Full text of "Effigies regvm francorvm omnivm : a Pharamvndo ad Henricvm vsqve Tertivm, ad viuum, quantum fieri potuit, expressae"

See other formats

Turmr 






mM § 


^KsSKa \ « 1 

v iu i 




hSt 1 1 

■ /MfrBk 




3103. SOLIS (VIRGILIUS) and AMMAN (JOST). Effigies 
regum francorum omnium, a Pharamundo ad Henricum 
usque Tertium. Frontispiece and 62 portraits witliin beauti- 
ful historiated and ornamental frames engraved on copper 
by V. Solis and J. Amman. 4to, red levant morocco, gilt 
panelled sides, centre ornaments, gilt edges, by Lortic. 

Noribergse: in officina typographica Kathariuae Theo. 
Gerlachii relictae Viduae, 1576. 

* From the Cfiamp Repus and Firmin-Didot libraries. 

Hoc 5 ale. 




\V J - 1 




EFFIGIES REGVM 

FRANCOR-VM OMNIVM, A PHARA* 

MVNOO, AD HENRiCVM VSQ^VE TERTI V M $ 
ad vivunii quantum fieri potuit>exprclTx. 

C-3BLATOR.IBVS, 

Virgilio Solis Noriber; &C Iufto A mman Tigurino* 

A ccefiit Epitome xgowt&pieorm uitM,ip gefl* breuher complcflcns. 



Cum gratia 5c Priuilcgio»&c. 
NOKIBERG#. i S7 6* 






- 




CANDIDO 

LECTORI, 

Vicquid pra?cipias,Efl:o breuis* Senten^ 
tia eft,candide k<flor,quae nonfolum,ar* 
tium praecepta tradentibus , obferuanda: 
fed multo etiam magis,Hifioricis fcquen- 
da videtair* Neqp hoc cuiquam, inopinate di&utn vi- 
deri debet, cum tanta inter vtrolq? affinitas fit, vt 
nomine,non re differre videantur, Magiffri enim ar- 
tium,finguli vnam aliquam, vitae hominum formam 
dae,finon femperneceflariam, certe conducibilem 
artem tradunt* Hiftorici vero , non vnam , fed vno 
complexu omnes,totius humanae vitae, re&e inftitu- 
endse, artes praefcribunt, quod licet abunde vbiq? 
pr3eftent,maxime tamen tuncclucet,cum Uluftrium, 
clarorum^ virorum re(fte didta, facflaue , nobis imi' 
tanda. Nefariorum vero hominum facinora fugien- 
da, ob oculos ponunt, quocirca haec hifforiae pars 
fru&uofifsima,vitae£p hominum maxime neceiTaria, 
merito haberi debet* Breuitatem vero in Hiftoricis 
laudandam, breuiter docebitur, duobus (qui inftar 
multorum effe queant) addu&is teftibus , Caefare 
nempe,§£ Saluflio, celeberrimis latinae hiftoriaeau- 
< 51 :oribus,quos nemo fanae mentis,dicat,fermonis la- 
tini facultate deftitutos , tantaru rerum feriem , pau- 

cifsimis 









1 2 




cilsimis verbis compraehendifle, Imo credendum 
potius,eos,rem ipfam,vt erat, certo, graui£j2 iudicio, 
ponderantes,id,quod in ea Jaudatifsimum iudica- 
rut,praef£are voluifle.Haec ideo. Amice ledor,paucis 
praelibata funt,ne bre uit as,tan quam res noua , Epi- 
tomes huius fidem labefadaret apud eos,qui verum 
nihil, nifi quod multis verborum Phaleris veflitum 
fit,opinantur,Cum contra veritas,a prolixitate fa^pi- 
us obfcuretur , quam lucem accipiat* Data hic etiam 
diligens opera ejft , ne breuitatis fiudio nimiae , rebus 
ipfis tenebrae offunderentur,llIius ergo,relidis mul- 
tis vocabulis Gallicis, maxime vero familiarum,& 
vrbium,quo ledor faciliorem , pleniorem^, rerum, 
locor umfp vbi res geftacfunt, notitiam, vel infpeda 
folum Geographorum defcriptione, confequatur, 
liquet enim omnibus, vel mediocriter in hifioriavcr- 
fatis,nonparuampromanafIe difficultatem, ex pro- 
priorunominu, ex vna,in aliam lingua transfufione, 
cum vna ciuitas, pro alia , non femel vfurpata cile re- 
pedatur* Quae non dicuntur eo animo, quafi alicuius 
induffiaa, diligentia^ in fjs transferendis, fit (ugillan 
da, aut alioquin contemnenda , minime gentium. 
Cum in eum f inem,haec pra.’mittantur,ut ledori cla- 
rum fiat , perf picuitatis magnam hic curam habitam 
fuiiTe,ideo^ operis breuicate,neminem,ab eo legen- 
do,merito deterreri debere* V ale Sc fruere* 

A 2 PHA- 


! 




P Haramundus, filius Marconuri , Francise oriens 

talisjfcu Franconiaz Dux, multis, contra Vandalos, & alios 

fiios 



Li: CRQNICA 1 



PHARAMVNDVSJRANCO^ 

R V M R E X. I. regnauit annos ii. 






REGVM FRANCORVE 


'3 




flios hoftes, rebus geftis clarus , aetatis fuae armo quinquagefi- 
mo, in vrbeVVirceburgo, Francorum Rex eligitur, deq$ con 
fcnfti omnium Francorum Principum , nec non Pontificis lo- 
tiis, Salgafti ,reliquorumqj Druidum , facrificulorumc^ Dianae 
coronatus anno a mundo condito, 458 o.anno Verbi incarna- ; 
ti, 4 1 9. Tulit hanc ele&ionem acerbe Rom. Imperat. Hono- 
rius , C qudd videretur derogare Rom. per Gallias imperio) 
nihilominus, bello Vandalorum Gothorumq? diftra&us , tole • 
rare cogitur. Pharamundus in hoc fiionouo Regno, ab omni 
externo hofte fecurus, nihil antiquius habuit, quam bonarum 
legum , conftitutionumcj? ciuilium curam fulcipere, Inftitutis 
ante omnia, qui ciuiies lites ,forenfiaqj dilsidia componerent, 
quatuor , ex prima nobilitate , Diftatoribus. Salica quoq? lex 
tum lata fuit, praeferipta quoqj funt diligenter ea , quae publi- 
cae quietis conferuationem concernerent, nonnegleftis fis, 
quae, ad cicurandum populum, etiam tum agreftiorem, prifti- 
naecp feritatis non plan£ oblitum, fpe&are videbantur. Vixit 
hoc tempore D. Hi eronymus,Damafi Papae 40. (criba, trans- 
ferendis facris libris , ex gracco in latinum fermonem , clarus, 
qui annos natus 9 1. moritur in Bethlehem , Anno regni Pha- 
ramundi tertio. Circa haec tempora , Alant >'& Vandali , occu- 
pant Hifpaniam , celebrata quocjj Synodus Ephcfina, contra 
Neftorianos, & Pelagianos, fedente Papa Celeftino primo. 
Pharamundus, cum imperaffet Francis, annis feptem , aut, vt 
alfi malunt, nouem, moritur, anno Calutis humanae 427 Vbi hu- 
matus fuerit, haftenus incertum, licet Germanorum aliqui 
Icriptores, memoriae proditum reliquerint, corpus 
cius, barbara pompa, in montem Francken- 
berg ftiblatum , inibiqj in patrio fepul- 
chro conditum fu i (Te. 

A 5 * CLAVDIVS 










IL CHRONICA 

CLAVDIVS, REX FRANCO. 
RVM. 2. regnauit annis 17. 



C Laudius, di&us Comatus, Filius Pharamun* 

di , (ucccfsit in patrio regno>anno (alutis 429. qudmdiu 

eius 






REGVM FR.ANCOR.VM. 


| + 






cius fuit regnum , franci crines ,barbamq} alere coafti , contra 
Caelaris ediftum, quo iubebantur luccindere crines, in lignum 
feruitutis. Aln autem alTerunt,ideo eum iufsilTc eos alere co- 
mam, quo facilius dignofeerentura Gallis, quos ipfe, armis 
liibaftos, tonderi mandarat. Notifsimum vero cft, moris apud 
francosfuifle, alere barbam, ad tempora vfcjj Ludouici Iunio- 
ris , Francorum Regis 4 r. ex quo co tempore , nec Rex, nec 
liibditi barbam aluerunt, idqj,conlilio Petri cuiufdam Lom T 
bardi ,faftum efie aiunt, qu^ confuetudo ad tempora vlq* Fran- 
cifci primi, permanfit,qui rurlum coepit alere barblCiaudius 
animaduertens, Romanorum Impp: vires, alsiduis Gothorum 
bellis extenuatas, ideoq$ lui regni dilatandi , idoneum effe 
tempus, noluit fibi deeffe , fed confcripto fatis numerolo exer- 
citura vfus eft dexteritate, Icientiaq; miliari , vt paucos intr? 
di es, Thulingos, foederis inter Germanos, Gallosqj, fraftores 
armis fubegerit,idcoqj fafri lunt ve&igales eorum, quorum 
effelbcn renuerant. Coepit etiam VrbemSamarobrinam, oc- 
cifispraefidiariis Romanis. AggrelTus deinde reliquos , qui ad 
Rhenfi caftra habebant, traieftocp Rheno, perqj Syluam car- 
bonariam., fines Neruiorum ingrefius , vrbem eorum primari- 
amTornacum,nequicquam eruptione fefe defendentibus prg 
(idiarhs, expugnat, eosq? omnes internecionedelet. Hinc pro 
fpero fortunae flatu vtens, in Burgundiam delatus, eam aduen 
tu luo occupat. Tholofam etiam, & Angoulelmc , totamqj fere 
Aquitaniam. Septimo regni illius anno moritur D. Augufti- 
nus,EpifcopusHypponenfis,cpifcopatusfuianno 40. aetatis 
(iiac 8 j. Hoc tempore vixere etiam S S. Germanus , Epileo 
pus Altilsiodori,Ioannes Damalccnus,& Paulus Orolius hilto 
ricus,exqj eo tempore, Romanorum per Gallias Imperium, 
valde diminutum fkit. Claudio cum regnafiet an- 
nis 17 . moritur, anno falutis humanae 448, 
vbi humatus fuerit,haftfjius 
nefeitur» 




\ 




MERO 
















III. CRON1CA 



MERO VEVS, REX FRANCO^ 

R. V M. III. regnauit Annis io. 



TV >T Eroueus, prgmdrtui Regis agnatus proximus, 

JLYxcoronatur FrancorumRex,anno 4 4 9.Sunt,qui dicant, 

filium 



REGVM FRANCOKVM. __ 

filium Claudi) Comati fuifle, verum tale nihil de eo inucnitur, 
in hiftor^s Gallicis rnihilominus-comrnuniter ,.ab eo ducunt 
genus eorum Regum , qui retta linea fuccefierunt, ad Caroli 
vftp Martelli filium, Pepinum. Rex Meroueus vulgo Audax 
appellatus, po qudd multis,periculo plenis praelis interfuerit, 
maximi autem contri Hunnos , qui Duce Attila, fratre Regis 
Bledac, coafto exercitu quingentorum millium hominum, 
Germahiaperuagata, Colonia, Treuerifqj vrbibus , alr^fq? mul- 
tis ad Rhenum fitisCafteliis,oppidisqj deletis, fa&i audacio- 
res,in Galliam peruaferant, cinxerantcp Vrbem Aureliam 
obfidione, quo metu perculfus Meroueus, Theodorici Vifigo- 
thorum Regis , Roraanorumqj Ducis ASti) o j jm implorat, 
quorum auxilfis confirmatus , conflixit cum Auil-a, in campis 
Cathalaunicis, tanta vtrincp animorum pertinacia , vt centum 
nonaginta hominum millia , vtrobiqj cecidiffe, memoriae pro- 
ditum fit. Theodoricus Vifigothorum Rex, eo praelio occidi- 
tiir, Attila, potiore exercitus lui parte amifta, cumcpin fugam 
verfum exercitum colligere non pollet, ira dolorecp compun- 
^ius, in Hungariam, vnde exierat , regreditur. Claruere hoc 
tempore, EpifcopusobfefTae vrbis Aureliae, S.Enniamus, S.Lu- 
pus vrbis Troiae Epifcopus, S.Nicafius vrbis Rhemenfis Epi- 
fcopus. Meroueus, hoc prolpero bellorum fuccefTu fa&us ani- 
mofior , inuafit magnam Galliae partem , nemine illi refiftere 
aulb,occupauit etiam Parifios,& Senones, vrbes Galliae prima- 
rias,ex<p eo tempore Gallia, mutato nomine, Francia vocari 
coepit. Merouei filius vnus, qui Regem Cornouiae, Francis 
ve&igalem occiderat , iuffii Patris concrematur. Meroueus 
cum extendiffet Limites Imperfi fiii , regnaffetqj annis decem, 
morituranno 4 5 8. Hac aetate, Rex Angliae Artus , vt Pedaret 
contention.em inter fui Regni Nobiles, de praeeminentia, 
ortam, iulsit eos omnes alsidere dilco orbiculari, 
vnde poftea, communi nomine, Menfae 
rotundae equites inomina- 
ti fuere. 




B CHIL- 




IIII. 



CHRONICA 



CHILDERICVS, REX F R AN» 

C O R V M 4. regnauit annis is. 



C Hildericus,Merouei Regis fili>/ucceclit Patri in 
regno Francoru,anno 459*Vir formajmorunicj elegantia 
6 praeftans, 





REGVM FR.ANCOK.VM, 




praeftans , quibus naturae dotibus , negle&a regi) faftigi) fama, 
dum ad improbitatem abutitur, exilium illi conciliarunt vi- 
tupcroliim : Nobiles enim,Primari)q? Franciae, indigne feren- 
tes, vagam Regis libidinem, a qua , ne nobiiilsimaequidena ma- 
tronae, tutaeeffe poterant, tanto in eum odio exarferunt, vt 
Rex , peiora fibi metuens, in Thulingiam, hodie Lorrainc vo* 
catam, profugerit, confilium amici lui , Viridomarci fecutus, 
qui rupto in duas partes annulo , quarum vna Regi rcli&a , fe- 
cum abftulit alteram, quam promifit,lc teflferae vice, Regi 
miffurum , cum primum , emolliti procerum animi , tutum illi 
reditum,inregnumfuum , dederint. Exulante Rege, eligitur 
regni adminiftrator JEgidius Romanus Dominus Suefsionum, 
qui iniuftis exaftionibus , francos adeo exacerbauit , vt de re- 
uocando Childerico confilia inierint, fidelem operam Regi 
nauante , amico illo Viri domarco. Reuocatur ergoChilderi- 
cusjcum ofto annis exulaflet,regnumqj recuperat , pullo -Nigi- 
dio , quem profugientem Coloniam infecutus eft , expugnata 
vrbe, dentio tamen fuga euadit in luam V rbe Suelsionu , in qua 
non multd poft mortuus eft. Hoc extinfto , Childericus omnia 
pacata Ipcrans, inopinato bello implicatur, Dux enim Saxo- 
num Andrachus , obfeflum venit , vrbem Aureliam , cui luppe- 
tias ferens, Andrachum fudit, confugereqj ad Comitem Iulio- 
magi , Paulum Romanum, cogit, qu<3 eum Childericus infecu- 
tus^aptam vrbem exurit, occilo Comite Paulo. Fuit nihil6mi- 
nus Childericus , cum Andracho pacilci coaftus , defeftione 
Germanorum, & Anglorum irruptione , qui nonas quaerentes 
fedes, incontinentem traiecerant, Incolasqj regionum Po- 
teuinorum, Manceorum, Angeuinorum, & Angomiorum, do- 
mo pellere tentabant.Chiidericus,cum regnaftet annis 2 c.aut 
vt Paulo /Emilio placet, j 0. vitam cum morte commutauit, an- 
no falutis 484. reliftis poft fe filio vnico , regni fucceffore, 
duabusqj filiabus. Manfit etiam poft eum fuperftes, 
Thtilingiae Regina, quae relifto marito, 
Childericum in Galliam fecuta, 
illic# nupta fuit. 

B 2 C L O- 






CHRONICA 



CLODOVEVS, REX FRAR 

CORVE 5. regnati it Annis jo. 



C Lodoueus , filius Childerici , fucccfsit in Regno 

F rancorum, anno 4 8 5. qui non multo poft>ducitvxorem 

Clotildim 




| REGVM FKANCORVM. 


7 ' 




Clotildim Burgundicam, fidem Chrifti profeffam , quae natum 
ex fe filium , cum baptizari curaffet , infansqj paulo poft more- 
retur, Rex, criminans baptifmum, mortis caufam, vxori irafei* 
tur. Enimuero licet multi Francorum Reges» varias praelis 
Romanos fuderint, multa q* illis eripuerint, Supererat tum eti- 
amnum iEgidi) filius, Siagrus, Dominus Suefsionum , cui ma- 
gna etiam pars, Galliae Belgicae parebat : Hunc igitur aggref- 
flis Clodoueus , omni ditione exutum, confugere ad Vifigo- 
thorum Regem Alaricum, coegit, a quo mifere proditus, Re- 
gi qj Clodoueo tranfmiffus,capite truncatur , exqj eo tempore, 
Romani in Francia imperare defierunt. Clotildis cum nullis 
precibus, quantumuisafsiduis, Regi , Chriftianam fidemper- 
fuadere poffet, cdiftitabat enimpraedeceffores fuos Reges, 
refte regnum, etiam illa fide incognita , adminiftraffe ) Acci- 
dit, poft debellatum Regem Lotharingiae Befinum, vt illi ne- 
c ffe fuerit, inftrufto exercitu,obuiam procedere Germanis, 
Cquorum magna multitudo, Francos pellendi animo,Rhenum 
traiccerato cum quibus, cum conflixiffet,premereturqj ab i]s, 
adeOjVtaduerfum praeli exitum metueret, Suis Dns diffidens, 
votum fecerit, fi viciffet, fe Clotildis Dei facra fttfcepturum 
Debellatis itaqj Germanis, illaqj Germaniae parte, veftigali fa- 
&a,au&oqj Regni pomoerio, reuerfiis in Vrbem Remenfem, 
vbi eum Clotildis laeta expeftabat, $ S. Remigio baptizatur, 
ifumpfitq) ea , quibus in hodiernum vfqj diem , Francorum Re- 
ges vtuntur , infignia trium Liliorum. Eodemqj tempore , fo- 
ror fuaLantieldis, reliquit Arrianorum feftam , Bella deinde 
gerit, cum Burgundorum DuceGondebaldo, hinc aggreffus 
Alaricum, eripuit illi Aquitaniam , ita vt Galliae» Germani aeq* 
ex parte , fattus Monarcha, apud exteros Principes celebris 
euaferit , Vnde Imperator quocp Anaftafius , eum dignatus eft 
honore Confulis,Patriti)c^) tranfmiffa ad eum corona aurea. 

Cum regnaffet annis so. decefsit, anno 514. reliftisex 
Clotilde tribus filias legittimis,notho% Theodorico, 
fepultus in Templo D. Petri & Pauli Parisiis, 
hodie S. Geneuefue vocata. 

B ? CHIL- 






1 






REGVM FRANCORVM. 




tinuit vrbem Parifiorum,Rexqp Francorum vocatus fuit, an- 
no 5 1 ?. Clodomiro obtigit Aurelienfitim ditio, Clotario Suef 
fionum, Theodoricus nothus poftedit Mediomatriccs , fingu- 
liq$ lumplerunt nomen Regis.Clotildis mater, filios (uos, armis 
gerendis idoneos, confpicata, hortatur eos, vindicare mortem 
aui materni, Burgundicumq* Regnum auitum recuperare. 
Itaqj fratres perfiiafi, Sigifinundo Burgund. Regi bellum in- 
ferunt, qui vna cum vxore , d Clodomiro ,Rege Aureliancnfe 
opprimitur, qui taro? ipfe,vi&oria inflatus,dtim incautius pro- 
greditur, pertrafhis a Gondomaro, fugam limulante, in infidi- 
as, Occiditur. Clotildis moerens , trium ex filio reliftorum ne- 
potum, tutelam fiifcipit, quorum duos , non multo pdft , Clota- 
rius eorum Patruus, regnandi cupiditate accendis, maftat, ter- 
tius in monafterium cuafit. Hoc parricidio Clotildisindigna- 
ta,fece(sitin vrbem Turonenfium,vbi dolore fe crucians, reli- 
quum vitae tempus tranfegit. Hinc reliqui duo fratres , inui- 
ccm,de le mutud, male opinantes, vtrinqj confcribunt exerci- 
tus, cumq$ res ad manum deuentura videretur , non procul ab 
vrbe Aurelia, tanta, tamqj inopinata aduerfa tempeftas oborta 
eft, vt,taftis religione eorum animis, pacem inierint , iun&iscjj 
exercitibus, in Hyfpaniam Almaricum Regem (quifororem 
eotum in vxorem duxerat, ) oppugnatum profefti fint, occu- 
pata vrbe Toleto jRegccp ipfo, poli varios belli euentus,occi- 
(o,redufta fororc,quae male habita fuerat,e6 quod cum Arria- 
nisfentire noluiffet. Regnante hoc Rege , congregari coepit 
Concilium Conftantinopolitanum quintu,fedente PapaAga- 
peto. Childebertos , cum regnaflet annis 4 5. moritur absqj , 
legitimo fuccdfore, anno 5 5 9- Sepelitur extra muros Parifio- 
rum, in AbbatiaS. Vincenti) ab ipfo ere<Sa, hodie S.Germain 
des prez. vocata , eodem tempore, moriturin Vrbe Turonen- 
fium Clotildis , cuius corpus , Parifios relatum , fepelitur 
in (epultura mariti fui Regis Clotarij,in templo 
D. Petri & Pauli, hodie S. Geneu?- 
fue du mont,difta. 

CLOTA- 








VIL 



CHRONICA 



CLOTARIVS, REX FRANCO- 

R V M, 7. regnauit cum fratre annis 45. folus. s. ' 



\ 



i' R.EGVM FRANCORVM. 


