Skip to main content

Full text of "Historia Ecclesiae Hamburgensis diplomatica, das ist: Hamburgische Kirchen-Geschichte, aus Glaubwürdigen und mehrentheils noch ungedruckten Urkunden,... gessammelt, beschrieben und in Ordnung gebracht"

See other formats


wton  Ptibttc  Llbrary 
%Mrton,HAOai10 


» 


PRESENTED    TO  THE  *     ^cr0n        .r^ 

35£V  \5j 


■  >vvvw.  v  v  / 


ctiatur  XIAJC 


QMap 


zcu  XXIII. 


L^t^A-j-cA     a.0   vtvUm.  Jcu 


HISTORIA 

ECCLESIjE-  H4MBURGENSIS 

DIPLOMATICA, 

touS  ift: 


am&urfltf$e 


ra 


au$ 

©laubwurbiaen  unt>  mfymtyti®  nocfc  unaebrucften 


Ij^gbcttf  >■*•'> 


^aifecft^en/^6nt^e«/  gdtffltto/  ©raflt^en/  ^ 

a!6  au#  #abfilic&ctt  /  &$blfa6fli$tn  I  §5ifd)6flid)ett  unt>  anbm 

beifcer  ©eiftlicfcer  aii  3BeItli#er  ^cifonen  refpe<aive  ®na£>en*  grei(>citfc  unb  25c|tdticjuncjfc 

q^viefen,  Conceffionen,  Indulten  ,  ©tijfituncjen ,  23ermd<$tnufien ,  QJerortmuncjctt, 

Statuten,  SJertrdcjen,  Contraaen,  QScrcjfcicjnmcjen  unb  an&erij  &crcj(eic{>ett  v 

eielfdfticjc»  ©cfrrifffen, 

©cfaminlct/&efc&riebcu  unD  m  DrDmtng  ge&rac&t 


e§  Srftcn  ^()cil§  ^rittcr  IPattiv 

uarinnett 

t)ie  im  II.  35ant>e  ubrig  gelaffene  Seila^en  /  unb  mitttlft  bererfelbett 

Urfun&cn  unD  $ta<ftfrl)tfa  vmbrnzn  .-Jtfrcfai  S.  Cacharina?,  S.  Nicolai, 
S.  Petri,  nrfe  nit$ &&n  totteh^fc&OIUEN  im  2)om  flegefcen  twrOen, 

,•'*, ;,"    "■,'  ',/.  :&ur4> 
;       ?*Mem%ti%yobAtii5mbttt$. 


bct>  feL  S&eo&or  5&ri|fop&  Stigfno*  SBtftwe.  1727. 


/*> 


/ 

n 


: 


.   ••:■■■  :■.:■. 


MW 


mmm 


o^ahtta  Sefct 


icfen  25anb  baben  tttiterfc6f  e^ffcfxe  ^tnt>cfnfften  unb  untcr 

ucnenfelben  fc)ie  nicjjt  gerin^flc ,  t)e$  feef.  #errn  T?er!ccjcrs  a)  ^ob 
jttrucf  gcbalteir.  <2r  btcjreiffet  Die  im  II»35ant>e  ubergebfiebene  35eifa* 
cjen,  unt>sroar 

I.  Urrurt&cri  uwfc  nac&ric&eetmn  S.  CATH  ARINEN- 
fftrcjK ,  t>a*>on  fcit  t,  2,  4,  uni)  f  fe&on  uer  Q3ruS>erfcr;afftS.  VIN- 
CENTH  ftanbeln ,  bieiibrtcjeti  aber  t)en  guftanb  t)cr  VicarienCom- 
menden unb  Memorien  tn befagter ftir#e  belangen.  3>n &er  ^ffcbrift ju N. 7.  p.  1 2.  tf] fcie 
Sar>r*3af)C  1  r  1 9.  d.  21  .O&oktwtnueft ;  t)er  gcttetcjte  iUfer  re>oKe  fte  aifodnDern  r  n  7« 
d.2f.oaob. 

II.  SDie  Urfcuitfccrt  uttb  ETacfcricfctcit  uon  S.  NICOLAI  (tnb  $r*an  -Dtr  ga^f 
un&  p.  42.  %  i(t  t)ie  Q}er jetcbnup  t>a»on  ^u  finuen  ,  gleicj>n>ie  t>ie  »on 

X  *  Ht  $# 


a)  g$  tvtrb  uem  cjeiteigeeit  ilcfer  nicf)t  mifjfaflen  biefeg  roofoeruienfen  $?annetf  £eben& 
^efc&reibungalfjie  ju  fefen  :  Ckeobor  C^rt(rc*p&  $eIejwerroaru  A.  i6g6.ju  Wrt* 
tertbcrcj ,.  aItt)ofcinQ3atcrein^ud;f)dnD!err©ar,  atboren ,  unu  t>on  uemfelbcn  feincr 
Profeffion,  roeilen  er  felb(t  ^uft  ba^u  f>atte ,  fjett>tt>mef,  auef)  ju  uerfrlben  bejjcrer  €rfer* 
mmg,  nacfrtnaejbeburcjgefdjicfct,  Me  erfe^Sabrbcrnac&in^cipjtcj,  unt>naci> 
flcfrt  ^abren  alf>ie  m  .£)amburg  uon  A.  171  r.  bti  ©rnlian&ebejeit  fovtfefcefe,  jtt>en 
3abr  uarauf  tvaru  cr  tfon  uemfelben  jum  JpanDel&^buffeoumgenommen ,  unt)  als  t)ie* 
fer  A.  1720.  d  28.  Aug.  inDic^roicjfeitging,  roar&ocjjfn^infcrbfiebne^itrDeSr. 
Catharina  Sophia,  ^uecjeit  JLubers  ^odner  3(>m  A.  1721.  ju^beif,  mit  n>efd;er 
(£r  jroene  ©df>ne ,  (&ie  abcr  uor  3r)m  geftor  btn , )  unt)  eitte  §od;ter  gejeuget.  <£r  flarb 
A.  1726.  d.  6.  Maji  bret  $?ei(cn  &inter&uueburcj,  uaernac&iLeipjigaufuie^effe 
wofte.  5Die  35uc&er  fo  er ,  fo  rooigeme  wfcfrafftficfcate  Mn,  t>urcj>  feinen  <%ixlag,  jum 
SDrucfbefoutrffmu: 

Anv  17 18.     1.  J,  A.  FABRICII  Bibfiotheca  Ecdefiaftica.  £ 
2*  Ejusd.  VoL  II.  operum  S.  Hippoliti.  f. 

j.  Ejusd.  Bibliothecae  GrsecaeLib.  I.  &  II.de  fcriptoribus  ante  Hornericis 
&  abHomerous<juea4Platonem>Ed.ultima*  4. 

4.  CE- 


II  ttorrebe. 

III.  SXttett  Ur&mtett  unb  CTacfericfcteit,  Dicju  S.Petritfircbecje&dren,  p.90. 
(q.  i&re  ©felle  (jaf.  #iefelbjt  pnbet  ftc&  cjlcicb  2Infancj$  cin  Q5rfeff  Conrao  25icf  eJfJaoce 
A.  i;88.d.i7.Martii  cjeseicbnct ,  roobei  tcb/eijo  fjtnaUjufiicjenfjabe,  DagDiefetfeinancjcfeljc* 
ner  9}af)mc  al&ic  cjeroefen,  maffen  rcir  in  Dem  (E5fab<(£rbc>£5ucb  in  Petri,  A.  i$76.unb 
1577.  JDietericb  unb  tflate^iae  25i<£  elfiao  antreffen ,  ba&on  Der  erfre  in  ber  cjroflcitjo» 
&attttf0ftraflc,  l)iefer  aber  Der  in  i>cm  le^ten  3ar)r  i>er|larb ,  m  Der  #Iterffrafle  grb^efeffen 
(JCrwfcn.  V.  Librum  haered.  in  Petri  p.  r  69,  unb  ffU 

P.  i;7. 

4.  CELANDERS  DerfeJjrfe  SOBelf ,  oDer  SatyrifcOer  Dioman ,  tn  roelcbem 
burcb  unterfdjicDene  fel^ame  £iebe^ant)elunt)ant)ercmercfn)url)icjc^3ccjc^ 
benbeiten  t>er  Untcrfd;etD  Der  $?enfc£licben  ^eicjuncjen  Qtyiytt  rotiD.  8. 

f*  Subel^rcubc,  ot>er  be^  i^ambiirgifcbcrt  ^toiteljeilicjeSube^greu&e,  fo 
am  anbern  gDangelifcben  €utr>erifci>etr  3ubcl;gefte  fo  A.  1 7 1 7.  d. ;  1 .  Oftob. 
in  bencn  s.  ^aupf^trcben  &on  Denen£aupt*PaftoribusberfeIbcn5Urcf)cn 
Q)ormifta#$bcjcucjefrwrbcn.  4. 

6.  tfirdwOrbnunfl  t)cr  SJucjfpurflifcfcen  Confefllon  jucjetftancn  ©emeine  iri 

JJonDon.  8. 

7.  Andr.  MURRAY  de  Kinceis  Commentatio ,  qua  varia  codicis  facri  lo- 

ea  illuftrantur.  8« 
An.  171 9»   8*  ^et'  ^rid.  A^PE  de  prodigiofis  natura;6cartisoperibus,Talismanes6c 
Amuletadi&is,  cum  recenfione  Scriptorum  hujus  argumenti.  8« 

9.  Ejusd.  Laicus  veritatis  vindex ,  fivedejurelaicorumpraecipueGerma- 

norum  in  promovendoreligionis  negotio.  8. 

10.  D.  Anf.  BANDURII  Bibliotheca  nummaria  ,  f.  au&orum,  qui  de  re 
numaria  fcripferunt ,  cum  notis  6c  indicibus  recufa ,  curante  J.  A. 
Fabrkio.  4- 

11.  J.  A.  FABRICII  Bibliothecae  Grsecx  Vol.  IX.  4. 

12.  25ecc4tt6  QScrfurlunflmu^icjer^tunDen,  bcffcbenb  tnaflerftanbfleiftte 
cbcn@et)icftfcn,  nebftbem&iDenCbrifti,  tnCanfaten.  8. 

ij.  Ejusd.mlkbtt,  Satyrifc{)cQ5ra^unbUeberfcbrifftenauc()moralifc6eunb 
»ernufcbre@ebicbtt.' 8. 

14.  c&ottfr.  Cfcrifi.  35o&ns  rooferfabrner  ffaufman  ,  ober  ihnftdnDIic&e 
9}acbricbt,  roag  Dte  fcornefmiften  Jfcjanbel&^ld&e  in  Europa,  forooi  an 
SEBafjren  al$  SOBecbfel  »evf er)ren ,  mitDerfeibcn^e#ICours-$}a^unD 
©eroic&t&SJercjlcic&uncj,  aud>  Denen  2Secf;fel<£>rbnuncjen  Dcrer  beriibm* 
flenOerfer.  8.  t, 2,3.§(>eil. 

if.  i&vbman  Heurmifiers  cjetft(tcr)e  Bibliothec  ,  ober  ^rebicjfcn  auf  afle 
©onm  unD  geffcSacje  De$  3al;r$ ,  na<#  SJnicif  uncj  allerbanD  cjei  jtlicfcer  23ii* 
djtvcjc&afftn,  unDmiteineraneuen^eDcbefcfeloflen.  4* 

An.  1710. 


ttorrebe.  flT 

P.  137.  ©tnb  benen  £ird>;®efd)roornen  ju  S.  Petri  bie  mitferoeif grroebffe fciebet str 
fticjen :  2trnoI6  2tmfingt evtve^K  A.  ^^fctfw&Qremerroeblf  A.  1726. 

P..i  jg.  golgett)ie0?ac&nc&tt)oni)erBibliothecjuS.Petri,  mtt>eicr)er aufferbreicjc* 
ftrucf ten  S33tid[>ern  y 7.  Codices  MSS.  recenfiretroerben.  6*  ftnb  bavtn  folcjetibe23u4>er  unt) 
©cOrifftenanjutreffen. 

1.  Glemeatince  ,  f.  Clementis  V.  Pont.  R.  Conftitutio  una  cum  apparatu  Joh. 
Andreae.  £jusd.  CLEMENTIS  V.  decIaratiofuperregulasordinisS.FrancifeiAvm. 
XIH.  KI.  Dec.  A.  P.  II.  aecedit  JOHANNIS  XXII.  Conftitutio  exeerabilis  contra  il- 

)(  ;  los, 

An.  1 720.    1 6.  Ejusd.  Cpiftolifcbe  g>ncf>tefe ,  ober  ^rebij.  ten  tiber afle  ®ma  unb  geftfacjg 
gpifteln,  neb|tfe$$$affton&33rebicjfen.  4* 
17«  <?>««*♦  MUHLII mt^eiutgfe^angelifd^e^ir^ewteberDaffoviumjnebj^ 
einer  Introdu&ion-Oiebe  be$  fef.  J£)erm  Profetforis  jumgelben,  wnt)  t)er 
*})rebicjt,  r»oruberbiefe©freif$feitent|fanben*  4. 

18.  Wertwr  tlltct>ael  25orcfco!te  Compendium  Theologi* ,  ober  bic 
tn  ©dtfficfcer  ©cfrrifft  beutlicr;  gecjrunbete  roa&rc&brc  bctf  feligmac&enbeti 
<2Er;ri(fcntf)um$.  8, 

19.  23ecc4U0€6ren^ebic{)febett)er(cbtebenen©efe(jen6eifen.  8. 

20.  Ge.  RAPHELII  Annotationes  Philologicae  in  N.  T.  ex  Xenophonte 
colle&se,  cumpraefationeJo.Fechtii.  8. 

ai.  Jo.  FRONTONIS  epiftolie  <5c  difTertationes  fele&se  ad  antiquitates 
Ecclefiafticas  pertinentes  ,  accedit  Kalendarium  Romanum  nongen- 
tis  annis  anliquius  cum  ejusdem  Frontonis  obfervationtbus  iprsefa- 
tione  J.  A.  Fabricii.  8. 
A.  1721.     22.  Nic.  ALARDl  decas  Alardorum  fcriptis  clarorum.  8, 

2;.  J.  A.  FABRICII  Bibliothecae  Graxse  VoIum.X.4. 

24.  Marc.  PALINGENIIZodiacusvitje,  devita,  ftudfo  &  moribus  ho- 
minumoptimeinftituendis.  8. 

2f.  S.  PHILASTRII  Epifcopi  Brixienfis  Liberdeha-refibuscumemenda- 
tionibus  ac  notis  J.  A.  Fabricii.  8. 

16.  5lnbacf)f^llebuncjen  jur  ^ivc^Mufic  m  Canfafcn  ,  Oben,  rnibSfriert 
nacfc  ben  ©onmunb  ge(lfa^€»anael!en  unb  €pi|Wn  roelien  beiaefuaef 
«pn.  25ctt  jartim  Vlm?  ircfco  roeinenber  ^efru^  jur  9)affion. 

17*  25ecc*u0  $&eafrafifcfre  ©ebicbfe. 

^etir.  ^ubolfe  »ertt^»i8 ^rofl.e^rtften,  womff erer)cmaf*einicje 
greunbebemi5lb(!erbenber3bngenaufeericbfet.  8« 

28.  g^omae  (Claufen  \>k  ^Gavr>eit  ber  bem  David  oormafe  aefdbroornen 
©nabe  tn  etnev  g>vet)i0f  bet  ber  ^aufe  etnev^uDtn  Dorgefreaef-  4. 

1%3?b*n  Stib*  Wtocflers  We  ©riflen  a($$empef  ©Otfctfam  crficn 
^nncjttfafie  m  Joh.  XIV.  in  einer  ^rebicjt  oorcjeff  eflet.  4. 

30.  J.  C.  WOL- 


/ 


IV  tJorrefce. 

—^— — ~^ — ^— ^— — — — — .^— ^— — — — _____ _ __  i         ■  m  . 

los  ,  qui  in  diverfis  ecdefiis  beneficia  ecclefiaftica  habent&quafrunt.  Q>ci  t>Cl'©c(€' 
cjenbeit twrben  biefe^abfto  Conftitutiones,  bulte unuepiftola? nad>t)er gcrfcOrtmung. 
merVer,  mirbin  eine  $robe  ber  urtfer  ^dnDen  f;abent>enBibliotheca:  Diplomaticse  p.  142. 
fcitfi7i,<jegeben. 

2.  Hiftoria  nova  de  compaflione  b.  Mariae  Virginis  Lubecae  A*.  149$*.  S^tefe,  roetf 
f?e  bie  geier  ctnce?  bei  unfern  Q}orfaI;ren  um  befaate3eiteinaefu6rrengePe^»orfd;reiber,  rfr 
p.  1 72.  bi$  1 8  r.  gan6  cincjcrucfcf. 

5.  Guil.  DURANSI  Rationale  divinorum  orKciorum  Nurenberge  A.  1480, 

■5>ierauffof0en&icMSS. 

4.  PaiTio- 

30.  J.  C.  WOLFH  Bibliothecs  Hebr**  Pars  II.  4. 
A.  1721.     31.  J.  A.  FABRICIl  Bibliothec*  Grseae  Vol.  XI.  4. 

32,  J.  C.  WOLFII  Anecdota  Grseca  S.  &  profana  T.  I.  &  II.  $. 

3  3.  iV/V.  TEiltcris  ^ebcn  t)e£  berur)mten  D.  Alb.  Crantzii.  8. 

34.  ITltc.  iLue^ene  ^Jirebigt  uber  Da^  evfre  Q^uc^  5^ope?.  4. 

3f.  Carl  MOUTON  Grammaire  methodique  <k  raifonnee'.  8. 

f&  3<*&«  XOilfy.  peterfcri  bie  @Meid;ni(fe  bes  %<£xx\\  ,  t)avinnen  bte  Qtim* 

licbfeiten  t>on  5lnfanae  t>er  "28cir  t)urd>  €f;riftum  au£gefprod;en  fcin  y  unt> 

t>ieIeanore^unt)ererfidrettt)ert)en.  4. 
A.  17^}«     37»  J»  A.  FABRICII  Codicis  pfeudepigraphi  volumen  alterum  ,  accedic 

JOSEPHI  veteris  Chriftiani  feriptorishypomnefticon,  nunc  primum 

inlucemeditumcumverfioneacnotis.  8. 

38.  Uberti  FOLIET.E  de  linguae  latinse  ufu  ac  prseftantia  libri  3.  J.  L. 
MOSHEIM  edidit,  notas  fubjecit  r  diftertationem  de  linguae  latinae 
cultura  &  necesfitate ,  cum  vita  Foliet*  pra? mifit.  g. 

39.  THEOPHILI  Epifcopi  Antioeheni  libri  III.  ad  Autolycum  Graece  ad 
fidem  codicis  MSS.  Bodlejani  &  exparteregiiParifienfisdenuoreco- 
gniti,  &  pluribus  in  locis  caftigati ,  verfionelatinafrequenteremen- 
cjata  notisque  tum  aliorumtum  fubinftru&iaJo.Chriftoph.  WOL- 
FIO.  8. 

40.  Alb.  THURiE  idea  Hiftoriae  Iiteraria?  Danorum.  8. 

41.  J.  C.  WOLFII.  AnecdotaGraecaS.&profana.  T.  III.  8*. 

42.  M.  A.  ANTONINI  be$  Ofdmtfcfren  £ai;ferg  Q$etraa)riingen  uber  ftc& 
fefbf! ,  <xw$  t>em  @ried;ifcf)en  uberfefcer ,  unb  nebil  fuyfcen  2lnmercfuncjcri 
aucf)  mit  feinem  2tbm  t>ermc6«f  burct)  ^Jo^an  2tf>*!ff  $>*ffnumn-  8. 

43.  fyb.  Joach.  Bechers  9233acjfcf)afc  menfd>fid;en  ©ItkfS  unb  Ungliicftf.  12. 

44.  FIDICINI  untibertt)int)(id;e  fcfte  QMrrg,  rci&er  alle  groffe  ftotr)  unb  %n* 
fedbrtingen/foeinen^rijlenberrerjen.  8. 

4^.  #>/;.  Ad.  Hoffmans  \m\)  Q3ud>er  i>on  t)er  gufrieben&ert,  nac^  Sfofeitunej 

tHr^wnunfruti^lauben^^ruo^n.  8. 

46.  Nic. 


ttarrebe*  v 

4.  Pafllonale.  £>en  Charafter  biefeS  Q5ucb$  jet^et  bic  erfte  5?upffctv$:afel  p.  48fig. 
2.  <£$  ift  itac^  Ao.  1 2  ?  o.  unt>  »or  1 ;  2  3 .  gefcbrieben ,  f.  p.  1 8  f .  Den  ^nfjaff  fjabe  icf;  p.  1 82. 
fq.  tJcrmcl&et  unt)  p.  i86.fqq«  ii>u*t)  ber  aenetate  ^efev  fcie  materiam  detemporedeviationis 
reconciliationis  &  percgrationis ,  t)at)0n  6te  erffe  t)0tt  Septuagefima  bi^  auf  Oftevtl ,  t)|'e 
jtveite  *>on  Oftcrn  bi$  Wn^jlen,  t>tc  brttf e  tton^ftngftenbigaufAdventgeftet,  unbmanun* 
terucn^frnmun&Jeft^dgen  norjuftefien  metnfe,  jur^robefinuen,  p.  190.  twrt>  MaGI- 
STER  PRiEPOsrnvus  in  fumma  de  officio  Dei  anacfu^ref ,  Dicfer  roar  um  t)ad  ^afjr 
(Efjriftt  i22f.  ein  bei^mfcrTheoIogusju^arifi,  unDf)atnebftbieferaucJemeSummainde 
Theologia  Scholaftica  gefd;rieben  ,  r»e(cf;e  THOMAS  »on  AQVIN  dffferS  anfttfjref. 

£ieratt$ 

1  iimi         ~    -     — ^^^-  '■  — -^— —  ■■  ■    ■■■-■■,  —  .  ..  -.  . _  -     -1  ■  1111     B-rm 

46.  N/V.  Wilkens  2tbm  t)e$  bcru&mtcn  J.  F.  Gronovii ,  nebfl  eintaen  fcineit 
Q5ricfen,  uie  guten  $f>eif$  biefyr  ungebrucft  unueiner9M;ric&t  i>on^ertt 
()art)  3)ancf  en  unt)  J.  Chriftenio.  8. 

47.  Ejusd.  2tbm  ber  berufjmten  Undenbrogiorum ,  nebft  einer  9?acf;ric(jt  i>ott$ 

£eben  G.  Elmenhorftii ,  J.  Moerfii,  H.Putfchii  unuC.Dalii.  8. 

48.  Ejusd.  £eben  uce?  gelefjrtett  Luca:  Holftenii.  8. 

49.  Carl  MOVTON  petit  di&ionnaire  Francois  Allemand,  ne&fl  eirtCttt 

Titular-q3ucf;e  t)erer ^dnigf.  &4)mbiftf)  unb  2>dnifcf;en  aud;  Jpocjjf.  %oU 

fteinifcf;en  J£)dfc.  g. 
fo.  Erd.  Neumeifter  ucratfcrfjcifigfte®faube,  ttMcertttuerungednuerfenSfug* 

fpuraifc&en  Confesfion  fccr  @uangelifd;*£utf)erifd!>ett  8ixtf)t  enf&aiten  ift ,  itt 

^reuigfen  tiber  afle  51  rticf el  berfelben  i>orgeftefIef.  8. 
6 1 .  #/£.  C<s$>.  Schtoartxens  &tyftiren  ate  ctn  aflgcmcineS  #au&$?tf f ef,  fjdcbft"* 

ndffjig,  nu^licbunb&eilfam,  in  alienQSorfdflcn,  ttwuieaucbftafmtenfa* 

btn,  unbbeiaIIen^enfc6enof)neUnferfc6eii)  bcr  Seit,  t)e$  2fffcrg  unb  @e* 

fcj>lecf)f$  ftc^cr  ju  <jebraucfcen ,  tmajeicfyn  t>on  2Baffcr>unt)  $obaef&Gte 

brauc&.  8. 
p.  Mf.^^/J^amburcj#eSttM;en^ifior«  4, 

fj.  93orfa}fag  $ur  Sifgung  t>e$  f)dcbftfd;dWicf)en€tt0er^  o&ertfern^urm*, 

roefc&er  feitemigergeif  inunterfc&iebenen  ^eutf$en^rot)tni|eti  bcfon&erSttl 

■frofflein  geroufbet.  4» 
f4-  J.A.  FABRICII  Memoriarum  Hamburgenfium  V0I.V.J. 
A.  17*4.      f^.  Leon.Bruni  ARETINI  Epiftolae  curante  J.  A.FABRICIO.  *• 
S  6,  Joh.foacb.  Bechers  Pfychofophia ,  ot>cr  Sjeelen^et^ett.  12. 
f7.  J.  A.  FABRICII  Bibliotheca'Gr*ca  VoI.XII.  4. 

s 8.  y.  A.  Hoff7MnstyoUtifd)t  5fnmerefungen »on benen ^epub(iq«eti ut)b  l>erm 

Sfufnabme  bur*  woieingeric&fefe^egierutifl.  8. 
f9-  G.KOHLREIF  Chronologia  facra.  8- 
60.  N.  Wilckens  ^eben^^efcjreibung  Petri  Lambecii.  f. 
*i.  J.  C.  WOLFII  AaccdoU  Grxca.  T. IV. 

XX  Aiu  ifZf, 


Vi  Vtrrtbe. 

JjSterautf  roirb  unfrc  3)lut&tnafiung  t>on  bem  2t!ter  betf  %Sud)$  aejtarcfef.  $)erSummae  de 
officio  Dei  gcbencfct  ber  bertibmte  DVPIN  nicbt,  t>on  ber  anbcrn  aber  faflt  cr,  bafi  ob  ftc 
gfcicb  ungebrucft  bod;  r>in  unb  tvieber  in  Bibliothequen  amjetrcffen  rcerbe,  pcr>c  Biblioth. 
Ecclef.  Sec.  XIII.  p.  62. 

f.  Hiftoria  Scholaftica  p.aox.  fcbeinef  fcon  ojeicbem  2(ffer  mit  bem  DorBertjefjenbem 
Paffionalimfem,  ber  genetcjtc  lefer maa.  bat>on  au$  ber  p.48.  bejinbiict)cn  JCupfer<$afeI 
fc(bcr  urtr>ilen. 

6.  AM ALAIUI  Diaconi  Capitula  in  Concilio  Aquisgrani  A.  8 1 6.  a  Ludovico  Pio 
Imperatoreapprobata,  ftnb  Sec.  XIV.  gefcfjrieben. 

7.  Bulla  LUNEBURGENSIUM  contra  Prdatos  fuper  fruftibus  Salinse  a  Ca- 
lixto  III.  Papa  impetrata  Ao.  1 45"  s-  ttirb  fle&driow  Om  mit  anbern  in  biefer  ©acl;c  $f< 
fammieten©cbn'ftfen  mm  Q}orfcbein  fommen, 

8.  M.  PETRI  BLESENSISEpiftote,  ftnb  ant  1458.  abaefcbrieben.  Qc\)  f)abt  fit 
mit ben ^ebrucften ,  fo  in  Bibliotheca  Patrum  Lugdunenfi  fier>en ,  $ufammen  aef)a(ten ,  unb 
ben  bcfunbencn  unb  mercfmurbiaen  Unterfc(}eib  p.  42  j- .  bi$  486.  abbrucfen  lafien. 

9.  JORDANI  Teutonict  fermones  de  fanclis,  berQ3etfaffer  tvar  A.  14 10.  be* 
rubmt/.berCodexabcrijtA.  14; 6.  .gefcfrrieben.  Q3ci;  ber ©eieacnbeit ,  bafj  bicfen  JORDA- 
NUM  t>on  bem  JORDANO  BRIXIO  utlb  JORiDANO  de  SAXONIA  ju  imterfcbcibcn 
Crinnertwirb/  tfl ^tnbct  JU fticjen,  bafi  ANDR.  ROVETTA  inBibliothecaPrxdicatorum 
Lombardia  eimtf  JORDANI  TEUTONTCI  fo  A.  1256.  in  bcm ^rebiaer^Orben berii&mt 
aetvefen/  gebencfc/  bcmerein  Poftillam  fuper  Apocalypfin  unb  Commentarium  tiber  \)it 
*8vitft  be$2!pofte($*Pauli  beiadcget;  JAC.  ECHARDUS  abcr  ben>eifef,  bagberfelbefootf 
tiante  Teutonicus  ber  JORDANUS  m  SAXONIA  fci,  bcr  bemOrben  alSMagifterGe- 
neralis  t>orge jtanben  unb  An.  1 2 ;  7.  ba$  3eit(icbe  t>er(affen  \>at  <£r  berufft  ftcfc  auf  bic  ACTA 
SS.  ad  diem  XllI.Febr.  unberjefjlet  fcinc  (^rifften ,  nemlicl;: 

1.  Libros  duos,  alterum  de  ponderibus,  alterum  de  lineis  datis. 
a.  Super  Prifcianum  minorem ,  &  quaedam  Grammaticalia  delicata. 
$.  Poftillam  fuper  Apocalypfin. 
4.  PoftillamfuperLucam,  quam  dedit  fratribus. 
f.  Coronam  b.  Virginis.  Placentiae  1  f  99*  12» 

6.  Otationem  ad  b.  Virginem  &  aliam  ad  b.  Dominicum.  Exftant  in  Breviari$ 
$rdinis  Prtdicatorum ,  Venetiisan.  1492.  impreflb. 

7.  Vo- 


An.  172*.    62.  J.  A.  FABRICIUS  de  S.criptoribus  pro  veritate  Religionis  Chrtfti*- 

n<s.  4*  - 

6$.  J.A.Hoffmans  *on  ber  3ufriebenf>eif  bk  britfe  2(uf?agc.  g. 
64.  Ejusd.  5(nmercfungen  tiber  \iit  ©taat^unft.  8. 
6c.  £L.MoJ]!beim§tiliQtditbm.  8.  _  .  «    , 

€6.  Nk.  Stapborp  Jpamburajfc&e  £ircbcn;£iftorie  II.  SBanbmit  ^upfern  4* 
An,  174«.    67.  €rfentnifi  ber  £iebe®Otteg  in  €bri(to.  8. 

4$.  J.A.FAJBRIC1I  Bibliothec*  Graecae  V0I.XIII.4. 


ttorobe.  VII 

,  .  " ..;: 

7.  Volumen  fermonum. 

8.  Literas  encyclicas  ad  provincias  e XV.  Capitulis  generalibus ,  qua:  habuit  Pa- 
rifiis  ac  5o»ow/*ealternatim  datas. 

9.  Literas  fpecialesadquosdamConventus&monafteria  quadam  fcriptas.' 

10.  De  principio  ordinis  Prasdicatorum.  (integrum  datur in Bibliotheca  ordinis.) 

11.  Epiftolam  encyclicam  ad  univerfum  ordinem,  detranslationecorporis  b. 
Dominki. 

1  z.  Officium,,  quo  utitur  Ordo  Praedicatorum  in  fefto  b.  Dommici. 

1 5 .  Falfo  illi  adfcribitur  commentarius  in  IV.  Libros  Sententiarum.  vid.  T.  I.  Bi- 
bliothecs  Ord.  Pradic.  p.  9;. 

2Bannt)0vbcmeft)tevJORDANUS  TEUTONICUS  fettie  Sermones  de  tempore 
uni)  de  Sandis  JOR  unb  Dan  nennct,  fo  f>at  foldje  25cnennuna  tljvcn  Urfpruna  m  bcr 
9tteinung,  ob  cntflunbc  ber  3cr&4it  autf  jrocen  alfo  genannten  Queflen.  $Qk  aber  ber. 
^eifajfevDcr  au$  uem  2lugcnfcbctn  im  XIII.  3al)vf>unt)ert  ba$  (Bdobte  fLan*  Uffyvkbm, 
unb  untcv  t)em  9W>men  BORCHARDS ,  roicrooi  ofmc  ©vunb/befant  i|t,  t)iefelbe  un* 
rtcfrtta  befunfcen,  fo  f>at  ftc  aud)  RELANDUS  dePateftina  Lib.  I.  cap.  XLIII.  p.  27*. 
fq.  au$  uem  FL AVIO  JOSEPHO  roiDevfeget. 

io.  CASUS  de  textu  Decretalium  &  de  fummis  ac  de  apparatibus  colle&i. 
p.  2$r. 

11.  Sermones.  J.  A.  p.257. 

12.  Compendium  Theologicum. 

1 $ .  Sermones ,  bci  benen  mctf icn  ifi  M  QSevfafferS  ftafjme  ntd)t  acfe^cf ,  bt\)  anbcrtt 
abevbeftnuct  evftcfr,  a!$:  JACOBIde  Voragine,FULGENTIS,  MAXIMINIEpifcoDi. 
JQHANNIS  Epifcopi ,  unt)  LEONIS  Papar.  p.  2  j  g.  *      * 

14.  Abbatis  HELREDlS  tradtatio  de  amicitia  fpirituali. 

1  r.  ALBERTl  di&a  de  plantationibus  arborum. 

16.  Lectura  fuper  officio  Miffe.  p.244. 

17.  JORDANI  de  QUEDELINBURCH  pars  aeftivalis  poftill*  fuper  Erangelia 
Dominicalia  cv  lebtC  A.  1  ;6f. 

18.  M.  HENRICI  de  VRIMARIA  Tr.  de  inftinaibus.  p.  24^. 

1 9.  Pfalterium  Davidis ,  Proverbia  Salomonis ,  Liber  Sapienti» ,  Ecclefiafticus. 
Jefaias,  Jeremias,  Lamcntationes,  Ezechiel. 

20.  Sermones  J.  A.  247. 

21.  Excerpta  de  PETRO  CLARiEVALLENSI.  p.  24?. 

22.  de  Vifitatione  J.  A. 

2  $ .  Utrum  dolor  Chrifti  in  paffione  fuit  maximus. 

24.  de  officio  Praepofiti ,  roirt)  p.  249.  fq.  ganfj  ctngcvucfct 
2f.  CLEMENTIS  Papae  VI.  fermo  de  anno  jubilaso.  p.2fo. 

26.  GREGORII  Magni  Liber  paftoralis  curae.  p.2f2. 

27.  ANDREiE  HISPANI  Minoris  Pceniteatiarii  &  Vegarenfis  Epifcopi  Lumen 
Confeflbrum.  p.  257. 

XX  *  a$.M.Atf- 


VIII  T)4m*e. 

28»  M.  AUGUSTINl  Neapolitani  Expofitio  fuper  Magnificat.  p.259. 

39.  Ejusd.  Comm.  fuper  Matthaeum  p.260. 

50.  CAROLI  IV.  Imperatoris  aurea  bulla  p.  26$, 

31.  Tra&.  de  a&ionibus. 

»2.  Tr.  circa  materiam  arbitrorum. 

33.  Joh.  de  MATlSKONAde  petitorio  ic  pofleflbrio. 

34.  Jo.  GALDRINl  Dec.  D.  Au&oriiates & Summae  Bibliae,  proutin  compila- 
tionibus  Decretorum  &  Epiftolarum  Decretalium  inducuntur  ,  fecundum  ordinem 
Alphabeti  regulatae.  p.  264. 

$  f .  Tr.  de  VII.  peccatis  mortalibus. 
26.  Tr.  de  ufuris. 

37.  SENECA  de  quatuor  virtutis  cardinalibus  cum  glofla  interlineari. 

38.  J.  A.  Sermo  de  circumcifione  Chrifti  &  nomine  JEfu. 

39.  Tr.  de  armis  &  infigniis  portandis. 

40.  BARTHOL.BRIXUBrocardicaJurisCanonici.  p.264. 

41.  Cafus  cirea  Ciementinas. 

42.  BARTOLUS  de  SAXO  FERRATO  de  prxfumtionibus  p.  2^4.',  fy 
42.  HALVANI  de  BONONIA  diflerentia;  inter  leges  &  Canones. 
44.  Joh.  ANDREiE  de  arborc  confanguinatis  &  affinitatis. 

4f .  Jo.  CALDRINUS  de  Interdi&o  Ecclefiaftico.  , 

46.  Jo.  ANDREiE  fuper  IV.  librum  decretalium. 

47.  M.  RUPERTI  HOLCKOT  fuper  Iibrum  fapientiae.  p.2$f.fqq. 

48.  J.  A.  Manipulus  Curatorum.  p.266. 

49.  Johannis  de  DOBERGOS  Exemplatio  Evangeliorum  per  anni  circulum 
•ccurrentium. 

f  o.  Liber  de  posnitentia. 

%  1.  Sermo  in  verba  Joannis :  Stabat  autem  mater  JEfu  fub  cruce. 

1 2.  GREGORIl  Magni  XI.  Leaiones  S.  Evangelium  ad  Secundinumtyiko* 
pum  (initio  Sec.  XV.)  p.  267. 

75.  Ejusdem  Homeliae  fuper  Ezecbiel  ad  Marianum  Epifcopum. 

74.  JOANNIS  CHRYSOSTOMI  Homeliae  19.  Latine  p.267.  fq. 

ff.  THOMiEde  AQUINO  ord  fratr.  PraedicatorumSummaSecundaSecun- 
<he  p.  268.  Saft  am  @;ni>e  feiefer  ©etfe  aeliebe  ber  (Beneigee  £.efer  an  $o\  Geminiano ,  Ju- 
liano  JU  lefetl,  t>enn  fo  wrbtflert  JAC.  ECHARD  Thcodori  a  Valle  unD  Altamur*  3r> 
t^um  T.I.  Script.Ord.Praedic.  p.  f  28- 

f  6.  JAC.  de  VORAGINE  Sermones  per  totum  annum,  fonftde  tempore  tyfi 
mtiU  A.  1 4f  1 .  roarfc  Dte  2tbfcbretbung  berfelben  geenfciget.  p.  27 1 . 

f  7.  J.  A.  Explicatio  Hiftorise  pnffionis  JEfu  Chrifti. 

f  8.  M.  WILHELMl  de  HISPANIA  Sermones  de  Sanais,  bererftnt)  128.  tt>efc 
<Je  p.  272.  bte  279.  na#  tf>ren  Slnfang&SBorten,  uni>  uenen  ^cbrifft^tellen  wr&eicbmt 
tt>ert>en.-  2)er Codex i|U.  1422,  wllen&et, &er$)erfajfer  fat jmfc&en  A.  1*3 f.bitf  1264, 
wu^maplic&  gelcbet.  59.  EU- 


ttorrebe.  IX 

y^.  EUSElili  S.  Jeronymidifcipuii  de  morte  Hieronymi  (Sec.XV.)  p. 280. 
6©,  ACJGUSTINI  Epiftola  de  magnificentia  b.  Hieronym.  e.f.  &e.  p. 

61.  CYRILLI  Hierofolymitani  Epiftola  ad  b.  Auguftinum  de  miraculis  b.  Hie- 
ronymie.i.&e.p. 

62.  LUDEWICI  Fratris  <5c  Monachi  de  TZYNNA  ord.  Ciftertienfts  Auaori- 
tatescolle&ae,  confcripta:  &  finita:  an.  1 5  74.  p.27i.&z8i.fq. 

6$.  Speculum  peccatorum  J.A.  p.  272. 

64.  ALBINI  Eremitae  Epiftola  ad  Heribertum  Colonienfem  Epifcopuro  de  cha- 
ritate,  humilitate,  obedientia,  continentia  & filentio. 

6r.  CONRADI  PRAGENSIS  Poftilla  ftudentium.  p.  284. 

66.  JACOBl  de  VORAGINE  liber  de  fan^is.  p.  272. 

67.  B.  Monachi  Francifcani  &  ab  A. 1 3  90.  Bene&ini  Meditationes  in  Oratio- 
nem  Dominicam  p.  28  r . 

6g.  J.  A.  Explicatiohymni:  Ave  marisfteUa  Dei  mater  alma  &C  p.  287. 

69.  J.  A.  Novem  regulac  pro  facerdote,  qui  de  novo  debet  cclebrare. 

70.  J.A.  Expofitio  OrationisDominica?. 

71.  B.  GREGORII  Papas  Homeliae  in  XL.  Le&iones  evangelii. 

72.  GOTFRIDI  BASEDOW  Prioris  in  Arensbuken  &c.  epiftolaDno#>^- 
ni  deRode  Senatori  Hamb.  fuper  mortem  uxoris  fcripta  A.  143  f.  tvirD  Jjanfc  ein#eriicff, 
p.  283.  fq. 

7;.  J.A.  Expofitio  officii  promortuis.  p.  291. 
74.  J.  A.  Tr.  de  conceptione  &  fandtificatione  b.  Virginis. 
7f.  BARTHOLOMiEI  de  S.  CONCORDIO  ord.Prxd.  Summa  cafuum  con- 
(cientix  fecundum  alphabetum  ordinata.  292. 

76.  LiberBrevilogicompletuspermanusJAC.HAMBORCH  A.  1401.^.293. 

77.  CompendiumTheoiogiajveriUtis  p.29f.  i>ag  t)Cir  &crfa|Ter  ftttton,  HUGO 

ARGENTORATENSIS  ,  cin  um  Da$  3fcu)r  <£f>ritfi  1268,  beru&mt  gcwcfcncr  ftrttymr' 

$Jdnc&  fei,  btWlftt  JAC.  ECHARD.  T.  1.  Script.Ord.Prsedic.  1.470.^. 
7g.  J.A.  deAnti-Chrifto  &  regimine  fuo.  p.299. 

79.  JO.  CHRYSOSTOMIfermodereparationelapfiadDemetrium. 

80.  Ejusd.  tr.  neminem  pofle  Isedi ,  nifi  a  feipfo. 

81.  AUGUSTINI  liber  de  adorando  Dei. 

82.  Ejusd.  traft.  de  honeftate  mulierum. 

83.  J.  A.  duo  fermones  de  lapfu  primi  hominis  &deAdamo  &  Eva. 

84.  J.  A.  de  feptem  donis  Spiritus  S.  contra  feptem  vitia  capitalia.  p.  500, 
ad  verba:  votl  berfelbett  Qacfee  toerfertiget  fyat  adde:  folcfren  l)at  HUMBERTUS  de 
ROMANIS  itl  tinttl  SlutfJUg ,  ttefc&tn  cr  Abundantiamexemplorum  mtltltt,  flcbrad;*,  fi> 
pC&mitutn  3Bottcn :  Quoniam  plus  exempla  movent,  anfjebet. 

Ibidem  tvirt)  J»c.  ECHARD  an^ef lif>ret ,  adde.  fie^eau*  p.  147.  b. 
8f.  Tr.  de  homine  &  anima  devota.  CAROLUS  de  VISCH  crjeMtt  in  Biblkr 
theca  Cifterienfium,  vag  ADAMUS  9|bC  itn  ©tfcrcienferClofitr  mgnaeffonv,  LOCUS 

XX  3  REGIUS 


X  Xtarrcta 

REGIUS  cjcnanf,  unb  Th.  D.  ju  Oxford  um  Da*  3afjr  (gljrifti  1568.  berubmt  cjeroefcn 

fci,  dialogum  infignem  rationis  &  animae  (eu  foliloquium  pro  animae  inftitutione  %V 
jcr)rieben  tyabt,  roelcbcr  ftcb  alfo  anljebe:  Dominis  fuis  &  amicis  6Vc.  unt)  an  Walterum 
ben  Prior  ju  S.  ANDREiE  in  ©cfcpttlant) ,  unb  fcinen  Q5rubern  gefcbriebeu fei ,  aUein Diefir. 
tfttjon^ecjcnrodrticjer  2lrbeit,  fooielid) abfebenfan,  aan£  unferfa)ieDen. 

86.  INNOCENTIUS  Papa  Mi  fuper  Canonem  Miffe. 

87.  Ejusderh  liber  de  facramentis  Ecclefije. 
88'  J.  A.Speculum  amatorum  mundi  p.  50 r. 

89.  NICOLAI  de  LYRA  breves  moralitates  in  quatuor  evangeli». 

90.  Expofitk)  myftica  Cantici  Canticorum  p.  2.0$. 

91.  Speculum  b.  BERNARDI  Abbatis  p.  ;o|» 

92.  SENSATUS  fuper  epiftolas  PAULI.  p.  jof.  fq, 

95«  HENRICI  Epifcopi  VERDENSIS  Diploma  fuper  reftaurationem monafts- 
rii  S.  Michaelis  in  opido  Luneborch  A.  1 277 .  20.  MartiitoirD  Cjanfc  eincjerticf  f  p.  507. fqq. 

94.  MifTale  ift  in  einem  &er3>afjren  87f  ♦  886. 897. 97©.  unD  98 1 .  laut  ancjebracbtet 
<Mnbe,cjefcbrieben,  DabcirotrDDrcicriei  beobad)tet:  i)Der  fjeiliam  Cafenber  roelc&cr  yecjen 
anoere  cjcbalfen  roorben,  unD  oon  p.  2  10.  bitf  $5 1.  ju  (efcn  tjt.  2)  3>Litanie  roe!d;e  mit 
pcien  anbern  MSS.  Der  S.  Petri  ^ircbe ,  attcb  jroeien  cjebrucffen  Q5ucbern  conferiret  roorDcn, 
p.  5  5  2.  bi$  5  $7.  O  2)ie  Notae  Mufieae  Veterum ,  roe!ct>e  tn  ctncm  tfupfer*Q3taDc  abcjebilDet 
unD^ernacberfldref  rocrDen  557.  bi$  54 1. 

9f.  Pfalterium  cum  hymnis.  p.  241. 

96.  Liberprecum  eadem  &  feq.  pagina. 

97.  J.  A.  tresSermones  de  conceptione,  nativitate  &vifitationeMarisep.  542. 

98.  J.  A.  Sermo  de  conceptione  b.  Virgiuis. 

99.  ^db|l{icber2lbiagroirDcjan6eincjerucfet.  p.  $42.  fq. 

100. 5)e9?utticjr)eof  »nDe^cDuDing5t  Der  XII.  ^ulDenenQSrtcjDacjftc,  wtb  ebenfate 
eincjcrttcfet  p.  $44. 

101.  Stellae  matutinae.  p.  545-. 

102.  J.  A.  Manuduclio  ad  faciliorem  epiftolas  compofitionem. 

10;.  Pfeudepiftola  Chrifti  decoelo  miffa  promeliori  oblervatiene  Diei  Domi- 
nicae  &  Veneris  & decimis  dandis,  tvirD  Cjan^  eittcjerucft  p.  54 f  •  fqq* 

104.  Oratio  habens  duo  milliaannorum  indulgentiarum ,  jfefjef  CJfln(j}  p.  247. 
105-.  Remotio  fohannis Papar XXUI.  per Synodum  Canftantienfem. 

106.  J.  A.SermodevifitationeMarise. 

107.  Anonymi  duo  fermones  de  paffione  Dominiea. 

iog.  GVIDONIS  de  MONTEROCENSI  Manipulus  Curatorom  248. 

109.  LegendadeS.Katherina.  p.  248. 

iio.  DidionariumTheologicoScholafticum. 

iit.  CommentariusinregulasvitasfubCatonisnominevenientes.  p.  249. 

1 1 2.  Fragmentum  vocabularii. 

113.  GiofTarium. 

1 14.  Itine- 


ttorrcbc*  Xi 


1 1 4.  Itinerarium  in  terram  fanftam.  p,  u>.     ®?CW tiQtttt Ctf 0f)tK ©runb  einem 

Sfloncfren  BURCHARDO  &u.  2)er  93erfaffer  nennet  ficr>  nicr>r«  BURCHARDO  fter>c 
Wc  3cir^0iecr>nung  tm  2Bege.  3)ie  MSS.  fmb  ntcr>r  eineS  £auf$.  3)a$  Q3afdfcf>c  fcf)cinef  mit 
unfcrm,  (fo  m\  un$  ECHARD  in  Biblioth.Script.Ord.Pr2edic.  ba&on  mttr)ct(cn  rooflcn) 
ubereinmf ommcn ;  S)ie  gebrucf  tc  Exemplaria  aer)cn  unfer  ftct>  felbft  unb aucb  oon  unfcrm  Co- 
diceab.    £at)onfinbetfIdbcinc<))robep.  ;n* 

1 1  f .  GVIBERTI  Sermones  ad  quemlibet  ftatum  fldelium.  p.  ;  r  f . 

1 1 6.  Liber  Scintillarum.  A.  1  f  f  6.  i\\  biefe*  Q5u*  $u  €60n  unter  bem  €7ar>mcn 
Defenforis  Tbeologi,  vetuftiffimi  au&oris  in  12.  gebrucft,  mif  ivelcr>er  2lufta<je  icf;  unfev 
MSS.  anacfeben ,  unb  biefelbe  in  ber  Orbnungber  dapttcl  nic^rg(eic()fdrraicj ,  aud)  inbem  MSS. 
cin (Sapitul tnebr ate in bem ©ebrucf  ten angetroffen ,  nemlid;  c.  2  3 . de Doftoribus ,  roe(d)e$ 
to>  p.  H9«  &tefer  Sirbett  et'm>erletbec  f>abe,  9?acf)mal$  r)abe  id)  in  ANT.  MONGITO- 
RIS  Bibhotheca  Sicula  T.  I.  p.6g.gefunbett,  fo$  ANTONIUS  GANGUTIA  Siculus 
S.Theologiae  inGymnafio  Romano  Profeflbr  A.  if6o.biefe$Q3ucf)$U&omunterVe- 
ner.  BEDiE  9}aljmen  in  4.  auSgefjen  laffcn  :  Liber  fcintillarum  ,  opus  Ven.  BEDiE 
presbyterinuperinventum*  nunc  caftigatum ,  inftauratum  &  au&gm ,  atque  ab  infi- 
nitis  paene  errorummonftrisenixiflimolaborevindicatum,  cum  annotationibus ,  feu 
brevibus  quibusdam  declarationibus  in  titulorum  intelligentiam  1  nec  non  atteftationi- 
bus  locorum  in  capitulis  citatorum  &  multis  aliis,  quae  in  ipfo  exemplari  d  :erant ,  ab  eo- 
dem  ANTONIO  ad  legentium  utilitatem  adtftis.     A.  1 6 1 2.  ifi  cS  ber  £6(Inifcf)en  2Utf* 

(ag<i>onbenen2Bercfen  BEDjE  T.  VII.  p.  570.  eingerucff,  unb  fomtmitber  obenevroe&n* 
ttu  ^erau^gabe  t>on  A.  1  r  r  6.  ganfegenau  liberein. 

1 17.  Liber  compendiofus  &  utilis  de  diverfis  materiistft  im  brcijefcenben  3ar)r* 
fcunbert  gefd)ricben.  p.  5  6 1 . 

1  ig.  Liber  Dni  ARNOLDI  de  MELDORPE  f)d(f  DJeben  unb  95cfraci)fungcn  u* 
l>erbte?53tbeltnftcl>.  p. 

119.  J.A.  deSacramento&myfteriisChrifti.p.  365*. 

120.  J.A.  Sermo  in  feftum  dedieationis.  p.  569. 

rai.  J.  A.  Sermones  1)  in  Orationem  Dominicam  2)  detempore,  $)  de 
fanftis.  p.  570. 

122.  J.A.  Sermones  de  tempore.  ib. 

125.  TextusquatuorEvangeliftarumcumprologis. 
1 24.  De  JEtatibus  mundi  &  de  genealogia  Chrifti. 
I2f.  Tr.  dediverfisrebus.  p.  370." fqq. 

1 26.  Apocalypfis  JOHANNIS  cum  glofla.  p.  574. 

1 27.  J.  A.  Expofitio  Orationis  Dominicse. 

128.  J.  A.  Expofitio  fymboli  Apoftolorum  &  Athanafii, 

129.  J.A.SpeeulumMariaeeVirginis. 

130.  Miflale.  p.  375*. 
15.1.  Aliud  Miflale. 

132.  SermonesinSynodibushabitu 

IJJ.  J.A. 


/ 


3Cn  Xtorrefce, 

133.  J.A.  Expofittohymnorum&profarum.  p.  $77. 

.34.  TOLOMiEI  LUCENSIS  Biblia  pauperum.  £$  ftnb <55ct)encf^Verfe  ttber 
ein  jegficfced  Capitul  in  Der  QMbel. 

j  3  f .  M.  NICOLAl  23ril3matl  Sermo  in  verba  Jobi :  Job  fedens  in  fterqui- 
linio.  p.  $78. 

136.  Quaeftiones  & refponfiones  ex  Jure  Canonico  ib. 

137.  Tr.  maxime  utilis  cuilibet  ad  multa  ,  videlicet:  quid  fit  anima  2  quidfit 
Angelus,  quidfitDeus?  &c.p.  379. 

138.  Sermones  i)  de  paifione  Chrifti ,  2)  de  facramentis  altaris ,  3)  de  de- 
fcenfu  Chrifti  ad  inf  eros. 

139.  Miflale  y.  Voluminibus.$.ib. 

140.  CONRADISOLTOW  (al.  Conradi  Vragenfis)  Poftillafupercvangelia 
Dominicalia  per  totum  annum.  f.  Poftilla  Studentium  S.univerfitatis  Pragen/is.  p.  3  go. 

141.  BERNHARDUS  Cupev  flabat  juxta  crucem  ib. 

142.  J.  A.  Traclatusdevotus  de  corpore  <5c  fangaine  Domini.  p.  3  8 1. 

143.  Refpice  in  faciem  Chrifti  tui,f.  Meditationis  de  paflione  6c  morte  Chrifti.ib. 

144.  J.A.  CommentariusinVIl.epiftolasCanonicas. 
I4f.  J.  A.ExpofitioinCanticumCanticorum.  p.  383. 

146.  J.  A.  Expofitio  falutationis  Angelicx :  Ave  Maria  cVc.  ib.  ©er  Q)erfaf* 
fer  f)dt  tm  ureijefyenuen  3faf)r{>unt)ert ,  rote  au$  folcjenfcen  ^Borfen  erfretter ,  aelebef.  Benedi- 
&a  es  a  Domino  filta,  quod  priorem  mifericordiam  pofteriori  fuperafti ;  prior  Mife- 
ricordia  Marix  fuit ,  quam  exhibuit ,  cum  adhuc  viveret  in  mundo ,  pofterior  mif«- 
ricordia  eft ,  quam  jam  amplius  per  miUe ducentos annos  exhibuit  de  ccelo. 

1 47.  Sermones  diverfi  de  tempore  &  de  fan&is.  p.  3  8  5 • 

148.  Sermones  1)  de  Spiritu  S.  2)  de  Trinitate  3)  JAC.  de  VORAGINE 
fuper  verba :  Domus  mea ,  domus  Orationum.  4)  In  Domin.  VI.  poft  Pent.  Siffers 
munus  tuum.  f)  De  dedicationeecclefiar.  6)  AUGUSTINI  de  Trinitate.  7)  BERN- 
ARDI  Meditationis  f.fermones. 

149.  Colle&aiDo&orisGOTZWfCIfuperepiftoIas&evangeliaanni  384. 

150.  Duo  Sermones  1)  de  dedicatione  ecclefiie  2)  in  verba:  Benedicat  nos 
Deus}  Deus  nofler. 

ifi.  Vicarii  fermones  3  8  f • 
1^2.  Tr.  demcteoris,  planetts,  ftellis. 
1  f  5.  Sermonesdetempore. 

If4.  HUGONIS  deS.  VICTORE  foliloquium  dearrhaanimar. 
1  jf.  AUGUSTINI  liberdefpiritu&anima. 
Ij6.  Mag.  HUGO  de  medicina  anima?. 
1  ^7.  Mag.  WILHELMI  tra&atus  in  Philofophiam  p.  ^gf.fq. 
if8.  Sermonesquatuorintotidemfcripturaef.Ioca.p.  386. 
If9.  DeScripturxS.quxTheologiadicitur,  ortu,  progreflu&ftatu.' 
1 60.  M ARTINI POLONI Index  Alphabeticus  in  Librum  dccretorum  p.  3  g£.fq. 

161.  Statuta 


Vtmbe.  XIii 

i6t.  Statuta  GVIDONIS  in  Confilio  Bremenfi,  nw&en  mit  LUNIGII  ^luflage 

conferiref.  p.  $89«fq- 

162.  Rubricaetotiusjuriscivilis.  590, 

163.  SIGISMUNDI  Imperatorisprivilegiumdelibertateecclefiafticap.390. fqq. 

1 64.  Confolationes  feftorum  totius  anni  p.  3  97.  fq.   "  ■ . 
165-.  Receptio  Calendarii.  p.  400* 

166.  JOANNIS  Presbyteri  appellatioi  divina juftitia  ad  Dei  mifericordianv 

167.  J.A.ExpofitioinCanticaGanticorum.p.401. 
1 6$.  J.A.Sexfermonesdededicationeecclelia?. 

169.  HUGONIS  de  S.  VICTOREIibellusdearrhaanim*, 

170.  AUGUSTINUS  de  Spiritu  <5c  anima.  (tibus.) 

17 1.  J.  A.  Summa  de  origine  peccatorum  mortalium  6c  eprum  remediis  obvian- 

172.  HOLTNICRERI  fermones  deSan£tis.p.4oi.fq. 

175.  iEGYDII deROM  A. Liber de pr£efcientia;& prsedeftinatione divina.p.402. 
174.  J.  A.Breviloquiumfuperlibrosfententiarum. 

175-.  ^EGYDU  deROMAquseftionesderefurre6lionemortuorump.402.fqq. 

176.  Ejusd.de peccato  originali. 

177.  ALBERTI  MAGNI  quxftiones.p.40f.fq# 

178.  Ejusd.  Quseftiones  Phyficales,  quae  AUREA  DONAappeIlanturJp.407. 

179.  J.  A.  1)  de  corpore  humano.  2)  de  infpe&ione  fanguinis.  5)  SECUN- 
Dl  Philofophi  Philofophata. 

180.  Quseftiones  de  quolibet. 

igi.  Quadragefimale.  f.  fermones  a Dominica Septuagefima  usque  adDomini- 
cam  in  Palmis  habiti.  407.  fq.   ■ 

182.  Colle&a  vulgaria  alphabeto  diftindta  f.  Lexicon  morale.  p.  468.  fqq. 

18;.  Excerptafumm2edevitiislp.410.fqq. 

184.  Moralis  expofitio  epiftoterum  <5c  evangeliorum  Dominicalium  pertotunjr 
annumDni  PETRIdeLaude  (al,  focietate)  Domini.  p.^i^.fqq. 

i§f*  HiftoriabreviffiinaecclefiseHamburgenfis.p.^ig.  fqq. 

186.  J.  A.  Compendium  Theol.  f.  compilatio  fententiarum  ex patribus.  p.  420.  f, 

187.  Excerptad^fepiftoIisSENECiEadLuciIlum.p.423.  .. 

188.  Liberdepomockmorte  ARISTOTELIS.ib. 

IV.  2)ie  vtitte  B-eilags  f&itm  (gamfung  etniger  bit  MEMORIEN  im  2)0tti 
betrejfenber  Urf  unbett tn  (ic& ,  txwon  Dte  Q5er ^etc^nug  p.  486. i>oranaej)ef. 

P.  49  f-  n>tvt)  au$  H.SPELMANNi  Gloflarioanaemercfef,  ba§bte3BetfebaS@ef 
bdd>f«ug  anberer  ate  bcr  SDMrtyrer  naa)  tbrem  §obe  $ubege|jen ,  fo  man  Anniverfarium  mm 
mtf  A.  i262.a(Ieretf  tn  $eutfc&fan&  aufgefommenfeu  3®  ba&enacbbemaefimbett,  baf 
$u  JUONIS  ^ifc&off  t>on  Chartres  getfen,  bctf  t|ti>on  A.  1092, bid  iiif.foic&etfitt 
Sra«cf ttid)  btxtitt  in  ®  ebraud)  geroefen  fet ,  unb  baf?  man  fofcfce  ^eadttgntg  Munus  Ora, 
tionumgenennetr;abt,  ban  fo  fcbreibef  JVO  in  fetttem  Q5rtefe  an  bie  ©rdffH&onChartres 

Adelam,  mld)tx  ber^iffetn  berOrbnungtft  :   Pro  hbc  a  fratribus  prxdia^  Ecclefi* 
(Canonicorum  S.  Johannis  inVallepropeCarnutum)  habebitis  MUNUS  ORATIO- 

XXX  NUM 


XIV  Vembe. 

NUM  &  a  nobis  fidele  fervitium.     Opp.  edit.  Parif.  1647.  p.  44.  b.     ^Bobct  J.  B. 
SOVCHETUS  anmercfet,  &agbem3ufotece^mt)emNecrologiobefa(}tev  Sfrrcfce  ad  VIII. 

Idus  Martii  fteific :  Obiit  Adela  Comitifla  Blefenfis  ibid.  p.  227. 8. 

P.f6o.  ift  uenenCanonicis,  tvel($c nac^ bcr Sctt^Oibnung af^a er je^ftt tverben f  ad 
A.  1485.juaefeUenE.uder  ttvamfitbe,  CUwe6<g>ol>n,  mldm  jug(etcf)  ^Jrobfr  ju  Vev* 
fcen  ttnb  &vtn  aucfc  Canonicus  ju  ^retttetmoar,  unDtmaeuac&fem,  3afjr  nebft  fctnen 
53rtibcrnt)onl)em€f^Q5ifo5o(fsu]5redieii  geabelt  rcarb.  f.  tHu^rO  »om35retmfcbetf 

$tbef.p.68.fq. 

P.  744.  f>e6en  ftct)  attt  Literc,  Transa&iones  ,  Venditioncs  inter  Comites 
Holfatiae  &c.  &  Capitulum  Hamburgenfe  t)tefe  ftnfc) : 

ALBERTI  Comitis  Orlamunda: ,  quibus  confert  Sacerdoti  S.  Georgii  prope  ci- 
titatem  Hamburgenfem  tres  agros  a  ftrata  in  alteram  planitiem  protendentes  verfus  oc- 
cidentem  curise  infirmorum  contiguos.  A.  1 220.  ind.  VIII.  p.  744. 

JOANNIS  &  GERARDI  fratrum  Comitum  Holfatise  ,  Confirmatio  terrarurn 
per  Capitulum  Hamb.  ab  Hermanno  de  Barmflede  emtarum.  A.  1 2  fo.  p.  744.  fq. 

EORUND.  Trarasactto  cum CanonicisHamb.  b.  fuper bona  in  Grevenbop>llam- 
burgiA.  I2f6.p.74^.fq. 

EORUND.  Super  partem  filvas  iisdem  Canonicis  datas  ejusque  terminos.  ib.  e,  a. 
p.  746. 

EORUND.  Super  redditus  in  antiquo  molendino  Hamb.  Canonicis  ibid.  ad  tem- 
pus  conceffos.  ib.  A.  1 2  5*8.  p-  746.  fq. 

EORUND.  Confirmatio  fylvae  iisdem  Canonicis  venditas.  A*  1  *  f  9«  p«  747« 

GERHARDI  Comitis  Collatio  Villse  Stemvard*  aliorumquebonorumproMe^ 
moria  fohannis fratris  fui  &  progenitorum  iisdem  f  a&a.  Segeb.  1 26 ; .  p.  747.  fq. 

EJUSD.  Confirmatio  donationis  Ecclefiae  Hamburgenfi  per  fratres  Grabowe 
fa&se.  A.  1273. 

EJUSD.  Super  eodem  argumento  e.  a.  &  d.  p.  7  84.  fq. 

ADOLPHI  Coraitis  Literae  de  terminis  Slamenfeke  &  Sprenghe  Hamburgt. 

A.  1*88.  P-749- 

EJUSD.  Literse  fuper venditionem  manforum  in  nova  StapelveldeRonverderftor* 

pc9  nova Radelflede&m Hamme.  A.  1288« p. 749«  fq- 

EJUSD.  Literae ,  quibus  eximit  colonos  in  ReUinghe  &  More  ab  exa&ione  Ko- 
fchat.  Segeb.  1  3  04.  p.  7  f  o. 

GERHARDI  &  ADOLPHI  Comitum  Literae  fuper  IV.manfos  mOflerftenbeke 
Capitulo  Hamb.  venditos.  A.  1 3  09.  p.  7  p . 

S)a$  Wt  ©tucf  Dtefer  23ctlaae  t  jt  etne  guaa&e  fi>a'f  etnaefaufFcner  Urf  unfccn ,  tt>e(c$e 
tyt  unb  ba  fcdtf  en  foden  elnaer ticf ef  roerben ,  9}af)ment(tci) 

1.  Fundatio  Vicariae  altaris  b.  Mariae  VirginisinEcdefiaGRODENperWilki- 
Wim  &  Wolericum  LAPPEN.  A.  1 ;  77.  d.  27.  Junii  p.  8 ;  3  •  fqq. 

2.  GEORGII  Advocati  charta  ,  qua  curiam  fuam  in  HERWARDESHUDEN 
cummolendino  &  attinentiis  confert  in  fundationem  monafterii  pro  MonialibusCifter- 
cienfibus  ad  regulam  Bencdi&inam  viventibus  A»  i247.pr.  Kl.Dec.  (ex  Authentico) 

*.  8if.  *•  Con- 


tfarrete.  XV 

I .  Concordia  CAPITULI  Hamhurgenfis  cum  ADOLPHO  Comite  de  Scbowen» 
^«r^fuperprabendamquandammajorem&minoremfaao  1303.  fer.  IV.poftPetri& 
PauJi ,  confirmata  ab  Archiepifeopo  Bremenfi.  p.  8  5  6, 

4.  Transaftio  NICOLAI  WYSTOCK  VicariiadaltareS.CrucisinS.Cathari- 
rta  cum  Fraternitate  S.  Vincentiifupermiffasibidemhabendas  A.  1479.  i4.Martii.  (gx 
authentico.)  p.  8;8. 

f.  MATTHLE  3<tfte£e  Vicarii  in  Petro  fKenfe*Q3rtefan  bk  £ei#nam&@efd>n)Or* 
nen  bafelbfl  uber  1 3 .  $?arc£  «Sd&rltc&e  Otenten  in  fetnem  am  ^ferbetnarcff  beleflenen  grbe  fcerft* 
cj)crt  A.  1  fi  8.  auf  Ofhrrt.  p.  84°» 

6.  Excerptum  i)0n  t)£r  Appellatione  aCapituIoadPapamvelArchiepifcopum. 
p.  840. 

7.  S>af35ocf»am©c|l(ifen^cf)^If2;-Tfif.p.84^ 

8.  $a»;fer  CAROLI  Detf  V.@o5u6^rtcfffur  t>a^€apttrel  unb  acmetne  <Priefter* 
fcftafFf  tn  6amburg*  ©peier  1  ^29.  d.  1  $.  Nov.  p.  846* 

9.  EJUSD.  Mandat,  <m  ^m-germeifler,  Otaflj,  ty(ax<R\tti)mf  ©efcr)roorne  unt) 
©cmctnue  ber  ©tat>t  ^amburg  bas  §f)um*£aptf f  ef  bef  reffenb.  A.  1  r  3  $ . 7.  Jul.  p.  847» 

10.  Refpirivf e  »erf offte  unb  unDcrf offf e  ^cgcbcn.  p.  849- 

I I.  Excerptum  exinftrumentoReftitutionis.  A.  i  f$  f .  22.  Maji  p.  8f  4» 

i2.  &utrtd>  ^to&efforp  Reverfal  auf  14.  «Dtorcf  ©e(be$  fXente  tn  etncmtn  ber 
&eict>e»tf?rafle  befeaenem  €rbe,fo  jur  Struaur  ge^drcn.  A.  1  r  5  7.  p.  8  f  4-  fy 

1 3.  Supplicatio  D.  2f  oarn  Crarjitjers  an  2&dy£S$?6 j.  9tor)mens  uer  ©t«b  p.  8  f  f . 

14.  HINRICI STUVE  Canonici  Ratio  Struaurc  A.  1  ^47.  p.  8  f  7. 

if.  BERN.  STEEN  Vtcarii  Ecclefiaj  Bremenfis  &Archiep.OfficialisLiter«ad 
Capitulum  Hamburgenfe  ut  inducant  Johannem  Sliiter  in  pofiesfionem  Praebendae  fuse. 
Anno  1  jf  i.d.  29.  Junii  Bremae.  p.  871« 

16.  JOH.  SLUTERS  Requifitio  Capituli  Hamburgenfis  pro  fe  poflesfionando 
in  Prasbenda  per  fententiam  Archiepifcopi  fub  poena:  Anno  1  r  r  1 .  d.  23.  Sept.  p.  874. 

17«  CAPITULI HAMBURGENSIS  Couftitutio  Johannis  Berkey  &c.  in  Pracu- 
ratores  fuos  in  caufa  contra  Johanncm  Sltiterum.  An.  1  f  f  2.  d.  1 6.  Mart.  p.  87  r . 

1 8.  Documentum  Notariale  ,  literas  citatorias  in  eaufse  Sluteri  contra  Capi- 
tulum  Hamburgenfe  Decano  ejusdem  etaffidentibus  prasfentatas  &infinuatas,  recu- 
fata  vero  acceptione  valvis  templi  affixas  efle  An.  1  f  r  2.  d.  3 1 .  Dec.  p.  877. 

19.  M.  VITI  BRUMMER  Praepofiti  monafterii  prope  Buxtehudam  Conftitu- 
tio  Procuratorum  ad  petendum  fibi  a  Capitulo  //<«fl£«^#/£CanonicatuminfuaEc- 
clefia  vacantem  &  vacaturum.  An.  1  f  f  6.  d.  30.  Dec.  p.  879» 

2c  Copey.  &$m.  Rfttigl.  tYiajefi.  ©cfjrciben  an  Dte  #ert:en  Commiflarien  <tu& 

^angen.  produaum  Spiras  10.  Dec.  arino  1  f  57.  p.  88 1. 

21.  Copey  bcr  ^untaltc&en  ^a/efl  ©dfjrei&entf  an  ba$  flaiferf,  €ammer^ertc6f  We 
@fat>  #ambttra  tmt)  ba$  Capitul  bafelbfl  befreffenb.  produ&um  Spira:  d.  io.  Dec, 
Annoirc7.p.882. 

22.  ferdinandi  K^m.  &$m'gee  S#t6eM  m  M  JDoitiKEaplftil  tn  %m* 
Pttrg.  ^Jraa  d.  1 4.  April.  1  ^7.  p,  %%%. 

1;.  GEOR- 


xvi  Vmtbt. 

«—— »"i—— ——»—■——.■— ^——^ , m  -       .      . — .. ,,, _____    ___ ___________ 

2$.  GEORGII  Archiepifcopi Literse,  quibus  Theodorico a  Drocbterfen  primum 
beneficium  vel  in  Ecclefia  Metropolitana  Hamburgenfi  ,•  vel  collegiata  Bremenfizd 
Stepkanum  vacaturum  promittit.  Anno  i  f  6$.d.  19.  Sept.  p.  884. 

24.  Tradaten  unb  SSerfl  (eicf)  jroifcben  t)it  gurffticbe  Jpo!tfeinifd>e  Didffje  unb  t>ie  2lb< 
gefanbf  e  DeS  £)onv£aprfute  $u  Jpambura.  a.  i  j  76.  d.  1  g.  bdobris  ju  ©eflcberg  aufeericbtet* 
ex authentico.  p.  8$6. 

<gd>(iefi(idS)  f?abe  ;um  5?upffer<Q:if  ttf  abermabf  jtt>o  5lbc>i(t)un^en  M  affcn  ^amburga, 
tt)C(dje  fid>  a((e  beibe  m  S.  Petri  ftircbe  ftnDen ,  bem  cjcrteigcert  iLefer  mitaefbeifet.  i&ine  b& 
*on  ift  (?inter  ber $aufe  anjuf  reffen ;  ©ie  bilbef  un£  bte  ©taD  ab  roie  fte jroifcfccn  A.  1 227.  unt) 
I2^8«au^efef;en.  N.  i.iflberDom.  N.2.  S.Petri.  N.  $.  S.Nicolai.  N. 4. foH Dtefletc&e  S. 
Catharin£-5ftrd?e  fein,  aflein  DaroiDer  ftreitet  Die  p.  6.  im  II.  Q3anbe  aug  Dem  LIBRO  ACTO- 
RUM  coramConfulibus  inrefignationehJEreditatumCivitatisgeacbene^ac5rtcr)t,  unb 
Ke ZaQt berfeiben  felbft, roe(cr)e beiberfcifc? VOafftv unt) Ufcr unb  f  cin  cbeneg trocf m$ £anb erfo* 
Dern ;.  e$  rodre  t)enn  Da§  Der  $?ar)(er  ftcf>  f)ier  einer  grei&cif  cjebraucr)f.  Unb  inDem  er  Die  ©fabc 
^crufalcm^ierturcb^amburgauffetnem^emdblbe,  roelcbetf  t)cn  9^cnfcf>en  Dertjon^c 
rufafem  nact)  3ertc^oae5ent)ju@e|t'cbfebrinact,  t>or(Met,  ant)iefem  Umltanb  ftd;  mcr)f 
fonber(icbaefef)retljdfte.  N.  j.  fonobne3n>eiffdbic^(o(icrjuS.Johannisunt)Marien  Mag- 
dalenen  qnDeufen ,  n>efcr)e  A.  1227.  ibren  Uifpruncj  batten.  N.  6,  (Wle ict)  mtr  a($  ctnc  2£ar* 
tc  unD  jucjleicr)a(tf  Dad£nDcDer^taDnad;0(len  t>or,  einfoIaiicbbicJ&dbeaufDcmfogcnan^ 
fen  <3peereort  t>on  rt>efcr)er  man  t>ermitfcl(i  De6  Cattreppele  ^eracabacf>ef,unD  in  DemJjpopf* 
fenfacf  Die^ieffe,  oberfojureDen,  Denguf?  Deg2$erc.c$erreid)ef.  N.  7.  ifl  S.  Georgii-$ircr)e 
unD  Hofpital  SDer  3wifc&en*3S4'um  /  tvefeber  Durd)  Den  gufcjmmenflug  Der  &bt  unD  2i(frer  r)ic* 
i>on'abijefonDert  tvirD,  $DaS  f)eufige S, Jacobs flircbfpieU  <£*cr()ellef.aber &ierautft)a$S. 
Georgii^ircJ)ed(fera(^S.Jacobifei,  maf|en(tefcr)on  A.  i22o.ir>emSacerdotemr)affe,  bt* 
faae  Der  Urf  unbe,  unfen  p.  744.  :£>er  S.  Jaeobs  ftircfre  cjefd)ieljet  aHererft  $n>ifcf)en  A,  1 248.  unb 
1 2  j-  8.  grroefynuncj  fter)e  p.  6.  im  II.  ^anDe.  ^BirD  alfo  Da^  mertbc  ^amburtj  ^ier  »oroc(}eflef, 
njice^i)or  A.  i2f|.unDnacb  i227.au%efebcn. 

©tc  anDcrc  5lbbi(Dun^  ifl  in  mebr  erroebhf  er  ^irc^e  binfer  Dcr  Can^el  ju  feben,  in  roe(d;er 
bicQea^eincDcnen  neuern  Seiteri  uri&ere  ©ejlalt  Wi  Da^  ©emdW&e  ifimit  ^afft^5arbc,Deren 
man  (tcf)  bi$  A.  14^  o.  ba  Die  Slrtber  Oel^garbe  ftcb  ju  beDienen  aflerct •(!  erfunDen  ((>ebe  Die  33or* 
reDc  ju  Dcm  1. 35anDe)  tterfertiget.  ^ebrcre  ^utbmaflung  gicbct  N. «;.  unD  N.  6.  ^ener  fteflef 
un6  S.Johannis  SCircbcmitDem^6urm,Den  (te  nod;  beutc  bat,  uor.SMefcJlircbe  abcr  ift  a.  1 5 14. 
tt)ie  in  Dem  II.  Q3anDe  p.  y 66.  bcroicfen ,  nacb  Dem  erlif tenen  Q3ranDe roieDer  aufer bauef .  §)iefer 
abcr.(lellet  un^  S.  Catharinen  ^ircbc  t)0r  2lucjcn,tt>c(c{)e  bti  A.  14;  j  .tvte  roir  am  aeftortgen  Orf 
fcbcn  roerDen  of>nc  ^fjurm  acbflcbcn,  unD  Dabcr  s(aublid).  Da(j  Dic  ©tat>  a(fo,  jrotfcben  a.  1 3 1 4, 
unb  H;^einefo(cbe©e(la(tcjebabtbabc.^icubrtaen3af;(cn  1,2, 3 , 4  unD  7.  ftn^  bie  5ltrcf;en; 
/berDom,  S.Petri,  S.  NicolaiunDS.Georg. 

S)er  gerteigtc  £efcr  nebmc  Diefen  ^3anD  mit  fcrncrcr  ©erooacnbcif  Don  mir  an,  unD  er^ 
tt)arteunter^56ttlicf)en@ecacn  t>it  Oefcbtdbte  ^cefurtf^c^cft^cri^i^^wn^erteimlV^ 
Q5anDc  nebfl  bem  i)erfprod;cncn  Tra6tat  de  Abbreviaturis  veterum  Germanorum  maxime 

Saxonum ,  mity  Doppelte  5|rbeit  g(eio)  nao)  Dcr  ^cffe  Dcr  ^rcdc  fol  ubcrgcbcn  roerDem 


ikolai  HtapfwfB, 

Paftoris  ju  S.  Joh.  m  #amb* 


amburgifijpe 


irtpett* 


t 


©t$ 


Btr^Im  wetfS  irttta:  tpatfo 


®ti  fcl  S&eooor  ff&rf jiopft  5claf»cr*  SBWWf, 

1727, 


£>ie  Sfittffte  23eifoge  m  Um  Sfreitett  gtapitel 

fces  ©ritten  PERIODI 

,    bet 
ift  »>elcfcer 

allerlet  Stftm&en  unb  Stfeffc&afftm 

S.  CATHARINEN  -  »#e  &etteffent>e 

enfyatt  eit  fmix 

i  Fundation  ber  £3ruroer  <fintd)tt  Q3roberfd)op  S.  Vineentii  A.  1447.  aro  £)age  Vin- 

centii. 
2  (Sinige  Excerpta  att&  bem  Q5uc&e  t)er  Q5ruberfd?afft  S.  Vincentii. 
-5  SSergtycf  tn>tfd?en  t)em  QSorffenbew  unt)  ^ercffc^woren  to  ftinte  Catharinen  unb^)erm 

^mricl?  &tocjer  Capellan  tl)0  t>nfer  Jrouroen  ^ercf  en  m  StenfceJ  oon  roegenber 

%$mlin$f)t  ener  Commenden  tO  S.  Annen  2lltartn  S.Catharinaa(f)ter.  A.  1449. 

d.  6.  Sept. 

4  £)er  ^rdt)erfd;op  S.  Vincentii  ©ttffftnge  van  20.  SDJarcf  ^enntgen  .SaWtcOer  dimtt 

tom  35ef)oeff  t)er  ©eefmeffen  odr  ore  Q5roberfcj>op*  A.  145-9.  Joh.  &  Pauli  mar- 
tyrum. 

5  £>er  SSrt$berfcf)op  Vincentii  Q&rgfyct*  myt  bem  ftertffjern  iluber  tnefcmej  unb  bem 

©c&roaren  ^ermaii  Bifpmcj,  bat  feben  5lltar  Vincentii  t)tf)pren  unbe  SWeflc 
t>or  bemfufuen  fefen  brofen.  A.  14  f 9.  14.  Martii. 

6  Prsefentatio  Henrici  Bogeri S.Th.D.  adVicariam  b.  Marise.  Simonis  item  acjudsein 

Catharina  per  Alleken,  Nicolai  de  SWoren  Procof.  reli&am  coram  Senatu  Hamb. 
fa&a.  A.  1  for.  2f.  Aug. 

7  Joachimi  Clitzing  Prsepofiti  Hamb.  Arreftatio  omnium  reddituum  Vicarise  in  Catha- 

rina  quam  Jobannes  vam  Kroge  poflidet,  adinftantiam  Nicolai  Framke  Prsepofiti 
Roftoch.  decreta.  i  f  1 9.  21.  O&ob.         ; 
g  Literse  Capitulares  (vper  Patronatum  Vicarise  S.  S.  Simonis  Sc  Judae  in  Catharina 
pro  Eberhardo  t>an  bem  Q5erg5c*  A.  1 5*26.  28.  Sept. 

9  SDer.Vicarien  tfjo  S.  Catharinen  35reff  up  be  Confolatien  feef*  ^yrtrycf  £clc?mer$ 

be  acf)te  £)age  bes  l)t(itgen  £tcDnani$  gejletf  at>er  to  ftofbenbe.  A.  15-18. 

10  25orcberc  <&$ttm&  Q3rtef  tibcr  26.  ffl.  10.  ©f.  8*  W*  £ubfdE>  ^d^rfic&er  DJente 

i)0n  1900.  $?arcf  ^auptftu^f  m  \>it  Memorien  JU  S.  Catharinen.  Ai  1  f  r  8.  fer. 
6*  poft  Corporis  Chrifti. 

1 1  25urgenfte((ung  twgen  etned  $$rauf)aufetf  uppe  bem  Orbe  ber  ^ftbrttgge  fo  bmtn  Vi- 

cariisfof  jugefc(>rteben  roerbem 

1.  ZtyiU  3tcr  25<mk  %  12  Q}er# 


UrtunUn  unb  Hacfcrtc&retf  $.  Feriod. 


12  93ergft)cf  3»rgc«  vam  2&ro$$e  mit  benen  Viearien  tfjo  S.  Catharineti  A.  i^r. 

50.  Nov. 

13  SRadfjrtc&t  t>on  benen  Vicarien,  Commenden,  33ruberfcf)aftett  ttnb  $:c|?amentett  biefer 

JvircfreA.  ij-^.fqq. 

14  ^erg(eid;&erer^eic^namdunb^tM;aefc[;tt?ornenjuS.Catharinen  mitNicolao  VTkkt 

Vicario,  ttber  t)ie  Q3vicffd)aften  t)er  CommendEe  ad  altareS.Andreaeibidemgefyd* 

renbe  A.  1*39.  Judica. 
if  SSergftxf  t>er  ^oPeren  to  S.  3urgen  mit  bcnen^efc&roornento  S.Catharinenroegen 

tfrerrter  &ti1t3fcfeett  Commende.  A.  1^41.  2j.  poft  Wilhadi. 

16  Qtyfumpt  unbe  tktntt  belanpenbe  t)e  Memorien  t)er  ^evcfen  Katharinen.  1  ^47. 

1 7  £>er  Q5rdt>erf^E>op  S.  Vincentii  QSerfiftr pi>ing  an  t)e  @cf>roaren  tf>o  ©.  ^atfjrinen  $arcf, 

t>at  fe  t>eer  2Ba$ficr)ter  up  ber  €rone  benett  anbern :£icOtern  gfpctbrennenbe  ftofbm 
roiflen  unt)  fdffem 

18  Vicariorum  in  S.  Catharina  Statutum  anno  1776.  d.  io.Apriliscommuniconfcn- 

iu  comprobatum. 

19  Chriftian  VtaxtnbQtpe  9?acfjric!>t  i>0tl  t>er  Vicariall.  adaltare  3.  Regum  in  Catha- 

rina  A.  if8i.  8«Aug. 

20  £>erfd>reibung  berer  Vicarien  $u  S.  Catharinen  uber  100.  CQ?arcF  eingefdfete  £aupt* 

fummen.  A.  ij86.  21.  Jan. 
ai  S3ergfeid>  berer  £eic(>nam$  unb$h-djgefcf;tt>ornen  ju  S.  Catharinen  mit  benenQ5rauer* 
f  necf)ten  tiber  if)r  babenbeg  ©ejtufre.  A.  1 646. 24.  Martii. 

22  SXegefn  unb  (E5a|ungen  J>on  bencn  Vicariis  ju  s.  Catharinen  A.  1647.  d.  n.  Aug. 

aufgerid;tef, 

23  Gravamina  Vicariorum Catharinae & Petri  A.  1667.  2i.Maji. 

24  2)erer  ^rebiger  ju  S.  Cathar.  untertWnigjte  Sfnjeige  unb  25itte  M  ^dnigf,  $?a/.  in 

©cOroebett  in  pun&o  Vicarix  ad  altare  S.  Andreae. 

I.  Fundation  Ut  &tutvtttm(l)tt  23t5tecfcpafft 

S.  Vincentii. 

)$l  t>m  ^aren  na  ber  Q3ortf)  (SOriftt,  fo  men  fcfcref  ^ufent  Q5eer5ttnbert  ©dt>en 
unb  ^eerticb  upvt  ben  £5acb  St.  Vincentii  bes  fjiffigen  $?artefer$,  begfcunbe  rot 
Stitcfe  vcm  ^meifen ,  Sftbamt  Mn  t>m  #agen,  eene  ^rdbevfcfjop  mit  bcn  25ru* 
twrfned;ten  to  £>amborg ,  in  bc  €re  bed  51  ff ma'd;tigen  ©ctit$ ,  ?D?avten  ber  £emmefcfert 
$onigfinnett,  funberficfen  £5pttaf)men  m  be  €re  be$  Oifligen  sjftdrteferSSt.Vincentii, 
mt>  SBiaforbett  bafttfoft ,  \)c\tt>m  2)cer  5ittetv£)fberfube  fd)ofen  tvefen ,  to  ber  Q5rot)er* 
fd)op  roegen ,  unb  febofen  (jier  ocf  bt?  bffoen  be  $ibt  txt$  &t>enbe$ ,  unbe  fc  fd;dfett  biifiejr 
^rdberfdjop  truroe  fpn,  unbe  ere  befte  roefem 

©e  fct>dfert  to  ftcf  fefen  VI.  t>att  guben  truroen  ^ruroerfnec^ten,  befcjdfen  \)at  %5oU 
ttcf  unbe  ^5oemItcr>te  £)regen  toben/ennen,  ^t  barftert>en  ttte  btiger  Q5rdberfcf)Dp ,  roef* 
cfer  VI.  3?ned>te  m  affe  ^abre  mdgen  unbe  fc^dfen  aff  unbe  anfefen,  na  £8t)fe  unb9£San* 
fKitbuger  ^rdberfc^op  fa)aa  me  affei^r  ttvpe  beghan  mit  VUligenwnbe©eelmeficttbe* 

@om^ 


2  Cap.  funfffeQSepfa^  MfS.  Catharinen-»t#«. 


©ommers  bcs  ©onbacjS  na  St.  Johannis  £)acje,  beS^GmterS  be$  ned;ftett  ©onbacjs  na 

St.  Vincentii£)acje. 

Item.  (gen  /emefcf  ©tifhr  offfe  Q5rober,  fefjatf  be$3fo&re$  2.  tvtffe  cjet>en  to  TMtc&fr 
cjcibe,  baf  fcfjdfett  be;umjett  Ofberhibe  famntfen  ,  na  ©ebe  unb  ©eroobnbeit  ber  Q5rdber* 
fcjjop,  unbbibben  be  $ued)fe ,  t)af  fe  mebe  offerett,  alfemen  t)e  Q3rot)evfcfc>op  becjfyeif. 

Item.  SKJefef  Ofberman  be  t)e  5?oft  bett ,  be  fcfealf  jjebben  ecne  cjobe  ^onne  #am* 
borcjer33eer$,  unbefo  Befeftoftbarfo,  na  reblicferrooljnftcferSSpfc,  batfcOalibe^rd* 
berfcf)op  fcimptftcfen  btfafem 

item.  2Boff  bar  roiff  cjafrtt  art  bii£e  $5rdberfd)op ,  be  fc&afl  bcm  ^rejler  cje&n  m 
QMafferf ,  t>or  baf  tnfcfrrfoenf ♦ 

item*  2)eg  ©ommcrtf ,  twtm  be  Q3rdberfd.>op  be£  QSormtbben  3>acjeg  berjfjatt  iff 
fo  fc&afl  bed  ^amtbbacj^  etn  t§ficf  brtncjen  fm  *)Mtd;tv®eIbt,  att  een  Jpueg,  M  bartftocje* 
fcfctcf  t  roeret ,  unbe  be  Oiberitibe  /uncj  unb  oib ,  fcfrofen  t>m  <5tttfern  un\)t  Q5rdber  get>ett 
i^onnen  Jpamborger  Q5eer&  i.S&ecjcje  unbc  i.  ftticf  #cfe& 

Item.  5Den  /ungen  Ofberftiben  roeltferen  bm  fo  cjefec&t  twrf ,  be  fdjofett  brtncjett 
Q5o(btcf  unb  33om(id;fe  fo  bett  Q5rdberrt  offfe  ©tiftertt  bebc  t>erftort>ett  \$f  roclcfere  be  \)at 
ttidjfen  beitf),  unbe  tg  nid)t  btjbett  £icf)fett,  roenn  baf  £t?cf  is  gebracjen  at)er  ben  Dtonjieen, 
be  fcfcaU  VI.^3en:  rjebracf  cn  Oebbetn 

Item.  £)e  Oiberfiibe,  ^t  ^flmtgen  cjet)ctt,  twfcfcr  be  bar*nidjf  id  ttt  ber  Q5ebebe* 
©onbagd/  twntt  me  baf  2Bprje  ^Baterstjft,  be  fcj)a(I  ocf  Vl^emcjebracfen  f)tbbm,  buge 
Q5rocfe  fd;aff  ftittber  @)nabe  twfen» 

Item.  SDBcfcf  Cfbcrman  ftnc  ©c&Idtef  mft  £Bret>ef  t>om  ftcf  befffj ,  be  fc&afl  ntc&f 
mef;r  roerbtcf)  roefett  to  enctt  Olberman ,  ftinber  bc  5fuer  Ofberhibe  befenen  enc  roebbetv 

Item.  3Benner  be  Cfberftibe  to  famen  fln ,  fo  fdjdlert  fc  frebefafjm  n>efen  bp  2Btff* 
forg  Q3rocfe  ber  2fuer*£>fberfiibe ,  M  fd)afl  nemanb  anecjcfcfeonet  tvefeit,  f)t  ft?  bcDlbe 
offbe^uncje* 

item.  ^emanb  fcfcafl  bem  anbcrn  nd^fcjen  mit  ^Seren ,  me^r  fo  unfc  ©erec^ft^fett 
itt^roifef* 

Item.  ^Benner  baf  me  btige  ^rdberfc^op  becj^an  fcfcatf ,  fo  ffiaU  me  baf  beme  fteref* 
^ercn  VIII.  S)acje  to  t>orn  to  fcgcjen,  unbe  faten  be  ^Bccjcncfntpc  Jjorfiinbt^en  fn  affe  Q)eee 
€arfpef^ercfen# 

item.  ©0  f($ofen  be  ^fuer  *  Cfberftibc  bcm  ^ercf *  $mn  fonen  »or  bm  &ttU  ^Sref 
iiii.  g.  &ibf#, 

Item.  ^ie^  (gonbacj^  na  be^  ^tfffcjen  i?t($amme^  S5acje ,  twntt  be  5?ne$f c  be  £t<$fc 
rjebracjett  ^ebbett,  fo  fd;ofen  be  2Uier*£>(berftibe  emcjct>en  en  'Screnbef  ^eet^  unbe  cn  ©ra* 
penbraben* 

Item.  Cffr e  /emtt $  Ofberman  Dtenf e  t)att  buffer  Q5rdberfcbop  tDeaen  att  ftn  ^)ug  fla» 
•feff)e  t)or  be  OJente,  fo  t)at  be  25roberfcf)op  ere  dimtt  baranne  t)erfore,  fo  fc&dfen  unbe  ntd^ 
cjen  be  anbern  2(uer  ^  Cfberltibe  mit  bett  /unaen  eren  J£)dt)ef tfofjf  mif  ber  bcbacjcnbctt  ^etttc 
mattett  t>att  bc^  Cfberman^  ©ubern ,  n>or  f>t  ftne  ©uber  f>efft  btttnctt  ber  ©taW  offfe  but 
tm ,  fe  fttt  beroecfcltcf  offfe  unberoedjficf*  ^tiff)  5et>e  w  5fuer^£>fberfube  t)oraenoemt,  affe 
^ufcfe.tjan  ©wrfen ,  ftltcft  $5repbe,  ^cjnf  #afc ,  unbe  m?t  all  ben  /tinafim  Olberfubeti 

^  a  tutifc 


Urhmbctt  imb  Vtacbticbten  3.  Period. 


ttiflfdret ,  fo  M  m  unbe  afle  unfe  9Mdmm(tngen  bat  tviflen  unbe  fcbdfen  bolben  ,  m 
cen®iflforef4Xe#f.. 

Item.  £)e  2hier*  Ofberdiben  fd)d(en  f o  eroigen  Siben  be  ^?acf;t  f;ebben  unb  befjofben, 
M  fe  be  Commenden  mogen  oerlenen  ,  roann  tbt  t>an  £)obetf  roegen  oorfaflf ,  enem  gfr* 
licfen  ^refrer  tim  ©abe^  roiflen  ,  offte  enen  2)oget(jafftigen  ©d;dler  t)t\)t  nod;afftig  &  bin* 
nen  bem  fiiloeften  3ar)re  ^refter  fo  roerben,  unbe  fd;a((ocf  anbertf  neen  £ef>en  f)ebben  roan* 
wr  baf  eme  biijfe  Commende  oerfefjnet  roert. 

Item.  Offt  be  5loeivC(berfube  roefcfe  roere ,  be  enem  ©or>ne  i)ahbt ,  be  be  ^reffer 
roereoffte  nocf)  en  ©c&oler,  t>et)e  unbefefjnet  roere,  unb  bimtenenemSafjre  mdcf)fe  ^refter 
rcerben,  roo  fje  i$  t>on  enem  £>ogetf)afftigen  £eoenbe ,  be  fcbafl  necbft  fo  btiffen  £ene  offfe 
Commenden  roefen ,  anberS  fc&ofen  offte  mdgen  be  2Juer*Ofberftibe  btiffe  Commenden 
enen  ef>r(icfen  «prefier  offfe  ©cbdfer ,  beme  be  QSrdberfcfop  fogebaen  i$ ,  unbe  be  ocf  btijfer 
Q3roberfcr)op  mitte  unbe  fo  gebaen  i$f  f)itv  bat>enmacf).£)err  ©ertb  ©tdfebrocf  be  tv\}t$$t* 
(ttter  btijfer  Commenden  t>or  tntn  btobtn,  f;e  ft)  ^refrer  offte  @d;ofer,  f>e  fo  befentf)  offfe 
md)t,  ebber  roeme  f)t  noemt  tn  ftnen  ^eftamenf  be  Commenden  to  befltfen  unbe  brucfenbe. 
9}a  fytvvn  ®erbes  S)obe,  be  tfot  ftntt  £et>enbcg  ,  buffer^ebe  f)ebbe  ro»  2lt>er*;01berfube 
ene  mit  guben  SBiflen  unbe  in  @intracf)t  getroiebet. 

Item.  £)e  2luer*£>fberftibe  fdjofen  enen  £>erren  ufh)  bem  diabt  fefen  ,  be  bar  tn  S. 
Catharinen  <£arfref  roofcnet,  unbe  be  ber  25roberfd)op  /enigerfe»  5fnoa(queme,  t>an©fjeffr 
ficfenunb^Berficfen  $)erfofjnen,  fofcf?d(en  fe  ftne^  diabt6  barfo  brucfen. 

-  Item.  SBenner  men  fcr>all  effte  roifl  ene  Slflmtften  oorfenen ,  bar  fd)ofen  be2fucr*£>f* 
berftibe,  mif  ben  /ungen  Olberfiiben  einbrad)tfid;cn  bon,  unbe  oerfrancfet  offte  oerarmct 
bar/enicf)  Q3ruroer*.£necf)t,  be  fcfrafl  necbft  to  ber  Mmtjfen  roefen. 

Item.  £)e  ^refrer,  be  biijfe  Commenden  f>efft,  be  fcjjafl  aflevgonbag,  roennbar 
umme  £>off  gegfjan  i$,  ene  $?iffe  fefen,  efffer  en  anber  ^refrer  t>an  ftnentroegen,  /ebod)bem 
Vicario  nid;t  fo  ooroangen ,  unbe  f)e  fcfjafl  betf  SttonbagS ,  unbe  be$  ^ibberoecfen^  ocl 
^iffen  fefen  offte  up  2.  anbere  ^)age  in  ber  233ecfen,  roenneme  @ob  be@nabegifft,  unbe 
bittbtn  t>or  be  ht>enbige  ttnbe  be  Soben  btijfer  ^rdberfd;op. 

Item.  ^Benner  t>at  men  fvbafl  Ofberftibe  fefen ,  fo  fcf)dlen  be  /ungen  Ofberfiibe  \)tn 
5fuer^OIberftiben  fo  t>orn  fo  feggen,  tmbefcbdfen  fe  fambtftefen  mit  guben  Ovabe  erenaflerfefem 

Item.  (2)0  ifl  Jpcrr  ©erbt  ©tdtebrocf  be  erfrc  Q^eftffer  bufferCommenden  at>er  m 
gefamen  mif  ben  5iuer^(ber(tiben ,  unbe  ocf  mit  ben  /ungen ,  btit  f;e  unb  ftne  ^afomm^ 
fingen  afle  3af;r  ein^  na  ber  ^afd^^ecfen ,  bcn2(uer;0berftiben  mit  ben/ungenfd;a((ge* 
mn  en  Q3erenbe(  0>eere5,  unbe  ene  ^af)(ti;bt  barfo,  bariimme  hat  fe  e^me  unb  ftnen  $la< 
fdm(ingen  |tne  Ovente  up  troe  Qfotan  bem  ^a^re,  a(fe  na  ber  ^3afcf;^^Becfen  xv.9??arcf 
unbe  t>ort()  na  s.  Michaelis  2Gecf en  XV.  ^arcf  befto  odetiger  fcf)o(en  geoen  unbe  bringem 

2.  ^inige Excerpta  au$ Um&ufytUt ^cu^e^    * 

fcfyafftS.  Vincentii. 

P.  i)S|tem  fo  fjebbet  be  ?Brober  gbemafet  van  ber  q5roberfcf;op?@e(be  bre  eroige^tffen, 
w  m  be^  ©onnbage^  in  be  &t  ber  j>i(gen  2)re»a(bi^ei;ft  SDe  anbere  betf  SO?ann^ 

bage^ 


2.  Cap,  fdnfffe  35et)fgge,  Wtt  S.  Catharinen  £ttcfo. _^ f 

Dage$  t)or  afle  ^riffen  i  ©eefe ,  t)e  DruDDen  De$  StftyDDeroecfeS  in  De  <£re  ©unfe  Vin- 

centii. 

P.  2)  Item.  (gcftal  me  Duffe j8roberfcr)op begabn frotge Dc$ 3areS  mif -Vigilicn unDe 
€wfr$?iffen  a(fo  DeS  erften  ©onnbages  »or  @untc$)?argareten2)age,  unDe  to  bemam 
Dern  maf)(e  beS  erffen  ©onnbages  nact)  Vincentii  £)age. 

P. j)  Item  gtfftmen  3arltcfo  ut  Ditffer  25roberfcr)op  lo.gf.  ^  tyf.  Deffte  5vofcr  t)drt 
SuDent  for  Vigilien,  Dem^ercf^erenunD(tnen€ape(ant>ortS)encfel*®oecf» 

Item.  9?oct)  Dem  ftoffer  4,  0»  t>or  De  gjome  €ntfang. 

Item.  9?oct)  emfufoeft  t>or  be^ronen. 

Item.  9?ocr)  Dem  £ercf*  Jperen  4Mb$l  bor  Den  @5eel*3Sref  DatSar  toerfjofefenbe. 
Summa  in  aflee?  24.  fj(.  4»  W 

Item.  ^ocbbe$<E5onnbage$nacf)  Vincentii  io.f?(.4.<Pf. 

P.4-12)  £>rbmmg  Der  $8roberfcf)op. 

P.  1 5 )  Poft  Reformationem  r)at  man  Dte  Dvenfen  Der  Q$ruberfcf)afjf  an  arme  &ufe 
geroenDet,  tve(cr)e  affe  ©omtag  empfangen  fo(fen,  3*$fenm0®roDunD^$fenm0an©ei> 
Deao.  1 5"8f- 

Ao.  1  f  87.  ifl  Die  gar)(  Der  2frmen  t>on  50.  auf  52.  t>ergrdffert,  foDat  nun  r)ent)orDer 
32. 5(rmen  afle  SBecfen  t)or  3.  ^enntge  S5roD  unD  3.  ^3ennig  an  @e(D  f)tbbm  fct)d(en,  ne* 
benft  Dir  ?5otfer. 

P.  14)  Ao.iy88.  tt)irD  Diefe  ©ttfffungt)er665ef  auf?.^fennige  ^roDunD^.^f. 

P.  16)  Ao.  1*96.  r)efft  DerroerDige  unD  n>o(ge(arDe  ^pevv  €afper@rip,  ^reDiger 
©dtff.SBorfcS  to  (g.€atr)rinen  DtfferQ5roDerfcr)op  geget)enunDt>erer)ret  fo.$?arcf. 

Eodcm  Ao.  roirD  Diefe  Spende  t)erbeffert  unD  befomf  jeDer  2(rme  6.  ^fennige  93rob 
unD  6.  ©e(D  nebentl  Der  Q5utfer. 

P.  17)  Ao.  1600.  tm  JunioroirD  Der  Q5rttberfcr)afff  ^egrdbniffe  auf  Nicolai  flirct> 

^Offreparivet. 

P.  22)  9}r)abeme  in  Anno  1682.  up  3or)annte  br)o  Dr)e  Q5roberfcr)op  S.  VincentU 
tt)orD  gefjolben ,  unD  roeren  tr)o  Dero  $tDt  De  5iuero(Den  unD  ©orfidnDere  *)Jeter  Sfroger,  <Hau$ 
2(be(,  #anf?  J£)ageman,  unD  £uitfe  Stteiere,  nebenfi  SDtritf  @cr)ier^  ^Gafer  Q3omDreger, 
^eterSabun,  .vpan$25run,  Jpan^OrDorp,  #an$9fauen$,  $l)oma$@cr)u(feunb$eter 
Srefe.  3)arfe(bft  tff  t)or(efen  roorben  ,  De  o(De  Fundation  Deffer  $5roberfcr)op ,  roorutr)  be* 
pnD(icr)  Dat  Deffe  Q5roberfct)op  eren  2Bo(ftanb  btt  uffDeffen  dato  m  15*5"*  3ar)rger)aDt,  w 
utf)  beffcn  Q5ocfe  tbo  befinben.  2Bann  Deme  mtn  De  oIDe  r)o(tene  ^rone  in  Der  ^arcf en  S. 
Catharincn  nebcn  Der  ^nec^te  ercn  (gftolfe ,  »aft  (enger  affe  auer  De  1  s o»  3ar)re  ger)angen, 
a(fo  Daf  voegen  eres  CIDer^  tf;o  beforgenDe  Dat  fe  mocr)fe  r)erunDer  t)af(en.  S)emnact)  De  3^ 
berdrtenauer  OlDenunD  mtt  bcnombDen  ^neci)fe  Deffer  Q>roDerfcf;op  mif  Confent  rocten 
unD  SQBiffen  Der  ganrjcn  Companie  Der  ^necr)fe  beDer  ®efelfct)afft ,  Darbenne  utf)  €r)rift(i^ 
cr)en  roo(beDacr)ten  ©emoefe  beroogen,  unD  an  ffaDtDer  oIDen  tonen,  eine  nt)e  ^ro* 
ne  t)on  guten  reirten  laufern  SOtfffing ,  Dorct)  ?D?.  €(au^  ©ufferian  (aDen  ferDigen  unD 
macfen  roegen  f88.  ^funD,  foffet  in  ©umma  Deffe  €rone  mif  Dem  5^a«en  ^  Q5iIDe» 
ltemDegeDreieDen5vnope,,unD  mit  Der  ^fangen  fr)o t)ormar)IenDe ,  ocfDet)o(fen  «^no^ 
pe fr)o Porma()(euDe  ffjofamwDe  1%$* W?» Cttbfcr)»   SeffeSrone iftw ©fttotor PlDen^ 

%  5  '     W 


6  Qrrrm&en  imb  Vt&fotiddtm  5.  Period. 

■  -  >-   ■  - 

nen  in  ber  ^ercfen  S.  Catharinen  beffer  ^roberfc^op  S.  Vincentii  ffjon  @(jren  unb  beror* 
f  er  jftrcf en  tljotn  beften  t>orer>vet  roorben.  2)arup  ocf  f>enne  forber  m  aflen  funptigen  $tbett, 
x>an  ben  i^i^cn  un  nljafamenben  Rmtytm  beffer  Q5robevfcf)op  eren  9?afoem(ingen  tf)0  evot^ 
gen^iben,  be  £tcr>fe  fcr>oHen  c3er)o!Den  nc>ert)en  ( 9?()a;  ber  @eroid)fe  rooupber  t)6rigen  o!t)en 
Sronen  gefdjeen  unb  gef)o(ben  )  t>ocr>  roaf  unfe  Vtyat ommdnge  be£fa(tf  tfjo  ber  (£f)re  ©OtteS, 
bar  ®Dttber^lfemdd)ttgebiffe  $5roberfc()op  feaenen  roorbe,  tjorbetfernf  onnen ,  roerben  fe 
nufbtcj)ficfen  bebetttgen.  £)e  ©6t(icf>e  Mmacf)t  t)or(ene  w$  affen  un)  (55nat)en  na  feiner 
Q5armf)erffid;etf  borcr)  €f;ri(tum  fetnen  feuen  ©onne ,  unfern  @aftcf)mafer  /  babf  roare 
feuenbtge  «ni>  erotge  £tcf)f,  tmbbbe^ronebcgeroigen  €euent)ce?  2lmen! 

P.  28.  Ao.  ifo8.  3n  bem  Jjpufe  roelcfd  unfer  (euen  Jruroen  Q5roberfd)op  tfjofumtut 
©tinfe  (Satfyarinen  5vercfen  belegen  in  t>er  o(bcn  Q3ecf er*  ©traf en  bt)  t)em  §ija>  $?  arcfebe 
^cfite  S.  Vincentius  35roberfcJ)op  8.  ^arcf  ©e(beSunbi$bebagef  uppe  t)en  Q3afcr)n 

P.  50.  Jperr  Jperman  t)on  Jjpefoenfen  (Sappellanutf,  Jperr  ©erb  Obbing,  J£)errNic. 
50?at)ger ,  Jperr  3oban  ^aftenfen ,  Jperr  @tmon  S&ife  btttf)  fmb  be  febenbigen  ^robere 
ttnb  ©itfrere  ber  ^roberfdjop  S.  Vincentius  be$  f)ti(tgen  $?drfe(er$  be  begunb  f)tbbtn  unbe 
nu  f()0  ber  $tb  t)Ot'(tor)tt  be  befcl;ebe  $?anne:  3l(jo  3of)an  t)an  bem  $agt ,  £ttbefe  ixrti 
(gmerfen,  Jpermen  3ufttng ,  (SfaroeS  Jpoepe  t)or  be  o(bejten  D(ber(tibe  tntt  QSollborf  ber 
Q5ruroctv5?uecf)te  tmbe  fcr>a(en  barbt)  blttten  be  §tb  if)reS  £et)enbe3  beroife  fe  baf  t)ermogen. 
^Ber  et  facf  e  \)at  bar  /emenb  af  jtorue  ebbcr  aff  orbe  t)an  befen  t)orbenomeben  ^annen  fo  fall 
man  bar  anbere  5Cefen  be  ben  Clberluben  buncfct  mif  fe  roefen  in  ebre  &ttbt. 

Item  fcf;al  mebar  ^efen,  fod  t)an  t)tn  Q5ruroer*  5?ned)ten  i)at  fct)o(en  roefen  bejunge* 
ften  £>!berltibe,  en  ellecf  fall  babi)  roefen  bre  3a(jr ,  ttnb  roann  be  bre^ar  affomcn,fofcf)af 
me  bre  roebber  ^efen  m  ere  ^febe ,  unbe  buffe  fotf  be  fcbolen  roaljren  up  be  25of)m*£icf)te 
tmbe  %5o(btcf  tf)o  bringenbe,  bar  M  2\&  i$  bat  tttf)  ber  Q5roberfd)op  aetrovucn  te. 

Itemroiebiefe  Q5roberfd)op  f)ebben  rotf ,  be  fc&all  fe  roinnen  tntt  Q3uilborf  be  upperften 
£)!ber(uben  mit  1 .  ^funb  2Bag,  ebber  h  ^funb  roe^  f)e  mtt  ben  C(ber(ubcn  begf)ebingen  f an. 

Item  en  elcf  paar  Q3o(cfe$  fcf)all  be^  3are^  tttl)geuen  4.  ^Bittt  to  $tb*@5elbe  be  Q3ro< 
t>crfcf)op  mebe  tf)o  f)oIbenbe» 

item  befe  Q5roberfd)op  t^  begunnet  na  ber  ^orf  unferd  J^eren  tn  beme  3are  bo  me 
fcj)rcetj  140°«  i»  t)eme  48ttg(^em 

Item  roer  et  fafe ,  \)at  bar  /emenb  rourbe  etn  /uttcf  ^ruroer  t)an  buffen  Ofberltibert, 
t)e  fct>aU  fort  blitten  bt)ber  Q5roberfcf)Op,  tr)o  ber  ^tb  t)at  me  be  Q5roberfc^op  begeit  unb  be 
rtteae  C(ber(iibe  fefet ,  fo  fcf?a(  me  in  ftcne  <gtt\)t  fefen  enen  anbern  0(bermann  t)on  ben 
$Sruroer^vnec()fen  unbe  anbet^  nennett  man. 

Item  ^)ang^ctfem5vrog  foren  be  Clberftibe  t^ofamenbe  mtt  ^uflbort  ber /ungen 
Clberliibe  ff)0  ficf  tr>o  enen  olben  C(bcrman  tnebe  ff)0  roefenbe  t()0  befcr  Q3voberfcf;op  tn  ben 
«ottgffen  3are ,  be^  ©onn&aad  t>or  ©tinf e  ^argareten  ^)age.  ^)err  atber  Meding  Ple- 
banus ,  Jperr  €ngelbrec&t  £oue,  Jperr  J^inrtcf  €nberoat ,  J&err  ©ert  ©fotebrocf ,  £ert 
^ico(au^^effemacfer,  ^errQ5erenbt)an?0?inben,  ^)err3of)ann^rufe,  ^err^otncf, 
$errJpermen5tocf,  ^perrSo^annfton^ruge,  Jperr  Jpinrt'cf)€oting  &uxor.  Jpcrr^ 
tvic^  t)on  Dventefen  &  uxor  Jperr  Paredum  &  uxor  ^ettefeSange,  ^evr^errman^ro; 

<jer  &  uxor.  Jberr  & icf  toan  ©ewen  5c  uxor. 

5^<r^ 


-%  Cap.  ftittjfte  ZStykQb  Wtt  S.  Catharinen  ^ircfee»  f 

■  ■*  "  ■   -  ■ 

3*  93et#lt)cf  tft>tfd>en  ben  33otft  enfr  etn  unfc  ^ercf  fitftw 

ren  to  ftinte  ^atertnen  unb  f)mn  fynxid  $roger  gapellan  to 
unfer  grouwen*  ^ertfen  tn  ©tenbelttan  tt>egent>er  55et>elin<3 

enner  Commende  tO  S.  VLnnm  Slltar  M  Catharina. 

Ex  Libro  Memorandorum.     An.  l^fp* 

SRRttfitf  f0  «^tt  bett  tjennen  t)e  beffe  ©crift  ser>rt  oft  f)dren  (efen  t)at  ^rr^tbvad&t  imbtfftt* 
•^  (ingfte  (tnbgeroefen  t>or  bemerfamen  Ovabe  to  Jpambord;  troifcf;en  Den  QSorftenbem  tm 
5tercPfdS>n>oren  to  funfe  ^aterinen  ^erfen  ttppe  be  ene,  ttnt)e  Jjperrn  £inricf  Jfroger  ?]kefter, 
€apeffann  to  unfer  grouroen  ^erfen  t>an  ©fenbef  t>an  t)er  anbern  (§>iben  ,  t>an  roegen  be$ 
£5eue(ing(je  enev  Commende ,  t)e  t>ormibbe((t  jefigen  Qtintn  35rifcfcn  roanbagOed  $5or# 
flljerSfoJfpamborgf)  m  ber  erben:  5terfen  ^aterinen  to  t>em  2l(fare  fttnte  2fnnen  i$gr)e(tia> 
tet>,  tmbc  t)an  ben  t)orbem  Q}or(Jenberen  t>nbe  ©rooren  to  funte  5taff;erinen  to  £ene  gljeit, 
roeifere^roibrac&t^nbefc&eftng^e/  t>ormibbefft  ben  erfamen  ^)errn  2)eb(ef  ^remer ,  Qtxz 
4)tnricf;Sopouro,^org5erme)lern/^e(ter  Sofjann  Wlaltv  Sindicum,  Jperr  Sofjan  9?igen* 
borp  Secretftrium  be$€rben:  dtobtt  to  .>pamborgIj,.>perr3ofjatt  ©Jerroer  unb  #err*3)arbum 
iuetefefKabmannen  barftttue$,alfex>ormibbeIft  gttben  ^ibbeieren  tmbe  ©cf;ebesf)erenx>an  bem 
€rben:  dlabt  to  #amb,  bar  funbergfjen  fogf)euogf>eb  naf>  beiber  €rben:  ^arte  SBiflefore 
x>nbe  QSufborb  i$  frunbfifer^Bife  x>orenigf)ef,  gjjeufegften  xmbe  roecf>gf)eIecl)t  foenen  gfjan^erc 
ttuflenfomen  €nbe  m  beffer  nafcreuen  2£iife,  fo  M  be  x>orfcreuen  J£)err  Jpinrif  J?rogf)er# 
fcM  \)\v  fo  .£)amborgf>  binncn  famen,  x>nbe  r>t v  ft cf  (egfteren,  fetten,  tmbe  fufuen  perfonefifett 
roanen ,  benne  fo  rotlfen  t>nbefcf)Ofenbei>orgfcerorbenQ3or|Ienber  x>nbe  $erf  frooren  benfudten 
#crr  Jg)tnrtcr>  be  t>orben :  Commendebcuefen,  tmbeembar,  gf>e(if(l'n93oruarengf>efjaf 
f)tt  t>an  bon  t>nbc  afgtyeuen,  beroife  f)t  fyv  fo  perfonelifen  roanebe  b(iff ,  tmbe  bar  t>or  fcr>al 
be  <£rben  JJ)err  J&inrif  in  ber  x>orfcrcuen  ^erf en  fttfuenin  fmneregljenen^erfonen  ©abebeme 
#even  fo  £oue$?iffen  fefen,  tmbe  gljclicf  anbern  i>vomen  ^reftern  in  ber  fuftten  ^evfenftneS 
^abe^bienfte^  t)(itigen  roarenbe  roefen  ,  r^elcfere  frunbdfen  x>orentng^e  i>nbe  fdDebingf>e  be 
erfcret>en  ^arte  bt;be  t)tn  t>orbe£@c!)ebe^errn ,  t>nbe  fruroen  $?ibbelern  r>oct>ltfen  banfen^ 
\)tnf  (ouenbe  be$  fo  in  btibtn  ^tben  n>of  fo  x>reberoefenbe,  t>ninguben£ouen  t>nbefrttroen 
baf  fo  to  J)0(bcnbc  t>nuorbrofen,  beS  ^ef  ntt  ocf  t>orbat  mer  be  t>afenn:  Jperr  Jpinrif  gf)efccj)f 
t>nbe  t>orfuben  (afen ,  M  \)t  upr>e  fobane  fc^ebingfte  t>nbe  frtintlife  Q}orenigbe  t>orfcr:  nypt 
^afcben  ane  ^ibbe(  erft  t>o(g^e^eribe  r>tr  to  .£)amb*binnen  fomenroifle,  t>nbe^irint>ovfcreu: 
.23Jt;fe  (ttten  t>n  n>anen  t>nbe  aifobenen  be  (Srben  $tvv  ^)inricf  x>ppe  ben  t>orfcreu:  ^afcf;en 
er(t  t)o(gf>enbe  fo  bauenfcreuen  (teib  f;ir  binnen  be  @tab  Jpamb,  toroonenbefomenb,  fofcjal 
ftne  Dvenfe  t>an  bev  fuiuen  Commende  tt>eg^en  <  %Bin(u$)ttn  t)avbtmtn  anftaen  ,  bit  i$ 
gefc()en  inf  3ar  t>np  Jpevrn  0icli?  be^ foffert  &ages in  Septembri tn ,3egenroarbic{)^et;b 
£ewn  S)iber*  ^uneborg  t?n  J&ervn  3of;an  $ftti$tv$  Ofabmannet 


8  Urtimbm  unb  Hacfcncfcfm  j.Period. 

4*  Tw  23c6fcecf#afft  S.  Vincentii  ©ftff tum  ^oMatd 

5)cnningt)e  3%lici)cr  ?Kentl)e  *um  55el)uef  t>er  (Seelmcjfen 

fik  \l)Xt  i&XVfotX  tn  Cathar.  An.  1459. 


\\>  3ro5art  t>an  bem  «gJacjfjen  ,  €ut>efc  t>an  gmerfen ,  J£)anfi  ©crober  tmbe  Jjperman 
^uftincf  £>uer*£>lberiube  tm&e  t>nfe  $}ebebrober  nu  to  ber  $pb  Oiberliibe  i>er  Q5ro* 
berfc&af  ©tinfe  Vincentius  btnnen  Jjoamborcf)  in  funfe  $aterinen*$erfen  beiegen,  befcn* 
«en  t>nDe  befiigljen  in  ffraff  beffe^  Q3reue$  t>or  ate  roeme  t)e  ene  jeeljen  tmbe  boren  lefen ,  t)at 
rotj  mit  2Bi(Ien  tmbe  €nbracf>t  in  ©obetf  (Sfjre  Ijebben  geljeuen ,  tmbe  t>orlenetf)  t>tf)  tmfen 
rebeflen  ©uberen  t>nt)e  ERenten,  bem  roerbigfjen  #eren  ©erbe  ©tofebrocf  nu  for$:pb$erc& 
Jjere  fo  ^etenbollen  fminticf)  $?arcf  ^enningfje  ^arlife  SRente  be  $t>b  fpne^  £e»enbe$  tobc* 
me  Siftare  ber  erbenomenben  Q3roberfcf;opfunfe  Vincentius  beiegfjen  in  berfeluen  ftercfento 
ftinfe  Svatberinen  binnen  Jpambord) ,  t>nbe  baiuor  ©obe  t>nbe  jtner  feuen  SDtober  t>nbe  afleti 
^ifligbett  to  bibt)ent)e  t>or  be  ^euenbicjr)en  tmbe  be  £>oben  t>tf>  berftiltten  Q5roberfcj?op  t>or* 
fbruen,  bt>  fobanen  Q3nberfcj)eibe,  roeref ,  t)dt  be  erbenomebe  $tvt  @f)ert  fjir  in  queme  itt 
bejfe  ©fat  mit  m$  fo  blit>enbe,  fo  fcbaf  f>e  bet>orbendmte  Ovente  begber  tmbe  a(  entfangfjett 
ftinber/enigerlepe  Snfagfje  alfe  befcl)et)beficfen  be  .Jpelffe  bebagfjet  t>p  ^J>afcr>en  ,  t>nbe  be  an* 
bere  Jpeifte  bebagfjet  t>p  ftinfe  Michaelis-3)agf)e  begfjcr  tmbe  afl  fo  betbalenbe,  ftinber  $off 
*>nbe  5lrbeit  bart>on  fo  boenbe ,  t>nbe  roeret  fafe,  baf  fje  buten  befler  <E>tab  JpamborcJ)  blette, 
tmbe  nicftt  jtcf  r}t;r  fot  &tabt  feftebe,  fo  fcf)oIn  rot>  ememen  geuen  acr>f e  Warcf  ^ennpngfje 
3arlt?cfe  9\entl)e,  alfonemelfen  be  Jjbefffe  bebagfjet  t>p  ^)afcben  be  anbereJpeifte  bebagbett>p 
ftinte  Michaelis-£>agfje,  t)nberot)3oban  t>am  ^agben,  £iitf e  t>an  (£merflen,  Jpanfj^cro* 
t>er  t>nbe  Jpermen  3tittincf  t>nbe  t>nfe  $?ebebrober  t>nbe  9?afome(ing(je ,  t>orbenomet ,  QU 
berliibe  ber  Q5roberfd)op  ^iinte  Vincentius  befennen  unb  bettigfyen  in  beflen  ftiluen^reue, 
M  rot)  benen  (Srbenomeben  Jperr  ©berbe  t>it  roillen  truroefifen  tmbe  t>a|le  tyolben ,  funber 
/entge  Slnfprofe  t>nbe  J£)u!prebe  t>nbe  2(rcjr)efi|t ,  fe  ftn  geftlif  ebber  roerlicf ,  tn  guben  ^ru^ 
tt»en,  t>nbe  bebben  bedto  groter  ^tid;nifle  t>nbe  ^Gar^eit  t>nfler^roberfcj)op  3ngefegef  neb* 
ben  an  \)t^tn  Q5re(f  roitiicfen  bengen  latf)ettibe  gegeuen  t>nbe  fcreucn  i^  na  €f)riffi  ©ebort 
bufent  t>erbunbert  3ar,  bara  in  bcme  negf>enunbe  ueftigeften  3ar,  ant  f;ifar>en  5Daaf)e  fiinfe 

Johannis  &  Pauli  martyrum. 

5.(£)ec^c6becfe5opVincentii  Q3erglt)cf  mitUm  ^eccf^ 

\)txm  £ut>et  9)Zet)ing  unb  bcm  ©marcn  i3crman  53tfptnp/  iat  fe 

&en  Slltcr  Vincendi  t>tl>ftren  un&e  SKcffe  wx  &emfu(uen 

lefen  laten  t>rofen.  A.  1459»  14.  Martii. 

^fn  ®obe$  Ttamtn  5fmen,  "SBpbblicf  fp  aflen  t>tn  genmn ,  be  beffe  ®$xif(tt  je^en  bfffe 
™  boren  lefen.  S)at  mib  Q}uibort  tmbe  ^illen  be^  erlifen  ^eren  #eren  Suber  S^ebincj 
^ercf^eren  btr  ^ercfen  S.  Catharinen  bt;nnen  ^)amborc()  beiegen,  t>nb  be^€rfamen^)er^ 
wanni  ^ifpingf)  ©tvorcn  unbe  ^ormunben  berfiiluen  j?ercfen  t>orbenomet  i^  fo  g^efaten, 

fo 


2.  Cap.  fiinffte  35ej)fage.  Wtt  S.  Catharincn  %Jx$L  3 


fo  t>e!e  affeen  M  mac&  fofomem  3)af  be  grfife  #ere  unb  Vicarius  9)ico!au$  ^BiflocC 
t>e$2!ftare$  be$  (jiltigen  Crucis  tn  Derfuluen  ^evcfen  belegen,  t>nt>  nu  torfpb  ein  Q5eft'ffer 
berfiifuen  Vicarie  t>or  ftcf  tm  fime  9Momefingl)e  fjet  befeuef  tmbe  guefroidtcj)  togf>e!aten* 
S)af  be  (grfame  unb  befc&ebenen  Q5rot)ere  tmb  QSormunbbere  berQ5roberfd)op©imfe  Vin- 
cencii  be$  f)illigen  SDHvtthrt  m  berfiifuen  ^erfen  be(egen ,  2!ffe  bt)  namen  be  befcbebene 
Sttenne  3o(>an  t>am  %a$tn  ,  £ubofpf>ug  £mer$  t>nb  Jpang  ©d)rober  h%\)tn  unb  93or* 
munbbere  berfiimen  35roberfcf)op  t>nb  6re  nafomefingfje,  SDJogren  fprenmib  ornate  tm  €(e* 
nobe  txxt  fitlue  2I(fare  mib  ener  ()0(ten  ^afeflen  tt>ofgf)efi'ref  t>n  mafef ,  bart?nne  te  gf>egrauen 
be<Sroningetmfer  ieuen  grouroen  mibfcfjonen^ilben/mibfiifcfen  QSnferfcbebetmbeCEauteltt, 
bat  be  q)re|ler  be  fe  §ortt)b  benenbe  itf  befler  t)orfcreuen  35roberfd)op  in  beme  ® enfce  <55ot)e^ 
macf)  t>nn  fcba!  »or  bemfiiluen  5l(tare  $Jlifitn  Oolben  tm  (efen  i>or  be  fruroen  t>nn  ©efen  bc 
t>tf)  ber  ^3roberfcJ>op  »erftoruen  ftmb,  na  ber  orbinatien  t>nn  fcf>icfinge  barupgbemafettmtt 
t>orramet  t>nbe  madj)  t>nn  fd;a(I  be$  ^areS  bar  froie  in  ber  Q5egf>encfniffe  ber  Q5roberfd)op 
^tffen  fmgen  t>or  bemfudten  2I(fare,t>nnbibben  t>or  be  ©tiftern  t>nn  Q5robere  uff>berQ5ro* 
berfcf)op  twftoruen,  bocf)  fo  bet  beftifue  9?tcofau$  2£iftocf  t>or  ftcf  t>nn  fime  9Momefinge 
bef)ofben  ,  t)at  be  ^refter  fobaner  ^5roberfcJop  benenbe ,  roif  unb  fc(ja(  ftcf  mib  bemftimeti 
#eren  9?ico(ao  "SBiftocf  fruntiifen  t>orgaen  t>nn  eend  roerben,  be$  Siuenbeg  ebberbe$$?or* 
gens  to  t>orf  unbigebe  roo  fe  ^at  mib  ber  SJftiffen  bofben  tviflen.  SSortmer  n>erf  fafe  baf  beffe 
Q)orjfel)ere  tftfcolaus  <2LBtfiorp  ebber  fpne  9M ome!ingf)e  fo  eroid)  befftt>orfcret>enebe!ettigf>e, 
ebber  &orbracj)f  fo  nicfjt  f)o!ben  tvolien,  mib  alle  fo  t>orfcreuen  i$,  tmbe  roollen  t>c\t  jjeme* 
ftcfen  t>ormibbete  ftcf  ebber  enen  anbern  to  brefen ,  tmbe  nebberf(aen ,  na  ufbroifmge  enetf 
openbaren  Inftrumentes  be(egen ,  tmbe  roefenbe  bp  benfiiluen  25roberen.  (feo  mogen  be 
t>orfcreuen  Q)ormtinber  unbe  25robere  berfuluen  25roberfd)op,  t>nbe  6re  OMomelinge,  mib 
ttiflen  t>nbe  QSuiborb  ber  (Srooren  in  ber  ^erfen  ©unte  ^atf;erinen  benne  ^Befenbe,  mo* 
gen  t>nbe  fc^oien,  ane  a!Ier!et>ge  ^)inber  t>nbe  ^Oebberfprafe ,  be  ^afellen  t>nbe  alle  anbere 
Cienobia  unbe  (giringe  to  benenfiiluen  Siltare  benenbe ,  to  &ivinQf)t  tmbe  (£re  be^  ^ifligett 
crucis  en  be  25roberfcj)op  be^  ^illigen  9)?erte!er$  ©unte  Vincentii,  afnemen  t>nbe  t>ort  to 
brufinge  berfiiiuen  Q5roberf$op  na  oren  SQBillen  t>nbe  begeringe  beuelen ,  orbtneren  t>nbe 
fd)icfen ,  rooe  en  M  allerbeft  beleuet.  S)efTe  Contradus  t>nbe  et)nbracjt  is  gbefc^een  $l& 
©obe^borb  t>ertet>n^unbert  3far  barna  in  bem  S^egtjen  tmbe  Q5eftig5e|]en  in  bem  t>erte^n^ 
ben  £)agfje  be^  $l<mt$  ^arcii,  fjtfr  bebbenant>nbeat>erg5eroefen  be^rfame  J&ere  ^icolau^ 
©d)u!te  ^refler  t>nbe  Capelian^  berftiluen  ^erfen  ©unfe  Caffeerinen ,  t>nbe  ^ofjannes 
^Jottbefe  et)n  €(ericf  ^3reme^  ftid)f  e^  in  ^eg^enroarbic^eif  eine^  tjpenbarn  ^ofarii  funbergen 
bar  fo  gberopen  t>nbe  effcbet  ftcb  be^  mebe  fo  t>orbenfenbe*  $iv  up  i$  et>n  ctaren  befcbeben 
Inftrumentum  mib  enen  anbangeben  3ngbefege(,  be^  erfamen#eren£uber  ^ebingfjj&rcfr 
beren  t>orben:  t>nbe  beffe  ©cbrifff  i#  be  5Wening^e  be^  Inftrumentetf  in  grouenbeflentficfen 
fpnne  t)mme  ber  Ung^eferben  roillem 


l  ZtyiU  W  254n^  ^5  Pt£- 


jo  Uttunbtn  imb  Hadbrfcbten  $.  Period. 

6.  Praefentatio  Henrici  Bogeri  S.  Th.  D.  ad  Vicariam 

b.  Mariae ,  Simonis  item  ac  Judae  in  Catharina  per  Alleken, 
Nicolaide  Sworen  Proco£  relidtam  coram  Senatu 

Hamb.  fada. 

Ex  Libro  Memorandor.  ad  An.  ijoi.  zy.  Aug, 

Cciendum,  quod  anno  quingentefimo  primo  XXV.  menfis  Augufti  fuit  venerabilis 
*^&  egregius  Vir  Dn.  Henricus  Bogerus  Sacre  TheologieDodtor&c.  ad  certumbe- 
jieficium  ecclefiafticum  fitum  in  ecclefia  Ste  Katerine  hamburgef.  ad  altare  b.  Marie 
virginis  6c  ftorum  Simonis  &  Jude,  per  obitum  quondamDniJoh.  Vedder  ejusdem 
fceneficii  ultimi  &  immediati  poffcrToris  vacans  ,  per  honeftam  Dn.  Alleken  quon- 
«lam  Dn.  Nicolai  de  Sworen  Proconf.  hamburgen.  relittam  in  vim  certe  concordie 
inter  eandem  Alleken  &  quandam  Dn.  Beken  providi  Hinrici  Hodes  civis  Staden. 
conthoralem  literam  de  &  fupra  jure  patronatus  dve  prefentandi  difti  beneficii  a.c 
certorum  aliorum  beneficiorum  per  pie  memorie  Dn.  Hinricum  Hoep  quondam  pro- 
conC  Hamburgenf.  fundatorem,  cujus  fundationis  prefate  Dne  Beke  &  Alleke  pro- 
ximiores  heredes  exiftunt,  prout  in  inftrumento  concordie  defuper  confe&o  plenius 
continetur/  Spe&abilibus  viris  Dominisproconfulibus  &  confuHbus  Senatum  Ham- 
Jburgenf.  intoto  reprefentantibus,  in  fede  confulari  *congregatis  prefentatus,  juxta  te- 
norem  infra  fcripte  fundationis,  cujus  originalis  copia  de  verbo  ad  verbum  fequitur 
&efttalis:  Omnibus  Chrifti  fidelibus  prefentes  iiteras  infpe&uris  feu  audituris  Hinri- 
cus  Scholafticus  totumque  Capitulum  ecclofie  Hamburgen ,  in  omnium  Salvatore 
falutem.  Rationis  ordo  poftulat,  que  pro  divini  cultus  augmento  in  animarum  falute 
Deo  a  fidelibus  laudabilit :  offeruntur,  ne  curfu  temporis  per  incuriam ,  negligentiam 
vel  oblivioni  traduntur  ,  fcripturar.  teftimonio  roborentur  ,  quod  ad  notitiam  tam 
prefentium  quam  futurorum  cupimus  pervenire  ,  quod  honeftus  vir  Dns  Hinricus 
Hoep  proconful  Hamb.  cupiens  terrena  in  celeftia  &  tranfitoria  in  eterna  felici  com- 
mercio  commutare  ad  divini  nominis  laudem  fuique  cultus  augmentum  nec  non  pro 
falute  anime  fue  &  progenitorum  fuorum  ac  omnium  fidelium  defun&or.  ad  fun- 
dandas  &  inftaurandas  duas  perpetuas  vicarias  in  ecclefia  beate  Katerine  virginis  in 
Hamborg  triginta  rnarcar.  redditus  de  domo,inqua  ipfumtheoloniumrecipiturnunc 
&  coiligitur  ac  fervatur,  &  de  domolapidea  contigua  &  cellariis  ejusdem  annuatim 
xecipiendos  &  levandos  obtulit  &  donavit  ac  liberaliter  affignavit,  accedente  ad  hoc 
eciam  Dne  Beken  uxorisfue,  &  aliorum  quorum  intererat  beneplacito  &  confenfu. 
Vnde  nos  ad  honorem  omnipotentis  Dei  &  beatiflime  virginis  Marie  &  fanfte  Kate- 
rine  prefatos  redditus  &  bona  acceptantes  &  fub  proteftione  ecclefiaftica  recipien. 
de  ipfis,  invocato  dei  nomine,  duas  vicarias  perpetuas  feu  duo  beneficia  ecclefiaftica 
fundamus,erigimus&  tenore  pncium  inftauramus,  ftatuentes  &  ordinantes  fecundum 
voluntatem  difti  Domini  Hinrici  ut  vicarii  didarum  vicariarum  ad  altare  b.  Marie  & 
keatorum  Simonis  &  Jude  aplorum  inortu  diei  in  eftate  quam  in  hieme  muTam  le- 


i  Cap.  futlffte  Styfttyt*  MH s-  Catharinen  »fr*e,  i  u 


gant,  ita,  quod  quilibet  fervet  fuam  feptimanam  inlegendo  primam  milfam  &  alius  te- 
neat  fecundam  miffam  in  hora  que  vicere&ori  videbitur  cpnveniens.  Et  quod  die 
Sabti  miffam  celebrent  de  beata  Virgine  follepniter  decantando  ;  Eodem  modo  vi- 
delicet  follepniter  miffam  celebrent  pro  defund.  omni  fecunda  feria.  Si  vero 
unus  vicarior.  propter  inflrmitatem  ,  vel  aliud  juftum  impedimentum  non  pote- 
rit  hujusmodi  primam  miffam  fervare  ,  ex  tunc  focius  fuus  eam  legat ,  vel  per 
alium  facerdotem  faciat  eam  dici.  Et  fi,  quod  abfit,  in  hoc  negligentes  fuerint  ex  tunc 
heredes  dicli  Hinrici  de  fcitu  &  voluntate  nra,  per  fubtra&ionem  reddituum  pre^ 
di&orum  eos  poterunt  compellere  ad  fervandam  mifTamprediclamut  preferturcum 
maxime  propterea  prefatus  Dominus  Hinricus  has  vicarias  fundavit  &dotayitutiter 
agere  volentes  &  pauperes  laboratores,  antequam  ad  opa  fua  vadant  poffint  miffam  au- 
dire.  Iidem  etiam  Vicarii  cumreligione  *  diurnis  officiis  debent  intereffe  pum  re&ore 
&  cappellanis,  &  ipfum  re&oremjuvare  in  dandis  ....  Sifuperhocfueritrequi- 
fitus  &  oblaiones  quas  receperunt  eidem  re&ori  totaliter  pntare ,  nec  ipfum  re&orem 
in  aliquo  indebite  moleftare.  Item  predidti  vicarii  dabunt  in  anniverfario  di&i  Domint 
Hinrici  Hoep  ad  memoriam  fuam  inchoro  Hamburgen.  folenniter  peragendam  duas 
marcas  annuatim  de  redditibus  Vicariarum  predi&arum  ,  &  unius  marce  redditus 
recipiendos  de  quatuor  marc*ar.  &  o£~to  folidorum  redditibus  ,  quos  prefatus  Domi- 
nus  Hinricus  Hcep  habetcum  ConfulibusHamburgen.promemoriaDominiJohannis 
Hcep  Fabri  fratris  fui  in  eodem  annivafario  fimiliter  dividendos  in  choro  prsedi&o,  de 
quibus  habebit  Campanarius  ecclefie  Hamburgenfis  quatuor  folidos  &  majores  cam- 
panas  ad  vigilias  &  miffam  pro  defun&is  pulfabit.  Item  predi&e  Vicarie  non  debent 
alicui  conferri,  nifi  f uerit  in  ordine  facerdocii conftitutus  vel  ad  eam  valeat  infra  annum 
promoveri.  Et  fi  aliquis  di&orum  vicariorum  continud  abfens  fuerit,  officianspro 
eo  totales  redditus  percipiet  &nicchil  de  eis  abfenti  vicario  miniftrare  debebit.  In- 
fuper  poffeffores  di&arum  vicariarum  colligent  fideliter  redditus  ,  qui  de  di£tis  do- 
mibus  fcilicet  theolonei  &  alia  domo  lapidea  annexa  provenire  poterunt.  Et  quicquid 
fupra  duodecim  marcas  excreverit,  de  fcitu  noftrorum  Canonicorum  ponentaddepo- 
fitum  &  feruabunt,  ut  inde  ipfe  domus  poffint  confervari ,  &  fineceffe  fueritrepara- 
ri ;  Ceterum  prasnominatus  Dominus  Hinricus  Hcep  donavit ,  &  affignavit  redditus 
duorum  chororum  brafii  triticei,  quoshabuit  in  molendino  antiquo  Hamburgenfi  ad 
duas  memorias  pro  falute  anime  fue  &  benefa&orum  fuorum  diftribuendos  hoc  mo- 
do:  Valor  prsedi&i  brafei  triticei  per  di&os  vicarios  poftulabitur&capietur;  Etpri- 
ma  die  feriata  poft  feftum  pafce  dabunt  cuilibet  facerdoti  ecclefiarum  in  Hamborgli 
tam  feculari  quam  religiofo  fex  denarios  ad  legendum  vigilias  &  miffam  pro  defun- 
ttis ,  Simili  modo  f acietur  prima  die  feriata  poft  feftum  beati  Micchahel ,  Et  fi  quid 
refiduum  fuerit  iidem  Vicarii  in  depofito  tenebunt  ad  ufum  prcedi&um.  Prseterea 
Devotionem  &  gratiam  Dei  praenominato  Domino  Hinrico  datam  merito  commen- 
dantes  eidem  concedimus  &  damus  juspatronatus  &  prsefentandi  ad  di&as  Vicarias 
quamdiu  vixerit ,  cV  feniori  heredi  fuo  five  mafculus  five  femina  fuerit,  usque  ad 
fpatium  centum  &  quinquaginta  annorum  a.  data  prsefentium  numeratorum.  Ita 
quod  quandocunque  vel  quotiescunque  di&e  Vicarie  vel  aliqua  ipfarum  vacaverit 


ti ilrgutibett  irofr  CTacfetf  cfrtett  5.  Period. 

poffit  perfonam  idoneam  Decano  noftro  vel  ejus  locum  tenenti  nec  non  confilio  * 
noftre  civitatis  Hamburgenfis  praefentare  ,  qui  eam  fme  difficultate  recipient.  De- 
canus  vero  vel  ejus  locumtenentes  defcitu  praditti  confiliiiplam  inftituet  in  eadem, 
di&is  autem  centum  &  quinquaginta  annis  transaftis  collatio  di&arum  vicariarum  ad 
capitulum  noftrum  pertinebit,  Ut  autem  omnia  &  fingula  premifla  inconvulfa  per- 
maneant,  nec  in  futurum  aliquatenus  immutetur,  prxdi&as  literas  Sigilli  noftri  ap- 
penfione  fecimus  communiri.  ^  Qvibus  etiam  prata&us  Dominus  Hinricus  Hcep  Si- 
gillum  fuum  appendit  ,  ad  majorem  evidentiam  prxmiflbrum.  Et  ego  fupradi&us 
Hcep  ,  recognofcens  omnia  &  fingula  premifla  efle  vera  &  per  me  fic  gefta  atque 
fa&a  de  confilio  &  confenfu  hseredum  meorum  has  literas  Sigilli  mei  appenfione  feci 
fimiliter  roborari.  Attum  &  datum  Hamburgi  anno  domini  mlllefimo  trecentefimo 
fexagefimo  feptimo,  in  die  beati  Ypoliti  martyris  prafentibus  Honorabilibus  viris 
Dominis  Johanne  Grefeken  & Alano Bofman Canonicis  di&eHzmb.Eccl  Henricodemonte 
Bartramo  Horborg  Proconfulibus  Heynone  Hoyers  &  Jobanne  Kyt^  confulibus  Hamb.  & 
Rubardo  Kyl  civeHamburgteftibusadpramifla  vocatis  fpecialiter  6c  rogatis* 

*  i.  e.  Senatui» 

T 

7.  Joachimi  Clitzing  Praspofiti  Hamb.  Arreftatio 

omnium  reddituum  Vicarise  in  Catharina  quam  Johannes  vam 

Kroge  poflldet,  ad  inftantiam  Nicolai  Francke  Praepofiti 

Roftoch.  decreta  1519.  21*  Oc5tob. 

De  mandato  venerabilis  viri  Domini&Magiftri  Joachimi  ClitzinckPraepofitiHam- 
burgen.  loci  Ordinarii  6c  ad  inftantiam  venerabilis  Viri  Domini  ac  Magiftri  Nico- 
lai  Francke  Praepofiti  Roftochienfis  6cc.  arreftentur  fiib  pena  excommunicationis  & 
centum  florenorum  Renenf  omnes  &  finguli  rrudus  redditus  &  proventus  apud  ho- 
neftos  viros  Henricum  vam  Kroge  &  Joachim  van  der  Vechte  opidanis  opidiHam- 
burgen.  Bremen.  diocefis,  omnesque  alios  reddituarios  vicariae  perpetue  in  ecclefia  pa- 
rochiali  San£te  Katherine  prefati  opidi  Hambvrgen.  quam  quondam  Johannes  Saltze- 
borg,  dum  viveret,  obtinebat ,  &  nunc  Johannes  vam  Kroge  obtinet ,  &  eidem 
Johanni  aut  ejus  perfonae  procuratori  fe  patri  fuo  de  retro  minime  confignenturaut 
folvantur,  nifi  primitus  &  ante  omnia ,  difto  Domino  &  Magiftro  Nicolao  Franckf 
de  annua  penfione  fex  annorum  proxime  prseteritorum  afcendente  ad  fiimmam  qua- 

draginta  quatuor  florenorum  auri falvofanioricalculoeisdemfuperfru&i- 

bus,redditibus&proventibusprefate  Vicarie  per  fedem  Apoftolicam  refervatis,  fatis- 
fa£tum  fuerit  realiter  &  cum  efFe&u.  Et  fi  fenferit  fe  gravatos  compareant  coram 
<Ji£toVenerabiliDomino  Joachimo  Prarpofito  ,  ejus  officiali  aut  commiflario  in  Pre- 
pofitura  Juridica  proxima  ad  allegandum  &  dicendum  caufas,  fiquas  habeant,  ratio- 
nates  rekvantes,  quare  hujusmodi  arreftumnon  debeat  fuum  fortirieffe&um,  &ad 

pre- 


'  i  Cap.  fiin|fte25e0fa0e*  yptt  S.  Catharinen£tr4)e. 15 

premiffaminimeteneantur.  Alioquinproutjuftumfueritprocedetur.  DatumHam- 
borgh  anno  xvcxvij  vigefima  quinta  Q&obris,  Commiffariatus  fub  Sigillo,  prefenti- 
bus  ImprefTo. 

Ad  mandatum  difti  Venerab.  Johannes  SartOHS, 

Domini  Joacbimi  Ppti.    *  ptj  *  Notarius  fft.  ** 

Exequatur  per  quemcunque  judicem  Juratum. 

*  i.e,  Prspofiti.  **  i.e.  fubfcripfit. 

8.  Literae  Capitulares  fuper  Patronatum  Vicarise  S.  S. 

Simonis  &  Judae  in  Catharina  pro  Eberhardo  ttatl  bcttl 

SBergfye*  a.  1526. 28.  Sept. 

Univerfis  &  fingulis  prsefentes  literas  five  prsefens  publicum  inftrumentunfvifuris, 
le&uris  feu  legi  audituris  CLEMENS  GROTHE  Decanus,  & Henricus  Canonicus 
Senior  totumque  Capitulum  Ecclefise  b.  Mariae  Virginis  Hamburgenfis  falutem  in  Do- 
mino ,  &  prsefentibus  fidem  indubiam  adhibere.  Juftis  &  honeftis  fupplicum  votis, 
prcfertim  illis ,  quae  in  divini  cultus  augmentum  cedere  dinofcuntur  libenter  annui- 
mus  ,  eas  favoribus  non  immerito  profequimur  oportunis.  Ad  univerfitatis  veftrae 
ac  cujuslibet  vefti^m  notitiam  deducimus  &  deduci  volumus  per  prsefentes ,  ijuod 
quamvisfine  cura  Vicaria  perpetua  altaris  fandtorum  Simonis  &  Jud*  fiti  in  Parochiali 
Ecclefia  S.  Catbarina  Hamburgenfis  olim  ac  prifcis  temporibus  in  fuis  redditibus  &  pro- 
ventibus  fuerat  &  erat  copiofe  dotata,  ere&a ,  fundata  &  inftaurata.  Ejus  tamen 
Vicariae  redditus  &  proventus  curfii  temporis  ob  &  propter  guerearum  turbines, 
aquarum  inundationes  aliosque  finiftros  &  inopinatos  eventus  ,  adeo  &  in  tantum 
imminuti  erant  ,  ita  ut  poffeffor  eandem  pro  tempore  obtinens,  fe  de  redditibus& 
proventibus  ejusdem  commode  fuftentare  ,  ac  de  eisdem  vivere  minime  potuit. 
Unde  quondam  dum  vixit  honorabilis  Vir  Dominus  Johannes  Dhe  herferde ,  poffeffor 
ejusdem  vicarias  zelo  devotionis  accenfus  divinique  cultus  fpirans  augmentum,  ean- 
dem  fine  cura  Vicariam  perpetuam  cum  certis  annuis  redditibus  &  proventibus  per- 
petuoapud  eandem  manendis  augmentavit  &  melioravit,  propter  quam  augmenta- 
tionem&meliorationem,  ficut  praefertur ,  fa&am,  Decanus  pro  tunc  exiftens  ac  Ca- 
pitulum  Ecclefiae  praxUfbe  eidem  Domino  Johanni ,  quoad  viveret ,  ipfo  vero  de 
medio  fublato  confanguineo  fuo  feniori  &  proximiori  ad  certum  tempus,  quo  Jus  patro- 
natus  five  praefentandi  perfbnam  habilem  &  idoneam  in  &ad  eandem,  Vacatione  il- 
lius  occurrente,  favorabiliter  dederunt  &  concefferunt,  prout  &  quemadmodum  in 
literis,  defuper  datis  &  concefHs  plenius  continetur  &  habetur.  Cujus  quidem  juris 
Patronatus  f.  prafentandi  dationis  ac  conceflionis  vigore ,  perfbnaliter  coram  nobis 
^onftitutus  providus  Vir  Hermannus  deHerferde  civis  &  Incola  apudHamburgenfes 
*c  confanguines  quondam  di&i  Domini  Johannis  Poffeflbris  &  augmentatoris  di&as 

®  .  iins 


H UtVimbm  mb  Hacfrrtdbtw 3.  Period. 

fine  cura  Vicariae  perpetuae  altaris  pradi&i ,  indubitatus  patronus  ,  non  vi ,  dolo , 
metu,  fraudeautaliquaaliafiniftramachinatione,  ut  afleruit,  fedu&us  autcircum- 
yentus ,  fed  ex  ejus  certa  fcientia  fpontanea  voluntate ,  animo  etiam  ,  ut  apparuit, 
bene  deliberato  ,  modis  ,  quibus  potuit  ac  debuit  melioribus  &  efficacioribus  ,  jus 
patronatus,  five  prafentandi  perfonam  habilem  &idoneam,  in  &  ad  eandem  vaca- 
tione  illius  occurrente,  fibi  hsereditario  jure  competens,  pro  fe  fuisque  in  hac  parte 
ha?redibus  &  fucceflbribus ,  provido  viro  ^mig  Qtac!  ci vi  Hamburgenfi  ibidem  piu-- 
fenti  &  id  acceptanti ,  fuisque  hceredibus  naturalibus  &  legitimis ,  donatione  mera , 
pura,  validaacirrevocabilidedit,  donavit,  transtulit,  ceflit  atque  conceflit ,  pa- 
lam,  publice  ex  exprefse,  Et  nos  ad  difti  ^artgQtael  devotam  conftantiam  &  pe- 
titionem ,  donationem  ,  translationem  ,  ceflionem  ac  conceflionem  ratas  &  gratas 
habentes,  au&oritate  noftra  ordinaria  recepimus  &admifimus,  recipimus  &  admitr 
timus  per  prafentes  ,  quibus  quidem  donatione,  translatione ,  ceflione  ac  conces- 
fione  Juris  patronatus  f.  prsefentandi,  fic  ,  ut  praefertur,  per  nos  receptis  &  admis- 
fis,  idem  <£><tttf?  ©trtel  volens  ac  cupiens  animse  fuse  faluti  falubriter  providere,  ter- 
renaque  ac  tranfitoria  in  cceleftia  commutare  decem  marcarum  annuosredditus,pe- 
nes  &  apud  eundem  fine  cur&  perpetuam  Vicariam  ,  perpetuo  permanendos,  in 
augmentum  ejusdem  Vicariae ,  donatione  mera  ,  pura  ,  valida  &  irrevocabili ,  de 
haeredum  fuorum  expreflb  confenfu  ,  dedit,  donavit,  &  afflgnavit  necnon  Deo& 
nobis  otulit ,  pro  ut  &  quemadmodum  in  literis  &  regiftraturis  defuper  confe&is , 
ad  quas  nos  referimus,  hicquepro  infertis  habere  volumus,  pleniushabetur  &con- 
tinetur.  Nobisque  tam  humiliter  quam  devote  fupplicando ,  quafenus  diclas  decem 
marcas  annuos  redditus  ,  una  cum  eorum  fumma  Capitali ,  fub  noftra  atque  Eccle- 
fiaftica  prote&ione  recipere,  eidemque  Vicarice  perpetua%pro  augmento  annectere, 
applicare  &  annotare,  jusque  patronatus  five  prcefentandi  nobis  &fucceflb.ribusno- 
ftris  Decanis  pro  tempore  exiftentibus  perfonam  habilem  &  idoneam  ,  ad  obtinen- 
dum  eandem ,  vacatione  illius  occurrente  di&o  ?$an$  Qtrtel ,  quoad  vixerit ,  eo 
vero  vita  funclo,  fllice  ejus  naturali  &  legitimas ,  uxori  videlicet  legitimce  providi  viri 
Eberhardi  *)CM  uCttt  Q5crC$C  /  eorumque  Eberhapdi  &  Alheidis  uxoris  fuae  legitimae, 
ac  filise  naturalis  &  legitinrae  di&i  v^anf?  ©taele  harredibus  naturalibus&Iegitimisin 
perpetuum  dare,  refervare  &  concedere  audoritate  noftra  ordinaria  dignaremur. 
Nosvero  Clemens  Decanus,  Henricus  Senior  &  Capitulum  Ecclefice  prcefatse  fuppli- 
cationibus  hujusmodi  tanquam  juftis  &  rationalibus  favorabiliter  annuentes  diclas 
decem  marcarum  annuos  redditus  ,  una  cum  eorum  fumma  Capitali  fub  noftra  at- 
que  Ecclefiaftica  protectione  fufcepimus,  ipfasque  eidem  Vicuria:  perpetuce  in  aug- 
mentum  ejusdem  pro  pofleflbris  ejusdem  competenti  &  honeftafuftentationeanne- 
ximus ,  annotavimus  &  applicavimus  ,  jusque  Patsonatus  five  prcefentandi  nobis  & 
Succeflbribus  noftris  praedictis ,  perfonam  habilem  &  idoneam ,  ad  obtinendum  ean- 
dem,  quoties  ipfam  vacare  contingat,  diclo  i^artf?  Qtdel,  quoad  vixerit,  vita  fun- 
Oo  ,  honefte  Domine  Alheidi  filias  naturali  &  legitimce  dicli  <3rtttp  Qtrtc!  ,  ac  uxori 
legitimas  prcefati  Eberhardi ,  eorumque  veris  naturalibus  &  legitimis  hcEredibus  Se- 
niorj  &  proximiori  mafculo  five  fceminse ,  dummodo  tamen  religiofa  perfona  non 

fuerit , 


l  Cap.  fut\fftt  SSepfaae.  Wlt  S.  Catharinen-2Mr<&e.  I  s 

fuerit ,  au&oritate  noftra  Ordinaria  in  perpetuum  dedimus  refervavimus  &  conces- 
fimus ,  prout  recipimus  ,  applicamus  annotamus  ,  damus  &  concedimus  per  prse- 
fentes,  cceterisque  aliis  claufulis  in  di&se  vicarise  'perpetuae  primaevx  fundationis , 
augmentationis  6c  meliorationis  literis  contentis  nihilominus  in  fuo  robore  duraturis. 
Prasmisfis  omnibus  &  fingulis,  tanquam  rite  &  legitime  faclis  decretum  &  auctoritatem 
noftram  ordinariam  interponendo.  In  quorum  omnium  &  fingulorum  fidem  &  tefti- 
monium  prsemifTorum,  prasfentes  literas,  five  praefens  publicum  inftrumentumhujus- 
modi  noftras  refervationem  &  conceflionem  in  fe  continentes  five  continens,  exinde 
fieri  & per  Notarium  publicum  fcribamque  noftrum  infra  fcriptum,  fubfcribi  &  publica-J 
ri  mandavimus,  Ecclefiseque  Hamburgenfis  Majoris  Sigilli  jusfimus&fecimusappen- 
fione  communiri.  Datum  &  a&um  Hamborch  apud  Ecclefiam  b.  Marias  Virginis 
fub  anno  Nativitate  Domini  millefimo  quingentefimo  vicefimo  Sexto  ,  Indidtione 
quarta  decima  ,  die  vero  vicefima  o&ava  ,  menfis  Septembris  ,  mane  hora  tertia- 
rum  vel  quafi,  Pontificatus  San&iflimi  in  Chrifto  Patris  &DomininoftriClementis, 
divina  ProvidentiaPapae  Septimi,  anno  tertio,  prasfentibus  fumme  honorabili  ac  provi- 
disVirisDominoConradoKutheman  &  Woldero  Gofs  Vicario  perpetuo  ac  Came- 
rario  di£tae  Ecclefia?  Hamburgenfibus,  teftibusad  prcemifla  vocatis,  rogatis  &requifitis. 
Et  ego  Joachim  Buffe,  Clericus  Hamburgenfis  dicecefeos  ,  Sacra  Imperiali  aiaftori- 
trte  Notarius  publicus,  di&ique  Domini  Decani  ac  Capituli  Ecclefice  Hamburgen- 
fis  &  hujusmodi  negotii ,  coram  eis ,  Scriba.  Qyia  hujusmodi  receptioni ,  applica- 
tioni,  annotationi,  refervationi  &  conceflioni ,  omnibus  aliis  &  fingulis  ,  dum  fic, 
ut  prcmittitur,  coram  diftis  Dominis  Decano,  Seniori  ac  Canonicis,  Ecclefise  prce- 
tadtee  fierent  &  agerentur,  una  cum  prasnominatis  teftibus  prafens  interfui ,  eaque 
omnia  &  fingula  fic  fieri  vidi ,  audivi  ac  in  notam  fumpfi ,  ex  qva  hoc  prafens  pub- 
licum  inftrumentum  manu  mea  propria  fcriptum  exinde  confeci,  fubfcripfi,  publi- 
cavi  &  in  hanc  publicam  formam  redegi ,  figno ,  nomine  &  cognomine  meis  folitis 
&  confuetis  una  cum  di&ae  Ecclefice  Hamburgenfis  majoris  Sigilii  appenfione  fignavi, 
communivi  &  roboravi ,  in  fidem  6c  evidens  teftimonium  omnium  &  fingulorum 
pKemifforum  rogatus  &  requifitus. 

(Locus  Sigilli  NotarialisN         Ex  commisfione  Venerabilium  virorum  ac  Domi- 
Virtus  Vincit  omnia      \  norum  Decani  &  Capituli  Ecclefice  Hamburgen- 

Joachim  Buflbnis    -S  fis ,  Ego  Henricus  Banskow  Senior  Subfcripii, 

(Locus  Sigil-N 
li  majoris  / 


Extraft  ©fofc&Uc^  # 

Catharinsi 

gutotffett,  H$  «a$  2i6|terben  TOcofa*  fcott  $er#tt ,  beffett  beibe  $r<»f  &6ett  mtf  atfeft 
Sww&WMtiflen  i  ®M$tiQU\tm  p&  SSo&eti  ,  gefegett  w  £>er  s.  CatharinetM^frajfe 


i£ 


Ur£imbett'isitb  Hadbrtcfcteti 


j.Period. 


$roifcj)en  3urcjen  (£ar|ten$  unb  Jperrn  D.  Viti  (gc&arpen  StpotfcecferS  erbficMerfaaen  feitt 
auf  glifabetf>  3oad)im$>a(>rett  3£ittt>e  unt)  feine<SdE>roefter ,  roie  aud>  auf  3of>an$o(>{en 
fcetfen  &ott  feiner  ©c&meflei*  C^cilia  roeifanb  £)itmer  $of)fen  €lje^rauen  ©djroejter^inb, 
roie  aucfr  auf  Autor  ^eterfen ,  unt>  nocfr  auf  2(nna  Jperrn  Henrici  2Borbenfjo|f  D.  ©e* 
grauen,  beflfen  &on  t)cr  ©djroeffer  ®efa,  5lnt)rea^^>eterfcn  roeifanb  €f)e^Srauen  ©d?roe* 
tfetv5\ittbern,  ate  bctf  C8er|torberten  nec^ffe  (£rben.  Sfttin  fjabctt  biefefbe  atle  cjecjenroctrticj 
tyre  2(nt(>eiTe ,  an  ^oban  ^o^ie  t'5ren  WliU  grben  Derfajfett ,  bag  alfo  beit>e  $8rau*(£rben , 
ntit  atfett  3ubel;oruncjett  t>orerroefwten  3of?an  ftofjfen  ci#entf>timfic&  juftefjen  unt)  cje? 
fxfrett. 

6*tt£  Qt4e!^urcjerttt^amburcjerfan^ett)a^PatronatruperVicariamII.  adAltare  SS. 
Simonisjudie  in  Catharina ,  roefd)er  auf  feitie  $od)ter  Zlfytib  &ad  unt)  iferen  @0e* 
man  (£ber£ar&  sott  2$ergett  unb  tf)rc  jftnber  unt)  grben,  aflejeitben^ecbjfenunb 
2(e(te|ten  i  f  26.  d.  28.  September  extendirct  roirb.  33ort  biefett  betben  ©e^euten 
t(t  erjief)(et 
%>an$  vott  25ergett,  roefdjer  A.  iffg.  $o.Martii  (vide  fupra)  ber  Suncjere  cjenatit 
roirb,  nadjmate  =Ober*2((ter  unt)  £ctd)tt.  ©efdjroorrter  ju  S.  Cathar.  fkrb  if  96. 
(vide  Mem.  Hamb.  Vol.lL)  grbatmit  2tnna  fXotenburcjtf  (ftelje  ba$  £eic(jett*€ar* 
men  attf  D.  Henr.  2£orbenf)bfs  €^grau)  nacfcfofgcnbe  SCinber  ^ejeu^et. 

1  tticoUe  vott  Bergett,  ffarb  A.  16}  ?.  aut  circa  of)ne  ^inber  vide  Extra&um  autf 
|    t)em  ©tabbucj)  fupra. 

2  (£lifabetr>  vott  2$ertjett,  cjctrauet  mit  ,3oad;im  35a{>r,  ber  A.  163 ?.  fcj>on  utib&roar 
|     of>ne£inber  wrftorben  roar. 

3  c^///4»on23ergefi,  cjetrauct  mit  ^itmer  ^o^( ,  fiecjebafjr: 
1  ^o^ati  &ob!,  cjetrauet  mit  5(nna  (£atf>arina  t)on  &Him,  batton  ftnb 

1  2fttrta  (Zatfyatina  &0&I  /  cjetrauet  mit  Lic.  Theodorus  Sfntfefman  ;  qui  t 
17 10.  baoon 

1  Hnna  CatbaxittaZncfdman,  natai67$.  cjetrauetmit©imon$:am, 
unbgtbatyt 
1  2lnna  Catfyatina  Zam,  cjetrauet  172;.  d.  19.  Januar.  mit  3o> 
1    r}an#inri$@5ttf,  quin.  1694.  zj.Martii. 


(ZafpatZam 


1  WlattinZam. 


2  Diedericb  Jofyan  ZftlcFeltttttt,  J.U.D.  n.  168;.  \  1721.  ccelebs. 

-    -    -    2&0&!,  mit  £er  W  Marcus  $3ucf  J.U.L.  Senatore  1 660.  qui  f  1677, 
bat)Otufne$o$ter: 

£ltfabet&  25utf ,  cjetrauet  mtt  Jperrn5((bcrt  Srocftrencj  J.U.L.  &Sena- 
torc  anno  1687.  qui  1707.  bawn; 

Bartho- 


aCap.fiinfeeSBe^ 


Wtt  S.  Catharinen&frc&C 


*7 


1  Bartholdus  Marcus  ^roeftrencj,  cjetrauet  mif 
»on£int>eman,  Ober^tattmamtf  Soc&fer/  &ieiljmcjeba§r: 
1  SH&ert  3oa$tm  Srturicj)  Swjtrencj* 

a  Sfnna  SWarflaref&a  gltfabctfr  $ti>ej$renvj, 

5  SSern&arD  CJrifKan  ®ujto&  SHetericfr  $weftren$. 

Silberf  ©of  f  friei)  ^me(tren0,  cjetr,  mit  wn  tMmm* 

9  3of?ann  £>iefericf)  StvefJrettcj,  Capitain,  §ttmtt  173.1*  mit  «on&nte 
j  man*,  ©ber<amtmann*  ^oc&fer. 

5  Albert£of>f,  J,U.L.  ffarb  un&er&etfraffjef*  17 ^* 

4  EKfabeth  £of>I,  mit  Laurentio  gBtc&man,  J.U.L.  unt>  ^eba&r: 

©ifabeff)  $}ar0aretf>  233id)matttt,  cjctrauef  mit  £err  £>am&  &WMtatttt, 
J.U.D.  Senatore  17 14*  Uttt)  Cjebafyr  t 

£auren$  £an^ermann.  qui  f  17 J  9« 

4  &/i  *o«  23crgw,  cjefrauef  mif  Andreas  «JJeferfett ,  Autor  ^eferfen ,  £>ber*2iffeti 
unfc)  £ei$ttam$'©efc{>tt>orttett  m  Nicolao  (quij  15*930  eittycjem  (Sofjtt,  &em  ftc 
I     0ebaf>r* 

1  Au£tor  ^efer^,  wefcber  ftcl)  jwcpma&l  tweblicjet. 

1)  An.  1610.  mitCat&arma^anfjSBa&len?:,  t>ieil>mcjebaf>r: 
1  So&ann^efertf,  cjefrattet  mit  t>a*>on: 

Catharina  Lucia  ^etcrs ,  cjefrauef  mit  @ert>  SHJencf  in  ^rettten,  illa  f  A. 
1716*  of>nc  $itit)et\ 
Andreas  tyttt\'$  ,  CjetraUCf  mif  Anna  Catharina ,  Sfrimid)  ©tffcttt^/  ©ber* 

W. en  in  Petro  uttfc)  Cath.  Colins  ^oc^fer ,  tvelc&e  $m  gebafjr : 
1  #inricj)*Pbi(tp*J3eferg,  quifinfans. 

Catharinam  Agnes  ^peterfen ,  n.  1670.  d.  i.Jul.  getrauef  Anno  i6gg» 
mtt  #etT  Jpeftvicj  (Sillem  ,  J.U.  L.  Secretario,  Anno  1693»  Proto- 
Not.  1 702. Senatore  1708.  Pratfore  1714,  quif  1714.  f  Dec. &a*)$tt: 

1  $tin  5lnt>re6  ©illem ,  n.  1639.  f  1690, 

2  dat^aritt^ertru&^inem,  n.  1690.  f  1694, 
5  joachim  ©itlem,  n.  1691.  d.  iiDec.  n>ari>  g urftl.  2Burfcttbcr<j* 

Jg)ojfratb  uttt)  Agent  tm  ^iet>er*©dcbftfcben  ,ftrd»;fe  im  Augufto 
17  i-f»  refignirfe  171  g.  Uttt)  promovirfe  in  J.U.L.  $tt  ©rdttittCjett 
tmAugufto.    Secretarius  Ampl.  Senat.  1721.  d.  2Maji,  cjefrau* 

et  eodem  Anno  d.  29  Julii  mit  %nm  SOjarcjarctba,  ^etcrOfen^eftf, 

€  5W» 


i8 


Urftmbett  nttb  nacfcric&tw 


5.  Period. 


f 


tfdnigf.  Sdnifcfjen  <£an£effeiV$iatf)6,unb  Catharime  ^iflema  Srocbter, 
Licent.  Eberhard  »on  flampen  SBiftroC/  tvefcfje  i&mgcba&r: 

1  Joachim  ©iOem  /  n.  1722.  8Sept. 
©offfrteb  #clroifl  <$5iflcm  /  n.  169$.  t  1694. 

5  Slnna  (Eafbarina  ©flem  /  n.  &  f  1 696, 

6  $?argarcf(ja©iflem,  n.  1697.  d.  8Sept.  gefrauef  171«.  ioSept.  mtf 

|    Johanne  Hieronymo  SQBrucf  ,  Paftore  jum  $ircf;tt>drt>cr. 

7  Sufanna  Maria  ©iflettt/  n.1700.  April 

3  £tnricb  ^eferfen  f 

4  Auftor^eferfen. 

1  Auftor  ^efcrfen/  fjaf  jum  an&ernmaM  gefrauef ,  unb  jroar  Anno  1622.  Catharinam 
Marci  Q5ocfen  ^ocbfer ,  auS  weic&er  <£f)t  cntfproffcn : 

5  Marcus^eferfen,  Senator  1684.  f  1692.  getrauct  mit  3)orofljea  £oren£  SQSdr* 
benf;off3,  Cber^Uten  inPetro,  §ocf)ter,  twfcbe  if>m  gebaf>r: 

1  AnnaDorothea^eterfen,  getrauet  mif  Jfperrn  3obann ,  $xty($txxn  t>on 
(Stlenfamp,  batjon:  ille  f  171 8.  imApril. 

1  ©ifabctb  Catbarinton  Srlenfamp. 

2  3obann£oren$t>ott@;rfenfamp, 

3  €(eonorai)on^rfcnfamp. 

I 

4  €r.ttft3of>atttti>on€rfenfamp. 

2  Laurentius  ^cfcr^  /  J.U.L.  Uttb  Vicarius  Proviibr,    f  17*4,  ^Febr. 
|  coelebs. 

C  £at&arina$eterfcn,  gefrauetmit^bifipSricf,  Paftore  ju 
im  SJiineburgifcften ,  unugebabr: 
Cafpar  Jricf ,  getrauetmit: 

torentiU^Sricf/  R.Minift.Candidatus&Vicarius.  t 
7  £uca$  ^eferfen. 
|     8  $tott!)ia$  QJeterfen. 

2  ^lnna^eterfen;  n.  i?86.  20N0V.  f  i6fi.  27 Sept.  f>affc  fi'cb  brei;mab(  tcre^figef. 

1)  An.  16 14.  um  Martini  mif  ^mricf;  Dven^ef/  welcjjer  An.  16 17.  ofme  ftiiv 

ber  wrjbrben. 

2)  An.  1619.  d.  i8Febr.  mttPatIoQ3ocf,n>efcr;er  (tarb  An.  1629.  d.  12  Jun. 

bmfetfajfent)  jtwne  &6t)t\t  unt>  2c£dcbter,  unt)  fcon  benen  Sdcbfern 
4$inbe3*5lint)er. 

3)  An.1630.  d.27Sept.  ttltt  4)Cttric&  SD5drt)Cttf;0ff  /  J.U.D.  Ultt)  Canonico 

o&rte  fiintw, 


9*  £)er 


i  Cap.  futtfffe  23epfa^  W«  S.  Catharinen  %frcfee, 1 9 


9,  $er  Vicariett  $0  S.  Catharinett  ^teff  up  ^e  Confo  - 

larien  feel  J^pnnrt  93olcfmer£  &c  ad)te  ©acje  i>e$  fyiUigen 

£trt>nam^^S^rt^at>er  to  t?oIt>cnte.  A.  151& 

ttffe  Q5reff  u>  geaaten  Anno  rt>iij  t>antt  benne  Vicarientofunfeiva^er^nentipbeCon- 
folatien  t>e  be  ad&te  £)aae  ot>ev  be$  I>tflt0en  tyc&nam  *  SJefletf  & 

Q)or  aflenn  bcnn  3ftennen  bc  btiffen  "Q5reff  fieen  ebber  bdrett  fcfen  ,  befennen  tmbe  btt 
tnam  w>t>  ^ofjatmed  t>am  benn  "3Betten;n(}fje,  ^o^annc^  Omcfen  unbe  allc  fleniene  Vica-, 
rii  m  funte  ^affjertmett  ^ercfe»  bvnnen  Jpamborcj)  apcnbav  t>or  tmStmfe^afomefw, 
ecF  afs  roenne  t)at  rot>  t>an  bev  evbaven  SQtorgaretfjen  fiefi;0f)en  Jpijnrtrf  Q5renl>e$  nagefa* 
fett  ^Bebetvcnn ,  tfjo  einev  Q}ovme5rtn#ebeg@otf)It>fett  £>e»ffe3  eresfjelpgenn  ©onetf&afoe» 
.£)t>nrt>cf  Q)oIcfmer£  ,  tn  gubcn  ©ofbe  tmb  grat>en  ©elbe  t>ul  tmbe  afle  entfancjen  ^ebben 
$roi;ntt>d)  $?arcf  ®elbes,  benome(i>fcn  bve  bunbert  $)?cf  £'ub.  roeltfere  rot)  tn  tmfeMemo- 
ryenn  $5effe  fcor  fcttS  tmbe  unfcr  0?af amcnbctt  $tt erctf),  tmbe  gelecbt  fjebbeti,  root>or  rot)  tr)o 
twtjg&eri  Stagenn  na  bogcvtfje,  (b.  t.  auf  Q^efjven)  bcv  (grbaren  (jebacf;ten  €0?arcjareten ,  bcm 
^ocbn>erbt(j5cn  byfltgben  2r>tf)am  to  ©renn,  be  acf;te  Zdaat  be$  Seftc^,  nu  erft  anftaenbe,  f?o  mett 
fcbvtft  na  €f>vt|lt  ©ebofvf)  voc  neaetttepn  tt>t;ffen  famefi;fen  mtt  bem  ^arcffjeren ,  Capfffa^ 
ncn  tmbe  ^offcvcn  mtf^evftcbct>f  f;ofbcttc,t>nbe  ftnaen,  t>an  ber  cvften  QSefpcv  an  tj&o  f)cuett* 
be,  beff>  tf)or  fafeftett  be£  acf)fen  Qaafye  tfjo  enbtscnbe ,  tfjo  ©altcjj&ept)  tmbe  ctncm  ftitt' 
berftcfen  $roffe  be£  t>or#ebacf>ten  £t;nvi;cf$  33ofcfmer$  ftmer  tmbe  fpner  (gfbevcnn  ocf  affe 
fjpner  ftrunbe  tmbe  SBofbeberS  famentfi;cfcttn  ,  affctm  £f)riftlt)cben  QSorftouenen  ficfcn  to 
troffe,  barfsebea#funbri$enn  t>or  bogf;cvcnbe  9$,  tmbe  geuemttmbe  befcntt  bettn  SJennenn, 
bc  bar  parfonelpcfenn  fiobann  ft;be  fjefpenn  t>nbe  fr>ngr)en  tta  bpfler  nagefcfeveuen  5Bt>fe  alfe 
t>aget>e  acf;fe  baat  aucr  ncne  t>ubbeft>e  porcienn  offtc  remanent  bar  t>ami  up  f^ofc^cnbe. 
^bor  crften  Vefper  unb  nacbfangb  negen  fcfyffmglje»  ^:^o  bcr  ?0?cffctt  jttt  JL  ^f;o  bcttn 
f I enenn  ©a^te^  f t>benn  t'x  f l  ^ov  #ormfienn  rtt  f?I.  be  roi>  bc  ganfe  acl;tc  Qaat  mytf)  Jper* 
It)cf>epf ,  mt;tf>  troccn  fcencre  tom  b^ctm  2Iffar  utibc  ftt>cett  tr)on  ^ufcffc  ftanbc  bofbett  ropf* 
fenn.  SHjefcfcnn  roi;  befunt>vr>genn  baucncveportiennt>ccvbo  t^ov  t^bf  geuen  unt>  n>r>tlen  r)o(^ 
ben.  3»  bcv  9??iffett  tttt  funDevgr)e  epne  Collecle  pro  famulo,  Dnbe  be  ganfenn  acf)fe  Qaat 
bt>ffev  ^orfcfereuen  mt;fe  fio  ff;o  bolbcnbe.  £>uffe  punde  affe  t>nbe  tntfunbrtge  fauc  rot;  cjenat^cnn 
Sobanned  »an  ber  2Geftcvt>nae ,  unbSobannc^Cmcfen  afj)o  bc  troe  ofbcflcn  itijtatnmx* 
bi)5f;rocfenbc,  mptbaffc  unfenn  mebe  »orbef!cmebcnn  tf;o  crotacntt  .^aacti  fjo  flcbe  t>aft  f^o 
^ofbcnbc  be^  tf)o  me^rcr  Orfunbe  ber  roavbe  f;cbbe  rot)  t>t^  bctcnfr)  t>nbe  bcbe  adc  bev  anbevn 
Vycarient)nfcvt>ovacttatttefunfe^atbavt)ncttn  5tcvcfcnttt>nfe  tttabefeaef  vor>tf)lr>Fenn  nebbettn 
ann  bttffen  Q5reff  f)engr)en  (aff)enn  ,  be  gcacuen  tonbe  gefcr)reuen  t$  anno  na  ber  ®eborf& 
€(>vtfti  t>nfe^  feuen  ^eren^  t>eftetnr)unt>ert  ac5tcin  up  S.  Thomas  Qaal)  be$  Jpfligen  5fpo^ 
ffef^» 


e  1  io^o^ 


20  ^ Uttunbtn  mb  ETacftricfetitt ?.  Period. 

io,  ^ot^etf  ®bttm$  ^Bmfdkt  26.  Mao.  %  &W* 

£ut>fcf)  3%H*«  ^ente  wk  J9oo.  SWavcE  #aupt'@fut?l 

an  t>te  Memorien  JU  S.  Catharinem 

fir  Libro  Memorand.  tjzf.  fer.  C.  poft  Corporis  Chriflt. 

fi3£o  wcfcntie  baf  tmfo  a(fe  f>ufe  fc  perfonficf  t>or  bem  (Srbaren  Jg>even  £)iricf  Jpo&ufett 
^^orgermefter,  t>nt)e  2f(berf  3Beftet>en  Dtabman  /egemwrfcicj)  erfcbienen35orcj)erf  ©ofc 
fentf  tmffe  23orger  t>nt)e  befcnne  apenbar  t)at  fje  t>an  6en  gemenen  Vicaricn  t»er  Memorien 
tn  funte  ^affjerinen  $arfen  fjpr  binnen  SSorvoeferen  fjebbe  entfangen  t>nt>e  ret>e  t>pgeboretiti 
©olfcc  unt>e  grauen  pagimente ,  t>ar  mcn  nfja  t>tiffer  <Sfat>  roofjnte ,  9vent>^e  met)e  f offf 
tmfce  t>t5Iofet  rire  9ttarcf #ouefftof$,  t>nb  flcF  t>orpficf>fet,  t>nt>egj[)ef  auet  t>en  cjf>et>ad;fen Vi- 
caricn  f^o  be&oeff orer Memorien,  t>art>or  ;3ar(ifee?()unt>erf  rrt>i  SDJarcf  r  %  tiijtyf*  2ub. 
ff)C*  t>orrent>enbe,  tmt>e  in  ftn  Jpug  tmbe  £vuc  belegen  an  uev9?igenbecfevftrafe  an  t>em€>rt>fr 
nfja]t>em  ^Bpnfetter  t>ortt>ifJingbe  tfjo  t)ont)e.  SDetvife  f;e  aueft  t>an  t>er  gmerfen  t>nt>e  erett 
5tynbern  t)ee?  t>orfcreuen  ftned  Q5rouf>ufe£  offte  (ErueS  ,  voenfe  6er  netwe  Q&rfafinge  et>t)er 
Q)orfcriuinge  t>ov  tntffem  Ova&e  fjefff  evfangen  mdgen  t>nb  nocb  t)arauer  fo  9fecr)fe  geit,  f;c» 
twf  bocr)  get>ad)fe  35orcf>erf  ©otfeneJ  t>af  fiifuefte  fpn  (£vue  t>nt>e  affc  fime  ©ubeve  t>or  t>orfcre* 
uen  £ouetftoel  tmbe  Oven&e  tjorpenbef  t>nt>e  t>orp(icf>tiget  frebben  fo  (ant>e  t>e  fafe  gfjeenbiget 
j>nt)e  t>af  t>orbevovt>e  €rtie  ofm  roart  ffjogf>cfcvei>en ,  t>at  f;e  nfja  alfe  ftmen  QDornoge  t>ort>ern 
Dnt)e  bearbet)t)en  roif  t>cnne  f?o  s>ort  t>at  t>ovgeme(te  of>re  €rue  ffyofcveuen  i$  t>en  t>ovfcreucti 
J£)ern  Vicarie  to  ercr  Memorien  Q5ef>oeff  t>ar  3nne  t>orfafen ,  t>or  tniffcm  SXabe  fofatoeti 
fafen ,  t>af  fc  Jpouetftoef  tmt>e  Dientf>e  t>orroiffet  fd;ofen  roerben  ,  t>af  foDane  ore  dimtf)  be 
erfte ,  nf>a  bunt)crt  SQjarcP  ^)oueffloc(  aifte  t|roan  ^>ang  t>an  €mcrfet#an  t)cr  nagclateu 
SBet)croen  ^evbovt)  t>an  t>er  |)ui)c  t>ov(afcn  tr)oaefcreuen  fcr)ofen  n>evt>en ,  t>af  a\$t  t>orberdrt 
gf>et>acj)fe  Q3ovcr>evt  ©erf cn^  m\)t  ipanttaflc  gf;c(auct  t>nt>e  »ovpficr>ttaef*  Infcriptum  ex 
commiffione  Domini  Theodorici  J^O^ufen  ,  le&um  &c  per  diclum  Borchart  Gotken 
approbatumprefenteDomino  Alberto  Wefteden  A&um  feria  fexta  infra  odavam 
corporis  Chrifti  Anno  ccc.  XXVIII. 

11»  S5fli:9cnffe(Iungft)egcn  eiitc^vau^aufe*  uppe  tern 

Oxht  ^ev^oltbnigge  fo  bmm  Vicariis  fol  jugefcfyvie* 

ben  mevDem 

Ex  Libro  Memor andorum.  A.  rfjo. 

§$>f)0  wefcnbe  &af  3uvgen  t>an  t)em  ^voge  beff  angefprafcn  t>e  Vicarien  ff)0  funfc  j?af^e^ 

^rincn  itarcfen  fy)x  bpnnenvantDegcn  et>ne^  Q3vrof;ufe^  be(egen  uppe  DemCvt)cDev^o(^ 

bvuggc  baf  fytv  SucvD  t>am  ^roae  Vicar.  t^o  i)erfu(ueftcn  ^arcfcn  fcbal  t>or(afen  t>nt)e  t>ett 

Vicarien  tr>o  fcvntten  latm ,  ic.    S)ee?fjo  fjefft  t>orget)a*f e  Suraen  m  Q5orgen  fWlet ,  3ocf;en 

mpii  ^cWc  ton  eft>evn  /  ^  Dar  w  tM  nfo  jo^jW/  P^r  *>wt>a#te  Sfilrgeti 

t>or 


2  Cap.  fiittfffe  Q5tyfo$e.  Wtt  S.  Catharinen-2&ir<fce.  2 1 

*>or  beffen  Ofafce  tmbe  attberS  nercjenS  fc&al  twrberen  tmbe  roes  et?n  rabt  t)or  DJec&t  erfant 
entftcf  tjorbriuen  tmbe  baran  benocjen  f)ebben:c*  Infcriptumex  commiflioueSenatusfexta 

pofl  vincula  Petri. 

12,  QSet^ltcf  3te«  fcom  J?flo$e  mtt  fcetten 

Viearien  fl)0  St.Catharinen. 

£*  libro  Memorandorum  1  f  $  1.  -^Wr. 

S&fco  wfen  baf  ^ufttt  bafo  imbercjefcbreuen  t)or  t)en  grfamen  2Bofa)t)fen  #eren,  3ofjan 
^SBebtfen,  £)iricjf  Jpofjufcn  tmb^o&an  £ii()>,  33tircjermeijlern  btiffer^fabt  perfdn* 
(tcfj  ftw  erfa)enen ,  %WQtn  t>am  tfrocjfje  t)or  ftcf  t>nt)  m  QSormunberfcbop  ftner  ©lijier, 
©Ijeffen  am  epnen,  unb  €v  ^penntncj  (gbefincjf  fambt  €rn  J}3a(m  $t;{en  Vicarien  in  funte 
5?aferinen  .ftercjfen,  fjprbpnnen  a(d  Monitbren  unt)  Proviforen  t)er  Memorien  berfiifuet? 
#ercjfen  tn  eren  unt)  t)er  anbern  Vicarien  9?amen  am  anbern  Zbtpkn ,  t>nb  (jebben  aflenf* 
(>a(en  befant,  M  fe  ofjre  fn#e.be  fe  mtt  mafcfanber  cjebaft,  t>an  roecjen  be$  £ufe$  t)p 
t)er  #o(fl?brucjcjen  orbe,  mtt  fmter  fobeborincjbe  am  €nbe  t)er  Stycfftrafen ,  aflevnecjeft.bp 
bem  (Srun  35ernbtiXopfen  be(e<#en,  etf>  roelcfe  je(icjen  (£r  (guevbt  t)om  5\vocjf?e  t>pcjenanfeti 
3iivcjentf  33vober  na  £ube  etmeS  twfecjelben  Q5veue$  uen  Vicarien  to  funte  ^aterinen  t>er* 
fofft  5at)be,  twb  nu  un(ancjf)e$  burd)  3tircjen  t)om  .ftrocjfje  btfpracfen  t>nt>e  ricbffid)  becfa* 
<jet  ii  rooruen  etc.  3>urd;  be  €rfamen  Qtvtn  @>obf e  9M(er  sont>  $ft<\tf)ia$  Ofaber  Diabtmamt 
fcam  €rfamen  Dfabe  funberfid)  barfo  cjefiicjet  t>er(tfenf  twb  enffjdf  t>erbvacjen  rocven ,  a(fo> 
t)at  3iircjen  t>am  ^rocjbe ,  t>or  ftcf  t>nt>  im  9?af)mcn  a(fe  bautn  t>an  ben  tjpcjenanfen  Vicari- 
en,  anberfbafff  fcunbert  $?arcjf  cjraues  ©elbed  tmu  tet?n  50?arcjf  Stibfcb  cjancjbarer$?tinffje 
entfancjen  fjabbe  barum  &e  f?e  t)nb  ere  Sftfjafamen  quiterbe ,  bar/ecjen  benfiidten  Vicarien; 
imt  bauen  berurte  ^u^  buben  biiffed  S)acjbe^  t>or  bem  (grfamen  ditit  t>er(aten  »nb  m  bet: 
&tob  erue  Q5ocfe  tocjefcbreuen  fd>ofbe  twrben ,  »nb  afle  tofpracfe,  a(d  ^tircjen  t)om  ^rocje 
itnb  ftne  ©tifter ,  ebber  e^re  eruebetberto  tom  fu(uen  erue  Qtfyatt,  ebber  jtnnigt  3Bt)fe  f>eb^ 
ben  mucbten,  fd)ulbe  birmebe  <jan$  unb  afl  tjpcj^auen,  bt;(ccjt,  gebempet,  unbcjebobet  fpn, 
barup  ftirbermebr  nicfct  tofacfen,  tofrrecfen,  ebber  na  to  manen  ttt@ertcbfe  nod?  Mbuttn, 

funber  ^tfl  t)nb@eferbe.  Adum  feria  fexta  altera  Andreae Apoftoii  Anno  1  f  3 1.  Et 
ex  commiflione  fupra  nominatorum  dnorum  Burgimeiftrorum  infcriptum  ad  petiti- 
onem  partium  fupra  nominatorum*  Dns  Joachim  Moller  conful  follicitans  una  cum 
partibus  erat  prefens. 

13,  ytbfylifyt  iwtt  bettett  Vicariert/  Commendett/  ^t^ 

tWfclwfff m  \mt>  Ztftmmt m  JU  St.  Catharinea  A.  1537,  % 
$e  Vtcarlm  \$  filrtte  Cat&ariitett. 

1  ^efter  Offo  ®oftc»*  4  £r.  3o(;an  sftemmtncft 

2  £r.  30^an  t)an  ber  aBefterincR  s  tyttm  9?iaefn. 

€3  7  &* 


22 


Uif  uttbcit  tm&  Hactmcfceett 


7  J&r.^odjimQftfbecfc. 

8  #r.  Q5arefjolt>  ^atfjainver. 

bct^  t>ae3iirgcn  t»att  SBwffjen  fpenpene 
(befumpe) 

9  #r.Nicolaus$?et)ger. 

ioJ^r.$t;mme£offeen. 
1 1  J£)r.  jpennincf  gbelincf. 


j.Period. 


i2#r.3ofj<mPetri. 
M#r.3urgen  grnecfen. 
*4«&r.3o&an©d;uIfe. 
i  s  £)r.  ©oerf  uam  £roge. 
i6#r.  2(ntyca$9Co&barfk 
i7$?ej?er3a,cob$rempe. 


2)ic  Memorim  3»  #.€<H&dwieti  be$af?leti  att  Qcfcof5  26  J17cF.  12  fr 

ftajTrop  in  ftibecf.  5-  Everhardus  t*on  ber  5ecf;fc. 

^)r.^3alm^ileman.  6  Jjpr.  Matthceus  Jpafc. 

%x.  Slrnt  $?oIfcr.  7  jpr.  $et;mcr  bt;  t)er  £int>en. 

#r.  £inrid;  2frcnbe& 


jDe  Commendijltft 

*  #r.  9facob  ^rempe. 

2  £r.3of>an  Jjbiippe. 

3  |)r.Jptnricb^>remeI. 

4  £r-3od;im$rufe. 

f  £r.  Mauritius  23agef. 

6  J£)r.  5ret>rtd;  Q3ufgret>e. 

7  Jbr.  33erteft  @n;mpe. 

8  #r.  Q3ernt  t>an  t)er  9?e£e. 

9  #r.  3ofjan  ©duenbom.' 

I  o  J^inricb  2>arfd)ampen  ©one. 

I I  J£)r.  £>inrtcfj  ®cf>faacje* 
i2J£)r.  Nicolaus  $?et)ger. 
1 5  Jpr.  Matthxus  $?or& 
i4'#r.J£)mric&  Borchardus. 

1  r  #r.  Soban  «Jtoffenfen. 
i6£>r.3ofjan$?ei)ger. 
i7#r.  ®bo3>o&ig. 
i8£r.£>t'nricf  <25d)oncbecfe» 
i9-&r.3of)an@Iabe. 
2oJor.  SllberC^acfeS. 
2t#r.$tfcf)e!@ri)fe. 
22  #r.  ^o&an  «Patfcnfen. ' 
2j£r.2lni)rea$5?ocf. 

24  Jpr.  Nicolaus  $ot)C. 
25"  J£)r.  Bernardus  ^urgetttf. 

26  Jpr.  fcibcr  ©ertung ,  nu  JMfberf 
©Ibefarft. 


Itl  fwttCe  CA  THARINEN. 

27  ^)r.  Johannes  J£)afepage. 
28#r.3odjtm  ©cboroenborcfj. 
29  sjftetfer  3of>an  &mmefen. 
3o#r.Johannesgfoenfen.. 
3 1  £)r.  Johannes  Jpopertf. 
32J£)r.  3acob  ftroger. 
5  5  £r.  ^rtfloflFer  \>an  ^Gtnfben. 
H^eiler^arfeft^offer. 
3  f  £r.  Dyricus  Q3oftC. 

$6#r.  3od)im  9}et)be. 
37#r.  ^ennincf  <£befincf. 
58#r.£inricf  Q3ant(b>on>. 
59^r..3of)an.DetIevi. 
40  ^)r.  Theodorus  2frent>e£. 
4i£r.  3o5an  Strufe. 

42johannes  $loef). 

43  Johannes  *)3utbarg. 

44  Jpinrid;  t>amQ5rocfcv 
45-  Johannes  ^atfetlfen. 

46  £r.  J£)inricf  t&enben&orfl 

47«&r.2HbertOlbe&orfh 

48  £r.  (£ort)£ange. 

49@(Jrifn'an£ocf. 

jeJjpr.  3of;an  Joffcf. 

r  1  $?e|ler  3acob  §rempe. 

f  2«&v.3o^an  wnfceSBeeeerincf. 


sDe 


2.  Cap.  fiinffte  Q5ei)fa<je.  Wtt  S.  Catharinen  £trcfce.  2  5 

&e  Cefiamertte  t^o  &.  catharinen. 

1  ^ermert  23A&$utt>ert  bp  <pefer  Dvo&er.  io&armcit&tggett,   bp  J^r.^oljamt 

a  2>et!eff  margettfee  bpJ&mrfcf  3)ai>0f*  Jpufp. 

be,  nu  bp  Jgtormcn  ©ar&en.  1 1  6ertrtertttlertcF4rcrt,  bp  Jpelmecfett 

3  £r.  fcyrcf  &$Ilerr ,  bt;  Jfpittricf  Jg>it>be*  £one. 

florp.  i2  25<trb.  &rtt£ott>crt,  bp  Jjparmen  £am 

4  CttEe  Brart&ettbortj* ,  bt)  Jjpr.  $?eine        genbecf . 

toatt  (St^em    SDiricf tfofier.  1 5  J£)r.  &trtrtc&  25ra&crt|ial,  to  Qutcf  bortt 

5  ^atrg  Qauboiwert,  bt)  2(nnefe  $5u*  Jjefft  bt;rbinnen  XX.  $?arcf  ©elbes  tor 
rintjbe^  €re  ©<tit$.    Teftamentarius  na  (men 

6  C£itgel254r&ctt>fcf,  bi£r.$?aff&.  SDo&e.    SMrcfQSafmer. 

£Keber&  14  Jpr.  i£ctgert  &ru£owert,  bp  Jpemtefen 

7  C£icjeler23urt(iorp,  bi  J&anf?  Vcmght*  Jpot;er& 

8  &ott>louert ,  bt>  Jg)r.  3ocf;im  9%e(en,  1  r  peter  25raber6 ,  bt;  ^aroel  ©uimer. 
unbe  3acob  $of  inc$ ,  bp  ©ommerfefb.  1 6  Conradm  2Meiflert ,  bi;  ^ijole  £anfer? 

9  ^r.^errrttrtg25urtrtg,  bp  Jpr.  3ot)an  man. 
J£)u(p  unb  £>|tra. 

2>e  55roberfefcup  t&o  St.CATHARiNEN. 

1  £)e$  #.£icf)am£©roaren  to  ber  anbern    8  ©uttfe  2mnen,  t)er  ©purtber. 
SQJiffen.  9  Q3nfer  (eoen  Q}rouroen. 

2  2)er  1 2  5Ipo(te!.    3)er  Q5of f er.  1  o  $0  beit  Stbett  f 0  St.  @af  f;. 

5  £)er  Q5otfer  ^nec^fe.  n  St.  Thomas  aon  Aquin. 

4  ©tinfe  Cafberinen  ber  Q5otfer*  12  £>e$  Jp.  £tcf;amg  ©cijroavetr. 

?  ©tinte  Erafmus.  •  13  £)e£arffcn)aren. 

6  <Der  (^cbipbouroer.  "  1 4  f.  Mauritius. 

7  (^unfe  Vincentius. 

14.  QSergfetd)  betet  Jei$ttom^  «nb  Jlin$Mcf)ft)0nim 

§uSt.Catharinen  ttltt  Nicolao  $Sltitt  Vicario,  ubcr  bte  SStteff^ 

fd)Ctfften  t>Ct  Commendx  ad  Altare  St.  Andrex  ibidem  Qt* 

^oren&e  A.  1539.  Judica, 

\\)  Jptjnrtfe  3)auorbe,  Sfjofe  Sftancfcfotann  ©roaren  betf  f;tffi#en  £icbame£,  J&efot* 
nife  2$pttenborg  ttnt)  Surgen  &am  Jpotfe  ©roaren  tmnb  QSorftenber  ber  ^arcfett 
funte  £af&erinen  btmnen  Jjpamborcf)  befennen  r>or  *m$  bnbe  bnfie  9?af  omefingfje ,  mbt  alg 
n?eme  M  rop  mit  bem  €rt;afftipen  Jpern  Nicoko  €0?er>er ,  Vicario  barfufoeff  in  bt;n)efen^ 
be  i)nberfo)reuen  J&errn  unb  grunbe ,  fi)ntf;  frttntfif er  ®t)fe  auer  epngefamen  v<m  roejen 
iblifer  Ovenfbebreue  (ubenbe  bppe  acbf^unberft)  froe  unbfrointicb  oSarcf  bcer©cbifitng 
^attetftor>(^  tm  Canbe  t^o  £)it&merfc&en  befeat ,  eaentftc!>  fofamenbe  gemcltem  JperrnNico- 
latvege  ft;nev  Commende  tf;om  5l(fave  funfe  Andre»  Apoftoli  in  ber  Dorbenampten  ^er^ 

cfett 


%\  UtfUH&CK  mb  CTrtC&ric&CCtt  |.  Period. 


cfen  .ftaffjerinefunderetf).  2Iffo  batr)  be  t>pgenamf>fe  $x. Nicolaus  be  »orfd)reuen Oventfjc* 
Q5reuc  t>nn$  roptt  aueranbroorben  in  epne  nt>ge£abe ,  motf)  froeen  (2>cf>fofcn,  be  rot>  t>pgc* 
bacftfe  ©roaren  bar  rot>f(en  fo  macfen  (atfjen ,  t>ppe  baf ,  beropfe  rop  a((e  fterfflife  Wlw 
fcften  fr>rt/  fo  bann  t>orbeme(ff;e  dlmtbtbmit ,  m)a  #r.  Nicolaroetf  botljlifem  2(ffgangf?ef 
t>er  ergemeltf)en  ^erfen  ^at^arine  ntct)t  mogfjen  entfjfrombetr)  t>nb  affgefjenbid)  roerben, 
t>er  rot;((  ro»  t>orgcnattfe  (^roaren  t>nt>e  £>r.NicoIaroee>,  t>e  fufftfen  £abc,  gpnem  giinftigett 
©unner  unb  £anff>mamt  3acob  ^fyobett,  25orger  tfjo  .jpamborcf)  trt  QSerroaringfjc  boftn/ 
bar  men  ge  nf>a  £>r.  Nicokroetf  £>obe  bt>  etfnt>en  fcf>af(.  3)ar  ocf  gemcffe  Qacob  §f?obc 
w  #ern  ^icolaroee'  in  ©obt  t>orfitorue ,  aftf  bentte  fca(  gobatte  oorfcreuene  ^avt  bt>  3fo* 
t)an  Q5orcf>olt  $>orger  baifuluuft  tn  Q3erroaringe  ft>ntt,  t>nt>e  t>e  beit>en  t>pgeme(fc35orget: 
roittett  t>or  gobane  2avt  tmbe  breue  fiet»e«5  gefjofben  f? t>en ,  fo  t>ern  er  (gruc  unb  ©uber  m 
SBerben  blpxun,  besfcf)att  be  et;ne  ©(otett  bt;  £errn  Sfticofarofm  t,  t>nt>e  t>e  anber  bt)  bett 
(Scf>roaren  ttt  Q}erroaringe  gt?n,  onb  roenner  f>e  gobanig  $>reue  ttdbia  tfjo  bonbe  Oefff,utf> 
to  copierenbe,  t>nbe  fene  Dicntbe  ntebe  itttf?ofoberenbe,aI§bemt  fd)utt  et>ne  t>an  ben(§>roa* 
ren  tf>or  Sibt  gubroittid)  mt>tf)  ef>m  ff)or  Vavtn  gafjtt,  tmbe  be  QSrette  roefcfe  tf>m  ndbig  fitm 
auerantroorben,  t>nb  benne  barn()a  roebber  in  ber  2avtn  antroorben  t>nb  oorfcr)affen.  Item 
toennef>r  ocf  gobann  t>orfc|>reuen  #ouetflo()f  gcfdfet  roerben ,  alfjbenne  fcr)o((en  f?e  Dorct)  #n« 
9?ico(aroefTn  m»tb^t;tfa)op  bcr@roaren  tfjor^obt  bt;  frame  foffroerbige£ubc,  iv  ft>  bentt 
tm  ftmbe  tf)0  S)i;ff)marfd)en  offfe  binnen  Jjpamborcf)  roebber  befecf)t  roerben ,  t>p  vat  fiobati 
mi(be  2lfmif?en ,  tt)o  ©oblicfer  €re  Qtatum ,  ma)t  moaett  t>ormt;nret()  unb  ber  erbenanfett 
^arcfen ;  roo  t>orgefecf>t  affbanbid)  roarbett.  2(Ifetf ,  roo  t>oraefecf;t  lamn  rot;  t>pgebacf)tc 
©c^roaren ,  t>t)Igeme(bten  $ern  Nicolao  ?0?er;ger  be  ^pb  ftjneS  £et>enbe^ ,  t>or  t>np  t>nbc 
t>nfie  ^afomeling^e  in  g^uben  roaren  ^ruroen  t>nb  ©^clouen,  fret>e ,  t>aft  t>nb  t>n»orbra^ 
cfen ,  fiunber  a((e  ^ift  mi  tf)0  f>o(benbe ,  t>nb  be^  orfuntdd;  ^t)tt  beffer^jerter  froee  tinti 
@e(ube$  auer  \)at  2Gort  ^Bar^ept,  t>an  anber  gefcfntebett,  t>nb  mt>tf)  t>nfTen  egenen  £an* 
ben  t>nberfd&reucn ,  barmebe  an  t>nbe  auer  geroefen  (l;ntf)  be  €rfamen  ^olropfen  €arfpe(^ 
#erren  Vincent  s^ollcr  t>nb  ^et>ne  van&jn,  ^tatf)manne,  3o^an  ^orcf;o(f  onb^ 
cob  ^f)0be7*root>an  be  ene  t>an  belTen  ^jerter  in  ber  ^ebe,  be  anber  bt>  ^pertt  sJ7ico(aroe§ 
SD?et)ger  in  Q3orroaringe.  @bef4>cett  nac^  £(>rifti  onfTer  Sjtxtn  ©ebortf)  t>efftein  fcimbert 
negett  unb  bottt>icfr  3ar,  am  ©jonbage  Judica. 

3cf  Jptnricf  £>aforbe  befentte  mt)f  mt;ne  J&anb,  vat  v\)t  fo  roar  fy. 

3cf  ^ofe  ^anfednan  befenne  bt>t  bauen  fcreuene  mif  mtmer  egett 
£anf. 

Item :  ^cf  ^>efmefe  ^Biffenborct)  befennc  tyt  bauett  fc^rcfett  m*f 
egener  Qant. 

Surgett  t>an  ^ofte  befenne  m^  mpmr  ^anr, 


i'5*93c& 


>.  Cap.  funfff  C  QStplCQt*  Mtt  St.  Catharinen  JStf rdW  %  f 


i*  QSerglgtf  t^cu  £offOeren  fo  St.  Sficaen  mtt  fcenen 

©efctytoornen  to  St  Catharinen  wegen  2Bevnev  #m&fd)en 

Commende.  An.i?4t> 

Ex  Ltbro  Memorandorum  1*41.  /W\  £  ^0/£  L<etare. 

Sf>o  tvefenfce,  t>af  t>e  grbaren  unt)  gSBofwpfe  #eren,  SofjanJpufp  un&SofanSKo&en* 
borcf)  ,  25urgermeiftem  afge  93envef?ere  beS  £aue$  tfjo  <g)tinte  Sttrgen  ftcf  mif  ben 
©jrfatnen  £inricf"  SDa&or&en ,  Jpmrtcf  ©cfntlfen  ttnt)  Splen  9?t;gefn  alfe  fjiffige  £icbam$ 
unt)  $ercfen*©ef$tt>oren  ff;o  ©tfnfe  $atf)erine  »an  roegen  t)er  Commenden  t>ovc^  jeligett 
€rm  SflBcrner  Jptn^fcr>en  funderef ,  bermaten  unt)  affo  wrbragen  fjebben  ,  nemfia)  t)at  be 
DorgemelDtcn  #ern  Q5urgermeiftere  unt)  ©efdjroaren  be  3farficfen  Ofcntlje  unt)  llpfutnpft 
Der  berorfcn  Commenden,  alfje  23  $?arcf  ©elbeS,  fo  utf)  ber  ©fabt  5vdmert;e  enfrtcf;fet 
rcerben,  fatnbtftcr)  upboren  ttni)  entfangen,  unt)  baruan  SBarner  #infcfcj)en  ©one  10«. 
OTarcC  SarfifeS  unt)  befftultten  5\oef ifd)en  ocf  3arfife$  4$torcf  enfricfrte,  unt)  t)af  ouerige 
betf)  fe  Der&aluen  roeme  et  t&o  ber)ore ,  ©untc  3urgcn  ebber  ©tfnfe  feaffjarinen  ^ercfcn, 
cntfd>ett)en  ftm,  ttp  t)c  £dmert)e  ad  depofitum  (eggen  fcr>dfen ,  affjo  gefjanbeft  t>orct>  #ertt 
SDibericf  £>ofjuj?en  unb  #ernj]3efer  van  ©precfeffen  ,  25urgermeiffere,  SDonnerbage^  n5a 
---  Ao.  xli  ex  reqvifitione  partium  juffu  eorundem  Dominorum  prothoconfulum  in« 
fcriptum  feria  fexta ,  poft  Lxtare  Anno  eodem  ut  fupra. 

16.  QSpfumpt  unbe  9tenfe/  5e(angenbe  fce  Memorieit 

fcer  ^ercfen  Katharinen  A.  1547. 

ANNO  1 5*47.  am  3>agfje  Gregorii.         Carfpel  KATARINE.         3M©efbc& 

Item:  @5f)ert)t  ^offemanm  -  -  -  -  a    -    - 

9?ocj)  jtaenn  ©fcerbt  ftoffematm  ff)0  fruroer  £anbf  tf;ogefcreroen  im  ©fle 

3acob  5\dt;fer£  in  ber-#anefn)t;fe.  -  -  -        6    -    - 

Item:  m  t)er  ^oben,  be  #er  50?et;ne  ttanOfbenfen  gegeDen  Ijeff  ff>o  berMe- 

morietn  -----  -  4-- 

Item :  in  Jpermen  ^angcrmand  €rt)e ,  tn  ©rimme.  -        -  8    -    - 

Item :  et)nn^reffttp  J^an^  Ovobetvofbf.  -  -  -  z    -   - 

Contract  fuper  habitationem  Dni.  Conradi  Dtofefett. 

Item:  Jg)er  sjftepne  t>an ©6enm            -          -  -         -             i;  -  - 
item :  et;n  £oep  t  25reeff  ibfif  er  ^Saninge  tn  3urgcn  »an  ^eucn^  ©ange. 

Item:  im^m^an^^apenfcbafebp  ber^urcm  -            -            6  -  - 

Item :  bi)  Jper  ^uertr)  »am  5vt*oge.  '        -          -  -         -         ;  -  - 

Item :  bt)  ^argibum  i)am  ^roge*          -          -  -          -          2  -  - 

item:  bt>5fnt)rca^©ct)feninst,^afarmcn©frafe*  -        -         34  -  - 

item :  nocr)  6t;  <25r)ert)t  ^o((eman.            -  -           i            1  -  - 

©  Item: 


26 Urftmbeti  unb  Hacfrrtcfr  tett  3 .  Period. 

Item :  be  SOGanntncje  be  t)e  Cf  benfcf)en  ben  Vicarien  t>orf offf e ,  ftm  Corbf  Jg>a^    $?cf .©c!De& 

pcf)0t>t  foaefcret>en  ff>o  frutver  #anbf. 
Item:  Mtefe^if^orften  jcfeen,  nu^cl;en  ^tmmerman.  -         2-4    - 

Item :  S)e  Statio  Corporis  Chrifti. 

kem :  6  33reue  fbofjamenbc  cjebunt)en  bt;  epnanber,beIanaenbe(Scf;roarett 

be*>  f>ifri\<cjen  £tcf;amg. 
Item:  bt;  J&anSOCenfjeff,  n$torcf  ©elbe^      .    -         -  -         n    -    - 

Item :  b\)  ^nbfen  QSermerS  fm  £roe  3iiraen  £tiffenS.  -         -  1    -    - 

Item:  batf; (Srue^tiram £uffensftet;bt fr>aefereoen£tttrtcf2)ofj tmbeJjper 

Sacob  t)an  2Bt;ntf)em  befalen. 
Item:  ctn  QJorbracbf  trotjfd)en  ben  €rb.  Dvabe  Mbe  t)en  Vicarien  ,  ber 

Q3rutt>r)ufe  r)aft>en  upacrtcf>tef. 
Item:  t>emm$8run$ufje  ber  anberen  Le&uren  belanbenbe.    9?u35artf)o> 

fomeuS  5?rame  et;n  Q5efttfer  beffulucn  £u|?c&         -         -         50    -    - 
Item :  Litera  braxatorii  Domus. 

Item:  Q5reue  Jgjenrici  ©remeffg  fttbenbe  up  -  -  20    -   - 

2Jrt  ©urtte  petere  Carfpel. 

Item:  tm  ©fte  #an$  Jpofffan,  nu  #anf?$Xot>ett>oI&t,fj0n  ^ruor  fmCar* 

fpetl  ^atbarina  anaetefenf.          -          .          -          -  2  -  . 
Item:  et;ne  Dvcuetfaett  QSreffim  groe  ^)an^  Q5ufbennftet>en$,  ftocnn  tf)0 

fruroer  Jpanb  tbogcfd/rcucn^orbtQS^er,  i$         -  6  -  - 

Item :  bt>  bcn  g>$twren  fbo  ©f.  -13efer.           -           -            -  2  -  - 

Item :  et;n  Dvcuetfali  QSreeff  bt>  £>i'rtcf  QSafmer  up.         -          -  130-10-  g- 

tfftettntcjlepe  QSrcue  tn  etme  -^afcfK  ttorfammeft. 

Item:  e^cn^cff  oati"$r;fcfcn©t;nainberbreben©frafe.        -        -  1  -  - 

Item:  ^B^uben^uucctjn  ^reff            -          ...  1  -  - 

Jm  (Dtrfpell  Htcola?* 

Item:  tm^rue^efcrSih-oen^  tn  bcr  Dvobtnacfmarcfe.  -         <         g    -    - 

Item :  bt?  3ocf)im  ^Bcjjeborn  bcm  Clbcn.  -  -  -  f    -    - 

Item;  (£orb  <23ti>ffer  ftaen  ff>ocjcfereuen  tan  %<xn$  Cffeti  rocaett,  tnf  €rttc 

3:afpcr  ©rapenborpeg  bt>m  SOMernbor.  -  -  8    -    - 

Item:  Jptnrtcf  ^ennep  fnnt  tboacfrctten  intf>€rue  3afper  Q5rapenborpe&      1 8    -    - 

pWbcin  fren  6  ^arcf  utf>aefoff;>et. 
Item:  bt>  Jpinvicf  t>am  Jvrecte.  -  -  -  -  10    -    - 

Item:  ei;it  Ovcuerfaed  Q$reff  r-an  Jpatt£  $?et;er ,  tfjoaefcreuen  £an$  t>am 

^atnpe  up  bem  Q3urjtobe.  -  -  -  10    -    - 

Item:  tm  <£rtte  ©berbt  $low$  ttt  bcr  £)fefftrafe.         -         -         -        10    - 
Item:  ^onntaes  9"ct>aeman ,  nu  £>trtcf  Q5urmejter  bt>  tftn  #oppcnmarcfc 


Itemt  5luncfcn^ube^^;(f9veuf^acucnbe  Vicarien/  i$     -        -        ao 


3m 


2-  Cap.  funffr e  %>tyk$t  Wll  St  Catharinctt  &trc&c.  27 

3m  Carfpel  ^Jacobt.  Wct®eft>e& 

Item:  Cerfer  tfeo  fomenbe  @farwd  ^raenber^e  t>etf  ©ancjfjeS  (jafuenn  bt> 

t)em  9ttef?ber#e. 
Item:  3acob^?a^nu^fi?nQ5reffur>  -  .  -  ia    .   . 

roeftfe  fje  f)efftfcf)rt)uen  fafen  intf)  €rue,  3acob«)5Df(tfcPer^6t?bem^)o5me» 
Item:  ^inricf  Cfricfe^  tn  t)er@pren^efn$nnfe,  -  -  1    -    - 

Item:  emDieuerfaff  35reff  »an  3ocf)im  ^mefincfr^ufen  *>P  6$?arcf  @elt)e£, 

im  <2rue  J&ennefen  ©puerbc^*  -  -  -  6    -    - 

Item:  £an£  Q5olincf  ftaen  tfjo^efereuen  tnffj  grue  ^afper  «ftrefen  ty  t>em 

sfilt$btvgz.  -  -  -  -  6    -    - 

Item :  et;n  SSreff  fut>ent)e  ttp  2fwt)t  t)ttnt)e  ©fjeffett  ^offjlenn  ftwe  Jroroe, 

up  et;cn  25ot>e  bt?  t)en  $?ef?bercjf)e  ^bef offf  up  er  £i>fftt>t)f+ 
Item:  et>eu  ^euergaef  ^reff  @f)erteff  £ancjenbef  e  fot(>  £ru*3acob@roue* 

ftocf  in  foer  97et>t>ernftraf  e*  -         -        -  -        16-- 

Item:  et?nq5reffbpQ3icfen  Q5oftefB>  -  -  -  10    -    - 

Item:  bp^ar^mertbMecf,  et;n  Q5reffttp  -  -  -  r    -    - 

Item:  etn  fKeucrgacl  Q3reff  D.  Jp.  ^an^cbcfc  up         -  -         .  r    -    - 

3m  (gruc  3acob  ©roueftoct 
Item:  no*  er>n  Dtcuerfaei  ^reffD.^ermanSangebefetm^rue^acobDvoue? 

ftacfe  by  t)en  ^egbcr^/je ,  Iut>ent)e  up  -  -  jo    -    - 

25m£ett  ber  Qtafct  ^amborcfr» 

Item:  er/ti  Q5reff  bt>  3acob  #oetf>  im  £ant>e  tf>o  Sjatekn  up           -  1 5    -  - 

Iterru  epft  Q5refptp  ^oppe  iKetjmen*  itt  ^itf)mer|cf;eu         -          -  4    -  - 

Item:  epn^reffv^ermenDveber,  fut)ent)eup          7           -         -  -20- 

Item:  ©aroe^Dvpcfe,  tf)oQ}terJTen.             -              -            -  2    -  - 

Item :'  Jganp  ftruge  in  9}t)cjent)orpe.           -           -                     -  ?    -  - 
Item:  bt>  3oljan  5fpefenn ,  roon()affticj  ffjo  €Q?o5rr>upen  im  Carfpef  ffjo 

9ct><}ettt)orpe,             -             -             -             -  6    -  . 

Item:  bt;  ^pbfett  £>ameroro  tfjor  ^jefler ,  tm&e  #ans  D{et>er&     -    -   -  2  -  4  - 

Item:  ^)inricf<55fot)etm  9if>aef)n  @rut)e(I.             -           -            .  3    .  .     . 

Item:  S^arftcn  5^onntncfr>oft  tm  Carfpcf  sJ^t^ent)orpe*          -           -  1    -  - 

Sftocf)  Carften  ^onittcffyoff.              -              -              -  6  -  4  - 

Item  :  $?icf)efl  <£uert)ed  wtnbe  $?ae§  £roecf)  tm  Carfpef  CT^taen&orpe*  15    -  - 

Item:  ftarjlett  <55rj>erDt  tm  2)orpe  ^orfjufen  im  (Earfpel  9}pcjent)orpe,     -  5    -  - 

Hocfc  m  fcer  2Ufcc. 

Item:  etwfjafffftufueren^opfetn 

Item :  ei;n  ffelcf  rm;tr)  t)er  ^afenett  Dovcjufbef* 

kem:  afyntt  SQfarcr5  ^tucfett.20^  -  .  -  .    . 

3^tf)o^unff)em^arcf^fucfen2i^         -         -       270-6   - 

©  2  Item: 


s$  UttunUn  unb  Hac&ricfcew  $.Period. 


$?cf\@efbe& 

94- 

If   - 

^8- 

2   - 

H- 

14  - 

28   - 

7- 

2 

14  - 

•  4  - 

20  - 

f 

-4  - 

item:  2(n£)alew       —       49SWer& 

ben  £>a(cr  t()0  31$*  i$  -  *  - 

Item:  ar)n  ©ofbe        —        10  Jpamb*@5f. 

t>atf>  ©fucfe  f(>o  4$-  g.  i$  tr)o$?untf>e. 
Item :  7  ^efebe  Oii;nfd?e  ©ufben. 

t>en  ©ulben  iSftltf.  x%  cjerecfcnf. 
Item:  2PoftuIat-@5ufben,  ibt  (^tticfe  14& 
Item :  ar)n  ffetmcn  @5efbe.            -                   - 
Item:  an  £ubfd)en  (gdjiflincjentt,             - 
Item:  noct)  i*  @d;iffincje,  it>f ©f ucfe  4 2B(ffe,  i$ 
Item:  nod)  14  SWnnefe ,  itrt  ©tucfe  6fM*  -        - i^ 

©jumma  bifijed  ©efbetf  in  afle,  te    426  - 10- 1  u 

Anno  1  s 47-  ©ffrpbageS  tm  ^afityen  r  beben  £er  3tirgen  €rnefen  tmbe 
£)iricf  Q5ejlen  25otfefl ,  Q3artoibe  ©raroertfj  van  bejften  bautn* 
fcreuen  ©elbe  nr)a  €uDe  fpnetf  t>orfecjelben  25reue$upOventfje:    -    400    -    * 

1%  T>er  ^rfifcerfrfjafft  St.  VincentiiQSetf(5tet6un3  att 

i>ie  ©efdjmorne  ju  St.  Catharinen  /  i>a§  jte  mx  2Bad>^£icfytet: 

auf  £>er  $tonen/  benen  ant>ern  £ict>tem  gleid)  brennent>e 

fyaifen  wollen  unt>  folien.  An.  xvcxlix. 

g&fjo  twfenbe,  batr)  am  3ar  twnbe  £>acje  i>nberfcr)reuen  fjebbeu,  ftcf  frunfftcf  t>orbracjett 
**  be  ©djjaren  f  r)o  ©t*  S^atrinen  $arcf,  mpfr)  fufborbe  ber  r)i(ficjen  £icr)ammes  ©roaw, 
mt;t  bcn  Oiben  t>nbe  5Iuerolben  ber  §8run>er^necj)te  Q5roberfcop  in  mafr)e  voo  nafofcjet, 
na  bem  be  £>(ben  ber  £5roberfd)opp  bt)  §t>cf  J;ebben,  3arfife  QJpborincje  affk  »pff  $Jarcf 
®efbetf  fr)o  ?M;off  <2>.  ^afarinen  ^ronen  mr;tl>  $Qaf  *Sid;fen  tf)0  tmberftofben.  £)eroi;Ie 
benne  ibfife  Q3orjjumenijfte  betr)crfo  bar  /enne  cjfjefd;een ,  fjo  r)ebbeu  £t)tf  nu  be  Ofbett 
mt)tr)  erenn  2(uerofbett  ber  Q5roberfd?opp  fruntf;(icf  i>orbracjen  ,  tmn  be  ben  <25$voaren  ber 
^arcfen  cje(auetr)  tmnbe  tr)ocjefecr)t ,  batf)  be  Ofben  ber  t>orcjenamfe  $5roberfd;opp  t>nn  or)t 
9?afomefincje  ntt  t>orban  2&t;flen  tmnbe  fcf;oflen  bofben  afle  §t;bt  Deere  20af;£icr)fe  upber 
fjutoigen  ©.  ^atbarinen  5vronen ,  be  affe  ^t;bt  t>m  2id)tm  u$  ber  ^arcfcn  ftronen  fcr)o(fen 
gefpcf  bemenn,  Dnnbe  ^ebben  ficf  ocf  be  ©jwaren  t>or  ftcf  t>nnbe  er  ^afomcfin^e  cjecjen  be 
»orfjenannfen  Ofben  ber  Q5roberfcopp  t>otfed;f  t>nn  en  cjefauet,  batr)  be  Cojter  ber^arcfett 
ebber  ffyne  S>ener,  bar  tbo  fd;aff  i>orpficr}fet  t)t>n  t)ef?uhtt.cjen  2^tt  up^.^atrinen^rone, 
ane  befojlincje  ebber  befct>erinc)e  /ennicje^  TOncjefbeS  ber  Cfben  Der  »orgenamfen  Q3rot>er* 
fcopp,  fcafl  anjliefen  t>nnbe  t)tbboenn  gefecf  M  ^icf)fen  ber  grofen  5lronen  nejfen  ber^ern 
^toffe,  butf>  t>orfct)reuen  t)^  affo  entbftcf  fcorbracjen  t>an  ben  ©jwaren  to  bujfter^pbt, 
Cfaroe^^rocjer,  3of;an  ©c^unnman  t>nnbe  i>an  bm  5fuerofben  ber  ^roberfcopp,  £)ef&* 
(eflf  ^epger ,  ^aurt^  #elme$ ,  ^ef er  Spmmermann  t>nbe  SonnifleS  f rebericf e^  Adum 
ten  xix.SDwmW^  A.  49«  SOonreW  m  ^f;ome  Sfpoftoli» 

18  Do- 


%  Cap.  fiittfffc  %>tyk$t  *>M S-  Ca tharinen  &trct)e.  2  9 

18.  ADominis  Vicariis  in  aedeSacra  D.Catharinae  ad 

bonum  piumque  ordinem ,  communi  confenfu  10  Aprilis. 
An.  1576.  eft  ftatutum  &  comprobatum 

Quandoquidem  boni ,  pii  ac  fidelis  fit  patris  ,  nonfolum  piam  ac  paternam  adhi- 
Fbere  curam,  ut  uxori  ac  liberis,  quamdiu,  Dei  beneficio ,  praefenti  vita  utitur 
re&e  prsefit,  in  pietate  educet,  alat,  ac  gubernet,  fed  etiam,  ut  poft  fuum  exhoc 
vita  difcefium  ,  fuse  vidua»  &  liberis  ,  quantum  ejus  fieri  poflit,  pie  profpeftum  fit. 
Quare  ex  hac  pia  cura,  paternaque  follicitudine ,  hoc  tempore  ,  refidentes  Eccle- 
fise  D.Catharina  Vicarii ,  &  quod  ,  poft  ftrucluram  novarum  sedium  ,  juxta  portam 
Wimhemicam  gravamina  non  levia  ,  <5c  in  annuis  Memoriarum  reditibus  prcecipua 
quoque  damna  experti  funt ,  communi  confiiio  ac  confenfu  ordinarunt ,  ftatuerunt 
&  approbarunt ,  ut  in  pofterum  ,  ubi  aliquis  Vicariorum  praedi&as  Ecclefiae  ex  hac 
vita  ereptus,  in  aliam  translatus  fuerit ,  tunc  ejus  vidua  relicta,  vel  utriusque  liberi 
&  orphani  (aliis  exclufis  hceredibus)  per  duos  proximos  fequentes  annos  ,  portio- 
nem  Memoriarum  plenarie  percipient.  Quaripfis  aDomino  Monitore,  bona  fide, 
ut  aliis  refidentibus  Vicariis  ,  numerabitur.  Et  defundti  Succeffor  ad  refidentiam  7 
donec  duo  effluxerint  anni ,  non  admittetur.  Et  hoc  tempore  elapfb ,  cum  recipi- 
tur,  prceter  ftatuta  confueta  quoque  marcas  centum  Dominis  Vicariis  numerabit, 
pro  quibus  fingulis  annis  a  Dn.  Monitore  marcas  fex  ,  vicariorum  nomine  recipiet, 
quod  ipforum  etiam  communibus  confirmabitur  Jiteris.  A&um  in  Dominorum  Fi- 
cariorum  aula  ioApril.  An.  IJ76. 

19*  WfLNmtfompt  yiatf)ti$)t  m  Ut  Vicaria II. 

ad  Altare  3.  Regum  in  Catharina  1581*  8  Aug. 

SJBtt  ^  Vicariei  qu^  eft  Secunda  ad  Altare  triumR.egum  in  St.  Catharinett  5verfett 
f**  beleaen,  berer  itf  Carffcn  9W)renborp$  ,  q)ret>iaer  Darftifoeft  jefciaer  $t?b  Poffeflbr 
bttt,  unb  bartfjo  baf  ©elt  b\>  ®.#r*3iirien  Wilttrt  gruen  uf/tfanbe ,  $tf)6viQ  i*,  befft 
iuenefolfe@e(Ia(tunt)@eIeaen5eit  '  *  ;    »    <  n\ 

€rjt M  fcefft  $v.  Nicolaus  Vogeler  befufoett  Vicarie  et(tcr>e  ^ftare  in  pofleflione 

aejjaft ,  fcefff  auerjt  berfiiRiett  ntc&f if  gmatm ,  ebber  aebrucfet ,  bemtefe  bar  auerjt  fjarli* 
cfeS  fo§  $?arcf ,  bp  ©•  £r,3uraen  SQilttv  ,  unb  t>eer  Sttarf  b\)  £>enntna  CWeier  b\)  bec 
Swuren,  ftnbt  ttin  $?arcf  in  corpore  t>or&anben  ttnb  fo  bdrenbe  aeroefen  ,  Ijefft  Jpr.Ni- 
cokus  <2)oeae(er  befufoen  fein  Sj&arcf  3arucfje$  @-£r-3wa+$appen,  ^rebtaern  ff;o  St. 
Cathannen  aueraeaeuen  unb  aebrucfen  lafem  9tya  befiufotaen  2)obe  auerft,  bo  tcf  aflf>ir 
tn  bett  ©etntf  aefamen  bin ,  un  J£>anf?  van  Q5araen  xde  verus  &  indubitatus  Patronus 

etner  Vicarie  ad  Altare  Simonis  &  Judse  Apoftolorum  m  berftilWtt  ^etfett  S.  Cathari- 

nae ,  mt>  barup  t)or  bem  g&rtfcSfcrmgapifel/  anaefe^en  baf  Jus  Patronatus  no*  nic^t 
exfpireref  #  pwfe^ewf /  in  57?enm^e,  be  flemelfe  Vicarie  batmaf  vaceerbe,  ^  auerjt  be^ 

£>  3  funben# 


$o  UvHnt>m  unb  Hac&ricfeeeit  ?.Period. 


ftmben ,  bat  Georgius  SQBafraer  t>or^er  ctfjne  #an§  van  Q5argen  confent ,  roeren  unD 
roiflen,  bdrd;  £r.  3of;an  €cf(efbarttp  prsefenteret,  ocf  m  t)er  Poffefllon  unt>  Refidentz 
geroefen,  roelfe  ben  £anf?  t>an  SSargen,  roo  biflicf;,  t/;om  (jefffigften  famt  (tner  grunbfyop 
unt)  Q5tjtanbe  roebberfocfrfen ,  unb  fo(cpnicf;t  rotflenguetfpnlafen,  unb  (>art  gebrungen 
Georgium  SKJafmer  fulcljer  unbifltgen  Poffeflion  roebber  to  entfeffenbe ,  roor  auer  cjanfc 
fcf)arpe  unbe  (jarbe  2Borbe  ttnber  anbern  oorgefopen.  £)od;  i6  eni(id) ,  borcfj  frunblid;e 
Unberfjanbelinge  $an$  oan  ^araen  bergefMt  tljo  frebe  geffeflef ,  i>af  ht  be  gegeuene  Pos- 
feffion  unb  Refidentz  oan  a(cjeme(fen  ©eorg^Bafraerev  pro  ifta  vice,  fcf;o(be  uiib  roolbe 
gutfj  ft>n  fafen.  3)e3  roo(be  t)at  €.  2)om  <  (Eapiff  e(  mine  roeiniae  ^erfon ,  un  Jpang  m\ 
SBargen  fmen  Prafentatum  in  continenti  befriebigen ,  unt)  mif  einer  anbern  Vicarie  be* 

fefjlten,  unb  i£  a(fo  bijfe  Vicarie  ad  Altare  trium  Regum  fecunda,  9?of)mfunbig  gema* 

fet,  ber  ^enttna  M  neen  Poffeffor  barttp  bamate  oor&anben.  £)a  raan  auerft  ftcf  rec(;f 
erfunbiget ,  t$  $r*  NicolausQ3oege(er  Poffeffor  barauf  befunben ,  f;efft  ocf  beftilue  ntcr>f 
mlattn  noa)  auergetten  roiflen  ,  befr)  baf  icf  mit  em  bar;na  gefyanbeff ,  M  f>e  a(S  raon  be* 
fonber  grotgtinftiger  Jper  unb  Jrtinb  rat>  to  gefaflcn  refigneref ,  f;ebbe  cuterft  mct>ts,  bt>  ef)tn 
befaraen,  baf  ber  Vicarie  be(angenbe,fonberna((ein  beffe  beiberlei,  erft(tcbene£)anbfd;rifft, 
fjofbenbe  ttp  9o5Q?arcf  groff  @5elb,  fo  feel.Jpr.Surien  Q3i(ter  utf;gegeuen  An.  15-41.  date- 
ret ,  unb  nocf)  bt;  mi  oorf>anben,  fjebbe  auerft  battan  febber  An.68.  r>er  nene  EKenfe  befa* 
men  fdnen.  ©unbern  bin  erft(icf)  btt  int  fduenbe  3ar  mit  guben  ^Borben  t)an  Marcus 
Q5ranb  unb  3of;an93i(ferupgef;Olben  tmb  oertrdftet ,  beff;  oat  be  SDeftng  gefcf)et>n  unb  be 
(Sruen  bt;  einanber  cjuemen  ,  alfe  benne  fcr>oft>e  be  Jpouet^Summe  oorroijfet,  unU  mt>  be 
upgefa)(agene  unb  bebagebe  Ovenfe  btt<\kt  roerben.  2(uerft  bar  i$  nidjttf  upgefofgef.  SDatv 
na  roorbeh  fe  anbere?  (^innes  unb  geucn  oor,  fonberlicf  fee(.  Jpi\#inricf;oam5l>oge,  s25a* 
fttan£)anfe$  unb  3of;ann  QSiiter ,  fe  rooJben  mo  roo(  be  JjpeJffte  Jpduet*Sumen  unt)  Dtenfe 
geuett ,  fo  icf  be  f;ebben  unb  entfangen  roolbe.  $)e  ctnber  fyifftt  mogfe  icf  oan  ©erb  dii* 
^euberger^  ^ruen  fobbern,  beroite  f;e  be  Jpanbfcfjriftt  mebe  ttnbertefenf.  ©old;^  auerft 
roa^  mi  ungelegen.  SDaraoer  ftnbt  rot?  tnt  ©ericbte  barmit  geraben ,  votld)t$  mp  nid;t  roe* 
ntg  gefojfet ,  bttt  enbiid;  €.  €*rbar  Jpocf>mtg  dlati)  An.  77.  d.  26  Aprilis,  barinnen  tin 
Orbel  gefpracfen.  9lu  f>efft  tno  auerfl  ^r.  €ric(;  oan  ber  ged)te  tf;o  bren  unberfd;eibenen 
maf;(en ,  noem(icf  in  ftnem  Jpufe  im  Q3rim ,  ttnb  Jpinricj^  »an  Q5argen  ^)ufe  oertrdftef,  tmb 
^ofage  geban,  f;e  roo(be  befcf;affeu  ,  icf  fd)0(be  \^at  mitte  befamen  ,  Sjv.Suijtn  <2}i(fere? 
^)anbfcf;riftt  fcf;o(be  inge(dfet  voerben  ,  unt)  enflicf;  fcbolben  unb  milbtn  ^ruenbe  $6utt  t 
Summen  unb  ^venten  ut(;geuen  ,  tcf  tnogte  t)a\nit  raacfen  ,  ttnb  fe  voebberum ,  fo  bt* 
lcggen,  a(fe  tcft  oorantroorbcn  funbe  unbroolbe,  barup  icft  fo  bebbe  mitQxbult  f;enneffaen 
iattn  f  fUg  f)abbe  icf  an  €.<S.Dvabe  ura  Execution  ber  Sententien  fuppliceret,  i$  auerft 
nocf;  nid;f ^  up  gefo(get ,  ane  bat  rai  Georgius  Dvofe  up  <333elcfern  rai  Jpr.  £ricf)  geroiefet, 
up  oergangen  ^3ingf!en  barup  utf;  gttben  ^Biflen  2o?D?arf  46-  t>orfcr>afen  ,  mit  ber  \8tt* 
frdjlinge,  roenner  oan  ®egenere^  grouwen  etlid;  @e(b,  fo  bt^tt  tnqueme ,  fd;o(be  icf  baf^ 
fuhte,  btt  ibt  aflee?  ricf;tigworbe  entfangen,  unb  erae  bar  entjegen  be#anbfcf;rift  fe(igen^)m 
3. 93i(ter$  famt  M  €.  ?Katt)$  Sententie  toffellen ,  be^  ic^  ben  erbdbig.  Oveff  mi  auerff  an 
Dventen»anAn.68  r>er  btt  up  An. g  1  up^ingffen  ftnb  i?3af;r,  3dr>rltcr>e£?  fd§  €0?arcf , 
i$  Summa  78  ^flaxctt  ane  beDvec&f^^offinge  unb@cf;aben,  bar  fe  mi  moebroiflig  in  ge* 

t)f;dret 


a.Cap.  fitofffr  Sftpfafle.  WttS.Catharinen&frcfre, '.$§ 

Dfjdret  ftebben ,  be$  icf  mi  nod)  bifftg  f  o  beffagenbe  f)tbbt.  ©crotfe  auerft  be  ©af e  mit  ©. 
4>rn«  3olj.  QSifferS  €ruen  fo  btfier  f;cttfran ,  unt»e  be  ©ttber  nocf;  netnate  recfjfmaf  id)  unt) 
enb(td)  gebefet,  un  ber&afoen  neine  nodtfame  ^drmtfitingeDer^du^Summengcfc^enfan, 
fo  gebdret  mi  nid)t  berfuuten  fo  upt  ungen>tffe  Denfton  fo  (afenbe,  Deroife  fe  ane  t>at  (afiltd;, 
roolbe  ocf  mtnen  Succeflbren  t>ev  Vicarie  ungrtegen  fpn  ,  be  9?ente  mit  folcfer  mote  f()0 
manent)c ,  beroife  be  £duef  *  Sunime  alfo  roitfdfftig  unt)  ungeroiffc  fftofocf  enbe*  &eroegen 
tcf  uen  benfufoen  intbonemenbe  bebacfjt,  unt)  mitroefenunb  roi[Jettbe$.£)tuDeeaniberma* 
tcn  fo  befeggenbe  unt)  t>oroifTenbe,  t>at  ftne  ©ro,  unt)  Jg)oc&ae(«  Slc&tb.  t>aran  ©endae,  unt) 
gtinftig  gefaffen  bragettfd)d(cn,  n>o  l)irbet>ortt  mit  berfufoigl)  icf  ocf  in  ber  ©eruefamer  tfoo 
St.Catharincn  bereuet  unt)  t>oraffd)ebef, 

$om  anbern  fjebbe  tef  t>an  £r>  9?icof*  QSoegefer  cnffangen  Dtifle  Vicarie  befangen* 
be  einen  bcfege(t)en  25reff ,  Jjoibenbe  up  fySMcf.^dwf  *Summen  t>an  ^angpaejcfcfcaeen 
An.  i  ^23  datercf.  3)aruan  auerfl  nicf>t^  im^faubofc.  %lu  ftnb  inbetf  ^pang  $agefd)afen 
@rue  b\)  Der9)?urcnA»ermdgc3oac^imQ5arcff)ancn  unt)  #inri<#$Decfer$  etgcncr^ant)  m» 
ouergegcucn  (0  t)cr  ^temanfcf)en47o$?cf\  12  (?.  .£>duefftoe(  im  ©fabbof c ,  (2)  t>em  $0* 
cfenf>ufc  tm©tat)tbofe  s  i  *  SOJct  4&  unb  t>an  trocen^arcn  upaefd&laaene  fKente  ie  h-^» 
barned)ft  im  ©fabbofe  t>en  ©eefaren&en  2frmen  te  3o.s0?arcf  ,  barned)ft  Q5arcff>a* 
nen  €ruen  im  ©tabbocfe  8oo?)^cf.^)duet^Summen  unb  upgefcf>lagene9venfeif29Ctt,8fc- 
2Jffo  is  t>at  S$u&  befcfweret  up  Ofitvn  An.  78.  in  Summa  2288  $fo.  8  (?♦  barmif  btbbtn 
35arcffjanen  dvum  t)af  ©rue  tf;o  Cftecbfe  acOterfolgef,  unt)  ftcf  benDiing  (euern  fafen,  unt) 
a(fo  t>at€rue  anftd)  gebracf;f ,  barbord)  t>an  t>c  c^Jict.  ff?o  ber  Vicarie  gefjdrig  t>at  leffe 
©efb  unb  ganfc  t>orfarcn  i$.  9?u  f>ebbe  icf  atierft  mif  t>en  Q5arcff)anett  ge&anbdf  unt)  M 
#uf?t>or  m»  gefofff  unt)  angettamen,  itf  ocf  3o(jan  Dtoeuer  t)e  mi;  in  Q3i(ter^  @acfc  gebe* 
net  »an  minenfmcgen  i>or  t)em  €rb.0^auet>orfafcn ,  unt)  fo  frtiroer  ^panb  t^ogef($reucm 
S)erf>aluen  crbebe  icf  mi ,  fo  icf  t>e  90  €QZaref (Iticf e  mn  Q5i(ter^  €ruen  befamcn  fan ,  fo  roif 
icf  ber  Vicarie  tom  bcflen  aoo^.  ^a^rltfe^  mit  i2?02cf.  fo  Q5orrentcn&e ,  negeft  tiw 
bufent)  ?Q?arcf  ?Q?unte  i>orfafcn  unt>  fofc^riuen  fafen ,  bamit  t)at  Corpus  nicbt  t>crfamcn, 
funber  evbolucn  unb  Derbcterf  wtvbtn  mdge,  n>enfe  ant  baf  ftnt)  be  4?D?cf.  3$arficfe^  s>an 
ben  64$ftd.  Jpduet*Summen  gau^  t>erlaren,  unt)  roilf  icf ,  et)t)er  mt>n  €ruen  t)ar  nicf;t  to 
ant>n>orben  ,  ib  rocrc  ben  bat  be  PofTeflor  be  mt  fuccederet,  baf  €rue  cntfeffen  unb  fo 
^od^  anhe^men  rt>o(bc,  n>c(cfe$  c6mt>cffic6fe  mdgfe  unge(egenfi;n,  unb  n>ert  bcr^)erDeca- 
nus  fufoefl  bebcncfcn ,  mt  ber  Vicarie  bcftc  fiw  n>il ,  betvile  fe  anc  M  de  Collatione 

Capituli  i£. 

20.  QSecf(5tct6un9  berec  Vicariett  m  St.Catharinen/ 

£>ie  »on  £uca$  SSerfman  cingclofetcn  ioo©u!bcn/  J^aupt^ 

©ummen  belangenD  /  An.  1586*  21  Jan. 


Hv  Conradus  Gerlacus,  Johannes  de  Schlefel  unb  Johannes  Monnickhufctt,  t^tV 

gcr  £tit  Provifores  unb  Vicarii  bcr  ^JJfarr  ^ircfen  St.Catharinse  tn^amburg,  btt 
f ennen  ^iemif  fur  Un^  unb  afle  anbere  unfen  55enanbfe ,  unfcvn  Wif  *  Proviforen  unb  vi- 

cariCtt/ 


3  *  Urftjnkeit  mifc  Hdc&rtcfctett  3 .  Period. 


carien,  unt)  unfevev  affer  9?ad)fommen,  t>ag  n>iv  oon  &€.§f>um*<£apitul  bafefbft,  t)ur# 
ben  rouvuigen  unb  tvbaxtn  Conradum  Borgkers ,  unfern  ®fliu  Vicarien  unb  Proviforen, 
ttff  ueffelbigen  in  unfer  afler  uev  Vicarien  9?afjmen  bet>  roofevmeft>fen  §f;um  *€apiffef  t>er* 
fjafben  befd;ef;ener  2tafot>evung,  eiuen  oerftegeffen  ^ergamenfen*25rieff  uff  f>unuert@)ufuen 
€D?un6e  £>attpt*©timmen  (jaltcn&e,  ttni)  oon  £ucad  SSecfman  fefiaen,  etroan  Q5tirger3  \\t* 
felbft  A.  1  f44.  au^gegeben,  fo  un3fdmfftd>en  Vicarietrsit  St.  Catharinen  befanget  unt>  \u* 
ge()dvet ,  ju  unfevn  £dnt>en  empfangen  fjaben ,  roefcbev  25vieff  faufet  t>on  SSBovten  $u  20or^ 
fen,  rotefofget:  3tf£ttca6Q5efeman  Q5drger  inferatur,  tmt>  nacr;ueme  t>er£vbave£uca$ 
Q5efeman  obevmeft>fe$  Sucafftn  <3o(jn  ffcf)  evbofen ,  fofd;en  ^aupfftuef  t>ev  fjunDevt  ©ttft>en 
einjuldjen,  unt>  uen  tmfeve9?off)uttvfff  fonften  jtt  t>iefev  £tit  evftiruevt  f;dtfe,  t)a§  roiv  junorfa 
roenuigev  Reparation ,  Cvbatmng  unt>  QSevbeffevung  ttnfev^  2BofjnfjaufeS  an  bev  2)eicf;* 
ftvaffen  Orfe ,  aflernegefr  unfevm  Q5raufjaufe  t>afe(bft  befegen ,  t>on  anbevn  ttiM)  @elt>  l)du 
ttn  enrfefjnen  nuiffen,  ate  f;aben  roir  fofd;em  t>orjufommen,  mit  n>or)f  bet>acr>tett  Ovaf &  unt) ' 
unfevev  aflev  einbefligen  Confens  t)ie  obget>ad)fe  einfjunuerf  ©ttfben  ^ttn^e  ^aubt^umen 
*>on  evme(t)fen  £ttcaS  35efeman  eingefdfef ,  ttnt)  &u  unfevev  ooflenfommenen  Q5egmige  roieber* 
um  empfangen*  .£)erenfn>egen  an  flatt  uer  Quitung  roir  fo(cr>en  obbevttvfen  oerflegeffett 
Q5rieff£uca£  Q5efeman  roiet>er  befjdnuigen  faffetf,  unt)  Ijabett  uemnacr;  fofci>e  fjuttuert  ©ttf* 
t>en  affofort,  in  ttnfevn  uevfdmf(icf;enVicarienSt.Catharina;  fcj)einbaren-9hi£en  unbQ}or* 
ffjeif ,  unt>  infont)crf;eif  $u  obangevegfev  noff)roent)igen  Reparation  unt)  (grbauung  unferd 
v>orget>acf;fen  ^of>n^atife^roiet)erumangen>attut,  oerpfficfjfen  uns  uerenfrocgen  ttnt)  bem 
alltn  nad)  f;iemif  gegenrodrfig(icf; ,  t>a§  t)it  mefjrgemefte  f)unt>ert  ©tifucn  SDlunfy  QaupU 
(Suinmcn,  tn  fofdjen  unfern  t>er  Vicarien  Catharina;  SOofjnfjaufe,  a(d  t>arinne  roirgnug* 
fam  gefid;erf  fepn  fdncn  unt)  mogen,  roieuerttmbefegef,  t>ergeroiffert,unt)  in  ttnferm £)aupt* 
Q5ud)e  m  ercigen  Seifen,  eingefd;rieben  fepn  ttnt)  b(ciben,  unt)  Darau^  3df)rlid;e$  mif  netm 
SOfarcf  Shibifcf; ,  ( fo  babeoorn  nid)t  mef;r  bemt  acf>fef)afb  9M\  baoon  enfricbfef  roorben,) 
t>orrenf5ef  roeruen  foflen.  Uitb  fol(  fcas  erffc^vOvenfe  ttffMichaelis  biefe^  fec^  uni)  acf;^ 
jigften  ^ave^  anfte^en  ttnt)  attf  Michaelis  anne  t>er  roenigevn  3a(;(  ffcben  unt)  acr^jig  bttaatt 
fet;n,  unt)  a(fo  ffet^att^  uevJpeuevfofcbe^^Bo^nbaufe^  mit  feinevgubef)dvunge  uuvcf;  unfevtt 
Monitorem  pro  tempore  3df)r(id;3  jtt  vec^fev  gtit  enfvid;tct,  ju  Q5ucbe  gebvacf;f  ttnt)  bv 
rec^net  roert>en*  %\t$  fonbev  5irge(ifl  ttnt)  ^5efdrt>e  fuv  und  unfeve  9?acr)f ommen  eroig  rodfj* 
retiue  ju  bfeiben,  t)e£  jtt  Utfunt>e  f;aben  roir  obgeme(t)te  Provifores  unbaflgemeimVicarii 
t)iefen  unfevn  $5vief  mit  tmfever  aflev  eigenen  «pdnben  unt)evgefd;vieben.  <&tatbm  \x\  $am< 
buvg  am.Dingftage  fuv  Johannis  Baptife,  roe(d;er  voar  t>er  ein  unt>  jroanfcigffe  ^agjunii 
im  3af;ve  nact>  Cr$vtftt  tmfen>#£vvn  ©ebttvt  funfieben  r)unDert  fec^  unt>  ac^sigf. 

^cl  £uca^  Q5efeman  Q5ovgev  to  ^amborcf; ,  befenne  apenbav  iu  btftm  mpnett 
£5vette,  i>ormr;,  mine  (gvuen  unt>e  afleS  roem,  t)af  kt  i>an  ben  &aftigm  ^)evcn  Vicarien 
tn  fttnfe  Cafbavinen  ^evclen  binnen  J[oambovd;  to  gan^er  fttflen  ndcjr)e  t>ef;unt>evt  ©ufbenan 
gangbarer  »eer  &&z  tnuntr^e  bev  ^5vot>evfcj)op  Sanfti  Mauritii  m  oorget>ad;fev  St. 
Catharinen  ^evcf en unbev  ffcf  upgevicf;fet  tofamenbe,  roefcfe  feefige  3od;im  ^eiev,mt)ner 
gvottroen  Q3at)ev  f;eft  enffangen ,  fjebbe  roebuev  angenamen ,  unt)  roif  beftiftttgen  f;ttnt)evt 
^5ttft)ett  an?0?unf5e  ben  /e^igen  Vicarien  unbe  oeren  97afdmefingen  x>an  nu  an  dato  tieffe^ 
£>mttf,  Utf)  up  ff;ofumpftigen  tyaffytn  tin  $av  fangf  uf^  mt;nen  €vue  unt)  ^Sruro^ufe, 


:a.Cap.  funfffe  Q5eofa^        Wtt  St.  CatharinW&i*rc&e.  \% 

itp  t)em  Orbe  in  ber  olben  25ecfeif  rafen  beneffenjt  t)em  ©mbecfifcben  £aufe  unb  £B»nfef* 
Icr  bekc^en  ,  unbe  fuft  utf>  aflen  mtmcn  ©ubern,  beroe^fid)  unbunberoecbficf),  alf  toor  icf  t)e 
ijebbe,  ebbertn  f of umoftkjen  tybm  fvi^en  mocf)fe  mif  adfjfe  f^arue  WavcT 4!ubtfc^  jtimoor* 
renffjen  ,  unbe  ban  fcen  Jpduef(htel  anno  t>pff  ttnbe  oeertici)  in  ben  f)ifligen  acf)fe  ^aaetr 
^aefifen  in  gelicf ev  €9?unt^e ,  (ut&oe$Q5reuetfroo  enffantten,  mif  ben  bebacjenben  unbe  f)in* 
t>erftefligen  Dvenfbe  df>ne  gutwiHig  roebberumme  ff)0  bancfe,  ane  afle  unb  itflifeException, 
Sfnrebe  unt)  2&ower($5ewe&r,Q5efc&tt>er&e)in  enen  @ummen  roii  entric&fen  unb  beta(en,be$  to 
Orf  unbe  bebbe  icf  £uca£  Q3ecf  eman  mon  t»onf  (if  e3ngefegefl  (jet&en  unt)  boen  f>m$m  an  befjen 
£5reff,  unbe  monen  3}amen  mif  eaenett  Jpanb  unberfc&reuen ,  be  gecjetten  »S  fo£amborcO 
na  €fjrifh'  unfer$  Jperen  ©ebortf;  oofffein  fjunberf,  barnaim  oeerbe  unbeoeerfigeften  inbeti 
fylliQm  ac^fe  &a$m  ^aef  f  em  sc; 

£uca$  ^efeman  ;  befentte  btiff  bauen^efc&reuen  moff  e^ener  J£)anfrv 

2h  Wlmiti®  Ut2titf)mtn$  utib  M®'®tf$tDwmn 

gu  St.  Catharinen  tmt  fcenen  Srauer*$ned)tm  uber  U;r  I)a* 
benbeS  ©eftuite.  A,  1646. 

|2Su  tvtffen  feo  (jiemif,  t)ad  jroifcf)en  t)en  €ren»e(ten,  acfjtbarett  unb  n>o5ffurttefjmett  3)efc» 
*®  feff  Jjpeff,  btiligt  &i.a)namb$ *  @efcf)roor ,  .£>einric&  Q5ufc&  uttb  ^eter  Ovduer,  i|i#er  £tit 
@5efd;moren  ber  ^irc&en  St.Catharina?,  unb  benen  ebrfamcn  unb  roofyfcjeacbfen  J&ermanDtooe, 
©erbf  DveberS ,  3of;an  Jpcftbura  unb  ^oacbim  ^eferfen ,  ate  2Je(ter  *  2mtt  ber  ^ruberfcl;a(p 
&erQ3rauer*£nea)fe,  tin  epbficf?er  QSorcjfeicf;  ttnb  QDoreinbabrung  roe#en  if>ve^  ©eftitfre^  iri 
ber  #trcf;en  St.  Catharinen  ift  getroffen  unb  btlitbtt  roorbett ,  a(fo  unb  bero#efta(f,  baSob* 
gemefbfe  35ruberfcf>afft  fur  if;rem  ©efttieffe  im^ange  baani^o  eine£5ancf  ffebef ,  fvet>  unb 
unaer>tnt»ert  efcficbe  $(appen,  n>ie  aud;  im  mittefffen  ©an^e  t>orif>ren@3eftefte  jroe»  berfe(bett 
auf  i&re  etgene  Unfojlen  mdcjen  mad)en  unb  oerferti<jen  faffen,  unb  roas  baoon  einfommen 
roirb,  it)un  5lrmett  jum  bejten  au$tf)tilm  unb  anroenben,unbiftalfo  biefe93oreinbafjruna 
fo  lange  be(tebet  unb  oorabrebet,  fo  (an^e  ibre^  ©fu^f^  grepbeit  bauren  nnb  roa'f;rcn  roirb, 
bamit  nuti  fo(cf;e^  fejtunb  roof  cjebaften  roerben  mdge,  al^  r>aben  bet;be  t^f  regierenbeilircj^ 
@efcf;moren  biefe^  mtt  etaenen  fydnbtn  unferfcbriebett,  unb  ift  oon  ber  Q5ruberfc&aff  ber  Q5rau^ 
er^necbfemif  5\t>et;9ttf)(r.  jum  ©Otteg^fenning  befrdffti^et  ^Borfur  bannbte^ircje 
^at  empfan^en  oierf;unbert  C^arcf  &ibifc&.    Adum  Un  24  Martii Anno  l  H^ 

^Jinria;  ^ufc^,  mppr. 

^efer  0{duer. 

22,  Dtegefn  tmb  ©aguttgett  m  tjenenVicariis  su 

St.  Catharinen  A.1647,  d.  n  Aug.  auf<jeri$te&. 

Jer  erfie  Qar^  bet?  QSerwaftun^  btefer  ©tifftung  fur  affenDin^ett  tn  Quttvtyfyt  jti 

5ne^men  ,  feo  be^  ^),  ©eijle^  Regula ,  wefcfre  er  affen  unb  it^>m  €bxiftm  in  affe» 

I.  C&etls  3tev25att^  g  if;ren 


54 Urfrmbett  unb  Hacfrrtcfrteff j .  Period. 

fyvm  QSegmnen  unb  20Bercfen  ju  befracbfen  furfcbreibef ,  in  t)er  €piffel  Pauli  gefc&rieben 
an  t>te  goloffer  cap.IIl,  17.  2Ifle$  roae?  t!>r  tfjut  mit  SOBorfen  ober  mitSOScrcfen,  ba$  n)uf 
afletf  in  bem  9}amen  3£fu,  unb  bancfet  &0^t  unb  ben  tyattx  burd;  i(jn,  unb  1  Cor. 
X,  1  h  36r  effet  ober  frtncfet  ober  roa$  iljr  tljuf ,  fo  ffntf  es  allc^  $u  ®03:$g(S  £fjrc. 
©olcfre  €.f)\'t  ®0$$e$  roeiter  ju  befobern ,  fjaben  forool  bte  fur^  atyjeroicbener  gtit  feelig 
gnffd)Iaffene,  unb  bte  nod)  tm£eben,  bie  ufjralfe  2Jnorbmtncj  unfer  fieben^or^dferburdj 
btefe  ©ftfftuna  erneuert  unb  bef  rdfftt#ef ,  rooflen  aucb  fo  fan.ge  roir  (eben  roerbcn,  unbfol* 
len  auc^  nid)f  roent^er  unfere  9}ac(>fommen  nacb  une? ,  biefer  ©riftficfren  ©tifftung  ber* 
maffen  getreultd)  oorffef)en,  unb  biefelbe  alfo  (Sljriftrufjmftcb  ju  aflen  utib  eroigenScitenwr* 
roaften  unb  wrroaffef  roiffen ,  bafj  ifjre  2(ufnafjmen  unb  retdje  Q3erbefferung  tfefucftef  unb 
tmferfjaffen  mtf  retd;en  ^ttgtn  auf  unfere  97ad;fommen ,  roefd)e  fetm  roerben ,  bi#  an  ben 
3ting(ren$ag  fotrtgefcget  roerben,  bamtf  fepn ,  bfeiben  unb  nicfjt  oergefjen  mogen,  in  bret) 
fretje  ©£>fte$*2Bof)ntmgen,  roefcf)e  in  ber  Dvofenftraffe  su@Offe$  igfjren,  unb  fecr>$ein* 
famen  armen^Biffroen  ju  gufe  erbauet  flnb,  baf?  (tegeit  if)re$£ebensfret;barinnenroof)nen, 
unb  nad)  ber  3ett23egebenf)eit  efficf)er  maffen  \>k  <Sf>re  ©Cffe^  ttnb  ber  5lrmen  beffetf  befo* 
bern,  atebann  roirb  ungejroeiffeif  auf uns  fommen  be$  #(grrn  ^Bort :  2Ber  mtcb  efjref, 
totn  rotl  icf)  aucb  er)vert  1  Sam.  II,  50.  unb  ber  Jpgrr  CfjrtfhtS  roirb  an  um>  erfuflen  feint 
tf)eure  Q3erf)eiffung  Matth.X,  42.  ^Ber  biefer  ©eiingffen  etnen  nttr  mit  einem  2>ecf)er  fal* 
fe£  SBafferS  frdncfet ,  roarlicf)  tcr>  fage  eud) ,  es  roirb  ir)m  ntcbf  unbefofjnef  bttibtn ,  unb 
roerben  roir  sugfeid)  mtt  biefem  ^Bercf  oerftooffen  ba$  unmfrje  C0?au(  ber  £dfferer ,  roefcf;e 
wgeben  ,  bit  geifrlid;e  Jperren  oerfcblingen  \)it  5(flmofen ,  unb  baben  feine  ©ebancfen  auf 
bte  €bri(t(tc()e  5lrmuf&  ;  \>a  bod)  ba$  ©egenfpiei  biefe  €I)rift(id;e  ©fifftun^  ju  aflen  geitm 
ttnb  fur  afler^eff  bejeu^ef,  unb  ttnfer  Collegium  »on  folcber  5Iuf!a^e  befret;et,  unb  bero^ 
/enigen  €5ven  <  @ebd($f nig  unb  unfferb(ic^en  ^ufen  9M)men  bt^  an  ber  ZtBtlt  (gnbe  bet;be^ 
^a(ten ,  unb  tf;re  gecjen  ber  Utbtn  Slrmufb  ^Bor>ttr>dtt0fett  jur  €5rt(t(id)en  ^ad;fo(^e  afler 
2Be(t  oorSIttgenffeflenroirb,  bero;ent(}enfa()eid;,biebt^^ri(t(id;e  ^Bercf  er(tangefanc)en, 
^efttffcet ,  fovtotefe^et  fyabtn ,  unb  roeiter  fortfe^en  unb  unter^aiten  roerben ,  bero  37a^mett 
uub  ®ebdd;fnif?  roirb  eroi^  bltibtn. 

gu  bcro  Q3ef)ttff  afler  Qfyxn.  Vicariorum  ad  D.Cathar.  9}afjmen ,  bte  ju  btefer 
©tifffun^  tr>ve  ^)u(ffretcfee  #anb  ^ebofen  I?aben ,  bte^er  oerjeid)tiet  fmb ;  ttnb  roeifer ,  fc* 
lancje  ^it  ^Bclt  ffeljet,  foflen  oerjeid)net  roerben.  !t)ann  roir  f)Offen ,  ba$  biefe  ©tifftttn^ 
unb  bero  ©tiffter  aucf)  Unter^after  9?af>men  bi$  an  ben  Sungjten  ^a(j  bkibtn  foflen. 

3m  3ar>re  nad)  €f)rtfti  ©ebu^rt  1624.  r>aben  unfere ,  in  Q50tf  Idngfr  feelig  enffefclaf* 
fene  QJor^dter,  ba$  rool)!  angefangene  SBercf  erneucrt ,  unb  in  nec&ft  bicfen  fofeenben 
3af)ren ,  roie  bcr  Q3ud)ffab  ber  Inventarii  befaget,  roeifer  fortgefe^et,  mif  milben  &abtn 
Derme^ret,  unb  bafielbigeSBercf ,  burd;  biefe  ©ttffruna  in  aufe  Crbnuna  Qtbxatbt ,  be^ 
fvdffttcjet  unb  beftdtiget ,  aucb  ir>ven  0?ad;fommen  nad)  tf)nen  ,  bi$  2Bcrcf  ©riftlicf;  ju 
continuiren,  ju  oemte^ren,  ut  unterf)a(ten ,  unbin  feinem  ©tanbe  ju  beroa^ren  tiberfra^ 
cjenbic^Bob(^f)rwurbige,  ^ren^ejte,  ©ro^i d;tbare,  £o<$3efdf)rfe,  auci;  ^nt-tir^ 
Dtcjc,  ^lcbtbare/^of^ela^rfe  unb  oorn^me  ^rn»Vicarii  bcr  Fraternitdt  ju  St.  Ca- 
tharinen:  _ 


2.Cap.funf?teQ3e»(age.  *W  St.  Catharinen  ZLfrcfre. |i 


£)ev£)evv  5lnbrea$  ©riem,  Senior. 

M.  Marcus  Ivo,  Paftor  &  Leaor  Secundarius  attt^&Uttt. 

Albertus  £>(bef)0rft. 

Hieronymus  ©d;ufte ,  Organift  Ju  St.  ^aCOu* 

Henricus  «pape,  Paft.JU  St.@eorg. 

Jacobus  ®c&ufte,  OrganiftjuSt.«]3efev.  (p.t.Senior.) 

Paulus  ©perfing,  Reftor  an  bev(gcf;u(ettittJpambuvg2C.!C. 

II.  IbUAnStxeRezuUfty:  @(eicf)  roie,eS  tticfjf  etne  gevittge  ^ugenb,  t)a^  rocnfge, 
roaS  man  evroovben  Ijat  in  feinem  SBefen  roof  bepbefjalten  unb  »erbeffcrn ,  ateerftmaferroer* 
ben.  Sllfo  tft  nic&f  unbillig ,  fonbertt  rttfjmftcf) ,  cjure  affe  ©tifttung  unferfjaffett ,  aerbef* 
fern ,  unb  biefelbcn  a(fo  roof  oerbeffert  unt)  »crmer>ref ,  fcen  ^acbfdmmltngen  $u  ubevant* 
roortett.  £>emttad;  fjaben  bie  fdmmt(id?e  (£f)rrourbige ,  im  erftett  Canone  benanute  £fjrtn 
Vicarii  gu  St.  Catharince ,  fo  me&rent&eife  in  Q)Ctt  fefig  rufjett,  jum^eil  fo  fange  <&Ot t 
roif,  nocf)  im  £ebett  fet)ti,  ctnmiitf)igfid;  btUtbtt  ttnb  btefcn  <Scf;fu§  gemacr}ef. 

i)  SDag  ju  bcffcrer  Unferftalfuna  biefer  breper  @£>tte&28of)nuttg  unb  ju  ttftfjrer 
QBo&ltbdfigfeit  gegen  bie  6armen$Bitrn>en,  ein  /ebroeber  Frater,  ber  forffjin  in  WefeFra- 
temitdt  auf  unb  angenommen ,  unt>  crftatal  »ur  €rf)ebung  ber  Refidui  oDer  Uberfcf)uffee? 
au$  St.  Johannis  Dvecbnung  jugefaffen  roirb ,  roie  (Sfjrettgemefbfe  feineAntecefforcs  getf)att 
fjabett,  aucbtf;un,  unueinegufe  fveproillige  ©abe  t>evef)ven  tvif  unb&erefjrcnfou',  bocbbaf* 
t)iefe(be  ntcf)tfet;  untev  io$?cfe  unb  roev  tin  tibriges  tf;un  roivt),  berfelbige  r;at  oott  <&Ott 
fo  uief  veicf;ev  £ofjn  ju  geroarfen. 

2)  £)ag  cin  jebroeber  Vicarius,  ber  anje|o  fcr)on  tfl  unbftinfftig  fomtmn,  unbitt 
bie  3^W  b£jfjrn.  Vicariorum  participantium  aufgenommerj  voirb,  afle  3af)v  auf  St.  Jo- 
hannis.  roantt  t>ic  gemeitie  9vccf;mmg  gefd;icf?f,  eittett9itf)(r.  oott  feinemSittfommen  benett 
2frmett  biefer  Fundation  jum.  Siuftteftmett,  roiffig  unt)  frdlicfc  gebe,  roe(cf;eS  &Ott  mitretV 
cyett  ©egen ,  ftriebe  unb  erotger  2£olj(faf;rf ,  foroo(  biefev  gan§eti  Fraternifdf  ,  ate  einem 
jegfid)en  Fratri  ntilbveicf;  befojnet  roivb. 

3)  €3  ftnb  bie  2Bor}(*€f;rn>tiruige  #f)rn.Provifores ,  ber  £r.  Jacobus  ©cfjutec, 
(Prsetorius)Senior,  ber  #r.  D.  gbeling ,  ber  #r.  3acob  ^raufe,  ber^)r.gribericr;2Ba^ 
tr>er  unb  $r.£ricus  ^Bt^greroe,  tr)rcn  -^ad;fo(gertt  mit  cincm  Dvuf)m^urbigcn  gufcn  <gp* 
cmpe(  oorgegangett,  mnn  fte  An.  1625-.  d.  16  Jun.  bet)  erfren  5frtgriff  Dcr  Provifion  biefe 
Fundation  begabet  fjabctt ,  etn  /ebroebev  mit  2  Ovtr>fr*  unbroevbengotffefig  in  biefev  ir)ver 
^5ovgdnger  Sugflapffat  trefen  affe  uttb  /ebe  Succefforett ,  benett  <&Ott  ba$  Ztbtn  fo  fange 
frtften,  unb  $u  btefen  €f)xm  uttb  ©tanDe  ftc  roirb  fommen  faffen/  unb  nicf;t  roenigev  biefe 
(^ttfftung  bet?  i,;vem^ntvitt  mifbe  begabem 

4)  20ann  aucf)  efroa  utttev  biefev  Collegii  ^vubertt  etnige  MuI6ta  oDer  ©efb^ 
©fvaffen  foffe  faffett ,  biefefbe  foff  bem  Q3orratr>  biefev  ©fifftuttg  f)eim  falfen. 

O  3&0  /emanb  biefev  einmutf)igett  ^efiebung,  roie  ffe  ittbiefem  Canone  angebeu* 
fet,  ubevQ3evf)offen,  ftp)roiebevfe^enrouvbc,  bevfotf  feine©emeinfcf;afft  ttod)  5fntf)etf  f)at 
ben  an biefe  CfiviftLfefifftung,  unb  ob  ev  g(eid)  bev Vicarien  ju  St.  Catharinen  gettdffc,  fo 
fofl  bocf;  tin  fo(cf;ev  gegett  ®0^l  Uttbancfbavev  unb  Unbavmfjcvfcigev  gegen  \)it  5Ivmutf) 
tticfjftf  mif  biefem  SBevcf e  ju  fcOaffen  r)abcn ,  unb  fein  9?af;me  obcr  @ebdcf;tnti  foff  ntct>t 
>  €  a  fom^ 


3 6  Utfrmbett  trnb  Vl&dbtidnen  %.  Period. 


fommen  untev  Me  n>of>rt^dtt^e  Jpevven  tmb  §Mmev,  n>efdf?e  Di^  SDBevcf  angefangen ,  ge* 
ftifftet ,  veici)(icr;  begabet  unb  unfev(>a(ten  ^aben ,  unb  es  ferner  \\\  t&un  voofjltljdtig  geneigt 
fetjn. 

III.  2>er  trttee  o*»*».  2ffletf  voaS  nun  ju  QSevbeffevung  biefer  ©tifftuna,  befc&rie* 
benev  maffen  bereit^  conferiref  ift ,  unb  f  unfffig  nocl)  fan  babet;  gegeben  ot)ev  f?evbep  ge* 
bra$t  voevben,  fo!cr>e^  afle^  fofl  in  t>atf  Inventarium ,  m  bev  2(nfang  gemac&t  iff,  mit 
^rnennung  aUer  Umtfdnbe  gefveulicf;  eingefcOvieben ,  unb  fo  (angc  bie  Summa  nocb  i(t  un* 
tev  looQJldt  in  bev  2(vmen  $d(t(ein  bet;geleget  voerben,  bi$  t>te  iooCQ?cf£.fetmcompleti- 
*ef  ober  bepgefegef  voorben,  biefelbigen  fofl  man  a(fobalt)  in  ging  be|fdtigen,  unb  voennfef* 
ne  anbere  gufe  @e(egenf;eit  fuvfaflen  ,  vooflen  unt)  foflen  bte  Fratres  biefeS  Collegii ,  nacf) 
fcev  Ovbnung  befagfe  ioosjftcf.  tin  Safyv  tn  Dtente  ne(jmen ,  unt)  biefeibe  biefev  (^fifftuncj 
cntvicjjfen.  Unt)  vouvbe  es  bicfem  evftett  nk\)t  btlkbtn  fo(cf>e  ioo$?cf.  tn  Ovente  ju  befyal* 
fen,  atebann  fofl  unb  voifl  beS  anbern  SaftveS  bev  ifjn  fofget,  unb  fo  fevnev  bev  bvitte  nacf) 
fcev  Ovbnung  ebenmd^ig  biefe  ioo$?cf.  in  feineDvenfe  ju  nef)tucn,  unbbiefev^tifftung  ju. 
*nf»cf;fen  ftc$  nicl;t  befcfjroeren ,  btfiwgm  ein  fonberficf)  Formular  einev  Jpanbfcfrrifft  iftge* 
JJeflet,  voefc()eeinjebvoeber,  voantt  if;tt  bic  Orbnung  frifff ,  ofjnroegerficf)  voirb  unterfcfrrei* 
fcen,  ttnb  biefer  ©tifftung  t>it  ^reue  ervoeifen ,  ba$  fte  voebev  an  Capital  nocb  an  Ovenfett 
tiniatn  <25cf>aben  nebme. 

Unb  voenn  ftcr)  gnfe  ©efegenfjeif  enfbecfen  voirb,  fofl  tin  /ebev  Q5vubev  biefeS  CoIIe- 
gii  mtf  gietg  bavob  fctm  ,  bafj  biefe  CollecTien  in  tint  Summa  gefcfrtagcn  ,  unb  in  gufc 
fXentfcen  fefl  unb  voo&l  befegef  voevbcn,  afle^  biefev  (gftfftung  jum  btfttn  2Jufncf;men. 

exemplar  t>er  $>ant>fibvifft. 

3$)  N.  N.  Vicarius  an  St.Catharinen  $ircr)en ,  uvfunbe  unb  befennefcf;u(big  ju  fetw 

*inf)imbert  S0?S.  voelcfte  icf;  a\\$  bemQSowatf)  unb2)ermdgen  bev  5(vmen  unfev  Fraternitdf 

fcer  ^)5vn.  Vicariorum  ju  St.Catharinen,  in  baavett  ©elbe  empfangen  f)dbt ,  unb  ubtrt 

Sa(;v,  geflebf  e^  ©Ctt ,  *>on  mtv  obev  meinen  €vbenju  t)Oflev©nuge,  beneben  fecf;^  sD?cf. 

gtnfe  auf  St.  Johan.  B.  voenn  man  fcbveiben  voivb vokhtx  abgelegcf  unb  bejaf;(et 

voevben  foflen  ;  unb  ba  immittel(t  gttfe  gevoiffe  Occafion  ftcr)  evdugefe ,  btcfe  ioo^cf.  bc^ 
tteben  ^m  anbevn  ©efbevn  bev  5(vmen  fe(le  ju  belegen ,  unb  ec^  miv  ^SGBodjen  judov  voivt) 
«ngefagef ,  fofl  a(^bann  c\n  ^5eja()(ung  fcin  $D?ange(  obev  Q}evuig  evfitnben  voevbem  £u 
tvter)vev  l^3eif  c(;erung  f)abe  ic(;  bicfen@cl;cmbafur  gegeben,mif  eigner  ^anb  gefcf;rieben  unb 
tmfergefcf;rieben.    Aaum auf  St.  Joh.  B. 

IV.  sDev  vterbte  Canon.  ^Oann  batttt  burd;  ©Cffe^  <Segen  tmb  mifbe  3n(«ge 
ter  #f)M.  Fratmm  biefe  ©fifftttng  erroacf;fen ,  unb  fr>v  Capital  eintaufenb  Dttf;(r.  werben 
wirb,  c\l$bcmn  foflen  btc  2(uc^gaben,  mld)t  bi#ero  au$  bem  gemeinen  Oiegifter  berer^)rn* 
Vicariorum  ju  St.  Catharinen  geroibmef  ftnt),  auf  biefe  @Cffe^SBo(;nung,  unb  berSfv^ 
men  bavitt  vooljnenben  batt(icf;ett  ^Befen,  Unfcv^alf  tmb  2(flmofen  oon  ben  einfommenbett 
^ienfen  btefcv  ©tifftung  abgefvagen,  unb  ba$  DJegiflcv  bev  Qtyvn.  Vicarien  baoott  evfeicr> 
tcvt  \mbtn.  $>a$  nernfia),  beneben  bau(icbenUnter()a(tbiefer  5  ©Dtfed^o^nungen  be^ 
rten  6armen  SH3ttfvoen,  fomo(  aucf;  bem  ^ecfer  be^.^robt^aufc^  7  ©dcfe  etngefauffet, 
«nb  untev  fte  W^et(et  voevben ,  bap  eine  /cbe  ^evfon  etnen  -©act  ^?of)(en  befomme ,  unb 

banit 


2  Cap.'  fltttfffe  %>tyla$L  ttOlt  S.  Catharinen  &iv$>e.  ?  7 


uamt  antf)  um  2Bet)fjnad)fen  au$  eitter  je&en  gegeben  n>eruen  sg.Subfd)  jum  Opffer^fen* 
nittg,  unt>  t>t$  fofl  afle  3af;r  aus  t>em  Dvecjtflei:  imt)  t>on  t)en  ginfen  uiefer  Fundation  ettf  * 
ricf)fet  roer&cm  ^ofte  abetr,  roefd?e£  ©Off  sndbtcj  abroenue ,  eitt  fofcfw  gufafl  ftd;  ju* 
rragen,  &a£  grojfere  unumefjr  Expenfen  btp  uiefen  ^  ©OffeS  *  9©of;nungen  ,  unp  t>aritt 
n>o()ncnt>ett  arnten  2£dt)fett  gefd;ef;ett ,  ate  t>ie  einfommenue  Dienfen  fcev  Slrmen  'f dnnett 
au&ragen,  auf  folcfjen  gafl  mug  unt)  roif  \xx$  gemeinc  Dvegifier  t>er  Jpfjrn.Vicarien  $11* 
fdjieffen,  uaf?  Dcm  Capital  unt)  Qjorratf)  uiefer  ^rmett  ^tifltung  feitt  Slbbrucf)  gefd;efje. 

V)  2>er  fwitffte  c*»*».  3«  t>em  3afv  (£f;riftt  1645. d. 20 Jun.  fjabett  uiefdmf* 
(icf;c^rn.Vicarien  in  ifjrev  ort)enfficf;cn  gufammenfunfft  befiebet,  unt)  uiefen  beliebfm 
©cjwfj  ifjnett  aflen  f)etf2fid>  roof>f  gefatfen  faffett,  uafmtt  t)enen  mifuen©abenuicfcv©fiff* 
tung  f;infovt  3df)rfid;  i>it  6armen  2Bittroen  ifjren  2(nff)eif  genieffett,  unt)  jum  ©ebeff)  fttr 
t)iefc  gan^c  (Sfauf  uni)  t)ev  #f;vn.  Vicaricn  ju  St.  Catharincn  $Bofjfevgef)etifoflett  aufge* 
munfcrt  roevueu,  unt)  fan  t>is  Conclufum  of;ne  aflen  ©d;at>en  t)iefer  ©tifftung  f;infovf 
£f;riftfidj  fortgefe^ct  roeruett.  38o  man  nacf)  bcm  Q5ud)ftabett  uiefer  Ca-nonis  t)ie  ^«fbert 
fXenfett  ,  n>efcf;c  i>on  t>em  Capital  t)iefer  <£f;riftf.  Q}erfaffung  3df)rficf)  einfommen,  ttnfer 
tiefe  unferc  2frmen  afle  3«f;v  auf  St.  Joh.  B.  ot)ev  attd)  attf  afle  Quartal ,  nacf)  advenant  fo 
sieluie  ^afbeDventcabtvagettfan,  awstf;eife,  uie  anuevn  (>afbe  Oienfe  abev,  benebenuer 
Collecle  continuirficf)  fyntu  ff)ue  ju  t)em  Capital ,  uamif  fan  utefe  gufe  SWJtltcjje  Q3ev* 
faffttng  jugieicf)  roac^fenan  if;ren  Intraden  ,  unt>  &ugfeid)  uett  Slrmen  t)ie  mift)c  Jpattt),  fo 
Dielmcfjv  gebofen  roevt>ett/  roof>fbet)dc()tfid)  abtv  tftbeuinget,  uag  biefe  ^flmofen  roeifer 
nid)f  foffen  amsgeff;eifef  roeruett,  ate  ein&ig  unt)  alfeitt  unfev  unfevc  6  arme  ^Ciftroen. 

VI)  2>er  fccfcfie  Canon.  gu  uiefemjjroecf  Defio  feicfjfev  unb  beffev  px  gefangctt/ 
ifl  ein  font>evficj)e$  ^dflfein  bevcitef ,  in  roeIcf;en  foflen  bcpgcfcget  wtvbm  bk  ^fenntnge  unD 
&abtn,  tvomit  man  biefc  ©fifftung  roirt)  t>crbefiertr ,  benebett  ute  ^)anbf$vifffen  unt) 
525ricfte  auf  bie  ginfftare  ©efber,  unt)  aucf;  bie  t)ret;  fc6riffffic6c  Inftmmenta  ober  UrFunDe, 
ttefcfre  uber  uiefe  C^riflf.  Q5erfaffuttg  uettett  CRacbfomnten  jum  gufen  llnferric^f  aufgertcf;* 
ttt  ftnt) ,  naf;mentficb  (0  eitt  continuirlicfjed  Inventarium  ot)er  SSer&etcjmtf?  t)cr  einfom^ 
menuctt  Intradett,  dimltn,  <&iffim  uttt)  ©abett,  rooraud  bitft  ©fifftung  enffproffen  un& 
ferner  suunferfjaffettift;  (2)  ein  Direftorium,  roefcbe^geroijTeRcgulas,  ^Btift  unt) 9)tof* 
fe  jeigef,  tt>orttad)matiuiefer@fiffuttgQ}erri)affung  regulirenunD  au^ricffcn  foff;  (3)  eirt 
Catalogus,  ober  Q5erjetc^nig  uer  armen  2Biftroen,tvel($e  Diefe  ©fifffttng  fjabett  genoffen, 
ntit  einent  D?eatfter  t)ev  Stnnafeme  unb  2ut$gabett,  roefa)cauf  uiefe^Gittmen  unb  ibvtfydu* 
fev  geroanuf  ftnt).  $Dt^  ffetne  5vdft(ein  fofl  mif  in  uett  gvoffett  ^aften  t)ev  famfficf;en  J^^rm 
Vicarien  etttgefe^ef  roerbett ,  t>ev  ©cbfuffef  abcv  §u  fold;ett  ^dfffein  foff  bet;  fld;  ^alfen  unb 
»ern>a&ren  uerfelbigc,  roefcjev  uiefevFundation  Sa^^ecjnuttg  ©nna^me  unt)  ^fu^gabe 
tn  ^dnuen  ^U 

VII)  &er  (tebenbe  Canon.  <£)<x$  3Jegif!er  unb  Q3erroaff ung  bitftv  aflcrmaffen  gu> 
tcn  C5viftfid;en  ©fifffung,  fofl  ttnb  muf ,  gieicf)  roie  fonfl  ba$  ^egijiev  bev  ^f;rn.  Vica- 
riorum  ©rcfef^  t  mift ,  nacf)  Der  ^f;rn.  Seniorum  unt)  gan^ett  Collegii  $5efieben  3df;r^ 
fia)  s>on  eittcn  Collegen  mf  t>en  ajtvem  «wgef;en ,  unt)  fofl  eitt  Collega  Dem  anbertt  »oc 

€  1  t»em 


$&  Ur&mfcen  uttb  Hacbrtcfctett  $.  Period. 

bem  Collegio  c^ute  vtcf>ttcje  Dvecf>nuncj  Iteffern,bte  aber  unt>erC>Dfft  ju  biefer  ©fifffung  nicf;t£ 
conferirett,  gebett  oDer  julegcn  rooflen,  unt>  (td)  berofefben  wiebcrfefcen ,  biefelbige  atebura) 
bett  anDcrn  Canonem ,  t>on  aller  ©emeinfct)afft  'biefer  ©tifftuncj  augcjefct)Ioffen ,  roerben 
UiliQ  t>orbet;  gegangen. 

VIII)  2>cr  acfete  Canon.  ©ecf>d  armc  SBiffroen  foflen  nur  etngenommen  roerben, 
m  ber  Jjpbrtt.  Vicarien  ju  St.Catharinen  3Bof>ttuncjett ,  roefcf;e  biefer  ©fifffung  2!Umofen 
genieffen  follett.  ©oIcf;e  2Bittroett  ctber  fofl  man  innebmen,  roe!ct)e  rect)fe  SBittroen  flnb, 
t>ie  etnfatn  unt>  of>ne  ftinber  (tnb ,  aoftfelta ,  (£f)ri(tficl;  u'nt>  erbar ,  t>ie  i&re  Jpoffnuncj  auf 
@50$$  ffeflen,  wfi  bletben  an  ©cbct^c  unt>  gfef>en  $ag  unb  07acf>t ,  t>ic  cin  ©ejeugnig 
baben  auter  3Bertfe,  unt>  roillig  ,  auct)  gefcl)itft  fet;n  Jpanbreict)ung  ^u  tljutt  tr>rem  tvubfe^ 
ftaen  9ject)ffen,  infonberfjeif  utr  $tit  ber  *Pe|t  unt>  anbern  ftrantf Ijeiten ,  cjecjen  cjebur>rftcf>c 
£3elof>ming  unb  gntgelbnif*  aufouroarfen  ,  ttornebmficj)  bencn  $f)\n.  Vicaricn  unt>  berofef* 
btn  #aufcQ5enoffen  ,  ate  t>on  benen  (te  biefe  ^Bor)Itr)ctten  genieffem  ilnt>  n>enn  einc  ber 
#i)rn.  Vicarien  gu  biefe^  gufen  SZBertfS  ©tiffter  2fnt>erroanbte  ober  SBIufcgrcunbtnnen 
(roe(ct)e$  ©Oft  abroenbe)  in  5Irmuti)  gerati)en ,  cinfam  unt>  ^fnberlog  t>ie$  Beneficium 
bege&ren  rourbe ,  foll  biefefbc  t>or  allen  anbcrn  ben  Q3orutg  t)abcn  ,  unt>  roenn  cine  (stefle 
nnirbe  vaciren,  tn  biefer  @Otte$*2Bof?nunge  cine  sur  Participation  biefed  Beneficii  eim 
gettommett  roerbett. 

IX)  jDer  tteunbtc  Canon.  SMefe  6  ^Bttfroen  fofl  bie  ctne  fo  fcief  ate  btc  anbere, 
gteid;  biefer  ©tifftung  ju  genieffen  t)aben.  Jofgenber  ©ejtaff :  (i)  roei!  nur  brep  ©Oftefc 
2Bor)mtngen  \)ci  ftnb  fur  bic  6  armc  ^Biftroen  ber  Jpf>rn.  Vicariorum  ju  St.  Catharinen, 
fo  follen  jroo  unb  jroo  cine  j'egficf;e  $Boi)nung,  ju  g(eicl)en  ©ebraucf;  inne  baben,  ©cfetwe* 
ffcrlict)  unb  eintrdct)tig ,  bet;  &er(u(t  biefer  2Bo!fl)at  berooi)tten,  unb  ba$  of)nc  afleunb  jebe 
Qjcrgeltung  ;  (2)  alle  3al)r  foll  cine  /ebe  ^Bittroe  befommen  einen  ©atf  ^ofjlen  unb  8  f?. 
Opffer*©eIi>  auf  ^Bcpbnac&fett,  e$  befommt  aucf)  bcr  Jg)err  Paniftett-33etfer  einen^acl 
^voblen;  (5)  t>on  t)tn  3aj)rlict)en  cinfommenben  Oventcn  fofl  ij)nen  naci)  bem^uct)(tab  be^ 
Dorr>ercjer)ent)cn  cfcnCanonis  cine  rot'IlfuJ)rige  ttnb  freproilligc  guffeuer  gefcf;e5en  auf  St.Jo- 
hnnnis  B.  (4)  roattn  (t'e  bicfc  ^Belt  gefegnen,  follen  fte  mrt  fret;cr,€f)ri|l!icj;er,  ef;rbariicf;er 
^egrdbntg  i>crfeben  unb  t>crforgct  roerben,  unb  bic  Jpf)rn.Vicaricn  ju  St.  Catharincn  t>er* 
bunbett  fet?n,  bicfer  ^eicf;c  in  ^erfon  (e^  fenbann  ,  baj?  (t'e  tvcgett  (Sf;er)afften  cinc  anbere 
fJ3erfon  in  tr>rc  ©tefle  fenben ,  ober  frantf  barnieber  fdgen)  ju  folgcn  ,  bet;  ©ttaffe  cinc^ 
hafben  Dvt!)Ir^  weict)cr  bem  ^cgiffcr  bicfer  ©tifffung  beimfallcn  fotl. 

X)  ^et  jc^en^e  Canon,  2(fle$ ,  m$  bk  6  armen  ^Btf troen  ,  c^  fct;  baar  @efb, 
obcr  €igcnff)um  ,  35ette ,  ^leibcr ,  fte  j;aben  baffcibc  in  bicfc  Q50tfe^^2Bof;nung  cinge* 
bracr)t ,  ober  (te  f)aben^  tn  ii)rem  £eben  be»  i!)rcr  Sfrmuti)  erfparet ,  alletf  unb  ;cbed ,  roa^ 
i>on  tr)ver>  ©uflcin  ba  gcfunben  roirb  ,  foll  ben  bicfer  @ti(frung  bencn  Sfrmen  su  gufc  t>er* 
bkibm ,  t>erfau(ft  unb  $um  QJorratf)  gelcget  roerbcn.  S)e^roegcn  man  folcf;c  SBiftrocn  cin^ 
nef)men  fotl ,  W  fcine  ^iuber  i)abctt. 

XI)  2>er  tilftte  Canon.  3)e$  €5rn>urbigcn  J^rn.  Senioris  unh  bcr  anbertt  J&Jrn. 
Proviforum^mt  unb  Q)ebttf)r  fofl  fcnn ,  bag  nxwn  etne  t>on  \)mm  6  armcn  SStfrrven  fefige^ 

^obe^ 


2  Cap.  ftinffte?8ej>fa$e*  WH  S.  Catharinen-lUrc&e.  $9 


$o&eS  Derfa^ren ;  ©te  afs&ann  nacr;  &em  ^ucbftaben  &er  gCanonis ,  eine  an&crerour&i* 
■gt,  ooftfecitae  SLBitfroe  erfeben,  unt)  &iefefbe  jur  ©crttefluna  Dtefer©ei(ftuna  tn  &er  oerjlor* 
benen  ©feffe  roie&er  einnebmett,  boc^  mit  &iefem  Q3ct>inae  uti&Q3orbef)aft,  &af*  t$  *>on&e* 
nen  #&rm  Proviforen  gefcOefje  etner  riacfr  t>en  an&ertt ,  oon  t>em  einem  ju  t>iefcn ,  t>on  t>em 
on&ern  jum  an&ernmaf  unt>  affoforf  bi$  jum  t>ier&fen ,  Damit  feine  Unciniafcit  unter  &en 
$f)vn.  Proyiforen  tntfttfyt,  &a  t>cnnocf?  &te  ^fjrn.Provifores  au£  aroffer  freun&ltcfyen  S$t< 
fcbei&enf;eit  ftdE>  erf faret  f;abett ,  roann  iraent)  ciner  t)er  Jpljrn.  Collegcn  &iefer  FraternittEt  fui» 
eine  aflermaflenbetrubte,  notf)t>ur(ftiae  un&  &iefer  2Qoff fjat  rour&t()e28iffroe  intercediren, 
un&  bep  t>ie  #f;rtt.Proviforen  infon&erbeif  ftir  eine  ifjre  Q3erroant>tinne  un&Jreun&inttebet) 
jeifen  anbaffen  rottr&e,  aftf&ann  rooflen  fte  eincn  fofc&en  befcOei&enfftc&en  un&  £l)ri|t*bru&er* 
ficfjen  2famut&en  acrubcn,  unt>  fo  roeitt>on  ifjrem  affenDtec^fe  roeicben,  &af?  i$  einefreun&* 
ficbe  ^Biflfaf;runa,  unt>  auf  t>orf;er  aeganaene  Q5itte ,  unt)  fur  fcine  ©cjjuf&iafeit  £)ancr"* 
nefjmig  erfan&t ,  auf  un&  anacnommett  roer&e ,  roenn  fte  fofcf?e  €ingebetf)cne  fur  an&em 
einnefjmen  roer&cm 

XII)  &er  jnwlflrte  Umn.  %\t  gfafjr  auf  geroiflfe  geifen  roifl  man  &te  2frmen  ttt 
tr>ren  ©OtteS*  ^Bobnunsen  befudjett,  if>re  ®otfegfurd;t,33erf;affenim  <£&riffrnf&um un& 
97otf>&urff!igf eit  ju  oewebmett,  roefcr;e6  na$  &er  £>r&nun# ,  2  &cr  #f)W.  Vicariorum ,  ju 
t>erritf;fett ,  fttf;  nicf;t  befcjroeren  roer&em 

SDiefe  XII.  Ganones,  ate  tin  Direaorrum  &iefcr  ©ftfffuntf,  fja&en  &te  att/e^o ,  fo 

fatttfe  @£>ff  roif ,  nocb  feben&e  gf;rrour&i#e  #fjrtt.  Vicarii  &er  FraternitEet  ju  St.Cathari- 
nen,  fleiff  un&  feffe  ju  fjaffen,  mif  gttfett ,  <£f)riftftd)ett  un&  roof>lbe&ad;fen  S&juf&e  gefe^et 
un&  befiebcf,  ttn&  ir>nen  foroof  aucf;  tfjren  Succefforibus  &erofefbenQ3ermebrung  ttn&Q3er* 
befferung  t>orber)affen  un&  ubergefragen.  gu  mef>rer  Uf)rfun&  &er  9Ba(>r&ett ,  un&  &af* 
&iefe  fcbrifftficf^oerfafTefe  ^efiebun^  un&  gefe|fe  Statuten  gefrcu  un&  feffe  foflen  befjaffen 
roer&en ,  ^aben  fte  afle  un&  tin  /e&er  mit  eigener  %cmb  un&  Sftamen  btp  gufen  SS3ik  «"& 
Q5erftan&e,  attcb  bet;  gttter  Ztibtti  '<  ©efunbfjeit  &iefe^  Diredorium  untergefcf;fiebett  un&be* 
frdfftt^et  ©efcbeben  \w  ^amburg  in  Q3rti&erftcf>er  3ufammenfunfft  &er  ^rm  Vicarien 
|u  St.Catharinen,  tm  %a\)x  nacb€f;rt'fli  ©eburtf)  einfaufen&,  fecb^f;un&ert  fteben  un&»ier# 
##♦  d.  1 1  Aug. 

Jacobus  Prsetorius.  Chriftophorus  Slaphius. 

3of).  €befing,  D.  C^atffjiaS  ^Bafffjer. 

^ricb  SOBicb^reDe*  M.Bernardus  S&iefe* 

Johannes  Prastorius.  M.  Dan.  Arnoldi. 

Ericus  £>efterber#.  L.  Gerh.  ©raoe. 

Conradus  %Mttx ,  D.  5rt&er.2Baffer,  D. 

23*Gra  vamina  Vicariorum  Cath.  &  Petri.  An.  \66j. 

J^n.  1667.  d. 21  Maji  convenere  Dn. Senior  i>on ©6fln,  6c  D.^attgermatt , flfe  Depu- 

tati  Capitulares,  uu&  M.2)ccfer,  un& Joh.Dan.  ^JNrer  au  eincr,  &atin  &ie^)f;rtt*Vi- 
carii  St.  Catharinse  8c  Petri  at)  &cr  atl&crn  ©eitett* 

M.S)ecfer 


4o  Ur&Jtlt>M  l\nt>  VtA<fovi<btttt  3.  Period. 


M.  3)ecfer  r>at  roegen  St.  *]3efer  furgetragen,  fei>  Manifeft  Da^  in  StPetro  i2Se- 

niores  fci;n  muffett  /  fet>  Secundum  aetatem  inftrumentorum  fo  tveft  t)Cf  2(c(fe|re  ,   bentt 
ttur  8.  fuv  tr)m  ,  Uttfev  fo(cr)e  8.  ger)ove  Kron  ,  defun&us  ,   &  duo  perpetuo  abfentes ; 

fetw  a(fo  nuv  ?  Refidentes ,  roeId;e  al(e  Inftrumenta  l)abtn;  l)abt  y%af)x  angef;a(fen  inter 

Seniores  aitfgenommen  m  roevben. 

Petit  inter  Seniores  fc>ev  Diftribution  £U  genieflett»  • 

Jpv.  Lic.  2£ovbenr)offt  nomine  bev  Sfrlycn*  Vicaricn  ftt  Petro. 

SHagef  contra  3)ecfev,  baf?,  roie  tf>m  auf  OfJertt  feinc  Portion  gefattbt,  erbtcfeffcige 

Wieber  juvucf  gefcr)icff ,  fep  fo(cf)e$  ex  falfiflimo  praefuppofito  ,  fepn  1 2  Seniores  ,  con- 

numerato  Diftributore ,  fan  alfo  3)ecfev  nicr)t  admittiret  roevben ,  ate  in  ^voncn  ©fefle, 

t>effen  Biennium  gratice  exfpirivet  auf  Michaelis* 

!£)ecfev  flagt:  ba$  D.@vaDen  Inftmment  An.1647.fet;  dativcf,  bagegen  feineSA, 
i^4f+  Item  fet;  Jacobus  Laurentii  ftmgev  geroefett. 

iy.  Laurentii  fet)  tot)t.     D.©vaoe  in  polTeflione. 

£)ecfev  voil  D.  ©vawtt  gevne  iaffett. 

gnblicr)  petit  £i\L.25ilDevbecf  a($  Tuper  numerarium  JU  f)a(fett ,  Uttb  il)tt  ttt  bte 
©tefle  m  fefcett* 

^eld;ed  unanimitev  improbivef. 

3n  Pun&o  Laurentii  bevicr)fct  L.  £Bdvbenr)offf ,  ba|?  bie  harredes  defun&i ,  roatt 
fetnc  (grbett  «ovhanben,  cin3ar)v,  unb  roann  ftinbcr  obev  SGBiffroen  t)a  fet;n,  jroet;  3^ 
Jjabert.    ©co  alfo  ratione  be^  Laurentii  niemauben;junar)c  gefd;er)en. 

3)ecfer  abgefrefen. 

Reverfo  furgefvagett ,  baf?  CV  attf  Michaelis  foll  inter  Seniores  attgetiommett  tW 

ben;  rourbe  bic  gefucr)te  Diipenfatio  u)m  fcr)roev  faflett. 

3n  Catharina. 

3)ecfer  proponit  bnd  16  participantcs  \)a  fet;tt  tttttfiett ,  6e|i'nben  flcr)  nur  14»  unb 
beven  1 3  ♦  jur  9vecr)nung  f  ommen. 

24.  S(n  §(jco  WtMstMajtftat  w  <Sf^ft>eben  untc^ 

tyaniafle  2fo£eige  Ullb  ^ttte  pro  obtinendo  Refcripto 
ad  Commiflfarios , 

m  @acf)en : 
©e(.  3or)ann  Sttrfett  unb  ubriger  refpedive  Paftoris  unb  ^rebiger  bev  ^irdjen  Se. 
Catharincn  in  £amburg,  in  fpecie  Doft.  S)aotb  5\(ugett  unb  $?aftr)ia$  3Mc* 
ffern,  Appellaten; 

contra : 
L.  grtct)  ^drbettl)offett,  Appellantcn,  in  PunttoVicariae  adAltare  St.Andrete, 
nunc  Coramiiltonis.. 

frod»  d.  1 1  Sept.  1 674. 

SHtvc^ 


t.Cap.  ftlnjpe  aje^age.    :  WttS.Catharinen£tr$e,  41 


JDwd)laud)ttgfter ! 

gro.  gonial  ©tojefl  fdnnen  roir  erfceifcfanberCftofft&urfFt  nacr)  unfertfjdnigft  an$u$eigett 
^ni$tumi)in,  roelc&ergeftaff,  objroarbie/migftfmt,  ben  6fenjulii  currentis,  exof- 
ficio  gndbigft  wranlagfe  Commiflion  jroifcfjen  ttntf  unb  J£)tu  Lic.  @rid;  SOSdrbenfjoffett 
in  Pundo  Vicarke  ad  Altare  St.  Andrese,  in  fo  roeif  nume&ro  roercfjtettig  gemad)ef,  baf* 
barauf  etn  gefttflerTerminus  t)on  benen  bat>u  oerorbneten  $6ni$l  Jprn.  Commiffariis  an* 
cjefe^et  geroefen,  attd;  roir  burd;  unfern  9?eben*lntereffenten  unt)  @eooflmdd)ticjten  #w, 
M. cllmenfjorften, mtf gerotfler.Inftru&ion,  falvotamen proceffu, babet) erfcbienen, unl) 
mit  benfelben  eintger  (gd?Iufj  gemad;f  roorbem  ^90  wrneljmen  rotr  bod) ,  &ag  unfer  ^err 
®et)Oflmdd;figter  gar  extra  fines  Mandati  gegangen ,  unb  anftaff  bejfen,  baf?  erprototo 
Collegio  fprecben  unt)  jtd)  bemtifjen  foflen ,  bte  &ad)t  baf>tn  ju  bringen ,  baf?  in  omnem 
eventum,  ttnt)  roenn  ja  tiber  afles  Q3erf)0ffen,  unfer  Contrapart  bet?  t)er  Vicarey  ad  in- 
terim  oerbletben  folfe ,  bennod;  in  cafum  mortis ,  biefefbe  nicr)t  perfonse  certe ,  fonbertt 
toti  ordini  an  btefer  iftrcben  ^ufalfen,  aucr)  ber  je&ge  Vicarius  einen  foldjen  2fbfrag  bafiit: 
tf)un  mddjtc,  ba$  roir  btc  Unfoften  bejaljlen  fdnfen:  ©0  f;at  er  ftir  feine^erfon  mef?r  af£ 
pro  ordine  vigiliret,  unb  mittefft  einer  oon  un£  erfd;fid;enen  QSoflmacOt,  t)k  rotr  aberroe* 
gen  cjroffer  cgtlferfigfeit  unb  furgefommenen  anbtm  £5ef)inberungen  nicr)t  gelefen  ,  t$  bep 
ber  Commiflion  bal;in  gebracbf ,  ba|j  er  bret)  oorfbeifbafffe  Conditiones  ftir  ft#  ertyaf* 
ten,  ais: 

0  £)ag  ber  jefcige  Vicarius  ©cjjrdber  t)on  #r.  M.  ©menfjorjfen  bt>  Vicarey  pri- 
mario  erbtffen. 

2)  3)emfe(ben  fo  fancje  er  febef ,  tmb  nacf)  feinem  ^obe  beflett  £au^grau,  no# 
2  3afjr  ftirfer  3af)tt  ^DifljIr,  geben,  unb 

0  Stob  ber  ;'e^t'cjen  Vicarii^obe,  roor)fgemeIbfcr  Jperr  M.  g(menr)orfI  afleine  bit 
Poffeffion  berVicarey  roieber  gegeben  roerben  foffe,  \)a  bocr)  berfefbe  Jjpetr  Q5ieftern  biefc 
Vicarey  bereits  tjorbin  cediref  cjebabt,  unb  affo  fein  me(jre$IKed?f,  ftir  un^  anbern,  fof^ 
c^ercjejtaff  nunmebr  bajtt  \)oht ,  befonbern  roie  roir  bret?  mif  etnanber  nacft  be^  feef.^erm 
gtirfen  ^obe  gleic^fam  ftir  etnem  ^lann  cjej^anben ,  attc^  bte  Onera  jttgletcb  fragen  mtif* 
fen,  affo  gfeicbergeftalt  \\x  bem  communi  beneficio  gfeicfe  nabe  berecptigef  fepm 

5)tefemnacr)  gelanget  an  Sro.  $dnigf.  tfflaj.  unfer  unferfWnige^  ^5iffen,  fefbfe  ge* 
ruben  an  bk  ^nXommiffarien  anberrodrtig  gndbigfl  ju  refcdbiren,  ba$  ba  fofcberge* 
fta(t  Ut  t)on  ^)r.  M.  <2Imenr)orfl  t)ermet)ntficr)e  erfcr)Iic^ene  Tranfaftion  nid)f  flaff  babett 
Fdnfe,  roeii  er  fines  Mandati  tiberfcr)rtf ten,  unb  roir,  ba  bte  i^m  gegebene  Q}oflmad)t,  fo 
er  felber  attfgefe^ef ,  uub  t)on  un^  in  groffer  €t'Ie  ofjngelefen,  mil  rotr  ttn^  fo(cf;er@efef)rbc 
»on  ibm  ntcr)f  tJermut^et,  ttnterfd;rieben  ultra  mandatum  fauffen  fofte ,  ^iemit  in  totum 
revociren ,  un$  anberroeif  ftir  ju  befc^eiben ,  unb  t>k  &ati)t  in  bk  juldnglicfe  SBege  jtt 
rkr)fen ,  baf*  forool  bte  bebanbeffe  69ttr)(r.  Sdijrlfcr;,  af^  aud)  bie*Collatio  beneficii  poft 
mortem  bee?  ;e |t'g en  Poffefforis ,  im$  bret)en  ingefamf,  aifo  toti  ordini ,  unb  nid;f  Jptv 
M.  €fmenr)orft  refpediveaffein  enfric^ten  unb,  bepgefegcf  tverben,  unb  t>a$  barauf  exor- 
dine  noftro  bte  pr^fentatio  fret)  roerben,  aucr)  fofc()ergef!aff  ^u  feiner  ftirbem  anbew(jier* 
tn  pra^graviret  roerbe ,  roibrigenfafl^  revociren  roir  purd ,  wa$  bet)  bev  CommiHton  in 
I.  C&et!8  iUxT5cMto>  g  pr«. 


4*  Ur&m&etf  vmb  ttatoxi&un  $.Period. 

prsejudicium  noftri  einfeificj  contra  fines  Mandati  Ufycmbtlt  Unt)  ttberaeben  /  t>te  (2>acr)e 

in  eventum  nocr)maf)(en  €w.^dnicjl.?0?ai«rec&fmdfit(jer  Decifion  cjeftorfamfr,  a($  barauf 
unfer  $ut>erldfficjer  @5etrd(tuna  andbiafter  £rr)druna  be(rdnt)ia|t  t>err;arrent)c: 

©fciWmjjl.  Sfcajcfi. 

aflerunferffjdniafier  QSorbiffcr, 
Paftor  unb^rebicjer  ber^ircben  $u  St.  Catharinen  in#am* 
burcj ,  in  fpecie  D.£)at>it>5v(uae  unt)  $}atfr)ia$ 
Q5iefrer. 

V^>  <^>  <<^>  V^>  V^>>  V^>  V^>  V^»>  V£^>  V^>  V^>  V<5>>  V^  V<^>  V£>>  Vs^>  V^V^V^V^X^V^  V^»>  v^» 

2>ie  fea)fte  25eijto0e  &u  frem  &ft>eufett  StipitUL 

§aci)ncl)tett 

St.  NICOLAI  JtrcEe, 

I  Documentum  poffeffionis  fuper  Vicariam  St.  Jacobi  pro  Meinardo  Beuelt.     Anno 
143 1.  d.  23  Jun. 

%  Meynardi  unt)  #ang  25et>e(t  Q)erbefTeruncj  i>orcjet>acl)fer  Vicarie  mit  aosflfcffc  ,3dr)r* 
lid;er  Dvcnte.  An.1451.  d.  24JUI. 

3  Capituli  Hamb.  Confirmatio  hujus  donationis  &  concesfio  Juris  Patronatus  di&is 

fratribus  eorumque  proximiori  &  Seniorj  hseredum  ad  centum  &  viginti  an- 
nos.  An.  1431.  d.  24J11I. 

4  Literae  Papales  prsecedentia  confirmantes.  An.  1452.  d.  7  Aprif. 

y  Johannis  Bonrode  Decani  Lubec.  &  Commiflarii  Apoftolici  Literse  fuper  eandem 

Vicariam.  An.  eod.  d.  1 8  Jul.  data?. 
£  Fundatio  Vicarice  in  Capella  Elifabeth  per  Paulum  @0(fn>et)e( ,  Hinricum  &  Mey- 

nardum  Oldendorpios  horumque  Sororem  Hildegundem  SO?urmefter&     An. 

1457.  d.  i2jul. 
7  &  S»  OfafceS  ©ftcl)f tncjc  JWOCrVicaricn  UUD  JWOer  Commenden  in  St.  Elifabeth  Ca- 

pelle.  An.  1441. 
g  Super  X  marcas  reddituum  ad  Vicariam  Herm.  Rothagen  pertinentes.     Anno 

1445*. 

9  SSercjleicr)  sn>ifcl)en  ^crman  CTitjenborg ,  Vicario  ju  St.  Nicolai  unt)  3or)an  *>on 

£)epen,  Q3orfrent>er  t>e$  .gMfeS  funfe  Elifabeth.  An.  1449. 

10  Fundatio  Vicariae  St.  Catharinx  per  Wiben  reli&am  DiDer)orfr&  An.  1449. 

11  Rudolphi  de  Balga  Commendiftae  caffatioXLV.  marcarum  ad  fuam  commen- 

dam.  olira  aflignatarum  coram  Senatu  fa&a.  An.  1449. 

laSuper 


k Cap. ftitlffte Q$et)(a^e,  tWI  St.  Catharinen  »trcft*. 4? 


12  Super  IV.  marcarum  redditus  ad  Vicariam  St.Crucis  fpe&antes.  An.  14*1. 

1 3  Johannis  Herwerde ,  Vicarii  in  Catharina  refignatio  Commendse  fuas  ad  Altarc 

St.  Apollonix  &  AmplifT.  Senatus  collatio  ejusmodi  eleemofynae,  Conrado 
Lange  fadta.  An.  1494.  feria  6  poft  Epiph. 

14  £ubfe  £annerman$  Reverfales  auf  10  50?cr\  @5e(beS ,  %dkxli$tiif)m  <Du#efcj)ne5ctte& 

dimU,  bafj  (bfc&e  berVicariae  St.  Jacobi  inNicolao  ju  <}el)drett.  An.  1  foj.Merc. 
ante  Mar.  Magd. 
1 5-  Statuta  Concordise  inter  Fratres  panum  Vicariorum  in  Ecclefia  St.  Nicolai.  An» 
iyo8.  d.  2Febr. 

16  Extraft  Sroeener  Q5rieffe,  ufe  Vicariam  St.Jacobi  in  Nicolao  befreffenb. 

17  Mttt  Jg)oppen  525reff"  o*>er  fiff  un&  fduenfid?  £ubfd?e  Sttarcff ,  t>e  ua  ff;ofamen  bem  ?e* 

flamenfe  ber  £)racf;f  imfeS  f)eren  m  St.  Nicohus  ftercfen.  An.  15-19.  Palm. 

18  Proteftatio  Vicariorum  in  Nicolao  contra  Dn.  Wilhadum  Wifen. 

19  Eorundem  Impugnation  auf  10  $jef«  @3e(be$  in  2frenb  t>an  €merfen  (Srbc*  Ann© 

1*32.   $   poftjudica. 

20  &  &  Dtaff^  Decretum  itt  bettte(bfer  Impugnations  -  ©ac&e*  An.  ifj:,  J   ante 

Lucix. 

21  3)ev  ©efcfnwnen  ju  st.  Nicolai  Q5eardbni^  Q3rieff  a»  ber  Q5rauer*5vttecJ)fe£3ni* 

t)erfd;aflFt  An.  1475. 

22  &<g.9fobe$  35reff  att  Jg)rtuQ5draermetfler  Jgjp&ufeh  en  roecje  be  ^5e(er>ntncje  ber  Pafto- 

ren  utibe  Capellanen  ffjo  St.NicoIai  ©c&ctbefo^  eo  ftolbenbe.  A.  1  s 4°* 

25  Documentum  pofleflionis  Vicarice  St.  Jacobi  in  Nicolao  pro  Davide  Meiger.  An. 

if40+  d.27Aug. 
24  Documentum  poftellionis  Vicariie  St.MagniinNicolao  pro  Theodorico  Ronner. 

An.  1562.  d.2fjun. 
2f  Prolongatio  Juris  Patronatus  fuper  Vicariam  St.  Jacobi  in  Nicolao  ad  40.  annos 

pro  Anna  Matthiaffen,  Reyneke  Grellen,  civis  Hamb.  vidua+     Anno  if66. 

d.  2  c  Jan. 

26  ^ergleia)  berer  ©afien  mit  2fnna  ©relfen  tlber  bie  SBelefcmmg  ber  Vicarise  ad  Altare 

Jacobi  Majoris  in  Nicolao.  An.  r  577. 

27  Prolongatiori  bes  £tf)\\>dit<$)t$ ,  tiber  bie  bemefbfe  Vicarie  auf  6o3,al)r  furSffabe 

©ajfen.  An.  1605.  d.  7Febr. 

28  Inftmmentum  poiTeflionis  Erici  Wichgreve  fuper  Vicariam  ad  Altare  SS.  Co- 

fmse  &  Damiani  in  Nicolao.  An.  1648.  d.  19  Dec. 

29  Documenta  ad  Vicariam  I.  St.  Apollonias  in  Nic.  An.  1654.  d.  ^oFebr. 

30  Praefentatio  Hieronymi  Schulten  ad  Vic.II.  Apollonice  in  Nicolao.     An.  1634. 

d.  1 9  Jun. 

31  Documentum  pofteftTonis  Johannis  Hefeleri  fuper  vicariam  St.  Jacob  inNicoIao. 

An.  164^.  d.  2;  Jan. 

32  Prolongation  be$  2tf)tifdtetf)t$  ubtx  /e$fbettanbfe  Vicarie  an  3tff;an  #efe(ern ,  $e(b* 

^rebigew  auf  So^afrr*  An.  1661.  d.  2Maji. 

g  2  33L.Laur. 


44  UvtmUn  ttttb  CTacfcricfcf  «tt  $ .  Period. 


33  L.  Laur.  ^Bic^man^  (gcfwtbenan  N.£efefevn,  ^veuigevn  ju  ivtutngbvocf ,  fciefelte 

Vicariam  befveffcnt).  An.  1 6$  j\  d.22Nov. 
54  Regiftrum  de  perceptis  &  expofitisVicariorum  ad  D.Nicolai  ab  An.170f.Mich. 
ad  An.  1706.  Mich. 

3?  9tecW#t  wn  ucnen  Vicarien,  Commendiften,  Teftamenten  unb  ^vubevfcfjaffcen, 

JU  St.Nicolai. 

l  Documentum  pofleflionis  (iiper  Vicariam  St.  Ja- 

cobi  in Nicolao  pro  Meinardo  Beuelt.  An.  1431*  d. 
23jun.  ex  Authentico. 

Tn  nomine  DominiAmen.  Anno  aNativitate  ejusdem  millefimo  quadringentefimo 
Tricefimo  primo,  indi&ione  nona  die  vero  vicefima  tertia  menfisjunii,  horater- 
tiarum  vel  quafi  Pontificatus  fan&iflimi  in  Chrifto  patris  &  domini  noftri  Dni.  Euge- 
nii  divina  providentia  papa^  quarti ,  anno  primo  ,  Venerabilis  &  circumfpe&us  Vir 
Dni.  Gherardus  Decanus  Ecclefiae  6.  Marias  Hamburgenfis  Bremenfis  dioce,  in  mei 
Notarii  publici  teftium  ,  infra  fcriptorum  ad  hoc  fpecialiter  vocatorum  &  rogato- 
rum  prsefentia  perfonaliter  conftitutus,  perpetuamVicariam  altaris  fan£ti  Jacobima- 
joris  fitam  in  parochiali  ecclefia  fan&i  Nicolai  Hamburgenfis  di&x  dicecefi  in  mani- 
bus  di&i  Dni.Decani  per  honorabilem  Virum  MagiftrumHinricumHutnatelen  ipfius 
Vicarise  tunc  ultimi  pofteftbris  dimiftam  &  refignatam  provido  Viro  Dno.  Meynardo 
Beuelt,  Presbytero  praefata?  dioce ,  audtoritate  ordinaria  contulit  fibique  de  eapro* 
vidit  &  per  fui  Bireti  traditionem  inveftivit  ad  eandem.  Mandans  viva  voce  hono- 
rabili  viro  Dno.  Gherardo  Kopenfchop  perpetuo  Vicario  in  di£ta  Ecclefia  bta»  Ma- 
rice  illic  aftanti  ut  di£tum  Dn.  Meynardum  in  praefatas  perpetuae  Vicarias  Altaris 
{an&i  Jacobi ,  Juriumque  &  pertinentiarum  ejus  corporalem  ,  realem  &  a&ualem 
pofteflionem  ponere  &  inducere  curaret.  Super  quibus  omnibus  &  fingulis  premis- 
Jis  didtus  Dn.  Meynardus  me  Notarium  requifivit  infra  fcriptum  ut  fibi  unum  vel 
plura  publicum  &  publicatot,  quot  foret  neceflaria  conficerem  inftrumenta.  A&a 
funt  haec  in  loco  Capitulari  di6tae  Ecclefue  b.Maria?,  anno  ,  indi&ione  ,  menfe  die 
hora  &  pontificatu  quibus  fupra  prafentibus  honorabilibus  &  circumfpe&is  Viris 
Dnis.  Thiderico  Strobelingh  &  Johanne  de  Buren  Canonicis  di£foe  Ecclefiae  b.  Mariae 
teftibus  ad  preemifTa  vocatis  &  rogatis.  Practerea  anno  indiftione  ,  menfe  ,  die  , 
hora,  Pontificatu  quibus  fupra  &  in  continenti  poft  pra?miffa  predi&us  Dn.  Gerar- 
dus  Kopenfchop  cum  prafato  Dno.  Meynardo  ad  ecclefiam  St.  Nicolai  pradi&am 
perrexit  in  qua  in  mei  Notarii  publici  &  teftium  fubfcriptorum  praefentia  conftituti, 
item  Dn.  Gherardus  juxta  mandatum  fibi  a  Dn.  Decano  fupra  didto ,  ut  prarnittitur, 
faftum,  pradibaturn  Dn.  Meynardum  per  ta£tum  di&i  altaris  S.  Jacobi,  in  hujusmo- 
di  Altaris  perpetuce  yicariae  juriumque,  &  pertinentiarum  ejus  corporalem,  realem 
&  a&ualem  pofteftionem  pofuit  &induxit  ac  deinde  ad  chorum  ejusdem  ecclefiae  f. 
Nicolai  fecum  tranfiens  ftallum  in  eadem  fibi  aftignavit.    De  quibus  omnibus  &  fin- 

gulis 


1-  Cap.  fttttffte  33et)(dcje*  Mt  St  Catharinen ?kit<hc. 4T 

gulis  memoratus  Dn.Meynardus  iterum  me  Notarium  publicum  fubfcriptum  requifi- 
vit ,  ut  cum  opus  eflet  publicum  fibi  defuper  confkerem  Inftrumentum.  A&a  funt 
hsec  Anno  ,  indi&ione  ,  menfe  ,  die  ,  hora  &  Pontificatu  praemiflis  ,  praefentibus 
difcretis  viris  Dnis.  Hinrico  Sundis  ,  Nicolao  Brak  perpetuisjVicariis  &  Reymaro 
Luchtenmaker  officiante  in  dicla  Ecclefia  San&i  Nicolai ,  teftibus  ad  prsemifTa  vo- 
catis,  habitis  fpecialiter  &  rogatis. 

/LoCUS  Sipineti\  ^  e§°  Hinricus  Leddinghufen  Clericus  Verdenfis  pu- 
f     '      T  )         blicus  Imperiali  au&oritate  Notarius  di&is  collati- 

\      rNOtar.         /         oni }  provifioni ,   Inveftiturae  &  Indu&ioni  omni- 

busque  aliis  &  fingulis  ,  dum  ut  prefertur  fierent 
&  agerentur  ,  cum  praenominatis  teftibus  praefens 
fui ,  eaque  fic  fieri ,  vidi ,  audivi  &  hujusmodi  In- 
ftrumentum  publicum  exinde  confeci ,  quod  manu 
figno  &  nomine  meo  folitis  &  confuetis  fignavi  in 
fidem  &  teftimonium  evidens  omnium  &  fingulo- 
rum  praemifTorum. 

2.  Meynardi  uttfc  £<w|?  35ewtf  ^er&effmms  MW 
batyttx  Vicarie  mtt  2o9ttarcf2*  3atyA\tytt  fHente. 

An.  1431*  d.  24  Jul.  ex  Authentico. 

[9  Meynardus  Q3eue(b ,  Vicarius  m  funfe  9?ico(aroef*  ^erfen  fo  #amborc()  Uttbe 
#an§  Q3eue(b,  Q3orcji)er  fo  Jjpamborcj  Q5remffc§  cjejtid)te$  flefticfe  Q3vct)cre  befennen 
tn  befiem  SSreue  openbar  tobefticjenbe  t>or  aflesroeme,  baf  rot;  mt?b  berabenem$?obe  unt)e 
mt)b  unfer  (euen  $?ober ,  groroen  9)?eftenQ>eue(be$,  #e(micj)e$(5;(ebefen,  unfer  ©ufto 
$?an  unbaflerunfer  (Eruen  unt)  QJuflborbe,  ©ot>e  a(roe(bicje,  (tner  (euen$?ober  $?arien, 
unbe  bem  f)i((icjen  2lpofie(e  funfe  ^acobe  beme  cjroferen  fo  £eue  unbe  fo  €ren ,  t)or  unfer 
ccjr)enen,  unfer  £>(beren  unbe  anboren  grunbe  (§eefe,$roft  unbe  vgefid)et)b,  ben  (Srfamen 
#eren  SDefen  unbe  <£apifte(e  ber  ^erfen  fo  ^amborcj)  to  9?utf)  tmbe  Q5rufincjeber  Vicarie 
ftinfe  .QacobeS  t>orcjefcreuen ,  be  icf  Meynardus  in  be  eerben.^erfen  funfe9?icofatt)efe$  nu 
De(tffe,  i>or(atfjen,  cjecjeuen,  unbe  cjeofferf  bebben,  t>or(afen ,  cj^euen  uob  offeren'inbeffem 
SSrette  trointid)  ^arcf  2ubif$  Jyarficfer  dimtt  £>e  erjten  t>an  t>effticj  $?arcf  D&nfen  be 
W  mt;b  unfe  sorfreuen  $?ober3ar(ifeS  htbbtn  in  bem£ufe  unbe  €rue  23orcj)er&e$  2&t)tt* 
ttyn,  be(ecjen  btwnen  ^amborcb  in  ber  £)t)f|trafe  troiffcfKn  unfem  £)ttfe ,  bar  rot;  nu  inne 
roofmen  unbe  ®obefe  35ranbenborcje$  (gruem  £)effe  tminficr)  50?arcf  fKentr)e  fd;o(en  rot;, 
unbe  unfe  (Sruen  fcj)0(en  unbe  rwflen  a((e  3ar ,  a(fe  fepn  0)?arf  in  ben  acbfe  Qagm  t\a 
Q3a(Tcben  ttnbe  be  anbern  fet?n  ?0?arcf  Dvente  in  ben  acfte  S)acjen  na  $ftid)tli$  S)acje  be^ 
^rjen^ncje^,  na  @5f>ifftebe$  Q5reue^  etffomenbe,  beme  Vicario  bertJOtfcbreuenVicarie 
funte  Sacobe^  na  tiben  roefenbe  $mn  ttnb  befa(en  in  fobanen  ^ennincjen  a(fe  fo  ^am^ 
burcj  cjencje  unbe  cjeue  fpnf ,  funberfrnbere,  roebberfprafe ,  unbe  (encjeren  ^Sortocj ,  unbe 
wt;  mafen  Puflmdc^ti^  tecjentvarbic!?  be  eercjen^eren  ^)efen;  €tyitttl  mbt  ben  Viearium 

g  5  W« 


46  Urtitnbtnunb  Vi&foti&tM  ?.Period. 


befler  Vicarie  be  t>cvfcvcuen  ttDinttcfr  €0?avcf  Dventl;e  cf  ienidf)  ^evfone  ©fteftlicf  ebber  roelt* 
[\t  fc  itr  beffen  Oienten  (jinbeven  ,  ofte  bavup  mopen  roolbe ,  De  in  unbe  buten  @5evicf;te  tf>o 
bemcmenbe,  to  befcf>evmenbe,  fo  t>ovbevnbe,unbe  t)arunt)cr  6t;  to  bonbe  n>e$9?ob  unbeQ3e* 
f;ueff  roeve ,  unbe  jlctuacn  otf  t>efult>en  .£>even  to  *>ovfcvet>enev  Q5vufinge  in  ^cfttttna  bec 
tn>intta  $?arot  9fcnt(je  t>ovaefcvet)cn*  SOlen  be  $?acf;t  f;ebbe  tvp  und  unt)c  unfen  (gvuctt 
aovgefc&rcuen  bel;olben  ,  i>at  rot  alle  3av  uppe  ^3afcf;en  unt)c  fitntc  $}id;eli$ ,  boc!)  roemt 
tm$  &at  beqttemeft  i£  ,  faraetufen  et>t>ev  act)e(f)t  n>et>t>ev  to  un$  fopen  moaen  cne  /erocltfe 
sjftavcr*  9ventf)c  t>ov  ttofftet;n  €0?arcf  ^enninge  £ubifcf> ,  roetm  m  Den  t>ovfcvetten  £)efen, 
Capittcle  unt>e  Vicario  beffen  SIBebbevf op  ecn  t>eevbenbe(  ^afyvetf  touovn  roitlifen  t>oifunbi* 
$tn,  be  ^jttmmen  ^ennige  fcan  t>effen  2Bebbevfope  fomenbe,  in  anbve  rotjfc  3arlife9ven* 
rf>e  to  t>ev  Dorfcreucn  Vicarie  Q3eI)oeff  voebber  antoiecpnbe.  2H(e  beffe  ttovfcveuen  (^tiicfe, 
unt>e  cen  jewlicf  beftmt>evcn  ,  loue  \vy  Meynardus  unbe  #anfi  Q5es>e(t>  wvgefcveticn  t>or 
ttns,  unbe  unfe  (Svtten  t>cn  eevgen.Jpeven  to  fcovfcvcuenev  Q5vufingc  (tet>e  unt>e  $>afl  to  f)oU 
benbe,  font>ev  afle  Sift,  unt)c  roic  op  unfc  (Svbcn  fdjofen  et>£>et*  roiflett  nevotits  in  unfett 
egf;enen ,  et>t>ev  t>ovmitte(ft  anbevn  ^3evfonen,  fegen  bcffe  ©iffte  cbbev  anbevc  ©tticfe  x>ovgc^ 
fcveuenfomen,  cbbev  bon,  unbc  be  ocf"  ntcf;t  voebbevopen  (aten  fjeme(icl:  t^tv  openbav,  ttnbe 
cevfacfen  wirbev  afle  ^efjelpinge  #&e|Wife$  ttnbe  tverrftfetf  OvecfeteS  ,  barvo?  beffe  i>orfreuett 
(gitucfe,  jeroen  ropf  mebe  bvefcn  cbbev  frenefen  moc(>tert,unbe  vot>  #e(micl;  ©ebefe,Q3dr* 
acv  to  Jpamborcf),  Oc&wager  unb  $)etfe  bemelbes  fleflife  Sttober  bev  cevgetn  #ern  $?et^ 
iiarbefeS  unb  Jpanfetf  25euclbe3  bcf ennen  ocf  in  beffev  ©crifft  t>ov  un$  unbe  unfe  (gruen  m 
©[)iffc  unbe  afle  fcovfcvctten  ©tticfe,  mt>t  tinfem  guj>en  ^Qiiim  ttnb  tttbgebvttcfebc^  Q3uff* 
bovb  gefcben  fr>n,  ttnbe  voiflct  bestofton,  roanne  tmbc roo  fcafene  be$  Q5e^ueff  td,  unbcron 
bavfo"d|TcI;ct  voevbetn  ^o  t>tirbev  ^ucf;ni|Te  allev  beftev  x>orfcvcucn  ©tticfc,  f;ebbemt;^et> 
navbud  ttnb  £an£  ^euelb  gefccten ,  unbe  Jpdmicr;  €(ebcfc ,  unfcv  allev  Sngefegcle  bcv  id 
€>^etfe  Q5euelbeS  f;ivmebc  fo  Q5vufc  gfjebenget  f)eten  mit  fvigcn  ^Billcn  an  bejTen  Q5reflf  gf)e^ 
utn  unb  fcrcaen  fo  Jpambovcf;  na  ©abeebovt  bttfenb  t>ecvf)tmbcvt3al;v,  \)ma  m  bcme  ecne 
unbc  bvittigcftcn  ^avc  in  bemc  ^luenbe  funfc  3acobi  i>ovgefcf;vcuen. 

3.  Capituli  Hamb.  Confirmatio  hujus  donationis  & 

Conceflio  Juris  Patronatus  dicSVis  fratribus  eorumque  proximi- 

tori  &  femiori  haeredum  ad  eentum  &  viginti  annos. 

An.i43T.  d.2'4.jul.  ex  authentico. 

T  Tniverfis  $c  fingulis  prefentes  literas  noftras  infpecturis  Gherardus  Decanus  totum- 
que  Capitulum  Ecclefie  beate  Marie  Hamburgen  Bremenfis  diocefis  Salutem  in  Do- 
mino  fempiternam  &  prefentibus  fidem  indubiam  adhibere.  Juftis  &  honeftis 
fupplicum  votis  illis  praetertim  quibus  Dei  procuratur  honor  &  diuinus  cultus  aug- 
mentatur  libenter  annuimus  iliasque  fauoribus  non  immerito  profequimur  oportu- 
nis.  Ad  univerfitatis  veftras  notitiam  tenore  prefentium  deducimus  quod  prouidi 
uiri  Dn.  Meynardus  Beueld  perpetuus  Vicarius  ad  Altare  St.  Jacobi  majoris  in  paro- 
chiali  ecclefia  fancli  Nicolai  Hamburgenfis  ac  Johannes  Beueld  Opidanus  opidi 

Ham- 


2  Cap.  fiittffh  $8epfa#*  * M s-  Catharinen  &t*rc|>e.  47 


Hamburgenfis  di&e  diocefis  fratres  carnales  confiderantes  fruftus  redditus  <Sc  pro- 
uentus  ejusdem  Vicarice  adeo  diminutos  fore,  quod  ex  illis  quiquinque  marcharum 
argenti  fecundum  extimationem  communem  valorem  annuum  non  excedunt  dic~tus 
Dns.  Meynardus  vel  quiuis  alius   perpetuam  vicariam  obtinens  commode  non  va- 
leat  fuftentari  ac  fuorum  eorumque  progenitorum  intendentes  animarum  falutem , 
ne  non  ad  diuini  cultus  afpirantes  augmentum  de  bonis  a  Deo  collatis  viginti  mar- 
charum  redditus  annuos  Lubicenfis  monete  eidemDno.  Meynardo,  uel  quem  ipfam 
Vicariam  pro  tempore  canonice  pbtinere  contingat  annis  iingulis  perpetuo  cum  ef- 
feftu  de  domo  &  harreditate  Borchardi  Wyduthen  fita  in  difto  opido  in  platea  di- 
£ta  vulgariter  5£)if  flrflfe  perfolvendos  in  augmentum  ejusdem  Vicarie  libere  donarunt 
concefferunt  &  affignarunt ,    nobis  inftanter  fupplicando  ,  ut  redditus  hujusmodi 
lub  protectione  Ecclefiaftica  atque  noflra  ad  augmentum  dicle  Vicarie  recipere  &ad 
eandem  Vicariam  ac  ad  alios  redditus,  quibus  ipfa  priusdotata  exiftit ,  videlicet  di- 
midium  chorum  falis  in  falina  Luneborch  in  domo  Ulinghe  ac  trium  marcharum  in 
Beyenflethe  in  terra  Veteri  Verdenfis  dioceiis  ,   6c  feptem  marcharum  de  dimidio 
manfo  fito  in  Infula  que  diciturAcnterflach  di&e  Bremenfis  diocefis  jam  ut  dicitur 
defertarum,  ac  duarum  mareharum  annuos  redditus  de-octo  marcharum  redditibus 
in  quibus  Johannes  Hummersbuttel  famulus  nobis  tenetur  obligatus  quas  duarum 
marcharum  redditus  ad  hujusmodi  Vicariam  Johannes  Puft.  quondam  dedit  &  afH- 
gnavit,  applicare  dignaremur.       Nos  igitur  attendentes  fupplicationem  hujusmodi 
fore  juftam  laudabilem  &  honeftam  ac  deuotionem  Dni.  Meynardi  &  Johannis  fra- 
trum  predi&orum  merito  recommendantes  in  Domino  diclas  viginti  marcharum 
redditus  ad  ufum  di&e  vicarie  fub  prote&ione  ecclefiaftica  atque  noftra  in  nomine 
Domini  recepimus  &  recipirhus  &  ad  eandem  Vicariam  <Sc  ipfius  Redditus  priores 
applicavimus  &  tenore  prefentium  applicamus.     Cum  itaque  fupra  dicSti  Dns.  Mey- 
nardus  &  Johannes  Beueld  propter  donationem  ,  hujusmodi  Vicarie  noui  ejusdem 
Vicarie  fundatores  merito  confeantur.      Ideoque  ex  gratia  &  fauore  fpeciali  ipfis 
hoc  humiliter  petentibus  &  eorum  cuilibet  quamdiu  vitam  duxerint  in  humanis,  & 
poft  eorum  &cujuslibet[eorum  obitus,  Seniori  &  proximiori  eorum  haeredi  &  con- 
fanguineo  fiue  mafculus  aut  femina  fuerit,  dummodo  perfona  Religiofa  non  exiftat. 
JusPatronatus  &  prefentandi  perfonam  idoneam  ad  diclam  perpetuam  Vicariam, 
ejus  occurrentibus  vacationum  temporibus  Decano  qui  pro  tempore  fuerit  &  Capi- 
tulo  prefate  noftre  Ecclefie  per  nos  inibi  inftituendum  usque  ad  centurn  &  viginti 
annos  proximos     Quibus  elapfis  collationem ,  prouifionem  ac  omnimodam  difpofi- 
tionem  predi&e  Vicarie  ad  nos  ficut  prius  libere  &  omnino  reuerti  volumus  in  re- 
compenfam  conceffimus  &  donauimus  ,  ac  concedimus  &  donamus  harum  ferie. 
Predi&us  tamen  prefentatus  eidem  Decano  obedientiam  reuerentiam  &  honorem 
debitas  faciet  &  confuetos,     Volumus  etiam  quotiens  di&i  viginti  marcharum  reddi- 
tus  in  toto  yel  in  parte  ex  ditta  hereditate  feu  alibi  redempti  fuerint ,  ut  pecunia 
inde  proueniens  de  fcitu  &  Confilio  noftri  Capituli  predicti  intra  uel  extra  diclum 
opidum  Hamburgenfe  in  alios  certos  perpetuos  redditus  ad  ufum  predicle  Vicarie 
quam  primurn  comrnode  fiejri  poterit  imponentur.    In  quoium  omnium  &  fingulo- 

rum 


84 Uvtunbtn  nttb  Placferic&Ktf  j.Period. 

rum  fidem  <5c  teftimonium  euidens  premiflbrum  Jiteras  noftras  prefentes  exinde  fieri 
ac  diete  noftre  ecclefie  figilli  appenfione  fecimus  communiri.  Datum  &  A&um  in 
loco  Capitulari  ejusdem  noftre  ecclefie  Anno  a  Natiuitate  Dni.  millefimo  quadrin- 
gentefimo  tricefimo  primo  vicefima  quarta  die  menfis  Julii. 

f    L.S.    n 

Vpendentis./ 

4.  Litera*  Papales  pracedentia  confirmantes. 

A.I432*  d.7Apr.exAuthentico.  * 

£?ugenius  epifcopus  feruus  feruorum  Dei.  Dileao  filio,  Decano  ecclefie  Lubi- 
cenfis  falutem  &  Apoftolicam  benedi&ionem.  Apoftolice  feruitutis  omaum  no- 
bis  defuper  commhTum  digne  peragercnon  ambigimus  fi  ad  eaque  pro  commodo 
&  utihtate  ecclefiarum  ac  ecclefiafticorum  prouide  proceflifte  comperimus  ut  illiba-  * 
ta  perfiftant  apoftolici  muniminis  prefidium  efKcaciter  miniftremus.  Sane  pro  parte 
dile&orum  filiorum  Meynardi  Beueld  presbyteri  perpetui  vicarii  ad  Altare  fanfti  Ja- 
cobi  fitum  in  parroehiali  ecclefia  fandti  Nicolai  opidi  Hamburgen  Bremen  dioce 
&  Johannis  Beueld  opidani  dide  dioci  fratrum  nobis  nuper  exhibita  petitio  conti- 
nebat ,  quod  olim  ipfi  confiderantes  fru&us  redditus  &  prouentus  perpetue  vicarie 
ad  Altare  prediftum  quam  ipfe  Meynardus  tunc  obtinebat  prout  obtinet  propter 
mundationes  aquarum  &  alios  Siniftros  euentus  adeo  diminutos  fore  quod  ex  illis, 
quiquinque  Marcharum  argenti  fecundum  communem  extimationem  ualorem 
annuum  non  excedunt,di&usMeynardus  uel  quiuis  alius  di&am  vicariam  pro  tem- 
pore  obtinens  commode  non  ualeret  fuftentari ,  ac  fuarum  eorumque  parentum  & 
progenitorum  intendentes  animarum  faluti ,  ad  diuini  quoque  cultus  afpirantes  au- 
gmentum  de  bonis  eisdem  aDeocolIatisvigintiMarchasmoneteLubicenfisipfiMey- 
nardo  uel  quem  vicariam  ipfam  pro  tempore  canonice  obtinere  contingeret  Annis 
fingulis  perpetuo  &  efficaciter  perfolvendas  in  augmentum  dotis  ejusdem  Vicarie 
libere  donarunt  concefferunt  &  aflignarunt  quodque  diledi  filii  Gherardus  Decanus 
&  Capitulum  ecclefie  beate  Marie  dicli  opidi  cuius  Menfe  Capitalari  ipfa  parrochi- 
alis  ecclefia  canonice  incorporata  <5c  unita  fore  dinofcitur  attendentes  propterea 
ipfos  fratres  nouos  admodum  di&e  Vicarie  fundatores  cenferi  debere  eis  quamdiu 
uitam  ducerent  in  humanis  ac  poft  eorum  &  cujuslibet  ipforum  refolutionem  Seni- 
ori  proximiorique  eorum  heredi  fiue  confanguineo  ex  direfta  linea  defcendenti  fiue 
mafculus  foret,  fiue  femina  dummodo  perfona  religiofa  non  exifteret  Juspatronatus 
&  prefentandi  perfonam  Idoneam  ad  diftam  vicariam  eius  occurrentibus  uaCatio- 
num  temporibus  Decano  qui  foret  pro  tempore  di&e  ecclefie  &  Capitulo  huiusmo- 
'        __ di 

*  ^J  WMWWnMi&e  fcic  erfic  $i!pffer<£affl  ju  Mtftm  €at>tfu!  fub  Nro.i.  anjufe&fti/  in  tt>f  kbe» 
E!r^faf9sunb  *fl'€noeMcfer  Utfmto/  mftyin  i>ie  Darrn  beftn&licfrtSut&ftoben  un&Slbfurfiuna 
^r  sCortfr  Dargfflfllft  rporDfn. 


itf 

•e 


■  -j 

~3 


3 


I     » 

>  e  s 


^       h       ^     q    .^  ^5  Vo         £      ~i 


^      ^t   o  v  s  >  :£  F  J*  ^ 


^ 

£ 


3.  Cap.  funfffe  SSepfoge*  Wtt  St.  Nicolai  Rtr&e.  49 

di  per  eos  inibi  inftituendum  usque  ad  Centum  &  viginti  Annos ,  quibus  elapfi? 
collationem  &  prouifionem  ac  omnimodam  difpofitionem  Vicarie  predi&e  ipfi  De- 
canus  &  Capitulum  ad  eos  libere  &  omnino  uoluerunt  reuerti  recompenfationis 
modulo  conceflerunt  atque  donarunt  prout  in  auctenticis  fuperinde  confe&is  literis 
figillo  di&i  Capituli  munitis  dicitur  plenius  contineri  pro  parte  eorundem  fratrum 
nobis  fuit  humiliter  fupplicatum  ut  donationibus  conceflionibus  &  affignationi  pre- 
di&is  ac  omnibus  in  eisdem  litteris  contentis  ad  hoc  quod  plenius  fubfiftere  com- 
probentur  robur  apoftolice  confirmationis  adiicere  de  benignitate  apoftolica  digna- 
remur.  Nos  igitur  huiusmodi  fupplicationibus  inclinati  difcretioni  tue  per  apofto- 
lica  fcripta  mandamus  quatinus  fi  eft  ita  donationes  conceffiones  &  aflignationem 
premiffas  fic  ut  premittitur  fa&as  omniaque  &  fingula  illas  contingentia  in  prefatis 
litteris  contenta  &  quecunque  inde  fecuta  ficuti  rite  procefferunt  au&oritate  noftra 
-approbes  &  confirmes  luppiendo  omnes  defeStus  fi  qui  fortaflls  interueaerint  -  - 
in  eisdem. 

Dat.  Rome  apud  San&um  Petrum  Anno  Incarnationis  dominice  Millefimo 
quadringentefimo  tricefimo  fecundo  vn.  Id.  Aprilis  Pontificatus  nri.  Anno  Secundo. 

D.  de  Vivianis. 
5(u^tt>drttg  flanb  R. 

/    r   n  *  3m  IL  ^anbe  P-  ***  W eine  ^a  W*e  ^uae  Fi§- VL  & 

Y     L  15,     ■>       vil.  tm  5?upffev  «ovaefMet  roovben ;  roann  nun  uiefe,  fo 

Vpendentis.  *J       an  a^genrodvtijjem  S5vie|fe  franaef  mtf/enev,  (ben^amen 

nuv  au^enommen)  ubeveinfommet,  ftaben  n>trJK|)tea&* 

Subvucftn  fuv  itbetf  uffia  aeljafren. 

5.  JQH.  BONRODE,  Decani  Lubic.  &  Commis- 

iarii  Apoftolici  Literae  fuper  eandem  Vicariam  anno  eod. 
d.  i8jul.  datae.  (ex  Authentico) 

TJniverfis  &  fingulis  prefentes  litteras  noftras  vifuris  feu  audituris  Johannes  Bon- 
rode  Decanus  ecclefie  Lubicen  CommifTarius  ad  infra  fcripta  a  fed  apoftolica, 
fpecialiter  deputatus  Saiutem  in  Domino  &  fidem  in  dubiam  prefentibus  adhibere. 
Litteras  fan&iffimi  in  Chrifto  patris  &  Dni.  noftri  Dni.Eugenii  diuina  prouidentia 
Pape  Quarti  eius  vera  bulla  plumbea  more  Romane  curie  impendente  bul- 
Jatas  fanas  integras  non  canCellatas  nec  in  aliqua  fui  parte  fufpe&as  fed  omni  pror- 
fus  vitio  &  fufpicione  carentes  nobis  coramNotario  publico  &  teftibus  infra  fcriptis 
per  honorabilem  virum  Dn.  Meynardum  Benuelt  principalem  &  in  di&is  litteris 
apoftolicis  principaliter  nominatum  prefentatas  efte  noueritis,  quas  cumea  ,  qua 
decuit  reuerentia  recepimus  hujusmodi  fub  tenore: 

inferantur. 
Poft  quarum  quidem  fitterarum  apoftolicarum  prefentationem  &  receptionem 
l.ttytils  3tcr25rt«o.  <&  nobis 


10  Urf? UHbett  Uttfc  Htf  C&Wcfcfcrt  %  Period. 

nobis  &  per  nos  ut  premittitur  factas  predi&us  Dns.  Meynardus  principalis  contra 

Venerabiles  &  Circumfpe&os  Viros  Dominos  Gherardum  da  Balghe  Decanum  & 

Canonicos  ecclefie  beate  Marie  Hamburgen  Bremen  dioce  ad  infbrmandum  nos  de 

<&  fuper  in  di&is  apoftolicis  contentis  ,   citationem  in  forma  folita  &  confueta  fibi 

per  nos  decerni  ac  concedi  petiit  ad  aliquem  terminum  peremtorium  competentem 

tunc  expreffum  ,   prout  hujusmodi  citationem,    ficutpetita  extitit,  antedi&o  Dno. 

Meynardo  duximus  decernendam  &  concedendam  decreuimus  &  conceflimus.  Ve- 

xum  hujusmodi  termino  adueniente  comparuerunt  coram  nobis  adjura  reddendum 

pro  tribunali  fedentibus ,  die  hora  &  loco  infra  fcriptis  in  Judicio  prefati  Dn.Gher- 

arduspecanus  &  Theodoricus  Strobelingh,  Senior  ,  Canonici  di&e  ecclefie  Ham- 

burgen  ad  hujusmodi  dienr,     horam  &  adtum  per  Notarium  noftrum  publicum 

fubfcriptum  de  noftro  mandato  fe  fore  citatos  publice  recognofcentes ,  prseterea  fu- 

pradi&us  Dn.  Meynardus  Beueld  apoftolicas  prius  infertas  ac  conceflionis  Jurispa- 

tronatus  ac  prasfentandi  de  quibus  in  eisdem  litteris  apoftolicis  continetur  ,  litteris 

ibidem  tunc  judicialiter  reprodu&as  legi  petiit  &  inftanter  poftulavit ,    quibus   ex 

tunc  ibidem  per  infra  fcriptum  noftrum  Notarium  de  Verbo  ad  Verbum  le&is  ante- 

dic"tos  Dn.  Gherardum  Decanum  &  Theodoricum  Canonicos  quid  ipfis  de  in  hujus- 

modi  litteris  contentis  ac  Sigillo  litteris  conceflionis  Jurispatronatus  predi&is  ap- 

penfo  conftaret  interrogavimus  diligenter.     Memorati  itaque  Gherardus  Decanus  & 

Theodoricus  Canonici  hujusmodi  figilium  cumdiligentiainfpicientesmediis  ipforum 

hinc  inde  per  ipfos  in  noftris  manibus  preftitis  Juramentis  ad  hujusmodi  interrogata 

refponderunt ,  &  quilibet  ipforum  feorfim  refponditSigillumpredi&um  fore  verum 

(igillum  di£te  ecclefie  Hamburgen  quo  ejusdem  ecclefie  Decanus  &  Capitulum  ad 

hujusmodi  &  confimiles  Jitteras  ufi  funt  confueti.       Quodque  omnia  &  fingula  in 

prefatis  litteris  expreflis  ita  a&a  effent  &  gefta,  ac  ipfi,  dum  ea  fic  flerunt  &ageren- 

Xur  interfuiffent ,  &  eo  modo  vidiffent ,  ficut  &  quemadmodum  in  prefatis  litteris 

continetur.     Quapropter  prefatus  Dominus  Meynardus  nomine  predifto  nobis  in- 

ftanter  ftrpplicauit,  ut  donationes,  concefliones  &  aflignationem  omniaque,  alia& 

fingula  illas  ccntingentia  in  prefatis  litteris  expreffas  &  exprefla  auctoritate  apofto- 

lica  fupradi&a  approbare  &confirmare  omnesque  defe&us,    fi   qui  fortaffe  inter- 

tienerint,in  eisdem  fupplere  curaremus.     Nos  itaque  Johannes  Decanus  &Commis- 

farius  antedi&us  volentes  mandatis  apoftolicis  nobis  in  hac  parte  direcris  humiliter 

parere  ae  in  negotio  hujusmodi  juxta  traditam  a  di&a  fede  apoftolica  nobis  formam 

debite  procedere,  prout  tenemur.     Et  quia  receptis  per  nos  modo  premiffo  infor- 

mationibus   fufficientibus  ad  inueftigandum  veritatem  fuper  in  diclis  apoftolicis  & 

conceflionis  jurispatronatus  &  proteftandi  litteris  contentis  repperrimus  ea  ita  efle 

&  omnirio  veritate  fulciri.     Quocirca  auftoritate  apoftolica  nobisutpreferturcom- 

miffa  donationes  &  concefliones  jurispatronatus  &  prefentandi  &  reddituum  afli- 

gnationem  in  fupradi&is  literis  apoftolicis  comprehenfis  omniaque  &  fingula  illas 

contingentia  &  inde  fecuta  ,  juxta  earundem  litterarum  apoftolicarum  vim  &  for- 

mam,  continentiam  &  tenorem  approbandum  &  confirmandum  duximus  approba- 

uimus  &  confirmauimus ,  nec  non  approbamus  &  confirm.3m.us  frarum  ferie  omnes 

de- 


aCaprfuttfffeSSepfaac;  WHSt.Nicolai&mftg. 


defeftus  fupplendo,  fi  qui  fortaffis  interuenerint  ineisdcm,  quod  vobis  omnibusfu- 
pradiftis  infinuamus,  notificamus  &adveftram  ac  cujuslibet  veftrum  notitiam  indu- 
bitatam  deduximus  &  deduci  volumus  inhiis  fcriptis.  In  quorum  omnium  &fingu- 
lorum  fidem  &  teftimonium  euidens  promiflbrum  prefentes  litteras  noftras  fiue  pre- 
fens  publicum  lnftrumentum  ex  inde  fieri ,  &  per  fubfcriptum  noftrum  Notarium 
fubfcribi  &  publicari  mandauimus  noftrique  figilli  fecimus  appenfione  mumri.  Da- 
tum  &  aauni  in  opido  Hamburgenfi  predi^e  Bremen  dioc.  incuriaCanonicali  Ha- 
norabilis  viri  Domini  Hinrici  Bathel  ecclefie  beate  Marie  Hamburgenfe  Canonici 
ejusdem  Dioc.  Anno  a  natiuitate  Domini  millefimo  quadringentefimo  tncefimo  fe- 
cundo  Indiaione  decima  die  vero  veneris  decima  o^ava  menfis  Julii  hora  Vefpera- 
rum  vel  quafi,  Pontificatus  fandisfimi  in  domino  patris  &  Dni.  noftri  Domim  Euge- 
nii  diuina*providentia  Pape  quarti  anno  fecundo  prefentibus  difcretis  vins  Johanno 
in  dem  Bomgarden  Colonien  &  Hermanno  Rotenberch  Minden  Dioc.  Clencis  te- 
ftibus  ad  premifta  vocatis  eledis  &  rogatis. 

Et  ego  Henricus  Leddinghufen  Clericus  Verdenfis  publicus  Imperiali  aude  No- 
tarius  dicfarum  literarum  applicarum  produdioni  &  receptioni  donationis  &  con- 
ceffionis  jurispatronatus  ac  prefentandi  &  aflignatioms  reddituum  approbationi  & 
confirmationi ,  omnibusque  aliis  &  fingulis  dummodo  more  premiftb  per  venera- 
bilem  &  circumfpeftum  virum  Dn.  Johannem  Bonrode  Decanum  ecclefie  Lubicen  \ 
fis  &  Commiftarium  antedidtum  ac  coram  eo  fierine  &  agerentur  ,  unacum  preno- 
minatis  teftibus  prefens  interfui ,  eaque  fic  fieri  vidi  audiui  &  hujusmodi  inftrumen- 
tum  publicum  per  alium  fideliter  fcriptum  de  ejusdem  Dni.  Decani  &  Commiftarii 
mandato  exinde  confeci,  quod  una  cum  fui  Sigilli  appenfione  figno  &nomine  meis 
folitis  &  confuetis  confignavi  in  fidem  &  teftimonium  euidens  omnium  &  fingulo- 
rum  premiftbrum. 

6.  Fundatio  Vicarfe  in  Capella  Elifabeth  in  NicoL 

perPaulum©Oltmct>eln/  ac  Hinricum  &sMeynardum£)li)ett* 
t>0tpe$/  horumque  fororem  Hildegundem  $ftmmtifltX$* 

An.  1437*  d.  12  Julii. 

Ex  Cod.  CULfol.  n.  /*.  Bibliotb.  pub/ic*. 
T  Tniverfis  &  fingulis  prefentes  noftras  infpefturis  Gerardus  Decanus  totumque  Ca- 
^  pitulum  Ecclefia:  Divs  Marix  Hamburgenfis  falutem  in  Domino  fempiternam. 
Juftis  &  honeftis  fupplicantium  votis  illis  prsefertim  ,  quibus  Dei  paratur  honor,  & 
divini  cultus  augmentum  libenter  annuimus ,  illaque  fauoribus  merito  profequimur 
oportunis.  Ad  univerfitatls  veftrse  notitiam  tenore  prsefentium  deducimus  ,  quod 
providiviri  Paulus  Solt toede l  Presbyter  Verdenfis  diocefis ,  Hinricus  Oldendorp  ,perpe- 
tuus  Vicarius  in  Ecclefia  St.  Nicolai  Hamb.  Meynardus  Oldendorp  oppidanus  lbidem 
frater  eiusdem  Henrki  &  Hildegundis  Murmefters  foror  Dni.  Henrici  &  Meynardi  pra. 


jz  Urfrm&ett  unb  Hacfcricfcteti  3.  Period. 


di&orum ,  cupientes  de  bonis  fibi  a  Deo  collatis  unam  perpetuam  Vicariam  ad  ho- 
jiorem  omnipotentis  Dei  ac  intemeratae  matris  ejus  gloriofae  Virginis  Mariae  ac  St. 
Elifabeth  in  Capella  Stae  Elifabeth  dictae  Ecclefiae  St.  Nicolai  adjacente  erigere  ,  in- 
ftituere  &  creare  ,  pro  dotione  ipfius  vicariae  nobis  viginti  feptem  marcarum  redi- 
tus,  prout  eos  habuerunt  in  una  domo  fraternitatis  San&ae  Elifabeth  ,-  qua  paupe- 
res  inhabitant  fita  penes  Alftriam  prope  Buerftade,  ex  oppofito  Di£tas  Ecclefiae  St, 
Nicolai  juxta  haereditatem  Dni.  Henrici  Hoyers  Proconfulis  verfus  occidentem,  &pe- 
nes  dornum  Joannis  RadeWater ,  verfus  onentem,  ficut  in  quadam  litera  patenti,per 
honorabiles  VitosDn.HenricumHoyerProconf  praenominatum ,  Reynardum  vandem 
Froge  Sc  Bartholdum  Boetb  oppidanos  Hamburgenfes  ac  di&ae  domus  pauperum  Pro- 
viforem  ac  Procuratores  figillata  &  apud  nos  depofita  ,  videmus  plenius  continere, 
libere  &  fponte  refignaverunt  inftanter  fupplieando  ,  ut  eosdercv  reditus  fub  prote- 
£tione  Ecclefiaftica  atque  noftra  recipere,  acdereditibus  ipfis  unam  perpetuam  Vi- 
cariam  inCapella  St.EIifabeth  praedi&ae  admittere,  inftaurare  &  creare  dignaremur. 
Nos  vero  prarfatorum  dominorum  Pauli&oUwedel,  Hinrici  Oldendorp  Presby terorum , 
Meynardi  O/dendorp  &  Holdegundis  Murmeiflers  devotionem  merito  commenantes  in 
Domino,  ad  honorem  omnipotentis  Dei  ac  S.  Virginis  Mariae  Genetricis  ejus,  bea- 
tx  Elifabeth  &  totius  cuvlx  cceleftis ,  ac  divini  cultus  augmentum  ,  eosdem  reditus 
fub  prote&ione  Ecclefiaftica  atque  noftra  in  honorem  Domini  recepimus  &  harum 
ferie  ex  ac  deipfis  redditibus  unam  perpetuam  Vicariam  in  praefata  capella  San&ae 
Elifabeth ,  erigimus ,  creamus  &  inftauramus  ,  &  prsefertim  fub  vocabulo  five  titulo 
St  Elifabeth  volentes&ordinantes,  ut  deinceps  perpetuavicaria  St.  Elifabeth  voce- 
tur&nuncupeturinfuturum.  Ita  tamen  quod  diStx  Vicaria»  PofTeftbr  exiftens  pro 
tempore  de  iftis  viginti  feptem  marcarum  reditibus  duas  marcas  fingulis  annis  foluere 
teneatur  inter  Redtorem  &  vicarios  di&ae  Ecclefiae  St.Nicolai  perpetuis  temporibus 
more  folito  diftribuendos ,  proquibusRe&or  &  Vicarii  praedi&i  memorias  agent  in 
anni  verfario  quondam  NicolaiOldendorp  &  Abelken  parentum  Dni.  Henriei  &  Meynardi 
Oldendorp  pra?di£torum  cum  vigiliis&miffis  ,  ut  eft  moris,  &  di£tae  Vicariae  pofTefTor 
pro  tempore  exiftens  particeps  erit  omnium  memoriarum  inter  Re&orerrr  &  vicari- 
os  di&ce  Ecclefiae  S.  Ecclefiae  perpetuis  temporibus  in  futurum  diftribuendarum ,  Cae- 
terum  &  fingulari  favoris  gratia  prsefatis  Dominis  Paulo  Sohtoedel ,  Henrico  O/eendorp 
Presbyteris  Meinardo  Oldendorp  cxHillegundi  Murmefters  hujus  Vicariae  fundatoribus, 
quoad  vixerint ,  &  poft  omnium  ipforum  fundatorum  obitus  fuperiori  Provifori  ac 
Procuratoribusfraternitatisfivedomus  S.Elifabeth  infra  fcriptis  ,  ac  eorundem  Pro- 
viforis  ac  Procuratorum  fucceftbribus  Juspatronatus  five  praefentandi  ad  diclam  Vi- 
cariam  Capelke  St.  Elifabeth  perpetuis  temporibus  concedimus  &  ex  certa  fcientia 
elargimur.  Et  fi  in  futuris  temporibus,  quod  abfit,  fraternitas  praedi£ta  annihilare- 
tur  &  deperiret  tunc  Jus  prcefentandi  five  Jus-Patronatus  concedimus  Proviforibus  & 
Juratis  ejusdem  EccleficeS.Nicolaifubeodemjure  &  f  orma  praenotatis.  Itavidelicet 
quod  praefati  Dni."  Pau/ut ,  Henricus ,  Meinardui  &  HWegundis,  quoad  vixerint  ,  vel 
aliquis  ipforum  vixerit  de  fcitu  Proviforis  &  Procuratorum  di£ta  fraternitatis  modo 
infra  icripto  reprsefentent ,  ac  ipli  Provifor  feu  Jurati  ejusdem  Ecclefiae  exiftentes 

pro 


2  Cap.  funfff  e  Q5et;(age*  Wit  S.  Nicolai  Rit&t.  j  $ 


pro  tempore,  cum  ad  eos  Jus-Patronatus  conjun&im  vel  divifim  fuerit  devolutum, 
unumPauperem  facerdotem  vel  Clericum  aliquodbeneficiumEcclefiafticumnon  ha- 
bentem,  &  infra  annum  a  tempore  praefentationis  computando ,  ad  facerdotium  cum 
effe&u  volentem,  Decano  Ecclefise  noftrse  pro  tempore  exiftenti,  quotiens  vacave- 
rit  pnefentare  teneanturinfra  tempus  a  jure  ftatutum.  Et  Vicarius  di&am  Vicariam 
obtinens  misfas  in  difta Capelia  leget  acetiam  biscelebrabitinfeptimanaqualibet,in 
holpitali,  five  domo  pauperum  antedi&a.  Voluerunt  tamen  ipfius  Vicarias  funda- 
tores  prsenominati ,  quod  memoratus  Dn.  Vaulus  Solttvedel  X}x\mo>  hujusmodi  vicariam 
pereos  fundatam  habere,  &  ad  vitam  fuam  debeat  liberepoffiderecumpriefentatus 
fuerit,  quem  etiam  prsefentibus  admittimus  favorofe,  ut  ipfi fundatores  auxilio  Pro- 
viforis  ac  Procuratorum  didse  Fraternitatis  redditus  ipfius  Viearias  -  -  -  auge- 
ant  in  futurum  ,  proinde  retributionis  divinae  mercedem  recepturi.  In  cujus  rei  te- 
ftimonium  prcfentes  literas  noftras  indefieri  ac  figillo  Ecclefiae  noftra:  juflimus  robo- 
rari.  Et  nos  Henricus  Hoyer  Proconful  ac  Provifor  fuperior  &  Reinardus  van  dem  Kroge 
ac  Bartboldus  Boeth  oppidani  Hamburgenfes  &  Procuratores  di&ae  domus  f.  Hofpi- 
talisPauperum,  tenore  praefentium  recognofcimus,  quod  Nos  tanquam  ProviforcV 
Procuratores  di6ti  hofpitalis  8c  fuccefforesnoftri&Provifor&Procuratores  protem- 
pore  exiftentes  prsefatos  viginti  feptem  marcarum  reditus  fingulis  annis  juxta  te- 
norem  ipfius  literae  fuper  ipfis  redditibus  figillatse  Vicario  di&as  Capellae  pro  tempore 
exiftenti  folvere  volumus&tenemur,  ac  Provifor  &  Procuratores  fucceffores  noftri 
folvere  debebunt  de  habitatione  pradicta  perpetuis  temporibus  infuturum.  Pro- 
pterea  &  etiam  figilla  noftra  una  cum  figillo  Ecdefiae  Hamburgenfis  libere  &  fcienter  fe- 
cimus  prsefentibus  appendi.  Dat.  Hamborgh  anno  Domini  quadringentefimo  trice- 
fimo  feptimo  die  veneris  duodecima  menfis  Julii. 

