1. Orkneyinga 
Saga, and Magnus Bags. Vol. II. Hakonar Saga, and Magnus Saga. 
Edited by M. Guppramp Viarussow, M.A. 1887. 


89. Tur TRIPARTITE Lirs or BT. PATRICK, with other documents relating to that 
Saint. Edited by WurruLax Sroxzs, LL.D., D.C.L., Honorary Fellow of 
Jesus College, Oxford; and Corresponding Member of the Institute of 
France. PartsI.and Il. 1887. 


90. WILLELMI MoNACHI MALMESBIRIENSIS DE REGUM GEstis ANGLORUM, LIBRI V.; 
gt HisroRUm NovELLA, tisri III. Edited by Witi14xu Srusss, D.D., Bishop 
of Oxford. Vols.I.and II. 1887-1889. 


91. Lusrokiz pgs ENGLEs soLuM GErPFREI GAIMAR. Edited by the late Sir Tuomas 
Durrus Hagpy, D.O.L., Deputy Keeper of the Records; continued and 


translated by CHaRLES Trick Martin, B.A., F.8.A. Vols.I.andIL 1888 


92. OHRoxicum oF Henny Kwienton, Canon of Leicester. Edited by the Rev. 


J OSEPH Rawson Lumsy, D.D., Norrisian Professor of Divinity. Vol. I. 
1889. 


93. CoronicLs ory ADAM MuRIMUTH, with the CHRONICLE OF ROBERT OF AVESBURY. 
Edited by Epwarp MauwpE Tuomrsox, LL.D. F.S.A. Principal 
Librarian and Secretary of the British Museum. 


94. CHARTULABY OF AxsBEY or Sr. Thomas tHE ManTYR, Dusuw. — Edited 
by Jonx THomas GivszaT, F.8.A., M.T.R.A. 


-— mA eee ee Up ER 


20 


In the Press. 


TIomtampico Sacas, AND OTHER Historica, Documznrs relating to the Bett. 
ments and Descents of the Northmen on the British Isles. Vols. Ii- 
IV. Translated by Sir Gronce WxsssDasmsr, D.C.L. 


OuasTULARY oy THE AB5zY or Ramsky. Vol. Ill. Edited the late Wu 
Huwny Haart, F.8.A., and the Rev. Ponssonsy Auwesiuy Lyons. 


Oganrers AND DOCUMENTS, ILLUSTRATING THE HistoRY OF THE CATHEDRAL iX 
Orrr or Sanum, 1100-1300; forming an Appendix to the Register of & 
Osmund. Vol. III. Edéted by the late Rev. W. H. Ricn Jowezs, M.A, 
F.8.A., and the Rev. W. D. Macray, M.A., F.8.A., Rector of Ducklingto: 


Frores HisTORJARUM, PER MATTHAUM WESTMONASTERIENSEM COLLECTI. Edited h 
Henry Ricnarps Luagp, D.D., Fellow of Trinity College, Registrary of tle 
University, and Vicar of Great St. Mary's, Cambridge. Vol. L, IL, and II! : 

BHawuLPDERGLANVILL; TRACTATUS DB LEGIBUS ET CONSUETUDINIBUS ANGLIA, &c. 
Edited and translated by Sir TRAvERs T wiss, Q.C., D.C.L. 

Yuan Books or tou Raion or Epwanp III. Editedand translated by Luxx Ov 
Pixs, M.A., Barrister-at-Law. 

Cmmonicis or Hawny Kuienrox, Canon of Leicester, to the death of Ricnazp IL 
Edited by the Rev. Josxrx Rawson Lumpy, D.D. Vol. II. 

Aamats AND MaMoRIALS OP St. Epwuwps Anpsr. Edited by THomas Axsou, 

M.A. 


RacuRIL pzs CRowNIQUES BT ANCHIENNES ISTORIBS DE LA GRAxT BREETAIGEI i 
PRESENT NOMME ENGLETERRE, par JEHAN DE WauRIN. Vol. V. 1448-146]. 
Edited by the late Sir WirLiAM Harpy, F.8.A., and Epwarp L. C. P. 
Harpy, F.S.A., of Lincoln’s Inn, Barrister-at-Law. 


A CoLLecTion oF THE OHRONICLES oF GREAT BRITAIN NOW CALLED ExcLAx», by 
JoHN DB Waunin. Hdited and translated by Epwazp L. C. P. Harpy, F.S.4. 


OHRONICLES OF THE Rezioxs or Sreruen, Henny IL, awp Richamp I. ‘ol. [V 
Edited by Richazp Howtett, Barrister-at-Law. . 

Tus Treatiss ‘‘ De PRINOIPUM IxsTRUCTIONE," of GrzALDUS CAMBRENSIS; withan 
Index to the first four volumes of the ‘‘ Works of Giraldus Cambrensis," 
edited by the Rev. J. S. Brewer. Edited by Gxonen F. WanNmn, of the 
Department of MSS., British Museum. , 


[n Progress. 


Dsscriptivz CATALOGUS or MANUSCBIPTS RELATING TO THE HISTORY oF Gazz 
Bzrrarw AND IgsLAND. Vol. IV.; 1827, &c. Edited by the late Sir Tyowss 
Durrus Harpy, D.C.L., Deputy Keeper of the Records, and OC. Tacs 
Manrm, B.A., F.B.A. 

'lum Hisrortans OF THB ÜHUROH. or YORK AND rvs ÁRCHEISHOPS, Vol. IIT,  Ediei 
b etie". Jauss Ranrs, M.A., Canon of York, and Secretary of the Surtees 

iety. 

PARLIAMENTARY EEITIONS, &o., of the reign of Edward I. Edited by F. w. 








21 


PUBLICATIONS OF THE RECORD COMMISSIONERS, &o. 
[In boards or cloth. ] 





ERoTULORUM ORreINALIUM IN Cortk SOAOcARIDI AsBREvIATIO. Hen. IIl.—Edw. II. 
Edited by Henny Prarrorp. 2 Vols. folio (1805—1810). 12s. 6d. each. 

CALENDARIUM INQUISITIONUM Post MogTEM Srve EscAETARUM. Hen. III.~-Ric. III. 
Edited by Joux Carey and Joux Barngr. Folio (1821—1828) : Vol. 3, 21s.; Vol. 
4, 245. 

LisRORUXM MANUSCRIPTORUM BiBLIOTHECE HARLEIANUE CATALOGUS. Vol.4. Edited 
by the Rev. T. HigrwEzLL Horne. Folio (1812), 185. 

ABBEEVIATIO PLactrorum. Richard L—Edward II. Edited by the Right Hon. Ggonax 
Rose and W.IrurwewonTH. 1 Vol. folio (1811), 18s. 

Lingr CxNwsuaLis vocati Domespar-Book, Inpices. Edited by Sir Henry EuLis. 
Folio (1816), (Domesday-Book, Vol.3). 215. 

Lregr CewsuíaLIs vocati Domespar-Book, ADDITAMENTA EX ConpiC. ANTIQUISS. 
Edited by Sir Henry Exuis. Folio (1816), (Domesday-Book, Vol. 4). 21s. 

STATUTES OF THE REALM. Edited by Sir T. E. Tomuiins, Jonn Ratrugr, JOHN Cay, 
and Wm. Ex.iorr. Vols. 7, 8,9, 10, and 11, folio (1819— 1828). 31s. 6d. each ; 
Indices, 30s. each. 

VALOR EOCLESIASTICUS, temp. Hen. VIII, Auctoritate Regia institutus. Edited by 
Joun Caer, Esq., and the Rev. Joszera Hunter. Vols. 8 to 6, folio (1817-1834). 
25s. each. The Introduction, separately, 8vo. 2s. 6d. 

RoruLI Scotia ix Torr« Lonpinenst evr mt Domo CAPITULARI WESTMONASTERIENS 
AssERVATI. 19 Kdw.-I.—Hen. VIII. Edited by D. Macrusrson, J. Cater, W. 
IrLLiNGwoRTH, and Rev. T. H. Horne. Vol. 2. folio (1818). 21s. 