9 


: 


Suelsionibus & Galliae belgicae ditionibus, regnaflet annis 
4 $. non Rege modo, fed homine indigna, (celera committens, 
maximS autem cum parricidio fe inquinans , regnandi cupidi- 
tate excoecatus , impuberes ex fratre nepotes , immanifsime 
trucidauit,occidit etiam in Ecclefia,Gualterum Diuetot equi- 
tem,fal(s<5 apud eum delatum , pdfl: tamen , re penOtata, haere- 
des Diuetoti, immeritd occifi, (olatus eft , augendo iliis haere- 
ditatcm,& dignitatem. Faftus iam Monarcha Galliae, Clotari- 
us,pctiuit tertiam redituum Ecclefiafticorum partem, cui re- 
ftitit animose, ArchiepifcopusTuronenfium, liberi divitans, 
Ecclcfiarum poffefsiones, pauperum e(Te patrimonium , quo 
accepto refpon(o,Rex fe(c continuit. Accepto deinde nuncio, 
initi foederis, inter Saxones, & Tulingos, qonfeftim duxit 
exercitum, in Thulingiam, hodie Lorrainedi&am, cuius inlpe- 
rato aduentu,confternati Thulingi,illic6 fefe,(uaqj omnia per- 
miferunt poteftati dotari), vitam non amplius , dcprecantes, 
quos Rex afpernatus , refta pergit, animo qum illis confligen- 
di, eosejj delendi . Qua re intelle&aThulingi , non deficiunt 
animo, fed defperatione fafti audaces, arma expediunt, quam 
poflunt celerrime, confliguntqj cum Rege magna animorum 
conflantia, adeo, vtRex ipfe de vita periclitatus, vi&oriam 
ipfis reliquerit.Intemperantiae etiam fuit Rex notatus, quam- 
uis fex yxpres legitimas habuerit, ex quibus ipfi multi fili) na- 
ti fint„ qui poft eum regnarunt r nempe , Chilpericus , Ariber- 
tus , Gontramus & Segebertus, etiam Nothus vnus, nomine 
Cranus, quem deinde, cum vxore, deliberis exuri iufsit, quia 
defecerat ad Ducem Aquitaniae,cumquo,nominepatris(ui 
Regis, bella geflerat. Cirm regnaffet Clotarius annis 5 0. vita 
excefeit, Compendi), anno (alutis humanae 5 9 8. Sepultus apud 
D. Medardum,cui ipfeTemplfi dedicauerat, apud Suefsioncs. 
Circa haec tempora, coepit innotefeere Regnum Longobar- 
dorum, quorum primusRex Alboinusdiftus fxiit. Durauit 
iftud Regnum, ad Regem vsq? Defiderium,quem 
Carolus Magnus , captiuum ab- 
duxit Lugdunum. 

C ARIBER- 


j 

1 

i 

i 

•' f 


— I 




CHRONICA 



ARIBERTVS, REX FRAN* 

CORVM 8. rcgnauit annis 9. 



Ribertus,alias Clierebertus,{ucccdit anno 5 6 5 * 
fuit autem ftatim , poft niortcm Clotari) Regis» m . a 8” a 



| REGVM FRANCORVM. 


i© 




inter fratres difienfio, cum omnes , pari regnandi cupiditate 
ardcrent, maxime autem, qu6d Cnilpericus fratrum vnus, 
Caftu dolocp) Patris thefaurosad fe conuerterat, qtiibus adiu- 
tus, largitionibus tcntabat,fibi ad regnum viam fternere. His* 
animaduerfis, Principes Francorum, ne ex fratrum difsidio, 
ciuile Bellum aliquando hafcerctur, de communi confenfu, di- 
uiferunt Monarchiam Patris, in quatuor partes , fingulicp vo- 
cati Reges , Aribertus Parisiis, totacp Neuftria Francorum 
Rex dirius fuit» qu&muis Gaguinus, Catalogo Regum eum 
eximat, credo, qudd pacis, traquillitatisq* inimicus>nihilRege 
dignu geflerit, indignis Rege corporis voluptatibus deditus, 
hic locum (iium retinebit. Childerico obtigerunt Suefsiones, 
omnisq? Picardia. Gontrandus habuit Aurelianenfemditionf*, 
totamqj Aquitaniam. Mediomatrices cum Auftrafia , Sigilbcr- 
todata. Aribertus nullos habuit liberos, repudiata enimvxo- 
reNigoberga, impuro, duarum ancillarum , amore implicatus 
fuit, quarum consuetudinem, monitus i D. Germano, cum re- 
linquere nollet,maiorisqj eflet res momenti ,qu5m vt in Eccle- 
fia tolerari debuerit. Ancillae adulterae, etiam Rex ip(e» com- 
munione priuantur. Mortuis, hinc intraannum, meretricibus 
ambabus*Rex refipifcit. Cumqj regnaffet annis nou em, vi tam 
cum morte commutauit, in Vrbc Dolaya in Gafconia,fepultus 
ibidem, in Templo S. Romani , anno d verbo incarnato S7?. 
Regnante hoc Rege, Alboinus, Longobardorum Rex primus, 
ab vxore fiia Rofimonda,Gepidarum Regis filia, occiditur, 
c6 qudd Rex ipfi potum dederat in Patris (ui 
Cab Alboino deuifti ) caluaria, ebi- 
bere^ coegerat. 

C i CHIL- 










CHILPERICVS, REX F R AN' 

CORVM 9. rcgnauit Annis 2j. 



Hilpericus, eius nominis primu s , cum regnaflet 
‘n Suefsionibus fuo regno, annis 9. p oft 





REGVM FRANCQRVM. 






fit Francorum Rex, anno 574. Cuius regni toto tempore, pro- 
pter eius crudelitatem, infamemep intemperantiam, Francia, 
aiiferum in modum, fuit exagitata bellis. Imperator Orientis, 
reftituit Francis Prouinciam, a Longobardis, edum Fratres de 
illius poffefsione litigant ) ereptam. Chilpericus tres vxores 
habuit, quarum primam, Andoueram, lulceptis ex ea tribus 
liberis, repudiauit : Secundam, Galfondam diftam,perfualus a 
Fredegonda, ancillarum vna, ftrangulari iufsit , ipfamqj pelli- 
cem, quam infano amore deperibat, in vxorem duxit, habuitejj 
ex ea multos liberos, fed immatura mors eos omnes rapuit, 
praeter vnum Clotarium , qui ipfi in regno fiiccefsit. Tanta in 
eo regnandi libido fuit, vt fratrem fiium Sigebertum, Lotha- 
ringixRegem , dGermanis hoftibus oppugnatum , omnis iu- 
ftitiae oblitus, non fit veritus magna Aquitanix parte, vrbeqj 
Remenfc exuere. Qua iniuria,frater Sigebertus exacerbatus, 
inito , cum altero fuo fratre Aurelianenfi Rege , foedere , non 
folum amiffa recuperauit, verum vlterius progreffus, vi&orix 
beneficio vfus, eripuit illi Vrbem Suefi»ionum,conflixitqj cum 
eo, prope Angolelmium, vi&orqj euafit, occifo etiamTheode- 
berto,Chilperici filio, ipfiimqj fugientem inVrbemTorna- 
cum,obfcdit. Verum Sigeberto a fubmilsis, a Fredegonda fi- 
car^s,in (uo tabernaculo necato, Chilpericus liberatur.Brune- 
childis,qux poffefsionemParifioru,iam dudum coeperat } intel 
lefta Regis mariti fui morte , quam poteft celerrimi, regredi- 
tur in fimm Regnu Lotharingicu.Non multo poft Fredegon- 
da, fafta certior, Regi coniitgi fuo,inoleui(Te confuetudinem, 
quam ipla cum Maiore Palati} habebat, metuens filis faftis con- 
dignam poenam, ftatuitanteuertere, collocat ideo in infidas, 
facinorofos aliquot ficarios, qui Regem , de no&e redeuntem 
d venatione, in pago Chelles,non procul ab vrbe Pariliorum, 
incautum iugularunt, cum regnaffet annis 2 j. Corpus eiushu- 
matum.fuit apudS. Germanum delprez Parisqs. Anno S87. 

Ybi vifitur eius effigies, admota iugulo manu, 
indicans , quo mortis genere 
occubuerit. 

C 5 CLO- 




, 








CHRONICA 



CLOTARIVS 2. REX FR AN* 

COR.VM. io. regnauit annis 44. 



C Lotarius, eius nominis fecundus , infans quatu- 

or menfium,fuccefeit Patri Childerico, in regno Franci^, 

fub 



av: 






REGVM FRANGORVM. 1 12 




fub tutela matris , & patrui fui Gontrandi,anno 5 8 f, Childe- 
bertusverojvrbis MediomatricurnRex,ida:gre ferens, vi ar- 
misqj, Impuberis Regis Tutelam, ad fe transferre tentauit. 
Mater autem Regis, eoa&o exercitu, animofc illi obuiam pro- 
greditur, primos ordines exercitus praecedens, puerum Re- 
gem, (quem vinis geftabatO militibus oftendens, quae res 
Francorum animos adeo accendit, vt inde manaffe vi&oria, 
quam confecuti funt, credatur. Ita Childebertus reieftus , do- 
rnumqj reuerftts , non longo poli tempore , ipfe, & vxor eius, 
moriuntur. Fama fuit, dFredegonda, veneno fublatos fuiffe, 
cuius iuftu , paulo ante Archiepifcopus Rhotomagenfis, ab 
exilio reuocatus,in templo, ip(o die Pafchatis, occifus fuerat. 
Anno 14. regni Clotari], moritur Fredegoncla, multorum in 
Franciacaufa bellorum, ea extin&a, filrj Childeberti Regis 
Lotharingiae,confanguinei Clotari),mouerunt illi qugftionem 
flatus, negantes, eum effe legitimum, req ad arma dedu&a, con- 
flixerunt cum Rege, potitiqjvi&oria funt , admodum (angui- 
nolenta, adeo, vt triginta hominum millia interierint, quo 
damno accepto Clotarius, iniquis conditionibus , pacem face- 
re cogitur.Brunechildis, huius belli vnicainftigatrix, & alum- 
na, qu£ etiam plures regi? (anguinis pueros veneno, nlqfqj nefa- 
riis modis, nccaflfet , merito omnibus fatta inui(a,iu(Tu Clotari^, 
in cuius potellatem deuenerat, aliorum multorum etiam crimi- 
num conui&a, 4 quatuor in diucrfum aftis equis, difeerpta fuit. 
Sublata ea, Clotarius Galli ac, Germani aeqj ex parte , monarcha 
remanfit.Saxones etiam, adeo debili tau erat» vt non facile ab 
^s,quicquam inimicum, (ibi metuendum efifet. Duas vxor es 
habuit, ex prima natus e (lilii filius Dagobertus , cui Auftrafia: 
partem concefsit, fub tutela Pepini,&S. Arnoldi, ex fecunda na- 
fciturHeribcrtus,qui AquitaniaeRex poftea faftusfuit. 

Regnauit Clotarius annis 44. mortuus, anno ffji. 

IacetapudS. Germanum defpreZj 
Parisii 

DAGO- 

1 . 






i 




XI CHRONICA 

D AGOBERTVS, REX F R A N- 

CORVM ii. regnauit annis 14. 



D Agobertus,cius nominis primus,mortuo patre 

fu<^Clotario,fufcipit regni Francoru habenas, anno eu. 

Ariberto 




REGVM F RANCORVM. 

Ariberto,ftio fratri ,concelsit Aquitaniam, quo mortuo ,fa&us 
eft Galliae monarcha. Viuo etiamnum Patre liio,iulsit Paeda- 
gogum Ilium, abrala prius barba, virgis caedi, quo fafto, tantam 

E atris indignationem incurrit, vt crediderit , fe lingulari Dei 
eneficio, manus eius violentas euafilse,qua animi religione 
ta&us, iam Rex fa<Sus,dedicauit Templum S. Dionisij, tanti sqj 
opibus ditauit-vf B-cgum Fi «uieurum, ante eum, nemo, tot, ta- 
lescp reditus, extru&ionibus templorum impenderit Primam 
fuamvxorem c quod eflfet Herilis) repudiauit, Deinde duxit 
Nantildam,ex qua illi nafciturClodoueus,qui poft eum re- 
gnauit,habuit etiam filium Nothu, nomine Sigebertum , quem 
conftituitRcgem Auftraliae,vt effet propugnaculum , adtier- 
fus Sclauones Idolatras. Rex Dagobertus , femper circumdu- 
cebat, magnum Concubinarum numerum , easq? omnes Iplen- 
dide, regioqj faftu velli ebat . Inllituit etiam pafsim multa Gy- 
naecea, in quibus i immenfo lumptu , toto regno conquifitas, 
pulcherrimas quasqj mulieres, alebat. Quod cum D. Amandus 
reprehenderet, excitur in exilium, Rexqj in folita viuendi 
conllietudine perllitit , Nihilominus rette ea curans, quaead 
regni fui admimllrationem pertinebant. Gafcones etenim, de- 
feSionem meditantes,tam acriter feuereqj punfit, vt facile re- 
liquis , fimile quid attentandi , animum adimeret. Sclauones 
etiam pacis conditiones petere, compulit. Saxonibusimpofuit 
annuum tributum, soo boum. Britanniae etiam Regem Iudi- 
cail, pacem petere adegit, recognofcereq? Francorum Regem 
fuperiorem & Dominum , eorum, quae in Francia polsidebat. 
Hinc omnes Iudaeos , qui Chriffci fidem lufcipere rcculalfent, 
regno luo expulit. Cum regnaflct annis 14. moriturinpago 
d‘Efpinay,fepultusqj apud S.Dionifiu,anno (?45.Regnante Da- 
goberto,prodptin lucem Mahomet falllis Propheta, natione 
Arabs, qui cadiutus a Monacho apollata Sergio ) Mahometa- 
nac fe&ae femina , (parlit per Africam primum, quae deinde, 
magno Chriftiani nominis detrimento,per omnem 
Afiam,Europ3eqj magnam partem 
pullularunt. 

D CLODO- 





XII. 



CHRONICA 



CLODOVEVS 2« REX FRAJSU 

COR.VM 12. regnauit annis 17. 



C Lodoucus, cius nominis fecundus,filius Dago 

bcrti, Regnum Francorum eft adeptus , anno 6 4 5 . Vni 



cum 



l REGVM FRANCORVM. 


14 




cum fratrem Nothum, Sigebertum di&um , habuit , qui fuper- 
ilite etiamnum Patre, faftus fuerat Auftrafix Rex , cui vnicus 
filius fuit, quem moriens,commendauit Grimoaldo, Maiori fui 
Palatii , qui puerum tonfum , in monafterium , in Scotiam vsqj 
tranfmifit, conftituitqj filium fiium Hildebertnm, Auftrafix 
Regem,totahxcres, confilio Didonis EpifcopiPiSauienfis, 
gefta fuit . Biennio polbciim Regi Clodoueo ,peruerfitas hxc 
Grimoaldi innotui fiet, iufsit eum necari , Hildebertumqj re- 
gno expulit, fa&usqi eft Galli xmonarcha. ExvxorefuaBau- 
doura , fluit illi nati filii tres,Clotarius , Theodoricus , & Chil- 
dericus,finguliqj , vnus poft alium, Reges fa&i fuere. Fuit eo 
regnante,tantaannonxcaritas,pubiicaq; in Francia fames, vt 
Rex, detra&a templi S. Dionisr) aurea ,argenteaq donaria, 
Cqux magno pondere DagobertusRex dedicauerat) paupe- 
ribus diffcribuenda curarit, Ideoq; cum poftea, mentis impo- 
tem faftum, quidam non tam falfb quam impie criminantur, 
cum Deus , pauperes , nobis, vt membrafua, commendauerit. 
Deinde perfpicuum eft, fi mente captus fui fiet, vt quidam fom- 
niarunt, non fufoepifiet, multo poli:, expedi tionemvltramari- 
nam, in qua per Septennium, magna cum laude verfatus fuit, 
erepto etiam hoftibus , Saluatoris noftri fepulchro , vrbe Hie- 
rulalem,Reli<foa in Francia, qux regni negotia curaret, vxore 
flta Baudoura, cuius literis reuocatusinFranciamfuit,ad fe- 
dandam foditionem,pcr abfentiam fuam obortam, quod etiam, 
rcuerliis in Franciam, abunde prxftitit, punitis duobus fil^s, 
defeftionis auftoribus.Tandem,ciimregnaffetan- 
nis 17. viuis excedit,anno verbi incarnati 
c 42. fopultus,cum patre flio apud 
S. Dionifium. 

D z CIO- 


0 



J 




XIII. CHRONICA 



C ^LotariUSjdUS nominis tertius, poft morte^n pa- 
tris fui, coronatur Francorum Rex, anno 6 6 5. quioffico j 



CLO.TARIVSj* REX FR AN* 

CORVM. ij. regnauitannis 4 . 



R.EGVM FRANCO KVM. 





dii adeo negligens,regi)q$ faftigi) oblitus fuit, vt eoftitufo He- 
an fui Palati) Maiore , regni Adminiftratore Ebroino, omnia 
munera publica, negotiaqj, nutui illius permiferit. Vnde tanta 
creuit huic Ebroino, reliquiscjj poft eum pr^fe&is, auctoritas, 
vt ipfiReges, parere praefe&is , quodammodo viderentur, fe- 
cedentes a frequentia hominum , in remota ab vrbibits caftel- 
la, aut amoenos aliquos hortos, vbi feobleftantes , toto anno 
non prodibant in publicum , nid Mafj menfis die primo > tum 
vefti curru, triumphantium more, fplendide, regioq? luxu ve- 
ftiti, fefe oftentabant populo, excepti laetis vulgi clamoribus, 
falutationibusqi, Cpopellus enim ludicris hilce mirabiliter de- 
legabatur , maiellatemqj diorum Regum admirabundus fpe- 
ftabatj His fpe&aculis finitis , rurfus fefe conferebant , in dias 
villas, venationibus, & reliquis diperuacaneis operis , tempus 
tranfigentes, quafi regni negotia , ad eos nihil pertinuifient, 
mandtcjj haec condietudo Francorum Regibus, ad Pipinum 
vsc{5,qui expraefe6to,fa6i:useft Francorum Rex , vtpoft dice- 
tur .Itacp regnantibus illis voluptuarias Regibus, non parum 
Francorum regnum diminutum e(l, cum vitra Parifios , Nor- 
mandiamq;,non ita longe fefe extenderet Francorum Regum 
Imperium. Vicini enim Principes , vfi hac oportunitate,hinc 
inde auellentes, multas, Regni Franciae ditiones , fibi vfurpa- 
rant. Aquitaniam, regnum in Gallia valde opulentum, fibi 
vfurparunt Principes Gafconiae,Quercy &Perigort,alficj5 qui 
in ea regias praefefturas obtinebant, fub titulo Comitum , Du- 
cumqj eas inuaferunt ,haeredibusr {5 diis , pofsidendas tranfmi- 
fere,qui eas, focordia Regum, ad Caroli Martelli vsqj tempo- 
ra, quiete poffeuerunt, qui Ducem Eu donem opprefsit , quod 
Saracenis, ad inuadendam Franciam, tranfitum per dias ditio- 
nes, dederat, tunccjj poftliminio reuerfae, ad Reges Franco- 
rum, illae Proni nciae. Clotarius, cum regnalfet an- 
nis 4. nullis poft fe reli&is filijs fucceffo- 
ribus, anno 667. moritur. 

D 5 CHII- 


i 

) 








1 XIIII. CHRONICA 



CH1L DERIC VS 2 * REX FRAR 

C O R V M 14. rcgnauit annis 12, 



C Hildencus,eius nominis fecundus,poft mortem 

fratris fui Clotari],fitRex Francorum.Verum enimuerd 

notandum, 





REGVM F8.ANCOK.VM. i 


1<S 




notandum, fratrem tuum Theodoricum, natu minorem , paulo 
plus minus, annum ante hunc regnalfe : quo , vna cum palati 
prxfe&o fuo, in monaftcrium detrulb, propter immanem lu- 
am tyrannidcm,quam Principes Francorum, tolerare diutius 
noluerunt. Ne regni fedes vacaret,receperunthuncChilde- 
ricum,in Regem litum, anno habuitqtpraefettum, Volfra- 

dum.Sunt autem Franci , fruftrati fua Ipe , quem animo conce- 
perant, de nouo Rege , qui nihil vnquam Rege dignum prac- 
ilare potuit, adeo vtpropter tyrannidem , euaferit omnibus 
luis inuifus, maxime autem, multorum odia incurrit , cum Bo- 
dillum Nobilem Francum, immeritum, palo alligatum virgis 
cxdiiulsit.Neqj vero Rex, diu impune tulit. Bodillus enim, 
hac iniuria, ignominiaqj, iufto in Regem odio exarlit, adeo vt 
ftatuerit, Regem interficere , perfecitc|jnonmuit6 pdft, im- 
prouifo Regem , S venatione redeuntem, adortus, interemit 
eum, in villa Chellcs vocata, nec lola Regis morte fatiatus, re- 
ginam etiam vterogeftantem,trucidat.RegnauitChildericus 
annis 12 . fuitqj fepultus vna cum vxore in templo S. Germani 
des prez, les Paris, anno 679 . nullis poli fe reliftis liberis fuc- 
cefioribus. Regnante hoc Childerico , magna cft orta dilTen- 
lio,de primatu, inter Ecclclias Romanam , &Rauennatenlem. 
TandemRaiiennatiscelsitRomanas, licet ante fe nominaue- 
1 rit illius caput. Non multo pdft,Rauennates , cum tentaltcnt 
1 recuperare luam priftinam libertatem, a luftiniano fecundo, 
tanta vi oppugnati fuere, vt eorum vrbs capta, & direpta fit, 
Epilcopus etiam Foelix nomine, candenti ferro excoeca- 
tus,milTusqj in Pontum Infulam, in exilium, iuffu, 
inftigante^ Papa Rom: qui eum, capi- 
tali odio perlequebatur. 

mt 

THEO- 









CHRONICA 




THEODORICVS, REX FRAN- 

C O R VM 15. rcgnauit annis 2<r. 



T Heodoricus , eius nominis primus, mortuo fuo 

fratre, reuocatuse monafterio , in quod a Francis fuerat 

protrufus, 



REGVM FRANCORVM. 