%  ©ftfft  Ultfc  2  Vicariett  unt)  2Commenden  JU  S.9?t> 
CDlmmSt.gltfabet^fiapellen*  Aai^L 

SjZ n  ©obed  9?amen,  Sfmen.  2Bttficf  ft>,  bat  m  bem  3are  na  bem  Q5orb  unfer^  #eren 
^T3!)efu  (Sftriftt):  1 1 1  ic.  eenunbe  t>eerficr;  be£  $}ibberoecftn$  na  beme  ©onbage,  affe  men 
ftnget  Mifericordias  Domini  in  ber  fjifligfjen  $erfen  ,  be  <£vlud)ti$t  gurfle  unbe  bodfjge* 
boren  #ere,  #ere  2(£€8,  £erfogf>e  tfjo  @c(>(e6roicf  to  Jpofften,  ©fbrmam,  itnb  ©cfcoii* 
roenborgf)@ret>e ,  unbe  rot>  Q5orgermeifIere  unbe  Ovabmanne  ber  @fab  #amborgb  ,  mif* 
bicf)(if  en  ouerfracf;fet  fjebben ,  a(fe  in  t>or(ebenen  ^aren  be  @rof mecbfige  #ere ,  £>ere  i£xi& 
to  £)ennemarcfen  :c.  Stoningf ,  unbe  rx>\)  in  fcbroaren  ^riege  tvdren  begrepen ,  unbe  unfer 
©fab>25drg|jere,  ^nroonnere,  unbe  @o(benern,  mif  famtben  ©fcben  an  ben  Orffunbe 
ttegftenbe ^enen  f o@f rtbequemen  in  unfie^ Dorgenan  gnebtgen  #eren  jtner  £anbe ,  ttnbe  um> 
fer  @fabfruroenS)en(le,  beme  gbemenen  ®ube  fo  t>orffome  unbe  t>romen.  SGeHicfe 
jtrib  a(fo  fogbingf  unbe  befleflef  tt?a^  t>an  unfen  ?0?ebebu(pernn ,  baf  unfe  Q3orgljere ,  3n^ 
wanere  imbe@j>lbenem@5obe  enfarnet ,  /amerltfen  t>an  3>be£  rocgen  t>erb(euen  rn^t  ttn 
Qttl  gfjefangen  rourben ,  be  in  berfu(t>igen  Q5engf nifle  t>an  beme  tanbe  fo  ^)obe  jtn  ge? 
fomen ,  fo  baf  tog(;tngf ,  a(fe  baf  n>if(icf  unbe  openbar  te ,  ©obftcf  ft)  unbe  t>an  ^riftft^ 

05  3  tfer 


$-4  Urftmbat mb  CTacfericfr  eett ?.Period.    * 

cfer  $ruroe  wegen.fitf  btflicflicfen  roo(  cjebdren  bat  ben  cjfjeuen,  t)t  affo  ttt  feuroene  S)een|te 
bes  cjemenen  Q)ui?ei5  ere  2Mob  ^ecjf>oten  f>ebben  unbc  wrftoruen  fttt,  eren  gelen  ocf  eroicfr 
£)edE>tnifie  b\)  ©ut)e  to  ^rofte  unb  ©eficOenb  t>an  beme  cjfjemenen  ©ube  mifbic&ficfen  na* 
fofcjfjenbe  roerbe  cjr)efticl)teb  unbe  cjfjcmacfet,  f)irutf)  fo  iffef ,  baf  ©obe  aflmecOficj,  $)ariert 
ftrter  €0?oDei*  t>er  rcinen  $?ac#et>,  unt)e  bcrr)iflicjen.&roim>en  ftinfe  €fijabetf) ,  unbe  alletri 
f)emlifd)en  Sjtvt  foSoue,  gren  unbe  3&crbicjfjeitbinnen  unfevgfab  in  funfe  9}icfaroe$  #er* 
cfen,  tecjfjeburoet  ene€apefle,  barinne  fte  funderef ,  upcjefyeuenunbecjfjemacfef  fmeVicariert 
unbe  froe  ©cmofute,  teer^reeffere  be(eent)  unbe  beua(en ,  SOttffen  m  berfufoen  (Eapeflcn  bett 
*>orfcf>reuenen  Q3erftort>enen  ummeerer3e(en©a(icf;eibwtT(ennafoft'ncjenI)c  unbe  fofefenbc, 
alfe  be  Fundacien  unbe  (Scrifffcarouercjemacfef,  batfurbertuftofbenbeut^roifen,  unbc  ene 
en)icje£ampeinberfu(uen€apeI(efobernenbe,  unbe  t>ort  eenJpofpifa(t>an  troinftcj^  <J3erfonen 
armer  be&bere&tg&enSERpnfc&en  vxmbtibmUnnm,  unbct>eer$erfonen  be  be  armen&tben  be* 
rten  to  erer  9?ob  unbc  35ef;oef,  ene  #erbercjfjen ,  fjecjfjen  unbe  ^ofbert  fcbdfen  mtfJpttfpe  anbercc 
guben  £ube  ttnfer  QSdrcjtr  unbe  ^drcjf)erfcr)en  ,  be  ere  mi(ben  5((mi|Te  i\n\)t  ijpanbrecfincjfje, 
barto  \>an  t)tbbm ,  unbe  nocj)  bacjeiicfeg  bofjn.  £8el(icf  #ug  befecjen  ii  binntn  unfe  &tab  uppe 
ber  ^icjenborcj^  troifcfjen  btn  gruen  Jpr.  gutrfd?  ^oygere  25orcjermeif  terS  unbe  ^ang&o* 
fcewaters,  unbe  rot)  fjebben  eenbrecf;i%en  gfjeorfouet  unbc  ffjocjcfaten,  bat  men  fobane  Dfcn* 
tt ,  a(fe  be  s>orfcret>.  (feunfe  <£li$bttf)  Gfripelfc ,  Vicarien ,  €Iemoftne ,  £ampe ,  Zttytt  unbe  bif* 
fuisoe  <Sunfe@lijabetr;  £ufko  betam»en£ttbe25ef>oef,  /ccjfyenroarbicjfxn  f)ebben,  unbe  barto 
in  fofamenben^ibent)or(afenroorben,fcrit)enmacj  inbefen  2>oef  funbercj^  barto  cjemacfef, 
unbe  roo  t>acfen  men  Dventf>e  to  ber  r>orfcreuenen  Capellen,  Vicarien,  (Sfemoftne,  £ampe, 
&cf)fe  unbe  be$  Jpufeg,uube  be  arme£ube35ef)oef  roi(  t)or(afen  offe  uff)fdfeu,  bar  fcbdfenbe 
£>lberltibe  bebe$3areSbefe£apeflen  unbebaf£m§i>orn>aren  jecjf)enroarbtcj  roefen,unbe  t>att 
fobanenOvenfen, unbebem^ufefc^a(manber©fab@c^ott unbc^(td)tcjf)euem  €>cf fd;d* 
Itn  beOlber(ubeberi>orfcreuenen(Sapet(en  unbc  beSJpufe^,  aflc  3ar  eert^  refenen,  unbe  ouec 
be fXecf enfdjop fd)d(en unfeS Siabtt 5?umpane ,  t>tt)t ^arlicf e$ ber <&tab  f)iflicjljen ©eeft  t>or* 
roaren  unbe  /ecjj^enroarbicj  roefen,unberocfbenne  meer  \$  t>an  ber  t>orfcreuenen^)ufe^roecjmr 
ben  men  fo  bemfuluenJpufe  unbe  fo  benarmen  ^tiben  ^ef)Ottet,  M  fd)d(enbet>orcj5erdrbcrt 
unfe^  d\obt$  ^umpan  nemen ,  unbe  toferen  t>m  armen  £uben  in  ber  &ta\)  fyllicjjSen  Q)ef?ef 
itnbe  roant  benen  cjebdrlicf e^ ,  nabeme  be  £>ancfen  ber  9^t>nfcf;en  roecjfallicj  ft>n ,  up  iiat  be 
^)anbe(tncje  ber  s^t)nfd;en  be  ®obt  f o  ftner  €re ,  unbe  bm  ^rtftenen  Sefen  to  ^altcj^cit  unbe 
$rofie  milbic^ficfen  tr>crben  cj^eflid;fef ,  unbe  cjbemacfet  in  nauolcjenben  tybm  unt?orcjf)etett 
b(iuen,unbenicr)tunbcrtocjfjen  tverben.  ©otflet,  baf  rot)^orc)f)emcifIcreunb9vaff)mannc 
t)er  ^tab^amborcjb  t>or  un^  unbe  unfe07afomefincj5e  befc^  ^oef  unbe  ^cfrifft  fjebben  btt 
(tebicj^et ,  unbe  beflebicjbcn  umme  beffer  t>orfcreuen  armen  3e(en  roiflen  fo  cmicjf)en  ^ibtn. 

Liber  Redituum  Hofpitalis  Parvi  San61:i  Spiritus  vulgariter  nuncupati  intra  muros 
Hamburg. 

Dn.  Henricus  Hoierl ,  Proconful  refignavit  fupra  dito  domui  X  marcarum  re- 
ditus  pro  200.mare  redimendos,  inhxreditatefua,  fitapropeBurftade  inter  hasredi- 
tatem  Jobannis  Fulkn  &  didtam  domum  f.  Hofpitale  St*  Elifabetb.  Pafcha?  inftetit 
ccnfus.    Adum  lexta  fecia  Ipoft Bonifacii  prsefente  Domino  JNicoUo  Eggberdes, 

8  Super 


i.  Cap.  fiinflte  2>ep(age.  Wn  St.  Catharinen  2.\irc&e.  f  s 

8.  Super  X.  marcas  redd.  ad  Vicar.  Heim 

Rothagen  pertinentcs. 

Ex  Libro  Memorandorum  adAnn*  MCCCCXLV. 

Cciendum  ,  quod  Bertoldo  BoJt  annis  tranfa&is  decem  marcarum  reditus  fuerunt 
afcripti  inhsereditate  Conradi  Volckerdinghes  fita  in  platea  longipontis  inter  hce- 
reditates  reli&e  quondam  Johannis  Velinghk  &  Olrici  Bifchorft  Junioris  ,  fpe&an- 
tes  ad  Vicariam  in  Ecclefia  £  Nicolai ,  cujus  ad  prafens  Dn.  Hermannus  Rothagen  eft 
poffeffor  ,  fuper  quibus  decem  marcarum  redditibus  idem  Bertoldus  Boet  figilkvit 
duas  patentes  literas  recognitionis,  quod  illi  redditus  decem  marcarum  fibi  ad  fide- 
les  manus  prsefafce  Vicarias  funt  aflcriptse  ,  quarum  literarum  una  perdita  eft  in  fe 
continens  de  feptem  marcarum  redditibus. 

9*  QSet3(ct(5  5f»tf(^en  ^ccman  D?igeti6ot9^/  Vkario 

ju  St.*Wcolai  unt>3ol)amt  t>on  ©epen2Jorftel;cv  t>e$#ufe$ 
funfe  Slifabet^  An.1449, 

Ex  Libro  Memorand. 

ffljjKfttfcf  fy  t?at  #er  ^cmtcn  Htgettbortj!?  Vicarius  fa  flinfe  Nkolai  $ttttn  bfanen 
•^J^ambovgfj  uj>pc  ene,  t>nt>e  3oj>ann  van&epm,  Q3ovgfjev  to  #ambovg&  icf)tifroa* 
tte  2)ovfhn&er  be$  ^ufes  funee  (gftfabetfi  barfiifueS  bmnett  4)amborgf)  belegjjen ,  uppe 
anberc  ftt>e,  ttt>tt)rac&ttcr>  twbe  fcf)effjafti#  roeren ,  wn  roegene  acj)tc$?arfen  DJentfjen ,  ue 
befufueJper&ermen  Htgenborgi?,  utfje  beme^ofe,  bav#ev&tbertcP&et!?em,Vica- 
rius  in  bev  tjovfcveuen  funfe  Sfticofai  ^evfen  tmb  be  evben.  #ev6ermenntc$enborej!j, 
famptfifen  ant  roonafticf)  ftrtt),  enbeeven  beiben  Vicarian  ecbtfifen  §obefcovb,befegf)enuppe 
fceme  33uvffabe  troifcfcen  fiirtee  igltfabetfc  &ufe ,  fce  Iwtt e  j>tHige  (Setfl  ge^efen ,  tmbc 
foanSSQulltn  gvue,  trtgftefofeb  fjeft  t>ov  ^unbevt  tmbe  trointicl  £ubef$e  $?avcf  flnetf  etcj^e* 
nen  tobefjovficfen  @>fjefbe$ ,  mit  twflifem  (gummen  ^ennina^e  befufue  ^xv^ermen  CTfc 
genborg^  fteg&et>viget&efftt>attbcnt)ovfcveuen  acj>t$?avfenyventfjen,  bavfje,3avfife$  t>an 
t>er  t>ovfcveuen  $\tft$  roegen  mebe  befaftef  roas ,  a(fe  t>af  $enf  ebof  ber  33roberfcf)op  funte  (£fi* 
fabetf?  innefjolbenbe  t>ff)roifef,  tmbe  roo  roo(t>e  tJorgen.^er^ermenCTtcjertborcbfebe/baff) 
jje  be  oorfcreuen  acf>fe  S^arcf  Dfcntfje,  ba  ben  armen  &»&en  in  fitnte  Cgftfabee^^ufe 
tvefenbe,  fobe&orben,  t>attbemet>orgett.3o&4nnev4nfcepcn:,  affeberfu(uettarmen£ubc 
t>ulmecf)tigf)en  Procuratore  mt)t  93orf!enbere,  crfficfen  to  ftcf  rebeficfjctt  tmbe  recf;ffifett  ge* 
foft  Ijebbe,  affe  belnftrumente  t>an$?eif?er3o&antte&tocf  ern,  Notario  be$  Capittete 
to  £amborgft,  bavtip  gfjemafeb  t>nbc  gefcreuen  Q3reber  inne  f)Ofbenbet>ff)roifeben,  beg  bocfc 
be  evaen.^o^nn vAti&epen  affo  nicf)t  ffjofhmb ,  fo  fmb  bocf)  fobanne  froibvac&fe  t)nb 
fcbefinge  troifcf;en  ben  evgem  ^ev^ermenen  WtgenborcjI>e  t)nbcn(o&4nne  t)<tn2)epen 
Dormibbefll  ben  gvfamen  ^even,  ^eijlev^o^anne^enme  J)erene ,  $?eifiev25orcfcar&e 
plogen,  Doaore  jinbe  Ganonike  ?  ^)er  ^ennP  W^Wmanne ,  £er  iobanne 

X?0fle 


*6  Uvtunben  unb  HAcfcrtdbfett  j.Perlod. 


X)ofic,  t>nt)e  Weifter  3o^attnc  vcrn  Cjeuett  2)om(jeren  fo  Jpamborgr),  Jper  faimn  to 
fcemBerg&c,  £er ^inrife^otmg^c, Qtxbztbhft  25remere,  Q$orgernm}lercn, £er 
$£rt£e  van  tytmn ,  £er  Corfce  illollere ,  Jg)er  JDt^ert^e  tHoUern  «♦  tftabmanmn  bar* 
fulueS  to-Spamborgf)  tminblifen,  naa)  ber  t>orbembet)ben  ^artfee  enbracf;tigbem  Q3ufborbc 
tmbe  SBBiflen  t>orfcr;eiben  inbefier  nafcreuen  2Bife,  fobat&et>orfcreuenac$te$torcf  Dventbe, 
t)en  armen&iben  beS  t>orfcreuen  fimeeiglifabet^iifcs  t>tf)ge(o|et  fcf>ofen  biiuen,  alfe  fcat 
23ocf  fcerBro&erfcfeop  funte  (£lifabct& ,  (iggf)enbe  bi  beme  Ofa&e  toJ£)amborc(>  inne 
fcolbenbe  t>t(>roife&,  tmbe  roann  ere&eerben.#er&ermenntcjenbc*rt$  »or(toruen  i$,  fo 
fcbolen  beffufuen  Jfper&ermeiiHtejenborcjkes  9Momelingf}e,  tve  benne^e(tttere(tnftner 
Dorfcreuen  Vicarie,  atte^ar  t>an  eren  egenen  Q3enningf)en  befen  nafcreuen  troeen^erfonen, 
befd>ebe(ifen  ZlUUn  van  Btaoe,  befluluen  £>ern ^crmens  ©uffer  £)ocf?ter  bre  Sttarct 
3ar(tfcr  fXcnt&e  &e$0&erc$$eucn&c$/  t>nbe  ZbdUn  ©cfcomar: ers  nu  tor^b  &e$  t>or* 
bemJper^ermensSQfagljeb,  troeSDtorf SarfiferDientfje  alfo  (angfje  alfe  fjeleueb,  allcSar 
tn  ben  acbte  .^agen  to  ^afcben  $an&recf  en  unb  gfjeuen.  Q3nbe  roann  ere  be  t>orben.  2IUte 
unb  2fbe!te  t>or(toruen  (in,  roeflif  ere  txm  ben  btifom  t>orfeer(f ,  ber  SDeef  Dvenfr)e  fd;al  of 
gentfiifen  bob  roefen ,  fo  \)at  be  Q>eftttet  ber  t>orfcreuen  Vicarie,  roe  be  to  §t>&en  is,  t>or* 
bat  meer  to  beta(ingJ>e  fobanner  Dventfje  ncmenbe  meer  fd)a( t>erp(id)fef  roefen.  £>cf  fcf)a(  bc 
ergen.^eriDtDerir:  &etf?em  t)nb  be  Q5efttfer  (tner  Vicarie  nicr)t  beiafftig  roefen,  tmbe  je* 
nig5erleie$?aningfje  offte$ofprafe  f>ebben  to  ben  »orfcveucn  ad)t  QJJarf en  Sventr>en ,  barbc 
Dorfcreuen  £er  ^crmen  H&genborcjr>  ftcf  t>nbe  ftne  9Momefingf)e  ftnert>orfcreuen  Vica- 
rie  mcbc  f)efftgf)et>riget.  #irupfo  fcft  &eerben.Jj?er.$ermen  9?igenborgfj  gcntflifen aorfa* 
fen,t>orteg()en,  t>nbe  t>or(afen ,  affer  Inftrumente  t>nbe  ©crifte,  roefuf eriic  be  ftn ,  be  f)t 
uppe  bc  t>ovfcreuen  acr)te  ?D?arcf  dxtntfyt  f;efft ,  t>nbe  f)ebben  macf)  in  tof omenben  ^tben ,  fo  \)^t 
t)t  t>nbe  nemenb  t>an[inetfn>egen  ber  nummer  fc&olen  tmbe  roiflen  brufen.  $?en  be  Inftru- 
mente  t>n&e  €>crifte  famtlifcn  fenbe  befunberen  fcf>o(en  $?acf>t(o$,  t>nbet>an  nener  ^Berbe 
tvefen  ,  nu  t>nbCtl)Oeroigf)en3;ibetL  Acl:um  ipfo  die  Dominico  poft  Martini  Epifcopi 
anno  Dni.  M  CCCC  XLIX.  praefente  Dno.  Godf rido  ^r)oben. 

10.  Fundatio  vicarias  per  Wiben  relidam  Ofrt00tfi$ 

ad  Altare  S.Catharinae  in  Ecclelia  S.Nicolai,  Jus-Patronatus 

adCXX.  annosdatum^ 

;[  Tniverfis  5cc.  Sane  dilecTiE  nobis  in  Chrifto  Wi.ben  relidse  quondam  Hermanni 
Clbe^Orjtcd  civis  Hamburgenfis  pia  defideria  ac  fingularem  devotionem  ,  quae  ad 
Altare  S.  Cathavinse  inEccleiia  S.  Nicolai  Hamb.  gerit  confpeximus  in  quo  quidem  AI- 
tari  ad  honorem  Deiomnipotehtis,  quicuncl:alargitur  ac  fub  titulo  &vocabulo  bea- 
torum  beatse  Mariae  virginis,  Johannis  Baptiftse,  Matthaei  Apoftolick  S.Catharinx , 
de  bonis  fibi  aDeo  collatis  quandam  perpetuam  vicariam  ad  Altare  prastaftum  n  ob 
ipfius  &  parentum  fuorum  animarum  falutem  Sc  peccaminum  remiflionem  inftaurare 
&  inftauratam  ig  marcarum  Hamburgenfium  denariorum  annuorum  redituum  dot?- 
re  decrevit.    Qua  propter  dicla  Domina  Wibe  C(bef;or(re^  de  omni  hasredum  fuo- 

rum 


a-Capa  funffte  Qfrpfoge.  Wrt  St.  Nicolai  Xxircbe. 57 

rum  &  aliorum  ,  quorum  intereft  ,  eonfenfu  ,  de  bonis  fuis  propriis  ad  hujusmodi 
vicariam  fundandam  28  marcarum  annuos  reditus  perpetuos,  videlicet  8  marcarum 
reditus  in  lrareditate  £iiuefen  SDlincFertf  defunfti  up  t)Cf  ^ienbovd;  ,  4  marcarum  redi- 
tus  in  hcereditate  Hinrici  Jpejjen  piftoris  prope  forum  humili  2  marcarum  redditus  in 
hcereditate  3of;annttf  $8iUefelt>cn  ibidem  fituata  ,  2  marcarum  redditus  in  hgeredi- 
tate  quondam  Ludolphi  £fte(fttK}eS  Confulis  Hamburg.  in  uei'  3)tcf ftrate  ,  item  10 
marcarum  redditus  annuos  in  hxreditate  $of).  Sjumtl  in  platea  S.  Catharinte  ,  nec 
non  2$M.  redditus  in  hsereditate  Joh.  £alt)e£tt>an<)en  in  platea  piftorum,  ficuti  hoc 
lucidius  in  libro  confulatus  Hamb.  eft  expreflum  ad  ufum  hujusmodl  perpetuse  vi- 
carije  deputavit  &  affignavit.  Quos  &  casteros  reditus  Deo  &  nobis  paterne  &  li- 
beraliteradeundem  ufum  obtulit,  donavit  &  affignavit,  nobis  humiliter  fupplicans, 
ut  ex  28  $M.  reditibus  annuis  prsedi&is  ,  unam  perpetuam  vicariam  in  Ecclefia  S. 
Nicolai  ad  Altare  St.  Gatharinse  prata&um  de  novo  fundare  ,  inftaurare  ,  creare, 
authorizare  6c  redditus  prsedi&os  fub  Ecclefiaftica  atque  noftra  prote&ione  &  liber- 
tate  &  defenfione  recipere  dignaremur.  Nos  itaque  Johannes  Decanus  &  Capitu- 
lum  prcelibatum  pia  defideria ,  voluntatem ,  oblationem,  donationem  &  aftignationetn 
pradi&as  gratas  atque  ratas  habentes  eisque  fub  Ecclefiaftica  atque  noftra  prote&i- 
one ,  Iibertate  &  defenfione  per  nos  receptis  ,  de  iisdem  oblatis  redditibus  ad  lau- 
dem  omnipotentis  Dei ,  fuasque  gloriofse  6c  benedi&se  Matris  Mariae ,  beatorumque 
Joh.  Baptiftae ,  Matthei  Apoftoli  &  S.  Catharinee  unam  perpetuam  vicariam  ad  Altare 
preedi&um  in  Cxpe  didla  Ecclefia  S.Nicolai  Hamb.  authoritate  ordinaria,  quafungi- 
mur  in  hac  parte  preefentibus  creamus  ,  de.  novo  fundamus  ,  inftauramus  6c  autho- 
rifamus,  ordinantes  6c  ftatuentes,  quod  vicarius,  qui  prxditbim  vicariam  protem- 
pore  obtineret,  prcediclos  28  tyJld*  annuos  redditus  irrtegraliter  fuis  ufibus  applica? 
re,  jSc  ad  memoriam  chori  praedi&se  Ecclefise  beatse  Marise  infra  o£tavas  Epiphanias 
Domini  pro  animabus  fundatorum  didse  vicariaj  4  $Q?d\  6c  in  Ecclefia  St.  Nicolai  ad 
memoriam  chori  pro  animabus  Domini  ^of)*  ^Gtnfen  presbiteri  6c  parentum  fuo- 
rumduas  marcas,  infra  oclavas  vifitationis  beatae  Marias ,  6c  ipfo  die  exaltationis  S, 
sCrucis  2  SRld,  pro  memoria  quondam  Domini  Ludolphi  $fltlfin$ Confulis ,  &2$)?f* 
infra  odtavas  St-  Martini  pro  animabus  Domini  Gottfridi  J£)Ori>fcf;iiu  /  primi  hujus  vi- 
carise  pofteftbris  &  parentum  fuorum.  Nec  non  2  €D?cf*  poft  obitum  di&i  Gotfridi 
primi  pofTeftbris  in  pr.cedidse  Dominae  Wiben  anniverfario ,  6c  pro  ejusdemWiben 
6c  parentum  animabus  fuorum  folvere  debebit  prxta&a  ,  u±  perfonae  fupradi&ae  ad 
id  fubfidia  prsftantes  6c  facientes  fpirituali  remuneratione  fe  gaudeant  efle  prami- 
atas  conceftimus  6c  indulfimus,  ac  prasfentibus  concedimus  6c  indulgemus,  utquo- 
tiescunque  faepe  dictam  perpetuam  vicariam  vacare  contigerit ,  Jus-Patronatus ,  feu 
jus  prsefentandi  ad  eandem ,  penes  prsedi&am  Wiben  O(bf)0rfi?£  interim  quoad  vi- 
xerit ,  6c  poft  ipfius  Wiben  obitum  five  receftlim  Seniorem  <5c  proximiorem  confan- 
gvineum  6c  hseredem  ejusdemWiben  fundatricis,  five  mafculus  five  fcemina  fuerit, 
dumrnodo  perfona  religiofa  non  exiftat  ad  120  annos  ,  a  data  prcefentium  compu- 
tandos  volumus  terminare.  In  quorum  omnium  fidem  6c  teftimonium  prEemiflb- 
rum  prjefentes  noftras  literas  exinde  fieri  6c  per  Notarium  publicum,  fcribamque 
noftrum  fubfcribi ,  &  publicari  mandamus  ,  noftaque  ecclefiae  figilii  majoris  juiH- 
I.C^eila  3ter25<Wfr.  #  mus 


j8  Urfcimbeti  imb  H4cferi'd>tett  3.  Period. 


mus  &  fechnus  appenfione  communiri.  Datum  apud  prsedi&am  ecclefiam  beatae 
Mariae  Hamburg :  fub  anno  a  nativitate  MCCCCXLIX.  indi&ione  12.  die  vero 
Martis  6.  menfis  Maji  mane  ,  hora  tertiarum  vel  quafi  ,  Pontificatus  in  Chrifto  pa- 
tris  &  Domini  noftri  Dni.  Nicolai  Divina  Providentia  Papze  quinti ,  anno  tertio ,  prse- 
fentibus  ibidem  difcretis  viris  Dominis  Alberto  §$erf)a(d  /  Johanne  ^afen ,  &  Henri- 
co  Q5ennin  ,  perpetuis  vicariis  in  prsedidta  ecclefia  beatae  Mariae ,  teftibus  ad  prse- 
mifta  vocatis  fpecialiter  &  rogatis. 

Et  ego  Joh.  ©ttfcfcr  ,  Clericus  Mindenfis  diocefis  publicus  apoftolica  &  im- 
periali  authoritatibus  Notarius  pramiflis  omnibus  &  fingulis ,  dum 
fic  ,  ut  prgemittitur  per  prsefatos  Dominos  ,  Decanum  &  Capi- 
tulum  &c. 

n.RudoIphi  de  Balga  Commendiffoe  caflatioXLV. 

marcarumad  fuamcommendamolimaffignatarum  coram 
Senatu  fafta.  An.  1 4  4  9  ♦ 

Ex  Libro  Memorandorum. 

Cciendum  ,  quod  honorabilis  Vir  Dns.  Rodolpbus  de  Balgbe  ,  presbyter  ,  perpetuus 
Eleemofynarius  in  Ecclefia  parrochiali  St.  Nicolai  opidi  Hamburgen.  coram  Dnis. 
proconfulibus  &  confulibus  Hamburgen.  in  Confiftorio  congregatis  propofuit  cVdi- 
xit ,  quomodo  alias  ante  plures  annos  comparaflet  &  emiftet  redditus  trium  marca- 
rum  LubicenC  pro  XLV.  marcis  Lubicenf.  ad  dictam  fuam  Eleemofynam  in  didta 
Ecclefia  St.  Nicolai  in  Hamborch  pertinente  a  quodam  Jobanne  Rodenborcb  opidano 
opidi  Hamburg.  prsedi&i,  &  Wibecken  tunc  ipfius  Johannis  nunc  vero  Hermanni  Bo» 
fenbercb  uxore,  falvaeis  poteftate  reemendi  didros  redditus  pro  fimili  fumma  fcilicet 
XLV.  marearum  Lubicenf.  quam  reemptionem  alias  prsediclus  Hermannus  Bofenbercb 
prseteritis  temporibus  6c  UZbecke  uxor.  ejus  fibi  intimaverunt  per  eos  fiendam  ,  re- 
habere  volentes  literam  obligationis  per  eosdem  quondam  Johannem  &  Wibecken  Sc 
fuos  fidejuftbres  figillatam  ,  defuper  fibi  datam  ,  fed  quia  hujusmodi  litera  perdita 
eft ,  &  rehaberi  non  poteft,  ut  ipfe  Dns.  Rodolpbus  afteruit,  &  etiam  in  fua  confci- 
entia  dixit  fe  eandem  literam  ad  prafens  non  habere ,  nec  fcire  habentem.  Et  ideo 
didtus  Dn.Rodotybus  pro  fe  &  fuis  fuccefforibus  renunciavit  omni  juri ,  quod  fibi  & 
cisdem  fucceflbribus ,  quolibet  tempore  pertinere  &  competere  poflet ,  ratione  hu- 
jusmodi  literae  temporibus  perpetue  affuturis  &  recognovit  publice,  quod  hujusmo- 
di  fummam  videlicet  XLV.  marcarum  Lubic.  &  reditus  trium  marcarum  a  fupra  di- 
<£tis  Hermanno  ScMbecken  fua  uxore  fublevaflet  &  recepiflet,  quitans  &  pronuncians 
prsedi&os  principales  &  eorum  fidejuffores  fcilicet  HenricumVromen  ,Jobannem  Bercb- 
man  ,  Hermen  Rodenborcb  praefentes  &  acceptantes  &  quondam  Jobannem  Roden- 
borcb  ac  hanredes  cujuslibet  eorundem  ab  omni  obligatione  di£tarum.literarum,quo- 
modolibet  eisdem  objicienda  ,  totaliter  abfolutos.  A&um  fecunda  feria  poft  Tri- 
nitatis ,  prsefente  Dno.  Gottfrido  Thoden.  1  * 


2  Cap.  futlffte  2$tyfa0e*  DOlt  St.  Nicolai  &ir<fce.  f  9 


j2.  Super  IV.  marcarum  redditus  ad  Vicariam 

Crucis  Spe<5tantes.  An.  145 1# 

Ex  Libro  Memorandorum. 
Cciendum  ,  quod  Dns.  Ihidericus  Role  Vicarius  in  Ecclefia  S.  Nicolai  Hamburg.  ad 
Altare  St.  Crucis  habuit  quatuor  marcarum  redditus  ad  eandem  fuam  Vicariam 
fpe&antes  in  hsereditate  quondam  Jutten  vjjjj&x  Harfwici  Embecken  ,  nunc  Jobannis 
Brandenborg  fita  in  Rodinghefmarke  inter  Itereditates  Jobannis  Everbardi  Sc  Jobannis 
Meigers  ad  fideles  manus  Vicarise  dicli  Dni.  Tbiderici  Rolen  ad  Altare  prsefcriptum  fitac 
Nicolao  Swarten  affcriptos ,  ut  idem  Dn.  Tbidericus  afTeruit.  Quos  quatuor  marcarum 
reditus  Johannes  brandenborgb  prsedi&us  t!fe  hasreditate  fua  jam  di&a  redemit ,  &  li- 
teram  recognitionis  prsefati  Nicolai  Slvarten  fuper  hujusmodi  quatuor  marcarum  red- 
ditibus  fcriptam  &  figillatam  rehabere  volens.  Sed  quia  hujusmodi  litera  perdita 
eft  &  rehaberi  non  poteft  ut  ipfe  Dn.  Thidericus  afieruit,  &  etiam  in  fua  confcientia 
dixit  fe  eam  literam  non  habere  nec  fcire  habentem.  Ideoque  di&us  Dns.  Ihidericus 
pro  fe  &  fuis  fuccefforibus  renunciavit  omni  juri ,  quod  fibi  &  ejusdem  fucceffori- 
bus  quomodolibet  pertinere  &  competere  poffet,  rarione  hujusmodiLitera  tempo- 
ribus  perpetue  affuturis,  &  recognovit  publice,  quod  hujusmodi  fummamvidelicet 
LX.  marcarum  Lubicenfium&redditusquatuormarcarum  a  fupradi&o  Jobanne  Bran. 
denburgbe  fuble vaflet  &  recepiffet ,  quitans  &  pronuncians  praedi&um  Jobannem  Bran- 
denburgbe  ac  fuse  prafcriptse  hsereditatis  inhabitatores  ab  omni  obligatione  di&a?  Ii- 
terse  quomodolibet  objicienda  totaliter  abfolvendos  A&um  anno  Dni.  xm  icl.  pri- 
mo,  prsefente  Dno.  Godfrido  Tboden.    Sabbato  poft  Johannis  Baptifta?. 

1 3 .  Joh.  Herwerde  Vicarii  in  Catharina ,  refignatio 

Commencte  Cux  ad  Altare  St.  Apolloniae  &  Ampl.  Senatus 
collatio  ejusdem  Commendae  Conrado  Lange  fa&a. 

Anno 1484* 

Ex  Libro  Memorandorum. 
Cciendum  quod  Dns.  Johannes  Herwerde  Vicarius  in  Ecclefia  beate  Catrine  Ham- 
burgenf  intuentibus  nonnullis  prefentibus  &  fignantibus  in  fummo  Altare  hujus 
refignavit  &  renunciavit  redditibus  eleemofynariis  quos  habet  in  ecclefia  Sti.  Nico- 
lai  Hamburgenf.  ad  Altare  bte.Apollonie  ,  quos  idem  Confulatus  ut  jus  ad  hoc  ha- 
bens  rurfus  commifit,  deputavit  &  aflignavit  Conrado  Lange  Clerico  Mindenf.  di- 
ocef.  ad  fuam  vifam  poffidendos ,  falvo  tamen  quod  pretafto  Dni.  Johanni  cedatufus 
fruftus  duorum  talentorum  reddituum  ,  quos  habet  in  Cameraria  hujus  civitatis  in 
terminis  Nativitatis  Chrifti  &  Nativitatis  Johannis  baptifte  quoad  viverit  folvendos 
-    -    -    -    quod  fponte  admifit  Conradus  meraoratus,&  pollicitus  eftbonafide, 

%  2,  ut 


£o  Ut&mbert  unb  Hacfrricfcten  3.  Period. 


ut  hi  Dno.  Johanni  obveniant  &  folvantur  foliicite  propria  in  periona  quo  ad  pote- 
ritvellepromovere.    Dat.An.Lxxxnir.feriafexta  p9EpicDni. 

Ex  CommillTone  Dni.  Hermanni  Langenbecken, 
Doctoris  &  Proconful. 

14*  Sfibfe  ^dmetmati^  Reverfeles  auf  10  Md>  (Bef* 

i>c$/  3^H^ert^mjugcfc^rtoener3iente/  fcagfok&e&erVica- 

rix  St.  Jacobi  in  Nicolao  $!gel)6rett*    An.  1503»  Mercurii 

ante  Mariae  Magd. 

SBor  allc  ben  Sennen  be  befien  Q5ree(f  jccn  ebber  f;oren  fefen  6ef  enne  tinbe  beftige  fcf  &ibfe 
**®  ftamerman,  25orger  to  .£)amborgf)  openbar ,  M  fobane  fet;n  5S3?arcP  Q5eIDe^  Sarlifer 
SXente  a(fe  mp  be  grlicfe  grouroe  Sinnecfe,  jefigcn  Jpinricf  5vom;ngctf  roanbageS  33orgf)er$ 
fo  #amborcb  naiaten  S&eberoe  borcf;  eren  QSormtinber  tyaul  ©een  t>or  ben  (grfamen  £)c* 
ren  5>efleft  QSremer,  $5orgf)erntcfftr  gf)efaren  na©obe$Q3orb  t>offfer)nf)unbert  amborben 
3ar  be$  $?t)bbcmefene>  t>or  ^arie  ©tagba  fene  m  eremgrue,  belegen  imftramonettoifcben 
fcen  €ruen  3acob  t>an  SBpnten  unbe  JpanS  33rebeboIfen  twlafen  befft  tm  bttfvcfenbe  ber 
©rfamen  ^)eren  QSartolb  t>an  Dfr>en9tabmantj  mt>  unbe  mi;nen£ruen  nicbt  to  befjorenfun* 
l>er  tofamen  unbe  beljoren  eg&enffifcn  tor  Vicarie  befegen  tn  ftinfe  Nicolai  Starcfen  bpnnen 
^amborct)  fom  2lltari  ftinfe  Jacobi  bt;  ber  ®?iiren  in  ber  9?orber  <E>i;ben ,  ber  nu  for $t;b 
fcer  (Srfame  £er  Q5erenb  ©tabefe  en  QSefftfcr  i$,  unb  fi;nb  mr;  for  fiifuen  Vicarie  ^cf)of 


ttnbe  fetfe  ben  t>ilgenanten  #eren  SBernbe  un^t  ben  35eftffer  for $t;b  ber gebacf)fen  Vicarie  tn  be 
9voutt>eltfenQ5efttfmgbe  ttnUpbdrtnge  fobaner  t>orbendmenbcnfei;n$0?arcf  3tenfe,i;n€rafft 
befiuluen  25rcuc$  icf  tinbe  mpne&ien  fcf;o(Ien  unb  roillen  ocf  bejTe  t>orbcn.tepn$(J?arcf  ©e(* 
be$  webber  t>orfaten  unbe  ufl)  ber  ©fab  Jpamborg  Dientebocf  Dcfgen  unbe  uff)bon  fafen, 
mn  tf  ebber  fee ,  be$  t>an  bem  »orbenom.  £em  Q5ernbe  unbe  beme  Q5efttfer  tor  §t)b  ber 
aemeften  Vicarie  gr)eefct)et  roerbeu  funbcr  ^fiebberfprafe  tffte  £r;nber.  $0  Orfunb  unbe 
merer  $ticf)nifie  alfer  twfreucn  ©fticfe  I)ebbe  tf  £tibfe£amerman  erben.  mt;n3ngefegelt>or 
mt>  unbe  mt;ne  (gruen  ropflif  fafen  I)engf;en  unbben  an  befen  SBreff  gf;euen  unb  fcreuen,3ar 
mte  Sttyty  ^orbenomef. 


(  LM 

Vpendentis.y 


15,  Statu- 


2  Cap.  funfffeQ3et?fofle.  VM  S.Nicolai  ^trcfee.  61 

15.  Statuta  Concordice  inter  Fratres  Panum  Vica- 

riorum  in  Ecclefia  St.  Nicolai.  An.  1508-  d.  2Febr. 

Tn  nomine  Domini  Amen.  Quoniam  cum  intereuntibus  Hominibus  ipforum  fa£a 
pariter  intereunt  necefTe  eft  ,  ut  quse  a  Memoria  hominum  poterunt  evagari ,  li- 
terarum  fuperftru&ionibus  fulciantur.  Noverit  igitur  fidelis  £tas  prefentium  6c  di- 
fcat  difigens  fucceffio  pofterorum  quod :  AnnoDni.  Millefimo  quadringentefimo  fexa- 
gefimo  nono,  in  die  fan&a  Michaelis  Archangeli,  Honorabilis  ac  providus  Vir.Dn. 
Johannes  Gbertoer  Conful  oppidi  Hamburgeniis  gratia  infpiratus  divina,  fingularique 
motus  devotione,  Vicariis  Sacerdotibus  in  exercitio  Sacerdotalis  officii  conftitutis, 
&  intramuros  civitatis  Hamburgenfis  perfonaliter  refidentibus ,  aquibus  in  Ecclefia 
S.  Nicolai  Hamburgi  Dei  omnipotentis  quotidie  peragunturonicia,provifcerofoque 
afTe&u  inclinatus  ad  fuccurrendum ,  ipfosque  in  Dei  fervitiis  confortandum  ac  inSpi- 
ritualibus  ad  proficiendum  &  laborandum :  Sui  quoque  ac  fuorum  parentum  ,  con- 
fanguineorum  ac  benefadtorum  Saluti  providendum  ,  cum  eisdem  etiam  Vicariis 
participandum ,  trium  marcarum  Lubecenfium  perpetuos  reditus  annuos,  voluntate 
fua  fpontanea  obtulit  libere  &  donavit ,  quibus  certis  temporibus  per  diftributores 
ac  Provifores  panum  pro  tempore  exiftentes,  panes.tritici  fieri  debent  cVcomparari, 
&  in  vigiiiis  duntaxat  prafentibus  diftribui  &  erogari  juxta  ejusdern  notulse  defuper 
confe&a?  tenorem  libro  hujus  Fraternitatis  infcript^  ,  quae  fequitur  in  haec  verba  & 
eft  talis :  Q}or  ctflen  btn  iennen  iu 

Item  ejusdem  Dni.  Johannis  Gherwer  memorati  operis  pietatis  hominis  de- 
voti,  humilisque  fundatoris  ac  inftauratoris  meritoria  veftigia  fe&antes ,  quidamde 
perpetuis  Vicariis  in  di&a  Ecclefia  S.  Nicolai  Hamb.  jnfra  fcripti  pie  etiam  moti&in- 
ducti ,  videlicet  honorabiles  ac  difcreti  Viri ,  Dni.  Paulus  Soltwedel ,  Joh.  Schrey- 
ge,  Jacobus  Lawe,  Nicol.Bergen,  Simon  HandorfF,  M.  Joh.Kroger,  Theodoricus 
Widenbrugge  ,  Gottfrid  Houwefchildt ,  Nicolaus  Godekens  ,  Johannes  Hoppe- 
ner ,  Johannes  Refe ,  Henricus  Jlagen ,  M.  Johannes  Lefeman  ,  Chriftianus  Sper- 
lingh,  Joh.  Mellingftede ,  Joh.  Meftwarte ,  Helmicus  van  Rygen ,  M.  Joh.Murme- 
fter,  Johan  Brun  «ScGerh.  DethlefF,  pro  tunc  refidentes ,  commodi  etiam  fuiproprii 
&  profe&uum  fuorum  non  immemores  ,  fingulari  etiam  pro  pauperum  refe&ione 
pecuniarum  fummam  pro  reditibus  imponendam  ,  in  ufum  panum  inter  ipfos  fuos- 
que  fucceffores,  qui  ad  eos  fingularem  fecerunt  contributionem ,  juxta  modum  in- 
fra  fcriptum,  diebus  ad  hoc  deputatis,  annuatim,  diftribuendos,  de  eorum propriis 
bonis  fua  libera  voluntate  contribuebant ,  &  eosdem  pro  perpetuis  reditibus,  inhie- 
reditatibus  Hamburgenfibus ,  de  quibus  infra  patebit  imponebant. 

Item  honorabilis  ac  difcretus  vir  Dn.  Ludolphus  Mellinghftede  in  Ecclefia  St 
Gatharina  Hamburgenf.  perpetuus  Commendifta  ac  Altarifta  fincera  etiam  in  Domi- 
no  ex  devotione  charitateque  firaternali  ac  favore  fpeciali  didis  Dnnis.  Vicariis  in 
Ecclefia  beati  Nicolai  inclinatus,  ad  prsefatce  memoria2,panumquecafum  ampliorem 
eorumque  eommunicationem  fortiorem  ,  quindicem  marcarum  Lubecenfium  dena- 

S}  }  riorum 


6i  Urftmfcen  unb  Vt&dbti&ttn  j.Period. 

riorum  fummam  de  bona  fua  voluntate,  largaque  donatione  e.rogavit  &  aftignavit: 
Pro  quibus  in  diftributione  panum  cum  prsenominatis  Dnnis.  Vicariis  &  panum  fra- 
tribus  participando,  quoad  vixerit,  temporibus  deputatis  sequalem  recipiet  portio- 
nem.  Item  memoratus  Dn.  Ludolphus  ut  fraternitatis  hujus  amator  &  promotor 
mirifica  largitate,  fua  fpontc  adhuc  trium  marcarum  denariorum  contribuit.  A.  - 
5.  poft  Laetare. 

1)  Prceterea  ut  res  preefens  ,  falubriter  ,  uti  fperatur  ,  inchoata  ,  perpetua 
ftabilitate  firmetur  &  inviolabilis  perfeveret,  concepti  funt  certi  articuli  &Ordinan- 
tias  infra  lucidius  defignati  per  unumquemque  hujus  fraternitatis  fratrem  &  confor- 
tem  obfervandi,  per  procuratores  pro  tempore  annuatim  bina  vice  putainproxima 
fequenti  hebdomade  poft  Pafchae  &  Michaelis  fefta,  tempore  congruo  eisdem  fratri- 
bus  publicandi  &  pronunciandi ,  qui  tunc  legitime  prceavifati  prcefentes  efle  tene- 
buntur,  fub  pama  fex  denariorum  Hamburgenfium  &  attenta  tunc  cum  exhortatio- 
ne  admonebuntur  ftudiofe  hos  libro  fuse  memorise  infcribere  ,  eosdem  etiam  ,  uti 
merito  licet  operibusperefTe&umfideliterexfequendo,  fub  pcenis  circa  unum  quem- 
que  articulorum  expreflis ,  ne  contributores  fpe  remunerationis  divinse  ad  rem  prce- 
miftam  inclinati ,  fua  bona  ,  pro  ejusdem  incremento  ,  benigne  locando  ,  piis  eo- 
rum  intentionibus  fruftrentur  &  defraudentur. 

2)  Item  memorati  fratres  per  Procuratores  eosdem  intimatione  congrua  ad 
fpatium  unius  dici  vel  quafi,  faltem  prasvia  requifiti  intentione  &  animo  proponen- 
di  aliqua  hujusmodi  negotia  eorum  &  Eeftimatione  proficua  &  commodofa  conve- 
nire  tenebuntur  ,  converfationem  mutuam  ac  tra&atus  fuper  tunc  praepofitis  habi- 
turi ,  quotiescunque  fic  admoniti  psena  immediate  fub  prsemifla ,  ubi  tunc  etiam 
iidem  facerent  pari  modo  defe&us  &  negleftus  ,  fi  quos  fentierint  committi ,  per 
Procuratores  enarrent ,  honeftatis  tamen  rigore  ,  in  hoc  fervatis  &  mentis  ratione 
etiam  in  proponendis  fundati  &  fulciti,  reje&is  paflionum  impetu  &  motibus  inor- 
dinatis,  ne  diflentionis  &  invidise  materia  damnofa ,  fraternse  charitatis  ruptivainter 
eosdem  fufcitetur. 

3)  Sciendum  igitur  in  primis  ,  cum  beneficium  propter  ofKcium  donetur, 
&  unusquisque  benefacloribus  fuis  ad  beneficia  &  antidota  non  immerito  obligetur, 
ergo  hujusmodi  fraternitatis  frater  &  confors  abfens,  6c  qui  decantationi  vigiliarum 
&  miflarum  celebrationi  juxta  Ecclefiae  b.  Nicolai  Hamburgenfis  folitam  &  confue- 
tudinariam  difpofitionem  de  unanimiVicariorum  &  Vicere&orum  in  eadem  Ecclefia 
confenfu  fuperioribus  diebus  conclufam  &  approbatam,  dummodo  memoria  inprac- 
fenti  negotio  inftituendae  peraguntur,  perfonaliter  non  interfuerit,  fex  denarios 
Hamburgenfes  ,  toties  quoties  refpe&u  tali ,  Procuratoribus  pro  tempore  ad  hoc 
requifitus  infra  triduum  perfolvat ,  quod  iidem  Procuratores  diligenti  follicitudine 
fideliter  recipientes  fuis  memoriis  juxta  officium  eis  creditum  &  commiftum  tene- 
buntur  commendare  ,  rationem  etiam  juftam  in  fine  eorum  procurationibus  de  fic 
abfentibus  perceptis  fa&uri,  ficut  decet.  Et  quanquam  Venerabili  viro  Dno.  Jo- 
hanni  Schreyger  Sanctimonialium  in  Herveftehude  Prsepofito  five  Provifori,  noftro 
Convicario,  qui  refidere  videtur ,  achujusmodietiammemoratierei  conceptos  fide- 

lis 


I 

.2.  Cap.  funffte  %$tyfaQt.  Wrt  St.  Nicolai  £ir<fce.  6$ 

]is  atque  promotor  cognofcitur  ,  &  hujus  occafione  indultum  fit  participare  in  pa- 
nibus  fupra  di&is  ,  falvis  conditionibus  negotio  huic  adje&is  ,  gratia  tamen  talis  ad 
alium  Vicariorum  noftrorum  ,  quibuscunque  etiam  extra  muros  Hamburgenfes  of- 
ficio  fretus  fuerit  ac  dignitate,  in  pofterum  <5c  de  csetero  fe  non  extendet. 

4)  Cseterum ,  quia  fraternitas  fupradi&a ,  nonfolum  pro  commodis  praefenti- 
bus  &  lucris  temporalibus  inhiandis  ,  fed  magis  pro  beneficiis  cceleftibus  <5c  perpe- 
tuis ,  ob  noftrorum  benefa&orum  ac  fidelium  omnium  defun&orum  animarum  fa- 
lutem  cenfetur  originem  traxiffe  ,  quo  vigiliis  ,  jejuniis  ,  multisque  orationibus  de- 
votis ,  ac  aliis  pietatis  operibus  creditur  adipifci  ;  Volumus  &  tenebhriur  nos  fra- 
tres  antedi&i,  fingulis  annis  perpetuo  futuris,  duobus  temporibus ,  utseftiuali,  poft 
pafcha  videlicet  feria  •  fecunda  proxima  poft  Dominicam  in  Albis  miffam  de  beata 
virgine  ad  Coll.  inclina ,  Domine  ,  aures  tuae  pietatis ,  <5c  :  omnipotens  fempiterne 
Deus,  qui  viyorum  rem  cum  miniftrantibus  &  cantoribus  in  majoribusorganis  cum 
fequentia  :  Ave  praeclara  &c.  corpus  dominicum  ad  Altare  ponendo  ,  folenniter 
decantentur,  DominumDeum,  pro  fratribus ,  fororibus  &c  benefadoribus ,  vivisSc 
defundtis ,  fideliter  exorantes  ,  &  eodem  hic  dominico  vigiliis  interefle ,  6c  pari  for- 
miter  tempore  hiemali  poft  Michaelis ,  die  competenti  (quem  Procuratores  panum 
decreverint  aptum)  vigilise  erunt  poft  Completorium  ,  Sc  die  feqt|enti  miffa  deTri- 
nitate  cum  colle&is  Defende  quaefo  ,  Sc :  Deus,  qui  charitatis  dona ,  in  organis 
cum  omni  folennitate  ,  ut  prius  ,  <5c  de  qualibet  Vigiliarum  &  Miftarum  Vice  -  Re- 
ftori,  unicuique  vero  Capellanorum  6c  cuftodi  Ecclefias  unus  panis  tritici ,  de  va- 
lore  trium  denariorum  ,  <5c  Organifta  de  eisdem  Miffis  XVIII.  denarii  Lubecenf. 
donabuntur.  Abfentes  vero  in  aliqua  Vigiliarum  6c  Miffarum  prseta&arum  ,  folu- 
tionis  psenae  fex  donariorum  Hamburgenfium  fubjacebunt ,  infirmis  exclufis ,  &  alias, 
occafione  praefentis  negotii  legitime  praspeditis,  quod  docere  tenebuntur  infratrum 
di&orum  praefentia  ad  hoc  debite  requifiti. 

f)  Item  omnia  fcripta  noftris  Contributoribus  in  hujusmodi  negotio ,  fub  certis 
fpecificationibus  &  modis,,  juxta  eorundem  tenorem  donata,  &  in  futurum  donan- 
da  ,  libro  noftro  infcripta  &  infcribenda  volumus  ,  ut  de  jure  tenemur  in  fuo  ro- 
bore,  perpetuo  ac  firmiter  obfervare  ,  ad  quod  unusquisque  in  hanc  Fraternitatem 
aflumendus,  quam  humiliter  fratribus  memoratis  prasfentibus  petere  tenebitur ,  in 
fui  receptione  etiam  obfervandum  bona  fide  <5c  inviolabili  promittere  ,  cum  fcripti 
etiam  propriae  fuas  manus  atteftatione  conftringetur. 

6)  Item  ad  memoratorum  panum  diftributionem  6c  difpenfationem  fingulis 
Tmnis  in  proxima  hebdomada  poft  Dominicam  in  albis  die  ad  hoc  apto  <5c  congruo 
novus  Procurator  eligetur ,  a  Senioribus  incipiendo  <5c  gradatim  ad  inferiores  defcen- 
dendo  ,  fic  quod  Juniori  in  procurationis  officio  permanenti  ,  Seniore  deftituto  & 
cedenti ,  ille  novus  Procurator  in  fubfidium  providendi ,  legaliterque  difponendi 
hanc  rem  confocietur ,  quod  <5c  fic  eligendus  acceptare  tenebitur  ,  ceflante  rebelli- 
one,  fub  panum  etiam  ad  annum  earentise  pcena,  quotiescunque  requifitus* 

7)  Item  ,  ut  res  praefens  fagaciori  provifione  &  fideli  in  fuis  fiibfiftentia  in- 
concuita  perdurel ,  debent  pro  tempore  Procuratcribus  ex  communi  fratrum  de- 

creto 


64  UiftiniNtt  Uttfc  Hrt&rufcteit  $.Period. 

—  -  ~  ■  ■      ■ — — —  -      ■  ■■■_.- 

ereto  duo  ad  hoc  apti  Superintendentes  adjungi ,  quorum  follicito  interveniente  co- 
operamine  (ingula  prudenter  gubernentur  ,  in  quorum  etiam  &  aliorum  ad  hoc  de 
hujusmodi  eligendorum  fraternitate  ,  prafentia  ,  infra  Pafcha.  &  Pentecoftes  fefta, 
Procuratores  ,  femota  ulteriori  protelatione ,  rationem  facere  de  levatis  &  expa- 
gatis  tenebuntur. 

8)  Item  quilibet  fratrum  celebrando  miffam  omnium  &  fingulorum  hujusmo- 
di  di£tae  fraternitatis  fratrum  ,  fbrorum  ,  inftauratorum  ,  contributorum  &  benefa- 
clorum,  pium  defiderium  propenfans  divinas  voluntati,  uti  fperatur,  placidum,  fpi- 
ritualium  beneficiorum  viciflitudinibus ,  fpecialiter  ,  ut  dignum  eft  ,  recompenfan- 
do,  eorundem  in  Canone  communem  debet  haberememoriam  tam  vivorum,  quam 
mortuorum  ,  Dominum  Deum  omnipotentem  humiliter  &  fuppliciter  pro  eisdem 
deprecando. 

9)  Item,  licetquis,  de  perpetuis  in  Ecclefia  St.  Nicolai  Vicariis  ex  prcemifTa 
aut  futura  condonatione  inpanum  diftributione  habeat  participationem,ejus  tamen 
Succeffor  in  eo  eorundem  panum  diftributione  non  participet ,  fed  pro  reddituum 
augmentatione,  ad  eosdem  fex  marcarum  Lubeceniium  denariorum  fummam  dum 
appofuerit,  ex  tunc  pro  hujusmodi  contributionis  five  primi  anni  fluxum  &  decur- 
fum,  cum  aliispartientibus,  tempore  fuo,  confuetas  panum  tollat  portiones, 

10)  Item,  jegrotantes  &  rationabili  corporis  neceflitate  vel  in  memoriarum 
perpetuarum  ac  panum  aut  ex  propriorum  negotiorum  evidenti  utilitate  fiveneces- 
fitate  extra  oppidumfHamburgum  ad  certum  tempus,  puta  ad  unum,  duos  vel  tres 
menfes  inclufive  exiftentes  ,  dummodo  Procuratores  priori  die  ante  diftributionem 
panum  defuper  fuerint  avifati  cum  refidentibus  ac  prtefentibus  ,  tempore  deputato, 
per  fe  vel  eorum  Procuratores ,  panum  folitam  tollant  portionem :  Proficifci  igitur 
ad  partes  exteras  modo  narrato  volentes,  hoc  tenebuntur  tempore  Procuratoribus 
intimare,  eosdem  etiam  de  eorum  reverfu,  tempore  debito  fine  fraude  certificare. 

1 1)  Item  quiiibet  fratrum  prrediciorum  fraternee  charitatis  commonitiorie  in 
domino  exhortatur  ,  de  bonis  ,  fibi  a  Deo  pie  collatis  p.ro  eorundem  redituum  au- 
gmentatione  in  fuo  teftamento  aliquam  pecuniee  fummam  aut  fingulare  munusfi  ha- 
buerit  fratribus  aflignare  velit  Sc  conferre.  De  panibus  etiam  hujusmodi  fibi  datis 
&  modo  prsemiffo  collatis  in  mifericordice  pium  opus  ,  eleemofinam  eleemofynis 
rnultiplicando  manibus  pauperum  impartiatur,  a  Domino  Deo,  qui  omnium  bono- 
rum  eft  retributor  <5c  remunerator  mercedem  non  modicain  indubie  exinde  receptu- 
rus  &  habiturus. 

12)  Item  poft  Michaelis  Archangeli  legatur  mifla  per  omnes  &  fingulos  fra- 
tres ,  in  datorum  panum  pro  defun&is  in  omnium  fratrum ,  fororum ,  inftauratorum 
&  benefa&orum  requiem  ,  pacem  &  refrigerium  animarum  in  Chrifto  pie  defun- 
ctorum ,  de  beata  Maria  virgine  fuffragando  ,  poteft  tamen  quivis  hujusmodi  fra- 
ternitatis  confors  legitime  praspeditus  miffam  pradibatam  alteri  committere  ad  le- 
gendum,  devotione,  qua  fieri  poteft,  humiliori. 

13)  Prasterea  cum  ex  devotione  fidelium  aliquam' pecunias  fummam  pro  au» 
gmento  cenfuum  &  redituum  hujusmodi  fraternjtatis  donari  contigerit,  non  debefc 

hiec 


V 


a  Cap.  fc$#e  3$e#o0e.  Wtt  S.  Nicolai  &kd)t.  ^ 


hasc  ex  fola  Procuratorum  p.  t.  difpofitione  ,  fed  cum  pleniffima  voluntate  &  con- 
fenfu  Superintendentium  ad  hoc  deputatorum ,  adfru&ificandumimponi,  quod  fi  & 
iidem  redditus  &  cenfus  redemti  fuerint  &  reimponendi ,  parili  etiam  modo  debet 
obfervari. 

14)  Item  cum  aliquem  fratrum  prsedic~torum  pcenam  certis  articulis  prselibatis 
annsxam  ,  fuo  negle&u  poftulante  incurrere  contigerit ,  hanc  infra  triduum  ,  per 
Procuratores  requifitus  ,  folvere  tenebitur  fub  pcena  carentia:  panum  ad  IX.  men- 
fem. 

1  f )  Item  fi  quis  fratrum  hujus  rei  inftitutioni  ,  conftitutionibusque  prsefigna- 
tis ,  nifi  certis  rationibus  fuadentibus  ,  &  motivis  ,  juxta  qualitatem  temporis  per 
hos  fratres  ad  hoc  unanimi  eorum  accedente  confenfu,  fuerint  immutate,  aufuper- 
verfo,  temeritateque  nefanda  infultare  &  contravenire  moliretur,  &  pereos,  dein 
fratres  admonitus  ab  hujusmodi  furia  perverfitatis  non  defifteret ,  motus  fuos  erro- 
neos  compefcendo ,  panibus  fuis  ad  medium  annum  careat  &  privetur.  Et  fi  Idem, 
temporis  fucceffu ,  de  novo  redimendo  di&is  articulis  pertinaciter  fe  opponens , 
pradibatos  fratres,  occafione  panum  turbare  non  erubefceret,  tunc  ille  juxta  eorun- 
dem  fratrum  arbitrium ,  paenam  condignam  exinde  fuftinebit ,  vel  etiam  ad  eorum 
di&amen  &  decretum ,  penfata  deli&i  quantitate ,  ab  hac  fraternitate  tanquam 
membrum  putridum  &  incongruens  nullatenus  reincorporandus  rejici  debet  &  ab- 
fcindi. 

16)  Rurfum  debent  omnium  fratrum ,  fororum,  benefa&orum ,  &  hujus  Fra- 
ternitatis  inftauratorum ,  dum  eos,  naturse  debitum  folvere  contigerit,  nomina  libro 
noftro  infcribi  ,  &  bis  annuatim,  fignanter  Dominicis  vel  aliis  celebribus  diebus, 
modo  pralibato  decantabuntur  ,  de  ambone  difcrete  nominari ,  &  ad  populum  tunc 
congregatum  perVice-Re&orem  aut  ejus  vices  agentem,exhortatio  fieri  debenf^ut  Do- 
minum  Deum,  pro  eisdem  fideliter  deprecentur,  quare  &  in-pronuntiatione  ftatu- 
torum  hujus  Fraternitatis  ad  id  faciendum  in  generali  caritativa  monitione  intimari 
debet  fratribus  &  committi.  Ao.  VIII.  placuit  fratribus  fleri  memoriam  per  panum 
Cuftodem. 

1 7)  Item  praefentis  Fraternitatis  Procuratores  pro  copiarum  regiftratione ,  quan- 
ta  &  qualiscunque  etiam  fuerit,  duntaxat  fex  denarios  pro  fuo  labore  recipiant.  Pro 
redituum  vero  emonitione  ,  aliisque  oneribus  incidentibus  ,  quibuscunque  nomini- 
bus  vocitentur  fratribus  noftris  nil  computabunt ,  neque  quicquam  percipient  fed 
hoc  perficere&expediretenebunturpropriis  fuisexpenfis. 

1 8)  Item :  Quia  anno  millefimo  quadringentefimo  trigefimo  primo  Dni.  Vicarii 
panum  participes  unanimi  confenfu  decreverunt ,  diftribui  fingulis  diebus  Sabbatinis 
duos  panes  triticeos,  hoc  ipfis  accommodatius  referentes  inftituerunt,  eodemtem- 
pore,  quod  vigiliis  &  miflis  decantandis  &  fervandis  Deo  &  hominibus  placeretin- 
tereffe,  hujus  rei  caufa,  juxta  earum  inftitutionem  vellent,ut  jufte  tenerentur,  fub 
pcena  carentiae  panum :  Ifta  vice  a&a  in  convocatione  generali  anno  pramotato. 

1 9)  Item :  Anno  millefimo  quadringentefimo  o&uagefimo  fexto  feria  quinta 
ante  Georgii  Martyris ,  Dni.  Vicarii  hujus  fraternitatis  inftituerunt  &  finaliter  con«« 


66  Urfrmbett  imb  Vta&vi&ttn  s.Period. 


cludendo  in  generali  convocatione  tunc  habita  definiverunt  quod  de  ccetero  inFra- 
ternitatem  hanc  afTumturus  ,  pro  fuftentatione  hujus  Fraternitatis ,  obligatus  efle 
debebit  ad  condonandum  quinque  florenos  Renenfes  quibus  perfolutis  &  non  prius, 
illic  &  in  futura  diflributione  una  cum  aliis  panum  fimilem  percipiet  portionem. 

20)  Anno  millefimo  quingentefimo  o&avo  ftatuerunt  Dni.  ipfo  die  Purificati- 
onis  unicuique  fratri  de  panibus. 

16.  Extrad  itvmitt  23rieffe  /  fcte  Vicariam  St  Jacobi 

in  Nicolao  befteffenk 

KjJforicF  (gaffe,  Q5iirger  $u  £amburg,  befennef  Don  Sandero'  &atftn  fetnem  ©ofjne, 
^•^Vicario  ju  St.Nicolai,  ttvcf;unDert  unb  tfjetn  €D?avcf  ^ennigfje  £ubifcr;  ^)6t>et(to^  ft* 
ner  Vicarie  ibid.  ad  Altare  Jacobi  an  ber  9?orber  @i;i?eti  fbol^renbe  ber  tdtpmtft  Rakn 
een  Patrone  i$,  wrfaufft  baftir  bem  Q3e|i'£er  hujus  Vicar.  ^arltf  wrttin  ^arcf  ^ennin* 
Sbe  ,  Sarl.  Oientfje  au$  fetnem  £rbe  in  ber  £>icr*f?rafe  fn>ifd)en  ben  beiben  (Sruen  feeltgen 
tytttv$  van  ber£)et'be  up  ene  ttnbe  uer  $a(cffcben  eren  up  be  anbere  @t;be  tn  t)en  acjtfeSDa* 
gen  3of).  t()0  €D?it)&cn  ^otnmer  ju  betafen*  Dat.  1  p  1.  uppe  St.  Joh.  Bapt. 

£tnrtcf;  v£>affe  feef,  b<*t  einen  ^fat?  jur  Qaptlk  unb  2I(far  *>on  ber  5ftvd;e  €?icofai  bef  om* 
roen ,  tvtefo(cf)eabgefcJ?afff ,  (>af  ev  au$  bem^3Ia|e  etne  ^eavdbnuffe  aemacj)t  unt)  ju  fetnett 
unb  fetnev  grben  s7ht£en  gebacbt  anstm>enben.  2Bann  nun  bte  .fttrcfje  t)on  Commenden 
unb  aet(tlta)en^ebnen  t>on  i^nen ntd[>t, t^ie ftet>ovfc&utten, bec^iffticiet ijl,  fdnnen  Autor^efeiv 
fen  £ei(.  £et'cf>n.  ©efcfjro.  3acob  »on  tyilftn  unt)  ©euert  glmborff  5?ird>  *  ®efd)n>.  foic&e* 
nicbtjugeben,  (>aben  bocf>  allen  ©trtif  $u  ttermetben  3ocf>im  ©affen  feel.  unt)  ftnc  Q5rdber 
2Uberbe  unb  ^ofjan  etne  anbere  QSecjreffnuffe  jum  Q5ebrauc(>t)er  ®afien  i(>ren  &uen  QtQtbtn, 
jebocf)  bagfie  afle  ©erecf)tigf eit  an  ber  gapeflen  unb  i>ortgen  Q5ecjreffnuffe  refigniren  mtiffen, 
1573,  ben  2i%un. 

ip  2&ttt  ^)oppen  S5reff  cwr  fiff tmb  fcucntic^  Sfi&ftfe 

Sttatcf/  be  ba  fyofamen  fcem  Seftamenfe  fcet  Srac^t  unfeS 
Jjperen  m  St.  Nicolaus  $ercf en.  An.  i  5 1 9.  Palm. 

S?cf  £utfe  #oppe,  Q^org/jcr  fc  Jpambord)  befetme  unb  befugfte  apenbar  »orn.  affroeme  be 
^*  bteff  s^reeff  feen  eflfte  Joren  (efen,  t>at  tcf  »an  bem  i)orft'cf)ttg^en  O^anne  Jpt>nrtcf  ©ap 
fen  Q5orgfjer  tfjo  ^amborcf)  rebe  entfangen  ttnb  tn  mt;ne  unb  mt)ner  €ruen  witiicf  ^ut^ 
un  Jramen  t>ort  f;ebbe  g^eferet  t)t(f  un  fouenttc^  2ub.  50?arcf  be  be  t&ofamen  bem  etvtgfjen 
^eftamenfe  ber^racftt  un§  JTperen  tn  funte  Oltcofau^  ^ercfen,  batDan  btbbt  kt  ^utfeJpop* 
ye  erben.  »or  mt)  unb  mt>ne  ^rtten  bem  t)orgbemeffen  ^pnrtcf  ©affen  unb  \)tn  anbern  ^e* 
pamenfarten  beffufuen  c$e(tamenfe^  »n  eren97afome(tng^en  recf;t(tfen  fcn  rebeiicfen  »orfofft 
»n  Dorfafen,  »orfope  ene  /egbenmarbtcf)  m  »nbe  mt)t(£rafft  buf^fu(\)en  ^reue^  V)iffO])?arcf 
^e(be^3?ar(tfer  Oven*fe  t?n  ionbe  Dff;  mt;nne  <£rue  \)ax  if  nu  tor  §tbt  t;une  wane  btltsfcn 

yn 


2.  Cap.  fec&Sfe  Q5et)fage*  Wrt  St.Nioolai&trcfee* -  67 


tm  ber  SDicFflrate  trotffc(?en  t)en  €ruen#i#ng&e$*ppe  £>e  enen  5a(ue,  ©&ert&  fcann  £o(fe 
t>ppe  be  anbern  ©iben,  toort&mer  p  &nn  t>ut^  affe  mtjne  ©ubern  ben>ecf>ltcf  m  imberoecO* 
Itcf  grotf)  s>nn<£(et)nn,beg()er,  nt)d)t  buten  befiafen  t)oor  mibe  bi  rcem  ttf  t)e  5ebbe  btmnen 
i>nbe  buten  ^ambord?  alle  3arc  in  ben  acfrfe  £>ag(jen  to  ^afityenn  tljo  betljalenbe  beDien* 
tt,  un  \\w  ®i)ifftt  buffen  £5reue*  anflaube,  be$  tf)0  Otfunbe  t>n  $uegm)ffe  t>er  $£arljeit 
frebbe  icf  £uffe  Jpoppe  i)orbem  mt)n  3ng&efegf)ef  *>ormt)  tmn  mtme  @rue  rot)t(tfen  laten 
i)engi)en  nebben  an  buffen  Q3reff  gf)egf)euen  na  ©ObeS  ©ebortij  t>ifff)tmbert  t)mme  negf)en* 
tet;nben  be$  ©on&aaies  ffjo  ^afme* 

18.  Proteftatio  Vicariorum  in  Nicolao  contra 

Dn.  Wilhadum  Wifcn. 

Ex  Libro  Memorand.  ad  Ann.  ijzp. 
Cciendum ,  quod  coram  Senatu  comparuerunt  Johan  Koop.  Dns.  Theodoricus 
Meyger,  Conradus  Hefterbargh  &  communes  Vicarii  Ecclefoe  StiNicolai  prote- 
ftantionem  faciendo  &  proteftabant  exprefle  ,  quod  Dns.  Wilhadus  Wife  non  de- 
beat  admitti ,  feu  fui  heredes ,  vel  aliquis  nomine  fuo  ad  refignandum  feu  refignari 
faciendum  aliquos  reddttus  in  fuis  hereditatibus  bonis  fiue  annuo  ufu  ,  quodque  re- 
fignationes  in  pofterum  per  ipfum  faciendse  non  debeant  fubfiftere  fine  litera  defu- 
per  conrlcienda ,  fiue  in  pofterum  figillanda  non  debeat  efte  alicujus  roboris  fiue 
aucloritatis  ,  fi  fecus  fieret  proteftati  fuerint  de  nullitate.  Aftum  feria  fexta  poft 
adfcenfionis  Dni.  prsefente  Dno.Petro  de  Spreckelfen. 

19*  ^erVicariett  511  StNicolai  Impugnation  ailf  io* 
SS^avcf  ®elbe$-m  Sltettb  t>on  Smerfen  £rbe*  Anno 

1532,  ?  poft  Judica. 

Ex  Llbro  Memorandorum. 

§|>l>o  roetenbe hc\t  be  gemetme  Vicarien  StNicolai  burcf)  #r.Cor&  fyfievbwQfo,  Dt~ 
****  ricum  Meyer ,  &c.  6f)xt  5OTcDc  *  Vicarien  ,  f)tbbm  (afen  upbringen  Dnb  antogf)en  s>or 
buffen  (grbaren  dxtit  einen  i>erfege(ben  Q5reff  i>p  i 2.  SDJartf  ©elbeS  ,  be  ^mn  Znnt> 
van  i^mtxtt  v>an  gebacf;ten  Vicarien  entfangcn  ,  mb  in  jtn  @rue  befegen  in  ber  Oiicfem 
(irafe  frotfc&en  \)tn  (frueri  Wtncftn  v>an  2$eigcreit,  unb  Jy|roan2i!bert^c!mpcbe  be* 
(egen,  t>crroiffet,  unbmrfegeftannorwjci.  grigbageS  na  €(ifabcf  f) ,  fio  nu  be  Vicarienftf 
beflagef,  batf)  dfjn  sermefbef,  bat  £(?omas  v>am  Bnffcfce  bc\t  t>orberorbe€ruei>erfaten, 
tMib  s>ort  barinne  to  Derfange ,  tmb  jegenft  \)tn  fege(nben  2>reff  baruff)  $>er(afen  unb  tfjofcri* 
uen  fccft  (afen  ^ljomas  mt>  (g(ijabeff),  Zvenb  van  fjgmcrtcn^inbern^^ubfcbe^arcf 
©efbe^  ©oban Q3erfafingei)nb Q3orfef?riuinge  ^ebben  be i)orgenanten Vicarien bt?fpracfen, 
a(§e  mn  nepner  9H>erbe/egen  dfjren  ^reff ,  nic&t  Dorfdng(icf  nocj)  fcbebfid  to  fpnbe,  n>i(fen  bc\t 
mtf  Dvecf)fe  »ebberfecbfen  X)nb  impugniretu  A£um  Anno  c<c.  ^i  1»  fexta  poft  Judica 
pr^fenteDn.Jo.Schroder.  3  %  ao.S,& 


6g  Urftmbett  uttb  Hacfcrtcbtcn  ?.  Pcriod. 

20*  (5%  0?*  9?at>e3  Decretum  itt  l>ec  Vicariett  JU  St. 
Nicolai  impugnations  -  (Sactye  wfoer  wn  <£metf  en  €rbem 

Annoi532*  ?  anteLuciae. 

Ex  Libro  Memorandorum. 

Sfyo  twfenbe  baf  be  #eren  Vicarien  in  funfe  9?icofoe£  ^ercfen  5^^>^rt  t>or  btlffcm  £rba* 
ren  (Dfabf )  foten  t>orbragen  C&oniee  vam  25uf]cr)e  tntbe  tn  be$  fulueften  Segen* 
roarbicjjeDf  erfoget  et;nen  t>orfege(ben  fereff  ©ormelbcnDc  tvp  t)at  2Irenb  van  &mer£e  be* 
fettnet  Daf  f>e  s>an  benfulueften  Vicarien  t(;o  funfe  9ftcofoe$  ^ebbe  entfangen  f;unberf  t>«be 
acbfenficb  ^tlb^arcf  Jpouetfloete  3aru'cfe$  baruor  t>orfofft  twbe  t>or(afen  froolff  $?artf 
t&m  fo  t>orrenfenbe  m  tmbe  urij  ftnem  €rue  bdegen  tn  berDtycfenftraten  troifityen  t)en  <Sr* 
uen  XX>Yiter*en  23e?ejer  tmb  3£troan  2tfbert  £olmefiebe,  ftcf  unt)  gtrte  €ruen,  fobart 
€rue,  bauen  goban  rr  SD?rc@e(be$  a(ret)e  barinne  <Se^eCwef?reneje  t>orber  nid;f  fobe* 
latfenbe,  tmbe  be$  al(e  fjine  ant>re  ©uber  t>ert>nberpenbef ,  roiber  3rtr)o(b^  befftifoeften  t>or* 
feaelt>en  Q3reue^  ,  t>nt)e  ftcf  bcc(agf>et ,  t>at  »orgebacf>te  C^ontes  vorn  2$uf]cr;e  barjegett 
ftcf  t>at  t>orbeftentmet>e  €rue  r)ebbe  lattn  tofcriuen  t>nt>e  t>ort  t>arinne  t>or(aten  Annortjcrrri 
fnnett  ©teff*  £int>ern  «Lfcomas  t>nt>  i£li3abetk  *><w  (gmerte-Lr.SOJrc.  <8tlM  ben  t>or* 
ciebacbfen  Vicarien  t()0  t>orfangc  t>nb  /egenft  be  Q}orp(icf;tige  in  t>em  t>orfege(t>en  fSreue  be* 
ftemmet ,  ?ot>an  QSerfotittgbe  t>er  Lr$?rf.  @e(be£  nicf;t  ftebe  fof>o!ben  etc*  bar/egenft  anf* 
vottrbe  Antonius  x>am  25uf]cfce  t>af  fjotom  2}or(ati;ngf>e  ber  £>\  $?rcr\  ©e(be$  barumme 
roeren  gfiefc&een ,  tvenfe  f)t  het>t>e  ftcf  nid;t  mit  t>cn  Vicarien  t>mme  t>e  ^arfcbarc  fonett 
Dorbragen  ttc.  barupp  t>uffe  SRofo  erfanb  t>at  t>e  Slrticfel  goban  »orbefftnt)cn  bet)ben  Spnbe* 
ren  2(rcnt>  *>an  i£mer£ e  t>er  £r.  $D?rc.  ©e(be$  in  t>er  ©tat)t  D\entcbocf  g(;efcreuen  t>nt)e 
vorfoten  m;d)t  fc&olbe  t>an  SBcrbe  fim,  fo(angf;e,  t>af  nf;a  QSormefbmge  cre*  fegelbett 
25reue$,  bett  t>orgebad;fcn  Vicarien  ocve  ri  i^rc.@e(be^  in  ber  &tab  D\enteboccf  vorfo* 
ttw  t>nbe  t(>ogcfcreuen  tvttrbcn  t>nbe  ore  Qjorfcrtutnge  fd)o(be  t>or  be  berorben  £r.  €0?rc*  ©e(* 
be^  gfcan,  vnbe  t>or  anber  @e(t  bar  natnal^  in  M  t>orbcnomte  <£rue  ifymn  vorlafen  roOr^ 
be  ffebe  r}ebben.  Acl:um  &  infcriptum  ex  CommifHone  Theodorici  ^>0^ufen  pro- 
confulis  feria  quarta  ante  Lucie.  Ann  15-52. 

2n  ©et©ef(6ft)ornen  suSt  Nicolai^efltd6nif^5Wef 

on  &ev  S5rauet^ec&te  SBru&erfc^afft*  Aa  1473* 

SMn  2)tbertcF  ^llen^ufcn  wtbc  3rtfper\X)cr(tncjr>  nu  for  ^ib  Q3orftenber  t>nb(^roo^ 
•^  ren  in  funfe  9?ico(auS  ^ercfen  bt)ttnen  ^ambora)  bef  ennen  apcnbacr  m  befTem  Q5reue  t>or 
fllfroeme  Sllje  in  t>orgf;anaf>en  ^t;ben  t>an  tmfen  Q5ort>aren  ^roarenificjgcrt^  ^cmmcrg 
$>nb  2(rent>  piovfe  fog^efafen  m$  ben  Bruwer^Bnecfeten  bt;nnen  ^amborcf;  et>ne  ern^ 
«te©rafft  tn>t>fc&fen  t>nferWe^eme  t>nbe2^epevye  t>p  t>ttfcn^ercf5otte,  bart>or  fe  ereQ3pn# 
fter  qfeeuen  feebben  barfudte^  itt  t>nfer  ^ercfen  tmt)ffen  ber  SBebeme  unbe  be  f;olbcn  fco(e« 
inbe  tv^len  tn  CBorbeterin^eewiglic^fen/  ouer  be^  fo  Jebben  fc  vnfer  ^evcfen  butvte  m* 

UvHvll 


2.  Cap.  fecjtfc  Q3et?facje»  *M  St  Nicolai  2&ircH  69 


geuen  t>erbe(>afue  $totf  c  Dfcber^ennpfje  baf  me  ncment)c  be  ©rafff  bev  tvc^crcn  fcal  Mm 
beaberb  fo  lic$enbe. 

gttyf  oucr  be$  roe  cne  SB^rafft  fjebben  tn  ber^erc&n,  bar  fcal  J)e  bcn@wor«i2B^ 
fcn  i>oer  mafen. 

2lUe  bcfie  i>orfcreuene  ©tucfe ,  baf  be  fo  cjfjefjofbett  roerben  t>on  un£  *>nbe  ung  9?a* 
t omeftng&cn  ©rooren  $>on  bepben  ^arfen  to  crotgf;en  Spben ,  fo  f>ebben  roi;  ibi&eritf  %V 
len^u|e»i  v>n&e  ^afper  XOctfin^ ,  iwfer  Scrtfcn  3ncj^efecj6»e(  roptfte&cn  brucfen  laten, 
i>ormt)bbefft  t>nfen  ©crpwr  bcnebben  befjen  25reff.  ©fccucn  na  ber  23orf  ©riftt  s>erfet>n* 
Junbcrf ,  barna  in  beme  bre  t>nbe  fouetttt#fjenJten  Sfarc  tn  bcme  S)age  San&orum  Mauri- 
tii  t>nbe  fi;ner  Cumpane  Martyrum. 

22.  &  &  9tabe£  Swffdn  £iu  ©6wecmeffec  ^o^. 

fro/  tntt>t$m  be  ^de^mnge  &er  Paftoren  unfce  Capellanm 
fyo  St.Nkolai©^at)eIop  tl)0  l)olt>ent>e. 

An.  1540. 

Ex  Libro  Memorandorum. 

Sft&o  roefenbe ,  nacbbeme  be  ©rbar  unb  SBBofwpfc  £cr  fct&ertef  ^^ufe»  SJmgcrme* 
*^  fter,  utf)  53efeb(c- @ine$  (Srbaren  Ovat>ej5  up  gtirberincje  ber  ^crcfcn  *  ©efclwarcn 
10  funfe  Nicolai  beme  ^crcf  ^ercn  utib  €apeflarte  barfuff>eft  cinen  jeberen  tnfunberr)eit  in 
3c0cnwerbicbeit  be$  Capitfete ,  na  Orbeninge  unb  $8eleuingc  bamate  frouf  fen  bem  £rba* 
renDiabe  unb-bem  €apttfef  upgeric&tct  tr)o  eincr  Vicarien  jnftitueref,  unb  einem  jeberert 
ber  bepben  t>m\>  eine  funberfitfe  Q}orfcf)rittin,ge  unber  ftner  €rb*2Bif  (j  Sncjefe^el  barup 
uff>rjegeuen,  M  benne  ein  (grbar  diabt,  alfe  uff>  of;rem  Q5efef>fe  gefcr)er)en  gemelbfen#crri 
Q5urcjermeijter  unb  fmer  (grbar  2Bif  (gvvm  t)egr>a(t>en  ©c&abelof?  ff>o  bofben  ,  ff>o#efecf)f, 
otf  barfuft>e  in  baf  Q3otf  affo  tr)o  t>orfetfenett  befahfen  r)e(ff.    Adum  feria  fexta  poft. 

23.  Documentum  pofleffionis  Vicarix  St.  Jacobi  in 

Nicolao  pro  Davide  Meyger.  An.  1540.  df  7  Aug. 

ex  Authentico. 

TOHANNES  GEBLLEFFSTORPP  Ecclefie  Hamburgenfis  ThefaUrarius  &  Canoni- 
Jcus  nec  non  Venerabilis  &  circumfpe&i  Viri  Dni.  &  Magiftri  Clementis  Groten, 
ejusdem  ecclefie  Decani  locum  tenens,  locijudex  ordinarius  univerfis  &  fingulis  prse- 
fentes  noftras  litteras  vifuris  lefturis  feu  legi  audituris  6c  prefertim  Notariis  &  tabel- 
lionibus  publicis  quibuscunque ,  in  8c  per  civitatem  Hamburgenfem  ubilibet  conftitu- 
tis,  ac  illi  vel  illis,  ad  quem,  vel  &  quos  prcefentes  noftra;  literae  perveniunt  falutem  in 
Domino  8c  prsefentibus  fidem  adhibere  indubiam  ,  noftrisque  hujusmodi  ordinariis 
firmiter  opedire  mandatis.  NOVERITIS  quod  anno  miliefimo  quingentefimo  qua- 
dragefimo ,  indiclione  decima  tertia  die  vero  reneris  vicefima  feptima  menfi  Augu- 

3-j  fti 


7o  Ur£utt&mutt&n4d)rtcfctett  3.  Period. 

fti  hora  tertiarum  vel  quafi  pontificatus  fan&iflimi  in  Chrifto  patris  &  Domini  noftri, 
domina  Pauli  divina  providentia  Papce  tertii  anno  ejus  fexto  in  noftra,  noftri  Nota- 
rii  ac  teftium  infra  fcriptorum  preefentia  perfonaliter  conftitutus  difcretus  &  bonce 
indolis  David  Meiger  Clericus  Bremenfis  dicecefeos  per  organum  Notarii  Viri  Dni. 
&  Magiftri  Johannis  Rumhert  Ecclefia;  noftras  Hamburgenfis  perpetui  Vicarii  inter 
alia  alligando  propofuit  &  narrando  dixit ,  quod  certa  perpetua  flue  cura  vicaria  in 
ecclefia  parochiali  divi  Nicolai  ad  Altare  St.  Jacobi  majoris  poft  obitum  cujusdam 
bonx  memoria^  Chriftiani  Lubick  presbyteri  ejusdem  novifllmi  ac  devotipolfeftbris 
vacaflet,  prout  vacat  de  prsefenti,  hujus  Jus  Patronatus  fiue  pnefentandi  ad  hone- 
ftam  dominam  Margaretam  rcli£tam  Henrici  Saflen  juxta  tenorem  certse  fundatio- 
nis    -     -     -     exfpiratse  dinofcetur  pertinere.       Et  ob  id  di&a  Margaretha  relidla 
Henrki  Saflen  prsefatum  Davidem  Meier  clericum  dioc.  Bremenf.  &  tanquam  abilem 
&  idoneum  fub  fpe  gratificationis  venerabiiis  capituli  coram  honorabili  viro  Dno.  Gre- 
gorio  Emeken  ,  Imperiali  Notario  publico  &  teftibus  ad  hoc  requifitis,  ut  exvera 
ejus  relationeclaretprxfentandum  duxit  &  Draefentaflet.     Et  ob  id  cum  is  pro  eo  fi- 
militer  fupplicavit ,   nos  prsefentationem  hujusmodi  ficut  pramittitur  faclam  admit- 
tere  diclumque  Davidem  Meiger  Clericum  ad  eandem  perpetuam  vicariam,  fic,  ut 
praemittitur  vacantem ,  Canonice  inftituere  ,  &  fibi  de  au&oritate  noftra  ordinaria 
de  eadem  providere  dignaremur.     NOS  TUNC  JOHANNES  Thefaurarius  &  lo- 
cum  tenens  prsfati  prahabita  nihilominus  cum  Dnis.  Capitularibus  matura  delibera- 
tione  &  collatione  denique  &  conclufione  di&am  prsefentationem ,  fic  ut  praemitti- 
tur  fa&am  pro  ifta  vice  faltem  gratiricamus  &  admittendam  duximus,   prout  admit- 
timus  per  praefentes  volentesque  ad  executionern  hujusmodi  negotii  veri  &  liciti 
providere,  ut  tenemur;  Idcirco  aucloritate  noftra  ordinaria  &  qua  fungimur  in  hac 
parte  ,  Vicariam  pradTatam  fic  ut  praemittitur  per  obitum  bonae  memorise  Chriftia- 
ni  Lubeck  vacantem  eidem  Davidi  Meyer  clerico  Bremenf.  dioc  tamquam  habili  & 
idoneo  coram  nobis  genunexo  &  id  humiliter  petenti  poft  prxftita  de  obfervandis 
confuetudinibus  ecclelice  &  obedientia  folita  &  confueta  juramcnta,  &  [atrofanttum 
per  eundem  de  fuper  eaftum     -     -     -     per  ofculi  traditionem  ,    biretique  noftri  fuo 
capiti  impofitionem  conferendam  &  aflignandam ,  rebus  de  eadem  providendum, 
ipfumque  in  &  ad  eandem  canonice  inftituendum  ,  inveftiendum  ducimus ,   prout 
-     -     -    -     admittimus,  conferimus  ,  providemus  ,    &  providendo  inftituimus  & 
inveftimus  in  Dei  nomine  per  prsefentes.  Mandamus  fibi  vel  procuratori  fuo  Notario 
pro  eo  de  ipfius  Vicaria?  redditibus  ,  juribus,  proventibus,  obventionibus     -     -  - 

per  eos  ,   quorum  intereft  plenarie  ac  integre Et  nihilominus  vobis 

Dnis.  Notariis  &  tabellionibus  publicis  fupradi&is  ,  qui  pro  parte  di&iDavidis  pra> 
fentati  aut  procuratoris  fui  pro  eo  legitime  requifiti  fueritis  virtute  fanclas  obedien- 
tise  diftri&i,  praecipimus,  mandamus,  quatenus  eundem  Davidem  principalem  aut 
procuratorem  ejus  Notarium  pro  eo,  vere  &  nomine  ,  auCtoritate  noftra  ordinaria 
In  dite  Vicaria?  perpetuse  realem  &  a&ualem  pofleflionem  ponatis  &  inducatis, 
ponique  &  induci  faciatis.  Unde  cgo  Notarius  infra  fcriptus  ad  adtus  prasfatos  roga- 
tus  &  pro  parte  antedi&i  Davidiis  Meyger  principalis  requifitus  in  vim  mandati  mihi 

per 


a.  Cap.  fec&at  e  Q3ei;fo#e.  wn  St  Nicolai  2\t'rcfce.  7  r 


per  eundem  dominum  &  Magiftrum  Johannem  Vice-Decanum  in  hac  parte  factum, 
prafatum  Davidem  principalem  in  corporalem ,  realem  &  a&ualem  pofieftionem 
di&x  Vicariae  perpetuse  per  Ecclefiae  introitum  ac  coram  Altare  ta£tum  in  Dei  no- 
mine  pofui  &  induxi.  ln  cujus  rei  teftimoniym  figillum  noftrum  prsefentibus  eft  ap- 
penfum.  Datum  &  Adtum  in  cufia  folitae  noftrse  habitationis  anno  ,  die  ,  menfe  , 
pontificatu&  aliis,quibus  fupra.  Adinftitutionemhujusmodiprasfentibusibidem  ho- 
norabilibus  &  providis  Leonhardo  Metzellingk  perpetuo  Ecclefia*  Hamburgenfis  Vica- 
rio  &  Cafparo  Smeed  di&i  Venerabis  Capituli  Camerario,  ad  a&ualem  realem  <3c 
corporalem  pofleflionem  ,  providis  Everhardo  van  den  Barghe  juniore  &  Nicolao 
Walteri  laicis ,  accivibus ,  teftibus  ad  prsemiifa  vocatis ,  rogatis  pariter  &  requi- 
fitis. 

Ego  Joachirn  Nienhufen  Clericus  Bremenfis  diocef  Sa- 
cra  Imperiali  audoritate  Notarius  ad  pramiil- 
fa  legitime  rogatus  vocatus  &  requifitus  in  fi- 
dem  6c  evidens  teftimonium  omnium  &  fin- 
gulorum  prsemiflbrum  fubfcripfi. 


c 


L.  Sigilli  gentilitii  Johannis  Vice-DecaniA 
cerae  rubras  impreffi,  &pendentis.      J 


24^Documentum  poileilionis  Vicariae  St.  Magni  in 

Nicolao  pro  Theod»  Ronner.  "An.1562.  d.  25  Jun. 

OENRICUS  WITHMER  ,  Veteris  Ecclefia?  Metropolitanae  Hamburgenfis  Deca- 
nus,  Locique  iisdem  Judex  ordinarius  univerfis  &  fingulis  Presbyteris,  Clericis, 
Notariis  &tabellationibus  publicis  noftrse  Jurisdi<^>ni  fubje&isilli  vel  illisadquemvel 
adquospraelentesnoftrgelitersepervenerint,  quoSJue  infra  (criptum  negotium  tangit 
vel  tangere  poterit  quomodolibet  in  futurum  falutem  in  Domino.  Noveritis  quod 
anno  die  &  loco  infra  fcriptis  comparuit  coram  Nobis  &  aflidentibus  nobis  Michae- 
le  MoUer  &  Gabriele  Berndes  Canonicis  ejusdem  Ecclefise  Capitulariter  congregatis  & 
convocatis  ac  Capitulum  pradibatae  Ecclefias  nobifcum  facientibus  &  reprasfentanti- 
bus,  inque  Notarii  P.  &  teftium  infra  fcriptorum  ad  hoc  fpecialiter  vocatorum  & 
rogatorum  prsefentia  perfonaliter  conftitutus  honorabilis  Dn.  IheodorhnsRonner  Cle- 
ricus  Bremenf.  diocefii  Vicariam  principalem  perpetuam  adAltare  St.  Magni  in  pa- 
rochiali  Ecclefia  divi  NicolaiHamb.  fitam ,  certo  modo  vacantem,  prout  vacabatde 
prsefenti  fibi  conferri ,  &  de  eadem  Vicaria  au&oritate  noftra  ordinatia  providere 
dignaremur  obnixe  petiit.  Nos  tunc  Henricus  Decanus  prsefatus ,  matura  delibera- 
tione  cum  didtis  nobis  aflidentibus  prcehabita  fupplicationi  ejus  inclinati ,  Vicariam 
lic,  ut  praemittitur  vacantem  ipfo  Dno  Theodorico  Ronner  principali,  id  humiliter 
genibus  flexis  ,  propter  conferri ,  perenti ,  coritulimus  &  de  eadem  illi  aucloritate 
noftra  ordinaria  providemus  ,  ipfumque  per  bireti  naftri ,  capitis  fui  impofitionem 
&  ofculi  pacis  traditionem  ad  eam  inftituendum  &  inveftiendum  duximus  prout  in- 

fti- 


th&mtott  unb  V%A<toti#>ttn  $.Period. 


itituimus  inveftimus  &  admittimus  eum  principalem  ad  eandem  in  Dei  nomine  per 
praefentes.  Recepto  nihilominus  penitus  etante  omnia  ab  eodem  folito  fidelitatis  & 
obedientise  de  obfervandis  ftatutis  &  confuetudinibus  Ecclefice  juramento  per  eun- 
dem  nobis  prasftito  corporaliter.  Ac  mandavimus  eundem  ,  ficut  praemittitur  ,  in- 
ftitutum  in  dic^a»  Vicarise  realem  ,  corporalem  &  a&ualem  poftefTionem  poni  &  in- 
duci,  principalique  ejus,  aut  ejusdem  principalis  legitimo  Procuratori  de  univerfis 
&  iingulis  reditibus ,  emolumento  &  obventionibus  plend  &  integre  refponderi.  In 
quorum  omnium  &  fingulorum  fidem  &  evidens  teftimonium  praemiflorum  praefen- 
tes  noftras  literas  exinde  fieri  &  per  Notarium  infra  fcriptum  fubfcribi  ac  publicari , 
figillique  Ecclefia?  noftrse  appenfione  juflimus  &  fecimus  communiri.  A&a  fuere 
hsec  Hamburgi  in  domo  Capitulari ,  anno  a  Nativitate  Dni.  millefimo  quingentefi- 
mo  fexagefimo  fecundo  ,  indi&ione  quinta  ,  die  vero  vigefima  quinta  menfis  Junii, 
Pontificatus  Sandiflimi  in  Chrifto  Patris  &  Domini ,  Domini  Pii  divina  providentia 
Papse  IV.  anno  ejus  quinto,  praefentibus  ibidem  venerabili  Viro  Dno.  Arpoldo  Lin- 
denbrock  Canonico  fupra  didtas  Ecclefise  &  Joach.  Ktttwkh  ,  Camerario  teftibus  ad 
prsemifla  vocatis  atque  rogatis. 

Et  ego  Johanncs  Witbmer  ,  Clericus  Bremenfis  dicecefis  publicus  au&oritate 
Apoftolica  Notarius  quia  huic  petitioni  admiffione  omnibusque  aliis  Sc  fingulis ,  dum 
fic,  ut  praemittitur  fierent  6c ^gerentur ,  una  cum  pramominatis  teftibus  prafens  in- 
terfui,  eaque  omnia  &  fingula  fic  fieri  vidi  &  audivi ,  atque  in  notam  fumfi.  Ideo- 
que  prasfentes  literas  five  praefens  ^ublicum  inftrumentum  manu  alterius  fcriptum, 
me  interim  aliis  negotiis  prsepedito,  exindeconfeci,fubfcripfi,  publicavi  &  in  haric 
publicam  formam  redegi ,  fignoque  nomine  &  cognomine  meis  folitis  &  confuetis 
fignavi  una  cum  Venera^bilis  Capituli  Hamb.  figilli  appenfione  communivi  in  fidem 
6c  teftimonium  omnium  &  fingulojum  rogatus  &  requifitus. 

Anno,  Indi&ione,  Pontificatu,  retrofcriptis,  die  vero  vigefima  fexta  menfis 
Junii  circiter  horam  quintam  poft  prandium.  Ego  Notarius  retrofcriptus  ex  com- 
mifiione  mihi  per  Dn.  Decanum  Ecclefise  Hamburgenfis  retrofcriptum  fafta  princi- 
palem  Dominum  Theodoricum  Ronner  omnibus  melioribus  modo  via,  jure  quibus 
melius  &  efficacius  potui  Sc  debui  in  realem  corporalem  &  aclualem  pofleflionem 
retrofcriptce  Vicarise  per  introitum  Ecclefise  Nicolai ,  eo  quod  Altare  erat  deftru- 
clum  pofui  & induxi,  principalisque  &  legitimo  Procuyatori  de  univerfis  &  fingulis  redi- 
tibus  emolumenti  ac  obventionibus  plene  &  integre  refponderi.  Afta  fuere  harc 
fub  anno,  indictione,  Pontificatu  ,  die  <Sc  loco  fupra  fcriptis  in  prsefentia  Venera- 
bilis  Dni.  Arpoldi  Lindenbrocks  &  Martini  Meiger  teftibus  ad  prcemifla  vocatis  <$C 
rogatis. 

Ex  Codice  Bibliothecae  publicie  N.  103.  tr.  2  f.  Mfs.  Hamb. 

25  Pro- 


aCap.fecWft95e#a0e;  wii  St.Nicolai2Mrdb«.  .  75 


%$.  Prolongatio  Juris-Patronatus  foper  Vicariam 

St.  Jacobi  in  Nicolao  pro  Anna  MatthiaiTen ,  Reineke  Grellen ; 

civis  Hamburgenfis  vidua  Anno  1566.  di^Jan. 

ex  Authentico. 

T  Imverfts  & ftngulis  prtfenus  ttvftras  litteras  five prafens publicum  inftrumentum ^vifarisi 
letturis  feu  legi  audituris  Mkhael  Rbeder  Juris  utriuique  Dofter  & '  Decanus  totum- 
que  capitulum  ecclefiae  beatse  Marise  virginis  Hamburgenfis  Bremenfis  diocefis,  falu- 
tem  in  Dno.  &  prcefentibus  fidem  indubiam  adhibere.  Noveritis  quod  quondam  ve- 
nerabilis  &  providus  Viri  Dns.  Meinhardus  Beueldt  perpetuus  Vicarius  ad  AltariSti. 
Jacobi  majoris  in  parochiali  ecclefia  divi  Nicolai  Hamburgenfis  &  Joannes  Beueldt, 
ciuis  ciuitatis  Hamburgenfis  di&se  dioc.  fratres  carnales ,  dum  vixerunt ,  diuino  ze- 
lo  accenfi  ac  pia  deuotione  moti,  pro  eorum  eorumque  progenitorum  &  benefa&o- 
rum  animarum  refrigerio  &  falute  de  confenfu  &  uoluntate  haeredum  eorum  alio- 
rum  fua  intereffe  habentium  ,  quorum  ad  hoc  confenfus  erat  habendus  ,  quandam 
fine  cura  perpetuam  Vicariam  in  &  ad  prcedidum  Altare  St.  Jacobi  majoris,  adean- 
dem  cum  nonnullis  annuis  redditibus  ac  fummis  capitalibus  fub  reemptione  alioque 
jufto  &  legali  titulo  impofitis  &  imponendis  (qui  redditus  fpecifice  &  expreffe  ia 
antiqua  fundatione,  cujus  datum  eft  anno  millefimo  quadringentefimo  primo  ,  no- 
minati  &  defignati  funt)  ddtare  deliberaverunt.  Et  propterea  eosdem  redditus  an- 
nuos  ac  fummas  capitales,  Deo  &  praedeceflbribus  noftris,  Decano,  Seniori  totiq;. 
Capitulo  pro  tunc  exiftentibus ,  donatione  mera ,  pura ,  valida ,  perfe&a  eft  irreuo- 
cabili ,  loco  &  nomine  dotis  ejusdem  fine  cura  Vicariae  perpetuse,  libere&  fpontc 
dederunt  &  obtulerunt.  Ipfique  Dni.  Decanus  Senior  totumque  Capitulum  ad  di- 
ftorum  Dni.  Meinhardi  Vicarii  &  Johannis  Beueldt  oppidani  fratrum  dotantium  de- 
uotam  fupplicationem  di&os  annuos  redditos  ac  fummas  capitalesimpofitas  quoque  & 
imponendas  fub  eorum  atque  ecclefiaftica  prote&ione  receperant,  jusque  patrona- 
tus  five  prefentandi  perfonam  habilem  &  idoneam  ad  eandem  Vicariam  vacatione 
illius  occurrente  di&o  Dno.  Meinhardo  quoad  viveret  &  poft  ipfius  obitumjohanni 
Beueldt  fratri  fuo  carnali,  etiam,  quoad  viveret ,  &  poft  eorundem  obitum  feniori 
ipforum  &  proximiori  ,  utriusque  fexus  ,  confanguineo  dummodo  tamen  religiofa 
perfona  non  extiterit  ad  centum  &  viginti  annos  a  die  obitus  computandos  favora- 
biliter  dederunt,  refervaruntque  ac  concefferunt ,  illisque  centum  &  viginti  annis 
elapfis  ,  Jus-Patronatus  hujusmodi ,  collatio  &  omnimoda  difpofitio  di&se  fine  cura 
Vicarise  perpetuse  ad  Capitulum  Ecclefias  noftrae  praedictae  libere ,  iine  &  absquc 
quorumcunque  contradi&ione ,  cum  corpore  fuo  deberet  effe  deuolutum  &  devolata , 
prout,  &  quemadmodum  in  litteris  &  documentis  publicis,  defuper  figillatis ,  datis, 
confe&is  &  concerfis  plenius  continetur  cVhabetur.  VVrum  &cum  centum  &vi- 
ginti  anni ,  quorum  in  antiqua  fundatione  mentio  fitexprefie,effluxi  funt ,  nec  non 
l.C^etls  3*cv25mrt>.  $  (  et- 


74  UtttmUn  «ttb  HAc&rtcfctett  5.  Period. 


etiam  honefta  matrona  Anna  Matthiaffen  quondam  Reyneken  Grellen  civis  Ham- 
burgenfis  relifta  vidua  proximior  confanguinea  didtorum  Dni.  Meinhardi  ocjohannis 
Beueldt  fratrum  condotantium  &in  jure  patronatus  fiue  prefentandi  didtse  fine  cura 
Vicarise  perpetuae  fore  &  effe  dinofcatur,  fuit  nobis  per  di&amAnnam  viduamtam 
humiliter  quam  deuote  fupplicatum  novam  prolongationem  usque  ad  quadraginta 
annos  Jus-Patronatusfeu  prcefentandi  perfonam  habilem  6c  idoneam  in  &  ad  di&am 
(ine  cura  Vicariam  Altaris  prxdidti  ,  vacatione  illius  occurrente  ,  fibi  ac  hseredibus 
naturalibus  &  legitimis  utriusque  fexus  femper  feniori  6c  proximiori  decernere  dare 
Sc  concedere  aucloritate  noftra  ordinaria  dignaremur.    ISlos  vero  Micbael  D.&  Dec*. 
tiui  totumque  Capitulum  ecclefiae  Hamburgenf  prcdictce  defideria  jufta  petentium 
congruo  favore  profequimur  ,   6c  votis  eorum  ,  qua*  a  rationis  tramite  non  difcor- 
dant  libenter  exhibemus  nos  promptos  6c  benignos.      Idcirco  in  nos  fufam  fuppli- 
cationemjuftam  6c  rationalem  exiftimavimus  ,  iftam  admittendam  duximus  &  ad- 
mittimus  jusque  patronatus  fiue  prsefentandi  perfonam  habilem  6c  idoneam  ad  ean- 
dem  fine  cura  Vicariam  perpetuam  Altaris  St.  Jacobi  majoris  ,  fiti  in  di£ta  Ecclefia 
divi   Nicolai  Hamburgenf.  ex  fpeciali  gratia  &  fauore  Annse  viduas  pnediftae ,  hoc 
humiliter  petenti,  quamdiu  vixerit  &poftipfius  obitum  haeredibus  in  recta  lineade- 
fcendentibus  videlicet  Seniori  6c  proximiori ,  fiue  mafculus  fiue  famiina  fuerit  Jus- 
Patronatus  finejus  praefentandi ,  ejus  vacatione  occurrente  ,  usque  ad  quadraginta 
annos  tenore  prsefentium  ,  concedimus  ,  elargimur  &  damus  Dei  nomine  per  pra> 
fentis.     Elapfis  vero  quadraginta  annis  Collatio  &  omnimoda  difpofitio  di&aj  fine 
cura  Vicarize  perpetuae  ad  Capitulum  ecclefias  nofte  ,    ficut  prius  ,  libere  &  omni- 
no  debet  ,   fine  &  absque  quorumcunque  contradi£tione  ,   6c  eo  ipfo  effe  devoluta 
omnibus  fubitionum  pecunice  annuse  aliisque  in  fundatione  ejusdem,  fi  qua  fint,  ex- 
preftis  ,  penitus  &  omnino  in  nullis  de  rogatis.      PrcemiftTs  omnibus  &  fingulis  au- 
ctoritatem  noftram  ordinariam  pariter  6c  decretum  interponentes.     Volumus  etiam 
quod  quotiescunque  redditus  praefatse  Vicarise  in  parte  vel  in  toto  redemptifuerint, 
<5c  pecunia  ipfa  redempta  de  fcitu  <Sc  beneplacito  capituli  dife  ecclefiae  noftrce  per 
patronos  6c  Vicarium  pro  tempore  di£tce  Vicarise  in  civitate  Hamburgenf.  vel  extra 
in  certos  aliosredditus  ad  ufum  dictse  Vicarias  quantotius  6c  quam  primum  fieri  po- 
terit  connetftantur.     In  quorum  omnium  &  fingulorum  fidem  &  evidens  teftimoni- 
nium  prasmifforum  prsefentes  noftras  litteras  fiue  prasfens  publicum  inftrumentum 
hujusmodi  admiftionem  6c  conceffionem  in  fe  continentes  fiue  continens  exinde  fi- 
eri  6c  per  Notarium  publicum  fcribamque  noftrum  infra  fcriptum  fubfcribi  &  publi- 
cari  mandauimus  figillique  majoris  ecclefiae  noftrse  juflimus  &  fecimus  appenfione 
muniri.     Datum  <5c  Aclum  Hamburgi  in  folito  loco  Capitulari  fub  anno  a  natiuitate 
Domini  millefimo  quingentelimo  fexagefimo  fexto  die  vero  decimaquarta  menfisja- 
nuarii  hora  nona  ante  meridiem,  Indiclione  nona  Pontificatus  fan&iffimi  inChrifto 
Patris  ac  domini ,  Domini  Pii  divina  providentia  Papa?  quarti ,    anno  ejus  o£tavo , 
pnefentibus  ibidem  venerabili  6c  difcreto  Viris  Domino  Conrado  Borcherdes  Vica- 

rio, 


5.  Cap.  fec&tfe  Q5ei;fage.  titn  St.  Nicoki  2tfr<fee.  75- 

rio,  &  Michaele  Halen  miniftro  ecclefise  Hamburgenf.  teflibus  ad  prsemifla  vocatis 
Specialiter  &  rogatis, 

/Locus  SignetK 
\    Notar.      J 

Et  ego  Bdrtholomaus  Juftus  Clericus  Mifnenfts  Dioc.  facris  dpoftolicA  atqtte  Im* 
periali  authoritate  publicus  apudqueCameramlmperialernSpiren 
approtus  Notarius  di&orumque  venerabilis  domini  Decani  &  Ca- 
pituli  ecclefise  Hamburgenfis  &  coram  eis  feribam  quia  hujusmo- 
di  conceflioni ,  decreti  &  authoritatis  ordinariae  interpofitioni, 
omnibusque  aliis ,  <3c  fingulis ,  dum  fic ,  ut  prsemittitur  ,  fierent 
&  agerentur ,  una  cum  prsenominatis  teftibus  ,  prsefens  interfui. 
Eaque  omnia  Sc  fingula  fieri  audivi  ac  in  notam  fumfi.  Ex  qua 
hoe  prsefens  publicum  inftrumentum  ,  manu  mea  propria  fcri- 
ptum  ,  exinde  confeci ,  fubfcripfi  et  publicavi ,  &  in  hanc  pu- 
blicam  formam  redegi  fignoque  nomine  &  cognomine  meis  foii- 
tis  &  eonfuetis  una  cum  di£tae  ecclefise  figilli  majoris  appenfione 
de  eorundem  venerabilium  Virorum  Dominorum  Decani  6c  Ca- 
pituli  ecclefiae  Hamburgenf.  mandato  ac  fpeciali  commiflione  fi- 
gnavi ,  communivi  &  roboravi  in  fidem  &  evidens  teftimonium 
omnium  &  fingulorum  prsemifTorum  rogatus  6c  requifitus. 

26,  Q3et$(et(f)  Um  ©affen  mit  Sfotta  (Bceflen  i  bbtt 

t)te  35elcl)nung  fcer  Vicaria  Su  Jacobi  Majoris  in  Nicolao. 
An.  1577.  a\\$  bem  Original. 

>fjo  roeten  ,  nabeme  fjtebeuorn  Anno  ad)f  imb  fdjttcf)  ^rrmge  ttnt)  ^rotjt  geroefen  ie, 
frotfcOen  feftgen  W>txt  ©affen  ttnt)  (tnen  (Sof)n£  Sfoac&tm  unt)  2ifbert)e  etnd  ,  atatn 
unt)  roeuber  ^jnnefen  ©reflen  erer  grunutnnen  ant>ern  £)efe£ ,  roegen  t)e3  Jus  prafentandi 
etner  Vicarien,  fo  ere  Q}orfarent)e  35enefe(t)en  at\)tttn  m  uer^ercfenNicoIai  binntn$am> 
bovcr)  ad  Altare  Jacobi  majoris  funderetunt)  upgertcj)fet  fjebben  ,  roorttan  geniefoter  %U 
btxt  ©aflc  t)at  Jus  prcefentandi  to  I;ebben  geforbert,  fmfemaf  ftneSQ3auer£#inrtcf  ©af* 
fen  er>e(tcfe  Jpu^Q}rotnve  5Q?argaretfja  gefjeten  (oan  £)artrotd)  kaltn  unbDvetma  fmerihe* 
(iefen  gu{?#*outoen  fo  etnes  25enefelt)eg  .4)od;tcr  gcroefen  er>v(tcf  gebaren)  fejtmaf  ba-f  Jus 
prafentandi  Qtfjatt  unt)  uerus  patronus  geroefen,  toefcfer  uefltfotge  Vicarie  er>reii  ©tefl^ 
fdfjn  ©anbern  ©aflcn  unt)  na  ftnem  S)ot>e  Dauidum  S0?et)er  prsefenteret  unb  Dorfenet 
fcefft ,  unb  offt  Sinnefc  ©reflen  uaffufuige  affeS  roof  befennen  mofen,  f)efftt>argegenfe  btn* 
nod)  ingeroenuet,  t>af  fe  mtt  2l(bert>e  ©ajfen  bcm  Impetranten  in-einem  gtadu  geftcfe,  na 
bfoues  oorroanuf  unb  t>e  Clbeftc  rocre ,  unb  fjebbe  afle  Jura  ©egef  unt)  25reue  tf)0  btjfer 
Vicarien  ge()drent)e  bpjtcf ,  unt)  baf  fufcl  Jus-Patronatus  exfpireref  geroefcn ,  rpcfcle^  fc 


2f Urgmibett  tino  ttacfcrtcfceett  ?.  Period. 

wp  e(;re  Unfojt  bet>  g.£S)om*Sapittcl  atlf>ie  prolongeren  (a^en ,  unb  Hinricum  £angetr 
t>or  tintn  Poffeflbren  gefMf ,  gebacbfe  Der&ahicn  ntc&t  aftoflan&e,  rcorup  enfficfen  Der  £»Dt 
Dorcb  bet;Dcrfeit$  bp  gebeDene  JJrtinDe  t>or&ant)e(t  unD  t>orDragen  tvorDen  te,  Daf  a((er(;anD 
Orfafen  (jahicn  Sfonefe  ©rcflen  De  $t;D  ereS  &ucnDt$  ttnD  (enaer  ntd;t  De  3)or(e(jninge  beb? 
ben  ttnb  be(;o(Den  fd)all,  unD  Hinricus  £ange,  oDer  Derfiifuige,  fo  na  ftnem  S)oDc  t>anae> 
meffer  3Innefen  ©reflen  tf)om  Pofleflbrn  gefettet  unD  DerorDnet  trert ,  Poffeflbr  ft>n  unD 
ttiuen  unD  De  prefentie  f)tbbtn  fcfjafl  ,  Dat  Corpus  atierft  (uf&erSaluen  werfein  ^arcf^ 
fo  utf)  ©affcn  #ufe  gafw,  ti)e(cfere  Den  ©affen  De$t)D  Dcr  ©refltfcben  £euent  intobef)o(ben 
tiagegeuenroorDen)  fct)a((  De  ©reflifc&e  fiihtefi  entfangen  unD  geneten,  auerft  fene  9D?a*t 
f>ebben  jemanD  anDerS  Darmit  tf;ot)er(ef;nenDe ,  befunDern  Daf  ganfce  Corpus  unD  Jus-Patro- 
natus  fcjjafl  na  e&rcm  ^)ot)e  umt>eDDerfprecfe(id;en  faflen  unD  famen  ttp  2J(berb  ©aJTen 
^inDer  unD  (£riten  ,  De  Darmit  fjanbem  unD  fafen  mogen,  n>o  enen  gefeflicf;  unD  reci)t  itf, 
/ebod;  fcboflen  De  ^afttn  bt;  £euenbe  Der  ©reflifc&en  bcrfulttigen  in  tf)xtx  £eumge  unD  056* 
ringe  twgen  gcmelDter  Vicarie  fene  Q3or(;mDerung  Dbon,  funDer  t>e(mef)r  Darin  befoberficf 
fpn  unD  roefetn  $f;obeme  fct)o(De  ocf  ene  Zabt  mit  froeen  ©lofen  gemacfef  tverben,  tvor* 
innt  afle  ^egef  ttnD  Q3reue  ocf  De  Jura  to  bemcIDter  Vicarien  gtf)6xig  deponeref  roerbcn, 
imD  bt;  Der  ®re(Itfa)en,  fo  lanm  fe  (euet  in  Q3orn>aringe  bhtten.  Siflenebat  De  ©atjen  ba* 
*>on  einen^iotel  (;ebben,  unD  na  Der  ©reflifcf;cn  $oDc ,  funDer  jemanbetf  Snfprocfe  Defitf* 
*>igen  to  ftcf  net)men  fd;ofben.  S)en>ife  aiierjt  Der  t)orfct)reuen'Q5erDrac(;  Dorct)  aflerfjanD 
Q)orfumniffe  nicf;t  grtinD(ict)  fuflentagen,  ocf  De  2abt,  t>origetn  Q5efct)eDe  na,  nicf;t  gema* 
cfet,  oDer  DeQ5reue  Dartn  deponeret  tuorDen ,  miffermife  5l(bett  ©affe  famf  ftnem  ©or> 
tie  3oact)im  tn  ®£>tt  Dem  #<£ren  entfct)Iapen:  De  @reflifcf;e  ftcf  auermaf  roebberum  e(;eficf 
tnit  $imid  £>(;er  *  *  fjeficf  bcfrt;et ,  unD  nttmet)r  2H6ert  ©affen  t>an  ftnen  Q5robern  unD 
©utfern  aflene  ouerig  &  im  £euenbc ,  fcefff  geDacf;ter  5lfbert  Oaffe  dato  unbergefu)reuen 
tnit  ftncr  grtinbinnen  %nntftn  mit  ^eDeroeCeti  unD  Jufborbe  e^re^  /e^igen  i>ertrtttt)enDen 
©manne^  auermate  Dujfer  »orfo)reuen  Vicarien  f;a(uen  ftcf  t)orDragen ,  unD  beiDerfit^ 
Gtlenf  t)orfd;reuen  t)ornieet ,  up  unD  angenabmen  ,  alfo  Dat  Sfonefe  Crten  tt>o  upgeme(Df , 
De  ^iD  ebrc^  feuenDe^  t>at  Corpus  fa)a((  f;euen  unD  entfangen,  unD  Hinricus  t(;or  ^?6(en, 
Den  fe  na  Siffftertient  Henrici  ^angen  praefenteret  f)ef,  alle  Dc  Prefentie  ^ebben  unD  gene^ 
fen.  9?a  ebrem  £)obe  autvft  fd;all  unmebberfprecflic^en  funDer  enige  Impugnation  Daf 
Corpus  unD  gan^e  JusPatronatus  Mn  5((bert  ©affen  unD fTnen  ^rttcn  ,  oDer Den  fje  tb 
/eDer  W  orDnen  tverD,  famcn  tinD  faflen;  Dcd  ^efft  ■  crtnelter  ^fnricF  Oht\-  t>or  ftcf  unDftne 
Qufcfixum  gc(at>et  unD  t>orp(ic()fef ,  tvor  be  ocf  ncd;  birmit  unD  in  Rvafft  Deffe^  QSorDra» 
ged  ftcf  t>orreDet  unD  (auct ,  foDane  ^?aDc  ifeiger  ^pD  ftrar^  obbemeffer  maten  tbo  befreflen, 
unb  afle  Q3rettc  for  gemc(ter  Vicarie  gef)6rehDe  Darin  (eggcn  ttnD  Dor($  Wigandum  Wof- 
marum  Defti(t)igen  inventariferen  ,  ttnD  Dart>an  Den  cnen  ©(6fe(  geme(ten  2l(berf  ©affett 
t^ofteflett  (afetn  Ccf  gemelbfe  2abt  mif  btn  Documenten ,  fot>ern  f)t  ftner  $u$s$xuwm 
fHmtfm  S>oD  af(et>et  5((bert  ©affen  Dem  Stingcrn  oDer  ftnen  guflnecbfigern ,  fofernc  be 
oltfDenne  ntc&t  an^emifa)  ftn  wurDe  funDer  einige  ©egen  DicDe  guDftvtflig  rhofrellen  ttnD  fof^ 
gen  laten ,  tmD  0cf  Darnaf;er  De^  Jus-Patronatus  niu)t  mef;r  amnafen  ,  ocf  afler  ^)cuinge 
Der  bemeltcn  Vicarien  gen|lltcf  ent(;o(ben.  llnb  bervi(e  ocf  in  ber  Prolongation  ber  ge* 
tmltfti  Vicarien  (fo  obgeDo.cJ;te  Sfomfe  ©wHen  \%\$x  tpD  ^invicf  Qrttyn  ^u^grumctt 
*  Dxu  nm 


%  Cap.  fecf^fe  gswfoae.  wtt  St.  Nicolai  &trc|)e.  77 


t>am  €\£>om>'€apitfef  erfanget)  ffeif  unb  begrepen  ttf,  Dat  nf;a  £)obe  Sfnfen  ©reffen  bat 
jus-Patronatus  bemeltev  Vicarien  up  eve  balffigenbe  £ini  Den  ©ajfen  tfjo  QSorfangefaum 
fdjoibe,  befennet  fe  baffumige  utfj  Umtorftanbe  gefcfjeen  to  ftnbe,  unb  baf  fe  t>crflat>en -unb 
ttagcuen  fan  unt)  roil,  M  fobane  Pund  unb  Claufel  »an  Dem  £  £)om*(£apittcl ,  up  2fl* 
bert  @affen  gorbermge  unb  egen  Unfoftinge  moege  cafleref ,  ttnt)  anc  eftrem  ^cbaben  na 
erem  £)obe  SUbert  ©ajfen  unD  fintn  Sruen  ,  roo  billif^  unb  vecf;f  moge  tbogefcbreuen  mvi 
ten,  ocf  fd;al  2Ubert  e>affe  bat  geiftticf <2)d;off  t>an  bemelfen  werfein  $?cf>  (fo  fo  bev  Vi- 
carien  utb  ^affett  £ufe  geftdren,  unb  t)t  Sllbert  ©affe  be  $t>b  bev  Orfberfc&en  £euent  in* 
befjolben  fd;af)  ut&geucn  unb^arficfeS  eufrid;fett.  2)e$  befff  2nbert©a(fe  ocf  nagegeuen, 
M  f)t  M ,  uttb  ftne  €ruen  fd;dfen,  bi^egen  Jpinricf  Oerfcen  na  £)obe  ftner  #ufj*3ru* 
tvett  Slnnefen  upgemelbet,  bed  gruen  fje  fo  9cecf;fe  i$,  efere  upgeric|>fefe  C^gctrfer  bt;roer* 
ben  fennen  ,  unb  #inrtcf  Ocrfjen  beffufoigen  3nf)0lbe3  genefen  fafen.  S&efcfeS  afletf  alfo 
*ruficf  bi  ®>vm  unb  fruroen  ©tebe,  faft  unb  unroebberopiicb  fo  f;olben  atferftbt  beleuet  unt) 
«ngenamen.  SBorbi  an  unb  auer  t>an  roegen  ttnb  ne&enfi  Slnnefen  ©reflen  is  geroefenebr 
tfcigJpuf^ertb  Jpinricf  Oerfje,  #anfj©efeman  unb3oacf;im2Barenborp',  unb  t>an  m> 
gen  unb  mit  2IIbert  <&atim  beSlcbtbar,  2Bo(ge(afjrfe,  €rfame  unb23otf  cf>tfge$Biganbf 
gQBolmar ,  Ulricf  SBtncfel  unb  $tcob  £angerman.  3n  Crfunb  ftnb  bifitt  Q)orbrage3 
troe  eittes  gelicfen  £uben  fjiermits  upgericbfef  unb  borcf;  Dat  <$Qovt  gafterboib  nananber  ge* 
fneben  ,  fo  borcf)  be  obbemelbe  beiberfeits  bigtbttitnt  Jrunbe  mif  egnen  £anben  ftn  unber* 
gefcbmten  roorbem  2Bort>an  be  ene  fti  uorbemefte  2c\t>t ,  fo  bp  be£  @reflifcf;en  alias  £>r* 
tbefc&en  enff>ofben  roert  gefegt  unbe  be  anber  van  5ifbert  ©offen  in  QSerroaringe  genamen, 
fo  gefcbecn  unb  s>orbanbeff  t)tn  fouenben  S)a$  be^  SQjanben  Augufti ,  Anno  nf;a  ber  ©e* 
borb  unfe^  feuen  £even  unb  ©afigmacfeve  t>offtein^unberf  fduen  unb  #ucntia% 

In  teftimonium  prEemiftbrum  ego  Wigandus  Wolmarus ,  curise  Romanse 
approbatus  Notarius  manupropria  Sft. 


4?anS  ©efeman* 
Soacbim  "3iGarenborp» 
^)»;nricf  £>er. 


Stlbert  ©affc, 
Ulrid;  ^Bincfef. 
Sacob  ^angermatn 


27.  Prolongation  U$  gel)n*9te$^  iikt  W  Vicariam 

Jacobi  in  Nicolao  fur  3l^be  ©clffen  tiuf  6o*3^  An.  1603. 
d.  ^Febr.  (aug  &em  Original.) 


|tr  C^um^e^ant ,  Senior  uttt>  Capittull  bcr  5tircfeett  4!l&te  5«  ^ambur^ 
e^>utt  f uitb  tJrtD  betertttett  t>temtt  utt^  Craffc  fctefes  uttferea  offertett  Brtefea 

DOr  um  unb  unfere  9?acf)fommen  im  €apitfuf,  i>a$  ber  grbare  unb  SBofjigefahrfe  Ca- 
fparus  ©cbmibf ,  ^dnigficber  #oUftemtfcber  :c.  2lmt*©ct;reiber  ttnb  gdflner  jurDfen&e^ 
burg,  in  &jtlid)tv  ^ormunbfc&afff,  aud)  t)onroegen  unb  tm5^abmen  fetner  Hebcn  £au& 
grauen  ^lfabccn  ©afleit ,  bcutc  dato ,  t)or  un^  capitulariter  pcrfd()nfic&  erfc^iencn ,  unt) 
fcarmben  anbrad;t  /  tVC(cf;cr  gcffalf  t)fe  Vicaria  ad  Altare  Sanc^i  Jacobi  Majoris  in  asde 

$  l  divi 


^g  Ur&Jtttxm  UHb  H<tc|)«cf)tt»l  $.Period. 

divi  Nicolai ,  burcl)  Slbjlerben  Jpcnrtd;en  3t*rtt$Wen  ,  Organiftenju  St.^efer,  fceltaen, 
vacirfc,  juv  tveldjer  i|t<iebadt)fer  Vicarien,  gemelbfe  fcine  ftebe  %au$*$xci\i  3lfabe©ap 
fert,  i)crmi>gc  un£  bltvcl)  tf)U  in  Originali  t)0rgebracjfcr  Fundation  ,   arboris  confangui- 

nitatis  aud?  anbevev  giaubbaffitcr  Documenten  unt)  Inftrumenten,  t>te  un^eifelf)ajffe  unl) 
ejertitffe  ^afrontn  rodre,  unb  t>iefclbtc?e  t&tcjev  £tit$,  3nf)aff£  iJorerrDe^ntcr  Fundation ,  $u 
ijcvfe^ncn  unt)  ju  conferiren  bdtfc ,  mtt  btenjt  unb  fleifltgei*  Q5tffe ,  tvctf  ba$  Jus  prafen- 

tandi  &  Conferendi  hujus  vicaria: ,  ttOVtgem  anno  etntaufenb  fiinftljunbevf  unt)  fed;S  Wlb 

fed)u'g ,  am  inevjefyenben  Januarii  »on  un$  unt)  unfevm  Capttfuf  t&ren  SSovfaljven  ,  auf 
*>ter£tg  3>af)v  (ang  »ovgun|ttgtcn  unt)  mttgetf)ctffen  Prolongation  na$ ,  tm  Januario  t)cv 
fd)tev  ftinjfttaen  fattfenb  fec^fntnbevf  unb  fecfjftenSaftv,  rotfdQ)Off,  exfpiriren,  gecnbi* 
get  fc»)n ,  unt)  an  ctn  €f)vroiirt)tg  §f>um  *  Capttfef  atebanndevolviren  tvuvbe,  SOStv  mog^ 
fcn  gonjltg  gcvu^cn,  uevmdge  beS  ^vcmtfcf)cn  3>ovtvage$  nocbmaf  unb  anbevroett  auf  fecb* 
Stg  3al)v  fang  ju  evftveefen  unt)  ju  prolongiven*  2£ann  rotr  bann  tyme  btertn  ju  rottlfa^ 
ren  unbaffen  fveunbltcf)en  SOBtflen  ju  evjetgen  roof  genetgt,  atefjaben  rotvbtefem  fctnem@u^ 
cfjen  unb  QMftfj  diaum  unb^faft  gegeben ,  unb  mefjv  erroebnfetf  Jus  prafentandi ,  ober 
conferendi,  auf  fccbjig  Safjv,  oon  bem  nccbjlfofgcnben  etnfaufenb  fecr>^f>unt)cvf  unb  fecfc 
ftem^afjve  an  $u  vecf)nen ,  prolongiret  ttnb  evjtvecfef^prolongiren  unb  evftvecfen  attcr) 
fofd)  Jus-Patronatusfjtemtt  nod)maf)len,  unb  ^trafft  biefeS,  aflee*  getvettfid)  unb  of)ne©e* 
fdf)vbe»  £)eifen  &u  Utf  unb  rotv  untcv  btefem  unfcrn  offcnen  25vief  unfev  gerodfjnfid)  $m 
c^en^Snftegcl  bangen,  aud)  benfefben  t)urcf>  unten  bmantm  Notanum  oevfcvttgcn  unbun* 
fcvfd)vetben  faffem  Adum  Jpambuvg  am  ftcbcnbcn  Februarii,  Anno  etntaufcnb  fecIjeOun* 
bcvtunbbve^ 

/    L.  S.    n 

VNotanus.  J 

Ex  fpeciali  commiflTone  &  mandato  venerabis  CapituliHamburgenfisLau- 
rentius  Kreich  ,  Torgenfls  Sacra  Imperiali  au£toritate  Notarius 
publicus  manupropria  fcripfit ,  fubfcripfit  fignetique  fui  appofiti- 
one  confirmauit. 

Laurentius  Krcich  ,  Torgenfis. 

N.  manupropria  fcripfit  &  fubfcripfit. 

28.  Inftrumentum  poileffionis  Erici  Wichgreue 

fuper  Vicariam  ad  Altare  SS.  Colmse  &  Damiani  in  Nicolao. 

Annoi6i8-  d.  i9Dec. 

"SJof  Otto  Schultes,  Juris  Utriuique  Dottor  ,  nec  non  ueteris  Metropolitanx  Ecclefiac 
■*■  Harnburgenfis  Decanus ,  Hieronymus  Moller,  Senior,  Laurentius  Langerman, 
Hermannus  Wetken  <Sc  Johannes  Kleye  ,  Canonici  di6t«  Ecclefiaj ,  univerlis  6c  fin- 
gulis  Presbyteris,  Clericis,  Notariis  &Tabellionibus  publicis  noftras  <Sc  uenerabilis 

Ca- 


2.  Cap.  fedjj^e  35epfa#e.  wn  St.  Nicolai  2tfrcfce*  79 

Capituli  Hamburgenfis  jurisdi&ioni  fubje&is,  illivel  illis,  ad  quem  velad  quospra»- 
fentes  hoftrse  literae  peruenerint ,  quosque  infra  fcriptum  tangit  negotium  feu  tan- 
gere  poterit  quomodolibet  in  futurum  ,  falutem  in  Domino  ,  ilnceramque  charita- 
tem  precamur.     Noueritis ,  quod  anno  a  natiuitate  Dni.  Jefu  Chrifti  millefimo  fex- 
centefimo  decimo  o£ravo  ,    die  vero  decimo  nono  ,  menfis  Decembris  hora  media 
undecima  antemeridiem ,  Indiclione  prima,  imperante  Sereniffimo ,  potentiffimo, 
inuidiftimoque  Principe  ac  Domino  ,  Domino  Matthia  eleclo  Romanorum  Impe- 
ratore  femper  Augufto  &c.  Domino  noftro  Clementiffimo  ,  anno  Romani  Imperii 
fexto,  coram  nobis  in  loco  capitulari  per  Camerarium  noftrum  Capitulariter  con- 
uocatis  Capitulumque  hujus  Ecclefiae  facientibus ,  inque  Secretarii  noftra  priefentia, 
prsefens  6c  perfonaliter  conftitutus  honeftus  juvenis  Ericus  ^C^ichgreve  ,  Ecclefise 
noftee  Vicariusr,  pro  fe  ipfo  propofuit  &  dixit:  Notum  effe  nobis  Vicariam  fecun- 
dam  ad  Altare  SS.  Cofmse  &Damiani  in  asde  Diui  Nicolai,  per  obitum  Reuer.  &  Do- 
£tiff.  Viri  Dni  Dauidis  Vaget  p.  m.  Sacellani  quondam  Ecclefise  Diui  Nicolai  nouifli- 
mi  pofTefToris  refidentis  ,  vacaree  ,  prout  de  prasfenti  uacabat ,  quse  cum  effet  de 
collatione  Wichgreuiorum ,  fe  a  Reverendo  &  do&iffimo  Viro  Dno.  M  °  .  Alber- 
to  Wichgreuio  Paftore  Ecclefiee  Allernojenfis  ,  fratre  fuo  colendo ,  ad  eandem  prse- 
fentatum  effe,  quemadmodum  nobis  documento  exhibito  ftatim  probauit.     Quare 
inftanter  &  debita  cum  reuerentia  petiit ,  ut  nos  talem  prcefentationem  admittere , 
feque  in  &  ad  eandem  Vicariam  inftituere,  ac  fibi,    de  eadem  ,   audoritate  noftra 
ordinaria  prouidere  dignaremur.      Nos  igitur  Otto  Schultes  J.  U.D.  &  Decanus  , 
cum  di&is  Dnis.  Capitularibus  interlocuti ,   eorumque  integro  prashabito  confenfu , 
prsefentationem  &  petitionem  hujusmodi ,  proutdejure,  admifimus  ,  &  pratfatam. 
Vicariam  fecundam  Altaris  SS.  Cofmse  &  Damiani  in  asde  divi  Nicolai ,  pnediclro 
Erico  Wichgreuen  in  nomine  San6foe  &  indiuiduas  Trinitatis  contulimus  ,  &  illi , 
authoritate  noftra  ordinaria  ,  de  eadem  prouidimus  ,  ipfumque  per  byreti  in  caput 
fuum  impofitionem  ,  &  ofculi  pacis  traditionem  in  &  ad  eandem  inftituimus  &  in- 
ueftimus  tenore  prasfentium ,    receptori  nihilominus  primum  &  ante  omnia  de  ob- 
fervandis  ftatutis  &  confuetudinibus  Ecclefise  noftras  6c  fideJitatis  juramenoe  in  ani- 
mam  fuam  corporaliter  nobis  prseftitit ,  adhibitisque  aliis  folemnitatibus  in  his  fieri 
folitis.      Quare  vobis  omnibus  &  fingulis  fupradi&is  in  uirtute  fan&aa  obedientise 
ftri&e  mandamus  ut  fepe    di&um     Ericum  Wichgreuen  modo  canonice  inftitu- 
tum,  in  corporalem,  realem  &  aftualem  poffeffionem  prsefatas  Vicarke  fecundse  ad 
Altare  SS+  Cofmse  &  Damiani ,   in  asde  Divi  Nicolai  juriumque  &  pertinentiarum 
omnium  ejusdem  ponatis  &  introducatis  ,    &  de  ejusdem  fru&ibus  ,  reditibus  6c 
prouentibus  univerfis  &  fingulis,  plenarie  &  integre,  quantum  in  vobis  fuerit,  re- 
fponderi  facicatis.   In  quorum  omnium  6c  fingulorum  fidem  6c  euidens  teftimonium 
prcemifforum  ,   prsefentes  noftras  literas  exinde  fieri ,  easque  per  Secretarium  no- 
ftrum  infra  fcriptum  fubfcribi  6c  publicari  mandauimus  ,   figiliique  noftrce  Eeclefias 
juffimus  6c  fecimus  appenfione  communiri.      Datum  &  Actum  Hamburgi  in  folito 
loco  Capitulari,  fub  anno,  indi&ione,  menfe  die,  hora  &  imperatorio  regimine, 

ut 


go  Uxtwibm  tmb  VlAdbvi&un  $.  Period. 

ut  quibus  fupra  ,  prsefentibus  ibidem  honeftis  Viris  Joachimo  Jales  Camerario  6c 
Anthonio  Kortekamp ,  Cuftode  Ecciefi^  teftibus  fide  dignis  <5c  ad  priemifla  vocatis 
egitimeque  requifitis. 

/    L.    S.    \ 

VNotariatusJ 

Et  ego  Hermannus  Moller  immatriculatus  Notarius  venerabilisque  Capituli 
Ecclefiae  Hamburgenfis  Secretarius,  quia  hujusmodi  propofitioni, 
petitioni ,  prsefentationis  admiflioni  atque  inftitutioni  aliisque 
omnibus  &  fingulis  praemiflis  dum  lic  ,  ut  prsemittitur ,  fierent  &• 
agerentur ,  una  cum  prsenominatis  teftibus  preefens  interfui ,  eaq; 
omnia  &  fingula  fic  fieri  vidi  &  audivi  ,  ideo  hoc  publicum  in- 
ftrumentum  defuper  confeci ,  fcripfi ,  fubfcripfi  ,  fignoque  no- 
mine  &  cognomine  meis  fignavi ,  ad  hoc  vocatus  legitimeque 
requifitus. 

(L.  S.  appendentis  di&a^ 
Eccl.  Cathedralis  Hamb.y 

29.  Documenta  ad  Vicariaml.    St.  ApoJlonfe. 

Prsfentatio  in  Nicolao ,  ad  Altare  St.  Apollonk  Uff  €lid)M 

SSBorbenljoff.  A  20  Febr.  1634. 

Admodum  Reverendi ,  Nobiliilimi ,  Clariffimi  atq;  Do&iflimi  Viri  , 
Con-Fratres  ac  Amici  honorandi. 

Vfotum  facio  R.  V.  Vicariam  in  aede  D.Nicolai  ad  Altare  St.  Apolloniae  per  obitum 
Dni.  Johannis  Hollenders  ,  Med.  D.  p.  m.  vacare.  Quoniam  vero  illa  Vicaria 
Prsebendse  meae  eft  annexa ,  eoque  ejus  collatio  mihi  jure  competit :  Vigore  Sche- 
dulse  hujus  Erico  Wordenhoff  Studiofo,  Clariflimi  ac  Dodtiflimi  Domini  EriciWbr- 
denhoffii  J.U.L.  &  Senatoris  filio  eam  conferre  volui.  R.  V.  obnixe  rogans  ,  ut 
praedi&um  Ericum  Wordenhoff  in  prxfatse  Vacantis  Vicaria?  pofleflionem  plenarU 
am,  more  confueto,  introducere  ne  graventur  :  orficia  mea  acftudia  viciffim  V.  R- 
nunquam  defutura  ,    promitto.     Dab.  Hamb.  ipfo  die  Antonii.  An.  1634. 

V.    R. 

Officiofiflimus  Con-Frater 

Hermannus  Pincier. 

Admodum  ReveVendis  NobiliflTmis  ,  Clariflimis  ac  Doftiffimis  Viris 
Dn.  Decano,  Seniori,  totique  Capitulo  Ecclefise  Hamburgenfis  &c. 
Drus.Con&atribusteutoribus,  ac  refpe&ive  arfinibus  honorandis. 

Maa- 


2  Cap.  fecf)$fe  95cpfa<je.  Wlf  St  Nicolai  23Urcbe.  g  r 

Mandatum  procuratorium  uff  Francifcum  (Sngell  ab  Erico 

WordenhofT.  prod.  zoFebr.  1634.  ac*  Altare  St.  Apollonise 

in  Nicolao. 

§Jc&  grtcf)  SfBdrbenfjoff,  bero  ^ec^fen  Lt.  unt)  9faf&&<23ertt>anbfcr  aflbte,  urfunbe  mb 
*^befetmef)iemit:  SDemnac&  ber@brenrourbige,  £brem>e(f  unb  ^ofjfgelafjrte  3br.  Jper* 
man  ^incier,  mein  freunbficbcr  (ieber  ©cfjtt>acjer,  Vicariam  in  a?de  D.  Nicolai  vacantem 
per  obitum  Dnujohannis  Hollanders  Med.  D.  p.  m.  tt)0$U  gef)0ren  in  corpore  20  SOlcfc. 
fo/d&rficb  auf  Michaelis  bte  Teftamentarii  Jpartren  §eftaments  enfricbfet,  meinenvgofjn 
Erico  roteber  conferiret ,  *>ermoge  feiner  bet>gefugten  Jpanb  ,  ba$  icf)  meinen  freunblicben 
fkbcn  ©d)tt>ager  ben  rourbtgenunb  9H$of)fge(afjrfenDn.Franrifcum  (gngete  erbeten  aufaf* 
fo(c{>c  Vicariam ,  bet>  &^of)U&f)tw.($t)ums£Gipitdal\f)it  in  meines  (gobnes  9?abmen 
t)it  Poffeifion  $u  fuc&en  unb  ju  nefjmett  ,  ifjm  i>oflfommene  SRlatyt  unb  ©eroaft  gebenb, 
afleS  bas/enige  besroegen  $u  feiflen,  n>a$  bie  Statuta  Ecclefise  Hamb.  erfobern,  unb  mein 
(gofjn  fefber,  roann  er  ju  3>af>ren,  beSroegen  tf)un  unb  t>erricf>ten  fdnte  ober  mdcf>te:  3n* 
fonberfjeit  aud)  juramentum  in  animam  filii  abjufegett.  Urfunbftcf)  icf)  biefeS  mit  etcjencn 
Jpdnben  unferfdjrieben  unb  mit  meinem  gemdfjnficf)em  3nftege(  befefnget.  ©efcbefjen  m 
£amburg  t)tn  2oFebr.  Annotaufenb  fecr/efjunberf  twrunbbreifitg. 

(L.  S.) 
<£rid)  SBort>en^off/  mpr. 

30.  Praefentario  ad  Vic.  H.  AJtaris  Apolloniae 

in  Nic.  d.icjjun.  1634.  ex  Authentico. 

ffiadjbem  Georgius  5vrone  t>om  ^Bofjf^rro.Sfjunv  Capiffef ,  au$  erf>eb(icj)ett  Urfac^en  fet* 

*w  ner  Vicarise  ju  S.  Nicolai  ad  Altare  S.  Apollonise  de  jure  Patronatus  Dni.  M.  Henr. 

Rumpffii  S.  &  haeredum  entfe^ct  foroorben ,  bi$  bafyv  aua)  biefefbe  vaciref ,  ;e£f  aber  Dn.  Jo. 
©d)uf§e  fur  feinem  ©o&ne  Hieronymum  biefefbe  begef>ret,  dltf  f)abtn  roir  Unferfcfjriebene  or* 
behtfidje  SSormunbe  <S.#r.  M.Rumpffii  unfers  refpeftive  Q5ruberg  unb^cbroagerS  f>in* 
terfafienen  ©dbnfeinS,  Marci  benfelben  hamit  befefjnen  rooflen.  Q3efanaet  bemnacj)  fjiemit 
an  £.  <2Bof>l'€rro.  ^bum^apiffef  unfere  freunbficf>e  bienftffeiffige  Q5if  fe ,  ifjme i>orgebad;fen 
Hieronymo  ©cf>ul^n  bie  PofTeflion  uber  felbige  Vicarie  grofjgimftigficr;  &u  crff>eifen;  <kvs 
bitttn  um?  benenfefben  famt  unb  fonber(id)  binroieberum  $u  affen  bicnftftcjjen  ©efaflen,  ratt 
gmpfefjfung  ©dtti.  Proteftion  unbObac^t    Datum  J^amburg  t)tn  19 Jun. An.  16^ 

&  €.  &  9B.  208.  2S.  bienfigeflifFene 
Cort  Dvump. 
Sacob  ?0?et)er. 
£>en  9H5o5f  ^^rrourbigen,  €bfen,  €5«n  #  QJeftat,  ^)oc&  *  unb  SOSo^fgefa^rf  en  ^r  n.  Decano , 
^rn.Senioriunbfdmtf.^)5rn.  Capitularen  $ieftger  ^um^ir«5en  in^amburg  unfern 
gropgttnftigen  Jpfjrn.  unb  roertf;en  greunben. 

I.  Ztyite  3  ter  25 <w&.  S  ?  1  Do- 


$z  Ut£ iwbeit  unfc  Ha#m<&t<tt  j.Period. 

31.  Documentum  pofleffionis  liiper  Vicariam  St. 

Jacobi  pro  Johanne  Hefeler,  An.i645»  d.23jaa 
•  #  ex  Authentico. 

"VJW  Laurentius  Langerman  J.  U.  D.  veteris  Metropolitan*  Ecclefice  Hamburgenfis  De- 
canus  ejusque  loci  judex  ordinarius,  omnibus  &  fingulis  adquos  hx  publicseper- 
veniuntliterse,  Canonicis,  Vicariis,  aliisque  Clericis  ,  Notariis  &  tabellionibus  pu- 
blicis  noftrae  &  Reverendi  Capituli  Ecclefise  Hamburgenfis  Jurisdi&ioni  fubjectis ,  & 
fi  quemcunque  alium  hoc  infra  fcriptum,  modo  ullo,  concernit  negotium,  fincera 
charitate  falutem  precamur  in  Domino.  Notum  fit  vobis ,  quod  anno  Domini  noftri 
Jefu  Chrifti  millefimo  fexcentefimo  quadragefimo  quinto  die  vigefima  tertia  menfis 
Januarii ,  Indi&ione  decima  tertia,  Imperante  Sereniflimo  &  invi&iffimo  Principe  & 
Domino,  Dno.  Ferdinando  Tertio  Romanorum  Imperatore  femperAugufto,  Domirto 
noftro  clementiflimo,  Anno  Romani  ejusdemlmperii  nono,  coram  nobis  &afliden~ 
tibus  viris  Reverendis  ,  nobilibus,  Do&iflimis  &  Clariflimis  Dominis  ,  Henrico  ab 
Anthen  J.  U.D.&Seniore  ,  Luca  ab  Eytzen  ,  Eberhardo  Mollero  ,  Henrico  Wor- 
denhofFJ.U.D.&Joachimo  GoderffenJ.U.D.CanonicisEcclefisenoftrae  in  locoCa- 
pitulari  collegia ,  liter  congregatis  &  capitulum  Ecclefise  noftrae  reprsefentantibus,  pra»- 
fente  etiam  Secretario  noftro  cum  infra  fcriptis  teftibus  ,  comparuerit  difcretus  & 
bene  do&us  Johannes.^etfer  nomine  Johannis  Hefeleri  a  cujus  patre  itidem  Johan- 
ne  Hefeler  di&o  cive Scblefwicenft  mandatum  nobis  ante  hcec  legitimum  exhibuit,hu- 
militer  referens,  certamquandamVicariamperpetuam  ad  Altare  St.  Jacobi  inNico- 
lao  perobitumJohannisHefterberg  ultimi  ejusdem  pofleflbris  vacare,fuoveroprin- 
cipali  vigore  decreti  fexto  DecembrisAnnomillefimofextentefimo  quadragefimo  fe- 
cundo  capitulariter  lati  pofleflionem  fub  certa  conditione  quam  mandans  pater  jam 
adimplevit,  promiflam efle ,  debita  reverentia  obnixe  rogans,  ut  nos  fuper  tali  Vi- 
caria  fe  nomine  fui  principalis  adhuc  minorennis  canonice  inftituere  ,  &  authoritate 
noftra  de  eadem  providere  dignaremur.  Nos  igitur  Lturentius  Langerman  J.  U.  D. 
Decanus  Ecclefiae  Hamburgenfis  fuffragio  &  confenfu  di&orum  Dominorum  Capitu- 
lavium,  petitioni  huic  libenter  detulimus  &  hanc  ante  di&am  VicariamadAItareS. 
Jacobi  in  eede  D.  Nicolai  numero  fecundam ,  huic  Joha  nni  Hefeler  juniori ,  poftquam 
diftus  procuratordefidelitate  &  obfervandis  confuetudinibus  &  ftatutis  Ecclefias  no- 
ftrjfe  juramentum  in  animam  principalis  conceptis  verbis  prseftitiflet ,  obedientiam  et- 
iam  &  reverentiam  ,  Dno.  Decano  ,  Seniori  &  Capitulo  promififlet ,  contulimus, 
eumque  innomine  SS.  &individua*  Trinitatis  authoritate  noftra  ordinaria  per  byrethi 
noftri  in  caput  procuratoris  impofitionem  ,  ofculumque  pacis  ,  aliasque  confuetas 
folemnitates  ,  inftituimus  &  inveftimus  ,  conferimus  ,  inftituimus  &  inveftimus  his 
ipfis  literis  publicis  per  quas  omnibus  vobis ,  fub  fan&a  obedientia  ftri&e  mandamus, 
ut  hunc  Jobannem  Hefelerum  modo  Canonice  inftitutum  in  ipfam  realem  ,  corpora- 
lem&aaualemjurium&  pertinentiarum  pofleffionem  dite  Vicarise  reponatis  & 

intro- 


a.  Cap.  fed)Ste  gepfafle. WH  St.  Nicolai  S&frcfee» g* 

introducatis ,  &  de  hujus  Vicarise  fru&ibus  &  reditibus  omnibus  &  fingulis  quantuni 
quidem  in  vobis  refponderi  faciatis.  In  quorum  fidem  hafce  patentes  literas  per  Se- 
cretarium  noftrum  Notarium  publicum  fcribi  &  publicari  mandavimus  ,  figillique 
Ecclefise noftrae  appenfione muniri  juffimus.  Hamburgi,  loco.  Anno,die,  menfo 
&  Imperio  ut  fupra  prafentibus  honeftis  Viris  Henrico  Bodenburgio  &  Hanfone 
Manquitio  Ecclefi*  miniftris  rogatis  &  requifitis  teftibus. 

/    L.  S.    \ 

VNotarius.  / 

Et  ego  Chriftophorus  Slaphius  SS.  Casfar.  authoritate  Notarius  publicus 
Reverendi  Capituli  Ecclefias  Hamburgenf  Secretarius ,  quoniam 
fuprafcriptis  omnibus  &fingulis  ,  cum  fic  fierent  cV  agerentur, 
una  cum  nominatis  hifce  teftibus  prasfens  interfui ,  hxcque  o- 
mnia  ita  accidiffe  vidi  &  audivi.  Ideo  hoc  inftrumentum  publi- 
cum  inde  confeci ,  manu  mea  propria  fcripfi ,  fubfcripfi ,  unaque 
cum  appenfione  SigilliReverendiCapituli  Hamburgenfis  fignoet- 
iam  meo  fignavi  corroboravique  ad  omnia  &  fingula  legitime  re- 
quifitus  &  rogatus. 

•  ChriftophorusSlaphius,  Notar. 

^     mppa.  fcripf, 

32.  Prolongation  U$  £e^n^9te(^^  i\Ul  fcte  Vicariam 
jacobi  an  ^o^ann  Jf>efelew  auf  6cx3atyv*  An.i66i,  d.2Maji 

<Wg  t>em  Original. 

Sfijjitr  iDcc&aiit  unb  gattQee  C&um^Captttei  5»  ^ambiirg  tfyun  tunb  unb  fytmit 
'ZW  bcUnnm  *>or  uns  unt>  unfere  9}adE>f  ommen  tm  Capitei ,  Dag  uer  gfjrrotirbige  ttnD 
2Bo&lgefo&rte  €f)tu  3o!)anneg  Jg>efe(er  aii*  Jg>oCffein  i£o  <Sc&roe&»fc&cr  0fc0iment#Se!fe$rc* 
Dtger  im©ijftQ5remen,  f^eutdatound  jtt€apttte(oorbrinaenIaflen,  n)e(d)erge|ta(t wit  fcineti 

QJorfafjren  ein  Jus-Patronatus  uber  t)t'e  Vicariam  ad  Altare  S.  Jacobi  Majoris  in  aede  D.Ni- 
colai  conferiret  unt)  mitgetf)ei(et ,  folC&eS  aucf>  nacf)gefjenb$  in  An.  1  s 60»  Den  14  Januarii 

attf  4o3a5r  unb  (e$t(id}  fub  dato  t)en  7Febr.  i6©5+i>onAn.  i^o^an juredjnenabermaf;* 
auf6o3af)r,  t)erm6aeun^producirtcnOriginal-^5rie(fc^,  prolongiret  uni)  crflretf  et  f)dt* 
tem  2(f$aberfofd>e$Jus-Patronatus  buro)  5(bpcrbcn  fetnes  fee(.93ater$  notorie  ttff  tf)tt 
gefommen,  unD  um  et(ia)e  3fafjr  exfpiriren  rotirfce,  fo  roofte  erun$inftdni)igft  erfucOetunt) 
gebeten  Jjaben,  uafi  £Gir,  jufofge  fc>e£  feremifcf?en  QSertrages  fo(cj)  Jus-Patronatus  unb  con- 
ferendi,  aufifjn  unb  feine  grben  anberroeit  uff  fogfafjrfang,  t>on  geit  ber  Expiration  ati 
&u  rcgnen  *  ju  prolongiren  unbfuj  erflrecfen  groggunjlig  gerufjen  mdcfjten.  SBanti 
foir  t)ann  tf>m  €f;rn.  Johanni  ^efcicrn  f>ierin  &u  roi(Ifaf)ren  nnb  allen  frewnbii^en  28itfett 

*  corrigenda  vox  in  originali  &  legc:  rc#WW. 


84  Ur£ irnbm  unfc  Hadbrtcbtert  s.Period. 

juerroeifen,  foroo(cjenei#t,  a(£  nacf)  obangeregten  25remifd?en  93ertracj  m  mri  t)ajtt 
wrbttnben  beftnben* 

<So  fjaben  roir  biefen  feinen  ©uc&en  unt)  Q5itten  fjeut e  unten  dato ,  Capitulariter  &Mt 

gCCjebett,  unt)  mef)r  erroef^lted  Jus-Patronatus  &praffentandi  ad  Vicariam  dittam  ad  Al- 
tare  S.Jacobi  Majoris  in  sede  D.  Nicolai  u(f  fo.3af)ri)0n  bem  necJ)jlfo(cjent)en  i666jlen 

Sar)r  anjurecjnen  *  prolongiret  «uni)  erjtrecfet ,  prolongiren  tHit)  erjtrecfen  attcl;  fol* 
cjjcS  Jus-Patronatus  bi$  t»af)in  unt>  tfrajft  t>iefe£  unfertf  offenen  Q5rieffeS  nocj)ma()fen.  2|fle$ 
fjetreuficf)  unt)  ofjne  @efef)rt)e.  Urfunb(tcf)  ift  uiefer  Prolongation-^riepon  unferm  Secre- 
tario  eicjentfid?  unterfcfjrieben ,  unt)  mit  ber  $ird)en*3nftecje(  roiffent(id)  bef>ancjen.  <2?o 
0efd;ef)en  ^ambur^  t>en  2  Maji  cmcatifertO  fecfc$£wnOere  ew  tmO  fec&jtej  tc. 

Ad  Mandatum  R.  Capit.Hamb.  fubfcripfi, 

Johanncs  Thurman,  Lt.&Secr. 
(    LS.     n 

V  pendentis.   -/ 

fjff  am  1 7 1 7.  d.  1 9Aug.  auf  r  o  ^afjr  t>on  17»  6.  d.  7  Febr.  an  ju  rccf> 
nen  (Sfyren  Johanni  J£)efelern  ,  Paftori  ju  s33efuten  im  51mfe 
9}euf)aufen  M  <5tiffb  Q3remen  prolongiret.         • 

33,  L.  Laur.  SBtt&mattf  ©cljrei&en  an  N.£efe(ecn/ 

5>ret>if3em  ju  5?cWngbrocf  /  bte  Vicariam  St. Jacobi  betrefc 
fent>*  An.  1685.  22  Nov. 

(Tit.)  9Dlcm  cjtofigunftfcjct4  Jg)crr  *c. 

gSemfefben  fan  icfj  ntd;t  um()in  ju  enfbecfen,  roie  t>aS  bet)  t)er  Vicaria  (bieicbfcif  i66r. 
*^t>onuem£»errn  a(S  Patrqno  pofledire)  ein  flein  Corpus  t>on  9$?cf.  8  g.  3dr)r(ic^er 
Ovente  roif  i>er(of)ren  cjebcn.  #abe  a(fo  f)terin  metnetf  Sfrxtu  a(3  Patroni  cjutes  Contilium  ein* 
f)o(en  rooffen.  5Die  (§5acf)e  t>erf)a(t  ftd)  a(fo :  @s  ifH>iefe  Dvente  t>er  9  $?cf .  8  g.  3a'f)rf  tcfr  atttf 
Jpimidj^ittengrbeimCramon,  mira(^Poffefforirictticj(]ejaf;(etroort)en,  bi$  baf?i)e$fe(. 
Qimid)  ^Qitttn  ^Gittroe  baSgrbe  an  einen  3ucfetvQ5eefer  Cornelius  oon  <Sumt>erfau(fet, 
uni)  if)m  jure  dominii  jufc&retbcn  IdtftL  SGie  icf)  nun  t)iefen  t>errotcf)enen  Michaelis  t)ie  9 
$kf.  8  ^  Diente  f)abe  rootten  abf)o(en  (ajfen,  f;at  feer  ^ctuflTer  fofcr>e  §u  jaf;fett  ftc^<jen>e^ert,au^ 
Urfac&en ,  roetf  fte  nicf)t  tm  ©tabt*£Xente*SSuc&  eincjefcforieben  rodren  ,  roefcf)e$  bann  roa&r 
t(t.  2Bie  icf)  nun  uarauf  t>ie(fd(ftcje  Conferentz  mtt  tr)nen  atlerfeitfcjefjaften  ,  t)ie  (Sac^e 
aud;  ex  poffefforio  if>nen  anber^  remonftriret ,  f)aben  (te  e^  bennocb  ^um  Procefs  fom* 
men  (affen  rooden,  bi#  id)uocf)  ent)(id)t)ie  ©ad)e  baf)in  cjefrieben ,  ua£  mtr  1  to  sjjftcf.  pro  re- 
dimenda  vexa  ftnt)  cjebotcn  tx>ort)en ,  n>efci)e  id)  of)ne  metne^  ^»'»*  Confens  ju  acceptiren 
t)ennocb  ^eDencfen  aetracjen,  rotetvof  R.  Capitulum  auf  2op5S)?tf.  fcf)on  confentiretf)at, 
voann  tcf>  biefe^  frtecjen  fonte ,  unD  meine^  Jprn.Confens  bepfcfcaffen  rourt)e.  $8e(tf)e 
*  «n  iu  red;ttcn.  200  9ft* 


l.  Cap.  fec^fc  SMtyU  *>M  St.  Nicolai  &<rcfee.- 


aooSftcf.bann,  metneS  €rad>ten$  beflfev  fetnuu  acccptiren  ate  ein  ungemip  in  dubio  ju 
hazardiren ,  aud>  bte  ^voce^Unfoften  nic&t  gevtng  fetw  rourben,  al^bttte  nocj>mafemein 
avcfoiinfit<jev  J£>evv  n>oOe  ttftr  bocf>  citfflime  feine  $?et>nung  quidfado  opus  iiberfcl>retben, 
cum  periculum  fit  in  mora.  SBoju  id;  mtd>  gdnfclid;  eertaffe ,  unt)  tl>ue  betn  Jpn.  ©ott(. 
£>b(>ut  &u  aller  felbfl  defiderirenbenFelicitdt  aetveuf*  empfef>(em 

#amburg,  Raptim  QMetbe  metnetf  £e.rrn  ffete  ©tenflergebenflet 

i68f.  d.2zNov. 

Laurentius  Wichman ,  Ltus. 

P-  S.  3cf>  i>erftcf>ere  metnen^errn,  baf?  icf>  baS/entge,  n>a^  tcf>  anCapital  empfan* 
gen  roerbe,  n>t(rtd>ttgconfenfu  &  authoritate  Capituli  anuermett aud; ftcf>er 
tm  ©tabfcDfente^ud)  befegen  r  unb  btefer  metner  impofTeflionirten  Vicariae 
Intraden  §ufc|>retben  laffen ,  bamttmetn  funffttaerSucceflbr  mtr  ntd>t$  impu- 
tirenfan,  ber#r.fd;reibemt'r  etftgft  feme$?epnung,  roornad;  t'c{>mtd>rtci;tett 

YOlU  aDieu. 

P.  S.  £>a$  £au$  /  roorauS  btefe  Ovente  t>er  9  $?cf .  8  £♦  muffett  beja  jjfet  roerben  tft  bocf) 
befcf>tt>evet,  baljero  aud;biefe£Capital  indfimfftige  caduc  tff,  tmgaHeS  ntd>t 
ethgft  anberroerts  fo(te  eingefcbrteben  roerben. 

Sllfo  bienetbtefeS  metnem  #rn.p^acf>rtd>t,  rote  (ang  ti  aber  au$  bem 
<&tabt  <  Q5ucf>  gettlget,  obev  ob  etf  ntemaf>($  emgefcf>rteben  geroefen ,  tff  mtr  un* 
n>tffenb;  ftocf>ma($®0$$befo!)fcn-  ©(tgfi 

3cf>  erroarte  titiffime  ^ntwort. 

Infcriptio : 

£errn, 
£errn  N.  Jpefelern,  n>of>(i>erorbneten  Paftoren 
jum  ^etJenbvocf ;  $?etnem  grofgunfftgen  unb 
geef>rten  ^errn,  t)iefe^ 

^ebtngbrocf» 

34.  Regiftmm  dePerceptis  &  expofitis  Dn.Vica- 

riorum  ad  D.  Nicolai  ab  Ann.  1705.  Mich.  ad  Ann. 

1706.  Mich. 

Reditus  de  term.  Mich.  170?. 
Kj|erman  SWttefffeben*    7^cf\  80.    trib.  6g.  Reft.  7$?cf.  af. 
^  -3ocbtm2R)am  3  2.  2-14- 

£ucaS  DveberS  9         -         -      6-8-10- 

Q5t;fe9Mler  10  -         -      8       -     9    -      8- 

Domus  Panum  in  Summo  -  -  -  12     - 

2   3  De 


86 


IM unbm  tmb  CT<t^rtcfoceti 


5.  Period. 


De  term.  $.Regum  1706. 
De  term.  Pafchat. 


SWaft&tatf  9Mbmbt$tt 

®.$*ter  SBinlwgrben 

©feffett  #et;brod          -  -             -        - 

3ocf>im  £emfe          -  7-8        Trib.  6g 

©♦  &ott  Uffefn  €rbett  40     -                  4        - 

©.  2Jnt)r.  ^ufenfen  grbett  10      ..  -         .      g    . 

@5t)fe9M(er         -  10 

#erm'an$?ttfefffe&en£rben  2         -          -    % 

3of).  be  ©rofe  20.  5         -         -      2       - 

3o(>ann$immermatt$2£.    18  -               1 

S8a(ent-#eing  2B*  9    -    12    -    -     $ 

£uca$  DveberS          -  1    -     8    -    -      2 

S)at>it)  *)>en$fjorn  grbert  7-8 

^eter  «Smncjen  2B.  22          -             12         - 

&ieberid>  9Mlere5(grben  10            -            8         - 

Slnbreatf  ©ommerfelt)  2    -     2       -       % 

Proto-Notarius  ©cjjufgert  @rben  au$  @fufj(* 

macberS  Jpaufe  f    -     4       -       $ 

Vicarii  S.  Petri. 

#ef?bufen  €rben           -  s         -          -     4 

©agecf&off         -  12                 -g 

3acob  2lmcr$  €rbett  18       -          -       12 

3acob£tttfen$(5rben  10  8  - 
Juratent)er^ira)eS.Nicolai22  -  4  - 
#an§  ^eterfen  (grbett 

<£a(anb  am  2)ubm  - 

De  term.  St.  Johann.  Bapt.  1706. 


20    - 


33 
6 


4 

4 
4 


4W 


3acob  £ancjett  grben 
3of>  $immerman$  20. 
SDietrid)  SftouerS  €rbett 
©pfeSMfer        -  s    - 

Vicarii  in  Petro 

#ittrid>  Q5ordjer$  (grben  iu  ©fabe  -       s 

<2>.  £tl>t>erforejett  ^tbbeftorp  Seffament     - 

De  term.  Mich. 

©.  DviffenmunbeS  grbett  modo  Jpinr.^princj 
CatanD  im  3#uw*  :  - 


15 


7OTcf.8f« 


17 
9 
7 

38 

9 

9 
1 

2 
17 

9 
1 

7 
21 

9 

2 

4 
8 

4 
ii 

17 

9 

22 

8 
90 


3i 
S 

5 

9r 

S6 


8- 
8- 
2- 

8- 

8- 
14- 
14- 

4- 
6- 

2- 

4- 
8- 


12- 

12- 
8- 
4- 
8- 

4- 


8- 

12  - 


Redi- 


2  Cap.  fec&Sf  e  Q5et>(aae.  twit  St.  Nicolai  2*tfr<t)e.  87 

^,^ — — ^m^  ■  ■  ■  ■  »  ■  w  — ■—— — — — ^— — ».— — — — —  "       '  ■■■■■■    ■  1  — — ^— «— ^. — — j— — — ■  t— w^— — . 

Reditus  Panum  Dnn.  Vicar.  ad  D.  Nicol. 

De  term,  Pafchat,  1706. 

®.2Ben>i$er$grben                ir$?cf.             Trib.  12  (L    5DM\  f?. 

JSpr.Sobcmh  $otf;                   24         -            -  1    -  4-     22-12- 

3«cob  Q5ocfelman                   20          -             .  1-      19-     - 

Softttnn  Sutfen^  Srben              n  -  4  -      -          -  8-     10-12- 

SSoWng*  2B.                         4-          -          -  -           3-12- 

Stiraen  DvicbelS                        3  -               -  -               2-14- 

*Peter  »on  $m            -             -                      -  2  - 

J&inr.Oc&wart                         r-             -             -  4-12- 

■§ein©plm$2rben                 20-             -  1    -  12-    iS  -  4- 

De  term.  Joh.  Bapt. 

@.2Betw'6er*&&e»  7-8-        -  -        6 

@aott't  Jpinfcfr  3  -  -       -     .     -  2-14- 

De  term.  Mich. 
£anfi  £eibrocf$  ^Qittm  6  -  -  -  €  -      5*  - 10  - 

Soacbim  ^eper  6 -  -        >;  8  -      j  -   8  - 

Expenfse  Diftributionis  anniverfarise. 
Diftrib.   I.  af.  S.Mich.  -  Nat.  Chriftaro  13  perf.  a  6$?cf.8fJ.   84$Jcf.  8fj. 
II.  Cffernd.4  Apr.  &  5-$?.  prGJejunio,  1  $?cf.  8  £♦  proSemel  pafchat. 
i$?cf.Fac.  7$?cf.  8g.       -  -  -  97*8- 

III.  f.  Joh.  13.  perfonis  a  f  $?cf ♦  -  6;  -     - 

IV.  f.  Mich.  1 3 .  perfonis  a  f  $}cf.  &  pro  Vale  diftrib.  84  -     - 

1  ^cf  8  0.                -               -  -  -            48  -  8  - 

Offew  pro  panibus  13.  perfonis  a  6 $?cf.  8  f?.            -  -            84  -  8  - 

Expenfae  Ordinariae. 

Camera  Civitatis  ad  Scholam  St.  Joh.              -  -                1 1 8  -  4  - 

Pro  Decano  a($  Seniori  pro  fubfcriptione                -  -             6  -  4  - 

Salarium  monitoris  &  Diftributoris                -               -  7°  " 

SDetren  bepben  dffeficn  Vicariis  2Duc.Spec.  -  -  14- 

Curfori  in  eodem  Convent.  -  -  -  3  - 

Eidem  adminiftranti  -  -  -  -  -  1-8- 

SDem  Oraanitfen  ju  St.Nicol.  -  -  -  f  -  3  - 

Joh.  Wangerfen  Teftament  -  -  -  2  - 

SDie  SEWet&e  fur  t>ie  Convent-@tube            -  -  .                     €  - 

S)emCurforiCpffer^fennina            -  -             -             3- 

SDte  Ofacbttuntt  ein&ufcbreiben             -             -  -                1  - 1 2  - 

Pro  Convocatione  tvie  t)ie  9fcc|ttUtta.  abgefeget        _2 ■ -12- 

Summa  expenfus    647  - 12  - 

©nnafjme  6969M  6fS. 

9(u£aabe    647  -     7  - 

Refiduum                  48    -     if  -  3f9}ac^ 


n 


Urftmbett  unb  Hackrtcfccert 


;.  Period. 


35,  9?a^ni|t  t?on  bencn  Vicarien  /  Sejlamenten  unt> 

55rut>crfcf>afften  juStNicolaj.  An.1537.fq. 

2)e  Vicariert  tkoQttltfeNicolai. 


£r.  3o&ann  £u#- 
#r.  (Suert  »am  5?roge. 
£>r.  J£)tnrtc&  Q3anffcf>oro. 
$f.  $on/e$  2>orbenoro. 

Sixtus  Wolteri. 

#r,  3of>ann  £iitfenS. 

Conradus  $(0|e. 

#r.Q5erenb5?ocfe. 
£>r.  3od;im  $?dffer$  ©ofjn. 
^arcjbom  t)om  ^roge. 
#r.  SUbert  Mri  Sffen. 

Hinricus  Steffani. 

Jpr.  £e(mef  2Ba#tif. 
$r.  J£>ennincf  £>ancfmeier. 

Johannes  @cr>tp60Utt>cr. 
Jpr.  Laurentius  Q3ranff>. 
Doftor  grnft. 
Hinricus  ttatl  SHlffen. 

#r.  £arber  t>an  ©toue. 


#r.  3d6ann  ^Bunnefe. 
#r.  3«^ob  Brixii. 
Bertoldus  ©rpmpe. 
€D?eIcT>er  t>an  €merffen. 
#r.  3urgen  2lrnefen. 
J&r.  tferjten  van  Siibfe. 
|)r.  3»5ann  SOBangerffen. 
J£>r.  $afm  $t;beman. 
«Pefer  Dfamffebe. 
9tt|tr.  3oc&im  ©ommerfefo. 
?D?attf>ta^  t>an  ber  *2Borf. 
$?ftr.3ol>ann9ium(>ert. 
$tfirj$  ©c&oroenborcfj. 
i&y,  #e(mer  25rebenbefe. 
JF^Laurentius  Jpoppencr. 
#r.  £>t;rcf  £>etfen. 
£r.  3<*cob  ^fdcjer. 
£r.  €ort>  £o|e. 


fceMEMORIA. 


Mauritius  m\  $?t;nbcn, 
#r»  Jpinricf  Jpolefen. 

Johannes  Q3a#ef. 

&r.  Sofjann  £utfen$. 

|)r.  (£orb  Jpefterbercu). 

£>r.  Styrcf  5D?er>get% 

4?r.  #inrtcj>  Dtiffer. 

Petrus  ^emftebe. 

#r.  3ocf>tm  QSrefe. 

£>r.  £inricf  ©enbenljorft. 

#r.  3obann  Olbenffen. 

^r.  SlnbreaS  $?dt(er. 

£r.  @ert  t>an  Jputlctt  @one. 

pK  Sttarquart  ^ronc. 

%h  $au(  bc  ftappeHan  to  3&&o. 

#r.  CfaroeS  £an$enb.efc. 


•£*♦  3^ann  Marquardi. 

Jpr.  SlnbreaS  33oninafl>off. 
Johannes  Jparbfop. 
#r.  Jpinricf  ©enbenf>or|t. 
Petrus  <23refe. 
^>t  $?arfen  ©arroer. 
sjSfttfr.  3of;ann  £lotl>. 
Wilhelmus  Jpacfe. 

#r.  3of>ann  Sutfcnfc 

Johannes  ^anbfo. 
Johannes  *J)i;l. 
Conradus  £>u|tncf. 
Martinus  $?afrufe. 
£)e  Dvat{>  tf)0  #amborcb, 
#r.3of;ann  »am9ipne. 


i.Gip.fcc5#e$8e0fafle# 


*MSfc.Nico!al2Mr*«* 


89 


SDe  Eepamettte  tr)o  Qmtee  Nicolai. 


Cttte  EOittcF efmatts,  bi  3ocf)im  twt  ber    Qv.Jtyann  Kefett ,  6t  #r.3of)an  £ou 


Q5ed)fe  bem  Clben ,  nu  bf  3tirgen  »cm 

#o(t,  bar  9$  bp  etn  Q5rotv^up» 
£ttar£ert ,  bi  3ocf;im  oan  bev  $}ecf)te> 
&o|e  £\0benborg,  bi  Jperr  $)Uttl)i<x$ 

Dveber, 
2f!berc  X£ulr)afett ,  bi  Jg>err  3ocf)im 

fOto&r* 
^ans  Scfctverirte,  hi  £titfe  StucDtnicfjf* 
3)e3  Olbcn  £rn.  igricb  vart  C$e»eit ,  bi 

#an§  #artman ,  nu  bi  ^urcjeu  »an 

^jeuen, 
Sfrx.jQbann  (B>r)aw>ert,  bi  $?eine  fcan 

(Sifen. 
£)ev  2tlleitr)tj|tfcfcert ,  bt  £an§  vcm  35av* 

getn 
^ermett  XPetfetts  ,  bi  $?efter  3*&amt 

$Beffetn 
Hlecee  ¥X>rifffe6r)agert ,  bi  #ang  ^ocj^ 

genfe. 


roe,  mt  b\)  #t\£)prtf  Sttetger. 
^lomenbercja,  bi  3or)an  £op* 

Xtyd?e  2£renbes ,  bi  Den  o(ben  #an$  $e* 

fterbergr)» 
&td;ert  Kobettborejf? ,  bi  fcen  frifligen 
£tcf;nam3  ©cf;roaim 

^elme^e  vart  Ulfeit ,  bi  SD?aftr)duS 

®l6x$. 
3>arts  3>utrtcFs,  bi  Jpefmef e  #o(ftr)etf« 

^ofeffBomtjarbeit,  bi  sjfteffcr  3of;antl 
2Betfen,  bi£im\  oan3)u((en. 

&efemati6 ,  bi  Qoctym  SDJetger  unb  €(a* 

roes  Rakn,  nu  £)i\3urgen  i>anr2£in* 

t(;em 
£ut£e  Btlrirttj,  bi  #v.  Sofjann  #tifp, 

$x.  %btxt  '20eftet)e,  unt>  £t\  3o(;atirt 

fxobenborcf) ,  gvibritf  Uftra, 
lutfe  25a£em 


JDe  25reberfdwp  ti)o  St.  Nicolai. 


£)e  (jiflige  £tcf)attt 

5Dati>€o(f«^avtd* 

3)er  12.  SlpofreL 

Unfer  (e»en  33rouroen ,  ber  fdoen  greu* 

be.     ( £)t;t  D^  gefeuert  in  be  @abe*>' 

$ifte. 

©utife  Jabtan  unb  ©ebafttam 

@unte  Mauritius. 

§)e  e)cf)ipftibe  tr)o  ber  erflen  $?tfiem 

2)e3  r)i(ttcjen  £id;namc>  ©roarcm 

Unfer  feoen  ^vouroen  t(;or  £ofmgr)e» 

■ 


io  £)er  eftren  3)ttfenf  Suncffrouroett  (gf)e* 

(ettertin  be  @abe^3?iftc.) 

©tinfe  3acob& 

QSnfer  (eoen  QSvouroen  ber  ntcjcti  $vo* 

ntnge  (iti  be  ©abe&^ifle.) 

3)e$  bi((igett€vuce£,  bt;^efter^or)att 

2Betfctt$. 
14  QJnfer  (euen  Q3rouroen  ber  ®arm6er^ 

tiaftit  (bifit  it  ge(ecf)t  bi  funte  3£fu* 

S5roberfcf;up  in^acobi.) 
ij*  ©ev  $e<je(cr* 


11 
12 


t3 


1.  C&ette  jterBatt^ 


C^J 


©« 


90  Uttonbm  utft  VT«d)tid}ten  j.  Period. 


£>ie  fie&ettfce  23et)(aae  au  t>em  t>rttten  £aptf  tei 

Hacjmdjten 

St.  PETRI  jfo$e» 

i  Literae  Conradi  £5icf  el|kbf$  pro  Joanne  de  Verda  fuper  5-  marcarum  annuis  red- 
ditibus  ad  Vicariam  St. Stephani  fpe&antibus.  A.  1 588.  d.  27  Martii. 

2  Fundatio  Vicarise  ad  Altare  SS.  Trinitatis  ,   b.  Mariae  Virginis ,  XII  Apoftolorum 

&  StStephani  in  Ecclefia  St.PETRI  per  Dn.Ericum  deTzeven.  An.1430. 

3  Concordia  fuper  IVmarcarum  redditus  ad  Vicariam  Johannis  B.&Martini  perti- 

nentes.  An.  144^.    ])  poft  Martini. 

4  CafTatio  X  marcarum  reddituum  per  Johannem  Mund.  Vicarium.  An.  145*  3. 
f  Statuta  Vicariorum  in  Petro.  An.  145-3.  poft  Quafimodogeniti. 

6  Literae  2(renb  Jg)acDen  in  ©pijfer&Orpe  fuper  I.marca?  redditus  ad  Vicariam  Alta- 

ris  St.  Stephani.  An.  1490.'  • 

7  Recognitio  J£)an$  5t(aretl  fuper  7|$)?cc\  reddituum  adeandemVicariam.  An.i49f. 
g  Extra&us  Libri  Refignationum  fuper  eosdem  redditus.  An.  1495*. 

9  Q5art()0(b  ^Oraci^  Reverfal-Q5reff  up  4$}cc\  d\Mf)t  ad  eandem  Vicariam.     An- 

no  1501. 

10  Q3eraletcf>  jrotfctyen  Jgjang  2&icf;fjor|t  unb  (Eorb  £anae  Vicario  ju  St.  Stephani  in  Pe- 

tro.  An.  1^07. 

1 1  Extracl:  ex  Libro  Memorandorum  i)OU  ^Oacftim  $}iQll$  £ct1C  in  St.  Petri.  An.  1  f  1 3. 

12  Q}eroJetd;  Ubcr  16  $ftc\@5e(bcg  ber  Vicariae  ad  Altare  St.Thomse  $uaef)Oretlbe,    An- 

no  tfitfa 

1 3  $}acr;rtcf;f  t>on  benen  Vicarien,  Commendiftcn ,  $e(Iamenfen  unt)  25ruberfcf)afffen  ju 

St.^efer.  An.  1537,  fqq* 

14  Luciae  m\  SGBinf&eu  £oop*Q3ref  up  5  $?cf.  ^3enntnaf;en  3arlicj>er  DCenfe  an  be  <je* 

mene  Memorien  to  St,  ^efer.  An.  1 53  g. 

1  f  Praefentatio  &  inftitutio  nova  Bernhardi  $?0(fer£  adVicariamSt.  Stephani  in  Ec- 
clefiaSt.Petri.  An.  1546.  ^ 

16  Inftrumentum  Notariale  ba^  iSggcrt  (Crams  #r.  ^o^amt  Utrecfct,  ^rebtami  iu 
St.  *)3efer  jtt  ber  Vicaria  Erafmi  unb  2(nnd  tn  befaafer^trcOe ,  ad  fideles  manus 
&  ad  ufum  Alberti  Qcfcerpert  prsefentiret  f)Qblf  Utlb  baj?  befagfe  ColJation  t)OU 
t)em  Procuratore  anaenommen  unb  fcon  bem  dlfetfen  J&errn  Q5iiv<Kvmeifter  #errn 
QftaUfya  &&efcew  aut  ^etjTcn  unb  be|tdtigef  roorben  fei;*  Anno  1^58.  d.  13 
Martii. 

17  In- 


2.  Cap.  jtebenbe  QSepIao^  Wit  Sc.  Nicolai  !&fr<fre*  9  r 


17  Inftrumentum  Collationis  Vieariaj  St.  Stephani  in  Ecclefia  St.  Petri  pro  Joanne 

25ecftt1£rt  Lucse  filio  per  refignationem  Johannis  VOittm.  An.  1*64.  d.  4. 
Febr. 

18  iLufcolf  w«  ttaretifcorfF,  %5um^robflett  ju  QSremen,  ©c&reiben  ctn  bad  Capitul 

JU  JfpambttrabteVicaiiam  Andrese  unb  Elifabeth  in  Ecclefia  St.  Petri  betrefteni). 
dat.  1^67*  d.  i8Sept. 

19  &ermait  Htebitra,  Canonici  angefMte  ftlagt  i>or  (£.  &  Capifef  gegen  ten  d\atf)& 

Jperrn  Hieronymum  ^utjeit  in  punclo  ber  QSorentljaltuna.  ttnb  »erroe£erten  Refi- 
gnation  ber  Vicarias  S.Catharinse  inPetro  fofeinerPraebendse  anne&iref*  An- 
no  1  f  69. 

20  ^oacfrittt  «5>titjet10  Inftrumentum  Appellationis  bte  Vicariam  St.  Catharinas  in  Pe- 

tro  betreffenb*  An.  1  f 90.  d.  7  Sept. 

21  3o^anrt  (Dfenbruggert,  ^rebtcjerS  $u  St.  Nicolai  (geftretben  an  bte  Jgjfcrm  ^Jo^rttt 

ZMilemart  unb  Sertt^arb  QoItOUtvert  fetne  fjabenbe  Vicariam  ad  Altare  S.Ca- 
tharinae  inPetro  befreffenb.    An.  1  f  98.  d.  i9Aug. 
2i  Ej.  An.  1 5-94.  d.  27  Aug.  datirteS  ©o)reiben  an  bcn  (frfc*  Q5tfc{?off Q5remtfc$en £anty 
fern,  #n.  Do&.  Cafpar  ftod)  btefelbe  Vicariam  befantjen. 

23  Q3erbtnbun#  Derer  Viearien  ju  St.^erertfyreDiftributiones  #efyeimunbmf#tt)teaen$u 

fjaiten.  An.  16 10.  d.  z\  Jun. 

24  £)er  ^rebtaer  ^u  St.«]3efer  QSorfrefluna  an  bte  &fd)ttam$*unb  $u*c()*©efcf)roortte  bat 

fefbftben?9?ifibraucf)  ber  jftrcj^tellen  betreffcnb.  An.  1648.  d.  22JUI. 
2J"  9?atf;rtd)t  i>Ottbettt  ber  Vicarise  D.  Bartholoman  &  Wenceslai  inPetro  JUfommCtt' 
t>tn  ffeinen  #aufe£.  An.  1 676.  d.  2  O&obr. 

26  9?acbrlcf)t  son  benen  ^trd>©efd;roornen  ju  St.$pefer* 

27  97acbrtc()t  t)on  berBibliothecjuSc.^efer. 

1.  Litera  Conradi^tcfclflaeb^  pro  Joanne  deVer- 

da  fuper  5  marcarum  annuis  redditibus ,    ad  Vicariam  St. 
Stephani  in  temploSt.Petri  Ipecftantibus. 

TTniverfis  &  fingulis  praefentes  literas  infpe&uris.  Ego  Conradus  Q5icfelftabf  habi- 
\*  tator  oppidi  Hamburgenf.  Bremenf.  dioc.  cupio  fore  notum  ,  quod  de  confilio 
&  confenfu  omnium  hferedum  &  amicorum  meorum  vendidi  &  dimifi , vendo  &di- 
mitto  pro  quinquaginta  Marcis  denariorum  Hamburgeri!?  mihi  in  numerata  pecunia 
integraliter  perfolutis  &  in  ufus  meos  converfis  honorabili  viro  Dno.  Johanni  de 
Verda  presbitero  didtae  dioc.  &  fuis  veris  ha^redibus  ,  feu  quibus  ipfe  feu  fui  haere- 
des  in  vita  vel  in  morte  dimiferit  feu  dimiferint  redditus  perpetuos  quinque  marca- 
rum  Hamburgenf.  denariorum  in  di&o  oppido  Hamburgenf.  omni  anno  infra  ocla- 
vam  feftivitatis  pafce  in  prompta  pecunia  fub  meis  &  haeredum  meorum  laboribus 
&  expenfis  di&o  Dno.  Johanni  de  Verda  feu  fuis,  ut  priemittitur,  perfolvendos ,  in 
&  de  quatuor  petiis  terrse  cum  dimidia  pratorum  fituatis  infra  claufuram  aggeris 

Sft  2  %0W< 


9*  Urfrmbctt  utib  nacbricfctett  s.Period. 


$amttiert>ic£  prope  villam  ^OVIie ,  quarum  duae  continent  oclo  jugera  ,  &  con.fron- 
tantur  aparte  orientali  cum  terra  Elveri  de  monte.  Reliqueduae  petie  cum  dimidia 
confrontantur  aparte  Orientali  cum  terra  proxime  defcripta  Elveri  praedi&i ,  &  a 
parte  occidentali  cum  terra  ad  $l(fjett)t  matrem  meam  pertinentes  ,  &  a  parte  meri- 
dionali  di&se  petias  omnes  confrontantur  cum  diclo  aggere  J£)ammerMcf  ,  &  a  parte 
feptentrionali  confrontantur  cum  via  publica  ,  qua  itur  de  dicla  villa  J£)ortte  verfus 
©cj)ibbecfe+  Et  hujusmodi  petise  terrae  nullis  aliis  reditibus  funt  gravatse  nec  per 
me  vel  hseredes  meos  aut  quoscunque  alios  absque  di&i  Dn.  Johannis  de  Verda  ex- 
prefTo  confenfii  quibuslibet  aliis  redditibus  quomodolibet  gravabuntur*  Si  vero , 
quod  abfit ,  dictas  petias  terrse  contigerit  per  quemcunque  in  futurum  quomodoli- 
bet  imbrigari  impeti  vel  impediri ,  ego  &  haeredes  mei  tenebuntur  hujusmodi  peti- 
as  teme  &  redditus  ab  omni  impetione  &  impedimento  totaliter  disbrigare ,  ac  et- 
iam  omnia  damna  &  expenfas,  fique  velquas  ex  hujusmodi  impedimento  vel  occa- 
lione  retardatae  folutionis  didtorum  reddituum  fieri  contigerit ,  absque,contradi£ri- 
one  quacunque  dicto  Dno.  Johanni  &  fuis  hsredibus  refundere  &  refcutire  cum  ef- 
fe&u  fub  hypotheca  &  obligatione  omnium  bonorum  meorum  prafentium  &  futu- 
rorum.  Diclus  Dominus  Johannes  de  Verda  nec  fui  haeredes  non  erunt  ad  facien- 
dumSlufas,  aquae  du&us,  aggeres,  exaftiones  ,  vel  alia  onera  queecunque  fuftinen- 
dum  quomodolibet  obligati,  fed  ille  vel  illi,  qui  hujusmodi  petiarum  teme  propri- 
etatem  feu  poffeflionem  habuerit  feu  habuerint,  di&a  onera  fupportabit  &  fuppor- 
tabunt.  Infuper  diftus  Dominus  Johannes  de  Verda  ex  favore  gratia*  fpecialis  de- 
dit  &  conceffit  mihi  &  heredibus  meis  liberam  poteftatem  diclos  redditus  reemendi 
omni  anno  infra  o&avam  feftivitatis  Pafchee  pro  quinquaginta  Marcis  denariorum 
Hamburgenf.  in  oppido  Hamburgenfi  fupra  diclo  Dno.  Johanni  de  Verda  antedi&o 
feu  fuis  hseredibus  perfolvendum  ;  Redditibus  illius  anni  proxime  tunc  elapfi  primi- 
tus  tamen  perfolutis.  Ego  autem  &  heredes  mei  tenebimur  diclo  Dno.  Johanni  feu 
fuis  heredibus  hujusmodi  reemptionem  intra  oclavam  beati  Martini  Epifcopi  tunc 
proxime  prsecedentis  perfonaliter  intimare.  In  cujus  rei  teftimpnium  figillum  me- 
um  ex  certa  fcientia  prasfentibus  duxi  appendum.  Datum  in  di&o  oppidoHambur- 
genf.  Anno  Dni.  Millefimo  trefentefimo  oduagefimo  o&avo  die  vicefima  feptima 
menfis  Martii. 


Concordat  eum  originali  in  omnibus 

G.  Rofa,  mppr. 

A&.  d.  ^Jun.  An.  ifg£. 


2.  Fun- 


3.Cap.jte&enbeS5cj>fa0e.  Dd«  St.Petri^t'tc6e.  p    9; 

2.  Fundatio  Vicariae  Altaris  SSt^  Trinitatis,  beate 

Mariae  Virginis  ,  duodecim  Apoftolorum  &  San&i  Stephani  in 

Ecclefia  S.  Petri  An.1430.  per  D.  Ericum  de  ^CUCn»  Extat 

in  libro  f  undationum  fol.  294. 

YTniverfis  &  (ingulis  prafentes  literas  noftras  infpe&uris  feu  audituris  Gherardus 
^  Decanus  tottimque  capkulum  ecclefiae  beatse  MariasHamburgenfisBremenfisdi- 
ocefis  falutem  in  omnium  falvatore,  rationis  ordo  expoftulat ,  ut  ea  ,  quse  -pro 
Divini  cultus  augmento  ac  antmarum  falute  Deo  a  fidelibus  humiliter  ofteruntur ,  ne 
curfii  temporis  per  injuriam  negligantur  ,  vel  oblivioni  tradantur  ,  fcripturarum  te- 
ftimonio.roborentur.  Ad  noticiam  itaque  omnium  &  fingulorum  tam  prsefentium 
quam  futurorum  cupimus  pervenire  ,  quod  conftituti  perfbnaliter  coram  nobis  ho-  . 
norabiles  viri  domini  Hinricus  Kock  presbtter  Verdenfis  6c  Ericus  de  Zeven  Con- 
ful  Hambmrgenfis  prasdiclce  Bremenfis  diocefium  exponere  curaverunt,  quod  de  bo- 
nis  fuis  temporalibus  ipfis  aDeo  collatis  ecpropria  induftria  acquifitis  ,  fibi  ipfis  & 
progenitoribus  fiiis  viam  falubrem  preparare  ,  terrena  in  coeleftia  &  tranfitoria  in  * 
aeterna  felici  commercio  commutare  ab  intimis  optarent ,  ad  laudem  &  gloriam 
omnipotentis  Dei  ejusque  gloriofae  genitricis  &  virginis  Mariae  ac  totius  curiae  cce- 
leftis  ad  creandam  pro  fuorum  progenitorum  benefaclorum  &  confangvineorum 
animarum  falute  fundandam  &  de  novo  inftaurandam  unam  perpetuam  viccariam  in 
parrochiali  ecclefia  San&i  Petri  Hamburgenfis  prefate  Bremenfis  Diocefis  ,  ad  Alta- 
re,  quod  ibidem  diclus  Dominus  Ericus  fuis  pecuniis  conftruxit,  ac  diverfis  folenni- 
bus  Clenodiis  decoravit  ,  redditus  infra  fcriptos  cum  Iiteris  figillatis  &  inftrumentis 
publicis  defuper  confe&is  de  fuorum  heredum  cohfenfu  &  beneplacito  fponte,  libe- 
re,  &  fimpliciter  donatione  pura  ac  irrevocabili  Deo  ac  nobis  ad  hujusmodi  perpe- 
tuseviccarias  Dotationem  ofTerentes  &refignantes.  Primo  igitur  redditus  octo  mar- 
charum  folvendos  annuatim  de  domo  curia  &  hsereditate  diSti  Domini  HinriciKock 
fitis  in  oppido  Buxtehude  dicle  Verdenfis  diocefis  in  choro  verfus  dexteram  ,  quo 
habetur  ingrefius  ad  curiam  dotis  ,  item  duodecim  modios  filiginis  Hamburgenfis 
menfurse  folvendos  de  villa  Bockholte  in  Parrochia  Barmftede  de  tribus  manfis  cum 
dimidio  ,  quos  quondam  Hinricus  &  Make  Linow  ac  Hinzeke  &  Make  di£li  Scro- 
der  coluerunt ,  prout  eosdem  agros  de  prcefenti  colere  dicuntur  ^befe  &  Ghercke 
Bockholt  cum  cseteris  in  eadem  villa  villanis,  item  ofto  marcharum  redditus  annu- 
os,  qui  folvi  debenfc  devillis  Bocklo.  horne  &curia  di&a  fo  bemQ3vanue,  fitis  in  pre- 
fata  parrochia  Barmftede,  quos  redditus  quondam  Mgr.  Arnoldus  Wunftorpe  indi- 
&a  ecdefia  St.  Petri  perpetuus  dum  viveret  vicarius  a  quodam  domino  Harthuico 
Qttft  milite  emiffet&  comparaftet.  *Item  redditns  decem  marcharum  de  bonis  Mar- 
quard  Mollers.  Item  unius  marce  reditus  de  bonis  Henneken  t>cm  2{fje(0  111  §ftt\'flm. 
kem  duarum  marcarum  de  bonis  $ennecfen  SMfenfotl  \l\  #afe(0UW  Parrochiis  com- 

$))  $  IBO- 


94 Urftmbeft  trob  VlA&vidbtm % .  Period. 

morantium,  &  trium  marcharum  annuos  redditus  de  agris  &  bonis  a  quodam  Con- 
rado  Q3icfe()lat)t  in  palude  di&a  Jpammerbrocf  emptos  annuatim  folvendos,  inftanter 
fupplicando,  ut  diftos  redditus  &  bona  fub  proteclioneEcclefiaftica  atquenoftra  re- 
cipere ,  ac  de  iisdem  unam  perpetuam  viccariam  fub  titulo  ac  vocabulo  fuminae  tri- 
nitatis ,  beatse  Mariae  prsedi&e  &  fanclorum  ,  duodecim  Apoftolorum  &  Stephani 
Protomartiris  erigere  fundare  &  inftaurare  dignaremur.  Nos  igitur  Gherardus , 
Decanus  &  Capituium  fupra  dictam  fupplicationem  prefatorum  dominorum  Hinrici 
&  Erici  juftam ,  honeftam  &  laudabilem  attendentes,  ipfamque  inDomino  nonim- 
merito  recommendantes  prasfatos  redditus  &  bona  fub  prote&ione  ecclefiaftica  at- 
que^  noftra  recepimns  ac  de  iisdem  Chrifti  nomine  invocato  unam  perpetuam  vicca- 
riam  ad  prsefatum  Altare  fub  titulo  &  vocabulo  fanfe  &  individuaeTrinitatis  beatse 
virginis  Mariae ,  duodecim  Apoftolorum  ac  Stephani  protomartiris  fanclorum  praedi- 
ftorum  ereximus,  fundavimus  &  inftauravimus,  erigimus,  fundamus  &inftauramus 
harum  ferie,volentes  &  decernentes,  ut  fic  redditus  &  bona  in  una  perpetua  vica- 
ria  St.Trinitatis ,  beatseMaria»  virginis,  duodecim  Apoftolorum  &  Stephani  proto- 
martiris  fao&orum  fupra/ di&orum  cenfeantur.  Prseterea  vicariusejusdemperpetuae 
vicarias  qui  pro  tempore  fuerit  dabit  omni  anno  de  diclis  redditibus  duas  marchas  in 
choro  praefatae  noftrae  Ecclefiae,  ac  trium  marcharum  redditus  annuos  de  iisdemred- 
dttibus  in  choro  di£tce  Ecclefiee  fan&i  Petri  pro  memoriis  perpetuis  parentum  praefato- 
rum  dominorum  Hinrici  &Erici  diebus  ad  hsec  deputandis  in  vigiliis  &  miflis  defun- 
ctorum  diftribuendos.  Et  fi  fortafte  fuccefturis  temporibus  prardifti  redditus  in  toto 
vei  in  parte  de  prsefatis  locis  redimerentur  ex  tunc  pecunia  inde  proveniens  deno- 
ftro  fcitu  &  confenfu  per  vicarium  hujusmodi  vicarise  ac  pnefentationem  ad  ipfam 
habentem  in  alios  certos  perpetuos  redditus  ad  ufum  didse  vicarias  quam  citius  de- 
beat  imponi.  Di&us  etiam  vicarius  divinis  ofHciis  in  pradicta  Ecclefia  San&i  Petri 
cum  religione  inteeefle  ac  in  miflis  contandis  &  legendis  more  aliorum  vicariorum 
ejusdem  Ecclefias  ipfius  Ecclefice  Vice-Reclori  finberiter  complacere,oblationesque, 
11  quas  in  ipfa  Ecclefia  receperit,  eidem  Vice-Rectori  fideliter  prailentare  tenebitur 
&  debebit ,  nihil  etiam  in  ipfius  prasjudicium  attemplando.  Qeterum  ex  gratia  & 
favore  fpeciali  prsedi&o  Domino  Erico  hoc  attente  petenti  quoat  vixerit,&poftejus 
obitum  feniori  &  proximiori  fuis  hazredi  &  confanguineo  de  redtaLinea  defcenden- 
tibus  five  mafculus  aut  fcemina  fuerit,  dummodo  perfona  religiofa  non  exiftat,  Jus- 
Patronatus  fivejusprsefentandi  inhujusmodivicariamquotiens  ipfamvacare  contige- 
rit,  ad  centum&  viginti  annos  a  data  prcfentium  continuo  numerandos  tenoreprce- 
fentium  damus ,  concedimus  &  elargimur  ,  qui  eisdem  Decano  noftro  Ecclefiae 
praedi&se  five  ipfius  vices  gerenti  pro  tempore  exiftentibus  obedientiam  ac  reveren- 
tiam  debitas  f  aciet  &  confuetas.  Poft  lapfum  vero  df&orum  centum  ac  viginti  an- 
norum  prefatae  vicarise  prsfentatio  ad  nos  &  capitulum  noftrum  libere  devolvetur. 
In  quorum  omnium  &  fingulorum  fidem  &  tefbmonium  evidens  pranniflbrum  figil- 
lum  di&ae  noftrae  Ecclelise  prsefentibus  eft  appenfum. 

Datum 


2  Cap.  fiebenbe  QSepfa^e.        Wit  St.  Petri  2tfrc&e.  ^  $• 

Datum  &  A&um  in  Ioco  capitulari  ejusdem  noftrse  Ecclefiae..      Anno  a  nati- 
vitate  Domini  millefimo  quadringentefimo,  tricefimo  duodecima  die  menfis  Aprilis. 

D.  4jun.  An.  i;86. 

Concordat  in  omnibus  cum  originali 

G.  Rofa ,  mppr. 

3  Concordia  faper  IV.  marcarum  redditus  ad  Vi- 

carium  Johannis  Baptiftae  &  Martini  pertinentes.  An.  1445. 

p  poftMartini. 

Ex  Libro  Memorandorum. 

Ccicndum  quod  Godekinus  van  deme  Hagben  annis  praeteritis  vendidit  &  refignavit 
quatuor  marcarum  redditus  ad  quandam  Vicariam  ad  Altare  fanclorum  Johannis 
Baptiftse  dcMsrtini  in  Ecclefia  San&i  Petri  Hamborchenfis  inftauratam  in  &  de  hasre- 
ditate  fua  prope  forum  equorum  ,  pso  quibus  etiam  redditibus  Hinricus  van  der 
Wifcbk  &  Ibeodoricus  Brad  cives  Hamburgenfes  fidejufferunt ,  &  quandam  literam 
patentem  una  cum  pramominato  Godekino  figillarunt  fub  data  de  Anno  M  CCGC 
XXXVIII.  feria  fecunda  poft  Mifericordia  Dni,  ficut  in  eadem  lucidius  &expreflius. 
Modo  inter  prsemiflbs  fidejuftbres  &  di&ae  haereditatis  pofleflbrem  coram  Dnis.  de 
Confulatu  Hamborgenfi  totaliter  eft  concordatum  &  finaliter  dirEnitum  quod  illa  ha> 
reditas  fita  ut  fupra  ,  ab  illis  quatuor  marcarum  redditibus  debeat  efle  totaliter  exo- 
nerata  &pofleflbres  propter  ejusmodi  nullam  debeant  omnino  impeticationem  fu- 
ftinere  occafione  prasmiflbrum ,  temporibus  in  i uturfs.  Actum  fecunda  feria  pofl: 
Martini  prasfente  Dno.  Hinrico  Lopowen. 

4.  Caflatio  X.  marcarum  reddituum  per  Joannem 

Mund,  Vicarium  in  Petro.  An.  1453.  Sabbathopoft 
Converfionis  Pauli. 

Ex  Libro  Memorandorum. 
Cciendum ,  quod  Dn.  Johannes  AfcWperpetuus  Vicarius  inEccIefia  Sandti  Petri  Ham- 
^  burgenfis  habuit  decem  marcarum  redditus  in  hxreditate  Olrici  Bishorfies  Senioris 
fita  in  platea  longi  pontis  prope  fiegulas  monafterii  beatse  Marie  Magdalene  in  quadam 
Litera  patenti  defuper  confe&a  &  figillata  ,  ad  utilitatem  di&e  Vicarie  Dni.  Johan- 
nis  Mund  venditas ,  &  per  eundem  Olricum  Bishorft  de  hereditate  fua  redemtos  pro- 
ut  etiam  Herricus  Mund  pater  dicli  Dni.  Johannis  Mund  coram  Dnis.  Confitlibus  Ham- 
burgenfibus  publice  recognovit ,  quod  ipfe  &  idem  filius  fuus  Dns.  Johannis  Mund  de 
iisdem  X.  marcarum  redditibus  plenarie  eflent  contentati.    Et  eadem  litera  fuper  illis 

X.mar» 


96  Utf  Unt>eH  Uttfc  tttfhti&tm  $.  Period. 


X.  marcarum  redditibus  perdita  eft,  &  fi  /7»  antea  reperietur  ,  nullius  debet  effe  ro- 
boris  &  vigoris.  A£tum  Sabbatho  poft  converfionis  Pauli  prsefenteDno.Henninga 
Groten. 

5.  Statuta  Vicariorum  in  Petro.  An.  1453. 

poft  Quafimodogeniti. 

De  memoriarum  £cckfte  Santte  Vetrl  ordinatione. 

Tn  nomine  fandlas  6c  individua?  Trinitatis  Patris  &  filii  &  Spiritus  S.  Amen.  Uni- 
•"■  niverfis  &  fingulis  hujusmodi  fcriptum  vifuris  feu  audituris.  Nos  Hermannus  O- 
ftingh,  Arnoldus  Veltberch,  Johannes  Villan,  Albertus  Herbordi ,  Petrus  Wiftock , 
Johannes  Toghelingh,  Johannes  Munt,  Wernerus  Gheuerdes,  Volckmarus  Bale- 
man,  Lambertus  Gheuerdes,  Johannes  Unrow ,  Hinricus  Hildebrand,  Bernardus 
Stedingh,  Hinricus  Langebefe,  Hinricus  Brockehouet ,  Johannes  Luneborg  ,  Jo- 
han.  Bishorft,  Johannes  bi  t>ev  £int>en  ,  Ludolphus  de  Rade  ,  Alb.  Provel ,  Petrus 
Munt ,  Hermannus  Warendorp  ,  Marquardus  Barenuelt ,  Ludolphus  Hermens  6c 
Johan.Kukemor  perpetui  Vicarii  in  parochiali  Ecclefia  St.  Petri  Hamburgenf.  Bre- 
menfis  diecefeos  cum  humillima  recommendatione  orationes  noftras  in  Chrifto  de- 
votas.  Ad  futuree  rei  memoriam  &  ad  Dei  omnipotentis  laudem  ,  fuasque  gloriofse 
Genetricis  Virginis  Maria^ ,  totiusque  curia?  coeleftis:  Nec  non  ob  animarum  noftra- 
rum  &  benefaftorum  omnium  fldelium  defunCtorum  (alutem  ad  affe&anda  fraterni- 
tatis  concordice&  caritatis  obfervantiam  humili  corde,  efficaciquedefiderio  devotis- 
fime  anhelantes  ea  libentius  animofollicito  quaerimus  &  excogitamus  ,  per  qux  hu- 
jusmodi  fraternitatis  concordia  &animarum  falus  merito  valeat  exoriri.  Ante  omnia 
tamen  de  debita  Pradatorum  noftrorum  obedientia  ,  quam  per  prafentem  ordinati- 
onem  non  intendimus  infringere,  fed  quantum  de  jure  &  confuetudine  tenemurob- 
fervare  publice  proteftamur. 

^  Sane  a  longinqne  retro  ac?tis  temporibus  nonnulli  Chrifti  fideles  vota  fua  in 
falvatione  omnium  affe&iofiflime  dirigentes  &mentepura  ac  fancta  &  falubri  eft  ex- 
cogitatum  pro  defunctis  exorare,  ut  a  peccatis  folvantur.  Animadvertentes  non- 
nullas  peccuniarum  fufnmas  ,  redditus  annuos,  agros,  decimas  &alia  bona  mobi-" 
lia  &  immobilia,  pro  fuis  memoriis  perpetuis  in  didla  Ecclefia  S.Petri,  peripfosec- 
clefias  Vice-Re£torem  ,  Capellanos  &  perpetuos  Vicarios  temporibus  ad  hoc  depu- 
tatis  cum  effedtu  ,  fecundum  morem  &  confuetudinem  peragendis  ad  hujusmodi 
memoriarum  ufus  fponte  ac  liberedederunt&tradiderunt. 

Attendentes  quod  nonnunquam  in  diftributionibus  portiuncularum  chori,quas 
memorias  appellamus,  noftri  convicarii  nontantumfufpiciones  acdifplicentiae,  ve- 
rum  etiam  clamores  &  difcordias  exftiterint,  fauciatiquemadmodumde  noftra  con- 
gregatione  exftirpare  proponentes  in  nonnullis  earundem  memoriarum  diftributi- 
onibus  infrafcriptos  rnodos  concordes  obfervari. 

In 


» 


i.  Cap.  fiebenfce  33tyfa$je.  wtt  St.  Petri  £trcfce.  97 

In  primis,  ficutab  antiquo  fuit,  quod  nemo  memoratorum  -  -  in  hujus- 
modi  perpetuis  memoriis ,  vigiliis ,  miflis  defun&orum ,  confolationibus  Vice-Redtor, 
Capeliani,  VicariiEcciefiasprasfatse  &  alii  diftributionibus  participantium ,  perfonali- 
ter  nifi  in  fanitas  vel  negotium  ecclefise  prsefata^  eos  excufaverit  intereffe  habet  &  habe- 
bunt.  Et  unusquisque  prsefatorum  in  fuo  loco  ,  ftallo  &  coro  divinis  laudibus  pro 
memoriarum  fundatoribus  orare  &  cantare  a  primo  usque  ad  flnem  abfentare  femi- 
nime  prasfumat.  Si  quis  tamen  ex  cafu,  nonpropria  temeritate  Ieclis  primis  tribus 
leftionibus  in  vigiliis fub  Pfalmo  Dominus  rtgit  wf,  ad  vigilias  venerit  ftallum  ingredi- 
endo  &  deinceps  continuando,  fub  Pfalmo  MifereremeiDeus ,  portionem  admorem 
aliorum  fublevabit. 

Et  ad  eundem  pfalmum  Campanarius  ad  tumulum  pulfare  non  debet. 

Similiter  finitis  vigiliis  proceffionaliter  cum  afperforio  &  aqua  benedicta  fe- 
pulcrum  benefa&orum  vifitando,fi  in  Ecclefia  vel  cemeterio  fepultus  fit ;  fi  veroali- 
bi  in  aliis  ecclefiis  fepultus  fuerit,  tunc  ad  medium  ecclefice  Vice-Re&or  vel  ejusCa- 
pellani  pfalmum  de  exfequiis  cum  collecfis  competentibus  legere  tenetur,  ck  nemo 
noftrum  ab  hujusmodi  commemoracione  abcedere  debet. 

Qui  vero  poft  pfalmum  Dominus  regit  me  fcilicet  in  miftis  defunclorum ,  vel 
aliis  mitfis  poft  epiftolam  corum  intraverit  nihil  habebit. 

Super  quo  diftributos  pro  tempore  provifiis  effe  debet  6c  tenetur  ,  ut  corre- 
£Uo  burfae  omnibus  -  -  -  facientibus  fitsequalis  ,  quam  quidem  corre&ionen» 
a  longinquis  &  retroa&is  temporibus  a  venerabilibus  Dominis  noftris  Decano  cVCa- 
pitulo  toto  Hamburgenfi  noftri  Vicarii  favorabiliter  6c  permiffive  in  fubfidium  defe- 
duurn  habent  6c  habuerunt ,  quod  Deus  avertat ,  fi  qui  incorrigibiles  animo  injuri- 
ofo  propter  eorum  abfentiam  noftris  officialibus  infiamant  vel  alias  moleftias  infue- 
tas  verbis  vel  fa£fis,  ipfi  oflriciales  pro  tempore  exiftentes,  nobis  Vicariis  convoca- 
tis  vel  etiam  de  nobis  deputatis  infinuare  debent ,  qui  hoc  negotium  pertra&ent, 
ne  eisdem  officialibus  inpofterum  hujusmodi  moleftia  inferatur. 

Item  Vicarii  noftri  miffas  obligatas  habentes  per  fe  vel  fuos  offiqantes  in  or- 
dine  legere  tenentur. 

Item  in  Vigiliis  cottidianis,  ubi  certus  computatur  perfonarum  numerus,  qui 
reperti  fuerunt  in  coro  fedentes  in  primo  pfalmo  6c  flnito  primo  pfalmo  fuperveni- 
entibus  cedere  non  debent  cujuscunque  fenii  funt  vel  ftatus. 

ItemMemorice  ad  hoftias  Altaris  donatse,  quxalio  nominevinalesnuncupantur 
tantuminterVicarios  unum  cuftodi  folventes,  vel  aliquid  etiam  inter  officiantesprEe- 

di&os  fine  conditione  ficut  cseterse  memorise eis  folummodo  divi- 

dantur. 

Item  abantiquo  habuimus  ,  quod  omnes  noftri  Vicarii  refidentes  omni  anno 
infra  oclavas  epiphanice  Domini  in  Armario  decenter,  vigiliis  finitis  ad  tra&andum 
de  novis  monitoribus  memoriarum  6c  panum  conveniatur,  6c  quosOnus  in  ordine 
6c  fervitio  attigerit  acceptentur  6c  fuper  futuro  pafca  de  fuis  pecuniis  prsefentibus 
diftribuendis  6c  ad  alios  ufus  convertendis  fibi  providebunt  donec  reddituum  expo- 
fita  emovebit.  Nihilominus  tamen  diftributor  memoriarum  novellus  triginta  mar- 
I.  £f?eils  jtcr  2$ari&.  %l  cas 


98  Uxtunbm  urtb  VlA&xi&un  $.Period. 

cas  Lubicenfes  monitori  novello  in  fefto  prsefato  prcefentabit ,  quas  quidem  XXX. 
marcas  idem  monitor  anno  fubfequenti  alii  monitori  de  pecunia  eodem  tempore  fine 
ulla  retardatione  fimiliter  folvere  debebit. 

Item  fi  quis  monitor  infra  odtavas  Epiphanice  eleclus  in  ordine  &  ferie  fecun- 
dum  Vicariaj  fuos  inftitutionem  perfonaliter  refidens  ex  infanitatis  &aliis  legitimis 
caufis  impeditus  hujusmocli  ofhcium  monitionis  &  diftributionis  adannos  confuetos 
dirigere  nequiverit,  ex  tunc  unum  Vicarium  de  gremio  noftro  ,  cum  confenfu  Vi- 
cariorum,  ad  hujusmodi  ofricium  aptum  non  alienum,  ne  noftra  Secreta  exterisdi- 
vulgentur  ordinabit ,  qui  fingula  juxta  morem  &  laudabilem  confuetudinem  decen- 
ter  difponebit    * 

Item  unusquisque  Vicanorum  noftrorum  nobifcum  perfonaliter  refidentiam 
facientium  diftributori  noftro  pro  tempore  exiftenti  ut  in  prima  diftributione  -  - 
-  -  -  Vicariorum  noftrorum  prafentium  convocatorum  ad  armarium  faciet  re- 
fidentiam  intimando ,  qui  memoriam  &  pan@$  uno  tempore  fimul  vel  memoriam  eo 
&  panes  vicariorum  convenienti  tempore  cum  placuerit  poftulet,  nihilominus  pro- 
mittendo  fe  velle  noflras  confuetudines  &  ftatuta  totaliter  obfervare  ,  &  cum  eum 
monitio  &  diftributio  in  ordine  attigerit  juxta  ordinationem  noftram  diligenter  fine 
ulla  reclamatione  vel  contradictione  fubire.  Curationem  vero  facere  detre&ans  a. 
perceptione  memoriarum  fit  fegregatus,  donec  per  fe  vel  alium,  modo,  quo  fupra 
omnia  attentaverit  &  deinceps  continuaverit.  Similiter  in  monitione  panum  fieri 
volumus. 

Item  Vicario  noftro  ficut  prcEfertur  fuam  refidentiam  infinuanti  noftrse  con- 
fuetudines  &  ftatuta  fibi  prasfentibus  Vicariis  noftris  convocatis  ,  ut  fe  de  periculis 
animse  caveat,  de  percipiendis  fatisfaciat ,  &  benefaftoribus  vivis  &  defun&is  gra- 
tes  falubres  per  eum  cantando  Sc  orando  impendat ,  publicentur. 

Item  quiiibet  Vicariorum  noftrorum  exiftens  particeps  memoriarum  fingulis 
annis  cum  eum  ordo  fecundae  Miffce  in  altari  fuo  ad  celebrandum  per  integram  eb- 
domadam  tetigerit,  tres  miftas  in  eadem  ebdomada  fpeciales  cum  fuis  ofriciis  perfe 
vel  per  alium  legere  tenetur.  Vrimam  feria  fecunda  pro  defunclis  fi  feftum  nonim- 
pediat ,  tunc  faltem  fufFragium  ;  Secundam  feria  tertia  de  Apoftoiis  vel  fuffiragium; 
Jertiam  Sabbatis  diebus  de  domina  noftra  ,  vel  fuftragium. 

De  Candelis  &  Cereis  &  panibus. 

In  nomine  Domini  Amen.  Vicarii  noftri  fupra  memorati  annis  multis  fupe- 
rioribus  follicitudinem  non  modicam  de  candelarum  cerearum  in  fefto  purificationis 
MariiE  oblatione  &  panum  perpetuorum  ebdomali  diftributione  habebant. 

Sunt  ergo  fi  certi  redditus  ad  candelas  procurandas  in  fefto  praefato  benedi- 
cendas,  &  benediclas  per  cantum  hora  proceffionis  ejusdem  fefti  deferendas  £per- 
petuis  Vicariis  ecclefise  Sti.  Petri  ftatutum  fuper  hoc  folventibus  diftribuendas.  Et- 
que  praefati  redditus  fuper  di&arum  candelarum  procurationem  ,  comparationem, 
atque  panum  diftributionem  pro  omnibus  nobis  nequaquam  fufficere  videbantur.  Ut 
ergo  hujusmodi  panum  diftributio  <5c  candelarum  oblatio  folenmis  perpetua  ftabili- 
*  pro  difponer,  tate 


2  Cap.  (tebenbe  Q3et;fe^        wn  St.  Petri  Ikix&i.  ^ 


tatc  perfeveraret.  Nos  poft  multas  deliberationes  ciefuper  mature  habitas  cotnmu- 
ui  <k  concordi  in  hunc  modum  voto  noftra  direximus  ,  videlicet ,  quod  quiii- 
bet  perpetuusVicariusantedicte  (ecclefie)  S.Petri  refidens  deprefenti,  cx  exiftens 
fuorum  etiam  laboribus  &  induftria  prefati  redditus  dinofcuntui:  aequifiti,  duas  mar- 
cas  Lubic.  ad  cOmparandos  redditus  pro  didtorum  panum  diftributione  &  candela- 
rum  facratione  annuali  in  promptis  &  numeratis  pecuniis  bone  monete  tradidit  fo- 
luit  &  appofuit. 

Item  fucceftbres  noftri,  fi  diclorum  panum  &  candelarum  voluerint  eftepar- 
ticipes  ,  &  cum  ipfas  perpetuas  vicarias  in  eadem  ecclefia  ,  poft  datam  prefentium 
contingerit  obtinere  ,  &  nobifcum  in  prefata  ecclefia  perfonalem  fecerint  reliden- 
tiam  6c  continuaverint  eandem ,  ad  morem  aliorum  Vicariorum  in  eadem  ecclefia 
&  afiiftentiam  in  coro,  ftallo,  cantu  &  Altaris  miniftratione  ,  tam  cantorie  ,  quam 
epiftole&  evangelii  leclione,  nifi  infirmitas  excufaverit,  pro  augmentatione  uicto- 
rum  reddituum ,  o£ro  marcas  dabunt  Lubicenfes. 

Item  fi  que  nove  Vicarie  in  prefata  Ecclefia  fuerint  erec~fe  &  fundate,pofles- 
foresque  vero  earundemVicariarum,  fi  hujusmodi  panum  cVluminum  voluerintefte 
participes  fecundum  dictamen  &  difcretionem  Vicariorum  tunc  refidentium  foluere 
&  apponere  debeant  &  teneantur. 

Item  quicunque  Vicarius ,  fic,  ut  prefertur  hujusmodi  panes  &  candelas  po- 
ftulare  voluerit,  oportet  anteomnia,  utluasprimitiasDeo  celebraflet.  * 

Item  hec  appofuit  D.  Sixtus.  Et  etiam  ofKcium  -  -  -  memoriarum  per 
ipfum,  feu  per  alium  nomine  fui  inchoatum  fuerit,  alioquin  non  admittetur. 

Item  ne  rancor  &  invidia.in  pofterum  nafcatur ,  tunc  ad  harum  candelarum 
ordinationem  &  adpanum  diftributionem  unus  de  Vicariis  noftris  aSenioribus  inci- 
piendo,  &  fic  gradatim  defcendendo  ad  difponendum  &agendumdehujusmodired- 
ditibus  per  alios  noftros  Vicarios  infeftoepiphanie  eligi  debet. 

De  diflributione  luminum, 

Item  idem  Vicarius  fic  eleclus  omni  anno  in  di&o  fefto  puriflcationis  Vice- 
tte&ori ,  duobus  Capellanis  ac  omnibus  ac  fingulis  noftris  convicariis  pradentibus  in 
Choro,  atque  proceffione  infirmis  ecclefise,  ac  rationabiliterinnegotiis  ecclefise  St. 
Petri  abfentibus  unam  candelam  ceream  ,  de  una  &  dimidia  libra  ceras  ex  antedi&is 
&  aliis  redditibus,  fi  qui  adhujusmodiufus  fucceflivis  temporibus  dati  atque  procu- 
rati  fuerint,  hora  benedi&ionis  candelarum  confueta  ,  decenter  ad  manus  debeat 
prasfentare ,  feu  ut  prtefententur  procurare. 

De  diflributione  panum. 

Item  pradi&us  Vicariiis  ad  hujusmodi  panum  &  candelarum  redditus  ordina- 

tusSc  deputatus,  de  eisdem  fru&ibus  &  redditibus  omnibus  &  fingulis  inter  convi- 

carios  nobifcum  refidentibus,&qui  fuas  pecunias  modo  prasmiflb  dederunt  atqueap- 

__ 91  2  pofu- 

*  Haec  paragraphus  alia  crat  inanu  exarata. 


ioo  Uxtunben  unb  CTacbricbtett  $.Period. 

pofuerunt ,  cuilibet  tali  in  qualibus  quamdena  ,  unum  panem  triticeum  de  fex  de« 
nariis  procurabit.  f 

Item  fi  Domino  concedente  contingeret ,  ex  hujusmodi  Vicarii  ele£ti  &  or- 
dinati  ac  omnium  vicariorum  induftria  diligenti,  ac  aliter,  pecunias  &  redditus  fuf» 
ficienter  adaugeri.  Ex  tunc  idem  ele&us  de  fcitu ,  confenfu  &  voluntate  di&orum 
vicariorum  de  pecuniis  &  redditibus  panes  dabit  uberiores. 

Item  quilibet  Vicariorum  noftrorum  perfonalem  refidentiam  immutando  ex 
more  &  ad  confuetudinem  (upra  narratam  ,  tunc  uitra  duas  feptimanas  hujusmodi 
panes  fublevare  non  debet.  Nec  prius  admittatur  ad  panum  &  luminum  percepti- 
onem  ,  donec  fuam  refidentiam  vicariis  vel  deputatis  infinuaverit  &  eam  deinceps 
continuaverit. 

Item  fi  quis  Vicariorum  fuam  Vicariam  refignaverit  ,  permutaverit ,  veljure 
amiferit,  ex  tunc  immediate  aperceptione  panumfitalienus. 

Item,  fimiliter  fi  unusquisque  Vicariorum  diem  clauferit  extremum,  ex  tunc 
Teftamentarii  fui ,  vel  quibusiu  teftamento  commiferit,  panes  Vicariorum  a  die  obi- 
tus  computando  ad  duas  feptimanas  poftulare  poftunt. 

Item  Vicarius  ad  hujusmodi  officium  ordinatus  ad  faciendum  fingulis  annis 
computum  &  rationem  de  perceptis  ad  ufus  pra?di£tos  &expofitis,  tenore  prajfenti- 
um  reftringitur,  &  fi  quidfuperfuerit  vel  defecerit  anno  fubfequenti  ,  aut  calculum 
monitoris  moderni  fuas  reftantias  purgabit,  &fic  fuo  more  reftantias  confcribantur, 
donec  modus  quadrans  fuerit  purgatus. 

Item  quemlibet  noftrum  ad  hujusmodf  reddituum  &  pecuniarum  augmentum 
juxta  fuum  pofte  perpetua  finceritate  obligari. 

De  bis  qui  dant  panes  vel  lumina  [ufttftis  perfonis. 

Item ,  quia  ut  prxfertur  praedi&i  redditus  ad  ufus  antediclos  ad  honorem  Dei 
omnipotentis  fuasque  intemeratse  genetricis  virginis  Marise  &•  ad  animarum  noftro- 
.rurn  benefadornm,  omniumque  fidelium  defunflorum  falutem  funt  adepti.  Nemo 
ergo  noftrum  audeat  hujusmodi  proventus  videlicet  candelas  &  panes  fufpe&is  aut 
difiamatis  perfonis  ekrgiri.  Quod  fi  quis  aufu  temerario  fecus  f aciet  quod  non  fpe- 
ramus ,  tali ,  fecundutp  deli£ti  quantitatem  a  Vicariis  juxta  eorum  difcretionem  pce- 
na  infligi  debet.  Quod  fi  monitus  fuerit  &  incorrigibilispermanferit,  ex  tuncaper- 
ceptione  panum  &  luminum  fit  alienus. 

De  MiJJis  celebrandis  a  partieipantibus  luminum  vel  panum, 

Item  ex  quo  prcefata  fraternitas ,  non  folum  pro  lucris  temporalibus  inhiandis, 

led  quod  magis  pro  donis  cceleftibus,  &  ob  animarum  noftrarum,  benefaclorum  & 

omnium  fidelium  defun6torum  falutem  falubriter  fit  inftituta  ,  &  nusquam  alias,  nifi 

vigiliis,jejuniis  afliduis,  orationibusque  devotis  acaliis  piis  operibus  poflit  adipifci. 

Hinc 

f  Nunc  vcro  duas  fcmcllas  bc  duos  pancs,  qucmlibet  panem  de  valorc  quatuor  fcd  follicitabir      Jam 
vcro  fcx,     Hanc  notam  Georg,  Kofx  abfcripfit  manos. 


i.  Cap.  (tcbenbe  Q5er>fa^e*  wn  St  Petri  2?arc&e,  i  o  r 


Hinc  eft  quod  nos  Vicarii  antedi&i  unumquemque  Confratrem  noftrumac  ejusdem 
concordise  ae  fraternitatis  confortem  ad  di&a  pietatis  opera  exhortamur ,  fingulisque 
annis  tempore  congruenti  pro  nobismet  ipfis  in  fepedida  fraternitate  conftitutis  at- 
que  benefa&oribus  vivis  &  defun&is,  qui  nobis  fuas  eleemofynas  &  manus  adjutri- 
ces  porrexerunt,  ad  legendum  &  orandum  tres  miffas  finceriteraftringimus.  Qua- 
rum  una  erit  pro  nobismet  ipfis  de  fancla  Trinitate ,  cum  colle&is  fuis  Defendequse- 
fumusDomine&Deus  quicaritatis  dona.  Alia  pro  benefa&oribus  vivis  de  Domina 
noftra,  una  cum  colle&is:  Inclina  Domine  aures  tua* pietatis ,  veJDeus,  quipoftba- 
ptifmum,  vel  omnipotens  fempiterne  Deus  qui  vivorum ;  Tertia  pro  benefadtoribus 
defun&is,  qui  adbuc  inpurgatorio  degunt ,  cum  colle£ta  beati  Petri,  Deus  cujus  miferi- 
cordie  non  eft  finis  &  fideliumDeusut  a  perpetuis  ignium  cruciatibus  tranfitum  ha- 
bere  mercantur  in  requiem  seternam.  Infirmi  v.el  alias  legitime  impediti ,  qui  hujus- 
modi  miflas  perfonaliter  non  valent  celebrare  per  alios  facerdotes  fupplere  te- 
nentur. 

Item  ad  executionem  mifTarum  prsefatarum  faciendam  cujuslibet  noftrorum 
Confratrum  Confcientiam  oneramus. 

De  UnUionibus  (f  exequiis  faciendis  fimiliter  depcenis  hfligendis  biis ,  qui  non  inter- 
funt  untlionibus ,  exequiis  &  oblationibus  Confratrum  ntftrorum. 

Item  multorum  noftrorum  Confratrum  Vicariorum  perpetuorum  di£tse  Stae. 
Ecclefise  Petri  de  quorum  exequiis  tenendismodicaintentioapudConfratres  noftros 
eft  alterius  habita  ,  quin  etiam  absque  Confratrum  noftrorum  convicariorum  fuftra- 
giis  deceflerunt.  Quapropter  in  hujusmodi  fratrum  negotio  pie  concordavimus  > 
quod  deinceps  fub  poena  uhius  dimidise  Jibrse  cerse  nulIusVicariorum  de  fratribusno- 
ftris  ab  un&ione  extrema  noftri  Confratris  infirmi ,  fi  per  cuftodes  ecclefite  prsefatse 
vel  alios  nuntios  vocatus  fuerit  abfentare  debet,  nifi  infirmitas ,  no£tis  obfcuritas  vel 
alia  rationabilis  caufa  eum  excufaverit ,  quse  quidem  excufatio  tunc  per  prsefentem 
nuntium  vocantem ,  vel  de  poft  per  femet  ipfum  noftris  Vicariis  vel  Deputatis  noti- 
ficari  debet,  fi  rationalibus  fuerit  excufetur,  fi  vero  contrarium  innotefcit,  Diftribu- 
torMemoriarumhujusmodi  pcenam  ab  eo  poftulabit. 

Item  fimiliter  in  Vigiliis  defun&i  &  in  die  exequiarum  noftri  Confratris  in 
Hamburgo  decedentis  in  mifla  defun&orum  pro  eocelebranda,tam  in  di£ta  Ecclefia 
St.  Petri,  quam  inEcclefia  B.  Marise  Virginis  Hamburgenfi  oflerre&ipfius  corpusad 
ecclefiam  deportandum  &  ecclefiafticse  fepulturse  tradendum  fe  promptum  ac  para- 
tum  exhibebit.  Quod  Deus  avertat,fi  quis  contrarium  fecerit,  in  vigiliis  dimidiam 
libram  cerse,  fimiliter  in  mifla  defun&orum  &  oftertoriis  dimidiam  libram  cerse  dare 
tenetur, 

Item  noftri  Confratres  Vicarii  Juniores  corpus  defun&i  ad  fepulturam  cum 
aliis  convicariis  noftris  prsecedentibus  portare  debent ,  &  tumulare  non  recedenda 
de  fepulcro,  donec  commendatio  corporis  terrse  exiftit ,  pcena  fub  prsemifla. 

Item  r  eodem  modo  ipfo  die  tumulationis  vel  alio  die  opportuno,  juxta  or- 
dinationem  proviforum  Memorise  vigilise  majores  defun&orum  fpecialiterpro  fratre 

%}  5  noftra 


io*  IMtm&ett  \mb  Vta&ti&ttn  3.  Period. 

■  ___________ — g —  ______ 

noftrp  defuncto  &  folenniter  ad  Invitatorium  Circumdederunt  me,  &  in  fine  Vigi- 
liarum :  SalveRegina,  &  in  fequenti  DieMifTa  defun&orum  in  fummo  Altare  decan- 
danda  a  principio  usque  ad  finem  a  noftris  Con-Vicariis  cantari  debet ,  pcena  fub 
prsemifTa.  Et  fi  aliquis  in  praemiflis  negligens  &  remifTus  fuerit ,  monitus  vero  prse- 
fatam  pcenam  cera  folvere  recufaverit.  Idem  recufans  abhujusmodi  noftra  frater- 
nitate  ftatim  debeat  effe  fegregatus  &  fecundum  concilium  &  diclamen  Vicariorum 
a  perceptionibus  Memoriarum  &  luminum  fit  fufpenfus  ,  quousque  pcenam  folverit 
praefatam. 

Item  fi  frater  nofter  Con-Vicarius  decedens  pauper  fuerit,tuncConfratribus 
noftris  in  officiis  prcefatis ,  necipfe  nec  teftamentarii  fui  quicquam  dare  tenentur  ,  6c 
nos  ipfi  fibi  fubvenire  ratione  fraternitatis  &  mutuse  communitatis  obligamur. 

Item,  Ceraexhujusmodipcena  proveniens  ad  ufus  candelarum  in  Memoriis. 
perpetuis  ardentium  veniat  exhibenda. 

Item  ,  fi  Confrater  nofter  in  fuis  exfequiis  propria  Iumina  cerea  habuerit, 
tunc  ex  antiqua  confuetudine  teftamentarii  fui  vel  executores  calicem  aureum  <3c 
unum  lumen  cereum  de  quatuor  luminibus  principalibus  candentibus  memoriarum, 
ecclefix  St.Petri,fineullacontradic~tione  dabunt. 

De  Aiijfa  celebranda  pro  fratre  decedente  per  unumquemque 
nojlrorum. 

Item,  Concorditer  ftatuimus,  quod  quilibet  noftrum  pro  fratre  defun£k>  Vi- 
cario  noftro  perfonaliter  unam  Miffam  celebrabit,  jnfirmi  vero  &  rationabiliter  im- 
pediti,  ut  prius  di&um  eft,  peraliosnoflrosConfratres  fuos  defe&us  fupplebunt.  Ad 
fatisfattionem  dife  Miifx  noftrorum  Confratrum ,  ut  prcedicitur ,  confcientias  one- 
ramus. 

De  Difplicentiis  ,  qua  inter  Vicariot  oriuntur. 

Infuper,  prb  hujusmodinoftneConcordia,  falute,  vera  ftabilitate,  fincera&pia 
intentione  adjunximus,  quemlibet  Confratrum  noftrorum  per  vifcera  caritatis  Dni. 
noftri  Jhefu  Chrifti  exhortando  &  ab  intimis  rogando ,  ut  nullus  alterum  ex  propo- 
fito  ac  levitate  vel  alias  in  facie  vel  poft  tergum  ,  aut  in  pnefentia  omnium  Vicari- 
orum,  feu  unius,  moleftet ,  inquietet,  irritet  ac  detrahere  audeat,  quod  fi,  quod. 
Deus  avertat,ex  Cafu,aliquide  noftris  Confratribus  difplicentias  inter  fe  habuerint, 
quos  in  amicitia  licite  componere  conveniant ,  &  illos  primo  ad  di&amen  Vicari- 
orum  noftrorum  dirigent  Quod  fi  dicli  noftri  Convicarii  hujusmodi  difcordias  ami- 
cabiliter  decidere  nequiverint ,  quod  abfit ,  ex  tunc  ipfae  partes  profequantur  iuas 
caufas  modo  ipfis  ad  hoc  apto  &  convenientu 

De  illit  qui  faciunt  contra  Concordiat». 

Item ,  fi  quis  de  fratribus  noftris  ,  ex  elatione  ,  protervitate  vel  intentione 

mala  alium  minus  jufte  moleftaverit,  contra  pra.miffa  faciendo,  &  in  hoc  culpabilis 

repertus  £uerit.     Idem  a  di&a  noftra  fraternitate  ,  tanquam  difcordiee  &  inimicitias 

fufcitator ,  cum  prcfatis  detra&atoribus  fimiliter  prayudicium  Vicariis  &  Memoriaj 

fa- 


2. Cap.  ftebenfte  Q3epfoge+  Wtt  St  Petri  Bjrcfre*  105 

facientibus,  eruntreje£ti  a  fraternitate  noftra ,  nec  non  a  perceptione  luminum  &  pa- 
num  feclufi.  Ac  alia  noftro  Confratri  hujusmodi  concordise  obtemperanti  conciliis 
&  auxiliis  follicite  volumus  &  debemus  cum  effe&u  adhserere. 

De  Juramento  prtfitto  &  prtflando. 

Item,  ut  prsefata  fraternitas  ac  hujusmodi  conftitutiones  &  ordinationes  nec 
non  alia  prsefcripta  in  fuo  robore  atque  perpetua  firmaque  ftabilitate  permaneat , 
expedit  &  conveniens  eft,  nos  aliquando  temporibus  opoturnis  de  pnedi&as  frater- 
nitatis  ordinationibus  ,  conftitutionibus  nec  non  de  certis  aliis  negotiis  noftris  per- 
fonis  rebus  ac  memoriis  occurrentibus  &  concernentibus,  ad  loquendum,  tra&an- 
dum  ac  cOnverfandum  invicem  convenire.  Quodque  quid  in  hujusmodi  convoca- 
tionibus  ac  converfationibus  multas  difputationes  feu  confabulationes  pro  negotiis 
tra&andis  exercentur.  Si  quse  ad  aures  alienorum  pervenirent  exinde  odium  per- 
petuum ,  rixse,  lites,  contentiones  ,  damna  inportabilia  poflent  oriri  ,  ergo  ad  tale 
periculum  evitandum,  &  ne  fecreta  noftra  divulgentur,  fed  occulta  permaneant& 
ferventur.  Nos  preefati  Hermannus  Oftingh,  Arnoldus  Veltberch,  nec  non  quili- 
bet  noftrum  prienomitatus  porredta  manu  ad  pedus  dixit ,  &  ad  facra  DEI  Evange- 
lia  juravit ,  ne  hujusmodi  fecreta  in  convocationibus  traftata  &  narrata  ,  alicui  de 
gremio  noftro  non  exiftenti,  occulte  aut  manifefte  velit  figno  aut  verbo  divulgare. 
Et  fi  quis  fecreta  in  convocationibus  noftris  tra&ata  aut  narratarevelaret,  aut  fefri- 
vole  ac  proterve  a  convocationibus  noftris  abfentaret  talis  reputari  debet  ac  fi  de 
gremio  &confortio  noftrte  fraternitatis  non  fit.  Volumusautem  &nosVicarii  ante 
di&i  &  concorditer  ftatuimus  ut  quilibet  de  fuccefforibus  ac  pofteris  noftris  ante- 
quam  ad  gremium  noftrse  fraternitatis  recipiatur  ,  &  ad  panes  &  lumina  admittatur 
idem  praftet  juramentum. 

De  Jurament.  transgreffbrtbus. 

Item ,  fi  quis  aufu  temerario  ,  Deus  avertat ,  vel  illicita  praefumtione  fuse 
proprice  falutis  immemor  hujusmodi  juramentum  non  advertet,  &  fecreta  noftrarum 
convocationum  ex  certa  fcientia  ,  odio  vel  cum  levitate  ,  feu  inadvertentia  alicui 
prxterquam  de  noftris  Confratribus  revelaret ;  Idem  pro  fidei  violatore  habeatur, 
nec  non  juramenti  transgreftbre  teneatur  ,  &  a  confortio  &  congregatione  peram- 
pliusfeclulatur,  ac  panum.&  candelarum  perceptione  privetur.  Etnequis  per  igno- 
rantiam  fe  excufet,  prxdi&ae  fraternitatis  conftitutiones  &  ordinationes  fingulis  an- 
nis  totiens  quotiens  Confratribus  noftris  placuerit  debent  publicari.  A&a  funt 
hasc  in  faepe  di&a  Ecclefia  St.  Petri  anno  a  Nativitate  Domini  Millefimo  quadrin- 
gentefimo  quinquagefimo  tertio  poft  Quafimodogeniti ,  &  tunc  panum  diftributio 
per  vicarios  noftros  antedictos  primo  ftit  inchoata. 


6  Li 


1 04  Ur£ unbtn  Unb  VlA<foti<hUn  3 .  Period. 

6.  Literae  girenb  £ac!jen  im  ©piffecfcorpe  fuper  I. 

marcx  reditibus.    Nunc  Henricus  33onteman  pofiidet  bona 

&dabiti2p,  Martini. 

Ad  Vicariam  Altaris  St.  Stephani  in  Ecclefia  St.  Petri. 

fjgcf  Sfrenbt  #ad)e,  roonajfttg  tbo  ©pifferborpe  in  t)em  tfcrfpefe  ffjo  2£ebef,  befenne  apen* 
*$*  bar  tn  Dcffcn  ?Sre»e,  tw>r  affcg  n>enne7  Dat  icf  t>an  t)em  £rfamen^ann,^.,3of)ann^te* 
geman,QJicariefe  in<gtinfes1)efer£  Jterfen  binnenJ&ambord),  tf)o  miner  9?ogbe  rebe  Ijebbe 
enffangen  tet;n$toef  Siibifcb^enningbe,  alfe  ff;o  Jpamborcf;  genge  unbe  get>e  ftnt>t ;  t)e  icf 
in  mine  unb  tn  miner€rt>en  9}uttid)tit  geferett  f;ebbc,  »er  roelcfe-tein  Sttarcf  ^enntnge  icf 
Slrenbt  #ad;e  t>orbenampt  t>em  t>orfd)ret>en  J£)ern  3of;an  ©tegeman  mit  ^ulborbt  miner 
red;ten£rt>cn  rebeficfen  bebbe  t>orf  offt  unt)  upgtlattn ,  t>orfope  unt>  (afe  np  in  ftrafft  beffeS 
Q5ret>e$  <£ne  $?arcf  3arftcfer  0?entf;e  utf)  unt)  in  minen  Jg)aoe,  £uf?cunbin  a(le  ftner^bo* 
bef)oringe,  alfeicf  bar  ntt  ant  roane,  vavtfjo  in  t>ef)r  $?orgcn £anbe$  up  vtv  ©eeft  troifd)en 
SOuffanger  in  vat  Ofien,  unb£>etmer£ange,  <S(att>cf?@of)ne  m  t>at  H^eften,  unt>  in  tn>cn 
©tucfett  2mvt6 ,  be  me  p(6gen  tnad;,  tn  Der  ^erfd)  in  Dem  ^ptjferbrocfe  up  Dem  &roge,  unt> 
tin  i&id  ©tucfe £oltene9)?orgen,  roclcfe  ene  Sftarcf  EKentfje  tcf  2lrenbt  Jpad;ge,  mtne  €r* 
txn,  ebber  QSeftttere  mtner  i>orfcret>en  ©uber  fd;ollen  ttnD  n>t'f(en  Dem  t>orfd)ret>en  ^pern^o* 
f)ann©tegemann  eDDer  Jpolber  bjffeS  ^reoe^  mit  ftnen  2£tllen  a((e3af>r  tf>o  £)ancfe  get>en 
unDe  betalen  uppe  (Stint&e  *})efer$  &aci),  alfe  f>e  up  vm  <btol  gefaet  roert,  na  ©ijfte  viftti 

SBerct  ocf,  Daf  beftifoe  #er  3o&an  cDDer  Jpofber  beffetf  s25rei>c3  mtf  ftnen  ^Biffen 
umme  quaber  Q3etalinge  roilfen  fcjjaben  nemen,  ebber  Unfofhtmme  DeDen,  Den  (£jd)abeii 
efftellnfofr  rotfltcf  mine  €ri>en  ,  effre  Q5e(ttfere  Der  t>orfcret>en  ©uber  en  SDeger  ttnb  a(  up* 
rii;fen,  roo  fcacfen  Dar  ©ebrecf  anne  fd;iiet.  Ccf  fd;a(I  #er  3of;an  eDDer  Jpolber  beffeS 
5$vtU&f  »an  bcffcr  SDJaref  3iemf>e  roegen  nenerfct;$(ageftan,  alfe  ©d;aft  eDDcr  beDe  tf)0 
ge&enbe,  menbart>anunbt)anaifenanbern^5!agen  fd;a((  icf ,  mine  £rt>en  eDDer  ^eftttereDer 
t>orfd)ret)en  ©libern  Dar  gan$jcfer  aff  enffrien  ,  unD  vcrn  aden  2lnfa(fe  @d;aDefog  I;o(Den, 
ocf  tn  Dcffen  t)orfcbret>en  ©uDern  fi;n  nene  DCcntlje  f()ot>orn.  UnD  tcf  2(rnDtJ&ac^ge,  mtne 
<£rt>en  eDDer  s^eftttere  Der  t>orfd;re»en  © ttbere  fd;o(en  unD  n>iflen  Datnia).t  ^oger  t>orpanDen, 
noa)  nenerfeigeOvenff)e  Dar  me^r  tnne  nebmen  ,  funbcr  De^  t>orfcl;ret>cn  Jpern  3of>an  eDDer 
^polDer  Deffe^  ^ret>ed  ^ulbortunb  2Btikn.  Ccf  befft  mt;,'  mine  &wm,  ebDer'Q3efttterc 
Deffer  ©ubere  De  t>orgenampfe  #er  3o(;au  De  ^Ucfyt  g«get>en ,  Dat  \\>\)  De  ene^arcf  Dunflje 
alle  3a^r  mogenwebberfopen  t>or  tet;n  sjfeardf  ^enntnge  ©umme»  ^)e  Ovcnte  ber  t>ori 
gangen  L^i;bt  mit  bem  ^)oet>et^ummen  binnen  ^)ambord;  tf)0  befafenbe ,  unb  nnnn  rot; 
Deffen  2Cebberfop  bobn  noillen ,  vat  fc(;o((e  \v\)  unb  rotOcn  ben  t>orfc|)ret)en  J£)errn  ^obcum 
ebber  #o(ber  bep  Q5ret>e^  uppe  ©ilnte  ^icbaefid^acb  ff)Obct>orn  Dorftinbigen,  unbbar^ 
na  uppe©unfes33efer$£)ad),  alfe  be  uppe  ben  v^to(gefattvort,bat@eIb  fammenflicfen fbo 
betafenbe ,  fiinber  /enigerlete  ^tnbern.  Mt  t>orfd;ret>en  ©tucfe  (ot>e  tcf  3lrenb  £acf;ge  t>or 
mi;  unb  mine  ^rt)en  bem  e^rgenanfen  ^pern  3ot>an,  ebber  J&olber  Deffc^  §Sre»e^  mttfinen 

SflSife 


a.Cap.  tfebenbe  Q5et^fa^e.  WH  St.  Petri  &fr$e.  iof 


2Bi(Ien  mit  ben  befd;eben  $?ennen  €av(len  $t)ttfjbae(,  unb£orbt5vt)t  minen  frouwen  $te 
t>e(ot>ern  unt)  borgen  mit  fammenberJpanb  ftebe  unb  t>ajle  tf>o  (>o(benbe,  funber#ufperebe 
ebber  Q5er)e(pinge  ©eiflftcfe*  effte  20er(t(icfetf  9fecr;te&  ilnt)  rot)  Cartfen  $»ngbae(  uni) 
(Sorbt  5fy(  roonafftig  in  bemmc  i>orfcr}ret>en  tofpefe  unb3)orpe  befennen  apenbar  tn  beffctt 
Q5ret>e,  i>at  rop  t>or  urtf  unt)  unfe  <Srt>en  (jebben  (ot)et  unb  Iot)en  fegenroarbtgen  t>or2trnt>f 
4?aci)ge  ©acferoofbe  ftne  gmn  unb  Q5eftttere  ber  t)orfcbret)en  ©ubere  a(Iet>orfcbret>en  (£5tus 
cfe  ben  t>orfcr>ret>en  ^ern^o^ann  ebber  J»?o(ber  beffeS  £5ret)e$  jtebe,  i>aft  unb  unoorbrocfert 
ffjo  ftofbenbe,  tn  allerropfe,  a(fet>orfd)ret>ent§,  be§t6ome^rerc^uc5niffe5ebbero^5(renbe 
#acf)ge  (gacferoofbe ,  (Earffen  §»nf?bae(  unb  (£orbt  5*t>(  alfe  fruroe  Q3orgen  unfe  3ngefe* 
ge(e  oor  uns  unb  unfe  €roen  gubtroi(iicf)  benaen  fatr)en  an  beffen  35reff ,  be  geget>en  ifj  na  @a* 
be$33orbt  bufent  peMunberf ,  barna  in  bcmnegenttge[ien3are,  tnbem3)ageSanaiUr- 
bani  Martiris. 

Concordat  prsefens  copia  cum  vero  originali ,  atteftan- 
te  me 

Georgio  Rofa, 

Notario  publico  d.4  Jun.An.  if86. 

7.  Recognitio  £mt£  JU4Mt  fiiper  %.  $$l&  reddi- 
tuum  in  haereditate  J)an^2Btct^orft  up  bet50Jatfenttt>tten  Ort>e/ 

t\)0  &er  Vicaria  St.Stephani  in  St.  Peter  RtxUtl  QtljbtlQ. 

SJcf  #an(?  <£(are  ^oraer  tfjo  Jpambord?  befenne  apenbar  tn  unb  mtt  beffen  23ret>e  t>oraf> 
*&  lefh-Deme,  baf  icf  t>an  bem  grfcmien  #ern  €orbt  £angen  Vicariefe  tf)o  (5unte  tytttt 
barftitoes  tr>o  gan^er  9?oge  rebe  entfanaen ,  unb  »ort  tn  minen  unb  mtner  (Sroen  noitlicfeti 
Cftuft  gefereft  bebbe  t>t;jf  unbe  fooenfid)  DiOnefcfje  @o(ben  @5u(ben ,  be()drenbe  ff)0  ftner  Vi« 
carie  in  ber  crbenoempten  jtercfen  tr)om2i(tar  St.  Stephani  aefunberet ,  tywov  fjebbe  icf  f 
bemfuloen  Jpern  (Sorbt  unb  ftnefi  ^afomelinaen  t()or  $t)bt  SSeftffern  berfufoen  Vicarie , 
red)te  unb  rebelicfen  t)orfofft  unb  t)orfa(en,  t>orfope  unb  t>or(afe  en  jegeroarbtgen  m  5?rafft 
beffeS  Q3ret>eg ,  fdt)en  SOleP .  unb  ad)f  e  <^cJ)i((ina  3ar(icfer  Dienffje ,  a(fe  tcf  f>ebbe  tn  bcme  €rt>e 
#anfe  ®icf^or(le^  upper  ^atten  ^roiten  Orbe  br;  bem€roe  $tm  €(a^^ic&ae(t^  be(e* 
^en ,  unbe  n?orben  mi>  uppe  ©ijfte  befle^  fu(t)en  25rew$  tn  ber  @fat)t  ^amborc&  D^ent^ 
feocfe  /egentvarbicl)  Jpern  sv)^attf;iafe  (5d;tpf)0un)er  t^>ofct>ret>en  unb  t)or(aten»  ^Bife  un& 
fette  f)irumme  hm  obaenanten  Jpern  €orbe  minen  Of)tn ,  unt>  ftnen  ^afomc(ingen  m  be 
trouroeficfen  unb  frebefamen  5Seftt(t'nge  unb  ^rucfinge  ber  e^rgenantcn  Oienff>e ,  be  affe 
Sabr  uppe  ^afc^en  xttf)  unb  »an  bcn  e^rbcnanten  €rt>e  tf)0  manenbe  unb  tyo  entfangenbe, 
funber  mt)n  unb  miner  (Sroen  (2Bebberfeggent  unb  ^)tnber,  S)ocr)  m p  unb  minen  ^roen  be^ 
(jolben,  batrot)bejfe0?ent5e  »or  bcn  bot)enfcf;ret)en  .£)oet>et*<g)ummen  tnogen  roebbcr  (ofen; 
roenn  un$  ge(eoet,  be  bebagcben  Ovent^e  mtt  bem  ^oemt^tole  bcnne  genjdcfen  tfjo  btto* 
lenbe.  3((Ie  buffe  t)orfd)ret>en  ©fucfe  fambtlicfen  unb  befunbern  (ot>e  tcf  $(m$  ^(are  erbe^ 
nampt  t>or  mp  unb  mtne  @rt>eu  \)m  e5rgcmc(bten  J^ern  €orbe  unb  ftnen  97at)o(gern  r^or  ^pbf 
•&ebbewunbQ5eftttern  ber  erfc&ret>en  Vicarie  flebe,t>ail  unbuworbrocfenwol  fr)o&o(benbe 
I.  C^ei(9  jter  &mt><  O  ir) 


io6  Urfrwben  unfc  ETacfcricfctctt  j.Period. 

m  auDen  ^ruroen,  ftinDer  afle  arae  2ift,  unD  f)ebbe  t)e«  f(>o  mcljrer$ticf;mfie  unb  ©ecfev* 
Jjett  mi;n  ^naefeael  voitticfen  (atcn  fjengen  beneDDen  an  Dejlen  Q5veflF,  UnD  voent  un$  JpanS 
£5veaen  *  unD  #mrttf  £anaen  ocf  erfffefenen  33or<jern  f  1)0  £amborcr;  De  3}orfopinqe  unD 
C^orlatinae  Dcffcr  erfc&rewn  9fent(je  roitlitf  ifi,  fo  bebben  rot>  na  Q5egerfte  beiDcr  erfcf>rev>cn 
^crtfee  unfc^nacfeaeie  tf)or  $£itlicr)eit  mcDc  fjengen  fatben  beneDDen  an  Deffen  fult»en  ^Srcff. 
$la  ©aDe6  Q5orDt  werteinbunDert,  Darnf)a  in  Deme  DieffunDencaentiaeffen^abrc  DeSncge* 
ften  griaDageS  fcor  Dcmc^onDaac,  affe  mcn  in  Dcr^ifliaeniTcrcfenffnaet  Oculi  mei. 

Prsefens  Copia  de  verbo  ad  verbum  cum  tribus  originali- 
bus  figillatis  in  omnibus  convenit ,  quod  ego 

Georgius  Rofa, 

Notarius  publicus  atteftor ,  collatio- 
nata.  d.  6  Jul.  An.  1 600. 

8.  Extra&us  ex  Libri  Refignat.  fiiper  redditus  Vi- 

cariaeSt.StephaniinPetro,up  7SWcf.8^  tn  J£)an§  3Bictfl)0rftcS/ 

modo  an.1465, 3od)im  ^mcftrcnyjcn  fcltgcn  S5run>  #ufe 
in  ©♦  Satyrincn  ©fratcn* 

Anno  149  f.  Catharinae. 
^j^an^  ^ngfjorff  Refignavit  Jjpanfen^faren  feptem  $?cf.  &  odlio  folidorum  reditus, 
■^*  quamlibet  pro  1  $  $0?cf.  redimendam  in  hsreditate  fua ,  fita  in  platea  S.  Catha- 
rinse  in  chono  twitae  mattarum  prope  harreditatem  Dni.  Nrcolai  Michelis  Confulis. 
Pafchee  inftabit  cenfus  a  M.  f.  6.  ante  Oculi ,  prsefente  Dno.  Matthia  Schiphouwe- 
ro.  &c. 

9.  ®attf$bt  SJwfler*  3ltwtfcil*®tw  tip  4$Jrcf* 

9icntl)c  m  £)ttl)tnar  $rut>cncr$  ©»e  bt)  t>cin  ^crgc.    Spe- 

ftant  ad  vicariam  St.Stephani  in  templo  St.Petro. 

Anno  150 1* 

fcf  Q5erfolDt  $3ergerf  Q5orger  tfjo  Jpambovcf)  befcnne  unD  titac  apenbar  fti  ttnD  mif  Dcp 
fcme  ^reDc  i>or  adeS  wcme,  Dat  foDane  t>er $Jarcf  ^arficfer  9fcnfr;e,af£mr;^itf)mer 
^ruDcner  £5orger  Darfufoe^  in  ftnem  €r»e  oor  Detn  35erge ,  bt;  Dem  (Sroe  voanDagev  $im* 
men  £utfenmacfcn  befegen  /egenroarDicf;  #ern  3of)an  *>an  ©pecfcffen,  inDer©faDtJ£)am' 
borcf)  $venff)ebdcfe  Jjefft  oorfaten,  mt?  unD  mintfn  (£r»en  nicbt  tf>o  befjoren,  f;cbbcn  tar  ocf 
nenerfe»  (SgenDom  ifffe  OvecfrficbetD  anemenDe  tjofamcn  ttttD  befjoren  propcr,  unDc  egenDfi* 
fen  Dent  (Srfamen  #ern€orDf  £angen  unD  £ebbern  Deffetf  Q5ret>cd  mit  ftnen  SBiflen  ,  unD 
(tan  m»  tf)o  trurcerJSpanD  tf)ogtfcI;re»en ,  roente  Jper  CorDf  £ange  efyrbenampt  f)efft  foDane 
'  . Dventfre 

*  Copia  alu  Iwbct  ^>flli^  JStrge», 


2  Cap.  ftebcnbe  Q3et>fa<)e*  WttStPetri&frcfce.  107 

fXentfje  mit  ftnen  ccjen  ©e!Dc  Darin  semacfef ,  fcorfifle  unD  wrlate  (>irumme  afle  2Infpracfo, 
t)e  oan  mp  iffte  minen  €roen  fampt  eDDer  befunDern  mod)te  fcj?cen  uppe  De^rgemelteOun* 
rfje  rn  aften  tbofamenDen  $t'Den,  roife  unD  fette  Den  (Srgendmten  £erm  <£orDe  unDs25ret>c$ 
J^oIDer  in  De  trouroeftfen  unDoreDefamen  $5ef?tfiwje  unD  Q3ruf incje  DereraerorDenOientf)e,De 
toan  Dem  Q5efttferen  tcr  SiD  De3  erfd)reoen  <g,m*  alfe  3af)r  i\p  *])afcfoen  tf)0  forDcrenDe,  tf)0 
betrtanenDe,  unb  tfjo  tf)0  entfancjenDe  fitnDer  min,  miner^rDcnunDcncdifticPen  be  &»©cift* 
Itcf  ifjie  roerficf  SBeDDerfacje  unt)  ^inDctv  3cf  unD  mine  (grDcn  fcbofen  foDane  SKemfce  ocr: 
rbeDDer  oerfafen  unD  utfje  Dem  erbcnompfen  £§ocfe  Del£jen  unt)  utf)Don  fafen,  roannerropDeS 
i>an  Den  cjefecjjfen  $m  (£orDe  unb  25ret>cgf>o(Dem  roerDen  cjeefd;et,  ane  3nfarje  ttnD  tyvgtf 
(ifi  S)eS  fbo  OrfunDe  unD^ttcfwifie  f)tbbt  icf  35arfofD  SSorger  crbenomt  min  3nrjeferje* 
le  oor  m»  unD  mine  £roen  roifficfen  Iaten.r)cn0en  bencDDen  an  Dcffen  Q5ref.  ©efcben  unD 
fcr)ret)en  na  (53obe^  Q5or&  t)offteinr)unDert  unD  tin  Safjr ,  am  S^onDage  na  Dem  (^onDage 
Mifericordia  Domini. 

Concordat  in  omnibus  cum  originali 

G.  Rofa,  mpps. 

10.  Copia  be$  35ef»fefe$  up  7^  8g-9tentf)e  tn  £an$ 

SBiectyorftS  (£rt>e  up  ber  SWatten  Zwxtm  Orlx  Speftanc 

advicariam  Altaris  St.  Petn.  Annoi507- 

Snffiffftcf  unDe  apenbar  fo  afle  Denjennen  De  Defe  open@d)ri(ft  unDe  $$erfer  feen  eDberf)drert 
**wt'  lefen,  \)at  $an$  SBiflborft  %5ov$tv  tf)o  Jfpambord) ,  unDJjper  CorDt  2angt  Vicarius 
tf)0  (gjunte  ^eter  DarfufoeS  ftn doer  eingefomen,  foJper€orD£ange  em  roeDDcr  aoerantroer* 
De  oiff  unD  wtity  tfflavd  ^enninge,  aife  Dre  SQJarcf  ^arficfer  Diente  egent(id)en  bef)0ren* 
De  to  ftner  Vicarie  ff>o  fiinfer  erbenamet  tom  2lftar  funte  ©te(fen3  jjefunderet ,  J>ar  De(£r* 
bar  JpanS  oan  ^etten  ifcunDetf  Patrone  ff)0  if?,  De#am?^i#forfr  er$iDe£  utfjcjefofetfjaD* 
De,  unD  bocf)  in  Der  ©taDt  Jpambord?  Dfanfebocfe  nid;t  geDel^ef  roeren,  De  £ofm#e  ocfup^ 
pe  De  Recognition  uppe  ac&tef)a[oc  $?anf  (uDenDe  nid^fgctecfenD  t|,unDroentDenne^)an^ 
9QBt?gftor(i  Derroegen  uneorwarDt  roa^,  fo  f)tfft  l)t  De  Dre$?arcf  ©cIDe^  roeDDer  entfangeri, 
unDe  ^eienef  fufcfe  acf)fef)a(oe  ^ard:  ditntt  in  Den  etftfomcnDen  fein^aren  nicbfutf)  f^old^ 
fenDe ,  Derbaloen  £er  ^orD  2angt  cm  tin  %a\)vditnti)t  alfe  De  ac&fe^aioe  €Q?arcf  De  up  tya* 
fcf>en  beDaget  roerDen  int  ^abr  alfe  men  fdjrioenDe  roerD  oofftein^unDeer  unD  ad)fe  innefeflj 
unD  tf)0  ©ift  ttmme  De|te  bcter  Q5efalinge  em  unD  ftnen  ^afomlin^en  ff)0  ftytnbt.  Qivan 
unD  aoer  ftn  geroeil  S)iDericf  £ancje,  De  em  Dat@ciDt  tf)0  fedeDe,  ttnD  ?D^arfen  ^^orft 
^anfe^  (Sdne.  tyo  OrfunDe  unD  ^ucftnifTe  ftnDt  Deffer  <&d)vifft  unD  3arf er  froe  eneS  2& 
De^,  tin  utljeranDcm  ooer  Dat^iSort  vottfiffiid)  ^efcr^ncDen,  Der  tin  b\)  ^)anf e  ^Oi^orji 
unD  De  anDer  bo  Jpern  ^orDe  ^angen  erbenamet  ftnt  in  ^orroarunge.  @ef<|en  unD  fc^rcoen 
na  ©oDe^  Q5orD  ooflTfein^unDert  unD  am  fooenDcn  %af)v  DeS  ^anDa^e^  na  Dem  ©onDa^e, 
affemen  inDer^ini^en^crcfen  ftnget  Quafimodogeniti. 

Concordat  cum  originali 

D.4jun.An.ij8^  G.  Roia,  mppn 

0  %  uEx 


log  Urfrmbctt  imfc  Hacfcrtcfctett  $.  Period. 

11.  Ex  Libro  Memorand.  ad  an.  1517.  fer.  6. 

poft  Mart. 

Anno  &c.  XIII.  gvibacjfje  i)0V  Exaltationis  fanfte  Crucis  ie?  ^acob  ^vOfincjf  gefra^ef 
burcr)  ^tevQ5evcr;matt,  fo  ^e  meve  aoev  Devfein  £)acjf;e  cjefobevt,  $tattf)cug  ©ommev* 

ItelbeS  €vtie  (mbev^pcfenflvafen/fO^V.  3oef)im.9}r;Cjef{,  ceu  ex  antecedentibus  patet, 

Derfoicjebe)  foentfeffen,  i>anroecjen  rrrr>i$?cr\  t>ppe35veue  tofamen  enem  4?ene  in  ©iintc 
*})efev$  ^evcjfen,  beS  er;nQ5eftftev  3oacf;im  t>nt)e  3acob  et;n  Patrone,  fpn  Q5eratf;  for)eb* 
ben,  tvat  f)t  bavtf;o  fcbe,  batr)  f;e  auevmate  fim  $3evatr;,roelcfe$  %$tmf)  i$  bvie,alfe$?an* 
t>acjr)e£,$*ibroecfen  t>nt)e  gribacjfje  inejeefcbef ,  bocf;  ntc&t  incjebvacbt,  evfanbe  etmDfab  bat 
men  em  nocf)  folbe  fofecjgen  mit  \\  befeten  €rf=Q5orcjern  fnn  Q>erab  intobrincjen ,  t)em  aifo 
fjefc&e&en/  ^onnaueu  barnfja,  t)av  r)e  tticbt  en  quame ,  tmDe  beroteiicf  97off;  t>orbrac(>fe , 
rooomme  fo  lancji;e  t>tf>bleuen ,  foit>e  i)t  t>eilicjr;  fr>n  ber  ©afe* 

€0^ant>acjr)e  t>e  neejbfte  6vecr>t ^ ^>acjr>  roatf,  ig  f)t  nocf;  nicj>t  erfcjjenen,  f)efft  ct>n9{a& 
etfanb  foHicr>ev  rjxot  9&Jcf.  @5eibe$  unbbetfellicf;  fo  fiwbe. 

tvorfr)  cjefracjet,  offt  fe  rouflen  mef>r  be  Q5veue  t)abben  Dppet@cr)u^ 
fet)en  fe  be^voueft  fo  Jpcvueftyube,  roavt)  cjefecjr>t ,  t)at  fe  en  fcf)ulben  tofecjcjen  latf>en> 

^ibbetmfenttorSOBiifjabi  quam  be  Q3roueft  mtbe  bafr)  ftm  Q3erat>  beff;  tbomne.gr)' 
ften  Ovecbt^acjr/e  roas  Sribacjr)  t>nbe  quam  nicf;t ,  bercjeficfen  $?anbage$  t>nbe  Sttibberoe* 
cfen ,  fi>racf  et;n  dtcfo ,  queme  r)e  nicr>t  tf;om  necj^eflen  t>nbe  brecf?fe  beroif iicf  9?otf>  ftne^  Utr> 
biiuenben ,  folbe  t>orlufticj  ft;n  Der  ©acfetn 

5fm  $?ibberoecfen  t>orMartini  roa$  be  Diicr)tv3)acjf;  t>nbe  nid)f  enquam,  evfenbeet;n 
TRcfo ,  nad;  bem  aile  Dfccf>t<£)aejf;e  fjabbe  oorftimef f)  onbc  nene  9?of r>faf e  brac&te,  febulbe  oor* 
hijticjf)  ftjtt  bev  r r ri  1 1 1  SRct  ©eibetf  Oibenfen  ^ittbev  fo  bef)ovenbe  im£lofrev  f^o^evue^ 
fer)ut>e* 

12.  93ev0(eictJ  fi&cc  io$ftcf*  (SefceS  fcet  Vicarias  ad  Al- 

tare  St.Thomae  #i$t\)QXmU,  An.  1527, 

Ex  Libro  Memorandorum, 
L  nno  &c.  r|'t>if.  dle  S£te.  Barbare  Virginis  befftMagr.HenricusVafinari  bt)(?ttem(£r* 
famen  9vaebtfje(ecf;t  teon  9)?arcf  ©tyelbees,  ocf  bre  t>otf  ecjelbe  25veue,  be  ene  m\  ot;ff, 
!>e  anbev  x><m  wx,  oenb  be  bvttbbe  wn  tm  $?avcf  ©fyelbef?  fofamenbe  enev  Vicarie  beiecjen 
jn  ^unte  ^eteve*  $avfe  tfeon  2l(tav  San&i  Thomas ,  bev  i%  ein  Patrona  i$ ,  ©fjefife  itli» 
cjen  ^3ctev  ^0?u(en  rmcjetaten  '3GBebcroe,  roeicfev  tet?n  ?0?avcf  @r)e!be$,  ocf  be  bve  t>ovfecjelbe 
^rcue  befft  ^etev  ^ule  utbnamen  »nb  m\  tt>ecjen  ftnev  C0?obev  ©r)ef?fen  cnt^ncjen,  i>nb 
t>ov  €.(!♦  Otacb  befauet  onb  tr>ocjefecr>t ,  batr)  befuluen  fcin  ?0?cf*  ©^elbe^  fcr;61cn  cjr>efect>tet: 
Vicarie  roebbev  tf)om  Q5etfen  beieci;t,  ocf  be  bve^5veue  bevfufoen  tr)o  cjubc  in  Q3orroarin|e 
^e^olben  n>erbem    Ocf  ^efff  ftcf  cjemefte  ^eter  vorroiiforef ,  M  ercjenant  Magr.  Jpenricf 

Vafmari 


Cap.ftebent)e25epfacje. 


WHStPetri&frc&e» 


ioj 


Vafmari  umme  fot>aner  tet>n  $?arcf  ©fatoetf ,  ocf  t>er  Dreper  ^orfecjetber  ^reue  f>infurt>er 
nic&t  fcf;o!t)e  angefpracfen  no$  bemotjet  roeroen,  roo  bem  ant>er$  cjefcfceae ,  oafur  wil  mU 
beuanofer  ^efer  Wluk  t>or  ftcf  unt>ftnen€nmt  aef>o(t>en  ftm,  Denfu(t>ctt#?effcr  JpinricfVa- 
fmari  fcet'6a(uen  afler  2(nfpracfe  to  benemenue,  unt)  (gcfrabfof)  to  f;o(ent>e.  A&um  ut  fu- 
pra.     Infcriptum  ex  Commiflione  Senatus. 

i3$la$ti$t  t)0l1  Uwn  Vicarien/Commendiftetl/Me- 

morim/  Teftamenten  unt>  ^rutwjtyafften  £u  St.$)eter/  au$ 

t>em  ©eiftlictyen  ©cfyofcSuctye*  An.  1537,  fqq. 

2>e  Vicarie»  t£0  futtt  peter, 

1  #r.  3of)ann  t>on  ©precfelffen, 
*  4?r*3?oI)ann  ©procfr* 

5  #r.Q5arte(tBartoldi. 
4  £r.#erman€)c(Hi(fe, 
f  £>r.;3or;an<2>teaemam 

6  Jpr*  Magnus  t>on  £>lt>enfem 

7  J^r^erman  ®erfen& 

8  ^H*.  Mauritius  9?icjenborc5k 

9  ^r.3o(janf)vumef>ett 

10  #t\£ricf  SDMen. 

11  #r.,3ofjan28ifen,  Teftamentarii. 

12  J&r.^ofjan  »on  £>(t>enfem 


22  #r.  3of?an  ©d)u(()dt)ef* 

23  #t\  #uberf  S&eueJant)* 

24  .f)i\  Jpinricf  SSrame. 

2f  £)eg  Scholafticus  <25oue*  * 

26  johannes  ©duenbome» 

*7  J&r.JPDnrtcfVafmari. 

28  Bernardus  »an  2SSpttt6en. 

29  J£)r.  Styrtcf  #ot>cr# 

30  Johannes  Marquardi. 

3 1  £r.  ^oftan  £>ugfjen©oue*  t 

32  £t\  3nt>reatf  iOWler. 
3  5  4)i%  Sofjonn  ©erleffforp* 


1 3  #r*  SBarner  @o(tman,  pi«  memoria?.    3  4  .Qoacfnm  (Scr;ott?enborcr>. 


14  £r.  ©9men3©ttte» 
iy  £r.  ^o&an  Suncfe* 

16  £r+$?atft>e$3anecfe* 

17  Jg)i%  Nicolaus  t>an  Q5er<jen,Teftamen- 
tariem 

18  #r.  2((bett  Q5acfo 

19  £r.  2(nt>rea$  23onicffjoff. 

20  £r.  93a(enfin  .ftanenfreier. 

21  #t\$?attyt$  #*((*♦ 


3f  $Jjh\  Q5arfe(t  Suritfe. 

36  £t\  ffljrifloffer  t>on  3Bwt&em 

37  #t\  $?attpe$  Santbpcf* 

38  ^)r.  ^o^an  t)an  ^n&em 

39  ?^(tr.^er(len^erf*ampe. 

40  SOJarfen  ^orneman. 

41  •£>t\(3acobS?dtincf\ 

42  -SJr*  ,3of>an  bi  &er  Sint>en, 


Bt 


*  An.  15:30.  n>ar  «5cnr«#84nbfc&<ui/  Schoiafticus,  jic(je  &en  n.$anb  pag.  350*  tt>el<f)er  An, 

1540.  wrjkrb.  vid.  ibid,  pag,  705. 

*  £r.3o&«nn  3u#&e  tvar  t>e$  cbcn  fa  benanfen  23uraermetfier$  6ofjn  /  tt)eld)er  An.  1^2;.  ju 
SXaU)  ertoa&lcr  toaro/  An.1551,  abec  ftfron  «crftarb;  ©ctn  ©ofjn/oer  (jtcgememtet  rotrD/roar 
Hi«onymus,  toelc&er/ob  erwol  A.1560.  juOcatfmrodblet  roarc/  fetn  fjabenl)e$Ee(>nooc|)mc|>t 
»on  ftdj  qcben  tooltc  /  rooruber  ficj)  ber  Canonicus  £erm<m  tfticbur/  beffen  Anncxum  befagteS  bcm- 
ficiumwar/  wnfcn  Qum.ig.  in  titcfer^cplasc/  bepm  &§a»tHel  bef^n)eret. 


110 


UrPunbett  unb  Hacfcrtcfceett 


3.  Period. 


2>e  MEMORIE. 

Grntfangcn  fron  Jjpr.  gMatt&fa*  t>an  t>er  20i#  4°$?cf.  9^  f  ?f. 
SSan  t)em  Q5rot>e  unt)e  €tct>fe  entfangen  r  -  4  - 

iDe  Commendiftctt  e^O  St.  peter. 


1  $?jtr.  3of>an  Dvepnefen. 

2  #r.  $tnri<£  2Bo(eman. 

3  £*♦  3o(jan  »an  $jeuen» 

4  #r.  3o5an  .gtyn&e. 

j  J£)r.  Sixtus  Wolteri ;     ntt 
ca?|lr.  3>of>an  SRum&er&e. 

6  Jpr.  3ofjan  ©c&ufuer. 

7  £»'•  3of>an  wn  $?t;nbetn 

8  J£)r.  Jpermen. 

9  £r.  3oJan  ^affe. 

10  Henningus  Q5remer. 

1 1  Ludolphus  Q3afmer. 

12  tytttv  (gencffteue. 
1?  3ocf)tin  grefe. 
14  SXatfc  $?ag. 

1  s  #r.  ^ofjan  DitMncf. 

16  jjbr.  SttattyeS  €antt)tecf. 

17  Jpr.  :1M{eff@roneroo(t),  nu 
£r.3o&an  Jpugen  @one. 

ig  Nicolaus  J^afe. 

19  J£)r.  Johannes  Detlevus. 

20  J£)r.  Nicolaus  £emme. 

21  |)r.  Q3a(entin  #anenfreiaer. 

22  J£)r.  Nicolaus  $ot)e. 

23  |)r.  SKoee^  £il(e. 

SDe  Ccpameme 

1  JDe  &tlltg£e  iUcfcame^Swarctt. 

2  Guntepeecrs  Stt>arcn. 

3  Jpr.  iUjete  Qttm>ctt. 

4  £>at  £off  tttarta. 

f  3>arttt>icb  25t6bwej&es ,  6t> 
So^ann  J£m(pe. 

6  $>ane  pollcmane,  hp  ben  fjifligcn 
£icf)ams*©tt>aren. 

7  fl>lrttf  25io&or(l,  69  fflieine  »att 
©&n* 


24  J£)r.  $?arten  Q5ornematt. 
2f  Hinricus  &am  $5rocfe. 

26  Hinricus  £5ocff)0(te. 

27  Carftianus  £5arfc(?ampe. 

28  #r.  3of>an  Jrifee. 

29  «&r.  €ageri>  Olbeforn. 

30  £r.  tojictt  £ubfe. 

3 1  J£>r.  2f  nt>rea$  3Gent>(ant>. 

32  J£)r.  Jpefnio(t)  2((s>ert)incf. 
3  3  J£)r.  Snurea^  Borchardi. 
34  Johannes  Dit)t)ematt. 

35-  Bartholdus  (Sggeman. 

36  J£)r.  Stfrcf  J&oper. 

37  Jjpr.SMrcf  9H3it)enbrttgge. 

38  Johannes  9\p(f. 

39  Johannes  ^atbucft. 

40  Gofwinus  Diet>nfr» 

41  Johannes  £)at)0rt)e. 

42  Hinricus  Dvemjict)e. 

43  #r.  ©teflfen  Q}ep(att. 

44  J&r.  Wlattf)\)t$  ^anefen. 
4f  #*♦  55a(tian.- 

46  J£)r.  3od)im  9?et>be. 

47  #r.  Sll&ert  Q5acfe& 

t&O  ©t.  peeer. 

8  tiMrfcf  &fe{»orff ,  te^uttge,  6t> 

£r.  9??cine  &an  (£i|en. 

9  peeer  Qmc&ett,  bi  J£>r.  S0?aftl>ia$ 
DveuerS. 

10  (Clawea  Ke&er ,    bt  #err  $?icf>ef 
Dfcfcer. 

1 1  $)?efter  jfo&att  Kufcbe. 

12  2(nncfe  2>utoc.fctt,  bi  ^ptrtrtcf  Q3of?. 

13  XXWett^lcbefc»,  bi^3o&anwn 
Oitwfen. 

14  N. 


2.  Cap.  fte&enbe  ^epfage.  *M  St  Petri  &trct>e.  1 1 1 


14  N.xan  tev  $>ubtn,  bi  £inricf  53«*  19  #r.  Zlbcxt  <B*$man,  bi  £r.,3od;im 

fcframp,  $Mer. 

i;  #r.  2Kfcere  iglcbefcrt ,  bi  £inricf  ao  #r.  gtorfc*  ^r^nbes ,  W  £r.  °*o* 

QSarftfamp.                       -  d;im?>MIer. 

tf  jjgpi,  «*»k ,  h  ber  ©fumetv  2I  ^^  ^^  w  mfm  ^ 

17  W*tf  ZJacfcotvett,  6t  J&ang  ^art^  *ar*'       ,   fc      ,.  .    ,_ 
g|em                                             22  Corfctnewtfcit,  btJjpang^appem 

18  Barede  iUt>en>tc&,  bi  3acob  $0*       23  tHeirteFc  25ctfer$,  bi  ftgtf  93ifcf. 
tingf  tmt)  Mauritius  $?o!en. 

fce  25rofcerfc&up  e&o  ©ilrtte  peter. 

1  Unfer  fewn  grouwen  t>cr  ©crober.  3  £)er  $nacfenf)Ouroere. 

x  St.  Antonius.    2)ti|fe  Q5roberfd;up  ^  4  ^er  ^ug^ener. 

gfjeled;f,  alfe  t)er  Q3ecf er  ttnb  ber  $no*  5"  ©untc  ^efer  ttnb  ^aroef. 

cf en&ouroer ,  t)er  Q5ecf  er  bi  bes  fjilligen  6  £)er  XII  2(po(lei. 

(Srufces  25roberfd)op  fo  ©tintc  SWarien  7  ©unfe  9Etaten$  ber  #Wlen4?tibe. 

SJttagbalenen.  8  ©unfe  Ewaldus. 

14.  Sucti  ftmQBin£$en  ^oop^ref  tip  jfflW*  f  ^ 

ntgfyen  3ftrtK&«  SKentye  an  t>e  gemene  Memorien  fyo 
St;  g)eter  1538.  Pafch. 

3|ior  atlen  ben  jennen  be  bttflfen  Q$ref  fefjen  ebber  fjdren  fefen,  baff)rot)£ucia  feftgen,  #errn 
^*3acobs  t>an  ^Bint&en^roanbageS  ffjo  Jpamborg  Ovabfman  nagefateneSBebetM/unt) 
Q5crenbt>an333intfjen  genanbfe£ucien€eficfe  unb  nafuerfitfe  ©en  befennenunb  bfjonn>t>f* 
lif en  apenbar  t>or  uns,  unfen  ©Den  unb  aftf  roeme,  roo  M  rot>  t>an  ben  (Erfjafffigen  «f)eren 
Vicarien  unb  Proviforen  ber  aemeinen  Vicarien  in  ©tinfe  ^cterS  jferfen  aff;t;r  binnen 
^amborcb,  tfjo  gan^er  Sftdgerebe  in  gttben  tfubtl^m  <E>d>t>flingen  fjebben  einf>unt)erf  9M. 
enffangen  ,  be  alfofort  rop  in  unfe  unb  unfer  (Sruen  profyth  unb  roiflicfen  Q5ef>off  ange* 
lecbt,  geferet,  oft  geroenbet  fjebben,  baruor  rot>  tm  oorbendmfen  #eren  Vicarien  unb  erett 
O^afdmeiingen  fo  Q5ef>oeff  erer  gemenen  Memorien  t>evfoff3f  unbe  oerfafen  f>ebben,  twfopen 
tmb  Derlaten  roi>  ocf  jegenwarbigen  in  5?ra(ft  befeS  unfe^  ^reue^  i>t)(f  5}?arcf  ^ennigfje 
3arlicfer  ^ubifc&en  dimtf)t  in  unb  utf>  aflen  unfen  rebejlen  unb  ropfleften  ©ubern ,  beweg^ 
fic&en  unb  unberoecbficben ,  unb  be  ocf  um  in  f^oftinfftigen^Dben  binnen  unb  bufenJ^am? 
borg  anfaflen  mdgen,  bar  be  ^orbendmeben  ^eren  Vicarien  (tcf  an^olben  fd)olIen  fobanen 
^duet^toei  vmb  Dienfe  inroarenbe  ufberiangeu  unb  manen  ef>re  Sarlif e  Cfeenfe  alle  3a(>r 
up  ben  Termin  ^afd;en  dremSDJanere  f5or^t)btgiletItfen,  gufwiflic^iifen  t^or^oeg^eunb 
tvol  tbo  ©ebancf e  enf ric&fen,  gelben  unb  bttakih  Qod)  rot)  \m$,  unfe  €ruen  unb  9M dme^ 
linge  be  ^ac&f  befjo&en ,  fo  M  w  btiflfc  Otenfe  t)or  ben  t>orfd)reuen  #duefc<Summen  in 
gelpfer  Wunt^e  ebber  Sffierbe ,  moegen  mt>  ffyolm  tvebber  uf|idfen  oft  roebber  wfopm, 

roann* 


ria  Ur&m&eH  unb  Hdcfortcfrtetl  j.Period. 

wanneer  i£>  un$  geleuet,  t)enne  etn  wrenbeel  3»af)re$  crfl  be  £ofpnae  ben  fcorbenanfen  £ew 
Vicarien  tfyouorn  t>orfunt>tgen  /  unD  alfe  t>emen  fo  aefcfceen ,  fKmtfy  uni)  £ouetftoIf  guet* 
lifen,  guunwfltgen,  tfjor  Ofoegfje  unt)  rool  tf)0  ©e&ancfe  enfricfrfen,  gelben  unb  bctafen, 
3)e3  f^or  merer  $ud?eniffe  unD  £>rfont)e  ber  SBBar&eit  &e&6e  id  £ucta  Mn  QQyntfym  t>on 
genamt  Jpouetfate ,  uiitf)  m»;t  mtmer  egenen  £ant)  unt>ergefcf)reuen ,  unbe  icf  25erent>  fcati 
SGintfjen  alfe  een  mebe  Jpoueffat  mt>n  gerodntlicfe  Sngfjefegef  rwfftcfen  fcljon  fjangen  bt> 
nebben  an  uuijen  Q3reff,  t)m  tcf  ocf  ^efer  Jg>e|leibercf>  ff>o  #amborcf),  Q5drger,  ©c&roager 
unb  gninb ,  fo  alle  3lrficfel  unb  Punfte  ,  roo  bauengefcf;reuen  m»;  berou|t  f)»?r  tf>o  geefcfcet 
unbgebcten  i)ebbe,mt>n  roontlicfe  3ngefegel  fftor SBtfftc&ett  bfton  roitflifen  f)angenT>eneu* 
t>m  an  briffem  33reff,  t)tn  rot)  ocf  mit  egner  4)anu  f>ebben  unbergefd;reuem  ©efcfjcfjen  na 
€f>rtftt  unfes  ©afigmacf erd  ©eborbt  t>oefFfemf)unuerf ,  ^ama  im  acf;fen  unb  uvutttgeftem 
%w  am  ©onnauenb  im  f>i(Iigen  ^afdjen. 

3cf  fttcta  mn  SBpntftem 

3cf  25erenb  van  SOBtnffjen,  befenne  bit  baum  fd;retten,tvar 
tf>o  ftw. 

^cf  ^efer^etleruercf)  befenne  mfj»;  bif  bauen  gefci)reuen  n>»;t> 
licf  ie. 

tf.Praefentatio  &  inffitutio  novaBernhardi£P&Het:$ 

ad  Vicariarn  St.  Stephani  in  Ecclefia  St.  Petri.  An.  1546* 

d,  i7Apnl.    " 

"|n  nomine  Domini  Amen.    Per  hoc  prarfens  publicum  inftrumentum  cun£ris  pate- 
•■  at  evidentcr,  &  fit  notum,quod  anno  a  nativitate  Domini  1 5-46.  indi&ione  quar- 
ta,  die  vero  fabbati  decima  feptima  menfis  Aprilis,  Pontificatus  fan&iffimi  inChri- 
fto  Patris  &  Domini  noftri  Dni.  Pauli  Papa:  tertii  anno  duodecimo,    in  mei  Notarii 
publici ,  teftiumque  infra  fcriptorum  ad  hasc  fpecialiter  vocatorum  &  rogatorum 
praefentia  ,  perfonaliter  conftituta  honefta  domina  Anna  ^3efemane>,  reli&a  quon- 
dam  bona  memoria  una  cum  filio  fuo  Luca  33efematt  ibidem  prajfente  ,  uti  vera  <5c 
indubitata  patrona  ejusdem  vicarise  in  Pcclefia  St.  Petri  Hamburgenf.  ad  Altare  St. 
Stephani  prothomartiris  fitse  ,  per  obitum  hororabilis  Viri  Dni.  Johannis  ^lOtt  no- 
viflimi  poffefToris  vacantis ,  Jus-Patronatus  ad  eandem ,  quotiens  illam  vacare  con- 
tigerit ,  ad  ipfam  afferuit  fpe&are.      Quare  omnibus  melioribus  modo  via  ,  jure, 
caufa  &  forma  quibus  melius  &  efficacius  potuit  &  debuit ,  difcretum  Bernhardum 
SOJolIer  Scholarem  ad  eandem  vicariam  fic  ,  ut  prsemittitur  ,  per  obitum  quondam 
bonae  memoria»  Dni.  Johannis  *}}i'0ft  vacantem  ,  in  Dni.  nomine  praefentavit ,  fibi- 
que  de  eadem  providit  ac  commendavit ,  volens  atque  committens  mihi  Notario 
infra  fcripto,  ut  prarfatum  Bernhardum  prarfentatum,  in  polTeflionem  realem,  cor- 
poralem  &  a£tualem  ejusdem  vicariae  inducerem.     Et  tunc  ego  Notarius  infra  fcri- 
ptus  ex  commiffione  di&as  pat^ona;  mihi  fa&a  ,  prclibatum  Bernhardum  SOjoKer  in 

pos- 


i.  Cap.  jtebenfre  Q3et;facje.  wtt  Se.  Petri  %irtfee.  ! ,  3 


pofTeflionem  realem,  corporalem  &  actualem  dite  vicaria?,  juriumque  &  pertinen- 
tiarum  omnium  hujusmodi  cum  affignationefru&uum,  reddituum,  proventinum5 
emolumentorum  &  fingulorum  clenodiorum  ad  ipfam  fpe&antium  per  tactum  cor- 
nu  altaris  dextrum,  ad  quod  ipfa  vicaria  fundata exiftit  in  eademEcclefia,  formame- 
liori ,  qua  potui  &  debui ,  e  veftigio  pofui  &  duxi.  Super  quibus  omnibus  &  fin- 
gulis  pr/jefatus  Bernhardus  prcefentatus  (ibi  a  me  Notario  publico  infra  fcripto  unum 
vel  plura  publicum  feu  publica  fieri  atque  confici  petiit  inftrumentum  feu  inftru- 
menta.  A&a  fuerunt  h#c  .§)ambOVCf;  in  domo  habitationis  prtefati  Luca*  Q5efematl£ 
fub  Anno,  indi&ione,  die,  menfe  &  Pontiflcatu,  quibus  fupra:  prsfentibus  ibidem 
quoad  prxfentationem  providis  viris  Joachimo  J£)arttnan  laico  Verden.  Dioc.  &  %U 
berf  Jpacfeman  cive  Hamburgenf.  teftibus  requifitis.  Quod  vero  ad  paffum  indudio- 
nis  ,  prasfentibus  providis  viris  £faroc|?  ^Ofitige  &  Hermanno  $et)fer  cuftode  primario 
in  Ecclefia  Divi  Petri  teftibus  ad  praemifTa  refpe&ive  vocatis  &  requifitis. 

Praefens  prasfentationis  copia  cum  manu  Mgr.  Georgii 
divnefen  quondam  Notarii ,  quas  eft  apud  Te- 
ftamentarios  Dni.Erici  de^je&en,  de  verbo  arf 
verbum  convenit ,  atteftante  me  Georgio  Ro- 
fa,  Not.Publ. 

G.  Rofa,  mpps,1 

D.  5  Jun.  An.  rjg6. 

16.  G?ggerb  gmtl^  Praefentatio  Mttt&fyavm  ad 

Vicariam  Erafini  &  Annae  in  Petro ,  fo  An.1558.  d.  3Maji»0tt 

t>em  Notario  guft  gefc^e^cn  /  tmt>  f)urd>  fcen  iSerw  55uv* 
gcrmetflcr  diti>w6  beftdftgef  worbem 

Tn  nomine  Sanda^  Trinitatis.  Amen.     5vttnt>  roitfiifttttb  apenbar  jV/e&ermdttttigficJkn, 

■*i>ormitref|t  bifier  apenbar  inftrumenterten  ©cbrifft,  t>at  anno,  na  C5vt'ftt  unfertf  fetten 
#cren  unt>  ©eligmacfci^  ©ebort),  t)e£  roeinigern  Sraffetf  LVIII.  m  ber  erfienlndidtionam 
«Sonbage  Oculi,  tvefcfer  nxtf  ue  1  j&ed  $?anfe$  Martii,  troifcfren  geigertf  ©cfrfegen  t>ren 
unt>  fceren,  nbamibbaae,  t>er  Dvegeruna  t>eS  £atfer&omb$  £eren  Caroli  De^  t>o(ften  Didmi^ 
fc&en  Sfaifcrtf,  t&o  aikn  ^tuen  9M)rerd  i>e$  dlkhe  im  $8  3ar  m  mines  Notarii  mtt)  na* 
bendm&en  ^ttaen  3egenroart>icf;eit ,  i$  gtwfm  unt>  erfc&tenen  t)e  (Srfame  €ggert  Cran^, 
SSorcjcr  t)er  <&tabt  £amborc&,  beric&tenbe,  roo  unfangetf  uorcf)  boef  tlic&en  2fffgang  jeligen 
(gfjrn.  Henricit&en&en&orffes  ctroan  flafon&etf  3)ecfen  tf;o  Jjpamborcf)  etn  £ef>en  e&ber  Vi- 

caria  ,  fo  ()ir  btttttCtt  ad  Altare  St.  Erafmi  &  Annae  in  Parochiali  sede  divi  Petri  juxta 
titulum  infcriptionis  fcftofe  gefunderct  fyn,  afjtt  tf)n  ttffe  Patronctt  fcefftifoett,  roere  devol- 

veref  unt)  f)eim gefaffen,  unt)  t>at  fje nu  proprio  motu  Aiberto  Scherpen  fepner  ©tjffer 

©oene,  tgunber  to  €openf;agen  in  £>etmemarcfett  ftuderen&e ,  fobanes  Sefjns  ^arficfe 

3vucl;tttutfma^tem(ifen  jckgDtorcf  £ubfcf;  3vet>e3  ©efueS  to  Continuation  uttt)  SJovDevina 

l.^fla  3ter  25rtrt^.  ^3  f?nt* 


H4  Ur&lit&ett  Uttfc  Hacfcrtcbtett  $.  Period. 

fmeSStudii  fo  beroenDen  gertte  gutttiettDe:  Unt>  tvile  f)c  aoerftDcmfuIoenStudiofo  fo(cfe  oor* 
fcebbenDe  ColUtion  oDcr  Socleljnmge  perfonlicf"  nicfrt  t>of>n  foenDe,  fo  f)efftf;e  I;ierumtttetmD 
ff)0  ftifcfer  35eljoeft  Den  £I)rf;afftigen  tmD  rourDigen  (£f)rn.  Soban  Utrecf)t ,  ^reDiger  Dar* 
ftiloeft  tf)0  St.^efer,  alfe  fincn  unD  bemelfen  Studioii  (gd;roager  oor  ftcf  unt)  m»;  Notari- 
ett,  famt  nabefd)reuencn  ^ttgen  bcfcDeiDen,  umme  fuIcfeQSerlefyutnge  im  97af)mcnDetf  Stu- 
diofi  antonebmenue ,  roelcfer  Darup  ocf  gooDfroifligen  i3erfd;enett,  imD  f)cfff  uemna  geDaa> 
tcr  @ggarD  granfc  roofbeDacf;fe3  $?oDe$ ,  unD  tttf)  frien  ^iffen  in  befidttDigfler  Jorm  uttD 
sittatbe,  alfe  f)e  De£  de  Jure-Patronatus  befdgef ,  DeS  angetagcnen  £e(jtte1  Sarlifc  #eumge 

tint)  ^VUCbtntiffinge  gcmclfcn  (gfjretl  Johanni  Ufrecf)t  ad  fideJes  manus  &  ad  ufum  pra- 
di£ti  Studentis  confereret  imD  oorlettet.  $f)o  Der  ^eininge,  Daf  oorgenamte  (StuDenfe 
fulcfe  p*$?rcf£.  ttnD  roaf  Dartbo  gcf;drig,aIo  Storlicfe  25orittge  tI;o^)uIpc  fmeS  ©tuDerctt* 
DeS,  roo  berdrt,  fo  lange  gebrucfen  ttnD  genefen  fcf;ofe  unD  mdge,  betf)  M  ein  fmer  5vinDer 
to  Der  Habilitset  eDDer  S)iicf)ttgfeit  geraDen ,  unD  fo  gefcf;icft  i$  geroorDen ,  Dat  Dc  in  eitier 
Univerfiteten  ftudercn  f dunc  ttnD  mdge.  9Jl3Denne  auerfl  fcboele  gemelte  belencDe  Student 
refigneren  unD  Daroan  afftreDcn,unD  iDtDetf  Patroni  eDDer  Collatoris  (25of;n$  eitiemroeD* 
Der  aoerfafett,  DeDeS  oorDatt  tf)0  Uff)ricf)tinge  Der  Expenfe  ftned  ftudercns,  eDDcr  funft  ad 
pios  ufus ,  unD  to  anDern  bilugett  (Sacf  ett ,  fo  genetenDe  f)ebben  mdge.  §>$  f)e  ftcf  alfe 
Patrone  tfjo  £5efjoeff  fmer  5vtnDer  Dcn  friggen  acceffum  unD  ^otreDe ,  rooIDe  referveret, 
beDinget  unD  oorbef;o(Den  ^ebbem  UnD  ftejft  Darrnit  im  9?f)amen  DeS  2JUmdcf;figen  fulcfc 
Q}orleninge  ouflenfagen  unD  gccnDigct ,  roelcfe  ocf  ef)rengeDacf?fe  @fjr.  Sofjatt  Utrecf)t  im 
9M;mcn  ttnD  m\  Dorgemelted  Studiofi  fmed  @d;roagerS  mit  fruttDIicf;er  ;^)ancffeggingc 
unD  €rbeDinge  fjefff  angenamem  UnD  nf;a  gcfcf)e»er  foDancr  QSorleninge  i*>  mef)rgeDacf;fe 
Cggert  £ran£  mtf  Dcttfulocn  (Sbrtt.  3oI)a»  Utrecbf  famt  1111;  Notarien ,  unD  naberdrDcn  $u* 
gen,  fo  Dem  (Srbartt  unD  ^Bo(roifcn^)ern  20?attf)iag  DtcDer,  alfe  je^uuD  ofDeftett  Q5tirger* 
meifter  Der  (SfaDt  Jpamburcj)  in  Depoett  $M)ufmge  in  De&icfffrate  gegan,  unD  befft  ftner 
€rb.  ^B.  fu(cfe(?  notificerf,  ttnD  Darup  umme  Approbation  unD  Snfetfingc  ange(angef,De^ 
(tcf  ^€rb,^B.roo{gcfafIen  fafen,  unD  f)cfft  De^balftcn  tn  (£rafff  Derfclbcn  DragenDen  Au- 
torit^et  ttnD  ?9?ogenf;cit  alfc  ©>  (2rb.  333.  fulcf c^  upgelecbt  mif  gcbdrficfcr  Solennitaet  foDa^ 
ne  ^orleninge  approberct,  bcftcDiget  unD  beooIborDct,  unD  Darup  oorgemelDen  €r;rn»3o^ 
f^m,  oan  roegen  berdrDen  (fefuDcnten  in  De  roufame  Pofteifion  unD  CRuttinge,  in  afferma^ 
fen  Dcr  DcfTuIoen  Anteceftbrn  genaten  tinD  gebrticfet  r;ebben,  inftitueref ,  ingefettet  unD  gc^ 
rotefef,  ane  tenntg  ©cfcrDe,  unD  befff  naDcme  alle  baoen  genamfe  Parton  eDDer  Collator 
€ggerD  dran^  ,  fotvol  alfe  oorgeDacbfe  £t)i:  3o^an  Ufrccl;t,  mt)  Notaricn  nabemeft  mif 
vlife  requirerct  uuD  erfocf)t  cf;ncn  Daraucr  eon  eDDer  me()r  geloffwerDige  inftrumenterte  Cr* 
funDe  ff)0  oorferDigen.  &er  tcf  cf)tten  ex  officio  nicf)t  mogen  tvcigeren ,  uttD  i$  folcfed  ge* 
fcr)ef;ett,  tnt^are  indidion,  ?D?anfe,  2)age,  in  St.qjeter^iterfen  binnen ^amburg  inQ3^ 
n>efenDe  DcS  €f)rafftigen  unD  (Sr)rfamen  €()rn.  Laurentii  Brandes  Vicarien  Der.1>omferfcn 
tr;0  ^amborcf)  ttnD  ^>au(i  ^angcrman^  Q5drgcr^  Dafdbft,  alfe  geloffmtirDigcu  ^tigcn,  in* 
fonDerr)eit  ffirto  geefci)et  unD  gebcDen. 

UnD  roan  Denne  icf  3oI)an  guff  apcnbare  Dc^  f;ocf)Idffficf)ett  5taifcil  &att~ter;@ericJ;t£ 
approberte  u»D  immatriculirte  Notarius  Diffen  oorgcfd;reoenen  Actu ,  ^orictiittge ,  ^3e> 
Dingtttse  unD  3ttroipttge  Dermaten,  tvo  oerme(Dcf ,  fatttt  t>orajndmfett$uaetungefef;euuttD 

■  ge^ 


2  Cap.  fteben^e  QSepfofle*         P$n  St.  Petri  2tf  rcfee*  i  x  ^ 

sefjdrt,  fo  l)ebe  tcf  folcfeS  in  notam  gcnamen,  protocolleret,  un&  i)ofaenDej!  bif  apenein- 
ftrumenterrc  Orfonbe  mif  etaener  Jpanb  baratter  ufeertcf;tef ,  ingroffiret  ttnb  unbergefc&re* 
mnr  mkhxn  ocf  upcjebac&fe  £aaert  Crang  beneffent  mpnen  tor  <&it  ancjebrucfeten  Nota- 
riat-$ecfen,fmean#barne3ncjefecjel,  fjterunber  twtentlfcf  f;efft  Imn  Oanam,  wkUtid 
fyemtf  opentlicf  befenne  unb  befiige. 

1 7.  Inflrumentum  praefentationis  five  coJktionis  Vi- 

cariae  St.Stephani  in  Ecclefia  St,  Petri  Hamb.  pro  Joanne  3$(tfe 

ttltitt  Lucae  filio  per  refignationetn.  Johannis  Witten. 

An.  1564.  d.  4  Febr. 

Tn  nomine  Domini  noftri  Jefu  Chrifti  Amen.  Anno  a  nativitate  ejusdem  M.  D. 
•*  LXIII.  indi&ione  73  die  vero  4  menfis  Februarii ,  hora  tertia  poft  meridiem ,  an- 
no  fexto  imperii  Dni.  Ferdinandi  Ele&i  R.omanorum  Imperatoris  &c.  in  mei  Notarii 
Publici  teftiumque  infra  fcriptorum  prasfentia ,  perfonaliter  conftituta  eft  honefta 
matrona  Anna  reli&a .  quondamjohannis  J£)arfmaw>  civis  Hamburg.  una  cum  difcre- 
to  &  circumfpe&o  viro  Luca  £5efeman/  cive  ibidem,  adhoctutore  vel  curatorefuo 
propofuit  ac  dixit,  certam  quandam  vicariam  irl  parochiali  Ecclefia  Divi  Petri  in 
Hamborg.  ad  Altare  Sti.  Johannis  baptifta?  &Stephani  prothomartiris  fundatam,  per 
refignationem  Johannis  Witten  illius  ultimi  poffefforis  vacare,  quarum  quidem  vi- 
qaras  coilatio ,  prsefentatio ,  feu  qusevis  alia  difpofitio  Juris-Patronatus  ad  eandem  8c 
earundem  hseredes  pertineat.  Cumvero  benevolo  animo  erga  Johannem  Q3efettKUt 
filium  dicti  Lucee  Q5efemat1  puerum  bonce  indolis  &  optimx  fpei  affe&a  fit,  ita  quod 
hujusmodi  vicariam  ac  ejusdem  redditus  feu  proventus  prasfato  Johanni  Bekemanno 
principali  ad  hoc  comparenti  &  id  humiliter  fieri  petenti  in  Dei  nomine  contulit,& 
de  ea  providit,  adhibitis  omnibus  folennitatibus  in  his  fieri  folitis  &  confuetis.  De 
<k  fuper  quibus  omnibus  &  fingulis  fupra  dicta  matrona  conferens  &  idem  accipiens 
petierunt  fibi  a  me  Notario  publico  infra  fcripto  confici  ac  dari  unum  vel  plura  pu- 
blicum  feu  publica  inftrumentum  vel  inftrumenta.  A&a  funt  hsec  Hamburgi  in  ftu- 
ba  domus  habitationis  Lucse  Q3ef Cttian^  in  platea  magna  piftorum ,  ut  vocant ,  Anno 
indi&ione ,  die ,  menfe ,  hora,  &imperio,  quibus  fupra.  Prsefentibus  ibidem  di- 
fcretis  viris  Bartoldo  Ovafert  & Joanne  de  Nafo  civibus  Hamburgenf.  teftibus  ad  prse- 
miffa  fpecialiter  vocatisatque  rogatis* 

Et  quia  ego  Joannes  gtt|t,  publicus  camerse  Imperialis  immatricolatus  ac 
approbatus  Notarius ,  una  cum  pras nominatis  teftibus  prsefens  in- 
terfui,  dum  heec,  ut  praemittitur,  flerent,  atque  agerentur,  ea- 
que  omnia  &  fingula  fic  fieri  vidi  &  audivi ,  ac  in  notam  fumpfi. 
Quapropter  exinde  hoc  prsefens  inftrumentum  manu  propria  fcri- 
ptam  confeci,  fubfcripfi,  &  in  hanc  publicam  formam  redegi, 

q>  2  figno, 


1 1 6  lilrt uitbett  uitb  Hdcbrfcbtett  ; .  Period. 


iac£r 


figno  ,  nomine  &  cognomine  meo  folitis  &  confuetis  roboravi. 
In  fidem  &  teftimonium  omnium  &  fingulorum  pramifibrum  ro- 
gatus  &  requifitus. 

Concordat  cum  originali  inftrumento  in  omnibus  •> 
quod  ego 

GeorgiusRofa, 

Notarius  publicus  ,  hac  mea  manu 
teftor.  d.  $  Jun.An.i6oo. 

18.  ^uMfft)OttQSatent)otf/  %$mtyttWtxi  m  S3re^ 

mm  1  @d)mben  a\\  <£♦  <£♦  ©ol)m<ffapittel  ju  J^ambuvg  /  t>ie 

yicariam  Andreae  Uttt)  Elifabeth  in  Ecclefia  St,  Petri  bettcffcnt*/ 
a\\$  t>Cm  Original,  fo  m  bcm  LXI.  Cod.  Mfs.  Hamb. 

auf  t>er  <&taU  *Bibliothec  fccjtnt>licl)  \(t 

fijffiemen  freunbftcjen  SDtenfl  juaor*  ^GBUvbt^e ,  €rbare  unt)  ^ocOaefafcrfe  befonbeve  cjun* 
*^v  ftt^e  uni)  aute  greunbe.  9?aci;bem  etner  son  metnen  greunben  mtt  etnem  ^ef>tte  ad 
Altare  Andreas  &  Elifabeth  in  Ecclefia  St.  Petri  $ef)drt<3  IjkbtVOV  belefjnef  unt)  providi- 

ret  tvorben,  ju  wefcjjen  £ef)tt  nun  untev  anbern  etn  vfpanS  aefyeria ,  'mld)t$  bte  Juraten  aSt. 
Petrum  btnnen  #amburg,memem$reunbe  ju ©c&abcn  unt)  57ac[;tf)etf  fTcf>  anacnommen, 
unt)  t)t'e  3afjrlt'c&e  Stnfj  bauon  ufbcben  follen.  SBatm  ftcf;  nun  mtfntdjfen  cjebttyren  n)tf, 
fofct)  JpauS  t)on  memeS  greunbeS  £e(m  $u  cntdttfiern  ,  unb  anbern  _,  benen  bte  3:df)t'(tcr)e 
Jjbuer  »on  bem  £aufe  md;t  gebtt&ref ,  foiaai  $u  lafiem  ©0  ift  f;temit  metn  freunbftci)e£ 
£5t'ffen,  tfjrbei;bett  Juraten  ad  St.Petrum,  mtt  aebaftrenben  <£rnft  baran  femi,  unb  »er* 
fcf;aflttt,  unb  meines  Jreunbetf  Procuratori,  Jo.  Meigero,  metnem  greunbe  jum  Q3efren# 
unb  &u€rfjaffuna  eurer  5vtvcDen  m  £amburcj  ©eredjttcjfetf ,  emrdtbta  unb  be(niffjftel)  fepn 
woflet.  &afi  metn  greunb  fofcf;  enftvenbfe$  #auf?  wieberum  bty  fetn  £ef)n ,  unb  bte  3d^ 
Itc&e  Stnfj  ober  £uev  bat>on  befommen  unb  uffjeben  (afien  mda> ,  €ud)  fyievtnnen  cjuffjroif* 
licj  unb  unbefcDroevt  evjetgen.  SDatf  btn  td;  tnajetcben  ju  v>cvfcf;u(ben  unb  euct)  ancjene[;me 
SDienjle  ju  bcweifcn  gencigt    Datum  Offcvebevcje,  ben  1 8  Sept.  An.  67. 

£ut>oIff  uon  93arent>orff/ 

^I;um^robft$u^remem 

^)en  2Btirbt'sen ,  grbaren  ttnb  ^od^efa&rfen  ^r>vm  Q:^um^ 
Dechant ,  Senioren  unb  gan^en  Captfuf  }tt  J^awburs  ; 
flflmn  0iin|%n  unb  auten  greunbent 

19  $W 


2.  Cap.  fte&enbc  Q3et>facje.  *>Ott  St.  Petri  Rfrcfee*  1 1 7 

19.  £)erman  $ltefoit$  gegen  9tatf)man  Hieronymum 

•^ugen^or^^ffapttdangeftellfe^lage/  in  Punfto  ber  toertte? 

gettetl  Refignation  &er  Vicariae  St.Catharinae  in  Petro  au6  tXttt 

Codice  JLXXX.  f.  Mfs.  Hamb.  mf  &W  @tat>t;  Bi- 

liothec  An.  1569. 

||||f>vnntvbfge,  €v&ave,  €&ren*S3efie  unb  #od)gefaf>rte  #evven.  gufof^e  be$  gege&enett 
.0,Si/ QSefc&ei&s  anrlelten  April  biefed  ^9  Sfa&re^  evfcbeinef  fiiv  (gn>.(5;m>.  tint)  £.  ge^or^ 
famficj)  bev  €(>vn>.  #r*£erman  9?iebuv$^  ^f;um;#evv  bev  ^&um^tvdjenju.&am&uvg, 
aie  ftfdgev  gegen  unb  foi&er  ben  £rb+  unb  2Bota>.  #rn.  Hieron.  Jptigen ,  $a&fman  ber 
<2>fabt  J£)amburg  al$  $5effagten  anbern  $&eife,  unb  beJjdft  ftcf>  £UtM>r  atle  unb  ;cDe  Privi- 
legien  ,  grep&eifen  unt)  35egnabung  aud)  bt$  0>rn>+  §f;um  *  (Eapifeftf  Statuta ,  ©eric&f 
ttnb  ©ebraud) ,  attd)  t)em  jtingften  attfgeric&fefen  Q5remifd;en  QSovfvag  nac&  &efret;et  unJ> 
begna&et,  infon&er&eit,  bajs  ev  ftcf?  &u  feinev  iibetfltif?igen  ttnb  unnof(;btivfffigen  25en>eifung 
tvoffe  t»orfrrtcfef  Jjaben ,  bat>on  ev  f;t'emif  folenniter  proteftiret  unt>  bebinget  Unt)  faget 
«nt)  fe£ef  bannacf;  n>af>r,  o&roof  #err  #erman  9?iebur$  Canonicat  unfer  anbern  eine  \£- 

carie  ad  Aftare  St.  Catharinas  in  St.  ^efCVd  ^tVC&en  anneclirt ,  t)iefe!&t'ge  CV  ai$  ein  Pa- 

tron  ju  conferirenbe ,  *>evmdge  t)er  fKeci)fen  unt)  (dbfic&en  Statuten  biefev  ^umi&tirc&m 
itnb  betf  Q3remifl1)en&orfrageS,fo  buvd;  CS.  £.  $(>um  *  Capifel  unb  @.(£.Ovatf;  bev  ® tat>r 
£>ambuvg  aufgevtd>fet ,  &efttgef,  baf?  bod;  bev  @rb.  ttnb  ^of;fn\  Jperr  Hieron.Jpuge, 
9?af(>man  bev  ©tabt  Jpambttrg,  ate  eine  n>efffic!)e  ^evfon  bev  ©etftficben  ©tifer  *  *  * 
fcovangejogenev  @a|ungen  unb  Statuten  &ttn>i&cr ,  n>iberved>ffid>ev  un&efugfev  SBeife ,  /a 
$jv*  Jpevtuan  Vtkbuv  in  biefev  feinev  n>of>f&efugfen  Collation  biefev  Vicarien  ju  &ef;in&evn, 
bie  ju  beftfcen,  ju  gemifien  unb  bav&on  bte  3df>vfid;e  $?urnutg  attftufjeben ,  ftd>  unfevftefjen 
foff.  "SSeil  a&ev  funb  unb  Notorium ,  unb  au$  bem  Statuten*  tmb  Vifitation-Q3ud>A 
unb  fonflen  anbtvn  affen  ^ad;rid>f ungen  bev$f;um<5?ivd>en  ^tJpam&urg  gnugfamfid;&av* 
$Uff)Un  ttnb  M  beroeifen  ,  baf?  fofcjje  Vicarie  ad  Altare  St.  Catharine  in  St.  ^efertf  ^itv 
c^en  be^  ^fdgerS  Canonicat  eini>erfei&ef ,  unb  hk  @ei|}fid;e  ©ttter  nic&f  roeffficSen ,  fon^ 
bern  gei(tlid;en  ^erfonen,  beren  Canonicat  bk  jttgef;dren ,  ju  s>orfef)en  aeburtr)* 

Unb  in  bem  angejogenen  ^remifc&en  Q5erfrage,  au^brticfltc&  t)erfe&en ,  ate  nemfic^ 
unb  ba  er  ftc^  ju  roefffic^en  Slemtern  bcge&en  roerbe,  fo  foffen  fofd;e  Beneficia  ipfo  jure  va- 
ciren ,  unb  anbere  fauglt'o)e  ^3erfonen  burc^  ^k  Patronen  pr£efentiret  ttnb  bte  Inveftitur 
gege&en  roerben  ac* 

2Iu*  W  ^>am&urgtf*e  RecefTe  t>ermefben ,  ba$  bie/entge ,  fo  bem  Dvaf &  bev  @fo&t 
^)am&uvg  t>ern>anbt,  feine  Vicarien  fet>n  foffen,  unb  bann  &et>be  geijlf.  ttnb  n>effft'd;e DvecT^ 
te,  unb#infonbevfteit  bcv  Religions  -griebe  benen  ©eiflfic&en  if>ve  ©ttfer  unb  2i&nu^ttngc 
un&e&intfert  jtt  faflen ,  rooffen  unb  »erorbnen.  2IB  tfl  Jperr  Jg)erman  ^ie&ttr^  vtd)tlid)t 
58itfe:  £&$&uwSapitel  roofk  btc  bttvc&  t'f>n  pr^fentirfe  ^evfoncn,  bic  Pofleflion  &e^ 

$  3  rti^ 


ng  UxVimbm  uttb  Hacfcncfctcit  j.Period. 


vufjvtev  Vicaricn,  attffeinebeSPatronen  2lnfud)itngfofgen,  un&#t\Hieron..£Mgenoort 
feinem  unbefugten  gtivfjabett  abroeifen ,  attcf;  iT>m  jtt  9ved)te  auflegen  Die  Jura  xitit>  Docu- 
menta,  biefe  Vicarien  befangenbe  5?(dgevn  &u  tibevveicfyen ,  unb  f)ievauf  bem  iUdgevn  roitw 
£5ef(agfen  V0a3  vecf;t  ift  cum  Condemnatione  &c. 

20.  Inflxumentum  Appellationis  Joach.  Ht  figetl/b<l£ 

Patronat  libcV  t>te  Vicariam  St.  Catharinae  in  Petro  belangetlfc* 

An.  1590.  d.  7Sept. 

fiyftt  9?amen  bes2(flmdc!jftgen,  Slmen.  ©ct;  $tt  ronjen  affen  2(nftd)figevn  gegenrodvfigetr 
™  offenbaven  Inflruments ,  baf?  tin  3af;v  nad;  bev  fjeiffamen  ©ebuvtr)  unfmi  Jp£vvn  , 
#et)fanbes  ttnb  ©e(igmac()cv$  funffief)enf)unbevt  unb  neun|ig  in  bev  t)vitfen  indidion,  be?;« 
jeitcn  unt)  £>vcgievung  be^  2l(levbuvcWeud)tigften,  @vo§mdcf)figften  unt)  umibevroinb(id;ften 
gtivften  unt)  ibevvn,  Jpvn.Rudolphi,  bcS  9?amen3  anbevn  evvodf)(fen  l)vdmifd;en  5vdt)fev£, 
jtt  aften  geiten  $?ef;vevn  be$  Dveicf)3,  in  ©evmanien,  ju  £)tmgavn,  Q36f>etm ,  £)afmatien, 
<£voatien  unt)  (Scfrfaoonicn  :c.  5?dnig,  £v^£ev6og  ju  £)cftevveicf; ,  Jpev^og  jtt  Qfytvgunb, 
©feoev,  ^dvnbfen,  5vvain  ttnD  3Buvfenbevg:c.  @5vaf  ju^pvofhc.  5ld?;fev{.  $D?a;.  Dvegie* 
ruttg  bc$  Dv*dmifd;en  im  funffjef)cnben,  be£  £mngvifcf)en  im  acf;f jc^enben ,  uttb  bcS25o(;ai' 
mtfd;cn  imfunffictyenben  3>af)ven ,  am  $?onfage,  roe(d)ev  voav  t>ev  ftebenbe  $c$  SttonatfjS 
Septembris  ftyl.  vet.  Q^ovmittag  um  8  Ubven,  itt  meinev  tmfevgefcf;viebenen  ^dofevf.  f)0cl)^ 
16b(.  <£ammev;@5evid)te  approbirten  Notarien  ,  unt)  nacl)  benanten  gfattbnnivbigen  ©ejeu* 
gen  ©egenrodvtigfctt  ift  ^evfdnlicf;  evfcfjienen  bev  &bax  ttnt)  oovnebmev  3oad;im  #tige  ( 
SStivgev  biefev  ©tat)t  Jpambttvg ,  ttnt)  f;affe  in  feinen  Jpdnben  (\n  ^3appievnen  Appellati- 
ons-geffel,  fagenbe,  t>a0  ev  bamit  in  t)ev  anevbefldnbtgften  ^Beife,  $?a§  unt)  govm,  Dvecf;* 
fen*>  an  uie  ovbenf(id)e  fjofje  Obvigfeif ,  t)af)in  nad)  'Sevmelbung  unt)  €infja(fcntf  beme(bfer. 
Appellation-getfe^,  fo(d;e  i&afyt  ju  appelliren  gebttf)vfe,  provocirt,  bevttffen  unt)  ap- 
pellirt  fjaben  roofle.  Q3atr>  Apoftolos ,  bejettgete  tmt)  tf)ate  affe  anbeve  noff)biivfffige  Q5e* 
bingung  fo  ju  einev  Ovecf)f^^befldnbigen  Appellation  gefjdven  unt)  gebtiftven,  roe(d;e  getfel 
ev  tniv  untevgefd)viebenen  Notarien  tibevanfroovfcn  tf)dte ,  unb  roav  folgenbetf  ^SBdvfficOen 

^tn()a(t^t  3i)emnacf;  ba$  Beneficium  Appellationis  ttnt)  Pro-Vocationis  adSuperiorem 

nebenft  anbevn  $?itfe(n  unb  Pr^fidiis  juris ,  itt  gemeinen  befd;vicbenen  Dvecf;fen ,  af(en  uni) 
/eben  ,  fo  jtd;  in  obev  au(fevr;a(b  Ovecf;fett^ ,  voomit  befcbvocvet  ^u  voevben  etnpftnben  ,  f)eif^ 
famiicfe  root>I  oevovbuet  ttnt)  sttgelaffen,  ttnt)  abt^  m  ivvigen  ^acf;en  unb  Q5ebvecf;en  $roifcf)ett 
miv  3oacr;im  v^ugen,  ^ttvgevn  inipambuvg  unb  meinev  gan|en  evbaven^vettnbfc^afff/a^ 
unbi(lig25ef(agten,  /ebocb  ved;tmdpigen  Patronen  unt)  Q5eftr:even  einev  Vicarie  ad  Altare 
St.  Catharin^e  in  ade  divi  Petri  in  bev  <5tabt  Qambma  gefttfffet  unt)  beiegett ,  jtcf;  ev* 
^a(fent),  ein^,  unt)  bann  (£vn.  ^ofcann  Ofenbvtiggen,  Capellanen  bev  ^ivd;en  StNico- 
lai  attcr;  tn  J^ambuvg,  a(£  ttnbcfugfen  5v(dgevn  unt)  ^fnmaffevn  geme(t)fev  Vfcarien,  auf  de 
fafto  unt>  jttv  Ungebu()v,  attd)  gan^f)cim(id)  ttnt)  fub  &  obreptitie  befd)ef)ene  Pr^fentati- 
on  feinev  ^3evfon  oon  45n+Ovid;avt)  oom  ^Golbe,  ^f)«tti^m'n  «n&  anbevev  oovgefaflenen 
^au)en  f)rtUx  mef;v,  anbev^  ^f)ei(^  ,  neu(ic6ev  taam  ,  nemdd;  ben  2ben  Diefetf  fefctfauf* 

fctt^ 


2  Cap.  ftebenbe  25er>fage*  Wit  St.  Petri  Rfrcfre.  1 1 9 

fenben  9)?onaff)s>  Septembris  gegenrodrtigett  neunkigen  ga&red  oon  bem  ^oc^voitrbt^ften,  \n 
@Ct(  5DurcJ(euc&ttgen,6o^ebo5rnen5ur(lenuni)JE)errn,  #n-3of)ann  2ibo(ffen,  pofh*- 
lirfen  uni)  €rroef)(fett  &u  ^r^unb  s23ifa)offen  beS  (StiffteS  Q3remen  unb  £ubecf\  (grbett  $u 
Cftorroegen,  ^erfcogen  ju  ©c&le§n>ic& ,  .£)offrein ,  ©formarn  unb  ber  SDitbmarfcben  /  au$ 
praetendirten  gef)abfen  IK^t[>  ber  9{ecj)t&©clef)rfen ,  mir  uub  meiner  mif gebad)tett  erbaren 
ganfcen  greunbfcjaffr  Jtt  t)6f)tfttv  33efa)roer  (  falvo  tamen  honore  Dni.  Epifcopi ,  Dnn. 
Confultorum  &  cujuscunque  perfonse  femper,  de  quo  proteftor)  inPuncto  Appel- 

lationis  abgefprocben  unb  erfanbt  roorben,  biefetf  fofgenbett  30drt(id)ett  €ittf)a(fens : 

3n  Appellations  -  &ati)tn  3oaa)int  ^puaen  unb  beffeiben  Conforten  Appellanten 
an  einen  ,  enfgeaen  unb  roiber  s^a(tf>afar  oon  Sliefefb  unb  3of)an  OfTettbrtiae  Appellatcu 
am  anbern  §f>etfe,  bic  anbern  Vicarien  ad  Altare  S.  in  Aede  Divi  Petri  ju  Jpamburg  im 
4?an&el  anaejeigef ,  be(angenb ,  fe»;nb  oon  un$  3obann  2ibo(ffen  oott  ©Otte^  ©naben , 
poftulirten  unb  @rrodl)Iten  ju  €r^unb  s2>ifd>offett  be£  ©tiffteS  £5remen  unb  £ubecf,  €tv 
ben  jtt  9?orroegen,  Jperfcogett  ju  ©cf)fejm>ig,.«&offtem  :c.  mit  gel)a(tenett  Diatf;  bevDiea)f& 
©efef>rfen,  \>it  bif?f>"ero  ttt  biefer  ©aa)eti  ergangene  Jjpanbumg  afs  unfdrmfia)  unb  nirf)tig, 
boa)  falvis  juribus  probatorii^  caffiret  unb  aufgebobeti ,  unb  ferner  juERecbte  erfant,baf? 
Appellant  bet>  £vf)ebutig  berubrfer  Vicarien  '<  ©efdflen  unb  9"hi&uttgen  ttod)maf)f3  blciben 
$u  laffem  'SBolfen  aber  unb  f ontett  Appellaten  fte  Appellanten  be§roeoen  2lnfpruc&tf  nid>t 
er(a|fen,  fo  tft  ir>nen  u)r  Dved&t  unb  @5erea)tigfeit  betfroegen  Qtgtn  fie  iif^etitorio  tn  biefer  \ 
Inftantz  oor  und  gebur>rltct>  $u  fua)ett ,  unb  fdrmfio)  &u  ffagen  f>iermit  ntcr>t  benomntett, 
fonbern  oorbef)affeti.  SDarju  tr^nen  bann  ©dcbftfc&e  grift ,  s>ott  2fmf3roegen  f)iertttit  etv 
nettnef  ttnb  angefe^ef ,  bergeftaff,  ba$  Appellaten  if>re  5v(age  innerf)afb  angefe^f er  grift  ge* 
boppeft  einjugebeti,  unb  bann  auf  Appellanten  g(eio)fai<>  inner&alb  ©da)ftfa)er  grift,ben 
^rieg  dlt<pttn$  ju  befeftigen,  unb  roie  dltfyt,  jtt  antroorfen,  aucb  if>re  Defenfionales,  ba 
fte  bero  bdtten ,  unb  fonften  tl)re  9ved)tftd)e  9}otf)btirfff  batitit  jugfeia)  i>or$ubritigen  ,  unb 
roattn  fo(d)e$  gefa)ef)en,  aucf>  auf  fofdbe  Defenfionales  geantroorfef,  atebamt  beobe^beife, 
tf)ren  s23eroeif?tf>um  jufu^rett,  unb  barauf  mtt  jtveen  <&d$tn  gegen  einanber  ju  procediren 
unb  $um  Urtbeif  ju  fcbliefien  fcbufbig  ferj>n* 

^DSann  bann  bet)be  ^beife  alfo  jum  llrf^eif  gefcf;foffen ,  fn  ber  ©ac^en  afsbann  enb^ 
lid}  erge^en  foff,  roa^Dved>tift,  W  in  biefer<E3acf>enbisf>ero  aufgefoffene  ®tvid)t$'<$o\lm, 
au^  f)itv  ju  beroegenben  Urfac()en  gtQtn  etnanber  compenfirenb  unb  oergfeicfenb ,  i>on 
Dte($t^roegen*    Publicatum  &  pronunciatum,  Q}orbe  unfer  unfern  Secretam  jtt>ei;ten 

Sept.  Anno  tteittt|ia. 

Unb  mia)  bann  barburcb  nebenft  memer  ^an^en  erbaren  JmmbfcOafff ,  btn  Jpugen 
tmb  anbern  mgefjdrtgen  @d;n>dgern  unb  Q}erroanbten  ,  aB  /c^iger  £tit  obgebad>fer  Vica» 
rien  n>af)t^affter  Patronen,  unb  roeif  io)  aucb  eine  qualificirte  ^erfon  auf  gebacbfe  Vica- 

rien  praefentiref ,  ttnb  itl  beffefbigetl  Juris  Exercitio  aud)  pofteflione  vel  quafi  ,  nebenfl 
meinen  QSorfafjren  unb  Anteceflbren  t)tn  J£)ugett  ttnb  an\)tvn  meinen  QSerroanbfen  ubcr 
0)Jenfd)en  ©cbencfen  unb  oerroe^rfe  3^'f  ber  Oied)fen  geroefen  tmb  nocb  bin,  mm  bdd)|]en 
befa)roert  empftnbe ,  aucb  nocr)  ferner  befcbroerf  ju  wqfom  befurcbfen  tnup  ,  atts  bett  Urfa^ 
^)tn,  t>orerflt)ag  mir  ttttb  nteiner  erbaren  greunbfa)afft  nunmebr  forfan  gan§  nid>r  gefegett 
feon  roif,  \m$  mit  Ofenbruggen  ober  aua)  ^alf&afar  t>on  5ifefefb,  fo  jur  Unaebui;r  mif  iii 

biefe 


iio  Urf?im&en  utib  VXa&ti&ttn  $.Period. 


triefe  5vfage  eingesogen  tx>irt> ,  uff  if>ve  neue  tm  Urtf>eif  t>erftaftcfe  .ftfage  tmt)  Slnfprud;  t>or 
*>em  £rf3*Q3ifd;offfid)cn  35retnifd;eri  £cff>£5ericbt  itt  einigett  Procefs  ferner  etnsufaffen,  wctl 

fctefe  ©acf;e  oor  €.€♦  ^Goiroeifen  Ovaff)  ber  ©tabf  Sframbwg,  allbcreif  9fad;tbdngig  unb 
baritt  fo  roeit  procediret  roorben,  bajj  t)te  @acf;e  jum  Urff;etl  geffanbctt ,  unb  bie  A&af;a* 
ben  folfen  rotuliret  werben. 

$Belc()c$  aber  al$5Ua'gern  nicfjt  gefdfug  geroefett,  unt)  tn  anbere  ©ebancfett  mdgctt 
geratr)en  femt ,  fjabtn  fte  bte  <feacf;en  an  ba$  vfcljum  ?  Capifef  ju  Jpamburg  gefd;oben ,  unt) 
bafeibjf  eine  neue  ungebuf;renbc  DJecJjfferticmna,  roiber  micf;  £5effagfen  unbAppellantett  att* 
gefangen,  ttnannefcf;en  (g.£.$fjum*<£apifef  fefbff  bic  ivfage  ftir  <g.  (£.  OCat&e  ju  gefc{)ef;ett 
unb  biefcfbigcn  anfdnglicben  bafmt  geroiefen  I;aben ,  roefcbetf  afc?  bermaffen  fiiraanaen ,  unb 
t)on  sTfdgcrn  unt)  Appellaten  attendiret  roorbett,  f;abe  id)  mia)  nebenjt  meiner  ganfjcne(u^ 
(icben  grcunbfd)afft  tticbt  unbiflig  barroiebergefc£ef,unb  angcjogenelitispendentze  bagegett 
emgeroenbet ,  attcf;  recf)fmdf?tge  Urfacf;en  eingefufjref  unbdeduciret,  rcarum  biefe  ©ad)e 
ttad)  geffafter  if;rer  @e(egenf;eif ,  nicfjt  ocr  ba£  $f)um*@aptffc(,  fonbern  &  &  Ovatfj  ber 
i&tofot  ^amburg  gef;crtg  rodre ,  attd;  ^avauf  uns  wcr  bcm  $fjum  *  ®ip:fe(  ntd;t  cfnlaffeti 
roollen ,  fonbern  forum  decliniret ,  unh  t)cn  err)cbener  ungebuf;renbcr  5\fage  proteftiref. 
^Geil  aber  g(eicf)rool  ba$  $bunt;(£apitel  if;nen  fefbff  jum  beftcn  barauf  nod)maf;(cn  rcibrig 
erfanbt,  unb  un3  oon  angefangencr  litispendentz  abfuf;ren  rooflen,  unbbaf;ero  feiuen  an* 
bertt  $Beg  un£  roHh*  fofd;e  Q]crttnrecf?figitng  ju  fcbufcett  uni)  ju  f;aubf;aben  geroufl ,  fon* 
bcrtt  ba$  roir  ad  proximum  fuperiorem  un$  beruffen  unb  appelliren  mttften ,  f;abcn  \w 
ml  an  ben  €r^55ifc&dfflid)cn  Q5remifcf;en  #off  provocirt ,  aber  g(eicf)roof  fetner  anberti 
Cjeftaff ,  fonbern  baf?  \)k  oon  uttS  angejogene  Litispendentz  bafefbfl  gebuf)r(id;  ercrferf, 
unb  t)k  @acf;e  roieberttm  an  £.  (£.  Dvatf;  biefcr  ^fabt^atuburg  reroittiref  unb  oerroiefctt, 
ttnb  bafeibjf  itt  bem^tanb  roieberum  angcfangen  roerben  mccbte,  barin  fte  (fecfen  bfieben, 
wie  fc(d;e^  i}k  Afta  fo  t)or  €.  £  %U\)  Der  <&tabt  Sjambwa ,  foroof  aucf;  bem  ^b»^'^# 
pitef  ergattgcn,  allenffjafben  au^roeifen  werben,  unb  roetf  bann  tiber  aIIec3uoerftd;f ,  biefem 
unfern  ©ucben  unb  red;tmd£igen  ©umenben ,  aucf;  nic&f  gcfofgef ,  fcnbern  in  fecunda  In- 
ftantia,  aucf)  5)or  (Sr^^ifcl;cff!tcf;er  SDurd)!.  bcm  ^uroiber",  erfanbf  roorben  ,  i\i  itne?  aber^ 
mab(  f eine  unrcd;tmdftge,  fonbern  gattf-s  erf;eb(icf)e  Urfacb  mid;  nebft  tneiner  ef;r(id;ctr3rcunb^ 
fd;afft  an  bk  Sidmif  ivdpfetl  ?0?a/e(f.  unfern  aftcrgndbigffen  Jperrn  unb  berfcfbigen  #oa> 
lobl.  5\dt)fetl  ^ammer=:@ericf;te ,  unb  affo  abermaf;!  ad  proximum  fuperiorem  m  bcruffen, 
tinb  bafelbff  biefe  ttttb  anbere  mcf>r  Gravamina  ttorjttbrmgen  uttb  anf;dngig  su  mad;ett,  gc* 
gcben  rocrbcn.  t3ubem  if}  mir  ttnb  mcincr  ehrltcben  greunbfc[)ajff ,  aucf;  nod;maf)fn  eitt 
gan^  befd;rocrIid;er  unb  ju  balfcn  unmttgfid;er  terminus  ad  procedendum  in  bem  (£r£* 
^ifc^cffficben  SSremtfcJen  Urtf;eif  gefprocbctten  Urtf;eii  ttnb  gegebenem  Qicfd;cibe  angefe|et 
rocrben  ,  ber  bcd)  jttocrn  in  ber  erften  »on  3f;t\  $♦  ©n.  unb  »on  berfeibcn  uffgcricf)tcfer 
Q}eranfaffung  ttnb  Q}erfaffung  bee?  Procefles  bet;ben  ^f;eifen  jtt  €inbringung  ibrer  9?ofr;* 
burfff,  ttnb  pro  quolibet  termino  tmSQktUilQafyv  juaefaffen  roorben,  un\)  fofd)e^nebff 
meiner  ef)rficben5reunbfcf;afft  nun  ferner  oielmebr  t)onndtf;en  f;dffe,  au^  benen  Urfad;en, 
baf?  berfefbe,  fo  fte  in  biefen  <5ad)in  un$  geratben  uttb  gebienef,unb  bercn  roir  fernernotf)' 
tvenbig  gebraucben  mtiffen  ttnb  nid;t  entratf>en  fcnnen,  fetneroorfaffenber©efegcn()eifnacb, 

(t, 
bafj 


(t'd;  oon  ^au^  btQtbm,  unb  an  timn  fremben  £>r(  eine3ettfa,iig  bervucfcu  nwt  bergeffaft, 


i  Cap.  fte6enbe  95epfa^e*  Wrt  St.  Petrl  &t'rcfee,  1 2  r 

&afrroirfeinerittfofcf)er  fur^en  unb  in  t>em  ^3efcf>etbe  unbUrt&ei(  angefe§ten3eit  nid)f  mdcn* 
ti.g  roerben,  ot>er  IKatf)^  nur  t>on  bemfefbigen  er^olen  fdtinen,  bet>orab  ,  roeil  er  aucf;  mit 
«flerbanb  meforern  unt)  grdffern  ©ac&en  fjinfu&rp  roirb  befaben  roerben  ,  t>ann  if)m  anfyero 
mdgen  aufgekgetgeroefenfeon,  bag  tt>it t>ar>ero  aucf>  feiner  beaef>rter  maffen,  ttnb  roie  unfere 
S^ot^Durflfc  erforbern  mdd;te ,  in  fo(cf)em  Termino  nicOt  roerben  m  gebraucben  Ijaben  fon^ 
nem  Unt)  ob  roit  roo(  oor  ber  geit  crucf)  au$  ^affttu  Urfad;ett  um  Pro-Rogation  ange* 
feaften  r)abeu,  ift  uns  bocf;  foicbeS  afleroege  abgefd;(agen ,  bergeffaft,  bag  votr  r)tertn  etntae 
Slenberung  nifi  per  viam  ©rdinariam  juris  ju  erf)aften ,  utts  aucf)  fcitte  .f)offnutig  macf;ett 
fdnnen,  unt>  t>erentf>afben  burct)  Deflen  prajudicial-gegebenen  Q5efcf;eib  ttid;t  roenig  aefdf>ret 
jit  roerben  un$  beforgen  mufiem  Unb  roeii  icf)  t)enn,  nebf  t  meiner  ganfcen  ef>rftc^en  greunb* 
fd;afff ,  roie  aflbereit  oben  attgebeutet ,  aucf)  ex  hoc  capite ,  foroof  anbern  mefjr ,  t>ie  in 
groceflu  caufe  ferner  foflett  deduciref  unt)  aUi>aefuf)ret ,  unt)  exA&is  prioris  Inftantiae 

foflen  dociret  tmb  t)araetf)an  roerben ,  jum  (jocbften  befcf>roert  empfmbe ,  aucf)  nocb  fernec 
befcf)roert  ju  roert>en  befaf;ren  mttg ,  fo  roil  tcf>  micf;  f)iermif  nebft  meiner  $an§m  greuntv 
fcf)afft  oon  fofcftem  ailtn  ,  unt>  t>em  €r6^ifcr;dpd;en  Q3remifd;en  jtingft  t>em  jroeben  Se- 
ptembris  abgegebenen  Q3efd)eibe  unt)  gefprocbenemUrffjeif,  auf  fjeufe  dato  nemficf;  benfie* 
bent>en  Septembris  unt>  alfo  innerf)a(b  aebuf)rent)er  gett  DerDtec&fen ,  roefcbe  ad  interpo- 
nendam  Appellationem  jebem  35efcf;roerten  oerorbnet  unb  jucjefofjen  an  Den  Slfler^urcf;* 
laucf>ttaff en ,  ©rogmdc^f igflen  tinD  Unubemint>(id)(fen  gurffen  unb.fperrn,  £errn  Otubofff 
ben  Smbertt  biefetf  9tamen$,  IXdmifcf)en  $dt;few,  m  alim  geifen  50?er)rern  beS  Oteicf^  itt 
©ermanien ,  m  ^ungarn  ,  35df)eim ,  3)afmatien ,  <£roatien  unb  <5cf>(aoonien  $onig  ; 
er$*£er$O0juOeffcrreic&;  #er£og  ju  Q3urgunbien  ,  (gtfepcr  ,  ftdrnbfen,  Crain  unt) 
^Eurtenberg;  ®raf  m  Sorofl  :c,  Unfern  aflergndbigftett  £dt;fer  tttiD  Jjperrn  unb  %bv.  5?. 
$U)Ocf;(*ftammeiv©erid?f,  ober ,  roofonft  biefe<^ad;e,  Dvecf)t^  unt>Q5eroof)nf)ettroeaen 
gebdrig,  ot>er  oerroiefen  roerben  mag,  in  t)er  aflerbeften  ^Beife,  Jorm  unb  $?ag,  roie  fo(* 
d)t$  m  0?ecf?te  am  frdfftigffen  unt)  beftdnbigften  aefcf)ef)en  fofl,  fan  unt)  mag,  beruffenunb 
appeiliret  ftaben,  mid;famf  mefner aan^en  ef)r(icf)en  ^reunbfcbafff ,  unt>  biefe  ©acf)e  in  aU 
(en  tf)ren  2(nf)dngen  unt>  Umjldnben,  berfdben  afferf>(5cf)ff  Qtbad)tm  5^dt;fer(icf;en  ^?a;e|fdf, 
ot>er  an  roelcf)ett  Die  @ad;e  ge(;drig  ,  aflergnd&igff eti  &$w  «nt>  ©cf;irm  unferroerffenk 
Unb  biffe  mm  erjfen,at?Dernunt)Dritfemnaf;(,  aucf;ffet|ig,fleigigff  unt>  jum afler^eigiaff en, 
mir  unt>  meiner  erbaren  greunufcbafft,  tiber  t>iefe  meiner  interponirten  Appellation  apo- 
ftolosteftimoniales,  ot>er  3(bfd;ieb^rieffe  t>oii  eucf)  Notario  mifjttff;ei(en,  unbeinober 
mebr  Inftmmenten,  fo  oie(e  mtr  unt)  tf)nen  ju  ^lnbrtngung  biefer  meiner  vtdMdfrgm  auf^ 
gebrungenett  Appellation  ootmdtben  fei;n  mdgen,  aufsurtcf)ten  unbm^erfertigen,  unb  oot^ 
bebafte  mir  auct)  unt)  meiner  erbaren  greunt>fd;afft  biefe  Appellation  ju  dnbern  minbern 
unt)  mef;rett  ,  unt)  eine  neue  t>on  neueren  Q3orfd((en  nnb  SSefcfrroerungen  ju  interponiren 
unb  emm(egen,  imt>  fonff  aflesS  anber^  ju  tf>un,  roa^  @erooi)nbeit  unt>Ovecf)t  iff,  aucbmir 
imb  memer  erbaren  Sreunbfci)afff  in  aM  fttnfftigengeifen  mm  $3eften  aet>et?en  unb  furge^ 
nommen  merben  f an ,  de  quo  proteftor.  5l(fo  nact)  ^mpfangung  f;ier  oben  inferirten  Ap- 
pellation-geffe^  f)abe  id;  unferfcjmebener  Notarius  erfucf)ten  2(mf^  bem  Appellanten  in 
tinb  mif  gegenrodrfigen  offenbaren  Inftmments  Apoftolos  teftimoniales  fo  titl  mir  %mtt 
mm  gebtif;ret,  gegeben  unb  mifgeff)ei(et  Unb  iff  aefcf)ef>en  in  ber  Appelknten  Q3er>att^ 
I.  C&etle  jter  %><mt>*  O  funcj 


i22  Urfctmbett  urtfc  Hacfrrtcfnett  ;.  Tcriod. 


biefcr  ^>tabt.paml>ura,  ai*<3tyiucjen  bicju  fi>nS)erftc&eti  beruffen  unb  ejebctem 

ilnb  Wcwctl  icb  SBBtaanb  2Bolmar,  5vdi>ferl.  SJaj.  &ocWdbf«  £ammtr'©ert<$t$  ap- 
probhter  Notarius  jufamr  Detl  ObcrtOtbtlttn  ©tjeuan»  bicfer  OOCntogroffirftnAppellatjon 
^erfofmlid;  hcpaetvcfcn,  unb  afletf  alfo  oor  mid;  befc{>cf>cn,  gt&dret  unb  antjcfe&tn,  alfoauf 
Requifition  obcntcttitrcr  Appellantctt ,  hahe  icf>  cjegeutocirticjte?  offcttbavee?  Inftrument  bter* 
rihcr  jtemadbt,  in  bicfe  Jorm  ejebrac$  unb  publiciret/  utfoali  tc!>  mtt  anbcrn£f;cr;afjrett 
<5d>efrcn  belaben  acwefcn ,  burcj  tinctJ  anbern  #anb  jjetrtultct  abfcfcrttben  la|fen  ,  unb  ju 
$valaubuna  aHtti  Obcnacfd>ncbcnc ,  bermaffen  alfo  <jc|cf;cf)cn  unD  crcjancjen,  mif  meincnt 
flctvof;ulid;en  f>tcrauf  cjebrucftcn  Natariat-3ttcbcn  tmb  t)icfcr  tncincr  ciacncnJpanb  Subfcri- 
ption  bcftflttJCt ,  Ullb  bcitl  Appcllantctt  loco  Apoltolorum  tcilimonialium  mitcjetfjeifct/ 

alc>  id;  m  UhrfuttD  hicrum  beruffen  unb  crbetcn  fci\ 

3R  Wolmarus ,  Not. 

Approbatus  Subfcr. 

2h  ^p()(tnn  ®fcnf rfiggctt  /  ^refcfeettf  5U  St.  Nicolai, 

©djrcibcn  <m  t»tc  Spljwi  3&tKUM  Sftrtcmanft  unfo^crnbarb®ol* 

tOUW  /  fcine  l>abcnt>C  Vicariam  ad  Altare  St.  Catharinae  in 

Pctro  bctrcffcnk  An.  1598*  d.  19  Aug. 

S^bmntrbtcje ,  6$rttt'3fcfie  unb  Qtfohb  ?(d>tbarc  ^errctt.  £tv.  £hm\  gjrem  unb 
^*  2l>obl;?kf>r.  ftnb  mcin  anbdcbtigttl  ^ebcrb  unb  «ams  tvilMae.^icnfrc  febtrjett  juvor; 
05vopvi6tt|tt<je  Sjlyxh  gorbcrcr  unb  ^dnvaacr.  Q.ln1cf;er(^clta(t^C!ianbJipr.Richardus 
vom  XXMbe,  ^r)um^J£)err  allhic  $u  $amburcj,  vor  ei?litf;en  3abrcn  niid>  mtt  eiuer  Vi- 
carieadAltare  St.  Catharince  in  Acde  Divi  Petri  hicrfelbjt ,   |b  bauimaM  fcincr  (£hrtl\ 

Pwebenden  (barattf  /efct  bcr  Sbcl  unb^brttuQSefie  £r.  2$rt!t£af4r  voit  2llefcl&  reiidirt) 
anncxum  tvar  belebncr,  cin  ^hv.v.  ^fnun^€apittc(  aucf),  bamahltf  mtr  barauf  biePofles- 
(ion  ptgebeJt;  aud>  m  £n.  Ktctwbs  vom  VPoloe  Refignation  ,  beffen-9?»c(buncj  unt> 
Ratitication  bcfd>icbt ,  unb  alfo  Sjx.  Ktckarb  in  fcincr  jtvifcben  ©.  £hni\  unb  ntir  auft 
jierid>teten  Obligation  untcr  aubcrn  expreffe  fid)  oerpfitc&tct,  i>afi  nad;  tneinem  ?Jbflcrbc« 
tiber  bic  bcn  r 
mtine  nacr) 
jchcn  anbert  .„ 

Iich  achorct,  Tmb  tcb  tm  SeftJ  (lehabt,  frep  iinb  unachmbcrr  empfanijen  unb  hehaltcn  fof# 
lcn  uub  moaeit ,  or>nc  fcinc ,  attch  feiner  funfftwett  SuccerTorcn  2(n  <  ober  Q3ei;ft>rnd)  :c. 
©ole&tf  tvollctt  €tx>.^hrtv.unb  ^hrcn».  c\u$  hicbci)  ahcrmar)!  t>cnvahrten  Copeyen  ABCV 
fignirct  ttact)  ^itt(jc  5iiu|licjlicf;  i>erne(;mcu.    ©icwtfl  bann  tuir  btcfe  Vicarie,  tihcr  Sut)er» 

f!Cl)t/ 


2.  Cap.f?ebenbeQ3et;fage,  *$n  St  Petri  X*avcbe.  125 


ftct)t,  t>ott  bcr  Familie  ber  ^ugett  aftyier  ftreitig  gemact)f,  unb  tvtbev  mid;  iti  bemegrofie 
lites  a  tempore  adeptae  poffeflionis  bi$  baf)CV  moviret  roorbcn  ,  tlttb  icl)  mit  berfefbigetl 
tn  tintn  befdwfidjen  (angroierigen  Procefs  geroac!)fen ,  ate  erfWict)  »or  bem  €apituf  oXb 
\)it  ju  Jpamburg ,  fofgetib^  $>or  bem  #vn.  &@  t  $$tfd;offen  ju  25remen  ttnfevn  Metropoli- 
tano  &  Ordinario,  tmb  fcannam£dt;ferl.(£ammev'@evici)f,  ttnt)  mir  &rcav,roeid@);Off/ 
barauf  gvofle  fcfjroeve  Unfojten  gegangen  unb  fcinfuvfev  gej)en  roirb ,  roefcf;ett  tcb  bura)auS 
allein  ,  nacf)  befagfer  Obligation,  jtefjen  mtifjett  ,  unt)  nocf; ,  bermafien  baf*  icf;  t>a&uva) 
(eobev  tri  gvof?  itnwvmdgen  aucfr  ntcf;f  gevinge  ©cfniK)  gevaff;en ,  t)ag  icf;  t>ev  oiefen  $Jut)e 
unt>  2lvbett  fo  id)  bavubev  tttif  Sauffen  ttnt)  tSetfen  Qtfyabt  gefa)roeige.  211$  gefanget,  grofc 
giinjlige  £(jvn.  an  R  @j)rro*  unt)  €f)reno.  f;iemit  mcine  bemutfjtg,  (jofje,  bienftfici)e  33iffe, 
inmaflcn  bie  ic&  Dor  2.3afjren  unt)  ju  anberer  geif  gebefen  ,  tmt>  noa)  neuficf;  £ro.  Jprtn 
jvufematts  £(u*ro.urib(!f)rettO.  auf  be$(£rb+Q$erenb@anbmattS#ofe  aflfjier  t>ovi>ev©tat>£ 
bttrct)  meittett  gttfen  greunb  £>anief  ^ifjef ,  roie  er  t>om  Dfainbecfe  roieber  fommen,  biffen 
laflen,  t>ie  rooften  in  gmtfngcr  <£rroegung  biefee?  aucfj  bero  ju  QSdrbe  roofgefproct)ener  Qtxfy 
Q5tfcf;djffid)er,  guvftficf)ev  unt)  copeyficf;  fjievbet;  gef;enbev  itrff;eif  fub  lit.  D  &  E  unb  bafi 
benen  juQ3evacf;t  tuein  ®egetttf)eil  mutf)roifliger  2$eife ,  t)amif  fte  t)ic  moderirfc  Expenfas 
ttttt)  juevfanbfe  Slbnufcuna.  nttv  nur  ftivcnffjaffen,  an  bae?$apfeit  (£ammev;@evid)t  appel- 
liref ,  unt>  micf;  noci)  /e£o  bafefbft  ttmtrciben  unt)  abi)affen ,  roie  aue?  t)er  2Jbfa)rifft  Deej,@e^ 
rici)tlici)en  Recefles  mit  F  bejeia)nef,  ya  erfefjen  beybiegurftf.^naben,  ftd;  gegett  mtv  mif 
gunftiger  SSefdrbevuncj  evfcfwnen  unbberoeifen,  baf?,3f). ?♦  ©n.bte  bamaf)^  &uQ3dvbcroo(* 
gefprocfreneUvf&eif,  unb;3f>v«  S.Qm.Jpanbunb^iegef ,  mtv  al$  einen  avmen$Diencv©<Jff* 
ficf;en^ovfce5  ju  confirmircn  tn@ttaDen  mdc^fengevuf)en,  bevgeftaff,  bafniemfid),  t>ew 
mdge  oban,cjct)eufefev  £nu  Ktcbarbs  *>om  XXWfce  Obligation ,  nact)  meincm  fdbtftd;ett 
5?lbgang,  ubev  t>ie  t>ett  %\)vn>  Vicariis  ju  ^)ambuvg  gewdbnficf;  poft  obitum  jroo  jugef)d^ 
rige  3af)re ,  metne  f;interfaflctte  ^Biffroe  unb  5tint)er,  ober  i>on  meiner  ®etf  §vben;  tibev 
folcjje  2  3af)v  nocj)  ioant»ere3ai)rc,  barjtt  t>te3fd6rlic6e^)ebuncj  t)ee?  gan^en  Corporis  ju 

faicjcr  Vicarey  in  xde  Divi  Petri  ad  Altare  St.  Cathariflae  ^dl)Xl\d)  gcf;drfict),  Uttb  ict)  in 
^eftlge^abf,  frei; ttttt) ungejtnt)evf ,  uttt)  oi)tiet)ce>  pro  temporePatroni  afle  5ftt^utii) 
Q>ei;fpvuc[;,  aud)  ofen  affc  feei)eIff©etflf.unb^Be{tf.  ©evict)f^  tint)  Dtecf)fen(?  empfaf)enutti) 
bef)affen  foflen  tmbmdgett,  bamit  ict)  affo  itt  ^vaflt  fobaner  Confirmation ,  roefcf;e  bepSe^ 
gernbiefce?,  ober  fo  bafb  c^  tmmcr  mdcjftct>  ii$  mir  ju  uberfd;icfen  bieitftficf)  bitfen  ff;uc,  l>tc 
jtt  fofcj)em  beneficio  in  corpore  gef;drige  26^orgen  ^attbee?,  aflf;ie im^ammcvbvocfc bv 
fegeti,  3d()rlict)i5  gufenSeufen,  metned  ©efaffen^  fonbev  3nfagc  unb  ^inbcruttg  ©ciftfict)ev 
ttnb  y$tliiid)tx  ^cvfonen ,  n>e!ct)e  \)k  auct)  rodrett ,  t>er^curen ,  unb  affo  meinetf  groffen  ©a)a^ 
ben^unb  9?ac&tf)eiB,  ^?ut)eunb3(rbcife?,  €rge|ung  mdgc  befommen* 

€to.  Si)rro.uttb(£f;rent>.  rooffen  ftd;  f)ierinfogunf!iguttbgcneigterseigcn,  unt)  mtrbte 
f)ulfflid)t  ^)anb  feifecn  ,  roie  fte  gan6  roof  ti)un  fdnnen ,  unb  ju  bcnen  mcin  ungejrociffeff 
Q}ertrauen  fte^et  S)ae5  roirb  bcr  grunbgufigc  ®0<$&  ^mtnftlbtn  unb  bencn  3f;rigen 
mit  seiffid)en  ttnb  croigen  ^eegcn  rcict)fid;  bcfof;ncn ,  ttnb  icj)  n>il  feinc  @dfffia)e  5ifimacf;f 
auct)  fdgficj)  barum  innigfid;anruffcnunb  bitttn.  Dat.  J^amburg,  ben  19Aug.An.9g, 

&€i)rro,  Si;rcnt>,unb  2Boi)f^lct)tbaren,  a(fcjcitroiffigcr 


!24  Utfunfcw  uit&nacfertcfctett  $.  Period. 


£)en  (gfjrtwirbicjen ,  €f)ren'Q3eftenunb  £Bofj(<3ld)tbaf)ren  #errn 
^o^ann  StuWeman,  Sitrflftc&en  ^)oU(l«ntfc^en  diatf),  unbJpn. 
£5ernfjarb  ©oItouw,e€ammcrtneiffern,  ^fjum^rn.  ju  ©cfclejj* 
n>ig;  Sfteinen  grof?gtmftigen  £fjtu  gdrberern  unD  ©cf?tt>dger. 

3n  SlbtwfenS  eineS  burcf)  Den  anDern  $u  erbred;en. 

22.  ^antt  Ofen6rton  ©d)ret6en  an  Safpat^o^ 

d)en/  &%£&.  55remifcl)en  £an#ers  tn  ttorbemefoter  ©a#c* 

An.  1594,  d.i2Aug. 

|&2f)ren^effer  unD  IjocOgefaljrfer  Jpr.  (£an£ler,  infonbertf  groggtmftiger  #r.  Patron  unb 
^^g^rberer ,  t>afi  <2.  £.  ftcr;  meiner  in  meiner  gegen  unb  roiDer  Jptu  3of>ann  €>cj?u(fen, 
unb  'SBeplanb  3oad)im  Jpiiaen  ,  nunme&r  aber  Deftefben  f;abenber  berouffer  ©acr)en  fo 
getreulicf)  unb  atmftia  angenommen,  unDnicbtafleine,  Da§Dicfe(beDmTf)einUttr)ei(  nunmef)r 
aflbereit  t)on  2  Sa^rett  if)re  @nbfcr)afft  erreic&t,  fonbern  bafj  mir  aud)  ju  €rfanauna  beffel* 
Un  Execution  ^u  $tt)et)en  tmferfd)ieb(icr)cn  maf)(en  an  £.(£.bero(Stabt$amburcjCompas- 
Q3ricff  mitgetr)ei(ct  roorben ,  befdrbert ,  beffen  a((en  tfjtte  td)  mid;  nocDmaf)($  gum  f;dd;jfen 
bebancfen. 

SMeroetl  icf)  aber  bi$  bar)ero  tiber  af(en  angetvanbfen  $ki$  unb  befwegen  t)ieffd(f# 
gefyabte  $?u7)ebieReftitutionem  beren  mir  jnerfanbfer  fconmeinem  ©egentfjcil  mtfUnrecbt 
efc(id)e  t)iele  ,3afjr  empfanaencr  2fbnu£ungen  ntcr) f  befommen  nocf)  erfangen  mdgen  ,  Jjabe 
kf)  nid;t  Umgang  fjaben  fdnnen  ,•  be&vegen  abei*maf)te  an  meinen  gndbigffen  gtirffen  unb 
Jperrn,  Den#errn€ri^ifd)offen  uj  fuppliciren  ,  unDjtt  @r(angting  Deren  um  Compas- 
SSrieff  untertbdnigft  unD  bemurf>igft  ju  biften.  Unb  ifl  bcmnacb  m  @.  €.  meine  ganfc  De* 
mtitbige  unb  fjocf;f!eifnge  Q5itfe,  Dicfefbe  rooflenftd;  ferner  meiner,  roeniger  ntd;t  al$  &ut>orn 
gefcf^eben,  Daftir  icr)  nad;maf)l&  Dancf  bar  bin,  in  Diefermeinergered)fcn©acf)en  nod)mar)& 
gtinftiglicr)  anjunebmen,  unb  fo(d;c  meine  Supplicationen ,  tt)eld;e  3cf<jer  t)tefe^  <£.  (2.  bv 
Wnbigen  roirD ,  fjdcf)ftgeDad;ten  meinem  gndbigftcn  gurftcn  unD#errnunfertf)dnigft  v>or^ 
bringen,  unb  Daf?  mir  W  gcbefenc  Compas-Q5rieffe  in  optima  forma  mitgefr)ei(etn>erben, 
unb  bet)3eigernbiefeS  jttfommen  mdgen,  befdrbern  belffen. 

Unb  btemei(aucl)bet)i)envabrfe^©d)reiben  barbenen  meinen  ©egcnffjeif  meine  defl- 
gnatio  expenlamm  jugefcf)icff  roorben ,  fo  id)  Ijiebettor  <\uf  bcr  Canfceflet;  bef ommen,  fcift 
Dar)in  fautet,  unb  »om  ©cgent()ci(  mdd;fc  gcbcutet  unb  Devfranbcn  roerben  tiooffen,  roic  id) 
au^  bcro  mir  barncbcn  suf ommfner  Copey  locrnommen ,  di$  fo(fe  er  nidbt  aflein  roegen  ber 
»on  mir  ubergebenen  defignatione  expenfarum,  fonDern  aud; DergefdrDerfcn  mirjuerfan* 
tcr  empfangener  5lbnu^ungen  f)a(bcr  gcbdr)et  roerDen  ;  unD  aber  fo  t)ie(  Die  5lbntt^ung  an^ 
beianget,  fofcr>e  tr>re  D\icr)tigfeif  unD  fcine  fcrnere  Liquidation  ndff)ig  r)abcn  ,  fo  fjabe  icf) 
mtcb  Daffc(be  bi$  Daf)ero  Dem  ^5egentbci(  ntdbt  Ddrffen  infinuiren  (aflen.  ©onDern  tfntn 
€♦  ^.  fold;ec^  bet)gcfugt  binroieDerum  ju  fcnbcn,  unD  bitfe  nod)ma^(^  ganfe  Dicnfl(id;ed  unD 
Demut^ige^  gieiffe^ ;  €r  tvofle  Diefefbe  ftd;  ferner  meiner  gunftficf?en  anne{>men  unD  bcfdr* 

Dern/ 


a  Cap.  (tebenbe  33epfa<je*         *>0«  St.  Petri  &trcfce.  iar 


bern,  baf?  tc6  bte  cjebefene  Gompas-53rtefe  roegen  Der  Slbmifcunge  bep  Setgern  WefeS  sercif? 
befommen  mdcje. 

Unt>  baf?  t)enn  aucr)  metnem  ©egenffjeif  metne  defignatio  cxpenfarum  wn  neuen 
rmeberum  jucjefcr)icft  unb  er  barauf  Qtf)6xtt,  barnad)  fofcf)e  moderirt,  unb  mtf  $u  grfan* 
guncj  beren  rjfeid;faflSLiterc  mutui  comparTus  five  fubfidiales  an  &&9fatl>  berQ5tabf 
4?ambur0  aud)  mttyet&etlet  roerben  mdcjen.  • 

£)ag  n>trt>  ber  2lflmdd)fi<je  ©£>$£ ,  ein  £ef(fer  ttnb  $8efcW  jcr  afler  33ebrdncj* 
fcn  &€♦  unb  t)enen  3r>rt^en  mit  jettfic&en  unt)  eroicjen  @ee#en  retcWic&  befobnen,  unb  tcj> 
roif  feine  @dtff*2lflmad)f  tdglid),  bermit&icj  unb  embftcj  barum  anruffen  unb  birfen*  Dat. 
•5>amb.  ben;27Aug.  An.^94. 

^Stbemuf^er,  ffetsroifltcjer 

3ol;<wn  Ofenbni^e* 

g)em  £&rett*Q3effen  unb  #o$cie(afjrfm  £errn  Cafparo  5?od) ,  ber 
IXecf;ten  Doftorn ,  €r£*25ifd)dfff.  £5remifd)en  unb  $?ttvftftcf>en 
£oflfteinifcOen  <£an£fern  ttnb  Dvatf) ;  Stteinem  infonbertf  ju  93dr* 
ben  cjrofeunjtigen  4>errn  Patron  unb  gdrbcrern. 

23.  QSerBinbung  Um  Vicarien  fOre  Diffributiones 
gefyeim  tmt>  ttetfctymiegen  §u  fyalten  Anno  i6io, 

t)en2ijun. 

$2gu  roiffen ,  twil  V\t  Oofje  97of()burfft  erf>etfcr>et  baran  ju  (er>n ,  bamif  ber  tyxn.  Vica- 
^rien  ®efecjenf)eit  unb  tr>re  Diftributiones  atterfcifS  m  ©e^eim  unb  DerfcOroiecjen  cjefjaf* 
ten  roerben  mdcjen,  fo  Oaben  roir  refidirenbe  Vicarien  fttr  Der^Dant)  tm$  r>temtt  einmtif Oicj 
tter^licOen  unb  wrbunben  ,  tf)\m  <md)  bar ,  tn  5?rafft  biefer  (^cOriff* ,  roofern  ttbw  einen 
ober  mefjr  mtt  SOBaOtbeit  jtt  bejeugen  (lunbe,  er  $>on  aflfoWxn  ©eOeimmffen ,  anbern ,  be* 
nen  eS  nid;t  &u  roiffen  gebtifjret ,  etroa?  entbecf  en  ttnb  offenbaljren  rotirbe ,  berfelbige  unter 
un$,  roie  tin  $?et)n*€t)btcjer  biilig  cjeacOtet,  unb  ju  feiner  ferneren  Convocation  (>tnfiir>^ 
ro  gefdrbert  roerben ,  fonbern  ba&on  adnfyiii)  autfcjefcOfofien  fetm  unb  bfeiben  fofle*  UOr* 
funbficO  mif  unfergejogener  #anb  bewftigef.     Adtum  Jg)amburcj,  bcn  zi  Junii ,  Anno 

1 6 1  o* 

£)fto  (Eranenbercf),  manupropr. 
spefruS  35ernin#0 ,  manupropr. 
SlfbcrfUtf  Olbefjorfi  ,  manupropr.  Subfcr. 
3of>anne^  Cfenbrucjcte ,  manupropr.  Subfcr. 
%tnnin$\}$  ^id^refce ,  Subfcr. 

ConrabU^  ^orcjfet^,  manupropr. 

^atirentiu^  ^reta),  in  fidem  manupropr.  Subfcr. 


126  Ur&mfoH  Ultb  V%A#)Xi<htttt  $.Period. 


24.  t&w  Min*  fxMm  m  St.  5>efec  QSermaOtmng 

an  ba$  Coliegium  t>er  ©efc!)ft>otnen  /  fcamtt  fte  mod)ten  bewe* 

Qtt  toerben/  t>ie  $trd)en*@tellen  fb  jte  um  fcl>lcd?ten  Pretf* 

m  ft^  <jebrad)t  /  ab^utretem    Anno  1640. 

d.  23  Julii. 