Fapsra, CoNvENTIONES, Litters, &c.; or, RyxER's Faprra, New Edition, folio 
Vol. 8, Part 2. 1861—1877 (1830): Vol. 4, 1377—1383 (1869). Edited by Joun 
Carey and Frep. Hotprooxe. Vol. 8, Part 2, 21s. ; Vol. 4. 65. 

Duocatus LANCASTRUS CALENDARIUM IxQUISITIONUM POST MORTEM, &c. Part 8, 
Calendar to Pleadings, &c., Hen. VII.—18 Eliz. Part 4, Calendar to Pleadings, to 
end of Eliz. (1827—1834). Edited by RK. J. HanrER, JoHN Carey, and Wx. 
Mrincuin. Folio. Part 3 (or Vol. 2), 31s. 6d. ; Part 4 (or Vol. 3), 21s. 

CALENDARS OF THE PROCEEDINGS IN CHANCERY, ELIZ.; with Examples of Proceedings 
from Ric. II. Edited by Joun Barrkex. Vol. 3 (1882), folio, 21s. 

PARLIAMENTARY Writs AND Writs OF MiniTARY SuMMONsS, with Records and Mum- 
ments relating to Suit and Service to Parliament, &c. Edited by Sin Francis 
PALGRAVE. (1830—1884.) Folio. Vol. 2, Div. 1, Edw. IL, 21s.; Vol. 2, Div. 9, 
21s.; Vol. 2, Div. 3, 425. 

RorunLt LirTERARUM CLAUSARUM IN Turret LONDINENSI ASSERVATI. 9 Vols. folio 
(1833, 1844). Vol. 1, 1204—1224. Vol. 2,1224—1227. Edited by Tuomas Durrus 
Harpy, Esq. Vol. 1, 68s.; Vol. 2, 185. 

PROCEEDINGS AND ORDINANCES OF THE Privy Counc or ENGLAND. 10 Bic. II.— 
38 Hen. VIII. Edited by Sir Nronoras Harem NicoLAs. 7 Vols. royal 8vo. 
(1834—1837). 14s. each. . 

Roruui LiTTERARUM PATENTIOM IN Turret LOoND. ASSERVATI. 1201—1216. Edited 
by T. Durvus Harpy. 1 Vol. folio (1835), 81s. €d. The Introduction, separately, 
8vo. 95. 

Roru.: Curt Reais. Rolls and Records of the Court held before the King's Justiciars 
or Justices. 6 Richard I.—1 John. Edited by Sir Francis PALGRAVE. 2 Vols. 
royal 8vo. (1835). 28s. 

Roruui NORMANNLE IN TuRRI LOND. ASSERVATI. 1900—1205; 1417—1418. Edited 
by THoxAs Durrus Harpy. 1 Vol. royal 8vo. (1885). 12s. 6d. 

Roruu DE OsnLATIS ET FiwiBUS IN Turri Lonp. AsssSRvATI, temp. Regis Johannis. 
Edited by Tsomas Durrus Harpy. 1 Vol. royal 8vo. (1835). 18s. 

Exorrpta 5 Rororis FiwiUM IN TuRRI LONDINENSI ASSERVATIS. Henry IIL., 1216— 
1272. Edited by CHARLES RoBERTS. 2 Vols. royal 8vo. (1835, 1886) ; Vol. 1, 14s.; 
Vol. 2, 188. 

Fiwzs, arve Pepes FixiUM; srve FrNALES Concorpiea IN CuniÁ Dom Reem. 
7 Richard I.—16 John, 3195—19214. Edited by the Rev. Joszra HuowrER. In 
Counties. 3» vols. royal 8vo. (1885—1844) ; Vol. 1, 8s. 6d.; Vol. 2, 2s. 6d. 

AxcmswT KALENDARS AND INVENTORIES OP THB TREASURY OF His Masesrr’s Ex- 
OHEQUER; With Documents illustrating its History. Edited by Sir Franois 
PaunGRAVE. 8 Vols.royal8vo. (1836). 432s. 


te —— M oe wo 07070 70 0€ Eg o — --— — 5 8 


22 


Docommrrs Axo Enoonns illastrating the Hi of and, and Transactions between 
Beotland and England; preserved in thé of Her Majesty's Exchequer. 
Edited by Bir Francis PALGORAVE. E Vol. royal 9*6. (1887). 18s. 

RoruL: CHAmTARUM IN Toner LONWDINENSI ASSERVATI. 1199—1216. Edited by 
Tomas Durrus Harpy. 1 Vol. folio (1887). 30s. o. 

RarozT or Tus Procespmes OF TUA Rmoonp Commissionuas, 1831—-1837. 1 VoL 
fol. (1887). 85. 

Reorwraum vulgariter nancepatum “The Record of Caernarvon,” e codice MS. 
Harleiano, 696, descriptum. Edited by Sir Hawgr Ert: 1 Vol folio (1838), 
Sle. 6d. 

AnmcmxT Laws anv Instirorss or ExGLaxp; comprising Laws enacted under the 
Anglo-Saxon Kings, with Translation of the Saxon; laws called Edward the 
Confessor's; the Laws of William the Conqueror, and those ascribed to H. L; 
Monumenta Ecclesiastica Anglicana, from 7th to 10th century; and Ancient i 
Version of the Anglo-Saxon Laws. Edited by Bengamin ToorrPEe. 1 Vol. folio 
(1840), 402, 9 Vols. royal 8vo., 30s. 

ANCIENT Laws AND Inetrrores or Waves; comprising Laws supposed to be enacted br 
Howel the Good, modified by Regulations prior to the Conquest by Edward 1.; and 
anomalous Laws, principally of Institutions which continued in force. ‘With transls- 
tion. Also, Latin Transcripts, containing Digests of Laws, principally of the Dimetian 
Code. Edited by Anzurnme Owen. 1 Vol. folio (1841), 44s.. 2 vols. royal 8vo., 
865. 

Rotor: pg LragRATB AC pp Misis et Prastitis, Regnante Johanne. Edited by Thomas 
Dovrrus Harpy. 1 Vol. royal 8vo. (1844). 6s. 

Tar Great RorLLs or THE Pies, 2, 8, 4 Hen. JL, 1155—1158. Edited by the Rev. 
Josurn HowrTzR. 1 Vol. royal 8vo. (1844). 4s. 6d. 

Tus Great Rorr or rus Prez, ! Ric. L, 1189—1190. Edited by the Rev. Joszra 
HuwTER. 1 Vol. royal 8vo. (1844). 6s. 

Documents ILLUSTRATIVE OF ENGLISH History in the 13th and 14th centuries, from the 
Records of the Queen's Remembrancer in the Exchequer. Edited by Henny Cote. 
1 Vol. fep. folio (1844). 45s. 6d. 

Mopus Tenenpt PARLIAMENTUM. An Ancient Treatise on the Mode of holding the 
Parliament in England. Edited by Tnowas Dorrus Harpy. 1 Vol. 8vo. (1846). 
9s. 6d. , 

RoisTRUM Maen Sicrrx1 Rac. Scor. in Archivis Publicis asservatum. Vol. 1. 1306— 
1494. (For continuation see p. 36.) Edited by Taomas Toomson. Folio (1814). 
10s. 64. 

Aots oF THE PARLIAMENTS oF ScorLAWD. Folio (1814—1875). Edited by Tuomas 
THomson and Cosmo Innes, Esqrs. Vol. 1, 42s. Vols. 5 and 6 (in three Parts), 21s. 
each Part ; Vols. 4, 7, 8, 9, 10, and 11, 10s. 6d. each; Vol. 12 (Index), 68s. Or, 12 
Volumes in 18, 121. 12s. 