I protrudis, poft mortem Clotari} j. reftituitur priftinae diae Re- 
giae dignitathannoerso. habuit praefe&um Lande filum. Ebroi- 
nus verd, qui ante hunc, eo munere fun&us fuerat, protrufusqj 
cum Rege in monafterium, aegro ferens animo , Landefilum 
fibi,in praefe&ura praelatum, relitto monafterio , conlcriptoqj 
exercitu, tanto animo aggrefluseft Theodorici Regis exer- 
citum, vt eum fuderit , pauloqj pdft, congreflfus cum Landefilo, 
Competitoredio, in colloquio eum fraudulenter interemit, 
V nde poftea multi in exilium mifsi fuere, Epilcopi etiam ali- 
quot, morte mulftati, redptqj adpraefe&uram luam Ebroinus, 
fumpdtqj ab Aduerlarqs diis plenam vindiftam , nulla etiam 
habita ratione , potentiae vel Nobilitatis. Deuicit etiam Pipi- 
num,& Martinum fratres, Auftrafiae Duces, Imd, ipdim Marti • 
num, contra datam fidem , occidit , cuius tamen mortem , nor 
diu impune tulit Ebroinus, £ Comite Hermenfroy,occifiDu 
cis Feu datario , mortem Domini lui vindicante, illiuscp arro- 
gantiam puniente, in leftulo occiditur, qui deind£, adHeri- 
ftellum confugit.-qui capto Rege Theodorico, reftitutoqj pri- 
ftinx libertati & dignitati , magnam apud Francos nobiles 
gratiam , & famam confequutus Si erat , promotusq? ad praefe- 
fturam etiam , in qua multa cum laude fe gelsit, praeclara, ex- 
celli animi ligna aedens , augendo ,dilatandoqj Regni pomoe- 
ria. Theodoricus, cum regnaffet annis ig , viuos reliquit,anno 
4 Chrifto nato C94. reliftis poft (e duobus filqs, Clodoueo, & 
Hildeberto.Humatus, vni cum Vxore diaDoda , in vrbe 
Atrebatenli, in monafterio S. Vafti,vt inibi teftatur 




E 



CLODO- 



XVI. 



CHRONICA 




CLODOVEVS 5, REX FRAN* 

CORVM ic. regn»uitannis 4. 



REGVM FRANCORVM. 



- i 13 



nihil relatu dignum, apud fcriptores inuenitur , non tam pro- 
pter aetatem fuam gerendis rebus inhabile, quam, quod omnia 
regni munia , per praefe&os gerebantur. Pipinus igiturHeri- 
ftellus, Regi) Palati) Maior, omnia publica Regni negotia nu- 
tu hio adminiftrabat, Auftrafiam etiam obtinens. Habuit Pipi- 
nus^x vxore fua, tres filios , Druonem fcilicet, & Drogonem 
Comitem Campaniae, &£ Grimoaldum. Ex Alpaide etiam Ama- 
ha, natus illi eftCaroliisTutilde di&us Martellus, pater illius 
Pepini breuis,qui pdft faftus cft Rex Francorum, vtinfri di- 
cetur. Pepinus igitur Hcriftellus Palati) Maior, multa bella 
gefsit,Fri(ios etiam, eorumqj Ducem Radbotum, armis , Chri- 
ftianam fidem fufeipere, compulit, anno falutis humanae < 597 * 
Hac aetate V cnerabilis vir Beda vixit , Regnante hoc Clodo- 
ueo,fchihna eft ortum in ecclefia Romana, fuper ele&ione Pa- 
pae. Mortuo enim Papa ConQne, nonnulli elegere Theodo- 
rum quendam , hominem opulentum, Ali> contri , mercedc 
condufri, elegerunt Pafchalem, Archidiaconum , pari ambi- 
tione,fuam vterqj ele&ionem firmam, ratamqj cupiebat. Ro- 
mani vtriusq? cupiditatem indignati , Tertium elegerunt , re- 
pudiatis duobus illis ante electis, qui etiam coafti fu ere, com- 
probare, huius Terti^nomine Sergi), ele&ionem . Non multo 
pelt ,Pafchalis,conui&us,artis magicae beneficio, papatum 
ambi)fie,tonr..j,in monafterium detruditur , vbi ira doloreqj 
poft paucos dies moritur. Circa haec tempora , Saxones, 
qui haftenus nulla vi potuere cogi ad Chrifti fidem, 
vltrd fefe Chrifti iugo fubmittunt, fedulaaj 
operam praeftante Sergio. 




HILDE- 




XVII. 



CHRONICA 



H 1 L D E B E R T V S, R E X F R A N= 

COR.VM. 17 . regnauitannis is. 



H 



51 debertus,ei'us nominis fecundus, mortuo i fra- 
tre Clodoueo, fit Rex Francorum, anno omnia au- 

tem 




REGVM FRANCOR.VM. t 

tcm publica regni negotia , nutu Heriftelii praefe&i , de quo 
fupra di 6 him,adminiilrabantur,Hildebertus, vmbram verius, 
quam Regem gerebat. Pipinus enim Imperatorum, Regumq; 
legatos per fe audiebat, nsq?, etiam inconfultoRege,refponfa 
dab it, Bella gerebat, rurfum pro libidine fua, pacem, induciaT 
ue faciebat. Deniqj , regnantibus his perfonatis regibus , in 
tantum creuit Praefeftorum au&oritas,vt nemo, etiam in toto 
regno, eos contra hifcere auderet. Etenim Lambertus Epifco- 
pus Vltraieftinus,ab exilio reuocatus,au(usPipinum,ob com- 
miflfum adulterium, verbis caftigare, a Dodone Concubinae 
fratre, miferum in modum occiditur. Pipinus nihilominus fer- 
uatapriftina au&oritate, inftituit filium fuum Grimoaldum, 
regn palati) Maiorem, quo, poft paucos dies, a milite Frifio, 
interfefto ,fubftituit illi, ex filio nepotem Theodaldum, vulgo 
Tibaudt vocatum, cuius pater Drogon, Comes Campaniae fue- 
rat. Carolum vero Martellum, filium nothum, Ducem Auftra- 
fioe creat, quem deinde, mortuo Pipino, Ple&rudis nouerca, 
captiuum, Coloniam duci iulsit,eiusq$ ditiones, filio fuo, ex fe- 
cundis nuptas nato, Theodaldo fcu Tibaudt, pofsidendas tra- 
dit. Hildebertus, cum regnaffet, fub cura Maiorum Palati}, 
obi}t,annofalutifer 3 e incarnationis 7 15. regni fui anno is. Se- 
pultusapud S. Stephanum, in VrbeNancrioireli&isduobus 
poftiefiIns,Dagoberto, &Lotario. Circa haec tempora, Ve- 
neti, obuiam euntes diflenfsionibus , ex ambitione nonorum 
Gubernatorum, indies nafccntibus,crearuntfibiDucem ,ne 
fic quidem (peratam concordiam confecuti,occifis aliquot, ex 
primis Ducibus, (uccefibribus tam limitata , circumfcriptamqj 
poteftatem reliquerunt, vt proster Ducis nomen, nihil fere 
ipfis fuperfit. Decernendi enim poteftas, penes Sena- 
tores remanfit, Licet decreta Ducis nomine, 
figilloc]} firmentur, illius etiam nomi- 
ne moneta cudatur. 




E 5 



DAGO- 




XVIII. CHRONICA 1 

DAGOBERTVS REX FRAN- 

OORVM is. regnavit annis 4. 



D Agobemis,cius nominis fecunHus,: coronatur 
Francorum Rex, anno 71C. regebatur autem nutu Plec- 

trudis, 



KEGVM FRANCORVM. 

trudis, viduae Pipini, iUiusqj nepotis , Maioris Palati? Thidal- 
di. Interim Franci aliquot nobiles , crearunt libi alium Re- 
gem, Danielem (euChilpericum vocatum, adiuntto illi Maio- 
re Palati?, Comite Hermenfroy , Coccifl abipfoEbromi Ty- 
ranni fama claro.) Dum haec in Francia geruntur, Carolus- 
Martellusji Ple&rude nouerca, captiuusm Vrbe Colonia de- 
tentus fuit. Quamdiu Reges ifti vmbratiles regnarut, Francia 
miferum in modum, afsiduis bellis dilacerata fuit , Nec hnis 
calamitatum fuit, quoad regnum Francicum , fubmotis litis 
nominetcnus Regibus, ad Martellorum familiam transla- 
tum eft.TheOdaldus enimJPkarudis filius , aegre ferens Com- 
petitorem fuum Hermenfroy, Regcmq? illius Chilpericum, 

coafto exercitu eos aggrelTus, amifla exercitus lui maiore 
parte, circa lyluam carbonariam , turpiter fugiens , nobilium 
Gallorum animos a fe abalienauit,adeo vt Pleftrudis,ambitio- 
fifsimae faeminae iugum, diutius ferre recularint. Cum haec ge- 
fta funt, moritur Rex Dagobertus,reliftis duobus polt fe hlfis, 
Theodorico, &Chilperico, qui in monafteruim fuere protrufi. 
Irminfridus enim, Maior Palati? Regis Chilperici , Theoaal- 
do deuifto,- vi&orix adeptae fama, fuas partes non mediocriter 
confi r mau i t. Su fti nu i tcjp Regem fuum in regno,quoad Mar tel- 
lus, carcere euadens, creauit Regem Clotarium,Dagoberti 
praemortui patruum, Chilperico profligato, & ad Regem 
Aquitaniae confugere coa6to,V nde tamen , poft mortem Cio- 
tari? reuocatus,abipfo eodem Martello, regiae dignitati **e In- 
tutus eft. Regnante eo, Philippus imperator , editto fiiltulit 
omnes £ templis imagines, idqj de confenfu Patriarchae Con- 
ftantinopolitafii.Papa verd Conllantinus, coafta Ro- 
mae fy nodo , reiettis ab i?s adduftis argumen- 
tis, vtrumqj hoerefeos damnauit, excom- 
municationibus etiam validifi- 
fimis fulminans. 




CLOTA- 




C Lotarius, cius nominis quartus, fuccefsit in 
Francorum Regno» anno 720. Diftum autem fupra, Ca- 

rolum 



CLOTARI VS, REX FRAX 

C O R V M 19. rcgnauit annis 2. 



XIX - CHRONICA 



1 


REGVM FRANCORVM. 


-1 




rolum Martellum , ettafilse e carccre Coloni enft, in quo cum 
NouercaPle&rudis,per aliquot annos, ar&ilsime aflferuari fe- 
cerat. Fa&us ergo liber Carolus Martellus , confcripto exer- 
citu latis valido, Regem Chilpericum adoritur, manuq} ar- 
mata, regiam fuam dignitatem , tuentem , prope V rbem Sama- 
robrinam, profligat. Nec verd Chilpericus animum defpon- 
det, fed quanta maxima potuit celeritate, renouato exercitu, 
impetratisqj auxilijs ab Aquitaniae duce , denuo belli fortu- 
nam experi tur, Vincitur tamen ipfe,& Dux Aquitaniae focius, 
amboqj in interiorem Aquitaniam profugiunt. Irminfridus 
autem , Maior Palati} Regis Chilperici , e fuga peruenit in 
Vrbem Iuliomagum, eum Carolus Martellus infequitur ,'ca- 
ptaqs vrbe,in Iliam poteftatem redegit, latis humaniter nihilo- 
minus cum eoaftumeft. Ipla enimVrbs, exili} fedesilli data 
fuit. Martellus, deuiftishoftibus,fa&us voti compos, reuer- 
fus in Franciam, eligitur Maior Palati} , regniqj praefeftus, in- 
llituto nihilominus Rege Clotario , qui conluetudinem prae- 
dece^orum Regum fecutus, nomine Regis contentus, nullis 
fe rebus gerendis immilcuit, nam, vtiam laepe diftum eft,Ref- 
publica, nutu praefe&orum, omnia pro libidine liiaadmini- 
il:rantium,rcgebatur. Cum Clotarius,liibcuraMartelli, 
regnafTet annis 2. e viuis excelsit, anno humanae 
fabatis 721. Sepultusapudpatrem,&fra- 
trem, in Vrbe Nancy. 

ij|S 

F CHIL- 


' 










F XX. CHRONICA 



f iHifper/cus , qui etiam Dan/el di&us fuit, (qui 

V^/regnauit ante Clotarium duobus annis, 3 reuocattir mor 



tuo 



CHILPERICVS 2. REX FRAN 

CORVM 20. regnauit annis s. 



R.EGVM FR A NCQRVM. 

tuoClotarioex Aquitania , reftituiturq? luo priftino regno, 
per Carolum Martellum , Maiorem Regi? Palati? , anno 7tz. 
Cur autem ab exilio reuocatus fuerit, alia cauta non reperitur, 
nifiqu< 5 d Aquitaniae Dux dicatur, praecipuus huius reuocatio- 
nis au&or,extitiffe,ipfiusqj intercefsione,hunc Chilpericu, ad 
regnum Francorum rednfle, praeteritis duobus , in monafteri- 
umprotrufiSjDagoberti Regis fili?s, legitimis Regni haeredt- 
bus. Carolus Martellus , Regi? Palati? Maior,fublatis Compe- 
titoribus fuis, omnia Regni negotia, pro fuo arbitrio admini- 
ftrabat. Regnauit fub eius cura, & au&oritate Chiipericus, 
annis tribus , hinc moritur, anno verbi incarnati, 7 z Sepul- 
tus, inEccleliaCathedrali Nouioduni. Regnante hocChil- 
perico, denuo magni excitantur tumultus , de veneratione 
imaginum, quas Imperator Leo , edifto £ templis tolli , publi- 
ceqj exuri iufferat. Papa verd Gregorius 2. quantum maxime 
potuit, repugnauit, omnibus Leonis Imperatoris (libditis , fub 
poena excommunicationis interdicens, ne ediftis obedirent, 
aut alias debitum tributum ipli penderent. Circa haec tempo- 
ra, moritur Rex Britanniae, nullo relifto legitimo lucceffore, 
Vnde regni Principes, in feptemdiuififaftiones,quasregni 
inomine fouebant, ciuilibus bellis tumultuari, fefeqj mutuo ad 
internecionem vsqj extirpare,per triginta annos, non de- 
ftitere,ad regnum vsqj Caroli Magni, qui deui&am 
Britanniam , regno Franciae infeuit, reli- 
quosq? Regulos, veftigales reddidit* 
tumultuantesqj Britannos 
compefcuit. 



it 




F 2 



THEODO- 




XXI. CHRONICA 

THEODORICVS2. REX FRAN, 

CORVUM, ix. regnauit annis 15. 



T Heodoriais^ius nominis fecundus 5 filius maior 

na^ju Regia Dagoberti 2. e monafteriojin quod in tenera 

aetate, 





REGVM FRANCORVM. 




aetate, vna cum fratre (iio Chilperico protrudis fuerat , euoca- 
tus a Rege Danielc,ex praelcripto legum Salicarum,direftam 
Regum lineam intuente, mortuo Daniele, coronatur Rex 
Francorum, anno a Gliri (lo nato 726 . qui toto fui Regni tem- 
pore, nihil Rege dignum prasftitit , negle&a regni cura , cuius 
negotia omnia, pro arbitrio Caroli Martelli, Maioris regi) Pa- 
lati), vt iam multoties , in vitis praedecefforum Regum, diftum 
fuit, regebantur, qui, multas fane res laude dignas, fub hoc Re- 
ge, gefsit, adeo vtpoft mortem, meruerit inter Francorum 
Reges fepeliri,ere&a etiam ftatua.Tanta enim ocioforum Re- 
gum fuit, circa publica Regni munia, neggligentia, vt omni 
Reipub: cura Maioribus Palati) commifla , tandem etiam pof 
fefsione ipfa nomineqj Regni (poliati fuerint , Maioribusq? id 
occupandi occafionem dederint, vt p<$ft dicetur. Oim fub 
Maiore luo CaroloMartello, Theodoricusregnaffetanris 1 5. 
nullis reliftis liberis, moritur, fepultusqj apud S. Dionifium, 
anno a Chrifto nato 740 . Regnante hoc Rege , Vrbs Roma 
oblidetur a Longobardorum Rege Luitprando, ideo Papa 
Gregorius, implorans opem Caroli Martelli , tranfmidt illi 
claues Sepulchri Chrifti, vincula etiam S. Petri , additis ali)s 
multis magni preci) donis. Itaqj ab eo tempore fufeipit Mar- 
tellus patrocinium Romanae Ecclefae, idq^ tam ardenti ani- 
mo, vtttatimmifsis ad Longobardos legatis, additis minis, nid 
d Roma caftra mouiffent , Papam obfidiene liberaiierit, 
Excj) eo tempore, Romana Pedes, excudit iugum 
Imperatorum Graecorum, quos ante vt 
veros Dominos dios vene- 
rata fuerat 




F j CHIL- 




CHRONICA 



XXII. 



CHILDERIC V83.REX FRAN 

C O R V M 22 . regnauit annis 9. 



C Hi!dericus 3 eius iiomimYtertuis; vulgo Infipfens 

dittus, coronatur Rex Francorum, anno 7 4 Hm ante, 

mortuus 






REGVM F RANCOR VM. 


24 


mortuus fuerat Carolus Martellus , reli&is poft fe tribus filrjs, 
Pipinofcilicet-Grifone, &Carlomanno. Pipinus fuCcefsit pa- 
tri in officio Maioris Palatine tantillum quidem remittens, 
ab ea, qua pater fiius Martellus, in Reges exercuerat, au&ori- 
tate.Griffonautem, quietis impatiens, arreptis armis , occupat 
Vrbe JLaon, dumqj eam comunire vult, imparatus opprimitur, 
duciturqj captiuus in Caftrum Nouum fitum in Arduenna fyl- 
ua. Hinc tamen non multo pdll elapfus , confugit ad Saxones, 
quorum adiutus auxiliis, coaftonumerofb , validoq; exercitu, 
fratrem Pipinum bello petit, a quo demum duodecim Comi- 
tatus confecutus,arma vtrinq? polita. Carlomannus huius mun- 
di caduca fluxaq} bona contemnens, profefrus Romam , fulci- 
pit de manu Papae, habitum S.Benedi&i. Deindead montem 
Cafsinum in Italia fitum , abiens, conftringitfe votomonafti- 
ico.Pipinus vero , reli&is a Carlomanno ditionibus faftus po- 
tentior, omnibus praeterea Regni proceribus fe carum effe 
animaduertens , non duxit fibi praetermittendam , hanc obla- 
tam , ad regnum perueniendi , occafionem, quoqj facilius, ea 
quae animo deftiriauerat, ad optatos exitus perducere poffet, 
opereprecium duxit , primum conciliare fibi animum Papae 
Zachariaestranfmifib ad eum libello, quo vituperofam Childe- 
rici vitam, Papae, quam potuit diligentifsimS delineauit , atq; 
exppfuit, addens etiam , iniquum effe, eos Regis nomen gere- 
re, qui neglefrisregqs muneribus, ociolam vitam ducentes, 
alteri curam omnem regni adminiftrandi demandarent, sequi- 
us iufliusqj fore, cos, qui onus regni iuflentant, honore etiam 
nomineqj Regis dignos haberi. Hac ratione perfuafus Papa, 
mandat Childericumtonftim, in monalterium detVudi, 
in quo etiam mortuus efhvltimiis primae fami* 
liae Francorum Regum, qui ex ea fa- 
milia, refta linea (IiccelTerant 
per annos j z i. 

IIS* 

PIPI- 







XXII I. CHRONICA 



P Tp/nus, filius Caroli Martelli, cum per nouem 

annos adminiftraffet officium Maioris Palati] , coronatur 

Rex 



P1PINVS, REX FR ANCO' 

RVM 2i. regnauit annis 18. 



REGVM FRANCOR VM, , r " 

Rex Francorum, anno 7 5 1, non tam de conferdu PapaeZacha- 
ri 3 c>qu 4 m multordm etiam Principum Franciae, quod eo ho- 
nore non indignus haberetur, propter Icientiam rei militaris, 
multarumqj reru experientia, qua longo vfu,diu in Republica 
verfatus,confecutus fuerat. Mortuo Papa Zacharia , dicceffor 
eius Stephanus, a Longobardorum Rege Aiftulfoeieftus , in 
Franciam venit profugus, conquerens apud Pipinu , de fibi il- 
lata ui, a Longobardis. Pipinus igitur,vt qui fe Romanae ledi, 
iuftisde caufis deuinftum effe fciret ,promidt Papae, fe illiu 
iniurias non neglefturum,curaturumq;,vt erepta illireftitue-* 
rentur,qiro refponfo recreatus Papa, quo apud Regem grat; 
animi fpecimenaederet,Secundd ipfum, cum duobus filias con 
fecrat in reges Francorum , addito cognomine Chriftianifsi 
mi, Cquo omnes deinde fucceffor.es vfifiinto anathemate eti 
am feriens, omnes eos, qui vllo vnquam tempore hanc inaugu- 
rationem contra ire, aut facere quioquam attemaffent.Pipinus 
igitur non multo polt, ducit exercitum in Italiam, cui cum Rex 
Aiftulfits, adalpium fauces, iter praecludere nititur, tanta 
Francorum imprelsione rescitur, vt ncceffe ipfi fuerit, confu- 
gere in Vrbem Patauium , vbi aPipinoobfidione claudis fuit, 
quoad pfomi fit, fe papae petitionibus fatisfafturum , Iuftitiam 
nempe, quam vocant S. Petri, illi refti ttiere ,Rauennae etiam, 
aliarumqj vrbium poffefsionem . Ipfe etiam Pipinus dono dat 
Rom: Ecclefiaevrbeshofti ereptas, Bononiam fcilicet, Arimi- 
num, fauentiamjmolam ,Vrbinum, Ferrariam, Neapolin, &Tn- 
fulas Siciliam, & Sardiniam, haec donatio, offendit non medio- 
criter Imperatoris animum, ad quem illarum Vrbium poffefsio 
fpe&abat.Reuerfus ex Italia, armis aggreditur Ducem Aqui- 
tanum Ga^ferum, omniqj ditione exuit, Ducemcj; Bauariae 
ve&igalem fibi reddit, Saxonibus etiam impofuit tributum 
annuum , trecentorum equorum . Tandem , in Francia erefto 
Parlamento, receptisqj, per Ecclefias Galliae, Romanis ritibus, 
& ceremonias, moritur Parisf/s, humatus apud S. Dionifium 
anno 768 . cum regnaffet annis is. diperftitibus exEerta vxore 
filias duobus, Carolo magno, & Carlomanno. 

G 



CARO- 




| XXIIII CHKON 1 C A 

CAROLVS MAGNVS, REX FRAN. 