1 )  i|Kg  ^abctt  bie  Sjxn.  ©efcbroorne  etnen  €drpevficf;en  @)b  cjeffjan  ,  baf  fte  bev  Svivdjen 
^^fveuficf;  unb  ffeifrcj  fihflefjen  ,  unb  berfelbicjen  S5effe$  fucben  tvoffen ,  roann  abcr 
bie  cjemefbfe  ^teflen  ber  ^ircDen  aucb  feine  €vftattuncj  cjcfcjjefjett  folfe ,  roiirbe  gerabe  roi* 
ber  fold^ett  €t;b  QtfyanMt.  SDenn  alfo  rourbe  ber  5?ird;en  unfreufid;  unb  unfleifjia,  furgc* 
tfanben,  niefjf  ber  $frd;en  Q5e(le^;  fonbern  Privat-25effe£  cjefucfjet,  roas  t$  abtx  auf  ftcf) 
j>abe,  roiber  et)bficf;e  gufacje  ffjun  unb  ben  Sftamen  ©Offeg  enffjeificjett,  tft  ben  2lc&tbarett 
ate  €bvi|liicf;en  t>evpdnt)t^en  ^evfonen  befanbt,  unb  ad;fen  roir  unnot^icj  fofcJ?c$  afif)ter 'ju 
twberjjofen* 

2)  <£$  ^af  ein  €6rtfl  auf  biefer  SSBeff ,  feinen  cjrtiffern  €5c()a6  ,  ate  ein  reines  unb 
cjufetf  ®eroiffen ,  baf?  t$  mit  ttorfefMtcfjett  ,  bejjarrlicjjen  ®unben  ntcr>t  Derfe§ef  roerbe ,  inv 
maffen  benn  ba$  bofe  ©eroiffert ,  ib  t$  fdjon  etne  £titlan$  fd)idffet ,  bennocf)  jtt  fleroiffcr 
3eit  attfroacbet,  ttnb  ftcf;  ntcfrt  bdmpffen  ttocf;  fribfen  Idffef ,  roattn  nunber  Jperr@efd;rootv 
ne  rotber  if)rer  (bbiicben  gufacje  in  Q}orenf5affuncj  foIcber^ircf;en^fcIfent>erbarren,roirb 
tbr  ©eroiffctl  baburcf)  oerfe^ef ,  roefcbeS  nicf;f  attberS  cjefliflet  roerben  fan,  al$  roenn  fofc^e 
etncjejorjcne  ^teffen  reftituiret ,  ober  fonft  ber  ^trcjen  Satisfa&ion  $lti\ltt  roerbe* 

3)  SBIr  baben  tin  (jefle*  unb  ffareS  ©ebot  @£>§3:(£@,  Levit.  Cap.V.  v.  rf. 
SBenn  jemanb  mit  Unrec&t  etroa£  an  ficf)  cjebrad;t  f;af ,  ber  foff  e$  alletf  cjan|  roicber  cjeben> 
3>aS  f;at  befofjfen  ber  oberffe  dlitf)ttx  tm  ^immel ,  beffen  ©ebot  roir  un^  alfefamt  ttntet^ 
rcerffen  muffcn.  SGo  aber  ba^  unrecf;fe  Q3ut  bet;  einem  ?Q?enfd;en  bfeibef ,  fyat  QO^ 
ju  (trajfen  cjebrduet,  Mich.  Cap.  II.  v.  i.  2.  3.  ©arunt  3acl;du^  cjerne  roieber  |ecjeben, 
roa^  er  mit  Unrecf;t  an  ftcf>  cjebvacf;f  ^affe ,  Luc.  XII.  v.  2.  8.  9. 

4)  €3  fjabett  \>it  cjct(liic6en  5\ircbcn^@tifev ,  of)ttebem  tin  cjvofie^  Privilegium  fiir 
atfen  anbevn  ©ttfevn,  ba$  ftdr>  niemanb  i)axan  ©ercjretffen  foff ,  biett)cii  fte  ©C^  ju  €b^ 
vett  ,•  unb  ber  ^trd;en  jum  25eften  »ern)anbe(t  un\)  cjeftifftct  ftnb.  ^ofcf;e  ©tifer ,  ^a  (te 
mtr  Unrecf;t  an  ;emanb  cjebrac&f ,  cjebei;ett  nid;t,  fonbern  f;aben  eittcn  Sfucf;  bet;  (tc6  /  ubcr 
bcm  bcr  fit  unred^fmdficj  beflfcct,  tmmaflen  btc  Hiftoria  bcfanbt,  t>om  Slbfcr ,  roefd;er  ^it 
gluenbe  5?of)fcn  i)om  Siffar  in  fein  97e(t  gefracjen,  baburcf)  ba$  91tft  ancjejtitibef ,  unb  m* 
branbt  roorben.  5lffo  roerbeu  anbcre  roo&fcjerconnene  ©tifcr,  Durc^  fofo)e  enfroanbte  Sixt 
tf)tn'<<3iittx  aucf)  mittytt 

&6  febet  ftcf;  jroar  roobf  bei;  fofd)en  SMncjen  ,  aber  e^  flirbef  (tc^  nicf}f  affejcit/roof;! 
barbet;,  tiit  Exempla  finb  bcfanbt,  berer,  l)it  bet;  ^eben^?3eiten  ftcber^incjancjcn  tn  fofcbctt 
3rr*3Begen ,  tn  bcr  lefjten  ©tuttbe  abev  fi$  Jeffttcj  bavuber  cjequdfef ,  unb  pPejet  ber  ©a^ 
tatt  af^baun ,  au$  einen  f feincn  ©tdubf ein  /  tintn  groffen  ^ercj  ju  macf}ctt«    @n  /cbcr  aber 

unfcr 


2.  Cap.  ftebenbe  Q5epfage*  Wrt  St  Petri  £frcl>e*  1 27 


unter  uen^crmtwbroMifdjett,  baf  ifjm^O^  etn  fanfffes  unb  gerur)igeS  (Snbe  befct)ere, 
n>e(d;e$  in  t>iefem©tutf  /  t>urd;Satisfa&ion,  2SBiei>er*(£rfiattuna.  unt)  Dvid;tigfeif  befobett 
ttmbett  fatn 

6)  €in  gufer  Sftame,  ift  tieben  bem  gufen  ©eroitjett  eitt  $rofic$$fetnol),  unb  fucf;e« 
tt)tr  afle  fold;engufen  9?amen  auf  unfere  9}ad;fommen  iu  brittgen,t>ettnocr)  aber  folct)evmit 
t)en  ^ircbcn^teflett  ercjangenen  ExceiTen  »011  e|lid;en  £euten  fiir  tin  Sacrilegium  unt> 
^ird;en^aub  autfgefcjjrocn  roerbett  rooflen ,  als  tt>if  ber  gufe  9?ame ,  toefcbe  unfere  $irct)e 
bisr)ero  ger)abf,  in  @efar)rbaburct)fommttt,  unt)  btirfffe  fold;e$  einer-unb  ber  anber  enfgei* 
ttn  muffen  >  ber  t)od;  am  tt>enigf}en  r)ieran  @ct)u(t)  f;at ,  n>ir  fer)en  aber  bie  Jperren  $ird>* 
Q5efct)roorne  fdmffid;  fw  fofcbe  (£f>rfebenbe  Seute  an,  t>ag  ftc  nebettbem  gufett@eroif[ett,  aucr) 
&cs  guten  9?amen$  ftcr)  befleipigen  roerben. 

7)  <£$  ift  feober  t>iefe  ©fabt  unt)  Republica  t>erbcrbet ,  in  oflett  Orben  unb  ©frin* 
t)Ctt,  unt)  nninfd;en  bie^errcn  ©efcOroorne  felbflett,  batj  eine  ^efferung  mod;fe  oorgeuom* 
nten  werbem  2Batm  fte  batitt  mit  if;rem  eigenen  @£empef  fofrf>eg  anfaf;en  unt)  beftritigett 
tterbett,  ijt  ttict)f  ju  peiftefn,  bag  fciefe  in  folcr)e  ruf;m(ict)e  $i#apffen  frefen,  unb  ir)res 
Ortr)S  Dergleicben  furtter)men  nxrben ,  fonbevfid;  roeif  mdttnigficr)  auf  biefe  Sftrcbe,  af$  mtf 
t>a$  3urnef;mfte ,  unt)  Sleltefte ,  tin  2Ibfer)ett  fjat*  £>afertt  aud>  in  f einem  Orben  ot>er  ©tanb 
t>er51nfattgjur^ctjerunggemacr)tn?frt),  iftjubeforgen,  bafi&te^ftaffc,  unS  afle$u£)auf 
tn  aflettOrbenunb^tqnbett,  enblict)  befreffett  roerben* 

8)  €$  ftnb  oiefe  au^  unfern  gufjdrern ,  toefcfje  um  bie(Mnif;r  gerne  att  ftct;  etfauf* 
fett  roolten ,  rooferne  ir)ttcn  biefefbe  roevbett  fdnten ,  roenn  aber  eine  fofd;e  €inu'e^ung  t>cr 
5£ircben*<s5tetten  foffen  continuiref  unt>  fortgeftibref  roerben,  roiirbett  enbfid)  siefe  fromme 
€r)ritfen  autf  t>er  ^irct)en  ge/aget,  unt>  oom  @Otte$*£)ienft  abger)affen  toerben ,  roir  ge* 
fcbroeigen  betfgroflen^djabens,  tt>elct)er  ber  ^ircr)en  r)ieburcr)  tt>irb  jugejogcn ,  baf  e^  cnb^ 
iicr)  art  ^orraffrmangeftttvirt),  bie  ndtr)igen  ^oftenau^ugebett,  unt)  be^^irct)en^cfett^ 
U»fcrf;a(tung. 

€^  tnirffett  auct;  €+  €r)t'b»  (55efct)m.  ir)nen  nid;f  bte  ©ebancfett  mad)ert ,  af^  ob  t$ 
fd;impff(ict)  unt>  difreputirficr)  ,  roenn  fofd;e  ©feflett  reftituirct ,  obcr  fonjlen  &aftir  Satis- 
fadion  getr)an  rotirbe,  benn  fo  /emanb  irre  ger)et,  ba  i(t  e^  nicr)t  fcr)impffficr) ,  t>ag  er  roie^ 
t>er  umfer)re,  unt)  fo  temanbgcfalfen,  ifte^nid;t  fcr)impflicr),  bag  erroieberumauf(Tef>e,  af^ 
Mjenniemant)  au$  ?0?enfcr)fid)er  (gitroact^fjeit  einett3cr)ftriffgefr)an,t)cm  ift  e£  nid;t  fcfjimpf^ 
Itcr),  batj  er  roiet>erfef)re  unb  ©ute^  tr)ue,  im  Q3dfen  ocr^an-en  ift  oiefmerx  fcr)impflicr) ,  im* 
ntaffen  bantt  gac&du^  ftir  feinen  ^cr)impffgcr)affen,  ba^  unred;fe  S5ut  £u  reftituiren,  bie 
^ittber  Sfraef  r)icften  filr  feine  ©cbmacr),  t>ie  2fetfer ,  ^dufer,  Oef^arfcn  unb^JBcin^ 
fcerge  roicber  jugeben,  biefte  mit  Unrecr)t  art  ftc^  gebracr)t ,  Neh.  Cap.  V.  verf.  10.  n. 
unt)  fat  man  bejlon>entger  ©c^impff,  tlct)  ^u  befurct)tcn,tt>enn  fofct)e  ^)inge  unfer  ben^)tn 
©efd;tt>ornen  affcine  privatim  unt)  itt  ber  ©tite  componiref  roer&em 

Qkmit  bemnac^  tt>ir  unfer^  §f;ei(d  bafur  t)affen ,  ba^  mif  fernerer  ^orenf^affuna 
tcr  ©tcllett/ 

1  ben 


i2g  Urfrmbett  utib  Hacfrricfcfctf  j.Period. 

i  ben  $trd;en  '@i;b  juroibern  gefjanbeff/ 

l  \>a$  ©croiffcn  ocr(e$ef, 

3  ©£>$$£©  @ebot  uberfrefen, 

4  ber  j?ircf;en  ©tifer  ^emigbrauc^ef, 
f  t)cv  gufe  9?ame  gefdf;ref, 

6  t>te  Jreubigf  eit  jum  $obe  gemtnberf ,  unt) 

7  t>tc  ^ocf)ndt()i^e  Q5efterung  oerf;inbett. 

2Bte  n)ir  aucI;51m^unb©emijTen^f)afber ,  fcieju  nicfrf  ftiflfcftroeigen  fdftnen:  2(te 
fjelanget  an  &  2Icf)tb.  @5ftn.  Unfer  bienjtrotlltgeS  §Stftcn  ttnb  Q3erma()nen,  fte  rooflen  inbcr 
gurc&t  beS  ^xSOiOv^  jufammen  treten  ,  ftd;  fvcunbficf)  mit  einanber  bereben  ,  ttnb  fo(<$e 
Coniilia  evgvetffen,  bamif  t>ie  gemefbte  (fefeflen  reftituiret  voerben ,  ober  fonjt  ber  ^ircfyen 
gebtifjrft'd;e  Recompence  bafur  gefc[>efjen  mdge.  £)abtircj>  roerben  fte  ibrenSpb  gnugtfyun, 
bte  ©eroijfen  erfeic&fern,  iljren  guten  ^amen  erf)alten,  ttnb  mtf  fofcr)em  €?empe(  gar  »ie(e 
erbauen,  aucr;  ibnen  t>it  23af)n  ju  einem  fanfften  ttnb  rttf>igen  €nbe  bereiten. 

@d)(te(j(tcr)  btffen  rotr  £ro.®fm.  jumfrcunblicbflen :  <g$ie  rooflen  bie^5ermaf)nuncj 
nicf)t  a(fo  aufnefmten,  alS  ob  es  jemanb  jum  @d;irapff  unb  <2>erffeinerung  gemei)uet  fet), 
fonbern  baf?  roir  21mtSf)a(ber  au$  guten  unb  Q3ruberlid;en  #er|en  fo(cf;e$  tl)un  ,  tmmaflen 
benn  roir,  alS^rebtger,  ©eefforger  unb  ^eic^t^ctter  fcf)u(big  fetm  mit  gufer  QSermaf)* 
nung,  unfere  anoevtvauefe  3"!>drer  jtt  bauen  ,  unb  if;re  £eit(td)e  unb  eroige  $Bof)(fafjrt  ju 
befdvbcvm 

QSevbfeiben  bm  #erren  famttmb  fonberS,  mif  unfern  ©ebef  unb  beren  (£()vtft(id)en 
angenebmen  £)tenften  |ttgetf)an  ,  befefrlen  (te  auc^  f;iemif  bem  21flerl)d$|ten  tn  feinen  gnd* 
tym  ©cfjufc  wnt)  ©cfjivm. 

^ambuvg,  \)m  z  2  Jnlii, 

An.  1640.  e  6.  ©fiett. 

btenftrotflige 
L.  3ofjann  $?uflev.  M.  igigtdmunbug  ^d)e(f>amer. 

M.  9}|'C0ta$  ©tapf)0rjf.  M.  Johannes  Daflaw. 

3n®acf;en  $\\.  L.^arren,  contra  3oacr)im  Q5erman ,  tfterfannf,  bem^errn 
jt(dger  \>k  (treitige  ^tefle ,  wrmdge  Q3erfd)retbung  folle  gegdnnet  roevben ,  \)it  fcf)a'b(icf;e 
50?t§brducf>c ,  bte  eingeviffen  ,  bavuber  gef  laget  roirb  ,  fteflet  man  ed  \)m  fem.  &t'cf)  <  unb 
^ircr)^efc&roornen  tf;euren  @t;b  unb  $fitcf>feu  anljeim ,  bavnad)  fte  biefelbtgen  ju  reme- 
diren  unb  abjufcf;affen  tvtffen  roerben. 

G.  Barfenius. 

Nomine  rei  appellavit.  Acl.  2Maj.  i6jg. 

^o  i^r  ettcf)  aber  tmtereinanber  beiffef  ttttb  freflet,  fo  fe^ef5|U,  ba$  if)v 
mtyt  unfereinanber  t>erjef;ret  roerbef. 

25  $?ad)* 


2.Cap.  tfebenbe  Q5ef)facjev  Wtt  St.  Petri  &tr4>e.  129 

25,9?a^n^t  Wtt  Ut  Vicaria  Bartholomaei  Uttb 

Wenceslai  in  Petro  An.1667.  d.20(3. 

J£$  auf  bfe  &on  benen  #(>iu  £etcf)ttamd*®efc()roornett  ju  St.  Peter  ate  Patronis  Vi- 

carise  adAltare  D.  Bartholomsei  &  Wenceslai  in  Petro,  unb  bem Pofleflbre J^tr» 
M.  Daflbvio  Sacerdote  JU  St.Peter  am  26Sept.  /UttCjjtytrt  libercjebetie  Supplic  pro  con- 

fenfu ,  auf  cjerotfle  $?aaf?  unb  SBetfe,  rote  tnSupplica  enf fyalttn,  und  ju€nbes  benanb* 
ttn  oom  ^o&(*(gfjrw.$f)um;<£apttu(  bte  Ocularem  Infpeftionem ,  bed  ju  cjeme(bterVi- 
carien  cjefjdrtcjen  fJeinert  #aufe$  etn§une()mett ,  unb  baoon  $u  referiren  committiref  roor* 
btn ,  foIcJKmnacO  fjaben  rotr  d.  iOdobr.  barauf,  beneben  #rn.  £oren$  2Borbenr)off  aftf 
£etcf}nam$*@5efcr;roornen  ber  .fttrcfren  ju  St.Peter,  nacf)  bem^aufe,  tvefct>eis  ju  cjemelbfet: 
Vicarie  Qtf)6xtt  unb  oerfurjet ,  unb  befunben,  baf?  fo(cf;eg  oon  einer  affen  grauen  beroo^ 
tiet,  ftcf)  aber,  ttacf;  ber@affen  $u,  jroepfacr;  an  ©ebctu  erftretfef ,  neben  ctnen  fletnen  urt* 
bebaueteti  Vltbtntyla% ,  rooburcf;  ber  ©ncjattrj  jum  #aufe ,  fjtnten  aber  fc(jmafer  jucjefjef, 
ba$,  bit$6f)t  be(ancjenb,  rtacf;  ber  ©afie  b(oj?  ettt  ©tenberroercf  oon  ber  €rbe,  roe(cf)e£  mit 
bem  £)acr;e  alfofort  5efd;(o(fen,  rotemof  fjtnfer  er  etroas  fjdfjer  aufgefiifjret,  aucf;  bte  ^teffe 
&u  efcltcbe  4°$u|3,  unterbejfen  atfeS  fo  malttt  unb  oerfaUen,  baf?  er  (dn#er  ntc&f  n>o(  rotrb 
ftefjen  fdnnen,fonbern  oon@runb  auf  neugebauef  roerben  mug,  rmebannbret;f(etne<Sfu* 
^en  nacf;  ber  ©ajfett,  unb  t>ret)0rofie  ©tufcen  nacf)  t)tn  ©liben  bafelbft  befunben :  roelcfceS 
tiann  $ur  Relation  cjeljorfamjt  abftaffen  roolfetn    Dat.  Jpamburg,  ben  2  Oft.  An.  1667. 

26,  3?a0mett  Ut  (Befcfftwntett  att  St.  Pe»i  Mfym/ 

mtteimgen&avuber  gemad^ten  Stnmercfungm/  unt>  ' 

btt  Continuation. 

SJietfe  a)  t)on  cjrofien  ©ofberfetn  An.  1 3  57  £em  2)orrabt\  b)  1 3  67 

155*8  ^arbfrotcf)  <S)cf;rdber.  1368 

1379  2((buf?  #op.  c)  1569 

1560  #etn  £alfenbrocf\  d)  1370 

1361  So^ann  9?anne,  e)  1371 

1562  #an$  J^uroecje.  1372 

^at^^o(|Ie.                             1365  Sobann  9)?unb.  137* 

Q^erent  »an  ben  £emp(e»                1 3  64  £utfe  £aberotg.  1 274 

Dvabeman  Soflem                         1 3 6;  ?0?arquarf  Outcf bortt,  1  i7f 

5(reBb  ©tilforo.                           1 3 66  Jg>etn  ^dgeffancf*  1 376 

I.  C^etfg  3ter254tt^.                      OJ  @er; 

a)  "Diccfe  t(i  jriberi^. 

b)  <£r  roarD  An.  1376.  ju^aff)  ewfykt  1  «nb  Harb  An.  140?. 

c)  3n  bcm  H25ant)e  Pag  651.  d«i(frt  rr  3«cob  mtt  Drm  S3orj^amnt. 

d)  SBtrb  1.  c  igolfrenbecr:  geHamtf. 

*   0  €jfr«Ranneu«eo&n/  toarD  ^at^^err  An.  1380.  jlatb  An.  1417.  ttnj)  5tnfer(tfpdnett@o5tl 
Klert/  oer  An.i442,  |u$at&e  gejogrn  waro. 


IJO 


Uvtunben  unb  Hacfmcfctett 


^.Period. 


©ercfe  €7ad>ficjaf. 

3o(>ann  ©iaftncj, 
#ein  t>on  Jpacfetwn 
£ticfe  Q5efent>orp. 
9of)ann  ©eibefe* 
SSitf;  (Slebefe* 
£erman  ©affe* 
Softann  didw. 
Sofyann  Q5arben>jcf» 
Sobann  2lit>ert>icf\ 
Sllbert  23ar|W>e* 
©erfjartma  (Srpmatt 
#cinrid)  $r6£en. 
$imme  t>on  Sbtvbtn. 


1377  4?enrid;  ^oliner. 

1378  <£Ierben-f)  ^remer. 
1579  •&enricf>  $5ti;tef;ut>e. 

1 3 80  QJolfratr)  t>on  t)er  Q3ord;. 

1581  Jjocinrid;  £5efent>orp.  g) 

1  3  8  2  #einrid;  £amfprun#. 

1385  SJicfeglebefe. 

1384  #efmer  2BiIt>ef>orn. 

1 3  8  f  ConratutS  QMtrtefjuoe, 

1 3  8  6  ^ofjann  i>on  oem  ©eren, 

1 387  Sttarquarr  $Jilfc>cf;o&er. 

1388  S)iet)erid)  t>an  t>en  Jg>a<3e, 

1389  €a|ten  SSarfd)ampe.  h) 
1390 


f)  £).t.    Qlllcrf/  Elerus,   SlfeTf/  Alarrtus. 

g)  SB3ar  £r.  £obolffe  @oim  /  imb  (ni  faiior)  DeS  oor&ergefjenDen  £ufen  25ruDer  /  er  fam  An. 

1400.  ju  9iar()  /  unD  Rarb  An.  14*1, 
h)  DDer  Berjcfcampc.    ectn  @oM.«So(jfn  /  i>cr  aud)  (faflen  I;ie&  /  fam  Anno  1475.  tn  Den 
5Xat&$f  ©tanb/  ivatb  An.  1492.  $ura,ermei|)er  /  unD  ftarb  An  1512,  ©t'§  oormal;l$  alll;iep 
beru^mte  @ef$lc4>t  pcGet  bepgeJjcnDe  Safel  wr; 

'6.  trtbe/  aetr  *) 
mt(  -£r.  Nico- 
Jaus  J£>axtiqt$/ 

Senar.  quif  [559 

(vi<i.H33ani)p. 
907.) 


5.  Chriftianus, 
4,  Vincentius, 

f&tnf§/  aiias    |*£r.  3o&4rm/ 
3oi;<tnn.         1  Senator.  Anno«^  j,  2mn«Fe. 
1 1485.  f  1496 


Kcrftianus, 


«J   €arf!en.       <| 


inquir 
M.  (Jarften^  Canon.  Lub. 
Miles  1 

M.£fnric|)  nSarfc&ampe/ 
Surgen     J 

3inna35arfc()ampe/  ge(ranee  mft 
S5arti;oID  ©raoerDetf/  toeic&erA. 
155°.  mtt  3ur£en8  in  3?oftocf 
tfinDern  tf;cilet/  conf,Lib,Mcm, 
ad  An,  «1550, 


■ 

f4-  3ur$tniti 
£ftoftocf  /  getr. 
tnft  ©efcf;e/  ille 

jamobierat.  An, 
1550. 

3.  Milius  f  an- 
^fnricjj,       «J  te  An,  1550. 

2.  Doft.  3irt« 
ri4>  /  Can.Lub, 
f  antc  ijjo. 


2.  %at\$l)c\itc 

ffttieMemoriam 

itt  St.  3fncob/  d,  • 

21  Aug.  (jffitffi 

UV  unD  Den  fol> 
genDenSag  fet» 
ne  confoiatien, 
(HS5p.89i.) 


6. 


I.  34fp4r/al. 

Gafpar  (H$. 
kp.  879. 891.) 

1,  £r.  (Tarffen/  f  6inricf>  /  conf. 

oDer  (Tbriftian/ 1  Lib.Memorand. 

Q5urgcrm.        .•  ad  An,  1507,  & 

conf,  Lib.  Mcm,  1 1523, 
adAn,  15:50,        [^ 


Slnttn. 

Georgius, 
Acmilius. 


J.  TheodoricMtt 

Vicarius  ad  Al« 
tarc  Dorothcar, 

im  £>om.  ( 11, 
55anD  323. 

2,   Hinricus. 
\\%   Chriftianus, 


2Cap.f?e&enbeO$et;(a<)e* 


WrjSt.Petri&trcfce. 


151 


SDircf  £unebovcl> 
©tjbvanb  &o§. 
£eipf>o{b  Q5u^te^uDe. 
^iitfe  oon  (gffen. 
*J)efev  ©cbavpenbavcf). 
SQBamer  9?ooef;a£en.   . 
S3erent  QJevmevjjen. 
^utfe  »an  ©tacf  e. 
2i(bevf  25avcjebovp. 
(gricb  oon  ©eoen. 
Ufricfr  QM)Ovffo 
5Bat)e  ®?einincjfjufen. 
5Dieferic&  ©cfracfc, 
JjSeinricf)  £ofm. 
SBeierfe  oan  £auc      • 
@voa(f  @cf)voect)te. 
£)einvicf)  SDJeinevfen. 
2((bevt  Jpacjer* 
3>obann  Jporbovcf). 
#einvid)  <2>pievin#. 
Jjbantf  OiO.aae* 
S&icfrman  oon  SOftnben. 
2Bifoi  £oftljufen. 
(Elautf  oon  SOSavbev. 
-Jpinvicf)  35isf)Ov(r. 
Corbt  Jpanfeoelb.  i) 
Sllbert  ©eoerbeS. 
^3eter  9)?et)er. 
Siitfc  «^Beibefman. 
#inricf)  oon  bev  gecfjfe. 
O^a^nu^  «ftalc. 


1404  2lrent  ®rdnenvoo(f. 

140  j-  ^ibtfc^efc. 

1406  goert  2)uber|fabf. 

1407  Jpcinvicf)  Q3afebovo. 

1408  fjieter  Jpavbovcf). 

1409  3ocf)im  ^einenbercj. 

14 10  @;ev  9"canne.     k) 

141 1  J&envicb  £)anne. 

14 12  @er  S)on  SD?eoen. 

141 3  Jpenvicf)  2lrenbt$. 

1414  ©evb  ©cforoec&tc ,  5lpotr)ecfei% 

141  f  JpanS  Jpaloev^voange.  1) 

1416  j£)an$  oon  <£tTen. 

1417  £utfe  ^rumlincj. 

14 18  ©obfc^ubc. 

1419  9)?acjmi$  tfaftfe. 

1420  JpanS  3£eaebovn. 
]  4  z  1  Jpavmen  2lrenDe& 
1422  Ufvtcr)  Q5iSf)orfte. 

1425  (£orbt  Jpanfeoelbf.  m) 
1424  Siibert  ©eoerbetf. 
142^  ^3etev  S0?e»er. 

1426  ^utfc  28eibefman. 

1427  Sivenb  ©vimvoaff.  n) 

1428  3>ivcf  iHinbovcfj.  o) 

1429  St&fe  $Wfler*  p) 

1430  SDiericft  ^Becjenbovn. 
14*1  @>ert  25ocfvooff.  q) 
1432  J&oiev  ©cftavof)0(f. 
H$  3  €(au$  be  <5cf)voave. 
H34  Sacob  (Softavo. 

9*  * 


43? 
4*6 
437 
439 

439 

440 

441 
445 
44? 
444 

44* 

446 

447 

448 

449 
4?o 

4ft 

4f2 

4f5 
4f4 
4ff 
4f6 

4f7 
4f8 

4*9 
460 

461 

462 
46  j 

4^4 
46f 

£er* 


i)  (5<mfevelb. 

k)  Scnator  An.  1442.  ffat&  An,i454# 

1)  Calpcewantfe, 
m)  (Banfcpelb. 

n)  potius  ©rtmmolt/  Scnator  1494«  f  1510. 

o)  <£r  fam  fm  felbtacn  3a&r  ju  SJcau)/  un&  |iar&  An#  1475. 

jj)  €r  fcafte  2Ubett  (Bofjmans/  etne*  (jtefiaen  Canonid  «nb  ^roBffett  Jtt  Sceine&ecfen  ©fltoefte 
jur  e&e/  mtf  welc&er  cr  cfnen  eofjn/  SRafimcnS  £tnri4>  gejeugcf  /  &er  An,  1488.  ju  SRw 
etljobeB  n>art>/  uubAn.  1^2.  &tefe$  3cftti$fiwtlicg.  Conf,Lib,Mcmorand,ad  An.1550. 

q)  Scnator  An.  1479.  ftarb  1488* 


n* 


UrEuttbett  mt&nacfcrtcfctat 


2.  Period. 


#ermcm  ©oitau. 
#an$  $nue|t. 
.£)ang  vcm  £>(t>enfen. 
Cfau^  s>an  gettenf. 
^ofjann  x>at\  ?0?ere* 
Q5artram  QSelbercj. 
2l(berf£6tincj. 
#an$2>rei>ebo(f. 
^Gid;mant)on&cr5*#. 
^einrid)  Q5ifter. 
#an$  (Sd)r6l)er* 
#an$  #anfen. 
S)ittmer  t>on  $?int>en. 
Jpent*td[>  ^reufe. 
SBarner^uncfe. 
$enrid)  .£>o&ufcm 
S)ierid)  Stten^e. 
#enn'cr)tton.£>uf(en. 
#armen  Dvobenborcr).  r) 
€(er  *>on  (gtenfoel.  s) 
^enricr;  $?6ller* 
£enricr)  $j6Her. 
$aul  ©(umen. 
«Saftian  ©6tfen$. 
2lrent>  ©runeroolf* 
3)ierid)  $ofic. 
$aul  Q5ocfe. 
£an$  ©c6u(56t)ef« 
Sacob  £6tincj. 
£armen  Q5orcjenfricc\ 
3o*im  2$occfr;olt. 


1466  Jgpennincj  35ar&  1497 

1467  @ort),D?ei)er&  t)  1498 

1468  4?antf  .£)ef}erbercr;.  u)  1499 

1469  Jjbeinrict)  »on  9}ortr)eim.  ijoo 

1470  $ftatttya$  $onnie$.  i^oi 

1 47 1  3oad;im  vcrn  #>?ef)r.  1  ro2 

1472  4perman.£r6cjer,  2fpofr)ecfer,  ifoj 

1475  Qmxid)  Diibeman.  x)  1704 
1474  Sbiiricb  $?et>er.  ijo? 
*47f  4?enrid)  Q5arfc|)amp.  ifo6 

1476  @ort)  £3ejtenbofW.  y)  1^07 

1477  •£>and  *>on  ^merfen.  ij-o8 

1478  $an$  @ii>e.  1*09 
H79  3»ol;ann  £>u(p.  z  icio 

1480  ©ert  i)on  Jjptitfen»  aa)  15-11 

1481  $kter  Q3arcJ)inan.  tjii 

1482  £>an$£anfe&  if'5 

1483  .pang^appe.  ip4 

1484  SMrof  5?rum(incj.  ific 
H8f  @6ff e  mikx.  bb)  15 16 

1486  2l(bert  J£)u#e.  •  iP7 

1487  £antf  2£iftel.  ipg 

1488  ©otfe  $()6fc)e.  ifi9 

1489  Q}agmer  Q3agmer^  ipo 

1490  #erman  ©oitaw.  cc)  ipi 
1^.91  ^)einricb  £ud)femacfer.  1^22 
1492  £)tto  Q5remer.  dd)  ipj 
1 49  5  €(au$  t)on  t)er  50?ct>etn  1  j  24 
1494  Jpantf  ©ii>e.  1*25* 
*49f  3obann  ERobenbord;.  ee)  15-27 
H96  Sofjann  £uct)temacfer.  ip8 

#er* 


r)  Scnator  An.  1494.  ftacb  I$I1. 

s)  Senator  An.  1507.  flarb  An.  1520. 

O  <£in  33ater  Michaeiis  unb  Mauhiae,  tvddje  benbe  juDJatp  crrjoben  tvor&en  flnk 

»)  SBar  An.1516.  fcer  filtefie  SeicrjnamS  ©efcfcroorner. 

x)  2Bar  An.  1516.  ber  junaftc  Seicf)nam$«®efc|)n)OMer. 

y)  SenatorAn.1518.  f  1550. 

a)  Senator  An.  1511.  SBurattm.  An.1524.  flaib  An.  1546. 
aa)  Senator  An.1514.  ftarb  An.  1542. 

bb)  Ser  erjte  Ober»2ilter  a.  1528.  fam  ju  SKatf)  A.1529.  fiarb  A.  1533. 
cc)  Dber  5Uter  a.  1528.  refign.A.1531. 

M)  Senator  A.  1513.  ftarb  An.  1529. 

ce)  $am  ko$  im  felbigen  3a(;r  ju  Dcatt)  i  tvarb  ^urflerm.  A.  1536.  ftarb  A.  1547. 


*.Cap.fte&ent>e25et)focje. 

WlStPetri&frtbt 

w 

#erman$f)Owefleti. 

IP9 

SO?aftfjia$©offaw. 

If4« 

SoJjarm  £oep.  f f  ) 

if;o 

#erman  ^oraentricf. 

if47- 

@(au$  Dtofcenborcr). 

if  5i 

Q3arto(t>f  ©raroert. 

if48 

*Peter  9Jd»er. 

If}2 

#enrid?  jfctoncf. 

if49 

$8atti)oM  »on  Dtfne. 

«r# 

Sonie$€(ertUI) 

IffO 

€arftcn  ©an&er&  gg) 

»H4 

&tcas  Q5ecf  man.  mm) 

iffi 

Cfau^  »on  t)er  ^pope.  hh) 

*w 

Ovcinefc  Reinefentf.  nn) 

ifp 

©etfeff  ©*ulborff.  ii) 

ifj6 

$imid)  "SBicbman. 

ifn 

2temufi  »an  SttinDen. 

W7 

£3oraerf  83annina. 

iff4 

JpanS  (£a(enbarcj.  kk) 

if*8 

Qofjann  Suc&femacfcr. 

ifff 

#enricJ)  QSaljre. 

*H9 

3acob  ^riaae.  00) 

iff^ 

€(au$  Q}afjrenfjo($ 

if4o 

€ort>  @cf)oman. 

iff7 

3oacr)im  ©aiborcfj. 

if4i 

Soacbim  Q5ranbt.  pp) 

iff8 

<%itu$  ©cfrarp ,  Slpotfc. 

if4a 

^afltan  i>on  SQBinten. 

iff9 

#an$  ©cbipljaroer. 

if43 

^enricr)  t>on  gtecbfum. 

if6o 

gran|  Olbefrorfr. 

if44 

#enricfj  $oep.  qq) 

Jf6i 

<£ri$  ©oltaro. 

i*4f 

3aco6@ifm.  rr) 

If62 

fk\i 

Wk 

f O  3o&<*nn  Bocp  unD  cflag  Kobenbord)  ftnD  a.  1527.  fd;on  ©efc&worne  gerocfcn/  ffe&c  p.657. 
im  nQ5anDe.  Kobenbord)  ift  a.is*9.  junt Dbfr>2Ufen  ertva^let  toorDen/  nno  A,  1557. 
Sejlorben. 

gg)  Dber«9lttecA.i$H.  fiarbA.  1^37. 

hh)  Dber>9llter  A.  1534.  Senat.A.1542." 

H)  Dber>2Ufer  A.1528.  Statfoman  a.  1554. 

kk)  Dbcr » 21lter  A.  1544.  ftarb  a.  1550. 

11)  Dber>21lfer  A.  1^48.  Senat.  a.  1558, 

mm)Dber=2IUer  A.1559.  f  1565. 

nn)  Dber>2Utcr  a.  1551.  jfarb  a.  1570.  (jaffe  btt  £rn.  25iirgermet|ler$  3o^4nn  fculpen  5ocD» 
fer  Sarbaram  jur  £(;e/  tntt  ttelctjec  er  jreo  £od)ter  etjielct/  Die  etne  biejj  aJiargaret&a/  fo 
«n  ^ranr^  3u4>era  oerbeurat&ct  toaro  /  au$  toelc&er  <£&e  Denen  ©iilern  etne  fruc&tbare 
©tatnm  *  SJJutfer  cntfproffen  itf  5  ©teanDere/  Slnna/  nabm  *5crmanKobenburg/  nacty 
irtafjltgen  ^urgermetjter  $ur^e/auj  roeld;er  Di§  berubmte  ©efdjledjt  erbauet  tuorDen.  €r 
|>ar  ju  fetnem  unfterblic&en  9Ra<f)ru$m  eine  ©Dffc$*aBobnung  iti  Der  BBaffer*  Xtotte  beo  t)ec 
SKofen*©traffe  gejlifftet/  Daoon  unten  am  ge^riaen  Drt  ein  mc(jrer$. 

00)  €r  i|t  oon  Dencn  erjicn  ^mmercp « ^urgcrn  gewefen  /  unb  mar^  A,  1570.  Dber«9llter/  er 
fiarb  a.  1581. 

Pp)  Dber2IUer  A/1557.  «fign.  A.1574. 

qq)  Dber«2IIter  A.  1566.  ftarb  a.  1586. 

»0  A«  «6or  t'(l  etner  Dtefe«  SRawenS/  tocl^ec  fetne^  not^  blu^enbei  ®ef<&le$fe$  (fo  @DS2 
bcfifinbtg  tm  ©cegen  er(jalte)  wfirDiger  ©tamm^SSater  ift/  5U  SHatb  ern>dl;let  /  unD  a  1584. 
flC(!orben.  €r  ^aftc  aber  aucfc  einen  eo^n/  Der  Diefen  93or^araen  fu^retc  /  unD  Dag  ffinff< 
fe  ^inD  au*  Der  erffen  €be  war /  unD  Anno  1595.  ofrffarb.  SEie  nun  niQt  jtt  afouben/ 
Dag  3?u^m»flemeIDeter  6famm«a3<rter  A.1562.  /  Da  er  funff  unD  otergto  3«br  olt  Joar/Ct>an 
cr  i(l  a.  1517.  gebo&ren)  etnen  €o^n  /  unD  jtoar  Dag  f&nffte  ^inD  in  Der  DrDnuna.  /  in  Dem 
©tanDe/  ^irc^  ©efc^toorner  ju  werDen/  folte  qe^abt  (>aben/  fo  er&ellet  Daraufi/  Da§Die  beo» 
gefe&riebcne  3flbr»3«M/  .auf  Den  erflen  3«cob/  Der  jugletcf)  auc&  Dcr  er(ie@illem  tn  ^am* 
burQ  getoefen/  ffcr;  ntd;t  fd;icfe/  unDDafier  ju  dnbern  fe». 


m 


IMun&ett  iwb  Hacfcnc&tett 


j.Period. 


©imon  §(>on;e(Jen. 
#ans  *>an  Qtargem 
Qftaxtm  Diitoer. 
£ang  ^arntntf. 
2(dmu§  #u§ftetn. 
#cnntna  J&ecfeln&erg. 
<£(au$  ^befceman. 
.£)enrtcf)  5?rer>er. 
%mvi4>$toattftiL 
$an$  €D?ctncfeti. 
SSartofo  Q5ufcf;.  ss) 
tWri*  SBincrU 
^aul  £anaerman. 
$an$  £enfe. 
<£rid)t>on  Dergecjtfe. 


$onietf  gfler. 


3cremiad  DCeinefefof.  tt) 
Sjairt  2ibfen. 
3o!)ann  £anaerman. 
#an$  Dveinefampf. 
3tirgen  SOalraroe. 
Sranfc  3iid;erf.  uu) 


if6$ 

3oacf>im  Q5ecfman. 

cm 

1*64 

Sftanfo  5*:orte.  xx) 

tf86 

ic6f 

3oljann  Dfcnfcel. 

if87 

if66 

3)antel  t>on  ^t^en.  yy) 

if88 

1*67 

^einricf;  ^Bicfrman.  zz) 

if89 

if68 

£armen  3ort>an ,  2{pofr)ecfer. 

if9o 

1*69 

<})efer  Q5eSman.  aaa) 

«f9i 

if7o 

©erfcfSBtnftman.                        1 

1592 

if7i 

gricfr  ©offa».  bbb) 

if95 

if7? 

^cter  Q5eren$. 

■f94 

*f73 

£uca$  Q5ecfman.  ccc) 

f  f  96 

if74 

@ert>  Dtenbtorp.  ddd) 

ir97 

*f7f 

Offo  ^roberman.                        ; 

if98 

1*76 

^o^ann  t>on  ^ampen.  eee) 

ff99 

if77 

#an$  Cfaufen.                            1 

[600 

if78 

$arit>on  »on  ^ampen.  fff)           1 

60  £ 

if79 

©iflieS  fc>e  @rei)e.                           3 

602 

if8o 

qiaul  Qtorcmjofot.                        3 

605 

If8i 

Sttrcjen  .fpartiaetf.                          i 

604 

If82 

diaue  3uger^.  ggg)                     i 

60  f 

ifS? 

€ort)  ^ilm.                                 3 

606 

ifb'4 

2$ilf;e(m  2im|tnal).  hhh)              1 

607 

Q5erent> 

ss)  £)ber*2llfer.  A.1J74.  HflvbA.1590. 

« 0  <SolI  jcronymusjKctnftorff  (jeiffen.  <St  toarD  a,  1589.  jum  DhiMtm  ertta&Icf.  Refignir- 
te  aber  a.  1529. 

uu)  £>bec-2lltcr  a.  1581.  ftarD  A.  1588. 

xx)  (£«  Ijatfd;on  A.1^4.  Dcn  2S9?at>  SKecfynung  abgclcaef. 

>7)  £r  roar  attS  Ult^en  /  roarD  £>ber*2llfer  A.1526.  9iaU)$  #err  A.  1596.  €ein  ©efcj)lecl)f 
ttirD  \>on  Denen  tn  |>amburg  5ielteren  »on  !£i$cn  alfo  untecfcj)ieDen  /  Daj}/  ttte  fte  bcnDe  einett 
ftlbernen  Rliomboidem  im  blaucn  gelbc  fuljreu  /  DiefeS  auf  Dem  £elm  cinc  filberne  Sftaute/ 
jene  abcr  einen  3>nren  trmtcn  /  Datjcr  Denn  Dtc  Senennttng ;  ron  S&tjen  pon  Un  BaVcn/ 
unD  ron  $£ir$enron  berKaute. 

22)  QBarD  A.1596.  ju  Siatf;  ertv^;!cf. 

aaa)  tai  a.  1588.  ju  SKatl;. 

bbb)  Dber»2tltcr.  A.  1599.   Scnator  A,  1607. 

ccc)  Obcr*2llter.  a.  1591. 

ddd)  etarb  A.X6J2. 

e«e)  Ober»2t(tcr.  a.  1609.  ftarb  1626. 

f  ff)  a.  1601.  ftni>;£orb@iliem  unD  tPillem  2(n|Trtc?  in  itt  55ccDe  aenjefen  /  ftef;e  Den  n^anb 

p.  673.  Paribom  von  (fampen  ttar  a,  1597,  fcjjon  Dbcr^lfcr ;  €r  roarD  in  Den  SRatyi 

©(anD  a.  1607.  crnoben. 
ggg)  a.  1605.  ijl  Paul  3anfen  3a^r  «©efc^ttorner  ju  (St  3opflnn«/  vigore  Der  2rmen  ©rb» 

nuncj  uon  a.  1606.  rjerocfcn. 
hhh)  5Bar  A.i6o5.fr^onOor(ianberberC5abe0j^ii1en  unD  a,  1606,  befafl*  fetner  eigen  ^anD/ 

toit  tc&  8efci)en  t^«bc. 


z  Cap.  fte&enbe  35tyfa#«        Wtt  St.  Petri  £irc&c. 


nr 


Q5ereni>  ©anbtman. 
gribericj)  $eleman.  i  i  i) 
Otto  ©ttou  kkk) 
Soadbim  ^Btdjman,  111) 
©arfeff  £anaenbecf. 
©imon  ©cfreele. 
.£)an$  #agemet;er. 
#armen  Dvobenborc} 
3oJ)ann  Srit>ertc$&  mmm) 
3oa<$im  35a()re.  nnn) 
€f?riftoffer  £5ecfer, 
€(au$  <g>cf)uf(?e.  ooo) 
Siiraen  ©c(>rotterinc>  ppp) 
*J3eter  20BicI?mam 
Sacob  <Sd>(ebufd?- 
Qmvid)  (£(aen. 
3o()ann  ^&oweffett* 
2fnt>rea$  ^egae.  qqq) 
4?an$  t>e  .£)arfoa. 
2J(brecj>£  ©cj>u(f2e.  rrr) 
Jpennina.  ©rofe. 
goftann  ©cOrdferincj.  sss) 


1608  (Djriftoffer  Ufifer.  1630 

1609  $?efd)ior  $rd(ic&.  165 1 

1610  $25artr)o(bt  Q5raum  1632 

1 6 1 1  J£)erman  £ancjenbecf  e.  ttt)  163$ 

1 6 1 2  £auren|  25ierman.  1634 

161 3  Qoadjim  QSecfman.  uuu)  1636 

1 6 1 4  Sartbolbt  Q5rocf  e&  xxx)  1636 
161  s  #ieronr;mu$  SKeinflorff*  1637 

1616  <Sberf>art)  ©c&fofl;  1638 

16 17  Sbieterid)  5lncfe(mam  1639 

161 8  ®ar(eff  £erina&.  «640 

16 19  *pefer  Q5ecfematn  *Hl 

1620  J£)ennina  Q5iermam  164* 

1621  Sofjann  $?ufler.  yyy)  1645 

1622  ^Bifcfen  3Bret>e.  1644 

1625  ^auf  %m$.  1  i^4f 
1624  2lt>o(ff2Bief)e.  1646 
1625*  Jfpeinrid)  <&ilm.  zzz)  1647 

1626  9>eter  ©ifttl.  aaaa)  1648 

1627  ^>eter  i)on  ©precfe(fen.  bbbb)  1649 

1628  Seronpmu*  S^eurcr.  cccc)  iGDec.iGfaft* 

1629  #enric&  SOQic^mam  26Dec  i6yi 

3oft 


ii i)  €r  roar  a.  1605.  Safjr&Sefc&roorner /  b.  t.  £»er Siclfeffe  tn  t>er  35eebe.  58arb Ober  2J(fer  A, 
1607.  unt>  fjarb  a.  1618.  t>en  i6oa.  2fn  fcemfelben  3a&r  ift  3o&<mn  £J)unem<to  un&jwar 
nocfc  bor  ^ribn'4)  £elem<w  jum  Ober<2iifen  tn  st.  Pctri  errodblef  /  afletn  n>t'r  ftnDen  fetnen 
Sftamen  ntc&t  tn  Dtefer  33erjet$nii?  i>er  $ird)  •.  ©efcforcornen. 

H-k)  2$  nac&malS  Setc&namg<  ©efc&nwrner  getoor&en. 

111)  2Bart>  A.1619.  Ober>21!fer/unb  »tcr  Sage  Darauf  9?af!>$»£err. 

mmm)Ober<2ilfer  A.1622.  bantfef  A,i648.  ab. 

nnn)  Ober»2Jlfer  a.  1621.  ftarb  1612. 

000)  Ober»2l(fer  a,i62q.  DancFfe  A,  1642,  ab, 

ppp)  Ober*2Ufer  A.i6z6.  flarb  i6?t. 

qqq)  Ober>2llfer  A.16^.  ftarb  A.  1650. 

r  r  r )  Ober<2i!fer  1648.  tfarb  1652.  gg  Ift  etn  SOafer  &e§  um  fciefet  ©fa&f  2Betlant>  &od)wr&ten.> 
fen  £rn.  25urgermeifter  ©c&utten, 

*ss)  9tat(j$ » ^crr  1638*  ^Buraermetfler  1667,  *  1676, 

ttt )  !&at(;$<£err  1644. 

uuu)  Ober<2ilfer  1644.  t  1663.  feen  26  gfebr. 

xxx)  3BarD  i639.Den25Sebr.  laut  fetner  etcjen&anbtgen  ^erjeicDntp  jum  Diacon,  ertwd&lrf. 

yyy)  Ober*2ilfer  1650  «f  1655. 

zzz )  Ober»2Ufer  1661.  &en  ngebr.  ffarb  1662,  Den  loJDec, 

aaaa)  S?atb«<^erri644. 

bbbb)  Ober*2I(fer  16??.  fjarb  1655. 

=fccc)  ©n  SSafer  t>e§  um  btefer  ©fabf  5tebe»or  0oc&»ert>teit<en  ^errn  ^firgermeffjer  ^enrter) 
vnetircrs  nw&0&er»2ilfer  1655.  unD  flafb  «II  Pr*fts  1660,  &e«  29^0». 


ti* 


Urtunbm  unb  nacfcricfc  tw 


3.  Period. 


3oft  wn  £encjerf  e.  dddd)  1 6  f  2 

®<m$  Sanfccjraffe.  i6fj 

2fnffjon  Q3ifferbecf.  i6f4 

SOtarfen  ©freaecfe.  i6ff 

#einr icfj  t^o  Q3uf)ren.  1 6  f  6 

SaurentiuS  SOSor&enfjoff.  eeee)  16  f  7 

4?ennin0  Dffe.  i6f8 

£)iet)eric&  SoxM.  ffff)  16^9 


3ofjanne$©fa0f,  2fpotf>ecfer.gggg)  1660 

!&at)ii)  €f>Itr$. 

3oacf;im  Sfncftfman.  hhhh) 

Cajlen  ^5ufc^e.  iiii) 

3oacf;tm  ©encfffacf. 

$tin  ^eper. 

^einricb  $f)oroef?en. 

€f)riftofiw  2$id)erfc 

^ofjatm  ^>d)mil)f. 

©erDt  ^eferfen. 

£utfe  <gpeigmad)er. 


i6€t 
1662 
166; 
1664 
i66f 
1666 
1667 
1668 
1669 
1670 
1671 
1672 


3rof)ann  ^oc^.  kkkk) 
<§Q>efer  ©c&ilb. 

23et)  bieferSett  tft  ^ebroc&en,  bafjntdjt 
etn  QMttenman  cjerr>ef)Iet  tft ,  ban  eSbrducf)* 
lid)  ein  3fafjr  ein  binnen ,  Datf  anfcer  ,3af)r    Sacob  €0?elncfe* 
tin  25ufenman.  Qtyriftian  QSagefbufdj. 


2)anief  2Bitte.  lllM  1675 

3o^ann^rucf»cfi68ud.22Maj.)  1674 
25ep  Diefer  2Baf)f  tfl  n>et)er  ber  33iircjer* 
meifier,  w&er  ein  Dfctt/^err  ntcfct  setve* 
fen. 

®flaxt\\$  tytttxti.  mmmm) 
2Bilcfen  2Bifler*. 
*J3auf  Simftncf.  nnnn) 
<£fa$  2Bic&er*. 
Sanief  2(mbarcj. 
(Earf  grifcerid;  £iiber& 
Sllbert  Slnfefman. 
3of)annt>on$ampen. 
Softann  tytll  0000) 
Softann  ftor&el  pppp) 
Sofrann  S3ecfman. 
#inrid;  $f)ott)efren. 
3of>anne$  ©effjoff.  qqqq) 
•£)ieronpmu$  ©iHem.  rrrr) 
5lfbert  Colbranbf.  ssss) 
3obann  ^rtcjcje.  tett) 
Jpeinricb  »on  25remen. 


167? 
1676 

1677 
1678 
1679 
1680 
1681 
1682 
168$ 
1684 
if8f 
1686 
1687 
1689 
1690 

1690 
1691 
1692 
1695 
1694 

gfticftel 

dddd)  £)ber»2llter  166?.  flarb  1670. 

ec«)  Ober'2llfer  1663.  war  a.  1667.  Setc&namS* ©effJjtwrncr  (fie&tobcn  P.J29.)  unt>ftorb 
1670.  ben  4©cc. 

ffff)   Scnator  A.1666. 

gggg)  Ober>2llfer  A.1671.  flarb  1677. 

hhhh)  Ober*2lUer  A.1665.  Dcn  263fun,  refign,  1680. 

iiii)  Ober>2iUer  a.  1670. 

kkkk)  Obcr>2lUer  A.1678.  Scnator  1631.  fiarb  1710.  tm  3co». 

Ull)  Ober.2iUcr  1677. 

mmmm)Ober»2lUet  A.1687.  Senator  1684.  l>en  292tug.  f  1692.  tmlDecem&r. 

nnnn)  Ober<2lUer  a.  1681.  ftarb  1707. 

0000)  Ober>2ilter  1690.  Dcn233nn.  Senator  1692.  t»cn  27  Scc.  ffatb  1700. 

pppp)  Ober2iUer  A.  1693. 

qqqq)  Ober  2iUer  1693.  Den  i}3ul.  * 

rrrr)  Scnator  1690  f  1710.  fcen  2o9c00. 

ssss)  Ober»2lUcr  1694.  ffarb  1719. 

tttt)  Obtr»9iUcr  1707,  ffarb  1714.  &*n  3o21u_> 


.Cap.|?e&enbeQ3«pfo0e, 


Wtt  St Petri&trcfce. 


»J7 


9DJi<WQ5ucr\  1695- 

@arl  9)efal)or|r.  uuuu)  1696 

^efef  Sacobfen,  xxxx)  1697 

SDtrcf  SBafmer*  1^98 

&arf&olb  £ajlrop.  1699 

3)cu>t'6  ©etjmter*  yyyy)  1 700 

mmbm  w^  1701 

C&vifttan  Otto.  3702 

2toi>rea$  223oftcr&  1703 

CONTINUATIO. 

Prttll  Sptd?er!?0fF,  eleftus  fer.2.Nati- 
vitatis  Chrifti,  An.  1703.ftarbA.17i8 
tm  Septembr. 

30^41111  £ff  Irtttt),  el.  fer.  2.  Nat.  Chrift. 
An.  1704-  jlarb  An.  1709.  d.  21  Sept. 

^  Nicolaus  XVi<btV$,   el.  1705-.  ftarb  An. 
1708«  d.  13  Dec. 

2*4tje  XPttte,  el.  1706.  ffavb  An.  1707. 
tm  Martio. 

(Btvb  tHartetts  ,  el.  An.  1707.  ut  t>er 
gaj?en,ffarb  An.  171^. 

Nicolaus  Qc&ittte,  el.  1707.  Nat.  Chrift. 
flarb  An.  1709.  d.  6Jun* 

zDtetericfr  Brametes ,  el.  1708.  fiarb  A. 
17 12.  d.  i^Sept. 

&Wen%  ©ptcFer^Off ,  An.  1709.  refi- 
gnirt  An.  171 1.  tm  Febr. 

&erntdttX>d(£e,  el.  1710.flarbA.1718. 


flltc&el  ££mflec? ,  ei.  1711.  am  <25on* 
taae  Lsetare ,  fforb  An.  17 1 6.  am  &in* 

(laae  i>0r  Lsetare. 
1&&xtfy$K>  yofyann  Bmtcfc,  errodfjft  A. 
1 7 1 1 .  Nat.  Chrift.  &tc&namfc@efcj)tt>or* 
ner  An.  1 72 1 .  d.  1  >  Jun.  Ober  *  Mtx 
An.  1723.  d.7jun. 

Jtyann  XOabn,  el.  i7i2.ftarb  A.1717. 
2fmoI&  C^njlop^  ^cttfcfecrt,  el.  1713. 

flarb  An.  1715-.  d.  1  Sept. 
COr&t  Ko^be,eI.An.  1714.  ObtvMttt 

Anno  1721.  d.  9  jun.  £eic{mam$  f  ®t'< 

fc&roorner  An.  1723.  d.27jun. 
(Barleft  Vlmbauf},  eliyi^  jfarb  An. 

1721. 
2f  rttolfc  (Sxtvt ,  el.  1 7 1 6. 
3<^atttt  jfmtge,  el.  i^i^.refign.  172,-. 
pmilQtertt,  el.  1718.  refign.  1725-. mt 

Odobr. 
3^3>ettw&  Zfacobfett,  el.  I7i9.ffat& 

An.  1720.  d.  7  Febr.     Natus  erat  An. 

16  $7.  d.  i6Jun. 
HtCOlas  ^rtte  ,-  el.  1720.  d.  igFebr. 
XXlavtin  iJtbvbaxt,  el.  1720.  Nat.  Chr. 

f  172 1.  tm  Majo. 
^O^mtpell,  el.  1721.  d.  ij-Jun.   in- 

trod.  d;  22jun. 

CfyviftQfi  fynvidb  ttt&fttin ,  el.  1721 
Nat.Chrift.  ffarb  An.  1724.  d.7Apr. 
3o&atttt  Cortra&  Qfec£elm<w,  el.  1722 
2w&reasScfcwtte,  el.  1723. 
CfyvifttftSLuttman,  el.  1724. 


uuuu)  £etcf)nam$«@efc[)n>orner.  1714»  &eu  23  ©epf»  un&  an  &em  folgenoen  Sage  £)&er *  Sllter/ 
fiarb  i7«. 

xxxx)  £&er*2l(ter  unb  Set^nam^^cfcTjWornefju  2Infancj  &**  i72©|ren  3a&re$  /  jtar&  a&er  ftti 
9}o»em&er  &effe(&tgen  3to&r$/un&jn>aral$Praefcs. 

yyyy)  2«#naro$»®ffe&twrwr &ett  iSDw.  £>&er*2llfer &ett  o£ee»  An.^zo, tfar&  172?. 


I.£&eil$  ?ttY&4ft& 


e 


27??ad); 


i;8  Urtuttbeit  uttfc  STacferidbtm  ?.Period. 

27»  9?ao)vitt;t  Wtt  tw  Bibliothec  ju  St.  PETRI. 

gjEn  t>er  Sacriftey  $u  St.  Petri  finbet  fid)  eirt  <55cf)rancf ,  in  roelcf)em  einige ,  tf>eite  aus 
^  bem  *3)ab|ltf;um  ttbergebliebene ,  ttyM  bereits  tm  Sutertfjum  ancjefc^afftc  Q3ud;er  auf* 
gef>oben  roert)en.  S)iefe  bejteben  attS  D.  iLuel^ers ,  ptnlip  tHcIrtne^orts ,  D.  25rcti^crr, 
PauliEBERI,  VOolfffr  MVSCVLI ,  unoanberer  Dama^Id  bcriif;mf cn  OTdnner  ©cftrifp» 
ten;  3fene  ftnt),  etlid;e  roenige  au$genommen,mel)rettt5eite  forool  aufb]3ergament  ai^^ap^ 
pter  gefd;rteben.  SBannmm,  t)urc&  Q5cfot>cruncj  3f)ro  #od>;(£f)rro.  t>t$  £n.  Dodtoris 
^eirtjort,  get>ad)ter  $ird;en  5ocf>oert>ienten  Paftoris,  (fcem  icty  bicferroegen  oftentfid)  £)ancf 
abftatte)  fciefer  3}orratf),  ju  meinem  @eftd;t  unt)  Unterfucf;ung  gefommen  ijr,  fo  tjt  t>af)er 
gegenrodrtige  9?acf)ricr;t  erroacf)fen. 

Unter  t>cn  gebrucften  in  Folio  roif  icf)  t)em  groj?gtin|tigen  £efer  ate  ^ercfrotirt>ige 
fcarftetfen : 

IN  FOLIO. 

I.  CLEMENTlNiE.  &v\  alter ,  aber  fef>r  fauber  auf  gttten  fcjlen  Medkn-^appfer 
gefefcter  £)rucf.  QSorn  f)at  jobrtttrt  ifcane  eingefcf;rieben  ,  t>af*  Do&oris  Petri 
25cnt3crt  Teftamentarii ,  ju  feiner  (Seefen  ©eefigfeit  t>ifj  25ucf)  t)er  2ibmt>  &u  Sft. 
^eter  gefcf)encfet  r)abe»    £>atf  Q3ud;  feibjt  begreifft : 

1)  Conftitutiones  CLEMENTIS  (a)  Papce  V.  Una  cum  apparatu  Dni.  Jo. 
ANDREiE.    (b) 

2lm  (£nt>e  ftefjen  biefe  2£orte:  Anno  falutis  noftrc  LXXVI.  poft  M.  &  CCCC. 
VI.  nonas  Maji  ingenio  &  induftria  MIHAHELIS  WENSLER  non  absque 
fumma  arte  &  impremendi  peritia  completum  eft  hoc  dignum  ac  celebratiffi- 
mumopus  CONSTITUTIONUM  CLEMENTIS  V.  in  inclita  urbeBASILI- 
ENSI ,  quam  nonfolum  aeris  clementia  &  fertilitas  agri ,  verum  etiam  impri- 
mentium  fubtilitas  reddit  famatiilimam. 

a)  CLEMENTIS  V.  Papce  declarationem  fuper  regulas  ordinis  St.  Francifci  Avi- 
nioni  XIII  Kal.  Dec.  Pontif.  anno  fecundo. 

5)  JOHANNIS  XXII.  (al.XX.)  (c)  Papx  Conftitutionem  execrabilem ,  contra 
illos,  qui  in  diverfis  Ecclefiis  beneficia  Ecclefiaftica  habent  &  quaerunt.  Aven. 
XIII  Kal.  Dec.  anno  Pontif.  IL 

2frtmerdr  urtgcrt : 
(a)  CLEMENS  V.  roar  att£  Gafcogne  gcbtirttg  Dott  £)ocf) f 2(&efid;ett 
unt)  fefjr  beguterten  €ltem  entfproffen,  (roefd)e£  BALVZIVS  gegen  Pe- 
tmm  LOVETTVM ,  rocfcf)er  tf>n  tn  feiner  Hiftoria  Aquitania? ,  feinem  Urfprung 
nacf) ,  fer)r  arm  unt)  gering  mad;et,  beroeifet  in  notis  ad  PP.Aven.  pag.616.)  unb 
tin  25rut)er  Beraldi  ber  bett  €r^©tab  oon  £ion  gefttfjret  f;at.  @r  f;ie§  mit  feinem 
tcd;ten  9}ar)men  bertrjvnd  unt)  fag  auf  t)em  <5tur)i  yu  Bourdeaux,  aitf  er  An, 

130;. 


2  Cap.  ftebenbe  Q5e»;(acje.  Wrt  St.  Petri  ]&trcfcc.  1 3  9 

!!<>£  bert  f  3u(.  $u  ben  ^dbftfic&en  er&oben  roarb.     @r  fiefj  ftd;  ben  12  Nov.  &u 

Lion,  burcf)  Matthaeum  RUBEUM  Diaeonum  Cardinalem,  bem  Guii.DURAN* 
DUS  fein  Repertorium  Juris  Canonici  jucjefd;ricben ;  frdnen  ,  unb  roar  ber  er* 
ffe  ber  jtt  Avignon  fetnen  <2>i&  naf)ttt ,  aflroo  er  aud)  bt^  An.  1 594,  serblieb,  €r 
roecjerte  ficb  2lnfancj£>  bie  $dbfWitf;e28Stirt>e  ansunefjmen,  unt)  »erfc&ob  feine  (ginwiU 
ligtmcj  bi*>  auf  t)en  243UJ.  &a  er  aKerft,  t»te  er  m  Den  «ftdnicj,  *Pbilip  &en  93ierbten, 
$on  grancfrcicfc  fcfmeb,  (ap.  BALUZ  T.  H.PP.Aven.  p.62.)  benen  witn  $3m 
fiellungen  wkfy*  $lad)  feiner  (grdnuncj  bfieb  er  nocf)  etroas  ju  Lion  aflroo  er  im  Ja- 
nuario  mit  etttetn  ftorcfen  gfujj  befc&weret  roar  (BALUZ  l.c.  II.  6f.)  fonftcn  aber 
tnit  t)em  ^dnicje  t>on  granctreid;  Unterrebuncj  pflocj ,  unb  becjab  ficf>  Davnacb  gen 
Thouloufe.  An.  1 307.  t)ert  24_3an.  f)at  er  t)en  §empe(  *  Jperren  *Orben  auf  einen 
§ag  Dertifcjet.  ^ernacfj  roar  er  jtt  Poi&iers ,  ttnt)  i>erf;arrete  bafdbft,  maffen  er  att 
einer  fdjroeren  ftrancffjeit  ^ettfdcjericb  roarb,  (Id.I.c.  pag.  f8rO  tiber  .Safjr  unt> 
$acj,  bamit  er  bie  bet;i>e.n  5\dnicje  tytylip  wn  grartcf retcl? ,  ttnt)  (gbttarb  t>on  (£ncje(* 
(anb  ,  burcb  ote  ancjeftettete  JriebenS  t  .£)anb(uncjen ,  roieber  *>ereinicjen  mdd;te. 
Anno  1  ?o8-  ^teft  er  ftcb  fcon  SSBetjbnadjten  bi$  nacf;  bem  9?euen  3af)re ,  roie  Guil. 

BARDIM  apud  BALVZIVM  in  notis  ad  Vitas  Paparum  A\ien.  p.  6f  f .  fqq.  bc* 

^eucjet ,  ju  Thouloufe  auf ,  roie  er  banfl  &on  fjierauS  bert  6  Jan.  An.  1 $09.  an  ben 
.ftdnicj  »on  ftrancfreicf)  fdjrieb ,  barinnen  er  ij>m  ben  Q5ifd)0ff  *>on  Rodez  Petrum, 
t)er  nacfrmabte  ^atriarcf;  ttottjferufalem  roarb,  auf$  befte  anbefabL  (Id.l.c.)  An. 
15 1 1.  fyitlt  er  bie  berubmte  Q3erfamm(uncj  ju  Vienne,  unb  An.  1 3 14.  ben  2o2lpril 
fjat  er  Diefe^  3ett{tc|>e  »er(affett. 
JOH.  VILLANIUS  lib.  IX.  cap.  j-g.  macf;et  und  eine  f)e§(id)e  5(bbi(ouncj  i)on 

tf)mt  FuifTe  hominem  avarum,  fimoniacum,  luxoriofum,  qui  amicam  habebat 
ComitifTam  Petragoricenfem  pulcherrimam  feminam ,  filiam  Comitis  Fuxen- 
fis  ,  BrunifTendim  nimirum  matrem  Talayrandi  Cardinalis.  3)aroiber  H)l\  aber 
Henr.  SPONDANUS  ,  OD.  RAYNALDUS  in  Annalibus  ad  h.  a.  unt)  Steph. 
BALVZIVS  in  notis  ad  Vitas  Papar.  Aven.  p.  685.  Jlt  iWtljci&icjen  fltcr}ett* 

©ein  £eben  baben  JOHANNES,  ein  ^ariftfc&er  ©tifft^  *#err  t)on  St.Viaor; 
PTOLEMiEUS  LUCENSIS,  etn  ^rcbiger  tfflonfy ;  BERNARDUS  GUIDO- 
NIS,  ^5ifd;off  ju  Lodeve  tn  ^ieoer^Languedoc  in  imym  5luffd^en ,  tin  uncje^ 
nannter  VENETIANER,  ber  mittfjm  jufllei*er  Stitytltbtt,  unb  AMALARIUS 

AUGERIUS  de  BITERIS,  Prior  i)0U  S.  Marien  de  Afpirano ,  eittCttt  in  t)er  ©raffcjafft 
Rouffillon  belecjenen  ©tiffr  Elne ,  fo  i£o  Perpignan  ^eiffet ,  befd;rieben ,  roelc^e  a((e 
ber  cje(ef;rte  unt>  fe^r  fleifficje  BALV2IVS  tn  feitten  Vitis  Paparum  Avenienfium 
T.  I.  ber  QSercjeffenbeit  entnommen  f;at« 

Uber  feinen  £3ecjrdbnif^Ort  Jaben  ft'c&  bte  Canonici  »on  St.  Mauracjejancfet# 
bo#  aber  enblic^  jucjeben  tttuflett,  ba§  e^  Uzefte ,  cttt  gertncjer  Crt  tm  ©tiffte  Ba- 
zas  rodre ,  welcjen  ber  ^abfi  tttc&t  nur  in  feinem  £eben  ernennet,  fonbern  aud;  eitte 
Sftrdje  bafelbft  erbauet  hattt,  bafyn  roart)  &ie  ^eic^e  An.  13 16.  ju  €nbe  be^  Augufti 
»erfu^retf  unb  An.  1^9*  ^arb  i^m  atyh  tin  pvdcbticjeS  ©rab*9Sa&(  attfcjeric^tet, 
roe(c6e^f  ttacO  SPONDANI  ^facje,  An.  ir68.  bte  Ca(t)tntften  jernicf;tet  untf  ^erftd^ 
ret  fcabem  ©  2  ^Diefer 


140  Utfunbeit  unb  Hacfertc&tett  s.Period. 

SDiefe  CLEMENTINAS  f;at  feinen  ^ac&fofger  JOHANNES  xx.  (XXII.)  im 
tmt)ttn  %af)X  feinetf  ©i^/  wie  t>ie  Q3orrcDe  jeigef,  VIII.  Kal.  Nov.  D.u  ben  m 
Ocfobr.  befanbf  gemad)t  ©ie  tverDen  bep  Den -2Uten  unter  bem  9?amen  Libri  VII. 
Decretalium  angesogen,  tinD  f?a(fen  afferfep,  ju  ^erbefTerung  Der  ©etpa)en  abw* 
fenbe  Orbnungen  tn  ftd). 

©eine  SSrieffe  f>af  Steph.  BALVZIVS  aus  bem  ftonigf.  Archiv  ju  ^arifi  bem 

Tomo  II.  Paparum  Aven.  p.  f  ?.  fqq.  eittOerfeibef* 

©eine  &erorbnung  aber ,  bc\$  bit  Carbinafe  ftd)  feine  anbere  ^}3ab)1:(ia)e  @5eroaff , 
auf  bem  Jafl  ber  grfebigung  beS  ©ifcetf,  anmaffen  foffen  ,  ate  ibnen  bc\$  Conci- 
lium  juLion  jugeftanben,  tfe&et  in  bem  CEREMONIALl ,  fo  auf  be$  ^abftd  GRE- 
GORH  xv.  SSefefjf  f;erau$  gefommen,  unb  aua)  ju  (£d(fn  An.  1622,  in  8vo.  ge* 
brucff  ifl 
(b)  JOH.  ANDRE/E ,  auf  Stafianifd)  :  Giouanni  di  Andrea ,  (bafjer  er  ntc&tAN- 
DREAS  ,  rote  ibn  TRITHEMIUS  fjeiffet,  fonbern  ANDREffi  $u  fd)reiben  tfi,  BA- 
LVZ 1.  c.  pag.  806.)  roar  ntd)f  $u  25ottomert  in  XVelfcbUnb ,  roie  TRITHE- 
MIUS  jroar  t>ermeynet,  gebof;ren,  fonbern  $u  Jlorenti  vid.  Cherubinus  GHIRAR- 
DACCIVS  ftb.  ii.Hift.  Bonon.  p.  1 12.  Ober,  rote  SPONDANUS  ro{{,  (ad  An. 

1348.)  &u  Mugelli  im  jtorefteiittf&eni  ©ebief^e ,  affroo  er  aug  einer  oerboffjenen 
Umarmung  enffproffcn  fei;n  ,  unb  einen  $rt'efter  ,  9?amenS  Andream  jum  Q)a* 
fergebabt  fjaben  fofl,unb  baffe  in  feinerSugenbMartinum  de  FANO,  ben  beruf;m* 
ten  Diecf;r^@efef)rfcn  jum  &r>$)?eiflcr  gefjabf.  @r  roarb  fdbft  tin  beruf;mfer$?att, 
voie  er  benn  oon  JOH.  TRITHEMIO  de  script.Ecckf.  Fons  Canonum  unbfonfteu 

Tuba  Juris  Canonici  (vid.  SPONDANUS  ad  An.  1548.)  genannt  tVtrD*     (£r  fjaf 

ju  Montpellier  unb  naa)maf)(£  ju  Bononien  \)it  Oiea)fe  offenfltd)  gclef)ref ,  nnb  un* 
fer  feinen  gufjorern  c\n  bem  erjten  Orf  um  t>c\$  3af)r  <£f;rtfti  1217,  ben  nad)maf;f$ 
fef>r  berufjmten  FRANC.  PETRARCHAM  gef;abt,  BALUZ  l.c.  I.  p.977. 
^inige  macfren  ifm  aud;  &u  einen  £ef)rer  beS  AYMERICI,  roe(d;cr  An.  1522.  i>k  gxfc 
^ifcf)offfia)e  3Burbe  ju  Ravenna  erljielf,  naa)mafj($  aber  utm35ifd>(f  juChartres 
tn  granctreia)  unb  ber  Ovomifa)en  5£ird)e  Cardinal  erboben  roarb.  (vid.  Appendix 

ad  AGNELLI  Lib.Pontif.  Rav.  p.  112.)  roelcfjem  aber  BALVZ  I.c.I.  pag.  445, 

tt>ibeisfprid)t ,  ob  er  ifyn  g(eid;  unter  unferS  ANDREiEQJcrfrauete  jaff)(ef*  €r  naf;m 
JOH.  CaLDERINUM,  ber  naa)maf)f^  unter  benenDied;t&@5e(ef)rfen  ebenfafg  tintn 
nia)t^eringen  *}Mafe  erfangfe  (vid.'MlR^EUS  im  Auftario  unb  BALVZ  l.c.l.  pag. 
80*7.)  ju  feinen  ^o^n  c\n  ,  unb  ftarb  ju  Bononien  an  Der  ^eft  An.  1548*  in  ber 
erflenlndiaion,  unb  roarb  bafefbfl  bepbenen^rebiger^dnc^en  begraben»  ^r 
^af  aufler  biefen 

I.  Commentarium  fuper  Clementinas  gefo)riebett  t 
II.  flinff  Q5ua)er  fuper  decretales. 

III.  tin  Q5ucf)  fuper  VI.  decretalium  ,  bkftt  t)M  tv  in  ftintt  ^ncjtnb  gefd)rt'e^ 
htn ,  roirb  fonft  Apparatus  unb  GlofFa  genannt ,  unb  ift  in  bem  Corpore  Juris 
Canoaiciju  ftnbm»   &  fangef  fto)  m?t  btefeii  SSorfen  an ;  Quia  prje-pofterus 

eft 


i.  Cap.  flebenbe  Q5epfacje.  Wtt  st.  Petri  &fr$e.  141 

eft  ordo  ,  prius  fubfidia  hnmana  petere  ,  rOOttOtt  ttl  t)ev  (£o(berfinifc(?ett  Biblio- 
thec  ttCUtt  a(fe  Exemplaria  JU  ftnberi  ftnb,  BALVZ  I.  807. 

IV.  uber  t>te  Novellen,  btefeS  25ud)  fjaf  er  bet>  vetffevn  5yaf>rett  cjemacj)f ,  t)a^et* 

tt  t$  aUCJ)  alfo  attfjebef  ♦  Cum  eram  parvulus  loquebar  ut  parvulus. 

V.  Additiones  in  Speculum  judiciale  GVIL.  DVRANDI  Epifcopi  Mi- 
matenfis. 

VI.  Mercuriale  pramotatum  ,  Wltf)t#  Q3udf>  attcfj  fottft  Le&ura  in  Regulas 
libri  VI.  Decretalium  cjettCWnt  \vk\>.      €r  f>ie(?  eS  aber  Mercuriale  ,  roeif  ev  Clfle 

9#iffrood;ett  baratt  arbeifefe*    (giefje  MIR^EUM  1.  c. 

VII.  Summam  de  fponfalibus  &  matrimonio. 
IIX.  de  Laudibus  St.  Hieronymi ,  S>ier  Q3uc{?er^ 
IX.  de  arbore  Sanguinitatis. 
videatur  TRITHEM.  l.c.  cap.  ^74.  unb  bev  QSetfaffer  ber  £cbett^2$efcf;reibuttcj 

Benedicli  XII.  fXdmifcJ?Ctt  ^abfleS  ,  fpnd;f  alfo  OOtt  tf;m:  Librum  fextumdecre- 
talium  gloffavit,  Sc  fuper  eo  &  decretalibus  Lecluram  utiliflimam  fecit,  qux 
Novella  appellatur.  Clementinas  etiam  gloffavit  &  Speculum  Juris  additio- 
navit.  (apud  BALVZ 1.  c.  I.  pag.  207*) 

(c)  JOHANNIS  XXII.  roefcf;er  fonfl ,  tt)ieroo()f  unrecff  Jacobus  de 
Oza,  Offa  ,  tn  ber  tyat  abcr  Jac  de  Eufa  ,  ot)er  D'Eufa  ,  roofur  einige  Duefa  fe* 
fen,  cjenannt  roirb,  roar  fiein  oott  Statur,  bieicf;  oon  2lncjeftcf)f,  unb  fetfe  t)0tt©fim* 
me;  befag  aber  oiefc  33erebffamfeif  unt)  ^ifTenfcbafftett ,  babeneben  aber  roar  er  feljt 
fyfya  t)or  t)er  ©ftvn  BALUZ  1. 687.  fqq.  (?v  roirb  mefyrenffxite  ftir  eineS  ©cfeupev^ 
<gof)tt  auScjecjeben,  roefd)e£  aber  oor  Antonio,  bem  €r|<Q5ifc|)off  oott  gf  oren|  fo  A.  1 4  j  9 
Derftorben,  unbnad)mafSunfer  Die^ci(icjencjefc|etroorben,^icmattt)cjefacjtf}af,  M.  AI- 
bertus  Argentinenfis  aber,  ber  mif  biefem  T>abjt  ju  cjfeicf;er  3eit  cjeiebet  hat,  bejeucjef,  baf? 
er  de  progeme  militari  unt)  alfo  aus  21be(id[)em  ^fanbe  ettffproffettfer).  (idem  I.p.689.) 
€r  roar2fttfan^^ifcf;off  «onFrejus  in  grancfreia),  unD  nacbma^  ju  Avignon ,  unt> 
fceg^dnicjeSRoberti  oon  ^iciftett  @an£(et\  ( p.  796.)  JO.VILLANIUS  befdjulbigt 
tbn,  baf?  er  jtcfr  bttrcf)  £tft  jum  ^abjttbum  eingebruncjett  unt>  aufcjemorffen  f)abe,  rote 
t)atm  SPONDANUS  bertcj}fef ,  ba^  Neapoleone  Urfino  vit  Carbindfe ,  nad;bem 
ftc  jroep  cjat^er  3af)r  tiber  vit  SQJafcf  ntcf)f  eini#  roerbert  fdttnen,  vaf)in  oermocf)t  f)a* 
bt,  baf?  fit  t$  aufvtn  2fu£fpmc|)  unfertf ,  bev  bama^  CardinaSis  Portuenfis  roar, 
anfommen  fafien  foifett ,  unb  va  f)abt  er  ftcfr  fefbft  ernatmf ,  bem  aber  ODOR. 
RAYNALDUS,  /e^tcjenattbfer  SPONDANUS  tmt)  anbere  barum  n>iberfpred)ett, 
ba§  Ludovicus  IV.  tti  feiner ,  rotber  unfern  JOHANNEM  f)eratt^cjecjebencr  Q3eruf* 
fut^  auf  eitte  affcjemeiue  ^}erfamnt(uncj ,  nicbt  tin  ^Sorfcjcn  f)iers)on  gebencfe ,  va  er 
t)ocf;  tn  berfefben  alM  \va$  nur  bert  tyabft  ansufd^rodr^en  gebienef ,  fjerbet)  cjebracft 
€r  ivarb  nacf;  bem  geupig  t)orbemelbfen  JO.  andre^e  in  prologo  Clementina- 
rum  An.  1 3 1 6,  vtn  s  6epft  Qtf rdwf*    An.  1 3 1 8,  (icg  er  roiber  vk  au$  benett  ^ran^ 

©  3  cifcaww 


i4*  Urftmbert  imb  Hdcfcrtc&tett  3.  Period. 

cifcanern  entjtanbene  ©ecte ,  tvc(cf;e  ftcf;  Spiritualem  nanbte ,  benQ5ann  ergeften, 
unt)  An.  1319.  gebotf)  ev  Die  3rtit)tfcf>e  unt)  c^:f;afmut)tfcr>e  ©cbrifften  oufjufuc&en,  unt) 
mif  Jeuer  $u  wrbrennen.  An.  1324,  t>erftel  er  mit  bem6?dt;fer  Ludovico  Bavaro 
fo  l)tffti$ ,  baf?  biefer  aucl)  t)on  bcm  tyabft  ,  t)en  er  HsErefiarcham  nanbte ,  ftcf>  auf 
ein  allgemein  Concilium  berieff.  SDie  btfjfalte  fyerauSgegebene  ©cbriftt  fte&et  bet;m 
BALUZIO  1.  c.  II.  478.  feqq.  Anno  1328.  ahi  t)cr  5vdt;fer  ,  ben  cr 
nicmabfe  bafur  erfenncn  roolfen,  oon  bem  ^abff  be$  Dteicf;S  unroiirbig  erfldret  roor* 
ben  roar ,  fanb  er  ftc{)  felbfi  ju  Oiom  ein  ,  unt)  liefj  i&m  am  ^age  Epiphani^  bic 
^dofer^ron  auffe^en.  (Id.  I.  c.  I.  701.)  Unt)  am  18  Sfpvil  fc§tc  bev  ftdnfev  ben 
tyabft  oom  ©tuf)l  ab.  ( Id.  1. 7 1 4.)  <Sv  ftavb  An.  1334.  ju  Avignon  im  9o,3ci(jr 
feineS  2IlfevS,  allroo  aucf;  tin  $f)eil  feinetf  £eicf;namS  btQvabm  roavb,  t)er  anbev  aber 
ifj  nad;  Caorfa  oon  feinen  21noevroanbfen  roeggefubvet  &tin  Men  ift  oon  unter* 
fcbieblirijen  entroovffen  roorben  ,  naf)mentftaf;  oon  emem  ungenannfen ,  oon  BERN- 
HARD  GVIDONIS  ,  Q3ifcf;o(f  oon  Lodeve  in  07ieber?Languedoc  m  einerboppef* 
ten  Q3emuf)ung ;  oon  PTOLOM/EO  lucensi ;  oon  petro  de  heren- 
tals  ;  unb  oon  ALMERlCO  AUGERII,  roelcbe  alle  bet;m  BALUZIO  Tom.I. 
PP.  Aven.  JU  fttlben  fmb. 

(•seitic  ©cf)rifften  ftnb  : 

I.  Sermones ,  btefer  gebencfet  GVIL.  OCKAM  unb  NICOLAIIS  MINORITA, 
ba§  er  fte  in  benen  le^ten  3af>ren  feincd  Ztbmp  gel)alfen  unb  abjufc&reiben  jugdajfm 


gefunben  f)dtte.  2BeIcf)er  gvobe  Srrtftum  oiele  33croegungen  in  bev  $ircj)e ,  tnfonbcr* 
f)eit  bet;  bev  §IjeoIogijcf)en  gacultdt  §u  ^arif?  oevuvfacf;ef  fyat ,  roooon  bet;m  OD. 
R AYNALDO  ad  an.  1 3  3  3  ♦  Utlb  1 3  3  4»  Wic  aud;  bepm  BALVZIO  PP.  Aven.  T.  I. 

p.786.fqq.  nacbjulefen. 

II.  Conftitutiones  BuIIse ,  Epiftota ,  biefe  fteben  f)in  unb  roiebev  bep  benen  @5e* 
fd;ic&t*©c&reibern  jerftreuet,  baf)cv  roil  icf;  fte  in  Orbnung  bringen,  unb  betn  grofc 
gunfligen  £efer  jugleid)  f)iemit  tim  *J>robe  ber  untcr  ^pdnben  f;abenben  BIBLIOTHE- 
CiE  DIPLOMATICi£  barfMIen  : 

Ai?i6       Non.  Sept.       An.  I.  de  eleclione  fua  ,  ad  Robertum  Siciliee  Regem  Lugd. 

apud  ODORICUM  RAYNALDVM  ad  h.  a. 

XIIX.  Nov.  Literae  Confolatoriae  ad  Clementidm  Reginam  Aven. 

Francice  ob  filii  mortem  vehementer  affli<aam ,  ibid. 
4p.  Eund. 

ad  Vbilippum  Francise  Regem  de  promotione  Jacohi 
Avenionenfis  ElecT:i ,  &:  Petri  Archi-Diaconi  Borbo- 
ni  ad  Cardinalatus  dignitatem.  ib.  ap.  Eund. 

ad 


2.  Cap.ftebenbe  Q5et;ta0e,         Mn  St  Petri  Rfrc&e»  145 


An.  An.I.  ad  Petrum  S.R.E.  Cardinalem  Archidiaconum  Bor- 

13 16.  bonenfem  in  Ecciefia  Bituricenfi  de  virtutibus,.quse 

in  Cardinalibus  defiderantur.  ibid.  ap,  Eund. 
An.     XVII.  Kal.  Febr.  Confirmatio  fundationis  Ecclefiarum  collegiatarum 

1 3  17.  de  Vfefta  &  Vinbandrault  per  CLEMENTEM  V.  fa- 

Gtx  apud  BALVZ.  Papp.  Aven.  II.  p.  298.  fqq. 

XV.  Kal.  Febr.  ad  Pbilippum  Francorum  Regem  adhortatio  ut  in  pri- 

ftino  erga  Ecclefiam  ftudio  permaneat.  ibid.  apud. 
RAYNALDUM. 

Monita  zdEundem  de  abolendis  quibusdam  circacul- 
tum  publium  abufibus.  ib.  ap.  Eund. 
X.  Cal.  Febr.  zdFrincipes  ItalU  adhortatio  ad  Concordiam.  ibid. 

ap.  Eund. 

XVI.  Kal.  Mart.  ad  Magiftrum  Ordinis  Prtdicatorum   Prohibitio  ,    ne 

quis  ex  hoc  ordine  in  Epifcopum  ele&us  absque  fa- 
cultate  fuorum  fuperiorum  eleclionem  acceptet.  ap. 
MARTENE  Anecd.  1.  p.  1 5  49. 

V.  Kal.  Mart.  Conftitutio  de  Saracenis  e  regno  Granatenfi  expel- 

lendis  ap.  BZOVIVM  ad  h.  a.  §XX. 

III.  Kal.  Mart.  ad  Bartholom<eum  Epifcopum  Forojulienfem  &  Magi- 

ftrum  Petrum  lextorem  Decretorum  Doct.  Commis- 
fio  ,  ut  contra  Jobannem  de  Lemovicis ,  Jacobum  Bra» 
bantinum  ,  Joharmcm  de  Amanto  &  alios  magicis  arti- 
bus  inquinatos  quseftionem  exerceant.  ap.  ODOR. 
RAYNALDUM.  ad  h.  a. 
V.  Idus  Martii.  Admonitio  Friderici  Trinacrise  Regis ,  ut  ereptas  Ro- 

berto  Sicilise  Regi  arces  reftituat ,  ib.  ap.  Bund. 
XVI.  Kal.  Apr.  Sollicitatio  Eduardi  Anglias  Regis  ,  ut  Cardinalibus 

Legatis  fidem  Clientelae  nomine  addicat.  ib.  ap.  eund. 

II.  Kal.  Apr.  Exaucloratio  Vicariorum ,    qui  Apoftolico  injuflu 

urbium  gubernacula  occuparant.  ib.  ap.  eund. 

Eod.  die.  ProcefTus  contra  occupantes  bona  quondam  Dni. 

Gentilis  Cardinalis  in  Civitate  Lucana  ,  apudBALV- 
NIVM  Paparum  Aven.II.  p.  joj-.fqq.  &  apudBZO- 
VI VM  adh.a.  tf.XII. 
Kal.  Aprilis.  ad  Archiepifcopum  Canturienfem  &  fufFraganeos , 

ut  Hibernos  Roberto  fcederatos  excommunicent.  ib. 
ap.  RAYN. 

II.  Non.  Aprilis.  ad  Sanciam  Sicilise  Reginam  admonitio,  quod  caftita- 

tis  votum ,  marito  non  afFentiente  ,  Deo  non  acce- 
ptum  fit.  ib.  ap.  eund. 

Diploma 


144  UrEim&en  tmb  HAcfcricfcteri  5.  Period. 

Anno  VII.  Id.  Aprilis.     An.  I.  Diploma    Canonizationis    Friderici   Tbolofani  apud 
13 17.  BZOVIVM.  tf  XXV. 

V.  Idus  April.  ad  Pbiiippum  Francorum  Regem  de  duobus  Ludovicis 

fan&is  altero  Franc.  Rege  ,  altero  Epifcopo  Tholo- 

fano.  ap.eiind. 

ad  Mariam  Sicilis  Reginam  Gratulatio  ob  filium  Lu- 

dovieum  Tholofanum  inter  San&os  receptum.  apud 

eund. 
XVII.  Kal.  Maji.  Relatio  Frideri  Tholofani  Fplfcopi  in  album  San&o- 

rum  apud  BZOVIUM.  h.a.  $  XXV. 

VII.  Kal.  Junii.  de  Divifione  Epifcopatus  Jholofani  apud  BZOVIVM 

Ann.Eccl.  adh.  a.  #XIV. 
III.  Kal.  Jun.  Adhortatio  Eduardi  Anglise  Regis  ut  populorum  le- 

vet  jugum ,  regiamque  in  eos  clementiam  explicet. 
^.RAYNALD. 

Kal.  Jun.  Miflio  5*>7,&<?A?w**ElecT:enfisEpifcopi  ScBernardi Ab- 

batis  Theofredi  ad  Gedeminum  Lituanorum  Regem . 
ut  illum  fidei  rudimentis  imbuant.  ap.  MARTENl 
Anecd.  T.I.  p.  1349.  fq. 

V.  Idus  Junii.  de  ere&ione  monafterii  Cafire njis  in  ecclefiam  cathe- 

dralem  deque  Deodato  Abbate  Latiniacenfi,  fa&o  Epi- 

fcopo  ejusdem  novce  eccle  fise.  ap.  BALVZIVMPap. 

Aven.  II.  p.  508.  fqq. 

IV.  Idus  Junii.  Compofitio  inter  Regem  Aragonum  &  Hofpitale  S. 

Jobannis  Hierofolymitani ,  fupra  fa&o  Magiftri  Or- 
dinis  de  Calatrava  ,  &  ordinatio  monafterii  de  Mon> 
tefia  ap.KAYNALD. 

XV.  Kal.  Jul.  ad  Robertum  Siciliae  Regem  prsecepta  varia.      apu< 

RAYNALD. 

Idus  Augufti.     An.II.  ad  Johannem  Infantem  Natum  Alfonfi  Regis  Caftel- 

ke  ,    ut  evertat  ex  Hifpaniis  Saracenam  fuperftitio- 
nem  ap.  eund.  ad  An.  i  \  1 8. 
Idibus  Septembr.  Edi&um  ,     quo  Ferrarienfibus  perduellionis  intendit 

judicium,  ac,  ni  ad  dicendam  caufam  ,  conftituta 
die,    Oratores  mittant,  graviflimarum  pcenarum 
terrorem  incutit.  ap.  eund. 
IIX.  Kal.  Nov.  Publicatio  Clementinarum  yide  fupra.  p.140. 


Exa- 


2.  Cap.  ftebenfce  Q5et;{v$e.  Wrt  St.  Petri  lUrcbe*  14; 


A.  C.  A.  P.  Examen  Perufino  &  Urbevetano  Epifcopis  de  J$.0ar<e 

1  3  1  g.         Eod.  die.  1 1.  e  Montefalcone  Monafterii  S.  Crucis  Abbatifile  mi- 

raculis  commiflum ,  &  ut  tabulas  publicas  rite  con- 

ficiant.  ap.  etrnd. 
IIX.  Id.  Nor.  Literse  ,    quibus  Fr.  Mkbaeli  Minoritse   committit 

caufam  quorundam  fratrum  Minorum  non  bene  de 

fide  fententium  apud  BALVTZIVM  Mifcell.I.  p. 

19^.  fqq. 

XIII.  Kal.   Dec  Conftitutio  execrabilis.  Vid.  fupra.    Exftat  quoque 

apud  BZOVIVM  ad  h.  a.  $XUI. 

III.  Idus  Dec.  Expoftulatio  cum  Irlderko  Trinacria»  Rege  ob  affe- 

ftationem    tituli    Regis    SkilU    apud  RAYNAL- 

DUM. 
III.  Kal.  Jan.  Refcriptum  adverfus  fratricellos  ha?reticos  ap.  eund. 

§  XIIX. 
XV.  Kal.  Febr.  Pbi/ippo  FrancorumRegi,  ob  munera  contravenefi- 

corum    infidias    mifta,  gratias    agit.   apud    RAY- 

NALD. 
X.  Kal.  Febr.  Conftitutio  adverfus  hserefes  quorundam  Minorita- 

rum  ap.eund.  &  ap.BZOVIUM  §  I. 

XII.  Kal.  Apr.  ad^//<?»/««?,DionyfiiRegisPortugaIliKprimogenitum 

Correptio  quod  arma  in  Patrem  geftet.  ap.  RAYN. 

Eod.  Die.  ad  Archiepifcopum  Bituricenfem  6c  alios  GaUU  Epi- 

fcopos  fuper  negotio  Epifcopi  Catalaunenfis.  apud 
HARDUINUM  T.  VII.  Concil.  p.  1421. 
V.  Kal.  April.  ad  Usbec  Tartarorum  Imperatorem  Adhortatio  ad 

Chriltianifmum,  ^.RAYNALDUM. 
Eod.   Die.  ad  Armenorum  Archiepifcopum  &  Presbyteros  per 

Capbenfem  diocefin  conftitutos  de  aqua  cum  vino  in 
Sacramento  permifcendo.  ap.  eund. 

XIII.  Kal,  Maji.  ad  Eduardum  Angliae  Regem  Gratulatio  egregie  coe- 

ptorum.  ap.  eund. 
III.  Kal.  Maji.  ad  Robertum  Flandrias  Comitem  correptio  ob  diutur- 

na  bella  quae  alebat.  ap.  eund. 
II.  Kal.  Maji.  ad  Offwium  Armenia:  Regem  de  conjunctione  Arme- 

norum  cum  Ecclefia  Romana.  ap.eund. 

ad  Fratres  Praedicatores  pro  fide  propaganda  in  ter- 

ras  Saracenorum  &  paganorum  proficifcentes  conces- 

fio  au&oritatis.  ap.eund, 


i46  (Mimbctt  unb  nacfcricfctcn  $.  Period. 

A.  C.  A.  P.  ad  Fr.  Francum  Perufinum  Ord.  PrEed.  Electum  So/ta- 

1 3 1  #»  II.    nienfem  de  affumtione  &  prsefe&ione  fex  virorum  d. 

ord.  inEpifcopos  oVPaftores  ut  religionem  mPerfide 
propagare  ftudeant.  ap.  eund. 
Kal.  Maji.  ad  Johannem  Mufcatam  Epifcopum   Cracouienfem  ad- 

hortatio  ut  contra  hsereticos  in  Boemia  &  Po/onia 
ferpentes  infurgat.  ap.eund. 
XV.  Kal.  Jun.  Sententia  depofitionis  Hugoni  Caturcenfi  Epifcopo  ob 

varios  exceffus  illata.  ap.  BZOVIUM  ad  h.  a.     $. 
XVI. 
V.  Idus  Junii.  Confirmatio  Academia*  Cantabrigian*.    ap.   RAY- 

NALD. 

IIX.  Kal.  JuL  Ratificatio  reftitutionis  FerrarU  perMarchiones^/^- 

fiinos  Ecclefias  Romanas  lia&enus  erepta;.  ap.  eund. 

V.  Kal.  Jul.  ad  Proceres  Macedoni*  ,  ut  jugum  fervitutis  Rafcide 

Regis  Schifmatici  excutiant ,   Romanaeque  Ecclefia? 
obfequium  amplectentur.  ap.  eund. 

Non.  Juliu  ad  Robertum  Sicilise  Regem  expoftulatio  ,  quod  die 

conftituta  ,  ut  promiferat,  ad  Curiam  Pontificis  fe 
non  contulerit.  ap.  eund. 

XIV.  Kal.  Aug»  Abfolutio  Friderki  Trinacrise  Regis  a  pcenis  excom- 

municatioms  &  interdi&i ,  in  quas  ob  cenfum  ,  non 
folutum  inciderat ,  ap.  eund. 

IIX.   KaL  Aug.  ad  Ducem  Venetiarum  ,.  ut  fuam  in  defenda  religio- 

ne  adhiberet  auftoritatem.  ap.  eund. 

III.   Kal.  Aug.  I  Fundatio  Ecclefise   collegiatse  St.  Petri  de  Romero , 

penultimadie  Jul.  r  vulgo  Larromiea  in  diocefi  Condomienfi  ap.BALUZl- 

UMPP.Aven.ILp.  J2f. 

KaL  Aug..  Archieoifcopo  Soltanienfi  pallium  mittit.  ap.  RAY- 

NALDUM. 

Conftitutio  contra  rebellantes  Sedi  Apoftolicse  ap. 
BZOVIUM.  h.  a.  §.  f . 
YIL  Idus.  Aug»  An.III.de  unione  Decanatus  lffigiacenfis  curn  menfa  Epifco- 

pali    Sarlatenfi  apud  BALUZIUM  Papp.  Aven.  IL 

P-3  39- 
VIIL  Kal.  Sept.  de  Genuenenfi  bello  ex  sequo  &  bono  componendo 

ap.  RAYNALDUM  ad  h.  a. 

Edi&um  contra  rebelles  Ecclefije  ap»  BZOVIUM.  ht 
a.  $6. 

ad 


i.  Gap.|tebent>e55ei;tage*  wit  St.  Petri  &tr<£>e. 


H7 


A.  C.     VII.  Kal.  Sept.    A. 

1 5 1 8.  III 

Idus  Sept. 


XV.  Kal.  Oaobr. 

III.  Id.  Oftobr. 

IV.    Non.  Nov. 
III.  Kal.  Dec. 

XII.   Kai.  Jan. 


VI.  Kal.  Jan. 

A.  C.      HX.  Kal.  Jun. 
13  19.      XIII.  Kal.  Jul. 


XVII.  Kal.jAug. 

XV.  Kal.  Aug. 
III.  Kal.  Aug. 


Kal.  Aug. 


XIII.  Zal.  Sept. 


P.  ad  Robertum  expoftulatio  ,   quod  ipfo  invito  guber- 
.    nacula  Reip.  (7f»tf*»/?/infefufceperit,  ap.  eund. 
ad  Archiepifcopum  Neapolitanum,  Epifcopum  Fiter- 
bienfem  &c  M.  Pandu'pbum  de  SabeUo  Notarium  fuum , 
utb.THOMiE  AQVINATIS  miraculorum  teftes, 
e  forma  ipfis  prafcripta  difcuterent.  ap.  Eand. 
ad  Robertnm  Flandrix  Comitem  Sc  Be'gas  fcederatos 
ut  pacem  conficiant ,  fub  pama.  ap.  Bund. 
Indulgentiae  pro  iis  ,  qui  fub  vefpertino  crcpufculo 
ter  angelicam  recitant  orationem.  ap  eund. 
Confirmatio  privilegiorum  Montit  peffulani.  ap.  eund. 
ad  Pbilippum  Francias  Regem  pro  fedandis  Principum 
diflidiis  &  agitandis  belli  facri  confiliis.  ap.  eund.  ad 
an.  15 19.  $  17.  fqq. 

ad  Eduardum  Anglias  Regem ,  ut  partam  de  Eduardo 
Brufio  &  fadtione  fua  vi&oriam  Deo  gratus  referat. 
Ap.  Eund. 

ad  Tbomam  LancaftriEe  Comitem  ,  de  Roberto  Archie- 
pifcopo  San&orum  nut#ero  apponendo.  ap.  Eund. 
ad  Eduardum  Angliee  Regem  de  bello  facro  ap.  eund, 
ad  Berengarium  Archiepifcopum   CompofleUanum  ut 
CafieUanis  cenfuram  intentet  nifi  Alfonfus  reftituatur 
Principatui  ap.  eund.  ad  e.  a.  jj"  2  f .  fqq. 
ad  Archiepifcopum  Tolefanum  &  Collegas  fuos  ut 
cognitionem  in  fe  fufcipiant  criminum  de  quibus  ac- 
cufabatur  fr.  Bernardus  Delitiofi  ordinis  Minorum  ap. 
BALUZIUM  Papp.  Aven.II.  p.  ^uCqq. 
ad  Maladinum  Chroatorum  &  Boihias  Comitem  alias 
di£uum  Banum  ,  ut  veteres  in  harreticos  leges  reno- 
vetap.RAYNALD.  adh.a. 

Depofitio  lfnardi  Patriarchse  Antiocbeni  &  Ecclefiac 
Papienfts  Adminiftratoris  ap.  eund.  &  ap.  BALUZ. 
Mifcell.  Lib.VI.  p.44$\fqq. 

ad  Epifcopum  Arianenfem  ,  ut  pcenas  in  Rogerium  de 
Bonito  ob  casfum  Erequentinum  Epifcopum  ftatutas  di- 
vulgaret ,  ac  ni  crimen  rite  expiaret ,  anathemate 
devinclum  illum  declararet.  ap.  RAYNALD. 
ad  Archiep.  Gnefnenfem  quod  coronatio  Uladislai 
Loheti  Regis  Polonorum  ad  inftantiam  Joannis  Boe- 
miae  Regis  dilata  juribus  Polonorum  nihilprarjudicet. 
ap.  eund. 

$  2  Cita- 


14$  Ut  gltttb  W  ttttb  naflmcfrtett j.Period. 

A.  IV.  Citatioperemtoria  RobertiBrufii.  ap.eund. 

de  Proceffu  contra  illos  ,  qui  fpoliaverunt  curiales 

&  cives  in  civitate  Carpentoratenfi  ap.BALUZ.  T.II. 

PP.  Aven.  p.  388. 

Aggravatio  Sententias  adverfus  Bernardum  Delitioji  la- 

tae.  ap.eund.].  c.p-36f. 

Canonizatio  Ihom*  Herefordenfis.    ap.  BZOVIUM. 

§  XXVI. 

ProcefTus  contra  ilios ,  qui  afportaverunt  thefaurum 
Dni.  Clementis  de  Montilio.  ap.  BALUZ.  1.  c.  pag. 

*68.fqq. 

Citatio  Vicecomitis  LeomanU  &  AkiviUarU.ap.eund. 

l.c.p.374. 

Creatio  Bertrandi  in  (edis  fux  Legatum  &  Pacis  pu- 

blicse  fervatorem.ap.RAYNALD.  h.a.  $.  10. 

Prolongatio  citationis  Vicecomitis  LeomanU  apud 

BALUZ.  l.c.p.  378.  fqq. 

Sententia  contra  Robertum  Brufium ,  qua  contumacise 
•       damnatus.  ap.RAYNALD.  h.  a.  §.  36. 

Indulgentise  pro  frequentantibus  templum  Deiparo; 

in  agro  Nemaufenfi.  ib.  §  f  1. 

Sententia  contra  Matthtum  Vicecomitem  ,   fe  Dn. 

Mediolani  nominantem.  ib.  §  12. 

ad  Nobilem  Virum  Senefcalle  BeUicadri  ,  ut  Taftt- 

reUerorum  csedibus&rapinis  obfiftat.  ib.^22. 

ad  Fridericum  Auflriacum  in  Romanorum  Regem  ele- 

&um ,  ne  defit  Carolo  Ungariar  Regi  ib.  Q  2. 

de  violatis  kFridericoRege  induciis,  belloqueRober- 
to  Regi  illato  ib.  $  24.  fqq. 

Conftitutio  de  Judaeis  converfis  aut  convertendis. 
ap.  BZO V.  ad  an.  1 3  20.  §  xx  1 1 1 . 
ad   Epifcopos    Danise ,  coronationem   Chriftophori 
Regis  ob  ablentiam£/^m  Lundenfit  Arehiepifcopi  di- 
latam  efte.  ap.  RAYNALD.#6. 

Sufpenfio  inquifitionis,  ac  publicationis  &  aggrava- 
tionis  fententiarum  contra  Robertumy  pro  Rege  Sco- 
tU  fe  gerente ,  ad  Kalendas  Aprilis  proxime  venturas 
ib.  §}$. 

Renovatio  veterum  decretorum  contra  Thalmudi- 
ftasab  Antecefforibus  fuis  editorum.  ib.  $2  3.fqq. 

ad 


A.C. 
1319. 

Id.  Nov. 
XIV.  Kal.  Dec. 

A.C. 

V.  KaL  MartiL 

1320. 

XV.  Kal.  Maji. 

IIX.  IdusMaji» 

Eodem  Die* 

IV.  Non.  Jun. 

XVI.  Kal.  JuL 

Eod.  Die. 

Vn.  Kal.  JuL 

V.  Kal.  JuL 

III.  Kal.  JuL 

VI.  Non.  JuL 

X.  KaL  Aug. 

Eo&  Die. 

IX.  KaL  Aug* 

XIDL  KaL  Sept. 

II.  Non.  Sept 

2-Cap.fte&enbeQ5et>fa<je. 


*WtStPetriX\trcfce* 


149 


A.  C.  IV.  Idus  Septembr. 
1520. 

X.  Kal.  Oaobr. 

V.  Kal.  Oaobr. 

VI.  Kal.'  Nov. 
Eod.  die. 

VI.KaI.Jfer. 

H.  Idus  Nov» 

p 

X.  Kal.  Mart. 

A.1311.     Kaf.  Aprilis» 
Kal.  Jun. 


IV.  Idus  Junii 

V.  Idus  Julii 

Eod.  die„ 

Eod.  die. 


A.  V.  ad  Patriarchas ,  Archtepifcopos ,  Epifcopos  HiJpanU, 
ut  ftudeant  ipterftina  bella  RegU  familU  dirimere, 
concordiamque  reftituere,  ib.  $33. 

de  induciis  inter  Leonem  Armeniae  &  Hinricum  Cyyri 

Reges  ib.  $  48. 

Conftitutio   pro  retinendis   juribus  Ecclefia».  apud 

BZOV.  ad  an.  1320.  $xn. 

ad  Robertum  Scotise  Regem  fuper  titulatura  Regia 

nunc  ilii  concefta  ap.RAYNALD.  $40. 

ad  Eduardum  Anglice  Regem  ,  ut  sequi  bonique  acci- 

piat,  QRobertum,  pacisftudio,  regio  nomine  coho- 

neftatet.  ib.  $42. 

ad  Robertum  Scotias  Regem  ,   quod  per  Regiam  ap- 

pellationem  novum  jus  illi  non  comparaverit.  ibid. 

Literse  ad  Jacobum  Aragonise  Regem  de  excommuni- 

catione  ftlii  ipfius  Jobannis  Epifcopi  Toletani ,  apud 

BZOV.  §  xvi. 

Sententia  contra  Mattbaum  Vice-Comitem ,  apud 

BZOV.  1  $21.  §  vi.     Exftat  quoque  ibid.  fententia 

fecunda  &  tertia  contra  eundem  fed  absque  data. 

Annulatio  &Refciftio  alienationum  bonorum  eccle- 

fta;,  ap.BZOV.  ad  an.  1521.  ^xiii. 

Bulla  ,  qua  Anagnino  &  Teracenji  Epifcopis  nec  non 

M.  Panduipbo  fpartam  committit  inquirendi  in  veri- 

tatem  miraculorum  ,    quae  in  monafterio  Fojfe  nove 

Ciftercienfis  ordinis ,   Terracinefis  dicecefis ,  b.  Tbom* 

jiquinatis  merito ,  fieri   dicebatur  ap.  Eund.  ad  an. 

1321.  $  46. 

ad  Guilielmum  Epifcopum  Sabinenfem  >   ut  Lorchanis 

contra  Saracenos  validiftima  auxilia  fubmittenda  cu- 

raret.  ib.  $41. 

Ordinatio  negotii  Bertrandi  Vice-Comitis  LeomanU 

&  Altivillaris  ap.  B ALUZ.  Papp.  Aven.  II.  p.  3  9 t.  fq. 

Liberatio  &  abfolutio  Ejmdem  fiiper  certa  fummaflo- 
renorum ,  quam  legavit  Clemens  V.  ad  pios  ufits.  ib. 
p.  398. 

Licentia  Eidem  data  ,  quod  recedat  de  curia ,  ibid. 
p.  402. 

$  3  Sen- 


ip 


IMimbeit  unb  Vl&ckxicbun 


$.Period. 


An.       IIX.  Kal.Aug. 

I  l  21. 

Eod.  die. 
absque  data. 
Idus  O&obr. 

Eod.  die. 

IV.  IdusNov. 
X.  Kal.  Decembr, 

Eodem  Die. 
Eodem  Die. 

Eodem  Die. 
Eodem  Die. 
EodemDie. 

EodemDie. 

V.  Kal.   Dec. 

II.  Kal.    Dec. 
absque  data. 


A.  V.  Sententia  adverfus  errores  JobannU  de  Pafliaco  apud 

MARTENE  Anecd.  I.  p.  1 j6g.  fqq.  &  apudBZOV. 

ad  h.  a.  $  1 1  x. 

ad  univerfum  clerum  de  audiendis  Confeffionibus, 
.    ap.HARDUINUM  T.VIL  Concil.  p.  141 5. 

ad  Jobannem  Epifcopum    Argentoratenfem   adverfus 

Beguinat  ap.  BALUZ.  J.  c.  p.  43  6.  fqq. 
A.VI.  ad  Zachariam  Archiepifcopum  Se.  Thaddti  Apoftoli 

de  Camelefia  ut  facros  Ordines  vel  audtoritatem  ne- 

ceifariam  pontificio  nomine  conferat ,  ap.RAYN. 

ad  An.  1321.  $  f. 

ad  Georgium  Georgianorum  Regem  de  fuprema  R. 

Ponrificisin  omnes  fideles  poteftate  ib.  §  %. 

ad  Sancium  Majoricarum  Regem 'Gratulatio  de  eva- 
fione  fua  ex  infidiis  ib.  $42. 
ad  Abufcanum  Cofagani  Tartarorum  quondam  Regis 
filiurn  Gratulatio  deChriftianifmofufcepto  ,  ac  Ad- 
hortatio  ut  &  fuos  adducere  ftudeat  ib.  $  t. 

ad  Zopam  Begilai  aliorum  Tartarorum  Regem  ut  er- 
ga  Chriftianos  favorem  continuet  ib.  $  5. 
Indulgentiae  pro  iis  qui  vel  a  Barbaris  ob  Chriftianam 
fidem  injuria  affe&i ,  vel  eorum  nonnullos  ad  eam 
adduxerunt  ib.  §  4. 

ad  Neophytos  Aquilonares  per  Epifcopum  Caphen- 
■     fem  &  alios  converfos  ib.  §  4. 

ad  Zachariam  Archiepifcopum  S.  Tbaddti  de  Sacra- 
mento  confirmationis  &  oleo  facro  ib.  §6. 

ad  Armenos  de  purgatorio  ,  de  baptifmo  non  iteran- 
do,  de  transfubftantiatione  ib.  §  w. 

ad  Vifanos  Conceffio  poteftatis  condendi  Ecclefias , 

ib.  §  14. 

ad  Senatores  &  populum  Romanum  de  conjuratione 

adverfus  ecdeGam  a  Csefareae  fa&ionis  ftudiofis  ini- 

ta,  ib.  £  39. 

de  miraculis  duorum  Minoritarum  Cahioli  ab  hsreti- 

cis  interfe&orum ,  ib.  (f  17. 

ad  univerfos  Chrifti  fideles  de  bello  Saracenis  infe- 
rendo,  ap.  HARDUINUM  T.VII.  Conciliorum  p. 
UOf.fqq. 

SoIIi- 


».Cap.  fiebenbe  Q5et)faae;  *>on  St.  Petri  &trcfre. ■   ip 


Anno     II.  Non.  Febr.     A.VI.Sollicitatio  Theodori  Marchionis  Mont i s fer at i  contra 
!  2 22.  Matthaum  Vice-Comitem ,  ad  an.  1522.  §  6. 

VI.  Id.  Febr.  ad  Carolum  Francix  Regem  de  morte  Pbilippi  Regis 

Germani  fui,  ib.  $2$. 

IV.  Kal.  Mart.  ad  Archiepifcopos  &  Epifcopos  Galliae ,  ut  caufam 

tertii  ordinis  St.  Francifci  Sodalium  ,    qui  haerefeos 
poftulati  erant ,  cognofcerent,  ib.  §  j  1. 
II.  Kal.  Mart.  ad  Abufcanum  Natum  Cotogani  Regis  in  partibusTar- 

tarorum  Gratulatio  de  fide  Chrifti  fufcepta  una  cum 
quibusdam  indulgentiis  ,  ib.  $  44. 
VII.  Kal.   Apr.        t    Literse  ad  Academias  ut  mentem  fuam  de  Beguardo- 
rum  circa  paupertatem  Chrifti  do&rinam  exponent, 
ap.BZOVlUMh.a.tfir. 

II.  Kal.  Maji.  ad  Eduardum  Angiia?  Regem  Gratulatio  de  Vi&oria 

a  Thoma  Lancaftro  obtenta ,  ib.  §  20. 

XIV.   Kal.  Jun.  Declaratio  nullitatis  Matrimonii  olim  inter  Karolum 

Regem  FrancU  &  Blancham  de  Burgundia  contra&i , 
ap.  eund.  $28.  &  BALUZ.  Papp.  Aven.  IL  p.  439. 

fqq. 
IX.Kal.  Junii.  ad  Henricum  Auftriacum  Friderici  fratrem  ,  ne  fe  a 

Mattbto  Vice-Comite  illaqueari  finat.  ap.  RAYN» 

§  ?• 

V.  Non.  Jun.  Conftitntio  adverfus  falfos  monetarios,  ap.BZOV. 

h.  a.  ^xxvi  11. 
X.  Kal.   Julii.  ad  Carolum  Francise  &  Navarrce  Regem  7  ut  auxilia 

mittat  Armenis  contra  Saracenos,  ib.  $  50. 
Kal.  Julii.  ad  Epifcopos  per  Marchiam  Anconitanam  conftitutos, 

ut  impoftores  au&oritatem  fibi  arrogantes  reprimant, 

ib.  $  61. 
V.  Non.  JuIiL  ad  Carolura  Francia?  Regem  epiftola  plurimis  eum  la- 

ceffans  Luadibus,  ib.  $  26. 
IV.  Non.  JuliL  ad  Boyffetban  Tartarorum  lmperatoremy  ut  Oratores 

fuos  ad  fuam  &  Gallicam  mittat  aulam ,  ib.  $43. 

III.  Non.  JuliL  ad  eundem  ,  ut  Armeniam  in  extremis  agentem  de- 

fendant,  ib.  $"41. 
VII.  Id.  Aug.  Conftitutio  de  receptione  profcriptorum  ap.BZOV. 

An.EccI.  adan.  ign.^vi. 

KaL  O&obiv      A.VII.de  morte  Friderici  Montefere tro  ecclefise  perfecntoris 

ad  EpifcopumAriminenfem,  apud  RAYNALDUM. 

§  1. 

ad 


If2 


Ur&mfeeit  iwfc  Hrtc&ridbferf 


5.  Period. 


A-  C.        Kal.  Oa. 
1322. 

Eodem  die. 
VII.  Id.  Nov. 

XII.  Kal.  Dec. 

Kal.  Dec. 

VI.  Id.  Dec. 
XV.  Kal.  Jan. 

XIII.  Kal.  Jan. 

A.   C.  Cal.  Febr. 

1323. 

IV.  id.  Febr. 

XV.  Kal.  Apr. 

Kal.   April. 

Eodem  die. 
V.  Idus  April. 

Eodem  die. 

III.  Kal.  Jun. 


A.VILad  Patriaicham  CVlanum  ac  Archiepifcopum  Pa- 
tracenfem ,  ut  defcerreant  fuos  ,  ne  cum  fchifmaticis 
in  facris  communicent ,  ib.  $  49. 
ad  Eosdem  ut  Albertum  Capitaneum  ad  officium  re- 
vocent  ,  ib.  eod.  $". 

ad  Archiep.  Toletanum  &  Epifcopum  Burgenfem ,  ut 
perficiendas  paci  inter  Cafiellanos  operam  impendant 
fuam?  ib.  §  17. 

ad  Bertrandum  Tit.  S.  MarceUi  Cardinalem  Sedis  fuae 
Legatum  ,  ut  cenfuras  in  Mediolanenfes  latas  dilTol- 
vat,  ib.  §  10. 

Conftitutio ,  quod  matrimonium  ordinem  fufcipien- 
dum  impediat,  &  de  pcenis  conjugum,  qui  ordini- 
bus  initiantur,  ib.  $71. 

Edi&um  de  ufu  rerum  a  dominio  diftin&o  ,  apud 
BZOV.adh.a.  $  iv. 

ad  Ludovkum  in  Regem  Romanum  Electum  ,  ut  in 
JFridericum  vittum  clementiam  explicet ,  &  concilia- 
re  fe  cum  eo  patiatur  ,  ib.  §  1  f . 
ad  omnes  fideles  dire£ta  indi&io  Armenica  expediti- 
onis  in  proximum  annum  ,  ib.  §  3  3. 
ad  Epifcopum  Ripenfem ,  Pra?pofitum  Slesvkenfem  ac 
Archi-Diaconum  Roskildenfem  »  ut  Hinrico  Megapo- 
lenfium  Principi  ditionem  ,  cui  Roftock  nomen  ,    ad 
Danicum,  fceptrum  pertinere  neganti ,  cenfurarum 
religionem  incuterent ,  ib.  $23. 
ad  fideles  NorWsgU  ,  ut  crucis  figna  fequantur,  bel- 
lumque  facrum  sere  ac  opera  promoveant ,  ibid. 

§  '&• 

Confirmatio  Privilegii  Monafterii  S.  SalvatorU  Mes- 

fanenfis  ordinis  St.B/afii ,  apud  BZOV.  $xix. 

ad  Archiepifcopos  &  Epifcopos  ArmenU  de  triftibus 
Ecclefia?  fuas  fatis ,  ap.  RAYN.  §  4. 

ad  Eosdem,  ut  fideles  a  vitiis  deterreant,  ib.$6. 
ad  Henricum  Cypri  Regem  de  decimis  fexennalibus  ad 
bellum  facrum  collocandis  ,  ib.  §  12. 

Abfolutio  Canis  Scaligeri  a  cenfuris  ecclefiafticis , 
ibid.  §  27. 

Abfoiutio  Dionyfii  Lufitanorum  Regis,  veniam,quod 
jus  de  Sacerdotum  fceleribus  cognofcendi ,  fibi  ar- 
rogaffet,  petentis,  ib.  $37. 

ad 


2.Cap.fte6ent>eQ3et;fctc}e, 


*>0ttSt.Pe.triX\trcfce* 


'J5 


A.C.  Kal.  Jun. 


Eod.  die. 
II.  Idus  Junii. 
XV.  Kal.  Aug. 


VII.  Idus  Septembr. 
Non.  Sept. 

XVILKaLOaobr. 
V.  Kal.  Odobr. 

IDC  Id.  Oftobr. 


II.  Idus  Nov. 


Id.  Nov. 
VI.  Id.  Dec. 
XIX.  Kal.  Jan. 


i.  c&dte  jtev  234ttfc 


A%VII.ad  CPtanumPatriarcham,  ut  ad  revocandos  in  Ec- 
clefise  gremium  Armenos  fuam  cum  Guiiielmo  Archie- 
pifcopo  Soltanienfi  operam  conjungat,  ib.  $  7. 
ad  Francifcum  e  Perufio  ,  qui  Soltanienfi  Archiepifco- 
patui  fe  abdicaverat.  ib.  §  10. 
ad  Orofium  Servias  Regem ,  de  forma  profeffionis  fuse 
fidei.  ib.  §  16. 

Literae   encyclica?  de  fefto   7hom<e  Aquinatis  nonis 
Martii  celebrando.  ib.  $"  66. 

Diploma  canonizationis  D.  7hon.it  Aquinatis.    apud 
BZOV.  ad  an.  1322.  ^xxviii. 
ad  Carolum  Francorum  Regem  de  belio  facro.  ibid. 

ad  Henricum  Cypri /??£«»  ut  reprimat  eos,  qulSara- 
cenis  merces  invehunt.  ap.RAYNALD.  ada.  1324. 

#45- 

ad  Leopoldum  Ducem   ne  cum  Ludovico  utRege  aut 

ele£to  agat.  ib.  ad  an.  1324.  §  26.. 

ad  Usbec  Tartaro.rum  Imperatorem  ,  ut  Saracenos  re- 

primat  Chriftianamque  religionem  amplecti.  velit. 

ad  h.  a.  §  2. 

Sententia  iri  Ludovicum  liavarum  ib.  #30.  !&  pleni- 

Us  apud  MARTENE  Anecd.  II.  p.  644*   ubi  ita  in- 

fcribitur :  Primus  Proceffcts  contra  Bavarum  quod  refili- 

at  a  fautoria  htreticorum  &  rebeUium  Ecclefm ,  ut  defe- 

rat  adminiftrare  0*  vocare  fe  regem  ,  donec  per  Ecclefi- 

am  approhetur,    Notandum  quoque  quod  RAYNAL- 

DUS  pro  VIIL  ponat  VII.     Idus  conf.  BZOV.  ad 

h.  a.  §  iv.  &  apud  HARDUINUM  Concil.  T.VII. 

p.  1408. 

Sententia  decretoria  contra  illos  qui  Chrifto  &  A= 

poftolis  jus  negant  in  rerum  ufu  ,  illos  hserefeos  po- 

ftulans  apud  RAYNALD.  §  6u  &  ap.  BZOVIUM 

ad  Caroium  Francorum  Regem  de  pace  Armenix  ib. 

s  *°- 

Conftitutio  de  rerum  ufu  adverfus  Minoritas  reno- 
vataap.BZOV.  $xi. 

Ordinatio  novi  examinis  circa  vitam  ,  converfatio- 
nem  &  miracula  Phiiippi  Archiepifcopi  quondam  Bi- 
turicgnfis  ap.  RAYNALD.  $  7. 

t|  v  Au&o- 


if4 


(Mttrtfcett  uttb  nacfcrtcfrtm 


$.Period. 


A.  C.  A 

1324.  Neque  dies,  neque 
menfis  exprimitur. 


VII.  Id.  Jan. 


XKaL  ApriL 

Eodem  die. 
II  Id.  Aprilis. 

X.  Kal.  Jun., 
VII.  Kal.  Jun.. 
II.  Kal.  Jun.. 

V.  Id.  Ju!.. 

XI.  KaL  Oa. 
IV.  Id.  Nov* 

XII.  KaL  Dec 
VL  Kal.  Dec. 


IDCAu&oritas  Miflis  luis  ad  Litbuanos  &  Rutbenos  con- 
cefla,  ib.  ada.  1J24.  $46. 

Gratulatorias   ad  Genemunne   Regem  LetXvinorum  6c 
Rutbenorum  de  agnita  ab  eo  fide  Chriftiana  ,  ibid. 

#4S-  fqq. 

Secundus  procefTus  contra  BAvarum.  f.  Dilatio  decla- 
rationis  pcenarum  &  fententiarum  quas  incurrit  ipfe 
Bavarus  favendo  rebellibus  ,  &  adminiftrationem  ac 
titulum  Regis  non  deferendo  juxta  prwrem  proces- 
fum ,  facta  ad  Supplicationem  Nuntiorum  Havari , 
ap.MARTENEAnecd.il.  p.647.  &  apud  RAYN. 
ad  h.  a.  §2.  tx  3.  ac  BZOV.  $  III. 
Tertius  Proceffus  contra  Ducem  BavarU  difcorditer 
iri  Regem  Romanorum  eledtum,  feu  fententia  in  eum 
excommunicationis  ,  ap.  MARTENE  I.  c.  pag.6j2. 
conf.  RAYN.  1.  c.  §  1 5.  ac  BZOV.  1.  c. 
Sententia  decretoria  contra  Gakatium  ,  ap.  RAYN. 

S  7- 

Pronuntiatio  contra  Bertoldum  de  NyJJenSc  alios  dUos 

hasreticorum  fautores  ,   irritatio  item  eorum  ,  qu£e 

pro   Bavaro  egerunt  in  partibus  LombardU  ,  apud 

MARTENE  Anecd.  II.  p.7f 1. 

ad  Venetos ,  de  Superantii  Ducis  &  Venetorum  eximio> 
in  Eccletiam  ftudio,,  ap.  RAYNAD.  $  19. 
ad  Jobannem  Bohemise-  Regem  vindicice  fuce  contra. 
calumnias  hoftium  ,  ib.  $"  17. 

ad  Cbriftopborum  Dania*  Regem  ne  Ludovici  partibus  le 
infici  pateretur.  ib.  §  1  &► 

Qiiartus  contra  Ludovicum  Bavarum  ProcefTus  ,  quo> 
juribus  regni  &  Imperii  privatur  apud  MARTENE 
Anecd.  II.  p.  660.  fqq.  &  RAYNALD.  $  2 1.  fqq.  ac 
BZOV.  §  iv. 

ad  Confiliarios  7^^'Regis  Majoricarumut SanciiWt- 
gis  teftamentum  obfervent ,  ib.  §  3  7. 

^onfirmatio  conftitutionum  de  paupertate  Chriftl 
contra  Beguardos  ,  ap.BZOV.  h.a.  $IIX. 

ad  Jacobum  Aragonia?  Regem  ut  pacla  fervet  cum  Bo- 
nifacio  IIX.  olim  inita ,  RAZN.  §36. 

Conftitutio  contra  pecuniarum  adulteratores ,  apud 
BZOV.  h.  a.  tf  xxv. 

ad 


a.Cap.fte&enl)C38e0fo0c.  w«St.Petri:&ir<&e.  .  i^ 


A.  C.    XIX.  Kal.  Febr.    A.  P.  ad  Patriarcham  CPTanum   pro  Duce   Atbenarum, 
1 3  ij-.  IX.  data  Montiliis  Carpentor.  dicecefis,  ap.RAYNALD. 

Annal.  Eccl.  ad  an.  1 3 14. 
X.  Kal.  Febr.  ad  Borcbardum  Archiep.  Magdeburgenfem  ut  reftitu- 

at  illos  in  fua  dicecefi  ob  Ludovicurn  Bavarum  ex- 
communicatos,  ib.  an.  1326.  $"7. 
Cal.  Febr.  ad  Ungaros  ,  illos  contra  Tartaros  aliosque  infideles 

excitans.  ib.  e.  a. 
II.  Non.  Febr.  ad  Robertum  Siciliae  Regem  ,    ecclefiam  non  contra 

Minoritas  fed  impios  tantum  illos ,  qui  fe  Spiritua/es 
jaftabant,  ftatuere,  ib. ad  an.  1 525*.  §  27. 
Kal.  Martii.  Confolatoriae  ad  Elifabetbam  Portugallise  Reginam , 

morte  Regis  afflidam  ,  ib.  §  16. 

Kal.  Aprilis.  ad  JobannemBoemlx  Regem  ut  laudabilitcr  fufceptam 

in  Orientem  expeditionem  conftanter  continuet , 
ib.  §  30. 

VI.  Idus  Maji.  Conftitutio  ,   ne  quis  e  religiofis  Ordinibus  ,   niflfc 

fuis  Praefulibus  miffus ,  Orientem ,  ad  promulgandum 
inter  infideles  evangelium ,  petat,  ib.  $26. 

Eod.  Die.  Anathema  contra   htereticos  in  terris  Saracenorum 

praedicantes  ,  ap.  BZOVIUM  Annal.  Eccl.  ad  h.  a. 

fx. 

Eod.  die.  ad  Archiep.  Pifanum  Epifcopum  Mutinenfem  &  Bin. 

dum  de  Senis  Ecclefise  Colonienfis  Prsepofitum,  Notari- 
um  fuum  ut  examen  de  miraculis  Gregorii  Papse  X. 
inftituant  ap.  RAYNALDUM  ad  an.  1 3 16.  $32. 
Kal.  jun.  ad  Epifcopum  Olomucenfem  de  decimis  in  regno  Bo- 

bemi£  &  Comitatu  Lucemburgenfi   per  triennium 
Jobanni  Regi  perfolvenelis  ,    ap.  HARDUINUM  T. 
VII.  Concil.  p.  1414. 
IV.  Non.  Jun.  ad  Guilielmum  Archiep.  Viennenfem  &  Hugonem  Epi- 

fcopum  Auraficanum  de  pace  inter  Caroium  Franco- 
rum  3c  Eduardum  Anglise  Reges  ipfo  die  Pentecoftes 
confefta  ,  ap.  RAYNALDUM  Annal.  Ecclef.  ad  h. 
an.  §  XII. 

Non.  Jun.  ad  Carolum  Hungarice  Regem ,  ut  regia  au&oritate 

Tabianum  Minoritam  fidei  cenforem  fulciret ,  ibid. 
§  XXIIX. 

VII.  Kal.  Aug.  ad  Leopoldum  Auftriacum ,  ut  pa&iones  cum  Ludovico 

Bavaro  refcindat ,  ib.  $4, 

U2  ad 


if* 


Ur^uitt>ett  wnt>  Hacfcwfrew 


5.  Period. 


III.  Kal.  Aug. 
A.  C. 
i32f.   XII.  Kal.  Sept. 

II.  Non.  Sept. 

II.  Non.  Oftobr. 

XV.  KaL  Dec. 
A.  C. 

1326.    VII.  Idus  MartiL 

III.  Id.  Mart. 
^             Non.  Aprilis. 

XV.  KaL  Maji. 

X.  Kal.  Maji. 
KaL  MajL 

Non.  MajL 

IV.  Id.  MajL 
VIII.  Kal.  Jun. 

VI.  Idus  JuIiL 


ad  Carolum  Francorum  Regem  de  Imperio  ad  Gallot 
A.  P.  transferendo ,  nifi  regia  obftaret  tepiditas ,  ib.$6. 
IX.  ad  Lambertum  Ord.  Prasdic.  hsereticie  pravitatis  In- 
quifitorem  ut  haerefes  pullulantes  comprimat,  apud 
BZOV.l.c.  #xxxv. 
ad  Jaannem  Epifcopum  Argentinenfem  de  confirma- 
tione  Iriderici  in  Regem  Romanum  ele&i ,  apud 
RAYNALD.  #  f. 
Gratulatorias  ad  Eduardum  Aquitaniae  Ducem  noviter 
creatum ,  ap.  RAYNALD.  I.  c.  $  13. 
ad  Robertum  Siciliae  Regem  ,  ut  animum  rebus  ccele- 
ftibus  transfundat,  ib.  $  11. 
ad  Archiep.  Treverenfem^  ut  edicta  in  Bavarum  pro- 
mulget,  ib.  $7. 
ad  Regem  Aragonum,  ut  revocetEpifcopum  Barchi* 
nonenfem  depulfum  ,  ib.  §  1 9. 

Confirmatio  matrimonii  Caro/i  IV.  Regis  Francorum 
cum  Jobanna  filia  Ludovici  Co.mitis  Sbroicenfis  ,  aptid 
BALUZ.  Papp.  Aven.  II.  p.  470.  fqq. 
ad  Johannem  S.  Theodori  Diaconum  Cardinalem  ,  ut 
difcordiam  in  lnfubria  &  Etruria  ingravefcentem 
componat,  ap.  RAYNALDUM.  Ann.  Ecclef.  ad  h. 
an.  §  1. 

ad  Hugonem  Spenferium ,  ne  aliena  in  fe  concitet  odia. 
ib.  $  if. 

ad  Guilielmum  Archiepifc.  Viennenfem  &  Hugonem 
Epifcop.  Auraficenfem  ,  ut  inftent  apud  Regem  Iran. 
cU  circa  reftitutionemDucatus^#f><7»/*,  peripfum 
occupatse,  Eduardo  Duci  faciendam,  ib.  1 1. 

ad  Johannem  deAmeiio  Archi-Diaconum  Forojuiienfem 

Ducatus  Spolitani  Rectorem  ,  ut  Pfeudapoftolos  <5c 
Fratricellos ,  legibus  diftringat,  ib.  §  2$.fqq. 

ad  Eduardum  Anglias  Regem,  ut  paci  fe  accommodet 
ib.  j)  14. 

Sententia  in  Guidonem  Epifcopum  Artlinum  exaucto- 
ratum,  ad  Johannem  St.  Theodori  Cardinalem,  ibid. 

§4- 

ad  Legatum  lufcU  ,  de  Caftrilccio  Lucanorum  7y 
ranno  ,  in  gratiam  Pontificis  redire  petente  ,  ibid. 
§  2. 

Sen- 


2  Cap.  ftebett&e  Q3ei;fa#e* 


WttSt.Petri&trcfee. 


if7 


A.  C.    IIX.  Kal.  Aug. 
Idus   Aug. 


XIII.  Kal.  Sept. 

XII.  Kal.  Sept. 

IX.  Kal.  Sept 
IV.Kal.  Odtobr. 
Kal.Odobr. 

Eodem  Die. 
XII.  Kal.  Jan. 

1527.  XIIL  Kal.  Febr. 
Kal.   Apr* 

Eodem  Die. 
II.  Nbn.  ApriL 

Eodem  Die. 


A.  X.  Sententia  adverfus  Jobannem  Garnerii  6c  Jobannem  Ro- 
bineti ,  qui  mimicas  ineptias  in  fefto  b.  Nicoiai  con- 
feflbris,  dum  facra  celebrarentur  apud  Exoldunenfes 

Diocefis  Bituricenfis ,  exercuerant,  ib.^22. 

ad  Jobannem  de  Serone  &  Bernardum  de  Ortoris  Nun- 

cios  fuos  ,  ut  Magno  Norwegias  Regi  fubfidia  con- 

trapaganos,   median  nempe   fexennalis  decima:, 

attribuant^  ib.  §  10. 

ad  Robertum  Sicilias  Regem ,   de  Andronki  Imperato- 

ris  defiderio  redintegrandse  cum  Romana  Ecclefia 

Gracorum  conjunctionis ,  ibid.  §  26. 
A.  XI.  Conftitutio  contra  confcederatos  cum  hgereticis ,  ad 

Lambertum  hsereticse  pravitatis  Inquifitorem  in  infe- 

riori  Lombardia  ap.BZOV.An.Eccl.  h.  a.  §  VIII. 

ad  Cfirolum  Francise  Regem  de  eo  ad  Imperium  eve- 

hendo ,  ap.  RAYNALD.  h.  a.  jf  7. 

Encyclicce  ad  Prsefules  GallU  6c  Anglia  Literse  ,   de 

pofcenda  aDeo  pace  ,  ib.  jj"  12. 

ad  Raimundum  Patriarcham  Hierofolymitanum ,  ut  Cy- 

prios  Gracos  male  de  flde  fentientes  corrigat ,   ibid. 

$  18. 

ad  Hugonem  Cypri  Regem  ,  ut  Patriarcham  in  exftir- 

panda  hserefi  fulciret,  ib.  §  29. 

Conftitutio  adverfus  nimis  rigidos  hsereticie  pravita- 

tis  Inquifitores ,  ap.  B20  V.  1.  c.  §  IX. 

ad  Confilium  t\  populum  Romanum  fuum  in  urbem 
adventum  pofcentes,  apud  RAYNALDUM  a.1327 

ad  Vladislaum  Polonias  Regem  de  poteftate  Inquifito- 
ribus  in  delinquentes  in  rebus  fidei  concefta  ,  apud 
BZOV.  adh.  a.^xrix. 

ad  Archiep.  Gnefnenfem  &  alios  Pradatos  de  eodem 
argumento,  ib.  §  xix. 

Quintus  proceffus  contra  Ludovtcum  Bavarum  pri- 
vans  eum  Ducatu  BavarU,  ac  feudis  Ecclefiafticis  ac 
Imperialibus  ,   declarans  hjereticorum  fautorem  ac 
citans  fuper  diverfis  criminibus  ^t  fententiam  audiat  - 
apud  MARTENE  Anecd.  II.  p.  671.  fqq. 

Citatio  ejusdem ,  ut  fententiam  audiat  fuper  crimi- 
ne  foerefis,  ib.p.682. 

U  3  m  Con- 


ifS 


Uxtmbw  unb  Hdctmc&fet* 


2.  Period. 


A.C.         Non.  April. 
1327. 

V.  Idus  April. 

Eodem  Die. 


Eodem  Die. 
EodemDie. 

III.  Kal.  Maji. 

Eod.  die. 
Non.  Maji. 

VI.  Idus  Junii. 

XVI.  Kal.  Jul. 

XIII.  Kal.  Aug. 

VI.  Kal.  Aug. 
XV.  Kal.  Odobr 
X.  Kal.  Nfrv. 


A.   P.  Conftitutio  ,  quod  privilegia  contra  Jus  Apoflolicas 
XI.    Sedis  nil  valeant ,  ap.  R  AYN.  h.  a.  $j  3 . 

Monitio  Bavariy  ut  Lombardiam  exeat,  apudMAR- 

TENE  Anecd.  II.  p.  684. 

Sextus  ProcefTus  'contra  Ludovlcum  Imperatorem  , 

quo  citatur  Ludovicus  filius  ipfius  primogenitus ,  nec 

non  Ulrictu  &  Guicherus  Comites  de  Lundolbe  fuper 

ufurpatione   marchionatus    Brandenburgenfis  ,    ibid. 

pag.688- 

Executoria  di£ti   proceiTus  Judicibus  mifla ,    ibid. 

pag.  691. 

Privatio  Marftlii  de  Tadua  ac  Jobannis  de  Janduno  & 

Denunciatio  Praslatorum  excommunicatorum  ,  ibid. 

p.  692. 

ad  Provincialem  ordinis  Prardicatorum  in  Polonia  de 

delinquentibus  in  rebus  fidei ,    &  de  Inquifitorum  in 

eospoteflate,  ap.  BZOV.  h.  a.  §  20«.. 

ad  Bononienfes ,  ne  fe  ob  adverfa  ab  Ecclefia  divelli 

paterentur,  ap.RAYN.  h.a.  $.2. 

ad  Angelum  EplCcopum  Fiterbienfem ,  de  Angelica  fa- 

lutatione  in  crepufculo  vefpertino,  dato  figno,  re- 

petenda  ,   ib.  §  5-4. 

ad  Romanos  ,  ne  promifTa  Bavaro  ejusque  afTeclis  au- 

xilia  praeftent ,  6c  quod  iter  ad  ilios  fuum  nondum 

poflit  ingredi,  ib.  $7. 

ad  Uladislaum  Polonise  Regem  ,   ut  Boleslaum  RufiTaj 

£#«*»cognatum  fuum,  ad  conjun&ionem  cumRo- 

mana  Ecclefia  perducat ,  ib.  $49. 

ad  Jobannem  Cardinalem  Urftnum  St.  Theodori  Dia- 

conum  ,  ut  feditionem  apud  Romanos  fopiret ,  ac  dis- 

fentientes,  ad  tuendas  contra  Bavarum  ecclefise  par- 

tes,  conciliaret,  ib.  §  14. 

ad  Romanos ,  ut  in  officio  contineantur,  reditusque 

fui  in  Urbem  moras  excufent,  ib.  $  10.. 

.  A.XIL  ad  Epifcopum    Coventrienfem    pro  Jobanne  Gayetani 
Cardinale,  ap.BALUZ.  Papp.  Aven.II.  p.  476. 

Judicium  contra  Bavarum  ,  quod  fit  hsereticus  ,  & 
inhibitio  ne  illi  faveat  vel  adhsereat  quispiam  ,  ap. 
MARTENE  Anecd.  II.  p.  698.  &  ap.  RAYNALD. 
h.  a.  §  20.  fqq. 

Judi- 


2.  Cap.jiebenbe  Q5ei;fa$el         Wtt  St.Petri%u,cfee, if9 


Anno       X.  Kal.  Nov.    A.XILJudicium  fuper  Marfitium  de  Padua  &  Jobannem  de 
1527.  Janduno,  quod  fint  hasretici ,  ap.BZOV.  h.a.^.vn. 

MARTENETI.  pag.  704.   RAYNALDUM.  h.  an. 

VI.  Kal.  Nov.  Confirmatio  monafterii  &  Xenodochii  in  honorem 

S.  Clar*  prope  Civitatem  Conimbricenfem  ab  Elifabetba 
Regina  exftru&orum  ,  apud  RAYNALDUM  h.  an. 

VI.  Idus  Dec.  ad  Philippum  Francise  Regem  Gratulatio  de  Le&ione 

librum  Reaum  V.  T.  ib.  an.  1  $2#.  §  7 1. 
Eod.  die.  ad  Abbatem  Monafterii  S.  Genovef*  Parifienfis  decla- 

ratio  fuperTeftamentum  Nicolai  Tit.  St.  Eufe bii  Pres- 
byter.  Cardinalis  ,  apud.  J3ALUZ.  Papp,Aven.  II. 
p.422. 
XIII.  Kal.  Jan.  Promotio  Jaeobi  NoveUi  Epifcopl  Mirapifienfis  in  Ec- 

cleluE  Romanse   Presbyterum   Cardinalem  ,    apud 
RAYN.h.a.^ff. 
fine  die  &  conC  a&Jobannemy  Natnm  celebris  memorix  Emanue IU  In- 

fantem  gratulatio  de  Vicloria  adverfus  Saracenos  ob~ 
A.C.  tenta,ib.$4U      * 

1328*    XII.  Kal.  Febr.  ad  Johannem  Urfinum  S.Theodorici  Diaconnm  CardU 

nalem  Indiciio  indulgentiarum  &  prasdicationis  cru- 
cls  cotitra  Bavarum  6c  Sequaces  ap.  MARTENE  A- 
necd.  II.  pag.  7i6..fqq.  &  RAYNALDUM  ad  h.  a. 

Eod.  Die.  Conceflio  mdulgentiarum  pro  Eavarum  lmpugnan- 

tibus,  ap.MARTENEl.c.  p.722. 

X.  Kal.  Mart..  ad  Jobannam  Francise  &  Navarrae  Reginam  morte  Ca- 

roli  IV.  Mariti  fui  dolore  confeclam  epiftola  confo- 
latoria,  ap.  RAYN.  h.a.  $6$.. 

IV.  Kal.  Mart..  ad  Angetum  Epifcopum  Viterbienfem  fuumque  in  Urbe 

Vicarium  totumque  Clerum  Romanum ,  ut  Marfilio 
&  Janduno  ,  quos  duas  beftias  ex  abyfib  Satante 
egreffas  ,  appellat ,  fortiter  obfifterent  ,  Ludovkum 
item  anathemate  devin&um  fugerent ,  loca  enim , 
in  quibus  ageret ,,  ecclefiaftico  interdi&o  perculfa 
efte ,  ib.  §  7.  fqq. 

^odem  Die»  Declaratio  contra  Vifanos  &  alias  communitates  , 

ipfos',  quia  Bavaro  fpreta  inhibitione  adhceferant  & 
fubfidia  prceftiterant,  pcenas  in  curriffe,  ap.MART.. 

Aoecd.II..  p.723, 

ad 


i6o 


Urtvmben  vrnb  VTacbtidbtcn 


S.Period. 


A.  C    IV.  Non.  Mart. 
1328. 

II.  Kal.  Apr. 


Eod.  Die. 
Eodem  die. 
Eod.   Die. 
XVII.  Kal.  Maji 

IV.  Kal.  Maji. 

Non.  Maji. 

Eodem  die. 

IIX.  Id.  Jun. 

Id.  Jun. 
Eod.  die. 

XII.  Kal.  Jul. 

XI.  Kal.  Julii. 
XII.  Kal.  Ang, 


A.XII.ad  Albertum  ducem  AuftrU  ,  quare  fratrem  ipfius 
Fridericum  in  Regem  Romanum  eleclum  non  poflit 
confirrhare  ,  ap.  RAYN. h.a.  $3  8. 
Decretum ,  quod  irrita  fit  coronatio  Bavari ,  &  alia 
circa  ipfum  &  fequaces  in  Urbe  praefumta,  apud 
MART.  Anecd.  II.  p.  727. 

Proceffus  'contra  Romanos  ut  Bavarum  &  fequaces  ab 
Urbe  expellant  ,  ib.  p.736. 

Citatio  Cafirutii  de  fautoria  haereticorum  damnati, 
ib.  p.  7JA. 

Privatio  c<  Citatio  Jacobi  olim  Epifcopi  CafteUani? 
ib.  p.  746. 

ad  Johannem  St.  Theodori  Diaconum  Cardinalem  ut 
Marfilium  &  Jandunum  capi  faciat  ,  ap.  RAYNALD. 
h.  a.£9. 

ad  Robertum  Sicilice  Regem  de  creando  novo  Caefare 
ad  diem  Martis  poft  oclavas  inftantis  fefti  Penteco- 
ftes ,  ib.  §  3  9. 

ad  Matthiam  Archiepifcopum  Moguntinum  de  proro- 
gando  termino  eleclionis  Caefareae  usque  ad  lex  fe- 
ptimanasvel  duos  menfes,  ib.  $40. 
ad  Eundem  ,  quod  ob  hoftium  infidias  vel  conatus 
eleclio  novi  Howanorum  Regis  in  alio  loco  ,  quam 
Irancofurti  poflit  ceiebrari ,  ib.  $  40. 
Declaratio  contra  Micbaelem  de  Cefena  Generalem 
olim  Fratrum  Minorum ,  ap.  MARTENE  Anecd.  II. 
p.  749. 

A&a  &  proceffus  contra  Eundem ,  ap.  RAYNALD. 
h.  a.  §  6  i*fqq. 

ad  Aifonfum  Caftellae  &  Legionis  Regem  epiftola , 
qua  illi  fubfidia  in  expeditione  contra  Mauros,  cer- 
tis  fub  conditionibus  concedit,  ib.  $76.  fqq. 
Monitorium  ad  omnes  Chrifti  fideles  de  celebratio- 
ne  Miftarum  &  inftituendis  precibus  ad  exftinguen- 
dum  fchifma  ,  ap.  BZOV.an.i  327.$  xvi.  &RAY- 
NALD.  an.  1328.  $46. 

Nota  indulgentiae  pro  ftatu  totius  univerfalis  Ecclef. 
ap.MART.  Anecd.ILp.74g. 

ad  Archiepifcopum  Januenfera  Proceflus  fiiper  non- 
nullis  gravibus  exceflibus  per  Fratres  Conventus  or- 
dinis  Minorum  Saonenfium  ,  adverfus  Deum  &  fan- 
£tam  fuam  ecclefiam  ,  damnanda  praefumtione  com- 
miflis,,  ib.  p.760.  Edi- 


a.Cap,fte6eni>eQ5eptage.  Wrt  St  Petri  Etrcfee,  i6r 

A.  C.    VI.  Idus  Augufti.  A.  P.  Edi&um    contra  mordentes  conftitutiones  ,    ibid. 
ij28.  XII.  p.  7f2. 

V I.  Kal.  Sept.  Gratulatoria  ad  Johannam  Navarrae  Reginam  de  fufce- 

pto  in  fe  regno,  ap.  RAYN.  ani^g.  $69. 
V.  Kal.  Sept.  ad  Philippum  Franciae  Regem  de  felicibus  contra  Ba- 

varum  fucceflTbus,  ib.§  fo.  fqq. 
IIX.  Idus  Sept.  Gratulatoria.  ad  eundem ,  de  obtenta  adverfus  Eelga* 

vi&oria  ,  ib.  §  70.* 
IV.  Non.  Oc~t.  ad  Phiiippum  Franciae  Regem  ,  ut  caufam  Ecclefiae  in 

fe  fufcipiat,  ib.  §  70. 
Prid.  Id.  Oclobr.  ad  Johannem  olim  Archiepifcopum  Toletanum  in  Pa- 

triarcham  Alexandrinum  Ele&um  ut  fuo  nomine  ab 
Atfonfo  Rege  ,  ratione  SardinU  &  Corficse  recogni- 
tionem  ,  promiflionem  ac  juramentum  recipiat,  ib. 
an.  1329.  $  85. 
Id.   O&obr.  ad  Robertum  Scotiae  Regem,  veniam  redeunti  conce- 

dens,  ib.  $7?.  an.  1528. 
IV.   Kal.  Nov.  ad  Archiepifcopum  Rbemenfem  ,  Epifcopum  Silvanc 

ttenfem  &  Decanum  Ecclefiae  Rothomagenfts  ut  Belgas 
ad  inftantiam  Philippi  Franciae  RegU  a  diftri&ione  Ec- 
clefiaftica  abfolvant ,  ib.  §  70. 
Kal.  Nov.  ad  Johannem  Patriarcham  Alexandrinum  &  Petrum  E- 

pifcopum  Ctfar  Atiguftanum  de  divina  in  Ecclefiae  ho- 
ftes  ultione  ,  ib.  §  f  3. 
X.  Kal.  Dec.  Confirmatio  ordinis  Eremitarum  S.  Pauli  in  Hunga* 

ria,  ib.  $  8}- 
Non.   Dec.  Reftitutio  Marchionum  Ateftinorum,  ib.jj"^. 

III.  Idus  Dee.  Confolatoria  ad  Robertum  Siciliae  Regem  ,   luctu   ob 

Caroli  Ducis  CalabrU  &  PlorentU  mortem ,  valde  op- 
preflum  ,  ib.$  $"9. 
X,   Kal.   Jan.  Privatio  Minorum  Saonenfium  ,   feu  caffatio  fuorum 

privilegiorum  propter  fautoriam  MichaetU  de  Cefana 
olim  Generalis  Miniftri ,  ap.  MARTENE  Anecd.  II. 

P-  7f7' 

X.  Kal.  Mart.      XIII.;  ad  Alfonfum  Aragonum  Regem  de  nuptiis  in  vetito 

gradu  non  contrahendis ,  apudRAYNALD.  adh.a. 
S  88.  fqq. 

III.   Non.  Mart.  ad  Archiepifcopum  Bracharenfem  ac  Epifcopos  Bru- 

genfem,  Aegitanienfem  ac  PaUflinum  de  nuptiis  veti- 
tis  Alfoafi  Regis  ob  pacem  publicam  confirmatis , 
ita  tamen  ut  ecclefiam  quandam  collegiatam  in  ali- 
quo  regni  fuo  loco  erigat ,  ib.  §  92. 

I  tfycilo  $ter2$an&.  $  ad' 


i6z 


UxVunbm  unb  tta<bxi<bttn 


3.  Period.  * 


Anno         Id.  Mart. 
1329. 


VLKal.  April. 
I  XII.  Kal.  Maji. 

Eod.  die. 
III.Non.  Maji. 

Eodem  Die. 

Non.  Maji. 

X.  Kal.  Jun. 
Eod.jdie. 

II.  Kal,  Jun. 

III.  Non.  Jun. 
EodemDie. 
Eodem  Die. 

Ebd.  Die. 


A.XII.  ad  Bertrandum  fuum  in  lnfubria  Legatum ,  ut  Joban» 
nem  Pfeudo  cardinalem  &  Luchinum  fratrem  ,  Mac~ 
tb*i  Vice-Comitis  filios  ,  hxreticos  ac  fchifmaticos 
ab  Apoftolica  Sede  damnatos  ,  folemni  ritu  ,  divul- 
garet  ,  ib.  §  4. 

Sententia  adverfus  Ekardi  errores  miffa  ad  Henricum 
Arehiepifcopum  Colonienfem  ,  ut  eam  publicaret ,  ib. 
$  70. 

ProcefTus  contra  Micbaelem  de  Cefana  declaratum  hae- 
reticum  &  fchifmaticum  ,  apud  BZOVIUM  1.  c.  h. 
a.  f  VII.  MARTENE  Anecd.  II.  p.782.  &  RAYN. 
h.a.  $21. 

Executoria  ejusdem  ProcefTus  ad  Bertrandum  Epi- 
fcopum  Oftienfem.  ap.MART.  p.786. 
Sextus  Proceffus  contra  Bavarum ,  per  quem  decla- 
ratur  in  hcerefin  incidiffe ,  &  velut  haereticus  repro- 
batur  ac  pronuntiatur,  ib.  p.  771.  fqq. 
ad  Jobannam  Francise  Reginam  de  fua  in  ordinem  Mi- 
noritarum  benevolentia  ,   apud  RAYNALD.  h.  an. 

S  69. 

ad  Patriarcham  GVtanum  ac  Patracenfem ,  Circenfem* 
Tbebanum ,  Corintbienfem  6c  Athenienfem  Archiepifco- 
pps ,  de  Petro  de  Corbaria  hasrefiarcha  &  fchifmati- 
co,  utque  adhcerentes  illi  vinculis  manciparent,  ib. 

Proceffus  contra  Petrum  de  Corvaria  Minoritam  (An- 

ti-Papam)  quo  dedaratur  hsereticus  &  fchifmaticus, 

ap.MART.  Anecd.  II.  p.  763. 

ad  Azonem  Vice-Comitem  Gratulatio  quod  a  Ludovi» 

co  Bavaro  defecerit ,   &  ad  Ecclefiam  redierit ,   ap. 

RAYNALD.  §  14. 

Traditio  Toparchatus  PerrarU  ad  decennium  Mar- 

chionibus  Ateflinu  fafta  ,  ib.  §  20. 

ad  Francorum  Regem  de  collaplis  Ludovici  in  Etruria 

rebus,  ib.  §  f. 

ad  Eundem  de  Mediolanenfum  in  obfequio  Ecclefiae 

conftantia,  ib.  $13. 

ad  Eundem,  quod  Romani  abjuraverint  Bavaro  &  An- 

ti-Papa*  ,   ib.  $  1 6. 

ad  Eundem  ,  quod  fe  tanquam  catholicum  &  ortho- 

doxum  Principem  geflerit,    ib.  $  78. 

ad 


i.  €ap.  ftebenbe  gSepfoge,         wn  St.  Petri  ^trd^c. 1 6  $ 

Idus  Junii.     A.  P.  ad  Robertum  Scotise  Regem  ,   quod  ad  fuam  inftanti- 
XIII.  am  Epifcopo  St.  Andre*  jus  inungendi  Reges  ScotU 
contulerit,  ib.^79. 
VII.  Kal.  Jul.  ProcefTus  praedicationis  crucis  contra  Bavarum ,  ap. 

MART.Anecd.II.  p.77/.fqq. 
X.   Kal.  Sept.  ad'  Davidem  Scotise   Regem  Epiftola  ,  qua  eum  ob 

mortem  patris  moerentem  folatur  variisque  praece- 
ptis  informat ,  apud  RAYN.  $  $2. 
XVII.  Kal.  0£h  XIV.  Solutio  Vifanorum  a  Cenfuris  eorumque  in  priftina 

jurareftitutio,  ib.  §  g. 

III.  Kal.  Oftobr.  .  ad  Jeretanny  univerfosque  Chriftianos  Ungaros ,  Mal* 

chaytas  &  Alanos ,  ut  fidem  tueantur ,  ib.  $96. 

XIV.  Kal.   Nov.  ad  Johannem  de  Tlorentia  Ord.  Pra^d.  quod  novas  Se- 

dis  Tephelicenfts  in  Georgia  Epifcopus  fit  conftitutus , 
ib.  j)  94. 

V.  Kal.  Nov  ad  Philippum  Francorum  Regem  de  itineribus  Bapari, 

ib.  $  16. 

IV.  Non.  Nov.  ad  Ekhigadam  Tartarorum  Imperatorem ,  ut  propofi- 

tam  orthodoxae  fidei  formulam  amplecli  velit  ,  ib. 

XVI.  Kal.  Dec.  Libellus  MUhaelis  Ctfenatis  commentariis  oppofitus 

fingulas  ejus  hcerefes  confutans ,  ib.  §  22. 
Kal.    Dec.  ad  Imperatorem  Irapezuntinum^  ut  redintegret  Eccle- 

fise  Afiaticae  cum  Romana   conjunclionem  ,    ibid. 

$  9f. 

absque  data.  Conftitutio  adverfus  artes  Magicas  &  peftiferas  ha> 

refes ,  ap.  BZOV.  h.  a.  §xvi  1. 

ijjo.        II.  Id.  Jan.  de  Lauda  deditione  6c  ad  Ecclefiam  reditu  ad  Beren» 

garium  Archiepifcopum  Compoflellanum  ,  ap.  RAYN. 
h.  a.  $40. 
XI.Kal.  Febr.  adChriftianos  in  Imperio  Usbech  &  Ekhigaday ,  ut 

conftanter  perfeverent  in  fide  ,  ib.  jj"  j  f . 
X.  Kal.  Febr.  ad  Chriftianos  in  montibusde^tf/'/,  quod  illismit- 

tat  Guilielmum  de  Gigiis  Epifcopum  Taurienfem  &  ali- 
os  ex  Prsedicatorum  ordine  ,  qui  ipfos  evangelica 
lege  imbuerent,  ib.  §  $6. 

Eod.  Die.  ad  Marforianum  Jacobitarum  Patriarcham  ,  ut  credi- 

tos  fibi  populos  ad  conjunctionem  cum  Romana  Ec- 
clefia  revocaret,  ib.  §  $7. 

VI.  Kal.  Febr.  Aggravatio  contra  Bavarum  &  fibi  adhserentes ,  ne 

36  z  quis 


i^4 


Urfrmfcett  unb  Hacfcrtcfcttrt 


3.  Period. 


A.C. 

1350, 

XVI.KaI.Febr. 
Eod.  die. 

Eodem  Die. 

Non.  Febr. 

XVI.Kal.Mart. 

XV.  Kal.  Martii. 
VI.  Kal.  Mart. 

A.  P. 
XIV. 

IV.  KaL  Mart. 

* 
VI.  Idus  April. 

IV.   Non.  Maji 

• 

II.  Kal.  Jun, 

XI.  Kal.  Jul. 

III .  Idus  Julir. 

Eodem  Die. 

Eodem  Die. 

II.  Kal.  Aug. 

quiseis  affiitat,  ap.  MART.Anecd.II.  p.  787.  fqq. 

&ap.HARDUIN.T.VII.Concil.  p.  1416.  qui  tamen 

pro  VI.habetVKal. 

Executoria  proceifus  prcecedentis,  ib.  p.  792. 

Proceflus  contra  Jobannem  de  Claromonte  Comitem 

de  Moach  una  cum  executoria ,  ib.  p.792.  fqq. 

Proceflus  contra  Bertholdum  de  N)ffen^  una  cumexe- 

cutoria  ,  ib.  $797.  fqq. 

ad  Alfonfum  Regem  CafieUa  ,    de  redditibus  Ecclefia; 

non  diminuendis,  ap.RAYN.  h.a.  $45-. 

de  collato  Johanni  de  Core  Ord.  Prasdicatorum  Archie- 

pifcopatu  Soltanienfi  in  Perfico ,  ib.  $"  f  7. 

Venia  Romanis  redeuntibus  concefla,  ib.  $41. 

ad  Pbilippum  Regem  Navarra  gratulatio  de  mifliane 

copiarum  fuarum  cruce  fignatarum  adverfus  Grana- 

tenfes,  ibid.  $47. 

ad  Lemovicenfem  6c  Sngolifmenfem   Epilcopos  ,  nec 

non  ad  Abbatem  Monafterii  St.  Martini  de  Troartia 

dioecefis  Bajocenfts  ut  circa  miracula  b.  Iponts  Britanni 

examen  inftituant ,  ib.  $  fg. 

adNafcarinos  Chrifthnos,  de  fervanda  religionis  pu- 

ritate  &  vitando  fchifmate  ,  ib.  §  5-  j\ 

ad  Epifcopum  Leodienfem  ut  abfolvat  Loretam  6c  fla- 

gitii  in  Balduinum  Archiep.  Trevirenfem  patrati  fo- 

cios,  ib.  §  f  1. 

ad  Alfonfum  Regem  Aragonum  de  temperandis ,  quas 

cum  fe  haberet  paetionibus  ,  ratione  guerrce  contra 

Saracenost  ib.  $46. 

Reftitutio  Magdehurgenfium  ob  csedem  Borcbardi  Ar- 

chiepifcopi  fui  hactenus  anathemate  percuiTorum  7 

ib.ad  an.  1326.  $"  §. 

Literse  objnrgatorise  ad  Petrum  de  Corbaria  ,  fcelera 

ipfius  enarrantes,  ib.  ad  h.  a.  $"f, 

ad  Eundem  promiflio  venioe,  ib.  $4. 

ad  Simonem  Archiepifcopum  Pifanum  ,  de  modo , 
quem  in  Petro  de  Corbaria  reducendo  tenere  deberet 
ib.  §  9. 

ad  Johannem  Regem  BoemU  ,  ut  de  Ludovico  Bavaro 
abftineat  &  de  eligendo  novo  Csefare  cogitet,  ibid. 
§  29.  &  ap.BZOV.  h.a.  §  1.  ac  ap.  MARTENE  A- 
necd.  II.  p.  800. 

Signi- 


2.Cap.f?et>en&eQ>ep(a0e. 


WttSt.Petri&ircfce. 


*6S 


A.C.        V.  Id.  Aug. 
1330. 

IIX.  Id.  Sept. 

XLKal.  Oaobr. 

X.  Kal.  Oaobr. 

VI.Kal.Oaobr, 

X.  KaL  Nov. 

IIX.  Kal.  Dec. 

Kal.  Decembr. 

absque  data. 

absque  data. 

13  31.     II.  Non.  Jan, 

Eod.  Die. 

Eodem  die. 
IV.  Id.  Jan. 

III.  Id.  Jun. 
XIX.  Kal.  Febr. 

XV.  IW.  Febr. 


A.  P.  Significatio  amoris  ad  Petrum  de  CorbarU  ,  ap.RAY- 

XIV.NALD.  h.  a.  £10. 

XV.  Reftitutio  Petri  de  Corvario  apudMARTENEAnecd. 

II.  p.  806. 

ad  Johannem  BohemisE  Regem  ,   ut  definat  Bavaro  fa- 

vere ,  ap.  RAYN.  h.  a.  §  3  4. 

ad  Johannem  S.  Theodori  Diaconum  Cardinalem  ,  ut 

curet  Deo  pro  fedato  fchifmate  grates  exhibere ,  ib. 

§  *7- 

ad  Jobannem  Regem  BoemU  ,  quod  Coronatio  Bava- 

ri  Romas  pera^a  non  fit  de  jure ,  fed  de  faao ,  ib. 

S  27- 

ad  Thomam  Morarise  Comitem ,  ut  dignitatem  Eccle- 

fiarum  Scoticarum  &  prtecipue  St.  Andre*  tueretur , 

ib.  §  fo. 

ad  GaUi*  Regem  ,  ut  in  Robertum  Atrebatenfem  cle- 

mentiam  explicaret  ,  ib.  §  49. 

Exemtio  Petri  de  Corbario  ab  omni  imperio  ,  ita  ut 

immediate  Pontifici  fit  fubjeaus  ,   ib.  §  25-. 

ad  Philippum  Franciae  Regem  de  Petri  Corbarii  reditu 

ad  Ecclefiam  ,  ib.  $26. 

ProcefTus  adverfus  Jacohum  Epifcopum  CafieUanum , 

ap.  MART.  Anecd.  II.  p.  83  f- 

Innovatio  Sententias  adverfus  Bavarum  Iatas ,    ibid. 

p.  816. 

Innovatio  fententias  adverfus  Michaekm  de  Ctfana^ 

Guilielmutn  Okam  &  alios  latse  ,   ib.  p.  828«    &  apud 

BZOV.  adan.  1330.  $7. 

Ediaum  ProceiTus  &  citationis  contra  Bertholdum  de 

Myfftn,  ap.MART.  J.  c.  p.  832. 

Publicatio  fententiae  contra  Michaelem  de  C*(ana  & 

affeclas  ,  ap.  BZOV.  I.  c.  $  vi  r.  &  MARTENE, 

p.  828. 

Executoria  contra  Mendicantes,  ap.  MARTENE  I. 

c  p.  82f. 

ad  Azonem  Mediolanenfium  Prtfettum  de  Johannk 
Boemiae  Regu  m  Italiam  expeditione  y  ap.  RAYN. 
h.  a.  §  18. 

ad  Othonem  Atifiriacum ,  ut  ad  partes  Ecclefise  redeat, 
ib.  §  20. 

$  j  Confi- 


i66  llrfrm&eit  unb  Hac&ricfcten  s.Period. 

A.  C.     XV.  Kal.  Febr.  A.  P.  Confilium  MarU  Aragonum  Regin*  contra  [infidias 
i  3  3  i.  XV»  Magicas  datum,  ib.  §  37.      • 

XIII.  Kal.  Febr.  ad  Rudoiphum  Ducem  Saxoni*  ne  interfit  Comitiis  a 

Ludovico  indi£tis ,  ib.  §  2 1 . 

XII.  Kal.  Febr.  ad  Archiepifcopum  Aquenfem ,  fufFraganeos  ejus  ac 

Cenfores  fidei ,  ut  exftirpari  curent  hxrefes  circa 
paupertatem  Chrifti ,  ac  illam  ,  quod  b.  Petrus  non 
plus  fueritEcclefia:  caput,  quam  quilibet  alius  Apo- 
ftolorum  ,  ib.  $  *.  fqq. 

VII.  Kal.  Febr.  ad  Rohertum  Regem  SicilU  ,   ut  Carolo  Regi  Ungari* 

Principatum  Paternum  ,    fcilicet  Salernitanum  &  Ho- 
noris  MontisS.Angelidommium  reftituat.  $26.  ib. 
II.  ld.  Febr.  ad  Othonem  &  Barnym  Duces  Stetinenfes,  ut  ftrenue, 

adverfus  Ludovicum^  pro  Ecclefia,  figna  attollerent, 
ib.  §  11. 

XIV.  Kal.  Mart.  Inftauratio  Veterum  edi&omm  contra  fratricellos 

de  paupere  vita,  ib.  $4.fqq. 
IX.  Kal.  Mart.  ad  PbiiippumYYancomm  Regem  de  Epifcopalis  mune- 

ris  dignitate,  ib.  32. 

III.  Id.  Mart.  Litera?  ad  Othonen  ScBarnym^  ac  ButUlaumBamym  & 

Wartislaum  Duces  Stetinenfes  ,   quibus  eos  in  ndeles 
Vafallos  Ecclefia?  Romance  recipit,  ib.  $24. 
III.  Non.  Aprilis.  Conftitutio  Petri  Groffni  in  Capellanum  Capellce  in 

Boftel  juxta  civitatem  Avenionenfem  noviter  exftru- 
£fre,  ib.  0"  42. 
XII.  Kal.  Maji.  Indulgentiae  pro  Hofpitali  S.  Georgii  Berolinenfi  Bran- 

denburg  diocefis ,  ap.  Jjpeinv.  @cl)mit)fett  in  fcev  €inlei* 
func)  juv  ^rmtueubunjifdjen  $ivd;ett,  unt)  Reformati- 

ons-Jpi(fOVtC,  p.  241.  fqq. 
IIX.  Kal.  Jul.  ad  Pbilippum  Francorum  Regem  de  Talarando  Epifco- 

po  Antifiodorenfi ,  Cardinale  noviter  creato  ,  apud 
RAYN.  h.a.  §  33. 

IV.  Idus   Junii.  ad  Armandum  Archiepifcopum  Aquenfem  ut  annuas 

induciasfuo  nomine  imperet  belligerantibus,&ana- 
thema  adverfus  fecus  facientes  publicet,  ib.  §  *8- 
IX.  Kal.  Julii.  ad  Johannem  Cardinalem  Urfinum  S.  Theodori  Diaco- 

num  ,  ub  abfolvat  Jbomafium  Petri  e  Corbaria  olim 
Capellanum  ,   ob  Senium  curiam  Pontifiealem  adire 
non  valentem ,  ib.  §  3 . 
II.  Id.  Jul,  ad  Eduardum  Anglise  Regem  de  reformatione  regni 

fui  confilia.  ib.  $  3  f.  fqq. 

ad 


2Cap.  fte&eti&e  Q5epf<$c> 


WttSt.PetriBtrcf)e. 


*7 


A.C.  Kal.  Julii. 

XII.   Kal.  Aug. 


Eod.   Die. 
Non.  Aug. 
IV  Idus   Aug. 

IV.  Non.  Sept. 
III.  Non.  Sept. 

Non.  Sept. 
VI  Kal.  Odobr. 
X.  Kal.  Dec. 

Non.  Dec. 


1 3  J  2.     Menfe  Januar. 

Cal.  Febr. 
V  Kal.  Mart. 


A.  P.  ad  Comites  ,  Marchiones  ,  Barones  ac  Nobiles  in- 
XV.  fulae  Corficas ,  ut  Ecclefiafticum  magis  colerent  ordi- 
nem,  ib.  §  58, 

ad  Epifcopum  Skarenfem  terram  HaUandU  Aquilona» 
rem  a  ftatuto  Concilii  Lundenfis  liberam  efle  ,  ibid. 

s  40. 

Privilegium  Magno  Rege  SuecU  6c  NorWegU  conces- 
fum,  ib.  §  41. 

ad  Carolum  Regem  UngarU  de  bello  cum  lartarU, 
ib.  §2,1. 

ad  Sanciam  Siciliae  Reginam  de  errovibus  ,  in  Mi- 
cbaelis  Gefenatis  commentariis ,  quse  transmiferat  ex- 
ftantibus,  ib.  $  17. 
XVI.  Mbnita  ad  Sanciam  Siciliae  Reginam  ,  ne  fe  a  frati- 
cellis  abripi  finat  *  ib.  adan.  1 3  32.  §  20. 
ad  Ugolinum  Epifcopum  Perufinum  ut  aftionem  judi- 
ciariam  contra  Pfeudominoritas  ad  finem  perduce- 
ret ,  ib.  ad  eund.  an.  §  29. 

ad  Pbilippum  Regem  FrancU  pro  Jobanne  Epifcopo 
Magalonenfi ,  ib.  an.  1 3  3 1.  $31. 
ad  Jobannam  Francorum  Reginam ,  ut  definat  Cardi- 
lem  ex  Gallico  genere  creandum  petere,  ib.  $34. 
ad  Epifcopum  MeJpbienfem  6c  Inquifitores  hsereticse 
pravitatis  in  partibus  SicilU  ,  ut  contra  Angelum  e 
vaUe  Spoletana  ,  ob  flagitia  fua  legibus  agerent ,  ib. 
§6. 

ad  Petrum  Patriarcham  Jerofolymitanum  ,  ac  univer- 
fos  GaUU  Praefules,  de  facro  bello  Soldano  indicen- 
do :  &  ut  crucis  figno  militice  facra  nomen  daturos 
infignirent,  ac  preces  publicas  pro  felici  fuccefluin- 
ftituerent ,  ib.  $30. 

ad  Praepofitum  Vicegradenfis  ecclefice  fecularis  ,  Pra- 
genfis  dicecefis  ,  ut  Pfeudominoritas  in  Bobemia  fer- 
pentes  curet  capi ,  vinciri  &  ad  Sedem  Apoftoli- 
•cam  perduci ,  ib.  $30. 

ad  Sanciam  Reginam  SiciiU  de  corpore  Caroli  Ducis 
CalabrU  filii  fuiper  plures  annos  corruptionis  exper- 
te,ib.  $19. 

Confolatoria  ad  Catbarinam  ,  ob  Philippi  Principis 
Tarentini  mariti  fui  mortem,  lacrymis  indulgentem, 

ib.tfi8. 

ad 


1 68  Urfrm&ett  tm&  Vt<uhti<fyt cn  3 .  Period. 


A.  C.      HI.  Idus  Martii.  A.  P.  ad  Robe<rtum  Regem  SicilU  de  Regina  SicilU  ,    in- 
13  32.  XVI.  ftinftu  fiaticellorum  ,  Prxfe&um  Minoritarum  per- 

- fequente  ,  ib.  §  20. 

IV.  Id.  Aprilis.  ad  Philippum  Francix  Regem  ,  ut  magis  liberaliter  in 

Edttardum  III.  Anglorum  Regem  fe  gereret,  illumque 
beneficiis  fibi  Comitem  in  Afiatica  expeditione  de- 
vinciret,  ib.  §  2$. 
IV.  Non.  Jun.  Abfolutio  Mediolanenfium  a  cenfuris  &  pcenis ,  ibid. 

$  16. 
Kal.  Jul.  ad  Bononienfes  de  adventu  fuo  ad  eos ,  ib.  §  g. 

IIX.  Id.  Jul.  ad  Johannem  de  Badis  Ord.  Minor.  hasreticce  pravita- 

tis  Inquilitorem,  ut  a  Martino  Pafere,  quem,  ob  hx- 
refin  circa  Incarnationem  &  Euchariftiam  Domini , 
in  carcerem  compegerat,  nomina  affeclarum  inqui- 
rat,  ib.  $31. 
XII.   Kal.  Aug.  ad  Philippum  Franctse  Regem  ,   de  adventu  Johannu 

Bohemice  Regis,  ib.  ic. 

X.  Kal.  Aug.  ad  Ducem  &  Commune  Venetorum  ,  ne  Gracanicos 

errores  tolerarent ,  ib.  §  23. 

IV.  Non.  Aug.  adMagiftrum  &/ratres  Hofpitalis  St.  Johannis  Jero- 

[olymitani ,  Ut  caflra  ArmenU  contra  Soldanum  Babyh- 
nium  &  Aegyptium  defenderent ,  ib.  $24. 

Non.  Aug.  Abfolutio  Sicentum  a  Cenfuris  &  pcenis  Apoftolicis, 

hujus  mentionem  fqcit  RAYNALDUS  cum  Orato- 
rum  ipforum  Hbellos  adduxiflit  fuppiices,  ib.  §  1 3. 

XI.  Kal.  Sept.  ad  Bononienfes ,  de  fuperfluo  ipforum  timore  ,  ibid. 

S  9. 
VI.IdusSeptembr.XVII.  ad  Alienoram  Reginam  TrinacrU  ,  ut  Priderici  mariti 

reditum  ad  Ecdeflam  procuraret,  ib.  §  17. 

V.  Id.  Nov.  ad  Jacobum  Regem  Majoricarum  ,ut  omnes  in  regno 

fuo  haerefes  radicitus  evelleret ,  ib.  $28. 
III.  Non.  Dec.  ad  Johannem  Achaiae  Principem  ,   ne  recufet  Philippo 

Nepoti  fuo  ,    Principi  larentino  homagium  facere , 
ib.  $18. 

absque  data.  ad  Philippum  Franciae  Rezem ,  ut  a  fcedere  cum  Rege 

BohemU  adverfus  Ducem  Brabantinum  abftineret,ib. 
§  *6. 
1333.     II.  Kal.  Mart.  ad  Philippum  Regem  FrancU  de  decimis  CafitU*  Arra- 

gonU  ac  lufitanU  ad  repeliendos  Mauros  ex  tfijpaniis 
adhibendis,  ap.RAYN.  h.  a.  $20. 

ad 


aCap.  fte6ent>e  Q5et?(a#e. 


VtnSt  Petri  ;&trcbe. 


169 


Ann. 
1353« 


IIKaLMart. 

XVI.  Kal.  Apr. 

VII.  Kal.  Maji. 

II.  Kal.  Maji. 

VI  Non.  Maji. 
II.  Idus.Maji. 

X.  Kal.  Jun. 
VI.  Non.  Jul. 

VII.   Kal.  Aug. 

Eodem  Die. 
EodemDie. 

IIKaLAug. 

Kal.  Aug. 
II.  Non.  Aug. 
Eod.  die. 


1.  Zfyul$  atcr  25<mk 


A.  P.  ad  Eundem  :  nuncios  Bavari  non  habuiffe  fufficiens 
XVII.  mandatum ,  nec  furficientia  obtulifTe ,  ib.  $  2g. 

ad  Sduardum  Regem  Angli*  ,    ut  pacem  ScutU  refti- 

tuat,  ib.  §  !$• 

BuIIa  ,    pro  PicJavino  de  Montesquino  Epifcopo  Vafd- 

tenfi,  ap.  BALUZ.  Papp.  Aven.  II.  p.  f  47. 

ad  BaldeWinum  Archiepifcopum  Treverenfem^  ut  fibi 

ab  injuriis  ,    Henrico  Archiepifcopo  Moguntino  ,  vel 

ejus  clienteke  inferendis  ,   temperet ,    ap.  RAYN. 

h.  a.  $  29. 

ad  Regem  FrancU  >  ut  immutata  ecclefias  jura  refti- 

tuat,  ib.  §2. 

ad  Guakerium  de  Divione  ,  ordtnis  Minorum  ,  ut  fe- 

leftas  Scripturx  auctoritates  &  San&orum  Patrum 

Reginse  IrancU ,  horis  folatii ,  recitare  curet ,  ap. 

MART.  Anecd.  I.  p.  1 3  84.  fqq. 

Bulla  pro  fratribus  Epifcopi  Vafdtenfis  ,  ap.BALUZ. 
Papp.  Aven.II.  p.  5-48. 

ad  Verfachum  Regem  Ziccorum  gratulatio  de  ipfius  ad 
Ecclefiam  Romanam  reditu  ,  ap.  RAYNALD.  h.  a. 

ad  Pbilippum  Regem  PrancU ,  de  expeditione  in  Ori- 
entem  facra,quodque  facrae  hujus  militiaj  Imperator 
conftitutus  fit,  ib.  §  3. 

ad  Eundem  de  Gallia  in  Apoftolicam  clientelam  re- 
cepta,  ib.  jj"  9. 

ad  Archiepifcopum  Remenfem  &  fuflfraganeos  ejus, 

ut  crucis  Symbolo  religiofam  militiam  profefTuros 

induerent,  ib.  $"  10. 

ad  Archiepifcopum  Cohcenfem  Epifcopos  item  Vkrd- 

dienfem  ac  Zagabrienfemt  ut  Ludovico  primogenito  G#- 

roiiKegis  HungarU  coronam  hujus  regni  imponant, 

ib.  §27. 

adFrancifcum  deCamerino  Archiepifcopum  Voprenfem» 

de  eccleria5/.  Micbaetit  apu&Voprenfesin.  Metropolim 

erecla,  ib.  §  36. 

ad  Andronicum  Imperatorem  Grtcorum ,  ut  fchifma 

abjiciat ,  quodque  hac  unica  re  ,  Grtci  tyrannidem 

lurcarum  evafuri  fint,  ib.  §  17. 

ad  Patriarcham  ,  Imperatorem  &  univerfum  popu- 


3> 


lurn 


170 


tlxVunbin  unb  Hac&ricfr  tett 


$.  Period; 


A.C. 


II.  Non.  Aug. 

Eodem  Die. 

XIII.  Kal.  Sept. 
XII.  Kal.  Sept. 

V.  Kal.  Sept. 

XVIIKaLOaobr. 
Kal,  Oaobr. 

Eod.  die. 
Eod.  Die. 

VNon.  Oaobr. 

III.  Non.  Oftobr. 

Non.  Oa. 

Id.  Oaobr. 

X.  Kal.  Nov. 

XIII.  Kal.  Dec. 


A.  P.  lum  Gracum ,  ut  ad  obedientiam  Ecclefiae  Roman*  & 
XVILorthodoxce  fidei  unitatem  redeant ,  ib.  $  1?. 

ad  Johannem  Pifanum  Imperatoris  Graci  Confiliarium , 

ut  conjunaionem  Gr<ecorum  cum  Romanis  procuret, 

ib.e.f. 

Conititutio  Francifci  Archiepifcopi  Voprenfis   &  Ri- 

chardi  Epifcopi  Cerfonenfis  in  Nuntios  ad  fanciendum 

Orientalium  cum  Romana  Ecclefia  fcedus  ,  ib.  $  19. 

ad  Jobannem  Cardinalem  Urfinum  ,   ut  definat  Co!u- 

mnenfes  infeaari,  ib.  $2f. 

ad  Carolum  Comitem  Aknconii ,    quod  Rex  ,  Ger- 

manus  ipfius  jam  fit  conftitutus  Dux  Generalis  pas- 

fagii  transmarini ,  ib.  §  14. 

ad  Ducem  &  commune  Venetorum ,  ut  digne  exci- 

piant  B.  ie  Genefio  Legatum  fuum  de  Turcu  expellen- 

dis  cum  eis  traaaturum,  ib.  §  1 3. 

XIIX.  ad  PbitippumR.egem FrancU ,  ne  fiaionibus  circaex- 
peditionem  facram  utatur  ,  ib.  $  1 1. 
ad  Canum  Regem  Tartarorum  pro  Nicolao  Minorita 
Archiepifcopo  &  ejus  comitatu  iter  per  regnumipfi- 
us  parante ,  ib.  §  5  2. 

ad  Seceie  Chigifiam  ,  Regem  Corum  ,  ut  Chriftianis 
porro  faveat.  ib. §lf. 

ad  univerfum  Tartarorum  populum  ,  ut  Chrifti  eul- 
tum  fufcipiat ,   ib.  §  40. 

adPraedicatores  pro  Evangelio  proficifcentes  Inftru- 
aio  ,  ampliffimam  eis  concedens  auaoritatem ,  ib. 
§  V- 

Sanaio  ,  qua  folvitur  Lex  de  conjugiis  in  Neophy- 
torum  gratiam  ,  ib.^42. 

Poteftas  internunciis  data  folvendi  cives  Meiiolanen- 
fes  a  cenfuris  ap.eund.  ad  an.  1 532.  J  16. 
ad  Bertranium  Archiepifcopum  Ebreiunenfem  epifto- 
la  ,  qua  ei  imponit  provinciam  jungendi  Principes 
contra  Turc as  f cedere ,  ap.  eund.adh.a.  $  16. 
Confirmatio  fundationis  ecclefiaj  collegiataj  faaa?, 
apud  Viliam  novam  dicecefis  Avenionenfis  ab  Amalio  ie 
Via  Cardinale,  ap.  BALUZ.  Papp.  Aven.  p.  f  j  6. 
ad  Robertum  Regem  SicilU ,    ne  fe  facro  fubtrahat 
contra  Turcas  bello,  ap.RAYN.  h.a.  §  if. 

ad 


2.  Cap.  jTebenbc  Q5ep(age*  *>on  St.  Petri  2<tfr<fc«. 


171 


A.  C.     IV.   Kal.  Dec.    A.  P.  ad  Pbilippum  Regem  FrancU  ,  ut  quaeftionem  de  vi- 
1535.  XIIX.  fione  beatifica,  indagandse  veritatis  caufa  finat  ven- 

tilari,  ib.  $46. 
Id.    Dec.  de  PomeranU  Apoftolicse  Sedis  ve&igali ,   ib.  ad  an. 

13  54-  $  ?4- 

ad  Andronicum  Imperatorem  Grtcorum  ,    ut  fchifma 

tollat,  ib.  §  2. 

ad  Jobannem  Imperatricem  Con/iantinopolitanam  de 

eod.  argumento  ,  ib.  $  3. 

de  Controverfia  circa  Jus  in  Macbtiniam  fopienda, 

ib.  jf  14. 

ad  Jobtnnem  Ducem  Bra6anti<e,  ut  paci  ineundce  cir- 

ca  Macbiiniam  fefe  accommodaret ,  ib.  eod.  fl. 

ad  Pbilippum  Regem  FrancU  ,  ut  Oratores  Conftan- 

tinopolim  mittat  ,  pro  negotio  unionis  facilitando , 

ib.  $  6. 

ad  Leonem  Armeniae  Regem  de  bello  facro,  ib.jj"  12. 

ad  Philippum  Regem  FrancU  ,    quod  quseftionem  fu- 

am  :  an  infideles  aliqui  ad  focietatem  belli  facri  ad- 

fcifcendi  ,  Cardinalibns  ad  deliberandum  propofue- 

rit,  ib.  §  13. 

ad  FrancU  Reginam  de  vifione   animarum ,    ibid. 

ad  Litigantes  de  MacbHnia  ,  ut  fe  ab  armis  ,  ne  fa- 
crce  nocerent  expeditioni,  temperarent,  ib.  $ij-. 
ad  univerfos  Chriftianos  de  Jobanne  e  Cepeyo  claffis 
navalis  in  bello  Turcico  Duce  conftituto  ,  ib.  $  10. 
ad  Ludovicum  de  BavarU  ,   ut  reditum  fuum  ad  Ec- 
clefiam  properaret ,  ib.  §  20. 
Indulgentise  pro  Carolo  Rege  UngarU,  ib.  $26. 
ad  Pbiiippum  Regem  FrancU  de  Andronico  Imperato- 
re  ad  focietatem  belli  facri ,  pro  Chriftiana  religio- 
ne  in  Syria  inftauranda,  trahendo,  ib.  j)  6. 
XIX.de  vifione  animarum  f.  de  beatitudine  fanclorum, 
ap.  BZOV.  Annal.  Eccl.  h.  a.  tf  1,  HARDUINUM, 
T.VII.  Conc.  p.  140$". 

II.Hiftoria  nova  de  Compaflione  beate  Marie  Virginis^Lubecse  An.  1495*.  f)itbfy 
ijt  auf  einer  Membrana  fauber  gefd^rieben  t)ev  aan^e  Curfus  de  Domina ,  in  fetne* 
Le&ionen,  Colle&en  ,  Antiphonen  ttnb  Hymnis ,  unt>  roeil  t>ie  ^etrubntj?  ffllat 
xid  fjiebeoor  a&  etn  fonberbav  gejl  afl&ier  Duro)  3o6ann  9}igeni)orp  etnaefityret  roaiy 
t)iefe  £ijtovie  abtx  nic^t  gav  Imgt ,  fabt  tcj?  fte  anf;evo  &u  fe$en ,  fttv  nicfct  unbiflta, 
geacfctet. 

$  2  Hifto- 


15  $4-      HX.  Kal.  Mart. 
Eod.   Die. 
Kal.  Mart. 
Eodem  die. 


Non.   Mart. 


Eodem  Die. 
Eod.  die. 


IV.  Id.  Mart. 
XVI.  Kal.  Apnl. 
XV.  Kal.  Jul. 

IV.  Kal.  Jul. 

V.  Idus  Julii. 
XV.  Kal.  Aug. 

III.  Non.  Dec. 


i7*  Uttitnbmvmb  VTa&vi&ten  3.Period. 


Hiftoria  nova  de  Compasfione  beatae 

Marise  Virginis. 

Incipit  feliciter : 
Antiphona.     Veni  dile&a  propera  honefte  converfemur  :   ad  confirmandum 
opere  amorem  ,  ofculemur;  fub  arbore  pomifera  placet  ut  commoremur:  ibi  pro- 
pinans  ubera  Iacrimis  debviemur. 

Pfalmi.  Laudate  pueri  Dominum.     a) 

Ad  Dominum,  cum  tribularer  ,  clamavi.     b) 
Domine  clamavi  ad  te.     c) 
Ad  te  Domine  levavi  animam  meam.     d) 
Voce  mea  ad  Dominum  clamavi.     e) 
Capitulum.  Adjuro  vos  filie  Jerufalem  fi  inveneritis  dile&um  meum  ut  nuncietis 
ei  quia  amore  langueo. 

Vefperale  Deo  Gratias. 
Plange  mater  dolentiflima  veluti  peripfima  abje&a  viliter. 
Succurre  anxia  plorantibus  tecum  largiter. 

Verftu.  Eo  quod  vitiorum  legi  fubdimur  propterea  fiagellamur. 
Succedit.  Gloria  Patri  &  filio  &  Spiritui  San&o. 
Succedit  Hymnu* :  O !  Maria,  materpia,  fper  unica  fidelium, 
tecum  fiere  fac  nos  mere ,  ob  nati  crucifigium. 
En  prasclara,  crucis  ara  ,  datorvite  perimitur. 
Stans  amara  mater  cara  ,  ingemifcens  compatitur. 
Gradientes  intuentes  cruciatum  crudeliter  ,  improperant  vituperant  Wach  cla- 

mantes  feveriter. 
Crifto  Duce  ftante  cruce  vifpilio  compungitur  liberatus  relaxatus  paradifo  asfcri- 

bitur. 
Rex  prseclare  Jefu  care  flentem  matrem  tu  refpare  defolatam  confolatam  tecum 

Johannes  fufcipe. 
Denigratur  offufcatur  fol  in  giro  cum  Domino  ,  tellus  luit ,    petra  ruit ,  in  tam 

fasvo  fupplicio. 
Colletemur  ,  jocundemur  ,  Dei  pafTo  jam  filio  ,  ut  locemur  depraecemur  claris- 
fimo  pallatio ,  Amen. 
Verfus.     Pro  nobis  ora  pia  lamentatrix  virgo  Maria. 

Ad  Magnificat.  Prasclare  Matris  filium  quem  hsec  magnificavit  prefes  tumens 
gentilium  cruci  adjudie-avit  ipfo  de  ligno  pofito  materne  contrectatur  &  cum  ingen- 
ti  gaudio  idem  magnificatur. 

Collefta.  Deus  auxilum  noftri  &  fpei  nos  in  te  confidentes  pro  compaflione  tue 
piiflime  matris  inomni  mcerore  clementer  confolare,  ut  a  cunclis  adverfitatibus  mi- 
iericorditer  erepti  vitam  beato  fine  claudamus.     Qui  cum  Deo  &c. 

Sufra- 
a)  CXIII,  b)  CXX.  c)  CXLI.  d)  XXV,  e)   CXLII. 


a:Cap.  pebenbe  SBeytoge*  *W  St  Pet»  &tr<H 17? 

Suffragium  de  tempore  bujus  compktorii. 

Plangamus  omnes  pariter  ,  cum  virgine  amariter  ,  dolente  cordialiter  ,  te- 
nente  finu  filium. 

Quem  videns  facialiter  ,  ma£tatum  plagis  taliter  ,  amatum  fmgulariter  defiet 
ancilla  Dominum. 

Rimatur  cun&a  vulnera ,  pedes,  manus  ,  6c  latera,  contre&at  membra  cete- 
ra  0J.  quanta  miferia. 

Hanc  maternus  amor  urget ,  qusevis  mors  peccata  purget  nati  fui  qui  refur- 
gens  ceffet  triftis  elegia.  0>:  - 

Completis  horis  omnibus  tuis  afta  fupplicibus  in  te  conficentibus  efto  pia  fuf- 
fugium. 

Largire  nedefperemus,veniamfed  poftulemus,  perpetuo  ut  exultemus  crucis 
adepti  bravium. 

Laus  lit  Regi  Glorie  pro  labore  vi£torie  cum  Patre  &  fancto  Flamine  ,  A- 
men. 

Capitulum.  Pone  me  in  terra  viventium  ut  fignaculum  fuper  cor  tuum :  quia 
fortis  eft  ut  mors  dile&io.     Deo  Gratias. 

Verfus.  Virgo  qu&  in  partu  dolorem  nefcivifti.  Simeonis  gladio  corde  per- 
tulifti. 

Super  nunc  dimittk  &c. 

Nunc  ftat  in  pace  folida  mater  Dei  beata  proles  ejus  magnifica  eft  quia  tumu- 
lata  arridet  dies  gaudii ,  quo  vi&or  fufcitatus  mirifici  tripudii  regnet  glorificatus. 

Verfus.     Sentiant  omnes  confolationem  ,  recollentes  tuam  compaflionem. 

CoUetla.  Interveniat  pro  nobis ,  Domine  Jefu  Chrifte ,  apud  tuam  clementiam 
beatiflima  virgo  Maria ,  cujus  animam  in  hora  paftionis  tuse  doloris  gladius  pertran- 
fivit. 

Cum  quotidiana  ;  Salva  nos. 

Lacrimemur  vifcerofe  cum  dolorofa  Virgine.  Jocundemur  animofe  redem- 
pti  Chrifti  fanguine.     Venite. 

In  primo  nodturno. 

Qui  ex  inta&a  Virgine  eft  Deus  incarnatus  fub  principum  eft  agmine  regum- 
que  refutatus. 

Pf.  Quare  fremuerunt  Gentes.  Pf.  II. 

Antipbona.  Quando  fatetur  reprobatum  Chriftum  a  Deo  Patre  eft  vulgus 
ffiultiplicatum  aftante  mefta  matre. 

Pf.  111.    Domine  quid  multiplicati  funt. 

Antipbonia.  Me  confervabis  Domine  in  te  femper  iperavi  en  morior  pro  ho- 
mine  meret  in  qua  paufam. 

Pf.  XVI.     Conferva  me  Domine  ,  quoniam  fperavi  in  te.  &c. 

Verfus.     Pallida  &  marcida  in  triftitiis  tuis:  fa&a  es  pulcherrima  virgoMaria. 

Jube  Domine  benedicere  pro  nobis  exora  cmcifixum  Virgo  decora. 

3)  3  Leftfo 


174  Urfrw&ett  unb  Wacbricfctert  5.  Period. 


Lettio  prima. 

Quis  dabit  capiti  meo  aquam  &  oculis  meis  imbrem  ut  poffim  flere  perdiem, 
donec  fervo  fuo  Dominus  Jefus  appareat  vifu  vel  fomno  confolans  animam  ejus. 
O  vos  filie  :  Jerufalem  fponfe  dilecle  Dei  una  mecum  lacrimas  fimdite  donec  nofter 
fponfus  in  fua  fpeciofitate  benignus  &  fuavis  occurrat.  Recolite  recolite  feduiaque 
mente  penfate  quod  fit  amarum  ab  ipfo  feparari  cui  nupfiftis  cuiVos  in  omni  fan- 
ctitate  voviftis.  Currite  fiiii  currite  virgines  facre  omnes  ad  virginem  ipfam  propc- 
rate. 

Ipfa  enim  portavit  Regem  glorie  illum  omni  petenti  datura. 

Ipfa  genuit  eum ,  la&avit  eum ,  & die  circumcidit  o&avo  & quadragefimo  pra:- 
fentavit  in  templo  duos  turtures  &  duos  pullos  columbarum  pro  eo  ofterens  in  ho- 
locauftum,  fugiens  Herodem  eum  portavit  in  Aegyptum  ,  laclans  &  nutriens  eum 
curam  illius  habens  fequebatur  eum  fere  quocunque  pergebat. 

Refponforiunt.  Exite  Zion  filie  regem  videte  glorie  fentibus  coronatum  ,  Ma- 
trem  Regis  conducite  ad  locum,  fimul  pergite  htronibus  aptatum. 

Perfiv.  Eft  fera  plebs  aufa  damnare  Chriftum  fine  caufa  ,  Matrem  Jube  Do- 
mine  benedicere  nobis  mors  acris  fit  vita  pia  prece  matris ,  amen. 

Lettio  11.  Credo  firmiter  quod  erat  inter  illas  mulieres  que  Chriftum  feque- 
bantur  ,  miniftrantes  ei  ,  nullus  inde  debet  mirari  fi  fequebatur  eum  cum  ipfe  effet 
totus  dulcor  ejus  ac  deflderii  hanc  arbitror  fuifle  inter  illas  dolentes  ckgementes, 
que  lamentabantur  flentes  Dominum.  Poterat  hec  efle  etiam  inter  illas  feminas  fili- 
as  Jerufatem  ,  ad  quas  Jefus  non  clarus  imperio  ,  fed  plenus  obprobrio  ,  fputis  illi- 
tus,  flagellis  ccefus,  &  ad  morcem  ,  fibi  bajulans  crucem  converfus  ait :  filie  Jeru- 
falem  nolite  flere  fuper  me  fed  fuper  vos  &  fuper  filios  veftros.  Quis  unquam  in 
ccelo  regnans  furfum  vel  peregrinans  in  terra  deorfum  :  audiens  vel  mente  pertra- 
cians  quomodo  faclus  eft  obprobrium  hominum  ipfe  Dominus  angelorum  ,  6c  abje- 
cl:io  plebis  filius  Dei  patris  poflit  lacrimas  continere.  Tu.  autem  c^c. 

Rejponforium.  Coronam  geftans  fpineam  veftem  portans  purpuream  en  homo 
proclamatur.     Illufus  multivarie  ad  rupem  crux  calvarie  a  Rege  bajulatur. 

Verfus.  Pro  nobis  trifte  probrium  pateris  JefuChrifte  illufus.  Jube  nobis  pa- 
cifica  tremebundum  virgo  pudica. 

Mihi  quxfo  lacrimas  o  Domina  illas  infundere  digneris  quas  in  paflione  habu- 
ifti  namque  opto  ,  fed  mifer  ego  cor  lapideum  habeo  ideo  flere  non  polfum  :  dic 
mater  mea,  fi  in  Jerufalem  eras,  quando  filius  tuus  captus  fuit  &  vinclus  &  adHan- 
nam  tradus  &  du&us.  At  illa  :  In  Jerufalem  eram  quando  hec  audivi  ,  Sc  greffu 
qualicunque  potui ,  ad  filium  6c  ad  Dominum  flens  perveni ,  cumque  illum  fuiffem 
intuita,  pugnis  percuti ,  alapiscedi,  facie  confpici,  fpinis  coronari  ck  obprobrium 
hominum  fieri  ,  commota  funt  omnia  vifcera  mea ,  &  defecit  fpiritus  meus  oc  non 
erat  mihi  vox  neque  fenfus.  Erant  mecum  forores  mee  &  alie  femine  multe  plan- 
gentes  eum  ,  quafi  unigenitum  inter  quas  crat  Maria  Magdalena  qute  fuper  omnes, 
me  excepta ,  dolebat :   Tu  autem  Domine. 

ReQion- 


i.  Cap.  fte&ent>e  Q5et>fo#e.  Wtt  Sfc  Petri  ^trd^e.  1 7  f 


Rejponforium.     O  mi  fili  quantum  care ,  cernens  te  in  cruce  ftare  mater  de  te 
doleo :  corpus  tuum  laceratum  undiquaque  cruentatum  pro  amore  langueo. 

Verfm.  Mors  eft  nam  requies  vivere  pcena  mihi  corpus.  Gloria  Patri  Filio. 
Et  Spiritui  San&o  Corpus. 

In  fecundo  noffurno. 

Inimici  animam  meam  circumdedere  locuti  funt  fuperbiam  noli  cara  dolere. 
Pf.  Exaudi  Domine. 

Antipbona.  Os  fuum  dilatavere  clamantes  euge ,  euge :  flagellis  me  cecidere 
dic  dolens  ubi  treuge. 

Pf.  Judica  Domine. 

Antiphona.  In  me  fortes  irrueruntviri  pleni  fanguine  vitam  meam  adimerant 
ploras  mater  nimie. 

Pf  Eripe  me  de  inimicis. 

Verfm.  Pcenas  nati  intuens  mater  multum  doleo  ,  meftaque  fub  cruce  fto, 
pre  dolore  pereo. 

Jube  Domine  benedicere.     Oret  mente  pia  criicifixum  virgo  Maria  ,  Amen. 

LeSIio  ^uarta. 

Igitur  cum  Chriftus  Deus  precone  clamante  ,  Pilato  imperante  fibi  bajulans 
crucem  ad  fupplicium  traheretur  fa&us  eft  concurfus  populorum  poft  ipfum  eun- 
tium ,  alii  ipfum  deridebant  illudentes  eij,  alii  projiciebant  lutum  &  immunditias  fii- 
per  caput  fuum  ,  fequebar  ego  eum  mceftiffima  mater  cum  mulieribus  que  fecute 
eum  fuerant  aGalilea  miniftrantes  ei ,  a  quibus  velut  emortua  tenebar  &  fuftenta- 
bai:  quousque  perventum  eft  ad  locum  ubi  crucifixerunt  eum  ,  &  ego  videns  eum 
&  ipfe  videns  me  dolebat  plus  de  me  quam  de  fe.  Ipfe  vero  ,  tanquam  agnus  co- 
ram  tondente  fe,  non  dabat  vocem  nec  aperiebat  os  fuum,  afpiciebam  ego  infelix 
&  mifera  Dominum  &  filium  meum  in  cruce  pendentem  ac  morte  turpiflime  mori- 
entem  &  tanto  dolore  &  triftitia  vexabar  in  mente ,  quantum  non  poffit  expficari 
fermone.     Tu  autem  Domine  &c. 

Refponforium.  Prope  crucem  mater  ftabat,  liberari  exfpectabat  exulem  aPa- 
tria.  Que  eft  fcala  peccatorum  ,  quam  afcendit  Rex  ccelorum  ,  ad  fe  trahens 
omnia. 

Verfus.     Ibi  ftabat  dolens  fevo  confe£ta  dolore  Que  &c. 

Jube  Dne.  benedicere.  A  morte  nos  trifti  :  falvet  mater  JESU  CHRISTI , 
Amen. 

LeHio  £luinta. 

Nimirum  difcurrebat  enim  fanguis  ex  quatuor  partibus  rigantibus  undis  * 
ligno  manibus  &  pedibus  clavis  afKxis.  De  vultu  ipfius  pulcritudo  efHuxerat  omnis, 
6c  qui  erat  pre  filiis  hominum  fpeciofus  videbatur  omnibus  indecorus.  Videbam 
quod  complebatur  in  illo  illud  Propheticum.  Vidimus  eum  &  non  erat  illi  fpecies 
neque  decor  :•  quia  vultum  ejus  fedus  fedaverat  livor.  Dolebam  dolore  maximo 
quia  videbam  me  deferi  ab  ipfo  quem  genui ,  nec  fupererat  alius  quia  mihi  erat 

unicus: 


itf  Urfrmbttl  ttttfc  n44)«'*tett  S.Period. 

unicus :  vox  mea  fere  perierat  omnis  fed  dabam  gemitus  fufpiriaque  doloris  ,  vole- 
bam  loqui  fed  dolor  verba  rumpebat ,  quia  verbum  jam  mente  conceptum  dum  ad 
formationes  procederet  oris  ad  fe  nuper  fadtum  revolabat.  Non  modicus.  dolor 
cordis  vox  trifte  fonabat  foris  vulnus  denuncians  mentis.    Tu  autem  Domine  &c. 

Refronforium.  Fle&e  ramos  arbor  alta  iditum  de  cruce  falta  ut  traclem  pa- 
trem  fiiia.     Truncum  crucis  amplexabor  amorofe  ofculabor  cruoris  ftillicidia. 

yerftu.     Qui  genuit  matrem ,  generavit  filia  Patrem.  Jruncum  &c. 

Jube  Domine  benedicere.  &c.     Qui  pendes  in  cruce  perfunde  nos  vera  luce , 

Amen. 

Lc  ftio  Sexta. 

Quis  dabit  mihi ,  ut  moriar  pro  te  filio  mifera  quid  faciam  :  moritur  filins, 
cur  non  moritur  fecum  moeftiflima  Mater :  Fili  mi  fili  mi ,  amor  unice  fili  dulciflime 
noli  me  derelinquere,  trahe  mepoft  te,  ut  ipfa  moriar  tecum  ,  male  folus  morie- 
ris,  tecum  morte  perimatur  genetrix  tua:  o  mors  mifera  noli  parcere  mihi,  tu  mi- 
hi  foJa  pre  cundtis  places,  trucida  matremlcum  Filio  perime  fimul,  fili  dulcor  uni- 
ce,  fingulare  gaudium  vita  anime  mee  ,  &  omne  folatium  ,  fac  ut  ego  ipfa  moriar 
tecum,  quae  te  ad  mortem  genui,  o  Fili  recognofce  miferam  &  exaudiprecem  me- 
am  ,  decet  emim  filium  matrem  exaudire  defolatam.  Exaudi  me  obfecro  &  in  tuo 
me  fiifcipe  patibulo:  ut  quas  una  carne  vivunt,  &  uno  amore  fe  diligunt  una  morte 
pereant.  O!  Judazi  miferi!  o  !  Judad  impii  !  nolite  mihi  parcere  :  ex  quo  unicum 
meum  crucifigitis ,  matrem  quoque  crucifigite  :  alia  quacunque  morte  perimite 
dummodo  cum  filio  meo  fimul  moriar.  Male  quippe  folus  moritur,  in  ipfo  vitamea 
moritur  &  falus  perimitur  ac  de  terra  tollitur  omnis  fpes  mea  :  cur  ergo  vivit  poft 
Filium  mater  in  dolore.  Tollite  fufpendite  matrem  cum  filio  non  parcitis  proli  non 
parcatis  &  matri ,  tunc  enim  fumme  gauderem  fi  mori  poftem  fimul  cum  Chrifto 
(ed  mors  optata  recedit.     Tu.  autem. 

Refponforium.  O  vere  digna  hoftia  ,  que  in  monte  Moria  quondam  litabatur. 
In  Choreb  poft,  calvaria  morte  pro  indebita  volens  immolatur. 

Verftu.     Alpice  mortalis  pro  te  datur  hoftia  talis.     In  Gloria  Scc.  In. 

ln  111.  noUurno. 

Linguas  fuas  acuerunt  nequiflimi  Judad  ,  nequaquam  verbum  firmaverunt , 
ex  hoc  funt  virgo  rei. 

Pf.  ExaudiDeusO!  &c. 

Antipbona.  Sinagoga  potentium  Dominum  quefivere  triftis  ancillse  filium  in 
ligno  fufpendere. 

Pf.  Inclina  Domine. 

Antifhona.    Ad  te  clamans  tota  die  in  cruce  me  extendo  in  manus  tuas  Do* 
mine  mifericors  Spiritum  commendo. 
Pf.  Domine  Deus  Saive. 

Pcrfut*    O  quam  multum  es  afflidla,    Mater  Chrifti  benedida. 

Letlio 


2.Cap.ftebeni>e25epfa0e.  *0H  St.PetriX\ircfcc,  i?7 

£*#/0  feptima. 

In  illo  tempore  ftabant  juxta  crucem  Jefu ,  mater  ejus  Maria  ,  &  fbror  ma- 
tris  ejus  Maria  Cleophe  &  Maria  Magdalena  :  Et  retiqua. 

Hometia.  Salvatore  noftro,  dileftiflimi,  redemtionis  noftra;  myfterium  pera- 
gente ,  &  triumphali  potentia  contra  hujus  mundi  Principem  in  agone  crucis  decer- 
tante,  intemerata  virgo  Maria  tanquam  mater  &  fponfa  morituro  familiarius  atque 
devotius  aftiftebat  cujus  fanctiflimam  matrem  totam  poifederat  vis  doibris  in  tefti- 
monium  ineffabilis  6c  eximie  dile&ionis  ,  Beato.  Siquidem  igne  divini  amoris  in- 
flammata  <5c  peracuto  fpicilegio  caritatis  vulnerata  calicem  paftionis  ,  quem  unige- 
nitus  fuus  corpore  ipfa  quoque  bibebat  Matre,  &  juxta  veridicum  Simeonis  oracu- 
lum  :  perfecutionis  gladius  pretiofam  ipfius  animam  pertranfiens  multiplici  dolorc 
vulnerabat. 

Refftovforium.  Confolare  fili  bone  ,  qui  laboras  in  agone  meftam  muliercu- 
lam.     Cordi  tuo  fuperpone  fpe  mercedis  &  corone  caftitatis  pefTulam. 

Verfut.    Nam  mordet  graviter  difcordia  pectus  amantis. 

Leliio  Vlll. 
Quis  enim  digne  valeat  explicare  quo  dolore  quibus  eftuebat  afFe&ibus  ma- 
ter  fuper  unicum  fponfa  fuper  fponfum  Dominum  pati  confpicere  ac  mori ,  quem 
tanquam  Creatorem  &  Dominum  toto  corde,  tota  anima,  tota  virtute  diligebat. 

Quamvis  enim  gloriofa  virgo  jam  eflfet  in  Spiritu  ,  &  tota  fuperni  amoris  in- 
canduiffet  ardoribus  in  carne  tum  manens  fenfibus-movebatur  carnis.  Quia  &amor 
eximius  videndi  Chriftum  pariebat  defiderium  &  vifu  beata  dulcedo  quoddam  exi- 
mio  prebebat  amori  folatium.  Habet  hoc  quippe  perfe&a  charitas  ,  ut  creatorem 
fuum  quem  amat  femper  defideret  fine  faftidii  facietate  requirat ,  &  velut  exterio- 
rem  immemor  omnino  aliud  quam  quod  diligit  cogitare  non  poteft.  Hinc  per  Sa- 
lomonem  dicitur  fortis  eft  ut  mors  dile&io.  Sic  enim  mors  interimendo  carnem 
fenfibus  privat :  fic  &  plena  caritatis  infufio  mentem  quam  inebriat  ad  omnem  ter- 
rene  dile&ationis  aclionem  velut  inlenfibilem  reddens  foli  contemplationi  inherere 
facitT. 

Refponforium.  Nunc  meus  en  dile£tulus  quafi  mirrhe  eft  fafciculus.  Dile&e 
commoratur  palcitur  inter  lilia  ponitur  intra  brachia  pomulis  ftipatus. 

Verfu*.    Dulcis  amor  Chrifti  fortia  vincula  dedit.     Di  &c. 

LeStio  IX. 
Hinc  eft ,  quod  beata  hec  virgo  igne  caritatis  ardens  ftabat  juxta  crucern, 
Jefum  ut  piis  obtutibus  materni  amoris  pafceret ,  efTe&um,  quia  ficut  ab  initio  ev- 
angelice  collocutionis  rore  Spiritus  San&i  eft  plenius  irrigata,  ita  nimirum  ampliori 
defiderio  fontem  vitse  Chriftum  fitiebat:  ftabat  autem  juxta  arborem  viriditatis  eter- 
ne  Chriftum  Dominum  Dei  fapientiam  que  eft  lignum  vite  omnibus,  qui  apprehen- 
derint  illam  cujus  eam  fru&us  melliflua  fvavitate  refecit,  dum  per  gloriofum  crucis 
triumphum  dulcedo  fupernorum  &  patrisc  cceleftis  aditus  eft  referatus.    Stemus  8c 


178  Uxtutibtn  tmb  Hacbricfrtert  5-Period. 

nos,  dile&iflimi,  juxta  crucem  Jefu,  ubi  dormit ,  ubi  pafcit ,  ubi  cubat  in  meridie, 
falutare  minifterium  crucis  fue  vivifice  debito  cultu  pietatis  honorantes  ut&nospa- 
riter  crucifixi  &  a  terra  celeftibus  defideriis  fufpenfi  dulcia  poma  contemplationis 
interne  de  ligno  vite  colligamus  :  maneat  in  cordibus  noftris  triumphalis  illa  &glo- 
riofa  crucis  fbrma  cujusaltitudo  eft  fpes  inconcuffa  invifibilium  ac  fupernorum:pro- 
fundum  vero  timor  Domini  qui  corda  fidelium  celeftibus  femper  humiliat  &  inftruit 
difciplinis.  Longitudo  autem  ,  perfeverantia  longanimitatis  :  latitudo  quoque  la- 
tum  mandatum  caritatis  lu. 

O  mifericordie  mater  &  regina  in  valle  nos  miferie  cuftodi  a  ruina  ,  ob  gefta 
fpiritualia  tua  lacrimofa.     Poft  IuQum  duc  ad  gaudia  virgo  dolorofa. 

Verfm.    Tu  cum  prole  pia  ,  fpes  unica  noftra  Maria. 

Poft  Iuclum  &c^    Gloria  Patri  &c. 

Ad  laud.  Antiph.  Decus  decorem  induit  a  ligno  qui  regnavit,  victus  incruce 
aruit  viclor  reviridavit. 

Pf.  Dominus  regnavit  &c. 

Antlpbona,  Puerpere  cor  anxium  dolore  fauciatum  ,  converfum  eft  in  gaudi- 
um  per  verbum  eonfummatum. 

Pf.  Domine  exaudi. 

Antiphona.  Ut  tua  via  Domine  in  terris  cognofcatur  redemtionis  caro  fan- 
gume  Deus  mifereatur. 

Pf.  Deus.   Deus. 

Antiphona.  Jocundum  ,  benedicite  letantes  decantemus  fixo  cruci  empha- 
tica  Matrique  himnizemus. 

Pf.  Benedicite. 

Omnis  factura  jubilat,  laudate  refumatur,  celum  cum  terra  plaufitat  avernus 
emulatur. 

Pf.  Laudate. 

Capitulum  ut  in  1.  Veffrera.  Ad  benedicite.  Benedi£tus  Dominus  perditos  vifi- 
tavit  moriens  innoxius  captivos  liberavit  voce  cordis  &  oris  redemtimodulemurfor- 
tis  mortem  victoris  jugiter  meditemur. 

Colhfla  primti  vefterti.     Ad  boras  antipbone  de  Laudibtu  vei  fcquentes. 

AdPrimam.  En  redimendo  hominem  in  ligno  me  extendo  ,  te  matrem  dul- 
eem  viuginem  virgini  commendo. 

Capitulum.  Quo  abiit  dile&us  tuus ,  6  pulcherrima  mulierum  ,  quo  declina- 
vit  dile£tus  tuus  &  queremus  eum  tecum.     Deo  gratias. 

Refponforium.     Chrifti  fili  Dei  vivi  :  nobis  miferere. 

Verfu*.  Qui  matrem  fub  cruce  ftantem  vidifti  dolere,  nobis  miferere  Gloria 
Patri  &  Filio  &  Spiritui  San&o.     Chrifie. 

Verftu.  Adjuva  nos  tuis  precibus  mater  Chrifti  Maria  ,  que  creberrimis  te 
fietibus  perfundis  humilima. 

Verfus  AMt  CoUe^Am  attende  tu  quicunque  reus ;  an  fit  dolor  veluti  meus. 

Cde- 


i  Cap.  jie&en&e  33epfo$c*  *M  St  Petri  Rit&e.  1 79 


CoUetJa.     Interveniat.     cum  quotidiana  &  ceteris  folitis. 
Ad  tertiam.     Antiphona:    Quis  det  fontem  lacrimarum  meis  luminaribus  utin 
natum  mihicarumoccupent  fe  rletibus. 

Capitulum.     Adjuro  vos :  ut  in  vefyerit  &  matutinis. 
Reffonforium.     O  domiceila  tenera  jam  ceffa  noli  rlere. 
Verfus.     Materna  tua  vifcera  jam  ferme  defecere  : 
Jam  ceffa.     Gloria  patri  &  filio  &  Spiritui  San&o. 
Verfus.     Debet  plan&um. 

Colletia  MiffalU.     Adfextam.     Antiphona. 

Damnatam  prolem  fequitur  cum  fan&is  mulieribus  ad  mortem  quando  duci- 
tur  iic  plorans  cum  plorantibus. 

Capitu/um.  Afcendam  in  palmam  &  apprehendam  fruftus  ejus,  &  eruntube- 
ra  tua  ficut  botri  vini  &  odor  odoris  tui ,  ficut  odor  malorum.  Guttur  tuum  ficut 
vinum  optimum  ,  dignum  dile&o  meo  ad  potandum.  Labiisque  &  dentibus  iilius 
ad  ruminandum.     Ego  dile&o  meo  &  ad  me  converfio  ejus.     Deo  gratias. 

Rejpanforium.  Debet  plan&um  gemitus  matris  mitigare  Jhefu  dulcis  proti- 
nus  meflam  confolare.     Gloria  Patri  &  Ftlio.  &  Sp.  Sanclo. 

Verfus.     Rex  Chriftus  fol  juftitiae  quo  mundus. 

Ad  nonam  Antipbona.  Quem  terra  pontus  &  ether  colunt  nunc  perenniter 
quem  genuit  puerpera  tra&ant  iniqui  turpiter. 

Capkulum.  Veni  dile&e  mi  egrediamur.  in  agrum  commoremur  in  villis  ma- 
ne  furgamus  ad  vineas  fi  flores  fru&us  perturiunt  *  li  rloruerunt  mala  punica,ibi  dabo 
tibi  ubera  mea.     Deo  gratias  Scc. 

Refponforium.  Rex  Chriftus  fol  juftitias  quo  mundus  iiluftratur  occidit  in  me- 
ridie  &  totus  eclipfatur.  Quo.     Gloria  Patri  &c. 

Rex  Chriftus  fol  juftiti^. 

Verficulus.    Tronus  hujus  eburneus  folis  dum  obfufcatur. 

Verfus.     Thalamus  virgineus  Maria  defolatur. 

CoUella  ut  fupra.     Ad  Miffam. 

Domine  ante  te  omne  defideriummeum&gemitus  meus  a  te  non  eft  abfcoa- 
ditus  cor  meum  conturbatum  eft  ,  &  lumen  oculorum  meorum  non  eft  mecum. 

Verfus.     Miferiis  afflicla  fum  valde  &  humiliata. 

CoUecla.  Deus  cujus  filius  usque  nimis.  Defpe&us  in  cruce.  Pallidusinmor- 
te  miferia  fue  pailionis  cor  maternum  vulneravit,  ut&  ipfa  tota  pateretur  cum  filio 
prefta,  quefumus ,  ut  &  dolori  tuo  nimio  condolentes  &  dilede  matris  tue  fantte 
Marie  compaflioni  compacientes  in  hora  mortis  noftre,  ipfa  pro  nobis  interceden- 
te,  miferiam  anime  effugere  &  cruciatus  infernorum  evadere  mereamur.  Per  eun* 
dem. 

Letlio  libri  Sapienii*.  Adjuro  vos  filie  Jerufalem  fi  invenentis  dile&um  meum, 
ut  nuncietis  ei  quia  amore  langueo.  Qualis  eft  dile&us  tuus  ex  dilefto,  o  pulcher- 

*  parturiunt, 


r$o  Uttwbtn  ttttfc  VlAfttifttm  $.Period. 

— ^ ——————  ii  i  _ 

rima  mulierum:  qualis  eft  dilectus  tuus  ex  dilecto,  quia  fic  adjurafti  nos,  Dile&us 
meus  candidus  &  rubicundus  eledtus  ex  millibus.  Talis  eft  diledtus  meus  &  ipfe 
eft  amicus  meus,  filiejerufalem.  Quo  abiit  diledtus  tuus,  o  pulcherrima  mulierum, 
eft  diledtus  tuns  ex  diledto  quia  fic  adjurafti  nos.  Diledtus  meus  candidus  &  rubi- 
cundus  eledtus  ex  quo  declinavit  dileclus  tuus  &  queremus  eum  tecum.  Quam 
pulchra  &  quam  dedora  cariffima  in  deliciis  ,  ftatura  tua  ailimulata  eft  palma:  & 
ubera  tua  botris:  afcendam  in  palmam  6c  apprehendam  frudtus  ejus  &  erunt  ubera 
tua  ficut  botri  vinie  *  &  odor  oris  tui  fucut  odor  malorum  :  guttur  tuum  ficut  vi- 
num  optimum  ,  dignum  diledto  meo  ad  potandum  :  labiisque  &  dentibus  illius  ad 
ruminandum.  Ego  diledto  meo  &  ad  me  converfio  ejus.  Veni,  dile&e  mi ,  egre- 
diamur  in  agrum  commoremur  in  villis  mane  furgamus  ad  vineas  ,  videamus  fi  flo- 
ruit  viriea  :  fi  flores  frudtus  perturiut  f  fi  floruerunt  mala  punica ,  ibi  dabo  tibi 
ubera  mea:  pone  me  ut  fignaculum  fuper  cor  tuum,  ut  fignaculum  fuper  brachium 
tuum,  quia  fbrtis  eft  ut  mors  dilectio. 

Grad  -  -  -  Anxiatus  eft  fiiper  me  fpiritus  meus  in  me  turbatum  eft  cor 
meumj:  multi  enim  gemitus  mei ,  &  amaritudine  repleta  fum. 

Verfus.  Attendite  univerfi  populi  Sc  videte  dolorem  meum  ,  oculi  mei  defe- 
cerunt  pre  lacrimis,  conturbata  funt  omnia  vifcera  mea. 

Trafttu.    Spes  mea ,  fili  Deus  hominum  ,  tu  dulcis  amator. 

Verftu.    Lux,  via  ,  vita,  falus,  &  decus  omne  tuorum. 

perftu.    Omnia  pro  quorum  voluifti  ferre  falute  ,    carnem  vincuJa  crucen 
vulnus  mortemque  fepulcrum. 

Verftu.    Vivis  in  aeternum  nunc  &  per  iecula  regnans» 

Evanzeiium.     Stabat  juxta  crucem  Jhefus. 

Credo  dkitur.     Ofertorium.     Secundum  multitudinem  dolorum  meorum  ii 
corde  meo  ,  confolationos  tue  letificaverunt  animam  meam. 

Secret.  -  -  -  Unice  miierationis  Deus  ,  qui  maledidtionem  fubire  digna- 
tus  es:  ut  nos  a  maledidto  legis  morte  tua  erueres,  quefumusut  facias  nobifcummi- 
fericordtam  propter  mifericordem  matrem  ,  que  tibi  patienti  compaffa  fuit :  &  a 
confufione  hoftium  &  a  morte  perpetua  liberemur.     ^ui  cum  Deo  Patre  (fc. 

Communio.  Congratulamini  mihi  Chriftus  filius  Dei  ovem ,  quam  perdiderat 
cum  gaudio  patri  fuo  revexit  humero. 

Compienda.  Piiiiime  Deus  qui  propter  nos  defcendens  in  uterum  virginis  ad- 
di&us  Iigno :  perfoffus  clavis :  multorumque  genera  tormentorum  pertulifti,  inter- 
cedente  eadem  dolorofa  genetrice  tua  ,  concede  nobis  mortem  tuam  jugiter  reco- 
lere  :  tuisque  infirmitatibus  compati ,  teque  Triumphatorem  mortis  fedentem  ad 
dextram  patris  confiteri.  Qui  cum  eodem  Patre  &  Spiritu  San&o  vivis  &  regnas 
Deus,  per  omnia  fecula  feculorum.     Amen. 

Antwhon/i  in  fecundit  vtfperU.  Deus  decorem ,  ut  in  laudem  Pfa/mtu  de  una  vir- 
pine.      Hymntu  ut  fupra.       Super  magnificat ,    Regina  celi  letare  recefferunt  triftia , 

quem 

*  vincr.  t  parturiunt. 


\ 


i.  Cap.  fttbtnbt  Q5et)facjc,  twt  St.  Petri  2&  jrcfce*  1 8 1 


quem  meruilti  portare  floret  poft  fupplicia  devi£to  Rege  fceleris  ,   fumma  cum  vi- 
cloria  revertitur  ab  inferis  :  grates  reddant  omnia. 

Super  nunc  dimittU.  Paflionis  nati  mei  ebibitus  eft  crater  pro  dile&is  omnis 
rei.  Jocundor  fua  mater,  laus  eterna  paffo  Domino  fit  pro  completorio  fixa  ftet  in 
corde  meo  crux  cum  fuo  Domino. 

Verficulus  ut  fupra  fed  ante  Colleflani. 

Verf.  In  omni  tribulatione  ,  nunc  &  in  mortis  hora  fuccurre  nobis  virgo  Ma- 
ria  fine  mora. 

ExoreturDeuspro  anima  quondam  Domini  JOHANNIS  NYGENDORP  per- 
petui  dum  vixit ,  in  Ecclefia  Hamburgenfi  Vicarii. 

Pro  cujus  falute  hec  beate  Marie  compaflionis  inftituta  eft  memoria.  Impres- 
faque  in  Imperiali  civitate  LUBECK. 

Arte  &  ingenio  STEPHANI  ARNDES.  Anno  Domini  milefimo  quadringen- 
tefimo  nonagefimo  quintQ.     Vigefima  o&ava  die  menfis  Martii. 

#  *  *  * 

III.  GUILIELMI  DURANTI  Mimatenfis  Epifcopi  Rationale  divinorum  ofH- 
ficiorum,  induftria  dntonii  Koburger  exaratum  Nurenberge  An.  1480.  XIII.  Kal.Maji. 
£v  roar  fcon  Puimoiffon  m  Provence  blirtia  f  UttD  fyattt  Henrteum  Hoftienfem  §u 
feinen£er;tv?9?eifier,  bracf)te  eS  aud)  in  t>er  IXecjjt^  ©etafjrtbeif ,  auf  roefcfje  ev  ftcfr 
fonberficfr  katt ,  fo  roctt ,  baf?  tfm  tyabfl  Martinus  IV.  ju  fetnem  Nuntio  in  bem 
$tfyOQtf)\m\  Spoleto  evnannte*  Jpierauf  roarb  ev  Decanus  ju  Chartres ,  unb  enfr 
ftcj)  Q3t'fcf)0ff  JU  Mende  (Mane  Mandes)  in  Givaudon  einem  m  t)em  CjVOffen  @5e* 

burcje  Dev  Sevenner  befegenem  £anbaen ;  ju  £afein  roirb  ber  £>rf  unterfu)ie&iid;  ae* 
fjrieben  aefunben  ,  &a  er  balb  Epifcopus  Minacenfis ,  balb  Minatenfis  fjeifjef. 

BELLARMINUS  de  Scriptoribus  Ecclefiafticis  nennet  ifjn  Qav  ,  tt)0  e6  atlbertf 
ftin  SDrucfcJefjfer  ifl,  Nimatenfem,  roann  aber  t>er  Ovt  Mimatum  Jjeiffet,  fo  ifl 
Mimatenfis  roof  bie  recfjfe  Leftion.     gr  tft  i)on  t)em  DURANDO  a  St.  PORTI- 
ANO  ,  roelcfrev  uber  Petri  Lombardi  Sententias  Theologicas  einen  Commenta- 
riumaefa)rteben,  rool>f  $u  unferfcf;eiben  ,  anaefefjen  tfficf;e  au$  biefett  bepben  einett 
€D?ann  macDen  ,  roe(cf)e  H.  SPONDANUS  ad  an.  i  j  i  i.  rofberfeaet ,  babet;  aber 
ftlbfltn  ftf)ltt,  roann  er  au$  unferm  GVILIELMO  DURANTO  unb  femem9?aci' 
fofaer  im  Q5iftum ,  ber  mit  tf>m  aletcOen  9?amen  cjefu^ret ,  etnen  $fiann  macf>et, 
mlfytn  Srrffjum  auc|>  A.MIR^EUS  tm  Auaario  beaefjet.    llnfev  DURANDUS 
roar  An.  1274.  auf  bem  Concilio  ju  2ion ,  unb  ftarb  An.  1296.  ben  1 9?oi>embt\ 
£)er  ^tinaere  abtv  roav  An.  13  n.  auf bem  Concifio  m  Vienne,  unb  ffavb  An. 
1528.    S)t$  5ielteven  2tbtn  hat  SIMON  MAJOLUS  befcfcvieben.  ©etne  ©cbriff; 
ttn  ftnb : 
1)  Speculum  Juris.    £)retj  Q$ttcf)er,  mld)t  er  bem  (£arbfna(  Ottobono, fo  An.r^S 
d.  I2  Julii  unter  bem  Sftamen  Hadriani  V.  ben  $idmifcf;en  ©fuf>f  erffteg,  juaefcf)rt> 
ben;    auffev  bem  JOH.  ANDRE^E ,  roie  oben  oevme(bef,  Jjaben  BALDUS  unb 
MAJOLUS  Commentarios  tibev  biefen  Speciculum  gefcbvieben ,  unb  ev  fttbfl  hat 
Den  $5tp$lamm  speculator  ba^ev  evfanaet, 

3  3  a)RA- 


n%  Urfrmbett  tmfc  HAcfrricfcreH  $.  Period. 


2)  RATIONALE  divinorum  officiorum  ,  beffrl;et  autf  acf;t  Q5iicf)ern :  (0  de-Ec- 
clefia  &  ecclefiafticis  locis  ac  ornamentis  ,  deque  confecrationibus  ac  Sacra- 
mentis.  (2)  de  ecclefke  miniftris  &  eorum  ofKciis.  (3)  de  Sacerdotalibus 
ac  aliis  indumentis.  (4)  de  mifla  ac  de  (ingulis,  qusc  in  ea  aguntur.  (y)de 
aliis  divinis  ofriciis  in  genere.  (6)  Specialiter  de  fingulis  dominicis  &  feriis 
&  feftivitatibus  ad  Dominam  pertinentibus.  (7)  de  feftivitatibus  Sanctorum 
&  defefto  &officio  dedicationis  ecclefice  &  mortuorum.  (8)  de  computodc 
Calendario.  £)tefe  acf;t  Q5ticf;er  fyat  er  An.  1286.  sjoflenbet,  roie  er  Dtnn  Lib.lIX. 
cap.  IX.  affO  fc&rei6et  :  Hoc  anno  computamus  annos  Domini  mille  C  C  L 
XXXVI.  quorum  mille  ducenti  feptuaginta  tres  funt  redre  per  decem  6c  no- 
vem  divifi:  fuperfunt  tredecim  de  prcedi&o  numero  ,  adjecto  uno  fhint  qua- 
tuordecim  ,   unde  hoc  anno  eft  decimus  quartus  annus  Cycli  Iunaris. 

3)  Repertorium  Juris  beffen  roir  oben  cjebacbt. 

4)  Commentarium  in  Canones  Concilii  Lugdunenfis  a.nno  1274.  fub  Georgio 
Papa  X.  celebrati  v.  SPONDANUM  1.  c. 

LIBRI  MANUSCRIPTI. 

IN  FOLIO. 
IV.  PASSIONALE,  ein  alfer  aber  fef>v  fauber  it\  Membrana  cjefcf)riebener  Codex 
fteflen  Charaaer  t>ic  erfte  £upffer*$afel  p.  84«  Wt :  3}orne  i\t  mnimx  ;ungern£anD 
nacf;foI.cjenuerQ3er$  f>tnetn  cjefcf;rteben : 

An.  149$. 

Hamborch  turbavit  cives  validus  furor  ignis 
Algundis  feltis,  ardua  ftrudta  ruunt. 

Sdman^eltt^orneeinicje&oc&nicr^iJiefe^Idffer,  ancjefefftn,  Da$£r(te,  fo  cjeblieben, 

annocf;  ion  Dtm  Advent  fyanDeft ; 
2)er  3fnf;aft  aber  tyi  QMtcjtf  iji  Diefer: 

1  de  Adventu  Domini.  12  de  Nativitate  Domini. 

2  de  St.  Andrea.  14  de  St.Anaftafia. 

3  de  St.  Chryfanto.  14  de  St.  Stephano. 

4  de  St.Barbara.  ij-  de  St.  Johanne  Evangelifta. 
f  de  St.  Nicolao.  1 6  de  Innocentibus. 

6  de  St.  Eventio.  J?  de  St.Thoma  Cantuar. 

7  de  St.  Eulalio.  ig  de  St.  Sylveftro. 

8  de  St.  Damafo  Papa.  1 9  de  circumcifione  Domini. 

9  ^e  St.Lucia.  20  de  Epiphania  Domini. 

10  deSt.Thoma  Apoftolo.  21  de  St.Pauloprimo  Eremita, 

n  de  tempore  reconciliationis  &  pere-     22  de  St.Hilario. 
grinationis.  25  de  St.  Macario. 


>.  Cap.  ftcben&e  Q5et>Ia^e» 


*>Ort  St  Petri  &ird?e. 


183 


24  de  St.  Anthonio. 

2f  de  St.Felice  in  Pincis. 

26  de  St.Marcello  Epifcopo  &Mart. 

27  de  St.Prifca. 

28  de  St.  Fabiano. 

29  de  St.  Sebaftiano  Martyre. 

30  de  St.  Agnete  virgine. 

3 1  de  St.Vincentio  Martyre. 
3  2  de  St.  Bafilio. 

3  3  de  St.  Johanne  Eleemofynario. 
34.  de  converfione  St.Pauli. 
3  $■  de  St.  JuHano  Epifcopo. 

36  de  St.  Polycarpo. 

37  de  St.  Johanne  Chryfoftomo. 
3  8  de  St.  Ignatio  Martyre. 

39  de  St.  Anfchario. 

40  de  St.  Blalio  Epifcopo. 

41  de  St.  Agatha  Virgine. 

42  de  St.  Juliana.'* 

43  de  feftivitatibus  in  temporedeviatio 

nis. 

44  de  Septuagefima. 
4f  de  Sexagefima. 

46  de  Quinquagefima. 

47  dejejuniis  IV.temporum. 

48  de  Cathedra  St.Petri. 

49  de  St.  Matthia  Apoftolo. 

0  de  St.  Gregorio. 

1  de  St.Longino  martyre. 

2  de  St.Benedi&o. 

3  de  St.Patricio. 

4  de  Annunciatione  Dominica. 
f  de  Paflione  Dominica* 

6  de  tempore  reconciliationis. 

7  de  St.Ambrofio. 

8  de  Tyburtio  &  Valeriano. 

9  de  St.  Georgio. 

60  de  St.  Marco  Evangelifta. 
6\  de  St.Vitale. 

61  de  StPhilippo.. 
63  de  St.  Jacobo, 
£4  deSt.Walburge. 


6j  de  Inventione  St.Crucis. 

66  de  St.Johanne  ante  portam  Latinam- 

67  de  Letaniis. 

68  de  Afcenfione  Domini. 

69  de  St.Spiritu. 

70  de  SS.  Gordiano  &Epimacho. 

71  de  SS.  Nereo  &  Achiiieo. 

72  de  S.Pancratio. 

73  de  tempore  peregrinationis. 

74  de  St.  Urbano. 
7f  de  St.  Petronilla. 

76  de  SS.  Marcellinis  Sc  Petro. 

77  de  jSS.  Primo  &  Feliciano. 

78  de  St.Barnaba. 

79  de  St.  Reymberto  Epifcopo. 

80  de  St.Bafilide.      • 

81  deSt.Vito. 

82  de  St.  Quirito. 

83  de  St.  Marina. 

84  de  SS.  Marcelliano  &  Marco." 

8  f  de  SS.  Gervafio  &  Protafio. 

86  de  decem  millibus  militibus. 

87  de  Nativitate  St.  Johannis  Bapt. 

88  de  SS.  Johanne  &  Paulo. 

89  de  St.Leone  Papa. 

90  de  de  St.  Petro  Apoftolo. 

91  de  St.  Paulo  Apoftolo. 

92  de  SS.  Proceflb  &  Martiniano. 

9  3   de  St.  Theodora. 

94  de  St.Kiliano  &  Sociis  ejus. 
9f  de  Septem  fratribus. 

96  de  Leclione  St.  Evangelii  fecundu\n 

St.Lucam  &homelice  Gregorii. 

97  de  St.  Margaretha. 

98  de  St.  Alexio. 

99  de  St.  Praxide  Virgine. 

1 00  de  St.  Maria  Magdalena. 

10 1  de  St.  Apollinare  Martyre. 
I02de  St.  Chriftina. 

103  de  St.  Jacobo  Apoftolo. 

1 04  de  St.  Chriftoforo. 

10;  deSeptera  dormienjibus. 

106  de 


84 


Urftmbett  unb  V%A<bti<btttt 


5 .  Period. 


06  de  St.  Nazario. 

07  de  S.  Felice  Papa. 

04  de  SS.  Simplicio  ,  Fauftino  &  Bea- 

trice. 

09  de  St  Martha. 

10  de  SS.  Abdon  &  Sennen  Martyrib. 

1 1  de  St.  Germano. 

12  deSt.Eufebio. 

1 5  de  Septem  Maccabans. 

1 4  de  St.  Petro  ad  Vincula. 

1  f  de  St.  Stephano  Papa. 

1 6  de  Inventione  St.  Stephani. 

17  de  St.Dominico. 

1 8  de  SS,  Sixto ,  Feliciffimo  &  Aga- 

pito. 

1 9  de  St.  Donato. 

20  de  St.  Cyriaco. 

2 1  de  St.  Laurentio. 

22  de  St.Tyburtio. 

25  de  St.HipoIyto. 

24  de  Aflumptione  b.  Virginis. 

2  f  de  St.  Bernardo. 

26  de  St.  Timotheo. 

27  de  St.  Symphoriano. 

28  de  St.  Bartholomaeo  Apoftolo. 

29  de  St.  Auguftino  Epifcopo. 
50  de  Decollatione  Johannis  B. 
3 1  de  SS.  Felice  &  Adau&o. 

5  2  de  SS.  Saviniano  &  Savina. 
33  de  St. Lupo. 

54  de  St.  Mamertino. 

3  f  de  SS.  Sixto  &  Symnicio. 
3  6  de  St.  Aegydio. 

57  de  Nativitate  b.  Marise  Virginis. 
3  g  de  St.  Adriano. 
3  9  de  St.  Gregorio. 

40  de  Protho  &  Hyacintho. 

41  de  Exaltatione  St.Crucis* 

42  de  St.  Eufemia. 
45  de  St*  Lamberto. 

44  de  St.  Matthxo  Apoftolo. 
4j  de  St.  Mauritio. 


146  de  St.  Juftina. 

147  de  SS.  Cofma  6*c  Damiano. 

1 48  de  St.  Torfeo. 

149  de  St.  Michaeie. 

1  fo  de  St.  Hieronymo. 

lyide  St.  Remigio. 

1  f  2  de  St.  Leodegario.  , 

1  f  3  de  St.  Francifco. 

*t  f  4  de  St.  Felice  Epifcopo. 

x  f  f  de  St.  Kalixto  Papa. 

1  f  6  de  St.  Luca  Evangelifta. 

1 57  de  St.  Feliciano  Martyryre. 

if8  de  XI.  millibus  Virginibus. 

1 5  9  de  St,  Severo  Epifcopo. 

1 60  de  St.  Crifpino  &  Crifpiniano. 

161  de  SS.Simone  6c  Juda  Apoftolis. 

1 62  de  St.  Caefareo  ,  martyre. 

163  de  omnibus  Santtis. 

1 64  de  commemoratione  animarum. 
i6f  deSt.Willehado. 

166  de  paflione  IV.  coronatorum. 

1 67  de  St.  Theodoro  martyre. 

168  de  St.Martino  Epifcopo. 

169  de  St.Brixio  Epifcopo. 

170  de  St.  Elifabeth. 

171  de  S.  Cecilia. 

172  de  St.  Clemente. 

173  de  S.  Chryfogono. 

1 74  de  St.  Catharina. 
1 7  f  de  St.  Saturnino. 

176  de  Dedicatione  Ecclefiac. 

177  de  St.  Dionyfio. 

178  de  St.  Gereone. 

179  de  SS.  Vi&ore  &  Corona,, 

1 80  de  pafllone  Cantianorum. 

i  8 1  de  SS.  Mario  ,  Martha  ,  Auriface  & 

Abacuc. 
182  de  St.  Martiniano  Epifcopo. 
Ig$  de  coeco  illuminato  in  purifieatione. 
1 84  de  St.  Auguftino  Epifcopo, 
igf  de  St.  OfValde  Rege. 
186  de  St.Longino  Martyrc. 

187  dc 


2.  Cap.  (te6enbe  SJetfoge.  wtt  St.  Petri  £trcfce.  i  $  s 


1 87  de  St.  Bonifacio  Epifcopo.  196  de  St.  Eufebio. 

188  de  St.Vedifto.  197  de  St.Nycafio. 

189  de  St.Amando.  198  de  St.  Adelgunde. 

190  de  St.Secundo.  199  de  StDorothea. 

191  de  St.  Paula.  200  de  St.  Agapito. 

192  de  St.  Eligio  Epifcopo.  201  de  St.  Columba. 

193  de  St.  Gertrude.  202  de  St.  Perpetua  &  Felicitate. 

194  de  St.  Servatio.  203  de  St.  Praye&o. 
1 9  f  de  St.  Euftachio  Martyre.  204  de  St.  Apollinari. 

Stamtf  roir  aber  t>on  bemSfffer  btefe^  fTJareyr  ^  23wdbe  einigeUnferfu$ung anfW* 
lenmogen,  fo  ift 

%nfan$8  ju  bemenfen,  ba$  f)it,  ba  berQSerfafier  bocj)  fonfl  fef)r  forgfdff i$  fn  Q5e* 
fcjjreibung  ber  Jefteunb  beren£)eutung  ftcf)  btituytt ,  baS  ge|t  ber  £etmfucfeimg  $?arid 
ntcjf  angetroffen  roerbe;  roie  nun  &u  fo(cf)em  $ab|t  Urbanus  VI.  um  ba$  3>af)r  (£Jpri(]t 
1578.  t)en  erjten  ©runb  gefeget,  ba$  Concilium  ju  Q5afe(  aber  An.  1452.  bafiefbe  beftd* 
ttQtt  f)af ,  fo  roirb  baburcr;  ttermutl)(tcr)  ,  baf?  biefer  Codex  efjenber  gefcfjrieben  fet). 

Jerrter  fo  mangeft  f)ier  ba$  geft  t>er  $Lant$e  unb  t>cvUXa$d  QDjrifti,  voe(c(?e$  ^abjl 
Innocentius  ber  VI.  An.  135-4.  eingefe|ef ,  unb  NB.bem€r^ifcbo(ft)on  25remen  m 
feinem  ©pretigef  t$  etnjufityren  befof)(en  f>af*  vide  pag.  626.  fqq.  im  HQ^anbe.  ^ftun  ift 
nicbf  g(aubficf),  fc>a§  ber  Q&rfafier  eine  btn  t>amaf)ligtn  gtittn  fo  be(iebfeger;er  rourbe  <xu$* 
gefaffen  fjaben ,  roann  fte  fd)on  Damabfs  gebrducf)(icf)  geroefen  rodre.  SDarum  fteigef  unfere 
Q3ermuff)tmg,  «nb  Ijdlt  biefetf  $ct!tgett  25ucfc>  dffer ,  a($  ba^  benannte  3af>r  ju  fepm 

§um  brtttett  ftnben  roir  Thomam  i>on  Aquin  tn  biefem  Q3ucf)e  nicf)f.  SDiefer  i(! 
An.  1 525.  t)on  bem  ^abfte  Johanne  XXII.  roie  rotr  oben  gefefjen  ,  unter  bic  #ei(igen  gc* 
fe|et,  baf)eri|f  e$g(aub(icf),  ba$  t$  aucfr  biefe  Sctfcn  uberfieige. 

SOBann  abcr  Dominicus  bcr  An.  1225.  etn  ^etltger  jtt  fepn  erffdref  roorben  (II. 
£%p.  1 5.)  unb  Francifcus  ber  An.  1250.  §um  ©cfni^©off  ber  $dbjfticr)'@efmnefen  er* 
f)0ben  iii,  (ib.  p.  12.)  t^ven  sjMafc  in  biefem  Q5ucf)e  f>aben,  fo  roirb  bafter  roafjrfcfwttlicf), 
ba§  befiefben  Urfprung  pifcfjen  An.  1230.  unb  1523.  ju  fe&n  fep. 

£nb(tcf>fommenbie^uc&(l:aben  beren  gtige  m\>  Sfbfurfcungen  mtt  ber  tm  XIII. 
3af)rr)unberf  ublic^en  @d)reib*2frt,  fo  bief  tcf;  jroar  ba»on  gefe^cn ,  genau  uber* 
etn. 

Unfer  benen  tn  btefem  Paffionali  beft'nb(ic&en  £eben&  ^efcferctbungen  gcf)en  un^  bit, 
fo  bon  ANSHARIO  utib  REMBERTO  f)anbe(n  ,  am  necfcflcn  an ,  fte  (tnb  aber  mif  be* 
nen,  fo  obenbcm  I.Q5anbc  einocrfeibet  roorben,  ciner(et),  nur  $>a$  ftc  fur^cr  jufammcnge* 
jogen  (tnb.  2)a$  i(t  bit  Urfac^e,  roarum  icf)  biefeibe  afl^ic  mbtt)  (affc,  unb  bcm  geneig^ 
tcm  £cfer  an  ftatf  bercn  t)arffe((e,  roa^  oon  benen  Bebeututtgen  ber  jettett  in  biefemQ5u* 
cDe  Dorfommf.  Q3orbemc(bfer  DURANDUS  (>af  jroar  berg(eicr)en ,  abtx  t$  t(t  nic^f  fo 
i^oKjldnbig,  unbbabenebcnaufeincanberc5frt  cingcricf>tef. 

1.  C^etla  i%tx  25mt&.  2(a  Ex- 


t86 Uvtunbtn  unbHacftricfrcett ;.Period. 

Excerpta  ex  A&isSan&orum  StPASSIONALI. 

De  tempore  reconciliationis  &  peregrinationis.  * 

FV&o  de  feftivitatibus  ,  quse  occurrunt  infra  tempus  renovationU  ,  quod  incepit  a 
Moyfe  6c  prophetis,  &  duravit  ad  adventum  Chrifti  in  carnem  ,  quod  tempus 
reprefentat  Ecclefia  ab  adventu  usque  ad  nativitatem  Dni.  inclufive;  fequitur  vide- 
re  de  f  eftivitatibus ,  quse  occurrunt  infra  tempus  ,  quod  partim  continetur  fub  tem- 
pore  reconcUlationis ,  partim  fub  tempore  peregrinationU ,  quod  tempus  repraefentat  Ec- 
clefia  annuatim  usque  ad  Septuagefimam. 

De  Feftivitatibus  in  tempore  DeviationU. 
TYtto  de  FESTIVITATIB US  quse  occurrunt  infra  tempus  quod  partim  continetur 
fub  tempore  reconciliationU  ,  partim  fub  tempore  ptregrinationis  ,  quod  tempus 
reprasfentat  ecclefia  annuatim  usque  adSeptuagefimam.  Sequitur  videri  deFESTI- 
VITATIBUS  qua?  eveniunt  infra  tempus  DeviationU  ,  quod  incepit  ab  Adam  &  du- 
ravit  usque  ad  Moyfen,  quod  repreefentat  ecclefia  ad  Septuagefima  usque  ad 
Pafcha. 

de  Stptuagefima. 

SEPTUAGESIMA  fignificat  tempus  DeviationU.  SEXAGESIMA  tempus  vU 
duationU.  QV I N  QVAG  E  S IMA  tempus  remiffionU.  QVADRAGESIMA  tempus 
ptxnitcntU  SpiritualU  Inchoatur  autem  SEPTLIAGESIMA  a  Dominica,  qua  cantatur 
circumdederunt ,  &  terminatur  in  Sabbato  poft  pafcha.  Inftituta  eft  autem  SEPTU- 
AGESIMA  propter  tres  rationes  ficut  innuitur  in  fumma  de  officio  Magiftri  JOH.  BE- 
LETH  j  fcilicet  propter  redemtionem  quam  fan&i  Patres  ftatuerunt ,  ut  propter 
venerationem  diei  afcenfionis  in  qua  noftra  natura  celos  afcendit  &  fiipra  choros 
angelorum  fublimata  eft  ,  femper  ipfa  dies  quinta  folempnU  &  celebris  haberetur  & 
inea  jejnnium  non  obfervaretur,  quiain  primitiva  ecclefia  etiam  folempnis  erat  fic- 
ut  prima  feria.  Unde  &  tunc  folempnis  proceffio  fiebat,  ad  reprafentandam  pro- 
feflionem  difcipulorum  vel  ipforum  angelorum  ,  ideo  in  vulgare  proverbium  ver- 
fum  eft,  ut  diei  Dominic*  dicatur  cognata  diefJovU,  quia  antiquitus  fuit  etiam  fb- 
lempnis.  Sed  quia  fefta  Sandorum  fupervenerant ,  &  celebrare  tot  fefta  erant, 
quod  onerofum  ,  ideo  folempnitas  illa  ceffavit.  In  redemptionem  ergo  illorum  die- 
rum  fan&i  patres  unam  feptimanam  quadragefim*  in  abftinentia  addiderunt  &  Septua- 

gefimam 

*  SQ3fe  fctcfe  SBevf  tm  Manufaipt  au£fe$ai/  ijt  au$  ber  er{ieuTab,i.  p.84.  biefem  S5ant)e  jucjeefgncfmi 
ffupffer>83!a&c  ju  erfe&ett. 

f  <?in  tim  t>a$  3fabr  Gfrrilii  1162,  berftOmfer  Theologus  ju  <)3ari&/  fein  23ucfi/  fcejfen  W  cjebacT;f  totrb 
fnU  Cornehus  Laurimannus  An.  \^t  ju  Slnfroerpen  Deratttf  gegebctt/  eS  tjl  aber  nacf)tna!$  aucj)  ju 
iDtflinaen/  SDene&tq  un&  abcrmal  jtt  2Infn)erpen  roteDer  aufgeleoet  tuori)en.     An.  i?6$.  l)aben  eS 

Jacobi  Juntae  CJrbcn  JU  jtOU  mff  fccg  DURANDI  Rationali  in8vo,  jugleicf)  feMCfen  lajfcn.     St.HEN- 
RICI  GANDAVENSIS  Librura  dc  Scriptoribus  Ecclefiafticis  cap,l8,  ItnO   A,  MIM  fcartttW  gC* 

macf;fc  Slnmercfung. 


A.Cap.fte&enbeQ5epfo#e.  *M  StPetri  &ir<fre.  187 

gefimam  vocaverunt.  Alia  eft  propter  fignificationem ,  quare  per  hoc  tempus  (igni- 
ficatur  deviatio  exilium  <5c  tribulatio  totius  generis  humani  ab  Adam  usque  ad  finem 
mundi.  Quod  quidem  exilium  fub  revolutione  VII.  dierum  peragatur  &  fub  VII. 
millibus  annorum  inckiditur  ,  per  feptuaginta  enim  dies  LXX.  centenas  annorum 
intelligimus.  Ab  initio  autem  mundi  usque  ad  afcenfionem  VII.  miliia  annorum 
computamus.  Ex  tunc  vero  quicquid  temporis  fequitur  usque  ad  finem  mundi  fub 
VII.  millenario  comprehendimus  cujus  terminum  folus  Deus  novit.  Nos  igitur 
Chriftus  inhac  fextamundi  setate  abhoc  exilio  infpe  arternas  retributionis,redditain- 
nocentise  ftola  per  baptifmum  eripit ,  fed  confumato  tempore  noftri  exilii  utraque 
ftola  nos  perfe&e  decorabit.  Hinc  eft  quod  in  hoc  tempore  deviationu  &  exilii 
cantica  lastitise  deponimus.  Sed  tandem  in  Sabbato  Pafchas  unum,  Alieluja  decan- 
tamus  tamquam  in  fpeseternae  patrias  gratulantes  ,  &  ftolam  innocentise  in  Vlta, 
mundi  a*tate  per  Chriftum  recuperantes ,  cui  etiam  Traclw  fubjieitur  per  quem  figni- 
ficatur  labor  ,  quem  adhuc  in  impletione  mandatorum  Dei  habere  debemus.  In 
Sabbato  autem  poft  Pafcha  in  quo  ut  di&Um  eft  terminatur  LXXma.  duo  AUelujab 
cantamur,  quia  completo  hujus  mundi  termino  duplicem  ftolam  glorias  confeque- 
mur.  Aiia  ratio  eft  propter  reprsefentationem  quia  LXXma.  reprarfentat  LXX,  an- 
nos  quibus  filii  Ifrael  fiib  captivitate  Babilonica  fiierunt  ,  &  quemadmodum  illi  de- 
pofuerunt  organica  fua  dicentes :  guomodo  cantabimus  canticum  Domini  in  terra  aiius* 
Sic  &  nos  cantica  laudis  deponimus.  Propterea  vero  data  illis  licentia  redeundi  a 
Cyro  LXo.  anno  ceperunt  lsetari  &  nos  quoque  in  Sabbatho  Pafchce  tanquam  in 
LXo.  anno  allelujah  cantamus  eorum  repradenta§do  Isetitiam.  Sed  tunc  illi  in  ap- 
paratu  reditus  ,  &  in  colligendo  farciriulas  multum  Iaboraverunt ,  &  nos  poft  Alle~ 
luja  traftum  ftatim  fubjungimus  qui  laborem  fignificat.  Sabbato  autem  quod  in 
LXXma.  terminatur  duo  alleluja  cantamus  ,  eorum  plenam  lretitiam  per  quam  ve- 
nerunt  in  patriam  figurantes.  Hoc  etiam  tempus  captbitatis  &  exilii  filiorum  Ifrael, 
reprsefentattempus  noftra?  peregrinationis ,  quia  ficut  ipfiLX.  anno  funt  liberati ,  fic 
&  nos  in  Vlta  mundi  cetate  ,  &  ficut  adhuc  in  colligendo*  farcinulas  ipfi  laborave- 
runt,  fic  Sc  nos  tunc  liberari  in  completione  mandatorumDei  laboramus.  Sed  cum 
ad  patriam  perventum  fuerit  labor  omnis  ceffabit  &  gloria  perfe&a  erit,  &  duplex 
alleluja  in  corpore  &  anima  cantabimus.  In  hoc  igitur  tempore  exilii  ecclefia  multis 
tribulationibusetiamprefta&fereinbaratrodefperationis  pofita,  ab  alto  trahens  fii- 
fpiria ,  clamat  in  officio  &  dicit.  Circumdederunt  me  gemitut  mortts.  Et  condidit  Ec- 
clefia  multiplicem  fui  tribulationem  quam  habet  <x  pro  miferia  contradta  ,  &  pro 
duplici  pcena  infli&a,  &  pro  culpa  quce  ad  aliquos  comifTa.  Sed  tandem  ne  de- 
fperet  ei  prseponit  Evangetium  &  epiftola  triplex  falubre  remedium  ,  &  triplex 
prsemium.  Remedium  eft  ut  fi  vult  ab  illo  perfe&d  liberari  in  vinea  animce  fuse  la- 
boret  abfcidendo  vitia  &  peccata  ,  poftea  in  ftadio  praefentis  vitse  currat  per  peni- 
tentix  opera.  Deinde  viriliter  in  agone  pugnet  contra  omnia  Diaboli  temptame- 
nata,  &  fi  hoc  fecerit  triplex  habebit  prsemium  ,  quia  laboranti  dabitur  denarius 
currenti  bravium  &  pugnanti  corona. 

3d2  Dt 


1 8  8  Urtunbm  unb  HacJmc&em  $ .  Period. 


De  Sexagefima. 

SEXAGESIMA  inchoatur  a  Dominica  ,  qua  cantatur  Exurge  &  etiam  termi- 
natur  in  quarta  feria  poft  Pafcha. 

Inftituta  eft  autem  propter  redemptionem  ,  &  proptei*  fignificationem  &  pro- 
pter  repr<efentatienem  ,  propter  redemptionem  quam  Melchiades  Papa  &  Silvefter  fta- 
tuerunt,  ut  bis  in  omni  Sabbato  comederetur,  ne  propter  abftinentiam ,  quam  ho- 
mines  fubftituerant  in  Vlta  feria  ,  in  qua  omni  tempore  jejunandum  eft  ,  natura 
debilitaretur.  In  redemptione  ergo  Sabbatorum  illius  temporis  unam  feptimanam 
XL,  addiderunt  ex  LXam.  vocarunt.  Alia  ratio  eft  propter  fignificationem  quia 
LXa.  fignificat  tempus  viduitatU  Ecclefiae ,  &  moerorem  iliius  pro  abfentia  fponfi , 
quemadmodum  frudus  fexagefimus  debetur  viduis.  In  eonfolationem  autem  illius  pro 
abfentia  fponfi  iui  qui  in  ccelum  raptus  eft  dantur  Ecclefia;  duje  ake  five  operum  fex  mi- 
fericordie  exercitatio ,  &  decalogi  impletio  ,  unde  Sexagefima  fonat  fexies  decem , 
ut  per  VI.  intelligatur.  VI.  operamifericordie ,  per  X  intelligatur  decalogus.  Ter- 
tia  ratio  eft  propter  reprafentationem  ,  nam  fexagefima  non  folum  tempus  viduitatU 
fignificat,  fed&  myfterium  redemptionU  noftrse  repraefentat :  Quia  per  X.  intelligitur 
homo  qui  eft  decima  dragma,  eo  quodperfeclusiit,  ut  ruinam  IX  ordinumreparet, 
vel  intelligitur  per  X.  eo  quod  conftat  ex  quatuor  humoribus  quam  ad  corpus  ,  <5c 
habent  tres  potentias  in  anima  ,  fciliae  memoriam  ,  intelligentiam  &  voluntatem. 
Quo  fa&i  funt  ut  ferviant  beatiftimse  Trinitati,  ut  in  ipfam  fideliter  credamus , 
ipfam  ferventer  diligamus  ,  &  femper  in  memoria  teneamus  ,  per  fex  intelliguntur 
VI.  myfteria  per  quas  homo  decimis  eft  redemptus.  Quse  funt  incarnatio  ,  nativi- 
tas,  paffio,  defcenfus  ad  inferos  ,  refurreclio  ,  6c  in  coslum  afcenfio.  Et  proten- 
ditur  LXa.  usque  ad  IV.  feriam  poft  Pafcha,in  qua  cantatur.  Venite  benedi&i  PatrU 
mei..  Quia  illi  qui  in  operibus  mifericordie  fe  exercent,  audient  etiam  venite  iene- 
ditli  ut  ipfe  Chriflus  teftatur ,  videlicet  tunc  fponfs  janua  aperietur  ,  &  amplexu 
fponfi  fruetur.  In  Epiftola  Pauli  admonetur  ,  ut  ad  inftar  Pauli  tribulationem  de 
abfentia  fponfi  patienter  toleret,  in  Evangelio  ne  feminationi  bonorum  operum 
fpiritus  refiftat ,  &  quse  quafi  defperans  clamaverat.  Circumdederunt  me.  Nunc 
quoque#ad  fe  rediens  petit  in  officio  ,  in  tribulationibus  adjuvari  ,  &  ab  ipfis  eripi. 
Dicit  exfurge  &c.  &  ponit  ibi  triplex.  Exfurge.  Quidam  enim  funt  in  Ecclefia  qui 
adverfis  premuntur  ,  fed  non  dejiciunt.  Quidam  qui  premuntur  &  dejiciuntur. 
Quidam  nee  premuntur  nec  dejiciuntur  ,  tamen  quia  adverfa  non  tollerant  pericu- 
lum  eft  ne  profpera  eos  frangant.  Clamat  ergo  ecclefia  ut  exurgat ,  quafi  ad  pri- 
rnos  ipfos  confortando  ,  cum  dormire  videatur  ipfos  non  eripiendo.  Clamat  ut 
exurgat  quafi  ad  focios  ipfos  convertendo  ,  a  quibus  videtur  faciem  avertiffe  ipfos 
quodammodo  repellendo.  Clamat  ut  exfurgat  quemadmodum  ad  tertios  ipfos  in 
profperis  adjuvando ,  &  liberando. 

De  Quinquagefima, 

QVINQVAGESIMA  durant  a  Dominica  qua  cantatur.    E/lo  mibi  &  termi- 
natur  inipfo  die  Pafchse  ,    Inftituta  eft  autem  &  propter  [uppletionem  ,   &  propter 

fignu 


a.  Cap.  ftebenbe  SJepfage*         ww  St.  Petri  Etfrcfce, 


fignificationem ,  &  propter  reprafentationem.  Propter  fuppletionem  quemadmodum  tum 

debeamus  quadraginta  diebus  jejunare  ad  fimilitudinem  Chrifti ,  &  non  fint  ibi  nifi 

xxxvi.  dies  jejunabiles  ,    quia  in  diebus  dominicis  non  jejunatur  ,    cum   exemplo 

Chrifti,  qui  ipfa  die  bis  comedit,  fcilicet  quando  intravit  ad  difcipulos  claufis  januis 

&  illi  obtulerunt  partem  pifcis  affi  &  favummellis,  Sc  iterum  cum  difcipulis  eun- 

tibus  in  Emaus  fed  quosdam  &  ideo  pro  fuppletione  dominicarum  additi  funt  IV. 

dies,  &  iterum.     Clerici  videntes  quod  ficut  prascedebant  populum  ordine  ,  etiam 

prsecedere  deberent  fandtitate  ,   per  duos  iterum  dies  ante  illos  quatuor  jejunare  & 

abftinere  incipiunt ,  &  fic  una  feptimana  addita  eft  ,   quse  &  QyiNQVAGESIMA 

nominatur  &  hoc  Papa  Thelesphorus  ordinavit  ut  dicit  Ambrofius.    Alia  ratio  eft 

propter  fignificationem  ,   quemadmodum  QVINQVAGESIMA  fignificat  tempus  re~ 

miffionis  id  eft  penitentU  ,   in  qua  omnia  remittuntur.       QyiNQVAGESIMUS  enim 

annus  erat  jubileus ;  qui  erat  annus  remiffionis ,  quia  tunc  debita  dimittebantur,  fer- 

vi  liberabantur  ,   &  omnes  ad  fuas  poffeftiones  revertebantur  ,    per  quod  fignifica- 

tur  quod  per  penitentiam  dimittuntur  peccatapeccatorum,liberantur  omnes  afervi- 

tute  Dasmonum  &  revertuntur  ad  poffefliones  cceleftium  manfionum.     Tertia  ratio 

eft  propter  reprxfentationem ,  nam  quinquaginta  tempus  remiflionis  fignificat ,  &  tunc 

ftatum  beatitudinis  reprafentat ,  quam  in  quinquageftmo  anno  fervi  erKciebantur  liberi. 

In  quinquagefima  die  a  die  agni  immolati ,  lex  data  eft.     In  L  °  .  die  a  Pafcha  da- 

ta  eft  fpiritus.     Et  ideo  hie  numerus  heatitudinem  reprtfentat.     Unde  erit  adoptio  li- 

bertatis  ,  cognitio  veritatis  ,  &  perfedtio  caritatis  Tria  autem  funt  neceflaria  quas 

proponuntur  nobis  in  Epiftola  &  Evangelio  ad  hoc  quod  opera  pcenitentiaefintper- 

fe£ta ,  fcilicet  caritas  quce  proponitur  in  Epiftola ,  memoria  dominicae  paflionis  ,  fi- 

des  cpx  intelligitur  per  illuminationem  cceci ,  &  hsec  ponuntur  in  Evangelio.  Nam 

fides  ipfa  facit  opera  acceptabilia  ,  quia  fine  fide  impoflibile  eft  placere  Deo ,  me- 

moria  paflionis  facilia.     Unde  GREGORIUS  :   Si  paffio  Chrifti  ad  memoriam  reducitur 

nibil  eft .  quod  non  aquo  anima  toUeretur.     Caritas  autem  facit  opera  ejfe  continua ,   quia 

ficut  dicit  GREGORIUS.     Amor  Dei  non  poteft  efje  otiofus  operatur  enim  magna.  Si  eft, 

&  fi  non  eft  operari  negligit.     Et  ficut  in  principio  ecclefia,  quae  defperans  clamabat  : 

Circumdederunt '  me ,  &  poftmodum  ad  fe  rediens  adjuvari  petebat.     Itahic  jamcon- 

cepta  fiducia  &  fpe  venias  propter  pcenitentiam ,  orat  &  dicet :  Efto  mibi  in  Deum~> 

fropter.       Ubi   quatuor  petit,    fcilicet  protetlionem  ,  firmamentum  ,  refugium  &  du- 

catum. 

Omnes  autem  filii  fui  aut  funt  in  gratia ,  aut  in  culpa  ,  aut  in  adverfis  aut  in 
profperis.  Illis  qui  funt  in  gratia  petit  firmamentum  ,  ut  fcilicet  in  ipfa  gratia  confir- 
mentur.  Ulis  qui  funt  in  culpa  petit  ut  Deus  eorum  fit  refugium.  Ulis  qui  funt  in  ad- 
verfis  proteBionem  ,  ut  in  ipfis  tribulationibus  protegantur.  Illis  qui  funt  m  profperis 
petit  ducatum  ,  ut  in  ipfis  adeo  innocenter  ducantur.  Terminatur  autem  QVIN- 
QVAGESIMA  ut  diclum  eft  in  die  Pafcha?,  quia  pcenitentia  ad  novitatem  vitse  fa- 
cit  refurgere.  In  hoc  tunc  tempore  Pfalm.  L.  five  Miferere  mel  Dettt •  qui  eft  Pfalmus 
pcenitentiae  &  remiflionis  plurimum  frequentatur. 

2(a  i  vk 


I9Q  A  Lltf Utt&M Ullb Vl&$>Xid)tm  % . Period. 

De  Jguadragefima. 

QVADRAGESIMA  incipit  a  Dominica  qua  cantatur.  Invocavit  me.  Ubi 
Ecclefia  quse  tot  tribulationibus  prefla  ,  clamaverat.  Circumdederunt  me  &c.  Et 
poftmodum  refpiraverat  invocando  Deum.  Exurge  &  Eftomibi  in  Deum  protedtorium. 
Nunc  oftendit  fe  exauditam  dicit.  Invocavit  me.  Notandum  autem  quod  QVA- 
DRAGESIMA  continet  XLII.  dies  computatis  diebus  dominicis  ,  ^x  quibus  dum 
VI.  dies  dominicales  fubtrahuntur  remanent.  xxxvi.  dies  in  abftinentia  qui  funtde- 
cima  totius  anni.  Annus  enim  habet  $6f.  dies  ,  quorum  decima  totius  annifunt 
xxxv r.  Sed  quatuor  dies  pracedentes  adduntur,  ut  facer  numerus  XL  dierumim- 
pleatur,  quem  Salvator  fuo  jejunio  confecravit.  Quare  autem  in  hoc  numeroqua- 
dragenario  jejunia  obfervamus  ,  taliter  refponfio  afiignari  poteft.  Prima  eft  ut  di- 
cit  AUGUSTINllS  :  Quemadmodum  Matthseus  quadraginta  generationes  pofuit. 
Ad  hoc  igitur  Dominus  ad  nos  fuo  quadragenario  numero  defcendit,  ut  nos  adeum 
quadragenario  numero  afcendamus.  Aliam  ailignat  idem  dicens :  adhoc ,  uthabeamus 
quinquagenarium ,  quadragenario  addendus  eft  denarius  ,  quia  adhoc  ut  veniamus 
ad  beatam  requiem,  oportet  nos  toto  prazfentis  tempore  vitce  laborare.  Unde  & 
Dominus  poft  refurreclionem  quadraginta  diebus  cum  difcipulis  manfit ,  &  poftea 
extrema  die  Spiritum  fancl:um  eis  mifit.  Tertiam  aflignat  MAGISTER  PRiEPOSI- 
TIVUS  in  fumma  de  officio  Dei.  Mundus  in  quatuor  partes  ,  6c  annus  in  quatuor 
tempora  dividitur,  6*c  homo  ex  quatuor  elementis,  &  quatuorcomplexionibuscon- 
flituitur  ,  &  nos  novam  legem  ,  quce  in  quatuor  Evangeliis  confiflit1,  &  veterem 
quae  in  decem  mandatis  eft  transgreili  funuis.  Quod  igitur  ut  denarius  per  quater- 
narium  multiplicetur  ut  fi  XL.  faciamus  &  mandata  veteris  &  novse  legis  toto  tem- 
pore  vitx  hujusimpleamus:confiftit  quidem  corpus  noftrum  ficut  diximus  ex  quatu- 
or  elementis  ,  qux  &  quadraginta  quatuor  fedes  in  nobis  habent.  Nam  ignis  in 
oculis,  aer  in  lingua  &  auribus,  aqua  ingenitalibus,  terra  inmanibus  &  aliis  mem- 
bris  dominatur.  Inoculis  ergo  curioficas,  in  lingua  &  auribus  fcurrilitas  ,  in  genitali- 
busvoluptas,  in  manibus  &  aliis  membris  crudelitas.  hcec  quatuor  confiteturPubli- 
canus  quia  a  longe  ftat ,  confitetur  luxuriam  quae  fcetida  eft  ,  quia  dicit  non  audeo 
appropinquare  Domine  ne  in  naribus  tuis  fceteam  ,  quod  non  audet  oculos  ad  cce- 
lum  levare  confitetur  curiofitatem  ,  quod  manu  percutit  peclus  confitetur  crudeli- 
tatem,  quod  dicit:  propitius  efto  mihi  peccatori ,  fcurrilitatem  ,  nam  fcurrse  con- 
fueverunt  vocari  peccatores  vel  potius  Leccatores  ha:c  Praepofitivus.  Gregorius 
quoque  in  Homilia  tres  ponit  rationes  di&i  ,  cur  in  abftinentia  quadragenarius  nu- 
merus  cuftoditur  ,  nempe  quia  uterus  decalogi  per  libros  quatuor  fancli  Evangelii 
impletur.  In  hoc  etiam  mortali  corpore  ex  qoatuor  elementis  confiftimus  ,  &  per 
voluptatem  ejusdem  corporis  *  prseceptis  dominicis  contrahimus.  Quia  igitur  per 
carnis  defideria  decalogi  mandata  contempfimus  ,  dignum  eft  ut  eandem  carnem 
quatuor  dies  affligamus  ,  a  prajfenti  quoque  die  usque  ad  Pafcha  VI.  hebdomade 
in  XLII.  dies  veniunt,  e  quibus  dum  VI.  dies  dominici  de  abftinentia  fubtrahuntur. 
xxxv i.  in  abftinentia  remanent.    Cum  vero  per  $6f.  dies  annus  dicitur  quia  anni 

noftri 


2  Cap.  fitbmbt  &tpla$t.  ^n  St.Petri&trcb*.  191 


noftri  decimas  Deo  damus  haec  GRiEGORIUS.  Quare  autem  non  obfervamus 
verum  jejunium  quo  Chriftus  jejunavit ,  qui  ftatim  poit  baptifmum  inchoavit ,  fed 
cum  Pafcha  illud  continuamus,  quadrupiex  ratio  affignatur  in  Summa  Magiftri  JOH. 
BELETH.  Prima  eft  ut  fi  volumus  cum  Chrifto  refurgere  quia  pro  nobis  ipfe  eft 
pafTus  &  nos  cum  eo  compati  debemus.  Secunda  eft ,  ut  per  hoc  filioslfraelis  imi- 
temur  ,  qui  pro  eo  tempore  exierunt  de  iEgypto  ,  poftea  eo  tempore  de  Babilonia 
quod  etiam  probatur  ,  quemadmodum  tam  in  ea  quod  illi  ftatim  quando  egreffi  funt 
celebraverunt  Pafcha;  Sic  &  nos  imitantes  eos  hoc  tempore  jejunamus,  ut  de  JE- 
gypto  &  de  Babilonia  id  eft,  de  hoc  mundo  ,  in  terram  aeternse  htereditatis  ingredi 
mereamur.  Tertia  ratio  eft  quemadmodum  fervor  libidinis  in  tempore  veris  ma- 
gis  folet  nos  accedere,  ut  ergo  refrenemus  corporisasftum  in  hoc  tempore  maxime 
jejunamus.  Quarta  ratio  eft  quare  ftatim  poft  jejunium  debemus  corpus  Domini 
accipere.  Sicut  ergo  fllii  Iftael  prius  quam  comederent  agnum  fe  affligebant  &  co- 
medebant  laclucas  agreftes  &  amaras  ,  ita  &  nos  debemus  per  pcenitentiam  prius 
affligi ,  ut  digni  valeamus  comedere  agnum  vita?. 

JEJUNIA  IV.  TEMPORUM. 

Jejunia  IV,  temporum  a  Kalixto  Papa  inftituta  funt ,  fiunt  autem  hec  jejunia 
quater  in  anno  i.e.funt  quatuor  tempora  ipfius  anni ,  &  hujus  eft  multiplex  ratio. 

Prima  efi ,  quemadmodum  Ver  eft  calidum  6c  humidum ,  ./Eftas  calida  8c  fic" 
ca.  Autumpnus  frigidus  ficcus ,  Hyemps  frigida  6c  humida.  Jejunamus  igitur  in 
vere  ut  noxium  humorem  &  luxuriam  in  nobis  temperemus ;  in  eftate  ,  ut  noxium 
calorem  &  avaritiam  in  nobis  caftigemus  ;  in  autumpno  ut  caftigemus  ariditatem 
fuperbie :  in  hyeme  ut  caftigemus  frigus  infidelitatis  &  malitie. 

Secunda  ratio  eft  ,  quemadmodum  prima  hujus  jejunia  fiunt  in  Martio  ,  f.  in 
prima  feptimana  XLme  ,  ut  in  nobis  marcefcant  vitia.  Non  enim  omnino  pos- 
funt  in  nobis  exftingui,  vel  potius,ut  in  nobis  virtutum  gramina  oriantur.  In  efta- 
te  fiunt  fecunda ,  ut  in  feptimana  pentecoften ,  quia  tunc  venit  Spiritus  fandtus ,  & 
nos  debemus  effe  ferventes  in  Spiritu  S.  In  Septembri  ante  feftum  Michaelis  fiurit 
tertia  jejunia  ;  quemadmodum  fru&us  tum  colliguntur ,  &  nos  debemus  tunc  deo 
reddere  fru&um  bonofum  operum  ;  In  Decembri  fiunt  quarta  jejunia ,  quemadmo- 
dum  tunc  herba  moriuntur  ,  6c  nos  debemus  mortificari  mundo. 

Jertia  ratio  eft;  ut  Judeos  imitemur.  Judei  quater  in  anno  jejunabantur, 
ante  pafcha ,  ante  pentecoften ,  ante  cenopheyam ,  i.  e.  ante  fixionem  tabernaculi 
in  Septembri,  &  ante  encenia  inDecembri. 

Quarta  ratio  eft ,  quemadmodum  homo  conftat  ex  quatuor  elementis ,  quan- 
tum  ad  corpus  ,  &  tribus  auime  potentiis  fcil.  rationabili  concupifcibili ,  irafcibili 
quantum  ad  animam ,  ut  hec  igitur  moderentur  quater  in  anno  per  tres  dies  jejuna- 
mut,  cum  quaternarius  referatur  ad  corpus,  ternarius  vero  ad  animam  7  &  hec  ra- 
tiones  funt  Magiftri  Jo.  BELETH. 

gufatA 


192  Ut^uttbcrt  uwb  VXa&ti&ttn  j.Period. 

guinta  ratio  eft.  Quemadmodum  ,  ut  dicit  JO.  DAMASCENUS  in  vere 
augmentatur  fanguis :  in  eftate  colera :  in  autumpno  melancolia :  in  hyeme  flecma; 
Jejunamus  igitur  in  vere  ,  ut  debilitetur  fanguis  concupifcentie  &  inepte  letitie,fan- 
guineus  enim  libidinofus  &  letus  ;  In  e/iate ,  ut  debilitetur  colera  iracundie  &  falla- 
cie,  colericus  enim  naturaliter  eft  iracundus  &  verfutus ;  ln  autumpno  ,  ut  debilite- 
tur  melancolia  cupiditatis  &  triftitie ,  Melancolieus  enim  naturaliter  eft  cupidus  &c 
triftis ;  ln  hyeme ,  ut  debilitetur  flecma  hebetudinis  &  pigritie ;  Nam  flecmaticus  eft 
naturaliter  hebes  <5c  piger. 

Sexta  ratio  eft.  Quemadmodum  ver  comparatur  aeri ,  eftas  igni ,  autum- 
pnusterre,  hyemsaque;  Jejunamus  igitur  in  Verre  ,  ut  in  nobis  edometur  aer  ela- 
tionis  &  fuperbie  ;  In  eflate  ut  edometur  ignis  cupiditatis  &  avaritie;  In  autumpno, 
ut  edometur  terra  frigiditatis  cctenebrofe  ignorantie;  In  byeme  ,  ut  edometuraqua 
levitatis  &  inconftantie. 

Septima  ratio  eft.  Quemadmodum  ver  refertur  ad  pueritiarri  ;  eftas  ad  ado- 
lefcentiam;  autumpnus  ad  maturitatem  fiue  uirilem  etatem;  hyems  ad  Sene&utem; 
Jejunamus  igitur  ut  fimus  pueri  per  innocentiam ;  In  eflate  ,  ut  efficiamur  juvenes 
per  Conftantiam  ;  In  autumpno  ,  ut  efficiamur  maturi  per  modeftiam  ;  ln  byeme  ut 
efficiamur  fenes  per  prudentiam ,  &  honeftam  vitam ,  vel  potius ,  ut  fatisfaciamus, 
quicquid  per  illas  quatuor  etates  offendimus. 

Otlava  eft  Magiftri  Guilielmi  ALTISIODORENSIS.  i)  Ideo  in  quatuor  tem- 
poribus  jejunamus,  ut  quod  in  illis  quatuor  anni  temporibus  deliquimusemendemus, 
&  fiunt  per  tres  dies  ut  fatisfaciamus  in  die  quo  deliquimus  in  menfe.  Item  &  fi- 
unt  in  feria  IV.  quia  tunc  Dominus  a  Juda  traditus  fuit.  In  VI.  quia  in  ea  crucifi- 
xus  fuit.  Sabbato  quia  in  fepulcro  jacuit ,  quia  triftes  erant  difcipuli  de  nece  do« 
mini, 

DE  TEMPORE   RECONCILIATIONIS. 

Di&o  de  feftivitatibus ,  que  occurrunt  infra  tempus  deviationis,  quod  incipit 
ab  Adam  iisque  ad  Moyfen  ,  quod  tempus  reprefentat  Ecclefia  a  LXX.  usque  ad  Pa- 
fcba,  Sequitur  videre  de  feftivitatibus  que  eveniunt  infra  tempus  reconciliationU , 
quod  tempus  reprsefentat  Ecclefia  a  Pafcha  usque  ad  O&avam  penthecoftes.  Re- 
furrectio  Chrifti  a  paffione  ipfius  tertia  die  fa&a  eft.  Circa  Refurredtionis  Domini- 
cam  VII.  per  ordinem  funt  confideranda. 

Primo,  qualiter  verum  fit,  quod  tribus  diebus  &  tribus  noclibus  in  fepulchro 
jacuit  ,  &  tertia  die  refurrexerit. 

Secun- 


l)  £$  WJVt)  GVILIELMUS,  \)0tl  Seligniaco,    D&er  Scilligniaco  jllbctiamf/  aementief.     <5t'  W(\X  5Bif<&l)ff 

ju  Auxerre  tn  Bourgognc ,  foaher  D?r  gunalitnc  Altifllodorcnfis ,  tiadjnialS  abcr  befam  cr  Dcr 
<£rfc»©fab  jtt  «J3an'0.  (£r  ftarb  A.1223.  d.  ijNov.  unt>  fyat  etne  Summam  Theoiogicam  aefdjrtc 
t>en/  (jfnferlaffen/  wclc^e  A.  1500.  ju  Sparifi  an$  Stc&r  gefrwn.   Vid,  Guil.  cave  Hift,  Lit.  Script. 

Ecdef.  ad  an,  1286. 


i  Cap.  fieben&e  S8epfa0fc        wn  St.  Petri  £trcfce,  1 9  5 

„|__u.i  __i_   ■_■■!■     1        ■  1  ii     ■  -     -" -   ~  r    1  1      1  1  1.  11  1 -      . - -1     j    1     ■  ,|  , 

Secundo ,  quare  non  ftatim  quando  fuit  mortuus  refurrexit ,  fed  usque  in,  ter- 
tium  diem  exfpe&avit.  ,+**. 

lertio  ,  qualiter  refurrexi^  ™ 

Quarto,  quare  refurreftionem  fuam  acceleraverit  nec  usque  ad  generalem  re- 
furrectionem  diftulit. 

^uinto ,  propter  que  refurrexit. 

SextOy  refurgens  quotiens  apparuit. 

Septimo ,  qualiter  fan&os  patres ,  qui  erant  in  lymbo  inde  eduxit ,  &  quid  ibi 

cgit. 

Circa  primum  notandum  quod  Chriftus  tribus  diebus  ocnoctibus  infepulcro  fuis- 
fe  dicitur.  S.  AUGUSTINUS  per  Synechdochen  ,  ut  prima  dies  accipiatur  fecun- 
dum  partem  fui  poftremam  ,  fecunda  dies  fecundum  fe  totam  6c  integram  ,  tertia 
fecundum  partem  fui  primam  &  fic  erunt  tres  dies  ,  &  quilibet  horum  dierum  no- 
clem  fuam  habuit  prxcedentem.  Tunc  enim  fecundum  BEDAM  mutatus  eft  dtHo 
&  cenfus  dierum  ac  nocluum.  A  Nativitate  dies  enim  pracedebant  &  no&es  fe- 
quebantur.  Poft  paftionem  autem  hic  ordo  mutatus  eft  ,  ita  quod  nocTes  prsece- 
dunt  &  dies  fequuntur ,  &  hoc  myfterio  congruit ,  quoniam  homo  primus  de  die 
gratke  cecidit  in  no&em  culpae,  poft  Chrifti  autem  paflionem  &  refurrecl:ionem  de 
no&e  culpse  rediit  ad  diem  gratia?. 

Circa  fecundum  fciendum ,  quod  conveniens  fuit,  ut  non  ftatim,  quando  mor* 
tuus  fuit ,  refurgeret ,  fed  usque  indiem  tertium  exfpedtaret,  propter  V.  rationes. 

Primo  propter  fignificationem  ,  ut  fcilicet  per  hoc  fignificaretur  ,  quod  lux 
fuce  mortis  curavit  noftram  duplam  mortem  ,  &  ideo  una  die  integra  6c  duabUs  no- 
ftibus  jacuit  in  fepulcro  ,  ut  per  diem  intelligatur  lux  fuae  mortis  ,  per  duas  noctes 
noftra  duplex  mors,  &  hanc  rationem  aflignat  6/offa  fuper  illud  Lucas  xx.  Oportebat 
pati  Chriftum.  Secundo  propter  probationem.  Quoniam  ficut  in  ore  duorum  vel 
trium  teftium  ftat  omne  verbum  ;  fic  in  tribus  diebus  experitur  omne  faclum  ,  <& 
ideo,  ut  mortem  bene  probaret,  &  fe  probaffe  oftenderet  tribus  diebus  jacere  vo- 
luit  in  fepulcro.  lertio  propter  poteftatis  fuae  oftenfionem  ,  quia  fi  ftatim  refurre- 
xiffet  non  videretur  habere  poteflatem  ponendi  animam  fuam,  ficut  refurgendi,  Sc 
hcec  ratio  videtur  tangi  ingloffa  prioris  Corinth*  xv.  Jguoniam  Chriflm mortuus 
eft  &c.  Ideo  inquam  de  morte  praemittitur,  ut  ficut  vera  mors  oftenditur,  itave- 
ra  refurredtio  oftendatur.  <guarto  propter  reftaurandorum  praefigurationem.  Hanc 
rationem  aflignat  PETRUS  KAVENN AS  2)  dicens  :  tres  dies  voluit  ejje  fue  fepul- 
_ _^ tu- 

2)  SDtefen  SRamen  fu(>rte  t'm  ^lnfange  DeS  xvi,  3a&r  <  £unDerf$  efn  Sitffec  bed  afilbenen  Pejfeg/uni) 
be»>b?r  9ied)feu  Doftor  ju  2Bittenbera  /  roeldjer  ben  granctfcaner  DrDen  &erde  poemtemia  jnbe* 
nafymet  rofrD  /  angenommen  /  unD  tm  'japv  1507.  Sermones  extraotdinarios ,  neb|l  beygefuaeeu 

Qu-eftionibus  cafuu  n  Confcientiae  ju  (iolln  tn  4.  an$  frct)t  QCfieUtt  b(lf.      JpitX  aUl'  tOltDPETHUS 

chrysologus  ,  £ rfc 2$ti<boff  wn  Ravenna,  toeldjer  um  m  3a&r  429.  Den  etab  uberfam/ 
I.  Zfytti$jtex  £*nb  $8  b 


194  Ur&mbett  IM&  CT<td>ricg>teit  ?.  Period. 

turey  qua  in  ccelo  fit  refiauraturus ,  qua  in  terra  reparaturus ,  qua  apud  inferos  fit  redem- 
pturus.  Jguinto  ob  triplicis  ftatus  juftorum  fepreefentationem  ,  hanc  rationem  affi- 
grtBBREGORIUSiuperEremo  dicens:  SextaferiaLbriftuspaffus  eft ,  Sabbatho  tjuievit 
in  fepukro ,  dominico  autem  die  furrexit  a  morte.  Pnefens  enim  vita  nobis  adbuc  fexta  fe- 
ria  eft-)  quia  in  anguftiis  &  doloribus  cruciamur,  fed  Sabbatbo  ,  quod  in  fepulcro  ,  quiefci- 
mtss  ,  quia  requiem  <enim<e  poft  mortem  invenimus.  Die  autem  Domini  a  conditione  VIL 
sum  corpore  refurgimus  &  in  gloria  anim<e  &  cum  corpore  gaudemus.  Dolor  ergo  nos  in 
fexta;  Requies  in  feptima^  &  gloria  excipit  in  oclava^  rK£C  GREGORIUS. 

Circa  tertium  ,  qualiter  fcilicet  furrexerit.  Notandum  quod(i)  refurrexerit 
jpotenter,  quia  virtute  propria.  Joh.  ix.  Poteftatem  babeo  ponere  animammeamtf 
iterum  fumendi  eam.  Item  :  Sobite  templum  boc  &  in  tribus  diebus  &c.  (2)  Felici- 
£er>  quia  depoiita  omni  miferia.  MATTHiElIS  :  Poftquam  autem  furrexero%  prace* 
dam  vos  in  GaliUa.  Galilcea  interpretatur  transmigratio.  Chriftus  ergo  ,  quando 
jto-exit  in  Galilasam  prasceflit.  Quia  de  miferia  ad  gratiam  ,  de  corruptione  ad 
mcorruptionem  tranfivit.  LEO  Papa  :  Poft  pajfwnem  Cbrifti  ruptis  vinculis  mortis  in- 
firmitas  in  virtutem >  mortalitas  in  aternitatcm^  contumelia  tranftt  in  gloriam.  (3)  Uti- 
liter,  quia  procurata  prasda.  Jerem.  IV.  Adfcendit  Leo  de  cubiii  fuo  ,  &  prtdo  gen- 
tium  fe  ievavit.  Item  :  JOH.  Cum  exaltatus  fuero  a  terra  ,  animam  fcilicet  educen- 
do  de  limbo  &  corpus  de  fepulcro  ,  omnia  trabam  ad  me  ipfum.  (4)  mirabiliter, 
quia  remanente  claufo  fepulcro.  Sicut  etiam  remanente  claufo  matris  utero  exivit, 
<&  ad  difcipulos  claufis  januis  intravit.  Unde  legitur  in  hiftoriis  ecclefiafticis:  Quod 
cuidam  monacho  St.Laurentii  extra  muros  ab  incarnatione  Domini  M.CXLmiran- 
ti  decingulofuo,  quo  accinctus  erat,  infoluto  Sc  proje&o  ante  illum,  vox  in  aere  fa- 
^ta  eft  :  Sic  potuit  Chriftus  claufo  prodire  fepulcro.  (f)  Veraciter  ,  quia  in  cor- 
pore  proprio.  Sex  autem  modis  fe  vere  refurrexiiTe  probavit :  (1  per  Angelurn 
qui  nobis  mittitur.  (2  per  frequentem  apparitionem  ,  perhxc  duo  oftendit  feve- 
re  refurrexifte ,  (3  per  commeftionem  ,  per  quam  probavit ,  quod  non  arte  ma- 
gica.    (4  per  palpationem  ,  per  quam  probavit ,    quod  in  vero  corpore.    (r  per 

cica- 


unb  M$  ttm  totS  3a&r  4j(fc  &a  er  ftarb  /  Offu^vet  f;af  /  aemctnef  /  bfjjett  fybm  agnellus  in 

Libro  Pontificali  p,  321.  fqq.  bcf$rclbff  /  0)t  aHC^>  i?CIl  Appendicem  p.T,7^ 

Sa6  SBucr)/  worauf  m  unferm  Codice  ptfsUt  nmb/  finb  ol)M  3ttfiffcl  bie  Homilix  de  Do- 

minicis  &  feftis  aliquod  folemnioribus  totius  anni ,  tDe!d)C  2Infan<j$  JU  tyaxift  ()et'au$  gcfommenf 
%t llfe  abcr  fn  bcr  Bibliotheca  ma°na  Patrum  Colonienfi  Tom.  V.   pt.  2.    fillb  in  Bibliotheca  maxima 

Lugduuenfi  t.vii.  ( tn  raelcJ)er  frcl)  abcr/  tiac^  Dcl  fecl.  £m.  i>.3fftg$  ©rtnnrni  /  eimgrjpnOen/ 
Sie  tbm  nic^t  jugcboren  de  bibliothecis  &  catcnis  Patrum  p.498)  ut  lcfcu  ftn&.  SSDtt  Wrfrn  0{f« 
len  f;ater&ctt  3iamcn  chryfoiogiubccFomntcn/  tinD&cr  Anonymus  Meilicenfis  gct?encfct  tbrcr  alfix/ 

fcaj?  Cr  fie  fupcr  topazium  &  aurnm  obrizum  pretiofum  fc^Cf.       ©Cttte  EpiUola  contra   Eutych«n, 

ift  auffer  in  »Drrrwr(»nfcn  Bibiiothecis  Patrum,  attcf)  tn  gerardi  vossii  ju  SOictpn^  An.  1704. 
gcbrurltrn  Mifceilaneis  ss,  aiiqnot  Patmm  ,  ©rfrcljiffj)  unD  ^afcinif^  mtt  &e^  Editoris  2lnmercfun* 

gClt  anjtirreffcn/  UUb  Bened.BACHINlUS  fat  jte  tn  fetncm  Obfervationibus  ad  Agnellum  p.  ^44.  f, 
ex  Codice  Eftenfi  gafetntfcl)  ^aracffcllct  /  ttnb  btC  vulgstam  edirionem  jljr  an  Dcr  ©cifc  gcferjcf» 
k$  ficbef  auc^)  bcnbcrlcnunfcvg  PETR^err»e^tfe  SJrbett  in  Theophili  raynaudi  Heptadc  Pwcfu- 
lum  Chriftiana  Sapientia  6i  fjomdia  clariffimotutB,  couf.b,  ITTICiIUSl.  c.  p,  251, 


2.  Cap.  (teSenbe  QSet^e.  *>ott  St.  Petri  l&frcfce*  19/ 

cicatricum oftenlionem ,  perquam  probavit,  quod  in  eodemcorpore  ,  in  quo  mor- 
fuus  fuit.  (6  Per  domus  ,  claufis  januis  ingreffionem  ,  per  quam  oftendit ,  quod 
glorificatus  furrexit.  Hx  enim  omnes  dubitationes  circa  Chrifti  refurreclionem  vi- 
dentur  fuiffe  in  Chrifti  difcipulis.  (6)  Immortaliter,  quia  nunquam  de  cseteromo- 
riturus  Rom.  vr.  Cbriftus  refurrexlt  ex  mortuis ,  jam  non  moritur,  Dicit  tamen  DIO- 
NYSILIS  in  epiftola  ad  Demopbilum.  f)  Cbriftum  etiam  poft  afcenfionem  cuidam 
Sanfto  viro  nomine  Carpo  4)  dixiife ;  paratus  fum  rurfus  pro  omnibus  falvandis  pa- 
ti,  per  quod  videtur,  quod  fi  poflibile  efTet,  ad  huc  pro  omnibus  mori  paratus  es* 
fet.  Retulit  enim  pradi&us  Carpus ,  vir  mirse  fan&itatis  b.  Dionyfw  ,  ut^in  eadem 
epiftola  continetur  :  Quod  cum  quidam  infidelium  fidelem  quendam  percutiffet , 
adeo  Carpus  molefte  tulit ,  ut  ex  hoc  infirmitatem  incurreret. 

Tantas  autem  Sanctitatis  erat ,  ut  nunquam  celebraret ,  quin  fi  celeftis  vifio 
inferretur.  Sed  cum  pro  utriusque  converfione  orare  deberet  ,  dominum  tan- 
tum  cotidie  exorabat ,  ut  combuftione*  quadam  amborum  fimul  immaniter  abrum- 
peret  vitas,  6c  eccecirca  noclis  mediumdumevigilaret,  &hanc  orationem  faceret, 
fubito  domus  in  qua.  erat  in  duo  divifa  fuit ,  &  quaedam  fornax  invifa  ibidem  appa- 
ruit.  Refpiciensque  rurfum  vidit  ccelum  apertum  ,  &  ibidem  Jefum  circumdatum 
multitudine  angelorum  ;  deinde  juxta  fornacem  predicli  duo  temuli  viri  ftare,  qui 
afpicientibus  de  fornace  praecedentibus  ,  morfibus  &  involutionibus  in  fornacem 
trahebantur,  necnon  &  aquibusdam  aliis  viris  impingebantur.  Hoc  videns  Carput 
adeoin  iftorum  vindicla  deledabatur,  utfuperioremquidemvifionem  intueri  conte- 
irmeret,  &  in  horum  vindicla  totus  intentus  maneret ,  ita  quod  plurimum  molefte 
ferebat,  qucdinfornace  non  citocandebant.  Tandem,  cum  difficulter  refpexifTet, 
&  prxdiclam  ,  ut  prius  vifionem  vidiffet  ,  ecce  Jefus  hominum  iliorum  rnifertus, 
defuper  ccelefti  throno  furrexit ,  &  usque  ad  illos  cum  multitudine  angelorum  de- 
fcendens,  manum  extendit,  &  ipfos  eripuit.  Dixitque  Carpo  Jefus:  Manuextenta 
percutiscontra  me.  De  oetero  enim  paratusfum,c\:  rurfus  pro  hominibus falvandis 
pati  &  hunc  mihiamicum,  non  quod  peccentaliihomines.  Hanc  autem  vifionem 
quemadmodumjrecitat  Dionjfius  ,  gratia  hujus  verbi  poflumus  affirmare. 

Circd 

3)  2>em  2tf[)fnienfjf(hcn3vat^»^errn  dionysio  areqpagitte  roarb  biefer  55rtef  gemctntgftc^ 
jugefd)riebcn  /  bt'g  Dag  dall^us  trt  feinem  ju  ©eneoe  An.  1666.  gcbrucftcn  S5ud>e  de  Scriptis 
Arcopagitas ,  nitr  $ulat'.glic&en  ©ruttben  ctroicfj :  baf?  er  ncbjt  aflen  ubrigen  iljm  jugcetgnefen 
ecljrtlttcn  untagefrfjoben  fet.  <£$  maa  nnn  iblc&rt  /  mie  Guil.  cave  bafiir  f;olt/  fra  bt.rbten 
ober  aucb  jn  2infang  beS  fec^ften  3a&n.£un&ertS/  gefcjje&cn  fenn.  SWebrere  3Racj)ricf)t  &ebctt 
^emr.  (fonrab  2irenb/  tn  ber  unfartfjetifdjen  Sebens '  ^efc^rcibung  beS  (£{jrro.  dionysius 

AREOPAGiTA.     Guil.  CAVE  in  Hift.  Lit.  Scr.  Eccl.  ad  An.  50.  &  362.  Joh.  DALLJ3EUS  1.  c.  & 
de  confcfllone  auriculari  p  igo.   HONORIUS  Auguftod.   Lib.  I.  c.  16.  b.Th,  ITTIG  dc  bibl.  Pat. 
P*  4.8   l?S   122.487  719.     l°h-  MARILLON  Opp.  Pofth.  II.  p,^.  fqq.     Anon.  Mfc-LLICEN* 
SIS  c.  19.     SIGERERTUS  Gemblacenfis  c.  4 

4)  SBie  bie  ecr)vifTt  filbft/  fo  birtti  carpi  groencfet/  erfitf,tcf  /  fo  frer)et  aucf)  btefer£eilfgc  aarnic&t 
feft;  5)?an  $Uet  ibn  foufi  unter  bie  7?.3unger  Sbrifii  /  aber  toegen  fetne^  tobe^  i|t  man  md)t 
cttiig/  ob  er  uaturltcj)  «eroefen/  oDer  m\  btncn  3uben  geroalttbatig  oerurfac&ct  WorOen  fet).  3tu 
Deijen  ftnben  \m  fein  ©e&ac&tnijj  auf  ben  l6$Rm)  angc^rteben: 

03  5  2, 


t$6  Utftwbert  mb  VXacbvidbtcn  %.  Period. 


Circa  guartum,  quare  non  exfpe&avit  cum  aliis  refurgere?  quando  fcilet  fiet 
generalis  refurreclio,  fciendum,  quod  propter  tres  rationes noluit  difFerre  (i)Pr°- 
pter  corporis  dignitatem.  Cum  enim  illud  corpus  effet  digniflimum ,  ex  eo ,  quod 
erat  deificatum  ,  five  divinitati  unitum  ,  non  fuit  decens  ,  ut  feam  diu  fub  pulvere 
jaceret.  Pf.  Non  dabis  fantlum  tuum ,  i.e.  fan&ificatum  corpus  tuum ,  videre  corru- 
ptionem.  Item  Pf  Surge  Domine  in  requiem  tuam ,  tu  et  arca  fanftificationis  tu* ,  &  vo- 
catur  arca  fandtificationis  tux  idem  corpus,  quod  fuit  contubernium  divinitatis.  (2) 
Propter  fidei  firmitatem.  Si  enim  tunc  non  furrexifTet ,  fides  periifTet,  nec  verum 
Deum  eum  aliquis  credidiflet ,  quod  patet  ex  eo  ,  quod  in  paffione  ,  excepta  b. 
Virgine  omnes  fidem  amiferunt ,  fed  cognita  refurre&ione  ipfam  recuperaverunt. 
I  Cor.  XV.  Si  Chrifius  non  re/urrexerit  vana  eft  fides  noftra.  (j)  Propter  noftrse  re- 
furredlionis  exemplaritatem.  Raro  enim  inveniretur  ,  qui  refurre&ionem  futuram 
fperaret ,  nifi  ea  in  exemplo  pnecefiffe  videretur  ,  &  propter  hoc  dicit  Apoftolus, 
quia  ft  Chriftus  furrexit,  (5  nos  refurgemus ,  quia  ejus  refurre&io  eft  caufa  exemplaris 
noftrae  refurre&ionis.  GREGORIUS  :  Exemp/o  Deus  monftravit  ,  &  monflravit  /*»  p rx- 
mio,  ut  ficut  ipfuw  refurrexiffe  fideles  cognofcerent ,  ita  in  femet  ipfis  in  fine  mundi  refur* 
reftionis  pramia  flerarent.  IDEM  :  Non  plus  quam  triduanam  mortem  ejfe  voluit  ,  ne 
ft  in  illo  diferreretur  ,  in  nobis  omnino  defperaretur.  IDEM  :  Habemus  fpem  refurre- 
dionis  nofta  ,  confiderata  gloria  corporis  noftri. 

Grcaguintum,  propter  quod  fcilicet  furrexit?  Sciendum ,  quod  propter  qua- 
tuormagnas  utilitates  noftras.  Eft  enim  refurre&io  ejus  operans  juftificationem 
peccatorum,  docens  novitatem  morum,  generans  fpem  de  receptioneremuneran- 
dorum  ,  &  caufans  jus  refurreclionis  omnium.  De  Yrimo  Rom.IV.  Traditus  eflpro. 
pter  delibla  noflra  &  refurrexit  propter  juflificationem  noftram.%  De  Secundo  Rom.  VI. 
Sicut  Cbriftus  a  mortuU  per  gloriam  patris  refurrexit ,  ita  &  nos  in  novitate  vit<e  ambule- 
nws,  De  Tertio  1  Pet.  JQuod  propter  magnam  mifericordiam  refufcitavit  nos  in  ftem 
vit£per  refurretlionem  Jefu  Chrifii  a  mortuis.  De  Quarto  1  Cor.  XV.  Chriftus  refur» 
rexit  a  mortuis ,  primitU  dormientium ,  quomodo  quidem  per  bominem  m\rs,  ($  per  bomi- 
nem  refurretlio  mortuorum.  Et  nota,  quod  ,  ficut  patet  per  priora  ,  Chriftus  in  fua 
refurre£tione  quatuor  habeat  propria.  Primum  eft  ,  quod  noftra  refurre£tio  usque 
in  finem  mundi  difFertur,  fua  vero  die  tertia  celebrata  eft.  Secundum  quod  nosper 
illum  refurgemus,  ille  vero  per  fe.  Unde  AMBROSIUS  :  Jguomodo potuit  adjutori' 
um  fui  corporis  qu<erere  fuCcitandi  qui  alios  fufcitavit.  Tertium,  quod  nos  incineramur, 
fed  ejus  corpus  incinerari  non  potuit.  Jguartym  ,  quod  fua  refurreclio  eft  refurre- 
£tionis  noftrae  caufa  efficiens  ,  exemplaris  &  facramentalis.  De  prima  caufa  glofla 
^fuper  Pf  ad  Vefperum.  Demorabitur  &c.  Refurreclio  Chrifli  eft  caufa  refurrekionis 
corporis  &  anim>t  in  prafenti  ,  &  corporis  in  futuro.  De  Ilda  I  Cor.  XV.'  Si  Cbrifius  re~ 
furrexit  &c.     De  III.  Rom.VI.  ut  quomodo  Chriftus  &c 


Circa 


a.Cap.fte6cn&e53eptage;'  »o»st.Petri»fr*e.  197 


Circa  Sextum  ,  fcilicet ,  quotiens  refurgens  apparuit  ?  Notandum  eft,  quod 
ipfa  die  refurreclionis  v.  vicibus  apparuit ,  &  aliis  diebus  fequentibus  v.  vicibus. 

Primo  enim  apparuit  MarU  Magdakn*  Johan.  XX.  Matth.  ultimo.  Surgens 
mane  prima  Sabbathi  apparuit  primo  MarU  Magdakn*  quae  typum  gerit  peccantium. 
Voluit  autem  primo  apparere  MarU  Magdalena  quinque  de  caufis  (i)  quod^fcen- 
tius  diligebat.  Luc.VII.  Dimiffa  funt  ei  peccata  ,  quia  dilexit  multum.  (2)  ut  often- 
deret,  fe  mortuum  pro  peccatoribus.  Matth.  IX.  non  veni  vocare  jufios  fed  pecca- 
tores.  (2)  Quod  meretrices  praseedent  fapientes  in  regno  ccelorum.  Matth.  XX. 
amen  dico  vobis  ,  quod  meretrices  &  (4)  ut  ficut  mulier  fuit  nuntia  mortis  ,  ita  efTet 
nuntia  vitae.  Uxc  Glojfa  ,  (j)  ut  ceu  abundaverat  delidtum  lic  abundaret  fimiliter 
&  gratia. 

Secundo  apparuit  mulieribus  redeuntibus  a  monumento ,  quando  dixit_eis  ave- 
te,  quse  accefTerunt  &  tenuerunt  pedes  ejus  Matth.  ult.  &  typum  gerunthumiiium, 
xjuibus  Dominus  apparuit ,  cum  ratione  fexus  ,  tum  ratione  affeclus  ,  quia  tenue- 
runt  pedes  ejus. 

Tertio  apparuit  Simoni,  fcilicet  una  ,  at  quando  nefcitur,  nifi  forte,  quando 
redibat  a  monumento  cum  Jobanne.  Potuit  enim  efTe ,  quod  Petrus  a  Jobanne  alicu- 
bi  diverterit,  &  eiDominus  ibidem  apparuerit.  Luc. ult.  Petrus  autem  interpreta- 
tur  obediens  ,  &  gerit  typum  obedientium  ,  quibus  Dominus  apparet. 

Quarto  apparuit  difcipulis  euntibus  in  Emaus  ,  quod  interpretatur  defiderium 
confilii  &  fignificant  pauperes  Chrifti,  qui  volunt  confilium  implere  :  vade  &  vende 
omnia  qua*  habes  6c  da  pauperibus. 

Quinto  apparuit  difcipulis  congregatis  in  unum  ,  &  fignificat  religiofos  cum 
foribus  v.  fenfuum  claufos.  Joh.  XX.  Has  r.  apparitiones  ipfa  die  refurrecTionis  fa- 
t\x  funt ,  &  has  reprafentat  Sacerdos  in  mifTa  ,  quinquies  fe  vertens  ad  populum , 
fcilicet  tertia  verfio  eft  cum  filentio ,  quas  fignificat  tertiam  apparitionem  fa&am  Pe- 
trot  quianefcitur,  ubi  vel  quando  faclia  fuerit. 

Sexio  apparuit  VIII.  die  difcipulis  congregatis  in  unum  prafentej  Thoma  ,  qui 
dixit,  fe  non  credere  nifi  videret,  &  fignificat  hsefitantes  in  fide. 

Septimo  difcipulis  pifcantibus  Joh.  ult.  &  fignificat  praedicantes  ,  qui  fiint  pi- 
fcatores  hominum. 

Otlavo  difcipulis  in  monte  Tbabor  Matth.ult.  &fignificat  contemplantes  viros, 
quia  in  prasdicto  monte  transfiguratus  fuit. 

Nono  5-)  undecim  difcipulis  recumbentibus  in  cenaculo  ,  ubi  incredulitatem 
eorum  &  duritiam  cordis  exprobravit.  Mar.  ult.  per  quos  intelliguntur  peccatores 
in  undenario  transgreflionis  pofitos  ,  quos  Dominus  aliquando  mifericorditer  vi- 
fitat. 

®&  5  De' 

5)  £>iefe  €rfd)einuna  gefc&af;  am  ^aae  &er  9iuferfW;ung.  tyriftit  nnl)  tuar  &te  lefcfe  m  fcemfel&en  2d 
se/  unD  eineriei;  mt  0«/  twlc&e  i>erS3?rfaj.er  n.5,  fdjon  erwe&net  &a(. 


198  Urfcjnbeit  tmb  Haclmcfctett  $.Period. 

Decimoi&c  ultimo  apparuit  difcipulis  exeuntibus  in  montem  oliveti.  Matth. 
ult.  per  quos  fignificantur  mifericordes  &  mifericordiae  oleum  diligentes.  De  hoc 
loco  adfcenditur  in  ccelum,  quia  pietas  ad  omnia  valet,  promiflionem  habens  &c. 
i  Tim-IV.  Sunt  &  alite  tres  apparitiones  ,  quas  referuntur  in  ipfa  die  refurre&io- 
nis  ^ed  tamen  hse  ex  textu  non  habentur.  (  i  )  Qua  apparuit  Jacobo  Jufto  ,  i.  e. 
Jacobo  /l'ph<ei ,  de  qua  apparitione  invenies  in  Legenda  ipfius  Jacobi  ;  Alia  ,  qu& 
ipfa  die  dicitur  apparuifte  Jofeph  ,  ficut  legitur  in  evangelio  Nicodemi.  Nam  cum 
audifTent  Judan,  quod  Jofephtu  corpus  Jefu  kPilato  petiifTet,  &  ipfum  inmonumen- 
to  pofuiilet ,  indignati  adverfus  eum,  ipfum  ceperunt ,  &  in  quodam  cubiculo  dili- 
genter  claufo  &figi!Iato  recluferunt,  poft  Sabbatum  eum  occidere  volenter,  &  ec- 
ce  in  ipfa  nocle  refurreclionis  fufpenfa  domo  a  quatuor  angulis  intravit  Jefus  &  fa- 
ciem  ejus  exterfit ,  &  ofculum  dedit ,  &  inde  falvis  figillis  eum  educens  in  domura 
fuam  in  Arimathiam  ipfum  adduxit.  Tertia  eft  ,  qua  ante  cceteros  virgini  gloriofie 
apparuifte  dicitur  ;  fed  hoc  ab  Evangeliftis  fubticetur.  Hoc  Romana  ecclefia  ap- 
probare  videtur ,  quce  ftatim  ipfa  die  apud  St.  Mariam  celebrat  ftationem.  Si  enim 
hoc  non  creditur,  quod  hoc  nullus  Evangelifta  teftatur  ,  confequens  eft  ut  poft  re- 
furrectionem  nunquam  fimiiiter  apparuerit ,  quia  ubi ,  vel  quando  nullus  Evangeli- 
fta  edixit.  Sed  abfit  ut  filius  talis  talem  matrem  tali  honore  dehonoraverit.  Sed 
ideo  fbrfitan  Evangeliftse  hoc  fubticuerunt ,  quod  eorum  fuit  folummodo  refurre- 
clionis  teftcs  inducere.  Matrem  autem  ad  teftificandum  pro  filio  eos  inducerenon 
decuit.  Si  enim  teftimonia  extraneorum  deliramenta  vifa  funt,  quomodo  nonma- 
gis  matrem  pro  filii  amore  crederent  delirare.  Hoc  igitur  Evangeliffce  fcribere 
noluerunt ,  fed  pro  conftanti  reliquerunt.  Debuit  enim  plus  matrem  lastificare 
quantum  amplius  caeteris  eam  conftat  doluifte  de  morte.  Hoc  etiam  teftatur  AM- 
BROSIUS  in  Libro  tertio  de  Virginibtu  ,  dicens  :  Vidit  mater  refurretlionem  Domini , 
dc  prima  vidit  &  credidit }  vidit  Maria  Magdalena  quamvit  ifla  adhuc  nutaret. 

De  Septimo  autem  &  ultimo  ,  qualiter  patres  qui  erant  in  limbo  Chriftus  edu- 
it,  &  quid  ibi  egit,  evangelium  aperte  non  explanavit,  AUGUSTINUS  tamenin 
quodam  fermone  &  NICODEMUS  in  fuo  Evangelio  aliquatenus  hoc  oftenderunt. 
Ait  enim  St.  AUGUSTINIIS:  uMox  utChriftus  Spiritum  reddidit  unita?  fuse  divini- 
"tati  anima  ad  inferorum  profunda  defcendit,  cum  tenebrarum  terminum  quafiqui- 
"dam  deprazdator  attigiflet ,  afpicientes  eum  impii  ac  tartarorum  legiones  territi, 
"inquirere  cceperunt,  dicentes:  Unde  eft  ifte  tam  fortis  ,  tam  terribilis  tam  fplen- 
"djdus ,  tam  praeclarus.  Mundus  ille  ,  qui  nobis  fubditus  eft  ,  nunquam  nobis  mi- 
"fit  talem  mortuum  ,  nunquam  inferis  talia  munera  deftinavit.  Quis  ergo  eft  ifte, 
"qui  tam  intrepide  fines  noftros  transgreditur,  &nonfolum  noftra  flipplicia  non  ve- 
"retur,  verum  &  alios  de  vinculis  noftris  abfolvit.  Ecce  ipfi  ,  qui  fub  noftris#  fole- 
"bant  fiifpirare  tormentis,  infultant  nobis  de  perceptione  falutis,  &  nonfolum  jam 
"nihil  verentur  ,  fed  &  fuper  nobis  minantur.  Nunquam  hic  fic  mortui  fuperbie- 
"runt ,  nec  aliquando  potuerunt  fic  Iseti  efte  captivi.  Ut  quando  huc  adducere 
."iftum  voluifti  6  Princeps  nofter ,  periit  omnis  lsetitia  tua,  in  luctum  converfa  funt 

gau- 


a.  Cap.  ffeben&e  55e^^e*         Wtt  St  Petri  &&>&&  1 99 


gaudia  tua.     Dum  tuChriftum  fufpendis  in  ligno,  ignoras  quanta  damna  fuftineas,, 

in  inferno.     Poft  iftas  crudelium  voees  infernalium  ,  ad  imperium  dornini  omnes,, 

ferrei  confra&i  funt  ve&es  ,  &  ecce  innumerabiles  fan&orum  populi  ejus  genibus,, 

provoluti,  lacrimabili  voce  dicebant.     Advenifti  redemtor  mundi ,  advenifti  quem,, 

defiderantes  quotidie  exfpe&abamus  ,  defcendifti  pro  nobis  ad  inferos  ,   noli  no-„ 

bis  deeffe  cum  reverfus  fueris  ad  fuperos.      Afcende  domine  Jefu  inferno  exfpo-,, 

liato ,  mortis  audtore  fuis  vinclis  irretito  ,    redde  jam  lsetitiam  mundo  ,   fuccurre,, 

inquiunt,  jam  faevas  exftingue  pamas&  miferando  refolve  captivos,  dum  hic  es,  „ 

abfolve  reos,  dum  afcenderis,  defende  tuos.  „     H<ec  AUGUSTINUS.  6)  In  Svangeiio 

NlCODEMl.  7)    Legitur  quod  Carrinus  fif  Leuticius  filii  Simeonis  fenis  cum  Chrifto 

furrexerunt ,  Annse  &  Caiphse  &  Nicodemo  #  Gamalieli ,   ab  eis  jurati ,   quid  Chri- 

Wx*s  apud  inferos  geffit?  narraverunt  ^  dicentes :  Cum  eftemus  cum  omnibus  patribus,, 

noftris  in  caligine  tenebrarum  ,  fubito  fa&us  eft  aureus  folis  color  ,  purpureaque,, 

&  regalis  Iux  illuftrans  fuper  nos.     Statimque  Adam  humani  generis  pater  exulta-,, 

vit ,  dicens  :  Lux  ifta  auctoris  luminis  eft  fempiterni ,  qui  nobis  promiftt  rnittere,, 

nobis    teternum  lumen  fuum.      Et  exclamavit  Tfaias  dicens  :    Hoc  eft  lux  patris  „ 

filius  Dei,,  ficut  prsedixi  cum  eftem  vivus  in  terra  :  Poputta  ,  qui  ambulabat  in  tene-y> 

hru  videt  lucem  magnam.     Tunc  fupervenit  genitor  nofter  &  exultans  dixit :  Glo-„ 

rificate  dominum  ,  quia  ego  Chriftum  infantem  natum  in  manibus  fufcepi  in  tem-„ 

plo  &  compulfus  Spiritu  San£to  dixi.     Nunc  viderunt  oculi  mei  falutare  tuum  ,  quemn 

promififti.     Poft  haec  fupervenit  quidam  qui  Eremita  Sc  interrogatus  anobis  quises-,, 

fet,  dixit:  Ego  fum  Johannes  qui  Cbrifium  baptizavi ,  6c  ante  faciem  ejusviam  pa-„ 

ravi ,  &  ipfum  oftendi  digito  ,  dicens  :    ecce  agnus  Dei  &c.     Et  defcendi  nunciare,, 

vos ,  quod  in  proximo  eft  vifitare  vos.     Tunc  Seth  dixit :  Cum  iviffem  ad  portas„ 

paradyfi  rogare  Dominum ,  ut  transmitteret  angelum  fuum  mihi ,  ut  daret  mihi  de„ 

oleo  mifericordiae ,  ut  perungeremus  corpus  patris  m€\Ade,  cum  effet  infirmus,  „ 

apparuit  mihi  Angelus  Dei  Mkhael  dicens :  Noli  laborare  Iacrymis  orando  propter,, 

oleum  mifericordiae,  quia  nulla  modo  poteris  ex  eo  accipere,  nifiquando  completi,, 

fuerint  milia  &  quingenti  anni ,  ha?c  audientes  omnes  Patriarchse  &  Prophetse  ex-„ 

ultaverunt  magna  exultatione.Tunc  SathanPrinceps  &  Dux  mortis  dixit  ad  infernum  :„ 

praepara  te  fufcipere  Jefum ,  qui  fe  gloriatur  Cbriflum  Filium  Dei  effe ,  &  homo  eft  timens,, 

mortem ,  dicens :   Triftls  eft  anima  mea  usque  ad  mortem ,  &  multos ,   quos  feci  cur-  „ 

vosvel  ccecos  fanavit  &  claudos  erexit.  Refpondens  infernus  dixit,  fipotens  estu,„ 

qualis  eft  homo  ille  Jefus  ,  qui  timens  mortem  potenti&  tuae  adverfatur.       Nam  fi„ 

dicit  fe  timere  mortem  capere  te  vult ,  &  vas  tibi  erit  in  fempiterna  fecula.       Cui  „ 

Sathan.     Ego  illum  tentavi,  &  popu/um  adverfus  ipfum  fufcitavi ,  jam  lanceam  ex-„ 

t ___ __^ acui, 

6)  <£$  ift  hmits  nn  melen  gelaljrfen  SDJdnnern  errofefen  n?orfccn/  fcnj}  man  unferftfitcolfcbcn  eermo* 

nen  pe$  groffen  augustini  ftamcn  falfc&Ifc!)  toorgefe^et  fja&c/  unD  t>on  foldkm  ©cblage  fftolme 
N  ^pWftffel  aucf;  Die/  a«g  tueldjer  J)er  «Berfaffer  Dtefe  S5?Drtc  ^crgefefief. 

7)  SDj§  ffl  cfn  ert>fcf)fefe$  25ucfo  /  fo  2lnfang$  unfer  i>em  taien  Aaorum  piiati  berum  qefraacn  wot> 

cen.    Unfcr  £r.  Doft.  fabricius  l)at  eg  fcfnem  Cod.ci  Apdcrypho  n.t.  p.  217.  fqq  cfn?er(cf6ct/ 
8!L?.l*omf D,ffc  e/c?/ in  m'eJf,n  m  fe-lc  ^Mi&t  1  w!tf;e$  per  geneiaje  «efcv  H»  ttmn  anju* 


200  UttunUn  uirt  VtAd)xid)ttn  ^Period. 

"acui,  fel  &  acetum  mifcui,  lignum  crucis  praeparavi,  &  in  proximoeft  morsejus, 
"ut  perducam  eum  ad  te.  Cui  Infemut ,  ipfene  eft  ille  ,  qui  fufcitavit  Lazarumt 
"quem  tenebamus  ;  Cui  Sathan  :  Ipfe  eft.  Cui  Infernns  :  Conjuro  te  per  virtutes 
"tuas  &  meas ,  ne  perducas  illum  ad  me.  Ego  enim,  cum  audivi  verbum  imperii 
"ejus  contremui ,  nec  ipfum  Lazarum  tenere  potui ,  fed  excutiens  fe  ficut  aquila  <5c 
"fuper  omnem  agilitatem  faliens  exiit  a  nobis.  Et  cum  hcec  loqueretur  fa£ta  eftvox 
•*Ut  tonitru,  dicens  tollite  portas^  principes,  veftras  &  elevamini  port*  &c.(fc.  adhanc 
"vocem  contremuerunt  dcemones  &  oftia  amea  cum  ve£tis  ferreis  clauferunt  Tunc 
"David  dixit:  Nunquam  ego  propbanavi  Dominum  ,  confiteantur  Domino  &c,  quia  con- 
"fregit  portas  sereas  &  vecTes  ferreos.  Facla  eft  iterum  magna  vox  dicens :  Tollite 
"portas  &c.  Videns  infernus  quod  duabus  vicibus  eXclamaverat  ,  quafi  ignorans : 
mi6htis  eft  ifte  rex  glorU.  Cui  David:  Dominus  fortis  &  potens ,  dominus  potens  in  pralio^ 
uipfe  efl  rex  g/ori*.  Tum  Rex  glorias  fupervenit ,  6c  seternas-  pamas  illuftravit ,  & 
"extendens  Dominus  manum  &  tenens  manum  Ad*  dextram  ,  dixit :  Pax  tibi 
"cum  omnibus  filiis  tuis  juftis  meis  ,  &  Afcendens  Dominus  ab  inferis  ,  &  omnes 
"fancti  fecuti  funt  eum.  Dominus  autem  manum  Ad<e  tradidit  Micbaeli  Archange- 
"lo,  &  deduxit  eos  in  paradyfum.  Quibus  occurrerunt  duo  viri  vetufti  dierum  & 
"interrogati  funt  a  fanclis.  Qui  eftis  vos  ,  qui  nobifcum  in  inferis  nondum  fuiftis  ? 
"&  inparadyfo  corpore  collocati  eftis  ?  &  refpondit  unus  ex  iis  :  Ego  fum  Enoch  * 
"qui  hoc  translatus  fum  ,  hic  autem  eft  Elias  ,  qui  huc  curru  igneo  affumtus  eft,  & 
"ad  huc  mortem  non  guftavimus  ,  fed  in  adventu  Anti-Chrifti  refervati  fumus  , 
"cum  eo  prseliaturi  &  ab  eo  occidendi  &  poft  triduum  &  dimidium  diem  in  nubi- 
"bus  afTumendi.  Et  cum  hxc  diceret,  ecce  fupervenit  alius  vir,  portans  in  hume- 
"ris  fignum  crucis,  qui  interrogatus  quis  effet ,  dixit :  ego  latro  fui ,  &  cum  JESU 
"crucifixus  fui  &  credidi  ipfum  effe  creatorem  ,  &  oravi,  dicens  :  Memor  eflo  meit 
*%Domine ,  quando  veneris  in  regnum  tuum ,  6c  dixit  mihi  :  amen  ,  dico  ,  tibi  hodie  me» 
«cum  eris  in  paradyfo.  Et  dedit  mihi  hoc  fignum  crucis  ,  dicens  :  hoc  portans  am- 
"bula  in  paradyfum  &  fi  non  dimiferit  te  ingredi  angelus  cuftos  paradyfi  ,  oftende 
"illi  fignum  crucis  <5c  dices  ad  eum  ,  quod  Chriftus  ,  qui  vere  crueifixus  eft  ,  trans- 
"mifit  me  ,  &  cum  hoc  feciiTTm  &  dixiffem  angelo  ,  ftatim  aperiens  introduxit  me 
"&  ad  dexteram  paradyfi  collocavit.  Cum  heec  Carinur  &  Leuticiut  locuti  effent, 
"fubito  tramfigurati  funt  &  amplius  non  vifi.  GREGORIUS  quoque  NAZIANZENUS 
«velAUGUSIlNUSifeiundum  quosdam  libros,deboc  eodem  ait.  Confeftim  ceterna  nox 
"inferorum  Cbrifto  defcendente  refplenduit ,  mox  ferruginel  janitores  talia  intra  fe 
"umbrofa  filentia  metu  incumbente  fubmurmurant.  Quis  cft  ifte  terribilis  &  nimio 
"fplendore  corrufcans.  Nunquam  talem  nofter  excepit  tartarus  ,  nunquam  in  no- 
"ftram  catervam  talem  vomuit  mundus.  Invafor  eft  ifte  non  debitor  ,  effraclor  & 
"deftru£tor,  non  peccator,  fed  praedator,  judicem  videmusnon  fupplicem,  venit 
"impugnare,  non  fuccurrere ,  eripere  non  manere.  „ 

DI 


i  Cap.  ftebenbe  23ej>(a#e*  **n  St  Petri  2tfrcfee.  20 1 


DE  TEMPORE  PEREGRINATIONIS. 
Di&o  de  feftivitatibus  ,  quae  occurrunt  infra  tempus  reeonciliationie ,  quod 
tempus  reprsefentat  ecclefia  a  pafcha  usque  ad  feftum  pentecoftes.  Sequitur  viderc 
de  feftivitatibus  ,  quce  eveniunt  infra  tempus  peregrinationts  quod  tempus  repra> 
fentat  ecclefia  ab  o&ava  pentecoftes  usque  ad  Adventum  Domini.  Principium  au- 
tem  hujus  temporis  non  femper  hic  (afefto  Urbani)  incipit.  Sed  juxta  pafchalem 
terminum  variatur. 

V»  Hiftoria  Scholaftica.     Codex  membran : 

3)ie  <£5cf)ri|ff  m  bicfem  s25ucf)e  iftber,  fo  roir  m  bem  t)or(jercjefjenben  PASSIONA- 
Ll  ancjetroffen  (jaben  ,  jiemltcf)  d(jn(id; ,  nur  bag  biefe  roenicjere  2lbftir$uncjen  al$  /ene  ttt 
ftct>  faffet ,  unb  bafjer  btefefbc  tm  2l(fertf)um  ju  liberfrcffen  fcf)einef.  SDer  cjenetgte  £efer 
maa  au#  ber'erften  $upfter*§affe(  n.$.  p.84.,  aflroo  t)er  2(nfancj  biefeS  Q3ucj?$  nad;  bett 
gucjen  ber£5ud)fkben  abcjejtod)en  ijt ,  felber  urffjeifen» 

3>a*  2>u<#.fe(bft  f)at  ber  berufjmfe  PETRUS  COMESTOR  cjefcf)rteben,  n>teic& 
benn  ba$  ©efcfjriebene  bet;  bem  ©ebrucften  cjefraffen,  unt)  bemfefben  in  allen,  aufler  inbec 
SSorrebe,  ( ba  einicjer  Unterfd?etb  erfcf)emet)  cj(eid)formicj  ancjefroffen  fjabe. 

3)iefer  PETRUS  roar  juTroyes  m  Champagne  cjebofjrcn  ,  aflroo  er  nad)mafjte 
t>eS  ©ttfftti  ju  St.  Petri  Decanus  roart) ,  unb  fo  (ancj  i)erroa(fete ,  bt'0  baf?  er  umg  3afjr 
(Efyrijft  An.  1 170.  bte  ^Burbe  eines  <£an$(erS  auf  ber  Univerfitxt  partg  erbielt.  (£nb/ 
Itc^  Ijat  erftcf),  au^£tebejuDemftt(Ien£eben,betbcnen©tt(ft^^erren  ju  StVi&or  m  ber 
parififcben  QSorfiabt  eintfetfyan,  atlroo  er  aucf)  An.  1 198*  d.  21  O&.  fein teben  befcj)fof* 
fen  (;af. 

£)en  ^amen  Comeftoris  unb  Manducatoris  fo((  er  nadf)  TRITHEMII  Q?ericfjf 
bafjcr  uberf ommen  fjaben ,  roeifen  cr  tm  Oveben  unb  ©djreiben  bic  ©cJrtflFe  a((emaf)(  f)duf* 

ftg  anjufu^ren  pflecjert  ,  de  Script.  Ecclef.  cap.  580.  unb  GIRALDUS  CAMBRENSIS 
einer  feiner  ©c&iUer  facjef  t>on  t'5m :  ba§  er  offenfficf)  in  ©ecjenroart  t>ie(er  ©efafjrfen  mit 
cjroffer  $reimuff)icjfeif  bejeucjef  Jjabe:  iDer  alte  bpfe  jfetnfc  fyabt  fcteStfrcfee  mem<i&fs 
me&r  betrogert  als  tn  t>em  ilc^r.  Barje ,  ^a^  ttc  pneffer  «icbt  fcurfftett  e^ltcJ? 
WtvUn.    (Sicf;e  G.  CAVE  Hift.  Lit.  Script.  ECCLES.  ad'  an.  1 170. 

Unfer  fetnen  ©c&rifften  pe^et  biefe 

I.  Hiftoria  Scholaftica  »ome  an.  ©e  beffcbet  nad>  A.  MIR^EI  ttnb  G.  CAVE 
Q5ert*t  au^  XVLQ5tl*er,  J.  TRITHEMIUS  aber  re#nrt  XX.  unferMS.  aber  t(t  roeber 
tn  25uci)er  noc&  in  dapttfef  abcjet^et(et,  nur  ba$ ,  roanu  etroa^  neues  fo(  Dorcjefracjen  roer* 
ben ,  etne  5(uffd)ri(ft  oon  rot^en  feudjjkben  ootf  ommt  €r  fyat  bit  @5efd;tcl)te  au$  bem 
2((fen  unb  ^euen^eftament  bi$  auf  bie  5(po(te(^@efct)tc&te  tn  btefem  $5ud)t  auf  eineScho- 
kftifd;e  2lrf  cjefafief ,  audf)  roa^  (tc^  bet)  benen  J&epben  becjeben  (roe(d;e^  er  Incidentia  neu^ 
mt)  ntc[)f  roent^er  Dte(  uncjerotffe^  unb  fabe(5afte^  miteincjemencjet ;  tnbeffen  fyat man  tfjn 

btefer  ^lrbett  roecjett  Magiftrum  hiftoriarum  unbMagiftrumHiftoriaeScholafticaj  cjenant» 
€6  i|t  biefe^  Q5ucf;  breoma^l  in  Folio  cjebrucft,  An.  1475.  ju  D?eut(incjem  An.  1485411 
©trapburcj,  An.  1486. ju^afel,  unb  einmaf  m  8vo  ju^ion,  An.  1 5-43.  unb  fon(t  tyn 
unbroieber* 

I.  Ztytts  3tcr  23*»«^  £  c  n. 


ao2  Utfuttbetttttt&CTrtcbrtcfctett  s.Period. 


II.  De  laudibus  Mari£  librum  unum.  £>eJTen  cjet>encfet  TRITHEMIUS,  unt) 
JOH.  MOLANUS  fa.gef  itt  Bibliotheca  Sacra  MS.  Cap.  MJRJEUM  ad  HENR.GAND. 
cap.  32.    <£r  ^abe  e$  in  8,  aebrucft  cjefefem 

III.  Sermones.  £)erer  tverber?  unterfd;ieb(id?e  tn  unferfcf)iet)(tcl)en  QMkfjer  *©d(en 
no$  unaebrucft  aufbefralfen ,  roeicf;e  G.CAVE  l.c.  er^e^Iet ,  unD  babti)  wrmctoet ,  t>af? 
tmfer  benen  D?et)en  PETRI  BLESENSIS  einiae  tfef)en  folfen ,  t>ie  unferm  PETRO  ju> 
gefydrem 

VI.  Codex  chartaceus ,  roelcDer  trt  ftcf;  f)dlt: 

1  AMALARII  Diaconi  Capitula  in  Concilio  Kquisgrani  anno  8 16.  a  LudovUo 
Pio  Imperatore  celebrato ,  approbata. 

SftmeineS  Q3et)uncfen$  tm  t>ierjef)enben  _3afjrf)unt>erf  gefcfjrtebem  Q3on  bem  Q5u* 
cfje  fefbft  fan  pag.  379.  im  I.  Q5anbe  biefer  unfer  2irbeit  nad;cjefef)en  roerben.  3$  babt 
biefeS  Exemplar  neben  SIRMUNDI  unb  HARDUINI  2(uflacjen  aefjaffcn  ,  uni)  feinen 
Unferfcfjeib  barin  afd  in  2lbf6ei(uncj  t>cr  €apitte!n  an  jroecu  Derfern  aefunben. 

2  Bullam  LUNEBURGENSiUxM  contra  Prxlatos  fuper  fruaibus  Salince  * 
CALISTO  Papa  III.  impetratam  An.  145*  f. 

£)iefe  ift  »on  etner/iinaereh  £>anb  binem  aefcfmebem  Q3on  &er<SacF;c  fefbft  roirb 
am  cjeftdriaen  Ort  cjerebcf  roerben ,  ba  ict)  cjcl.  ®Ctt  bieBulIam,  nebft  anbern  fyefjer  cjef>o^ 
renben  @cf>rifffen  einrucfen  rotf. 

?  Magiftri  PETRI  BLESENSIS  Epiftolas  1 2  f . 

SDiefer  Codex  ift  An.  [438.  cjefcfjrteben,  unt)  jroar  aufftoffen  Theodorici  YEtcb* 
ttt4!i0  Archi-Diaconi  ut  ^ttfelOe  tm  Tpcroifcfcen  ©fiffte,  befacje  bcr  am  €nbe  bee?  IXe^ 
atftertf  anaefuafcn  ^nmercfuncj.  ©anfc  feinteti  f;at  t>er  2)cftet)e$  Q3ud;S,  o(>n  Sroeiffef 
^orcjebac^ferWicfom^biefe^orfe^nein  aefcfmeben :  Anno  XLVII.  in  die  S.  Ypoliti 
qui  fuit  in  die  dominico  in  armario  bte  Virginis  coram  pleno  Capitulo  refignaviEc- 
clefiam  S.  Nicolai  in  Hamborch  &  fui  pro  tunc  publice  proteftatus  quod  non  vellem 
amplius  in  futurum  intrare  illam  ecclefiam  ,  ad  quod  requifivi  Johannem  Rokker, 
Notarium  prefentibus  D.  Petro  Vend.  Plebano  St.  Petri  &  Dno.  Hermanno  Kafle- 
borchPlebanoSt.Jacobi.  Sabbato  precedenti  requifrvit  me  Quentin  cum  proces- 
fibus  contra  Frifones. 

EtpoftlapfumdiemAflumtionisMaria*  non  intravi  illam  ecclefiam  cum  religio- 
ne,  nec  interfui  divinis. 

Sabbatho  fequenti  ,  fcilicet  in  die  S.  Magni  intimavit  mihi  Quentin  qualiter 
Frifones  eflent  in  Hamborch ,  cui  refpondi  in  -  -  -  St.NicoIai,  quodegonon 
eflem  Vicarius ,  expoftabftinuimeadivinis  usque  in  Sabbathum  St.  Bartholomjei  vi- 
delicet  poft  fex  dies. 

^amitrotraber  fcon  bem  ^eben  unt>  ©c6riflTtcn  fectf  ^Serfaffere?  efroa^  fcermefben  md* 
aen,  fo  ift  m  roiffen  bag  er  »on  feiner  Q3eburtr>^  ^  ©tat)t  Blois  Den  gunamen  ubetfommen 
J)abt,  unt)3lnfana^©ttfffii^ciT  juBourges  ,  nadmiafs  Archi-Diaconus  ju  Q5atf;e  in 
(gommerfef ,  unt)  bem  necf>ft  ju  £onbon  cjeroefen  fet;.  gnbficf)  erfanate  er  ba$  ^an^fer^  % mt 
beibem  €r^Q?tfd)off  »on  Cambribae  unb  $>a$  Vice-Cancellariat  bti  bem  ^dniae  t>on  €m 
geHant)  fcfbjt ,   <£r  fat  fic^  m  An.  1 1 60.  an  t)urcf;  feine ,  in  t>enen  &itm ,  fontor bare  @e^ 

krj>r* 


2-Cap.ftepenDeQ3ettfacje.  wn  St.Petri  Rit&t*  20; 

fefjrfamfetf  beru&mt  cjemactyt,  unt)f>atbi$  umt>a$3a&r(E(jrtfft'  1200,  aefebef.  $?efjr9?aa> 
rtd;t  ^iebcf  Don  ffjm  Petrus  de  Cuflanvilla  ,  roelcfoer  fein  £eben  aitf  feinen  Q5rieffen  ,  be* 
fa)rieben,  un£>  &er»on  tJmbefo&erftnSluflageoorgefe^ettat,  tvieauc^uerJefuitJo.BUS^ 
US  in  Der  QJorreDe  $u  feinen  Theologifci[>en  SGBercf en  ,  roefcbe  er  An.  1 600.  ;u  $Mm|  ttt 
4.fjerautf0ecjeben ,  nun  aber  beiDe  in  Der  Bibliotheca  Patrum  Lugdunenfi  T.  XXIV.  juj 
(uitmt  ftnt>;  &t\nt  @d;rifffen  beftefjen  au$  Q5rteffen,  Oveben  unD  Traftaten. 

I.  SDerEpiftolen  roerDen  t>onTRITHEMIO  unDCAVEO  unDinDerBibliotheca 
Patmm  Lugdunenfi  maxima  185.  fle$df)fef ,  in  unfertn  Dorljaben&en  Codice  aberfreffett 
roir  nur  1 5  r  an,  Da  Dann  Die  fe^re  mif  Diefen  SOSorfen  cjefc^foffen  roivD  :  &  finis  adeft, 
pro  quo  Deus  fit  benedi&us  in  fecula  feculorum.  Amen.  UnD  jroar  poftpreefatio- 
nem  ad  Regem  ,  h)ek'f)e  eit)  Q3rtcflTmi  Dem  ^dtticj  tfl ,  imt>  in  Der  Bibiiotheca  Patrum 

Lugdunenfi  Die  erffe  Sftummer  fufjref,  in  roefcjem  er,  Daf?  er  auf&eS  $omcje$  QSerfancjett 
Dlefe  feine  QSrteffe  in  tin  SSua)  jufammen  cjefracjen  f;abe  /  t>ermeft>ef ,  fofaen  fte  i^  fofd;es 
OrDmmcj :    * 

( 1 )  Confolatio  Regis  de  morte  filii.  B.  P.  n.  2. 

(2)  Inve&iva  ad  amicum  ja&antem.  fe  de  genere  fuo  &  pauperes  opprimen* 
tem.  B.  P.  n. ;.  , 

(3)  Defcribit  fe  mundanis  involutum  collaudans  vitam  clauftralem.  n.  4. 

(4)  Reprehendit  Prcelatum  1]  tepidum  in  officio  fuo  &  cura  ecclefiae,  dedi- 
tum  curis  temporalibus.  n.  j". 

(f)  Collaudat  vitam  fuam  &  damnat  fccularem  vitam  inducens  amicum,  ut 
recordetur  finis  fusc.     2]  n.  6. 

(6)  Reprehendit  amicum  vacantibus  ebrietatibus  &  damnat  ebrietatem. n.7. 

(7)  Reprehendit  amicum,  qui  dimiftb  ftudio  vacabat  otiis.  n.  9. 

(8)  Redarguit  Confiliarium  Regis  (Siculi)  quod  non  redarguat  eum  de  iis  qu» 
agit  contra  ecclefiam.  n.  10. 

(9)  Suadet  amico,  ut  reli&is  mundanis  intret  religionem  ficutvoverat.  n.ir. 

(10)  Confblatur  quendam  de  fuis  infortuniis  defcribens  diverfa  ftudia  homi- 
num.  n.  12. 

(11)  Increpat  amicum ,  qui  ut  relinquat  clauftrum ,  appetit  Prioratum.  n.15. 

(12)  Redarguit  indignos  habentes  dignitates  ,  inducens  Legatum ,  utcontra 
tales  procedat.  n.  14. 

(13)  Satagit  reducere  Archi-Diaconum  (Sarisberienfem)  ad  gratiam  Prselati 
[Thomae  Archiepifcopi  Cantuarienfis]  n.  24. 

(14)  Redarguit  amicum ,  qui  fa&us  eft  officialis  Archiepifcopi ,  3]  &inducit 
eum,  ut  hujusmodi  officium  refignet.  n.  2f. 

£if)  Ratiocinatio  de  mutna  benivolentia ,  &  inve&iva  quod  fe  4]  exer- 
ceat  in  juribus  civilibus.  n.  26. 

(16)  Condolet  de  morte  Prselati  f]  commendans  vitam  fuam ,  6]  &redar- 
guit  elettionem  clandeftine  fa&am.  n.  27. 

@C  %  (17) 

*  2>t"e  iit  benen  SJuffc&rtfffen  fctefer  95rtefe  uorFommettbe  utt»  ctlfo  ]  Gejet*$nefe  3a&len/  ttwfen  auf  Dtc 
(p.  208.)  nac&aefefcfe  Slflntcrfimaen.  X)ie  aber  /  weld)e  julefct  ff  e[>en  unD  efn  n.  «dv  fu!}  &al>en  I 
jtelen  mif  Dfe  inBibiioth.  Patmm  bcftcbfc  Or&nttng. 


204  UrEutt&ctt  Uftb  CTac&ric&teit  3.  Period. 


(17)  Inducit  Pralatum  20]  ad  refidendum  in  ecclefia  propria.  n.  148. 

(18)  Commemorat  unitatem  primitivae  ecclefije  &  commendat  ecclefiam 
Confiliario  Regis  50]  n.  38. 

(19)  Ratiocinatio  de  mutua  bencvolentia  inter  amicos  abfentes.  3 1]  n.  32. 

(20)  Epiftola  [nomine  7]  Archiepifcopi  Rothomagenfis  fcripta)  qua  redar- 
guit  filium  Regis,  8]  qui  contra  Patrem  9]  pugnat.  n.  33. 

(21)  ad  Reginam  Angliae  Aleonoram  [nomine  ejusdem  &  fuffraganeorum 
fuorum]  ut  redeat  ad  Regem  a  qu6  receflit.  n.  1  $-4. 

(22)  ad  Conventum  St.  Albani,  conqueritur  de  iis,  qui  noluerunt  eum  ho- 
fpitare  in  monafterio  ,  &  collaudat  hofpitalitatem.  n.  29. 

(2;)  ad  Margaritam  nobilem  monialem  ,   10]  ut  perfeveret.  n.  3$". 
(24)  Inducit  monialem  [Chriftianam]  ad  virtutes.  n.  3  6 
(2  j")  Preces  [nomine]  Reginas  ad  Cceleftinum  Papam  pro  liberatione  filii  fui, 
detenti  per  Imperatorem.  n.  14$-. 

(26)  Scribit  Magnati ,  32]  ^quod  ad  eum  non  vadat ,  quousque  cxperiatur 
promifla  Domini  fui.  n.  34. 

(27)  de.non  utendis  altercationibus  inter  caros.  n.  39. 

(28)  Defcribit  amicis  fuis  infortunia  fua,  fperans  in  eis  falutem,  ad  R.  Abba- 
tem  de  Fontanis  n.31. 

(29)  Reprehenfiva  ad  Dominum  Papam  non  procurantem  liberationem  Re- 
gisn.  144. 

(30)  ad  amicum  potentem ,  quod  non  opprimat  pauperem  pro  levi  caufa. 
rj.47. 

(31)  Excufat  &  collaudat  Praelatum  (Archiep.  Cantuar.  18]  A.Cardinali]  6c 
Cancellario  Sedis  Apoftolicse.  n.  38. 

(3  2)  Conqueritur  [nomine  Reginae  Anglise]  de  fllio  fuo  in  carcere  deten- 
to.  n.  146. 

(33)  Condolet  Pradato  oppreflb  ex  fallaciis  invidorum  inducens  eum  ad  pa- 
tientiam.  n.  87. 

(34)  Increpat  Abbatem ,  qui  recepit  ornamenta  Pontificalia  a  Domina  Papa. 
n.  90. 

(35-)  Redarguit  Prselatum  ufurarium  &  avarum  &  induciteum  ad  eleemofy- 
nas.  n.  91. 

(36;  CoIIaudat  abbatem,  qui  abje&is  Pontificalibus  in  paupertate  cultui  di- 
vino  vacabat.  n.  93. 

(37)  Scribit  ad  Praelatum  ut  corrigat  nepotes  fuos  de  pravis  artibus. 

(38)  ad  Pradatum ,  recommendatio  nepotis ,  quem  abjecerat  ad  inftantiam , 
adulatorum.  n.  70. 

(3  9)  ad  R.  Epifcopum  Andegavenfem  ,  quod  corrigat  eos  ,  qui  ab  exercitu 
fugierunt  n.  69. 

(40)  Redarguit  amicum  [A]  volentem  exire  ordine  Carthufienfi  &  ad  Iibe- 
rio^em  fe  conierre,  n>  86. 

(41)  Re- 


t.  Cap.  fte6etibe  QSepfocje.  wit  St  Petri  ftt'r<t>c.  20  r 


(41)  Redarguit  amicum ,  qui  uxorem  duxerat ,  defcribens  incommoda  con- 
jugatorum.  n.79. 

(42)  Redarguit  amicum  ,  qui  ex  invidia  fratris  volebat  exire  ordinem  fiium. 
n.  80 

(43)  Excufantur  Dno.  noftro  Papse  [Alexandro  III.]  Praelati  infiftentes  fer- 
Vitiis  ipfius  Regis.  n.  84. 

(44)  ad  Abbatem  ,  quod  recipiat  monachum ,  qui  receffit  de  clauftro  animi 
levitate.   n.  88. 

(4  f  )  Congratulatur  Dno.  Papae  de  promotione  fua  ,  &  regratiatur  ei  de  gra- 
tia  per  eum  fibi  fafta ,  &  petit  orationum  fufFragia.  n.  99. 

(46)  Redarguit  monachum  litigantem  pro  pofletfione  contra  pauperem. 
n.  117. 

(47)  Scribit  amico  excefTus  nepotis  fui  ambitiofi  &  debitis  onerati.  [ad  Jo* 
hannem  Archi-Diacon.)  n.  94. 

(48)  Collaudat  paupertatem  &  damnat  divitias  mundanas  [adjMagiftrumR.] 
n.  60. 

(49)  Amico  ,  quod  non  det  fidem  fomniis  &  fortilegiis  ac  aliis  fallacibus  fi- 
gnis.  n.  6f. 

(fo)  ad  26]  amicum  promotum  (Archiepifcopum  Panormitanum]  quodfifc 
caritatis,  &  defcribit  formam  &  mores  Regis  Anglise.  n.66. 

(fi)  IncrepatPraelatum,  quod  obloquatur  Regi.  40. 

(f2)  Excufatur  quidam  11]  deperfecutione  b.Tnomat  12]  Epifcopi.  n.4f. 

(f$)  Scribit  amico  ,  13]  quod  non  vult  redire  in  Siciliam  <5c  defcribit  ejus 
malitiam.  n.  46. 

(f4)  Reprehendit  amicum  [G.  Archiepifcopum  Eboracenfenfj  fe^epuritate 
confcientise  ja&antem  &  inducit  eum  ad  posmtentiam.  n.  t  18« 

(f  f)  Communis  querela  deillis,  quiClericos  occidunt.  n.73. 

(f6)  Qualiter  adeundus  &  alloquendus  fit  Princeps  aliquis.   n.  7f. 

(f  7)  Congratulatio  ecclefix  novae  fundatae.  n.78. 

(f  8)  Exhortatio  ad  amorem  ftudiorum.  n.81. 

(f9)  Increpatoria  contra  quendam  gulofum.  n.  8f. 

(60)  Inftru&io  Abbatis  &  Conventus  Dei  fervitium  &  mores  regulares.    * 

(61)  Inftru&io  monachi  ut  in  religionis  obfervantia  perfeveret.  n.  131. 

(62)  Memorat  pericula  Prselatis  annexa.  n.  102.  (n.  iof. 

(63)  Confolatio  monachorum,  qui  propter  defe&um  meflium  defolati  erant. 

(64)  Redarguuntur  Ciftercienfes ,  28]  quia  decimam  debitam  auferebant. 
num.  82. 

(6f)  Arguitur  venatio  in  Praelato.  19]     n.  f6. 

(66)  Scribit  contra  gravamina,  quae  fibi  Epifcopus  inferebatn.  f  8. 

(67)  Contra  Clericos ,  qui  amant  accipitres  &  falcones   27]  n.  67. 

(68)  Comminatoria  [nomine]  14]  Archiepifcopi  adRegem-kif]  impugnan- 
tem  patrem  fuum.  n.  47. 

€  (  $  (69) 

*  £>icfer  mangdf  im  gc&rucftctn 


io£  Utftwfcett  tmfc  Hdc&rtcfcteit  3.  Period. 

(69)  17]  Congratulatio  de  fchifmate  16]  Romana;  Ecdefise  pacificato. 
num.  48. 

(70)  Excufat  (e  amico  de  mandacio,  quodincurrerat.  n.37. 

(71)  Conqueritur,  quodviasAngliangnoret.  n.41. 

(72)  Reprehendit  quendam  qui  Epifcopalemdignitatemcontemnit.  n.42. 

(75)  Exhortatur  Epifcopum  ,  ut  refignet  Epifcopatum  Ci  Canonice  non  infti- 
tutus.    n.44. 

(74)  Litera  anguftia:  &  conqueftionis.  tf.  49. 
(7f)  Exhortatio  ad  mifericordiam.    n.  fo. 

(76)  Arguitur  Epifcopus,  qui  promifta  non  implet.  n.fi. 

(77)  Conqueftio  fuper  pnemifla,  &  narrat  infortunia  &  periculamaris.n.f^. 

(78)  Excufatio  cujusdam  virginis,  21]  quam  fui  parentes  invitammonacha- 
lem  volebant.  20]  n.  5*4. 

(79)  Exhortatur  quaedam  puella  ad  monachatum  &  defcribuntur  ei  miferiae 
conjugatorum.  n.  j6. 

(80)  Commendatio  vitse  curialium.  n.i  f  o. 

(8  0  Petit  Pradatus  a  religiofis  orationum  fufTragia.  n.  1 27. 
(82)  Exhortatio  ut  teme  fanclte  fuccurratur.  n.  98. 

(85)  adSoldanum  [Iconii]  inftrudtio  fidei.  f 

(84)  Confolatur  monachum  in  tentationibus  fuis.  n.  57. 
(8f)  Literce  diledtionis  &  mutuee  amicitia?  ad  aliquem  a  qu6  multa  beneficia 
recognofcit.  n.  162. 

(86)  HortaturPrcelatum  bene  agentem  ad  perleverantiam.   n.  1^9. 

(87)  Rogat  amicum  ut  fwper  eumaccipiatdebitum,quo  teneturjudaeo.n.i^. 

(88)  Congratulatur  amicopromoto  ad  Prcelaturam.  n.  165. 

(89)  Significat  Archiepifcopo  ftatum  caufa*,  quam  habet  in  curia.  n.  if8. 

(90)  Reprehenfio  [nomine  24]  Electi  Lincolnienfis]  monachi  volentiscum 
eo  de  pari  contendere.  n.  62. 

(91)  Conqueftio  [nominej  Regis  coram  Domino  Papa  de  fiItisfuis,quicon- 
tra  eum  pugnarunt.  n.  1 5  6. 

(92)  Petitur  fubfidium  pro  ecclefia  opprefta.  n.  17;. 

(93)  Regratiatur  his  ,    qui  fuam   poenitentiam  defiderant ,    &  petit  orari 
pro  eo.  n.  ify. 

(94)  Excufatio  viri  innocentis    22]   cum  accufatione  adulatorum.     2$]J 
num.  n.  J9. 

(9f)  Exhortatio  ut  filii  Principis  literis  imbuantur.  n.  67. 

(96)  Conqueritur  fuper  promifla  &  dilata  gratia  &  fcribit  fe  iterum  ad  fuum 
fervitium.  n.  128. 

(97)  Reprehenfiva  contra  Juvenem.  n.72. 

(98)  Qualiter  fit  unus  peralium  corrigendus.  n.7  j". 

(99)  Deteftatio  adulatorum  &  quod  fcripta  famam  magnatum  perpetuat.  n.77. 
(ioo)  Ad  25-]  Dominum  Atrebacenfem  Gratiarum  a&iones  deCuppa.n.6*. 

(toi) 
f  SKanself  tin  ge&vutffan 


2  Cap.  ftebenb*  95epf<$e*         Wft  St.  Petri  2Btfrct)e.  207 

(10 1)  Supplicatio' pro  liberatione  Regis.  n.  64. 

(102)  Arguitur  Epifcopus  de  malitia  &  proditione.  n.  89* 

(105)  Commendatio  religionis.  n.97. 
(104)  Excufatio  prolixitatis  literarum.  n.ioj. 
(iof)  Increpatur  nuncius  imprudens.  n.  119. 

(106)  Qualiter  informandus  fitRex.  n.21. 

(107)  Quod  tide  &  armis  impugnandi  fint  infideles.  n.  106. 

(108)  Arguitur  monachus  curialis  &  maledi&us  &  mundanse  gratise  appe- 
titor.  n.107.  * 

(109)  Imploratio  contra  Vice-Comitem  pro  juftitia.  n.  iog. 

(1 10)  Excufatio  redeundi  ad  curiam.  n.  109. 

(1 1 1)  Imploratio  orationum  a  religiofis  pro  infirmo.  n.  1 10. 

(112)  Inducit  amicum  ad  legendum  &  orandum  contra  tentationes.  n.  111. 
(11$)  Literae  mutuse  amicitiae  inter  abfentes  [nomine  Archiep.  Cantuar.  ad 

Arch.  Rhemenf.]  n.  122. 

(114)  Narrat  reverentiam  euchariftise  &  onus  facerdotale ,  &  excufat  fe  afii- 
fceptione  Presbyteriatus.  n.  18. 

(iif)  ConfolatioArchiepifcopi[Rothomagenfis]  exulantis & opprefli.  n.124 

(116)  Eidem  fuper  eodem,ut  in  exilio  lettioni  divinarum  literarum  &  oratio- 
nibus  vacet.  n.  125*. 

(117)  Commendatio  Epifcopi  33]  n.  126. 

(118)  Lamentatio  fuper  captionem  Regis.  54]  n.  145. 

(119)  Novi  Abbatis  inftrudtio  nova.  3^]  n.  152. 

(120)  Inducitur  novicius  ad  fervorem  religionis.  36]   n.  157* 

(121)  Significat  4)   Regi,  qualiter  per  officiales  fuos  pauperes  opprimatur. 
num.  9f. 

C122)  Redarguit  deditum  mundanis  illecebris  &inducit  eum  advirtutes.  37] 
num.  76. 

(125)  Congratulatur  38]  Archiepifcopo  [Rhotomagenfi]  de  pace  fibired- 
dita  &  hortatur  eum  ad  virtutes  n.  1 3  8. 

(124)  Monet  38]  Epifcopum  [Parienfem]  ut  in  ofKcio  luo  fit  follicitus.  n. 
127.     39] 

(125-)  Contra  Clericos  voluptati  deditos.  40] 

(126)  Contra  Clericos  ,  qui  confanguineos  ditant.  41] 

(127)  Contra  Curiales  &  pro  eis.  42] 

(128}  Defcriptio  miferise  vitae  curialium  &  periculorum  ipfius.  43] 

(129)  Scribit  Praelato  44]  informans  eum  ,   qualiter  fe  in  Pradatione  fua  ge- 
rat.  n.  ij\ 

(130)  Curialiter  reprehendit  deditum  temporalibus  ,  &  in  ofEcio  fuo  ac  fpi- 
ritualibus  torpentem.  n.  16. 

(151)  Ad  Clericum  negotiatorem  7  ut  ab  enormibus  lucris  ceflet.  n.  17. 


ao£  Ur&mbctt  unb  LTactmcfctm  ;.Period. 

(132)  Adamicum,  ut  non  revertatur  ad  dominum  fuum,  de  quo  plura  mala 
narrat.  n.  ig. 

(153)  Conqueritur  deTra&atoribus  &  informat  Prsslatum  ad  bene  agendum. 
4^]  num.  20. 

(134)  Reprehendit  amicum,  quod  fe  majorem,  quam  fuus  ftatus  exegerat, 
reputavit.  46]  num.  21. 

C  3  5*5  Confortantur ,  qui  perfecutionem  propter  juftitiam  patiuntur.    47] 
num.  22. 


2frmKrcFiwcter? : 

i)  Richardum  Archicp.  Cantuarienfem. 

2)  ad  Magiftrum  Rad.  Bellovacenfem  Ludimagiftrum, 

})  Fpifcopi  Carnotenfis.  BIBL.  PAT. 

4)  Rclifto  ftudio  Theologico. 

5)  Thomx  Archiep.  Cantuar.  martyris, 

6)  Ad  Canonicos  dc  Bellovidcre. 

7)  Rothrodi. 

g)   Hcnricum  III, 

9)  Hcnricum  II, 

10)  3n  DCC  Bib.  (jetjfCr  fie  Anfelmc  flnfc  fni  Marginc.  Afcellina, 

11)  Rcgmaldus;  Epifcopus  Bathonicnfis, 
Ii)  Archiep.  Cantuarienfis, 

1  })   Richardo  Epifcopo  Syracofano 

14)  Richardi  Cantuaricnfis, 

15)  Hinricum  III.  Anglorum. 

16)  in  Alexandrum  III.  excitato. 

17)  ad  Guilielmum  Papienfcm  Cardinalem. 

18)  Albcrto. 

19)  ad  Gualterum  Epifcopum  RofTcnfem  ottogenarium, 

20)  ad  L.  Archi-Diaconum  Pictavicnfem, 

21)  Adelitiae. 

22)  M.  Henrici, 

23)  ad  Rcginaldum  Epifcopum  Bathonfcnfcm. 

24)  Gaufridi. 

25)  Pctrum. 

26)  Gualtcrium, 

27)  ad   R.  Archirliac,  SarisberienJem. 

28)  nominc  Richardi  Cantuarienfis. 

29)  S.  Epifcopum  Bathonienfem. 

30)  ad  Guilidmum  Archiepifcopum  Senonenfem  Ratholdi  "Arhiep.  Rothomagenfis  imploratio  au* 

xilii  1  ut  cxitium  villas  Andeliae  cx  bello  Anglo-Francico  impendens  amovcri  curet. 

31)  ad  Priorcm  Cantuarienfcm  conianguineum  fuutn  dc  negotio  Conventus, 

32)  Pctro  Petragoricenfi  Epifeopo, 

33  )  ad  R.  Gloceftriae  Abbatem  de  vita  5c  moribus  Odonis  ex  Cantore  Biruriccnfi  Epifcopi  Parifienfis. 
34)  ad  Arch.  MoguntinumproRichardo  Anglorum.Regeablwp.  eapto, 
3-;)  adE.Abbatcm  S.Launomari ,  nepotcm  fuum» 

36)  ad  M.Alexandrum  dc  St.  Albano, 

37)  ad  M,  Pctrum  Blcfcufcm, 

38)   GuaU 


2.  Cap.  fiebenbe  SBepfage.  *to  St.  ^^  &fr$e. 


38)  Gualtcro, 

29)  Odonem.  . 

40)  Siefcc  55rirf &cBtf  ficft mif  e&en&en SSorien/  roie  n.xcvi.  «n.    inter  dcfidcralwlia  faujw  m«a- 

di  ift  aber  *on  oanfc  anDerm  2fti&alt. 
4  0  Siefer  35rief  jtnM  jicfc  ntc&t  in  Bibl,  Patr. 
42)  2lu$  fciefer  nic&f. 
4^ )  Slud)  biefer  mangelt. 
44)  ©lcit&fal*. 
45  )  Rcinaldi  Comitis  filio  in  Epifcopum  Camotcnfcm  elcftum. 

46)  ad.Crifpin.&MagifhumPaganum,  quod  Aulicorum  raalitia  arccatur  ab  aula  &  confuctudinc 
Reinaldi  Epifcopi  Carnotenfis, 

47)  ad  H.  Canonicum. 