Acrs or THE LonDe AUDITORS or Causes AND Compraints (Acta DourxonuM Acpr- 
TORUM). 1466—1494. Edited by THowAs THomson. Fol. (1889). 10s. 6d. 

Acts or THE Lorps or Couxor, rx Civi, Causes (Acta Dourxogux Concizm), 1478— 

1495. Edited by Taomuas Tnousow. Folio (1889). 10s. 6d. ) 

Issue RorL or Tuomas px BaarrrxonaM, Bishop of Exeter, Lord High Treasurer, con- 
taining Payments ont of the Revenue, 44 Edw. IIL, 1370. Edited by Frepenicx 
Devon. 1 Vol. 4to. (1835), 35s. Or, royal 8vo., 25s. 

Iseves oF THE ÉxcHEQUER, James I,; from the Pell Records. Edited by Frepenicn 
Dzvow, Esq. 1 Vol. 4to. (1836), 80s. Or, royal 8vo., 21$. 

Issuxs or THR EXCHEQUER, Henry III.—Henry VI.; from the Pell Records. Edited bg 
Fnaapzn:ick Devon. 1 Vol. 4to. (1887), 40s. Or, royal 8vo., 30s. 

vBOOK TO THR Pusiic Recurps& By F. S. THowas, Secre of ; 
Bax cord Office. 1 Vol royal8vo. (1853). 12s. ' ACT the Public 
Historical NOTES RELATIVE TO THE History or Excianp. Henry VIII.— Anne 
(1509-1714). A Book of Reference for ascertaining the Dates of Events. 2B 
¥. 8. THowAs. 8 Vols. 8vo. (1856). 40s. J 
TATE PAPERS, DURING THE Reicn oF Henry THE ErauTH : with Indices of 
5 Places. 11 Vols. 4to. (1880— 1852), 10s. 6d. each. Persons and 
Vol. I.—Domestio Correspondence. 
Vols. II. & III.—Correspondence relating to Ireland. 
Vols. IV. & V.—Correspondence relating to Scotland. 
Vols. VI. to XT... Correspondence between England and Foreign Courts. 


un  —  —  ——á———— € c ÜBUNG 








93 


WORKS- PUBLISHED IN PHOTOZINCOGRAPHY, 





Dowmuspayr Book, or the Great Survey or ENGuanp oF WILLIAM THE CONQUEROR, 
1086 ; fac-simile of the Part relating to each county, separately (with a few 
exceptions of double counties). Photozincographed, by Her Majesty’s Com- 
mand, at the Ordnance Survey Office, Southampton, Colonel Sir Henry 
James, R.E., F.R.S., &c., DiggCcTOR-(GENERAL of the ORDNANCE SURVEY, under 
the Buperintendence of W. Bassvi Sanpers, an Assistant Keeper of 
Her Majesty’s Records. 35 Parts, imperial quarto and demy quarto 

(1861-1863), boards. Price 8e. to 11. 3e. each Part, according to size; or, 

bound in 2 Vols., 201. (The edition in two volumes ts out of print.) 


This important and unique sarvey of the greater portion of England* is the 
oldest and most valuable record in the national archives. It was commenced 
about the year 1084 and finished in 1086. Its compilation was determined 
upon at Gloucester by William the Conqueror, in council, in order that he might 
know what was due to him, in the way of tax, from his subjects, and that each 
at the same time might know what he had to pay. It was compiled as much 
for their protection as for the benefit of thesovereign. The nobility and people 
had been grievously distressed at the time by the xing bringing over large num- 
bers of French and Bretons, and quartering them on his subjects, “ each 
** according to the measure of his land,” for the purpose of resisting the invasion of 
Cnut, King of Denmark, which was apprehended. The Commissioners appointed 
to make the survey were to inquire the name of each place; who held it in the 
time of King Edward the Confessor; the present possessor; how many hides 
were in the manor ; how many ploughs were in the demesne; how many homagers ; 
how many villeins ; how many cottars; how many serving men; how many free 
tenants; how many tenants in soccage ; how much wood, meadow, and pasture; 
the number of mills and fish ponds ; what had been added or taken away from 
the place ; what was the gross value in the time of Edward the Confessor; the 
present value ; and how much each free man or soc-man had, and whether any 
advance could be made in the value. .Thus could be ascertained who held the 
estate in the time of King Edward; who then held it; its value in the time of 
the late King; and its value as it stood at the formation of the survey. So 
minute was the survey, that the writer of the contemporary portion of the Saxon 
Chronicle records, with some asperity—‘ So very narrowly he caused it to be 
** traced out, that there was not a single hide, nor one virgate of land, nor even, 
* it is shame to tell, though it seemed to him no shame to do, an ox, nora cow, 
* nor a swine was left, that was not set down." 

Domesday Survey is in two parts or volufhes. The first, in folio, contains the 
counties of Bedford, Berks, Bucks, Cambridge, Chester, and Lancaster, Corn- 
wall, Derby, Devon, Dorset, Gloucester, Hants, Hereford, Herts, Huntingdon, 
Kent, Leicester and Rutland, Lincoln, Middlesex, Northampton, Nottingham, 
Oxford, Salop, Somerset, Stafford, Surrey, Sussex, Warwick, Wilts, Worcester, 
and York. The second volume, in quarto, coutains the coupties of Essex, 
Norfulk and Suffolk. 

Domesday Book was printed verbatim et literatim during the last century, in 
consequence of an address of the House of Lords to King George III. in 1767. 
It was not, however, commenced until 1773, and was completed early in 1783. 
In 1860, Her Majesty's Government, with the concurrence of the Master ofthe 
Rolls, determined to apply the art of photoziucography to the production of a 
fac-simile of Domesday Book, under the superintendence of Colonel Sir Henry 
James, R.E., Director-General of the Ordnance Survey, Southampton. 


FAO-SIMILES oF NATIONAL MANUSCRIPTS, from WILLIAM THE ÜCONQUEROR to QUEEN 
AXN3, selected under the direction of the Master of the Rolls, and Photo- 
zincographed, by Command of Her Majesty, by Colonel Sir HzwnY James, 
R.E., F.R.S., Dr&s&cToR-GxNERAL of the OgbNANCE Survey, and edited by 





* Por some reason left unexplained, m parts were left unsurveyed ; Northumberland, Cumber- 
land, Westmoreland, and Durham, are not described in the survey ; nor does Lancashiro appear under 
its proper name ; but Furness, and the northern part of Lancashire, as well as the south of Westmore- 
land, with & of Cumberland, are included within the West Riding of Yorkshire. That part of 
Lancashire which lies between the Ribble and Mersey, and which at the time of the survey compre- 

688 manors, is joined to Cheshire. Partof Rutland is described in thesounties of Northampton 


and Lineoln. 


24 ' 


W. Basavt BANDES, an Assistant Keeper of Her Majesty’s Records. Pris, 
each Part, with translations and notes, double foolscap folio, 160. — 
Part I. (William the Conqueror to Henry VII.). 1865. (Out of priat) 
Part II. (Henry VIII. and Edward VI) 1866. 
Part III. (Mary and Elisabeth). 1867. 
Part IV. (James I.to Anne). 1868. . 
The first Part extends from William the Conqueror to Henry VII.,and contam 
autographs of the kings of England, as well as of many other illustrious pr. 
sonages famous in history, and some interesting charters, letters patent, ax 
state papers. The second Part, for the reigns of Henry VIII. and Edward VI, 
consists principally of holograph letters, and autographs of kings, prinea, 
statesmen, and other persons of great historical interest, who lived during tho« 
reigns. The third Part contains similar documents for the reigns of Mary ani 
Elizabeth, including a signed bill of Lady Jane Grey. ‘The fourth Part cor 
clades the series, and comprises a number of documents taken from the onginals 
belonging to the Constable of the Tower of London ; also several records illu 
trative of tbe Gunpowder Plot, and a woodcut containing portraits of Mar 
Queen of Scots and James VI., circulated by their adherents in England, 15805. 