, COR.VM 24. regnauit annis 4<r. 



/^1 Arofus magnus/ilius Pipmi, qui quam primum 

V^yPatri in regno fuccelsit , cupiditate illud augendi accen- 

fus, 









REGVM FRANCORVM. j 2S 




flis , ftatim animum ad res magnas adiecit , neqj fpes eum fua fe- 
fellit.Principid enim bellum illud, contra Defiderium Longo- 
bardorum Regem, rogatu Papae Adriani, lufceptum , propter 
turbatam polTelsionem earum vrbium , quasPipinus Romanae 
Ecclefiae dono dederat, tam feliciter ad finem perduxit, vt 
captis Rege , Reginaqucum liberis regqs, in exiliumqj mifsis, 
funditus regnum Longobardorum delerit.Saxoncs etiam, cum 
quibus , per triginta annos, acerrime bellauit, duodecies cum 
i^s praelio decertans, tandem debellauit,ve£ligalescj} reddidit. 
Ducem etiam Hunault, Aquitaniam appetentem, opprimit, 
Item Rodgaudt, fimile quid attentantem , in Italiae Prouincia 
Foroiulienfr, morte mulftat. Domitis domellicis hoftibus, co- 
afto valido exercitu, Saracenos aggreditur, non procul ab vr- 
be Pampelona, licet non pari felicitate lliccefferit, primo 
praelio viftus,Scd deinde , nouis habitis deleftibus exercitum 
fupplens,regreffus,hoftes fliperat. Dum haec in Gallrjs gerun- 
tur, anno nempe 790. celebratur feptimum Concilium Nice- 
num,in quo Graeci, cum latinis conueneruntde tolerandis in 
Eccle(ia,(an£lorum imaginibus, Item de obeunda fupplicatio- 
ne Spiritus fanfti. Deniq; Carolus magnus, perdomitoBaua- 
rorumDuceTafsiloiie , fuperatis Dalmatis, Auaris,& Vanda- 
lis, confecratur a Leone?. Papa Imperator Romanus, accla- 
mationecjj Populi Rom: Auguftus vocatus fuit Romae, ipfo 
Natiuitatis ChriEi fello, anno 8 01. Tandem deuiftis Britan- 
nisjprohigatoqiGodefrido, Danorum Normannorumqj Du- 
ce, cum regnaiTet annis 46 . c viuis excedit , anno Chrifti 814. 
Corpus eius humatum ell Aquisgrani. Neqj hic praetereun- 
dum, eum multas etiam res praeclaras, togatum gelsiffe , erexit 
enim multa, diuerfis in locis, {ludiorum Gymnalia,Parisi]s 
nempe, Patauh , etiam Bononiae. Vnde etiam non 
immeritd,ad imitationem Alexandri Ma- 
cedonum Regis, Pompeiqj celebra- 
tifsimiRom;Ducis,Magni co- 
gnomen vfurpauit, 

G 2 LVDO- 






j ~| XXV. 



CHRONICA 



LVDO VICVSi. REX FRAN, 

CORVM. as. reenauifc annis 2<r, 



Vdourcus Pius , fuccefsitpatri Carolo magno, 

,/tam in Imperio Romano. , quam Francorum regno , fuit 
r' ■ ■ ® coronatus 



| REGVMFH.ANCOR.VM. \" 




coronatus Imperator Aquifgrani, a Papa Stephano ( qui iam 
diu in Francia fuerat) anno 814. Duxit vxorem ex familia Sa- 
xonum, Hermingardam, ex qua illi limt nati tres filibLotarius 
fcilicet, qui faftus fuit Italiae Rex, in locum Pepini , capite 
truncati , eo quod confpiraflfe contra patruum, accufatus fuif- 
fetrPipinus, qui fuit Aquitaniae Rex, & moritur, fuperlti te 
etiamnum patre & Ludo 11 i c u s,qu i fa 6 ius fuit Rex Germaniae,, 
Bauariaeqj. Mortua Hermingarda , duxit fecundam vxorem, 
Iudith filiam Comitis d’Altorff, ex qua illi natus eft , filius Ca- 
rolus caluus,qui patri fiicceisit inRegno Franciae. Ludouicus 
Rex,cum reformandis Clericorum lui ftatus , moribus, qui eo 
tempore luxu, faftu, epulaticnibusqj , exemplo populum non 
mediocriter offendebant, concilium vellet indicere, nunsqnam 
potuit voto Hio fatisficere , impeditus bello ciuili. Oppugna- 
tus enim a tribus fuis, ex primo matrimonio natis, filos fuit, 

quos Clerus incitauerat, criminabantur etiam, iniquam regno- 

ru diuiftonem.Infiiper etiam ipfi Ecclefiaftici,coafto concilia- 
bulo Compendo, vbi decreuerunt, Ludouicum tanquam inu- 
tilem, priuandum Imperio , tonfumqj in monafterium effe de- 
trudendum , deinde decretum illud tranfmiferunt Lotario 
Regis filio, qui ex Italia, Papa comitatus,numcrofio quocgpxer- 
citu inftru&us, in Franciam venit, patriqj inftruftis coppsob- 
niam progrefliis , confligendi animo. Pater vero, praelium de- 
uitans,fiirj (lii fepermifit poteftatbqui ea infolentia , atferbita- 
teq* in patrem fuit , vt non fit veritus , cum in carcerem detru- 
dere, apud S. Medardum in Suelsionibus, Nouercam,vna cum 
filio fuo Carolo CaluOjin exilium protrudens. Principes vero 
Franciae, iniquo ferentes animo filo tantam impietatem , intra 
annum, Regem luum carcere educunt, qua re perculfusLota- 
rius , profugit in Italiam, cui tamen pater illam culpam condo- 
nauit. Normanni hoc tempore intiadunt Galliam , Paule poft 
Ludouicus moritur in vrbe Moguntina , cum regnaflet annis 
2tf.fcpullus in Yrbe Medio matricum in Lotharingia. 

G t 'CARO- 


j f; 






' 




} 4 XXVI. CHR.ONICA 



C 



Arolos Caluus a filius Luclouici P fi 3 facftus cfi 
Rex Francorum, anno 841. idejp occafione diuifionis fa- 
rtae cum 



CAROLVS CALVVS, REX FRAN- 







REGVM FE.ANCOB.VM. . 


28 




6i x cum fratribus , cum quibus ante fa&am partitionem , ad 
Fontenaium Ifsiodorenfium, praelio decertaiiit , in quo magna 
pars Nobili tatis Gallic^ occubui t: qua fiafti anfam Normanni , 
nouis excurfionibus vexarunt Gallia, direptis etiam oppidis, 
Nannetenfium,Turonenfiu & Iulio mago,maioraqj tentaturi 
videbantur,nifi pax inter fratres inita , eos deterruiffet , qux 
his conditionibus firmata fuit: Vt Carotlo Francia omnis occi- 
dentalis, inclufa fhuiio Mola, oceano, & montibus Pyrenaeis,, 
pareret. JLudouico Franconia,cum multis Germaniae duitati- 
bus vitra Rhenum :Lothario Italia Imperiumcj) Romanum. 
Fuit fafta haec diuifio, deconfcnfu triu fratrum, ad eum finem 
. congregatorum, in Vrbe V erduno. Quantum attinet ad Pepi- 
num,Carolumqupr3emortui Pcpini, Aquitaniae Regis, filios, 
Carolus caluiis cos detrufit in monafterium, mutatoAquita 
niae regno in Ducatum. Lotharius Impcri} flii anno decimo- 
quinto,monafticum votum fufeipit, reli&o Imperio , filio Lu- 
douiconatu maiori, Lotharingiam autem, quam de fuo nomine 
ita vocauit, Lothario fecundo fuo filio, dat. Quibus non multo 
poft,fine legitimis haeredibus, vita decedentibus, Carolus 
: Caluus fit Imperator, ex quo tempore, faftus eft adeo fumptuo- 
;fus,vt coronatus, dalmaticaqj ad talos demiffa indutus, in pu- 
blicum prodiret, plusqj temporis impenderet cultui corpo- 
ris, veftiumq? fuperffuitatibus,qu am rebus ferrjs , aut alioquin 
ad Regni curam fpeftantibus. Veneno, a medico fuo Sedechia 
Iud3eo, necatus, cum regnaflet annis ? 8 . humatur eius corpus, a- 
pudS.Eufebium Vercellis, anno 878. vndepoftfeptennium, re- 
latum ad S.Dionirium fuit,reliquosq; pone Reges pofitum.Ca- 
rolo regnante, anno nempe 851. tanta annonae caritas , publi- 
caqj fames, per omnes Imperi} fui ditiones fuit, vt fili] parentes 
fiios deuorare, plufquam ferino more, attentauerint. Circa 
hxc etiam tempora Cardinales elegerunt foeminam Papam, 
quae defumpfit nomen Iohanncs,funt qui eam Anglam,ali) 
contra Germanam natione fuiffe feribant, cum 
fedifTet annis duobus, dolore par- 
tus extinguitur, 

LVDO-j 






j XXVIL CHRONICA 

LVDOVICVS REX FRAN- 

CORVM 27. rcgnauit annis 2, 



L Vdouicus, cius nominis fecundus , balbus di' 

ftus,fucceisit (uo patri Carolo caluo,anno 878. Papx Io- 

hanm 




REGVM FR.ANCOR.VM. |*s>j 

hanni carus fuit,magnaqj familiaritate coniun£his,Vnde Papa 
iummam adhibuit diligentiam, quo poflet eum ad Imperh fa- 
Itigium euehere, verum Italiae Principes reftiterunt,Papamqj, 
ea de cau(a,in carcerem coniecerunt,ex quo tamen , non mul- 
t<5 poli euadens , in Galliam profugit > coronauitcjj diftum Lu- 
douicum in Imperatorem, qui tamen non diu hac dignitate lae- 
" tari potuit, intra biennium moriens,pregnantem poli fe relin- 
quens vxorem luam Richildam, quae deinde peperit filium 
Carolum, Simplicem diftum . Reliftis etiam duobus filias No- 
this, Ludouico , & Carlomanno , qui adminiftrarunt regnum 
Impuberis fratris, Caroli fimplicis. Hoc Ludouico regnante, 
Normanni excurfionibus Galliam vexarunt, fuere tamen, ma- 
gno (uo damno, reie&i. Soror huius Ludouici nupta fuerat 
• ILegi Angliae, quo mortuo, Ipla in Franciam rediens, rapitur a 
quodam Principe , Balduino vocato , qui eam in Vxorem du- 
cens, obtinuit dotis nomine, a Francorum hoc Rege , (yluam 
carbonariam , quae traftu deinde temporis excila,excultaq;, 
Flandria difta fuit, Comitatus titulo ex eo tempore, a Balduini 
lucceflbribuspoffefla. Dicendumetiamobiterhiceft, Ludo- 
uicum Bauarum, Caroli Calui fratrem, duos habui fle filios, Ca- 
rolum nempe 8c Ludouicum. Carolus (uccefsit Patruo fuo Ca- 
rolo Caluo in Imperio , exqj eo originem duxit Hugo Cape- 
tus,a quo coepit initium tertia Francorum Regum familia. 

Sed redeamus ad Ludouicum, quo regnante Normanni iterum 
Galliam inuadentes, magna vtrinqj effuftone (anguinis repel- 
luntur. Moritur Ludouicus inVrbe Compende, ipfo Para- 
Pceuesdie, corpus eius humatur in templo D. Mariae di&x 
Vrbis. Illo mortuo, Regina profcfta eft ad fratrem Ilium An- 
gliae Regem, apud quem dum commoratur, educat fili- 
um flium pofthumum. Poft hunc Ludouicum 
j Francorum Rex nemo Imperatoriam 

dignitatemconfecutus eft. 




I XXVIII. CHRONICA 



CARLON, REX F RANCO# 

R V M 28. regnauit annis s. 




C Arion feu Carlomannus , timty frater Ludoui' 

eus, praemortui Regis Ludonici fili) Spuri), fiunt Reges 





REGVM FRANCOR.VM, 

Francisc anno 88i. ed quod nullus legitimus regni haeres prae 
manibus effet. Vnde in Francia diflenfio orta , cum alrj Regrifi 
Bofoni Prouinciae Comiti deferendum cenferent,ali] contri, 
ad Germanorum Imperatorem , illud transferri cuperent , li- 
tem iftam diremit qfiiem diebus natus filius pofthumus , ex re- 
li&aLudouici Regis vidua, qui legitimus regni haeres, cum 
propter aetatem , adminiftrando regno ineptus efiet , fratres 
ftipra memorati, tutelae nomine , regimen fiifcipiunt , confcri- 
ptocj? exercitu, obuia proficifcuntur Danis, Normanisc^,Fran- 
ciamper quinquennium,omni belli calamitate diuexantibus, 
initoqj cum rjs, prope Chinon, praelio, occifis notiem hominum 
millibus, adeo eos debilitarunt, vtreli&is, quas ante occupa- 
rant,Vrbibus,Treuez&Metz, Francia excedere coafti fue- 
rint. Sunt, qui dicant, eos magno auri pondere accepto , fis vr- 
bibus,totaq} Francia cefsiffe. Ambobus iftis fratribus, mifera- 
bilis,fortuitusqj vitae exitus fuit. Ludouicus enim ardenti ftu- 
dio in venatione aprum infequens, telo, a focio venationis in 
feram direfto, traie&us,mifere perfit. Carlomannus vero, in- 
fequenti anno, dum puellam cupitam, profugientem in domun- 
culam quandam , temere equo infidens perfequitur , detorta 
ceruice, moritur. Datus autem huic Regis titulus , qubd illum 
aetate, & vita fiiperauerit. Carlomannus cum regnafiet annis 
quinqj, moritur anno a Chrifto nato 8 7 tf. relifto filio vnico, 
Ludouico,qui patri in regno fuccefsit, licet non ha- 
buerit plenam regni adminiftrationem,vt 
infra dicetur, cognominatusqj 
Inutilis fuit. 




H s LVDO- 



XXIX. 



CHRONICA 



LV.DOVICVS3.REX FR AN* 

COR.VM, zp. regnauit annis cr. 






R.EGVM FRANCOR V M ~ 

adeo male gefsit, vt Regis nomine , ab omnibus , merito indi- 
gnus haberetur. Deditus enim voluptatibus corporis, tam ve- 
cors faftus eftjVt nihil , domi forifue,Rege dignum quicquam 
praeftare potuerit. Cumqj illi a Patre reliftus eflet numerofus, 
probeq? inftruftus exercitus, quo facile potuiffet Normannis, 
Galliam populantibus , omniaqj pafsim diripientibus , refiile- 
re,fi quid in eo animi fuiflet, verum tam timido viliqj animo 
fuit,vt inito cum rjs foedere, promiferit iplis,per duodecim an- 
nos, foluere annuam, duodecim mille librarum ,pen(ionem. 
Quam ignominiam Franci iniquo animo ferentes, Francicocp 
nomine indignum ducentes , Normannis pendere tributum, 
regno exutum, in monafterium protrudunt apud S. Dionifi- 
um. Fa&us fuerat ia ante aliquot dies (libditis inuifus, maxime 
vero Nobilibus, eo qu6d violentas , incoeftasq; nuptias , cum 
monacha monafteri} S.Baudourae , contraxerat. Rege igitur 
intra clauftramonafterqinclufo. Principes Franciac mittunt 
legatos ad Carolum Craffum Imperatorem, illius implorantes 
opem, contra inuafiones, opprefsionesq? Normannorum. Im- 
perator precibus eorum perfuafus , fufcipit Galliae patrocini- 
um, coa&ocjj exercitu,obuiam proficifcitur furori Normanno- 
rum , eosq$ denuo exercitu quadraginta hominum mille , in 
Franciam irruentes, Vrbemq; Pariliorum oblidentes, mona- 
fteria, Ecclefiasqj in Suburbiis exurentes, tantavi aggrelfus 
eft,vt vix eorum vnus ettaferit, quoaduerlo praelio conllerna- 
ti Normanni, per aliquot annos, abftinuerunt a vexanda Gal- 
lia. Nihilominus Carolus animaduertens,omni eos Gallia non 
ita facile pelli pofle , de confenlu Francorum Principum , inrjt 
cum eorum ducibus, Godefri do & Sigefrido, foedus , conceffa 
illisNeuftria trans Sequanam fluuium , cuius regionis Incolae, 
i amdudttm ad eos defecerant, exq? eo tempore prouincia illa. 
diftaeftNormannia. Tandem ipfemet Carolus Craffiis , faftus 
eft aded degener, priffcinaeqj virtutis immemor, vt exutus 
fuo Imperio, eo egeftatis redaftus fit, vt vix 
illi alimenta fuppeterent. 




’_j XXX, CHRONICA 

I ODO, REX FR ANCO* 

RVM so, rcgnauit annis 8, 



O Do/iJnis Comitis Andcoatienfis, mortuo Ca^ 

rolo CraiTo,obtinuit regnum Francijanno 891. quamuis 

non 



REGVM FRANCORVM. 



?2 



non eflet de familia Carolina, praetulere tamen illum Franci* 
Principes, Arnoldo Germanorum Imperatori ,qui armis ten- 
Itabat occupare Ffancorum regnum. Hoc regnante, Norman- 
ni,gens indomita, rupto, negle£toq$ , cum Carolo Craflo inito, 
foeaere , renouarunt in Francia acerrimum bellum, fecundo 
Vrbem Parifiorum obfidentes. V nde Monachi S. Genouefuae, 
quorum oratorium in fubiirbfis exuflerant,ex eo tempore pre- 
cibus fuis horariis inferuere: A furore Normannorum , libera 
nos Domine. Eruptionibus vero notii Regis Odonis acerri- 
mis, coafti caftra mutare, Vrbemqj liberare. Redeuntes ta- 
men verfus fu as ditiones,qua tranfierunt, omnia barbara faeui- 
tia diripuerunt, occifis incoli s,exuftisqj multis @ppidis,Caftel- 
lifq; inProuincns de Brye & Campaigne, occupata etiam Vrbe 
Troia.Hinc cum Britannia, eadem exequendi animo peterent, 
fuere excepti aBritannis alacri, intrepidoqj animo, qui eos 
duobus praelqs, duodecim millibus hominum occifis, deuittos 
reiecerunt.Dum haec in Francia geruntur , Principes aliquot 
Francorum, perfuafi ab Anglorum Rege, miferunt, qui exAn- 
glia reducerent piteru Regem, filium Ludouici Balbi, Cquem 
mater, mortuo marito Rege, eo traduxerat, educaueratqj a- 
pud auunculum fuum Regem Angliae, ) adduttumqj corona- 
runt in Regem Francorum, annos tunc natum quatuordecim. 
Hac ele&ione, Odo Rex, qui tum in Britannia viuebat, valde 
confternattis fuit, nihilominus, antequam vita excefsit , libero 
ore,animocj5 faflits eft, Puerum illum, legitimum hxredem 
regni, fecj? tutelae nomine haftenus regnum adminiftraifc, mo- 
ritur deinde anno 889.Sumpfit hic Odo primus, infignia regia, 
innumeris depi&a liliis, vfuscjj etiam fimiliter depilis vexil- 
lis, qui mos perdurauitad Carolum vsq fextum, Francorum 
Regem, qui rurfum induxit vfum infigniorum, trium 
Liliorum, quae inftitueratClodoueus, Regum 
Francorum primus Chriftianus. 



CARO- 





XXX I- CHRONICA 



CAROLVS 3 . REX FRANGO 

R V M ji. regnauitannis 17. 



C At olus a cius nominis Tertius, Simplex didlus, 
adeptus eft Regnum Franciae, anno 8 99. Normannico 
bello 




REGVM FRANCORVM, 



bello nondum plane fopito , huc accefferunt etiam domelbca 
bella, auftore Roberto Comite Panfino , fratre Odonis “ L * b ’ 
qui rerum potitus fuerat, nec deerant e Principi us a q ’ 
qui Roberti caulae fallerent, eumq Regem efficere ftudei cnt. 

Carolus verd , quo facilius his tantis ingruentibus malis rel - 
ffere poffet, inrjt foedus cum Imperatore Hennco Saxone, coi- 

leftocn exercitu»obuiam procelsit Roberto, Cab Arc iep - 

po Remenfe iam in Regem coronato) conflixi tq cum eo p - 
pe Suefsiones,quo in praelio, profligato exercitu , ip e * 

tus occidi tur.Illius mortem frater luusHebertus Comes Vcr- 
mandorum,acerbe tulit, Sed oportunitatem vindi^tx i * ^ 
captans, dolorem ad tempus difsimulat. Rex dein*. e ,qu 
dem finis aliquando foret, tot, tantorumq malorum, quibus 
Francia tot iam annis, afsidui tatc bellorum oppreffa wcucrat, 
nouum inijt foedus cum Normannorum Rege : Rodolpho,data 

illi filia fua in vxorem, ea conditione, vt fiat Chnltianus , con 

ceffa etiam dotis nomine Normannia. Rex his omnibus obe- 
undis intentus , diuertens de via in vrbemPeronam , ob.ulit 
Heberto, Domino Vrbis , occafionem exequendi id,quocl dm 
animo occultatum gefferatjnuitatus demum Rex abHcber to, 

arcem ingreffus, conficitur in carcerem, in quo triennio poit 

dolore fqualoreq extinftus eft.Tamen antequam e vita excei- 
fit, coaftus fuit ab Heberto, &Hugone Comite Panfmo,i egno 
fe abdicare , idq Rodolpho , Burgundiac Ducis filio cedere. 
Reginafalua euafit ad fratrem fuum , Anglix Regem, Edua - 
dum, apud quem, propter Gallicos motus, tredccim annis 
commorata eft. Mortuus autem Rex in marcere 
Peronenfi, anno 9 16 . cum regnaffet an- 
nis 27. iacetapudS.Fourcy,in 
YrbePerona. 

wMm 




1 



RODOL 





T> OdolpTiusRurgunduSjOpera diligentia^ Co- 
A Vmitis Vernandorum Heberti, & Comitis Hugonis Pa- 
— ri fini, ' 



XXXII. chronica 

ROD °LPHV s , rex FRAN. 

v* U V M regnauitarmis ii. 