48)  ad  M  Johannem  dc  Sarisberiis,  cum  Thoma  Archiepifcopo  Cantuarienfi  in  exilio  agentenu 

&  etljeflet  abtxm#  ancjejlefltev  gufammenljaftuncj  ,  fcaj?  in  t>em  geuvucften  ftcf)  72, 
25viefe  finten,  t>tc  tn  uem  <jefcf)viebenen  fef)(en ,  unt>  m  t)iefem  evfcfjeinen  7»^tucfe ,  bie  iri 
jenem  mck  jlefjen.  £)amtt  itf;  wn  t)ev  Biblioth.Patrum  anfan^e ,  fo  |tnt>  nacj)fo(cjent>e 
©cfrveiben  ju  bemevcfen: 

Ep.  IIX.  Ad  quendam  Priorem.  Declarat  Ecclefiam  inftar  Lunas  varios  habuis- 
fe  ftatus,  &  di&a  Philofophorum  Gentilium  ,  atque  etiam  Jure-Confultorum  re&d 
ufurpari  in  tradenda  do&rina  facra.     Caufaru  &  arguit  vehementer. 

XIX.  Ad  R.  amicum  quendam  Juris  Canonici  ftudiofum.  Duas  quarftiones  pro- 
pofitas  diiuit.  Altera  eft  ,  an  mulier  quse  exiftimans  virum  fuum  obiiffe  ,  monafti- 
can  profeffa  eft,  eo  reverfo  fua  au&oritate  virum  repetere  poffit.  Altera,  an  ea- 
dem  viro  deinde  mortuo  teneatur  monafticen  repetere.  Nuper  in  confliftu  Scbola* 
ftico* 

XXX.  ad  Reginaldum  Epifcopum  Bathonienfern  ele&um  "gratulatoria.  Cum 
bumani  conditionu. 

XLIII.  Petro  amico  fuo  Medico  quendam  aegrum  commendat.  Nufer  ingrc. 
ditbar  Ambaziam. 

LIII.  RlChardi  Archiep.  Cantuar.  ad  Epifcopos  Angliae  ne  exteros  Epifcopos 
incertas  ordinationis  finant  Epifcopalia  obire  munia  ,  excommunicatosque  denunti- 
ent  qui  PP.  bullam  vel  Epifcoporum  figilla  adulterant.  Licet  futura  omnino  vitarc 
fcandala. 

LXVIII.  Ejusdem  ad  Alexandrum  III.  Papam,  accufat  Abbatem  Malmesburi- 
enfem ,  quod  fe  ab  obedientia  fui  Epifcopi  fubtraxerit.  Deinde  fufe  deplorat,  quan- 
ta  mala  fecuta  fint  ex  exemtionibus  Abbatum  per  Pontiflces  Romanos  ,  ob  Epifco* 
porum  quorundam  tyrannidem  indultis.     Sicut  tminentiam  Apoftolic*. 

LXXI.  Ad  M.Emaldum  Blefenfem.  Emerat  Petrus"BIefenfis  Parifiis  librosLe- 
gum ,  pretio  numerato  fed  non  abftulerat ;  quos  alius  ,  majori  numerato  pretio  ab- 
ftulit.  Contendit  ergo,  libros  illos,  licet  fibi  traditi  non  fint,  ab  alio,  emi  nonpo- 
tuifJe.     Cum  Dominut  Rex  Anglorum, 


2io  Urfmtben  unb  Hddmcbccn  $.Period. 

LXXXIII.  Gualterus  de  Conftantiis  Oxeneforden,  Archi-Diaconus  monetB.Exo- 
nienfem  Epifcopum,  tanquamjudicemEcclefiafticum,  ut  matrimonium  inter  confan- 
guineos  illegitime  celebratum  ex  mandato  R.  Pont.  difTolvat.   Cum  plurima  literarum. 

XCII.  Ad  Reginaldum  Epifcopum  Bathonienfem.  Invehitur  in  Zoilum  fcri- 
ptorum  fuorum  obtre&atorem  Audio ,  quod  apud  vos  detratlor. 

C.  Ad  R.  amicum.  Tuetur  famam  cujusdam  Archiepifcopi  novi ,  qui  de  ni- 
mia  lenitate  accufabatur  ,  ac  fuf£  oftendit ,  quse  lenitas  laude  ,  quse  reprsehenfione 
digna  fit  in  epifcopo.     Innocentetn  arguis  ,  virumque  fortem. 

CI.  Ad  Robertum  Archi-Diaconum  Nannetenfem.  Judicium  fuum  exponit 
de  ingenio  nepotum  duorum  fux  inftru&ioni  commifforum  ,  fimulque  docet  non 
nifi  ja&is  probd  fundamentis  Grammatiees  ad  fublimiora  ftudia  profiliendum.  Duo$ 
*  nepotibus  mihi. 

CIV.  ad  Decanum  &  Capitulum  Sarisberienfis  Ecclefiae.  Congratulatur  illis , 
tjuod  cogitent  ecclefiam  fuam  e  monte  in  planitiem  deducere.     Latatus  fum  in  his. 

CXII.  AdR.Epifcopum  Aurelianenfem  pro  immunitate  ecclefiaftica  ,  nempe 
wt  a  Rege  Francise  in  bellum  Hierofolymitanum  contra  Saracenos  a  Clericis  nonpe- 
cuniarum  fed  orationum  tantum  exa£tiones  fiant.     Scriptum  eft  ,  tempus  tacendi. 

CXIII.  Ad  Gaufridum  Archiepifcopum  Eboracenfem ,  ut  refiftat  hcereticis. 
Dum  in  rebus  bumanis  ageret, 

CXIV.  Ad  Joannem  Saiisberienfem  electum  Epifcopum  Carnotenfem  Gratu- 
latoria.     BenediUus  Dominus  ,  qui  erexit  vos. 

CXV.  ad  H.  Abbatem  de  MefTender.  quaeftionem  propofitam  degradibus  afH- 
fiicatis,  quando  conjugiurn  vitient,  exponit. 

CXVI.  Ad  H.  Abbatem  S.  Dionyfii ,  mittit  librum  a  fe  compofitum  ,  &  fimul 
eum  confolatur  in  afflidtione  ,  quam  habebat  a  Rege.     Mitto  vobis  opus  novum. 

CXX.  Ad  R.  Decanum  Turonenfem  ,  ut  nepotem  fuum  fimoniace  multa  be- 
neficia  venantem  ,  maximoque  sere  alieno  obftrictum  corrigat.  Nepotem  veftrum 
P.  libenter. 

CXXIII.  Ad  Richardum  Londonenfem  Epifcopum  declaratio  ,  quod  nolit  ad 
Sacerdotalis  eminentix  gradum  ex  diaconatu  progredi ,  non  ex  contemtu  fed  exre- 
verentia,  oftenditque  neminem  cogendum  effe  ad  Sacerdotium.  Scio,  quia  ex  in- 
tima  dileftione. 

CXXIX.  Ad  R.  Archi-Diaconum  Aurelianenfem  invectiva ,  quod  peftem  Simo- 
niacam  in  ecclefiam  induxerit.     In  te ,  dum  effes  parvulus. 

CXXX.  Ad  Joannem  Carnotenfem  Epifcopum  apologia  contra  calumnias. 
Audivi  &  turbatus  fum. 

CXXXIII.  Ad  R.  Decanum  &  Capitulum  jSarisber.  Ecclefiee  ,  quod  ob  tenui- 
tatem  beneficii  non  re&e  cogatur  ad  refidentiam  faciendam  in  Sarisberienfi  Ecclefia. 
Mfror^  quod  prtbwda,  cxxxiv 


2.  Cap.  jtebenbe  Q5epfo$e*         wn  St.  Petri  Sircfce.  a  1 1 

CXXXIV.  AdVillelmumeleaumSt.Mari^Blefen(is  Abbateminftruaio.  £/*« 
ftus  es  a  tuis  fratribus. 

CXXXV.  Huberti  Archiepifc.  Cantuarienfis  ad  Caplulum  Sarisberienfem.  E- 
ximitCanonicumquendam  a  lege  refidentia*.     Cum  ubique  terrarum. 

CXXXIX.  Ad  R.  Abbatem  &Conventum  Ciceftrenfem  ,  implorat  monacho- 
rum  preces  ,  utdigne  facerdotio  initiari  poflit ,  caufasque  reddit ,  cur  ha&enus  il- 
lud  reiugerit.     Diu  pulfatus  fum  precibus. 

CXL.  Ad  Petrum  Clericum  Regis  Anglise  ut  repudiato  ftudio  Jurisprudenti» 

TheologisE  S.  fe  totum  tradat.    Dbifm  es,  ef  cortuum.   3fn  biefcm  35riefc  rommenuic 

^Bovte  i)Cr:  pane  &  vino  transfubftantiatis. 

CXLIX.  Ad  amicos  ut  fibi  feni  &emerito  ab  Archi-Diaconatus  honore  violen- 
ter  expulfo.     Succurrat  ab  amaritudine  anime  me*. 

CLI.  Ad  Innocentium  Papam  III.  ut  Archi-Diaconatum  Londinenfem  fibi  jam 
feni  oblatum  amplioribus  curetornari  redditibus.     Si  ex  abundantia  cordu. 

CLII.  Ad  eundem ,  ut  ecclefia  qusedam  ,  cujus  ipfe  erat  Decanus,  propter  in- 
corrigibiles  mores  Cleri  commutetur  in  ccenobium  Ciftercienfis  ordinis.  Eram  De- 
canus  Ecclcfu. 

CLIII.  Rothrodi  Archiep.  Rothomagenfis  &  Arnulphi  Epifcopi  Lexovienfis  ad 
Henricum  1 1 .  Angliae  Regem  Relatio  de  legatione  fua  ad  Francias  Regem.      Tanta 

tempeftivius  &  diligentius. 

CLVIl.  Ad  G.  Vicarium  fuum ,  ut  pro  grege  fibi  commiftb  fedulam  curam  ge- 
rat,  &  vitJE  periculo  praeeat  eos  ,  quos  docet.     Licet  circa  debitum  Ecciefiaftica. 

CLX.  Ad  Odonem  Epifcopum  Parifienfem  ,  ut  quoniam  viginti  fex  annis  in 
Anglia  vixerat,  revocetur  in  Galliam,  ut  fi  non  vivere ,  faltem  fepeliri  pofTit  in  fiia 
patria.     G/orU  veftra  conglorior. 

CLXI.  Ad  quendam  ex  amico  hoftem.     In  honeftum  eft  ittos  feveru. 

CLXIV.  Increpatur  quidam  ,  qui  Cantuarienfem  Archiepifcopum  de  nimia 
manfuetudine  arguebat.     Durt  arguu  Dominum  meum. 

CLX V.  G.  Ecclefice  Senonenfis  miniftri  Apologia  ad  GregoriumPapam  IIX.pro  E- 
pifcopo  Laudunenfi.     Cum  Paternitatis  veflr*  prudentiam. 

CLXVI.  Interceffio  pro  Abbate  Salmurii.     Cum  exvicinitate  locorum. 

CLXVI.  Chriftianorum  e  Terra  St.  confolatoria  ad  Aleonoram  Anglise  Regi- 
nam  filii  mortem  lugentem.    Rumor  flebilu  &  triftis  adventu/i 

CLXIIX.  Ad  N.  Pontificem  Romanum  Gratulatio.  Aures  noftras  aura  dulcis. 

CLXIX.  Ad  Rcginam  quandam  de  morte  filiorum  lugentem  confolatoria.  A 
prafentis  mundi. 

CLXX.  Ad  Reginam  quandam  ,  ne  plus  sequo  lugeat  ob  mortem  Regis  Ara- 
gonia*.      Tibi  forfan  profuit. 

Sl)i  CLXXI. 


2i2  Utfun&ett  urtb  Hacfcricfcteit  j.Period. 


CLXXI.  Ad  quendam  Confolatoria  ob  mortem  multorum.     Contra  cafut  mun- 
di,  tam, 

CLXXII.  Deploratio  mortis  Frideriei  Imperatoris  di&i  Barbaroffe.    Rumorttr* 
ribilit  &  borribilis, 

CLXXIV.  Ad  Do&ores  Academise  Neapolitanse  de  obitu  M.  Gualteri  Profes- 
foris  Grammatices.     De  feculo  nequam  &  valle, 

CLXXV.  Ad  auditores  Grammatices  de  eodem  argumento.    Jguia  materiaita 
fe  babet, 

CLXXVI.  Ad  Juris  Civiles  Profeflbres  de  obitu  Jacobi  de  regione  Juris  Civi- 
lis  Profefforis.     Amaritudo  amarifftma, 

CLXXVII.  Ad  quendam  ,  ne  vita  defun&um  immoderate  deploret.     Vropio 
filio  fuo  Dominut. 

CLXXIIX.  Ejusdem  argumenti.     Si  omnis  caro  feenum, 

CLXXIX.  Ejusdem  argumenti.     V&x  audita  eft  ptoratas. 

CLXXX.  Ad  Reginam  quandam  mortem  viri  &  filii  lugentem.     ln  mundi  rota 
volubili. 

CLXXXI.  Ejusdem  argumenti.    Satis  credimut  &  fine. 

CLXXXII.  Ejusdem  argumenti.     Cum  amara  mortis. 

CLXXXIJI.  Ejusdem  argument;i.     Jnter  cateros  flebites  humana» 

5DieftebenQ3riefeaber,  ttcicte  aHctn  in  unferm  t>or&abcnoenCodice&efmt>li$/Hn& 
fofciclicfrtveig,  bi^crnoc6nta)tcjebrucftworbcn  ftnb,  ftelle  icf?  tyemit  an$  £ia)f : 

I.  (al.38.)  Scribit  Praelato  ,  quod  (ut)  corrigat  nepotcs  fuos 

de  pravis  aclionibus. 
Calutem  in  au&ore  falutis.  Nepotum  veftrorum  militum  faftuofum  gloriam  tofe- 
rare  non  poffum  ,  qui  vitae  militaris  eminentiam  Jaclitantes  ,  clerieorum  fortem 
multipliei  detra&ione  deprsehendunt.  Vitam  &  operam  eorum  ducentes  in  obprobrium 
&  contemtum.  Sane  in  depravatione  ordinis  noftri  non  multum  eorum  extollentia  pro- 
movetur ,  qur  fi  eflent  milites,  aut  quas  effet  militum  profeftio,  cognofcerent,  deferrent 
Clericis,aut  feafcurrilitate  verborum  quadampuellarimodeftiatemperarent.  Porro 
ordo  militum  nunceft  ordinem  non  tenere.  Nam  cujus  os  majore  verborum  Spur- 
citia  polluitur,  qui  deteftabilius  jurat ;  qui  minus  Deum  timet  5  qui  Miniftros  Dei 
vilificat,  qui  ecclefiam  non  veretur,  quique  hodie  in  cetu  militum  fortior  &  nomi- 
natior  reputatur»  Tolerabilius  mihi  eflet ,  fi  alii  quam  nepotes  veftri  in  hac  fuper- 
biae  &  confufionis  audacia  prorupilTent.  Maxime  cum  illi  a  pueritix  cunabulis  folam 
in  vobis  didicerunt  honeftatem.  Veruntamen  cum  omnis  aetas  prona  fitab  adole- 
fcentia  fua  in  malum ,  ex  quo  fuis  adhseferunt  commilitoribus  ,  ab  eis  mores  perdi- 
tos  contraxerunt.  Nam  illaRhetoricatioarmorum  trahitur  a  convi&u  ,  &  qui  tan- 
git  picem  inquinabitur  ab  ea>  unaque  confpe&a  livorem  ducit  ab  una. 
^  Nam 


i  Cap.  fiebenbe  Q3epfaae*  *M  &.  Petri  &iY*e,  2 1  j 


Nam  militaris  difciplina  ,  quam  VEGETIUS  renatus  ac  plerique  alii  docue- 
runt ,  prorfus  evanuit ,  &  fe  in  quandam  peccandi  Iibertatem  6c  fcurrilitatem  fpe- 
cialem  deformavit.  Olim  fe  juramenti  vinculo  milites  obligabant ,  quod  ftarent 
pro  Reipublicse  ftatu  ,  quod  in  acie  non  fugerent ,  &  quod  vitas  proprise  utilitatem 
publicam  prahaberent.  Sed  hodie  tyrones  enfes  fuos  recipiunt  de  altari ,  ut  profi- 
teantur  fe  effe  filios  ecdefiEe,  atque  ad  honorem  Sacerdotii  &  tuitionem  pauperum, 
ad  vindi£tam  male  faclorum  ,  &  patrise  liberationem  gladium  accepifte.  Porro  in 
confcrarium  res  verfa  eft.  Nam  ex  quo  hodie  militari  cingulo  decorantur  ,  ftatim 
infurgunt  inChriftos  Domini  &  defeviunt  in  patrimonium  crucifixi,  fpoliant&prse- 
dantur  fubjectos  fibi  pauperes  &  immifericorditer  atque  miferabiliter  affligunt  mi- 
feros,  ut  in  doloribus  alienis,  illicitos  appetitus  &  extraordinarias  adimpleant  vo- 
luntates.  Refert  LUCAS  quod  milites  accedentes  ad  JOHANNEM  interrogave- 
runt  eum  dicentes  :  Magifter  ,  quid  fatiamus  &  nos  ?  Neminem  inquit ,  concujferitu , 
neque  calumniam  faciatu  fed  contenti  efiote  fiipendiu  veftru.  Qui  contra  inimicos  et- 
iamChrifti  vires  fuasexercere  debuerant  in  potibus  &  ebrietatibus  pugnant,  vacant 
otio,  marcent  crapula ,  vitamque  degenerem  in  immunditiis  tranfientes,  nomen  & 
officium  rfrilitise  dehoneftant.  Nihil  damnabilius  eft  in  milite  quam  otium,perquod 
ufus  armorum  dedifcitur  ,  nutritur  pufillanhnitas  ,  vires  facifcuntur  ,  obrepit  iner- 
tia  &  ad  immunditias  aclus  animus  occupatur.  IdvoPubiius  Vafia  cumexercitum  in 
hiberniis  regeret ,  licet  ufu  claffium  non  egeret ,  ne  miles  corrumperetur*defidia ,  vel 
otio  fuperbiret ,  naves  xdificare  inftituit.  ♦  Legitur  Jrojanus  Imperator  milites  fiios, 
quotiens  vacabatur  a  pradiis,  exercuiffe  in  curfu,  in  fqltu  ,  in  ufu  vacandiin  ftudio 
cenfus  &putei  feriendi ,  mittendique  lapides  inmanu  velfunda  vel  miflilia  jaciendi, 
eos  ad  omnes  modos  erudiens ,  quibus  bellum  fuftinere  debeat,  aut  inferri.  De 
magno  Vompejo  refert  SALUSTIUS,  quod  cum  alacribus  faltu,  curfu  cum  velocibus 
cum  validis  no&e  certabat ,  veruntamen  ex  qu6  ipfe  &  Senatus  ac  Populus  Roma- 
nus  otio  &  quieti  vacare  eceperunt,  qui,  quanquam  in  remotiflimis  nationibusho- 
ftiles  infultus  modico  agere  propulfabant,  fuperveniente  Csefarea  paucitate,  relique- 
runt  prsefidia  fortiftimse  urbis  ,  6c  in  fola  fuga  fiduciam  fibi  pofuerunt.  Sed  &  haec 
potiflimum  Ccefaris  excitabat  audaciam  ,  quia  res  erat  ei  adverfus  otium  ,  militem 
ducemque  emeritum  ,  &  qui  longa  pace  didicerant  ducere.  Refert  TROGUS 
POMPEJUS  quod  noviftimus  Rex  Afliriorum  Sardana  paulus  *  propter  otium  6c 
mollitiem  vitae  a  Regali  folio  turpifcer  eft  ejedlus.  Quid  Romanos  extulit  ?  aut,  un- 
de  habuenmt  fuperomnes  populos  principatum.  Nomen  ejus  &gIoriam  acquifivit 
armorum  ufus&  exercitatio  prseliorum.  VEGETII  RENATI  teftimonio  ,  inutilis 
eft  omnino  militia;  nutritus  tehere  <Sc  delitiis  affuetus  ,  cum  anteceflit  praeliis  aptio- 
rem,  qui  fub  diurno  &  fole  nutritur  laboris  patiens,  umbrae  negligens,  balneorum 
nefciens,  asque  ferens  frigoris  injurias  &  caioris ,  rudisin  caufis,  fimplex  in  a&ibus, 
cibo  moderato  contentus,  qui  nec  erubefcit  foffam  ducere,  rapere  aggeres  ,  ferre 
lapides,    csenientum  lignorumque  materias  comportare.     Ideo  ,  tefte  CORNELIO 

5D  £>  3  au- 

*  Sardanapalus, 


ii4 UtEuittait  unfr  tTacftricfeecti  ;.Period. 

au&ore,  Romana  Juventus  abolebatin  -  -  -  fudorem ,  quem  curfu  vel  exer- 
citio  campeftri  collegerant,  nec  minus  balnea  quam  eftkminantes  aquas  falinato- 
rum  abhorrebat.  Sed  in  temporibus  Jebal  fwe  j-  Jedon  ut  figuralium  myfteria  tace- 
antur,  Dominomandante,  prohibitus  eft  in  multitudine  delicata  atque  inexercitata 
&  timida  Madianitu  occurrere.  Cuntque  ctamaret  JEDON  cunftU  audientibus  :  Jgui  formi- 
duloftu  eft  &  timidtu ,  revertatur ,  recefferunt  ab  eo  viginti  &  duo  millia  &  tantum  decem 
miUia  remanferunt.  Sed  &  de  illis  tanquam  ad  bellum  expeditiores  duntax*at  elegit, 
qui  in  fiti  fua,  velut  canes,  lamberent,  &  feftinantius  aquam  ados  mitterent,  illis 
prorfus  abje&is,  qui  fe  ad  bibendum  flexo  proplite  inclinabant,  in  trecentis  itaque 
fadta  eft  liberatio  populi ,  quos  non  crediderunt  inter  delicatiores  epulas  &  exquifi- 
ta  convivia  didicifle  aquam  Iambere  ,  quas  ideo  praeelegit  Dominus  ,  quia  neceffi- 
tati  fatisfacerent  cum  humilitate.  Verum  hodie  in  delitiis  innutritur  ,  &  tota  ad 
carnis  delitias  fe  relaxat ,  felix  embola  noftra  in  cute  curanda  plus  «que  operata  ju- 
ventus.  Quod  milites  noftros  in  expeditionem  quamque  exire  oporteat ,  alias  zo- 
narii  eorum,  non  ferro,  fed  vino,  non  lanceis,  fed  cafeis,  non  enfibus  fedutribus, 
non  haftis ,  fed  verubus  ,  onerantur.  Credas  eos  ire  ad  domum  convivii ,  non  ad 
bellum.  Clypeos  deferunt  &  auratos  ,  prsedam  potius  hoftium  ,  quam*  cutem  ab 
hoftibus,  &  eos  referunt,  ut  ita  loquar ,  virgines  &  inta&os  ,  bella  tamen  &  con- 
fli&us  equeftres  depingi  faciunt  in  fellis  &  clypeis,  ut  fe  quadam  imaginarja  vifione 
dele&ent  in  pugnis ,  quas  aclualiter  ingredi  aut  videre  non  audent.  Eleganter  SCI- 
PIO  AFRICANUS  fcribit  in  Libro  Strategematum:  Juliut  Iranconus ,  refert,  cum  fcu- 
tam  cujusdam  vidiffet  auro  &  gemmis  muUipliciter  adornatum  ,  dixit ,  fe  non  tnirari  fi 
tanta  diligentia  honoraffet  ,  in  quo  piut  prtftdii  ,  quam  in  enfe  baberet.  Aeneas  qui- 
dem  gemmas  a  digito  ad  enfem ,  vif o  a  digito  ad  pocula  legitur  transtuliffe.  Re- 
fert  PERICLES  Hiftoriographus  non  picturam  ,  non  aurum  lapides  ,  fed  fcutum 
divulfum  ,  fractam  galeam  ,  hebetem  enfem  ,  faciem  vulneratam  cMdere  militibus 
ad  ornatum.  Porro  cum  noftri  milites  fine  vulnere  &  cicatrice  ,  fanis  etiam  &  in- 
tegris  armis,  per  Dei  gratiam,  revertuntur,  revertuntur  ad  bibendi  confli&um  cra- 
teres  fcaturiunt&vinaconantur,  atque  ex  hafta  caufantur  gravi  praslia  Marte.  Ulic 
Catidet  illic  tendebat  Uliffes,  &  pingunt  fluido  pergama  tota  mero.  Garriunt  ergo 
&  laxant  procaces  linguas  in  detreclatione  hominum  innocentium  ,  defa?viunt  in 
Chriftos  Domini,  referunt  &  efFerunt  iabores  fuos  ad  otia  facerdotum.  Datur  ita- 
que  fumma  inter  eos  &  communi  lege  fancitur ,  ut  decimas  auferant,  &  ut  ecclefia» 
vel  clero  non  deferant,  ut  excornmunicationem  non  timeant,  ut  non  revereantur 
Deum,  ut  injuriis  afficiant  Sacerdotes  ,  &  quicquid  in  ufus  Ecclefiae  ceflit ,  delibc- 
ratione  aut  vitas  aut  privatione  libertatis  evacuent-  Veruntamen  magnus  Deus  & 
terribilis  nimis,  qui  humiliat  omnem  altitudinem  extollentem  fe  adverfus  fcientiam 
Dei,  ipfos  falvos  faciet  filios  pauperum ,  &  humiliabit  calumniatorem.  Cum  au- 
tem  dicat  Dominus  Sacerdotibus  fuis  :  £)uis  vot  §tr?,lt  me  ffernit  ,  &  qui  tangit  vos 
tangit  pupillam  oculi  mei ;  Si  nepotes  veftros  diligitis  &  zelatis  ad  vitam  non  perc- 
ant 

•fr  Gideon. 


Cap.  f?e&en&e  Q3et>fo<}e*  *>0«  St.  Petri  Tkivdbc  2 1  r 


ant  cum  Ofa ,  dum  ad  arcam  Domini  manum  temerariam  porrigunt ,  ipfos  ad  reve- 
rentiam  ecclefiae  &  Officialium  Chrifti  falutaribus  monitis  informare.  Nam  cumin 
fortem  familiaritatem  eos  receperitis  ,  &  participationem  menfse  veftrae  ,  non  eftis 
omnino  immunes  a  culpa  ,  fi  commenfales  veftros  permittitis  paffim  garrire  in  cle- 
ricos,  &  in  ecclefiam  protervire.  Verum  eft,  quod  nepos  vefter  B.  in  brachio  & 
fortitudine  Advocati  BethinU  quandoque  &  forfitan  femel ,  folemnes  militiae  titulos 
acquifivit  ,  fed  non  propter  hoc  adverfus  Ecclefiam  fuperbire  ,  ventum  debuerat 
:oncepiffe.  Nihil  eft  enim  quod  majorem  minuat  laudis  partem ,  quam  fuos  affidue 
ja&itare  fucceffus,  6c  fingulis  diebus  anni  vendere  diem  unum.  Legitur  de  Marco, 
quod  cum  plurima  feciffet  egregie,  una  fui  ja&itatione  gloriam  famse  perdiderit, 
5c  quia  fibi  praefumfit  aflcribere,  quod  ex  ore  alieno  captare  debuerat,  publicas  com- 
nendationis  vota  demeruit.  Ut  ad  domeftica  jadtantise  &  oftentationis  veniamus 
:xempla. '  Rex  Szecbias,  quem  Dominus  in  umbra  horologii ,  in  appofitione  anno- 
:um  ,  &  in  fuga  Sennacberib ,  prae  univerfis  Regibus  honoraverat ,  quia  nuntiis  Ba- 
-adocb  filii  Ba/adam  Regis  BabylonU  pigmenta,  unguenta  quoque  &domum  vaforum, 
:ellasque  aromatum ,  &  omne >  quod  erat  in  thefauris  fliis ,  ad  oftentationem  &  ja- 
itantiam  demonftravit,  juxta  verbum  TfaU  filii  Amos,  thefauri  ejusablati  &  transla- 
:i  funt  in  Babylonem  ,  filii  ejus  captivati ,  &  in  palatio  Regis  Babylonis  fa&i  funt  Eu- 
iuehi.  Triplcx  etiam  oppofitio  divinas  animadverfionis  propofita  eft  David ,  eo 
juod  ad  jactantiam  Dei  populum  numeraverit.  Similiter  Nabugodonozor  ,  qui  fe 
nagnificavit  in  fortitudine  decoreque  &  gloria  regni  fui,  humiliatus  eft  ut  brutum, 
:omparatus  eft  jumentis  infipientibus  &  fimilis  eft  illis.  Utinam  non  intumefcant 
tdverfus  Chriftum  6c  Chriftos  ejus,  fed  humiliter  ocdevote  recolant,  qualiter  [/*/] 
^ratiam  Dei  autpoftveftramdepulvere  paupertatem  &  de  ftercore  funt  ere&i,  qua- 
:enus  ei ,  qui  exaltat  &  humiliat ,  indivina:  gratiae  munificentias  fefe  pulverem  re- 
:ognofcant. 

II.  (al.  125.)  Contra  Clericos  voluptati  deditos. 

Qui  habet  aures  audiendi  audiat!  fub  quanta  mole  CriminumCIeruslaborathodie, 
-dum  inChrifto  nonvult  placare  Dominum  per  fru&us  pcenitentise  ,  fed  difFert 
iScinduciat,  falfoque  fibi  fomniat  ih  cafu  dubiie  fortis  longum  vivendi  terminum, 
amnimodam  mollitiem  fordesque  vita:  varias  ,  nulli  differtur  ordini  ,  trahuntur  in 
pernitiem  per  partes  inimicitias  ecclefiarum  termini.  Non  habet  afca  requiem 
Malchtts  in  Chrifii  faciem ,  Jafon  in  va(a  Domini  manus  extendit  ipfus.  Irreverenter 
confluunt  omnes  ad  facrum  ordinem  ,  fed  hominem  veterem  non  exuunt  nec  for- 
diditatis  diluunt  antiqua:  turpitudinem.  Hi  calicis  dulcedinem  dant  in  amaritudinem 
&  in  venenumafpidis  ,  JESUMQVE  magnum  fordidis  veftimentis  induunt  ,  &  fan- 
guinem  polluunt  teftamenti.  Singultuofis  vocibus  verbum  falutis  prasdieant,  &ex- 
plicant  monitis  falutaribus  ,  quid  agendum  fit  omnibus  ,  fed  Efau  funt  manibus  ,  & 
voce  Jacob  indicant ,  qui  dum  paffim  implicant  flagitiofis  a&ibus  6c  exemplis  enor- 
mibus  animas  mortificant.     Aedificas  Sion  in  fanguinibus ,  qui  pro  laude  verba  ven- 

dis, 


216  Urftmbeit  mb  Vt&dzxi&tm  3.  Period. 

dis ,  cultorum  utens  facculo ,  dum  perbalas  in  populo  fan&itatem ,  quam  prxtendis 
non  poflides  in  facculo,  gaudes  inani  titulo ,  verbis  utens  reverendis ,  intetrabem 
non  attendis,qux  toti  patet  populo.  Plebs  pro  CHRISTO  bellicofa,fignatamun- 
diportio,  coelum  petit  martyrio;  fed  in  nullo  fru&uofa  Clericorum  conditio,  enor- 
mi  torpet  otio  ,  6  mors  CHRISTI ,  femper  fuit  copiofa  apud  te  redemtio  ,  fed  in 
iftis  otiofa  fuit  Redemtoris  paflio.  Quare  non  accipiunt  falutarem  calicem  ,  &pro 
Chrifto  verticem  gladiis  objiciunt,  fed  terrena  fapiunt,  nec  timent  iram  vindicem, 
terribilemque  judicem  ,  quem  miferi  defpiciunt ,  colunt  enim  culicem  &  camelum 
glutiunt ,  qui  lithargum  pateris  furgens  expergifce ,  hora  eft  jam  furgere.  Vul- 
nus  unde  majus  medio  non  aperis  in  cordistui  ulcere,  fi  vis  fiftulam  obrepere,  ne 
medicinis  uteris  ,  erubefcens  temere  ligaturam  vulneris. 

IIL  (al.  n.  60.)  Inftrudtio  Abbatis  &  Conventus  ad  Dei 
fervitium  &  mores  regulares. 

Pum  bonce  memorias  Abbas  Petrus  nomine ,  tributum  mortis  exfolverit ,  tefti- 
monio  enim Prophetce  fcedus  cum  morte  percuflimus  omnes,  quodin  nobistran- 
fliri  mortem  habemus  ,  electus  es  ,  pater  cariffime  ,  a  tuis  fratribus  in  Abbatem. 
Sic  namque  a  diebus  antiquis  ecclefise  pro  praefentibus  nati  tibi  funt  filii.  Et  juxta 
verbum  :  Dominus  fufcitat  ad  munera  Nazaraos  ,  &  veteribus  amicis  evanefcenti- 
bus  novse  propagies  ad  ulteriores  6c  dulceriores  fruclus  amicitiie  coalefcunt.  De 
veftra  gloria  glorior  ,  quia  fecundum  notitiam  magnorum  qui  funt  in  terra  veftra. 
magnificavit  Dominus  mifericordiam  fuam,  fi  tamen  mifericordia  eft,  &  ncn  poti- 
us  quxdam  probatio  ,  6c  quaeftus  honoris  ,  qui  quandoque  tranfeat  in  querelam  : 
Elevatus  amififli  me.  Erat  longe ,  fcurius  coefte  quam  prseeffe ,  meritorium  tamen  eft, 
fi  fit  Prcefes  ut  profit.  Cariflime  Pater,  dum  in  minori  adminiftrabas  officio,  Sfsepe 
fuifti  tibi  fcandalo,  frequenter  tibi  tsedio,  femperque-  periculo.  Nunc  autem  fuper 
candelabrum  conftitutus  intrafti  arenam  eventus  ancipitis.  Nam  ,  fi  pofieilionum 
follicitudines ,  fi  vero  &C  animarum  difcrimina  penfes,  fori*  [unt  $ugn<t  ^  intus  timores. 
Juxta  illud  S*lomonis  :  Immififti  in  turbam  &  alligafti  tibi  peccata  duplicia.  Ideo 
plures  volunt  latere  fub  modio,  &juxta  conftantiaefines  claudunt  immortalis  glorice 
bonum ,  oventes  in  fine  mceroris ,  verbum  illud  proheticum  meum  (ecretum  mihi. 
Et  nunc  ,  Pater  amantiilime ,  in  varia  diftrahi  te  oportet ,  pro  aliis  follicitari  cum 
Martha,  6c  poftponere  illud  verbum  otium  ,  &  tranfire  de  animse  otio  ad  quendam 
animse  Labyrinthum.  Pono,  non  fit  exterior  follicitudo  terapiat,  utanimamtu- 
am,  pro  qua  CHRISTUS  mortuus  eft,  curarum  fecularium  abyflus  abforbeat,  in- 
teriorem  enim  follicitudinem  tibi  transferas  ut  in  fe  colleclus  vel  elefrus  animus  ad 
exteriora  non  defluat.  Non  attendant ,  quod  foris  oportet ,  ut  quod  exterius  fo- 
nat ,  inter  multos  eristecum  fadrus  de  illo  numero  ,  quos  beatos  infinuat,  dicens. 
Hi  qui  tdtficant  fibi  follicitudines  ,  ut  vocem  exattionis  non  audiant.     Sic  ergo  miniftres 

ut  non  vituperetur  miaifterium  tuum }  ut  fervum  fingulorum  te  reputes ,   cum  fis 

Do« 


2.  Cap.  fubmbt  Q5et>fa^e*         *>$n  St. Petri  Riv&e.  2*7 


Dominus  omnium.  Sic  in  te  contemplativa  &  a&iva  vita  vices  fuas  alternat ,  ut  nul- 
lum  tempus  habeas  feriatum.  Melior  efi  Spiritus  quam  corpus ,  £f  corporis  exercitatio  ad 
modicum  prodeft ,  pietas  autem  valet  adomnia  babens  promiftonem  vice  ,  qu<e  nuntefi,  perit 
&  futuretur.  Ergo  semulare  carifmata  meliora.  Caro  enim  (f  fanguis  Dei  regnum  non 
pojftdebunt.  Caro  non  prodeft  ,  fruftus  autem  ffiritus  funt  :  Caritas ,  gaudium,'pax^ 
patientia,  longanimitas ,  fides,  modeftia,  manfuetudo,  continentia,  caftitas.  Bo- 
num  eft  follicitari  cum-/W4r^,fedquietius,federead  pedes  Domini  cum  Maria : Prse- 
videt  Dominum  in  confpe&u  tuo  fempecvacare  &videre,  quam  fuaviseftDominus. 
Poftquam  defponfaveris  ea,  quse  neceftitas  fru&uofa  depofcit ,  defcende  in  hortos 
aromatum,  ut  pafcaris  deliciis  fpiritualibus,  &  gratiflima  lilia  colligas  gaudiorum. 

Cum  enim animam refolveris ad quietem ,  nullos  quaefo  eam  excitet,donecipfa 
velit,  necfuftineas,  ut  te  quis  propterea  abamplexibus  Rabelis  ,  &  ab  uberibus  fan- 
&x  ubertatis  evellat.  Scis ,  quia  reguke  fan&se  profeftbres  ,  fi  fe  f ecularibus  nego- 
tiis  curiofe  involvunt ,  magna  fpiritualis  exercitii  difpendia  patiuntur.  Nayis  au- 
tem,  quamvis  inter  procellofos  turbines  ftatim  nonpereat,  rerumtamen  fuarum  fu- 
ftinet  jacluram,  ut  ad  portum  vacua  navis  perveniat.  Elegerunt  te  fratres  tui.  Efto 
in  illis,  quafiunusexillis  ,  certiftca  illos  verbo  ,  a£tu,  vultu  ,  habitu  &  inceffu,  fic 
te  amabilem  exhibeasetimitabilem,  uttuaconverfatioasdificet  alios  ad  falutem.  Age, 
quodnonfolumtibi  cxpediat,  fed quod multis.  Nunquamfmgularitervivas,  nonha- 
beas  utvulpesfoveam,  non  ut  volucres  nidum,  non  laculosutnidas.  A  primitivis 
motibus  adolefcentiae  mex  novi ,  Pater  venerabilis ,  mores  tuos ,  redolentes  manfue- 
tudine,  fociales  ad  convictum ,  humilitate  conditos ,  &adomnemcompofitoshone- 
ftatem,  vulgareeft,  quod  honoresmutantautpotius  miniftrant  mores  ,  adminiftra- 
tioqusefo,  nunquam  ab  illa  morum  nobilitate  degeneret,  nulla  elationis  gloria,  nul- 
la  glorke  elatio  de  tua  promotione  obrepat.  Si  gloriari  oporteat,  de  tuis  infirmitati- 
bus  glorieris ,  utinhabitet  te  virtus  CHRISTI.  Si  enim  ad  onus  infirmum  ,  fi  minus 
idoneum ,  minusque  dignum  te  reputes ;  ipfa  tua  abjeftio  convalefcit  ad  gratiam ,  ex- 
inerabitadfru&um,  cumuIabituradcOronam.  Ipfe Dominus glorias dicit :  Si  egequa» 
rogloriam  meam ,  gioriameanihiltfi.  Gioriam,  inquit,  ad  invieem  quaritis ,  & gloriam 
qutafoloDeoeft ,  nonvitltis.  Non  nobis ,  Dornine ,  fed nomini  tuo  dagloriam.  Tu  vero', 
Pater,  fi  in  Deo  volueris  gloriari ,  nonerisinfipiens,  ut  qui  gloriatur^inDominogloria- 
tur.  Illam  vero  gloriam ,  quas  eft  confcientise  tuse ,  Deo,  &nontibi,  aflbribe.  Nam, 
ut  verboApoftoli  utar  ,  Habes  ,  quod accepifiu  Si  verotead  vocem  demulcentium 
tuas  aures,  aura  favorabilis  afHaverit ,  fit  incorde  &  ore  tuoverbum  illudApoftolit 
Gratia  Deifum ,  idquodfum.  Nihil  enim  eft ,  quod  divinse  majeftati  familiarius  &  con- 
fidentius  afliftat  &  gratius ,  quamverahumilitas.  Ipfe  au&orhumilitatis  fe  corde  hw 
mikmdS  mitem  confitetur.  Ideo  nonveniet  tibi  perfuperbise ,  fed  quanto  major  es, 
humiliateinomnibus,  &adminiftrationemhanc  onus  reputesnonhonorem,  omnem- 
que  motum  fuperbise  prurientis  verbo  illud  Salomonis  exftirpa.  Potentes  potentiora 
tormentatolerabunt,  atquecito  &horrende  judicium  fiet  his,  qui  praefunt.  Cogi- 
ta  femper,  quia  Domins  requiret  atedeomnibusovibus  fuis  exac"tiflimam  rationem. 
Propter  quodirritat  impius  Deum  ,  dixit  enim  in  eorde  fuo ,  mn  requiret,     Deus  autem 

I.  fc&elie  stcr&rnik  €e  per 


ai8    Urftmfretf  unb  fclacfrrtcfrtm  % . Period. 

per  Malacbiam  dicit :  Bgo requiram  oves  meas  de  manu  paftoris.      Dominus  dicit  ,  requi- 
ram,  impius  dicit  non  requiret ,  cujus  ,  putas  ,  afferturri  prsevalebit ;  Verbum  lfaia 
Prophetae  eft:  Juravit  Domintu  exercituum,  dicens  :  Si  non  ut  prtvidens  ita  erit ,  &,fic 
utbomini  in  mente,  ficeveniet.     Sunt  enim  Abbates  qu^rentespotius,  qux  funt  fua, 
quam  qu*  JESU  CHRISTI.     A  frudibus  eorum  eos  cognofcetis.       Hi  ,  animarum 
curaomnino  poftpofita,  fui  debitum  officii  reputant,  fi,  in  fuam  &  fuorum  perniti- 
em,  poftefliones  ecclefiasfua:,.  perfas  &nefas,  culturis  &a?dificiis  magniricent,  <5c 
dilatationem  amicorum  ,  necquas  aSpiritutimoremconceperantfruaumfalutis  quafi 
aborfum  pernitiofe  procurant,  ut  eis  meritoapteturverbumProphete  dicentis  :/>;•*. 
gnantes  Galaad ,  ad  dilatandum  terminosfuos.       Hi  fcilicet ,  quos  agitat  fpirirus  hujus 
mundi ,  fpiritus  vertiginis  &  erroris.     Melius  eft  tibi  augere  domum  tuam  moribus 
quam  pofteffionibus ;  meliuseftcoelum  implere,  quamhorreum,  &  hocfacerepot- 
es  &illa  non  obmittere.     Veternofas  autem  Vicariorum  propagines  ,    qua?  ex  quo- 
rundam  prxdeceflbrum  tuorum  negligentia  pullularunt,  fuccide  maturius  ,  nevitu- 
lana  qux  nunquam  frucl:ificant ,  furculus    non    ne     vifitatione  fua  propendat  in- 
crementa ,  fac  omnia  prxeminere  confilio.     Non  tamen  credas  fpiritui  tuo ,  fed  pri- 
us  proba  utrum  ex  Deo  fit.     Semper  autem  potius  de  oratione  ,  quam  de  prudentia 
tua ,  de  Deo  tantum  &  non  de  Principum  favore  confidas ,  quia  maleditlus ,  qui  confidit 
in  bomine ,  juxta  fententiam  fapientis.  Nonne  Dni.  plurima  fortitudo  ?   Scribitur  autem : 
vos  excontinuoverfutihoftium  infultus,  graves  moleftias  fuftinere  ,   ideoque  vobis 
efleSacra:  Scriptura  fuffragia  neceffaria  ,  cujusleftio  frequens  conatus  hoftiles  eva- 
cuet,  atque  turbines  aeftuantium  tempeftatum,  quod  gratise  ferenitatem  tranquillet, 
propterea  librum  veftrumcuminftantiarepetetis,  quiuni  exquatuoraffimilatur.  Scio 
enim  ,  quod  fine  tentationibus  vix  hora  dimidia  clauftralis  vita  transigitur,  unde  & 
mihtia  regularis  arma  fpiritualia  exigit ,    de  quibus  kpoftolus  ad  Cor.  fcribit ,  dicens: 
Arma  militU  veftra  non  carnalia  fed  potentia  ad  deftruclionem  munitionum  deftruentes 
omnem  aititudinem  ,  extollentem  fe  adverfus  fcientiamDei,   captivantes  omnem  intelletlum 
ad  obfequium  Cbrifii.     Sacra  igitur  Leaio  vobis  neceflaria  eft ,  ipfa  enim  eft  menfa  ta- 
bernaculi,  qua?  ad  aquilonem,  unde  omne  malumpanditur,  pofita  eft,  quod  Pfaltes 
infinuans  dicif  :    Pofuifii  in  confteftu  meo  menfam  adverfus  eos  ,  qui  tribulant  me.     De 
menfa  hac  &  fpiritualibus  armis  loquitur  Jfaias  Ponam,  inquit,  menfamcontemplariam 
in  fyecula.     Surgite,  inquit,  primi  principes  &  arripite  clypeum.     Sacra  leftio  cibuseft, 
quia  tefte  Evangelio ,  non  infolopane  vivit  bomo,  fed  ex  omni  cibo ,  quod  procedit  de  ore 
Dei,  per  hunccibum  fpiramus&vivimus.     Verba,  inquit  Dominus  ,  qua  ego  loquor, 
ftiritu*  funt  &  vita.      Certe  folo  fui  eloquii  teftimonio  CHRISTUS  contra  omnes 
Diaboh  tentationes  ufus  eft  in  deferto.    Si  ergo  confiftat  adverfus  vos  caftra,  fcuto 
bona?  voluntatis  armate  vos  &  gladio  fpiritus ,  qui  eft  verbum  Dei.     Si  infirmata  funt 
genua  &  difoluu  manus,  fi  motipedes  aut  effufi  funt  grejfus  ,  confidite  ,  quia  verbo  Dei 
firmati  funt  cceli.     Si  ad  gratias  ,  compunaiones  &  arcanas  cordis  jubilationes  refri- 
gefcit  anima  veltorpefeit;  Si  obdurefcit  adlacrymas  ;  fi  coeium  ameum  fa^um  eft 
ei,  ut  res  fpiritualis  vel  piuvia  fuper  montes  G//^*non  difcendant,  vos  Sacrse  Scri- 
pturx  curam  impendite,  mittetque  Dominus  verbum  fuum  &  liquefaciet  ea ,  mittet 

fpiri- 


x  Cap.  ftcBcnbe  Q3et;[acje.  Wrt  St  Petri  £ir<R  2 1 9 


fpiritum  fuum  &  fluent  aquse,  imo  ftuent  aromata-illius,  ut  veftrse  opinio  fandita- 
tis  eflundat.  Meas  quidem  exhortationis  campus  latiffime  patet,  fed  irruens  occu- 
pationum  neceffitas,  &fuccingens  epiftolam  adcompendium,  ad  alia  me  detorquet, 
&  rlliosautem  obedientiae  vefta,  fratres  &  Dominos  meos  rogo  in  vifceribus  JESU 
CHRISTI  in  caritate  non  fi&a ,  hoc  fentirein  fe,  quodeftinCHRISTO  JESU,  ut 
ficut  pro  nobis  exinanivit  fe  formam  fufcipiens  fervi ,  fic  fe  pro  Chrifto  humilient ,  ut 
obfequium  fervitutis  exhibeant ,  corpus  fuum  hoftiam  vivam  ,  placentem  Deo ,  ut 
totaeorumfenfualitasorationeabforpta  fpiritui  fubjiciatur  ad  ferviendumDeoviven- 
ti..  Eft  autem  fenfualitas  mulier ,  ad  quam  dicitur ,  tf  advirum  tuum  eft  converfatio  tua, 
totaque  caro  humilietur  ,  totus  intellectus  captivetur  in  obfequium  CHRISTI.  In 
dixiftis  propter  carnem  bellum,  contendentes  non  effe  quod  eftis,  &  recuperantes 
fortiter  quod  inprima  origineperdidiftis,  utrapiatur  per  violentiam  regnum  ccelo- 
rum  ,  &  intrudatis  vos  in  haereditatem  fan&orum.  Cum  Samaritana  reliquiftis  hy- 
driam  concupifcentise ,  &  invobis  fpiritualem  Jericho  deftruxiftis.  Scriptum  eft  au- 
tem  ,  Malediftus  qui  re<edificat  Jericho.  Tu  ergo  ,  cariffime  pater  ,  qui  dedifti  legi 
Apoftolicas  manum,  qui  manum  tuam  mififti  ad  fortia ,  utere  confilio  fapientum,  & 
conjiceincompedes  pedem  tuum  ,  nec  accideris  avinclis  tuis.  Recolas,  quia  vir 
obediens  teftimonio  fapiente  loquitur  vi&orias  de  Diabolo  ,  per  obedientias  locum 
de  mundo  ac  de  fe  ipfo  triumphat  in  CHRISTO.  Sine  omni  deli&o  ,  fine  omni  ex- 
ceptione  faciant  regula»  profeffor ,  quod  injungitur  fibi,  quod  vero,  vel  quale,  vel 
quahtum  fit,  quodinjungitur,  non  difcernit ,  alioquin  praefumit  comedere  de  ligno 
fcientiae  boni  &  mali.  Confideratio  enim  diftributionis  eft  penes  patrem  fpiritualem , 
qui  omnia  dijudicat,  ipfe  autemaneminejudicatur.  Nibil  ergo  difcernat ,  fit  indi- 
fcretus,  ut  intelligat :  fitftultus,  utfapiat,  necreputet  injuriofum  fi  quacunque  cor- 
re&ione  contriftetur,  averbere,  qui  per  inanem  la?titiam immoderatius  frequentat, 
fe  recolit  exceftifie.  Omnis  difciplina  in  prafenti  amara  eft  ,  fed  in  futuro  facit  fruUunt 
facatUftmum  ,  juftitise  lentefcens  in  via  Domini.  In  paftore  fuo  durius  increpari  fu* 
ftineas,  ftercoribus  enim  boum  lapidandus  eftpiger.  Qui  ergo  fpiritu  Dei  ducitur 
cum  cequanimitate  fuftineat  magiftrum  corripientem ,  &  fi  dura  funt  ei ,  quae  audit ,  re- 
putet fe durioribus effe dignum,  Etvos ,  inquit ,  dile&iffimi ,  fegregavit  Deus  in  hce- 
reditatem  fibi ,  ut  laetentur  in  haereditate  ele&orum  fuorum ,  cum  bonitate  fua ,  (i  ta- 
mennonaccepiftis  iterumfl^itumhujusmundi.  Ponite  corda  veftra  fiiper  vias  ve- 
ftras  ,  ne  fitis  terra  proxima  maledidtionem  ,  quam  percutiet  Dominus  Spiritu  oris 
fui.  Recolite  ,  quia  non  folum  arbor ,  quce  fructus  malos  facit,  fed  etiam  ,  qua: 
fructus  bonos  nonfacit,  excidetur,  &  inignemponetur.  SecurU  quidem  pofita  eji ad 
radicem ,  &  arbor  five  ad auftrum  five  ad aquilonem  ceciderit ,  ibi  erit,  Judicabit  enim  Do- 
minus  fines  terr<e ,  0*  hominem  in  operibus  fuis  comprehendit ,  dum  vos  fuiftis  iri  feculo , 
nullam  contra  vos  invidiam  hoftis  antiquusexercuit,  nonenimeosimpugnat,  quos 
effe  fuos  per  operum  teftimonium  putat ;  nunc  vero  cum  videt  idola  fua  juxta  templa 
mutari,  poft  miffam  prsedam  quafileo  rugiens  circuit,  cVadomnes  noeendi  artes  ex- 
ploratur  anxius  fuasverfutiascircumducit,  quem  vero  de  ftatu  confcientijE  fubito  pne- 
cipitare  non  poteft  ,   quibusdam  imaginationibus  fantafticis  latenter  obrepentibus, 

<£  %  2,  pau- 


23.0  Urftw&eM  «tib  Hac&ric&teti  s.Period. 

paulatim  follicitat.     Nam  juxta  verbum  b.  Job.  Lapides  excavant  aqu<e ,  &  mons  cadens 

defluit  faxumque  transfertur  de  loco  fuo ,  &  alluvione  paulatim  terra  confumitor ,  quia  for- 

titudinem  mentis  emolliunt  &  fubvertunt  tentationes  occulta.      Animo  vero  a  fun- 

damento  virtutis  avulfa  torruit  in  peccatum  ,  apponens  iniquitates  iniquitati  multi- 

plicat  opprefliones  perangelos  malos,  &  licdearce  depofita  ,  tamque  de  loco  emi- 

nentiore  infurgens  de  mifero  &  de  decepto  triumphum  reportat  ignobilem.     Sic  per 

illecebras  hujus  mundi  miferi  elongantur  a  Deo ,  dicentes  anathema  JESUM  Sctandem 

eonverfos  in  aBum  pravum  &  reprobum  fenfum  datos  ,  capiunt  mala  in  interitu.     Scitis , 

quia  vita  hominis  militia  efl ,  &  tentatio  fuper  terram.     Sunt  teftimonia  quaedam  fupra 

nos  ,   quxdam  infra  nos  ,  qusedam  juxta  nos  ,  quxdam  extra  ,  quaedam  intra  ,  & 

"omne  contra  nos.     Caute  ergo  ambulate.     Mundus  enim  plenus  eft  laqueis ,  plenus 

periculis  atque  fcandalis  in  evitabilibus&morfibusinfinitis,  introiftis  clauftrum,  bo- 

num  eft  vobis  hic  efte  ,    &  non  recedere  a  confilio  &  congregatione  fanctorum. 

Amice,  fi  clauftrum  egrederis,  transgrederis ,  &  quafi  fub  ja&ualese  animam  tuam 

ponis.     Leo  in  januis  eft  utterapiat,  &  nonfit ,  qui  eripiat ,  irruitventus  urens  a 

parte  deferti,  fi  forte  inveniantur  paleas,  quas  ad  ludibrium  fuum  capiendo  difper- 

<>at.       Multiplici  enim  exquifitse  fraudis  artificio  conatur  angelus  Apoftata  fan&o- 

rum  congregationem,  transfermentatum  populum  acquifitionis  ,  fabulam  feculi ,  & 

ftolam  innocentise  in  derifum.     Sit  qusefo,  frater,  animatuain  manibustuisfemper, 

thefaurum  incomparabilem  habes  infidrili  vafe.  Cumque  clauftrum  egredieris  drach- 

inam,  proquomagnusillemercatoranimam  fuam  ponit  ad  ancipitis  alea?  difcrimen 

exponis  ,  terreat  te  ,  frater,     egreftus   Dinse  &  oppreflio  ejus,  recole  ,   quod  do- 

mi  Jacob  refidens ,  benedictionem  prehendas  hereditatis.     Efau  vero  dum  foris  va- 

gatur  &  venatur ,  primogenitura  benedidionis  &  haereditate  patris  privatur.     Nun- 

quam  fecularium  domos  intres.    Nequitise  enim  in  tabernaculis  eorum  ,  nec  DEUS 

in  domibus  eorum  cognofcetur.      Dicas  igitur  cum  Propheta  :  odivi  eccleftam  mali- 

gnantium  &  cum  impiis  nonfedebo.     lntra  Storpionis  hareditas.     Igitur  juxta  do£trinam 

HIERONYMI.     Sis  honeftus  in  domo ,  fis  raro  in  publico.     Si  segrotavit  vel  obierit 

allquis  de  parentibus  tuis  ,  non  fit  tibi  eorum  segritudo  vel  mors  egreflionis  occafio : 

Sine  mortuos  fepelire  mortuos  fuos,  fallax  &  proditoria  eft  afFectio  parenteke.  Car- 

nalis  amor  extraDeiamoremeft,  qui  fiterapiet,  affe&io  mundi,qui  jam  intearue- 

rat,  inpernitiem  animce  revirefcit.      Mortuus  es  mun^&  parenfribus  tuis  ,  atque 

complantatus  es  fimilitudini  mortis  Chrifti,&vita  abfcdnclitaeftcumChrifto  in  Deo. 

Noli  iterum  feculo  vivere  &  arma  viclorias  reddere  inimico.     Verbum  HIERONNY- 

MI  eft:  tenet  hoftis  gladium,  utme  percutiat ,  &  ego  de  parentum  lacrymU  cogitabo  ?  ere 

de  parentum  fepultura  foUicitus ,  quem  foliicitari  oportet,  ne  fepeliar  ininferno.     Noli  ex- 

ire  ,  quia  mors  eft  in  exitu  &  limite  te  exfpedtans  ,   quam  cito  egrediaris  oftium , 

mors  per  ocuiorumfeneftrasingredietur.     Nullum  precor  habeas  cum  hominefecu- 

fari  eommercium.      Qui  enim  tangit  picem  ,  inquinabitur  ab  ea  ,  bonosque  mores 

prava  collegia  corrumpunt ,  &  vita  reproba  trahitur  a  convietu.     SENECA  ad  Lu- 

tiUum  dicit:  Seribens  Socrati,  LeUio  & '  Catoni  pofjet  bonos  mores  excutere  turpium  conver- 

fttio*  &  diffimilmm  mHlttiudo,      Verbum  Apoftoli  eft ;  Non  ignoramus  aftutias  Sa- 
1  *  -  -  tnanJe 


2  Cap.  (le&ettbe  ZStylaQt  **n  St.  Petri  2tf  rcfce.  22 1 

fchanas  ,  cui  ex  hoc  ipfo  datur  oportuna  &  multiplex  malignandi  occafio  ,  quia  in- 
circumcifi  obfederunt  vos  &  hasreditatis  quafi  in  medio  Cananan ,  inter  clauftrum  ve- 
ftrum  &  forum  modica  protenditur  ,  habitatis  quafi  in  medio  Babylonis  ,  &  -  - 
in  unomiraculum  eft,  fi  Sabbathum  quietis  veftrae  non  turbat  fcumultuatio  populari- 
um.  ka  eftis  fecularium  importunitate  obfeili ,  ut  lamentatorie  cum  Propheta  de- 
plorare  poflitis:  Aedificavit  ho/iis  in  gyro  meo,  &  cireumdedit  me  felley  &  labore  conclufit 
vias  meas ,  lapidibus  quadratis  urfus  infidians  fafius  eft  mibi ,  leo  in  abfcondito  fecretas  me- 
as  fubtertit,  &  pofuit  me  defoiatam,  habitantes  in  medio  populi  pollutalabia  habentis, 
quivobis  verbum  illud  deriforie  frequenter  adaptant :  Conjuncti  funt  inter  gentes, 
6c  didicerunt  opera  eorum.  Utinam  advoIetunusdeSeraphim  &  fumto  calculode 
altari,  in  eisrubiginem  cordium  in  fcoriam  purificet  labiorum.  Vos  autemcircum- 
fpe&d  agatis,  providentes  bona  non  folum  coramDeo  fed  coram  hominibus ,  &ne- 
gotio  falutis  veftra*  vigilantius  infiftatis.  Sic  jugiter  ante  oculos  veftros  timor  DEI 
6c  ignis  gehenme.  Recordatio  paftionis  CHRISTI ,  veftrorum  memoria  exceffuum , 
dies  mortis  ,  expectatio  tremendi  judicii.  Audite  HIERONYMUM  dicentem. 
Laudat  popu/ut ,  luxurient  bomines,  rumores  exercent  ,  &  dicas ,  mibi  adbtrere  bonum  eft, 
C  ponere  inDeoftiemmeam.  Ghtid  enim  mibi  in  ccelo  eft ,  &  a  te  quidvolui  fuper  terram: 
Deus  cordis  mei^  &  pars  mea  Deus  in  tternum  prope  eft^  ut  amatores  feculi  6c  fan£tior- 
dinis  transgreftbres  ab  seterna  vitas  radice  prcecifi  in  exteriores  tenebras  detrudantur 
ecclefia  fanclorum  perpetua  excommunicatione  feclufi  experiantur  in  extolorabili 
dolorum  anguftia  ,  quse  perniciofe  illos  deceperat  appetitus  tranfitorise  voluptatis. 
Vos  igitur  Dei  timor  in  via  Domini  languefcere  non  permittat,  fed  cordaveftraex- 
citet  ad  meliora  inceffanter.  Vita  brevis  ,  finis  dubius.  Judex  terribilis  ,  flamma 
inexringuibilis ,  vermisque  non  moriens,  &  pcenacujus  non  eftintermiffio,  neque 
finis. 

IV.  (al.83)  Ad  SOLDANUM  inftruftio  fidei. 

SOLDANO  ICONII  veritatem  agnofcere  &  agnitam  cuftodire. 
£?x  Literis  tuis,  &  nuntiorum  tuorum  fideli  relatione  cognovimus  ,  quod  in  votis 

habeas  ad  CHRISTUM  converti,  cumque  jam  receperis  PentateuchumMOYSI, 
prophetiam  item  JESAIAE  &  JEREMIiE  ,  PAULI  etiam  epiftolas  atqueJOHAN- 
KIS  evangelium  &  MATTHiEI,  poftulas  tibi  mitti  virum  orthodoxum  aliquem  in 
lege  CHRISTI,  k  quo,  quafi  viee  noftra,  plenius  inftruaris.  Nos  autem  petitioni 
tuse  plurimum  in  Deo  commendabili ,  grato  concurrentes  affenfu  ,  tales  EXCEL- 
LENTIiE  TUiE  curabimus  deftinare  ,  qui  apud  te  in  dodrina  fana  ,  &  falutaribus 
monitis  vicem  Apoftolicae  au&oritatis  (*)  fuppleant ,  quorum  etiam  mores  &  me- 
*. €e  3  rita 

(*)  $imnitx\)cM/  Daf  unfecPETRUs  Dtefcn SBmf  im 3^amcn bc^ ^3abf?c^ aefc^dcben fi^bc;  (Blebfen 

aberjHfeiHer3dfna(l)cfnanJ)CrAkxanderI]l.  Lusiuslll.  VRbanusIII.   Gregorius  VIII.  Clemens  III. 

Coeieftmus  iii,  tmt>  innocentius  iii.  un&M$feinenftiibern£tjeffen  er(jeQet/  bfl§  er  bei  fcem  er(teu/ 
funffen/  fe«l(en  unbfcbcnOcn/  toftmU^QmtWftMPwimlfot  w  Wffwr  €rfwf$Mg 
wrseit/  tyienut  crwncre, 


iiz  Urftw&ett  unb  Vtadbvi&ttn  3.  Period. 

rita  ab  honeftate  &  munditie  eruditionis  evangelicse  non  difcordarent.  Quoniam 
vero  noftrae  fidei  feriem  &  tenorem  literis  tibi  fupplicas  aperiri ;  Nos  tuis  congra- 
tulantes  defideriis,  illam  fubquodamcompendio  ,  &  quafi  digitotenus  initiamus. 

/.  De  DEO  &  SS.  TRWITATS. 

Igitur  pie  credas,  &  fideliter  teneas,  quia  unus  eft  DEUS,  fic  tamen,  quod 
in  affignatione  deitatis  fic  unita  in  fubftantia,  &  trinitas  inperfonis.  Eft  enimDeus 
pater,  Deusfilius,  DeusSpiritus  San£tus,&  hi  tres  unum  funt.  Eft  autem  difcretio  in 
perfonis,  ut  nec  pater  fit  filius  ,  nec  filius  fitSpiritusSanctus,  ne  Spiritus  San&us  fit 
pater  autfilius.  Res  equidem  difficilis  eft  intelleclu ,  &aciem  rationis  humana?  tran- 
fcendit.  Sed  tanto  elegantius  habet  fides  initium ,  quanto  eft  difficilior  ad  creden- 
dum.  Porro,  licetnihil  invenire  poffimus,  quod  expreffam  habeat  unitatem ,  qux 
in  Deo  eft  ,  &  fummasTrinitatisimaginem  ,  nec  verba  inveniantur  ,  quibus  poifu- 
mus  de  illa  fumma  efTentia  dign£  loqui  :  qux  pofTumus  facimus  ,  &  quafi  balbutien* 
tes  perverbarebusaccommodata  tranfitoriis ,  rem  tibi  inseftimabilem  aperimus.  PAU- 
LUS  Apoftolus  dicit:  quia  inviftbiiia  Dei  per  eatqu<e  facla  funt  confpiciuntur ,  fpiritua- 
lis  virtus  eft  divinitas,  videigitur  mentem  hominis,  corpusque  folare  con(idera,& 
videbis  qualitercunque,  licet  tenuiter,  &,  quafi  oculo  conniventi,  quandam  fimi- 
litudinem  TRINITATIS  agnofce.  Eft  in  mente  hominis  intelligentia  ,  memoria  & 
voluntas  ,  mentem  autem  vocamus  memoriam  ,  mentem  dicimus  intelligentiam, 
mentem  dicimus  voluntatem.  Memoria ,  intelligentia  ,  voluntas  funtunamens, 
fed  nec  memoria  eft  intelligentia  vel  voluntas.  In  eodem  corpore  folis  radium  video, 
fentio  calorem,  agnofco  &fplendorem,  haectamen  unius  funt  effentia;,  nulium  ta- 
men  illorum  eft  alterum.  Sic  in  illa  ineffabili  &  in  circumfcriptibili  DEITATIS  glo- 
ria  eftFiliusaPatre,  &SpiritusSanctusabutroque.  Cum  Pater  &  Filius  &  Spiritus 
Sanctus  ejusdem  fubftantise ,  ejusdem  potentia?  &glori#  funt,  non  tamen  funt  tres 
dii  ,  fed  in  tribus  Perfonis  eft  una  fubftantia  ,  &  unius  potentias  &  in  una  fubftantia 
tres  Perfonse.  Hsec  fidei  noftrce  profeffio  ,  non  tamen  a  CHRISTO  &  ejus  fequaci- 
bus  traxit  exordium  ,  fed  a  MOYSE  &  Patriarchis  &  Prophetis  fuum  habuit  funda- 
mentum.  In  libro  MOYSI  divina?  effentiae  unitas  declaratur  ,  ubi  dicitur  :  Audi, 
IfraeU  Dominus  Deus  tuus  Dominus  unus  cft.  Et  iterum  :  ego  fum  Dominus  Deus  tuurt 
fui  eduxi  te  de  terra  Aegypti  ,  non  erunt  tibi  Dii  pr<eter  me  alieni.  PLURALITATEM 
vero  Perfonarum  patenter  ibi  infinuat ,  ubi  dicit :  faciamus  hominem  ad  imaginem  t$ 
fimilitudinem  noftrum.  Cum  Verbum  Dei  fitFilius  Dei ,  ficut  JOHANNES ,  cujus  Ev- 
angelium  recipis  ,  proteftatur  ,  dicens  :  In  principio  erat  Verbum  &  Verbum  erat  apud 
Deum ,  &  Deuserat  Perbum,  hoc  eratin  principio  apudDeum ,  omniaper  ipfum  fatla  funt, 
&  ftne  ipfofaclum  eft  nibit.  Vides  ,  quod  ad  Filium  &  Spiritum  S.  Patris  fermo  diri- 
gitur,  cum  hsec  duo  pluraliter  dicat :  Fatiamus  &c.  Perverbumnempe  &Spiritum 
SanclumDominusDeusoperatuseftuniverfa.  Sicut  DAVID  Propheta  dicit:  Verbo 
Domini  coeli  formati  (fffliritu  oris  ejus  omnu  virtus  eorum.  Idem  fanclus  Propheta  my- 
Iterium  fan£tee  TIUNITATIS  eleganter  infinuat,  ubi  ter  hocnomine  DEUS  in  eo- 
dem  yerficulo  repetat  &  inculcat ,  dicens :  Benedieat  nos  Deut  Deus  nofter ,  &  bene- 

dtCAt 


2.  Cap.  fifScnbc  SJcpfoae.  !  Wtt  St.  Petri  &fr<fce.  225 

dicat  nos  Deusj  &  metuant  eum  omnes  fines  terr*.  Pramominatus  JOHANNES  ineji- 
ftola  fuaCanonica  dicit:  Ires  funt,  qui  teftimonium  dant  in  ccelo:  Farer^Verbum  1$' Spi- 
ritusSanflus,  &  hi  tres  unum  funt.  ISAIAS  etiam  ,  quem  recipis  ,  fe  audiviffe  tefta- 
tur  Seraphin  clamantia:  Sanflus7  Sanflus  ,Sanflus  Dominus  Deus  Sabaoth,  quare  tertio 
replicat  Sanflus  ?  nifi  ut  in  Domino  Deo  exercituum  TRINITATEM  infmuet  Perfo- 
narum.  Eft  igitur  in  fumma  &  beatiffima  TRINITATE  Pater  ,  qui  genuit  filium , 
Filius,  qui  eft  genitus  a  Patre ,  Spiritus  San&us,  qui  ab  utroque  procedit,  modum 
autem  geniturse  &  proceflionis  iftius  humana  ratio  non  attingit.  Unde  cum  ISAIiE 
de  Filii  generatione  conftaret,  modum  generationi  inenarrabilem  effe  fciens  ,  gene- 
rationem  ejus ,  inquit,  quis  enarrabit?  DAVID  Propheta  in  perfona  Filii  de  hac  ge- 
neratione  fic  loquitur :  Dominus  dixit  ad  me:  Filius  meus  es  tu,  ego  genui  te  ,  &  filius 
etiam  DAVID  SALOMON  ,  quem  Deus  fcientia  &  intellectu  mirabiliter  illuftravit 
in  perfona  CHRISTI,  qui  eft,  ficut  PAULUS  dicit  Deivirtus  &  Dei  fapientia,  in  li- 
bro  fapientias ,  fi  tamen  eum  recipis ,  ita  dieit :  Dominus  pojfedit  me  in  initio  viarum 
fuarum,  antequam  quicquamfacereta  principio,  ab<eterno  ordinatafum.  antequam  terra 
fieret ,  necdum  erant  a  byffi ,  &  ego  jam  concepta  eram,  quum  praparabat  cce/os  aderam, 
quando  appendebat  fundamenta  terr*  ,  cum  eo  eram  cunfla  difponent.  Apoftolus  etiam 
PAULUS  Spiritui  Sanfto  immo  toti  TRINITATI  teftimonium  perhibet  dicens :  Mk 
fitDeus  SpiritumFiliiintordaveftra,  &  alibi.  SiSpiritus  eus^  qui  JESUM  fufcitavit  ba- 
bitat  in  vobU ,  vivificabit  mortalia  vefira  corpora  propter  in  babitantem  Spiritum  ejus  in  vobU, 
Si  CHRISTI  teftimonium  de  unitate  effentiae  &  Perfonarum  TRINJTATE  defideras, 
IPSEin  Evangelio  dicit:  Ego  &  Pater  unum  fumus. 

11.  De  CHRISTO: 
CHRISTUS  etiarndifcipulis  fuis  dicit:  lte  tf  baptizateomnes  gentes ,  in  nomine 
Patris ,  &  Filii  6c  Spiritus  San&i.  Cum  enim  homo  perdidiffet  propter  inobedien- 
tiam  paradyfum ,  &  infernales  miferias  perpetuo  meruiffet ,  miflus  eft  a  Patre  Filius , 
dignumque  fuit  ut  mitteretur  filius  &  non  pater.  Cum  enim  anullo  effetPater,  Fi- 
lius  erat  ab  aliquo  ,  eratque  convenientius  uthaberetinPatre  matrem,  qui  ab  ceter- 
nohabuerat  Patrem.  Cum  enim  fcriptum  effet  inPfalmis  DAVID :  Non  eft,  quire- 
dimat ,  neque  quifabum  faciat  ,  non  eft  quifaciat  bonum ,  non  eftusque  adunum:  Noneft 
quidatplacationem  pro  anima  fua ,  nedum  pro  aliena.  Miffus  eft  a  Deo  Patre  Filius  ,  ut 
homo  pro  homine  moreretur  ,  &  pro  homine  capto  tributum  tanquam  homo  exfo/veret, 
eumque  tanquam  Deus  ccelefti  poteftate  vel  potentia  redimeret.  Hujus  adventum 
defideraverunt  Patriarcha? ,  prsedixerant  Prophetae ,  atque  illius  dilationi  impatien* 
tius  feftinantes  querela  continuata  dicebant.  Cum  veniet ,  quem  videbimus  ,  da, 
Domine,  fuftinentibus  te  mercedem,  ut  &Prophetae  tui  fidelesinveniantur.tf^w, 
dorrjine,  difrumperes  dicit  ISAIAS  cce'os  tfvenires ;  &DAVID:  Domine ,  inciinacoelos 
tuos  (fdefcende.  Sed  &tefteISAlA  Angeli  pacis  prce  diledrione  noftrae  falutis  amare 
flebant.  Idem  vero  ISAIAS  de  CHRISTI  nativitate  manifeftius  loquens.  Eccevir- 
goconcipiet  &  pariet  filium ,  &  vocabitur  nomenejus  EMANUEL.  Cum  autem  MARIA 
de  JESSE  originem  traxerit ,  idem  Propheta  nativitatem  MARL£  ,  &  per  MARI- 

AM 


£9*4  UvtmUn  imb  Hac&rfcfctetf  %.  fPeriod. 


AM  CHRISTI  atque  plenitudinem  Spiritus  Sanfti  in  CHRISTO  manifefte  decla- 
rat,  dicens.  Egredietur  virga  de  radice  JESSE  ,  &  flos  de  radiee  ejus  adfcendet ,  &  re- 
quiefcet  fuper  eutn  Spiritus  timorit  Domini  &c.  Natus  eft  igitur  FILIUS  DEI  de  vir- 
gine  incorrupta,  Spiritu  San£to  inea  cooperante,  noftrajque  falutis  negotium  inef- 
fabiliter  procurante.  Abyflus  autem  infcrutabilis  eft  incarnationis  divinse  Sacra- 
mentum.  Plurima  tamen  antiquis  patribus  aceiderunt,  in  quibus  hujusmodinativi- 
tatis  figura  prceceflit.  Quod  enim  vellus  GIDEONIS  rore  ccelefti  completum  eft, 
area  cxterumque  arida  remanente.  RosSpiritus  Domini  defignatur  in  virgine ,  quse  ad 
hoc  fpecialiter  &  fingulariter  aDomino  eft  prseelecla  ,  cui  Pfaltes  concordat  dicens , 
defcendit  ficut  pluvia  in  vellus.  Quia  Moyfi  igitur  in  rubo  apparuit  cV  non  eft  ru- 
bus  igne  corruptus,  virginitatis  integritasinMaria  oftenditur.  Quia  virgis  aliarum 
tribuum  manentibus  ficcis  ,  virga  AARON  ,  de  cujus  ftirpe  virgo  beatiflima  traxit 
originem  fronduit  &floruit  florem  de  virga  JESSE  quem  vaticinaverat  ESAIAS, 
partumfcilicetincorruptse  virginis  indicavit.  Cum  inimici  Dei  eflemus  peradventum 
CHRISTI  reconciliati  fumus,  ficut  Propheta  prsedixerat:  Etpax,  inquit,  eritycum 
venerity  interra,  Ideoque  angeli  in  ipfius  nativitate  gloriofa?  pacis  canticum  cecine- 
nerunt  :  Gloria  inexcelfts  Deo  ,  &  in  terra  pax  hominibus  bon*  voluntatu.  Nova  etiam 
ftella  MagU  apparuit ,  atquehiftoriarumteftimonio,  Rome  fons  olei  de  terra  fluxit  in 
Jyberim,  templum  etiam ,  quodidolanon  ruiturum  pnedixerant,  donecvirgo  pare- 
ret,  in eadem  no£te  funditus  corruit ,  probatica  quoque  pifcina  ,  HierofolymU  erat, 
adventu  angeli  n\overi  &  fanitates  conferre  ccepit.  Vehementiffime  nobis  nocuit 
vetus  Adam,  fed  plus  profuit  nobisnovus  ,  amplius  nobis  contulit  hujus  humilitas, 
quam  fuperbia  illius  nobis  abftulerat.  Nam,  PAULO  Apoftolo  tefte,  non  ficutde- 
liclum  ita  donum  ,  damni  enim  seftimationem  beneficii  magnitudo  tranfcendit. 
Quem  prius  habuimus  terribilem  Deum  &  judicem  ,  nunc  habemus  humilem  fra- 
trem  &  proximum. 

///.  De  RSDEMTIONE. 

CHRISTIIS  itaque  curfum  noftrx  mortalitatis  tranfiens  infamecV  fiti,  in  Iaffi- 
tudine  &  dolore ,  &  univerfis  miferiis  hujus  vita: ,  demum  traditus  a  difcipulo  ,  & 
tanquam  vile  mancipium  ,  venditus,  flagellatus,  confputus,  fpinis  coronatus ,  illu- 
fus,  clavisaffixusftipiti,  &  morte turpiflima  condemnatus;  quse  non  rapuit  folvit, 
&  fponte  fe  morti  offerens  ,  omnia  in  humilitate  fuftinuit ,  ficut  ISAIAS  quoque 
prsdixit.  ln  bumilitate  ,  inquit  ,  judicium  ejus  fublatum  eft ,  ficut  agnut  ad  cccafwnem 
duttus ,  &  ficut  ovU  coram  tondente  fe,  fic  non  aperuitos  fuum.  Qui  ergo  parvulus  a  ju- 
(lo  Simeone  femel  fuerat  oblatus  in  templo  in  vefpera  legis  &  fine  ceremoniarum ,  <5c 
pro  redemtione  noftra  manus  fuas  in  cruce  levavitad  patrem  juxta  illudDAVIDI- 
CUM:  Elevatio  manuum  mearum  facrificium  vefpertinum.  Sic  tcatus  ,  quem  Adam  de- 
ledtationeperfuperbiam  lignicontraxerat,  mortis  amaritudine  per  humilitatem  fub- 
latuseft,  fufoquefanguinefineculpa  ,  omnium  culparum  Chirographa  funt  deleat. 
Alium  fiquidem  redemtionis  modum  poterat  Deus  procurafle  ,  fed  nullus  fiise  beni- 
gnitati,  noftrcque  faluti  congruentior  apparebat.     Cum  enim  homo  juxta  fuse  prae- 

vari- 


_tCap.fte&ent)eQ3ej>fa0e.  *$n  St.Petri  2\ircfee.  n? 

- "-"— — ""——— """— "  ________________ __ ____. __ _____ ____ _____ __» _■_____________■________■ _r  _____ 

Yaricationis  exigentiara  eaptus  a  Diabolo  teneretur,  poftulabat  juftitia,  ut  non  eri- 
peretur  per  violentiam,  fed  qui  per  fuperbiam  iapfus  eft,  fua  ,  fi  pofTet ,  fed  ,  qui 
fua  non  poterat ,  aliena  faltem  humilitate  refurgeret.  Ita  CHRISTUS  innocens, 
quem  agnus  pafchalis  fignaverat ,  &  in  lege  fe  pro  nobis  obtulit  hoftiam  (afutarem. 
Cum  lex  Moyft  capram  vel  ovem  conftituifTet  pretium  ad  redemtionem  hominis  a 
peccato.  CHRISTUS,  per  quem  gratia  &  veritas  fatta  eft ,  attendens  umbratiles  le- 
gum  ceremonias  non  fufKcientes  ad  falutem  hominis ,  per  exiftimationem  plurimi 
faciens,  quam  fanguinem  hirci ,  ovis  &  vituli,  fanguinem  &mortem  fuam  pro  no- 
ftra  falute  obtulit,  &  fic  femel  introivit  in  fanda  fummus  &  verus  pontifex  seternee 
redemtionis  inventor.  Aperuit  igitur  librum  &  folvit  fignacula  ejus  leo  de  tribu  Ju- 
da  ,  cVquod  hoftise  legalis  minim&  potuerunt  gladium  amovit  verfatilem  ,  .&  para- 
dyfi,  qui  omnibus  antiquis  claufus  fuerat ,  ingreffum  referavit.  Sic  olim  inmorte 
fummi  Pontificis ,  folebat  iis ,  qui  ad  civitatem  refugii  confugerant ,  fecurus  ad  pro- 
pria  reditus  indulgeri.  Olim  confueverant  caufari  &  dici :  cur  exigit  a  me  DEUS 
amplius,  quam  a  .cceteris  creaturis  ,  quid  pro  me  laboravit  ?  Dixit  &  fa&us  fum, 
ficut  jumenta  &  arbores  &  csetera  univerfa,  fic  fuce  potentise  nutu  foloque  juffionis 
arbitrio  mecreavit;  Sed  jam  obftrudtum  eft  cor  loquentium  iniqua,  &  jam  homini 
diffimulare  non  licet,  quanto  pro  eo  Deus  fecerit,  qui,  ut  fervum  redimeret ,  pro- 
prio  filio  fuo  non  pepercit.  Porro  in  hac  noftra  falutis  difpenfatione  dileaioCHRI- 
STInobis  medullitus  intimataeft,  qui ,  cum  in  Iege  MorSI  nobis  dileclionem  Dei 
&  proximi  dederit  in  mandatis,  eandem  in  fchola  evangelicae  difciplinse  frequentius 
&  fortius  verbis  cVtandem  exhibitione  operis  inculcavit.  Majorem  enim  caritatem 
nemo  habet ,  ut  animam  fuam  ponat  quis  pro  amicis  fuis  .  dedit  itaque  materiam 
diligendi  fe,  qui  in  fuis  diledtionibas  nos  prarvenit ,  nec  aliud  a  nobis  exiget ,  nifi, 
ut  ipfum  diligamus  ex  corde.  Sane  inhumanus  &  crudelis,  qui  mifericordiam  ejus 
non  recolit ,  qui  Dominum  clementem  ex  afFe&u  non  diligit ,  qui  fe  pro  eo  ,  cum 
ppus  eft ,  mortis  periculo  defiderabiliter  non  exponit.  CHRISTUS  autem  mortuus 
cft  &  fepultus,  tertia  die  refurgens  a  mortuis ,  ficut  difcipulis  vivendo  prsedixerat, 
iisdem  poftea  frequenter  apparuit ,  &  cum  ipfis  loquens  &  comedens  ,  oftenfis  vul- 
ncribus  manuum  pedum  ac  Jateris ,  in  cordibus  quorundam  ,  qui  adhuc  hsefitabant 
in  fide,  oftenfione  vulnerum  vulnus  dubitationis  amovit.  Qua^raginta  igitur  diebus 
cumeis  vifibiliter  converfatus,  eisdem  comitantibus,  venit  in  montem  oliveti ,  6c 
videntibus  illis  elevatus  cft  ,  &  afcendit  ad  patrem  ,  ut  eum  in  patris  sequalitate 
credamus,  atque  in  communi  refurredtione  vivosum  &  mortuorum  judicem  exfpe- 
ttemus.  Si  ergo  habes  in  defideriis  de  tenebris  prodire  in  lucem  &  ample&i  falu- 
berrimam  legem  CHRISTI  tunc  converfationis  primitias  lavacro  necefTe  eft  confe- 
crari ,  aut  confe&ari  baptifmate  ,  quatenus  depofita  in  aquis  regenerationis  vetu* 
ftate  peccati  in  novam  animce  innocentiam  ac  vitas  infantiam  renafcaris 


I.  ZfyiU  jeer23<in^  gf  V. 


226 


Urfcunbctt  uttb  Hacbrtcbfen 


$.  Period. 


V.  (al.126.)  Contra 

Tn  n6vum  fert  animus 
mutare  querimoniam, 
horrenda  qua?  commktimus 
Superne  ,  Sion  filiam, 
ad  quseftum  proftravimus , 
Jofeph  eunucho  vendimus, 
erigimus 

Dagon  in  arca?  gloriam, 
auri  color  optimus 
verfus  eft  in  fcoriam. 
Afcenfurus  ardua, 
erucem  in  dolobajulat, 
erecla  Daemon  ftatua , 
nepotum  turba  pullulat, 
quos  variis  ecclefiis  intitulat. 
Jis  inftuens  fuperflua , 
diflimulat, 

quod  vir  honeftus  exulat* 
nec  implet  vafa  vacua , 
fed  plena  fupercumulat , 
Profeftus  evangelium 
abiit  in  viam  gentium ; 
qui  fan&ae  pacis  otium 
elegerat, 


Clericos ,  qui  confanguineos 
ditant. 

redit  ad  ollas  carnium, 
Regale  facerdotium 
ad  carnis  imperium 

degenerat 
damnabile  commercium 
fic  mentientium 

qui  Chrifti  fuerat. 
Quid  hic  anima  miferrimaf 

pulfat  mors  ad  oftiura 

carnis  ut  divortium 

celebrent  noviflima. 
Hora  eft  undecima 
nec  finem  habet  ignium 

aut  vermium 
mors  peccatorum  peffima. 
Mente  qusefo  cogita 

follicita 
quam  incautos  rapere  fit  folita 
mortis  hora  fubita 
Propere  nemo  fe  morti  feparat, 
dum  te  mundus  hilarat 
dum  permittit  vivere  jucundius 

&  longius 
tunc  mors  amara  feparat. 


VI,  (al.  127.)  Contra  Curiales,  &  pro  eis. 


Quod  amicus  fuggerit 
-fer  cum  patifcntia. 
Defere.     Nam  Curia 
Guris  immo  crucibus 
&  morti  femper  eft  obnoxia, 
Figura  mundi  prseterit 
homo  cum  interierit 
non  fumit  fecum  omnia 
dies  hunc  peremtoria 
comprehendet 
nec  defcendet 
ejus  cura  eo  gloria. 


Quicquid  dicas  hodie 
Curiae  juvant  me  defitiae 
aquarum  prasbent 
quum  in  nocTre  perplexus 
quo  me  vertam  prae  gaudio 

nefcio 
dum  ad  ufiim  gloriae 

mihi  cedit  omnis  fexus 
jetas  &  conditio 
totus  fervor  in  amplexus 

voluptatis  obvise. 
Nexus  abrumpe  curice 


Deo 


i  Cap.  fiebenbe  3$ei>fa#e* 


\>Otl  St.  Petri  2^tV4?e* 


%iy 


Deo  te  totum  immola 
tempus  indulget  venise 

ficulnese  parabola 

Rahel  abfcondit  idola 
fiib  finu  poenitentise 

fumptus  perdis  &  operas- 
,  fi  difteras 

oblatam  tibi  gratiam : 
Vincis  ,  regnas  &  imperas 

fi  tangis  Chrifti  fimbriam 
<k  hydriam  famaritalem  difieras. 
Stulti  funt ,  qui  miferi 
fponte  volunt  fieri 

non  eft  impatiens 
Chrifti  clementia 

fera  fufficiens 

eft  poenitentia. 
Tu  verba  Davi  garriens 
Non  Oedipere  praefagiens 

peflima  mihi  noviifima 

Sed  fic  interripi 

non  poteft  anima 

nec  eft  laus  ultima 
placere  Principi. 
Quid  te  juvat  vivere 
fi  vis  vitam  perdere 

in  anima^  difpendio 

nulla  eft  asftimatio. 
Si  vis  ut  te  perennibus 

abforbeat  fuppliciis 
mors  <3c  inferna  palus 

confidas  in  Principibus 
&  in  eorum  filiis 
in  quibus  non  eft  fajus. 
Grata  eft  in  Senibus 

religio 
Juveni  non  conguit 
carnis  defiderio 

confeiifio 

nullus  enim  odio 

carnem  fuam  habuit, 

neminem  ab  inferis 


revertentem  vidimus 
Certa  non  relinquimus 

ad  dubia 
fomniator  animus 

refpuens  prsefentia 
gaudeat  manentibus  : 

Quibus  fi  credideris 
exfpectare  poteris 
Arturum  cum  Britonibus. 
Tenet  nos  in  curia 

cultus  delicatior 

cibus  exquifitior 

nec  lautior  quam  timeor 

nec  timeo  quam  angeo 

pecuniam  priorum 
quam  intono  magnalia 
me  divitum  confilia 
me  tenent  attentia. 

dignitatum  ,  . 

quas  magnatum 
largitur  amicitia 
divitias , 
tam  anxie 
quas  acquirunt 

cum  tormento 
ut  fomnium 

(urgentium 
evanefcunt, 

nec  momento 

(ine  fine 

tanquam  Spinas 
pungunt,  angunt,  lacerant 
Scis  quid  tibi  conferant 

qui  fervus  es  fervorum 
dum  in  his  te  crucias 

ut  fervias 
clientum  libidinibus 
&  ventribus 
equorum 

cur  arguo 

fi  perfruo 
bonis ,  quas  manus  domini 

Sf* 


«ledit 


328  UtEn rtbett  ttttb  CT4cfcric&t«n  3 .  Period. 

dedit  ad  ufiim  quse  eft  hsec  fecuritas 
quoties  voluero  inter  haftas  oftium 

mifer  effe  potero  frendentium 

fi  mihi  foli  vixero  Aftat  mors  in  januis 
toti  fum  mundo  perditus  6c  defluis 

benignus  Dei  Spiritus  in  omne-defiderium 

non  dedit  ifta  coelitus  Sed  irruet  calamitas 

ut  in  dolo  nos  illudat  repente  fuper  ipfum 

ut  per  ifta  nos  intrudat  voluptatumgravium 

in  puteum  interitus.  muribus  jocunditas 

O  vanitatum  vanitas  seternum  in  fupplicium. 


G 


VII.  (al.  128.)  Defcriptio  vitae  curialium  &  periculo- 

rum  ipfius. 


ratias  ago  veftrce  gratia: ,  quantas  poflum ,  quia,  quamdiu  converfatus ,  fum  in- 
ter  vos,  me  fraterno  coluiftis  affe&u  ,  nec  minus  mihi  apud  vos  effecit  gratia, 
quam  apud  alios ,  diuturna  miniftrantium  conditio  a  natura.  Si  equitabamus,  era- 
tis  mihi  lucerna  pedibus  meis,  eratis  mihi  pro  vehiculoinvia.  Si  autem  noftris  in- 
dulgebatur  jumentis  fabbatum,  homines  enimincuria  fabbatizare  non  vidi ,  verum 
&  in  eo  aperte  melior  eft  conditio  jumentorum ,  tasdium  illud  quod  frequenter  affi- 
cit  curiales,  veftra  rriihi  dulciffima  colloquia  fervabantur,  eratque  folatium  &  exul- 
tatio  mea  in  via,  in  camera,  in  capella,  Du&us  equidem  quondam  Spiritu  ambitio- 
nis  me  totum  civilibus  undisimmcrferam,  denique  etiam  ecclefiam  ejus  &  ordinem 
meum  poft  terga  rejiciens,  non  quantus  mihi  feciffet  Dominus,fed  quantas  polfem 
aggregare  divitias  anxius  attendebam.  Rerum  ergo  ,  quce  retro  funt  oblitus  ,  me 
ad  interiora,  fednon  more  Apoftoli  porrigebam.  Veruntamen  caftigans  caftigavit 
me  Dominus,  &  morti  non  tradidit  me,  quem  ledto  dolorum  affligens,  in  corpus 
pravum,  abjectum  &  miferum  fpiritum  to  indignationis  erTudit,  anxiabar  admor- 
tem,  jamque  corporis  &  animse  divortium  certiffime  imminebat.  Sed  intelligens 
pater  mifericordiarum  ,  quia  data  mihi  eft  vexatio  intellefrus  ,  iratus  mifericordias 
recordatus  eft  ,  fimulque  Spiritum  irx  Cux  conhibuit ,  &ame  Spiritum  ambitionis 
exfufflavit.  Sanefrequenter  legeram  verbum  illud  SALOMONIS  ire  de  bofpitio  in 
bojpitium  vitn  pejjima  e/i,  fciebam  quia  vita  curialis  mors  eft  animae ,  recolebam  ,  da- 
mnabileeffe  Clerico,  fecurialibusaut  fecularibus  negotiis  immifcere,  nec  a  memo- 
ria  mea  exciderat  illud  ECCLESIASTICI  verbum  ,  quod  me  &  confimiles  a  curia- 
libus  curis  debuerant  abftraxiffe :  Noli  ab  homine  qutrere  dutatum ,  neque  a  Rege  cathe- 
dram  bonorum  :  penes  Regem  noli  videri  fapiens ;  non  qu<eras  fieri  Judex  nifi  vaieas  virtu- 
te  iniquitates  irrumpere  popnli  ,  non  te  immittas  in  multitudinem  civitatum  ,  *nec  alliget 
tibi  peccata  duplicia.  Porro  ,  fie  me  inebriaverat  ambitio  ,  fic  me  blanda  Principis 
promiffa  fubverterant ,  ut  fciens  &  prudens  viderer  in  omne  difcrimen  animae  cor- 
poris  &  difpendium  pertinaciter  conjuraffe.      Veruntamen  inter  flagelU  Domini 

grati- 


i.Cap.fte6e!i&ea}eM0e.  WiSt  Petri%fr(ftc, nj 


eratiam  paternse  benedi&ionis  intellgens ,  meditatus  fum  node  cum  c*rde  meo ,  5c 
excitabam  Spiritum  meum  fic  pallium  cum  Jofepb  ,  cum  Matthao  telonium  ,  findo- 
nem  cum  Jobanne  ,  cupiditatum  hydriam  cum  Samaritana  relinquerc&abjurare  de- 
crevi.  Audivit  me  Deus ,  ac  ambitionis  ardorem ^  quem  prius  in  me  torrentes  auri 
&  argenti  temperare  non  poterant ,  ros  divinse  miferationis  exftinxit.  Confirma 
hoc  Deus ,  quod  operatus  es  In  me ,  nec  redire  me  ad  vomitum ,  nec  meam ,  quam 
deftruxi ,  Jericbo  lesedificare  permitte.  Ego  pntidiflimus  pulvis  &  modico  flatu  di- 
fpergendus  inventos,  utquid  ampliores  divitias  anhelabam.  Modicus  ventef  meus 
quotidie  modico  pane  contentus  eft  ,  dederatque  mihi  Deus  ,  unde  fingulis  diebus 
cum  hilaritate  animi  &  quiete  corporis  poffem  pafcere  multos  ventres.  Nunquam 
infelix  debui  venari  cV  inveniri  incaftris  in  animse  &  corporis  meiexitium,  utpafce- 
rem  multitudinem  jumentorum  &  hominum.  Nunquam  gloria  hominis  eft  pafcere 
homines  &  jumenta  ,  &  a  verbo  Dei  &  aciboanimse  jejunare  Efck  venter  efts  dicit, 
ampliu*.  Deus  autem  hanc  &  hunc  deftruet.  Porro  panis  vitas  duraturus  eft  in 
seternum.  Sementes  equidem  ,  de  quorum  innumerofa  multitudine  Magnates  plu- 
rimum  gloriantur,  fuorum  venatores  funt,  •&  aucupes  dominorum.  Prsedam  enim 
fequuntur,  nonhomines,  quodex  eo  manifeftiflimeliquet,  quia  illos,  quosindi- 
vitiis  &  honoribus  extulit  fortuna  clementior  ,  nec  immorofitas  illa  clientelse  fecuta 
eft*  dum  adhuc  pauperesjeffent,  ut  hodie  fequerentur,  fi  in  confimilemreciderent 
paupertatem.  Pro  hac  vaniflima  vanitatum  militant  hodie  miferi  curiales  in  labore 
&  serumna  ,  in  vigiliis  multis  ,  in  periculis  maris  ,  periculis  fluminum  ,  periculis 
montium,  periculis  pontium,  periculis  in  falfis  fratribus,  inmortibus,  frequenter 
inconfra&ione  &  in  laflitudine  corporis  ,  atque  in  aliis  vitce  difcriminibus  in  quibus 
martyrii  gloriam  mererentur,  fi  hsec  pro  CHRISTI  ncfmine  fuftinerent ;  nunc  autem 
iunt  martyres  hujus  feculi ,  profeflbres  mundi ,  difcipuli  curise  ,  milites  Karlikini , 
per  multas  fiquidem  tribulationes  merentur  infernum.  V*  ,  qui  trabit  jugum  iniqui* 
tntu  ,  Jic  Propheta  dicit ,  intrant  jufti  regnum  coelorum  ,  hi  autem  per  multas  tri- 
bulationes  conmemorat  in  funiculis  vanitatum.  Ghtidprodeft  bomini  ?  Ji  totum  mun- 
dum  lucretur  ,  anim*  verofu*  detrimentum  patiatur.  Teftimonio  SALOMONIS  non 
proderunt  divitice  in  tempore  ultionis,  dives  enim  cum  interierit,  non  fumetomnia) 
&  non  defcendet  cum  eo  gloria  ejus.  Miferrimi,  qui  utemur  in  gaudio  &  quiete 
bonis,  quse  fupra  omnem  noftrorum  exigentiam  meritorum  nobis  gratia  divinse  mife- 
rationis  indulfit,  libenter  fi  quidem  utemur,  fed  domina  ambitio  non  permittit,  quse 
ad  majorem  divitiarum  acquifitionem  nos  excitat  6c  femper  hiatus  ampliores  aperit. 
Veruntamen  avarus  non  impletur  pecunia  ,  &  qui  amat  divitias  fru&um  non  capiet 
ex  eis.  Apud  homines  quidem  vilis  ,  fed  apud  Deum  gloriofus  eft  titulus  pauper- 
tatis.  Scio,  quiaeos,  qui  incuriaRegis  morantur,  feupotiusmoriunturfpesregise 
liberalitatis  frequenter  exhilarat ,  quse  quandoque  in  multos  munifice  &  magnificd 
fe  effundit,  fperat  autem  unusquisque  fibi  eventurum,  quod  videt  pluribus  evenifle, 
fub  iftius  exfpectationis  dulcis  &  invi&se  folatio  ,  tsediofa  deleniantur  ,  gravia  levi- 
antur  ,  amara  dulcefcunt ,  noftrique  martyres  labores  ,  quamvis  infirmi ,  expenfas 
etiam ,  quamvis  infirmi ,  non  fentiunt. 

Sf  5  sic 


a?o  Urgtmbett  Uttb  ETacfrricfr  tcrt  3.  Period. 

Sic  ut  non  perdat ,  noh  ceffat  perdere  lufor 
Et  revocat  cupidas  alea  blanda  manus. 
Videtur  in  verbis  &  defideriis  illum  PERSII  verfare  verficulum: 

Jam  dabitur,  jam,  jam,  donec  deceptus  &  expers, 
Nec  quicquam  fundo  fufpirat  nimis  in  uno. 

(al.Imo)  Porro  juxta  Sapientem  ,  fera  eft  m  fundo  pro  fimonia.  Illud  in  curia 
deteftabile  eft,  quia  qui  magis  diligunt  minus  diliguntur,  imperiti  etiam  &  omnino 
inutiles  eiegantioribus  beneficiis  ampliantur  ,  divitix  accumulantur  divitiis  ditiori- 
bus,  ncc  eft  qui  refpiciat  adinopem  &  mendicum.  HELISiEUS  vafa  adimplebat 
vacua  ,  &  deficientibus  vafis  vacuis  oleum  ftetit ;  in  curia  vero  contemnuntur  vafa 
vacua,  &  plenaimplenturligna  in  filvas,  &aquas  in  maria  deferuntur.  Sane  licet 
obfequia  &  reverentiam  debeamus  principibus  ,  &  maxime  Regi  tanquam  praecei- 
lenti  ,  tamen  noftre  profeffionis  homines  erHcaciuspoftentfervirePrincipibusinEc- 
clefiis,  quam  incaftris,  fimpliciores  equidem  &minus  qui  funt  in  divina  paginaeru- 
diti,  fi  inobfequio  regise  majeftatismilifcare  proponuntur  ,  non  arbitror  hoc  abfur- 
dum.  Poiro  in  facris  conftitutus  ordinibus,  &  divino  eloquio  pollens,  qui  jam^te- 
netur  fontes  derivare  foras  ,  talentumque  fibi  creditum  cum  lucro  ad  Dominum  re- 
portare,  omnino  inexcufabilis  eft,  fi  curialibus  vinculis  fe  innectit.  Audi,  quid  de 
talibus  dicit  Dominus  per  Prophetum  :  Dedi ,  inquit  ,  eis  aurum  &  argentum  meum, 
iffi  vero  de  auro  &  argento  meo  operati  funt  Baai.  Nonne  fabricant  de  auro  &  ar- 
gento  Domini  Baal ,  quibus  fapientiam  &  eloquentiam  Dominus  dedit ,  ad  dandam 
fcientiam  falutis  plebi  ejus:  ipfi  vero  talentum  Domini  teme  infodiunt ,  ztque  Baal 
conftruunt ,  dum  per  temporalium  rerum  quseftum  ,  quafi  fub  ja&u  alese  vitam  6V: 
animam  fuam  ponunt.  Ifti  conftituunt.  arcam  Domini  in  Kzoto  ,  quod  interpreta- 
tur  ignis  concupifcentise  ,  quia  per  ambitiofam  concupifcentiam  gloriam  noftrse  pro- 
feflionis  evacuant.  Gonvertit  Dominus  iiumina  eorum  ne  bibant ,  terramque  fer- 
ream  &  ccelum  dat  eis  ameum  ,  ut  pluvise  coeleftis  expertes  fruclum  non  faciant. 
Scienter  equidem  &  prudenter  pervenit ,  quia  immifcuit  eis  Dominus  Spiritum  ver- 
tiginis  ,  eisque  rotam  malorum 

Rex  Sapiens  ,  impiorum' 

Ventilator  immitit. 

Perditte  vita*  homines  fe  laboribus  torquent  ,  cruciant  curis  ,  expenfis  evifce- 
rant.  Nonne  figuram  aranese  gerunt,  qui  de  fuis  vifceribus  telam  texunt ,  ut  capi- 
ant  mufeam  viliffimam;  quid  eft  inanis  gloria  quam  venantur?  nifi  mufca  viliflima, 
numerofa,  fordida,  pungitiva.  Quidam  allegantes  excufationem  inpeccatis,  ac 
veteris  Ad<e  perizomata  prseferentes  interrogationibus  ,  quare  fequantur  curiam , 
qiiam  Deo  &  faluti  Cux  non  ambigant  effe  contrariam  ,  ad  colorem  Sc  tuitionem  Cux 
ambitionis  ,  exempla  antiqui  temporis  intrcducunt ,  ad  correclionem  &  eruditio- 
nem  regunt,  inquiunt,  mifli  funt  MOYSES  ad  Pharaonem,  JEREMIAS  ad  Zedeki» 
am  ,  ELIAS  ad  Aebab  ,  JOJADAS  ad  Jofiam.  6  Clerice  curialis  ,  nunquam  te 
DEUS  mifit  ad  Regem  ,  ia  obfequium  ejus  te  mifit ,  vel  potius  te  intrufit  ambitio. 

Certd 


i.  Cap.|tebenbe  Q3epfa$e«.         Mtt  St,- Petri&iYcfjc,  231 


Certe  poft  figna  in  rubo ,  inferpente,  in  leprofa  manu ,  ab  injun&a  legatione  Moy* 
fes  ie  excufat.     Si  tibi  legatio  etiam  impoffibilis  a  Rege  injungitur,fponte  teoffers, 
magna  dicis  ,  &  majora  promittis  ,   cupienti  autem  anitno  nil  grave  videtur ,  nihil 
ambitiofo  difficile.     Ideoque  ambitio  eftqusedam,  fimia  caritatis.     Caritas  enim  pa- 
tiens  eft  prosternis,  amhitio  patitur  omnia  pro  caducis.     Caritas  benigna  eft  pau- 
•peribus-,ambitio  divitibus.     Caritas  omnia  fuffert  pro  veritate  ;  ambitio  pro  vanita- 
te.     Utraque  omnia  credit ,  fperat,  fed  longd  diffimili  modo  ;  haec  ad  gloriam  hu- 
jus  vits ;  illa  ad  gloriam  fine  fine.     Nam  in  igne  aliter  fe  habet  aurum  rutilans  ,  & 
aliter  palea  fumans.      Caritas  nunquam  excidat.     Ambitio  nunquam  furgit.      Am- 
bitio  enim  ipfa  eft  iniquitas  fuper  talentum  plumbi,  hsec  eft  omnium  curialium  ocu- 
lus,  ficut  ZACHARIAS  dicit  :  H<tc  oculus  eorum  in  univerfa  terra  ,  non  dexter  ocu- 
lus  fed  finifter  ,    omnes  enim  qui  militant  in  caftris  ambitione  capti  funt.      Anaas 
Amonitse  dextros  oculos  amiferunt ,  perfpicaces  enim  funt  in  acquifitione  tempora- 
lium,  ja&uram  ejus  vita*  quse  prseteriit,  &  imminentia  mortis  aeternas  fupplicianon 
attendunt.     Caecutientes  autem  funt  ad  bonum  fed  perfpicaces  ad  malum. .    Sapien- 
tes  funt ,  inquit  Propheta ,  ut  faciant  malum  ,  bona  autem  facere  neftiunt,     Ad  Curia- 
les  redeo  apudquos  in  accipiendo  cibo,  in  equitatione  invigiliis,  non  eft  ordo,  non 
eft  ratio  ,  non  eft  modus.     Apponitur  Clerico  aut  militi  Curiali  panis  non  elabo- 
ratus ,  non  fermentatus  ,  non  confe&us  ,  ex  cerevifias  fecibus  ,  panis  plumbeus  lo- 
liatus  &  crudus ,  vinum  vero  aut  acrimonia  aut  mucore  corruptum,  turbidum ,  ven- 
tuofum  ,  raucidum  ,   piceatum  &  vapidum.     Vidj  aliquando  vinum  adeo  fcetidu- 
lentum  apponi  Magnatibus,  quod  non  nifi  claufis  oculis  &confertis  dentibus,  cuni 
horrore  &  ru&u  cribari  oportebat,  potius  quam  potari.     Cerevifia  quse  in  curiabi- 
bitur,  horrenda  guftu,  abominabilis  eft  afpeclu.     In  curia  propter  frequentiam  po- 
pulorum  animalia  venduntur  fana  &  morbida.      Pifces  etiam  quatriduani ,  nec  ta- 
men  de  pretio  putredo  aliquid  aut  fcetor  imminuit.     Servientes  enim  dein  felicium 
conviva/um  mortem  aut  langaorem  non  curant ,  dummodo  de  dominorum  fuorum 
menfis  plenioribus  ferculis  foveantur ,  implentur  morticiniis,  fiuntque  multarumfe- 
pultura  mortium ,  difcumbentium  ventres.     Multi  etiam  ex  ciborum  hujusmodi  cor- 
ruptelafrequentius  moriuntur,  fed  famelica  ventris  ingluvies  &  illius  exitialis  abyffi 
Scyllea  vorago  ope  laborioliflima  exercitationis  omnia  confumit*    Hinc  eft  ,  quod 
fi  in  aliquo  municipio  fpacium  modicas  produ&ionis  indulgeatur,  aliqui  eorum  fem- 
per  remanerent  moribundi.     Ut  castervtaceam  ,  mQleftias  Marefchallorum  fuftinere 
nonpoffum,  hi  quidem  blandiffimi  funt  adulatores  ,  detre&atores  pelfimi ,  impro- 
biffimi  emonitores  ,  importuniffimi  funt  donec  accipiunt ,   cum  acceperint  funt  in~ 
grati ,  &  nec  manum  fuam  continuet  dator  inimici.     Vidi  plurimos  qui  Marefchalco 
porrexerant  manum  liberalem,  hi  cum  hofpitium  poftlongam  fatigationem  itineris, 
cum  plurimo  labore  quaefiviffent  cum  adhuc  effent  epuke  eorum  femicrudae  ,    aufc 
cum  forte  federent  in  menfa  ,  quoniam  efuriebant  ,  cum  .jam  dormirent  in  ftratis, 
MarefchaJli  fupervenientes  in  fuperbia  &  in  elufione  abfciffis  equorum  capiftris  eje- 
disque  foras  (ine  le&o  ,  &  non  fine  p&ura  farcinulari  eos  ab  hofpitio  turpiter  ex- 
pellebant,  amiffisque  omnibus  ad  no&urnae  quietis  folatium  comportatis ,  non  ha- 

bebant 


2j2  Ur&mfcett  unb  Wadmcbtett  $.  Period. 

bebant  miferi,  divites  tamen,  ubi  no&e  illa  capita  redinarent.  Curialibus  miferiis 
illud  adjicio  ,  quoniam  fi  Rex  alicubi  perendinare  promiferit ,  maxime  fi  regia  vox 
praeconia  publicaverit  voluntatem  ,  pro  certo  fcias  ,  quod  Rex  fummo  mane  iter 
aitipiet  propofitum,  &  fingulorum  inopiam  fubitatione  deludet.  Ideoque  frequen- 
ter  evenit,  uthi  qui  in  curia  minuunt  vel  accipiunt  medicinam  ,  omiffa  corporis 
cura,  Principem  fequuntur,  &  ponentes  vitam  fuam,  quafi  fub  jacvtu  alese,  neper- 
dant,  quod  nec  habent,  nechabituri  funt,  feipfosperdere  nonverentur.  Videas 
homines  quafi  furiofos  exercere  ,  fimoniacos  inftare  pomariis  &quadrigas  occurfare 
quadrigis  ,  omnes  tumultuare  ad  invicem  ,  ut  ex  ipfa  rerum  turbatione  tibi  aptiffi- 
m&  defcribatur  facies  infernalium.  Quod  fiPrinceps  praedixerit,  fe  ad  aliquem  cer- 
tum  locum  fummo  mane  in  craftino  profe&urum  ,  fumma  procul  dubio  invitabitur, 
ideoque  fcias  ipfum  usque  ad  meridiem  dormiturum  ,  videbis  fummarios  fub  oneri- 
bus  exfpeclantes,  fiiere  quadrigas  ,  praambulos  mercatores  curiae  anxiari ,  omnes- 
que  invicem  muficantes,  curritur  admeretrices  &  taberniones  curiales ,  ut  inquira- 
tur  aceis,  quoPrinceps  profe&urus  fit.  Hoe  enim  genus  curialium  arcana  paktii 
frequentius  novit,  Regesomnemcuriam  fequuntur  aflidu£  hiftriones  ,  cantatrices, 
aleatores,  caupones,  dulcorarii,  nebulatores,  mimi,  barbatores,  baratrones,  hoc 
genus  omne  fxpe  vidimus  ,  dormiente  Rege  ,  dum  medium  filentium  tenercnt 
omnia,  fermo  a  regalibus  fedibus  veniebat,  non  fed  omnes  excitans  <Sc  ci- 

vitatem,  ad  quam  eundumerat,  vel  oppidumnominabat.  Poft  longa  taedia  exfpo- 
ctationis  incertas  ,  cedebat  nobjs  ad  folatium  ibi  hofpitari ,  ubi  fperabatur  hofpitio- 
rum  &  vi&ualium  copia  inveniri.  Tanta  itaque  &  confufa  atque  tumultuofa  erat 
peditUm  equitumque  difcurfio,  ut  crederes  ,  abyffo  everfa,  eruptionem  fieri  ab  in- 
ferno.  Porro  cum  jam  dictam  illam  totam  aut  fere  totatam  noftri  prceambuli  pere- 
giffent,  injuncla  voluntate,  Rex  alio  divertebat  ,  ubi  fortd  unicam  domum  &  fuf- 
ficientiam  victualium  ,  qux  nulli  comitabatur  habebat.  Et  credo  ,  fi  hoc  dicere 
audeam,  quod  voluntates  fuas  denoftris  anguftiis  ampliabat ,  tribus  igitur.aut  qua- 
tuor  miliaribus  per  filvas  ingratas,  <Sc  frequenter  in  tenebris  oberrantes,  credebamus 
nobis  fucceflis  ad  votum ,  li  nos  fordidum  &  vile  contingeret  tugurium  invenire.  Erat 
autem  fsepiflime  intercuriales  de  mappalibus  gravis&dura  contentio,  feque  proho- 
fpitiis  gladio  appetebant,  pro  quibus  indignum  litigium  effet  inter  porcos.  Qualiter 
ea  nofie  nobis  vel  eve&oribus  noftris  fuerit  aliquem  hasfitare  veflrum  non  credo. 
Ego  autem  &mei  divifi  eamus  ,  vixque  per  triduum  poteram  congregare  difperfos. 
Summe  Deusomnipotens,  qui  es  Rex  regum  &Dominus  dominantium,  qui  es  ter- 
ribilis  apudRegesterras ,  qui  aufers  Spiritum  Principum  ,  qui  das  falutem  Regibus'; 
in  cujus  manucorRegum  eft,  &  quocunque  volueris  vertens  illud.  Verte  <Sc  con- 
verte  cor  hujus  Regis  ab  hac  peftilenti  confuetudine  ,  ut  fciat  fe  unum  effe  homi- 
nem,  atque  hominibus  quos  pofteum  non  ambitio,  fed  neceflitas  trahit  diftat ,  & 
affucfbit  habere  gratiam-regia:  libertatis,  &  humana:  compaffionis  affe&um.  Dimit- 
te  me,  qusefo;  ut  ad  huc  plangam  paululum,  dolorem  meum  ,  ne  revertar  ad  cu- 
riam  laboriofam  <5c  opertam  mortis  caligine,  ubi  umbra  mortis  &nuIlusordo.Nam, 
utadMinifteriales  cuiise  redeam  apud  janitores  biduanam  forte  gratium  aliquis  mul- 

tiplici 


2.  Cap.  ftebenbe  Q3ei?(a<)e.  wti  St.  Petri  &tr  c&t»  2  5  5 

tiplici  obfequiomerebitur,  fed  usque  in  diemtertium  non  durabitur,  nifi  continua- 
tis  obfequiis  ckmuneribus  redeantur.  Regem  dormire  autaegrotare  aut  efle  incon- 
iilio  mentkmtur ,  te ,  fi  honeftus  aut  religiofus ,  aut  qui  heri  non  dederis  diutinrim& 
fore,  in  luto  ,  &  pluvia  ftare  cogent,  &  ut  iniquiuscor  tuum  &  jecur  ira  ulcerent 
&  crudelius  anxient  ciniflones  &  f  utiferos  ad  primum  gradum  gratiee  intrare  permit- 
tent.  Oftiarios  tamen  confundat  Altiffimus,  fa-ciem  enim  cujusiibet  boni  viri  con- 
fufione  multiplici  &  rubore  perfundere  non  verentur.  Evafifti  terribiles  virgas  ,  fi 
nihil  dederis  oftiario,  nihila&umeft, 

Si  nihilattuleris  ibis,  Homere^  foras. 
Poft  primum  cerberum  cibi  fupereft  alius  horribilior  cerbero,  biario  terribilior ,  ne- 
quiorPigmalione,  crudeltor  Minotauro ,  quatamen,  quod  tibi  mortis  neceffitas  ad 
difcrimina  exhsredationis  incumbat,  nonintrabis  adRegem.     Immo  ,  quod  tepius 
accidit,  ut  gravius  anxieris ,  6c,  utitaloquar, 

Rumpantur  ilia  Codro, 
Tuus  introducetur  adverfarius  te  exclufo.  Domine  JESU  CHRISTE 
fi  fic  vivitur ,  &  in  talibus  vita  eorum ,  qui  caftra  fequuntur ,  nunquam 
qusefo  in  caftra  regreditur.  Jactura  fiquidem  annorum ,  quo  circa  curiam  nugis 
ailumpfifti,  aeftimationemnpn  recipit.  Saluto  vos  &  militiam ,  ne  dicam  malitiam, 
curialem.  Aiiaeftmilitia,  adquam  Timotheo  fcribens  Apoftolus  me  invitat,  Mili- 
tare  ,  inquit ,  militiam  bonam  ,  habens  fidem  &  confcientiam  puram^  ubi  dicit ,  militi- 
am  bonam  ,  patenter  excludit  militiam  curialem  ,  tanquam  male  fibi  confciam ,  in- 
honeftam,  reprobam,  perditam  &  damnatam.  Vos  etiam,  amici  cariflimi,  quan- 
doque  recogitesis  in  amaritudine  animx  veftrae ,  dies  ,  quos  indiecuria  perdidiftis: 
Hora  eftjam  nos  de  fomnofurgere,  furgite,  poftquam  federitis  ,  non  obdormiatis 
m  morte,  vita  vos  fugit,  mors  inftat,  hoftis  infidiatur,  ut  rapiat,  &  non  eft,  qui 
eripiat.  Aemulor  vos  equidem  Dei  aemulatione ,  zelans  &  fitiens  falutem  veftramin 
vifceribufi  JESll  CHRISTI,  videtis ,  quia  curia  plena  eft  laqueis  mortis ,  morsautem 
inevitabilis  eft&certa  ,  Judex  terribilis  nobis  eft  exfpedandus  ;  Horrendum  efl;  au- 
temincidereinmanusDeiviventis  illiusque  cruciatus  incurrere  ,  quorum  non  eft  in- 
termiftio  neque  finis.  Ego  fiquidem  proceffi  in  diebus  meis  dcrugtc  mese  teftimonium 
contra  me  dicunt,  breves  anni  tranfeuntes  ,  ut  per  femitam  quam  ambulo  non  re- 
vertar.  Recogitabo  lgitur  dies  perditos  in  amaritudine  animse  mese  ,  refiduumque 
annorum  meorum  paci  &  ftudiis  immolabo. 

S>ic  ttorige  ©cbrfflafen  unfer*  PETRI  BLESENSIS ,   twfc&e  bk  Bibliotheca 

Patrum  Lugdunenfis  T.  XXIV.  in  |t#  (jdft ,  ftnt> : 

2  Sermones  LXV.  ftefje  m$  rotr  oben  p.  202.  wrtnel&ek 

5  Tra&atus  de  transfiguratione  Domini. 
4      -     -      de  converfione  St.Pauli. 

f  Compendium  in  Job. 

6  Traclatus  de  Peregrinatione  Jerofolymitana. 

7  Inftmaio  fideiadSoldanumkonii.  S)te^  i(l&erfe(beQ5rief/We(c&ettft)t'r,  rceilrotr 
tf)U  int:rEpirta'as  nfchf  cefun&ett, ctf^ nocft nic&t fjetjvucft  oben  p.22i.eingerucft(jabem2tai 

r&bd.*s  \n;  B*ittt>.  ©3  <5c!)luf* 


234  Urtmbm  unb  Vta&xiibun  ^Veriod. 


©cOdtfie  finbet  |tcf)  etn  Unrevfd)eib.    3fm  MSto  fmb  bte  fe&fen  SQBovfe :  &  ad  vitam  re- 

nafcaris,  tm  @5ebvucf ten  abev  rot rb inod)  l)tn$U  Cjerfjatt:  ut  illius  glori»  cosleftis  particeps 
cfKciatis,  quam  aurisnonaudivit ,  nec  oculus  vidit ,  nec  incor  hominis  adfcendit, 
tamcopiofa  utnonpoflitannullari,  magna  ,  ufrnon  poflit  comprehendi :  multa,  ut 
non  poffit  numerari ,  pretiofa,  ut  non  poflit  seftimari ,  diuturna  ,  ut  non  poflit  ter- 
minari,  duratura,  ut  non  poflit  exterminari ,  quamrepromifitDeus,  diligentibus  fe, 
&  fua  fequentibus  veftigia  pedetentim.    Vale  ocvive,  6c  vivat  in  te  Chriftus. 

8  Liber  de  confeflTone  Sacramentali. 

9  de  poenitentia,  vel  fatisfadtione  aSacerdote  injungenda. 
io  Canon  Epifcopalis  i.  e.  Tra&atus  de  inftitutione  Epifcopi. 

1 1  Inve&iva  in  fuorum  operum  depravatorem. 

12  Liber  contra  perfidiam  Judaeorum. 

1 5  de  amicitia  Chriftiana  &  de  charitate  Dei  &  proximi  Tra&atus  duplexv 
14  de  utilitate  tribulationum. 

I  f  Tra&atus ,  quales  funt. 

1 6  Fragmentum  epiftolas  de  filentio  fervando. 

17  Fragmentum  libri  de  prceftigiis  fbrtuna?.    . 

18  Tra&atus  de  divifione  &  fcriptoribus  facrorum  librorum. 

1 9  Tra&atus  de  SS.  Euchariftia  metrice\ 
10  Liber  Exhortationum. 

21  Dialogus  ad  Regem  Henricum. 

22  Liber  de  aflertione  fidei.  £)iefer  brep  aebcncfef  ev  ti$  feine  ©c&ri/ffen  iti  Ux 
Inve&iva. 

23  Liber  derebusgeftisHenrici  II.  Regis  Anglorum.  ^Kf$fufjretevfcfb|iat1 
in  Epiftola  XIV.  ad  Sacellanos  Henrici  II.  Regis  Anglorum. 

24  Vita  Vvilfridi  Archiepifcopi. 

2f  Vita  Guthlaci  Confeffbris,  ^)iefebetbe^eben0\Q3ef!$retbuncjenfecjef  tfjmConr. 

Gefnerus  in  Bibliotheca  bti, 

26  Appendix  adHiftoriam  Ingulphi.  vid.  Gerh.  Joh.  Voflii  lib.  ^.deScriptori- 
bus  Latinis. 

VII.  JORDANI  SermonesdeSan<5hs.Cod.chartac. 

€3  t(t  bev  Jordanus ,  bev  t>on  bcnen  ctnbern  beiben  JORDANIS  Brixio  unb  de  Sa- 
xonia  buvcl)  ben  gu^amen  Teutoniei  untevfd)teben  rotvb,  unbtin  £>vben&Q5vubev  St. 
Auguftini  de  eremo  um  i)<x$  3a!jv  Cf)vtftt  1 4 1  o.  aemefen  t|i  (£v  Ijat  ftcf)  fonbevlicf)  buvcfj 
fetne^erebfamfett  unb  auSnefjmcnbe  <&o,bm  im^vebtaenbevufjmtaemadjf,  baf;evo  tc§  attcfr 
btefe 

1  Sermonesde  Sanftis  untev  fetnen  ©cfjvtfff  en  t>ovne  anfe|e.£)tefefmb  auf  bteSefl* 
§dcje  bevJpetltcjen  buvcl)  ba$  cjanfce  3af)v  gemacjjt ,  roie  evbennmjt©t.2fft&rce  anfdnatf, 
unb  mtt  bev  fjeiliaen  €atf)avtna  fcpefiet.  SDarauf  fofaen  XII.  dxtbm  t>on  bev  ^trcbwci&c  s 
IVV  de  communi  Apoflolorum  ;  III.  de  Evangeiiftis  \  IH.de  communi  unius  marty- 

ris; 


2  Cap.  ((tcbenbe  Q5et;facje*        wtt  St.  Petri  ftircfce. 


*}f 


ris;  III.de  pluribus  martyribus;  IV.de  ConfefToribus;  IV.  de  Virginibus.  IH.deSan- 
clis.  X.  de  quolibet  San&o  &  fan&a ;  II.  de  requie  ;  I.  de  Sacerdotibus;  II.  de  mi« 
Utibus;  I.  de  nobilibus.     I.  de  mercatoribus;  I.  de  Scholaribus;  I.  de  Clericis. 

5Die.  3af)f  t>er  fdmtff cf>cn  9?et>en  tft  26  u  unb  am  £nbe  berfelben  (W;en  btefe  ^Borfe: 
Expliciunt  Sermones  JORDANI ,  eximii  Scriptoris  operis  Dan  ,  de  San&is  Anno 
Domini  1436.  in  die  Clementis.     2Borau£  betm,  ba§  btefer  Codex  tt>0  nidfjt  bet/bocfr 

aleid)  nacf)ber&b'3eit  be3Q3erfaffertf  aefcf)rieben  fep,  jtt  ^e  fieaet  £>ie  bunfle  fXebentf* 
2frt  Scriptoris  operis  Dan  erffaref  unfer  JORDANUS  fefber ,  rcatm  er  fein  3Betf  affo 

attfjebef :  DAN  catulus  Lebnis  fluit  largiter  de  Bafan  Deut.  3  r.  Transvadato  fonte 
Jory  qui  divina  Largitate  SERMONUM  de  TEMPORE  aquas  Salvatoris  profluen- 
ter  erTudit,  accedamusadalterumfontemZ)***,  ^qui  etiamipfodonanteDomino  fluet 
largiter  in  OPERE  de  SANCTIS  quod  prse  manibus  habemus  ,  ut  fint  duo  fontes  fi- 
muljun&i  &  JORDANIS  nomen  efficiant. 

gufe&f  ift  bem  ^Berf  eeine  boppelfe  5(nn>et'funay  foroof  ber@aci)en  bte  uartn  befmbfid;, 
al£  auc(j  ber  £eifiaen  fo  bartn  t)otfommen,  bepcjefuaef. 

VIII.  £)iefeS  auf ^appier  aefcf)riebene  35ucf;  fjdff  fed^  2tf>fjanbfunaen  in  ftc&*  QSorne 
flefjef  bavtttaefc^rieben:  OrateproDno.  JOHANNE  TOGHELINGH,Vi- 
cario  Ecdefiaj  St.  Petri ,  unb  tfl  bte  %$ud)  Dermuf^ftcf;  fcon  il)tn  ber  .fttrc&e  cje* 
fcljencfef  roorbem  ^Biv  roerben  fetnen  9?amen  nocf)  einiae  mafjf  m  bwfer 
Hacfcricfct  »0»  fcem  Petrinifcfcert  25ttcfcer'X?ow*t£  anfreffen,t)or  ;e£otw 
M  n>irben.3ttf)affbe$35uc!)$  t>ermefben> 

I.  Cafiis  de  textu  Decretalium  &  de  fummis  ac  de 
apparatihus  collecfti. 

3n  biefen  roirb  cjefjanbelt: 


de  eledVione  Sc  clericorum  poteftate 

de  renunciatione. 

de  fcrutinio  in  ordine. 

delacra  unclione. 

de  filiis  Presbyterorum. 

de  bigamis. 

de  Clericis  peregrinis. 

de  officio  Archi-Diaconi. 

de  officio  Vicarii. 

de  majoritate  &  obedientia  Pralato- 

rum. 

1 1  de  judiciis  liberis. 

1 2  de  f oro  competenti. 
1 }  de  feriis. 

14  de  jure  jurando. 


1 

2 

4 
S 
6 

7 
8 

9 

10 


1  f  de  mendacio. 
16  de  honeftate  Clericorum. 
j  7  de  cohabitatione  Clericorum  &  mu- 
lierum. 

1 8  de  Clericis  conjugatis. 

1 9  de  Clericis  non  refidentibus. 

20  de  Prasbendis  &  dignitatibus. 

21  de  Clerico  aegrotante. 

22  de  conceffione  Praebendas  &vacatio- 
neEccIefise. 

23  Ne  fede  vacante  aliquid  innovetur. 

24  de  emtione  &  venditione. 

%f  de  locatione  agri  ad  certumufum. 

26  de  feudis. 

27  de  folutionibus. 


®Q  % 


28  de 


*J« 


Urftmbett  unb  Hacfrricfrteti 


^.Period. 


28  de  donationibus. 

29  de  peculio  Clericorum. 

30  de  teftamentis  &  ultima  voluntate. 
1 1  de  fucceffione  ab  inteftato. 

32  de  fepultura. 

3  5  de  parochialibus  &  aliis  parochiis. 

34  de  decimis. 

3  f  de  Regularibus  &tranfeuntibus  ad 

regulam  laxiorem. 
36  de  converfatione  conjugum. 
57  de  voto  &  voti  redemtione. 
3  8  de  Capellis  monachorum  &  aliorum. 

39  de  jure  Patronatus.   • 

40  de  cenfibus ,  exa&ionibus  &  procura- 
tionibus. 

41  de  confecrationeEccIefiaevelaltaris. 

42  de  celebratione  Miffse  &  Euchariftiae. 

43  de  baptifmo  &  ejus  erTe&u. 

44  de  reliquiis  &  veneratione  San&o- 
rum. 

45*  de  obfervatione  jejuniorurh. 

46  de   immunitate  Ecclefije  vel  ccemi- 
terii. 

47  Ne  clericivelMonachifecularibusne- 
gotiis  feimmifceant. 

48  de  Sponfalibus. 

49  de  defponfatione  impuberum. 

0  de  clandeftina  defponfatione. 

1  de  defponfatione  dominorum.    . 

2  deconditionibus  appofitis. 

3  de  eo  ,  qui  duxit  in  matrimonium  , 
quam  novit  per  adulterium. 

4  decognatione  Spirituali. 
f  decognatione  Iegali. 

6.  de  eo ,  qui  cognovit  confanguineam 
uxoris  fuae. 

7  de  confanguinitate  &affinitate. 

8  de  frigidis  &  maleficiatis. 

9  de  matrimonio ,  contra  interdi&um 
Ecclefiae  contra&o. 

60  Q^i  matrimonium  accufare'poflunt. 


61  de  divortiis. 

62  de  fecundis  nuptiis. 

63  de  accufationibus. 

64  de  Simonia. 

6f  Ne  Magifter  aliquid  exigat  ,    pro  li- 
centia  docendi. 

66  Ne  Pradati  vices  fuas  fub  annuo  cen« 
fu  concedant. 

67  de  Judads  &  Saracenis. 

68  Numliceat  cum  Judaris  difputare. 

69  de  iis ,  qui  proprios  filios  occidunt. 

70  de  homicidio. 

7 1  de  fortilegiis  vetularum. 

72  de  Torneamentis. 

7  3  de  Clericis  &  pugnantibus  in  duello. 
74  de  raptoribus. 

7f  de  furtis. 

76  de  ufuris. 

77  de  crimine  falfi. 

78  de  fortilegiis. 

79  de  deli&is  puerorum. 

80  deCIerico  maledico. 

81  de  excommnnicato  ,  qui  dubitat  fe 
effe  excommunicatum. 

82  de  clerico  per  faltum  promoto. 

8  3  de  exceflibus  Privilegiatorum. 
84  de  purgatione  Canonica. 

8f  deiis,  qui  infamati  funt,  quod  fint 
filii  Presbyterorum. 

86  deinjuriis,  cVdamnodato. 

87  de  poenitentia  &  remiflione. 

88  deSententia  excommunicationis. 

89  de  eodem  argumento. 

90  de  terra  interdi&a. 

9 1  de  fufpenfo  a  beneficio. 

92  de  ignorantia. 

93  de  confcientia  erronea. 

94  de  confcientia. 
95-  de  baptifmo. 

96  de  veftibus  pretiofis. 

97  de  honore  parentum. 

II.  Ser- 


2  Cap.  ftc&enbe  Q3et?(aae. 


WrtSt.Petfi&tVcfce. 


237 


II.  Sermones, 

bevev  fmbfteben  an  bev  3af;f. 

1  dc  dedicationeEcclefise,  fivedebeata       4  de  corpore  Chrifti  fan&iflimo. 
virgine.  f 


2  deSt.Anna. 

3  de  pcenitentia  Sermones  duo. 


de  Trinitate. 

6  de  omnibus  San&is. 

7  de  imagine. 


III.  Compendium  Theologicum. 

2fm  @nbe  ifl  bie:3af>iv3a(j(,  bev^unb  bevOvt,  roann,  roovauf unb  m  t$  flefcfjvfc* 
6en  roovben  anaemevfet:  Et  fic  eft  finis,  fit  tibi  laus,  JESU  CHRISTE,  Amen. 
Anno  M  CCCC  LXIII.  Sabbatho  poft  Afcenfionis  Domini  in  Boken.       £)ev 

QJevfaflev  (jat  &as  Compendium  felbft  in  98<£apite(  abgitfyikt 


1 

2 

4 
S 
€ 

7 
8 

9 

10 


de  rerum  creatione. 

diftin&io  creaturarum. 

de  fixione  ftellarum. 

de  Cometis. 

diftin&io  Hierarchiarum. 

de  cuftodia  angelorum. 

de  cafu  diabolf  fpirituali. 

de  cafu  diaboli  locali. 

de  reftauratione  angelorum. 


a8  de  immortalitate  animae. 
29  de  libero  arbitrio. 
50  Quaeftiones  de  anima. 
3 1  de  primis  parentibus. 
$2  de  cafu  primi  hominis. 

33  de  tentatione. 

34  de  corruptela  peccati. 

3  f  Quod  pecCatum  nihil  fit. 
9  6  de  effe£ru  peccati. 


Quare  peccatum  diaboli  fit  irremifli-     37  Quod  unum  peccatum  nafcitur  ex 


bile. 


11 
12 
ij 
»4 


Qualiter  diabolus  noceat  homini» 
de  Lucifero. 

Quare  anima  fit  fine  definitione. 
Quid  fit  anima  fecundum  rem. 
de  a£tu  animae. 

16  de  potentia  animse  vegetabilis. 

1 7  de  potentia  animse  fenfibilis. 

1 8  de  imaginaria. 

19  de  xftimativa. 

20  de  fantafia. 

2 1  de  memoria. 

22  de  poenisanimae  rationalis. 

23  deratione  &  partibus  ipfius. 

24  de  voluntate. 
2f  deSyndeofi. 

26  de  confcientia. 

27  de  quantitate  animar. 


alio. 

38  Quid  faciat  homini  peccatum  in 
morte. 

39  Quid  faciat  homini  peccatum  poft 
mortem. 

40  Quibus  noceat  peccatum. 

4 1  Quantum  noceat ,  continuare  in  pec- 
catis. 

42  de  dele&atione  morofa. 

43  de  peccato^veniali. 

44  de  fuperbia. 

4  s  Multa  mala  facit  fiiperbia. 

46  de  invidia. 

47  de  ira. 

48  Remedia  contra  iram. 

49  de  acedia. 
fo  deavaritia. 
fi  de  gufa. 

®0  5  f2de 


a;8 


Urftmbett  mbtXAd)x\<tottn 


3.  Period. 


5*2  deluxuria. 

f  3  quando  VIT.  vitia]  fint  mortalia , 

quando  non. 
f4  de  peccato  in  Spiritum  S. 
yf  de  myfterio  incarnationis  CHRI- 

STI. 
f6  de  nativitate  CHRISTI. 
f  7  de  circumcifione  DOMINI. 
f8  de  defe&ibus ,  quos afrumfit. 
79  de  paffione  DOMINI. 

60  de  effe&ibus  paffionis  CHRISTI. 

61  de  cruce  CHRISTI. 
6%  de  defcenfu  adinferos. 

65  de  refurre&ione  DOMINI. 

64  de  Dominica  inter  afcenfionem  as- 

fumtionem  &  elevationem. 
6f  de  virtutibus. 

66  de  eodem  argumento. 

67  de  Caritate. 

68  de  multiplici  timore. 

69  de  latria  &dulia. 

70  de  Sacramento  Euchariftiae. 

71  de  pcenis. 

72  de  purgatorio. 

73  de  acerbitate  purgatorii. 

S)cmitt  aber  ber  gcttctgte  lefcr  im 

m,  \vil  iti)  ixi$mun&fc#<uipfr©fticf  jur  <J5r 


74  de  fuffragiis  Ecclefia?. 

7f  Quorum  fufFragia  valeant  &  quibus. 

76  Utrum  indulgentia?  profint  defun&is. 

77  de  adventu  Anti-Chrifti. 

78  de  mala  vita  Anti-Chrifti. 

79  de  quatuormodis,  qujbus  decipiet. 

80  de  fequacibus  Anti-Chrifti. 

8 1  de  Gog  &  Magog. 

82  de  duratione  perfecutionis. 
8;  de  morte  Anti-Chrifti. 

84  de  confiagratione  mundi. 
Ss  de  generaii  refurre&ione. 

86  de  judicio  extremo. 

87  de  judicantibus. 

88  de  IV.  ordinibus. 

89  de  innovatione  mundi. 

90  de  pcenis  inferni. 

9 1  de  diverfitate  pcenarum. 

92  de  gloria  beatorum. 

95  de  dotibus  in  comniuni. 
94  de  dotibus  animse. 

9)"  prima  dos  animae. 

96  prima  dos  corporis. 

97  de  aureola  in  genere. 

98  de  aureola  prima. 

btefem  Compendio  Defio  fcefler  wttyilm  fdrt* 
o6e  (>iel)er  fefcen 


9.  de  Reftaurationc  Angelorum. 

Angelorum  ruina  reftaurabitur  per  falvaneos.  Dicit  enim  AUGUSTINUS, 
quod  tot  homines  falvabuntur ,  quot  Da*mones  cecideranr.  Sed  GREGORIUS  di- 
cit,  quod  tot  homines  falvabuntur,  quotangeli  perftiterunt.  Dicunt  alii ,  quodduo 
parietes  erunt  in  caelo  fcilicet  unus  hominum ,  &  alius  angelorum ,  &  quod  ruina  an- 
gelorum  reftaurabitur  per  virgines ,  &  de  alio  pariete  tot  erunt  homines  falvandi, 
quot  in  alio  pariete  funt  virgines  &  angeli. 

IV.  Sermones. 

1  de  Corpore  Chrifti. 

2  JACOBI  de  VORAGINE  *  de  corpore  CHRISTL 
5  Ejusd.  de  paffione  CHRJSTI, 

4  de  Sc.  Catharina, 

f  de 


2-Cap.fte&MbeQ3et;fa£e.  WH  StPetri  &ircfce*  259 

5  de  paflione  CHRISTI.      ~~"   "  ' 

6  de  afiumtione  b.  Virginis. 

8  de  purificatione  Ejusdem. 

9  de  Spiritu  Guidonis. 

10  de  animabus  ,  f.  de  defunctis. 

1 1  Paflio  Chrifti  cum  Concordantia  Evangeliftarum  r 

Q)ov  biefev  (Eottcovbattfc  (iefjef  aefc&vieben  :  Detur  Venerabili  Viro  ac  Domino  JOH. 
MUND  f  ex  parte  Dni.  HERMANNI  HERMELING. 

12  FULGENTII  **  denativitate  CHRJSTI. 

13  MAXIMINI  |f  Epifcopi  de  eodem  argumcnto* 

14  JOHANNIS  EpHcopi  de  innocentibus. 
if  LEONIS  *W  Pap*  de  Epiphania. 

1 6  Ejusdem  de  eodem  f efto. 

17  MAXIMINI  Ep.  de  eodem  fefto. 

1 8  de  fefto  Epiphanias. 

19  MAXIMINI  Epifcopi  de  eodem  fefto» 
2,0  FULGENTII  de  eodem  fefto. 

.3,1  de  vifitatione  b.  Mariae  virginis. 
22  de  St.  Michaele. 
35  in  decollatione  Johannis  Bapt. 

VI.  Abbatis  HELREDIS  Traftatio  de  amicitia  fpirituaii. 

VII.  ALBERTI  di6ta  de  plantationibus  arborum. 

2lttt  €ttt>e  roiv&geJefett:  flnita  in  Eislingen  anno  LVI.  i.e.  145*6. 

2fnmertfiwcj*ft : 

J  TRITHEMIUS  de  Scriptoribus  Eccclefiafticis  c.  foo.  rti/jttlf  ifttt  fef)V  roerjett  feitiev©e' 
ler;vfamfeifunb^evet)tfamfei(,unbt)evmeinet,l)agevfeinen^ei^amenaVoraginet)ori 
feiner  ^voffen  Q5t6e^i(Tenfd;afFf,0(eicf>  ate  roarl  txMte  0efcf)iucff  />dffe,#evfomen  !ja* 
bt.  2gie  abtx  feine  ©c(e()vfamf tit  aav  mdffta  ^eroefen,  unt>  t>ie  ac(ef>rf en  €D?dnmr  LUD. 
VlVES,unt>MELCHCANUS,roanttfte  auffeincHiftoriamLombardicam,  btecr 
Legendamauream  deSanftis  flenannf,  JU  VeDett  f Otltmett ,  ttennetl  jte  ifjtt  Scripto- 

rem  oris  ferrei  &  cordis  plumbei,  unt>  bejeuaett,  bag  fte  att  flaff  nxtfeter  ^Bun* 
l)ev*2Bevcfe,  monftra  miraculorum  t)aritt  attaefvoffen  fytbett ,  fo  fdflef  btefe  (grflaV 
rutta  feitte^  9?amen$  t>a()in.  25effev  roivt)  ev  »on  Virago  feinem  ©ebuvti^Ovf  ei* 
nem  ttt  Liguria,  (fofjief?  oov  uemt>a$@enue(tfd[>e  ©ebieffj)  befeaenen  gfecfen  abac* 
(eifet  €vroav2(nfanaS  Pater  Provincialis ,  tmt>  5erna(*  Generaiis  Der£>ommt* 
catter.  ^nt>ftcr>  aber  roart)  ev  <gr^Q>tfa)o|f  ju  ©ettua ,  unt)  (lavb  An.  1 298. ,  roieroo! 
anbere  feinett  $obt  bie  An.  1  j  1 4.  ^tnau^  fc^em  €0?er>vcre  9?acf>rtcf)fen  Don  feirtettt 
2tbmm\)<S$xifftm8kbtt  G.CAVE  inHift.Lit.Script.EccI.  att  An.  1290. 

t  €r 


24-0  ilrftm&ctt  unb  VTa<kti#>tm  $.  PeHod. 


** 


t  £r  mav  ^tnricfes  tim$  ^uvaet^  ©oftn,  ttnb  An.  14*5- Vicarius  ju  St.^efev,  jte* 
f;e  oben  p.9r.  tn  biefem  25anbe. 

3n  bem  fecj^ten  3af;vf)unbevt  naa)  tmfertf  ^>et>fant)e^  ^ebu^vt,  fjaben  jroeene  FUL- 
GENTII  ju  gfeicbev  Seif  ^ekbet,  roefcf;e  buvcf)  ifyre  gu^amen  Rufpinus  uttuFer- 
randus  unfcrfcf)iebcn  roerben.  £)icfer,  ein  2Jfricaner,  i(!  bet;  /enem  m  bie  ©cfrule 
gcgangen ,  nacbmabfS  aber  Diaconus  ju  Cartbago  gemovben  j  An.  y  5  5 .  fjatte  er  fta) 
uurd;  feine  (5)efd;icHichfeit  fct>on  bergejtaft  bef annt  gemaa)t,  bajmtan  ftcb  bep  i&min 
fd)voeren  ©acfeen  Dtarljs  evbofefe ,  unu -.  An.  $-46.  jttmb  er  noci?  m  fofcfjen  2lnfef)en, 
An.  r  n .  aber  fegfe  (£r  6a^  <£>ferbfief;e  ab. 

gr  fjat  (1)  FULGENTII  RUSPENSIS  ^ebert  befc&riebett ,  roefcfee^rbeif  tnuti* 
fees  feineg £ef)rcrS Q3$ercf en,famt  breicn  feiner  Q3rieffe  cinaerticfef  ftnD ;  £)emnecf)|t  (2) 
htibm  Voir  i)OU  if)m  Breviationem  Canonum  Ecclefiafticorurn  ,  OOtt  VoeM)CvBA- 
RONIUS  nad)  GERH.  MASTRICHT  (Hitl.  Jur.Eccl.p.167.)  grinnerungfejr 
oevvoirref  unb  irrig  rebet,  eS  r>at  fte  Henr.  JUSTELLUS  feiner  Bibliotheca?  )uris 
Canonici  vet.Teft.  I.  einoerfeibet ,  unb  (j)  tim$t  Q5rie(fe.  (2>ief)e  G.  CAVE 
1.  c.  ad  An.  r;$. 

<£$  fmb  aberaflefeinc2£ercfe  An.  1649.  ju  Dijon  ,  fc»urd)  ^eforbertmg  ber  3"^ 
fuifenPETRI  FRANCISCI  CHIFLETII  tm  SDruef  !>erau$  gef ommen ,  tmu  naa> 
maf»  ber  BibHothecx  Patrum  Lugdunenii  cinoerfeibet  voorDen ,  voe(d;em  CHI- 
FLETIO  abtv  oon  feinem  OrDenfc&rutor  JOHANNE  FERRANDO  tin  Cgtreit 
bififallg  evvegef  roovDcn,  tnucm  cv  ifcm  An.i6ro.  ju£ion  entgegen  gefteffet:  S.FER- 

RANDUM  redivivum :  feu  ,  vitam  St.  Heftorti  Fnlgentii  Ferrandi ,  primum  in 
Africa  Diaconi  Cartbaginenfis  ,  tum  in  Hijpania  CarthaginU  Spartaria  Epifcopi, 
denique  Archiepifcopi  loletani.  (gg  tyatabtv  i)OVgebad)fer  CHIFLETIUS  inani- 
madverfione  fua  barauf  geanfrcovfet ,  unb  beroiefen  ,  baf?  uem  FULGENTIO 
FERRANDO  roeber  ber  Q}ov?07ame  Hecloris  nod;  ba$  23idtum  ,  oon  jcmanben, 
a$  5abel^itn(en,  bie  of)ne  ©utnb  unt)  of)ne  Qfctveifj  m  uen  $ag  binein  fcf;rieben, 
beigefeget  rourue. .  Cb  nun  jroar  uer  ©egencr ,  untcr  angcnommenen  ANTONII 
VALETTiE  9?amen  Animadverfioni  ntif  Animadverfione  repenfa,  foA.1662 
ju  Dijon  cm$  Zityt  getrefen ,  ju  begegnen  gejucf)ef ,  fo  W  bocf)  CHIFLETIUS  (lc& 
wetter  mit  ifjm  einutfajfett,  ber  $)Ubt  nicf;t  tvertf;  geacf)tef.    ®.  b.  TH.  ITTIGIUM 

de  Bibliothecis  6c  Catenis  PAT.  p.6gf.fq. 

35er  anbcre  unt)  dftere  FULGENTIUS  fuf>ret  ben  gu^amen  Rufpenfis  wn 
Rufpa  ouer  Rufpes ,  eincv  in  ber  5ffricanifcf)en  ^anbfc^afft.  Byzacena  belegcnctt 
©tabf ,  allroo  er  Q5ifa)off  geroefen.  €r  roavb  An.  468.  au$  einem  i)ornef)men  ®c> 
fcl;(ecf)fe  ge&euget.  G.  CAVE 1.  c.  nennct  e£  ba$  ^eptinifcfee  $>aue ,  ber  QJerfaf 
feraber  be^^etftgemLexici  fagt :  €r  fet  ju  Leptis  gcbobren  ,  t>telleicf>t  n)irb  fjie* 
mtt  $>a§  ^tamm^au^  feitfe^  ©efcfrfecfrf S  angebeufet  Sr  t>crfof>r  feinen  QSafer  gar 
jeifig  ,  ba$  i)erf)inberte  if)n  aber  tticbt  burcf;  bic  ©orgc  (einer  9^utfcr  gar  jciftg  tt*ae5 
red)tfd)affene^  ju  (crnen,  roie  tf;m  bemt  jttm  gvoffen  OJuljm  gereicoet ,  ba|5  ev  tn  fei* 
ner  5tinbf;cit  nicf;t  nur  \)m  gan^en  Homerum  au^roenbig  aetvufl,  fbnbern  aitc^  ferttg 

@5rle 


2.  Cap.  ftebettbe25epfa0e# twtSt.Petri:£fr<ftc>        Hl 

©riec&ifd? ,  of>n  an&uftoffen,  #eret)et  f)abe.  $aum  fjaf fe  er  Dte  £int>er*(Scf)uf)  ^ertrc^ 
tm  ,  roart)  if)m  f#on  ba$  anfef)nfid)e  2Imt,  Procurator  Urbis  ju  fein,  tn  feiwm  93afer* 
lcrnb  aufcjefragen,  n)efcf)e$  er  abermitbem^unc^©tant)e  tnbemt)onuem^ifcf?off 
Faufto  erbauefem  ^foffer  r>ertaufcfjfe*  €r  fjaf  t>tefe  QSerfofcmncjen  *>on  benen  Slrria* 
nern ,  Sttauren  unt>  Q3ant>afen  unfer  benen  $6nicjen  Trafimundo  unt)  Hilderico 
auSgeffanben.  %\t  er  bas  ibm  aufeefracjene  Q$i$t(jum  \w  Vinta  au^rjefcbfacjen  fjafr 
te,  ■roar&ergejrtwngen  baSjuRufpes  an$unef>men,  unt)  Datf>at erftcl?auf  uenenSy- 

nodis  Byzacena,  Vincenfi  unt)  Suphetana  unbanbern  fefjr  fjett)0t\     gu  Cartha- 

go  aber,  rofejmarHEROLDUS  in  hserefeologia  roif,  tfl  er  niemate25ifcboff  rje* 
roefen.  (©ie&e  b.  ITTIGIUM  1.  c.p.  i  s .)  ©einm  $ot>  fe|et  BARONIUS  unt) 
fcer^erfaffer  DerLexici  ber  ^eificjen  in$3af?r(£briffi  f  29»  legeh  ifjm  6f  3af)rfeine£ 
2i(fer£  bet,  wrcjeffen  aber,  bafj  |te  if;n  An.  468.  cjebofjretf  ju  feinancjefubret  fjaben, 
bafjero  mu§  fein  2tbm  bi$  auf  n  3  fctnauS  0efe£et  roerfren.  QJorcjebacbter  HEROL- 
DUS  fe^fetfefjr,  roaner  1.  0  t)on  tf)rn  facjet,  Dag  er  bereits  An.  443.  ftd)  beriifjmt 
cjemadjt  fyabt ,  t)a  er  bocj)  bamabfs  noc&  nid?t  cjebofjren  cjeroefen.  ©eine  ©cbrifffen, 
t>at)on*)orbabeni)er  Codex  jrco9ve&entnftd)r;dJt,  ftnutbeitepkrucft,  tfjet'13  t>erfof)* 
ren,  tfyeitejroeiffelbafft,  tfjeite  untercjefd)oben.    * 

Untcr  teit  (0et>rucftert  t>at  JOS.  SIMLERUS 
i)  3)iet)ret)Q$utf;er,  foeranuen^dnt^Trafimundum^efcJrieben,  unbdeMy- 

flerio  Mediatoris  CHRISTI  duas  naturas  in  una  perfona  retinentis ;  de  im- 
menfitate  divinitatis  Filii  Dei ;  de  Sacramento  Dominioe  paflionis  fjanbeftt ,  fet* 
nen  Scriptis  yeterum  Latinis  de  una  perfona  &duabus  naturis  Domini  &  Ser- 
vatoris  noftri  JESU  CHRISTI  adverfus  Neftorium  Eutycben  &  Acepbalos  olim 

editis,  fo  ju  Silrcfe  An.  1  fj±  $um  QJorfcfretn  gefommen ,  ein&erfeibef.  £)ie  fof* 
genDe-fe*«©flicfer6at  JACSIRMUNDUS  An.1612.  artfflc&tsefteflet: 

1)  De  Trinitate  ad  Fcelicetn  Notarium  librum. 

5)  Sermonem  deVerbis  Micbt^  indicabo  tibi,  bomo  ,  quid  fit  bonut». 

4)  Librum  ad  Vittorem  contra  Faftidiofi  Ariani  fermonem  ,  prKmittitur  Fa- 
fiidiofi  Sermo  &  Vittorti  ad  Fulgentium  epiftola  refutationem  Fafiidiofi  petens. 
f )  £>ret)  £5ud)er  de  veritate  praedeftinationis  &  gratise  Dei ,   roefcjje  er  tldd) 

t)em  s  2  5flen  ^abr  gef^rieben  baf.  S)ad  fe^fe  ^af  DorcjeDa^fer  CHIFLETIUS  ju 
allererft  An.  1649.  mit  uem  Ferrando  Diacono  tnDijon  i)rucf en  faffen, 

6)  3^e9  35ud)er  de  remiflione  peccatorum  ad  Euthymium  ,  rt?effl)e  er  JU  t)er 

geif,  banrani5nt)erfrieben()afte,  t)erferfigefbat 

7)  Sin  ^ucb  de  incarnatione  &  gratia  Domini  noftri  JESU  CHRISTI, 

wefc&e^  er  im  9?amen  ber  Der/agten  SSifc&tfff e  in  5ifrica  an  Petrum  Diaconum  gefc^rie^ 
beu  ^af. 

8)  €in  ^ltcf)  ad  Scarilam  ,   de  incarnatione  CHRISTI  &  de  vilium  ac  no- 
xiorum  animalium  procreatione  ,    tt)efd)e$  GVILIELM.   CAMERARIUS  ettl 

©cbotf  fdnber  juerf!  nebft  cmbern  $ircben*£cfjrern  Parifiis  1634.  berau^  QtQtbm,  nun 
aber  tn  ber  Bibliotheca  Patrum  Lugd.Tom.  XXVII.  beftnbf icf;  tfr. 

I.  ZfyziU  5  eer  &<mt>>  #  r)  9) 


342  UrtimbmunbVlA&ivtfbttn  $.  Period. 

— — —     ■     .»  n       ■  i  .. 

V)  £)rep  Q3ttd)er  ad  Monimum  (i)  de  prsedeftinatione  (2)  de  (acrificii 
oblatione  ,  Spiritus  S.miflione  &  fupererogatione  St.  Pauli  (3)  de  expofitio- 
ne  iliius  di£ti :   Deut  erat  vtrbum. 

10)  £in  ?25ud>  adverfus  Arianos ,  ba  er  jeftn  ©ntvtirffe  t)er  2(rtaner  ttiberleflet. 

11)  Sermones  varii  argumenti  X. 

12)  @inQ5ud;  de  fide  orthodoxa  &  diverfiserroribushjereticorum,  adDe- 
natum.    2>tefeei  fcfretnet  in  feinem  ©enfce  cjefcOrieben  ju  feim 

1$)  Epiftolae  ad  diverfos ,  mt  uer3af>f&n)6(ff. 
fciefe  ftttfc  Mvltyxm  cjetjangeit 

14)  £)ae>  $5ua)  adverfus  Pintam  Arianum  pro  flde  Catholica,  twfa)ed  er  Jtt 
Carthago  An.  y  07.  Wiferticjet. 

15")  ©ie^etl  £5lt$er  de  gratia  Dei  &libero  arbitrio  ,  adverius  tauftutn  Rc- 
gienfem. 

16)  9?eUtt$el?en  ^5ucfter  de  veritate  pradeftinationis  &  gratiae  contra  Pabia- 
tium.  g$  f)ahm  abcr  ba&on  einicje  Uberb(etbfe(  cjefunDen :  THEODULPHUS  AU- 
RELIANENSrS  ,  roe(cf)ertfeinen  Colle&aneis  de  proceftione  Spiritus  S.  7  fra- 
gmenta  eimwfeibct ,  fo  na#in  THEOPH.  RAYNAUDUS  in  feiner  beforcj* 
ten  2(uflacje  t>cr  FliLGENTlNlfcfjen  SBercfe  »on  neuen  urucfen  la^ttu     FRAN. 

CHIFLETIUS  f)(\t  39^rOcfengefamm(et,  tinbAn.  1 6^6.  juDijon  interqujedam 
Veterum  Monumenta  fjerattS  gecjeben  ;   unt)  JAC.  SYRMONDUS  fjat  btt)  fetV 

tmn  Alcimo  Avito  Der  An.  1 643.  ju  *J3arifi  auS  fcer  ^refle  flefommen,  &er<)(eicOen 
titlgltc&e  €0?iif>e  ancjeroanbt. 

17)  §)ae?  Q3itct>  de  proceflione  Spiritus  s.  e&enwe e£ md) fon(? cjenennef 

Wtrb :  Commonitorium  ad  Abragilam  Presbyterum.     gn>0  ©telfen  t>at>on  (tefKtt 
bet  HINCMARO  Lib.  5.  adverfus  obje&a  Grsecorum  zdOdonem  Bellovacenfem, 

18)  Refponfio  ad  obje&iones  Arianorum  k  Tra/iwundo  Rege  propofit», 
fciefe  ncnnet  ISIDORUS  librum  altercationis  eum  Jraftmundo. 

19)  3weiQ5ucJ)er  de  jejunio  &  oratione  ad  Probam  Virgioem. 
2.0)  Epiftote  ad  Carthaginenfes  egregia  atque  aliae  plures. 

2 1)  Homiliae  plurimse.    ©iefje  G.  CAVE 1.  c.  ad  an.  f  07. 

Swetffel^affce  «ettttc  i<h : 

22)  Sermonem  de  Purificatione  Virginis  MarU.       £)ann  btefe  fdjeirtet  ttad> 

G.  CAVE  Urtfteif  in  juncjerer  gcit  cjefct)rteben  &ufct;n.      ©ie  i(t  tn  ber  ^arijtfc&ctt 
$(uflacje  An.  1684.  wm  er|tenmaf;(  cjebrucft. 

23)  3)a3  ^UCt)  de  pradeftinatione  gratiae.  £)iefe£eicjtten  CtntCJC  AUGUSTI- 
NO  $u  5  2fo&ere  f)a(ten  e$  $u  cjering,  forool  fur  AUGUSTINO  ate  FULGENTIO. 
Theophilus  RAYNAUDUS  aber  (trettet  cjeroadi^ ,  &af*  CC?  FULGENTIO  *u* 
gef)dre. 

24)  £)a$  ^ud)  de fide,fo  cr  an  Petrum  Diaconum  bat  man  unter  AUGU- 
STINI  38ercfe  i)tebet>or  gefe^tt  ^o  abcr  ijt  fein  3wiffe(  mei)r  /  ba§  c^  FUL- 
GENTIQ  JufomttlCt 

Uttte^ 


2.  arp.ftebenbe  Q5cp(acje.         wit  St.  Petri&ircH  245 


Umercjefc&obett  |wfc : 
if)  2)flS  SSucr)  ,  pro  fide  Catholica,  fo  er  tt>tt>ev  Pintam  etttett  ^tkttltfdlttt 

QSifcbojf  gefd^rtebett ,  unb  oben  n.  14.  an^efubref  roorbett  tfh  SDenn  ob  roo(  CHI- 
FLETIQS  foicbeS  a(£  eitte  recftfe  ©ebufcrf  unfetf  FULGENTII  angefe^en ,  unt)  e$ 
ju  Dijon  An.  1649  jum  erftenmaljl  an$  2id)t  <je(teflet  bat;  fo  roetfet  bod>  bie  barttt 
t>orfommenbe  cjrobe  Unroiffenljeit  ber©riccbtfcben<5prad;e  cjar  beufftc^,  t>ag  ftetfjm, 
oteber,  rote  oben  oerme(bef  roorben ,  ttt  biefer  @pracf?e  fe(;r  flarcf  geroefen  ,  nicW 
f dttne  $um  Q3afer  t>abert«.    ©.  CAVE  1.  c. 

26)  Mythologiarum  libri  III.  ©iefc  roerbCtt  tfjttl  t)0tt  SIGEBERTO  GEM- 
BLACENSI  c.  28.  Uttb  Joh.  HEROLDO  in  Hxrefeologia  bti^tkCjtt ,  f]e  fbtttf 
ttiett  aber  Placiadi  Fulgentio  Grammatico  $u. 

27)  Liber  de  abftrufis  fermonibus,   t(t  OOrt  bercjfetcfjem  ©C^Ia.ge. 

©eine  SQBercfe  (tnb  fe&r  offt  gebrucff,  f>eufe  ftefjen  fte  in  Bibliothecis  maximis 
Patrum  Lugdunenfi  TAX.  p.  16.  Cthnieofi  T.VI. 

tf  MAXlMlNUS,  ^ifcboffjU  Anazarben  in  Cilicia ,  fjteff  Neftorii  tyMfyt)  foibet 
ben  #ircb'Q)ater  CYRILLUM  oon  Alexandria ,  roelcfcen  er  mif  abfe^en  fjalff, 
(gnbficj)  aber  fam  er  roieber  jurecfjte  unb  roarb  mtt  ber  ^irc&en  auScjefd&nef.  50?att 
(jaf  einige  SBrieflt  t)on  tfjm.  QJon  fetnen  ^eben  aber ,  r)abe  tcr)  f eine  anbre  al$  biefe 
cjefunbett. 

***LEONlS  I.  ber  ttott  An.440.  btd  An.461.  ben  $dmifcr}ett  ^fur)(  beffetbef  fjarV 
Ijat  burcb  fettte  @efcr)rfamfett  unb  gute  Sbaten  ben  gu^amcn  be$  (Sttfikn  tiber* 
fommetn 

®e*nc  ®c&ri(ften  r)at  ber  befufcmfe  PASCHASIUS  QVESNEL  An.  167  f.  ju 
sjJarts  in  4to.  unb  An.  1700,  JU  Lion  in  fol.  mtf  t>iefen  SKuf>m  fcerautf  Qtgtbm, 
fte  fofcjen  tnfofcr)erOrbnuttcj : 

1  de  vocatione  omnium  gentium  libri  duo  p.  1--3  f. 

2  Sedis  Apoftolicse  Epifcoporum  au&oritates  de  Gratia  &  Libero  arbitrio 
pag.  56-58. 

5  Epiftola  ad  facram  Virginem  Demetriadem  f.devera  humilitate  Chriftia- 
na  tra&atus  p.  3  9-48. 

£>tefe  brei;  ^cbrifften  fuc^et  (Xuf>m<jeme(bfer  QVESNEL  uttferm  LEONI  &u 
erffretfett,  ber  furfrefflicbe  G.CAVE  aber  l.c.  ad  An.440.  fjctft  fte  fur  undc&fe  unb 
ancjebtcbtefe^eburtbcn,  unb  x>b  er  cjletcb  bee?  QVESNELS  cjroffe  @e(e[)rfamfeif  in 
fettter  t>ermetrtten  Q5e5auptuncj  cjerne  cjeftebef ,  fo  jetcjef  er  bocb,  ba$  er  mebr^uf^ 
ma(funcjett  a($  Q5runbeancjebracbt  fabt,  unb  ba$  t&m  ba$  ©ftlffcbroetcjen  Caffiani, 
Profperi,  Eucherii  Lugdunenfis  Vincentii  Lirinenfis  unb  anberer/  /fl  Leonis 
fe(ber,  ber  tnfetnenQ5riefen,  ob  er  cjfeta)  @e(ejgenf)eit  ba$u  cjef^abt,  fetne^  Don  bte^ 
fetibreten  Q5uc^ern  cjebencfef ,  fe^v  cntcjerjett  feu 

4  Sermones  96  in  prsecipuis  anni  feftivitatibus  ad  Romanam  plebem  ha- 
biti  p.  49—185.  . 

tt>Cf$e  auo)  in  Bibliothec.  Patrum  Colonienfi  T.V.  mtWtW  ffak 


244  Qvtunben  unb  CTacfcricbteri  3.  Period. 

f  Epiftolae  141.  Ordine  Chronologico  difpofitae  ,  una  eum  fragmentis  4. 
Epiftolarum  p.  205-360. 

<D£ne  (Drotturtcj  flrtfcett  x»iv  (ic  w  fcer  Bibl.  Colon.  I.  c. 
£>ie  tf>m  of;ne  ©runi)  bepgefegte  9?et)en ,  fo  er  am  $age  0  Vincentii,  2)  feer 
©eburtfjCHRiSTl,  3)  friner4>immelfart&,  tmt>4)  t>er  Sfpoftef  ^etri  unt)$au* 
It  gef;affen  f>aben  foll ,  tmaleic&en  t)en  unfer  feinen  ^amen  &erum  gefiifjvten  Q3vief 
Obev  Tra&at  adverlus  errores  Sutichu  &  aliorum  haereticorum  ,  tt>elcf)er  aticf) 
in  J.HEROLDI  Orthodoxographis ,  SIMLERI  Scriptis  Veterum  adverfusNe- 
ftorium, VOSSII  Mifcellaneis  ju  fmt)en  ijt  f  fjaf  DOrbelobter  QVESNEL  JU  befto 

befjerem  Unferfcf;iet>  in  eitmt  2tnf>ang  p.  187-190.  gtbxafy. 

©er  IX  Codex. 

3(1  attf  ^apier  An.  1407.  roie  &er  ©cf;fu§  bejeugef ,  gefdf)rie6en,  unt)  i>on  Alber- 
to  PROYL ,  roie  t>ovne  in  Dem  QSuc&e  gejeicfjnef  (W;ef ,  Der  Sivfytn  gefcf>encftf.  <£v  begveif* 
fef  in  ftcfj:  Le&uram  fuper  officio  Miflie. 

SMefer  2(!bert  proyl  ift  An.  145*;  Vicarius  JU  St.Petri  unb  jroar  ad  Altare  St. 
Stephani  geroefen  ( ftelje  in  fciefem  TSanbe  p.  96.  unt)  112.)  gr  lebte  nocb  gegen  t>a$ 
i48©fie  3aJ)r,  ju  roefcf)er  geit  er  tin  2tf>n  tm  2>om  (>atfe,  ftelje  p.702  im  WSanDe. 

SDcr  X  Codex.  (Chartaceus.) 

3fHonPETRO  VERNT  a)  Vice-Rea©re  juSt.^efer  Uv  £ircf>en  gefcbencfet 
roorben ,  roie  t>enn  foic&etf  t>ovne  im  ^5ucr>c  bemevc&t  roivt).    &  begveiffit  aber  baffeibe : 

I.  JORDANI  b)  partem  seftivalem  Poftillae  faper  Evangelia  Dominicalia. 
2fm  £nt>e  f!ef>en  biefe  SBovfe: 

Explicit  poftilla  Evangeliorum  Dominicalium  cum  fuis  fermonibus  compilat» 
per  Magiftrum  JORDANUM  de  Quedelinborch  fub  anno  Domini  M  CCC.  fexage- 
fimo  quinto. 

II.  Magiftri  HENRICI  de  VRIMARIA  c)  Ordinis  St.  Auguftini  Traftatum 
de  inftin&ibus. 

III.  Quxftiones  venerabilis  Magiftri  JOHANNIS  SCARPEN  S.  Theologi* 
Profeftbris,  an  liceat  infra  officium  Mi&e  plura  figna  facere,  aut  orationes  dicere, 
quam  quse  inftituta  funt  abEcdefia. 


2frtmercFutttjeti: 

a)  (Ev  febfe  aB  Vicarius  ju  St  tytttv  An.  14^.  unt)  ift  befagter  tftrc&en  md;f  nur 
Vice-Redor,  fonuern  aucfj  Reftor  An.i447.geroefen,,  roiebennt>a$fe£tere2Bort 
fcuref;  Plebanus  evffavet  roivt) ,  (te&e  t>en  H23an&  p.  700. 878*  879*  «nt>  im  mten 

*  b)  2Bir 


2  Cap.v  ftebenbe  SStplcw*        wi  St.  Petri  ftircfce.  24  f 

b)  ^Bir;5abenobenpag.2;4.t)onJORDANO  Teutonico  gebanbeff,  «nt>  if>m t>ott 
jroeenanuern  Brixiounl)Saxonico5uunferf$eit)enerinnerr,  Ijier  fommt  ber  t>iert>te 
fynju  JORDANUS  de  Quedlinburg.  ©e  ftnt)  aber  nacb  eitiattuer  alfo  beru&mt  ae* 
tvorbett.  An.  i22$.Saxonicus.  An.  i$6f.Quedlinburg.  An.  i4io.Teutoni- 
cus.     An.  1435.  Brixius. 

c)  Gxmt  t>on  ©eburtfj  einC&firtttcjer,  Iebfe$u  &en3eifenbe$5fctyfer$  Ludovici  Ba- 
vari,  unt>  ue$9>abfte$  Benediai  XII.  k$tt  ftcfraufuiefteifiae^c&rifft  unbuieAri- 
ftotelifd)ePhilofophie,  brac&feeSaucbforoeit,  DagerDoaor  Theologiaeju^arig 
roart).  $?an  riifjmet  t>on  tbm  flrojTe$!i(t)iflfeif  aeaen  bie  2lrmen ,  $u(e£f  rcarb  er 
tom  25(afen  •  ©tcfo,  $roet>  3af>r  t>or  feimnv€nt>e,  fo  i&m  im  fyofyn  2l(fer  uberfam,  fefjr 
gemarterf.    £>a$q3ucj>: 

1  de  inftinaibus,  foun^ntbm  jureuett^nfofifaeaebett,  t|t$uQ3eneuicj  An. 
1498  ju^arigim^rucf  ^erau^aefommen;  ©niae baben e$ &tebewr,  uoebofjne 
©runt),  einem  attucrtt,£etmc&,  ber  au$  bem  £)ominicaner  Orben  roar,  beifeaett 
roollen.    3)ie 

2  Additiones  ad  libros  fententiarum  frafett  ttttf  Aegidii  ROMANI  Com- 

mentariis  An.  1  f  1 5 .  ju  €ulm  an$  Sicf)t ;  er  l)M  fte  fo  t>ier  §tic&er  abaef  fteifef ♦   3« 
fcemfeiben  %af)t  tf  "t> 

5  £)ie  Sermones  de  paflione  Domini  &  de  San^is  JU  ^a^ettail  flebrucft/ 
imb  tm  fofaenuen  abermal  mit  Nro.  I.  ju  ^arig. 

4  Flores  ex  eollationc  Patrum ,  24  SSucfyer. 
5*  In  libro  Ethicorum ,  ioQ3uc|)er. 

6  Quodlibeta. 

7  de  decem  praceptis.  &  (jeiffef  aucf)  Praeceptorium ,  Uttutt>irt>t>OttflniWtt 
fcemberufjmfettNicolao  lyrano  bet$e(eflef. 

8  de  perfeaione  hominis. 

9  de  incarnatione  verbi. 

10  de  exemptione. 

1 1  Expofitio  decreti  de  celebratione  MifTae. 
1  z  Sermones  de  tempore. 

1 3  Sermones  de  San&is. 

©te&e  TRITHEMIUM  de  ScriptEccI.  cap.  5-89.  A.MIRjEUM  in 
Auaariop.  80.  edit.  Fabrfc.  unt)  H.  CAVE  1.  c.  ad  an.  1 340. 

SDet  XI.  Codex.  (Chartaceus)  faube*  QtfytkUn. 

Pfalterium  DAVIDIS,  Proverbia  SALOMONIS,  Liber  Sapientia: ,  Eeclefia- 
fticus,  JESAIAS,  JEREMIAS  ,  Lamentationes ,  EZECHIEL. 

C&owejfefjef  einaefcfjrieben :  Hunc  librum  ego  HINRICUS  LUBECK  do  amico 
meo  JOHANNI LUBEKE,  ut  pro  me  intercedat  jugiter,6c  eo  mortuo,  proximio- 
ri  hasredi  <5c  hseredibus  prafentetur  literato  vel  literatis. 

%b  5  Unt) 


24$ 


Urfrm&e»  unb  Vla&vi&tm 


3.  Period. 


Uni)  t>on  einer  an&ern  £ant> :  2)tt  25od:  fcfcal  up  bac  liitFe  (C^or  ad  St.  PE. 
TRUM.  3m3lei*en:INDULGENTIiE  de  fefto  CORPORIS  CHRISTI  fecundum 
continentiam  &  effatum  bullarum  Papa:  URBANI  (IV.)  MARTINI  (IV.)  &  EU- 
GENII  (IV.)  omnibus  vere  poenitentibus  &  confeflis ,  qui  in  Ecclefiis  ,  in  quibus 
officia  celebrantur  interfuerint. 


C.  dies.  "1  a  Papa  Martino  &Eugenio. 

D.  - 
D. 


y 


D. 

D. 
CC. 
CC. 
CC. 
CC. 

cc. 
cc. 


c. 


a  Papa  Urbano  ,  Martino  6c  Eugenio. 


a  Papa  Urbano. 


De  Jejunio 

De  primis  vefperis.        -     * 

De  matutinis. 

De  mifla  fefti. 

De  fecundis  vefperis. 

De  primo  completorio. 

De  prima  fefti. 

De  tertia. 

De  fexta, 

De  nona. 

De  fecundo  completorio.     - 

Singulis  diebus  per  O&avam 

de  omnibus  diebus ,  qua- 

libet  die. 
Singulis  diebus  per  o&avam. 
De  matutinis. 
De  Mifla. 
Devefperis. 
De  prima. 

De  tertia.  -    - 

De  fexta. 
De  nona. 

De  Completorio.    - 
De  proceflibus  confuetis  per 

fingulos. 
De  fumtione  facramenti.    - 

Summa  tota  pro  Laicis  XI.  millia  dierum  6c  IX  dies  ,  qui  faciunt  XXXIII. 
annos  6c  LXI.  dies. 

Item ;  Sacerdotibus  de  qualibet  celebratione.  CC   dies ,  ab  iisdem. 

Tota  fumma  pro  Satisfa&ionibus  5300  dies  qui  faciunt  XXXVII.  annos  & 
novem  dies. 

Item:  qualibet  vice  dum  corpus  Chrifti  defertur  ad  infirmos,  qui  cumincen- 
fo  luminari  prsecedunt  vel  fequuntur ,  CC.  dies,  ab  iisdem. 

Item :  eis ,  qui  devote  fequuntur ,  C.  dies  ,  ab  iisdem. 

Item :  Mandat  diftrifte  omnibus  Pralatis  Ecclefiarum  ut  in  Dominica  proxi- 

ma 


CC. 

cc. 
-    cc. 

LXXX. 
LXXX. 
LXXX. 

LXXX. 
LVIII. 


CC. 
CC. 


!> 


J 


a  Martino  6c  Eugenifc. 


t-Cap.ftebenbc^ei^e. 


t>OH  StPetri  Rfrcfet. 


H7 


ma  prascedente  Feftum  Corporis  Chrifti  publicari  &  infinuari  procurent  fubditis  ef- 
fe&um  literarum  Papalium. 

2luf  einem  einliegenuertgetfef  (!anl>  t 

Ifte  liber  datus  eft  deTeftamento  HINRICI  de  LUBECK  ad  catenam  in  Ec- 
clefia  b.  Virginis  coram  Altare  St.  Joh.  Evangeliftae  juxta  di&amen  Teftamentario- 
rum. 

@v  ttbtt  unsefefjv  um  t>a$  Safjv  €f;vifti  1 490.  tmt)  tvav  Vicarius  tm  £>om.   33efa$e 
p.  705.  imii?8ant>e. 

©«  XII  Codex. 

3ft  auf  ^aptev  gefdf>vicben  /  uub  t>on  ttovevroefjnfen  Johanne  TOGHELING  $v 
fd;encfef;  gvbegveifft  nac[>fot0en&e©cf)vifffen: 


I.  Sermones.  (a) 

de  nativitate  CHRISTI. 

de  conceptione  MARLE  Virginis. 

de  refurreftione  CHRISTI. 

de  nativitate  CHRISTI. 

de  fefto  palmarum. 

de  refurre&ione  CHRISTL 

de  aftumtione  Virginis. 

deAdventu  CHRISTI. 

in  Evangelium ,  cum  audiffet  JESUS 

cogitationes  eorum. 

Utrum  AARONI  &  filiis  ejus  jn  con- 

fecratione  appofitus  fuerit  character 

indelebilis. 

de  affumtione  HELUE  &  fubftitutio- 

ne  HELISiEI. 

in  verba  :  Afcendens  in  naviculam. 

de  affumtione  Virginis. 

de  humilitate  &  pietate. 

Si  quis  diligit  me. 

deSt.ELISABETH. 

de  viduis  &  ornatu  diverfanHB  mu- 

lierum. 

deSt.PAULO. 

deSt.PETRO. 

20  Nonne  ego  vos  elegi 

21  de  Judice  iniquo. 

22  de  affumtione. 

aj  deSt-CATHARINA. 


x 

2 

3 
4 
S 
6 

7 
8 
9 

10 


11 
22 

16 
17 

18 

19 


24  de  Angelis. 

2f  de  omnibus  Sanclis. 

26  de  San&ificatione  MARIiE. 

27  de  St.NICOLAO. 

28  de  purificatione. 

29  de  Seffione  ad  dextram  Patris, 

30  de  fefto  palmarum. 

31  de  Afcenfione. 

32  de  Dedicatione. 

3  3  Utrum  conveniat  Deo  aliquem  in  fi- 

lium  adoptare. 
34  tltrum  Apoftoli  Ioquebantur  omni- 

bus  linguis. 
3  s  de  St.  PETRO. 

36  de  aifumptione. 

37  de  Angelis. 

3  8  de  bonis  cceleftibus. 

39  de  officio  mortuorum. 

40  de  mifericordia. 

41  Honio  quidam  peregr^  &c. 

42  de  Epiphania. 

43  de  purificatione. 

44  de  jure  primogeniturse. 
4f.de  Sacramento  Euchariftiae. 

46  de  afcenfione* 

47  de  vifitatione. 

48  de  Dedicatione» 

49  de  b.  Virgine. 

jo  deSt.NICOLAO. 

fi  de 


248  -  UrEunbett  un&  nacfewfctett  j.Period.f 

f  i  de  refurre&ione  CHRISTI.  ^  de  contumelia» 

f2  de  afcenfioneCHRISTI.  de  malediaione# 

f  j  de  Spintu  S. 

II.  Excerpta  de  PETRO  CLARiEVALLENSI  (b) 

III.  de  Vifitatione. 

IV.  Utrum  dolor  CHRISTI  in  paflione  fuit  maximus. 
V.  de  officio  PRiEPOSITI.  (c) 

VI.  CLEMENTIS  (d)   Papx  VI,  fermo  de  anno  Jubilseo. 

2dtmerc?imcjett  uber  fcett  XII  Codicem. 

(a)  €6  ftnb  €ntn>urffe  \>on  fKetsen ,  fo  tn  unterfcr>iet)Itc^en  3af>ren ,  unbjroar,  n>ie  icf> 
au$benan0efroffenen3af)fenmutf)ma|fe,  oonAn.  1445  bi$  14^4  roo  nia)t  gefjalfen, 
t)ocr>  oonanbern  gefammfet  unt)  naa)0efo)rieben  roorben;  t>te  Jg)ctnD  i|t  3of)ann  $0* 
Qf)tlin$  feine.  £)te$eben  felbft  ftnb  auf  eine  Scholaftifa)e  SBetfe,  ttnt)  infonberfjeit 
tiaa)  THOMiE  t)on  Aquin  €ef)tv®d^en  etn<jeria)tet. 

(c)  ^tt  t)etien  Statutis  Sele&is  Capitulorum  generalium  ordinis  Ciftercienfis  bti 
Edm.  MARTENE  Anecdot.  T.  IV.  trefen  rotr  bet>  benen  3af)ren  1483.  1484» 
unt)  148J1*  etnen  PETRUM  Abbatem  Clarae-vallisan,ltberrce(d)enpa)t)teCifter- 
cienfer  nia)f  roent'0  befa)roercn ,  aflein  btefer  tjt  ju  cjecjenn>drttcjer  ©a)ri|ff  $u  /uncj. 

@n  anber  PETRUS  unt)  *roar  ber  acbte  5lbt  bitfrt  Slofttrt  Itbtt  tn  t)em 
1  iten  Qabrfjunbert  nacr)  unfere?  Jpeifanbe^  ©ebubrf.  Q)on  t)iefem  (>aben  rotr  etuujc 
^rteffe,  roefa)e  BERTRANDUS  TISSIER  feiner  Bibliothecai  Patrum  Cifterci- 

enfium  T.III.  etnoerfetbet  fjaf.  2)t'efer,  ju  roe(a)em  \1ti6  oorfjabenbe  <Sa)rt'fff  fu> 
ret,  (ebfe;ube£*}3abfte$lnnocentii  Vl.getten',  unb  affo  &roifa)en  An.  1^2.  d.  18 
Dec.  unb  An.  i$62.d.  i2Sept.  benn  bi$  rocifet  ber  2fnfan#,  bci  er  unterbemSfta* 
men  be$.g>€rrn  CHRISTI  feinc  @a)rt(ft  an  \)t\\  btfa$tm  $ab|t  aifo  rt'a)tef :  Rex 
Regum  &  Dominus  dominantium  JESUS  CHRISTUS  ex  altiftimi  fubftantia 
Dei  patris  ante  cun&a  fccula  genitus  &  in  utero  fan&ce  virgiqis  temporaliter 
caro  fa&us  ,  Vicario  noftro  Innocentlo  Pap*  fexto  ,  ac  univerfse  noftrae  Eccle- 
fise  militanti  in  corporalibus  falutem  &  glorias  finaliter  adipifci  culmina  fempi- 
ternar.  £)iefe$  tjt  ofjn  Sroetffel  berQ5rtef  beffen  LUD.  ELLIES  du  PIN  Biblioth. 
Script.  Eccl.  T.  XI.  p.  79.  Cjebencfef ,  unb  babet  beria)fet ,  baf?  er  tf)n  An.  1 5  n .  qv 
fd)rieben  tyabt :  (£r  euuiet  t'f)m  aua)  eittert  anbcrtt  23rtef  ju,  ben  er  An.  1 5  n  ttn* 
ter  \>m  ^amen  LUCIFERS  an  bte  SOBef  t  abgeljen  laflen ,  unb  etnen  Traftat  x>*n  fcer 
tHac&t  fces  pabffes ,  roe(o)er  in  bem  1  ^02  Codice  MS.  ber  Colbertinifo)en  Bi- 
bliothec  beroa(jretrourbe.  €nb(t'a)  fo  nennef  er  t(jn  etnen  bloffen  $?ona)en  be$  bc* 
facjten5^(ofter^,  eSerbenetaberauS  beroor  2tuaen  r)abent)en  ©c6nfft  cap.  37.  baj}  er 
ft'0)  fe(bft  Clarevallenfem  Abbatem  devotum  nenne.  S)ie@a)rtf|tfelbfli|h'n  f)un* 

bert  Capittefn  etncjctr)etter*  ^a^  erjle  tft  afetc^fam  bte  ^orrebe ,  barauf  5anbe(f  er 
m  ben  6fofgenben  t>on  ber©a)6pffung,  to$  aa)te  i(t  t>em  Wenfitett  aetviDmet,  Da^ 

9te 


i.  Cap.  jtebenbe  Septage*  ww  St.  Petri  ^trcfee.  249 


9tebefd)reibet  £ucifer$  galt  unfc>fc>a$  iote  uie^cHie,  batfeilffte  tvarnet  furbrife^efefl* 
fc&afft.  SDemnecbft  (c.  1 2.)  (encfet  ftdE>  ber  QSetfaffer  ad  Praelatos  &  Presbyteros , 
tvelcbe  t>tc  bdfe  $Be!t  filios  fuperbi^  nennet,  unt>  roarnet  fte  fur£od)mut^  S)aS 
i3tef)anue(t  deduritia  diaboli  &  fupplicio  ejus.  £>&$  Hte  de  Martyribus. 
3)a3  1  f  te  de  invidia ,  \)Q$  1 6te  de  Vlrginitate ,  c.  17.  de  humilitate,  c.  1 8.  de 
honoribus  de  divitiis,  c.  19.  de  patientia,  c.  20.de  divitiis,  c.21.  neViriEc- 
clefiaftici  negotiis  incumbant  fecularibus  ,  c.22.  de  hypocryfi.  ,  c.25.  de  Si- 
monia,  c.  24.  de  avaritia.  2  f  de  divitibus  &  pauperibus.  26  de  luxuria.  27 
quare  Papa  falutetur  fan&iffimus.  28  de  paupertate.  29  de  meretricibus.  30 
de  fuperfluo  ornatu  equorum  Prselatorum.  3  1  de  fuperfluitate  officiorum  in 
Prselatis.  32  de  vana  &  inutili  pictura  cedificiorum.  3  3  de  vitio  gulae.  34  de 
ebrietate.  3?  de  divitiis  Prslatorum,  eosque  prohibet  thefaurizare.  36  quod 
olimfuerintaureatempora.  37dematribus&novercis.  3  8  de  caritate.  39Ad- 
monitio  ne  diabolum  fequantur.  40&41  deSimonia.  42dejudicibusiniqud 
judicantibus.  43deLegibus.  44  de  modo  condendi  leges  &ftatuta.  4f  decu- 
riaRomana.  46  &  47  de  miniftris  curiae  &  de  juftitia.  48  de  hsefitantibus  in 
fide.  49  Oftendit ,  quod  Laici  ideo  non  credant ,  quia  Prasdicatores  oppoft- 
tum  faciunt  &contrariumdicunt.  fo  de  conditionibus  boni  prsedicatoris.  ft 
Impoflibile  eft  fervire  diverfis  Dominis  fibi  contrariis.  72  Stultum  eft  confili- 
um  quasrere  a  nefandis.  f  3  de  dolo  &  nequitia.  5*4  contra  adulatores  dolofos. 
ff  Confortatio  divina  contra  turbatores.  f  6  Implorat  divinum  auxilium.  5*7 
contra  calumniatores.  f  8  quomodo  Deus  nominatur  in  fingulari  &  etiam  in  plu- 
rali.  f  9  de  illuminatione.  60  de  fcientia  Splritus.  61-67  de  attributis  divinis. 
68.69.  dedifcordia.  70-78 deConcordia.  79  de  potentiaDei.  8odepatientia. 
81  docetcontramundanapugnare.  82  contra  fuperbiam ,  malitiam,  fraudem. 
83  contra  luxuriam.  84Contra  fimulationem.  8f  Non  debet  quis  permanere 
in  peccatis.  8  6  de  vanitate  amicorum.  87  Quod  non  genus  fed  virtutum  nobili- 
tas  facitgratum.  88.89deira&vindi£ta.  90. 91  docetexadverfisutilitatemca- 
pere.  92deperverfo  mundo.  93-95"  de  inferno,  96  deParadyfo.  97  diabolu* 
procurat  ejicerehomines  de  paradyfo.  9§.99Deusdiligithumanumgenus.  100 
Deus  nullorum  mortalium  egetfuffragiis. 
(c)  <2Bei(  Wefe  $5d)vift  t)ie  ^amburgtfcfce  ^Urcfre  infonuerbeit  cwaebet,  fcerutenet  fte 
allbier  aanfceinaerticfet  juwerben;  man  fan  aber  p-4f  6.  WIU466  tm  I.  unfc)  p.239, 
tm  USSanbe  fytbti  baitm: 

PRiEPOSITUS  nullam  jurisdittionem  inecclefias  &Re&ores  earum  ac 
Clericos  civitatis  feu  diftri&us  DECANATUS  habebit ,  nec  ipfis  au&oritate 
fua  prccipere  valebit,  fed  corriget  omnes  exceflus  ecclefiafticos  laicorum  in 
civitate  &  prsepofitura  HAMBURGENSI,  nec  non  Clericorum  in  eademprse- 
pofitura  duntaxat  delinquentium  &emendam  recipiet  ab  eisdom. 

Item :  PRiEPOSITIUS  nullas  conftitutiones  vel  ftatuta  condere  poterit1, 
vel  Re&ores  ecclefiarum  feu  beneficiatos  inPraepofitura  beneficiis  fuis  privabit 
fine  confenfu  CAPITVLI  fpeciali. 

I.  Ztyile  3  ux  25attb.  3  i  Item : 


2f o  Ur£ uttbett  tmb  CTadjmcfceett  3.  Period. 


Item :  non  admittet  quxftuarios  vel  Iiteras  quaslibet  eis  dabit  pro  eleemo- 
fynis  colligendis  fine  Stru&urariorum  ecclefise  confilio  &  afienfu. 

Item  :  PRiEPOSITUS  efficaciter  &  fideliter  compellet  parochianos  pra> 
pofiturae  adcontribuendum  cumCAPITULO  pro  caulis  &litibus,  ftatum  ec- 
clefise  communem  tangentibus ,  def  endendis. 

Item:  Nullas  tailias  vel  exa&iones  imponet  aut  recipiet  a  fuis  Clericis  fine 
confenfu  CAPITULI  fpeciali. 

Item :  de  advocatia  feu  adminiftratione  bonorum  Ecclefiae  PRiEPOSITUS 
fenullatenus  intromittet,  fed  apud  CAPITULUM  remanebit. 

Item:  PR.&POSITUS  non  impediet  CAPITULUM  quo  minus  utaturlite- 
ris  confervatoriis  fedis  Apoftolicse,  fed  ipfarum  ufum  in  privilegiis,  libertati- 
bus ,  ftatutis ,  confuetudinibus  fcriptis  &  non  fcriptis  oc  unionem  prabenda- 
runV  defendet ,  &  efficaciter  confervabit. 

Item :  PRiEPOSITUS  manualia  feu  panes  &  burfam  in  abfentia  fua  -  - 
feu  alius  Canonicus  nullatenus  exiget  &  requiret. 

Item :  In  negotiis  Ecclefias  &  prsepofiturse  pertra&andis  confilium  C APITULI  & 
nonextraneorumfequetur,  nec  non  in  placitis  &  quibuslibet  juribus  Ecclefise, 
&  perfonarum  &rerumEcclefiaeftrenu&  acfideliterexhibebit,  necpropterpri- 
vatum  bonum  fuum  inhis  aliqualiter  vacillabit. 

Item :  def endet  collationes  beneficiorum  & jura  Praepofiturae  fuis  laboribus 
&  expenfis. 

Item:  a  fententiis  PR^POSITI  vel  officialium  fuorum  ad  CAPITULUM 
poterit  appellari. 

ltem:  PRjEPOSITUS  facietfigillareproceflus  finequalibet  difficultate ,  & 
pecuni£ereceptione,projuribusquibuslibet  Ecclefiae  profequendis  &defenden- 
dis,  ac  pro  redditibus  Canonicorum&Vicariorum  extorquendis ,  &  fuper  in- 
juriisEcclefiae&ipfisillatis,  benevole*  ac  promtdprocedet. 

Item:  PRjEPOSITUS  conferet  aliquas  ecclefias  fervitoribus.CAPITULI 
a  CAPITULO  fuper  hoe  rogatus. 

Item :  PRiEPOSITUS  aliquotiens  emendas  majorum  excefluum  ad  oratic- 
nem  Ecclefise  erogabit. 

Item:  PRiEPOSITUS  habebit  vocem  in  CAPITULO  &  intertrit  Capitu- 
laribus  tradtatibus  adhocvocatus. 

(d)  CLEMENS  vi.  erblicfeebaa£icWbfcfer®eft  amer|Jen juMeftrio,  m  \>tm  ©tiffte 

Limoge ,  fetn  Q}af ev  fjief?  Guielmus  Rogerius ,  Utl6  er  roart)  tn  t)er  ^auffe  Petrus  cje* 

tiartnf ;  21  te  er  oas  $?ond)en4!eben  erroctyfet  5affe ,  ejiencj  er  nocfr  cjar  jung  in  i)a$35ene* 
bict tner  Sftojler  CaTa  Dei ,  t)em  er  fjernacfr  ate  2ibt  i>orcje(WIet  roart) ,  efje  er  nacj)  parig 
gt  ncj ,  t>ie  Theologie  ju  f  retben.  £ier  erfangte  er  t>e<5  ^abfle^ ,  JOHANNIS  XXII 
©eroocjenfjett,  unb  burcfj  biefefbe  fetne  Q5eforbevuncj,  fo,  t>ag  er  tmmer  n?eiterftiecj, 
2(nfan#tf  roarb  er  Prior  t>on  St.  Blafii  in  Nimes ,  nad;mafj($  Abbas  Fifcanenfis  in  t)er 
Normandie,  ferner£5tfdS>off&uArras,  roeld)en  ©tfc  aber  ermtt  bem  (5r^(E)fu&($u 
Sens  in Champagne  wrroecf>fe(tet    An.  1350  er|ie((  er  t)en  €r^©tab  juRouen , 

UHb 


2.  Cap.  ftebenbe  Q3et)fage.  *>0)t  St.  Petri  Tkiv&e.  1 1 1 


lint)  An.  1 3  37  t)Ott  Benedi&o  XII.  t)e«  Cardinals-J£)uf)t ,   iub  titulo  SS.  Nerei  <5c 

Achillei,  ja  An,  1342  d.  7  Maji,  ot)er  n>t'e  anDere  fe^en  t)en  6tcn  7  rt>aruergar9t6* 
wfdjer^abft,  unuben  i^ten  beffefben ®}onat(j$  ju  Avignon  gcfrdnet.  2Htf  2ln* 
f>altett  t>er  &cwter  f;at  er  »0«  funfjigfte  Safjr ,  gfetrf;  n>te  fetn  CBorfaljr  Bonif aciusVHI. 
mituem  {junuertflengetfjatt  f;atte,  jum  3fu&el*3a&r  gemacyt,  unt>aUettunt)feuett, 


fer$u^pdl£ti  XII.  geiten  mit  t>em  R£msfcbcrt  @tui>l  roar  au£>'gefdf)t?et  rcoruert, 
fon)e^erteev|tc^t)oc()ibnbafuv  juetfennen,  e$roa'ret>enn,  bafhr  Oafletvi&er&era 
^abjWaenommene^anulunaen  fiir  mcf;tia  erffdrfe.  2)ua3  9idmifd;e3ieicf;,  ein 
£efctt  uc$$abfte$  jufeitt,  offenfiicf)  erfennfe.  0  t)ag  er  tin  S\t(}tv  rodre,  geftunue.  4) 
»ontS?dpferfbumabuancffe,  urtb  f)  folct)e$oi)neuc^abfh$^iflcttniemar;I$  roteuer 
juubernebmen,  anaelobte;  2Bie  nun  uer5vdt;fer  fo(d)e  i)dct)i>unbifltge  3umuti)un# 
gett  nict)t  annebmen  roofte,  erneurete  uer^abft  An.  154.6  am  aviinen  Sonnertfag, 
afle  roiber  ijjm  *>on  Johanne  XXII.  ebbefTett  ergangene  ©pnicfje ,  £rf  fdrungen ,  Q3an* 
neunu^erflucf>ungett,  imb (teg  babeneben bte €t)utvgurflcn tvarnen,  bafj,  fafls  fte 
nict)t  itt  geroiffer  gtit  eineu  neuen  jfctyfer  roafjlen  nnir&en ,  uer  9vdmifcf)e  ©tur)f  obnftbU 
bar  einen  fe^ett  unt)  ernenew  roofte.  A.i  5  f  2  $u2f  nfang  t>e&3ar)r$  roar  ev  gefdr)rficy  f  rancf , 

tt)ie  uetttt  6er  Infant DOttArragonien  d.  1  o  Janvatt  Petrum  deTurrilisuetffaflS  fct)retbef, 

unt)  »on  if>m  burcf)  einen  eigenen  Q5ofr)en  Raymuhdum  de  Fabrica ,  einegenaue  9}acf> 
rict)f  *>on  uem  Suftonbe  i)e$  ^abfie^  t>erf  anger,  @.B ALUZ.  PP.  a ven.  II.  p.  747.  £t 
ftarb ,  rote  tmter  anDern  (IU$  t)em  Calendario ,  fo  JOH.  JOFRE VI  Epifcopi  Reien- 
fis  &c.  MhTali  int)em73oCodice  bev  Colbertinifd;enBibliothec  i>orgefe£eti(t,  Ct^ 
i)efletam6Decueffe(ben3ar)r$  (vid.eundJ.cp.7f2)  unbim^ommev  t>ee?  fof* 
genuen  3fat)r$  roavb  fein  t>erblict)etter  £eict)nam  tlad;  oben  gemefuefetf  ^fofter  la  Cafa  de 
Diogebrad;f.  (Id.ib.I.  p.  510.)  @ef n  €eben  (ler>ef  toon  fec&^  unterfct)ieuetten  J?et)ertt 
befct)rieben  bti  *>or*roor)(beme(&fen  BALUZIO  T.  I.  a  pag.  243  ad  322.  ©einc 
<Sct)rifften  ftnb : 

1  Propofitiones.  £)jefe  (jatcr,  roieernocfrgr^QMfcfjoffouRouen  roar,  t>em 
^ab(tunt)feinemConfiftoriouberreic^et,  unb  ffaugefct)rieben$uCambridge  fn  t>er 

Bibliotheca  Pembrochiana  cod.  89.num.nacbG.CAVE  geugnifj  JU  ftttuett. 

2  Epiftote.  £>iefe  ftnt)  tr)ei($  gebrttcf f  /  aber  bti  unferfct)ieu(id)ett  Au&oribus t>er* 
ftreuet  ^beite  ftegett  ttocr)  i"  Bibliotheca  Vaticana  beroar)ref.  ©iebef  ©£)$§; 
Sebenuttb©efuttuljeif,  roerueicr)fte  in  meinerBibliotheca  Diplomatica  ttatyuergeit 
inOrbnungfteflen. 

5  Sermones.  SDa&Ott  f;atbieD?et)e  de  anno  Jubiteo  ©eiegenteif  ju  t)iefer5frt* 
mercfung  gegeben,  jtetflAn.  1545  d.27jan.  an  uie^dmifcbenSfbgefanbtenge^ 

tett/  ttnb  t)0tt  Bernardino  de  Urbe  Veteri,  auS  bettt  Auguftiner-Eremiten-Or^ 

^ettnacbgefcbriebett,  uaraufDotiuem^abfle  uberfe^en  unbgutge^eifTen  mvbtn,  rote 
t)ie  beifommenbe  Qjorrebe  ftiytt :  Refponfio  fafta  nuntiis  Sc  ambaciatoribus  Ro- 
manorum  per  fan&ifllmumpattem  &  Dominum  noftrum  Dn.  CLEMENTEM 

3?i  2  divi- 


aj-a  Urtim&en  iinb  VTa&xi&ttn  $.Period. 


divina  providentia  Papam  fextum  anno  DOMINI  M  CCC  XLIII.  in  civitate 
Avenionenfi  die  XXVII.  menlis  Januarii ,  quam  refponfionem  ego  Fr.  BER- 
NARDINUS  de  URBE  VETERI  fratrem  Eremitarum  ordinis  St.  Auguftini 
fecundum  fenfum  folum  audiendo  in  publico  confiftorio  fupradidtum  Patrem  & 
Dominum  noftrum  fcribendo  collegi ,  fed  fideliter  reportavi ,  interpofuit  in 
Chrifto  fan&imrnusPater&Dominus  au&oritatem  iftam ,  &  proceflit  ut  infe- 
rius  ordinatur. 

4  de  Canonizatione  Ivonis.  SMefer  Ivo  Hallory  n>ar  C!tt  ^|^Cr,  UUb  Ctt\$ 
Treguier  m  Bretagne  blirfig;  €rnxirt>  An.  1346  d.zGMaji  untePW#eifigen  Qtt 
fefcet,  fic^cBALUZIIPP.Aven.I.  p.ifj. 

f  de  approbatione  CarolilV.  inlmperatorem  ele&i. 

6  Collationes  multse.  <^ief)C  TRITHEMIUM  1.  c.  n.  618.  Uttb  G.  CAVE 
ad  an.  1 342. 

£>er  XIII  Codex.   (Chartaceus.) 
&iefe$Q$ud>fommfabermafjl  *>on  JohanneTogheling(>er:  £$iflbarin: 

I.  B.  GREGORII  (a)  Papx  Liber  Paftoralis  cura?. 

II.  ANDREiE  HISPANI  (b)  minoris  Poenitentiarii  &  Vegarenfis  Epifcopi 
Lumen  ConfefTorum. 
III.  Magiftri  AUGUSTINI  (c)  Neapolitani  Expofitio  fuper  Magnificat. 


2lnmtxcYm$cn : 

(a)  GREGORIUS  (jatteben^abftFelicem  III.  ju  feimm£>ber<€(fer*9)afer,  feine€(* 
fevrt  ^teflenGordianus,  ctn^at^^err,  unt>  Sylvia ,  *>on  n>eld)en  er  tn  &om  o(>n* 
gefefjr  um  t)aS  3af>r  @f>r  ifti  $-40.  enf  fproffen  tft.  €x  bxafytt  fctnc  Sugcnu  n>of  ju,  lern^ 
t c  m$  recf)tfcf;affneg  unt>  ftifjrf  e  etn  tugenb&affteS  ^cben ,  bafjer  er  ntcfct  nur  in  t>en  CKat^ 
fam ,  fonbcrn  aucf;  t)on  bem  £di)fer  J  uftino 

An.  s  8 1  Prctor  tn  &om  crnennct  n>arb.  €r  baucfe  fecN  ftfdfter  in  ©icifim, 
unbbaSftebenbeint)er<E)fat>f&om,  inn>efcf)e$er,  t)a  crben^e(f(id>en©fanbauf* 
flegeben,  felbcr  gieng. 

An.  5  8  3  aber ,  t)a  ifjn  ber  ^abft  Pelagius  jum  Diacon  maa)fc  ^unb  an  ben  £dt>* 
ferTiberium,  um  rotber  t>t'e  £ombarber  Jgutfffe  jtt  fucjjen,  fc^tcffe,  n>iet)er  twfaffen 
muff  e*    2(te  er  nocf)  ju  Conffcmtttiopd  n>ar ,  difputirte  cr 

An.  r86  mttt)enq3atriar($ent)afelbftEutychio,  n>e(d)crbt>$uferf¥)ungbegg(ei< 
fd)e$  fcugnef e ,  unt)  fityrf e  bie  2Baf>rf>et'f  bicfes  &&r*<E5afce$  fef>r  bunbtg  au$ ,  f am  aucf) 
in  bemfelben  3a(>r  n>t'euer  $u  £aufe  unt)  Fer>rte  in  fein  5U ofter. 

An.  )-9otvarbermt)er©etfilt^fettt)em9vat5  un&QSoftf  in  9tom  pn^abfrer* 
n>df>(ef,  unt)S>en  3 §ept.  bauftd&fange^cfremt^m,  i>a&uetngcn?eif>ef. 

An. 


2  Cap.  fitbmbt  Q3et;(age,        Mn  St  Petri  Sftrcfce.  2  $• ; 

An.  ^^^eltereineQJevfammlun^ber^effKic&enjuKom,  in roelc()evbev(Ct?4l' 
ccfcomfcfoe^viefiev  Johannes  oonbev  ^maufeebuvbetentnarciomttfc^cti^cQC^ 
fcei'  foggefovocfjen  roavb* 

An.  f96fd?icffeevben5(bf  Auguftinum  auSfeinenmnifjm  evbauefen  $(ofkr  roic 
auc^Mellitum  unb  anbevetTCc»rt<fcenacb(£injellrtii&  ab,  t)ie  €inroof)ner  befielben 
ium^'iO(icf)tn®(aubenjuberoeaen,  unb 

An.601  gab  cv  jefcterroeftnfen  €oangelifien  Juftum  ,  Paulinum,  Laurentium, 
iinb  anbere  $u  $Jit*2(rbeiferm  £)i$  guf e  aber  oerbuntfeife  ev ,  a(S  t)ie  tyaxttyi  be$  un* 
tveucnPhocjE  roiber  feinen^ervn,  t)tn  fldpfcv  MAURITIUM  nafrm  7  unb  if>m  fo 
aar  ju  feinev  angefvefenen  Diegierung. 

An.  60?  ifteinemeignen@c6reiben@(ucf  rounfcf)fe,  roortfber  ber  furfreff(ic()e  G. 
CAVE  Hift.  Script.  Eccl.  Lit.  ad  An.  5-90.  fein  SWtfifailen  alfobejeuget:  adeo  tur- 
piter  lapfuseft  inhac  reGregorius,  ut  fceleftiffimo  parricidse  excogitatiflimis 
adulandi  artibus  blandiri,  6c  in  piiflimi  principis  Mauritii  manes  acerrime  de- 

bacchari  non  erubefceret.  gufei^t  aie  er  1 1  ^onaf^  am  *pobagra  fa)roer  barnie* 
bergeiegen  fjatte,  ftarb  cr  t)cn  1 2  €0?arf it- 

An  604.  Johannes  Sarisburienfis  bef (agef  pd?  ttber  tfjtt ,  ba§erbie  Mathefin  00U 

feinem£ofeoerbannetf)abe,  anberebefcf)roerenftd;bager  &K#eibn#e©c&rifften  in 
bev  *)>fd(|ifa*;en  Bibliothec  f>abe  oevbvennen  fafien,  bem  abev  anbereroiberfprecbetn 
©etne  £eben&Q3efcf)reibung  f)at  »ie(  erbid;fefeS  unfermengef ;  3um€xempe(/  baj*  er 
buro)fein©ebef^ben  5ta>ferTrajanum  autf  ber#<tf(eerldfef;  t>a$txau$  einenSucfje, 
barinnReliquiengeroefen,  Q3(utfjerDorgebrad)t;  bager  ben  l;ei(igen  ©eift,  in@v 
fialt  tintx  laubtn ,  roann  er  georebigef ,  uber  ftcf;  fttyn  gefjabt;  baf?  er  bte  m  ber  ©cfrvifft 
ungegvunbefe  &fjve  »on  bevTransfubftantiation  mtt  SBunbern  beffdtiget  fjabe,  unb 
bergleicfjen*  ilnfeve  Q3orfaf)ren  fyabm  tr)n  im  breijefjenben  unb  fofgenben  3afjrf;unber* 
fen  dffenf(ic(MnberLitanie,  bie  unfenfoH  eingevucff  roevben,  al$  einen  guvbitfev  bti 
@0£§  angeruffen-  An.  1 264  befd;(oflen  tk  $rebiger>$?dnd)e  attf tyrer  ju ^arig 
gebaltenenaUgemetnengufammenfunft  feftum  femiduplex  ju  feieru,  unb  An.  1 300 
beroinigten  t)k  Ciftercienfer  bti  bevgleicfcen  ©efegenfjeit  fetn  geft  a((e3af)v  mif  jroo 
Cfljiflenjubegefjen.  ©iefje  martene  Anecdot.  T.  IV.  p.  1737.  unb  1496.  t>a$ 
Gregorianifc^e©cf)u(^efl ,  fo  an  einigenOrfen  Sdfjrficfr  begangenroirb,  fcaf  W. 

SEBERUS  ju  iJevf^dbigen  gefud;ef ,  unb  An.  i6of.  Feftum  Scholaflicum  ,  quod 
vulgo  Gregorianum  dicunt ,  tum  impietatis  abfolutum  crimine  ,  tum  vanita- 
tis  ju  ^eipjig  in  4*  bevautf  gegeben. 
Unfev  fetnen  ©cjvifffen  ftnb  etnige  3w>etfTel&aff ee.    ©0  ftveifet  man  ubtx  bte  Li- 

bros  IV.  Dialogorum  de  vita  &  miraculis  Patrum  Italicorum  &  de  xternitate 

animarum,  roe(cf;e  ifjm  in  bev  &cmttfcr;ett  ^trcfoc  Mekhior  CANUS,  ttnb  unter 
ben  Dieformirfen  Rob.COCUS  in  Cenfur  Joh.  Henr.  HOTTINGER  inPentade 
DifTert.  unb  A.RIVETUS  in  Crit S.  abfpreo)en ,  ifjre  ©vtmbe  ftnb :  1 )  t)k  ©cbveib^ 
2lrt  fet  gan^anbev^  unt)  ftf)v  tknb  gegenb/e,  rctlfytin  btn  mbvtn  ©d)vtfffen  biefe^ 
5ttrcr>en^e^rct^  mhmmt  2)  t$  befunben  ftd;  elenbe  gabe(d;en,  bte  einem  fo  ge^ 
leovtenunbffugen  Wanne  manfidnbis ,  roe(d;e^infonbevf)eitt)ovgebaa)ferCanus  bt> 

3i  5  mer* 


'%  r4  Urtunbm  unb  nacfcricfceert  5 .  Perbd. 


mercfet.  $ )  fo  91113  auc&uie&br^rf  fe(bfl,  t>on  GREGORH  feiner  ab ,  unt)  be* 
griff  @d£e ,  Die  feiner  fon  jtigen  2tf)tt  uurcbautf  juroiber  lieffen»  Ztfozxt  meinen ,  bafj 
f?et>oni&mberru(jren,  un&bringenoor  ObaggfetdjroolGREGORIUS  M.  anMa- 
ximianum  oon  Sh-acufe  fd)reibe,  t>a£  er  dialogos  ju  oerfafien,  ibm  oorgcnommen 
(jabe;  2)  <£$  rodren  alte  3*u0ntffe  Dorfyanuen,  Die  viex  25ucfeer<<Befpr«dbe  mef;r 
gemeiueten  SittynfiQcitot  beifegten  ;  £>a$  tbun  JOHANNES  DIACONUS ,  t>er 
umt>a^3abr€&ri(ti77f  ftc()beru(jmtgemac|?te,  unt>  fiiQtfytbti,  uagftefjernacbtwt 
tJem^abjtZacharia  jn  t>ie  ©ried>ifu>e  ©pracfje  rodren  uberfe^et  rooruen,  unt)  it>m 
fhmme  ber  berufjmfe  PHOTIUS  bti,  unt)  jeige  jug(eicr)  an,  uag  t>iefe  *>ier  Q5ud(jer, 
tvieZacharias  jegferroefjnfc 2Mmeffcf;ung  beforget  ftabc,  bereits  i6f  fein  gefd;rie* 
ben  geroefen*    £r  faf*  aber  oon  An.  74 1  bts  7  r  2.  9?eulid)  (><**  Edmund  MARTENE 

GU$  t)er  Colle&ione  antiqua  canonum  paenitentialium ,  roe(d)e  er  jrotfcftett  bent 

3afcr72i  tint>75ii>erfertigetjufettt,  mutbmafief,  unufeinemThefauro  Anecdo- 
torumT.lV.  einoerfeibetbaf,  fcf;licffenroollett,  t>apn>ei(int>erfe(bent>ieferDialogo- 
rum  geuacbfrourue,  fofc&e  unferm  GREGORIO  fdnten  beigeiegcf  roeruen.    Cjete- 

rum,  fagf  er,  cum  ex  GREGORII  Magni  Dialogorum  libris  Autor  teftimonia 
proferat,  non  leve  inde  argumentum  eruere  poffumus ,  ad  illos  fan£to  Dodo- 
ri  afferendos,  quosnonnullihujussetatisCriticiipfi  auferre  conati  funt. 

£>ie  britfedtteinung  beget  Guil.  CAVE  t>on  biefem  Q5ucf)c,  (1.  c  ad  an.  ^o.) 
t>a§  e$  jtoar  t)tcfem.€cf>rer  nicbt  absufprecj>en ,  aber  t>on  ant>ern  eigne$©efa(fenS  wr* 
mef>rctunt)oerberbetfei,  erjef)(et  babti  uieunferf$ieb(ic[>e2uiflagen,  uie&aoon  fjcraus 
ftnb,  uieuergerteigee&efer,  bei  if;mnad;fcfenfan,  roobet;uetmaud;biefe£anjufu* 
gtn ,  ua§  matt  (te  aud)  in  Franc.  COMBEFISII  Bibliotheca  Patrum  Concionato- 
ria  fo  ju  ^J>art§  1662  gebrucff  ift,  antreffe* 

Additamentum  f.Appendix  adLibros  dialogum,  in  roefc&ettt  bte  Jabef  OOtt  ber 
Trajanifcf;en,t>urd;  if;nau$ber£6((enbefreifen<2)ee(e,  befmulicbift,  roirt)  oon  BA- 
RONIO  ad  A.C.!6o4.  BELLARMINO  de  Script.  Eccl.  COCO  ,  HOTTIN- 
GERO  unb  RIVETO  fiir  unfergefcf;oben  gcf>aftc». 

©erCommentarius  in  quinque  libros  Mofis ,  roie  aucf)  t)ie  Expofitio  in  librosRc- 
gum  ftnb  oerbdcOf ig,2)an  ob  jroar  nid;t  *u  (dugnen  tf  efjet ,  t>a§  bergleicben  5lrbeit  oon 
unferm  GREGORIO  Ijcrrttyre,  fo  bejeuget  t>ocf;  JOHANNES  Diaconus  in  feiner 
£ebcn&Q5efcf>reibung ,  bafj  bicfe  Q>ttcf)er ,  gfeid;  nacb  fetttem  $obe ,  t>a  fte  faum  befanf 
geroorbett ,  t>on  feinen  933ibcrr»drtigen  uem  geuer  fein  aufgeopffert  rooruen.  3}er  -]3a^ 
virtfcbe^uc^brucferCLAUDIUS  CHEVALLONIUS ,  uerfetne^GercfeAn.if^ 
^erau^gegeben,  fdffef  (te  t>ar>er  att^,  (vid.COCUS  l.c.  p.407.)  tvelcfx^  aucf)  oor 
tfem  JehanPETlT  in  feiner  ebenfafe  ju  partg  An.  1 5 1 8  beforgfen  Vluflwt  gef^an 
fjatfe. 

QttberExplanatione  in  feptem  Pfalmos  pcenitentiales,  freffett  n>tret'neant>ere 
Uberfc^ung  in  benen  ^5rbftfcr>en  ^erf  en  an,  al$  $u  t>er  getf  gebrduc&f  ic&  roar ,  uni>  GRE- 
GORIUS  fef bftin  fcinen  anbern  ^cf>ri(ften  fur)ret ;  fo  roar  aucf>  bamaf)fe  noc^  nid;t 
0ero^tt(i^bie^ird)en^reriut>enenjum  QJolcfe  ge^a(fenenOvet>en ,  roie  fjiegefcbte* 


aCap.  ffe6enbeQ3et;fage. iwiSt.Petri&trcfre, ajrr 

i)et,  mit  bem  Sufafce  beatorum  anjufufjren,  bc»r;ero  auct)  biefe  @ct)rifft  t>ert)dc&tt'0 
foirb,  ob  fte  GREGORIO  jugefjore. 

£)ett  Commentarium  in  Canticum  canticorum  fe£et  Ant.POSSEVINUSUtt* 

ferbie<Scbrifftett,  roelcfjenacbJOHANNis  DiACONUtfage  benen  Siammen  ge* 
rotbmetroorbett  (Appar.  Sac.)  unt>  JACOBUS  PAMELIUS  berict)tet  un$  in  ber 
93orrebc  jut)emTom.n.  Opp.  GREG.  fo  An.  i  s 72  5u2(miverpertan$  £ict)t  ge* 
tretenfol.  3  j  7.  baf?  biefe  2lrbeit  in  benen  gefcbriebenen  Q5ucf;ern  t)em  ISIDORO  be* 
ftanbigbeigelegetroerbc. 
llnter  bencn  it)m  beigefegten  2$ricfen  ftnb  *>erbdcr)tig, 

1)  ad  Johannem  Epifcopum  Syracufanum.       Jpitrut  rOtrb  eittetf  Q3ifo)0ff$  $tt 

(Eottftantinopel,  mit^amenEufebii,  gebaa)t,  babocr)&uGREGORll3eiten,aucr) 
nicf;t*>or,  obernact)it)m,eineraufbefagtem  ©tut)fgefeffen,  berbtefenSftamengefufrrt, 
vid.|COCUS,  Hotting.Rivet. 

2)  ad  Auguftinum  Anglorum  Epifcopum.  £)tefe  gei)dret  GREGORIO III. 
©iefjeHotting.  unbRivetum. 

3)  de  privilegiis  Ecclefiae  Ravennatis ,  biefe  tfl  gan£  geroirj  erfia)tct.    <2>ie(?e  BA- 

RONIUM  ad  A.C.f9f.  itnbHotting.l.c. 

4)  devitaS.HonoratiEpifcopi  Arelatenfis.  (Ewfte  Hotting.  PoiTev.  Rivet. 
II.  cc. 

SDad  Privilegium ,  fo  GREGORIUS  bem^foilerMedardi,  auf sSerfattgen  be$ 
£dnige$  Theodorici  ttt  ^rattcfrctcfe  An.  f  9  3  fofl  gegeben  t)aben ,  unb  bei  benen  & 
piflefn in berAn.inj  gebrucftenSIuflageangefuget  worben,  ift  offenbar  erticr)tet, 
bann  foftf;eg  fol  im  befagten  3ar)r  wn  Auguftino  bem  €t1^ifcr)opon  Catttelberg, 
Mellito  bem  ^ifcjjoffoon  London ,  tmb  Theodorito ,  bem  ftdnige  »on  Srattcf  retcf> 
imterfct)rieben  fetn.  £)a  bocf;  biefer  »or  An.  j  9^  ntct)t  jttr  €rone  gefanget ,  ber  nttt* 
Icrc  »or  An.  604  ben  <t>tab  ntc&t  tiberf ommen  fyat ,  ttnb  ber  (£rfl c  »or  An.  f  96  nte&t 
ttt  (EttcjelUttfc,  gefct)roeige  berm  €r^ifcboff  son  Cantelberg  geroefett.  £>ar)ert> 
au*  BARONIUS  fefbftben^etrugeifennet  ad  a.C  f9j+  n.  83.  conf.COCUM. 

€$roirbaud>  bemGREGORlO  Magno  einSynodus,  roefcber  fect)$$er)en  Cano- 
nes  in  ftct)  fafTet ,  beigefeget,  roann  aber  fof  cfjer  in  bem  fecbflen  3at)r  be$  ftdtjferS  Leo- 
nis ,  unbinbemjroeitenfeine^^obn^Conftantini,  inber  Dterbten  Indidtion  gebaf* 
tenroorben,  fo  fdfft  fofcr)cr  auf  ba$  3abr  unferg  Jj?et;fanbetf ,  fteben&unbert  unb  eitt 
unb  $roant$ig ,  ftefjeBARONiUM  unb  COCUM II.  cc. 

Antiphonarium  five  Gradualem  librum  ,  imgfeid)en ,  Librum  Sacramento- 
rum  de  circulo  anni ,  roefcjje  t)Orgebacbter  PAMELIUS  feitten  Liturgicis  ,    fo  JU 

Cc*ltt  An.  1  j 7 1  in  4to.  jum  93orfa)cin  gefommen ,  T.  II.  eitwrfeibet  fyrt,  unb  W 
J>onba$fef2tere  jupartfl  An.  1642.  in4to;  mit  Menardi  5Inmercfungen  roieber  auf* 
gefegetroorbett,  fefcetHOTTlNGERUS  unter  bieuntergefcbobenen  35ucf;er. 
£>ie  utigeftrittene  ©ct)rifftcn  unfertf  GREGORII  ftnb : 

1)  Liber  Moralium  in  Job.     £)i$  t)af  er  An.  s  8  3  JU  C0ttfl4rttt>t0pel  (MQtfCMQtn, 

unb An.f 90 eolfenbet,  es if! tin&ln ju l&m An.  1 47 ; unbjuPrtngAn.  149;  btu 
be  mar)(  in  foiio  tyxwt  gef  ommen» 

2)  Li- 


»• 


aj6  Urtunbmmb  H4cJ>ric&tctf  $.Period. 


2)  Liber  Paftoralis  curae  ad  Jobannent  Epifcopum  Ravenn*  ,  fo  tM  Uttferm  ttOCJ) 

t)orfjabent)ett  unt)  tm  XV  Seculo  gefd)rtebetien  Codice  beftnbdcfj  tfl  €r  bat  es  im 
Slnfancje  feinetf  ©tfceS  aefcbrtebett  unt)  unferrtcOfef  Daritt  t>te  £ebrer  uni)  ©eelforger, 
rote  (te  ntdjt  nur  fur  (tcf)  |e(b|t  tn  tfjrem  2mtf e  unt)  €brtfientf)um  jtcj>  ju  bef  racjen  bdf  f  en, 
font)ern  aud)  rote  (te  nac&  ©efegenbetf  ber  3t\t,  t)er  ^erfonen  unt>  anbern  Umftdnuen  nit 
ibren  2Im>erfraufen  umjucjefjett  bdtfeti.  ANASTASIUS  ANTIOCHENUS  fattt 
ttm  Da£  3abr  Qt^vtfli  602  in  t)ie  ©ried^ifdr>e  ©pracfje  tiberfefcef ,  roe(d;e  5lrbeif  abtx 
nacbmafo  unf ergecjatvjen  tfr.  $?an  fjat  e$  etn£e(n  ju  Qeragburg  An.  1 496  unt>  ju 
partg  An.1498  in4to.  jum&rutfbeforberf* 

3)  Homilise  XXII.  fuper  Ezechielem  Frophetam ,  tve(cf>e  er  OljttCjefeljr  um  batf 
3af>r  f9f  wrferttcjet  baf. 

4)  LiberXL.  Homiliarum  dediverfis  le&ionibus  Evangelii. 

y)  Libri  XII.  Epiftolarum  ex  regiftro  ipfius  D.GREGORII.     Unfer  utefett  ftnt> 

ju  merf en :  Ep.  42.  Lib.  I.  in  roe(o>er  t>tefe  2£orfe  t>orf ommen :  Ante  triennium  Sub- 

Diaconi  omniumEcclefiarum  Siciiia  prohibiti  fuerant,  ut  more  Roman*  Eccle* 
fix  nullatenus  fuis  uxoribus  miicerentur :  quod  mihi  durum  &  incompetens  vi- 
detur,  ut,  qui  ufum  ejusdem  continentise  non  invenit ,  neque  caftitatemantc 
promifit ,  compellatur  a  fua  uxore  feparari.  3m#(etci)en  ftnt)  nicftt  Jlt  Oercjeffett 
t)ie  epiftolae  de  obedientia  erga  Imperatorem  &  de  nomine  U  N IVERSALIS 
PAPiE  in  ecclefia  Catholica  non  ufurpando  ,  roefd)e  ttl  MELCH.  GOLDA- 
STI  Monarchia  St.Romani  Imperii  T.II.  aticjetroffen  roerttfn.  £)ie  ®e(ecjenfjeif 
&u  btefen  Qab  ber^tfct)off  ju  (Cortpamirtopel  JOHANNES ,  t)er  ftcl)  Oecumeni- 
cum  nennen  ftej? ;  <£$  nennct  aber  GREGORIUS  fciefe  ^enennuncj  titulum  fuper- 

bum,  hsreticum,  ANTI-CHRISTIANUM,  Diabolicum,  fte&e  G.  CAVEl.c. 
umerfdbieWicfcc  att  verfcfcic&ette  cjefd)rtebene  Q3rteffe ,  tmaleid)en  t)er  fo  ad  Petrum 
Sub-Diaconum  cjertd)fet,  fWjett  bti  Steph.  BALUZIO  Mifcell.  T.  V.  pag.468. 
iEtiteti  25rocf  en  vort  fcem  ad|Secundinum  ejefcfcriebertem  2$rteffe  fjaf  un$ 
Henr.  CANISIUS  Tom.  III.  Antiquse  Le&ionis  pt.  2.  atlfbefjaffett.  iDteBrtefe 
uauoti  t)eretnean  bie  2Mfcf)6ffe  *>on  jfrrlarib  uberfjaupt,  t>eratit)ereaberant>eH2M* 
fcboff  Quirinum  infonberfjett  abcjeaeben  ul,  fyat  Jacobus  USSERIUS  m  fetner  Syl- 
loge  epiftolarum  Hibernicarum  t)0rne  ancjefefcef.  €nt)(icf)  (jat Melch.  CANUS  in 
GREGORII  23rtefcit  t)en  gef>(er  bemercfef ,  t)af?  er  m  M  Theodoreti  ©efle  Dm 
Sozomenum  anftibre,  roe(cbe€rinnerunarott)erBARONIl  unt)RAYNAUDl.£)ef* 

ttflfeit  i)0n  Francifco  COMBEFIS  in  feiticr  Bibliotheca  Patrum  concionatoria 
S)ertf)dt)i#et  rotrt),  fitf)t  b.ITTIGIUM  de  Biblioth.  &  catenis  Patrum  pag.  57  8. 
feqq. 

6)  Mifla.  S>iefe  f)M  ber  ^ont^(tc6e  Q5ud>t>ru(fer  Fredericus  Morellus  ©rtecDtfcf; 
ItnbSafetnifc^  f)erau^  Cjecjeben ,  (te  (tefjet  inMargarini  de  laBigne  Bibliotheca  Pa- 
trumT.XII. 

7)  Hymni  aliquot. 

8)  Concordia  quorundam  teflimoniorum  S.  Scripturse ,  tDe(c5emter^3ari(lfcfen 

5(uflaae  fetner  ^Bercf  e  An.  1  s  7 1  ^uerft  an^  Stcfrt  cjef  ref  en  tft. 


a.  Cap.ftcbenbe  Q5et>(acre*  -      WttSt.Petri!&fr<t>e.  *W 


gu  t)enen  Editionen  t>er  ^Bercfe  unfertf  GREGORII,  roe(e(je  t)er  fiirfreflicfce  G. 
CAVE  l.  c.  erje&Ier,  (tnt>  fcfaju  $u  tftun :  i )  tne,  twlc&e  An.  i  s  1 8.  M.  Bertholdus 
REMBOLT  mit  Summarien  unt>  Dtegijtern  oerfefjen,  unb  ^u^arif  bei  Johanne  Parvo 
(Petit)  in  tol.  tm  SDrud  au^cjecjan^en,  unt>  2)  bte  /  roe(cf;e  An.1704.  oon  t>enen25e* 
nettcttiiern  ju^ariginfoi.^eraudcje^cben  roort>en. 

(b)  ANDREAS  HISPANDS  gtebct&on  if>m  felbjt"  unt)  feincm  ^ud[)ct)iefe9)ac^ric5(: 
LUMEN  CONFESSORUM  vocatur  hsec  do&rina  omnibus  Poenitentionariis 
&Confeflbribusadfciendum  neceflaria  per  mepauperemEpifcopum  ANDRE- 
AM  HISPANUM  minorem  Poenitentionarium  &  Vegarenfem  Epifcopum  6c 
Pontificem,  ex  multis  di&isDo&orum&Magiftrorum  Theologise  &  Decreta- 
lium  ac  Doclorum  inmultis  Iocisdifperfa  &variis  determinationibus  complet* 
&  fa&a  ROMiE  dum  ad  partes  HISPANLE  vellem  ire,  dimifla  omnibus  meis 
CartbefanU  cVpr^fertimcuramanimarum  habentibus  profpeciali  Valeto,  cum 
non  habeo ,  ubi  refidere  aut  miniftrare  poflim  Anno  Domini  millefimo  quadrin- 
gentefimo  tricefimo  oblata  per  me  Reverendo  in  CHRISTO  Patri  &  Domino 
JORDANO  de  URSINO  Cardinali  &  Epifcopo  Albanenft  digniflimo  majori 
Roman*  Ecclefis  Poenitentiario  ,  pro  quo  ,  precor,  fiat  fupplex  interceffio  a 
te,  quilegerisacperfecerisin  hoc  LUMINE  BEATO. 

DusefuntpartesLUMINIS  hujus  CONFESSORUM. 

Prima  pars  principalis  in     - 
imo  articulo  declarat  qua*funtneceflariaexparteConfeflbrum. 
2do ,  qualiter  Confeflbr  debet  confitentem  docere. 
3  tio ,  qualiter  Confeflbr  debet  confitentem  interrogare. 
4to,  quomodoConfeflbrdebet  pcenitentiam  injungere. 
jto,  qualiter  Confeflbr  debet  fcire  cafus  majoris  excommunicationis  >  inter- 

di&i  &  irregularitatis  refervatos&non  refervatos,  &  curas  reftitutionis  & 

fatisfa&ionis ,  antequam  abfolvatur  confitens,  memoria  retinere. 
6to ,  qualiter  confeflbr  abfolutiones  pro  perfonis  infirmis  in  periculo  mortis 

conftitutis  ,   pro  habentibus  indulgentiam  a  pcena  &  culpa  debeat  facere 

&  fcire. 

Secundaveroparsiftius  LUMINIS  CONFESSORUM  declarat,  in  qui- 
bus  cafibus  Summus  Pcenitentiarius ,  videlicet  Papa  abfolvit  &  difpenfat. 

In  sdoarticulo  declarat  in  quibus  cafibus  major  Pcenitentiarius  abfolvat  &  di- 
fpenfat. 

3  tius  articuius  declarat ,  in  quibus  cafibus  minores  Pcenitentiarii  abfolvant  &  di- 
fpenfant.     In 

4to  articulo  dicit ,  in  quibus  cafibus  abfoIvantPresbyteri  &  Curati  &  alii  fimpli- 
ces  Sacerdotes* 


2  r  8  Ux  tunbm  unb  Hac&rtcfcteti  i .  Period. 


Antonius  POSSEVINUS  cvroebnet  t>on  brepen  Sttl&nmm,  *>te  ^uemerSeit  gefebef, 
ttnt>t)iefen9?amen  ANDREAS  HISPANUS  gefufjvetfjaben;  ber  cirjc  fet  cutf  t)em 
25erte&tcctner  Ort)ert  aeroefen ,  fjabe  t>en  ©fab  ju  Megara  tn  Achaja  ,  in  fede 
Civitatenfi  (e$  ftnt)  untevfd>iet>ficJ)e  ©tifftev ,  t)ie  biefen  9}amcn  baben)  unt)  jtt  Agaz- 
zo  itt  ber  3nful  Corfica  aeftif)vet,  fei  etlblicr)  Cardinal,  Pcenitentiarius  ttnt)  De- 
cretorum  Do&or  ^eroorben  /  unt)  f>abe  etnenTradlat,  de  modo  &  forma  confi- 

tendi  cjefdjvieben ,  roetc^er  An.  1^04.  in  4^041*  S)at>entevunbAn.  ifo8.ju@fvafc 
bttra  bevaus  aef ommcm  3)em  mtfcew  feaet  ev  eben  t)ie  ©cf>rifft  ju ,  t)ie  ev  Dem  erfiett 
$ucjefcf>vt'cben  f>atte.  SDen  &rtcec!t  nennet  cv  Epifcopum  Megarenfem ,  unt)  ftifjvet 
al£  oon  if)m  aefcbvieben  an :  1 )  Trattatum  de  Gra-cis  errantibus ,  unt)  cincn  anbevn 

tvelc^er  2)  Gubernaculum  Conciliorum  JUV  2luffcf)Vifff  f)abe.  NIC.  ANTONI- 
US  in  Bibliotheca  Hifpan.  T.  II.  1  f  f.  fqq.  metnet,  baf?  POSSEVINUS  (jiev  atlS 

cinem  S0?anne  t>vei  macf>e,  sei^et  an ,  t)a§  ntemar)fe?  untev  t)em  9?amen  Andrex  Hifpani 
cinevuntcv  Den  Cardinalen  befttnben  babe,  bevicfjtet  babeneben,  baf*  biefeS  Andrea» 
@efcf)fecf)t&9?ame,  de  Efcobar,  obevdeScobarcjeroefenfei;  (£rrodreQ5ifcf)Offju  Me- 
gara  aeroefen,  unt)  auS  bem  25ette&tcewer  Cvben ,  t>ic  oovevroef)nf  e  (5cf)vi(ften  rodvet* 
feine,  roie  aucf)  bag  betnelbefe  LumenConfeflbrum,  foin  t)evBibliothecaAm- 
brofianaaufbefjaftenrctivbe;  $eigetatidf>fevnevan,  baf?  ev  in  beSQ5ifcf)0ffg  t>on  Tar- 
rafona  Antonii  AUGUSTINI  Q5ucf)ev *Q3ovvaff)S *  QSevjeic&niffe  gefttnbcn  fjabe: 
ANDREiE  de  DATI  Hifpani  Epifcopi  qusedam  notabilia  depromta  ex  libro 
infcripto  LUMEN  CONFESSORUM  de  reftitutione ,  unb  UVf f)Ct'fef ,  bag  t)iefe 
<$3d)vtfft  enfroebev  uttfevm  ANDRE^E  $ugef)dve,  ot>cr  attcf)  atts  feinem^evcfgen  tin 
2fu$$ugfet>;  (gnbficfjevinnevtev,  bagroobevANDREAS  HISPANUS  t)em  Sedi  Ci- 
vitatenfi  (tnivcj)  roefcI)en  ev  abtx  nicf)t  feicf>te  Ciudad  Rodrigo  oevftefjenrotirbe)  oov* 
geftanbcn  fjdffe ,  man  i&m  aucf>  betlecjen  mtiffe,  t>te  oon  Theophilo  SPIZELIO  in 

facris  bibliothecarum  illuftriumarcanis  rete6lisp.2f.  CtttCjefltr)rfe CIVITATEN- 
SIS  Epifcopi  chronicam  recolle£Uonem  24  fchifmatum  inEcclefia  fa£torum  a 
tempore  Felicis  II.  anno  3  f  4  usqueadBenedi&um  XIII.  A.  1417  infol. 

2Jud  ttnfevm  oov^Jttgen  fjabenbenMS.  fan  id)  ben9?amenMegarenfis  ntcr>t  r>er^ 
mtfbvingen,  fonbevn&evevfie^ucf)flabt'ffentroe^evein  N  obevaucbein  U,  roieban 
biefe  ^ucbftaben  ju  t)ev  ^eitfaft  auf einevfei  SfBcife  gefd;vieben  rouvben,  unt)  t>af)ev  fcr)tt>er 
juunfevfcimbenftnb,  fo  fan  nicr)t  anbevo,  afd  Negarenfis,  obev  Uegarenfis  gefefen 
roevben ,  roann  bann  nnn  oon  t>er  evfjfen  ^enenttuna  in  t)em  ttnfcf)d|baven,  unfevSgvof* 

jin  FABRICII  Indice  GeographicoEpifcopatuum  orbis  Chriftiani ,  oonbevev* 
flen^enennunafet'n@tifftftcbfint)et,  fo  gebe  icfr  bemgeneigfen&fev  ju  beuvf  f>eifen : 
£)bbUVCf)Uegarenfis  m'd)t  Vega  conceptionis  aitfbevan0?OVbAfrica  gvdtlfaenbett 

©panifcfjen  Snfttf  gemeinet  roerbe. 

(Snblicjj  feaben  roiv  oon  bcm,  roefcjem  cv  ftint  5(vbett  auftxdatt,  nocf;  efroa^  ju 
cvinnevn.  Qitftv  ift  JORDANUS  de  URSINO  att^  emern  vovne^men  2{bfia)ent 
€5efcffec|)f  entfpvoflcn»    ^abft  Innocentius  VII.  roefcjer 

A. 1404 


a  Cap.  ftebenbe  33et?fgge* wnSt.PetriZMr<fee. ^  2f9 

A.  1404  d.  170^.  Den  ©fur)I  &eftie#,  $ab  tr)m  t>en  £art>ina(^.£)ut  mit  t>em 

Titul  SS.  Silveftri  Uttb  Martini. 

A.  1406  d.^oNov.  r)a(fer  t>en^acjjfo(gerbe3i>erftorbettett  innocentHGrego- 
rium  t)en  groofftett  uiefetf  9?amentf  erroatyen,  abcr 

A.  1409  auf  uem  Concilio  ju  Pifa  roiet)cr  abt  unt>  Alexandrum  v.  an  feine 
©tefle  fefcen,  uiefer  cjab  ir)m  eincn  neuen  ^ite(,  Der  etroatf  mer)r  einbracr)te ,  nemfitf;  SS. 
Laurentii  unt>  Damafi.  3m  fo(gent>en  3ar)r 

A.  1410  roor)nfeeruer^ar)(BaltharisCoffe  jtim^abfiebei,  rt>e(er)er  t>en9}a* 
men  Johannis  XXIII.  annafjm,  mtuunferttjordanumttacfr&tfpamett,  tneuurcr) 
Petrum  de  Luna  bafefbft  erregfe  Unrur)e  ju  fttffen  abfenbefe.  Jpie  ijat  er  eben  uem? 
felben  ^abft  in  x>it\m  2Ingefegenr)eiten  geuienet  #  t)ar)er  t)iefer  ifjm  jur  Q5elor)nung  (\u$  ti* 
nen  €rf^ifcr)off  t>on  HeapeJ  jum  2ttbamfcfcett  ^tfd)oftf)um,  roe(cr)e$  eine  uer  t>or* 
ne^mften^uruenunferuenCartJindienift,  befouerte,  unt)  nocr)  uajuua$2imteineS 

Pcenitentiarii  Majoris  beiieafe*     SMefeS  ift  DOr 

a.  1415-  gefcr)er)en,  aflt>ieroei(int)emfe(benoff^e&ac5fer^3abflam  i2junii  mt>em 
CofintQtfcfeett  Concilio  entfe^et  iji  @onflen  iil  au$  bmm  @efcr)icr>Q5uc()ern  be* 
fannt,  roie  t>ie(e  ^ig^erfldnDniffe  unfer  t>enen  beiueti  ©efcr)(ed)fen  de  Urfino  unt) 
de  Columna  bamate  gefcr)roebet r)aben ;  unfer  Jordanus  aber  roufle  t)en  £)af?  bti  <&titt 
ju  fe|en ,  unt)  beforuerf e  Ottonem  oon  Colunna 

A.  14 17  jum  ^dbft(icr)en  <Sfur)(.  £)iefer,  t>er  nunmer)ro  fjcr)  Martinum  V. 
rtennefe,  braucr)fe  feiner 

A.  141 8  tntJer^efanbfcbaffnacr^jMrt^rctcl)/  umjroifcr)en  uiefemDveicfje  untv 
<£ttcjejl4iti>  grieuen  ju  ftifffen 

A.  i42j-  fcf)icffeerif)nitt£twg4W,  Bc^mettunu  in  uieHorbifdbe&cufce 
t  te  &u  fiitctt  unt)  233ic(eff$  5inr)ana  au^urof f em  Unfer  t)em  ^abft  Eugenio  IV. 
n>elcr)cv 

a.  1431  juft§e«fam,  er(angfeeruagQM§fumi>onSabina,  uttur)ic(ft>e$*}Ja&f^ 
^artljei  roieuer  ba$  Concilium  $u  25afel    <£nt>ficr)  ftarb  er 

A.  1459  d.27Maji  int>emQ5at>e  $uPetigliano,  nicr)froeifi)onSiena,  fetn&ic^ 
nam  aberroarD  nadj&ottt  gebracr)t,  itnt>  t>afe(bft  inVaticano  beigefe6et  Vide 
ALPH.CIACONII  Vitas  Pontificum  &  Cardinalium  T.II.  p.  10^  fqq. 

(c)  M.  AUGUSTINUS  NEAPOLITANUS  n>ar  »on  Bifignano,  etnem  in  t>er  VTea>> 
potttamfcbett£ant>fd;afft  Calabrtett  befegenem  Orfe  geburfig ;  Nicolaus  TOPPI 
nennet  ir)n  in  Bibliotheca  Napolitana:  Teologo  e  Predicatore  de  Minimi  di  S. 

Francefco  de  Paola ,  uttb  fagf ,  t)af?  utefe  t>or  2(ugen  r)abent>e  2iutf  Jegungfl  ber  t>en  2ob* 
©efang  t)er  ^ungfrau  ^laxid  A.i  612  ju  Jlorcms  m  4*,  in  3fa(idnifd>er@prad)e ,  (fo 
urtfjcikfcf),  ix>ei(ert>en^ifu(int>iefer©prac(>egefe^et)  bei  Gio.  Antonio  CANCO 
fei  geurucf t  rooruen*  <2r  fjaf  t)iefe  2lrbeif ,  au£  S)ancf barfeit  gegen  \)it  ^ungfrau 
^aria,  ftlr  t>iet>ie(eS0So(4afen,  uieer  (rote  er  t>ermeinet)  t>on  ir)r  empfangen  |atte, 

^f  a  ttbeiv 


z6o  Uxlmbm  \mb  V%A<kxi$>tm  $.Period. 


ttbernommen,  unbfte  in  f eme  Captf el  abgetJ>ei!ef ,  fonbern  ift  blof?  benen  SKorten  tm 
&ob*<B>efattge  nacfjcjeflancjen.  £>ic3eif,  roannerflefebef,  ifiroebev  bei  »orcjet>ac&* 
tem  Toppi  au^cjebrucf  t ,  nocfc  au$  t>em  MSS.  ju  evfovfcben  cjeroefen ,  biefeS  le^feve  abtx 
tft  im  funfiefcenbenSafyvfjunberf,  eftvanum  A.  i438cjefcj;riebetn  ©em^iame  ftc* 
i)tt  aucfc  m 

©em  XIV  Codice,  (Chartaceo.) 

t)ann  btefer  fjatobenauf,  unfercmemburd)fM>ticjett  unbmifQ5led;befefttcjfem.£>om, 
Wefe  auf  ^ercjament  cjefcbriebene  2Borf e  jur  2Juffa)riftt :  AUG.  DE  NEAPOLIS  Sr. 
(i.e.fuper)  MATTHEUM.gr  ifr  »on  jrooen£)ant>en  cjef<$rieben,unt>ejebet  Die  erfte,roe(* 
$e  unfen  in  einem  A.  1400  t>er$eid;nefem  Qtoicfte  tJorfommen  roirt) ,  bte?  an  t>a$  fte* 
benbe  ^aupf^fucf;  SDieanbereaber,  bieroeif  faubevev  unt)  beutucber  ift,  unt)  cine 
gfdngenbe  roffje&inte,  jubencjvoffen  feucf;ffabenunt)5infancjd^ovfen0enommen 
§<xt,  aucbinCodicibus  uieumobencjefcisterSeit  entroorffenroorben,  miteben  benen 
Sucjen  unt)  5fu^fc()mucfunpen  *>on  miv  an^etvoffen  roorben  ift.  S)ie  ©^reib^  Sirt 
f ommf  t>ev  im  i>ovicjen  Codice  befmMid;en  jiemlid)  df>nlid).  <£r  belecjet  feine  <£vf  Id* 
runcj  mefjvenffteife  mifucnett^pvtkben  bev  $ivd)en'£ef)ver,  9?amenflid)  Auguftini, 
Gregorii  M.  Chryfoftomi  unt)  Hilarii,  unt)  madjt  i&m  nacf>  i>olIbvac{)fev  fuv&en 
$lu^fccjun^einicjen3roeiffeI,  uavaufevattfroorfef:  3d;roi(  uetngertetcjteitjLefer  fei* 
m  ©ebancf en  tiber  t>tc  3&orf  e  Matth.  XI.  &ommt  £er  ju  mir  alle  fcte  t£>r  mtlfee* 
li0:cgieicbfama^jueiner«j>robebieberfe^en:  VENITE  AD  ME  OMNES,  qui 
LABORATIS  ET  ONERATI  ESTIS  vel  onere  peccatorum  velonerelegali- 
um  praceptorum ,  &EGO  REFIQAM  VOS,  nonfolum  vos falvabo  fed  et- 
tamfaciabo,  itatamen  quod  JUGUM  MEUM,  quod  non  eft  aliud  ,  quamev- 
angelium  meum,  quod  Judaeos  &Gentiles  inunitatefideiconjungitTOLLA- 
TIS  voluntarie  fuper  vos ,  non  coa&d  importune  refiftendo  &  DISCITE  A 
ME,  non  mundum  fabricare,  non  mortuos  fufcitare ,  nonin  ipfo  mundomi- 
racula  facere  ,  SED  QVIA  MITIS  SUM  ET  HUMILIS  CORDE  Sc  prae- 
mium  habebitis  ex  virtute  humilitatis,  quia  requiem  &  pacem  invenietis  ANL- 
MABUS  VESTRIS.  Et  quia  dixerat  jugum  ejtu  ejfe  fuper  nos  toUendum  ne  puta- 
remus  hujusmodi  jugum  grave  8c  inportabile  ,  ftatim  concludit:  JUGUM 
ENIM  MEUM  SVAVE  EST  ET  ONUS  MEUM  LEVE.  Secundum  enim 
HILARIUM:  quidjugo  Chrifti  fuavius  ?  quidonereejtts  levius?  probatus  fiet  afce- 
lere  abftinere  bonum  velle ,  malum  nolle  ,  amare  omnes ,  odiffe  nuUum  ,  aterna  con- 
fequi,  prtfentibus  non  capi ,  nolte  inferre  alteri  ,  quodfibi  perpeti  fit  moleftum.  Sed 
hic  effe  poffunt  quatuor  dubitationes ,  prima,  utrum  CHRISTUS  fuerit  occul- 
tatusTapientibus  &  revelatus  parvulis  ?  Secunda ,  utrum  omnia  quae  habet  Pa- 
ter,  eommunicatafintFilio?  Tertia,  utrum  Filius  cognofcatur  ab  alio ,  quarn 
a  Patre.    &Harm ,  utrum  jugum  CHRISTI  fit  fuave  &  onus  ejcis  leve  ? 

y  '      Ad 


a.Cap.  f?e6ent>e  Q5et>fa0e.  WH  St.  Petri  £ircfce.  2,61 

Ad  primam  dubitationem  eft  dicendum ,  quod  CHRISTUS  Dei  virtus  6c 
ejus  fapientia.  Juxta  iliud  Apoftoli  praedicamus  CHRISTUM  Dei  virtutem 
&Deifapientiam,  ifta  autem  fapientia  occultata  eft  fapientias  Philofophorum 
propter  fuperbU  tumofitatem ,  unde  dicit  b.  AUGUSTINUS ,  quod  illi  praecipui 
GentiumPharifaei,  quodperilla,  quae  fatta  funt  Deum  cognofcerepotuerunt, 
tamen  quia  fine  Chrifto  philofophati  funt ,  <3c  quod  nec  venturum  Prophetis  nec 
w«w^?Apoftolis  crediderunt  timidi ,  eorum  fuperbia  obfcuratum  fuit  infipiens 
coreorum,  dicentesenim,  feefle  fapientes  ftulti  fa&ifunt  occultataeftfapien- 
tia  Philofophorum. 

2)  propter  fidei  incredulitatem  ,  quia  nec  ipfi  voluerunt  credere  in  CHRI- 
STUM,  nec  alios  credere  permiferunt,  unde  eis  di£tum  eft  Luc.  XI.  VanobU 
Fbarifieos  Legu  peritu ,  qui  tuliftis  ciavem  fapientiaj ,  ipfi  enim  non  introiftU  ad  ve- 
ram  fapientiam,   quae  CHRISTUS  eft,  &  eos,  qui  introibant ,    prohibuiftis. 

3  )  occultata  eft  fapientia  mundanorum ,  quamvis  enim  multi  videantur  mul- 
ta  fcire  de  Deo ,  &  demoribus  &  de  virtutibus  hominum,  tamen,  quia  ipfum 
Deum  nonconftituuntfibifinem,  nec  eorum  fapientiam  ordinant ,  tanquamin 
finemadDeilaudem.  Ideotalibus  vera  fapientia,  quae  CHRISTUS  eft  occul- 
tatur,  quiainmalevolam  animam  non  introibit  fapientia  vera.  Sapientes enim  funt^ 
nt  faciant  malum ,  bonum  autemfiacere  nonpoterunt ,  ut  de  talibus  dicitur  Jerem.  IV. 
ErgoCHRlSTUS  eftoccultatus 

SapientU  Pbiiofopborum ,  propter  fuperbise  tumofitatem. 

SapientU  Pbarifeorum  propter  fideiin  credulitatem ,  8c& 

SapientU  mundanorum  propter  eorum  vanitatem. 

Solumautemeftrevelatusfimplicitati  &  humilitatiApoftoIorum ,  quia  Declara- 
tio  fermonum  tuorum  iUuminat ,  &  inteUetlum  parvulU ,  Sc  de  hoc  Salvator  gratias 
agensait,  cumdicit:  Confiteor  tibi ,  Pater  ccsli  &  terra,  quia  abfiondidifii  hac  a 
fapientibus  &  prudentibut ,  &  revelafii  ea  parvulis. 

Ad  fecundam  dubitationem eft dicendum ,  quodea,  quse  habetPater,vel 
pertinent  adnatur*  entimtem ,  vel  adnaturavirtutem  &  poteftatem,  vel  adper- 
fonalem  propriemtem.  Omnia  igitur ,  quae  Pater  habet ,  quantum  ad  natur*  di- 
vin*  entitatem  tradita  &  communicata  funtFilio  aPatre,  &  aPatre  &filioipfi 
Spiritui San&o ,  quia  Deus  pater ,  Deus  filius  &  Deus  Spiritus S.  nec  unus  major 
Deus ,  quam  alius ,  nec  alius  in  entitate nature ,  eo  quod  omnes  tres  unus  Deus. 
Similiter  omnia ,  quae  habet  Pater ,  quantum  adpoteftatem  tradita  &  communi- 
cata  funtFilioaPatre,  <5c  ab  utroque  Spiritui  San&o,  quia  omnipotensPater, 
omnipotens  Filius,  omnipotens  Spiritus.  Sed  illa,  quse  habet  Pater  ,  quan- 
tum  adperfonaiempropriemtem,  nonfuntcommunicataFilio,  quia  non  tradidit 
fibi ,  quod  efletPater ,  cum  in  paternitate  perfonaliter  diftinguatur  a  Filio ,  un- 
de  dicit  b.  AUGUSTINUS  ,  quod Verbum  DeipatrU  ,  unigenittu  ejtu  filiue  per 

§  t  5  omnia 


2&z  Ur&mbett  mb  ET<*3>«'c&tett  $.Period. 

— —  ■        ■ 

omnia  fibi  fimilis ,  £f  aqualis  ,  lumen  de  lumine,  (apientia  de  fapientia  ,  ejfentia  de 
ejfentia  ,  boc  omnino  efi ,  quia  pater ,  non  mmen  filius ,  quia  ifie  filius  &  ifie  pater. 

Ad  tertiam  dubitationem  eftdicendum ,  quodmulti  funtgradus  cognofcen- 
di  beatam  Trinitatem,  utpatrem  &  filium  &  Spiritum,  &,  quantum  ad  prse- 
fens,  fex  gradus  pofTunt  affignari ;  Primus^  per  fidem  &  fimplicem  adhsefio- 
nem ;  Secundus ,  per  S.  Scripturse  expofitionem  &  contrarlorum  folutionem ; 
Tertius ,  per  Philofophise  &  htimanse  fcientias  cum  fide  admixtionem ;  Quartta , 
per  aliquorum  reprasfentatorum  impreftionem  &  retentionem ;  Ghtintus  ,  per 
intuitivam  &  apertam  vifionem ;  Sextus ,  per  eftentialem  comprehenfionem. 

Primus  ergo  gradus  fuit&eftinomnibusfidelibus,  qui  fimpliciter  per  fidem 
creduntipfamTrinitatem,  &fimpliciteradhaerentomnibus,  quae  funt  fidei. 

Secundus  fuit  inDo&oribus  primitivae  ecclefias  in  quibus  fuit  cognitio  Trinita- 
tis&aliorumdivinorum,  qualiter&  piis  ofFeretur,  &  improbis  defenderetur, 
utdicitb.AUGUSTINUS  XIV.  decivitateDei. 

lertius  eftinDo&oribus  praefentis  temporis ,  quiex  admixtionePhilofophice 
-cumfidemultaoftendunt,  declarant  de  diftinclione  perfonarum  &unitatena- 
turse  per  entitatem  relationis  &aliorumpr£edicamentorum. 

«gWw  fuitinPAULO  &  MOYSE,  &  poftet  efte  in  aliis  fi  DEO  placeret, 
quod  ex  vifione  clara  Trinitatis  aliqua  fuerunt  eis  imprefta  reprcefentativa  eo- 
rum,  qureviderunt&retentainmemoria,  aliter  PAULUS  non  dixiflet  fe  au- 
diffe  arcana  vjcba ,  quse  non  licet  hominem  loqui. 

Quintus  eftin  omnibus  beatis ,  qui  intuitive,  clare  &  aperte  videatipfam 
Trinitatem.     Sed    . 

Sextus  eft  folum  in  tribus  perfonis  divinis,  quse  cumfunt  untisDeusfeipfos 
cognofcunt  effentialiter  &  comprehenfibiliter ,  per  quem  modum  nullus  cogno- 
fcit  filium  nifiPater,  nequePatrem  niliFilius  velSpiritusSan&us,  quia  ex  tali 
cognitione  incomprehenfibili  non  excluditur,  nifiille,  qui  non  eftDeus,  & 
quod  fubditur,  cui  voluerit  Deus  filius  revelare,  non  intelligitur  ,  Filium  pofle 
revelare  alicui  hanc  incomprehenfibilem  cognitionem  perfonarum  divinarum, 
fed  revelat  alios  modos  fupra  pofitos ,   qui  poftunt  convenire  creaturis. 

Ad  quartam  dubitationem  eft  dicendum,  quod  fecundum  GlofTam  per  ju- 
gum  CHRISTI  ejus  Evangelium  intelligitur  ,  in  quo  non  efi  acceptus  Judtus  ne- 
que  Grtcus ,  non fervus neque Uber,omnes enim  in  ipfo  uniuntur  & colliguntur. Ipfum 
ergo  Evangelium ,  fi  comparatus  ad  Legem  Mofaicam  poteft  dici  jugum  fuave  & 
onus  leve.  Nam  fi  referatur  ad  obfervantium  f  ortitudinem  fi  dicitur/"«£*w  fua- 
vey  quia  per  auxilium  gratias  CHRISTI  etiamipfamors,  quce  ficeftamara,  ut 
eft  finis  omnium  terribilium ,  fuavis  &  dulcis  fa&a  eft  CHRISTI  fidelibus.  O- 
mnia  cnim  afpera  &  amara  fpe  remunerationis  aeternce  fuavia  &  dulcia  efte  dicun- 
tur.    Talis  vero  duIcedoobfervantibuslegemMOYSI  noninhserebat,  quia  ibi 

non 


2.  Cap.  fie6enbe  SJeMge.  *to  St.  Petri  £sr*e.  26$ 

—  ■  —     -'  — — — 

non  dabaturgratiafortificansobfervatores  illius  legis,  nec  promittebantur  eis 
seterna  bona,  per  quorum  remunerationem  afpera  &amaraeis  dulcia  fierent. 
Sed  fi  lex  CHRISTIreferaturad  praeceptorum  multitudinem  fic  dicitur  onus  leve^ 
quialex  CHRISTI  exonerata  eft  pneceptis  aeremonialibus  &  judicialibus, 
quibus  lexifta  MOYSI  onerata  erat,  immo  ipfamoraliapracepta,  quasDeca- 
logi  dicuntur  ad  unum  fermonem  abbreviatum  reducit ,  quia  omnis  CHRISIl 
Lex,  dicente  Apoftolo,  uno  fermone  compietur  ,  diligesproximum  tuum,  ficut  te 
ipfum.  Unde  dixit  PETRUS  A&uum  XV.  loquens  de  gravitate  illius  legis 
contra  Judseos ,  ut  quidtenmtis  Deum  imponendo  jugum fuper  cervices  apofiolorum 
CHRISTI.  Hoc  enim  ejl  onus  ,  quodnec  nos  ,  nec  patres  nofiri  pormre  portui- 
mns.  Quantum  igitur  ad  obfervantiumfortitudinem  jugum  CHRISTI  dicitur 
fuave,  fed  quantum  ad  praceptorum  multitudinem ,  dicitur  onus  teve. 

©et  XV  Codex.  (Chartaceus.) 

d\uf)Ut  Ohtmnhl  &0tt  JohanneTogheling  fjer,  unbi\lW\\if)mftlbttA.  1427  fq.  JU 

Dvoftotf  GnftudioRoftochienfi)  gefc&tieben.    €rbe0wtftetm  flct): 

i  CAROLI  IV.  Imperatoris  auream  bullam. 
2  Tra&atus  de  a&ionibus. 

5  Tradtatus  circa  materiam  arbitrorum. 

4  Joh.  de  MATISKONA  de  petitorio  &  poffeflbrio; 

f  Johannis  CALDRINI  Decretorum  Do&oris  Au&oritates  &  furnmse  Biblise ,  pro- 

ut  in  compilationibus  Decretorum  &  epiftolarum  Decretalium  inducuntur ,  fe- 

cundum  ordinem  Alphabeti  regulatse. 

6  Tra&atus  deVII.  peccatis  mortalibus. 

7  Tra&atus  de  ufuris. 

8  SENECA  de  quatuor  virtutibus  cardinalibus  cum  glofla  interlineari. 

9  Sermo  de  circumcifione  CHRISTI  &  nomine  JESU. 

0  Tr.  de  armis  &  infigniis  portandis. 

1  BARTHOLOMiEI  BRIXIl  Brocardica  juris  Canonici. 

2  Cafus  Circa  Clementinas. 

3  BARTOLUS  de  SAXOFERRATO  de  prafumtionibus. 

4  HALVANI  de  BONONIA  DifFerentise  inter  leges  &Canones. 
f  de  Simoniacorum  pcenis  Tr. 

6  JOHANNES  ANDREiE  Decretorum  Doaor  de  arbore  confanguinitatis  & 
affinitatis. 

7  JOH.  CALDRINUS  de  Interdifto  Ecclefiaftico. 

8  JOH,  ANDRE^E  fuper  IV.  Librum  Decretalium. 


Znmtxt 


64  IMtttt&CH  Ilttb  Vladbtidbtttt  $.  Period. 

2ffflttercftiitgctt: 

Ad  N.i.  ^i(lt)a^bcfannfe^efc&^?@efc^  \vild)t$tf)til$iuVlumbexQ  A.  i$f6  w 
fertiget,  fbeifSsu^utfgangueffelbigcnSafjrg  ju  $Hei3t>oaen&et,  unbbaraufbefannf 
gemaebt  roorDen.  £)en  Sftamcn  aber  fjaf  *>on  ber  baran  bangenben  gufbencn  SBufle ;  t>a$ 
Original  battonmrbju^rattcpftirt  amtTCaytt  ben>ar>rlt^>  aufgeboben, 

AdN.f.<Sci7.  JOHANNES  CALDERINUS  n>ar  ju  Bottottieit  gebofcren.  $atft 
ba£  ©fiicf  in  feiner  3ugeni>  /  t>a$  cr  bcn  berufjmfen  9?ed>t&@efef>rten  JOHANNEM 
ANDRE^E  nid;t  nur$um£e5r;$?ei|ierbefam,  font)ernaucf;t)ontbm  jucincn©of)n 
angenommen  tvarD.  (ftebe  oben  p.  440)  <&  roar  um  ba$  3ar>r Cr>rtfri  154« 
WieJ.TRITHEMIUS  unt)  A.  MIRiEUS  fefcett ,  bcriibmf.  Henr.WARTHO- 
NUS  aber  inAppendice  ad  Hift.Lit.  G.CAVE  unt)  L.  E.  du  PIN  Bibl.EccIef. 
Sec.  XIV.  fd)retben,  baS  n6o|lc3abr  bet;feineitt$ftamen.  2>iei>on  tfjm  atlr>ier  n. 
f.Doif ommenbe  ©cbriftf  iftTRITHEMIO  unbefannt  gevoefen ,  fte  bearetfft  tn  ftcj 
fcte  35ibltfd>en  ©prucbe  unt)  grempef  t)ie  in  benen  Decretalibus  angefiibrct  roerben, 
irt  2ffpf>abettfcf)e  Ortmung  gebrad;t;  $}an  ijat  ftc  An.  148HU  ©peper  fc»urd>  fcetj 
£)Mcf  bef annt  gemacf)t.     £)er  anfcere  n.  1 7  fpecificirf  e  Tra&at ,  de  interdi&o  Ec 

clefiaftico,  fo  in  1 04 <£ayittl  abgetfyeifef  ift,  fjat  an.  1^84  $uQ3enebig  ba$  £i$t 
erbficfef. 

A.  1 561  ftnb  feine  ttnb  feineS  ©o&n$  Gafparis  Confilia  ju  Lion  fjetautf  gefommen  unt> 
ann.  iy8^  ftnD  fie  &u  Q3enebia  allein  ofjne  feines  ©ofjttf  ^frbcit  rcteber  aufgefcget 
rcorben. 

An.  1  f  %7  WUrbCtt  fetttC  Repetiones  varioe  in  jure  Civili  ju  Lion  gebrucff.  (£r  fjat 
attcf)  Commentaria  in  libros  Decretalium  unt)  Decifiones  gefcf)riebett ,  fo  aber 
nocb  nidjt  gebrucf t.    Vid.  WARTHON  US I.  c.  &  du  Pin  1.  c.  ' 

Ad  N.  1 1.  BARTHOL.  BRIXIUS  cin  9vecf)t&©efeJ)rfer  um  batf  ^afjr c-  iM°4ittfcr 
t)er  Dicaicruncj  be$  $dt)fer$  Srifccric&  II.  rcir  fjaben  Wtt  ifjm : 
Difputationes  Decretalium  ,  m  fiinf  Q3ucf>er. 
Repertorium  Decreti ,  tn  brei  Q5licf;ei\ 
Chronicam  Italice,  Cltt  35ucf). 
Epiftolarum  addiverfos,  etn  $5ud> 
Vid.TRITHEMIUS  n.4p. 
Ad  N.  12.  DOUbenenCLEMENTINIS,.  ftefjeobett  p.  1 38*  fqq* 

Ad  N.  19.  BARTHOLUS  de  Saxoferrato  fuftret  bert  9?attKtt  i)0tt  CtttCr  trt  bettl  §W 
fcogtbnm  Umbria,  (fo  bcufc  Spoleto  &ci(fet)  befegener  <&taM.  2£ann  er  c.ber 
uafefbft  gebofjren  n>orben ,  baruber  fhmmen  bte  @xfcj>td)f^cbretber  cben  fo  rcenta 
ttbcrcin,  al^  ubcr  t>ac5  3aljr  feme^ ^tobe^,  bann  tvtc  biefcn  ctnigc an.  i^ss-  Indi" 
ftione VIII.  onberc  abcr  an.  i u6  d.  1 3  Julii  anfcf;retben ;  fotvoKen  etnige  a.i  w. 

anbere 


sCap.ftebenbeQSei^e*  wtiSt,Petri%tr&e, 2$f 


anbere  an.  1 509  anbere  an.  1%  1 3.  ifw  gebofcren  wifien*  TRITHEMIUS  fcgct  Wnju 
t>ag  er  f  6. 3al)ra(tgeroorben  feu    €r*bafte  in  feiner  3ugent)  Cinum  Piftorienfem, 

Jacobum  Botigarium  Oelu)ett  FICHARDUS  in  vitis  Iclorum  Butrigarium  nen* 
net)  un&ReinerumForojulienfem;  \\\  feine  &&rer  unbSlnfuljrer  tn  ber3?eo)t^@5e* 
lafert&eif ,  naljm  aucf?  unfer  t&nen  berae|ta(t$u,  Dag  er  felbjt  in  Perugia  mit  groffen 
9vu!)mt)ig0?ecl;te  iefjren  fonte*  ©eine  ©c&rijften  mrben  wn  TFJTHEMlO  au> 
•   %tyd)kt 

Super  Codice  Lib.  IX. 

Super  ff  veteri  Lib.  XXIV. 

Super  ffnovo  Lib.  XII. 

Super  fflnfortiati        Lib.  XIV. 

Super  Inftitutis.  Lib.  IV. 

Tiberiadis  quoque  Lib.i.  f;ierin  *ct*0ct  er,baf*  er  bit  Erbmefftftunf!  wrfianben  f;abe, 

Confiliorum  etiam  lib.  I. 

De  Gueiphis  &  Gibellinis  Hb.i.  unbber  fynjufommenbe. 

Tract.  de  prsefumtionibus. 

AdN.i6.  ckig.^on  JOHANNE  ANDREiE  ttnb  feinen  ©c&rtfften  f;aben  roir  Uuiti 
obenp.  i4o.feq.  ge!)anbeu\ 

fQtl  XVI.  Codex.  (ex  membrana  conftat  &  charta.) 

Magiftri  RUPERTI  HOLCKOT  Poftilla&  expofitio  fuperlibrumSapientiae. 
Petrus  VENT  Vice  Rector  hujus  Ecclefias  dedit  illum  librum ,  cujus  animare- 
ouiefcat  in  pace,  amen. 

Rupertus  velRobertus  HOLKOT  ift  JtlNorthampton  itt  (Sngetab  gebobrett,er 
erroe(>ife  nacf;  eriangfen  3af>ren  ben  preDtger*(Drbeti  ,  unb  ffyaf  jtcbaufber  f>or)ett 
(gd)ule  m  Oxford  fyvm , er  ftorb  A.  i  349.  ali  er  uber  ben ©yrtfd; befa^dfffia roar, 
an  ber^3eft.  ©eine  Q5tid;er  finbe^ettegeS>ruc££,t£>ei!s  tmgcferudft,  an.  1485. 
trat  bte  t)Orf)abenbe  Expofitio  fuper  librum  Sapientise  jttSpetcr  an  ba^t'u)t,a.  1 48  9. 
abermaijl  ju^eiit^lmgenunb  roieberttm  an.  t  $■ 09.  nicf)t  roeniger  an.  1  $■ $6. iuVv 
netutj ,  j  ebetfmal  in  Folio.     ginige  fyakn  biefes  23u$  einem  ©ftcrcienfer  $idnc&en 

Reginaldo  de  Alna  Jttfc&reiben  tVOflen. 

An.1497.  JuLion  inf.Commentariafuper  quasftiones  inlV.LibrosMagiftrifen- 

tentiarum , tttlb  Voieberuttt  an.  1  f  to.  ttttb  1 5 1 8-  itt  4to. 

3n  bcmfcfben  3at>r  unb  an  bemfelben  £>rfe  f?nt>  in  Foiio  bd  Johann  Trechel  $t* 

brttcftTraclatus  de  imputabilitate  peccatijConferentiasquazdam  fuper  Senten- 

tias  &  alise  aliquot  quseftiones ;  uttb  an.  1  f  1 8. 

An.  1  rof.  JttXJctieWgunu  iy  10.  $tt  partg  ittgvo.  Moralitates  Hiftoriarum  in 

ufum  Prasdicatorum  quibus  anne&itur  Tabula  aurea  D.  THOMi£  fuper  evan- 

gelia  6c  Epiftolas  totius  anni. 

An.  1  ^09.  ju  Dene&tCJ  Lefrurae  inCanticum  Canticorum  &  in  Septem  priora 

Ecclefiaftici  capita  an.  1  r  1  f .  ju  \2AVi6  Commentarius  inProverbia  Salomonis, 

hmm  abtt  anberebenThomam  Gaulenfem  filr  Den  QJerfaficr  (?aftem 

I.  Chetle  $terBa?tt>+  21 '  Utt$t* 


z6C         UrguttSett  tmfr  Vla<bxi<ktm  ?.  Period. 

Uitge&nicft  ftnt)  nocf): 

Commentarius  in  XII.  Prophetus  Minores.  3(1  ju  Oxford  in  Bibliotheca  Ba- 
liolenfi  Cod.2$*.|U  finuen. 

Quodlibeta.     311  Cambridge  eod.  log.in  Bibliotheca  Pembrochiana. 

Allegoriae  utriusque  Teftamenti  uafelbff  cod.  74.  in  Bibliotheca  S.  Petri. 

Sermones  per  totum  annum  m  t)erfc(6cn  Bibliotheceod.  107.  # 
'     de  Septem  peccatis  mortalibus  liber  unus. 

de  immortalitate  animae  liber  unus. 

Super  Ecclefiaften. 

Quadragefimale. 

d:e  amoreliberorum  ad  Epifcopum  Dilmonenfem. 

de  libertate  credendi. 

de  Ludo  Latrunculorum  i)om  ©cfrac&fptef. 

in  Matthseum ,  Marcum ,  Lucam  &  Johannem. 

de  umbra  ftellarum. 

de  natura  &  motibus  &  de  effeftibus  ftellarum. 

de  amore  ftellarum. 

©tC^e.Ambr.  de  ALTAMURA  Biblioth.  Domin.  p.  122.  A.  MIRJEI  Audar. 
p.  80.  L.E.  du  PIN.Biblioth.  Ecclefiaft.  Sec.  XIV.  p.77.  Jo.  TRITHEMIUM  dc 
Script.  Ecclef.  cap.632.6c  Henr.  WHARTONI  App.  ad  Cav*um  p.  24. 

©ev  XVII.  Codex 

ifl  auf  $apt;r  cjefc&rteben  unt>  $roar,nw  tc&  *>ermutfje,tm  2(nfancje  l>e$  funfjeftcnben 
3af)v  Ounuert&  3$  f)abe  uartn  ancjefroffen 

I.  Manipulum  Curatorum,  t>at)on  t)cr  Q)eifafifer  ntd?t  cjenennet  n)trt),ed  r)anbcff 
aber  t>iefe  ©c&rtflt  t)on  uenen  fieben  ^acramenten  uer  Ovdmtfc^en  £t'rcOe,uber  roeJcfje 
aflerfet  Jracjen  cjemac&t  unb  beantroorfet  roeruen ,  unt)  l>ebct  ftd;  a(fo  an :  Sciendum 
ergo  quod  omnia  facramenta  novas  legis  fuerint  immediate  inftituta  a  CHRI- 
STO.  S>cv  ©cfrJuf*  tfl:  Illa  autem,  quse  minus  bene  dicla  funt ,  meae  igno- 
rantiae  aut  inadvertentias  haec  adfcribens  caritative  corrigat>&  pro  mepecca- 
tore  ad  Deum  preces  fundat. 

II.  JOHANNIS  de  DOBERGOS  Plebani  Exemplatio  Evangeliorum  per 
anni  circulum  occurrentium.  (£r  fjebet  fctn  Q5ud?a(fo  (tm  Sapientia  Patris  & 
ipfa  veritas  Dei ,  unt)  facjef  tn  ber  QSorreue,  t>a§  cr  ut'efe2(rbett,  auf  2(nfucl)en  etnw 

(JCf  ^3n'cfter  bte  ntcjjf  *)te(  roiijten  (rogatus  a  fimplicioribus  facerdotibus  &  mino- 

ris  fapientise)  ubernommen  fyabt,  unt)  t)a^  fetnc  2(u6(ecjuncj  aus  uenen  ©cf;rt'(ften 
uer  5^trct>cn^ef>rev  cjeborcjet  fet*  Nihil  de  meo  ponere  fed  qux  di&is  San&orum 
Do&orum  potui  lucidius  mendicare. 

III.  Liber  de  pcenitentia. 

IV.  Sermo  in  verba  Johannis ,  Stabat  autem  mater  Jefu  fub  cruce. 

JDer 


2.  Cap.  ftebenbe  %$tyla$t.         wtt  St.  Petri  %frcfee* 2S7 

©cr  XVIII.  Codex 

fauber  tmt>  fceutlidj  <wf  ^ctptn*  tmfc)  rote  tcj)  0(aube  tm  2(nfatt<)e  fcetf  XV.  3afcv  fcuro 
t>evt$  gefd)n'eben ,  begveifet  tn  |ta) : 

I.  GREGORJl  MAGNI  *  XL.  Lediones  Sanfti  Evangelii  ad  Secundinum  Epi- 

fcopum. 

II.  Ejusdem  Homelias  fuper  Ezechiel  ad  Marianum  Epifcopum. 

III.  JOHANNIS  CHRYSOSTOMI  **  HomeliasXIX.  i 

i.  de  patientia  pauperum.  Incipit:  Patientia  pauperum  non  peribk. 

2.  de  Jefaia  Propheta.     Incipit :  Cantate  Domino  canticum  novum. 

3.  de  Pfalmo  CXXI.  Fiat  pax  Domine  in  virtute  tua  (f  abundantia  inturribus  tuis 
Incipit :  Dominus  nofter  JEfus  Cbriflus ,  qui  voluit  oftendere. 

4.  de  Pfalmo  LXXXIV.  Domine  in  aternum  irafceris  nobis.  Incipit:  Omnis ,  qui 
fe  agnofcit ,  fui  accufator  eft. 

f .  de  Pfalmo  XXXIII.  ®uis  eft  bomo ,  qui  vuk  vitam  &  vult  videre  dies  bonos 
Incipit :  Sermo  divinus  peragram  curremque. 

6.  de  eo,  quod  fcriptum  eff  in  Pfalmo  CXLII.  ne  intres  in  judicium,  cum  fervo 
tuo  quonlam  non  juftificabitur  in  confpeilu  tuo  omnis  vivens.  Incipit :  Judicid 
Domini  funt  aby/fus. 

7.  de  eo,quod  fcriptum  eftinPfalmo  IX.  Narrabo  omniamirabiiia  tua.lncipit: 
Creatoris  &  omnium  rerum  conftitutoris. 

§.  de  eo ,  quod  fcriptum  eft  in  Pfalmo  XXVIII.  Dirige  me  in  veritate  tua  ,  & 
doce  me.  Incipit:  Piatores  arft<t  &  angufl*  vi<e ,  qui  fe  cruciant. 

9.  de  eo,quod  fcriptum  eft  in  PfalmoXXV.  Redime^  &  mifereremei.  Ineipit: 
Filii  Lucis  in  tibertatem  vocati. 

10.  Super  le&ionem  ex  libro  Judicium  de  Jepbtba.  Incipit :  Deus  qui  vo/uit, 
nibil  abfcondi  X  populo  fuo. 

11.de  eo,quod  fcriptum  eft  in  Jefaia  Propheta  dicente:  Poteftatis  & pacis  no» 
erit  finis.  Incipit :   Cbriftus  cum  Patre  unam  babens  fubftantiam. 

12.de  eo ,  quod  fcriptum  eft:  Gaude,  Syon^  ecce  Rtx  twu  venit.  Incipit:  guo- 
niam  tempus  venit ,  ut  de  adventu. 

15.  Incipit:  Vas  virtutum  &  plenitudo  glorU  ejus. 

14.  de  eo,  quod  fcriptum  eft  in  Pfolmo  CXVIII.  Bonitatem  fecifti  cumfervo 
tuo,  Domine.  Incipit ,  Benignitas  Dei  & Domini  noftri  jEfu  Cbrifti. 

1  f.de  eo,  quod  fcriptum  eft  in  Jefaia  Propheta:  Ecce  vir oriens  nomen  ejutjpfe 
veniet  adfalvandum.  Incipit:  Nobilis  generator  ditatus  Spiritu. 

16.  de  eo,  quod  fcriptum  eft  in  PfalmoXXIX,  Domine  Deus  meus  in  atsrnum 
confitebor  tibi.  Infcipit ;  Celebritas  confeffionis  perficitur. 

17.  de  eo,  quod  fcriptum  eft  in  Evangelio  ubi  Petrus  dicit  ad  Dominum :  Do- 

Uz 


mtne^ 


*  QSon  fetnem  Seben  unt)  <5d)riffien  tfi  oben  pag.  25^.  feqq.  antfiif)ili§  ge&eui&eff. 
**  83on  Diefem  fcanMt tw  $m  d.fabricius  BiW.  Grsc  voi, vn.  a  p.553.  ad  P,6tf. 


z6$  Uttunbtn  \mb  Hac&ncfctert  5.  Period. 


mine9  fipeccavitin  me  frater  meus.  quotiens  dimittam  */Y  0V.  Incipit :  Exercitia 
legis  animam  corrigunt. 

1  g.  de  eo  ,  quod  fcriptum  eft  in  Pfalmo  XXVIII.  Dominus  illuminath  ,    mea  (f 

falus  mea  Incipit:  Explenitadine  verbi  firmamus  verba. 
i9.Expofitio  Pfalmi  XC.a  capite  usque  ad  finem.  Infcipit:  Vfalmum  nonagefu 

mum. 
20.  de  eor  quod  fcriptum  eft  inPfalmo  LXVIII.  Exaudi  me^  Domine ,  quia fua* 

vis  efl  tua  mifericordia.    Incipit :  £^ui  inftjlere  orationibus  femper  voluntatem. 
2i.de  iapfu  primi  hominis.  Incipit:  Detu  ftne  initio  fempitemus. 

2  2.  de  Adam  &  Eva.    Infcipit :  Deus  inftitutor  mundi,  omnia. 

23.de  eo,  quodfcriptum  eft  in  Pfalmo XCIII. guis  refurget  mibi  adverfui  mali- 

gnantes  &c.  Incipit :  adventus  fluftus  &  impetus  malorum. 
24.  de  San&o  David  ubi  dicit :  J$ui  fum  ego ,  Domine ,  ut  talemgratiam  invenerim 

ante  faciem  tuam.lncipit'.  Imitationes  Cbrifti  lineas  tenent. 
2f.de  eo,quod  fcriptum  eftinPfalmoXCVIII.  Inproximo  es  ,Domine^&  omnet 

vU  tu<£  veritas.  Incipit:  Ab  initio  congenui  de  teftimoniis  tuis. 
26  &  27.  Expofitio  Symboli. 

Incipiunt.     Unberfalis  ecclefia  congaude  in  una  regula  &  aitera:  Suprdfabricam 

totius  Ecclefi*. 
28.Expofitio  Pfalmi  XXII.  Incipit:  Cireulo  confecrato  anno  revoluto. 
29. De  LecYioneEvangeliijUbi  diclum  eft:  Nolite  ejfe  ficut  hypocrit*  &  Pharifai 

exterminantes  facies  fuas  ,ut  videantur  ab  hominibus  jejunantes.  Incipit :  Series 

ieffiooi*  Evangelic*  vobis  plurimum  praftitit. 

JDct  XIX.  Codex  (Chartaceus.) 

Fr.  THOMiE  de  AQUIISfO  ordinis  fratrum  Praedicatorum  Summa  Secun- 
da  Secundze. 

SDiefer  bevuf>mfev  (Scfntf^efjrer,  ben  mcm  fonft  Doftorem  Angelicum  nennef,ifl 
aud  t)em  ©rdflicjjen  ^)aufe  i>on  Aquino  entfpruncjen  unt)  auf  t)em  ajeicf;cjeuatttem 
©tam^cf;lo|Te ,  nnfcjjetf  m  Terra  di  Lavoro  unroett  Napoli  befecjen  i(h 

An.  1224.  cjebofyren  roorben.    211$  er  t>on 

An.  1229.au  tn  fcem  €(o(ter  MonteCafHno  auferjocjen  roar,  unt>  t)en  ©runb 
fetner  30Biflenf$a(ften  cjefeaet  f>affe ,  cjtenj  er  nacl)  Neapolis,af(roo  er  ftcj)  auf  t>te 
Humaniora  unt)  t>ie  Philofophie  tmter  Petri  HIBERNI  unt)  MARTINI  2infu> 
ntncj  lecjfe ,  bi%  er  roiber  fetncr  5D?uf ter  3£i((en  bafefbjt 

An.  1241.  auf  2(nrat(jen  Johannis  de  St.  Geminiano  m  ben  *)3ret)tcjer >£H*t)eit 
tratt    £>arauf&ocjer 

An.  1244.  auf  oie  llniverfifdt  pavie,  roofrinifm  Johannesber$eutfc(je£>ruen^ 
SOJeijter  fiiftrfe,  roe(cf;e  er  aber  balb  barauf,  um  (tcr)  ber  Slnfuftruncj  Alberti Magni  $u 
bet>ienen,mjt  t)?r$u  €$\lnwwMlttj  wn  Ottv  abcr  notf;  tym$  junicf  fe(>rete  unt> 

An. 


2  Cap."  ftebcnbe  Q5ct;facje*         Wtt  St.  Petri  Sftrdje,  a&9 


An.  12? f*  nebft  Dem  bertl^ttlten BonaventurainDo&oremTheologisepromo- 
virte*    Q3on  f;ierab  veifefe  ev  s>ov 

An.1265.  nacfj  3fa(ien , roavt)  Definitor  fetrte^  Ovt>ett3,  unb  rooljnfe  befferben 
in  t)tefem3af)vju  JUnfcon  aeljalfenev  QSevfammkma  bet ,  (efjvefe  auf  untevfd)iet)(i* 
cjjen  i)of)en  ©ctntfen,  unt>  bikb  enNtc&suNapoli,afltvon)m  Dev^abjlClemenslV. 
fcen  &$&  anbot(j,t)ett  ev  abtt  au^fdjlua.    W  ev 

An.  1274.  Gregorii  X.  Q5efef)(  &u  aebovfauKH ,  attf  bc$  ju  Lion  auScjefc&rie&cne 
Concilium  f?#  beaeben  mltt ,  rcavt)  ev  unfev  2£ecjenS  fvanf ,  f er>rf e  t>err>albcn  in  t>ett 
Ciftevctetifcv  (Hoffev  Foffanova  bti  Terratina  (etnev  anbenNeapolitanifc^en  ©vrin* 
^en  in  Compagna  Romana  befecjenen  (gfafcf)  tin,  alfroo  ev  abev  t)en  7.  obevrcte  an* 
fceve  rooflen  t?en  2  $?er$tn  t)emfe(ben  3af;v  feinen  @et(t  attfcjab.    2(te 

An.  1278.  eintcjeDominicanertn  igtigelUn^i)evf(einevItcf;i)ont)enen©cj)vtfffett 
nnferS  THOM£  veuefen,  fd)icffe  t)ev  ttefdmte  m  uiefem  ^afjv  $u  tneitant»  Devfam? 
lef e  (Drfcen  N.  de  Medullione  tmt)  Johannem  Vigorofum  a\\$  fetnem  $)?if f cl  t)af)ttt> 
t)a»on  eine  ttnfevfucfcuna  anjujiellen,  nebft  cjeaebeuev  Q3oI(macj)t  t)ie  fcj)u(t)icj  befun* 
t)ene  evnftltcf)  ju  bejlvaffe»,  tmt)  nac^?  ^eftnt^en  tf;vev  fjabenuen  Slemfev  ju  enffe^en, 
et>ev  auS  t>em£ant>e  ju  jaaen.  @ief;e  E.  MARTENE  Anecd,  IV.  p.  1795.  unt) 

An.  1279.  r)aben  fie  nt  tr>rer  aflaemetnen  QSevfammdtna  ju  tyaxiti  in  2(nfiif)vtmrj 
fetnev  fo(cjent)e  QScifucjimcj  Cjemacf;f  t  Cum  Vir  memorise  recolendsefraterTHO 
MJfc  DE  AQUINO  fua  converfatione  laudabili  &  fcriptis  fuis  multum  lau- 
davit  ordinem,  nec  fit  aliqualiter  tolerandum,  quod  de  ipfo,  vel  fcriptis  fuis, 
aliqui  irreverenter  vel  indecenter  loquantur,  &  aliter  fentientes  injungimus 
Prioribus  provincialibus  &  conventualibus  &  eorum  Vicariis ,  ac  Vifitatoribus 
univerfis ,  quod ,  fi  quosinvenerint  excedere  in  prcediclis,  punire  eos  acriter 
non  poft  ponant.  Ibidem  p.  1797. 

An.  1286.  ftef  an  t)cmfe(ben  £>Vt  fciefer  ©cj(uf :  Difiri&ius  injungimus&  man- 
damus,ut  fratresomnes  &finguli,  pro  ut  fciunt  &  poflunt ,  efficacem  dent 
operam  ad  doclrinam  venerabilis  magiftri  &  fratris  THOM/E  DE  AQUINO 
recolendae  memorise  promovendam ,  &  faltem  ut  eft  opinio  defenfandam.  Et 
fi  qui  contrarium  facere  attentaverint ,  five  fint  Magiftri,  five  BaccalIarii,Prio- 
res  &  alii  fratres  etiam  aliter  fentientes  ,  ipfo  fa£to  ab  officiis  propriis  &  aliis 
ordinisfint  fufpenfi , donec  per  Magiftrum  ordinis,vel  generale  Capitulum  fint 
reftituti.  Et  nihilominus  per  Pradatos  fuos,  feu  vifitatores,  juxta  culparum 
exigentiam, condignam  reportent  pcenitentiam.  ibid.  p.  1  g  1 7. 

An.  i;2}.d.  18.  Julii  fcati&n  t)ev  ^3ab|tJohannes  Xll.untev  t)ie £>eiftaen rjefetef, 
ttnt)  ifjm  t)en7.  Martiiutm  gcjte  fcevovtmef.     (giefje  oben  in  biefem  35anbe  p.  1  r  5. 

Uttt)  20  f.  fo  mt  t$  ntcf)f  nttv  in  uem  £3i(rtim  Treguier  in  Bretagne  (ftefre  MAR- 

TENE 1.  c.  p.  1 1 67.)  fonbevn  aucf)  in  t>er  <5>4mbHrgtfcfeew  2tfrc$e  befa^e  t)e^  Ca- 

lendarii  mi 

An.  1  f 2^.^5ei  unfevn  <$ovftf)rett  mav  ev  m  foktcn  Sfnfejen ,  £>a§  ftc&smoiBru^ 
t)evfcf;af}fen  afr>te  nad)  feinem  ^ctf)men  f)k$,  t)aDon  t)ie  eineDev5tivcfe  ju  scCatha- 
rinen ,  t>ie  anvcvc  Dcv  ^ivo)e  §t.  Johannis  eintrevleibef  roav/ftebe  oben  p.  2  3 ,  unb  im  11. 

«(3  »ctnfe 


1 


%T  Urttmbett  unb  Pla&tidbten  $.  Period. 

Q5anbe  p.  s^>  twnfeinem  £ebefMmb  fefjr&ielen  ©cjjrifffen,  tverben  bem  ejenetgtert 
iLcjer  mel)r  Wac&ric&t  geben :  ACTA  SANCTORUM  ad  7.  Martii  T.  I.  AMB.  de 
ALTAMURABibl.Domin.ada.  1274.  p.  h-GUIL.  CAVE  Hift.Lit.Script.Ec> 
clef.  ad  a.  1  a  f  f .  JAC.  ECHARDUS  O.P.  in  Diflertatione  de  Scriptis^w*/»  BtU 
lovAc.  MARACCIUS  in  Bibliotheca  Mariana.  E.  L.  da  PIN  Biblioth.  des  Au- 
teurs  EcclefiaftiqueT.  X.p.  74-76.  SIXTUS  SENENSIS  inBibliothecaS.Lib.IV. 
Mtt)  JOH.  TRITHEMIUS  de  Script.  Ecclef.  c.  468.  £>amit  wir  aber  auf  t>ett 
fcorfjabenben  Codicem ,  n>eld;er  ttns  ju  t)iefer  Sfusfcfnwiffuna  ©eleaenfjeit  geaebe» 
fcat^ieberfommen,  fo  ift  berfefbe  ntct>t  t>teC  uber  breibunbert  ^afjr  aft ,  unb  ftdlt 
tn  ftd)  ein  ©tutf  ber  Summse  Theologicas,benn  fo  fjat  er  fein  Syftema  ju  nennett 
befiebet,biefeg  fjat  er  tn  brei^fjeife  *>ertf)etfet,bai>on  t)er  mittcffte  PrimamSecundar, 

tmt)  Secundam  Secundae  in  ftd)  faffef*     ^n  t)em  erflen  ^fjeil  (m  prima  parte  to- 

tius  Summse)  ^anuelt  er  t)on  ber(S<Dtees*iU&re  uberfyaupt,  bemned)fti>on<0<Dte, 
voie  er  fo  rool  nacb  fetnemSBefen,  gicjenfc&afften  ttnb  SBercfen  ate  aud;  nacbbenen 
breien  ^erfonen,voie  bk  »on  emanberunterfdjiebenjmbyambenblicl)  roie  er  ate@clyopf* 
ferunb€rf)afteraf(er3)inae  jtt  betracbten  tjl  2>es  3tvetteit  Zfyeite  crfier  2K>fct>mtt 
(Prima  Secundae)  betracbfet  Die  Q5en>eaunaen  ber  i>ernunfftiaen  @5efcl)6pfe  ju  tf>ren 
©cjjdpfer,  tbren  babenben  £nb$n>ecf,  if)re  ©runb^e&ren,  nid;t  roeniaer  bie^uaen» 
t)en unt)  £afler  ttberfjaupt,  voie  auc(>  t>a£  ©efe$  unb  t)ie  @5nabe.  jDer  anbtxcZbt 
fcbmtt  aber(Secunda  Secundse)  be(eucf;tet  t)ie  ^iujenben  mfonberfjeit,  rote  fte  nacj 
ber  ©ottltc&en  Offmbarung  m  bem  @5efe§e  mufjen  betracf)tet  merbem  2>er  fcrittc 
£{?etl  bes  gan^en  38ercftf  ift  bcnett  sD?ittefn,  burcf)  roeldje  man  jtt  ®Ott  fommen 
muf?,  aeroibmet;  fcier  n>irb  t>on  ber  $?enfd.)n>erbuna  betf  @obnetf@0tte£,unbuon 
benen  ©acramenfen  #e()anbelt,unb  enbiicl;  mit  ^Beantroortuna  afferfei  tiber  bie  »iei 
le^ten  Singeangeftcnter  Sraaen  aefcf?fof]em 

©Ct  XX.  Codex  (Chartaceus.) 

ifl  fafl  f)afb  ttermobert.    Q3orne  tft  fywin  (jefd;riebett : 

Hunc  librum  prsefentavit  mihi  Nicolao  Refe»  honorabilis  Dominus  Jacobus 
©mucF  pro  ufu  divino  ad  vitam  meam  ,  qua  decurfa  pro  ufu  eodem  femper 
inferviet,  quodita  pofteris  meis  fub  anathemate  committo  EgoN.  R.  Hunc 
librum  prsefentavit  mihi  Hennlngbo  /fo^whonorabilis  Dn.JacobusQmttcFpro 
ufu  divino  ad  vitam  meam  ,  qua  decurfa,  pro  ufu  eodem  erit  dandus  adLi* 
briam  San&i  Petri  cujus  primus  Pofteflbr  fuit  Vicarius,  quod  ita  pofterismeis 
fub  anathemate  committo. 

Henninghus  Holfte  SSt^ 

5Utf  beranbem  &iittl  Ifte  Iibcr  pertinet  Domino  Hermanno  ^Qarenborp, 
Vicario  Ecclefiae  S.  Petri  in  Hamborch. 

&i$  ^ud)  ift  m  an.  14^^  aefcf>rieben ,  maffeu  ber  jufe^taenanntc  VCarenborp 
in  bem  3al>r  in  befaater  ^ircbe  befaae  p.96.  in  biefemQ5anbe,Vicariusroar.  Unb 
am  £nbe  be^  Q5ua)e^  fte^etba^  eijjentlic&e  Saf^  nn.  Expliciunt  Sermones  ja- 

COBI 


2.  Cap.  ftebettbe  55ej#$e. Wit  StPetri  %fr(fte.  27 1 

COBI  DE  VORAGINE  per  totum  annum.  Anno  Dominii4fT.  invigiliaSi- 
monis  &  Judse.  3)on  benett  anbern  Q3eft§ern  biefeg  23ucf)eg  roei£  icfr  nicbts ,  a(S 
bag  be$  ^olffett  Vicarie,  wrmoae  ber  9}a<$ricj)t  tm  II.  Q3attbep.  $-4?.  ad  altare 

Erafmi  Uttb  Annse  cjerttefett  tfh 
3Btr  ftnben  aber  ttt  biefent  Q3ucf;e 

I.  JACOBI  de  VORAGINE  Sermones  de  tempore.      Q3ott  bfefettl  tfl  bevetfd 
'  oben  p. 2  59,ae^ant)eft  roorbctt,fjie  fuae  icl)  ^tnju^bag  man  aucjjfcon  i!)tttbet'AM- 

BROSIOab  ALTAMURA  in  Bibliotheca  Dominicana  adAn.  1290.  tlttbittt 
Appendice,tt>ie  aucf;  bet  ANDREA  ROVETTA  deBrixia  inBibliotheca  lllu- 
ftrium  Virorum  provinciiE  LombardU  ordinis  Prsedicatorum  p.  28.  9}acf;ricj)t 
finue. 

II.  Explicatio  ttiftori*  paflionis  JESU  CHRISTI. 

S)er  2)erfafler  fjat  ftcOjroar  nicjtfaenanf.  (£5eitte2fu#ecjuttcj  aber  tftnkbf  tibef  cje* 
raf  fjcn.    £)er  Text  i(i  attS  ben  t>tcr  (£i)anaefiffen  jufammen  aejoaen ,  unt)  fdncjet  mit 

bett  ^BOften  att:  Ante  fex  dies  pafchae  venit  Jefus  Bethaniam,  Uttt)  Cttbicjet  ftcf) 
mit  ucm :  Ait  illis  Pilatus :  Habetis  cuftodiam  &c.     3>er  ^cft^er  fjat  f)itt  tlttb  tv>te*= 

fcer  tticf)t  unebcne  2fnmercfuncjen  bicbei  aefd;rieben,  <SdE)abe  aber,  ba$  t>ev  C0?ot>ev  t$ 
*m  einigen  Orten  ana^cjriffenunbtfyeite  Derberbet  fjat. 

S)ct  XXI  Codex,  (Chartaceus.) 

iff  &en  Uttterfcftiebficbeti  £dttbett  unb  tfjeite  aeroig ,  tfjeifS  wrmuffjficl)  imXIV.  unb 
XV.^abr  bunbert  aefcj?rieben,ber  3nba(t  ift: 

I.  Mag.  WILHELMI  de  HISPANIA  Theologte  Profeflbris  Sermones  de 
Sandis.  HERMANNUS  STANGE  Presbyter  f;at  fte  abcjefd)riebett,unb  roie 
bcr  (S>d)fuj?  jetcjetbtefe  SJrbeif  An.  1422.^01  $reitacjei)or  Palmarum  cjeenbicjef.. 

II.  EUSEBII  olim  Jeronymi  fan&iflimi  difcipuli  Epiftola  de  morte  S.  Jeronymi 
dire&a  Damafo  Portuenfi  Epifcopo  &  Tbeodofio  ChriftianifSmo  Romanorum 
Senatori. 

III.  AUGUSTINI  Epiftola  ad  b.  CyriUum  Epifcopum  Jerufolymitanum  de  magni- 
ficentia  eximii  Do&oris  b.  Jeronymi  Presbyteri. 

IV.  CYRILLI  Epifcopi  Jerufolymitani  Epiftola  ad  b.  Anguflinum  de  miraculis 
b.  Jeronymi, 

V.  LUDEWICI  Fratris  &  Monachi  in  Tzynna,  Ordinis  Ciftercienfts  dicecefis 
Brandenburgenfis ,  fub  anno  Dni  M.CCC  LIV.  confcriptse  &  finitce  Vigilia 
Apoftolorum  Philippi  &  Jacobi,  Au&oritates  colle&se,  ober  roie  Ct'  fiefefbff 
rtCttttCt.  Compilatio  inquinque  partes  divifce.  In  prima  ponensea  ,quse  ad 
Deum  fpectare  videntur  principaliter.  In  Setunda  de  quibusdam  creatis 
&  fa£tis  dicitur.  In  tertia  de  quibusdam  operibus  fuis  Dei  condefcenden- 
tibus  agitur.  In  quarta  de  virtutibus  Theologicis  cardinalibus,  feptem  do- 
nis ,  beatitudinibus  &  quibusdam  aliis  tractatur.  In  quwta  de  vitiis  cum 
aliis  quibusdam. 

VLSpe- 


272  UvVmbtn  unh  VlAti&xi&un  s-Period. 

**mmmmmmmmm*»m^*mmmmmmm*m*a*mmmmmmm——^*——    mmmmmm mmmmmmm —  ■—«■■■«— ^ — — — — — — — — mmmm—  ^ 

VI.  Speculum  peccatorum.    £)er  QJcrfaflcr  nennet  ftd)  nicj?t;  e$  6cbet  ftcj)  abet 

t)iefe  Ovefce  alfo  (\\\:  Quoniam,  cariffimi,in  via  hujus  vitas  fugientes  fumus 
&  dies  noftri  ficut  umbra  pratereunt.     SDieaan&e  <2>cl)vi|ft  ift  ttUV  bvci  QSIdt* 

rev,  bocf)compresgefd;vieben,  cjrog ,  tmb  roie  einc  Dvefce  abgcfaftet. 

VII.  ALBINI  Eremitse  Epiftola  ad  Heribertum  Cohnienfem  Epifcopum  de  chari^ 
tate,  humilitate,obedientia,continentia  &  filentio. 

VIII.  CONRADI  PRAGENSIS  Poftilla  ftudentium.  £>u  2fnfatta  iMttt  affft! 
Poftillam  Studentium  fan£~tee  univerfitatis  Pragenfis  accurtatam  ,  ut  fuper 
Evangelia  Dominicalia  quae  leguntur  per  totum  annum ,  per  talem  modum, 
quo  ipfam  commendabilis  vir ,  pise  memoriae  CONRADUS  ad  populum 
proprio  gutture  Prag*  prasdicavit,  &  eam,  ad  informationem  CHRISTI 
ridelium  ftudentibus  tradidit,  &c. 

IX.  JACOBI  de  VORAGINE  Liber  de  Sanftis. 

%nmtv$un$m: 

•AdNo.  i.  2Bcmi  wn  biefem  WilhelmodeHifpania  fo  rool  ateaudf)  bem  Mbffinibtt 
fciefetf  Q5ud;c$  Hermanno  Qtangert,  atleg  9wc&fc|)tagcn$  un^ead;tet ,  feine  9?ad)rf 
rtd)t  evfjaften  fonnen ,  roerbe  id)  »on  biefem  Q5uc(je  cinc  uejfo  aenauevc  Q3ovftelluti0 
t)em  tjeiietgtcrt  Hefer  ju  macf)en  fuc&cn* 

1.  Sermo  I.  de  Andreaf  ubev  uie^fBovte  Stabat  Jobannes  &  ex  difcipulis  ejus  duo  & 
refpiciens  Jefum  ambulantem  dixit :  Ecce  agnus  Dei  Joh.  r.  £)er  2lnfattCJ  ijt: 
Circa  hanc  primam  vocationem  Andrem. 

2.  Sermo  II.  de  S.  Andrea  ubev  t)ic  2Bovte  Matth.  IV.  Ambulans  Jefus.  S>CrU(ffl 
fcwa  ift  :  Chrifti  ambuiatio  fuit  in  tribus. 

3.  Sermo  III.  de  S.  Andrea  \\biX  bie  SBorte  &tct>5 :  Veftigia  ejus  fecutus  eft  pes  meus, 
viam  ejus  cuftodivinec  declinaviabea.  ^ev^fnfatlCJ  t(fc  Suntquidam,quiDeum 
fequuntur  per  fidem  &  nonper  operationem. 

4.  Sermol.  de  S.Nkoiao  ubev  t?te 2&ovte  fptm&m  au$  &cm95uc6c  iEfier.  Homo, 

quem  Rex  honorare  vult,debet  indui  veftitu  Regis,  &  poni  fuper  equum,qui 
de  cella  Regis  eftoc  accipere  diadema  regni  fupercaput  fuurn.  5DiC  d\tbt(\btt 
t)tbit  ftdj)  alfo  atK  Ifta  verba  funt  Aman  adRegemAffuerum. 

5.  Sermo  II.  de  S.  Nuolao  ubev  fc>ie  ^BortcMatthad  IV.  Venite  poft  me  faciam.  £)cr 
5lttfancj  roiruabev  alfo  Cjemac(;t :  Dominusvolens  Sanctosfuosqusrere&vocare. 

6.  SermoIILde  S.NicoUo.  Inciplt.  Invenit  gratiam  coram  oculis  Domini. 

7.  Sermo  IV.  deS.  Nicolao.  lncipit.   Quafi  ftella  matutina  inmedio  nebulse. 

g.  Sermo  V.  de  S.  Nicolao  Super  -.  Euge  ferve  bone  &  ferve  fidelis.  Incipit.  Hcec 
verba  funt  de  fidelifamulo,  qui  habensa  Domino  quinque  talenta. 

9.  SermoVI.deS.Nicolao/#/>*r.;Beatusfervus  quicum  veneritDominus,  invene- 
rit  vigilantem.  lncipit:  In  fingulis  femper  colimus  feftum  b.Nicolai  iri  adventu 
Chrifti.  $|ni  2>cl)fufie  (W;t:  Item  ii  alium  fermonem  habere  vis  de  S.  Nicolao  fiat 

de 


i.Cap.|fcfon&e$8fl*ye;  MnSt.VettiRit&t.  %1% 


de  fermonibus  de  S.  Gregorfo,  qui  fermo  incipit:  Jufiue  cor  fuum  tradidic^  velde 
fermonibus  vacantibus  poft  feftum  S.  Laurentii. 
10*  Sermo       de  conceptione  b.  MarUfuper:  Sicut  liliuminter  fpinas.  incipitilik.% 
verba  ad  laudem  b.  Virginis  bene  conveniunt. 

1 1.  Sermo  I.  de  San&a  Lucia  fuper  luce  fplendida  fulgebit  Tobise  III.  incipit:  Inhis 
verbis  Hiftorice  inteiledtis. 

12.  Sermo  II.  de  S.  Lucia,fuper :  Deus  in  medio  ejus,noncommovebitur  &c.Pf.  XLV. 
incipit :  Verba  ifta  poffunt  exponi  de  S.  Lucia. 

1 5 .  de  b.  Thoma  Apoftolo ,  fuper :  Confeftim  ut  vidit ,  fequebatur  magnificans  Deum 
Luc.  XVIII.  incipit  .-Hcec  verba  literaliter  intelligenda  funt  de  cceco. 

14.  Serm.II.  de  eadem  ,  fuper:  Vide  manus  meas  &  mitte  manum  tuam  in  latus 
meum  Joh.XX.  incipit:  Hsec  funt  verba  Domini,per  quae  b.  Thomas. 

ij*.  SermoIII.  de  zo&sm:  fuper.  Quia  vidifti  me,  Thoma  Joh. XX.  Incipit :  In  his 
verbis  duo  tanguntur. 

1 6.  Sermo  I.  de  Nativitate  Domini  fuper  :  In  principio  erat  verbum.  incipit  :  \w 
omnibus  Dominicje  fcripturae  paginis. 

17.  Sermo  II.  de  eadem.  Super :  Veniens  evangelizat  pacem  vobis  qui  Ionge  fuiftis, 
&  pacem  his  qui  prope,quoniam  per  ipfum  habemus  acceflum  ambo  in  uno 
fpiritu  ad  patrem.  Ephef  II.  incipie  :  Chriftus  in  hunc  mundum  per  carnem 
afTumtus. 

1$.  Sermo  de  beata  Virgine,/*/w.  Jacob  genuitjofeph  virum  Marix Matth. I. in- 
cipit :  Quando  Rex  aliquis  venturus. 

19.  Sermo  de  S.  Johanne  Evangelifta  fuper  Benjaminamantiftimus  Domini  habitat 
confidenter  in  eo  &c.  Deut.  XXXIII.  incipit :  In  his  verbis  ponamus  quinque  pri- 
vilegia  b.  Johannis. 

20.  Sermo  de Innocentibus,/*/w.-  Vidifuper  montem Sion &c.  incipit:  In  hac  epi- 
ftola  de  pueris. 

21.  Sermo  de  circumcifione  fuper  Poftquam  confummati  funt  dies  &c.  Luc.  II.  inci- 
pit.  Hic  norninantur  duo,fcilicet  Domini  circumcifio&nominis  impofitio. 

22.  Sermo  de  Agnete  fuper :  Gaudeamus  &  exultemus  &  demus  gloriam  Deo,  quia 
veniunt  nuptise  agni  &  uxor  ejus  prseparat  fe,  ex  Apoc.  incipit:  Inhoc  verbo 
fignificatur  nobis  forma  &  caufa  hujus  feftivitatis. 

25.  Sermol.  de  converfione  Vaulifuper.  Die  acnocte  gravata  eft  fuper  me  manus 
tua  &c.  exPfalmo.  imipit :  In  his  verbis  ad  laudem  habemus. 

24.Serm.II.  de  eadem  fuper :  Spe&aculum  fa£ti  fumus  mundo ,  angelis  &  homini- 

bus.  Incipit :  Hodie  proponit  nobis  Deus  &  ecclefia. 
25*.  Sermo  III.  Super  ♦  Lapis  calore  folutus  inses  convertitur  Jobi  XXVIII.  lncipit: 

In  his  verbis  hiftorice. 

26.  Sermo  I.  de  Purificatione  fuper :  Venite  ambulemus  in  lumine  dei  noftri  Jef  II. 
incipit:  Quia  feftum  hodie  dicitur  luminum. 

27.  Sermoll.fuper:  Columba  portans  ramumOlivEe  venitadNoeGen. Vlll. incipit: 
Hodie  coliturfeftum. 

1.  Ztytt$  itn&atto»  SO? m  38.  Ser* 


^74 Uvtvmbm  unb  Hacfoncfrtett  3 .  Period. 

28.  SermollL  fuper:  Ego  mitto  angelum  meum  ante  faciem  &c.  ex  Malachia.  /»- 
cipit :  Rex  Regum  &  Dominus  Dominantium. 

29.  SermoIV./«/>^.-Sucepimus(Deus)  mifericordiam  tuam  in  medio  tem$>li  &c.ex 
Jefaia  incipit:  Oblatus  eft  quia  ipfe  voluit. 

30.  Sermol.  de  b.  Agatba  Virgine.  fuper :  Viderunt  eam  filias  Sion  Cant.  Cant.  VI. 
incipit :  in  laudem  &  honorem  b.  Agatha  virginis. 

3 1.  Sermo  II.  fuper :  Fecifti  viriliter  &  confortatum  eft  cor  tuum ,  eo  quod  caftita- 
tem  amaveris  Judith  XV.  incipit:  Verba  haec  congruunt  b.Agatb*. 

2%.  Sermo  I.  de  cathedra  S.  VETKlfuper:  Exaltent  eum  in  ecclefiaplebisfua»,&in 

cathedra  feniorum  laudent  eum  ex  Pfalmo.  incipit :  In  his  verbis  notatur  b.  Petri. 
3  3.  Sermo  ILfuper:  Tibi  dabo  claves  regni  Ccelorum  Matth.  XVLincipit :  Quatuor 

innuuntur  in  hoc  verbo. 
34.  Sermo  III,  fuper:  Tueris  fuper  domum  meam&  adoris  tui  imperium  cunctus 

populus  obediet.  ex  Genef.  incipit :  Verba  ifta  dixit  Rex  Pharao  adjofepb. 
3  5".  Sermol.  de  S.  MATTHIA  fuper:  Inveni  virum  fecundum  cor  meum,quifecit 

omnes  voluntates  meas.  Acl.  XIII.  incipit :  Verbum  iftud  poteft  fumi  ad  com- 

mendationem  b.  MATTHLE. 

36.  Sermo  II.  fuper:  Certe  videtis  quem  elegit  Dominus  ,  quoniam  non  fit  fimilis 
ei  in  omni  populo.  incipit:  Ifta  verbadixit  SAMUEL  ad  populum  de  Saul. 

37.  Sermo  III.  /*/w.-Tu!itRex  Afjuerus  annulum  de  manu  Aman  &  dedit  illumMar. 
docheo  Efther  VIII.  Incipit :  Literaliter  fcripta  funt,  quia  cum  Aman  &c. 

38  SerrhoI.de  S.GREGORIO  fuper  .*Ego  noviffimus  vigilavi  &  quafi  qui  colligit 
ramos  poft  vindemiatores  &c.  Ecclefiaftici  XXXIII,  16.  Incipit:  Inter  quatuor 
Doftores  S.  GREGORIUS  fuit  noviftimus. 

39.  Sermo  II.  fuper:  Juftus  cor  fuum  tradidit  ad  vigilandum  &c.  lncipit:  Verbum 
iftud  conveniens  exponitur. 

40.  SermoIII.  fuper:  Sint  lumbi  veftri  prascin£ti.  Incipit:  In  his  verbis  exhortatur 
nos  Dominus. 

41.  Sermo  de  b.  GERTRUDE  fuper :  Defpondi  vos  uni  viro.  Incipit :  Nota  quod  b. 
GERTRUDIS  quatuor  in  fe  habuit. 

42.  Sermo  I.  de  Annunciatione  b.  MARLE  fuper:  Ave  gratia  plena  Luc.  I.  Incipit: 
In  hac  Angelica  Salutatione. 

4;.  Sermo  II.  fuper:  MuTus  eft  Angelus  Luc.I.  lncipit.  In  verbis  iftis  tria  confide- 

rantur. 
44.  Sermo  III./»/*r.*Dabit  ipfe  Deus  vobis  fignum:  Ecce  virgo  concipiet.  lncipit: 

In  verbis  iftis  fignificatur  myfterium  incarnationis. 
4j.SermoIV./«^r.-  Cantate Domino  canticum  novum , quia  mirabilia  fecit.  Incu 

pit:  Hodie  mirabilia  fiunt,   Deus  incarnatur. 

46.  Sermo  de  S.  AMBROSIO  fuper:  Examen  apum  in  ore  leonis  &  favus  mellis. 
Incipit:  Hasc  verba  poffunt  exponi  de  S.  AMBROSIO. 

47.  Sermo  der^r^/W,quomodo  Chriftus  eduxit fanclos  Patres  deLimbo.  In- 

cipit: 


i.  Cap.  fieben&e  Q5et?fa0e.  w»t  St.  Petri  ^iYcfcc.  27? 

cipit:  AUGUSTINUS  in  quodam  fermone&NICODEMUS  in  Evangelio  fuo. 

.(©iefje  m$x>bm  p.  i98.fqq.  anQtfufyvtt  i(?0 

4g.  Sermo  de  animabus  poft  feftum  Pafche  conveniens  fuper:  Omnium  finis  ap- 
propinquabitur,  eftote  itaque  prudentes  &  vigilate  in  Orationibus  i  Pet.IV. 
Incipit:  Sandus  dicit  GREGORIUS. 

49.  Sermo  de  San&is  poft  Pafcha/#^r:  Stabunt  jufti  in  magna  conftantia  adver- 
fus  eos.  Incipit:  Verbum  hocduo  implicat. 

fo.  SermoII.  fuper:  Induite  vos  armaturaDei,ut  poflitisrefiftere  adverfus  infidias 

diaboliEphef.VI.  lncipiti  Militem  ftrenuum  &  pugilem  do£tum. 
f  1.  Sermo  III.  fuper :  Ego  fum  vitis  vera  &  pater  meus  agricola  Joh.  XV.  lncipit : 

Chriftus  hic  tria  dicit. 
f2.  Sermo  IV.  aptus  de  quolibet  fan£to  fuper :  Ego  fum  vitis ,  vos  palmites.  Joh.XV. 

lncipit :  Sicut  di&um  in  priori. 
73.  Sermol.  de  S.  MARCO  fuper  :  Catulus  Leonis  Juda  &c.  Gen.XLIX.  Incipit: 

Licet  una  fit  materia  quatuor  Evangeliftarum. 
J4.  Sermo  ILfuper:  de  comedente  exivit  cibus  &  de  forti  egreffa  eft  dulcedo.  ln- 

cipit :  ^npfori  leonem  interficiens. 
ff.SermoIll. fuper:  Qui  manet  in  me  &ego  in  eo  hic  facit  fructum  multum.  /«- 

cipit:  Ecce  tefte  Domino  fine  eo  nihil  poflumus  facere. 
f6.  Sermo I.  de SS.  PHILIPPO  &  JACOBO  Apoftolis,/*^:Domine  Oftendeno- 

bis  Patrem  &  fufficit  nobis  Joh.XIV.  Incipit:  Multum  falutifera  eft  ifta  petitio. 
57.  SermoII.  fuper:   PHILIPPE,  qui  vidit  me  videt  &  Patrem  Joh.XIV.  incipit: 

Ifta  verba  refpondet  Dominus  Philippo  petenti. 
f  8.  Sermo  III.  fuper :  Tanto  tempore  vobifcum  fum ,  &  non  cognifcitis me, Philip- 

pe ,  qui  videt  me.  Incipit.  In  his  verbis  tria  nbtificantur. 
J9.  Sermo  I.  de  inventione  S.  Crucis.  Super:  Laventur  pedes  veftri  &  requiefcitc 

fub  arbore  Gen.  XVIII.  Incipit :  Ifta  verba  dixit  Abraham. 

60.  Sermo  II.  fuper  :  Clamavit  Moyfes  ad  Dominum  ,  qui  oftendit  ei  lignum  &c. 
Exodi  XV.  lncipit :  Ifta  verba  fonant  ad  S.Crucis  inventionem. 

61.  SermoIII.  fuper:  Produxit  Dominus  Deus  de  humo  omne  lignum  pulchrum. 
Imipit :  Ecce  produclione  omnis  ligni. 

62.  Sermo  I.  de  S.  JOHANNE  Evangelifta  &  ante  portam  latinam  Super  :  Dabo 
confolationem  lugentibus  Sion  &  dabo  eis  coronam  pro  cinere ,  oleum  gaudii 
pro  Iudtu ,  &  pallium  laudis  pro  Spiritu  mceroris.  incipit :  Ifta  verba  dicuntur 
de  omnibus  qui  conteftantur. 

63.  SermoII.  Super:  Qui  docti  firmiter  fulgebunt  ficut  fol.  Incipit:  Qui  in  prsefen- 
ti  vita  in  virtutibus. 

64.  Sermo  III.  fuper  verba  Danielis.  In  medio  fedis  &  in  circuitu  fedis  quatuor 
animalia.  Incipit :  In  verbis  iftis  monemur  ad  quatuor. 

6f.  Sermo  I.  de  nativitate  JOHANNIS  Baptiftse  fuper :  Una  diesfa&a  eft  quafi  dua?. 
EcclefiafticiXLVI.  Incipit:  Ifta  verba  dicuntur  de  Jofue  fucceftbre  Moyfi. 

$?m  z  66.Ser- 


*7*  tltfmbm  utt&  V%A#>tid)Utt  $ .  Period. 


66.  Sermoll.  fuptr:  Inter  natos  mulierum  non  furrexic  major  Johanne  Baptifta 

Matth.  XI.  Incipit :  Qui  laudat  &  glorifieat  Deum  laudatur. 
€7.  SermoIH./«/w:Exiit  magnus  coram  Domino  angelus  apparuitZachariasLuc.L 

lncipit.  In  hoc  angelus  circa  Zachariam  tria  fecit. 
6%.  Sermo.I.  de  SS.  PETRO  &  PAULO  fuper  :  Fecit  Deus  duo  luminaria  magna 

Gen.  I.  Incipit  :  Ifta  duo  luminaria  paradyfi  &  ecclefiae. 
£9.  Sermo  II.  fuper-.lfti  funt  duae  olivae&duo  candelabralucentia&c.  Incipit:Hxc  . 

verba  fcribuntur  de  Helia. 
70.  Sermo  III.  fuper.  Reli&is  omnibus  fecuti  funt  Jefum  Matth.IV.  Incipit.  In  his 

verbis  univerfalis  profeflTo. 
•71.  Sermo  de  commemoratione  PAULI/*/w :  Bonum  certamen  certavi ,  curfum  con» 

fummavi  6Vc.  Imipit :  In  his  verbis  duo  nominantur. 

72.  Sermo  de  b.  MARGARETHA  fuper:  Fortitudo  &  decor  indumentum  ejus/»- 
eipit:  In  his  verbis  Spiritualiter  intelle&is. 

73.  Sermol.  de  divijtone  APOSTOLORUM/#/*r  :   Ego  vos  elegi  de  hoc  mundo 
Imipit :  In  his  verbis  Chriftus  replicat. 

74.  Sermo  11.  fuper:  Stella»  dederunt  lumen  in  cuftodiis  fuis,  vocatae  funt,  dcdixe» 
runt:  aflumus.  Baruch  III.  Incipit :  Hodie  colitfancta  Mafer  Edftfia. 

^f.  Sermo III.  fuper  Vfalm.  Nimis  honorati  funt  amici  tui  Deus,  nimis  confortatus 
eft  Principatus  eorum.  Incipit:  Ecce  in  qua  poteft  quisnam  plus  honorari. 

76.  Senrrol.  deb.MARIA  MAGDALENA  fuperverbaCantici:  Anima  mealique- 
fa&a  eft  ut  dile£tus  locutus  eft.  Incipit :  In  his  verbis  annunciat. 

77.  Sermo  II.  fuper  :  Poft  lacrymationem  6*c  fletum  exultationem  infundit.  Ineipitx 
Hodie  colimus  feftum  illius. 

78.  Sermo  III.  fuper  verba  Jobi  XXVIII.  Lapis  calore  folutus  in  aes  convertitur..  /»• 
cipit:  In  hisverbis  ad  laudem  b.Marias  Magdalena?. 

79.  Sermo  IV.  fuper :  Quafi  arcus  in  medio  nebulse  fic  illa  refulfit  in  templo  DeL 
Imipiti  Templum  Dei  eft  Ecclefia. 

go.  Sermol.  deb.  JACOBO  Apoftolo  Majore  fratre  Jbhannis  filii  Zebedari.  Suptr 

Job.  /.  Ecce  verus  Ifraelita  in  quo  dolus  non  efL  Incipit  1  Ifta  verba  Dominus 

locutus  eflad  Nathanael. 
§?.  SermoII./»  verba  Genef. XXIX.  Servivit  Jacobpro  RahelVII.  annis  &  videban- 

tur  ei  dies  pauci ,  prae  amoris  magnitudine.  Incipit:  Servus  eft  dignus  mercede. 
$2.  SermoIII.  ex  Aft:  XII.  Occidit  Jacobumtratrem  Johannis  gladio.  ineipit:  Inhis, 

verbis  notantur  duo ,  fcilicet  conditio. 
8  3 .  Sermo  I.  de  b.  PETRO  ad  vincula  in  AZt.  XII.  Surge ,  Petre ,  indue  te  veftimen- 

tis  tuis.  Incipitv  Haec  funt  verba  angeli. 
84.  Sermo  II.  fuper  Matth.XVI.  Tu  esPetrus  6c  fuperhancpetram*  Intipit :  Petrus 

qujerenti  Domino ,  quid  dicunt  homines. 
$j.  Sermo  III. adverbaMattb.XVL  Tibi  dabo  clavesregni  ceelorum.  lmipit:  Ecce 

Dominus  loquitur  diftin&ive 
%6.  Serm^I,  de  b.  LAU&ENTLO  cxvtrbtt  TdUW*  Cordis  ejus  particula  fi  fuper 

car* 


aCap.<ecWfe93e9fa0fc  Wrt  St.  Nicolai  2&fr<f>*  -17? 


carbones  ponas  fumus  ejus  extricat  omne  genus  daemoniorum.  7»r/^/>  :  Licet 
fit  commendabile  in  b.  Laurentio. 

87.  Sermo  II.  InLevit.VI.  Ignisin  altari  meo  femper  ardebit.  ltteipit:  Ifte igniseft 
fides  &  caritas. 

88.  SevmAU.fuper  verba  Pfaimit  Probafti  cor  meum  &  vifitafti  no&e  &c.  Intipit  : 
In  ifto  verficulo  quatuor  de  b.  Laurentio  dicuntur. 

89.  Sermo  vacans  I.  in  X.  Sapientia ;  Juftum  deduxit  Dominus  per  vias  re&as  &c.  Inci- 
pit :  In  his  verbis  notantur  duo  fcilicet  meritum. 

90.  Sermo  vacansll.  fitper  6en.IV.  Ecce  vox  fanguinis  tui  fratris  Abel  clamant  ad 
me  de  terra.  Ineipit :  Nota  triplicis  fanguinis  triplicem  clamorem. 

91.  Sermo  vaeans  III.  ex  Pfalmo.liie  pauper  clamat  &  Deusexaudiviteura.  Incipit: 
Iftud  poteft  dici  de  quolibet  perfe&o. 

92.  Sermo  I.  de  affitmtione  b.  MARLE  fuper  verba  Luc.X.  Intravit  Jefus  In  quoddam 
Caftellum.  lncipit:  Caftellum  iftud  eft  virgo  Maria. 

93.  Sermo  YLsd  verba UL  Reg. X.  Ingrefta  eft  Regina  Saba  in  Jerufalem  &c.  Inci- 
pit:  Quando  Dominus  vel  Domina  terrar  terrar»  fuam  ingrediuntur. 

94.  Sermo  III.  de  verbi*  Cant.  Cant.  Vlll.  Quae  eft  ifta,  quas  afceniditde  deferto  deli- 
ciis  affluens.  lncipit :  Quis  enarrabit  gloriam  hujus  virginis. 

9f.  SermoIV.  exJuditbXU.  Hodie  magnificata  eft  anima  mea  prae  omnibus  die- 
bus  vitas  fiia».  lncipit:  De  beata  virgine  cum  feftum. 

96.  SermoV.  adverba  LucaXUl.  Contendite  intrare  peranguftam  vortam.ineipit  t 
Dominus  nofter  Jefus  audita  dubitatione. 

97.  Sermo  deBARTHOLOMEO  fuperBarucbV.Exue  teftolaluaus  &  vexationis, 
incipit  Inhis  verbis  tria  de  b  Bartholomaeo» 

98.  Sermol.  deS.AUGUSTINO  in  1.  J/w.II.Labora  ficut  bonus  miles  Chrifti  &a 
incipit :  Tria  proponit  Apoftolus  in  fuis  verbis. 

99.  SermoII.  ex  Luc.VIII.  Nemo  accendit  Lucernam  &  fubmodlo  ponit.  meipit. 
Eft  quilibet  San&us  quafi  Dei  Eclefiam  illuminans. 

100.  Sermo  I.  de  decoUatiene  JOHANNIS  Baptiftae.  fuper  verba  Matth<i :  Herodes 
mifit  manum  fiium  &  [tenuit  Johannem.  incipit*  in  praefenti  Evangelio  in  quo 
paffio  b.  Johannis  defcribitur. 

1  o  1 .  Sermo  II.  in  Job.  IV.  Illum  oportet  crefcere f  me  autem  minmJncipit.  Eft  ver- 
bum  veritatatis  utile  ad  audienducu. 

102.  Sermo  I.  de  nativitate  b.  MARLE  Virginis  ex  Matth.  I.  liber  Generationis  Jefti 
Chrifti  filii  Abraham  &c.  incipiti  Hodie  f.Mater  Ecclefia  folemnizak 

103.  SermoIL**  EcclefiafthiXXW  *  Ego  mater  pulchrae  dile&ionis -,  agnitlonis,  t£~ 
moris  &  fanto  fpei.  incipit:  In  laude  b.  Virginis  omnium  linguae  deficiunt. 

104.  SermoUlfuper  ExodiXXXVll  Fecit  Bezeheel  arcam  de  lignoSithirn&  ve- 
ftivit  eam  auro  puriflimo  intus  &  foris.  Incipit :  Ad  reponenda  fan&oruni 
corpora. 

iQf.SermoI.  deexahatione  S.Crucu,  fuperi  Mihi  autem  abfit  glqriari  &c*  incipkz 
^c  tria  nobis  innuit  Apoftolus, 

®|m  I  io^Ser> 


278  UtfutitettUtt&.nacfcrtcfcfeii  J.  Period, 


106.  Sermo  II.  in  verba :  Chriftus  factus  eft  pro  nobis  obediens  usque  ad  mortem. 
\ncipit:  In  hoc  verbo  deChrifto  Crucifixo. 

107.  Sermo  I.  de  S.MATTHiEO  Evangelifta  ad/ocum:  Vidit  Jefus  hominem  fe- 
dentem  in  teioneo  —  furgens  fecutus  eft  eum.  \ncipit :  Hic  b.  Matthaeus  com- 
mendatur. 

108.  SermoII.  inMattb.  IX.  cum  tranfiret  Jefus  vidit  hominem  fedentem  in  telo- 
nio.  \ncipit  :Hic  poftumus  confiderare  mifericordiam. 

109.  Sermolll.  fuper:  Converfus  fum  ,  ut  viderem  vocem  loquentis  mecum  ,  & 
converfus  vidiVII.  candelabra  aurea,  &  inmedio  VII.  candelabrorum  aureo- 
rum  fimilem  filio  hominis.  lncipit:  Inhocverbofcribitur  b.  Matthsei  converfio. 

1 10.  Sermo  deS.  MAURITIO  &  Sociis  ejus.  ad  VerbaMattb.  V.  Gaudete  &  exulta- 
te,  quoniam  merces  veftra  copiofa  eft  in  ccelis.  Ineipit  :  Ifta  verba  funt  fatis 
confolatoria. 

111.  Sermo  de  S.  MICHAELE  ex  verbU :  Angeli  eorum  &c.  incipit :  Licet  fint  quafi 
innumeri  angelici  Spiritus. 

1 12.  Sermol.  de  ANGELIS  6c  orationibus  fuper  Jobi  XXXVIII.  Nunquam  nofti 
ordinem  cceli  &  rationem  ejus  pones  in  terra.  \ncipit:  Hanc  quseftionem  legi- 
tur  Dominus  fecifle  ad  Job. 

115.  Sermoll.  inverba  Pfalmi:  Angelis  fuisDeus  mandavit  de  te, ut cuftodiant  te. 
\ncipit :  Ifta  verba  traftans  b.  BERNARDUS. 

1 14.  SermoIU.  ad ditlum  Mattbai:  Angelieorum  femper  vident  faciem  patris,  qui 
in  ccelis  eft.  \ncipit:  Inhoc  fupernorum  fpirituum  manifeftatur: 

1 1  f.  Sermo  de  animabus  quomodo  cuftodiantur  ab  Angelis  hic  &  in  purgatorio, 
ex  verbis  Pfalmi:  Angeiis  fuis  dedit  mandatum  de  te.  incipit :  Hodie  ecce  agitur 
memoria  defunftorum. 

116.  Sermo  deS.HlERONYMO  inverba  EfaU:  Ecce intelliget  fervus meus &  exal- 
tabitur  &  elevabitur  &  fublimis  erit  vaide.  \ncipit.  In  his  verbis  in  quantum  de 
b.  Jeronimo  exponi  poffunt. 

117.  Sermo'deS.C)TTONE  Epifcopo  ex  ^poe.XW.  Vidi  alterum angelum  — -  & 
date  illi  honorem.  incipie:  \n  his  verbis  commendatur  b.  Otto. 

1  ig.  Sermo*  de  S.DIONYSIO  fuper:  Tanquam  aurum  in  fornace  probat  eledos 
fuos  Deus.  \ncipit:  Eft  fornax  bonorum ,  quojufti  purgantur. 

119,  Sermo  de  S.  LUCA  Evangelifta  ex  Coloff.  IV.  Salutat  vosLucas,  Evangelifta 
Medicus  cariftimus.  \ncipit.    Ifte  falutans  in  verbis  falutatoris. 
1 2C.  Sermo II.  ln verba  Genef.  II. Fluvius  egrediebatur  -—  Eufraten.  \ncipit.  Eft  Parady- 
fus  fuperior  i.  e.  cceleftis  patria. 

121.  SermodeXI.  MILLIUM  VIRGINUM  (k&o)  adverba:  Media  autemnoae 
fadus  eft  clamor:  Ecce,&c.  \ncipit:  In  his  verbis  tria  notari  poffunt. 

122.  %txmo\\.exverbis  /lpocal  Hi  fecuti  funt  agnum  quocunque  ierit.  &c.  Incipit: 
Congrue  iftud  verbum  poteft  exponi. 

125.  Sermol.  de  SIMONE  &  JUD A.adverba:  Ecce  quam  bonum  &  quamjucun- 
dum  habitare  fratres  in  unum.  \ncipit :  Agit  Ecclefia  feftum  horum  fratrum. 

124. 


a.  Cap.  fecNfe  Q5et>(age,  Wn  St.  Nicolai  &tYd&e,  279 

124.  Sermo  IL  /*/>er :  Ecce  Simon  frater  vefter ,  fcio  quod  vir  confilii  eft  &c.  Inci- 
pit :  Quia  in  his  verbis  duplicem  habemus  inquirere  expofitionem. 

125*.  SermolII.  ineundemlocum.  incipit:  De  iffcis  Apoftolis  quatuor  notantur. 

126.  SermoI.de  OMNIBUS  SANCTIS^zw^:  Gaudent  in  ccelis  animae  fan&orum, 
qui  Chrifti  veftigia  funt  fecuti.  Incipit:  Iftud  hodid  in  honorem  fandtorumca- 
nit  Ecclefia. 

127.  SermoII.  ex  IfaU  verbis:  Faciet  Dominus  in  monte  convivium  pinguium,con- 
vivium  medullarum.  Incipit :  In  his  verbis  omnium  San&orum  folennitas. 

125.  Sermo  III.  adverba  Pfalmi:  Laudate  Dominumin  fanclis  ejus.  lncipit:  Ecclefia 
recolit  memoriam  omnium  fan&orum. 

129.  Sermo  I.  de  ANIMABUS/«/w  :  Ecce  manus  mifTa  ad  me  in  quo  erat  invo- 
lutus  Jiber  — -(igillatus  figillis  VII.  Incipit:  Manus  in  qua  erat  involutus. 

130.  Sermo  II.  ad  2.  Aiaccab.  XII.  Sancta  &  falubris  eft  cogitatio  pro  defunclis  &  ora- 
re ,  ut  a  peccatis  folvantur.  Incipit :  Defuncti  funt  patres ,  matres. 

151.  Sermo  I.  de  S.  MAR.TINO  ex  Ecclefi  XLVI.  De  omni  corde  Iaudabit  Domi- 
num  &  dilexit  illum  qui  fecit  illum.  incipit:  Legitur  de  b.  Martino,quodoculis. 

152.  Sermo  II.  in  ve r^PIacens  Deo  fa&us  dile6:us,&vivensinter  peccatores  trans- 
latus  eft.  Incipit:  Iffa  verba  dicuntur  de  Enoch. 

13$.  Sermo  III. ad  verba  Pfalmi.    Oculi  femper  ad  Dominum ,  quia  ipfe  evellet  de 

laqueo  pedes  meos.  incipit.  Soletdici:  ubi  eft  amor,ibi  eft  oculus. 
134.  Sermo  I.  deSan&a  ELISABETH  in  verba  Simile  eft  regnum  ccelorum  Romi- 

ni  negctiatori  incipit :  Thefaurus  ifte  eft  Chriftus. 
13  f.  Sermo  II.  fuper  :  Fortitudo  &  decor  indumentum  ejus  &  redibit  in  die  novis- 

fimo.  incipit :  Ifta  verba  pofTunt  ex  poni  de  b.  Elifabeth,  quiE  fuit  fortis. 
1 3  6.  Sermo  III.  ex  verbis  confideravit  agrum  fuum  &  emit  illum.  incipit :  Puta,bea. 

ta  Elifabeth  agrum  coeleftis  ha?reditatis  ex  multa. 

137.  Sermo  de  S.CATHARINA  ex  Cant.  Cant.  II.  Oftende  mihi  faciem  tuam,fo- 
net  vox  tua  in  auribus  meis.  Vox  enim  tua  dulcis  &  f acies  tua  decora.  incipit. 
Secundum  Philofophum  duo  funtrfenfus  difciplinabiles. 

138.  Sermo  de  ASSUMTIONE  b.  VIRGINIS  ad/ocumLuc.  X.  Intravit  Jefus  in 
quoddam  caftellum  &c.  incipit:  JefusChriftus  cum  fit  verus  Deus  deDeovero. 

5Der  ©cbfttj?  (aufef  a(fo :  Expliciunt  Sermones  pradariflimi  Viri  Domini  & 
Magiftri  WILHELMI  de  YSPANIA  facvx  Theologise  ProfefToris,  qui  fcripti 
&  finiti  funt  per  Dominum  HERANNUM  STANGEN  Presbyterum  Anno 
Domini  M  CCCCXXII.feria  fexta  anteDominicamPalmarum,&  humilifup- 

plicio  pro  eo  Dominum  exorate.  S83U  rmr  ntm  t>te  £eb$etf  ber  QSerfajTerS  au$ 
utefen  28orfenroentg|?cng  tWunfsef;enue3af)r>fjunt)erf  jufe^en  (>aben;  fobe(t'nt>ef  fto) 
bet  genauerer  Uberlegung ,  tn  Sinfefjung  fcorfjergeljenber  Venei#>ni$  fcmcr&c&crt, 
ua§  rotr  fctn  2((fer  nocf;  fajt  jroei  fjttnuerf  3aftr  eber  anfu)retben  t  dnnen,  allfcneroetf  tfjcils 
t>a$  St*nhi<bnam6§tft ,  fo  t>on  Urbano  IV.  t>er  s>on  A.  1261.  btg  1264.  gefef* 
fm ,  ju  fetren  *>erort)nef  roorben  ,  nod)  ntd)f  t>on  t'6m  unfer  fcie  ^etltgcrt  Za$e  ge* 
recjjntf  roiru;  t^etle  aber  unfer  t>enen  §eftw  utc  uer  l£\itabtt\>m  geroit)mefe$eter 

mit 


2%o  UrftMttft  UH&  H<tcr>ncfetert  S.Period. 


mtt  t>reien  Sermonett  m(tf)tn  ift,  roelcDer  ^abft  Gregorius  IX.  An.  i2?f.  d.27. 
Maji  einen  g>(a^  untcr  benen  Jpeiiigen  etngerdumet  fjat,  fo  n>trt>  baburci)  fe&r  mutf)' 
mag(icr)  t»ag  in  btefer  3eit  An.  i^.  bifj  1264.  unfer  WILHELMUS  biefe  d\titn 
Derferftget  r)abe> 

AdN.II.IIL&IV.CodicisXXI. 

3n  biefen  breien  ©c&rifffen  ftnben  jtc&foldjeQSuc&ltaben/gttcje  unb  Wur^ungen/ 
MeroinnWILHELMI  de  HISPANIA  &efcett  unbPETRl  BLESENSlS35riet 
feit  angetroffen  fabtn ,  gefjoren  a(fo  jum  XV.  3ar)r  r)unberf .  ©ie  fclbft  aber  ffaD 
fer>r  oerbdd;ftg  eigennidd;figer  €rbicr;tuttg,roo  nic(?t  offenbar  faffcr),  3>ann  fo  iff 
Weer(fe»el#e&en  Wa&menEUSEBll  DISCIPULI  b.  HIERONYMI  fu^retbem 
Damafo  Epifcopo  Portuenfi  *  jugefcfmeben*  3Bann  roir  nu  g(eicr)  \)tn  Eufe- 
bium  Cremonenfem  be$  Hieronymi  getreuen  greunb  ,  ber  fttf;  M*  %$& 
fcjjeibenr)eit  /enefl  3unger  aliljie  nennet  (oon  roe(d;en  in  \xn  Aftis  San&orum 
bet  bem  r.Martii  0>ac|>rtct>t  ju  ftnben  ift)  oerflefjen  rooften  ,  fo  fatt  bocr)  ber  nad) 
Hieronymi  <£obe ,  roe(ch)er  An.420.  batf  3ett(icr)e  oerlteg/an Damafum ,  berA.  365. 
auf  bem  &omtf  cbctt  ©fucf  ju  flYjen  f  am,unb  A.  $  84.  bt?  ©cf;u(b  ber  ^atur  fcejafjffe 
nicr)t  aefcr>rtcben  t)aben / angefer)en  btefer  an.  4 20. ba  Hieronymus ftarb  ,  fcr>on  $6, 
3ar)r  autf  ber  2Be(t  geroefen  roar,  rote  benn  mer)r  beme(fer  Hieronymus  tnfetnen 
©cbrifften  bejeuget  baf?  er  oorgebad;ten  Damafi  $ob  etlebet  r>abe.  ©0  fanaucfr 
AUGUSTINUS  nad)  Hieronymi  $obe  bieferroegen  an  CYRILLUM  ben  2M* 
fcf;off  oon  Z}mif*Um  t)uvcr>aue?  nt"cr>t  bte  mttfere  <fecr)rifft  gerid;tct,  nocr)  btefer  \t< 
nembarauf  Sntroorf  ertr>et!et  fjaben, anerroogett  CYRILLI  $ob  ftd;roeiter)enberate 
be^  Hieronymi  tiemlicr)  An.  589.  d.  1 8  Martii  (ftffje  bte  A&a  Sanclorum)  jugefra* 
gen  l)af ♦  £)ie  ©cr)reib>2(rf  unb  ber  QSortrag  in  btefen  ©ctyriften  ift  aucf;  gar  ju  unt 
geretmt  unb  ju  unanflanbftd;  fur  fofcr)e  gvofie  £eufe,beren©cl)rifffen$u  $age(iegen. 
ERASMUS  oon  Kotterfcam  ffagef  in  ber  &ebetts*>5efcr;retbuiig  DiefeS  berupm' 
ten  SefjrerS  Hieronymi,  roe(d;e  erfet»tert£Oerd?eti  foFrobenius  An.  15-16. 511 254* 
felaufgeleget,  baf?  man  Hieronymi  2tbtn  burcr)  etne  ungefcr)icfte  $eber  befcr)rteben, 
bamate  f;edum  gefragen  r>abe;  roefcf;e  ^lvbett  etntac  bemEUSEBlO  CREMONENSI, 
anbere  bem  CYRILLO  nocr)  anbere  bem  AUGUSTINO,et(icr)e  bem  AMBROSIO, 
einige  bemDAMASO  unb  anbere  gar  bem  HIERONYMO  a(d  Q}erfertiger  beogele* 
get  r)dtten ,  etnige  f;dffen  btefeti  Uvf;eber  gefo(gct,  rodven  aber  mtt  i^m  fo  gar  tintt 
<fed;lage$,baf?  man  fte  fiir  ©eburteu  eineS  QJerfaffer^i)affen  f dnfe,roe(d;e^ i^m  benn 
beroogen  etne  genaue  ttnb  juoer(d§tge  ^ad;rt'd?t  oon  biefem  ^trd;en^ebrer  au$  feinem 
eignen  ©cfyrtfffen  ju  geben.  S)te  2Borfe  oerbtenen  j)ier  aKerbtng^  etngerucfetju  roerben: 

Haud 


S)er  ^tf^off  «onPorto  tvart)  ju  Caroii  m.  %eiun  nebfl  fr$$  anoern  umScom  &ecum  licge nt>e  Praeia- 

ten  DClien  DOU  Albano,  VOtt  Oftia ,  Dott  Santa  Rufina ,  \)On  Frafcati  ,»on  Poleftnna  UIIC  »0n  Sabina  Denctt 

Sc6miff4)cn  ^avDtndlen  jugcje[;let.     Q5et  tr)nen  ijl  Da^  £fccd)f  Den  ^aoft  ju  roet()en.    ^eufe  ttf  Dem 
©tucljuoftia  veiietri  bet)acltqct  /  unD  PortounD  Rufinamtt  ctttanDcr  t?ercint'9ct/  itnb  alfo  fccf)$§5t» 

fllttnct  fltrDtcfcc^?  altcjic  @ai:btndle  V,Mich.Ant.FRANCES  de  URRUTIGOYTI  de  EccleGisCa- 
thcdr,  p,  629. 5c  J,  F,  BUDDEUS  de  Orig.  dign.Card,  p,70.  fq. 


, 


l.  Cap.  ftebcnbe  Q5et>fa^e*         wit  St.  Petri  ^frdb^  2  §  1 

Haud  fcio  ,  quonam  fato ,  in   ratoulam  quendam   incidit  ,  fic   undique  fui 

fimilem,   &  Hieronymi    diflimilem  ,   ut  nefcias  quid  in  eo  potiflimum  ad- 

mireris  ,  linguame    prodigiofam    infantiam    ac  balbutiem  ,    an    infignem 

litterarum    infcitiam  ,    an   miram  mentiendi    impudentiam.         Hominem 

profecto  dignum  ,    quem  fi  vivat  ,  publicitus  omnes    omnium  mortalium 

manus  faxis  obruant  ,    qui  mortales  univerfos   pro    faxis  ,    non  pro  ho- 

minibus  habuerit.     Quis  enim  illius  legens  nsenias ,  ni  plane  truncus  fit,  non 

protinus  fentiat  perfonatum  hiftrionem:  qui  Vertumnum  quendam  aut  Pro- 

teum  nobis  referens ,  nunc  Eufebius  eft  Cremonenfis ,  nunc  Cyrillus,  nunc  Au- 

guftinus,  nunc  Ambrofius ,  nonnunquam  ,  fi  libeat ,  DamafusTaliquoties  ipfe, 

ii  fuperis  pjacet ,  Hieronymus.     Sed  quibuscunque  plumis  nobis  opertus  pro- 

dit ,  vox  ubique  fui  fimilem  coccycem  arguit.       Idem  ubique  dicendi  lepos, 

eadem  fermonis  venus.       Cujus  ftuporem ,  ut  nihil  accedat  hinc  certe  palam 

cernere  eft,  quod  Hieronymum  paulo  antemortem,  facit  Damafo  commen- 

dantem  fuos  commentarios,  quem  ipfe  Hieronymus  non  uno  in  loco  teftatur 

ante  fe  deceffuTe  vita.  Sed  hic  de  quo  plura  dicent  alias ,  tam  indodus  &  elin- 

guis,  ut  rebus  quamlibet  claris  ,  ingenii  fui  culpa,  tenebras  poflit  offunddre, 

tam  ftupidus,  ut  ne  veriflima  quidem  verifimiliter  queat  efferre,  ridicula mira- 

culorum   portenta ,    &  impudentiftimas  vanitatis  fabulas  confert  in  Hierony- 

mum ,  nec  has  tamen  ab  fe  repertas :  In  quo  nonnulla  laus  f uiflet  ingenii,  fed 

c  vulgatiflimis  hiftoriis ,  huc  non  minus  ridicule,  quam  improbe  detortas.     O 

fortunatum  tam  infigni  prsecone  Hieronymum.       Neque  vero  defuit  dignum 

patelke  operculum.     Repperit  hic  fcriptor  fuos  le£tores ,  repperit  a  quibus  ci- 

tetur:  &  quodmagis  mireris ,  eruditos ,  Platinam  &  Volaterranum ,  quos  equi- 

dem  vel  hinc  fufpicor  ea  nunquam  legifte :  Sed  aut  audifte  in  concionifeus,aufe 

excerpta  vidifte.  Imitati  funt  impudentiftimum  fcriptorem,  unus  &itemalter: 

fed  adeo  prseclare ,  -ut  ejusdem  hominis  videri  poflmt  omnia.     In  quibus  nihil 

agnofcas  ,nec  eruditionis,  nec  eloquentice,nec  prudentia3,nec  diligentise : Su- 

per  haec  omnianihil  minus,quamid  quodinprimis  exigitur  inhiftoriographo, 

nempe  fidem.     Utrum  qucefo  iftud  eft,divorum  vitas  defcribere ,  an  contami- 

narepotius.     2Ber  imiibrtaen  biefe  brei  ^cbrtjften  felber  einjttfefjen  Q3e(ie&eit  fra* 

get  ,   ber  ftnbet  fit  Tomo  V.Opp.  Hieronymi,n?efcI)e  vk  Congregatio  S.Mauri 

An.  iyo6.  ju  ^arij? (jerau^eben f;at  a  pag. 449.  bi$  50$.    , 

Ad  Tra&atum  V.  Codicis  XXL 

Jon  btefem  1 

Tzyiiua.  kkiki  /  \v  viuwy  ^iuua.  uuuv^iniiit^uuuuuiiir.^went^  m  \umv ianv^f)QVfi 
te  Zeina  aefdnieben  rcirb , ftebef  $u  fcermeIben,bafjfofc()e$  ein Sorf ot)er gfecf en nicf>t 
mit  x>on  ^uterbocf  nnv  brei  SDltilm  i>on  ^ttfenbera  aefeaen  fet.  ^cttfer  Otto 
vtx  aroffe  batan.  9^5.  ben  i^  Jun.  m  biefem  Orfe ,  (worau*  bennjunleia)  fetn  ba* 
I.£&sile$ter25ank  9)  n  niaftV 


a^a Urgttnben  unb  Hacfcrtcfcten  ?.  Period. 

roafigeS  2infef>en  erbeflet)  einen  8jetc#&3:ag  gef)a(ren,  aufroe(d;em  ftcf;  feiri<g>cf;tt>t'** 
ger^ofm  Conrab  t>on  jrand?  en,t>or  ifjm  tJcnmtbicjie, ivoju ftcj)  aber  fcinbe6  5vai* 
fenUeib(icf)er  @of)n  bctdmaf  nocf;  nicf>t  bequemen  n>D(te/  fte^c  WITICHINDI  Gefto- 
rum  Saxonicor.  Lib.  III.  Fattum  eft  ut  pax  daretur  ufciue  in  XVII.  Cal.  Jul.  & 
iocus  eftetapud  CINNAM  rationis  dandce&refponfionis  reddendx  &c.  2((If)ier 
t)at  t>cr  (Srf^feifcboff  »on  tTCagbeburcj  XOi&mann  berjjungframn  iTforienem 
€(ofter  atbautt  ttnb  bcnen Ctflerctenjer  $Dtoncf>cn  eingegeben,ob  nun  voof  CARO- 
LUS  de  VISCH  in  berChronologia  fo  ev  fettiev  Bibliothec£E  Ciftercienfium  beige* 

fugef/  uen  Urfprung  biefer  ©fifftung  in  ba$  1 14  s  3af;r  fef>ef,fo  fan  bocf;  nac&  befd)ef)e* 
ner  Unferfucfnmg  biefeQ3erfammfungt>or  A.  1 1  f  ^,  if>ven  5lnfanatnicf)taenommcn  f;a* 
btn,  inoem  t>orbe(obfer  VOicbmann  uen  €*r£ilab  aflererft  nacl;  ber  gemetnen  Diccf> 
ntmg  in  uiefem^abr  uberfommen  f;at  *  GOTHF.  HECHTIUS  roe(d;er  in  ciner 
eigenen  Diflertation  jeftgemelbfen  §r|  *  25ifcbop  ©efcbicbfe  mtf  gfeifj  untevfucf;et 
r)at,  fcfjreibet  bit  2(uferbauung  uiefet?  ©ofterS  betm  u  71  ten  3af;re  an,unb  melbef 
attd  DIONYSII  Annalibus  MagdeburgeniibusMSS.  uaf'  bererjle2ibfRyzo  ge&eif* 
fen  f)abe;  biefer  roarb  nacf;  bem  geugmffe  CHRONICI  MONTIS  SERENI  an. 
1 179.  oon  benen  Slmicn,  iUtt^mtern  unb  pommerit  erfd)(agen,  ^Wfaget  er, 

HtbeWitzen  ScPomarani ivocztlone  Ducis  Henrici ,  provinciamjrtirfofl,  inva- 
Ferunt,  ipfaque  vaftata  Sc  multis  interfecris,plurescaptivos,viros  &fkminas, 
abduxerunt.  Abbas  etiam  Monafterii  quod  ZINNA  dicitnr,  qui  &  primus, 
tunc  fuit  interfeclus.  Ojjtgebacjjfer  6r&4Srfcf;off  VX?t'ct)inflitn  gcbencfet  biefetf 
St'nne  in  ciner  An.  1 1 74. 3  Ka!.  ge$eid;netcr  Urfunbe ,  voe(cf;e  t>orbc(obfer  ^ecfct  in  fet? 
nen  RebusMemorabilibusperantiejuce  Saxonumurbis  Jttterboii§.  if.bepbringet) 

aucb  babet)  nid;t  nur  §.  XXIII,  oermeibef ,  ba$  bit  2(ebfe  oon  Jtnne  ein  eigen  $au$  ju 
tfjrer  <2infer)v  in  3nterbocE  gef;abt  f)df  ten ,  fonbern  aud)  ^abti  anjetgef  baf?  etne  ber 
Q3or*<Stdbfe  a((()iert>on  biefem  €fofter  nocf)  bift  atiffeine  g>tit  (An.  i707.)ben,3u* 
naf)tnen  ber Stnmfc&en  bef)affen  babc*  €in$  ift  f;iebei «uocf?  $u  ertnnern ,  ba£  ba  offt 
gebad;fed  Clofrer  in  bemoorftabenbenCodicebem  Branbenburcjtfcben^ftflt  ju* 
geredmet  roirb  ,  ber  oorgcbac?>fe  Carolus  de  VISCH  etf  bem  tilacjbeburgtfcfren 
beifege.  Sifletn  biefetf  (Ireifet  gar  nicf;t,maflen  voeif  bcr  Bran&enburejifcfcerQ3t* 
fcr)off  bem  tnagbeburcjtfcfcen  &y^tul  unb  jroar  t>on  Wnfang  ()er  t>erroanb  tvar 
(Vid.  ADAMUS  BREM.  Hift.Ecclef.Lib.il.  cap.VIII.edit.novirT.)  fo  nutfj  ber 
fo  unter  /enem  |lebet,geroig  aa<^)  biefen  uber  ftcberfennen;  bafi  abtv  itber 5i'nne unb 
baberum  ber  Branbenburcufcfce  ©prengel  ftd>  erjtrccfet  f;abe,  ba$  jeigenfefrticfe 
Urfunben  bei  bemfeef.D.  JOHANNE  MEISNEROin  Defcriptione  Ecclefix  col- 
legiatee  omnium  Sandtorum  Watebergenfis ,  aflVOO  bie  2Botfe Dioece/is  Brandenbur- 

genfis  gar  offt  oorfommen.    SDamtt  icj)  aber  bem  genetgten  lefer  eine  ^3robc  t>ott 
biefer  ^lrbeit  geben  moge,fo  tveil  ic&  i>h  QSovrebe  forool  ate  ben5lnfang  ber  ^bhan^ 
befuttg  feibjt  f)ier  f;erfe|en ; 

Defi- 

*  2fn  5ennjoit6em(£r^ifc&o|tWichmanno  &cr  ©tat>t  3utcrboct  Gefcrjcncftcni  gret&eitS^rtcf  /  rotrb 

Hi  3^r»74»inwelc&cmer  ocicic&netroar/Da^iste  fctnc^<St(K^  gcnannt/nnD  a!fo(;aUecr  9in. 
iijQ.OcnStabcitjflUcn, 


2.Cap.fte&mbe35et>fa£ev  twt  StPetri  »fr*e;  *** 


Defiderio  meo  volens  fatisfacere,  cum  tempus  quietis&tranquillitatisopor- 
tunum,omnibus  occupationibuslonge  fepofitis  &proje&is,  habuiffem , diverfa 
audita  &  le&a  &  inventa  fub  certis  titulis,  ut  ipfa  facilius  &  promptius  five 
pradicatione  five  locutione,five  dedu&ione ,  feu  &prooccupatione  cum  vel- 
lem,  invenirem ,  redegi  aliqualiter  &  collegi.  Cum  igitur  meditatio  feu  con- 
templatio  multum  verfetur  feu  occupetur  circa  Deum  cum  devota  inquifitione, 
circa  creata  cum  admiratione,circaobfequium  divinum  cum  profectu  &  per- 
fe£tione,circa  virtutem  cum  ejusconcupifcentia  &  dele&atione,  circavitium, 
cum  debita  &  digna  abominatione.  &c. 

ANSELMUS :  Omne  bonum  a  fummo  bono  &  omnis  effentia  eft  a  fum- 
maeffentia,  &  omnis  effentia  bona.  DIONYSIUS  :  In  omni  re  fpirituali 
completa  eft  effentia,  virtus  &  operatio.  IDEM  :  Omnes  angeli  habent  es- 
fentiam,virtutem  &  operationem.  IDEM:  Omnia  quas  funt, habent  eflentiam 
ex  fupra  effentiali  divinitate.  Triplex  eft  efe,  ut  dicit  ALEXAND.  fcilicet, 
quodincipit  &  definit,&  hoc  eft  tempora/e:  &  eft^quodnecincipit,  necde- 
finit\&  hoc  eft  aternum:  &  eft  effe,quod  incipit&non  definit,  &  hoc  eiiper- 
petuum.  Primum^  eftveftigium  *temi,  fed  tertium  fcilicet  perpetuum-eft 
imago  ktetkt.  AUGLISTINUS  de  Libero  arbitrio:  Confidera  quantum  potes, 
quam  magnum  donum  fit  ipfum  eje,  quia  &  beati  &  miferi  volunt.  1SIDO- 
RUS :  Deus  folus  asternus  eft  ,  &  ob  hoc  quod  exordium  non  habet  effen- 
tise  nomen  vere  tenet,  hoc  enim  lomen  ad  fanctum  Mofen  per  angelum  eft 
delatum.  Quxrenti  enim  quod  effetnomen  ejus,refpondit:  Ego  fumquifum 
&  dices  filiis  lfraei-i  gttll  ES7  mifit  me  advos ,  tanquam  in  ejus  comparationem 
C[uivere  <y7,quia  incommutabilis  eft,ea,  quas  mutabiiia  funt  ,  funt  fafta,  quia 
non  fuerunt.  Qui  dicitur  fuit ,  non  efi ,  qui  dicitur  erit  nondum  efi ,  Deus  au- 
tem  effe  tantum  novit,  fuifie  &  fuere  effe  non  novit.  Solus  enim  pater  cum  filio  & 
fpiritu  fancloveraciter  eft,cujus  comparatum  noftrum  effe  norteft^.  Undein 
colloquio  dicimus :  Vivit  Dominiu ,  quam  effentia ;  vita  vivet,  quam  mors  non  ha- 
bet  JACOBLIS  quoque  ait :  Apud  quem  non  eft  tranimutatioy&c.  Per  JOHAN- 
NEM  dicitur:  SimilU  ei  erimus ,  quando  videbimus  eum  fecuti  *  efi.  Quia  per 
hoc  quod  afpicimus  ejus  effentiam  a  mutabilitate  noftra  liberati  figuramur  in 
ceternitate  immutabilium,quippe  in  ipfo  quem  videbimus,  quia  morte  carebi- 
mus ,  videndo  vitam ,  noftram  mutabilitatem  tranfcendimus ,  videndo  immuta- 
bilitatem.  GLOSSA  fuper  illud  dictum  Exodi  :  gui  eft  mifit  me ,  quieftfine 
omni  mutatione  ftabilisquemanens  datcunclamoveri.  JOB.XV.  Nemointer 
fanclos  immutabilis.  GREGORIUS:Nemo  immutabilisper  naturam,fed  inha- 
bitando  immutabili  unitati  fit  homo&angelus  immutabris  per  gratiam,  quieft 
mutabilis  per  naturam.  ANSELMUS :  In  iEternitate  non  eft  prseteritum  vel 
futurum,fed  tantum  prasfens  immutabile,  JEternitas  fuum  habet fimul, in  quo 
funt  omnia,qu£  fimul  funt  loco&tempore,&quae  funtdiverfis  locis  &  tem- 

9|tlz  pro- 


*  Sicuti, 


aS4  Urftlrtfccrt  Utlb  Hac&rtcfcttrt  %.  Period. 


poribus.  RICHARDUSde  S.  VICTORE:  **  Quid  eft  «ternitas  nifi  diurnitas 
iine  initio,  fine  fine,  carens  omni  mutabilitate.  ANSELMUS:  iEternitas  nihil 
aliud  eft,quam  effe  femperdurans.  AUGUSTINUS:  Omnis  effentia  partici- 
patf^.  ARISTOTELE5  ***  in  de  Caufis:  Omne  efe  fuperius  aut  eftfupe- 
rius  asternitate,  &  ante  ipfami  auteftcum  £eternitate,auteft  poft  aeternitatem, 
&  fuper  tempus.  Item  ,res  omnes  habent  effentiam  propter  primam  intelli- 
gentiam.  DIONYSIUS:  Deus  eft  menfura  omnium  entium  &  numerus  &  or- 
do ,  &  caufa ,  &  ambitus  &  finis.  BOETIUS :  Hoc  eft  Deo  effe  quod  omnia 
effe.  IDEM  :  Qui  interminabilis  vitas  plenitudinem  totam  pariter  compre- 
hendit  &  poflidet  cui  neque  futuri  quicquam  abfit  ,  neque  impraeteriti  quic- 
quam  fluxerit  fe  asternum  effe  jure  perhibetur. 

Ad  Tr.  VII.  Codicis  XXI. 

SBatW  Heribertus  tton  An.999.  b\$  1021/rttie  bie  A<3a  San&orum  fn  fetner 
&benfcQ5efc&retbung  bet  t)em  1 6  Martii  iwmeiuen  fcen  gr^©tab  cjefufjref  fjaf.  ©0 
t|t  barautf  t>ie3eit  mnn  ALBINUS  obcr  ALBUINUS  Eremita  cjelebet  juerfennen. 
€r  nennet  utefen  feinen  25rtef,uer  bocf)  nicfrt  uber  t)rit fef)a(b  eng  befa)vtebwe  QMdtter 
in  fta)  bat,  libellum,uni)  faaet  uatton,  ba?  er  etf  auS  uen  ^t'rd)en^et)rern  ^ufammen 
cjetracjen  t)abe.  Omnia,  fo  lattten  fetne  2Gorfe ,  quas  in  hoc  libello  fcripta  ha- 
beo,  non  proprio  fenfu  fingo  vel  excogito,  qux  dico,  fed  de  fan&is  Patribus 
coadunata  retineo. 

AdTr.VIII.CodicisXXI. 

S3on  btefem  CONRADO  i)abe  ict)  fetne  anuere  9M;rtd;t  ate  t»ie  td)  tnbem  Co- 
dice  felber  finbe,  anfreffen  fonnen,fo  tjt  aud?  t)ie  3ar)r^gar)I  roann  bte  ©cbriflft  cje< 
fct)rt'eben  tvorben  ntd;t  J)jebet  cjefticjef.  3nbefjen  rotrb  t>em  gertcigtcn  iUfer  ntd;t  mt^ 
fallen  ben2Infancj  bat>on,bera(fo  fatitet,ju  lefen: 

Poftillam  ftudentium  fanctae  Tragenfis  Univerfitatis  accuratamut  fuperevan- 
geliaDominicalia,  quae  leguntur  per  annum  per  talem  modum  ,  quo  ipfam 
commendabilis  vir  pias  memoriaeCONRADUS  proprio  gutture  Praga?  praedi- 
cavit  ,  &  eam  ad  informationem  Chrifti  fidelium  ftudentibus  tradidit ,  quos 
primo  informando  fubjunxit  :  Quod  nimia  fermonum  prohxitas  a  quolibet 
prasdicatore  fummopere  fugienda  eft.  Perfuadet  etiam  omnibus  ut  fomitem 
vitiorum  6c  ignorantiae ,  flve  otium  vanaque  folatia  mundi  dicit:  Nonenim  vos 
tftu  qui  loquimini,  fed  fyiritus  patrU  veflri,  <qui  loquitur  in  vobU.  Eft  etiam  val- 
de  neceflarium  fugere  fidum,  immo  tales  pradicare  non  debent  fecundum  il- 

lud 

**  richardus  futjret  i)en  3imat)mcn  de  s.Viftore  tioni)nii_Parjfifd;en(gtifftet>o.n'nncn  cr  Canoni- 
cus  Rcgularis  imD  etiMicJ)  von  An.1164.  Ptior  (Jttwien.  ^r  WlU  \°n^  ^on  ©cburt  ein  ©cfrottlan; 
bcr  bielt  mit  fcem  ^.Bemhsido  uno  Hugone  Victorino  vevfraufegreunDfujafTt  /  unb  tiutban.  117;. 