Fac-srMILESOP ÁxoLo-SAxow MasxuscRiPTS. Photosincographed, by Command d 
Her Majesty, upon the recommendation of the Master of the Rolls, by tle 
Director-General of the Ogpwaxcs Survey, Lieut.-General J. Cauzxos, 
R.E., C.B., F.R.8., and edited by W. Baszvi SaxpERs, an Assistant Keeper 
of Her Majesty's Records. Part I. Price 21. 10s. . 

The Anglo-Saxon MSS. represented in this volume form the earlier portions 
of the collection of archives belonging to the Dean and Chapter of Canterbary, 
and consist of a series of 25 charters, deeds, and wills, commencing with 1 
record of proceedings at the first Synodal Council of Clovestho in 742, and 
terminating with the first part of a tripartite cheirograph, whereby Thurstos 
conveyed to the Charch of Canterbury land at Wimbish in Essex, in 1049, the 
sixth year of the reign of Edward the Confessor. 


Fac-stmrizs op AxoLo-BAxow Mamwvecnirms. Photosincographed, by Command of 
Her Majesty, upon the recommendation of the Master of the Rolls, by tbe 
DrRBCTOR-GENERAL of the Onpraxcs Survey, Major-General A. Cooxa, 
C.B., and collected and edited by W. Basgvi Sanpers, an Assistant Keeper 
of Her Majesty's Reoords. Part IT. Price Sl. 10s. 

(Also, separately. Edward the Confessor's Charter. Price 2s.) 

The originals of the Fac-similes contained in this volume belong to the Deans 
and Chapters of Westminster, Exeter, Wells, Winchester, and Worcester; the 
Marquis of Bath, the Earl of Ilchester, Winchester College, Her Majestr! 
Public Record Office, Bodleian Library, Somervetshire Archwological and 
National History Society's Museum in Taunton Castle, and William Salt Library 
at Stafford. They congjst of charters and other documents granted by, 0 
during the reigns of, Baldred, Zthelred, Offa, and Burgred, Kings of Mercis ; 
Ubtred of the Huiccas, Ceadwalla and Ini of Wessex; JEthelwulf, Ead ward the 
Elder, Athelstan, Eadmund the First, Eadred, Eadwig, Eadgar, Eadward the 
Second, Zthelred the Second, Cnut, Eadward the Confessor, and William the 
Conqueror, embracing altogether a period of nearly four hundred years. 

d of 


Fac-sruttes oF ANGLO-SAxoN Manuscripts. Photozincographed, by Comman 
Her Majesty, upon the recommendation of the Master of the Rolls, b the 
Drrector-Generat of the OgDNANCE Survey, Colonel R. H. Sroruxsp, BE. 
C.B., and collected and edited by W. Baszvi Sanpznrs, an Assistant Keeper 
of Her Majesty’s Records. Part III. Price 61. 6s. . 

This volume contains tac-similes of the Ashburnham collection of Anglo-5axon 
Charters, &c., including King Alfred's Will. The MSS. represented in it, ra2g@ 
from A.D. 697 to A.D. 1161, being charters, wills, deeds, and reports of 
Synodal transactions during the reigns of Kings Wihtred of Kent, Offa, 
Eardwulf, Coenwulf, Cuthred, Beornwulf, Zthelwulf, Alfred, Eadward the Elder, 
Eadmund, Eadred, Queen Eadgifu, and Kings Eadgar, Xthelred the Second, 
Cnut, Henry the First, and Henry the Second. In addition to these are two 
belonging to the Marquis of Anglesey, one of them being the Foundstioz 
Charter of Burton Abbey by Athelred the Second with the testament of its gres 
benefactor Wulfric. 


Public Record Offine, 
February 1890. 














25 


HISTORICAL MANUSCRIPTS COMMISSION. 





REPORTS OF THE ROYAL OOMMISSIONERS APPOINTED TO 
INQUIRE WHAT PAPERS AND MANUSORIPTS BELONGING 
TO PRIVATE FAMILIES AND INSTITUTIONS ARE EXTANT 
WHICH WOULD BE OF UTILITY IN THE ILLUSTRATION OF 
HISTORY, CONSTITUTIONAL LAW, SOIENOE, AND GENERAL 
LITERATURE. 


Date. — Size. p al Price. 











s. d. 
1870 | First REPORT, WITH APPENDIX -| fep |[C.55]|] 1 6 
printed Contents :— 


1874.) Eneuanp. House of Lords; Cambridge 
Colleges; Abingdon, and other Cor- 
porations, &c. 


ScoTLAND. Advocates’ Library, Glas- 
gow Corporation, &c. 


InELAND. Dublin, Cork, and other Cor- 
porations, &c. 


1871 | SxzcowpD Report, WITH APPENDIX, AND 
InDEX TO THR FiRsST AND SEconD Rzg- 
PORTS - - - - - » |[C.441]| 8 10 


Contents :— 


ENGLAND. House of Lords; Cam- 
bridge Colleges ; Oxford Colleges ; ; 
Monastery of Dominican Friars at 
Woodchester, Duke of Bedford, 
Earl Spencer, &c. 

Scortanp. Aberdeen and St. An- 
drew's Universities, &c. 

IRELAND. Marquis of Ormonde; 
Dr. Lyons, &c. 


1873 | THizD REPORT, wiTH APPENDIX AND 
INDEX  - - - - - » |[C.678]| 6 0 


Contents : — 


ENGLAND. House of Lords; Cam- 
bridge Colleges ; Stonyhurst Col- 
lege; Bridgewater and other Cor- 
orations; Duke of Northumber- 
and, Marquis of Lansdowne, Mar- 
quis ‘of Bath, &c. 


SooTLAND. University of Glasgow; 
Duke of Montrose, &c. 


IRELAND. Ma arquis of Ormonde; 
Black Book of Limerick, &e. 


» 


26 






Date. 














1878 | Fourra Rzrort, wire — AprPENDIX. 
Part I. - - - - - 
Contents : — 
Bwornawp. House of Lords; West- 
minster Abbey; Cambridge and 
Oxford Colleges; Cinque Ports, 
Hythe, and other Corporations, 
Marquis of Bath, Earl of Denbigh, 
&e 


SoorLAxp. Duke of Argyll, &c. 
Inuwianp. Trinity College, Dublin ; 
Marquis of Ormonde. 


» | Drero. Parr II. Iwpxx - - - 


1876 | Firvru Rerort, wits Aprerpr. Partl - 
Contents : — 
EwxGLAWwD. House of Lords; Oxford 
and Cambridge Colleges; Dean and 
Chapter of Canterbury; Rye, Lydd, 
aud other Corporations, Duke of 
Satherland, Marquis of Lansdowne, 
Reginald Cholmondeley, Esq., &c. 
SooTrLAwp. Earl of Aberdeen, &c. 


» | Drrro. Pamr II. Invex - - - 





C.1432 
[ nes 


1877 | SixrH Rerort, wirH Aprenpix. Parr I. - C. 1745 


Contents : — 

Exouanp. House of Lords; Oxford 
and Cambridge Colleges; Lambeth 
Palace; Black Book of the Arch- 
deacon of Canterbury; Bridport, 
Wallingford, and other Corporations; 
Lord Leconfield, Sir Reginald Graham, 
Sir Henry Ingilby, &c. 

Soortaxp. Duke of Argyll, Earl of 


Moray, &c. 
InmLAND. Marquis of Ormonde. 
» | Drrro. Parr II. Invex - - - » [C.3102]| 1 10 
1879 | SgvesvTH Report, wire — ÁPPRNDII. 
PaAgTI. - - - - - » {[C.2840]) 7 6 
Contents :— 


House of Lords ; County of Somerset ; 
Karl of Egmont, Sir Frederick 
Graham, Sir Harry Verney, &c. 