RECjVM FRANCOR.VM. . 

rifini,coronatur Francorum Rex anno 9*7. qui licet non fue- 
rit regia llirpe oriundus, obtinuit regnum, non tam fretus, ad- 
iutusqj opibus , fauoreqj Comitum fupra di&orum,qudm mul- 
torum etiam aliorum Franci* Principum , maxime vero fefe 
fulciens , violenta Caroli abdicatione. Itaqj regnauit duobus, 
autvtalq malunt duodecim annis, numeratis qs, quibus filius 
Caroli Simplicis, per aetatem regis munere fungi non potuit. 
Non videtur autem diu regnaffe , quod fere nihil de eo relatu 
dignum, feriptum inueniatur, Praeter expeditionem illam, 
quam liifcepit in Italiam, indu&usfpeperueniendi ad imperi- 
nm,id temporis valde controuerfum , fparfo etiam rumore Sa- 
racenos bello fe velle aggredi, qui frequentes apud Neapolim 
defcenfiones faciebant, Veriimenimuero omni flia fpe fruftra- 
tus fuit, quamuis deuicerit Berengarium in Italia potentem 
principem.Tandem cum animaduerteret fe Italis inuifum , re- 
uertitur in Franciam,pauloq$ poft, medicorum euanefeenti- 
bus curis, a vermibus exefus, moritur . Hoc rege regnante, ac- 
cidit Romx nefandi exempli offendiculum, fafta enim diffen- 
fionefupereleftionePap*,Sergius, viribus lliperior deiecit 
FormofumfedeRom: qui profugus in Franciam venit , nihil 
intentatum relinquens, quo poflet reduci , reftituiq in inte- 
grum, quo tandem impetrato, ftatim pofi: adeptum Papatum 
moritur. Tum Sergius morte Competitoris laetus, Petri fedem 
fcandit,vindi£i:aeq} cupiditate ardens, Formofum lepulchro 
erutum,pontificrjsq; indutum infulis, capite truncari, 
plufquam fchytico exemplo, cadauer, dein- 
de in Tybrim profluentem 
prorei, iubet. 








XXXIII. 



chronica 



LVDO VICVS4.REX FR AN* 

CORVM sj. regnauit annis iff. 



L Vdoulcus,efus nominis quartus, vocatus Vltra^ 

marinus, eo qu6d in Anglia profugus, educatus fuerat , fit 

Rex 





R.EGVM FRANCORVM. 


55 




Rex Francorum anno 929 . accitus ad regni polsefsionem a 
Franciae Principibus. Initio regni lui , bella gefsit cum Impe- 
ratore Otthone, Ducecjj BauariaeHenrico , pertra&is in locie- 
tatemliiam Palatino Ebrado, Duceq? Lotaringo,poft nihilo- 
minus, pace cum Caefare fa6la, Ibrorem eius Engebergam » fili- 
am Othonis primi, (quas ante Duci Lotharingo nupta fuerat) 
in vxorem ducit, magnamq* Lotharingix partem cum ea ade- 
ptus e 11. Reuerliis inFranciam, fulpendi iufsit Comitem Ver- 
mandorum Hebertum , pa^Knae necis auftorem , quo fafto, 
Hugo Comes Parifinus a Re^e ali enatus j Normannos,ad bel- 
lum regi mouendum , incitatiit, quod magno vtrinqj animo 
aggrefsi , poli varios belli egentus, Dux Normanniae Guilhel- 
mus, ab Arnoldo Comite Flandriae, occiditur. Rex audita il 
lius morte, properat verius vrbem Rhotomagum, animo capi- 
endi, mortui Ducis filium Richardum, verum antequam Rex 
aduenit) confugeratadComitemBernardum, praepotentem 
inNormannia virum. Hugo Comes Parifinus, non ita multo 
ante Regi conciliatus, denuo deficita Rege, criminans ini- 
quum foedus initum cum Normannis, quorum caulam aperte 
fouendamlulceperat, psq? perfualit , rupto foedere renouare 
bellum, pertraflo in focietatemRegeDanemarckiae profu- 
go, qui cumnauium claffe fublliterat ad promontorium de 
Caulx , tantaqj allutia doli fui telam contexuere , vt Rex ; mul- 
tis ex prima nobilitate amifsis,captus in vrbem Rhotomagum 
aueheretur. Qua re intellefta Imperator Otho, in Galliam fe- 
dandis illis turbis ilicd venit, aduentuq; fuo Rex liberatur, 
dato oblide Carlomanno, qui paulo poffc inibi moritur. Hugo 
Comes Parifinus , hoc inopinato Caelaris auxilio fpe fua 
deieftus , fefe permittit poteilati Regis, qui, cum 
* regnaflet annis i<5\ moritur anno 9 4 5. Se- 
pultus apud S.Remigium,in Vrbe 
Remenfi. 






I z IOTHA- 

* 




1 







REGVM FRANCORVM. 



finus, omnia Regni munera adminiftrabat,qui paulo poft mor- 
ttiUs,fcpelitur regali pompa, apud S. Dionifium,reliftispoft fe 
tribus, ex Aigonda vxorc filiis, Hugone fcilicet, Capeto 
Othone Duce Burgundiae , & Henrico , fratris in Ducatu fuc- 
ccffore. Imperator Otho inueftierat Regis fratrem Carolum 
Ducatu Lotharingiae. Eotharius eam donationem tam aegro 
tuht animo , vt illius ergo, Imperatori bellum denunciauerit, 
conreltimcjj dufto exercitu verfus Aquisgranum, aduentu fiio 
inopinato Jmperatorem imparatum in fugam conscit, Fran- 
ci prxiidijs nudatam vrbem expugnant diripiunt, vnacp 
Imperatoriam aulam , opimacp praeda ditati , in Franciam re- 
ucrtuntur . Imperator hac direptione adeo fuit exacerbatus, 
vt ui rau e rit, fe de ipfa Pariliorum vrbe poenas fumpturum, 
quam non multo poli obfidione cinxit,direptis in itinere, pro- 
m«c f Suefsionum.Remenfium, &Laon. Hugo vero Cape- 
tus, ocHenricus Burgundiae Dux , qui vrbem praefidio obtine- 
bant, quotidianis eruptionibus depugnantes, magno Impera- 
torem damno afficiunt, necato etiam interalios,quodamdie, 
Nepote Imperatoris. Hoc fuccefiu, obfefsi fafti alacriores , af- 
nciuiscp eruptionibus, externos hoftes inuadentes, Imperato- 
rem , de (perata expugnatione , de abitu confilia capere com- 
pulerunt, quem deinde abeuntem, Franci, magna animi alacri- 
tate infecuti funt , eumq? circa Suefsiones aggrefsi, tanta exer- 
citus fui ftragem sedidere, vtfluuius Dayne,cadaueribus re- 
pleto aiueo, conflietum fuum curfum mutarit. Deuenerunt 
tamen in mutuum colloquium , Imperator, & Rex , ftabilitaqj 
mter eos juramento pax fuit. Dux lotharingiae Carolus, cuius 
cau a bellum iftud fufeeptum fuit , viuebat tum temporis Bru- 

xcuis,ignauo ocio deditus, vnde nobilitati inuifus, ab omni- 
bus contemnebatur. Clotariuscum regnaifet annis n. 
moritur anno pser. fepnltus apud S. Remigium, -in 
vme Rhemenfe,rels&o poft fe Filio vnico 
i.udouico,qui Patri in regno 
fticcelsit. 



LVDO-I 




L Vdouicus 5 cius nominis quintus,coronatur Rex 

Francorum , anno 98 7. moriture^ anno fequenti Coni 



XXXV. 



CHRONICA 



LVDOVICVS * REX F R A N- 

C O R VM J 5 * regnauit annum 1. 





R.EGVM FR.ANCORVM. 


J 7 




pendi}, veneno , vt creditum Fuit, fublatus, fepultusqj apud S. 
Cornelium di&i loci , nullo relifto legitimo regni haerede, 
Vnde regnum Francorum fa&um fuit controuerium, patruus 

enim fuusCarolus,LotharingiaeDux,qui,vtlupra diftumfuit, 

Bruxellis viuebat, adiutus a Confanguineo fuo Othone Impe- 
ratore, con^ripto exercitu Franciam petit , fpe confequendi 

regn»«ucuius poflTeisionemad fpc^tare, aiebat, qudd eflfet 
Regis praemortui agnatus proximus, occupatisq* aduentu fuo 
Keims , Laon &Soyffons Vrbibus , adeo vt Competitor fuus, 
Hugo Capetus perculfus , in interiorem Galliam fecefierit, 
confirmatisqj viribus, non multo pdft, reuerfus , Vrbem Laon, 
in qua fe Carolus,cum vxore & liberis, incluferat,obfidet, bre- 
uiqj, clandeftino introitu Vrbe potitur, (proditione Ancclq 
vrbis Epifcopi,) Carolumcjj cum vxore & liberis captiuos, 
tranfinifit in vrbem Aureliam ,vbi per annos fedecim captiuus 
detentus, fufcepit ex vxore fua filios duos, totidemqj filias, 
quarum vna, Emenardadi&a, nupta fuit Comiti Namurenfi, 
nataqi ex i}s efi: filia Ifabella , quae nupfit Philippo illi Augufto, 
qui genuit Ludouicum, patrem S. Ludouici , qui hac ratione, 
di Aus fuit defcendifte eftirpeCarolina. Sed redeamus ad Hu- 
gonem Capetum , qui hac viftoria potitus , regnum fibi alfe- 
ruit,pro fe adducens Rudolphum Burgundum patruum , qui 
regnu obtinuit, deconfenfu Caroli Simplicis per vim exprefi- 
fo, Addens infuper, diuinitus patri fuo fignificatum fuifle , re- 
gnum ad fiiam familiam tranfiturum , perfuafis hoc modo , ali- 
quot e Galliae principibus, quodqj ipfe non indignus eo 
honore haberetur , propter variam rerum experi- 
entiam, Rex permanfit.Competitor fiius.ab 
omnibus defertus, licet verus Regni 
haeres eflfet, mifere in carcere 
moritur, anno 1004. 

iiiiii 

K HVGO 






XXXVI. 



CHRONICA 



HVGO CAPETVS, REX FR AN* 



goCapetus, filius Hugonis Par/fini, eligitur 

JRex Francorum Nouioduni , coronaturqj inVrbeRc- 

menfi, 





R.EGVM FK.ANCOR.VM. 


J8 




mcnfi,anno 986. Initia fui regni tranquilla na&us, non tam vi, 
& armis, quim confendi fauorecp Principum aliquot Francix, 
maxime vero,qu<$d Carolum Lotharingix Ducem, Competi- 
torem (uum diligenter cuftoditum,in carcere aflTeruaret,aded 
vt illius caulam nemo lufcipere auderet, Ideoqp illi, ( duobus 
filis filfis veneno extin&is,) vtfamafuit, in carcere morien- 
dum fuit. Eaqj ratione Capetus plenam liberamq? regni pof- 
fefsionem na&us, Vrbem Pariliorum regni primariam , laetis 
ciuium acclamationibus exceptus, ingreditur. Hinc de medio 
Cubiatis, quos nouo luo regno obftare pofle putabat, inter quos, 
Archiepifcopu Remenfem cRegisClotarfi fratrem Nothum) 
(ede epifcopali mouit, Inftituitq? in illius locum Gilbertum 
Philofophum Aquitanum , fili) fiti pxdagogum , qui poftea fa- 
61 us fuit Papa, defumpto nomine Silueftrojmfamis, qudd ma- 
gicx artis beneficio, Cvt Nauclerus ait) cum diabolo paci- 
fcens, ed dignitatis eueftus fuerit. Sed redeamus ad Regem. 
Htigo Capetus nalcituris etiam diflenfionibus mature proui- 
.dere cupiens, curauit filium fuumRobertum,(e fiiperftite, co- 
ronari in Gallix Regem Aurelix , a Prxceptore fuo Gilber- 
to, tum Epilcopo Remenfe, Ipfe autem deinde non eft vfiis 
diademate,aut vilis alfis regqs infignfis , fed bella gerens con- 
tinuadaboribus militaribus fefe exercebat.Hinc cum effiet illi 
nunciatum,Arnoldu Flandrix Comitem , damnare (uamiftam 
violentam Regni vfiirpationem , ideocp debitam Francorum 
Regibus, ipfi denegaffeobedientiam,armis eum aggreflfus, eri- 
pit illi Comitatum Artefix, quem tamen non muitd p6ft,inter- 
celsione Ducis Normannif,re tran(afta,reftituit.Ciim regnafi 
fet annis nouem , erexiffetep Ecclefiam S. Maglorq Pa- 
ris^s , moritur anno 997. cum prxdecefforibus 
(uis Francorum Regibus, apud S. Dio- 
nifium (epultus fuit. 

K 2 ROBERr 









XXXVII. CHRONICA 



ROBERTVS, REX FRANCO, 

RVMir. rcgnauit annis 14. 



R Obertus, eius nominis primus, fuccefsit patri 
.(IioHugoni Capeto,in regno Franciae , anno 997 . regna- 




REGVM FRANCORVM. 

uit autem toto fui regni tempore feliciter , magnus vir inpri- 
mis, pietate infignis,Do£lorum hominum, ipfe doftifsimus, me- 
coenas liberalis , religionis cultor eximius, adeo , vt non femel 
fefe Clericis, horarias preces decantantibus in Ecclefia, im- 
mifcuerit,profeftus etiam Roma religionis ergo, multa quocp 
Templa, monafteriaqj fundauit, opulentibus ea reditibus do- 
tans, Parisiis erexit Ecclefiam S. Nicolai des champs prope 
Palatium, quod tum erat extra muros fitum , In V rbe Aureli- 
enfi dicauit Templum S. Mariae des bonnes nouuelles : diuer- 
fiscp in locis alia multa. Accefsionem etiam adiunxit Abbatiae 
D. DionisipAnno regni fui quinto, Henricus,Burgundiae Dux, 
moriens teftamento illi reliquit Bnrgundiam , quam deinde 
Comes Auguftonemetum , adiutus fauore , auxilrjsq* Burgun- 
dorum, occupare tentans, vincitur, filiusqj Regis Robertus in 
poffefsionem mittitur. Eodem tempore Vrbs Sens fifco Regis 
adiudicata, Comite cius,laefx maieftatis crimine, damnato.Cir- 
cahaec tempora Rex Robertus, vnacp cum eoRichardus Nor- 
manniae Dux, exercitum in Valencenianos ducunt , fuppetias 
ferentes BalduinoFlandriae Comiti , Imperatoris Henrici ar- 
mis opprefTo.Rex Robertus, duas habuit Vxores , ex quarum 
prima Conflantia , filia Comitis Arelatenfis, funtilli quatuor 
filii nati,vnaqj filia, nempe, Hugo,Henricus, Robertus , Eudes, 
& Alifa.Hugo & Eudes, patre etiamnum fuperftite moriuntur, 
i Hinc Henricus fecundo genitus, patri in regno fucccdit. Ro- 
bertus dux Burgundise fuit. Alifa nupta fuit Comiti Augufto- 
nemetum, pdfl etiam Flandriac. Robertus, cumregnaffet 34. 
annis , ex hoc facculo migrat anno 1030. in oppido Melo- 
duni.Corpus eius humatur apud S. Dionifium Vxoreius 
Conflantia, fepelitur in Abbatia de Poifly,abipfa 
dicata , quam multi poft Francorum 
Reges dotauerunt. 




K 3 HENRI- 






REGVM FRANCORVM. 


40 


mis illi contendendum fuit, cum fratre Roberto, qui in (uas 
partes pertraxerat , Flandrioe & Campaniae Comites . Henri- 
cus autem, capta iamdudum regni poffelsione , adiutusqj auxi- 
liis Ducis Normanniae, & Comitis Corbeli}, vi&oria potitus, 
liberam regni poffelsionem confequitur. Non ita multo poft, 
RudolphusBurgundiae luperiorisRex, cumregnaffet annis 
triginta, iam annis faftus grauis, tradit regnum ftium,Conrado 
filio Imperatoris. Comes autem Campaniae Eudo , id aegre fe- 
rens, captis armis tentauit illud inuadere, ad fe id Ipeftare, iu- 
re fiiccefsionis afferens. Quo ab Imperatore repulfo, Regnum 
in duas prouinciasdiui(umfuit,quarum vnapars, (ub Comita- 
tus titulo, Imperio cefsit, alteram liib Ducatus titulo obtinuit 
Regis Francorum frater Robertus. Ne hac quidem partitio- 
ne contentus Comes Eudo , redintegrato bello , Gotheloni 
Duci Lotharingo, eripit vrbemBar, & alia aliquot caftella, 
Tandem vero,amiffo exercitu hoc bello, obqt. Rex intellefta 
defeftione Comitis Melaniq, eripit illi ditionem, coronoeq? 
Francioeanne&it. Dum haec geruntur in Francia, Normanniae 
dux Robertus, cum vellet fufeipere vltramarinam expeditio- 
nem, animo recuperandi regnum Hierofolymitanum, relifro 
Ducatu, filio Notho Guilhelmo, dat illi Tutorem Regem 
Francioe,qui illum, repugnantibus Normannis, in poffefsio- 
nem induxit. Henricus duas habuit vxores , quarum prima, 
breui poft nuptias tempore, moritur,fecunda,Anna difta, filia 
Regis desRutelois,pcperit illi tres filios , Philippum fcilicet, 
qui patre fuperftite coronatur Francorum Rex, Hugoncm 
Comitem Veromanduorum, &Robertum, qui patrem morte 
proecelsit. Cum regnaffet annis triginta, dato filos Tutore 
Balduino Flandrioe Comite, moritur anno ictfo.fepultus apud 
S. Dionifium. Hoc tempore, fuere Romae, tres Papae, quibus 
fedcpulfis , Imperator Henricus inftituit quartum,Gra- 
tianum nomine, qui accepti benefici} memor. 
Imperatorem , magni valoris aurea 
corona,donauit. 

PHILIP- 










R.EGVM FRANCORVM. 



4i 



aem, Regnum verd adminiftrabaturi Balduino,Flandriac Cos 
mite, tutelae nomine, duxerat enim amitam Regis m matrimoni? 
um. Principes autem Francorum aliquot, aegre parebant Comi- 
tis Tutoris edi&is. Verum enimuer 6 diligentia , prouidentiaq 
Co mitis, ed res dedufta fuit : vt etiam inuiti ipfi praeftare con- 
fenfum debuerint, Gotfgerat enim exercitum numerofum,quem 
in Gafconiafuftinebat, tparfo rumore Saracenici belli, cum re- 
uera, difsipandis Nobilium aduerfisconfilijs , exercitus ille ale- 
retur. Hoc tempore, moritur Rex Angliae, fine legitimo regni 
haerede, inftituto ex Teftamento fucceffore GuilhelmoDucc 
Normanniae.Frater vero Angliae Reginae Hauardus , repudia- 
to Guilhelmo, regnum inuafit Guilhelmus traie&o mari, bel- 
lum illi infert, tandemqj Hauardo occifo , regno potitur : dumq? 
in Anglianouiregniconfirmandicaufa,commoratur,filius fuus 
Robertus , quem Ducatui Normannig praefecerat, faftus efl 
adeo infolens,vt Pater coa&us fuerit , in continentem traijcere, 
ipfic# bellum inferre , in quo , dum cum filio concurrit , lanceae 
iftu ex equo deturbatur,fuperuentu nihilominus fuorum , illae- 
fus euadit. Philippus duxit vxorem Bertam, filiam Balduini Co* 
mitis Hollandiae, ex qua natus eftilli filius LudouicusCraflfus, 
qui poft eum Rex fuit : Si filiam Conftantiam,quae nupfit Prin- 
cipi Auftriar* Repudiat deinde RexBertam , perfuaFus ab vxo* 
re Foulquefrj Ducis Andegauenfi$,quam per annos feptem, tam 
infano, vituperofoqj amore adamauit, vt ea inconfulta,in publi- 
cis regni negoths , vix quicqj ftatuere auderet. Tandem vero 
cenfuris Papae Pafchalis perculfus, reiefta adultera , cum Berta 
vxore fua, rediit in gratiam. Anno 1095. decreta fuit illa nunc]? 
fatis laudata expeditio vltramarina , recuperandi caufa regni 
Hierofqlymitani. Imperator exercitus, declaratur Godefridus 
Ballionius , qui trecentis hominum millibus , multisqi ex praeci- 
pua nobilitate comitatus , primo aduentufuo occupat Syriam, 
Deinde ipfam quoqj vrbem Hierufalem, vbi coronatus Rex,in- 
tra annum moritur.Rex Philippus, cum regnaffet annis 
49 * mortuus eftMelioduni, anno no9<fepul- 
tusqj apud S.Benediftum fur 
Loirre, 



L 



I VDO- 




xxxx. 



CHRONIC A 



LVDOVICVS 6 * REX FRAR 

CORVM 40 . reenaiiit annis 29* 



L Vdoufcus Craffus , fuccefsk Philippo patri fuo 3 

coronatur^ Francorum Rex, ab Archiepifcopo Seno- 




42 



R.EGVM FRANCOR.VM, 

ncnfi s in vrbc Aurclianenli , annono?* Principes aliquot Fran- 
corum, adiuti auxilijs Angliac Regis, inftiganteverdmaxime, 
Regis fratre Notho, coniurationis au&ore, bellum Regi mos 
uent, quo tumultu non multo pdft fopito, Bellum Anglicum,iam 
multotiens diuerfis conditionibus fopitum , rurfum renafeitur* 
Cuius belli occafionc, Rex Normanniam petens , Guilhelmum 
praemortui Ducis Roberti filium, reducit, reftituitq;, non tlmen 
abfcj armorum ftrepitu , in quo etiam Balduinus Flandriae Co- 
mes ,-laethaii vulnere laefus, extinguitur , cui fuccefsit Carolus 
Danemarckiae Regis filius, quo,in Ecclelia Brugenfi , necato, 
Rex confeftim in Flandriam proficifcitur,ne Comitatus ille An~ 
glis cederet, Inftituitq? Guilhelmum Normannise Ducem , quo, 
non longo poli tempore extin&o, Subftituit illi Theodoricum 
Hoifatum,ea conditione,vt fit Francorum Regum feudatarius. 
Circa haec tempora, prodiere in lucem Templariorum , Carthu- 
iianorumq; ordines, Inuentoribus Brunone Ludimagiftro Co- 
lonienfi, Sc Hugone Epifcopo Gratianopolitano.Papa Inno- 
centius 2 . pulfus Roma, a Papa Aniceto, profugus in Franciam 
venit, hoc tempore, quem Francorum Rex inuifit, fummoq? ho? 
nore excepit, Aurelig,celebrauitqj in Francia,Remenfe, & Cia- 
ramontanum , Concilia, Rex Ludouicus habuit ex vxore fua 
Alifa, filios fex* Philippum , qui viuo patre fuo coronatur Rex 
Franciae, qui deinde ex equo, Cporco inter eius pedes tumul- 
tuante ) prolapfo decidens , moritur, fune Luaouicuslunior 
diftus , fecundo genitus fuccedit* Tertius fuit Petrus, Dominus 
de Courtenay, quartus, Robertus Comes deureux,& dupor- 
che, quintus, Henricus Epifcopus Bellouacenfis,Sextus,fuit Ar- 
chidiaconus Paritienfis. Rex Ludouicus , cum regnaffet annis 
28 * fundafietej; Ecclefiam D* V iftoris in vrbe Parif^s, £ viuis ex- 
cedit, anno ii57* Sepultus apud S* Dionifium* Circa haec tem- 
pora, tanta ventorum fuit vehementia, vt arces domusqipro- 
ftratac,arboresqj multae,pafsim per vias radicitus euul- 

fa2,confpicerentur,marif9inundatio,inagno 

maritimorum locorum damno, 
intecutaeft. 