«l.loMartii  wn  fetnetl  ©d)ri(ftcn  \\\  Guil  CAVE  ail  an.i^o.  UnD  du  PiN.  Bibl.  des  Aut.EccIef.  T. 

IX.  p.217.  nflcr)jufe()cn. 
***  ©t'8  ©uH)  balt  ©ige  tn  ftcf>/n>flcl>c  aristotelis  fonfitqfn  Jcfiven  nn'Dcrfprecr)en /  fcnfccr  e^auc& 
PATRictus  p.  26.  difculT.  Pcripatet  untiT  D(c  »erl)acr)tiflc  ©t&tijftvn  jerjtf t. 


2  Cap.  ftebcnbe  SSepfoge*  w«  St.  Petri  £i'r*c.  ag  $■ 

lud  Pfaitis terribiliter  intonantis;  Peccatori  autem  dicit  Deus,quaretu  enarrasju» 
ftitiat  meae  &  affumis  teflamentum  meum  per  os  tuum  quod  dijpofui  eletlis  meis% 
quafi  diceret:  debeant  enimfieri  os  meumprius,fecundumilludJeremiseXV. 
Si  feparaveris  pretiofum  a  vili ,  i.  e.  animam  tuam  pretiofo  fanguine  tuo  redem- 
tam  a  peccato ,  quafi  os  meum  es.  Quicunque  enim  vult  fieri  bonus  prsedicator 
debet  poft  ponere  omnes  vanitates.  Sicut  dicit  RICHARDUS  Hugoni  de  S. 
VitJore  cum  ab  eo  qusereret  confilium  &  adhuc  carnalis  effet  ,  quomodo  fie- 
ret  bonus,DocT:or,  refpondet  fivis  fieri  bonus  do&or  ,  efficiaris  prius  bonus 
homo,alias  enim  nec  prsefens  poftilla,  nec  quicunque  libri  ad  faciendum  bo- 
num  prsedieatorem  valebunt. 

Codex  XXII.  (partim  membranaceuspartim  Chartaceus.) 

B.  -  -  -  Monachi  opufculum  pradicabile  compendiofum  &  facile  feu  Meditationes 
in  Orationem  Dominicam.  £)er  Q)erfafier  roar  anfangs  tin  ^ratictfcarter ,  be* 
f am  aber  A.  13  90.  (grfoubnig  m  benBerte&ictwer  OrDen  ju  treten,Doc&  mit  Der  25e* 
Dinauna,Dag  cr  mmal)l$,tf  rourbe  Dcnn  Derfefbc  uurcbneueQ}ermt)nungaufgefraben, 
einc^reDiatsum^olde^altcn  fofte.  £)em  jufoIacbcaabcr(t$()dn^ta)DerCan|c^ 
Damtt  cr  aber  tnDcffcnfein^funD  ntc&t  fcergraben  mdcjtfe ,  f>at  cr  Diefe  (Bebandw 
tfber  §ae  Vatev  Uttjer  Dcnen  einfa7figen  ^rcDigern  jttm  beften  enfroorffen ,  urib 
Den  Q5ifcI)off  »on  £aon  (Der  nur  mit  Dem  21nfana>Q5uc|ff  aben  B.  bejcicbnct  rotrb)  &u 
DefTen  ©tifft  fein  (Sfofter  geWrcte,  jugefc^rieben.    SDie  Sufcfnifff  foutet  alfo : 

Reverendo  patri  inChriftoDomino  B.  divina  providentia  LaudenenfiEpirco^ 
po  f.  B.  humilis  monachus  abbatia*  Herliacenfis  fibi  fubje&a»  &  in  fua  dicecefl 
conftitutas  falutem  &  obedientiam  debitam  &  devotam.  Reverende  pater, 
cum  ob  preces  &  reverentiam  veftram  fF.  BERNARDUS  Minifter  fratrumMino- 
rum  in  Burgundia  poft  transmigrationem  meam  f ac~tam  de  ordine  S.  Francifci 
ad  ordinem  b.  Benedic7i,fye  &  defiderio  magis  proficiendi ,  miferit  mihi  lite- 
ram  dimiftbriam  concedens  mihi  in  eadem  ut  in  ordineb.  to^'#/'remaneam, 
hac  conditione  adjefta  ut  prasfumtuofe  nullo  audeam  populo  prsedicare,  nifi 
per  ipfum,  vel  per  aliquem  de  fuccefforibus  fuispraedida  conditio  revocetur, 
quamvis  non  debeat  reputari  prsefumtio  ,  fi  fuper  hoc  obedirem  prsecipientl 
Pradato.     Ego ,  cum  hac  conditione  conftri£tus  ,  ex  quo  praedi&am  dimiffo- 

f"am  recepi,  i.e.  a  pridie  Nonas  Maji  anno  Domini  M.CCC.  nonagefimo,  a 
rardicationis  officiopenitusme  retraxi  juxta  verbum  Prophetie:  *Qbmutui  & 
bumiliatus  fum ,  &  filui  a  bonis ,  6c  alibi :  Eris  mutus ,  tf  quafi  vir  objurgans ,  quia 
domm  exajperans  eft.  Et  alibi  dicitur  de  mei  fimilibus  &  de  me :  Canes  muti 
non  valentes  latrare,  **  Verum,  quia  ficut  teftatur  fanclum  evangelium  fervus  pi- 
ger  &  inutUis  propter  talentum  tnterra  abfeondiium  a  Domino  condemnatur,  *** 
&  fapiensdicit:  Saprentia  abfcondita  ,0*  thefaurus  abfct>nditust  quat  utilitasinutris- 
2»*.****Hinc  eft,qu£e  non  pofTum  vel  non  audeo  verbotenus  pnedicare  popu- 

^n  X  io, 


*  Eaedi.  III.  **Ed»LV*.  ***  Maith^XXV.  ****  E«1.XX.&  XLl. 


*3f UrEtmftgtt  mtb  VTA$>Xi#)tM  %.  Period. 

lo,  pradicabo  faltem  in  fcripto.  Et  quia  non  poiTum  vel  non  audeo  offeTre 
dona  in  medio  Ecclefice  fuae,  fapientia:  aurum  vel  eloquentise  argentum,  offe- 
ram  ei  faltem  clanculo  fragilepergamenum,ad  inftarpauperumHebrseorum,* 
qui  ad  operimentum  dominici  tabernaculi  non  valentes  ofFerre  purpuram  & 
biffum ,  offerrebant  pelles  vel  pilos  caprearum.  Si  enim  non  poflum  ad  alta- 
re  Domini  offerfe  multiplicem  manipulum,numquidofferrenondebeofaItem 
unum,dicente  Pceta: 

Eft  quoddam,  prodire  remis,  fi  non  datur  ultia. 
De  talento  igitur  fcientioke  a  Domino  mihi  datas  fi  non  datur  ultra  ,  fuper 
ORATIONE  DOMINICA  ,  qux  incipit:  Pater  qui  es  in  ccelU  ,  OPUSCU- 
LUM  quoddam  PRiEDICABILE  compendiofum  &  facile  ad  honorem  Dei  & 
matris  ejus  tk  ad  utilitatem  faeerdotum  fimplicium,  adjuva/ite  Deo  compilavi  & 
veftra:  Dominationi  tranfmili,  reverendas  dominationi  veftr2efupplicando,ut, 
quod  in  eo  reprehenfibiliter  vel  minus  bene  dictum  viderit ,  corrigatis ,  &  fi  for- 
te  quippiam  ibidem  approbabile,  fimiliter  comprobetis,&  fi  penitus  utilitate 
caruerit,  perpetuo  filentio  fupprimi  jubeatis.  Valeatveftraveneranda  Pater- 
nitas  in  Domino  &  nunc  &  femper.  Amen. 

©amit  \w  aberfeme  %xt  ;u  uencfen  fef>en  m&jeti/fiicje  id)  folQt\ibt$$ibtl 

PATER  NOSTER  QUI  ES  1N  COELIS.  Cari(fimi,ficutlegiturinEvan- 
gelio  b.  Mattbti  ApoRoli  petierunt  Jefum  Chriftum  ut  doceret  eosorare,  qui 
refpondet  eis:  quando  oratis,  dicite:Pater  nofterj&c.  Sciendum  autem,quod 
in  Oratione  ftint  duse  partes  ,  in  quarum  prima  docettios  Dominus  moreboni 
fcbolaris  volentis  alicui  rnagrtd  Domino  placere  ;  vetmore  bom  advocati  volen- 
tis  aliquam  gratiam  impetrare  a  Judice  ;  vel  more  pauperU  petentis  eleemo- 
fynam  a  divite.  Docet  inquam  nos  primo  ejus  benevolentiam  acquire- 
re,  ipfum  laudando,oc  hoc  facit  cumdicit:  PATER  NOSTER  &c.  In  fe- 
cunda  parte  docet  nos  ei  indigentiam  noftram  oftendere  ab  ipfo  neceffaria 
poftuIare,hoc  facic  iarefiduo  orationis  dominic£,cum  dicit:  SANCTIFiCE- 
TUR  NOMEN  TUUVl  &c.  Primo  dico  quod  docet  nos  benevolentiam  Dei 
acquirere  ipfum  Iaudando,cum  dicit :  PATER  NOSTER.  Sciendum  ergo, 
quod  hic  lauditurDeus  duplici  laude  in  generali  refpe&u  univerforum  cumdi- 
citur  ^4f*r  nofier.  Ipfe  enim  eftparer  nofier  &omnium  creaturarum,quiaipfe 
&  nos  &  omnem  creaturam  condidit,  cc  difponit,<5ccuftodit.  Propter  quod 
dicit  Dominus  in  Evangelio  :  Patrem  nolite  vocare  fuper  terram  quia  Pat*Lvcfler 
ttniu  efi.**  Secunda  commendatur  laude  fpeciali  refpectu  juftorum,  Wim  di- 
cit :  QUI  ES  IN  COELIS  i.e.in  omnibus  juflU  %  qui  dicuntur  ra»//,  ficut  po- 
ftea  videbitur ,  quia  habent  in  fe  Spiritualiter  bonas  conditiolies  &  proprieta- 
tes,  quce  ln  ccslU  reperiuntur.  PSALMUS:  Dominus  intemp'o  fantto  fuo,Deut 
in  ccelo  fedes  ejus.  Item  YSAIAS  cap.  ult.  Coelum  mea  fedes  efl.  Iftud  templum 
in  quo  colitur  &  habitat  Deus  &  iftud  to-lum  in  quo  fedet  Dominus  eit  anima 
jttfii.  Quodenimvir  juftusfittemplum  Dei  oftendi  Apoftolus,quidicit***:  lem' 

p'uvt 

*  Exodi  XXV.  &  XXXV.  **  Matth,  XXIII.  ***  I.  Cor,  III. 


2.  Cap.  fecftffe  Q3e))(acje.  ^tt  St.  Nicolai  &trd?e.  287 

£>/#*»  Dei  fanftum  eft^quod  ejlis  vos.  Itera  ,  quod  anima  jufti  fit  fedes  oftendit 
SALOMON,  qui  dicit:  Anima  jufliSedes  efi  Dei.  Sic  ergo  laudatur  hic  Deus 
frimd  laude  generali,  refpe&u  omnium  creaturarum  cum  dicit  PATER.  NO- 
STER.  fecundo  fpeciali ,  refpe&u  animarum  fanctarum,cum  dicit:  QUI  ES  IN 
COELIS.  Primo  videamus  de  primo.  Sciendum,  quod  fex  modis  dicitur 
Deus  Pater  nofl er  ,ratione  creationis,educationis,redemticnis,eruditionis,ca- 
ftigationis  &  hsereditationis.  &c. 

S(m  (gnbe  btefer  ©ebancfen  tjt  t>on  einet'  anbern  #anb  eine  Nota  ijinbei  cjefcfjric* 
ben;  De  tribus  circumftantiis  ad  Orationem  pertinentibus ,  itautfitre&a,con- 
cors  &  pura. 

II.  Explicatio  hymnr:  Avemaris  fiellaDei  mater  alma  &c. 

<&$  tjt  t>cr  befanfe  mf  ba$  gejt  ber  SBerfunbigung  i>erferftcjfe  ©efancj ,  batton  JO- 
DOC.  CLICHTOVEUS  fn  feinem  Elucidario  Ecdefiaftico  fol.  f  4.  fan  nacbcje* 
fef)en  roerbem  ©ecjenroarftcje  <s5cf;rifft  ift  jwdlff  QMaffer  ^vog  im  XI V.  ober  XV. 
%&f>v  Ounberf  cjefcOrieben.  £>er  ^erfafler  aber  (>af  feinen  9?aftmen  nicft  t>abct  gc^ 
fcfcf. 

III.  Novem  Regulas  pro  facerdote  ,qui  de  novo  debet  celebrare. 

£)iefe  2inroeifuncj,  toie  e(n  neuer  ancjefjenber  ^riejter  ftcf>  beibem  $M?*£efen  ju  t>er* 
jjalten  (>abe ,  macjjef  faum  einen  ^ocjert  au&  Unfer  anbern  roerben  biefe  QSerfe  in 
acf>f  ju  nef)men  cjerafften : 

Candida  triticea,  tenuis,  non  magna,  rotunda 
Expers  fermenti  non  falfa  fit  hoftia  Chrifti.  Unb 
Spernitur  Oblata  duplex,terraque  levata 
Fracla,  vel  inflata,  vel  difcolor  aut  maculata, 
Alba  fit,  &  munda ,  f enuis ,  non  ufta ,  rotunda. 

IV.  Expofitio  orationisDominicse. 

3(1  eilff  QMdffer  grog,imXlV.  3a^r5unberfs>ermutf;Iicb,aber  $>on  jroo  unferfcjrieb* 
lid[>en  £>anben  abcjefcbrieben,  Ijinfcn  anfiebetmif  roffjer  Sbinfe:  Anima  venerabilis 

Domini  JOHANNIS  Presbyteri,Praepofiti  in  Lune  requiefcat  in  pace  Uttbbeni* 

necf;ft  eine  %m%  fur^e  2(u6(ecjuncj  bed  £eif,  Xtater  Unfere  eine^eite  (ancj,  biet>on 
ber  aorftergefjenbe  cjan^  unftvfcf;ieben : 

V.  B.  GREGQMI  Papae  Homiliae  in  XL.  Evangelii  Le£Uones. 

©ie  ftnb  fauber  unt),  \m  tcl;  urf f;et(e ,  im  XV.  3aftr  f;unbert  cjefcfnleben*  Q3on  bm 
QJetfaflcr  ijt  oben  p.  if  2+feqq.  autffttyrliefr  gef)anbe(t  roorbem 

VI.  Tr+  de  fex  bonorum  generibus. 

3(1  brei  QMciffer  cjrof?  tm  XV.  3af>r  f;unberf ,  of;ne  ju  n)iffen  t>on  roetft,  rjefcfjrieben. 

VII.  GOTTFRIDI  BASEDOUW  f  Prioris  templi  MarU  in  ArenstuAenordmis  Car- 
thufienfis  &  VifitatorisProvinciae  SaxonUViommo  Jehannide  Rode cos  *Hambur- 
gcnfts  fuper  mortem  conjugis  a.  1 45  f .  Veneris  ante  Afcenfionem  Domini  fcripta. 

%Qtil  biefer  5$rief  bie  ©efcfrtc&fe  unfer^  ^aterlanbe^  infonbet^ett  befrtfff  twbienef  er 
aflerbing^  f)ier  eincjerucfef  ju  roerben.  Chri- 

*  scnatoris        f  Q0n i|;m  unt»  feinem @ef(^k4(e  i|l 3ol>- ^einr. BSttner fn  m Sln^angc iu&wen 
Sttne&wrgtf<S)enP«ricicn©jf([)i^ta,nNo.ii.  n^jujV&en. 


z$8  .  Urtunbm  unb  Hdc&ricfcteti  s.Period. 


Chrifti  falutifera  gratia  ad  gaudia  capienda  peruenturi  in  celeftibus  repro- 
mifla.  Gratuitus  utique  veftre  ac  parentum  veftrorum  felicis  recordationis 
fincere  deuocionis  cum  multiplici  affe&u  qui  dudum  prodiit  in  largos  elemo- 
finares  efFe&us  ad  Carthufienfes  non  immerito  religiofe  pietatis  invitare  in- 
tentionem  debet  ad  gratitudinem,&  non  modicum  a  Carthufienfibus  in  inte- 
riori  homine  meretur  recompenfationem. 

Scire  igitur  libeat  caritatem  veftram  in  Domino ,  quomodo  receperim  lite- 
ram  veftram  Sabbato  ante  Dominicam  Cantate  ,  &  leclam  perceperim  Rey- 
meken  uxorem  veftram  recolendse  memorke  debitum  foluifte  carnis  univerfe, 
optaverimque  animam  ejus  in  ccelefti  accubituram  paradyfo,  &  juxta  defide* 
rium  veftrum,  prefata  Dominica,ubi  capitulariter  omnescongregabamur,fpe* 
ciali  tum  memoria  fa£ta  pro  ea  ,  per  impofitam  co41e£tam  ,  vigiliis  &  mifla 
defun&orum  in  fuper  pro  ea  cantatis  in  eadem  occurrente  Dominica  ,  juxta 
ordinis  noftri  ritum ,  decreverim  quoque  fcribere  poft  hoc  ad  omnes  domos 
noftre  provincie  Saxonie  ejus  obitum  cum  beneficiofibi  aCapitulo  noftroge- 
nerali  conceftb  eis  intimaturus  ,  Dile&iflime  mi  amice  in  Crifto  confiderare 
placeat  verba  venerabilis  Doctoris  HUGONIS  de  fandto  Viclore  (qui  in  quo- 
dam  libro  fcribitfic)  Modo  eft  tempus  noftrum  ,  quia  facere  poftumus  ,  quod 
volumus  five  bonum  five  malum  de  quo  Ecckfiaftici  XV.  Deus  ab  initio  con- 
ftituit  hominem,&  reliquit  eum  in  manu  concilii  fui,&  infra fequitur  ibidem. 
Ante  hominem  vita  &  mors ,  bonum  &  malum  quod  voluerit  dabitur  ei ,  fed 
aliquando  accipiet  Deus  tempus,&tunc  nonpoterimusfacere, quod  volumus, 
fed  quod  meruerimus  accipiernus,  de  quo Djvid in  PfaimoiQum  acceperotem- 
pus  ego  juftitias  obfervabo ,  8c  Eccleftafles IX.  Quodcunque  poteft  manus  tua 
conftanter  operare,quia  necopus,  nec  ratio,  nec  fcientia  erunt  apud  inferos, 
quotu  properas,  dat  autemDominus  nobis  tempus  in  fpatium,in  auxilium,in 
monimentum  in  documentum.  /»  fpatium  ,quo  poftumus  ad  eumreverti,  de 
quo  rfayeXXX.  Exfpedat  nos  Dominus,ut  mifereatur  noftri,ergoqu2Eramus 
Dominum  modo  dum  inveniri  poteft,  ne  fubito  prseoccupati  ,  die  mortis 
quasramus  fpatium  pcenitentise  6c  invenire  non  poflimus.  Item  in  anxilium^ 
quia  qualitas  temporis  juvat  nos  ad  faciendum  pcenitentiam  fi  volumus.  Nam, 
modo  calor,  modo  frigus  ,  modo  ventus  modo  pluvia  afHigit  nos  ,  quod  fi 
patienter  fufcipimus,pcenitentiam  perficimus,  fiautem  murmuramus  ficutmo- 
do  tempus  eft  pro  nobis,  ita  in  judicio  extremo  erit  ccntra  nos,  dequoper 
Jeremiam  Ibren.  primo.  Vocavit  adverfum  me  tempus ,  ut  contcret  ele&os 
meos  B.  Rernardns :  Sicut  nec  capillus  de  capite,  ita  nec  momentum  de  tem- 
pore  peribit.  Item  dat  nobis  Deus  tempus/»  decumeutum  ,qute  ficutpoftdiem, 
quo  laborant  homines  venit  nox  ,  qua  quiefcunt  ,  &  poft  hanc  vitam  venit 
mors,  unde,qui  laboraverit  in  hac  vita  pro  Chrifto ,  quiefcet  poftea  cumeo, 
fed  qui  nonlaborat,  quiefcet,  imoin  die,  laborabitin  node,  unde  Pfalmifla. 
In  die  mandavit  Dominus  mifericordiam  fuam,  id  eft,  opera  mifericordia? ,  & 
ficut  poft  laborem  diei  in  nocte  redditur  merces ;  ita  poft  hanc  yitam  reddet 

Chri- 


a.Cap.  fiebenbe  93cpfage>  vto  St  Betri  fffrcfet»        28* 

Chriftusoperariis  fuam  mercedem  de  quo  Mattb.XX.  Cum  iero  ra&um  elTet, 
dixit  Dominus  vineae  procuratori  fuo,voca  operarios&  redde  iilis  mercedem 
fuam.  Item  in  monimentum ,  quia  dediemonetnos  deliderarelucem  ieternam 
de  quo  Eccleftaftici  XI.  Dulce  lumen  &  dele&abile  eft  oculis  videre  folem  ,  de 
no£te  timere  monet  tenebrofa  inferni.  De  quibus  nemoexibit,qui  lemelibi 
fuerit ,  de  quo  Mattb.  XXI.  Ligatis  manibus  &  pedibus  mittite  eum  in  tenebras 
exteriores  &c.  Item  mutatio  temporis  monet  &  monftrat,  omnia  effe  mu- 
tabilia,  nec  debere  quenquam  in  illis  mentem  figere.  De  quo  Ecc/efiafie  tll. 
Vidi  m  omnibus  vanitatem,&  affli&ionem  animi,  &  nihil  permanere  (ub  ft> 
le.  Scimus  fcriptum  per  Johannem  Apocalipf.W.  Qui  vicerit  mundum,  car- 
nem,  diaboium,&  tempore  ifto  bene  ufus  fuerit,non  Isedetura  mortefecun- 
da,  i.  e.  a  morte  seterna.  Vrima  mors  corporis  eft  ,  quando  diffolvitur  anima 
ab  eo,  fecunda,  quando  damnabitur  in  inferno,  &  ita  duplex  eftmors  animse, 
unainculpa,  alia  eft  in  gehenna.  Similiter  duplex  eft  mors  animse  ,  una  in 
culpa  1  alia  eft  in  gehenna.  Similiter  duplex  eft  mors  corporis,  una  in  diffolu- 
tione,alia  in  eeterna  damnatione.  Aflimulatur  autem  prima  mors  animsepri- 
mx  morti  corporis  in  multis.  Sicut  enim  corpus  primo  diftemperatur  poftea 
infirmatur ,  deinde  moritur,  poftea  efTertur  ,  poftea  (epelitur  ,  deinde  lapide 
operitur ,  ita  anima  primo  diftemperatur  per  malam  cogitationem ,  poftea  in- 
firmatur  per  noxiam  dele&ationem  ,  poftea  moritur  per  confenfum,  poftea, 
efTertur  per  operis  evidentiam  ,  poftea  fepelitur  per  confuetudinem,  ad  ulti- 
mum  operitur  per  obdurationem.  Item  mors  corporis  lasdit  infex,  fimiliter 
mors  animas  lasdit  in  fex.  Primo  enim  mors  corporis  ipfum  anima  feparat,  & 
mors  animse  feparat  ipfam  a  Deo ,  qui  eft  vifra  ejus ,  de  quo  rfaye  LJX.  Iniqui- 
tates  noftre  diviferunt  inter  nos  &  Deum  noftrum.  Secundo  mors  corporis  fe- 
parat  ipfum  a  parentibus  &  cognatis  carnalibus;  mors  anima.  ab  angelis  & 
fan&is  de  quo  Joh.  XIX.  fratres  meos ,  id  eft, angelos  longe  fecit  a  me,  &  no- 
ti  mei,i.e.  fan&i,  quafi  alieni  recefTerunt  a  me,derelinquerunt  me  propinqui 
mei ,  &  qui  me  noverant  obliti  funt  mei,&  non  folum  relinquunt  angeliani- 
mam  peccatricem ,  imo  fiunt  adverfarii  &  ftabunt  contra  ipfam  in  judicio  extre- 
mo '  de.  ^.uo.  P.er '  Jeremtam  Thren  I.  Omnes  amici  ejus  fpreverunt  eam  &  facti 
funt  ei  inimici.  Item  mors  corporis  facit  dimittere  divitjas  hujus  mundi,  & 
mors  anim*  aufert  divitias  cceli  dequo  Tbren.  uh.  Harreditas  veftra  eft  ad  alie- 
nos,domus  noftra:  ad  extraneos.  Item  mors  corporit  privat  vifum corporalem, 
&  mors  anim<e  vifum  &  omnem  fenfum  fpiritualem ,  de  quo  Pfalmifta.  In  ceter- 
num  non  videbit  lumen.  Item  mors  corporis  dolorem  facit  &  mors  animce  ma- 
jorem,  de  quo  EcciefiafiiciXLl.  O  mors  quam  amara  eft  memoria  tuahomini 
habenti  pacem  in  fubftanfciis  fuis.  Prasterea  mors  anim*  lsedit ,  quia  mittit  in 
ignem  xternum ,  de  quo  Mattb.  XXV.  Ite  maledifti  in  ignem  acternum ,  item 
kedit  propter  pcenarum  acerbitatem,  diverfitatem ,  perennitatem  ,  quaj  tria 
notantur  in  illo  verbo  Pfalmift* :  Tu  vero  Deus  deduces  eos  in  puteum  interi- 
tus.  Acerbitas  notatur  cum  dicitur  interitus  ,  diverfitas  cum  dicitur  deduces'* 
I. Cfceite  ?terBmtl>,  £>o  i.e. 


»90  Utftmbet!  tlrtfc  Hatfcwfcttl!  J.Period. 


i.  e.  de  pama  ad  pajnam  duces ,  ut  dicit  Job  in  cap.  XXIV.  Ad  calorem  nimi- 
um  tranfibunt  de  aquis  nimium;  perennitas  notatur  cum  dicitur  in  puteumja- 
de  non  poteft  exire ,  qui  femel  ceciderit  illic»  Item,  mors  anim*  laedit  gravi- 
ter,  immirericorditer,infanabiliter,unde  Jerem.XXX.  plaga  inimicipercuflite 
caftigatione  crudeli,  quid  clamas  ad  me  fuper  contritione  tua,  infanabilis  eft 
dolor  tuus  propter  multitudinem  iniquitatis  tuae ,  &  propter  peccata  tua  dura 
heec  feci  tibi.  De  hac  kefione  dicitur  per  Salomonem.  Preverb.  VIII.  qui  pec- 
cat  in  me  leedit  animam  fuam.  Tamen  ifta  Isefio ,  quamdiu  anima  eft  in  cor- 
pore  fanabilis  eft,unde  SapientU  L  Sanabiles  fecic  nationes  orbis  terrarum,fed 
qoftquam  anima  exiit  de  corpore  fit  infanabilis,  de  quo  TfayeXlAW.  Ablata 
eft  meflis  in  die  harreditatis  &  dolebit  graviter :  Quicunque  ergo  non  vult  las- 
di  a  morte  fecunda ,  quaerat  hic  fanari  a  kefione  primse  mortis  &  oftendat  Sa- 
maritano  plagas  fuas ,  fcilicet  difcreto  confeffori ,  de  quo  notanter  dicit  b.  Ber- 
nardus  in  quadam  Epiftola  ad  quendam  nobilem  virum  confultiva  :  Illi  committe 
animam  tuam,  qui  diligit  animam  fuam  ,  qui  Samaritanus  curabiteam  infun- 
dens  vinum  compun&ionis  &  oleum  confolationis  ,  ut  dicitur  Luc.  X.  Et  ij# 
Reg.  VIII.  fcriptum  eft  :  Salomonem  dixiffe  quando  oravit  in  templo  utro- 
que  genu  ftexo  fi  quis  cognoverit  plagam  cordis  fui  &  expanderit  manus  fuas 
in  domo  hac ,  tu  exaudies  in  ccelo  Domine ,  in  loco  ha^reditatis  tuse  propi- 
tiaberis.  Auguftinus  ditit  in  quodam  fermone :  Sunt  ne  vifcera  compaffionis 
in  te ,  qui  plangis  corpus  a  quo  receflit  anima ,  &  animam  a  quareceffit  Deus, 
non  plangis.  Deus  autem  pater ,  pacis  dator,  fanctificet  vos,  &  omnesqui 
in  domo  veftra  funt,  confirmando  in  bono  per  omnia  ,  qui  vos  vocavit ,  ufc 
gratia  Spiritus  San&i  in  baptifmo  vobis  data  fervetur  integra  &  incorrupta, 
ne  vitio  veftro  &  inmunditia  &  peccato  corrumpatur,  diminueturvel  effuge- 
tur ,  &  anima  &  corpus  ferventur  fine  querela ,  hoc  eft  fine  culpa  &  proximi 
offenfione,  usque  ad  adventum  Domini  noftri  Jefu  Chrifti  ad  unumquemque 
Veftrum  in  morte,  de  quo  Mattb.  XXV.  Ecce  fponfus  venit  ,  ut  poffitis  eum 
ketanter  recipere  ,  ficut  ille  Spiritu  S.  plenus  qui  dicebat ,  ficut  fcriptum  eft 
Ffalmo  XCIX.  Pfallam  &  intelligam  in  via  immaculata,  quandovenies  adme, 
verax  Deus  in  promittendo  exiftens ,  qui  vocavi  ,  vos  mifericorditer  ,  qui 
etiam  perficiet  opus  gratise  in  vobis  adimplaturus  promifTa.  Aptosvos  omnes 
faciet  infuper  per  omne  tempus  vitas  veftrse  ,  ut  omne  bonum  velitis,  &  ut 
faciatis  voluntatem  ejus  usque  ad  mortem,  i.e.  quod  ipfeCriftus  vult.  Etfe- 
cundum  b.  4uguftinum  voluntas  Dei,  quam  ipfe  Criftus  fecit&  docuitinmun- 
do,  eft  humilitas  in  converfatione ,  verecundia  in  verbis,  ftabilitasinfide,ju- 
ftitia  in  faclis,  mifericordia  in  operibus.  Difciplina  in  moribus,  Injuriamfa- 
cere  non  noffe,  ck  fibi  fa&am  tolerare  poffe  cum  proximis  pacem  habere, 
Deum  ex  toto  corde  diligere ,  amare  in  eo  quod  pater  eft ,  timere  in  eo  quod 
Deuseft,  Chrifto  nihil  prgeponere  omnino,  quia  necille  quicquamnobisprae- 
pofuit,  caritati  ejus  infeparabiliter  adhanrere ,  cruci  ejus  fortiter  ac  fidenter 
affiftere  quando  de  ejus  nomine  ac  honore  certamen  eft ,  exhibere  in  Sermo- 

ns 


aCap.fecfr&eQWd^ **H  St.  Nicolal  %tr<ftg. *9s 

ne  conftantiam ,  qua  confirmamur.  In  quadtione  fiduciam ,  qua,  condrmur,  ia 
morte  patientiam  qua"  coronamur,  hoc  eft  coha:redem  Chrifto  velle  e(Te,hoc 
eft  prseceptum  Dei  facere ,  qui  potens  eft  conftituere  vos  ante  ccnfpeclum 
gloriaj  fuas  per  apertam  vifionem  immaculatos ,  quia  nullus  habens  maculam 
admittitur  ad  eam,  ut  cum  in  majeftate  fua  cum  omnibus  fanclis  advenerit, 
qui  fecit  vos  baptifmo  regenerari  faciat  tunc  beata  vos  immortalitate  veftiri. 
Amen. 

SufFeratis  rogo  verbum  folatii.  Etenim  pro  paucis  aliorfum  occupatus  m 
officio  fcripfi  vobis  manu  propria  ,  nunc  curribus  noftris  miffis  ad  Civitatem 
veftram  cum  uno  de  fratribus  noftris.  Salutant  vos  &  Dominum  johannem 
"W^adcnkoten  fratres  Dominus  Hinricus  Soltwedel  &  Eghardus  noti  veftri  & 
amici  finceriffimi.  Conclufi  literam  feria  fexta  ante  feftum  Afcenfionis  Do- 
minicce  meo  fub  appreffo  figneto.  Annd  Domini  Millefimo  quadringentefi- 
mo  trigefimo  quinto. 

Scriptum  et\4pocatyp/is  IX.  Vse ,  Vse ,  Vse,  habitantibus  interra,  i.e.  triplex 
miferia  imminet  eis,  quihabitant  in  terra,mente  &  corpore,  h.e.  diligenti- 
bus  terrena,non  filiis  Dei,  quorum  habitatio  eft  in  ccelis,  juxta  illud  Apoftoli 
ad  Pbiiipenf  III»  Noftra  converfatio  eft  in  ccelis.  Ideo  tales  non  timent  Vae- 
terrenum,  unde  Proverbiorum  I.  fruftra  jaciturrete  ante  oculos  pennatorum. 
lbi gloffa  ittteriinearu  dicit :  facilehcpieos  evadit  in terris , qui  femper  habetocu- 
los  in  ccelis.  Terrenis  fiquidem  tribulationes  quandoque  proveniunt  in  di- 
fpendium,  quce  bonis  hominibus  cooperantur  &  cedunt  in  bcnum  ,  unde  di- 
citur  ad  Romanos  Vlll.  per  Apoftolum  :  Scimus  ,  quoniam  diligentibus  Deum 
cmnia  cooperantur  in  bonum  his  qui  fecundum  propofitum  vocati  funtfanfti 
i.  e.  4yos  i.  e,  fne  terra 

Vefter  frater  Gotfridus  Bafedouw  Prior 
inutilis  Domus  templi  Marise  in  Arens- 
buken ,  ordinis  Carthuf.  ac  Vifitator 
provincise  Saxonice  minimus  in  pleno 
corde  ad  quarvis  beneplacita. 

Honorabili  viro  Domino  Johanni  de  RodeConfuIi 
Hamburgen :  Amico  fibiinChrifto  verd  dile&o. 
VIII«  Expofitio  officii  pro  mortuis. 

^er^etfajTer  t>on  biefer  in  j2.S3(d«ern  befle&cnbcn  ©c&riff*&af  jtcf)  ni#f  aenanf, 
&ie  ®$n\bMvt  flbcr  fle&oref  ,fo2fofe6una  Der  SSuc&ftobcn  fo*  XV.SecuIum. 


fer  f)in  mb  tioteDer  am  Dianbe  21  nmercf unaen  gemacfc  f>at  £>ie  ©tfriflt  felbft  ift  fo 
f  p^en  abaefaffef  ,Dai)on  $ef;cn  ute  (gmpfdncjnig  fc>er  Sungfrau  ©torid  befreffen, 
m  folQmte  .ew  unD  brct  ($  &ant>efo  *on  e&ritfi  %nfcfm>eru  uncj ,  «eiDen,  €reu*,So&, 

Oo  2,  $(iifter* 


z<)2 UrtunUn  unb  Hacfrricfrteti  $.  Period. 

2(uffer|t*&ung  unb  £tmmeffarffj.  3)ie  fe^feren  tieun  befrad;fett,ber  $?utfer  ®£>u 
m  8reuben,<^cr)mer£en  unb#tmmcffartf>,  bit  Q3efc&a/fenf)eit  ber  ©tftmrfcn  <£fjri* 
fti,  feine^erflamnaitnb^Cunber/imafeicfcen  ob  er  (tcb  aucb  inSftifebungber^pei* 
fen  nacf)  bem  ©efer^e  gefjaften  f;abe.  &  roirb  afl  e$  auf eine  Scholaftif Je  SBeifc  t>or< 
aetfeffet,  unbTHOMAS  MtAquin  roirb  jum  d/ffern,  (tat  be$  QSerpeife* ,  ange* 
fiifjref. 

JDet  XXIII.  Codex  (Chartaceus.) 

Fr.  BARTHOLOMiEI  de  San&o  Concordio,  ordinis  Preedicatorum,*  ac  De- 
cretorum  Do&oris  Summa  cafuum  confcientise  fecundum  alphabetum  ordinata. 
3)er  Q3erfa|fer  fjat  bi$  Q5uct)  an.  i  $3 8.  in  urbe  Pifana  temporibus  BenediZiiVz- 
pae  XII.  bericbfigef,  »ie  am  €nbe  be$  35ucf;3  Dersetc&net  (?ef>et.  AMBROSIUS 
AB  ALTAMURA  ^at  ir>m  itt  fetnei*BibIiotheca  Dominicana  eine  ©fette  eitv 
Uerdumef.  €r  ftnbet  ftcb  aucf)  mT.I.  pag.  625.  b.inter  Scriptores  ordinis  Pra- 
dicatorum,  rocIcf)e  Jacobus  Quetif  unb  Jac.  Echardan.  i7i^.unb  1721.  $lt*J3a* 
rte  fjcrattf  gegeben,a(fn)o  eine  au6ftifjrlid;e  ^acbricbt  Don  feinen  £eben  unb  ©cf;rifl» 
tm  tiberljaupf  infonberbeif  t)on  ben&uftogen&iefetfSBucfrs,  unb  bcncnManufcriptis 
beffelben  »0  |te  an;ufreffen,benenbiefer  unfer  Petrinifcr)er  Codexbeintftigen.  grfjat 
bigan.  1 547.  gefebet.  <gief)eHENR.  WHARTON.  in  app.  ad  Caveum.  ©OW 
flen  r>aben  rmr  in  bemXIV.^ahr  brei  bertibmfe  Bartholomacos,tt>cfcbe,n)o(tenid;C 
af(e  mitunfern  Bartholomxo  ftd;iua(cicbf;eri)oraef5att,boc&mititmsuafei($er3eit 
gclebet  fcaben ,  baber  fte  befio  forgfaftiger  ut  unterfd;eiben  ftnb.  2)er  erfie  ift  BAR- 
THOLOMiEUS  de  BONONIA,  roelcber  in  bem felbflen  3af;r a».  1558.  mttun* 
fern -SSerfaffer  in  2infef;enn>ar,  unb  ubcrbemg(eicf;^.Orben^mif  if>m,  ANDR.RO- 
VETTA  nentlCt  ifytl  in  Bibliotheca  Chronologica  illujirium  Virorum  provinciac 
LombardicK  ordinU  Prtduatorum  alterum  in  Armeniam  Apoftolum ,  unb  fagef 
baf?  er  mif  feinetn  ©efjtilffen  bem  Joh.  Angelo  Bononienfi  ttber  ba$  Evangelium 
MISSUS  ES T  unb  ba$  Magnificat  2fu£fegungen  gefcr)rieben  r)abe.  sDer  $t*>etec 
BARTHOLOM^as  ftiljret  bcn  gunaf;mcn  r>on  Urbino,  mar  au$  bem  Eremiten 
£>rben  be£Jp.Auguftini  unb  »ottAn.  n4;.bigAn.  i^fo.  i)a  er jtarb , Q$ifcbo(f »on 
Urbino.  gr  fy\t  U$  Miileloquium  AUGUSTINI,  fo  feill  &&r*#ta'ffof  AUGU- 
STINUS  TRIUMPHUS  angefangcn  f;afte,ut  €nbe  gebracbf /  «nb  bergfeicben  2fr* 
btit  feibj}  aud  Dc^  ^eif.  AMBROSII  ^cbrtffren  wrferticjet,  n>efdM  jroeifacf;e  ^Berct 
An.  1  f  rf .  ju  Sioit  gebrttcff ,  jum  Q3orfcr/etn  gefommen  ijl.  Q3on  feinen  ttbrigen 
©cbriffen  mag  L.E.du  PIN  Bibl.  Ecclef  See.XlV.p.yf.nac&gefcbfagenroerbetn 
S>ert>rtteeijtBARTHOLOM^EUS  ALBICIUS,  wefc&ermit  ttnferm  ^Jerfaffcr 
Pifa  utm  93aterfanbfjat7aber  tm  Minoriten Crben  iebfe,biefer  \)at  am  Idng|len  unb 
bi§  AnnoHoi.gelebef.  @ief)e  WHARTON.  ttnb  DUPIN  1L  cc.  S)i# 
fen,  roie  i)orgebacf;tcrAuaor  crinncrf,  i)ertaufitet  SIMLERUS  mit  ttnferm  BAR- 
THOLOMiEO  de  Sanfto  Concordio.  2)15  X>u<b,  mltyt  HENR.  TOLLEN 

de  Gothingh  bcr  ttj  ber  5vircf;cn  ju  S.PETRI  2)ien(fcn  (tanb;  befagfcr  «^ircfje  ^nfetv 

faffen 


i.  Cap.-  fTcbenbe  93eyfg^        QW  St.  Pctri  ffircfre, 291 

■loflen  f)<ntf  i\l  roieeinLexicon  Juris  Canonici  anjufcjtfn,  mltytti  er.roei!  nocfo  ber 

geit  Da  t>te  Summa  Confeflbrum  aefdjriebeti  unterfcfeieWl(Je  Decretales 'unbExtra- 
vagantes  nid;t  allein  tton  bem^abfie  Bonifhcio  VIII.  rMberruffetumb  abaefcfjaffef , 
fonbcrn  au$  an  beren  ftott  anbere  roieberum  r>on  eben  t)emfe(ben  *))abfte  unt)  feinen 
9}acf?fo(a.ern  Clemente  V.  unbtjohanne  XXIL  fjinjuaefuaet  roaren,auf  vkk$  Slnfu* 
cfccn,  wie  crwter  X>orre&e  faget,ju  ©erfertiaen  aufftcft  aenommen,  ttnb  barum 
alfo  einaeridjfef  bag  roan  ofjne  $Jluf)t  afletf  aefcfrroinbe  ft  nben  f  dnfe.  Obcnaebacfrtet 
WHARTHONUS  be^euaef  I.  c.  t>ag  man  Anno  1 5- 1 9.  ju  Lion  in  8vo.  jnietfeiner 
©cfrrifften  an$  2id)t  aeffeflet  Ijabe,  bason  t)k  etne  Summa  Cafuum  Confcientiar, 
mcftf  roeniaer  Pifanella ,  unb  aucfc  Magiftruccia  jum  Sftabmen  fufjrfe ,  W  anbre  aber 
fyelfe  <Prebiafen,fo  er  tnbergaften  ae&alfenin  ftcfr.  &emicj>augobaebacf;ferBibfio- 
theca  PrjEdicatorum5inbeifttae,bof  bfe^uo)  aucj?  unferbem^a^menBartholina 
befont  fei,er  felbft  ober  auo)Pifanella  unb  Bartholomaeus  de  Pifis  atnannt  roerbe» 
©eine  ubrige^c&riffen,aufjer  benenbeiben  bereifS  anaefiH;rfenfuibau£bermef)r 

erroetnfen  Biblioth.  Ord.Prsedic.  Tr.  de  documentis  ontiquorum  Dulcini  1 60  r. 

tn  8vo  p.  p.  266.     <£$  ijt  aucfr  in  roelfd;er  <g>pracbe  mif  biefer  SMiffcW/ft  gebrucf f : 

Ammseftramenti  degH  antichi  racolti   &  vulgarizzati  per  F.  Bartholomeo  de 

San&o  concordio  Pifani  delf  ordine  de'  Frati  Predicatori  Ridotti  alla  yera  le- 

zio.ne  col.  rifcontro  di  piu  teftia  penna  dal.  RISIORITO  Academico  dellaCrufca. 

Fiorenza  1 662.  in  24.  p.p.  489. 

L'  Arte  della  memoria  artirlciale. 

Compendium  moralis  Philofophix. 

De  pronuntiatione  vocum  Latinarum  <5c  de  Orthographia.. 

Tabula  ad  inveniendum  Pafcha. 

In  Virgilium  &  Senecam  Tragoedum. 

JDer  XXIV.  Codex.  (Chartaceus.) 

Liber  Brevilogi.     5Im  €nbe  betf  25ud)e3  freffen  roir  bie3eitan,in  roefcfjerunb 

burcf)  r»e(c()ett  C$  gefcfrieben  ift  :  Completus  fub  anno  Domini  millefimo  quadri- 
centefimo  primo  per  manus  JACOBI  HAMBORCH.  *  @$  ift  roie  titl  Glofia- 
rium  anjufefjen,  unb  int>ni  $dd;er  einaeffjetfef,ba»on  bc£€rfle  bie  Voces  declina- 
biles  b.  i.  t>k  Nomina ,  ba$  groeite  bie  Flexibiles  b.  i,  bie  Verba,  unb  ba$  brtffe  hU 

Indeclinabilia  b.  i.  t>k  Adverbia  beareijfet.  %$  roil  i>on  aflen  Qxtkn  bem  gemtcjtctf 
iLefer  eine  *}3robe  Qtbm* 

Ex  parte  Prima. 

Jgnitl  ferpentes  dicebantur*  qui  minimi  &  veloces  erant  ad  modum  fcintil. 

Oo  $  Jarum 


Annoi44v  fjaftc  eincr  Sfca&men^  Jofy&tm  ^ambwgm  <£rbe  auf&fm  Sftefie  vide  psg.  264,  Vot.ii. 
unD  an.  1434.  unb  1436.  ftfffen  mv  unter  bcnen  Canpnkis  ctnen  Nicolaum^am&urg  anO^p^, 
265.^.)  »clcljcvnacl;ma^DcftanusmvD/ib.pag,565.  &555. 


294  Uttanbtn  tmb  CTadWcfctttt  s.Period. 

larum  ,  vel  quia  ta&u  veneno  inflammabant  usquc  ad  tumorem  &  ruborem 

igneum  ,  ita  dicitur  in  Hiftoriis. 

Jgnicremus\  igne  crematus. 

Jgnibttlum,  thuribulum  idem. 

Jgnia,  vitium  vaforum  fj&ilium,  S5rttet. 

Jgnavia,  delidia. 

Jgnavut ,  infcius. 

Jgnofcitus^  remiflus. 

JgnobilU ,  plebejus  vel  non  nobilis. 

Jgnomia,  infamia,  opprobrium ,  &  dicitur  ab  tn  quod  eft  contra ,  <3c  mmtn, 

Jgnominia ,  idem  eft  quod  ignomia. 

Jgnominiofut ,  improbofus. 

Jgnotut ,  alienus. 

jgnitabulum ,  fabri  inftrumentumceuQ)ur3?ferett/alio  nomine  dicitur  fungus. 

Jgmtn,  ferrum  quo  perforatur  ceu  SDorjlao)  vel  Q3erneprptt. 

Jkabolt  i.  e.  gloriofus. 

lle,  eft  primordialis  materia  omnium  rerum  mundanarum,  &  interpretatur 
filva ,  quod  ficut  in  filva  diverfa  eft  materia  arborum ,  ita  &  in  Ue  diverfae  funt 
materias  clementorum. 

Ex  partc  Sccunda. 

Modifico ,  avi ,  i.  e.  modutn  impono ,  p.  a. 

Modeflor ,  atus  fum ,  i.  e.  modefte  ago. 

Modero ,  avi ,  p.  a.  vel. 

Moderor  ratut  fum  p.d.  idem  eft,  quod  modere  vel  modcrantive*  rego,  vcl  gtt* 

berno,  vel  modum  facio,vei  tempero,  inde  modicus  &  temperatus. 
Modulo ,  avi  i.  e.  menfuro.  p.  a. 
Modulor ,  atut  fum ,  i.  e.  canto.  p.  d. 
Mole ,  avi ,  inde  immolo ,  avi ,  i.  e.  facrificio.  p.  n. 
Molo^is ,  vi,multum  i.  c.  in  mola  contereo,  vel  idemeft  ,  quodacuo,  ut  ifle 

molit  cultellum  i.e.  acuit,  vel  idemeft  quodcoeo,  is,  ire,  unde  Judic.XVI. 

de  Samfone  dicitur  ,  quod  claufum  in  carcere  molere  fecerunt,  i.e.  coirt 

cum  mulieribus  eorum. 
Molior  ,ttut  fumi.e.  ftudiofe  facio,vel  laboriofevel  ingeniofe , vel  excogito,vel 

alicui  malumparo,vel  aliquid  cum  difficultate  ago,in  compofitis  dtmolior, 

item  &  emoiior^  &  illa  require  fupra. 
Mollio  ivijitum i.  e.  liquefacio,  in  compofltis  commoQio^Sc  emoUio.  q.  n. 
MoUito,avi.  idem.  p.  n. 
MoUifico ,  avi.  idem  p.  a. 
MoUefaiio  omnia.  idem. 

Molefco ,  avi ,  triftem  facio  vel  triftor.  p.  *, 

*  Moro» 


2.  Cap.  ftebenbe  ZbtyhQt.         wn  St.  Petri  2to<&e.  29  s 

Aioror  ,  atut  fam  ,  i.  e.  moram  facio  p.  d.  &  fie  ponitur  abfolute  t  quandoque 
idemeft  ac  detineo ,  tunc  regit  ablativum  mediante  pnepofitione  in  paftiva 
fignificatione ,  in  ac~tiva  vero  accufativum ,  mediante  prEepofttione. 

Mtrdifito ,  avi,  i.  e.  mordeo.  p. a. 

MordtOyti  ydmordefco ,is  idem. 

Ex  parte  Tertia. 

Agminatim  vel  aggregatim  idem  quod  cumulatim. 

Agititeryi, e.mobiliter, vel  cito. 

Age  vel  Aye,ei\  adverbium  hortandi  &  poteft  effe  idemquod  incipe. 

Agite,ue.  feftinate  &  protinus,4£/>adhortandum  unum  ^agite  vero  adplures. 

Atias  eft  perfonale,  locale  &  temporale  ,  cum  eft  perfonale  tum  eft  nomen, 
cum  eft  locale  &  temporale  tunc  eft  adverbium.  Exemplum  de  primo,w- 
deo  aliat  mulieres,  ibidem  eft  nomen.  Exemplum  de  fecundo  :  alias  quod 
quaro  i.  e.  alio  loco.  Exemplum  de  tertio.  Alias  reftlicabo  Ucentius  ilia,  i.  e* 
in  alio  tempore ,  &  eft  adverbium  temporis. 

Alicubi  i.  e.  in  aliquo  loco. 

Aliorfum  i.e.  ad  aiium  locum. 

Aliunde ,  i.  e.  de  alio  loco. 

Alibi,  i*e.  aiias. 

AliquandoweX  aliquanto  idem  ficut  interdum,rfed  dicunt  quod  fecundafillabade 
atiquando  in  profa  acuitur ,  fed  de  aliquanto  tertia  fillaba  acuitur, 

Atiquoties  i.  e.  fepe. 

Aliquamdiu  i.  e.  aliquanto  tempore. 

Alioquin  i.  e.  fi  non ,  vel  aliter. 

£>ev  XXV.  Codex(Chartaceus.) 

tufrvet  ofyne  3n>etfe(  »cn  bero  cfft  an$tfuf)xtm  Joachimo  $c$;ef  in$>  &ev,<ui#*fefjeft 

DCVne  e«10efa)vieben  tfh  Orate  pro  Domino  Johanne  ToghelingVicario  Eccle- 
fia  Sancti  Petri ;  €v  betjvetffet  neun  Tra&ate  in  ftrf;: 

1.  Compendium  Theologicae  veritatis.    2>v  unjjenanft  QSevfafiev  Jjaf  t$  m  fteben 
Q3ud)ev  abgetfjetfef : 

Lib.I.  denatura  divinitatis.  Cap.  i.  quod  Deus  eft.  2.  quod  Deus  unus  eft.  5. 
quod  unum  principium  folum  eft.  4.  quodpatereft.  f.  quod  filius  eft.  6.quod 
filius  irnago  patris  eft.  7.  Quod  Spiritus  S.eft.  8.  Quod  Spirkus  S.amorPatris 
&.  filii  eft.  9.  Quod  SpiritusS.  caritas&  donum  Sanftorum  eft.  10.  Quod  in 
trinitate  perfonarum  unitas  effentise  eft.  1  r,  Quod  multiplex  trinitas  eft.  12. 
Quod  a^qualitas  perfonarum  eft.  13.  Quod  inter  effentiam  &  perfonam  dif- 
ferentia  eft.  14.  De  immenfitate  Dei.  1  j\  De  infinitate  Dei.  16.  Deincom- 
prehenfibilitate  Dei.     17.  De  iacircumfcriptibilitate  Dei.     ig.  De  jeternitate 

Dei. 


i<)6  Uxlmbtnmb  VMbti&un  j.Period. 


Dei.  19.  De  incdmmutabilitate  Dei.  20.  De  fimplicitate  Dei.  2i.DeexceI- 
lentiaDei.  22.  De  notionrbus.  23.  De  nominibus  divinis.  24.  QuodDeus 
inerTabilis  eft.  2f.  De  ideis  &  libro  vitse.  26.  De  appropriatis  divinis  per- 
fonis.  27.  De  potentia  Dei.  28.  De  virtute  miraculorum.  29.  De  fcientia 
Dei.  50.  De  prsedeftinatione.  51.  De  prcefcientia  &  reprobatione.  .32.  De 
Voluntate  Dei.     3  3.  De  juftitia  Dei.  34.  De  mifericordia  Dei. 

Liber  II.  de  operibus  conditoris.  Cap.  1.  de  rerum  creatione.  2.  Dedi- 
ftinctione  creaturarum  in  genere.  3.  Diftinctio  orbiumtam  coeleftium,  quam 
elementalium.  4.  De  natura  coelorum  &  (uperiorum  corporum.  f .  De  natu- 
ra  ftellarum  in  communi.  6.  De  Luce.  7.  De  planetis  in  fpecie.  8.  De  natura 
quatuor  elementorum.  9.  De  impreflionibus.  10.  De  tempore.  11.  De  ange- 
lis  incommuni.  12.  De  diftin&ione  hierarchiarum.  13.  de  proprietatibus  an- 
gelorum.  14.  De  proprietatibus  &  orEciis  fingulorum  ordinum.  1  f.  Deco. 
gnitione  &  motu  angelorum.  16.  De  prtelatione  angelorum.  17.  De  con- 
tirmatione  angelorum.  1 8.  De  cuftodia  angelorum.  19.  Delocutione  ange- 
lorum.  20.  De  fpecialibus  nominibus  angelorum.  2i.Decafu  angeli.  22. 
De  fpeciali  cafu  dcemonis.  25.  De  locali  cafu  dcemonis.  24.  De  reftauratio- 
ne  ruinse  angelorum.  2f.  Quare  peccatum  diaboli  fit  irremiffrbile.  26.  De 
proprietatibus  d&monum,  27.  De  malitia  Diaboli.  28.  De  Lucifero  fpecialiter. 
29.  De  natura  corporea.  30.  Quid  fitanima  fecundum  rem.  51.  Quid  fitani- 
ma  fecundum  nomen.  32.  de  triplici  anima.  3  3.  De  potentiaSmimce  vegeta- 
bilis.  34.  Depotentiis  apprehenfivisanimasfenfibtlis.  35".  Defenfibusparticu- 
laribus.  36.  De  fenfu  communi.  37.  Delvirtuteimaginativa.  38.  De  reftimati- 
va.  39.  DeFantafia.  40.  De  Memoria.  41.  De  virtute  lenfibili.  42.  Depoten- 
tiis  animre  rationalis.  43.  Dedivifione  potentiarum.  44.  De  modis  eognitis. 
modo  cognofcendi  res.  46.  De  intelleclu  agente  &  paftibili.  47.  De 
i  :u  fpeculativo  &  praclico.    48.  De  ratione  &  partibus  ipfius.   49.  De 

pc  i  aninue  motivis.    $0.  De  voluntate.  f  1.  DeSinderefi.    52.  De  confci- 

entia.  5-3.  Deoperationibus  animre.  74.  De  quantitate  anjmse.  ff.  Deimmor- 
talitate  animse.  j6.  De  Libero  arbitrio.  ^7.  De  natura  corporishumani.  f8. 
De  Phyzonomia.  $"9.  Regulee  generales  Phyfionomiae.  60.  De  toto  homine. 
61.  De  proprietatibus  hominis.  62.  De  primis  parentibus.  63.  De  prceceptis 
fibidatis.  64.  DeParadyfo.  6y.de  lapfu  primi  hominis.  66.  Deordinetenta- 
tionis  in  hominibus. 

Lib.  III.  De  corruptela  peccati.  Cap.  i.de  malo  in  gencre.  2.  De  peccati 
definitione.  3.  Quid  fit  peccatum  fecundum  rem.  4.  Quid  fit  peccatum  fecun- 
dum  nomen.  f .  De  peccati  origine.  6.  De  divifione  peccati.  7.  De  effeclu 
peccati.  8«  De  peccato  originali  fecundum  rem.  9.  De  originali  peccato. 
10.  De  primis  motibus.  1 1.  De  morofa  deleclatione  &  confenfu  inpeccatum. 
12.De  peccato  veniali.  1 3.  De  effectu  peccati  venialis.  14.  De  feptem  vitiiS 
cardinalibus  in  genere.  1  f.  Dc  fuperbia.  1 6.  De  invidia.  17.  Deira.  iR.  De 
accidia.  1 9.  De  avaritia.  20.  De  aula.     21.  De  Luxuria.     22.  Quando  feptem 

vitia 


Cap.ftc6efllr23ei)J(^  wnst  Petri£tr<t)e,  297 

vitiafintmortaliavel  venialia.  23.  De  peccato  in  Spiritum  S.  24.  De  enumera- 
tione  peccatorum. 

Lib.IV.de  humanitateChrifti.  Cap.  i.defalutationeangelica.  2.  derefpon- 
fione  virginea.  3.  de  fan&ificatione  materna.  4.  de  conceptionedominica.  f. 
Rationes  incarnationis  Chrifti.  6.  demodo  incarnationis  Chrifti.  7.  deunione 
&  natura  aftumpta.  S-  de  utilitate  incarnationis  Chrifti.  9.  de  mirabilibus  cir- 
ca  incarnationem  Chrifti.  10.  de  nativitateDomini.  11.de  circumcifione  Do- 
mini.  12.  de  baptifmo  Chrifti.  15.  de  plenitudine  gratias  Chrifti.  14.  de  ple- 
nitudine  fapientice  Chrifti.  1  f.  de  merito  Chrifti.  1 6.  de  voluntate  Chrifti.  17. 
de  defecl:ibus,quos  Chriftus  aftumfit.  18.  de  paflione  Chrifti.  19.  de  effe&u 
paflionisChrifti.  20.de cruce.  2  i.de  defcenfuChrifti  ad  inferos.  22.de  refurreclio- 
ne  Chrifti.  23.  de  afcenfione  Chrifti.  24.  de  confeftuChrifti  addextram  patris. 

Liber  V.  de  virtutibus  &  gratia.  Cap.  1.  de  origine  gratias.  2.  de  diftinctio- 
ne  gratize.  3.  de  efte£hi  gratise.  4.  de  virtutibus  &  primoquid  eft  virtus.  f .  de 
etymologia  virtutum.  6.  de  sequalitate  virtutum.  7.  de  connexione  virtutum. 
8.  de  commendatione  virtutum.  9.  de  efte&u  virtutum.  10.  de  merito  virtu- 
tum.  11.  dehabilitate  ad  gratiam.  12.  Ex  quibus  caufetur  meritum.  13.  defi- 
ne  a&ionum.  14.  Quid  mereamur.  if.  Divifiones&  difFerentice  virtutum.  16. 
Differentia  virtutum  cardinalium  &  Theologicarum.  17.  de  fide.  ig.deefFe- 
£tu  fidei*  19.  de  Articulis  fidei.  20.  de  fpe.  21.  de  caritate.  22.  Differentia 
inter  caritatem  &  alios  amores.  25.  de  efFecFu  caritatis.  24.  Quibusrebus  ca- 
ritas  comparatur.  2f.  de  caritatis  excellentia.  26.  de  fignis  dileclionis.  27.  de 
gradibusamoris.  28«  de  ordine  caritatis.  29.  de  dilecFione  proximi.  30.  de  vir- 
tutibusCardinalibus.  91.de  Prudentia.  52. deTemperantia.  33.  defortitudine. 
3  4.  de  juftitia.  3  f  .ae  donis.  3  6.  de  donis  timoris.  3  7.  de  timore  fervili.  3  8.  de  ti- 
more  initiali.  39.  de  timore  filiali.  40.  dedono  pietatis.  41.  de  dono  fcientiar. 
42.  de  donoconfilii.  43.  de  dono  fapientise  &  intelleclus.  44.  de  beatitudini- 
bus  in  genere.  4$".  de  prima  beatitudine.  46.  de  fecunda  beatitudine.  47.  dc 
tertiabeatitudine.  48.de  quarta  beatitudine.  49.de  quinta  beatitudine.  yo.de 
fexta  beatitudine.  p.  de  feptima  beatitudine.  f2.de  o&ava  beatitudine.  5-3. 
de  fenfibus  fpiritualibus.  5-4.  de  frucFibus  Spiritus.  f  f.  de  praceptis  in  genere. 
f6.de  prsecepto  decalogiprimo.  f  7.  de  fecundo.  j8.  detertio.  f9.de quarto 
prascepto.  60.  de  quinto  pracepto.  61.  de  fexto.  62.  de  feptimo  prEecepto. 
63.de  oclavo.  64.  denono&  decimo.  6f.  deconfiliisingenere.  66.  decon- 
fiiiis  evangeiicis  in  fpecie. 

Lib.VI.  deSacramentis.  Cap.i.DefinitionesSacrarnenti.  >.2.de  inftitutione  facra- 
mentorum.  ^.deefFe&ufacramentorum.  ^.denumerofacramentorum.  f.dedU 
fpenfatione  facramentorum.  6.de  caraclere  &  iteratione  facramentorti.  7.  de  dif- 
ferentia  facramentorum.  g.de  baptifmo.  9.  de  Catechifmo  &  exorcifmo.  10.  de 
conflrmatione.i  i.de  facramentoEuchariftise.  12.de dignitateEucharifti^ecVmira- 
bilibus  in  ea.  1 3  .de  efFeclu  Euchariftia?.  14.  de  fumentibus  Euchariftiam  &  modo 
fumendi.  if.de  abftinentia  acommunione.  3  6.deofrTciomifta:.  17.de  negligen- 

I.C&eila  3ter2$anfc  typ  tiis 


298  UrEimbett  unb  Hacfcwfctw  *  3.  Period. 

tiis  quas  fiunt  in  MifTa.  ig.  de  facramento  pcenitentia?.  19.de  qualitate  pceni- 
tentiar.  20.  de  efFeclu  poenitentias.  21.  de  partibus  pcenitentiae  in  communi. 
22.  de  contritione.  25.  de  confeflione.  24.  de  qualitate  &  effe£tu  confeflio- 
nis.  2f.  Cui  debeat  fieri  confeflio.  26.  de  figillo  confeflionis.  27.de  Satisfa- 
ttione.  28.  de  partibus  fatisfa&ionis  in  communi.  29.  de  fingulis  partibus  fatisfa- 
ftionis.  30.  de  Juftificationeimpii.  ^i.depoenitentiavenialium.  3 2.  Per  quae di- 
mittatur  peccatum  veniale.  3  3.  de  extrema  unclione.  34.  de  facramento  ordinis. 
3  f.  de  qualitate  ordinandorum.  36.  de  ipfa  ordinatione.  37.  de  matnmonio. 

Liber  VII.  de  ultimis  temporibus,  &  de  pcenis  malorum  &  de  prarmiis  bo- 
norum.  Cap.  1.  de  fine  mundi.  2.  de  purgatorio.  3 .  de  acerbitate  purgatorii. 
4.  de  fuffragiis  ecclefia?.  f .  Quorum  fufTragia  profunt  &  quibus.  6.  Utrum  in- 
dulgentiae  defun&is  valeant.  7.  de  adventu  Antichrifti.  gr  de  mala  vita  Anti- 
chrifti.  9.  de  quatuor  modisquibusdecipiethomines.  10.de  fequacibus  An- 
tichrifti.  11.de  Gog  &  Magog.  12.  de  Helia  &  Henoch.  1 3.  de  duratione 
hujus  perfecutionis.  14.  de  morte  Antichrifti.  1  f.  de  conflagratione  mundi. 
36.  de  refurre&ione  generali.  17.  de  extremo  judicio.  ig.  de  Judicantibus. 
39.  de  Judicandis.  20.  de  innovatione  mundi.  21.  de  pcenis  inferni.  22.  dedi- 
verfitate  pcenarum.  23.  degloria  coelefti.  24.  dedotibusincommuni.  2f.de 
dotibus  animse  in  generali.  26.  de  dotibus  anima»  in  fpeciali.  27.  de  dotibus 
corporis  in  genere.  28.  de  dotibus  corporis  in  fpecie<  29.  de  aureolis  in  ge- 
nere.  30.  de  aureolis  in  fpecie. 

S)ie  ausmrirticje  ©cf;reib*2lrt  biefetf  Q3ud)3  cjefjdret  inS  fcierje&enbe  3fa&r  (jtmbert 
beim  (gnbe,  obcr  tns  funfjcfjenbc  jum  2fnfancje;  Me  innere  aber  i\\  autf  bem  nad;fofc 
genben  Slu^ucj  juerfennen:  # 

Lib.  I.  cap.  II.  quod  multiplex  trinitas  eft. 

Multiplex  invenitur  trinitas  in  Scripturis.  Eft  enim  trinitas  increata ,  qux 
fumma  &  ineffabilis  eft.  Alisefunt  creatce  trinitates.  Inter  has  K»<*eft,  quae 
cecidit,  fcilicet  rationalis ,  irafcibilis,  concupifcibilis.  Aiia  eft  per,quam  ho- 
mo  cecidit  ,  fcilicet:  fuggeftio  diabolica  ,  dele&atio  fenfualitatis ,  confenfus 
rationis ,  quse  tria  fignificata  funt  per  ferpentem ,  mulierem  &  virum  in  para- 
dyfo.  Tertia  eft,in  quam  cecidit,  fcilicet  ignorantia  veri,  impotentia  boni, 
concupifcentia  mali.  ^uarta^^  per  quam  refurgit :  Scilicetfides,  fpes  & 
caritas.  Item  eft  trinitas ,  per  quam  ad  gratiam  reparamur,fcilicet:  Triplex 
fubftantia,qua2  eft  inChrifto,  i.  e.  Deitas  ,  anima  &  caro.  Eft&d//'*,  per 
quam  reparamur,  fcilicet.  Triplex  :  Spiritus,  aqua  &  fanguis,Spiritus  in- 
quam  fanctificationis,  aqua  ablutionis,  fanguis  redemtionis ,  hanc  nobis  JO- 
HANNES  in  fua  canonica  recitat.  Eft  dcaiia,  per  quam  adgloriamreforma- 
mus,  ut  funt  dotes  animac  tres ,  fcilicet :  cognitio,  dile&io  ,  comprcehenfio. 
Eft  praterea  multiplex  trinitas  in  creaturis,  quaeeft  veftigium  beatiffima?  &  in- 
carnatas  trinitatis ,  &  hoc  habes  fupra  in  tituio ,  quod  in  trinitate  perfonarum 
unitas  eflentice  eft. 

%$  biefe^erjetcf;nig  mei|te  abcjebrutff  tw,  fommf  miv  bitftf  Compendium 


,.Captfebenbe$et;fa^  MflSt.  NicoIailMrdbe. m 


geuvucft  ju^anben,  t>ov  n>elc(jemThomas  2>ormbcrg  i>on  tTCemmyngenDecre- 

torum  artiumque  liberalium  Dodtor  &  Confulatusinfigniscivitatis  Spiren/is  Ad- 

vocatus  emeSSovvebe  unb Q3(at'2Beifev  bevbavin  begvtffenen  <&atf)m  #effel{ef,  tint> 
wie  ev  felber  fa^ef  An.  1473.  amSIbenb  Bartholonm  ju  £nbe  #ebvacl;t  bat  2fn 
welc&emOrf  e  un&  in  roe(cf;em,3af;re  e3  ge&rucf  tfittyt  mcf)t  babet ;  am  €nt>e  aber  tft  fjtn* 
etn  cicfc^rteben  :Pr£efens  liber  emptus  anno  LXXXVII.(i  487.)lego  MagiftroWil- 
helmo'  de  Calucy.  2fuc&  in  Dtcfcm  gcDrucftcm  tjt  ber  Q}erfaffer  ntcbf  &u  erfrageit 
geiveff ,  tnbeffen  ^a6e  td;  betbe  Exemplaria  jufammen  #ef;affen  ,  unb  rote  fonft  fjitt 
unb  wtebevLeaiones  variantes  bemercfet,  affo  $u  unfev  au$bemQ5utf;e  gegebener 
^robejttod)  btefengufa^  ,  poftverba:  dile&io,compr£henfio,gefimben:  Pro- 
batur  etiam  Trinitas  in  unitate,  per  fcripturas  teftimoniales ,  ut  ibi :  Hi  tres  unum 
funt.  Per  hiftorias  figurales*  Gen.  Abraham  vidit  tres  &  unum  adoravit,  per 
au&oritates  infinuales  ^Pfal. Benedicat  nos  Deus^Deus  no(ler,&  benedicatnos Deut. 
Per  rationes  topicates.     Quicquid  enim  agitur  in  tribus  perfeclius  confumatur. 

II.  £)ev  jroetfe  Traftat  in  btefcm  Q5anbe,  n>efcf;cn  id)  mtt  bcm  ^er#ef;enben  tn  2Infe* 
ftuncjbev^cftvtfft  t>on  gfeid&em  Stlfev  jufein  urffjeifc ,  beftef)ef  au3  bret  ^eifenunb 
ftanbeft:  de  Antichrifto  &  regimine  fuo.  &  tybtt  ftcf;  mtt  fofeenben  2Bov 
ten  (\n  :  De  Antichrifto  fcire  volentibus  primo  dicemus  ,  quare  fic  vocatur? 
quia  contrarins  erit  Chrifto  &  contraria  Chrifto  faciet,  ttnb  enb?'#et  ftcf):  Et  fi- 
cut  legitur  inDanieIePropheta:LXVII.dies  concedit  Dominus  ele&is  fuis,  ut 
agant  pcenitentiam,  iis  prascipue,qui  feducti  ab  Antichrifto. 

III.  JOH.  CHRYSOSTOMY  Sermo  de  reparatione  lapfi  ad  Demetrium  ,  iff  JU 
gfei#er  getf  gefcfrriebem    £)er  ^fnfancj  fattfet:  Quisdabit  capiti  meo.aquam. 

IV.  EJUSDEM  Tradatus :  Neminem  pofte  kedi  nifi  a  fe  ipfo.  (£v  fdngeta(fO  an: 
Scio  quod  craftioribus  quibuscunque  &  p^efentisvita?  illecebris. 

V.  AUGUSTINI  Liber  de  adorando  Deo  ad  Probw  fomuhm  Dei,  incipit :  Petif- 
fe  te  &  promififte  me  recolens ,  ut  de  adorando.  2lm  €nbe  f)dt  ettl  uncjcnanfCS 
i>tefe^l)tn^0efd;vieben:DUODECIM  SUNT  GRADUS  HUMILITATIS.  Pri* 
mus  eft  corde  &  corpore  femper  humilitatem  oftendere  defixis  in  terram  afpe- 
$ibus.  Secundus,ut  pauca  verba  &  interrogabilia  loquatur  quis,non  vocecla- 
morofa.  Tertitu ,  ut  non  fit  facilis  &  paratus  in  rifu.  ^uartus ,  taciturnitas 
usque  ad  interrogationem.  ^uintus ,  tenere ,  quod  habet  communis  monafte- 
rii  regula.  Sextut ,  credere  6V  pronuntiare  fe  omnibus  viliorem.  Septimus,  ad 
omnia  fe  inutilem  &  indignum  confiteri&  credere.  G#jz/^,conferliopecca- 
torum.  iVtf««/,per  obedientiam  in  duris  &  afperis  patientiam  amplefti.  De- 
cimuty  ut  cum  obedientia  fe  fubdat  majori.1  Undecimus^  ut  voluntatem  propriam 
non  deledetur  implere.  Duodecimus ,  ut  Deum  timeat ,  &  memor  fit  omnium, 
quae  prscepit.  (Et  fic  eft  finis. 

VI.  EJUSDEM  Traclatus  de  honeftate  mulierum ,  incipit:  Nemo  dicat,  fratres, 
quod  temporibus. 

VII.  groet  Oteben  etnes  un^enanfen  »on  bem  §<ti\  be$  evflen^enf<$en  unb  t>on  5(bam 
unb@w>  S)te  evf^e  f;ebef  ftc&mif  btefen  ^Borfenan:  Deus  fine  initiofempitemus 

«Pp  2  fine 


3oo  Urftmbett  utib  Hacfcrtcfcfeit  3#>eriod-. 

fine  fine  perpetuus  :  unt)  enbigef  {k\),  abundavit  peccatum:abundabit&  glona". 
!£)er  anuern ^lnfan^J  ift:  Deus  inftituor  mundi  omnia  ex  nihilo  faciens,unb  tia$ 
Cnbet  quod  apparuerit  prxfixis  fententiis  efTe  contrarium. 

VIII.  De  feptem  donis  Spiritus  San&i  contra  feptem  vitia  capitalia.    5X>fe  ©cfjvifff, 

bercn  Q)erfafTer  mir  unbefant ,  beftefjet  auf  ftinf  (geifen,  i(l  im  funfiebenben  %at)t 
fcunbert  gefclirieben,  unu  (?at  jum  2lnfange  biefe  SBorfe:  quam  bonus  &  fuaviseft, 
.Domine  ,  Spiritus  tuus  in  nobis  Sap.XII.  unb  am  (£nbe:  Spiritus  meus  fuper 
mel  dulcis  &  hcereditas  mea  fuper  mel  &  favutru  <£$  t\'f)tUtt  alfo  f)kxau$,  baf? 
t)iefer  Tra&at  cjan^  t>on  bem  unferfcfucben  fti,  roeldjen  Stephanus  de  Borbone*J3re* 
bigeiv€>rbenS,fo  An.  1262.  geftorben,  fcon  berfelben  <Bad)t  tterfertiget  l)at  £)ie 
gan^e  Q3orrebe  511  bcnfefben  fammt  einigen  2Ui^tigen  f>af  JAC.  ECHARDUS  T.  1. 
Biblioth.  ord.Praedic.p.  186.  fqq.  eitwrfeibet; 

IX.  Tra&atus  de  homine  &  anima  devota.  9?acf)bem  ber  tmgenanfe  <E)Cf)ri(ff^fek 
(er  mit  benen  ^Borfen  be£2(pofW3  ^)au(i:  3db  beuge  meme  2\me  311  Oem  x>& 
ter  imfers  &£mn  3*£fu  &Wfti  —  auf  Oaf3U>rerfu!let  aerbet ,  mit  allcv 
<B4>ttes  S&Utr  bk  erfur^  erf(aret,ben2{nfang  gemad)f,\)erme(bet  er,bap  fein^nt* 
jroccf  in  biefer  ©a)rifft  bie  er  au$  benen  5?ira>Q3atern  genommen,  bafyn  ge(;e,  be* 
nen  €infa(tigcn  ju  ber  innerftc^en  Q3etracf;fung ^tmmlifc&er  S)inge2(n(eifung  jucje* 
ben ,  unb  baf?  er  fte  ju  bem  ^nbe  in  einem  ®efprdc(;  in  roe(cj)em  t>tc  .spimmelbegierige 
©cele  fragef,  unb  ber  innere  $)?enfcO  2lntroort  gkbtt ,  abgefaffet  fyabt.  £afjet  un$ 
tf>n  felbfl  bariibcr  f)6xtni  Hunc  tra&atum  inftigante  confcientia  ,  propter  fim- 
pliciores  quoscunque  fimplicibus  verbis,  de  fandtorum  diclis  ,  compilavi  per 
modum  cujusdam  dialogi,  in  qua  anima  devota,  veritatis  a^terna;  diiciplinato 
meditando  interrogat,  6c  bomo  interiory  mentaliter  loquendo,  refpondet.  £)ie 

gan^e  ©d;rifft  befieljet  a\\$  \xm  unb  jroan^ig  ^ldttern,  unb  ift  mif  Den  »orf)erge* 
|enben  Dom g(eicDen 2l(ter*  SDte  ^ircben^ebrer  aber,barau£  er  t>a$  ©einige  cjebor* 
gct,  finb:  Bernhardus  (ber  imttter  Dorne  angef;et)  Chryfbftomus,Ambroiius,An- 
felmus,  Auguftinus,  Hugo  de  S.  Vi&ore  unb  Gregorius  Magnus. 

3n  bcmXXVI.  Codice  (Chartaceo)j ft  JU  pnt)Cn: 

I.  INNOCENTIUS  Papa  III.  fuper  Canonem  Miffe. 

II.  EJUSDEM  Liber  de  facramentis  ecclefia?.  2|m  (Silbe  tft  biefe^  JUfcfen:  Explicit 
liber  de  facramentis  ecclefice,  editus  ab  Innocentio  hujusnominis  tertiockde- 
bet  poni  ante  prajcedentem  traclatum ,  qui  eft  fuper  canonem  Miflse  ejusdem 
audoris,     Anno  Domini  LV.  in  profefto  S.Gregorii  finitus. 

JDer  cjanfse  Codex  ru^ref ,  roie  au^  ber  Spanb  ju  urt()ei(en  ifr ,  fcon  3o5anne  JLfyv 
gelmgr^  ^civunb  i\\  ju  (gigiingen  gefcbriebcn.  ^)iefc  bti\)t  QMicfcer  Don  Innocen- 
tio  gepren  sufammen,  uub  tft  ba$  (e|fere  ju  erft  ju  fef^em  Trithemius  ctbetuf ef  \\y> 
rer  ttnrer  bem  97a5men  de  officio  Mift£e.  Q}on  bcm  2tbm  uitftd  Q3ab|lc^  ifl  ber 
ungenanfe  ^erfafler ,  roc(d)en  BALUZIUS  feiner  ^ammlung  ,  Die  er  »on  feii.cn 
Q5nefen  unfernommen/tmb  Anno  i62z*in  2tQ5anben  in  f.  (;erautfgcgebeji/  »or;m 
gefe§et,  nad;5u(efem 

III.  Spe- 


a.Cap.f?e&enbe33e»>fa#.         _      *>on  St.Petri  £ircfce.  301 

III.  Speculum  amatorum  mundi. 

&$  ift  efroas  ubev  fiinf  ^Mdttev  cjrog,  unbtn  bemfefben  3abv  n>fe  biettovia^©cf)vtfc 
abaefcbvicben  ;  t)ev  ^lnfana.  roirl)  mif  beuen  SGBorfen  be$  2lpo|fcte,btc  ev  eif  iavet,  ge* 
ntadjjt:  videte,  quomodo  caute  ambuletis  non  quafiinfipientes,fedutfapientes, 
Itnb  bev  @cf)fuf?  (aufet  aifb :  Quod  nobis  praeftare  dignetur,qui  cum  patre  vivit 
&  regnat  per  infinita  fecula  feculorum  Amen.     £)ev  Q}et'fajfev  Ijat  biefe  <25cI)Vf jft 

n>ie  eine  Oiebeeinaericf)f,in  roefc{;ev  ev  fucf;t,bas  ©etmin)  *>on  bev^Be(tabju@Ott 
$u  jiei)en,  feine  ©d§e  befcucbfef  ev  mitbev  ©d)rifff  unb  auS  benen&ircf)'Q3dternan 
meiften  abtv  m$  bemBERNHARDO.  £>er  getttfgte  iUfer  nefjme  folgenbeS  jur 
5>robe:  • 

Pidete ,  quomodo  caute  ambuletU  &c.  Ne  fitiM  via  regia ,  quse  ad  cceleftia 
ducit  gaudia,deviantes,  in  manus  hoftium  incidamus.  Bend  enim  fubjungit 
Apoftolus:  Redimentes  temyus ,  quoniam  dies  maii  funt.  Si  enim  bene  &  debite, 
ut  oportet  flebilem  ,  miferabilem  ac  damnabilem  curfum  feu  ftatum  mundi 
prsefentis  temporis  confideraverimus  ,  tunc  dies  mali  funt ,  ficut  oculata  fide 
cernimus,fcilicet,  quomodo  quafi  totusmundus  jam  errat,&  fecundumJO- 
HANNEM  in  Canonica  fua :  In  maligno  pofitu*  eft.  Et  hoc  proh  dolor  !  quo.i 
cum  dolore  diceedum  eft,tam  in  capitibus,  quam  in  membris,  tam  in  clero, 
quam  in  populo,  tam  inreligiofis,  quam  in  fecularibus,  tam  in  fenibus,quam 
injuvenibus,  tam  in  mafculino,  quam  in  fceminino  genere,  &  fic  heu  !  eor- 
rupta  efl  via  univerf*  carnis.  Quod  bene  tangit  BERNHARDUS :  Non  eft  nifi 
amor  turpis  in  hoc  fecuIo,nec  fides  fecura,  quia  omnia,quse  ejus  funt,con-„ 
taminavit  fliperbia,avaritia  feu  cupiditas  &  luxuria.  Receffit  autem  lex  a„ 
Sacerdotibus,  Juftitia  aPrincipibus,  confilium  aSenibus,  religio  aClericis,  „ 
amor  a  parentibus,  fides  a  populo,  reverentia  a  fubditis  ,  amor  caftitatis  a„ 
virginibus  ,pudicitia  a  conjugatis,  &  quid  eft ,  quod  non  venit  Antichriftus,  „ 
jam  Chriftus  a  multis  ignoratur,  &  a  potentibus ,  quafi  peregrinus  habetur, 
heec  BERNHARDUS.  Conveniens  eft  igitur  ,  ut  fanam  doclrinam  Dodtoris 
gentium  praemiffam  devote  attendentescautd  &  fapienter  figamus  greffus  no- 
ftros  in  hac  lacrymarum  (valle)  &  apertis  oculis  faltem  interioris  hominis,ftra- 
tam  &  regiam  viam,  quse  ducit  ad  cceleftem  patriam,a  qua  peccando  exulavi- 
mus,  revertentes,  perfeverantes  ambulemus  non  retrofpiciendo,  nec  decli- 
nando,  ab  ea  ambulemus,  &  fic  in  profundum  Eeternae  damnationis  incida- 
mus, 

IV.  NICOLAI  de  LYRA  breves  moralitates  in  quatuor  Evangelia. 
NICOLAUS  LYRANUS  etn  Francifcaner  $Wnc&  mtfbem  CfofterVerneuil  ttt 
bev  Normandie  einer  bev  ©ele&rfeflen  feincv  ^iit,  tjat  Dte  £3ibel  t)on  benen  fcbfecfjfetr 
Gloffen  jtemficf;  aefdubert ,  unb  rofe  HENTR.  TOSTATUS  RICKELIUS  bet 

HENR.  WILLOTTO  in  Athenis  Orthodoxorum  fodalitii  Francifci  pag.279 

bejcuaef ,  jum  erflen  \x\$  ®  aebrod>en,unb  benen  3?acf>fommen  jum  3}erflanb  ber 

•    #.©c&riflft  aef>o(ffen,      .^ocf;  ift  feine  ^frbctt  tiber  ba^  afte  ^eftament  t>te(  belfer 

ctftf  bieuber  bas  neuc  cjeraffjen ,  root>on  mtf  bev  feelige^Qattt  LUTHERUS  Tom. 

q>>  s  VIII. 


Kg UrElWbctt  »Hb  VlA&xifotM  3.  Period. 

VlIl.Altenburgfol.  jo^DieUvfac&efa^ct:  til<wfel*,  fpvtcfrtev,  cert  femcti 
JTJamt  LYR.A  art/Der  cm  gutcrEbraift  ift  unt>  treucr  <0?rif?  ,  tvie  macfcei 
er  (0  tjute  2(vbett,  wo  er  ftcfc  wtDer  Dett  ^uDtfcfeert  X>evfv<mt>  laft  ,  rwcb 
fcem  9V£.  abev,  tt>o  er  fewern  R.Salomo  foupfolcjet ,  wtefalt  unD-faulcje* 
£ets  ifym  abt,t>afy  es  weDer  <^4uDe  uocfe  5^(1«  ^at,rtoct>t|ier ;a  beflerunD 
reiuer,  Deurt  fte  aik  betOe,  altc  urtD  rteue  grbratfien  ,  Dte  ju  cjav  fe^r  Den 
2tobbwert  folgett, 

<£v  fufjvet  Den3una5menwnlvw/*roclc6e^btefon(l  avofie$0?dnnevERASMUS, 
DR.USIUS  unb  ANTONIUS  in  Brabaut  unb  Jlanbern  sevaebftcf)  fucf;en ,  in  bev 
Normandie  abev  untev  bcm<E)tifft  Evreux  anuitveffe*  ijt ,  fo  fef)Iet  aucl;  TRITHE- 
MltlS,  Der  fonft  aller  (S^ven  voevff;  ift,  roann  er  etnen  CgttgcilanDer  c\u$  if;m  ma* 
cf)en  roil.  Unfer  ©a£  roirD  autf  bem  ©vabmal,  roefc^ed  ifjm  au$  $?avmov  bet  feinen 
£)vben^Q3vubevn  ju  ^3avitf  ()efe§et,  befrdttaet,  aflvoo  btefe  oon  bem  cjelef)rten  MA- 
BILLON  de  ftudiis  Monafticis  p.673.  befant  <3entacf)fe  21uffo)rifft  ju  fefen  i|t: 

Lyra  brevis  vicus,  Normanna  in  gente  celebris 
Prima  mihi  vitx  janua  forsque  fuit. 

Nulla  diu  mundi  tenuit  vefania  natum 
Protinus  evafi  religione  minor. 

Vernolium  adjuvit  currentem  ad  facra  tironem 
Et  Chrifti  docui  me  domitare  jugo. 

$fic\n  f;at  tf)n  (anae  ftir  etnen  aebof;rnen  ^uuen  cjefjaffen ,  ber  abcv  nacr>t;{ti  jttm 
(Ebrijtemfnim  befebret  roorben.  3Be[d;cu  Svtfjum  ANTONINUS  **  in  fctnem 
Chronico  tripartito  juevjt  J;evt>ov  cjcbvacf;t  fjar.  Sflim  Oaben  jroar  Dtefe  cjelebvfe 
93?aunev  biefer  $?eimtncj  bei()epfiic()tct ,  afleirt  anbere  nicfjt  voentaev  cjefcf)icffe 
&ufe  f;aben  biefen  Q3cvicf;£  in  groeifef  aejoaen,  unfer  voe(cf;en  tcfj  JOH.  SAUBER- 
TUM  inpaIcEftradiftert.p.29.unbRlCHARD  SIMON  Hift.  Crit.  V.T.cap. 
II.  nttr  anfufjren  will ,  bi$  baf?  MICH.  HENR.  REINHADbicfeSQSoraeben  mfei* 
ner  Pentade  Conatuum  Sacrorum  p.  147.  fqq.  mif  ju(ana(id)en  ©vunben  VOiberle* 
cjef,unboon  meinem  f)Ocf;aeef;rten  ©cnnev  ^)errn'3ct>artnCt>vtflcpt>V10o!tJettm 
feiner  Bibliotheca  Hebrxa  T.I. p.  91 5.  bc\$  geucjnupubetfommenfjat/illum totum 
hoc  negotium  confecifte. 

&iin  £eben&,;£nbe  |e£en  ANT.  POSSEVINUS  App.  Sacri  T.II.  fol.  48?. 
tmb  jOH.  MORINUS  in  Exerc.Bibl.pag.  497.  Uttb  \)k  Patiniana  itl  bd$  1^49» 

3af)v;  roiv  voijfen  aber i?af^  evneun  3af;v  ef;er,unb $roav  d.  2j.Odob.  bie$Beftoev 
lafien  f)abe. 

3M;ve  €37adr>vtcpt  cjeben  tii  oon  #cvvn  D.FABPvlClO  in  Syllabo  Scriptorum, 

qui  veritatem  religionis  Chriftiance  afteruerunt  pag.  f  74.  anaefuf>Vte  $Sud)t\'j 

benett 


» 


©te  wfrjlf^nba^  an  fcer  ©c^dDs  itiufcjjen  3lntroerpcn  tinD  €Dicd;cfn  DcIeQcncLierc, 
**  gr  tt)aii)  Da  cr  fonft  Antonms  ^ie§/n)egcn  fciner  fieir.cn  Srafnr  alfo  gcnant/  cjel;erfe jttm  tPrcDfQcr* 
£>rDen/  war  Auditor  palatii  Apoftoiici  unD  jnlcfjt  bcfam  cr  t)cn  Srtj»®ful  fetne^  2SatcrIanDc^  jo 
^loren^/  er  ifl  au.1459.  gcfiorbcn  unD  an.1523,  »on  Dcm^abfl  HadrianoVi.unfev&tc  ^ciligen  qc 

ffgCC  WOVDCtt.    ©if&e  AUB.  MIR^I  Auftai.  ad»Trithcmiura  cap.469, 


Cap.  ftebcnue  Qtyfoae.  DOtt  St. Eetri%trcfre, ?o$ 


t)enen  B.  JOH.  FRID.  MAYERI  BibliothccaBiblicapag.fj.feqq.  HENRICl 
SCHARBAU  Judaifmusdeaeauspag.go.fqq.unbJOH.  CLERiCI  Biblioth. 
atic.  &  mod.  T.  I.  art.  VI.  p.  1 6 i .  fjmbet  ju  fuaen  fttlth 

<$on  unfevn  t>or&abent>en  MSS,  tjl  enWicf;  nod;  ju  erinnern,  ba§  ev  ftebrevesmo- 
ralitates,in  2(nfe()una  feincf  arofferen  unt>  roeifiduffiacren  ?iu£$ieatma , bie  unfer  fcett 
gfto&men  Poftilte  befant,  aenennef  ,unt>  bag  ber  2lbfd>reiber  biefe  SBorte  binju  ge? 

fuaet  ^abe*  Expliciunt  alique  breves  moralitates  circa  quatuor  eyangeha  edi- 
te  a  Magiftro  Nicolao  de  Lyra  de  Ordine  Francifci  Minorum  ,  exfcripte  funt 
annoDomini  M.CCCC  LV.&  complete  ipfo  die  S.KilianiinEyslingh. 

V.  s>er  funffe  Tra^at  ^t  feinc  Uberfd)rifft  aucb  nic&t  We  aertnafie  Slnjeige  »on  Dem 
S3erfaffer,ift  aber  eine  ^tmeCmyftica^wtungDeS&p&eitlUetaa/fo  somDriftert 
€apttte(  anf>ebet,ijt  t>on  fhfl  einerlei  JpanD  mitDev  tw&erge&enben,  t>en3nf;a(t  gtc* 

A    bet  DaS  t>oran  aefefcfe  alfo  (aufenDe  Ofegtffer:  .    „ 

i.)  Quomodo  in  quiete  quaeratur  Deus,&  deamplioris  gratiae  defiderio. 

2.)  Quomodo  anima  tam  imperfeaorum  quam  perfeaorum  exempla  confi- 

deret. 
3.)  Quomodo  confiderata  exempla  bonorum  humiliant  &  accendant. 
4.)  Quomodo  anima  angelorum  prsefentiamfentiac,  &  eis  defideria  pandat. 
f.)  Quomodo  anima  poft  contemplationem  angelorum  adDei  contemplatio- 

nem  tranfeat  &  difcretionem. 
6.)  Quomodo  anima  Chriftum  in  fe  (yfcipiat  &  de  vera  dileaione  Dei. 
7.)  Quomodo  in  fecreto  quietis  mensDeo  fruatur,  &  ab  eo  de  occultis  eru- 

diatur. 

8)  De  meritis  &  utilitate  contemplativse  vitas  ,  &  quando  ad  regimen  aliquis 

debeat  venire. 

9)  De  Spirituali  arTenfu^animas  &  difcretione  atque  fervore. 

10.)  Derequie  fuperna,  &  quomodo  perfeai  hanc  confiderant  ac  defiderant. 
11.)  De  cautela  pugnandi  contra  inimicum,c<  remedio  contra  cordis  cceci- 

tatem. 
12.)  De  animae  perfeaione  <5c  virtutibus,mnnditia,defiderio  &  difcretione. 
1 $♦)  De  modo  proficiendi,&  de  exemplo,  patientia  Chrifti  &  praemio. 
14O  De  humilitate  exteriori  &  interiori,  &  triplici  ejus  defcriptione. 
if.)  Quomodo  anima  terrena  defpiciat ,  &  interna  cognofcat. 
16.)  Quomodo  aChrifto  per  orationem  meditationes  fanaae  obtineantur, 
17.)  De  difcretione  cogitationum ,  <3c  quomodo  ad  hanc  veniatur. 
18.)  De  difcretione  naturalium  &  gratuitorum,  &  de  divinis  motibus  animae. 
19.)  De  cuftodia  loquendi  &  dulcedine. 
ao.)  De  pulchritudine  pcenitentis  anirrise  &  humilitate  ,  &  de  occultis  ejus 

meritis. 

-lt.)  De  profeau  &  fortitudine bonorum  &  fcripturas  dormientis. 

212.)  De  vera  perfeaione  &  exemplis  perfeaorum. 

33.)  De  pietate  bonorum  &  beatae  virgims. 

24,)  De 


;o4  Uv?utiUmmbX1a<brid)ten  2.  Period. 

24O  De  mortificatione  6V  oratione&  perfe&a  pulchritudine  animse.- 

25".)  De  corona  bonorum  ,  &  quando  pollutio  &  alia  qusedam  peccata  funt 

venialia. 
26.)  De  fpirituali  vi(u ,  &  quomodo  Deo  placeat  cura  tam  proprise,  quam  alie- 

nse  falutis. 
27.)  De  laude  geminse  compaflionis  &  dulci  doclrina. 
28.)  Qe  gemina  conclufione  animse  &  occulto  martyrio. 
29.)  De  f  onte  animse  &  de  aquis  vivis  gratise ,  quse  fluunt  a  Chrifto. 
30.)  De  confolatione  tentationis  &  quodhanc  fequituramplior  gratia. 
31.)  De  adventu  Chrifti  in  animam ,   Sc  quod  poft  mortificationem  venitur  ad 

perfeclionem. 
32.)  De  fpirituali  refe&ione  &  ufu  gratiae. 

33.)  Quomodo  anima  confolatur  &  accendit,  &  deperfecla  mortificatione. 
34.)  Quomodo  Deus  defideratur  6V  fub  fe  fubtrahit,&  quomodo  ad  falutem  adeit 
3f.)  De  amore  dilecli  &  ejus  qualitate.  (&  exaudit. 

3  6.)  De  qualitate  membrorum  dile&i. 
37.  58.)  De  membris  dile&i. 
39.)  De  Chrifto  &  meritis  ejus. 

Sluffer  bemn  tm  Dieaifter  bejetcfjnefen  (Eopitteln  ft nben  ficl>  nocI;biefejmet. 

40.)  Ubcr  t>XC  SQSorfe :  Veni  in  hortum  meum  foror  mea  fponfa. 
41.)  Uber  bte^Oorfe:  Quce  eft  ifta,  quse  afcendit.  • 

£)amtt  wix  t>ie  innere  ©cftalt  betf  Q3ucf;3  erfennen  moaen ,  fo  (jaf  ber 
Q3erfaffer,  Dad  evjle  Captttel  alfo  abaefaffety  .  inkffuto  per  noftemqutfiviquem 

diligit  anima  mea :  Anima  quse  Deum  quserit,  &  ad  Dei  dile&ionem  &  cognitio- 
nem  plenius  contingerecupit/»  le ttulo  hunc  quserere  debet,i.  e.inquiete  men- 
tis.  Vacare  enim  debet  &  quiefcere  ab  occupatione  &  inquietatione  rerum 
terrenarum ,  nifi  enim  ab  externorum  cura  ,  &  occupatione  &amore  quieve- 
rit,  Deum  quserere  non  poteft,  nec  invenire  meretur,  in  le tfu/o  legitur ,  i.  e. 
inquiete  mentis  quserendusDeus  eh\  per  noffem  i.  e.  per  adverfa  tentationum 
&  laborum ,  &  in  pugna  virtutum  &  vitiorum  ,  iaborare  fiquidem  animam 
oportet  multis  adverus  ,  multis  obftaculis  retardari  &  gravi  collu&atione  fati- 
gari ,  antequam  mores  perfec~t£  corrigat,  &  cordis  munditiam  obtineat ,  quse 
DEum  videre  mereatur,  unde  merito  per  »0#*t»  Deum  quserere  dicitur,per  ad- 
verfa  videlicet  ,  &  labores,  &  non  in  leclo  fed  in  kftu!o  quia  quies  a  talibus 
habita  eft  exigua  &  angufta,  impugnantibus  nimirum  animam  vitiis,&prifti- 
na  confuetudine  &  prseteritorum  peccatorum  memoria  &  deleclatione,  ob 
quam  caufam  etiam  dicit  fuum  kttulumt\  non  mentis ,  quia  non  quietem  hanc 
habere  poteft  cum  fponfo,  nec  perfecle  illo  fruiin  tam  exigua  quiete,quia  in 
pace  fa&us  eft  locus  ejus,&  non  invitiorum  pugna  &  perturbatione,hocm> 
do  ab  incipientibus  &  nondurn  perfe&is  quseritur  Deus  in  hciulo  per  nollem. 
Pofthsec  aliomodo  inietiuto  &  non/*r*wff*Jwquseritur,cum  fcilicetanimamor- 
tificatis  pleniUs  vitiis ,  &  fopitis  tentationibus ,  &  purgata  conicientia  pleniorem 

quie- 


2  Cap.  fteSenbe  SBepfage.  WH  st.  Petri  £iV#e*  3  °  f 


quietem  obtinuit,&  gratia  Spiritus  S.  inmentem  veniente  ,  8c  vitia  &tenta- 
menta  fedante ,  ficut  fcriptum  eft:  Arcttm  conteret,  &  confringet  arma  ,  &  [cu* 
ta  comburet  igni.  Tunc  anima  vacare  poterit  &  videre  quam  fuavis  eft  Do- 
minus.  Ita  mentis  pax  &  tranquillitas  leclulus  eftin  quo  fponfa  quiefcit,  m 
hoc  ieftuto  qutrit  diletlum  &  per  noclem  fequitur,  quoniam  fopita  funt  defideria 
carnis,  &  poft  pugnam  &  labores,vidoria  fucceffit,&  quies  data  eft  &c.&c. 
VI.  Speculum  b.  BERNARDI  Abbatis. 

$)U\\  f;at  ttnfer  De3  ^ircten^rer^  BERNARDI  9?af)men  eine  <Sd)rifff ,  (baran  matt 
aber  Ijeufe  jroeiffeff,)  Dte  Speeulum  Monachorum  pfieaet  <jenant  ju  tvevt)en,allsm  t>ie^ 
fef.be  t  jl  son  ttnferm  2Bercf  (ein,fo  rool  in  Slnfeljimc)  be^^infan^^  a(3  aucf;  bet;  ©  rdffe  imfr 
t)er  cjan£en  2lb(jaub(uncj  t)d((icj  unferfcl)iebem  An.  1 347.  lebete  tin  aufcerer  BER- 
NARDUS  Abbas  Caflmenfis  roefc(;e  uer£(eid;en  2(vbeit  fcetferti^etftaf,  fo  nad)Dtf 
PINS  Q3erme(t)en  An.  ^07.  ju  ^arid  burcf)  ben  3>rucf  (;erattf  cjefommen  ifh  Db 
mm  feibicje  mit  unfernMSS,  einfreffe,mug  ic(>,ua  \xi$  ®eDrucftemtrnicf)£5u(5)e(td;fe 
0efommen,bifltcj  attS|Wfen,fo  ml  aber  mwfue,  uagicfr  tv^  Dll  PIN  facjet,  t>af?e£ 
infont)er()eif  t>on  DemBenediainerOruen  fyanule,  bei  ttnferen  MSS.  nicl;f  fmbe.  3tt* 
t>effen  ift  ju  bemertfen  ,  uaf*  uer&oran^efe^te  ^rief  i>on  t>vet  ©eifen  (tcf;a(fo  an(;ebe: 
Petis  a  me,frater  cariftime,  quod  nunquam  uttt)  a(fO  etlbicjfe  :  Profeclus  tuus 
gaudiummihi  &  corona  mea  inDomino.  SDarauf  foicjet :  IncipitLiberNovi- 
ciorum  &  regula  de  difciplina,uitrcl)  Wld)t  SOBorfe  6ann  ba$  oben  cjefe|fe  2&0lt 
Speculum  cj(etd;fam  erfidref  roirt),  €r  (;ant)e(t  aber uartn  i,deobedientia.  2.de 
pace  cum  Pradatis.  3.  de  eo  quod  Spirituale  eft.  4.  de  divino  officio.  $".  de 
Capitulo.  6.  de  dicendo  culpam.  7.  demenfa.  g.  demenfuracomedendi.  ^.de 
dormitorio.  10.  de  fomno.  11.de  obfequiis  &  labore.  1 2.  de  obfequio  Miffie. 
1 3.  de  confeffione  facienda.  14.  de  opere  in  cella.  1  f .  de  difciplina.  1 6.  quo- 
modo  te  habeas  inter  fratres.  17.  de  Verecundia.  18.  de  modo  eundi  19.de 
modo  fedendi.  zo.  de  vifu.  21.  de  verbis  ocmodo  refpondendi.  22.  dejaftan- 
tia.  23.  de  verbis  otiofis.  24.  de  modo  loqnendi.  2f.  de  otio&  rumoribus. 
26.  de  medttatione  de  Deo.  27»  de  vana  gloria.  28.  Qualiter  te  fbris  habeas. 
29.  de  vifu.  30.  qualiter  te  habeas  cum  Socio.  3 1.  de  bono  exemplo.  32.  de 
.  fceminis  videndis.     33.  de  Libertate.     34.  Recapitulatio  operis.       £)ie  Cjan^e 

©cf;ri(ff  beftcf;ef  auS  neun  ^Maffer.  gu  £nt>e  jte{>ef :  Scriptum  in  Eyslingh  aa- 
ao  LVIJ. 

5)er  XXVII.  Codex  (Chartaceus.) 

SENSATUS  fuper  epiftolas  Pauli. 

@o  lautef  jn)ar  bie  Sluffc&viflff  fo  auf  ^ev^amenf  M^eictnef  au^enbi^  ancjef;efffef 
t|l,a((cin  inroenbig  jeicjef  ftd;,  bftg  biefe^  0>ud&  nic()f  fo  tiol  uoer  bie  ^riefet)e^5lpo^ 
flel^  q3au(ia(^  aufbtc^onntacj3(£pijte(n  aertcl;fct  i(t  ©0  ift  aud;  ber  97ai)tue 
Senfatus  nicf)f  fttr  bem  Q5erfaifer  fonbern  ftirba^^ucl?  feibft  june^men,  cjeftaltfo(^ 
cf)e^  au^>  uerQ^crreue,  t>te  icf;  6>ief>ev  fe^e f  erf;e((ef :  Si  videris  SENSATUM  evigil* 


3c6  UiEuiifrett  unb  Vta&xi&tin  $ .  Period- 

ad  illum  Ecclefiafiici  quinto.  Cum  proceftus  ifte  a  fenfatis  ad  intelJigibilia  fe 
exerceat,  ut  fic  a  magis  notis  ad  minus  nota  procedat,  &  perconfequensin- 
vifibilia  Dei  perea  quae facTa  funt  in  intelle&u confpiciantur.  Idcirco utano- 
tioribus  denominetur  ifte  proceftus  poteft  dici  SENSATUS  ,  Unde  fi  viderk 
SENSATUM  evigila  adillum,  in  quo  quidem  verbo  primo  iufinuatur  iftius  pro- 
ceftus  materia  fubjecTiva  ,  cum  prcemittitur:  Si  viderit  SENSATUM ,  pro  quo 
fcribitur  Ecclefiaflici  XXV.  In  labiis  SENSATI  invenitur  gratia. 

Secundo  in  hoc  proceflu  ftudere  volentis  excitatur  intelligentia  cogitans, 
cum  adjungitur  evigila  adillum,  pro  quo  per  fapientiam  increatam  inhocpro- 
ceflu  dicitur  Prov.  VIII.  Beatus  homo  ,  qui  audit  me  ,  &  qui  vigilat  ad  fores 
meas  cottidie  &  obfervat  ad  poftes  oftii  mei.  Nam  qui  me  invenerit  inveniet 
vitam ,  &  hauriet  falutem  a  Domino.  Unde  ut  mihifalus  seterna  proveniat, 
quam ,  exfpe&o ,  laborem  hujus  proceftusaggredior,  dicendo  cumApoftolo: 
JVunc  proprior  eft  nojira  falus. 

2)ie  2ft>f>anfc>uma  fefbfi  ijl  (ebljafft,  fcofler  ©ebancfen  unt>  ©Ictc&niflen  ,  ic&  ml 

n>a£  ki)  im3)urcf;fou|fenanaemercfer  allfytv  ftatt  einer^robe  beybrmaen : 

Sermol.  Sicut  proprius  fru&us  in  arbore,  arborem  fte&itad  terram,&ejus- 
dem  fontis  abundantia  fontem  effluere  facit  ;  fic  ejus  (Chrifti)  propria  cle- 
mentia  ipfum  movit,  ut  naturam  humanamfibi  in  fponfam  copularet. 

lbid.  Ex  eodem  flore,  qui  in  fe  dulciseft  &  deledTabilis  ,  trahitur  dulce  Sc 
amarum;  apis  trahit  inde  mel,  aranea  venenum;  fic  de  ifto  facramento  (al- 
taris)  trahitur  vita  asterna,  &  aeterna  damnatio,cum  tamen  in  fe  fuperomnia 
maneat  dulce  &  delecTabile. 

SermoW.  Chriftus  in  cruce  ftat  capite  inclinato  ,  ut  nos  recipiat  ad  ofcu- 
lum  pacis:  Stat  brachiis  extenfis,utnos  recipiat  ad  amicitise  amplexum. 

Sermo  IV.  Triplex  eft  caftitas ,  fcilicet  virginalis,  vidualis  &  conjugalis,  &in 
hac  triplici  caftitate  pafcitur  Chriftus  &  reficitur,fi  bene  &legaliter  fervatur; 
fed  tamendifFerunt,quia  nobiliori  modo  reficitur  &  pafcitur  a  caftitate  virgi- 
nali,  quam  a  caftitate  viduali  &  conjugali;  &  a  caftitate  viduali,  quam  con- 
jugali. 

Ibid.  Tunc  bona  opera  noftra  funt  fapida  &  Deo  placida,  quando  fun,t  vo- 
luntaria.  Exemplum  habemus  in  natura.  Cum  frucTus  violenter  evellitur 
de  arbore,  arbor  keditur,  &  fruclus  ejus  efficitur  infipidus  ,  &  minus  valet. 
Sed  quando  cadit  perfe,  tunc  fapidior  eft,  &innullo  \xdit  arborem. 

Serm.  Dom.  11/. p.  Tr.  Quomodo  peccator  poftet  fecurus  effe, qui  jam  eftin 
foribus  inferni,  quia  inter  peccatorem  &  infernum  noneftnifiquidam  fragilif- 
fimus  paries  pofitus,  qui  eft  incertiftima  vita.  Et  quando  hic  paries  frangitur 
a  morte  ftatim  peccator  cadit  in  profundum  inferni. 

Serm.  Dom.XV.  p.Trin.  Aureola  dicitur  quafi  aureola  coronula;  aureola, 
propter  excellentiam  prasmii;  coronula  propter  gaudium  earum  (virginum) 
quod  per  modum  circuli  eft  difpofitum.  Et  paulo  pofi.  Hcec  aureola  dabitur 
primo  virginibus  fan&is,  utillis,quae  intrantreligionem  &  ibi  proponuntChri- 

fto 


2.  Cap.  (tebenue  SBepfogfc         wn  St.  Petri  %fr(fee. ^_      307 

fto  fsrvire  &  fervarefuam  puritatem  :  Secundo  dabitur  virginibus,  qui  fecrete 
iuam  virginitatem  fervare  voverunt,  vel  iti  fs  proponunt,quod  velint  fic  efle, 
quamvis  propofitum  illud  aliquando  interrumpatur  ,  integritate  tamen  carnis 
manente ,  dummodo  invite ,  fi  adiilud  propofitum  redeant ,  aureolam  recipient. 
Tertio  dabitur  virginibus  vi  oppreflis.  Unde  fi  aliquando  virgo  corrumpatur 
Carne,violatur  carne  violenter,  non  tamen  aureolam  amittit. 

3>er  erffe  unu  lefcte  Q3ogen  in  utefem  $Suc&e  tjt  aufeine  unbt(ltge  SBeifc  mit  einen 
auf  ^Hrgament  aefd;riebenen  aber  uurcf;fd;nitfenen  93rief  befeftiget,  uerfelbe  (jalt  eine 
urfunbe  fc*  25tfcboff$  t>on  3)eruen  fo  tm3ajjr  1 m-  am  50.  $ageue3$?.etf2eti  a\tf* 
geferttget  tvn-uen  in(t'a)  ,  in  roelcber  er  &a$  jerftorte  Clofter  S.Michaelis  tn  lu«e* 
burg  roieoer  ^ufjubauen  juldffet,  ben  &aju  germumetenOit/Ute  &ole'i£efc*egenant, 
bejtrittget  ttnt)  t*>n  aflcn  Sluflagen  frei  &u  fetn  auSfpricfrt,  %bt  unt)  $jdnd;e ,  roantt 
t)er  33au  jum  ^vwue,in  ben  Q5eft|  ue3  €lofterS  urii)  Deffcn  Slbnufcungen  unb  ©e< 
red)tigfetten  fefcet,  Ht  £e!)nroart  ubcr  S.Cyriaci  ftircbe  \l)t\m  giebet ;  uni)  t>on  ber 
<2$erpflegung  uiefer  ^Sfarve  wrorunet  £)amit  nun  ein  fo  mercfrourbigcS  ^tiicl 
»on  uem  Untergang  gcvtttet  rwtrue,  (>abe  td)  Daffelbe  f)ier  einrucfen  rodllcn,  unb  Dte 
abgefc&nittene  SOorter,  k  uencnuntcn  gefe|ten  Noten,  uocf;  jur  Q}cibeffcrung  fce£ 
genesgteti  jLe|er3,$u  erfe&tu  getracbtet :     - 

HENRICI  Epifcopi  Verdenfis  diploma  fuper  reftaurationem  monafterii  S. 
Michaelis  in  opidoLuneborch  An.  1 375*.  d.  $o.Martii. 

In  nomine  San&se  &  individue  Trinitatis  ad  pertetuam  rei  memoriam  Nos 
HENRICUS ,  Dei  &  Apoftolicse  fedis  gratia  Epifcopus  Verdenfu.  U  niverfis  & 
lingulis  Chrifti  fidelibus,  ad  quos  prsefentes  litene  p.  -  -  -  *  fempiternam. 
Quotiens  a  Nobis  petitur,  quod  religioni  &  honeftati  convenire  dinofcitur, 
animo  nos  decet  libenti  concedere ,  ac  petentium  defideriis  congruum  fuffra- 
gium  impertiri.  Hinc  eft  quod  ad  **  futurorum  deducimus  notitiam  publice 
proteftantes.  Quod  in  ducatu  Luneburgenfi  guerrarum  ***  ntibus  incommo- 
dis  monafterium  S.Aiicba£''is  in  caftro  Luneborcb  noftrce  Dioeeiis,  in  quo  Ab- 
bas  P.  ****  juxta  beati  lienediffi  ordinis  inftitutata  Deo  fervierunt  in  habitu 
regulari,  &  in  quo  illuftres  Duces  Lunehurgenfes  fepulturam&  alia  Ecclefiafti- 
ca  facramenta  percipere  confueverunt,  una  cum  ipfo  caftro  ....  penitus 
ad  ruinam  ad  eo ,  quod  nec  locus ,  neque  monafterium  ,  in  quo  vitam  colle- 
gialiter  ducerent ,  aut  fpes  reftaurationis  prioris  monafterii  ipfis  in  loco  caftri 
pradi&i  fupereflet ,  nobiles  &  illuftres  .....  §cAlbertu*  pro  nunc  Duces 
SaxonU  &  Luneborcb,  Sacri  Romani  Imperii  Ele&ores  eisdem  condere  haben- 
tes  ipforum  tuederumque  eorum,  atque  illuftrium  Domicellorum  Frederici  & 
Bernbardi  Ducum  Brunfvicenfium  ,  quorum  cura  -  -  -  unacumprudentibusvi- 
ris  Proconfulibus  ,  Confulibus  &  Univerfitate  opidi  Luneborcb  religiofo  viro 
Wemero  Groten  Abbati  conventus  S.  MicbaelU  pro  fe  monachis  &  con^entufuo 
recipienti  dederunt  &  tradiderunt  purd,  libere  fimpliciter,  irrevocabiliter  & 

£>0.  2  per 

*  penenerhn  gMtiam,  **  Veftram&.  ***  tn^entibar,  ****  Erioi  &  rnoiiachi: 


jo8  Utftmbctt  wtb  V%Ad)Yi&ten  ?.Period. 


perpetuo  iocum  intra  muros  opidi  prcedidti  vulgariterde^V  £«vtnominatum, 
prout  circum  quaque  in  Iongum  &  Iatum  extenditur,  ac  prout  ipfumcontin- 
get  -  -  -  -  Deo,  beatar,  Mariaevirgini,  Sandcque  Michaeli  Archangelo  &no- 
bis  pro  fundo  novi  monafterii  reftaurandi  conftruendi  liberaliter  obtulerunt 
dedicandum.  Locum  ipfumcum  fuis  amplicationibus  ab  unive  *  colle&isex- 
a&ionibus,fervitutibus  &  oneribus  quibuscunque  penitus  6c  omnino  liberan^ 
tes  eisdem  effe  voluerunt  immunem,  prout  in  literis  fuper  hoc  confettis  lucid& 
perfpeximuscontineri.  Qua  donatione  facla,  nos  picchabiti.s  cumDccano 
Canonicis  &  Capitulo Ecclefiae  noftrce  traclatu  ec  deliberatione,  diligenti  ad 
petitionem  diftorum  Principum  Abbafcis  ,  Monachorum  &  Conventus  ,  ac 
ctiam  Proconfulum,  Confulum  &  univerfitatis  &  confenfu  dicli  noftri  Capi- 
tuli  ac  honorabilis  viri  Domini  JohannU  de  Buken  Archidiaconi  in  Modeflorpe  in 
Ecclefia  Verdenfi  donationem  &  oblationem  loci  pnetiiai  pro  fundo  novi  mo- 
nafterii  recepimus  Sc  admifimus,  ratas  habentes  decrevimus  in  loco  prardifto 
noyum  monafterium  inftaurandum  ac  praedi&is  Proconfulibus  ,  Confulibus  & 
niajori  parte  univerfitatis  praefentrous  in  eodem  loco  cum  folennitate  confue- 
ta  -  -  -  -  6c  ex  nuncad  erigendumconftruendumacperficiendum  ibidem  fo« 
lenne  monafterium  cum  capellis,  altaribns,  ofticinis  &  aidificiis  neceftariis  & 
utilibus  noftram  licentiam  &  autoritatem  impertimur  -  -  -  monafterium  ad 
illum  ftatum  perduftum  fuerit,  quo  prcefati  Abbas,  Monachi  &  conventusin 
eo  conventualiter  juxta  eorum  regula.m  vitam  ducere  potuerunt  regularem,in 
ipfum  absque  alia  indu&ione  &  ipfius  pofleflionem  vel  quafi  apprehendant 
corporalem,  quos  &Nos  extunc  in  quantum  poflumus  in  poftefhonem  ipfius 
inducimus  per  prarfentes,  Nos  etiam  omnia  &  fingula  jura  privilegia,  literas, 
bona  immunitates  commoditates  &honores,  quibus  per  Pradeceflbres  no- 
itros  prafati  Abbas  Prior  &  Conventus,  &  olim  ipforum  monafterium  ,  fub 
cjuibuscunque  formis  &  tenonbus  dotati  fuerant  &  funt  confirmamus  ,  inno- 
vamus  ac  de  novo  concedimus  per  prafentes.  Per  prjemifla  tamen  nobis 
&  Ecclefite  noftrce  non  intendimus  praejudicium  aliqucd  generare  fed 
jura  Epifcopalia,  quie  Prardeceffores  noftri  in  monafterium  -  -  -  &prout 
ea  obtinuimus  in  eodem  nobis  (iiCceflbribus  noftris  in  monafterio  noviter  eri- 
gendo  cxprelle  &  in  perpetuum  refervamus  ,  in  fuper  notum  efte  cupimus 
omnibus  &  fingulis,  licet  Ecclefia  Parochialis  S.  CyrUci  olim  intra  murosnunc 
extramuros  opidiLuneborch  --.---  cujusjus  patronatus  ad  prarfatos  di- 
nofcitur  pertinere  propter  deftru&ionem  viilae  \Vulgr  -  -  &  maxime  partis 
antique  civitatis&  difperfionemparochianorum  ipfius  Ecclefue  parochialis  -  - 
pro  defeita  guerrarum  &  hoftilitatis  tempore  q(Ig  &  fit  in  tantum  defolata 
quod  ob  paucitatem  populi  reddituum  &  proventuumnon  poflitRectoripfius 
aliquatenus  fuftentari,  neque  Ecclefia  ipfi  obantecedentia  pericula  fubfiftere, 
nec  ob  praedictas  caufas  in  beneficioremanerevaleat,quovis  modo,P.**-  -  - 

revera 

*   Onivcrfis.  **    Frxiertiin, 


2  Cap. fedjfteSSepfoflk' tton  St,  Nicoiai  %trcfte. 509 

rcvera  pauci  intra  muros  degant,&  ipfaEcclefiaopidi  prsedi&i  locata  necho- 
ftiiitatis  aut  noctis  tempore,etiam  fiecclefia  ipfa  fubfiftere  poffet,  pateatadi- 
tus  ad  opidumSacramentisParochianis  ipfis  miniftrandis,  quare  prasfatiDuces 
jus  Patronatus,  quod  in  dicta  Ecclefia  obtinebant,  ab  caufas  pnedichs  merito 
habuerunt  pro  deferto.  Fru&usvero  honores  &  -  -  -  -  fuperfunt,  adipfos 
&  prxdi&os  domicellos  tanquam  patronos  ejusdem  Eccleliee  fpectantes  & 
pertinentia  quantum  ipforum  interfuit  praedictis  Abbati  &  Conventui  &  eo- 
rum  monafterio  dederunt,  conceflerunt  &  donaverunt,  &  eorum  fucceffori- 
bus  aut  hxredibus,  in  eisdem  quomodo  libet  refignantes,  nobisque  attentius 
fupplicantes,  quatenus  populo  remanenti,  quoad  curam  animarum  optime 
providere  dignaremur.  Nos  igitur  donationem  habentes  deconfilio  &  con- 
fenfu  Decani ,  Canonicorum,  Capituli  &  ArchidiaconiprKdictorum  juxtaor- 
dinationem  di&orumDucumLuneburgenfium,  quantum  ipforum  intererat  in 
hac  parte  conceptam  difcretoviro  DominoThide  -  -  Ecciefias  nepropter  in- 
opiam  &  defolaticnem  parochiae  fic  defertse  curam  populi  remanentis  impor- 
tune  defereret,de  vitae  neceffariis  quoad  vixerit,  duximusprovidenclum.  Ne 
vero  prsefati  Abbas  Prior  Monachi  &  Conventus  ab  infigniis  Parochise  puta 
fontis  Baptifmalis ,  cimiterii,  fepultura  Ecclefiafticx ,  &inParochianosetiam 
utriusque  fexus,  quibus  gaudebant  in  monafterio  eorum  deftru&o  ,  penitus 
fint  expertes  &  ne  p.  -  -  -  -  fic  uUprasfertur  defolata»,  quod  animarum  cu- 
ram  negligatur,  de  eorundem  Capituli  noftri,  Principum&  quorum  intereft 
expreffo  confenfu  ad  petitionem  etiam  Rectoris  &parochianorum  ejusdem 
Ecclefiae  defolatas  taliter  d  -  -  -  -  prafato  Rectqre,  morte,  refignatione,feu 
aliter  qualitercunque  curam  populi  prcedidti  deferente  vel  cedente  ,  populus 
utriusque  fexus  quoad  curam  inforo  animae  Abbatiae&  conventui  praedicliflit 
fubje£tus  H  -  -  -  tempore  fuerit  populo  utriusque  fexus  maribus  &  fceminis, 
infra  limites  parochiaies  didfoe  Ecclefiae  confiftentibus  feu  Domiciiium  ibidem 
habentibus,  &  quos  futuris  perpetuis  temporibus  illic  confugere,  feu  inibi 
dimorari  -  -  -  -  miniftrum  idoneum  revocabiiem  &  temporalem  miniftrari 
faciat  Ecclefiaftica  facramenta  -  -  -  -  aedificet  in  opere  &  fermone.  Popu- 
lus  autem  Abbati,  qui  pro  tempore  fuerit  &  conventui  de  oblationibus  pro- 
ventibus,  redditibus,  obventionibus  &  juribus  univerfis  de  jure  &  confuetu- 
dine  ad  jufa  parochialia  &  ad  rectorern  fpectantibus  teneatur  perpetuis  futu- 
ris  temporibus  refpondere.  Per  haec  tamen  Archidiacono,  qui  fuerit  &  jure 
Synodali  quoad  popolum  prafdictum  nolumus  nec  intendimus  aliqualiter  de- 
rogare.  Decernentes  ex  nunc  irritum  &  inane  fi  fecus  contra  praemiffa  vel 
aliquod  praemifTorum  a  quoquam  contigerit  -  -  -  Ergoob  firmitatem  omni- 
um  praemifforum  figillum  noftrum  unacum  figillo  Capituli  noftri  Verdenfis  ex 
certa  noftra  fcientia  prsefentibus  eft  appenfum  &  nosJ^Aj^/Decanus  Cano- 
nici  &  Capituium  Ecclefias  Verdenfis  quia  fupradictis  omnibus  &  finguiis  confen- 
~  fimus,  ac  eis  prsfentibus  confentimus,  ideo  figilium  noftrum  una  cum  figillo 
Domini  noftri  Domini  Henrici  Epifcopi  Verdenfis  prsefentibus  eft    appenfum. 

Qq  1  Datum 


5to    IMtmbeti  unb  HAcfcrtcbtett  3. Period. 

Datum  &  a&um  in  opido  Lmieboreb.  Anno  Domini  Millefimo  CCCmo  LXXV. 
menfis  Martii  die  penultimo  Cttera  erant  abftiffa. 

£)«r  XXVIII.  Codex  (Membran.) 

MifTale. 

SDicfcr  Codex  unb  bk  fofgenbe  ftnb  tn  QUARTO.  2)er  Qfcftjer  M  tta*.3Mt 
i292.!)ineingefcf;rieben  unt>  t)te  t>on  bar  fofgenbe  ttnb  t>ovf ommenbe  ©onntagfc 
Q5ucl)jkben  tn  s&erfen  bemenf et.  <£$  ijt  toteled  barin  ju  beobac()ten. 
e  3)a£  I.  i|t  uer€a(en&er,melcl)er  mefjr  Jpeifigen  in  ftd)  fafiet  afs  icf;  fonft  in  benen 
/tinaeren  angetroffen  (jabe ,  boc(>  iftau^bem,  roatf  eine  £)anb  (nacb  meinem  QSetnin* 
cfen)im  XV^ajr  f;unbert  beigefcf;rieben  l)at,  ber  <33orjua  ben  fte  in  t»er  geierge* 
ftabt,  Jll  erfegen,  icf)  fjabe  ifjn  mit  ALB.  CARNZH  MifTali  fecundum  ritum  Ec- 
clefis  Hamburg.  roie  aucf)  mit  bem  Mitfkli  Secundum  ritum  Ecclefke  Bremenfis 
an.  1 5- 1 1.  gebrucft,  unb  bemBREVIARlO  Ecclefiae  Hamburgenfis  jufammen  ge* 
Ijaften  unb  t>k  #eifigen  gefle  fo  aucf>  in  bem  erflen  fter>en  mit  C  \)k  im  ^roeiten  mit  M 
unb  bte  im  bxittm  anjutreffen  mttB  bemercrU  3)ie  *>orfommenbe  Q3evdnberungen 
aber  flnb  in  benen  unten  gefe|ten  2Inmercr*ungcn  angejeiget  roorben. 

JANUARIUS  habet  dies  XXXI.  Luna  XXX. 

III.  A  JANUARII.  Circumcifio  Domini  B.  C.  M                  duplex  feftum 

b  IV.  Non.  O&ava  S.  Stephani  protomartyris  B.  C.  M           III.  Lectionem 

XI.  C  III.  Non  Oftava  S.  Johannis  Apoftoli  &  Evang.  B.  C.  M. 

d.  II.  N.     Oftava *SS.  Innocentum  B.C.M 

c  Nonas  £)a$  ubrige  t>on  btefem  Sttonatl)  ift  abgeriffen. 

FEBRUARIUS  habet  dies  XXVIII.  Luna  vero  XXIX. 
d  FEBRUARII.  Brigide  Virginis.  B.  C.  M         III.Leclion  gui  ghriatm 

XI     c    IV  NON    Purificatio  S.Marias  Virginis  B.C.M  duplex. 

XIX    f    III..    .      Blafii  Epifcopi  &  Martyris  a)  III.Lect.  Ju/ium  deduxh 

VIII.    g   II    .  .    .      Gelafii,Aquilini,  Simphoriani  V) 

A  NONAS      Agathe  virginis.  B.  C.  M.  IX.  Left.  Domine  Deus  meus 

XVI.  b  VIII]  Vedafti  &  Amandi  0  III.  Lecx:.  p tures  faStifum 

V.     c  VII  |  Auguli  Epifcopi  d) 

d.  VI   |  Pauli  Epifcopi  INITIUM  QUADRAGESIME. 

XIII  e     V    J.IDUS  Dionyfii  &  Pauli  0 
II.   f   IV    j  Scolaftice  VirgB  Zotii  &  Herenei  Martyr.   III.  Le&. 

g    III  Defiderii  Epifcopi.  M. 

X  H    II    J  Damiani>maityris  f) 

B     5      S bIL)U' 

3     o      o ■ ; — : 

C     Q      p4       a)  R.  C.M.  ANSCHARIl,  BUiii  martyns,  b)  Rcmbem  cpikopi  M» 

^      j_j      — S        c)   B,  &i  M.  Dorotheae  Vii giais.  d)  M,  addit  &  martyris. 

<j     Jj      {J        e)    Apollouiae  Virgmis  !3.  M.  f)   M.  addit  &  Quiriaci. 


2.  Cap.  fiebenbe  $8t\)la$t         »Ott  St.  Petri  fitrcfce. 


51  r 


b  IDUS  Scephani  Epifcopi  *) 

XVIII  c  XVI )  KA-    MARTII.  Valentini,  Vitalis,  Felicute  &  Zenonis.     III.  Left.  b) 
VII  d.  XV  |  LEN-  Fauftini  EpifcopU)  SOL  IN  PICIBUS. 

e   XIV[=DA-    Juliane  Virginis  III.  Le£t  quia  in  O&ava. 

XV.  f.    XIII  |  RUM.  Romuli  martyris  d) 
IV.  g     XII  J    .     .    Pauli  &  Maximi  e) 


XII 
I 

IX 

VII 
VI 

XIV. 


A 

b 

c. 

d 

e 

I 

g 
A 

b 

c 


III.  d 

e 

XI    f 

g 
XIX  A 

VIII    b 

c 

XVI  d 

V     e 

f 

XIII  g 

II.  A 

b 

X     c 


£  £ 

c  Q 

3  H 

01  3-1 

i  >1 


XI 

X 

IX 

VIII 

VII 

VI 

V 

IV 

III 
II 


3 
< 

M 
\< 

J 


V    |< 

iTj§ 

NONAS 
VIIH 


Simeonis  Epifcopi  /) 

Eucharii  ConfeiToris  £)Hervicus  Sacerdos  b) 

Felicis  Epifcopi.  f) 

Cathedra  S.Petri  Apoftoli.  C.M.  IX.Left. 

Tecle  virginis  Vigilia  M.  C. 

Matthie  Apoftoli.  C.B.M.  LOCVS  BISEXT.  duplex. 

Walburge  Virginis  M. 

Fortunati  M. 

Dionyfii  k) 

Romani  Abbatis. 

MARTIVS  habet  dies  XXXI.  Luna  XXX. 
MARTII.  Donati  martyris,  Suiberti  Confeflbris.  I)    Duplex  Sc 


celebre.  Ecce  facerdos 
magaus  qui  in  vita 
fua.  d. 


ad  fuffragium. 


VII 

VI 

V 

IV 

III 

II 


c 

ct 

s 

o 

£ 
*n 

w 

T3 

G 

<u 

U 


00 


Simplici  Papas  M. 
Fortunati ,  Felicis ,  Jufti.  m) 
Adriani  Martyris.  B.  n) 
Focae  Epifcopi  &  Martyris  M 
Vi&oris  &  Quiriaci.  0) 
Perpetue  &  Felicitatis  p)  M. 
XL  militum  q ) 
Felicis ,  Cirilli  r) 
Agape  Virginis  s) 

Alexandri.  Zofimi  f)     CLAVES  PASCHALE 
GregoriiPapeB.C.M.Ecce  facerdos  magnus  <5cc  duplex&  non 
Macedonis  Epifcopi  u)                                       cetebre. 
Leonis  Pape  6c  Martyris  M. 
dlDUS 

a)  M,  Caftoris  Presbyteri,         h)  C.  Valentini  epifcopi  &  martyris.  M.  addit  Vitalem 
&  Feliculam;  in  B.  Solus  Valentinus   apparet,  c)  Magni  Confefforis.  M, 

d)  Polocroniiepifcopi.M.         e)  Simeonis  epifcopi.  M.         f)  Juliani  marty- 

eis.  M.  g)  Pubiii  ConfeiToris.  m.  h)  £>iefen  $eiltgen/  Dec  in  fcenen  Aftis 
Sanaorum  nicjjf  ju  fin&en/hAf  fe  eine  jungere  $anD  beigeftjrie&en.    *)  Hilarii  epi- 

fcopi  &  martyris.  4)  B.  M.  Leandri  epifcopi.  /)  Sintberti  M,  m)  Kune- 
gundisImperatricisB.  Johannis  Papae  M.  n)  Adriane  Virginis  &  martyris.  M. 
0)  Viftoris  &  Vi&orini  martyrum.M.  /)  Thomae  de  Aquino.  B.  q)  Quintolini 
martyris  M.  r)  Quadriginta  militum  martyrumM.  /)TranslatioS,  Viti  mar» 
tyris  M.     /)  Eraclii  Confeiforis  M,     *)  In  M.Prcsbytcr  yocatur. 


I 
I 

te 

19 

I 
■ 

J 


5t2 


d 

XVIII  e 

VII  f 

8 
XV  A 

IV     b 

c 
XII  d 
I     e 
f 
IX    g 
A 
XVII  b 
VI    c 
d 
XIV  e 
III    f 


Uvtmbtn  mb  Haclmc&ee»! 


$.Period. 


IDLIS 
XVI1 1 
XVI 
XV 
XIV 
XIII 
XII 
XI 
X 
IX 
VIII 
VII 
VI 
V 
IV 

III 
II. 


ad  fuffragium. 


< 

Q 

< 

u 


Lucii  Epifcopi  a) 

APRILIS  Eugenii  virginis  b) 

Gerthrudis  virginis  M. 

Pigmenii  Presbyteri  c) 

Theodori  Martyris  d)  M. 

Guthberti  epifcopi  e) 

Benedi&i  abbatis.  C.  /jM. 

Pauli  epifcopi  &  confeflbris  M.  PRIMUM  PASCHA. 

Juftini  martyris 

Seleuci  &  Agapiti  g ) 

Annunciatio  S.  MARIE.  C. 

Luidgeri  confefforis  b) 

Refurredtio  Domini 

Rogati  &  Dorothei  f) 

Euftafii  abbatis.  k) 

Victoris  martyris  M. 

Reguli  epifcopi.  Balbine  virginis.  M. 


ad  fuftragium. 
«OL  IN  ARIETEM. 


ad  fuffragium 


duplex  feftum 
ad  fuifragium 


U 

c 

d. 

e. 

f 

g- 
D.h. 

i 

.  k 


g- 
XI    A 

b 

XIX   c 

VIII    d 
XVI    e 

V      f 

g 

XIII   A 

II      b 

c 
X     d 

e 


B 

C 

c 
u 

i-4 

3 
< 


s 

o 
Q 
H 


IV  i^ 

o 


III    KS 


11    1% 

NON. 

vim 

VII 
VI 
V 
IV 

III 

II   J 

IDUS 


40 

ra 


c 

ct: 

6 
o 

P 


n 
-a 

G 

o 

U 


APRILIS  habet  dies  XXX.  Luna  XXIX. 

APRILIS.  Marie  Egiptiace ,  Quintinianit'martyris.  I) 
Niceti  epifcopi  m) 
Theodofie  virginis  ») 
Ambrofiiepifcopi  M.B. 
Herenes  virginis.  o) 
Celeftini  Papae.  p) 
Eugenie  Virginis.  q) 
Januarii  &  Macharii.  r) 
Antonii  Confefibris.   /) 
Apollonii  presbyteri  M.  /) 
Leonis  Pape  &  confefforis.M. 
Zenonis  martyris,  #) 


m. 

n. 

o 

duplex  eft  &non  celebre. DedhDetu  p 

'  q- 

r 
s 
t 
v 
D.a. 
HI.  Le&ion,  Dedit  Deus.     b. 

c 


Eufemie  Vimnis  M. 


Lingua  Sapientum. 


XVIII 


Longini  militis  B.  Longini  &  Lucii  martyrium  M,  b)  Ciriaci  Diaconi.  B,  marty- 
ris.  c)  Alexandri  Confeflbris,  M.  d)  5itl  Dcjjcn  ftflttC,  miD  B.  Jbfephi  uu- 
tritoris  Domini  ConfeiTeris.  e)  Cuniberti  epifcopi  M.  f)  Natalis  Bencdi- 
cti  abbatis,  B,  g)  Simonis  pueri  &  martyris  inTridento  B.  b)  Epifcopi.  M. 
/)  Dorothei  confefforis.  M.  ^)  Gregorii  Papic.  M.  /)  Donati  martyris.M. 
convetfio  Mar  as  Magdjlcnae  B.  w)  Theodofii  martyrls  M.  n)  Johannis 
niart.  M,  Marioe  ./Egyptiaca:.  B.  Ambrofii  epifcopi.  C.  o)  Claudiani  martyris. 
M,  Vinccntii  prsdicatoris.  f)  Sixti  Papae  &  mattyris  M,  q)  Ccelcfiini  Pa- 
pae.  B.  M,  r)  Macharii  &  Perpetni  cpifcoporum.  M.  s)  Maria  ^gyftiaca» 
Kalixti  Papae  &  martyr.  M.     t)  Ezecbielis  Prophctar.  B.         #)  Julfi  frap  »  M, 


2.Cap.|te6en&e$8tyfo0e. 


WttSt.Petri  &«■<&*. 


313 


f  XVIII 
g.  XVII 
A  XVI 
b   XV. 
c  XIV 
d  XIII 
e  XII 
f  XI 
8-   X. 
A    IX 
b.   VIII 


XI 


V. 


VII 
VI 

V 
IV 


D 

< 


MAJI  Tiburtii  &  Valeriani,  Maximi  C.  M.  B.  III.  Left.  e 
Nicomedis  martyris  1)  CLAVES  ROGATIONUM.  f 
Califti  &  Martialis.   2)  g 

MarcellianiDiaconi.  3)  SOL  1N  TAURUM  h 

Eleutherii  epifcopi  &  martyris.  M.  \ 

Jaframi  abbatis.  4)  N  k 

Mamertini  epifcopi.   f  )  1 

Marcellini  Pape.  6)  m 

Sotheris  martyris.  7)  n 

Georgii  martyris  C.B.M.Pufinnevirginis  celebratur.  Juflum  o 
Liborii  Pape.  8)  p 

Marci  Evangelifte  C.  M.B.  ULTIMUM  PASCHA,  LIT^- 
Anacleti  martyris.  9)  NIA  MAJOR.  C.  M.  B.  pofuit  Deus 
Anaftafii  Pape.  M.  B.  duplex,  &non       q 

Vitalis  martyris.  C.  M.  B.  III.  Le&ionem.  Beattu  vir^ui  in  (ede 
Cleti  Pape.  10) 
Quirini  epifcopi.  11)  CLAVES  PENTECOSTEN. 

MAJUS  dies  habet  XXXI.  Luna  XXX. 

MAJI  Philippi  &  Jacobi.  Walhurge  Virginis.  C.M.B.duplex 
Gaudentius  martyr.   1 2) 

Inventio  S.  Crucis,  Celebratur.  Alexandri ,  Eventii  3c  Theo- 

dori.C.M.B.  I). 

e     IV      [*£      Floriani  martyris.  Translatio  S.  Godehardi  epifcopi.  celebre. 


g    III 
A    II 


b 

c 
d 


VI 

V 


f. 


A 
b. 

c 


III 
II 


'§ 


13.) 


1 

J 


NON. 
VIII 
VII 


II      d    VI     \ 


o 
Q 


i-i 
a 


B 
o 

-6 
a 

CJ 


Ecce  facerdos  magnus^  qui  in  vita. 
Afcenfio  Domini.  14) 
Johannis  Apoftoli  ante  portam  latinam.  C.  M.  B.  duplex  & 

non  celebre. 
Juvenalis  martyris.  M. 
Victoris  martyris.  1  f) 
Adventus  reliquiarum  S.  Swiberti  &  Willerici    1 6)  Ecce  fa- 

cerdos  <Scc.  duplex  6c  non  ceiebre. 
Gordiani  &  Epimachi.  B.  C  M.        PRIMUM  PENTECO- 

STEN.  III.  Le£tionem. 
dlv  Ma- 

i)  Olympiadis  mart.  M.  2)  Aniceti  epifcopi  M.  Petri  Diaconi  B.  3)  Petri  Diaconi.M. 
4)  Thimonis  Djaconi  Crucifixi.  M.  B.  5)  Vi&oris  epifcopi  M.  6)  Sotheris 
martyris.  M.  7)  Gaji  Pape  &  martyris.  M,  g)  Melliti  Pape.  M.  9)  Mar- 
cellinipape.M.  Cleti  papc.B.  10)  Petri  martyris.  M.  Petri  de  Mediolano.  B, 
II)  Quintini  martyris.  M.  12)  Translatio  S.Elifabeth.  M.  Athanafii  epifco- 
pi.B.  15)  Fcftum  fpineae  coronae,  lanceae  &  clavorum.  B.  Quiriaci  epifco- 
pi.M.  14)  Godehardi  epifcopi  M.  B.  15)  Apparitio  S.  Michaelis  Archaa- 
geli  B.  &  M,      16)  Gregorii  Nazianzeni,  B.  Marcharii  Abbatis,  M, 


m. 


Utfuttbett  utit>  nacfrrtcfcectt 


g.Period. 


Mamerti  confefforis  M.  B. 

Nerei,Anchillei&Pancratiimartyrum  M.  B.     III.  Le&ionem. 
Gingnulfi  mart.  i)Servatiiepifc.M.B.     IX.  Le&ionem  Jufim 

p  tnoritttr 
Vi&oris  &  Corone  Virg.  M.  2) 
Timothei  mart.   3) 
JUNII.  Peregrini  epifc.  4) 
Eraclii  martyr.  f) 

Marci  Pape.  6)     SOL  IN  GEMINOS. 
Potentiane  Virg.  M.  B. 
Saturnine  Virg.  &  mart.  M.  6.  b) 
Valentis  mart.  7) 
Helene  regine.  B.  g) 
Defiderii  epifc.  M. 
Rogantiani  mart.  9) 

Urbani  Pape  Sc  mart. C. M.B.  10)     ESTAS  ORITUR. 
Auguftini  epifc.  M.  III.  Left.  Ee ct  facerdos  &c.     D. 

Aquilini  mart.  n) 
Germani  epifc.  12) 
Maximini  Conf.  13) 
Felicis  pp.  &mar.  14) 

Petronille  virg.  M.  B.  Cantii ,  Cantiani  &  Cantianorum  1  f  ) 

C.M.B.  III.  Left. 


e 

v 

X 

f 

IV 

g 

III 

XVIII  A 

II   J 

VII. 

b 

IDLIS 

c 

XVII.  1 

XV. 

d 

XVI. 

IV. 

e 

XV. 

f 

XIV 

XII. 

g 

XIII 

d 

A 

XII 

b 

XI. 

IX 

c 

x    i 

d. 

ix.  r 

VII. 

e 

VIII 

VI. 

f 

VII 

% 

VI. 

XIV. 

A 

V 

III. 

b 

IV. 

c. 

III 

XI 

d 

II.  J 

D 

< 
Q 

HJ 

< 


JUKIUS  habet  dies  XXX.  Luna  XXIX. 


e 

XIX  f 

VIII   g 

XVI  A 

V.    b 


IV 

III 

II 


■1* 


NON. 


JUNII  Nicomedis  mar.  C.B.M. 
Marcellini  &  Petri.  M.B. 
Peregrini  &Laurentini.  16) 
Quinni  mart,  M. 

Bonifacii  epifc.  &  mart.  C.  M.  B. 


III.  Ledt.  Jufltu  fi  moritur. 
III  Le&.  Spe'claculumpr*buit 


III  Le£t.  Refcondsns 
Phi- 


G 

CJ 

a 

c 

0 

B 

£ 

& 

3 

0 

-0 

c 

Q 

Ci 

<D 

3-1 

a 

■JJ 

*3 

< 

*-4 

u 

l)  Deeft  in  utroque,        2)   Sanfti  Job.  B.        3)  Sophie  virg,  C  M.  B.        4)  Aqui- 
linicnnf.  M,       5)  Liberii  &  Sixti  Confeff,  M.       6)  Johannis  PapeM,  Roga- 
tioues  five  Litaniae  majores.     6.  b)  lvonis  Atlvoeati  pauperum  B,       7)  Sa- 
luftii  6c  Foitunati  martyrum  M.  g)   Caftii  5c  Enulii  martvrum  M. 

9}  Dominiei  conf.  Donaciani  mart  M.  10)  Francifci  conf.  M.        n)  Ju- 

lii  epifc.  M.  Bede,  venerabilis  presbyteri  B,     !2)   Bede  presb.  M,      i;)F.pi- 

fcopi.  M.  14)  Confetioris,  15)  Oicfe  ;ftanien  hatte  etne  jungcrc  J?<in& 
6ctgcfc&rie6en/i(jr  $eft  ift  um  DaS  3a()r  @hri(it  1249,  en(ftant>etl  V.  Afta  Sanft, 
l6j  Herafmi  cpifcopi  &  martyris,  M,  B, 


j*Cap.fte&fflbe$8tyte0et 


^tt  StPetri  £ih££ 


3** 


c 

XIII.  d 

IL    e 

f 

X    g 
A 

XVIII   b 

VII.    c 

d 

XV     e 

IV    f 

g 
A 

b 

c 

d 


e 

f 

g 
A 

b 

c 

d 

e 

f 


1 


XII 
I 

IX 


XIV 
IU 

XI 


XIX 
VIII 

XVI 
V. 


& 

A 
b 
c 
d 
e 


VIII 

VII 

VI 

V 

IV 

III 

II 
IDUS 

xviiiT  2 


r 

J 


XVII 

XVI 

XV 

XIV 

XIII 

XII 

XI 

X 

IX 

VIII 

VII 

VI 

V 

IV 

III 
II 


VI 
V 
IV. 

III 
II 


s 

• 

s 

o 

Q 

S 

3 

o 

C 

,    » 

3 
< 

3 

CS 

U 

3 

< 
IQ 

\< 

CJ 


D 

< 
\>Q 

U 


[O 


o 


Philippi  Diaconi 

Pauli  epifc.  2) 

Medardi  epifc.  3) 

Primi  &  Feliciani  martyrum.  C.  M.  B.        III.  Le&.  SaftentUm 

Maurini  abbatis.  4)  omnium 

Barnabe  Apoft.  f)  III.  Led, 

Bafilidis ,  Cirini ,  Naboris  &  Nazarii  III.  Led.  C.  M.  B. 

Felicule  Virg.  6)  ULTIMUM  PENTECOSTEN 

JULII.  Valeri  &  Ruffini  martyrum.CM.B.  7) 

Viti,Modefli  &  CrefcentieVirginisCM.B.  IX.Led.  &  celebre. 

Aurei  &  Juftine  virg.  M.  D. 

Aviti  Conf.  8)  SOL  IN  CANCRUM 

Marci  &  Marcelliani  martyrumCM.B.   III  Le&.Sat^ftiperfiJem. 

Gervafii  8c  Prothafii.  C.M.B.  III  Le£t.  Jufiorum  amm* 

Regine  Virginis.  M. 

Albani  martyris.  M.  III.  Left.  Nemo  miHtant 

X  millium  militum  martyrum.  C.  M.     Paulini  epifcopi.  9) 

Edildrude  virg.  Vigilia. 

Johannis  Baptifle  C  duplex  feftum 

Severe  virg.   1  o) 

Johannis&PauIi.  IX.Le£t.  ffl  funt  viri 

Revelatio  VII.  dormientium.  M.B. 

Leonis  pp.  C.  M.  B.  Vigilia.  ad  fuffragium 

Petri  &  Pauli  Apoftol.  C  M.  B.     duplex  feftura. 

Commemoratio  S.PauIi  C.  M.B.  IX  Le&ion. 

JULIUS  habet  dies  XXXI.  Luna  XXX. 

JULIUS  n)OaavaS.  Johan.Bap.CM.B.  lll.Led;.  Ecceaflunf. 
Proceffi  &  Martiniani.  Vifitationis  folemne  Octava.  1 2)  C.M. 
Translatio  S.Thomx  Apoftoli. 


TranslatioS.Martini.  13) 
Maximi,  Secundi.   14) 
O&ava  Apoftolorum.  C.  M. 


'.  Le6h  Scietfc  quodmifl. 

III.  Le£t.  Deut  yerfonam  hominti 

XIII 


1)  Saturnini  martyris.  M.  2)  Luciani  mart.  M.  3)  Meehardi  epifc.  &  confelT. 
4)  Bamabae  Apoft.  C,  Felicolas  virg.  M.  Barnabas  hicanticipatur,  Onufrii  erc- 
mitx  8.  5)  Reinberti  Archiep.ConfefToris.C.  B.  Remberti  &  Barnabe  M.  6)  For- 
tunati  mart.  Anthonii  de  Ord.  Min.  M.     7)  M  addit  Aniani  epifc.       8)  Qui- 

riaci  Mart,  m.  Pauhe  virg.  b.    9)  Stefe&cige  fjafte  einejiingere  £an&/  nacrj* 
twn/&a$Dor&er  uaGetfanoencauggefrafKf  iwDen/gefcrjrieoen.    1©)  Heiigii 

epifcopi.M.  Elogii  fabri.  B.     u)  Julii  Theobaldi  epifcopi.  B,       12)  £)iefe$ 

gefi  l)atu  etne  £anb  ani  fcem  xv.  secuio  r)inju  flcfcpvfe&en»     13)  Odairici 

Epjfcopi  M.B.     14)  Zoc  uxorisNicofaat». 


$i6 


Urr* itnben  utib  Hac&ric&ceti 


$.  Period. 


XIII    fNON. 

II     g    vnn 

A  VII 

X      b  VI 

c  V. 

XVIII  d.  IV    1 

VII    e  III     | 

f  II      J 

XV  g    IDUS 

IV  A  xvin 

b    XVI 

XII  c    XV 
I.    d.  XIV. 
e  XIII. 
IX     f  XII. 
gXI 
XVII   A  X 


00 

hl 


VI    b  IX 
c  VIII 
XIV  d  VII 

III     e  VI 
f     V 

XI    g     IV 

XIX  A    III 
b    II 


S 
c 


■g 
o 
Q 


3      .ti 


o 
U 


< 

r*z 

< 

u 


Martiniani  &  Willibaldi  confefToris.  Materniani  con- 

fefforis.   1) 
Kiliani  &  fociorum  ejus.  C.M.  B.     III.  Le£t.  Juftorum  anima. 
Floriane  &  Fauftine  virg.  2) 

VII.  fratrum.  C.  M.  B.  III.  Left.  Mulierem  fov. 

Translatio  S.Benedifti  Abb.C.M.B.  III.  Lea.  guicuftodient. 
Fortunati  epifcopi.  3) 

Margarete  Virg.  C.  M.  B.  4)     III.  Le&.  Domine^Deus  meus.    D. 
Heinrici  Regis  &mart.  Caffiani  mart.  s)        DIES  CANIC. 

Eeatus  vir  qui  in  ff. 
Divifio  Apoftolorum  duplex  &  non  celebre.      Scimtte 

quoniam. 
AUGUSTI  Hilarii  mart.  6) 
Alexii  conf.  M.  B.  Sperati  mart.  &  foc.  7)     IX  Lett.  Beneil* 

clus  Deut 
Arnulfi  conf.  M.B.  SOL  IN  LEONEM. 

Arnefii  mart.  8) 
Philiberti  abb.  9) 

Praxedis  virg.  C.  M.  B.  III  Le6r.  Sapientia  vincit 

Marie  Magdalene.  C.  M.  B.  duplex  &  celebre  D. 

Apollinaris  martyr.  C.M.  B.  Liborii  epifc.  &  mart.M.   Sanfti 

per  fidem 
Criftine  virg.  CM.B.  Vigilia.  ad  fufTragium. 

Jacobi  Apoftoli.  Criftophori  Mart.  C.  M.  B.  duplex  feftum 
Jacincli  mart.   10) 
Hermolai  presbyteri.  M. 

Pantaleonis  martyris.  M.  B.  III.  Le£t.  Jufiorum. 

Felicis,  1 1)  Simplicii,Fauftini  &Beatricis  C.  M.   12)  III.Lect. 

SanBi  per  fidem 
Abdon  &  Sennen.  C.  M.  B.  III.  Led. 

Germani  epifcopi.  M.  B. 

AU- 

1)  2Bar  beige[d)rfeben/ttacl)  mefncm  95ebuncfen  ttn  xiii.  Secuio.     ^onfi  n>trb 
fcin  ©terben&Sag  in  Dcnen  Martyrologiis  nuf  fecn  30  Aprii  anacfei^ef.    Ma- 

terniani  M.  Translario  S.  Thomas.  B.  2)  Oc\ava  viiitationis  Mariae.  B.  Cyril- 
li  epifcopi  M.  3)  Hermatore  epifc.&mart.  M.  (£in  fll  A&isSanttorumunbe» 
fanfCV  •OcilfgeV.     4)  Ordinatio  WillehaJi  epifcopi  M.  Heinrici  Imperatoris  B. 

S;)  Sicfe  bc»i)e3}a(jmen  fyatte  etneoon  ber£aupfi©d)rftff  tinterfcbfeDene -pani)/ 
nad)Dcm  DaS/roatf  fm  Sejct  geilanDen  /auSaefrafeet  toar  /  hinju  get&an.  £>ev 
&\itfer  £etm'd)  fft  An.  115$.  nebft  fefnec©ema[)ifn  Cunigunda  »on  Dem^abft 
Eugenio  111.  Dem  JpetItgen*S^cgtfier  einberlerbet  ivocDcn.    6)  Januarii  Mart  M. 

7)'iBarbcf9Cfcl)rtcben.      8)   Arfemi  monachi  M.     o)  Jofeph  Jufti  M.  B. 
10)  Annaematris  Mariae,  C,  M,B,       It)  PapaeC,  M,B.        12)  MarthaeVifg. 
Intae  Chiifti.  C,B, 


l.Cap,fte6ent>eQ3tyfo#e. 


fcCttSt.NicoIai&ircfce. 


317 


VIII  c 


XVI 

V 

XIII 

II. 

X 

XVIII 
VII 

XV 
IV 

XII 

I 

IX 

XVII 
VI 

XIV 

III 

XI. 
XIX 

VIII 


1 


AUGUSTUS  habet  dies  XXX.Luna  XXX. 

AUGUSTI.  Vincula  Petri.  C.M.B.  VII.  fratrum.  1)  IXLeft. 

&  celebre  D 

Stephani  Pape  &  mart.  C.M.  C.  III.Le£t.  ecce  facerdos 

Inventio  S.  Stephani  prothomar.  C.  M.  C.  IX.  Le£t. 

Juftini  presb.  M. 

Ofwaldi  regis  6c  mart.  2)  III.  Le£t.  DikHtu  Deo. 

Sixti ,  3 )  Feliciffimi  &  Agapiti.  4)     III.  Ledt.  Jufti  in  perpetuum 
Afre.  Donati  mart.M.  III.  Le£t.  Hifuntviri 

Ciriaci  mart.  &(ocior  ejus.  C.M.  j1)  III.  Le£t.  Juftiinperpet. 


1 
ic/3 


d    IV 

e     III      j>§ 

f      II     Jg 

g    NON. 

A  VIII    ] 

b  VII 

c  VI 

d  V 

e  IV. 

f  III. 

g  n    ; 

A    IDUS 
B   XIX 
c  XVIII 
d  XVII 
e  XVI 
f  XV 
gXIV 
A  XIII 
b   XII 
c    XI 
d     X 
e     IX 
f    VIII 
g    VII 
A    VI 
b     V. 
c    IV 
d     III 
e      II 


Vigilia. 
IX.Led. 
III.  Le£t.  Dominus 


Vigilia,  ad  fuffragium. 
folemne  Oclava. 

ad  fufFrag. 

ad  fuffrag. 

ad  fufFrag. 

ad  fuffrag. 


5 
D 

< 

rz 

< 
U 


Romani  mart  M.  B. 

Laurentii  rnart.  C,  M.  B. 

Tiburtii  mart.  M.  B. 

Eupli  diaconi.  6) 

Ipoliti  martyris  M.  B. 

SEPT.Eufebiiconf.C.M. 

ASSUMTIO  S.  MARIE.  C.M.B. 

Arnolfi  confefforis  M.  7) 

O&ava  S.  Laurentii  mart.  C.  M.  B„ 

Agapitimart.C.M.B.  SOL  IN  VIRGINEM. 

Magni  mart.  C.M.B.  8) 

Aucloris  epifc.  9) 

Juliani  mart.  10) 

Timothei  &  Simphoriani.  Odava  affumt.  C.M.B.  IX.Le&. 

Timothei  &  Apollinaris  1 1)  Vigilia 

Bartholomei  Apoft.  C.  M.  B.  duplex  feftum 

Genefii  martyr.  M.  12) 

Herenei  &  Habundi.  C.M.E. 

Ruffi  mart.  C.  M.  B.  III.  Le£t.  Memor  efto. 

Hermetis  mart.  Auguftini  ep.  C.B.  13)  duplex  &  non  celebre. 

Decoll.  S.  Joh.  Bapt.  C.  M.  B.   14)  duplex  &  celebratur. 

Felicis  &  Adau&i  C.B.  III.  Le£t.  Spettaculum. 

Paulini  epifc.  M.  B. 

3vr  Z  SEP- 


c 

< 


B 
o 
Q 


o 
U 


1)  Maccabsorum.C.M.B.       Tl)  Et  Dominici  ConfefTorisM.B.       $)  Papae C.  M.  B. 

SD?an  halfe  hterqeaen  Den  xiv.  Xr)eil  ber  auSerlefenen  Theologiferjen  Bibliothcc, 
pag.  154.  unfc  dnbere  &en  £)rucffef)!er  tn  t)er  SSorreDefeeiUi.  Q5ant>$  pag.xxxv. 
flliroo au  flatt  bt$  vi  Aug.  fcerxvi.  bejleljen  geblte6en.    4)  EtTransfigura- 

tionis  Domini  B.  5)  TranslatioCyriaci  mart,  XIV.  Auxiliatorum  B.  6)  Ipo- 
lyti  mart.  C.  7)  Rochi  ConfelT.  B.  g.)  Ludovici  epifcopi  B.  9)  Philiber- 
ti  epifcopi  M.  Barnardi  Conf.  B.  10)  Primatimartyris,  M.  f  i)Zachei  Epifc. 
3$.   iz)  Ludovici Regis & cenf, B,  ij^Secundi.M.  i4)Sabin.*virginisC.,M.2L 


$i8 


XVI   f 

v    g 

A 

XIII  b 

II      c 

d 

X.    e 

f 

XVIII  g 

VII    A 

b 

XV     c 

IV    d 

e 


Uxtmtoto  uHbHAct>W*KH 


$.Period. 


IV.    1    . 

«J      & 

II     J2 

NON. 
VIII  T 
VII 


VI 

V. 
IV 

III 
II 

IDUS 
XVIII  i 


LO 
1 


J 


XII  f  XVII 
I.      g  XVI 


IX 

XVII 
VI 


A  XV 
b    XIV 
XIII  | 

xu 

XI 
X 


XIV 

III 

XI 
XIX 

vm 


s     X 

fc>       u* 
A  VIII 

b  VII 

c  VI 

d  V 

e  IV 

f    III. 

S    » 


\a 

< 

u 


SEPTEMBER  habet  XXXdies.  Luna  XXX. 

SEPT.  Prifci  mart.    i)  Sixti.  Sinnicii  conf.  Egidii  abb.  C.M. 

III  Le£t.  Wfunt  virj, 
Zenonis  Mart.  i) 
Antonini  mart.  3) 

MarcelliM.  &Jufti,  D. 

Vi&orini  mait 
Magni  confeff.  M. 
Januarii  mart.  4) 

Nativitatis  S.  MARIE  virg.  C.  M.  B.  folemne  O&ava.  f) 
Gorgonii  mart.  C.  M.  B,       IX.  Led.  Juftum  deduxerunt.  6) 
Ylarii  (Hilarii)  ppe  &  mart.  7) 
Proti  &  Jacincti  C.  M.  B.  ad  fuffragium» 

Eupli»    Serapionis.  8) 
Felicifllrni  mart.  9) 

OCTOBRIS.  Exaltatio  S.Crucis,C.  M.  B.  Cornelii  &  Cipria- 

niC.M.  IXLeft. 
Nicomedis  mart.  C.  M.  B.  O&ava  Nativitatis  IX.  Lec"h 
Lucie  &  Geminiani.    Eufemie  Virg.  C.  M.      III.  Led.    Re- 

jpondens. 
Lamberti  epifc.  cV  mart.  C.  M.  B. 

Eutropii  mart.   10)     SOL  1N  LIBRAM.  III.  Left.  Memor. 
Januarii  ac  focior.  ejus. 

Euftochie  Virg.  Vigilia 

Matthei  Apoftoli  &  evang.  C.  M.B.     duplex  feftum         D 
Mauricii  mart.  &  foc.  ejus.  C.  M.  B.  ,        IX.  Le£t.  Santti  per 

fidem. 
Lini  pp.  M.  Tecle  Virg.  B. 
Conceptio  S.Johannis  bapt.  M.B. 
Firmini  epifc.  M.  11) 
Cypriani  epifc.  cVmart.   12)  M. 

Cofme  &  Damiani  C.  M.  B.  III.  Lech  Juftorum  anlme. 

Wenceslai  mart.  1 3)  M. 
Michaelis  Archangeli  M.  C.  B.  dnplex 

Iheronimi  presb.  i4)C.M.B.    duplex,&non  celebr.  Cptavi 

&  da. 

OCTO- 


£ 

c 

a 
< 


S 
o 


o 

(4. 

♦ 


i)  pclicis  C,     2)  Antouiani  Marr,  M.     3)  7  Kemacii  inart,iis  M.  Manfueti  cpifco- 
pi.  B.       4)  Regina:  virginis  M.      5)  Adriani  mart.  C.  M.B,      6)  Ansgarii 
confelT.   C.  M.  B.      7)  Vittoris  martyris.  M.     g)  Maximi  epifc.  M.      9)  Phi- 
lippi  epifcopi  M,     10)  Euftorgii  mart,  M.     11)  Cleophe  diicipuli  Donimi, 
12)  Cypriani  &  Juftiuc,  B,     13)  Dacis  B.     14)  StDocloris.  C.M.B. 


i  Cap.  f?e6cnt>e  Q3ei>fctcte* 


wn  St.Petri&ircfce, 


319 


XVI 
V 

XIV 

II 

X 

XVIII 
VII 

XV 
IV 

XII 
L 

IX 


A 

b 

c 

d 

e 

f 

S 
A 

b 

c 

d 
e 

t 

8 
A 


1 


VI 

V 

IV 

III 
II 

NON. 


J 


10 


VIII 
VII 
VI 
V 
IV 

III 
II 

IDUS 
b  XVII  " 
c  XVI 
d  XV 


XVII 
VI 


e  XIV 
f  XVII 
gXII 


XIV. 

III 

XI 
XIX 

VIII 

XVI 


A 
b 
c 
d 

e 
f 

g 
A 

b 


XI 

X 

IX. 

VIII 

VII 

VI 

V 

IV 

III 


s 
< 


o 
Q 


s 

o 

u 


.2 
< 

tJ-j 

<s 

iJ 


III.  Led. 
III  Le&.  Docirinis. 


OCTOBER  habet  dies  XXXI.  Luna  XXX. 
OCTOB.  Germani,RemigiiM.&.VedaftiC. 
Leodegarii  epifc.  &  martyris  M.  B. 
Duorum  Ewaldorum  presbyt.  i)M. 
Marci  &  Martiani  2) 
Meinulfl  conf.  M. 
Fidis  virg.  3) 

Marci  pp.  Marcelii  &  Apulei  III.  Le&.  Juftus  cor. 

Adriane  virg. 

Dionyfii  mart.  &  foc.  ejus  M.  B.  4)  JX.  Lecl.  &  celebr. 

Gereonis  mart.  B.  j)  III.  Le£h  Ju/torum  anime,  , 

Burchardi  epifc.  &  conf.  6)  Jufti&  Arthemii  7) 

Honefte  virg.  8) 

Faufti ,  Anaftafiii ,  Venantii  epifcoporum  9) 
Calixti  Pp.  &  mart.  C.  M.  B.  III.  Le£t.  Memor  efio^ 

Maurorum  martyrum.   10) 

NOVEMB.  Galli  conf.  M.B.  1 1)  111  Left.  vobisdona 

Nicomedis  mart.  12) 
Luce  evang.C.M.B.  SOL  IN  SCRPIONEM.        duplex& 

non  celeb. 
Januarii  &  fociorum  ejus  15) 

Caprafi  martyris  Feliciani  14)  martyris  1  f )  C.  M.B. 

Sanctar.  Virginum  XI.  millium.  C.  M.  B.      IX.  Le£tionem  dt 

virginibus 
Seueri  epifcopi  M.  B.  111.  Lecl:.  D.  Scientes 

Seuerini  epifcopi  M.B.  111.  Led.  Habemus  pa  -  -  -  " 

Columbani  mart.  M, 
,  Crifpini  &  Crifpiniani  MB.         Ill.Lect.  Refpondens., 
Vedafti  &  Amandi  epifcoporum  16)  111.  Le£t.  Ifoftorcf* 

Mariani  mart.  Vigilia. 

Simonis  &  Jud^  Apoftolorum  C.  M.  B.    duplex  feftum 
Quinti  mart.  17) 
Marcelli  mart.  18) 

Quin- 


l)  Martyrum. 
ris  laici  B. 
martyr.  C. 
fti  mart.  M 


2)  Francifci  Confefforis ,  Amarci  corifcfToris  M.  Francifci  coufcflb- 

3)  Frois  Virg.  &  mart.  M„         4)  Dionyfii,   Ruftici  6c  Eleutherii 
5)  Vi&oris,  Gereonis  ck  fociorum  ejus  martyrum,  C.  M.     6]  Ju« 

7)  2)tefe  roareti  ttoti  einer  junijern  Jpanb  ofoqefc&rieben. 

8)   Felicis  martyris  M.   .9)  Anaftafii  epifcopi  M.Burckardi  epifcopi.  B, 

10)  Aureliae  Virginis.  G.  San&orum  Maurorum.CCCXL.  M.     u)  Sigismun- 

di ,  Lulli  confcO.     12)  Marthas  forofis  Lazari.  M.     13)  Januarii  epifcopi.M. 

14)  Pontificis  &  martyris  M.       15)  5Jucj)  Dtefec  wax  ^tnju  cjefdjrtebcn. 

16)  Rogatiani  presbyteri  &matt,M,     I?)  SUKifli.  Epifcopi  M«B,     1%)  %•; 
fcbii  &  Marcelli  niarty  r  um  M, 


J20 


UrEimbett  unb  Hrtc&ricfcten 


3.  Period. 


V      c     II     J  Quintini  mart.  M.  a) 


Vigilia  ad  iuffrag. 


Xlll 
11 

X 

XVII 

Vll 


XII 

1 

IX 


XIV 
XII 

Xi 


1 


hl 


1 


e  IV 

f  111. 

g  11      jZ 
A  NON. 

b  VJH     1 

c  VU 

d  VI 


e  V 
f  IV 
e    111 
A    11 
B  IDUS 
c  XVlll 
d  XVII 
e  XVI 
f  XV 
gXlV 
XIII 

xu 

XI 
X 

IX 

VIII 


A 
b 

c 
d 
d 
f 


3 
< 

a 

ta 

< 


Cfl 

JJ 

a 
u 

c 

rt 

s 

o 

l-l 

g 

c 

Jj 

o 

a 

J-i 

Q 

i-l 

3 

& 

-a 
c 

7 

4-1 

< 

3 

u 

NOVEMBER  habet  dies  XXXLuna  XXX. 

NOVEMB.  Feftum  omniumfan&orum.C.M.B.     Cefarii  mart. 

C.  M.  B.  duplex  feftum.  ; 
Euftachii  martyris  &  fociorum  ejus  M.  b)  111  Lect.  Readet  Detu. 
Domnini  mart.  Mariani  *  c)  IX  Lecr.  Teftifisor 

Modefte  Virg.  d) 

Felicis  presb.  &  Mart.  M»  D. 

Leonardi  conf.  M.  B. 
Willibrodi  epifcopi  &  confeff.  M. 
Willihadi  epifc.  C.  M,  B.  e)  IV.  coronatorum  M.  B.     IX.  Lecl» 

Plures  fa5ii. 
Theodori  mart.C.M.B,  /)  111  Lect.  Beatus  vir  qui  in 

Demetrii  epifc.         Martini  Pp.  C  f  M.        ad  fuffragium. . 
Martiniepilc.C.M.B.Menne  mart.  C.M.B.IX  Le£t.  Omnupo». 
Cuniberti  epifc.  M.  ^)Lurini  mart.f  \) 
Brichii  b)  epifc.  *)C.M.B.         IX  Lect.  Ecce  facerdos  magmt 
DECEMB,  Clementini  conf.  k) 
Secundi  frucruofi  mart.  /) 
Otmari  Abb.  M. 

Amani  m)  conf.  SOL  IN  SAGITTARIUM. 

O&ava  S.  Martini  epifcop.  C.  M.  B.  »)  111.  Lect. 

Simplicii  martyris.  Elifabeth  vidue  B.  o)  IX  Lecr. 

Pontiani  martyris.  p) 
Columbani  Abbatis,  q) 

Cecilie  virginis  r)         folemne  Odtava.       Domine  Deus 
Clementis  *)  martyris  IX  Led.  &  celebre  Dikftus 

Crifogoni  t)  martyiis  C.B.  M.  adfuffragium. 

Kathe* 

4)  Mutatio  capparum.  Wolrgangi  Epifcopi.  B.  b)  Commemoratio  omnidm  ani- 
marum,  C.  B.  M.  *)  (Sfme^anD  0U6  DCIU  XIV.  ot>er  XV.  Seculo.  c)  Maria* 
ni  &  Floriani  martyrum  M.  d)  Germani  ck  Amandi  confefforis.  M.  e)  O&a- 
va  omuium  San£torum,Claudii  Si  fociorum.    f)  Dedicatio  bafilicae  Salvatons  B. 

f )  3m  xiv.  oDer  x v.  Secuio  beigcfdjricben.   g)  Livini  Epifcopi.  3.      f  f )  im 

XIII.  Seculo  beigefcjjrtebeit.  h)  Briccii.  C  M.  /')  Confctfbris  K.  ^)  Martyri» 
M.  Feftum  prxfentationis  Mariae  peragitur  Dominica  fubOctava  Martini,  qux 
fiin  Dominicam  cadat,  Oftava  anticipatur  SabbatoC.  I)  Fejicis  Epifcopi  M, 
m)  Epifcopi&conf  M,  n)  Dedicatio  Bafilicx  Apofto'orum  Petri  &  Pauli  B. 
«0  tft  tm  XIII.  Seculo  ^{ttjtigefuqef.  C.  M,  fcJjCU  /   babei  Landgtavix  Thuringix. 

(SieiftabcrAn.  ^.d.  27  May  uencu^eiligauugejeblcf  tnovDen/  jicbe  obe» 

pag.  280,     />)  Pjpx  M,     cf)  Mauri  martyris,  M,  Praefentatior.isMarixB, 
r)  &  martyns,  C.  M.B.     s)  Papx  &  C.  B,      /)  Chryfogoni.B. 


Cap.  fie&en&e  fSejfaje. 


Wtt  St.  Petri  ftfr$t* 


321 


XIX  g    vu 
A  VI 

Vlll     b  V 
c    IV 

XVI    d     111 

V     c      11 


VII. 
II 

X 

XVIII 
VII 

XV 

IV 

XII 

I 

XI 

XVII 
VI 


f 

g  iv  iv 

A  III    J>§ 

b  II   jZ 

cNON. 

d  VIII 

e  VII 

f  VI 

z  V 


A 

b 
c 
d 
e 


IV 
III 
II 

IDUS 
XIX  i 


IQ 


J 


f   XVIII 
g  XVII 
A  XVI 
b  XV 
c  XIV 


Katherine  gloriofe  virg.  1)  C.  M.  B.  duplex  feftum 
Valentini  conf.  2) 
Optati  martyris   3) 
Gregorii  Ppe  4)     ^^ 

Saturnini  martyris  flfe.  ad  fuffragium  O&ava  Cecilie. 

lX.Lea.  Vigilia 
Andree  Apoftoli  C.M.  duplex  feftum. 

DECEMBER.  habet  dies  XXiCI.  Luna  XXIX. 

DECEMB.Elogi  f)  Epifc.CandideVirg. 
Longini  mart.  6) 
Cafliani  mart.  7) 
Barbare  virg.  C.  M.  B. 

Dalmatii  mart.8) 

Nicolai  epifc.  C.  M.  B.  duplex  Feftum  DeMf 

OOavaS.AndreeApli.  QM.B.  9)    III.  Led. 
Conceptio  S.  Marie  Virg.  C.  M.  B.  duplex  feftutru 
Valentini.  Adventus  S.  Godehardi  epifcopi.  io)   IX  Le&. 

Omnit. 
Melchiadis  pp.  cumXXX  VII.  1 1) 
Damafi  pp.  M.  B.  ad  furTragium. 

Finiani  epifc.  12) 

Lucie  Virginis.  C.  M.  B.  j  $)     IX.  Led,  guigloridtur. 
JANUAR.  Nicafii  epifcopi  M. 
Valeriani  epifcopi  14) 
Valentini  &  Concordii  M. 

Ignatii  mart.  1  c)  \ 

Zofimn  Theotimi  16)  SOL  IN  CAPRICORNUM. 
Henefii  mart.  17) 


I.  C^eila  3ter25att^ 


©<! 


Ana- 


c 

M 

os 

V 

S 

«ft 

(J 

0 

"2 

(4 

Fi 

s 

S 

p 

0 

3 

c 

Q 

J-l 
rt 

3 

H 

CJ 

<u 

1-1 

0 

3 

CC 

s 

*■! 

u 

1)  SBaS  nn  Der  ©telle  Dtefer  3unafer  (jejtani>en  /  nw  auSaef rafcef /  tpr  Sfta&m  abcr- 

tm  XIII.  Scculo  ^tnettt  gefcfortben.  2)  Lini  Papae  &  martyr.  M.  ConradiEpifc. 
Conftantienfis. B.  3)MaximiniEpife.  &  mart.M.Agricolae &  Vitalis B.  4)  Aman- 
di  Confeflbris  M.  <fi  Eligii  confeflbris.Longinimilitis  M.  Eligii epifcopi  B. 
6)  Candidi  epifcopi.M.  7)  Simphronii&Olympii  martyrum.M.  g)Vi£tri« 
cis&  Dionyfiae  martyris.B.  9)  Ambrofii  epifcopi  ordinatio  B.  10)  Car- 
pofori  6c  Abundi  martyrum.  M.  Joachimi  Patriarchas  patris  Maria  B.  11)  Eu- 
laliae  virginis  M.  12)  Hcrmogenes  &  Donati  martyrum,  M.  13)  Jodoci 
Confeff,  Otiliae  Virg.  B,  14)  Maximini  Epifcopi.  M.  i$)  Epifcopi  M. 
16)  Camiani  epifcopi  &CQnj8r,  M,    17)  Ncmcfii  martyris  B, 


3« 


UrEuttbetttinfr  H4cbricfceett 


$.Period. 


XIV  d  XIII  | 


III 

XI 
XIX 


A 
b 

VIII  c 

d 

XVII  e 

V      f 


XII 
XI 
X 
IX 
VIII 
VII 
VI 
V 
IV 


g  m 

XIII    A    II 


I 

< 

a 

►J 

< 


Anaftafii  mart.  i) 

Thome  Apli  C.  M.  B.    SOLTICIUM 

Gregorii  mart.  &  XXX.  mil.  z) 

Vi&orie  virg.  5) 

Eugenie  virg.  Jfe  vigilia. 

Nativitas  Domflrnoftri  Jefu  ChriftiC.  M.  B.  f)  duplex. 

Stephani  protomart.  C.  M.  B.  duplex. 

Johannis  Apoft.  &c  Ewang.  C.  M,  B.  duplex. 

SS.  Innocentium  C.  M.  B.  duplex 

David  Regis  M.  Trophini  epifc.  Thome  epifc.  &  mart.  C.M.B. 

fuffragium. 
Florentii  epifc,  6) 
Silveftri  Ppe.  C.M.  7)  ad  fufFrag. 


6     |      § 

p     o      o 

C     Q      t£ 

U 


<    .J 


l)  Vigilia.  M.  B.  2)  Innocentii  Epifcopi.  M.  3)  Eugeniae  virginis.  M.  Vigilia 
vigiliae.B.C*  4)  Vigilia  C.M.B,  5)  Anaftafix  virg.C,  6)  Sabini  manyris. 
M.David  Regis  &  Prophetae.B.    7)  Et  confcflbris.  B. 


3$ei  ^bfc^vetbuno  biefe^  Calendarii  5abe  i#  mid)  bcmilfeet  itt  bie  itmeriicbe  2>e* 
fd)ajfenljeit  beflelben  unb  beS  ganfcen  Codicis ,  maflen  er  *>on  einer  Jpattb  l)errti&ret/ 
einjufeben.  3>cb  tt>il  ivemgenetgtett  iLefer,  jebod;  ju  beffen  SBerbefierung ,  meine 
©ebanofen  ertfjfnen. 

An.  i28y.  tjl  ^abjl  Martinus  ber  I V.  gefforben ,  bicfen  (jaf  /cmanbtn  biefemda* 
lenber  bei  bem  10.  Novemb.  ber  Demetrio  Epifcopo  barin  aermbmef  n>ar,  angejeicb* 
iiet,aber  aucb$u<jfei$bafjbiefe$2$uc&t>or  bergeitfc&on  aewefen,ju»er(leben  gegeben. 

An.  1249.  macbfett  bie@cbetlte  ber  Jpeifigett  Cantii ,  Cantiani  UttbCantianilke, 

dS  fte  nacb  Eftampes  m  jrancftretcb  t>erlegef  wurben  Diele  SSeroegung.  £>ann 
man  fdjrieb  tbnen  unter  anbern  SBunbern  ^u,  t>ag  fte  bet>  grofier  £)urre  cincti  Oicgcn 
jerttor  gebrad)t  f)dttm,  biefc  9?af>men  ftefyen  bie  auf  Petronilhe  §ag  b.i.  ben  ;i. 
May  bctgefuget ,  unb  wrfjofjen  babwd)  bufce  2bucfoe  2llf  erf  (>um.    &$  f>at  einc  ;  ttn* 

gere  J^anb  bet  bem  i9.Novemb.$ttSimplicii  Martyris  9}al)men  Elifabetha»  Vidux 

binbctgefd)rtcben,bie  betgebaitene  $?e|j*23ud;emennen  fte  etne  iUnfc*(Brrtfw  *>on 
i^rmcjctt , tt>eld?e  t>0it  bem^abjle  Gregorio  IX.  An.  i23f.canonifirct  tft,  bar* 
aug  folcjef ,  ba|3  biefeg  3>ucb  t>or  biefer  gett  geroefen.  &  fyat  eitt  anber  Thomas 
epifcopi  &  martyris  Sftabmen  bei)  bem  29.Decemb.  (>m$ugefe£et.  SDiefet*  ift  bcr 
berufymfe  Thomast)onCanee!bercjtt>eicber  A.  i  iy^ttonbem^abfJeAlexandroIII. 
itnfer  bie  #etltgen  gefe^et  n>arb,baber  bcn  auefunbig  tt)irb,  \to$  biefe^  Q3ud;t>orbie* 
fcrScit  berett^  gcfcbricben  fei. 

An.  1 1  J2,ben  14.  Julii  f)dt  ^abft  Eugenius  bctTII.  bem  5\at)fer  HenricoII.  ttnb 
Cunigund^  feincr  ©emaf)Iin  untcr  benJg)eiIigen  cinen  tylafy  gegcben.  SDen  ^t^ 
rmn  be^  erflen  (tnbe  i<^  mt  befagfcm  §age,bod;fo,baf? ,  tva^  »or^in  bagcflanbctt, 

attfge* 


a  Cap.fe(ftgfcSBf»fq0e»- ttQttSt.Nicolai:&trcfee. 32$ 

"auScjefvafcet  tt>av,t>on  einer  jftln^em  #anb  ^tnem  cjefcbvieben,unb  unfev  Co.lex  ftei* 
<jet  babev  auci)  ubevbiefe  gett  in  fetnem  2((ter. 

Q5etm  $.Novemb. (jat  tbtn  t>fe  ^)ant> / tve(c|>e / n>te  oben  cjeme(bet,Martinum  Pa- 
pam  betm  to. fciefes $?onat^ancje|ttcjet  &affe,  Marianum  fjtnju  cjefe^et.  9?unftn* 
l>et  (tC&  ^roar  MarianusScotus  titl  Vlbt  be^Benedicliner-Cvuen^  juKegertfpurg/roel* 
cber  An.  1080.  btefetf  3ett(tc(?e  t>er(ief?,aflem  ba  veimet  ftcjj  bev  §:acj  md>t,ancjefeben  fei* 
tte  geiev  uen9,Febr.0e6vdua)(ic{;n3apunuinuevuntengefe|tenLitanie(;at  erebenfal* 
fcbon  fetnen  tyla%* 

Unterben  geften  mancjeft  ba$  geft  bev  &eiltgert  &rtewtglteit,  biefetf  abtx  tjlA. 
10 14.  nocbnicj)t  imQSvaucbe  cjeroefen,ftefje  Joh.  FRONTONIS  Epp.&DifT.Eccl. 
IL142.  a(fo  muf*  biefev  CodexaudHubtefev  geitfeinenUrfprunS  fcbon  cjefyabt  r)abem 

^Anno  iooo^  bat  ^atfer  Otto  uerllLPaulini  be^^tfcbup  ju  Nola  (&tbtint  nacj) 
9Jom  certecjet/unb  in  unferm  Codice,ift  auf bem  22.  Junii,  Der  biefem  Jpetltaen  irt 
ACTis  SANCTORUM  cjetvtbmet  ift/btefer^abmebttrcf;  etne/tmcjere  £anb,nebfl 
X  millium  militum  martyrum ,  nacbbem  att  ber<25tefle  ber  »ortcje  #etftcje  au^erof* 
ttt  roorben ,  btnetn  cjerucfet,  3>ai?er  benn ,  ba$  ba$  Wtx  unfertf  Codicis  roentcjftwS 
in$  jebenbe  3af)r  bunbert  cjefjdre,  fcermutbltcb  rotrb* 

2)en  /uncjftenunter  alfen  #etficjen  beram(e^tentr;nen5ucjefucjettt)orben,ft'nbe  icb  ttt 
btefer  SSerjeicbnif*  WlLHADUMjufein,t)on  bemftencjmanA.  86o.nacf)ANSHA- 
RII,  ber  fein&ben  befcf)rteben,  geuunifcoberwteADAMUS  BREMENSISrmf  An. 
861.  an,  ^Bunber  $u  erje&Ien,  baf)tx  ANSCHARIUS  nacb  ADAMI  Q3evtcf)tlib.  r. 
cap.XXX.  fetne  ©ebetne  er&ctyeft.  HENRICUS  WOLTERUS  erffaret  un$  itt 
feinev  Chronica  Bremenfi,  bag  nemftd)  btefefbe  mttbevCanonifinmcjMfnupfetcje* 

tvefen  fet.  ConcefTu  Apoftolicse  Sedis  Sandtum  Dei  fecit  canonifari  &  inca- 
{alogo  fanclorum  afcribi ,  ac  conftituit  diem  ejus  celebrem  tam  in  choro,quam 
in  foroper  provinciam  fuam ,  fed  &  juftu  regisZ^^wV/Imperatorisin  aliisdice- 
cefibus ,  puta  Perdenfi  &  cseteris  fub  fefto  recepta  eft.  Et  dies  obitus  ejus  Idus 
Novembris  ipfo  die  W  Xoronatorumx  fed  ordinationis  tertio  Idus  Julii.     ^Qo^ 

mit  (Berbert  Qcfcerteunb&et^Arfc&mersberg  in  ifjrer  nod;  uncjebrucf ten25re* 
tmfcfeert  C&romcE  liberein  ftimmen ,  roann  f?e  t>on  rufjmcjebacbf  en  WILHADO  aU 
fo  fcbreibett  :  jfrt  fcer  Qtebe  ratveOe  ^e  wol  $et?ertticj  3af?re  to  bert  Cybetf 
ANSCHARII  ftrtes  «eer&ert  a)  Hafolcjere  fce  fco  fcert  tidor^m  baev  fymns 
ttant  x>m  tllacbt  bes  Btoles  b)  t^o  ^ome ,  ttmme  jDocjee  ber  Wiix&cuh 
<be  0<tr  i?4tt  (Sobee  (Bnaben  fcbecjett  utt^e  fcbreef  ett  mebe  trt  ber  ^tlltgeif 
23oec£ ,  uttbe  boot  ftrtert  2>acrt>  to  DirettOe  met  mebelo^e  &e$  X?oIPa  vnbt 
t>er  g<mt3ert  p<tp£ett.  Syrt  2)<tcj  warbe  cjet>teret  met  ^ocfeetbhrert  25tfc|)0i> 
pett  0  Sexto  Idus  Novembris,ft)ne  Orbinertncjbe  tertio  Idusjulii. 

2lu£  biefent  aflen  erbefletnun,  ba$  rote  biefev  Codex  bevett^  t>or  An.iooo.cjertte* 
fen  ju  fetn  i)evmut^et  tvtvb ,  alfo  bevfe(be  nia)t  er)er  a(^ nacb  An.  g6o+  obev  %6i*  ent^ 
r)en  finnem  <&$  %  3» 


^*)  tPaerben  (tunb  tm  mss.    ^)  ©eg Volde  jIunD  tm  9cfcl)ri«l)enen    0  &.  t.  tn  pontificaiibus ,  mt& 
otfo  toit  eintt  itx  &5d)ften  gefleD  «rin  Ux  €tft»55tf(6ojf  t>?n  SJtanfel  anlecjte/|te&e  Ote  BHiiam  Of«  ^abjii 

LeonisIV,  tm  i.^WH&e  p.39. 


24 


Urftmbett  mb  Hac&rtc&ceti 


3.Period. 


3n  fcem(£afent)er  fdlf  t)crOfler^acjaufi)en274Martii,unM)er©ontttcj^?8uc6* 
flabe  tjt  B.  t>iefe£  aber  f)at  ftd)  in  t>cn Safjren  87f-  886. 897«  970.  un£>  98 1.  auct) 
$ucjefraaen,t)af)er  ift  ju  t>ermuff)en,  t>a§  ertn  einem  berfefben  feinen  Urfpruna  cjenotw 
nten  (jabe.  €s  t|t  aber  nid;t  au^berac^f  ju  faffen  ,  t>af?  1)  t>er9?af)mc  ANSCHA- 
Rll  berftd)  nicbt  nurum^amburcjfonbcrn  audjum  aan$  9?ort>en  foroof  wrbienet 
<jemacf)t,mt)iefemQ3ucf)e  focjar  nicl)t  fcorfomme,  imafeic&en  t)af?  i)Rembertus  /ene$ 
ruf)mfturt>iaer  9}ad)fofaer  Darin  nid?t  anjufreffen  fct ,  unt)  5)  ift  nic&t  jut>ermutf)en, 
fcafj  eine  fo  fancje  geit&onan.gSr.  btg  an.  iooo.ot)er  in5(nfef)uncj  betf  (SonntaaS* 
5Buci)flabcn98i.or)neJE)eilicjenfoIfecjcWiebcnfein/  baf)er  icb  eevtt>af)rfcf)einficf;er  fjaffe, 
&a§t)a^5lffermef)rbefaafem^ud;e(5ndf)crjuber  erflen,af6fc^t  aefefjfen  3af)f,  aefjdre. 

(£e?  ift  fef)r  rein  unt)  feferficf)  aefcf)rteben,unt>  e$  frifft  f>ier  etn  n?a$  GERSON  de 
laude  fcript.  confid.  9.  facjef :  Litera  fit  legibilis,  fit  pun&uata ,  fit  purgata,  qua- 
lis  eft  Lombardorum  non  involvens  fe  tra&ibus ,  tVtr  tt>Offen  ttntcn  etne  ^robc 
t>on  ber©d)riffc  in  ^upfer  ffedxn  laffen. 

£>amit  aber  t>er  cjeneiafe  £efer  &on  uicfcmCaletiberbefto  mef)r9}u£en  fjabenmd* 
ge,rmf  id;  bie  £ei(igcftfo  i^)  in  t)iefen»ier?We^ud)ern  anaefrofftn  f;abe,nad)  t)em 
A.B.C.f)icf)er  fe£en. 


Abdon  &  Sennes.  ^o.jul. 
Abundi.  26.  Aug.  9.  Dec. 
Achillei.  i2May. 
Adau&i.  joAug. 
Adrianas  virginis.  4  Mart.  8  O&. 
Adriani  Martyris.  4Mart.  &8Sept. 
iEgidii  Abbatis.  i  Sept. 
Afrae  &  fociorum  ejus.7.Aug. 
Agapas  virginis.  ioMart. 
Agapeti.  24  Mart. 
Agapeti  martyris.  6  Aug.  &  1 8  Aug. 
Agathae  virg.  cVmartyris  f.Febr. 
Agnetis  virginis.  21  Jan.  &  28  Jan. 
Agnetis  Oclava.  28jan. 
Agricolae  &  Vitalis.  27  Nov. 
Albani  Epifcopi  &martyris.  21  Jun. 
Aldegundis  virginis.  30  Jan. 
Alexandri    ConfelToris.  11  Mart.  18« 

Mart.  &  $  May. 
Alexii  ConfeiT.  17.  Julii. 
Amandi.  6.  Eebr.  8c  4.  Nov. 
Amandi  ConfeiToris  28.N0V. 
Amandi  Epifcopi.  24  0£fc. 
Amani  Confefforis.  1 7  Nov. 
Amarci  ConfelToris.  4O&. 


Ambrofii  Epifcopi  ConfelT.   &  Doct. 

4April. 
Ejusdem  ordinatis.  7  Dec. 
Anacleti  martyris.26April. 
Anaftafise  virg.  2  f  Dec. 
Anaftafii  martyris.  2oDec. 
Anaftafii  Papa^.  27  April. 
Andreas  Epifcopi.  1 3  Oc*r. 
Andreas  Apoftoli.  30N0V. 
O&ava  Andreas.  ^Dec. 
Aniani  Epifcopi.  I4jun. 
Aniceti  Epifcopi.  i6ApriI. 
Annae,matris  Maria».  26jul. 
Anfcharii.  5  Febr.  &  9  Sept. 
Antoniani  mart.  2.  Sept. 
Antonii  Abbatis.17  Jan. 
Antonii  ConfefToris.  9  April. 
Antonii  de  ordine  minorum.  13  Jun. 
Antonini  martyris.  ;  Sept. 
Apollinaris  martyris.  23.  Jul.  &  23. 

Auguft. 
Apollonii  Presbyt.  10  April. 
Apolloniae  virg.  &martyris.  9  Febr. 
Divifionu  Apoftolorum.  1  f  Jul. 
Apulei.  7  Odtob. 

Aqui- 


2.  Cap.  fitbmbt  fStptojt,         Mtt  Sc.  Petri  ftjrc&e. 


5*f 


Aquilini  4  Febr. 

Aquilini  Confeflbris.  i6Maji. 

Aquilini  martyr.  lyMaji. 

Arnefii  martyr.  1 9  Julii. 

Arnolphi  ConfefT.  i6Aug. 

Arnolphi  Epifc.  1 8  Jul. 

Arfemi  monachi.  1 9  Jul. 

Arthemii.  12.Q&0D. 

Athanafii  Epifcopi  2  May.  &  1 1  Jun. 

Au&oris  Epifcopi.  2cAug. 

Auguli  Epifcopii&  martyris  7  Febr. 

Auguftini  Epifc.  oc  Do&oris  26  May 

<5c  28  Aug. 
Aviti  Confeftbris.  I7.jun. 
Aurei.  i6.Junii. 
Aurelias  virginis.  i60£t. 
XiV.  Auxiliatorum.  8  Aug. 
Balbinse  virg.  5  1  Mart. 
Barbarse  virg.  4Dec. 
Barnabas  10  Junii.  M.  1 1  Junii  P. 
Bartholomad  Apoft.  24  Aug. 
Bafilidis.  i2.Jun. 
Beatricis.  29  Julii 


■  ■!.«■- 


Candidi  Epifc.  2Dec. 

Cantii ,  Cantiani  <5c  Cantianillse.  3 1» 
May. 

Caprafii.  20  0&. 

Dies  lutie  in  Carnisprivio.  9  Mart. 

Carpofori.  9Dec. 

Caflfiani  martyr.  3  Dec. 

Caftii  &  Enulii  mart.  22  May. 

Caftoris  presbyteri  15  Febr. 

Catharina:  virg.  2f  Nov. 

Chriftinse  virg.  24JUI. 

Chrifti  Nativitas.  zf  Dec.  Circumci- 
cumcifio  1  Jan.  Ex  uEgypto  relatio 
7-Jan.  Transfiguratio.  6  Aug.  Re- 
furre&Lo.  27  mart.  Afcenfio  j  MayP. 
2  1  May.  B. 

Chriftophori  martyr.  Zj.  Jul. 

Chryfogoni  martyr.  24.  Nov. 

Joh.  Chryfoftomi.  27.  Jan. 

JDies  Cinerum.  loMart. 

Claras  virg.  /2,  Aug^ 

Claudianimartyris.  $•  April. 

Clementini  ConfefT.  14N0V. 


Bedse  venerab.  Presb.  27May.  B.  28.     Clementis  Papje  <5c  martyt.  ^^.Nov. 


May.  M. 
Benedi&i  Abbatis.  2 1  Mart. 

Translatio  S.Benedi&i.  njulii. 
Bernardi  ConfefT.  20  Aug. 
Blafri  Epifcopi  <3c  martyris.  ^Febr. 
Bonifacii  Epifc.  <5c  fociorum  ejus  f  Jun. 
JBrichii  alias  Brixii  Epifc.  alias  ConfefT. 

1 5  Nov. 
Brigittas  virg.  1  Febr. 
Burchardi  Epifcopi  1 3 .  O&ob.  B.  11. 

Odob.P. 
Caecilia*  Virg.  &  mart.  22  Nov. 
Cajleftini  Papae  7  AprilB.  tSApril.P. 
Csefarii.  1  Nov. 
Califti.  iSApril. 
Calixti  Papas  <5c  martyr,  9.  April  14. 

Odtob. 
Candidas  virg.  1  Dec. 


Cleophse  difc.  Domini.  zj.  Sept. 

Cleti  Papas.  z6.  April.  B.  zg.  AprilP. 

Columbani  Abbatis.  2/.N0V. 

Columbani  martyr.  14.  0£t. 

Commemorationis  S.Pauli.  30  Jum 

Concordii.  i6Dec. 

Conradi  Epifc.  Conftantienfis  2^Nov. 

Cornelii.  ^Sept. 

Feftum  fpinese  Coronoe,lancese<5ccla« 

vorum.  4  May. 
Coronae  virginis.  ^May. 
IV.  Coronatorum.  8  Nov. 
Corporis  Chrifti.  24  May. 
Cofmae  &Damiani.  z/Sept» 
Crefcentias.  if  Jun. 
Crifpini  &  Crifpiani.  zj  Odr. 
Crucis  inventio  ^May.exaltatio  i4Sepr. 
Cuniberti  Epifcopi  zo  Mart.  iz  Nov. 
3  Cypria* 


326 


IMimbe»!  unt>  nacfcricfctert 


3.Period. 


Cypriani.  14  Sept. 
Cypriani&JuftinEe.  2<^Sept. 
Cypriani  Epifc.  &tmart.  i^Sept. 
Cyriaci  Diaconi  &  mart.  16  Mart. 
Translatio  Cyriaci  &  (ociorum  ejus 
8Aug. 
Cyrilli  9  Mart.  &  9  Julii. 
Cyrini  i2jun. 
Dalmatii  martyr.  f  Dec. 
Damafi  Papas  1 1  Dec. 
Damiani  27Sept. 

Damiani  &  Quiriaci  martyr.  12  Febr* 
David  Regis  &  Prophetse  3  o  Dec.  al. 

29  Dec. 
Decem  miilium  martyrum  22  Jun. 
Dedicatio  Bafilicse  falvatoris  9  Nov. 
Dedicatio  Bafilicse  Apoftolorum  Petri 

&  Pauli  1 8  Nov. 
Demetrii  Epifcopi  ioNov. 
Defiderii  Epifc.  &martyris  n.Febr.& 

23  May. 
Dionyfce  mart.  5*  Dec. 
Dionyfii  &  Pauli,  9  Febr.  &  27  Febr. 
Dionyfii  &  fociorum  ejus.  9  Oct. 
Divifionis  Apoftolorum.  1  <f  Jul. 
DominiciConfeftbris.  24May&  f  Aug. 
Domnini  martyris.  3  Sept. 
Donati  martyris  1.  Mart.    1.  April.  7. 

Auguft.&i2Dec. 
Donatiani  mart.  24May. 
VII.  Dormientium  revelatio.  27  Jun. 
Dorotheee  virg.  6  Febr. 
Dorothei  Confeflbris.  2gMart. 
Edildrudse  virg.  23  Jun. 
EleutheriiEpifc.  &  mart.  18  April. 
Eleutherii  mart.  9O&. 
Eligii  (ElogiiP.)Epifcopii  i.Dec. 
Eligii  fabri  2f  ]un. 
Elifabethae  viduse.  19.  Nov. 

Translatio  S.  Elifabethas.  2  May 
Emerentianse  virg.  2  3  Jan.  B.  27  Jan. 
Enulii  Mart.azMay. 


Epimachi  mart.  10  May. 
Epiphania  Domini.  6Jan. 

O&ava  Epiphanise  13  Jan. 
Erafmi  mart.  &  Epifc.  3  Jun. 
Erhardi  Epifc.  8jan. 
Eucharii  Confeflbris.  2oFebr«. 
Eventii  3  May. 

Eugeniar  virginis  i6Mart.&7April. 
Eulaliae  virg.ioDec. 
Euphemke  virg.  13  April&  i6Sept. 
Eupli  i2Sept. 
Eupli  Diaconi  12  Aug. 
Eufebii  confeff.  i^Aug. 
Eufebii  &  marcelli  martyr.  ^oOftob. 

22.  al.  24Dec. 
Euftachii  martyr.  &  fociorum  ejus  2. 

Nov. 
Euftafii  29Mart. 
Euftochiae  virg.  2iSept. 
Euftorgii  mart.  ig'  Sept. 
Eutropii  mart.  18  Sept. 
II.  Ewaldorum  Presb,  &mart.  3  O&. 
Ezechielis  Prophetse.  10  April, 
Fabiani  &  Sebaftiani.  2oJan. 
Faufti  Epifc,  13  06t. 
Fauftinas  virg.  9  Jul.  &  29  Jul. 
Fauftini  Epifc.  if  Febr.&29jul. 
Feliciani  9  Jun. 
Feliciani  Epifc.  20  Oft. 
Felicitatis  7  Mart. 
Felicis  14  Jan.  9  Mart.  &  30  Aug. 
Felicis  confefT.  30  May. 
Felicis  Epifcopi  2iFebr.&  3  Mart. 
Felicis  mart.i^Ocl. 
Felicis  Papce  3oMay  &  *?.JuI. 
Felicis  Presbyt.  &  mart.  f  Nov. 
Feliciflimi  6Aug. 
Feliciflimi  mart.13  Sept. 
Feliculse.  i4Febr.     „. 
Feliculae  virg.  13  Jtjn.P.  ioJun.M. 
Fidis  virg.  6  0&. 

Finia- 


i.  Cap.  fitbmbt  gsepfage,         wn  St  Petri  Rivfa. 


1*7 


Finiani  Epifcopi  /eDec. 

Firmini  Epifc.  ^Sept. 

Florentii  Epifc.  ^oDec. 

Florianse  virg.  9  Jul. 

Floriani  martyr.  4May.  &  3  Nov. 

Fortunati  Epifcopi  2<*Febr.  3  Mart.  & 

/ijul. 
Fortunati  Martyris  2/May.  13  Jun. 
Francifci  ConfefToris  Laici  2j  May  & 

4  oaob. 

Frois  virgin.  6  Oft. 
Gaji  Papae  &  martyris  22  April. 
Gallii6  0aob. 
Gaudentii  martyris  ^May. 
Gelafii  ^Febr. 
Geminiani  i6Sept. 
Genefii  mart.  2 j  Aug. 
Georgii  mart.  &  milit.  23  April. 
Gereonis  &  fociorum  ejus  10  06t. 
Germani  &  Amandi  4  Nov. 
,  Germani ,  Remigii  &  Vedafti  1  0£t. 
Germani  Epifcopi  *^May&  31  Jul. 
Gertrudis  virg.  17  Mart. 
Gervafii  &  Protafii.  19  Jun. 
Gingnulfi  martyris  13  May. 
Godehardi  Epifcopi  f  May. 
Adventut  Godehardi  Epifc.  9  Dec. 
Gordiani  martyr.  10  May. 
Gorgonii  gSept. 
Gothardi  Epifcopi  fMay. 
Transiatio  Gothardi  Epifc.  4  May. 
Gregorii  martyr.  6c  XXX.  milit.  %2. 

Decemb. 
Gregorii  Nazianzeni.  9  May. 
GregoriiPapae  &D06I:.  «Mart.  ^Mart. 

cV  28  Nov. 
Guthberti  Epifc.  20  Mart, 
Helense  Reginae  22  May. 
Henefii  martyr.  19  Dec. 
Henrici  Imp.  13  Jul. 
HeracliiConfeflbris.  nMart. 
Heraclii  Martyris.  17  May. 


Herenes  virg.  f  April. 

Herenici.  10  Febr. 

Hermatore  Epifc.  &  mart.  12  Jul. 

Hermetis  27Aug. 

Hermogenis  dcDonati  mart./iDec. 

Hermolai  Bresbyt.  27  Jul. 

HieronymiPresbyt.  &Do&.  joSept. 

Hilarii  Epifcopi  &  martyris  */Febr. 

Hilarii  mart.  16  Julii. 

Hilarii  Papae  &  mart.  10  Sept, 

Hippolyti  martyris  &  fociorum  n  Aug. 

C.13  Aug.  P. 
Honeftse  virginis  12  061:. 
Hyacinthi.  26  Jul.  &  11  Sept. 
Jacobi  Apoftoli  1  May  &*/JuJ. 
Januarii  &  Macarii  8  April&i6Aug. 
Januarii  martyris  7Sept.  19  Sept. 
Ignatii  Epifc.  &  martyr.  jiJan.B.  17. 

Dec.P. 
Innocentium  puerorum "2^ Dec. 
Ottava  innocent.  pueror.  4jan. 
Joachimi  Patriarchae  ,  patris  Mariar; 

9Dec. 
S.  Job.  14  May. 
Jodoci  Confefr  13  Dec. 
Johannis  Baptiftse  conceptio,  ^Sepf. 

Nativitas*4jun.06tava  nativi- 
tatis  ijul.  DecoIIatio  2p  Aug. 
Johannis  Apoftoli  &  Evangeliftce  27. 

Dec. 
OUava  Johannis  Apoft.  $  Jan. 
Johannis  ante  portam  latinam  6May. 
Johannis  Chryfoftomi  27jaa. 
Johannis  martyris  3  April. 
Johannis  Papce  3  Mart.  &  18  May  M, 

i^Jan.  B. 
Johanms  &  Pauli  martyrum26Jan. 
jofephi  nutritii  Domini  19  Mart. 
Jofephi  Jufti  ^ojul. 
Irenad  26  Aug. 
JudseApoftoli  28  0&. 
Julianee  virginis  &  martyris  iSFebr. 

Juliani 


;28 


Ucfrm&etf  tittb  Hacfrricfctett 


3.  Period. 


Juliani  martyr.  9  Jan.  B.  19  Febr,  M.  21. 

Aug.P. 
Julii  Epifcopi.  i7May. 
Julii  Papse  12  April. 
Ivonis  advocati  pauperum2oMay. 
Jufti  3  Mart.  4.  Sept. 
Jufti  &  Arthemi  12  061:. 
Jufti  martyris  11  Oft. 
Juftinae  virginis  16  Jun.  26Sept. 
Juftini  martyris  25  Mart. 
Juftini  Presbyt.  4Aug. 
Juvenalis  martyr.7May. 
Kiliani  &  fociorum.  8  Jul. 
Kunegundis  Imperatricis  5  Mart. 
Kyriaci  6Mart. 
Lamberti  Epifc.  ^Sept. 
Laurentini  3jun. 
Laurentii  martyris  ioAug. 
ORava  Laurentii  17  Aug. 
Lazari  Epifcopi.  1 7  Dec. 
Leandri  Epifc.  27Febr. 
Leodegarii  Epifc.  2  06r. 
Leonis  Papse  &  martyris  14  Mart.  & 

1 1  April. 
Leonhardi  Confeflbris  6  Nov. 
I^erii  &  Sixti  ConfefT.  ^May. 
Liberii  Papae  24  April. 
Liborii  mart.  25  Jul. 
Lini  Papse  z4Sept. 
Lini  Papae  &  martyrisi6Nov. 
Litania  major  1  s  April  &  1 8  May. 
Livini  Epifc.  1 2  Nov. 
Longini  martyris  1 5-  Mart.  2.Dec. 
Lucas  Evangeliftae  1 8  Oft. 
Luci»  virginis  1 6  Sept.  1  3  Dec. 
Luciani  martyris  7  Jun. 
Lucii  Epifcopi  1  y  Mart. 
Ludovici  Reg.  &  Conf.  2f  Aug. 
Ludovici  Epifcopi  i9Aug. 
Luidgeri  Epifc.&ConfefT.  26Mart. 
Lulli  Confeflbris.  i6  0d. 
Luriai  martyris  i2,Nov. 


Macarii  Epilcopi  8  April. 

VII.  Maccabteorum  1  Aug. 

Macedonisj^Epifcopi  1 3  Mart. 

Magni  ConfefT.  1  f  Febr.  6  Sept. 

Magni  martyris  1 9  Aug. 

Mamerti  Confeflbris  Epifcopi  1 1  May 

Mamertini  Epifc.  2oApriI. 

Manfueti  Epifcopi.  3  Sept. 

Marcelli  &  Jufti|  4  Sept. 

Marcelli  7  0£tob. 

Marcelli  martyris.  3oOc*r. 

Marcelli  Papese  &  martyris.  i6Jan. 

Marcellini  &  Petri  2  Jun. 

Marcellini  Diaconi  i7ApriI. 

Marcellini  Papse.  21  April  26  April. 

Marcharii  Abbatis.  9  May. 

Marci  &  Marciani  4  Oft. 

Marci  Evangeliftse.  zf  April. 

Marci  Papas  1 8  May  &  7  0£r. 

Marci  &  marcelliani  1 8  Jun. 

Marciani  2jul.  % 

Magarethae  virg.  1 3  Jul. 

Mariie  virg.  Conceptionis  ftDecemb. 
Nativitatis.  g  Sept.  O&ava  nativita- 
tis.  1 5"  Sept.Pra2fentationis.2i  Nov. 
Annunciationis  2  $■  Mart.Vifitationis 
2  Jul.  O&ava  vifitationis.  9  Jul.Puri- 
flcationis.  2.  Febr.  Aflumtionis.  1  f, 
Aug.  Octava  aflumtionis.  uAug. 

Mariae  &  Martha*  1 9  Jan. 

MariseMagdalenae  22  JuJ. 
Ejus  Converfio  1  April. 

Marias  iEgyptiae  3  AprilB.  9ApriIM. 
1  April  P. 

Maria*  de  nive  f  Aug. 

Mariani  240cl:ob. 

Mariani  martyris  3  Nov. 

Marii  &  Marthae  1 9  Jan.  B. 

Marthae  hofpitse  Domini.  29  Jul.  17. 
Oaob. 

Martialis   i6ApriV 

Martini  Epifcopi  1 1  Noy. 

C8dfA 


2.Cap.ffe&MbeQ5et>fa^ 


^ttSt.NicoIai&fwfce. 


m 


Oftava  Martini  r  8  Nov. 
Translatio  Martini.  4  Jul. 
MartiniPapse  ioNov. 
Martiniani  2.J11I.  7  Jul. 
Materniani  7jul. 
Matthari  Apoftoli  24Febr. 
Matthan  Apoft.ck  Evang.21  Sept. 
Mauri  Abbatis.  if.Jan. 
Maurini  Abbatis.  1  o.  Jan. 
Mauritii  &  fociorum.  22.  Sept. 
Maurorum  CCCXL.  16.  Oft. 
Maximi.  i8-Febr. 
Maximi.  14.  April. 
Maximiani  mart.  8.  Jan. 
Maximini  Epifc.  &  Confefl*.  29.  May. 
Maximini  Epifc.  &  martyr.  2,7  Nov. 
Mechardi  Epifcor3i  &  Confeft.  8jun. 
Medardi  Epifc.  8-  Jun. 
Meinulfi.  f.O£tob; 

Melehiadis  Papse  cum  XXXVII.  10. 
Decemb. 

Melliti  Ep.  24.April. 
Mennas  martyris.  1 1  Nov. 
Michaelis  Archangeli.  29.  Sept. 
Ejusdem  apparitio.  8-  May. 
XL.  militum.  8  alias  9.  Mart. 
Modefta?  virginis.  4.N0V. 
Modefti  martyris.  1  f .  Jun. 
Mutatio  Capparum.  3  i.O&. 
Naboris.  i2jun, 
Narcifli  Epifc.  29.  O&. 
^Nazariimart.  i2.Jun. 
Nemefii  martyris  19.  Dec. 
Nerei  &  Achillei  martyrum.  i2.May. 
Niceti  Epifcopi.  2.  April. 
Nicolai  Epifc.  &  ConferT.  6.  Dec.  _ 

Nicomedis  martyris.  1  f.  April.  1.  Jun. 
ij-.Sept.  &  17. oa. 

Odalrici.  4.  Jul. 
Olympiadis  mart.  if.April. 
Olympii  mart.  3.Dec. 

Lt^eile  3ter254ti^, 


Omnium  animarum  commemoratio. 

2.N0V. 
Omnium  fan&orum  i.Nov. 
Onufrii  Eremitae.  io.Jun. 
Optati  mart.  27.  Nov. 
Oswaldi  Regis.  f .  Aug. 
Otilias  virginis.  i^.Dec. 
Otmari  Abb.  16.  Nov. 
Pancratii  martyris.  i2.JMay. 
Pantaleonis.28.al.  27.Julii. 
Pauke  virginis.  17.  Jun. 
Pauli  Apoftoli.  29.  Jun. 
Pauli  Converfionis.  2f.  Jan. 
Commemorationis  S.  Pauli.1 30.  Jun. 
Ottava  Petri  &Pauli.  6.JuI. 
Pauli  Epifcopi.  8.  Febr.  7.Jun. 
Pauli   Epifcopi  &  Confeff.  22.  Marr. 

2^.Mart.  M. 
Dienyfii  &  Pauli,  9.  Febr. 
Pauli  &  Maximi.  18.  Eebr. 
Pauli  mart.  26.  Jun. 
Pauliprimi  Eremitse.  10.  Jan. 
Pentecofte.  2 1  May. 
Peregrini  Epifc.  16  May. 
Pergentini.  3  Jun. 
Perpetuse  &Felicitatis.  7  Mart. 
Perpetui  Epifcopi.  8.  Apil. 
Catbedra  Petri.  22.  Febr. 
Vincula  Petri  i.Aug. 
Petri  Diaconi.  1 6  April.  B.  17  April.  M. 
Petri  deMediolano  mart.  29.  April. 
Marcellini  &  Petri.  2.  Junii. 
Petronilhe  Virgin.  3 1  May. 
Philiberti.  20.  Ju!. 
Philiberti  Epifc.  20.  Aug. 
Philippi  Diaconi.  6.  Jun. 
Philippi  Epifcopi.  i3,Sept. 
Philippi  <5c  Jacobi.  i.May. 
Phocx  Epifcopi  &  mart.  j .  Mart. 
Pigmenii  Presbyt.  1 8  Mart. 
Polocronii  Epifcopi  1 7  Fcbr. 
Polycarpi  Presb.  26  Jan. 

$f  Pon- 


11* 


UrEimbett  tmb  Vtt&vi&ttn 


?.  Period. 


Pontiani  martyr.  20.  Nov. 
Potentianse  Virgin.  1 9.  May. 
Praeje&i  mart.  2f  Jan.  B. 
Praxedis  Virgin.  2i.Jul. 
Primati  mart.  21  Aug. 
Primi  &  Feliciani.  9.  Jun. 
Prifcas  Virginis.  18.  Jain. 
Prifci  mart.  1 .  Sept. 
Procefii.  2.  Julii. 
Protafii.  i9jun. 
Proti.  uSept. 
PubliiConfefT.  2oEebr. 
Pufinnae  Virginis.  2  3  April. 
Quadraginta  Militum  marc.  9  Mart. 
Quinti  mart.  29  Oft.P.  3 1  Oa.B. 
Quintiani  mart.  1  April. 
Quintini  mart.  30  April.  21  Ocl. 
Quintolini  martyris  8  Mart. 
Quiriaci  Epifcopi.  4May. 
Quinaci  mart.  i2Febr.  &  17  Jun. 
Quirini  Epifcopi  ;oApril. 
Quinni  mart.  4.  Jun. 
Regince  Virg.  2oJun.  ^Sept. 
Reguli  Epifcopi.  3 1  Mart. 
Reimberti  Epifcopi  &  ConfefToris  4. 

Febr.B.  1  i-Jun.M. 
Remacli  martyr. 3  Sept. 
Remigii.  i.Oftob. 
Rochi  Confefforis.  16  Aug. 
Rogantiani  martyr.  24May. 
Rogati  28Mart. 

Rogatiani  martyris&Presbyt.  26  Oft, 
Rogationes  five  Litaniae  majores  18. 

May. 
Romani  Abbatis.  28  Febr. 
Romani  militis.  9  Aug. 
Romuli  martyris  i7.Febr. 
Rufi  martyris.  i4jun.&27  Aug. 
Ruftici  martyris.  9. 0£t. 
Sabinae.  29.  Aug. 

Saluflii  &  Fortunati  martyrum.  1 1  May 
Saturniijje  virg.  &  martyr.  20  May 


Saturnini.  mart.  6  Jun.  £29  Nov. 

Scholafticae  virginis.  1 0  Febr. 

Sebaftiani.  20  Jan.  < 

Secundi.  f .  Jul. 

Secundi  fru&uofi  martyr.  1  f.  Noy. 

Seleuci.  24.  Mart. 

Sennes.  30  Julii. 

Septem  Dormientium.  27.  Jun. 

Septem  Fratrum.  iojul. 

Septem  Maccabasorum.  i.Aug. 

Serapionis.  12.  Sep. 

Servatii  Epifcopi.  ij.May. 

Severae  virginis.  2f.  Jun. 

Severi  ConfefToris.  1 1.  Jan.  B. 

Severi  Epifcopi.  22.  Oft. 

Sigismundi.  16.  Ocl. 

Simeonis  Epifcopi.  1 8.  M.  1 9.  Febr.  B. 

Simonis  &Judae  Apoftol.  28.  0&. 

Simonis  pueri  &martyris  in  Tridento. 

24.  Mart. 
Simphoriani  22.Aug. 
Simphronii&Olympiimart.  j.Dcc. 
Simplicii  ^9.  Julii. 
Simplicii  martyris.  19.  Nov. 
Simplicii  PapJE.  2.  Mar  t. 
Sinnitii  Conf.  t.Sept. 
Sintberti  Epifcopi.  i.Mart. 
Sixti.  i.Sept. 
Sixti  Confeflbris.  i7May. 
Sixti  Papse  &  martyris.  6.  April  6.Aug» 
Sophias  Virg.  1  f  May. 
Sotheris  Papa^  &  martyr.  22.  April.  P. 

21.  April.M, 
Sperati  martyr.  &  foc.  17.  Jul. 
Stephani  Epifcopi  ij.Febr. 
Stephani  Protomartyris.  26.Deo 
OlUva  Stephani.  2.Jan. 
lnventio  Stephani  Protom.  g.Aug. 
Stephani  Papas  &  mart.  2.  Aug. 
Suiberti  ConfefToris.  i.Mart. 
Mventtu  reliquiarum  S.Sviberti  9May. 
Sylveftri  Papae  &  ConfefT  3 1.  Dec. 

Sym- 


a.Cap.  pe&enbe  SJepfoge. 


Wtt  St.  Petri  5?tr#e> 


35i 


Symphoriani  martyris.  22.  Auguft.  B. 

4.Febr.P. 
Telefphori  Papae.  f.Jan. 
Theclse  Virginis.  23.Febr.  $.May& 

25.  Sept. 
Theobaldi  Epifcopi.  1 .  Jul. 
Theodori  9.  Nov. 
Theodori  mart.  1 9.  Mart. 
Theodofise  Virg.  ^.lApril. 
Theodofii  mart.  2.  April. 
Theotimi.  ig.Dec. 
ThomjE  Apoftoli.  2i.Dec. 
S.  Thomae  translatio.  7.  Jul. 
Thomce  Cantuar.  29.  Dec. 
Thomse  de  Aquino.  7.  Mart. 
Tiburcii  mart.[  1 1.  Aug. 
Tiburcii  &  Valerianimart.  14.  April. 
Timonis  Diaconi  crucifixi.  i6.April.  B. 

1 9.  April.  M. 
Timothei  difcipuli  Pauli  24.Jan. 
Timothei  &  Symphoriani  22.  Aug. 
Timothei  &Apollinaris  25.  Aug. 
Timothei  martyris  1  f.May  &  22.  Aug. 
Trophini  Epifcopi  29.Decemb. 
Valentini.Epifcopi  &  martyris  i4.Febr. 
Valentini  8c  Concordii  1 6.  Dec. 
Valentini  ConfefToris  26,Nov. 
Valentis  martyris  2i.May 
Valeriani  martyris  14.  April.  i4.Jun. 
Valeriani  Epifcopi  24.0£tob. 
Valerii  6c  Ruffini  martyr.  14.  Jun. 
Valerii  Epifcopi  29.Jan. 
Vedafti  « .  Odob.  B.  6.  Febr.  P. 
Venantii  Epifcopi  13.O&. 
Viclorini  martyris  6,  Mart.  f.Sept. 
Vi&orise  Virg.  2$.Dec. 
Vi&oris  &  Coronae  Virg.  14.  May. 
Vidoris  &  Gereonis  10.  Od. 
Vi&oris  Epifcopi  20.  April. 
Vi&oris  martyris20.Mart.cV8.May. 
Vi&oris  Papce  6.  Mart.  &  g.  May. 

$f  2 


Vi&oris  &  Vi&orini  martyr.  6.  Mait, 

Vi&ricis  f.  Dec. 

Vincentii  martyris  22.Jan. 

Vincentii  Prsedicatoris  f .  April. 

Vitalis  14-Febr. 

Vitalis  6c  Agricolas  2.7.  Nov. 

Vitalis  martyris  28.April. 

Viti  martyris  &  fociorum  1  f .  Jun. 

Translatio  S.Viti  martyris  io.Mart. 
Uldarici  Eqifcopi  4.  Jul. 
Undecim  militum  8»  Mart. 
Undecim  millium  Virginum  2  t.  Oc"r. 
Urbani  Papa»  &  martyris  25".  May. 
Urfulae  2i.Od. 
Walburgis  2f.Febr.6V  i.May. 
Wenceslai  Ducis  2g.Sent. 
Wilhadi  Epifcopi  8«  Nov. 
Willerici  9.  May. 
Willibrodi  Epifcopi  &  martyris  7.  No- 

vembr. 
Willibaldi  Confefforis  7,  Julii 
Wolfgangi  Epifc.  5  i.^Qcjt. 
Zachsei  Epifcopi.  2  2 .  Aug. 
Zenonis  14.  Febr.  12.  April.  2.  Sept. 
Zofimi  n.Mart. 
Zofimi  cVTheotimi  18.  Dec. 
Zoe  uxoris  Nicoftati  f.julii. 
Zotici  martyr.  io.Febr. 

II.  Jerner  ift  bti  btefem  CODICE  bfe 
bartn  Dorfommenbe  LITANIA 
mercfrourbta.  £>iefe  t>abe  id)  ae* 
gen  jroet  anbere  MSS.  &er  St.  Petri 
Sivfy,  unb  sroetgebrucffe  ^ucfcer, 
nem(icl)  ben  Pfalterio  cum  hymnis 
Unb  bem  BreviarioEcclefia:Ham- 

burgenfis  aef)aften,unb  um  me/jrer. 
SDeuflic&feif  2Bt(len  unferfc&efoe 
idf>  bieMSS.a(fo,ba|?bag  eine  Li- 
ber  precum,  ba$  anbere  Hymnia- 

riusgewnnettwb. 

*  •        LITX- 


n* 


Utfutt&ert  mbVXa&ti&un 


5  Period. 


LITANIA  ECCLESLE  HAMBURGENSIS.SeculoIX.autX. 

Kyrie  Eleyfon,  Chrifte  Eleyfon ,  Chrifte  audi  nos. 
Salvator  mundi  adjuva  nos. 
San&a  Dei  genetrix      ") 
Sanda  virgo  virginum.  j 
San£ta  Maria  | 

["Michael  J,Ora  pro  nobis 

Sanae<j  Gabriel  | 

iRaphael. 
Omnes  Sanfti  Angeli  &  Archangeli ,  orate  pro  nobis. 
Sanfte  Johannes  Baptifta  >  ora  pro  nobis. 
Omnes  fanai  Patriarchae  &  Prophefce ,  orate  pro  nobis, 

JPetre. 

Paule. 

Andrea 

Johannes  i) 

Jacobe 

Philippe 

Jacobe 

Thoma 
Sanae<j  Bartholomase     ^Ora  pro  nobis 

Matthxe 

Symon 

Juda  2) 

Thaddaee 

Matthia.  3) 

4)  Timothee  f ) 

Barnaba 

Luca 

Marce. 
Omnes  San^i  Apoftoli  &  Evangeliftjeorate  pro  nobis.  €) 

fStephane  7)     ") 
Sanae<J  Georgi.  8)        J»Ora  pro  nobis. 
1  Procopii  9) 

Viti 


»)  In  Pp//.additur:  Evangelifta.  2)  Decft  in  Pfa/t.  5)  Dccft  in  Pfa/t.  [4)  Dceft  in  Libr.free. 
&  Pfalter.  5)  Hunc  excipit  Titus  \nHymn.  6)  In  Breviario  lcquitur,:  Omnes  fanilt  dtfctftt- 
ii  Domini,  orate  fro  nobis.  7)  Alio  ordine  efferuntur  in  Ltb.fr.  Clcment.  Line  Clite,  Urbanc 

Sixte,  Georgi ,  Tiburci ,  Magne  (duo  quae  fcquntur  nomina  tcmpus  edax  rerum  ,  plane  confumfir) 
leliciane ,  Corrreli ,  Cypriane  Fabiane ,  Sebaftiane ,  Laurenti ,  Vincenti ,  Pancrati ,  Ignati ,  Cofmes ,  Da- 
mianc ;  alitei  ctiam  coUocantur  in  Pfalterio  &  Brwrarto.    %)  Et,   9)  Dcfunt  in  caeteris  codieibui, 


i.Cap.ftebenbe^e^e* 


Wtt  St.  Petri  %itfa. 


35? 


fViti 

Laurenti 

Sixte 

Clemens  i) 

Corneli 

Cypriane 

Chryfogone 

Hypolite 

Cofma 

Damiane 

Mariane  2) 

Adriane   3) 

Lamberte.  4) 

Gervafi  f) 

Protafi.   J 

Pancrati 

Vincenti 

Fabiane. 

Sebaftiane 

Quintine  6) 
Tiburti. 
Valeriane 
San&eJ  Csefari  7) 
Euftachi 
Nicafi 
Gingnulfe 
Gorgonii 
Johannes 
Paule 
Crifpine 
Crifpiniane 
Lifmunde 
Habunde 
Floriane 
Magne 
Valentine 

Dionifii  cum  fociis  tuis. 
Maurici  cum  fociis  tuis. 
Kyliane ,  cum  fociis  tuis  8) 


I 
1 

{•Orapro  nobis. 


Omnes 

l)  Hunc  excipit  Anaclctus  in  Bre-v.  2)  Decft  in  ccr.teris.  3)  Deeft  in  coeteris.  4)  Decft  inLibr. 
/*.  &Hjmn.  5)  Hie  cumfcquenti  dceft  in  coetcris  6)  Deeft  in  cceteris,  7)  Hie  &fequcn- 
tci  usquc  ad  Flonaauin  defuat  in  ccctcri*.      g)  Dcfiint  in  ccctcris ,  prsetcr  cnumcratos  autcra  in- 


m 


UrtmUn  mb  Hac&rtcbten 


?.Period. 


fOra  pro  nobis 


Omnes  San£ti  martyres  orate  pro  nobis> 

r  Sylvefter.   9) 

Leo 

Martine 

Nicolae 

Bernharde 

Herwarde    io) 

Epiphani 

Godeharde.  11) 

Swiberte.  12) 

Servate 

Hylari 

Auguftine 

Ambrofi 

Gregori 
San&e^  Hieronyme 

Beneditte 

Remigi 

Germane  13) 

Vedafte 

Amande 

Libori. 

Severe 

Severine  14) 

Materiane  iy) 

Willehade 

Galle. 

Willibrode  16) 

Othelrice 
[Borcharde 

Omnes  San&i  Confeftbres  orate  pro  nobis. 

fMariaMagdalena  17)  ] 
Sanda^  MariaiEgyptiaca  ig)  LOra  pro  nobis 

[Caecilia. 


—----■-■-■--■-------____-______« -—------____________      Lucia 

vocat  Lth.fr.  Ignatium ,  Hymn.  Romanuin  Pfaltermm  Albanum  &  Gcreonem  cum  fociis  &  Bre-v  Era- 
Imum.Blahum,  ChriftophorunT&  Bonifacium.  9)  In  cxteris  alio  procedunt  ordine  10)  Hic 
&  qui  fequ.tur  non  exftant  in  ccete/is.  n)  Decft  in  Brev.  12)  Exulat  in  cceteris, '  n)  Hic 
c«m  tribus  immediatc  eum  fcqucntibusin  ccetcris  non  apparct  libris.  14)  Dceft  in  Brev 
15)  Non  lcgitur  in  cceteris.  16)  Hic  cum  duobus  ipfum  cxcipientibus  ignotus  eft  in  cceteris  ad- 
duntur  vero.  /Sgydmt  &  in  fpecic  in  Ltb.  Brev.  Eligius  tn  Pfalt.  Briccius ,  Bcncdi„us  &  Columba- 
nus  m  2?r^/„r.  Rcymbertus  Sixtus  Sinnicius,  Brixius,  Doniinicus ,  Francifcus  fc  Antonius. 
17;  Dceft.  mLihfrec,  kHjm*.    \%)  Carct  in  cceterjs. 


a.Cap.  fte&en&e  Q5epfo$e* 


WttSt.Petri!&tVcke\ 


w 


•Orapronobis 


[Lucia 
Felicitas 
Perpetua. 
Agatha 
Agnes 
Petronilla 
Barbara 
Juftina  19) 
Juliana 
Margaretha. 
Scholaftica. 
Brigida  20) 
Urlula 
■Sanfta^  Alxida.  ai) 
Sabina 

Euphemia  21) 
Balbina  23) 
Helena  24) 
Sophia  2f) 
fclifabeth 
Chriftina 
Catharina  * 

IGertrudis  26) 
^Praxidis  27) 
XWalburgis  28) 

Omnes  fante  Virgines  &  vidua»  orate  pro  nobis. 
Omnes  fantti  orate  pro  nobis.  29) 
Propitius  efto ,  parce  nobis ,  Domine. 
Propitius  efto,libera  nos  Domine. 


Ab 


19)  Haec  &  quae  fequitur  cceteris  incognita  cft.     2©)   Caret  in  Lib.  frec.  &  Hym*.     2l)  Deeft  incce- 
tcris  cum  proxime  eam  fequentc,       22)  Non  legitur  in /tb.frec.&Brev.     23)  Decft  incaeteris, 
24)  Deeft  mlib.prec.Sx.Hymn.       25)  Decft  in  caeteris,     26)  Deeft  in  lib.  frec.  &  Hymn. 
27)  Deeft  in  caeteris,     28)  Deeft  in  lib.frec.  &iHymn.  Praeter  has  occurrunt  in  Bre*viari« :  Do- 
rothea,  Anaftafia, Prifca , Apollonia ,  Otilia,  Martha,  Anna,  Brigitta;  in  Hymn.  additur  Afra  &in 
Tftlt.  Eadem  &  Columba.       29)  In  Itb.frec.  fcquuntur  haec:  Beatieftis  Sanfti  Dei  omnes,  qui 
meruiftis  confortcs  fieri  cceleftium  virtutum  &  perfrui  xternae  claritatis  gloria.      Ideoq.  prccamur, 
ut  memores  noftri  intcrcedercdignemini  pro  nobis  ad  Dominum  Deum  noftrum, 
Verjtcultts :  Gaudete  jufti  in  Domino, 
Juftos  decet  collaudatio. 
Coticfta:  Orcmus:  Tiibuc  quaefumus,  Domiric,  hos  fan£to«  ttios  jugitcr  Orare  pro  ftobis,  &  COS 
;  ;  i  *    per.  Chriftum  Dominum  noflruni, 


3  ?  6  Urftmbeit  unb  VX<ubvi#>utt  3.  Period. 


Ab  omni  malo.  30) 

Ab  ira  tua.  3  1) 

A  peccatis  noftris.   52) 

A  fubitanea  &  improvifa  morte.   33) 

A  morte  perpetua. 

Per  annunciationem  &  in  carnationem  tuam  34) 

Per  nativitatem  &  circumfionem.  35-)  J.S 


cr 
r» 

o 


o 
3 


3 

r» 


Per  baptifmum  &  jejunium  tuum. 

Per  crucem  &  paffionem  tuam. 

Per  mortem  &  fepulturam  tuam.  36) 

Per  fanftam  refurre&ionem  &  gloriofam  adfcenfionem  taum. 

Per  adventum  Spiritus  San£ti  Paracleti.  37) 

In  die  judicii. 
Peccatores  te  rogamus  audi  nos.  3  8) 
Ut  pacem  &  concordiam  nobis  dones.  39) 
Ut  indulgentiam  peccatorum  noftrorum  nobis  dones.  40) 
Ut  aeristemperiem  &  fruges  terras  dare  &confervare  digneris.  41) 
Ut  compuncYionem  cordis  fontemq.  lacrymarum  nobis  dones  42) 
Ut  fpatium  vitas  &voluntatem  frucluofce  pcenitentia:  nobis  dones.  43)        ^  JJ 
Ut  gratiam  fpiritus  S.  cordibus  noflris  clementer  infundere  digneris.  44)        A 
Ut  Dn.  Apoftolicum  &  cunctum  ecclefiafticum  ordinem  in  vera  religione 

confervare  digneris.  45-) 
Ut  Regem  noftrum  &  omnem  exercitum  Chriftianorum  perpetua  pace  con- 


fervare  digneris.  46) 


n 
o 

w 

3 

c 


Ut 


30)  Deeft  in  Hymn.  in  caetens  uitimo  mter  deprecationis  loco  ponitur.  31)  in  [tb.frecum  poft  impro- 
'vtfam  mortem  inferitur.  31)  In  libr.frec.  ab  infeftatione  Daemonum  ,  a  pefte  &  faine.  In 
Hjmn.  t\Bre-v.  ab  infidiis  diaboli,  a  pefte  &  clade  xnPftlt.zb  infidiis  Diaboli,  ab  infidiis  omni- 
um  inimicorum  noftrorum.  33)  In  libr.precum:  ab  otnni  immunditia  mentis  &  eorporis  ;  in 
£reu.  ab  imminentibus  peccatorum  noftrorum  periculis,  acoecitate  cordis  ,  ab  omni  immunditia 
mentis  Sc  corporis,  a  poenis  inferni.  34)  InHymn.  per  annunciationem  &  nativitatcm  tuam;  In 
Itbr.  j>rec.  per  myfterium  incamationis  tuae ;  in  Pft/e,  pcr  nativitatem  tuam.  In  Brcv.  pcr 
adventum  &  myfterium  incarnrtionis  tuae.  35)  Deeft  \n  Hymnt  in //^./"rff.disjuguntur  haecduo 
beneficia;  In  Brev.  additur  apparitio.  36)  Deeft  in  Pfalterio  &  Hymn,  37)  In  Bre%>.  additur:& 
gratiam  per  merita  omniumfanftorum,  in  hora  mortis  fuccurre  nobisDomine.  38)  Ut  fanita- 
tcm  mcntis  &  corporis  nobis  doncs.  Ltb.prec.&c  Pfalt.  ut  vitam  &  fanitatem  nobis  dones.  Hjmn. 
nt  fanitatem  nobis  dones  Brcv.  39)  Ut  gratiam  Spiritus  S.  cordibus  noftrisdementiilimenobis 
infundcre  digneris.  Hymn.  40)  Deeft  in  caeteris.  41)  Deeft  in  Ith.  frec.  &  Bre*v,  ut  aeristem- 
pericm  nobis  donesi  ut  fruftus  tefrae  dare  &  confervare  digneris;Ut  morbos  aufcras.  Famcn  mor- 
talitatemque  a  nobis  rcpellerc  dignerit.  Pfalt.  42)  Deeft  \i\ltb.  prec.  &  Hymn.hxc  petitiocum 
duabus  immediate  fequentibus.  4O  Ut  lpatium  &  locum  pcenitentiae  nobis  dones  pfalt. 
44)  Vidc  fupra  n.  %g,  Ut  Ecclefiam  tuam  pacificare  &  cuftodirc,  adjuvare  &  regerc  digncris ; 
Ut  congregationcs  omnium  fanclorum  in  fanfta  rcligione  conferare  digneris  ;  ut  dies  noftros 
in  tua  pace  difponas ;  Ut  ab  aeterna  damnatione  nos  liberare  digneris,  ut  ad  promiflum  gratiae  tuae 
praemiumnos  perducerc  digneris  Pfalt.  45)  Decft  in  Hymn.  deeftjjuoque  cum  duabus  imtne- 
diatc  fcqucntibus  pctitionibus  in  Pfalt.  in  caetcris  pro  ordinem  \n\cn\  gradum,  46)  In  Hymti. 
deeftjin  Itb.perc.t\Bre~v .  ut  Imperatorem. 


2. Cap. ftebenbe  25ei;fage*  wtt  St.  Petri  2tfr#e.  $  $  7 

_ __ ? 

Ut  Antiftitem  noftrum  cum  omnibus  fibi  commiflis  in  tuo  San&o  Servitio  1) 
confbrtare  digneris. 

Ut  cun&um  populum  Chriftianum  pretiofo  fanguine  tuo  redemtum  conferva- 
re  digneris.  2) 

Ut  nos  exaudire  digneris. 

Fili  Dei. 

Agne  Dei,qui  tollis  peccata  mundi,  parce  nobis, Domine. 

Agne  Dei,  qui  tollis  peccata  mundi ,  exaudi  nos,  Domine. 

Agne  Dei,  qui  tollis  peccata  mundi,dona  nobispacem  3) 

Kyrie,  Eleifon. 

Chrifte ,  Eleifon. 

Kyrie,  Eleifon. 

III.  £)atfbritferoa£  bctbtefemaftentnef5*25ucbsu  berradjfett  t(t,(tnbbteNota:Mu- 
dx  roe(d;etnbemfe(ben  fef)v[)eu(fta,angefe|)enedbte^3fa(men/  Colleden  unb  @efdngeburd?$ 
gan§e  3*afjr  ^evbuvc^  tn  ftct>  fa^it,  ooif ommen.  &$  t(t  bef  annt,roeld;  etn  groffeS  sSerfangen  ber 
gvunbge(a^vteel)maf)(tgeBrcmtfcfeeSyndicus(B;cr^<trb»ort  tYiaftvidyt  mtt  femer9}aa> 
ricfrtoon  ber  Epiftola  REGINONIS  Abbatis  Prumienfis,(roe(c^erju  2iu6gang  be$  netm* 
ten  ttnb  Jtts21nfan(jebed5e5enben3af)r^unbevt^ge(ebet  fyaOdeHarmonicainftitutioneunb 
bem  babet  gefugten  Leftionario  in  einem  2>rtefe  an  bem  ^ocbberu^mf en  £evvn  B.  G.  Struve, 

(V0e(d)ev  if)n  feinev  Introductioni  ad  notitiamRei  Litteraria:  p.  if  6.fqq.  etnt>er(etbcf)  bct 

benen  Siebftabern  ber  39StfTettfd;a(iten  erroecfct  f>af.  ^ant)atgerounfcl/er  baoon[nureineober 
$roo  3et(en  tm  2lbrt(fe  $u  feften,  fo  t)t  aucfr  tn  M\m  tteuert  Seitunejett  t>on  gelc^rtett  Sacfceti 
Anno  1 720.  J£)offnung gemad;t  btefe ^cf;ri(ft beS  REGINONIS  tm  SDrucf  ju  fef;en.  2((IetV 
ne  \)a  bt j#er  bte  £ifu((uug  gemange(f,fo  erfreue  icfr  mtcf;  btfltg  baf  id)  bem  gettctgtctt  iLefer ettt 

bergfetct>en  2l(fevt5umtnbem$roetten  5vupfer*2Mabe  gig.  i.fan»orfteiIen,unberfud)e 
Tab.II.  babeneben  ben  33e(t£cr  ber  Reginonifa)en  ©cf;rt(ft  (>temif  d(fent(ic|? ,  bem  Publico  ju 

benaa)vid;tigen,obttnbroteroettbtefe  Notaemtt  bem  anbern  uberetn  f ommen ,  ober 
nt^roobcibennauclnic^tau^ber^fcf^ju  (a(Ten,bagHUGO  MENARDUS  in  feinen  No- 
tis&obfervationibus  inlibrum  Sacrameritorum ..  GREGORII  Papae  bcvetftf  An.  1642. 
\itntiymnumdeVaffione  Dominii  Tellusacajthrajubilant  mit  fo(d)eh  antiquis  cantusno* 

tulis  p,  78  »orge(te(Ief  f>abe,bte  mtf  bem  unfvigen  uberetn  fommen,  bocj)  ntcfrt  fo  Mufftg  |tni>* 
Qcf)  J;abe  t>k  beiben  befannfen  Hymnos ,  beren  S0?e(obien  rotr  nocf)  Ijeute  gebraucjjen,  nem(tc& 

Veni  Redemptor  gentium  unb  Afolis  ortus  cardine,  au£gefucj)etunb  bte  erfteStophe  OOtl 
etnem /eben  ntit  iljxtn  ubev  bie<Sp(ben  gefefcfen  Signis  bem  Original  m  affen  g(etd?(timmig,Tab. 
II.  Fig.  1 .  ftecfjen  lafleu.  .^Demfelben  t)abt  gtg.  2.  biefe(ben  £teber  tn  ibxtn  ©angroetfen  aus  bm 
PS  ALTERIO  cum  Hymnis ,  beffen  oben  p.  3  3 1  .bereif  $  gebacfrt  ilUinjugefugef  ♦  SDiefeS  35uc& 
: !ff 

l)  In  fanfta  religione  lib.  prec.  deeft  in  Hymn.  2)  Dccft  in  Hymn.  additur  vcro  *n  eodem:  Ut  ani- 
mabus  omnium  dcfun&orum  requiem  ztcrnam  &  lucem  pcrpctuam  concedcre  digncris ;  Ut  nobis 
miferis  mifererc  digneris;  in  Ltb.  frec.  Ut  mentcs  noftras  ad  coeleftia  dclideria  dirigas;  Ut  dies 
noftrosin  pacc  difponere  dignet»;  Ut  mimicis  noftris  &  nobis  vcram  chaiiutcm  largsridigncii» 

3)  Chrifte  audi  nos.  Pfnlt* 


J  5  8  UtftmUn  tfttb  t"T4<&ri<fctCtt  ; .  Period. 

t — — 

ift&orAn.  i47i.uocbof)neQ5enennung  ueSOvfeS  unb be^ 3af)v^ cjet)rii cf t ,  C^ie  wirunfen, 
ba  t$  feine  Cfbntmcj  finuen  roirb,  beroeifen  ruoffen,)  aucb  &u  51nfancj  tim$  jtgf  icf)en  ^fate  unD 
<*>efanaetf  mif  twrrot&en  £intenbejoaen,aufuiefeibentretfen  roiv  t>ovcjebad;fe  SDWoDten  fjinein 
gefcbvieben  an,rocf tyt  t?enn,  n>te  uer  geneigte  ile|er fef)en  tt>iru,ettt>a$  mefyr £icf)t  in  uicfen  tmncfr 
Jen£Mnaenaeaebeu  (>aben. 

Sufefcr  babe  gig.  3 .  t)uvcr)  einen  gufm  Sreunb;bie  ®Mot>ie  mit  fjeufe  gebrducj)!  ic&cn  97of  e« 
«U^bevev|lenuni)5n)eifen5iguvin3ufammen5aftuncjbed  ^amburcjifcbeit  »on  Francifco 
(lElere  An.  i  s S8.{jerau3gegebenenCHORAL-$5Hcf)3  aufjeicbnen  unt)  fc>ie  2fften  Charafte- 
res  ftaft  cinev  ^vffdrung  fcavunfcr  fefcen  faffen ,  barattffjabe  t)ie  mif  meinem  Sreunue  uberfegte 
©et>ancfen,uent  fuvtvefiid;cnunt)feinevgro|Ten^Bi|Tetifc()a(ftcn  roegen ,  la'ng|t  beruf>mfen(£a* 
j>en<$?eijlerJpevvJOAN  MATTHESON  suv^euvtfaifungubevgeben,  roefcfjer  benn  ber 
<^ad)en  in  beuf  ommenber  (Sd;ri(ft  roofur  id)  mitfefft  t)iefen  ojfentiicben  unt)  ergcben|ien£)flntf 
nb|tatte  feiuer  3u#immunggerourt>igetanbei  aber  mefyrevS  £ict>t  gegebenfjat. 

P.      P. 

^ljfju*  obfcjer  U6erfe$nnfl  Der  a(tett  SKotenfn  Me  fceutfgen  ffl  ttnfer 
SW  an&ern  ab&ttnef)men/t>a6/ob  glcfct)  bet)  fcamaffcjettSeftenM* 
«c  nct)ttcje  3tbiuef]iing  bcobact)tet  tt)ort>cn/man  Dcnnoct)  bte  ©c&fftf* 
fefotvol)i/at(?etntgett)o()lfUncjcnt>e©t)lben/  ober  attcf)  t)fefbebeu< 
tcnDe  SBorte/  tttit  (dngern  SKofen;  ()art(atttettt>e  abermft  fttrfcertt/ 
l)at  befegen  tvolfcn.    CSBobct)  glctcOn>ol)l  ttnfere  lfebe<SorfaI)rcnt>fe 
Q3rofoMe  fo  ttxnfc]  ju  fRatl)  cjcjocjen  (jabcn/  Dag  tnelme()r  t>erfelbcn 
off  t  fcf)mtr  gerabe  &utt)f  t>er  flef)ant>ef  t  tt)ort>en  f  ft  ♦   3"i  n  53en>ef  fi  t>ef* 
fen  bfcnet  fn  t)orgefe&tcn  gob^cfdngen  t>a<3  2Bort:  Miretur ,  t>a  t>fe 
(5t)(be  tur,  cb  fte  gfefcf)  furfc  fft/efne  lattgere  Sftote  ^af  ate  t>fe  ftbrf* 
gen;  fnt>em2Borte:Omne,  fft  t>er  (e^ten  unt>  furgen  ©^lbe  glefcj)* 
fato  ef ne  ganfce  SRote  &ttgefaUen ;  t>a£  2Bort  Maria  bat  flar  attf  bcm 
lefcten  *  cf ne  §i gur  t>on  t>ret)ctt  SKoten  /  u.  f.  tt\    ©afi  man  aber  attf 
woftlff  ingenfce  <5t)(ben  befagte  gfgurett  ttnD  (attge  SUoten  ange^ 
tract)t  Wl  <tte  in  bem  2Borte:  Ortus,  attf  t>er  erftetmn  t>em  ^Bor^ 
tc :  Omne,auf  ber  erften; ftt  t>em  ®orte:  Canamus,  attf  ber  mtttet 
ftett;  fnbemQBorte:  Cardine,  auftcr  erftett  @t)(be  &c.  Daratt  f(l 
gar  rect)t  c]e()aitOe(t  tuorben.    3ng(efct)en  tvcttn  ba^  ^Bort :  redem- 
ptor,  mftitooenIanflen9loten;^Q95ort:  principem,  mft&regen 
gfguren;  t>a^®ort:  chriftum,  mft  efnerfe()r  fonberbaren  <£ttp 
bung/ge^feret  tt)oroen/fft  fo(ct)eS  gan^  gttt  unt>  (ob(fct)  getwfctt,  3n^ 
^tt)ffct)en  bemercfen  t>oct)  a((e  Dfefe  Sctc^cn  tvetcr  Den  Modum  oDer 
•5aupt^on/  oarau^  H$  gtco  fo(l  angeftfmmet  tvert>en/  noct)  t>en 

2act/ 


i.Cap.  pefanbe  35etfa0e.        -    **«  Sfc,  Petrj  &trcfce.  j  5  *• 


£act  /  trfelwctif  ger  (rocl$e6  jtt  wrwun&etn)  fcflS  aliergetingfte  mfer- 
vaiium,  auffcr  t>en  93Tanf eren ;  f ont>ern  mir  bfog  &tt>et)erlct)  ^eltung 
&er  SRoten/  iljw  $?ditge  nacp/  itnD  fecDS  Simatfyw  oDer  flefnc  Me- 
Hsmata,  jufammen  tt*t  ©tftcfe  /  fcte  ftcf)  int>m)cn  Qtiaftcn  tf)eilen: 
S>ennNo. 1.&2.  befteffen  nureinjele  SRoten;  No.  5.4.c.&6.  §an* 
fceln  Mtt  verteppcltcn  SKoten  ;  N0.7.  &8.  aber  m\  t>m)faci)ett 
«Sc&feuffcwt.  gjlan  ttrirD  Ieict;t  fct)liefTen/DafJbet)  fotbaner^rmutt) 
fcie  ©uf&onffcfee  Stu^beffcrung  tttit  Den  Sinien  k.  fo  Der  53ifcf)off 
^ztmann  y>on  SBrcmcn  t)tcr  u\  J&am&urg  cfngefu&ret  ()afcen  fott/ 
*)  Damat)!^  ()6cf)fcnof()ig  gewcfen  fet)n  mufi.  £)enn/  wcnn  tvir 
nid)t  annoc^  Dic  Ucberbleibfef  Der  ()ier  jur  93ro6e  angcfB&rlen  ®c* 
fvlnge  Wttcn/fo  Durffte  ettt  2(u£feger  Der  alten  giotcnrivenn  cr  atict) 
$rc.33efccutung  wMfommcn  innc  Mtte/(ieber  bunDert  atiDere  SWe^- 
(oDet)en  1  ate  Die  rect)tfct)itlDige/  au£  fof$en  Seictjcn  l)&m$  bringm. 
QES  bemerctct  Dcmnaci; 

No  o  ^  clne  flanfcc  Sftote. 

n.2.)  >  c*w  W^   Unt>  M*l  ^  bte  ©cttmigcn  Der  Damafjftflen  Sftoten 

affe  mit  einanDer. 

XT  v  +  S3eDeutet  efne  ^ScrbinDttng  &n>ocr  SKofen  (Hgaturam)  nc&mHcJcfnct 
fkig^fy  flanfccn  mit  eittcrf)alOen/  uutDtefclbe  be^De  auf  cine  @t)(6e  De^ 
gertcs  jtt  briugcn/  alfo/Dag  matt  /  bet)  QErbtfctung  Diefe^  3<f4tntf 
mtr  Dcr ©timme  bfgwcflcn  nur  cine  ©tuffe/  offt  jwo/fa  n?c&(gar 
Drei)  ofcne  x>crmietciii«g ,  $f  naufgqogen  f)at.  35te  SBorte : virginis , 
partus,  unDOrtus,  ftnD  a(ff)icr  QFjrcmpcI  t>on  fofcfcer  ^ri)cbunflcn  Der 
@tfmme  ttm  einett  ©rnD  oDcr  2on/  fcurcf)  eine  (ange  uno  einefttt* 
%t  Sftote.  2)ie  SBorte:  Usque,  unD  limitem  gcbcn  q3robcn  an  Die 
JpanD  t?on  Der  anDern  Sfrt/  Da  man  &n?ecn  £onc  /  oDcr  etnc  £er&/ 

Utt  2  t)in* 

« 1  ■        iii  ,■      1 ....  n 

*)  adamus  bremensis  faaet  €r  (jabe  3^tt  mit  jtt&  tia^  Brcmen  gffu^m:  MuficumGUiDO- 

NEM  Bremam  adduxit ;  cujus  induftcia  inclodiam  &  claulhalcm  dtfciplinam  correxit,  Quod  fb- 
lum  ex  ejus  profpcre  cefljt  operibus  Lib.II.  cap.L.       £)l>  Itlin  glck^t  5JBetfe  DtC  2lettt)Clltn0  ttl 

ber  a^  bet  un$  tn  ^ambur^  ijorgcnommen  wov^cn  fet  /  tft  nod;  ntcDt  Um  fjcnnng/  M)tt 
aucl)  t>cr  £crr  €iipcll*2}?ci(lcr  ti  ^tcif  fcOr  too&l  tn  ^rocifcl  l^ct  /  toiclme&v  cr&cllc(  t$tili  dwi 
Dcncn  sufammen  gc(;al{encn  Ule^  Buc^ern  ba§  Dfe  ^irc&cn*@cbr4ucl)c  an  bicfcn  6cioen;Ditcrt 
mrfctu!  ctUen  filetcl)  cjewefen  /  f^citg  au«  oben  anacfu&rfcn  libro  precum  un&  oent  psalte- 
Rio  oag  tmxiv.3af;r  ^unberf  nnb  um  oecTOte  be^  funfcefytftfR3afyf  ^wnbcr^  i>(cal(e5lrl 
S^otcn  ju  fc5reioen  tn %*mJmr$M$  irtxtotylify  smcfent 


$4^  Urfrmbeit  irob  Hacfcricfctttt  $.  Period. 


fcfttauf  jict>ct;  uttD  cnDiicf)  tftl  auf  Dem  SBorte:  Chriftum',  Diet>cttte 
©attung  Dfefcr  gfgttr  an&utreffcn  /  Dercn  gefcl)(ctffter  ©prttug  fk) 
attf  ctne  ganfce  Quart  erftrccfet.  3n  unfrcr  betttigcn  Antidpatione 
Notx,  tn  Den  Siccenten/  tn  Dcn  ^ofunD  Sftebenfc&ldgen  futDen  |tc& 
nocf)  einige  ©pttrcn  fofdjer  Sftaniercn. 
No4  Surct) Dtefe^ 3ef4)en  twrDen  &tv>o SRotcn lati eine ganfce unD  efc 
faiunb,  nc  balbe/an  ctnanDcr  gcbcfftet|Damft  fte  bct)be  aufeiner©t)lbe/uttD 
itvar  Dttrci)  grtticDriguug  Dcr  ©titttme  um  etnen©raD  /  gefungen 
tvcrDen  1 6nnen/ttttD  Die  SDWoDet)  DaDttrcf)  an  etnanDer  bdttgen.  l<£$ 
f&mmt  fonft  eine  foic()e  SDlattferfafi  tt>ieunfcrTianfitus,oDer  Surcf)* 

gatti]  /  t)Crait$  /  UnD  ftttD  itt  DCtt  SBortCtt  /  Omne ,  feculum ,  cardine,  ter. 
rae/  canamus  &  principem  (£jrempe(  DattOtt. 

No.r.  &    ci>ic(e  bet)De  aneinanDer  gef)dngte  gatt&e  SKotctt  bcmercfen  etne 

fjci^cnb.  (Etfjebung  Der  ©timme  um  einen  toolien  /  aitcb  tt>o()l  um  einen  i)aU 

bctt  ©raD  oDcr  £on.    3n  ttorbergebettDett  ©efditgett  ftttDet  ftct)  ()ic* 

twt  tutr  cin cmtgcS  35et)fpie( uber Dem  QGBorte:  Deum,afin5o/  na* 

fuv(tc&er  SBtifel  Dcr  Heine  balbe  2on/  tvegcn  Dc^  ©cf)(ufTe$/formf* 

rct  worDcnfft;  ungeac()tet  fein  fcbrifftlicbeg  3ci$en  Da  ftet)et*  3m 

.    itbrtgen  ift  Dicfe  §igttr/fo  v»tci  i()r  ©efel)(ect)t  betrtfft/t>on  No.  3.  fonft 

in  nict)t^/a(^  tn  Dcr@e(titng/utttcrtcl)ieDctt. 

N0.6.  tt     ■&** c  ^cn  x™  Jw»  Wbt  Sftofett  /  Die  eine  (HrtticDrfguttg  Der 

fciienb     ©titttme /ttnD  &tt>ar  um  einen  ®raD  anDctttcn.  ®a£  einfcigc Qfrem' 

r  pe(/fobct)bem223orte:  terrae,  anjutreffen/  be&eicbnct Diefetf  Drt$ 

tutr  eincn  balbett  beruttterfadenDett  2on.    ©onft  baf  Die  vorbaben* 

Degtgafur  mttDerjenigett/fo  N0.4.  crfldbrct  tvorDeu/eincr(et)2Eir* 

tfuttg;  nur  Dafi  bferfjtvo  fur&e  ttnD  g(efc()gu(fige  Sftotett/  Dort  abct 

eine  (attge  ttttD  eitte  fur&e/geftutDen  tverDcn. 

N0.7.  ^  j^a  ie|gm  j-^  ^  ^otcn/  Dfe  &ufantmcn  gebttnDcn  ItttD  /  um 
ficiacnb.  allcDrct)  eincr  <5t)(be  &u  Diencn.  SfuDer  ©cftttng  iittD  c£jtt>o  gan()e 
unD  eine  ()a(be.  923a6  abcr  Dte  intervaiia  bctrtfft  /  fo  macbctt  Dte  bctv 
Dett  erftctt  btfiweifett  eittett  3ng  itt  Die  2cr6  ftber  (tcf)/  tvie  bc^  Dcttt 
®orte:principem  juerfcben;  bifitwflen  fcf)leifft  man  fteauc()tutr 
graD-tvcife/  a(3  i\\  Dcn  ®orten :  cardine,  virgine,-  ©afiergegen  Die 
lc^te  oDer  Dritte  unD  t ur^e  SKote  a(I()icr  bcftdnDig  etnen  2on  auf* 
ftcigcf. 

3ft 


2.  Cap.  ftebenbe  Q$ei)facjc.  **n  St.  Petri  &frcbe.  3 * 1 

No  8  o     3ft  flbcrmal  emc  Stguv/  fo  t>m)  SRoten  tn  ftcf)  fcecjrctfft/nnb  &tc 

f&!fe«i&.   ff£  t>or  anbein  befonbcrd  (jat/  bafi  fie  fo  tvol)I  etnc  @:&&ijung  /  a($ 

,;n&      (Ernfc&rtyuns  t>cr  ©ttmmc/auf  cfner  efn&taen@t)ibe  /  nad)  cinan* 

faiunj).    ^cr  an^eutc^    2)Cl.  @c(tmtg  nacfj  f ft  Me  erfte  Sftote  efne  gange ;  Dfe 

bet)ben  anbcrn  abcr  ftnb  $n>o  bal&e.    2>a$  intervaiium  fft  etne  £n§ 

f)f  nauf  unb  fo  fort  \vi  ebcr  ()crunter/tt)f  e  Df  e  ^3roben/be^  Den  SBorten: 

principem  UttD  Maria,attgtVdfiU 

©er  XXIX.  Codex. 

Pfalterium  cum  hymnis. 

£)tefetf  Q5ucJ)  f fl  jwar  ^ebrucf t,a[>cr  bteSftoten  ubevbte  ©efdncjefmbaufbettfctevvorben 
Jirtien  cjefcf;viebett.  &6  tfi  be||e(ben  beveits  oben  p.  ?  ?  r.  unt)  337.  cjebacfctvoovben.  3)a* 
f)ev  id)  fjiev  nuv  btnju  fticje  ben  twfpvocbenen  Q3en>e$,  &a§  t$  oor  Anno  1471.  obev  tvenicj* 
ftenS  tn  t)em  3>aj)v  nntvje  cjebvucft  fetn,  nemltcb  roetl  btnten  lyintin  cjefcf)rieben  tjf. 

Anno  Dni  MCCCC  LXXI.  die  Mercurii  XVIII.  DeeembrisobiitDominusJofv 
Heraghen  ante  prandium  hora  quafi  XI. 

Item  anno  ut  fupra  6c  LXXXI.  die  Mercurii  fexta  Martii  obiit  Dominus  Johan- 
nes  Podendorp  f)  Canonicus  Lubicenfis  orate  pro  eum  (eo.) 

QJovne  abev  flefjet :  2>t;t  25oef  f>devt  m  funfe  ^JefevS  #erf en  m  #amborcr).  bt;t  cjlje* 
foft  anno  ifo8» 

SDet  XXX.  Codex  (inMembrana). 

Liber  precum.  ©0  f>a&e  fd^  ifjn  oben  p.  ^i.  jum  Unterfc&ctb bev anbevn  tHefc 
25i1cfeer  cjenannt;  gr  becjvetfft  aber  infia):  Sfnfangtf  Dte  Q3uf?^fafmen  £>as)tb$ ;  bem* 

ttedjjt  bie  Litaniam;  roteberum  Orationes,  Antiphonas,Le61:iones,  mrwfcbem2fbfcr)nitt 
bic  aiten  Notse  Mufic^,  fcod)  fpavfam  ttovfommen ,  fevnev  bte  Orationes  pro  defunftis; 
r)ievaitf  evfcf)einef  Pfalterium  HIERONYMI  abbreviatum.  2(uf  bCV  ©etfe  t)H  1$  anfdn* 
$tt,fttf)tt  biefev  Q3ev3  oben  ancjefcbvteben. 

Horas  dixifti ,  Leftor  compone  libellum, 
Ne  pia  vox  Chrifti ,  vel  homo ,  te  dicat  afellum. 
Sequitur  Pfalterium  b.  Virginis  inquo  quodlibet  ^refpondet  fenfui  cujuslibet 
Pfdlmi,  fecundum  ordinem,   quod  qui  legit,  centum  dierum  indulgentias  habebit. 
£)en  ©d)(UJj  macbet  Oratio  fuper  Pfalmum :  Miferere  mei  Detu. 

2lm  €nbe  be$25ucr)d  ftefjcn  nacf;fo!cjenbe  9W)ttien  emctefcfjvteben,  unb  $n)ar  tn  bev  er* 
flen  Columne:  S™W&  r&nmtv  l&ynbe  ,T&atfc ,  %m  1&Q$m ,  2Ui!&e,  ^err^er* 
mew,  ^)evvSimon,Qaffe,^)evv(BreIle.  5(ufbevanbevnf?eben,2)4&fe,  tHiwfr,  23o«e, 
Uu  ? Surtcf, 

f)  Anno  1461.  (jaKe  R.capimium  3ot>ann  pobenborp  einen  jum  93eri)tfc|)cn  ©ftfffe  ger)§renben 
^wftoju  fetnemecDretber/  un&  Annoi476,  treffen  wiv  unfev  t>en  Vicaricn  Dtefenj  ^n^mm 
cto.    ©tet)e0enii,^an&p.i6o,  822»  • 


34*  Urfrwbett  utib  Hacfmc&tett  ^.Period. 

SuncF,JLuneborg^<Seuerbee,proyel,  tTColler,  (kuentyn,  2>aIcnborcfc,  Qteffen 
i^oppen ,  v^alltt>er  ot)cr  v^allta ,  VPafmob ,  ^artnyn  Qcraoer,  i£tett ,  Vt omelyncf , 
3&u£enmober,  Stegemann ,  Qntucr*,  Sd;>tt>ecr;tlan& ,  *>on  ^abeln,  iLyncam,&ok 
(euer ,  iUncje ,  ©iag^e,  Kycfcfeott?. 

92Bttr  WMffeu  aber  \)a$  folc^e  9?af)men  efjcueflen  etritcje  Vicarii  &u  St.Petriinber  €>0?itt€ 
be$  XV.  ^afjr  (junberftf  cjefliferet  f;abett.  Anno  14*$-  r)aben  bie  Statuta  Vicariorum  in 
Petro ,  mif  acmacbf  3o^ann  tTluno ,  XPerner  \mt>  ilambert  (Betverbee,  jf  o^ann  ku* 
fteborg^lbertproyel  unb3oi?arttt2xit£enmor  fter>c  p.96.  fnbfefcm  $5anbe. 

M,  Johan  Quentyn  tmt>  &.U$*V  vatt  v^abeltt  bfenttcn  bcr(Sfabt  (ll$  Secretarii  Itnt) 
^roar  ber  evjle  *>on  Anno  1454.  b$  i4)-2.  t>a  er  *>evftavb.  3)er  anbeve  t>on  Anno  1477. 
bi$  1495.  ober  1494.  baj*  aber  bfe  Secretarien  aucj)  bamafrls  Vicariiacroefcn,tftbefannf, 
^inricb  Bcfelacjge,  roar  Anno  1488.  Vicarius  ju  St.Peter,  rofe  au$  be$  Decani  GE- 
VERDES  Nova  ordinatione  fuper  Fraternitatem  S.  Wenceslai  tn  St.  Jacobo ,  ftt  VOCf* 
djer  <£r  al$  geucje  emacfufjref  tvtrt)  erljcHct,  ftef>e  pag.  829.  fmII.Q3anbe.  Se^afetcfren  roar 
jofjannStecjemann  1 490.  lauf  2Jrcnb  von  vpadben  ju  Qptflerborp  Q3erfcl>reibuna  (p. 
104.  ftt  uiefem  Q>anbe)  Q5cftfjer  bott  uer  Vicaria  S.Stephani  m  ofltbtmclbfer  ivt'vd;e,  roef< 
dJ>er,roie  bfe  ^acfjrfcfjt  autf  bem  ajf|tlic$cn©d;o(j48uct>c  ibid.p.  109.  evafebef,ttod;A.  15-37. 
am  2tbtn  roar. 

£>ie  Q}ucf;jfabcn  fn  btcfem  Q5ucr>e  babtn  bercjfcfc&cn  Sievaffjen  unbSIbfurfcutiaen ,  afe 
man  bcim  @d;fufle  beSXlllben  ober  aud>£n2(nfatta^beSXlV.3af)rf)U»bevf  juacbvaud;cn 
pflccjfc,bfe©effen  abcr  efneSjeben  Q3fabe$  jtnb  cjefpaffef. 

€ms>  itf  nocj)  bet>  bem  Pfalterio  b.  Virginis  ju  evmnern,  ncmftcb, bag  t$  bonbemae* 

brtlcftcn  Pfalterio  Mariano  ,  fo  ttOtt  BONAVENTURA  bem  €arbt'nai  Uttb  2>ffd;o|f$U 
Albano,  aue?  bem  5iMttct(carter><Drbeit ,  r>ei*rur>vet,  unbfcott  rv>efct>ett  uhc?  bcr  fecf.£evr 
D-3o^ann  $rtbericr)  tTlayer  in  feincm  SyftemateTheoIogia;  Mariance  Slu^ttcjc  Cjecje^ 
bett/Cjan^  untci#t'cben  fet.  <£&  fjt  fiinjftebaf b  QMdttcr  cjvof?  unb  fKefmwetfe  abcjefajjet.  Vlun 
rofvb  jroav  Dovbemefbfem  (Savbfnaf  aud;efnPfalteriumminus  befcjefe$et,affcfn  roetf  td;  biv 
fed  ntcr>t  cjefer>en  f;abe,fanfa>  auo)  baooti  ntc&tuvff;etfen,  foofef  aber  fjt  t>ermuff)lfcf>,  ba§,ba 
bef  tmferm  MSS.  bfc  f;unbevf  3afrr  $bfa[j  »erfprod;en  roerben,  baffefbc  bfcfen  BONA- 
VECTURAM  nfci)f  jum  Q3ctfafler  I;abc ,  ancjefef>en  er,ob  (Sr  gfefd;  An.  1 274.  obcv,rofc  w> 
bere  fefjert  127^.  bfe^Beft  fcf>oni>er(aflen  batt e,cr(lAnno  i482.t>on  bem^ab(tsiXTO  IV. 
itnterbtev^etltcjert/Unb  aIfoIancjef>evnad) ahi  unfcvCodex  cjefd;vfeben,evf;o^etroovbcn,fa> 
glaitbcabevnfc{)t,  ba$  bfefe  3(rbcff  t>or  berCanonifation  bco  Uvf)cbevc>  fofc^  Q3ovred;t  cr^ 
!;aiten  f;abe.  CO?ebrc^acf;rf*f i>on  bfcfemBONAVENTURA  gebenG.  CAVE  Hift.Lit. 
ad  A.  1  zfS-  P-  FREHERUS  in  Theat.  Vir.  CI.  p.  I4.HENR.  GANDAV.  c.47. A. MI- 
RiEUS  in  Aua.  ad  Script.Eccl.n.72.L.E.duPIN.Sec.XIIi.p.25.rq.TRlTHEMIUS 
cap.  464,    S)cr  gcnctgte  &efer  nef;me  f nbcflcn  btn  erfren  ^faim  jur  ^robc : 

Ave  porta  paradyfi, 
Lignum  vit£e,quod  amifi, 
Per  te  mihi  jam  dulcefcit, 
Et  falutus  frudus  crefcit. 


i.Cap.  ftebenbe  QSeptage.  *ott  St.  Petri  5vtvcf)«.  545 

5>V  XXX.Codcx  (partimincharta,partiminmcmbrana.) 

QSorne  im  25ucf;e  flefjef  bemerfef ,  t>a£  etf  cin  ©efc&encf  f«  6ettrtcfc  iUittj&ett  tx>ei7ant> 
5tircje»  Vicarii.    3>is  tft  aber  Der  3n&a(f* 
i.  Sermones  t>ret  an  t>ev  $0  »o«  eitier  #anb  (eta>att  attf  bcrn  XV".  3afjr  fcuttbeif)  aefc&rie* 

ben,  SOttMarias 

i.)  (Bttpfdttcjttifi. 
2.)  (Beburtf)  MtD 
3.)  ^etmfitcljuncj. 

^)te  erfte  tft  uber  t>te  2Borfe  Cant.Cant.IV.  Tota  pulchra  es  amica  mea  &  macula  noti 
eft  inte  unfc)  f>ebet  ftd)  atl:  Ut  gratia  Spiritus  S.  in  vos  velit  redundare  Utti)  enbiaef  (tcj): 
Cujus  virginis  amatores  nos  facere  dignetur  ipfe  Dei  filius.     Amen. 

5)tC  $rOCifet(lubert)ie  (2BorfeGenef.  II.  Plantavit  autemDominusParadyfum  volupta- 
tis.  £>er  Slttfana  (aufet  a(fo:  Virgo  Maria  paradyfus  Domini,Uttt)  ba$(£ttue:  Utpof- 
iit  omnem  maledi&ionem  delere ,  &  vitam  aeternam  donare. 

£)ie  Drifte  etfidret  t)ie2BorfeCantate  Domino  canticum  novum,quia  mirabilia  fecit. 
©ic  fdttgef  (tcb  a(jb  an :  In  quibus  verbis  duo  facit.     3)ie  (e&ten$Borfe(ttt&:  ad  quam 
nos  perducat  Benedi&us  fru&us  JEfus  Chriftus  Amen. 
II.  Sermo  de  conceptione  b.  Virginis,  fcOtt  CittCrattbcrtt^ttt)  Jttr  fe(6ett  Sett  CttfrOOrffett) 

fte  ifluberben  (?na(ifc{)en©rupac(tcflct;  bte  erflert  2Borfeftn&:  In  exordio  fermo- 
nis  noftri ,  unu  t)ic  (efcfett :  Idem  flos  filius  tuus  Dominus  nofter  JEfus  Chriftus , 
qui  eft  benedictus  in  Secula  Seculorum.  Amen. 

HI.  gjdbftficfjcr  W>1<$ ,m\$)t\\  icb  aan^ ctnrucfcn  n>i(: 

€3ott>Or  meoeffc  bre25e©elefi,myeore  Pater  nofter  &  Ave  Maria  in  bcrSfe; 
bttoil  (BQ>tt  tvefetf/imbbv  bem  tTCyrtfcfrcti  ^emety?/  tmbe  be  bofe  (B^etfi 
moe  ofett  oe  ©cebe  *>4ttt>entnytifcfePett.  <b&  «ifo  btcfebat  mett  bit  fprtcft, 
fo  tvert  bctVfyftfcfee  *>e!e  beter;  wett  |>e  er  \x>A8,imt>mtx  van  beflett  bebett, 
n>ett  vart  rtrtbere  gttbett  5CPerf  ett. 

®at  <£rft  e.  0 !  fctt  ernft  ()aftttcje  cjttafcetmfe  J?et*3&eftt  tytiftftti  bto* 
De  Dt)  IMt  Du  mt)  erttft  gfyauftlto  enent  rec&tett  cjuben  geuettDe  /  Dorcj) 
Dcn  Srnft  Den  bu  fcaDDeft/  Do  Du  gfjmcjeft  to  Dt)tter  l;t(cjf)ett  SDtartere/ 

Pater  nofter,  Ave  Maria. 

T>at  SfttDer.  D !  t>u  af  (evf  etteft  e  cjnaDenrf  f  e  £ere  3fiefu  S&rtft/  3cE  bfD* 
De Dt)/  Dat  btt  mt)  Dt)ite^J£)ertettgeuecjf)eueft/  Dor  i>er  ipertett  geue  totfe 
ictt(  De  Du  fmDDeft/  Do  Dytt  fctlcjfje  35(ot  t)fot  ut  attc  Dfltten  SBunDen* 

Pater  nofter,  Ave  Maria. 

S>at  ©erbe.  0  !Du  befct)ott)e(fepat>ertfe^)ere3f)efu^rift/3ctbt^ 
t)e  Dt)/t>at  Du  mt)  cjftetteft  2(nDac&t/De  aUe  2^d/  ft)  t>or  Dt)nem  SOtcjfje* 
ft(t)te/De  mt^  vorwertve  aflet/Daf  mt)  nowoft  Wto^ner  ^efc|)otvpncjf)e/ 

Do 


3  44  UttmUtt  MMb  HAC&ricfcteit  f  Period. 


Do  Dt)tt  t)f(gfje  3c(e  fc&et)DeDe  t?att  Dtmem  f)t(g(jem  gfc&ammc/  Pater  no. 

nofter,  Ave  Maria. 
IV.  £jr  t^Dfget  na  be  CTuttic$eyt  unb  Bcfcuomc^*  &erXIl.gbuloetien  Wgoag&e. 
<^c£  q?ancfl:  clemens  patt#icmc/  ftt  Dett  SBctfctt  Dcr  apoficlc  fjcbbc 
O  3ct  gct?onDctt/Dat  De  J£>erc  fpract  to  futtte  5$etec:  xn.  Slpoftel  ftnt/ 
unD  xii.  <23cfgDage  ftttt  m  Dem  3arc.  2)e  ccftc  te  De  ccftc  33rfgDacf)  m 
Dcm  Sfterfe  SStantc/  Dc  anDcr  fcor  ttnfcc  23con>cn  Daglje  Dec93aDcfd)op/ 
De  DccDc  Dc  fttUe  ^cfgDagt)/  Dc  wcDe  doc  unfcd  J£>crett  Jgcmmclfartl)/ 
be  pffte  poc  93fojrftcn/  Dc  fofte  fn  Dcc  Quatcrtempere  to  Q3fn;cftctt/  Dc  ffc 
V)cnDcpocfinttc3of)annf^93aptfftctt/Dcacf)tc  poc  ftmte;q3etcr$  nnDc 
^     *Pan>cte  ©agfcc/  Dc  ncg()cDe  fn  Dcn  acf)te:£)ag()Ctt  Darncgf)cft/  Dcx.ts 
Dc  ccffc  \>att  Dctt  S)Jiattett(Scptembcr/De  xi.Dc  Darnegbeftfitmpt/Dcxii. 
ncgtxft  poc  3Bt)ttac(jtctt.    QBctett  fcf)cfc  gt)  /  Dat  Deflc  xn.  33cfgDa()e  to 
vtaftcnDc  ft)tt  to  2£atec  ttnDc  fo  33coDe  njettte  to33cfpec£t)D/  unDeroc 
Dftj|e  2>ag()c  xn.  a(Dtt£  bcroacct/  n>en  fm  (5c(e  fct)eDett>an  Dcm  £fcf>a* 
mc/fo  gatt  fo  De  f)tlgf)ctt  (Engd  unD  Dcncn  cr/  uttD  tve  Dftt  cn3arf)olt/ 
Dat  t)£  cm  nitttcc/  off  ()e  geue  allc  SDagfec  xn.  qjunD  ©f)olocS  umme 
©oDe/  m  Dt)t  Dcttnc  ()c(t  vn.^afjr  /  ft)tte  3e(c  (ofct  ()c  patt  Dcc  Jpclfe/ 
nnD  fcorroeutet  Dc  enngljctt  123coDc/»c  Dtt  nnl/:c.  fo  fprtf  xii.Patemo- 

fter  ttnD  Ave  Maria. 

@o  n>c  De33ioDe  ttttfcS  J£>cren  3(£ftt  Sbrtfti  ettcm  pctwfrVtt  STratte 

tt)fl  Ct)tt  Pater  nofter  fpccfctt/  DC  fcf;n(  XV.  ^aC  a(fc  2)agf)C  f)ttnDcr  Pater 
nofter  fprcfett/  fO  VOClt  CttCm  SrattC  Cl)lt  Pater  nofter  fc  frr/UttDe  toOCWaC/ 

n>e  fe  mt)t  rcc&t  anDacf)tcSegf)crfngl)efprtft/  Dcm  (Scf)ct)n  v.®nnDe. 

2>e  crftc  ©naDe.  ©eSnafce  t)$/Dat  De9Kt)ttfd)emtDer  ft)ttcm<5(ecf> 
tein.35lunfc()cn(jcD&c/  dc  to  Dcc  Jfpcftc  PorDomct  tvcrctt  /  DattwrDett 
jlfnDcr  DcS  Jpemmelct)feS. 

S)e  attDcr.  3>c  ©ttaDe  t)$/  Mt  Dc  9Jit)ttf<Dc  fo  ccgnc  tvart/panaUett 
(SuttDctt/alfe  be  v>tf>  Dcr  ©opc  qttam. 

©c  DcrDe.  ©c  ®naDe  t$/  Dat  Dem  SJttjnfc&en  fcfcaf  Dat  $?on  twrDcn 
v»att  ©oDe/  oft  fje  alfcr  $tert(cr  IBIotl)  gc(ioctet  I)aDDc  ttmmc  De  gcue 
®oDc^. 

©c  wrDc.  ©e  ©ttaDe  tt/  Dat  Dc  9}li)ttfc[)e  mad;  mt)t  affttlfcr  Se* 
gcl)rfttcje  \>oc  De  3e(e  bfDDcn  /  De  ntflDe  ©oD  geuet  cm  adc  Dc  Selett  ttt 
Dcttt  ^cctljeteure/  De  Darfnne  fttt. 

©e  ptfte.  ©c®naDc  fe/DatDc  93tt)ttfc6e  Dc  Dcfic  Pater  nofterfpreft/ 
ftoruct)efttDeme3are/  oftmDem  f)alttcn3ar/  ofttnDem  SRancn/ 
©oD  xoil  ettt  Dat  fufpc  2on  aOeuett/  oft  ^c  fc  xv.^ar^aDDc  gcfproecn- 

2)t)t 


2.  Cap.  fte&en&e  Q3et>(acje,        *to  St.  Petri  fftrcfce,  ?|| 


5Dt)t  l)cft  fce  mil&c  ©ot>  fttfocn  opcn&arct  ftnen  &emriftn  ffinfcctlffm 
93rfin&cn/  tve  t>ut  t)6itt  fcggfjm/  unfcc  t>c$  ganfcn  jouen  l)cft/nocljtcrt 
t>at  (jc  DePater  nofiermc&tfpccfc/De  cn  fcijal  nfimmct*  ^ovlorcn  tveftcn/ 
fcc$  fcfjal  fce  fcfrr  un&e  tvi£  ftn.  S(mcn. 

V.  Stella  Matutin^.  &ermdb  Kouftert  t>Ofl  dtue&kjtbttrtj  (Quedeligburch)  &af  fle  rt&* 

gcfc^vie&etl.  Expliciuntftella;  clericorum  per  manus  Hinrici  de  Quedeligburg  <3c 
cetera  Kouftert. 

VI.  J.  A.  Manudu&io  ad  Epiftolaris  faciliorem  diclandi  compofitionem.      SDev  <jletc& 

\t%t  ^enamtfei'  fyat  t$  cjefc&rie&em 

VII.  gin  unfer  &e£  J&grren  CHRJSTI  ^a&men  er&tc&fefer  QSrtef,  m  mclcfxm  bfe  3n&6m  $u 

befferer  geler  beS@ontacj$  fo  rooi  al$  greif acjg  unter  Q5euro()uncjancjecV!efen  n>er&en, 
tntt  t>em  Foft  Scripto  be62Ipoftete  Petri, Davinnen  ev  &ejeucjetua|?  Dcr  £(£rr  CHRl- 
STUS  &en  35rtef  felber  cjefc&rie&en  &a&e.  *<£$  roivuuem  ejenetgtert  jlefer  nid;f  mi^ 
faflcn ,  tljn  all&iev  ju  (efcn  unt>  &ie  cjrofie  Unroiffen&eit  unD  Unwrfc&dmf&eit  &amalt* 
cjer  gcif en  DarauS  ju  &emercf en*  <8o  iautet  er  a&er  &er  Q)orfd)ri(ft  in  allen  cjleic&for* 
mia.  f) 

CHRISTI  Filii  Deiepiftola  deccelo  mifta  promeliori  obfervatione  dici  Do- 
minicse  &  Veneris,&  de  decimis  dandis. 

Incipit  Feria  ff)  de  Chrifto  deDominico  &  die  Veneris.  Quia  nefcitis  di- 
em  Dominicum  ckveneris  obfervare,propter  hoc  venitira Dei  fuper vos  &  fla- 
gella  in  laboribus  &  -  -  -  in  pecudibus  veftris,qu&e  poffidetis,  «Scveniet 
gens  peregrina  ,  que  alios  occidit,alios  in  captivitatem  feducit,'pro  eo,quod 
non  obfervaftis  diem  fanclum  Dominicum  &  diem  venerisin  abftinentia,ideo 
ullulant  fuper  vos  Iupi  rapaces,  <Sc  feducantqui  vos  in  profundum  maris  de- 
tnergunt  ,  &  averto  faciem  meam  a  vobis  &  tabernaculo  quod  fecerunt  ma- 
nus  mee  &  quicunque  malefeceritis  in  facra  ecclefia  mea  ego  judicabo,&  tra- 
dam  vos  &  fubmergam  vos  ficud  dimerfi  Sodomam  &  Gomorram,  quosterra 
abforbuit,  &  qui  ambulat  ad  alium  Iocum,&equitaverit  in  die  fancto  Domi- 
nico ,  non  ad  ecclefiam  meam ,  aut  infirmos  vifitare ,  aut  difcordes  ad  concor- 
diam  veram  revocare ,  vel  fi  aliud  facietis  flagello  duris  fiagellis  &  mittam  in 
vos  &  in  domos  veftros  plagham  &  turbationem  malam.  Si  quis  negotium 
fecerit  in  die  fan&o  Dominico  ,  exterminabo  eum ,  aut  fi  aliud  in  domo  fiio 
operatur,aut  capillos  tondet,  aut  veftimenta  laverit,  aut  panem  coxerit,aut 
quicquam  inlicite  operis  fecerit  indie  San&o  Dominico ,  exterminabo  eum,ut 
non  inveniet  benedi&ionem  neque  indie  neque  innocl;e,fedmaledidionem,6c 

mit- 

f )  2Jton  fan  !)icacgcn  fjalf  cn  ein  &cralei<&cn  &cm££rrn  chrifto  »on  Addberto  cincm^ifc&ofi'  in  grancT* 
rctcb/  Dcrum  DieSWittc  DcS  ac&tcn  3a&r<i)uuDcrt5  UbUt/anwHtyUtrt  €d;rcibcn/  rocli&c<  Dcr 

^CrrD.FABRlClUS    au^  BALUZll  T.  II,  Capitularium  Regg.  Franc,  fcincm  Codict  Apocrypho 

N.T.p.i©9.fqq.  cinocrlciDcf/  »n0  mif  flclc5rfcn  SinmcrdMnacn/tpic  crjut&unp|If3cC/Ufr|c|m 

•  W.       f  f )  ©OU*  litcra  hcijfCU. 

I.  C^ette  ittv&anb,  $  t 


3  46  Ucltoitbeit  uttb  HAcfrrtcbeett  5.  Period. 

mittam  in  domos  ejus  omnes  infirmitates  fuper  &  fuper  filios  eorum,  fi  quis 
caufaverit  in  diefan&o  Dominico,  aut  tra&ationem ,  aut  contentionem  aut 
illicitum  rifum  commiferit ,  immittam  in  eum  malum ,  aut  deficiet  aut  difper- 
gatur.  Audi  popule  meus  incredulus  &  generatio  prava  &  perverfa  quianon 
vultis  credere,pauci  funt  enim  dies  veftri,  cottidie  appropinquat  finis  vefter, 
ego  fum  patiens  patiens  fuper  vos  &  exfpeclo  peccatores,  ut  convertaris  ad 
pcenitentiam.  Audite  omnes  populi  &  videte  ,  ne  quis  jurarit  in  die  fanc~to 
Dominico.  Ego  ipfe  Chriftus  refurrexi  a  mortuis  tertia  die,  hoc  eft,  indie 
fan&o  Dominico ,  die  veneris,  in  qu£  debetisjejunare ,  ad  quam  ordinavither- 
bam  &  oleum  comedere  &  obfervare  veftram  vitam,  pro  qua  paffus  fui, 
pro  veftro  ipfe  falute  &  in  ipfo  die  refurre&ionis  mee  eripui  vos  de  inferno  & 
de  poteftate  diaboli  omne  genus,quamlibet  provocatus.  Notum  eft  vobis 
quod  in  fex  diebus  feci  coelum  &  terram,mare  &  omnia,  quas  in  eis  funt,  fe« 
ptimo  requievi  ab  omni  opere,ita  &  vos  requiefcite  ab  omnibus  operibus  ve- 
ftris  tam  fervi  quam  liberi  fi  vultis  vitam  aut  requiem  habere  mecum.  Amen. 

Dico  vobisfi  non  cuftodieritis  diem  lan&um  Dominicumdehora  nona  Sab- 
batiusque  ad  horam  primam  Secunde  ferie  &  diem  veneris  in  abftinentia  do- 
minico  die ,  anatifabo  vos  cum  patre  meo  &  non  habebitis  partem  mecum, 
neque  cum  angelis  meis  in  fecula  feculorum.  Amen. 

Iterum  dico  vobis  in  veritate  ,  fi  non  cuftodieritis  diem  fan&um  Domini- 
cum,intotam*)fuper  vos  iracundiam  &  ignem  &  fuIgura&accorufcationes& 
tempeftates,ut  pereant  labores  veftri  &  delebo  muros  veftros&  nondabo  vo- 
bis  pluviam,&  ita  auferam  vobis  frudtum  terre.  Iterum  moneo  &  prsecipio 
nobis  ut  juftas  decimas  michi  reddatis,&  facerdotibus  meis  decimas  meas  fi- 
deliter  auferte  f)  quod  qui  in  decima  fraudaverit,  five  in  anima  five  in  tem- 
pore ,  non  videbit  vitam  eternam ,  &  in  domo  veftra  infantes  nafcuntur  non  au- 
dientes  neque  ambulantes.  Amen  dico  nobis  fi  cuftodieritis.diem  dominicum 
&  diem  veneris,aperiam  vobis  cara£teres  celi  &  in  omni  bono,  &multiplica- 
bo  vobis  fru£tus  terre,&dabo  vobis  pafcem  ff)  &  elongabo  dies  animarum 
veftrarum ,  ftabo  in  vobis&vos  in  me,&  fcietis  quod  egofim  Dominus  &pater 
non  eft  alius.  Amen  dico  vobis  fervi  obfervatis  diem  Dominicum  &  diem 
veneris  omnia  mala  auferam  a  vobis.  Precipio  vobis  facerdotibus,ut  unus- 
quisque  veftrum  epiftolam  &  queret  &populo  meooftendatfanclis  Dominicis 
diebus,ut  credat  illam  divine  cum  mifla  fit,quod  fi  non  credideritisanatema- 
tifabo  vos  usque  in  Seculorum  Secula. 

Ego  PETRUS  Epifcopus  indignus  juro  per  Dei  majeftatem,  qui  fecit  celum  & 
terram ,mare & omnia que  in  eis  (unt,&per  Chriftumjefumfilium  ejus,&  per 
Spiritum  San6tum,&per  fancliflimamvirginem  Mariam,&per  omnes  fanclus" 
aneelus  Dei,&  per  omnes  fan£tasPatriarchas,&  Prophetas&duodecimApo- 

6  .  ftolos 


*)  £at  fdncnScnfum  foUmeUctd)f  infandam  fwiTen.  f  •  Artertc  rotl  cr  faqen. 

tt  j  Paccm.   €$  fcljetnet  abtx  foiernug  Ocr  Scrfmiser  nuS  2Bclfc|)lanD  gercefen  ju  fetn  n>fe  <£r  Um 
«uc&  untcn  wr  cito  fcito  fcfjietinf. 


a-Cap.  fte&enbe Q5ep(age.  t>ott  St.Petri  ^trcfec.  % 47 


ftolos  &  omnesSan&i  Martyres  &  confeflbres  virgines,  &  per  omnia  Sanctorum 
corpora,&  per  reliquiasfan&orum,  quod  ifta  epiftola  non  eft  formata  manu  ho- 
minis  neque  fcripta,  fed  eft  digitis  Dei  &  Domini  noftri  JhefuChrifti&efttrans- 
mifla  de  leptimo  celo  &  de  trono  Dei  in  terra ,  qualiter  diem  fanclum  Domini- 
cum  &  diem  Veneris  obfervare  &  cuftodire  debetis. 
VIII.  @n©ebet&mitjn>ei  taufeni)  3af>ven  2lblag. 

Hec  dicas  inter  elevationem  &  tertium  Agnus  Dei  &  habebis  duo  M.  annorum 
indulgentiarum. 

Domine  Jhefu  Chrifte,  qui.hanc  Sacratiflimam  carnem  de  gloriofe  virginis 
Marie  utero  aflumpfifti,&  pretiofiflimum  fanguinem  tuumde  fan&iflimo  late- 
re  tuo,pro  falute  noftra  in  ara  crucis  effudifti , & in hac  gioriofa  carne  a  mor- 
tuis  refurrexifti  &adcelos  afltendifti , & venturus  escum  gloria  judicarevivos 
&  mortuos  in  eadem  carne,  liberanos  per  hoc  facratiflimum  corpus  tuum, 
quod  modo  in  altari  tradtatur  ab  omnibus  immunditiis  &  periculis  nunc  &  in 
eternum.  Amen. 

Scito  *)  Sequetur : 
Ave  vivens  hoftia  veritas  &  vita,  inqua  facrificia  cun£ta  funt  finit.a,  pras- 
ftatrecclefia  jugiter  munita. 

Ave  vas  clementie  ftrenuum  dulcorum  ,in  quo  funt  delitiecelitefaporum, 
veritates  falve  tota  falvatorum , Sacramentum  gratie,pabulum  animorum. 
-     Ave  manna  celitum  vic~his,legaliter  datum  inviaticum  mifero  mortali,me- 
dicamen  mirificum  morbo  Spiritali ,  morte  das  Catholicum  vite  immortali.  ■ 

Omnibus  devote  prefcriptam  orationem  recitantibus  Papa  INNOCEN- 
TIUS  tertius  indulfit  indulgentiarum  fummam  trecentorum  quinquaginta  die- 
rum  &  totidem  Karenas  peccatorum. 
IX.  Remotio  JOHANNIS  Papas  XXIII.  perjSynodum  Conjldntienfem. 
X.  Sermo  de  vifitatione  MARIiE tfuper ,Exfurgens  Maria  in  diebus  illis  Luc. I. //»- 
c ipit :  In  Evangelio  hodierna:  f  eftivitatis.  $&a£  (£ni)e  lailttt  affo :  Quse  (monta- 
na  coeleftis  Patrise)  interpellante  Dei  genetrice  acbeata  Maria  cujus  hodiefe- 
ftum  vifitationis  recolimus  nobis  omnibus  coferre  dignetur  Pater  &  filius  Sc 
Spiritus  San&us.  Amen. 

XI.  Duo  fermones  de  paflione  Domiaica,  t>0tt  lirttet*fci>icb(td!>Ci'  Jpanb. 

£)ie  evjieOvet)c  i(!  tibev  t)ie  SQSovte:  StetitHesdras  fcriba  fuper  gradum  ligneum  &c. 
Neh.  VIII.  imb  fdncjet  alfo  an:  Sicut  diciturin  Ecclef.  tempusloquendi,  &  tem- 
pus  tacendi , unt)  en&ijjet  |t$:  Quod  nobis  parare  dignetur,qui  eft  benedictus 
in  fecula  feculorum  Amen. 

$Die  anbeve  fdnget  |tc&  mituenSOSortenatt:  Eruntfigna  in  fole  &  luna,  unb  enbt* 

$et  |tc&  mit  biefen :  Qui  fe  exiftimat  ftare  videat ,  ne  cadat  &c.  Qa  t>entt  ttaa) 
allenUmffdnben  mitttn  in  ber  Diebeaufgefjdrettlt. 

XII.  Liber,quidiciturMANIPULUS  CURATORUM. 

■  $t  %  3)er 

*)  Cito.  "^ 


348 Utgtmfren  uttb  Vlt&xidxm  5.  Period. 

£)er  CBerfafier  GUIDO  de  MONTEROCENSI&arWefe*Q3uc&in  DerAn.TTTc" 
Thurolu  ac$eicl;mfer  gufc&rifff  Raymundo  Valentium  Sedis  Epifcopo  aufoetra* 
gen.  €r  WirD  fon(i  de  monte  Rotherii  *>on  TRITHEMIO  aenannt ,  OUDINUS 
fceifief  if)H  de  monte  Rocheri,  unD  in  Dem  MSS.  fo  Der  arojfe  BALUZIUS  f>tebet>ct 
befa|s  (v.  Catal.  n.  235*.  fbl.)  roirt)  er  Durcj?  Rocherii  audaeDrucff.  Q5et  POSSE. 
.  VINO  unD LE -.  ALLATIO  ftnDen  n>ir  fcinen 9?af)men de monte Rochen  aefctyrie* 
fcen,  €r  fucf>ef  tnir  Diefem  55ucf;e  Die  anaeijenDen  ^riejter  gu  unterric&fen ,  man  haf 
1$  nacD  ^emelDfenALLATll^erid>f,m  We©riec&ifc5e  @prac5e  tlberfeftef,  fonff 
aberift  es  An.  1491,  juSOeneDia  im  3>ttcf  &erau$  gef ommen.  ©iefteV&rrD.FA- 
BRICII  Bibliothec.  Eccief  in  notis  ad  TRITHEM.  1,  c. 

XIII.  Legenda  de  S.  KATHERINA. 

XIV.  Di&onarium  Theologico-Scholafticum. 

€s  ift  aefpalfef ,unt>  im  xiv.3a&r>&unDert  auf ^craament  gef$riefcn,  aebef  abet 

mit  Dem  'SBorfe  Paupertas  ju  €nDe. 

guv  ^robe  roil  tcb  Den  $ifuf  Filius  hominis  fjerfe^en : 

FILIUS  HOMINIS.  Nota,  quod  Dei  filius  perfonam  fuam  noluit  per  di- 
gnius  fed  per  humilius  exprhnere,  fe  filium  hominis  frequentius  nominando. 
Ethocv.decaufis  videlicet  propter  generationis  fingularitatem  declarandam, 
propter  excellentem  humilitatem  implendam  propter  miferationis  paternitatem 
exhibendam ,  propter  paflionis  immanitatem  exprimandam  *)  &  propter ju- 
dicii  audtoritatem  exfequendam. 

De  I.  Matth.  XVI.  guem  dicum  homines  effe  filium  hominis.  Ipfe  enim  fuit  in 
terrisfine  patreincoeJis  fine  matre,  vos  veroex  utroque,  &  quemadmodum 
hoc  rarum  &  inauditum  fuit  dicente  Yfa.  XL.  **)  Jjjhtis  Audivit  unejuam  tale  & 
quti  vidit  huit  fimi/e, eodem  modo  Judad  blafphemantes  dixerunt  Matth.  XIII. 
JSIonne  hic  efi  filius  fabri  &  Maria  mater  ejus  &fie  [candalicabant  eum,  unde  admi- 
rantes  dixerunt  Joh.  XII.  Jguis  ifle  filiue  bominu. 

De  II.  Matth.  XIII.  Fi/ius  hominis  non  venit  miniflrari  fed  miniflrare.  Ecce  quo- 
modonomine  &ratione  oftendit  fuam  humilitatem!  Oquam  humilitermini- 
ftravit  quando difcipulis  pedes  lavit.  Angelus  in  Luca  II.  nominavit  eum  filium 
altiflimi,  petrus  filium  Dei  vidi ,  Ipfe  verofiliumhominis,  inhocquorundam 
improban^  fuperbiam ,  qui  in  generegloriantur.  Cum  enim  humiles  aliqui  ha- 
beant  parentes,  majores  tamen  fui  faspius  nominant.  Exemplum  de  mulo.  Sic 
Juda?i  Joh.  VIII.  Semen  Abrab*  fumus  nulliferviunquam.  CIRCA  PRIMUM ,  in 
fignum  humilitatis  ait  Dominus  ad  Ezechielem  prophetam.  lili  hominu  mitto  te 
adfilios  Ifraelgentes  apo/tatrices.  GREGORIUS:  Saepe  filium  hominis  prophetara 
vocat,utoftendat,quantum  habeat  ex  carnis fragilitate  nefuperbia  extempla- 
tionis  magnitudine. 

De  III.  Luc.  XVIII.  Herico  tFiiiDavid  miferere  mei ,  quoniam  mifericordiam 

docuiftiLuc. XVIII.  ***)  Efiote ergo mifericordes ,  quiafater  vefiermifericorsefty 

quia 


*)  Expriraendaaj,        **)  LXVI,  g,        ***)  vi. 


ii  Cap.  fitbmbt  $5tyla$t.  *M  St  Petri  &itd>e.  549 


quia  lplam  opere  multipliciter  ad  implevifti  Matth.****)  Mifereor fuper turbam. 
Exhumanitate  noftra  afiumta  didicit  naifereri  &  efle  compatiens.  AUGUSTINUS. 
Nullus  ergo  de  miferiCordia  Dei  defperet. 

De  IV.  Jo.  VIII.  Cum  exalmveritu  filium  bominu  tunc  cognofcetu  quia  e%o  fum, 
feilicet  Chriftus  filius  Dei  Gtoffa  DifFero  cbgnitionem  veftram  ut  impleam  pas- 
fionem  meam ,  quia  additur  Cor.  II.  Si  cognoviffent  nunquam  Domimm  glorU  cru- 
cifixifent.  Jo.  XII.  optat  exaltari  filius  hominis  fcilicet  in  cruce.  De  immani- 
tate  paflionis  ait  o  vos  omnes  qui  tranfituri  per  viam.  Unde  ergo  dicere  po- 
tuitdefeidem  Joannes:  Mulier  Ecce  filius  f»«*,quafi  dicat ,  ex  te  habeo ,  quod 
paflibilis  fum.  Unde  cum  in  tanta  auguftia  eflet ,  clamat  ad  patrem  non  ad  ma~ 
trem.     De «/ ,  Deus  meus  ut  quid  dereiiquifiime» 

De  V.  Jo.  V.  Poteftatem  dedit  ei  judicium  facere ,  quia  filius  hominis  eft, 
lande  fignum  paflionis  fux  oftendit,paflus  tanquam  homonontanquamDeus. 

Magnam  ergo  fiduciam  parat  ele£tis ,  quod  fuper  ipforum  tenebit  judicium 
b.  Jam  menon  poteft  fpernere  fecure  ergo  exfpe&a  venientem  ad  tale  judi- 
cium. 
XV.  Commentarius  in  regulas  vitse  fub  CATONIS  nomine  venientes  ;  obev  rofc 
im  ©d)(ufie  ftttyt  CATHO  cum  reportatis  ift  i7.Q5(dtfev  avof?,  attf  ^Jevflamenf  a.c* 
fcjmeben,  ttnt>  fo>einet  dffcvatebatf  t>ov(>evaefjent)c  Diftionarium  jufein. 

XVI.  Fragmentum  vocabularii. 

€$  btgxtifftt  uie^menet(td;erSifa)e,unt)t)te^Sdvferau^  fc>emT.  unt)V.in(ta). 
£)evaeneiate£efev  nefjmenacj>fo(aent)e$  juv^vobe» 
Ethymus,  #UJC.  Cuicca    QJovne  Capedo     €u(ina.     Cancer,£rCUCf 

Eftaurus    <£aWaU        Murena  £ampvet)be  CornilIa,@vunt)em  Torpedo,£Rame 

Pecus.     Cvable  Murenula  ^eat)enOaf)C     Fundiculus  idem       Lodallia.   ^innc 

Polypus  Idem.  Oftrum  9H$i(fc().      *        Saxillis ,  Q5refme.       Lubigo,  ©fef cfttf* 

Gamarus  (gaftW.         Saxatilis, ^avfancl  Sobinus , @tt)nf.       Pufillus,idem. 

Efto  £a§  Sillago,    q3Iet>.  Rumbus,(gfOV         Rufcupa  Q3ttfftn0, 

Lucius      Jg)cfrct  Polides,idem.  Golna,  QMe^e  Alloca  DWW  * 

Talaris  bev€uDev  Tempeftivus ,  fitlefert 

Talus  en  QQRovpef  Tempe  locus  deleftabilis. 

Taxare,eftimaretWutna$en  Temperies,  af)efempevf. 

Taxus,eftarbor,^)u(§  Theatrum,  ©peclfjuf?. 

Temerare  ttevtnimmen.  Tedere  ,  t>evt)rcfett 

Temere  uumlifcn.  Tedium  ^evbvefntfic. 

Temerarius  bev  Q3eVCUCl  Tema ,  Q5owet)C. 

Temeritas  bcv  £)um()etf  Tenor  ,"t)C  <&i\\  t>att  be  ©CVtff 

Temo  btfjfe  Tenacitas ,  bev  #avt)i$eif 

Temetum  forte  vinum,  Tener ,  mdvc* 

Temulentus  Devbvucfet  Tenellus , juvenis. 


****)  M«c,VUU, 


&t  %  Tenere, 


3fo 


Uttanbtn  unb  n&ti&xi&un 


?.  Period. 


Tenere,mor(efe. 
Tendere ,  vecf ett. 
Tentorium,§e(f. 
Tepere  fauen,Tepefcere  idem. 
Tepor  ©lapljepf. 
Tepefcens  t)ev  lauet  vel  n>tfef* 
Terebrare,  Jg>D(en* 
Terebintus,  ett  Q5ottt. 
Terere,  tvvittett. 
Teredo,  ett  2Bini)e(fett* 
Teriftrum ,  (£fl(jet)e  vel  £itiettvife. 
Teridrium  Jfpatlbbocf 
Terrere,  ttevfcevett 
Tymiama ,  30Bt)VeC 
Tympanum ,  Q3utt0^e* 

XVII.  Gloflarium. 


Tympus,  bitit;niafje 

Tynea,  $)?utttf  vermis  fubterraneus. 

Tyntura,  QSeviW. 

Typus^ictttffe  vel  befeiinea)(ic, 
Typice,befef(icf. 
Tytillare,  cufelett. 

Tytuba,  (tamevett. 

Tortura,Que(maf)e. 
Toxicare,  twafteuett. 

VacilIare,SSBancfe(m 
Valitudo,uuc()fecf$ct)f. 

Validus,t)UO)fec&. 
Varix  etl  5it)t)eve* 


©si|t  auffpergamenf  unt>  wvmttfb^im^evjefienbenSa^ttbevfaefcfriebemunb 

ftat  neun  acfpa(tete  SMdtter.    3m  2(nfanae  fiefjet  uiefev  qfer* :  Principium ,  medi- 

um,   finem  regat  alma  Maria. 

gu  €nt)e  aber  ftnuetftcf):  Detur  pro  pena  fcriptori  pulcra  puella.  Amen. 

©f at  einev  ^fco&e  abe.i:  bienef  t)a$,ivag  fjiev  fofaef. 

Audert,  <£one  roefetn 
^orrfrtf,tjovn)evpen. 

Amazon  i.virgo,  &  dicitur  ab  a  quod 
iine,  <5c  A/*/to,  mamilla,  quafi  finc 
ntamilla. 

^w/V/r*,(£fet)ett 
dwmare,  fonemafen 
Adept ,  pinguedo  frumenti 
AUba(irum,  ©fenbufie 
AUodium,  epafjen 

Alternatim ,  futtuevfiafjett. 
Amarica ,  J£)o(t*2Ippe(. 
^*j ,  apitula ,  ben 

Arbu/lui,  #aaijen 
Armus^  Q300> 
Ariolare ,  ^OWVtt 

Arioluty  Qroueprer 

Aroma,  £vu&e 
Arvum^tlt 


Arceo ,  1.  e.  removeo. 
Abdicare  ,   negare 
Abjugare ,  disjungere. 
Ablattarc ,  a  la&e  feparare». 
Abiuere,  lavare. 
Abglomerare ,  accumulare. 

^/«rjr*,  tovfueren* 

Abrogare,  deftruere. 
Abforbere^  DOVSfufett. 
Adoptare,  §Ott)Unfcf)en. 

^««^r^oftiuftett. 
AUegare,  i.  e.  fermonem  attentum  fa- 
cere. 

^»//c//>4r*,Dorart>en. 

Arigere ,  i.  virgam  virilem  erigere. 
Aufculmre,  diligenter  audire 
Aftipulari ,  convenire ,  vel  promittere 
«rf/?ar<r,bi|tcn. 
Appropinquare,  ^ettefett. 

*##//,  enfbvufett. 


2.Cap.fte&ent)eQ3et)fagc. 


WttStPetri&trc&e. 


?n 


Jfcui  ©pinne 
Atrox,  ^Bveit 

Atrocitas,  °B&Vttf)ti&t 
Auguftus,  (?Del 

Blandire ,  dulciter  loqui 

Bajuius,  S)regf)ev. 

Bacbariy  infanire. 

#4fr,<Stapcf 

Barbaries ,  (gflent>C 

#/?/«/,  rolifpenDe 
fltf«/,23ofevaf. 

Cenfere ,  judicare 
Cotapbizare,  #af(?fd)fag(jett 
Centuplicare ,  centiesplicare. 
Circummunire ,  circum  fepire. 
Carnificare^  vendere  carnes. 
Cacbinnare ,  fptfCtl* 
Canorus  ,  ^)eIItQ> 
Carruca,   5?ave 
Catervatim ,  gef$avett 

a**»,  wvfjolen 

Clanculum ,  t)Crf>Oltm*C&5^9^ 


"*«'/?<* ,  3§agfjenman 

Amygdalum ,  $Januelfevne 
Apofiema ,  (^roel 
Auellana,  28afln0f. 

Bajulare  ,  portare. 
Baptizare,  beare ,  beatificare. 
Bhfjthemare ,  deum  irridere. 
Barbarus  ,  eflenbio) 

£'£<*>  €arve 
*^r#/,  g&mDvufc 


Cafitolium ,  £)mgfjuf. 
Caracler  ,  $pfctt 
Calcutus ,  Iapis  in  vefica. 
Cancellare,  fd)Vattcfcltt 

Crf^w,  tM 
c^/,  Sovff 
c/4ȣ*r*,fcf)af(ert 
c/^4,  Q$afune. 

Ckronymus  ,  divinus  hseres. 

carbafus,  ©egfjef. 
oyfrr,  25euev. 


c/4^/,  ^JMagfye 
XVIII.  Itinerarium  in  terram  San£ram. 

3ft  eine  QSefcbreibung  be^  gef  obten  2anbeg  auf  2  r .  ^evgamenf  t\v%$ltit  t  ev  enf  roovf* 
fcn.  3)ie  £)att<u,fo  ftc  gefteflet  obev  abgefcbvieben ,  Ubkmt  ftcf?  fo  voof  tn  QMftwng  uer 
Q3ucljftaben  a(S  aud)  in2Ibfuv£ung  uev  20rivtev  uevgfeicben  2Ivt,  al$icf>in<ScI;vt(f* 
ten/Dietm  Dvet)jef)enDen  3af)v;fjunt>evt  enfftanDen,angervoffen  f)abc. 

£)ev  ^evfaffev  f)at  ftcb  in  Dev@cf)vift  gav  nicfct  genannt ,  aucf;  uteSeitnicjjt ,  m 
voefcbcr  <£v  ge(ebef,  entuecf et 

^an  batabevin  uenfofgenuen  Seiten  utcfefbe  einem  ^dnc^ett  auSuem  ^vebtgev* 
Ovuen  uev  An.  128$.  fofl  ge(ebet,unt>BROCARDUS  gebeiffen  baben^ugeetgnet. 

£)od)  ftnt)  uie©efcf)id)t^cbveibev  in  oerBenettttuitg  ©esX^erfaffersuui  d)au£ 
nicbt  etntg ,  angefef>en  3f)n  eintge  BROCARDUM ,  anuere  BORCHARDUM ,  fev* 
nev  BURCHARDUM  unt)  abevmaf  BURGARDUM  nennen.  AMB.  deALTA- 
MURA  in  Bibliotheca  Dominicana  giebet  tbm  uen  ^owabmen  BEATI.  2fnt>eve 
a(£jOS.  SIMLERUS  in  Biblioth.  GUI.  CAVEinHift.  Lit.miuPHIL.  BOS- 
QUIERIUS,  t)evibnsu€dflnAn.T624.tn8.an^Mtgef]efletbat,nennen  tffnBO- 
NAVENTURAM  BROCARDUM,  rodcben  lefcfevn  JAC.  ECHARDUS  T.  I. 
Scriptor.Ord.  Prasd.  roiuevfpvicf)t,unu  i>evmeinet,  uaf?  uiefev  QSevftofi  ua|)ev  rubre, 

oag 


M*     ' Uxtunbtn  tmb  Hacbricfrteti $.  Penod. 

tafs  infonberfjeit BOSQUIERIUS  eittcrt  BONAVENTURAM  BROCHARTattS 
l)em  Minoriten  Orbcn  bcv  An.  i  s  n  ♦  fctnt  Oveife  nacr)  ^enjfalem  unl)  t)en  SSevg  Sinai 
fcefc&vieben,  fiiv  t)en  dffercn  BROCARDO  bem&ominicanerangefefjen  fyabt. 

©o  ftmtmet  manaucf;  roegcn  bttVattvlanbee  biefetf  BROCARDI  nicr)t  tiber* 
ein,  (tntemal  tf>m  bafb  fa)fecf;tr;m  ber9W;meTeutonici,balb  aber  infonberfjeif  Ar- 

gentinenfis  ober  Argentoratenfis  roivt)  betjgefugef ,   Ullt)  REINERUS  REINEC- 

CRIS  fjdff  if;n  in  t)ev  X>wefce  $u  biefeS  $dutf)t$  Sfuflage  fuv  einen  XVeftpfy** 
Itriger. 

9?od)  gvoffere  Unricbtigfeif  ftnbet  ftcf;  in  bev  Sete*  £)enn  bafi  icb  bafcon  ntcr>ffa^ 
ge,ba§  CASIM.  OUDINUS  in  bem  25vtefan  JAC.  BASNAGIUM,  roeld;er  T. 
IV.  Lea.Ant.H.CANISH  Ed.  noviftju  finben  ifl,  bem  t>ovgebacr)fen  ALTA- 
MURA  beimifief,  obtt)OfIe@r  in  Appendice  ad  Biblioth.  citatam  baf?  BROCAR- 
DUS  An.  i2i8.fcl)on  inbcnOrben  getrcfen  fci,  trt Q5etrad[>f uncj  ev  fofcr)e£  roiberbie 

^QBavf)eit  tf)Ut,  forotl  MALUENDA  in  Annalibus  Ord.  Dominic.  auf  roefd;en  flcf> 
NATALIS  ALEXANDER  Hift.  Eccl.  T.  XX.  c.  4. 6c  s .  berujfet ,  i)a$  £r  berQ}er* 
fafier  1 222. gelebet  Ijabe.  Q5ei  t)em  1 2 3  g.  3af;r  erjel)let  ALTAMURA  feine  ©cftrif* 
fen,roeIcr;e$G.CAVE  beim  i26o|ten  tfjur.  An.  1285.  fof  <£r  aufbenr25ergcGil- 
boa  gerocfett  fetn,  roefd;e$  man  mit  feinen^Borten  ju  erf)drfen  Dermetnef/roelcben  Um* 
ftanbt>orgebacr;tev  OUDINUS  aucf;  inbemi)orent>eI;nten^enb'©cbreibcn  furbaS 
etnjige  geroiffc ,  fo  man  i>on  feincm  £eben  l;at ,  auSgiebef.  €r  fofl  be$  ju  £t'on  (An. 
J 27 3.)gef>altenen  Conciiii  in  fetner  (bcr)rift  gebencfen,  aucr) t>a§ £r  jebn  3»ar)r  in  bem 
gelobfen  £anbe  jugebracbt  fjabc ,  <£rroer;nung  ff;un.  €nblt'cf)  faget  NATALIS 
ALEXANDER  1.  c  t>on  3r)m  bag  £r  aufier  ber  Q5efd)reibung  be^  cjelobtett  kant 
fces  tin  35ud;  oom  ^urcf en^riege  r»crferf iget ,  unt)  bem  ^dntge  p^tlip  t>on  ^rattcfr 
tetcfc  An.  1 3  j  2.  $ugefd;riebcn  f)abe.  2Bann  nun  biefes  ftcrj  foi)err}teIfe ,  fo  rodre  er 
roeit  ubtv  funfjig  geroefen,aIS  erfeinein  roeif  enffernete  €dnt>ev  angefielte&eifcnange* 
trefen,  unbfjdtte  nacr)fo  Dieler  uberftanbenen  Wtf;e  nocfrfunfeig  3af;v  ba$u  gefebef, 
roefcr)e(>  fcf>tt>crCtc^  ju  glauben  ifr» 

©0  (timmenaucr)  bie  Exemplaria  biefed  Q5ucr)^  burcr)au^nid;t  ubmin.  Q5ort 
ge^rticFtert^abeicJ)t)iergefeben:  REINERI  REINECCII  $u?»3?agbeburg  Anno 
if87-  ttt  4to  gebrucf f . PHIL.  BOSQUIERII  ju^anAnnoi^^^gvo*.  HENR. 
CANISII  inLed.  Antiq.  T.IV.  edit.novifT.  unb  JO.  CLERICI  ittl  Onoma- 
ftico  urbium  &  locorum  terrx  Sanft» ,  Amft.  1707.F0I.  2IUein,  \X>it  bte©d;ret'b^ 

2lrt  tn  bemfelben  gan^  unferfc&teben  ijt,  fo  gefjef  (te  auc&  i>on  unferm  Petrinifcf)en 
Exempkr  gan^  ab,  unb  ob  e^  gieidf)  5infang^  in  ber  ©acf;e  felbft  eine  Ubereinfttm* 
tnung  ju  bIeibenfc&einef,fofinbet  ftcr>  t>ocr>  bct  genauer  llnferfuc&ung  ba$  2Biberfpief. 
gum  Exempel,  roa^  »on  bem  1285. 3a^r  erroef^netiioorben,  pnbet  ftcf;  blof  trt 
reineccii  unb  BOSQUIERH  ^uflage,  ic&  tvil  bem  geneigfen  &fer  Da»on  ei; 

MSS. 


2.Cap.fie&enbeQ3ei)fa^ 


tfOrt  St  Petri  l&trcfcc. 


3tt 


MSS.     PETR. 

Nec  vemm  eft  quod  dicunt 
quidam  quod  neque  ros  neque 
pluviaveniat  fuper  montesGEL* 
BOE,  quia  cum  in  die  b.  Marti* 
ni  eflem ,  venit  ibi  fuper  me  plu- 
via  ita  quod  usque  ad  carnem  fui 
madefactus,  fed  &  vallis  de  ipfis 
pluviis  repleta  fuit  de  ipfis  aquis. 
Verum  eft  tamen  quod  in  quibus- 
dam  iocis  petrofis  funt  <5c  aridi 
6c  fteriles  ficut  alii  montes  lfraei. 


PHIL.    BOSQVIERII. 

Nec  eft  verum ,  ut  quidam 
putant  ,  neque  rorem  ,  neque 
pluviam  defcendere ,  fuper  mon- 
tes  GELBOiE  ,  quum  in  memet 
ipfo  anno  Domini  MiIiefimo,du- 
centefimo  o&uagefimo  tertio  & 
pluviam  oV.rorem  in  iilo  monte 
lim  expertus. 


REIN.     REINECCII. 

At  certe  hoc  non  eft  verum: 
Nam  in  fefto  divi  Epifcopi  Mar- 
tini  montem  ipfum  afcendi  ,  <5c 
adeo  pluit ,  quod  usque  ad  car- 
nem  madefa&us  defcendi.  Infu- 
per  eadem  vallis  inundavit  de- 
fcendentibus  aquis.  Alio  infu- 
per  tempore  fuper  ipfum  GEL- 
BOE  dormiens  fub  divo  cum  aliis 
multis  rore  perfufi  fuimus  fupra 
modum  ,  &  idquidem  contigit 
in  omnium  fanctorum  fefto  anno 
falutis  1285.  Eft  tamen  verum, 
quod  ejusdem  quaxlam  partes 
faxofce  aridx  funt  &  fteriles  ficut 
&  alii  Ijrael  montes. 

HENR.     CANISII. 

Nec  eft  verum  quod  dicitur 
de  monte  GELBOE,  quodineo 
nec  ros  nec  pluvia  defcendat; 
Quia  cum  in  die  fan&i  Martini 
eflem  in  valle  Jezrahel  fub  mon« 
te,  vidi  pluviammaximamfuper 
montem ,  quse  etiam  aqua^  ad  nos 
defcenderunt  de  monte,  verum 
eft,  quod  fterilis  eft  &  aridus  & 
petrofus,  ficut  pene  omnesmon- 
tes  in  Jfrael, 


JO.    CLERICI. 
Defunt  haec  omnia. 


Q3on  bref  utttf cbrucFteit  Exemplarien  Qkbtt  un$  ECHARDUS  I.  c.  9?ad>nd>f, 

fcatf  ctfte  ijtju  (Dpfott  ftt  uem  Collegio  Marise  Magdalense,  e$  ftcftef  aber  \\i($)ti)Qt 

bti  roomuf  eS  aefcfrrieben ;  t>.ag  groeite  rotrt)  $u  25afel  aufae&aben,unt>  ift  auf  ^api;r  ac* 

fd;riebem    2)a$2>rifte  finuef  (tcf  su^leretirj  auf  93er(janienf*     3n  aflen  breim 

1.  C^ette  3  tcr  25<wfr,  $  »  tcmmt 


3f4  Ur&wbett  utib  Hdctmcfctert  $.Period. 

fommt  uer2lnfancj  mtf  unfermCodice  ubercin,  t>a^  €D7t'rte((le  abcr  nur  afltjftt'n5fn* 
fefjttna  t)eS  (Snt>e&  £)as  erffc  unb  fe£fe  nennet  Den  QSerfaffer  BROCHARDUM  in 
ber  Uberfc&rtft  /  t>ai5  Sroetfe  aber  fa^jct  tn  uerfefben  t>ie  ©c&rift  fei  per  quendam 
qui  oculis  fuis  vidit  cjemacf;t;  3n  t)em  erjten  fM;en  tn  uer  CQorrcoe  t)ie  2Borfe : 
Ego  frater  Brochardus  ordinis  Prsedicatorum  videns  quam  plures  fideles  &c.  t)a* 
Jjonroeif*  aber  unferCodextticf)fg,ateroefd)er  fd)fecr;ff)in  fe£ef:Verum  vidensquos- 
dam.  ECH ARDUS  faaet  I.  c  im  Prologo  fjabe  t)er  Q}erfaffer  angejeicjet/uaf*  cr  jeftn 
Safjr  uac>  £ani)  erfunt>et  f)abe,  ba$f)C\bt  id)  aber  in  unferm  Codice  ttercjebenS  cjefu* 
cjief.  3n  uer  Dtcineccifcl;en  £erauScjabe  aber  ftebet  uiefeS  »on  ucrt  jefjen  Safjren,  im* 
gfeicjjen  roa6Dont>er  QSerfammfuna.  uer  ©eijtfic^en,  uieju  Lion  Anno  i27$.cjef)af* 
f  en  cjemefbet  roirt) ,  jroar  in  t)em  Text,  aber  fancje  fjernadj,  Da  unfer  petrfttifc&ce  MSS. 
fc&on  $u  (Snfce  cjeaanaen,  n>efd)eSi>er@cf;reiber  mituenen  oben  bemefufen  28orten 
Unt)  uem3nfa6:  Benedi&us  fit  Deus  &  San&us  Matthaeus  Amen ,  etluicjef.. 

$u$  btefen  affen  cr^tebet  ftcf;  t>ag  uer  9M)tne  BROCHARDI  bei  biefem  25iid)e,n>0 
wcf>t  offcnbar  faffcf;,  t>ocf>  jum  roeniajtm  fef>r  smeifefbafft  cjefcfjet  roer&e,  unt)  uag 
man  eiaetmtdcf)ficjmif  uem^crfafjer  if)tt  cjanfi  anueni  umjuffeiuen,  ju  uerftummefn 
ober  aucf)  au^ut)ef)nen,umcjefpruncjenf)abe,unumdd;fe  k\) munf:f;enuaSB4(elfcfce 
MSS.  mif  unferm  Codice  ^ucjfeicf;  anfef)cn  ju  fdnnen.  Sfnoeffen  urtfjcife  icS^  nadj 
meiner  Q&enicjfeit  t$  t)er$?tif)e  r»crf&  gu  fein ,  oaf?  ttnfcr  Exemplar  tmrcf)  uen  £)rucf 
fcefannt  roerue,  rooju  tcf;  mid;cjeaeu  einem/euen  QSerfecjer  roiffia  erbiefe. 

€f)e  tcb aber  unfern  Codicemfjinfeae  muf?  icf; nocf; cincn 93erfuc&  tf)un,ab  i$  bie 
Qtit,  uarin  unfer  QSerfajfcr  acfebef,au$  uemfelben  nicf>f  enfuccfen  fdnne,  unualaube 
ic|)t>ag  nacbfofaenue  ^Borteuaju  bequemfmt).  Vcnerabilis  Dominus  JACOBUS  & 
Pater  de  VITRIACO  Jerofolymitanus  Patriarcha  in  libro  fuoquem  de  conque- 
fio  terr*  (antt*  compofuit  inter  cxtera  fcribensrEft  autem  fepius  nominata  & 
nominanda  civitas  fecundum  omnes  ejus  partes  in  monte  fublimi  fita  cVc. 

SDtonmnmtWcfenJACOBUM  de  VITRIACO  fonflbeftdnbicjeinen^ifc&o/f 
»on  Acron  einer  ©yrtfcfcett©tauf,roefcf>e  frettfe  Acre  freiffet  unt)  i>orf)in  Ptolomais 
genannt  roart).  3fa  in  t)er  ^on  bem  bcrufjmfen  PAPEBROCHIO  Derferttcjfen  getf^ 
IXec&nuncj  t)cr  ^afriarc^en  eon^crufalcm^tvefcfteunfer  arunbaefatnte  Jg)errD.FA- 
BRICIUS  T.X.BibliothecceGrsecje  p.  ^o?.feq.  einverfeibet  ^af ,  ftnbct fi'd) nicf;f 
mtrJACOBI  VITRIACI  97ahme  nicf)t,  fonbcm  ecUft  aucl;t)iegofcje  i>on3'a5ren 
ju  3af;ren  ancjeroicfen,  ALPHONSUS  CIACONIUS  aber ,  unb  au^  uemfefben 
Edmund  MARTENE  Anecd.  III.  pag.  269.  berio)fef  un$,  t)a§  €r  rotircffid;  jum 

Patriarchen  »0tt  Jerufalem  fei  erivef)fef  tVOrben  ,  ^abjf  GREGORIUS  IX.  abcr 

f)abe  folc^e  ^Ba^f  ,roetfen&t)ed  »on  VITRIACO  Q5eaenmarf  ber  9vdmifd)en  5?itv 
cf;en  cjarju  ndt^icj  f)iefte,nid)tbc|tdfi0en  rooffett,  fon&crn  uen^ifd)off  t)on  Nantes 
iM>rcjefd[)iacjen.  Vid.  JAC.  BONGARSII  pr*f.  ad  Gefta  Dei  per  Francos,  tm  tt>^ 
cfrem  ^Bcrcfe  ba$  ancjejocjene  Q3u$  untert)em9?afjmett  HiftoriKHierofolymitanas 
fomitt)em3a^r  io^f.  anfdnaet unt) mif  Anno  1218.  ftcf)enuiaef,  anjutreffett  ift. 
^Bann  nun  befacjter  tyabft  An.  1227.  d.  9.  Martii auf  uen  Dtdmifc^en  ©fu(>f  ^efe6et 

roavu, 


i.  Cap.  ftebenbe  Q5etrtacje.  *>ow  St.  Petri  5v  tr<fc«,  j  j-  ? 


tt>art>,  JACOBUS  de  VITRIACO  ober,t>on  roelcftmunfer  ^crfofler  ateemettf 
nocf;lebent>en  reuef ,  Anno  1244.  $obed  i>erfm)r,  fo  ifttmrautf  bie  geitroann  bfefe 
2$efc&retburtg;  beegzltbttn  JUnfcea  twfertiaef  tt>ori)en,abujne$men* 

©Ct  XXXI.  Codex  (inmcmbrana.) 

Fratris  GUIBERTI  Sermones  ad  quemlibet  ftatum  fidelium. 

S)er  QSerfaffer  ,t)iefetf  fef>r  fouber  t>or  funfljunuerf  ^obren  aefdmebencn,  unb ,  (bol 
erfle  2Mof  ousoenommen)  rool  erfjataen  25ud;S  oiebef  uns  ofeicf)  imSInfonoe  Don^mfel* 
ber  bie  ^oc&rtcbt,M*€r  oufsBefebf  ue£  nwfanttf^obftSAIexandri  IV.  c&c <£r  ju  oeocn* 
tvdrticjer  Slrbeit  oefct)riften  fei,de  dominicalibus&  fan&orum  feftivitatibusgefcbriebenba^ 
be,unD  Dag  t)i£  cjeaenrodrfiae  Q3ud;t)a£ftcbenue  $()eif  feinctf  oou^en 2$crcfetf  au$mac|je,fet* 
ne  28orfe  in  tt>eld;en  €r  $ugleicf)  t)en  2lbri§  mod;ef  faufen  olfo ; 

Executis,  infpirante  Domino ,  fex  partibus  ....  tra&atus  cujus  eft  titulus 
de  CONDITIONE  DOCTORIS  reftat  pars Septima,  quam  habemus  in  manibus  dif- 
ficilior  &  difFufior  quam  alise  de  DOCTRINA  videlicet  HOMINIS  pertinente  ad 
Prxdicatores ,  fed  fecundum  experimentum  practicse.  Scilicet,quoniam  deDOMI- 
NICALIBUS &  SANCTORUM  FESTIVITATIBUSadpicememori^Papam^/^»- 
drum  quartum  fcribentes  ejus  imperio  &  praecepto  nos  expedivimus,ideodehis,quee 
pertinentadDIVERSA  STATUUM  &  OFFICIORUM  GENERA ,  prout  Dominus 
dedit  fubjungamus,  &  titulos  ponamus: 

De  diverfit  ftatikus  &  officiis. 

De  prtcepcis  divinis. 

De  Sacramentalibus  &  minifterik. 

De  posnis  &  gaudiis. 

Primo  ergo  de  diverfis  ftatibus  &  ofKciis  diverfimode  rteridebent  prsedicatio- 
nes ,  quia  fecundum  materiam  inquirendi  funt  fermones  ftatus  aut  ulterius  officia 
XXXV.  nobis  occurrunt,quseperviam  divifionis  haberi  poffunt,  non  eft  autem  di- 
vifio  fic  divifa,  quantum  in  alterutris  contineantur  alterutra  ,  nec  caufa  curiofitatis 
ha?c  divifimus,  aut  alia,quse  -  -  -  -  utilitatis  caufa,  ut  quce  divifimus  memo- 
riter  teneat  intelleclus. 

Sunt  igitur  qucedam  pertinentia  ad  VIROS,  qujedam  ad  MULIERES,  qu«* 
dam  ad  SEXUM  PROMISCUUM  in  quofunt  viri  &  mulieres. 

Quee  vero  pertinent  ad  VIROS,  qusedam  pertinent  adPR^ELATOS,qu£edam 
ad  CONTEMPLATIVOS,  queedam  ad  ACTIVOS.  ,         ' 

Quse  vero  pertinent  ad  PRiELATOS  furjt  hasc: 

Trtlatorum  eiettio. 

Synod'u  &  congregatio. 

Tromovendorum  ordinath,  •  ! 

,       Eci  'efiarum  confecratio. 

Quce  vero  pertinent  ad  CONTEMPLATIVOS  ficutr&  -  *  -  tequlrunl 
iermones  proprios  quorum  divifio  prehenditur  fub  novenario. 

Ad  (olitudikem  diligentes.  tyy  %  ££ 


M  £  Urtun&eit  iitib  t7ac&ricfctcit  5 .  Period. 

' 

Adfratres  Minoret.     . 

Ad  Jbeologos  &  Pradicantes. 

Ad  Scholafiicos  aut  Scbolares. 

Ad  Canonicos  Seculares. 

Ad  Canonicos  Regulares. 

Ad  Monachos  nigros. 

Ad  Monachos  grifios. 

Ad  Novicios. 

Quk  vero  pertinent  ad  ACTIVOS  in  duodenario  numero  fomprehenduntur 
ficut  in  fubje&is  titulis  demonftratur. 

Ad  Judices  &  Advocatos. 

Ad  Servientes  &  Hofpitalarios.  *) 

Ad  affliciot  ^pauperes  &  infirmos. 

Ad  leprofos  6c  ab/eclos. 

Ad  cruce  (ignatos  &  cruce  fignandos. 

Ad  peregrinos. 

Ad  praliantis  &  milites. 

Ad  Burgenfes  Reipublica  pacantes  r  , 

Ad  Burgenfes  communiter  viventes. 

Ad  Mercatores. 

Ad  Rurales  agricolantes. 

Ad  Mecbanicos  artifices. 

Qu&  vero  pertinent  ad  MULIERES  dividantur  in  quatuor  dirTerentias  anno- 

tatas. 
Ad  conjugatas. 
Ad  viduas. 

Ad  virgines  &  pueUa-s. 
Ad  moniales  &  religiofas. 

Qu£  vero  pertinent  ad  SEXUM  PROMISCUUM  fuum  habent  auinarium. 
Ad  eos ,  qui  doient  propter  amicos  mortuos. 
Ad  antiUai  &  fervot. 
Ad  adolefcentes  (Syueros. 
Ad  <•<?/ ,  qui  addifcunt  in  fcbolU  puerulos, 
Ad  viros  &  muiieres  in  procefjonibiu  congregatos,     . 

§tile$t  tt>cri)cn  allcvfyanu  Sermones  ju^tijcbcn : 

2.  Ad  fratres  minores  in  Capitulo. 

2.  Ad  Sacerdotes  &  Praelatos. 

In  Dominica  IV.  in  Quadragefima. 

De  Sacramento  baptifmi. 

De  Sacramento  confirmationis. 

De  Sacramento  euchariftiae.  De 

*)  3n  fcem  25u$e  fd&er  ftn&en  jicl)  a\\  jiatt  &tefe$  Amcuis  fcrci  s«moncs  ad  pccnitcntcs. 


i. Cap.  .fte6etibe  $et?faae.  x>M  St. Petri Etrcfce*   ' 5f7 


De  Sacramento  Ordini.e. 
De  Sacramento  pcenitentke. 

2.  De  Sacramento  facra  unclionis. 
De  Sacramento  matrimonii. 

De  mandatis  Dei. 
De  decem  praceptis. 

3.  De  pcenis  &  gaudiis. 

2(u«  Diefcm  fo  roof  m$  bcr  QJerfofler  fcon  t&mfel&fl  semefuef  ,ate  ber  QJer$eic&nific, 
feintf  SBercfs  roiru  »ermut&lic&  0  3)af?€r  DerGUIBERT  fet  roeic&er.  Den  Suna&men 
Tornacenfenfis  aemeinialicf;  fli&ret,  unt)  ein  Theologus  ju  tyatte  au$  t>em  Minoriten- 
Orfcett  roar.  <£r  fjat  Anno  1270.  roie  MIRiEUS  ad  Henricum  Gandavenfem  btftUQtt 
annocf?  ^efebet.  2)  £)ag  bicfe  Sermones  eben  baS  Hodceporicon  fetn ,  v»eIcT)e^ ,  nacJ;  »or* 
bemefbten  MIRiEi  Sewfinifle  mit  feinen  Sermonibus  de  Dominicis  &  San&is,  Qiiadra- 
gefimali,  Chronica  unb  anbern  oon  BUNDERIO  in  Indice  bemercf ten  <5acl;en  nod)  un* 
aebrutft ,  tfceifS  JU  Tournay  ad  S.  Martinum,  t&ciltf  JU  JUItticfr  ad  S.  Jacobum  Uttb  <mt>er& 

roo  aufgefjoben  rourbe. 

0je  tcfr  abert>cm  Q5uc&  roecjfe^e  muj?  i$  bem  gcrteigem  itefer  tim  tyxobt  oor2lu* 
gen  (reflen  : 

Sermo  II.  de  eledtione  Pradatorum. 

Provideat  Dominus  Spirituumomnu  carnis  bominem,qui  (it  fuper  multitudinem  banc, 
&  pofiit  exire  &  intrareante  eos ,  (feducere  illos ,  0*  introducere  ittos^  ne  fit  populus  velut 
oves  abtque  pafiore.  Num.  XXVII.  Exemplo  MOYSI  migrantis  ab  hoc  feculo ,  &  fol- 
liciti  depaftore  praficiendo  populo  informatur  eleclio,  ut  oratione  pramirTa ,  &  in- 
vocata  Spiritus  gratia  recurramus  ad  Dominum  ,  &  in  eligendo  paftore  pne  oculis 
femper  habentes  ipfum.  PSALM  Vrovidebam  Dominum  in  confiettu  meofemper.  Qui 
enim  jugiter  contemplaturDeum  in  ele&ione,  illum  eligitin  quo  illi  magis  viden- 
tur  figna  Dei  fortitatis  *)  apparere.  Notantur  autem  inverbis  propofitis  IV.  Provi- 
dentia  divinx  bonitatis,  cum  dicit:  Provideat  Dominus  i  Eminentia  dignimtis  hominem, 
qui  fit  fuper  multitudinem ;  Experientia  EaculmU ,  poflit  exire  &  intrare  &c.  Eviden- 
tia  utilimis^  educere  illos  vel  introducere.  Primum  refertur  ad  eligentes,  vel  ad 
eum,  cujus  auetoritate  fit  ele&io;  Secundum  ad  officium,  ad  quod  eligitur;  Tertium 
ad  perfonam  ele&i ;  Jguartumzd  eos  fuper  quos  eligitur.  Dicit  GIofTa  :  ProvideatDo- 
minus  Spirituum ,  quantum  ad  Spirituales,  omnis  camis0  quantum  ad  carnales,  quia 
pnefidet  Pradatus  ,  &  providere  habet  tam  Spiritualibus  quam  carnalibus  majoribus 
&  Spiritualibus ,  Spiritualia  praedicando,infirmis&  fragilibus  condefcendendo.  Tunc 
autem  Dominus  providet  de  Pradato  ,  quando  oculi  eligentium  per  re£tam  mentem 
nempe  feruntur  in  Dominum,  quia  divina  providentia  tumultus  pacificat,Prselatum 
format,  formatum  informat.  &  per  eum  ecclefia  fubje&a  fru&ihcat. 


S>9  3 


*)   Fortitudinis, 


*f8 


Ur&mfeetf  mb  V%a#>tid)tm 


;.  Period. 


I. 


&tt  XXXll.  Codex  (in  Membrana). 

^etoannwrtwr&un&erf  Sa&r  0ef#"d>«i  unu  n>o&i  err)a(fen.     €r  peareiffef  bre 

Tractate  m  (]«% 

$er  ©#e  r^etffet  Liber  Scintillarum.  3(|  eftic  ©ammluttcj  oHerlet  ©prud)e,fo 
»ol  au*  &er;8ibeJ  afe  benen  tfirc&etfQMeern ,  ftefc&e  unter  cjeroifie  Siful  ^efe^et 
ftnt).  2ttan  (jaf  etf  Anno  j  r  r  6.  ju  (Coln  bti  peecr  ^orfi  in  1 2.  cjebrucf  t  unf er 
&en?)?a&ment>e*DEFENSORls  THEOLOGI  vetuftiffimi  auftoris  attf  £ic&t 
flefleflet  3ct)  f>abe  fcen  $rucf  tnif  &etn  cjefd;riebenen  jufammen  cjejjata  unb  bt< 
fun&en  bag  1)  in  jenem  &er  Sfnfancj  mancrte  &er  in&iefem  a(fo  (autet:  In  nomi- 

ne  San&a*  atque  individuae  Trinitatis.  Incipit  LIBER  SCINTILLARUM 
qui  diverfis  fententiis  colleftus  eft,  &  ficut  fcintillae  accendunt  vel  illumi- 
nant ,  aDeo,  ubi  accefterint,  ita  fententice  hujus  libri  cor  hominis  inflam- 
rriant  in  Deum  firmiter  credentis.     2)  3)ag  &ie  Or&nuncj  DerLocorum  com- 

munium  Qcutfi  unferfctic&en  fet.    &ann  fo  fut&ef  (te  (M; : 


imgefcfrricbertert:  | 
i)DeFide,  2)  defpe,  3)  de  Chari- 
tate,  4)de  patientia,  j)  de  dile&ione 
Det  &  proximi ,  6)  de  humilitate.  7)  De 
indulgentia.  8)Decompun&ione.  9)De 
Oratione.  10)  Deconfeffione.  11)  De 
poenitentia.  12)  De  abftinentia.  ij)De 
reliquentibus  feculum.  14)  De  timore 
Dei.  if)De  virginitate.  16)  De  juftitia. 
1 7)  De  invidia.  1 8)  De  filentio.  1 9)  De 
fuperbia.  20)  Defapientia.  2i)Deira- 
cundia.  22)  De  acceptione  perfbnarum. 
2  3 )  De  vana  gloria.  24)  De  fornicationc. 
sf)  De  perfeverantia.  26)  De  fecuritate. 
37)  Deftultitia.  28)  De  avaritia.  29)  De 
virtutibus.  3o)Devitiis.  3  i)Deebrieta- 
tibus.  52)  De  decimis.  $3)  Decupidita- 
te.  24)  De  difciplina.  3  f )  DeDo&oribus. 
$6)Degratia.  37)  Dedifcordia.  38)  De 
juramcnto.  3  9)  De  cogitatione.  40)  De 
mendacio.  41)  De  defun&is.  42)  De 
monachis.  43)  De  detra&ione.  44)  De 
voluntatibus.  47)  De  indumentis.  46) 
De  mifericordia.  47)  De  compaffione 
Chrifti.  48^  De  elatione.   49)  De  vita 

homi- 


un&fo         tmgebrwcFeen: 

1)  De  Charitate.  2)  De  patientia.  2) 
De  dile£tione  Dei  &  proximi.  4)  De  hu- 
militate.  j)  Deindulgentiis.  6)Decom- 
pun&ione.  7)  De  oratione.  8)De  con- 
feftione.  9)  De  pcenitentia.  10)  De  ab- 
ftinentia.  11)  De  relinquendo  Seculo. 
12)  De  timore.  1 2)  De  virginitate.  14) 
Dejuftitia.  1  f )  De  invidia.  16)  De  fi- 
lentio.  17)  De  Superbia.  i8)Defapien- 
tia.  19)  De  iracundia.  20)  De  vana  glo- 
ria.  2i)De  fornicatione.  22)  De  perfe- 
verantia.  22)  Defecuritate.  24)DeftuI- 
titia.  2f)  Deavaritia.  26)  De  virtutibus. 
27)  De  vitiis.  28)  De  ebrietate.  29)  De 
decimis.  30)  Decupiditate.  3 1)  De  difci- 
plina.  32)Defide.  33)  DeSpe.  34)  De 
gratia.  3  f)  De  difcordia.  36)  De  jura- 
mento.  3  7)  De  cogitationibus.  38)  De 
mendacio.  39)De  Monachis.  40)  De 
detra&ione.  41)  De  voluntatibus.  42) 
De  indumentis.  43)DeMifericordia.  44) 
De  compaflione  proximi.  4O  De  elatio- 
ne.  46)  Devita  hominis.  47)  Demune- 
ribus.   48)DeEIeemofynis.  49)Detri- 

bula* 


2-Cap.f?e&eiii5cQ5ei)fa#e. 


Wtt  St.Petri  2?tfrcbe, 


5f9 


hominis.  f o)  Demimeribus.  f  i) De elee- 
mofynis.  f  2)De  primitiis  &  oblationibus. 
f  j)  De  tribulationibus.  ^4)  De  triftitia. 
yf)  De pulchritudine.  f6)  De  conviviis. 
j7)  De  rifu  &  fletu.  $8)  De  honore  pa- 
rentum.  f  9)  De  filiis.  60)  De  divitiis  8c 
pauperibus.  61)  De  fimplicibus.  62)  De 
itinere  malorum.  63)  Defenfibus.  64) 
De  fervis  &  dominis.  6f)  De  confortio 
bonorum  ocmalorum.  66)  Deamicitia. 
67)  De  confiliis.  68)  De  auxilio.  69)  De 
fenibus.  70)  De  contentionibus.  71)  De 
curiofitate.  72) de manfuetis.  7$)DeRe- 
ftoribus.  74)  de  Medicis.  7$-)Deligatio- 
ne.  76)  De  exemplis.  77)  De  difciplina. 
78)  De  tentatione.  79)  De  brevitate  vi- 
tse.  8o)Deverbofitate.  80  De  le&ioni- 
bus. 


bulationibus.  fo)  Deprimitiis.  fi)De 
triftitia.  p)  De  puJchritudine.  73)  De 
conviviis.  5^4)  De  rifu  6c  tnftitia.  f  f  )  De 
honore  parentum.  $6)De  filiis.  £7)  De 
divitibus  &  pauperibus.  j  8)  De  acceptio- 
ne  perfonarum.  f  9)  De  itinere.  60)  De 
fenfibus.  61)  De  fervis  &dominis.  61) 
De  confortio  bonorum  &malorum.  63) 
De  amicitia  &  inimicitia.  64)  De  confi- 
liis.  6  f )De  defun&is.  66)  De  Dei  conlilio, 
67)  Defenibus&juvenibus.  68)Decon- 
tentione.  69)  De  curiofitate.  70)  De 
manfuetis  octimoratis.  71)  De  Re&ori- 
bus  £  Judicibus.  72)  De  fimplicitate.  73) 
DeMedicis.  74)  De  Ligatione.  7^)  De 
Exemplis.  76)  Dedifcipulis.  77)Deten- 
tatione  ac  martyrio.  78)Deverbis  otio- 
fis.  79)  De  brevitate  hujus  vitae.  §o)  De 
le&ione. 


2(u3  bfefev  QSetfammenfjaffunfl'  evf)etfef,bag  tnbem^bvucffeneinCapitulmattafe, 
unb  ba$  fj>Ia)e$  t>a6  3  ?  fte  d®  Do&oribus  fei.  £)em  gcricigten  &efcrtt>tvb  e$  nicfyt 
mt|faffen,tt>enn  tcfr  eS  f;tev  etnvucfe. 

DOMINUS  dicit  in'Evangelio:Euntes  autem  praedicate  dicentes:  Quiaap- 
propinquabit  regnum  ccelorum.  Quod  dico  vobis  in  tenebris  dicite  in lumine, 
&  quod  in  aure  audiftis ,  prcedicate  fuper  te&a.  Omnis  Scriba  doctus  in  regno 
ccelorum  fimilis  eft  homini  patri  familias ,  qui  profert  de\thefauro  fuo  nova 
&  vetera.  Beatus  ille  fervus  quem  ,  cum  venerit  Dominus ,  invenit  vigilan- 
tem. 

PETRUS :  Pafcite ,  quantum  in  vobis  eft ,  gregem  Dei ,  providentes ,  non  co- 
acti  fedfponatei. 

PAULUS :  Sic  nos  exiftimet  homo ,  ut  miniftros  Chrifti ,  &  difpenfatores 
myfteriorum  Dei,  nemini  dantes  ullam  oftenfionem,  ut  non  vituperetur  mi- 
fterium  noftrum,  fed  in  omnibus  exhibeamus  nos  ficut  Dei  miniftros.  State 
ergo  fuccin&i  lumbos  veftros  in  veritate,  &  calciati  pedes  in  prseparatione 
Evangelii  pacis,  attende  tibi,  &  do&rina  Thfta  in  illis,hoc  enim  faciens,&te 
ipfum  falvum  facies  &  omnes  qui  audiunt. 

SALOMON:  Labia  jufti  erudiunt  multos,  qui  autem  indo£tifunt,in  cor- 
dis  egeftate  morientur.  Argentum  ele&um  lingua  jufti ,  cor  impiorum  pro 
nihilo.  Ubi  non  funt  boves,  vacuum  eft  pnefepe,  ubi  autem  plurimi  fegetes» 
ibimanifefta  fortitudo  bovis.     Cor  fapiensquamt  do&rinam.  Quinarratver- 

bum 


?6°  Urtunbeti  nnb  VT<td)vi<btm  s.Period. 

bum  non  attendenti,  quafi  qui  fufcitat  dormientem  de  gravi  fomno.     Doctri- 
na  nofcitur  vir.     Doclrina  bona  dabit  gratiam ,  f ons  vitce  eruditio  poflidentis. 

ORIGENES.  Ille  ofFert  facrificium  iaudis ,  qui  pro  unoquoque  verbo  &  mo- 
ribus  laudat  &  benedicit  Dominum.  Non  antealios  dicere  debemus,  quia 
diu  inftructi  lpfi  non  fumus. 

AUGUSTINUS.  Sunt,  qui  tenent  legem  memoriter,  fedvita  ipfamimple. 
re  negligunt  Magiflri  quippe  innocentes  non  eftis,  Ci  fratres  veftros,quos ju- 
dicando  corrigere  poteftis,  tacendo  perire  permittis.  Ipfe  enim  qui  praeeft, 
non  fe  exiftimet  poteftate  dominandi,  fed  caritate  ferviendi,  plus  de  iis  eft 
amandus,  quibus  prseeft,  quam  timendus.  Noli  attendere  ad  labialoquentis, 
quam  operantis. 

HIERONYMUS.  Qui  paftor  eft,debet  efle  &  Magifter.      Nec  in  ecclefia 
quisquam,quamvis  Sanclus  fit  paftorisnomen  aflumere  audeat,  nifi  poffit  do- 
cere,  quos  pafcit.     Illi  enim  aliorum  debent  efle,  doctores,  qui  fpeciem  fua; 
converfationis  multo  ante  tempore  didicerunt.     Cumde  Domino  loqueris,ita 
debes  temperare  fermonem,  ut  audientes  diverfis  reficias  cibis,  &  unusquis- 
que  fecundum  poflibilitatem  ftomacbi  fui  congrua  alimenta  fufcipiat.     Qiian- 
do  facerdos  arguit  peccatores,  fi  illi  audirecontempferint,&  infracongruum 
in  eum  teviunt ,  ille  nihilominus  increpet,  nec  timore  fuperetur,  quo  minus 
arguat  peccatores  in  flatu  oculorum  <3c  ftridore  dentium.     Do&orum  offlcium 
eft,  lapfi  manum  porrigere,  &  errantibus  iter  oftendere,  ftultum  eft  docerc 
quicquam,quod  ipfe  ignorat.       Orator  plures  fermonespaucis  verbis  aperit. 
Non  confundant  opera  fermonem  facerdotis  ,  ne  forte    cum  in  Ecclefia  lo- 
qui  cceperit,  tacite  quisquarn  refpondeat,cur  hocipfe  non  facis.     Sermofa- 
cerdotis  fcripturarum  fale  conditus  fit.       Loquente  facerdote  in  ecclefia  non 
clamor  populi,  fed  gemitus  fufcitetur.     Lacrymae  auditorum  laudes  ejusfunt. 
Perdit  auctoritatem  docendi,  cujus  fermo  opere  deftruitur.       Captatio  artis 
eft,docere  quando  ipfe  fa&is  procefleris.  Latratu  canum  (fcilicet  prcedicato- 
rum)  baculoque  paftoris  luporum  rabies  deterrenda  eft.   Percuflbrem  Epifco- 
pum  ille  condemnat,qui  dorfum  fuum  ponit  adflagella. 
AMBROSIUS.  Contumeliofus  eft,&  mendaciter  arguit,qui  contumeliam  facit. 
GREGORIUS.  Quicaritatem  contraalterum  nonhabet,pr2edicatorisoftici- 
um  nullatenus  acciperedebet.    Ufus  quippe  re£tce  perfectasque  converfationis 
•  eft,  ut  qui  fubje&us  efle  non  didicic „  prceefle  non  audeat.     Prcedicatio  facer- 
dotis  operibus  con-firmanda ,  eft,  utque  verbis  docet,inftruat  exemplis.  Sunt 
plerique,  quitemere,  quod  non  didicerunt  docere  prsefumunt,  qui  pondus 
magifterii  tanto  levius  exiftimant  ,    quanto  vim  magnitudinis  illius  ignorant. 
Tantum  a&ionem  populi  tranfcendere  acYio  debet  Prcefulis,  quantum  diftare 
folet  vita  paftoris  a  Rege.       Qui  enim  locum  prcedicationis  fufcipit ,  malum 
inferre  nondebet  fed  tolerare,  ut  ex  ipfa  fua  amaritudine  irafcevientiummiti- 
getur,  &  peccatorumvulnera  inaliisipfeaffliclionibus  vulneratus  fanet.  Sunt 
nonnulli,  qui  follerti  cura  fcrutantur  Spiritualia  ,  fed  quse  intelligendo  pene- 

trant. 


2.  Cap.fie6enE)e%3et)(acje« *WfSt.Petri%fr<fre, $&• 

trant,  vivendo  conculcant,  repente  docent ,  quod  non  opere ,  led  meditatio- 
ne  didicerunt,  &  quod  verbis  prsedicant,  operibus  impugnant.  Aquamna- 
tura  limpidiffimam  paftores  bibunt  dum  fluenta  veritatis  re&e  inteliigentes 
hauriunt.  Sed  eandem  aquam  perturbatione  &  fan&se  meditationis  ftudia  ma- 
le  vivendo  corrumpere,  aquam  {cilicet  perturbatam  oves  bibunt ,  cum 
fubje&i,  qui  nec  fe&antur  verba,  quse  audiunt ,  fed  fola ,  quse  confpiciunt 
exempla  pravitatis  imitantur.  Durum  quippe  eft,  ut  qui  nefcit  vitse 
fuse  moderamina ,  judex  fiet  vitse  aliense.  Illi  debent  curam  paftoralem 
fufcipere.  Qui  jam  in  fuo  corde  fciunt  fluxa  luxurise  domare  ,  ut 
dum  aliis  fortia  prsedicant  ipfi  defideriis  mollibus  enerviter  fuccumbant.  Si 
quando  Zelus  re&itudinis  exigit ,  ut  contra  fubditos  fseviat ,  furor  ipfe  de  amo- 
re  fit,non  de  crudelitate ,  quatenus  6c  jura  difciplinsecontradelinquentesexer- 
ceat,  ut  intus  prona  pietate  diligat,  quos  forisquafi  infequendo  caftigat.  Nul* 
la  ars  doceri  prsefumatur,  nifi  intenta  prius  meditatione  difcatur.  Quantolo- 
cus  eftfuperior,  tanto  in  periculo  majore  verfatur.  Quisquis  virtutibus  pol- 
lens  gregem  Dei  renuit  pafcere  ,  paftorem  fummum  convincitur  non  amare. 
Tales  autem,qui  prsefunt  exhibeant,  quatenus fubje&i  occulta  qusedam  fua 
prodere  non  erubefcant.  Mercenarius  quippe  eft  ,  qui  locum  quidem  pafto- 
ris  tenet,  fed  lucrum  animarum  non  quserit.  Cujus  vita  defpicitur,  reftat ,  ut 
ejus  prsedicatio  contemnatur. 

ISIDORUS.  Qui  alium  de  peccatis  arguit  ipfe  de  peccetis  debet  efte  alie- 
nus.  Qui  negligit  re&a  facere ,  definat  re£ta  docere ,  prius  qutppe  debet  fe 
ipfum  corrigere,  qui  alios  ad  ben£  vivendum  monet  ,  ita  ut  in  omnibus  fe 
ipfum  formam  vivendi  prsebeat.  Quibenedocet  &  mald  vivit,quod  docet  bene 
viventibus  proficit,  quod  veromale  vivit  fe  ipfum  occidit. 

IN  VITIS  PATR.UM.  Ne  quaquam  verbisdocereprsefumas,  quod  opere 
antea  non  fecerit. 

(SctytegltcOen  t(t  nocf;  &u  bemevcfen,  ba$  m  bem  ^ebrucffcn  bte@pvud?ebevQ3d* 
tev fo  in  Demaefc&vtebenen- entf>aIten,fefjvofttl;ette  abaefuv|etevf<#einen,  tfjetteetltcOe 
cjav  auScjelaflen  ftnb. 
II.  5)ev  JWetfe  Tra&atttt  btefem^anbe  &et|fef  jLibercompendiofus&utilis  de  diver- 

fis  materiis.  gviftfuv  funfOunbevt  3a(>v  cjefcjnie&en.  2>ie  bavtn  enfJjalfene  ©a#en 
abtx  (tnb : 

i.  QuidfitDeus?  2.DefoIe.  $.DeVII.  criminalibus  peccatis  Adse.  4.  Quare 
Jefus  claufus  fuerit  in  utero  virginis?  f.  Quare  Jefus  fuerit  natus  in  no&e$ 
6.  De  VII.  miraculis ,  quse  fiebant  in  nativitate  Domini.  7.  Quare  Chriftus  in 
fepulcro  jacuit  duabus  no&ibus  &  unum  diem.  8«  Quare  Chriftus  non  ftatim 
afcendit.  9.  Quare  ipfenonftatim  mifitSpiritumSan&um.  10.  DeIX.pcenis 
infernalibus.  1 1.  De  juftis,  qui  videbunt  malos  in  pcenis.  1 2.  De  Antichrifto. 
1 3 .  De  VII.  fpecialibus  gloriis  fan&orum.  1 4.  De  exultationibus  beatorum.  1  f. 
De  IX.  ordinibus  angelorum.  1 6.  De  quadruplici  bello  diaboli.  1 7.  a  quibus 
coronatus  eftChriftus.  18.  Corona  animse  fic  ordinatur.  19*  De  quatuor 
I.  C^cil^  3ter2^4tt^«  3$  virtu- 


3  ^ Uxtunbm  vmb  Hacfc ric&ten  $  Period. 

virtutibus.  20.  Qui  crucem  Chrifti  vult  tollere ,  tria  debet  facere.  21.  De 
quadrigio.  22.  Detribus  hoflibus  hominis.  23.  De  feptem  columnis.  24. 
De  setatibus  mundi.  2$\  De  rofisoc  floribus  ecclefiae.  26.  De  fletujefu.  27. 
De  XV.  fignis  ante  diemjudicii.  28.  Quid  obedientiarequirat.  29.  Septem 
funt  gradus  obedientia?.  30.  Quiobediunt.  31.  De  triplici  odore.  32.Quid 
iit  ofFerendum.  33.  QuidChriftus  fuftinuerit  pro  homine.  34.  Detunfione 
pe&oris.  35*.  Quare  porta  dicatur  virgo  Maria?  36.  Detriplici  facrificio. 
37.  Quatuor  modis  Deus  fanat.  38.  De  VII.  fignacuiis.  39.  De  virginitate 
40.  De  IV.  Evangeliftis.     41.  Nota  de  bonitate  Chrifti.     42.  Quare  Chriftus 

j.  fe  humilitarit  ad  pedes   difcipulorum.     43.  De  VI.  radiis  ftellse  Apocalypfis. 

44.  Quomodo  fatiaverit  Chriftus  quinque  millia  hominum  ?  4$\  De  femine, 
cjuod  feminavit  Deus  pater.  46.  Delegecommuni,  quam  ftatuernnt  Apofto- 
li.  47.  Quibus  modis  lucerna  illuminatur?  48«  De  VII.  tentationibus  ,  quaf 
Spiritum  premunt.  49.  In  dedicatione  fermo.  fo.  De  triplici  oko.  f  1. 
De  triplici  afcenfioneChrifti.  52.  De  tnplici  afcenfione  hominis.  fh  De 
affumtione  Mariaz  virginis.  54.  Quid  fit  peccatum.  ff.  De  ruina  peccati. 
56.  Tribus  modis  eft  orandum.  77.  De  VIII.  honoribus* JohannisB.  j8-De 
gloria  corporis.  ^9.  Aucloritates  debeata  Maria.  60.  Manus  Dei  dicitur 
extenfa.  61.  Quid  Chriftus  fuftinueritprohomine.  62.  De  tribus  crucibus. 
63.  De  quinque  fontibus.  64.  Quare  anguftas  erunt  vice  reprobis  in  judicio. 
6f.  Tria  funtinDeo.      66.  De  afcenfione  Domini.       67.  De  plagis  ^Egypti. 

!  6$.  De  VII.  beneficiis  Hsebrxorum.     69.  Demultiplicimartyrio.  70.  DeVI. 

gradibus  quibus  Salomon  adfcendit  in  thronum  David.  71.  Quare  nobisnon 
dicitur  Ave.  72.  Detribus  feminatoiibus.  73.  Ex  quibus  conftat urbs.  74. 
7f.  Quater  fuifte  Jefum  inmedio  legitur.  76.  Aquibusun&us  eft  JEfus.  77. 
A  quibus  qutefitus  eftJEfus.  78.  De  operibus  VI. dierum.  79.  De  triplici 
templo.  80.  De  fcala,  quam  vidit  Jacob.  SJi.  Tria  hominnm genera quae rit 
Jefus.  82.  De  throno  Apocalypfeos.  83.  De  dietis  quas  fecit  JEfus.  84. 
Sf.  Quibus  modis  datus  fit  nobis  Chriftus.  $6.  Decalceamentis  inCantico 
de  quinque  Regibus,  quos  fufpendit  Jofua.  87.  De  triplici  fide  magorum. 
$8.  De  tribus  in  leprofo  confiderandis.  89«  Qpid  Chriftus  exhibuit  matri 
fuse.  90.  Orationi  inftantes.  91.  Quomodo  excufant  peccatum  in  nuptiis. 
52.  Detribus,  quce  facit  infirmitas.  93.  De  tribus  imitandis  in  Chananara. 
94.  De  tribus  qute  exha*redanthominem  aregnoDei.  95-.  De tribus  teftibus, 
o^uod  filii  Dei  fumus.  96.  De  tribus ,  quse  oftendit  Dominus  difcipulis.  97. 
De  tribus,  quibus  Dominus  nospafcit.  98.  De  tribus  notandis  in  peregrino. 
99.  De  tribus,qua2  Chriftus  fecit  pro  nobis.  100.  De  triplici  gaudiobono* 
rum.  101.  De  tribus  quse  ccmmendantur  in  tarditate.  102.  De  tribus  cu- 
ftodiendis.  103.  De  triplici  tranfitu.  104.  De  tribus  confiderandis.  iof. 
De  quatuor  matribus.  106.  Communicatio  Chrifti.  107.  In  quibus  expro- 
_  baverunt  Judaei  Chrifto.  108.  De  quadruplicicemulatione.  109.  De  triplici 
via.     iiq.  De  cantico  domini.     111.  De  cantico  Marije.     112.  De  circum- 

cifione. 


a."Cap.  fte&enbe  95epfo#;        *to  St  Petri  Rivdbe. 


%£% 


cifione.  1 1  $.  De  lino  Nota.  114.  Boni  gaudent  tripliciter.  115-.  De  fal- 
tibus  Domini  Nota.  116.  De  calceamentis.  117.  De  canibus.  iig.  Sermo 
de  Sacerdotibus.      1 19.  De  petitione. 

III.  SDer  untfe  Traftat  tfr  »on  g(eic&em  2l(fer,  <£r  f>anbe(f  aber  de  confeffione ,  un& 
imv  a(fo  ua§  £r  ute  £afier,  »on  t)cn  fo  genanufen^ouf^unben  anfangenu,t)urcf)ge* 
f;ef,t&re  2irt,5lbfdne,@affungen  unb ©tdrcfe  befcf;retbef.  £)ag  gan^e^Bercf  be* 
ftcbef  nebft  uemDugtfter  auSjefrenQMdfterunt)  tybtt  ftcb  alfo  an  :  Confeffio  debet 
effe  prsevifa ,  amara ,  verecunda ,  difcreta,  integra ,  fpontanea ,  accufatoria,  t re- 
quens,obediens  &  fubje&a. 