Dirro. Part Il. Appenpix ann InpEX - » {[C. 2840} 3 6 
Contents : — i.] 
Duke of Athole, Marquis of Ormonde, 
8. F. Livingstone, Keq., &c. 
1881 | ExeontH Rerort, with APPENDIX AND 
Inpex. Parr I. - - - » |(C.8040]) 8 6 
‘ Contents : — 


List of collections examined, 1869-1880. 
ENoLAND. House of Lords; 
Duke of Marlborough; Magdalen 
College, Oxford; Royal College 

- of Physicians; Queen  Anne's 
Bounty Office; Corporations of 
Chester, Leicester, &c. 

Irnetanp. Marquis of Ormonde, Lord 
Emly, The O’Conor Don, Trinity 
College, Dublin, &c. 




















27 








Sessional 
D ate. a— Size. P ap er. Price. 
e d. 
1881] Drrro. PanTrII. Arpsnorx ann IwpEx -| fap |[C.8040] 1 9 
Contents : — i] 
Duke of Manchester. 
1881 | Drrro. PaRTrIII. ApPPzwDrix AND INDEX - » [C.3040| 1 4 
Contents :— ii.] 
Earl of Ashburnham. 
1888 | Nyxru. Rerort, wiTH APPENDIX AND 
Inpex. Part I. - - - - » (C.3778] 5 2 


Contents :— 

St. Paul's and Canterbury Cathedrals ; 
Eton College ; Carlisle, Yarmouth, 
Canterbury, and Barnstaple Corpora- 
tions, &c. 


1884 | Ditto. PagrTII. ArPxXDIX AND INDEX - » [C.3773| 6 8 
Contents :— i. 
EscL1awpD. House of Lords; Earl of 
Leicester ; C. Pole Gell, Alfred Mor- 
rison, Esquires, &c. 
BSooTrLAxp. Lord Elphinstone, H. C. 


Maxwell Stuart, Esq., &c. 
InELAwD. Duke of Leinster, Marquis 
of Drogheda, &c. 
1884 | Drrro. Parr III. AppEenpIx AND 
Inpex  - - - - - » |[(C.87738] 1 7 


Mrs. Stopford Sackville. 


1888 | CALENDAR OF THR MANUSORIPTS OF THR 
Marquis or SALISBURY, K.G. (or Cxorr 
MSS. ). PART I. - - - - 8vo. [C.5777]) 3 5 


1885 | Tenra Report - - [C.4548] 0 8j 
This is introductory to the following : — 


1885 | (1.) APPENDIX AND INDEX 
Earl of Eglinton, Sir J. s. Max- 
well, Bart., and C. S. H. D. Moray, 
C. F. Weston Underwood, G. W. 


» |[C4575] 8 7 


Digby, Esquires. 
1885 | (2.) APPENDIX AND INDEX » |(C.4576) 1 4 
The Family of Gawdy, formerly of iii.) 
Norfolk. 
1885 | (3.) APPENDIX AND INDEX - - » [C.4576] 2 0 
Wells Cathedral. ii. 
1885 | (4.) APPENDIX aND INDEX - - » |[C4576]] 8 6 


Earl ‘of Westmorland ; Captain 
Stewart; Lord Stafford ; ’ Sir N. W. 
Throckmorton, Bart., Stonyhurst 
College; Sir P. T. Mainwaring, 
Bart, Misses Boveott, Lord Mun- 
caster, M.P., Captain J. F. Bagot, 
Earl of Kilmorey, Earl of Powis, 
Revs. T. 8. Hill, C. R. Manning, 
ahd others, the Corporations of 
Kendal, Wenluck, Bridgnorth, 
Eye, Plymouth, and the County of 
Essex. 


1885 | (5.) ArPzWDIXx AND INDEX - » ][4576i.]| 9 10 
The Marquis of Ormonde, Earl of 
Fingall, Corporations of Galway, 
Waterford, the Sees of Dublin and 
of Ossory, the Jesuits in Ireland 





28 




















] Sessi 
& (. 
1887 | (6.) ArrzXDIX AND Inpex - - 8vo. j[C.5342]| 1 ? 
Marquis of Abergavenny, Lord Braye, 
G. F. Luttrell, P. P. Bouverie, W. B. 
Davenport, M.P., R. T. Balfour, 
Esquires. 
1887 | ELuwvawTH REPORT - - »  |[C.5060| 0 3 
T bis is introductory to the following : — vi.] 
1887 | (1.) Apranprx AND INDEX - » ][C5060] 1 1 
H. D. Skrine, Esq., Salvetti Corre- 
spondence. 
1887 | (9.) APPENDIX AND INDEX - - » [C.5060| 3 0 
House of Lords. 1678-1 688. i] 
1887 | ($.) Arrenprx axp Inpex- - »  |LC. 5060; 1 8 
Corporations of Southampton and ii] 
Lynn. 
1887 | (4.) APPENDIX AND IxDuX- - . » |(C.5060| 8 6 
Marquess Townshend. iii. ] 
1887 | (5.) APPENDIX AND In;pRx - - » ]L[C.5060 2 8 
Earl of Dartmouth. tv.) 
1887 | (6.) APPENDIX AND INDEX- - . » [C. 5060; 1 6 
Duke of Hamilton. v.] 
1888 | (7.) APPxzNDIX AXD IxpEx- - » [C.5612]| 3 0 
Duke of Leeds, Marchioness of 
Waterford, Lord Hothfield, F. 
Darwon, ‘Hamon le Strange, A. W. 
Savile, Esquires; Bridgwater Trust 
Office, Reading Corporation Inner 
Temple Library. 
1888 | CALENDAR OF THE MANUSCRIPTS OF THE 
Marquis or SaLisBURY, K.G. (or Ceci 
MSS.) Part ll. - - - - »  WC.54e3]| 8 5 
1889 | TwzrLrTR REPORT. In the Press. 
This will be introductory to the following : — ; 
1888 | (1.) ArPENDIX. » [C542] 3 7 
Earl Cowper, K.G. (Coke MSS., at 
Melbourne Hall, Derby) Vol. I. 
1888 | (2.) APPENDIX - - - - »  |{C.5613}) 3 5 
Ditto. Vol. I. 
1888 | (3.) APPENDIX AND INDEX - - - 
Ditto. Vol. III. In the Press. 
1888 | (4.) APPENDIX - . »  |[C.5614)]| 8 2 
Duke of Rutland, G. c. B. Vol. I. 
(5.) APPENDIX AND INDEX - - - 
Ditto. Vol. IT. In the Press. 
(6.) APPENDIX. 
House of Lords, 1689, &c. Inthe Press. 
(7.) APPENDIX. | 
S. H. le Fleming, Esq., of Rydal. In the Press. 
| 
Stationery Office, 
February 1890. 
pe 


29 


ANNUAL REPORTS OF THE DEPUTY KEEPER 
OF THE PUBLIC RECORDS. 


REPORTS Nos. 1-22, IN FOLIO, PUBLISHED BETWEEN 1840 
AND 1861, ARE NO LONGER ON SALE. SUBSEQUENT 
REPORTS ARE IN OCTAVO. 





Number . 
Date. of Chief Contents of Appendices. Sesdional Price. 
Report. . ° 





8. 
1862 23 Subjects of Research by Literary In- | C.2970 | 0 
uirers, 1852-1861. — Attendances at 
the various Record Offices, previously 
to the passing of the Public Record 
Act. 


1868 24 List of Calendars, Indexes, &c., in the | C. 8142 | 0 73 
Public Record Office. 


1864 25 Calendar of Crown Leases, 88-88 Hen. | C. 3818 0 8 
VIII.—Calendar of Bills and Answers, 
&c., Hen. VIIL-Ph. & Mary, for Cheshire 
and Flintshire.—List of Lords High 
Treasurers and Chiet Commissioners of 
the Treasury, from Hen. VII. 