X XXXI, chronica 

'LVDOVICVS 7 .REX FRAN-" 

COR.VM 41. regnauit annis 4?. 




L Vdouicus, eius nominis feptimus, lunior voca- 

tus j Patre etiamnumfuperftite , regni Francici 




REGVM FR.ANCOR.VM. 

fufcipit,anno ins.duxit vxor£ Eleonora, filia Ducis Aquitaniae, 
obtinuitqj cum ca Aquitania,Comitatumqj Andegauenfem. An* 
no regni fui fexto,fulcepit expeditione vltramarma. Hortatore 
maxime D» Bernardojfanftitatis fama eo tempore celebri , ex- 
pertus totum iter periculis ,inlidr}sqj plenum , perfidia Graeco^- 
rum,Chriftianietiamnominis>quicum Tureis clanculum con- 
fpirauerant. Superatis tamen hss omnibus difficultatibus , adiu- 
tus auxiliarrjs cop9’s , Conradi Imperatoris , vrbem Damalcurr. 
expugnat: fedob dificnlionem inter milites in caftris ortam, ob; 
fidio foluitur. Rex igitur , falutato in itinere Rege Hierufalem 
Balduino,amifsis fuorum militum praecipuis» in Franciam reuer- 
fus,repudiat vxorem fuam, propter adulterij fufjMcionem , qua 
de ea conceperat animo, criminabatur etiam, qudd voluiffet fe, 
m expeditione [vltramarina , per auuncuium luum Antiochiae 
Principem, prodere»Non multo poli Eleonora repudiata,quod 
efiet mulier forma, morumqj elegantia fpeftatifsima,patrimonio 
etiam opulento diues » Ducatu nempd Aquitaniae » Comitatu q 
Andegluenfi , nupfitHenricoNormanniae Duci, qui poftea fa- 
ftus elfc Rex Angliae, quem fecit etiam ,numerofa prole paren- 
tem. Fuit hoc matrimonium caufa,multoru, diutdrnorumq bel- 
lorum, inter Anglos & Gallos, depoflefsione illarum ditionum 
dotalium, altercantes. Rex ducit fecundam V xorem Conftan- 
tiam , Hifpaniarum Regis filiam: qua mortua , fuperinduxit 
Tertiam , Alifam , filiam Comitis de Blois, ex qua illi natus eft 
filius, vulgo A Deo datus,appellatus , ed quod Regi, lam aetate 
graui, praeter expeftationem, lingulari Dei beneficio datus cre- 
deretur. Ciim Ludouicus regnafiet annis 4?. moritur anno 
uso. fepultus in Abbatia de Barbeau , quam ipfe 
fundawerat : Vbi illi poftea,regio fumty. 
Sepulturam Regina extrui 
curauit* 



L ? PHILIP- 




REGVM FR.ANCOR.VM. 



usi. Initio regni fui Icriplit edifrfca leuerifsima, in diuini numinis 
blafphemos, regno etia ludios pellens, haereticos etiam magna 
diligentia exterminans» Hic Philippus auxit Parifioru vrbem, 
multis publicis xdificrjs. Vias etiam filice ftrauit,muro claufit S* 
Innocentium, muniuitqj vrbem turribus, & propugnaculis» Sca- 
binos etiam inllituit, Ipfius etiam iuffu, luculentum illud,S.Ma- 
rix Parifienfts , aedificium » C iam ante eum aliquot annis coc^ 
ptum) perfectum fuit* Anno 1196» fulcepit expeditionem vitra- 
marinam» recuperandi caula Hierofolymitanum Regnum» a Sa- 
ladmo iEgypti Sultano , Chriftianis ereptum , quo in itinere 
pafius naufragium , amifit nauium fuarum magnum numerum, 
appellens nihilominus ad Syrix littus , occupauit vrbem Ptole * 
maidem.fed pefte indies magis ac magis in fuos graffante , diffi- 
dens etiam Anglo Regi RicKardo, qui vna cum eo, ad id bellum 
profeftus fuerat, reuertifur inFranciam. Richardo Angliar 
Rege pauld poft etiam in fuum regnum reuerfo , oritur bellum 
inter eum, Regemq; Francix, produftisq; vtrinqj exercitibus, 
cum res ad manus deuentura videretur , efientq? in procinati 
milites,propc llsiodunum Richardus,Cnefcio an aduerfam bel# 
li fortunam metuens)inermh» prodrjt verPus Philippum, fe,fuacj} 
omnia illius permittens poteflati,promittens etiam fe cupcre, & 
velle ex eo tempore , ditiones illas, quas inFrancia obtinebat, 
beneficiario iure Regum Francorum pofsidere, eosqj Reges 
Cearum ditionum intuitu ) Dominos cognofciturum. Hoc Ri- 
chardo mortuo, fuccefsitin Anglix Regno, loannes fine terra, 
occifo nepote fuo Arto Comite Britanniae , quam eius mortem 
Rex Philippus tam acerbe vindicauit, vt armis illi eripuerit pro 
uincias, Normannia, Aquitania, Lemanae, Andegauium, Pictas 
uium & Aucrniam.Hinc vt difsiparct foedus initum, inter loan- 
nem Anglix Regem, Imperatore Othonem, &Ferrantem Cos 
mitem Handrix , prxlio cum ijs certare non dubitauit , tantaqs 
felicitate pugnauit , vt fugato Imperatore , Comitem Da- 
martin, & Comitem Ferrantem Flandrix, captiuos 
Parifios adduxeribCum regnaffet annis 45 » 
moritur anno i22?.iacetapud 
Dionifium» 



LVDO* 



44 | 




l 




XXXXIII. 



CHRONICA 



LVDOVICVS s. REX FRAH 

C OR.VM 4i, regnauit annis j. 



V douicus^eius nominis odtauus 3 coronatur Kex 

t Francorum, anno 1224. Viuo etiamnum Patre iuo, armis 

ademit 




REGVM FRANCORVM. * s 



ademit multa Regi Angliae , coegit eum etiam Coluere oblidio- 
nem Arcis de la Rochc au moine , imo tanta eum infccutus dili- 
gentia eft, vt totam ditionem Andegauenfem , ea expeditione in 
patris poteftatem redegerit. Non multd pdft Angh deficientes 
a Rege fuo Ioanne,acciucrunt huncLudouicum, promittentes 
illi Regnum Anglix.Traiicicns igitur Ludouicus trans mare, va* 
Udo fnltru&us exercitu, peruafit JLondinum vfqj , verum perfi- 
diam Anglorfi pertgfus.qui multis, ijlqj vanifsimispromifsis,ip- 
fum ludiricarant, reuertitur in Franciam. Initio regni fui , pro- 
drjt vir quidam incognitus,adeo fimilis Balduino Comiti Flan- 
driae, Cqui iam diu perierat bello vltramarino) vt facile perfua- 
ferit Flandr-is,fe elte Comitem Balduinum ex Afia reuerllim , fi- 
lia verd Comitis prf mortui,omnino negans eum effe patrem fu- 
um,rem omnem transferibit Regi Ludouico, illius implorans o- 
pem, contra hunc Pfeudocomitem. Rex igitur hominem Fero- 
nam adfeeuocat, diligentia habita interrogatione , dolus ne- 
quitiaqj detegitur, vndepoft varia tormenta,iufTii Regis, rogan? 
teqj Flandriae Comitifla, ftrangulatur. Circa hacc tempora Rex 
budouicus, venit ad mutua colloquia , cum Imperatore Fedc- 
rico , renouauitcj antiqua , Germanorum Gallorumq; foedera. 
Deinde ducit exercitum ad vrbem Auenionem, quam captam, 
diruit, ciuesqj mul&at,c6 qudd AlbigenfiumC qui haeretici ha- 
bebantur) opinionem fecuti fuerant. Ex vxore fua habuit filios 
fex,duasqj filias,maior natu Philippus infans, moritur , fecundo 
genitus fuit S. Ludouicus , qui patri in regno fuccefsit; Tertius 
Robertus Comes Artefiae, Quartus Alphonfus Comes Piftaui- 
cnfis, Quintus, Carolus Comes Andegauenfis, &Prouinciae, 
poft etiam Rex Sic!iiae,Sextus»Ioannes,qui moritur etiam 
Infans.Cum regnaffet annis tribus,moriturMom- 
penfieri] anno t 2 2 6, Iacet apud S, 

Dionifium. 




M 




S.1VDO- 




XXXXIIII CHRONICA 

& LVDOVICVS 9R EX FRAIi 



COR.YM 44. remiauit annis 44 . 




S An(SusLudouicus,eius nominis nonus, fiiccefsit 

in regno Francorum anno 1227. mortuo patre Ludouico 
0 oftauo, _ 

~ 



R.EGVM FRANCORVM. / 

oftauo, qui teftamento reliquerat, filiorum minorum Tutricem, 
Blancam vxorem,quam rem aliquot ex nobilitate srgre feren- 
tes, fumtis armis, tentarunt eam gradu fuo turbare. \ erum Re- 
gina omnes eorum conatus, conitantia, prudentiaq?, vicit : tan- 
ca enim celeritate,diligen£iacp,ab ea eft itum obuiam incurfioni 
bus Anglorum , qui in continentem , turbandae Galliae caufa, 
craieccranc,vtfa£ta cum fis pace, magnam gloriam, & gratiam 
apud omnes confecuta fit.Pax autem cum Anglishis conditioni- 
bus confe&a fuit , Rex Anglus pofsideat Aquitaniam , iure be- 
neficiario Regis Francorum,renunciet omnibus iuribus,ab ipfo 

prstccnlisinProulncijs,NormanniaPonthieu,ieMaine,&Poi- 

ftou.S. Ludouicuspraefentepecunia emita Venetis, coronam 
Spineam, & alias multas fan&oru relliquias , quas omnes Parifi- 
os, in Capellam fanftam deferri curauit.Cum frueretur enim lg- 
ta pace, nihil antiquius habuit , qu 3 m religionis cultum, quibuf- 
cunqj pollet modis augere,fplendidioremqj reddere, extruftis 
pafsim multis Oratores, opulentifqj ea reditibus ditans.SchoIas 
publicas multas erexit, intereas Collegium Sorbonnaein vrbe 
Pariliorum. Anno regni fui 25. comitatus fratribus fuis,multifq5 
ex Gallica nobilitate primarqs viris , concenfis nauibus > animo 
repetendi regnum HierofoIymitanum,primoaduentufuoex- 
pugnat D:imiatam,vbi reficiendi exercitus caufa, ad aliquot di- 
es commoratus, hinc cum vlteriora peteret, aSultano jEgypti 
inuaditur : qui proftrato Chrifbanorum exercitu Regem capit. 
Reftituta autem vrbe Damiata/olutoqj magno auri pondere, li- 
beratur. Dum Rex captiuus detinetur, magna multitudo pafto? 
rum, praetextu facri belli,in Francia coiuit, qui omnia vndiqj di - 
ripientes, raptocg viuentes , infinita per Franciam damna dede- 
runt, fuere tamen profligati difperfiqj ab Aurelienfibus & Bittu 
rigibus.Rex reuerfus in Franciam poftliminid, blarphemis , ali 
isqj fceleratae vitae hominibus , punitis , multifqj alrjs , tam pie, 
quim prudenter, ad regni adminiftrationem fpeftantibus, ordi- 
natis, Denuo tribus fuis filrjs comitatus, oppugnaturus Sarace- 
nos in Africam traiecit, expugnata primo aduentu vrbe Cartha- 
gine. Hinc,invrbisTunetanae obfidione, moritur, anno 
i270.regni fui 44 »Corpus eius relatum in Franciam, 
apud S. Dionifium humatum fuit. De- 
inde canonizatur. 

M 2 



PHILIP- 




xxxxv. 



chronica 



PHILIPPVS 3. R EX FR AN* 

CORVM 4S. rcgnauit annis u. 



P Hilippus,eius nominis tertiusjn Caftris T uneta^ 

nis falutatur Rex Francorum , mortuo patre (lio S. Ludo- 

uico, 



REGVM FRANCQRVM. 

uico. anno 1271. Quo tempore aduenerat in Africani > nouis in- 
ftru&usauxilrjs Carolus Rex Siciliae, patruus Regis Philippi, 
cuius copijs fafti alacriores, Regem Tunetanu , magno audaciqj 
animo aggrediuntur, deletoqjeius exercitu» ipfum Regemca- 
3iunt*VerumgraffantibusinChriftianorum caftris contagiofis 
morbis, confcenduntnaues, repetentes Galliam , delati vero in 
altum , obortis aduerfis ventorum tempelhtibus, naufragium 
oftodecim onerariarum nauium patiuntur » quatuor hominum 
millibus fubmerfis.Reuerfus Philippus in patriam,paeifiCi Prin- 
cipis officio fundus eft, fi quid vfpiam inter vicinos Principes lis 

cium aut difeor diarum ortum effet, qua poterat diligentia com- 
ponens , Ipfo etiam intercedente , inter V enetos Genuenlesqj, 
induciae quinquennales fa&aefuntGpfo etiam auctore , dilsidi- 
um illud Graecae, Latinae qj Ecclefix de Spiritu fan&oqn Conci- 
lio Lugdunenfi, fopitum fuit. Sufcepit etiam Patrocinium loan- 
nae Regis Henrici Na uarraei, praemortui vnicae filiae. Ex prima 
vxoreTua ifabella Arragonia habuit filios tres, nempe Ludoui 
cum,Philippum pulchru, & Carolum Valefium,a quo originem 
ducunt, illi, qui hodie in Gallia reru potiuntur,Reges. Secunda 
cius vxor fuit Maria Brabantica, qu£ falfo accufata fuit fiho Re- 
gis natu maiori, procuraffe mortem* Tulit eam filrj mortem Rex 
tam impatienti animo, vt duos Epifcopos , ad Beguinamquan- 
dam diuinatricem miferit,expifcandae caufa veritatis, Hed res to* 
ta euanuit*Pauld pdft Petrus Broche Regis cubicularius itran- 
aulatur,tum qudd Reginam falso accularat* tum etiam , quod 
auertiffe regiam pecuniam diceretur , accedebat ad haec, quod 
cum Rege Caftiliae , Regis fui confiha communicaffet» Anno 
usi. In Sicilia ad pulfum campanae vefpertinae , occiduntur os 
mnes Galli praefidiarij* Tulit hanc opprefsionem Carolus Pa- 
truus Repis, aegerrimo animo* vindi&as , & recuperandae etiam 
Siciliae cupiditate incenius, ftatuit omnimodo praelio decertare 
cum Petro Arragonio , occifionis illius auftore , qui non multo 
pdft,i Gallis in in fi dias pertra ftus, occiditur.T andem Rex, 
expugnatis Genua, & Girona vrbibus , in Galliam 
reuerfus, moritur Perpigniani, anno 
1 2 s s* Sepultus apud S» 

Dionifium. 






M * 



PHILIP- 





XXXXVI. CHRONICA 



PHILIPPVS 4. REX FRAN; 

CORVM 46 . regnauit annis zs, 



T)HiIippus pulcher.eftis nominis quartus, corona^ 

X tur Francorum Rex anno 128C. Duxit in Vxorem loan- 



nam 




REGVM FRANCORVM. 



nam, Haeredem regni Nauarrse, quae illi peperit fiiios tres, nem- 
pe Ludouicum Hutin, Philippum longum, &Carolum pulchrti, 
Cqui fihguli,vnus poft alium , fafti funt Reges ) & filiam vnam, 
nqmine lfa bellam, quae nupta fui£Eduardo,eius nominis fecun- 
do , Angliae Regi* Initio regni fui,iufsit extrui Parifqs,regm Pa? 
latium.Carelus Vale fius, Regis frate^du&oin Aquitaniam ex- 
ercitu, contra Anglos, qui contra foederis conditiones feciffe di? 
cebantur , eripuit qs Burdegalam vrbem primariam ,magnamqj 
Aquitaniae partem. Rex Anglus , quo illatam iniuriam facilius 
vindicare poffet, inrjt foedus cum Imperatore, Ado!pho,perfuas 
fitoj etiam Guy Fiandrix Comiti , partes Regis Francorum de- 
terere, qux defe&io dedit occafionem illi quindecim annorum 
bello, quod Galli cum Flandris gefferunt,quo bello ipfe Comes 
Guy,vnacum duobus fuis filqsin Regis Francorum potefta- 
teindeuenit,Rexqj,prxcipuasFlandrix vrbesprxfidio impo- 
fito retinuit,Flandri id *gr£ ferentes animo, non ita multo pdlf , 
prxfidiarios in leftulis fuis opprefsos, necauerunt Rex intelle- 
fta Flandrorum defe&ione, duxit exercitum ad vrbem Cortra- 
curtu Neqj vero Fiandri deficiunt a*tmo,progrefsiq} Gallis cb- 
uiam,cum ijs confligunt,c 3 efaqj maiore exercitus parte, inter e- 
os Comitibus Artehg, Nefle, & S.Pauli, vi&oria potiuntur.Rex 
hoc incommodo accepto,irritatus magis quam fraftus, redinte- 
gratis viribus Flandros aggrefius prope montem de pouille, oc- 
cidit ex qs ad triginta millia, qua calamitate Fiandri perculfi, pa- 
cem a Rege orant, quxipfis concelfa , mul&x tamen nomine 
ducenta Icutorum millia foluere iufsi.Circa hac tempora Papa 
Bonifacius Regi Gallorum, nefeio qua d^feaufa iratus, eum ex» 
communicat, Regnumch eius dat Alberto Imperatori , fuadctq? 
vt armis illud inuadat. Imperator verd miuftifsimam Papae do- 
nationem irridens, nihil quicquam hoflile, in regem Francias 
machinatus eft. Abfoluitur deinde Rex a Papa Benedico, illo, 
qui fedem Papalem tranftulit a Roma Aue nior.cm,vbi per- 
manfit per annos zo.Rex Philippus cum cfltt fontana 
bleau natiuitatis luse loco , moritur anno IHJ. 
regni fui anno 23. fcpultus apud 
S«DiQnifiumv 



LVDO- 



48 



REGVM FR ANCQRVM, I *9 

coronatur Francorum Rex anno «14* Initio fui regni , concef- 
fit ludaeis liberum in regnum fuum,reditum* Hinc mederi cupi- 
ens litigantium moleftrjs, immodicifqj protelationibus incautis 
appellantium, (latuit fuos ludices a latere debere afsidne in pa- 
latio Parifmo relidere* Hoc tempore Enguerrantus de Marig - 
ny, Comes Longeuillanus Regq aerarij praefe&us.a ioanne Hau 
uier, ciuffu Garoli Valefij Regis patrui ) peculatus accufatur, 
etiam quod interuertiffet , fibiqj retinuiffet triginta ducatorum 
millia, quae Rex Papae mittiiufierat, deinde dicebatur accepifie 
quadraginta mille libras, ex rjs decimis^ quas Papa permiferat 
exigi, de bonis Ecclefiaflicis* Nihilominus Rex ne tot quidem 
enormibus accufationibus moueri potuit, vt de eo quid acerbi- 
us ftatueretur. Verum cum intellexiffet > vxorcm difti de Ma- 
rigny,iufsiffe fibi a quodam magico, imaginem^ex cera fingi, qua 
(latuerat, additis magicis carminibus , Regi vitam eripere , hac 
re , Regis animus exacerbatus , llico mandat , intentatam litem 
examinari,rem(p ad finem perduci, Vnde condemnatus de pati 
bulo fufpenditur,ftatua vero eius qug fuprapalatq nouiter ex- 
trufti portam , pofita fuerat, deuritur* Ipfe quoqj magicus , tjui 
imaginem ceream fingendam fu fceperat, fufpendio vitam finiat. 
Hoc tempore Rhodus Tureis, ab Equitibus loannitis, eripitur* 
Rex animaduertens Robertum Flandriae Comitem paftis , in 
foedere, conditionibus ftare nolle , duxit exercitum verfusvr- 
bem Cortracum, animo eum domandi , fed intempeftiuis» conti- 
nuifqj pluLihs , expeditio hate euanuit*NihilominusFlandri,me- 
tuentes ne primo quoqj tempore , Rex bellum redintegraret, 
conuenerunt cum eo , qua ipfe conditione » voluit* Ludouicus 
Hutin, duas habuit vxores , ex quarum prima, Cquae foror erat 
Roberti Burgundiae Ducis 5 natae funt illi filiae duae, quarum pri * 
ma Ioanna nupfit Gomiti de Dreux , de quo defeenderunt Re- 
ges Nauarraei, Secunda blanca difta , nupfit Philippo V alefio* 
becundam vxorem moriens,reliquitgrauidam,quae deinde pe- 
perit filium, qui intra o&iduumn^ortuusefl* Hutin cum 
regnaffet menfes 18. moritur m fylua Vincenna» 
anno iU 6 . fepelitur apud S. Dio- 
nifium* 



N PHILIP- 




r^Hilfppus Longus,eius nominis quintus/uccefsit 

I/ fratri fuoLudouicoHutin,anno nitf. Motafiiit illi lis de 



XXXXVIIL chronica 



PHILIPPVS 5. REX FRAN. 