&tt  XXXIII.  Codex. 

£)tefer  t|t  ftor  fiinf  f)unberf  Sft&ren  auf^ergament  fef>r  fauber  gefc&rie&en  Uttb  roo(  Ut 
WQfovtU    3)ie  <&t\tm  (tnb  gefpaffet ,  t>te  2luffc&rifff  abcr  lauf et : 

Incipit  liber  Domini  ARNOLDI  de  MELDORPE. 

£)er  SSerfaflerifl  biji&er  allesS 9?ad;fd;(agen$  ungeacDfet/mtrunbcfannf,  bodfj  fjaf  er 
tiacl>  Bernhardi  geifen ,  maffen  er  uenfelben  anfufrref,  gcfebet  3)a3  233ercf  ftaff  a flerfet  Dve^ 
uen  ober  Q5etrad;tungen  uber  bte  Q3ibe(  tnftd;t)tead  fratres  gefjaften  ouergertcftfet  fmb,  in 
roeldjer  er  alfema&I  Hiftoriam  unt>  Allegoriam  fcorfMfet,  unt)  unfer  Dem  crffen  (2Bort  ute 
€3$riff ,  unter  bem  anbern  abcrt)j|tnrocnt)una  unuben  ©ebrauc&uerfelben&erfte&ef* 

5Die  Q5efraa)fungen  abtx 


1. 

2. 

3- 
4- 
f. 
6. 

7- 
8. 

9. 

10. 

11. 
12. 

13. 
14. 


De  Hexaemero  &  Hiftoria  Adami. 

De  Noa. 

De  Abraham. 

De  Sodoma  &  Gomorra. 

De  Jacobo. 

De  Pharaone. 

Hiftoria  Exodi. 

De  Chore,Dathan  &Abiron. 

De  Balak  &  Balaam. 

De  Gibeonitis. 

De  Moab  *  &  Jefabelac  de  Elia. 

De  Daniele  inter  leones. 

De  Sufanna. 


1 8.  Saper  illud  Jeremise :  Ecce  mitto  in 

fundamentis  Sion  lapidem  angula- 

rem. 
In  verba   apocalypf.   vidi   angelum 

defcendentem  de  ccelo   ami&um 

nube. 
Ad  locum  Jeremias :  Tranfivi  per  me- 

dium  civitatis  Jerufalem. 

21.  De  throno  Saiomonis. 

22.  De  fomno. 

23.  De  divitiisu 

24.  De  inferno. 
2f.  De  duplici  refurredione. 


19 


20. 


De  Enceniis  apud  Johannem  Evan-  26.  Super  illud  JEREMIJE:  Bonas  facite 
gel.  vias  veftras  &  ftudia  veftra  &c. 

if.  De  Mane ,  techel ,  phares.  27.  De  Eleemofyna. 

16.  De  aqua  quam  Ezechiel  egredi  vidit  28.  In  verba 

de  templo  a  latere  Dei. 

17.  Deverbis:  Sapientias  sedificavit  fibi  29. 

domum.  2  2 


JESAIiE  :  Pone    menfara 
contemplare  inSpecula,&c. 
De  noviflimis. 

30.  Dc 


*  Per  Moab  intelligit  Achab. 


3^4 


Urftjribett  unb  Hacfcrfc&fen 


%.  Period. 


30. 
3* 

34 
3f- 

36. 


37- 
38. 

39- 
40. 

41. 
42. 


43« 

44» 

4f- 
46. 

47- 
48- 
49- 


fO. 


P 


De  jejunio  ubi  fimul  de  multiplici  ho- 

micidio. 
Adam,  ubies? 
De  Sacrificio  Abelis. 
In  >  erba  PETRI :  Tempus  eft  ut  ju- 

dicium  incipiat  a  domo  Dei  &c. 
De  tribusmodis,   quibus  refpondet 

pcena  culpse. 
De  homine  cindlo  zona  aurea  circa 

renes,  quem  vidit  JOHANNES  in 

Apocalypfi. 
De  verbis  Mofis  ad  DOMINUM:Ex 

quo  locutus  fum  adPharaonem  ex 

nomine  tuo  ,  affligit  &  populum 

Pharao. 
De  vita  prasfenti  plena  doloribus. 
In  verba:  Aquse  Siloae  fluuntcumfi- 

lentio. 
De  Inimicis  crucis. 
De  verbis !  Si  fal  evanuerit ,  in  quo 

falietur. 
De  Cocco  bis  tin£to. 
In  verba  :  Facile  eft  camelum  tran- 

fire  per  foramen  acus ,  quam  divi- 

tem. 
Ad  verba :  In  diem  perditionis  fer- 

vatur  Impius. 
De  Adulatione. 
De  fornicatione. 
De  mifericordia  Dei. 
De  patientia. 
De  eleemofyna. 
In  diclum  Yfaianum:  EcceDeusno- 

fter  veniet  &  falvabit  nos.     Tunc 

aperientur  oculi  ccecoipm,  &  au- 

res  furdorum  &c. 
Deadventu  Domini  exverbisDanie* 

lis  Prophetae :  Afpiciebam  ego  in 

vifioneno&is,&  ecce  in  nubibus 

coeli  ,  quafi  filius  hominis  venie- 

bat. 
Super  verbaPauliadTitum:  Appa- 


ruit  benignitas  &humanitas  falva- 

toris  noftri  Domini  noftri. 
fl.  De  ditto  Efaiano :  Puernatuseftno- 

bis,  filius  datus  eftnobis. 
fj.  In  verba-Exodi:  Hiceft  Angelus  ille, 

qui  filios  Ifrael  commeantes  prar- 

cedebat  in  columna  nubis  in  die. 

&c. 
f  4.  In  Matth.  II.  videntes  Magi  ftellam 

gavifi  funt  gaudio  magno  valde. 
ff.  De  purificatione  Mariae  exLucasII. 
y6.  In  verba  Jefaias  :  Vinea  facta  eft  di- 

le£to~  meo. 
57.  Inverb  Apoftoli:  Scitis,  fratres  ca- 

riffimi  quia  vetus  nofter  fimul  cru- 

cifixus  elt ,  at   deftruatur  corpus 

peccati. 
f8.  De  Gabaonitis. 
5"  9«  Dejpugna  &  vicloria    per  crucem 

60.  Super  verba  Ezechielis  :  AfTumtus 

fum  a  Spirituin  montem  excelfuiri 
valde,&c. 

61.  De  Adfcenfione  Chrifti. 

62.  De  eodem  argumento. 
65.  Sermo  in  Pentecofte. 

64.  Sermo  in  dedicatione  Ecclefiae. 

6f.  De  Antichrifto. 

6C.  Super  verba :  Invidia  diaboli  introi- 

vit  mors  in  orbem  terrarum. 
67.  In  verba  Joelis  :  In  diebus  illis  con- 

gregabo  omnes  gentes ,  &  ducam 

eos.invalle  Jofaphat  &  difceptabo 

cum  eis  ibi. 

3u!e£t  (xtt  t>ev2lbfcf?veibevbiefe  2Bevfc<je* 
fefct: 
Adeft  finis  vere. 
Prsemium  vult  fcriptor  habere. 
Si  bene  fcripfiffem. 
Plures  nummos  habuiffem. 


L.Cap.  fieben&e  Q5et>fa^e^ 


*Mt$t.Petri2\frc&e. 


;6f 


gur  s]>vobe  mag  fcer  4ifrc  2Ibfd;nitt  de  cocco  bis  tin&o  bienen: 
Llbi  legitur  de  veftibus  pontificalibus,  legitur  de  cocco  bis  tindlo.  Ccccus 
ignei  coloris  eft.  Ignis  ardet,  urit  &  lucet.  Sic  Praelatus  debet  ardere  per  bonam 
in  fe;  Urere  debet  increpando;  iucere  exhortando  vel  inftruendo.  Ibi  dicit  GlolTa: 
Qui  fermonem  facit  ad  populum,  nec  folum  increpandis  vocibus  ,  nec  folum  refe- 
randis  Scriptura  fententiis  debet  inftare ,  ne  tantum  de  peccatorum  increpatione  di- 
fputans  minus  audiatur ,  vel  myfteriorum  fecreta  tantum  referans  ,  minus  profit. 
Temperet  ergo  ex  utroque  fermonem,  nec  fecretorum  cceleftium  perdat  fuavitatem, 
quafi  bis  tin&um  in  fuo  habitu  coccum  demonftrans. 

©et  XXXIV.  Codex. 

3(1  auf  ^eraament  gefcbvieben,unb  fafietnacfrfolgcnbe  2lbf>anblungen  tn^tdj: 
I.  CSin25»c6Umt)on7f.Q5(dtter,  n>elc()e$  a(fo  anfdnget :  Sciendum  vero  quod  Sa- 
cramentum  iftud  congruentiflime  praeordinatum  fuit  ad  Salutem.  ^er  QJevfaffer 
braucfret  ba$  SOSort  Sacramentum  allf>fer  fiir  myfterio.  ^Bie  €v  benn  »on  uem  ©etyeim* 
ntfle  ber#ftenfc(?roeruung  Cfjviftt  gfeicf)  oarauf  fjanbeft,  unt>  uie  2Bo(tf>afen  unfevd  <£r(ofer$ 
nacfc  oerOvbnungbeS  H.Articuls  tm  5lpofto(ifd;en  @5(auben&2>efdntntj?  wfielfefiroie  bie 
tyerbeifommenbe  33er$etd)nig  jeiget: 


i  De  humanitate  CHRISTI. 
2  Unde  dicitur  Sacramentum. 

5  Quid  notandumfit  circaSacramentum 

Dominicse  lncarnationis. 
4  Quod  Sacramentum  Dominicae  incar- 

nationis  fuit  ab  seterno  prseordina- 

tum. 
f  De  congruitate  hujus  Sacramenti. 

6  Quod  congruum  fuit  filium  incarnari. 

7  Quod  Sacramentum  Dominicae  incar- 

nationis  fuit  in  veteri  Lege  prcefi- 
guratum. 

8  Quod  Sacramentum  Domin.  incarna- 

tionis  fuit  a  Prophetis  praeconiza- 
tum. 


1 3  Alia  fignificatio  Angeficas  miflionis. 
1.4  Quod  Sacramentum  Dominicas  incar- 

nationis  fuit  in  b.  Virgine  confum- 

matum. 
i  f  Quomodo  ad  confummationem  hu- 

jus  Sacramenti  requirebatur  con- 

fenfus  Virginis. 

1 6  De  utilitate  Dominicas  incarnationis. 

17  De  redemtione  humani  generis. 

18  De  triplici  adventu. 

1 9  De  Adventu  CHRISTI  in  carnem. 

20  De  CHRISTI  conceptione. 

21  De  fandtificatione  matris. 

22  De  triplici  effe&u  fan&ificationis  ma- 

tris  CHRISTI. 


9  Quod  Sacramentum  Dominicum  incar-     23  De  operatione  S.  SPIRITLIS. 

*  nationis  fuit  a  Patribus  defidera-     24  Quare  conceptio  humana  SPIRITUI 
tum.  S.  attribuatur? 

zj-  Quodformatio   corporis   CHRISTI 
fuerit  in  inftanti. 

26  Quod  b.  Virgo  fuit  vera  mater  CHRI- 
STI. 

27  Quod  conceptio  Virginis  fan£tificet. 
2  5  28  De 


10  Quod  Sacramentum  Dominicum  fu- 

it  abArchangelo  nunciatum. 

1 1  De  jordine  angelicse  executionis. 

12  Quid  myflice  fignificet  Angelicamis- 

fio. 


%66 


UxVtmben  uub  Vkubvicbttn 


3.  Period. 


28  De  perfectione  natura?  affumta?. 

29  Quare  CHRlSTUS  humanam  natu- 

ram  aifumfit. 

30  Quantos'defeausCHRISTUSaflura- 

fit. 

31  De  gratia  unionis. 

3  2  De  gratia  habituali. 
3  3  De  diverfa  plenitudine. 
34  De  infinitate  gratix  CHRISTI. 
3  5"  De  ordine  gratia*  unionis. 

36  De  plenitudine  unitatis  CHRISTI. 

37  De  gr^atia  capitis. 

38  Quomodo  CHRISTUS  dicitur    ca- 

put  Ecclefia:  quoad  corpus  &  ani- 
mam. 

39  Utrum  proprium  fit:  CHRISTUMef- 

fe  caput  Ecclefia?. 

40  De  perfectione  glorise  anima?. 

41  Quomodo  anima  CHRISTI  fummum 

gradum  vifionis  obtinet. 

42  De  triplici  fcientia  CKRISTI. 

45  De  nativitate  CHRISTI. 

44  Quod  conveniens  fuit  CHRISTUM 
concipi  &  nafci  de  Virgine. 

45*  Qu°d  conveniens  fuit  CHRISTUM 
nafci  de  virgine  &  defponfata. 

46  De  benignitate  CHRISTI. 

47  De  do&rina  mifericordias  &  bonita- 

tis. 

48  De  utilitate  nativitatis  CHRISTI. 

49  Quid  partus  virginis    myftice  fignifi- 

cet. 
fo  De  circumcifione   &  utilitate  ejus* 

dem. 
f  1  De  nomine  JESU* 
5-2  De  Virtute  nominis  JESU. 
f  3  De  CHRISTI  apparitione. 
54  De  oblationibus  Magorum. 
yr  De    oblatione   CHRISTI   in  tem- 

plum. 
$6  Quare  CHRISTUS  voluit  offerri  in 

templum. 


j  7  dejwptifmo  CHRISTI. 

f  8  de  conliderandis   contra   baptifmum 

CHRISTI. 
f9  de  myftica  fignificatione  peccatorum 

CHRISTI. 

60  de  CHRISTI  Jejunio. 

61  Ad  quid  ordinatur  jejunium. 

62  Quomodo  fit  jejunandum. 

63  de  triplici  jejunio. 

64  de  CHRISTI  tentationc. 

6f  Quare  CHRISTLIS  voluit  tentari. 

66  de  modo  &  ordine  tentationis. 

67  Quid  myftice  figniticent    CHRISTI 

tentationes. 
6$  «Quod  diverfimodetentantDEUS,ho- 
mo,  diabolus. 

69  de  CHRISTI  converfatione. 

70  Quare  CHRISTUS  converfatus  fit, 

fecundum  legem. 

71  Quod  CHRISTUS  tria  refugia  ha- 

buit. 

72  de  doarina  CHRISTI. 

73  Quod  magis  convenienter  inScriptu- 

ris  fub  metaphora  rerum  vilium 
quamnobilium  do&rina  cceleftis 
tradatur. 

74  de  CHRISTI  miraculis. 
7f  Quid  fit  miraculum. 

76  Quare  operatio  miraculorum  fideiat- 

tribuitur. 

77  Quare  CHRISTLIS  fecit  miracuM 

78  Quse  funt  vera  miracula? 

79  de  CHRISTI  transfiguratione. 

80  de  tribus  circa  hanc    transfiguratio- 

nem  notandis. 

8 1  Quare  Mofes  &  Elias  cum  CHRISTO 

apparuerunt? 

82  de  ccena ,  &  quare  Sacramentum  Do- 

minici  corporis  &fanguinis  incce- 
na  fuit  inftitutum. 

83  de  triplici  fignificatione  hujus  Sacra- 

mentr 

84  de 


>.Cap.ftebenueQ5ettfacje. 


vtn  St  Petri  Itocfce. 


3*7 


84  de  triplici  ccena. 

$f  de  CHRISTI  paflione  &  qua>  circa 

ipfam  occurrerunt. 
86  QuodCHRISTUS   fponte  paffus 

fuit. 
S7  Utrum  neceffe  fuit  CHRISTUM 

pati. 

88  QuodPater  tradidit  filium. 

89  de  congruitate  paflionis. 

90  de  tempore  paffionis. 

91  de  loco  paffionis. 

92  Quare  CHRISTVS  paffus  eft  extra 

portam. 
9  5  de  genere  pafllonis. 
94  de  paflionis  acerbitate. 
9J  Uncle  caufatur  timor. 

96  de  triftitia  ejusquemagnitudine. 

97  de  dolore. 

98  de  doloris  magnitudine. 

99  de  ignominiofitate. 

100  de  utilitate  palffonis. 

1  o  1  de  remiffione  culpje  factse  CHRISTI 
pafffonem. 

1 02  &t  dimiflione  pcens  fafta  per  CHRI- 

STI  paffionem. 

103  de  liberatione  a  diabolo  fada  per 

CHRISTI  paffionem. 

104  de  reconciliatione  fa^a  per  CHRI- 

STI  paflionem. 
ioj*  de  apertione    cceleftis    januse    per 
CHRISTI  paflionem. 

toS  de  coscitato  perfequentium. 

,107  Quod  expediens  fuit  CHRISTUM 
mori. 

108  de  fepultura  C&RISTI. 

109  Qualiter  CHRISTUS  (dicatur)  fuiffe 

tribus  diebus  6c  nodibus  in  corde 
teme. 

110  Qualiter  CHRISTUS  dicatur  fuiffe 

totus  in  fepulcro,  totusin  inferno 
&  totusin  ccelo. 


iii  de  defcenfu  CHRISTI  ad  infernum 
&  quod  conveniens  fuit  ipfum  de- 
fcendere. 
12  de  quadrupiici  inferno. 

1 5  de  triplici  paradyfo. 

14  de  refurredtione  ,  &  quse  (circa) 
ipfam  confideranda  funt. 

if  Utrum  neceffarium  fuerit  CHRI- 
STUM  refurgere. 

16  Quare  CHRISTUSdiciturprimoge- 

nitus  mortuorum. 

17  Utrum  convenient  fuitCHRISTUM 

tertia  die  refurgere. 
1  g  Quota  hora  CHRISTUS  furrexit. 

19  Utrum  CHRISTUS  furrexit  corpo- 

re  gloriofo. 

20  de  quatuor  dotibus  corporis  CHRI- 

STI. 

21  Quare  CHRISTUS  cicatrices  refer 

vavit  in  corpore  gloriofo. 

22  de  probatione  veritatis  &  refurre* 

dtionis  ejus. 

23  Qualiter    CHRISTUS    argumentis 

veritatem  probavit. 

24  <ie  gloria  Dominicse  refurre&ionis. 
25"  Quod  CHRISTUS  quinquies  in  die 

refurreclionis  apparuit. 

26  Quod  mulieribus  a  monumento  ve- 

nientibus  apparuit. 

27  Quod  Dominus  Petro  apparuit. 

28  Quod  Dominus  apparuit  duobus  di- 

fcipulis  euntibus  inEmahus. 

29  Quod  Dominus  apparuit  januis,  clau- 

fis. 

30  Quod  CHRISTI  refurreaioeft  cau- 

fa  noftre  refrure£tionis. 

3 1  Quod  CHRISTI  refurredio  eft  cau- 

fa  efffieierrs. 

32  Quod  CHRISTUS  refurreaionem 

fuam  tripliciter  probavit. 
3  3  de  CHRISTI  afcenfione. 

i34Quod 


3^8 


UvtunUn  unb  CTacbnc&tert 


3.  Period. 


134  Quod  duplex  fuit  natura  in  CHRl- 

STO  adfcendente. 
1 3  J  de  virtute  &  poteflate  adfcenden- 

tis. 

136  de  loci  eminentia. 

137  de  excellentia  CHRISTI  adfcenden- 

tis  &  quid  nomine  dextrae  intelli- 
gatur. 

138  Quid  adfcenfio  CHRISTI  myftice 

(ignificet? 

1 39  de  Adventu  Domini  in  montem. 

1 40  Quomodo  operetur  ad ventus  CHRI- 

STI  in  mentem. 

141  QuodoccultatuseftadventusCHRI- 

STI  per  gratiam. 
42  Quod  expedit  quintupliciter  praefen- 
tiam  DEI  in  nobis  per  gratiam  igno- 
rare. 

143  de  fignis,quod  Deus  eft  inanima. 

144  Quomodo  adventus  fciturperreve- 

lationem. 
145*  Quod  revelatiofit,  proptertria. 

146  Tria  funt,  quae  difponunt  adventum 

CHRISTI  in  mentem. 

147  defignis  adventus  CHRISTI. 

148  de  tribus,  quse  difponunt   animam 

ad  internam  mentis  illuftrationem. 

149  Quod  tota  TRINITAS  mentem   in 
„    habitat  per  gratiam  ,   &  quod  ha- 

bifeat  ibidem. 
i|0  Quod  Pater  per  poteftatem  inhabi- 

tat. 
1 ;  1  Quod  Dominus  per  gratiam  notabi- 

lia  operatur. 
Ifz  de  Admiratione  animx divinam Na- 

tivitatem  guftantis. 
15-5  De  adventu  CHRISTI  fcil.  ad  Judi- 

cium. 
174  QuodCHRISTUSvenietadjudici- 

um  patenter. 


fS  Quod  CHRISTUS  in  judicio -appa- 

rebit  in  forma  humana. 
j6  QuodCHRISTUS  injudicio  appa- 

rebit  in  forma  gloriofa. 
f  7  Quod  in  judicio  apparebit  fignum 

crucis. 
f  8  Quare  Dominus  veniet  innubibus? 
f  9  de  feparatione  bonorum  a  malis. 

60  Quod  cum  poteftate  veniet  ad  judi- 

cium. 

61  Quod  poteftas  CHRISTI  erit  infu- 

perabilis. 
61  Q[uod    tria    requiruntur    ad  judi- 
cium. 

63  Quod    tempus  omnibus  eft  igno- 

tum. 

64  Quod  ultimum   CHRISTI    adven- 

tum,    quaedam  fint  antecedentia, 
qucedam  concomitantia. 
6f  Quod  Antichriftus  tribusmodis  fub 
jugabit  populum. 

66  de  Elia  &  Enoch. 

67  de    fignis  praecedentibus    ultimum 

CHRISTI  adventum. 

68  de  igne  quod*prsecedit  adventum  & 

ejus  eflfedtu. 

69  detribus  imitantibus  CHRISTI  ad' 

ventum. 

70  de  juftorum  retributione. 

71  Quod  Judicium  univerfale  &  fina- 

le  fit. 

72  de  tribus  circa  futurum  judiciura 

confiderandis. 

73  tltrum  futurum  judicium  erit  voca- 

le  vel  mentale. 

74  de  judicantibus. 
7f  de  varietatejudicandorum. 
76  de  mundi  innovatione. 


SDamit 


i. Cap.  ftebenbe  Q5ei;faae,  Wtt  St. Petri ykiv&e. 369 

&mit  aber  bergertcigte  JUfer  t>on  t)cv^d;rei^2trf  ,tm&t)er  2Beifet)^^)evfa(fe^ 
eine  ©ad;e  abjuljanbelnurt&cilcn  fonne,wtI  icfoDatf  H4fte  $auptftiicf  l;ief;erfe&ein 

De  fignis  quod  Deus  eit  inanima. 

Sunt  autem  tria  figna  conjecturattonis  gratiseDomini.  Primum  eftteftimoni- 
um  confcientice.  2.C01*.  II.  Gloria  noftra  hac  eft  /eftimovium  ton(citntU  noftra.  Unde 
BEDA :  Nihit  bac  luce  ciarius ,  nihii  boc  teftimonio  giorioftus,  cum  veritas  in  mente  futgct, 
&  mens  in  verimte  fe  videt ,  fed  qualem  ?  Pudicam ,  verecundum  ,  circumJpeUam ,  nequt 
admittentem  quod  evacuet  glorlam  confcientU  atteftantis  ,in  nullo  fibi  confciam,  quo  erube- 
fcat  pocnitentia  veritatis ^bae plane  eft ,quam  fuper omniabona anim*  divinos  deteftant  aff>e* 
citu.  Secundum  fignum :  auditus  verbi  Dei  non  ad  audiendum  five  ad  inteiligendum, 
fed  etiam  ad  faciendum.  Unde  Joh.  VIII.  Jgui  ex  Deo  eft  >  verba  Dei  audit,  Unde 
GREGORJUS  :  Catleftem  patriam  veritat  defiderare  jubct,  mundi  gloriam  deciinare^alie* 
na  non  appetere,  Propria  largiri.  Venfet  apud  fe  unusquisquc,  ft  hae  vox  Dei  inaure  ejut 
convaluit,  &  quia/amex  Deo  fitcognofcet.  Tertium  fignum  eftinterior  guftus  fapien- 
tiae,  quae  eft  quafi  quasdam  prxlibatio  beatitudinis ,  unde  in  Pfalmo  ;  Gufiate  &  vide- 
te  &c.  fcilicet  gratiamfuam  innobis,  UndeAUGUSTINUS:  Jguamdiu  (umus  incor- 
pore,  peregrinamur  kDomino,  Guftemus  faltem,  quia  (uavis  eft  Dominus ,  qui  nobis  dedit 
figntu  Spiritumy  in  quo  (entiamm  epus  duicedinem  ,  &  (entiamus  fontem  vita  ,  ubi  (ola\ 
ebrietate  mundemur ,  t$  irrigemur  ftcut  Ugnum,  quodplantztum  efl ,  (ecut  decur(ut  aqua» 
rum.  Idem fac ^preior ,  me ^Domine ,  guftare per  amorem ,  quod guflemper  agnitionem^ 
fentiamper  affettum,quod(cntioperintetteBumjtus  tibidebeamquam  me  ipfum  totum,  fednec 
plus  habeo ,  fed  ncc  hoc  ipfum  per  me  totum  pojfum  reddere.  Ergo ,  Domine ,  trahe  in  am(h 
rem  tuum  hoc  ipfum ,  quodfum. 

Q)on  bem  2l(ter  be$Q3evfajTer$  nocf;  ttmi  fjmu4$uf  fjun ,  fo  befui&ctftcbcap.  74.00; 
t>a £r &on t)cncn  Wcifcn  aua  tiftovgcnlLanbe fycrnMt  £r , biefelbe nocf; nicbt a(S  &o* 
mgecifennef;btefe  ^Senennunaaber  erbieiten  fte  tun  &a$3a&r  1 164,  batf>re©ebeine  i>onbent 
£r^25ifcf)off  Keginoldo  t)on  Wttaylanb  nacf)  €olln  l;cimae|)0(ef  tvuruen,  (f.  Ztn%tle  mo* 
natf)(tcb  Uttterrebuna  Anno  169^.  pag.  f9f.)biebci  jleffen  roirin^efracbtunabag^rcap. 
79.  Hugonis  de  S.  Vidore  aebencf ef ♦  ^Bie  nun  biefer  An.  1 1 20.  beriifjmt  roar,unb  Ao. 
1  i4o.auobiefcm  hbmQktiQi  ©0  mdaen  roir  bieraus  unferd  Q^erfaffer^  ^ebcn^^geit  ,aac 
ttol  evratben.  &k  2lbfcf>rift  aber  biefed  ^Bcrcf fein^  tfi , nac&meinem roeniam ^ebuncf tn, 
bunbcrt  3af)v  fprifer  anjufe^en* 
II.  Sinc  DvcDC7.Q5ldtfcr  ,aro§  (in  membrana)  auf  ba^Seft  bcr  $irtf;nKt'fje.  3cb  ftil 
ben^Infau^,umt)onbem  ubrt^enbe|lo  ba§  ju  urtf)et(en,f;ier  einrucfen  :  f*8*  (unt 

encania  injeru(alem  &  hyems  erat.  Encsenia  vocatur  hoc  feftum  dedicationis 
templi,  quod  annuatim  fiebat.  Hoc  feftum  non  fpedabat  adprimam  velle- 
cundam  dedicationem  templi.  Primo  enim  Salomon  dedicavit  templum  au- 
tumno  X.  die  September.  Cum  vero  reaedificatum  fuit  a  redeuntibus  de  Babi- 
tone ,  dedicatum  eft  in  vere  XII.  die  Martii.  Cum  autem  Antiocbus  Epiphanes  pol- 
luifTet  fordibus  idolorum ,  &  profanaflet  utenfiHa  ejus  Judas  Machabaus  munda- 
vit  templum ,  quod  dedicavit  idem  V.  die  Decembris ,  6c  hsec  dedicatio  in  die 
bus  JESU  obfervabatur  in  hyeme. 
I.  ££«tte  3  ter  %>*nt>.  %  a  a  UI.  %U 


57°  •  Urtunben  wxb  Vtad)vi<hun  $.Period. 


IIL  2Uler(>anD  Mifcellan-^rebiaten  auf ^ergament  gefd>rieben,\mr  bt  jj  funftunDert3af)r 
alt.  2)ie  (geifen  finD  in  dolumnm  abattl)tikt ,  Die  erfre  DveDe  t|t  liber  DaS  Q3ater 
Unfer,  Die  ubrigen  jtnD  tfrctte  de  tempore ,  tljette  de  Sanftis ,  Dod)  ofcne  OrDnung. 

£)er  xxxv.  Codcx. 

JEtarft  Sermones  de  tempore  im  t>retje&ent)m  3af)tvf)unDerf  auf  ^ergamenf  gc 
fcf)rieben  tn  ftcf).  2)er  QJerfafier  f)at  ficf;  ntc&t  aenannt.  2Bir  f)aben  fon|t  *>on  Dem 
Difcipulo  detempore,Der(t'c!)  aud[>  Paratum  nennet , Dergletc&en  Slrbeit  voe(d)e  An. 
ifoo.  $u£agenon>&ei  #enr.©rau  in^to  im  &rutf  au£gesangen,a0ein  Dicfeiflrcn 
jener  aan|  unterfc&te&en ,  DeS  S3erfaffer  ^ffitiibfytt  aber  ift  autf  nad;fo(getiDen  SQBor* 

tcn  JU  Crfetinen :  Benediftus  qui  venit  in  nomine  Domini  Matth.  XXI.      Verba  haec 
ponuntur  deAdventu  CHRISTI  in  quibus  tria  notantur,  advenientis  benigni- 
tas ,  adventus  utilitas  &  recipientis  qualitas.     Benignitas  oftenfa  fuit  in  adve- 
nientis  dignatione.     Unde  dicit ,  qui  venit  B.  *)  SJhtid  tam  pietate  plenum%  quam 
quod  Dei  verbum  propter  nos  fatlum  eft  fcenum.      Magna  &  magnifica  benignitas  Det 
bumanitas.  Adventus  Domini  utiiitas  notatur  in  nominu  Domini  declaratione  un-" 
de  addit  in  nomine  Domini,  Adl.  IV.    Non  enim  efi  aliud  nomen  fub  coclo,  in  quo  nos 
oporteat  falvos  fieri.      Recipientis  qualitas  in  gratiarum  adione  notatur,  cum 
dicit:  Benediclus.  Pfahnus:  Confiteantur  tibiomnia  opera  tua.     lpfe  quivenit.    Ut 
fuum  Dominum  declarant  benedicendo.     Quantum  ad  primum  nota  triplicem 
CHRISTI  Adventum,  ad  nos  in  carnem,in  nos  in  mentem,  contra  nos  adju- 
dicium.    (go  &ief  auS  Diefem  Q5ct'fpief  er5d(f,  fo  beroeifet  Der  Qjcrfaffer  feincn  (Sa&  bv 
frdnDia  auS  Dcr  S^&finift ,  fttf)rct  aber  fonft  rcenig  3eugnt|Te  Dcr  $?enfcf)en  an. 
£)ann  roiefjie  Derein/sige  Beda  t>orfommet,fo  bin  ici)  roofsefm  QMdffer  Durcfgegcm* 
gen,  Da  ic{>  feinen  tinigtn  5vtrct>en^ef>vev  angefufjrctgefunDen,  Beda  aber,  Daf?  icj> 
fofcf;e$  m  Unferfucfcung  Der  gcit  erinnere,  febfe,  roie  befannf,  im  ac^ten  3af;r  r)un> 
fcert  nacf>unfer$£)cifattDe$  ©eburffj. 

&t?  XXXVL  Codex; 

3(t  auf  *}5appr  i>or  Drei  ftunDerf  3af)rgefcf;riebenunDDer^trc5e  t>ott&emVicaria 
Dafelbft  Theodorico  DvoDercolD  gefd;encfef.-  @r  begreiffet  nad;fofgenDe  ©tucfe 
tn  ftcf): 

I.  Textus  quatuor  Evangeliftarum  cum  profogis.  (g$  tflDfe  Verfio  Vulgata  in 
CapituleTfo  roie  fte  noa>  gebrdud;Itcf>  getfreiler. 

II.  De  astatibus  mundi  &  degenealogia  Chrifti.     ^jl  fed&^  Q^dtfergroj?. 

III.  Tradus  de  diverfis  rebus.      Cr  ift  in  t)ier  SSitc&cr  abget^cilct,  unD  bejle^cf  au^ 
grag  unD  5lnf  roorf; 

Liber 

*)  3«  fcem  erHen  traaat  m  trorDerge^ttDen  Codicis  warti  untcr  &er|tcjj  f;te  beftnDenDett  ^ibfurftnng 
&er  tJca&me  Bcda  cerftan^en. 


i.Cap.fte&enbe33tyfo0e, 


x$n  St.  Petri  2Mrcfce. 


571 


Liber  primus. 
Quid  fitDeus? 
De  Trinitate. 
De  habitatione  Dei. 
De  fcientia  divina. 
De  locutione  Dei. 
De  creatione  mundi. 
De  ordine  creaturarum. 
De  creatione  angelorum. 

9  De  primo  angelo. 

10  Quomodo  ejefti  funt  angeli  mali. 

1 1  Quare  non  iint  reverfi  angeli. 

12  Cur  non  fint  redemti. 

1 3  Quare  ad  peccandum  fint  creati. 

14  Cur  angeli  alii  non  fint  pro  eis  cre- 

ati. 
De  fubftantia  Dsemonum. 
Cogitatio  pro  operatione  habetur. 
De  forma  angelorum. 


if 
16 

17 
iS 
19 
20 
21 
22 

*5 

H 


De  fubftantia  bonorum  angelorum. 
De  hominis  materia  carnali. 
De  materia  fpirituali  hominis. 
Quomodo  homo  fit  formatus? 
De  nomine  hominis. 
Cur  creata  fit  anima? 
De  fru&ibus  paradyfi. 
De  fomno  Adae. 

26  Cur  non  iit  creatus  homo, ne pecca- 

re  non  poflit. 

27  Qualiter  tunc  gignerentur  homines, 

fi;in  paradyfo  permanfnTent? 

28  Quam  diu  debuiffenteifeinparadyfo? 

29  De  nuditate  hominis. 

50  Cur  in  illo  membroplus  quaminaliis 

concupifcentia? 

5 1  De  tentatione  diaboiica. 

32  Quam  diu  fuerint  in  paradyfo? 

}  5  De  gladio  Cherubim. 

34.  Quo  expulfi  proceiferint  ? 

3  f  ExpuKus  &  explofus  de  paradyfo. 

36  Generatio  peccati. 

37  Peccatum  Adse. 


58  Peccantium  fepultura. 

39  De  emenda  primorum  parentum. 

40  Quomodo  homo  reddere   debuiflet 

Deo  ablatum. 

41  De  fatisfactione  hominis. 

42  De  posna  hominis  in  honorem  Dei, 

43  Ad  quem  finem  homo  debuit  deve- 

nire? 

44  Quod  homo  non  potuit  per  (e  redire. 
4f  Quare  angelus  non  redemit  homi- 

nem? 

46  Cur  alius  homo  non  fit  reftitutus  pro 

perdito  hominej 

47  Cur  non  eftmiffusPropheta,Patriar- 

cha  vei  alius? 

48  Cur  filius  &  non  Pater  incarnatusfit? 

49  Cur  nafcitur  ex  virgine? 

jo  Quare  CHRISTUS  non  venit  moxin 

illo  tempore. 
f.i   Quare  non  venit  tempore  legis. 
5"2  Cur  non  diftulit  usqueinfinemmun- 

di? 
5-3  Quomodo  natus  fit  CHRISTUS  fine 

peccato, 
f  4  De  nativitate  CHRISTI. 
S  f  De  fubftantia  CHRISTI. 
f6  De  dignitate  vitse  CHRISTI. 
f  7  De  merito  redemtionis  CHRISTF. 
j8  Quod   pro  hominibus  mortuus  fuit 

CHRISTUS. 
f9  Quo  ivit  anima  ejus  poft  mortem? 
60  De  refurreaione  CHRISTI. 
6\  Ubi  CHRISTUS  manfit  ante  adfcen- 

fionem. 
62  Qualem  formam  habuit  CHRISTUS 

poft  refurre&ionem? 
€3  Quotiens  CHRISTUSapparuit*    , 
64  De  afcenfione  CHRISTI. 
6f  De  SPIRITU  SANCTO. 

66  DegaudioCHRISTI. 

67  De  corpore  CHRISTI  miftico. 

6%  De  corpore  CHRISTIinmembris. 
%M  Z  69  De 


17* 


IMutioen  uribi?iA<bti<bun 


3-Period. 


69  De  eorpore  &  fanguine  CHR.ISTI. 

70  De  confecratione  Sacerdotum. 

71  Quod  populus  maclatur  a  Sacerdote 

malo. 

72  Communicatio  bonorum   &   malo- 

rum. 

73  Si  feparandi  funt  boni  a  malis. 

74  Verba  Dei  an  fint  in  malis  \ 
jf  An  mali  fint  tolerandi. 

Liber  Secundus. 

de 

Rebus  Ecclefiafticis. 

1  De  malo. 

2  Quot  fint  entia  originis. 

3  De  origine  peccati. 

4  Quomodo  Deus  odit  malos. 
5-  De  libero  arbitrio. 

6  De  Apoftatis. 

7  De  Se&atoribus  &  calidis: 

8  De  fervitute  diaboli. 

9  De  Presbyteris. 

10  Qualiter   membra    diaboli    ferviunt 

ele&is. 

1 1  De  poteftate  malorum. 

12  De  profperitate  bonorum. 

13  De  poenitentia  malorum. 

14  De  bonitate  vitae  hominum. 
ij  De  tentationibus. 

16  Confideratio  de  eledVis&reprobis. 
37  De  eventu  bonorum  &  malorum. 

1  g  De  affli&ionibus  juftorum. 

1 9  De  dignitatibus. 

20  De  merito  Pradatorum. 

31  Dejuftbrum  &  reproborum  tribula- 

tionibus. 

32  De  providentia  Dei. 

23  De  neceffitatibus. 

24  De  cafu  vel  eventu. 

2  s  De  eventu  caufae. 

26  De  morte  pecorum  &  asgritudine. 

27  De   prsedeftinatione  &   praefcientia 

Dei. 


28  Diftin&a  congregatio  juftorum  &  re- 

proborum. 

29  De  paganis. 

20  De  isnorantibusv 
3  1  De  originali  peccato. 

32  De  infantibus. 

33  Quomodo  Deus  punit  homines? 

34  De  cooperatione  corporis  <5c  animae. 
3  f  De  conceptione  hominis. 

36  De  viribus  animae. 

37  De  partibus  anima?. 

38  De  Spiritus  &carnis  inanima  confli- 

datione. 

39  Quomodo  animse  augentur. 

40  De  animarum  creatione. 

41  De  animarum  damnatione. 

42  De  fcientia  infantium. 

43  De  immundo  conceptu  hominis. 

44  De  baptteatorum  mundatione. 
4f  De  poenis  perfidorum. 

46  De  conjugio  inceftus. 

47  Pe  conjugio  comparum. 

48  De  bigamia. 

49  De  ecclefise  miniftris. 

0  De  reJigiofis. 

1  De  militibus. 

2  De  mercatoribus. 

3  De  artificibus. 

4  De  joculatoribus. 
f  De  publice  pcenitentibus. 

6  De  fatuis. 

7  De  agricolis. 

8  De  parvulis. 

9  De  judicio   communiter   falvando» 

rum. 
60  De  Imperiis. 
6 1 .  Quid  fit  Deus  Ifrael. 

62  De  dimiffione  miferiie. 

63  De   congregatione  bonorum  &  ma- 

lorum. 

64  Do£trina  mortis  &  baptifmatis. 
6f  Ouot  modis  peccatum  relaxatur? 

^  66  De 


2.Cap.f?e&enbet8cpfa0e. 


*MSt.Petri2BUrcfoe. 


371 


66  De  confeffione. 

67  De  poenitentia  &  parte  ejus. 
6$  De  facrificiis  Judxorum. 

69  De  idololatria. 

70  De  fitu  turris  Babel. 

71  De  peregrinationibus. 

72  De  fame  hominis. 

75  De  tempore  humana?  vitse. 
74  De  judice  judicante  reos, 
7f  De  reis  puniendis. 

76  De  difcendo  homine.  *) 

77  De  arca  teftamenti. 

78  De  fignis  faciendis. 

79  De  intelligentia  prophetarum. 

80  De  interpretibus  Hebrceorum- 

81  De  angelorum  cuftodia. 

8  z  De  apparitione  angelorum. 
8 }  De  infidiis  daemonum. 
84  De  extrema  uncliione. 
8f  De  mortc. 

86  De  Spiritu  blafphemiae. 

87  De  morte  juftorum. 

88  De  fepulturis  hominum* 

89  Quod  prodeft  malis  inlocofanftofe- 

peliri. 

Liber  tertius 

de 

Statu  tranfeuntium  abhac  vita, 

1  De  exitu  Santtorum. 

2  De  paradyfo  quod  fitjvel  ubi. 

3  De  perfedis. 

4  Dejuftis. 

5  De  purgandis. 

6  Memoria  fanttoruiru 

7  De  purgatono  igne. 

8  Quare  homo  corpore&anima  damna- 

bitur. 

9  De  numero  falvandorum.  > 

10  De  exitu  malorum. 

1 1  Quod  fit  infernus  Sc  ubi. 


12  De  novem  pcenis  inferni.  1 

1  %  De  caufis  harum  pcenarum. 

14  Oualiter  animse  ponuntur  in  inferno. 

1  %  De  membris  Diabolj. 

\6  An  jufti  vident  damnationes. 

17  Anjufti  doleant  eos  videndo. 

1 8  An  jufti  orent  pro  eis. 

1 9  In  quo  inferno  erant  jufti  ante  adven- 

tum  CHRISTI. 

20  Demutua  congregationejuftorum& 

malorum. 

2 1  An  animse  orationes  faciant  pro  caris 

fuis. 

22  Qualiter  animse  orant.  y 

25  De  gaudio  juftorum. 

24  De  Domo  patris  de  qua  dicit  Johan- 

nes. 
2f  De  Scientia  animarum. 

26  Quse  animse,  quando,vel  quibiis  ap- 

pareant. 

27  In  qua  forma"  appareant  animie  ? 

28  De  fomniis. 

Liber  quartus' 

de 

Antichrifto ,  fine  mundi  &  de  gaudiis 

cceli  &  pcenis  inferni. 

1  Ubi  Antichriftus  nafcetur. 

2  Quomodo  fubjugabit  mundum. 

5  De  morte  antichrifti. 
4  De  novisfimis  diebus. 
5"  De  noviffima  tuba. 

6  De  prima  refurre&ione. 

7  De  abortivis. 

8  Qua  cetate  &menfura  refurgenthomi- 

'  nes? 

9  De  difperfis  corporibus. 

10  De  monftris  refurgentibus. 

1 1  Qualia   corpora   refurgentes   habe* 

bunt. 
t2  De  Judicio  extremo. 

Slaa  J  1}  De 


*)  <Sr  wil  faften:  $Bt\tyi%\t<x  ju  lernen  am  aefd;icfjien  fe?, 


374  Uitiroben  iittfc  nacferic&eett  5.  Period. 


i  $  De  formatjudicii.  interna  &  Spirituali  ratione,  homi- 

14  De  qualitate  judicii.  nibus  per  angelos. 

iy  De  Domino  judicante.  Cap.  31.  de  tentatione  diabolica ,  feu 

1 6  De  ftatu  poft  Judicium.  quare  feduxit  eos  diabotiu  ?  Refp.  Se- 

17  De  innovatione  mundi.  4uxit  eos  propter  invidiam.      In- 
1  g  De  corporibus  glorificatis.  vidit  enim  illis  ut  ad  eum  per  ve- 

19  De  potentia  fan&orum.  nirent  honorem,  de  quo  ipfe  fu- 

20  De  gaudiis  juftorum.  perbus  cecidit.       Per  quod  invenit 

21  De  gaudiis  coeleftibus.  aditum  tentandi  ?  Per  fuperbiam. 

22  De  excellentia  gaudiorum  coeli.  Voluit  enim  homo  in  propria  par- 
2;  De  damnatorum  miferiis  ad  compaw  te  manere  quoniam  in  abundantia 

tionem  gaudii  juftorum.  dixit : 
3uv  ^vobe  rot(  tcj)  Dem  CjcrtetCJtert  itefer         Non  movebor  in  a?ternum.     Cur  Dem 

Da£  flinftC  UttD  Cln  Itnt)  Dvet§tajTe  (Ea*  permifit  eum  tentationem ,  **w  /W«j 

pife(  auS  Dem  tvften Q3ucf>e  f>evfe£en:  **«  fupemri?  Quia  fcivit,  quanta 

De  locutione  Dei   f.  qualiter  hquitur  .      bona  de  ejus  peccato  effet  fadlu- 

Deut  angelu  vei  bominibus  ?  Angelis  rus  &c. 

IV.  Apocalypfis  JOHANNIS  cum  glofla.  £)ev  2lbfcf)Vetbev  f>at  am  QraCEC  Pvemigii 
Anno  1415".  fetn^Bevcf  toonenue^rote^vtJenn  fc(d)e^  beim  <2>d;iu£  evinnevt. 

V.  Expofitio  orationis  Dominicae.    3fl  nuv  r>iev  QMdttcv  avo£,unD  f)cbet  ftd;  a(fo  an : 

In  Evangelio  b.MATTTEI  Scribitur,  quod  difcipuli  Salvatorem  petebant,  cii- 
centes:  Domine  doce  nos  orare.  (go  (autet  ObtX  Dev  ©Cf)(Up  :  Orationes  foler- 
tiam  &  perferverantem  devotionem  non  culpamus  ,  fed  multum  laudamus, 
dum  prolixitatem  orationis  comitatur  f  ervor  dominicaz  oraticnis&dile&ionis, 
quod  nobis  praeftet  Spiritus ,  qui  eft  in  ccelis  pater  nofter.  Amen. 

VI.  Expofitio  Symboli  Apoftolorum  &  Athanafii.     $dlt  ftinf  23(dttCV  tn  ftcf)* 

VII.  Speculum  Marise  Virginis.  @tf  beftefjet  aug  57.  ^3fdttcr,  Dte  abev  mit  bfeicfjev 
£)tnte  cjcfcfjvieben  fmD,  Daf?  fie  of>ne  ju  beforgcnDem  ^ad;^et(  am  @>eftcf)t  nicfrt  ju 
fefen  ftnb* 

^nDlicfj  mug  fcf;f)tectncUvfunbc  vettert ,  n>ef  d>e  aufDem  ^evaamcnt/fo  Dcv  $$ud)> 
^       fcinDer  »ovne  im  Q3ucf)  aebvaucfret  f>at ,  anjutveffcn  ift,  fte  (autct  affo : 

3cf  Jg>er  3^att  ^3voue|l  to  tum  befcnne  openbave  tn  Deffen  ^vetw,  t>at  tcf 
fcf)u(DicI)  btn  t>an  recf>tev  (gc{)u(D  ^erman  Sci>cmirt£er  unDftnen£vt>enttt>e{>uti* 
fcert  Sftavtf  £unebovaev  ^cnnina,  De  tcf  veDe  Dan  em  upacbovet  ^ebbe*  QSov  Deffc 
toovbenomDen,  *}3ennifle,  rotfeiclunberoeltcnin.uat^ugxjnD^v^e,  mptaflev^o* 
befjovinglje,  a(S  Dat  roanDaabeS  aef>ovt  f>at)t>e  cB^crltgc  van  2)ul^ufeit  Demc  e(De* 
ren.  2)tt  t>ovbenomDe  JpueS  trnDc  <Svs>e  mt)t  aUer  $obefjovinae  Dat  cn  fcj)al  f;e 
titc^t  vumen  tmDe  nicbt  x>tr>  ftnen  <2Beren  fomen  Jaten,  3cf  cn  fjebbe  em  fme  troe 
fcunDevt  Sttvf  tot>orn  an  Qfruntfcbup  betalet.  %Qtxt  ocf  Dat  l>cc  Dav  anc  roat  mt 
bmtU,  m  minem@cbete  DnDeQSufbovDc,  M  fcf>a/  icf  ^nDc  tvi(  cmroeDDev  a^ei>cn 
to  Deffen  troe  ^unDevt  ^avfcn,-  »nDe  roanne  if  em  ftne  tn>c  l>tinDert  ^?avcf  roeDDcv 
0oet>ett  tvilit  unD  6etakn/t>atfc&a(  if  unDewif  tm  ejm^evenDel  3are^  fo  voren  fun^ 

fciaen 


2.  Cap.  (ic&enbe  35et>fagc.  *>oti  St.  Petri  j?ir#e.  ?7r 


&t'^en  unbe  roitlifen  boen.  SOBanne  Mt  2>ernbel  -Sartf  »o«g&an,  fo  fc&al  icf  onbe 
totf  em  ftne  troe  &unbert#larcf ,  4>nt>eidf)t  bebar  roat  to  oorburoet  ba&be  ortmfltfen 
betalen  an  eener  Summenmot  reben  tmberoornen  <Pennpng&en  fonber  binber  ebber 
fengeren  Q)oretoc&.  Q)nbe.ncme  f>ec  of  jenigen  ^d)aben  in  ber  SScrc&mge ,  ebber  itt 
al  Deffenoorfcreoen  ©fucfcn  roelftr(ei)ge  ropS  De©cbat)e  fc&u&e,  eber  fd;ecn  moc&fc, 
t)en  fcbal  if  onbe  mone  nabefcreocn  mebeiooerS  emuprtcbfen  unbe  olegern  ane  /enerleie 
toebberforafe.  2)»t  fooe  3cf  #er3o&<Mi$rowfi  te  £une  Dor^efcre&en  ©afcrool* 
be,  ginri?  XOittt  tmbe  ^anneo  2(bbeitborcb  QSorgbcrS  fo  gjiteborg  mebe(o* 
i>er$  Deme  oorbenomben&ermartQ&omafertmbeftnen  €roen,  tmbe  fo  ftncrfru» 
toen  #anb  #er<Oawes  Qc&omafor  DJabman  fo  kuneborg  tmbe  Cur&Scbo* 
matix  25orger  earfutoc$,tn  guben  truroen  mpt  eenerfamenben  £)anb,  on&mot.tm* 
fen  €r»en  ftebe,t>ajt  to  f)0(benbe,  onbe  (jcbbet  be$  to  tugi)e,  unbc  fo  groterer  SSeroi* 
jtnge  tmfe  Sngefegeut  roitufen  gcbenget  to  beffeme  23ret>e ,  be  fcreoen  i$  na  ©obed 
bort  &rutte»n  (nmbert  3ar,  in  beme  oeere  onbe  aa)fcnfigjlen  3are  be£  erften  Q3ri* 
&age$  na  ber  biUigenSicl^am^  3)ag&e, 

-  ©CV  XXXVIL  Codex. 

Q5egreifft  m  ftd[>  cm  Miffale  fo  ftcf;  t)om  Slbocnt  anfjebct  unb  mft  ber  Vigiiia  Pa- 
fchatis  enbigct,  ifl  auf  fcfjon  bicf  ^aoor,  rool  unb,  mt$  fa)einet  oor  oierfyunberf 
3aren  gefcjjrieben,    £>cr  folgenbe 

•    £)tK  XXXVIIL  Codex. 

3fl  gleic&faut  emMiffaleunb  jtuarde  temporeforoof,  aU  de  Sanftis,  roterool 
biefer  lefcfe  §&«'(  nur  bi$  auf  Matthiae  gebet.  €$  ijt  auf  tyapyv  tm  funf $er)enbem 
'3af)rbunbert  gefcbrieben ,  unb  ruljret  oon  bem  Vicario  Henrico  Wafmodi  ljet\ 
SMefer  fyat  oorne  binein gefcbricben ;  Anno  LXXIII.(i47$.) ego  Henricus  Wa- 
fmodi  eram  in  XLVL  anno  astatis  meas.  Item  Ego  fum  in  fraternitate  Evaldi 
item  in  fraternitate  pauperum  Scholarium  >   item  in  fraternitate  S.Thomse. 

3u  bem 

xxxixfiem  Codice 

gmben  ftcr)  oon  unferfcbieblicben  Jpdnben  Sermones,btetnSynodis  gef)a(f  en  rootv 
ben.  Q5i§roei(en  ift  e^  ba^  erfle  ^ntrourffebe^QSerfaffcr^/ber  bttrcb  bie  oieifdffige 
QSerbeflerungcn  unb  dnberungen  un(efer(icb  gemorben.  !5)ocb  tvie  fte  ubcrbaupf  alfo 
geratben,  i>a§  roir  ftc  entbebren  fdnnen,fo  tft  fjergegen  m  bebauren,  ba$  ber  Q)ua> 
btnber  jur  Q5efefiiguncj  be^  35ucbe£  jroo  Urfuriben  genommeu  unb  fte  baburcb  gan| 
burcbf($niffen  unb  oerborben  f)QU  Su^  ber  einem  bte  ju€nbe  be^  ^3ucb^ angefrof? 
fen  rotrb ,  tfl  ba$  geringffe  ntcbf  mebr  m  macben,  t>it  aber  fo  oorne  tm  35ucf)e  tin 
ndg(ia)  5lnfe^engtcbet,tfi  m  Originai-SJergJeia)  fo  ou^  berfeibfl  ^dnbigett  Hnter* 

{If-vttt 


376  Urtitnbm  mb  VtAdbvi&ttn  a.Period. 

fd)rift  berer ,  fo  ifjn  gefdjlofien  ^aben,  erf)e(let ,  t>on  toier  flircf;en  roefdjer  auf  einem  Pro- 
vincial  Synodocrrid)tetunb  l)er  ^rtmburgifcDcfi5?irc!)cben)ar(icbani)ertrauef  roor; 
fcen.  3*  roi(  fefren  ob  icf>  t>i$  Ueberbfeibfe(  fjerautf  btinaen  unb  affo  »om  Untergang 
befreten  fan. 

Similiter  tunc  per  omnes  Domfnos  fupradi&os  profe  &  ecclefiis  fuis  fuit 
Sponte  conventum  &  bona  fide  promiftum  -  -  -  -  i)  futurum  negotia 
provinciam  prcedi&am  &  ejus  ecclefias ,  communitates  ac  perfonas,  feu  alias 
univerfaliter  utilitatem  -  *  -  ecclefiarum  &  perfonarum  praedi&arum  con- 
cernentia  ad  aliquam  ecclefiam  priefatac  provinciae  venerint,  illa  ecclefia  fine 
totius  provincise  deliberatione ,  in  confilio  fuper  hoc  faciendo ,  habenda  con- 
cordare,  necaliquid  attentate ,  fed  dilationes  competenter  petere,  quae  fi  ne- 
gatae  fuerint,  juris  remedio  uti  tenebitur,quoufque  confilium  provinciale  pof. 
fit  celebrari.  Et  fi  efl:  etiam  principalis,  quantocius  poterit  confilium  hujus- 
modi  convo  -  -  -  2)  alia  inferior  ecclefia  fimiliter  citius  principali  ecdefue 
provincia:  intimabit,  ut  tale  confilium  valeat  -'-»})  &quod  tuncfuper  illo 
in  fic  convocato  confilio  concludetur  &  determinabiturper  omnes  &  (ingulas 
ecclefias  4)  -  -  cie  fine  quacunque  exceptione  firmiter  &  concorditer  fer- 
vetur. 

5* )  -  -  -  a  ifta  fic  concordata  &  determinata  lapfu  temporis  non  dentur  obli- 
vioni  vel  circa  illa  contingat  variari,  fupradicla  Domini  omnia  ifta  in  fcriptu- 
ram  redigi  &  per  unam  de  qualibet  ecclefia  prjedi&a  pro  fe  &  ecclefia 
6)  -  -  nu  propria  fubfcribi ,  ficque  fubfcriptam  apud  Capitulum  dicta?  eccle- 
(ix  Hamburgenfis  pro  tota  provincia  7)  utititate  Deponi  ad  futuram  gefto- 
rummemoriam  habendam,&  nihilominus  cuilibet  de  provincia,  g)  -  -  te« 
reftet ,  copiam  habere  volenti  tradi  &  aftignari. 

lohannes  Hellingftede  Praepofitus  Bremenfis  praemifta  omnia  approbo  &  pro- 
mitto  "$)  -     -     -  Bremenfi. 

Johannes  Bonrode  Decanus  Ecclefise  Lubecenfis  prsemifta  omnia  approbo  & 
promitto  pro  Ecclefia  Lubecenfi. 

Nicolaus  Reventlau  Canonicus  Ecclefise  Puermontanse  approbo  cV  promitto 
pro  Ecclefia  Puermontance. 

Gherhardus  de  BalgheDecanus  Ecclefce  b.  Mariae  HambUrgenfis  praemifla  omnia 
approbo     10)-     -     -     ••  tto  pro  Ecclefia  Hamburgenfi  prsedicla. 

gu  roeiterer  ilnterfucf)ung  bkmt  bit  geit/  ftntema(  rotr  aud  Dtefer  roentaen  2(r&eit 
$u  erfcben  f)aben  ,  bag  »orgeme(bter  jfo^ait  23onro&e  in  rjeuacfrter  l2£ur&e  ale? 
^dbjtlicber  @ettoflmdd)tigter  Anno  1432.  aflfjier  ju  tf>un  gefjabt  fyabt  (III. 49.)  unD 
<2?er^ar$>  *>onBal$)e ,  wmoge  beigebrac&fen  UrfunDen  f)ieft'gen  ^tifrs  ®ea)ant 
Anno  1421,1010  nocfjAnno.i4$2.geroefen  iffe  (II.  174.HI.  p) 

2)er 

•^— — ^— — ^*^— i — ^mmmm^mm <^^w^w^w«w    i    ■■     mmmmmmmm mmmmmmmmmmmm ^— mmm mmmmmmmmmm  i  ■  n  ■  !■  ■^■w  ■■■  ■»»■■!    i    n     ■        ■■■^■»"    - 

l)  Nunc  &  in       1)  cabit       3)  Convocari»         4)  Provinciae,       5)  Ut  autcm»     6)  Manu»     7)  To- 
tius  provincis,        8)  Si  intcrciTct,      9)  Pro  Ecclcfia,        10)  Et  promi, 


t.  Cap.  (tebenbe  Q5et)Ia0e.         tfott  St.  Petri  ^ircfee.  )  77 


£)erXL.Codex. 

gur  bret  f)imt)erf  3a!jr  auf  9)apt;r  gefd)rt'eben  ,  roelcben  t>er  Vicarius  ju  St.Peter 
3o£arw  £ogt)dwg  Der  j?t'rd;e  frmterlajTen  f>at,f)d(t  t>ret  Tra£ate  in  ftd>. 

1.  3>r  erjre  tjt  eme  £rfidruna  uer  uamaf^  a^brdud;lid)en  5\trd)en<Q)efdnc}e.  (hymno- 
rum&  profarum)  £)en2Infan#mad)et:  Eya  recolamus  laudibus  piis  digna,unb 
ua^  €nt)e  ber  tengltfdbe  (5«ig  Ave  Maria  fonjt  tft  Mefcr  Tradat  *>on  unterfcfrteb* 
ltcf)en  #dnt)en  aefd)riebetu 

II.  2)er  Stvette  fjeiffet  Biblia  pauperum,  unt>  t(l  etrt  furfcer  %u$m  uer  #an£en  35ibef, 
tvte  au$  Dem  ^nbalt  Dee*  erjlen  Q5ud;e$  MOSIS ,  fo  (iierbet  gefret,  ju  erfennen  i|i 
Primus  ,  opus  rerum  fonat  &  fex  facta  dierum.  I 

Sermo  fecundus,  Adam  guftre  vetat  arbore  quadam.  2 

De  vetito  Jigno  comedunt  fallente  maligno.  $ 

Quem  Deus^lmus  amat  cruor  ejus  ad  sethera  clamat.  4 

Fini  provifum  rapit  Enoch  in  paradifum  f 

Hinc  Deus  ut  dixit  facit  arcam  quam  benedixit.  6 

Intrat  cum  natis  uxoribus  ac  animatis.  7 

Ex  hac,  quam  rexit  fedatis  flu&ibus  exit.  8 

Vinca  plantatur  plantans  bibit  atque  gravatur.  9 

Iade  fui  nati  per  mundum  funt  variati.  IO 

Mentibus  elati  male  turrim  funt  operati.  1 1 

Exit  Abram  patria  fonat  ut  (ibi  Sandta  Sophia.  12 

Poft  hsc  ditatus  cum  Loth  neque  effe  moratus.  15 

Quatuor  a  casde  redit,&  dedit  optima  prcedae.  14 

Quod  Deus  affatur  credit,  juftus  reputatur.     >  1  f 

Defpicit  ancilla  dominam  cum  concipit  illa.  16 

Circumcidetur  Deus  in  qua  qui  vir  habetur.  17 

Rifus  ineft  Sarse  dum  deberet  generare,  1 S 

Mittitur  indignis  de  ccelo  fulphur  &  ignis.  19 

Rex  rapuit  populum  non  Saram  quam  cepit  hymen.  20 

Concepit  Sara^  Soboles  datur  hinc  fibi  cara.  21 

Tentatus  natum  vult  ferre  Deo  gladiatum.  22 

Sara  fenex  moritur,  flet  vir  fuus,  hinc  fepelitur  a$ 

Inde  Rebecca  datur  conjux  Ifaac,  &  amatur  24 

Accidit  hinc  illi  certabant  ventre  pufilli.  2J* 

Poft  haec  quaeruntur  putei  fimul  &  fodiuntur  26 

Quem  pater  ignorat  benedicit  eum  quem  decorarat.  27 

Jacob  inhxrentem  fcala*  vidit  omnipotentem.  28 

Ut  Patris  mores  fervat  tulit  ipfe  fbrores.  29 

Poft  pecudes  pavit,  quas  per  virgas  variavit  50 

Et  qusecunque  dedit  fors  abftulit  atque  recedit  31 

Ut  benedicatur  cumcive  poli  finuatur  32 

I.  S&ctte  5tcr  Z>m.  93  b  b  Fratri 


378 Utf Uftbctt  littb  HAC&ricfctcr»  3.  Period. 


Fratri  fratre  bona  ftuduit  poft  ofcula  dona  5  5 

Difcurfus  Dinse  fuit  ingens  caufa  ruina;  34 

Pracipit  ob  ferios  auferre  deos  alienos  3  f 

Ex  Efau  nati  multi  funt  conjuriati  3  £ 

Fratrem  vendebant  odio  quod  gratis  habebant  37 

Inde  concepit  Thamar,arrabona  recepit  3g 

Jofeph  vir  fterilis  fugit  inceftaj  mulieris.  3  9 

Somnia  conftruxit  velut  hoc  fucceffio  dux  it  40 

Venditur,  anonae  regit  omnia  fub  Pharaone  41 

Efcas  quserendum  fratres  veniunt  &  emendum  4* 

Poft  itur  ad  patrem  revehunt  cum  munere  fratrem  4; 
Flens  frater  fum  vere  Jofeph,  nolite  timere.                         446V4J' 

Ccetus  it  ad  natum  pater  &  gens  omne  prolatum.  46 

Quinta  datur  Regi  pars,  jam  quafi  confona  Regi  47 

Ecce  manus  mittit  Jacob  Manafte  refutat  48 

Omnia  natorum  pronuntiat  ille  fuorum.  49 

De  medio  tranfit  Jofeph  fed  laude  remanfit.  f  o 

£)er  QSerfaffer  biefeS  923ercfg  roirt)  am€nl)e  genamit  unb  auS  bem  *prebiger*Or* 

t>en  511  fein  an^eaeben.  Explicit  Biblia  pauperum  edita  per  fratrem  tolucium 
ordinis  firatrum  prsedicatorum.  $)Un  mag  nu  t)en  9?af)men  n>elcf;er  feftr  unlefer* 
ltcf>  gefd)rieben,  Tolicium  ober  Thomam  Lucium  lefen ,  fo  i|l  roeber  t)on  biefem  nocj) 
fcOn  /enem  9?acf)ricj)t  itt  t>e£  ECHARDI  Bibliotheca  fcriptorum  ordinis  fratrum 
Pradicatorum  anuMtreffett.  SSkUtifyt  mdcfjte  Tolomseus  Lucenfis  f dnnen  wrffatt* 
Dcn  tt>ert>en,t)effen  @a)rifffen  ALTAMURa  unt) ECHARDUS  ad  An.  1 321.  ge* 
bettcfe»,  aber  t)er  Bibliorum  Pauperum  gefcl;ie(jet  f eine  ^rroefjnung. 
III.  £)aS  SDrtttl  fo  in  uiefem  ^anbe  begriffett  ,  i|t  eine  Diebe,  n>ie  att£  t>em  ($5d;fuf?  cr* 
jjelfef,  roelcfje  M.  Nicolaus  23ructmarm  *)  Anno  1407.  §u  Heti  Stargarfc 
uber  ben  ^pruo)  auS  t>em  2$ucl)e  £iob:  Job  fedens  in  fterqwiiinio  &c.  aetalteti 
fcaf.    £>er 

JDer  XLifte  Codex 

3n  4to  auf  *)3api;r  cjefcf;rieben  rufjret  »on  t)em  fjierbe&or  gemefbefem  Vicario  bet 
$ird;en  5>tet>ertcb  &ofcea>ol&  f)tx,  »cn  n>elcJ)em  roirjugfetcbaud  t)eram(?nt)eue$ 
£3uci;S  ffefjenueti  QSerjeicbniffe  ju  bemercfen  f;abett,  t>af?  Der^amc  &ofcewolt> tticfrf 
foroof  fein  ©efcbiecbt  ate  uenDrtroo  <g,x  btirtig  anueufe,  jcttctf  abcr  fjabeBrwmticj 
gefjeiffett,  Ifte  liber  fo  (efe  id),  pertinet  Domino  Thiderico  Bruningh  de  Rode« 

wold.    <g$  beffefjef  aber  uiefer^anu  au$  t)reien  Tradaten  t>at>on 

I.  £)ev  £rtfe  eitte  in  Srag  unb  ^intmort  abgcfa(?tc  €rflarung  be$  Juris  Canonici  tf?, 

ueffeti 

*)  Annot4$o.  le&fe  allfner  fin^ofytnn  Bruggcmann/  Wl#?r  tn  befflQfcm  3a&r  ftlK  Vicaric  ju 
Gcorg  anSt.  Michaels  $!tar  (ttfftc  1,  Q5nn5  p.  143, 


2.  Cap.  ftebenbe  VStyhQt  Wrt  St.  Petri  X^frdj>e.  3  79 

bcfien  2)evfaflev  abev  ftc&  tiicf>t  genennet  f;at.  £g  i|l  Columnen  n>et(e  im  XV.  3af;v* 
j)unt>evt  cjefcbvieben.  Q3on  bem 
II.  Traftat  iff  Dev  Uvftebev  ebenevmaffen  unbefannt  eevbfieben  ,  ev  fjat  ifjn  aber  Vine& 
divinae  cultori  infatigabili  jugefdbvieben,  feine  2f  vbeit  aba-  uetn  £efev  alfo  ancjepviefen: 
Trattatus  ifte  maxime  utilis  eft  cuilibet  ad  multa,  videhcet:  Quid  fit  anima? 
^  Quid  angelus  &  quid  fit  Deus  &  alia  plura ,  quce  patent  per  ordinem.  (gv  ifl 
tiur  funfjebn  QMattevavofi,unt)  t)amitt)ev£efev»ont)em  innevficben  ©lilte  t)er<Sd;vift 
uvtbeifenfonne,  roif  tcf>  ibven  2lnfancj  unt>  <Scf>fu§  f;ief>ev  fe^cn: 
©0  fautet  t)ev  Slnfana:  VENTUS  Spiritus  eft,  aer  Dei  nutu,aliquomodoagi- 
tatus,  procellis  aquarum  augmentatus,  per  minifteria  angelica  excitatus ,  per  ea- 
dem  tranquillatus.  VITA  brutomm  animalium  eft  Spiritus  vitalis  conftans  ds 
aere  &  fanguine ,  animalis ,  invifibilis ,  fed  fenfibilis ,  memoriam  habens  fed  in- 
telle&u  carens,  cum  carne  moriens  inaere  evanefcens.  Nec  vos  moveat, 
quxdam  in  animalibus,  ut  in  beftiis  vel  avibusferociora,  qusedam vero mitio- 
ra,  cum  videatis  in  herbis  quam  in  pomis  ,  quasdam  amariora  ,  qujedam  ve- 
ro  dulciora.  Sic  quippe  mater  natura  a  Creante  inftituta ,  quodque  genus  fpe- 
cificat.  Sic  terra  quoque  genera  fructuum  vel  rerum  fpecifice  generat.  ANI- 
MA  Spiritus  eft,  fubftantia  incorporea,  corporis  fui  vita,  invifibilis,  fenfibi- 
lis ,  mutabilis ,  locabilis ,  paflibilis ,  nec  quantitate  menfura» ,  nec  qualitate  f  or- 
mx  velcolorum  fufceptibiIis,memoriabilis,  rationalis,  intelIectualis,immor- 
talis.  SDev  ©cf)(uj?  ift  affo  abcjefaffet :  Ad  hoc  fummum  bonum  jufti  quafi  ca- 
tena  quadam  trahuntur,  qux  de  virtutibus  hoc  modoconne&itur.  In  primis 
fides  animam  quafi  quidam  circulus  compleclitur,  fldei  Spes  anneclitur;  Spes 
dile£tione  tenetur;  dile&io  operatione  expletur;  Operatio  intentione  in  fum- 
mum  bonum  trahitur;  intentio  boni  perfeverantia  clauditur  ;  perfeverantise 
DEUS  fons  omnium  bonorum  dabitur.  Igitur  qui  hac  catena  cin&us  ,  hanc 
turrim  fcandens  &culmen  ejus  attigerit.non  folumfeveram  vitam  cognofce- 
re,  fed  perrenniter  in  ea  beate  vivere  fe  gaudebit,  in  qua  confors  hujus  glo- 
riae  erit.  Verse  vitse  6c  omnium  beate  viventium  faciatte  Deus  participem, 
qui  nos  omnes  ad  fummum  bonumperducat.  Amen. 

III.  3)a$  £>virte  in  biefem  33ant>e  jtnt>  einiae  Sermones  $u  beven  Sfbfaffuna  &er©cf)ret* 
bev  t>tc  ^unafvau  Mariaum  Jpttlffe  anvufft:  Ne  fcribam  vanum,  duc,pia  virgo, 
manum.  fcie  erffe  Diet>e  Ijanbelt  t>on  t>em  £eit)en  (£fjvijti  unt>  fdt\Qtt  mit  t)en  2£or* 
tm  auS  fcemXLVflen  ^falm  an:  Audi  filia,  &  vide,  inclina  aurem  tuam&c. 
£)ie  groeite  de  facramentis  altaris.  £)ie  £)ritte  de  defcenfu  CHRISTI  ad  inferos 
«nt)  t)iei)ievte  de  refurreftione  CHRISTI. 

©Ct  XLII.  XLIII.XLIV.  XLV.  Uttt)  XLVIjie  Codex. 

<Sint>  $JefcQ5ucr)er  au$  t>tm  XV.^afjr  (>unuerf  ,m  Oftav,  Ui  rwfc&cm  m'c5fe$ 
iu  evinnevn  i\l   £>ev  fo(cjent>e, 

S5t)b  *  XLVU, 


3&o Urgmtfen  urib  VTa<hti<btm %.  Period. 

XLVII.  Codex.  ;*' 

aber,  roelcber  inFolio  auf  $appr&or  breibunbert  Sfabr  unb  bartiber  gefd)rieben,unb 
fpdt^u  meinen  ^Ddnbcn  gefommen  iff ,  erfoberf  eine  ndfjerc  Qtaracbtung.  £r  fuf>* 
ret  JUl*  5luff($ri(ft:  Poftilla  Studentium  San&se  univerfitatis  Pragenfis.  ^Biv^a* 

ben  oben  pag.284.  inbem  XXI.  Codice  berg(eid)en  s2)ud;angefroffen,bocb  i|tbaf* 
felbe  t)on  unferm  gegenrodrfigen  barin  unferfcf>ieben,baM  fconanbern  au$  Mtyxt* 
bigerS  $?ttnbe  nacbgefcfjrieben,  biefeS  aber  »on  bcm  QSerfaffer  felbjt  aufgefefcet  roor* 
ben,  /enetf  mit  fuT£er,bKfeSiwtffdufFiger  imt)  ausftibrJicber  gerat&en  ift,  biffter  ift 
wn^  be$  Stefafietf  Sftabme  nicbt  anberS  al^  CONRADl  PRAGENSIS  befannf 
^eroefen;  /efco  aber  roeifet  uns  bic  autfroerfig ,  auf  t>orf>abenuen  Q3uc&e  unfcr  einem 
#ow  mif  QMecb  befefttgfe^acbricbf/baf*  (£rben3unabmenQolcow  gefubretbabe. 


Poftilla  Domini  Conradi  Soltow  fuper 
Evangelia  Dominicalia  per  totum  annum. 
DominusPetrus  Vent  hujus  ecclefia:  vicarius 
dedit  iftum  librum,  cujus  anima  requiefcat 
in  pace.     Amen. 


€3  6ot  ju  5(nfang  M  funftcfjenben  3af)r<()unberf6  juttcrfcett  etn  Q3ifcf;off  unt) 
jroar  b\§  Anno  1407.  t>a  (£rfiarb,  gefeflen,  roefcber  biefem9}abmenfiif)refeunbau$ 
JMimburg  gebttrtig»  £)ie  Hiftorie  Ecclefiaftique  d'  Allemagne  T.  I.  pag.  188. 
mnnef  iljn  jroar  mtf  bemQSornafmien  Charles;  id)  ftnbc  aber  feineUrfad;t>onAlb. 
CRANTZIO  roefcber  ibn  Conrad  betfiet,  unb  t>on  3(mi  auSfiifjrlicb  Metrop.XI. 
3.if;ant)elt  abjugeben.  SUSatrn  nttn  biefer  tin  beru&nuer  Do&orTheologiae,  fcbon 
ebc  €r  jum^fuel  fam,roar,aucb  beS  ^ucber^cbreibeng  bertimf  ift,  angefeben^r 
de  Trinitate&  contraCleri  mores  gefd)rieben,  fo  roirb  babcr  febr  t>ermutf)Iicb  baf? 
aucb  biefe  Poftilla  t>on  ibm  fjerrti&re. 

0o  txift  aucb  bic  geif  $11,  ba  Petrus  ttctte,  ber  biefed  Q5ucb  ber  S?ird)e  gefcben* 
tfef,  gclcbet,bann,tt)ictt>ir  imII.Q5anbe  pag.7oo.gefef)en  baben,  foroar<2rum  batf 
3a^r  i4^.Vicariusim^)0m,  unt)  An.  T447.PIebanus  (b.i.  Paftorj  JU  (SJt.^C 

tcr  (ter)c  obcn  in  biefem  Q5anbe  pag.  202. 244.    3n  bem 

XLVlllftem  Codice 

twlcber  t)on  ebcn  bemfelben  Petro  X^erteen  berffammef ,  ttnb  mif  bem  fcorbergefjen* 
t)cn  g(eicbmd§ige  Sieratben  auSrodrtig  frdgef ,  fonft  aber  nict)t  mtl  liber  breif)unberf 
3a(jr  ift,  erfcbeinen  nad;fofgenbe  Traclaten : 

I.  BERNHARDUS  fuper :  Stabat  juxtd  crucem. 

S)ic  Q5cfracbfung  fdnget  a(fO  an :  Sicut  ChriftianE  religionis  defe&us  ex  aridi- 
tate  caufatur  cordis  frigidi,  fic  nimirum  ex  inflammata  aftedione  ,  quam  de- 
vota  &  fandta  parit  in  anima  devotio  omnium  fidelium  proceftus  procedit.  (5tf 

ijt  btcfc  2lrbeit,  »on  berLamentatione  B.  Marise  (bic  manbicfcm  ^ebrcr  fottjt  btiltt 

$ett 


$8r 


2.  Cap.ftebenbe  Q3et>facje.         wn  St.  Petri  fftrcfce. 

cjen  rooflen,  in  Petri  Petit  5lupagc  abet*  ju^arte  »on Anno  15-17*  fd[>cn  unter  bfe 
undd>fen  ©ef;riften  ftefjer,aucf;nad;CIaudiiChautelon  Urtfjeif  T.VI.  Biblipthec» 
Patrum  afceticx  t>ie(  ju  fcOfecbf  ifl,  t)af$e$BERNARDl<3)eburt  feinfoffe;  cjanfcun* 
terfcf)iet>ett ,  unt)  ifjre  ©rdfle  erffrecfec  ftd;  auf  neun  Q5fdffer  uni)  ein  f)albe& 
II.  Tra&atus  devotus  de  corpore  &  fanguine  Domini. 

€r  nimmt  4f.QMdffer  tin,  untHfl  t>on  eben  fcer  #ant>,  bitbat  ttoricje  ©fuef ,  /a 
t)a^cjan^eQ5ucf;cjefcbrieben5at/  feine  $nfancj&2£drter  faufen :  de  facrofan&o 

corporis  &  fanguinis  Domini  Iocuturi  facramento  &c.     5lm  (Snbe  f)Qt btV^ZQtX* 

faffer  tmt  $afef  0efe|ef,  n>efa)e  t>en3nr}aft  feiner  Unferncfjmuncj  \m$  barfeget 

f  f  Memoria  Salvatoris 

Caufa  inftitutionis  W  Sacrificium  altaris 
1  Cibus  hominis 

1?  j       <.•     •       fVelatum 

Forma  donationis     .  fub  Specie      nis- 

tnplcx,quia  datur  [fobSpeciepanistritecei 


Mirabilia  divin*       fin  confecratione 
operationis  i  in  Paf"one 

1  in  perceptione 

Circa  Sacramentum  Euchariftise  VII.   ^    ,.  „  fin  dignitate  corporis 

notandi  funt.  *!  0"»«^?  noftrae  pra-,j  in  hoftia  panis 


j     parationis  1  infigura  agni  pafchalis. 

fSacramentalis  tantum 
Modus  comeftionis  j  Spiritualis  tantum 

\  Sacramentalis  6c  Spiri- 
[     tualis  fimul. 


f  deftru&io  culpse. 
^  augmentatiogratise 
1  Collatio  vitse  seternae 


Effe&us  bonitatis 


Confideratio  fan- 
guinis. 


rUt  in  cruce  funditur 
j  Ut  in  Sacramento   fu- 
1     mitur. 
I  [Ut  fpirkualiter  bibitur. 

III.  ©ie  nutt  fofcjenbe  ©cfrrif*  tfl  i8.33fdffer  cjrog,roefcf;e  ntcbf  nur  tmSfnfancjtfonbertt 
tn  affen  ibren  2lbfcbniften  biefe  3Borfe  juerft  fefcet :  Refpice  in  faciem  Chrifti  tui 
unt)  m  \>tm>Mtn  unt)  <3f  erben  unfertf  #ctfant>e$  r)ant>eff  ♦   2>ie  erfien  Sfiorte  t>ie* 

33bb  3  nett 


38»     Urgtmbetf  tmfr  H4cfm'ci>e*ii  3.  Period. 

mn  t)em  gencigtcn  iUfer-jur  Sftadjric&t  unt>  jur  Qxurtljeiluna :  Refrue  inJaTiTm 
CHRISTI  tui.  Quoniam  ho.die  Dominus  nofter  JESUS  CHRISTUSmortem 
amaram  pro  peccatoribus  fuftinuit,  ut  nos  a  morte  liberatos  cohseredes  regni 
coeleftis  efficeret  &  haeredes.  Sed  nemocoronabitur  in  illo  ,nifi  quilegitime 
certaverit  i.Tim.II.  Si  non  poffumus  cumCHRISTO  portare  in  capitibus 
noftris  fpineas  coronas,propter  infirmitatem  carnis  noftrx,  neque  flagella  in 
dorfo,  clavos  in  manibus,neque  affigi  cruci  clavis  ,  portemus  faltern  doloris 
compaffionem  in  cordibus  noftris,&amaram  mortem  Ejus,per  quemredemti 
fumus  &  receptifumus  in  myfterium  adoptionisfiliorum  DEI,teftante  Apofto- 
lo  VIII.  ad  Romanos :  Jpfe  Spiritu»  reddet  teftimonium  Spiritui  noftro ,  quod  fumut 
flii  Dei,fi  autem  filii  &  baredes,  baredes  quidem  Z>£/,  cobaredes  autem  CHRISTI 
f  tamen  compatimur  ,&  ut  glorificemur.  Mirabilis  apparuit  hodie  Rex  Ilrae*!  co- 
ram  fervis  fuis  cV  ancillis  denudatus,  confputus,Spinea  coronacoronatus,fla- 
gellis  coefus.  DAVID  dicit:  Mirakiuin  aitis  Dominus ,  fed  certe  hodie  inter- 
ris  mirabilior,  apparuit  coram  creaturis  fuis  a  quibus  tanquam  viliffimus  prse- 
varicator  Iegis,ipfe,qui  dederat  legem,  eftillufus  &c. 
IV.  Commentarius  in  VII.Epiftolas  Canonicas. 

£r  be|lcr>ct  m$  6;.$>ldtter  unb  einem  fcafben.  ©fctcr)  im  2(nfanae  aicbct  ber  Q}er* 
fafler  bic  Urfaa)e,n)arum  t)c$2ipoftete  JACOBI  (Senu^cbretben  uen  Q3orjua  fiir 
PETRI,t)en  cr  t>ag«1paupt  Der  2fpofie(  nennet,  QSriefe  fyabt:  Nota,  faaet  (£r,licet 
PETRUS  fimpliciter  fuerit  caput  Apoftolorum  &  per  communes  dignioraliis, 
tamen  JACOBUS  cujus  epiftola  prius  ponitur  ,  prius  Jerofo/jmu  cathedrae  di- 
gnitatem  fufcepit,  unde  prius  in  Pontificalibus  celebraffe  dicitur.  Nam  fc- 
cundum  gloflamipfe  prius  Jerofolymorum  regendam  fufcepitecclefiam,ideofons 
&  origo  evangelicje  prcdicationis  per  univerfum  orbem  diffufus  eft.  Ideo 
epiftota  JACOBI  prarcedit  epiftolam  PETRI.  ltem  quia  S.  JACOBUS  fcribit 
XII.  tribubus,  quseerant  digniores  casteris,  tum  quia  erant  dejudads,quibus 
CHRISTUS  miffus  eft  praedieare  ficut  dicitur  Matth.  VII.  tum,quia  primocre- 
diderunt ;  PETRUS  fcripfit  ele&is  advenis,  qusede  gentilitate  primoadfufce- 
ptionem  Iegis,poftea  ad  fufceptionem  fidei  pervenerunt;  JOHANNES  fcri- 
pfit  his,qui  immediate  de  gentibus  crediderunt,  &  qui,nec  natura,necpro- 
feflione  Judaei  fuerant.  Ideq,  ficut  XU.tribus,quibus  fcripfit  JACOBUS  di- 
gnitate  alios  pracedebant,  fic  ejus  epiftola  dignitate  aliorum  Apoftolorum 
epiftolas  debet  pracedere.  Item,  quia  JaCOBUS  fcripfit  prius  fuam  cano- 
nicam,quia  fecundum  G'offam  ipfe  poft  paffionem  Domini  triginta  annis  Jere. 
folimitanam  rexit  Ecclefiam;  PETRUS  veroVIIL  annisvixitpoft  ipfumoV  tunc 
fuas  fcripfit  epiftolas,  fecundum,  qu'  d  ipfe  fatetur  in  fua  Canonica  poftericri» 
ubidicit:  Certus  fum enim ,  quodvelox  eftdepofitiotabernaculi  mei,fecun« 
dumquodDominusnofter  JESUS  CHRISTUS  fignificavit  mihi. 

©eine  2lrt  t>i$  t>oracnommene  abuj(>ant>e(n  ergtebet  nad;fofgent>c$ : 
Deponentts  erg$  &c.  *)  Hic  Apoftolus  inducit  iftos  gentiles  ad  perfiftendum  in 

divina 

•)  Ltar.Ita 


i.  Cap.  flebenbe  QWafle. wttSt.getri2Mrfo. ?ft; 

divina  gratia  ex  peccatorum  vetuftatis  depofkione.  Nota ,  quod  contra  proxi- 
mos  quinque  modis  poflimus  peccare.  Primo  propter  voluntatem  fibinocen- 
di,qualitercunque  poffumus,  &  taliter,  voluntas  nominatur  malitia , quia  ex 
ipfa  oritur  omne  malum ,  quam  deponere  debemus ,  fi  volumus  in  dei  gratia 
perfiftere.  Vnde  Apoftolus  ad  Col.  IV.  Nunc  autem ante  omnia pos  deponite  iram, 
indignationem ,  malitiam ,  blafpbemiam ,  0*  turpem  fermonem  de  ore  vefiro.  Et  p  er 
cogitationem  decipiendi ,  &  talis  cogitatio  vocatur  dolm.  Unde  Jercm.  V.  Si- 
cut  decipula  piena  avibut ,  fic  domitt  peecatorum  plena  dolo.  Tertio ,  propter  nequi- 
tiam  blandiendi,  &  tales  nequitiaevocantury?/»«/4//W/,  quia  aliud  habent  in 
corde  aliud  prseferunt  inore,fic  blandientes.  Ideo  Jobi  Vl.dicitur:  Simulato- 
ret  &  callidi  propocant  iram  Dei.  Quarto  per  appetitum  innitendi  ,  &  talis  ap- 
petitus  trifiitia  de  alterius  profperitate  nominatur,  quam  Spiritus  S.  deteftatur. 
Sap.  V.  *)  Neque  cum  invidia  tabefcente  iter  babebo  ^quoniam  taiis  bomo  noneftpar- 
ticepsSapienti*.  Quinto  perlocutionem  detrahendi.  Ideo  diciturSap.  i.  Cu* 
fiodite  ergo  vos  a  murmuratione ,  qua  nibilprodefi  &c. 

V.  Expofitio  Cantici  Canticorum. 

3)tefe  2lu£(eguns  becjretffet  ra.QMdffer  unb  cm  ^al6c^ ,  &at*cn ftcf>  ber  Q)etfa|Ter  ntd;f 
nennen  rooflen,(£r  beutef afle^ auf btc Sun^frau  $ftartam  unb  fityretCafliodorum, 
GregoriumM.Bernardumtmb  Alexandrum  wefcfjer  ttermutfjdcb  bcr  fo  benSunafj' 
men  Neckam  cjefiiljref  tmb  Anno  1227.  jtt  Worchefter  geftorben  t(l/  betm  btefer 
fyat  ttber  ba$  &$J?eli«&  gefcbrteben  V.  CAVE  adan  1 21  f. 

VI.  £)a$  fed;(?e  ©fucl  inbtefem  25anbe  tft  etne  2fu$(e0un#  be$£n0(tfd?en@5rufied  Ave 

Maria  WXftQ  QMdtfer  prof?.  3>er  Sinfan^  (autet:  Quoniam,  ut  ait  Jeronymus, 
nulJi  dubium  eft,  quin  totum  ad  laudem  Dei  pertineat,  bte  Ufytttl  SSBorfeftnb: 
Adjuva,6  dulciflima,  ut  fine  fine  nobis  concedat  fua  dulcedine  frui  ille  libe- 
raliflimus  communicator  fui  benedi£tus  fru&us  ventris  tui  JESUS  CHRISTUS, 
qui  cum  patre  &Spiritu  S.  vivit  &regnat  DEUS  in  fecula  feculorum  Amen. 

SDeV  XLIX.  Codex 

tff  etn  fnber  Mt\$t  cjeffjettfer  fc&mafer  Foliant,  auf  $apf)r  m  fcterfmnberf  gafyr  eje* 
fc()rteben,anber^a(6  #anb;breit  btcf  unb  frdcjet  jur  2Juffef;rtfft :  Sermones  diverfi 
de  Sanftis  ac  de  tempore.  .Qmwnbig  ftnb  aflerfei  @amm(un$)en  mif  imfergemen* 
get, bteDveben fefbft  m  ?Xt0tx  gebrac&f,  unb()infW/Ober  ba(b  ju  £nbeifhmf(wi 

Gloflkrium  ober  Vocabukrium  $u  fintiW* 

©et  L.  Codex.4; 

&cffef;ef  m  brctTraaaten  auf  ^appr  cjefcjrte6em 
I*  ©rfcfwnefeine  Dor&terfcunberf  ^aJjr  befo)e^ne®attl(urt^eint^rSerrnonum  fcottunfer* 

__  fc&ieb* 


%H  Ur&mfan  titt  b  Hdfifericfcteii  $ .  period. 

fcj>tct>licf>en  $?dnnern,  Dai>on  etntcjc  genennef ,  anbere  »erfd;roieaen  recr&tm  i)~ie7- 
mones  de  Spiritu  S.  2)  De  S.Trinitate.  5)  JACOBUS  de  VORAGINE  fu- 
per  verba :  Domut  mea  Domut  orationis.  4)  In  Domin.  VI.  poft  Pentec.  Siof- 
fers  munus  tuum  &c.  f )  De  dedicatione  Ecclefise.  6)  AUGUSTINI  deTri- 
nitate.  7)  BERNARDI  Meditationes  fi  Sermones. 
II.  Incipiunt  Colle&ae  venerabilis  Magiftri  nec  non  Do&oris  GOT2WICI  fuper 
epiftolas  &  evangelia  per  circulum  annide  tempore  praterquam  in  ferris,  & 
funt  dele&abiles  fermones. 

5Im  €nbe  tte(>et  bemercfet  bag  biefe$2Bercf  Anno  1425. fct  aDOjfcfjriebenroorben, 
roann  abcr  uaffdbe  i>erferf  iaet  unb  roer  fcer  Utfyber  baoonfei,  bagbabe  tcr>  nicbt  erfa^ 
fdnncn.  €r  fur>rct  aufler  ber  ©cfnifff  roenig  Autoritates  an ,  ueufet  alleg  jur  (£w 
bauung,fo  mu£  ber  ^ajTerftic&fige,  bamit  tcr>  eingremoel  acbe  bcn  ©ciijba^ in  fei* 
ncn  ©rcuel  bar(te(Iett.  Poteft  autem  per  iftum  hydropicum  infirmatum  corpo- 
raliter,homo  avarus  qui  infirmatus  Spiritualiter  (depingi).  Nam  hydropicus 
tumefcit  in  cute ,  conftringitur  in  corde,  fitit  in  appetitu,  fcetet  in  anhelitu: 
Ita  &  homo  avarus  tumefcit  elatione,  impediturin  Dei  dile£tione,fitit  inpe- 
cunix  aggregatione,foetet  in  aliorum  conlideratione.  2&e(cl?e$  benn  f)Ctnacf; 
tveitev  autfgefuljret  roirb. 
III.  ©inbnocb  jroeene  Sermones  anaefjenaef,  ba&on  bk  einc  de  dedicatione  Ecclefis 
(janbelf,  bieanuere  aberiiber  bie^Borte:  Benedicatnos  Deus-Deusnofter.  2lu$ 
ber  cvften  roil  i<$)  uie@ao)en  bieman  in  Dvomifcf;cr^ird;en  jur  ^tfeifte  braud)Ctunt) 

roarf  ftC  bebeuten  foden  bemercfen :  In  dedicatione  igitur  templi  materialiter  ha?c 
confiderantur :  Aqua ,  vinum,  thus ,  cinis ,  fal ,  afperforium  de  hyfopo ,  XII.  cir- 
culi  in  quibusXII.  cruces,  XII.  candeke,  alphabetum  infcriptum  Graecumdc 
Latinum  in  modumcrucis  abangulo  in  angulum.  ^«^fignificatlacrymolam 
poenitentiam,  unde:  tavaboper  fmgutas  nocles  leftum  meum.  Lectum  meum 
i.e.per  fingula  peccata  deftruendo,peraquas  lacrymarumlavabo  maculascul- 
parum.  Per  W»*/»confeflio  intelligitur  &  extorquetur.  Sicut  ebrius  nihil 
celat ;  ita  confitens  omnia  fua  peccata  exponit ,  ficut  mulier  totum  pannum 
exponit ,  ut  penitus  lavet ,  ne  aliqua  macula  remaneat,  undeDominusadPe» 
trum.  Nifi  lavero  tibi  pedes  non  babebit partem  mecum ;  per  pedes  afFetius  intelli- 
gimus.  Aufer  igitur  calceamenta  tua,&  denuda  pedes,  i.  e.affetius,  &  ip(e 
CHRISTUS  ipfe  mundabit.  Ihus  eft  devota  oratio.  Sicutenimthusdepofi- 
tum  fupercarbonesmortuos  non  flagrat,fed  fuper  vivos,odorem  fuavitatis  rcd- 
dit,fic  oratio  pofitafuper  operamortuanihil  profiat,fed  fuper  opera  igne  ca- 
ritatis  accenfa,  poftea  DOMINO  reddit  odorem  fuavitatis.  Per  Cinerem^c- 
moria  peccatorum ,  vel  humance  fragilitatis ,  unde :  Memento  bomo ,  quod  cinit 
ts%  in  cinerem  reverteru.  Sai  eft  difcretio ,  qux  debet  apponi  in  omni  lacrificio, 
unde:  Honor.  RegU  eft  judicium.  Difcretio  enim  in  confeflione  eft  adhibenda  , 
Ut  non  dicas,  quse  non  commififti.  Hyfopus  fignificat  humilitatem  CHRIS7I 
quem  DEUS  humiliavit,  fcilicet,  ut  fieret  homo.  Unde  :Cedrui  attahbanicon- 
formatur  bjifopf.     CHR.ISTUS  igitur  fufpenfus  in  ligno  crucis  fuit  affcerforium  de 

byfopO 


a.Cap.  f?e6ttibe  SBepfafle,  **n  St  Petri  %ircfte. 38? 

^/0^0  de  cujus  latere  fluxit  aqua  qua  terra  irrigata  fla&a  eft  fertilis&fceeun- 
da.  Circulus  rrgnificat  asternitatem ,  quse  caret  initio  &  fine.  Crux  in  circula 
eii  carnis  maceiatio,  vel  qucecunque  tribulatio  fuftinetur  propra?mio  aeterno; 
fed  quidam  non  portant  crucem  in  circulo,  quimacerant  carnem  ,  fed  utpJa- 
ceant  mundo  ,  quorum  typum  geritGOSMAS,  qui  afiniftro  fufpenfus  eft,fu- 
pra  Luna  depfcla  eft,  Per  lunam  temporalia.  Lunamhabent  fupercaputqui 
per  temporalia  arHiguntur.  Sed  DYSINAS  fuper  quem  fol  eft  depi&us  iigni-  ' 
ficat  illos,  qui  tribuiationem  patiuntur,  ut  rotunditatem  glorise  confequatur, 
Unde  JOHANNI  apparuit  mulier  amifia  fole,  &  lunafubpedibus  ejus ,  non  fuper 
caput.  Per  yJl.Camblaf  do&rinam  XII.  Apoftolorum  intelligamus ,  per  quam 
cunclas  illuftratce  fuSftcdefise.  Alpbabetum  fcribitur  de angulo  ab  angu/oad  notm- 
dum,quod  prascepta  DOMINI  quafi  in  quolibet  angulo  cordisrlrmiterdeLsant 
^g^  commendari.  Scribitur  autem  Gract  ac  Latine\  quia  tertia  lingua  fcilet  He- 
braa  jam  filet.  Epifcopus  ettam  circuit  Ectlefiam  prima  vice ,  tS  fecunda  vice  pulfat 
&  non  intrat,  Ad  quod  notandum,  quod  CHRISTUS  per  naturalem  legem 
pulfavit,  ied  non  intravit.  Tandemper  legemEvangelicampulfavit&intra- 
vitecclefiam,  Intravit  inmundum  &  vincit  malignum  ;  Intravit  infernum  & 
fpoliavit  avarumj  intravit  incordafideliumdeftruendo  peccatum.&c. 

S)ee  LI|len  auf  ^ercjament  »or  funfbunuevt  3a$r  cjefcbriebenen  Co- 
dicis,fobererVicarien  juS.  peter  gicjenti;um  tm ^abfrum n?ar , 3nfca^ i>epe5et in 

naa)fo!<jenuen  ©tucfen : 

I.  2lnfancjs  ftnl)  afler'ci  Sennones5un&mercfmm'uiae@prucf)ecjefammiet.  SDemfofaet 

II.  (2in  Tradatde  Meteoris,  planetis3fteliis  &c  au$  tan  6Tirc|)en<&f;rern  cjefammiet 
unt)  auf  cjeijllicoe  ^iiiQt  gefceuret. 

III.  Sermones  de  tempore. 

IV.  Soliloquium  de  Arrha  anirna?.     ^tefe^cfwYtroirt)  fonjt  t)em  Hugoni  de  S.  Vi^ 
dore  ;u<]cfd)rieben. 

V.  AUGUSriNI  Liber  de  Spiritu  &  anima. 

VI.  Magifter  HUGO  de  medicina  animse. 

(£3  iffeben je6  cjeuad;ter  Hugo  de S. Vi&ore  uer.33erfajTer* 

VII.  Magiftri  Wiihelmi  trachtus  in  Philofophiam. 

£)er  Vevfafttv  ijtaller  9?ad;fraae  uncjeacfrtet  ntcbt  aufcjefunuen  rocruen,  boefrffl 
er  dfter,  roie  aue>  uersorf;abenueu  s2ibfd)rift  erbeflet  ate  fiinffyunuert  3af;r.  SDte 
©cfenft  fe(b|t  bejtefjet  aug  jcfjen  Q5idtter  unu  auS  bunuert  unD  fecjwOen  graaen. 
5Q?an  mugfjier  aberfeineanuereau*  Scholaftifc5ePhiIofophies)ermutf)en,in  rueicfjer 
etne  QSermtfcfruncj  mit  t)er  3Biffenfcf;aft  i>on@5£)tt  unu  @dttu'd)en  3Mncjen,uuj  roei* 
fen  uie  Jracjen :  Quid  Philofophi  doceant  deTrinitate  ?  qualiter  Filius  aPatre 
generatus  &  tamen  coa*ternus?  Qualiter  Spiritus  S.  dicaturvoluntas?  (£rma* 
iftet  mtt  fofcjenben  SGorten  uen  Sinfancj  :  Quemadmodum  ,  ut  ait  TULLiUS 
in proogo  ftbetoric*$  Eloquentia  fine  fapientia  nocet&c,  unt)  fcf;lie(fet  alfj  ut 
per  cognitionem  creatur*  ad  cognitionem  Creatoris  perveniamws.  Amen. 
I.  Cfcette  ittv&Anb.  Ccc  VIII. 


I \if UttunUn  unbVlA&xiibun  $ .  Period. 

VI1I>  ^ierauf  folgen  roieber  et(id;e,  t>ocf>  ganfc  fur&gefagte  Oceben  ttber  unterfa)ieb(icf;e 
©C&riftfleHen,  a($  i)  Ambulate  in  diledione,  ficut&CHRISTUS  dilexit  nos. 
Ephef.  V.  2)  Dies  mei  velociores  erant  curfore  Job.  IX.  $ )  Hora  eft  jam  nos 
de  fomno  furgere.  Rom.XIII.  4)  Quando  lucebat  lucerna  ejus  fuper  caput 
meumJobiXXIX. 

IX.  De  Scriptura  S.  quse  Theologia  dicitur ,  ortu ,  progreflu  &  ftatu ,  auS  ben  SBor* 
ten  Pauli :  Fle&o  genua  mea  ad  patrem  Domini  &c. 

X.  Index  Alphabeticus  in  librum  decretorum. 

S)er  3)erfafier  nennet  (tc5  g(eitf)  anfangs  m  berQJorrebe:  Ego  frater  faget  £r, 

MARTINUS  de  ordine  Pradicatorum  Domini  PairaPcenitentiarius  &  Capel- 
lanus  pro  ejus  faciliori  inventione  &  comprehermone  ad  meam  potiffimum 
utilitatem  diftin&iones  quaslibet  hujus  libricum  multa  diligentia  &  laborecum 
fuis  fignificationibus  per  alphabetum  fecundum  ordinem  ftudui  compilare.  *  m 

9&ei(  We,fo  be*  2tofajfer*  unb  feiner  ©c&ritfen  gebencfcngar  ungftid?  bat>on  reben, 
fo  fan  ic&ni#f  uui&in,  6et  biefer@e(egenf>eit,etroaS  na7>erumbemfe(benmid;jube* 
Fummern.  SDa  £r  bann  anfang*  tn  2fnfef)tmg  be$  Hafcmetts  ba(b  MARTINUS 
STREMPUS,  bafl)  MARTINUS  CARSULa  gemeiniglicb  aber  MARTINUS 
POLONUS  genennet  roirb. 

Unter  ber  erflcn  Q5cnennung  treffen  n)ir3ljnbeiALTAMURA  in  Bibl.  Prxdicat. 
pag.  48.  unt)  G  V.  CAVE  fo  roofjf  Qlt  Jac.  ECHAltD.  Bibl.  Prad.  I.  pag.  3  62.  (t)er 
3t)t\  aberSTREPUS  au6fpxid)t)  berid;ten  un$,  ba$  biefeS  ber  9?af?me  feine$2*a* 
terS  unb  feinee?  abficj)en  in  25o&mertunt>  po^(ert  bertir>mtcn  @efa)Iec&tc$  fei ,  rote 
fcannjufefctgenannfer  fid) infonberfjeit  aufTOLOMiEl  de  LUCCA,(ber  ju&cm 
aneinem$tfc()e  mit  unfern  MARTINO  gegeffen,  unt>  fe&r  twtraulia)  mit  if;mgcle* 
bet)  3eugnij?,jtcr)  beruffet. 

CARSULA  fjeifiet  €r  6et)bem  VOLATERRANO  Lib.  XXII.  Hift.  Pont.  of;ne 
Sroetfel  ba(;er  baf?  €r  biefen  in  Llmbria  ober  in  bem  Jfper^ogtfcum  Spoleto  belegencn 
Crt  fiir  feinen  ©e&urtlj&Ort  angefe5en,tt>elc$er$?emungi  aua;  G.  CAVE  beipflia> 
Ut ,  roie  35»  t)ann  anbere  ate  Corfoianum  unb  Curfoianum  autffcjreten»  SIHein, 
baj?  §r  roeber  autf  VOelfcblanb  gebiirtig,  nocfr  cinGd;ottI5tt(>er,n>ieeinige  auS 
t)em  9?af>men  MARIANI  SCOTI  oerfuf)ret,t)afurf;a(fen,t)a^(e5retun^i)orbefag^ 
terECHARDUS,  aud  bem  LAMBECIO  t>er  tn  jweien  untabel^aften  MSS.  bicfe 

SBorte  gefunben :  Ego  F.  Martinus  ordinis  Praedicatorum  D.  Papae  Pcenitentia- 
rius  &  Capeilanus  deregno  Boemiae  oriundus,  patria  Oppavienfis.  £)araue» 
bann,  bag  bie  C^ta^t  Oppawa  ober  Troppaw,  fo  an  Dem  gfufle  Oppa  m  bem 
g(eicl;genannten  gurflentr;um  (nia)t  ®raffcj>afft  /  n>«  Echardus  roifl)  fo  mit  mtyxm 
grdnfjet,  lieget,  berflanben  roerbe. 

POLONUS  rotrber  enMtcr)  betgenaftmet,  nicl;t  jroar  atetvann  €r  au$  potyhn 
tntfproflen  rodre,fonbernn^ei(  manjuKomfeine^)eimatf;  ad  provinciam  Polonia; 
rec^nete,roie  »orgeoacj)ter  ECHARDUS  bwuQtt. 

^)t$d>xt>em  roegen  in  tre(d)ent  er  geflauben  flnbet  flcb  gfetcf)faft?  ettva^  jtt  ertrt* 
nern.     (ginige  mac&en  if;n  ju  etncn  Bctt^tctmer,  cocf;  o(>ne  biofult  grtbit)Hd;en 

^eroetS 


t.Cap.  ffebenue  %et)facje* wrt  St. Petri&trcfre, j87 

£5eroeif*  an$ufui)ren,btefe,roieTRITHEMIUS  de  Script.  EccleC  mutbmaffet,  ftnb, 
tn  Slnfebung  DeS  bereitf  aet)ac(?ten  MARIANI  SCOTI  ber  unfevm  MARTINO 
cjleicb,  etn  Chronlcon  cjefcbrieben ,  auf  fofc^e  ©ebancf  en  cjef  ommen.  Slnbere  ai$ : 
CASPAR  JONGHELINUSin  purpura  S.  Bernhardi ,  ANT.  POSSEVINUS  in 
Appar.  S.  UGHELLUS,  CAR.  de  VISCH  in  bibliotheca  Ordin.  Ciftercienf. 
(roeiu)er  mit  ALTAMURA,  jroem  MARTINUS  POLONOS  eitten  Dominica- 
ner  unt>  einett  Ciftercienfer  attf  t>ieQ3afjn  brtttact)  unt)  ARN^  WION  in  Ligno 
Vitae  balten 3l)n  fur  einen  Crperctenfer  beroeifen  aber  ir)ren  vgja^  ntcbt, t)ofter  ftc  in 
Sfofe&ung  t>e£  f  iavett  SeuaniffeS  au$  t>em  2f  (f  ertr)um ,  unb  feitter  eiatten,  in  feinen<Scb# 
tett  geaebenen  ®eftdnt>nuffe  t>on  G.CAVE  ttnt)  J.ECHARD  II.  cc  twroorffen  roer* 
fceti.  <£r  atf)oret  mit  aflem  9ved?te  jum  preM'gc^0rt>e»,mte  €r  ficb  t)ann  aucb  im 
t>orr)abent>em  Codice  unt)  infeinen  anbern  (gcr)ri(pen  baju  bef ennet,  ftebe  ECHAR. 

DUM 

Uberfein2foit  unb  <£brenfreflen,ute€r  tnber^omtfcfceit5vtrcf;ebefIeibet/tft  rjfeicfx 
fai^  eine  ^rleuferuncj  notfjicj.  (£r  ncnnet  ftcb  Domini  Paps  Pcenitentiarium  unt> 
Capellanum.  £)a  i|t  nun  t)a$  2Bort  Poenitentiarius  tntrcbaug  ntcbf  aifo  an$uneb* 
tncn,  roic  in  bem  aUgememert  $t|lorifcbeit  Lexico  cjefcbiebet,  ate  roann  €r  t)e£ 
^abfle^  Qfyicbt  Q3atcr  geroefen,  font)ern  cr  roar  Pcenitentiarius  major  (CAVE, 
ALTAMURA)  uttb  roiedu  PIN  fagetil  eutlacharge  de  Penitencier  de  PEglife. 
de  Rome.  <£$  t)at  abcr  uicfe£$eroanbni§.  @Meiu)roie  fcic  aemeine ,  *prieffcr  unb 
^fatvJperren  in  t>er  Dvdntifct)cn5vird)eafleunbjeDe  ©iint)en  bencn  Q5uj?ferfigett  ju 
toergebcn  feinc  $?acbtbaben,  fo  muffen  fte  uiefclbe  an  t)te  Pcenitentiarios  minores 
aerroeifen;  uiefe  jjaben  .ebenfafs  if)re  geroiffe  Sdfle,  ttt  roefcben  fte  nad)fjebett  unb  Io§* 
fprecDenfonnen,  aufler  uiefen  aberftnu  ftc  fd)uit)ig  bie  befcbroebrfe  ©eroiffett  an  ben 
Pcenitentiarium  majorem  ju  t>erroeifeti.  i)iefer  bat  ned)ft  bem  ^abft  in  uiefen  Um* 
fldnben  fer>r  cjrofle  ©eroalt ,  bod;  ijt  ftenicf)t  unumfcbrencfcf,  angefeben  ,3r)m  bcc 
*Pabft ,  wclcber  Daber  fummus  Pcenitentiarius  cjenennet VDirt) , ctntcje  gdffe  aflcinoor* 
beljalten  bartnnen  QScrfucjttncj  ju  tf)ununb2lbla^ucrtf)etlett/ficf)e  ANDR.HISPA- 
Nl  Lumen  Confeflbrum  pt.II.  unt)  roatf  tvirau^uemfeibe»  pag.  ii%  in  fciefem 
25artbe  bci()cbrad)t  baben.  ^egen  fcer  Sett  roanti  €r  biefed  2f mt  gefiibret/tfimmet 
man  ebettroenig  tibereinC.  VISCH  rot{,edfeiuntcrINNOCENTIUSIV.cjefd;ef)cn; 
du  PIN  Icget  es  benen  gmeifcn  JOHANIS  XXI.  unt)  NICOLAI III.  bet.  AMB. 
ab  ALTAMURA,  G.  CAVE  unb  baS  rtllcjemctrte  ^t|r^ri(cfee  Lexicon  fe^Ctt 
'  baS  3abr  1 277.  in  roelcbcm  if)n  NICOLAUS III.  ju  mebt^cbadXcr  VQutbe  crbo^ 
bcn  babe.  5lIIetn  MARTINUS  jeucjet  oon  3bm  felber  in  fetncm  Chronico  ,  bajf 
&  bicfe  ©Wle  f#on  ttnfer  CLEMENTE IV.  beffeibef  l)abc. 

€ini^e  rooflcn  etnen  (Sti^ifcboff  oon  Confenza  fo  in  bcm  5?dntcjrcicf)  Neapolis 
bclecjcn  au^  ibm  macf;en ,  tvorunter  Car.  de  VISCH  I.  c.  ftcb  bepnbet  €r  rubret 
aber  t)iefcr3frtbum  au^  cincmttnrecbt  oerfranbcncn  DrfbeSTOLOMiEI  de  LUC- 
CAbcr.  ^ann  M  bicfer  in  feinc^  @efd)icbt*^5ud)^  Q5orrct)e  anbcre  ©cfcbicb^ 
©cbretber  fcincr  3eif  anfubrcf  unb  unter  anbern  unter  biefclbe  Fr.  Martinus  Polr 
ordinis  Praedicatorum ,  Archiepifcopus  Cufentinus  ^OvhtnmtnMt  W 

€cci 


3  88  U»f an&ett  mb  Hacfrrtdbtcr!  3.  Period. 


bajroifdjen  fte(>cnt>e  Commafeine2ld)fung  gegeben,unb  affo  biefegfern  ^Borfeju  ben 
crffcn  cjerecfcnef*  S)ag  aber  ber  DonLUCCA  aflfeier  jroenc  unmfd;tebcne$?dnner 
i>evflet>e ,  b<\6  jetgef  (£r  fe(b|l  tvann  Sr  m  ben  nacOfofgenben  SKJorten  ttnfern  MAR- 
TINUM  t)em  CUSENTINO  cntaegcn  fefcef :  Sed&  alia  diverfitas  hicmdomina 
Conftantia,  quia  aliqui  dicunt,  illam  filiam  fuifle  Guillielmi,  utMARTINUS: 
alii  fororem  ut  CUSENTINUS ,  cui  plus  credendum ,  quia  deprovincia  &  de 
regno  natus  &  ibidem  converfatus  &c.  vid.ECHARDUS  I.c.  (griff  Anno  1277* 

SJonbem^abftNlCOLAO  III.  jum€r6^if*ofr»on<af«cfen  in^ofjlen  ernonnt 
unb  Den  22.  Jumi  (du  PIN  btlitbtt  t)cn  2  3 ,  Jun.)  baut  eingeroeifjet  roorben.  2Bie 
€r  aber  aufbenQEBeg  bar;in  begriffen  roar,  roarb  £r  ^u  Bononien  f rancf  unt)  ffarb 
nocf;  im  fe(bigen3af;i\  Vid.rtIlsemctnc4>tjiWeLexicon,G.CAVE,J.ECHAR- 
DUS.  L. E.  du  PIN.  J.  c.  3rrig  tft  n>aS SIM.  STARO VOLSUS  s>orgiebet,  <£r  fci 
Anno  i279*ge|iorbcn/  unb n>a$ A.  ab  ALTAMURA  meinef,.  e$J)abe  ficf>feme2lb* 
rcife  attS  Dvom  fo  n>o|>f  al$  audbiefem  £eben  t)rei  3af>r  bi$  128 i.  wrjogen,  unt)  enb* 
ficjj  bafjTRlTHEMius  I.c.anbringet,  grfet  an.  ipcunter  t>em  ftaifer Ludovi- 
co  t>on  Beycrw  bcrufjmt  getvefen. 

Sfuf  feinc  ©dmfften  §u  f ommcn ,  fo  tft  ber  Dorfjabenbe 

I.  Index  in  librum  Decretorum  unter  mcf)r  al$  cinem  ^afcmen  befannf ,  TRITHE- 

MIUS  I.  c.  ncntlCt  if)tt  Tabulam  decreti,Summa  Martiniana  Jeiffe  €r  bci  du  PIN.  l.c. 
unb  ttnter  bem  9}af)men  Margaritce  ift  cr  unferfcfrie&Iic&e  mar)(  ju  Qtragburej  unb 
panggebriicff  roorben;  unferPetrinifd)ed  MSS.  gefjet  mtr  bifj  an  bcn  SSitcfjffab  P. 
inclufive.  £)emAmbrofio  abALTAMURAfmbbieTabuIa  unbSummajroei  M'< 
ferfc&ieblic&e  QSifc&er  barauf  fofge».     ' 

II.  Sermonum  detempore  &  deSan&is  librill.  biefc  fttlb  Anno  1486.  unb  1488.  $U 
©fragbura  im  £>rucf  fterau*  gefommenf.  G.  CAVE.  Jac.  ECHARDUS  erroe&net 
jiocJ)  einerSluffage  bie  An.  1484.au  bcmfefben  £>rtgefd;ef>en.  S)a$  berii&mfteSQBercf 
»on  3f>m  ifl 

III.  ®a$Chronicon,n>efc$ed  i>on  ber  ©eburf  (E&rifu'  bi§attfba^3a5r€f)riflt  1277^0« 
3fjm  f)inauggefuf)ret  tft,  tinb  bie  @>efd;icJ)te  bet,5}3dbjle  fo  n>ol  ate  aucf>  berDtomi* 
fc|>en  5\aifer  s>orfl eflcf.  $n  cinigen  Exemplarien  biefetf  23ucf)d  ftnbet  ftcj)  t>it  €rjefj* 
lung  t>onber JohannaPapirTa.  £)er beritfjrnfeG. CAVEt)crmeinef bagbicfefbe eigen* 
mdcf)tig  bem  Text  fei  eingefcboben ,  angefcben  roeif  tf>eil£  bic  dfteflen  MSS.  f>iet>on  • 
tticfjttf  f>aben,  tfjeiftf  rocif  bergfctd)en  Unterfcfriebtmgen  bti  biefen  Chronico  f>in  unb 
wieber  t>orgegangen  rodrcn.  ECH ARDUS  bemuftet  fta)  I.  c  btefe  ©etvalffjdtigf tit 
fcaruitfjun/tveif  Obieerffentmb  dffeffcn  Exemplaria  sjonbieferjohanna  nic()fSn)if* 
fen  2)  incinigcn  biefe  ^acfricf^f  nicf;f  in  bcm  Textfonbern  nur  am  OJanbe  jlunben, 
unb  ;)  ba^bicCodicesbarin  fo(cf)e9?ac()ritf;tftct)  beftmbe ,  tticbt  fonbcrfic^  aff  ttnb 
t>on  ^efang  rodren.  &  ijt  bicfc^  3ett^23ucb  Jtt  Bafcl  1  f  s  %  Fol.  jtt  2f ncwcrpctf 
i^74.8vounb  5U(£6(fttAn.  1616.  Fol.  burc&Joh.FabriciiCajfaris  Q3eranftaffttng 
flebrucft  roorbcm  &$  babm  aucf>  unferfcf)iebfid>e  ?9Mnncr  biefe  unfcre  MARTINI 
Slrbett  fortgefe^ef ,  \)it  erfle  ge^et  bi$  Anno  1 28  f .  v.  CAVE.  J)ie  3n>eife  ftefjef  bet 
J.  G.  ECC ARDO.     Corp.  Hift.  med.  sevi  T.  I.  pag.  1 4 1 4.  UHb  gef;ef  btp  An.  1 5  4  5  • 

S)'ie 


t-Cap.ftebenbeQ$et>facje. 


*$t\  StPetri  £trd)C. 


?&9 


£)ie  &rifteiftnod}ungebrucft  unbftifjref  biefe  ^(uffc^ft  s  Continuatio  Chronicae 
Martinianae  a  PapaBonifacioVIlI.ufque  ad  mortem  Papae  Clementis  VII.  fcili- 
cet  usque  ad  annum  1 594.  jtelje ECHARD. I.  c.  1. 3  6$.  .  €$  fitlv)  noa)cmt)ere  Q5ti* 
cfcer  t>ie  unferm  33erfaffer  beigelegef  rcerben : 

IV.  De  mirabiiibus  Roms.  %n  roek&em^ucjje.abergrobe  Donanbern  fjin$ugefe&feUn* 
tvarfteifen  ffcfew  fotkn.  ECH: 

V.  De  diverfis  miraculis ,  befiett  erflettSBorfe  ftttb;  Quidampater  familias„TRITH. 

VI.  De  fchifmate  Graecorum. 

VII.  Hiftoria  de  Guelphis.      £)iefe  btibt  ©cjmffen  foflett  nad[)  beS  DOtt  ALTAMURA 
3>ertd)t  in  bem  S$ucf;er^aafbe$  Vaticans  betvafjref  roerben. 

VIII.  Defcriptio  Terras  fan&ae. 

£>a$  fe&fere  n>a$  in  biefem  hi%tv  recenfirteri  Codice  enff>affen  ift  ftnbt 
XI.  Statuta  GUIDONIS  in  Concilio  Bremenfi  An.  1266,  menfe  Novembris  fancita," 
<m  n?e(cf;en  aber  ttm$  wenta^  t)on  bem  ©cfjfufT*  manaeff.  ,3$  fyabt  obtn  tm  IL 
SSanbe pag. 4?.  fqq.  biefeg Conciliumnadj ber  jUmgtfcfeen  Bufiage mtt  bem  Apo- 
grapho  Libri  Statuorum  R.  CAPITULI  jufammen  gefjalten  etngeuicfet,  mH 
aber  inbiefemgegemt>arfigennodi)  anbereMSS,  le&iones  variantes  ftcj?  fmbett/acSfe 
tcl)  ttihiUis  biefelbe  $emif£uff)elfen* 

LUNIGIUS        MSS.  PETRINUM.        LUNIGIUS.         MSS.  PETRINUM* 


Wido 

deeft 

Apoftolicas 

Legatus 

prasceptorum. 

ficutinhomine. 

Bremenfem  ec- 

clefiam. 
duxerit. 
deftinandos. 
peccati. 
antidotum 
habeantur. 
miniftrorumEc- 

clefiae 
veftitu,  geftu 
comitem  &  nu- 

tricem 
eve&ionem  nu- 

merum 
intendentes 


Guido. 

Tituli  S.  Laurentii 

&  ApoftoMcJB. 

Locatus. 

ftatutorum. 

ficut  in  Evangelio 

in  homine. 

Bremenl.  provinciam. 

dixerit. 

deteftandos 

peccatis. 

ad  antidotum. 

ab  omnibus  hafo 

miniftrorum 

detfi  geffu 
formatricem  &  mx« 

tricem 
eveetionum  nttme- 

rum. 
uicidentes. 


copulandi 
officio  ecclef. 
Si  pcenam 
progenie 
quse 

nafcituf 
ftatuendam 
ut  filii,  nec 


iiec  non  qui 
quicquid  eis 
civitatem 
Ecclefiae  ipfius 
&  defendent,qui 
eos  deberent 
hujus 
nimirum 
concubinatus 
duxerint  eon- 
tendendas ,  five 


£cc  * 


copulare, 

officio  &  beneficio  eccle£ 

fic  pcenam. 

progeniem. 

quern 

nafcetur. 

ftatuentes 

ut  filii ,  qui  de  tali  copula 

f  uerint 
procreati ,  nec 
nec  non  <Sc  matrimomaliter 
quicquid  ab  eis 
communitatem 
Ecdefise ,  in  fuis 
qui  eos  liberent. 

hujusmodi 

noftrum 

matrimonit  quod  multi  er« 
rore  Eeclefiaftici  fieri 
poffe  credunt,ut  dicitur, 

concedendas , five 

nifi 


w 


Uxtunbm  unb  nrtcfcricfceett 


$.  Period. 


LUNIGIUS 
nifi  fe  ab  eis 

aut  ipfis 
eccIefiaftico,& 

per. 
qui  Subdiaconi 

uxoris , 
evocandi 
quod  canoni- 

cum  fuerit, 
redintegratione 
hoc  venire  prse- 

fumferit 
inferendis 
beneficiorum, 

furtum 
dignofcatur 


MSS.  SJJRINUM. 
nifi  admonitionem  fe  ab 

eis. 
aut  propriis 
cenfemus  eos  privan- 

dos,&per 
qui  fub  diaconatu  ,  aut 

fub 
uxoris  legitimse. 
revocandi 
quod  canonicum , 

integrare. 

hoc  pnefumferit 

difFerendis 
beneficiorum  perci- 

piendo,  furtum 
dicitur 


LUNIGIUS. 
ficut  nonnulli 
ut  quse  bona 
capi  contigerit 

audivimus  in 
deceptus 
contubernium 
fe  inceftuofse 
utilitati 
eadem  pcena, 
laicum  de 
Item  ad 
negationis 
eorum ,  arma 
transgrefiuros 
homines  quidem 
auctore 
fentit  morbum 
hominis 


MSS.  PETRINUM. 
ficutnonnulli  eorum. 
ut  qui  bona 
capi ,  mutilari  &  occidi 

contigerit , 
audivimus  quosdam  in 
deceptos 
connubium 
inceftuofa 
utilitatem 

eadem  quoque  pcena 
laicum ,  fibi  de 
Item  cum  ad 
negotiationis 
eorum,  hujusmodiarma. 
transgreffores 
homines  ejusdem 
audroritate 
remorfum 
habens 


JDem  Liificm  Codici 


fo  balb  au$  ^er^amenf  f)alb  aus  gjappr  6e|W;ef  uut)  A.  1460.  fcf;on  gef$rie&en  ivat 
ftnt)  nacfrfolcjcnue  ©tiicfc  eiiwerfeibet: 
I.  Rubricse  totius  Juris  Civilis. 

II.  (ginige  Diplomata.    <£$  frnt)  2lbfc6riffren  bk  idt)  qm%  einrticfen  toif. 

PROCOPIUS  Curice  Epifcopalis  Mifnenfis  Commiffarius. 
Univerfis  &  fingulis  Archipresbyteris  per  dioscefin  Mifnenfem  ubilibet  con- 
ftitutis  falutem  inDomino  cum  fincera  caritate.  Venerabiles  in  CHRISTO 
dile£ri.  Ad  compefcendum  quorundam  nobilium  laicorum  &  procuratorum 
aufus  vioIentos,qui  hucusque  omni  Dei  timore  poftpofito,  propria  temerita- 
te  multifarie »  multisque  modis  contra  ecclefiafticam  libertatem  &  perfonas 
eorundem  deliquerunt ,  ne  ignorantia  excufari  valeant  fuam  temeritatem  & 
exceftus  temporibus  profuturis,  dirigimus  vobis  Invi&iflimi  Domini  Domini 
SIGISMUNDI  moderni.edidalem  conftitutionem  atque  legem  pro  libertate 
Ecclefiaftica  ac  perfonarum  noviter  editam  &  promulgatam  Conftitutiones  ac 
leges  divorum  Imperatorum  ,  videlicet  prsdecefforum  fuorum  FRIDERI- 
CI II.  &  KAROLl  progenitorum  fuorum  continentem ,  exhortans  vos  fingu- 
los  &  unumquemque  &  unumquemque  fingulariter,  quatenus  amore  hujusmo- 
di  libertatis,  pro  proprio  veftro  ftatu  &clericali  profe&u ,  hujus  Conftitutio- 

nis 


i.Cap.  fteSetiue  QSetrtage.  wn  St.  Petri  Rixfye.  w 

nis  copiam  recipiatis ,  6c  falarium ,  quantum  pro  ea  copiando  expofuiftis ,  a  fin- 
gulis  fociis  veftris  recipiatis  >&  non  amplius  eisdem  ipfam  legemad  refcriben- 
dum  vel  ad  fcribi  faciendum  tradatis ,  6c  Convocationes  ,  pervos,  quan- 
tocius  fieri  poteft,  decernendoj  injuogatis  eisdem.  Quibus  per  vifcera 
mifericordias  6c  injugimus  ,  quatenus  eandem  legem  cum  fingulis  pun&is  ad 
dorfum  praefentis  conftitutionis  edi&alis  fummatim  &  compendiofe  colle&is 
populo  vulgari  lingua  intiment&  exponant  proxima  Dominica.  Poft  intima- 
tionem  eis  factam ,  fingulis  annis  poft  proximis  Dominicis  diebus  fermones  in 
ecclefia  cathedrali  6c  fan&i  Petri  in  Budiffm  celebratis  intiment  6c  declarent. 
Agentes  inpr£emifuV,prout  fperamus,vos  facturos ,  proprio  veftro  proficuum. 
Datum  Stolpe.  Anno  Domini  Millefimo  quadringentefimo  tricefimo  quarto  die 
XT.  menfis  Julii ,  ofKciali  fub  figillo. 

SIGISMUNDINA.    Lex  clangit ,  ut  aurea  ^nola. 
SIGISMUNDUS  Dei  &ApoftolicseSedisgratia  Romanorumlmperatorfem- 
per  Auguftus  6c  Hungariae ,  Boemiae ,  Dalmatiae ,  Croatiae  &c.     Rex,ad  perpe- 
tuam  rei  memoriam.     Sublimatam  Imperialis  gloriam  invexit  fuperne  maje- 
ftatis  veritas ,  nullos  derelinquens  virtuofos  fupeditatbs ,  6c  animadvertenter 
expofcit,ut  Romani  Imperii  gubernacula  tenentes,  praeter  alia  eximia  virtu- 
tum  opera  fua  cun&os  praefertim  fervitio  Dei  mancipatos,abuniverfis  oppres- 
lionibus  &  offenfis  perinfiftat  accurata  diligentia  clementer  fublevare.       Et 
ob  id  NO$,  qui  ad  Romanum  Imperium  fumus  divina  difpofitione  vocati ,  cu- 
ris  follicitamur  affiduis,  ut  prse  cseteris  tuitioni  noftrae  commiffus  perfonarum 
ecclefiafticarum  ftatus  venerandus,  in  varietate  virtutum  clare  fublimatus,  in 
fuis  libertatibus  6c  immunitatibus  confervetur  tueatur  &  oppreflionibus  6c  te- 
merariorum  aufibus  Iiberetur ,  nunc  novarum  conftitutionum  editione ,   nunc 
antiquarum  innovatione  6c  extenfione  cum  augmento  poenarum  ad  laudem 
6c  gloriam  PEI  follerter  providere  curamus.     Sane  claraememoriasFRIDERI- 
CUS  fecundus ,  olim  Romanus  Imperator  praedeceffor  ad  fante  RomanaeEc- 
clefiae  laudes  6c  Sacri  Romani  Imperii  decorem  cupiens ,  ut  expurgatis  quibus- 
dam  erroribus  6c  iniquis  ftatutis  penitus  deftitutis  de  caetero  EccIefiEe  6c  Eccle- 
fiafticae  perfonae  plena  vigerent  quiete ,  &  fecura  libertate  gauderent ,  ac  pie  ac 
jufte  attendens ,  quod  quorundam  Proviforum  iniquitas  adeo  abundaverit,  ut 
non  dubitarent,contra  Ecclefiafticam  difciplinam,  ac  facros  canones,  ftatuta 
fua  confingere  adverfus  ecclefiafticas  perfonas  &  Ecclefiafticam  libertatem  edi- 
Ctali  Iege  hujusmodi  ftatutainiqua  irritaverat,  &  praeceperat  irrita  renunciari, 
6c  omnia  ftatuta  6c  confuetudines  communitates  &  loca,  Poteftates  vel  Con- 
fules ,  aut  quaecurque  aliae  perfonas  contra  libertatem  Ecclefise ,  vel  perfonas 
Ecclefiafticas  ac  bona  hujusmodi  editae  aut  fervare  tentarent  contra  Canoni- 
cas  6c  Imperiales  fanc~tiones  de  ipfo  capitularibus  infra  duosmenfes  poftipfius 
Iegis  publicationem  penitus  aboleri  facerent,&  fi  de  caetero  talia  attentarent, 
iila  ipfo  jure  decrevit  effe  nulla,  6c  eos  fua  Jurisdi&ione  privatos,necnonIo- 
cum,  ubi  talia  deinceps  prsefumta  fuiffent,  banno  mille  marcarum  auri,fifco 

Impe- 


39i  UvVunbm  unbX%A<ktid)tm  ?.Period. 

Imperiali  prseceperat  fubjacere,  Poteftates  vero  &  Confules  ftatutarii  &  Scri- 
ptores  ftatutorum  pr2edicT:orum,nec  non  Confiliarii  locorum  ipforum,qui  lecun- 
dum  ftatuta  &  con(uetudines'memorata  judicarent,  ex  tunc  eife  ipfo  jure  in- 
fames,  quorum  fententias  &  acluslegitimos  ftatuerant  aliqualiter  non  tenere. 
Quod  fi  per  annum  prsefatarum  quceftionum  inventi  fuerint  contemtores,  bo- 
na  eorum  per  totum  Imperium  mandavit  impune  ab  omnibus  occupari,falvis 
nihilominus  aliis  pcenis,c©ntra  tales  in  facris  conciliis  generaliter  promulgatis. 
Et  infuper  voluitidem  tunc  Imperator,quod  nulla  Communitas,  vel  perfona 
publica,  vel  privata  colleclas  feu  exa&iones ,  angarias  vel  per  angarias  Eccle- 
liis  vel  aliis  piis  locis  aut  Ecclefiafticis  perfonis  hujusmodi  imponere  feu  inva- 
dere  ecclefiaftica  bona  pr£efumeret,quod  fi  fecus  faceret,&requifitus  eccleda 
vel  Imperio  hujusmodi  emendare  contemneret,  tripliciter  refunderet,&  nihi» 
lominus  banno  Imperiali  fubjaceret,  quas  fine  fatisfactione  debita  nullatenus 
remittentur, 

Statuit  infuper  ,  quod  quzecunque  communitas  vel  perfona  per  annum  in 
excommunicatione  propter  libertatem  ecc.lefia:  violatam  perfifteret,ipfojure 
fimiliter  dicto  bannolmperialifubjaceret,  a  quo  nullatenus  extraheretur,  nifi 
prius  ab  Ecclefia  beneficio  obtento.  Et  infuper  ordinaverat,ut  nullus  ecclefia- 
ilicam  perfonam  incriminali  quaeftione  vel  civili  ad  judicium  leculare  trahere 
prafumeret,  contra  easdem  canonicas  fancliones  ,  &  conftitutiones  Imperia- 
les ,  quod  fi  fecus  faceret ,  aclor  a  fuo  jure  caderet  judicium  non  teneretur ,  & 
Judex  fieret  extunc  judicandi  poteftate  pnvatus.  Quodque  Judices  tempora- 
les,  qui  Clericis  &  perfbnis  ecclefiafticis  juftitiam  denegare  prsefumerent,  ter- 
tio  requifiti  fuam  Jurisdi&onem  amitterent.  Et  deinde  idadb.memorice  KA- 
ROLI  IV.  &c.  Romani  Imperatoris ,  prcedecefforis  &  genitorisaudientiam.de- 
dientiam  dedu&o,  quod  feculares  quidam  in  poteftatibus  &  oniciis  publicis 
conftituti ,  videlicet  Duces.  Barones ,  &  alii  Domini  temporales , nec  non  Con- 
fules  Civitatum,  oppidorum  viIlarum&locorumRe£tores,Deitimore  poftpo- 
lito,  ftatuta  fingularia  &iniquas  ordinationes,motuproprio  &defa£to,contra 
perfonas  ecclefiafticas  >  ecclefiarum  &  locorum  religiolorum  libertates  cVpri- 
vilegia  condiderant,  eisdemque  publice :& de  fa&o  prsefumerent  infiftere,con- 
tra  legitimas  canonicas  &  temporales  fan&iones,  ut  puta  ,  quod  nulla  bona 
temporalia  in  poteftatem  ecclefiafticam  transferantur ,  neve  Clerici  in  facris 
conftituti  ad  agendum,  teftificar\dum  in  civilibus  &maxime  piiscaufis  aliqua- 
tenus  admittantur ,  &  quod  excommunicati  laici  &  publice  denunciati  in  ci- 
vili  foro  minime  repellantur.  Pi arterea ,  quod  didti  Domini  temporales ,  Con- 
fules  &  Re&ores  per  fecuiarem  poteftatem,  res  &  bona  Clericorum  occupa- 
verant,  arreftaverant ,  oblationes  fidelium  diminuerant  &  reftrinxerant,  exa- 
ct  ones  &  taillas  indebitas  de  bonis  &  redditibus  ecclefiarum  exegerant  & 
c  torferant,  pofTeffiones  ecclefiarum  &  perfonarum  earundem  devaftaverant 
rant  incendiis  &  rapinis.     Et  contractus  inter  Clericos  &  laicos  fa&os  legiti- 

me 


i.  Cap.|tebenbe3Wqfle» Wtt  St  Petri  %ircfte. ^ 

me  ad  libros  Civitatum  ,  villarum  &  locorum  recufaverant  infcribere 
atque  figillare,  ac  donata  &legataadfabricas  &ecclefiarum  ftru&uras  contra 
voluntatem  Prselatorum  &  aliorum,  quorumintererat,  prasfumferant  ufurpa- 
re ,  contra  juftitiam .  in  fraudem  &  odium  Clericorum ,  &  de  bonis  ac  rebus 
Clericorum,  quos  non  tam  caufa  negotiationis,fed  pro  ufibus  propriis  perter- 
ras  ducebant  feu  duci  faciebant,  theoloneum  exigere,  &  recipere  veritinon 
fuerant,  &confugientes  ad  ecclefias  &  cimiteria  inde  retrahere,  contra  fan- 
ftiones  Imperiales  prafumferant.  Idem  genitor  &  praedeceffbr  nofler  haec 
omnia  &  exinde  fecuta ,  per  facras ,  &  civiles  &  canonicas  fan&iones  expreffc 
reprobata  eflent,  &  in  fraudem  Ecclefiafticas  libertatis,de  fa&o  pr£efumta,de 
Principum ,  Ducum ,  Comitum ,  Baronum  fideliumque  fuorum  confilio  ex  cer- 
ta  fcientia  &  auctoritate  Imperiali  caflavit  ,  irritavit,  annullavit,  caffaqueir- 
rita,nullius  eflemomenti  pronunciavit,  prsecipiendo  fub  indignatione  Impe- 
rialisbanni  univerfis  &  fingulis  Dominis  tempOralibus ,  Confulibus,  Poteftati- 
bus  &inofficio  publico  conftitutis,quatenus  mox  vifis  &  intelletHs  caflationi- 
bus , irritationibus  &  annullationibus  hujusmodi,  di&a  eorum  ftatuta  &  ordi- 
nationes,  ficut  in  prsejudicium  ecclefiafticas  libertatis  edita  erant ,  omnino  re- 
vocarent,  &deluce  tollerent,  quodquefecundumea  non  judicarentamplius, 
nec  fententias  di&arent,  aut  eisdem  in  judicio  vel  extra  judicium,  quomodo 
libet  pro  fe,&  Ecclefiafticam  libertatem  potirentur.  Et  infuper  pronuncia- 
vit  &  declaravit  auctoritate  prcedicT:a,quod  quicunque  laicus,  cujuscunquefta- 
tus  &conditionis  foret,aufu  facrilego,vel  proprice  temeritatis  audicia,  facer- 
dotem  vel  Clericum  fecularem  vel  religiofum  diffidaret,  profcriberet,  captiva- 
ret  vel  fpoliaret,  occideret  vel  mutilaret,aut  in  carcere  detineret,  aut  hujus- 
modi  malitia  perpetrantes  fcienter  receptarent,vel  favorem  prasftarent,  prce- 
ter  pcenas  aSacris  Imperialibus  &  canonicis  fan&ionibus  eis  infli&as,  forenfc 
infames,  &omni  honore  privati,  nec  placita  Nobilium  aliquatenus  admitten- 
di.  Voluerat  etiam ,  hortabatur  &  requifierat  Epifcopos  &  Prcelatos ,  uthanc 
fuam  legem&  conftitutionem  in  Synodis  &  Ecclefiis  veftris  *)  publicare  pro- 
curarent,  ne  in  praemiflis  excedentes  per  fimulatam  ignorantiam  fuas  valeant 
malitias  excufare.  Adjiciens ,  quod  nulli  hominum  liceret  hujusmodi  fuse  caf- 
fationi,irritationi,annuIIationi,pronuntiationi  &  declarationi  quovis  aufu  te- 
merario  infringere,aut  eis  quomodolibet  contravenire,  fub  pcena  quinquaginta 
marcarum  auri  puri  quas  abeo,  qui  contra  faceret  totiens  quotiens  contra  fo- 
ret  irremiflibiliter  exigi  voluit ,  pro  medietate  serarii  fui  Imperialis  five  fifci,pro 
reliqua  vero  parte  injuriarum  paftbrum  ufibus  applicari  -t  prout  in  ipfis  Prsede- 
ceflbrum  dVgenitoris  fan&se  memorias  defuper  confe&is  literis,  ejus  Imperiali 
figno  &  bulla  aurea  fua  fuas  Majeftatis  impreflb  fignatis  &munitis,quaspr£efen- 
tibus  hic  habere  volumus  fufficienter  pro  expreflis,ubi  plenius  continetur,& 
quem  quo  pradi&a  ecclefiafticae  libertati  non  dum  fatis  provifum  efTe  videtur. 
Ut  igitur  per  infrafcripta  fit  uberius  cVlatius  ipfi  libertati  provifum  ,  &  ut  ec- 


*)   Suis.  "'     . 

I.€$cfc  3ter23Attb.  £)bt)  clefia- 


-594  Urftni&eH  unb  xna<bxi<bten  $.  Period. 


clefiafticse  perfonte  plene  fua  libertate  gauderent,  &pia  loca  a  noxiis  prcefer- 
vari,  &optatis  in  pace  proficere  valeant  incrementis. 

NOS  SIGISMUNDUS  qui  ftatum  Ecclefiafticum  fervore  fidei  &  clarse  devo- 
tionis  verbum  liberum,ut  tenemur,hac  edicliali  lege,  &  Imperidi  au&oritate 
eonftitutione  five  hge  antedi&as.tanquam  juftas,  fan&as  &  legitimas , teno- 
re  praefentium  approbamus,  pariter  &  innovamus.  Ipfasque&  infra  fcriptas 
novas  Ieges  &  fingulas  Ecclefias,&  monafteria  qusecunque,  cujuscunque  na- 
tionis  exiftant,&ad  omnes  &  fingulos  Praelatos,  Clericos  &Presbyteros,  & 
Ecclefiafticas  perfonas  promajoribus  eorum  tuitione&  cautela  attollenda,  in 
iis  quorundam  curioforum  ambiguitates  dubium&  fingularismunificentite  do- 
no,  ex  certa  noftra  fcientia,  tenore  praefentium,  duximus  extendenda  ,  aut 
extendimus  &  praecipimus  ubique  Iocorum  fub  banno  &  pcenis  ante  &  infra 
latis  a  quolibet  inviolabiliter  obfervari.  Deinde  ftatuimus  hoc  edi&o  seter- 
num  valituro,  utnullus  Judex  in  Ecclefiafticis  praefertim  matrimonii  legitima- 
ti,  ufurarum,  teftamentorum  infra  annum  nonexecutorum&ad  Judicemec- 
clefiafticum  legitime  devolutorum,  ac  decimarum,  prsediorum  ac  frucluum, 
reddituum  &  proventuum  Ecclefiafticorum,  ac  locationum  &  conduclorum 
feu  conduclorum  eorundem  poffit  feu  valeat  judicare ,  aut  quomodolibet  de 
hujusmodi  caufis  aut  earum  articulis  cognofcere,  nifi  quatenus  ab  Ecclefiafti- 
cis  judicibus  f uerit  requifitus.  Quod  fi  contrarium  f ecerit ,  judicatum  non  te- 
rieat,&  Judex  ex  tunc  fit  judicandus  poteftate  privatus & fubjaceat  nihilo mi- 
nus  pamis  infra  latis,  a£torque  afuo  jure  cadat  ipfo  fafto. 

Infuper  omnibus  &  fingulis  Principibus  Ducibus  ,  Comitibus,  Baronibus 
Communitatibus ,  Confulibus,Re£toribus  ac  in  orficiis  temporalibus,  Domi- 
niis  ac  poteftatibus  Conftitutis ,  fub  Imperiali  indignatione  banni  &  quadra- 
gintarum  marcarum  auri  mul£ta,  ad  cujus  folutionem  &  prasftationem  pcenae 
noftro  five  Imperiali  aerario  aut  fifco  ,  &  alia  medietas  perfonis  injuriam  pas- 
lis  faciendam,  quemlibet  hujusmodi  noftrae  prohibitionis  transgreftbrem  ipfo 
faclo  tenere  volumus.  Demum  prsefenti  &  irrevocabili  fanctione  declaramus, 
determinamus  ac  pronuntiamus,  edi£to  diftri&ius  prohibentes,  ne  quisquam 
ex  eis  Pr£elatos,Presbyteros,clericos  &  perfonasEcclefiafticas,quo  minus  vi- 
na,grana,  res  &  bona  de  fuis  redditibus  provenientia  hbere  &  fine  folutione 
teolonii  feu  gabelke  vendere  &  abduci  facere  poffunt,  &quominus,res,  bona, 
vina,cerevifias,carnes,grana,panes  &  pannos,&  alia  quaecunque  eorum  ufui  &  re- 
creationi  convenientia,five  intraneaefiveintraneafivefextraneae,five  extranea 
fuerint,  pro  eorum  ufibus  feu  recreatione  fibi  &  per  quasvis  civitates ,  loca,caftra 
&aquas  veftigiovelnavigio,  absquequavisprohibitionelibere  &  absque  folu* 
tione  cujuscunque  theolonei  Dacise  vel  gavellse  adduci  &  portari  facere  valeant. 
Et  etiam  quominus  res  &  bona  mobilia  quam  immobilia &  prselatorum  feu Eccle- 
fiafticarum  perfonarum  obitus  reli£ta,ad  manus  ad  quas  dejure  fpectant, Kbe- 
re  &  fine  quibuscunque  impedimentis,  invafionibus,intromifIionibus  exa£tio- 
nibus  &  occupationibus  prtefertim  per  laicos  quomodocunque  attentatis  pro- 

veniant 


a.  Cap.  (te6cnbe^Set?fgge* WttSt.Petri&frtfo 39^ 

veniant  five  valeant  pacifice  provenire.  Et  quominus  Coloni  &  fubditiEccle- 
fiafticarum  perfonarum  fine  violentia  hofpitalibus  etiam  venationum  occafio- 
ne  ,  a  ve&igalibus  fervitiis  &  exa&onibus,  quasipfi  exa&ores  ,  peticationes 
vocant  6c  a  peticationibus  hujusmodi  absque  damno  Iibere  &  in  pace  dimit- 
tantur?  Et  etiam,  quominus  damna  hofpitalitatum  &  vedigalium  extortores 
fervitiorum  &  exaclionum  ,  &  peticationum  hujusmodi  actiones  Colonis  & 
fubditis  ipfis  illata  plenarie  refarciantur.  Nec  non  etiam  quo  minus  Pradati  feu 
Judices  Ecclefiaftici  eorum  Spirituali  jure  omni  fubjectos  pro  fuorum  exceflu- 
um  demeritis  capi  &  incarcerari  &  captos  duci  &per  quasvis  civitates&Ioca 
libere  abduci,  &  alias  debita  corre&ione  puniri  facere  valeant ,  quomo- 
docunque  ac  qualitercunque  publicd  vel  occulte  dire&e,  vel  indire- 
&e,perfe  vel  per  alios  impedire  aut  impediri  facere  prselumant  vel  permit- 
tant.  Nec  talia  conmittentes  receptent  aut  eis  in  prEemiffis  vel  circa  ea  im- 
pendant,  confilium  auxilium  vel  favorem.  Quinimomagis  volumus&man- 
damus  fub  banno  &  pcena  proxime  fupra  di£tis,  ut  Principes,  Duces,Corai- 
tes,Barones,Communitates,  Confules,Re£tores  ,  ac  in  officiis;  Dominiis  & 
poteftatibus  praedi&is  conftituti  quicunque  ab  impedimentis&ufurpationibus 
rerum  ac  bonorum  reli&orum  hujusmodi  a  prsedidis  violentis  hofpitalitatibus, 
ve&igalibus,  fervitiis  exa&ionibus  &  peticationibus  hujusmodi  colonorum  6c 
fubditorum  Ecclefiafticarum  perfonarum  &  abimpedimentis  &  perturbationi- 
bus  Ecclefiafticse  jurisdi&ionis  omnino  defiftant  nec  captos  nec  abduftos  re- 
belles  repetere  vel  repeti  facere  pradumant,  nec  non  requifiti  totis  viribus 
perfonas  ecclefiafticasin  praerruffisac  Jurisdi&ionem  hujusmodi  ecclefiafticam 
extendere  adjuvent ,  &  diligenter  fine  omni  dilatione  adhibeant ,  &  appo- 
nant  auxilium  brachii  fecularis,  ut  libertas  ecclefiaftica  manuteneatur.  Etut 
fubditi  rebelles  criminofi  &  delinquentes  modis  prEefatis,  prout  eosdem  juris- 
didionem  ecclefiafticam  exercentibus ,  conjunciis  vel  divifim,expedire  vide- 
bitur,  digna  animadverfione  conftringantur.  Caeterum,  ut  didicimus,  non- 
nulliperverfiseorum  conatibus  adverfus  leges  &conftitutiones  antediclas  Pr#- 
latos ,  Presbyteros  ,  Clericos  ac  perfonas  Ecclefiafticas  univerfis  injuriis  affici- 
entes,  pro  eo  quod  tam  per  conftitutiones  &  leges,  quam  fandtionem hujus- 
modi  infli&arum  pcenarum  executio  absque  animadverfione  negligitur,infrin- 
gere  nonverentur.  Ut  igitur  tamgenitoris  quam  FRIDERICI  II.  Pr£edece£ 
forum noftrorum  prsefatorum,  ac  noftras  conftitutiones&  leges,&  prsefentes 
literae  ac  mandatum  noftrum  debitis  executionis  faciendas  fuffragio,  fortiantur 
effe&um  &  infolentia?  compefcantur  transgrefforum,  omnes  &  fingulos  no- 
ftros  Sacri  Romani  Imperii  Principes  Spirituales  &  feculares,ac  Comites,Ba- 
rones,  Milites,  Militares,Proconfu!esque  &  Confules  ac  Confulatus,  Pote- 
ftates  Re&ores  Civitatum ,  opidorum  &  locorum  quorumcunque  pro  execu- 
tione  hujusmodi  Conftitutionum  &  legum  Imperialium  in  prsefentium  noftra- 
rum  literarum  f acienda  in  executores  eorundem  conjun&im  vel  divifim  tenore 
prafentium  deputamus,  &  nihtfqminusiplisfublmperialisbanni  indignatione, 

S)Dt)2  & 


*9S  Urtunbm  unb  Hacfcricfcteti  $.  Period. 


&  fub  addi£ta,  quoad  illos,  qui  feoda  vel  privilegia  antiqua  non  habent; 
quoad  illos  vero,  qui  talia  habent,  fub  perditione  fuorum  feodorum  &  pri- 
vilegiorum  quoruncunque  pcenis,  quas  eos  fi  requifiti  infra  unius  menfis  lpa- 
cium  requifitioni  hujusmodi  immediate  fequens  adminiftratam  executionem 
non  praeceflerint  &  non  fecerunt  vigore  mandati.  Interea  volumus  ipfo  fa- 
6to  diftri&e  prsecipiendo  per  haec  Imperialia  fcripta  mandamus,  quatenusipfi 
&  eorum  linguli  quoscunque  &  quemcunque  Dominum  &  quotiens  prsefenti- 
bus  executores  ipfos  requiri  contigerit,  Pra?latis  &  Presbyteris,  CJericis  & 
perfonis  Ecclefiafticis  quibuscunque  conjundim  &  divifim  efficaci  Prsefidio 
afliflentes  non  permittant  eisdem  aut  eorum  alicui  a  quoquam  ,  quorumcun- 
cunque  gradus,  fhtus  vel  conditionisfuerint,contra  velcirca  prsemiffa omnia, 
aut  aliquid  ipibrum  quomodolibet  injuriam  irrogari,  fedmagis  inju.rianteshu- 
jusmodi  nifi  poft  requifitionem  executorum  eorundem  infracertum  terminum 
compareant  eis,  per  executores  ipfos  defuper  pr£efigendos,contra  prsemitfa, 
commiffa  ac  neglecla  emendando  refipifcant,  penes  antedictos  prout  quem- 
libet  pro  commiffoac  negleclo  continget  incidiiTet  declarent,  ficpercaptio- 
nem  &  detentionem  perfonalem ,  diftradionem ,  invafionem  aut  alienationem 
rerum  &  bonorum  ftiorum  mobilium  &immobiIiumquorumcunque  fine  mora 
ad  fatisfa&ionem  &  obfervantiam  plenariam  praemifforum  omnium  &  fingu- 
lorum ,  executores  ipfi  fuo  feculari  brachio  mediante  cogant  &  compellant, 
&  ab  aliis,  quantum  in  ipfis  fuerit  cogi  &  compelli  faciant ,  ac  pecunias  oc- 
cafione  pcenarum  praefatarum ,  serario  fiye  flfco  Imperiali  debitas  &  debendas 
au&oritate  Imperiali  emoneant,&  partem  ipforum  ad  flfcum  Imperialem per- 
tinentem  ad  fifcum  ipfum  fideliter  ftudeant  deftinare,  reliquam  veropartem 
earundem  partibus  laefis  realiter  afTTgnare  procurent',  fupes  quibus  eisdem 
executoribus,  &  eorum  cuilibet  in  folidum  Imperiali  au&oritate  noftra  prae- 
dicta  plenam  licentiam,  &  poteftatem  liberam  concedimus  per  praefentes,vo- 
lentes  &  decernentes,  ut  eisdem  executoribus  omnibus  &  fingulis  prafenti- 
bus  &  futuris  vigore  praefentium  qu6  ad  pramiffa  poteftas  &  licentia  rema- 
neat  attributa  Conftitutionibus  6c  Iegibus  Imperialibus  ac  privilegiis  &  indu- 
biis  quorumcunque  &  aliis  in  contrarium  fbrfan  facientibus ,  non  obftantibus 
quibuscunque.  Ne  autem  in  prsemifTis  excedentes  per  fimulatam  ignorantiam 
fuasvaleant  malitiasexcufare,hortamur&  requirimus  univerfos  6c  fingulosAr- 
chiepifcopos,Epifcopos,&  Praelatos  ut conftitutiones  &  leges  Imperiales  antedi- 
clas  &  prcefentes  noftras  literas  fingulis  annis  in  Synodo  &  Ecclefiis  fuis  publicare 
procurent,  fi  noftram  indignationem  voluerint  evitare.  Nulli  ergo  omnino 
hominum  liceat  hanc  legum  &  Conftitutionum  prarfatarum ,  ac  prasfentium  lite- 
rarum  noftrarum,ac  Inhibitionis,pra?cepti  &  mandati  noftraruna  paginam  quovis 
aufa  temerario  infringere,aut  eis  quomodolibet  contraire  fub  pcena  quadringen- 
tarum  marcarum  auri  puri ,  quas  ab  eo  qui  contrafecerit ,  totiens  ,  quotiens 
contra  fa&um  fuerit,  prseter  fupra  didtas  &  alias  pcenas,  a  facns,canonicis  &L 
Imperialibus  fan&ionibus  eis  infli&as  irremillibiliter  volumus  exigi ,  utprsfer- 

tur, 


i.  Cap.  ftebenbe  Q3ei;fa0e*         Mit  St.  Petri  flircfee,  ^7 


tur,  nec  non  fub  indignatione  Dei  omnipotentis  timorem  fuse  ultionis  aeternac. 
Datum  annoDomini  &c. 

III.  ^reffen  roir  oderlei  2Jnmercfungen  on,tt>elc&e  einev  berVicariorum  angemevtfef.  €r 
jeiget  anbaj?Anno  i^.Bernardus  t>on$?t?nbenunbWerner  Jpafen  jur  (Ekvifei 
cjef)6vet  ftaben,  bavauf  giebet  er9?ac&vic&ti>on  benen  Confolations-geften  (b.  i.  t>on 
benenjum$vo|t  ber  ormen  ©eelen  im  geg*gcuer  angeorbnefen  geiev^dgen)  t>uvcr;$ 
ganfce  3af;v,  n>elc()e  bev^ulje  mxtf)  ijlbiev  einjuviicfen. 

Ux  funt  CONSOLATIONES  feftorum  anni. 

Primo  Dominica  Pafchae  in  defcenfu  ad  fepulcrum  ferendo  crucem  i.f. 

Item  I.alb.ad  te  Deum. 

Item  II.  %  in  afcenfu  poft  circuitum  in  die. 

Item  VIII.  den.  poft  Silentium  in  miffa. 

Item  datur  Confolatio  ad  Reginam  caeli  usque  ad  Dominicam  poft  afcenfionem 

Domini  inclufive  dominicis  diebus  &  fecundis  vefperis. 
Item  Sabbatis  &  Dominicis  diebus  infra  feftum  palcha?  &  afcenfionem'Domini 

datur  Confolatio  ad  Reginam  cstli. 
Item  etiam  Confolatio  ad  miffam  Sabbatis  dicbus  in  mifla  b.  Marice  Virginis  fi 

feftum  aliud  non  fupervenerit ,  &  tunc  transfertur  in  alium  diem  V.  pf  usque 

ad  feftum  afcenfionis  Domini,  excluiive. 
Item  Confolatio  ad  miffam  Dominicis  diebus  VI.  pf. 
Item  Philippi  Jacobi  VIII.  pf.  inprimis  vefperisIV.  alb.  ad  fequentiam  in  mifla. 

Item  fervitium  refecloriale  :  Item  infra  filentium  V.  alb. 
Item  in  die  fan&ae  crucis  infra  fequentiam  I.  g. 
Item  in  die  S.  Johannis  ante  portam  latinam  V.  den.  infra  fequentiam  de  fervi- 

tiorefe&oriali.     ItemVIII.den.poft  filentium. 
Itemindie  afcenfionis  Domini  VIII.  den.  poft  filentium. 
Item  in  die  pentecoftes  datur  adfequentiam  de  fervitiorefec*toriali,etiam  da- 

tur  Confolatio     .     .     .     die. 
Item  confolatio  Dominicalis  a  prima  Dominica  poft  Pafcha  usque  ad  Vincula 

Petri. 
Item  dominica  Trinitatis  datur  confolatio  VI.  den.  poft  filentium.  Etiam  omni- 

bus  diebus  usque  ad  Feftum  Petri  ad  vincula. 
Item  datur  confolatio  feria  II.  &  III.  &  IV.  Trinitatis  &  inmatutinis  Lftmini- 

ftrantil.j?.  ItemXV.den.inmifla.  ItemX.den.in  Vefperis. 
Item  in  fefto  corporis  CHRISTI  Vlll.den.poft  filentium,  &  etiam  fervkium 

refecloriale ,  &  in  fervitio  ad  fequentiam. 
It.  feria  Vl.fequenti  poft  circuitum  VI.  den.  in  ftatione  in  afcenfu  Chori  efeiam 

fervitium  refe&oriale. 

It.  in  fefto  S.  Viti  Confolatio  in  matutinis  II.  marcze  *  &  iri  rnifTa  IL  rrir,  de  illis 
VIII.  dea. 

Sb&  %  Item 


3  98  Urtunbm  vmb  Hacbricfc utt  $.  Period. 

Item  in  die  Johan.  Bapt.  Servitium  refe&oriale  6c  VI.  den.  ad  filentium.     Hoc 

fallit  niii  lit  indie  Dominica. 
It.  in  die  Petri  &  Pauli  Servitium  refe&oriale  I V.  alb.  inf ra  fequentiam. 
It.  in  die  vifitationis  Mariae  VIII.  den.  poft  filentium 
It.  inO&ava  vifitationis  IV.alb.  poft  filentium. 
It.  in  prof efto  S.  Benedi&i  datur  remanens  iftius  quartalis  anni. 
It.  in  fefto  Margaretha  i.fj. 

It.  in  die  divifionis  Apoftolorum  feftum  refe&oriale.  It.  VI.  denarii. 
It.  die  Magdalenas  fervitium  refe&oriale. 
It.  in  die  Jacobi  i.  f .  10.  perf. 
It.indieLaurentii  i.f?.  infra  fequentiam  velfilentium,  it.  etiam  Confolatio  iii 

vigilia  laudis  ad  miffamanimarum,velantea  die  prarcedenti. 
It.  Affumtionis  Marias  fervitium  refecioriale.      Etiam  VI.  den.  poft  filentium 

sequaliter. 
It.  Dominica  poft  feftum  iEgydii  velanteperagiturfraternitas  pauperum  fcho- 

larium  ,  &  comedent  in  refe&orio  &  dabitur  cuilibet  fratri  prandio  fa&o 

i.j?.  abfentinihiL 
It.  in  O&avo  Affumtionis  poft  Silentium  XVIII.  denar. 
It.  indie  Bartholomad  fervitium  refe£toriale. 
It.  indieDecollationis  S.  Johannis  fervitium  refe&oriale  ScVJ.den. 
It.  indieNativivitatis  Maria^  poft  filentium  VII.  Alb. 
It.  in  o&ava  Nativitatis  Maria?  poft  (ilentium  XVIII.  denar. 
It.  indie  Crucis  infra  fequentiam  i.f}. poft  fequentiam XVIII.  denar. 
It.  indie  S.  Matthad  fervitium  refecloriale  &  poftfilentium  VI.  den. 
It.  in  die  SS.  Cofmas  &  Damiani  VI.  den.  in  primis  vefperis ;  in  matutinis  Con- 

folatio  V.  AJb»item  X.  denar.  infra  fequentiam,  etiam  in  fecundis  vefperis 

Vl.den. 
It.  datur  remanens  eodem  die  Cofmse  extra. 
It.  indieS.Michaelis  confolatio  in  matutinis  marca  2equaliter&  VM.den.  infra 

filentium  &  fervitium  refe&oriale  &  VIII.  den.  in  primis  vefperis  dantur  VIII. 
den.  6c  fervitium  celebranti  &  III.  rnarc.  cequaliter. 
It.  datur  Confolatio  omnibus  Sabbatis  a  fefto  Trinitatis  ,  quando  cantatur 

hymnus  o  Lux  beata  Trinims  ,  tunc  ad   illam  antiphonam  o  mater  gloriofa% 

usque  adDominicam,quando  imponitur  hiftoria  Vidi  Dominum. 
It.  datur  Confolatio  in  matutinis  <5c  inmiffa  omnibus  Dominicis  diebus  a  fefto 

Michaelis  exclufive  usque  ad  Dominicam  Martini  exclufive  XXVill.  jj.  in 

mifta  <5c  totidem  in  matutinis. 
It.  in  die  S.  Dionyfii  datur  Confolatio  in  primis  Vefperis  VIII.  den.  in  matutinis 

talentum  &in  mifla  VIII.  den. 
It.  indieS.Feliciani,  confolatio  in  matutinis  <5cin  primis  Vefperis  vel  nihil, 

Item  Confolatio  in  mifTa  Vift.  den.  it.  IV.  albos  ad  filentium  <5c  V.  den. 
It.  iadie  SS.  Simonis  dcjudee  fervitium  refe&oriale. 

Itern 


a.'Cap.  f?e6enbe  Q5epfo0e.  wit  St.  Petri  £ircfce,  $99 

Item  in  die  omnium  fanctorum  Vll.denarios  poft  filentium  asqualiter  &  fervitium 

refe&oriale. 
It.  in  die  animarum  confolatio  in  matutinis  VIII.  alb.  vel  IX.  Secundum  exi- 

gentiam  perfonarum  inmiffa  VII.  den.  infra  graduale.  Etiam  VI.  den.mfra 

graduale  eod.  die. 
It.  in  die  S.  Wilhadi  in  primis  vefperis  VIII.  den. 
It.  in  matutinis  II.  §♦  fecundum  exigentiam  perfonarum  in  mifTa  VIII.  den.  etiam 

datur  alia  confolatio  &funtV.marcae. 
It.  in  dieS.  Martini  fervitiumrefe&oriale. 
It.  Confolatio  Dominicalis  a  Dominica  pofl  Martini  usque  ad  adventum  do- 

mini  VIII.  |?.in  matutinis  &VIII.inmifTa,  &illaconfoIatiodabiturper  alte- 

ram  Dominicam. 
It.  in  die  S.  Elifabeth  VI.  den.  infra  fequentiam ,  vel  fecundum  exigentiam  per- 

fonarum. 
It.  in  fefto  S.Caecilise  Il.g.in  capella  cum  refponforio. 
It.  in  die  S.Katharinse  fervitium  refe£toriale ,  &  inprimisvefperis  IX.  den.  &in 

miffa  X.  den. 
It.  Sabbato  ante  Adventum  Domini  III.  den.  &  in  Miffa  b.  Marias  Virginis. 
It.  Sabbatis  per  Adventum  in  miffa  b.  Marise  Virginis  V.  den.  fi  aliud  feftum  non 

fupervenerit,tuncin  aliumdiem  transferatur. 
It.  Dominicis  diebus  per  Adventum  Confolatio  in  matutinis  &  in  mifla  III.  den. 

per  alteram  dominicam. 
It.  in  die  S.  Andres  fervitium  refe&oriale. 
It.  in  die  S.Barbaras  XII.  vel  VIII.  den.  inmifTa  poft  filentium  fecundum  exi- 

gentiam  perfonarum. 
It.  in  die  S.  Nicolai  V.  alb.  infra  fequentiam. 
It.  in  die  Conceptionis  Maria  inmatutinisVIII.  folid.  inMifTaX. 
It.  in  die  S.  Luciae  VIII.  den.  in  primis  vefperis ,  I.  mrc.  in  matutinis  X.  den.  in 

Miffa.  VIII.  den.  in  fecundis  ^efperis. 
It.  in  dieS.Thoma»  dabuntur  II.  marcae  in  MifTa ,  etiam  dabunturVI.  marcae  de 

iftis  dabuntur  V.  alb.  etiam  in  die  S.  Thomae  detur  remanens  iftius  quartali» 

vel  fequenti  die. 
It.  in  die  nativitatis  Chrifti  IV.den.  infra  tetteum  II.  fol.infraG/on*  inexcei/ts) 

etiam  infra  fequentiam  VIII.  den.  Item  infra  filentium  fol.  Etiam  II.  fol.  de 

fero  in  vefperis  per  epifcopum. 
It.  in  die  Stephani  confolatio  in  matutinis  I.  marcam.       £tiam  II.  fol.  in  miffa 

per  Epifcopum ;  etiam  de  fero  in  fecundis  Vefperis  II.  fol.  per  epifcopum, 

etiam  fervitium  refectoriale. 
It.  in  die  Johannis  confolatio  in  matutinis  VIII.  fol.  Etiam  fol.  infra  offertorium; 

item  IV.  den.  ad  Ite  miffa  efi ,  item  II.  denar.  de  fero  in  vefperis. 
It.  in  die  puerorum  in  matutinis  confolatio  X,  vel  XII.  den.  fecundum  exigen- 
.  tiam  perfonarum* 

Item 


4oo UrElWfafl  UHb  Vla&ti&ttn $.  Period. 

~~mmm^mmmm~ammmmmmmmmmmmmmmmmm  '        ■■  ■  ■      ■- ■  ■■"  "  ■     '  ■  '  -  ■■  ■  ■      — — —  ■  .,  .  ^ 

Item  a  Pominicainrranativitatemdomini  usque  ad  Dominicam  Circumdederunt 

confolatio  inmatutinis  VIII.  fol.dcVIII.in  MilTa. 
It.  in  dieS.Thomae  Cantilbahrgenfis  *)  in  primis  vefperis  VIII.  den.  in  matu- 

tinis  marcam ,  in  MifTa  VIII.den.dcin  fecundis  Vefperis  Vlll.den. 
It.  in  Circumcifione  Domini  VI.  den.  poftfilentium. 
It.  in  die  epiphaniae  domini  VIII.  denarii  infra  filentium. 
lt.  Antonii  X.  den.  **) 
It.  in  dieS.Agnetis  X.in  MilTa. 
It.  in  die  S.  Pauli  alb.  in  primis  Vefperis  vel  matutinis.     Etiam  fervitium  refe- 

ftoriale  etiam  folidum  pofl  filentium ,  Etiam  alb.  in  fecundis  vefperis. 
It.  indie  purirlcationis  Mariae  fervitium  refe&oriale ,  etiam  poft  iilentium  IV. 

albos  vel  V.  fecundum  exigentiam  perfonarum.     Etiam  confolatio  in  matu- 

tinis  &  in  miffa  &  hoc ,  fi  fuerit  dies  Dominica. 
Itemin  dieS.Enfcarii.  ***)  VI.  den.  infra  fequentiam  veltra&um  ****)  Itern 

poft  filentium  IU.den.Ofqualiter. 
Ife.  in  die  S.  Agathx  X.  den.  in  MifTa. 

It.  in  die  S.  Matthiae  V.  den.  infra  trattum  &  poft  filentium  VIII.  albos. 
It.  in  Sabbato  Qiiadragefimse  in  miffa  beata:  Mariae  Virginis  III.  vel  V.  denarios, 

fecundum  quod  Luneburgenfes  dant. 
It.  adominica  Septuagefimse  usque  ad  dominicam  C/W  *Wf<kr«»Mnclufive  VI. 

den.  inMifTa  omnibus  dominicis  diebus. 
It.  dominica  Invocavit  peragitur  fraternitas  pauperum  Scholarium. 
It.  in  die  S.  Gregorii  Servitium  refe&oriale. 

It.  Dominica  Circumdederunt  Confolatio  in  matutinis ,  &  in  MifTa  VI.  den. 
It.  Sabbato  ante  Judica  Confolatio  adCircumdederunt  II.  AJb. 
It.  indieAnnunciationjs  Marise  Servitium  refe&oriale  &  poft  Circuitum  VIII. 

den.  Etiam IV.  Albos  infra  filentium. 
It.  Sabbato  antePalmarum  II.  Alb.  ad  lngre(fus  Tiidtus. 
It.  feria  III.  de  fero  &  feria  IV.  de  mane  datur  remanens  iftius  Quartalis. 
It.  Dominica  Palmarum  fervitium  refe&oriale  VI.  den. 
It.  in  Ccena  Domini  fervitium  refedoriale.       Etiairt  datur  prandio  fac~to  ri- 

num  cum  medone,&fervitia  &  oblata  inChoro.     Etiam  datur  confolatio 

in  matutinis  &  in  Miffa  a  Dominica  Circumdederunt  usque  ad  feftum  pafchse 

poft  obitum  Domini  Jobannti  Lutken.  *****) 
III.  Receptio  Kalendarii  Anno  145-4. 
IV.  JOHANNES  Presbyteri  Appeliatio  a  divina  juftitia  ad  Dei  mifericordiam. 

©er  LIII.  Codex.  4. 

3(t  «uf  ^ergament  fcor  t>ier  (jun&ert  3af;v  gefcf;rieben  ♦    3)er  Sefter  fcefiefben  r-on 

ueni 


*)  Camuaricnfis.    **)  JDtefestMram^aaDebeiQefdjrteben.    ***j  Anfcham.    ****)etel)ep.  84?.  »* 
II»  SBanOft     *****)  A»  »448»  vcl  circa  flait)  Johan  gtUfett  Dccanns  Calendarum  |?e [)e  II.  55aH& p.  714» 


a.Cap.  jtebenbe  QSettfacje,  tfOtt  St.  Petri  &trcfce.  401 

~i>cm  eS  An.  1459.  <xl$  in roeld;em @r  die  Sixti  unt) Feliciflimi  ioevftovben/att  uie$ir* 
#e  fam ,  ijt  ^enrtcfe  iUngfre  Vicarius  cjeroefen. 

C$orne  unt)  fjintenift  eineuurd)ftf;nitteneUvfttnuei>on  uemQMicbbinuer  gebraucfct, 
fcicicl;  abernicj?t  jufammen  bvingen  fan ,  roei(  t>iegan§e  ^elffte  t>er!ol>ren  gegangen, 
fo  t>icf  aber  ijt  evfennt(idf)  uap  eS  ein  geugen  *  QSevbor  geroefen  in  Slnfebuncj  t>er  <5>a# 
d;en,t>erer  im  II.  25ant>e  bii  uem  i342-3<*f>ninige  €vroefMunggefcj>er;em 

S)a$  25ud;  felbft  f)dit  wx  ©tucfe  tn  ftcf> : 

I.  Expofitionem  fuper  cantica  canticorum. 

£)ev  ungenante  SSerfaffer  r>at  feinc5lrbeit  infHinuert  wiu  Dierjia  Capitula,t>even 
QSevjeicbnup  ev t>ovan  geften  Idffet,  eingetbeilet.  (£r  fdngt  aber  mit  t>iefen  SBorten 
an :  Ofculetur  me  ofculo  oris  fui  &  csetera.  In  hoc  libro  ficut  cseteris ,  tria  funt 
requirenda:  Utilitas,intentio,&cui  parti  vitae  fupponatur.  UtiUtas  &quies 
jeternas  beatitudinis ,  quae  animas  confequitur ,  fi  adimpleta  hujus  libri  verba 
inveniuntur.  Intentio  vero  eft ,  quoscunque  infideles  invitare  ut  veniant  ad 
amorem  Dei  per  contemplationem,&  eccleliam ;  fideles  invitare  ad  majorem 
dile&ionem.  Supponitur autem  ifti  parti  vitae,qua2  eft  Theologica  &contem- 
plativa.  Unt>t)i3  ftnubie  (e^ten  ^S$CXttt£xifiens  fuper  montes  aromatum,  ad  qug- 
mentum  virtutum  &  bonorum  operum  eorum,  i.  e.  fuper  illos ,  quifuntmon- 
tes  Deipropter  eminentiam  virtutum  &habentesaromata,  i.  e.  bonaopera& 
grana  virtutum  tibi,  CHRISTE,redolentia.  Amen. 

II.  Sex  Sermones  de  dedicatione  Ecclefiae.  (£$  ift  unbefanntttonroem  ffe  entfprun* 
gen,  »evmutf)(icl)  abtx  im XII.  ^a^v^unbevt.  SMe  Ovet»en  felbjt  ftnD  fuvfc  unt)  ma* 
3)en  etroas  roenigcS  uber  jroei  QMdttev  auS. 

III.  HUGONIS  de  S.  Vi&ore  libellum  de  arrha  animse.     ^fiir  ^abcnc^obcn  itl&em 
.    Ll.Codice  bereitg  p.  38f.  ancjetvoflfen. 

IV.  AUGUSTINt  Librum  de  Spiritu  &  anima. 

V.  Summam  de  origine  peccatorum  mortalium  &  eorum  remediis  obviantibus. 
*  SDiefe  ©cjnift  be(tef>et  aujjefw  Q3(dttev,|M(etuen@veue(  uer7.$ot>*(£)unuen  t>a,uni> 
unt>  ler>ret  roie  man  ftd;  ifyncn  rmuevfe^en  fo(f.  3$  rutl  ben  2Jnfang  ba*>on  anfjevo  fe* 
%tX\ :  Ratio  veneni  potiflimum  confertur  proprietate  originis  generalitate  in- 
f eclionis ,  difEcultate  curse  &  medicaminis,venenuminccepit  a  creatura  ratio- 
nali,  quia  quando  concepta  eftinmente  angelica,  naturam  ejus  nobiliflimam 
mutavit  in  ferpentinam ,  unde  dicitur  ferpens  antiquus  Apoc.  XII.  Ula  etiani 
fuperbiaoriginavit  omne  venenum  AUGUSTINUS  de  Civ.  Dei  IX,$.  Omni- 
*  um  malorum  tam  Spiritualium  quam  carnalium  origo  eft  fuperbia  prima. 

3n&emLIV.  Codice.  4. 
SBefcfcer  gfcicbfa^  auf^3ercjament  t>or  t>fet  &unt)ert  3a^t  cjefc&neben  tff,  treffenn>tt 

HOLTNICKERI  Sermones  de  fanctis  an: 
3Ber  bicfer  QSerfaffcr  fei,  roannunu  n>o  (gr  gefebet,  iff  nid;t$u  erfragengettefen, 
t>oc&  mufi€r  roenigften  d(fer  a($  t>ic5ibf($vifft  fein,&a$$Sucf>  fe(bft  tftettvann  jroenc 
l.^ei(9  3ter»<wo.  @ee  $tnger 


X 


4°* Urguttfrett  unfr  nacfrricfecett  s.Period 

Jinger  Ncf ,  t>em  geitetgeett  U\&  aber  einen  ©c&macf  t>at>on  jumacf;en  ttbergebe 
i£mf>iemituen2Jnfang; 

De  S.  Andrea. 
Extendam  palmat  meas  adDominum  Exod.  IX.  Hoc  verbum  MOYSI.  beatus 
ANDREAS  potuit  dicere,  quando  manus  ad  Dominum  &  pro  Domino  voluit 
in  cruce  extendere.  MOYSES  interpretatur  afTumtus  de  aqua,  <5c  cerce  b. 
ANDREAM  pifcantem  Dominus  de  aqua  aflumfit  ,  quando  fibi  &  fratri  fuo 
flixit:  Venite  pofi  me&c.  Imitemur  ergo  Cariflimi  Apofiolosin  extenfione  ma- 
nuum.  Extendendse  autem  funt  manus  intentatione  ad  refiftendum ;  in  ope- 
ratione ,  ad  benef aciendum ,  in  paflione  ad  fuftinendum  ,  in  pridatione  ad  cor- 
rigendum  &c. 

JDc^LV.Codicis. 

(®o  in  4.auf  ^ergamenf  t>or  t>ier  fjunbert  3af)r  gefcf>rieben) 
3nfjalt  beftefjet  in  nacbfolgenuen  ©cfrrtfFren. 

I.  Fr.  ^GYDIUS  de  prasfcientia  &  prasdeftinatione  divina. 

II.  Breviloquium  fuper  libros  Sententiarum. 

III.  Fr.  iEGYDII  quaeftiones  de  refurre&ione  mortuorum. 

IV.  Ej.  Liber  de  peccato  originali. 

SMefer  ^Egydius ,  t>on  roeicfrem  tmfer  &or&abent>er  Codex  brei  ©tucfe  uarfteflef, 
tt>irt>  fonft  t>on  feinem  ©cburty&Ort  Romanus  ot>er  de  Romajubena^met,  erfjeif* 
fcf  fonjliEGYDIUS  de  COLONNA  t>on  uem  berubmten  Jpaufe  au*n>e($cm  €r 
Anno  1 247»  enffproffen  t|h  (?r  traf  fefjr  frtif;  tti  ben  2f  ucjufittter  C£remteen  Ort>ett, 
unt)  roicer  uen  ©rimD  in  uerPhilofophie  utrt)  anuern  ^BtffenfcJaften  gefegct,  begab 
€r  ftcf;nacf;^ari§,aim)0  (£r  THOMAM  son  AQUIN  f)drete,unt>  in  beflen  ©runfo 
&dkn  t>ergeita(t$unai)m,t)a£  roie  GUILLIELMUS  uer<Djrfor&tfcfceTheologus  autf 
J)em  ^rattcifcrtitcr^Cruen  uenen  £ef)ren  t)orbefagfen  THOMiE  ein  Repramenfo- 
rium  ettfgegettfe£te,crfofcf)eS  in  cinem  fonucrbaren  £3ucf)e  fo  ttacj)mafji$  jutteitefctcj 
A.  1  f  o  1 .  unt)  A.  1 624.  ju  Colit  tm  £)rucf  fjerauS  gegangcn ,  roiuerfegfe*  #iet>urcf> 
wart)  ftdnigp^iltp  &er£u&tte  t>on  ^rattcf  retdb  beroogen ,  n)n  feincm  $rin$en 
p^tltp  uemQcfcottett  jum  Jpofmei|ler  t>or$ufegen,uem(£rnac()rnaM$  feinQ5ucl)de 
regimine  Principum  jugcfcyrieben  fjaf.  ^icf>t  langeuarttacl;  gab  3fmi  bie  Facul- 
tsct  ju  parte  ttebft"  t)em  Do&or-Jpuf f)  ben  §ifuf  Do&oris  facundatiffimi ,  un& 
<r  lebrcfe  dffenflicf?  auf  uiefer  &o&cn  (^jcbule* 

Anno  1287.  freften  t)ie2fugtitfmer  ju  ^orctt^  cinc  aflgcmeinc  QSerfammluttg/itt 
»efcf;er  befcf)Io|fen  roart) ,  t>a£  afle  &f>rer  tr)vc^  Crt>en^  t'I;ren  Q3orfragnacJ)uett£efn'en 
*mt>  ©runu^dfcen  unfertf  iEGYDII  einricbfen  foften  unt> 

Anno  i292.t)jart)incbcn  bicfe^Oruen^aflgemeiner  93erfammfung,t>ie$u&om 
leruffcn  roar  Magifter  generalis  jufcitt  erffdref  ,  tt>elcfjegs21mtaber  cr 

Anno  129^ .  roieuer  nieuerfegfe.    3)rauf  macfete  ifm  ^3abft  Bonifacius  t>cr  VIII. 

Anno  up^.jum  Sr^^SifW voti  Bourges,unt) c^  finuett  (tc&einige,  fouafur 

gcben 


t-Cap.  ftebenbe  Q3et>(a0e.  wtt  StPetri  %trcfoe* 40; 


geben  &afl  er  aud)  tun  Carbmal^wt^  uberfommen  fabt.  SDem  aber  anDere  wtV 
fcevfprec&en ,  t)ifi  tft  geroifj,t)af?  €v 

Anno  1 3 1 1  ♦  bem  Concilio  ju  Vienne  mtt  bettferoofjnet  f>abe»    Qjrr  ftarb 

Anno  1 ;  1 6.  d.  22.  Decemb.  DOftfettten  (S5d;riften  ftnb  TRITHEMIUS  de  Script. 
Ecclef  cap.490.unt)  G.CAVEHift.Lit.  adA.  i296.nacf)jufer;en. 

2(uf  btetnunfevm  Codicebefwuftcbeurei^cbriften  $ufommen,foift  baSIe^tereA. 
1479.  juOvfort  m  4^ebrttclt,t)ie  anuern  (jaben, fofctel  mirrmfienu,  b<x$  £icj>tnoc!) 
nicfrt  gefcbauet,  uaber  icbben  gertetgeefiilefereineffeine^ac&ricbt  uat>on  ju  gebeti 
bemttbet  bin.     llnt)  jroar ,  tt>a$  bie  erfte  ©cf)rift  de  prafcientia  &  prcedeftinatione 

betriflt,fo  tw'rt>folc$e  am  beften  auSiEGYDII  2$orten  felbev  $u  nef;men  fein,  roelcfje 
ctlfo  lauten: 

Nobili  in  CHRISTO  militi  fibi  quam  plurimum  dilefto  DominoTHAVE- 
NE  DE  THALOMEIS  Fr.  EGIDIUS  Romanus  ordinis  fratrum  Heremitarura 
S.  AtlGUSTINI  falutem  &  veritatem  cognofcere  dequsefitis.  Cum  in  veftro 
reditu  verfusParifienfeStudiumde  praefcientia  &  pradeftinatione  divina ,  ac  de 
inferno  &  paradyfo ,  nec  non  de  formatione  humani  corporisa  nobis  quamplu- 
rima  quserentes ,  atque  fciendi  defiderio  precamina  tum  inftanter  funderetis, 
ut  redigeremus  in  fcriptis  veritatem  omnium  quasfitorum  ;  non  valentes  tunc 
poftulata  effe&ui  mancipare,  aflenfum  prasbuimus,ut  fuo  temporeprofitere- 
mus  petitionem  exhibitam ,  quam  citius  poffibilitas  CeCe  ofFerret.  Nolentes 
igitur  promifli  fcederis  notam  violationis  inurere  ad  requifitionem  veftramduos 
tradtatus  unum  de  ditina  prtde/linatione  ,  reliquum  quidem  de  humani  corporis 
fortoatione  recenter  edidimus  ,  vobis  ex  parte  noftra  reprsefentandos.  Quod 
munus  tanto  fecurius  ac  amicabiiius  exhibemus,  quanto  primi  traclatus  con- 
(ideratio,  fecundique  materise  obfccenitas  ,  una  cum  aliisoccupationibusmul- 
tis  &  variis  intimd  nos  detrahere  valuerunt.  Sed  opportunitate  accepta,  Sc 
de  negotiorum  dentibus  undique  nos  occupantium,  quafi  cum  violentia  extor- 
ta  &  etiam  ufurpata ,  preces  veftras  indilate  ftuduimus  adimplere  ,  di&os  tra- 
ftatus  per  capituladiftinguentes,  prout  quaefitorum  materia  poftulabat: 

1 .  Quare  boni  &  falvandi  dicuntur  praedeftinati  ?  Mali  autem  &  damnandi 
non  funt  pras fciti ,  tum  & ,  quid  eft  prsedeftinatio. 

2.  Quod  fic  eft  prasfcius  Deus  omnium  futurorum  ,  quod  rebus  neceffita- 
tem  non  imponit,  fed  evenire  permittitcontingentia  contingenter, 

$.  Quod  fi  divina  praefcientia  aliquam  neceflitatem  imponit,  quod  illane- 
ceflitas  contingentiae  nonrepugnat. 

4,  Quod  paradyfus  poteft  fumi  Spiritualitcr  &  corporaliter ,  &  quod  para- 
dyfus  ad  literam  erat  quafi  corporalis  locus, 

5".  De  paradyfo ;  quod  paradyfus  fecundum  mof  alem  fenfum ,  animam  San- 
ftatn ,  teetitiamquae  bonse  confcientias  fignat  &  figurat. 

6.  De  paradyfo:  Quod  paradyfusjfecundum  allegoricum  fenfum  figniflcat 
militantem  five  praefentem  ecclefiam,triumphantem* 

7.  De  paradyfo  fecundum  anagogicum  fenfum  Ecclefiam  figniflcat. 

^ee  2  g.  De 


4£4 Uvtunbtn  tmfr  gTacbridbtett  3.  Period. 

8.  De  inferno,  qualiter  videtur  Auguftini  fentenlua ,  quod  inferni  nomine 
non  corpus,  fed  fimilitudo  corporis  importetur. 

9.  Quod  infernus  denotat  vere  corporalem  locum  fecundum  AUGUSTI- 
NUM  quod  veri  effe  contrarium,  non  eft  dictum  afferendo,  fed  magis  noftra 
ingenia  exercitando. 

10.  In  quo  ponuntur  variae  &  multae  fententise  erronex,  quoddivina  mife- 
zicordia  fe  extendat,ut  illi  aliquando  falvifiant. 

*i.  In  quo  reprobantur  omnes  praefatas  opiniones,  ponentes  quod  infer- 
nali  judicio  etiam  ad  falvandos  damnatos  divina  mifericordia  fe  extenderat. 

12.  Quomodo  Dannones  &  animje,  qua?  funt  fuperbce  Spirituales  pofTurtf 
.     .     .     ab  igne  infernali. 

15.  Quod  inanimabus  feparatis  damnatis  &  in  darmonibus  intelle&us  fun- 
gitur  vice  fenfus,  &  quod  tales  .  .  .  in  inferno  cremantur,  quia  vident,  i.e. 
quia  fentiunt  fe  cremari. 

14.  Quomodo  verificari  poteft  di&um  AUGUSTINI,quod  anima?  damna- 
tas,mente  acorporibus  euntes  ad  infernum,  dicuntur  ire  non  proprie  ut  cor- 
pora,  fed  ad  fimilitudinem  corporum. 

if.  Quomodo  praeter  paradyfum  &  infernum  eft  dare  purgatorium&lim- 
bum  puerorum ,  &  quod  ante  adventum  CHKISTI  erat  darelimbum  fan&o- 
rum  patrum,&  quomodo  pro  peccato  temporali  infligi  fltebet  aeterna  pcena. 

2)er  anbere  nod>  un^ebrucffe  ^ractat  unfeis  ^EGYDII  fo  aiu*  i4.2Mdffern  6e|to 
f)tt,  6d(f  fieben  gracjen  ot>er  groeiffel  i>on  ber  2(ufer#e£img  berCo&cert  in  fta). 

1)  Utrum  fit  pofiibiiis  refurre&io  mortuorum ,  & 
videtur  quodnon,quia  quorum  fubftantia  deperitnonredeunteademnumero, 
lafe  dicitur  circa  finem  II.  dt  gtnerationt  \  fed  non  eft  refurreclio  mortuorum , 
nifi  fit  ejusdem  numero ,  Ergo. 

2)  Utrum  refurre£tio  mortuorum  poflit  efte  natu- 
ruralis,  &  videtur  quod  fit,  quia  motusqui  ordinatur  ad  quietem  naturalem 
eft  naturalis.     E.  refurreclio ,  quse  ordinatur  ad  unire  naturale,  erit  naturalis. 

3)  Utrum  refurgatin  homine  quodeft  de  veritate 
humanae  naturse,  &  utrum  nihil  refurgat  in  homine  adeoquod  non  fit  de  ve- 
ritate  humanse  naturae,&videtur,  quod  non  refurgat  totum  quod  eft  deveri- 
tate  humanae  naturse  ,  quiafinis  imponit  neceflitatem  his,  quse  funt  ad  finem 
ioquendum,  igitur&in  membris  refurgentium  ut  loquantur  de  eorum  fine, 
ne  in  eorum  natura  fitdare  ad  fruftra&  otiofum,  fed  membra  genitalia  in  re- 
furgentibus  noa  ordinabuntur  adfinem  fuum,  ergo  ut  loquantur  de  ftis  quse 
funt  ad  finem  fuum ,  ut  loquantur  de  fine ,  &  ne  imponantur  ad  fruftra  & 
©tiofum  dicemus  membra  talia  non  refurgere,  fed  conftat  talia  eHc  de  verita- 
te  humanae  natura* ,  non  igitur  afcendit  totum  ,  quod  ad  veritatem  humanae 
naturse  pertinet. 

4)  Utrum  corpora  refurgentiumrefurgantimmor- 

talia 


2.  Cap.  ftebenbe  Q5ei>Iacje.  wn  St.  Petri  2Urcfce,  40 y 


talia,  &  videtur  quod  non,  qulagratia  non  tollit  naturam,  fed  corpora  com* 
pofita  ex  contrariis  funtcorruptibilia  per  naturam,  igitur  non  pofluntfieri  in- 
corruptibilia  per  naturam,  cum  naturaliter  fint  corruptibilia,  nuilo  ergo  mo- 
do  incorruptibilia  erunt. 

f)  Utrum  animse  damnatorum  ante  refumtionem 
corporum  poflint  pati  ab  igne  inferni  five  ab  igne  corporeo ,  &  arguebatur, 
quod  non,  quia  Spiritus  agens  pra*ftantior  eft  patiente  >  cum  ergo  nullum  cor- 
pus  fit  formalius  &  prseftantius ,  quam  anima ,  a  nullo  corpore  pati  poteft.    An 

6)  PaflTo  animce  feparatse  in  inferno  ipfius  animse 
per  prius  attingat  efTentiam ,  &  mediatd  effentia  attingatpotentiam  vel  e  con- 
contrario*  Et  videtur  quod  prius  attingat  efTentiam,  quia,  ut  dictum  eft,hoc 
modo  ignis  infernalis  affligit  animam ,  quia  cruciatum  illum  >  quem  ignis  natu- 
raliter  poteft  efficere  inanima  mediante  corpore  in  virtute  divinae  juftitieepo- 
terit  efficere  fine  corpore;  in  hoc  igitur  modo  quo  anima  conjungitur  corpo- 
ri,per  quem  naturaliter  poteft  pati ,  conjungetur  &  igni  inferni,  per  quem 
fine  corpore  poteft  affligi,  fed  anima  conjungitur  corpori  per  efTentiam ,  ergo 
&  illi  igni  per  effentiam  conjungetur,quare  illa  paflio  prius  attinget  efTentiam 
quam  potentiam. 

7)  Utrum  poft  refurredtionem  corpora  damnato- 
rum  patiantur  ab  igne  inferni,  &  videtur  quod  non,  quia  omnis  paflTo  in  ge- 
nere  fa&a  abiit  afubftantia  ut  dicitur  fexto  Tfeepb.  quare  fi  corpora  damnato- 
rum  paterentur  ab  igne  aliunde  corrumperentur  ,  quod  eft  contra  veritatem. 

V.  ALBERTI  Colonienfis  Epifcopi  Quseftiones. 

Su  €6M  r)at  roeber  SSifcHF  nocf>  €r^Q5ifcf)off,  ber  biefen  9}af)men  cjeftif)ref,cjefef* 
fen.  €$  roirb  aber  atlf)ie  ALBERTUS  magnus  ber  berufjmfe  $rebicjeV'$)oncr) 
^u  €6Hit  cjemeinef ,  n>elcf)er,ba  (Sr  eine  geitlancj  Q5ifcf)off  ju  Kcgcnfpurg  cjeroefcn, 
roieberum  nacf)  feinen  Clojter  ju  £$\ln  umfef)ref  e  unh  be$  €r£*?§ifcf>offg  SufFrage- 
nus  roarb.  (Sr  f)at  Anno  1 1 9  5.  6ig  1 280.  cjelebet  ©etne  £ebenfcS3efd;reibung 
t)at  JAC.  ECHARDUS  T.  I.  Script.  Ord.  Pradicat.  pag.  1 62.  fqq.  t)0tt  benen  2in* 
bic&tuncjen  ju  reintcjen  cjefucf)et  unb  s>onfeinen  ©cbriffren  m6.33Idttern  au£ftif)rlicf) 
cjef>anbelt  alfo  ba(j  €r  1 )  roatf  in  benen  XXI.  \£f>eilen  ber  »on  D.  Petro  JAMMY  ju 
Lion  Anno  16* i.fbl.  beforcjfen  2lufkcje  entf)aIten,nic^tnurt)ermeIbet,fonbernauc^ 
bie  alteren  Editiones  ev$et)Iet  aucf)  t>on  benen  MSS.  9?acf)vicf)t  cjiebet,  2)  brincjet  €v 
nocf)  anbere  beg  ALBERTI  MAGNI  ©c&vifjren  jum  93ovfcf)ein  unb  jroar  j6.  an 
bev3at)f,  roefcf)e  jwav  beim  Petro  JAMMY  nicf)f  ju  finben,  unb  enb(icf)  3)  fufrret 
€r  au$  einer  Anno  1646.  ju  Lion  cjebrucften  Q3erseid;nifj  nocf)  anbere  r 6.  Q3ttcr>er, 
bic  unferm  ALBERTO  $ucjer)dren  foflen,  an.  <2>o  fleigicj  nun  ftcr)  t>orcjebacf)fev 
ECHARDUS  aflbter  bemityet,  fo  pnbe  icf)  bocf)in  fetner  Q5erjeid;ntg  biefe  Quteftio- 
nes  nid)f ,  bafjer  icf)  bem  gcnctgecn  5te(er  9lad)vid)t  ba&on  gu  cjeben  ntct>t  umf)in 
f an*    ©ie  be|W;en  au$  brei$tr)cn  ^ldttev ,  unb  f)anbeln  i>on  natwrltcr)ett  2)tnaen. 

€ee  j  1  De 


^o6 


UtfiMfcit  utt&CTdc&ric&tm 


^.Period. 


3 


De  creatione.elementorum.  29 

De  natura  ignis  &  de  complexio-  50 

ne  calida  &  ficca,  6c  de  mori-  31 

bus  colericorum. 

De  natura  aeris  &  de  complexione  32 

calida  &  humida  &  de  moribus  3  3 

fanguineorum. 


Signum  colerse. 

Signa  phlegmatis. 

De  autumno  &  ejus  effe&u  inho- 

mines. 
Signa  melancholiae. 
De   diverfitate    comple&ionis  ia 

seftate. 


De  natura  aquae  &  de  complexio*    34  De  hyeme&  ejus  effe£ru. 

ne  frigida  6c  humida ,  &  de  mo  •    3  f  Ratio ,  quare  plures  homines  mo- 


ribus  phlegmaticorum. 
De  terra  &  de  complexionefrigida 

&  ficca. 
De  nigredine  duplici. 
Quod  aliter  potentialiter    omnes 

virtutes    habeat  6c  de   mori- 

bus. 
De  duplici    triftitia  &  de  moribus 

melancholicorum. 
Quid  fit  comple&io? 


^ 


}7 
39 


io  An  elemcnta  fint  in  corpore  vel    41 

non? 
II  Quomodo  unumelementumgene 


retur  ex  altero. 

12  De  triplici  interftitione  aeris  ? 

1 3  Quomodo  generantur  nubes  ? 

14  Quomodo  fit  pluvia? 
1  f  Quomodo  fiat  lux? 

Quomodo  fiat  glacies  ? 


riuntur  in  asftate  quam  in  hye« 

ma*.. 
Quare  fa&a  fit  natura  &  quomo- 

do  operetur  ipfa  quatuor  prin- 

cipalibus  membris. 
Qualitates  quatuor  naturse. 
De  dignitate  humanae  narura?. 
Quatuor  principalia  membra. 
40  De  fimilitudine  anima*  &  corporis 

ad  Deum  &  hominem. 
De  vinculo  corporis  &  anima?  fan- 

guine  &  difpofitione. 
De    arteriis  &  eorum    motu  vel 

paffu. 
Solutio  obje£torum. 
Duo  funt  notanda  ir* omni  asgr,itu- 

dine. 
47  Quomodofpiritusgenereturincor- 

de  hominis  ? 


42 


4? 

44 


16 

17  Quomodo  fiant  grando ,  ros  &  ne-    46  Quomodo  fiat  calor  naturalis. 


buke? 

18  Opiniones  de  tonitru. 

19  De  his  quae  fiunt  in  aere. 

20  De  Cometa. 

21  De  his,  quae  fiunt  fub  terra. 

22  De  quatuor  humoribus. 

23  De  quatuor  regionibus. 

24  De  natura  rentorum, 
2f  De  diebus  &  horis. 

26  De  quatuor  setatibus. 

27  De  diverfitate  humorum  vel  com- 
ple&ionum. 


47 
48 


49 

f° 

n 

f4 


Quomodo  &  folutio  ejus? 
Quomodo  difpofitus  fit  foetus  in 

utero,   &  quomodo  generetur 

lac. 
Quomodo   mors  homini  accidat 

naturaliter? 
Si  calor  naturalis  egreffo  Spiritu  $ 
De  caufis  putrefa&ionis. 
De  difpofitione  cerebri. 
De  nervis  mortuis. 
De  fpeciebus  motus. 
De  fenfu. 


28  Signa  fuperabundantise  fanguinis.      fG  De  anima  fenfibili  $c  vegetabili. 

17  De 


2.  Cap.  ftebenbe  Q5et)(age.  DOrt  St.  Petrr&trcfcc.  407 

57  De  anima  rationabili.  66  De  venis  in  inteftinis. 

$"8  De  confideratione  animae  &  cor-  67  Quomodo  Scubiurina  generetur? 

poris3an  tres  animEe  fintin  cor-  6$  Quomodo  urina  fanitatem  &  in- 
pore?  firmitatem  prodeat? 

5*9  De  divifionefenfus,quomodofiant  69  De  venis  in  quibus  fafiguis  defer- 
intus.  tur  per  corpus. 

60  De  inftrumento  vifus.  70  De  quadruplici  digeftione  five  de- 

6 1  De  inftrumento  odoratus.  co&ione. 

6z  De  guftu  &  de  odoratu.  71  Ratio  quare  ebriofi  cadant  &  ejus 

63  De  ta&u.  folutio. 

64  De  impedimento  fenfus  &  motus.  72  Quod  quatuor  fint  membra  prin- 
6;  Quomodo  &  ad  quid  humores  ge-  cipalia  &  tria  faciant  ad  con- 

nerenturinhepate>&de  difpofi-  fervationem  individui ,   quarta 

tione  ftomachi.  ad  confervationem  fpeciei. 

VI.  Qu2eftionesPhyficales,qu£  AUHEA  DONA  appellanturab  ALBERTO  edi- 
tore  Colonienfi,  Epifcopo. 

SBfo  ©fucf  beftefcef  au$  fcierjeben  $5fdffcr*    £)ie  erff  e  JJrage  i#  de  iride ,  unb  t>ie  fe  |f  e 

befra$fef  utrum  verurn  fit  quoddicitur: 

Vinum  fubtile  creat  in  fene  cor  juvenile 
Sed  vinum  vile  reddit  juvenile  fenile. 

VII.  Jpierauf  folget  etne  ©d;rifff,  wefcf;e  efroas  tiber  brei  QMdffer  grog  ift ,  aflroo  1) 
*>on  bem$?enfc(?en  ausber  9?atur*£e(jre  gefjanbeft  rcirb,  ber  5lnfana  faufef :  Huma- 
num  corpus  ex  membris,  humoribus  &  Spiritibus  confiftit.  2)  Q3onbem@5e* 
blufebes$?enfc()en,  ttJiebafTelbe  aufie^en  fdnne  unt)  niiiffe,  ber  3mfana_  fauret:  In- 

fpe&io  fanguinis  triplex  eft.  Dum  fluit  confiderandum  qualis  coagulatio- 
3)  €l#Ctnen  SECUNDI  Philofophiphilofophata.     ^nfangS  roirb  bte  Legende* 

»on  Diefem  $?anne  gefe^ef ,  ba$  berfefbe  ba  er  einmaljl  Pythagorifcjj  ju  leben  in  flcf) 
befcblofien  Oaffe,  $u  feincr  Dtebeauf  feinerlep  SBeife  fabt  fdnnen  gebrac&f  roerben, 
bijj  <gr  t)em  ^aifer  Adriano  ju  gefaflen  fcine  fteffuwtge  ®ebancfen  aufgefcfcriebem 

VIII.  Qusftiones  de  quolibet.  &k(t  <Sdf>rifft  ift  acf>t  Q51dfter  grog.  QJornc  ftejet 
einc  Qfrrjetcbmfj  bergragen  bit  Darin  foflen  abge&anbeft  tverben  ,  ob  nun  n>of  t)er 
QJerfafierober  Slbfcfjreiber  39.berfe(benangiebet,  fo  ftnbef  ficb  bocf>baf?mtfberfe(bett 
nur  3 1 .  in  ber  Sibfjanbfung  ju  treffen ,  an  beren  ubrtgen  ©fefle  aber  fommen  burcf;  tU 
w  jungere  #ant)S>iefe  anbere  Jragen  ()in$u ,  nwrunfer  aber  t>fcf  afbernes  unferldufff 
e.  g.  uag  ber  erfte  $?onfag  tm  April  unb  Auguft ,  imb  ber  fe&fe  $ag  im  December 
i>em  ^enfcfcn  fcbdblicbfei,  bcnn  tver  ficf;anbiefer$dgeneinem  fcerrounbe,ber  rotfr* 
t»c  geroifj  baran  fterben  mufiem  ©feicfr  barauf  folget :  Ofto  funt  modi  priedi- 
candi. 

SDer  LVlfte  Codex  4. 

•Jeifief  QuadragefimalejiiUor  m  f)unbcrf3a(;r  auf^erjamwt  gcfef;rtcbcn,  unt> 

buro) 


4og  Ur&mfait  mb  Wac&ricfctett  3.  Period. 

buvcf;  Wlattty&e  CollOprpe  Vicarii  93evmdcr)tnt§  bafe(bftanbiefttvcf)e  fommem 
£3  jmb^vebtgten/roeJcfte  fcon  bem^onntageSeptuagefima  anfangcnunbbuvo)  bie 
gan|e5«!^n  gefjen.  guv  $J>robe  maa  nadbfblgenDer  5infang  bev  auf  Dominicam  in 

PalmisgeviCT;tetenDvet)e  bienett.  C«w  appropinquaffet  Jefus  Jero/olymas  &  veniJetBetb- 
phage  admontem  oliveti&c.  Matth.XXI.  Tota  continentia  illius  evangelii  com- 
prehenditur  in  quatuor,  quse  Chrifto  hodie  exhibita  fuerunt,  Quorum  pri- 
mum  exhibitum  ,  fuit  a  difcipulis  ;  fecundum  a  jumentis ;  tertium  a  turbis ; 
quartum  a  pueris.  Primum  obfequium  fuit  exhibitum  a  difcipulis.  Sciens 
enim  Jefus  quod  appropinquabat  tempus  fuae  paflionis  appropinquare  voluit 
loco  paflionis.  Et  cum  veniffet  Bethphagiae ,  quae  erat  viculusSacerdotum 
in  monte  oliveti  duos  difcipuios  mifit  in  Jerufalem.  Ifti  duo  difcipuli  fecun- 
dum  quosdam  fuerunt  Petrus  &  Philippus ,  quos  mifit  binos ,  five  propter  fra- 
ternam  focietatem  Eccl.IV.  Melitu  eftduos  effefimul^  quam  unum.  Sive  pro- 
pter  verba  Deut.  XIX.  In  ore  duorum  veltrium  teftium  ftabit  omne  verbum ;  five  pro- 
pter  geminam  caritatem  Dei  &  proximi.  Tunc  dixit  eu  :  Ite  in  caftellum  quod 
contra  voseft  pofitum^  &  non  vocat  Jerufalem  civitatem  ,  quia  ibi  non  erat  ci- 
vium  unitas  fed  multiplex  difcordia  inter  eos.  Vocat  autem  eam  caftellumi 
quia.  munita  erat  armis  malitiaj  in  Chriftum. 

©et  LVII.  Codex.  4. 

DJufjvet  fcon  bemfefben  Sttanne  Ijev,  i|t  Don  gfeic&cm  2((fer  unb  aucf;  auf  ^evgament 
gefcjmeben ,  bev  Qjevfafiev  f>at  fity  ntcf)f  aenannt ,  aucj)  fetne  Uberfcfcrijft  bem  Q5u* 
cfje  gegeben  ate  biefe : 

Sunt  hoc  collecvta  libro  vulgalia  *)  multa 
Ac  Alphabeto  diftin&a  fcripta  repeto 
Et  pofitum  titulo  quodlibet  eft  proprio. 

€e?  tft  abtt  roteetnLexicon  Morale  etngertcfcfct  foigenben  3nfja(te: 

1  De  abftinentia.  1$  Quomodo  benedicendus  eftDeus. 

2  De  adulatione.  14  De  caritate. 

3  De  ambitione  dignitatum.  if  De  cuftodia  fenfuum  exteriorum. 

4  Be  amieitia.  1 6  De  cuftodia  corclis. 
f  De  amore  carnali.  17  De  contritione. 

6  De  amore  Dei.  1 8  De  confeflione. 

7  De  amore  proximi.  1 9  De  coreis. 

8  De  amore  inimicorum»  20  De  cogitationibus. 

9  De  afpe&u  Dei.  21   De  confolatione. 

10  Quomodo  acquiritur  regnum  Dei.    22  De  compaflione  proximi. 

11  De  apercione  aurium.  2$  De  confuetudine. 

12  Quomodo  ambulandum  addomin.    24  De  correptione. 


2f  De 


*)  Vulgaria, 


i.  Cap.  Itebenbe  SStyfofle»        W»  &  Petri  SttrcH 


409 


25-  De  corpore  Chrifti. 

26  De  derifionibus. 

27  De  domo. 

38  De  detre&atione. 

29  De  duritia  cordis. 

30  De  divitiis  temporalibus, 
3  1  De  dolore. 

32  De  eleemofyna. 

33  De  ebrietate. 

34  De  erubefcentia. 
3f  De  exemplo. 

36  De  excommunicatione. 

37  De  exaltatione. 

38  De  fide.. 

39  De  fidelitate. 

40  De  fbrtitudine. 

41  De  gaudio. 

42  De  gloria. 

43  De  gratia  Dei. 

44  Pe  gladio. 
45*  De  gula. 

46  De  humilitate. 

47  De  ja&antia. 

48  De  innocentia. 

49  De  inftabilitate. 

5 0  De  ira. 

5 1  De  infirmitate  Spiritualfc 
J2  De  invidia. 

J  3  De  inferno. 

5*4  De  judicio  generali. 

5"  f  De  judicio  temerario. 

$6  Dejudicibus  malis. 

5" 7  De  juftitia. 

j  8  De  juramento. 

S  9  De  Ypocritis  (hypocritis) 

60  De  igne  purgatorio. 

61  De  lumine. 

62  De  locutione. 

63  #)e  luxuria. 

64  De  lacrymis. 

6;  De  manfuetudine.1 
66  De  morte. 


67  De  munditia  cordis. 

68  De  mortificatione. 

69  De  mendacio. 

70  De  murmure. 

71  De  mundo  fugiendo, 

72  De  mirabilibus. 

73  De  mitericordia. 

74  De  negligentia. 
75"  De  obedientia. 

76  De  otiofitate. 

77  De  oratione. 

78  De  odio  vitas  carnalis. 

79  De  opere  bono. 

80  De  odio  proximi. 

81  De  ornatu  corporis. 

82  Da  pace. 

83  De  patientia. 

84  De  impatientia. 
8f  De  paupertate. 

26  De  paffione  ChrifK. 

87  De  peccato  in  generali. 

88  De  pcenitentia. 

89  De  pcenitentia  indifcreta. 

90  De  pcenitentibus  tarde. 

91  De  prsedicatione. 

92  De  perfeverantia. 
9  3  De  prsefumtione. 
94  De  prodigalitate. 
9  f  De  pigritia. 

96  De  providentia. 

97  De  prseparatione. 

98  De  probatione. 

99  De  quserendo  Deo. 

1 00  De  religiofis. 

101  De  repletione. 

102  De  refurre&ione  generali, 

103  De  recidivo. 

104  De  fapientia. 
ioj"  De  fervitio  malo. 

106  De  fervitio  Dei. 

107  De  fequendo. 

108  De  filientio. 

Sff  109  D<* 


4io 


Hacfcricfcceit                         ^.Period. 

122 

De  verbo  Dei. 

I2J 

De  velocitate  converfionis. 

I24 

De  vita  prxfenti. 

I2f 

De  unitate  &  concordia. 

126  De  vocatione  Dei. 

127 

De  voluntate  bona. 

128 

De  propria  voluntate. 

129 

De  virginitate. 

1*0 

De  ufuris. 

iji 

De  veritate. 

132 

De  videndo. 

135 

De  vita  seterna. 

109  De  fimonia. 

110  De  focietate  mala  vitanda. 

1 1 1  De  fanftificatione. 

112  De  folitudine. 
1 1 1  De  Spe. 
114  De  fupeubia. 
1 1  f  De  ta£tu  impudico. 

116  De  tepiditate. 

117  De  tempore. 

1 1 8  De  tentationibus. 

119  De  thefauro. 

120  De  tribulatione. 

121  De  timore. 

^SuIefct  flnt)  Adaptationes  art^tfu^t,  uarincjejetcjcf  tt>ivb,tt>ic  fTd^  ein  jtbtt  aufbie 
©onnabenfrLettiones,  aud)  auf  t>ie(§Jonn;unt)  geftaa&Evangelia  fc^tcfe. 

£)amit  n>ir  aber  »on  t>e$  ^crfaflertf  geuer  t>efto  befier  urtfreiien  f dnnen ,  toil  tcfc 
t>m  Slbfcfnttt  de  poenitentia  indifcreta  f;ier  etnrttcfen. 

Item  eft  poenitentia  indifcreta.  Prudenter  enim  vult  fibi  Deus  fervire  ,  ut 
non  immoderate  debiles  fiant,  &  poft  Medicorum  fuffragia  requirant.  Dia- 
bolus  pugnat  contra  hbminem  potius  aftutia  quam  viribus  ,  ideo  nos  contra 
eum  fapientia  oportet  pugnare  Prov.  VI.  Melior  eft  fapientia ,  quarn  vires  ,prw 
dens ,  quam  fortis ,  Sc  VII.  qui  nimis  pellem  extendit  dijftpat  eam ,  &  arcui ,  qui  nu 
tnis  diu  tenditus  eft  debilitatur ,  #*  qui  nimis  emungit  eticit  fanguinem.  Ideo  dicit 
Apoftolus  Rom.  VI.  (XII.)  Rationabile  ftt  obfequium  veflrum.  Item  ille,  qui  equum 
fuum  nimis  fatigat  in  mane ,  non  videtur  velJe  bonam  dietam  facere ,  imo  quan- 
do  vult  de  equo  fuo  bonam  dietam  facere  fubtrahit  ei  avenam  cum  abundan- 
tius  deberet  dare  B.  Qui  ex(in.)difcretionis  vitio  jejuniaoV  vigiliascx  hujus- 
modi  auget,  utdeficiente  fpiritu,  velcorpore  languente  fpiritualia  impedian- 
tur,  abftulit  corpori  fuo  boni  operis  affedtum,  fpirituum  afte&um,  proximo 
exemplum,  Deo  honorem,  facrilegus  eft  ,  &  omnium  vitiorum  reus.  Ifte 
innocentem  crucifigit,  cum  Iatronem  crucifigere  debuit,  &  occidit  homi* 
nem,  cum  feram  occidere  credifc,  ficut  Lamecbus.  AUG.  Carnem  debe- 
mus  reftringere  non  exftinguere,reprimere,non  opprimere, ferviat ,  ne  feniat, 
ancilletur,  nealiquando  dominetur,  morietur.  &c. 

JDet  LVIII.  Codex  4. 

3ft  fctubct  auf  ^ercjament  cjefcfrriefan,  cftvann  funf|junt)erf  3af>r  «ff,Jn  ttHfc&ent 
tt)tr  Excerpta  Summae  de  vitiis  anf reffen ,  t)od;fo,  baf?  einiae  nid;t  I  iTpev  fcoren&e 
£)incje  niitunferfauffen,€$  ftnb  aber  ueren  22j-.au  i>er3af;f.  W;menrlicf;: 

1  Quod 


L.Cap.f?ebent>e25epfo0C. 


*>Ott  St.  Petri  £ircfce. 


411 


1  Quod  vitia  fint  vitanda  triplici  dc  37 

caufa.  38 

2  Quas     faciunt     ad    deteftationem  39 

gulK.                                             _  40 

3  De  fpeciebus  gulte.  41 

4  De  aliis  fpeciebus  gulse.  42 
f  Ad  deteftationem  luxurise. 

6  De  peccato  contra  naturam.  43 

7  Divifio  luxuriae. 

8  De  inceftu.  44 

9  De  adulterio.  4f 

10  De  ftupro.  46 

1 1  De  fornicatione. 

12  De  raptu. 

13  De  Iuxuria  Clericorum.  47 

14  Octo  occafiones  luxuriar. 

iy  De  indifcreta  fumtione  cibi  &po-  48 

tus.  49 

16  De  peccatis  vetularum. 

17  De  malo  exemplo. 

18  De  afpe&u  mulierum.  fo 

19  De  colloquio  mulierum. 

20  De  auditu  cantationum  &  turpilo-  f  1 

quiorum.  5*2 

21  De  ta&u  mulierum.  73 

22  De  remediis  contra  Iuxuriam. 

23  Quod  mulieres  fint  fugiendse.  74 

24  De  Choreis.  f  j 
._^  2f  Quod  Chorese  fint  periculofae. 
^26  Iniquitas  avari  in fe , &  in Deum 6c  $6 

in  proximum.  j  7 

27  Avaritia  eft  peffima  infirmitas.  yg 

28  Gravitas  infirmitatis  avaritise.  J9 

29  Quod  temporalia  non  funt  noftra.  60 

30  De  fru&ibus  divitiarum. 

31  De  iniquitate  ufurarii.  61 

32  Quibus  comparatur  ufurarius.  61 
3  3  De  poena  ufurariorum. 

34  De  fpeciebus  ufurae.  63 

3  f  De  reftitutione  ufurse.  64 

36  O&o,  quae  valent  ad  reftitutionem  6f 

ufurze.  66 

Sffa 


De  peccato  rapinar. 

De  poena  raptoris. 

De  poena  raptoris  inhocmundo. 

De  negotiatoribus. 

De  advocatis. 

Cafus  in  quibus  facerdos  poteft  ce- 

lebrare  duas  miftas. 
De  promotione  puerorum  ad  or- 

dines. 
De  fumptione  corporis  Chrifti. 
De  fumentibus  indigne\ 
De  caufis  ,  quare   debent  dolere 

illi ,  qui  nunquam  curant  com- 

municare. 
De  peccato  eorum  qui  per  morta- 

le  Deum  a  fe  expellunt. 
De  peccato  cupiditatis  Iuforum. 
De  his  qui  locant  neceffaria  ad  lu- 

dum  &  de  his  in  quorum  domi- 

bus  luditur. 
De  iis  qui  dant  occafionem   ava- 

ritise. 
De  remediis  contra  avaritiam. 
De  prodigalitate. 
De  malis,  quse  ex   prodigalitate 

proveniunt. 
De  ftultitis  prodigi. 
Quee  valeant    ad   deteftationem 

acidise. 
De  confervatione  corporis. 
De  tepiditate. 
De  mollitie. 
De  fbmnolentia, 
De  repra_henfibilibus     circa    fo- 

mnum  corporis. 
De  nimio  fomno. 
Tria  necefTaria,utquisdebitedor- 

miat. 
De  otio  &  ftultitia  ejus. 
De  oc~to  fructibus  oris. 
De  dilatione. 
De  acceleratione  converfionis. 

67  Quod 


412 


Ur&mbett  tmb  Hacfcric&reri 


5.  Period. 


67  Quod  converfio  dilata  fit  diffici- 

lior. 

68  lllequi  differt  converti  eftiniquus 

in  Deum ,  in  femet  ipfum  &  in 
creaturas. 

69  Cafus,  in  quibusfatua  folet  repu- 

tari  dilatio. 

70  De  dilatione  confeflionis  &  de  fa- 

cultate  eorum  qui  differunt  con- 
fiteri. 

71  De  fatuitate  eorum  qui  differunt 

confiteri  usque  ad  mortem. 

72  De  fatuitate  eorum  qui  in  Quadra- 

gefima  nolunt  confiteri. 

73  Devitio  tarditatis  &  deiis,   quse 

eam  difluadent. 

74  De  negligentia. 

75"  De  duobus  remediis   contra  hoc 
peccatum. 

76  De  vitio  inpsrfeverantice  &  deiis, 

quje  faciunt  ad  ejus  de  teftatio- 
nem. 

77  De  vitio  remiffionis. 

78  De  indevotione. 

79  De  triftitia  in  divino  officio. 

80  De  ta:dio  vitse. 

8 1  De  defperatione. 

82  Remedium  contra  illam. 

85  De  remediis  contra  acidiam. 
.$4  De  indifcreto  fervore. 

$f  De  fuperbia  ,  &  quomodo  fe  ha- 
beat  ad  alia  vitia. 

86  Quomodo  fe  habeat  addiabolum? 
^y  Quomodo   fe  habeat   ad   proxi- 

mumj 

88  Quomodo  fe  habeat  ad  Deum? 

89  -     -  ad  fuperbum  ipfumi 

90  Quod  Deus  fuperbiam  odit. 

9 1  Exempla  hujus  odii. 

92  Quomodo    fuperbia  fe  habeat  ad 

proprium  fubje&um. 

93  De  ftultitis  fuperbi. 


94  Quod  fuperbia  valde  periculofa  fit 

infirmitas. 
9  f  De  rebus,  quibus  fuperbia  compa- 

ratur. 

96  De  divifione  fuperbiae. 

97  Deillo,  qui  creditfehabere  bona 

fua  aDeo,  fedtamen  pro  meri- 
tis  fuis ,  &  de  iis ,  quae  valent  ad 
hujus  deteftationem. 

98  De  illo,  qui  credit  fe  habere  bo« 

num,  quod  non  habet. 

99  De  illo,qui  prseponitfe  aliis,&de 

rufticitate  ejus. 

100  De  pra?fumtione, &quantumhoc 

vitium  fit  timendum? 

10 1  Quod  prsefumtio  eft  fatuitas. 

102  De  IV.  Speciebus  prEefumtionis, 

105  De  appetitu  proprite  exeellentiae. 
104  De  remediis  contra  hunc. 

io  y  De  appetitu  magifterii  &  quod  il- 
le  fit  culpabilis. 

106  De  triplici  doftorum  periculo. 

107  Quanti  meriti  fit  minifterium  bo- 

norurn  Dodorum. 

108  De  appetitu  fimplicis  excefius,& 

de  quatuor  valentibus  contra 
eum. 

109  De  octo  fpeciebus  Superbias  exte- 

rioris  6c  primo  de  fuperbia  quae 
apparet,  in  corpore  horflfhis. 

De  Superbia  ornatus,  &  de  iis  qua; 
contra  eum  uti  poffumus. 

De  ftultitis  ornantium  fe. 

112  De  caufisex  quibus  habitus  alicu- 

jus  pofliteffeculpabilis. 

1 1 3  Sex,  qux  debent  mulieres  cohibe- 

re  alienis  crinibus  uti. 
Quinque,    quas  debent  mulieres 

cohibere  a  nimio  amore  vul- 

chritudinis. 
De  diverfis  intentionibus,  quibus 

mulieres  ornant  fe. 

n6  De 


110 


111 


114 


"J" 


2.  Cap.f?e6en&eQ$et)fa3e. 


WHSt.Petri&trcfcC. 


415 


n6  De  erubefcentia  bona. 

117  De  XII.  erubefcibilibus. 

1 18  De  erubefcentia  mala  &  quae  va- 

lentadejus  detcftationem. 

1 1 9  De  triplici  fatuitate  erubefcentium 

bene  agere. 

120  De  remediis  contra  malamerube- 

fcentiam. 

121  De  malitiairriforum. 

122  De  fuperbo  ornatu  lectorum,  8c 

qute  debent  homines  cohibere 
ab  eis. 

12  5  Superbia  quadruplex  apparet  in 

equitaturis. 
124  De  iis  qusedeberent  hominesco- 

hibere  ab  hac  fuperbia. 
I2J"  De  Specie  fuperbise  quse  apparet 

in  familia. 

126  De  fpecie  fuperbiaj  quse  apparet 

in  conviviis. 

127  De  fuperbia   gedificiorum   circa 

quje  fex  repraehenfibilia. 
328  Qua*  deberent  homines  cohibe- 
re  ab  amore  fuperborum  cedifi- 
ciorum. 

129  Quod  fatuus  fit  impius,  qui  de  bo- 

nis  fuis  gloriatur. 

130  Quod  fatuum  fit  de  boniscorpo- 

ris  fuperbire,  ut  de  fanitate  & 
hujusmodi. 

131  Quare  nobilitas  terrenis  non  fit 

reputanda. 

132  De  iex  fignis  verce  nobilitatis. 

133  Quod  fatuum  fit  fuperbire  de  li- 

bertate  corporis ,  fcientia,  glo- 
ria  &  bonisnaturalibus  anima% 

134  De  quinque  erroribus  quse    fidei 

adverfantur. 
1 3  S  De  errore  divinationis. 

1 3  6  De XIV. Speciebus  divinationis. 
137  De  iis,qusfaciuntad  deteftatio- 

nemhujusvitii. 

Sff 


41 

42 

43 

44 


38  An  liccat  fortibus  utif 

39  An  fint  obfervanda  fomnia? 

40  Quomodo  Diabolus  prsedicat.fu- 
tura? 

De  PythonifTa,quseSamuelemfu- 

fcitavit. 
De  errore  maIeficiorum&  fuper- 
ftitiofis  remediis. 
De  errlcacia  maleficiorum. 
De  errore  eorum ,  qui  credunt 

vere  fieri,qu£e  tantumperfomnia 

fiunt. 
4J*  De  peccato  irreverentiae  &  qui- 

bus  rebus  reverentia  fit  exhi- 

benda. 

46  Dequibusdamperfonisfpecialiter 
honorandis. 

47  De  iis,  qu£e  homines  monere  de- 
bent  ad  Decimas  folvendas. 

48  Quod  decimse'&  hujusmodifunt 
folvendae  absque  diminutione. 

49  De  peccato  inobedientiae. 
j-o  Quod  omnia   obedientiam  mo- 

nent. 
fi  Deiis,   quse  pertinent  ad  obfer- 

vantiam  feftivitatum. 
De  quinque  dequibusvacandum 

eft  in  feftis. 
De  meditatione  fan&i ,  &  circa 

qux  illa  meditatio  debet  ver- 

fari. 
f4  Quare  dies  Dominica  eft  cele- 

bris. 
S  S  Quare  dies  Sabbati  fpecialiter  b« 

Virginis  feftum  fiat. 
y6  De  duabus  Speciebus  excornmu- 

nicationis,  <k  quare  fitmukum 

tremenda  excommunicatio  ma- 

lorum  ? 
1  s 7  De  contemtu  minoris  excommu- 

nicationis. 

ifSDe 


S* 


Si 


4h 


Urt urtberi  unb  Hacfcricfctcrt 


%.  Period. 


5-8  De  peccatoindifcrete  prcecipien- 

tium. 
y  9  De  iis ,  qui  nimis  de  facile  excom- 

municant,&  deiisqui  deberent 

eos  inhibere. 

60  De  vana  gloria. 

6 1  De  divifione  vana»  gloriar. 

62  De  remediis  contra  vanam  glo- 
65  De  hypocrifi. 

[64  De  fpeciebus  hypocrifis. 

:  6  s  De  Invidia  &  quae  valeant  ad  ejus 

deteftationem. 
;66  De  duabus  fpeciebus  invidiar. 
67  De  remediis  contra  invidiam. 

63  De  Ira  &  de  iis  quae  valent  adde- 
teftationem  irae. 

69  Quantam  ira  Deo  difpliceatf 

70  Quantum  ira  placeat  diabolo  ? 

1 7 1  Quod  multa  mala  ira  inferat  ho- 
minf. 

172  Quod  iranocet  corpori  &  ani- 
mse. 

75  Dedamno  irae  &impatientia?. 
174  Ira  diverfis  rebus  comparatur. 
:7f  Quod  ira  eft  ftultitia. 

76  De  tribus  divifionibus  irse. 

[77  De  peccatis  ex  ira  provenienti- 
bus ,  &  primo  de  gwerra  *)  & 
de  iis  qui  debent  cohibere  a 
gwerra. 

178  De  fignis,  quod  Dominus  amat 

pacem. 

179  De  incendiariis. 

i$o  Quae  debent  hominem  cohibere 

a  peccato  ifto. 
181  Quas  debent  homines  cohibcre  a 

peccato  ifto. 
1  82  De  iis  qui  debent  hominem  eo- 

hibere  ab  homicidio. 


1 8  3  De  IV.  peccatis ,  quse  dicuntur  ad 

Dominum  clamare. 
184   de    occifione   juftorum    homi- 

num. 

1 8  f  de  remediis  contra  iram  &  primo 

contra  iram  alienam. 

186  de  remediis  contra  iram  propri- 

am. 

1 87  de  iis ,  quse  debent  hominem  mo> 
nere  ad  cuftodiam  linguse. 

188  Quod  in moderatione  linguse  re- 

fpe&us  habenduseft,  ad  quitv 
que. 

189  de  XXIV.  peccatis  linguar. 

190  de  blafphemia  &  de  iis  qua»  va* 

lent  ad  ejus  deteftationem. 

191  de  blafphemia  Spirituali. 

192  de  peccato  murmuris  &  quas  va- 

lent  ad  ejus  deteftationem. 

195  de  tribus  divifionibus  murmuris. 
194  de  murmure  contraDeum. 

19  j*  De   remediis   contra   peccatum 

murmuris. 

196  de  defenfione  proprii  peccati,& 

quae  valent  ad  deftru&ionem  hu- 
jus  peccati. 

1 97  de  multimoda  excufatione  pec- 

cati. 

198  de  perjurio  &  duabus  fpeciebus 

ejus. 

1 99  de  iis  quse  valent  ad  deteftatio- 

nem  hujus  peccati. 

200  de  peccato  mendacii. 

201  de  divifionibus  mendacii. 

202  de  falfo  teftimonio  &  detcftatio- 

ne  ejus. 

203  de  detra&ione  &  quae  valent  ad 

ejus  deteftationem. 

204  Quantae  crudelitatis  fint  detre&a- 

tores  5 

20  f  Quan- 


*)  Bcllo. 


a.Cap.  ftebenbe  ^ep^a^e*  *>Ott  St.  Petri  £ircfce,  41  e 

20  f  Quantae  iniquitatis  fint  detre&a-  214  A  quorum  confilio  cavendumfit. 

tores?  2ij:  de  peccato  feminantium  difcor- 

206  de   fpeciebus  detre&ationis.  dias  &  quae  cohibent  ab   hoc 

207  Caufx  per  qnas   repraehenfibiles  peccato* 

fiunt ,  qui  libcnter  detre&ato-    216  de  peccato  eorum  qui  amantru- 
res  audiunt.  mores. 

208  de  adulatione  &   ejus    detefta-    217  de  ja&antia  &  quxvalentadejus 

tione.  deteftationem. 

209  de  remediis  contra  adulationem.    21  g  de  fecretorum  revelatione. 

210  de  peccato  maledi&ionis  &   de    219  de  peccato  indifcretae  commina- 

his  quae  valent  ad  ejus  detefta-  tionis. 

tionem.  220  de  peccato  indifcretae  promiflio- 

21 1  de  peccato  contentionis ,  &  quse  nis. 

debeant   homines  cohibere  ab    221  de  verbo  otiofo. 
hoc  peccato.  222  de  multiloquio. 

212  de  peccato  derifionis.  225  de  fcurrilitate. 

215  de  peccato  pravi  confilii  &  quas    224  de  indifcreta  taciturnitate. 

debent  hominem  cohibere  ab    22  f  de  remediis  contra  peccatum  Iin- 
hoc  peccato.  guse. 

Stamtf  td>  abevuemgetietgtett  ilcfer  jetge,  tt>te  unfev  Q3evfaffev  w  oen  £)mgen 
bte€r  abfjanueln  roil  wrfabre,  wil  id>  ben  ir*  2lrticfel,  ba€r  tje  Seicfrtftnnigfett 
mtr  t>emQ5anju  »erfa5ren,D»e  tn  Der  s#dbfh'fcj?en  ^ircben  fange  3eit,  n>ie  aud  t>en@e* 
fc&ic&fen  Dte  wtrbereif*  beiaebract)t  befannt  ift ,  im  ©c{m>ange  gegangen,  tinter  t)ie 
«afler  recjMet^ierbeibrmgem 

Sequitur  de  peccato  eorum  qui  nimisdefaciliexcommunicant,  aquopec- 
cato  debent  cohibere  fpecialiter  ifta  quatuor,  Scilicet  quod  excommunicatio 
eft  abfciffio  membri  a  corpore  Ecclefise.  Unde  omnia  alia  remedia  debe- 
rent  adhiberi  antequam  abfciflio  fiat,  ficuti  membro  infirmo  adhibentur 
multa  remedia  ,  &  fi  valtre  non  poffunt  remedia  ,  refcinditur  ,  ne  pars 
fana  corrumpatur!  Secunda  eft  nobilitas  corporis  aquoper  excommunicatio- 
nem  refcinditur  membrum,  corpus  enim  id  corpus  CHRISTI  myfticum  eft, 
Ecclefia.  Si  RexFrancise  infirmitatem  in  membro,  non  de  facile  abfcindere- 
tur  membrum  illud.  Cum  quanta  igitur  cautela  abfcindendum  eft  membrum 
a  corpore  CHRISTI.  Totum  corpus  Ecclefiae  contremifcere  deberet,  quan- 
do  unum  membrum  deberet  inde  abfcindi,ficut  accidit  in  corpore  humano, 
quod  totum  corpus  tremifcit  quando  unum  membrumeftamputandum.  Ter- 
tia  vero,  quod  quando  quis  excommunicatur,ipfegladiopercutitur,Sathan92 
traditur,  fine  confilio  &  auxilio  relinquitur,ut  prius  oftenfum  eft.  Non  au- 
temparva  debet  effe  caufa,pro  qua  mater  filium  gladiopercutit,Iupisinferna- 

libus 


4i 6  UcEtmbeti  \mb  Hacfcrtcbeen  3.  Period. 


libus  exponit,  &  infernum  *)  ad  mortem  fine  confilio  &  auxiiio  relinquit 
Quarto  vero  hoc,  quod  ut  fiequentius  non  fequitur  ex  excommunicatione 
utilitas,  quae  folebat  confequi.  Excommunicatio  folet  fieri  ex  hoc,  ut  illi,qui 
excommunicabantur,  corriperentur,  &ne  populus  ex  eorum  exemplo  cor« 
rumperetur.  Hodie  autem  contrarium  accidit,  ut  frequenter  videmus,  quod 
qui  excommunicatur,  excommunicationem  contemnit,  &  ad  peccata  frena 
laxat,alii  corrumpuntur,  qui  communicant  eis,unde  remedium  verfum  eftiri 
venenum,  ideo  raro  faciendse  effent  excommunicationes  praecipuegenerales. 
Et  notandum  quoque  ad  hoc,  quod  fententiafit  jufla,  requiruntur  tria ,  fci- 
licet,  quod  fiat  ex  certa  caufa  fufficiente  ,  &  zelo  juftitias  &  ordine  jurisfer- 
vato.  Deficiente  vero  aliquo  horum  injufla  eft  ,  tamen  ligat  exquo  lata  efl 
ab  illo  judice  ,qui  habet  fuper  hoc  jurisdiclionem  canonis,  &  fervanda  eft  ab 
Ecclefia.  Fallit  tamen  hoc  in  duobus  cafibus.  Unus  eft,  quando  lataeftpoit 
legitimam  appellationem.  Alius  eft,  quandocontinet  intolerabilem  errorem. 
Intolerabilem  errorem  intelligo,cum  fic  dicit  excommunicans  :  Excommuni- 
co  teaquia  credis  inDeum,  quianon  fornicaris ,  qui,  es  obediens  Praelatis  tuis 
&  fimilia.  Excommunicatus  vero  injufte,patienter  fuftineredebet,  &humi- 
liter  excommunicationem,  &  prafentare  fe  excommunicanti  ,  offerens  ca- 
nonicam  fatisfa&ionem ,  fi  in  aliquo  offendit,  &  fic  inftanter  poftulare  abfo- 
lutionem.  Si  fic  fecerit,  erit  ei  ad  meritum.  Unde  AUGUSTINUStQuiju- 
fius  eft  oc  injufte  maledicitur,praemium  illi  redditur. 

3efct  tvigt  bic  OvDnung 

JDdt  LIX.  Codicem.  4: 

^BcIc^er  ubtt  fctevbunbevf  3abv  alt  unb  tm  bveijebenben  gabtvbunbevf  tton  etner 
lefevltcben  Deutlicben  £anb  auf  gefpalfeuen  ©etten  gefcbvteben.  9lut  bte  Uberfcfcrtft, 
bte  aus  rot^ev  SMnfe  be|lef>ef ,  tft,roet'f ,  roie  au$  bemtm  Q3uct>e  befinbltcben  €)??ober 
tmb  <p!xbtmmcl  evbeHef,  etroas  feucl>te  geflanben/angegvt|fen  unt)  tnbevfelben  tnfon* 
t>evf>ett  bev  9?abme  bestferfafjers  ttnlefevltcb  gemacf;t  roovben ,  fo  bafi  btefev  roegen 
Le&iones  variantes  eutjf  attbett ,  unt)  etnev  Petrum  de  Societate  Domini  bevau& 
gebvacbt,  fo  nacbmetnev  ^etnung  Petrus  de  laude  Domini  beiffen  muS,  bem  fet 
rote  tbm  roofle,  fo  ftrtb  betbe  O^abmeu  bif?bev  oevgebJtcf)  gefucbet  roovben.  ©0  oiel 
abev  evbeUet  bocb  /  baf?  wtil  ba$  Pradicat  Domim  bem  9}abmen  fces  XJerfafiers 
S)ovgefe^ett|"t,evfe(bjt5ubev3ett,baman  ba$  £5ucb  abfcbrieb/nocbim&bengeroefenfet, 
cmgefeben  man  oon  ^obfen  anbevs  &tt  fcbvetbengcroobnetroav.    ©0  (atttet  abev  bte 

SUlffcbvtjft :  Incipit  moralis  Expofitio  epiftolarum  &  evangeliorum  Dominicalium 
per  totum  annum  Domini  PE  TRI  de  Laude  Domini.  2&aS  nuttCUl  bem  &d)tifU 
jteHev  unb  fetnem  ^ucbe  fet,  maa  bev  genetgte  &efer  felbev  feben,  roann  td;  t'bm 
bte  ^vf  (dbvung  be$£oange(t't  t>om^3f;aitfder  unb  36(lnev  Luc.x  VIIL  m  tbvem^lnfange 

btemif 

*)  Inferno. 


i-Cap.  ftebenbe  S&tyt&$t. *W  St.Petri  %frcfrc. ^^        417 


ftiettltt  libev^ebe ;  /)/*/>  Dominus  Jefus  ad  quosdam.  &c.  In  hoc  e vangelio  invehitur 
contra  fuperbos  dominus  &  arrogantes,  merita  fuajacl:antes,&inftruit  humi- 
les  de  meritis  fuis  diffidentes,  oftendens  per  parabolam  duorum ,  fcilicetPha- 
rifei  &  publicani ,  quod,  ficut  fuperbia  fe  extollens  meretur  dejici,  fic  devota 
humilitas  exaltari.  Loquebatur  igitur  ad  quosdam ,  qui  in  fe  confidebant,  id 
eft,  in  meiitis  fuis,  nonin  Deo.  Contra  quos  dicit  Apoftolus  ad  Tit.  III. 
Non  ex  operibus  juftitia ,  qu*  fecimus  nos ,  fedfecundum  fuam  mifericordiam  falvos  nos 
fecit.  &  2.  Cor.  III.  JFiduciam  talem  babemtu  per  Cbriftum  ad  Deum^non  quod  fuffi- 
cientes  fimus  cogitare  aiiquid  a  nobis,  quafi  ex  nobis ,  fed  fufficientia  noftra  a  Deo  eft. 
ItemProv.  III.  Habe  fiduciam  in  Domino  ex  toto  cordetuo  ,  &  neinnimris  prudentia 
tua.  In  omnibus  viis  tuis  cogita  iUtem,  &  ipfe  diriget grefus  tuos ,  tanquam  Jufii,  quia 
re  vera  nulli  jufti.  Et  a§emabantur  cateros  paraboiam  ifiam.  Hoc  eft  proprium 
fuperborum,de  fuis  meritis  gloriari,  &  oeteros  afpernari.  Ubi  enimfueritfu- 
perbia ,  ibi  (5  contumelia ,  &  ubi  bumilitas ,  ibi  &  fapientia  Prov.  XI.  Item  cap.XI V. 
Ambulans  retJo  itinere  & timens  Dominum ^dejpicitur  abeo,qui  infami  graditur  via* 
&  Cap.  XUL  Deteftantur  fiulti  eos,  qui  fugiunt  maia.  Duo  bomines  afcenderunt  in 
templum  unusPbarifaus  &  alterpublicanus.  Pharifasus  interpretatur  divifus,&  figni- 
ficat  fuperbos  &maxime  pradatos,  qui  quadam  fingularitate  ketantes  ,  tan- 
quam  tauri  ab  aliis  fe  dividunt.  Contra  quos  Ecclefiafticus  cap.  VI.  Non  te 
extoUas  incogimtione  anima  tua  veluttaurus.  Taurus  habet  cornua ,  unde  fuper- 
bit  &  percutit,  a  fimili  pradati  ftatim  ut  cornuaaflumpferint,  &  fuperbierint, 
in  fubditos  efFerantur.  Publicanus  fignat  humiles,qui  humilitatem  omnibus, 
communicando  fe,  publicant,  &  pubiicando  communicant,  juxta  illudEccI. 
XXXII.  Retlorem  te  pofuerunt ,  noli  extoUi^  efio  in  iUis  quafi  unus  ex  iUis.  Talis 
erat  Apoftolus,  quidicebat.  i.  Cor.IX.  Omnibus  omnia  faclus  fum ,  utomnesfa- 
eerem  falvos.  Pbarifeus  antemftans  bac  apudfe  orabat .  Deus  gratias  ago  tibi  quod 
non  fumftcut  ceteri  bominum  Cfc.  Bonum  eft  non  efle  ficut  ceteri  homines  injufti, 
adulteri  &  raptores,  qualem  dicebat  fe  ifte  non  efle,  propter  quod  etiamdi- 
citur  in  Exod.  XXIII.  Nonfequeris  turbam  adfaciendum  ma/im,  &  in  Ecclef.  VII. 
Nonpecces  in multitudine,  nec  te  immittas inpopulumfic  iterum  cap.  X VIII.  Ne  oble- 
Geris  in  turbis ,  nec  in  iUorum  modicis,  ajfidua  enim  eft  commijfio  iUorum.  Debemus 
igitur  efle  diflimiles  a  caeteris  in  malo  ,ut  dictum  eft,  fimiliter  &in  bono,non 
ut  feparemur  ab  eis  per  fingularitatis  fuperbiam ,  fed  difcernamur  per  melio- 
rem  vitam,  &  hoc  eft,  quod  dicit  Seneca:  Id  agamus  ,  ut  meliorem  vitam 
(equamur ,  quam  vulgus ,  non  autem  contrariam.  Nos  autem  clerici  prascipue 
fic  difcreti  feu  divifi  fumus  ab  aliis  officio.  Sic  difcerni  debemus  merito ;  in 
cujus  rei  fignificationem  pectufculum  elevationis,  &  armus  feparationis  cede- 
bant  in  partem  facerdotis ,  ut  legitur  Lev.  VII.  In  pe&ufculo  elevationis  fci- 
cntia,  qusedam  eminentia  elevata  ,  in  armo  feparationis  operatio  ,  quodam 
privilegio  acaeteris  feparata,  intelligitur.  Et  notandum,quodtria  generaho- 
minum  ponit,fciIicet,r^w*/, in/ufiusSc  aduiterot ,  per  quse  tria  genera  vitio- 
rum  intelligit ,  ex  quibus  omnia  alia  vitia  oriuntur,fcilicet,fuperbiam,avaritiam, 
I.  C&cfl»  jur  25<m$>  ®q$  & 


4*  8  Utf  unUn  unb  Hac&ricfctet.  *.  Period. 

_  —  -  • —         -        — — ■ — r,  |-  |  

&luxuriam.  Omne  enim,quodeflinmundo,  utdicituri.Joh.il.  concupifcentia 
carnts  efl,  &  concupifcentia  ocuhrum ,  &  fuperbia  vita^  per  hsec  ergo  tria  vitia  laten- 
ter  a  fe  removet  omnia  alia  \  in  quo  notatur  ejus  ja&antia. 

Slm  €nbe  beg  $8ucD$  fcaf t)er  SSeft  _et  unf  erfcbteb!ic!;e2Inmertf  uncjen t>er_ eic&nef  n>or* 
tmfer  ftir  anbern  etne  furfc  _}efa§fe  $t'ffrrfe  Der  ^<tmb»rcjffcbert(Er^__;trcbe  bie 
Anno7fi.  anfjebef,  unbbigdufAnnoi262.t)oflfuJref  roirb,'an_ufe6en'tf..  £)em 
folcjet  ein  ©ebdc&fni6*Q3er$  ttber  bfeffeben  leibltcbe  unbfec^cw.llicfte  Sllmofen. 

Vifito,  poto,cibo,redimo,tego,  colligo,  tumbo. 
poce  ignorantes^  (detinquentes)  (triftem,)  (delinquenti)  (i.e.  fupporta)  (fc.pro  animabus) 
Confule,  caftiga,       folare,       remitte,  fer,  ora. 

SDie  iSfttttburgtTcbe  $tfforte  faufef  alfo : 

Anno  Domini  DCCLI.  b.  BONIFACIUS  paffus  efi.  WILLEHADUS  propera- 
vit  in  Frifiam. 

A.DCCLXXVI.  KAROLUS  tenditin  Italiam  deinde  Saxoniam,  Saxones 
baptizantur,&poftea  fidem  violant. 

A.  DCCLXXXVIII.  fundata  eft  ecclefia  BREMENSIS  &  ibidem  Epifco- 
pus  conftitutus  eft  WILLEHADUS  &  duobus  annis  fedit. 

A.DCCCXfundata  eftEcclefia  HAMBURGENSIS  &  collata  eft  S.  HERI- 
DAGO. 

A.DCCCXV.LODOWICUS  KAROLI  filius  regnat.  B.ANSCHARIUS 
elaruit. 

A.DCCCXXXIII.  ANSCHARIUS  HAMBURGENSISEcclcfi*  Archiepi- 
fcopus  ordinatur,&  ibidem  Metropolis  omniumAquilonarium  regionurn  con- 
ftituitur. 

A.  DCCCXL.  Normanni  HAMBURGUM  cremarunt,  omnibus  confumtis, 
&  ANSCHARIUS  vix  evafit,  &  RAMESLENSEM  ecclefiam  fundavit  in  pos- 
feflione  cujusdam  matronas. 

A.  DCCXLIV.  obiit  LEUDERICUS  BREMENSIS  Epifcopus,  ANSHA- 
RIUS  ei  fucceffit.  Nam  NICOLAUS  Papa  BREMENSEM  Ecclefiam  a  Colo- 
nienfi  exemit&eam  cum  HAMBURGENSI  adunavit,  ibique  ANSCHARIUS 
XVIII.  annis  fedit,  inHAMBURCH  autem  XVI.  annis,  ftatim  ANSHARIUS 
SLESWIC  fundavit,  &  multos  Danorumconvertit. 

A.  DCCLXV.  B.  ANSCHARIUS  obiit,  qui  annisXVII.poftincorporatio- 
uem  Cux  &  BREMENSIS  eccleiue  vixit,  cui  REYMBERTUS  Diaeonus  ejus 
fucceffit. 

A.  DCCCLXXXII.Buccenfis  ecclefia  fundatur  aREMBERTO. 

A.  DCCCCIII.SlaviHAMBURGENSEM  Parochiam  deftruxerunt. 

A.  DCCCC.  OTTO  REX  coronatur  Romoe  a  LEONE  Papa  in  knperato- 
rem.  ADALDAGUS  Epifcopus  BREMENSIS  vel  HAMBURGENSIS  rediens 
de  Italia  BENEDICTUM  Papam  ab  OTTONE  depulfum  fecum  duxij!,  qui  in 
HAMBORGH  permanfit  ,  qui  cum  efiet  Romanus  pofcebat  ibi  reducendus 
apud  HAMBORCH  in  pace  quievit  IV.Nonas  Julii, 

Ailno 


u  Cap.  (itbmbt  S8epfqfl6  Wtt  Se,  Pefar&frdto 419 

AnnoMXIII.  UNIVANUS  Archiepifcopus  ecclefiam  HAMBURGENSEM 
penitus  defolatam  renovavit  Canonicis  ibidem  inftitutis. 

A.  MCXXIV.  novum  monafterium  inftituitur. 

A.  M.CXLIX.  HARTWICUS  Archiepifcopus  BREMENSIS  &  HAM- 
BURGENSIS  rea?dificavit  epifcopales  fedes  a  Barbarisdeftru&as,  fciliqet  AL- 
DENBURGENSEM ,  MEKELENBURGENSEM,  RAC£BURGENSEM,de  qui- 
bus  ALDEMBURGEM  magnus  OTTO  primus  inftituit  fubjiciens  ei  POLA- 
BOS,  OBOTRITOSaterra  HOLSATORUM  usque  adPENAMfluvium  &Ci- 
vitatem  DYNMIN,  pofuitque  in  ALDENBURG  primum  Epifcopum  pontifi- 
cem  MACRONEM. 

Poft  ha:c  furrexit  in  Ecclefia  HAMBURGENSI  Magnus  ALBERTUS  Ar- 
chiepifcopus  qui  de  peregrinis  Epifcopis,  quos  in  fua  menfa  habuit  JOHAN- 
NEM  in  MIKELENBORG  conftituit  ,  qua?  fedes  nunc  eft  SWERIN  ,  ARI- 
STON EM  pofuit  inRACEBERCH  &  ficALDENBORCH Sedes  divifa  eft  in  tres 
Epifcopatus. 

Poft  hcecpropterinfultus  paganorum  LXXXI V.  annis  vacauit  ha*c  fedes  us- 
que  ad  tempora  HARTWICI   *)  de  quo  jam  dicemus. 

Hic  auxilio  Ducis  HENRICI  magni  LEONIS  ccepit  Epifcopatus  abolitos 
refufcitare  &  VICELINUMinALDENBORCH,  EYNHARDUM  in  MIKE- 
LENBORCH  confecrare.  Unde-Dux  HENRICUS  hoctresEpifcopatus,quia 
negotia  converfionis  hujus  regionis,  tam  a  Papa,  quam  a  Romano  Principe 
tenuit,  prsefatas  HAMBURGENSI  Ecclefiae  affignavit  &  hoc  privilegium  eftin 
Ecclefia  HAMBURGENSl. 

A.Domini  M.CLXIII.  HINRICUS  DuxpoftuIanteGEROLDO  Epifcopo, 
fedem  de  ALDENBURGH  in  LUBEKE  ftatuens  ibidem  XII.  Prsbendas. 

An.  Dn.  MCXCIX.  KANUTUS  Rex  Danorum  HAMBORCH  &  STA- 
DIUM  expugnare  propofuit  fed  HARTWICUS  **)  Archiepifcopus  &  Co« 
mes  ADOLFUS  ad  Eydoram  fluvium  reftiterunt. 

An.  DominiM.  CCXV.Rex  Danorum  Albiam  cum  exercitu  intrat,  Stadi- 
um  invafurus ,  fed  prohibet  Palatinus.  Imperator  cum  fratre  &  Marchione 
de  Brandenborch,  &WALDEMARO  Epifcopo  HAMBORCH  obfedit  &  iti 
pace  recepit  > 

An.Dn.  MCCXVI.  Ordo  Pradicatorum  confirmatur.  Rex  Danorum  AI- 
biam  glacie  vigentem  tranfiens  Stadium  expugnare  voluit,  fed  antequam  ge- 
lu  folveretur  rediens,  viresque  fuas  in  HAMBORCH  convertit,  fecitque  ca- 
ftrum  infra  Civitatem  fupra  Albiam ,  &  Comes  ALBERTUS  aliud ,  unde  HAM- 
BURGENSES  affefti  taedio. 

An.Dn.MCCLXLRegina  Dacias  MARGARETHA  cum  filiofuovenitcon- 
tra  Comites  HOLTZATIiE  cum  multa  populi  multitudine  fuper  LOHEIDE, 
fed  Comites ,  per  Dei  gratiam  ,  adepta  victoria  ,  Reginam  cceperunt  6c  m 

®$9  2  HAM- 

*)  PrimJ.  **)  II. 


f2o  Utfunbtn  unb  VtA&ti&tm  $.  Period. 

HAMBORCH  in  cuftodia  honefta  deduxerunt,  ftatimque  dux  ALBERTUSde 
BRUNSWICH  per  auxilium  LUBICENSIUM  &  quorundam  HOLTZATIiE 
infidelium  HOLTZATIAM  intravit  &  caftrum  PLOENjE  expugnavit. 

A.Dn.MCCLXII.Regina  HAMBORGH  in  captivitate  detentafit  traclatus 
de  pace.  Dux&  Marchiones  ,  JOHANNES  &  GERHARDUS  conveniunt 
QUEDELINBORCH  poftea  in  SALT WEDELE ,  Regina  quoque  interfuit, 
fed  inde  poftea  reverfa  eft  in  HAMBORCHad  colloquium  redemit  regina,& 
placitum  fic  fruere  accepit,  quod  Holtfati  transgreftbres  reconciliati  funtCo- 
mitibus  bonis  fuis  obtentis &  Regina  reverfa  eft  in  Daciam,fed  filius  ejusERI- 
CUS  traditur  Marchionibus. 

©er  LX.  Codex. 

5/uf  tytr$ammt  in  gvo  flefcljrteben/tyaff  in  |i'cj?:Compendium  Theologicumtu', 
I.  €ine  ©ammfung  unterfc&teDItc^cr  ©prucr;eaus  Denen  $ircr)en>£er)rern,n>eicf)e  ftnt>/ 
ALEXANDER,  AMBROSIUS,  ANSELMUS,  AUGUSTINUS,  BASILIUS, 
BEDA,  BERNHARDUS,  BOETHIUS ,  CHRYSOSTOMUS ,  DAMASCE- 
KUS,  DIONYSIUS,  FULGENTIUS,GREGORIUS,HIERONYMUS,HU- 
GOde  S.V.  ISIDORUS  ,  LEO  Papa,  ORIGENES  ,  RABANUS  unt)  RI- 
CHARDUS.  &a$  35ucr)  tfHn  funf  Sfteife  ae^ei^,unbuerQ3eifei*riaeratebef  un^ 
fcen  .Qnfjafr  feiner  Sfrfcetr  $u  Derfre^en  in  bev  CSorreue,  trelc&e  affo  faufet  t  Cum  medi- 

tatio  vel  contemplatio  multum  verfetur  &  occupetur  circa  Deum  cum  devota 
inquifitione;  circa  creata  cum  admiratione;  circa  obfequium  divinum  cum  pro- 
ieclu  &  perfe&ione ;  circa  virtutem  cum  ejus  concupifcentia  &  dile&ione ;  cir- 
ca  vitium  cum  digna  &  debita  abominatione ;  fequentem  compilationeminV. 
Fartes  diftinxi ,  in  prima  ponens  ea ,  quae  videntur  ad  Deum  fpe&are  principa* 
liter,  mfecunda  dequibusdam  creatis  &  fa&is  dicitur,  in  tertiadc  quibusdam 
fervumDei  condecentibus  agitur  ,  in  quarm  de  virtutibus  Theologicis  cardi- 
nalibus ,  feptem  donis  *  beatitudinibus  &  quibusdam  aliis  tractatur ,  in  quinm 
de  vitiis  cum  ahis  quibusdam. 

de  afcenfione. 

de  miflione  9piritus  S. 

de  judicio  &  Chrifto  judice. 

de  facramentis  cVfacerdotibus. 

Quod  Deus  eft  in  anima ,  5c  eam  ia- 
greditur. 

1 6  Quod  homo  efl  in  Deo* 

17  de  occurfu  Dei. 
de  potentia  Dei. 
de  fapientia  Dei. 

20  de  bonitate  Dei. 

11  de 


Capitula  Partis  I. 

11 

1  De  effentia  &  arternitate. 

12 

2  de  trinitate. 

*5 

5  de  unitate. 

14 

<f  de  Patre. 

if 

f  deFilio, 

6  de  Spiritu  San&o» 

16 

7  de  Deitate. 

*7 

§  de  inearnatione. 

18 

9  de  paflione. 

19 

10  de  refurre&ione» 

zo 

2.Cap.  ftc&en&e  %t\)kQt.  *$tt  St.  Petri  Xir*e. 


4*i 


2 1  De  mifericordia  Dei. 

22  de  liberalitate  DeL 

23  de  vocatione  Dei. 

24  de  juftitia  Dei. 

2j  de  Deo  generaliter. 

Capit.  Partis  II. 
i  de  creatione. 

2  de  angelo. 

3  de  homine. 

4  de  anima. 

j  deimagine.  j& 

6  de  mundo. 

7  de  paradifb, 

8  de  inferno. 

9  de  gloria  futura. 

CapitulaPart.III. 

1  de  fervitio  Dei. 

2  de  tentatione. 

3  de  corde  &  cogitationibus. 

4  de  ore  6c  lingua. 

f  de  ornatu  morum  &  operum. 

6  de  voluntate. 

7  de  cognitione. 

8  de  vifione. 

9  de  intelligentia. 

10  de  contemplatione. 

1 1  de  aflenfu. 

12  de  refe&ione  animst. 

1 3  de  illuminatione. 

14  de  focietate. 
1  f  de  pugna. 

1 6  de  fpirituali  martyrk*. 

1 7  de  fecjuela  Dei. 

18  de  renunciatione. 

19  de  lacrymatione 

20  de  oratione. 

21  de  folitudine  clauftrali, 

Capit.Part.lV, 

1  de  virtute. 

2  de  fide. 


3  de  fpe. 

4  de  caritate. 
f  de  juftitia. 

6  de  fortitudine. 

7  de  temperantia* 

8  de  prudentia. 

9  de  fapientia. 

10  de  intellectu. 

1 1  de  confilio. 

12  de  fcientia. 

1 3  de  pietate. 

14  de  timore. 

1  f  de  paupertate. 

16  de  mititate  *) 

17  delu&u. 

1 8  de  Juftitia. 

19  de  mifericordia.' 

20  demunditia. 

21  de  pace. 

22  de  patientia. 

25  de  humilitate 
24  de  obedientia., 
2f  de  re£titudine. 

26  de  dolore. 

27  de  nobilitate. 

28  de  caftitate. 

29  de  veritate. 

30  de  confeflione. 

3 1  de  posnitentia  &  (atisfa&ione* 

32  de  gratia. 

3  3  de  confcientia. 

Capit.  Partis  V. 

1  de  peccato, 

2  de  gula. 

3  de  avaritia 
4  de  luxuria. 
f  de  fuperbia. 

6  de  invidia. 

7  de  ira. 

8  de  accidia, 

©00  3  Unftr 


*  Frot  manfuetudine* 


rp4  ttt&ltlfcett  UHt>t7dd[m'c&tM  3-Period. 


9  de  morte.  1 1  de  diabolo. 

10  de  Antichrifto.  12  de  beata  virgine. 

Untev  cillen  i\\  tmS  (e&fe  (£apttfe(  cmi  (dncjlten  cjeraf5en,ri>elcl)e^,unbjucj(etc5  bas 
Q3ud;,er  mit  fofcjcntmi  2QBunfc&  unb  ©zbtt  ju  uer$Mfev@Offe$  ttmi!)regurbif* 

te,  pathetifd)  (JflUCJ,  aff)  fcf)(tcjfcf:  O  Domina,verbum  miferationis,  quos  mi- 
ferabiliter  premit  fententia  damnationis ,  &  ecce  offertur  tibi  pretium  noftrse. 
falutis,  ftatim  liberabimur,  fi  confentis  in  fempiterno  Dei  verbo ,  fa&i  fumus 
omnes,ckecce  morimur,  in  tuo  brevi  refponfo  fumus  reficiendi ,  ut  ad  vitam 
revocemur.  Hoc  fupplicat  a  te,  o  pia  virgoMaria,  flebilisAdam  cum  mife- 
ra  fobole  fua  Eva  de  paradifo,hoc  Abraham,hoc  do&ores,  hoc  ceteri  fan&i 
flagitant  patres,  fcilicet  tui,qui  &  ipfihabitant  in  regione umbrte  mortis,hoc 
totus  mundus  tuis  genibus  provolutus  exfpe&at ,  nec  immerito  quoniam  ex 
tuo  orependet  confolatio  miferorum,redemptiocaptivorum,liberatio  damna- 
torum  1  (alus  denique  univerforum  filiorum  Adam ,  totius  generis  cuidam ,  vir- 
go,refponde  verbum,  quod  terra  inferi  ,  quod  exfpe&ant  fuperi;  ipfe  quo- 
que  omnium  rex  &  Dominus  quantum  concupivit  decorem  tuum,tantumde- 
iiderat  refponfionis  affenfum,  in  qua  nimirum  proponit  falvare  mundum  ;  & 
cui  placuifti  infilentio,  jam  magis  placebis  ex  verbo.  Refponde  verbum  & 
fufcipe  verbum:  profer  tuum  &  fufcipe  divinum;  emittetranfitorium,  c<am- 
ple&ere  fempiternum.  Quid  tardas  ?  Quid  trepidas  ?  Crede,  confitere  & 
fufcipe.  Aperi ,  virgo , cor  fidei,  labia  confeffioni ,  vifcera  creatori.  Ecce de- 
fideratus  cunctis  gentibus  foris  pulfat  ad  oftium.  Surge,  curre,  aperi.  Surge 
per  fidem,  curre  per  devotionem  ,  aperi  per  confefiionem ,  Ecce,  inquit,*»- 
cilla  DominiScc.  Explicit  liber. 

Um  nocf)  mef;v  bie  innev(id;e  Q3efc&affen&etf  tnefeg  Q5ud)$  an  ben  ^acj  \\x  (ecjen, 
tt)iflid)t)ag  fuvfje  €apiffe(  t)on  bemS)t'enO@Ctfe^(d;c^inibrttten^5ei(ta^  £v(?e 
itf ,  f>te5er  fefcen.  De  fervitio  Dei  Cap.I.  AUGUSTINUS.  Sic  debet  fe  fervus 
Dei  exhibere  &  agere,  ut  nemo  fit,  qui  eum  viderenon  velit,audirenonde- 
iideret ,  &  eum  fijfium  Dei  effe  dubitet ,  ut  illud  in  eo  impleatur  :  Fauces  ejus 
dulcedo,  &  totus  deftderabilU.  BEDA.  Putasne  parum  effe  bene  viverePBene  vi- 
vis,  fi  ordinaliter  vivis ,  fi  humiliter  vivis,  fi  focialiter  vivis ,  ordinaliter  tibi, 
focialiter  proximo,  humiliter  Deo.  Orainaliter  vivis,  fi  ftudeas  amari  &ama- 
re,  blandum  &affabilem  te  exhibere,  *)fupportare  patienter,immo  libenter 
infirmitates  tam  morum  quamcorporum  **)  Humiliter  vivis,  fiftudeas  exfuf- 
flare  fpiritum  fuperbise,  &  quotiens  fenferis  ad  ***)  omnino  negare  affen- 
fum  AUGUSTINUS.  In  tribus  confiftit  ordo  bonorum,in  afiimando  bonum 
de  quolibet,in  exbibendo  bonum  cuilibet,  xnfujiinendo  patienter  pro  quolibet. 
primum  ordinat  affecliones  fecundum  a&iones,  tertium  inducit  ultimas  &fupre- 

mas 


*)   3Stdlml)t  (it»t)DteiBorte:  SeciaJ/ter\i*f$ ,   riftudcas^aH^CloffeH.         **)  Adde  :  aliorum. 

***)  Jpter  tvflv  Diegero5bnlid)c  Marquc.  Dvi§  imContext  etmi  fef;le/  benqcfc&rteben  /  tinb  <t.leict;trol 
am  SHanDe  nityi  jnfei)en.    <S$  macj  abrr  cttvann  adftigamem  fur  iuftigamem  fjetjfen  foUctf. 


a.Cap.  fteben&e  Q5epfo0k  •       *>oit  St  Petri  ^Niv&e.  425 


mas  perfe£tiones.  RABANUS.  Perficiunt  hominem  fpiritualem  tervor  amo» 
ris ,  modeftia  locutionis ,  debita  coeV&io  fenfualitatis ,  pietas  compaflionis,avi- 
ditas  perfe£tionis ,  timor  filiationis.  BEDA.  Sex  funt  regulae  clauftralium;  pri- 
ma,  fe  ipfum  cognofcere ,  fecunda-,  fe  ipfum  defpicere  * /*r//Vi ,  -indubiis  opti- 
majudicare,  quarm,  inmanifeftis  peccatis  peftima  excufare,  quinm,  fibi  ipfi 
durum  rationabiliter  effe,  fextn,  irrationabiliter  quafi  aliis  mifericordem  efle. 
RABANUS.  Tria  mihividentureffe  genera  malorumreiigioforum,voluptuo(I, 
praefumtuofi,  bellicofi.  Voluptuofi  natant  in  commodis,  pr&fumtuofi  volant  in 
appetentiis ,  bellhofi  fseviunt  litigiis.  Voluptuofis  non  fufficit  diseta  refe&orii, 
prtfumtuofis  defipit  le£tio  clauftralis ,  bellicoft  mordent  verba  Prcelati ,  rodunt  fu« 
periores,commovent  pares,  conculcant  inferiores.  BEDA.  Qui  fanclae  obe- 
dientias  regulam  minime  fequitur,  qui  morum  fuorum  compofitioni  non  inni- 
titur,  qui  in  ftudio  tepidus  invenitur,  in  amore  nullus,  quoniam  ,  qui  non 
amat,  nihil  eft,  &  ut  de  vino  fponlse  taceam,cum  divite  epulone  guttaaquse 
carebit.  GLOSSA  fuper  illo  verbo  ad  Timoth.  *)  Noii  adbuc aquambibereh.Q. 
Prudenter  enim  Deus  vult  fibi  ferviri ,  non ,  ut  nimietate  debiles  fiant ,  &  po- 
ftea  medicorum  fufFragia  requirant.  Jemperandum  enim  eft2  ut,fi  fieri  po- 
teft,  eceptum  obfequium  gradatim  provehaturpotius,  quam  inconfiderantia 
imminuatur.  BEDA.  Fidelis  fervus  eftin  contemplatione  Chrifti  &  cuftodia 
fui.  IDEM.  Carnem  oportet  reftringere,  non  extinguere  ;  reprimere  ,  non 
opprimere;  ferviat,non  tamen  fseviat,  ancilIetur,non  dominetur.  GLOSSA 
jfuper  ilfo  adRom.  VII.  Videoaliamlegemin  membru&c.  Supra  te  eft  Dominus 
Deus  tuus,infra  te  eftcarotua.  Servi  fuperiori,ut  ferviat  tibi  inferior,  fi  con- 
temfifti  fuperiorem,  torqueris  ab  inferiori.  ANSELMUS.  Ecce  Domine,quod 
me  fecifti,  dedi  me  ipfum  amori  tuo  totum,  quod  me  redimifti  ,  debeo.me 
ipfum  amori  tuo  totum,  quia  tanta  promittis ,  debeo  me  ipfum  amori  tuo  to- 
tum  immo  debeo  priusquam  me  ipfum,  quanto  tu  major  es  me,pro  quo  dedifti  te. 
II.  Excerpta  de  epiftolis  SENEC/E  ad  Lucillum.  ©ie  ftttt)  $)0tt  eitiev  attbevtl  $atlt> 
(jefct)viebeti ,  unb  macf;en  t>rct  2Mdf  f  ev  aul 

III.  Liber  de  pomo  &  morte  ARISTOTELIS.     ^jt  ttOcJ?  \M)t  fcofl  2.  ^fdffev  CjVOg, 

unt)  becjveiffcf  uie  ^tfrovte  t)onuem,n)ieAriftotelesauffemem@fevb^etrenitf  einem 
Slpffel  cjefpiefef,  unbunevfcfjvocfett  ftiv  t)ett$ot>t,  baSguue  feineS  2tbm$  mit  cjefaffe* 
rtem  Wlntf)  erftarfef  ,unt)  me  er  fur  Dteuen  anjcine  Scholares  unt>  anfcere,  fo  tf;tt 
befucbet,cjefitf>ret  babe.  SDevAuftor  fjte&on  roirb  ancjecjebett,t)agerfei;  Dodor  VE- 
NEHABILIS.  2Benn  aber  breieti  untevfcbieuenen  £ef;vern  biefer  Sftafjme  Venera- 
bilisbeicjefecjef  it)tvb,nabment(tcb,  BEDiE,  PETRO  CLUNIACENSI  uttu  GUI- 
LIELMO  DE  CAMPELLIS, fo  tft i>ermuff;ficf; ber (c^te t)ev Urf;eber biefev ©cbrtff, 
ancjefeben  (it  ftcf>  unfer  3ener  ifrren  £Bercfen  nid)t  ftnuet. 

IV.  £)ie  Numeri)evt)tenetetne  etn|icjegicjuv,n>elcbe  jtKSnbe  btefetfCodicis  beftnbficb  tfr, 
unt)  auf  einmaf;f  fciefes  t>ov  5f ucjen  tfelfef  ♦  £)ev  9Mme  beg  Audoris  t>ott  btefev  ^icjuv 
tjt  t)ovfe|(id;ev  20eife  au%fva^ef.  Ignis: 


4*4 


Urftmbett  itttb  CTacbric&teti 


$.Period. 


Ignis :  Uriens ,  Subiolanus, 
Eurus ,  Vulturnus  :  Aries, 
Leo,  Sagittarius  :  Mars. 
Sol:  Aftas :  Secunda  fepti- 
manaLunaz:  A  tertia  diei 
hora  ufque  ad  nonam : 
Cholera  :  Fel.  Juventus : 
Vifus. 


Communis  caliditas  a&iva 


M 

a 


/ 


Aer.  Meridies,  Africus.Au- 
fter  ,  Notus  :  Gemini , 
Libra ,  Aquarius :  Jupiter, 
Mereurius  :  Ver.  Prima 
feptimana  Lunce :  A  nona 
hora  no&is  ufque  ad  ter- 
tiam  diei :  Sanguis:  Hepat 
Adolefcentia  :  Auditus, 
Olfadus. 


< 


Terra  :  Septentrio  ,  Co- 

rus,  Boreas,  Aquilo :  Tau- 

rus ,  Virgo ,  Capricornus : 

Saturnus:  Autumnus:  Ter-  _ 

tia   feptimana   Lun*:  ACommums  fngiditasa< 

nona  hora  diei  ufque  ad 

tertiam   no&is  :   Melan- 

cholia  :  Splen.  Senectus : 

Taftus. 


Aqua:Occidens,  Favoni 
us ,  Zephyrus ,,  Circinus  i 
Cancer,Scorpius,Pifces  i 
Venus:  Luna:  Hyems: 
Quarta  feptimana  Lunx: 
A  tertia  hora  no&is  us- 
que  ad  nonam  ejusdem : 
Phlegma  :  Pulmq  :  Seni- 
um :  Guftus. 


9ta#>Igcnbe$  ift  eine^rfldfmtncj,  fof>ei  farfel6en$tgur0c(efcnroirt>:Hiec  figura 
continetco.wenientiam  eIementorum,p!agarum  mundi,ventorum,duodecim  fi- 
gnorum  Zodiaci ,  planetarum ,  quatuor  temporum ,  &  quatuor  partium  menfis 
lunaris , quatuor  quadrarum  diei  naturalis,quatuor  huroorum ,  &  quatuor  fe- 
dium  eorundem ,  Sc  setatum  &  fenfuum. 

Melancholicus  pejus  valet  in  autumno ,  &  melius  in  vere :  fecus  eft  de  /an- 
guineo.  Phlegmaticus  pejus  valet  in  hyeme  ,  &  meiius  in  asftate ;  fecus  eft 
de  cholcricis ;  <Sc  fic  femper  contrariis  mitigantur 

Iftam  figuram  confcripfit  f rater  •» 

Crdi- 


2.Cap.fteben&e33e0fo0c* 


Wtt  St  Petri  £tr#*. 


42  f 


Ordinis  Prsedicatorum ;  quicunque  habuerit  eam,  oretDominum  fideliter 
pro  anima  ipfius,  quoddonare  dignetur  virginis  filius,  qui  eftaeternaliter  be- 
nedi&us. 

%um  Befcblug 
M  icb  bte  3ufammenfja(ftma  i)er  aeurucft  en  23n'efe  PETRI BLESENSIS  (tvon  toefcjjctt 
©ben  pag.202^ef;anbelt  wcr&en;  mtt  benen  gefc&rtebenen  ju  ^t.^cfer ,  ftnfemabl 
fte  fcon  $3e(ana  fint) ,  ftteber  fe£en  unt),bat>urcb  bct  frcm  gcttetgten  ilcfcr  boffnithd) 
sjeraufen/uag  obenp.  221.1U1D  22g.unfer  fcen  flebett  fur  utigeorud?t  mtgetjebe* 
nejt  25rtefett,  jroo  einajfcWicl;en  rcelcbe  bercits  an$  £icf;t  aefrefen  waren* 

Collatio  Epiftolarum 

RETRI    BLESENSIS 


ad 


in  Bibibliotheca  Patrum  "] 
Lugd.  obviarum 

Ep.  I.  colligere 

occupationes  anxias 
ruditate  nativa,  quia 
""     praefentant,  cenfuram  po ■") 
tius  exgeclantes  ,    quam  J& 
gratiam  expetentes 

refpondet  ad  voluntatem 
laudabilior  cafualiter 
eminentia  diligenter 
omnes  Epiftolae 
(Implicus  me 


de  diademate  Melchom 
maledicent  ei  popuii 
Valete 
Ep.II.  Rex  Adadremmon 

Chriftianiflime  abiit ,  ne  dicam ,  ] 
obiit:  &  dolendo 

Planxit  David    filium    parrici-"] 
dam,  Abfalon  fili  mi,  fili  mi  Ja 
Abfalon.  PJanxit  fuper 
Utinam,  amantiffime 
Planclus  itaque ,  quos 
fic  ordinato  hujus  mortalitatis 
cseteros  prsecedatis  ad  vitam 


f  MSS.  Petrinum  Ham- 

t 


bnrgenfe. 


recolligere. 


anxios  &  tempeftuofos. 
qua  conditse  funt. 
[pnefentant,  gratiam  exfpe 


1 

X 


ctantes  potius ,  quam 
cenfuram. 

ad  votum 
cafu. 

eminentia  veftra  diligenter 
omnes  alias  Epiftote. 
fimplicius  vel  inconful- 

tius  me. 
de  diademate  Melchion. 
maledicent  ei  fpecialiter 
Deeft. 

Ep.  i.  Rex  Adremon. 
-  fChriftianiffime  obiit* 

^dolendo. 

Planxit  David  fuper. 

Utinam  enim ,  amantiflime 
Plan£tus  quoque  quos 
fic  mortalitatis 
caeteros  prsecedatis. 


4^5 


Urfrittbtn  unb  Hac&ricfctett 


;.Period. 


,  Bibl.  Patr.  Lugd. 

Ep.  III.  enormes  injurias ,  quibus 

quibus  eum  citra 
Moab,  &  quod  haec  ipfa 
corripe  fatuum,  &  pefti-J 
lentior  erit.  J 

fecreta  &  privata  corretlio 
invanitate  inid  ipfum 
apud  te  majorem  reputas 
hominum  reputet  communis 
veritatis  appendit 
tibi  mifer  fi&itiaj 

Nabuzardan  foiis 


promiflionis  remanentibus 

contaminas,  &  a  tui 

generis  dignitate  vel  bonitate 

commendabilis  non  proceftit 

fic  nec  filium  reprobum  decet 

uxoribus,&  duabus 

prolem  fufcipere 

fe  de  generofitatis 

eft  in  portis  ejus 

nobilitatem  &  generationem 

affumebatur:  ln  quo 

Chriftum  omnis  fortuna 

generis  extollentia  gloriaris 

difperdet  Dominus  omnia 

fi  humilius  faperes 

Regali  fchemate 

quia  Deus  humilirjus 

veteres  avias  tibi 

pulmone  revello 

Vereor  enim ,  ne 

omnem  mentis  ornatum  i 

virginibus  interfecit.  Defcendas 

fuam ,  qui  tibi  dicunt 

fermones  ejus  fuper 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
-     Ep.II.  enormes  probrorum &  miferias, 
,  quibus. 
quibus  ipfum  citra 
Moab,  &  quod  ipfa. 
f  corripe  ftultum  &  habebit  teodio, 
(^         vel  peftilentior  erit. 
fecreta  corre&io. 
in  vanitate  fua  in  id  ipfum. 
apud  te  majores  reputas. 
hominum  eft  communis. 
veritatis  appendet. 
tibi  mifer  fi£t£e. 

INabuzardan  Princeps  coquorum,deftru- 
j  dtor  murorum  Jerulalem,qui&prin- 

ceps  militiasNabuchodonofor  dictus 
[         eft,  fofis. 

promiftionis  manentibus. 
contaminas,  fi  a  tui. 
generis  nobilitate. 
commendabilis*jam  recefHt 
r  . ,      fic  &  filium  reprobum  dedecet. 
uxoribus,  &  ex  duabus. 
prolem  accipere. 
fe  generofitatis 
eft  in  portis  fuis. 
nobilitatem  &  generofitatem. 
affumebatur  :  & 
Chriftum  omnis  forma. 
generis  excellentia  gloriaris. 
difperdet  Dominus  univerfa. 
'  '  fi  humiliatus  faperes. 

Regali  ftigmate. 
quia  humilibus. 

veteres  comas  vel  fquamas  tibi. 
pulmone  repelio. 
Vereor,  ne. 
omnem  veftis  ornatum. 
virtutibus  interfecit.  Defcendens. 
fuam,  qui  mihi  dicunt. 
fermones  eorumfuper. 

adn- 


2.  Cap.  jte&enbe  tytpfoQt        wn  St.  Petri  Stfrc&e.  427 


Bibl.Patr.  Lugd. 

adulationis  interimit 

Hic  eft  enim  ager 

Dominus :  de  quo 

Planta  igitur  & 

f  ructus  vitse ,  &  odor  fanc~tee 

Moloch,id  eft,  regi 

fi  abje&o  faftu 

Vale. 
Ep.  IV.  ego  autem  adhuc  in  valle 

terrenas  habitationis  - 

incolatus  meus  a  Deo 

vamundatus  fub  peccato 

Job ,  per  viam  qua 

jam  canos  induimus 

Scio ,  quia  multum 

deprecatio.     Jufti  aflidua 

Literas  ....  inveniri. 

defideriis  mundanis     - 

Vale. 
Ep.  V.  paftus  fum ,  nec  licentiam  adeptus    - 

refponfio ,  cras  recedes 
In  eo  autem  turbata  eft 
&  ficut  araneam         .    • 
dum  dicunt  michi 
exfurgat,qui  dormit,  &*] 
exfurgat  amortuis 
hora  efiet  a  fomno 
habuit  deceftbrem  • 

in  vacuum,ut  gratiam 
habuit  deceftbrem 
quod  ab  Allophylis 
quod  fub  praetextu 
adjiciat  facere  bonum 
Non  folum  enim  arbor 
Reperit ,  inquiunt 
ejus  evacuavit 

&  confufio  cooperuit  ■? 

meam  a  voce  exprobrantes. 
fperaveram ,  ibi  impropcrium 


#$&  2 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
-     adulationis  interfecit. 

Hic  eft  ager. 

Dominus:  &  de  quo 

Planta  & 

frudtus  bonae  vitse  &  odorbonar. 
Moloch  regi. 

li  eje&o  faftu. 

Deefl. 

Ep.III.  ego  adhuc  invalle,  , 

terrenae  inhabitationis. 

incolatus  meus  adeo 

vamundatus  in  peccato. 

Job,  per  viam  quam. 

ideo  canos  vidimus. 

Quia  fcio ,  multum. 

deprecatio  jufti  affidua. 

Defunt. 

defideriis  humanis 

Deeft. 

Ep.  IV.  paflus,neclicentiamadeptus 

fum. 
refponfio  ,cras  recedas. 
In  eo  turbata  eft 
ficut  araneam. 
dum  dicunt. 

exfurgat  a  mortuis 
hora  eflet  de  fomno 
habuit  anteceftbrem 
in  vacuum ,  &  ut  gratiam 
habuit  prsedeceiTorem. 
quod  ab  Aliophilis 
&  fub  praetextu 
adjiciat  bonum. 
Non  folum  arbor. 
Peperit,  inquiunt 
ejus  evacuat. 

&  confufio  mea  cooperuit 
meam  a  facie  reprobantes. 
fperave/ram,  improperium 


contra 


4*3 


Uxtmbttt  unb  Hac&ric&ten 


3/Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
eontra  vos  i-n  deteftandum 
sedificiorum  meliorationem 
ipfi  univerfa 

eft,inquiunt,  quod  vivaria 
in  omnem  diftblutionena 
Quje  utilitas  quod 
meflis  cultura 
inquiunt,  Dominus 
&  perdat ,  acdificet 
excitat  fcriptis 

vobis  fcripferit&mandaverit,*) 
memorise,  credo.  J 

inveniet  in  me 
Dominum  Regem 
quod  reverendum  populis 
©pus  Domini  fraudulenter 
ne  cum  fpiritu 
in  jeternum,  qulacaro  eft 
nonrequiret 
Utinam  velitis 
apertiflima  vifione 
fenfibiliter  fenfiftis 
Ep.VI.  mecorripitis 

in  ejus  execrationem 

nec  enim  apud  eos 

eanonica  Clericos  curiales 

frequentius  elegit 

Improperatis  nobis,  quod 

pariter  contamur 

Pontificis  miniftrat 

in  caftris  fcholaribus 

Magifterbone!  caftra 

non  eft  hic  aliud,nifi 

cautela  providentiae  £ 

in  difputatione 

regni  nodofe  . 

lite  &  obtre&atione  - 

&,!fidicere  fas  eft,  vos  puer 

fenex  docetis  fapientiam  - 

ne  in  extremus. 

&  ©pitulentur  tibi  a 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
contra  vos&  deteftandum 
sedificiorum  relevationem 
ipfi  univerfi 

inquiunt,  quod  vinariam. 
in  caufce  diffolutionem 
Quce  utilitas  eft,  quod 
meftis  culturam. 
inquiunt,cui  dominus 
cV  difperdat ,  aedificetque 
excitat  literis. 

f  vobis  fcripfit  &  mandavit,  no» 

[     memorige,  utcredo, 
inveniet  me 

Dominum  meum  Regem 
quod  reverendis  populis 
opus  Domini  negligenter 
ne  fpiritu. 
in  aeternum. 
non  requiret  Deus. 
Unde  velitis. 
apertiftima  juflione 
fenfibiliter  fenfiviftis» 
Ep.  V.  me  corripis 
in  ejus  executionem. 
nec  apud  eos. 
canonica  curiales. 
frequenter  elegit. 
Improperatis,  quocf 
pariter  comitamur. 
Pontifici  miniftrat- 
in  caftris  fecularibus. 
Magifter,  caftra.. 
non  eft  alius,nift 
cautela  prudentise. 
&  difputatione. 
regni  difficiles&nodofa^ 
lite  &  detrettatione. 
fi  dicere  f as  eft ,  puer. 
Defunt. 
ne  in  extremis. 
&  opuleatur  tibi 

Domi- 


2.  Cap.fte&etibe$8tyfo3e. 


wn  St  Fetri  &trdbe. 


429 


Bibl,  Patr.  Lugd. 

Dominus  abhorret 

Ha;c  Philofopbia  tibi 

perneceffaria  .effet. 

defcribitur  ,  fed  frequentius  pro- 
fcribitur 

Propheta  dicit : 

Jeremias  prophetadeplorat 

finis  immemorem 

Sordes ,  inquit ,  in  pedibus 

vanitatibus  hujus  feculi 

Deo  militetis 

tempus  atque  fseces  * 

Ep.  VII.  MagifterP. 

hauferat  enim 

tam  equum ,  quam  equitum 

Avertebam  manus  ejus 

dsmoniaco  intonabat 

venitnolit,  6c  bibefe 

qui  ad  calices  fedent  epotandos 

&  viri  fortes  ad  mifcendam 

cui  rixa  ?  cui  fufFoilio 

&calicibus  epotandisB 

qui  bibitis  vinum 

poflit  bonum  effe 

ex  dileclo  patris  •  - 

Titnlis  qucque  beati  Johannis 

quod  inebriare  poterat 

intraturi  tabernaculum 

tribus  captivatae 

Sc  libris  quondam  omnia  *| 
pofthabebas  J 

Valeas 
Ep.VIII. 
Ep.  IX.  transfuga  &  defertor 

imperfe&um  tuum  perduceres 

prorfus  omittere 

Populus  ifte  dicit 

quievit  enim  ab  omni 

roditur  inanibus  curis* 

Eodem  docente  - 

Si  non  ante  diem  - 

fi  non  intendes  ■ 


MSt.Petrin.  Hamb.  . 
Dominus  eft,abhorret. 
Ha?c  Philofopho  tibi 
pernecefTaria  effent. 
defcribuntur,   (ed  frequentius  pro- 

fcribuntur. 
De  quo  propheta  dicit. 
Propheta  plorat. 
finis  immemorem,  dicens: 
Sordes  in  pedibus. 
vanitati  feculi. 
Defunt. 
tempus  fxces. 
Ep.VI.  Magifter  Jocelinus^ 
haufit  enim 

tam  eq.uum ,  quam  equitem» 
Avertebant  manus  ejus 
dtemoniaco  clamabat* 
velit  nolit,  &  bibat* 
qui  ad  calices  fedent. 
6c  fortesadmifcendam 
cui  rixse  ?  cui  fufFufio. 
<k  ftudent  calicibus  epotandi& 
qui  bibitis 

poflit  bonum  ejus  elTe» 
ex  delifto  patris. 
Titulis  quidem  Johannis- 
quod  inebriare  potuit 
intraturi  in  tabernaculum 
tribus  in  captivitate. 
f  &  libros  quondam  poft  omni& 
[       habebas^ 
Decfl, 

^Pv  II.  transfuga  defertor^ 

imperfe&um  perduceres.- 

prorfus  dimittere,- 

Pcpulus  hic  dicit: 

quievit  ab  omni. 

redditur  inanibus  curis, 

Eodem  dicente.  j 

Si  ante  diem. 

it  non  incendas*  t  & 


45* 


tlr?  imben  unb  Vtad)n<btm 


$.  Period. 


Ep. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
vcl  amore  vigil  -  - 

Tefte  Hieronymo 
fuit  fatietas  & 
quod  animum  rediit 
Unde  &  fcriptum  eft 
fricabant  fpicas  - 

Sic  mgreditur  homo 
a  conturbatione 
foris  quidem  minuitur 
fic  inEzechiele 
refpicit  Orientem 
Lise  oculus 

Hoc  eft  otium  fan&um 
torper*  fomno 
Verbum  fan&i  Hieronymi 
quicquid  longo  tra&atu  temporis 
amariflimam.     Pacem,  fcio,  re-] 
putas  te  habere  -  j 

in  carnis  exhibitione 
non  habet  fublevantem 
ad  inceftuoium  fororis  fusc 
operam  ftudiis  dabas 
per  loca  deferta 
affumensque  feptem 
yacantem,&  fcopis'-  -  va-*) 

cantem  occupat  J 

non  debebas  abhorrere 
atque  cuftodire  defiderans 
dicit  propheta 
Rogo  te,  ne  timeas,  aut 
Effeminari  quidem  otio,&,| 

torpere  pigritia.  J 

conftruere  adgehennarj*| 
In  labore  hominilm        ^ 
flagellabuntur ,  ideo  -     •    Pro-1 
cul  dubio ,  qui  non  j 

Vale. 
X.  Rex  Sicilise 
reclama»te  Capitulo 
fcias  eum  ftatuam  efle 
illius  Comitis ,  ut  aliquid  perfuadeam  - 


MSt.  Petrinum  Hamb. 
vel  amore. 
Tefte  Ezechiele 
fuit  otiofitas  & 
quod  animum  reddit. 
Unde  fcriptum  eft. 
fabricant  fpicas. 
Sic  egredietur  homo. 
a  turbatione. 
foris  quidem  mittitur. 
Sicut  in  Ezechiele. 
refpicit  ad  Orientem 
Et  Lias  oculus. 
Hoc  eft  otium  ,  fed 
corpori,fomno. 
Verbum  beati  Hieronymi 
quicquid  longi  tractu  temporis. 
\  amariflimam  pacem.     Scio, 
[     reputas  habere. 
&  in  carnis  habitatione. 
non  habebit  fublevantem 
ad  inceftuofum. 
operam  ftudiis  dares. 
per  loca  inaquofa,deferta. 
aftumensque  alios  feptem» 

vacantem  occupat. 

non  debueras  abhorrere. 

&  cuftodire  debet. 

dicit. 

Rogo,ne  timeas ,  neque. 

fiEftuare  quidem  otio,torpore 

L     &  pigritia. 
conftruere  in  gehennam. 
In  laboribus  hominum. 

flagellabuntur,&  qui  non. 

Deefl. 

Ep.VIII.  RexSiculus 
reclamante  populo. 
fcias  ipfum  efte  ftatuam. 
iftius  homiais,utaliquid  perfuaderem 

paites 


2.  Cap.  fte&enbe  Q5ef;fa#e. 


Wn  St.  Petri  fttrcEe. 


4?i 


Bibl.  Patrum  Lugd. 
partes  evangelizantis 
domus  tux  Deus  comedit 
verba  fcua  inimici  tui 
quse  in  conculcationem 
civitas  Hiorufalem  noli  flere 
inter  initia  undtionis 
Scriptura  teftatur 
quod  unus  moriatur 
nec  Ecclefise  reverentia  -   * 

excitant,  &  incendunt 
Adolefcens  Domino 
qui  dedecus  pueri  fua  mortc 
eum  manus  laicas 
debueras  ei  fuggefluTe. 
fed  indigne  porrexerit 
qui  a  tempore 
eo  quod  vafa  Domini 
Chriftiano  fi  affligatur 
gaudentes  a  confpe&u 
Vide,  nealios  imiteris 
Periculofum  eft  tibi 
minifterium  paftorale 
ut  inde  molumentum  temporale" 

percipiat 
imo  Domini 

infanum  te  reputat,  non  mirare 
filius  Prophetarum 
verba  vitte  sedificativa 
auram  adorare  munerum 
ideo  magnificateum 
Ep.XI.  fpiritus  conturbatus  . 

fandtitatis  abhorres 
Ethnicus  dicit:  : 

fadtus  tanquam  vitula 
qui  fi  aliquantulum  lumini 
oculis  tormentum 
inolitse  vetuftatis 
Jabor  eft  ante  te 
Venite,  inquit 
reficiam  vos ,  inquit  Dominus 
&  tentatione  omnino  immunis 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
partem  evangelizantis. 
domus  tuce  comedit. 
verba  tua  inimici  mei. 
quse  in  defolationem. 
noli  flere. 

-  inter  recentia  undtionis 

-  Scriptura  facrateftatur 

-  ut  unus  moriatur 

-  nec  Ecclefise  Dei  reverentia. 
excitant  &  inducunt. 
adolefcens  DominuSi 

qui  puerum  fua  mortc. 
manus  laicas 
debueras  fuggefHfle. 
fed  indigne  porrexit. 
qui  tempore 
quod  vafa  Domini 


ur. 
<ecti 


Chriftiano  fi  affligit' 
gaudentes  ad  confpettum. 
vide,ne  illos  imiteris. 
Periculofiffimum  eft  tibi 
ofricium  paftovale. 
f  aut  emolumentum  temporak 
[       accipiat. 
imo  Domini  fermo. 
infanum  te  reputat. 
filius  Prophetarum  venifTet,& 
verba  vitse  asdificantia. 
auri  adorare  numerum. 
ideo  magnificavit  eum. 
Ep.  XIII.  fpiritus  exturbatur. 
fanctitatis  abhorrens. 
Hinricus  dicit: 
fadtus  es  tanquam  vitula. 
quod  fi  aliquantulum  lumen. 
oculi  tormentum. 
inclitse  vetuftatis. 
labor  eft  ante  me. 
Venite  ad  me ,  inquit. 
refiiciam  vos. 
k  tentatione  immunis. 

tefor- 


^z 


Ur£ twfcett  ititfr  Hacfrric&tetf 


3.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 

te  fortiorem  faciet 

per  viam  mortis- 

labor  <&   affiicYio 

re  animas  perdiderunt 

alii  eft  falubre? 

temeritatem  hac  nemo  habet 

iterum  gloriaris  ? 

Quicquid  enim  vel  in  futurum 

hifpida ,  rebellis 

donec  fe  &  animam 

qui  fan£tioris  voti 

nec  fine  ariimse  periculo 

detredtare  poteris 

propter  promiffionis  efFectum 

tuse  faluti  profpicere  velis 

tunc  timere  velle  incipias 

caliginofa  involvit 

in  alios  4|berrantes 

pacatillimum  fructum 
Ep.XH.  Quodam  compaffionis  afYe&u 

mors  inopina  prseripuit 

redimi  poffit 

in  lacrymas  Aurelianis  efflueret 

quce  in  me  avunculum 

caufaris  Dominum 

qui  fanat  omnes  contritiones  eorum 

&  ignofcat  Deus,  &  relinquat  poft^ 
fe  benediclionem?non  oblivifci- } 
tur  mifereri  Deus ,  fed  &  iratus  f 
mifericordise  recordatur. 

lapldes  prius  malleis  tundebantur 

&  unanimitate  virtutum 

venerabiles ,  fibi  apud  fe  - 

funt  plurimum  circumfpefti 

indigerent  confilio 

inimicos  humiliter  venerantur         • 

Quidam  verilfimEe  amicitias 

feveriffime  perfequuntur  - 

laborant  effe  veriffimi. 

&  afflictio  non  parcunt 
^epotibus  thefaurizent  - 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
te  fortem  faciet 
per  vias  mortis. 
labor  eft  &  affliclio. 
animas  perdiderunt. 
alteri  eft  falubre?  ■ 
temeritatem  nemo  habet. 
gloriaris  * 
Quid  enim  vel  in  f uturum. 
afpida ,  rebellis 
donec  fe  &  ipfam. 
qui  ad  fan&ioris  vitse  votum. 
fine  animse  periculo. 
retraclare  non  poteris. 
propter  promiffionis  affe£tum. 
tibi  profpicere  velis. 
tunc  velle  incipias. 
caliginofa  involvat. 
in  alios  oberrando. 
preciofiffimum  fru&um 
Ep.XXlII.  quodam  paffionis  afFe£t« 
■  mors  inopinata  prasripuit 
redimi  poffet. 

inlacrymis  Aurelianis  afflueret. 
quae  in  me  tibi  tuum  avunculum. 
caufaris  damnum. 
&  fanat  contritos  corde. 

f&  ignofcat  Deus,  &  iratus  miferi* 
[     cordise  recordabitur. 

lapides  tundebantur. 

&  inunanimitatevirtutum. 

venerabiles  funt,  fed  apud  fe. 

funt  circumfpe&i. 

indigent  confilio. 

amicos  inutiliter  venerantur 

Quidam  veraciffimi  amicitia?. 

veriffimd  perfequuntur. 

laborant  effe  veridici. 

&  afflicto  non  parcunt. 

parentibus  thefaurizent. 

unita- 


*Csip.|te6en&e$8epfa0e. 


V$n  St.Petri  2N.Ycfre* 


43$ 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
unitatem  difTuant. 
nunquam  mutuum  foluturis 
fed  &quidam  omnia 
in  contrarium  eis  cecidit 
apud  Principes  acceptior  eft  fa-*) 
tuus,  quia  ignobilis :  quam  no-  [» 


J 


bilis  ,  quia  prudens. 

prorfus  excutiunt 
curiofe  fe  torquent 
faciunt  &  confuunt 
nequam,  ne  malitia 
&  seternus  gaudiorum 
&  seternam.  Mitte  mihi     -  -  -     ] 
-     -     -  rehabebis. 

Ep.XIII.  relaxare  compeilor 
proditione  fum  certus 
in  minifterium  verbi  Dei 
ne  forte  fubito  elatus 
hifpidus  exterius  venabatur. 
Namtefte  fapientia 
ne  acedieris  vincuJis 
&  maceria  lapidum 
quod  fciolus  es , 
evacuet  fcientiam  vanitatis 
non  arabis  in  primogenito  . 
torrebis  eas.  -  -  - 

minorem  viginti  quinque  annis 
prioratum.  autem  leviter  obtineres     - 
nemo  furrexit. 

Exarferunt  6c  iniqui,  ficut  legitur,  in*| 
concupifcentiis  fuis.     Sivis  exire  | 
de  cIauftro,ut  obtineas  libertatem,  J» 
devias  &  aberras :  recedens  enim  J 
a  clauftro ,  elongaris  a  Deo.  j 

carne  confummeris 

Jericho   fubvertifti 

qui  reaedificat  Jericho 

quod  docere  te  oporteat 

mulierculas  oneratas  pe&is, 

l-Zfyetls  ;e<r  25*119* 


MSt.  Petr.  Hamb. 
unitatem  diftblvant 
nunquam  foluturis 
quidam  omnia 
in  contrarium  eis  cedit. 
f  apud  Principes  acceptior  ignobilis, 
«J  quam  nobilis  :  fatuus,  quam 

prudens.  , 

prorfus  excludunt. 

curiofitate  fe  torquerit. 

faciunt  &  confumunt. 

nequam;  uam  raptus  eft,  ncmalitia 

&  aeternitas  gaudiorum. 

&  aeternam.      Getera  defunt. 

Ep.XXIV.  laxare  compellor. 

proditione  fum  fecurus. 

in  miniftrum  verbi  Dei. 

ne  forte  elatus. 

hifpidus  venabatur. 

Nam  tefte  Propheta. 

ne  accideris  a  vinculis. 

&  materia  lapidum. 

quia  difcipulus  es 

vacuet  fcientiam  vanitatis. 

non  arabis  cum  primogenito. 

cremabis  eas. 

minorem  annis. 

prioratum  leviter  obtinebis. 

non  furrexit. 


f  Si  vis  exire  de  clauftro,  elongaris 
L  a  Deo. 


carne  confumaris. 
Jericho  deftruxiftL 
qui  resediflcabit  Jericho. 
cjuam  docere  te  oporteat. 
mulierculas  pauperculas  oneratas 


peccatis. 
3Mi 


mi- 


454 


Urtunbtn  tmfc  VTa&ti&ten 


3.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
minorantur  a£tu ,  percipient 
Fallax  &  fedudtoria 

Ep.  XIV.  fraterno  luiftis  affedtu 

non  quanta  feciflet  mihi 
Eorum  ergo,  quce 
me  ad  anteriora 
quia  daturus  effet  mihi 
paternse  corre£tionis 
hunc  &  has  deftruet 
milites  Herlinini 

Vse  qui  trahitis  jugum  iniquitatis,"| 
ficut  Propheta 

Longe  melius  foret  effe  juftum,") 
quam  divitem 

quando  fruemur  cum  quiete  bo-*) 
nis ,  &  gaudio  J 

apud  Deum  &  angelos  ejus 
munifice  fe  effundit 
in  certas  tasdiofa  dele&ant 
deceptus  &  exfpes, 

implebat  vafa  vacua ,  &  plena  im- 
plentur, 

Ego  fane  difpendia  enormium*| 

-  -  -  efficaciter  concludunturj 

Porro  quamvis  obfequium 

Verum     -     -     -  &  facro  eloquio 

interrogantibus ,  quare 

Olda  ad  Jofiam  -  - 

in  caflris  ambitionis ,  capti  funt 

perfpicaces  in  malum 

ipfi  autem     -     -     -  afTuevit 

cum  honore  &  rictu 

dummodo  dominorurn  -  -  •  ferviatur 

balatrones 


MSt.  Petr.  Hamb. 
immorantur,  aclu  percipient. 
Fallax  eft  feductoria 

Ep.CXXVIII.fraterno  coluiftis 

affeftu. 
non  quantas  feciffet  mihi. 
Rerum  ergo ,  quaz. 
me  ad  interiora. 
quia  data  effet  mihi. 
paternse  benedi&ionis. 
hanc  &hunc  deftruet. 
milites  Karlikini. 

Deeft. 

Deeft. 

qui  utemur  cum  gaudio  &  in 
bonis. 

apud  Deum  &  homines 
munifice  fe  effudit. 
incerta?  folatio  tEediofa  delectant. 
deceptus  &  expers. 

fadimplebat  vafa  vacua  rcV  deficien- 
|  tibusvafibus  vacuis  oleum  fte- 

2  tit ,  in  curia  vero  contemnun- 

tur  vafa  vacua,   &  plena  im- 

plentur. 

Deeft. 

Sane  licet  obfequium. 

Porro  -    -    &  divino  eloquio. 

interrogationibus ,  quare. 

Jojadas  ad  Jofiam. 

incaftris ,  ambitione  capti  funt, 

perfpicaces  ad  malum. 

Deeft. 

cum  honore  &  ru£tu. 

dummodo  de  dominorum  -    -    fo- 

veantur. 
baratrones. 

qux 


2.  Cap.  fte&en&e  53epfa<jc* 


WltSt.PetriEUrcfce. 


45f 


Bibl.  Patr.  Lugd. 

quse  nulli  communicantur 
Scio,me  fpiritualem  -  -  -  Jericho 
Illlud  autem  noveritis  -  -  &  finguii 
Ep.  XV.  Humilitatem  ample£tere  apud  te 

fis  fidelis  &prudens  difpenfator 
pofleflionum  fuarum  cuftos 
&  non  magnificafti  Istitia. 


MSt.  Petr.  Hamb. 

quas  nulli  comitabatur. 

Deeft.  • 
Deeft. 

Ep.CXXIX.HumiIitatem  ample£te 
re,utapud  te 

fis  fidelis  &  prudens. 
pofTeflionum  ipfius  cuftos. 
&  non  magnificafti  Isetitiani. 
rationem  tecum    diftrittiflimam  pofi-  -  rationem  teCum  diftri&iflimd  pofi- 

turus  -  -  turus. 

quas  de  rebus  mundanis  fecifles        -       quas  pro  rebus  mundanis  fecifles. 
Si  in  judicis  re&us  -  -       Si  injudiciis  rec~bus. 

in  agendo  ftrenuus,    in  auxiliando  follici-in  regendo  ftrenuus ,  in  agendofolh> 

citus. 
honores  mutant  mores,  ocforis  ante 
fores  Petrus  dicens,   quod  hono- 
res  mutant  mores,  fedraroinme- 
liores. 

quprum  habitus  invefte  pompali, 
quorum  inceflus  ere£ta  cervice. 
6c  ab  iniquis  benedicitur. 
verbo  exhortationis  a  peccato 

avellere. 
atque  laxioribusindulgere  defideriis."' 


tas 


honores  mutant  mores :  fed  raro  in  me- 
liores. 

quorum  inceflus  eredta  cervice, 


magnus  ille  comes  P. 
avunculus  tuus  ArchiepilcopuSi 

cuftodire  in  fan&ificatione. 


Sciniquus  benedicitur 

verbo  exhortationis  imbuere,  &apec- 

cato  avellere. 
atque  ad  tempus  laxioribus  indulgere 
delideriis 

magnus  ille  Comes  Theobaldus 
avunculus  tuus  Archiepifcopus  Re-     - 

menfis 
poftidere  In  fanclincatione  cc  honore 
II  vivas  ordinabiliter  j  focialiter,  humi-  -  fi  vivas  ordinabiliter  tibi. 

liter:  ordinabiliter  tibi 

Ep.  XVI.  pio  compaflionis  affectu 

Sunt  enim  in  candelabro  tabernaculi  - 

infuforia 
mittit  Dominus  fpiritum  vertiginis 
pluvise  vel  gratise  fint  extorres 
Circumfpeftio  hominis  eft 
in  toto,  quod  de  vita  prseceflit 
fine  opere  non  fufficit  ad  falutem 


Ep.  CXXX.  pro  compaffionis  affectu 
Suntenim  in  tabernaculo  candela- 

bra  infuforia. 
mittit  Dominus  fpiritum  voraginis 
pluviae  vel  gratise  fint  expertes 
Circumfpe&i  hominis  eft, 
in  toto  tempore  devita  prseceflit. 
fine  operibus  non  fuificit  ad  falutem 
Jii  2  aut 


Ci 


4$* 


Ur&infatt  unbttadbti&ttn 


%.  Period. 


MSt.  Petr.  Hamb. 
aut  quis  ftabit  in  ardoribus. 
Miferere  animie  tuae ;  placeas  Dco. 
Ep.  CXXXI.  recipis  incrementum. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
aut  quis  ftabit  cum  ardoribus 
Miferere  animae  tuar  pfcicent  Deo 
Ep.  XVII.  recipis  incrementum  inburfa, 
detrimentum  in  anima. 
in  baculo  fuo  tranfeunte  Jordanem  -  in  baculo  fuo  tranfivit  Jordanem. 
Pofl  verba  inBibi.  Patr.  Lugd.  itlthna:  &  temporalia  damna  follicitent: 
in  MSto.  Petr.  Hamb.  kec  adduntur:  Vel  faltem  his  prcetermiflis  noftra  blan- 
da  exhortatio.  Quos  enim  cruciamenta  non  corrigunt,  nonnunquam  ab  an- 
tiquis  adtibus  Ievja  blandimenta  campefcunt.  Quia&  pIerumquea?gros,quos 
fortis  pigmentorum  potio  curare  non  potuit ,  aqua  tepens  ad  falutem  prifti- 
nam  revocavit.  Et  nonnulla  vulnera,  qu£ecurariincifionenequeunt,fomen- 
tis  olei  fanantur;  &  durus  adamas  incifionem  ferri  minime  recipit ,  fed  Ievi 
hircorum  fanguine  mollefcit.  Et  utinam  maturius  animum  tuum  noftra  mol- 
lefcat  humilis  &  privata  corre&io ,  quam  publicx  corre&ionis ,  &  objurgatio- 
nis  afpera  inveclio. 


Ep.  XVIII.  Ixviffimis  manfuetus 
in  conviviis  gulofus 
judiciumque  difcretionis  excutiens 
in  hortulum  Nabothf 
&  intelligeret :  fed  intelligere  noluit 
ad  judicia  fievus ,  infidus  ad  confilia    - 
pufiIlanimem,remifTum&infirmum     ■ 
in  proximo  cum  rubore 
non  evadet :  fecuris  enim  pofita 

eft  ad  radicem. 
&  fe  quarrens  ambulat 
nihil  fan&itati ,  nihil  pudicitise 

irafcitur,  uritur,  anxiatur. 
male  remunerant  ferpens  in  finu 
de  domo  tua  idolum  Moloc 
Superbus  eft  Moab ,  &  major  eft 

Ep.  XIX. 

Ep.XX.  elationis  proprise  appetitus. 
cum  verme,  qui  non  moritur 
fub  ja&u  alese  toties  pofuit,  quoties 
Elegi  mihi  patibulum ,  ut  non  videam 


Ep.CXXXII.  manfuetis  fasviflimus. 

in  conviviis  gloriofus. 

judiciumque  difcretionis  difcutiens. 

in  hortum  Naboth. 

&  intelligeret;  fed  noluit. 

ad  judicia  fsevus. 

pufillanimem  &  infirmum 

in  proximorum  rubore. 

non  evadet : 

&  fe  extra  fe  quserens  ambulat. 
nihil  fan&itati,  nihil  juftitix,nihilpu- 

dicitise. 
irafcitur ,  irritatur ,  anxiatur. 
male  remunerat  ferpensin  finu. 
de  domo  tua  vitulum  Moloch. 
Et  major  eft. 
DeefL 

Ep.  CXXXIII.  elationis  appetitus. 
cum  tinea,qus  non  moritur. 
fub  ja&u  alece  toties. 
Elegi  mihi  latibulum,  ut  non  videam. 
adeo  focialem ,  adeo  manfuetum. 


adeo  focialem ,  adeo  manifeftum 
ejus  opinio  adinanemja&antiamcrefcit-  ejus  ja&antia  crefcit. 
aut  degenerem ,  &  -  -  fubmittere     -      aut  de  generare ,  &   -    -  fubmittere. 
jugum  fuis  fucceftbribus  importare     -     jugum  fuis  fucceftoribus  imponere. 

defcen- 


■.Cap.f?c6cn&e$8tyfo#. 


WrtSt.Petri&irc&C. 


437 


Bibl.  Patr.  Lugd. 

defcendunt.     Horrendumeftincidere.  - 

in  manus  Dei  viventis 
Ep.XXI.  qui  pluribus  caufis 

nec  minorem  vefaniam  cenfeo. 

ut  tyrannicas  exactiones. 

facile"  excanonicari  poffe 

In  eo  enim  eft  corredtio  -  -  ftultitia  ejus  - 

fuceque  miferiam  conditionis 

pulmonis  veficula  deponatur 
Ep.  XXII.  virgam  peccatorum  defuper  for-     - 

tem  iftorum 

perfonarum  acceptio  ,  aut  dele£tus     ■ 

Pro  patribus  noftris  natus  eft 

(i  in  exhibitione  juftitias 

Quodleve  -  -  operatur  innobis. 

Et  quis  a  primitivis  Ecclefia?  cunabulis  - 

ut  tederet  nos  vivere 

vel  Anglorum  Regi 

exitum  hujus  pugna*: 

&  conftantice  cafu 

fola  perfeverantia  coronatur 

Nam  cum  aliud  -  -  Bene  valete. 
Ep.  XXIII.  &  audacius  melioribus  anteefTe     - 
prsefumit 

&  quafi  ses  fonans 

ftltum  pofitum  in  dignitate  fublimi    - 

qua?  Samfoni     -  •  -  ftragem  fecit 

Prselati  eft  erudire  fubje&os 

fic  facerdos :  ficut 

difpenfationem  facramentorum  Dei     - 

qui  hodie  invitus  trahitur 

Patriarcha  cenferet  hunc 

utveniat,  quod  legitur 

vltse  cadeftis  alimenta  petebant. 

fe  hodie  in  vobis  fufcepiffe. 
Ep.XXIV.  reddit  me  necemtas 

nifi  inimicus  homo  impediffet 

fe  ipfius  pedibus  humiliter  advol- 
viffet 

Ad  huc    -    -  &  converfionem  ipfius  » 


MSt.  Petr.  Hamb. 
defcendunt.   Reliqua  defunt. 

Ep.  CXXXIV.  expluribus  caufis. 
nec  majorem  vefaniam  cenfeo. 
ut  tyrannicas  pactiones. 
facile  canonicari  poffe. 
Defunt  haec. 

fuseque  miferice  conditionem 
pulmonis  veficula  deponantur. 
Ep-  CXXXV.  virgam  peccatorum. 

perfonarum  acceptio  >  aut  dele&atio» 

Pro  fratribus  noftris  natus  eft. 

fi  in  executione  juftitise. 

Defunt. 

Et  quis  aprimiscunabulis. 

ut  tsedeat  nos  vivere. 

quod  vel  Anglorum  Regi. 

exitum  pugnce  hujus  vitse. 

6c  conftantiae  ftatus. 

fola  perfeverantia  coronabitur. 

Defunt. 

Ep.XII.  &  audacius  prsefumit. 

&  quia  ses  fonans. 

ftuitum  pofitum  in  fublimi. 

qua  Samfon  -  -  ftragem  fecit 

Amici  Pradati  eft  erudirefubje&os. . 

fic  facerdos :  Audigloffam  ejus:  ficut. 

difpenfationem  myfteriorum  Dei. 

qui  hodie  trahitur. " 

Patriarcha  confuleret  hunc 

ut  eveniat,quod  legitur. 

vitse  cadeftis  alimenta. 

fe  hodie  fufcepiffe. 

Ep.  XIIL  reddet  me  neceflifets. 

nifi  unicus  homo  impediffet. 

fe  fuis  pedibus  humiliter  devolviftet. 


Ad  hoc  . 

ipfius. 


&  converfationem 
recon- 


4$8 


Ur&mtott  unb  Vl&cbxidbtm 


j.Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
reconcilietur,fi  patris  fui 
ac  Domino  frudtuofillimus 
fuce  converfionis  -  -  obtentu 
Proficifcimur  ad  locum 
a  facie  Abfalon 

quod  ille  reverteretur  « 

quia  non  derelinquam  te 
Suggerite  quaefo  Domino  Archiepifcopo. 
cum  proximo  cseduntur 
ferrum  demanubrio  fecuris  evadat. 
Sane  non  eft  admonito  accepta 
patet  ex  verbis  Elise 
Illud  verbis  affero  confidenter 
non  enim  poffum  eumnon  diligere    -  ' 

in  fuis  benedi&ionibus 

Ep.  XXV.  tempeftivus  exeas 

Ignis  devorabit  corpora  eorum 

nam  genus  hoc  hominum ,  quod  dicunt  - 

ut  ad  opus  Epifcopi 
&  de  faucibus  iilius  extrahet 
de  optimis  gregibusAmalec 
benedicta  depravant 
verba  Sapienti&  talibus  comminantis  - 
utinam  ab  hominibus  hujus  modi 
Ep.XXVI.  intercifa  fuppleat  affe&io. 
Cumque  civiiis  poffefHo 
quse  vehementer  amata  citius  & 
praemature  deferui. 

meque  prsevarieatorem  -   -  conftitue-  - 

rem 
lepidaque  orationis  urbanitate 
fufpendat  a  fpiritualibus 
notabili  venalitate  vilefcit 
jura  omnia  intervertit 
quam  finum  inexplebilis  avaritiae       * 
fcientias  fibi  a  Domino. 
Ep.XXVU.  Deceffit  paftor  ammarum 


MSt.  Petr.  Hamb. 

reconci!ietur,fed  patris  fui. 

ac  Domino  veftro  fru&uofiffimus 

fuae  converfationis  -  -  obtentu. 

Proficifcamur  ad  locum. 

a  facie  Abfalon  fugientem. 

quod  illic  reverteretur 

quia  non  derelinquet  te. 

Suggerite  quaHb  Archiepifcopo. 

in  proximo  caeduntur. 

ferrum  de  manubrio  fecuris  cadat. 

Sane  non  eft  admonitio  accepta. 

patet  exverbis  Yfaise. 

lllud  verbum  afTero  confidenter. 

Quid  autem  ?  Quomodo  enim  non 

poffum  eum  diligere. 

in  fuis  dile&ionibus  &  benedi&io- 

nibus. 
Ep.XIV.  tempeftive  exeas. 
Ignis  devorabit  corpora  alias  taber- 

nacula  eorum. 
nam  genus  eft  hominum  ,  quod  di- 

citur. 
utadopes  vel  opus  Epifcopi. 
&  de  ventre  illius  extrahet. 
de  optimis  Amalec. 
bene  di£ta  deturpant. 
verba  Sapientias  talia  comminantis. 
utinam  ab  hominibus  hujusmundi. 
Ep.XV.  intercifa  fupplet  afFe&io. 
Cumque  civilis  affe&io. 
quce   vehementer  &  prsemature  de 

ferui. 
me  prarvaricatorem  -    -   conftitue- 

runt. 
limpidique  orationis  urbanitate 
fufpendat  in  fpirituahbus. 
vocabuli  venalitate  vilefcit. 
jura  omnia  pervertit. 
quam  numerus  inexplebilis  avaritiae. 
fcientiae  fibi  fponte  a  Domino. 
Ep.  XVI.  Receffit  paftor  animarum. 

portus 


t.Cap.  ftebenbe  SWage* 


*WtSt.Petri2\frcfre* 


43* 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
portus  mortis,&  porta  vitas 
in  abyflum  claritatis  xternas 
mors  fecuii  fcilicet,  anus  improba 
libera  evolavit  in  coelum 
Doctor ,  vitas  fpeculum ,  pcenitentiae 

forma ,  &  fan&itatis  exemplum 
infuderat  ei  abundanter  fpiritum 
oculus  cseci ,  pes  claudi 
Vicarius  Chrifti,  ChriftufrDomini 

De  iftt)  poflumus  fiducialjfer  dicere 
quse  non  tranfit ,  nec  definit.  vitam. 

A  tenerioribus 
a  corpore  peregrinans  anhelabat. 
qui  fit  fuper  multitudinem  hanc 
Convertuntur  hodie  clauftra  in 

caftra  <5c  fora. 
turbatores  Ecclefiafticae  pacis ,  6c 
Ep.  XXVIII.  Noluit  eam  -  -  cenferi 
•flu&us  periculofius  seftuaret 
propofitum  interverterent  caftitatis 
noftra  praeconia  mendicatis 
fama  latiflime  promulgavit 

Ad  noftras  -  -  prefliiras  revertimur 
Francia  tota  conjuraverit  -     - 

ope  6c  confilio  fulciatur 
unitatem  refpiciatis ,  veftrum  eft 
a vertere ,  quod  timemus ,  veftrum 
quceremus.     Andeliacum  ergo,  & 
cum  de  difcretione  6c  confilio  veftro 
ab  incurfibus ,  bellicis  Iiberare 
cumque  Andeliacum  nobis 
Ep.  XXIX.  apud  Vveralingef order 

lateque  folet  odorem  fvavitatis       * 
anteceffores  exercebant  in  Scithi  ? 
certatum  eft  pia  contentione 
annonae  ftipendium  duplicaflet 
hofpitales  invicem  fia,e  murmw- 
jtatione 


MSt.  Petr.  Hamb. 
porta  mortis,  porta  vitse. 
in.  abyflum  caritatis  aeternse. 
mors  fcilicet,anus  improba. 
libere  evolavit  in  ccelum. 
Do&or  vitas ,  fpeculura  pcenitentice, 

Sc  fanctitatis  exernplum. 
infuderat  ei  fpiritum. 
oculus  cceci ,  linqua  muti ,  pes  claudi. 
Vicarius  Chrifti ,  immo  Chriftus  Do- 

mini. 
De  ifto  pofTumus  dicere. 
quae  nec  tranfit ,  nec  definit.  Vitam 

a  tenerioribus. 
a  corpore  peregrinus  anhelabat. 
qui  fciat  regere  hanc  multitudinem. 
Convertuntur  clauftra  in  fora. 

turbatores  Ecclefise ,  pacis  6V. 
Ep.  XVIII.  Noluiteam  -  -  cenfere. 
flu&us  periculofos  ceftuaret. 
interverterent  caftitatis. 
veftra  praeconia  manducatis. 
fame  celebrem  latiflime  promulga- 

vit. 
Ad  noftras  -  -  prefluras  revertantur. 
Francia  tota  juraverit. 
ope  &  auxilio  fuiciatur. 
unitatem >  veftrum. 

qusereremus ,  an  deliciumFErgo  6c 
cum  difcretione  &  auxilio  veftro 
ab  incurfibus  bellicis  liberase. 
Cumque  Andelicium  nobis. 
Ep.XXII.  apud  Wallegefort. 
Jateque  folebat  odorem  fvavitatis. 
anteceffores  exercebant. 
certatum  eftpiaconverfatione. 
annonas  difpendium  duplicaflet. 
hofpitales  invicem  fin«  remunera- 
tione* 


Ex 


440 


Ut£it»fre«  imfc  nacfcricfcteit 


$.Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 


Exquo  enirntempore  -  tepere  ccepit. 
11  oitium  meum  viatori  non  patuit 

nec  a  veftrse  Domus  dehoneftatione    - 


Ep.XXX. 

Ep.  XXXI.  Qui  miferiam  - 


non  computet, 


magifter  quandoque  prcdixerat 
tuncfortior  fum  ckpotens, 
Job  -    -  amiftione  mulclatus 


MSt.  Petr.Hamb. 
Ex  quo  enim  -  -  torpere  ccepit. 
fi  hofpitium  meum  viatori  non  pa- 

tuit. 
nec  ad  veftram   domus   dehonefta- 

tionem. 

Deefi. 

Ep.  XXVIII.  Quismiferiam  -  -  non 

computet? 
magifter  quandoque  ei  praedixerat. 
tunc  fbrtior  fum. 
Job*-    •  amiflione  ulceratus. 
Quod  impatientia  fupplicium  reputat,hu-Quod  impatiens  fuppliciumreputat, 

mihter  patienti  -  -  cedit.  viro  patfenti  -  -  cedit. 

ut  affligens  me  dolore  non  parcat.  ut  affligens  me  dolori  non  parcat. 

Abacuc  etiam  in  cantico  fuo  cecinit  -  Abacuc  etiam  incantico  fuofucc.init 
quem  ad  deformationem  -  -  congreffit  -  quem  ad  reformationem  -  congeffrt 
inter  delicias  &  dolores  iram  inter  delicias  &  dolores,inter  iram 

&  mifcricordiam  fapientes  in  flagellis  -  &  mifericordiam  circumfpe&e  dif- 

cernit.       In  voce  enim  laudis  8c 
confeffionis  exfultent  propter  ju- 
dicia  Domini,  cujus  mifericordiam 
fpecialiter  in  flagellis  agnofeunt. 
reddet  requiem. 
Saneinlabore  -  -  non  fiagellentur. 


agnofcunt. 


reddet  fru&um  pacatiflimum. 
Sane,qui  in  labore  -  -  non  flagellan-  - 

tur,  cum  dsemonibus  flageilabuntur 
Patior  quidem  pro  iniquitatibus 
Utinam  -  -  datum  effet  pro  juftitia    - 

pati 
fed,fi  bene  facientes  fuftine;is 
Illi  pro  juftitia  torquebantur 
nec  deficiat  -  -  &  tempeftate% 

Ep.  XXXII.  Amicitias  -  contraximus. 

H.  latronem  prsefentium  -  -  Vale. 

Ep.  XXXIII.  de  erroris  invio  -  te  reducafc 

nec  incepti  operis  metiris  exitum. 
Nonbarbaras  -  nationes.fed  -  dome-  ■ 

fticos 
Si  pietas  -  -  gloriofius  aflereres 


Patior  quidem  cum  iniquitatibus. 
Utinam  -  -  datum  eflet  propterju- 

ftitiam  pati. 
fed  bene  Facientes  fuftineatis. 
Iiii  propter  juftitiam  torquebantur. 
nec  deficiat  -  -  in  tempeftate 

Ep.  XIX.  Amicitiam  contraximus. 

Defunt. 

Ep.  XIX.  de  errore  nimio  -  te  redu- 

cat. 
nec  incepti  metiris  exitum. 
Non  barbaras  -  acies,  fed  -  dome- 

fticas. 
Si  pietas  -  -  gloriofius  accederes. 

fola 


i.  Cap.  ftebenbe  Q5et?(a0e.        **n  St  Petri  Sftrcfce. 


44i 


Bibl.Patr.  Lugd. 
fola  benigna  &  efFufa  liberaiitate 
nunc  ex  omni  parte  -  -  demuniunt     - 
nebis  astate  prove&ior  ,  quod  amittis 

impubes 
nec  erit  tunc  locus  poenitendi 
qui  das  animum  moriendi.  Valete. 
Ep.XXXlV.  ut  ad  vos  -  -  veriirem. 

&  circumveniens  meum  -  -  revocavit 
Exfpectavi  -  -  &multiplex  interim    - 
cumBritonibus  prasftolor  Arcturum    - 
cur  fcilicet  tanta  promiferit 
vir  gloriofus ,  &  promifla. 
&  quos  mihi  potiflime  necefTarios.     - 
"•    mors  avara  -  -  deprsedata  eft 
Ep.  XXXV.  Deus ,  quse  inter  .  .  .  animavit  - 

Generationem  ejus, inquit 
nullus  uberior  in  muneribus 
&  difcrimine  maximo  parturit 
lapfus  virginum  -  -  non  meretur 
Ep.  XXXVI.  cuftodias  vas  tuum 

Cum  effes  nuptiis  mortalium  deftinata 

ut  fuam  ei  ofFerant  caftitatem. 

Eas  enim  fponfalitio  amore  -  -  fcede- 
rat 

Adducentur,  inquit  ,  virgines  -" 

humilem  &manfuetum&trementem 
ad  verba  mea 

Spes  fru&uum  -  -  hujus  vitse. 
Ep.  XXXVII. 
Ep.XXXVHL  Dileaiflimo  Domino 

Rom.Ecdefioe  Presbytero  Cardinali    - 

Scio  >  quia  fpiritualis  homo 

Ego,  quos  amo,arguo  &  caftigo 

ut  in  Ecclefia  Patriarchali  ♦  - 

&  labia  confecrata 

in  caftris  monafticse  religionis 

&  amaritudine  plenum  eft 

ei  notam  avaritice  inurentes 
I.Cljeils  $ter2$att&* 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
fola  dimifta  &  efFufa  iiberalitate. 
ex  omni  parte  diminuunt. 
flebis  aetateprove&ior,  quod  com« 

mittis  impubes. 
nec  erit  tunc  locus  plenitudinis. 
qui  das  animum  mbriendi. 
Ep.XXVI.  ut  ad  vos  de  Matre  -  - 

venirem. 
meum  -  -  revocavit. 
Exfpe&avi  -  -  interim. 
cum  Britonibus  przeftolor  Artufum 
cur  fcilicet  tanta  promiflt. 
virgloriofiflimus,&  promifta. 
&  quos  neceflarios. 
mors  amara  -  -  deprsedata  eft. 
Ep.  XXIII*  Deus ,  qui  inter  -  -  ani- 

mavit. 
Generofitatem  ejus,inquit. 
nullus  uberior  etiam  in  muneribus» 
6c  difcrimine  parturit. 
lapfus  virginitatis  -  -  non  meretur. 
Ep.XXIV.  cuftodiftivastuum. 
Cum  efles  nuptiis  mortalium  defti- 

tuta. 
qux  fuam  eiofFerant  caftitatem. 

-  Eas  enim  fponfalitio  amoris  -  -  foe- 
derat. 

Adducuntur  Regi ,  inquit ,  virgines. 

-  humilem&trementem  ad  verbum. 

Dejunt. 

Ep.LXX. 

Ep.  XXXI.  Diledo  Domino. 
■    Rom.  Ecclefise  Cardinali. 

Video ,  quia  fpiritualis  homo. 

Ego ,  quos  amo ,  corrigo  &  caftigo.1 

ut  in  Ecclefia  Parochiali. 

&  labia  Evangelio  cbnfecrata* 

in  caftro  monafticas  religionis. 

&  amaritudine  plenum  eft&  dolo^ 

ei  notam  avaritise  imponentes. 
Xtt  Non 


44* 


Urfrmbett  unb  nacbricbteit 


3.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Non  enim>  qui  fe  ipfum  -  -  commen- 

dat. 
Doleo ,  doleo ,  &  ex  quo  pofuiftis 
Veftras  autem  intererit  fan&itatis 
promovere  velitis.     Valete. 
Ep.XXXlX.  abfcindo.  Illud  aoveritis 


fed  fifemel  evafero 
Ep.  XL.  detra&ionem  illicite  relaxatis. 

Domino  Regi  detrahere 

Nam  cum  detra&ionum  injurias 

Joannes  Apoftolus  -  -  invicem  habeant 

6c  au£toribus  fuis  convertuntur 

non  tacens ;  Indignatio ,  inquit  ,  Regis  - 

Regi  -  -  reverentia  debeatur 
nec  habeatis  fpiritum  in  naribus 
ut  fe  inlibertatem  -  -  nonrelaxet.    - 
Sic  &  in  lege  Domini 
Bp.XLI.Cucurri  -  -  ha&enus  in  incertum.  - 

ubi,  &qua  die  inveniri  poffitis. 
diuque  ac  fceliciter  vivat  &  regnet 
3Ep.  XLIL  Elegit  te  Cameracenfis 

pnecipuam  appetis  voluptatem 

&  difciplinje  ejus  diligenter  inquireres  - 

Tuas  damnationisfententiajam 

Tui  opinionem  nominjs  -  -  gravat    - 

Non  docet  ordinem  profeffionis  tuae  in  - 

Vide ,  quid  Propheta  talibus 
&  vita  aeternatur  inmortem. 
Gladium  materialem  -  poteftatem.     - 
ad  vindi&am  malefa&orum ,  kudem    - 
Quia  omnis  qui  accipit  gladium 
M  ipfius  fa&us  eft  in.teife&or;       • 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
Defunt. 

Doleo,  &  ex  quopofuiftis 
Veftra  autem  intereritfan&itati. 
promovere  velitis. 
Ep.  XXVII.  abfcindo.   Refero  vobis 

grates,  quia  fervientes  veftri  me 

promiferunt  ignorare ,  quid  in  ve- 

ftris  promptuariis  haberetur.  Hlud 

noveritis. 
fed  fi  femel  Scyllam  evafero. 
Ep.  LI.  detra&ionem  nimis  illicitd  re- 

laxatis. 
Domino  Regi  detrahere  prsefumitis. 
Nunc  cum  detra&ionum  injurias. 
-  Defunt. 

&  acloribus  fuis  convertuntur 
non   cauferis  ;  Indignatio ,  inquit, 

Principis. 
Regi  -  -  reverentia  debetur. 
ne  habeatis  fpiritum  innaribus. 
ut  fe  in  libertatem  -  -  non  exerceat. 
Sed  in  lege  Domini. 
Ep.  LXXI.  Cucurri  -  -  ha&enus  in 

interitum. 
ubi  fitis. 

diuque  ac  feliciter  regnet. 
Ep.  LXXII.  Elegit  te  fibi  Carnera* 

cenfis. 
praecipuam  appetitis  voluntatem 
&  difciplinae  ejus  inquirens 
In  tuse  damnationis  fententia  jam 
Tui  opinionem  nominis  -  -  gravas. 
Non  decet  ordinem  profeffionis  tu», 

te  in 
Vide ,  quid  Propheta  in  talibus 
quorum  vita  aeternatur  inmortem 
Defunt. 

ad  vindi&am  maleficorum,  ad  laudem 
Quia  omnis ,  qui  acceperit  gladium. 
fui  ipfius  fac~tus  eft  interemtor. 

qui 


2.Cap.  fte&enbe  SBepfage. 


Wrt  St  Petri  $iv<be. 


44* 


Bibl.  Patrum  Lugd. 
qui  etiam  poftea  interemptus  eft 
qui  B.  Joannem  Evangeliftam 
Aurelius  etiam  Antoninus 
Marcus  Antonius ,  Alexander 
Quintillus ,  Aurelianus , 
Quia  ficut  Poeta  -  -  morte  tyrartni. 
Antoninus  etiam  Pius ,  &  Antoninus    - 

Philofophus 
permane  -  -  ^iimittasque  laicis 
magnis  populis  nuper  praeeffet 
exitus  ejus  vitse  infselices  habebit 
Dedit  -  •  in  eis  fignificationem  -  -  a 

facie  arcus. 
qui  jecit  avaritiam  ex  calumnia,  dum    - 

rapinac 
quod  tibi  foli  ufurpas 
ne  te  reprobaverit  Dominus 
Refipifcas  igitur  6c  iram  Domini 
per  Abbatem  Clarimarifci  nuper  tibi  - 

porrexeram, 
Dominus  auferat  -  -  mandatorum     - 
tuorum 
Ep.XLIII. 

Ep.  XLIV.  confilii  &  prudentise  approbatas  - 
quod  a  me  -  ■  conlilium  poftulatis    - 
in  arduis  rebus  minorum  explorare 
&  ideo  pacem  eligitis  &  quietem 
$ane  -  -  non  inveniretis  requiem 
ut  reponatur  in  horreo 
legitima  refignationis  occafio 
Ecclefiafticos  honores  olfacere 
&  ad  hunc  honorem ,  qui 
vos  minus  canonicum  habuifie 
ad  Eeterna^  falutis  brauium  in  vanum  fe  ■ 

fatigat 
Sandta-cogitatio  fa&a  de  Epifcopatus  • 

ceflione, 
obtentu  fuuTe  vel  inmodico  vulnera-  - 

tam 
obfervat  etiam  -  calcaneum  veftrum,  • 
6c  .  .  .  vos  expe&at 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
qui  etiam  interemtus  eft 
qui  Joannem  Evangeliftam, 
Aurelius  &  Antoninus. 
Marcus  Aurelius,  Alexander. 
Quintillus  i  Valerius  Aurelius. 
Defunt. 
Antoninus  etiamPius 

permane  -  -  -  dimitte  laicis 
magnis  populis  prreeffet. 
exitus  hujus  vitse  infelices  habebik 
Dedit  -  -  metus  fignificationem  -  - 

a  facie  ejus. 
qui  rapince. 

quod  tibi  folum  ufurpas 
ne  te  refpuerit  Dominus. 
Refpicias  igitur  &  iramDomini 
per  Abbatem  nuper  tibi  porrexerara 

literas , 
Dominus  auferat  -    -  mandatorum 

fuorum. 
Deefl. 

Ep.  LXXIII.  confilii  &  prudentiar. 
quodame  -  -  confilium  poftulaftis 
in  ar&is  rebus  minoribus  explorare. 
&  ideo  pacem  diligitis  &  quietem. 
Sane  -  -  non  invenietis  requiem. 
ut  reponatur  inhorreum. 
legitima  refignationis  caufa. 
Ecclefiafticos  honores  aftedrare. 
&  adhuc  honorem,qui 
vos  minus  canonicum  fuifte 
in  vanum  fe  fatigat 

San&a  -  cogitatio ,  fa&a  Epifcopa- 

tus  ceflione, 
obtentu  in  modico  vulneratam. 


obfervat  - 
fpe&at. 


calcaneum,&  -  -  ex- 


ne 


444 


Uttimbat  imb  CTacfcricbtcn 


;.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
ne  vos  lu&ator  -  -  inveniat  oneratum 

licet  decrepitum  &  infirmum.  Vale.     - 
Ep.XLV.  damnatisR.Bathonienfem 
&  fors  illius  inter  ele&os. 
Nota  in  Chrifto  hujus  leprae  veftigia   - 

quse  -  -  a  patre  in  filios  derivatur 
Non  eft  -  -  hic  homo  a  Deo 
6c  in  cute  leprofa  fit  munditia  cordis  - 
Si  ergo  Bathonienfiseleclus 
debeat  imputari  ad  crimen. 
Res  eft  plena  -  -  mantica  tergo. 
qui  fcrutatur  Hierufalem 
Deus  euim  -  -  &  vocabit  terram. 
In  agroDomini  lilia-  -Domini  granum 
Non  eft  noftrumaliquemjudicare 
Confulo  igitur  -  -  non  pertinentibus  - 
Ep.  XLVI.  fanitatem ,  vitam  pro  morte. 

animas  -  -  -  in  morteconclufi  funt    - 
me  &  magiftrum  Rogerium  Norman- 

num 
omnia  te  adverfum  fpe£tantia 
Contraxit  ab  aere  fuo  Sicilia 
&veneni  diftemperatio  frequens 
Quis  qucefo  ibi  fecurtfs  in  habitat 
porta  inferi,  de  qua.  dictum  eft 
nativi  aeris  Anglici 
abominata  eft  anima  veftra 
apud  nos  falutaris  eft  &  acceptus 
totus  vi&us  vefter 
qui  femper  in  caufam  morbi 
lllud  -  adjicio ,  quod  aflidue  Iegitur     - 
quod  omnes  -  fint  generaliter  infide- 

tes 
in  fpiritu  mifericordiae  &  manfuetudinis 
&  adhuc  per  fpeciem  diaetse  unius 
In  omnem  terram  -  -  revertor  ad  pro- 

pofitum. 
Sed  ad  vos,amantiffime  Pater 


MSt.  Petrinum  Hamb. 
-  ne  vos  lu&ator  -  -  fubjiciat  onera- 
tum. 
licet  decrepitum  &infirmum. 
Ep.LII.  damnatis  Rothomagenfem. 
&  fors  illius  inter  ele&os  Dei  eft. 
Nota  funt  hujus  lepra  inChriftove- 

ftigia 
quae  -  -  a  patre  in  filios  derivantur. 
Non  eft  -  -  hic  homo  aDeomifTus. 
&  in  cute  leprofa  fit  munditia  carnis. 
Si  ergoRothomagenfis  ele£tus. 
debeat  imputari  adculpam. 
Defunt. 

qui  explorat  Hierufalem. 
Deus  enim  -  -  &movebit  terram. 

*  In  agro  Domini  granum. 

Non  eft  veftrum  aliquem  judicare. 

Defunt. 

Ep.  LHI.fanitatem,  prp  peregrina- 

tione  patriam ,  vitam  pro  morte 
animse  -  -  -  in  morte  conclufae  funt 
"  me  &  magiftrum. 

omnia  introrfum  fpe£rantia 

Contraxit  ab  ore  fuo  Sicilia. 

"  &  veneni  intentatio  frequens. 

*  Quis  quxfo  ibi  fecurus  inhabitet. 
porta  inferi. 

nativi  aeris  noftri  Anglici 

abominata  eft  anima  mea. 

apud  nos  falutaris  eft. 

totus  cibus  vefter  vel  vi&us 

qui  femper  eft  in  caufam  morbi 

Illud  -  dubium  aflidue  legis. 
"  apud  omnes  -  fint  naturaliter  infi- 

deles. 
"  in  fpiritu  mifericordia?. 

&  adhuc  per  fpacium  dia?t£  unius. 
"  Defunt  h&c  omnia. 

Ad  vos  itaque,  amantiffime  Pater. 

Foveat 


a.'Cap.f?e&ent>eS3epfa$e. 


WttSt.  Petri&frc&e. 


44f 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Foveat  Angiia  me  jam  fenem 
vos  movere  debuerant  diuturnitas. 
amor  patrice  .  «  conditio  nutriturse    • 

Et  nifi  gratiam  refpueritis 
velitis  apponi  Patribus  veftris 
Ep.  XLVII.  Brebantinorum  fadus  es 

ut  perderes  devotiflimam  tibi  gentem 
fervientem.  Tibietiam  nonfibi  vivit 
Ubi  eft  interceffio  .  .  obligafti 
inter  Romanos  Principes  primus  f uit 

patre  vivente  &  confentiente 

fe  regni  officium  non  debere 

renuit  dicens  minor  Decius 

adeo  ignominofa  fervitute 

&  opprobrio  terminavit 

&  in  fauftis  damnata  eventibus 

Porro  mihi  videtur  denegare  fllius 

communius  opprobrium  convertetur  - 

humilitate  fibiexhibitamanfuefcit 
qui  ad  hoc  tibi  vivit 
&  fucceffor  in  regno. 
violentiis  &  peccatis  non  poffet 
Utinam  fcires  .  .  venerari  parentes     ■ 
Ep.XLVIII,  de  variis  laboribus  afpiraret 

Petri  quippe  navicula  _*• 

ftatuit  procellam  in  auram 
Effufa  enim  contenttone  * 

efferaca  rabie  defaeviret 
decrudefcit  in  eo  faeveritas 
.  fed  hodie  erecla  in  fuperbiam 
Oclavianus  ille  auctor  fchifmatis 
congregaverat  opes  cVdivitias 
ut  quietem  Ecclefiae  perturbaret 

Suis-Iargitionibus  itainfafcinaverat 
juxta  verbum  Jeremias  Prophetae 
Ere&us  fuerat  O&avianus 


MSt.  Petr.  Hamb. 
Foveat  Anglia  me  fenem.    • 
vos  movere  debent  diuturnitas. 
amor  etiam  patrias  -    -   &  conditio 

nutriturae. 
Et  nifi  gratiam  refpuatis. 
velitis  apponere  Patribus  veftris. 
Ep.LXVIII.Brabanzonumfa£tus  es 
ut  deftruas  devotiffimam  tibi  gentem 
fervientem  tibi ,  &  non  fibi  vivit. 
Defunt. 
inter  Romanos  Imperatores  primus 

fuit. 
patre  vivente. 

fe  Regis  officium  non  debere. 
renuit  dicens  juvenis  Decius. 
adeo  ignominiofa  fenectute. 
&  opprobrio  confummavit. 
&  infmitis  damnata  eventibus. 
Porro  mihi  videtur  degenerare  filius. 
ignominiofius  opprobrium  conver- 

tetur. 
humilitate  vincit  &vincitur. 
qui  adhuc  tibi  vivit. 
&  fucceffor  in  regno  es. 
violentiis  &  petentiis  non  pofTet. 
Defunt. 
Ep.  LXIX.  de  diverfis  Iaboribus  afpi- 

raret. 
Petri  quidem  navicula 
ftatuit  proceilam  ejus  in  auram. 
Effufa  enim  contritione. 
efframata  rabie  defseviret. 
decrefcit  in  eo  feveritas. 
fed  hodie  erefta  eft  in  fuperbiam. 
O&avianus  ille  amator  fchifmatis 
congregavit  opes  &  divitias. 
ut  quietem  fandtae  Ecclefize  pertur- 

baret. 
Suis  -  operibus  ita  infatuaverat. 
juxta  verbumjo. 
Ere&us  fuit  O&avianus 
3  .  Sata- 


44$ 


Uxtunbm  unfc  Hacfcricfctert 


;.Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Satanam  expulit  .  .  eft.  Poft  hunc 
Poft  ipfum  elatus  eft 
.Elevatum  vero  tertio ,  tandem  totum  ■ 
quod  de  ipfo,&  confimilibus  prtedixerat 
Adbuc  recolo  -  -  de  csetero  non  re- 

furgat 
quando  filium  fuperbi£e,&idoIum 
tranfierunt  Dominum  Bernardum     . 

-  Epifcopum  Hoftienfem?  Refpuerunt 
notare  hic  poffumusproblemajoathan 
qux  totum  orbem  tumultuofe  concuffit 

ut  me  probetis  per  experientiam  ve- 

ftrum 
quam  mifericorditer  me  ab  exilio 
Ep.  XLIX.  Exitus  aquarum  deducunt. 

efTet  tcedium  omnis  operatio  -  omnis 

vita 
quorum  frater  &  concanonicus. 
judicibus  noftris  infames  literas 
jactitat  fe  fuifle  primogenitum 
unde  poffet  effe  notabilis  pater  meus  - 
nobilitatis  tamen  titulos 

in  Ecclefia  Beatce  Virginis  Carnotenfis 
confufionem  meam  &  reverentiam  - 
-  -  meam.  Avertantur 
proprii  corporis  .  .  malum  ?  quia 
avertere.  Sed  .  .  .  pro  Rachele  data  ■ 
Ep.L.  quare  G.  camerario  Abbatis  Cadomen- 
lis ,  qui  in  multa 
fed  quod  hoc  fecit  provocatus     - 
&  ob  tutelam  proprii  corporis 
ovis  tamen  longe  ab  oftio. 

Capra  vero ,  quce  pacifica  hoftia  eft,in 
poenitentiam  fortiterabfterferunt 
Chriftus  .  .  .  priusdignatusapparere 

PoeU  Theologus  Profper  dicens    - 


MSt.  Petr.  Hamb. 
Satanam  poft  hunc 
Poft  ipfum  etiam  elatus  eft 
-    Tandem  totum. 

-  quod  de  ipfo  prcedixerat. 

-  Defunt  h<ec  omrita. 

quando  filium  &  idolum 
transfigerunt  Deum,refpuerun£ 

-  notare  hic  pofTumus  Joachim 

-  quce  totum  orbem  malitiofe  concus- 
fit. 

fPut  me  probetis  veftrum. 

quam  mifericorditer  ab  exilio. 
Ep.LXXlV.   Exitus    aquarum  de- 
duxerunt. 

-  efTet  tsedium  omnis  vita. 

quorum  frater  &  canonicus. 
judicibus  meis  infames  literas. 
jadlitat  fe  fuiffe  progenitum. 
unde  poflet  effe  nobilis  pater  meus. 
nobilitatis  tamen  &  generolitatis  ti- 

tulos 
in  Ecclefia  beatce  Virginis 
&  confufionem  meam.  Avertantur. 

proprii,quia 

avertere.     Sed  data. 

Ep.  LXXV.  quare  Greg.  qui  in  multa 

fed  hoc  fecit  provocatus 

&  ad  tutelam  proprii  corporis. 

©vis  tamen  in  lege  domini  longe  ab 

oftio. 
Capra  vero  in 

poenitentiam  fortiter  extorferunt. 
Chriftus  .  .  .  prius  dignatus  eft  ap- 

parere. 
Poeta  Theologus  dicens. 

prse- 


2.Cap.fiebettfoeQ$epfa$)e. 


tWlSt.PetrilRJK&e. 


447 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
prsefatum  G.  Camerarium  aliquid 
vicarius.  Ex  dile&ione  proxitni 
odium  .  .  adverfumG. 
Ep.  LI.  erudiendos  mihi  mitteretis 

debitum  .  .  .  annuum  folveretis 
fkutjudxa  Mefliam. 
tamdiu  animum  meum  torfit 
Hoc  malo  nunc  fentio,cui  charta 

quia  vibium  Pythagoricse  litterse 
ideo  magicis  expediret  eos  corripi 


MSt.  Petr.  Hamb. 
pnefatum  G.  aliquid. 
vicarius ,  &  dile&ione  proximi 
odium  .  .  adverfuspraefatumG. 
Ep.  LXXVI.  erudiendos  mittentes. 
debitum  .  .  .  annum  folventes 
ficut  Judxi  Mefliam. 
tam  diu  animam  meam  torfit 
Hoc  malum  nunc  fentio,   nec  cui 

charta 
quia  annum  Pythagoricae  litera; 
ideo  magis  expediret  eos  corripi. 


eo  quod  filios  fuos.  minime  correxiflet  -  eo  quod  fillosipfosminime  correxif- 


Perniciofaeft  .  .  blandamajorSmper. 

miflio 
Ideo  dicit  Sapiens :  Filias 
Laedetur ,  quafi  vinea  inprimo  flori 
qui  puerosinxtate  tenera. 
ut  fubjiciam  ante  faciem  ejus  gentes 


.  blanda  majorum 


Perniciofa  eft 

remiflio. 
Jam  dicit  Sapiens :  Filia?. 
Quafi  vinea  in  primo  flore. 
qui  viros  in  aetate  tenera 
ut  fubjiciam  gentes. 


<\ux  cum  iilius  caput  -  pienum  mififfet  -  qux  tandem  illius  caput  *  .  plenuga 

mifit. 
Apprehendite,inquit  Propheta,  difci-  -  Apprehendite ,  inquit ,  difciplinam. 
plinam 


Adonibezec ,  qui  eos  infeftabat 
praefcindere  primitias  a&ionum 
parvulos  fuos,  fcilicet  Babylonis 
ab  adolefcentia  fua  in  malum 
evelluntur,  antequam  coalefcant 
Ep.  LIl  cumque  jam  expofuiflemus  vela 

Mirabiles  erant  elationes  maris 

&  dereli£ta  fede,navem-commifit 

Univerfa  patiebantur  fpiritum 

nox  horroris  &  mortis. 

Tota  no&e  .  .  fuimus  in  corde  maris. 

in  portum  voluntatis  noftras 
Dominus  Rex  in  Guafconiam  tendit    - 
ruftici  noftri  Magifter  G.  &  Archidia- 
conus 
Ep.LIIl. 


Adonibezec ,  &  qui  eos  infeftabat, 
abfcindere  primitiasa&ionum. 
parvulos  fuos,id  eft,  Babylonis. 
ad  adolefcentia  fua  ad  malum. 
evelluntur ,  antequam  evalefcant. 
Ep.  LXXVII.  cumque  jam    expo- 

fuiflem  vela. 
Mirabiles  erant  exaltationes  maris 
&  dereli£U,fe&navem-  commifit. 
Univerfi  patiebantur  fpiritum. 
nox  erroris  otmortis 
Tota  nofte  -    -  ftetimus  in  corde 

maris 
m  portum  vohiptatis  noftrae 
Dominus  Rex  intendit. 
ruftici  veftri  M.  G.  Arcbidiaconus. 


Deeft< 


Ep.LIV. 


44* 


tlxtunbm  uttb  Hacfcricfcfetf 


5.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Ep.LlV.  &  caufatur  Adelitia  neptis  veftra    - 

prsefata  Adelitia  -  -  difcretionis  evaferit- 
monachum  -  -  facitpropria  profeflio, 

vel  paterna 
quia  non  eft  -  -  fed  quafi  emancipata  - 
fi  matrimonium  carnaie  gaudet  libertate  ■ 

quod  fponfus  exhiberi  defiderat  men-   - 

tem 
Nam  in  Genefi  legitis 
prseter  liberam  arbitrii  benevolentiam  - 
li  millies  clauderetur  in  clauftris 
vereorque ,  ne  vobis  adeptet  aliquis    - 
facitis  eum  duplo  gehennse  filium 
jugum.  religionis  abhorret, 
quid  -  poft  gratiam  Dei  poflit  -  facun-  - 
dia 
Ep.LV.  &obhvifcere  populum  tuum 

Gratia  fuper  gratiam  mulier  fan&a 
dicit  Dominus  eunuchus :  Dabo  eis  in  - 

domo 
Maledicl:us,qui  non  -  -  fuper  terram  - 
Paulus  confilium  de  virginitate  dedit    - 
hujus  vitae  fallaces  divitias  &  opes      •  - 
&  angelicas  puritatis  fociam  conferva-  - 

bit 
Gloria  enim  virginum  eft  in  fimbriis    - 

&  aeternse  -  divitiae  temporales  accre-  - 
fcunt 
Ep-.LVl.Jam  invos  ipfe  Dommus  Papa,  &   - 
Legimus,quia  NicolausPapa  fufpenfionis 
quia  venaticam  artem  exercebat. 
licet  ille  excu(abilior  efiet 
Athenienfes,fingentes  fub  quodam     - 
ad  illicitos  &  infames  amplexus 
qui  exercuerit  artem  venaticam 
Ecce  ego  mitto  venatores ,  & 
&  eruditione  populi  compenfare        - 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
Ep.  LXXVHI.  &  caufatur  A.  neptis 

veftra. 
praefataA.  -  -  difcretionis  venerit 
monachum  -  -  facitpropria  profes- 

fio,non  paterna. 
quia  non  eft  -  -  &  quafiemancipata. 
■  fi  matrimonium  carnafe  gaudeat  li- 

bertate. 
quod  fponfus  fibi  exhiberi  defiderat 

mentem. 
Nam  inGenefi  legitur 
prseter  liberi  arbitrii  benevolentiam. 
il  ad  mille  clauderetur  in  clauftris. 
vereor,ne  vobis  adeptet  aliquis 
faciatis  eum  duplo  gehennse  filium. 
jugum  religionis  exhorret 
quid  -  gratia  Dei  poflit  -  facundia. 

Ep.LXXIX.  <5c  oblivifcere  poten- 

tiam  tuam. 
Gloria  fuper  gioriam  mulier  fancla. 
dicitDominus  eunuchis:Dabovobis 

in  domo. 
MaledicTus ,  qui  &c. 
Paulus  confilium  devirginibus  dedit. 
hujus  vitas  fallaces  delicias  &  opes. 
ad  angelicse  puritatis  folatium  con- 

fervabit. 
Gloria  enim  virginum  eft  in  fimbriis 

aureis. 
&  seternae  -  divitia:  pro  temporali- 

bus  accrefcunt. 
Ep.LXV.  Jam  invos  ipfe  &. 
-Legimus,quia  Papa  fulpenfionis. 
quia  venaticam  vitam  exercebat. 
Jicet  iple  excufabilis  efiet. 
Athenienfes ,  furgentes  fub  quodam. 
ad  illicitos  amplexus. 
qui  exercuerit  venationem. 
Ecce  ego  mitto  venatores  meos ,  & 
in  eruditionem  populi  compenfare. 

Nove- 


i.  Cap.fte6ent)eQ3etrta#e. 


D0ttSt.Petri2&irct)C. 


449 


Bibl.  Patr.  Lugd. 


Noveritis  autem  -  -  Bene  valeatis. 
Ep.LVII.necvinceret  fanguis  nec  natura 

adjutor  fideliciffimus ,  &  officiofiffimus 
fuper  terram?  Mundus 


gravius  affligendo  difcerpit 
Ipfe ,  fi  tentari  te  permittit 
proventum:  preffurse 

Quod  autem  amatoria  juventutis 
quae  maturiore  ftylo  cecini 
Cantilena  de  lu&a  carnis  Sc  fpiritus.  • 
fervat  hoftis  aditus ,  follicitus 
Violati  capere  primitias  pudoris 
Qui  habet  aures  audiat  usque  adfinem  ■ 
asternum  in  flipplicium 
Ep.LVIII.  Ignofcite  mifericorditer 

appendatur  in  ftatera  iniquitas  mea     - 
ejus  dehoneftati  -  refarcirinon  poteft  - 

quot  pericula ,  labores  pro  vobis  • 

Si  confilia  noftra  fecretiora  recolitis'     - 
neque  gladius  -  -  turbationis 

recolentes ,  quia  -  -  -  fines  terras 
erat  admonitio  praemittenda 
Dominum  &  judicem  deprecabor 

fperabo  in  eo 

quia  pro  viginti  folidis 

tamen  folvendo  eram  per  gratiam  Dei  - 

Accufo  autem  potius  -  -  malitiam     - 

Hlud  autem  pro  certo  noveritis 

in  mandatis  Arnoldo  -  -  Paterne ,  cujus 

Nam  ex  au£toritatd 


MSt.Petrin.  Hamb. 

Dejlmt. 

Ep.  LXXXIV.  nec  vinceret  affe&io 
nec  natura 

adjutorfideliffimus  &  efficaciffimus. 

fuper  terram  ?  Sapientia  dicit :  Fili 
attendens  ad  fervitutemDei,ftain 
in  juftitia  &  timore,  6c  praspara 
animam  tuam  ad  tentationem. 
Mundus. 

graVius  in  egreffu  difcerpit. 

Ipfe,  qui  tentari  te  permittit. 

proventum:  ut  verboJobutar;pref- 
furae. 

Qui  autem  amatoria  juventutis. 

quse  maturiore  confilio  cecini 

Defunt. 

Sarvit  hoftis :  aditus  follicitus 

Violati  carpere  primitias  pudoris 

Omnia  h<ec  defunt. 

Ep.LXVI.  Ignofci  debent  mifericor- 

diter. 
appendatur  in  ftatera  sequitas  mea 
ejus  dehoneftatio  -  refarciri  non 

poteft. 
quot  pericula,  quotlaborespro  vo- 

bis. 
Si  confiliaveftra  fecretiora  recolitis. 
neque  mors ,  neque  gladius  .  .  per- 

turbationis 
Defunt. 

erat  admonitio  prseferenda. 
Dominum  &judicem  meumdepre- 

cabor. 
fperabo  in  eum. 
quia  pro  decem  folidis. 
quos  foluturus  eram. 
Accufo  tamenpotius  ^  -  malitiam 
Illud  autem  noveritis. 
•  in  mandatis ,  cujus. 
Nam  au&oritate. 

tU  fidei 


4?o 


Urfti  ttbett  mb  Hacfcrtcfcteti 


$.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
fidei  fu£  promiflionis  -  -  periculum    - 

antequam  graviter  offendamini  mihi    - 
f«d  ut  in  humilitate  Job 
&  fuccidat  me ,  &  h#c  fit  confolatio     - 
me  dolore  non  parcat.  Vale. 
Ep.  LIX.  debuerat  fuffragia  mendicafle 

ipfe  quafi  inter  mortuos 
diplomate  utens  remeavit 
Tantique  obfequii  memoriam 
enormitas  exfufflare  debuerant 
verba  autem  oris  ejus 
Magiftro  Henrico  non  minus 
Magifter  vero  Henricus 
verba  protulit,quihominemreprobatse  - 
quem  oportet  officn  debito 
Si  MagifterHenricus  ex  motu 
Ponatur,  virum  -  -  -  fe  diffundit. 
aliquid  egiffe  timidius 

Imperator  gratanter  admifit 
Eidem  cum  obje&um  effet 
vobis  fpiritu  liberiore  locutus  eft 
Africanus  in  armis  potentiffimus,  cum  - 
minus  pugnacem  argueret 
Nonne:  MagifterHenricus 
per  meritoria  &  tabernas 
velategantrimas,  junge  oftia,  tollito     - 

lumen.  E  medio,  clament  omnes,  pro- 

pe  nemo  recumbat. 
ut  fic  Magiftro  Henrico 
MagiftrumHenricum  in  veftram  gatiam  - 
qui  tempeftivius ,  &  uberiore  manu 
detinui,donec  -  utrumreprobataillo-  • 

rum 
Jofaphat ,  qui  de  tranfa&a  vita 
graviter  increpatur. 
ficut  dicitur  -  -fedexitiumprocuravit.  - 

quamapertum  telimonium  veritatis     * 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
fidei  faa»  aut  promiflionis  •  •    peri- 

lum. 
antequam  graviter  offendamini. 
fed  in  humilitate  Job 
&  fuccidat  me ,  &  fit  confolatio. 
me  dolore  non  parcat. 
Ep.XCIV.  debuerat  opem  mendi- 

caffe. 
ipfe  inter  mortuos. 
duplomate  utente  rediit. 
Tanti  obfequii  memoriam 
enormitas  exfufflare  debuerat. 
verba  autem  oris  fui 
Magiftro  H.  non  minus 
Magifter  vero  H. 

verba  retulit ,  quia  virum  reprobatse. 
quem  oportet  ex  officii  debito. 
Si  Magifter  H.  ex  motu. 
Defunt.  -— 

aliquid  egifte ,  vel  a&urum  effe  timi- 

dius. 
Imperator  patienter  admifit. 
Eidem  obje&um  eft. 
vobis  fpiritu  uberiore  locutus  eft. 
Africanus  cum. 
minus  pugnantem  argueret. 
Nonne  M.  H. 
per  minatoria  &  tabernas. 
vela  tegant  rimas  clament,prope  ne« 

mo  recumbat 

utficM.H. 

H.  in  veftram  gratiam. 

qui  uberioremanu. 

det-inui.  Reprobata  ergo  illorum. 

Jofaphat  qui  de  antea&a  vita. 
graviter  a  Domino  increpatur. 
&(icutdicitur  -  -  fed  etiamexitium 

procuravit. 
qium  apertae  teftimonium  veritatis. 

iuxta 


i.Cap.)te&enbe%3et)fa3e* 

Bibl.  Patr.  Lugd. 
juxta  Satyricum  pravus  adulator 
de  naturse  patriaeque  veneno 
Filii  hominum  -  -  •  adulanti  confenfit 
Mag.  Henrici  referatis  ad  gratiam 
quod  in  Magiftro  Henrico 
JBene  valeat  -  -  eum  inveritate. 
Ep.  LX.  atque  diligentiam  fcholarium 

de  patrimonio  crucifixi 
divinam  in  temporalibus  providentiam 
implicite  diligenter  evolvit 
defecerunt  propter  iniquitatem 

motus  varios  divitum  fucceflus 
vacca  peperit  -  -  foetu  fuo. 
&  gaudent  ad  fonitum  organi 
Cumulus  enim  deliciarum 


ttOrt  StPetri  2*ircfcc, 


4f* 


dolor  xternus  -  -  non  tranfibit 
David  in  folio  fedens 
Nabuzardan  -  -  divitias  honorare. 
contamines  domum  Dei.  Vale. 
Ep.  LXI.  afflictio  carnis  &  exercitium 

de  -  -  follicitudinum  molle  fibi 
Machabseus  domeflicaffe  accipitres 
abje£ta,fe  bellis  morti  expofuit 

genuslaboriofiffimum  efl 

fuorum  fuccefluum  commoditate    - 

quae  aNeapoli  -  -  mufcas  univerfas 

quam  has  fumptuofas  aves 

muliebris,  quam  mafculinus         » 

cujus  jecur  Poetse  referunt 

Sane  cum  beneflciis 

&  extra  gregemdomini  faciendus,  fi 

non  oves  avibus  antefertis 
exiget  etiam  cum  ufuris 
vel  occupii  voluptate 
Ep.LXII.  Cumproponasin  literis  tuis 


MSt.  Petr.  Hamb. 
juxta  Satyricum  adulator 
de  naturas  vitiique  veneno. 
Dejunt. 

Magiftrum  H.  ref eratis  ad  gratiam.1 
quod  in  Magiftro  H. 
Defunt. 
Ep.  XLVIIl  atque  diligentiam  fequ- 

larium. 
de  pqtrimoniis  crucifixi* 
vivam  in  temporalibus  providentiam 
implicite  diligenter  exfolvit. 
fubito  defecerunt ,  perierunt  propter 

iniquitatem. 
pulfatus ,  varios  divitum  fuccefius. 
Defunt. 

&  gaudent  ad  fonum  organu 
Cumulus  enim  divitiarum  &  delicia- 


rum. 

-  dolor  aeternus  -  -  -  nontranfiit 
David  in  -  -  folio  magniflce  fedens 
Defunt. 

contamines  domum  Dei 

Ep.  LXVII.  affli&io  carnalis  &  exer- 

citium. 
de  -  -  follicitudinum  mole  fibi. 

-  ^kchabaeos  domuiffe  accipitres 

-  abjecta ,   Judas  fe  bellis  &  morti  ex- 

pofuit. 
genus  laboriofum  eft. 
fuorum  laborum  animal  fuccefTuum 

commoditate 

-  quae  Neapoli  -  -  mufcasuniverfas. 
quam  has  fumptuofiflimas  aves. 
muliebris  quam  mafculus. 

eujus  jecur,ut  Poetse  referunt. 
Sane  in  beneficiis. 