1865 26 List of Plans annexed to Inclosure Awards, | C. 8492 | 0 7 

81 Geo. IL-7 Will. IV.—Calendar of 
Privy Seals, &c., Hen. VI.-Eliz., for 
Cheshire And Flintshire.—Calendar of 
Writs of General Livery, &c., for 
Cheshire, Eliz.-Charles I. — Calendar 
of Deeds, &c., on the Chester Plea 
Rolls, Hen. III. and Edw. I.—List of 
Documents photozincographed, Will. I.- 
Hen. VII. 


1866 37 List of Awards of Inclosure Commis- | C. 8717 1 6 

sioners.— References to Charters in the 
Carte Antique and the Confirmation 
Rolls of Chancery, Ethelbert of Kent- 
James I.—Calendar of Deeds, &c., on 
the Chester Plea Rolls, Edw. II.— List 
of Documents photozincographed, Hen. 
VIII. and Edw. VI. 


1967 | 38 | Fees in the Public Record Office.— | C. 3839 | 0 10; 
Calendar of Fines, Cheshire and Flint- 
shire, Edw. I.—Calendar of Deeds, &c., 





Date. 


1868 


1869 


1870 


1871 


1871 


1872 


n 


Number 
of 
Report. 


30 


81 


30 


Chief Contents of Appendices. 


m the | Chester Plea Rolls, Edw. III.— 

Documents pbotozincograpbed, 
Mary and Elis., and Scottish, Part L 
—Table of Law Terms, from the Nor- 
man Conquest to 1 Will 1V. 


Calendar of Royal Charters.—Calendar 
of Deeds, &c., on the Chester Plea 
Rolls, Richard II.-Hen. VII.—Durham 
Records, Letter and Report. 


Duchy of Lancaster Records, Inventory. 
—Durham Records, Inventory, Indexes 
to Kellawe's ister. — Calendar of 

&c., on tho Chester Plea Rolls, 
Hen. VIII.—Calendar of Decrees of 
Court of General Sarveyors, 34-38 Hen. 
VIIL.—Calendar of Roval Charters.— 
State Paper Office, Calendar of Docu- 
ments to the History of, to 
1800.—List of Documents photosinco- 
graphed, Eliz.-Anne.—Tower of Lon- 
don. Index to Documents in custody of 
the Constable of.—Calendur of Dockets, 
&c., for Privy Seals, 1634-1711, in the 
British Museum. Report of the Com- 
missioners on Carte Papers.—Venetian 
Ciphers. 


Duchy of Lancaster Records, Calendar of 
Royal Charters, Will. II.-Ric. II.— 
Darham Records, Calendar of Chancery 
Enrolments; Cursitor’s Records.—List 
of Officers of Palatinate of Chester, in 
Cheshire and Flintshire, and North 
Wales.—List of Sheriffs of England, 
81 Hen. I. to 4 Edw. III.—List of Docu- 
ments  photozincographed, Scottish, 
Part II. 


Part I.—Report of the Commissioners on 
Carte Papers. — Calendarium Genea- 
logicum, ] & 2 Edw. II.—Durham 
Records, Calendar of Cursitor's Records, 
Chancery Enrolments.—Duchy of Lan- 
caster Records, Calendar of Rolls of the 
Chancery of the County Palatine. 


Part IIL—Charities; Calendar of Trust 
Deeds enrolled on the Close Rolls of 
Chancery, subsequent to 9 Geo. II. 
c. XXIVi. 


Duchy of Lancaster Records, Calendar of 
Rolls of the Chancery of the County 
Palatine.—Durham Records, Calendar 
of the Cursitor's Records, Chancery 
Enrolments.—Report on the Shaftes- 
bury Papers.—Venetian Transoripts.— 
Greek copies of the Athanasian Creed. 


C. 4012 


C. 4165 


[C. 187] 


[C. 374] 


[C. 374] 
L^ 


[C. 620] 





31 





1874 


1875 


1876 


1876 


1877 


1878 





85 


37 


Chief Contents of Appendices. 


Index to the Parliamentary Petitions.— 
Durham Records, Calendar of the 
Cureitor's Records, Chancery Enrol- 
ments.— List of Do ‘uments photozinco- 
graphed. Scottish, Part III.—Supple- 
mentary Report on the Shaftesbury 
Papers. 


Duchy of Lancaster Records, Calendar of 
Ancient Charters or Grants. — Palatinate 
of Lancaster; Inventory and Lists of 
Documents transferred to the Public 
Record Office. — Durham — Records, 
Calendar of Cursitor's Records, Chan- 
cery Enrolments.— Líst of Documents 
photosincographed, Irish, Part I.— 
Second Supplementary Report on the 
Shaftesbury Papers. 


Durham Records, Calendar of the Cursi- 
tor's Records, Chancery Enrolments.— 
Duchy of Lancaster Records ; Calendar 
of Ancient Charters or Grants.—List of 
Documents photozincographed; Irish, 
Part IL—Beport upon Documents in 
French Archives relating to British 
History.—Calendar of Recognizance 
Rolls of the Palatinate of Chester, to 
end of reign of Hen. IV. 


Part I.—Durham Records, Calendar of |[C. 1544]| 1 


the Cursitor’s Records, Chancery Enrol- 
ments.—Duchy of Lancaster Records, 
Calendar of Ancient Rolls of the Chan- 

cery of the County Palatine.—List of 
French Ambassadors, &c., in England, 

1509-1714. 


Part II.--Calendar of Recognizance Rolls 
of the Palatinate of Chester; Hen. V.- 
Hen. VII. 


Exchequer Records, Catalogue of Special 
Commissions, 1 Elis. to 10 Vict., Calen- 
dar of Depositions taken by Commi 3sion, 
1 Elis. to end of James I.—List of Rep- 
resentative Peers for Scotland and 
Ireland. 


Calendar of Recognizance Rolls of the 
Palatinate of Chester, 1 Hen. VIII.- 
11 Geo. IV.— Exchequer Records, 
Calendar of Depositions taken by Com- 
mission, Charles I.—Duchy of Lancaster 
Records; Calendar of Lancashire I nqui- 
sitions post Mortem, &c.—Third Supple- 
mentary Report on the Shaftesbury 
Papers.—Anglo-Saxon Charters puoto- 
zincographed.—List of Despatches of 
French Ambassadors to England, 


Beasional Price, 
s. d. 

(C. 728]; 1 9 
[C. 1045) 1 € 
[C. 1301] 4 4 
2 

(C. 1544]] 4 4 

I. 

[C. 1747] 4 8 
(C. 3123] 4 6 








1879 


1880 


1881 


1888 


1884 


Chief Contents of Appendices. 


Calendar of Depositions taken by Com- 


mission, Commonwealth-James II.— 
Miscellaneous Records of Queen's 
Remembrancer in the Exchequer.— 
Durham Records, Calendar of the 
Cursitor’s Records, Chancery Enrol- 
ments.—Duchy of Lancaster Rec 

Calendar of Patent Rolls, 5 Ric. II.- 
31 Hen. VII.—Hules and Regulations 
respeeting the public use of the Records. 


Calendar of Depositions tsken by Com- 


mission, William and Mary to George I. 
—Calendar of Norman Rolls, Hen. V., 
Part I.—Angle-Saxon Charters photo- 
sincographed.—Report from Rome.— 
List of Calendars, Indexes, &c. in the 
Public Record Office on 31st December 
1879. 


Calendar of Depositions taken by Com- 


mission, George II.— Calendar of Nor- 
man Rolls, Hen. V., Part I. and Glos- 
sary.—Calendarof Patent Rolls,!1 Edw. I. 
—Anglo-Saxon Charters photosinco- 
gtaphed.—Transcripts from Paris. 


Calendar of Privy Seals, &c., 1-7 Charles I. 


«-Duchy of Lancaster Records, Inven- 
tory of Court Rolls, Hen. III.-Geo. IV., 
Calendar of Privy Seals, Ric. IL.— 
Calendar of Patent Rolls, 2 Edw. I.— 
Anglo-Saxon Charters  photozinco- 
graphed.—Fourth Supplementary Re- 
port on the Shaftesbury Papers.— 
Transcripts from Paris.—Report on 
Libraries in Sweden.—Report on Papers 
relating to English History in the 
State Archives, Stockholm.—Report on 
Canadian Archives. 