COR.VM 48. rcgnauit annis c» 



o 



R.EGVM F R AKCORVM, _ 

regni poffqfsione,^ Duee Burgundias , afferens legitimam regni 
heredem, filiam Hutini, vxorem Philippi ComitisDeureux,Ke- 
gis Nauarraei, V erum ex praefcripto legum Salicarum, vanae fu 
ere Allegationes Ducis Burgundiae. Philippus habuit tres filias, 
quarum prima, loanna , nupta fuit Odoni Burgundiae duci , Se 
eunda nupfit Ludouico, Comiti Auguftinemetum , hodie Ne- 
uers,poftea etiam Flandriae, ex quo matrimonio nata eft Mar- 
gareta illa, quae poftea nupfit Philippo Audaci, filio Regis Io- 
annis,Ducis Burgundiae, & Flandriae Comitis.Tertia nupiit Deh 
phino V iennenfi, his matrimonqs inter iftos Principes fafta pax, 
faederaqj inita.Sab hoc rege orta eft peftisper totam Galliam, 5 
ex veneno corruptis puteis & fontibus , i lepra infeftis, cad id, 
a ludaEis mercede conducis,) cuius nefarij facinoris aliquot rei, 
poftea capti, extremis affe&i funt lupplicijs. Eademqi decaufa,' 
fuere in Carcere i Vitrij en Partois quadraginta Judaei detenti, 
qui, ne Chriftianorum manibus vitam amitterent, fefe mutuo oc- 
ciderunt j quorum cadauera deinde exufta fuere. Rex permifit 
etiam propinquis Enguerranti aerarij praefe&i, c quem praede- 
ceffor fufpendi mfferaO cadauer tollere , fepelireqj apud Car- 
thufianos, quod poftea relatum eft ad S. Mariam defeouis. Eo- 
dem tempore Rex voluit, nefeioquid infoliti tributi exigere 
verum non potuit fubditoru Tuorum confenfum impetrare;Vn= 
de, ne tumultus forte hinc orirentur , petere deftitit. Hinc cum 
applicaffet animum,rebus regni fui politicis , ordinandis , maxi- 
me quantu ad menftiras, ponderaq? attineret,quae in omni - 
bus fuis ditionibus aequalia inftituere cogitSrat , 
dumqj his intentus eft, moritur anno regni 
lui quinto , falutis humanas anno 
i ?2o.nullo relifto here- 
de mafculo. 







N * CARO- 



I XXXXIX. CHRONICA 



CAROLVS 4. REX FRAN- 

CORVM 49. regnauit annis 7 . 




C ' Arolus,eius nominis quartus 3 Philippi longi fra- 
ter > fuccefsit illi anno 1521. Strangulatur hoc tempore 

Parili- 





! 


REGVM FRANCORVM. 


51 




Parifns , quidam Iordanus nomine , patria Neruius, Cqui duxe- 
rat in vxorem Papae Ioanne matrem ) propter multa enormia 
ab ipfo comiffa crimina : Maximi autem, quod CuriorernRegi- 
um,qui ad eum mandatum deferebat, arrepto ipfiusmet Curlo- 
ris psedo,occiderat*Fuit Rex ifte luftitias patronus acerrimus, 
fcuer^ fceleratos homines puniens, vnde aequitatis cultor habi- 
tus eximius*Fuit Regum Francorum primus } qui concelierii ra- 
pae decimarum partem , in fumptus belli illius, quod gerebatur 
cum Imperatore Ludouico Bauaro,Romanae Ecclefi* declara- 
to hofte. Interimorta fuit diffenfio, inter Anghae & ri ancise 
Reges , Anglorum enim Rex eripuerat Gallis in Ga.conia cer- 
ta Caftella, qui tamen a Carolo y alefio Regis fratre, tanta vi re- 
ieftus fuit , vt etiam A.nglum maiore Aquitoniae parte , exuerit* 
Ifabella Regis foror, quae nupta fuerat Regi Angliae, venit hoc 

tempore in Franciam,vna cum fuo filio jConquercms de marito 

fuoEduardo,qu< 3 d omnia regni munera, pro arbitrio^ nerarn 
hominis Hugonis Oeconomi, diftribuerentur, Ipla vero delpc- 
6 lui haberetur*Rex Carolus fororem confoIatus,adiunttoqj il- 
li Ioanne de HenauIt,viro militaris artis peritifsimo , qui eam in 
Angliam reduceret* Ioannes igitur traiefto mari, magno nume - 
roroch exercitu,adiutus etiam , ab Angii^ aliquot principibus, 
quos Regina in fuas partes pertraxerat, eo rem deduxit, vt Rex 
Eduardus captus » cuftodiaqj fratris Ducis Denclaftre C quem 
rex capite punieraO claufus» feruatusqj fit, quoad vitahnfit. ri ; 
Iius eius coronatur Angliae Rex, agnofeit^ Rxgem Galliarum 
Dominum fuperiorem, eorum, quae Angli in Franciapolside- 
bant* Circa haec tempora Rex repudiat vxorem fuam Blancam, 
quam diu captiuam in arce Gaillart, detinuerat , propter com- 
mifium adulterium* Ducit deinde fecundam vxorem , Mariam 
Luceburgenfem,qua breui poft tampore mortua , permifiu Pa- 
pae, ducit Patrui lui Comitis Deureux filiam loannam, ter- 
tiam vxorem. Cum regnaffet annis 7* moritur in 
fylua Vincennia,anno 1527* fepultus 
apud S. Dionifium* 






*81S§ 






N * PHILIP- 


. 




— * “ 







■' .-.is.-:- 



I 


REGVM FR.ANCORVM. 


S 2 




rum,qua2 non admittunt foemina ad Regnum Francicu, exclufo 
Edoardo Angliae Rege, praemortuorum Regum exforore Ne- 
pote, coronatur Rex anno 1128, Non multo poft , Rex inito 
cum Flandris prglio , eo quod defecerant a Comite fuo , Regis 
feudatario , deui&os eos redegit fub obedientiam fui Comitis» 
Reuerfus in Franciam, pronunciat fententiam pro Ecclefiafticis, 
in caufa lurifdi&ionis temporalis, negleftis,a Secretario fuo Pe- 
tro de Coignet , adduftis rationibus: aiebat enim Secrctarius, 
Regis imperio in fuos , non parum detraftum iri , fi Epifcopis 
conceffafitlurisdi&io temporalis.Praeftitit etiam hoc tempore, 
Rex Angliae Eduardus, iuramentum fidelitatis,Regi Gallorum, 
quantum ad pofiefsionem earum ditionum, quas in Francia pol 
fidebat. SedReX Eduardus, non multd poft, dati iuramenti 
oblitus, adiutusa Flandris, denuo a Comite fuo deficientibus. 
Regi Galliae bellum mouet, defumptis etiam titulo, infignijsqj 
Regis Gallorum, cuius claflem paulo p< 5 ft , prope lefcluse vin- 
cit. Neq* vllae vnqj fatis firmae induciae inter eos fieri potuere, 
Pemper enim in bellum defierunt» Itaq? congrefsi funt campe- 
ftri praelio, non longe a Crecy , in quo Rex Francorum, amif- 
fis ex prima nobilitate quam plurimis , fuperatur. Vnde vrbs 
Caletum deftituta praefidijs, auxiliorumqj fpe fublata , in pote- 
flatem Anglorum aeuenit, qui eam retinuerunt ad annum viq; 
1558. Faftis hinc inducijs, inter iftos Reges, Philippus recupe- 
rat Delphinatum , ea tamen conditione, vt filius Regis natu ma- 
ior, femper in illius pofTefsionem mitteretur. Ab hoc Rege Gal- 
lis varia, nouaqj impofita tributa fuere» Philippus duxit duas 
vxores, ex quarum prima habuit tres liberos, nempe loannem, 
qui Patri in regno fuccefsit,Philippum Ducem Aurelienfem,& 
Mariam, quae nupfit Brabantiae Duci. Secunda eius vxor 
fuit Blanca , filia Ludouici Hutini , quam moriens re- 
liquit pregnantenuAnno 1 J49. anno fui re- 
gni vigefimo fecundo. Iacet a- 
pudS.Dionifium» 






IO AN- 






i 






U. CHRONICA 



IO AN NES t . REX FRANa 

COR.VM si. rcgnauit annis 14. 




I OanncSjdus notnin/sprimusj^lius Philippi Va^ 

lefi), coronatur Francorum Rex anno nso. Initioregni dii, 

inllituit 



p 



REGVM FRANCQRVM. 



irTftituit ordinem equitum de lefto ille.Rex Nauarrae , gener fu- 
us,mouens illi litem de Comitatu Campaniae , fit Regi lulpe&us 
de appetendo regno, ideocp eum captum carcere claudit , vnde 
Capti ui Regis frater,Philippus, Anglis fuadet defeendere in A? 
quitamam , quibus Rex loannes , exercitu inltru&us » obuiam 
procelsit*Cuniq} Angli rem tranfigere cuperent , efientqj a Gal- 
lis reiecti, declinarunt nonnihil de publica via , incluferuntc» fe 
ylua vepribus impedita,eamc^ munierunt , Tantam^ fagittaru 
vim,in Gallos eosinlequentes, & oppugnantes, emiferunt , vt 
exercitus maiore parte vulnerata, fa&a eruptione. Renis copi- 
as m rugam comecerint, Regem,multosqj cum eo, ex pnma no- 
bilitate,captiuos in Angliam auexerint, belli Duce , Principe de 
Galles. Dum Rex in Anglia captiuus detinetur, Parifienfes, rene 
Nauarrae de carcere eduCto, omnia tumultibus mifcent» monetae 
regiae:,inter alia, recenter faCiar, valorem criminantes , creatoqj 
Nauarro Rege duce reditionis, facra prophanis mifcu8re,Fran* 
ciaeqj tranquillitatem perturbarunt* Tumultus 1 huius inftigato- 
tore^ fuere Epifcopus de Laon, & Stephanus Marcellus merca- 
torum praepofitus,qui armata fe ditio lorum magna multitudine, 
multis parsim caedibus perpetratis, inuafit palat7um,occifis duo- 
bus regni Marefchalcis, qui in Delphini cubiculum confuge- 
rant.lofe etiam i- j- . 



T o - 7 , r . 1 «-uuicuium conii 

rant.lpie etiam Delphinus, quo vitam fuam ab rjs redimeret,co- 
is luit mutare veftis fuae colorem in Parifienlis vrbis c< 



aftus 



~ tuiurcm m x- ariiieniis vrbis colo- 

rerm rubeum nempe Lafuriumqj* Tandem verd Marcello neca» 
to, Carolus Delphinus, regni adminiftratione , etiam inuitis Na- 
uarrasis , adipdatur , inqua,fe, tanta prudentia dexteritateqj 
geisitjvt facta cum Anglis pace, Patr? carcere liberauerit, datis 
tamen multis m Francia ditionibus , vn 3 cum trecentis ducatoru 
millibus. Acceptis obfidibus* Angli Regem Ioannem in Franci- 
am demittunt, qui dum, liberandorum caufa obfidum , i n 
Angliam reuertitur,morituranno i cum re- 
finget annis it. Corpus eius fuit rela- 
tum apud S*Dionifium* 




CARO- 



SJ 




L II. 



CHRONICA 



CAROLVS 5. REX FRAN> 

CORVM s*. regnauit annis i? 0 




R.EGVM FRANCORVM, Jj* 

rccupcrauit enim ferS omnia ea, quae patri ab Anglis erepta fu- 
erant, Quamuis Princeps de Galles, Regis Angliae filius, bellis 
Gallicis lamdiu afluetus,fumma vi contra niteretur. Hunc Caro- 
lus poflefsione multarum ditionum exutum, nemp£ , Aquitania, 
Xainttogne, Poiftou,Perigort ,Quercy & Limolin,in fines Bur 
degalenfium difcedere compulit. Per Duces etiam Andegauen- 
fium,Burgundig &Burboni£,reie&o Robino CanoI,qm ex vr« 
be Caleto egreifus, Principi fuo auxilia adducens, multa jpafsim 
per Galliam V illas Caftellaqj incendit,non potuit tamen fe con- 
iungere fuo Principi de Galles. Eaq* de cauta magna pars Gal- 
liae, Atiglis erepta fuit:Qui non multo pdft Galeto egrefsi exer- 
citu triginta mille hominum. Duce denclaftre Imperatore, o- 
mnia populantes, amiffa recuperare tentarunt , V erum tanta fis 
diligentia obuiam eft itum,vt nili mature fuga tibi confuluiffent, 
ne vnus quidem euafurus videretur. Afsiduis iftis bellis, exhau* 
fto aerario, necefie fuit Regi, noua fubditis imponere tributa, fa> 
lis qiioq? & vini exigere veftigalia,Gabelle, vdeata , Alias Rex 
pius, iuftitiaeq,’ Patronus praeclarus, Non femel vifus aftare ciui- 
lium caularum ludicibus, quo ea fua praefentia populo patroci- 
naretur. Iu fili etiam fuo Biblia,alfiqjfacri libri, in Gallicam lin- 
guam transferuntur. Terulipinos etiam nouae feftae, fraternita- 
tis pauperum, inuentores,aboleuit : exuftis eorum libris, & eae* 
remonialibus.PapaGregorius, tranftulit hoc tempore fedem 
papalem ab Auenione , Romam. Rex cum feliciter regnaffet 
annis 17* moritur, anno uso. relinquens fuperftitesex vxore 
fua Ioanna Burbonia, tres liberos, nempe Carolum, qui patri in 
regno fuccefsit, Ludouicum Comitem Turronium,pdft etiam 
Ducem Aurelienfem , & tiliam vnam Catharinam. Ludouicus 
Dux Aurelienfis , duxit in vxorem V alentinam , filiam Galeacfi 
Ducis Mediolanenfis , vnde originem ducunt Nobilifsimae 
familiae Aurelianenfes & Engolefmenfes , ex qua 
familia fuit Francilcus , eius nominis pri- 
mus, Francorum Rex* 




CARO- 



tlll. CHRONICA 

CAROLVS 6 . REX FRAN/ 



CORVM st. regnauit annis 42. 




i 



C Arolus » eius nominis fextus, fuccefsit patri fuo 

in regno Francorum» anno 1 5 80 * natus annos ieptcm> 



! 


KEGVM FR.ANCOR.VM. 


JS 




eaq* de caufa regnum adminiilratum , a Ducibus Burboniae & 
Burgundiae tutoribus.Ludouicus vero, Dux Andegauenfij»no- 
men obtinuit Gubernatoris, regiamqy Gazam accepit , decem & 
ofto ducatorum milliones, quam immenfam pecuniam, cum pau? 
cismenfibifs expcndifset,aut verius difsipafset, populumqj no- 
uis exactionibus exugeret, cauram dedit tumultus,diffenfionisqj 
ciuilis, quae a Parifienllbuscaepta,per reliquas regni vrbesper- 
uafit.Parifienfes enim arreptis armis,omnes regis miniftros, exis 
gendis tributis deftinatos, occidunt, quorum exemplum fecuti 
tunt ciuesRhotomagenfes & Ambiani.Parifienres verd non diu 
impune tulerunt , feuerifsime puniti , Cum Tutores c qui bello 
Flandrico occupati fuerant) parta aRbfebeeck de Fiandris vi- 
ftoria, Parifios rediere. Trecenti enim capitali fupplicio affetti, 
reliqui medietate bonorum muifrati, rebellionem luerunt. Abo* 
liti etiam Scabini ,pr*feftusqj Mercatorum , per quinquennia. 
Nobiles etiam populiqjpars magna, Auerniae, Lirnofmi & Pifta; 
uq , qui fumptis armis, in Ecclefiafticos graffati fuerant , feuere 
etiam a Duce Berrenfi puniti fuere. Rex non ita multo poft,cuni 
vellet vlcifci iniuriam, a Domino de Craon,Duceqj Britanniae, 
regni fui Coneflablio Oliuerio Cltfonio illatam , profeftus in 
Britanniam,Phraenefi correptus fuit, Vnde ea expeditio euanu? 
it,Rcgnumc£ denuo per Principes agnatos regitur. Inter quos, 
fuper traftandapecunia,orta diffenuone,in duas faftiones dif- 
ceflTerunt, nempe , Aurelienfem & Burgundiacam, vnde caedes, 
direptionesqjinrecutae fuere , maxime autem a lanionibus Pari - 
fienfibus.qui partes Ducis Burgundici fequebantur , quibus ad? 
iutus Dux Burgundus,de notte Ducem Aurelienfem aggrefllis, 
opprimit.Hinc orta bella ciuilia, magno totius Galliae detrimens 
to.Nam dum Galli inter fe ciuilia odia exercent, A ngli Norman? 
niae partem magnam inuadunt, praelioqjad Azincourt vifto- 
res, capiunt Duces Burbonium& Aurelium , Ita vt Gallia rapi- 
entibusprasda fafta (Tt.Duce Burgundo in ponte de montereaux 
occi(o,eius filius Philippus, euocat Anglos , quorum Regi 
prgcipug Galliae vrbes traduntur, fpe matrimonrj fu- 
i turi inter eum & filiam Regis Caroli» qui 

moritur anno i4zz.cum regnaffet 
annis 42» 

O z CARO- 




a 




- 

- 




1 REGVM FRANGOKYM. 


S<s 




rum, quae inter Henricum Angliae Regem, & Catharmam fo 
rem Regis, contraftaiam antea fuerunt. Angh enimvico^ra 
ftus fponfalitn , ad fuum Regem , Francorum regnum fpeftare 
affirrnabant,eocp nomine Dux de Betfort. Reg.s Angliae auum 
culus,Regni maiorem partem obtinebat, Ita vt Regis ^i nomi 
ne Edifta pubIicarentur,monctac^ cuderetur» Carolo verore 
liqui feri nihil fuit,praeter ditiones,Piftauienfem & Bemnfem, 
Ita vt Angli per irrifionem eum vocarent , Regem 
Obtinuit nihilominus etiam vrbem Aureliam , quam Ang 
obrediffent.infefta re, folucre obfidionem,magno luo detr imen 
to, coafti fuere, nauantibus Regi fidelem operam, multis milita- 
ribus viris, inter quos prae caeteris claruere, D, Ioannes Aure 
lienfis nothus. Item Dominus de la Hire,& de Poton, fuit et ** 
eorum caftris virgo qugdam,Ioanna di&a, tanta aniraolitate 
matraftans,vt,ftabiliendo Caroli Regno, ei)ciendisqj „ 

Anglis, eam coelitusdemiffam, vulgd crederetur,Fuit etiam Rex 
Carolus, Cpoft deuiaos,propePatay deBeauffe, Anglos,recu- 
peratafq; aliquot vrbes, ) deducite hac virgine, m vrbe Remen- 
fi coronatus.Quo tempore Angli, fuum etiam Regem Parii ns 
coronarunt, Atqj non longo polt tempore, expugnant vrbe 
Rothomagum,inibiqj captam eam, de qua fupra dictum elt,v - 
ginem,exurunt. Hinc Philippus Burgundiae dux Regi ° 7 

defertis Anglis, reconciliatus, oecafionem dedit vrbis rari io* 
rum recuperandae , anno i4S<5. abolitaeq? faftiones illae non 2n e 
multos annos excitat£,inter Duces Aurelienfem & Bur gundum, 
Induciae tum, cum Anglis faftae,foluuntur,Rex^ Carolus *ecu- 
perat Normannia , fad:o hinc praelio a Fremigo & Baftulon, 
peratifefi Anglis, eripit illis etiam Aquitania, ocerjo eorum Liuce 
Talbotto, Adeovt Anglis nihil remanferit inFrancia, praeter 
vrbem Caletum,anno i44$ : Rex cum regnum fuum pace br- 
maffet , regnaffetqj annis jo* vitam cum morte com- 
mutat Melioduni, anno Chrifti 14^0, fc- 
pultusapudS. Dionifium* 

L VDO- 






. - - * n 







CHRONICA 



LVDOVICVS REX FR ANa 

iuk -VM ss. rcgnauit annis 2*. ' 



Vdou/cus 3 eius nominis vndecimus, qui fiipetv 

ftite patre , quafi exui , agebat apud Burgundiae Ducem, 
_ agnatum 





REGVM FRANCORVM. 


57 




agnatum fuum, audita Patris morte > deducente hoc Duce , re- 
greditur in Franciam,coronaturcp Rex in Vrbe Remenft , an- 
no i4<5’ i. Initio regni frii,deuenit ad mutua colloquia, cum Re- 
ge Hyipano, oppigneratusqj tum Comitatus de Rofsillon Re- 
gi Franciaefuit , vnde pdft varq tumultus orti funt. Miniftros 
domefticos, quorum fideli opera Pater eius vfus fuerat, omnes 
loco mouit , In eorum locum , vilis conditionis hominibus in- 
troduttisjqua: res animos nobilium ita exacerbauit,vt fiimptis 
armis, pertrafto in luas partes Regis fratre Carolo,bono Rei- 
publicae, vt ipfi ai ebant , Regi bellum intulerint, fafto prope 
Montericum, praelio Regem fuperarint , faftionis duce Caro- 
loBurgundo. Rex difsimulata iniuria, reftituitinpriftinam 
dignitatem, omnes eos quos loco mou erat. Paulo poft Carolus 
Burgundus, mortuo patre fiio, fit Burgundiae Dux,Hincna- 
ftus Regem Peronae,inui tum quodammodo, vna fecum, ad ex- 
pugnationem Vrbis Leodq,proficifci,compulit. Qua expug- 
nata, Rex reuerfus in Franciam , inftituitordinemEquitum 
D. Michaelis,quo tempore Aquitaniae Dux, frater Regis , ve- 
neno extinftuseft. Carolus Burgundiae Dux, id regis iufiu 
confilioq? fa&um criminans, euocatis in continentem Anglis, 
Regi bellum mouet. Diligentia vero dexteritateqj Regis fo- 
pito bello, fa&is etiam cum Carolo Duce inducas , eoqj non 
multo poft, praelio centra Heluetios prope Nanceium com- 
mifib,occifo , Rex recuperat Burgundiae ducatum, Vrbes eti- 
am, Mondidier Pero nam, Royam,& Amyens , earumqj poffef- 
fionemretinuit, (nequicquam relu&ante Maximiliano Au- 
ftriaco,qui filiam vnicam Ducis Caroli , in vxorem duxerat,) 
pax tamen inter eos fa&a , intercedente matrimonio Caroli 
Delphini cum Marguerita Flandrica. Ab hoc tempore pri- 
mum diipofiti funt equi celeres, per Franciam, quos Poftas vul- 
go vocamus. Ab hoc etiam Rege primum , Helueti?s annua fti- 
pendiadata. Cum regnafiet annis u. extremoqj fiipplicio 
affecifiet Comitem S.Pauli,& Ducem de Nemours, 
moritur anno 148?. fepultus apud S. 