-  &  extra  gregem  ftatuendus ,  fi  nunc 
•  aves  ovibus  antefertis. 

cxiget  cum  ufuris. 

vel  aucupii  voluptate. 
-     Ep.CX.Cumproponas. 
l\\  %  rema: 


4f* 


UrhwbeH  unb  Hdcfcwbtcti 


$.Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
remanere  in  Anglia  decrevifti 
mecum  efle  debeas ,  &  non  velis 
qui  mecum  non  colligit,fpargit 
Te  tantum  excufabilem  facit 
nunc  morari  Oxenefordiae 
&  quafi  fcelus  idololatriae,  nollc 
meritorum  gratia  provocares 
opponas.  Cum  enim  -  -  ideoque  ft 

Ep,  LXIII.  per  fratrem  veftri  Ordinis 
in  qua  circumfcriptis  omnibus 
duo  ligna  redacla  in  vafculum        -    - 
ftatum  verse  charitatis  informant 
cujus  typum  gerit. 
ut  fecum  patiatur. 
loquitur  per  Ezechielem  Dominus 

Ep.  LXIV.  vel  in  eundo ,  vel  in  reditu 
nobifcum  communicare  velletis 
uberiorem  efle  charitatis  afFe&um 
quod  non  deficiet  in  hac 
Exerat  Beati  Petri  gladium 
quantum  -  •  auxilium  -  -  expe&are. 
Valete. 

Ep.  LXV.  Magiftro  G.  pulcro ,  Magifter  Guil- 
lelmus  Blefenfis  monachus 
(ibi  renuncians  imminere  periculum    - 


in  Chrifto  perfedtus 
foffatam  -  exuberantem 


-  incidit 


tandem  M.Guilleimus  convenientibus  - 
ominofis  occurfibus,  de  fomniis,  &le-  - 

muribus 
quia  tunc  viva  voce  non  potui 
mukiformes  aftutias  circumducit 
fcientiam  futurorum,  6c  fic  rerum 
Suggeftione  fiquidem  diaboli  quxdam  - 
vel  amafios  torqueant  &  incendant     - 
Quod  nifime  quacunque  novas 
in  clypeo  Hiero  proficifcentis 
quidam  ariolos ,  quidam  pythonicos     - 
qui  ceciderat  per  canjcellos,dum  de  vitas 


MSt.  Petr.  Hamb. 
in  Anglia  decrevifti. 
mecum  efTe  debeas,  &  nonvenis. 
qui  mecum  non  colligit,  difpergit. 
Te  tamen  excufabilem  facit 
nunc  morari  Erphordise. 
&  quafi  fydus  idololatrise  nolle. 
beneficiorum  gratia  provocares. 
opponas.  Et  fi 

Ep.  C.  per  fratrem  noftri  Ordinis 
in  qua  confcriptis  omnibus 
Defunt  h<ec  verba. 
ftatum  veftra^  charitatis  informant 
cujus  typummanifeftiflime  gerit 
ut  fe  tamen  patiatur. 
loquitur  perEzechielem  dicens. 
Ep.  CI.  vel  in  eundo,vel  in  redeundo. 
nobiscum  communieare  velitis 
uberiorem  efte  pietatis  arTeclum 
quodnunquam  deficiet  in  hac 
Eximat  Beati  Petri  gladium. 
quantum  -  -  auxilii  -  exfpe£tare. 

Ep.  XLIX.  Magiftro    G.  V.  mona- 

chus. 
fibi  denuncians    imminere    pericu* 

lum. 
in  Chrifto  profeclus. 
in  foffatam   -  aduberantem  -   prse- 

ruit. 
M.  G.  convenientibus 
occurfibus ,  lemuribus 

quia  tunc  pro  viva  voce  non  potui. 
multiformes  malitias  circumducit. 
fcientiam ,  futuros  rerum. 
Qucedam. 

vel  amafios  torqueant. 
Ubi  me  quascunque  novas. 
in  clypeo  Hierofo  proficifcentis 
quidam  ariolos  &  pythonicos 
•  qui  cecidit,dum  de  vitse. 

Non 


uCap.  ffebenbe  95epfo0e. 


WttSt.Petri2Mr<&& 


4H 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Non  poffumus  ei  dicere, 
Si  furrexit  -  -  inmediotui  propheta 

nec  te  moveat,  quod  quandoque 

Nam  &  fan&us  Daniel  Regem  Nabu- 
chodonofor  vifione   imaginis  con- 
fternatum,  peccata  fua  fecit  eleemo- 
fynis  redimere  &  ad  tempus  divinse 
animadverfionis  fententiam  decli- 
nare. 
Unde  quidam  ad  negotia 
quo  progrediuntur  interroges 
cum  egrederetur  de  Sufis 
fperans  -  -  liberationem  patris 
interrogationem  aliquid  hominis  ha- 

buifle 
Marcus  Evangelifla  evangelizandi 
cum  navem  egrederetur 
iter  fuum  expeditum  efTe  perhibuit 
fe  plerumque  in  varioi ,  aut  -  -  con-  ■ 

trarios 
aut  augurfo  deterreri  potuit 
in  egreffu  navis  prolapfus  eft. 
Rexetiam  Guillelmus  -  -  vifionesvi- 

debant. 
fponfus  Beatas  Virginis 
His  &  aliis  modis  aperit  fuis,prout     - 
vult  -  -  revelare  voluntatem 
Verum  tamen  -  -  me  inducent 
ex  ea  vifione ,  quae  mihi  gaudium 
avis  -  Martini  volaverit ;  fiin  egreflii 
gibbofum  obviam  habuerint 
etfi  nulius  ei  monachus 
Ep.XXVI.  Terribiiis  eft  -  -  &  in  fuis 
nec  illud  Judaicum  opprobrium 
humanitatis  officium  hominibus  tranfal- 

pinis 
illos  enim  -  -  fblatio  relevare 
qui  judicat  caufam  pauperum 
in  lumbari  ferico',  &  famito ,  &  aliis 


MSt.  Petr.  Hamb. 
Non  enim  poffumus  ei  dicere. 

-  Si  furrexit  -  -  in  medio  tuo  pro- 
pheta» 

nec  te  tamen  moveat ,  quod  quan- 
doque. 

-  Nam  &  Nabuchodonofor  in  vifione 
quas  amente  ejus  exciderat,  ani- 
mo  confternatus  peccato  fuacon- 
filio  Danielis  eleemofynis  redemit, 
&  intuentem  fibi  Dei  fententiam 
declinavit  adtempus. 

Quidam  ad  negotia. 
quo  progrediuntur ,  interrogati 
cum  egrederetur  deBethulia 
fperans  -  -  liberationem. 

-  interrogationem  aliquid  ominis  h£f- 
bui  ffe. 

.     Marcus  evangelizandi. 
cum  navem  ingrederetur. 
iter  fuum  expeditum  perhibuit. 
fe  plerumque  varios ,  aut  -  -  con« 

trarios. 
deterreri  potuit 
in  ingreffu  navis  prolapfus  eft. 

fponfus  beatse  Marias  virginis 

His  que  &  aliis  modisrevelat,prout 

vult,  -  -  voluntatem. 

Defunt. 

&  ea  vifione,quas  mihi  gaudium 

-  avis  -  Martini ;  fi  in  ingreffu 
gibbofum  obviam  adinvenerint 
fi  nullus  ei  monachus 
Ep.L.  Terribiliseft  -  -  fedinfuis. 
ne  illud  Judaicum  opprobrium 

-  humanitatis  officium  pauperibus 
transalpinis. 
Defunt. 

qui  judicat  caufas  pauperum 
in  lumbari  ferico,&aliis 
U\  5  nec 


4S4 


Urfrjttbett  imt>  Hacfcwfctett 


3.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
nec  honoris  affumptio,  neccsetera 
ad  hoc  enim  (atis  -  -  Mantuani  vera 

6c  alti  confilii  fpeciale  facrarium 

dum  pacati  eft  animi 

fed  in  ira  &  turbatione  cordis 

fuperveniente  tamen  -  -  tonfura 

quatuor  aut  quinque  disetas  excurrit 

artes  eorum  frequenter 

in  eloquio  torrentior,  fecurior  in 

&  qui  a  vobis  verfificatorias 

per  induftriam  -  -  plenioris  obtinuit. 

Quam  cito  autem  egreffus  fum 

Ad  pacem  populi  fpe&at  immenfitas 


magnificentior  imwhitur 


femper  ftuduit  opprimere 

ab  omni  venalitate  innoxias  &  im-    - 

munes. 
egregii  prse  caeteris  infignivit 
per  invidentiam  refcidiffe 
facient  Dominus  -  -  Cancellarius>qui 
confilio*&  auxilio  Regum  &  Principum 
hoftes  fuos  Dominus  -  -  ferreis ,  Ille    - 
in  affli&ione  filiali  nutriens 
Hocautemin  .  .  cognovimus. 
Ep.  LXVH.  quod  tamen  nobis  ad  utilitatem 

Cum  enim  aliis  Regibus  fit  rude 
Ideoque  omnium  Epifcoporum  no-    - 
ftrorum 


MSt.  Petr.  Hamb, 
1  nec  csetera. 

Sed  licet  ad  hoc  ftatis  -  -  Martiani 
vena  1 

&  alti  confilii  fpirituale  facrarium 

dum  placati  eft  animi. 

fed  in  ira  &  turbatione  animi. 

fupervenienteautem  -  •  tonfura. 

quatuor  aut  quinque  leucas  excurric 

malitias  eorum  frequenter. 

in  eloquio  correcl:ior,fanior  in 

&  quia  &  me  verfificatorise.  j . 

Defunt. 

Ego  autem  quam  cito  egrefTus  fum 

Ad  pacem  populipertinet,quicquid 
cogitat ,  quicquid  loquitur ,  quic- 
quid  agit,ut  quiefcat  populus  fuus, 
labores  anxios  &  enormes  incef- 
fanter  affumit.  Ad  pacem  popu- 
puli  fpe&at ,  quod  confilia  vocat, 
quod  firmat  foedera,  quod  atnici- 
tias  jungit,  quod  fuperbos  humi- 
liat,  quod  prcelia  minatur,  quod 
Principibus  terrores  immittit.  Ad 
pacem  populi  fpeclat  immenfitas. 

magnificeatior  &  munificentiorin- 
venitur. 

femper  ftudet  opprimere. 

ab  omni  venalitate  innoxias 

egregie  infignivit. 

per  invidiam  refcidiffe. 

facient,qui 

confilio  Regum  &  Principum 

hoftes  fuos.  Dominus  ille. 

in  afFe&u  filiali  nutriens. 

Defunt. 

Ep.  XCV.  quod  tamen  vobis  ad  uti- 

litatem. 
Cum  enim  aliis  fit  rude. 
Ideo  enim  Epifcoporum  noftrorum 

fifini- 


u  Cap.  fieBerrbe  QSetjfoge. 


WttSt.Petri2&ir*e. 


4rr 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
(I  fmitimarum  -  -  amicitia;  -  fir- 

mandse. 
libri  haec  omnia  erudiunt 
in  litterali  ftudio  tantus  fuit 
Adde ,  quod  ingenuas  -  -  -  feros 
bona  libi  -  eveniffe  omnia  gloriatur    - 

fcriptum  eft  in  hunc  modum 

Poftquam  federit  Rex 
in  Rege  fcientia  litterarum  exigitur    - 
&  exercitatio  tota  erat  in  lege 
De  Jofia  Rege  -  -  quod  &  fecit 
,  armorum ,  &  militia  litterarum 

judicabit  in  aequitate  populos ,  6c 
thronus  ejus  inseternum  manebit         7 
Item ,  Et  ponam  in  fseculum  fseculi  femen 
ejus,  <3c  thronum  ejus  ficut  dies  cceli. 

Ex  pradi&is  manifefte  conjicio 
quod  per  imprudentiam  filiorum 

a  gente  in  gentem  transfertur 
Job  deterrendo  Reges  invitat. 
Eccequaliter  -  -  -  redundavit. 
ignoti  viri  &  extranei  fuccefferunt 
Jitteralibus  difciplinis  impendat 
&  malitiam  dedifcat  innatam 

exemplis  operum  afluefcat.  Bene  Valete  • 
Ep.LXVIIJ. 
Ep.  LXIX.  de  invaletudine  veftra  - 

vehementius  exultat 

tanquam  transfuga  &  defertor 

qui  contra  praftitum  Patri  j  uramentum  - 

in  patrem  filii 

Quia  in  filio  vita  diuturnior 

multorum  culpam  ,  teftc  Auguftino     - 


MSt.  Petr.  Hamb. 
fi  cunctarum  -    -  amicitise  -  -  fer- 

vandse. 
libri  ad  fieec  omnia  erudiunt. 
In  literatorio  ftudio  tantus  fuit. 
Defunt. 
bona  fibi  -  evenifle  omnia  gratula- 

tur. 
fcriptum  eft  in  lege  Domini  in  hune 

modum. 
Poftquam  autem  federit  Rex. 
in  Rege  Jiteratura  exigitur. 
&  exercitatio  DaVid  tota  erat  in  legc. 
Defunt. 
armorum,nec  minus  militia  litera- 

rum. 
judicabit  in  veritate. 
thronus  ejus  in  seternum  fundabitur. 
Si  cuftodierint  filii  mei  mandata  mea 

&  teftimonia  mea,  quse  docebo 

eos ,  ipfi  &filii  eorum  fedebunt  fu- 

per  fedem  tuam. 
Ex  prsedi&is  manifefte  convinco. 
quod  propter  imprudentiam  filio- 

rum. 
a  gente  in  gentem  transf eretur. 
Job  comminando  Reges  invitat. 
Defunt. 

ignoti  &  extranei  fucceflerunt 
liberalibus  difciplinis  impendat, 
&  malitiam  dedifcat 
.  exemplis  operum  afluefcat 
Deeft. 
Ep.  XXXIX.  de  invaletudine  &  asgri- 

tudine  veftra. 
vehementer  exultat. 
tanquam  transfuga  &  defertoria. 
qui  contra  priftinum  Patri  juramen- 

tum. 
in  partem  fijii. 
Quia  in  filio  diuturnior» 
nuiltorum  mortem. 

Fabius 


4f<> 


Urttmbm  utto  i7a#>ti#)tm 


3-Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Fabius  Rullus  Conful 
nota  proditoris  in  mijjte 
in  catalogo  fortium  David 
in  Abner  &  Amafa  denigravit 

revocetis  ad  fidem  fui  Principis 
excommunicationis  vinculo  aftringan- 
tur 


MSt.  Petr.Hamb. 
Fabius  Lucillus  Conful. 
nota  proditionis  in  milite. 
in  catalogo  fortitudinis  David. 
in  Abner  &  Amafa  enormiter  deni- 

gravit. 
revocetis  ad  fidem. 
excommunicationis  vinculo  reftrin- 

gantur. 
nec  Regi  -  nec  alii  -  -  gratiam  fecit  -  nec  Regi-nec  aliis  -  -  gratiam  fecit. 


Refert  Frontinus,  Cafilinos 
Cyzicum  -,-  fervavere  Romanis 
in  eo ,  qui  fpes  noftra  eft,  qui  convertit 
fublimabit  cornu  Chrifti  fui.  Vale 
Ep.LXX.  Scitis ,  quod  Robertus 

minus  aptum  aut  deteriorem  quaefo 
erga  vos  erit  nepotis  affe&io 

Bruta  foetus  fuos  -  -  prae  eminentem. 
Aut  enim  fub  dilectionis  imagine 
nifi  melle  circumlita 
neqUe  accipis  perfonam  hominum : 


Refert  Franconus  Cafalitios. 

Defunt. 

in  eo ,  qui  convertit. 

fublimabit  cornu  Chrifti  fui 

Ep.  XXXVII!.  Scitis,quod  B.  Saresb. 

minus  aptum  qusefo. 

erga  &  apud  vos  erit  nepotum  af- 

fe&io. 
Defunt. 

Aut  enim  fubje&ionis  imagine. 
nifi  melle  circumlinita. 
neque  acceptas  perfonas  hominum. 
debitumque  naturse  in  vobis  non  extin-  -  debitumque  in  vobis  non  extinguat. 
guat. 


&  Jacobum  minorem,Jofeph  etiam    - 

Juftum 
ut  vos  inveniat  benignum  &  placabi-     - 

lem 
circumfcripta  omni  linea  parentelas     - 
Ep.LXXI. 
Ep.  LXXII.  frequenti  fuggeftione  tua        •    . 

alium  introduxit.  Benedi&us 

Illud  autem  mihi  ad  votum  -  aceedit  - 
fed  tua  invidia  proceffifle 
Quas  &  Caeditius  gravis  invenit 
fuum  geftare  in  pe&ore  teftem 
Invidia  eft,  qua  -  -  -  vediderunt 
ineflet  generis  mentisve  nobilitas 
Utque  latens  imo  vipera  ferpit 


6c  Jacohum  minorem ,  etiam  Juftum 

ut  vos  inveniat  benignum 

circumfepta  omni  linea  parentelar. 
Deefl. 

Ep.XCVII.  frequenti  fuggeftione 
veftra. 

alium  introduxit,   &  nunc  non  erat 

his  locus.   Benedi&us. 
Illcdmihi  advotum  -  accedit. 
fed  tua  injuria  proceflifle 
Quasque  Dionyfius  gravis  intulit 
fuum  deferre  in  pefiore  teftem 
Defunt. 

ineflet  ingenua  mentis  nobilitas. 
Utque  latens  una  vipera  ferpit. 

quia 


i.Cap.|?e6en&e25e#a0e* 


ttOrtStPetri&trc&e. 


4f7 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
quia  innocentiam  -  -  reddifti  exofam 

cumque  refpondere  -  -  moneretur. 
Mole  quasfo  magnitudinis  fuse 
Nec  fic  meafata  premuntur 
Inter  vota  &  -  -  faspius  numerabam 

deferor  hofpes.    Verum  quia  inno- 
centia 


ut  in  fapientia  vincat  malitiam , 
arctioris  anguftise ,  non  timerem. 
Ego  tamen  nec  fanioribus  cibis 
Nec  vixit  maie,  qui  natus 
Quippe  minuti  femper  Sc  infirmi  eft 

animi  exiguique  voluptas  ultio.  Mi 

hi  fufficit  ad  vindictam  quod  pro 

ceffu  temporis 
Putas  temihi  exitialiter  -  -  Ipfe  par-  ■ 

cattibi 
Ep.  LXXIIL  fuerit  omnino  fublata  demedio. 
fupplicio  mortis  addicitur  interfector  - 
maleficium  immanius  &  execrabilius    ■ 
libera  impunitatis  audacia  gladiurh 
fi  timorem  homicidis  incuteret. 
&  quia  non  poteft  incidere 
euntesque  in  deiiciis  cum  plenitudine 
eam  nobis  damnabiliter  refervamus    ■ 
hasc  verba  legiffe  meminimus 
Nuper  apud  Wintoniam 
occifus  eft  a  Guillelmo  Frechet 
ex  epiftola  Nicolai  adEpifcopos  Gal- 

liarum, 
Martini  Papse,  §c  -  -  Carthagin.  III. 
qui  mutuum  a  fe  mendicant  auxilium 
vindiclam  exceffuum  relinquamus :     - 
humanitatis  confilium  -  impendamus. 
Publice  namqueintereft, 
cenfuram  -  reverentur.  Bene  vilete. 


MSt.  Petr.  Hamb. 

-  quia  innocentiam  -  reddidifti  exo- 

fam. 

-  Defunt. 

Mole  qusefo  fortitudinis  fuse 
Nec  fi  mea  fata  pMhuntur. 

-  Super  omnia  -  -  illud  erat  prseci- 

puum. 

-  deferorhofpes.     Nunc  autem  culpis 

exigentibus  vagus  &  profugus  fu- 
per  terram ,  quo  me  cunque  ra- 
pit  tempeftas  ,  deferor  hofpes ; 
Quia  tamen  innocentia 

ut  fapientia  vincat  malitiam. 

cafus  ar&ioris  anguftiae  non  timerem. 

Ego  autem  nec  fanioribus  cibis 

Nec  juxta  male,  qui  natus 

-  Quem  prope  inimici  &  femper  infir- 

mi  eft  animi,quod  proceffu  tem- 
poris. 

■  Defunt. 

-  Ep.LV.  fuerit  fublata  demedio 

■  fupplicio  mortis  addicituroccifor 

-  maleficium  majus  &  execrabilius 

■  libera  impunitatis  licentia  gladium. 

■  fi  timorem  incuteret 

&  quia  non  poteft  csedere. 

-  euntesque  in  delietis  cum  plenitudine 
•     eum  nobis  damnabilem  refervamus. 

hsec  verba  nos  legiffe  meminimus. 
Nuper  enim  apud  Wintoniam. 
occifus  eft  a  A.  G. 

-  ex  epiftola  II.  N.  Papce. 

-  Martini ,  &  -  -  Carthagin. 

-  qui  mutuum  a  fe  vindicant  auxilium 

■  vindi&am  exceffuum  relinquatis 

-  humanitatis  officium  -  impendamus 
Publicse  namque  rei  intereft. 

-  cenfuram  -  reverentur. 

$?mm  Ep- 


4f8 


Urftmbett  imb  V%rtbvi<bttn 


1.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Ep.  LXXIV.  pro  Guidone  hofpite  meo. 
qui  enormi  dehoneftatione  vitse 
nam  ut  verbo  Nafonis  utar 
fed  &  nunc  reverfus  eft 
quod  cum  fanabile  non  t. 
Vitetur  autem  mihi  pater  ejus 
ingenium  illius  excitavit  in  alea , 
Udum  &  molle  lutum 
Fingit  equum  tenera 
Qui  fi  in  aetatem  venae  durioris 
Velocius  &  citius  nos 
magnis  cum  fubeant  -  au£toribus 
Alea  fiquidem  perjurii  -  mater 


J 


Chiron  Lacedsemonius 
ut  dicerentur  focietatem  •  contraxifle  - 
fapiens  fapientior  erit 
Frequenter  evenit  -  -  ad  flagella. 
hac  vice  corrigere  nihil  aliud  eftet 
Ep.LXXV.negotium  tuum  propofitus 

Callifthenem  auditorem  fuum  ad 

Alexandrum  mittens 
vitam  ejus  corripit  8c  componit 

negotium  brevibus  verbis  poteris 
Scis,  quia  Lincolnienfis 
confecrations  minuis  &  officium 
nuntio,vel  Scripturas.  Vale. 
Ep.  LXXVI.  Sa?pe  fcriptis ,  fiepe  viva  voce     - 

paginam  -  correclionis  arripiam. 
Quia  dimififti  virum  morte 
fcientia  fcholarum  extulerat, 
quomododiminutse  -  -  tuo  veritas.     - 
&  aDeo,qui  eft  via, 
Narraverunt ,  inquit ,  mihi  iniqui 
Comederunt  alieni  robur  ejus 
defiderare  gloriam  tnagnificentise 
qui  infordibus  eft,  plus  fordefcat 
Homo  aufterus  eft.    Metit ,  ubi 


MSt.  Petr.  Hamb. 
Ep.XCVLII.  proG.Hofpitemeo. 
qui  de  enormi  honeftate  vitse 
Ut  verbo  Nafonisutar. 
fed  nunc  reverfus  eft. 
quod  cum  fanabile  non  fit. 
Videtur  autem  mihipater  ejus. 
ingentum  illius  exercitavit  in  alea. 
Nudum  &  molle  lutum 
Cingat  equum  tenera 
Qui  fi  in  aetate  vense  durioris 
Fortius  &  citius  nos 
magis  cumfubeant  -  au&oritatibus 
Alea  fiquidem  mendacii ,  perjurii  - 

mater. 
Elyon  Lacedsemonius. 
ut  diceretur  focietatem  -  coatraxifle 
alius  fapientior  erit. 
Dtfunt. 

hac  vicecorrigere  nihil  aliud  eft. 
Ep.  LVI.  negotium  tuum  propofitu- 

rus. 
Callifthenem  ad  Alexandrum   audi- 

torem  fium  mittens. 
vitam  ejus  corripit  &  mores  eom- 

ponit. 
negotium  brevi  verbo  poteris. 
Scio,  quia  Lincolnienfis 
confecrationis  munu.s  &officium. 
nuncio,vel  fcriptura. 
Ep.  CXXII.  Saspe  fcriptis ,  faepius  vi- 

va  voce. 
paginam  -  corre£tionis  accipiam. 
Quia  dimififti  virum  dignum  morte. 
icientia  fecularis  extulerat. 
Defunt. 

&  a  te ,  qui  es  via 
Narraverunt ,  inquit ,  iniqui. 
Comederunt  aliirobur  ejus. 
deguftare  gloriammagnificentise. 
qui  in  fordibus  es,  plus  fcrdelcas. 
Komo  aufterus  metit,ubi 

Vide, 


2.  Cap.ffcbcn&e  %$tyla§t         *>ort  St.  Petri  5ftr<J>e. 


4f9 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Vide ,  fi  tangit  te  fermo  ille 
Argentum  tuum  verfum  eft  in 
Heu,heu  prineeps  hujus  mundi 
gentilium  mores  in  fan&uarium 
dum  fuavitatis  Theologicas  lepor 
Sapientia ,  quse  de  furfum  eft 
Sane  prsecipit  Dominus 
propterea  dicebat  mater  Jacob 
fentiarum  verborumque  venuftate 
fi  non  aedificant  ad  falutem 
Illud  nobile  -  -  -  reftauravit. 
non  ficut  Deum  glorificaverunt 
a  filiis  fuis  reprobantibus  fapientiam 
reputantes  ftultitiam  prudentiam 

prsedicationis 
pallium  quidem  breve  eft:  Duosope- 

rire. 
fervire  immunditia?  &  iniquitati  ad 

iniquitatem 
neque  ratio ,  neque  fcientia  ,  neque 

confilium. 
non  erit  tibi  licitum  colligere  gomor  - 

aut  alia  operari 

in  capturam  humani  favoris  &  gratias 

Paulus  fe  nihil  fcire  arbitratus 
mente  excedimus,Deo:  five  -  -  vobis 
in  ejus  obfequium  omnem  intelle- 

cltum 
inutiles  groflbs  -  -  -  germinabit 
fed  illa  quoque  quse  bonos  fru&us 
tibi  autem,  tanquam  inutili  arbori    - 
Beatus  vir  dicit  quidam  ,  qui 
fi  -  -  -  delicias  deguftares. 
homo ,  carnalis  animalis  -  -  Animalis 

homo 
quse  funt  fpiritus  Dei 
Dum  fermonem  Domim  durum  vocas 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
Vide ,  ne  tangat  te  fermo  ille 

-  Argentum  meum  verflim  eft  mihi  in 
Heu  princeps  hujus  mundi. 
gentilium  moresmihi  in  fan&uarium 
id  eft,  fuavitas  Theologici  leporis. 
Sapientia ,  quce  furfum  eft. 
Smc  praecepit  Dominus. 

'propterea  dicebat  mgr  Jacob 
■     fcientiarumverborumque  venuftate 

fed  nonsedificant  ad  falutem. 

Defunt. 

non  ficut  Deum  honoraverunt. 
•    a  filiis  reprobantibus  fapientiam. 

reputantes  ftultitiam  praedicationis. 

-  pallium  quidem  breve  duos  operire» 
fervire  immunditia;  &  iniquitati. 

-  neque  ratio,neque  confilium. 

non  erit  tibi  liberum  colligere  go- 

mor. 
aut  alias  operari. 
»  in  capturam  humani  favoris  &  glo- 

ria?. 
Paulus  nihil  fcire  arbitrans. 

-  mente  credimus,  Deo :  five  .  .  De©. 
in  cujus  obfequium  omnem  intelle- 

£tum. 
nutiles  greflus  .  .   .  in  germinabik 
fed  illa ,  quas  bonos  fruftus 
tibi  enim,tanquam  inutili  arbori 
Beatus  vir  qui 
fi .  -  -  -  delicias  deguftafles 

-  homo  6c  carnalis  -    -    -  Terrenus 
homo 

-  quas  funt  Dei 
Dum  ergo  fermonem  Domini  durum 

YOCa.S. 

$?ttM  2,  qui 


460 


UtfunUn  imb  Hdcfcricfctm 


%.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 


lm-  - 


qui  terram  -  -  ideft ,  duritiem 

mififte 

fimplicia  verba  non  inficior 
in  quo  fexentos  TPhiliftseos  occidit 
Has  funt  falivce  defluentes 
cantus  inutiles  &  aniles  fabulas 
quem  -  -  video  conftitutum 
Sagitfce  domini  -  -  -  fpiritum  tuum.    - 
&  recens  mors  Joannis  -  -  fratris  tui 
doloris  memoriam  refricat  mors  Gerardi 
Nepotem  tuum  Nicolaum 
quem  -  -  repente  mors  -  -  prseripuit 
fub  (ilentio  fratris  tui  Ammonis 
Mufica  in  ludtu ,  importuna  narratio     - 
fcribas ,  quae  Theologicam  fapiant 
Ep.LXXVII.  homo  fegnioris  vitse 

tantum  derogaretcommunibus  titulis, 
quantum  nunc  vel  adeptione  hono- 
rum,  vel  magnatum  familiaritate , 
vel  populi  favore,vel  fcriptis  ,  aut 
fuavi  morum  gratia  nomen  commu- 
ne  amborum  dilatatis. 


Noftra  etiam  fcripta,  quse  fe 

quas  in  ipfum  di&averat 

dicitur  ei  Cicero  refpondiffe. 

Quis  hodie  LuciliUm  cognoviftet 

divina  Homeri  menscarmine 

poffe  commodius  inveniri 

affecerunt.     Lacedaem.  etiam  Senatus  - 

maluit  viro  detrahere 

poftremo  imperavi  egomet 

afpexit  amici 

fi  tempore  pofcas ,  Accipit  Endromidem 


Non  fumus  ergo  pares 

faudare  paratus 

Ut  qui  condu&i  plorant 


MSt.  Petrinum  Hamb. 

cui  terram  -  -  in  duritiem  -  -  inv 
mififfe. 

fimplicia  verba  veritatis  non  inficior 

qui  quingentos  Philiftceos  occidit. 

Hse  funtfalivasefftuentes. 

cantus  inutiles  &  inanes  fabulas. 

quem  -  -  video  circumfeptum 

Defunt. 

&  recens  mors  -  -  fratris  tui. 

doloris  materiam  refricat  mors 

Nepotem  tuum  N. 

quem  -  -  mors  -  -  prseripuit. 

fub  filientio  fratris  tui  A. 

Mufica  in  ludu  opportuna  narratio. 

ftudeas ,  quce  Theologicam  fapiant. 

Ep.IC.  homo  nequioris  vitae. 

tantum  honoris  fupererogare  tene- 
retur,  quantum  ille  communibus 
titulis  derogaret.  Nunc  autem 
quantum  laudis  addo  communi  vo- 
cabulo ,  vel  acquifitione  redditum, 
vel  magnatum  famfliaritate,  vel 
fcriptis,  tantum  eisdem  moribus 
elegantioribus  ipfius  ex  parte  ve- 
ftram  etiam  notitiam  dilatatis. 

Veftra  etiam  fcripta,quae  fe 

qui  in  ipfum  diclaverat. 

Defunt. 

Quis  hodie  Lucillum  cognoviflet. 

do&rina  Homeri ,  ejus  carmine. 

pofte  compendiofius  inveniri 

affecerunt ,  &  Lacedsem.  Senatus 

maluit  vitiis  detrahere. 

denique  imperavi  egomet 

confpexit  amici. 

fi  tempore  pacis,  Accipit  Androma- 
dam. 

Non  fumus  ergo  patres 

laudare  paratas. 

Ut  qui  condo&i  plorant. 

Bene 


> /Cap.  fitbtribt  $8tt)kQt.  Wlt  St.  Petri  2\irc&e. 


461 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Bene  cum  magnatibus 
utrumque  recipit  indiftin&e 
Illud  -  promovet  -  -  fortem 
fi  quem  Principum  noftrorum 
Regis  Anglis  Henrici  fecundi 
hoc  opufculum  acceptabit 
Votum  fiquidem  meum  eft 
fed  laudem  mortuus  vivat 
a  Magiftro  GuilleJmo  fratre 
diligentiore  cura  recurratis 
quod  le&orem  ofFendat 
quod  inducat  errorem 
quod  virtutem  non  exerceat 
£p.  LXXVIII.  orphanorum ,  &  lugentium 


MSt.  Petr.  Hamb. 
Unde  cum  in  magnatibus 
ut  recipit  indiftincle. 
Illud  .  .  promovet  -   -  fors 
fi  quem  Principum  veftrorum 
Regis  Anglias  H.  fecundi. 
hoc  opus  Dei  acceptabit. 
Verbum  fiquidem  meum  eft. 
fed  per  laudem  mortuus  vivafc. 
a  Magiftro  G.  fratre. 
diligentiore  ftudio  recurratis. 
quod  auclorem  ofFendat. 
quod  indicet  errorem. 
quod  virtutem  non  excitet. 
Ep.  LVII.  orphanorum ,  moerentium 
&  lugentium. 

difperfos  in  gentibus  -  -  congregavit  -  difperfos  egentes  -  -  congregavit, 
fub  regibus  Chufanrafathaim  -         fub  regibus  CufamafTa  Cayn 

Expreffa  fiquidem  -  -  Dominumjoan.  -  Extenfa  fiquidem  -  •  Dominum  Ep. 
Ep. 


muri  terrense  noftce  Hierufalem 

quatenus  Ecclefia  Blefenfis 

ad  aliquam  Ecclefiolam 

qualem  qualem  etiam  cum 

Porro  Gaufridus  miles 

in  clerum  Blefenfem 

&  levita  tranfeuntes  contempferant 

in  generatione  &  generationem 

ab  eo  arca  Domini  accipitur 

Nehemias  muros  asdificat 

eruderans  &  efFodiens 

&  prsebendales  Blefis  erant 

poft  illam  clericorum  ruinam 

Nam  plantse ,  quas  nondum  - 

contra  vos  armatur  malitiam  iniqui- 

tas 
Levabit  manus  fuas  in  fuperbiam 

eorum. 
Adhuc  pauci  eftis 
Dominus  -  -  venit,  non  in  multitu- 

dine 


S0?mm  3 


muri  nofta  terrse  ut  Jerufalem 

Ecclefia  folata  Blefenfis. 

ad  aliquam  Ecclefiam 

qualefai  cc  cum 

Porro  G.  miles. 

curaclero  B.BIef. 

&  Ievita  contempferant 

in  generatione  ejus 

ab  eo  arca  Domini  recipitur. 

Nehemias  muros  recedificat. 

eradiens  &  effodiens. 

&  Prsebendariae  Blef  en.  erant. 

poft  illam  clericorum  ruinam  publi- 

cam 
Nam  plant#,quse  fe  nondum 
contra  vos  malitiam ,  quia  iniquitas. 

Defunt. 

Et  adhuc  pauci  eftis/ 
Dominus  -  -  vincit,nonin  multitu- 
dine. 


.Sata- 


4&2 


tttf  utt&ert  uttb  VXa<fyti<bttn 


$.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
qui  etiam  jam  declinant 
ille,qui  infirma  eligit 
Recolamus  Ecclefiae  -  -  &videbimus 
in  unitate  etiam  -  -  -  efl  arca. 
ha>c  tria  Ecclefiam  fundaverant 

Legitur  enim ,  quod  multitudinis    - 
Et  iterum :  Rogo  .  .  ut  id  ipfuni 
Petrus  Apoftolus  eadem 
obfequium  debitae  fervitutis 
Sit  in  cantu ,  fit  in  pfalmis 
jugis  hoc  eft  enim  - 

inmedio  -  -  tympaniftriarum. 
ufque  ad  plenitudinem  voti  mei 
fi  viderem  fabricam  Ecclefiae  noftrse    - 
Bene  valeatis  univerfi  &  (inguli. 
Ep.LXXIX.  Quis  ccelum  terris  nonmifceat, 

laqueum  inextricabilem  injiceres 

fatius  tibi  fuerat  -  » 

vixque  poffe  obtineri  creditur 

contextus  querelarum 

fubcefforia  alieni  matrimonii 

in  thefauris ,  diftributis  potius 

(i  ipfe  fanus  ac  dives,  fic  fapientem 

poffe  ducere,ftatim  infert: 

ut  pretiofe  veftes 

Deinde  per  no&es  totas  garrulce 

ego  in  conventu  -  mifella  defpicior    - 
De  foro  veniens  quid  attulifti  ? 
divitem  ferre  tormentum. 
Talia  funtjfubje&a,  qualia  prardicata 

effe  permiferint. 
nulla  eft  uxoris  eledtio 
Ideoque  Valentinianus  Imperator 
certisque  utamur  hasredibus 
Philofophia*.  &  uxori  pariter  vacare     - 
inDiaconarum  afcenderas 
nirnis  humJliafTe  frequenter  conquefti   - 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
qui  etiam  declinant. 
ille ,  qui  infirma  mundi  eligit. 

-  Recolimus  Ecclefia*.  -  -  &videmus. 
Defunt. 

hasc  tria  fandtam  Ecclefiam  fundave- 

rant. 
Legitur  etiam ,  quod  multitudinis. 
Et  idem :  Rogo  -  -  ut  in  id  ipfum. 
Petrus  autem  Apoftolus  eadem. 
obfequium  fervitutis 
Sit  in  cantu  &  pfalmis 
jugis :  hoc  eft  obfequium  fervitutis 
&  laudis;  hoc  eft  enim. 
in  medio  -  -  campaniftriarum. 
Deeft. 

fi  viderem  fabricam  Ecclefiae  veftrae. 
Defunt. 

-  Ep.  XLI.  Quis  ccelum  terris  non  im- 

mifceat. 
laqueum  inextricabilem  immitteres 
melius  tibi  fuerat. 
vixque  obtinen  creditur. 
contemtus  querelarum 
fuccefforia. 

diftributis  thefauris  potius 
fi  ipfe  fanus  ac  dives  fit,  fapientern. 
poffe  ducere,  ftatim  refert: 
ut  fint  eis  pretiofas  veftes. 
Nodribus  autem  continuantur  gar- 

rulae. 
ego  defpicior. 
Quid  attulifti  de  mundis? 
divitem  fuftinere  tormentum. 

-  Talia  funt  praedicata  ,  qualia  fubje- 

6ta  permiferint. 
nulla  eft  uxoris  abje&io. 
Ideoque  Valentinus  Imperator. 
Defunt. 

Philofophise  &  uxori  vacare. 
in  ordinem  Diaconatus  afcenderas. 
nimis  humiliaffe  conquefti. 

Ep. 


i.  Cap.  fTebenbe  Q5et>fa^e« 


wn  st.  Petri  £ircH 


46$ 


Bibl.  Patrum  Lugd. 
Ep.  LXXX.  velis  interdi&um  ponere 

habere ,  unde  osmulus  invideret 

invidia  Efau  agitaflet 

Jofeph  non  imperaflet  -^gypto 

difcrucians  animum 
proprietatem  invidise  aflignantem 
Audi  etiam  Job.  Stultum-iracundia 

in  quo  fupplicium  deftinaverat 
scmuli  cruciatum  ferre  non  potes 
depravant  innocentiam  -  probant-ex-   • 

tollunt 
Quorum  vita  favorabilior  eft 
Urit  enim  fulgore  fuo ,  qui  prsegravat  ■ 
artes  infra  fe  pofitas 
ftimulos  invidias  non  evafit 
(ine  invidia,&  amicos  pares 
&  ablatum  Reipubl.  deploravit 
ingreflum  tibi  prseparare  ad  gehennam 
Ep.LXXXI.  fapientise  &  dulcedine  ftudio-     • 
rum 
cujus  animum  voluntaria  -  affe&io     - 
Amor  difcendi  admiflus  aegre  amittitur  • 

Carneades  Philofophus 
in  corpore  fubdito  peccatis 
Quondam  Philofophise  Profeflbres    » 


Democritus  patri- 


Democriti  filio 

monium 
defertas:  non  eflem,  inquit,  falvus 


opes  rejici ,  fic  paupertatem 
teftimonio  Saiomonis 
bona  temporalia  pariter  &  seterna 
Vale. 
Ep.  LXXXII.  Nam  cum  per  Dei  gratiam 
triumphales  fan&itatis  titulos  refe- 
rent 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
Ep.XLII.  velis  interdi&um  propo- 

nere. 
habere ,  unde  semulus  invidetur. 
invidia  Efau  excitafiet 
Jofeph  non  impetraflet  jEgypto  fa- 

iutem. 
excrucians  animum 
proprietatem  aflignantem 
Audi  etiam  Salomon :  Stultum-fuper- 

bia 
quod  in  fupplicium  deftinaverat 
asmuli  cruciatum  fuftinere  non  potes. 
depravabant  innocentiam  -  proba- 

bant-extollebant. 
Quorum  etiam  vita  favorabilior  eft. 
Urit  enim  fplendore  fuo ,  qui  pree valet 
artes  per  in  fe  pofitas. 
invidiam  non  evafit. 
flne  invidia  amicos  &  pares. 
&  ablatum  ei ,  publice  deploravit. 
■  ingreflum  tibiprceparesadgehennam 
Ep.LVIII.fapientise  &  difciplinae  ftu- 

diorum.    • 
cujus  animum  voluntarium  ■  aflfe&io. 
Amor  difcendi  femel  admiflus  aegre 

dimittitur. 
Camacheus  Philofophus. 
in  corde  fubdito  peccatis. 
Quondam  Philofophicae  vitseprofef- 

fores. 
Demetrii  filio  -  -  Demetrius  patri- 

monium 
enormiter  diflipatas  :  periiflem ,  in- 

quit. 
opes  rejicit ,  fic  paupertas. 
Deeft. 

bona  temporalia  <&  aeterna. 
Deeft. 

Ep.  LXIV.  Cum  per  Dei  gratiam. 
triumphales  fan&itatis  titulos  refe- 


ruat. 


con- 


464 


Ur?«ttbc«  tinb  FUdbrtcfctetf 


3.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
convincitur.  Verbum 


cum  in  tenuitate  ciborum 
Angeiicce  vitaz  finceritati  vos 
Inviti  &  dolentes  hoc  dicimus 
murmur  univerforum  &  immanis 

querimonia 
nifi  monachis  &  clericis  -  auferretis 
fed  quse  vitam  veftram  -  dehoneftat 
Et  qua»  eft  ha»c  injuriofa  immunitas 
&  quas  folutas  funt  ha£tenus, 
eftis  primo  omnium  jufto 
Dominus  decimas  inferri  in  horreum    ■ 
in  folutione  decimarurn  aut  reddituum 
non  adverfus  clericos  aut  Ecclefias     - 
devotio  filialis  afFe&us  privignales 

induit 
licet  in  communem  redundaret 

contra  confcientiam  veftram 
&  ideo  enormius  facrilegium 
&  in  retributionem-obfequii 
cum  -  rancore  &  odio  ufurpatis 
nobis  in  ea  re  damnum  erit 

Ep.LXXXHI. 

Ep.  LXXXIV.  Richardus  Cantuarienfis 
ferenitati  veftse  -  -  fuggefferunt 
noftri  R.  Winton.  -  -  Joannis  Nor-    . 

vicen. 
follicitudine  paftorali,militia». 
curialis  rluctibus  fe  immergunt 
fuam  purgatione  canonicam  inno- 

centiam 
Cum  effet  Saul  prophetans 
Rex  Ezechias  -  -  pfeudo  prophetarum, 
fabricarent  hodie  peccatores 
ad  Ecclefiafticarum  -  cuftodiam 
Yoluimus  Epifcopos  prohibere  - 


MSt.  Petrin.  Hamb. 

convincitur.  Verbum  Tobise :  Rea»- 
dificat  Jericho ,  &cum  Achor  fi- 
lius  Charim  la-pidibus  obruitur,  qui 
de  Jericho  convincitur  rapuifle. 
Verbum. 

nifi  cum  in  tenuitate  ciborum. 

Angelica*  vitae  vos. 

Inviti  &  dolentes  hasc  didicimus. 

murmur  univerfale  &  communis  que« 
rimonia. 

nifi  a  monachis  &  clericis  -  auferretis. 

fed  quas  viam  veftram-dehoneftat. 

Et  quae  eft  harc  ruinofa  immunitas. 

&  quae  foluta»  funt  hactenus  Ecclefiis. 

eftis  primo  omnium  jugo.-i 

Dominus  decimas  ofFerri  in  horreum. 

in  folutione  reddituum. 

non  adverfus  Ecclefias. 

devotio  filialis  afFecFus  privilegiales 
induit. 

non  tamen  in  communem  redun- 
daret. 

contra  confcientiam  quidem  veftram 

&  enormius  facrilegium. 
&  retributionem-obfequii. 

cum  -  rancore  &  odio  poflidetis. 

vobis  in  ea  re  damnum  erit 

Dcefl. 

Ep.  XLIII.  B.  Cantuarienfis. 

San&itati  veftrse  -  -  fuggeflerunt. 

noftriWinton  -  -  Norvicen. 

follicitudine ,  paftoralis  militia?. 
curialibus  fluctibus  fe  immergunt. 
fua»  purgationis  innocentiam. 

Cum  efTat  Samuel  prophetans. 
-  Dcfunt  hnec. 
fabricarent  peccatores. 
ad  Ecclefiarum-cuftodiam. 
voluimus  Epifcopos  cohifotere. 

quietem 


».Cap.|?e&etii>e?8cpta0e. 


DOttSt.Petri&ircfee. 


4^f 


Bibl.Patr.Lugd. 

quietem  monafteriis  -  -  Ecclefiis  liber- 
tatem.  * 

velitis ,  Pater ,  in  Iibra  sequitatis 

Rei  veritatem  -  -  faniSlitlime  Pater. 
Ep.  LXXXV.  corre&ionis-beneficium  -  ad- 
mifit. 

&  plus  fpiritui  defervires 

Dummodo  axlifices  ventrem  tuum 

carnalis  ifta  gulofitas 

profcriptione  bonorum 

quas  alibi  Cato  Cenforius 

pane  vefci  folitus  erat 

pifciculos,  cafeumque 

vehementer  appetebat. 

quorum  cogitatio  tota  deventre 

veteris  ramalia  fagi 

Illud  quoque  ad  cumulum 

fed  animse  fervitus 

&  Hieron.  teftantur  ,  pluseft  anima 

neceftitatibus  impendebat 

mcefta ,  honefta  &  fobria 
Ep.LXXXVI.  ego  quafi  muftum 

fodifti  tibi  cifternam  diflipatam 

cum  fcriptum  fit:  -  -  fuper  fpinas. 

Unde  tuam  &  confimilium  vitam 

delicatius  &indulgentius  miniftrabit 

reverentia  Sacramenti.  Peccamus 


creditum  eft  mundo 
fcandali  generalis  occafio 
domum-quam  relinquere  defideras 
follicitudinem  folitudini  praetulifTes. 
concepifti  dolorem,  &  peperifti  ini- 

quitatem. 
rugiet  onager,  cum  ante  plenum 

difcipline  vigor ,  amor  obedientiae 


MSt.Petrin.  Hamb. 

quietem  populis  -    -  monafteriis  li- 
bertatem 

velitis ,  in  libra  sequitatis 

Defunt. 

Ep.LlX.  corre&ionis  -  beneficium- 
admittit. 

&  plus  fpiritui  ferviret. 

Dummodo  sedifices  ventrem. 

carnalis  ifta  curiofitas. 

prsefcriptione  bonorum. 

quas  vel  Cato  Cenforius 

pane  vefci  follicitus  erat 

pifculos  vefcebatur ,  cafeumque. 

vehementius  appetebat. 

quorum  cogitatio  de  ventre. 

mentis  ramalia  fagi. 

Illud  ad  cumulum. 

&  anirme  fervitus 

&  Hieron.  quod  plus  fitanima. 

neceflitatibus  exponebat. 

modefta ,  honefta  &  fobria. 

Ep.XL.  ergo  quafi  muftum 

fodifti  tibi  cifterrtam  veterem. 

Defknt. 

Unde  tuam  vitam  &  confilium  tuum. 

delicatius  &  diligentius  miniftrabit. 

reverentia  Sacramenti.  Unde  quidam 
fapiens  beatum  reputat  facerdo- 
tem,  qui  in  vita  fua  miffam  unam 
digne  celebrare  promeruit.  Pec- 
camus. 

revelatum  mundo. 

fcandali  communis  occafio. 

domum  -  quam  deferis ,  fi  defideras. 

folitudinem   follicitudini  prcetuliffes. 

concepifti  fuperbiam  &  iniquitatem. 

rugiet  onager,  cum  habuerit  herbam, 
aut  mugiet  bos ,  cum  ante  plenum 

difciplinse  vigor  vel  rigor ,  amor  obe- 
dientiae. 


^nn 


pfat- 


466 


Urtmbtn  twb  VtA&ti&tett 


g.Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
pfallam  fpiritu  pfallam  &  mente 
motus  animi  revocatur  -  -  &  ftabi- 

litur. 
qui  te  follicitant  agreflum 
Ep.  LXXXVII.  intermeantium  crebra  re- 
latio. 
Vidi ,  vidi ,  reverendiflime  Praeful 
tecum ,  magnificavit 

vinum  primum  ponit 

per  vinum  adulatoria?  lenitatis 

genimen  viperarum. 

ubi  eft  timor  Dei  ?  Ubi  -  terror  & 

&  de  ccenofiflTmo  lacu  confcientix 

Erit ,  erit,  quando  hasc  meminifle 

&  converfus  vivificafti  nos. 

&  extua  reftitutione  plenior 

fidem  diligentius  examinet 

intelligentiam  veftram ,  ut  ferviatis 

Ego  autemadReginam  me  contuli 

Ep.  LXXXVIII.  nifi  falutem  -  procuremus 
votum  profeflionis  emiferit 
fi  virgam  difciplina» ,  fi  jugum 
De  tbrono  &  coa»qualitate  Patris 
in  neceflitatibus  fuis  adire 
non  oportuerat  exfpeclare 
&  diftri&o  «Scterribili  judice 
fecundum  regulam  B.  Benedicti 
judicium  a  mifericordia  non  excladit 
Bbi  abundavit  deliclum 
mifereri  confervi  tui 
«juadicimus:  Dimitte 
Homo  homini  refervat  iram 
Jacobus  vero  .  .  fecit  mifericordiam. 
miferieordise  celeberrimi  erant 
Tupiger  -  quiquedoles  -  cogerisefle 
Memor  igitur  mifericordiae. 
Nam  fi ,  quod  abfit ,  in  haC  parte 

Ep.  LXXXIX.  amabilis ,  generofus 
atque  labiis  fceleftis,  & 


MSt.  Petr.  Hamb. 

-  pfallamus  fpiritu ,  pfallamus  &  mente 

-  motus  animirevocantur-  -  &ftabi- 

liuntur. 
qui  te  follicitant  ad  egreflum. 
■     Ep.XXXllI.  itinerantium  crebca  re* 
latio. 

-  Vidi,reverendiflime  Praeful 
tecum  ambulans  cum  confenfu,  ma- 

gnificavit. 

-  vinum  fuper  menfam  primum  ponit. 

-  poft  vinum  adulatorise  lenitatis 
genus  viperarum. 

-  ubi  eft  timor  & 

-  cV:  devotiflimas  lacu  confcientiac. 

-  Erit  enim ,  quando  hsec  meminifle. 
&  converfus  vivificafti  me. 

&  ex  tua  refurrectione  plehior. 
fidem  examinet. 

-  intelligentiam  tuam,  ut  fervias. 

-  Ego  autem  ad   Dominam  Reginam 

me  contuli. 

-  Ep.  XLI V.  nifi  falutem  -  requiramus 
vinculum  profeflionis  emiferit. 

fi  virgam  difciplina»,&jugum 
•     De  throno  &aequalitatePatris. 
in  neceflitate  adire. 
non  oportuerat  exfpedtari 
a  diftriCto  &  terribili  judice. 
fecundum  regulam  B.  Bernardi 

-  judicium  a  mifericordia  excludit. 
ubi  fuperabundavit  deli&um. 
mifereri  confervo  tuo. 

qua  fic  dicimus:  Dimitte. 
Homo  homini  fervat  iram. 

-  Defunt. 

mifeiicordise  celeberrimi  exftiterunt 
,  Sit  piger  -  &  doleat  •  cogitur  efle. 
Memor  fis  igitur  mifericordi*e 
Nam  fi  in  hac  parte. 
Ep.  CII.  amabilis,  gIoriofus,generofns 
atque  labiis  fceleftis,  alias  fceleratis,& 

macu- 


i.Cap.ftebent>e2>epfa0e. 


WnSt.Petri2tfrcfce. 


4^7 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
maculam  finiftra;  opinionis  incuffit 
&  poffimus  cantare  &dicere 
faba  ha?c  recudetur  in  caput  tuum 

o  genimen  viperarum 
Ep.  XC.  Domini  Stephani  Parnormit. 

durioribus,  qute  frequenter  auditis 
circa  me  diligentiam  exhibuit 
licentiam  recedendi 
&  per  R.  eleclum  Syracufanum 
ibi  quandam  Genuenfium  navem 
cum  mattis ,  cum  cultricis 
a  Genuenfibus  juramento 
debueramus  .  ♦  Veniens  -  Genuam    • 
6c  honorem  impenderint  mihi 
Retulit  mihi  quidam  nuncius 

ab  inobedientia  excufetur 
Deus,apud  quem  melior  eft 
inobedientiam  deteftatur. 
qui  cum  alio  propheta ,  ut  comederet, 

fuggerente. 
qui  Moyfen  objurgavit 
TerraDathan  -  •  -  erexerunt. 
ille  Lucifer  aut  potius  tenebrifer, 

qui  fibi 
atque  fibi  fimilitudinem  altiffimi 
teftimonio  fcripturse  affiftebant  ei     - 
Solus  Filiusnon  rapinam  arbitratus 

detrefrant  obedientiam  Prselatorum 

ad  clauftrale  otium 
Vale. 
Ep.XCf.  terrenorum  fccibus 
qui  immundis  avaritiae 
quia  de  exempti  funt  amici  Dei 
Pauper  Chrifti  varius  eft 
Aperias  itaque  publicd  mendicantibus 
qui  abfcondit  frumenta  in  populis. 

Semina  in  benedi&ionibus ,  ut  de  be* 

nediftionihus  &  metas. 


MSt.  Petr.  Hamb. 

-  maculam  finiftrce  opinionis  immifit. 
ut  poffemus  cantare  &dicere. 

-  fallacia    hxc    retundetur  in  capufc 
tuum. 

o  germen  viperarum. 
Ep.  XXXIV.  P.Panormit. 

-  durioribus  auditis. 
circa  me  dileftionem  exhibuit» 
licentiam  redeundi. 
&  e.!e£tum  Syracufanum. 

-  ibi  quandam  Januenfem  navem. 
cum  mappis,  cum  cultris. 
a  Januenfibus  juramento. 

-  debuimus  .  ♦  Veniens  -  Januam. 
&  honorem  impendebant  mihi. 
Retulit  fiquidem  mihi  quidam  nun« 

cius. 
ab  obedientia  excufetur. 
Deus  autem ,  apud  quem  melior  eft. 
inobedientiam  teftatur. 
Suggerente  alio  Propheta. 

qui  Moyfen  &  Aaron  objurgavit. 

Defunt. 

ille  Lucifer,quifibi. 

atque  in  fimilitudinem  altiffimi. 
tcftimonio  Danielis  affiftebant  ei. 
Solus  Dei  Filius  non  rapinam  arbi* 

tratus. 
detradtant  inobedientiam   Prselato* 

rum. 
ad  clauftrale  ofEcium. 
Deeft. 

Ep.  XXXV.  terrenorum  facce. 
qui  vinculis  avaritiae. 
quiade  terra  exempti  funt  amiciDei. 
Pauper  Chrifti  vicarius  eft. 
Aperias  itaque  mendicantibus. 
qui  abfcondit  frumenta.       Seras  in 

benedi&ionibus  &  metas. 

9}nn  2  t\i 


4$S 


Utf tmbett  ttrtb  CTacfcrtcbtm 


?.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
tu  crga  pauperes  viduas  vifcera  pieta- 

tis 
affe&um  impendere  quando  incipies? 
Jam  fame  &  inedia  perierunt 
quod  commodas,Dei  eft 
Dolores  mortis  arternae  evadere  non    ■ 

poteris 
Deficere  finitis  egenos  terra? , 
Callida  fic  ftultas  decipit  efca  feras 
Deceflbr  equidem  tuus 
6c  opprobrium  te  dejecit 
Ep.XCIl. 
Ep.XCIII.  quinque  millia  hominum 

voluerunt  eum  in  Regem  eligere 
cumin  manuGedeon  Dominus 

hujus  feculi  aflidue  convertuntur 
hsec  a  fapientibus,  & 
in  fepulchro  jaceretis  marmoreo: 
fermones  veftri ,  &  csetera  Theologica» 
medicorum  inftrumenta  fruftrata  funt 

&  fubverfa ,  in  qua 
Sumus,Frater,  in dulci  Francia 
Vale. 
Ep.XCIV.  eorumexcellentiapromovetur.     ■ 

prona  fit  ab  adolefcentia  inmalum 

pradantur  fubjettos  Chrifti  pauperes 
ad  JohannemBaptiftam,  interroga-    ■ 

verunt 
potibus  &  ebrietatibus  pugnant 
Ideo  P.Nafica  cum  exercitum 
defidia,feu  -  -  libertatem fuperbiret 
Sed  &  hoc  praecipue  Casfaris 
&  qui  longa  pace  dedifcerat 
eum  autem  cenfet  prseliis 
ut  figurialium  myfteria  taceantur 
fc  relaxat  philofymbola  noftra 


MSt.  Petr.  Hamb. 
tu  erga  pauperes  viduas  cur  claudis 

vifcera  pietatis. 
affedtum  quando  incipies? 
Jam  fame  Sc  miferia  perierunt. 
quod  commodas  ad  ufuram,Dei  eft. 
Dolores  mortis  xternas  finire  non 

poteris. 
Deficere  finitis  egenos. 
Perfida  fic  ftultas  decipit  efca  feras. 
Pradeceffor  equidem  tuus. 
&  opprobrium  fe  dejecit. 
Deefi. 
Ep.  XXXVI.  ofto  milia  hominum, 

fed '  perperam. 
voluerunt  eum  inRegem  erigere, 
cum  in  manu  Samfonis  Dominus.  Mi- 

nus  re&e. 
hujus  feculi  convertuntur. 
harc  a  fapientibus  ac  prudentibus,& 
in  fepulchro  jaceretis : 
fermones  veftri,  Theologica?. 
medicorum    experimenta    fruftrata 

funt. 
&  fubverfa  ,  alias  fubmerfa,  in  qua. 
Simus,  Frater,in  dulci  Francia. 
Deefl. 
Ep.XXXVII.  eorum  extollentia  pro- 

movetur. 
prona  fit  ab  adolefcentia  fua  in  ma- 

lum. 
prxdantur  fubjeSos  fibi  pauperes. 
ad  Johannem  interrogaverunt. 

in  potibus  &  ebrietatibus  pugnant. 
Ideo  P.Vafea  cum  exercitum. 
defidia  vel  otio  fuperbiret. 
Sed  &  hoc  potiflime  Caefaris. 
&  qui  longa  pace  didicerat. 
eum  autem  anteceiTit  pradiis. 
ut  figurialium  minifteria  taceantur. 
fe  relaxat  felix  embola  noftra. 

plus 


2.  Cap.  fte&enbe  SSepfa^ 


MtSt.  Petri&urcfce. 


4^9 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
plus  sequo  operofa  juventus 
fummarii  eorum  non  ferro 

cum  fcutum  cujusdam  vidiflent 
Refert  Perieles  non 
Crateras  igitur  Iseti  ftatuunt, 
referuntque  &  conferunt  labores         * 
de  largitione  avitse  aut  paternse 
ipfe  falvos  faciet  -  -  &  humiliabit 
tollensque  virgam  -   -  verborum.     - 
manum  temerariam  porrigit. 
falutaribus  monitis  formate 
Bethunise  quandoque ,  f  orfitan  femel    - 

gloriam  famse  perdidit 
&  fuga  Sennacherib 
qui  nunciis  Merodach 
filii  quoque  ejus  -  -  facti  funt  eunuchi  • 
Triplex  quoque  optio  divinse 
humiliatus  in  animal  -  fimilis  fac"tus  eft 
Nam  &Abraham  -  -  inpulvere 
quatenus  quem  Deus  exaltat ,  humilietur 
&  inter  divinse  gratise  magnificentias     - 
fe  pulverem  recognofcat. 
Bene  valeatis. 
Ep.  XCV.  Loquar  ergo  -  -  condem- 
nabit  me. 
&  refiduum  locuftse  -  -  serugo. 
quos  B.  Martinus  abigens 
quod  jura  coronse  tacuerit 
quod  undredo  &  alimoto. 
Cum  fcriptum  fit :  Beati  qui 
efuriunt  &  fitiunt  pecuniam 
miferabili  lamentatione 
Certe  cum  Moyfes 

prsefidentium  vitia  temperantur 
funt  fquammse  Behemoth 

fpiraculum  vitsenon  incedit  per  eas    - 
inquirere,&  -  corrigere,  nemino-     * 
rum  exceftus 


MSt.  Petr.  Hamb. 
plus  sequo  operata  juventus. 
Summarii, alias  Somarii,eorum  noa 

ferro. 
cum  fcutum  cujusdam  vidiftet. 
Refert  Pericles  Hi|toriographus  non. 
Crateras  igitur  (ftatuunt. 
referuntque  &  efTerunt  labores. 
de  liberatione  avitse  aut  paternse. 
ipfe  falvos  facit  -  -  &  humiliat. 
Defunt. 

manum  temerariam  porrigunt. 
falutaribus  monitisinformate. 
Bethunise    quandoque ,  &  forfitan 

femel. 
gloriam  famse  perdidifTe. 
6c  in  fuga  Sennacherib 
qui  nunciis  Baradoch 
filii  ejus  -  -  fa&i  eunuchi 
Triplex  quoque  oppofitio  divinse 
humiliatus  utanimal  -  fimilis  eft. 
Defunt. 

quatenus  ei ,  qui  exaltat  &  humiliat 
inter  divinse  gratise  munificentias  fe 
pulverem  recognofcant. 
Defunt. 
Ep.CXXI.  Defunt. 

Defunt. 

quos  B.Martianus  abigens. 

quod  jura  coronse  rapuerit. 

quod  hundredo  &  almoto. 

Beati  qui 

exhauriunt  &  fitiunt  pecuniam. 

lamentabili  miferatione 

Porro    difpenfatio  Dei  f uit  ,   quod 

Moyfes. 
prsefidentium  jura  temperantur. 
funt  Satanse    Behemoth  ,  fed  per- 

peram. 
fpiraculum  vitse  non  emittit  per  eas. 
inquirere ,  ne  malorum  exceflus. 


470 


UxtunbtnunS  CTAcfcrtcfctett 


$.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
tnajorum  negligentia  -  -  erratamino- 

r  rum 

Heli  pro  peceato  filiorum 
ex  finceradevotione  propono 
tefte  SaIomone,facit,  ficut  qui  vi&imat, 
in  multitudine  munerum  meorum 
ejus  tamen  petitio  audita  noneft 
Nec  terror  -  -  potuit  declinare. 
Zaleucus,cum  inurbe  -j 

Vale. 

Ep.  XCVI.  conventui  prsfentialiter  interefle 
fruclum  optatae  jucunditatis 
nec  me  caftris  fcelicibus 
quomodo  cupiam  vos  in 
a  -  tempeftate  fubverterer 
fed  infirmitas  &  defe£tus 
quam  petimus  &  intelligimus 
veftras  circa  nos  -  fraternitatis 

Ep.  XCVII.  operatur  voluntatem  - 

&  divifiones  miniftrationum  - 

quafi  oliva,  quafi  platanus,  ficut 
diftinguuntur.     Quidam. 


in  aliena  regula  -  eam  contemtui 
Iftidicitur:  Non  -  percipiet  eam. 
Item  inter  diverfos  ordines 
Ep.XCVilf.mater  noftra:  fuas  nobis 
ut  polluant  templum  ejus 
Speramus  tamen  in  eo  -  quoniam  re- 

fpiciet 
quia  urbs  fortitudinis  noftra  Sion 
fi  diligamus  domum  Jacob 
in  fanguine  fuo,  quam  fua  nativitate 
&  alii  Magnates,quos 
urgentiflima  terrse  neceflitas 
communi  Epifcop.  -  Comitumque 

&  baronum. 
Valete. 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
malorum  negligentia  -  -  erratamo- 

rum. 
Heli  propter  peccata  filiorum 
ex  fincera  dile&ione  propono. 
tefte  Salomone,  viclimat. 
in  multitudine  bonorum  meorum. 
ejus  tamen  petitione  dilata  eft. 
Defunt. 

CIericus,cum  in  urbe. 
Deefl. 

Ep.  LXXXI.  conventui  interefle. 
fruttum  optatum  jucunditatis. 
nec  me  caftris  fidelibus 
quomodo  cupiam  vos  omnes  in 
a  -  tempeftate  fubjicerer. 
nifi  infirmitas  Sc  defe&us. 
quam  petimus  autintelligimus. 
noftras  circa  vos  -  firmitatis. 
Ep.  CIII.  operatur  legem  feu ,  volun- 

tatem. 
&  divifiones  minifteriorum.  / 

quafi  oliva  fpeciofa  in  campis,  ficut. 
diftinguuntur.     Videteitaque  voca- 

tionem  veftram  &  unusquisque  in 

ea  ,  qua  vocatus  eft  ,   vocatione 

permaneat.  Quidam. 
in  alia  regula  -  curam  contemnunt. 
Defunt. 

ltem  inter  univerfos  ordines. 
Ep.LXXXII.  mater  veftra:  fuas  vobis 
ut  polluant  tempium  ejus  fan&um. 
Speramus  tamen  in  eum  -  quoniam 

refpicit. 
quia  urbs  fortitudinis  Sion. 
fi  diligimus  domum  Jacob. 
in  fanguine,quamnativitate. 
&  aKi  Magnates  terrae,  quos 
urgentiflima  neceflitas. 
communi  tam  Epifcop.  -  Comitum 

quamBaronum. 
Deefl. 

EP. 


a.Cap."fte&ett&e93epfo#. 


WH  St.Petri  2Urcbe. 


471 


Bibl.  Patr.  Lugd. 

Ep.  XCIX.  Lucro  tertio  papa 
juxta  verbum  Amos 
celfitudinis  Apoftolicse  talem 
preces  affe&uofas  ofFerimus 
in  faciem  teftamenti ,  vel  Chrifti  fui 
fub  veftra  provifione  tranquillet 
quod  poffibilitas  noftranon  obtinet    - 
Vale. 

Ep.C.  &Ep.  CI. 

Ep.  CII.  Quoties  recolo  verba  collationis     - 

&  fpiritus  vitas  erant  in  verbis,aut 
Quotquot  autem  perfe£ti  fumus 
Vos  tollite  -  -  requiem  invenire. 
plan&u  anxio  &  lamentabili  gemitu    - 

cur  mihi  magifterium  &  cathedram  - 
pofuerunt  me  in  cuftodem  in  vineis  - 
iugiens  a  viis  horainum  -  -  abftinerem 

fpiritum  vertiginis  -  -  ebrius  &  vo-    - 

mens 
&  de  ventre  ejus  extrahet  eas  Deus     - 
cum  in  libro  Sapientiae  legam 
&judiciumduriffimum  -  -  fiet. 
quomodo  reindui  -  -  iteruminqui-    - 

navi 
ad  portas  inferi  redu&us 
^ofuifti  me  contrarium  tibi 
indifpendio  animae  nulla  eft  aeftimatio 
omnem  honorem  hujus  faeculi  effe 
&  ventoglorias  volatilis 
in  ira  Dei  elatus  in  cathedram 
non  fine  ambitiofa  voluntate 
SufEciebat  mihi  praeefle 
in  mepeccatum.  Sufficiebatmihifer-    - 

vare 
qui  quadam  nobili  fuperbia 
ideft,  affe&ione  -  -  qui  extales 
inter  jubilationes  arcanas  * 

inter  devota  fufurria 


MSt.  Petr.  Hamb. 
Ep.XLV.  L.  tertio  papa 
juxta  verbum  Hofeae  piophetas 
celfitudinis  Apoftolicae  fedis  talem 
preces  offerimus. 
in  faciem  teftamenti  fui. 
fub  veftra  prote&ione  tranquillet. 
quod  poffibilitas  mea  non  obtinet. 
Deeft, 
De/unt. 
Ep.LXII.  Quoties  recolo  verba  col- 

lationis  illius. 
aut  fpiritus  vitaeerat  inverbis,aut 
Quidquid  autem  perfe&i  fapimus 
Defunt. 
&c  a  plandtu  anxio  &  alamentabiii  ge- 

mitu. 
cur  mihi  magiftratum  occathedram 
pofuerunt  me  cuftodem  in  vmeis. 
fugiens,  ut  a  viis  hominum  -  -  ab- 

ftinerem. 
fpiritum  voraginis  -  -  ebrius  &  de- 

mens. 
&  de  ventre  ejus  rapiet  eas  Deus. 
cum  in  libro  Sapientiae  legimus. 
ecjudicium  duriflimum  -  -  faciet. 
quomodo  reinduam  -    -  iterum  in~ 

quinabo. 
ad  portas  inferi  iterum  redudlus. 
Pofuifti  me,  Domine,contrarium  tibi. 
in  difpendio  nulla  eft  asftimatio. 
omnem  honorem  hujus  mundi  effe. 
6c  a  vento  glorise  volatilis 
in  ira  Dei  elatus  fum  in  cathedram» 
non  fine  ambitiofa  voluptate. 
SufEciebat  mihi  duntaxat  praiefTe. 
in  eo  peccatum.  Surliciefoat  fervare. 

in  quadam  nobili  fuperbia. 
&  affe&ione  -  -  qui  extafes. 
inter  tribulationes  arcanas. 
Dejunt, 

devo- 


47* 


Urftm&eit  unb  CTacfericfcten 


5.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
devotionis  ferebantur  affe&us 
mea  perdita,mea  in  felixanima 
honoris  -  fequela  perditio  eft 
fermo  manifefte  diftinguit 
numerofitas  evectionum 
quas  circumduco 
quam  hofpitalitas  cenferetur 
Chriftus  -  caufam  ei  non  praeftat 
femel  olim  crucifixus  -  foris  in  pau-    - 

peribus 
In  quibus  aut  nudus  omnino ,  aut 
fame  frigore  -  quce  interius  dantur 

folatium  anguftiae  fusepoftulat 

Ecce  hofpitalitas  hodierna  - 

inedia  &  nuditate  afficitur 

&  immemor  animce  mea?  fedeo 

&  patrimonio  pauperum  - 

Foreftariis  &  cseteris  ofEcialibus 

de  oblationibus  atque  decimis 

de  obventionibusetiam  placitorum     • 

Vindicabit  Ikec  omnia  pater 

nec  ligna  ferre  in  fylvam 

Ecclefiafticus  dicit 

qui  fi  habeat  aliquid  -  adChriftum     - 

humiliari  cum  mitibus, 

Sumitepfalmum 

de  obventionibus  placitorum 

Quare  atteritis  populum  meum 

Deteftabile  quippe  -  coloris  habitu,     - 

honore 
fidelitates  atque  ligantias 
ut  fit  depilator  pauperum 
Numquid  me  apud  diftriclum  judicem 
Et  fi  longa  fit  -  -  fednoneftabbreviata 

Avaritiam  enim  ex  calumnia 
fed  fua  etiam  cum  lite  repetere  - 

Et  idem:  Hoc  ipfum  deli&um  eft 
fterilis  terra  &  proxima  malediclo 
Dominus  veniet  percutere 


MSt.  Petrin.  Hamb..    . 
devotionis  ferebat  affe&us. 
c%  perdita,mea  infelix  anima. 
honoris  -  fequela  perditio  eft  Dei. 
fermo  manifeftat  &  diftinguit 
innumerofitas  evedtionum 
Quid  circumdu&io  ? 
quam  hofpitalitas  nuncupatur 
Chriftus  -  caufamnon  prxftat. 
femel  crucifixus  -  fed  nunc  in  pau- 

peribus. 
Dum  aut  nudusejulans,  aut. 
fame  &  frigore    -   qux  in  interiori- 

bus  dantur. 
folatium  anguftiae  fuse  poftulant. 
Ecce  nunc  hofpitalitas  hodierna. 
inedia&etiam  nuditate  afficitur. 
&  immemor  mei  fedeo. 
&  patrimonio  abutens  pauperum. 
Foreftariis  &  aliis  officialibus. 
fed  &  deoblationibusatque  decimis. 
de  obventionibus  etiam  Prjelatorum. 
Judicabit  harc  omnia  pater. 
nec  nos  lignaferre  in  fylvam. 
Ecclefiaftes  dicit. 

qui  non  habet  aliquid  -  apud  Chriftum 
humiliari  cum  humilibus. 
Sumite  pfalterium. 
de  obventionibus  Prselatorum. 
Quare  avertis  populum  meum. 
Deteftabile  quidem  -  -  honoris  co- 

colore. 
fidelitatis  ligantias. 
ut  fit  dilapidator  pauperum. 
Numquidapud  diftrictum  judicem. 
Et  Jicet  longafit  -  -  non   tamen  efl 

abbreviata. 
Eleemofynam  enim  ex  calumnia 
fed  fua  cum  Iite  repetere. 
Et  idemhocpeccatumdeliclum  eft. 
fterilis  terra  &proxima  maledidtiorii 
Dominusveniet  &percutiet. 

Abje 


2.  Cap.flebenbe  Q5et;fa#e,         t>on  St.  Petri  fttrcfre. 


47  J 


Bibl.Patr.Lugd. 
Abjeciftis  me  -  corpusveftrum 
ut  parentum  -  indulgentiam  relevarem 
propinquitates  corporum  refpicimus 
ad  Heliodorum ,  &  inveni ,  quam  gravi 
per  arTectiones  fanguinis  revirefcit 
unde  poftillorum  gaudeant  obitum     - 
omnem  altitudinem  extollentem 

repetent  animam  meam 

differre  articulum,donec  defidiam  fuam 


indignationis  abfterreat. 

quando  replebis  in  bonis  defiderium     - 

Imperfe&um  meum  videruntoculi  tui   - 

RESPONSIO. 

quod  in  charitate  non  fi£ta 

Regnum  Deiintravos-placerealtiffimo  - 

Tobias  m  Ninive 

de-merito  minuitaliena  malitia 

nemo-me  mihi  germanioreft  - 

vino  enim  frumento  &  oleo 

neque  creatura  alia  poterunt  me 

ad  tempus  anathema  a  Chrifto 

ipfam  illi  committens-in  illum  diem     - 

fed  mulier  propter  virum 

ad  virum  -  erit  converfio  tua 

ex  fe  omnino  nihil  prsefumat 

Ego  autem ,  bone  JESU 

Qui  hominibus  placent 

atque  pro  confufione  hac 

fcis ,  quia  Pharifei 

Verum  eft  tamen ,  quod  in 

&  apparens  cuidam  fratri 

fifcalem  calculum  difpenfando 

Ifti  funt  gigantes ,  qui  portant 

Sane  magnse  arbores 

ftylo  recifiore  exarare  decreveram 

Vale. 

'LZfytils  3tcr25an^*  O 


MSt.  Petrin.  Hamb. 
Abjecifti  me  -  corpus  tuum. 
utparentum-  indigentia  relevetur. 
propinquitates  corporis  refpicimus. 
ad  Heliodorum ,  quam  gravi. 
per  afteclionis  fanguinem  revivifcit. 
unde  poftillorum  obitum  crucientur. 
omnem  altitudinem  dignitatis  extol- 

lentem. 
repetetanimam  meam  Deus. 
differre    periculum,   protrahentem 

fan&itatis    negotium ,    defidiam 

fuam 
indignationis  exfterreat. 
quando  replebisinme  defiderium. 
Imperfe&um  meum  videant  oculi  tui. 
Deeft. 

&  in  charitate  non  fi&a. 
Regnum  Dei  intra  nos-placere  Deo. 
Deeft.  _ 

de-merito  imminuit  aliena  malitia. 
nemo-me  mihi  gravior  eft. 
vino,  frumento,  6c  oleo. 
neque  creatura  aliqua  poterunt. 
ad  temgus  anathema  in  Chrifto. 
illi  foli  committens-in  illa  die. 
fed  mulier  fa£ta  eft  propter  virum. 
ad  virum-erit  converfatio  tua. 
ex  fe  nihil  prsefumat. 
Euge  autem,  bone  JESU. 
Qui  enim  hominibus  placent» 
atque  confufione  hac. 
fcitis ,  quia  Pharifsei. 
Verum  eft  autem ,  quod  ia 
&  apparens  cuidam  fan&o. 
fifcalem  calculum  difponendo. 
Ifti  funtgigantes  ,  dequibus  idem 
Job  ait :  gigantes  qui  portant. 

Nimirum  magnae  arbores* 

ftilo  recifiore  enarrare  decreveram^ 

Deeft. 

00  Epr. 


474 


Utf  unUn  twfc  tXa&ti&tm 


j.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Ep.  CIII.  &  fic  decrefcebat  prolixitas 

primam  faciem  legendo  tranfieritis     * 
Ep.  CI V. 
£p.  CV.  vifitationibus  minus  frcquens 

prsefens  tamen  fpiritu  vos 
potens  eft  exhibere  uberiorem 
fratribus  Fontanis-illius  inebriemur 

Ep.  CVI.  &feptuaginta  millia 

merito  &  officio  prseeminebant 

Heli  pro  peccato  filiorum  fella  everfa    ■ 

Refpiciat  Dominus  in  faciem 

vidroria  quse  vincit  mundum 

€jui  blafphemat  fanetum  Ifrael 

Holofernem  vidua 

Bene  vale 

Ep.CVlI.  Nunc  autem  -  -  peceandi 

&  in  caudis, focius  eorum , quorum     - 
fpurcitiis  dehoneftas 
&  inter  aulicos  fimulacrum  religionis     - 
Lacrymse  in  multis  leviter  prorluunt     - 
ad  menfam  filiorum  admittitur 

&  cum  perverfo  pervertitur 

Valete. 
Ep.  CVIII.  Oleum  enim  -  -  offerantur. 

blando  -  humero  fupportetis 

Vice  cornitis  pe  Roccafort 

judicium  nobis  convertat 

Eeclefiae  noftrae  de  Vulrenhauter,jugo 

jugum  iilud  putrefcat 

pauperibus  virgam  exa&oris 
^Vale. 
Ep.  CIX.  prseambulos  aeftus  jam  prsefenfi 
<  vel  dietse  transgrediar  legem ,  feu  labori 

difpendium  patimur  primse  obedientiae 

^  Vale. 
Ep.  CX.  veftra  inter  -  •  odore  praicipua 
iranfiit  in  quartauam 


MSt.Petr.Hamb. 

Ep.  CIV.  &  fic  decrefcebat  mihi  pro- 
lixitas. 

primam  partem  legendo  tranfieritis. 

Deeft. 

Ep.LXHI.  vifitationibus  nimis  fre- 
quens. 

tamen  fpiritu  vos 

potens  eft  dare  uberiorem. 

fratribus  de  Fontana.illius  potefnur. 

Ep.  CVII.  &  o&uaginta  millia. 

&  merito  &  ofEcio  praseminebant. 
•  Heli  pro  peccato  flltorum  fella  corruit 

Refpiciat  autem  Dominus  in  faciem. 

victoria  quas  videtur  vincere  mundum 

qui  blafphemat  Ifrael 

Holofernem  Judith. 

Deeft. 

Ep.CVIII.  Defunt. 

6c  in  caudis,quorum 

fpurcitiis  frequentius  dehoneftas 

6c  fimulacrum  religionis. 

Lacrymae  irvmultis  leviteraffluunt. 

ad  menfam  fiiioium  quandoque  ad- 

mittitur. 
&  cum  perverfo  perverfus  eft. 
Deeft.   ' 

Ep.  CIX.  Defunt. 

blando-humero  comportetis» 

Vice  comitis  de  Staffordi. 

jwdicium  vobis  convertafc. 
.  Ecclefiae  noftras  dejugo. 

jugum  iilud  computrefcat. 

pauperibus  jugnm  exactoris. 

Deeft. 

Ep.  CX.  pneambulos  jam  perfenfi. 
-  vel  labori. 

■  difpendium  patimur  primae  inobe- 
dientiae. 

Deeft. 

Ep.  CXI.  veftra  eft  inter- - prsecipua, 

recidi  in  quartartam, 

Cen- 


2.  Cap.  fkbmbt  SSivhQt         wn  St.  Petri  £trc&e*  47$- 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Centurione  pro  fervo 
eft  morientibus  aut  jam  mortui6 
jura  mortis  evacuavit  ,  - 

in  capitulo  mutuo  vobis  fecimus 
Valete. 
Ep.CXI.  &  adhuc  manus  ejusexterna 

in  folitudine  tumultum 

qui  in  corde  tuo  penitus  aruerant 

exhibet  incentivum  &  caufam 

Vide  -  ne  carnibus ,  quas 

Pofuifti  in  confpe&u  meo 

&  ea  reticente ,  eundem  rurfus 

Vale. 
Ep.  CXII.  CXIII.  CXIV.  CXV.  &  CXVI.     - 
Ep.CXVIL  Prior  -  -  caufatur  &  conqueritur 

illius ,  qui  obligatus  es 

Hoc  ipfum  eft  in  vobis 

ut  ad  fimilem  asquanimitatem 

Non  decebat  -  -  litigare  proterra 

ficut  feopiniocommunis  habebat 

abforbeat  «Scconfumat 

Filii  hominum  ufque  quo  gravi 

de  terra  fumitur,  in  terra 

efl  in  terra  venter  ejus 

pro  hac  terra  -  -  litigare  vidi , 

imminet  judicium  gravius  & 

,  juxta  fuorum  exigentiam  meritorum 

^  Vale. 
Ep.  CXVIII.  non  eft  commendatio  hasc 
fibi  vas  ele&ionis  efFecerat 
ubi  ftare  fortius  confidebat 
6c  obftinatx  mentis  fignum  -  intelligis 
fi  non  cogitas  -  -  futuri  judicii. 
quam  mifericorditer  -  -  comminetur.  - 
circumfpectum  &  anxium 


laverit  fordes  filiarum  Sion 
&  fugere  de  medio  Babylonis 


£>o 


MSt.  Petr.  Hamb. 

Centurione  pro  filio. 

eft  in  morientibus,injam  mortuis. 

jura  mortis  evacuat. 

in  capitulo  mutuo  fecimus. 

Deefl. 

Ep.  CXII.   &    adhuc  manus  ejus 

extenta. 
follicitudinem  in  folitudine. 
qui  in  corde  tuo  aruerant. 

exhibet  incentivum  intentum  &  cau- 
fam. 

Vide  -  ne  coturnicibus,  quas 

Parafti  in  confpe&u  meo 

&  eo  recedente ,  eundem  rurfus. 

Deefl. 

Defunt. 

Ep.XLVI.Prior  -  -  caufatur&que- 
ritur, 

illius,cui  obligatus  es. 

Hoc  ipfum  deli&um  eft  in  vobis. 

ut  ad  fimilem  imitationem. 

Non  decebat-  -  conuendere  pro  terra 

ficut  &  opinio  communis. 

abforbeat  &  confundat. 

Ufque  quo  gravi. 

de  terra  fumitur ,  &  in  terra. 

eft  in  terra  venternofter. 

pro  hac  terra  -  -  litigantem  vidi. 

imminet  in  otium  gravior  & 

juxta  exigentiam  meritorum. 

Deefl. 

Ep.  LIV.  non  erit  commendatio  haec. 

fibi  vas  fanftitatis  effecerat. 

ubi  ftare  confidebat. 
•  &  obftinatise  fignum  -  reprehendis. 

Defunt. 

Defunt. 

circumfpe&um  vel  circumfeptumc<: 
anxium. 

laverit  corda  filiarumSion 

&  furgere*  de  medio  Babylonis 

02  Ep, 


47* 


Urftm&ett  unb  V%A<fyvi<bttn 


;.Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
Ep.  CXIX.  &  calore  iracundiae  ductus 

Xenocratem  difcipulum  ejus 

quem  tam  efficaciter  amo 

malignaadi  affec"tu  dixerint 

fi  nobis  maledicant  homines 

frudhim  injun£fce  legationis 

recolens  verbum  Beati  Jacobi 
fcp.  cxx. 
Ep.CXXI.  Ajoth  fortiflimi  judicis 

ad  prafentem  hujus 

humilietur  ftatus  Ecclefiafticae  dignitatis 

chara&erem  fervitutis  inurere 

rlepingat  ante  rei  -  -  caufa  confilii    - 

Unum  rogo  &  confulo 

Ponticse  regionis 

Ulud  etiam ,  quod  viam 

Vale, 
Ep.  CXXIL  favoris  gratiam  obtinetis ,  & 

devotio  fincera  coaluit 

reputavimus  prascipuum 

eminentke  veftrae  -  amici  noftri  fcilicet 

non  fufficientibus,difpenfatio  divina     - 

innata  liberalitas  relevavit 

li  nobis  detrahit  -  -  minimo  eft 

nos  vexationibus,  quas  fuftinet 

fi  modeftiam  praefcribereta&ionibus    - 

ad  compendium  redigatur 

qua  nos  mutuo  dilexiftis 
Ep.DXXIII. 

Ep.CXXIV.  Dominus  Rexadomnemun-    - 
guem 

inter  eventus  ambiguos 

affliclis  &  maxime  Dominis 

Eperimento  -  -  -  converfatio  circa  eum. 

Sive  cum  eo  fum , 

Sane  Jonathas  -  -  exitus  declaravifc.    - 

Viderit  prudentia  veftra 

Utinam  fic  curratis 

Diligenter  deliberate  -  -  venit  ad  vos     - 

Mortem  fiquidem  -  -  martyribus  caufa  - 


MSt.  Petr.  Hamb. 
Ep.  C V.  ex  calore  iracundiae  du&us. 
Socratem  difcipulum  ejus. 
quem  efficaciter  diligo. 
malignandi  affe&u  detraxerint. 
fi  nobis  maledicant  omnes. 
fru&um  injun&as  fibi  legationis. 
recolens  verbam  beati  Pauli. 
Deeft. 

Ep.  C VI.  Aath  fortiflimi  Regis. 
ad  prsefentem  refpiciunt  hujus. 

■  minuatur  ftatus  Ecclefite. 
charadterem  fervitutis  imprimere. 
depurgat,  aut  rei  -  -  cautela  confilii 

Unum  ergo  confulo 

Pontifica;  religionis  ^fed  fruftra. 

Ulud  etiam  nocuit,quod  vian> 

Deeft. 

Ep.  CXIII.  favoris  gratiam  ,  & 

devotione  fincera  coaluit. 

reputamus  pracipuum. 

■  eminentia  veftra  -  amiciveftri. 
infufficientibus,  difpenfatione  divina. 
innata  liberalitas  revelaverit. 

II  vobis  detrahit  -  -  minimo  nobis  eft. 
vexationibus ,  quas  fuftinetis. 

Defunt. 

ad  compendium  dirigatur. 

qua  vos  mutuo  dilexiftis. 

Deeft. 
Ep.  CXV.  Dominus  ad  omnem 

inter  eventus  dubios 
afflictis  &  infuper  Dominis. 
•  Defunt. 
Sane  fivecumDominoArchiepifcopo 

fum, 
Defunt. 

Videat  prudentia  veftra. 
Utinam  &  vos  fic  curratis 
Defunt. 
Defunt. 

In 


L.Cap.peb<nbe58epfo0e* 


Wtt  St.  Petri  2Urdbe. 


477 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
In  omnibus  ergo  vexillum 
Abiron  turbae  populares  abforbeantur.  • 
Aaron  fandtum  Domini ,  qui 
eontra  malitiam  fuperbiae 
opes  fuperbas ,  &  gloria 

artificio  miniftrandi  in  divitiis 
Vale. 
Ep.  CXXV.  manu  forti  &  brachio  extento.    - 

Otium  enim  fine  -    -  fepultura. 

Porta,quse  in  -  -  eoncupifcentiis 
fazculi 

Quidamjuftuscredens  fe  orationibus    - 

Vidua  ab  aliquo  -  -  panes  obtinuit..     - 

familiaritatis  conftri&us  fum 
Ep.  CXXVI.  Cantorem  Bituricenfis  Ecclefise   - 

cum  pecuniis  tamen,  quas 

verfutia  mercalis  -  -  fola  licitatione     - 

fterilibusque  reje&is 

per  Iiteras  rapiebat 

mihi  fecretius  Petrus  quidam  de  verno 
pasdagogus  ejus 

carnem  a  corruptione  confervaret. 

gloriofius  cun&is  irradiet 

verfutus  impoftor  abduxerat 

hinc  Regis  Angliae  confanguineus 

&  ex  ipfius  .  .  Vafe. 
Ep.CXXVII.RexAnglias  -  -  coalefcunt. 

Quia  igitur  fecundum  nomen 

circa  vos  prasfumat  irrumpere 

Vate. 
Ep.  CXXVIH.  M.  Gerardus  exparte  ipfius     - 

confolationes  ejus  lcetificaverunt 

ut  complacitior  -  -  refiduum  fe- 
nectutis 

veftrse  nudce  pollicitationi  pofthabui     - 

Quoniam  -  impendiftis  -  -  animam    - 
meam 

Val-e. 
Ep.CXXIX.&CXXX. 

Oo 


MSt.Petr.  Hamb. 
Omnibus  ergo  vexillum. 
Abiron  abforbeantur. 
Aaron  lanftum,  qui 
contra  malitiam  fuperbire. 
opes  fuperbse  >  alias  fuperbise ,  & 

gloria. 
artificio  magiftrandi  in  divitiis. 
■Deefl. 
Ep.  CXVII.  manu  f orti  &  brachio 

excelfo. 
Defunt. 
Defunt. 

David  juftus  credens  fe  orationibus. 
Defunt. 

familiaritatis  conftitutus  fum. 
Ep.CXVIII.  CantoremBituricenfem. 
cum  pecuniis,quas 
verfutia  mortalis  -  -  fola  pollicitatione. 
fceleribusque  reje&is 
puer  literas  rapiebat. 
mihi  fecreta  ipfius  fecretius  Petrus 
de  Verno  quondam  psedagogus  ejus 
carnem  a  corruptione  confervat. 
gloriofius  cundtis  radiet. 
verfutus  imperator  abduxerat. 
hujus  RegisAnglise  confanguineus 
Defunt. 
Defunt  omnia. 
Et  quia  fecundum  nomen. 
circa  vos  praefumat  erumpere. 
Deefl. 

Ep.XCVI.  M.G.  ex  parteipfius 
confolationes  veftrae  laetificaverunt 
utplacitior  -  -refiduum  juventutis. 

veftrse  pollicitationi  pofthabui. 
Quoniam  -  fufpendiftis  -  -  animam 

meam. 
Deefl. 
Dcfunt. 
0  3  EP- 


478 


IXrf  imbett  unb  Vl&<bri<&tm 


S.jPeriod. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 

Ep.  CXXXI.  abfcondita  fit  cum  Chrifto. 
quafi  Domus  deferta  eft 
fpiritus  nequiores  fe  afiumit 
Gloriam  ab  invicem  quceritis 
in  occulta  dileclione  venenum 
fecutus  es  juvenilis 
tuumque  obfcurans  &  obruens 
Caftificantes ,  inquit ,  corda 
faluti  animse  obviant 
poterit  iilius  propitius  efleDeus 
Nam  fi  fuper  fcandalo  pufillorum 
a  primo  vitce  -  limine  falutafti 
ex  ipfiusTapee  -  -  -  fratris  etiam  mei 
utjnam  modeftia  veftra  nota  fit 
incidere  in  manus  Dei  viventis 
Cum  igitur  nigrefcere  &  horrefcere     ■ 
inter  currentium  raritatem 
Bene  vale. 

Ep.CxXXII.  Anima  eft  potior  pars  mei 

maximisque  prceceptis  taceam 

1  vota  promiflionis  evacuat 

quarum  quandoque  fuifti  auditor 

perditionis  exempla  transmittunt.     - 

&  deinceps  a  fubjeclis  explantare 

de  regno  Dei  -  intra  vos  eft 

judicium  prseparatio  fedis  tuse 

pia  manfuetudo  mulceat 

verba  &  opera  tua  prsediclet  charitas 

nec  utilitates  -  procurabis  efficacius 

&  Chnfti  charitatefundatse 

li  credis  palponibus 

fi  autem  accepifti  -  a  Deo  accepifti     - 

&  fic  habebis  gloriam  in  te  ipfo 

palpantis  aut  blandientis 

In  Domino  laudetur  anima  tua 

f  &  interfum  -  -  in  religione 

circa  inftruendi  Abbatis  officium, 

pono ,  ipfa  B.  Gregorii  verba 

ficut  Chriftus  *  -  debet  &  ipfe  ambulare 


MSt.  Petrinum  Hamb. 
Ep.  LXI.  abfcondatur  cum  Chrifto. 
quafi  Domus  defolata  eft. 
fpiritus  nequiores  fefecum  aflumit. 
Gloriam  ab  homine  qusentis. 
in  occulta  detraelione  venenum. 
fecutus  es  tenebras  & juvenilis 
tuumque  obftruens  &  obruens. 
Caftigantes,inquit,  corda. 
faluti  animee  obmilitant. 
poterit  illi  propitiusefteDeus. 
Nam  fide  fcandalo  pufillorum 
a  primo  vitse  -  limite  falutafti. 
■  ex  patris  Sc  fratris  etiam  mei. 
utinam  modeftia  tua  nota  fit 
prceeffe  populis 

Cum  tibi  ingemifcere  &  horrefcere. 
inter  currentium  parvitatem» 
Defunt. 
Ep.CXIX.  Anima   eft  potior  pars 

noftri. 
maximisque  prseceptis   Domini  ta- 

ceam. 
vota  profeflionis  evacuat. 
quarum  quandoque  fuifti  adjutor. 
damnationis  exempla  transmittunt. 
cxdeincepsa  fubditis  explantare. 
de  regno  Dei  -  intra  nos  eft. 
judicium  prarparatio  gentis  tuce. 
pia  manfuetudo  remulceat. 

-  verba  &  opera  tua  preedicet  charitas 

-  necutiiitates  -  procurabis  aftectiu^. 
&  Chrifti  charitate  fedtare. 
fi  credis  palpantibus. 
Defunt. 

&  fit  gloria  tua  in  teipfo. 

palpantis  licet  blandientis. 

InDomino  Iaudabitur  anima  tua. 

Defunt. 

circa  inftruendum  Abbatis  officium. 

pono  beatiGregorii  regulam. 

-  ficut  ChriftuS"  debet  ambuiare. 

ficut 


>.  Cap.  fttbmbt  Q3ei;fa#e* 


V$n  St.  Petri  2&U'C$)e. 


475 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
ficut  &  ego  Chrifti 
teftimonioB.  Auguftini  confiftit     - 
&  tuas  palpebrse  ne  dormitent.  Juxta 
quam  prius  non  habueras  in 
Vale. 

Ep.  CXXXIII.  CXXXIV.  &  cxxxv. 

Ep.^CXXXVI.  confilia  remedium  non 
inveniunt. 
fedentem  fuperthronum  meum 
fub  filentio  prseterire  non  poffum 
ut  obfervantias  -  -  univerfa  poft  ha- 

beant 
ad  dandam  fcientfam  falutis  plebi 
nam  &  Jeremia  -  -  mammas  fuas 
mentis  efFeratse  mefecerint 
non  defiftunt,  quousque  redigatur 
me  difpofitioni  veflrse  -  pariturum 

Ep.  CXXXVII.  converfioni  &  converfatio- 
ni  veftrae 
diffufa  eft  in  cordibus  noftris 
ccepit  multiplices  afFe&ionum 

veftcam  defiderabili  multis 

ut  regnorum  ccelorumvim  inferas 

violenter  intrudas 

hsereditatis  mea* :  tu  es 

tibi  in  prseclaris  -  -  tuapraclaraeft. 

ut  non  deterreant  -  primitise 

obedientia  fibi  convertet 

ufu  mediante  dulcefcent. 

His  enim ,  qui  -  -  afluefcant. 

tibi  folatio  fitillud 

in  vano  accepifti  animam 

Infuper,  &  -  -  mollefcit. 

non  fit  tibi ,  qutefo  dedecori 

in  te  fentias ,  quod  &  in  Chrifto 

&  ufque  ad  pcenam  &  ignominiam ' 

etfi  millies  te  pro  eo  dare  poffes 

aeftimariautem  autcompenfari  ; 

&  in  profe&u  es  *  * 


MSt.  Petr.  Hamb. 
ficut  &  ego  ipfe  Chrifti. 
teftimonio  Auguftini  confiftit. 
&  tuae  palpebras.  Juxta. 
quam  prius  non  habebat  in 
Deefi. 
Defunt. 
Ep.  XCL  confilia  remedium  non  in- 

venerunt. 
fedentem  fuper  folium  meum. 
fub  filentio  tranfire  non  poffum. 
ut  obfervantise  -  -  univerfa  pras  ha- 

beant. 
ad  dandam  fcientiam  plebi 
&  Jeremia  -  -  mamillas  fuas. 
mentis  efFraenatse  me  fecerint. 
non  defiftent,donec  redigatur. 
me  difpenfationi  veftrse  -  pariturum. 
Ep.  CXX.  converfationi  tuse 

difFufa  eft  in  cordibus  veftris 

ccepit  dile&io  multiplices  afFe&io- 

num. 
veftram  ftatu  defiderabili  muftis. 
ut  regno  Dei  vim  inferas 
violenter  te  intrudas 
hasreditatis  mea*  &  calicis  mei :  tu  es. 
mihi  in  prseclaris  -  -  meapraeclaraeft 

mihi. 
ut  te  non  deterreant  -  primiti* 

obedientia  tibi  Convertet. 
ufu  mediante  dulcefcunt. 
Defunt. 

tibi  pro  folatio  fit  illud. 
in  vanum  accepifti  animam. 
Defunt. 

rion  fit  tibi  dedecori. 
in  tefentias,quodinChrifto; 
&  ufque  ad  ignominiam. 
etfi  millies  te  dare  poffes. 
seftimari  auSem  vel  recompenfanV 
nec  dum  in  profe&u  es. 

quod 


4*o 


Ur&mbett  unb  Vtadyvicbttn 


$.  Period. 


^  Bibl.  Patr.  Lugd. 
quod  jam  -  -  aut  perfectus  fim 
unumautem  -  -  inChrifto. 
Attendite  igitur  tuse 
&  pra*  fubftantiola  hujus  vita* 
ita  figures  -  -  mortuus  mundo 
&  vita  tua  -  -  abfcondatur  in  Chrifto. 
quod  &fpiritumDei  habeas 
&  blanda  fancta  converfationis 
charitas,gaudium,  patientia 
Quibusdam  ita  defideriorum 
&  ufque  injubiteas 
unus  cum  eo  -  -  hujus  mortalitatis 
inseftimabiiis  fit  eorum  beatitudo 
ego  vir  -  -  clamo  ad  te 
incircumcifum,  cor  coagulatum  cor  - 
infpira  mihi  amorem  tui 
miferatio  continuet  ad  profe&um 
Vale. 
Ep,  CXXXVIII-  excitat  obedientia  lente-    - 
fcentem 
Ecclefiafticas  titulum  diftraxerunt 
Metientes  enim  ex  perfonam  converfi 
&  oppofuiftis  vos  murum 
non  erat,qui  exaudiret 
Sperent  in  te  -  -  teDomine. 
fixum  habens  quod 
Dominus  flagellis  interrogat 

quid  de  mundo  fperare  pofllmus 

Un&ione  vero  magiftra,  quas  doce-    - 
bat  vos  de  omnibus 

qui  fcuto  patientias  fe  prsearmat 

fortiter  illud  •  -  non  acceflerit. 

ut  nunciis  Merodach  -  -  tonitruum. 

cogitatus  jactate  in  eum ,  cui 

coronam  glorias  fabricavit. 

Nimirum  beato  Hilario  adfinem 
Deus  in  aeternum 
Ep.  CXXXIX.  CXL.  CXLI.  &  CXLII. 
Ep.CXLIII.  folida  femper  apudmefuerit 


MSt.  Petr.  Hamb. 
quod  -  -  certus  fim. 
Defunt. 

Attende  igitur  tua?. 
&  pro  fubftantiola  hujus  vitse. 
ita  configures  -  -  mortuus  a  mundo. 
■  &vita  tua  -   -  abfcondatur. 
quod  in  te  fpiritum  Dei  habeas. 
&  blanda  converfationis. 
charitas ,  gaudium ,  pax ,  patientia. 
Qui  enim  intalium  defideriorum. 
usque  injubilseas. 
unus  ex  eqj.  -  mortalitatis. 
inseftimabihs  fit  eorum  benedi£Uo. 
ego  vir  -  -  clamabo  ad  tc 
Defunt. 

infpira  mihi  amorem  tuum 
miferatio  taa  continuet  ad  perfe&um 
Deefl. 
Ep.  CXXIII.  excitat  obedientia  kte- 

fcentem. 
Ecclefise  titulum  deftruxerunt. 
Metientes  ex  -  -  converfi. 
&  oppofuiftis  murum. 
non  erat,  qui  refponderet. 
Defunt. 

fixum  habens  propofitum ,  quod 
Dominus  flagellis  interrogat  alias  ca- 

ftigat. 
quid  de  nobis  fperare  poflimus. 
Humilitate  vero  magna  ,  qua:  dece- 

bat  vos  in  omnibus. 
qui  fcuto  patientiae  prsearmatur. 
Defunt. 
Defunt. 

cogitatus  jactate  in  eum  omnino,cui 
coronam  gloria^  fubrogavit. 
Integra  hosc  columna  deefl. 

Defunt. 

Ep.  CXIIX.  folida  femper  apud  ves 
fuerit. 

Cum 


aCap.fle&enbeQW^e. 


VQttSt.  Petri&iVcfce. 


48i 


Bibl.  Patr.Lugd. 
Cumitaque  hinc  amor  audaciam 
facrilegas  manus  injicere 
pedes  cakeatos  in  Evangelio 
fed  pcrfecutus  eft  hominem 
ut  denuo  majus  teftimonium 
viam  -  peregrinationis  inftrueret 
Nobis  ingermanaGermania  hasc 
lactabitur  Rex :  juftus  de  anguftia 
in  laqueum,  quem  tetendit 
poflideant  fan&uarium  Dei ,  & 
Vale. 
Ep.  CXLI V.  accenfionis  eft ,  Dominum  non 

modeftiam  vis  dolori  exafperet 
in  vostragoedia  hujus  mali 
a  fidelium  communione  prsecedit? 
aut  Ecclefiae  Romanse  injuriam 
gaudium  praefens  inftar  puncii 
quomodo  digitus  Dei  -  -  imperia 

transierit. 
quas  etiam  ficut  vult  erigit,  & 
econtrario  autem  nomen  Domini 
populisque  murmur  excitat 
nec  unum  adhuc  fubdiaconum 
Quis  quasftus  vobis  -  -  in  hac  libe-     - 

ratione 
humiliafles  fedis  Apoftolicas  digni-      - 

tatem 
in  Germaniam  defcendifTes 
in  partem  apoftatse  O&aviani 
Francorum  pariter  ad  -  -  fuis  munivit 
confiliis,  &  firmavit  auxiliis ,  &  fic 
ExpeCtatio-noitra  in  fpecie  certa 
oratio  ab  Ecclefia  ad  Deum  proeo 
Deus  autem  qui  intempore 
Multum  enim  valet  deprecatio 
&  qui  nunc  nimis 
tantum  filium  non  agnovit 
Ep.  CXLV.  omnem  gratiam  abfcidit 

graviora  pericula  veris  * 


MSt.  Petr.  Hamb. 
Cum  hinc  amor  audaciam. 
facrilegas  manus  mittere. 
pedescalceatos  inEvangelium. 
&  perfecutus  eft  hominem. 
ut  denuo  majus  fidei  teftimonium. 
viam-  peregrinationis  inftitueret. 
Nobis  in  Germania  hasc. 
Isetabitur  Rex  juftus.  Nam  in  anguftia. 
in  laqueum,  quem  extendit. 
poflideatur,& 
Deefl. 
Ep.  XXIX.  acceffionis  eft  Dominos 

non. 
modeftiam  vis  doloris  exafperet. 
in  vos  transgreftio  hujus  mali. 
afidelium  communioneprsefcidit? 
aut  timetis  injuriam. 
gaudium  prasfens  ad  inftar  pun£ti. 
quomodo  digito  Dei  -  imperia  tran- 

feunt. 
quas  etiam  vult  & 
e  converfo  autem  nomen  DominL 
populique  murmur  excitat. 
nec  adhuc  fubdiaconum. 
Quis  qusftus  -  -  in  liberatione. 

humiliaflet  fedes  Apoftolica  dignU 

tatem 
in  Germaniam  defcendiflet. 
in  hac  parte  apoftatse  0£tavianu 
•  Francorum  ad  -  •  & fuis  munivit. 
confiliis ,  &  fic 

Exfpe&atio  -  noftra  in  fpe  certa. 
oratio  in  Ecdefia  pro  eo. 
Deus  autem  in  tempore.  .  * 

Multum  valet  deprecatio. 
&  etiam  Romana,quse  nunc  nimis. 
tantum  filium  non  audivit. 
Ep,  XXV.  omnem  mihi  gratiamab* 

fciudit. 
graviora  pencula  necis. 
^pp  Ego 


48* 


UrEutiber»  unb  Hacfcwfrtcif 


$.  Period. 


Bibl.Patr.  Lugd. 
Ego  vero  jam  delibor 
fera  crudelior,  qui  filium 
qui  fic  violaret  legem  excelfi 
erant  enim  opera  tenebrarum. 
filii  meicaptione  perfonat  intriviis 
in  terraSan&orum  iniqua  geffit 
fic  fpiritu  -  -  interficias  impios 
Quae  enim  excufatio  poflit 
liberandi  filium  meum  -  poteftatem 
quantus  amicus  vir  meus  Rex, 
imo  veftra  promoverim 
Dilexi  vos  non  lingua 
&  odium  pro  dilectione  mea? 
Ut  falva  pace  Domini  mei 
&  ubi  gloriofus  Petri 
&  Pontiticalem  fapiat  unctionem 
nemo  poterit  corrigere 
tempeftas  horrenda  demergit 
Populi  noftri  omnes  dant  manus     - 
terrenum  judicem  adtuum 
doloris  mei  vehementis  impetum 
ideo  non  addam-&fupponam 
Vale. 
£p.  CXLVI.  vobis  prsefentialiter  Ioqui 
malorum  &dolore  -  -  nos  nimis 
Rex  junior  &Comes  Britannice 
ipfius  regnum  captivi  depopulatur 
filii  mei  pugnant  inter  fe 
fibi  regnum  exulis  uftirpare. 
protegas  me ,  &  abfcondas  me ,  donec 
beato  praavenerunt  aborfu 
ut  exeratis  in  maleficos-gladium 
Nonne  Deus  Deorum  locutus  eft 


crudeliter  filium  meum  folvere  difFertis 

in  fumma  diftriclione  retribuet 

Oftuenfem  Epifcopum 

coarclat  miferia  carcerali 

Unus  eum  torquet  invinculis 

unus  tondet,alter  expilat 

Initia  malorum  funt  h&c : 


MSt.  Petr.  Hamb. 

Ego  enim  jam  delibor. 

fera  crudelior,  quae  fiiium. 

qui  fic  violaret  legem  Dei. 

Defimt. 

filii  mei  intriviis. 

in  terra  San£toruminique  geflit. 

fic  fpiritu  -  -  interficies  impios. 

Quce  tamen  excufatio  poflit. 

liberandi  eum,poteftatemu 
quantus  amicus  vir  meus. 

imo  veftra  procuraverim. 
Dilexi  vos  non  inlingua. 
&  odium  pro  dile£tione£ 
Salva  pace  Domini  mei 

&  ubi  gloriofius  Petri 

&  Pontificalem  fapiat  dignitaterri. 

nemo  poteftcorrigere. 

tempeftas  horrida  demergit. 
Populi  mei  omnes  dant  manus 
a  terreno  judice  ad  tuum 
doloris  mei  vehementem  impetum. 
&  ideo  non  addam  -  &  ponam 
Deefl. 

Ep.  XXXII.  prasfentialiter  loqui 
malorum  -  -  me  nimis 
Rex  &  Dux  Britanniae. 
ipfms  regnumdepopulatur. 
filii  mei  pugnant  contra  fe. 

fibi  regnum  ufurpare. 

protegas  me,  donec. 

bono  prtevenerunt  aborfu. 

ut  exerceatis  in  maleficos  -  gladium. 

NonneDeusDeorum  dominus  locu- 

tus  eft. 
crudeiiter  folvere  difTertis. 
in  fumma  diftributione  retribuet. 
Gfmenenfem  Epifcopum 
coarclat  miferia  carceralis. 
Unus  eorum  torquetur,  in  vinculis. 
Defuntf 
Jurgia  malorum  funt  hcec. 


i.Cap.|tcbcnbe^et;(a^ 


*>Ott  St Petri  Bercfre. 


48j 


Bibl.  Patr.  Lugd. 


Ep. CXVII.  feptimum  potuit,fcilicet 

imo  quia  accepiftis  -  -  quiaexDeoeft 

quia  unde  faceret-  -non  habuit. 

Veftri  officii  eft ,  vivere 

Quid  vobis  •  -  -  Vulurnehanitim  ? 

abftinere  -  ab  omni  fpecie  mali 

Sic  vos  -  -utminiftrum  Chrifti 

ne  ipfum  ad  Apoftolicam  fedem 

Vale. 

Ep.  CXLVIII.  Quis  etenim  de  Domino 
non  timeat  in  tam  longo  incolatu 
&  incertos  ex  curfus  ? 
veftra  fuga  longe  periculofior 
poffet  adeo  vobis  efte  difKcile 
erga  vos ,  illa  ingenii  -  fubtilitas 
acceptabilem  verbo ,  opere ,  6c 

exemplo 
illius  fententise  terribilis  audiat 
quam  fervo  -  -  involvit  fudario 
non  eft  ex  talento  lucratus 
qus  fructus-  non facit, excidetur 
quse  avolaverit  -  -  <&reliquerit 
fufpirant  ad  fuarum  Paftorem 
ut  mitra  una  nullo  modo 
Cantuarienfi  Ecclefias 
votivos  effeclus  non  habeant 
invitent  brevitas  hujus  vitse  -  - 

memoria  mortis 
quia  qui  multum  -  -  Vale. 

Ep.  CXLIX. 

Ep.  CL.  periculofum  eft  in  curia  mori 

Sed  nec  vitam  curialium 

non  afcenderunt,comitentur  Loth     - 

&  falventur. 
nec  in  vacuum  accepit 
facit  defeclus  inquinarite  peftis 
fed  defideranda  eftplerumque  cum     - 
a  fponfse  amplexibus ,  &  a 
fui  efle  immemorem ,  Sc  omnium    - 
per  me  nulJus  explicabitur  a 


MSt.  Petr.  Hamb. 

Ep.  XXX.  feptimum  ponit ,  fcilet. 
■  imoaccepiftis  -  -  quiaexDeoeft. 

Defunt. 

Veftri  officii  intereft ,  vivere 

Defunt. 

abftinere  -  abomni  fpecie  mala, 

Sic  vos  -  ut  miniftros  Chrifti 

ne  ipfum  apud  Apoftoiicam  fedein. 

Deejl 

Ep.XVII.  Quis  deDomino. 

non  timeat  vitam  logo  incolatu 

&c  incertos  excurfus  agente! 

veftra  fuga  pericuiofior. 

poflet  adeo  vobis  adeffe  difEcile. 

gravis  illa  ingenii  -  fubtilitas. 

acceptabilem  verbo  pariter&exem- 
plo. 

illius  fententiae  audiat. 

quod  fervo  -  -  invoivit  findone. 

non  eft  extalentoDominilucratus. 

quse  fru&us-nonfacit,  abfcindetur. 

quae  avolaverat  -  -  &reliquerat. 

fufpirant  fuarum  Paftorem. 

utneutra  una  nullo  modo. 

Cantuarienfis  Ecclefia. 

vicinos  affectus  non  habeant. 

invitent  brevitas  hujus  feculi. 

vias  mortis. 

Defunt. 

Deefl. 

Ep.  LXXX.  periculofum  eft  in  curia 

morari. 
Sane  nec  vitam  curialium. 

non  potueruntafcendere,  tandem  co- 
mitanturLoth  &  falvantur 

nec  in  vanum  accepit. 

facit  falus  inquinanae,defecT:us  peftis 

fed  defideranda  cum 

a  fponfas  tamen  amplexibus,  &a 

fui  efle  memorem ,  &.  omnium 

Defunt. 

2  in 


4S4 


IMunbcrt  unb  Hacbncbtw 


%.  Period. 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
in  veftro  Ecciefiafte  ,  nec  in  Biefenfi     • 
Ep.CLI.CLH.CLIII. 
Ep.  CLIV.  Apoftoli  mandatum ,  &  Evangelii 

divertis  aviro 
Revertere  itaque  Regina 
Si  teadhoc  non  promovent 
te  converte,nectibi  auttuis  fit 
omnimodam  exhibebit  vobis  dile&io-  ■ 

nem. 
Mone,qu£efo  -  •  utpatrifuofubditi     ■ 
Unde  ne  inconfulta  facilitas 
quod  tantis  eft  fudoribus  acquifitum 
noftra  es ,  ficut  &  vir  tuus 
vel  jure  canonico  conftringemur& 

tenebimur 
Quod  quidem  inviti  dicimus 
Valete. 
Ep.  CLV.  fiplena  pace  frueremur. 
anima  -  totis  nifibus  anhelaret 
Nunc  itaque  ad  noftrorum  votorum     - 
qui  Domini  Regis  Francorum ,  & 

Domini  Regis  Anglorum  &junioris 
&  mutuo  compaflionis  participio 

&  compenfari  morte  noftra 
foli  enim  pateremur 
Orate  igitur  -  -  Dominum  noftrum     - 
fi  enimfpes  pacis  nobis  arrideret, 
Valete. 
Ep.  CLVI.  liberaveritis. 

quas  debeo  Sampfonijudaeo 

Valete. 
Ep.  CLVII. 
Ep.  CLVIII.  utilitati  publicas  deputas. 

ad  reditum  accingebar ,  cum 
efiet  rixae  materia ,  &  majoris 
in  os  corum  Jordanis  inrlueret 
poteramus  inducere,funeftum  quidem 


MSt.Petr.Hamh.     0 
in  veftro  Blefenfi. 
Defunt. 

.    Ep.XXI.  ocApoftoli  mandatum,  ac 
Evangelii. 
divertis  a  viro. 
Revertere  inquam,  Regina. 
Si  te  adhoc  non  movent. 
nec  tibi  aut  tuis  fis. 
omnimodam  exhibebit  dile£tionem. 

Mone  quasfumus  •  -  utpatrifubditi. 
Vide ,  ne  inconfulta  facilitas. 
-  quod  tantis  eft  laboribusacquifitum, 
noftraes,  &  vir  tuus. 
vel  jure  Canonico  aftringimur  &  te- 

nemur. 
Quod  fiquidem  inviti  dicimus. 
Deeft. 

Ep.  XCIII.fed  plena  pace  frueremur. 
anima-totis  vifibus  anhelaret. 
Nunc  itaque  adveftrorum  votorum. 
Domino  Regi  Francorum&Domino 

Regi  Anglorum&juniori 
&  mutuo  quodamcompaflionis  par- 

ticipio. 
&  compenfata  morte  noftra. 
foii  utinam  pateremur 
Orateigitur  -  -  Dominumnobiscum. 
fi  fpes  pacis  nobis  arridet. 
Deeft. 
Ep.  LXXXVII.  liberaveritis ,  imo  re- 

demeritis: 
quas  debeo  Judaso. 
Deeft. 
Deeft. 
Ep.LXXXIX.utilitatipublicas  depu- 

tatas. 
adreditum  percingebar,tamen 
efiet  inmomento  majoris 
in  os  eorum  Jordanis  flueret. 
poteram  inducere,funeftum  quoddam. 

ceffa- 


,.  Cap.  pcbenbe  SSe^fa^e*         von  St.Petri  £trcfce. 


48  r 


Bibl.  Patr.  Lugd. 
ceffaremus  ab  his  verbis 
Damna  fiquidem  -  -  non  attendentes 
&  quod  in  votis  haberent  hominem 
illiteratum  &  laicum,fedinemen- 
dis  honoribus  circumfpe&um  prae- 
ficere  Abbatiae,quamfimoniacave- 
nalitate  acquifierat,   non  occultai 
fed  publica  &forenfi,  profilui  ad 
accufationem  atque  adverfus  eie- 
£tum  paginam  inlcriptionis  arripui. 
Cum  enim  manifefta  &  notoria 
proponerem  contra  eum ,  illi,quos 
N        amicos  fibi  fecerat  de  mammona 
iniquitatis  ,   opinionis  &  infamiae 
vulneribusvinum&oleum  infude- 
runt.      Exhauftis  itaque  Flandriae 
mercatoribus  in  argento  ,aRoma- 
nis[jtandem  infinitam    multitudi- 
nem  auri  mutuavit.  Sicpennse  co- 
columbae  deargentatae,&pofterio- 
ra  dorfi  ejus  in  fulgore  auri  fece- 
runt ,  ut  non  audirent  illi  duo ,  vel 
etiam  unum  de  libertatibus  &  di- 
gnitatibus  fan&ae  matris  Ecclefise 
Cantuarienfis  pro  quibus  B.  martyr 
certavit 
fe  tonderi  &radi  faceret 
inter  mortes  innumeras  conftitutus 
Bene  valeatis. 
Ep.  CLIX.  fi  minus  tempeftive  veftram 
&  qui ,  dum  in  hac  -  terra 
gloriae  faecularis  aura  non  quatitur 
Manafles  ex  correptione  refipuit 
Audiat  -  -  afinum  rugientem 
&  quaerunt  animam  meam. 
reftant  feptem  millia  • 

Vale. 
Ep.CLX.  &CLXI.  -  - 

Ept  CLXII.  Non  fum  acceptus  in  - 

alibi  facere  patriam  nos  coegit 


MSt.  Petr.  Hamb. 
cefTaremus  ab  hujusmodi  verbis. 
-  Damnafiquidem-  -  nonadvertentes. 

&  quod  in  votis  haberent  in  caufa 
procedere :  Summo  Pontifici  fup- 
plicavimus,ut  juris  noftri  cogni- 
tionem  certis  committeret  judici- 
bus,  fibique  fupremae  diffinitionis 
calculum  refervaret.  Sane  condi- 
tionem  noftram  tedebat  enormi- 
ter  Ele&i  effufa  largitio ,  illud  quo- 
que  praecipue,quia  Dominus  Ar- 
chiepifcopus  fub  periculo  ex  com- 
municationis  indixerat ,  ne  hujus 
cautee  intuitu  promifliones  aut 
fumtus  five  moram  in  ctrffl  face- 
remus.  Unde  Magifter  G.  videns, 
fe  nihil  in  hoc  negotio  profe&u- 
rum  fe  praecinxit  ad  reditum ,  &  re- 
ceflit,remanfique  folus  & defola- 
tus  inter  malleum  &  incudem. 
Celebres  erant  in  me  omnium  li- 
bertates  S.  Auguftini  ,  fed  nulla 
prorfus  erat  mentio  de  dignitati- 
bus  fanftae  Ecclefiae  Cantuarienfis 
pro  quibus  gloriofus  Martyr  cer- 
tavit. 

fe  tonderi  faceret. 

-  inter  mortes  &  injurias  conftitutus. 
Defunt. 

-  Ep.LXXXVI.  fi  nimis  veftram. 
&  qui  in  hac  -  terra. 

-  gloriae  faecularis  cura  non  capitur. 
Moyfes  ex  corre&ione  refipuit 
Audiat  -  -  afinum  refpondentem. 
Dtejunt. 

reftant  duo  millia 
Deefl. 
Defunt. 

Ep.  LXXXV.  Non    fum  acceptus 
Propheta  in 

-  alibi  facere  posnitentiam  nos  coegit 


486 


Urfrmfeen  tmt>  Hacbvtcbcen 


3.Periou 


Bibl.  Patr.  Lugd. 

&  probabilitatem  excederent 

Salutate  omnes  amicos  noftros. 

Latori  facite  -  -  ufque  Londonias. 
Ep.  CLXIU.  magnifice  &  mirifice 

Cum  in  omnibus  neceftitatibus  meis 
ejus 

incefTanter'  fufpiraveram 

felici  tamen  confummavit 

qui  veftrse  magnificentise 
Ep.CLXIV.^CLXXII. 
Ep.  CLXXIII.  in  fines  terrae  -  exivifTe 

fchifmaticae  poteflatis  procella 

quicquam  deeft,  niiiut  Domirus 

Bene  valete. 
Ep.  GI^XI  V.  ^CLXXXIII. 


MSt.  Petr.  Hamb. 
&  habilitatem  excederent. 
Defunt.    / 
Dejhnt. 

Ep.LXXXIIX.magnifice&munifice 
Cum  in  neceflltatibus  ejus 

inceflanter  afpiraveram 
felici  tandem  confummavit. 
qui  veftrae  munifkentia: 
Defunt. 

Ep.  XCII.  in  fines  terros  -  -  devenifle. 
fchifmaticse  tempeftatis  procella. 
quicquam  adeft,  nifi  ubi  Dominus. 
Defunt. 
Defunt. 


fHt  ad)tt  23tifage  pmfmettcn  &a\ntul 

©c£  britfcn  Periodi 

fn  ftd)  I;a(fenu 

©ntfltt  WcMEMORIEN 

tm 

©om  (jefreffenfcec 

Utfunben. 


Extra&us  kalendarii  Libri  MEMORIARUM  in  Summo. 

ERP.  L1NDENBR.OGU  Excerpta  ex  literis  fundationum  de  fundationibus  Vica- 

riarum ,  defcripta  ex  Codice  IV.  MSS.tHamb.  in  8.  Bibliotheca  publicje. 
LIBER  V ISITATIONUM  ad  diverfos  codices  collatus  &  corre&us. 
Litera  Comitum  Ho/Jati*  Capitulo  Hamburgenfi  datx. 
Literc  de  diftributione  MEMORIARUM  quodCanonicus  percipiat  duplumillius, 

quod  Vicario  in  fimplo  datur.  An.  1346.  29.Mart. 
6  Extraftus  Diftributionum  quarundam  MEMORIARUM  inSummo  ex  regiftris  ori- 


ginalibusftudio  GEORGII  ROS^, 


7  Ejus* 


i.  Cap.  ac&fe  Q5et;(aae.  wit  fcer  2>$m6*2xir<fce.  487 


7  Ejusdem  Computus  Summarius  Diftributionum  MEMORIARUM  abAn.  ij^o.ad 

An.1612. 

8  Ejusdem  Inventarium  &Summarius  Extra&us  aclorum  &  a&itatorum  in  caufa  R. 

Capituli  &  DD.  Proviforum  MEMORIARUM  inEcclefiaHamburgenfi  contra 
Johan  Quaft  6tc* 

9  Regiftrum  MEMORIARUM  in  Summo  A.  t  f  f  $\  ex  Cod.  VII. MSS  Hambb. 4. 

10  ^(nroalu^ProviforumMEMORIARUMbenen  CommifTariis  in  caula  contra  <&!J6* 

jicit.An.  ifff.ubevcjebene^  Libell. 
n  ^Jojjait  (kuaPert  tc.Exception  contra  ^fjergefjenbe^  Libell. 
12  Ejusd.^efa>u!Digunat)e^Unae5oifam^  an  bie€a(anbg££n,$u#amburcj. 

1 :  Ejusd.  Appellations-Libell  in  eadem  caufa  1 $■  y£.   12.  Maji. 
14  2lbet'maf;(tge^  Appellations-Libell  e.a.  12.  Nov. 

iy  Repiica  &<ms  (dtiafleetc.contra  Syndicum  &2lmt>a(bs  bes£a(anb£  iu  #am6ura. 

15-61.  2.Aug. 

16  gv^Q5ifcf)off(t<t)e23remtfcfeeUr%i(  in  »orbeme(bfer  @ad)c  1461 

17  Regiftrum  Reftantiarum  MEMORIARUM  de  A.  1 5^7.  in  iffg 

1  g  Reftantiae  Vicariarum  in  Summo  &Parochialium  ab  A.  2  f.  usque  ^9. 

i9  r.  capituli  Q5fc{)eit)  in  ©ao)en  Dte  Admiflion  Georgii  KofmjubenenMEMO- 
RIEN  betreffent)  1572.  i4.Martii. 

30  (£rt3*25tfcboffl  23remtfcbe0  $?anbaf  an  t>k  Proviforen  unb  Diftributoren  ber 
$f)um;jviref)e  ju^amburcjet(icf;en  aueaeroidxnen  unb  roieber  reftituirten  Capitu- 
laren  ifjre  Sluffunffe  unb  Jpebunaen  fyinfuftro  folaen  &u  (affem  An.  1 5-74.  27-Sept. 

21  (£r&35ifcboffl. 25remifcfcee ©c&reiben an  bie  Vicanos  ber.^)om^ircf;e  $u  fam 

burcj  ben  beflrirf  ren  Vicarium  Georg.  ttafmer  betreffenb  1  y 7f*  25.  Apr. 

22  (£.€♦  Captetele  QSefc&etb  aufetnt<3e  oon  bett  Proviforibus  MEMORIARUM  ttorge* 

bracf)fe  Gravamina  if82»  i7.May. 

2  3  Percepta  quaedam  heredum  Domini  Johannis  Traje&ini  p.  m.  ad  ufum  diftributio- 

nis  MEMORIARUM  in  Summo  1  f  84, 

24  £\  <£♦  Captttete  Q}era(.eicf;  niit  benenProviforibus  MEMORIARUM  unb  iitntn  Ad- 
jun&en  roeaen  bee»(|^or*Q)e(be^yUnb  baj?  $)&$  Inftrumentum  antiquius  itt  ber  Ad- 

miflion  fo(i oora^en.  1 J87 

2f  £)er  Proviforum  MEMORIARUM  in  Summo  <Sa)reibett  att  Marcum  'JwbCM 
Q3uraermei|?er  itxDrempe,  uber  50.  ^arcf  ^ubtfcf;  fo  ibren  MEMORIEN  nocj)  &u 
fdmen  1592.  24.  Martii. 

26  Sfbfc&rijff  einer  2}ei#reibuna  auf  1 5 co.  Sfljarcf  #aupfff  ue(  ber  MEMORIEN  im  §(?um 

be(angenbif92*Offern. 

27  Reditus  MEMORIARUMinSummo  15-95 

28  Nomina  Vicariorum  MEMORIAS  percipientium  An.  1602.  adduntur  qusedam 

annotationes  huc  pertinentes. 

29  ReditusMEMORIARUM  in&extraWitatem  perHieron.  (£5cf;uf|ett,aferia  fexta 

poft  vincula  Petri  includve  A.  i6niusque  adannum  1612. 

30  £)er 


Urfcm&ett  un&  E7ac&ricfcter!  ;.  Period. 

30  3)erpromfortittonuemMEMORIENim  $f)um  Q3erfcf?reibuncj  auf3ooo.$D?arcfait 

t>atf 3Bai;fenM?au§  An« ' 6  r4-  Ojlern. 
51  C.€.Capict£!sDea-et,i)af't)ieVicariift{[)|lin^erfon  tl>re  MEMORIEN  entfancjen 

foflen/Unt^aljfrnfuronur  4f.^erfonen  mitbeS  €apitfei&£)ieneM  in  numero  fein 

fotten  1626.  2.Aug. 
3z  S)er  prowfom  inSummo  Exceptions-(gcr;rijft  roecjen  t)ereri)on  JperrnD.uon  A.  ob 

abfentiam  tterroecjerfen  MEMOPJEN  1626.  ai.Sept. 
53  Vicarii  admifli  A.  1655.  2i.Jun. 
34  Statutum  fuper  biennium  gratiae  Canonicorum  &  Vicariorum  Viduis  ac  hceredi- 

bus  in  diftributione  MEMORIARUM  conceflum  1640.  7-Sept. 
3f  Statutum  aliud  anni  1641.  21.  Sept. 

36  Q3erfcl;iet)ene  Suppliquen  rpiber  Die  Provifores  MEMORIARUM.  A.  1642 

37  Afta  ctuf  tKrDiftributoren.An,  i6fi.  d.  22.N0V. 

38  S'lSfiue  fati  eiucjefaujfener  Urfunuen ,  rocld)c  fyt  unDba  einjurucfen  £nt>. 

I.  Extractus  Kalendarii  Libri  Memoriarum  inSummo. 

Fol.  1.  In  principio  libriLit.  A. 

Dn.  Ludo/pbm  de  Wittinghe  Canonicus  t undavit  unam  Vicariam 

ad  altare  S.Elifabetb  in  aquilonari  parte\\u)us  Ecclefice  ,  hujus 

pofleflbr,  (tunc  Hinricm  Praueft)  dabit  annuatim  ad  Memo- 

riam  8«  Marck.  *) 
Fol.  §.  Vicarius  altaris  X.  millium  miiitum  ante  gradm  chori  de  Vica-     Circumcifio- 

ria  foa  fundata  per  Dn.  Hinricum  Budonis  cujus  pofleflbr  tunc     nisDomini 

HinricmSchroeder. 

NB.  Hcec  Vicaria  in  libro.   Vifitationum  non  reperitur. 

An.  1457.  inchoatusliberCalendarum&poftea  An.  1479.  cor- 
re£lus  &  emendatus. 

PofTeffbres  Ludolphus  Wale  item  Geverh.  ©d)rot)et\ 

VicarijE  altaris  S.  Agnetis  pofleflbr  Nicolaus  §reppefe,Herman-     f .  Jan. 

nus  Wigerdes,Joan  ^ebicje. 

Hermannus  OfaPorcf) ,  3of)an  »om  5\i;m.         -  -        .12.  May  ( 

Hinricus  Cracht  fundavit  unam  Vicariam  altaris  S.  Cyriaci  in     7.  Januarii 

nova  Crypta:  Profeflbres  Ludolphus  ^)m)mtlf)(\ft ,  ^O^^TtoU     infran.Febr. 

(er ,  Marcus  $afe. 

Vicaria  prima  altaris  Catharinse  per  Dn.  Henricum   proconf.     2.Jan. 

fundata  eft.  Pofleflbres:  Laurentius  £)Utte,  Hinricus  J£>anffct)C/ 

Nicolaus(Stf;ate/3oI)an<23et)i)er,  SofyanOmefen,  Bartholdus 

Qktftomer. 

Vicaria  Secunda  ejusd.  altans.  Profeflbres:  Joh.(2)fu£,  Tide-     7.Jan. 

jricus  Q5aren ,  Alardus  &pan  ,   Marquardus  (©p«r ,   Hermahus 

@oft|fc&e,3ocfcn$8ufle. 


Vicaria 


*)  Infra  i^Dccalia  Vicari*  cjusdem, 


2.  Cap.acF;feQ5et;(a<)e.         WrtbettMEMORlENfmiDom.  489 

Vicaria  Secunda  altaris  S.  Annas  per  Dn.  Reinerum  Jpermen&     8.  Jan.  infra 

borcJ;  A.  1  J02.fer6.  poftLaetareaugmentata.  Poffeffor :  Theo-     19.N0V. 

doricus  Jjpauerman. 

Pro  MemoriaThomse  J£)tt)i)efJorped  laici  dabunturquinque  Mar-     jo-  Jan.fupra. 

cae  per  Vicarium  novee  Vicaria?  ad  altare  S.  CyriaciinCripta.         7.  Jan. 

Primus  Poffeffor  Hinricus  ^tbDefrorp* 

Poffeffor  Vicarise  altaris  Marise  Magdalenas  Bernhardus  ©ttltf  /     14.  Jan. 

Bartholdus  3>rant)eS  £)etJj(ef  ©roneroolt. 

Vicaris:  Secunda;  aitaris  S.  Stephani  per  Dn.  Comitem  Holfatias     1 6.  Jan. 

Adolphum  fundatas  PofTeiTores  fuerunt  :  Mich.  ^rufe.   Hinr. 

Q5ranD,  Joh.  Richardi,  Mich.  £)ofeman,  Joh.  $?afe,Helm.  2lfoer* 

Mna,Ludolphus  ©erfcen. 

VicariJE  II.  S.  Mauritii  per  Dn.  Rudolphum  Q5ofjmoart)en  funda-     1 7.  Jan^ 

tx  pofTelTores :  Henricus  £)iat)t)tc{) ,  Gerhardus  ivUfe. 

Vicariae  altaris  ante  faciem  *)  poffeffores :  Johan  'SBatWlf  Ote ,     i8.Jan. 

Conradus  Jpanen ,  JparttV  ©litebefyr.  -  -        (fimiliter    in- 

fra  1$.  Junii.) 

Vicarias  altaris  S.Maria  Magdalen&  pofTeffores  :  Bernhardus  19.  Jan. 

©mtt,Bartholdus  Q3rant,  £)et()(eff  ©ronmoft.  (fimiliter  in- 

fra  27.  Odt.  fu- 
pra  i4.Jan.) 

PofTerTores  Vicarias  ad  quam  fpectat  domus  in  vico  ex  oppofi- 

to  Scholx  fummi  templi   (quam  modo  inhabitat  M.  Jacobus 

^OBerenbera  Sacellanus  divi  Petri  &  hseredibus  Oftra  affignatur) 

fuerunt:  Joh.£ut)efen3,  Marquardus  ^BoImarS,  Bernardus  de 

Mynda ,  Joh.  ©C&oneroett)e,Eggerdus  (gjteljn,  Joachimus  #e(mer£, 

^ofean  bt  i>er£mi)ett,Fridericus  Oftra. 

Pro  Memoria  Domini  Theodorici  2Irent)e£Epifcopi  Lubicenfis     22.  Jan. 

paretum,  fratrum  &  benefaclorum  ejus,  quinquse  marcse  da- 

buntur  de  prcebenda  minori  quam  Epifcopusfundavit,  Poffes- 

fores :  Dn.  Hinricus  Q5ocfr)o(t ,  N.  Nigell. 

Dabuntur  2.Marck  8  fj.  pro  confolatione  ad  San&us  per  Pof-    2f.  Jan. 

fefforem  Vicarice  novas  ad  altare  Cyriaci  in  Crypta  ;  PoffefTor 

Hinr.Hiddeftorp ;  pro  Memoria £uftfen  ^tbbejlorp^. 

Vicaria?  I.altaris  S.Georgii  ScXl. miffium  ifirginumVoffeffores  24.  Jan. 

fuerunt:  Joh.$8ranbe*,Hinr.^efocrfen,3o&an  2Bt?fe,3o()an    (Infra  u.  d. 

Spmme ,  N.  Jpatf  eman  ,Henr.  ©ent)en^or)L  s.junii  cujus 

PofTefTores :  3of)atl  £>lt>ent)0rp ,  Tidericus  $opf  ett ,  Otto  §ing t>ael ,  Georgius 
de  Qoltt  1  Ordo  @temme( ,  Eggardus  5fran&  Infra  f.  Aug.  Valentinus  #anen* 
freter.) 


*)  In  libris  Vific.  vocatur  altare  Nicolai  ante  faciem  Salvatoris. 

I.C&erts  3tcr25Att^.  Qqq  Vica- 


49© 


Urtimbm  \mb  Hacfcrtcbtm 


;.Period. 


Vicarife  altaris  S.  Laurentii  fub  Organis  poiTefTores  fuerunt 
Marq.  ©Itnf/  Herm.  (gc&ulte ,  Johan  de  (gjpvecf  elfen  /  Chriftoph. 
de  (bpvecfelfen. 

Vicariil.  altaris    S.  Catharinoe  pofTefTores :   Matthias  3£i;fev, 

Herman  Diocjcje,.3oI)an  Q5ercf5ane,Nicol.#avttev. 

Vicariae  I.  altaris  Omnium  Sanclorum  pofTefTores:  Johan@5vU* 

be,  ^pentJorp,  5vIoerf>. 

Vicariie  altaris  Sixti  tf  Swmicii pei  M.  Henr.  J£)OfnareI  fundatse 

anno  i473.PofTefTores:  Anthonius  5\VCmpe , Chriftianus  Q5ucf , 

N.  Jg>efievbevcj ,  N.  #avfegroici?. 

NB.  Htec  Vicariain  Libro  Vifitationis  non  reperitur,  exftat 
tamen  in  Libro  Fundationum ,  aiias  intitulirt ,  Altaris  Philippi  & 
Jacobi,ac  Sixti  &Simnitii. 
Vicarias  altaris  S.Johannis  Evangelifi<e  pofTeffores  Valradus  de 

Hamme,3o6an  ^evfcjampe/^.&vincjenbevcj,  $?♦  85aii>eropcf / 
Soacf;im  gor(lC/-S)tnrtc&  Suvcjen^ 

Vicariae  II.  altaris  S.  Bartholomxi  inmedio  Ecclefise  PofTefTores 
Sof)an  (5o(troet)el-/3iOf)an  Qjtnequtcf ,  Meinardus  Hamma,Her- 

mannus  Q3uflincf /Sofjan  ^Cpfe,  Nicolaus  ^cicjev* 

VicarixII.  CoJj/lc  f§  Damiani  pofTefTores  Warnerus  5?ufef,  Mar- 
quardusGerman,Hinricus  Ecke,Johannes  Ottonis,Georgius 
4)epftn ,  Conradus  ftuvemau. 

Vicarias  II.  altaris  S.  Vincentii  PofTefTores :  M.  Herm.  de  J£)amme, 
Jacobus  ^iev&OVJr/Theodoricus  de  Sufato,  Albertus  ^rcmpe, 
Ordo  ^femmef ,  Valentinus  ©arienfvefev. 
Vicarice  novae  Dn.  Theodorici  OvOletT/  Canonici,II.  ad  altare 
S.CyriaciinCrypta  pofTefTor  Hinricus  J£)ib&eftOvp  dabit  ad  Me- 
moriam  f.Marck. 
NB.  deprimainfra  7.  Nov.  poffefTores  Ludolphus  ©eUWtef* 
Jaf  e ,  3oban  5?ruroit)cv ,  9?.  SUMer ,  Marcus  5ta(e. 
Vicariae  Marije  albae  poitefTores  :  Qolxttt  itt  uem  Q5of)mcjaruen 
Albertusfcan  t)emQ5rocfe,  Nicolaus  Qjiecf,  Hinricus  £3rant>e$, 
^immo^ttftcn  Idem  2.  Martii. 

VicariasII.  altaris  S.Martini  PofTefTor  HenricusQ3uttef/  Qoftan 

fcan  t>er  2Bovtl>/3of>an  ^ovnincf&ufen,  Hinricus#int>enbovcf;/ 

Nicolaus  Jvancfe  /  Bartholdus  $uli$e. 
9-Martii  pro  memoria  Domini  Theodorici  Rolen  Canonici 
9;®tovd  a.g.8.pf. 
Vicarise  II.  altaris  S.CrucisPofTefTor  Heidenricus  Wilkini^O' 

r)ann  ©f  enuefv ,  Theodoricus  ®  voroef* 


if.Januar» 
(Similiter   in- 
fra    31.  Aug, 
f.Dec) 
6.  Febr. 


(Similiter  in- 
fra28.Nov.) 


i2.Febr. 
(Similiter  .11 
fra  1 1 .  Sept/ 
i?.Febr. 


1 6.  Febr. 
(infra  Simili- 
ter  f.Nov.) 
1 9.  Febr. 


2  \ .  Febr. 
(Supr.7jan.; 


2;.Febr. 
(fimiliter   m- 
fra  7,Oclot 

9.  MartiL 


9.  Martii.  in- 

infrai7.  Sept. 

Vica- 


i.  Cap.  adjfe  3>et)fage,        wn  tcn  MEMORIEN  fm  iDom. 


491 


20.Mart. 


Vicarisell.  altarisS. Margarethaz  PofTeffor  Henr.  &t)t)ingl)Ufci?/ 
Petr.  Oltzen ,  3oi)an  Jjpa&emtm  t  Georg  £mefe,  3fOJ)an  ^epcr, 
3fot)an  £apem,Franci(cus  (£(er$. 

:Vicariae  altaris   S.  Thomae  fuper  teftudines  pofleffbr    Petrus 
QjCUt),  Hinricus  de  ^ubcfe  /  Chriftianus  N.  Theodericus  ijfor* 

fcbampe. 

Vicariae  altaris  S.  Magni  PofTefTor  Johannes  Oftef  erflen  ,  Tideri- 
cus  Q3ri&C/  fcatt  Dettt  £o,  Hinricus  Sartoris  Senior  ,  Nicolaus 

Sange. 

Vic.  altar.  S.  Feliciani  PofFeiTor :  Johannes  5vanttewjefer,  Hen- 
ricus  9}or£em,  Conradus  Ofe&erett/Hinricus  J£)aDt)enfen  28tttftocf, 
Statius  i}int>eman ,  3ofjan  gcf  t)off/Theodoricus  QJebuerfen,  Nico- 
Iaus  Q3ltftorp,  Ludolfus  ©ertfettS  &  Fridericus  Q3uf(U'eiie. 
Vic.  alt.  S.  Matthaei  PofT.  Henricus  de  Berga ,  Nicolaus  <5fl(n#* 
5iifen,Andreas  ^entfant),  Theodoricus  ftfjorfceS  ,  Lambertus 
fom  gefDe. 

Vic.  alt.  S.  Anthonii  Poff.  Henricus  Wolteri  ,  Wilhelmus  Hen- 
ningi,  Gerhardus  J£)afe. 

Vic.  S.  Catharinae  Poff.  fupra  7.  JanUar. 

Vic  alt.  S.  Mauricii;  PoffefT.  Nicol.  Oiopcr,  Thidericus  Dvemftebe, 
RudoIphusQ3o5mgart)e/Henricus  DvebDicI),  Fridericus  ^febecfe, 
Hinricus  Q3wtn$/   Gerhardus  5vt?fe ,  Joachim  ^ocf  /  Ericus 

VicII.  altaris  S.  Thomaz  PofTeffores  Tidericus(£a#erbe3/  M. 

Cunradus  ©c&(cgc!,3o(>an  SSulfptf,  Chriftianus  ©mif/  Nico-    (Similiter  jijuL 

laus  grancf e.  item  7.  Nov.) 

Vic.  I.  alt.  Annae  PofTefT.  Johannes  J£)01)crft0rp/  Hinricus     d.  ir.  Maji. 

QSreueS/  Nicol.  SSuftorp,  Johann  Dtyfift  ncj. 

Ibidem.  Vic.  I.  alt.  S.  Andrea»  PoiTefT.  Marquard  de  &tittt)  ,      (Similiter  in- 

Wulfard 3)ortnojo ,  Ludolphus  J£)at)efet1 ,  Johan  $?et)ina , Simon    fra  4. Sept.) 

Witte ,  Johan  Jpartman ,  Conradus  Q3orct)ar£  Conradi  Decani 

Calendarum  filius. 

Vic.  alt.  S.  Johan  Baptifta  PolTefT.  Fridericus  ©erpfte&C/  Henric.     19.  Maji. 

5vdttng,  MagnusCfbettfen. 

Vic.  alt.  S.Barbara»  perWilhelmum  #oftfjufen  fundatae  poffes- 

fores  fuerunt:  Albertus  Hildebrandi,HinricusJ^)uge,Johannes 

de  3£ettermge,Heino  Jg)ogelfe,Joh.Trajeainus,M.GeorgTra- 

jedinus. 


24.Martii. 


2?.  Mart. 
Similiter    in« 

fra2$.Julii. 
26.Martii 


3.  Aprilis 

29.  Apriiis 

$0.  Aprilis 

4.  Maji.  ( 
(Similiter  in- 
fra  9.  Sept.  64 
14.  Novemb. 

d.  io.Maji. 


ii.Maji. 

(Similiter  in- 

fra6.0a.) 


Vicarise  Capellse  S.  Ccciliae  pofTefT.  Johan.  Simonis  J£)aflettt)Orp ,     4.  Junii. 
Hinr.  aiJi^enbOrjJ/HerbordusiS^abtcfe/Georgius  Gabel. 

iQqq  2  Vica* 


49  *> ilrftmSett  tmb  Hacfcrftfttm  ;.  Period. 

Vicarise  II.  altaris  S.  Anthonii  &  Wenceslai  PoiTefTores  :  Jo-     io.Junii. 

hann  Q^rant),  (g#'c5femot)e  /  Cunradus  ^jt)emann ,  Jacobus 
SiBittt,  Teodoricus  ©mi(. 

Vic.  alt.  S.  Bartholomaei  polT.  Ludolphus  ©evuev  /  Erafmus  %lci'<     1 8.  Junii 
$e(/Matthias  9}icjeman,Boetius  #onenfetn 

NB.Vicariae  in  Ecclefia  S.Petri  perDn.  Joh.QfBpnfappei* 
fundatae  pofTeflores  fuerunt  Nicolaus  ©nVjenfyagen,  ^oppe, 
Ludolphus  Ojot)e  /  Hinricus^Ba^mot)/  Theodoricus  3tGp* 
^  fcenbvUCJCje,  Conradus  Q5ovcjFev3  Senior. 
Vicarice  II.  altarisS.Martini  Poffejjbres:  Nicolaus  deQ3evt)ett/    29.  Julii 
Hinricus  §immevman,  Johannesliifmicj,  9?.$?t£ner. 

Vicaritf  altaris  S.  Magni  pojjejjbres  :  Johannes  de  Q3ucfett,     JO.Julii 
Theodoricus  $?imftev ,  Johannes  Oieinefen ,  Wernerus  Jptnfeem 

Eadem  Vicaria  &  iidem  pofTeflores  2.  Aug. 
Vicarite  altaris  S.Anna  pojjejjbres :  Ludolphus  DvOtevmunt),     51.  Julii 
Reinerus  Jpevmen^bovcj,Theodoricus  Jpauevman.  *) 
VicarU  ante  gradus  Chori  pojjeffores :  Johan.  ^emmelfrafe ,  N.     11.  Aug. 
©evmev,  Timmo  ^vonem 

Vicaria  altaris  S.  Catherinae  pojfejfores :  Matthias  ^GBpf ev,  Her-     1 8.  Auguft. 
mannus^OCJCje,  Wilckinus  Q5efettMn,  Johan  25eif  ijfltte ,  Nico- 
laus  Harderi. 

Vicariz  Secundx  altaris  S.  Annae  pojfejfores :  3of)an£)0;ev JIOVP/     22.  Aug.Supra 
Hinricus  Brunus ,  Nicolaus  Q$0l  jfavp,  3o(?at1  9vt$tncj.  infra  3  1 .  Jul.  <Sc 

ifj.Sept. 
Vicaria  fuper  tefludine  pojfefjbres :  %of)M  DJtfe ,  M.  Fridericus  2  3 .  Aug. 
€&lebecfe  Chriftian  ©esoevueS. 

Vicarice  S.  Crucis  per  Johannem  9}ient)0Vp  fundatse  pojjefores:    26.  Aug. 
Marquardus  3&ofmav$,  Bernardus  deMinda,  Johan(^d;one^ 

voeit)c ,  Eggardus  (gteett ,  3od;tm  £elmev& 

Vicariarum  duarum  adaltareS.Feliciani  porTefTores  perDn.Joan.     27.  Aug. 

SDBpen  fundatarum  pojjejjbres  fuerunt :  ^oljati  5vannengefev, 

Bernardus  Oiet)Cve,  Henricus  9}0Vftim,  Hinricus  ^BttftOcf ,  Statius 

£tnt)eman »  Theodoricus  Q}et)t)evfen  &  Nicolaus  Q5uftovp  ,  Lu- 

dolffus  ©evfettS  &  Fridericus  <2Mgvei>e  ,  Herberdus  Q3evningf, 

poflea  &  modo  D.Petrus  J^oflanuev  &  Chriftophorus  5viingem 

bevcj.    Dabunt  ad  Chorum  6.  $9?avcf. 

Vicari<e  per  Dn.  JOANNEM  VRITZEN  Canonicum  fundat£     3 1.  Aug. 

PoiTefrores:  Johannes  Gerardi ;  Bernardus  Wethie ,  Barthol- 

dus  "iCtttOVp,Jordanus^afet)On?» 

llca- 


*)  Die  Laurctuii>  d,  ib«  Augufti  2.  Marck  8.  Solidi  in  augmentumConfolationum  per  poflefforem  novas 
Vicarix  ad  altare  5.  Cyriaci  in  nov*  Cripta  modo  Hinricum  Hiddeftorp  promemoria  Hinrici  SRpW 
l0Vg?§  ckuxoris, 


2.  Cap.  a$f  e  55epfo0*  ♦        w«  tctt  MEMORIEN  i'm  &$m,  49 ; 

Vicariallfub  Cripta  PofTefTores:  Jjoljcm  @rufle,Tanquardus     4.Sept. 

t>an  t>em©(int)e,  Theodoricus  ^ern(leue,3of;an  Demfen  nunc 

Paulus  gwiecfmam 

F/V^7>/*rDn.JOHANNEM  COMITEM  HOLSATIiE/«w-  f .  Sept. 

datce  PoffefTores :  Erafmus  9?a#e(,Matthias  ^iematt,  Hinricus     Similiter   in- 

©tacfenfniDev,Boetius^)onenfe/                                •  fra  i6.oa. 

Luderus  @evi)et\ 

Vicari<e  altaris  S.  MATTHIJE  fub  teftudinibw  noviter  fun-  7.Sept. 

dat£  i£  reinftauratce  Poffeffores :  Johan  Dethlewi ,   ^oac^im  Similiter  infra 

^eibe,3ofjani)an€appeItt,  Johannes£ui|?,  modoWernerus  d.  9-Sept.  7. 

©egenetv  Od.  u.Nov. 

De  Vicariis  altark  S.  MA URICII  una  marca ,  quarum '  poffes-  9.  Sept. 
fotes  fuerunt  Nicolaus  Dvopet*  &  Thidericus  Oiemflet)e  &  Radol- 

phus  25ol)m0ar£)e ,  Hinricus  Ovabbia),  &  Frider.  (£(ebef  e,  Hinricus  Supra  4«May. 
25mnS  &Gerrardus  $ufe,  &  Joachim  5?0Cf ,  Ericus  $?U(e* 

Vicarice  in  CapeUa  OMNIUM  SANCTOR t/^poffeffor :  ^oatt  ibidem 
©vube,9tyent)ovp,$(oet 

Altaris  $0  A  NNIS  EVANGELIS  TJE  poflefTores :  Vol-  1 1 .  Sept. 

radusdeHamme  Johannes  ^5evfc&ampe,   £)viWjenbeV0  ,  Laur.  Similiter    fu- 

^avuenropcf ,  3od;im  SSovtfe ,  #itm  3uv0$n&  pra  1 2.  Febr.  it. 

y.oaob. 

Vicari<e altaris  TRIUM  REG  UM  poffeffores  :  ^ofjatt  $(e<    2f. Sept. 
tienber^,  Thidericus  de  Tfceuen  ,  Hinricus  J£)efer,  Ericus  van 
$&euen* 

Vicarice  altaris  AN  TII 0  NII  tf  WENCESL  A I  pofTefTo-     3  0.  Sept 
res:  Hinricus  Wolteri ,   Wilhelmus  Henningi ,  Gerhardus 
#afe» 

Vicarics  altaris  S.  MA  TTHIJE  poffeflbres ,  ^ofjatt  Q5et)ttfett ,     1 7.  O&ob.1 
Marquardus  £5vemev ,  ^ofja»  Sfftoflev,  Andreas  ©ttieuefen,  Pe-    vide  fupra  7. 
trus  N.  Sept. 

Vicarice  cujusdam  absque  fpecificatione  altaris  in  Ecclefia  S.     27.  Odob. 
Petri  per  VICCONEM  @£££<£Di©£9?  fundate  poffefTores 
fuerunt :  ^ofjan  $?et)ing ,  $ot)e  ^ailenuovp,  Georgius  ©oebf en£, 
Andreas  Bernardi.     Nunc  Conradus  Q3ov<3fevS  Junior  Conradi 
Decani  Calend.  filius. 

MARIjE  MAGDALENiEpoffefTores:  BernhardusSmit,Bar-      27. Od. 
tholdusQ5vanb,Dethlevus  ©voneroolt).  cont.  14.  19. 

Januarii. 

Vicarhe  II.  altaris  S.  CA  THA  R INM  vidua?  pofTefTores :  Mat-  2 .  Novemb. 

_    thias  ^Biflev,  Hermannus  Rogge ,  Wilikinus  §5efematt*  N.  fupr.  7«Jan. 
S5evf (;ane,  Nicolaus  Harderi. 

Qqq  3  Vict- 


494  Uttunbtn  unb  tTacfcrtcfeteti  % .  Period. 

rwmrt n ^^^^— . —_ _  .  .     —     ,  ,      ..  _  nimi_j i__^ ,     f- 

Vicarice  adaltare &\  STEPHANI  in  honorem  S.  ANDRE/E f  un«  4.  Nov. 

datxperDn.ADOLPHUM  COMITEM  HOLSATUE  poffes- 
fores  fuerunt :  Hinricus  #unt)eae(,  3of)an  J&OftfHlfcn ,  Otto(g>(u* 
ter,Gerhardus$$er£en  Wilhelmus  (^Jc&rOucr ,  Blafius  S?0feli£e, 
Hinricus  £an£e,Gotfridus  $>rame. 

Vicarice  I.  altaris  OMNIUM  Santforum  Domini  HINRICI  de         6.  Nov. 
3>ad;>coe  poffeffores:  %ol)M  $a(e,  Laur.  OvOttitefe  /  Petrus     v.  infra  10. 
Sanderi.  Dee. 

NB.  Pro  MEMORJA  Dn.jfohannis  j&ritfcrt  &  Marquardi        7.N0V. 
Gcforegctl  dabuntur  duae  marcas  de  Vicaria  ad  S.  NICOLAUM. 
PofTeffores  fuerunt:  StephanusJg)oppener,  ^oftan^cjjoneroetue, 
Hilmarus^ret)enbecfe,nunc  Conradus  Q5orgfer£  Junior,   filius 
Decani  Calendarum.  .    • 

NB.  Pro  MEMORIA  Domini  Alberti  Prsepofiti  Hambur-       ig.Nov. 
genfis  &Comitis  Holfati<e  &Dominor.  Comitum  HolfatU  da- 
buntur  duo  Chori  filiginis  in  molendino  inferiori. 

Vicarice  II.  altaris  S.  ANN_E  per  Dn.  NICOLAUM  ©cfcoiitvcrl*         1 9.  Nov.  •> 
tord)  fundatse  poffefTores :  JohannesJpoi;er^fOrp,Ericus  Q5reue£, 
Nicolaus  Q5o((tOrp,  Johannes  £Kt)£(ina. 
Ibidem  *)  Vicar.  II.  altaris  S.  VINCENTII  poffeffores  Tymo 

-pumnardbiitte( ,  So&cm  vcm  $?int>en ,  Hermannus  $?encf  el ,  I vo 

tr>ov  $?of)(eu. 

Vicarice  adS.  JACOBUM  poffeffores :  Wernerus  DtOuenborcfr,       20.Nov. 

Hermanns  0ad;te(pff,grioe(de,ftorbefe,  Gerardus  i)Utefen&  N. 

^ruae,Wilhelmus^einefe. 

Vicarice  in  Ecclefia  S.  Petri  absque  altaris  fpecificatione  **)  pos-         2 1 .  Nov. 

feffores  :  2fofjan  $0#elina,  Nicolaus  ^)uae,   Sixtus  Walteri, 

Hieronymus  .SpUCje,  modo  Johaunes  Ofcnbru^e. 

Vicarice  II.  OMNIUM  SS.  poffeffores :  3of)an  ©rttbe,  9?ient)0rp,         1 0.  Dec. 

Nicolaus  ©c{)u(te,3o()an  $(oet\ 

Vicarice  altaris  S.ELISABETH  poffeffores  :  Eggardus  (£(uttet4,       if.Dec. 

Richardus  £cbbina()tlfen ,  Johannes  de  ©o)OlvenbOrcf; ,  Barthol- 

dus  ^Bpcjjman  /  Theodoricus  ©obenfe* 

Et  fic  eft  finis  omnium  Vicariarum  &  earundem  poffeffo- 
rum  in  Summa  Ecclefia  Hamburgenfi  ex  KALENDARIl  li- 
bro  pergameno  MEMORIARUM  Summi  templi  abfoluti 
33.  Aug.  A.  x6io.  per  me  GEORG.  ROSAM. 

II.ERP. 

*)  i,  c.  eoilem  die. 

**)  &  !'(l  Oif/ fO  ad  iltare  Catharin*  ge|lifWt vid.  p,  ng,  &  m,  it®\tfm%<\nfa 


i.  Cap.  atyt  Q5ei;focje,        vtn  bm  memorien  im  Tbtm.  49  r 

II.  ERP.  LINDENBROG  de  fundationibus  Vicariarum  n.4.  in  8. 

In  Summo. 

Vicaria  altaris  S.  Elifabeth  Viduae  anno  1589.  in  Craftino  nativitatis  beati     1. 
Johannis  B.  per  D.Ludolphum  de  W^mw^/^Canonicuminftaurata.     Jus  prce. 
fentandi  eft  obtentum  Johanni  Semmelbecker  Confuli  Lunaeburgenfi  &  fuis  hx~ 
redibus  veris  adquinque  vices  perfonas  prEefentandumduntaxat,poft  hoc  De- 
cano  Hamburgenfi. 

Vicarius  fingulis  annis,  inanniverfario  *)  fundatorisexpediteexponerede- 
bet  8.  Marck  pro  ipfius  memoria  in  choro. 

Augmentatio  minoris  Prsebendas  anno  1410.  die  $■.  Sept.  per  D.  Hermannum     2. 
Vos,  rllium  Johannis  Vos  Civis  Hamburgenfis  fa&a  &  Jus  Patronatus  ejusdem 
Prsebendse  eft  fibi  &  fuis  confanguineis  Senioribus  conceffum  ad  ducentos  an- 
nos,  Prabendatus  dite  prsebendas  eft  cum  aliis  in  optione  curiarum. 
Redditus  funt  6o.Marck  incertis  domibus.       Dat  adChorum  <j..Marck. 

Duce  Prabendse  majoresanno  1245-.  die26.  Sept.perD.yto^/?z/7wComitem     j. 
Holfatise  fundatae  &  jus  prsefentandi  ad  has  Spedtat  ad  Seniorem  haeredem. 

Commenda  altaris  S.  Cyriaci  in  Cripta  in  honorem  Joh.  B.  &c.  anno  1480.  die     4. 
26.Sept. perteftamentarios  D.fohannis  Benning  Decani  fundata,  &jusprae- 
fentandi  eis  &  fucceftbribus  fuis  in  perpetuum  ,  ita  videlicet  fi  una  prsefen- 
taverit  Clericum  idoneum&  alia  vicibus  Succentorem ,  eft  conceffum. 

Innovatio  Juris  Patronatus  Vicarias  altaris  S.Elifabeth  an.  1  f  04.  die  9.  Martii     f. 
per  validum  armigerum  Nicol.  Breiden  Sc  durabit  inperpetuum. 

Augmentatio  Vicarise  altaris  S.  Thomae  an  1 4  f  2.  d.  4.  Junii  per  Henricum  Eg-     6. 
gerdes  Clericum  Bremenfis  Diocefis  fa&a,  &Jus  prsefentandi  ad  ipfum  &fuum 
Seniorem  &  proximiorem  confanguineum  fpe£tat  adcentum  annos. 

Die  7.  Maji  Tranfpofitio  Vicarias  Secundse  miif^e  altaris  S.  Grucis  ad  capellam    7." 
S.Caecilise  nev  Hardewicum  de Salina  Canonicum  Hamb.  conftruftam. 

Vicaria  altaris  b.  Dorothese  fub  vocabulo  SS.  Thomae  Cantuarenfis  fuper  te-     $. 
ftudines  an.  1426.  d.  9.  Sept.  ner  rdi&am  Chriftiani  Mi/itis^dumvixitiVroconf. 
Hamb.  inftaurata,  &  jus  prasfentandi  fpe&atad  ipfam  reli&am  & fuos  proxi* 
miores  &Seniores  hceredes  adcentum  &  virginti  annos. 

Defignatio  certorum  redituum  pro  y.vicariis  prout  infra  fequitur  per  Bru-     9. 
nonem  Cantorem  Ecclefise  Hamb* 

Vica- 

*  Anniverfarius  fjetffet  &er2agtm  %&\)X/\)a  efneS  SSerflDrbenen  ©esac&fnijj  gefetret  n>tri>.  ©tefe  m* 
ren  anfangS  benen  ^luffvgeuaen/biefur  G&rtfto  i&rgeben  ntc&t  t&euer  oeacfotef/  getvtbmet/  na$» 
maljlS  aber  roarfc  fold)e$  efnemjeben  t>er|tattff/  roelcheSum  &a$3a&r<£(jnfii  1262. 6efaae  nad)fu(* 
oenDer  ©felfe  auSDeman&ern  £(>etle  Antiquitatum  Aiamannicarum,  tn  ©eutfc^lanD  gebrductyltcj) 

getWOtDen  tji:  Nortpertus  Abbas  piiffimusjprimus  inter  Abbates  anniverfarium  fuum  obfervari  or- 
dinavit ,  largitis  aliquibus  bonis  in  ufum  fratribus  infanclo  die  Pafchae  miniftrandis.  Is  etiam  de  fuo 
inftituit  anniverfarium  S.  Wiboradae  Martyris  &  virginis  Chrifti.  Poftea  autem  a  diebus  demum 
Abbatis  Manegoldi,  anniverfarii  ccepti  funt  in  Alamannia  ab  omnibus  utriusque  fexus  cekbrari,  eir- 
ca  annum  Domitii  MCCLXII,  vid,  Henr.  SPELMAN,  GlofT.  p,  38;  a. 


49&  Utfitnbeii  im&CTac&rfcfctttt  3.  Period. 

10  Vicaria  altarisS.CyriacimartyrisinCripta  ....  &jus  praefentandi  fpe&at 
Re&orem  Scholarium  in  perpetuum. 

Hanc  vicariam  fundavit  Henricm  Kracht  Rector  Ecclefice  in  Hemme  Bre- 
menfis  Diocefis  translata  eft  an.  Chrifti  1 404.  in  profefto  Vifitationis  Mariae 

1 1.  Commenda  altaris  b.  Barbarce  an.  1490.  die  ao.Martii  per  teftamentarios  quon- 
dam  D.  Alberti  Hildebrant  fundata,  &jus  prafentandi  eft  conceffum  dic"tis  te« 
ftamentariis  ad  centum  annos  &  viginti. 

12.  Recognitio  certorum  redituum  Vicarise  quam  fundavit  D.  Johan.  de  Campe 
Ecclefias  Prsepofitus,  cujus  tunc  temporis  pofTeffor  fuit  Albertus  Berkals  an. 
1 444.  Reditus :  3.  Marck  in  fefto  S.  Martini  ConfefToris  perfolvet  capitulum 
de  media  parte  vilke  Lutkenfee. 

15.  Minor  prsebenda  an.  ifo6.  die  7,JuliiperReverendumPatremDn.Epifcopum. 
Lubecenfem  fundata  &  jus  Patronatus  fuis  proximioribus  hseredibus  referva- 
tum  eft  adducentos  annos. 

Summa  Capitalis  redituum  debet  imponi  deconfenfu  Capituli. 

Epifcopo  Theodorico  Arendes  defunc1:o,deincepshujusmodi  quaque  praeben- 
davacante  ad  venerabilem  Virum  Henricum  2J>0c£t?0lc  Prxpofitum  Lube- 
cenf.  quoad  vixerit ,  &  poftea  ad  ejusdem  fratrem  Lutken  ocSororis  ac  Hen- 
rici  Mentzen  nepotes  &  neptes  noftros  ac  filios  &  filias  ex  eis  defcendentes 
cappatis  exclufis  usque  ad  200.annos  a  die  obitus  noftri  computandum  inclu- 
five  de  confenfu  ejusdem  Ecclefue  Hamb.  Capituli  permanere,  debet.  Ita 
quod  poft  pra?fatorum  Domini  Henrici  Prapofiti,  ac  aliorum  fupra  di£torum 
nepotum  noftrorum  obitum  Senior  femper  de  pradi&is  filiis  &  filiabus  perfo- 
nam  idoneam  in  facerdotio  conftitutam  vel  habilem,  quse  infra  annumin  ta- 
lem  promoveri  poftit ,  prsefatis  Decano  &  Capitulo  ad  inftituendum  prsefentare 
tenebitur,lapfo  vero  hujusmodi annorum  fpatio,jus  Patronatus hujusmodi ad 
Decanum  &  Capitulum  fpe&at. 

Et  idem  Canonicus  erit  particeps  omnium  memoriarum'confolationum  &c 
emolumentorum  undecunque  provenientium  ,  quse  indi6tae  Ecclefia  inter  ce- 
teros  CanonicosMinores  ftipendii  confueverunt  in  quorum  augmentationem 
&  relevamen  2f.  fimilium  marcarum  annuos  reditus  deputamus.  Stal- 
lum  in  choro  &  locum  inCapitulo  etiam  ad  optandum  majorem  praebendam 
curiamque  Canonicalem  fimul  f.  f uccefTive,cum  ad  eum  (ut  in  ipfa  Ecclefia  moris 
eft)  ordo  pervenerit  f.  alias  affumptus  fuerit  cum  plenitudine  juris  Canonici 
liberam  facultatem&optionem  habere  &  obtineredebebit  noftris  ac  ejusdem 
Ecclefias juris  &  ftatutis  falvis.  Datum  &  a&um  an.  1  ;o6.die  martis  feptima  men- 
fis  Julii. 

Reditus  4$.MarckLub.  pro  Summa  capitali  ^f.Marck  monetseLubecen- 
fis  in  domo  quondam  Dirick  Menfencivis  Hamburgenfis  fita  in  platea  fcei'  OU 
Denbecfev  ©trflt  &c.  Nec  non  2 $■.  fimilium  marcarum  reditos  emptos  pro  Sum- 
ma  capitali  ^fo.florenorum  Rhenenfium  in  auro,  qui  faciunt  feu  conftituunt 
37f.Marcas  pro  augmento  quotidianarum  diftributionum  hujusmodi  volumus 

appli- 


2.Cap.  acfjfe  Q3et)fc$c*         *>on  fcett  memorien  im  SDonn  497 

applicari  per  pofleflbrem  pro  tempore  Ecclefiee  annue  folvandsc.  Etcafu,  quo 
hii  redditus  omnes  vel  in  parte  reemptifuerint  debent  reimponi  fubannuocen- 
fu  de  confilio  &confenfu  Capituli  Hamburg.  iiterseque  figiJjandce  vel  figillatas 
debent  apud  idem  Capitulum  in  cuftodia  deputari.  Pofleffor  eft  obftrictus  ad 
legendum  omni  feptimana  per  fe  velperalium  inloco  f  altari  commodofo  fcili- 
cet  in  Sacriftia  nova  per  Capitulum  deputanda  tres  rniflas. 

Vicaria  altaris  Sandtse  Catharince.     Jus  prsefentandi  fpectat  ad  Capitulum     15. 
Hamburg.  Nota.  Ejus  Patronatus  gratiofe  conceffus  Gcfke  Schroders  relicta* 
quondam  Gerd  Schrodvrs. 

Johannes  de  Reiiinge  perpetuus  vicarius  vicarise   fubdiaconatus  in  Ecclefia    14. 
Hamburgenfi  obtulit  reditusad  inftaurandam  hanc  vicariam  ad  altare  b.  Catha- 
rin&  virginis  in  Capella  S.Mari<e  Magdalena  1 386.  clie  26.  Menfis  Febr. 

Augmentatio  Vicarias  altaris  S.Crucismn.ij6o.nerD.j?oh.Ho/denftede  6c     if.  j 
&  jus  prefentandi  proximioribus  hceredibus  eft  refervatum  ad  tres  vices  dun- 
taxat  incraftino  aflumtionis  Marias  Virginis. 

Vicaria  altaris  ^.Regum  an.  1479.    Jus  Patronatus  eft  refignatum  Erico  de     16. 
Zeven  &ejus  uxori  ad2co.  annos  &  pofteorum  deceflum  fuis  hseredibus  tam 
Erici  quam  M.echtildis  femper  fenioribus  &  23.  Oclob. 

Vicaria  altaris  S.  Cyriaci  in  Cripta  pro  Re&ore  Scholarum  obligata  ad  3.     17. 
miflas. 

Augmentatio  II.  Vicarise  altaris  S.  Habundi  in  Cripta  &jus  prsefentandi  fpectat     1  g. 
ad  Capitulum,  Vicariam  augmentavit  j?ohannes&$atf}tf(t)ni$et vicarius  ejus- 
dem  Vicarias.  d.  20.  April. 

Augmentatio  Vicariae  altaris  b.  Ann<£  anno  1 462.  per  D.  Reynerum  Hermens-    1 9. 
borg  fa&a  &jus  prcefent^ndi  eft  concefTumSenioriconfanguineoad  ijo.annos 
die  20.N0V. 

Commenda  fundata  ^txX).Gerhardum  ^mfcrVicariumquae  poft  obitum  zo* 
ipfius  veniet  in  augmentum  zXtzns.S.S.Crifpini  ScCrijpinianiteu.  feptimse  Mif- 
fse.  Reditus  20.  Marck  in  hsereditate  Heine  $Lu$in$  in  platea  be  $}imbOUl) 
inter  hcereditates  Simonis  Vwbdanb  ex  uno&  Johannis  Remftedes  ex  aliola- 
teribus  fita  prout  in  libro  civitatis  Jacobo  .ftruuetter  in  favorem  &  utilitatem 
di&i  Geverhardi  Sefprpfcer  ac  Johannis  ^olfcfcemafer  aflcripti  funt.  Dat.  an. 
J487.  d.  i.Oclob. 

Commenda  altaris  inquo  cantatur  mifla  de  beata  Virgine  anno  1444.  per    21. 
Hieron.  23o«p0rp  oppidano  erecla,  &  jus  prsefentandi  fpe&atadipfum  ScMar- 
garetham  ejus  uxorem  &eorum  confanguineos  ad  100.  annos  anno  &c.  die 
3.  April. 

Augumentatio  Vicarias  altaris  S.  Crucis  an.  1 3  go.  per  Dom.  Johannem  &  Ger-   32: 
hardum  condiclum  Niendorp  facla.     Jus  patronatus  eft  eis  &  confanguineis. 
proximioribus  conceflum  fex  vicibus,  ad  fecundacn  rpiflam  vicarius  eft  obliga- 
tus  &  dabit  2.  Marck  ad  chorum.  die  4.  Apr. 
l&tyiU  ittxTb&nb*  D{rr  Incor. 


498  Urttlttbett  Mtfc  VX<X#>ti$>ttft  ?.Period. 

2$.  Incorporafcio  ejusdem  Vicarise  in  Criptaad  Thefauranam propter  exilitatem 
frucluum  dictas Thefauraria. an.  1439. die  25.  Decemb. 

24.  Augmentatio  Vicarice  aitaris  $.Reguman.  14*9. \yzx$ugen,  Reli&am  quon- 
dam  §bben  Ccfetlfone  &  jus  patronatus  fpeclat  adeam,  fenioresque  hxredes 
&  poft  eorum  obitum  ad  Lamb.  Wittenborch  &  ejushceredes  ad  100.  annos  die 
6.  Maji.  Reditus  8.  Marck  in  domo  feu  haereditate  Thoma  Edenfon  in  platea 
Cerdonum  alias  Longipontis  inter  domos  Uiri  ^t^Orft  &  quondam  Danielis 
^refert.  Necnon  8.  Marckex  domo  Alberti  Oldehorft  fituata  in  Rodings- 
marcke  inter  domosjahannis  Afeding  tj  Viconis  ^ilbzhvanb. 

2  j*.  Vicaria  aftaris  SS.  Georgii  &  We?iceslai  yizxtjmm^Barbar^Gertrudis  &  Urful<e. 
Virginum  in  capellab.  Marise  noviterere&aper  Wilhelmum  i^olt&ofett  &ejus 
uxorem  &  jus  prsefentandi  pertinet  dicto  Wilhelmo  &c.  &  fiiiis  eorum  ac  fi- 
liabus  &poft  illorum  difceflum  admagiftros  officii  inftitorum  in  perpetuum  & 
requirit  perlonalem  refidentiam  A&um  an.  1445.  die  penultimo  menfis  Ja- 
nuarii. 

26.  Augmentatio  Vicarias  altaris  S.S.  XI.  miliium  Virginum  an.  1426.  per  Henr. 
Meymerfen  Oppidanum  Hamburgenfem  fadta,  &  propter  meliorationem  jus 
prasfentandt  dicto  Henrico  &  fuis  hseredibus  proximioribusque  confanguineis 
eft  largitum  ad  150.  annos.  f.  Marck  ad  fervitium  Refecloriale  &  2.talenta 
ad  chorum.fingulis  annis  dabit  anno  quo  fupra  die  i8.Januar. 

27.  Duse  Commendas  altaris  novi  in  nova  Cripta  verfus  orientem  per  tefta- 
mentarios  Domini  Johannis  Bennyn  Decani  ereclas&jus  prsefentandi  pertinet 
diclis  teftamentariis  &  Succefibribus  in  perpetuum.  Teftamentarii:  Senior 
Proconfulum.  Decanus  Kalendarum.  Inter  Hebdomadarios  feptimatim 
miftas  coram  Summo  altari  decantant  perpetui  Vicarii  a£tuman.i488«  dieiS. 
Sept. 

28.  Vicaria  altaris  b.Annse  fub  titulo  b.Thomas  Apoftolian.  1421.  die  n.Sept. 
per  D.Nico/aum  Schowivenborg  fundata  &  jus  prsefentandi  fpeclat  ad  tempus 
vit£e  fuae  &  poft  ejus  obitum  Camerario  in  perpetuum,  qui  ad  petitionem  do- 
minorum  praefentabit  Succentorem  aut  Subdiaconum ,  five  Seniorem  Chora-  . 
lem  &dabit  ad  10.  Marck  adchorum. 

29.  Praebenda  minor  A.G.1449.  per  D.NicoL  Hugen.  Proconfulem  oppidi 
Crempe  &  ejus  uxorem  fundata  &  jus  prasfentandi  eft  conceflumeis&eorum 
filiis  &filiabus&  poft  ipforum  obitum  feniori  confanguineo  &  hceredi  ad  120. 
A&urn  anno  quo  fupra  die  28.  Martii.  Et  eft  conceftum  aCapitulo  quod  Ca- 
nonicus  didtam  prsebendam  pro  tempore  obtinens  majorem  prcebendam  va- 
cantem  vel  vacaturam  in  Ioco  &  ordine  fuis  utcateriCanonici  ejusdem  Eccle- 
fise  in  minoribus  praebendis  prsebendati  optare  &  per  optionem  aflequi  &  ha- 
bere  ac  poffidere,quotidianisque  diftributionibus  &  memoriis  gaudere  valeat 
&  poflit.  Nec  non  idem  canonicus  tenebitur  ad  4.  memorias  fingulis  anni  4. 
temporibus  inKalendario  noftrce  Ecclefias  defignatis  quolibet  tempore  cum  f. 
marcis  pro  praedi&orum  fundatorum  eorumque  progenitorum  &  ab  eis  pro- 

crea- 


z.  Cap.  ac&fe  ?8ci;facje.  *>o*t  Stn  MEMORIEN  im  £>om,  499 

creatorum  &  procreandorum  animabus  ac  confolatlonibus  (imiliter  cum  f  marcis 
diftribuendis  peragendas.  Sexaginta  marcarum  Lubecenflum  denariorum  an- 
nui  reditus  funt  inhsereditate  in  Henrici  23ertlfcc3  in  platea  S^ienbovcj  ac  acic 
'  fKcttlicrd  ^VDife  interhsereditates  Hi/debt\J5vanbc6  ScHermanmQ&uvetbinQ 
(ita.     Terminus  folutionis  eft  Pafcha?  &  Michaelis. 

Vicaria  altaris  S.  Vincentii  in  Capella  S.  Cecilia  fundata  ab  Hartwico  de  Sa/i-    50. 
na  Canonico  Hamb.an.  i^oi.die  i3.menfis  Septembris.     Jus  prsefentandide- 
volutum  eft  ad  Capitulum. 

AugmentatioVicarisealtarisS.  Laurentii  Martyrisan.1436.  &  juspatronatus  3  r. 
Marquardo  VAttl  <&Un§C  &  fuis  confanguineis  eft  concefTum  ad  ico.anrios, 
poft  quos  annos  ,  Jus  prsefentandi  eft  devolutum  ad  Capitulum.  Reditus 
1  f.Marck  in  libroCivitatis  Hamb.de  parochia  S.  Nicolai  heereditate  Ludo/phi 
Poecfc  itt  bev  Ofobin^mcivcfeue  inter  hsereditates  Gerhardi  Qtewebcrcj  ab  una 
&  Theodorici  fcTftebOrd?  partibus  ex  altera.  Et  7.  Marck  fimplices  reditus  in  hse- 
rseditate  VN$m  <51wt>e  in  platea  9}ienbovcr;  inter  hsereditates  Luderi  Jpan|let>eab 
uno  &  iLllt^ett  &4mel  ipfi  Marquardo  afcripti  ab  alio  latere  fituata  quamlibet 
marcam  pro  1  f.Marck  Lubecenfis  redimendam. 

Comrhenda  in  Capella  S.  Csecilia  in  honorem  6c  fubtitulo  S.  S.  Euftachii ,  Ge-  3  z 
orgii  &Barbarae  Virginis  martyrum  an.  1448.  per  quosdam  videlicet  Johan. 
(Svnben  Vicarium ,  Ericum  deZeven  Confulem  teftamentarios  quondam  M. 
Arno/di  Wonflorp  &  Nicolaum  Bockho/t  Claricum  inftaurandam  &jus  prsefen- 
tandi  fpe£tat  ad  feniorem  vicarium  refidentem  inSummo  perpetuis  tempori* 
bus.  .  Anno  quo  fupra  die  1  g.  Febr. 

Item  in  domo  Arno/di  €5:;rrmiflb  prope  forum  equorum  inter  hsereditates 
Viconts  fc11eyem>0rp  8cNico/ai25u\len  fita  duarum  marcarum  annui  reditusin 
libro  civitatis  Hamburg.  (Booe£e  Co&Ctl  aflcripti. 

Sequitur  fundatio  Commendse  Altaris  S.  Andrese  ApoftoH  in  honorem  &  3  3, 
titulo  ejusdeman.  1486.  die  14.  Aprilis  per  honorabilem  Virum  Dn.  Jacobum 
©UUnenfvcittier  Presbyterum  Verdenfis  Dioccefis  inftaurata  &  eft  unita  Vicarise 
Altaris  S.  Andr e<e  prsedi&i  &  jus  prsefentandi  ejusdem  commendse  Sc  Vicarise 
fimul  unitse  fpe&at  ad  feniorem  &  proximiorem  hseredem  perpetuis  tempo- 
ribus. 

Triginta  Marck  annui  redditus  pro  quinquagintarum  Marck  Lubecenfium 
fumma  capitali  inTheoloneo  Comitum  a  <<E5d)auenborcJ  in^)ambOVCj  &@rifen* 
voerfcev  cum  aquarum  bonis&  infulse  2fttme$  empti  a  Venerabili  viro  Domino 
Conrado  Wafmer  Canonico. 

Litera  fuper  jure  Patronatus  perpetuse  Vicarise  altaris  b.  Marise  Magdalena     54. 
data,   qc  conceffa  anno  Chrifti  1386.  die  1 3.  Julii  &  jusprsefentandiejusdem 
Vicarise  fpectat  ad  feniorem  &  proximiorem  hseredem  Bartr.  Efici  Confulis 
Hamb.  perpetuis  temporibus. 

Augmentatio  Vicarice  altaris  S.Vincentii  in  honorem  S.  Crucis  anno  i4jo.die   3  f. 

d\XX  %  14. 


foo  Ur&mfcett  unb  HAcfcrtc&eett  3.  Period. 


14.  Odtob.  per  honorabiles  Viros  Dominos  Nicol.  Roper,  Georgium  So/twede/  & 
Henrkum  Butte/  perpetuos  Vicariosin  Ecclefia  Hamburgenfi ,  augmentata, 
&  jus  prsefentandi  fpe&at  ad  Canonicum  qui  Le&uram  facultatis  Theologicse 
pro  temporeobtinet  perpetuis  temporibus,qui  teneturprsefentareMagiftrum 
in  artib.  a&u  Sacerdotem  aut  infra  annum  annum  atempore  prasfentationisad 
Sacerdotium  promoveri  volentem  Teftamentariis  Segebrandi  QtOerVicarii  in 
Ecclefia  b.  Marise  Virginis  Hamb. 

Reditus :  Medium  Chorum  Salis  quem  emit  Segebrandm  Stoer  ab  Alb.  de 
Molendino  &c. 

36.  Vicaria  altaris  novi  b.Marias  Virginis  inhonorem  ckfub  titulo  b.  MariajVir- 
ginis  ac  omnium  fidelium  animarumAnno  Chrifti  1445.  die  1  j.Maji  perquon- 
dam  M.Henricum  Hotnagel  reftaurata  &  jus  prsefentandi  fpe&abat  bon.  me. 
ad  ,foh.  Midde/man  ipfo  jam  def  un£to  ad  feniorem  &  proximiorem  hseredem 
ejusdem  Praspofiti  ad  ifo.  annos. 

37.  Augmentatio  vicarice  altaris  S.Mauricii  inhonorem  ejusdem,anno  Chrifti 
1437.  perquondam  Rodo/phum  Bomgarden  Officiantemin  di£ta  Ecclefia  aug- 
mentata  &jus  preefentandi  ipfo  Domino  defun&o  fpe&at  ad  Camerarium  di- 
&x  Ecclefice  b.  Marise  Virginis  perpetuis  temporibus  Anno,  quo  Supra  die  ul- 
timo  Novembris. 

38.  Vicaria  altaris  SS.  Simonis  &  judae  Apoftolorum  ih  honorem  b.Thomas  Apo- 
ftoli  &omnium  Santrorum  an.  1402.  per  honorabilem  Virum  Domino  Nico- 
laum  .QcJpOWettfcmrcJ  inftaurata  &  jus  praefentandi  ipfo  defuncto  fpe&at  adCa- 
merarium  Laicum  didas  Ecclefije  perpetuis  temporibus  &  decimam  raiiTam  eft 
aftri&us ,  1 2.  ad  chorum. 

Redditus.  O&o  jugera  terras  fita  in  palude  di&a  Hammerbroke  inter  peth 
teme  Gerwini  Inftitoris  verfus  orientem&petias  terrse  fraternitatis  duodecir 
Apoftolorum  qure  peragi  folet  in  Ecclefia  Sti  Nicolai  verfus  occidentem,quse  qui- 
dem  oclo  jugera  fecundum  communem  ceftimationem  &  menfuram  vulgaren 
continent  in  fe  duo  frufta  integra  vel  quatuor  frufta  terras  extendentia  fe  al 
arida  usque  ad  aggerem  dicliee  paludis,  de  quibus  etiam  o£to  Jugeribus  juxt 
communem  curfum  perveniunt  annua}im  1  f.marcarum  redditus.  Quceetiar 
o£to  jugera  prcefata  olim  &usque  inprce(ens  tempus  pertinebant  ad  Vicariai 
altaris  b.  Marice  Virginis  diclce  Albre ,  quam  idem  Dn.  Micolam  pro  nunc  poili- 
det  in  Ecclefia  Hamburg.  Sed  nunc  de  noftro  fcitu  &  Voluntate  proptercer- 
tas  &  rationabiles  caufas  eatranfpofuit  ad  praefentem  novamVicariam,  &  in 
recompenfam  ad  eandem  Vicariam  fuam  redonavit  &  realTignavit,nobis  expres- 
fis  confentientibus  &  approbantibus,  1  f.marcarum  reditus,prout  inliterispa- 
tentibus  fuper  ejusdem  redditus  confeclis  &  nobis  prcefentatis  apparuit  evi- 
denter.  Item  ad  novamVicariama  Dn.Nko/ao  diclo  Schouwenborch  ut  prce- 
faturfundata  1  f.Marck  redditus  confeclis  &figillatis  &  nobis  prsefentatis  cla- 
rius  continetur. 

55.    Vicaria  altaris  S.S.  Antonii  &  Wenceslai  in  honorem  eorundem  an«  142;. 

di? 


aCap.ac&feQ3etrta0e*         Wttt>enMEMORIENimfc$m.        .  joi 

die  i^.Menfis  Novembris  per  honorabiles-Dominos  Toeodoricum  Strobe/ingk, 
Herm.de  Buren  Canoaicos  jfohannem  Liitkens  Tymoncm  \ymnmv:sbuad  Vica- 
rios  majoris  Ecclefia*  CxSijridum  Hardeftorp  Presbyterum  Verdenfis  dicecxfis 
Teftamentarios  quondam  Domini  Johannis  Bernardi  etiam  Vicarii  inftauran- 
da  &  jus  prsefentandi  fpe£tat  adCanonicum  &  Vicarium  in  graduSeniores  (Sun> 
mo  Vicario  excepto)  perpetuis  temporibus. 

Praebenda  minor  inter  alias  praebendas  diftin£tas  an.  1447.  per  fpe£tabi!etn  40,, 
Virum  Theodoricum  Luneburg.  Proconfulem  Hamb.  inftaurata,  &juspr£efen- 
tandi  ipfo  &uxore  fua  Tybben  defunctis,fpe£tatadipforumfilios&  filias  tunc 
procreatos.  Quibus  etiam  omnibusdefundis  jus  praefentandi  fpe&atad  ipfo- 
rum  filios  &  filias  ab  eis  recla  linea  defcendentes  femper  ad  Seniorem  inter  il- 
los  fivemafculus  five  fasmina  fuerit ,  dummodo  perfona  religiofa  non  exiftat, 
qui  tenetur  prafentare  feniorem  mafculumvelaliquemdeparentelaeorundem 
ad  hoc  habilem  &idoneum  usque  ad  ultimum  fuperftitem.  Quibus  omnibus 
de  medio  fublatis  jus  prsefentandi  dinofcitur  fpe&are  ad  Capitulum  :  A&um 
annoChrifti  1 44?.  indictione  oclava  die  vero  Jovis,  penultima  menfis  Aprilis  &c. 
go.Marckreditus  Lubeoenfis  denariorum  annuos  reditus  indomo  five  harre- 
ditate  fitis  in  platea  divitum  inter  hsereditates  Domini  Viconis  Wigershop  Con- 
fulis  ScGodekini  Toden  fita,quas  pro  nuncinhabitant,  ad  ufum  ejusdem  prse- 
bendas  Canonico  ipfam  protempore  tenenti  fingulis  annis  in  fefto  Pafchas  per- 
folvendos.  Ac  20.  marcarum  fimilium  denariorum  perpetuos  annuos  redditus 
in  &dedomo  five  hsereditate  quondam  Marquardi  Holflen  Civis  Hamburg.  in 
platea  aggeris  inter  hsereditates  Nicol.  Rodenborgh  &  Ludovici  de  Indogine 
fita ,  fingulis  annisad  memoriasquatuorvicibus  in  annoperagendas,perfolven- 
dos.  Quarum  viginti  marcarum,  quinque  in  die  S.  Joh.  B.  f.  Marcae  Michaelis , 
y.  Mark  Nativitatis  Chrifti,reliquas  f.Marck  in  anniverfario  ipforum  Theodo" 
rici  fundatoris  ScAtheidis  ipfius  uxoris  poft  ipforum  &  cujusvis  eorum  deces- 
fum  memorias  in  Vigiliis  &miflis  peragendas,  &inter  Canonicos  &  vicarios 
ejusdem  Ecclefise  Hamburgenfis  more  folito  diftribuendas. 

Capitulum  conceflit,  quodCanonicus  di&am  prasbendam  protempore  pos- 
fidens  majorem  prsebendam  vacantem  velvacaturam  inloco  &ordine  fuis  (ut 
caeteriCanoniciejusdem  Ecclefise  minoribus  prasbendis  prabendati  optare,& 
optionem  affequi  &habere  ac  poflidere,  nec  non  quotidianis  diftributionibus 
&  memoriis  gaudere-valeat  &poff7t. 

Canonicatus  &  prsebenda  Le&oralis  &  una  Vicaria  perpetua  in  Capella  &  ad  41; 
Altare  S.  Viti  martyris  an.1408.  per  venerabilem  Virum  Dn.  acMagiftrumy<?£. 
Vritzen  alias  Wantzenberch  Canonicum  inftaurata.  Etjus  praefentandi  di&a- 
rum  Prsebendse  ac  vicarise  fpe£tat  ad  feniorem  &  proximiorem  di£ri  M.  fy~ 
hannis  confanguineum  ,cujus  habitatio  ultra  tres  dietas  a  CivitateHamb.  exiftit. 
Quibus  defun&is  collatio  di&as  praebendse  Le&oralis  ad  Canonicum  &  Pro- 
confulem  pro  tempore  Stru&urarios  pertinebit ,  qui  tenentur  pnefentare  ali* 
quem  Do&orem&Baccalaureum.  Theologiae.      Collatio  vero  dito  Vicariaf 

3vt'V  5  poM 


fo*  Uttimbw  unb  Hacfcridbtcti  3.  Period. 

poft  100.  annosadataprafentatione  devolvetur  ad  Capitulum.  Ab  an.  1^07. 
devoluta  eft  ad  Capitulum. 
42.  Minor  prjebenda  per  JohannemPynnenberch  an.  1449.  ere£ta&  jus  praefen- 
tandi  ad  feniorem  Confanguineum  &  haeredes  difti  Johannis  ad  120.  annos 
fpe&at.  Ha2c  prazbenda  ex  Vicaria  altaris  Sanctarum  Agnetis  &  Agathse  vir- 
ginis  fitam  Ecclefia  Hamburg.  mutata  eft  in  prsebendam  an.  1 449.  die  2.  Aprilis. 
Triginta  duarum  marcarum  redditus  di&ojohanni  Pynrienbergin  libro  Civita- 
tis  Hamburgenfis  in  hsereditate  Marquardi  Pynnenberck,  fratris  fui  carnalis,  in 
platea  divitum  fita,  aifcripti  deprovidi  Viri  Joh.Pynnenbercb  genitoris  fui  6c 
aliorum,quorumintereft,feu  interefTe  potuit,  hazredum  expreffo  confenfu  & 
voluntate ,  melioravit  &  augmentavit  ,"ipfosque  3  2.  marcarum  annuos  redditus, 
fru&ibus,  redditibus  &  proventibus  dictse  vicarias  perpetuo  applicavit.  AcJ 
hoc,  ut  laudem  Dei&gloriofiflimae  Virginis  Mtfn>genetricis  fuae  inaugmen- 
tum  divini  cultus,  diclas  Ecclefia:  per  eos  inipfa  Ecclefia  in  qua  certus  Cano- 
nicorum  &  totidernPrsebendarum,  quarum  aliquae  majores,  &  aliasminores  ac 
diftin&se  exiftunt,numerus  inftitutusfore  dinofcitur.  '  Novo  Canonicatu  ere- 
£to  ckprsedicla  Vicaria  fuppre(Ta,quam  deVicarias  quam  de  applicatis  reddi- 
tibus  ac  fm&ibus&proventibushujusmodi  nova  prsebendadiftinclacVnumero 
ad  hujusmodi  Canonicatum,  five  pro  Canonico  illum  protempore  obtenturo 
perpetuo  inftauretur  &  etiam  erigatur.  Quare  pro  parte ,  di£ri  Johannis  Pres- 
byteri  afferentis,  quod  dite  Vicaria?  ex  fua  f  undatione  primasva  nuilaincum- 
bunt  onera,  qua*  inilla  fupprimi,  &exhujusmodi  redditus  ipfa  minorprasben- 
da  de  novo  inftaurare  &erigirepoftit,impedient.  Nobis  fuit  humiliter  fuppli- 
catum  ut  inEcclefia  noftra  prasdicta  ultra  numerum  Canonicatuum  inftituere 
&  erigere  di&amque  Vicariam  fupprimere  ac  exillius  ex  applicatis  redditibus 
nec  non  frucYibus  &redditibuspraxii£tam  minorem  ac  praebendam  diftindlam 
inftaurare  ac  erigere,illamque  hujusmodi  novo  Canonicatui  perpetuo^  appli- 
care  dignaremur.  Nos  igitur  &c.  Capitulum  ftatuitquodCanonicushujusino- 
di  inftauratam  Praebendam  protempore  obtinens  onera  &  obfequia,  quaj  per 
alios  Canonicos  ipfius  Ecclefias  noftras  praeferri  &ipfie  Eccleficeimpendihacte- 
nus  confuevere  ficut  quicunque  alius  ipfius  Ecclefiae  Canonicus  tempore  hoc 
juxta  fenium  receptionis  &  admiflionis  fpse  ipfum  contigerit  praeferre  &  ipfi 
Ecclefias  impendere  libeat  &  teneatur  Adjicientes  quod  ipfe  &  ejus  fuccefTo- 
res  ficut  inoneribus  &  obfequiis  aliis  par  &  fimilis  efle  debeat.  Ita  etiam 
in  optione  majoris  ftipendii  Tive  Majoris  prasbendse ,  quse  fibi  juxta  gradum  & 
fenium  receptionis  &  admiftionis  fuae  hujusmodi  in  ordine  quomodolibet  ce- 
deant  &  inhoc  gaudere  eodem  jure  quo  alii  dicTse  Ecclefiae  Canonici  ha&enus 
funt  gavifi.  Ne  autem  idem  Canonicus  &  ipfius  fucceftbres  di&os  de  noyo 
erectos  Canonicarum  &  prsebendam  pro  tempore  obtinentes  quos  in  quotidia- 
narumdiftributionum&manualiumchori  perceptione  a'iis  diclaeEcclefiaeCano- 
nicis  parem  effe  volumus ,  ipfis  aliis  Canonicis  ac  quibusvis  ejusdem  Ecclefias 
beneficiatis  &  officiatis ,  damnofus  &  gravis  exiftat,     Similiter  volumus  &  di- 

cta 


i.  Cap.  ac&fe.Q5epfa0e*        vtnbm  MEMORlENimiJwm,  yo  j 

&a  aucloritate  ftatuimus  quod  ipfe  annis  fingulis,in  fingulis  feftivitatibus  infra 
fcriptis  videlicetEpiph.Dom.6.  Marck :  Invent.  Crucis  4.  Marck:  Nativit.  Joh.B. 
8.Marck&SS.Simonis&  Judas  4.Marckde  communibusdiclseprsebendae  red- 
ditibus  &  proventibus  pro  peragendis  fuas  &  di&as  Vicariae  fundatoris  ac  pa- 
rentum  &  benefa£torum  fuorum  animarum  memoriis  diftributori,  pro  tempore 
exiftenti,  diftributorum  &  mandatorumhujusmodi  in  Ecclefia  noftra  expedite 
&  indilatd  fubpoenis  folitis  &confuetis  integraliter  ex  folvere  teneatur,  1?o- 
ftremo  fuper  Domo  angulari  exoppofito  Schoke  noftrae,  quam  quondam  Herl- 
ricus  Cosvelt  dum  vixit  Canonicus  nofler  ad  jamfupprefTse  acSan&se  Marga- 
ritse,  quam  nuncDn.  Henrktis  Leddinghufen  in  didia.  Ecclefia  obtinet,  perpe- 
tuarum  Vicariarum  ufus  adinhabitandum  dederat,  de  di£torum,  duorum  foh. 
Pynnenberch  ScHenrici  Leddinghufen  taliter  ordinavimus,  ut  ille  qui  in  altcro  " 
hujusmodi  beneficiorum  priorem  habuerit  ingreffum,  habebit  ele&ionem,  fi 
pofteriori  ad  fuum  beneficium  ingreffum  habenti  fingulis  annis  in  fefto 
Pafchas  duorum  talentorum  redditus  folverevoluerit,  di&amdomum  fuasvitas 
temporibus  inhabitare  poterit.  Alioquineandemdomum  pofteriorem  adfuum 
beneficium  ingreffum  habens  fub  fimili  duorum  talentorum  folutioni  fuse  vit«e 
temporibus  inhabitare  poterit. 

Demum  cum  Jus  Patronatus  &  prsefentandi  perfonam  idoneam  ad  di£tam 
Vicariamut  praefertur  fupplendam  ad  prsedidti  Johc,  nnis  Pynnenberch  Presby- 
teri  genitorsm  pervcnerit,  ut  ipfe  .  &  ejus  hasredes  ex  hujusmodi  Cano- 
nicatus  &  pra»bendae  erectione  fe  fpeciali  remuneratione  gaudeant  -  -  - 
ejusdem  Johanni  genitori  &  Johanni  presbytero ,  quam  diu  vitam  duxerunt 
in  humanis,acpofl  eorumhinc  inde  refolutionem,  hasredibus  &confanguineis 
eorum  ab  ipfo  Johanne  rite  defcendentibus.  Illisque  fimiliter  de  medio  fubla- 
tis  ejusdem  Johannis  confanguineis  ex  ipfius  linea  collaterali  defcendentibus. 
Illisque  fimiliter  demedio  fublatis  ejusdem  Johannisconfanguineis  exipfiusli- 
nea  collaterali  defcendentibus.  Quibus  omnibusdemedioquondamfublatis 
Gertrudis  prsedi&i  Johannis  Civis  uxoris  confanguineo  femper  proximiori  & 
feniori  cujuscunque  fexus  extiterint ,  perfonis  religiofis  duntaxat  exceptis, 
Jus  patronatus  (ive  prasfentandi  perfonam  idoneam  ad  di&os  Canonicatus  & 
prasbendam  temporibus  vacationis  earundemDecano&  Capitulo  didtse  Eccle- 
fise  pro  tempore  exiftenti  ad  inibi  inftituendum  usque  ad  iic.  annos  a  dato 
preefentium  numerandos,concedimus  damus&clar.  prsefentibus.  Poftremo  &c. 

MinorPrsebenda  an.  Domini  1449.  indi&ione  12.  die  vero  Mercurii,  fecun- 
do  menfis  Aprilis&c.  per  Marquardum  Pynnenberch  inftaurata  & jus  prsefen-  45 
tandi  eft  obtentum  fohanni  Pynnenberch  &fuis  confanguineis  ab  ab  ipfo  in  li- 
nea  collaterali  defcendentibus,  quibus  fublatis  ad  amicos  five  confanguineos 
uxoris  di£ti  Johannis  civisHamburg.  femper  proximiorem  &  feniorem  cujus- 
cunque  fexus  exftiterint,perfonis  Religiofis  faltem  exceptis  ad  centumannos 
&  viginti. 

Sexaginta  quinque  marcarum  Hamburgs  Denanorum  annuosredditusex& 

<fe 


$0$  Urfrmfcert  iwb  Hac&ricfcreff  3.  Feriod. 

de  ejusdem  Marquardi  fundatoris  Ludekini  Hondes  &  Thiderici  Nienborges 
Civium  domibus,uti  in  libro  Reddituum  Confulatus  Hamburg.  ac  patentibus 
figillatis  literis  plenius  apparet.  Ad  memorias  praedi&i  Domini  Marquardi 
fundatoris  fuorumque  parentum  &  benefactorum  in  Oclavis  b.  Michaelis  g. 
Marck  acPafchas  feftivitatibus  6.Marck  indi&a  Ecclefia  noftra  peragendas. 

Nec  non  ad  confoiationem  in  diebus  b.  Jacobi  Apoftoli  ad  fequentiain  mif- 
fa  ;.Marck,ac  S.  Margarethae  Virginis,ad  SancJus  inmifta.  3.Marck,San&arum 
Agnetis  &  Agathse  virginum  &  ad  quamlibet  earundem  Virginum  confolatio- 
nem  ad  Sanc/us  in  Mifla  2. Marck  8.  (?.  de  communibus  redditibus  didlae  prse- 
bendse  fingulis  annis  folvere  &perageredebebit.  Capitulum  ordinavit&fta- 
tuit,concefIitque  quod  Canonicus  dietam  prsebendam  pro  tempore  po(Iidens 
majorem  prsebendam  vacantem.  vel  vaCaturam  in  loco  &  ordine  fuis  ut  caste- 
ri  Canonici  ejusdemEcclefi£e  minoribus  praebendis  prcebendati  optare  &  per- 
pptionem  affequi  &  habere  &  pofliderp  nec  non  quotidianis  diftributionibus 
6c  memqriis  gaudere ,  Sc  ad  memorias  &c. 
44  Augmentatio  Praibcndse  minoris  quam  D.  Hermannus  Kreveth  habet  anno 
Domini  1430. die  20.Oc~t.Qb.  per Ludo/phum  Sanckenftede  oppidanum  Ham- 
burgenfemfaeta  &  jus  prsfentandi  adeandem  ,  fpeclat  ad  dictum  Ludo/phum 
6c  ejus  xxxorem  Gertruaem  ckeorum  feniori  &  proximiori  hxredi  &  confan- 
guineo  di&ae  Gertrudis  de  linea  collaterah  ad  i20.annos.  Iilis  effluxis  difpo- 
fitio  ad  Capitulum  debet  devolvi.     - 

Refignavit  20.  Marckredditus  nobisin  &de  haereditate  fua  quam  di&us  Lu- 
dolphusde  praefenti  inhabitat  annuatim  folvendos  dedit  obtulit  ac  libere  fim- 
pliciter  & irrevocabiliter  refignavit,prput  hujusmodi  hcereditasfitaeftin  di&o 
oppidp  Hamburgenfi  in  platea  vocata  &  communiter  appellata  Grimme,  in- 
ter  heereditates  Henrici  deHagen  &  Hermanni  Biltzow.  Et  ficut  de  preedi- 
ctis  redditibus  inquadam  patenti  litera,  praefati  Ludo/phi  figillo  appenfo  figil- 
1  lata  ac  defuper  confecla,pIenius  continetur. 

4f  InftauraCio  horarum  b.Marias  Virginis  oerjohannem  E/terftorp  Vicariunv,$c 
difpofitio  &  ordinatio  f.  collatio  fpectat  ad  Decanum  ,  Structurarium  &  qua- 
tuorSeniores  Vicarios  Ecclefia:  Hamburg.  Datum  ckactum  anno  1427.  die  5. 
Januar. 

Inprimis  dedit&Iegavit  100. marcasLubecenfes  adfabricam  f.  adoptionem 
unius  Capcllse  ex  duabus  videlicet  beatorumMagni&trium  Regum  capellis 
verfus  partem  orienta/em  in  Ecclefia  b.Virginis  eopacto  ut  in  ipfa  conftructa 
capella  alta  voce  &  tonaliter  omnes  &  fingulse  horae  de  b.  Virgine  die  ac  no- 
c~tu,horis  competentibus,per  ordinem  perpetuis  temporibus  decantentur&.c. 

Et  utdiclarum  horarum  officia  agentibus  competenter  refpondeatur,  dicrus 
Dn.Joh.Elterftorp  dedit  &  legavit  ^j.marcarum  redditusin  &  debonishabi- 
tantium  fupra  fcriptorum  fcilicet  Ottonis  Ku/en 3  ioo.  Marck  redditus  in  paro- 
chiaSWenferfcn /P#r/  Ho/ben  vel  Homven,  10.  Marck  redditus  in  parochia 
Crempen ,  Marquardi  Rumor.  ioMarckin  parochia  Q3oi'$?(cte  Georgii  Krum- 

■  fick. 


i.  Cap.  ac(>fe$8epfa$e.        wit&ettMEMORlENtmSDom.  ror 

medick.  ioMarck  redditus  inparochia  Krummedick  &  Brunonis  tho  der  Wil- 
/?tr,-ioMarkredditus  ac  curiam  fuam  cum  fuis  attinentiis  folyentem  --  -  - 
marcas  annuatim  ,  fitam  inParochia  tr?ygCft£cr?ett ,  quam  inhabitat  iDreves 
2&0tcermaft ;  Et  90  Marck  denariorum  in  redditus  convertendos  otto  vica- 
riis  ac  Presby teris  ad  ipfas  horas  B.  Virginis  decantandas. 

Incorporatio  commendse  altaris  b.  Mariaj  Magdalense  anno  1474.  die  12.  46, 
Maji  ^ztjohannem  JfldbzinftauratEe  ad  perpetuam  Vicariam,  quam  Dn.  Bar- 
tholdus  Helvici  ad  idem  altare  tenebat  &  jus  Patronatus  eft  perpetuo  concef- 
fum  alt#rnatis  vicibus  diclo  Johanni  Toden  &  fuis  fenioribus  confanguineis  6c 
proximioribus  hseredibus ,  &  confanguineis  quondzm  Bartrami  E/ici  iftiusVi- 
cariae  fundatoris. 

Vicaria  in  honorem  b.  Mari<e  Virginis  &  Elifabeth  viduseanno  Chrifti  1589  47. 
incraftino  Joh.Bz$t.$eY Ludofphum  de  Wittinge  Canonicum  Hamburgenfem 
inftaurata,&  jus  praefentandi  fpe&at  ad  Joh.  ©emmelbecf  er  Confulem  Lune- 
burgenfem&  fuos  Seniores  & proximiores  hseredes  f.vicibus  tantum,  &poft 
hoc  adDecanum  &  duos  feniores  Capituli  perpetuo  remanebit  feu  deveniet; 
Et  vicarius  di£fce  Vicarise  obligatus  alternatis  vicibus  Septimanis  ad  quintam 
miftam,&  debet  a<5tu  efte  Sacerdos,  vel  promoveri  intra  annumadSacerdotium. 
8.  Mark  ad  chorum  dat  Vicarius  &  4.  Marck  Abatiffe  pro  confolatione  fingu- 
lis  annis  inlfenhagenHildenfemen:  Dicecefis. 

Vicaria  altaris  S.Crucis  an.  ij"o6.  diea7.Junii  per  teftamentarios  fohannis  45. 
Q^OttCWet&cCanonicumHamburgenfem  inftituta,&  jus  prasfentandi  fpe£tat 
ael  Immen  Tode  &reliquos  Teftamentarios  ad  vitam,   &  poft  hoc  ad  Came- 
rarium. 

Vicaria  an.  1509.  infeftoPurificationis  Marixx>er:HartwicumdeHammers~  49. 
huttel  militem  inftaurata ,  &  habet  propria  bofia  &  redditus  propeBergerdorp. 

Vicaria,  nefcitur  adquod  altare,  &  jus  Patronatus  five  prcefentandi  fpectat  fo. 
ad  Capitulum  Hamb.an.  i^07.inftaurata  per  Ottonem  &  Hinricum  condi&os 
.©tltltett/CivesHamburgenfesjOceft  obligata  alternatim  ad  fecundam  miftam. 
Datum  annoquo  fupraXI.Kal.  Julii. 

VicariainCapellaquam  fundavit  jfohannes  de  Buxtehude  anno  i^o^.octava  f  i, 
Afcenfionis  Domini  per  Hartwicum  de  Erteneborgo  fundata  6c  proprium  Do- 
minium  Vicarius  dicise  Vicarise  mHamme. 

Vicaria  in  Capella  jedificanda  in  ccemiterio :  Jus  praefentandi  fpe&at  ad  Ca-  f%. 
pitulum.  Dat.  Vicarius  fex  marcas  ad  Chorum. 

Vicaria  altaris  ante  f aciem  falvatoris ,   quam  habet  feu  poffidet  Hartivicus  fj. 
©tfteber.  jus  prsefentandi  fpe&at  ad  Capitulum  an.  1271, 

Vicaria  altaris  SS.  Virginum  Agatce  Sc  Agnetis  anno  142 1.  die  G.Maji  per  47.' 
Mechtildem  Vredebern  civem  Hamburgenfem  inftaurata :  Jus  prasfentandi  ejus 
demfpe£tatadipfam&  poft  ipfiusobitum  ad  quendam  Iohannem  Pynnenberch 
Civem  Hamb.  &  fuos  hseredes  ad  ioo^nnos,illisem^xis,collatioad,Capicu. 
lum  pertinebit  liberd. 

I.€&et($.5ter»<mfc  <&$i  Lite« 


jo6  tlr&ftitott  unb  Vta&ridytm  %.  Period. 

f  j .  Litera  translationum  Juris  Patronatus  certie  vicarise  fundatse  olim  per  Ottonem 
Herslo  piae  memoria*  Canonicum  Hamburg.  per  quendam  C/atves  Reyneken  & 
quendam  jf  urcjeit  Crumtnebitf?  &  fuos  proximiores  Jraredes  &  conianguineos 
ad  100.  annos,  an.  148 1.  indiepalmarum. 

f  £,  Vicaria altaris beatorum  Reimberti  &Dorothese  Virginis  ann.138f.die  10. 
O&obris  per  Johan.  Mi/item  Proconf.  Hamb.  ere&a.  Jus  prafentandi  manebit 
in  perpetuum  apud  confanguineos  fuos. 

j 7.  Vicaria  altaris  S.  Johannis  an.  1 2  f  f.  per  Hildebr.  Qantorey tjcr  ere&a &  ju« 
prasfenfcandi  eftdevoluteim  adCapitulum. 

j8».  Vicaria  altaris  feptimae  Miffse  an.  1 5 87. die  1 8.  Maji  /vr  M.Henricum  Bodo- 
«^rEcclefise  Hamb.  Canonicum  fundatae,Jus  Patronatus  durabit  ad  ioo.annos, 
ad  altare  SS.  Crifpini&Crifpiniani  ante  Chorum. 

Reditus  duorum  plauftrorum  falis ,  quos  habuit  in  falina  Luneburgenfi  fcili- 
cet  dimidium  plauftrum  in  Guncpanne  ad  Siniftrammanumindomo&/ȣ/^& 
dknidium  plauftrum  in  Guncpanne  adSiniftrammanum  m&omo  Dejinghen,  6c 
integrum  plauftrum  ad  manum  Siniftram  in  Guncpanne  in  Eghetinghe. 

$y.  Vicaria  akaris  S.Stephani  an.  1437.  perDucem  Ado/phum  ere&a,&jus  prse- 
fentandi  in  perpetuum  manebit  apud  di&um  Dominum  &  Ducem.  Idem  Vica- 
rius  didceVicarisedat  10.  MarckadChorum. 

60.  ^  Vicaria  in Capella b.Martini  anno  1  ;6$.  per  Iohan.  Hildenflede  fundata ,  6c 
jus  prasfentandi  eft  haeredibus  refervatum  ad  tres  vices  duntaxat.  f.Marck  ad 
Chorum. 

€i.  Vicaria  inCapella  Confulatus  Hamb.  fub  vocabulo  omnium  San&orum  an. 
Domini  141J.  per  Henricum  de Hachede  &  HiUigundis  ipfius  conthoralem,  in- 
ftaurata,&jus  pnefentandi  fpe&at  ad Confulatum perpetuis  temporibus dum- 
modo  prsefentaverint  a&u  Sacerdotem.  dat  lo.Marckad  Chorum.  in  die  cra- 
ftino  Gregorii  Papae. 

62.  Secunda  Vicaria  inCapella  Senatus  yerHenr.  deHachede fundata  fub  voca- 
bulo  b.  MariJE  Virginisac  totiuscuri£ecceleftis,cVjus  pnefentandi  ejusdemfpe- 
£fcat  ad  Confulatum  perpetuis  temporibus.  PoflefTor  dat  %.  talenta  ad  Chorum. 
A&uman.  i42i.in  vigiliaLaurentii. 

€3.  Vicaria  ad  altare  SS.  Sixti  &Symnicii,  quam  fundavitM  Henricm  Hotnatel 
an.  1443.  die  ij.Maji  fub  titulo  &vocabulo  b.  MariaeVirginis&omniumfideli- 
i*manimarum,cujusJusPatronatus  fpe&atad  hasredes  D.Ivhannis  Middelnutn. 
Praepofiti  ad  an.  1  fo.  &c. 

64.  UnaCommenda  perpetua  \>zrHenricum  Uppe  dem  Perde  civem  Hamburg. 
pro  haeredibus  fuis  eredta,  inftaurata&  fundata  an.  1477.  inSummaEcclefia 
fub  turri ,  fub  titulo  aut  vocabulo  ad  honorem  Dei  omnipotentis ,  fuieque  glorio- 
fk  Virginis  matrisMarias  &  SS.  Micbaelis  &  aliorumangelorum,&adeandem 
jus  Patronatus  fpe&abit  adeundem  Henricum  6c  fuos  haeredes  de  refta  linea 
defcendentesfive  mafculus  five  fsmina  ad  120  annos&c.  alia&  ccetera patent 
io  litera,,    In  eadem  Henricm  Schernikoiv  primus  poffeftbr  fuit. 

ao.Marck 


i.  Cap.  ac&f  e  %tyk$t>        wtt  fcett  MEMORIEN  im  sbtm.  r  oy 

20.  Marck  redditusex  &de  domopropria  propd  pontem  vulgariter  di&um 
h\)  t>em  ^Binfevbotue  inter  domos  Hermanni  Bekmdorp  Confulis  &  Dithamari 
TOttbcb^lt  exalienalateribus.  Effluxis  centum  illis&viginta  annisjus  praefen- 
tandi  adCapituIum  perpetuo  remanere  debetur  &  adDoctorem  inTheologiaLe- 
£torem  &Seniorem  majoris  prcebendse  prasbendatum,  Canonicos  Ecclefiae  no- 
ftrae,qui  fi  refideant,aut  faltem  qui  ex  eisrefident,nominatio. 

Perpetuae  duas  Commendae  ad  altare  SS.  Michaelis  &  aliorum  angelorumCa-  6jv 
pellse  eorundem  per  Galle  Duven  fan&atx.  Refervatur  jus  Patronatus  ad  ioo. 
annos  &5,o.fibi  &hasredibus  ,  illis  non  extantibus  adCapitulum  fpe&abit  ad 
prafentandum  Seniorem  de  Servitoribus  Ecclefias  &  (unt  obligati  alternatim 
fingulis  feptimanis  ad  celebrandum  poft filentium  Summse  MifTse ,  etiam  data  an* 
no  1  f  20.  fceg  ©onnaMlue^  na  Andreae  Apoftoli. 

Reditus  ein  it>ev  $o.$?avcf  utf)  £)ufent  ©ulben  Sjmtftolt  fo  U  tyfft  J)ant)vefe£ 
itnt>  at>erant>rn>ort>ef  ^ane&o&ewolee  t)e  ut5  ftnem  gwebp&cr^obfenbniggebe* 
legen,  fnoifcjjen  t)en  gvroen  Jpeven  *£Uv  van&tmMn\mb$>An6%ppelmanit. 

Commenda  inSacello  Spe&abilis  Senatus  Hamb.  inEcclefiab.  Mariae  Virgi-  66. 
ginis  ad  altareb.  Mariae  Virginis  &omnium  San&orum  ibidem  fitum  fub  invo- 
catione  S.KnnxnQi\)n.  Matthia?n  van  der  Gort  Presbyterum&Vicarium  Ec- 
clefice  S.Nicolai  iHamb.  reftaurata  an.  i  $2$.  die  Lunas  fexta  menfis  Februarii. 
Jus  praefentandi  fervatur  IohannilbvObcvman  &  loachimo  van  der  Worth  Ci- 
vibus  Hamburgenfibus  quam  diu  vixerint,  illis  defun&isProconfulibus  &  con- 
fulibus  &confu!ibus  Hamburgenfibusaceorum  Sueceflbribus  futuris  &  perpe- 
tuis  temporibus. 

go.Marck  reditus  ex  &  de  domo  Braxatorea  hsereditate  fua  paternafuper 
Q5ur|tat)e ,  inter  hsereditates  VicariasS.  Annse  inEcclcfia  S.Nicolai  &alia  Mag- 
dalem .>reli£t£e Hermann  Meyers  libro  civitatis  Hamb,  an.  if2$.Brixii  inferi- 
ptum. 

Commenda  Altaris  b.  Apollonise  anno  i  f24.  per  Henricum  Iacobum  Vicari-  67, 
um  EcclefiEe  b.Marias  Virginis  Hamb.  iri  honoremS.  Trinitatisacb.  Marise  Vir- 
ginis  inftaurata.  Jus  prsefentandi  fpe&atQketfen  reli&a?  quondam  Iacobi  lacobi 
&poft  ejus  obitum  di£todomino//^r/V0jacobifilio  ejusnaturali&legitimo,& 
poft  Henrici  obitum  teftamentariis  pro  una  vice  tantum,  quiillum,  quem  ipfe 
Henricus  inteftamentofuonominaverit,pr£efentare  debeat,  ac  deinde  ad  60. 
annos  adata  praefentium  computandos:  illis  effluxis  Commendacum  ioo.Flo- 
renis  fumma:  Capitalis  &  lo.Marckreditus  dicto  altari  perpetuo  fit  annexa,  in- 
corporata  atque  unita. 

io.Marck  Lub.  annui  reditus  de  fumma  capitali  100.  florenorum  in  &  ex 
domo  ipfius  paterna  fita  in  platea  pellificum  inter  domos  Hans  Uppendael  ab 
uno  &  i^ertleff  23ermart  ab  alio  lateribus. 

.    Vicaria  fine  cura  altaris  S.  Crucis  fita  in  Ecclefia  Mariae  Virginis  &  circa  al-    CS . 
tare  S.Annae  ab  oftio  auftrali,quo  itur  &  pervenitur  ad  eundem  an.  if28.  dLe 
1 1.  Maji  per  Dominos^Qfy&nmm  £TtettfcOrp  Canonicum,  &  lohannem  Lutkini 
Vicarium  didas  Ecclefias  inftaurata.    Jus  patronatus  fervatur  domino  Iohanni 

'    <&$$  2,  Nien- 


j-og  Utf unbeti  vnb  VTA<bti&tm  5.  Period. 

-  -    — --  ■      ■     i  _  M  i  II 

Niendorp  quoad  vivet&  pofl  illius  obitum  Iohanni  Lutkeni  quoad  vixerit,  & 
poft  eorundem  obitum  Seniori  &  proximiori  ipfiusD.  Johanni  utriusque  fexus 
eonfanguineo  dummodo  tamen  religiofa  non  exftiterit  ad  i  fo.annosadieobi- 
tus  ipfius  Dn. lohannis  Lutkenl  Illisque  1  f o.  annis  elapfis , jus  patronatus hu- 
jusmodi  collatio,&  omnimoda  difpofitio  di£he  Vicaria.  perpetuo  adCapitulurn 
Ecclefias  noftrse  prcdictee  libere  fine  &  absque  quorumcunque  contradi&ione 
ab  ipfo  deberet  efTe  devoluta.&devoluta,  prout  &  quem  admodum  in  literis 
ac  documentis  publicis  de  fuper  datis  &  conceflis  plenius  continetur.  Verum 
eum  dicti  ifo.anni  in  eisdem  noftris  literis  exprefii  fere  erfluxi.  Nec  non 
etiam  providus  Vis.Fridericus  Oftra  Civis  &incola  oppidi  Hamb.  proximior 
confanguineus  dicti  quondam  Domini  Lutkini  condotantis ,  &  jure  patrona- 
tus  five  prafentandi  dictae  Vicariae  perpetuas  fore  &  effe  dinofcatur.  Fuit 
nobis  perdiclum  Fridericum  tam  humiliter  quam  devote  fupplicatum,  ut  fibi 
&fuis  hceredibus  naturalibus  &  legitimis  utriusque  fexus  femper  Seniori  & 
proximiori  dare  &  concedere  jus  Patronatus  dignaremur.  Nos  vero  Clemens 
decanus,  HenricusSenior,totumque  Capitulum  prcdictse  Ecclefias  defideria  ju- 
iia  petentium  congruo  favore  profequimur  &c.  Votis  eorum  quse  a  rationis 
tramite  non  difcordant  libenter  exhibemus  nos  promptos  &  benignos.  Id- 
circoin  nos  fufam  fupplicationem  juftam  &  rationabilernexiftimantes,ipfam 
admittendam  duximus  &  admittimus  Jusque  patronatus five  prsefentandi  perfo- 
nam  habilem  &  idoneam  ad  fine  cura  vicariam  perpeluam  altarisSan£ti  crucis 
iiti  indi&a  EcclefiaHamburgenfi  quaties  illam  vacarecontiget  pra.fato  Fride- 
co  quoad  vixerit,  eo  vero  de  medio  fublata  haeredibus  fuis  naturalibus  &  legiti- 
mis  utriusque  fexus  femper  feniori  &proximiori,dummodo  tamenperfonare- 
ligiofa  nonfuerit  favorabiliter  dedimus  &concef_imus  acdamus&concedimus 
inDei  nomine  perprasfentes.  Familia  vero  five  p-rogenie  hujusmodi  totaliter 
exfpirata  acdefuncl:a,colIatio  ac  omnimoda  difpofitio  didse  fine  cura  Vicariaj 
perpetua?  adCapitulum  Ecclefia.  ncftrte  debeat  fine  &  absquequorumcunque 
eontradi&ione  eo  ipfo  effe  devoluta.  Oneribus ,  folutione  pecunise  annua?  Chori 
aliisque  in  fundatione  ejusdem  fi  qua  funt  exprefli  penitus  &  omnino  in  nullo 
derogatis. 
C9.  Commenda  altaris  S.  Johannis  Evangeliftae  in  Ecclefia  b.  Mariae  Virginis 
Hamburgenf.  an.  if  12.  die^.Jan.  per  Boetium  Honenfen  dictac  Ecclefia.  Vica- 
rium  erecta.  Jus  pra.fentandi  fervatur  Domino  Boetio  quoad  vixerit ,  &  poft 
ipfius  mortem  ha.redibus  &  confanguineis  &  proximiari  &  feniori  utriusque 
iexus  religiofis  demptis  quoties  ea  vacare  contigerit  usquead  ioo.annosa  da- 
tis  pra.fentibus. 

20.  Marck  annui  retHtus  prout  nunc  apudSenatum  Hamburgenfem  per  Ve- 
nerabilem  virum  Dn.  Matthiam  Brandes  Canonicum  Mepedi&ae  Ecclefia.  Ham- 
bwrgenf  ipfius  Commendae  primum  poffefforum  pofiti  &  ad  fru&ificandum 
locati. 

Relicto  Spatio  fequuntur: 


2.  Cap.  acfjfe  QSet;fage.        ^Ott  ^ettMEMORlEN  itri$m<  r o9 

fctrcF  tTluntfertft  Q5e|ttter  t>e$£ene$  geroefen. 

,£)ir  fcbaf  ODere  tHunficr  enen  Q3ref  up  gewn  t)atf>  t)e  i2.$?arcf  ©elueg  eme 
unb  ben^tnen  nicfyt  enfjdret,  men  t>e  1 2. 50?arcf  <5)elt)cs'  f>oret  ffjo  ber  Vicarie  £te> 
fcefe  tnunffer,  t)e  gefunderet  f>efft  t>or  fjiffe  Ovobet^o  Dem  211tare  S.  Magni  tnDem 
£)ome. 

S)ifTe  ^5ref  ijlup  ber^refegeroefen  anno  isSs-  d.  13.  Junii  famt  ber  Fundation 
tint)  nocf)  einen  anDern ,  t)en  Ctefcefe  tHunffer  Q5drger  f  f>o  Jgmmborcf)  *>an  ficf  gege* 
ten  up  24.?0?arcf  3d6riicfe9tentf;e  tn(£faroea3>uggenfef>c£f)uft  in@r<  (Satfjarinen* 
ftrafe  an,  1462.  Jg)err2(tbertBcfetlImcjDv5atman  &eftwfaff)eni>an25art£ent>att 
2&ercjen  ^ufjfroroen  (Berfces  v<*n35crcjen  roecjen ,  unt>t>e  »ufmed>f  ig  gemafefroaS 
tor  $err#enrtcf  5vdtingf  23orgermeitfer  i2.$?arcf  ©elbe^  ZibeUn  tHunfter  ttt 
t)eme  Cramone  barfenu  tnn)anet,froifc^ent)en€ri)en3iicfeart>Ktcfe4r^e6  nafatert 
£u§froroen,uni>  tHetfcen  ^rmeeboreje^be^iftoefenenaS.Agaten  ©age  an. 
1 460.  tf>o  ^afcfjen  ftctt  t)e  Dventfje  an. 

Anno  ij-22, Sciendum,quod  adufum  cujusdam  prxbenda^  MinorisinEccIe- 
fia  majoricujus  pofTefTor  eft  D.Jacobw  Henningi  ScAnna  Pakebufches  Patro- 
na,  funt  adfcripti  ad  ndeles  manus  quondami&Kr/V/  Hanen  viginti  Marckr-e- 
ditus  inhaereditate  Henrici  Mollers  fita  tn  Dfc>l>ing£marfet)e. 
Relidto  Spatio. 

Timme  prilef?  pofleflbr,  poft  eum  Herman  pruc0,modo  Fridericb  £fyutr 
ttelcfrer  Hermanni  pruefee  3)o$ferfjefft 

Sancfli  Petri. 

Vicaria  altaris  fupra  teftudines  in  parte  auftrali  anno  1586.  die  g.  Junii  pe     1. 
Johannem  Patekowwen  Vicarium  ibidem  fundata  &  Jus  Patronatus  proximio- 
ribus  confanguineis  conceffum  eft  ad  tres  vices  duntaxat  &  poft  Iioc  ad  Capi- 
tulum. 

Commenda  altaris  beatorum  Bartholom<ei  Apoftoli ,  Wenceslai  Adriani mar-    2, 
tyrum  &  Catharinae  Virginis  ann.  1488»  per  Elfeken  Klokoween  fundata  &  Do- 
mino  Iohanni  Vinck  Canonico  commendata  poft  cujusobitumefEciturunum 
corpus  ad  dictum  altare  San&orum  &c.  ultima  menfisDecembris. 

20.  Marck  reditus  in  &ex  hsereditate  Hermanni Scharnekoiv  in  platea  infe- 
riori,inter  haereditates  providorum  Virorum  Matthice  Kolte  ex  uno  &  Heine 
Lowemefters  ex  alio  lateribus  fita,in  libro  Civitatis  Petro&ttitX ,  perpetuo  Vi- 
cario  altaris  SS.  Barthoiomxi  in  Ecclefia  S.Petri  adfcripti. 

Vicaria  altaris  S.  Sylveftri ,  jusque  praefentandi  ad  eandem  fpe&at  ad  Canto-     5. 
rem  pro  tempore  exiftentem  Ecclefiae  Hamburgenfis. 

Litera  reddituum  g.  marcarum  ad  commendam  Domini  Johannis  S0?eftroar$     4. 
tfjen.     Redditus :  ZxU  (Seserfces  jlfjan  tfjogefcljreoen  8.  $Wcf  tn  t)er  ®tcfot 
^)amborcj  Contra&e  Q3ofe,  m  t)em  (Sroe  CUves  Z*>tx>m  roant)ageS  $\$xzlm 
&yfo  belcgen  br>  bem  @c&art)ore  unt)bt>  t)er  Capellen  Sarfufoeft,  ttPtfc^en  t)eo  &* 
wn  £*x$  fcumcn  unt>£an$@OHnemarf  int  3ar  1469, 

©$$  3  Cora- 


^  T  0  Ut&mfceti  uttb  nactmcfceett  $ .  Period. 

c.  Commenda  altaris  San&ae  Catharinas  anno  1491.  die  4.  Febr.  per  Gerhardum 
SchultenViczrixxm  ibidem  ere£ta,  quae  tranfibit  in  augmentum  Vicarias  di&i 
altarisSan&se  Catharinae  poft  deceffum  pridri  pofTeflbris. 

6.  Commenda  altaris  S.  Thomas  an.  1482.  iperHenrkum  Everdcs  fundata  &  eft 
nunc  unum  corpus  una  cumVicariaS.  Thomje  ad  prxtaclum  altare. 

7.  Augmentatio  Vicarias  altaris  S.  Thomse  &  b.  iEgydii  confefforis  anno  Chrifti 
1402.  verThomam  Oke  Civem  Hamburgenf.  fa&a  ,  6c  obtinuit  jus  Patronatus 
adCentum  &viginti  annos  pro  fe  &  fuis  hseredibus. 

g.  Vicaria  altaris  San&orum  Bartholomad ,  Wenceslai ,  Adriani  &  Catharinas 
anno  iqii.perD.Johannem^&vQlWUXV  Presbyterum  ere&a  &jus  prsefentandi 
eft  refervatum  feniori  Vicario  &  jurato  dite  Ecclefise  S.Petri  ad  i2o.annos. 

9.  Augmentatio  Vicarise  altaris  S.Crucis  an.  1440.  per  quondam  Henricum 
Chrifliani  fubdiaconum  Viconem  t>4ft  <^at>e  f£  ejus  uxorem  &  jus  prsefentandi 
fpedtat  ad  eorum  quemlibnt  proximiorem  hseredem  ad  1 20.  annos.  die  1  f .  Feb. 

jo.  Vicaria  altaris  SS.  fohannisB.  &c  Stephani  fub  vocabulo  Jacobi  minoris  anno 
1 44. 1 .  die  2.  Junii  per  Dn.  Johannem Bishorfl Presbyterum  &  fohannem  Calves- 
ivangen  oppidanum  Hamburgenf.  Bremenf.  diocefis  &  jus  prasfentandi  ad  1 20. 
annos  durabit  pro  proximiori  &  feniori  confanguineo  di&orum  fundatorum,al- 
ternatis  vicibus. 

1 1.  Vicaria  altaris  b.  Barbar<e  virginis  &  jus  praefentandi  ejusdem  eft  devolutum 
ad  capitulum. 

12.  Vicaria  eft  ere£ta  per  teftamentarios  Abelen  Reli&se  quondam  D.  Hcnrici 
Bekendorps  Confulis  Hamburgenfis  an.  1487.  die  S.Junii. 

1 3 .  Vicaria  beatorum  Jacobi  Minoris  &  Laurentii  anno  1 409.  die  1 1 .  Aprilis  per 
Vieonem  Clebeken  civem  Hamburgenfem  inftaurata  &  jus  prxfentandi  eft  hae- 
redibus  fenioribus  &  proximioribus  ad  1 30.  annos  refervatum. 

14.  Vicaria  altaris  SS.  Simonis  &  JudasacMatthiaeSApoftoli  &  Alexii  Confeffo- 
ris  anno  i4oi.die20.  Augufti  \>er  Iohannem  Mundt  civemHamburgen£inl\aU' 
rata,&jus  praefentandi  eft  hseredibus  videlicet  leniori  &  proximiori  ad  120. 
annos  obtentum. 

1  y.  Duse  Vicariae  altaris  SS.  Johannis  Apoftoli  &  Evangeliftae  Marise  Magdalense, 
&  Barbarse  Virginis  &  Michaelis ,  iEgydii  &  Catharinae  inhonoremeorundem 
an.  1 585*.  per  Richardum  Kyl  fundatae  &  jus  prsefentandi  obtentum  pro  fe  & 
fuo  feniori  confanguineo  &  haeredi  ad  1  yo.  annos  die  Hieronymi.  Redditus. 
Unum  integrum  domum  fartaginisvideIicetdextrum^'uni}panne$domusHen- 
nighe  in  falina  Luneburgen.  cum  omnibus  fuis  proventibus ,  juribus  &  perti- 
nentiis  videlicet  t>orbate ,  Q3orb6nttige* 

16.  Commenda  altaris  fan&orum  Petri  &  Pauli  Apoftolorum  ere&a  ex  tefta- 
mento  lohannis  *nw  XTitXC  civis  Hamburg.  Ann.  1445.  die  4-Dec.  &jus  prae- 
fentandi  fpectat  ad  Juratos  corporis  Chrifti  ad  1 30  annos. 

1 7.  Vicaria  altaris  SS.  Johannis  Evangeliftje  in  honorem  SS.  Laurentii  &  Cyriaci 
martyrum  &  Dorothese  Virginis  anno  1 3  8  j .  per  D.  Rkhardum  Kyl,  confulem 

Ham- 

: 


*k  Cap.  od)*e  !8  wtagt        Mti  bm  MEMORIEN  im  fcom.  jr  1 1 

Hamburgenf,  inftaurata ,  &  jus  praefentandi  eft  fibi  &  fuis  fenioribus  confan- 
guineis  &  hseredibus  conceftum  ad  ifo.annosdie  Hieronymu 

Vicaria  ad  imum  altare  juxta  murUm  in  parte  aquilonari  in  honorem  Joh..    i& 
Bapt.  Chriftophori,Francifci  &Csecilise  anno  1388.  in  dieprofefto  beataeLu- 
eia*  Virginis  per  Richardum  ify/Confulem  Hamburg.  inftaurata  &jus  prafen- 
tandi  eft  fibi  &  iuo  proximiori  hseredi  conceftum  ad  ifo.  annos. 

Vicaria  ad  imum  altare  juxta  murum  prope  turrim  in  honorem  SS.  vifita-   15.. 
tionis  Elifabetb  per  beatam  Vhginem  Mariam  ac  GeorgiiMartyris  Martini  Epi- 
fcopi  &  confeiforis  8cAgneth<e  Virginis  ann.  1 389.  feria  fexta  poft  Michaelis 
per  Richardum  #y/Confulem  Hamburgenfem  fundata  &  jus  praefentandi  eft 
Jibi  &  fuis  proximioribus  &  fenioribus  haeredibus  indultum  ad  1 5 o.  annos. 

Vicaria  Altaris  SS.  Johannis  Apoftoli  &c.  fub  vocabulo  SS.  Laufentii  &Cy-   20w 
riaci  martyrum  &Dorotheae  Virginis  ann.  1  jgf.in  dieHieronymi  per  Dn.  Ri- 
chardum  Kyl  Confulem  Hamjjurgenfem  inftaurata  &  jus  prasfentandi  eft  haeredi- 
bus  &  confanguineis  proximioribus  conceftum  ad  1  f  o.  annos. 

Vicaria  altaris  SS.  Bartholomaei  ,  Apoftoli ,  Judici  &  Theobaldi  martyrum    21. 
anno  141  f.per  Dominam  Tibben  reli&am  Theodorici  de  Hagen  ConfulisHam- 
burgenf.  &obtinuit  jus  prsefentandi  pro  fe  &fuis  hseredibus  ad  120.  annos  die 
i$.Martii. 

Vicaria  altaris  bb.  Bartholomsei  Apoftoli  &  Theobaldi  Confeftbris  an.  Do-   22. 
mirti  1586.  die  iEgydii  inftaurata  per  Hartw.  de  Hachede  Vicarium  &c.  &  jus    . 
prsefentandi  eftdevolutum  ad  Capitulum. 

Vicaria  adaltare  SS.Jacobi  Majoris  Apoftoli  &  Laurentii  Martyris  anno    25» 
1389.  inVigilia  Matthsei  Apoftoli  ere6ta  per  Fridericum  de  Gelderfen  Confu- 
lem  Hamburgenf.  &  jus  Patronatus  ejusdem  eft  devolutum  ad  Capitulum. 

Vicaria  ad  altare  SS.  Jacobi  Majoris  Apoftoli  &  Laurentii  Martyris  an.  1401.    24. 
die  12.  perD.  Chriftiajmm MilitxVroconfulem  Hamb.fundata&  jusprsefentan- 
di  duraiitapud  Confanguineos  in  perpetuum. 

Vicarise  altaris  Bartholomad  Apoftoli  in  honorem  S.  Annse  anno  1405*.  dic  2f. 
28.Decemb.per  )0ld?ett  Coltncrs  Civem  Hamb.  erecla  &  obtinuit  pro  fe  & 
feniori  fuo  confanguineo  jus  prsefentandi  ad  i20.annos. 

Vicaria  altaris  SS.  Matthaei  Apoftoli ,  Nicolai  cofeflbris ,  Johannis  Baptiftje  &   a£. 
Gertrudis  Virginis  annoDomini  1389.  inftaurataper  jfohannem  Witten  Civem 
Hamb.  Jusqueejus  prsefentandi  eft  devolutum  ad  Decanum  &  Capitulum.  feria 
€.poftFeliciani. 

Vicaria  altaris  b.  Mariae  Virginis  in  angulo  auftrali  fub  nova  teftudine  anno  27. 
1376.  inftaurataper  jfohannem  de  BoJJum  alias  dictus  358infapp*P  Clericum,  eft 
devolutum  ejusjus  ad  Capitulum.die  14.  Nov. 

Vicaria  altaris  b.  Barbarae  in  honorem  b.  Bartholomsei  Apoftoli  anno  1414.  in    %%. 
profefto  b.  Barbar#virgini$  per  Johannem  @tmer6f?uf$tt  civem  Hamburgen- 
iem  fundata  &jus  prasfentandi  durabitad  i20.annos. 

-   Vica- 


f i%  Uxtunbtnmb  Hacferic&teH  $.  Period. 

«■  i  ii       ■   '      n 1 ' 

25.  Vicaria  altatis  bb.  Simonis  &  Judse  ac Matthaei  ApoftolorunVan.  1 3 68.  in  dic 
Vitalis  martyris  per  Johannem  tTCtmo  Civem  Hamb.  inftaurata  6c  jus  prafentan- 
di  fuit  obtentum  ad  quatuor  vices  tantum. 

3 0.  Vicaria  altaris  b.Virginis  anno  r  3  79.  in  craftino  Circumcifionis  domini,  inftau- 
rata  per  Wilkinum  Rodenborch  7jus  prselentandiejusdem  Vicariaeeftdevolutum 
ad  capitulum. 

3 1 .  Vicaria  altaris  S.  Trinitatis ,  b.  Marise  Virginis  XII.  Apoftolorum  S.  Stephani 
martyris  an.  1430.  die  i2.Aprilisper  Ericumde  Zeven  erecta  ocjusprsefentandi 
feniori  &  praximiori  hseredi  eft  indultum  ad  120.  annos. 

3  z.  Commenda  ad  idem  altare  Erici  de  Zeven  Conlulis  Hamburgenf.  qui  perpe- 
tuum  jus  Patronatus  habet. 

Anno  145*  i.die  27.Febr.  ad  altare  Johannis Bapt. &  Stephani murtyris. 

gj.  Commenda  altaris Ewaldi  fartorum  perpetuaann.  ifof.  inOctava  Michae'- 
lis.  sStifie  Commenda  fcf)a(  t)orc&  ue2Bevcrmet(tev  tfjor  %xfc  ueffcfoen  SlmteS  roer* 
Dcn  »erlenef  einem  avmen  ©d)6fevflebaven  utr)  uem  fetoen  2lmfe  l>cr  ©dbniDcr  bt nnett 
JpambovcO  ue  Dar  o(t)ev  unt>  neacft  beqttem  ff)otStm  Sav^veftevto  n>evt)ent)e,unu.  De* 
ecfyfev  nr)a  3>ue  ofte  Q}ev(attnae  uevfetoen  Commende  fcbal  roeuuevitmwvlenet  roer* 
ben  uemolbeften  £)ener  uan  t>ent)ren$ofteren  uerftttoen  itevfen ,  t)e  nef)n  Sef;n  f;eff, 
unt)  foroe&oerumenum  ben  anueren. 
Reditus  n.SQjarcf  utf;  Den  aerotfleflcn  ©tiueren  be$2(mfe$. 

5 4.  Commenda  altaris  fub  titulo  &  vocabulo  bb.  Johannis  B.  6V  Johannis  Evang. 
nec  non  Appallonia»  exftru&a  ex  teftamento  Alberti  Barflede  civisHamb.  per 
Dn.  Johannem  Sajjen  Confulem  Hamb.  an.  1447.  die  1 9.  Martii  cujus  jus  patro- 
natus  pro  Juratis  eft  obtentum  perpetuo. 

Reditus  20.  Marck  in  Conradide  Hagen  tn  uCttl  ^)Ci)openff  efe  aedibus  &  4«Marck 
in  domo  Htrmanni&tCdQillbtX^XCWli^tXCittW  di&o Domino  Iohanni  Sajjen  in 
iibro  Civitatis  alTcripti. 

5  c.  Vicaria  altaris  b.  Erafmi  augmenta  per  Dn.  Henningum  Holflen  Vicarium 
ejusdem  Vicarise  anno  1  f  02.  die  1 9.  Januar. 

Reditus  10.  Marck,  S.Marck  in  hasreditate  CerffettJLof?  interhsereditates 
Matthix  ^ermartoborgl)  ex  uno  ,  &  lohannis  CriiQer;  abaliolateribus  citra 
portam  vulgariter  uem  ^Btnferboom  cuidam  Clams  Vlen  alTcripti.  Item  2. 
Marckinhasreditate  CorbQoptnt)erQ3t(terflrafe  inter  harreditates  2fbe!  tfyOt 
tYltyhn  ab  uno  &&ati62Ubreifetab  alio  lateribus  fita  ^erettfc  Qtrtmmett  ad 
fideles  manus  alTcripti. 

56.  Commenda  ,  altaris  S.Martini  anno  ific.die  2$.Dec.  per  Wilkinum  Ger~ 
mer  Commendiftam  SS.  Petri  &  Jacobi  Parochialium  Ecclefiarum  Hamburg. 
erecla  Jusque  prsefentandi  eft  concelTum  fibi  &  fuo  Seniori  &  proximiori  hse- 
redi  &  confanguineo  ad  ioo.annos.  Illis  effluxis  devolvetur  ad  Capitulum. 
Wilkinm  Qermer  poft  eum.  Wilhemm  Hake ,  Nicolam  Hake  poft  hunc  pos- 
feffor. 

Reditufc 


i.  Cap.  adfjfe  Q3et>fa^e.  »0«  btn  MEMORIEN  im  £>om.  f  1 5 

Reditus.  Dotavit  pro  dote  quandam  domum  &  illius  curiam  fitam  in  pla- 
teaRofarum  interdomoshabitatorum  honorabilium  virorum  Dominqrum  Wer- 
ner i  Hinfchen  ad  orientem  abuno  &cAndre<e  }$Qtimtt&\)Qx{h  ad  Occidentem 
ab  alio  lateribus. 

Vicaria  altaris  S.  Barbarse  tempore  D.  Clementis  Decani  6c  Henrici Senioris  per  3  7. 
lohannem  Qurfee^ujett  civem  Hamb.  erecta. 

Jacobi. 

Cornmenda  altaris  SS. Wev.ceslai  &  Gertrudis  in  honorem  eorundem  anno     1. 
Dominico  144$.  die  2i.Oc~tob.  ere€ta  &jus  prxfentandi  ejusdemeftconceflum 
feniori  &  proximiori  hasredi  quondam  Henrici  25l6f?0r$  in  perpetuum. 

Vicaria  altaris  SS.  Simonis  &  Judas  Appftolorum  &c.  an.  1 446.  die  g.  Julii  per    2. 
Abelem  2lfi>evbi'n#  inftaurata&  obtinuit  jus  prsefentandi  pro  fe  &  proximiori  & 
feniori  confanguineo  &  hseredi  ad  120.  annos. 

Vicaria  novi  altaris  innova  Capella  verfus  auftrum  in  honorem  S.Trinita-  J- 
tis  b.  Maria?  Virginis  &S.  Vincentii  martyris  anno  1  foj.  die  ig.Februarii  per 
Iohannem  £,u£me$  Vicarium  &  ultimse  voiuntatis  quondam  Domini  Alberti 
HiHebrand  etiam  VicariiExecutorem  &  Teftamentarium  inftaurata  &eftjus 
prsefentandi  obtentum  pro  Juratis  junioribus  noviflime  ele&isdi&seEcclefiseS. 
Jacobi  perpetuos  temporibus. 

Augmentatio  Viearice  altaris  SS.Laurentii  martyris  &  Adau£ti  an.  1 47  f  .die  27.    4. 
Junii  per(B>ofcfett&dbtbrOed?  &  ejus  uxorem  Bekam  fa&a  &  pro  fe  fuisque 
proximioribus  &  feniori  haeredi  &  confanguineo  obtinuerunt  jus  prsefentandi 
ad  100.  annos. 

Cum  Reditibus2f.Marck  Lubecenf  annuis.  Hujusmodi  Vicaria  eft  pri« 
mitus  fundata  per  teftamentarios  Henrici  Panes  Presby teri. 

Vicaria  altarisb.  Martinianno  145" 5.  die2  i.Mavtiiper:  MagnumdeLe/enVres-     f. 
byterum  inftaurata  «Scobtinuit  jus  Patronatus  pro  matre  fua  §c  ipfius  feniori 
Sc  proximiori  hceredi  ad  1 40.  annos. 

26.  Marck  redditus. 

Commenda  altaris  SS.  Cofmse&Damiani  martyrum  anno  147;.  die  12.  Au-     6. 
guftj  ere£ta  per  Iohannem  Sore  &  cseteros  teftamentarios  Domini  Bartho/omai 
Geflemansevedia  dcjus  prafentandi  fpe&atadJuratosEcclefiajS.  Jacobiperpe- 
tuis  temporibus. 

Reditus  i2.Marckin  libro  Civitatis  Hamb.  .^ivcf  t>M  $tlfie(en  aflcripti  ex& 
de  domo  5Ltlt£e  25erent>ea,  quse  eft  domus  angularis  platearum  di&arum  vulga- 
riter  ©rdningftvate  &@vt)mme* 

io.Marck  exdomo  tHartett  XOilbC  in  platca  SDicfffvafen  fituata  inter  do- 
mos  ^Bilcfen  ^i;l  ocMarquardTOulftvflQvpt  quas  quidem  2£oIefen  Martens 
affcripti  funt. 

Onera:  pofteflbr  eft  obligatus  ad  dandum  &  folvendum  viginti  foIidosLub. 
ad  memoriam  Ecclefise  S.  Jacobi  fingulis  annis,  dequibus  Plebano  autejusvi- 


ft%  Ur&mbeit  mb  Hacfcricfctett  % .  Period. 


ces  gerenti  unusfolidus  dari  debet  ,  reliqui  i^.foiidiinter  perpetuos  vicarios 
ibidem  per  diftributorem  memoriarum  deftribuantur.  Jurati  debent  femper  intra 
quatuor  menfes  prcefentare  idoneam  perfonam  &c. 

7.  Vicaria  altaris  S.  Dionyfii  fub  vbcabuloX.  millium  militum  anno  1445*.  die 
g.Januarii inflaurata  per  Georgium Radegaft,Hilegundim reli&am  quondam Vol- 
radi  Eckhorft  alias  d\i$\§\tyiK ,  RudolphumT&ttffaXaQtv  Presbyterum  &  Tho- 
mam  Clericum  eorundem  Volradi  &  Hillegundis  filios  legitimos,  Hamborch 
commorantes,  &jus  prcefentandi  eft  obtentum  pro  Juratis&  Re£tore  ad  120. 
annos ,  quibus  effluxis  ad  Decanum  &  Capitulum  devolvetur. 

%,  Vicaria  aftaris  b.  Anthonii  inhonorem  bb.  Johannis  Evangeliftce  &Barbarse 
Virginis  anno  1.147.  die2.  Septemb.  per  Dom.  Henricum  Kbting  Proconfulem 
Hamburg.  &jus  prcefentandi  fpeclat  ad  eum&  fuos  feniores  confanguineos  ad 
200.  annos&  pofthocad  ConfulatumHamburg.  perpetuis  temporibus. 

}.  Vicaria  altarisbb.  Laurentii&  Adau&i  annoChrifti  145-4.  die  2f.Sept.  per 
Teftamentarios  //^/zr/V/PoiiwPresbyterierefta  &  jus  prcefentandi  fpe&at  ad 
Camerarium  perpetue  ,  qui  tenetur  prcefentare  Decano  Hamburg.  unum  de 
Chorafibus. 

I o.  Vicaria  altaris  SS.Erafmi,  Servatii  Confeftbris,Ccecilice  &  Dorothece  Virginum 
anno  Domini  i42f.die  5.  Aprilis  ereclaperTeftamentarios  ©c&cfen  bonce  me- 
moriceviceRectorisEccleficeS.Jacobi,  &jus  prcefentandi  durabitad  120.  annos 
&  poft  hosdevolvetur  ad  Capitulum. 

1 1,  Duce  Vicarice  altarium  SS.  Wenceslai  &  Laurentii  martyrum  fub  titulo  Mat- 
thcei  Apoftoli  acejusdem  Laurencii&beatorumPetri&Pauli  Apoftolorum  an- 
no  1  qGo.ipeY  Henricum  Gofman  &ejusuxorem  2!vyiie£eil  legitimam  ere&ce,  & 
jus  prcefentandi  eft  obtentum  &  conceftum  ad  i20.annos,iiiiseffluxisadCapi- 
tulum  devolvetur.  Sexaginta  marcarum  redditus  annucsex&de  centumLu- 
becenfium  denariorum  ex  &  de  domo  providi  viri  Conradi  &0jt£e  in  platea 
C^cI)0|>enfWe  inter  domos  &  hcereditates  Hermanni  Moller  exuno  &  $oha?inis 
Uflrt  (S»c(cfe  ex  alio  lateribus  fita  quam  idem  Conradm  Roftock  pronunc  inhabitat, 
&  diclo  Henrico  Gosman  fundatori  in  Iibro  civitatis  Hamburgenfis  affcriptce. 

12.  Fundatio  fuperhoras  b.  Marice  Virginis. 

1  3 .  Vicaria  altaris  S. Adelgundis  ftib  titulo  bb.  Cyriaci  &Gertrudis  Virginis  in  Ca- 
pella  ipforum  verfus auftrum  anno  1 5  86.  per  D. Henricum  Volekoner  & eft  con- 
ceflumjusprcefentandi  ipfius  Chrift iano  Militi  &fuo  feniori  &proximiori  con- 
fanguineo  perpetuo. 

14.  Vicaria  altaris  S.  Wenceslai  fubtituloS.  Michaelis  Archangeli  &  bb.  Petri 
&Pauli  Apoftolorum  anno  Domini  1409.  per  Nicolatl?n  Qckofcetl  Confulem 
Hamburgenf.  Sclmmecken  Johannis  Qcfrofctt  fratris  dicti  Nicolai  relictce,  in- 
ftaurata,&  jus  prcefentandi  obtentum  alternatis  vicibus  refervatum  pro  fenio- 
ri  &proximiori  ipforum  confanguineo  ad  140.  annos ,  illis  effluxis  ad  Capitu- 
devolvetur. 

Vica- 


z.  Cap.  ac&te  %5fyk$t       wtt  bm  memorien  im  fcoro.  s  i  f 

Vicaria  altarisb.  Marise  Virginis  gloriofe  &  jus  prsefentandi  ejusdem  eft  de-  15". 
volutum  ad  Capitulum. 

Vicaria  altaris  SS.  Bartholomsei  &  Andrece  Apoftolorum  fub  titulo  di£H  S.  16. 
Bartholomasi  anno  141 1.  per  Ludekinum  Scfcj&Mmje  Civem  Hamburgenfem 
&  ejus  uxorem  inftaurata  &  jus  prsefentandi  fpe&at  alternatis  vicibus  fenio- 
ribus  eorum  confanguineis  ad  120.  annos  iliis  effiuxis  adCapituIum  devolvetur 
dido.  Januar. 

Vicaria  altaris  San&orum  4.  Doclorum  in  honorem  S.  Nicolai  Epifcopi  anno  1 7. 
Domini  1444.  die  5.  Dec.  per  Dn.  Nicofawn  (Seftesifrttt  Presbyterum  erecla  & 
jus  prsefentandi  eft  obtentum  pro  Seniori  &  proximiori  Confanguineo   ad  1 20. 
annos,  illiseffluxis  ad  Capitulum  devoivetur. 

Vicaria  altarisSS.  JohannisB.  &CyriacifubTituIoS.  Catharinse  anno  1444.  Jh 
die  %. Decemb.  per Dn.Nicolaum (Btfieman Presbyterum inftaurata,& jus pra- 
fentandi  eftconceffumfuisconfangineis,  tam  Patris  quam  matris,  alternis  vici- 
busad  120.  annos,il!iseffluxis  devolvetur  adDecanum  &  Capitulum. 

Commendain  honoremS.  Mattrmfundata  per  johannemMcmVCiin^tn  Lai-  19. 
cum  Hamburg.  ad  altare  Anthonii  Confefforis  anno  Chrifti  1464.  die  8«Aug. 
Jus  prsefentandi  conceffum  Juratis  ejusdem  Ecclefiae  perpetuis  futuris  tempo- 
ribus. 

io.Marck  annuosreditus  ex  &de  domo  Nico/ai  Hansin  platea^fecfef/jorne 
inter  h£reditates//^zr/«X£tfgetter  ex  uno  Scfohannis  sDu&eller  ex  altero 
lateribus  fituata  &  ipfijohanni  vattiTJmSettfundatori  inlibroConfuiatus  ad- 
fcripti  funt.  Primus  poffeffor  fuit  Albertm  ^locF poft  eum Friderkm  lOarett* 
fcorp  Clericus  Verden.  dicecefis. 

Commenda  ad  altare  S.  Gertrudis  noviter  ere&a  &  ab  altare  S.  Martini  trans-  20, 
latade  anno  iyo8.  &  perProvifores  fraternitatis  S.Gertrudisaugmentata. 

Commenda  in  Ecclefia  S.  Jacobi  adaltare  S.Martini  per  fratres  fraternitatis  21. 
S.Gertrudis  anno  14^2,  die^f.Martiifundata  &jus  Patronatus  adipfos  perpe- 
petuofpeclabit,  etiam  deconfenfu  Re&orisoc  nonalius  prsefentabunt. 

Ad  altareS.Wenceslai  eftuna  Commenda,  quam  fundavit  Rodo/phm Bom-  22.' 
garden  ex  Verdenfi  dicecefi  oriundus,  &  Civis  Hamburg.  annoi44i.  cujus 
primus  poffeffor  £u\t Radekinm  Wi nberch  Verdenlis  Clericus  &  juxta  fundatio- 
nem  fpe&at  Commendahcec  adproximiores  confanguineos  Rodolphi  Teftato- 
ris  &  fundatoris,  qui  ab-ipfo  in  fundatione  denominati  funt  de  Winbergen. 
Jus  promovendi  illos  confanguineos  dedit  fuis  Teftamentariis  civibusinHam- 
borch  &ultimus  Poffeffor  fuit  Dominus  Wilkinm  Winberch  Paftor  Ecclefije  trt 
£)aucvnuen,poftea  alius  HenricmvanJbulhn  civis  Hamburg.  fuit  hujusCom- 
mendae  poffefIor,fed  quojure  videant  &  refpondeant  Teftamentarii, 

S.  Nicolai. 

Augmentatio  altaris  S,  Jacobi  Majoris  Vicariae  anno  14}  1.  die  24.  Julii  perD.     1. 


jt£ Urgmtfreit  uttb  Hacbncfetett  VPeriod. 

Meinardum  TStutlt  Presbyterum  &  Iohannem  civem  Hamburgen.  condicium 
23eueleerec1:a,&jus  prafentandi  conceftum  eft  fuo  feniori  &  proximiori  fan- 
guineo  ad  120.  annos. 

a.  Vicaria  altaris  b.  Jacobi  anno  1  %  $6.  per  Teftamentarios  Nicolai  &sfict!m60 
tcr&  ejus  uxoris  ere&a,  cVjuspraTentandi  fpedtat  alternatis  vicibus  adipfo- 
rum  feniorem  &   proximiorem  confanguineum  ad  1  co.  annos ,  die  20.  Junii. 

2.  Augmentatio  Vicarias  altaris  S.  Jacobi  Apoftoli  anno  Domini  1444.  per  He- 
belem  25ocf  f)0lte6  &  2flt)aocrt  de  i^acfr  et)c  fa&a,  &  obtinuerunt  jus  prafen- 
tandi  alternatis  vicibus  pro  eorum  feniori  &  proximiori  confanguineo  ad  100. 
amios  die2g.  Augufti. 

4.  Vicaria  altaris  S.Crucisanno  Domini  1397.  ipfodieMichaelis  per  Reymer 
uxorem  legitimam  Nicolai  (0e!!erfcrt  Confulis  Hamburg.  fundata,  &jus  pr£B- 
fentandi  eftconceftum  feniori  &  proximiori  confanguineo  iplius  Reynien  ad 
120.  annos,  tunc  devolvetur  adCapitulum. 

Reditus:  UnumChorum  Salis  in  Salina  Luneburgenfi  dedit. 

f .  Vicaria  altaris  S.  Jacobi  in  parte  aquilonari  anno  Domini  1 3  90.  die  15.  Oc"t. 
per  Heynonem  Viogelingk  inftaurata,&  jus  prcefentandi  eftobtentumfeniori& 
proximiori  fuo  confanguineo  ad  120.  annos,  poft  hoc  devolutum  ad  Capitu- 
lum. 

Reditus :  3 .  Marck  in  domo  Marquardi  Dcmi  9)?cfcn  fita  in  platea  S.  Catharinae 
juxta  ©fecfelf)0rnc  in  libro  Civitatis  iibi  adfcripta. 

€.  Vicaria  altaris  S.  Jacobi  Apoftoli  anno  1 406.  fequente  die  S.  Jacobi  Apoftoli 
per  Meinardum  Oldendorp  civem  Hamburgenfem  &ejus  uxorem  Mechtildem 
inftaurata,&juspriefentandi  eft  conceftum  alternis  vicibus  ipforum  feniori  & 
proximiori  confanguineo  ad  120.  annos. 

7«  Vicaria  altarisb.BartholomaeiApoftoIi  ann.  1347.  die  19.  Decemb.  per  Dn. 
Johannem  Papen  PresbyterumRaceburg.  dlceccCis  Scjfohanmn  Knubben  civem 
Hamb.  ere&a,&jus  prcefentandi  eft  conccftum  di£to  Johanni  Knubben  &  fuo 
proximiori  confanguineo  ad  1 20.  annos. 

%.  Vicaria  altarisS.EIifabeth  inCapella  S.  Elifabeth  Ecclefise  S.  Nicolai  adja- 
cens  ann.  1437.  per  Dn.  Vaulum  Qoitueoel  Presbyterum  Verden:  Diceceiis 
fundata,  &jus  pracfentandi  eftconceftumperpetuoProvifori  &  procuratoribus 
HofpitalisS.EIifabeth  die  12.  Julii. 

9«  Vicaria  Akaris  SS.  Johannis  B.  &  Catharinte  Virginisanno  1409.  per  Mat- 
thiam  @cf;ip(J0Un>er  &  ejus  uxorem  inftaurata,  &  jus  prxfentandi  eft  conceftum 
feniori  &  proximiori  confanguineo  ad  120.  annosdie  ia.Martii. 

10.  Commenda  altaris  S.  Elifabethin  honorem  ejusdem  Elifabeth  an.  1444.  die 
I2.juliiinftaurata,&  jus  Patronatus  fpeclat  ad  Provifores  fraternitatis  S.  Elifa- 
beth,&(i  ipfa  fraternitas  evacuata  fuerit ,  alioque  modo  ,tunc  Jus  patronatus 
adjuratos  Ecclefice  S.  Nicolai  perpetuo  fpeclabit.  Eft  eredta  de  bonis/fow/- 
ciHoyer  &  Henrici  Hundigen  Vicariorum  ejusdem  Ecclefia?. 

11.  Vicaria  altaris  b.  Marise  Coronafce  anno  145 1.  die  9.  Julii ,  per  Albertum 

XOuV 


2.  Cap.  ad}tt  &tpto§t.         wit  fcett  MEMORIEN  t'm  2>om.  s  1 7 

5QPul{?rtfert  civem  Hamb.  erec"hi,&  obtinuit  jus  praefentandi  ad  eandem  pro  fe 
&  luis  teftamentariis  in  perpetuum. 

Augmentatio  Vicaria?  altaris  XI.  Millium  Virginum  ann.  T462.  die  24.  Dec.  1 2. 
per  Everhardum  Duderjiadt  oppidanum  Hamburgenfem    fa&a  ,   &  propter 
augmentationem  hujusmodi  obtinuit  pro  fe  fuoque  femper  feniori  confangui- 
neo  JusPatronatus  ad  centum  &  viginti  annos. 

Augmentatio  Vicariae  altaris  SS.  Georgii & Barbarae  an.  I44i.die  penultima  12. 
Augufti  per  jfohannem  ^<?iW<?Confu!emHamb.fac~ta,&obtinuit  jusPatrona- 
tus  pro  fe ,  fuisque ,  uxore  &  confanguineis  ad  1 20.  annos ,  &  eft  fa£ta  translatio 
altarium,prout  in  copia  pate-t. 

Vicaria  altarisS.  Mariae  Virginis an.  1386.  die  2,Decemb.  perConradum  di-  14. 
£tumtnttrtttei?ett  civem  Hamburg.  inftaurata,&  eft  obtentum  jus  praefentandi  ad 
ioo.annosproillis,quibusid  infuo  teftamento  committendum  duxerit. 

Vicaria  altaris  inparteaquilonari  in  honorem  b.Marias  Virginis&S.  Andrse  if. 
Apoftoli  &jusprsefentandi  ejusdem  fpectat  ad  Capitulum,&requirit  perfona- 
lem  refidentiam  per//oj/w^/Laicum  de  ponte  Molendini  An.  1  ^o^.feria  quarta 
poft  Andrear. 

Augmentatio  Vicaria  altaris  S.Magni  martyris  A.  1  j"o6.  die  14.  Juliiper^w-  16. 
nam  ]§urirt$6  fa&a  &  obtinuit  jus  prsefentandi  pro  fe  &  hasredibus  5|nnefen 
WM^tOtie  utriusque  fexus  femperfeniori  ad  ioo.annos. 

Commendaaltarisb.Hieronymi  An.  1462.  die  24.  Sept.  per  Teftamentarios  17. 
Dn. Hermanni  VTienbMQiS  alias  }5cntfii)mbcx6  inftaurata  &  jusprsefentandi 
fpectat  ad  feniorem  pro  tempore  Juratum. 

Vicaria  altaris  S.  Andreas  Apoftoli  an.  1 444.  die  1 6.  Auguft.  per  Dn.  Mechtil-  1  g. 
dem  rdiStamLudolphitiLutGWW  inftaurata,&jus  Patronatus  eft  conceftum  di&ae 
Dominse,  &  poft  iplius  obitum  feniori  &  proximiori  confanguineo  di&i  Ludolphi 
ad  iooannos. 

Commendaaltarisb.Marisecoronatse  an.  1448.  ere£ra,&jus  Patronatus  ejus- 19. 
dem  fpe&at  perpetuo  adprovifores  fraternitatis  Marise  Coronatse  pradi&se,  per 
Dn.  Conradum  tffettte£eit  Presbyterum,  poflefforemque  20.Marck  reddituum 
per  pia;  memonx  Dn.  Henricum  Ha^eivede  CanonlcumB^rdevlceniem^d  alta- 
re  prasdictum  commendam  tertiam  erigendam,af!ignatorum,die  i2.Januarii. 

Vicaria  altaris  S.  Catharinse  inhonorem  b.  Matthise  Apoftoli  &  Catharinse  20. 
virginis  an.  1448.  die  f.  Julii  inftaurata. 

Commenda  altaris  S.  Crucis  fubtituloS.  Nicolai  an.  i487.die5".Oc"tob.  per  21.  . 
D.  Nico/aum  Bileveldcrct\^c\  eft  jam  ipfa  commenda  una  cum  Vicaria  ejus- 
dem  altaris,&jus  prsefentandi  apud  patronos  prioris  fundationis. 

Augmentatio  Vicarise altaris  S.Crucisa.  1445.  die  if.Febr.fa&aperDn.GV-  22. 
Jen  Clegert  reli&se  quondam  Sifridi  Clinckfpare  Confulis,  &  jus  Patronatus  eft 
conceflum  alternatis  vicibus  proximioribus  confanguineis  TheodoriciQdpVttin) 
&  Sifridi  Clinckjpare  ad  1 20.  annos. 

*£tt  5  Angmen- 


S  i  8  Urftm&ett  mb  Hdc&ricfcteif  -  ?.  Period. 

%l»  Augmentatio  Vicarias  altaris  SS,  Cofmae  &Damiani  martyrum  an.  1442.  die 
26.  Jan.  per  quandam  Dn.  ZYitttctt  ,fohannis  QacE  oppidani  Hamb.  dum  vixit, 
reli&am ,  &  jus  Patronatus  fpe&at  addi&amDn.&ejus  feniorem  &proximio- 
rem  confanguineum. 

Dedit4o.  Marckredditusannuos  Lubecenfismonetse  indomofive  hasredita- 
te  Johannis  Henninges  fita  in  Dcr  Dvoftn^maifeue  ih  coffo  Twitae  prope  hseredita- 
tem  Hermanni  Warendorp  Civis,  prout  fibi  in  libro  redituum  ejusdem  oppidi 
Hamburg.  veraciter  aflcripti  funt  perpetuo  efficaciter  perfolvendi. 

24.  Vicaria  in  CapellaS.  Elifabeth  in  honorem  ejusdem  an.  1441.  die  fequenti 
EpiphaniasDomini  perDominam  VQibbtn  relictam  Henrici  papcnfcorpeff  in- 
ftaurata,  &jusPatronatus  eft  obtentumproProviforibus  di&xCapellasS.  Elifa- 
bethad  iio.annos, 

Reditus :  dedit  1  f .  Marck  redditus  annuos  in  domo  quondam  jLubefert  ttdft 
£,Utte,  nunc  vero  ad  Eggert  VliytnbOVQ  pertinente,proutdic~to  quondamDo- 
mino  Henrico  papeitfcorp  Confuli  in  libro  Civitatis  aftcripti  funt. 
Af.  &26.  Dux  Vicarias  altarisS. Crucisan.  i^g^.die  10.  JuniiinftauratEe  per,  Dn.  Al- 
bertum  i^oyers  Confulem  & jus  prsefentandi  f uit  obtentum  ad  1 20.  annos,  quod 
eft  devolutum  adCapitulum.  ltem  propter  augmentationem  didtarum  Vica- 
riarum ,  jus  prasfentandi  earundem  fpe&at  ad  Confulatum  Hamburg.  perpetuo, 
ut  infra  patet. 

37.  Vicariaaltaris  novi  perquendamy<y/?^w^;  deRode  civemHamb.  an.1488. 
die  fequenti  Converfionis  Pauli,  in  parte  auftrali  conftruendi  in  honorem  SS. 
Georgii  &Barbaras.  Et  jus  praefentandi  ejusdem  Vicarise  in  perpetuum  fpe&at 
ad  ConfuIesHamburgenfes. 

3&.  Vicaria  per  quendam  Johannem Franfoyfes  inftaurata ,  &jusPatronatus  fpe* 
£tat  ad Capitulum  an.  1506.  indieFeliciani. 

29.  Vicaria  altaris  b.Appolonise  Virginis  inhonoremb.  77:w/#«#ApoftoIi  perdif- 
cretum  vhum  Hoyerwn  de  Ca/ve  &  uxorem  fuam  Tibben  A.  Domini  14 17.  dic 
2.0.  inftaurata,  &jus  prasfentandi  fpeclat,  ipfis  defunctis  >  ad  feniorem  &proxi« 
miorem  hceredem  eorundem  ad  120.  annos,  eftexfpiratum. 

90.  Vicaria  innova  Capelia  Ecclefise  S.  Nicolai  conftrucla  per  Dn.  Albertum 
Hoyeri,  quondam  Confulem  Hamburg.  in  honorem  b.  Thom^e  Cantuarienfis  A. 
1587.  die  ultimo  Aprilis  per  quosdam ,  videlieet  Johannem  Crufen  Re&orem 
parochialisEcdefuK  in  Lunden  Adarquardum  Schreyen  Confulem  ,  Georgium 
Hoppener  ci  vem,  inftaurata,  &  jus  prsfentandi  five  jus  Patronatus  diu  exfpiravit, 
&  eft  devolutumad  Capitulum. 

31.  Vicaria  altarisb.  Mariae  virginis  in  parte  Aquilonari  per  fohannem  &  Mat~ 
thiam  van  Emerfen  cives  Hamb.  inftaurata  an.  1  f  02.  Jus  Patronatus  obtinue- 
runt  quoadvixerunt  &non  ultra.  Eft  nullius  efficacice. 

32.  Sequitur  fundatio  Vicarise  altaris  b.  Apolloniasvirginisinhonoremejusdem 
A.p.  1381*  ipfo  die  AmbrofiiEpifcopi,per  quosdam>videlicet  fohannem  Bre- 

mer 


a.  Cap.  ac&f  e  Q3ei;faae.        *>$n  btn  MEMORIEN  im  &$ro.  ?  1 9 

jwr  Presbyterum  {j  Johannem  de  Roden  Civem  Hamburg.  inftaurata,&  jus  prse- 
fentandieft  devolutum  adCapitulumadDecanum. 

Commendafiveeleemofynse  altarisb.  MariseVirginis  verfuspartem  auftra-  33. 
lem  circa  chorum  in  honorem  &  fub  titulo  ejusdem  A.  D.  147^.  die  26.  Maji 
per  honorabilem  virum  Dn.y&/;^;w^Kc(cflperpetuumVicarium  EcclefceS. 
Nicolai  inftaurata,&  jus  prsefentandi  poft  ipfius  obitum  fpedatad  feniorem  con- 
fanguineum,  quibus  omnibus  defun&is  ,  collatio  ad  Decanum  pro  tempore 
pertinebit.  ' 

Augmentatio  duarumVicariarumin  Capella  nova  per  Dn.  A/bertumHoyeri  34. 
confulemHamburg.  conftru&a  A.  1384»  die  io.Junii,ckaugmentataAn.  T423. 
Dominica  Oculi,  jus  prsefentandi  earundem  vicariarum  eft  devolutum  adCon- 
fulatum  Hamburgenfem. 

Vicaria  altaris  S.  Crucis  An.  1386.  die  9.  Junii  per  He/mich  de  Heyda Civem  3  j*. 
Hamb.inftaurata,  jus  prsefentandiejusdemfuitobtentumad  ico.annos,  quod 
jam  eftdevolutum  adCapitulum. 

Vicaria  altaris  b.  Magni ,  quousque  novum  altare  erigitur  in  honorem1  bb.  36. 
Thomce  Apoftoli  &Julian£e  Virginis,poft  feftum  b.  Matthix  Apoftoli  fundata. 
Jus  praefentandifpe&at  ad  haeredes  Henrici  Bergerdorpe  &  Hartvki  Schrbder 
quondam  CiviumHamburgenfium  ad  i20.annos. 

Vicaria altaris S.  Tbomae Cmtuarienfis  An.  141  f.die  2 1. Febr.  per  Dn.  Johan-  37» 
nem  Wigen  Confulem  Hamb.  fundata,&  jus  prasfenrandi  pro  fe  &  fuis  feniori  hae- 
redi  eft  obtentumad  i20.annos,&  poftdi&os  annos  ad  Confulatum  Hamburg. 
perpetue  devolvetur. 

Vicarise  altaris  S.BarthoIomaei  Apoftoli ,  jus  Patronatus  fpe&at  ad  nepotem  3  %\ 
ex  forore  quondam  Marquardum  Loo  Proconfulis ,  modo  uxorem  Hans  Langen, 
cui  acquibus  propter  augmentationem  &denuaminftaurationem  fuit  conces- 
fum  jus  Patronatus  ad  100.  annos  a  dato  fundationis. 

Commendae  altaris  b.  Marise  Coronatse  an.  1448.  ere&a ,  de  qua  fupra.     ad  n.  1 9. 

Redditus :  Henricus  Hel/ewede  Canonicus  Bardewicenfis  dedic  20.  Marck 
redditus  in  &  ex  certis  hsereditatibus ,  videlicet  heereditate ,  Iohannis  Meyneken 
inter  hasreditates  Henrici  Fridach  ScHermanni  Boyfen  up  uet*  9?ienb0vd)  13. 
SSftavtf  extiasreditate Ludolphi  de  Or/eninter  haereditates  Chrifliani  23afco0tvc 
&  Conradi25ctfititint)txd\6binQ$mMdt  6.$?avcl:  necnon  hsereditate Heyno- 
nxHbiltvelt  juxtamaxillaminter  hsereditates  Conradi Hanover &  Wolderi  Went 
fita,uniusMarck  annuos  redditus,  quamlibet  marcam  pro  if.marcis  Lubec. 
emptam  in  libro  Confulatus  Hamb.  dicto  Domino  Conrado  Meyneken  alTcriptos, 
»d  praedi&am  commendam  applicandos. 

Augmentatio  Vicariae  altaris  S.  Urfulte  fiti  ineadem  Ecclefia  S.NicoIai  ann.  39. 
ij"26.die  12.N0vemb.per  %>an&tYititlfin  civemHamb.obtinuit  jus  Patrona-  , 
tus  fibi  &  fuis  hseredibus  naturalibus  &  legitimis,  ab  eo  &  uxore  fua  legitima  pro- 
ereatis  utriusque  fexus  femper feniori  &  proximiori,dummodo  religiofa  non 

fuerit 


f  *o  ________  Urfu«be«  uttb  ETadbrtcfctetf  3.  Period. 


fuerit;  Genealogia  condi&orum  derMeynfen  totaliterexfpirataatquedefun&a, 
jus  Patronatus  adCapitulumdevolvetur. 

Reditus:  Dedit  i2,Marckin  hxreditatefuam^_Ul'(labcfita,interhsereditates 
fraternitatis  coronationis  divce  virginis  Marise  in  Parochiali  Ecclefia.S.  Nicolai 
ab  uno,  &  providi  viri  Laurentii  VOittt,  alio  lateribus>annuo  perfolvendos. 
40.       <^6tt6  t>amtTCeerfundavit  commendam  in  hac  Ecclefia. 

Habet  1 7.  Marck  in  haereditate  Bartholdi 2&0Cp 0  jn  t>ev  ©icfffrflft  in  libro 
Civitatis  infcriptos  anno  1 5*3  2. 

S.  Catharinae. 

1.  Vicaria  altaris  S.  Crucis  in  parte  auftrali  an.  1440.  die  2.  Decemb.  per  Tefta- 
mentarios  Dn.  Nicolai Hadders  Presbyteri,& jus  pnefentandi  poft  obitum  dicto- 
rum  Teftamentariorum  eft  elargitum  Camerario  Ecclefiae  Hamb.  perpefuo. 

2.  Vicaria  altaris  5 .  Regum  in  honorem  S.  Johannis  Apoftoli  &  Evangelifta?  ac 
b.  BarbarxVirginis  an.  145-0.  die  17.  Aprilisinftaurata  perD. Henricum  Koting 
Confulem  Hamb.  &  jus  prsfentandi  fpe&at  ad  diclum  D.Henricum  &  ejus  uxo- 
rem  6c  poft  ipforum  obitum  ad  eorum  confanguineum  proximiorem  ad  ifo. 
annos  utriusque  fexus ,  illis  annis  effluxis,ad  Capitulum  devolvetur. 

3.  Commenda  S.  Andrese  Apoftoli  An.  1465.  die  f.  Octob.  per  Marquardum 
X>ifft)u£  &  ejusuxorem  fundata,&  jus  Patronatusfpeclatalternatis  vicibusad 
ipforum  feniorem  &  proximiorem  confanguineum  ad  1 60.  annos. 

Dotavit  eum  1  j\  Marck  reditibus,ex  &  de  domibus  &  hxreditatibus  Herman* 
niBispingk  inter  Petri  U4tt  25er  gett  ab  uno&cIohannisCletzenabaWoXatexxbus 
feptem :  &  Marquardi  Brunner  inter  Theodorici  Meyer  ab  uno  &  Theodorici 
Vaget  ab  alio  lateribus,in  PlateaS.Catharinaefita,o£to,fingulisannis  folvendos, 
atque  ipfi  Marquardo  X)iflrt?uf}  inlibro  Civitatis  aflcriptos. 

4.  Augmentatio  altaris  S.  Matthiaz  Apoftoli  in  parte  aquilonari  A.  1 4 3  6.  per  lo* 
hannem  Colman  Confulem  Lubecenfem  c\Alheidam  ejus  uxorem  ere&a,  &  jus 
prsefentandi  eft  refervatum ipforum  feniori  & confanguineo  ad  ioo.annos>an- 
no  quo  fupra,  die  u.Maji. 

j.  Augmentatio  Vicarise  altaris  SS.  Simonis  ac  Judae  Anno  145*2.  die  19.  Aug. 
per  D.Iohannem  Herverde  dicte  Vicariae  poflefforem  fa£ta  &  obtinuit  jusPa- 
tronatusad  diclam  Vicariam  pro  feniore  confanguineo  ad  120.  annos. 

6.  Vicaria  altarisS.  Andreae  fub  titulo  S.  Andreas  ejusdem  an.  1449.  die  ultima 
Maji  inftaurata  per  Teftamentarios  lohannis  Clevemefier  Canonici  Ecclefiae  S. 
Michaelis  llthinenfis ,  Lubecenfis  diocefis,  6c  jus  prsefentandi  fpectat  adRe&o- 
rem,Seniorem  Vicariorum  a&u  refidentem,&JuratorumSeniorem  cumclau- 
fula  ut  infra. 

7,  Augmentatio  in  Vicaria  S.  Jacobi  Mlnoris  Anno  1469.  die  30.  Januarii  per 
Reverend.  Patrem  D.  Wernerum  Epifcopum  Swerinenfem  fa&a,  &  jus  pra»- 
ientandi  eft  largitum  fuo  Seniori  &proxiraiori  confanguineoad  uo.annos. 

Red. 


2,'Cap.  acftfe  Q5et>Iacre*        wt  tm  memorien  im  hm>  11  r 

Redditusdedit  i  g.  marcarum  annuos  redditusmonetaeLubecenfis  hucusque 
pro  quadam  commendadeputatos,nondum  fubprote&ioneEcclefiaftica  rece- 
ptos  de  quibus  ipfe  Dn.  Epifcopus  ordinationem  &  difpofitionemjure  hseredi- 
tario  habere  dinofcitur  ex&  de  hsereditatibus  infra  fcriptisvidelicet  io.Marck 
reditus  in  &  de  domo  f.  heereditate  /fl/ztfww/irQtOC^e&e/inplateaCrarnmonin- 
ter  hxredxtates  Henrici  y^xanbts  ex  uno  ScLudo/phi  Wejfe/sab  alio  lateribus 
fituatis  &  provido  viro  Iohanni  Witzendorp  inlibro  Civitatis  affcriptos.  Item 
duarum  marcarum  redditus  in  duobus  domunculis  Nico/ai  X?robofett  in  platea 
di&a  Jpunuejlvate  inter  hasreditates  Werneri"&int£ovma?tX  ex  uno  &  Vittoris 
Schachtex  alio  Lateribus,  provido  viro  Marquardo  de  Lo  in  libro  civitatis  af- 
fcriptos. 

Vicaria  fundata  in  honoremMatthseiApoftoli  &Evangelifta2,c$cS.Walbur- 
burgis  Virginis  perreli£i:amy<y/;^«WAf25otCerclOtcivemHamburg.an.i289.  die 
CeciliaeVirginis,&juspr3efentandi  eftdevolutum  adDecanum  &  Capitulum. 
Dedit  14-jugera  ut  fitafunt  i\\  ©Ori&wuei:  in  loco  fcilicetin  inferiori  Rufch- 
vlethe. 

Vicaria  altaris  per  Tohannem  @parlutc$.  fundata,  jusque  prseferitandi  fpc- 
£tat  ad  Capitulum. 

Vicaria  Altaris  bb.  Apoftolorum  Bartholomad,JohannisEvangelift£,Erafmi 
martyris  ,  Dorotheae  virginis  an.  D.  1405-.  die24.Maji  per  quosdam  videlicet 
nicolat(S>mberiVicarium&:3o^ai1itemQc|?0(feft  civem  Hamb.  teftamen- 
tarios  ^wond^m  Heynonis  Knarrick  etiam  civis  inftaurata  ,  &  jus  prsefentandi 
fpe&at  ad  1 20.  annos  ad  Albertum  Knarrick  filium  dicti  Heynonis  fuosque  tu- 
tores. 

Vicaria  altaris  bb.Simonis  &  Juda;  Apoftolorum  inhonorem&  fub  vocabu- 
lo  corundem  an.  1428.  die  18.  Maji  per  honorabilem  virum  Dn.  Nicol.  Schou- 
loenburg  perpetuum  vicarium  inSummoinftaurata  &jus  praefentandi,ipfo  Dn. 
Nicolao  defun&o ,  fpe&at  ad  Camerarium  Laicum  dicfce  Ecclefiae  b.  Marige  per- 
petuis  temporibus. 

Redditus:  Dedit  4.  jugera  terrae  fita  in  palude  Jg)ammet*6r0cfe  inter  petias 
terras  Dn.  Nicol.  Schouwenborg  verfus  Orientem  &  petias  terrse  Alberti  <BtWX$ 
t)ts  verfus  occidentem ,  extendantque  fe  ab  arida  ufque  aggerem. 

Sequitur  fundatio  horarum  b.  Marice  virginis. 

Literas  prorogationum  jurisPatronatus  duarum  vicariarum  altaris  SS.Marise 
Virginis  ac  Simonis  ac  Jud£eApoftolorumfundatarumper//^nV^w//<^.Proc. 
Hamb.  pro  feniori  haeredi  ad  200.  annos  &  unius  Vicariae  in  Ecclefia  S.  Petri, 
altaris  S.  SHveftri  in  perpetuum  pro  feniori  hseredi  filiae  didiiHenrici  Hop. A&um 
A.  1405*.  die  ii.Maji. 

Vicaria  altaris  SS.  Petri  &  Pauli  Apoftolorum  nunc  fort£  innovo  laterefive 
nova  capellaan.  1405.  die  24.  Maji  nevHeynonem Knarick  inftauvatack  jus prse- 
fentandi  fuit  obtentuum  ad  i20.annos  pro  Eleemofynarum  diftributoribus  & 
proviforibus  aut  teftzmentmis  Alberti  Knarick. 
IXtyti*  W&cmb.  Uuu  Vica- 


f22  Utfimbctt  Uttb  FMcfcrtcfctCtt  ;.  Period. 

Vicaria  altarisS.  Jacobi  Apcftoli  A.  1379.  in  profefto  Georgii  Paparinftau- 
rata  per  honeftamMatronam  Margarethamrelictam  c\uondimJohann.:sBeren  ; 
Et  jusprafentandi  fcuit  profundatoribusad  ioc. annos,quod  eft  modjdevolu- 
tum  ad  Capitulum. 

Vicaria  fundata  per^/£cTf///7/(B>clbcrfctt/ConfulemHamburg.  akaris  SS.  Ja- 
cobi  Apoftoli  (5cMartLni  Epifcopi  A.  1 590.  cVobtinuit  jusprsfen.ar.di  ad  1 10. 
annos,quodjameft  devolutum  ad  Capitulum. 

Vicariar altaris SS. Simonis  &  Juda* augmentatio  fa£ta ^erDn.jfohannewi <5>cr* 
tfcrbc  pofferTorernejusdem  A.  1 526.  die  ig.Sept.  JusquePatronatusdedit>tran- 
ftulit,  ceflit  &ccncefIit<«,rtrjsSt3l  civi  Hamb. 

S.  Georgii. 

Vicaria  altaris  S.Michaelis&  omniurnfanctorum  A.'i449,die  i£.Ocl:ob.  per 
Wilckmum  deGBnde  civemHamb.  inftaurata,  <Sc  jus  prafentandi  manebit  in 
perpetuumapud  ipfum  &  (uos  proximiores  harredes  6c  ccnfanguineos. 

Vicaria  altarisS.Michaelis  fub  vocabulo  Jacobi  Majoris  F429.die  i.Juliiper 
Jobtnntm  Latew  Presbyt.inftaurata;  Jus  pnefentandi  eftfibi  ec  fuo  feniori  con- 
fanguineo  conceftum  peria.annos. 

Vicaria  altaris  S.  Michaelis  Archangeli  an.  1 4 1  f .  die  6.Pebr.  per Hermannum 
Canonicum  6c  Johannem  civemHamb.  condiclos  rb/erecta,  6cjus  praefentandi 
eft  refervatumipiis  <3c  ipforum  feniori  hseredi  ad  120.  annos. 

Vicaria  altaris  S.  Michaelis  An.  i434-die  13.  Juniiper  D.Johannem  Brugge- 
man  PresbyterumBremenfs  Dicecens  erecta.  Jus  Patronatus  fpectatad  eum 
<3c  poft  ipfius  obitum  ad  Margaretham  Vv^ictenborges  &  hajredes  proximiores 
ad  ico.  annos. 

Vicaria  altaris  S.  Michaelis  fub  vocabulo  SS.  Matthaei ,  Philippi  &  Jacobi  Apo- 
ftolorum  An.  1458.  die  3.  Sept.  perDn.  G.  m  Kopenfchop  fundata.       Jus 

prsfentandi  pertinet  diStoGervardo  &fuisha?redibus,fratribus  &  eorum  hx- 
redibus  ad  ic6.  annos. 

Vicaria  altaris  S.  Michelis  fub  vocabulo  b.  Bsrtholomad  A.  145-  r.  die  26.N0V. 
per  Meinardnm Hanium  civem  Hamb.  fundata  &  Jus  Patronatus  fpectat  ad 
jpfum  <5cfuosha?redes  proximiores  &  feniores  ad  ico.  annos. 

Laicalis  E.eemofyna  A  C  1472.  die  y.Maji  per  Gerhardum  x>art  <5>olfC  & 
Idam  ejus  uxorem  inccepta.  Jus  prxfentandi  fpectat  adipfoscx  fuos  proximio- 
res  &  feniores  haeredes  in  perpetuum. 

Commenda  altaris  S.  Laurentii  An.  147;.  die  4.  Febr.  per  Teftamentarios 
//fwr/V/VOitfficcf  jus  patronatus  fpeclat  ad  feniorem  hseredem  &  confangui- 
neum  utriusque  fexus  dicti//t;;;;7::^d  jc.annos. 

Commenda  altaris  S.  Michaelis  fub  vocabulo  ejusdem  Anno  1  coo. 
die  lg.Martii  per  Wemerum Hintxen  Clericum  Verdenfis  Diocefis  inftaurata. 
Jus  prasfentandi  fpectat  ad  eum  &  fuum  feniorem  &  proximiorem  utrius  que  fexus 
ad  1  jc.  annos. 

Vica- 


2.  Cap.  ad)t e  Q$epfac;e*         Wrt  bettMEMORlEX  im  fcom,  f  i ; 

Vicaria  akaris  S.  Michaelis  fub  vocabulo  ejusriem  An.  1 422.  die  24.  Martii  per 
Lambertum  Wittenborch  &ejus  uxorem  erecta&jus  Patronatus  eftconceflum 
ejus  &ipforumfeniori  confanguineo  & hsredi  ad  ico. annos. 

Vicaria  in  Capella  S.  SpintUS  &  jus  praefentandi  eft  devolutum  adCapituIum 
^nftaurata  vero  1522.  dieCalixti  per  venerabile  Capitulum  oc  Confulatum  Hamb. 

Vicaria  altaris  novi  conftruendi  A.  1  5  §2.  per  Dn.  'Johanem  Bttxtehuds  oppida- 
num  Hamb.  erec"ta,&jus  patronatus  ejusdemVicarias  fpedlatad  Decanum  & 
fummum  Vicarium  una ,  &  feniorem  Proconfulem  Hamb.  alia,vicibus,perpetuis 
temporibus. 

Vicaria  altaris  S.  Hieronymi  confeftbris  &Elifabethae  viduse  fiti  in  parte  au- 
ftrali  in  capellaS.  Spiritus  A- iy  16.  die  12.  Aprilis  erecla ,  per  honorabilem  vi- 
rum  Dn.  Jacobum  Brixiiim  Presbyterum  Schlesw.  JusPatronatusobtinuit  fibi 
&  Proviforibus  dictse  Capelke  pro  tempore  ad  $c.  annos  cum  annexa  tamea 
conditione. 

S.  Gertrudis. 

Commenda  five  Eleemofyna  altaris  b.  Marise,  beatorumquePetri  &  Pauli  Apo- 
ftolorum  inhonoremcc  fub  titulo  eorundem,  A. D.  1485-  perquendam  Ditk- 
marium  Speer  oppidanum  Hamb.  inftaurata  &jus  prsefentandi  fpectat,  ipfo  & 
uxore  fua  defunctis,ad  feniorem&proximioremhsredemeorundemutriusque 
fexusad  ijo.annos. 

In  Summo. 

LiteraConfuIatus  inMeltorp  pr©  admiflione  certa?  Vicariae. 

Vicaria  altaris  SS.  Nicolai&Catharinse  An.  1400.  per  fratres  fraternitatis  di« 
ftorumNicolai  &  Catherins  inftaurata  & jus  prsefentandi  eft  refervatum  d\i\z 
Fraternitati  perpetuis  temporibus,  liinfra  fex  menfes  pra;fentaverint.  alioquia 
iplis  effluxis  Capitulo  illa  vice  duntaxat  pertinebit.  ActumAnno  quo  fupra 
die  Philippi  &  JacobiApp. 

Vicaria  altaris  b. Virginis  Marise  A.  1429. die  16.  Apriis  in  Caftro Sidenborg 
Mindenfis  dioecefis  inftructa  per  Provifores  fraternitatis  b.  Marise  Virginis  & 
jus  prcefentandi  fpectat  adProviforesMonopoliiejusdem  b.  Virginis,perpetuis 
temporibus.  Fuit  prius  Commenda.  Otto  Comes  ds  Hoya  fuittunc  temporis 
Prcpofitus  Hamb. 

Fundationis  Kterxjuper  decima  &jure  Patronatus  VicariK  Sti  Trinitatis  da- 
tum  1  ;9f. 

Fundatio  Vicarix  ad  altare  SS.  Dorothese  per  Margaretham ,  fundatoris  ad 
1 2  o.  annos,  data  1426 

Copia  fundationis  Vicaria;  SS.  Anthonii  &Wenceslai:  datumCanonico& 
Vicario  Senioribus  &fummo  vicariojus  inperpetuum,datum  1425 
Fundatio  Vicariee  S.Catharin:e  devoluta  adcapitulum.  datum.  i$S6 
Fundatio  Vicariae  S.Ccecilis  per  Hartwicurh  4e  Hummersbuttel ,  expirata,da- 
tum  1306. 

Uuu  1  Fun- 


f 24  Urfcuttbert  unt>  Vfa&vi&ttn  ; .  Period. 


Fundatio  Vicarice  ante  faciem  Salvatoris  exfpirata.  Datum  1301. 

Fundatio  Vicarise  Annx  expirata.  Datum  1296 

Fundatio  D.Iobannis  Higen&orpS  qui  augmentavit  Vicariam  S.Crucis  <5c 
Vincentii  exfpirata.  Datum  1584 

Fundatio  SS.  Simonis&  judx  inparteauftraliperMc^//??;  Qcfeatvenboicb 
Vicarium  praefentatio  adCamerarium  modo.  Datum  141 6. 

Fundatio  Vicarias  S.  Dorothese  fuper  teftudinem  per  Margaretham  Militem 
fundata  jus  Paferonatus  ad  i2cannos  datum  1426.  tenetur  femper  refidere, 
aliasnihil  percipiet  &  dat  X.  Marck  adchorumin  dieMatthsei. 

Fundatio  Vicariie  S. Catharinae  in  Capelia  b.  Mariae  Magdalense  per Iobannem 
de  Rellinge  Vicariurn  devoluta  ad  Capitulum.  Datum  1 $86 

Fundatio  Vicariae  per  teftamentarios  Henrici  Boderi  Canonici  devoluta  ad 
Capitulum.  Dat.  1 587 

Fundatio  horarumb.Mari£eVirginis:erunt8- Vicarii  ad  decantandas  horas; 
unus  eorum  erit  XI.  Virginum.  Decanus.  Strudlurarius  &  quatuor  Seniores 
vicariorum  difponent  tingula.  Dat.  1426 

Super  eisdem  horis  augmentatio. 

Fundatio  Vicariae  perTeftamentarios  SifridiLatekopp.  Jus  devolutum  ad 
Capitulum  1 3  f  7 

Super  eadem  Vicaria. 

Super  redditibus  Vicariae  S.Catharince. 

Super  redditibusejusdem  Vicarise  (ha?c  verba  bisrepetuntur.) 

De  Vicaria  S.  Johannis  devoluta  adCapitulum.  Dat.  12^5" 

Augmentatio  minoris  prabendae  perHermannum  Vo/s,qu3Lm  nuncpoffidet 
Hartwicus  Bolone.  Dat.  1 040. 

Fundatio  Vicariae  $.Regum  per  Iohannem  Wulhafe  nunc  deputata  Erico  dt 
Jzeven  ad  200.  annos.  Dat.  14^4 

Fundatio  inftitutorum : jus  inperpetuum  Dat.  1445 

Fundatio  Vicariajb.Mariae  Magdalenae  de  prarfentatione  Bartrami  EJici  & 
fuorum  hseredum  inperpetuum.  Dat  1586 

Copia  fundationis  Prxbendas  Dodtoralis ,  jus  Patronatus  Praebendae ,  devolu- 
tumadCapitulum. 

Declaratio  Juris  Patronatus  ad  i20.annos  Vicaria  Elifabeth  fundat  &  -  -  - 
de  Weitinge  Canonicum.  Dat.  1 399 

Fundatio  Vicarias  Magiftri  artium  per  Segebandum.  Prsefentatio  ad  Canoni- 
cumLe&orem  inperpetuum  datumredditibus  ejusdem  Vicarias. 

Alia  fundatio  <3cordinatio  vicariarum  in  cripta. 

Prima  fundatio  Vicariee  ad  altare  S.  Elifabeth,  collatio  ad  Decanum  cum  con- 
fenfu  di&orumfeniorumCanonicorum.  Dat.1389 

Incorporatio  Vicarix  fub  cripta  adThefauriam  de  confenfu  Capituli. 

Fun.latio  Vicaria;  incripta  adprafentationem  Re&oris  in  Schola  perpetuo. 

Dat.  1440. 

Fun* 


2.  Cap.  dcfcfeQ^facje.         *>$ttt>ettMEMORlENmi&$m.  f  2? 

Fundatio  ^.Vicariarum  fundatarum  per  Io.Wiggen  3  duarumin  Ecclefiama- 
jori,  tertiaeS.Petri,quart£E  S.Nicolai.  Dat.  1389.  ad  C.  annos  poftea  ad  Ca- 
pitulum. 

Fundatio  Vicaria?  S.  S.  Agatha»  &  Agnethae  erefta  perreli&am  Jacobi  TOw 
bibetn  ad  100.  annos. Dat.  i42i.devo!uta  ad  Capitulum. 

Fundatio  crucis  &  Vincentii  Dat.  1 5  80.  devoluta  ad  Capitulum. 

Augmentatio  Vicariae  S.  Annse  erecla  per  ^ermatteborc^  Dat.  1 462.  Jus Pa- 
tronatus  ad  150.  annos. 

Fundatio  Vicaria:  ^uttiagel*  Jus  ad  confanguineos  Jo.  VftfobelttlCM  Praspofiti 
ad  1  y  o.  annos  poftea  adCapitulum  Dat.  144.3. 

Fundatio  Comtnendas  in  nova  eapella  per  Johannem  Jlten.  Jus  Patronatus 
perpetuo  apud  Teftamentarios  ejusdem. 

Teftamentum  Segebardi  Storr  de  paupere  Clerico  &  pauperibus  virginibus 
una,fingulisannis4.})f»  3.ftopamindie  Purificationis Decano f. locum  tenenti. 
Dat.  1426. 

Vicarias  fundatio  ad  altare  Matthise.  Jus  patronatus  ad  loo.annos  pofteaad 
Capitulum.  Dat.  1386. 

Fundatio  Vicariae  S.Andrea?.  Devolutum  adCapituJum.  Dat.  138^ 

Fundatio  Vicariae  per  Johannem  Decanum  &  Henricum  Scholafticum  ad 
Stru£turarios  EccfefiasHamburg. 

Fundatio  Vicariie  b.  Mariae  Virginis  S.  Elifabeth  &  omnium  San&orum  per 
Johannem  de  Ilten,  poftea  ad  fuos  Teftamentarios. 

Fundatio  Vicarise  b.  Dorothese  per  Margaretham^  Chrifliani  Militis  &  jus 
Patronatus  ad  hseredes  fuosadT20.annos,pofteaadCapitulum.  Dat.  1426 

Fundatio  Commendae  laicalis  Altaris  S.  Lucas.  Jus  Patronatus  ad  Provifores 
vitriariorum  &pi£torum  inperpetuum  Dat.  1469 

Augmentatio  Vicarise  XI.  Mille  Virginum  ad  130.  annos  jus  patronatus 
Dat.  1476. 

Fundatio  Vicarias  b.  Marise  Virginis  &c.  jus  Patronatus  Comitum  deSchoth 
ivenborg  Dat.  1393 

Fundatio  novae  Commendse  Vicarias  Andrese. 

Fundatio  Commendse  Vicariie  Crifpi  &  Crifpiniani  Dat.  1477. 

AdPetrum. 

Super  unum  chorum  falis  ad  vicariam  quaq,dam. 

Fundatio  duarum  Vicariarum.fcilicet  ad  altare  SS.  Michaelis,  JEgydii  &Ca- 
tharinaz  &  alia.  SS.  Johannis  Evangeliftas ,  Marias  &  Marice  Magdalense,poft  -  -  - 
annos  devolutum  adCapitulum.  Dat.  1388- 

Fundatio  Vicariae  S.  Sylveftri,  jus  Patronatus  ad  200.  annos  poftea  ad  Capitu- 
lum  Dat.  1372. 

Super  eadem  Vicaria  prorogatio.  Jus  Patronatus  in  perpetuuim 

ilUU  3  Ffltt- 


fa6  Ur&Jtt&Ctt  Uttfc  CTdcbricfetCtt  3.  Period. 


Fundatio  Vicarias  Jacobi  Majoris  &Laurentii  per  Viconem  Elebeke?i]us  Patro- 
natus  ad  1 20.  annos  Dat.  1 490 

Fundatio  novae  vicariae  S.  Thomas  inftauratas  per  ii/fcr  Nannen  ^jus  Patrona- 
tus  ad  100.  annos.  Dat.  1402 

Fundatio  Vicaria:  b.  Marise  inAnguIo  auftrali  per  Johannem-XOintApptt  f 
jus  Patronatus  ad  loo.annos  Dat.  1576 

Fundatio  Commendse  per  Praspofitum  in  Winfen  jam  detinet  Johan  Ro* 
denborg  Dat.  «4^6 

Fundatio  Vicarias  per  Richardum  Z/#ConfulemHamb.an.  1388.  jusPatro- 
natus  durat  ad  1  fo. annos,poftea  ad  Capitulum. 

Fundatio  Vicarice  SS. Simonis  &  Judse  per  Johannem  tHuttbt  1441.  JusPa- 
tronatus  ejus  &  fuorum  hseredum  ad  1 20.  annos ,  poftea  ad  Capitulum. 

Augmentum  Vicariae  SS.  Simonis  &  Judse,  MatthixocAlexiiper/c^ww^ 
Hlwn^t  ad  I20.annos  jus  Patronatus,poftea  adCapitulum. 

In  Ecclefia  S.  Nicolai. 

Fundatio  Vicariae  Cofmas  &Damiani  Alberti  Wulhafen  civis  Hamb.  &  fuis 
Teftamentariis  perpetuo  Dat.  14JI. 

Fundatio  Vicarias  S.Apolloniasjus  Patronatusad  100.  annos  poftea  ad  Ca- 
pitulum.  Dat.  1301. 

Fundatio  Vicarias  Cofmse  &Damiani.  Jus  Patronatus  ad  ioo.annospoftea 
adCapitulumDat.  1442. 

Fundatio  Commenda»  Hermanni  Niendorp  alias  2$ettt>fd[)tti&er/  jus  Patro- 
natus  feniori  Juratorum  perpetuo. 

Fundatio  S.  Catharina?.  Jus  patronatus  ad  1 20.  annos  exfpiratur  Dat. 
1449. 

Translatio  juris  Patronatus  de  decem  marcis  ad  unicam  vicariam. 

Fundatio  VicariseCofmae  &  Damiani  per  Albertum  Wulhafen  jun.  14P.  Jus 
PatronatusTeftamentariis  perpetuo. 

Fundatio  Commendse  S. Martini  TperD.Hopner  145"  1.  eorundem  harredum 
poftea2.feniores  &2.juniores  Vicarii  ibidem  inperpetuum  jusprsefentandiha- 
bebunt. 

Fundatio  Vicarise  Apolonise  per  jfohannem  Rode  &  hseredes  ad  100.  annos 
jus  Patronatus  Dat.  1381«  expiratur  ad  Capitulum. 

Fundatio  Vicarise  Apoloniae  &  Thomas  Apoftoli  pet  Hoyerumde  Calven  cV 
jus  praefentandi  ad  100.  annos,*poftea  adCapitulum. 

In  Ecclefia  S.  Catharinae. 

Copia  fundationis  Vicariae  S.  Jacobi  Majoris  5  jus  Patronatus  ad  100.  ait- 
nos  Dat.  1 579.  Exfpiratum. 

Fundatio  horarum  b.  Marlae  Virginis,erunt  8.  Sacerdotes  ^zzJohannemRo- 
den  Prapofitum  &  Joh.  Benin  Decanum. 

Fun- 


2.Cap.<tcf)fe  Q5et>fo£e*        wn  IxttMEMOlUEN  imlbtm  ^iy 

Fundatio  Vicariae  Andrese  per  Teftamentarios  Joh.Bonrodt\]\is  Patronatus, 
Jurati  ibidem  perpetuo   1449 

Augmentatio  Vicarice  Simonis  &  Judse  fa&a  per  Tho.  Wichmannum\  apud 
Teftamentarios  ejusdem  inaeternum. 

Conrlrmatio  feu  augmentatio  Commenda?.  Jus  Patronatus.  Jurati  in  per- 
petuo.  Dat.  1475. 

Prorogatio  Vicariae  S.  Jacobi  ad  iro.annos,  ad  chorum  in  fummo  eft,8.g. 
ad  Stru&uram  Ecclefise,  4.$.  ejus Rectori ,  i,pf+ad  luminaria.  Item  i.Marck 
Re&ori  Criptse  inde  ad  unamcandelam  ceream  cotidie. 

AdS.Jacobum. 

Vicaria  S.Petri  cum  pecunia  ex Teftamento Leonardi Fabri  Dat.  i^fo.  Jus 
Patronatus  Jurati  ejusdem  in  perpetuum. 

Fundatio  Vicarise  Laurentii  &  Adaucli  de  prsefentatione  Camerarii.  Dat. 
145-4. 

Fundatio  Commendse  SS.  "Wenceslai  6c  Gertrudis  per  jfchannem  Graba- 
iven  ^jus  apudhajredes  in  perpetuum  1448. 

Fundatio  Commendee  Fraternitatis  S.  Gertrudis  ad  altare  S.  Martini,  jusPa- 
tronatus  apud  Fraternitatis  fratres  in  perpetuum.  Dat.  14^2 

Fundatio  Vicarise  S.  Ade'gundis  in  Capella SS.  Cyriaci&Gertrudis  fundator 
Chrifiianm  Aii/itis,yoft  obicum  ad  CapituIum.Dat.  1 386 

Fundatio  horarum  Virginis  iundzta  per  Ericum  deZeven%$ui'QtxWt\fttV  Dat. 
1468. 

Fundatio  Commendas  perTeftamentarios  Bartholomm  Gefieman.  JusPatro>w 
natus  Juratis  ibidem  inperpetuum.  J! 

Fundatio  Vicariae  Adelgui.dis ;  Jus  Patronatus  Teftamentariis  Henrici  VeW^ 
fcw&hsredum  A//7/V^inperpetuum  A.  1386. 

In  Ecclefia  S.  Georgii. 

Fundatio  Vicarise  per  Hermannum  Vofs  &  fratresejus:  Jus  Patronatas  fuis 
hseredibus  ad  120.  annos  Dat.  141  f. 

Fundatio  VicariseS.  Georgii  fundata  Anno  1411.JUS  Patronatus  durat  120. 
annos  adCapitulum.  Expirata  fundatio  per  Wilkinum  de  Glamspert  ad  fuos 
perpetuo. 

Ere&io  Commendas  per  Ludolphum  Mal  modo  erit  talentum  ad  chorum 
ia  fummo. 

Ad  S.  Gertrudem. 

Copia  literce  fuper  horas  Gertrudis  b.  Marix  Virginis. 
Augmentatio  Commendse  Fraternitatis  b*.  Gertrudis. 

M 


f  2S  Utfuribm  nnb  Hacfcricbtett  ;.  Period. 

*  _ 

AdS.Spiritum. 

Super  Commendam  Vicariae  3.  Regum  per  Henricum  2w0p  &  jusfuorum 
hscredum  in  perpetuum  Dat.  14*0. 

Super  Vicariam  per  Wtlhelmum  de  HoUandiaQoXfatn  y  ad  Capitulum  modo ; 
Dat.  1322. 

Ad  Schar. 

Copia  fundationis  ^txMeine  de  Oldenfen ,  Patronatus  ad  duos  Stru&urarios 
majoris  Ecclefiae. 


III.  LIBER  VISITATIONUM.  *)  An.  1662. 

JDarimim 

Sonfcen<£t&^fcb6ffen/^robfien/  avoffentmb  flcine» 

Prabendeu,  Le&uren.Vicarien  unfc  Commenden. 

A.1482  ]  fDn.Albertus  <8eocxbe6  *)  f  primam 

1508  &  14.  Lv;fif.  v>j^'   AlbertusCRANTZlUSj-)  i  quamvifitatio-j  fecundam 
)  1  j  1 2  &  24.  f Vllltavic  ]  D.   Eggardus  CRANTZIUS     f    nem  vocant   }    tertiam 
1^28  J  (.Dn.Clemens  <8>rot|K*  J  l^ultimam. 

Tres  Vifitationes  beneficiorum  Ecclefiafticorum  in  Civitate  Hamburgenfi  poft 
gnnum  1  foo. faBae  funt  temporibm  Decanorum  fequentium  :  1.)  Domini  D.Alberti 


** 


Cram  U>  Ato* T  J °8«     2.)  Domini  D.Eggardi  Crantzii  An.  1  r  12.     3.)  DominiCle- 
ment»-<8twn  A.ijz*.  m  ev    e    ^    t 

Joachim  ©oDerfen  D.  <5c  Decanus 
An.  1262. 

I.  ttOfl 


*)  2BcilenDieMEMORiEN-($elDer  nacfc  Der  SSerorDnung  t)er  ©tifffer  gufen  £f)eil$  »on  t)enen  Vicarien 
tint)  $ird)en@utcr  mujfen  abaetragenrBerDen/()abeicf)Oiefeg  Vifitations-2$ud)/fo  Demcjeneicjfcn 
icfcr  im  erfien  £l)cile  oeifprocjen  roorDen/allfjier  einjurftclen  bequef)tn  ju  (cin  eracDfet.  2Bann 
nun  Dajfelbe  «on  etlicfoen  bunDert  ^abrenber  abgefd)rieben  roorDcn  ift/  ftnD  Deffen  §er)Icr  jugleKt) 
fortgepflanfeet/Da(jer  tc^) tinferfcyieDlt<J;e Codiccs  jufammcn  gc(;altcn/  Diebcfte  Leaiones  befjalten/ 
unt)  au$  Den  ©tifftunq^vtcfcn  unb  anOern  UrfnnDen  Die  3rrtl)umcr  gebe(fert/Da$mangelnDcftt 
flSnfief /unD/fo  »tel  moglid)  geraefen/inctdjttgeDrDtiung  gebracjjt/ Die  befien  CoHiccs  tjabe  ic&Pctri 
Bernincjs  unb  ^enrtcb  £ampe  roclcDe  unter  Den  9ca!;men  P.  b.  unD  h.  l.  beieic&nct  ftnD/  nebfi  D* 
DenentvelcDe  autf  Georg  Kofen  $crbejferung  t)emtl)ren  ju  fcin  befunDen. 

**)  £)iefe3a()lt5i2.  trijftnicf)t  ju.  Aibenus$ranl$(tarb  erft  A.  1^17.  unb  tn  Demfelben  felgfe  3t)m  fefii 
^ruDer  ^gcjaro  tm  Decanat.  UnD  ob  man  rool  ftnDct  DaS  blojfe  Canonici  Die  Untecfucbung  Df$ 
SuftanDeS  Dcr  Commendea  SeabmengDesCapituls  ubernommen  t)abcn(e.g.D.^enrtcf)5Bo>oen> 
fioff;  fo  fanDod)  Diefegauf  D.$£gcj4rojKnmt$  ftd)  nittyt  ftt)icfen  /  al$  n)eld)cr  um  Da$3a()r  1519« 
Da  e r  DaS  Decanat  bereits  bcf le iDete  / nocb  m\  Den  j&ngllen  Canonicis  wac  /  (11. 33anD  p-  339)  mttt)m 
wmvtffclidjDaf?  manaHbier  A.i*t2.  lefeu  mu(fe. 

t  £)er  c&ma()lige  gele&rte  $lenst>urgifct)e  ©$ul«Re£tQr  3ot)an  ^HolIcr  fe^lcf/  wan  Sr  Parte  i.lu- 


i.  Cap.  acfjfe  25et;facje.         x*$n  bcn  MEMORIEN  im  2>om.  r  29 

I.  SonbcnenSr^if^offenf) 

NB.  De  gremio  Ecclefix  eligendus  Epifcopus  ,  etiamfi  alibi  dignior  reperiatur  c. 
nuilus  diG:.  6 1 .  c.  metropolitano  dift.  37.  c.  «ww  /»ter  ubi  GIofT  de  eleft.  vid.  Hecy 
quxft.  n.  J4. 

Nullus  in-Praelatum  Ecclefias  eligatur ,  vel  ad  aliquam  dignitatem  aut  Perfonatum 
protnoveri  poterit  nifi  habeat  vocem  inCapituIo  &  fit  a£tu  accipiens  PrEebendam. 
LIB.  STATCITORUM.  fol.  1 80.  vide  articulum  4.  in  Capitulatione  Canonicorum ,  ut 
&  20.  in  Decani  capitulatione. 

IndcxEPISCOPORUM&ARCHIEPISCOPORUM  BRE- 

MENSIUM  1)  .an.  15*97. 3.  Januar.  aut  circiter  confignatus  in 

vetufto  libro  Regularum  &  donationum  S* 

Anfcharii,  unde  tranfcripfi. 

Anno  domini  DCCLXXXVIII.  fundataeft  BREMENSIS  Ecclefia,IndiaioneXX. 

Anno  autem  regni  Domini  CAROLl  XXI. 
WILLEHADUS  Epifcopus  Bremenfis,fedit  annis  duobus,menfibus  tribus  &  xGt 

diebus.  Prsedicavit  autem  antea  XXXV.  annis. 
WiUerkus  fedit  annis  L.    f  841.n1  S.Peters  5vtVC^en  beejraben.  iLofcc^ 
Ludericus  fedit  annis  VIII.  ffecjt  M  S.  Peters  9)?un|fer  bejjrabcil.  ilofed? 
Anfcharius  j)  primus  Archiepifcopus,   prtefuit  Ecclefice  Bremenfi  XVIII.  annis. 

Namantea  in  HamkirgenfiEcdeCia  federat  XVI.  quianni  fiunt  fimulXXXHII. 

fg6f.  j.Febr.  ift  tm  §f)um  i)  fiir  unfer  lieben  grauen  2Ufar  bearaben.  jLofec£. 
REIMBERTQS  Epifcopus  fedit  annis  24.  Itecjf  tm  §butt1  becjrabett  itofed?.   f  888* 

1 1.  Junii. 
ADELGAR.IUS  fedit  annis  zt.  f  999.  9.Maji  lieot  bti  S.Remberto  becjrabett. 

HOYE- 


troduftionis  inHiftoriam  Cherfonefi  Cimbricae  p«96.fq.  t;0n  t>tcfcr  Vifitation  fllfn  Uttfytikt  J  Vitia, 
fi  quasin  eam  (Ecclefiam  Cathedralem)  forte  irrepfuTent,  emendaturus,  follicite  vifitavit,  eidemquc 
labori  fexennio  pcft  A.  F514.)  fe  denuo  adcinxit.      ©crtn  tMJj  Dtefe  £auS(?fUCl)Hng  lltcfof  fotttO&l  Detl 

etnae rtjjfenen  Sajiern  ju  jletircrt / btc  2ll>(tcj)t  geljabf/fonDern  wclmefjr  Daljin  gejielef  f;abe/  feen  3u* 

ftanb  Dcr^frunben  unD  $ircl)en(5ufereiner  je&en  ^trcI)e/Derfe!ben£e()nn)arf/SSej?^er/^tnfun(f(e/ 
21«ggabennn5  ^fiicbten/aucl)  rua^  ffir  ©cljmncf  bet  ieglicjjem  2l!far/  bejeugef  oer2Iugenfcj)etn. 
f)  SBon  tienen*£rt^Btfd;>6ffcri  roil  icf)  [;t'cr  etnc  Doppelfe  iftac&ricljf  etnrucFen.  £)ie  erfje  ru&ref  nn 
Dem  beru!)mten  33renisfct)en  Syudico  $£bm  unD  Deffen  eigner  £anb  foer ;  Dte  anoere  (jabeicj)  au* 
etncmCodice,  etneg  jn  @npitteUS  (@Dff  gebe  nocfc  lange!)  lebenoen  f;6c&(i  attfc  I;nli$en  SDta 
ne$/abgef$rteben.  £)abef  fjabe  tcf)  unferfct)tcDlt'cr;e  anfcere  $Berjcid;niffe  gefmlfen/  unD  tueine  tw 
nige  SDJeinung/in  Denen  2Jnmerc!ungen  (jinju  gefefeef. 

i)    Olim  Hamburgenfium  nunc  Bremenfium. 

f)  ©a*  3et'f*3iegifter  Der  (E-rfr^ifcrjoffe  von  Anfchario  bi(j  Gcrhardum  II.  [>af  DergetictgfeSefer  in  Dem 

Q3!afu)eifer  De^  er(len  QJanDeS, 
*)  3"  ^vemen. 


f$o  Urfrmfcert  utib  Hacfcricfctett  s.Period. 

HOYERUS  fedit  annis7.  lie<)t  becjvaben  tn  S.Michaelis CapeOen  int£)flenbeS$J)um$ 

tofetf. 
RIGWARDUS  3)  fedit  anno  uno. 

BRUN  vel  UNNO  fedit  annis20.bev&t'b  JU  Birca ,  ba$  Jpaupt  $u  Bremen  btaxabm* 
ADALDAGUS  fedit  annis  LIV.  im^fjuvn  JU  bem  Jpaupte  Leuderici  becjvaben. 
LIBENTIUS  I.  fedit  annisXXV*  elea.988.  t  i6lh  btQxabm  mitten  im  $I)0V  an 

t)er  Svcppen  bed  Sandtuarii. 
BUWANUS  al.  UNWANUS  fedit  annis  XVI.  el.  1014.   f  1029.  4)  becjvaben  bti 

feinem  QSovfaven* 
LIBENTiLIS  bi$  evflen  Q5rut)CV  @0f?n  el.  10  .  .  .  f)  f  10 3  5.  2  j-.  Aug.  fedit  annis  4. 

1032.  2f.Aug.  jLofed?. 
HERMANNUS  el.  1033.  28.Sept.  Sedit  annis  $.bti  Mf)t,  obiit  irttOa.  tttl  $r;Um 

beavaben. 
ALEBRANDUS  BEZELINUS  mit  bem  Sunafjmcn  Alebrand  roavb  attf  bcv  £trd;en  JU 

<£d((n  aenommenan.  103 f.  fag  8.3af>vftavb  io^.voavb  im$(;um  becjvaben,alias 

■j-  104^.  fedit  annis  io. 

ALBERTUS  fedit  annis  triginta.  f  1072.  i6.Mart. 

LICMARUS,  Leimarus  ,  Hemarus,   \  uor.inMajo. 

HUMBERTUS  fedit  annis  3-eleaus  1101.  f  "04. 

FREDERlCUSel.  nif.  f  ii22.al.  1123.  (Lofek)fedit  annis  g. 

ALBERO  fedit  annis  24.  el  an.  1 124.  f  1 147. 

HARTWICUS  feditannis  2o.^f)um^vobjt  ju  3>vemeu  unb  $?avcjcjvaf  Rudolfs 
©obn  cjefobvenan.  1148.  ©a(?  2o.,3af)v,ftavbAn.  ii68.8.Nov.O&. 

BALDEWINUS  fedit  annis  10.  ju  bicfev  geitvoav  eine  Svoeiuncj  im  Capituf  ju  25re* 
mcrt,  etlicfK  evvoeI)Iten  Sifridum  §Jlax$Qxafm  SJIbevttS  ©ofjn ;  etiid?e  Albertum  t>tn 
§f)um  Decanum ,  bafjevo  einavof?  ^umult  cntflanben,  bi§  $aifev  Fridericus  biefen 
Balduinum  nebft  bem  ']3abjl  Pafchali  confirmirte  utlb  bie  ai\\)txn  abfefjte.     Sed. 

t  "78. 

SIFRIDUS  fedit  annis  s .  (gin  ©ofjn  $*avacjvaf2nbvecf;t$t>on  25ran&enlnircj,0efor)* 

rcn  an.  1 179.  faf?  y .^afyvunb  flavb  Anno  1 184. 
gu  biefev  3eit  roavb  aucl;  cjevoefjlet  BARTHOLDUS  iftabev  nid)t  confirmiret  voovben. 
HARTWICUS  II.  fundavit  Pontificatus  fui  anno  III.  Collegium  S.  Ansgarii  & 

fedit  annis  22.  menfibus  fex,   diebus  18.  f  i207.Voav  bt'sf)ev  <Ltj>um  €o(?er  *) 

Waldemarus  QMfcboff  ju  ©#fc&i>icj ,  cjefof;ven  An.  1208.  fap  etne  gcitlancj  unb 
voavb  enblicj?  fcom  ^abfte  abcjefe^et.  **) 

3)  al.  Reginwardus,         4)  ab  A.  1013  --  1029,  5)  AbAn.1029  —   lOJJ» 

*)  ©♦  !•   Thefaurarius, 

**)  1208.  Waldemams  f.  Canuti  Regis  Dan.  yon  betten  tnrifien  ££rn.  t>e£  Gapif  e!S  tn  23remen  /  ta$ 
Gaptfel  ju  ^ambura.  auSjjefc&loffen/ernx&let  /  twn&enen  5?aifern  Dejtatiget:  3u  Q5remen  eingerif» 
ten:  gie&ber  ®rat>. 
Borchardus  m\\  .pam&urfljfc&en  Sapiful  uub  ctntflcn  $remer.Sapitttl$  ^^tt.  <\m\)Ut.   g«x- 

hardus 


*.  Cap.  acr)te  2>et)facje*        x>tn  bcn  MEMORJEN  im  SDOm.  **  %  i 

Gerhardm  I.  »orr)in  23ifd?off|u  Ofnabrucf  roarb  aefofjren  an,  12 1 1.  faf?  8.3af;r  unt) 
ffarb  1217.  (alias  fedit  annis  7.)  huic  Brema  civitas  homagium  prxftitit  anno 
1217. 

Gerhardm  II.  <})robjt  jtt  ^aberboru  tmu  @raf  25crl?tt&  ^ortbcriltppe^o^n  cjefofa 
ren  1217«  alias  confecratus  1220.  Sedit  annis  40.  alias  39.  obiit  (1277..  alias 

I2f9. 

HILDEBOLDUS  alias  Hildebrandus  fedit  annis  1  f.menf.  3.  &  f.feptimanis.  Ar- 
chidiaconus  in  &ttJtTiitgcit  uni)  t>e$  ©rafen  i>on  Brocf  ^uffeit  <t>of)t\  cjefobren 
12^7.  fag  i^Safjr/flarban.  1273.  m^remcn/imuijlatfua  begraben.  (CumLse- 
titia  a  Bremenfibus  exceptus  eft  fedpaulo  poft  ob  jedificationem  Vensflete  ho- 
ftis  faftus  eft  Eden.~) 

GISSELBERTUS  praefuit  ecclefise  Bremenfi  2  2.annis  &  tribus  feptimanis  &  tri- 
bus  diebus.  (i\n  efcfer  £>err  *>on23rottcf(?orf?,ue3  Hildeboldi  nafjer  2im>erroanu* 
ter  cjefoljren  an.  127?.  fa£  3  3-  3a^r,flaib  1306411  X)crt>ctt,al.  an.  1301.  fieatju 
Q5remen  bearaben.  al.fedit  23.  a.  5.  m.  3-d.  aCanonicis  Bremenfib  concorditer 
ele&us,  a  GregorX.  confirmatus,  a  Bremenfib  honorificereceptus,  &fecula- 
ris  judicii  poteftatem  aRudolfb  rege  obtinuit  f  1306. 

Ex  WESSILIANO  Codice. 

HINRICUS  obiit  anno  eodem.  al.  Hinricus  de  Goltdorn  Decanus  ftt  Q3rettiett/  £ 

Canonicis  Bremenf.  cjefef)ren  an.  1 306.  ^af?  4.  $)l®natf)*    ©tarb  jur  V$x$t am 

gieber  unb  ftecjt  p  25rcmc«  berjraben. 
FLORENTIUS  eiu  ebfer  $err  i)on2$nmcr^orp,SchoIai1:icus  ju  Q5remen,  cjefoftrett 

an.  1 306.  faf}  aucl?  nidjjt  cjar  (ancje,  roeil  feiuSuccetToram  €nt>e  Des  1 307^^$ 

cjefobren. 
JOHANNES,  JONAS  ot)er  JOHANNES  cjenanb  i(l  t>orf}in  Q3ifd)off  ju  iUtttett  m 

focntteroarcf  cjeriufen,cjiforen  Anno  1307. faj?  2 1 .  ,3af)r  fiarb  an.  13 21^11  Q3ari(5 

&c5feci?.  Johannes  Grant  inCodiceRantzov. 

BURCHARDUS  GRELLE  cineS  Q5urcjerS  ©ofjn  au$  QSremen,  mx mtyn  Archidia- 
conus  m  Dfuftimcjen ,  cjef o&ren  An.  1 3 27. fag  bi§  1537.  Cod. Rantz.  17. 3af>r  ffar& 

An.  1344.  m  feft°  afiumptionis  Marice.  iL^fccf. 

OTTO  I.  de  d>locnburg  @raf t)on  (Dl&citburg  unb  Decanus  ju  Q5remen ,  cjefofjren 

Anno  1 34^  fag  bti  naf)e  4.3fajr,(?arban.  al.  1344.  C.  R.  Mauritius  Comes  de 
Oldenburg  pr&cedentis  patruus  concorditer  ele&us  1349.  2,0(ccF. 
GOTFRIDUS  vel  Gert  e;'n  @raf  t>on  2(rcrt6bcrg,roart)orf)in  2?ifd;off"  ju<Dfcttl>rtfcE 
cjefofjrett  1 349.  fafi  ittf  i^.^afjr,  jlarb  an.  1 36;.  fieat  ju Sta&e  becjraben.    Id a 
Papa  creatus ,  a  civibus  6c  Capitulo  ut  verus  Dominus  admittitur  a  Bremenfi- 

3BXJt*  2.  bus 


hardusDom  ^abji  ftngefcget  Sem  fallen  fcteCSfaber  bef.    Cfn&!fch  auc^  Dtc55rcmep/clefcrto  Wai- 

demaro.     Gerh3rdus  d'n&reci)tt'g!k^  crfol)r€tl.   SSrcmet  Chron  f,io6-2lO.  notanteEdenio. 

Waldemarus  a  Duce  Ikrnhardo  ex  voiuiawtc  Imperatoiis  in  mbemBreiHam  dcductus;  undc  ciyi- 
tas  interdiclo  Pontificis  fuppotita. 


f  5  %  UxVuribtn  unb  VXa&xidbttn  ?.  Period. 

bus  &  Stadcnfibus ,  bello  eligenti  adverfus  Mauritium&militaresadjuvatur» 
pace  tamen  compofita  hoftis  Brem.fadtus  f  1 363.  dieb. Barbarae. 
ALBERTUS  Jpci^ocj  Magni  cognomine3Lut)on^vaunfd;tt)ei(j^obn9efo^vcn  136$. 
fag  j2.3afer  flavb  139* 

OTHO  II.  DE  OLDENBURG.  Otto  II.  £eif20CJ  Magni  Torquati  t)on  35raun* 
fcfcweig  ©ol)n  unb  ©•^tfcfcoff  Alberti  Q3rut)ern  ^of)it,roar  »or6in95ifc5oflfju 
X>er&cn.  3(1  aefoljren  an.  1 395-.  faf?  bei  naf)e  1 1.3^/  ftorbAn,  H°6-  *n  clie 
converfionis  Pauli,(iegtju  Q^remeit ^ecjvaben ,  jlofecf, 

JOHANNES  SLAMSDORF  fedit  annis  if.obiit  1421. 

NICOLAUS  DE  DELMENHORST  fedit  ann.  16.  |  1417. 

BALDUINUS  II.  obiit  anno  eodem  (cjefof)Ven  An.  143  f.  3tf  ^rfjtn 40. 3fl(jr  alt  fle* 
voefen  ju  S.  Mich.  in  iluneburg  aud)  Decretalium  Do&or  jtorb  an.  1444. Da  ev  7. 
3af)r  cjefejfen,  fieat  ju  Q3remen  bearaben  iUfecfr) 

GERHARDUS  DE  HOYE  f  1460.  (Gerhardus  III.  ©raf  i>0n  ber^oye ,  aef  of)rett 
an.  14^2  ein  frieufatnetf  (rilletf  2tbm,  fafi  21. 3cu)x,  Itorb  an.  1463.  in  feriis  pa- 

fchae.  Id) 
HINRICUS  DE  SCHWART2BURG  ti497.(HenricuslI.@rafi)0n©d)tt?<»r^ 

burej  cjefobren  146?*  3f*  farnaci)  ^3ifcf;ofF i>on tllurt Jicr; cjetvorDen , fa^  34.3^ 

ftavb  Anno  1497.  Itecjt  ju  Sttiinftcr  im  $bum  bearaben.  Id) 
JOHANNES  RODIUS  f  1  r  1  1.  (Johan.  III.  mit  Dem  gunaljmen  Kobe,  i>otnef)rftV 

d)en  s^5iirc)er(icf;em@efcf;!ecf)fe  inQ5vemen  gebor)ren,tt)ar^r)um^robfr  sut)or,  ae* 

fof)rettan.  1497.  al.  1498.  fafj  14.3^1*,  ftavb  JU  SQorben  if  n.  in  die  Barbara 

lieot  m  §f)utn  bcaraben  id.) 
CHRIS  TOPHORUS  Dux  Brunfv.  creatur  1 5*  1 1 .  homagium  praeftitum  1  f  1  2  (Chri- 

ftophorus  #erf3og  t)on  75xaun\d»wti$  unt>  jLuneburcj  cjefof)ren  an.  1  f  1 1.  xoixb 

bernacf)  ^ifcf)offsuX?eroeft,  fag  47»3«f;r  ftarbAnnoiff8.  *)  fieaj  ju Vcxbtn 

tm  ^fntm  bearafcenO 
GEORGIUS  Dux  Brunsv.  frater  Chriftophori  creatur  1  f  f  g.  (roarb  Ann.  if  f8.  al. 

1  ^62.  jum@r^55ifcboff  in25rcmcnunb  23tfd;off  511  t>ert>enenvef)fef,  roar  Dorfjin 

Q3ifd;offut  fcriinoen:  fag  9. 3ar)r ,  ftorbAnno  1*67.  **)  fieat  ju  X)eroen  bei 

feinem  Q5rubcr  becjrabcn. 
HENRICUS  Dux  Saxon.inferLauenb.creatur  ifo^.f  ifgf.  20.  Apr.  (Henricus III. 

Q5ifcboffsu(D(nabrucjun&  pA&erbom  erroer)(et  1767.  fafj  i$*3$t)X ,  ftorb  An. 

1 5"8f*  t)  war  ju  t>erocn  becjraben. 
JOHANNES  ADOLPHUS  Holfatiae  Dux  f  1616.  (natus  if7f.  menfe  Febr.Jjper* 

i^ocj  Adoiph  ju  ^>o[(f cin ©or;n cjef of;ren  1  f  8?  ♦  fap  1 1« 3#  1  «nb  refignirte  im 

v  JO- 


*)  Alias  1557.  Sub  Annoif22.  conciones -primas  habuit  Evangeiicas  HENRICUS  SUTPHAISIIUS,  Mar- 
tyr  ,  Auguftinianus  monachus  in  faceIloi<5c  templo  S  Anfgarii.  MilTa  vero  A,  i525,inomnibu$  tera- 
plis  abrogata  cft>in  lolo  autem  Cathedrali  aliquanto  diutius  remanfir, 

**)  Alias  1566.  t)  P.  20.  Aprilts, 


2.  Cap.  ac&fe  Q3et)fage.  wit  fcen  MEMORIEN  tm  jD$tm  r  $  I 

""jOHAN  FKIDRICH    Dux  Holfatiae  Joh.   Adolphi  frater  ,   creatur  1796".     *) 
f  1654.  f.Sept.  (An.  icgS.fltfoftren.  An.  1634.  d.  $.Sept.t(t  btefer@V&45ifcr;0(f 

$um  2tf?ett  £U> jler  fm  (£v&@tiffce  bdegen,  §obe$  t)evfa6ven/nacf>t>cm  cv  etlicfoe  roe* 
ntae  $age  juoov  £3ef(egevig  geroefen,unb  jungjlbin  au$  bemroavmen  s33ai>e  ins€r§* 
©tiffr  rtuebevum  ange(angef.) 
FRIDERICUS  **)£er£og  ju#ofljto'n$dnta$Chriftiani  IV.  ju&ennemavcf  9}ovroe* 
gen  <Sor)n  tm  3af)v  1634,  tm  Dec  §um  35ifd)ofen  vocivef,nad;bemer  oov()tnpro 
Coadjutore  evroebfef  roovbem  3(1  t)en  i9.Febr.  16 $  1.  nad?  oollenjogenen  Tra- 
ttaten  unb  @uf(id;ev  Q3evgleid;ung  mit  t)ev  dvon  @d)roebett ,  folenniter  in  Ecdefia 
Cathedrali  proclamiret  ftOvbetl.  An.  1637,  die  22«  Mart.  i|l  ev  JU  Bremetl  mo- 
re  folito  gef)U(t)iget  roorbett.  Anno  1658.  d. 2 3.  Sept.  O  18-poft  Trin.  f)at  3()V0 
guvfif.  £)uvcr;f.  in  ucv  ^fjum^ivcjjen  $u  Q>remen  ba3  Exercitium  Religionis$iug& 
buvg.  Confeffion  introducivct,  unt)  felbfr  nebenbevo  bce&cn  Jp#vn.  QSetterrt ,  &er* 
£ogenoott6oilftem<3ottt>er!>urg  betr  ©OtteSbienjt  beijuroofjnen  einen  2infana_ 
gcmacr)et»  f)  Lofikamianm  Codex  apud  D.  D.  zRhedero. 

Catalogus  Archi  Epifcoporum  &  Epifcoporum  Hambur- 

genfium  &  Bremenfium. 

211$  bte  (Sfyvi jtftc&e  £ef;ve  oon  benett  £)etbntfcr)en  @5veue(n  gefduberf  unbtn  $eutfcf;(an& 
buvd)  utttevfd;iebfid;e  bertifjmfe  S0?dnttev  au^gebveifet  roovben,ba  bat  untev  benenfelben  oov* 
nemfid;  gcleucf)fet  S.  Wunfridus  Bonifacius  oon  ©ebuvff)  ctrt  ^ngcfidnbcv  ,  roefcbev  oov* 
nefcmficr)  in  $r<*ttcf  ett  f  ^«flctt  unb  ££urttigett ,  ba$  SLBort  ©Otteg  geprebigef ,  i(t  fofgenbS 
€t%3>ifd;off  ju  tHattiB  geroovben,  unb  Ijcrt  r)ernac8er  bfe  tPefifrtefeti  jum  (S&rifHic&ert 
©fauben  befeftven  roo((en,er  ift  abcv  t)on  iftnen  crfd;lagen  roovben  An  7^,  $uv  gctt  Pipini 
be$  ^dnigo  in  gvancf vetd;. 

9}ad;bem  t)at  gcfebct  S.  Willehadus  aucf;  i>Ott©ebuvtf)  eiruCEticteU4n&er,  btefev  r)at 
bev  tPefifrtefeti ,  bie  benJjp.Bonifacium  getdbfet,effici)e  taufenb  $u@)vifto  befebvef, unb ift 
bcv  evfle  geroefe»,fo  im©ti(ft  25remeti  unb  tn  2?ic^mArf(^e»gepvcbigcf/t(tnac6ge^cnbd 

3£j7  3  *>on 

*)  e,a.  d,  30.  Augufti.Regis  Daniae  fororem  ipfo  corationis  tempore  in  uxorem  duxit. 
**)  Natus  an.1609.  d.  ig.  Martii. 

<f)  Annoi648,  d.19.  Aprilis  unanimi  ordinum  confenfu  &  furTragio  Hafnise  in  futurum  Regem  Daniae 
cle^us  eft.  Poftea  Epifcopatus  per  Pacificationem  Ofnafarwggenfem  Annoi648,  i^  Ottob,  inDu- 
catumtransformatus  & 

CHRISTIN^  Reginas  &  Regno  Suecia;  in  perpetuum  &  immediatum  Imperii  feudum  conceflus 
eft:  refignante  CHRISTINA. 

CAROLUS  GUSTAVUS  Comes  Palatinus  Rex  Sueciae  coronauts  d,i6.  Julii  1654*  quo  mortuo, 
die  13.  Febr.  Anno  1660. 

CAROLUS  XI.  adhuc  filiolus  ad  regnum  aflumtus  eft,    Natus  Annoi655.die24.Nov.  corofli' 
tus  Anno  1675.  d«  i8«  Se|)t.  mortuus  d,  5.  April.  1697. 
CAROLUS  XII.  natus  1682.  coronatus  d.  i^.Dec,  1697 
FRIDERICUS  IV.   Daniae  5c  Norwegias  Rex 
CEORGIUS  I.  Maguae  lkitanni*  Rex. 


H4 ilrgunfrett  unb  VT<x<bvi<totm  ?.Period. 

»on  flaifer  Carl  bengroffen  in  Qacfcfen  berufen ,  rocgcn  groffer  qSerfofgu  ng  aber  6af"e7fti 
Anno78j.»crbergen  miiffen,  feiner  Difcipel  fsnD  ctltc&e  0u  «Bremen  aucbm<D|rfries!aiit> 
unt)  ^uflrmcjcn  getobfef  roorbcn,  *ftac6Dem  abcr  »on  flaifer  Carl  t>em  groffen  ad>f  55« 
fcboftbumer  anaeor&nef  roor&en,  iff  er  enWicfc  im  Jaf)r  78R.  ber  crjte  SMcbofftu  Qfremcn  qe# 
mac&f,  unt)  fo(c&c$ $8ifcf;oftf)um  wrwaffct  i^abr  &rei$0Zoitaf6  unt>6,$age. 

Willcricus  35tfc&of  ju  SBwitim  , 

Willericus  obcr  Willebardus ,  \m  if>n  etficbe  Annales  nenncn,  em  Difcipul  bc^ 
Wilhadi.ijl  infeinc  ©feOe  gefofget,  Wefer  6at  t>em  §&um  juQSremcn,  fonur  £%rngc* 
»efen,»on^fetncn  aufgebauet,6atregieret  ro.gfa6r,un&  iflaj|torbenwrmuf6fic6,  Anno 
84o.«nfen6mi(l  £amburg  gueinen  Q5ifcbofftf>um  gemad;t  wor&cm 

Ludcricus  Superbus  1)  crflcr  35ifd)of  juJ^ambur^         * 

;.Ludericus&er^oau!ligc,inuemPnviIegiojtaifer^Ludovici  tvegen  be£  ^fl 
fd;optf)iun$,tt)irD  cr  Amalarius  genant>f,iji  bcrer(leSBifc6o(f5u^)amburggett)efen/6atrc* 
gieret8.3a6r. 

Hcridagus  2)3Mfd)0f  $U#am&ur& 

4.  Heridagus  i(t  obbcmef&fcn  Luderico  gefolgef ,  f;at  nic6f  fange  regieref  unb  ifrge* 
(lorbenAn.8io.  3) 

S.  Anfcharius  bcr  cvfte  <£r&4Sifci)of  ju  Jpatnburg, 

f.  S.Anfcharius  ein  ^?uncf;  im  Jvfofier  Coivey  nn  ber  2'Qefer  in  2Beft>6afcn,  un& 
»on©eburt6ein5n"e(c/  4)  6af  bie  SDdnen  unt>  ©c6roe&en  jum  €6ri(l(ic6en  ©lauben 
berebret ,  An.  8  y o.  5- )  jum  €r^Q3ifc6of  ju  £amburg  unt>  SSrcmen  ermebfet.  5Dann  unfer 
i6m  i(lt>ie5virc6e  juQ3remen  &em  £n^ifc6oftf;um  £amburg  eim>erfeibet,cum  ante,fub- 
eflet  Colonienfi, er  i(l  ge(iorbcn  An.  865-. 

Rcmbertus  Ut  2f  t  £r$*§5tfc&0f. 

6.  Rembertus  tin  Difcipel  &c£  #eif.  $Janne$  Anfcharii  unb  getoefener  SBifc&of  Jtt 
Oiipen  6)  6at  bie  C6n'(lficbe  &6re  aucf;  tioeifer  in  £>ennemar<f  unb  ©cl;tt>e&en  autfgebreifet 
unb  &cn  2lrmen  tfei  gufeS  crtt)iefcn,auc6  &a$  Cfoftor  ju  S8ujefe6u&c  crbaucf,  infi  i\l  geftow 
ben.  Anno888. 

Adel- 


0  £>tefe$  i(t  roioerDie  flare  SBarbcie/  tuiD  Lcudcncus  eine  »on  Amaiano  gan£  imferfc&tf&fnc  Sperfon; 

jcuer  roar  55if$of  oon  Bremen  Diefcr  <&r&»$if(&off  oon  £rter.    2>er  Serfafffr  Ijatre  jt$  au$  Dftn 

fclbft  angejoacnen  Privikgio  beffer  erfunbigen  follen. 
i)  2lu*  Dem©tifftHng*55riefe  er[)cllet  Datf  crein  olojfer  «Prtcfler  gcrocfen  fct. 

3)  Sote  3ltr(fte  ju£amburg  tfi  Annosn.  er(l  ent(!anDen/tvie  fanDcnn  Dcrfelbcn  «prtc(tfr  An.gio.  fa)on 

geftorben  fcin.  Vjde  Deni.55anD  pag.15.fqq. 

4)  S3telnu&r  ein  Sran(jo(e  i.^anD  p.58. 

5)  Sr^S3t(^off  Anno  834.  btft&tiqtt  termoge  Der  ©«fffung.    2>a5  ^iftum  ju  SBremett  ^af  er  An,  %& 

angcnommen.  i.55anD  pag.m. 

6)  Rcmbertus  juoiipcn  i|l  »0R flnferjn  Crft'9ff99ff  flOttQ  u»ferf(&fc&«n.  t,^anDp.2?g. 


•    2.Cap.adjfeQ5ei)(acje,         Wrt&mMEMORlENimibom,  <^ 

Adelgarius. 

7.  Adelgarius  roar  attC&  eitt  Sfftdttd)  aud  bcm  5?(of?er  Corvey  imb  Coadjutor  be$ 

<£r^Q3tfcf)off()um$  &u  ^amburg ;  f>af  »on$ab(l  stephano  v.  batf  Paiiiumempfansenunt) 
iflcjejtorbettAnno^. 

Hogerus. 

8.  Hogems  ober  Hojerus  aucf?  cfn  €E>7tlnc&  ju  Corvei ,  tmfer  fyn  iff  Jg)am5ttr0  Don 
ben  Sta'nen  t>ern>il  jtef ,  An.  9  n  •  er  ifi  cjeftorben  an.  9 1  j-, 

Reginwaldus  Ot>Ct  Reniwaldus. 

9.  Reginwaldus  ober  rofe  if)n  etficfre  nennen  Reinwaldus.  5>fefer  f>af  mtr  i*3afjr 
gefjerfcjet ,  unt)  ftnbet  man  t>on  bemfefben  roentcj  ober  ntefcftf  in  t>enen  ©efc&tc&fcSBuc&em 
befdjrteben» 

Unno  Sacerdos. 

10.  Unno  Sacerdos , ober  berJ^e^e/ein^efeJrfer^offfeeft^er^undfj/btefer  f)af  ttt 
S)ennemarcl  unb  ©cftroeben  ferner  t)it  Qtyrtjlficfje  OveJt^ton  au^ebretfef,  unbift  ju  Bircaei* 
ner  bamaligen  £aupt^tat>t  in©$tt>eben,auf feiner  #erau$retfe§obe£t>er5(tc{>en*  Anno 
936. 

Adeldagus. 

11.  Adeldagus  eitt  t>orttef)ttier  t>0tt2(be(  auS  bem@5efcj>fec|?fberett  t>on  Wlthn Jforp 
1)  accepit  Suffraganeos ,  Epifcopum  Slesvicenfem ,  Ripenfem&  Arnhufanum ,  acce- 
pit  ab  Imperatore  Jurisdidionem  Secularem  &  Benediclum  Papam  Captivum  deti- 
nuit;  er  Ijaf  cjeflifffef  etn  3un0frauen>£foffer  ju  #e£mgen:  ober  ^fingen  tn  Offewoarber 
auvo  W  ber  ^oflenfpiefer  ift,  ift  Anno  1 1 36.  cjen  Zeuen  in  Jper^ocjt^um  Q3reraen  $erfe* 

gef  roorbett/  2)  JU  £Rittip$f)Off  3)  (Zimpsholt)ittZumingen  4)  ober  Putjaden  y)  £atlt) 

noa)  tin#,®Wa  biegrtefen  #ers>ofwf/tt>ie  nocfm,  i(l$ej!or6en  Anno  968«  oberroiebie  feolftti* 
tttfc^e  Chronica  988.  O' 

Italus  Libentius. 

ia.  Libentius',  ifl  tiftlicf)  3)orfM;er  &eg$bftifal$  $u  35remeti  cjeroefeti ,  eiti  from* 
ttterutib  gefefjrfer  £err  (tarb  Anno  1003.  7) 

Unwan- 


1)  Stteten&orf.    <£g  t(i  abf r  Mt  £trleftung  fceg  Adaidagi  aui  Mtfem  ©ef4>lt$f  ©f)ne  ©runb.  1.  25an&. 

a)  3m  ©eiffee  23remen  efne  Mk  ©lunDe  t>on  &em(£lofiet  ge&en.  i,$aiife  ^303. 
j)  Sfcpcgfyoit,         4)  s*u{?rtngen,         5)  ^utjfWn.         6)  A&noo88»d.2Mprii.  i.^anb 
p.  313»  7)  AnnoioiJ, 


f  *6 Urgimbeti  unt>  Hacfcrtc&reti  ?.  Period. 


Unwannus. 

13.  Unwannus,  Canonicus  Bremenfis  am>  fjocfjabeftcben  ©famm  enffproffett,efrt 
berii^mtcr  unt)  t>od[)^efaf>rter  J£>crr.  SMefer  fyat  eincjefcset  bag  Collegium  ber  Canonico- 
rum.  gr  bafaucf)t>iefe  Cbrifff.DWicjionroeiter  in©ennemarcf  un&<^»ebcnforrqepflan* 
fyt,urib  ift  cjeftorben  An.  1029. 

Libentius  11. 

14.  Libentius,  M  fcoricjen  Libentii  @d>roefter  (^o&tt,  tfl  ein  frommcr  £err  $t* 
ttefen,  unt)  fcin  fcoljetf  2imt  ru^mlfcr)  s>ertvaltet #  abfonberficb  auf  bie  2iu6tf>ei(unrjDer  2III* 
mofen  cjefe5en,ba§  (tc  recr>t  au^etfjeifef  vottrt)en,uttfcr  i(;in  i|t  ettte  vecr>t  giilbene  gcit  geroc 
fcn,  cr  iffcjeftorbettAnno  1032. 

Hermannus. 

if.  Hermannus  Prapofitus  $tt£alberftac»t,fjaf  nur  ;.3afjr  recjieref,  unbiftroe* 
nicj  ruf)m(icf)  t>on  ir>m  befc&rieben  ,  a&  Dag  er  um  Dte  <&tabt  Qfremen  cme  $?auer  jtef;cn 
laffen  rooffett,  criftaber,  alsfaumba$Fundamentgclecjet/geftorben.An.io36.  1) 

Bezelinus  Aldebrand. 

16.  Bezelinus  Aldebrand  Canonicus  ju  ddfftt ,  roirb  (er>r  Cjertiftmef,  (jafbie  ®tout 
um  Q$remcn  in  bie  #d|je  gefujjret,  aber  nicf;t  »oIIent>ef ,  cr  r>at  attcf;  Den  $bum  ju  &am* 
burg,  fo  t>on  £r§>'Q3ifcj)off  Unwanno  nur  »011  Jpoffj  gebauef  roar,  Don  (s^fetncn  attfae* 
fubret,  unb  an  &er©ti&er<©eitcber  $f)um;£ircf;cn  einen  «J)afla(t  o&erSSifcj?ofl^4)ofF/»w 
ftcb  cjebauet*  ^r  t(r  geflorbe»  An.  1043*  imt)  r)atregieret  2)  io.3a&r, 

Simon.  3) 

17»  QSott  btcfcm  ftnbef  man  rocntcj  befc(?rieben,unt>  cjeuencftt  feincr  bie  J&olfreinifc&c 

Chronica  cjar  t\id)U 

Adelbertus  Magnus. 

18.  Adelbertus  jucjenamt  ber  cjroffe,auS  bemJldnicjfic^CttWittikindifc&cnSfam 
tntfpvofien  ,ein  ffucjer  unDuber  aflemaffen  bcreofamer  #err,  aber  Dabet; etne^  aufcjeblafenen 
©emutfjs,  ein2(n(ti(fter  De^  Iana^en>d6rten©dcr>ftfcr>cii  ^rtecje^  mitftaifer  Henrich  ben 
IV.  unb  roic  roof  er  biegtirften  betf  Ofeicl;$  atle  $ufammen  cjc&e^cf,  fjat  erftcf;t)od)i)om5^ 
itige  Sueno  tn  2)a'nnemavcf  fcf;vecfen  faffctt,  unD  ftcr>  nacr)er  Q5remen  becjeben,  tft  cjefrorben 
an  ber  rofben  Dvuf)rc  An.  1072.  sSonDtefrgeit  an  t)at  SSrcmcn  benSrrcit  mit#ambur0 
anaefanaen  roeaen  t>eg  QSorcjancje^ 

Lie- 


l)  Anno  10^.  d.23.Sept,  i.QjanO  pas.  3R§, 

»)  mt  3a&r.  *  " 

3)  2BirO  obnc  ©runl)  cingerucfef. 


2.  Cap.  ad)tt  Q3et)fagc.         Wl  fcen  MEMORIEN  t  m  fcom.  j  %  f 

Liemarus. 

19.  Liemarus  t>on  Q5e6ure  etn  Q3at>er  etn  gefeferfer  Jg>err  f>at  fta)  mefjrenffjette  am 
5toiferf.#ofaufgef)aften  unt)  mit  t)em  $aifer  Anno  1088.  t)en  $abft  Hildebrandum  ober 
Gregorium  Vtl.  tn  ber  (gngefburg  ju  Diorh  befagerf.  Anno  1089.  ijter  t>on  ©rafLuder 
$u  <&uernfurt  gefangen  ruorben ,  unb  f>af  fta)  mit  $oo.$?arcf  ©ifber tdfen mufieiu  ^abft 
Hiidebrand  f>at  iljm  aua)  fofgenbS  We  Septentrionifd;e  $5tfc()oftf;umcr  entjogen.  €r  tfl 
gejforben  Anno  iiqi. 

Humbertus. 

20.  Humbertus  Jat  nur  3»3af)r  gefeften,  rote  bic  £offfetmfc&e  Chronica  gebcn* 
cf  ef  /  ifl  gc  jtorben  Anno  1 1 04. 

Fridericus. 

21.  3>iefer  fjat  bie  06er*2fuflta)t  uber  Die  57ort)tfc^e  35tfd&offt5umer  s>«5afa  t)er[o^refi# 

$at  1 8. 3af)r  ge(>erfd)et  unb  tft  geftorben  An.  1 1 2  5 . 

Adelbertus  11.  1) 

22.  Unfer  t)iefe*Q5ifcj>off$3citen,ift  ber  Jjperr  Vicelinus  aufae(refen,unb5atin^)0^ 
tfein  unt)  20enben  geprebiget,  er ift  geftorben  An.  1 148.  bat  z6,  ^a&r  regieref. 

Hartwicus  Magnus. 

25.  SDcr  fe&fe  €r6*Q5ifa)off  oon  Jjpamburg  unDerfte  fcon  25remen  2)  9ftarggrafLu- 
dolf  be$erften»on  ©tat)e  <E>of;n  ijt  em  grofmtuff)iger  Jperr  geroefcn ,  t)er  fta)  #er|og  ^in» 
r.tdb  Oem  iloveti  roiberfe§en  bthffe,unb  f)af  mit  u)m  ftetige  greunbja)afft  gefiif;ret ;  tft  gc* 
ftorben  an.itss. 

Balduinus. 

24*  ^Jrobfl  ju  #afberflab,  roarb  burd;Q3orfcf?ub  ^errjog  &ftm'c£>  fcee  lcwtt* 

$um  (Sr^Q3ifa)off  t>on  Q5remen  errwfjfet;  SDenn  naa)bem  bie  ^Jprn.  Capitularen  fia)  ge* 
trennet,unbt)ereine^6ei(  t)tn  §fjunt*Dechanten  Albertum  ,  Die  anbern  aber  $ttarggraf 
Sigfriden  ju  35ranbenburg  erroef)fefen,ber  ^aifer  aber  fofa)e  SEBafjf  ntc^t  biffigen  n?offe,  fo 
tft  es  bura)  folaje  ©efegen&eit  tfjm  geglucrtf.  (£3  roirb  i&tn  aber  nia)t  t>ief  ru£mfta)e$  naa}* 
gefa)riebem  Sr  fjat  1  o.  3af)r  regieret  unb  ift geftorbcn An.  1 1 78. 

Sigfridus. 

2f.  Siegfried  ?0?arcjgraf  $u  Branocnburg  Sfl?arggraf  Albrechts  @ofjn,  i>on 
twfcften  oben  gcmclbct,  ift  burd)  Q3orfd)ub  Hinrich  o«eil<>uett0,boc[;  enblicf)  ju  ber  £r^ 
£>ifcj)eflid?cn  '5Gurbcge(angef,rDt'ewo6f  ercJ  bcmfefben tibef  belobnet ,  unbnaa)bem  bemefb* 
ter  £)er£og  »on  ftaifer  Friderichin  bie 2fcf)f  erffdret ,  fjingegen  fein  Q5ruber  Bernhard  mit 

1)  Adaibero.  i)  $i(j  a.  ui j.  tjl  Der  £rfr  ©tuel  bet  £ara&ura  fle&liebeH» 

I  C&etle  $ter25Anfc  3>#  fccm 


73$  Utfrtnbeit  mtbHacJmcbten  $.  Period. 

bem  Jpcv^ogffyum  Qacbfen  bclc&nct  roovben,  fjaf  evtf;nen  bas&mb&aueln  abgenommetr, 
fo  Die  #erfcocjen  ju@a#nilawertbwrgnou5  beft|en,  aitf  »ott  if;nettf;erftamrnenD,  ffl^ 
florben  An.  1 1 84. 

Hartwicus  II. 

26.  Havtwicus  bev  anbere  Thefaurarius  ;u  SBretttett  efatf  Q5auren  ©obnautfbem 

&OtfUthlede,  i>1t  An.  1 187.1'n^remen  baS^tifft  S.  Anfcharii  tmb  betl  fLilitnt\)al  er* 
bauef.  2l(g  #er|ogHinrkh  l<»ocroiectrau£(£rtgeUan&fam,bafcr  berafei&euaHejMtnjfti 
frf;afft  ertptefen,  unb  btegefhincjSta&e  tfjmetngerdumef,  unDfonftm  alfe  ^efoberuna  ge* 
tf;an,ertfracfiorbcn  an.  1*07. 

Woldemarus. 

57.  Woldemams  ftdnigg  Canuti  m  SDanrteniarcF  ©o&n.  $)tefeti  fjaben  b(c  Ca- 
nonici  in  Q>vcmen erroebier.  %8etl  e$ aber  ofjne  QJorroiffen  Derer Canonicorum  ju  -jpattv 
burg  gefcl^ei},  ifrev  »011  bcm  ^abjt  in  Q3an  getyan  roorben,  unb  foll  cjcftorben  fetn  Anno 

j220* 

Burchardus. 

28.  Burchardus  Prceptfitus  Majoris  Ecclefia?.  £>tefer  tft  DOttbCttettCanonicis, 
fo  &onWoldemaroabacfanen,erroebfef,  uub  »on  ^atfcv  Otten  jum  Sr^ifc^offen  con- 
firmiref  roovDen,anDeve  abevf;aben  cvvoebict Gerhardum ,  roie  bienecbft  fofgef, 

Gerhardus  I.  *) 

29.  Gerhard  ©raf  unb  eblcr  Jperv  t)on  ber  Lippe  $3ifcbof  juiDfttabrilg  ,  Anno 
12,17.  frtcben  bie  SSremer  Woldemarum  auS  ber©fabt  ttnb  erroef;Iten  biefen  Gerhardum. 
5f|  An.  1214.  tjonftaifer  Friderich  II.  ttacbcr  grancf' furf  bcntfeti/  um  ft'a)mitDem^)er^oa 
ju  Dcvtvaaen ,  unb  t ji  allba  geftorben. 

Gerhardus  II. 

30.  Gerhardus  II.  ©raf  t>on bev  Lippe ,  ©vaf 25ern&ar&0(gol)ttuttbi)ovgemefb* 
fen  Gerhardi  Q3vubevn  @o^t ,5at  122;.  ©vaf  AdoltlV.  $u£o!flern  rotebev  emgefttyvef, 
mtcbAnno  1227.  bte  ©cblacbt  bct  Bornhovet,  rvieber  JvOnia  Woldemarn  ju  ^dttnc^ 
tttarcf  geroitmen  (jeffen;  er  baf  aud)tm  beme!Dten3af)r  bie®raffd;aft  Qea&c,tt>eil#er|o0 
Hinrich  Derjtorbcn  roieber  jum  (Sr^ifcbofftbum  gebracf)f .  Anno  1230.  f;at  er  tim  f$6ne 
.Armee  gerid;fet,  unb  bk  ©fabittger ,  fo  griftfcbeit  JjperfommenS  uberjogen ,  in  roelcbcm 
gug  fein  SSruber  ©raf  Herman  $ur  £.tppe  eingia  $u  ^obc  gef  ommen.  Anno  1239.  ftat 
bev^abjt  Da$<£v«u&  prebigen  laffen,  roorauf  ber  @r^25ifa)off  folgenben  SafjrS  tviDer  W 
Stadinger  ge$ogen,unb  fte  total  cjcfc&tagen,  \)a$  i|rer  6coo.attf  ber  %Qal)b&tatt  gebfte* 
ben.  £r  baf  in  feinem  2I(tev  feine*?  SSruDern  <Sof;n  @vaf  Simon  $um  Coadjutor  jpevorbnef 
unb  tjl  geftovben  Anno  12  j  8. 

'Hilde- 

*)  £>ie  £ijiorie  t»cr  €rfc 'SSifPffe  »on  Ei-cmen  /  von  (Bcrbarb  &cni  U  tif  attf  <£ttcn  fceroti,  rnf^a^ 
bcr  imetfc  SBantJ/Da^tn  icj)  Un  $cnei$tm  Hcfcr  o«rw«fe» 


2,  Cap.  ad;fe£3et)fgge*        wtt  bmMEMORlEN  iro  iDoro.  $- ;  $ 

Hildeboldus. 