Calendar cf Patent Rolls, 8 Edw. I.— 


Durham Records, Cursitor’s Records, 
Inquisitions post Mortem, &c.—Calen- 
dar of French Rolls, 1-10 Hen. V. 
— Anglo-Saxon Charters photozinco- 
graphed.—Report from Venice.—Trans- 
cripts from Paris.—Report from Rome. 


Duchy of Lancaster Records, Inventory of 


Ministers’ and Receivers’ Accounts, 
Edw. 1.-Geo. III.—Durham Records, 
Cursitor’s Records, Inquisitions post 
Mortem, &c.—Treasury of the Receipt 
of the Exchequer, Calendar of Diplo- 
matic Documents. — Anglo-Saxon 
Charters photosincographed. — Tran- 
seripts from Paris. — Reports from 
Rome and Stockholm. — Repcrt on 







Seasional . 
| No. Price. 
sd 
[C. 2877}; 3 0 


[C. 2658)| «4 s 


[C. 2972]] 4 o 





(C. 8425]] s 10 


(C. 8771}} s «€ 





[C. 4425] 4 as 


! 3 


Date. 


1885 


1887 


1888 


1889 





Number 


of 


Report. 


46 


47 


48 


49 


50 


eee Oe Ce —— - —— ee — 


Archives of Denmark, &c.—Tran- 
scripts from "Venice. — Calendar of 
Patent Rolls, 4 Edw. I. 


Presentations to Offices on the Patent 
Rolls, Charles II. — Anglo-Saxon 
Charters, &c., photozincographed.— 
Transcripts from Paris. — Reports from 
Rome.—Second Report on Archives of 
Denmark, &c.— Calendar of Patent 
Rolls, 5 Edw. I.—Catalogue of Venetian 
Manuscripts bequeathed by Mr. Raw- 
don Brown to the Public Record 
Office. 


Transcripts from Paríis.— Reports from 
Rome.—Third Report on Archives of 
Denmark, &c.—List of Creations of 
Peers and Baronets, 1483—1646.— 
Calendar of Patent Rolls, 6 Edw. I. 


Calendar of Patent Rolls, 7 Edw. I.— 
Calendar of French Rolla, Henry VI. 
—Calendar of Privy Seals, &c., 8—11 
Charles I. — Calendar of Diplomatie 
Documents.—Schedules of Valueless 
Documents. 


Calendar of Patent Rolls, 8 Edw. I.— 
Calendar of Early Cbancery Proceed- 
ings.—Index to Leases and Pensions 
(Augmentation Office).—Calendar of 
Star Chamber Proceedings. 


[C. 4746] 


[C. 4888) 


[C. 5284] 


[C. 5596) 


Calendar of Patent Rolls, 9 Edw. I. — - |(C. 5847] 


Indexes to Printed Reports, vis. : 
Reports 1-22 (1840-1861) - - 
» 28-89 (1862-1878) - 


Public Record Office, 


U 53108. 


February 1890. 


2 10 


t9 5 
e 


34 


SCOTLAND. 





OATALOGUE OF SCOTCH RECORD PUBLICATIONS 
PUBLISHED UNDER THE DIRECTION OF 


THE LORD CLERK REGISTER OF SCOTLAND. 


(Osuza Wonxrs gmLíATDIG TO SOOTLAXD WILL BE FOUND AMONG THE PunLCATEs 
or raz Racoxp Coiissioruns, see pp. 26-28.] 





— 


1. OgnoxicLzs o» THR Picts Ap Sicors, AXD OTHER RARLY Memoriats or Scorn: 
History. Royal 8vo., half bound (1867). Edited by WirnLIAM F. Sam 
LL.D. Pricel0s. Out of print. 

2. Lapour or AxwpREW HALYRURTON, CONAEKRVATOR or THE PRIVILEGES OP = 
Scorce NATION IN THE NETHERLANDS (1492-1503); roe¢zTHRR wrTH THE Boou 
oy Customs AND VALUATION OP Muncy inpises IN ScorLAND. Kidstad by Cosx: 
Tongs. Royal 8vo., half bound (1867). Price 106. 


©, DoouxENIS ILLUSTRATIVE OF TRE History OP SCOTLAND FROM THE DxzATE or Kixc 
ÁLRXYANDER THE THIRD TO THE AccEssion oF RonxRT Bruce, fro ipinal ard 
authentic copies in London, Paris, Brussels, Lille, and Ghent. In 2 Volk 
royal 8vo., half bound (1870). Edited by Rev. Josxpu STEVENSON. Price liu 


4. Accounts or THR Lozp Hien TmxasuRER or ScoTLAND. Vol. 1, A.D. 47 
1498. Edited by THowaAs Dicxson. 1877. Price 10s. 


5. RaeisrRR or tHE PmRivr CovuswcIL or ScorLíxp. Edited and arranged by J. E. 
Buzroz, LL.D. 'Vol.1, 1545-1569. Vol. 2, 1569-1578. Vol. 3, A.D. 1572 
1585. Vol. 4, A.D. 1585-1592. Vol. 5, 1592-1599. Vol. 6, 1599-164. 
Vol. 7, 1604-1607. Vol. 8, 1607-1610. Vol. 9 in progress. Edited by 
Davip Massox, LL.D. 1877-1887. Price 15s. each. 

6. Rorutr Bcaccagü Reeum Scororum. Tue Excuzqum Rouzs oF Scommm 
Vol. 1, A.D. 1264-1359. Vol. 2, A.D. 1859-1879. Edited by Jour RET 
LL.D., and Gzomes Buuwsrt, Lyon King of Arms. 1878-1880. Vol * 
A.D. 1379-1406. Vol. 4, A.D. 1406-1436 (1880). Vol. 5, A.D. 1497-144 
(1882). Vol. 6, 1455-1460 (1883). Vol. 7, 1460-1469 (1884). Vol. & AD 
1470-1479 (1885). Vol. 9, 1480-1497. — Addenda, 1437-1497 (1999 
Vol. 10, 1488-1496 (1887). Vol. 11, 1497-1591 (1888). Vol. 12, 1502-15m 
Kdited by Groncx Burnett. Price 1Ceo. each. ) 

Vol. 18 (in progress). Vol. 14 (ir. progress). 

7. CALENDAR OP Documents RELATING TO Scorn. 
Vol. 1 (1881) Vol. II. 1272-1807 (1884). Vol. 
Vol. IV., 1357-1509 (1888). Price 15s. each. 

8. EzeisrzeR oF THE Great Smar or Scorzann. (Vol. 1, A.D. 1306-— 

. 24). Vol 2, A.D. 1404-1818 (1889). Vol. 3, A-D. 1513-1546 cie, 
Vol. 4, A.D. 1546-1580 (1886). Vol. 5, A.D. 1580-1593 (1888). Vol. ¢ 
A.D. 1593-1609. (In the press) Edited by Jauzs BALrOUR PAUL and J 
M. TnHoxsos. Price 15s. each. . 


9. Tos HawrLTOX Parmns. Vol.1. In the press. 


Fac-srwiLxs or THE NarrowAL MSS. or SoorLAND. (Out of print.) 
Parts I., II., and III. Price 91s. each. 


Stationery Office, 
October 1889. 


Edited by Jounvn Ban. 
II. 1907-1357 (87) 











35 


IRELAND. 





CATALOGUE OF IRISH RECORD PUBLICATIONS 





1l. CALBNDAR OF THE PATENT AND OLosz ROLLs oF CHANOERY IN IRELAND. HaNhY 
VIII., EpwARD VI., MARY, AND ELIZABETH, AND FOR THS lsT TO THE 7TH YEAR 
or OnuanLms I. Edited by James Mornin, Royal 8vo. (1861-3). Vols. 1,2, 
and 8. Price lle. each. 