Mariam de Clery. 

P CARO- 






, 





LVI. CHRONICA 



C Arofu^ cius nominis octanus, vnicus Ludouici 

praemortui Regis filius, fuccedit in regno Francia^an- 
- no 1484. 



CAROLVS 9« REX FRANGO- 

RVM 56”. regnauit annis 14. 



I 


R.EGVM FR.ANCOR.VM. 


S» 




no 1484. natus annos quatuordecim. Vnde in ftatuum conuen- 
tu , Turonend ftatutum fuit , nc quis dibftitueretur illi Regni 
adminiftrator ,fedvt negotia maioris ponderis, dCondliar^s, 
fub nomine Regis expedirentur.Ludouicus,Dux Aureliae, ad- 
miniftratione Regni ambiens, £gre tulit (e ab ea excludi, nihil, 
quoad eam perucnire pofiet, intentatum relinquens. Hinc fe- 
cefsit in Britanniam, facto deinde praelio, apud S. Albinum, ca- 
pitur ipfe, & belli (iius (ocius Princeps Auraniae. Mox tamen 
liberatur interuentu vxoris diae Ioannae, Cquae foror Regis e- 
rat) Rex repudriata Marguerita Flandrica, eacp ad fratrem 
fuum Archiducem miffa, C cum quo ante paulo pacem fecerat» 
reftituto illi Comitatu Artedae 5 duxit Annam, Haeredem vni- 
cam Regni Britannici , c licet Imperatori Maximiliano de- 
fponlatafuiffet) eoqi matrimonio Britannia, Franciae regno, 
vnita fuit.Reftituit etiam,religione ta&us,Regi Hyfpano Co- 
mitatum Rudinum. Ideo, cum domi omnia pacata videret, ad- 
iccit animum ad recuperationem Regni Neapolitani,quodad 
eurri (pe&are dicebatur, ex fuccefsione Renati Regis Siciliae, 
& Ducis Andegauenfis , quae res illi faccefsit ex animi lenten- 
tia, vix,enim ftrifto gladio, Regnum occupat, Rekq? corona- 
tur, Alphonfiis enim Rex, eiusq* filius Ferdinandus,neexpe- 
ftato quidem Gallorum aduentu, regno difceflerantRex con- 
ftituto Regni Neapolitani Gubernatore, Gilberto Mompcn- 
ficrio,reuertitur in Franciam. V erum cum perueniffet ad Fo- 
ronouum, tanta hoffcium multitudine claudis fuit, vt etiam vitae 
periculum non mediocre adierit. Tribus enim, Romanorum, 
V enetorum,& Mediolanenfium, exercitibus , iter ipd praeclu- 
dim erat, Rex vero hortatus dios , generofo pecore , medias 
hoftium Phalanges, magna hoftiumfafta caede, armatusper- 
rumpit,euaditqj in Galliam, eademcp viftoria , liberat|Ducem 
Aurelienfem , Nouariae obfeffum, fafta quoqjpace, cum Ludo, - 
uicoMediolanendum Duce. Audita hinc defettione Neapo- 
litani regni, cumqj regnafiet annis 14. (pe&ans inVrbe Ambo- 
da Nobiles, pilae ludi fefc exercentes , improuila morte mori- 
tur, anno falutis humanae 1497. 

P 1 LYDO. 








, - 





I LV1I. CHRONICA 

LVDOVICVS U. rex fran» 

C 0 R V M S7. regnauit annis ir. 



L 



Vdouicus, eius nominis duodecimus. Regis 

praemortui agnatus proximus, fuccefsit in regno Franco- 
rum, 






REGVM FRANCORVM. 


59 




rum,anno 1497. Initio regni fui , offendens aerarium exhau- 
ftum, pecuniaeq* indigcrts » Regni officia omnia c exceptis Iu- 
diciarijs) auro venalia propofitit, repudiata Ioanna, filia Lu- 
douici vndecimi , duxit praedecefforis fui reli&am viduam, 
Annam Britanam . Inftftutd hinc Farlamento Rothomagi, 
Vniuerfitateqj Parifienfi reformata* fufcipit expeditionem 
tranfalpinam, recuperatqj Ducatum Mediolanenfem, & Ge- 
nuam , Mediolanenfium Duce Ludouico capto , & in Galliam 
tranfmiffo, qui in carcere poli: moritur . Circa haec tempora, 
pax fatta inter Regem Rom: Archiducem ,& Regem Hifpa- 
num > qui nihilominus Gallis eripuit regnum Neapolitanum, 
quod denuo recuperarant , nequiccj* indignante Rege Gallo- 
rum, A quo, hoc tempore, Papae reflituitur Bononia , a Benti- 
uolis occupata.Domitis deinde Genuenfibus , Pauloqj Nouio 
feditionisauftore, capitispunito,Venetosaggreffus,nonpro- 
cul ab Agnadel, praelium cum fis comittit , eorumqj Imperato- 
rem capit, facileqj eos deuiciffet, nifi Papa cbellicofus magis 
quam religiofus) accepti benefici} immemor, ad Venetos de- 
feciffet. Rex igitur mittit Gaftonem Foxium nouis inftru- 
ctum copfis,inItaliam,qui magna celeritate alpes tranfgreflus, 
Bononiam occupat , pradioq? prope Rauennam fafto vi<ftor, 
dum partam vi&oriam nimio ardore perfequitur, ab Hifpanis 
occiditur . Quo incommodo accepto Papa proferibit Regna 
Galliae &Nauarrae, eaqj occupantibus permittit. Eam nactus 
anfam Rex Hyfpanus, Regnum Nauarrae inuadit, Concitauit 
etiam Papa in Regem Franciae, Angtos, Romanorum Regem, 
Venetos ScHeluetios, a quibus Rex vno tempore diuerfis in 
locis oppugnatus fuit , ab Helueti}s circa Di}on , ab Anglis T e- 
rouanna expugnatur. Emerfit tamen Rex feliciter, ex omni- 
bus hifce difficultatibus, Cum Anglis etiam pacem facit, dufta 
Maria, Regis Angliae forore,in vxorem,cum qua ctim ad 
tres menfes vixiffet, moritur Parisi}s,anno 1514. 
cum regnaffet annis 17. Iacetapud 
S. Dionifium. 

P j FRAN- 




, 



© 






LVIII. CHRONICA 



F Rancifcus, primus eius nominis, praemortui Re- 
gis agnatus proximus, fit Rex Francorum , anno 1515. In 
quo tanta cu grauitate , dignitatccj verfatus eft, vt merito toti 

terrarum 



FRANCISC VS REX FRAN, 

C O R V M 58. regnauitannis 





REGVM FRANCORVM. 


60 




terraru orbi admirationi fuerit , fuit enim virtutibus fis omni- 
bus, qug regem decent, ornatiftimus.Inftituit Parians collegiu, 
in quo tres lingiise docerentur , reliquas quoqj artes liberales, 
quae tum pafsim pellum ierant, quali poftliminio reuocatas,pri- 
ftinae dignitati fuaereftituit. Vnde meritdliterarum reftaura- 
tor,literatorumqj mecoenas vnicus appellatus fuit. Artis etiam 
militari aepcritifsimus, quod reipfano femel ollendit, deuiftis 
Heluetfis, occupato Mediolano, captafontarabia,depulfisa 
Galliae ceruicibus , ArtglorumJmperatorisqj , numerofilsimis 
exercitibus. Tum Carolus quintus Francoflirti eligitur Ger- 
man: Imperator. Rex cum Heluetfis foedus facit, foluta annua 
penlione,Pap£ Leoni io.fe reconciliat, abolita Pragmatica fan- 
ftione,non firte querela Ecclefiarum gallicarum. Papa dimifsis 
per Germaniam multis prgconibus, pollicetur peccatorum re- 
mifsionem fis, qui, domo, patriaqj relifta, cruce lignati , inbellti 
contra Tureas prolicifcerentur. Martinus Lutherus eoru cla- 
moribus excitattts,in Emiffarios illos inUehitur , populoqj te- 
chnas Papae detegit. Dux Borbonins a Rege Gallorum deficit 
adCarolum Imperatore , eiusq; exercitus in Italia faftus Dux, 
Romam expugnat, ipfe, dum murum fcandit, occiditur , Roma 
capitur diripiturq?. Rex Francoru,dum Mediolanenfem Du- 
catum recuperare Undet, Vrbem Papiam oblidet, fub moenibus 
vrbisjcommifio cum Imperatoris exercitus ducibus pr^lio, ca- 
pitur^ in Hylpaniam auehitur anno i S24.Rhodus a Tureis ex 
pugnatur. In Hyfpania deinde tranfa&u fuit, de liberando Re- 
ge captiuo , eodemq* tempore pax inter eum & Imperatorem 
faela inBelgio,in vrbe Cameraco,anno isrs.Renato bello, Rex 
Sabaudiam,Pedemontanamq$ ditionem inuadit, Imperatorem 
prouincia excedere cogit;Induciae decennales fequuntur.Im- 
perator per media Gallia proficifcitur, adfedandos tumultus 
in Flandria,per fuamabfentiam, ortos, fis lopitis , bella redin- 
1 tegratur , quod tamen, poft non multas incurfiones hinc inde 
faftaS}lbpitur,anno 154.4.(1110 tempore Angli occupant Bono- 
niam maritimam.Rex recuperanda vrbi intentus, ere&is circa 
ea aliquot caflellis & propugnaculis, moritur a Rambouillet, 
Anno falutis humanae, 1 s+ 6 . cur egnaffet annis il. rcli&is duo- 
bus pod fe liberis, Henrico, qui ei in-regno fuccefsit,& Marga- 
ntafilia. HEN- 






CHRONICA 




LIX. 

HENRICVS t, RE X FRANCO- 

R V M 59. rcgnauit annis u. 



H EnricuSjCius nominis fecundus ; coronatur Rex 
Francorum, clie fuo natali, nempe Marti? menfis die viti- 
_ mo,an- 



REGVM FRANCORVM. 

mo,anno 1547. paternarum virtutum non minus, qu&m regno- 
rum haeres. Initio regni fui fubmifit Scotis auxilia, contra An- 
glos,eosqj in Gallia aggreffus, omnibus, ab fis occupatis , circa 
maritimam Bononiam caftellis , expulfos, in vrbem confuge- 
re cogit , quam non multo pdft deditione coepit. Renouat eti- 
am paternum foedus cum Heluetfis. Anno 1 5 s 2. euocatus ab 
aliquot Germaniae Principibus, expeditionem in Germaniam 
fiifcipit, occupata, in tranfitu, Vrbe Mediomatricu , Lotharin- 
gig primaria.In reditu expugnat D\Anuiilieriu,Iunum,Mom- 
medium,& aliaaliquot Caftella, hoftium fuorum receptacula. 
Papae Iulio reconciliatus , Parmam , Mirandolamqj, Italiae vr- 
bes liberat, Senenfibus, ab Hifpanis ereptam, libertatem refti- 
tuit: Imperator Caroltis quintus Vrbem Mediomatricum ob- 
fidet, magna exercitus parte amitta , re infefta difcedit. Rex 
coeptis feliciter inflans, capit Marieburgum,Bouinium & Dy- 
nantum vrbes,nequicquam refiftente Imperatore , qui magno 
militum numero amitto, circa Rentinum reficitur. Induciae 
fa&ae, paulocp pdfl,infecutis aliquot lenibus praelfis , irritae fa- 
ftae. Tum Caroli Imperatoris filius,HyfpaniaeRex,Philippus, 
Vrbem S. Quintinum obfidet, fafto% praelio, occifis gallorum 
aliquot millibus, captis etiam , ex prima nobilitate, quam plu- 
rimis, expugnat & diripit. Rex Francorum , reflauratis viri- 
bus, eripit Regi Philippo VrbesCaletum, Guyneium, Hani- 
um, & Comitatum Oianum, inftruftiscp copfis, hoftibusob- 
uiam progreditur, qui tum apud Vrbem Ambianum caftra ha- 
bebant. Vnde, aequato quafi,vtrinq$damno,pacisconditiones 
fuere initae, interuenientibus connubfis, Regis Philippi, cum 
filia natu maiore, Henrici Regis, & Principis Pedemontani, 
cum forore vnica difti Henrici Regis. Hinc omnia laetitiae 
plena, per totam vrbem varia fpe&acula aedita, omnium animi 
gaudio perfu fi fuere.Sedverifsime, inuicem cedunt , dolor ac 
voluptas, vt ait Tragicus. Rex enim ipfe armatus decurrens, 
fruibo difruptae Lanceae in oculum flium adafto,apud fiios gau- 
dio in dolorem mutato, po|fc paucos dies, vitam finfit, Regni fui 
anno 15. Iulfi menfis die 10. Anno (alutis humanae 1559. 

Q. FRAN- 




LX. CHRONICA 

FRANCISCVS u REX FRAN* 



COR VMcro, regnauit annis 2, 




F Rancifeus , eius nominis fecundus 5 primcgcni- 

tus Henrici Recis, anno aetatis fuse i <s. corofiatir Rex 

Fanco- 




REGVM FRANCORVM. 



Francorum, anno 1559. Iam antea Scotiae etiam Rex , du&ain 
vxorem,vnica Iacobi Stuardi Scotoru Regis, filia , Illiusqj er- 
go, ante aliquot menfes,milerat praefidium Gallicum, fedandis 
tumultibus , religionis caula, in Scotia ortis. Initio Regni fi.11, 
deducens Ibrorem luam, ad ducem Eotharingum , cui delpon- 
lata fuerat, diuertensqj in vrbem Ambofiam, oritur leditio , ed 
qued aduenerant aliquot viri Nobiles, qui cuperentRegi of- 
ferre lupplices libellos, fijper negotio reformatae religionis, 
Quod vero armati eovenifie dicerentur, repullam patiuntur, 
affefti etiam fupremo fiipplicio, eorum nonnulli, die Marti) is 
anno is^o. Publicaturqj Ediftum abolitionis, eorum caula, qui 
a Romana Ecclefia fecelferant,feditioq} ledata fuit. Hinc non 
multo poft, cum RexelTet in publico regni conuentu, inllia 
amoenilsima arce Fontanableau , offertur ei libellus, eorum 
nomine, qui reformatam religionem profitentur, liberum , tu- 
tumq^’ religionis Cux exercitium rogantes , concedi libi etiam 
petebant Templa, aut alioquin alia accommoda loca, in quibus 
luce palam, verbi diuini conciones audire , Sacramentaq* ad- 
miniitrare queant, vt fic eorum fides hominibus innotelcat, li- 
berentur^ tandem calumnias i)s, quibus palsirn falfo fugilla- 
rentur, quorum nihil tum impetrare potuerunt, reiecit tamen 
Rex eos ad V niuerfi Regni flatus , quos breui conuocare (la- 
tuerat. Publicato etiam edi&o , vt omnes , & finguli Regni lui 
fubditi,pro le quilqj querelas, grauaminaqj, eo deferrent , libe- 
reqj proponerent, quibus omnibus, quantum aequitas iuftitiaqj 
pateretur, mederi le velle fignificauit , Mandat etiam Prouin- 
ciarum praefeftisjvt finguli luas ditiones diligenter obeant, ac 
luftrent, ne quid Relpub: detrimenti capiat, Neue flatuum 
Regni conuocatio,vllopafto per tumultus excitatos, retarde- 
tunaut impediatur. Dum his intentus, exercitu etiam inflru- 
ftus, degit in Vrbe Aurelienfi, nato circa aures eius hul- 
cere, paucis diebus extinguitur, cum regnalfet 
menles fedecim,dies ig. die Decembris j, 
annoaChrifto nato isc>o. 






a 2 



CARO- 




atre fuo 

Rege Francifco, coronatur Francorum Rex, anno 1 5^1. 
menfe Maio.Non intermiffo interim Conuentu 



LXI. CHRONICA 

CAROLVS 9. REX FRAN^ 

CORYM^i. regnauit annis xj. 




rKCtVM fb.ancor.vm. 



deceflore fuo, in Vrbe Aurelienft indifto. Vbi de confenfu 
conuocatorum flatuum , Adminiftratio regm , Regm* matn, 
Tteeidi Nauirrx conceffa eft , donec Rex (tunc annos vnde- 
dSus) pubefcat, maiore* declaretur. Conuocatur etia col- 
loquium Primoru Parlamenti,aliorumq} ex tota Gallia dolo- 
rum virorum, publicatur^ Edi ftli, anno i5<?2- menfc laiiuano, 

quo concedebatur, reformatam religionem profitentibus, eam 
extra vrbes exercere, A contrariae opinionis hominibus , non 

multo pdft impediti,Latrocinioru,cxdiumq$ via facta luitdub- 

fequente fanguinolento ciuili bello , Cum nefarii homines, fu 

religionis prxtextUjteterrimaqu^facmora aggrederentur. 
Secutu etiam pr?lium prope oppidfiDruidum , decembris 19. 
anno istfz. Mortuo deinde inobfidioneRhotomagen(i,Rege 
Nauarrxo,Duce etia Guifio in obfidione Vrbis Aureliorum,a 
Poltrotto quodam obtruncato, anno i 5 <? P ax i atta elt * cocle 
anno menfis Martii die ij.publicatumcj^ediftum, quo concede- 
batur, liberum exercitiu reformatae religioms,in multis Fran- 
cix vrbibus , etiam extra eas. Rex declaratus Maior, luftratis 
orxeipuis Regni fui Ciuitatibus,conuocatftatus Regni in Vr- 
bem Molinium.vbi multa, publicam pacem fpeaantia, decreta 
quidem, fed vana irritaqjfequenti anno fuere. Vnde lecuta e 
cruenta illa pugna, inter Parifiorum Vrbem& S.Dionifm an- 
no is<?7.dieNouem.io.InquaoccubuitConeftabliusFrancix, 

cuius morte , defertur exercitus Imperium ad Regis fratrem 
Ducem Andegauenlem, natum tunc annos 19. Qui deinde^um 
Admiraldio, Principeqj Condxo, reformatx religionis exer- 
citus, Imperatoribus , conflixit prope Bafacu.Condxus captus 
occiditur. Admiralius obfldetPiftauium,mfe&a re difloLuit 
obfidionem.Hinc confligit cum Papiftis,die Ofto.j. 15 * 9 - An- 
no deinde ij70.nou3B pacis conditiones initae,qux, anno 1572. 
menfe Augufto.interueniente connubio Regis Nauarr?i cum 
Re^is forore, in perpetuam flrmamq; pacem tranfiturx k crede- 
baiitur.Ideoqj Admiraldius,Condxus , reliquicp reformat? re- 
ligionis viri Nobiles, cd, a Rege-inuitatiaduenerant, qui quo- 
modo excepti , etiam dimifsi fuerint , cum toti terrarum Orbi 
notifsimum fit, hic narrare fuperfluum fuerit. '^Carolusjcum fu- 
i (fet Rex annis 1 j. viuos rei iqu it, anno‘ 4 i 574. 

— — TTl HEN 




_l CHRONICA 



HENRICVSj. REX F R A N C O- 

R VM 6z. regnaiiit annis. 



g a/ 

-L JLuenftSjiam ante a P olonis in Regem afci tus>& coronatus) 

intelle£h 




REGVM FRANCORVM. 


crq 


intelle&a fratris lui, Regis Caroli morte , cui aetate proximus 
erat,ideoqj Regnum Francorum luccelsionis iure, ad fe fpe- 
ftarcfciret, re cum aliquot Poloniae Principibus communi- 
cata» fignificauit fibi neceflario in Franciam proficifcendum, 
cum capiendi polTefsionem Regni, tum etiam confirmandae in 
eo pacis, praecipue, caufa,feqj intra annum , ad eos in Poloniam 
reuerfurum promittens. Cum i 7 relpondifient, iniquum fore, 
paucorum eum confenfii regno difcedere,qui, ad id, communi 
omnium confentiente voto, accitus effet. Ipfe omnis morae im- 
patiens, conuocatione flatuum Polonici regni non expettata, 
comitatus duobus domefticis Gallis , intempefta nofte , equo- 
rum incitatifsimo curfu , ex Vrbe Poloniae primaria Cracouia, 
euadit in Franciam , coronaturqj Francorum Rex anno 1574. 
Necjj vero Francia, eius aduentu, optatam, omniumq? votis ex- 
petitam pacem, confequi potuit. Quare frater eius Dux Alen- 
conius, cui iam olim praedecefiorRex Carolus cuftodes pofu- 
erat,vt quae ageret ,quibu{cum etiamloqueretur,lcire pofiet, 
cum ab hoc nihil humanius le haberi videret , et) quod exter- 
norum hominum in Francia dominatum , magno Reipub: de- 
trimento, Gallicaeqj Nobilitatis lingulari praeiudicio inole- 
fcentem, damnaret, cuftodia feliciter euadit in fuae ditionis 
VrbcmDreux,anno 1575. dieiff. Septembris. Vnde, ftatim 
publico fcripto Chriftianis Principibus mentem luam, 
difcefiuscj} fiii ex aula fraterna caufam,teilatam 
facit 3 eorumq; opes,auxiliacjj implorat. 

Chrillefauetuis. 

FINIS. 

NORIBERG.®, 

In OfRc/na Typographica FCatharina? Theo 
dorici Gerlachi) r el i Viduae, & Haere- 

dum Iohannis Montani. 






.e 



i ' ' 0 - r £ 0 

fsmte 



■' \yv? *s r' 



WmM 

'“>> r-. fi 



~A/ 

) 


w 


- 




jg$ 


!*j, 


BT 


w 


&# 


V 


•v, 

■38^ <z 


S5S -; 






.1 , ; UkU|Jk\ ./j, 

SflaSAU £6-6 

IJH 






getty centfr library 


.-s> M ^ / 

r , 'i - , ... 1 r ■ 

jSpft&ifc ’^- 

^ £5- ■£ s £ k . , ‘
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Effigies regvm francorvm omnivm : a Pharamvndo ad Henricvm vsqve Tertivm, ad viuum, quantum fieri potuit, expressae"

See other formats