2. A.NOIBNT Laws AND IwsriITUTES oF IRELAND. 
Senchus Mor. (1865-1880.) "Vols. 1, 2, 3, and 4. Price 106. each. 
Vol. 5 in progress. 
4. Abstraots of the Irish Patent Rolls of James I. Unbound. Price 25s. 
Abstracts of the Irish Patent Rolls of James1. With Supplement. Price 35s. 


5. UrsrEB, ÀNNALS OF. Otherwise Annals of Senat; a Chronicle of Irish Affairs 
from A.D. 431 to A.D. 1540. With a translation and Notes. Vol. 1, 
A.D. 481-1056. 600 pp. Half morocco. Price 10s. 


6. Caarta, ParviLEGIA BL Iwuonrrates, being transcripts of Oharters and 
Privileges to Cities Towns Abbeys and other Bodies Corporate. 18 Henry 
IL. to 18 Richard II. (1171 to 1395.) Printed by the Irish Record Commission, 
1820-1830. Folio. 92 pp. Boards (1889). Price bs. 


FAc-siMILES of NatiowaL MANUSCBIPTS of IRELAND, FROM THE EARLIEST EXTANT 
SPROIMENS TO A.D. 1719. Hdtted by Jogx T. Ginsart, F.8.A., M.R.I.A. 
Part 14s out of print. Parts II. and III. Price 42s. each. Part IV. 1. 
Price 51. 5a. Part IV. 29. Price 4l. 10s. | 


This work forms a comprehensive Paleographic Series for Ireland. It 
furnishes characteristic specimens of the documents which have come down 
from each of the classes which, in past ages, formed principal elements in the 
population of Ireland, or exercised an influence in her affairs. With these 
reproductions are combined fac-similes of writings connected with eminent 
personages or transactions of importance in the annals of the country to the 
early part of the eighteenth century. 

The specimens have been reproduced as nearly as possible in accordance with 
the originals, in dimonsions, colouring, and general appearance. Characteristic 
examples of styles of writing and caligraphic ornamentation are, so far as 
practicable, associated with subjects of historic and linguistic interest. 
Descriptions of the various manuscripts are given by the Editor in the Intro- 
duction. The contents of the specimens are fully elucidated and printed in the 
original languages, opposite to the Fac-similes—line for line—without contrac- 
tions—thus facilitating reference and aiding effectively those interested in 
paleographic studies. 

In the work are also printed in full, for the first time, many original and 
important historical documents. 

Part I. commences with the earliest Irish MSS. extant. 

Part IL: From the Twelfth Century to A.D. 1299. 

Part IIL: From A.D. 1800 to end of reign of Henry VIII. 

Part IV. 1.: From reign of Edward VI. to that of James I. 

In Part IV. 2.—the work is carried down to the early part of the eighteenth 
century, with Index to the entire publication. 


AoooUNTOP FAC-SIMILES OY NATIONAL MANUSCRIPTS OF [RELAND. In own VOLUME; 
8vo, with IxpEx. Price l0s. Parte I. and II. together. Price 9s. 6d. 
Part II. Price le. 6d. Part IIl. Price le. PertIV.]. Price2e. Part 
IV.2. Price 2s. 6d. 


Stationery Office, 
October 1889. 





36 


ANNUAL REPORTS OF THE DEPUTY KEEPER 
OF THE PUBLIC RECORDS, IRELAND. 








Date.| of Chief Contents of Appendices. No. 





I 8. 
1869 | Contents of the principal Record Repositories [C. 4157]| 2 
of Ireland in 18¢4.—Notices of Records 
transferred from Chancery Offices.—tIrish 
State Papers presented by Philadelphia 

Library Company. 


1870 2 Notices of Records transferred from Chancery, ; ( C. 137) 1 o 
Queen's Bench, and Exchequer Offices. — 
Index to Original Deeds received from 
Master Litton's Office. 


1871 8 Notices of Records transferred from Queen's , [C. 829] | 3 0 
Bench, Common Pleas, and Exchequer 
Offices.—Report on J. F. Ferguson’s MSS. 
—Exchequer Indices, &c. 


1873 4 Records of Probate Registries - -i[C.515]] o a 


1873 5 Notices of Records from Queen's Bench | (C. 760] ] 0 8 
Calendar of Fines and Recoveries of the 
Palatinate of Tipperary, 1664—1715.—1Index 
to Reports to date. 


1874 6 Notices of Records transferred from Chancery, | (C. 963] | 0 7} 
Queen's Bench, and Common Pleas Offices. 
—Report respecting  '*Facsimiles of 
National MSS. of Ireland.”--List of 
Chancery Pleadings (1662-1690) and 
Calendar to Chancery Rolls (1662-1713) 
of Palatinate of Tipperary. 


1875 7 Notices of Records from Exchequer and [C. 1175]| O0 7 
Admiralty Offices.—Calendar and Index to 
Fiants of Henry VIIL 


1876 | 8 | Calendar and Index to Fiants of Edward VI. |[C. 1469]/ 1 3 


1877 9 Index to the Liber Munerum Publicorum (C. 1702], 0 8 
Hibornis.—Calendar and Index to Fiants 
of Philip and Mary. 


1878 10 Schedule of Parochiul Registers deposited.— |(C. 2034] 
Index to Deputy Keeper's 6th, 7th, 8th, 
9th, and 10th Reports. 


1879 | 11 | Calendar to Fiants of Elisabeth (1558-1570) |[C. 8311]| 1 4 


1880 12 Calendar to Fiants of Elisabeth, continu ce. 2583]/ 1 8 
(1570-1576).—Schedule of Parish Regis- 
ters of Ireland. | 


o sj 

















of 







Chief Contents of Appendices. 


1881 13 Calendar to Fiants of Elizabeth, continued |[C. 3929]] 1 5 
(1576-1588). 


1882 | 14 | Report of Keeper of State Papers containing |(C. 3215]| o 6% 
Catalogue of Commonwealth Books trans- 
ferred from Bermingham Tower. 


1883 | 15 | Calendar to Fiants of Elizabeth, continued |[C. 8676]| 1 0 
(1588-1586).—Index to Deputy Keeper’s 
11th, 13th, 18th, 14th, and 15th Reporte. 


1884 16 Calendar to Fiants of Elizabeth, continued |[C. 4063]| 1 6 
(1586-1595). 


1885 17 Report on Iron Chest of attainders following |[C. 4487]| 1 6 
after 1641 and 1688.—Queen's Bench 
Calendar to Fiants of Elizabeth, continued 
(1596-1601). 


1886 18 Calendar to Fiants of Elizabeth, continued |[C. 4755)| 1 1 
(1601-1603).—Memorandum on State- 
ments (1702) and Declarations (1718-14) 
of Huguenot Pensioners.—Schedule of 
present places of custody of Parish 
Registers. 


1887 19 Notice of Records of Incumbered and Landed |[C. 5185]| 0 6 
Estates Courts.—HReport of Keeper of State 
Papers, containing Table of Abstracts 'of 
Decrees of Innocence (1668), with Index. 


1888 20 Calendar to Christ Church Deeds in Novum |(C. 5585]| 0 84 
Registrum, 1174—1684. Index to Deputy 
Keeper's 16th, 17th, 18th, 19th, and 20th 
Reports. 


1889 21 Index to Calendars of Fiants of the reign of |[C. 5885] 1 0 
Queen Elizabeth. Letters A—C. 





Public Record, Office of Ireland. 
October 1889. 


® . 
¢ 
* . 
ean 
* 
. 
. 
— Da — — 








a 


_ Wan 


——————— 











bods. MEN. — 
the Library on or before thi 
stamped below. V 
A fine of five cents a day is incurr ..:- 
by retaining it beyond the specified 










time. 

Please return promptly. 
STALL-Si UDY 
6 IARGE 
' Fes 1h 2003 ; 


s E»