;  t.  Hildeboldus  etn  ©raf  ju  Wunsftorp  fat  £attbe  ju  Q5raunfcbroetg  gefegen.  £* 
roirb  ctucf)  itt  ctficben  Annalibus  ©rafttonBrockhufen gcnanbt,  ^nefter $u  23remett  aucfr 
^r^Capelhn  *)  ber  ^il(frmgcr,emcjrogtrjuf5^cr^)ertvf)at  roof  regieret ,  unt)  burcf)  et> 
nen  $aufbie<Stabt  ^Gil^ufen  fammt  btmn  Pertinentien  an3  (Sr^©fifff  gebracbf,  fd 
aber  nac^gefjenbS  roieber  $um  ©tifft  Stttinfter  f ommen.    gr  i|t  gef  torben  An.  1 27  $ . 

Gifdbertus. 

32.  Gifelbertus  ettt  <35rafi)Ott  Bronckhorft  ttttb  be$  ttortcjen  Hildeboldi  $?uf  fer* 
<gc&tve(ter^or)n ,  f>af  roof  regieref,  unb  ifi  in  aflen  feinen  ®efd;dfften  gfiicflid)  geroefcn,  ba£ 
t>k  etabtttger  ober^eWwgcr  be&roungen  unb  t(t  gefiorben  Anno  1 306.  na#em  er  35. 
Safjr  regieret  fyattu 

Henricus  von  Goldtorn. 

3.3.  Henricus  von  Goldtorn  ober  Golfen,roie  tf;tt  emige  nemiett/fcaf  ttur  4.W0; 
rTaff)  baS  <2r^tjruf)m  befeflfem 

Florentz. 

34.  9M)  bettt^Obe  Henrici  deGoldtorn  fd)riffetl  bie  #errettCapituIarenrofcber*  ' 
ttnt  &ur  2Babf,ftefonfen  aber  nid)f  ubcremjtimmen,  benn  etiicbe  erroebfefcn  @raf  Bernhard 
jur  Welpe, bie  atiDertt  aber  ®raf  Flores  t>on  Bronckhorft,fte  jocjen  bti\)t  nad) Poitiers, 
ober,roieCrantzius  faaef,nad)Avignon,unb  recbfefen  aflba  *>or  bem^3abftum3  &&%& 
fc&offtr)um  /  tnmiffelit  aber  ftarb  Fiorentius  aflba,unb  Bernhardus  trafaud;  gufroifltgab, 
unb  ftarb  bafb  fjernad;,  tft  gefc&ejjen  1 307* 

Johannes. 

5  y.  Johannes  Dacus  ober  Danus  auS  £)dnnemarcf  /  fof  fetner  O^ufferftcber^tnfe 
roegen,au$bem  aften  5\dnig(.  2)dnncmdrcfifcj>m  ^famme  geroefen  fein.  2)er  QSaferaber 
ein  Striege&Officien  €r  ifl  erjific})  ^robft  ju  $otbfd)i{b,  bernacf)  ^ifcboff  $u£unt)en  ge* 
roorbett, bat  ben Dvuf>m , ba^  er  ein  geiabrfer  ttnb  berebfamer  $flcm  geroeft,  Dod;  Dabei  tnef 
UnruMngeridjtet/iftgcftorbertAnno  152^.  r>at  2o.3af;r  regieref* 

Burchardus  Grelle. 

36.  £)iefer  tjt,  nacbbem  er  t>on  bent  Capitul  unb  iim  Q5tirgern  ju  Q5remen  erfucfteC 
roorben  t)it  IKetfeauf  ftd>  picbmen,  unb  um  ba^r^ifdjofttbum  an|uf)affett,nac|)  Avi- 
gnon  gereifet  unb  oon  ^dbftl,  #eiligfeit  eiugefe^et  roorben;  fjaf  cmfcmQt  mif  bett  2&e&w* 
gem  $rieg  gefuf)ret,unbmit  Jpiiffe  ber^aa^fetr,  VPejrf  ^alert ,  ^olfictrtcr  unb  fbiu 
marlcfcett  fte  ^um  ©eborfam  gebracbf,  fternad?  hat  er  einen  fangmeifigen  5?riea  mif  benett 
Saefert  gefuf;ref  ,bad  €ant>  mif  JJeuer  unb@cbn?erb  i)ern?u(ief,  ir)re  ^eicbe  burcbgebrocben 

^99  *  m 


*)  Archidiaconu*, 


740  UtlunUn  mb  VTatbticbten  $.  Period. 


unb  ba$©afi^afferim*£anb  (aufcn  laflcn,baf  pealfo  ge$rwtngen  roorbcn  bcr  ©ebttr  nac& 
ftc&  ju  erjeigen  /  er  ift  geftorben  An.  1 3  44.  v 

Otto  Comes  deOldenborch. 

57.  Otto  I.  ©raf  son  Olbcnburg  trnb  Decanus  bcr  $ircf;en  $u25remeH,  roarb  in 
fetnem  jjoljen  2jfter  erroef){et,roeSr$egen  er  $ttm  Coadjutore  erncnnefe  feinetf  Q3rubern  (Sofjn 
©raf  Moritz  ju  Ofuenburg ,  regierfe  j .  3af>r  unb  fravb  An.  3  5  49. 

Gottfried  Comes  de  Arensborg. 

38.  9}ad)  beg  Ottonis  §obe  frenneten  ftd;  t>ic  #.£>iu  Ganonici,unb  emefjfefe  bev 
fine^fjcif  bcn  geroefetten  Coadjutorem  Mauritium  ©rafen  ju  Ofbenburg,bie  anbern  aber 
©ottfriebcn  ©rafen  ju  tlrentfborg  unb  $5ifcf)off  ju  (Dfnabrucjge  /  roelcfrer  aud;  ben  <m* 
toern  r>orge$ogen  roarb.  #iertiber  (tnbbeifcerfeittf  blutiat  j?riege  gefuf;ret ;  bocj?  enblid)  betV 
gef  eget  roorbem  €r  ()cU  big  in$  1 363.  Qafjr  gcfebet,  unb  fid;  ju  ©taDc  genau  aufge* 
jjalten, 

Albertus  Dux  Brunfw. 
;  9.  Albertus  ^erfcog  ju  Braunfcktvetg  unb  iLuncburg.    gu  bicfeg  3^'^n  W  W< 
^ieberfage  ber@rafen  r>on  (Dlbenburg  in^uflrmgerioDerSut(rtbcrilanOaefc()e5en  bct 
bcm  Sborf  Blexen  an  ber  2Befer.    €r  f;at  batf  (Stijft  ingroffen<25cf)ulben  gebracf;t,unbi(t 
jejtorben  Annoi39f. 

Otto  II.  Dux  BrunfV. 

40.  Otto  II.  #er&og  ju  Q5raunfcf)rr>eig  unb  £uneburg,  #er£og  Magni  II.  ju  23rauti* 
fcbnjctcj  ©ofjn  unb  t)orgemclbten  €rfrS$tfd)offcS  SBrubern  ©obn  rcirb  fef>r  gertif)met,bafj 
er  reine  ©traffen  gebalfcn,  aucb  ctfid;e  <gd)lofler,fo  fein  QSorfabr  fcerroenbef,  roiebcr  r>cr^ 
aefteffef.  @r  f;at  ba$  €xf;fo(?  jtt  $iuna)&aufen  roiber  t)it  &afceler  crbauet,  ttnb  ifl  geftorben 
Anno  1417* 

Johannes  Schlamftorp. 

4r.  Johannes  t)Ott  Schlamftorp  roar  juttor  Archidiaconus  unb  ^robft  $U  ^abefri 
itnb  bcr  Wurfaten.  (£r  I;at  attd;  b:c  ubrigcn  *©d>fdffer ,  unb  fjernad)  Jpdufer,  fo  t)on £r$* 
3>ifd;off  Alberto  t>erpfanbef  roaren, roicbcrum  cingefofet,unb  i|t  getforben  Anno  1421, 

Nicolaus  Comes  deDelmenhorft. 

42.  Nicolaus  @5raf  ju  3)cImenf)or|l  au3<DIbenburgtf<fcen^famme,unb»pnber 
^cfmenborftifcben  £inien  ©raf  Otten  ju  £)efmenf)or|t  ©o&n.  €r  f)at  4.  fd;roere  5?riege 
geftif)ret(Ogegett  \>it  gviefen  (2)  gegen  i>it  ^)er6ogen  jtt  Braunfcfewctg  unb  iltfncburg 
(0  mit  bem  QtaMertbertt  unb  ^utjat)er,  unb  (4)  gegen  ®taf  Johan  jur  ^oyc  bcn 
©trettbarn  genennet,  unb  jroar  roegcn  be^  ^attfe^  Harpftede ,  rooruber  er  in  fd)roere 
©cftulben  gcratfjen,  affo,  ba%  er  ba^2(mpt  VDtls^nfer?  on  ben  ^)ifd;off  t>ou  tTlunflcr  ftir 
4100. 9teinifd)e  ©ttfben  wrfefcen  niujlen.  &  bat  abcr  feinc  ©cfrufben  bitmit  nod)  nid)f  abt 
tragen  fonncn,unb  be^roegcn  W  Q5ifct'0(ftf)umcinenrcicl;en  2ibf  ju  Wneburg  ^men^ 

Bal- 


i.  Cap.  ad)fe  25et)facje.        wn  bcnMEMORlEN  tmi&ottf.  r  4* 


Balduinus  de  Wendt  tranfportirett  ttiuflcn.  33e(jielf  alfo  mc&t  mefjr  S)0tt  Dem  ©tifft, 
a(*Da$  2lmt  #agen,  tflenNtdi)  $u  fcdmen&orfi  geftorben  Anno  143  ?.  rotenfof  etlicbe  fc* 
ien  Anno  1475.  Dtcrocif  DteJpJ£)n.Capitularen  fo  ubef  mtt  tbmoerfabren,  b*t  ert>tcQ5rap* 
fcbaffit3)e(menborft,  fo  fetn  QSafer  bemSfiffr  i>ermac&f,  (\n  feinen  Q3etter@rafen  Diete- 
rich  $u£>(Deuburg  wberlaflen, 

Balduinus  11. 

43.  BalduinusbonWendeinborne&mer  t)on2(bc(,DoaorDecretorumunb  %bt 
ttber  S.Michaelis  5C(ofter  $u  Itlneburcj,  fo(  etn  gefcbtcfferutib  roolerfafjrner  #err  geroefen 
fetn,  roteer  t)am  »on  DemConcilio  juBafel  §um  9vtd)ter  m  ©adjen  Q5urcjevmetfter  unD 
Ovatb  ju  9vo(tocf  erroet>(et  roorDcn.  @r  feat  auc&  Durd)  cjroffen  g(ci§  £6nig  Erich  ju  2)dn* 
nemartf  mit  #erfcog  Adolph  ju  ecfelegrotg  unD  ©rafen  ju  ^oiffcm  oertragen  Anno 
143 f.  @r  6at aucb Anno  1436.  etne  Arme^e  aufDte  Q3etne  gebrad?t  Dte EOefrfrtefen  Da* 
mttjuuberjteben,  c$  tft  aber  Der  3ug  ntcbt  soor  ftcjjgegangett,  t)iefletcf)t  roeifenfte  (tc&  ac- 
•ommodiret  Ijabett*    €r  tft  geftorbett  Anno  144Z. 

Gcrhardus  111. 

44.  Gerhardus  ©raf  ju  Der  ^oycn.  £>broo(  ju  btefe*  SBtfcMF*  getfen  ba*  ©f tfft 
Q3remen  rtng^  umbtn  mtt  £rteg  unD  Unrufc  umgcben  geroefen,  fo  bat  erDocb  Den  ^rteDen 
gehebet,  unD  fetne  getf tn  $u()c  $ugebracT;t,  fat  wgieret  2i.3a6runD  tfi  gefiorben  Anno 
1463.  roteroof  etntge  fe^en  An.  1460. 

Henricus  Comes  de  Schwartzburg. 

4f.  Henricus  gebobrner  ©raf  juQcfrrtJArraburs.  S)iefer  t(lDurcbQ9orfcb(a^rm 
Joh.-Roden  <probft  ju  Q5rcmen ,  Der  etn  Corre&or  BullarumPontificiarum,  unD  &on  Denen 
##n.  Capitularen  jum  Q3tfcr>ofT bcretts  erroebiet  roar ,  e$  aber  ntcfcf  annebmen  roo(fe, 
€r^5Bif*off  geroorben.  €r  ift  aucb 3*ifa5off  $u  ©Mnfler  creiret,  unD  b*t  flcb  fcfrreiben 
tnuflen  35ifcboff  oon  Zftfinftzv  unb  Adminiftrator  ju  Q5remen.  ®Ht  Qulft  Der  ^nbecf <r 
unD  ^amburcjer  b&t  er  ©rafGerharden  $uD(benburg  oerfcbiebene  mabJ  befrtegct,  unD 
i()m  Harpftede,Wefterburgunb  Delmenhorftabgenommett,uubfo(cbeOerter  Dem  %$\* 
fcbofftbum  Sttunfter  sugefebref.  gr  r>at  batf  ©tiffi  Sfftunffer  jo*3a&r  unD  to&frSi* 
f$o(ff&um  ^remen  3?.3a^r  ber>erfct>et  unDi(IAnno  1496.  oDer  97*  fleflorben» 

Johannes  a  Rode. 

46.  ©iefer  Johannes  ^on  &ob€,roar  oberroe^nten  3oban  wn9toben^rob(hn^' 
Der  Dte  ^ifcb6ff(id;e  2Btirbe  au^fcbdtg  ^ruDem  ©obn ,  unD  ein  grbe  fetner  ©ufer ,  roar  fer>r 
reid),unb  Pr^pofitus  Major.  ^5et  fetner  geif  rourDen  Dte  Wurfaten  t>on  ©raf  3o5an  ju 
OMDenburg  bejtvungen  unD  DteWurfatenDon  J&er^og  Magnus  ju  ©ackfen,  roterooj  er 
Daruber  bti  nabe  Da^  gan^e  SanD  ^abeln  »er(o(jren,  Dann  Der  Q3tfcboff  bracbfe  mtt  ^)u(fe 
Der  beiDen  ©tdbfeeine  Armee  auf  Dte  ^5eine,  roomtt  erDie  Wurfaten  befcbu^fc  unD  Da^ 
toD ^abeln  eroberte.  ^er^og  MagnusfoDerfe  Dtegroffe  ©arDe,roieman  fte Damabdtge^ 
nanf  in^  €ant>  f>inein,  fo  ein  9tcgimenf  t)on  4°°o,  alfer  Deuffd;ev  ©oIDafen  n?ar,Durcb  be* 


1 42  UrftinbeH  unb  CTac&ricfcteH  3.  Period. 


^xtn  #tilfe  geroan  erg  roteber*  €v^ifcbo(fjohannes  mertfte^ag  ibm»onifeincn  Unfcr* 
t^anen  nicbt  gebur(id)  bcigefprungcn  roari),  enveblfe  Dero&afben  jum  Coadjutore  Qttfjjty 
Chriftoph  ju  ^raunfcbroeig  fclbiger  roolfc  mif  einigem  SriegeS  Q3o(cf  t>ie  ©arbe^rii&er  roie* 
t)cr  anfaftcn;  |Te  tvurben  abcr  uon  5ventgHanfen  m  JDannemard?  unt)  #er£og  Friderich 
tn  $oIf?eitt  roibcr  bie  lDttmarfcfrcn  angenommen,  unt>  ftnt)  gefd)(agen  rooruen  bei  t>em 
Ceufelettwrfe  nar)e  bei  Dcm  £)orf  Henningftede,unt)  i|t  fciefer  &ifc&off  gejtorben  Anno 
if  1 1. 

Chriftophorus  Dux  BruniV,  &  Lunaeb. 

47.  Chriftophorus  gebofjrner  ^eri^og  ju  25raiwfcfcweiej  unt)  jluneburcjljaf  An. 
%P7.  t>ic Wurfter,fo  ftct>  m  cf(id>en3af)ren  roiet)cr(id)  bejetget  bejroungen  ,  unt)  &crt  cine 
Q3c|tung  ot)er  <Sd;lofi  im  £ant)e  erbauet  Lucifer  beuamct;  <£$  tftaber  fo(d;e$  ttom£crfcog 
Magnus  ju  Bacbfen&attenbttrg  wrfroref  roorben  unt>  f)abcn  ftd;  an  ibm  eracbcn.  t  @r 
f)at  fte  abcr  nacbgc^ch&el  roicbcr  bejt»ungen,t>afj  fte  iljn  fur  ibrcn  J&erren  annefymen  ntiifien. 
Itnter  (einer  Ovegierung  nem(td)  Anno  1  f  25-.  i|r  «Sremcn  unt)  £amburg  £»angelifd)  tyorj 
t>en.  2HS  aber  Anno  1  f  ^  7.  t>ie  Wurfaten  tvicber  rebellirct ,  f)at  er  (le  tmrcf)  t)en  Obriften 
Chriftophi>on  2Bein$berg  n>iet>erum  jum  ©efoorfam  gebracfct,  i(tge|lorbcn  An.  1  r si- 

Gcorg.  Dux  Br.  &  Lun. 

48.  Georgius  gcborncr  .$erfeeg  jtt  ^r«^itfcfrtvctcj  unb  luneburg  *>orgemeft>fen 
Chriftophs  QfruDer.,  roart)  :n  feinem f)of)en  Sllter  jum  £tf2^ifd)ojf  erwe[;let,l;af  glcicjjrool 
tioty  9. 3fa6r  regieref,ma|Tcn  er  t>en  An.  i^  76.  $ot>e$  wrb(id;en. 

Henricus  Dux  Saxonix. 

49.  Henrich  gebof>mer  ©erjog  $3  Qacfcfett,  ^ngertt  unb  ttfeffp&afeft ,  35t# 
ftfoff$u(Dfnabritgunupal>erbor«  ,ein  ©ofjn  £cr§ogFrantzent>eS  dltcrn  suBacbfcit 
Haucnburg  ,  n>irb  in  Dentn  £i|lorien  fcfev  gcrtif>mcf.  Anno  1 5$  1.  f)at  er  mit  fcincm 
®dDe  bas  £ant)$u #abcfn  wie&er  eingefdfef.  An.i  j8$.(jat  ermit©rafeni>on<5$(eid;en  M* 
$m  Der  ^raffdjajft  ^irmont  cinenSfrieg  gcfrt&ref,&at  Anno  1  n8f.  mitfcinctn  q>fert>e  et< 
nen  fc&twren  gaH  getf)an,  rwon  cr  ctlic^c  $age  fcernacr;  gejTorben  im  \6>  Safrr.  feine^ 
Hfter^ 

Jol>.  Adolph.  Dux  Slefw. 

ro.  Johan  Adolph  €rbe  ju  Wcrwege»,  #er$og  ju  Q*legwfg  un&  5o!ffcfif 
q3ifcboftjuiLubcd?,f)atmmutb(tcbAnnoif96.^a^^Q3i!W 
t)tc  gur^.<bol|$etmfcbeOveg!erung  angctretcn,aud)felbigen3af;r^  juCopcn^cjctt25etV 
lager  gcba(tenmit  grduf ein  Augufta  ^onig^  Friderichs  II.  jtt  2)annem4rcp  ^ocDfer  einen 
^ag  nac^DcrSrdnungChriftiani  IV.  gri(tge(iorben  Annoi6i6 

Joh.  Frider.  Dux  Slefw. 
fu  Joh.  Friderich£er$og  ^u  ^olftcin  €rbe  ju  nor-wetjen  f;af  bctbc  ©t tfffcrauf 
Refignation  feincS  55rut)crn  crfanget  Anno  1  ^6.  i(ige(iovben  1634. 

Fnde- 


gLg^Jftgff  — -''- 


i.  C  ap.  acfrfe  Q3et?toge,         wn  fr  en  MEMORIEN  tm  &om, T45 

FridericusDux  Slefw. 

f  2.  Friderich  III.  grbe  ju  norweejcn  Jpettog  ju  ©c&lef&jtcj  unb  ^lffem!, 
nad)gebent)S  £6nig  ju  JDannemarcf ,  liegAn.  1644.  umfeine$£errnQ5atern^tUcnfein 
<25f  tfft  fte&ett ,  welc&es  bie  Scfetveben  mit  ©raf  IStfntgemarcf  occupirtcn  unb  An.  1 648, 
auf  t>cnrgriei)en&©a)lu|j  $uOTmtfier$u  et^en  befommen. 

Chriftina  Regina  Sueciae. 

f  3.  Chriftina  Regina  Sueeix  tterfiej?  Anno  i6f4.  6.  Jun.  bte  ©c?>n>cbif^e  (EtOttC 

itnt)  baSvgfifft  Q^remen  ctn  tbren  3}etfer  Carolo  Guftavo,  bcgab  fia)au$  t>emOfricf;unt> 
jog  nau)Ovom,unD  befante  ftcfHur^dbfftDfeligion. 

Carolus  Guftavus  RexSuecise. 

74.  Carolus  Guftavus  $dnig  in  Qc&tveoen  unt)  <3>faf^@5raf  amK^etn,  3& 
Itcb/Cleve  uni)  35ercje  fcaf  bic  ©c&t*>e&t|cfce  (£rone  famt  bem  ^tiflt  &on  t>er  groficit 
Chriftina  empfangen  Anno  165-4.  6.  Junii  \)0X  Anno  16  . .  mitjDannemarcf  cmenblufi* 
cjcn  ftiieg  gefufrrcf  imt)  ift  gefforbeu.  ' 

II.  23on  £>enen  ^vobften. 

Capitulum  Ecclefias  Hamburgenfis  fuit  &  eft  in  pofTefHone  vel  quafi  eligendi 
PRiEPOSiTUM  fuum , &  ifto  jure  uti  femper  confuevit,  <3c  hoc  fufEceret,fi  nonha- 
beret  jus  commune  pro  fe.  Ext.  d.  Eleciion.  c.  venerabile. 

Ufus  hujus  juris  obtentus  eftin  contradi&orio  judicio,&hocfolum  fufKceret, 
ttt  Ext.  d.verb.Signif.Abba. 

Hsec  difputatio  fublata  efl:  per  CHRISTIERNUM  Regem  Danue,  qui  profe- 
'elus  Romamimpetravit  hoc  jus  cligendi  PRiEPOSITUM  ,  tanquam  Dux  Ho/fatia 
a  fummo  Pontifke ,  &  pofteri  Principes  adhuc  iftam  poteftatem  &  pnefertim  habent, 
ee  his  lege  in  Chronica  &Hiftoria  Ditbmarfiunu 

Avaritias  labes  claudit  ocuIos,ne  videant  periculum. 

PRiEPOSITUS  in  nonullis  Ecclefiis  eft  vice  Archidiaconi. 

Olim  PRJLPOSITURA  nudum  erat  officium 3  nunc  vero  ex  confuetudine 
Sc  ex  ftatutis  Ecclefiarum  Cathedralium  fere  omnium  dignitatibut  accenfetur. 
Ben.  CHIAVETTA  Inftit.  Juris  Canon.  Lib.I.  p.26. 

PRiEPOSITUS  prseter  Curiam  Canonicalem  in  coemiterio  Petrino  nullosha- 
bet  (hodie)  reditus  &  folvit  ftatuta  ioo.Thlr. 

Q5on  benenprobfien  fyabt  tc&inbcrQtorrebeju  bem  II.Q5anbe  einejftjar  fur£e, 
t)0cb  $ufdnglicj>e9}ad;ricf>t  gegeben.  2Bir  Ijaben  aucb  ein  bo»pefte$  Formular  i> 
rer-Capitulation  in  biefem  ^ercfcetngerucfef,bat)ont)a^einep'ag.2  38.  imII.Q5an* 
be ,  ba$  anber  abcr  im  III.  pag.  2  51 .  $u  ftnbcn  ifi.  €nbfia)  fo  ftnb  aucb  bie  Wabmt 
frr  Profrtfe,  fo  tvie  |te  einantw  abjjefdfet ,  x>m  HERMANNQ  auf  WERner 

MILI- 


f44 Urftittbm  iinbnadbricfecen  $ .  Pcriod. 

MILITIS  tn  t>orbeme(bter  QJorrebe  ange$eicj?net  roorbem  93on  Der  geit  an  ^abcn 
biefe  ^Btirbegebabt; 

XOixmv  MILITIS  ber  beS  fcorgefjenben  $5rttber$  Carfl  ene  eineS  9vat6man$ 
(5of>n  roar;  unb  Anno  1423. unb  1426^'n  benen  Urfunbcn  »oifommet,  aucj?t>or* 
f>in  Da$  0ecfeanae  fur>refe,fo  befage  bcr  MEMORIAR.  HAMB.  nocj?  An.  1410. 
gcfcbacb.  H.Q5anb  144.  Hf*  *f*0 

OTTO  UOtt  fccr  &Oya  Anno  1429.  (Il.pag.  279.) 

3ofcan  tTltbbelmart  ftiljrte  btefe  233urbe ,  (aut  bcrer  betgebrac&ten  Urfunben 
Anno  1437.  1444»  i44f«  J447-  *449-  i4f2.(II.Q5anb  189- 190. 15-0.204. 19;. 
801. 177. 142.  fetnen  ^ob  aber  fc^en  ctnigcin^  14? 6.anbere  in$  i4f?ftt%af)v. 

^Jojjan  Kooe,  rotrb  in  ben  3a(jrcn  1 474.  unb  1477.  befimben  (II.  QSanb  1  ?6) 
f>at  mit  bcm  Decano  25emn  (ber  Anno  146$.  geftorbcn  i(t)  hit  Horas  Marise  jtt 
S.Catharinae  geftifftet  (III.  Q5anb  pag.f26.)  roorauS  bann,  ba$  cr  roenigflenS  ba* 
ma^/ba  bcr  fcecfeane  erblt$,fd)onprobflgeroefen,  crroeisficb  roirb. 

2tfbere  Ctigmg.  £)iefen  r)abe  id?  Anno  1490.  ate  probfien  angetrofferu  (II. 
Stonb  148.704.)  (£r  ift  aucfr  2)ombeef;ant  ju  Sftagbeburg  geroefen (II. 03. p-7^2.) 

2JOCt)tm  Clicjtncj  Anno  ifof.  aRegeDanke  per  SenatunvHamburgenfem 

roar  aua)  probp  $u  25ranoenburcj  unb  <Stifft&£err  unb  Cantorju  ttlagOc* 
burtj/flarbAn.if  39.(11.70^) 

Cafpar  5"c&6. 

3>enrt4>  KattQOt». 

CAJUS  RANTZOVIUS  ,  Henrici  Vicarii  Regii  filius  obiit  Anno  15-90 
ao.  April. 

GERHARDUS  de  RANTZOW  An.  if92.d.  n.Apr. 

fretleff  ^atlQOnx 

&cnrtcb  Kanrjow  An.1639.  19.JUIH. 

C^rifitftft  »am30tt>  An.  164*-  10.  April. 

3or>an2lbolf  2Uclman  i>on  $ie(man$€gg  Ic.  &  Cancellarius  FRIDERICI 
Ducis  Holfatise,  per  refignationem  Comitis  CHRISTIANI  de  KattrjOIV  ac- 
cepit  pofleflionem  An.  1 6 r o.  d.  1 8-  Julii.  obiit  An.  1 676.  d.  8-  Jul. 

Srioricfc  XVi\\)dnr  Jper|og  oon  #o(|teim©onberburg ,  J£)cr(jocj*  2fm£ott 
CBuneljer  ju  2JucjufJertburg/ungfter  @or)n  accepit  pofleflionem  An.  1676.  die 
29.  (al.  2 3  0  Nov.  obiit  A.  1 7 1 4.  Jun. 

.  iii.  SSon  Denen  §|)um£>ed)anfem 

DECANI  eliguntur  a  Canonicis  ibidem  refidentibus. 
DECANUS  eledus  folvit  ftatuta  C.  Imperiales. 

£)ie  9Mmen  ber  JDecfcaneen  roe(d;e  t>on  Anno  1201.  bifj  1589.  gelebet  ftabert, 
(teben  tn  ber^orrebe  ju  bem  II.  25anbe  fol.  VI.  feq.  ben  lefcten. 
WERNERUM  MILITIS,  t)effen  bafclbft  grwe&nung  gefcbcfcen ,  fjabc  icf)  tn  Urfunben 
fo  An.  1400. 140 1.  1408.  unb  1409.  gejeicbnctftnb,  angetroffen ,  (II.  147- *  79« 
199. 1 5 6.)  ^OC^  erfcr)etnet  Anr.  140*.  Johannes  Vice  Decanus  (II.  190.) 

Goc* 


2.Cap.ad)feQ5et)fa0e.  wtt&cwMEMORlENfm&om.  f4; 

Gerhard  son  Balg&e  tvtrt>  aus  beafaubfen  Urfunuen  in  t>enen3af)ren  1421. 
bi§  i4J7.diei2»Juliigefunt)en.  II.  172.  III.  376.  II.  193. 2^2. 2^4.144.  14^. zrf. 
186.  III. 95.44.  fl.  II.  i$o.  266.  III.  fl. 

JOHANNES  Annoi437.  II.  189. 

NICOLAUS  Annoi4;9 

JOH ANNI  BENN YN roirb t>er 2Infatta  feitteS £)ecfjanaf  3  inS 3af>r  1 444 cjefe^ef, 
atfeitt,aug  bmmbtigtbmfyttn  UtfunDen  eraiebef  ftcr;,  bag  ev  berett^  in  £>em  ^oi^cvae* 
r)ent)em  i44$.Decanus cjeroefenfei,H.  168.269.271.  (£u  fftAn.  1463. bem fefctert 
Julii  tterftorben. 

M.  HERMANNUS  de  OSTA  roar  Anno  1464.  Vice-Decanus,  II.  814. 

HENRICUS  POMMERT  Anno  1466.  niacfeet  A.  1472^.  10.  Dec.ftatutum 
de  refidentium  Canonicorum  abfentia.  II.  286.  foIAn.  1475*.  aefiorben  feni/ t>att>!* 

ber  aberflreiteruaf  Anno  1474^.  i3.oa0b.laut  beSPatronats  ^ifeftfDemDiatr/* 
man  cfiric^  »0«  Seven  ttber  6ie  Vicariam  trium  Regum  ertfjeif  ef ,  tin 

JOANNES,  M  Decanat  beffeibet  fjaf. 

ALBERTUM  c&everfcee  fjabe  icbAnno  i48o.aflerer(l  afSDecanum  ancjefrof* 
fen  (II.  13  9O  anueremac^en  ifjnjrcei  3af)r  fruf;er&aju,  An.  H^o.fomterinmeinett 
Urfunbenjum  fe§feni)or(II.  148.)^ 

JOHANNE  BREMER,  roefcber  f)k  tnMemoriis  Hamburgenfibus  fofcjef,  r)abe 
f  cf;  aar  f  eine  9?acj)ric(jf  aefunDen ,  roof  aber  t>ag 

NICOLAUS  HUGHE  An.1496.  biefe  ^Biirbe  beffeibet  (II.  830.)  uni)  noc& 
Anno  1 5-02. ^efebet  5abe (U. 291.738.)  3ftAnnoifo8.#eftorben. 

D.  2ttbert  £vam$  ab  An.  1  f08.  t l  S  *7-  7-Dec. 

D-  ^ggarfc  €v<m%bt$  t>or$erae^ent)en  35rut>er  uni>  ttnmittefbarer  Sftacr/ofcjer, 
f!arbAn.  1^24. 

M.Clemens  (grotljeift  Anno  ifi^fttt  April  erroefjfefunb  beftdttacf ,  ttvtc&  An. 
if28.mif  bemCapitul  au$ber@fat)f,unt>  febtenocfjAn.  1^40.  bocbabroefenb,  &a 
inbefien  JOH.  (Sarleffjlorp  feine  ©fefle  wrfraf  (III.  69.)  roeIcf)e$  auc&  fonftett 
HENRICO  SCHULTE  unbVlTO  »ramer  beiaefeaet  roirb ,  bat>on  aberber 
S8twi$  biganfjero  mattcjeff.  3>ag 

D.  JO.  SAXO,  Halftedius, Decanus  geroefentmb  Anno  if6r.  aefrorben  fef, 
barin  ftimmen  afle^erjeid)nu^e,uieicb#efer;en  babe,uberein;roann  abert)erfefbefof* 
cr>e  2Burt>eerfatiaef  fjabe,t>af5bericbfet  feine,fot)ief  fjabe  icr)  befunben,  t>a§  er  edbe* 
reifg  Anno  1  f  f  3.aemefen,  mafien  er  tnber€afant)^ec()nuncjt)on Anno  if  f4.af5 
einfofc^er  t)orfommet(H.724.)  (gem9?ad)fofcjer  roar 

M.  tynvicb  XPtt£mer  JUL.  roelcber  inbemfefben  3taf)ram2.MajiA.if6i.ueti 
benifjmtett  Bremtf&ett  X)cxtxa$  mif  ef  nem  f&ocf;n>ef  fen  Oiaf  r)  ber  @f  at)f  £<tmbtirg 
0efcr>fofien  unb  aufaerid)fet  f>at.   Obtn  p.71.  m  biefem  25<wDe  ftnbet  ftcr>  i>onff>m 

ein  Documentum  pofleflionis ,  Y0tld)t$  tV  A.  1  f  62.  d.2  f .  Junii  Theodoro  Kcmrtet 
tiber  bie  Vicariam  S.  Magni  in  Nicolao  ertr)eifef.    €r  roar  aucb  Officialis  be$  &xfa 
25ifcboff$  im33remtfo^em©tifffunbftarbAn.  if6r.d.ii.Marc,(II,$8anDpag. 
166*)  5lrt  fefner  ©felle  roavt) 
I, C&etfs  3ter TSaito.  3  j  j  MI- 


f4f Urftm&eti  imfc  VXa<bvi<htttt  $ .  Period. 

MICHAEL  &kc&ev6  JUD.  t>on  R.  Capitulo  roiefcerum  erroel;let  unt>  am  5  c.Sept. 
fceffelbenoon  bem  €rl^i|cr;0peftdttgef  (H.  566 )  Anno  i  j66. 14.  Jan.  oerfdngerter 
hit  £efjnroart  UbtX  t)ie  Vicariam  S.  Jacobi  in  Nicolao  auf  Anna  tTCatt^taffen, 2\ct* 
neEe (Brellett ^Bitroe (III. 75.  fqq.) roirt)  Anno  1  r  67. Syndicus  bti  t>er  V3tat>f  An. 
1774.  d.  3 1.  Julii  mad;ct  emebjt  ant)ernt)ie  Q3erortmung  oon  t>er233af;I  fcerProvi- 
forum  imCalanduni)  bti  benen  Memorien ,  nicbt  rocniger  t)a§  bei  5(ufnel)mung  bcc 
Ovedjnung  t>tc  fecf>gSeniores  fer  Vicariorum  folfcn  mgcfugetroert>en  (II.  747.)  unfer* 
terfcfreibetAnno  1^76.  d.  iS-O&ob.  t>en  QSertrag  t)er  jroifcf)en  £er£og  2(0olf  ju 
tylfttin  unb  bem  3)om;€apttul  m  ^amburg  roegen  ber  1 4»  S>«5vffcr  im  5lmte  Zritt 
tau  aufgertcj)tct  roart>(H.  369.  fqq.)  ^jtAnno  1577.  d.  io.Jan.^af;mcn£i)es<£a' 
$itttl$ \u  jvtel  bte  £>oI$tef)ung  fceii  oorbefagfen  £>ant)e(S  bef reffent)  (H.  376.  fqq.)  An. 
1  y84-d.  12. 0£tob.  Fdnfe  er  roegen  £eibe&©d;road;f;eit  ntcbt  ju  Capitul  erfd;etnen 
(II.  ?88.)  Kefignirte  Anno  if8f.  d.  n.Octob.  *)  fein  Canonicat  cm  Jacobus 

i£kve  Antonii  t»e^^at^mand  ©of;n  unt)  ftarbgfetd)  barauf  d.a8.  bejjelben  S0?o* 
mtf)$. 

VITUS  ORTELIUS  Winhemius  f)  filius  JUD.unbProfefTor  juWutenbcrCJ 
€bnr?5urftAuguftioon<^acI;fengef)ctmerD\atf)roarA.i  f74.i  J7f.unt>  1  <  So.Re&or 
imbPro-Re&or  t>er  befagtetl  (>0r)en©ct>uf  (ftcf;e  SCJEVI  AcademiamWittebergen- 
fem  ad.  d.a.)  roart>Anno  1  f §7.  d.  i2,Octob.  Canonicus  fupernumerarius  ju 
^amburtj,  unt)  nad>maf;te  jum  $f;umt>ed;anf  erroel;(ef.  (£r  ijat  Anno  1  s 90.  die 
1 1.  Martii  t>cn  (Stt)  abgeleget  (II. 402.  fq.)unt)  Dte€rf3^tfcl;ojfltc[>c  Q3eftattgung  er* 

^aftett  (H.pag.  366.)  £r  fjat  Anno  1604.  d.  5 1.  Martii  fcer  Prorogation  betf  Anno 

1676.  jrotfcfjen  bem  Qody^wftlQauft  ^olfremunt)  t)em$(jum'Capitul  ju  ^am* 
burggefcr)(oJTenen  ^jcrfrag  aufan&rc  fo.Qafjr,  untergefcbrteben  (II.  4i8.fq.)  £r 
ftarb  tni74.3af)r  fetned  2lfterS  Anno  ifSog.d.  i$.Nov.  r)inter(afient)  jrocnc  feo^nc 

UUt)  Ctne^:od;fer,  [kt)t  ANCKELMANNI  InfcriptionesHamburg.  n.  IX. 

JOHANNES  ^leye  JUL  erroef;(t  An.  1 6os.d. 20.N0V.  Q}on fym  fyaben rotr 
im  II. 25<mt)epag.42  3.  Documentum  poffellionis  fuper  Commendam  S. Cy- 
riaci  in  Crypta  proMatthia  Bayfen,Hufano  roefcfycg  An.  161 1.  d.  2.  Julii  gcftef* 
ttt  tjt ,  ctngerucfet.  Q3on  unt)  unfer  ibm  vur>vet  f)er  unt>  t|t  beficbef ,  oae'  ju  beSgan* 
|en  Capituls  ^Ooffarfr;  attfgerid;fefc  Statutum  novum,  roe(cf)e$  t>cv  €r^ifd)off 
Antio  16 1  ?. d.  24.  Juliibcildftget  f>at,  anvangejogcnen  Ort  aber pag. 42;. fqq.  ju 
lcfcn  i|i  ?{{d  aucl;  unfer  feincm  Decanatttegen  t)cr  Calands  ^c^anfen^al;!  A. 
i6ic.  5\vifd)en  t)cm  ^.^Xapituluttt)  ber  Calands-^rut)erfd?a(fc  9ied't#dngtger 
^freit  cnf|knben roar , t|l fo(d;er  Anno  i6if.gutlicr;  bctgcfcgef,unD  t)er  l.c.  p.779. 
beigebvad;fer  Q5ergfeid;  aufgericf;fef  n^ort»en.  gwi  3af;r  t)nrattf fcgtc  eram  ic.Jan. 
fcieDecanat-2£urbe  ntcDcivuut)  fmb nod;  in bemfclbtgen  3af;r* 

OTTO 

*)  3n  t)eaenVifitations-5Bucj)em  n>irt>  twi  Sjndicat  ali  cine  Uifad)  tcr  SlbDancluug  fltigcgetca  Refi- 

gnavit  Annoi^S^.d.  11.  Oftob.   Canonicatum  JacoboEIers  filio  Antonii  Senatoiis,  cKiactus  eft  S)n- 

dicus  civitatis  Hamburgenfis.    21Udti  t)il  i\}  ctu^  obtgcn  n,nt»ec  Dtc  SBnrrjeif. 
t)  SBte  er  itt^amburg  n>av  f;at  crfit^  fdi)|I  YiwmWiBshciiaiumgenattf  i«  Df w  Epi»phio,  a^cr  ift 


2.Cap.  acr)fe  %$tyla§u         wn  oeti  MEMORIEN  im  &cm>  ^ 

OTTO  Qcfculse  JUD  «pfai>@raf grfr®ifcfroff «remtfcber  gantfer  unt)  ©rdfF; 
3fen$burgifct)er  Dvat^ernoeWt  An.  1 6  r  7.  9fm  ortceen  25anoe  frnDct  ftc5  eine  Urfun* 
Dt/in  n>eftf;er  er  EricumXPicfegreueAnno  1618.22.Dec.  tnben^5eft^etnerVica- 
riae  bct  bem  Slltar  Cofmse  utlb  Damiani  ju  S.  Nicolai  fegef*  (£r  flarb  An.  1 624.  d. 
1 2.  Aug.  binterfafienb  tint  ^oc&fer  roefcr)e  An.  1638. ii)m nebfl  ber Sftuffer  tin ©rab; 
maf>(  tm  £>om  fcfite ,  fk\)t  ANCKELM AN.  Infc.  n.  XIII. 

LAURENTIUS  &artgermaft  JUD  ifld.25.Sept.  1624.  errwfjff,  fetne  Capitu- 
lationfrebet  pag. 43°- fqq- tm  H. Q3anbe.  ©feitf;  tm 5/nfanne  feme$£)ca;anaf$t>er* 
cjlitf)  er  fttf)  (roie  I.  c.  pag.  4 3  8.  ju  erfef>en  tfr)  mit  bem  Capitul  uber  bte  Vicariam  Sum- 
mamim&om&afjin*  1)  3)apbtefe(be  foffe  attfcjefjabert ,  tmt)  2)btebabetejef;dricjc 
Curie  benen  ttbrtaert  €t)um;6ofeit  sucjefugee  roerben.  3)  3a>et7en  ir)mateDecano 
t>ic  Sefjnwarf  tiber  befacjte  Vicarie0ebtir)ret,nimmf  erbaftir  ba$  35efe6nunej&Oietf;f 

ttbcr  1)  Vicariam  I.  altaris  S,  Magni ,  2)  VicariamlV.  altaris  S.  Wilhadi  bciDe 
tm  £)0ttl  3)  Vicariam  I.  altaris  S.  Crucis  in  Nicolao  unt)  4)  Vicariam  II.  SS. 
Petri  (ScPauli  Apoftolorum  in  Catharina  *)  Anno  1630.  aufO(tetv2(benb  tter* 
fd)retbeter  ftcr)  baper  roecjen  berCuria  Decani  perpetua  tvoKe  ©orge  tracjen  (ib.p; 
43f.fqq.)Annoi63f.  ttctfaufet  Capitulum mif  feiner  @ene5mr)a(fun#  ba$  3)orf 
iX>ul#erjr>rf,  fo  b\$  bafjcr  ju  berVicaria  fumma  cjer)dretf)affe.  (ib.  p.44o.fqq.)  rwf* 
tf)en  fetf  ber €rr^ifcr)off An.  165  $■-  bcfrdtt^ct  (ib. pag. 442.)  unter  tfjm  ubercjjc* 
bet  D.  £enricb  ¥X><>rOeM)off  Gravamina  roiber  ba$  Statutum  novum  (ib.  444.) 
An.  1640.  6. Junii  ricr)tet  Capitulum  bie  Burfam,fo  eintcje  Sett i;ero tn ^lbgang  cje* 
ratben  roar,roieberauf,unb  mad;ef  oarubcr  t)a^  pag.  447.  beftnbfict)e  Statutum.  (£r* 
fancjct  An.  1643^.  3 o.  Martii einen  5?aifer(td;cn  ©cbui*Q5rief  fiir£  Capitul.  (ib. 
pag.  48 1 0  £ier  fofcjef  bte  p.  8  2.  tm  III.  ^anbc  mifcjetfjeiffe  Document,  fraft  n>ef* 
tf)eS  er  Nicolaum  QtftiiV  £ttm  Q3cft|er  ber  Vicarix  S.  Jacobi  in  Nicolao  mac&ef* 
Anno  164^.  d.  ig.Mardiwrtrdcjee  erfouc  ber  II.pag.784.  ctncjerucffcn  Urfutibbfe 
Provilores  mit  ben  Q3rubern  be$  Caltmbs  An.  i6ro.d.  26.  Martii  fcjjicfef  cr  eine 
Deputation  an  €ron  ^cbroebcn  (II.  484.  fqq.)  unb  am  1 6.  Maji  e.  a.  cjiebef  er  No« 

vam  ordinationem  fuper  Vicarias  (II.482.fqq.)  gmpfdltCJtbarauf  nebjr  betttCa- 
pitul  bte$onicj(ict)e  Refolution  de  dato  2.  Aug.  i6j*i.  unb  bte  $dni.cjfict;c  Prote- 
aionam  4.beffc(ben  $?onat(;$  (ib.  496-5-02)  uberfenbetbarauf  eine^cacr)rtcr;t  oott 
bes  Capituls  2lnfatt$,5orfcjattcj  unb  bermabficjenSufranbc  aucr)  »on  bem  Corporc 

bonorum  (ib.  5-02--  f  1  o.)  barauf  An.  1 6  f  2.  d.  2 3 .  Jan.  ber  QcfctveOifcfce  Recefs  mtt 
bcncn  ^dntcjf.  CommiiTarien  Uttb  bcmCapituI  aufcjcrtcr)fcfrotrb  (ib.pag.  f  io.fqq.) 
crfcbcf  abcr,ba|j  ba3  Capitulm  bte$dnicj{icl)e  Uncjnabe  t)erfdff,unb  Dte  Oiegierung  $u 
©fabcnocf;  imfcfbicjcn  3ai)r  d.  y.  Aug.  eine  Declaration  unb5fnfd;facj  rotber  baffef# 
bicjefimb  mad?et(ib.p.  fi6-n90  @o  ftcb bennoct;  bafbe  tvteber  jurecr)tjtet;ef,  cm* 
cjefcr)cn  bcfobter  Decanus in  bem  fo(cjenben  i6c 3,d.  i4.Dec.  bk  koniQli^t  Sdtftd* 

SU  2  tigun$ 


*)  3n  &enen  Vifitations  55ucr)CVt1  \W\>  Commcnda  III-  ad  altare  Uriulae  in  Nicolao  ^fnjltgef&gCf  i  Hbtf 
titfcS  }U  ennnern/  Oflp  Oiefc  Commcoda  anDCtStVO  t)er  ettl  Atmexum  Decanatus  wni)  llicljf  ratione 
Vicatiae  fummae  fet» 


f4S Ur?  unben  unb  Hacfcricfeten  3 .  Period. 


ttcjuncj  imDecanat  er&dfr.    gnbfid)  fct>etbet  erau*  bieferS&eltA.  i6y  8-d.  i?.Dec. 
5In  bemfelben  %age  erw&Iet  R.  CAPITULUM. 

JOACHIM  (Boberfen  JUD  ju  fetnen  £)ed;anten ,  unb  ric&tet  mit  t&m  bie  Ca- 
pitulation  auf(ib.  p.  r  $  i'.  fq.)  bie  ^eftdtigung  twjocj  ftcb  big  An.  1661.  ^o.Aug. 

(II.  ff^  fq.)  (grAn.  1677.  i9.Maji. 

(Buntfcer  (£rict>  *>on  tgtgcn  JUD  ertv.  A.  1679. d- I0-  Ap"1  parb  A.  1686. 

d.  1 .  Febr. 

LUCAS  &4ttejerm4rt  JUD  be$  Decani  ®ofm  Uttb  CAPITULI  Syndicus  ev* 
XOitytt  A.  1686.  d.  2.Febr.  ffarb  imfefbicjen  3af)r  d.  to.Maji 

JOHAN  francfwerefc  JUDbesDfrrtb^JpemOo&anfen  ®  or)n  erroebfef  1 W. 
d.2o.Maji  roavb  d.  2j.Jun..be(tdtiget  (II.  5*560  ju  fetner  geit  ift  berQeaber  Vw 
gletc&A- 1692. d.  i4.Maji  sroifcjjen bem Dtatf> unt) Capitul ju £amburcj  aufcjerid,» 
tet/  ftarb  A.  1694.  d.  27.Sept. 

PETRUS  *X>efterman  JUD  beg  9tot&*Jg)errn  Cafper  JUL.  ®ofcn  errx>er>(t 

*  1694.  d.  28.  Sept.ffavbA.  1726.  d.  14.  Martii. 

LUCAS  i>om£«mpeJUD  erro.Anno  i7*6.d.  if.Martii,  proclamatus  dic. 
aj.ejusd. 

Rcditusp.t.DECANI. 

5luf  bemSotfe  2>ocFen^»t>e  /rifjvfio)  um  ^ctrttnt  1 *.©*cffef  Dtocjfen. 

2Cu6  bem&tc&t^aufcim^&um,  tt>eld?e$  t)u  Capell  ober$8ubei|t  fo  lorents 
©cfeu!t3  unb  fjernad;  granfc  ©erbarb  ©d;robev  beroofjnet  t)M,  bie3d6rftct)e  Jg)auer 
i£p.9Rarcf. 

Anno  i6i8.auf  3GBeif)naa)ten  ift  auSS.johannisgfoflev  tin  Ungartfcber  ©ufben 
gccjeben  voovben.  SDiefen  Uncjarifc&en  ©itlben  r>abe  (icb  D.  JoactV@dberfen)  Anno 
1664.  um  3S3eir)nacbten  binrotber  r>erbei  jCjefcbafft ,  ttnb  mtcf)  mit  ber/efctyenDomina 
ber  t>ief/df)ricjen  Reftanten  r>eroiicf?en ,  bii\  affo  in  PofTeflion  be6  %dt)vlid)t\\  Duca- 
tens ,  um  2Beir)naci>ten  ftnb  6.  SDfarcf. 

S)ie  AccefToriaaf^  ©a)nupftua)  unb  #anbfcf)u,  feinb  nun  etltc&e  3ar>r  r>ero  tti^ 
©tecfen  geratf)en. 

2lu$Ofter@tenbccf  tvevbcn  ^ciftrficf)  an  9JaucH>iiner  i6.®fiicf  enfrid;tet. 

III.  S8on  bcncn  SCHOLASTICIS. 

©ier)ebieQ3ori'cbe  ^ubem  Il.^anbe  p.  VII. 

Archiepifcopus  teneturaliquem  exCanonicis  prarfentare  adSCHOLASTI- 
Cl  dignitatem,  ut  &  Thefauriae,  reliqua?  in  ufu  efle  defierunt. 

Scholaftici  fuere:  0>ev)}ebeaufjlTbenenbat>on  1.  c.  €rroer)uuncj  cjefd;efjen.) 
«^ermanSXicfcr,  Icbte  um  batf  ^abv  14  co.  (II.  701.) 
3o(?an  tTlurmetfrer ,  A.  1490.(11. 148.) 
3oj?anXKncF,  attas.guncfe  A.  1*01.(11.724.) 
3>enrici)25anofcbOt*>,  An.  if  i6.(farbA.  15-40. II.  3  3  3. 70  f. 
&flt£e  ^olffe,  Anno  1 J47.  (II.  72?.) 

Atho» 


2.  Cap.  acfjfe  QWacje.         *>on  ben  MEMORIEN  im  ibom.  5*49 

Anthon  ISattty. 

D.  2foam  Cratsiger. 

^erman  nteUtr. 

KicbarQttomEPoIoc. 

jjo^an  *>onOer*X>tfcfc  Anno  160$'.  (II.  598.) 

D.  &enrtcfe  *>on  2fnt£en. 

D.  ^ertrtcfe  ¥X)orocrt(?ofF An.  1646.  d.  f.Febr.  unb  tt6d[>  Anno  i6f  8-  (II.  f  5 1.) 

tW  aucjj  An.  1 660.  Panifta  unb  Salinator,  vide  Georg  Dvofen  Vifitations-3$UCfr* 

(Soctfrieo  (0rot>tcje£  an.  1664^.26.  Jun.  flavban.  1696. 

LUCAS  t)Om&ampeJUD.an.  1697.  d.26.Mart. 

^acob  tferpoorten  JUD.  an.  1710. ftaib  an.  1723.  1  f.Maji. 

v.  S3on  fcencn  thesaurariis. 

ThefauriEccIefise  cuftodia  olim  nudum  erat  officium,  nunc  confenlfa  omnium 
Ecclefiarum  Cathedralium  pro  dignitate  habetur.  Ben.  CHIAVKTTA  Ia« 
ftit.  Jur.  Canon.Lib.I.p.27. 

Reditus  Thefaurarii: 

3.©cf)effe(  S^ovn  auSQuloorp. 

a.  ©cbeftel  auSQcbettefelb. 

3u  SpiQenbercj  auS  einer  SBtfcOen  70.  % 

93om  Jpafcemctjlev  ju@t3uv.aen  i.SJftarcf  12*$. 
Q3on  benen  erflett  Thefaurariis  unt)  tyven  Q3evvta)funaen  tjt  in  bevQ3ovvebe  junt 
ll.25anbe  aef;anbe(t  roovben  (pag.  VII.)  ^acfrf)tn'ftnben  ffc&: 
jjo£an)0tncf  An.  1480.  fcevmoae  beS@tiffama&Q3vtefe$  jrooevCommenden  fubti- 
tub  s. Anthonii,  tvelc^e  evfaut  beS  (efefen  3£t(len$M.Theodorici  Cftncf ftftcn  tveKanb 
Canoriici ,  in  biefem  3a|?v  aufvtcOfefe  II.  pag.  289.  fq. 

PETRUS  Blome  An.  1  $•  06.  ftelje  I.  c  p.  7 1 4  unb  7  5 1. 

HELMOLDUS  2lU>erotng  Anno  1  f  1 6.  ©einer  @efa)tcf)t  in  bem  Statuto  de  vina- 

libus  Vicariarum  &  Commendarum  ut  &  de  exfecutione  Teftamentorum  Ca- 

nonicalium  ^vroe^nung.  II.  p.  355. 

SIXTUS  WALTHERI  Anno  if28.(aut  beSProlongation  Q5vtefeS,  fo  R.Ca- 

pitulum  gribrta)  Oftra:  ubev  \xi$  £5e(e()nuna&Dtea)t  bev  Vicarie  jum  #♦  Cveu^e  iro 

SDom  cjeaeben  II.  p.  349. 
M.  ^o&an  (Sarleporff. 
GABRIEL  BerenDes. 
3o£an  Mtytyt  Senior  an.  1*63.  t)evmd#e  beg  2(ns$uge6  aita  fcero  ©t4titten>25uc& 

quatenus  fe  extendat  Jurisdi&io  Decani ,  II.  364.  twb  An.  1608.  VDte  Obett  bevia)fef/ 

Decanus. 

OTTO  »0«  Dwringen  an.  1609.  d.  17.  Martii  fomf  an,  161  i.tn  etnemDocumento  pof- 

feflionis  alSThefiurarius  i)0V  II.  422.  ftavb  an.  16 16. 

jjo&aif  IkUfyt  Junior  An.  1 62  j*.  d.  23 .  Feb.  ftavb.  an.  1 6  3  9. 26.  April. 

3ii  3  J°DQ- 


ffo Urgunoen  imb  Hacfrridbteft  5.  Period. 

1  ""      '  '  '  '     "     "  1       rilMMi  ii 

JODOCUS  (Btaw  JUD.an.  1639.  ftarb  16^4. 12.  Maji. 

'Joadbim  (Btfoerfen  JUD.  An.  16  $-4.  24.Aug.DecanusAn.  i6$-g. 

25ctnbavb  (Omifen  JUD.  poftea  nobilitatus  «OnClatifen&eimanno  1684.  ftwb  anno 

1710.  i6.Junii. 

LUCAS  som  £ampe  JUD.  aban.  1710.  Decanus  An.  1726. 

VI.  33011  bencn  LECTORIBUS  PRIMARIIS. 

Le&or  Primarius  in  fummo  de  pr^fentatione  eft  Stru&urarii  &  Senioris  Confulis. 

&  ftflt>  tm-13ab(lum  jrooLedura*  f.Profefliones  Theologicse  acroefen,  t>a»on  t>fe ' 

eine  A.  1408.  tmrcf;  M.^o^an  XJwsein  VitiCapelle  ae(tifltet  ((tefeell.  199-  fqq. 

III.  roi.)  t>te  anucveiftAnno  1430. atif^eri c&f et  III.499,  r  00.      £)ieS  erleufert  t>er 

eri^ifcf)o(fHcJ;e  ^etfdf  iauna&25rtef  i>on  An.  iri^fofoelcfcer  bk  aufM.CIemens 

©rotlje  aefaKene  S)ea)anten^2BaI)(  aenef>m  aef)a(fenunt)  befrdfftiaet  roirt),  benn  irt 

Derfelben  voeruen  jroene  Profeflbres  Theologias  angefiifjref  nem(ict>:  Johannes  En- 

gelin  S.Theologia^ProfefTor  &  inEcdefia  noftra  Le&or  primarius ,  roe(cf>er ,  rote 

befant  auS  t)er  X>rir3tfcben  ©tt(ftunatt>ar,unt)JodocusGrotheetiamS.theolo- 

gias  Profeftbr ,  roe(ci)er  oon  uer  lefef cn  ©ttfftuncj  {jeroefen  ifl    3$  (>a(>e  m  uenen  ye/ 

r>abten  Urfunuen  nacfrfolaenue  bemcrfct: 

M.  famtict)  de  Geifmaria  An.  1430.(11. 698.) 

M.23orcfcarp  plorjeD.An.  1449.  (III.  rr.) 

3oacfctm  £^(11.701) 

D.  ^fo^drt  ^>ane  circa  an.  1480.  (II.  721.) 

D.2ttbert  <£rartr$(U.  704.) 

D.  3ot)an  *j£ncjelyn  an.  1  f2  f .  (II.  3  44.) 

Bartholdus  tTJOller  D. 
jfohannes  JEpinus  D*  An.  1  f  3  2.  in  Profefto  Pentecoftes ,   antea  fuit  Paftor  Pe« 
trinus,cliit  ij.MajiA.  if  f  j. 

M.  Vaulm  t>Ort(£tt3ett  poftea  D.anteaLedorSecundarius,ele£tuseftA.  ifff- 
die  7.  Aug.  abiit  Slesvicum  A.  1  f  92. 
Joachimus  V0efrpi)4!ett  an.  15-71. 
M4iD<U>to  pens^orrt  eleclus  an.  1 5*80.  j  r  f  93. d.  2  3.Dec. 
Modovacat  aban.  1793. 

Fundata  autem  eft  (haec  Le£tura)  fecundum  tenorem  fundationis  apudCapitu- 
lum  refervatas,  &  Le&orDoeloralis  debet  effe  de  numero  Canonicorum ,  ut  ha- 
bet  ftatutum  de  fuper  faclum  mndztore  M.  fobanne §vi%a\iasT0in%tnbtt$et 
CanonicoHamb.  qui  infuper  fundavit  Vicariam  Le&oralem  ,  &  confentiente 
Capitulo,  ordinavit,  quod  Leftor  primarius  debeat  effe  Canonicus  fupernu. 
merarius ,  promotus  Magifter ,  &  habitare  in  Curia  in  ccemiterio  majoris  Eccle- 
fias  prope  futoriam  fita ,  legere  &  inTheologia  difputare  ;  Ledtor  autem  fe« 
cundarius  Vicarius  auditorem  agere,opponere  &  refpondere.  Idem  Le&or 
primarius  tenetur  quotannisquatuor  ex  fuggeftu  latinasadClerumconciones, 
tofcidemque  Germanicas  ad  populum  habere,  in  illisque  fundatoris  W>Johan- 

nif 


2.  Cap.  <nd)t  e  25et)facje,        wtt  &en  MEMORIEN  im  &$tttf  jj  i 


w*r parentumque  fuorum  recordari ,  &  pro  animabus  ilIorumorare,pro  quibus 
Le&ori  Canonico,  pneter  diftam  Curiam,  quam  fundator  fua  pecunia  com- 
paravit,fcertos  reditus  ex  Salina  Lunebnigenfi &  alios  proventus;  Vicarioau- 
tem  liberam  domum  Sccertum  ftipendium  in  pecunia  afllgnavit.  Quseomnia 
duraverunt,usque  ad  tempus  Lutheransereformationis. 

vil.  S3on  t>cnen  lectoribus  secundariis. 

S^itbti  ift  ju  erinnevn,  t>a§  in  benen  £titm  i>ov  t>ev  Reformation  jroo  Vicari^  Lc- 
ftoraleS  in  bem  3)om  ^efiifftef  roovDen  feie  etwe  A.  1408.  burcfo  soovbemelbten  M. 
jfofo»  5r|(3c  ^M  bemattcj)  t>te  Prasbenda  Lecloralis  roie  oben  cjemefbet  fyevvtiftvet; 
t)iefe  roav  ad  altare  SS.  Viti  &Lucix  unt)  fyattt  fyhatwem  Gerardi  ,fautbev@tif* 
tuncj/jum  evften ^efifjev  II.  201.  t>te  ao&re  Theologicalis  jubenaOmt  ift  an.  1450. 
mtfaevid)tet  unbcui  M.Henrieum  deHamme  tn  bemfelben  3al)ve  mkljntt  voovben. 
Q3ei  t>ev  evflen  jtefjet  in  t)enen  Vifitations-ybufozxtt.  ILec  vicaria  jam  dudum  eft 
cxftin&a ,  uni)  bei  bev  anbevn ,  roefcf)e  de  collatione  Capituli  ju  fein  anaeaebert 
roivt)  ,  roevben  M.^oacfcim  ibegeiter  fecundarius  Theologiae  Leftor  unb  feine 
9)ad)fofaev  im  21mte  ate  Foffeilbres  aufae$eid)net,roefd.)e  Dod;  beibe#Jpm,Struau- 
rarios,n)ie  es  in  bev  ^rirjifcfceti  ©tifftungDevovbnet,  unt>imQ5vemifcf>.en  ^evtvacj 
befldttc^et  roovuen ,  ju  Patronen  unt)  &roef>fev  ^abem 

LECTORES  SECUNDARII  fuere  (tempore  reformationis  &poft  eam.) 
Nicolaus  Bufiorp. 
M.  2fOf?<W  S*foxi&$  qui  Anho  1  f 40.  in  locum  Nicolai  25ttfforp$  &  Anno  1  f 47: 

Mecklenburgum  vocatus  eft. 
M.  ?##/?#  »0«  fJEigert  An.  1 5-48.  Joh.  B.  ele&us ,  An.  1 57  j-.  die  7.  Augufti  Superin- 

tendens  fadrus  eft. 
M.  ^joacfrtm  JDegetier  el.  an.  ij-f^die  i.Maji  &an.  ifgo.  inPaftorem  Petrinum. 
M.  304cfetm  XVexmv  el.  an.  1  y  81.  d.  i7-Maji,  &  in  Paftorim  Petrinum  anno  1  jgf. 

d.  27.  Jun. 
M.  Marcw  ^fvett  el.  1  fgS.dfe  i$.Maji  f  i626.d.2f.Jan. 

©er(?arfc  (5?At>e  Ldein  D. el. anno  1 627.  d.24.Mart.  inti\  die  j.Apr.f  1675*.  die  9. 
Martii. 

Q3on  t)tefed  $?annes  ®af)(  unt>  Prcefentation  fat  bev  feef.  Jpevv  23wrtjermetper 
XOinUl  folgenbe  9?acf>vid;t  fetnem  Exemplar  »on  bem  Bremsfcfcett  X?ertrage  etV 
gentydnDia  beigefd)vieben  ,  rocfcbe  icf>  auS  t>ev  t>om  feef>  #evvn  Uc.  $iim'c&  ^etoeti 
genommenev  5lbfd;vi(ft  fcem  cjcitetgtem  iLefet;  mitt^eife: 

9?a$ri$t  Wtl  Lic.  Gravcn  SBal)!  am  ©om  1627,  d.  24.  Mart. 

Not.d.24.Martii  A.  1627.  ijiLic.Gravius  pro  Suble£tore  &  Concionatore  Jrtt 
^f)Um  »0n  D.  Garmero  Syndico  nomine  fenioris  Confulis  J^ewn  Hieronymi 
Voglers  tmt)  t>em  Struaurario  Qtrvfl  Johan  Cleigen  bem  Capitulo  prtefentiret 

wovDen;vovf;ev  abev  W  £leaio  t>evae(lqft  cjef^efpen/tia^evfHieronymus  bemSe- 

niori 


M*  Urtwbm  mbVlA<kvi<htm  $.Period. 


niori  $u  S.  Catharin.  Martino  Willichio  ttlid)t  tytxfontn  aufgefe/jet  ntit  9?atf;fragc, 
ob  cr  auf  einen  ober  mefcretroaS  ju  fagen,  roegen  t^rcr  €ef>re  ot>er  &ben,  t>em  Qtxm 
Struduario  aber  L.  Gravium  nafjmrtittbig  gemacjjt,  unt)  t>ag  er«t)enfelben  erroef)let 
notificiret ,  bti  X0tld)tX  NB.  Notification  fadfoe  Ele&ionis ,  voeil  t)cm  Dvatfj  Uttb  t>ev 
©emetne ,  meftr ,  af$  bem  Capitulo ,  angef  egen ,  baran  ift  twbfieben. 

(£r  i(!  d.  5.  April  roie  btC  Catalogi  Miniftrorum  Ecclefias  Hamburgenfis  Ctnfjefltg 

bejeugen,  oon  Lic.^jo&art  tHilUer  Paftore  ju  S.Petn  in  S.Peters  5ttrct>e  einge* 
fufjret  roorben  ,  fetne  t)afe(bjt  tiber  t)cn  7-10.  Verf.  be$  XXIV.  ^fa(m$  ge* 
f>a(tene  Cinfubrung&^rebigt  ijl  in  t)emfe(ben  3afjr  tutrcl;  ^atig  tHofcn  get)rucft 
unter  biefem  Qitul  jumQ3orfd;eingefommen:ConcioInauguralis  ober  Ordination 
mit)  ©ngangtf  *  ^rebigt ,  t)arinnen  fuvnemticb  gefjanbeft  roirb ,  roefcber  gefta(t 
--  eine  (£(>vi|l(id;e  Cbvigfeit  Die  roaljre  Oiefigion  ttnt)  ®otte£t)ienft  anjuvta)ten  fortju* 
pffan&en  unt)  juevfjalten  fcbulbig  unb  befugt  fet.  3)ie  Sufcfenfft  iftan(g.(g.  Diat^ 
an  <£♦  @.  Captttel  unt)  an  t>te  £eid;namS  unb^ivcbgefcbwornett  ber  otev  Q£avfpef3\ivd;cn. 
Q}or  cinigen  $agen  i|tmirfein  eigenfjdnbiger  2>vief ;  roelcben  eroottfeitter2fufvicbtig* 
hit  in  feincm  2lmte  an  feinem  35ruber  D.  Jodocus  ©raoen  gefd;rieben  f;at ,  roelcber 
olfo  fautet : 

L.  Gerh.  Graven  (gdjveiben  att  feinen  QSruber  Jodocus  ©ra&en  roegcn  etntgerfeinSfmt 
betreffenbe  5(nticbtungen    f.    d.    e.-   c. 

<£reunbiicf)er  oiefgcliebter  Q5vut>er ,  ba§  tc^  uberbieoortgen  ^on  mir  fdlfcbfic^  au^gcfprengfen 
u  £ugenmit  neuen  2luflagen  oneriret  roorfceti  (a($  nxmnid;  t)on  5fnfang  f)tx,  venerando 
Capitulo  ber  Ledur  f;alber  t)iele  bcfd?voevIicbe  Jpdttbel  gemacbO  babt  abermabfS  mit€>cf)mcr* 
$en  erfafjren.  QSerrounbve  micf;  nicf;t  roenig  ,  baf?  foti)ane£)f)venbfdfer  contra  confcien- 
tiam  &  manifeftam  veritatem ,  micb  folcfjer  £)ing  befcbufbigen  mdgen,  baroon  ba$  Con- 
trarium  mit  ^Barfyeit  fanerroiefen  roerbem    Res  itafe  habet. 

21(3  id)  Anno  1627,  mein  Officium  angetvcten  unt)  mir  propter  le&ionum  publi- 
carum  intermiffionem,  et(id;e  imMinifterio  meinen  Locumdifputirlicf)  macf;en  rooflett, 


bin  id)  gendtljiget  roorben  ,  ber  Le&ur  balber  beim  venerando  Capitulo  ju  follicitiren, 
roeiien  \d)  aber  oemommen ,  ba§  bie  $ird)en>(3d;ule  uarifl  mujle  gemacbet  unb  oerfevtiget 
roevben, babe  icbacquiefciret/  unt)  gegen  Den  Jpcrbjt  felbigen  ^abre^bteLeaionesTheo. 
logicas  in  meiner  s2>ef;aufung  angefangen  :  unb  roeifn  ficf;  eine  jiemfid;e  5lnjabl ,  foroofif 

Academicorum  af^  alumnorum  Gymnafii  gefunben ,    bameben  tin  Collegium  Difputa* 

torium  aperiret  ttnb  be^afben  bctnabe  2. 3al>r  continuiret,  ^Beilen  aber  feel,  ^erv 
^iirgermeifter  QJogeler  nomine  Senatus  mir  angebeutet,t>a^id;  inordinario  publicolo- 
co  t)ie  Lediones  baiten  mujle,  babc  tcf>  t>urcjr>  meinen  Q5rut)er  in  conventuCapitulari  um 
W  Reftauration  ber  Leftur  angef>a(ten ,  roei(en  id)  aber  oernommen,  t)ct§  ^.  €.  $r;um'£a< 
pitul  nicf;tungeneigt  etne  ^ateintfcbe  ©cbul  in  gemelbter  Leftur  anjurid>ten,r;nbeicf;bap 
be  nicbtaffein  approbivet,  fonbtvn  aucbauf  ©utacpten  (ttU  ^)errnDoa.vo«2(nt^c!t  bci 
ben  JpJprn.Conlulibusju  t>ielen  angebalten,  t)a§t)ieLeclionesTheologica,roegenbee?a[?' 
gelegenen  OrfS  tnd  Gymnafium  mocbten  transferiret  roevben ,  roelcbe^  jroar  eine  gerautw 
geit  indeliberation  ge|}anben  aber  ufcf;t^atfi5nneninerTe6tumdeduciretroettetn  €Q?aflen 

batm 


2.Cap.acr)fe25et>facje.        wntonMEMORlENtm&om,  57$ 


bann  AmplifHmus  Senatus  etftcl^c  ^IBot^en  f)emac& ,  me  plane  infcio  ,  unb  (®£>ft  tvetg) 
tiber  afleS  s$ermutr)en  jroeen  Jperren  be«5  $ar)f$  a(tf#M.L.  3ot)an£rAnbtfe£oQ3urcjcr* 
meiitertt,  unb  #err  L.  ^«nrtmg  tHact^teflen  feel.  famt  ef(ict)en  Krbetfern  t>ctf  Q5aur)offe* 
abcjeferficjct,  t)ie  ReparationbetfLe&oriijubeforbern  :  ^abenatforoolgemelfe^errenSe- 
natores  Ut1^efef>t  ctrea  ro.  antemeridianam  burct)  eitten  3)iener  micr)  JU  ftcr)  erfobert ,  ttt* 
Leaoriumcjefur)ref,  un&nominetotiusSenatusancjemelbef.  NB.  £>ag  icr)  t>rnfuf>ro  in  t>tc^ 
femOrteununircjenu^anber^metneLeaionespublicasoerrtcljfenfolfe :  Unt>  r)dffe  eini)oct> 
tT?eiferOvar)t-be(a)(offen/  bagbei  bieferaitettFundation ,  m  aflercjcrin^e  nicr)f  fo(fecjednbere 

tt)ert)Cn.     fiadem  verba  r)af  t>er  Jperr  Conful  cjecjen  mir  repetirf ,  judicentiam  cordati ,  0& 

matt  mict)  unbiflicjer  £dnbe(  ber  Leftur  Jjalbenbonaconfcientia  befct)u(bi0Cttfottfe,  3<J> 
btrt  verbtmben  an  metne  ortentftcbe  (Dbrfcjtete ,  roe(cr)er  icr)  obediireit  mur},  noa 
tantum  propter  iram ,  fed  etiam  propter  confcientiam  Rom.  i ;.  v.  ft  Tranfigant 
inter  fe  &  nodum  htium  folvant  Venerabile  Capitulum  &  Senatus  ,.  fo  fofl  (SSOtt 
wctfi)  an  mtr  fein  $?ancje(  fein,  fottbertt  erbtete  mic&tn  adcn  juaccommodiren,  twlcr)e£, 
mem^ruber,  iur^ac&ricr)tuncjnic&t»err)a(fentvoaen.  T. 

G.Grave. 

Chriflian  Sigxmund.   Wolfiiis  Beroiin.  S.  Th.  L.  dein.  D.  a  Dno.  Nic.  Jerren  L. 

Seniore  Conlule  p.  t.  &  Dn.  Seniore  Capituli  Dre  Gunth.  Grico  ab  Eitzen  Stru&u- 

rario  p.t.  pnefentatus  27.  Apr.  1676  ,  die  $.Maji  a  R.  Capitulo  confirmatus   & 

polTeflionatus,  $o.die  ejusd.  menfis  in  templo  Petrino  introdu&us.     Obiit  fubito  1^99. 

d.  2.Maji  9?acr)mtffa^,.nacr)  4.  Ur)rcn,tnbem(£rebcnjur£eict)  cjer)ett  rooflen.Sepultusd.tf. 
Maji  in  Summo  templo.  Q3ort  £erm  Wolfii-SOBar)!  tft  biefe  ^acr)rici)t  ein$urucfetv 

%Bit  A.  1675".  d.  9.  Martii  D.  Gerh.  Grav  p.  m.  cjejtOrbett  roar/ 
tvolte  balb  barauf  Jperr  Nicol.  Jerre  dffefter  Q5urcjermeifrer  unb  D.  GUnther  Erich 
son  tftiwn  Struftuarius  am  £)om,  n>e(a)e  bcibe  aflefn  ba$  Jus  vocandi  r)affen,  jur 
3Bar)(  fa)reifen  bie  vacirenbe  ©tette  roieber  &u  befe|ett,  unb  ubercjaben  bem  Minifterio 
ben  ®ar)(?3effe(,  barauffte  4«  ^erfonen  denominiret  featfen  ,  al$  D.  Rud.  Capellen, 
L.  Valentin  &teman ,  M.  Buno ,  unb  M.  Dan.  Sev.  Sc&tifgem  <2>ie  bafr)en  5a* 
benebenft,  barj  W  Jperren  Paftoren  biefefbert  ^erfenert  fo  fte  ad  eledionem  aufcjefefiee 
r)dtten ,  mcjefjetm  r)a(fen ,  unb  tlber  ©ie  ba$  (5ffentHcf;e  ^ircr)en^ebeff)  r)a(ten  m6cr)fen. 
^Be(d;e^  aucr)  cjefd;ar)e,  2ite  abcr  ba^  ©ebetf)  tn  aflen  ^ircjjen  bem  a(fen  ©ebraucr> 
nacr)  cjcfcr)ef)en  roar ,  unb  (Sie  nunmef)ro  jur  393ar)(  fcr)reiten  rooifen ,  roarb  t>om  ^)rm 
<Dr;enfitt;n ,  @d)rDebifcr)en  Legato  in  SBijmtar ,  Q5urcjermei|ler  Jerren  unb  btm, 
3)om  €apitfe(  $err  Wulfim  recommendiretV  5fuf  beffen  Recommendation  ft)0lfet$ 
<s>te  ^/^gerne  befobern.  2(ber  ba^  Minifterium  (ecjte  (tcr)  t)att>it)ev ,  unb  fubrfe  bcibe^  berrt 
^)errniSurcjcrmei)ier  unb  Stru&uario  9.  Caufales  ju  @5emutr)e ,  \>a%  Wulfim  unferer  Q5emct> 
ne  nicr)t  anildnbicj  rodre.  <So(ct)e  Caufales  rourben  r)ernacr)ma()(^  auftr)r  Q5ecjer)ren  3r)nett 
fcr)rifftf  tcr)  tibercjeben ,  biefeibe  bcanf  mortete  Wulfim  y  unb  cjab  t)or,  e^  rodre  nicr)t  tt?ar  roas  3r)r« 
nacb^erebcf  murbe;  5(ucr)  cjrtcf  €rbcn  Seniorem  Jg>evrn  (Soctfr.G^/w^artbarinncnan. 
©o(cr)e  ^eanf  roorf  unge  nebenfl  be^  Minifterii  caufales  fct)icf  f  e  €•  €♦  EX.  nacr)  ®  ieflen  jur  ^e^ 
Ier)runcje.  SDte  ^e(er)runcje  fam  r)erau^  contra  Minifterium.  S)a^  Minifterium  abcr  tvtV 
bcrfegte  §Mi  roeitfduftcj  fotvo(  \>k  &eanftt)orfuttcjbe$  Wblj&oM  auc&  bic^iegifcr)c  Q5e(er)run^ 

iZtyile  jter25an^  5(aaa  tm^ 


jft  UrtlTO&CII  MflD  ttM&tiWW  3 .  Period, 

unb  roiefe  feine  Caufales  mit  Documentis ,  t>ag  e$  alles  in  Der  $5at  unb  3Bav5eit  ficf;  affo  »er* 
fjielfe.  S)avauf  evfucbfe  (£.  €♦  Dfatfc  per Deputatos  ba$  Minifterium ,  t>a6  ©ie  £>te  <feac&e 
md)t  mittx  urgiven  ,  fonbevn  Wulfium  recipiven  mdd;fen ,  gvfoIfefeincSOevanfroovtuna, 
revocivcn ,  unl)  (lcb  oevfcfrveiben  baggvnimmevme^v  contraOrthodoxiamlebrenunbpre* 
fcigen  roolfe ,  Davinn  confentivte  ba$  Minifteriuim  %m  WulfbtX  ftcf>  ftiv  einen  Licentiat 
auggegcben,  f5dfe  bti  bem  #ervn  Seniore  2(bbittc ,  unbgabbiefenbeigefefctenReversoon 
ftcf;»  £v  toavbbavauf  o5necmgefte(tc2Ba5(/  unDo^neba^ffentdcJe^ivc^en^ebett,  ju 
S.  Petri  einaefufjvet. 

Chrift.  Sigism.  Wulf  Q$ef  dnnfmtfj  unb  compofition : 
(Ty mnacf)  fo  rool  &  ^Bol^bvrouvbiae^  Minifterium  a!f)ie  intfgemetn ,  al$  auc5  befielbiam 
^  Qtxxn  Senior  infonbevfjeif ,  oon  Jpevvn  Gmft.Sigis.  pr^oinunbbuvcObeffenforool 
€♦  #oct)ro.  0iat5  ate  einem  3Bok£f)vro.  Minifterio  gegcn  35n  «ufgefefcte  Caufales  5dd;fl  be* 
lcibiget  roovben  ift ,  (roeif  €v  35ve  gegen  35"  aufgefe^f  e  Caufales  fiiv  eine  unndtbige Sdftevung 
cvfanb  unbbefanf  5af ,  fautberlnfcription  unbTitulfolcftev  feinevQ3evantroovtung,  alfo  lau* 
tenb  :  ^otftroenbigc  Q5evantroovfttnge  auf  bie  unndt f)t'ge  ^dftevungc  (Tit.)  bev£cvvMag. 

©Off fvib  Gefii  Seniorn  unb  Paftoren  juS.  Nic.  in  £ambuvg,  @V.£)evv  Wolfius  ftd;  UW 
tevtfanben  5<*t  fofcfre  Caufales ,  in  fo(cf;ev  feinev  QJevanfroovtung  aifo  Idtfevlicr;  $u  bercetfen  unb 
bavjut^un)  unb  »on  €.  2$of^fjvro.  Minifteriofolc^c  fcineQ3evantroovtungcfct)viftlid;roic? 
bcvum  bcantroovtet  unb  roiebevleget,  auffolcbe^Giebeviegung€.S.9vat5^^)cvvenDeputiv? 
tcn ,  oon  ben  Deputivfcn  €♦  9lBol*(S5vro.  Minifterii  cingefiefcrt  roovbcn  i(l,  unb  £.  €.  ^ocbro, 
diatb  baxauf  fiiv  vaf fofam  cvacbf ef ,  baf*  fotd;e  rocit  auofefjcnbe  ©tveif  igf  eif  in  ®uf c  componi- 
ret  roevben  mdcftfe  ,  unb  baju  bte  unf  en*  benannte  Jperven  $u  Commifkrios  oevovbnet  5«f ;  al$ 
ift  aucj)  bevo  freunblicfceS  gufpved;en  bic  ©acbe  an  unten*  gcfcbviebenen  Daco  folgenbev  ©eflalt 
componivctunbbeigelcgetroovben.  €v(lItd)fogc(ief)et^evvWuIfiusbag€vinfoIcbevfetncif 
S$evantoovftmg&<Sc5vifft  bem  gBoi^rro.  Minifterio  tntfgcmein,  unbinfonberbeitbero 
#crvn  Seniori  (bic  €r  bocr;  biflig  um  ifjre^  Sfmpfee?  roiflen  altf  ©vipu^  ^aufbattevunb 
Q5ottfcbaffter  Ijdtfe  refpeairen  unb  ebvcn  foaen)  aitf  unjettigen  €tfer  unb  3ad>3ovnigfeif, 
fo  nicbt  tbut  roaS  fuv  ®Ott  rccfct  ift  t  \\\  oief  getftan,  unb  ju  faxt  unb  $u v  Ungebtifjv  fie  angeg r i if* 
fenbabc,  unbbagibmfolcfce^oonbet^enlctbfei;  fe^rbeveueunbbeflage,  mit5ev^ltd;cv^ttfe 
unb  ^Begebven,  bag  ^in^Boi^bvro.Minifteriumin^emein,  aI^aucbbev^)cvvSenioriry 
fonbevbeit  ben  be^roegen  m^  35"  gefaffrenUnrotflenfd^roinbenunbfaflenfafycn,  unbaflc^ 
\w$  &  %t)nm  juroiebern  cjetr>an ,  t'5m  oevjet^en  unb  oevaeben  tooflen. 

3um  anbevn  oevfpvicfct  %m  Wolfim  i>a$  €vfoId;c  feincfcbvtfftlicfe^evantroortungc 
»on  aflcn  benen ,  roelcten  €v  fte  5te  unb  anbevtfroo  communicivet ,  unb  mifgctbeilrt ,  roiebev* 
um  einfobevn  unb  cinue^en,  unb  ftc  fofgcnbc^  gan^  unb  Qax  annulliven  unbabt^un 

3um  tixitttn  evf idvet  ftcf)  ^err  Wolfeu  U§  €v  bem  Syncretifmo  fetnb  fet ,  unb  btefen 

©rducf  5dc5(t  deteftire ,  aucf)  bem  Epicrifi  Wittebergenfi  ,  bartn  bcv  Syncretifmu$ 
mit  feinen  2tvten  unb  ©tiicf en  oevroovfen,  oon  5ev^en  Q5eifaII  gtbt ,  m  feinev  ^ebv^  unb  ^rebtg* 
Sfmtam^bum  allbte,  roann35mfolc5e^conferivetunbaufgetragenroorben,  mit^Otted 
£u!fe  ba$  ^Boxt  ®Ottt$,  rote  e^inbcn^rifftenber^vop^efenunb^pciielent^altenunD 
^eVfaffetill,  xtinnn\) (aufevlebren,  unbfcim^cucvungc,  obevfon(lenbiefemetroa^jurotDern 


2.  Cap.  aeftfe  SSepfage.        »»»  ten  MEMQRiENfot  Bom, rrr 

«nfanjjen  noa)  beljaupf  en  roofle,  aucfj  bei  feinerReception  tnSMinifterium  aflftie,  Augu- 
ftanae  Confeflloni ,  Formulae  Concordise  &Libris  Symbolicis  unferer  .fttrcfjett  ttlit  #er§ 
unb  $?unb  unterfcfereiben ,  unDaifo(ebento^(tc&rtc6fenn)oflenac&bem,  roatf  tm  £)ambur* 
gifd?en  Formular  bei  t)er  Ordination  unt)  ©nfuljruncj  ber  $)3rebiaer  $um  ^rebicj^mt  a(f)ie 
(roefd;e$  <g>ie  aud>  fttr  bem  2Iftar ,  fur  @50f  t  unb  ber  ©emeine ,  mit  roofbebadtf  em  @crmk(jc 
unt>  mit  einemffaren&erne&mfidjenSa  tffjenflicfrbefrdfricjen)  inunbunfer  bem^ifufjumer? 
ften,  $um  brif  fen  unb  jum  fed;ften  fcerfatjef  unt)  beariffen  ijL 

gutn  fcierten  cjef  obet  feiemit  £ew  Wolfim  fefticjfict)  att ,  bag  <gr,  na cfrbem  Sr  ju  fofcfrett 
cjebacfcten  2Im»te  im  $(jun  af(>ie  cjefangef  feinrotrb,  t>ermo>>#eif.(E5ct)rifft,  bev  Sufage  bet 
DerReception  tne*  Minifterium  (fofPem^)errnSenioriunt)bem^errenPaftoribusa!f)iemit 
Jpanb  unb  $?unb  cjefdjic&fet)  unb  bem  cjebacfrfen  FormuIariunferbemTituljum  (tebenben, 
ftct;  einfrdcfrftcj  unt)  friebfam  cjecjen  eitt  %B<*U  (E&rro.  Minifteriumaffemaf  anfct)icfen,bem  #erw 
Seniori  infOttberfjeif  affe  ^ebltrenfce  Reverenfc ,  af£  auc&  etnem  jeben  Membro  decentem  ho- 
norem  btiti§tn(  fte»on@runbbe$#er&en$fieben,  unt)  fraterne  ac  collegiafiter  mit  Q;r> 
nen  um<jei)en  unb  betracjen  rooffe.  -JtinfffenS ,  focjeiobetf)iemtt^)err  Wolfius  jur  (J&rtftu/ 
d;en  unt>  meljrerer  QSerjtcberuncj  biefem  obcjefe^ten  tn  alltn  unt)  jeben  ©ucfen  (roie  €r  fte  betm 
jburd;cjefefen  unbnacbreifferConfiderationfreirotfficjunbuncjejrouncjenapplacidiret)  ftd^  cje* 
md(?  $u  fjaff  en  unb  benenfefbigen  unfer)lbar  nad^uf  orntnen  ©o  roar)r  3r)n®  Ott  fjefffen  fo(  m 
eroitfen  ©eelicjfeif. 

3*erpflid;tet  fkr>  aucr)  §ttoleic&  r)tebei  unbr)!cmif  rotlfitr(tc& ,  bafi  baferne  £r  btefem  cjebacfcfett 
©rtticfen  juroiber  ftanbefn ,  unb  befTenubertwefenroerbenmod?te,  graltf&anetfgernejjefc&e* 

r)ett  faffen  roofle,  ba6@rnac&0c»4am^,lc8^<n^trc&ef,^r^ll,tn9'  (unferbem  Ti- 
tul :  *>0tt  Cttcfet  uttfc  (g(pfoirPeie  fcer  ^etter)  feineS  2(mte$  entfe$et  roerben  mdcje  fcon 
benen  bie  ,3&tt  baju  ancjenommen  i)aben ,  ju  beflen Execution  unb  QJoflbrincjung  S.  #oct>ro* 
diatb  ftd?  ^iemif  erbeut,ate  be^  2(mt$  e^  t(l  uber  bte  5tir$et^Orbnuncj  ju  ^aff  cn. 

2luf fofc&e  j'e$t  erjef^fte  unb  cjefc^ef;ene  ^rffdruucj  erbeut  (tc&  nun ,  rote  @.  QSof*  €6rro.  Mi- 
nifterium  tn^cjemein ,  affoaucftber  ^errSenior  tnfonber^eif  aflen^efaffefenllnroiflenroiber 
^err  Wulfium  fdjroinben  unbfaflen  jufaffen,  unbafle^ba^eni^eroa^€ri^nenjufeibencje«« 
tfjan ,  t)on  iper^en  ju  oct^eben ,  3bn  auc&  nac&  f unf f icjer  Vocation ,  Reception  unb  Intro- 
dudion  pro  fratre  &  membro  Minifterii  ju  aceeptiren  Uttb  attjunc&men  /  unb  fertter  in 
Harmonia  mit  3^m  ju  feben» 

Urfunb  ijt  biefe^  oon  (g.^ocfro.  3t<ttf)$%twm  Commiftarien  nomine  Senatus  Don  bettl 
#crrrt  Seniore  nomine  Minifterii ,  unb  oon  bem  J&errtt  ^olfio  cicjenJjdnbicj  unf crfcbrieben* 

Datum  Jg)amburg  1 676.  d.  27.  Aprilis» 

S)ieterid>  £ancjerman  M.GottfriedGefiusR.Minift. 

ex  commiflione  AmpL  Senatus  Seniur  Sc  ad  D.  Nicol.  Paftor 

Vincentius  Rumpex  Commiffio-  fuo  &  R,  Minifterii  nomine. 

ne  Ampliffimi  Senatus  Chriftian  Sigismundus  Wolfius 

mppr. 
Cajpar  Busfingim  Bremenfis  biityx  |'un#r^rebtcjcrber^irc6enS.Mich.5tefe(b(Iroar& 
1 699.  d.  1 5 .  Jul. a Dno.  Joach.  Lemmerman  p.  t.  dffcRer  55urcjermet(ler  unb  J£)Crrn  Seniore 
Capituli  Bernb.  Claufen  Dre  p.  t.  Stru&uario  ^.  %Bt>f)U  g^rtO»  5 &Uttt  Capitul  ad  Ledu- 

%ti&b  2  ram 


ff6  UrtuttUn  mt>  ClA&xi&m  $.Period. 

ram  &  Paftoratum  praefentiref  /  Unb  faitl  nomine  Confulis  ber  *g)err  Syndicus  D.  Wolde- 
rus  Scbele  im  Capttuf,  cum  Dno.  Seniore  bk  pnefentation  $u  tfjtm,  etf  tvavbaucfr  bie 
prafentation  a  Capitulo  tvol  anOMOmmen ,  nacj)uem  aber  Senatus  Minifterio  (bluVet/ 
JVte  aebrducp#,notificirefe  ,  proteftirfe  Minifterium  barotber  unt)  roolte ben  prafentatum, 
tvetl  nto)t  furuteSBaf)!  aebefen  roorben ,  utircfjaug  mc()t  promembroetfenrten,  tebennoc5 
ttarb  utc  @ad&e  bafjin  t>eraftc?>cn,  bag  Capitulum  forool,  a!3  Senatus  bem  Minifterio  bte 
fcfjrifftftdbe  Q3er(tcf)eruna  aaben ,  baf*  ©te  bet  f tmff  tcjer  Vacanfj ,  tvte  Ui  anbem  3Ba&ltn  ac* 
frrducfjftcj),  uem  Minifterio  t)orf)ero  uic  Subje&a  jum  Scrutinio  unt)  i)er  Jurbifte  anjetaen  roof* 

tm;  tDOvatlf  @ram2i.Oc~tob.  1700.  aRev.  Capitulo  pravia  capitulatione  confirmiref, 
in  t>ev  Ledlur  introduciret ,  mit  ber  Vicarie  unt)  beren  Annexis  inveftiret  unb  barauf am  26. 
«j.  menfis  a  Dno.  Seniore  Minifterii  #errn  SOBtncf (cr ,  tx>ei(  ber  neue  Paftor  nocfr  ntcf;f  anfjc* 
lartfjet,  juS.Petrietnaefufrref. 

Ex  Libro  Vifitationis  L.  P. 

A.  1 707.  cum  Regio  Mandato  de  celebrando  ob  vi&oriam  contra  Ruftbs  fefto  Eu- 
chariftico,  Ampl.Senatu  contradicentc,parere  detrec~hret,muneri  fuo  propria  au&ori- 
tate  [b(e  abdicavit. 

Haec  abdicatio  die  TO.MajiejusdemanniexRegiiregiminisbenepIacitoaR.  Ca- 
pitulo  acceptata  &  poftea  a  S.  R.  Majeftate  Caroli  Xll.anno  1 708.  menfe  Augufto  con- 
firmata  &  munus  hoc  pro  vacante  declaratum  eft. 

VIII.  CANONICATUS  vel  PRjEBENDjE  MAJORES. 

Quarum  funt  XII.  porTelTores :  Duas  Prsebendas  majores  fundavit  ADOLEUS 
IV.    Comes  Holfatia   A.    124?.  illarum  Patronus  eft  Senior  Comitum. 

©II  /ei)er  Canonicus  Hamburgenfis  r)at  ttt  btn  be&mcifim  ^a^ttnftintt  Fejt- 
dent$ :  S)teMemorien0uerManualiaunt)ntcf;tme5r;  conferiretfeineer(eDtcjteannexabe- 
neficia ,  cjenteffet  tn  fetnem  turno  baS jus  optionis  Curise. 

Tertlo  /?»»o3entep€ruteMemorien,  r©cf;effcIOiocfcn,  6.  gaben£oI$e$,  12, 
^dcfe  .ftofjfem 

j2^^/^^wo5a(€rbieMemorien,  8.  fictim ^olrjeS,  i4.©acfe£ofjfen,  i.SBtfpel 
SRocfen,  uae?f)albe£5robf. 

0'n  lntegratusCanonicusf)atbt§€runferbte3a5!Der  ;.Seniorenaefefjettfwwo  quin- 
to  tf  fequentibm  bie  Memorien  ,  ba$  oart^e  ^rob  \\.  2Bifpef  Dvocf en  i4.gaben^o($, 
1 8.  @a'cfe  5tor>Ien  ,  1 00.  £>.  £u6fcj) ,  ber  Turnus  m  Q}evfetr>una  uer Beneficiorum  ouer  Vi- 
carien ,  fo  de  coilatione  Capituli ,  blctbet  bti  £>em  £)errn  Decano  unb  benen  3  ♦  Senioribus» 
£)iefe  4.  fjaben  aud)  nur  alletne  €D?acl?t  bie  Prolongationes  Denen  Patronis  ju  wleifjen. 

^a^  Biennium  Gracise  ^oben  uererCanonicorum^Bttroen  ober^rbenueraejfaft  jtt 
genteflen,  ba§  roentt  (te  refidiren  ,  nur  bte  Curiam  ^.^ctbrebe^aften,  unb  i)aju  3df>rficf> 
4fo.  ^. ^iibtfcfc empfanaen»  ©tirbet aber /emant)  tnben  erjten  x>ter3ar>renf;aben  fetnc  ^rben 
t>a^  Biennium  an  t>en  Curien  unb  t)en  bie  ipebuncjen ,  nacb^efecjen^eituc^erften,  anbcrn, 
fcritten  ober  i)ierten  3a^re^ ,  roie  oben  fpecificiret. 

S>te  bret  Seniores  fufjren  bte  bret  Slempter ,  ate  :  Prxfeftus  ober  Otiffmetf?er^fmf/ 
Sfructur-5Imf ,  Salinar-  unb  Panifter-5Imt  unb  tvecjfefn  attt  4. 3af;r  unfer  (tcj;  um« 

^n  uer  Canonicus  Major  cjiebf  1  oo.D{f^r.  Jlt  Statuten-©e(t)er, 

Seber 


2.  Cap.  acbfe  SBtyfafle*       Mtt  *e»t  MEMORIEN  fm  &$m.  c  $7 

2feber frater  admittendus  ad  panes  muf?  aucr)  100,  O^tfefr getwt,  Mifc)  genieffef  ftiv  feitie 
SOiffroett unt) <£rben  t»a?§ Biennium  Gratise. 

Per  Receptionem  Memoriarum  in  Summo  rtttrb  pro  admiflione  &  Decreto  Quali- 
ficationis  t)em  Capitulo  ettfricr)fef  3.  ^.  1 2.  fj.  atl  Statuten-@eft)er  in  Simplo  i  o.  d\tl)U.  Sp. 
i)0n  Vicariis  Uttb  *>0tt  bettett  Canonicis  tam  majoribus  ,  quam  minoribus  indupk>20. 
ffttfyw  Spec. 

Pro  admiMione  ad  fraternitatem  Calendarum  tt)ilb  cjeflebett  1 2.  ^fjjr,  Species. 
Ex  Lib.  V.  L.  P. 

Alb.  Gothofr.  Twefireng  Senatoris  Alberti  quondam  filius  Jjafbie  Expectantzad 
Canonicatum  majorem  aR,  Capitulo. 

A..1701.  13.  Sept.baf  R.Capitulum  Friderko  vtn  XPefc&erfopf  bed  gefyefmfert 

SKaffjS  ©ofjtl  t>te  6fe  Exfpeclantz  ad  Canonicatum  majorem  fjecjebett. 

(Sin  /ebev  Canonicus  fjaf  fcievAnnexa  bei  feinev  Prsebenie  aufiev  Dem  PoftefTore  IH.Prce- 

bendse,  roefcftem  fjeute  nuv  bvei  beicjefccjet  ftnb,  b.ifte^abenua^^cle^nunge^ccfetauf 
DtevVicarien,  rcann  fte  evfcbicjet  roevben  ;  folc&e^OJecfjftftt^nen^onbem^abftclnnocen- 
tio  VI.  bevA.  ijf2.  $uft£enfam,  (aut  bev  imL£3anbep.  foo.regiftrutenUrftmbe :  Bul- 
la ,  confirmans  privilegia  Ecclefiae ,  &  annexionem  ad  Prsebendas  ratificans  befidf  icjet 

roavb.  2BaS  nun  ein  /ebev  Canonicus  fuv  Vicarien  ju  t>ev(efjnett  Jjat,  frrrbet  f?c?>  p.  6  ?V- 
tn  t)em  II.  35anbe.  SDie  Annexa  abtv  fefbft  ftnb  oben  p.  r45.tr)  bemfcfben  Q5ctnt>c  einaevucff. 
SCBie  nun  bafe(bft  bte  9?ar)men  berev  ©ttfft^J^crven  fo  roofji ,  ai$  aud)  bev  Vicarien"i)ie  ba$ 
&f>n  t)on3()nen  ger>abf  unb  ^ebraticftet  (>aben  i>cr5etcbnet  fter>en  ^  &te35eft$erauc&&ergrdffero 
?}3frunben  bi§  aufunfre3cttent)0ttuem£>errn  Doct.  FABRICIO  in  MemoriisHamburgea- 
fibus  mifcjefr)ei(et  werben ,  ad;fe  tcJ)  nid>t  unbiflirj  ju fein  bte  fdmtftcbe  S)om*#errn ,  fo  n>ie  be* 
reittf  tn  t)er  &orrebe  jum  II.  Q3anbe  btft  auf bas  XV.  3a()rr)unberf  cjefct>er>en ,  nacr)  ber  getf* 
SXea)nuncj ,  fo  Dtel  tc&  t>at>on  <w$  Umn  cjer)abfen  Urfunben  9}adS>ricj?f  ^efcjdpfet ,  tvetfcr 
barjuffjun: 

A.  1400.  i(!  Witfytlm  Croucl  <3Jrobft£uU%ncjen>ovbett  11,670. 

A.  1408.  fiiflftef  M.  ^o^rtrt  X?rtQ  (Jrtrj)  fonfl  XPAnsettberg  (Wttsett&ercj) 
fubena&mt,  bie  £>bemmb  Unfer^Leaur auc&  &iev Som^vebicjev ,  II.  1 99*  fte&e  aucr) III.  493, 
alroo  t)ieev(ien  Le&ores  Secundarii  t)er$eicjjnef  ftefren* 

A.  1410.  erfcf)einef  M.  ^erttt<w  Vc$  Canonicus  minor ,  (II.  136,  219.)  twfcjer 
A. i4ic.juS.GeorgemtVicarieauftertd;tef  f>at  (III.  p2.)  unbA.  1430.  obevaucjwv* 
^er  cjeftorben  tff*  II,  187» 

A.  142 5-1 43 2.  fomt  Theodoricus^?rObe!tttcjr^a^Canonicust)Or  (II.  19$,  $6c. 
€99.  III.  for,  44,  ci.)  A-  H39»  fuferefe  €r  t)ie  92Bttrt)e  be^  Cantoris  ju  Capitul  (II. 
l64-  fy)  3n  Wefe  Seit  gefcdret: 

^c/tjart  ^emcjtc  roeicf;er  nac&  A.  1 426.  ateDecanus ,  fo  aber  noc&  nt$r  au^emac^t, 
angegeben  xoixb ,  unb  bie  XII.  Pr^bende  befag* 

A.  1423-1439.  3nDiefer3eitr^beic&^erm<tttt?OrtBiirettat^efvoffen.  (U.19J. 
€99.  III.  eoi.  IL  1 64.  fq.)  3n  bem  3a&v 

1450.  d.  14.  oaob.  nennet  R.  CAPITULUM  M.  Henricumde  GeyfinariaS.Th. 
D,  fuum  Concaaoaicurni,c^uramTheologicafacultatis  in  Ecckfia  fua  obtinentem 

%M  3  Mtlt) 


S1$    UtfmUn  mb  HdcfrrfcEeeti  $.  Period. 

Unb  JtW  in  ber  itrf  Uttbe  itt  roelcijer  Die  Vicaria  S.  Vincentii  in  honorem  S.  Crucis  burcb  Se- 

gebrandi  (^toerS  $$ei(anb  Vicarii  Q)ermdcfjtni$  babmoerbe|ferttt>irb,  bag  berfeibcn  35e* 
ft$er  ber  funffticjoonbem  Le&oreTheologicse  facultatis  ju  ernennen  rodr ,  t)a^2lmtetne^ 
sprebtcjertf  unt)  Refpondentis  in  benen  Difputationibus  fttyren  folfe.  (£r  r)at oermutbficf)  ntc^t 

fottCJC  barnact)  gelebet,  maffen  itt  uenen  Donationibus  fratrum  Calendarum  (p.  6y$. 

Vol.  II.)  fein  Sfta&me  oon  M  t)orbeme(t)ten  Qcwefeinem,  beritt  cjettanteni^afjrbereit* 
geftorben  roar ,  nur  burcf)  eitten  einjicjen  cjcfcfmbett  roirb ,  ber  oierte  aber  nacr)  3ftm  Johannes 
Werneri  ^atec  A.  1456.  t)atf  geititc&e  fc&oncjefecjttet,  t)arau^bannn)ei(en&ercj(eio)enQ3e^ 
mdc&tnu(Tefur^t)ort)em^oDejucjefcf;ebcnpfIe5ten,  fein  2(biebctt  jroifc&en  A.  1450.  unt>  1436, 
cjefc&efjen  ju  fein  oermuttyia)  ttirb.  3n  ber  obett  an#efuf;rter  Urf  unbe  be$  C APiTULS  icrnen 
roir,  t)ag  int)emcjettanten3a^r 

^f.  Theodorkm  de  Geymfen  Canonicus  Cjeroefett  Uttb  Hermanni  IPoffen  Curie  bt? 
(effcn  babt;  unbin  eineranbew  llrfunbe,  in  tt)e(cbereineuerVicarienuntert)er^(u(ftim 
3)omber  Thefaurarie  eint)er(eibet  roirb  ftnben  roir  if)n  A.  1495.  d.  2 3.  Decannocf)  im&be» 
unbinberOrbnuncjbettbrittenCanonicumjufein  (II.  i6f.)  ©einertt>irbauct)al$eme$nocj> 
lebettben  A.  144?.  d.  1 3.  Martiiib.  p.  271.  cjebacfrt.    ^nbemfeiben^abrtvaraui; 

fyvmm  i&rwee  Canonicus  Minor  beit  4I0  JLufcoIf  SancFenfiefce  tin  Q5urcjer, 
t)te  er(ie  fieine  Prsebende  d.  27.  O&.d.  a.oerbejfert*,  n>ar(Sr  (l\revet)  berfelben  35eft§er. 
(II.  2ig.  ^r  (jat  aber ,  roieicjjau^benDonationibus  bes  Calands  l.c.fct)(ieffe,  mcjjtlanjje 
ttact)  folc&em  erfancjtett  3uroact)$  cjefeber.  2)ie  eigentlidje  geif  roattn 

^tnrtcb  fcTCtobclman  $u  Capittel  gef ommen  i|t  $tt>ar  nia)t  bef ant ,  ;c4>oc&  er&eflct  au* 
einer  Urfunue  (III.  ff.)  ba§€r  t)effe(ben  €0?itcjIteD  ef^entJer,  al^  btc  ^adbfofcjen&e,  getvcfen  fet. 
A.  Hp.befJetbeteerbaSCantorat,  majfen  €r  fattt  ber  Urfmtbe  (II.  861.)  tttbteQJerfaw 
funcj  t)on  t)ier  ©tiicf  £attbeSmitoier#ufett,  t)ie  uer  Vicarie  S.  Sylveftri  $uS.  ^3efer,  ubec 
tve(o)er(£ra(dCantor£ebn^errtt)ar,  einroifltcjct.    A.  i4$i.d.:2$.Juniifomt 

3o^4tt  VOt%  25urert  Canonicus  al$  ^eUCje  t)0r  in  Documento  CapituIiIII.44.  Utttt 
A.  1459.  tt)ar  er,  tt>ieaU^uerIncorporationeVicariaeThefaurarixerr;efletttOC&am£ebcn» 

(ii.  164.)  3ti 

&enrtcfc  25At&e!s  3)om'£erren  #off  beftnbet  (tcr)  A.  1432^.  18.  Juliiber  ^Jdbfllt* 
d;e  @eoo(mdct)ticjter  3ot>an  Bonrooe  £>ed>ar»t  ju£ubecf ,  unb  nimt  bte  9)ac&rict)ten  »ott 
einer  Vicaria  S.  Jacobi  in  Nicolao  auf ,  (aut  III.  f  i .  A.  1 4 5 4.  treffen  tt)ti* 

3$1><W  Werneri  fonfl  (BerboOett  juaenant  a(^  Cantofem  Canonicum  an  ,  (II, 
163.)  Der aber  A.  1 43 6.  ntd)t mef;r  »m itbtn  tvar.  II.  166.  tlm biefe £tit »(t 

^ettnc^  25utcel  unb 

3ot>a»t  Cjevett  juCapitul  cjewefen ,  unb  hat  A.  1 449.  amtod)  cje(ebet ,  flebe  ben  L2}er* 
cj(eid;  iroifcbeti  ^erman  ^icjenborcjb  Vicario  ju  S.Nicolao  unb  3oban  oan  QtQtn  Q3orftei>er 
be^  ^aufe^  <S.  ^lifabet»)  im  Ill.^anbe  p.  s^  (H.  698,701.)  2iu^  ber  oft  ancjefur>rten  Ur* 
funbe,  inwe(cf;erberThefaurieeine  Vicarie  beicjeiecjetroirb,  ercjiebetf»ct)baS  A.  1499. 

3o^4tt  &u|f  fontl  €u(l  ober  5?u(l  cjenant  ju  Capitu!  cjeroefen  ill ;  rcann  abcr  fettt 
9?ai)me  in  berfe(ben  uber  2(oi>an  »on23u«n,  ber  A.  143  i.bereit^Canonicustt>ar,  cjeie? 
fen  roirb ,  fo  ifl  e$  roarfct)etn(ict) ,  baf  er  auci)  dlter  ate  iener  biefe  SOBurbe  bef (eibet  Ijabe.  €r 
tfl:  na*ma(^  /  unb  t>ermutt>(ic^  m  Theodorici  Qcrobdtitge  <g>tittt  ,  Cantor 

yeworben; 


a.Cap.  acfjf  e  Q3et>fa^e.        *>♦»  fcen  MEMORJEN  tm  IDom.  ?  j  9 

gercorben,  (H.  699.)  unb  A.  1447.  Senior  Capituli  cjeroefen.  (II.  801.)  ju  <jleic&er3«'t 

Icbte 

3*&4rt  ttof*  CII.  801.)  roefcjer  nocf)  tim  t>a6  3a(>r  1460.  am  Sebcn  roar  (II.  701O 

Nicolaus  3wrt0C  ttJar  A.  i495.Thefaurarius  (II.  161.)  UttbA.  i447.atU10C[Mm£e* 
&tt.(H.  801.)  - 

Theodoricus  XOi&)m<M  e.  a.-fll.  164O  «nb 

Johannes  25ennytt  Prabendas  VI.  PoflefTor  nacfjmate  £>ec{)anf  ftefje  oben  p.  f  4f . 
um  t)a$  3>al>r  1444*  $  6mric&  Cogfelfr  Canonicus  geftorben,  (il.  206,  III.  703.  3n 
bemfeiben  Sfafjr  finbett  rotr 

3o&att  Uppeftperfre  unfer  bte  Capitularen  (II.I98-)  €v  ift  aber  bereifSA,  1422, 
etne  beifommenber  Sfutfjucj  au$  uera^tabf^rbe^uc^inPetriberoetfet/  Canonicus  Cu- 
riatus  cjeroefen ,  t)er  t)en  $5unM?off am  QSercje  tiafre  att  ber  &rtOC&ert&atter>©er<#/  fo  &eu* 
fe  bie  Decanats-Curie,  cjefyabt 

A.  i422.Sciendum,  quodpoftobitumHaflen$:obenborpe$  devoluta eft  medietas 
hsereditatis  fuae  ad  Alleken  relittam  fuam  inplateaCarnificumpropemontem,  inter 
Dni  JOHANNIS  UPPE  D£M  PERDE  curiam  &  Bernardi  Sluters  Senioris  &c. 

A.  1447.  erfcbeinen  Nicolaus  Sattcfettfrc&e  unb  Hermannus  de  Ofta  (t>ott&er 
<Dfie,)  (lebe  II. p.  801.  ^a»onber(e^ereuen^5umboffam^ergebefagunt)A.  i464.tt)ie 
oben  gemelbet ,  be$  £)ea)anfen  (Sfefle  beffeibete,  aucfr  noc&  A.  1486. am  ftbentw  (IJ. 

738*73  30 

A.  1449.  Borefcarb  piosc  Doaor  (Hf.  r  6.) 

A.  Hfo,  aut  circa  2fof>art  2Movem*>cgge  II.  700.  tmgfeic&en 

3fol?<m  ©tee»  (II.  702.)  uttt) 

Theodoricus  &$e  (II.  702.  III.  490.)  A.  1484.  ftifffefe€rfeme  Memoriam  $uS. 
Marien  Magdalenen  (II.  692.)  €r  fkrbumbba^afjr  1  f  25-  (II.  344.) 

M.  Fridericus  i£lefce£e  (II.  702.)  XI.  Pr&bendse  PoflerTor 

^erttttrt  fbntf er  Decretorum  D.  Praebendse  XI.  PofleiTor  unt)  Scholafticus 
(II.  701.) 

M .  ^ettrt*  HtSitefrorg ,  Thiderici  be$  QStircjermet  f?er$  ©o&n,  €r  &af  f e  t>ie  VII.  Pr«- 

kende. 

a.  1460.  aut  circa  30&M  &of?fce  PoffeflbrberseljenbettcjroffenPrsebendeunb^ 
gletcD^robft  tnBremett. 

304cfctm  €y&c  Leftor  in  Theologia  (II.  701.) 

A,  1466.  (jaf  ^etmcfr  pommert  ba$  Decanat  erfjaffett,  roann  graber$u<£aptffef 
gefommen ,  fan  baxwt  erf>eflen ,  bafi  €r  Johanni&mnyn  ber  A.  1463.  bem  lefctenjulii 
fcerflarb,  tmCanonicatgefofcjetift.    5?ao)35ni5at 

2It>ere  eSdrlefffiorp  biefe  Prabende  jur$bnutuncjcjef?abfV 

#ie  roctre  ju  unterfucfjen  roattnebr  3o^<trt25remer,benmanunferbteS)ec5anfertStt)t> 
fcften  <Be*er&ee  unb  ^ug^e  fe£et  t)on  ber  erften  Prabenae  Q3eft&er  cjeroorbett 
fer ,  be$cjleid)cn  tuirb  ntcfct  cjemelbef  rocmnNicolaus^tlg^c,  berbtebriffe^fruttbebefafo 
«nbA.  HSo.DecanusewefcfetttMrb,  ^bum^errcjettjorbenfet. 

A.  1480.  befletbefe  WZtymVina  fonftStmcfe,  «Pttticfcunb Vmtcfccje«anff 

bte 


c6o  Ur&trtfcert  urtfc  Hacbrtc&tcti  5  Period. 


bie  3£urbe  eitie^  Thefaurarii  II.  289.  fq.)  f ft  aucb  Scholafticus  geroefen  II.  702.  724.  Qt 
tW  A.  i496.SeniorCanonicus,  (II.  851.)  feinePrsebenderoar  bteftcbenbe. 

Umbiefegeitift  M.  Theodoricus  Cttrtcftrabert  gc|torben  (II.  289.  fq.) 

A.  1486.  ConradusiQPafmar.  (II.  184O  oDevXJafmar^afteutc^evtePraEbendeunb 
tw  sug(etd)  ^Jkopjt  tn  2toererteer£ert. 

2dbcrc  ^liQirtg  (£It#ng)  Pra&endaiXII.Poffeflbrunb&OttA*  1450.  foambMi 
tufcfeer  q>roptl  gebdvet  tn  biefe  geitett. 

A.  i488.2tlbert<Sogmatl  (II.  172.  175.)  roav  JU$(eicf)  Commendifta  ad  altare 
novuminCryptaEcclefiaemajoris ,  (II.  174.)  un£> ^robft$um &etrtbe? e  (II.  702.  8990 
3&m  roarb  bie  funfte  Prebeade,  twfcftetw  3f;marttare6  tttagcrttoicverbefaf*;  betgo 
lcget» 

A.  1 49o.tt>av  jfO&art  tHurmet  f!er  Theodoricus  VPt&ettbrtlcjeje  Prsebendse  XI.ma- 
joris  PofTefTor,  Provifor  im  Caland  atl  3o|>art  Vtttcf  ert  (gtette  (II.  727.)  afroogr  A. 

1498.  bte  Ofrc&nuna  aufna&m  (II.  7250  roar  A,  icoi.abroefenb.  (ii.724.)  A.  1  ^04.  Se- 

nior.  (II.  141.) 

2tfbert  &OC&,  ^aete  bte  Crfie  Prebendem  tt)Cfd;er35mAlbertu$KrantziusDoftor 
fofcjete,  bcr  A.  1  r 08.  tvte  »orr>trt  cjefa^C ,  juvDecanat-^tirbesefcmcjte. 

3ofcart  Qcfe&terrw&c  (II,  705.  898O  twr  A.  1456.  (II.  897.)  roav  A.  1  co6.nic&t 
mefjvamSeben. 

A.if02.  ^ertricf)  ittetejcr  (Sttcier)  Doaor  (II.  714.)  r)atte  t)te  ^epfe  Prseben- 
dam(II.  ^44.)  roe(cr)e  i>ov  Qfjm  ^ermart  Seeirt  cjemtfcet  (>itte,  foav  Cantor  (II.  351.  714. 
724. 731.)  roarb  A.  1  f  02.  im  Julio  ,'n  3of?art  tHurmetlere  ©telle  mm  Provifore  im  Ca- 
landerroel)let,bafjerbatttt,  bafj er cf>enber ate A.  1  f 02,  jugapitfeltjcroefen,  i>erttuttf;(i#rt>irb. 
(II. 727.)  Senior  Capituli  A.  i  fo6.  (II.  i  f  $.)  ffarb  A.  1  f  26.  (II;  704. 

Petrus  25l0ttte,  roar  A.  1  fo6.  Thefaurarius  II. 7 14.  75  i.unbA.  1  f 09. Provifor 

im  Caland,  (II.  72  3 .)  roe(d)e$  3lmbt3^m  md)  Wibebrucjgett  $obe  ju  tytil  roarb  (II.  717.) 
(grfcatA.  ifi6.nocj)ge(ebet. 

Cortrab  ^utferts  ,  fjatte  bit  ncuntc  0voiTePr£ebenden)e(cf;et)or3f)my<?^«w^unI) 
Nicolaus Bobefcer befeffen l)aben ,  ijt A.  1  f 09. Provifor tm Cahnd gcroefen (II. 714.75 1.) 
roeIo)e^5(mt(2rabevroiebernieberlec|te  11.757*  <£r|TarbA.  *f H- 

A.  tfo6.  ^o^artBrartoie  H.  1  f  5.  PoffeiTor Vl.Prxbendx,  roefc^e  cr  ttad)  ty&Xti 
ivtg  *>ort  25ulotv  (al.25ultrtcj)  empftng. 

&inrtcfe  Bocf^olt  Canonicus  minor,  unbjucj(eid;$ropftm£ubecf.  II.  1  r 5 . n>art> 
aber  nacl>mef)te  Prsebendai  VIII.  majoris  PofTeffor  m  eben  biefem  1  fc6tem  ^afJvunbA. 
i6o9.^ifa)o(fiuilubecp 

A.  1^09.  roav  tHarquarb  <!>I^e  tyafte  bte  XbePrcebende  ProviforCanonicusittt 
Calanfc  (II.  7 1 4. 7  5 1 . 7  5  4.)  <£r  frarb  A.  1  f  5  f .  $u  25ujrte£u&e  unb  jwav  in  ber  ^abfufc&en 
Religion.  (II.  JJ5.70C.) 

A.  if  14.  Oberumbiefe^CttilarbChriftianusBucf  Canonicus  (II.  527.) 

^o&att  <B>arieff*torp  t|t  efjenbev  a!3  t»er  S^act>foIcrcnt>e  ju  ^apitCeicjenoefen  C"-  7*r0 

fufjVfebaSProviforatimCaland  A.  1  f22.  (ll.714.75 1.)  rwtr  A.  rf^o.  Thefaurarius  Utt& 
Vicedecanus^III.  fyunbftarb  A.  1  f  f  1.  aut  circa  (II.728.) 

Nicolaus 


i.  Cap.  ac&f  e  Q5ei)ia<jc.        Wtt  ^ctt  MEMORIEN  tm  2>om.  $£$ 

_____ -  — — ' — — — 

Nicolaus  Q3ttfiorp  (II.  $27.)  €r(jaffe  bie  acj)fe  cjrofic  Prabendeunb$roaroermuny 
lic&bonA.  ifo9.ba^cnn'cb^o^olt^ifc&o(f»Dn^becf  n>arb,  €r  roar  jugleic&Le- 
ctor  Secundarius  unt)  &om *$rebicjer  p:  geif  ber  Reformation ,  £r  ftavb  A.  1^40» 
(II.  70^ 0 

A,  if  16.  Nicolaus£ttcj&e  beS  Decani  Q5rubew  ©of)tt  (II.  355.)  ftarb  A.  1^40. 

(II.  70?.) 

2fr»iolb  ttatjce,  (II.  5  5  *0  befagbte bterfe  Prabende roefc&e fonft bfe Qcbattettbur* 
Btfcfce  cjenennet  roirb ,  biefe  ^af  t)or  i()m  C^njlop^  Qccjebabc  inne  cjebabf ;  Wad)  3 Jm  a* 
ber,  (>aben  ftc  nacb  einanber  cjenufcet :  _Jol?att  patjertbom ,  ^robjl  in  2U>erettterfett, 
&obbe  »aii  XMtett  *J3robft  ber  ©fifff^ircftesu^tlbce^eim;  (Bottfrteb  *>oit  2ffpett* 
(ee  unb  Q5crti&arb  2*oc&. 

^ertrtd)  Q5artbfcfcOW.(II.  535.)  Prs&bend^VILPoffeflbr,  roar  A.  ipf.Senior 
Uttb Scholafticus  II.  544.  (krb  A.  1  ^40.  (II.  70 f.) 

^elmolb  2ffoerbtrttJ  Prsebendse  VIII.  PofTeflbr  unb  h.a.Thefaucarius  (II.  35  3.) 
jfarbA.  in2.  (H.704O 

*J_ejejarbStetti,  @feen.  (II.  n^)PoffefTorXI.majoristi)efc5ei)or^ttt^^ 
rml&avzn,  fonft  &&amc  unb  Kactt  cjenanf ,  befeflenfjatfe,  €r  roarA.  if24.nocf;am 

€ebtn(H.j4?0 

tllatt^tas  Q3ratlb  al.  Matthaeus  (II.  2  j } .)  befag  bfe  XII.  Prabende ,  tt)arb  M  &W 
picfe  tHetcjere  ©tefle  jum  Provifore  im  Caland  erwe^Iet-  (II.  727.) 

A.  1 4 1 7.  jkrb  ber  fefjr  berufjmte  Decanus  Crantzius ,  roann  nun  beffen  Q5ruber  Do  &. 
C£tjtjarb  £rattr_  af$  fein  Sftacbfolcjer  in  bererflmcjrdfferenPraebende  ancjecjeben  roirb,  fi) 
erfjeflet  jucjfeitf)  baf?  <2r  in  biefem^afjrfeinen^fai.  $u(£apiteferfjaffenbabe.  3n  fofcjenbett 
1  f  1 8bem  3fafjr  roirb  (_r  af$  Decanus  cjefunben.  II.  3 ;  7.  Jpiebei  fjabe  icb  ju  erinnern  bag  t>tc=? 
fer  D.  igcjcjarb  Crartt^  in  etner  A.  1  f  1 6.  cje&eicjjnefen  Urf unbe  fc&on  ate  Decanus  oorf  omme 
(H.  ?;$.  $jf.)  tt)e(a)e^manbaf)inba§SrbedS)ec{)anfen©teaebeiber$anbfuncjoertretett, 
trffdrcnmdd)te,  alkin,  fomu(te€n.)  ef;er$u<£apitcfaf$A,Tp7.cjeroefettfeitt.  2.)  $onfe 
er  bte  erffc"  ^frunbe  rocf  cj)ed  boct)  afte  unb  neue  Vifitations-Q3ud)er  wrmelben ,  nicfjf  cjefjabt  ba* 
ben,  ancjtfe&tn  bitfelbc  D.2JlbertfeinQ5rubernoc&abn%fe ;  oberermuffcbetf  Decanivices 
baetbod)  auSbegCapiftef^ittefnic&froar,  t)erroaftet(jaben,  roefcftetficbroettererUnterfu* 
c&uncj  anfjeim  ffcfle. 

A.  1  f  19.  JacohwHenningi  roar  5(ttfattCj£  Canonicus  minor  (II.  54.)  naa)mafdMa- 
joris  PofTeflbr  unb  Provifortm  Caland  an  Nicolai  ^uflorpe  ©tefle  (II. 727.)  UttbA» 
if44,Cantor,  II«72f. 

a.  1  f  20.  fomt  Henrkus  Senior  m  f  IL  541.  burcfr  roefc&ett  ic&  ^orcjebacBfett  Zsttit 
rtc|>tHcteroerfief)e. 

A.  1^22.  ^etttit'rtg  ^flewbrfitjtje  S.  Th.  D.  foffaufberenVifitations-Q5uc5embte 
(tebenbe  Prxbende  eincje^abt  f)abm ,  fo  aber  in  Sfnfeftuncj  ber  beicjefe^en  3a&ren ,  au#  roefcben, 
bai^ettrtcb  Battbfcfeom  unb  ^r  ju  cjfeicbert3eif  Capitulares  cjeroefen^erbeflet/burcbau^  nic^f 
beflerjen  fan,Provifor  imCaland  A.  1  f  29.(II.754.)unb  jroar  anAf^/^Brattbee^tefle  tv 
roe5(ef,(H.  7270roef*e^Proviforat  er  A.  1  f  3  f  ,(H.  5  f  f  .)ober  f  ur$  barauf  refignirte,  wrmut^ 
itd?  »etl€rS)t*ant  juBarbewtcf  cjeroorben.(H.7o6.)<Sr  5af  feaucfi  eine^3friinbe  iuScfefeg^ 
l.C^eiU3ter2&attb.  ®bbb  Wi#> 


tfz  Urfctn&en  unb  VXA<k*id)ttn  ?.  Period. 

wtcfc  (ib.)  (gein  $ob  erfofgfe  A.  i  f  44.  (II.  5  06.)  »or  roefcfcem  £r  ten  Calanb  in  &amburg 
mtt  2.$?arcf  3a'brf  2(ufFunfrten  wbeffcrfe  (II. 706.) 

A.  1^24,  crfcOcincn  nac&folgenbe  Canonici  in  ber  p.  543-  imll.^5ant)c  beigebracjfet 
Urfunbe. 

^O^atl  i£rtCjc!tert  S.  Th.  Profeflbr  unb  Le&or  Primarius,  biefer  ftarb  An.  1  j  ar. 
«m ©ontage »or  Feliciani ,  ftcfa  Qtcffcn  Rentpcn  SQBarf).  £3erid)f. 

M.  Clemens  (Brote  ,  biefer  fjaffebie  funftePrsbendsunbnjarbinbiefemSa^r,  roic 
tben  biefe  Urf unbc  fef>ret ,  jum  Decanat  erljctyef. 

2llberttt>ulf?afc. 

3o&an  (Dlbcnfcn  fonft  t>Ott<DZben|ert  gcnannf ;  bicfcn  btibm  roirb  in  bcn  Vifitations. 
!55ttcf)crn  bic  cr(lc  Pr^bende  jucjecicjnet ,  roefd;e$abcr,  roeif  jie,  (aufberllrfunbc,  jugfeia) 
juCapitultvaren,  tttcfrtfeinfan;  dMbcnfenijtA.  1 5-40, cjeporbem  11.707. 

2f  rrtolb  Mkhaelis ,  r)atte  bic  VIIU c grofie Prcbende. 

Jodocw  <5rOte  S.  Th.  Profeffor. 

A.  if26.  Theodoricus  de  Rhoden  al.  Redem  &  Reden  roar  ^ertrtcb  tHeyers 
fjacfrfofger  in  ber  Ilfen  Pnebende ,  roelcf;e(2r  burcf;  fcincn  ^ob  (ic(;  roeif}  nicfct  roann)  an 
$Dctf)let>  Ketjerttlau  tiberfiefc 

A.  1  n  f .  23ernf?4rb  15u&.  II.  5  f  f . 

2Ut£e  &Ol|ic  Praebendae  XI.  PoiTefibr,  roarb  A.  i 744.  an  Jac.^ctttttnge  ftelfe 
ProYifor  im  Caland,  II.  7 1  f .  7  5 1 .7  3  4. 

^CttrtcfeQtutttPrabendjeVIII.roar  A.  1 5-47.  fq.  betmCa!andII.724.ijtinbett3afj' 
ren  1  f  4f .  1  f  46. «"b  1  f  47. ba&on  ict)  feine 9ved;nung  beftfec ,  Stru&urarius gcroefen. 

tiltcfeoel  QcfctUow  i|t  mif  ^oljicn  unb  nac&mar)I$  mit  XVitbmax  beim  Caland  ge* 
rwfen ,  fcbfc nocf)  A.  1  f  54. II.  724. 

^cnrtcb  Bcfeultc  PraebendaejXII.  PofT.  r)at  be£  Decani  ©feffe  in  $Ibroefenf)eitM. 
Clemens  (Brotett  vercretetn 

Vtttis  CrAtTter  al.  Bruno  Prab.  V.  in  C/emeutis<BvOttn  l)af  aucfbaSDecanatwr* 
rcaffet. 

fohannes  Saxo ,  (Qrtcfcfe,  ©rt£0)  JVD,  Prab.XII.roarA.  1  rj^beretfSDeca- 

nus(tcf)c  obenp.  uf. 

Johannes  papc  ttOtt  @f abe.  Prseb.  VIII.  f attt  A.  t  f  f  t  ,  jum  Caland.  II.  7  55 . 
A.  1  f  3  9.  M.  ^enr.  YDtefjmar  L.  anfaugg  Minor  II.  2 1 8.  ^ernacr)  Major  t>on  II.  Pra- 
benda,  Senior   Capituli  A.    iff9«   H.   743»   Httb  A.    1761.   Decanus   (tefje   obett 

p.  W- 

M.  Ptfr/#  Htgell.  uxoratus  II.  223.  'bor 

A.  1  f  40.  ift  ^ctotg  4>elwiges  gejtorben  II.  73  2. 

A.  1  f44.  ^^r^/Barbyroarb  i»btcfetti3af>r»ott^dtttgIio)er^?a/.ittS>ettttcmarcf 

bcmCapituloprxIentiret  II.  560. 

A.  1  f  f  1.  Johannes  Qcfeliker  Pra^bendx  I.  r>tef>er  gcfjdren  rmcfjfofgenbe  Urfunben: 
Bernhardi  Steen  Vicarii  Ecclefias  Bremenfis  &  Archiepifcopi  officialis  Literae  ad  Capi- 
tulum  llamburgenfe 3  ut  introducat  novum  Canonicum  Johannem Slilter  datie  Br<£m<e: 
d.  29.  Jun.  rf  f  1.  Joh.  Sluters.  Requificio  Capituli  llamburgenfis 3  ut  fe  inftituat  in 

poiTedionem 


a.Cap.,flcj)tt33tpfq3k  ttOrtfrertMEMORJENfuitfoOttt. f£j 

pofieflionem  Praebencke  &  Jurium  vigore  fententise  Archiepifcopalisfubpoena.  d.  2;, 
Sept.  ej.  anni.  3.)  Capituli  Hamburgenfis  Conftitutio  Procuratorum  incaufacontr» 
jfoh.Sluter  A.  1  f  f.2.  d.  16.  Martii.  4.)  Documentum  Notorialeliterascitatoriasin  cau- 
fa  Sluteri  contra  Capituium  Hamburgenfe  ,  Decano  ejusdem  &  affidentibus  intima- 
tos ,  recufata  vero  acceptione  ,  valvis  templi  affixas  etfe  ,  e.  a.  d.  5 1.  Dec.  £r  i(t  A, 
1  y  9 1  i  d.  5 1 .  Maji  fle|farbett» 

6emf  cb  ZUitgou  ber  SDicf  e  Praeb.III.t>erIo$r  tn  uiefem  Sfofcr  i>or  $?e§  feftt  €c6ett»  3#m 
fofcjfe 

A.  1  r  n  •  t)en  *o,  Juia  Mkhael  TkfytbtxQ  tn  efcen  uerfcben  Prab.  twlc&er  A.  i ;  6  ? ♦  Dc- 

canus  war.  •  . 

jfo&anlMtge  ,  (Me  ,  SIcl ,  &let&e)  JVL.  II.  716.  (>af  bie  VtPra^.cjefjabf, 
t|t  Senior  Uttt) Thefaurarius  getvefetl  lt  364»  4*9»  UB&  A, 1608.  Decanus  Cjewor&ett  fte&e 
obett  p.  f  4^ 

<B>cr^irbJUmEeII.7?3. 

A.  ijy8.  i£rpoIfc  iLtrt&enbrOB  ( JLtrt&ertbrtttfc)  minor  II.  218. 

A.  1  f  f  9.  Bartholomaus  jfuftm ,  minor. 

A.  1  f  60.  22.  Jun.  £3aU£a(ar  *>ott  25roc£ fcorff  Prsbendse  IV.  bttrcfc ,  flote  m  bett 
Vifit.  35ucl;ern  fteftef,  auf  35.soti  Wtxfebc  refignation  ,  ber  aber  roar  A.  1 5-74.  noa>  Stru- 

ftuarius  vide  infra. 

A.  if6i.<B>4brtclQ5eren^es  UI. 7 1. Praeb. VIII.  febfe tiocl)  A.  1  f 70.  II.  7 5  5. 

3*\)an  <£& leff Prab.  X.  auf fetne*  SBruber*  &cnricb0  (gcflcf ,  i>er  fte  an 

2Jo^4n  &o&e*10atI?Ott>ere  (fcfefle  erfjalfettftaffe ,  befc&efrene  Slufcjebuncj ,  tvar  A. 
JS^h  Cantor  II.  264.  Provifor  int  Caland  A.  15*72.  II.  734.  jfarb  A.  ijgo.  d.  18. 
Septemb. 

Antonim  Q5ar£ey  Prabendje  IX.  totlfytConrad  %ufitt$m  ifymbtfaft:  (Srfomfttt 
i)tefeni3abraBCanonicusi)0r,  II.  755.  un6  A.  15-6;.  al$  Burfarius-  II.  564. 

Vaul  Cefmar  erbielf  in  uiefem  3af)r  i)ett  2  ?,  O&ober  &fe XII.  Prasbende ,  roar Provi- 
for  im  Caland  bid  A.  1 5-74.  t>a  3(jm  Capitulum  pro  abfente  etf  fdref  II.  746.  A.  1  s  8 1 .  abtX 
erfcbctnet  Sr  n>tet>ei*  al3ProviforbetCw#W/  Q$orc&cr0  ^OafjI  $um  Caknds  Qttyanttn  II. 
7 $  2.  *ftad;mafg  tvar  €r  A.  1  s 9 5  ♦  cjefancjett  II.  7 5 4*  unt)  A.  1 608.  d.  9.  O&ob.  cjiencj  €r  au£ 
t>er  2Beff. 

tntcfertei  tHoltter  cjeburffcj  aus  £unebur$  tt>ar  tntJiefem^a^rfcJonjuCaptfuI,  unt> 
feafte  bie  V.  Prxbendam ,  feitt  $ob  erfolcjfe  A.  1 6 1 4. 

A.  i?6$.  2&ili<m  ^udba  toavb  h.  a.  ex  minore  CanonicusMajorII.2i8.tveIc5e^ 
fanften  Dem  26.  Febr.  De^  folcjenbett  3a(jr$  jucjefd;riebett  \wb;  3Q?an  eicjnef  iI)tttt)icVlL 

PrsebendejU.CErrefignirfefeittePrsebendeA.  1  f  84.  Uttt)  |larb  A.  if8^d.  14-Junii. 

Q5ol0et»m  t>on¥£eirfebe,  fon(t  Q5er(cb«,  IV.  Pr£ebendK,betn)efd;emfonfttnbctt 
Vifitations-QSuc&ern  btiatfuatt n>trb  refign.  1  f 60. 2 j.  Jun.  aflein  tviDer  t)ie  SCatieif ,  ftnfe* 
tnal€r  A.  1  f  74.  nod;Stru61:uariustt)arlL  $64. 

gerttttrt  Htebrtr  Praebend»  XI.  welcfte  DOr  3^m  CErtcfe  »Ort  Cjer-ert  unt)  jfe&4«tt 
(gttierfert ,  fonfr  Igimets  cjenanttf ,  befaffett.  €r  tft  e&enber  al^  ber  nact>fofaent>e  rott 
<5rwc  juCapifuIcjetvefl  II.  7Ht®ettt?o6n)trt)tttt)ettVifitations-?Suo)ernA,  1/82.26. 

®bbt>  z  AprU 


T64 UttmUn  isnfr  Hacftricfeten  ?.Period. 

April  aefcDefjcn  jufein  angtfcOviebcn  ;  ^fmufTaberentmebcrfcinec^fvunbcabcjef^^^^o 
©bevauc&e&enbevaeltovbenfein,  anaefeben  fein  ^acfcfofaw&fcbrtr&ttOttf  XXMfreA.  1774. 
fccfaatc  Prsebende  fdf>on  befaf?  Qnt) fcdHia  tnnc  batfe  ,  ftef>e  II. ;  67.  fq.  & III.  1 1  g. 

A.  ij66.d.  i4.Febr.  ^etiricb »on (Braw ,  D.  XX>ll&elm  tTfcltere  (beSSyndici) 
€5f  iefp@0f)tt  ,  Prabendae  II.  fkvb  A.  1  f  94.  r .  Maji. 

A.  1574.  RtctMrt  vom  tX>afoe  ein  pommersfcfcer  €befman  unb  Canonicus  ju 
SLubecF,  tyvman  Hieburs  ^adjfofaev,  roivoovaefaafinbcvXI.Prabende,  refignivfe 
A.  iy84-feinCanonicat  II.  392.un&roav  A.  1  J98.nicbtrnei)vim£eben  III.  122. 

A.  ir7f.  %bam  Cratsicjer  JVD.  unt)  t>orr)tn  bev  <2>f abt  Syndicus ,  bevmafen  aber 
giivftf.  ^olfietrt^Ottorptfcber Oiatr),  Prabend*  IX.Poffefforroefc|>c3acob  VXWfcer 
iwifc&cnS^munb^Arcfetgebabtbafte,  ftavbA.  if84»d.  i7.0ftobr. 

A.  1776.  S&altbafat  *>ort  Q3rocftorff ,  PrabendadV.&affed.22.Febr.int)iefcro 
Sai)v  fcftonfcinen&om^W  II.  590. 

A.  1  s  80.  d.  18.  Oaobr.2>tetertcb  XOi\U  (al.¥X>sfcc)  PrabendaeX.  (larb  A.ir  8f. 
d.  1 9.  Aug.  (jaf  aber  t>ov  fcinem  $obe  refignivef . 

A.  1  s  84.  33alti?rtfarvort  2llefel&  ein  &olffeimfcfcer  t)on5Ibel  befambieXI.Praeb. 
nacj)  fc>e$  *>on  XOalbt  2lbtvitf  ;  vid.  fupra,  <&  roav  A.  1*90.  no$  am  ^cben.  III. 

II9.    122« 

¥£t%!m  fcHoHcn>Om23o<$JVD.unb  Syndicus  bti  ber  ©tabf  jure  primarium  pre- 
cum,  refignirfe  abcr  bie  iljmbeigefegfe  IX.  Prebende  feinem  ©of)n. 

Hieronymo  tHolIer  II.  292.  roefcbev  aucr)in  uiefem^ar^rnid&fd.  1 7.  Sept.  ancjefc6eti 
Cragtger  d.  1 7.  O&ober  bie  fiefle  aflererft  cvfebigte ,  fonbern  d.  7.  Dec.  Q3eft^  cvfangfc ;  fetti 
S)om^off  roar  ad  pontem  II.  770.  @v  roar  A.  i6n.Senior  unt>Prsefe&usII.  422. unt) 
lebtc  bi$  A.  1 626.  ben  27,  Jan. 

fytmcm  XOttttn  Joh.  ©ofctl  befamh.  a.  ben  i7.Dec.  bie  VH.Praebendeflavb  A. 
if86.  d.  14.  Jun.  nacfcucm  <£v  feitt  Canonicat  *>ovfcevan  d?er£arb  Stefcincj  abcjettetc» 
fcatfe. 

A.  if  8f.  T.Martii  3ot>4rt t>0rt 5er  XX>lfcftcioavb  A.  1  s 89.Scholaflicus. 

^acob  i£hr$  be$  DJat^^evrn  Antons  @or)n  bcfam  h.a.  d.  9.  oaobr.  biebriffe 
Praebende ,  ftavb  abcv  A.  1  rtfg.  d.  4.  April. 

1 587.  Laur.  g.artCjermmt  h.  a.  d.  16.  Sept.  PrabendaelV.  jlavb  A.  1 620.  d.  18. 
Auguft. 

(Bkr&arfc  Stefcincj  Prseb.  VII.  fravb  in  <E3cf)roeben  A.  1 604.  d.  2  % .  Sept. 

A.  u87.d.  i2.Dec.  Vitm  Otto  VOurtjrjetm  Canonicus  Supernumerarius  *)  unb 
r)evnacbPraebendxI.tt>ivt)A.  ij^o.DecariusCapitulifiefteobettp.  746* 

A.  ij89.  Jperman  VOttUn  3of)anfen  ©of)tt  evfjieffh.a.d.  u.Sept.  Praebendam 
III.  roav  A.  1 624.  Struauarius ,  II.  43  o.  jfarb  A.  1 629. 

A.  if90, 

(*)  £)te   Praebenda  Sapcrnumeiaria  QCt)5vte  Dcitl  Leftori  Primario ,  tt)f!d)er  D«ma()(^Superintcodens 

flcnnmdmari).  5Bann  nun&fr^^efDbtcfcSBttrbcbefaOM.D^wpcngljbrnA.^p^i^sepr. 
2>en  SQ3«g  alle*  gletfd)  antratt  /  fo  er^cllet ^u^Utcr)  I>tcrau^  l)agCapitulumDcnifdl)fnDtc€infunfec/ 
fo  3&m  lauf  Dev  ©tittungau^  fcerLeaur»  Primaiia  ju  fat«eu/fetJ)^fl^in)vfcin?m€nleen^oge« 
$cftt. 


2.  Cap.  acf>feQ$et>facje.        wn  fren  MEMORlENfmfcom.  f6c 

A.  1 5  90.  aut circa  Zbvmae  Olave.  II.  5  97. 

Jobannes  tftollcr  Pra?b.  VIII.  2Imtman  jtt  Oveinbccf  iflln  biefem  3afjr  &on  feiner 
spfvunbc  unb  jroar  d.  1 9.  abfleftanben.  £)ie  3eit  rcann  £r  (te  empftna ,  rotrb  nic()f  aemelbef/ 
fo  fcief  aber  ift  cjeroif* ,  baf?  fte  3(>m  nacft  Otebrtcl  25eren0e6  t)er  fte  nocf;  A,  1  y  70.  bcfafj ,  $u 
Jtteilgewor&enift. 

A.  1^91.  C&omae)5tomePraeb.VHI.  h.a.d.2o.Jun.nac53o^ntnoUer0  5lb? 
friff/  ffarbA.1606. 

A.  1 5*9  f .  1  ? .  Jan.  d>eeo  t>ott  fci^rert  al.  wn  2>5rtntjen  bc$  &remifct>en  S)om  £>e? 
ijjantcn  ©o&n  Prab.  11.  ftarb  a.  1 6 1 6.  im  Aug. 

A.  1 602.  %  o.  Jul.  jrtefeericb  Q>ettram  x>on  2fr)iefelb  Prseb.  XI. 

A.  i6oy.d.  8.Jan.30^ant>0rtQcfeemntJeiiPrxb.  VlI.f)atfeinCanonicat,  vigo- 
re  protocolli  Capitularis  Lit  G.  fiir  iooo.^arcf  £ubfcb#efauff/  jtarb  pfc^ltd;  A.  1612. 
1 8.  Scpt. 

A.  1606.  Occo  $On  #4rfen  /  II.  753.  Prabendae  XII.  roar  A.  161 1.  Cantor. 
II.  422. 

A.  1606.  io.ApriI.^ertrtCt>5w//V^I>0ntX)tter6^ct,m  Prcbendas  VIII. 

A.  1 608. 50.  Jul.  Clemensi&afoznbovf  Praeb.XII. 

A.  1609.  Uldaricus  25erte£e  minor.  II.  75  5- 

A.  1612.  d.  2$.jul.  al.28.e.m.  #crmartPwi$ierPrab.l.roarauc|)CanonicusStt 
ttibecf,  flarbA.  i668.2.Jun. 

A.  1612.  24.  Sept.  3o^4rt!^lct^e  parbal^SeniorCapituliA.  i639.d,26.ApriI. 

11.  4*8.  €r^atfet)ieVII.Pr2ebende. 

A.  1614. 4.  Oftofe.  (al.80^bcr^4rbtnoIecrt)om^irf$be^^evrenQ5urjjerme^ 
jtcrS  ©obn  Pr*b.  V.  ftarb  A.  1 6$?.  d.  7.  Martii. 

A.  1 6  1  7.  $cnricfcf  £elcm*n  Praeb.  VI.  ftavb  A.  1 628.  II.  4  f  4- 

A.  1620.  1  o.  Aug.  Lucas  DOrt  (£t'QCrt  /  Praeb.  II.  roar  Provifor tm  Cfltett&  A.  1 648. 
n.789.fravbA.  16^2.  ?Sept. 

A.  i6zi.d.  3  i.Martii.D  Laurentim JLarttjermArt  bed  Canonici  Laurentii  ©0$t1 
Pracb.roarb  A.  1 624.  d.  2  5 .  Sept.  jttm  SDecbanten  ern>er>fef* 

A.  1622. 10.  Aug.  £ertrtcfe  vOrt2ftttbeit  JVD.f)attebteXI.PrjEbende,  roefcf)e  t>or 
Sljm  Ulrtcr)  (Dtto  ©cfculrje  betfDecaniCSofjnbefaf?/  €vroarA.  i64f.Seniorftavbaber 
im  felbtaen  3a(>r  ben  7.  Junii. 

A.  1626.25.  Dec3o&4n5ricbricb<S>ronowJVD.PraEb.IX.5lnfana^juS)ewn^ 
ter  ttnb  nad)maf£  ju  &iben  ProfefTor  ,  jlavb  A.  2672.  tm  6i.3afjrfeineS2lltevtf.-  SMefetf 
£ocbaefef)vten  $?annetf  2tbm  fjat  ber  feel.  #err  Archivarius  XttUf ens  D,  be* 
fcjmeben. 

A.  1628.  n.Sept.  y^c/^cBraff  (al.CBrave)  JVD.Pr2eb.VI.ftarbA.i6f4.d. 

12.  Maji. 

A  1629. 51.  Jul.befam  7/>/^2fjrcrtbteX.Pra:bendett?e($eKuMp^Qte^trttjbt^ 
fcercjcbabtbfltte. 

A.  1630.  i9.Mart.  ^trtrtcr;  tWr&ettfcoftJVD. Prjeb. III. ttWbA.  1639. interSe- 

nioresaufsenommen/  ftavbA.  1661. 12.  Sept. 

tybbb  3  A.1632. 


S66  tlxtmbm  unb  Hacfcrtc&tctf  ?.  Period. 


A.  1^3  2. 27.  Martii  Vincemm iTJoHcr  JVD.  Prxb.  VIII. 

A.  163$.  28.  Nov.  <5eorcj  (Dtto Jpefcemart  JVD.Prcb.XII.auf  befcf;ef?ene  Refi- 
gnation  33eruj?ar&  vort  &attr30tt>  A.  1 64 1 .  20.  April. 

A.  1639.  jo.Maji  2)etlet>  Keveiiclau  ftdntgl.  £>dnifd)ev £off<D?af(j unb (Eanfcfer 
in  £>ero  £>etttfd;en  ^voMtt^eti ,  Prseb.  VII.  refignirfe  A.  1 662. 

A.  1640. 3oacfetm  (B?o&erfertJVD.Pr£b.VH.befamA.  i£r8.  rote  vor  erroefjnet 
ijl,  bieDecanatSBurbe. 

^o&att  Scfclaff,  JVD.  (SUphius)  Prsb.  X.  n>efc&e  Titus  %en  refigniret 
!>arfe.  ' 

A.  1 63  7.  d.  2 1 .  Dec.  ^0ad)im  <£>ofcer|ert  Preb.  VIII.  roarb  1 6  r  g.  Decanus. 

A.  1 64  f .  4.  Dec.  <£urttl?er  £rtcfc  *>ott  fjgisert  JVD.  bee?  Jjprtt.  $8uraermei|ler$2W* 
fcert  vott  iEtrjert  (Soljn ,  Prasb.  XI.  roarb  A.  1  f  60.  in  betf  (Sapitteftf  ©elegenbeiten  nac& 
©cbtveben  wrfc&icf t  II.  487.  r  00.  verroaffete  A.  1 6  j- g.  t?te  Burfam ,  tvar  aud)  im  felben  ^aftr 

Senior  Capituli  A.  1 679.  evfattgte  @V  M  Decanat. 

A.  1646.  2.  Martii  jLucas  JL4rttjermartJVD.be£DecaniD.Laurentii-(go()nbe» 
fam ,  nacf)  befd;ef;enev  Refignation  ^ermart  ptttQfcre  btc  I.  Prcbende ,  (gr  tvav  A,  1  y 4? , 
i9.0&ob.geboven,  tvavbDecanusA,  i685".2.Febr. 

A.  1 6  f  2. 1 6.  Dec./^O&att  /#/?/#  Stltcf  J  VD.Prxb.  II.  refignirte  A.  1 67  5 . 4.  Sept. 

unb  frarb  A.  1 676.  d.  20.  Febr. 

A.  16^4.  27.  Jun.  VincentfXt^\Uv^m^Mm^6ni^i®^m\>if(^t^o§di^ 
UnbRefidentJU^amburaPrseb-VI.refignirfeA.  1667. 

A.  i6f  g.  25.  Jan.^JokancDliequiefi  tin  @cf;tvebif<$ev  @befmatt  Prseb.  V.  Poflef- 
for  tvelcf)e  jrotfa)en3^m  unbfJEberkarbttloller  wmJpirfcb  fo  A.  1 6  f  7.d.7.Martii  vevjfqvb 
Petrus  X?OtCJt  beS  Capituls  Syndicus  befam  ,  ber  aber  fitrfjbarattfba^AfielTorattm 
f}or)en  Tribunal  ju  VOifmav  evbielt,  unb  baf;ev,  vcvmutf;(icf; ,  fetn  Canonicat  ntebetlegfe. 
3n  etnem  Vifitations-Q>ud)e  |lel)et :  Cujus  pofleflio  regio  mandato  caflata.eft. 

A.  i6f9.  i^Jan.CBottfrie&CSrOtCJeg  aU£5  2Beftpf)a(ett ,  Prseb.  IV.  tvavb  Senior 
Capituli,  unb  A.  1694.  jutttDecano.Capituli  cvtve(;Ief ,  fo  @r  aber  in  favorem  D.  Petri 
XPeflerm4rt0.gJeicf;refignirte,  £r  fkrb  A.  1 696.  f.  Apr. 

A.  1661.  d.  26.  Sept.  2Jo(?att  25art<fwertl?JVD.^evrtt2Jo^art^artcPtvet;t&0 
0?Ctfr}man^  (Sofjn  Prseb.  V.  tvavb  A.  1 686.  jum  Decanat  er&ctyet. 

A.  1662.  5.  Feb.  foh.  Theodorus  Jbietericb ,  nacjEjmalS  geabeffer  *>ott  KottfcecP 
PrsEb.  III.  Jure  primariarum  precum  tvarb  ^aifett  ^ejtbenf  im  ^ieber^  ^dcf;(tfct)em  ^ratfe 
At  i679.|farbsu\X)tert  A.  1686.  (al.  1687.) 

1  f  ♦  April.  2>etle»  KewertdauPratx  VII. 

A.  1667.  1.  Aug.  jriefericJb  ^ettte  AfTeflbr  bti  bev  SoniQl  Can^efet  judopen? 
^acjett* 

Carol  (Bfuf!a\) ftToHer,  Vincentiibeg5tdntaf.©c5tvebtf$en(Sof;naufbefcf;e6etter 

fetne^  #evrn  Q3afer^  Refignation  Praebende  VI. 

A.  1668.  2,  Jan.  Benediclus  ttOigt  Prxb.  XII.  (larb  JU  tetpjig  Anno  1624. 
1,  Martii.  . 

A.  1 670. 4.  Aug.  25art&o&  p&tltp  meurer  J  VD.  Prsbends  VI.  auf  btWW 


i.Cap.  acfjfe  %$ty\a$t  tOOtt  fcett  MEMORIEN  im  s&Ottt.  f  67 

ne  Refignatiorr^f^/W  Chriftiani  $4ntg&  Vice-(£an£eflei  Dire&oris  $u  ©tat)e ,  fkrb  A. 
i679»5.Junii. 

A.  1672. 1 8.  Mart,  P^/raj-  TPcffermdtt  JVD.  be3  %\tl)$^mti  Cafp^re  <E5oljtt 
Pra>b.  IX,  erfancjte  A.  1 694.  d.  8.  Sept.  ba^  Decanat. 

A.1673. 4.Sept.^ern^<Jrl>Ckufcjt  JVD.  nad^mal^^eabcfter t>on C(4ufetil>etm 
Prasb.  II.roarbSeniorCapituliunbThefaurariusuttbflGtbA.  1710. 

A.  1674.  24.  Mart.  3ot?4ri  2(ooIf  j&ielman  x>oti  ^iefmatts  (Scj£ ,  jrfbricb 
€tj>ri(lwtt6  ©or)n  ,  Prabende  XII.  nacfrtnafg  €fjuvf.Q)i'aunfcr)m.^)of^9iati)refignavit 
A.  1 699.  cum  confenfu  Regis  Friderici  IV.  &  Ducis  Friderici  Gottorpienfis. 

A.  i6.79.d.  22.  Jul.  Thomas  Baltbafar Mevius  be$VicePrafidenten  ju  ^ifmiav 
David  Mevii  (^ofjtt  Pra:b.  VI.  refign.  A.  1 6  8  6. 

Hucae  *>0rt  ftampctt  JVD.  Protonotarii  Petri  <^J0r)tt ,  Praeb.  VIII.  auf  N.  fcott 
(^rciffcrtcrattri  refignation ,  traf  A.  i686.bieRefiden£  an  /  A.  1697.  Scholafticus  A« 
i7io.SeniortttlbThefaurariusA.  1726  Decanus. 

A.  i68o.3acobt?erpoortettJVD:Pra?b.  Vii.fratA.  1 688- bie  Refiden^  an  /  tvar 

A.  1 7 1  o.  Stru&uarius  Uttb  Scholafticus  ftatb  A.  1 72  3 .  d.  1  f .  Maji. 

A.  1 686.  fcietericfc  2Latiejermart  J  VD.  be$  a(eid)  benanfen  ^vaf  6&#errn  iDtetertcb 
JUttcjermarte  JVL.  (^ofjn  tvat  A.  1697.  d. $.  April  auf  £>fter>2lbenb  fetne  Refidenf^  an, 
flarb  A.  1701. 4.  (al.  14.)  Novemb.  feitteS  2lffer$  30. ^aftrunb  io,CQ?onati)enunt>roavu 
ju  S.  *J>efcr  d.  2 1 .  ej.  bearaben. 

ecfcejfler  L.  (al.  (^cbefe)  Prab.III. 

-  -  -  -  17.  Oftob.  <B»uf!a\>C^n|lt'attt>o»^cfe!JVL.unbnacl)ma^D.n)ar 
Do&oris  Martini  #ottleinifc!)en  £an£ferg  <gof>n,  ftarb  1707. 4.  November. 

-  -  -  -  ^robft&ewrttlmiPrcb.xI. 

A.  1690.  aut  circa  Matthias  iDreyer  JVD.  Thomse  eitteS  ©cftifi^Capitains 
€5ofjn,  roar  Armo  1710.  Stru&urarius ,  refignirte  Anno  17 18.  Uttb  flarb  Anno 
1719. 

A.  1694.  Tf.Mart.cgArlieb  HTeurer  JVD.  be$  feef,  $frvn  Q3urflermeifrer$  fyint 
ric$>  tTCeurcrs  (gofjn  Prseb.  IIL  ftarb  A.  1 7 1 7,  am  jn>eiten  -^fin^fraae, 

Carl  CBuff  at>  H<e reus  au$  ©tocfr>cfm ,  Prab.  V.  refignirte  tvie  gr  Annum  difci- 
plinae  faft  t>oflenbet  battt  fter)e  \>it  aeiefjrte  geitunaen  T.  I.  p .  299. 

A.  169^.  12.  Dec.  Vincent  cStomers  betf  DuUb^errn  Hieronymi  (^obtt  TVD. 
Prsb.V.ftarbA,i7i7d.6.Nov.  J 

A.  1696.  io.Sept.  erf6ngfem4rtirtCoiirat>^term4ttt)Ott^rertfd5tIbburcr> 
©Ottfr.  CBrOtgeferi  $ob  t)it  Poffeflion  ber  IV.  Prsbende,  n>0UJ  3r  5t  Maj. ^fnn be* 
xtiti  A.  1 679.  ernennet  batfen.    <gv  refignirte  abcv  btf  beneficium  an  4»cnrtcr>  &dlmabip 
1«» 3urtjert6  <gobn  bev  bamaftf  9. 3  afn*  M roav /  refeo  Qber  JVD.  ift .  nacbbem '& 
.   A.  1 657.  d.  aa.  April  ^en  SSepft  ertan^et 

A*i698, 


S  68  Uttmbm  unb  Hacfcricfcteit  3.  Pcriod. 


A.  1698.  f)aben  J£>en|og  Srtebrick  $u£oIf*eitt  Oottorp ^cro @*fjeimf en Etats- 
dlatb  Utlb  Genera!- j^'ege&Commiffario.£)evvn  3of>a«&u&r*Neji>ottpittr3ier  DieEx- 
fpe&antzaufDielV.Prsebendegegeben,  roe(cfremR.Capitulumam $.Mart.  fowiftf&a* 
$ubemdcf;tigef,  nacbsufebetmvfpvocfcen. 

A.  1700.  1.  Febr.  3obfi  *>ott  (DretbecP  JVD.flavb  A.  1719» 

A.  1 70 1 .  d.  24.  No  v.C&rrfJratt  Sriortcb  *>ott  Q$ucfcw4tt>  £vb*#evr  auf  tHtwcfe* 

felb  (al.  tnwfelb)  3  fjvo  vegievenben  £oc&f. £>uvcj)f.$u  £olfmn  diMf)  bef am,auf .fidnigf. 

©c&voeDifc&e  Q3ovfMfung  Den  Q5e|t£  auf  Die  evff  e  Prabende 

A.  1 702.  d.  f .  April  roav  0|to2lbenb  ftat  #ettricb  JTTeurer  J  VD.  be$  £evvn  Q5ur* 

gevmeiftev$  #ittric&$  ©o^n  unb  D.  ©arfefftf  ^vtiDev,  Die  Refidentz  auf  Die  XDe  Prseben- 

de  angefveten. 

A.  1 702.  d.  1  r.  Apr.  baft  mal  Off  ev<$Ibenb  tHatt&tas  *>on  <CI<tufettr)cim ,  DeS  twi* 
fanb  gefjeimen  diatfo  3ro&att  vott  Claufcm>cfm  Sofctt,  "  je4o3*ro  ^dnigf.  #ofceit 
t>on  ©cf)fefm>.  #offr,  gef?eimDer  Ovat^  unD  (gtb^evv  ju  ©cfcarftor|t  unD  Cremo- 
Prseb.  I. 

a.  1708.7.  AprilN.  fcOftQolettt&Al,  De^9vi«ev^OvuDofp5€af}>at^©o^njure 
primarium  precum ,  Prseb.  VI,  refign. 

-  -  -  -  Julii  Cafpar  *ott  lettgerPett  JVD,  DeS  £evvn  £5tivgevmeiffevd  ©ofjn 
Prseb.  VLfeineRefidentzan  A.  1709.  jo.Martii. 

A.  171  r.  7.  Febr.  3<tcob  2wbreA6  cSraba  Svdnigf.  ^dnifcber  9faf(>unb  2(mf* 
man  ju  *J3innenbevg  ,  poft  diutumam  litigationem  fM;et  im  einem  Vifitations-Q5ucj)f/ 
Prseb.  II.  trat  A.  1 7 1 7,  auf  Offevn  feine  Refidentz  an» 

A.  171  g.  16.  Jun,  Carl  £riebr.  tfOtt  jDncFer  refign.  Prseb.  V. 

A.  17 19,  auf  Oflev^fbenD  3ofcatt  Jpettricb  vott  2>obbeIer  JVD.  Prseb.  V. 

A.  1 7 1 9.  d.  1 1 .  Maji  ^o&Att  *>0tt  Sprecf  elfett  J  VD.  Prseb.  V. 

A.  i72O.Den7.ApriI.5rtebric|)i>0tt<Derr3ett  Prreb.  XII. 

A.  172;.  ^O&att  VOm  Campe  JVD.  Doftoris  Lucse  ©O^H  /  Prseb.  VII.  ftavb 
A.  1727.  d.  8.  Mart. 

IX.  53ott  &Ctt  PR^BENDIS  MINORIBUS. 

3n  bem  II.  35anbe  p.  217.  fq.  fmbef  Dev  cjetteigte£.efer  ERPOLDI LINDEN- 
BROGII  Hiftoriam  minorum  Prsebendarum  eingevucfct ,  in  tt>efc&er  (5v  t>on  Devfelben 
©tifftungen,  Sebnroavten,  Q5eftf2evn  unD  (Smfdnflfcn  9?acbvicbt  giebet.  £)ie  nacb  LIN- 
DENBROGII  geifen  fofcfce  qjfhinbe  genoflen  fcaben  ,  fjat  Dev  Jpcrr  Doft.  FABRICIUS 
Memor.  Hamb.  Voi.  11.  gani  genau  ange$eicf;nef/  t>ar)ero  fjabe  icj)  fjfevroenig  Jfnjuju 
fe|en. 

,      PR£- 


t.Cap.  ac&te  25epfage.        **n  bert  MEMORlENTtm  3>oro.  r^ 


PRiEBENDA  L  t  jt  bei  g.  JLtttbettbrocj  btc  Ilfe.  ©cnen  Q$t|uicrn  fml)  btefe  btnbei 
jufugcn :  Anto  Meno  Scbuppius  (tarb  A.  1705.  -  -  -  -  Roffau  A.  170^»  morcuut 
eft  eodem  anno.  Job.  Baptifia  de  Hertog  JVD.  A.  170U 

PRJEBENDA  H.  bet  &ftt&ettbrog  bte  VIIL&eiflee  bte  &arti30mtTcr>e  Prabende, 
ffl  ttucf;  de  collatione  ber  Rartgomert.  3>enen  Pofleflbribus  ftnb  Ijtnju  ju  tr>utt :  #erte 
SXafr)  ^ettrtcb  2MUnberg  accepit  pofleflionem  1695.  d.  50.  Maji.  (fcrb  A.  171  u  d. 
12.  Nov.  modo  pofleflionem  zccepitDn.  FrancSbbannes  iTItfller  Paftor  Primar.  j« 
C£lmst>orrt ,  jam  ju  ^armffebe  1 74$ .  d.  7.  Julti.  Reditus  :  r)at  in  corpore  7!.  COZot* 
gen^anues  in  6ammerbrotf ,  r)art am  ©fabf>©rab*n  »orm  ^eic&tf;or. 

item  domum  liberam  in  coemiterio  Cathedralis  Eccleft*  gibt$aur  180.  $}?4?cf 
t>on  ber  <£dmerei  t>on  roegen  bcg©futf£anbe$,  fo  m  2farer)ung  &$  Qfc* 
ftung$'25aue$  r)af  tmifien  eingcjogcn  rocrben ,  3d&rltd!>   *   *     *   *     40. 

3acob  OfflfenSBttf  m  gtebef  wegerr  etn£aufi  unbGforfen  obenroerf  $  gleto) 
am  ^etcbtbor  belegen.        *        >        *         *         *         *        14* 

<Secf.  locfctm  Qtampelett  SBiffroe  ^aeftli:  We  obgemclbefe  7*.  9Ror* 
<jen>$anbe$  3ar)rltd;  an  £auer  gegebett  r*g. 

foaie§o(A.  171  u)  iooo.$?arcfemfragenL.P.  78o.$?arcf 

PRjEBENDA  III.  t|t  bet€.ubtelXte,  ben  ©tffflunflfcgSrief  ffabef  ber  gertettje* 
fefer  p. 1 r 1 .  t m  II.  Q5anbe.  ^cute  fjaben  btc  tTToller  »om  25aum  bte  2ef>tm>arf .  Accc- 
dunt  Pojfejfores  poft  Johannem  ©armcre  Med.  D.^ReipublicsePhjrficumqui  obiit 
A.  1 700.  d.  29.  Maji  David  Emanuel  Z>it|]ing  Juvenis ,  Dni  Paftoris  Buflingii  Patruus 
a  Dno  Confule  Hieronymo  ^aretvtcb  tTlOller  praefentatus  ,  accepit  pofleflionem 
A.  170 1.  d.  22.  Jun.  HIo  refignante  Simon  Hieronymus  Mujkus  A.  170? .  d.  10.  Sept. 
Reditus habet  in  corpore  ex  domo  jfacobi  &ambro£ett  ,  poftea  D. Fetri  ttlolle ro  ttt  bct 
©rontngftraffe  40.  SWarcr* 

PRiEBENDA  IV.  t(>betS.&t,rtb.bteVI.f?e6af3o&4rt^tHrtertber8A.t449.d. 
3.  April.  (al.  1444.)  tvieau$bemp.i04.fqq.tmII.Q5anbe  etngerucfren  €>ttfftung$  S^rtef 
tr&cflcf ,  gefltfftet.  Jam  de  collatione  Mollerorum ,  bit  lcfcteren  Pofleflbres  (tnb  poft  M. 
Hier.  MuUerum  Archidiaconum  ad  S.  Nicolaum  ,  qui  obiit  A.  1 70  f  d.  2.  Maji 

&artg  jrtbricb€afpar3bertba&IJuvenis,  an.  t7or.io.Septquorefignantc* 

Johannes  %mfin$  C^urf.  ^attttovertfcfecr  SXatfjunb  J&off^ertc&WAfleflbrju 
8eUeunb9ia|eburgA.  1706.  u.MartiijtarbA.  171;.  d#i.Decbarauf 

Barthold  ^enrtcfe  Q3ro«6  J VL.  pr«fentatus  a  Luca  Moller  pofleflionem accc* 
pitA.  1714. 1 1.  Jan.Senatorab  A.  1720.  d.  Aug.dein  fob.Bapt.deHertogheJVD. 

Reditus  hodie  habet  40.  SWartf  ex  domo  Jacobi  ^ambro^ert  ttt  ber  ©fltottM* 

ffrafie 

PR^EBENDA  V.  U\  &  &  WJ*  Wtfe  JatThideni$ClttS5*8Cr  A.  uetj.  VIILKal. 

CCCC  Martii 


,f7o  Urtwnfcenun&Hac&rtcbcett  $  Period. 


Martiicjeftifftef,  JLufcoItQertcfenpe&eaber,  rjfeid;fateein23urgerA.  1450, d.  27.  Oftob. 
ini&rcn  2(uffunftenwmef>rct, 

A.  1  r  5  9«  d.  8.  Dec.  obtinuit  hanc  prsebendam  a  C  APITULO  propter  bene  merita 
M.  Henrkus  Witmer  cum  jure  Patronatus  in  perpetuum  pro  familia  Witmarka  five 
Undenbrogica  &  jure  adfcendendi  ad  majorem  prcebendam ,  ut  literae  deiuper  datse 
plenius  docent,  qui  Hinrkus  JW/zawdeindeaflumtus  ad  majorem,  ele&us  eflin  Deca- 
lnimA.  if6T.d.  i  i.Martii.  ^ieJer^cWref^erp. 429-101 II. ^flh&ecmscrucffer^ricf/ 111 
rcelc^emierpoIbiltnbenbrotjueniCAPITULaii^ef/  DaggrPatronus&on&icferWttfc* 
tnartjc^en  Prsebende  fei.  (£&  erfteflet  aber  atlS  Dem  Protocolio  Capitulari  A.  1 644.  d.  6. 
Febr.  Da§ Dicfe  ^ef)nn?mt  CAPITULUM  mit ©cncbmbalfimg Ded berttymfen  jnfertcb  tim 
.Denbrccj8jVD.i))ici)crju(tc5c)cnommem  SDannategr  d.6.Jan.  (fomu|tDa$Datumfo 
fonjt  in  bcnert  Vifitations-SBii  cbern  Durcbgef;enD$  bepnDIid;  i)t  gednDert  rocrDen).  3ot)an  %U 
brecfct  £ugn>ei>el  Med.D.iufolcDctn^nCAPITULOtJorltelfete,,  \x>\UiQttt  Daffelbe  jvoar 
inbie  befcDe&ene  25enennun<j ,  Doa)  Dercjeftalf ,  Da§mannacbfeinem§o.Det>onfeincn(£rbcn 
Feine  Derglcid&e  Prsefentation  einnchmen  roolfe  / .  fouDern  Das  JusPatronatusfoIfeaufDem 
gaH  Dem  CAPITULOroieDerbeimfaflen,  n>ef c^e^  Sfftm  Dcnn  D.  JLinOcn&r^ff  'cjef ctHen  Itefc 
ifl  alfo  Diefcr  £ef;n  an/e^o  de  collatione  CAPITULI. 

Reditus  habet  :  2iu$  Dcm  Scbaumburger  goflen     *       *         io,©forcr\ 

ex  domo  in  platea  piftorum  2fntn\  2&rogeM       *      *     *     7. 
ex  teflamento  quodam  fo  roeifanD  #errn  Q5urcjermeifier  25<*r> 
t^^lb  fll^Uer  L.  adminiftrirct  ,  fbrfan  d>J&e[>C*r#em  _2. 

19.  $?arcr\ 

PRiEBENDA  VI.  ift  bti  g.  £♦  Die  V.  ruf>ref  fcon  Thiderici  ^iJnenborcfee  SBeilanD 
^3urcjcrmetfter^aUr;te  ©ftfftuncj  r>cr,  roek&er  ftc,  laut  t)er  p.  1 9  f .  fq.  tm  II.  ^3ant>e  etncjeriicf^ 

ten  Urf  unDe  A. 1 44  r .  d.  29.  April  auf<jericf;fef  \)<\U 

Jus  Patronatus  Senioris  familise  ad  annosaoo.  hinc  de  Collatione  ber  Wfl  &0k 
tett  modo  CAPITULI. 

S)er  beuticje  55i|%r  ift  feit  A.  1 7 1 8.  Der  £err  €ape(meitfer  Johan  Matthefin. 
Reditus.   Nihil  habet  in  corpore ,  t>orma!$  (ftcljc  p.  320.  II.  fo.  Sfftarcf  bftton 

€r  aber  20.  $}artf  ad  memorias  abcjeben  mufte. 

PRjEBENDA  VII.  bei  g.  £,  DieV.Diefe  rttbret  DonNicolao#u0r)e  QSurcjermeiffer 
im  Crcmpe  r>ev ,  roefcber  fte  A.  1449.  d.  28.  Martii  JautDeS  p.  177«  fy ,m  ll*  2tonDc  ein#c* 
rucften  ©tiffhmg  ©ritffto,  gefliffref  baf.  €r  ift  Dcr  ©tam^ater  eineS  berttymtm 
#aufe$ ,  roefcN  &roar  Den*  ^abmen  nacb  au^ecjancjen  i\i ,  t>on  roeta)em  aber  mk 
noa)  bltfycnft  Familicn  abflqmmm  tvie  beigefe^fe  Bwoi^Ofel    mit   mtbwn 

4.(Befcr)e, 


n.Cap.  a$t  t  l&tylaQt.         Wn  bm  MEMORIEN  im  fcom* 


f7r 


j- 
vs 

rs 


O 


*2) 

s-. 

(^ 

s 
5 


'4.  (Befcfce,  gefr.  mit ' 
£enrtcb  ^Gitfen 
^uraerm.     jur 
drempe  vid.  Ex- 

traft.  ex  Iibro 
authentico  de 
Genealogiis 
3>toc*cfiorp  & 
(fecfeulcc. 

5.  tHetea  cjefr.  mif 
<5>tnr.25crertoe$ 
m.£)amburat)em 
fle&retffctk&fereje* 
ber.2fu$t)ererften 
fommen  Me  £o> 
oen,  &a<$man; 
ner,voniEirjen, 
DOrt.  ^olectt, 
Qeapkorfjett. 
2(ud  DerSroeifen 
bie  *>ott  (gjpre* 
cfelfert;  autf  t)er 
t)riftent>ietnol< 
fer&omBaumJ 

*«  ^)err  3ofcan 
$atfj^£err  A. 
i464.33uraerm. 
1480.  refign. 
1499.  ftirbet 
1C04.  i.Febr. 

@efr.  iOmit&ecfe 
DOtt  Bercjen , 
tHeinettonBer* 
tjett  ©d?tvefier 
roar  A.  1498. 
nicbf  mefjr  im  2t< 
ben.vig.  Extr.ex 
libro  memorand. 
2.)  mit  CtUte  (ni 
fallor)$0cf&0lt 

i.Dn.N/Wtf#.rDe. 
canus  Capituli 
Hamb,  11 


Zfyoma$,  ex  II.  thor- 
no  cjetv*   1778.  mttj 
Margaretha     Rade- 1 
mieniilef  ir88. 


4.  iDteeertcb  n.  1^7. 

5-3o^4rtn.  if86.  f  ifg8. 

2.tHarcjareekan.  1  ;82.nefr  i6rt; 
mif  &inricb  pumpz  ffla  f  164^ 
au$  btefer  ftnb  Die  ©tampelen, 
^elben ,  (^ilfem  unD  von  £ok 
een  erbauet 

iXatharinan.  1  f  80.  cjefr*  1  ^97.  ttiff 
^Ortcfetm  ^otampckl ,  Daoon  tie 
L    <5eampefclen  unt>  #e(t>en. 

'en'  l    ^att^teffen  unt>  Ann*  $?d((ertf  $. 

Atw  mit  jUS&er  po^  f  4,  Geri^f  ex  III.  aef  r.  A.  1  n  6.  mtt 
genfee  e.xImo.  2woreaa  (gcfculce  t>em  @tam* 

t11arcjaret&  aefr.  mit      93atert>er©cfctt?ecn, 
£errn  Corfr  tHolIer    ?f  £m.  Hieronymm  ex  II.  Senator 
DOrtt   ©ecm    Senat.<|      If6o.tif8o. 

2.  Catharinaex  II.ejefr.mjf  ©fntOtt 

5refeofjne$int>er. 
i.  Anna  ex  mit  D.  ^erman  ilatt* 
tjenbefctemporeteform  vivente. 
9.  Befc ,  mif  ^tnrtcb  *>on  t>ort*em 
8. 25arbar,  mtf  Conrab  ttftllers 
7*  ZJIftbe ,  mtf  3oacfetm  Balem 
6.  Cae  fcrtn,  mf  f  y^«w  tnanecjol^ 
Q3uraer  ju  ©tat)e/  vid.  Ub.Me- 
mor.  1  $-42. 

r.  2fnna,  mif  ^oacbtm  ^or/lma^ 
4.  CIau6. 

j.^oacbtm,  mif  5}?aabafena J&errn 
Nic.^pn  ber  ^open  Senat.  1  c  43 1  & 
i*  2(lbert. 
i»  C^rijiofre^; 


i49o.be|Ten§.  beura^ 

tbefe   Jg>err    3acob 

-<g)tl!em  Senat ,  Der 

.   ©tam^afer  feine^ 

©efcblecbt^exi: 

^Jerr^o^an  ex  ILSenat 
ifil,  t  if;i.aetr. 
i.)mitCaecil.Q5ocfbo(t. 

2.)  mif  Margar.  IKaffe 

»on^5orfleI0^:. 
; .  mit  Anna  j>on  ©feben  1 
2flbcreexl.  mit  Catha- 

rina  £anaenbecf ,  ille 

t  ante  1  f  42. 
pceer ,  ex  I.  conf.  Lib. 
Memor.  ad.A.  1^42. 

SflltfttX  ntcOlawcfcCa- 
nonicusexl. 


Sttt  | 


jtis 


;7*  Urftmteiitiii5CT**rfAecii  $.Period. 

Jus  Patronatus  ^dret  bem  dUeficn  2fai>ern>anbf  en,  laut  be$  ©tifftung  ^riefe^  auf  1 20. 
A.  if 77.  d.  12.  Febr.  fcaben  bic  »oii  #oltett  prolongationerfjalfenauf  uo.^r,  A, 
1663.  prsefentirfe  nomine  CAPITULI  ex jure  devoluto  <2>ottfeteb  (Brottjeg. 
Ad  Prsebendam  VII.  minorem. 

Anno  1697. 19.  Mart.  3«  ber  QSerfaflimg  poft  Laet.  Jg>err  Chriftiam  Langerman 
Minoris  Praebendx  poffefTor  befennef  t>crflultia  20.  ^arcf  Dvenfe. 

An.  1698.  d.  2.  Dec.  i(!  JU  Capitul  decretiret:  SDafwemi^Anna  Catharina 
^nujtaeborne  i)On  Holten  prolongationem  berff.Praebendasnebft#crrttTheodoro&on 
J^olten  fucjjcn  wcrben,  f?e  jur  Prafentation  ber  Prab.  ju  admittiren  fein. 
Decretum  R.  Capituli  d.  9.  Mart.  1669. 

5luf  fernereS  €inbringen  ber  gr.£nujtmtwber  Jfperrn  Theodor.  V.HoItenerfennct 
€♦  f2Boi<<£f>rn%  $fjum*Capitul ,  baf*  numebro  purificato  Decreto  t>om  20.  Oftob.  1 69  g. 
fcie  8f»  ^nuftin  mit  ber  praefentation  ad  Prsebendam ,  fecundum  tenorem  fundationis  JU 
admittiren.  S>ann  rotrt)  t>te  hinc  inde  befa)e&ene  €rf  fdrung  in  punfto  prolongationis  Pa- 
tronatus  ad  Canonicatum  minorem  ba()in  angenommen ,  t)ag  beit>e  $f>eife  ftcb  tiber  t>te  3afj* 
rc  unb  Spefen  jufammen  ff>un ,  foffen  abcr  bicfelbe  ftct>  ^ieriiber  in  @>ufe  nic&t  Dergleicbcn  fow 
ncn,  fofbteSr.&nufhn,  roatfcdmifbenen,  nacbangenommenen£riege&&ienftent>onbem 
fcorigen  Pofleffore  Prsebendx  eingefcbobencn  ©efbcrn  ftir  ctne  Q3ern>ant)nu§f)flbe,  inncr* 
^afb  6.  2$oc&en  betbrtn^en  ,  m  €nf jiefjung  bcffcn  R.  Capitulum  ex  Officlo  Derfaren 
twrb. 

Interlocutum  in  Capit.  d.  9.  Mart.  1699. 
Sn  ©acfien  t)er  5r.  ftmtfrm  geborne  t>on  £oItcn ,  contra  .fterrn  t>on  Sjoltm ,  mxUn 
feie  A£ta  fo  voof  in  pundlo principali af^ molongationis fur befcbfoflen angenommen ,  unt) 
erfennett>arauf(g.€5m>.^:bum^Capitulfurrecbt ,  t>a§  t>te  t>on  ber  gr.tfnuftin  angegebene 

tmbjU  Capituli  Decifionhincinde  geftcflef  C  ©cfbcr JurprolongationbttfCanonicatusmi- 
noris  auf  1 20. 3faf)r  unt)  communen  InterefTe  familix  wrroanbelt ,  unb  roeif en  bief«$  ju  t>en 
Statuten-@e(bern  nocr)  ntc&t  juret efeet ,  nacr)  proportion  t>er  Uebcrfc&ug  toon  Ufom  tytHm  tt* 
iegct  roerben  fofl :  2Borauf  bann  bic  Jr.  ftnuftin,  vigore  be£  if>r  juerf anf en  unt)  am  9»  Martii 
ac  denuo  confirmirfeil  Juris  Patronatus  ,  numcbro  mit  n>urcffic{>er  Prafentation  ,  fe- 
cundum  tenorem  fundationis  JU  Derfo^rcn  Pronunciat.  in  Capitulo  die  6c  anno  ut 
fupra. 

NB.  200.  $Jarcf$atficangtgeben,  foau^berPKebenda,tt)e6renberStiffefbcvacant 
$emcfen,gcf)obenfmb. 

A.  1 699.  7.  Dec.  tibergab  Anna  Cath.  ^nuft  $tt  Capitul  Memoriale  pro  obtinendo 
Inftrumento  prolongationis  mit  Q5eiJagen  be^  aftenPatronats-S5riefe^uberbieftPraeben- 
dam ,  t)ermdge  roefcbeti  \>k  redttus  ftnb : 

QuadragintaMarcae  &o£tofoIidi  monetse  Lub.  ex  haereditate  D.  AdamiTrazi- 
geri  in  acie  53ranbe^ttt)ifen  inter  hacreditates  Petrt  Boten  &  Daniel  Herneek 
bufen. 

Viginti  quinqve  Marcae  &  o&o  Solidi  Lubecce  mon.  ex  domoHenriciSchuJ- 
ten  in  oppofitio  Prjetohi  inter  hjereditates  Conradi  Elers  oc  ejusdem  Henrici  Schul- 
ften  ftt*. 

SDiefei 


2.  Cap.  acbt  e  &et>facje.         t>on  ben  MEMORIEN  i  m  fcom> vn 

^Diefer  PR^EBEND^:  ^enwdrttger  25ef«3eif  ift  D.fJErtcb  WrbenfcoffR.Ca- 
pituliSecretarius,  roek&er  t>on  gv.  2J«na  Cat&ar.  Runfien  geb*  aon  #oltcn  prafen- 
tiret  n>ovt>en  ,  unt>  A.  1 700.  d.  1 1 .  Martii  poflefiion  erbalten  l)at. 

Reditus  twmdge  t>ev  a  Patrona  tibevgebenev  Q5erjet($nufie  *  * 
.Slug^inricb^owePertgrbe,  aufmnefle3d(>vlic|)    t    *   >   24.$Javcf.8*f?. 
SluS  &cimert  JUwen  £rbe  beim  fcowen  Jlet^e  3dJ>vlic&  *   *  18.   *   * 

42.  Sftarcf. 

X.  93on  benen  dec anis  calendarum. 

Jpiefcer  cjer>deet  GEORGII  ROS^E  p.  715.  fqq.  im  II. SSantM  fconmir  beicjebracf;te 
nacfcrtcfcc  *>on  ctlicfcen  Deeanis  unb  Proviforibus  im  talanb ,  roelcbe  A.  1 $j  6.  mit 
Tanquardo  Tymmonis  anfdttget  unt)  A.  1 6 1  o.  mit  Conradi  23ortj£ere  §0t>e  (tcj)  enbicjefc. 
JDieubrigettonLaurentioareicbbi^auf  L.p^ttip  ^jacob  tHenrcr  fi'nt>et  t)er  genetgtc 
^efer  bei  t>em  #evvn  D.  FABRICIO  in  Memoriis  Hambb.  Vol.  II.  618.  SBobeidber 
mit  ®  eneljmljaltutts  t>e£  fuvtveff licfceu  £evvn  QSevfaflevg  erinneve ,  anfancjs  t)en  eingefc&lic&e* 
nen  3)rucf *8el)ler,  t>a  an  (tat  <Be?m,  (Brimme  ju  lefen  fei ;  tomn  &ag  bei  €vn>ef>funcj  D.  30* 
£<W  i£bcltng  uiefe  Slnmevcfung  gefimDen  ^abe :  Cum  Vicariifratresfecundumtrans- 
a&ionem  d.  A.  i64f.  d.  7.  Aug.  praefentarunt  Proviforibus  Wilhelmum  Mol/er]VD* 
6c  Conradum  Waltherum  Med.  D.  ilhs  paribus  votis  circa  ele&ionem  difcrepantibus  res 
dedu£taeftadCAPITULUM  ,  a  quo,  vigore  decretidefuperfaaieleaus  eft  in  DE- 
CANUM  CALENDARUM  MannesgbtlmQ  Med.  D.  *)  An.  165-7.  <*•  »•  Martii  refi- 
snavit  propter  fenium  &  infirmam  valetudinem.  93on  i)iefev  auf  3$n  (jefalletter  2Bal)J 
t(tauo)nacbjulefenp.79o.imll.$Bant>e,  unt>  enbftcfc  bei  Lic.  STIetirer,  fcag  feineCapi- 
tulation  eben  uemfelben  Q3ant>e  p.  797*  emi)erleibet  frer>e  /  €v  felbft  aber  fecl)$  3aftr  nacb  t)er 
^)evau^abebefagtenVoluminisMemoriarumnemlio)A.  171 6.  d.  3  i.Martii  t>a$  3eitftct)e 
revlaffen ,  unb  in  Demfefben 3aftr  am  1  $  ♦  Maji  tmvcfj  ovbentlic&e  SOBafjf  L.  3o*cbim  <B$w 
efccr  23tfberbecf  mein  r)o$cjeneicjter  ©dnner ,  t)em  t$  2tbm  unt>  Q>efu«t»r>ett  ttninfc&tv 
fciefe  2Buvi>e  tibevf  ommen  h&t* 

SBeiter  ift  r>ier  beifommenbe  Sftacfrricfrt  einjuriiffen  t 
Reditus  &  Salarium  Decani  Calendarum. 
SittCjftacj  poft  Dionyfii  au$  t>er  Proeuratur-Dfacfjnuncj  loco  cbnvivii  -  •  6.  SfltaveF. 
unt)au$t>evCalands-OJec&nHn#  *  t         t         s  6.  s  t  s 

extraordinaird  *  *  ^  *  i  ia.jj. 

©efjerr  SBei^nacJten  tanquam  Teftamentarius 
5(U^  ^)evrtt  Joh.  Clot^s  Teftament  o^efe^v  10.  ot>er  *  9  12.  -  - 

«£>mvicb  Stiiven  Teftam.  ^  t  9  9  12.  -  - 

Joh.  Elftorpen  $  *  *  *  *  20.  -  - 

Marquard  Olden  ^  $  t  t  t         9        ic.  -» 

Joh.  Reineken     t     t     t    ex  refiduo  unt)  an  Legaten  70.  bi$      100.  -  - 
5)ocf>au^felbigentin©tuct^aefenpropauperibus       *      #       j?       20.  -  - 

<£ccc  3  2tud 

(* )  €r  &at  6w  Doaor  ^ut(>  iur  SKarjwrg  a.  i6*8»  d,  16.  Apt il  erlanger* 


9 

$74  Uxtvmbtn  un*Vl*Jbvi4bttn  j.Period. 

^UtfDerCalands-^ec&nUnCjlQCoCerevifiae         $         4        4  4  24.  -  - 

<&t6x£  Teftament  *  4  4  i  4  10.  .   - 

2fuf  Otfern. 
$(ug  Joh.  Bennins  Teftament  of)naefef)r  (alias  btett),  50.  bten).  60,  C0?at4cf.)  2  f  ♦  ^ttarcf. 
$m2)mcjjlacjpoftMifericord.Domini  *  *  *         *  27.$Jarcf  4.|i, 

5(U$  Mich.  Molners  Teftament  tanquam  Teftament.  plus  min.    *    *     100.  -  -  - 

Um  3facobf. 
2(u$  Dfeittcfen  Teftament  o&ncjefefjr  *  *  *        jo.    -    - 

Q5ei  2fbfeaung  t)er  Calands-Ofecbnuncj  ofjncjefeftr         *        *        4        tf.    -    - 

NB.  #ie$u  fomt  Die  cjeboppefte  Portion  in  Memoriiseineaf^Decan.  t>ie  anbere  af$ 
Provifor.  Wt  Qabr  auf Martini  tion  einem  #aufjman  $u  ^enefef D  (£faufj  ©anneman  obcr 
@rben  ii.  ©cfjeffef  ^vogfen  fcafur  bef  omt  <gr  2. @(Ien  roctg  jqrob  £acf  en  jum  guttetvJfpembe. 

Reditus  Proviforum  Calendarum  ex  Calendis. 

©n  jeber  Provifor  befomt  auf  2Beif>nacf>ten  pro  i.^onne  35ier  >'    *    12»  $?arcf«. 

Q5ei    Sfbfecjuncj    &er    9vecf)UUncj    ex    teftamento  M.    Nicolai                      ^  . 

Langen              t             4             4               4  4             4            2.  -  -  8*  £• 

loco  Vini          *           4           4            44  4            i         5.    --- 

pro  Salario            *             4            *               9  4           4          1 8»  -  -  - 

Ex  Memoriis. 

UfF3GBeifjnacf)tett  loco  Salarii             4             4  i         4         io.  -  -  - 

pro  tonna  ^5ier               4               4             4  4             4             12.--- 

loco  ofFertorii            4            4           4           i  4             4           6,    ■-    -    - 

ad  refe&orium  bti  ber  anbertt  unt)  britten  Diftrib.  4       4       i    4.  -  -  - 

bei  t>er  fcierten  4           4            3,  -   -  - 

^eiber$bfegungberD?ecr)nungprocoliatione       4  4         $       2.  -  -  8.& 

loco  Salarii  i  4  4  4  4  4  12.  -  -  - 

loco  Vini  *  i  i  4  ,,  $„  -  -  - 

ob  prasfentiam  i  4  t  t  ,,  6>  -  -  - 

94»2ttarcr\ 

Reditus  Adjun&orum 

Ex  Calendis  au$  bem  Ueberfcfjufj 
locoSalarii^.^arcf,  loco  Vini  ;.$)?arcf  4  4.         4  12.  $?arcf. 

Ex  Memoriis. 
Q5ei$b(egungber0iecbnung^$?arcf,  loco  Vini  6, $}arcf       *     *    9.  -  -  - 
loco  Salarii  6.  SOJarcf  ob  prafentiam  3.93?arcf  *  *        9»  -  ".  ~ 

Diftributiones  Memoriarum  funt  quinque. 
I.  a  Fefto    Vinculorum   Petri    ad    Feftum    S.    Michaelis. 
11«    -    -  -   S.  Michaelis     -     -     -     -     -      Nativ.  Chrifti. 

III.  -    -    -    Nat.   Chrifti Pafchatos. 

IV.  -    -  -  Pafchatos        S,  Johan. 

Y«    -    -  ;  S,  Johannis      -    -    -    -    -     Vinc.  Petri. 


a.  Cap.  adjfe  Q3et)fage.        wtt  fcettMEMORlEN  imi&m*  $71 

^Sodjenf  (id)  12.  fc  bet  ,/cDer.  Diftribution  i«  $?arcf  pro  refidentia ,  fttr  jet>e* 
Refe&orium  2,  fc ,  beren  m  Diftributione  I.  futlfc  in  Ilda  ftebctl ,  in  tertia  7.  in  IV. 
6.in  V.  fuuf  fmix 

XI.  VICARLE  &  COMMEND^  in  Ecclefia  majori. 

CTft<g>.rt<g}t  DOtt  emtgett  CSrbc»  oettctf  Vkariis  conjunBim  O&er  Collegialiter 
gefcorttj ,  ©ereti  em  C^etl  tm  i£rbe*25ucb  mcfet  emgercfcr  iebem 

Vicarii  in  S.  f)c\btn  tin  35rau;#atig  (n  ber  Q5runcn*<2)fraffe  fonicjt  einaefcljrteben: 
9}od)  etn  $8rau*£aug  in  t»cr  35rauer*@f  raffc  fo-tijnen  aefd;rieben  A.  1 660.  Quafimod. 

Vicarii  in  P.  Daben  eitt  $8rau*#au(?  auf  t)em  35urftat>e  fo  u)nen  $uaefd;rieben  A.  1  667. 
Andr.  t>or&in  unt>  jtwir  An.  i487»ifl^9tfc&rieben0cn)efen4)inri$®ctencfenbier:  9)od) 
m  SSrau*.£aufi  in  t>cr  Q3rauciMStrafle ,  wcfd&cd  ifjncn  cjefdmeben  1 62 1 .  Mif.  Domihi. 

Vicarii  De£  Calands  fcaben  ein  $8rau*#au6  in  ber  Q3raucr*©traffe ,  tt>eld)c$  ifjncn, 
baetf&orfjerfdjon  auf an&ere  3?a&men  aejlanben  aefc&rieben  An.  1660.  Vifit.Mar. 

Vicarii  t>e£  $8rot)^aufe«  in  S.  f>aben  tin  35rau*£auf?  in  Der  @rtincn*©f ra ffe  n>elc&c5 
t&nen  cjefcfrrieben  i6>-9>:  ©n  Q5acf!)aug  auf  bem  3>fert>emarcf  f ,  fonid;f  cinaefcbrieben: 
gin  f  letn  ^autj  in  ber  DJofcn*<3f  raffe. 

X>er$<tcfc»iQ6  *>*«  bem  attett  (Seloe,  in  tveldbero  cmtetc  p<#tt  bercr  *?<*- 
r/or«w  beleget  pe^ett. 

£>er  Otci^aler  W  ^often  $>on  Ann,  in*  -  -  1  ;jo#    24.  fc 

IfJO.     -   -    Ifji,       21,  fc 
JjSo.  -    .    1574.     42.*  * 
1 574«  -  -  i6o9*Ap.  35.  t  * 

Maj.  24§.  fc 

Jun.2f.  -  - 

-  --    Jul.  JM.  fc 

-  -  -Oa.26.  fc 
iSio.Feb.  37*  fc  a) 
i6i4.Dec.2.7i,fc_ 
i6if.Augt28|fg, 
161 6.  Jan.  40.  fc  b) 
i6i7#Apr.4oi  fc 

Aug.41.fc. 
Sept.4if»fc 
Nov.  42.  fc 
l^r8jul.  42.fcf.  c) 
Sept.43.fc 

-  -  -  Nov. 


a)  im  Dec.47.M.i6n.2,$Rartf5,jN  per)eWe@^l»ferfc!?eT«ftaffl«ms-^«frnun^ 

b)  e.  a.  fm  Dec.  44,  f,  3,  £,  ft, 
0  iu.  Occ,  4i.£, 


jT^ Uitunbm  tittb  PT&cftrftforett $.Period. 

£>cr  9W$i$rlja(er  fcat  cjecjoJfea   #   *    *     #     16i8.N0v.44.  fj. 

1619.Sept46i.fj. 

Oa.  4g.  g.  d) 
1620.Aug.f2.jj.  e) 
i6ir.Feb.  n.£. 

Maj  5-4.  g. 

A.  1621. tft  ber0ftWr,auf4g.g.  ^efcgef  unt)  tvtrb  btc  L'agio  De^  Cour.  ©clbeaaaejeit 
fcajtt  cjcricfmef. 

2Bann  eitt  2Micu(  ttn  ®  tafeerb  unb  9tente95uc5  ftd)rf  t>ag  j  o.  fOjarcf  Rcnte  mit  1  u 
(u  Wfen  fei ,  fo  fracjt  ftd;$  1  »ie  t>ie(  ba&on  netto  an  9tr  ntot  ^d^rft*  tmifrn  bc$a&(ct  rocrbcn* 

N.  2)a$  ©cfrog  »on  folefren  alten  ©elbern  i\l  f  pro  Cent. 

i.SRarcf8tentct$ut  if.#?arcfCapital,  tt>icMf&uf  p.#Jarcf9Jc«U 
— 

4f  o.  Capital. 

ioo.#?arcf  cjicbf  J.OTarcf  ^a)og  n-#  4fo.  Cftarcf  Capitalfac  1. SWarcf  8.&, 
'      -}-         ?o.  $Jarcf. 

1 .  SOJarcf  8.  g.  ©djofi  bfci&ef  ,28.  SDZarcf  8.  £ .  netto  $tt  bejar)(ett. 
A.  1 6 1 2.  ftnb  bele^t  tuorben  1 200.  sfljarcf  tute  we(  betrd^jt^  ftcfr  an  (etc&f  em  @e(be. 
?7-  g.  fc&roer  Q5e(b  *  •  48.  Mcic&t  ®e(b  #  *  1200.  #?arcf  fcfrw.  ©e(b 

fac.  iff6.  12.  #, 

ici$t@c(&. 

ECCLESLE  MAJORIS, 

Vic.1.  t)  in  Summo  f  rnajori  AltarL 

Fund.  1226.  vicaria  perpetua  ,  prima  &  fumma  f.  Major.  tttufj  tttif  bcttt  Altare 
fummo  inCryptanic&f  wmencjcf  roerben,  »on  roeicfrem  II.  5  29.  III.  49». 

Patr.  VicariaSummaolimfuitdecollationeDniDecaniCapituli,  fed  hodie  ejus 
loco  ipff  affignatae  funt  alise  quatuor  Vicarix  turnales ,  nimirum  IV.  Vicaria  ad  altare  S. 
Wilhadi  6c  I.  ad  altare  Magni  in  Summo  v  item  I.  ad  altare  Crucis  in  Nic.  &  II.  ad  altare 
Petri  6c  Pauli  in  Aede  S.  Catharinae  &  Decanatui  incorporat*.  Hjec  Summa  Vicaria 
autem  hodie  Prjef  e&urse  Capitulari  incorporata. 

PofT.  PoflTeflbr  eft  primus  inter  Vicarios  6c  ftatim  fequitur  poft  Canonicos. 
Jobannes  Reineken  Decanus  Calendarum  1  f  22.  &  recepitseaualem  portionem  in  di- 
ftributionibus  6c  mmualibus  chori  g)  An.-if  24.  Wilekinm  MoJler ,  poft  patrem  fi- 

lius 

,  -     --  ■  -■ ■    —     ■■  -  " 

d)       ittlDCe.44.    f. 

c)  tm  Dcc,  54.  f. 

0  ©ajuraal  (circa  100*7.)  $a&cu  t>fe  $&ura<#wett  GuSiRcvfc&uriO  fetne  vicaricn  §e&a&(  /  (iMM 

bern  fetno  fel&jl  mtt  cflityn  <3$ulcrn  (u  ChorgcfUnt&CB.  Btoms  SD?crf.  Chron.  fol.  6c/. 
6)  Vide  p»  |2&.  Vol  II. 


2.  Cap.  acftfe  0>et;f  aac         vort  fccn  MEMORIEN  im  iboro*  y  77 

lius  Johannes  Moller  ,  Daniel  Rantzov.  Petri  filius  unicus  ,  Nob.Holfatusqviinlta- 
lia  Paduae  an.  i  f  90.  diem  obiit ,  poft  cujus  obitum  ipfemet  Parens  Petrus  Rantzov. 
UJtimus  PofTeffor  fuit  Dn.  Detlev  von Buchioa/d  Nob.  Holf  quem  an.  1 60 5. d.  27.  Od. 
Dn.  Vitus  Winsbeim  D.  &  Decanus  prafentavit ,  quia  t.  t.  anexum  erat  Decana- 
tuifi629. 

ReditUS  h)  An.  1626.  d.  2.  MartiifueruntincorporatiPraEfec^urseCapitulari, 
percapitulationemcumDecanoinitam,  ut  5000.  Imperiales  pro  quibus  venditus  fuit 
pagus  Wulfsdorp  pertineant  ad  PrsebendasCanonicorum;  i)  Domusautemeregione 
ccemiterii  Petrini,  quam  an.  1  c  9f.  Dn.  Petrus  Rantzov  fuis  fumptibus  aedificavit,  Dno 
Danieli  Rantzow  ad  dies  vitac  concefla ,  ad  liberam  difpofitionem  Capituli,  poft  ejus 
niortem,  perveniat. 

.  Olim  2cW/>#.fhabuit : 

Parem  Memoriarum  portionem  cum  Canonicis  in  diftributionibus  6c  manualibus 
chori. 

item  villam  Wulfelsdorp  cum  omni  jure  &  curia  ,  in  quavillac.funtcoloni» 
quisque  foivit  annuo  medium  chorum  (iliginis  ,  8.  ff.  menfuram  lignorum  &  unum 
puflum. 

item  pafcUam  porcorum  cum  Dominus  dederit. 

Domum  unam  in  ccemiterio  Summae  Ecclefise ,  in  qua  duse  habitationss ,  una  ver- 
fus  ad  coemiterium ,  altera  circa  S,  Petrum  6c  cellarium  (ita  P.  B.  H.  L.  ctber  faaef  f<i)kd)U 

fctn  Curiam  unam  bti  bem  £)ome.  3ft  benen  9?euern  Vifitations  Q3tlg)ern  fjetjjet  etf: 
Unam  habitationem  in  ccemiterio  majoris  Ecclefix  folventem  annuo  joi.  •&♦  cum 
cellario. 

10.  3?.  de  domibus  Comitum  a  Schowenburgk  inrecentt.  in  hscreditate  C.  d.  Sch. 
prope  Jacobum  ,  in  haereditate  Dni  Reineri  Garftede  in  equina  (P.  B.)  in  equirrea 
(H.L.)  inplateaequorum  (recentt.)  6. 3?. 

Cenfum  fundorum  (Grundhura  audit  in  recentt.)  inPlatearofarum&inferiori, 
in  valore  3 .  ^ftarcf  (in  rec.  additur  minus  6.  £.)  it.  in  fupra  fcripta  villa  habet  unum  R6t 
Uxr  qui  folvitannuo  unum  pullum  &  8»  fi.fuper  omnibus  illis  frii&ibus  habet  bonas 
literas  figillatas  ,  (addunt  recentt.) 

Habuit  quondam  quartam  villse  Wildingshufen  &  curiam  fitam  ante  portam  clau- 
ftri  ,  quam  habuit  Johannes  Reineke.  In  veteri  codice  Statutorum  dicitur ,  quod 
huc  pertinuerit  unus  manfus  in  Barenfeld  qui  folvit  f.  modios  filiginis  item  duohor- 
ti  in  Civitaje  Hamburg ,  qui  folvunt  2.  ^arcf  ,  btefe  f .  ©cfrefcf  rtwen  bti  Clemens 
Groten  Vifitation  nur  ;.mef)runi)inP.B.  Vifitations-^ucfc  ftefjet  gar  i>abet:  2f  ber  (£r  fjal5 
fem  (eben/ang  nid)t6  befommen  :  ibidem  adduntur  fequentia  :  item  10.  S0?arcf  £tibfc& 
I.C^eife  $ter25rtti&.  SDDbb  mufiett 

h)  3m  5Jabj]tf)um  Ijatte  <£v  nebfr  bem  ©omsSedjanfen we$feltoeife mit bem  dlfe|lenQ5uraermef« 
#u  J)ag  Sc^nsDJec^r  ubct  eine  »on3<>b<tnBurtc^obcA.i382.tnt)em^e!Ui^en(5cift9elirjttefe 
Vicarie ,  berajeicfoen  tfunb  it)m  ncbft  Dem  alfeften  Canonieo  unD  Vicario  (u  ubet  DtC  Vicariam  «d  alta» 
rcSS.  Wenceslai  unb  Anthonii  ItH  ^)l}m.  fie^C  III»  p.  521« 

i)  Vid,p,547.VoUH. 


£78 Uvtunbm  unb  Hacbricfreeit  ?.Period. 

muflen  Magno  Garlftorp  Penfion  geben ,  bagertJonfcinem^aferDiePofreillonerianatT 
item memem taren $ucf? bercunDen ,  3ftnen Deuc&te e$ mtifle eine MonuWe fm ,  imtin 
feme$Q}ater$$tftenim#aufe* 

Specificatio  deVilla  Wulffsdorp:  S&tocfe  5CrO#man  i.$f)OnSiliginis  itemSDienfe 
@elD8.fcun^mmenfuramJignorum,  i.Oioecf  JpO&n:  24, gde5tat(>fret)e  :  Peter  Aler- 
des  (alAlverdes)  tantundem:  Hinrich  von  Bergen  ,  Hans  Maas ,  Simon  Elers  tan- 
tundem  ;  de  paftura  &  exceftibus  tantundem  :  Tpnhies  Behne  in  Barenfeld  9.  mo- 
dios  filiginis.     De  cenfibus  fundalibus  :  Dn.  Matthias  Lehnliet  (itain  recentionbus 

6  apud  P.  B.  legitur  Renlingk  ;    de  domo  hofpitali  Vicariorum  in  Dcr  SKofenftrafj 

7  %  Dn.  Matthias  Hale  g.  g.  iLutfe  Qtormer  f.  g.  Dieierich  Siuerdes  f.  fr  P^/^r 
Lhrftman  2*.  g,  Fraternitas  S.  Catharinx  in  Ejus  Ecclefia  2*;  g.  Fratemitas  S.  Mar- 
garethcem  Summo  2t,  §. 

Expenf  Solvendaex  eadem  Vicaria  ad  chorum  2.  talenta  (i.e.2.  ^arcf  S.g.) 
&choraiibusfingu!isunumtalentumfingulis  annis,  apud  P.  B.poft  verbamfeine^a* 

ter*  fliften  im  Sjauft  fequitur :  ®ibt  ©eiffticf;  ©cf)og  barau*. 

Vic.  II.  qu#  audit  Diaconalis. 

Patr.  De  collatione  Capituli. 

Poff  Andr.  Rorberch  (al.  Korberch)  ein  (£fjor<©d)U(er ,  Nico/aus  Lreiborg  : 
NicoL  Kramer,  al.  ^rdrtter,  Verdenfis  Johannes  Hefterberg,  Secretarius  Capituli  f 
1 5-92.  &  vacavit  usque  ad  annum  1654.  d.  1.  Jul.  quo  Dr.  Henr.  Wbrdenhoff  tanquam 
junior  Canonicus  ,  nomine  Capituli ,  exjuredevolutoadeamprasfentavitGe.  Leop. 
Barfoenium  ,  capitulariter  inftitutum  *)  f  1664.  29*  Nov.  Laur.  Peters  JUL.  ab 
an.  169L  20.  Aug.  obiitA.  1724.^.  ;.Febr. 

Red.  Olim,  quatuor  modios  Siliginis  in  villa  Jeneuelde  apud  Wilcken  Soltoiv  3 
item  foluens  dat  etiam  ovem  cum  pullo  uno. 

Vic.III.  Subdiaconalis, 

Patr.  de  Collatione  Capituli. 

Polt  fohannes  dc  ReUinghe  an.  1386.  ficfye  Dett  II.  Q5anD  p.  1  fj.  &  662. 
Henningm  Brefche  3  Peter  Kleinfchmid  cuftos  ad  S.  Spificum  unD  ift  Canonic& 
ttOttt  3B*  Capitul  inftitueret.  (P.  B.)  jfohan  Barfenius  an.  1639.  d.  i.  Aug. 
\  16f9.4-.Aug.  Joh.  Joachim  Friccius  Med.  D.  quem  prcefentavit  D.  Gunther  Erich 
von  Eitzen,  ratione  turni  an.  i6f9.  22.  Doc.  Hartiv.  Joh.  Mol/erD.  illo  refignante 
Hieronymus  MuUer ,  DeS  Qfcricfrt&QJoigtS  <^)0fjn  accepit  poff.  17 10. 6.N0V. 

Re&  VicariusattarisMaria?  alba?  dat4.p.  item  degranario  dominorum  9.  fi.  ita 
H.  L.  Sed  in  P.  B.  ita  Iegitur  t 

item  9.  g.  twm  £&  35om-CapituI,  \)at fte  aber  ntc&t  bef  ommen  ftDer  Der  getf  Daf?  f?e  ttti  Exilio 
aufferfyafb  Der  (gjfabt  getvefen :  item  2.  |?.  t>on  einem  jeDen  Canonico ,  item  4.  (j.  ©runD* 
$ur>  OUtfDem ^Jailfe  Der  Vicarien  Marias  alba?.  Sunt  & alii  reditus ,  quos  non  percipit, 
prout  in  Litera  defuper  exhibita.     Ex  Libro  L.  Vifitationis  notantur  hasc :  Vicaria  Sub- 

Diaco- 

*  al.. inititumsdicituri674.  1.  Jul.  B.  H,  B.  fllletn  t)fl  befngtcr  Canonicusan.  1^30.  rcj.  Mart.  $U  Capitul 
fommaunt)  An.  l66o,  btmt$  Scnioi  rcfiJ^naC^  2lUlTa^e  Dtcfev  Codicis  gcttJffcn  /  ijt  ()ie  crroi  calarai. 


2,Cap.acf)feQ3et?fa0e.         *>on&ertMEMORlEN  tmibom.  f79 

Diaconalis  habet  dimidietatem  decimse  duorum  manforum  tm  BiIItt?arfcerin  paroj 
&  medietatem  Camerarius  Ecclefiae ,  prout  in  Literis  Gapituli  fuper  hoc  confedtis 
continetur.  Itemde  domo  Henr.  Latekop  8.  %  item  de  domo  quondam  Henricide 
Ponte  10.  $1  item  de  domo  quondam  Henrici  Wrack  3  quam  nunc  habent  hseredes 
quondam  Dn.  Henrici  Rodenborch  4.  £(.  item  de  domo  quondam  Ludolphi  Wulzekin* 
quam  nunc  habet  Ludolphus  deElre  $.g,  itemde  domo  qu ondam  Ludolphi  Wulffha- 
gen>  quam  nuncin  habitat  22.  denarios.     Hodie  nullos  habet  reditus. 

Vic.  I V.  prima  ad  altare  fuper  teftudine  prope  chorum  in  parte  auflra- 
li ,  fub  titulo  :  ad  honorem  SS.  Remberti  Archi-Ep.  Brem.  &  ConMbris  & 
Dorothea?  Virginis  &  Martjris. 

Fundata  a)eft  an.  138$"-  b)  (P.B.dicitan.  1261.)  aDn.JohanneMilitisProc 
Hamb. 

Patr.  Confanguinei  fundatoris  in  perpetuum  :  de  Jure  Patronatus  berct  ttOtt 
©precfelfett  &hajredumM.HenritiSKumpen/  quia  autem  jus  exfpiravit,  de  Collatio- 
neCapituIi. 

PofT.  Theodericus  Barfchampe  >  (itaH.L.)  Henr.  Barfchamp  >Joh.Laurentius, 
Chrifl.Heflerberch  accepit  poft.  1619.  30.  Apr.  M.Ca/p.Hein,  cui  data  eft  pofteftio 
an.  1630.  12.  Maji  a  Decano  tanquam  turnante  vide  Protocoll.  modo  fac.  Laurentii 
1 640.  4.  Apr.  \  1  66f.  7  Febr.  Ioh.  Gcetkens  tunc  juvenis,  poftea  Paftor  ju  25r4tticl 
Hlt  $er|p0fljum  ^remett  an.  1665-.  d.  2.  Mart.  illo  refignante  loh.  Henr.  Wenceshard 
1699.  27.  Apr.  qui  refignavit  Iacobo  Andrete  Graba ,  pt.  Prsefe&o  Pinnenberg.  poftef- 
fionatoan.  1707.  7.  Apr.  praeientante  D.  Luca  a  Cempe.  A.  171  f.  7.  Feb.  Canonica- 
tum  obtinuit,acproinrefignavit.  Ioh.Arnold.von Som }  Senatoris  Filius  accepit  polf. 
17 17.  29.  Aprilis. 

Red.  16.  3?.  in  domo  quondam  lohannis  Barfchampen  Conful.  defcriptae  in 
Lib.  Civit. ,  quam  domum  nunc  poftidet  Peter  Bode >  item  16.  $0?arc£ ,  reditus  apud 
Dn.  Chriflianum  Barfchampen  y  Proconf.  fuperquibus  nulia  documenta. 

Hodie  nullos  habet  reditus. 

Exp.   Dat  1  o  ?D?arcf  ad  Chorum. 

Vic.  V.  Secunda  ad  idem  altare,  fub  Titulo  SS,  Thoma^Epifcopi  Can- 
tuarienfis  &  Agathze  Virginis ,  Martyrum. 

Patr.  Margaretha  ,  vidua  Dni  Chrifli  :  Militis  Proconf  Hamburg.  fuildavit 
hanc  Vicariaman.  1426.  cujus  JusPacronatus  f  prsefentandi  fpeclabit  adproximiores 
6VSeniores  haeredes  ad  120.  annos  ,  quibus  elapfis  ad  Capitulum  Hamb.  devolutum 
eft.  3)te  Original  Fundation  fol  bet  Herman  Schuldorpen  QSerroaJfer  JU  25erge^0rff 
aufba$  @efcr)fed)t  t)erer  Militum  fein.  In  protocollo  an.  1605.  d-  $  u  Jul.  recenfetur, 
t>af?  Carften  Gevers  2.  grauen  gtbabt ,  bte  crflc  Militis  §oa>rer ,  rooDon  bte  fcon  (Sprecf elfen 
Ijerfommen,  ute  anbere  &inebora^  $od;fer,  t)at)on  bie  ©d;u(borpen  &c.  vid.  ibid.  bte  t>ott 

S>t)bb  2  <2>precW* 

a)  ©te  Fundation  tft  ju  fittbctl  bti  Hans  Helten. 

t>;  d.  io.  oaob.  fu^  p,  j«6Niii  Diefem  !«•  25an&c. 


$ go  Urf Uttbetl  uno  nacfcricfctcrt  ;.  Period. 

©prccfclfm  fommctl  t>i>n  fccr  Militis  ^CC&fer  Unt)  ttOn  fccn  Barfchampen.  SDtC  Schuldor- 
pea  fcabctt  foamaf)l$  CWtf)  ufltf  Jus  Patronatus  pratendirct.  De  lure  igitur  Patronatus 
Balthafaris  Lefeman  (Lofeman  H.  L.)  Modo  von  Spreckelfen  habet  Jus  perpetuum 
^ccommune  cum  M.  Rumpii  haeredibus. 

PoflC  Chrifl*  Geverdes,  Iohan  von  Spreckelfen  tr)or  99?Orborcj:  An.  1 612.  29. 
Jan.  (vid.  Protoc.  p.  f  1 0  Occo  Harfen  ratione  tnrni ,  defuper ,  prsefentirct  M.  Nico- 
laum  ftOft  btv  Qcblicbtett.  An.  161 5.  d.  2.  Aug.  !;at  3c*£<*it  rott  SprecFelfeti  tn  t)cr 
(StcHlincj^traffcn  prafentirct»  per  M.  Rumpium^  M.  Sigismundum  Philonem  Schel- 
bammer3  Iok  Weflphal  1661.  d.  1  j.Oct.  a)  Paftor  511 2SarfcOW?idr  j  1714.  al.  17 10. 
P.L.  Perrus  Henr.Bartets  $M$''Qkmx$&of)n ,  poiTesfionem  accepit  an.  1714.CL  j\. 
Febr.  illo  refignante ,  Ioh.Frid.Hafe^  d.  25.  Aug.  ej.  anni. 

Red.  20.  $?arcf  apudComites  In  Pinnenberg  ex  Schot  m  Ottenfen,  item  per 
eosdem  Comites  j.SJftaxd  de  precaria  in  (Somtncrlan*  &  @>ron(ant) :  it.  penes  Juratos 
inNorthleda  terras  Hadeleri<e  4.$?arcf  reditus,  item  io.?0?arcf  ex  haereditate  Hinr. 
wn Ffeten  Upm%ll§l  Cantrifuforis ,  ft.  8. €D?arcf  b)  penes  hseredes  quondam  Theo- 
dorici  Meiers.  In  eademCapella  (haec  addit  P.  1 ;.)  fuper  teftudinem  fcin&  uic  QM 
btfityfatt  abcr  ntc&te^  i>arin  cjcfunucn.    Hodie  nihil. 

Exp*  ad  chorum  dat  6.  O^arcf* 

Vic.  VI.  prima  ad  c)  altare  S.  Matthiae. 

Patr.  de  Collatione  Capituli. 

PofT  Ioh.Dethleui,  (itaH.  L.  UW.  Dethfein.  L,  g.  Dethling).  d)  ^<^AfU 
»C$  fcon  Opelle  ift  ya  XOilt^ufm  t>er  SDrojlcn  ©d>retber  (Herbordus  Beringk  &  ejus 
Procurator  btclnftitutioniftbct  bcncnPrincipalenP.B.)  lohannes  Luefi ,  e;  an.  1604. 
Cl.8«Febr.  illorefignante  Wernerus  Tegener  ,  Iohannet  Preufl 3  Arithmeticus  an.  1624. 
«La^Jul.  (al.2g.  Jul.)  -f  1664.  12.  Apr.  (al.  4.  Aug.)  M.  Petrus  G&tkens,  an.  1664.  4. 
Aug«Paftorin£)cr;jcmvcrt)cr  \  170^  6.  O&ob.  Ntc.  Stender  R.  Capituli  Subpraefedus 
1 704. 24.  Jan.  j  1 7 1  o..  8.  JuL  PeterNicol.  Stender  ,  Nic.  fil.  praf.  a  regimine  Stadenfi 
3710.20. 0&.|  1711.  i7.Febr.  Mart.Ratjen  3  K.  C.  Subprsefeclus  171  t.  12.  Mart. 
praef.  a  Decano  ex  turno. 

Red.  4.  ^orcf  in  bonis  &  domo  Ioachim  Hafenkroch  in  pratea  S.  Johannis  #an> 
lorcjcOicntc  (ttrt  in  t)cr  @raut  Ounfc^ud;  cjcfcbricbeh.  In  Recentt.  ita  in  domo  Evert 
Jtemmers  /c&O  Cornelio  Blocken,  in  plateamajori  S.  Joh.  in  aibo  Civitatis  ad  fideles  ma- 

nus 

a)  }r.  Off.  (B.  H.  Bi) 

V)  ©a§  Gapitai  n>at  120.  s0Jarcf  iiiTGUt)en®oit5e  nn&  grawen  ®dt)e /  fb'an..r49?.  d.Ven.  fn  ftcn  r)irrfgeif 

93af$en  M.Catft.  GeveTdcs8t.  u  pofleflbt  in  Dirck  Meigers3$raU'(vSr5e/  Jtt>if((jen  Alb.  Haufchilt  nnD> 

JTnen  egnen  2lr»e  in  ber  DciEen  ©f rate  beleaen.    ©en  SRwf e^rtcf  tien  h.  I.  M.  beii^ei  /  r)a&en  Han* 
vomTzeven ,  unt)  ^inrtc^  »an  Northen ,  al$  3eu(jen  unferf4)rteben. 

c)  A".  \$\$:  war  btefe  Vicaria.  DtVanbere  an btefem  §«a$ /  unt)  {;mge(Kn  t)t'e  anfeere  bie  er|?e  n.  72?: 

d)  ©t^  rec|tje  LcOion  ijj  Dethicvi  o^r  ©eiloffr  u.  326^  $itx  wuf  2(«fl(^im  3^eil)C  ?ingef^oben  reerDe^ 

hi;  49^. 


2.  Cap.  atf)tt'%tt)k$t.       *$n  Un  MEMORlENi*m  Ibm.  1  81 

■■,  —  — * 

jiiis  loachimi Stenders ,  an.  i  f  f 8.  die  veneris  poft Nic. 4. SOfarcr5.  Item  6.  $tovcf  in  do- 
mo  circa  forum  equorum  ex  domo  //*?#/  Ditmers,  ita  P.B.  apud  H.  L.  itat  item  6, 
^avcf  circa  forum  equorum  fpe&antium  Alberto  Trempen  ,  Ludimoderatori  Scholae 
S.Cathar.  in  recentt.  fequentem  in  modum:  in  domo  Petri  Kupersy  propeforum  equi- 
num,  modo  tn  bem  SOtollevfctKtt  J^mife  am  CPfevbt^avcf t  in  albo  Civit.  Veneris  ante 
Mich.  1  f  54.  Henrico Framen adfcripta?  G. ^avcf . 

Expenf  notantur  ab  H.L.  olim  adchorum  6.  $tavcf  modo  4.  Sttavcf* 
Vic.  VIL  Secunda  ad  idem  altare. 

Fundata  an.  1  $  86.  a  Sigfrido  Wolmerling.  a)  olim  aranexa  erat  h«c  Vicaria  XI* 
Prasbendas  major  nunc  vero  eft. 

Patr.  de  collatione  CapituK.  pro  Organifta. 

PofC  b)  Petrus  Smedeke,  (nunc  incorporata  ad  Organum  H.  L,)  Paulm  Sander, 
Organifta.  Nic.Munninghaufen,  Iohan.  Decker,  Organ.  in  Summo  1621.  27.  JuL 
f  i66g.  2.Sept.  Vocat  ad  An.  1692.  quo  tempored.  26*  Mart.  ponv  acc.  Henn  Va- 
gethy  Notarius.  (aLd.26.Sept.  1678.) 

Red.  P.  B.  &  H.  L.  unum  plauftr um  Salis  Ottfref  Itt  £litiebuv0  (P-  B.  addit  ex  domo? 
Deunge,  abevein  fofcf;  ^5aug  t(l  ntdbf  ^a,  otw  etf  n>dre  t>enn  jDeyntg.)  item  8.  $?avcf  re- 
ditus  in  molendino  ^Jmnenbevj} ,  it.  4. tyflQXtf  reditus  apud  rae  habeo.  Hr  L.  (quis  autem 
ille?  forte  Smedeke.)  item mummarcarumreditus&dimidias  in  novaGamma.  $1* 
P.  B.  gtittn  roav  t$  nuv  ?♦  ^arcf  meljr, 

3n  Gbderfen.  Vifit.  Q5ud)  mevuett  t)k  redftus  folQttfitV  mafiett  CMQtQtbmt  fcfe  8V 
C^arcf  au^ber  prrotertberger  SMfyt  ju&eltfrtg  &al)ltc  an.  1642*  jlfabeQemmel^cfe 
Die  $?uflerin  t)afe(5(t  an.  1 692.  Joh. Tamke  Der  Sftiitler  ju  ptmtettberg.  In  domo  Ann* 
Magelfen ,  efner  ^annengtifferin-  m  lata  platea  2.  SSRarct' ,  tjl  ©run&J&auer  MQtn  titit$ 
ffeinen  *}Ma$e$ ,  inquir.  je§0  JDteWrtct)  25e21en&mtp  Sartor:  pro  domo  libera  in  eadem 
platea Nic.  Stoppel.  c)  Ex  uno plauftro Salis  (i.er  8*<2>C&eflM)  extotadomo  Emrni* 
gen3  quas  Capitulum  ex  Strudlura  Detn  Orgcmtjfen  am  3)om  jaf>ft  2fo4  $?arcf.  SDaS' 
PiauftrumSalisunfrei  ja&fet  #enrLudolph  vonLafferts,  Q^urgermeijter  in  £une6ur#.  d> 
^)tefe^Coi*pust)er2fo.^arcf  f;atR.  Capitum  DenOrjjefuit)en  t)on  ©wfenSo^ren^ewa^ 
genommen.  (D.  M.)  e) 

Vic.  VIII.  prima  ad  altare  S.  Johannls  Bapt  fub  teftiiduie; 

Patr.  Annexum  IV.  Prab.  May.  f ) 

Pofl^  Magnus  de  Oldenfen  ,  g)  a4  tertiam  Miffam  obligatus  f  decfit  cedufam) 

a)  Cni  proximoquc  ejus  &  Seniori  confanguinco  Jus  confcrcndi  datum  cft  ad  ccntum  annos  lll.f&ti* 

b)  £)ic  mlmtfymte  Seji^er  jinOen  ffd)  oben  p.  493.  *n  &teffnv^ttfl^  /  m  btft\b$  j«le|t  genfttutle3ii»» 

brcas  ©mcbefe  ^atte  jii  a.  151$,  ffe$t  11.  p.  52^ 
c>  (£in  ©f^netDer  P.  L. 

d)  An.  1708.  jafiUe  eg  ^err £itici$  3aco6  ^el»e/  ^ulffmeiffer.  i^. 
«)  StufTer  io.snarcf  fiat  ba«ubrtge  Capituium  iw&elesef /  f#^  t^m  a«^  5ef  $tn#jr  |ato/  ^fll^aTfe 

@eU)  aber  tJjeilen  t>ie  4.  Scniores,  Wv 
t)  11.  6if: 
g)  ai,  £>l&enfee/  ie5fe  A.  1^15, 11»  |igV 


s  8*  Utf unbttt  unb  Wacfcric&f ett  5 .  Feriod. 


&  defignationem  redituum.  (H.  L.)  Henricus  Dober  (P.  B.)  Conradus  de  Hude  \ 
(P.B.&H.L.)  Henr.de Slefel  ij- 84.  Engelb.Krohn  i6o6.28.Mart.M.Paul.icVAra;,a)  : 
CollegaSchokeJoh.  b)  f  1666.  14.N0V.  Laur.  Bilderbeck ,  JUL.  &R.  Capit.  Secret. 
1667.  17.  Jan.  quo  refignante  Cbriftopb  Daurer,  JUL.  1668.  19.  Nov.  f  c)  Henr. 
Levius,  Georgii  Procur.  fil  1685.  d)  2f.  0£t.  e)  Georg  Kellinghufen ,  frater  #<?#* 
rid  Canonici  1702.  19.  Jan.  %  1715-.  f)  JDffwV/  O/tt/,  JUL.  1716.  19.  Jan.  quo  refi- 
gnante  Arnold.Chrift.  Beuthrier ,  R.  Minift.  Cand.  1718.  14.  Juf. 

Red.  (P.  B.  H.  L.)   10.  €07arcf  reditus  ex  teolonio  Com.  de  Schowwenborg , 
Sfafumpft  unb  Q3riue  fcinb  tn  eincr  €ai>en  bct  ciner  gruroen  bti  bem  XOicfkxbaum  rocinentie; 

ttem  io.$?avcf  cum  dimidia  @5vunfc)'.£)Ure  in^UDCrOtt),  de  quibus  duo  denariiadean- 
dem  Vicariam  &  unus  denarius  ad  duas  Vicarias  in  Ecclefia  S.  Petri,  quasjam  poffi- 
dent  Dnn.  Hinricus  Schlagge  &  lojyannes  van  Minden  ;  item  duo  modii  Siliginis  in 
Lenthafe  {A.Lenzalo^  inParoch.  Barchftede;  item  9.  folidorum  reditus  cum  tribus 
denariis  ex  Villis  Barchftede ,  SaJJel  unt)  Rodenbeke.  Dn.  Henr.  Kbting  asfignavit  prse- 
fatx  Vicarise  novum  Librum  Mijjalem  ex  pergameno  manu  propria  confcriptum  <Sc 
unam  blancam  cafulam  cum  attinentiis  fuis,  asfignat  adhuc  eidem  Vicarise  domum 
qunndam  (quandam)  domui  Dni  Magni  contiguam  in  Platea  lata  fitam  ,  quas  ta- 
men  onerata  e(t  cum  4.  marcarum  reditibus,fpe&antibus  ad  Commendam  inEcclefia  S. 
Cathar.  quam  idem  Dn.  Henricus,  dum  vixerat  polTedit.  grtKt  9D?i§cjev»ant)  ttlit  t)er 
gubefjdriucj  (hsecaddit.B.P.)  liecjen  im  fjrofietl  <gd)app  ailfm  Reventerbet  \axCalands 
gjelle* 

(Recentt.)  Ex  telonio  Comitum  de  Schauenburg ,  de  termino  Luci<e  1  o  €0?arcF/ 
itemin  domo  Tidken  Hardersm  lataPIatea,  g)  quae,  confenfu Capituli , moderno 
inhabitatori  pro  1 300.  ^ftavcr5,  quia  maxime  ruinofa  reperta  fuit,  divendita  eft,  ex 
hifce  emptor  900.  $?avcf  retinuit  a  6.  pro  centum ,  i.  e.  5-4. 9)?avcf  ;  Prxdi&se  Summx 
M.Pau/usRe/ow,  de  fuis  adjecit  ioo.$0?arcf ;  ita  ut  f4-  $larcf,  (al.  84 .  90?arcf )  quas 
AntecefTor  ejus  annuatim  accepit,  complerentur  :  item  in  domo  Chriftoph Bsckers,  j 
in  platea  fabrorum ,  h)t>ermi5cje(2)fat)f*$8uci)  unt)  Extracl:  de  A.  1674.  poft  Quafimod. 
27-?D?avcf  8.  fii  hodie  tu  17.  zftlaxd  tefte  polTelTore  hodierno ,  Don  200.  €D?avcf  (5in* 

fommen  fo  (2.  €•  *Katr)  au£  6cv  (Edmerei  an  ba^  Capitulum  cjegeben ,  in  a&u  refignatio- 

nis  d.  ii.  Octob.  1709.  befantlfe  haec  Vicaria  ttorCJOlten  200.  sjftarcf,  Plura  vide  in| 
Protocollo  dean.  1644.23.Maji:  ExCameraCivitatisterm.  j.Reg.  percipit8.$?arcc\i 
Vide  D.  Wbrdenhofs  Vifit.  25uc{>> 

Exp. 

■         1         11  1     — "^— ^^— ~m—mm mmmmmmmmmm — ^mm mmm — mmmmmm — ^— — — mmmmmm ^— — ^ ^— w^  ,,  ' 

i)  a  Laur.  Langerman.  praefcnt. 

b)  an.  1642.  17.  Mart. 

c)  A.  162?.  d.  29.  Dec  ju  Sfcfirnberg  al$  Dcr  (Erbgef.  33uraerfchaffc  ui  ^ambnra  2lf»acorbncfer  /  {tdje  M. 

DaultPebem  Setd)  qjreftaf/  fo  er  auf  t^it  qebnlfcn  unt>  nnfer  vemTitui:  tTJenfc^ltc&es  2>cw< 
tfen  unb  (D6ttlid>e6  £enc?en/  A.  1684.  ju  ^urnber^  in  410  ^crau^fgeben. 

d)  aU  1684.  fo  aucl;  Dec SSar^cit  d^nlicr)er. 

e)  al.  ^t   }an. 
f)  '15.  Jul. 

g)   hodie  Mart.  Lcyding  tlt  Ut  ©d)(acftfeP  <Sfra§. 

h)  hodic  ia  hasrcditate  Joh.  Jac.  de  Gro«t ,  ufm  SUerit  ©teinttWg, 


2.  Cap.gcfrre  Q3tyfoge,  tton  fren  MEMORIEN  im  jDom  r  8  5 

Exp.  dat  4  $?arcf  ad  chorum,  modo  $  9#(U'(f ,  (H.L. 

Vic.  IX.  Secunda  ad  idemaltare,  fundata  an.  iajr.  ab  Hildetrando 
Sentemeyer,  (al.  Santmeyer  &  Qrtrtbtreyger  jtefje  III.  f  06.) 

Patr.  Annexum  Prab.  I.  May.  II.  617. 

PofT.  a)  M.SimonAf^r^  Johan. Berninck,  if8i.9«Maji, abfensTheodori- 
cusBrockfchmidt^yc^i^^/V^r^,  al.Ditcr)ev&,  ^avfpeunan  in  (Dfiertwer&er  dein 
dittfyttyw  W  33ujrter>ube,  Theodorus  Rademin ,  Scriba  1 614. 6.  Jun.  Burch.  Daldorf, 
1647.28.Oft.  al.  6.Jun.  Valent. Heins ,  Schola  Mich.  Direclor  1662.  $.  Jul.f  1704. 
16, Nov.     PetrusRiege , Joachim t>e£ #au^3)tetterg ©Ofjn /  l7°f  •  ?°«  Aprik 

Red.  OUm  H.  L.  &  P.  B.  1  o.  Floreni  funt  in  Parochia  Crempe  de  decima  ftt  ©^* 
»efcr)op  Qc&OUWCrtbOrtt,  P.  B.  addit:  6.sS?arcf  9.  g(.  de  term,  Purif.  giebt  ua$£)om* 
Capitul  au$,  item:  6.  S?avcf  8*§(.  10.  pf.  ex  decima  in  Retbrockr  ojebt  ba&  £)om''Ca- 
pitul  au£.     Calicem&  clenodianemovldit.  Hodie  N. 

Vic.X.  in  Capella  &  ad  altare  SS.  Viti  &  Lucia?  martyrum,  fundata 
zM.  foh.  Fritz ,  &  jamdudum  exftin&a.  b) 

Patr.  de  Collatione  Dofroris  Theologtje f  Superintendentis,  modo  R.  CapituKr 

PofT.  Jordanm  Bafedoiv  (vel  Baftdow,)  fobannes  Witmer ,  foach. Barfbnim 
ad  praefentationem  RegiminisStadenfis  an.  i66i.2.Majr,  Petrus Aberboff,  an.  1677. 
8.  Febr.  Adde  :  poft  Witmerum  poiTesfionem  adeptus  eft  Chriftoph  Schellhammer,, 
an.  1 6 1 4 .  Chriftoph.  Arnold.  Richardi ,  poff.  acc.  1 7 1 7.  2 9*  April, 

Red.  In  Salina  habet  Sartaginem  fine  amicitia,  (Amicitia  Obev  SreUnbfc&flflf  tfl 

efti  Onus  cmf  utt  ^fannen  aefeget,  ^a  man  *>on  berfefben,  mann  eSeine  Prxlat^3fanne  60- 
Sttavcr)  roann  fte  aber  untev  ben  v^urfmetfrern,  200.  flttavcfabgeben  rouft.  2(u3  etnev  ^fanne1 
aberfommen  h  Chorus  Ober  72.  <Scr>ffe(  ©a(£.  vide  J.  WALTHERI  Defcriptionem 
Rerum  Salinarium  Luneburgenfium)  item  Plauftrum  cum  dimidio  Salis  habet  in  Lun<e- 
borch.  (<£in  Plauftrum  fjdft  8.  ©cfjeffef,  ib.)  item:  80.  $?ard  ex  Camera  Civitatisz 
item  20.  sfllm?  ChriBoph  vonAlefeld ,  tf)0  ^llligcrt(le0e  :  item  10.  SDtarcf  ha?redes> 
%ngen  Ludtgen  in  Dithmaria  :  item  10.  $)laxd  Dirck  Ofterdorp  :  item  10,  C^?dt*cr! 
Peter Beckman 3  ettt ^Unbmacfev :  item  1$.  (al.  31.)  Sftlaxfi  inSummaCapitali  dequi- 
busrefpondebit  Dn.Do&or:  item  y.^flaxd  BarteltKock:  item  io.5>)?arcf  in  telonio- 
Oldesfchlo,  (in  i2.annis  &  ultranihil  dederunt,)  item  apud  hseredes  D.  Engelin  ad* 
hucreftant  fO.CD?avcf  denariorum  deSummaCapitali  (hasc  habet  H.  L.  fedapudP.B» 
omittuntur.)  item  1  f .  SCftavcf  in  domo  fecund<£  Lec7ur<e ,  item  j.5D?avcf  8*ff*  exCuria. 
Decanali ,  item  de  praedi&is  Reditibus  Dodoris  Theologiar  habebunt  quatuor  Pr<edi~ 
catores  40.  $0}avcr\ 

Reditus ,  Clenodia  Sc  ornamenta  Vicarius  habet  communia  eum  DodoreTheo- 
logix,  qui  defalcatis  expenfisde  refiduo  habebit  qirartum  denariorum». 

Recentt; 


a)   Ob^gatusad  tcrtiam  Miflam ,  Johannes  dcltpfi*f  A.IJIJ.  II»  |igV 

b)  <St(5c  oU rr  p.  5stt  in  Dtffewv^aitO^ 


f84       UrfilttbcttUttb  Hacbncbtetf  j.Period. 


Recentt.  Hsc  Vicaria  incorporata  eft  Le&urasTheologicede  quo  inquiratur 
apud  On.  Do&orem  Gerhardum  Gravmm,  qui  atteftatus  eft ,  quod  accipiat  de  term. 
PafchsexCameraCivitatis  tfo.  (al.  162.D.M.)  $}artf  10. jjf.  6.pf.  item  auf  Mich. 
22.^arC^adhucexScruauraQapitu!i  i20.$?artf,  Summa  }04.$torcf  10.  gf.6. pf. 
Qtt  #err  Uc  Bilderbecken  Vifitations  £5ucb  ljet|Jet  ti :  £)iefe  Reditus  ^e^dtrett  ad  Vicariara 
Secundam  a.kavis  S.Hieronymizl.  Vincentii  tf  Crucis. 

NB.  2#eacnt>eSCorporis  fo  m  tJtefer  Vicarie  ae^ria  fettt  folft,  r)at  D.Barfenius 
groffen  ©trett  cum  Rev.  Capitulo  t>or  Der  ^omgf.  9?egieruna  «tbabt ,  f>at  t* 
aber  ni*t  wmoat  miet)er  berbet;  ju  fcbaffen.  D.M.  2)ie  (Sc#@efdlle  fe  Dabe* 
geroefen,  roie  aucj)  roatf  au$  ber  Cdmerei  gefommen/  crbebet  toCapitul. 

Exp.  Cuftodi  majorisEcclefi*  propuUu  2.  $}arcf  8.  f&  item  if.9)?artf  prome- 
moriaFundatoris,  item  adhuc  f.^arcf  exparte  Vicarice  proMagiftroChori. 

Vic.XI.  ad  altare  S.  Johannis  Evangelifhe  in  latere.  a)  b) 

Patr.  de  jure  eondi&orum  de  Scharpenberch ,  al$  Jperren  $U  9}ient)0rp ,  ut  a(Te* 
rit.    Eft  nunc  apud  hteredes  (H.  L.)  nunc  devolutum  ad  Capitulum. 

Pofl!  c)  Henr.  Sendenhorfl ,  Arnold  de  Weyhe,.  Canonicus  Ratzeb.  abfens, 
modo  poneffor  Vollert  von  Scherpcnberch  (m  Paftor  juttt  91tetlt>0rp  ,  nomen  ipfius 
ignoro  (P.  B.)  lohannes  Olffen,  ©d)U(mei(ler  JU  S.  Peter  ift  an.  1606.  28.  Mart.  »0tt 
t>en  ©cfterpenberaen  L.  P.  Qcfeerfertbercreit  prcfentiret.  foh.  Tancmarus  an.  1 640. 9. 
Jan.  a  D.Goderfen,  tanquamCanonico  Juniore  nomineCapituIiexdevolutionisjure 
prafentatus.  Per  refignationem  didti  Tancmari.Brunfvicenfis  eft  Poffeflor  M.  Georg 
Morman ,  an.  \ 66 1 .  1 4.  Nov.  nunc Ioh.  Wagner  JUL. ,  prcfentante  D.  Vinc  Garmers, 
tanquam  Canonico  juniore ,  poftesfionemadeptusd.4.Jan.  1698.  Hocvero,  obpro- 
motionem  adSyndicatum  in  Repub.  1709.  6.  Dec.  refignante  Ioh.  Heinr.  Luders ,  ex 
jure  devoluto  6V  turno  a  lacobo  Verporten  D.  prsefentatus  poilesfionemque  accepit 
1710.  i6.Jan. 

Red.  Apud  Capitulum  io.$?arcf.  In  Luneborch  if.pIauftrumSalisrefpondent 
QcfceUepepcr  &  Dirick  Bruns.  4.  Sftarcf  2Bifc(j;@e(t>  tn  ^illwerfcer ,  (ita  H.  L.  fe- 
cundum  P.  B-  tO  Qcfejpbeclre,)  item  una  domus  in  platea  Rofarum  dat.  6.  $?arcf, 
P.  B.  addit.  \t  tterf offt  itnbc  i$  modo  Poffeflbr  <£\awe&  £r£ejer.  Item  2.  $?arcf  in Pa« 
rochiaNiendorp  in oer  ^afeloorper  tHrftrfcfc  apud  Wolder Brafchen.  £>tc Clenodien 
(mt>  in  etncr  (gcbipf ijle  auf  utc  $rcfc  aetraaen.  P.  B. 

(Recentt.)  Ex  ftruclura  R.CapituIi  annuat:  folvuntur  term.  Joh.  10.  $?arcf/ 
unum  Plauftrum  Salis  cumdimidioex  Salinis  Lunaeb.  quod  Poffeflbr  non  accipit,  fed 
Paftor  in  Nyendorf ,  modo  Erlenkamp  Baro  D.M.  jam  pertinente  ad  General  Wancker: 
2lu$  £err  Q5uraermet  jterS  VOincft\$  Jg>of  m  £orn ,  fo  aber  in  oieten  3af>ren  nto>t  einf  om* 
fttett  /  4.  Sfftarcf.     An.  1648.  21.  Sept.  obtinuit  Paftor  in  Nyendorf  ad  intercesfionem 


Illuftris- 


a)  Auftrali. 

b)  fyxfbotf  $r&nt}cn  ton  S«a)ft:n  Uu< nlmrg  <Sc^reiben  fltt  ^tcftge^  Capitu'  dat.  a,  1591.  d.  29.  Scpt. 

fctefc  Vicarie  betreffen^  fM)ft  obcn  n.  p.  ^74.  fq. 
*X  tfonr*b  ron  ^omnic  /  3ob<m  Berf4>ampc  /  N.  Srincjenberg  /  £a«rcnttu5  Sorbenwytf/ 
0».  49)0  3o«$H»IfrrfieA.i5if.;(ii.j2&.)  ^tnncb3ur^e»5  (111.49]-) 


2.Cap.ac{)feQ5epfa<je*        vott  &e«MEMOR.iENfotfcc}m,  ^r 

*  <  •        "  '  — —    I     II      ■         I  ..  ...     M.^ 

illuftrislimi ,  ut  fibi  pro  refiduo  di&arum  10.  S0?(ircf  folverentur  20.  Imperiaies  cum 
promisfione  aliqua  ,  up  &  in  iuturum  Ipfe  vel  Succeffor  acciperent  quotannis  io, 
SEftarcf.  PorTefibr  hujus  Vicarise  ante  aliquot  annos  nullos  habuit  reditus,  fed  10. 
Slftarcf  a  Capitulo ,  6c  ii.  plauftrumSalis  accepit  Patronus,  ute  io.^ftarcf  ex  Struclura 
jtuD  cmnocj?  inEfle.  Item  roecjen  etncr  JGtfcfren  in  25tllwar&cr  ot)er  QcbtpbccF,  gttt 
#autnn  DerCXofenfrrafi  i|taucf)uat>on  entjoaen»  3n  Dem  Cafpel  Niendorp  in  uer  &afcfc 
fcorpcr  tnafcbc  bei^oleitQxafc&e.  a) 

Vic.  XII.  b)  prima  ad  altare  c)  SS.  Simonis  &  Judze  alias  Cofmae  & 
Damiani. 

Patr.  De  Coliatione  Capituli  (H.  L.)  Annexum  Praeb.  VI.  maj.. 

PolT.  Bartk  Bo/dewin ,  d)  MagnusGar/eflorjf]  if8o.  d.20.  Maj.  Conr.  Wit~ 
mar ,  Ltm.Ioh.  Kleyhe  1  f  9  $.  14.  Apr.Henr.  Wordenhof,  lohannes von Lengerken  1 650. 
^o.Apr.  (j.April.)  IodocusS/aphiusSecretzvii  filius  1641.if.Apr.  loh.Henr.Groth- 
gefi 1 6 f  g.  11.  Febr.  f  1 668.  2 5 .  Sept.  Albertus  Tweftreng ,  JUL.  an.  1 668.  f .  Nov.  illo 
vero ,  ob  collatam  ipfi  Senatoris  dignitatem  refignante ,  ipfius  filius  natu  major  Barth. 
Marcus  Tweflreng  an.  168 8'  19.  Jan. 

Red.  <£m  #aupfcQ5rief  (autent)  auf  700.  $?arcf ,  (jar  D.  Sax  &on  fefneS  Qtofertt 
fef.  Teftamentarien  cjeDruncjen  unb  cjerounnen  ,  beflen  ber  PorTeffor  aufeSettcjntfj  Jjat/  wnt* 
lid)  S^m' Det/ev  Bremer  wvfoLeonh.Metzlin ,  utin  exhibita  cedula  conftat: 

Vicaria  perpetua  SummiTemplialtaris<5/^ow^fC<Z^^. 

Vicaria  parochialis  Ecclefiae  S.  Nic.  Altaris  S.  Thoma  Canthuar.  hujus  redituj, 
exceptis  fex^ftarcf,  JuratiejusdemdeFefto  (fortede  fa£to)  mihi  detinent. 

Commenda  nova  in  armario  S.  templi  f undata.  2Juf  btefe  Dret  £ene  Cjer)oret  cbbt* 
ttyvttv  SjaupUZSvkf.  (P.  B.) 

Habet  deeimam  in  O/florp  parochia:  Nienfleden  filiginis  quae  communibus  (H.  L. 
P.B.verolegitomnibus)annisadfcenditad  1 1.  SOJarcf  6.  §.  exceptis  14.  himptonibus 
avenas  &  1 1 .  himpt.  Siliginis ,  quas  in  certis  annis  non  obvenerunt.  Item  habet  deci- 
maminCra^,  quae  dicitur  OvUtr)ei*  ^ecjebe  (itaH.L.  bti  P.B.  aber  &Ctffct  e£ :  habet  de- 
cimam  f.$?arcf  meljr  I>at€r  ntct)t  befommen  muaen)  item  apud  Ditmar.  van  ocr  $m* 
gcl  (P.  B.  legit  van  ocriEitgcl,)  in  Ueterfen  24.51.  item^Juttcjc^o^a»  in  Htgenbc* 
if  c,  (9}t'enfarcfen  P.  B.)  terrx  Dithmarfia  12,  $?arc£ ,  term.  Pafch.  Item  habet  domum 
liberam  in  oppofito  ambitus  Ecclefise  B.  Maria;  Virginis ,  Hamb.  quae  folvit  annuat.  1  f . 
93?arcf,  e)  itzm  Iacob  Marten^ixwiifo  Barenfe/de  ?  dat  2.  modios Siliginis  term.  Mar- 
I.  C^ctls  5  tcr  254ii0.  €  e  e  e  tini 

—*'  iii  1     — » ^_— — «     I,   ,1  „  1, 

a)  A.  I5I2.J.23.  Jan.  fjat  Boetius  Honenfen ,  Vicarius  jni  ©OIH  flll  Nefem  21l(ar  ffnr  Commendc  |R|'t  20 

SKarcf  3«l)rh^er^ebunfl  gejiifftet/  uno  t>tc  Sefmroart  t>arit&er  f&r  jiej)  un&  fetnem  nefl)ften  €tbctl 
er&alten;  jie^eobcn  p.  sog. 

b)  £w  vicaric  on  biefem  31!tar  6af  VHccUe&dpcvombord}!  vicarius  tm  ©om  A,  i40i,WteO<C 

©tifftungg  55rie ff  p.  190.  fq.  tm  U.  ^anOe  bctsebrac&t  au^tveifet  /  aufgertclXrt. 
0  £a3anOer©uter»eetfe  ii4 191^ 
rf)  A.1515.  vid.ll.  $8.  p.U9# 
e)  P,B.mQdo6o,3)?arcf, 


j>86 llrEunbett  unb  HacbrKfrtett  ^.Period. 

tini.  (P.B.  addit:)  PoflefTor ^eicjef  aii,  tafj  etn  gftafcb  bcp  &  203.  Capitul  fei/^jjobet 
HlC^t tva^ £>artn  i(h  De  clenodiis  harum  (duarum)  Vicariarum  nihilmihi  conftat. 

(In  Recent.)  Habet  in  Corpore  18.  modios  &  t.  himptonem  filiginis  in  villa 

Oftorff,  Parochia?  Nienfteden,  22.modios&  j.himptones  avense  ibidem,  4.  modios 

fi]iginisinviIIa^;77/^'determinoMartini:  Ex  domo  David Ehlers  >  tvecjen  Gerfe 

ftorpcnTeftament,  (itainoppofito  ambitus  Ecclefise Mari^  Virginis  de  term.  Pafcha: 

16-OTarcP. 

Exp    Dat  ad  Chorum  2.  $?arcf. 

vic,  XIII,  Secunda  ad  idem  altare  fub  invocatione  Cofma;  &  Da- 
miani. 

Patr.  DeColIationeCapituli. 

Poff  Conr.  Cuteman,  a)  lokan  Schiihcr,  ReimerGarftede,  al  Ganftede  >  Iohan 
Ecklej f  Can.  M.  Dav.  Wolders ,  Minift.  V.  D.  adD.  Petri  1  yg  1.  13.  Maji ,  Petrus  Ber- 
nink ,  Junior.  Dn.  ///>r.  MiiUer >  prasfentavit  eum  ratione  turni  A.  1606.  2g»  Mart. 
f  1606.  s-  Sept.  ^erOot^an  &offjta&ter ,  Obetv^riead^Commiffarius  x>on  7^u^t\f 
bercj  cjencmt,  an.  1662. d.  1  i.Dec.  loach.Gunther Bilderbeck >  (pofteaJUL.)an.  1672. 
33.  Maji,  ele&us  ProvifordomusPanum  &  Calendarum  loco  Dod.  Deckeri  an.  1707. 
i$\  Mart.  (23.  Mart.  L.  P.) 

Red.  1  r.  0J?arcf  ^cSueffrcfe  fjar  &er  Poffeflbr  Garftede  Ui  ftcf),  cjeben  1.  ©Jarcf, 
(ita  P.  B.)  item  Barthold  Wolderfen>  in  Ueterfw  1 .  SQlarcf ,  item  3 .  ?0?arcf  reditus  in  ex 
domo  lohannis  Rii/fing>  (infra  dicitur  SXufjfiticj,  ut  &  n.  24.  ad  altareS.Annascujus 
pofleiTor  erat.  P.B.  legit  Bisbing.')  Domus  quam  inhabitavit  Johannes  Ruslingk,  eft 
communis  duobus  Vicariis  fcilet  Conr.  Cuteman  &  Iohannis  Rmlingk  3  dum  vixit  (H.  L.) 
Clenodia  tempore  Alberti Krantz ,  non  fuerunt  (P.  B.) 

(Recent.)  Habet  in  corpore  prope  forum  equinum  domum  communem  cum 
Pofleflbribus  Vicaria?  primce  ad  altare  S.  Annas  (n.  24.)  ita  ut  Senior  harum  Vicariarum 
Pofleffordomuminhabitet&Juniori  fingulis  annis  4.$)?arcf  ex  Locario  perfolvatLi- 
tera? Concordia?  datas  an.  1  fo^.  17.  Feb.  b) 

Exp.  S>ac?  ^)auf?  am  ^3fcr£>cmarcft  cjibt  ©cr>og  1. SQtorcf*  8.  {?♦  modo  ^.  Sftavcf 

(P.  B.)  dat  annuo  adchorum  12.  $0?arcf. 

Vic.  XIV.  prima  c)  ad  alfare  Maria?  Magd. 

Patr.  d)  OlimBertramus  Efici,  Conful  &  hasredes,  poftea  ber  ^rdneroafbfeH, 
4>0^/>deCollationeCapituli.  Fundata  1444. 1 1.  Dec.  ita  L.  P. 

PofT. 

a)  A.1515.  II.  ;29. 

b)  ©icfev  noct)  lebcnbe  Potfcflor  Jptxx  Bilderbeck  l)at  mit  oem  anbern  roffeffore  n.  24.  6efinMt$  t)id 

©freitcjefj&bf/  tnuem  jener  tnir  fetnen  4.  $iarcf  nicj)t  fiieolid)  fetn  rpollen/  t|t  jeDocj)  tm  1693(1* 
3at>r  t>on  berDCegierungJn  (£tabe  pioDaoBi/dertec^dcctetiut  tvorben. 

c)  5Bar  A.  15*15,  fecunda  II.  ^iff. 

^)  Vicariain  adahare  S.Maris.  Magd.  fundavit  Bertramus  Efici ,  Confut  Hamb,  cui  Sc  hxredibus  darum 

eft  Juspauonatus  a  Capitulo.  Sil^Der  Patronat-^rtcf  tutrd)  cfne  wt\)ermut()cfe  %z\\ixi iSninil  r*er* 
tOi>ren0Cflangentuar/  &at^&r9ermciperBartr4m^vn-bor4>/oe|Idl>enrteue51ufietttgun0  a.  1326. 
alftnget/  tvelclje  n.  185^  J«  fin&en  ift.     N 


2.  Cap.  ocf;f  e  Q5epfocje.         x>tn  bm  MEMORIEN  tm  iDoim  f  s* 


PofT  a)  Det/eu  (Wi/he/m  J?.  B.)  Gronewa/d,  b)  /0/;.  Wemhomver  (al.  ^w^- 
houvoer,  P.  B.  Wainhoyer ,  c)  recent.)  Henricus  Pape ,  Minifter  Verbi  Div.  ad  S. 
Geofg  an.  1606.  d.  28.  Mart.  Capitulum  prafentavit  eum,  M.  Pau/  Cordes  ^reuifler 
&er|£uf5enfc{)en^irc&enm2lmflerl)aman.  1629.  17.JUI.  f  1674.  1 7.  Dec'  Eberh.Ludov. 
S/aph  exturno  a  D.Slaphiopraefentatus  An.  1677.  (1* I2-  Jul.  Vacat,  Wif  t)er  Poffeffor 
fid)  l?er  ^auffmaniifoSafff  eraeben  ,  ab  anno  1692.  12.  Jul.' adeoque  in  menfe  Regio 
Bartho/dus  Wii/ers ,  aReg.  Stad.  pr£fent.accepitPofTefT,  1699.  d.  2.  Sept.  (21.  Sept. 
D.M.  L.P.)  f  1718.  -  -  Maji. 

Red.  Olim  C/auwes  Gerdes  (H.  L.  Gerdow  P.  B.)  ex  domo  fua  1 . 3)?avcf ,  term. 
Mich.  C/auwes  Hervefl  in  villa  Horn  2.  tylaxd ,  Nat.Chrifti,  Hinrich  O/iefchldger  civis 
Hamb.  20.$?ar<f,  exdomofua  term.Mich.  Qtte  Broderman,  Civis  Hamb.  exdomo 
fua  Mich.  10.  Oiftarcf. 

Ex  Lib.  I.  Vifit.  Detl.  Gronewo/d,  in  bonis  ^JmO^m  Vlatmtfett,  (cujusdamN. 
■Tegeman  H.  L.)  up  t)em  Q3urffane,  term.  pafcrue  5.  $?arcf ,  item  in  bonis  Boien  Iohan, 
cumfuisinHammona  (P..B.  H.  L.  autemlegit  inSumma)  12.  $ftarcf  pro  1 50.  ^0?avcf* 
Item  Dn.Iohan  Doring  m  £uneburcj  10.  SJftarcf  pro  ?oo.  $?arcf ,  Summa  Capital  49  f. 
3n  P.  B.  Vifit.  Q^ucf)  fteber  imMargine  gr  (VOcm^Quwet)  f;ot  fein  Mcnfanc}  feine  reditus 
aeborer,  roeig  aucf?  fcon  feinem  Corpore.  Hodie  N.  Q3ormaf;(S  auS  Denen  Capituls  ©e* 
fdtten  L.  P. 

Exp.  Dat  ad  chorum  io.$?orcf ,  Martini,  &  obligatus  eft  ad ultimam MifTam 
alterius  feptimanae.  (ve!  alternatis  feprimanis.) 

Vic.  XV.  Secunda  d)  ad  idem  altare  fundata  anno  1 474.  a  Nico/ao  Toden 
Proconfule  (ita  habent  recent.  Vifit.  Libri.  Sed  fundator  poft  4.  annos  nempe  an. 
1478.  Confulatum&  anno  15-17.  Proconfulatum  adeptus  eft,  inquirendum  igitur.)   - 

Patr.  Dn.Nico/aus  Tode  Proconful  (ita  H.  L.)  in  recentioribus  vero  Vifit.  Li- 
brislegitur:  De  jurePatronatus&erCODert  unt)  Colere  e)  ju  ^tlbecf ,  unb  Der  Schu/dor- 
pen  unt)  Geuerdes  alternatim.  An.  15-81.  fuit  Anna  Schu/dorff,  Patrona.  3>n$flin(p 
t\Qt  \\t  u0£  Jus  prasfentandi  bet  ber  Familie  ber  (Lo&ett  lU)t)  Colere  JU  £ubecc\ 

PofT  MW^T^^filiusProconfuiis,  (H. L.)  f)  Bernh.  Witte ,  abfens(P.B.) 
M.  Bernh.  Vageth ,  Paft.  ad  S.  Nic.  poffeffor  factus  an.  i.f  g  r.  15.  Maji.  Herman  Va- 
geth ,  Bernh.  fil.  prsefentiret  t)0U  Agnetha  Toden ,  feef.  Anthon  Co/ers  ^itttot ,  an.  1 6 1 4. 
$.  Jan.  f  1 65-9.  24.  Maji.  Poft  ipfius  obitum ,  nacf;bem  ftd;  bie  Schu/dorpen  UvfoCatha- 
rina  Behrens  roecjen  t)er  Praefentation  fcercjfitfren,  i)C\t  Vincent.  Schuldorp ,  bi$  93ertt?af* 
terduort  Bercrborft  @obn  L.Erici  Wbrdenhoffs ,  feinen  <2>of;n  barouf  prsefentirrf,  tvef* 
cj;er Ericus  Wordenhoffi Capitulo  d,  2 1 .  Jul.  an.  165*9.  ^ PofTesfion  erfjofren.  Herman 

<5eee-  2  Disman, 

a)  25or(BranewoIbf;aben5ern«rbemibun&5art^olb23r4nb/  &Kfe8Ec&nfld)uUt.  1*1.489."" 

b)  A.  1^5. 

c)  Wajnhower  (L.  P.) 

d)  Prima  A.  1515,  1I;  328» 

e)  Ehlers  D.  M. 
0  A.  1515. 


ttrftmtett  tmt>  nacfcricfctett  $.Period. 


Disman,  a)  Juvenis,  accepit  poffesfionem  anno  169;.  d.  5.  Aug.  \  1696.  50.  O&ob. 
Chrifl.Frid.vonToden,  Lubec.  aPatre  Gotthardo  von  Toden,  praelentatus  An.  1697. 
1 1.  Febr.  abfens  ^rbr)erv  auf  JkMefya$m. 

Red.  Sec.  P.  B.  {£  H.  L.  ao,  $?arcf  in  bonis  &  hsereditate  paterna:  item  1  r. 
$0?arcf  in  theolonio  Hamb.  it.  3.  SEJtarcf  ©runbljure  ex  duob.  domibus  prope  Qprift» 
geltttfttetl  (cilicet angulari  &  confulari :  Item  6.  $?arcf  t>an .£>ofjjure  in  /;>4mmerbrocfe: 
item  8.  $?arcf  in bonis  paternis  ex  teftamento  fratris  patrismei :  fundatioapudPatro- 
nos:  Item  7.  €0?avcf  cum  Detleff 'Bockivolt >  inter  communia  dominorum  funt  docu- 
menta&  fuerunt  g.  §ft(trcf  10.  $|,  4.  pf,  quos  reditus  ego  nunquam  vel  Procuratores 
mei  receperuntabanno  21-88.  usque  ad  prasfens  tempus. 

Sec.  recent.  Ex  telonio  Schauenburg ,  &  folvunturex  parteHamburg  de  termi- 
no  Lucise  1 1. §ft(ircf  :  In  domo  Herman  Schuldorpen  bti  S.  Jacobi ,  in  albo  Civitatis 
infcr.  A.  1  f74.fer  poft  Invoc.  &  1648.  poft  Quafimod.  1  f.  9)?arcf  NB.  ju  roiflert  ,  t)a0 
felbiac^Capitalate  ^co.Sftarcf  fcl)tt>er©eID  »orI;erolo6jjefunbicjctunl)5inn)ic&crum  iwloh. 
Hanfen  (al.Haufen)  (£rbe  in  ber  Sptta!er*Qtraffe  rait  18.  Sttarcf  ginfe  jdljrlicl?  t>arau$ 
iu  enfricfjtenbefegetttor&en,  &crru5reni)eroeam  eine^oft^elbedtwn  if 82. poftCantate: 
item  Hortum  auf  Dettt  23ortjefcb,  qui  cum  confenfu  Capituli  venditus,  &  «x  pretio 
reda&o  quotannis  folvuntur  ufuras  in  Hamb.  &  Liibeck ,  unt)  jafylet  t>ev  jcfeiae  PoffefTor 
t)ee>  ^ofce?  IohanLiitkens  (;c^0  i)0n  Hachten,  nunc  Iohan  Kop ,)  87. 9)?arcf  8.fj(.  item 
exCameraCivitatisLubecenfis  determinojohannis  87«^arcf  8«(H.  iac.20i.§ftatxr>« 
NB.  follie^oin  aflenaeben  i98.$?arcf.  b) 

Vic.XVI.  prima  adaltare  c)  SS.  Antonii  d)  &Wenceslai. 

PatX.  Olim fuit de  Collatione  6er  Vlannm ,  & fuit  primus  f undator Ioh. Nanne, 
Conful  an.  14 16.  (elect.  1^80.  \  141 7.)  poftea  de  collatione  Capituli  tempore  Vifit. 
IILvideP.B,  &H.L.  deinde Henrici  Tammen  Scloach.  Muh/en,  denique  de  jure  hae- 
redum  M.Henr.Rumpii.  NB.^dibaSjus  praefentandi  fd;oit  lctticjfi  exfpirivet ,  unt)  t)it 
Patronen  alSHenr.  Tammenimbloach.Muhlen  md)t  f>aben  ruotfen  prolongiren,  i(l  Jperr 
lA.Nenr.Rumpio  unt)  feinen  sSerroantifen  fcatf  JusPatronatus  tiberaeben,  unuam  26.  JuL 
an.  1614.  auf  no.Qa^r  Ian<}  prolongiref  roort)en,  plura  vide  apud  Protocollum. 

PofT  e)  Wilh.  Henningiy  vide  infra  in  Redit.  Gerardus  Hafe  ,f)  Ioan.Meier3 
Martinus  Meier  abfens  ,  Cbrifloph  Schelbammer  >  CoIIega  Schotee  Johan.  t)0n  «£>err 
Hier.  Moller  an.  1614.  $0.  Jul.  prsefentiret.  Ioh.  Alb.  Gerkens,  an,  1658.  if.  O&ob. 
Alb.Henr.  VoJfenkoltZt  i6$6<  ij.Mart.  Eberh.Langerman,  (Med.  D.)  1688.  7.  Jun. 
aI.31.Maji.  " 

Red. 

a)  Desman  D.  M. 

b)  6.  §|.  addit  L.  P. 

c)  ad  hoc  altarc  fuit  quondam  Commenda  quxdam  Laiealis.  fiffje  II.  p.  2}£. 

d)  (f  int $  Antonii  ab  hoc  divcrfiget>encMMaimbourg  HiAoirrde  1'Hcrefi  dcs  Icona-daftcs  p,  II,..|>.  172« 

fqq.  RabiBockzaal  1696.  1.  p.  49S.  fqq- 

0  SSovi&m  t(i  Hcnricus  Waitheri  gemefen.  III.  49*. 
f )  a,  1515.  fyhj  11, 328,  aUivo  cr  aber  Hafle  gcnannt  »frl. 


i.  Cap.  ad)fe  Q3er>[aae*         tttrt  bett  MEMORlENim  Ibtm*  f$$ 

Red.  Olirn  in  Teolonio  10.  50?ai*cf  Comitis  de  Schouioenborg ,  item  Hamb.  in 
palude  &Curiaquaminhabitat//m\AT0£*J,  a)  io.$?arcf  in  t>er  tHatterttiVitett :  it, 
in Meldorp  terraDitbmaria  ad  tenorem  Literarum  progenici  illorum,  t)cm  €D?at>mariiS 
fc&e  ©d;lacf>te  f.  $tarcf  8»  f?(.  (bes  n>i(  man  pd)  evfunbiacn  P,  B.)  Item  dicuntur  adhuc 
effe  6.  OTJarcf  annui  reditus  in  domo  Ioachimi  Wegerlorns 3  quae  eft  fita  in  acie  prope 
pontem  Molendinorum  ,  fuper  quibus  litigarunt  quondam  PofTefT  ejusdem  Wilhel- 
mus  Henningi  3  item  dominus  Gerhardus  litigavit  fuper  iisdem.  (£)iefe  ^Borte  i)0H 
item  dicuntur  an,  bttf  fuper  iisdem  roevben  bfy  P.  B.  auSgelaflen*  Hodie  io.  SMarc?  ex 
teionio  Comitum  de  Schawenborg  de  termino  Luciae.  ^iefe  notiref  (Lic.  B.  D.  M.  L.  P.) 
anDere  faflen  (ie  aud  de  quo  inquirendum. 

ExpenC  ad  chorum  i o.  Wloxd  (P.  B.  addit  vero  H.  L.)  modo  a.  sOforcf .  Et  eft 
obligatus  ad  quintam  MifTam. 

Clenodia  ut  in  Vifitatione  Clementis  Groten  (P.  B.) 

Vic.  XVII.  Secunda  ad  idem  Aitare  quam  fundavit  johannes  Ber- 
nardi.  b) 

Patr.  Jus  fpe&at  ac  Canonicum  &  Vicarium  Seniores  in  refidentia ,  qui  prae- 
ientabunt  Seniorem  Choralium ,  fibonas  vitaefuerit,  fin  minus  alium. 

Poff  D.  Theodoricus  Schmidt  3  qui  dedit  cedulam  defignationis  redituum  & 
Clenodiarum  (H.L.)  Iacobus  Witte 3  Iohan  Witzergen3  Bartholomaus  /«///#,  refign. 
illo  Henr.  Bdckelman*  M.  IohanHeflerberg3  R.  Cap.  Secret.  IohanEggers-  Iohan 
0ldehorfl3  filius  AlbertiOldehorfl 3  tf)0m  Collertfptefcer,  A.  i6or.  d.  i ;.  April.  (Lic. 
Ioh.  Kley3  unfo  Conrad Borchers  (jaben  if)n  prafentiret)  f  1647.  Alb.  Heflerberg 3  Erici 
filius  ,  c)  d)  Alberti  Oldehorfl  3  (fortenepos)  loach.  Slaphius 3  (conferente  Patre 
'  Seniore  Capituli  &  M.  loh.  Dajfovio,  Seniore  Vicariorum)  1 6g  1 .  d.  1 7.  Febr.  quo  re- 
fignante  Barth.  Henr.  Brokes3  JUL.  1708.  d.  2$.  Jan.  6c  hic  iterum  refignavit :  e) 
Hieron.  Damman,  f)  A.  1714.  d.  7.  Jun.  f  171  c.  7.Jun.  Iacobus Kalden  1715-.  z%% 
Mart. 

Red.  Olim  fec.  H.  L.  10.  $?ar<£  in  domo  Hiddeflorp3  1  o.  90?arcf  in  domo  Iacob 
Schiphouwers ,  7.  CEftarcf  cum  Juratis  in  Tzefler3  6,  ©Jarcf  vacant.  Hodie habet  in  cor- 
pore  indomo  Iacobi  Grope/s  3  in  platea  pellionum  7.  SWarcf  8.  §/.  in  domo  Schiphou- 
ivers  in  t>er  Ofobinas  5Q?avcff  10.  9)?arcf.  91oct>  in  domo  Weflei-kamp  bci  fc>em  gifa> 
Stacft,  fint)  Jafper  Syverdes  an.  1  f 78.  $uaefa)rieben  g)  10.  Sftarcf  ,  NB.  t)on  roefdjen 
t>erPoflefTor  nic&t^  tiotffen  n>t(7  voeil  in»ielen3a&ren  mc\)t$bwl)lt:  itemmdomoMonc^ 
■ ( ; €eee  3 hufen 

»)  25et  £fnri$  $lan  (addit  P.  r.) 

t>)  SQ3cf!anb  Vicarius  im  £om/  ttKlc&*$  fdne  Teftamcmarii  a.  1423,  ium  ©tanb*  fcrinsen/  fie&e  t>en 

<gtifftung$$rtcf  11.  p.  193.  fq.  "      •  " 

c)  1647.  •*.  D<c.  L.  P. 
«0  1 1681.  17.  Jan.  (B.  H.  B  ) 
c)  11.  Jan.  inCanonicum  minorem  atleptus, 

f)  Juv.  L.Hier.  Bokcls  Nepos  aSeniore  Ganon,  Ydrj  Carapen,  «tSen.  Vic.  L.  BiMcrbeck  prxfeat: 

g)  Luerae  funt  apud  Provifores. 


?9°  Uxtunben  \mb  Hacfrricfcteri  5  Period. 


bufen  m  W^Dc^Mrcf £  io.$?arcf*  Summa  57»  ^arcP  8»  fjl.  VideRegiftratur-25ucJ 
fol.  22 1 .  allDa  ju  pnDcn  IaJperSyverdes  Reverfalien  uber  1  o.^ftarcf. 

Exp.  Liber  I-  Viilc  habet  8»  9)?arcf  ad  chorum  fimiliter  &  ultimus  Iiber,  pro 
mQmovi<x  lohannis  Bemhardi  timdztovis  ?  ita  H.B.  bti  H.L.  fint)  Obcn  6*  gftartf  UUttn  4» 
©fercr\ 

De  C/enodiis'ei  nihil  conftat.  (P.  B.) 

Vic.  XVIII.  a)  prima  ad  altare  S.  Andrea?. 

Patr.  De  Collatione  Capitu/i.  (H.  L.)  hodie  Annexum  Prsebendac  V.  Majoris. 

Poff  Obligatus  eftad  fextam  Miftam.  b)  M.  Simon  Witte ,  qui  dedit  cedulam 
defignationisredituum  &  clenodiarum,  lobannes  Hart?nan,  Conradus  Borchers  Jun. 
Conrad.fil  1  f  87«d.  i.jul.  Iob.Drefeman  1624.24. Mart.f  167 1.  3.  Jun.  Gabr.Chrift. 
Lange  1671.  ij.jul. 

Red.  O/im:  Simon Borfte/,  de integro  manfo  f . €0?avcf  §♦  fiL  HansLiiders,  flmi- 
iiterdeintegro  manfo  f.Oftarcf  8.§I«  <5»erl?e  &rOCter ,  de  integro  manfo  f.SOTarcf  8. 
£?(.  Barth.Kopke^de  medio  manfo  2.  $flarcf  12.  (?(,  Hans  Siverdes  ,  de  medio  manfo 
2.9??arcf  12.  f?(.  ^>4ti$  Hufcers,  12.  fj(.  Hinrich  Sorge,  1.  Sflarcf  4.  §(.  M.  Herman 
Langenbecke ,  1.  23?arcf\  Heine  Hanne ,  1.  S0»arcf.  Thies  Bene ,  12.  fc(.  Brun  Borfte/^ 
8.  |j(.  De  quolibet  manfo  4.  pulli  de  medio  2.  folum.  &##*V  Ex  ftru&ura  Capituli  de 
term.  Pafohas  1  f .  \)}?artf  Literse  funt  apud  Capitulum  de  An.  1  f  87.  (L.  P.) 

Exp.  adChorum  $.  $?arcf. 

Vic.  XIX.  Secunda  c)  adidem  altare,  quam  fundavit  Conradus  Waf- 
mer,  tt)  CanonicusMindenfis  (P.  B.) 

Patr.  De  Jure  btxVafmer,  (al.  Wafmer)  mSWinuett,  pofteaberCBevers,  (hxc 
addit  P.  B.)  In  Recent.  autem  ita :  de  Jure  Patronatus  Hieronymi  Schiiltzen ,  Organiftse 
ad  S.  Iacobum  &  ejus  familias  ad  1 20.  annos  d.  20.  Aug.  an.  1 607.  computando. 

PolT  Matthteus  Hale ,  (H.  L.)  e)  Georg  Wafinar ,  (P.B.)  Everhardus ,  (ita 
P.  B.  Recent.  autem  legunt  Eccardus)  Geverdes ,  Iohannes  Scbu/tze,  Hieronymi  fil. 
Organ.  ad  S.Nic.  1608.  6.Apr.  M.  Pet.  lager  166 1.  4.  Avwpvxfentmte  AnnaLovens, 
Iac.Scbu/tzenvWh,  M.  Ioh.  Hier.vonPetkum  1683.  H*  Ju'«  0  poftea  Prsepof.  JU  Itze- 
hoe  utlt)  Th.  L.)  |  g)  1714.  Ericus  Iuftus  Steman  ,  d.  3 1.  Maji  1714.  praefentante 
Frantz  Kilians  uxore. 

Red.  Ex  Vifit.  C/em.  Groten ,  8.  $?arcf  in  domo  mea  propria  (ita  H.  L.  P.  B.  vero 

legitin  domo  Dn.  Iohannis  Vaget  ,^)  item  4.  ffllaxd;  in  domo  Ioacbim  Wegedorn^  prope 

""^  pontem 

a)  ©tffe  Vicarie  jji  A.  l^flp,  ^ejilfftCt  III.  525. 

b)  2Jor  Wittcn  fitil>  IgejJQcr^eroeiltn:  VTkrquarb  bc  Otiten  /  VPuIfarb  Soringlo /  Subolf  3<t' 

bcln  /  3ot>m  tfHebincj  lii.  491.  roe!cl)ec  a.  1515.  fie  innc  ^attc.  11.  }2g. 

c)  5Dar  A.  15K.  prima. 

d)  SBrtt  A.  1486.  JU  Capitul  II.  xg^, 
c)    A.  isi^.  II.  U8- 

f)  Prajfentante  Eti/ai,  rvenFet^ttmt 

g)  171},  27.  Dcct 

V 


2.  Cap.  acl)fe  %5t\)tCLQt       *>on  fcert  MEMORIEN  iro  ibom.  ^i 

pontem  Molendini  inferioris  (be$  WtlmanfW)eifuntH'acn  hsecadduntur  a  P.B.)  item  2. 
SJ^aref  in  domo  Carfien  Ehlers 3  in  platea  inferiori  (betf  H>fl  tnatt  ftd)  etflintugen  P^  B.) 
6.SD?arci  apud  Capkulum  ,(M  rml  man  jtcl;  etfunbiaen  P.B.)  Ita  eft  ut  CuyrzMmfew 
Hale  manu  propria  fcripfit.  Item  aliquot  marcas  (haec  addit  H.L.)  fcilicet  40.  redi- 
tus  fublevavit  D.  Ludolphw  deHale  tn  SDftnDett  /  qui  eas  confumpfit  &  propterea  pri- 
vatus  eadem  Vicaria,  fuper  qua  Summa,  cum  eo  tunc  per  Patronum  Gerd  Vafmqr 
agebatur  m  SDJtnben ;  quando  vixerit.  Matthxus  Hale ,  ex  Iib.  I.  Vifit.  Item  6.  Wioxd 
apud  re!i£tam  Marquard  Buck ,  (ita  H.  L.^Binck^  P.  B.)  tn  ©fat>e.  Item  6.  00.1X1 
reditus  apud  Marten  von  der  Mede ,  tn  (EiJfafce,  item  5  ♦  Warcf  (P.  B  4.$?avct'  H.  L.) 
Clawes  Ierre  >  item  2.  $?avcf .  Hinrick  Berman ,  it.  3 .  9J?arcf  P.  B.  4.  SDlarcF*  H.  L.  in . 
Dithmarfia.    Summa  22. 9ftarcf  afletf  uf  etnae|tecff  eti  Seftcl  0efd)vieben. 

Q5et  P.  B.  mvbtn  ancjeaeben  8.  $ftarcf ,  Adrian  Paueffen,  n?elcl;er  Wegedom  $"ocr> 
fevunbdrbe  fjaf.  Item  9. SCftarcr3  £<wf5  bcr  Sett>05ocer  bet  bem  pj-ert^tnardH,  in 
ber  bv&m  Qcraccm  In  Recentioribus  f>etflTet  c6 :  2fug  ber ©a)ni^eiv@efellfcf;«(ff  in  t>er 
bretfen  ©fraffen  beleaenem  #aufe  /d&rlicf;  8.9)?ar<f  s.gf. 

Com,  I.  ad  idem  altare  z)  quam  ffundavit  D.  Marquardus  Ohte,  Cano- 
nicus.  b) 

Patr. 

Pofl.  Herman  Meppis  Scriba  in  Ditmarfchen.    Jamnonhabet  pofTefTorem. 

Red.  ExCuriaMarq.  Olden  Canonici  cVFundatoris  primi  peripfum  &Succe£ 
fores  folvend^  20.  SDJarct  £>iefe  Dienten  fetnb  ber  Stru&ur  beicjelccjet,  rr-etl  fein  PofTefTor 
DOrfjanben»    NB.  HsecCommenda  cum  corpore  jam  pridem  exfpiravir. 

Vic.  XX»  ad  altare  SS.  Agatha:  &  Agnetha?.  c) 

Patr.  Vincent. MoUer ,  D.  &  Synd.  ejusque  hseredes.  An.  1 5*9 5 .  7. Mart.  f>af  bfe 
iTfoUerfcfce  Familie  (wrt  fcem  25rttim  jubena|mfet ,  prolongation  auf  1 ?ot  »om  Ca- 
pitul  erbaffen ,  bafiir  fte  1 20.  d\tf)l  erlegef.  d) 

PoiT.  e)  Iohannes  Wegede ,  f)  obligatus  ad  quintam  Miflam  deditcedulam  de- 
fignationisredituum&Clenodiarum,  (H.L.)  Arnold.Sorbecke, '(¥.¥>.}  Vinc.MoUer, 
Barth.fil.  refignavit  1  f  80.  26.  Od.  M.  Henningio  Conradino,  Conre&ori  Scholae  ad 
S.  Joh.pofteaM.Iojr/^^  1  ?9$.8.Mart.  M.  Georg  Dedeken  ,Min.  V.D.  adD.Cathar. 
1609.  11.  Aug.pra?fentatUiaDn.C^.M>#m> ,  tanquamSeniorePatronofamiliaefua?. 
Eberh.Efich,  quemDn.  Vinc.MoUer,  L.  &  Synd.  an.  1682.  2$.  Od.  prafent.  f  1670. 

2f.Maji, 

a)  Fundatio  Commendae  ad  altare  S.  Andreae  in  Summo  per  Dn.  Jacobam  SunnenkreTner ,  quae  habet  \\, 

marcas  in  annuis  reditibus  &  ert  incorporata  Vicariae  altari  ejusdem,  &  funt  ambae  de  collatione  Lai- 
corum  confanguineorum  Dni  Conradi  Vafmarr»  vict.  Inventarium  Documentor.  quorundar».     ^ff 

©ttfftung^  QMiVf  fe!()|f  A.  1486.  gfjetcljnet  fte$rt  H.  184. 

b)  Sailt  fftUC^Tcftament  A.  1^5  II.  ^J.  354. 

c)  Jacobi  SQce&ebctn^  ^Bitfroe/  bat  an  tiemfellmt  2llfar  a.  1421,  efne  Vicaric  gef?i|Jtef.  111.52^ 

d)  6t'e(;e  Dte  Urfnn&e  m.  p.  4^.  fqq. 

e)  an.  1444  poffefforerat  Joh.Pimneberg,  qui  ex  hac  Vicaria  fappieffa  e»igi  fecitCanonicatummrnorcn»» 

III.  "so2. 
f>  al.  U)tcJCjerbc5  tvaf  A,  1515.  Poffeffor,  II.  p.  52?, 


f9*  IMtttt&ett  uttbn<tc^ricbtcti  j.Period. 


2 s . Maji.  #/>r.  Hartw.MoUer,  JUL.  &  Aduar.  prcfentatus  a Parente Dn.  M. MoUerol 
D.&Synd.an.  1670.  2.Jul.  Senator  ele&us  refignayit  Diet.  Reimbold ',  (poftea  J.  U. 
Doctori)  qui  adeptuseftpoftefl.  1682.2S.Sept.  inter  Senatores  receptusan.  1710.  g. 
Sept.  reiign.  Hartw.  loh.MoUer,  J.  U.  D.  prcefent.  aLuca  MoUero ,  1710.  11.  Sept. 
reiign.  17*7.  -  -  Dec.  in  Acluarium  XV.  virorum  ele&us.  Hartwig  Hieronymus 
MoUer,  antecedcntis  filius ,  prafentante  Dno  Patrono  LucaMoUero,  accepit  pofT. 
1717.  ;o.  Dec. 

Red.  22.  $?circf  tm  &ammerbrocFe  bon  6. 0)?orcjcn  £anbe$  bt)bem  Uefcfclecter 
XPeg ,  neaejr  benen  3.  $?oraen  fo g. &  SKaDe  tofamen ,  aijft  je^unt)  in  bttffen  1  f  67. Qabve 
loo.SDforcf  SubfcC>.  Item  6.  OTarcf  in  hxreditate  DniM.  Afo&r.rD.in  plateaS.Cath. 
item  j.SWavcf  reditus  funt  apud  Vinc.  MoUerum  Patronum;  it.  70.  9)?avcf.  Summsc 
Capitalis  funt  redemptse  &  non  fru&ificant  per  quendam  di&um  Hans  Rungen  (al.  Rin- 
gen.)  it.  lo.sjftarcf  denariorum  redemit /W/V/;.  i^ /;^r/ ^  Prsefe&us  in  Bargedorffe,  a)' 
ex  parte  unius  ruftici  in  Gamma  (  vel  Hamma.  addit  H.  L.  fed  perperam.)  quorum 
SummaCapitalis  apud  Dn.Iohan  Wetken. 

Recent.  Habetincorpore  S.Jugera  pratorum  fn  &4mmerbrocf  e  attt  Ut(jfcfc!& 
tjerVPecje;  item  domum  Iiberamam^luSaana  ber  papeturmte  nad) bem 2)om ju.  gu 
btefe3£aufa^JufbauunafttiD  i9oo.$Jlarcf  aufgenommen  roorben ,  n>el'cj?e  (dbrltcb  t>on  betn 
Pofleflbte  mufien  &er$infer  roerben,  Da^  libvtae  bfetbet  3&m.  Item  tn  i)em Jpaufe  #evr  D. 
hh.Molkrs,  in  ber  gatfrrin  (gfraffe  6.  $forcf :  nocf)  bet;  K/wc  AMtr  3.  gjjarcf :  nocfr 
7o.9)?avcf:  nod)  to.^arcf  L.P. 

Exp.  Dat  ad  chorum  10.  «JJtorcf  modo  6.  $Jarcf.  (H.L.) 

Vic.  XXI.  ad  altare  S.  Barbara?. 

Patr.  De  collatione  Inftitorum  vulgo  ber  bter  2ttfer*£eufe  be3  2*r4mer*2ftM0, 

Poff  Iohan  de  Weteringe  b )  -  -  Hogelcken ,  Ioh.  Utrecht ,  (al.  Trajetfinus) 
Sacellanus  adD.Petri,  pofteaipfiusfilius  M.Georg  Utrecht  an.  ic8f.  M.  Henr.  Rum- 
pius  1604. 7.  Febr.  Antonius  Kortkamp  pro  filio  M.  Henr.Rumpii  minorenni  ad  fide- 
les  manus collata poflesfio  an.  1627. d.  ia.Apr.  M.Ioh.Turban,  Paft. adD.Joh.  1629. 
i2.Mart.  M. loh. Dajfovius ,  Diac.  adDiviPetri  1640.  d.  9-Jan.  M.  Ioh.  Vake,  Diac. 
S.Pet.  i68r.  1  f.  Dec.  (al.  M.Johan.)  Henr.  M.  Behn,  (hoc  eft  miraculum,  fuerunt 
verbaPeinhorften,  roteer  mtt  bcm  anbern  2lfftn  lohan  (SoJMent,  Behn  prsefentiret,  Uttb 
betbe  betber  Poffesfion  tn  berCapitul.@rubenmiraefej]ett,  unbbenA&um  mtt  ana^dret,  fo 
fetn  €cbefacjc  uorfyev  nicfyt  cjefcf;e5en)  1 709.  d.  2  r.  Jul.  f  1 7 1  o.  Pet.  Tkeod.  V/iefe,  c)  1 7.1  o) 
6.  Nov. 

Red.  Habet  propriam  domum  apud  forum  equorum  ,  item  1  c.  €Q?CU'cf  apud 
Inftitores  Hamb.  (btefe  1  f .  t9?arcf  ftttb  juxta  additionem  P.  B.  wrdttbert,  dat  Ioachim 

Damerow  lo.^avct,  unbfcirtcf  Ommermanti  f.$ftarcfajebt,)  item  io.SDtavcf  re- 

ditus 

a)  gc  ff|  Cafkllaneus  Bergdorficnfis  getVCfetl/  WR  K18  - 1522.  ta  (£v  a?f!or()en. 

b)  2Bar<8A.  1515.  H.329. 
0  J.  U,  L. 


%  Gap.  a$£e  Q5et>(a<K*        wn  bm  MEMORIEN  im  $$w  ,  5*9 1 

ditus  apud  £>/>/£  Schomacker-,  6t$)l<i\'dapudHmr.G/ashoff';  ;.  S0?avcf  in  domo  /&r- 
berti  Fredeland.  Hodie  Ex  domo  Inftitorum ,  inPlatea  S.  Johannis,  prodomo,  quara 
habuit,  propria  adforum  equinum ,  ablnftitoribus  divendita,  60, SQ?arcf  /  vide  Proto- 
collum  de  an.  1626,  (al.  1676.)  cL  1  r.Maji.  ^Dtefe  60»  €0?arcf  rwrben  jfe|unt)ei*  (1710*) 
i)onuenen€ramer^(rennid)tt)cm  PoiTeiTori,  fonberti  fyafb  fcem  Paftori  juro  £eil  (Sfeifi 
unD  ijalb  bcm  Paftori  3U  &<*  w  gegeben. 

Exp.  Dat  ad  chomm  1 4.  #?arcf  (P.  B.)  modo  7,  gjforcf  (H.  L.) 

Com.  II.  ad  idem  altare. 

Patr.  DecollationeTeftamentariorum^/^r/////^r^»^/.  a) 

PofT  b)  Ioh.de  Wettering,  quidabatcedulamredituum&Clenodiarum,utpa« 
tet  ex  vifitatione  D.  Clem.  Groten,  Marquard Krohn  fuit  ultimus  Poffeflbr. 

Red.  Decem  marcse  funt  in  Nortleda  terrse  Hadeleri,  apud  Juratos  Ecclefise 
ibidem  inParochia  Lee  (aI.Q$cr)  Haec  additP.B.  ^>llf|e  io.^arcf  funt  t>ordnt>ertf  Uilt) 

fiint  gebvacbt  bp  einem  ^anncn^etev  am  jifc&?n4rd?t  roaJjnenbe ;  item  6. $?arcl?  funt 
apud  Helmholdum  Alverding,  Canonicum  in depofito.  Ita  eft ,  quod  ego  Ioh.  Wette~ 
ringk  proteftor  manu  mea  propria.  Item  Commenda  Wettermg  ex  Libro  I.  Vif  habet 
etiam  10.  ?D?arcf ,  reditus  apud  Alb.  Hugen,  utdicitur  (Hxc  additH.  L.) 

Recent.  Indomo  Ioach.  Wichers>  oxi  t)er  ftetnen  ^5ecfer^fraffen  Ortfj  am  $tffy* 
SQjavcft  ftnb  Liborio  Hoppen  jucjefcf;rteben  tm  <2>tatv35uc()  de  an.  1  $62.  fer.  6.  poft  La*. 
10.  $torcf.  3c^o  btftfyt  ucr  Q3arbir  am  5tfa)^)?arcft  Chriftoph  Schmid,  D.  M.  Schmalz 
t)Q$  Corpus ,  n)ela)e$  nunmefjvo  DaS  SdxovSjauft  empfdncjet. 

Com.  III.  prima  ad  altare  c)  S.  Luca?, 

Patr.  de  jure  Pi&orum.  d) 

PofT.  Iohannes  Schliiter ,  filius  5D?efter  ^ttvtt  fom^Orett  (P.B.) 

Red.  P.  B.  Ex  Viiitatione  CAm  Groten,  1 4.  SOtovcc5  in  domo  Conradi  Brufchauer 
ttt  bev£oe&tftlter*Strtftert;  item  4.  $?avcf  indomo  mea  m  bev  2W|ejt*@tr<$  bele^etr, 
vwruen  armen  £euten  um@£)tte$2Btflen  cjecjeben ,  modo  Hinrich  vonAnckeln,  poffef- 
for  domus ,  item  ; .  $Jf  arcf  vel  4.  C0?arcf  in  domo  Arnoldi  Arends ,  in  platea  S.  Johannis. 

Recent.  Ukc  tres  Commenda:  ad  Altare  hoc  jam  ante  transa&ionem  Bremenfem 
funt  exftin&a;. 

Com.  IV.  Secunda  ibidem,  noviter  eftfundata,  eft  Ecclefiaftica, 

Patr.  pi&ores  al  piftores. 

Pofl.  Henr.  Stilla  vel  Hilla  (P.B.) 

Red.  N. 

Com.  V,  prima  ad  altare  horarum  B.  Mariac. 
IZfyzile  $ter25rtti&.  gfff  Patr, 

a)  3tuf  120. ^afyx  m\  a.  1490.  d.  zo.  Martii  anjure$Mn/  f.  in.  496.  ©te  n>ar  fafen&er&eit  t>enw 

Horis  Mariae  getttibmff.  II.  148.  fqq. 

b)  ScniorChoraiium  foll  lauf  ber  ©tifffunc]  U.  149.  nacr)  wrflojtenen  i2o.  SEa&veu  roffcffor  feiB. 

c)  Dc  imaginibus  a  Luca,  ut  dicunr ,  pi&is  A£ta  Erud,  1606.  p.  %b\, 

d)  Et  Vtuiarioiwn  in  perpctuttm  JJOtt  A.  1460.  UI,  J25,  ,  % 


?94  Urf  Utlfrert  Utib  nacfcncfetetl  ;.  Period. 

Parr. 

PofT  Andreas  Moller. 

Red.   f  4.  50?arcf  in  r>irtcFem*>4rbcr.  Vacant.  quia  tcrra  defolata  eft. 

Com.  VI»  Secunda  ibid.  eft  Ecclefiaftica. 

Patr. 

PofT  Arnol.  Goldfchmid. 

Red  Corpus  20.  $?arcf,  de  quibus  deperdite  funt  4, 50?arcf  indomo  Timme 
Luthma/.e,  Carnificis a)  quondam;  item  6.  OTarcf  fuerunt  in  domo  DoQ..  Langenbecke, 
in  ha^reditate  &domo  angulari  in  oppofito  Csemiterii  S.  Petri:  it.  10.  0??arcf  funt  in 
domibus  Thomoe  Hollogen ,  de  quibusdabita.  $?avc£  Vicariis  S.  Catharinae  ad  memo- 
liam  eorundem. 

Com.  VII  tertia  ibidem. 
Tatr. 

Foff  Detlevus  Gronewotd. 

Red.  M.  HermanLangenbeck ,  i^.Oflartf.  OttoBremer,  n^arcf  g.gl'.  Sunv 
maCa^italis  $60.  Sttavcf. 

NB.  In  recentioribus  Vifit.  libris  de  his  tribus  Commendis  ita  legitur.     Et  non 
funt  amplius  in  ufu.     Habuerunt  finguli  in  corpore  24.$.  (forte  ^ftarcf  ) 

Vic.  XXII.  prima  b)  adaltare  S.  Thoma?  (in  recentt.)  additur  &B. 
Maria?  coronatae.  c) 

Iatr.  De  Jure  d)  Ericivon  Zeuen,  bev  dlttftt  ^wcjermetffev  a(£  Teftamentarius. 
A.  1612.  d.i.Sept.  fyabentneTeftamentarienproIongation  er!>alfen  auf  fo.  3af)V.  Jam 
an.  1661.&  1678.  devolutum  adCapitulum  ;  anno  1692.  autem  JusPatronatus  Te- 
ftamentariis  prolongatum  eft  uf  f0.3atjr,  de  an.  1691.  vide  Protocollum.  gtiv  Jf, 
2Ktf)!v.  Spec.  Teftamentarii  erant ,  #ew  &UV0evmei|tev  Schulte 3  £etv  Secret.  Schtilte, 
imt)  Vinc.  Moller,  D.  M. 

PofE  Iohannes  deZeuen,  e)  dedit  cedulam  defignatsonis,  Herm.  Beckman, 
j  - . ,  t  ,  ^ g  1 . L.  P.  Oorg  O/denhorft,  Alb.  fii.  an.  1 61 2. 2.  Sept.  /0^7» llefterberg  1 6 5  f . 
19.  Maii.  M.  Vosfius,  praefentatus  a  Dno  Grotgeft  ex  Jure  devolutionis  1661.  d.  1. 
Febr.  Henr.  Vaget ,  Juvenis  1678«  26.Sept.  exjure  devoIutoaCapituloprafentatus; 
Jacohus  Warner,  poftea  JUL,  a  Teftamentariis  praef  1692-d.26.Mart. 

Red.  58.  ^avcf  (P.B.  habet  faltem  3f.$tal,cf.)  SuntindomoBraxatoria£r/W 
w»  2^»*inplatea  ®ronil#vate,  ita  H.  L.  fed  apud  P.  B.  legitur:  2f.$?avtf  funt 

in 


a)  D.  f.  flnodKnhaun*. 

b)  SBar  a.  i)is..Dteanl)cve/  unb  btf  an&err  hitircfrtfr  fcif  frftr  11.  329. 

t)  A.  1330.  «.  29.  Scpt.  r)at  bicff  Vicariam  ^cnnc^  VCn  4<imme  Canonicus  Utlt)  Thcfaurarius  flf (ttfffft. 
11.2^^8. 

«)  vDfrv^ricbron^cum/  ^athman  fiat  an.  142?.  Mfff*  &6n  in  fefafn  2lnffunfften  wrbfffert/  uno 
iKlfofr  &aS  1'atronat  auf  120.  2fahr  frhaltett/  fl>  ^flbfi  Martinus  V,  A.  1424,  d.  27.  Julu  i)f|tdtiflft/ 
ftebf  fotf  Urfunben.  II.  525.  fqq. 

e)  Georg  \)0H  £jeVf«  ^ffa^  (if  A.  »515.  II.  329. 


i.  Cap.  acfjfe  55ct;fo#e*         *>on  fcen  MEMORIEN  im  SDom,  y  9^ 

in  Teitamento  quondam  Senioris  Erici  de  Zeucn  3  ProconH  &  hsereditate  f. dotno,  quam 
modoinhabitat  HeineHitzker ,  (itain  Der  (Srdninqftrate.  item  2.$?arcf  apud  Didribu- 
toretn  Ecclefiae :  item  1. $?arcf  apud  reli&am  di&i  EricideZeuen 3  nunc  apud  reli&am 
quondam  Herm.  Meiers.     Clenodia  ut  in  Vifitatione  Clem.  Gi  otei3  (addit  P.  B.) 

ftecent.  Habuit  indomo  angulari  braxatoria  Erici  von  Zeuen,  in  platea  ©ro* 
nin^ftrafe  uni)aii$  fcatnaf^  D.Ada?m  Tracigers  Jjpaufc  auf&er  £>rant>e$miten  (Drtlj, 
je§0#etT  Nico/.von  bcx$cd)ttn  ^rbc  ^g.^arcf.  Sed  jam  retinentur  a  DnnisTefta- 
mentariis.  26elc&e  #.£)rn.  Teftamentarien  aber  an.  1692.  i)em  je^icjett  ^ClTtt  PoiTeiTori 
ba$  Corpus  rweber  auSgeffctfcf ,  aber  nocr;  nicfyt  befemmcn, 

Vic.  XXIII.  Secunda  ibid. 

Patr.  de  Jure  Ioach.  Eggers  3  a)  Otto  Kronenberg  &  loachimi  Kellinghufen.  an. 
1  f98-  d.  3.  April  obtinueruntprolongationem  dean.  iff2.  &a  etf  exfpiriref  gerDefett,  an* 
jurccjjncn  auf  1  f°.3ar;r  ft>egen  ucrOriginalFundationvideProtoc.de  an.  t  f9f.  p.  39}?. 
&  99.  6c  402.  £)ie  Kellingbufen  prstendiren  t)a3JusPatronatus(aut  Protocoll  de  an. 
1  f9f.d.  3.  Sept.  probarunt ,  bafj  c$  »on  benen  iSggere  auf  fte  gefommen  fei.  NB.  Qit 
Original  Fundation  gel)ef  uf  bie  Eggers  unt)  freren  Confanguineos,  t)ie  Cr0»*»for£fd;eil 
aber  fein  ex  fexu  Fsemineo  unt)  aljo  cognati,  vid.  Protoc.  if9f.  p.  399.  &  protoc.  de 
an.  if98-  p.  31.  &c. 

Poff.  b)  Nicolaus  Francke ,  c)  dedit  Cedulam  ,  M.  Mich.  Ca/tzow.  Chrift. 
Narendorph  an.  1  f8i.  1  i.Maji,  Ioh.Meyer 3  Sacell. adD.Cathar.  Otto Sper/ingMed. 
D.  quem  OttoCronenbergScIoach.  Eggers  Capitulo  prs(entarunt  an.  1621.  29.  Sept, 
Ioh.  Kortkamp ,  Organifta ad  S.  Gertrud.  1682.  1  f .  Apr. 

Red,  In  domo  lacob  Schnvarten,  up  t)em  2Utrepel  4.  $?arcf ,  item  6.  $?arcf  in 
domo'Z«/^  Munfiers  (perdidit)  in  duabus  cafis  prope  muros  porta  Leproforum.  2. 
50?arcf.  item  in  domo  Henr.  Meck/enborch  5.  9)}arcf  H  L.  fed  P.  B  habet  tantum  2. 
9)?arcf  8. 61.  indomo  Hans  Sege/ken ,  (perdidit)  4,S0?arcf  in  domo  Hinr.HiUe/oQIil- 
ge/o)y.^f}axd/ 

Recentt.  Habet  ex  MEMORIIS  in  Summo  pro  Summa  Capitaii  120.  §Jlax& 
fini)  6.  SO?arcf\  2lutf  Georg  Daurers  t)e$  Apothequers  Jjpaufc  am  5'fcb'tnarcff,  je&o 
cin5\raut^ramer  f.^avcf,  dudum  non  folvit  B.  M.  noc^au^Chriftoph^/^rz^^- 
ren  id.  eineS  .ftupfer^djmibs  Jpaufc  auf  fcer  ©d;mieue;©traj|en  7.  ?0?arcf.  Summa  ig.* 
9E)?arcf  redituum.  NB.  £)ie  oberfien  6.  SO?arcf  ftnb  an.  161  f.  cjejablt  au3  ctnem  Jpaufc  bct> 
uer  (an^en  ^tifjren,  rvelcjKS  uamafyte  Qtbabt  I/fabe  3  Matthias  Baumeiflers  al.  Bacmei- 
fters  D.  M.  £B.  eine  letnweberm ,  uiefeS  $au$  ifi  fcerfauff  unb  Capitulo  ba$  Capital  $t* 
lafyt  i)on  120. 9)?arcf ,  roelcf;e^ Capital  /ciftrdc^  t)erjinfef  an  Die  MEMORIEN,  ita  retulie 
D.  Otto  Sperling. 
Sfffa  Exp. 

a)  A.14^2.  ^at  ^cnrt4> S£g£ert>ee  ein^lerif  tm  ©ttfftBremen  Dtefe  vicariam  tn  t&ieiiSinfFnnfffett 

Derbejfert/  un&  d.  4.  junn  felt>i<ien  ^a^reg  Die  Se^nroart  auf  befagte^  Sfl;ne  fur  femem  attefren  un& 
nec^ften  toerroanbfen  bi^atif  ^nnDerf  3a^r  erl}alfen.  Ui.495. 

b)  SSorWn  baben  Diefe*  2e&n  aeljabt:  Pctrus  Vcnd ,  Paftor  ju  S.Pctti,  ^enri^von^wbcct/  C&ri(tt<m 

n.  ^eobor  Berf<i>4mpe  III,  491, 
0  A.  1515.11,329. 


?2f Uttunbtn  unb  CT<t<fertcbeett  5 .  Period. 

Exp.   ad  chorum  a,  $?arri. 
Corru  VIII  ad  idemaltare. 
Patr.  De  collatione  Proviforum  virginis  Coronatae. 
Poff  Jac.  Schultze. 

Red.   In  domo  braxatoria  ejusdem  fraternitatis  in  platea  ©rontttfjffvctfe  in  novo 
latere  a)  Hinrich  Pren,  10.  $?aicf. 

Clenodia  optima  habent  Provifores  in  cuftodia. 

Vic  XXIV.  b)  prima  ad  altare  S,  Anna?.Odditur  in  recent.)  &  XII, 
Apoftolorum.  c) 

Patr.  De  coJlatione  Capituli  ad  prafentationem  Camerarii  pro  chorali  aut  fa- 
roiliaribus  Eeclefise, 

TofT  Ioh.Rusling3  d)  aJ.  Nusling ,  al.  Riffling.  Iacohus  lippe  3  Reinerus  Gan- 
flede ,  lohannes  Marquardi  Paftor  ju  XPlIr^ufett ,  abfens- '  Petrus  Berning ,  Senior. 
Hernu  Mol/er,  Secret.  Cap.  1616.  27.  Apr.  ChriftojfSlaphius,  etiam  R.  C.  Secret* 
1650.  f  1648.  16.  Nov.  Vinc.  Reifer}  L.  an.  i6yo.  d.  14.  Jan.  Jperr  Eberh.  MoUer  fjctf 
Sftn  ex  turno  prasfentiret  Marquard  Auguft  Mecklenburg,  1688-20.  Dec.  (Sept. 
D.M.)  Ioh.Albert  Husivedel  perrefignationemantecedentis  1700.  26.  Aug. 

Pofleflor  obligatus  ad  quintam  Miffam. 

,Red.  apud  Stru&uram  majoris  Ecclefoe  9.93?(tt'cf  mhoms  Mart.  Vetten in  Som- 
merlandm  parochia  Suderoio^  6.$9?<mf  8.  %  Summa  Cap.  90.  ^ttavcf.  It.  5.  $?arcf 
reditus  in  bonis  Godert  Wo/f  m  Majorca:  4.  $?arcf  in  bonis  Henneken  Olrickes  m 
Korslake,  Surn.Cap.  fo.$?arcf ,  item  6.  S0?arcf  in  fcer  $oppetv(Scf;raeDe  Eleri  Prent- 
zel  in  lata  platea  Parochiae  S.  Jacobi.  e  ) 

Hos  ,  qui  fequuntur ,  reditus  addit  P.  B.  Thomas  Camerman ,  2.  SOJarcf 
$♦  #.  -  Pentecoftes  t)ett  J&aupr  *  Q3rief  r>af  #err  Herb.  Berninck  bei  ftcf).  Hinr. 
vonFloten-,  6.  $ftarcf»  Reineke  Gaftah ,  PofTeiTor  Vicariie  Simonis  i£  lud<r,  atebt  fdf)V* 
Itcfr  4, 93?Ctrcf  /  ex  domo  quam  inhabitat  lochim  Scbincke*  Btefius  Bevenrodt  tenetur 
annuatim  3 .  SOjarcf ,  fed  non  vult  nec  potefl;  fbl vere ,  quia  pauper  eft ;  Henning Stein- 
bringk >  ;.$D?arcf.     Sed  nullum  datur  probabile  documentum. 

Hodie  ExStruciura  determino  Michaelis  7. 9}?arcf  8.  f?l.  vide  protoc.  an.  r  f  79. 
ao.  Maji,  in  domo  David  Helmeken ,  fabri  ferrarii  in  platea  lata  de  termino  Pafcha; 

1472. 

■■"'■■  ■'  ■  "       -  *       ■    ■■■-*-    ...«-1.  *■  ■  ■  ■"■       ■■    ■■    I     W^«^— .     II»      P     H  ■■■■■■!  —f  ■■■    —■■«!,     !         ■  ■■»■»■■■  .         ■  -    ,.■■■■    II    II  «^— —       I     ■ ■» 

*)  38irilci$taii6  bem55robi.£>aufe  D.  M. 

fe)  €ineanbiefem21ltarbeunbltcrje  Vicark  fflA.  1296.  anfgertcl)tcf.  ni.^24, 

«)  3&rt  ^tifftung  roirDp.494.  imiii.55anDtDn.Nicolao@<^ouwcnbor4)5uaefd)rfeofn/unbp.49g. 

loie  aucj)  11, 174.  icj.  frbenroir  i>a§<r  foIcfjegA.  1421.0-.  u.Sept.  getl)anl;at/ unbbafjbaSBeneficium 

felbft  mit  fcem  Tuuio  Thomx  Apoftoii  ]ei  jubtuabmet  roorbcn. 
■^O  Kyfjiintf  vid- I1!  p>49».  flflwo  bie  35en>c  /  fb  biefeg  ge&n  tot  fljm  genu|cf  /  q-enennet  roerbfn :  30* 

fcarnSflyerfforp  /  -%mt.  Br«ues/  ^tcol.  Buf^orp/  melc^er  p.  494»  Bolflorp  (jetffef/  flleicD» 

»i<  »orgeixu&t«  35nuegbrn5)orna()menEricusi)afflbftfuf;rfe,    ^ffaftlev  ^ypiincj  {>a«f  A*  1515. 

iJteSlbnutjung  oi>n  biefem  iknefici»  n.  529. 
«)  2)«  £aubt|iu&l  \Wt  in  bf^aDe^  S5«c|>  gefc&viebaw  P,  R 


i.  Cap.acfrf  e  Q3ei;facje.  &o«  fcen  MEMORIEN  im  £>om.  .f  97 

1472.  die  vencris  poft  Jubikte  Hanfoni  Wetfteden  3  in  albo  Civitatis  adfciiptx  6.  ?Q?uVCf/ 
item  in  bonis  Helmeken  Qehlrichs  (alias  1 4.  $0?avcf  inquir.)  4.  Sftavcf  t  Domum  habet 
ad  forumequlnum  communem  cumProfeffore  Vicariie  II.  ad  altare  SS.  Simonis  tf  Iu- 
d<e,  (n.  1 3.)  itaut  Senior  Juniori  annuatim  numeret  4.9)?avcf ,  utiibidem  viderelicet. 
Inquirendum  in  hancSummam  t>cv  2?-  €D?avcf ,  NB.  t>a$.£>ailfHnt>ev  bvetten  ©traflj/  Mt 

m$  t)ie6.$}arcf  be$af?(et  t»ert>en,  gef;dvet  /efco  &axmm  Bejinuw,  beim  3ud;tf;augwo^ 
tient)» 

Exp.  Miniftrat  ia.SOjavcf  adchorum,  modo  $\9#avcr\ 

Vic.  XXV.  Secunda  ibid. 

Patr.  De  juveReineri  Harmensborcb  3  aquo  augmentata  an.  1462.  a)  ad  130, 
annos  —  deCollationeCapituli. 

Poff  b)  Theodoricus  Hauerman ,  c)  qui  exhibuit  cedulam  defignationis, 
Marquard  Kron  3  Matthias  Rheder  3  d)  Amoldus  Witmer  3  Ioh.Ecklef,  Alb.  Olde- 
horfl  if8?.  i.Jun.  GeorgScbumacber  e)  1656.  obiit  16^7.  n.O&ob,  M.Pet.Wefl- 
hufrns,  ScholaeS.  Joh.  Reaor  i6f«.  ijj.  Mart.  Gerhard '  Kelp ,  1662.  iy.  Maji.  Carl 
loh,  Fegel,  (poftea  L.)  1 69  5 .  1 .  Jun. 

Pofleflor  non  eft  obligatus  ad  aliqua  onera. 

Red.  $ 00.  @5uli)en  fjefft  bt>  ftcf  Andreas  van  Horflen 3  bavttOV  Cjetattet  Henr.  Dage- 
vord  unt)  Freder  Qflra  3  in  QMvoefen  Heine  Schroders  un&  Harmen  Turgens  3  t)e  fe  Utr;fofet>e 
in  loco  Burfas  Capitulo  prsefente:  it.  Todendorp  mit  Make  Wentorp  3  2.  Jpofe  £ant)e£. 

it.  up  fcev Kabbcufcn  enen@5avt>efen,  f)  itemimOlt>en£ani)e  $.$?ov#en£anbek 

Recent.  In  domo  Patrocli  Sturen3  (Stueven  D.  M.)  in  platea  fabrorum  term. 
Pafchas  1  f.  $?arcf*    Vidua  Alberti  Qldenhorfl  3  p.  m.  eam  dotare  voluit  12.  Marcis. 

Sed  non  eft  fa&um ,  unt>  ifi  t>ie  Obligation  fo  t)iefem>egen  au^ecjeben  roort)en  ,  noa)  be$ 
Weflhufen  gvbw. 

Exp.  Dabat  olim  ad  chorum  3.  $)?arcf ,  videatur  Teftamentum  Dnt  Werneri, 
tnodo  2.$}arcf  (H.L.) 

Vic.  XXVI.  Frima  ad  altare  g)  S.  Cathar. 

Patr.  De  Collatione  Gerd.  Schrdders,  Inftitoris  &  fuorum  heeredufn  Iohannts 
Koep ,  propter  novam  dotationem  (addit  H.  L„)  roelcfrer  an,  1  j  89.  (de  quo  inquirendum) 
d.  i$ .  Oft,  QUfio.  %$f)v Prolongation  erlan^t  —  Capituli. 

$f  f  f  3  Patr. 

a)  «gtefie  nr.  51?. 

b)  soor  tfcm  |uu>  gubotf  Kotcrrmw&  unD  #riner  ^ermcno^ur^  gc weff n,  III,  492» 

«)  A.  1^15.  M.  ?29» 

-d)  vel  Arnoldus  D.  M^ 

«)  PiaEfcntatus  a  Laur,  Langcrman.  tl.  4^ 

f)  i.  e.  hortulum, 

€)  2)iefer  3iltAv  gun^  m  SJ?4rien  SD?«flNlfiKR  €o|)(Ilc  n,  662» 


f9S  Ur&mbetf  uttb  Vl&d)ri<fyttn  s.Period. 


PofT.  a)  Nico/aus  Harderi ,  b)  Michael  Klenow ,  quem  Henr.Koep,  Civis 
Hamb.pnefentavit,  M.  Henr.  Koep ,  Paftor  adS  Mar.  Magd.  i  fg^.  2f.Oct.ob.  Henri- 
cm  Klaen,  £)aueme|ier  tf)om  ^illtgett  <Ba\U,  1614.  6.  Jun.  M.  lohannes  Koepius, 
ColIegaSchol&S.  Joh.  1627.  26.JuJ.  Ericus  Wordenhoff,  Laur.  filius  ab  Henrico  Ca- 
nonico  Seniore,  an.  16  $7. 50.  Jul.  ex  turno  prafentatus.  Eberh.S/aphius ,  aD.  hhan- 
ne  fratre  prcef.  1.662.  14.  Nov.f  1696.  OSt.  lacob  Trahn  a  Decano  Weftermanno  pnef. 
1697.  t4.  Jan. 

Red.  O/im  f  o.  ^avcf ,  Summse  Capitalis  in  domo  lohan  Kopes ,  2.  Sfftarcf  redi- 
tus  in  Dithmaria  in  hxreditate  lohanfen  tho  F/ede ,  (P.  B.  Slede  H.  L.)  in  parochia 
Hanmien.  Item  Iohannes  Koep  augmentavit  prEedi&am  Vicariam  D.  Nicolai  c)  cum 
ioo.^I.  de  quibus  Iohannes  Koep  emitDno  Nico/ao  domum  fitam  apud  forum  equo- 
rum,  quamidem  Dn.Nico/aus  inhabitat,  perpetuo  fpe&antem  ad  eandem  Vicariam 
pro  <  ji.  Flor.  Rhenenf.  Summse  Capit.  lleliqui  floreni  421.  funt  in  domo  Iohannis 
KoepV  dtxom. 

Reditus  Nico/ai  Harderi,  ex  Lib.  I.  Vifit.  4.  SQfttrcf ,  reditus  in  Drochterfen  itll 
&tnt)e  tf?0  2U&M0  br)  (gfabe,  quas  Gar/efP/ate,  folvit  4.  SOJaref  in  Niendorp  neffeit 
©raue  auer  ,  quas  Carften  Gerdes  folvit ,  de  illis  nihil  adeptus  fum :  4.  ^arcf  apud  Dn. 
Wi/kinum  Bekeman,  qui  inteftatus  obiit,  poft  venit  Dn.  Meinhardiis  Hamma ,  qui 
illam  acceptavit  domum,  de  qua  fecit  duas  habitationes  &  pro  nunc  posfidet,  &  in 
I2.annis  nihil  de  reditibusexpofuit:  item  12,  ^ftarcf  inParochia  Hamme. 

Recentt.  Indomoviduse  D.Iacobi  Witten,  dein  Brandawen  (Srbetl,  (jef|}0  n)t)f); 
ttet  Mf.  Harbart  bartn)  in  platea  Majori  S.  Joh.  Extr.  Q5efcf)n)erurt#  loh.  Iiirgen  Bran- 
dauen  (Srbe  in  fcev  grefien  3or)annt^©traiJen  ,  fcer  anDere  tyofi  an.  1 5-65-.  P.  C.  lohan 
Koeps  Teftament  2 1 .  $Jarcf  immem>ef;rent)er  Ovenre.  1 .  Sftarcf  &tyo§  wirb  gef liwjtf. 

Exp.  Dat  10.  SOJarcf  ad  Chorum. 

Vic,  XX VII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  Iohannes  de  Rellinghe,  qui  illam  fundavit  an.  1  %%6.  AV  fuorum  inTefta* 
mento  nominatorum >  d)  poftea  de  collatione  Capituii  >  —  Annex.  Praibendse  X!. 
May. 

PolT  Ioachim  BuJJe ,  (H.L.)  HermannusGo/dftede  ^  e)  Iohannes  Berning ,  ab- 
fcns  (P.  B.)  —  Ioh.Friefe,  Gerh.Langerman,  Laur.  fil.  1618.  27«Jun.  -  quo  refi- 
gnante  Gwg  Krohn  1621.  27.  Jul.  qui  privatus  eft  beneficio  propter  commiifum  ftu- 
prum  -.-  A/b.Hefterberg,  Joh.  fi!.  1656.  29.N0V.  A/b.Koh/L.  16*4.27.  Apr.j  1702. 
1 6.  Nov.     Ioh.  Henr.  Wcnceshard ,  1 70 3 .  26.  Apr. 

Red. 

a)  ?£or  tbm  waren  M*ttttt*s  Wykjr ,  alias  HP7i?r,  p.  493.  ^erman  Ko#0c/  Wtikj»**  Bckemau > 

3o&«nBcrc?b*nc/  t>amtt  wrfefjen.  W.  490.492. 

b)  A.  1515.  11. 319. 

e)   fcilicct  H*rdert\ 

d)  II.  662.  IH.  ?2J.  ^24. 

e)  A,  1515,  II,  319. 


Cap.  athtt  55tpf<$*.         w  w  b<tt  MEM  ORIEN  im  Tbcm.  i  99 


Red.  ConfuIatushujusCivitatis  annuatim  miniftrat  «j.^unut  itf  n.^arcf  (auf 
cine<>  Jj?(uipf;Q3riefetf  fo  bei  Jperr  Herborth  Beminck  fcovfjanuen.  (P.  B.)  4.  Sftavcf  rn  domo 
circaportam  lapideam,  quam  modo  inhabitat  quidam  faber  Iacob  Wu/f,  (H.L-)  A- 
rend  Koken,  (P.  B.)  Henr.  Ranowen,  a)  (Recent.)  Sunt  adfcriptse  in  HbVoSenatus 
cuidam  Nico/ao  Reddicken  ,  (al.  Reddick)  didroad  fideles  manusfub  An.  Domini  1484* 
prout  Litera  figillatadefuper  data.  Solvit  nativit.  Joh.  —  16.  ^orct  in  domo  Cord 
Go/deners,  (ita  in  i)er  Djiitfincj&^flvcf t  interdomos  Matthtfi  Stintes ,  inf  ©uuen  ScHen- 
riciRitzers,  intSftoruen.  Superquibus  eft  Iitera  Sigillata ;  Licet  in  iibro  Confulatus, 
propter  novam  inhibitionem  Confulatus  ,  ne  reditus  Ecclefiaftici  privatarum  perfo- 
narum fcribantur ,  simodo  adLibrumCivitatis,  non  annotatx,  feu adfcriptas.  item 
medium  chorum  filiginis  (f .  <EJcf>eppeOiO<}(}en  ,  P.  B.)  in  vilia  Barnebeke ,  de  uno  manfo» 
cjuem colit  (in  domo  VeterRbger  P. B.)  Heinr.Tyde,  (Recentt.)  de  termino Martini. 
item  medium  chorum  filiginis  de  alio  manfo  ibidem  (f .  (gcjjepel  DfoCJ.Cjen  i"  eadem  villa 
P.B.)  quem  folvit  Wipken  Beckemans  (P.  B.)  Herm.Beckman  (recentt.)  Illos  duos 
manfos  fundator  Dn.  Sifridus  Latekop ,  emit  cum  omni  jure  a  quodam  Vafallo  &  No- 
bili,  dido  Emeke  Strutzes  filio  Lambert  Strutzes,  cum  confenfu  Comitis  Holfatice  6c 
dedit  poiTeftbri  poteftatem  conftituendi ,  dandi  &  deftituendi  colonos  ,  pro  iilius  li- 
bitu,  proutinliteris  defuper  datisclare  habefeur.  (P.B.H.L.)  —  Ex  Camera  Civita- 
tis  de  termino  Nativit,  Chrifti  1 2.  $?arcf  ,  (Recentt.) 

Exp.  ad  chorum  dat  4.  $?arri  duas  Epiph.  &  duas  in  term.  Vita/isy  modo  2. 

mx<$  8.  gf. 

Vic.  XXVlll.  prima  b)  ad  c)  altare  d)  11000.  virginum. 

PatT.  de  collatione  fcevev  33remer ,  &  familiae  Derert)Ott  Holten,  augmentata  eft 
an.  4426.  per  Herman  Meynerfen ,  ad  1 30.  annos.  e) 

PofT  f)  OttoStemme/,g)M.PetrusSwe/und,(H.L.)  Va/entinus  Hdnenkreyer 
(P.B.)  M.Lucas  de  Coloniis,  —  LucasKoch,  Henrict  Paftoris  ^ul&aUffft&e  (gofjn, 
quem  praefentavit  D.  Henr.von  Ho/tz,  —  Ioh.  Chrifioph  Koch,  prafent.  a  Georg  ab 
Holten  L.  &  Senatore  an.  i66g.  9.  Jan.  —  JEgydtius  Theodor.  Gutbier.  1671.  2;. 
Jul.  f  1677.  Jun.  D.  M.  Georg  lacob  Decker  1677.  12.  Jul.  /e^o  Paftor  §u  &til?t1  ittj 
lYitcf  (enburcj  f  17 14  Gar/ieb  loh.  Georg.  Rode,  praef.  Anna  Knufi,  nata  vom  Ho/te 
accep.  poflf.  1714.  d.  ij.Febr. 

Red 


a)  Konowen  D.  M. 

b)  Sotfjl  fcte  an&ere  &  vicc  verfa  H.  329. 

c)  £)tCfer2lltaVR)iri)  aBCTj  Georgii  &  undecim  mille  vtrginum  gfHflnf  II!.  489.  Il.ji9. 

d)  95on  btcfcV  Fabul  (!cr)e  Mcibomium  adG  Perfonae  Coimodrom.  xt,  6,  eap,  14.  A.  Erud,7o6.  p.  JCO. 

c)  Dte  &aruberau$geferfigfrUrfunr)e  flt  bct  i(.  170.  foq. 

f)  95t>r  f-tner  3cft  rearcn  himii  »frfel)en;  3oi)<jn  Olfcmborp/  2t)ibertcu9  SopPen/  (Dtto  £in# 
bdd/  (Bcorg  win  ^oltc.  III.  4K9. 

g)  J«>»»7f/.  L.  P.  fcd  perj.  eram,  al  ©tCtnmccl/  «  tffaf  (i<  A.  JCK.  f.  II,  320.  auf  i'6m  fctott  J2fotf4r& 

»r«nt3  IU.  4B9. 1611. 2.  Sept,  D,  M. 


6oo  Urfcuttbett  Wb  VlA&ti&tW  3.  Period. 


Red.  Olim.  Habetin  corpore  1 4.  $ftarcf  reditus ,  quasM.  Gerhardus  von  Hol- 
te  Proconiul  adminiftrat.  Sed  efl  illi  annexa  Commenda  per  obitum  Dn,  Gerhardi 
Staties*,  cujuscapitdisSumma  eft  centum  noreniRhenenfes,  a)  fupercjuibus  exftant 
Literx  Sigillatx.  Hodie  aitf  Dendas  grbe  aufferljalb  OMlern  $l)or  auf  t>em  b)  Sfteuett 
©fcimvecj  annuatim  r  2.  C0?arcf  9.  §(♦     An.  1707.  ijtit  Lic.  Thoweften  au$  ©eWr$  <£rbc 

420.  C0?arcf  Capital  empfancjen,  fo  ad  hanc  Vicariam  cjcf>(5rcn*  L.  P. 

Exp.  Dat  ad  Chorum  8.  $?arcf ,  modo  f»  $)?at'Cf* 

Vic.  XXIX.  altera  ad  idera  altare,  c) 

Patr.  De  collatione  Senioris  de  d)  Meinerfen,  qui  de  confenlu  Dnl  Decani  de- 
dit  jus  prsefentandi  Dno  Alberto  Hackman  &  fuis  hseredibus,  &  Dn.  Proconful  Hack- 
man ,  habet  jus  prxfentandi  adannos  150.  ab  anno  if6f.  anteaaugmentata  per£te«- 
ricum Meinerfen  3  deanno  1426.  ad  ijo.annos—  de  collatione  Capituli. 

PofT.  e)  Alberti  Hackmanni  filius  —  M.  Peter  Sivelund,  f )  Jperr  Heinr.  Wicb* 
greve  1  ^77.  18«  Jul.  prsefentante  Proconfule  —  Ericus  Wichgreve  ,  Heinr.  fil.  161  $♦ 
Catharinav.  Spreckelfen  nata  tf^/wtfwprasfentavitillum.  —  Io h,  Slegel .,  juvenis  16^4. 
27.  Apr.  \  1675-.  16.  Oftob. 

Nic.  von  Holzen ,  167?.  n.Nov.  —  Ioh.Ioach.  Koch ,  /0/?.  Senatoris  fil.  (dein 
JUD.  i6gf.  29.  Jan.ele&usProvifor  domusPanum  Secretarius  Civitatis  an.  1708.  — 
Ioh.  Henr.  Cramer ,  Danielis  Varidomi,  Med.Dodoris  filius  a  Regimine  Stadenfi  pra:- 
fentatus  d.  19.  Jul.  1708. 

Red,  (H.L.P.B.)  VLansFi/ter,  tradidit  Alberto  Hackman3  100.  $(.  de  Vicaria 
praedi&a ,  —  it.  io.$)?arcf  in  bonis  Iohannis  de  Hoya  in  Staden,  -  10.  modios  Siligi- 
nis in GrotenSee funt  4. ^ftarcf ,  -  decimamexzi.manfisim^lllwerfcei;  -  unarncu- 
riam  m  t>er  9vofen|trafL 

G<?Vfcr/T  Pi[/fr.)  In  domo  N.  g)  Backmans  in  t>er  DvOfenffrag  h)  1  f .  Ottarcf  —  in 
domo/i«^r.  Teggen3  inplatea  minori  divitum  10.  $?arcf  -  in domo  Herm.Heydmans 
in  platea  minori  piftorum,  modoHans  Langen  40*$frU'd  i)  in  domo  Herm.  Bartels, 

m 

a)  150.  sjjEflvcF  d.  m.  ©te  14.  afiartf  tt>erbcn  j&0rli$  nocf)  au$  D.  jefco  £«rr  Schaffshauf.  grbe  betm 

*Xatbl)auj}  belegeu/  be$al)let/ftaD  tm  felbjaen  <5rbe  im  ®taD>$ucl)  anno$  wftcherk  Vid.  d.  Stuc- 

ken  Vtfir.  Q>ud)  /  L.  P, 

b)  2Begen  14.  ^arcf  jahclic&er  £ebung  ifl  $wffcf>e«  l>en  Patr.  £err  3$raen  wn£»Iten/  SKaf&Swerw. 

unD  t>cn  Pofleff.  Lucam  Koch  cin  23eigleid)  octroffen. 
0  £)ec  DiefcS  M)n  be|a$  mufte  ncbjl  an&ern  Dte  horas  Mariae  ftng.cn.  II.  257. 

d)  Meymerfen  L.  P. 

e)  3o^an  JHterftorp  A.  1426. 11. 171.  ^ofyan  Br<mbe5/  ^mrtcfc  ftlemerfen/  3o^<in  U>yfc. 

///.499.  3°&an  £ymme.  JJ.  329. 

0  Intcrcaiandus  antc  Wichgreviuiu  Henr,  Sendenhorlh  fcc.  P,B<. 
g)    EecfynaKS  L.  P. 
h)  adhuc.  Id, 

0  10,  Parcf, 


2.Cap.ac$feQ3etrta0e.         *wt&en  MEMORiENmi  fcoro.  6or 


in  platea  pellionum  a)  $.$?arcf,  --  in  domoJoh.Wichmansin  platea  Fabrorum  b) 

7.#torcf  8.g(.  NB.  au$  c)  ,$otfcn€r5e  iti  t>ei'2)eta>©trafle.  if.  #jattf.  Summa  90. 

Exp.  Dat  o&o  marcas  ad  chorum. 

Vic.  XXX.  prima  d)  ad  altareS.Mauritii  e)  conftru&um  fub  imagine 
refurre&ionis  Chrifti. 

Fatr.  De  coliatione  btt  Tammen,  —  uet*  Muhlen,  An.  1  f  96".  tjabett  peProIonga- 
tion  erftalren flir  MettaHinfchen ,  Henr.  Tammen,  wftloach.  Mublen  ailf  1  20.  3a(?r,  - 
de  Collatione  Capituli. 

PofT  Ericus  i)  Muhl ,  dedit  cedulam  —  Conradus  Hefierberch ,  —  Gregor. 
(al.  Georg.)  Niebur.  —  Georg  Rofa.  —  Otto  Cranenborch.  Quidam  volunt,  quod 
GeorgRofa  fit  II.  Ottovero  Cranenborch  Imse  pofleflbr  (P.B.)  --  Georg  Dedeken  Jun. 
1628.  1  f.  Jan.  —  loh.  Wiefe,  t)t$  ^ltftertf  JU  S.  Cathar.  ©of;tt  1630.  r  1.  Febr.  -  loh. 
Corvinius  S.Th.D.&VaftorzdD.  Cath.  i6f6.  27.  Nov.  J  1664.  19.  Maji.  --  Petrus 
Oflermeyer  Lt.  ex  jure  devoluto  1666.  i6\Mart.  —  Gonr.Iul.Surland,  (dein  JUL.) 
a  RegimineStadenfi  pnef.  17 10.  2f.  Jun. 

Red.  Ex  Vif.Clem.  Groten ,  8.  $iarcf .  (H.  L.)  1 8.  Sftarcf  (P.  B.)  in  decima  Vil- 
larum  Sommerland ScGronland  :n  parochia  Siiderow  &in  paludeCraw/te  -  unus  cho- 
rusfiliginis  mvillzO/t/lede,  in  pa.xochhBarchflede,  —  duo  frufta  terrse  ttt  Jy&mtlKX* 
brecfe. 

Ex  Vifit.  Gbderfen.  Habet  in  corpore  ex  memoriis  in  Summo  jdf)tlid)  de  ter- 
mino  1 8.  $?arc£  10.  (?{.  8.  pf.  (alias  3  %.  $?arcf.)  *-  Item  in  domo  Ioachim  Muhlen,  in 
platea  Cathar.  (ftnt)  ftrif ticj)  modoin^/^w^r  (grbe  iucjcfcf?nebett  2o.$tar<tf.  -  Sftotfjfofc 
lett  ^<x\w  gefjdre*  f)aben  2.  ©tucf  £ant>e$  tm  ^«mmerbrocf»  Summa  $8.  $}arc£  10, 
01.  8.  pf. 

Exp.  adChorum4.$?arcf. 

Vic.  XXXI.  Secunda  ibidem.  g) 
Patr.  De  Collatione  Capituli.  —  Annexum  Prabendse  IX. 
PofT  h)  Gerhardus  Cule ,  i)  (H.L.)  Ericus  aGuel — Otto  Kranenberg ,  quo 
161 8-  d.  20.Martii  mortuo  pofleflbr  fa&us  —  Marq.  Moller,  prsefentatus  a  Parente 
Dno  Seniore  Hieron.  Moller,  16 18.  27.  Jun.  —  per  refignationem  ejus  frater  Wilh. 
I.C&ctle5tcr254rtb.  &QQ9  MoUer 

a)  9M>en  Dcr  Mnfce. 

b)  Fabarum. 

c)  Andreas  Botger  tVCgCtt  ^fltlp  5?0&n  €r»C  M  tfr  JDet$»©{raj[fV 

d)  alias  fecunda  &  viceverfa  II.  329. 

c)   de  legione  Theb^i  cujus  Dux  Mduritius  conf.  A.  E.  1706.  p.?w|» 

f )  £cij[ef  fonjt  «r^»,  unb  toar  a.  1515.  in  bem  55cpg.  n.  3*9. 

g)  per  Dn  Rudolphum  25o(jmaart>Cn  fundata.  M.489,  Ullt)  IMX  A.1437.  III. 500. 

h)  SSor  £ule  (€ulc)  t(i  £enr.  9taW$  gewefetu 

i)  A,  Iflf,  II.  $29. 


*o*  UttmUn  Utlb  HAcfcncfcttH  5. Period. 


MoUer3D.  i6z6.d.  i.Dec.f  i66j\d.  13.Maji.-~  Laur.  lob.  Gronev,  laur.xW.  i66f. 
24.  Aug.  refign.  ~-  Chriftoph. Herm. Carftens,  JUD.  1 68 1.  d.  20. Odob.  f  -  -  Frantz 
wnBremen,  JUD.  1692.  11.  Febr. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  Habetfingulis  annis  exdeeima  in  Sommerlande  y  inpalude 
Crernpe,  determ.  Jac.  f.  €0?at*cf.  -  deeadem  decima  Walpurgi,  f.^mxf.  -  dedecima 
Gronlandetiam  Walpurgi,  8.$)?arcf  io.g(.6.pf.  --adchorumejusdemEcclefixCo/w/rf 
tfDamiani,  8  %  -E/ifabetb  8.$.  -  Converjionis  Pauh  4.  Cfftarcf.  --  Inventionis  S. 
Crucis  8.  fl  -  Urbani  8.  gl.  Defalcatis ,  ut  fupra,  6.  OTaixf  ad  chorum  &  falario  moni- 
toris  fcilicet  dequaiibet  marca  j.  pf.  fumma  tunc  ex  praedidtis  decimis  Vicarise  rema- 
nent  videlicet  12,  $)arcf  2,  fj(.  9.  pf.  -  Stadis  in  domo  braxatoria  Proconfulis  Martini 
Scbwancnwedels  fita  inplatea  paniftarum fingulis  annisde  term.  pafch.  I2.$?arcf.  — 
Reditus  emptipro20o.marcis.  Sed  folvitannuo  duntaxat  30.$ftarcf\  —  Nullacle- 
nodia  funt  pras  manibus. 

Ex  Vif.Gbd.  Ex  MEMORIIS  in  Summo  x$.Wmf  io.fi\.$.pf.~in<\omoChri- 
ftoph.Samrad Reftionis,  jam  Barth.  Tollen,  t)c3  v^ct>uftct'^  inpiatea  S.Joh.  majori  de 
tcxm.Pafch.  in  albo  civitatis  1  j 6o.fer.6.  poftQuafim,  io.$?arcf.  Summa  28.  £ftarc? 
io.gl.  8.  pf. 

Exp.  ad  chorum  6.  $?arcf* 

Vic.  XXII.  prima  ad  altare  S.  Nicolai  ante  faciem  Salvatoris, 

Patr.  Condi&orum  btDa/en,  (H.L.)  —  t)Cr  von  Hutlen ,  —  t>CV  von  Spreckel- 
^ffvideProtoc.  1630.  17.JuI.Sc.an.  1601.  f.Maji,  &an.  i6i2.d-7.  Aug.  a) -- D.  Vinc. 
MoUer  >  f)<\t  Prolongation  fudjenrooflctt,  vide  Protoc.  161 ;.  d.  23.  Apr.  p.  1 1 1.  &an. 
1614.  d.  14.  Jan.  —  deCollationeCapituIi  aban.  i6of.  videProt.  1642.  20.  Oftob. 

PofT.  Matthteus  Mors }  (tempore  Alb.  Crantxii,')  qui  dedit  cedulam  defigna- 
tionum  b)  — ■  Cbrift.Gryp  >  Diac.  ad  S.  Cath.  —  loh.  Oldehorft,  Alb.  fil.  ex  prsfent. 
Cath.von  Spreckelfen ,  Hartw.  viduae  1601. 1  j".  Maji  -  -  Henr.  B/anckenberg —  Chrift. 
Hartman,  1 644. 20.  Jun.  refign.  —  Henr.  Sivers ,  Math.  Prof.  Hamb.  &  R.  Cap.  Biblio- 
thecarius  1663.  29.  Jan.  —  M.  Georg Lutkens ,  (Paftor  \\\  9}ien|let>ett)  aReg.  Stad.  prae- 
fent.  1691. 30.Jul.obnt  A.  17  -  • 

Red.  Ex  Vif.aCrantz,  zd  Vicax.  Mor/ii  :  Gallus  Duuen ,  dumvixitannuatim  9. 
*tt\0Xlt.  -  -  Sunt  adhucapudCapituIumH/A/^///«7//<i'«/^,  1 00.  ©u(t)ett  /  inbonacufto- 
tlia,  qu£E  poftobitum  unius  perfonas  etiam  debentveniread  hanc  vicariam. 

C.  Groten  :  Reditusannui  10. 9)?arcf  f  apudiSVr//#//rawEcclefia?Hamb. 
--  12.  ^drcf;  apud  Fraternitatem  coronationis  B.  Marite  Virginis }  ejusd.  Ecclefia;  — 
q.QJlaxd  funt  in  domo  TitkeKreUen  in  t)er  Q5onettftrate  2.  ?07aicf  in  domo  Henr.  Mel- 
finck  infcer^tcfjtrafC,  modo  in  domo  Ioh.  Kbp. 

Ex  Vif.God.  gaut  Extr|6t  <Stat>fcQ5ud)d  de an.  1700.  foflett  in  ZtoUfyttn  $<w$ 
int)eraro(fenjoh.©fraflet)tc(^icarie  800. 9#arcf  Capital  jugefe&rtcben  ffe&en,  indomo 

Catba- 

a)  conf.  II.  ^917. 

W)  ^tcriwtfc^cn  fyitfif  ewMm  *&»t>*le* A.i5i?.gtty*tt/  M«  329« conf'  P-351» 


2.Cap.acf)fe33et)(acje.         twt  ben  MEMORlENfoiiDom.  60$ 


Catharin<e Iacobfen ,  in  platea  minori  divitum  (ift  einc  (£fJig>Q5rauerei)  de  term.  Pafchse 
26.$?arcf  io.$.6.pf.  NB.  £)iefe26,$?arcf  i©*fil*6.pf.  dudum  detinuit  Dn.  Uenning 
Matthiejjen -,  L.  Senat.Hamb.  fub  prxtextu  Juris  Patronatus  adfe  pertinentis,  donec 
an.  1642.  transa&ione  fa&a ,  ille  de  praetenfione  cesfit  &  retenta  pecunia  percepta, 
impoftcrumillamVicarioreliquit.  --- In  hxreditate  Titke  Grillen,  nad)maf)(3  Bartho/d 
Bufchen,  jam  in  domo  3urgen  Tkidxte  itt  ber  ^Sonenflvaffcn  4.  Sftartf.  -  9?ocf>  itt 
Georg  Fidde/ers  (grbe  i>orm3£iuferbaum  (inquirendum)  20.$?arccV  NB.  A.  1 5-79.  1  f. 
Maji  IjatDn.ChriJLGiyphius,  coramDecano&CapituIobefatlu,  ba§(£r  QMSMatthia 
Mors&bt  autfaetofef,  unbrcieber  mIurgenFiddelers(£xbturib58xam)au$  t>or  bem  iCitt? 
ferbaum  befeaef,  unt)  in  ber  <Sfat>  fKenfe^ucb  biefer  Vicarie  5abc  jufcfrreiben  (affen  20» 
$?artf  jdbrf  id)e  fXenf  e.  NB.  vide  Protocol  de  an.  1 6 1 3 . 2  5 .  Apr.  t>a|j  au$  bem  2)ovft  <Srop 
fer»  ©ee  bei  Crtttau  /a'fjr(id;  nod)  1  o.  Wlaxd  foden  enfricfcfef  fetm 

Vic.  XXXIII.  Secunda  ibid.  a) 

Patr,  De  collatione  Capituii  -.-  Annex.  Prab.  X.  Maj. 

PofT  b)  M.  Uardevicus  Guteber  c)  (al.  Luteber.  al.  Inteber  fed  perperam)  in 
Bardewick (Guteber  ifrbieredjteLe&ion,  t(l  an.  1  foj.Canonicus  bafelbft  aeroefen,  UUU 
i)om  Capitul  anfjero  unb  nad)  (gfabe  ba  fld;  bcr  ^dbfH.  Legatus  badmafyf  auftyelf  e  ab^efanut 
tvorben ,  ift  aucf)  Provifor  be6  baftcjen  Xenodochii ,  unb  oermufWtd;  aucb  Vicarius  $ugleic& 
gemefen,  unban.  ifjo.  d.  2f.  Odob.  geftorben.  (^iebe^/^taBardov.Chronic.  p. 
jfi. 4$  2.  437.  441.  Ludevicus  Segebade.  Ludo/ph  von  Warendorp  Bremenfis  1579. 
Dan.Pie/.  —  Danie/  (al.  David)  Hafenkrog  1606.  28.  Mart.  —  Laur.  Gronow 3  prae- 
fentatusaDno/^.AT/^/^^cuihocjus,  mortuo  Dno  Steding,jure  turnali  obtulit  an. 
1 629. 9.  Jul.  quo  refignante  —  Esdras  Edzardi,  S.  Th.  L.  M.  Iodoci  Edzardi  Glan&i 
fihus ,  quem  Margaretha  Gronow  foror  Dni  Decani  Laur.  Langermanni  prsefentavit 
1 642.  1 4.  Jul.  (NB.  Uxc  prsefentatio  6c  collatio  vitiofe  facla  a  falfo  Patrono.  Ea  namquc 
ad Laur.Gronovium,  ejusquefamiliam  nullotempore  pertinuit,  fed  annexum  eft  X. 
Canonicatus  majoris)  |  i708-d.  2.  Jan.  —  Henni?rgGrote;ft\iusSenatonsHenningii 
accepitpoffesfionem,  prsefentante  Henr. Meurero  D.  an.  1708.  i.Mart. 

Red,  ExVif.Grot.  Clenodia funt  communia. 

-..■-  -  -  God.  gubiefer  Vicaria  foflen  aebcton  au£^#£#/fr>i  Gdden  $au%  am 
^ferbe^arcff  ad  fideles  manus  $>an$  poggetifee,  tm  (Sfab^ucf;  $ugefd)rieben  12. 
SJtorcf  io.y.  s.pf.  OHm  fjataucbba&u  ba3#auf$  am  *Pfer&e*$torcft  ncc&ff  bem  ^JMaf fen* 
fcf)fdcjer  gef)6rer. 

Vie.  XXXIV.  primaadaltareS.Crucis  alias  S.Sylveftrifubambone& 
ante  Precariam.  d) 
®£fla  2 Patr. 

a)  ©ieift  an.  1301.  geflifftef  iii.  524. 

b)  $or(5utebe&rl;abenfte3o&<ui  U><tbenfote  unt>  Conrab  3<t£en  nac^emattter  ge&a&f.  W.  489» 

c)  £eb(ean.  1515. 11.  3*9, 

d)  Juxta  hoftium  auftralc  &  prope  Capellam  S.  Annae  petffete*  tn  btt  ©fifflUttO.  O&et  «fe(ntf§r  23erbej[e» 

mng/  »elO)e  an.  ijjg, d. 4,  April  WMohait Nienderp  Canoaico  URO Mame l^de^ni  Vicatio  QU 

fci)e§eR(;Hl246. 


S°4 Urttmbtn  imb  CTacfrricfttett  3  Period. 

Patr.  De  Collatione  Capituli  (H.  L.)  tk  Oflra  a)  volunt  efle  Patroni  (P.B.) 
Recentt.  ficlegunt :  De  jure  Pacronatus  Familia:  ber  Oftra,  nunc  Patrona  AnnaMen- 
ges~-vonKavenm\)btflm%BittM,  augmentata an.  i  $ 50.  b)  per/e/wwwfwCanoni- 
cum  &  Gerhardum  Civem  Hamburg.  adtresvices  —  NB.  in  aliquo  indice  fic  reperi: 
Capituli  Camerarius  Patronus  eft  hujus  Vicarice  in  perpetuum. 

Fofl.  hachim  Hilmers,  dedit  cedulam  defignationis.  ~  Nic.Meier.—  hdocm 
Loninck.  (Hos  duos  habet  P.  B.)  —  Frider.  Oftra.  --  hbft  von  Kaven,  Georgii  fil. 
hach.Mengers  ^aug^rau  f>af  il>r?  prsfentirer  an.  if  92.  d.26.Majiaidd(fcfiePatronin. 
hbft  vcnKaven  poflesfionatus  1648.  d.  10.  Aug.  Eft  homo  fine  literis  &  proxeneta, 
obiit  1715-  d.  8.  Sept.  —  Tbomas  Wilh.  Marbourg,  Med.  D.  a  Ge.  Borchers,  uxorio 
nomine  Catbarinx  Elifabeth ,  nata  Verduncks  VicariajPatrona,  pofleiT.  accepit  171  f. 
23.  Maji. 

Ked.  Ex  Vif  Grot.  in  domo  choralium  up  bettt  5Taf6tepel  2.  ?07arcf,  —  item 
duasdomusSpedantes  ad  eandem  Vicariam ,  (btkQmmbtvpapmtmtm ,  P.B.)  dan- 
tes  7.  •vWarcf  in  domo  arHnis  mei  Alberti  Meiers. 

-  -  Ex  Vif.Gbd.  Habet  incorpore  duas  domus  in  platea  Presbyterorum  ad» 
jacentes  Canonicali  Curia:  —  ic.  apud  Patronos  1  r .  9)?arcf.  —  hh.  l>ei  fccr  JUll&C/ 
augmentavitvicariam  500.  marcis,  proutrecepit  Irid.  Oflra  a  di^o  hhanne. 

Vic.XXXV.  Secundaibidem. 

Patr.  De  collak  Capit. .-  Annexum  X.  Maj.  Praeb.  —  Augmentata  eft  an.  1 3  6o. 
*hh.  Gotdenflete,  c)  Vicario,  cujus  haeredibus  jus  praefentandi  conceflum  ad  tres 
vices.  d) 

PoiT.  e)  Henricus  Grmoel  dedit  cedulam  defignationum.  —  hachim  Waren- 
dorp,  CivisHamb.  (filius  Warendorp,  H.L.)  Conradm  Luichemeyer.  —  Nicol.  Quade. 
//fl'w///^»^^MercatoroVhomofineliteris.  —  Baltk  Schreining ,  ®txid)t<&d)XtU 
Ux  acc  pofleflT.  1629.  jo.Apr.  —  Chriftoph.  Schbnenburg ,  {Schauenburg  D.  M.)  an. 
i*4$\  2?.fan.  —  hacLSchlaph,  1677.  f2.Jul.  —  GeorgGerkens  1681.  17/Febr. 

Red.  Ex  Vif.  Grot.  Sunt  10.  €D?0Vcf  annui  reditus  in  haered.  Michael  Nagels, 
fet  ber  Diotmia&$?avcff.  —  3.  3)?arcf  in  bonis  Clawes  Everdes,  parochra»  Niendorp. 
i.tfftmf  inbonis  hhannis Carpe ,  parochlx  Hafildorp.  —  ;.^ard  1 6.  ^QBirfe in  bo- 
TusHarm*Bratid,  parochiae  Horft*  —  4.  Sftarcf  in  bonis  Ioh.  Heine^  par.  Hafildorp. 

3.#?arcf 

*)  Fa4ronat-$5tte{  fluf  Frid.  Oftra  de  an.  i57g.11,  Maji;  &  fuis  Iweredibus  naturalibus  &  legitimis  utrius- 
«jne  fexus  femper  Seniori  &  proximiori ,  familia  five  progenie  totalircr  txipitata  ac  dc/unfta  Collatio 
ad  Capituhim  venit, 

*)  S0?uf  1330.  beiffen.    ©iefe93erbff[fruTra.  tfjnffn  3ofc<tn  «tib<8cr&4rb  tfTtenborpv  fcawn  jfner&fp 

fdbfn5e5n^c^er/  Mfferflbertm^urgfr  nHI;t'ec  n>ar/  jiebe  n.  164.  %  unt>  660. 
c)  ^olbcnffebe  jtetKf  int>er  etifFfuna.  11. 15,-.  644.  conf.HL  497. 

4)   ^tfljft  gef>6rCf?  Ttanfpofnro  Vrcaris.  Setund&  Mtffk  alrarts  S.  Crnch,  ad  Capellam  S.Caecihae  pe* 
Hardeivicum  4e  Suitna  Canonicum  Wamb.  conftruftam. 

*)  3efan  ^oltcnjiebe  an,  1360.  3?al)^eri  htfxn  ^ci^ctwejcfc  X&MenS  unt>3o^;n  ©remuelb  Dc» 


i.  Cap.  acf>fe  2>etjlacje.       t>on  bm  MEMORIEN  im  fcdm.  60  f 

3.  $Jarcf  funt  in  bonis  Hans  Strangen  (H.  L.  Stangen  P.B.)  Barbitonforis  in  platea 
pellificum. 

-  -  Ex  Vifit.  God.  in  domo  D/>/^r/ci  iWi?Z??rj-SenatorisinforoRodingiialia$ 
Ro&ffl$fc$torcf t  1  o.  «Jftarcf .  (Sed  inquirendum  D.  M.) 

Exp.  3,  SJSJtarcf  ad  chorum. 

Com.  IX.  ad  idem  altare  quam  fundavit  JohannesSchdneweide. 

Patr.  de  collatione  Camerarii  —  Capituli. 

PofT.  Ioh.Capper,  (P.  B.  Copp.  H.L.)  tempore  Vifit.  Grot,  in  Itzehoe, 
Red.  Corpus  benerlcii  funt  10.  $?arcf  /  tW$n  (addit  P.  B.)  m  &eot£a#ett  £)U* 
fe  m  ber  £Teboerf?ratcrt  12. «Eftarcf.  item  ad  eandem  Vicariam  poft  obitum  Chriftiana 
Pirowen  (P.B.  Pironiuen  H.  L.)  venit  domus  ad  Vicariam.  H<ec  ex  ViJ,  Grot, 
^  Rx  Vifit,  God.  Hsec  commenda  habet  ex  domo  Nienhufen  il\  ber  ©d;miet>e* 
©ria§  ;  f.OTarcf/  quasaccipitCamerariusc<Strucl:urariusCa|iituiL  svteLibrum  Vi- 
Jit*  Bvrcbers. 

Vic.  XXXVL  prima  ad  akare  Margarethar. 

Patr.  De  coilat.  Capituli. 

PofT.  a)  Iolh  Hauerman  b)  dedit  ceduiam  redituum  &  Clenodiarum.  —  lohan 
Cappel,  Junior.  —  Franc,  Elers  1  f  87.  d.  1.  Jul.  unt)  f>at  if)n»£)err  Hinr.  vonGrave,  ra- 
tione  turni  praefentircf.  —  Wilh.  Motter  >  1  f  90.  '1 1.  Jul.  —  Eraf.  Sartorius ,  Cantor 
ScholacHamb.  1612.  29.  Jan.  —  Eberh.  Gerkens ,  Med.  D.  16; 8.  d.  g.  Febr.  f  1676. 
d.  14.  Mart.  —  ChriftophLipftorp^  d.  i$.Maji  168?.  —  GarkffLudiv.Iuncker,  ~  Ioh. 
Conr,  Lange,  1 69 1 .  d.  r .  Mart.  —  y4/£.  Langenmake  praf.  Decano  1 70  $".  5 .  Sept.  refign, 
I»  Car.  PauL  loach.  de  Carmvn,  Roftochienfis.  JUC.  d.  i6.Febr.  praef.eodem  Deca* 
no  an.  171 }. 

Red.  Ex  Vif.Grou  12.  SDJorcf  in  domo  Pauli  Grothen  fm  Schopenftele,  defu- 
per  eft  Ikera  figillata.  —  2.  $?arcf  in  domo  Harm.  Affemakers,  in  t)er  ©fe<tt*©trafe 
aftcriptae  in  libro  Civitatis.  —  8-  $?arcf  in  domo  Michael  Sefeman,  (P.  B.  al.  Gefe- 
man  H  L.)  -•-  item  domus,  quam  inhabitat,  fpeclat  ad  eandem  pleno  jure.  --.  it» 
8«  9$4rcf  reditus  (ublevavit  D,  loh.Bennin,  Decanus  &  Canon. 

Ex  Vif,  Gdd.  nullos  in  corpore  habet. 

Exp    Oiim  6.  SJttarcf  ad  chorum ,  modo  2,  SWorcf» 

Vic  XXXVIL  Secundaibid. 

Patr.  De  coll.  Cap.  —  Annexoam  II.  MaJ.  Praeb. 

Poff  Herm.  Werckmeifter,  —  hach,  Moller ,  deSaltwedeL  .«  AlhMotter.~* 
loachimi&L  (D.M.)  Ioioannes  Moller  ^filiusD.  Wilhelmi  MoUers.  —  Ioach.  Munch- 
baufen,  Iodoa&\.  ij86.-xo.jan.—  LucasvonBtzen,  ipfepoflidetpoftipfiusobitum. 

©$QQ  1  '  Barth, 

a)  HenricKi  Leddwghufin  poffeflor  erat  aru  1444.  vidc  fund.  Canon*  min,  pcr  Job.  Firmenbcrg.    3?A^ 

\\)\\\  ift  Petcr  Oltzen  t>amit Vttftfytll  QetDf ffll.  Til,  49 U 
^)  6onjiHavcman  QCnannl  /  ^cffn  ^aC&folgCC  tOW  GeofgEinekc  un&Jo^hanPcpcr,  lH,49r. 


6c6  UrtmbtnunbVlA<fyti<btm  j.Period. 


~- Barth.Lampe ,  Cords  ©o&n  1617.  17.  Jun.  —  Meino  ab  Eitzen  1 640.  d.  28.  Febr.t 
1662.  -  Odob. ...  Cafp. Matthias Thurman ,  infans  i662.d.2o.Nov.  —  Iacobusvon 
Anthen,  L.  1675.  16.Jan.-~  Ulr.  Wiefe,  d.  lo.Maji  1678.  (al.  1680.D.M.)  Paftor 
ad  S.  Spiritum  1697.  f  1720.  1.  Aug. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  UnuschorusSalis  eftajpudprovldumTheodoricumDufter- 
hopy  virum  Confularem  Civitatis  Luneburg,  non  liber,  de  Sartagine  Grevinck y  fpe- 
dans  ad  monafterium  Reinbecke.  Ex  Vif.  God.  Habet  in  corpore  ex  Salinis  Lunxb. 
unum  chorum.  Salis  in  domo  Grevinck.  de  Sartagine. 

Vic.  XXXVIII.  prima  a)  ad  altare  decem  mille  militum  fub  tituio 
CrMpini  &  Crifpiniani. 

Patr.  De  Coll.Capit.  —  Annexum  V*.  maj.  Prab. 

Poff  Timme  (al.  Teleman ,  al.  Titke)  Crone  qui  dedit  cedulam  defignationurrn 
b)  N.Metzmg.  Leonh. Metzler.  (II.  r4f.)  ...  Henr.Conrad.  ~  M.  Ioh.Sefeman  1  ^94. 
d.  i4.Mart.  Paftor  tm9}aien@)atr,.  —  Vincent.  Reyfer,  1646.  29. Nov.  (al. 26.  Nov 
D.  M.)  refign.  .-.  Frid.  Seewa/d  i6f7.  27.  Aug.  (1670.  -  Oftob.)  -  loh.  Abrah. 
Oftermeter  1670.  d.20.06\ob.  f  1709.  i^Oftob.  -  Franc.Stubbe  d.7.Nov.  1709. 
JUD,  '  '  * 

Red.  Ex  Vifit.Grot.  f.OTarcf  in  parochia  Alremunde.  -.-  4.  Sftartf  apud  Di- 
ftributores.  —  UnusChorus  filiginis  de  granario  Dnorum Capituli.  —  6.  SWartf  1  \.% 
tuntindomoipfius  Timon  in  platea  Leproforum. 

-  -  Ex  Vifit.  Ged.  Ex  memoriis  in  Summo  4.  $?arc£.  —  in  domo  Tim?nen 
Cronen  btim  ^ocfen^aufe  6,$}arc£  1  i.|j(.  c) 

Exp.  Datunum  talentum  admemoriam  (tempore  Henr  Conrad)  ad  chorurn 
1.  SWarcrV 

Vic.  XXXIX.  Secunda  ibid. 

Patr.  De  collatione  Capituli  —  Annexum  III.  Maj.  Pneb. 

Poff  Theodoricus  Leo,  Uenr.  Sartor  ,  d)  obligatus  ad  7.  miflam  (H.  L.)  --'- 
Gerhardus  Lemmeke ,  Canonicus  Ratzeb.  —  Pau/usQuideman.  —  Iajper  Rumhert, 
—  Barthold  Nidhard.  —  Detl,  Schu/dorp  1  rgo.  26.  Oftob.  —  Uerm.  (Joachim  P.  B.) 

Wichman  1606.  2%.  Mart Vinc.  Arnoldi,  1659.  4.  Jul.  .-  Bened.  Sellin,  166$. 

ult.Dec.  f  1672.  16.  Maji.  —  Chriftoph.  Uenr.  Bi/derbeck  1622.  4.  Sept.  —  refigna» 

vit 

a)  A.  1^15.  roar  fie  bte  anber  unb  &te  anber  t);e  cr|le.  n.  319. 

b)  Sebrc  A.  1^15.  II,  329. 

c)  conf.  gutfen  »on  ber  £eibc  Reverfal-Srief/  bafj  bte  8.  Sftarc!  D^rnfe/  fo  <£nno  <palmbad)  in  feinem 

dxbe  tm  <gcr)open|W)l  iljm  jufd)reibcn  laffcn  /  biefer  v.carie  suftmibiq  1481.  2!m  ^or.tacj  nac^ 
£eil.  \.  ^onifl.  Lir.  johanRodenburgnuf  7.3)?arcf  au$ffincm£aufe  inDcrSeicl^etrajfe  A.1407. 
nb.  S)ie6.9J?arcf  11.  $(.  follen  nid>C  me&r  einFommcn/  rorc  ber  fc!.  Ofrenucier  bcricbtcf.  L.P. 

d)  eonfl  ©djrftber/  benn  m  alttn  3?ttcn  rourben  bic  ©c&ncibcrc/  edjrotcre  genanf  <£r  (cbre  abcr  a». 

151*.  u.  319. 


2.  Cap.  a$f  e  QSepfagt.         *>M  fcett  MEMORIEN  tm  £om.  607 

vit Iohanni  Uenrico  von Ejfen  1 674. 1 2. Nov.  --  Dan.  Paridom  Cramer >  Med.  D.  1 68  5"» 
4.Jun.  eleclus  eflProviforMemoriarum  d.  22.Mart.  1707.  &  Panum  d.  29.  Mart.  ej- 
an.  j- 1721.  fub  init.  anni. 

Red.  Ex  Vif  Grot.  Unum  plauftrum  Salis  in  Salina  Lun<eb.  20.  ^Jtoitf  in  palu- 
dibus  temein  veteri  6cnovaGamma>  quas  dedit  Dn.  Geberhardus  a)  P.  B.  Gerharduss 
H.  L.)  inaugmentum  —  in  domohabitationis  mese  2.$0}arcf.  —  4'  SOfotttf  in  veteri 
terra  fOrtl^ran^e,  interdumdatunammarcam,  interdum  duas,  etiam  interdumnihil, 
ratione  inundationis.  Anno  20.  ego  dedi,  de  manibus,  Reddituario  1  f.  ^ftavcf ;  & 
unum  modium  (iliginis  pro  reformatione  aggeris. 

Ex  Vif  Gdd.  Reditus  habet  in  veteri  terra  jum  Cratl^/  Uttl  Qfftrrt  fdflfCJ  fcOtt 
Carflert6olfle/je6o6em.^roy^w  (Ml4  —  ClaeCor&es  i.$?artf  8.I& 
—  jjo^-  Rc|ier  8.f&  —  ilorema  b)  Qprenger  8.  f?f.  —  in  domo  hofpitali  6'.  /*«>& 
term.  Pafch.  r.  $?arcf.  —  unum  plauftrum  Saiis  it.  etn&ump  unfrei  autf  |tei  £)ecjtncj 
5)0n  Dorothea  Seeftede  >  c)  —  f.  plauftrum  Salis  <x\Xt  £.  tSOing  d)  Don  ^OrOtf>ea  x?Oit 
2>af}el.  -  1.  Oiump  auSjfef  (£fel)  2)ecjm0  fcon  Frid.MoIler  fyat  an.  1665.  Lucias  cjefra* 
geni9-?D?arcf  ufjf.  unban.  1664.  27.$?artf  13.  % 

Exp.  De  reditibus  fupra  dictis  do  ad  chorum  Hamb.  in  die Johannis  ante  portam 
Latinam  8.  CQtarxf.  —  quotquot  funt  Hebdomadas  in  intervallo,  tot  marcas  etiamdo 
adChorumHamb.  interdum  8-  interdum  9.  vel  minus  vel  majus.  —  feria  fexta  Cor- 
porisad  iftam  refe&ionem  folennem  do  femper  16.  SDjarcf. 

Vic,  XL.  prima  ad  altare  S.  Willehadi. 

Patr.  De  collatione  Capituli,  cV  ut  dicitur,  duorum  Seniorum  (P.  B.H.L.)  — 
Annex.  II.  Pra?b.  Maj. 

PofT  Ioh.  Mokkenften  >  obligatus  ad  primam  miffam  ,  dedit  cedulam  defigna- 
tionum,  Clenodia  funt  communia  cum  Vicaria  Dni  lohannis  Wiefe.  —  loach.  Nigen- 
hufen.  —  Borch.  Witmer.  —  Martinus  Tile.  —  Frid.  Rittershnfen  f  16 19.  cui  fuc- 
cesfit,  prafentante  Theodorico  von  Eitzen>  nomineminorennisfiHiZz/fre. —  lohannes 
Kiaen,  Henr.fil.  1620.24.  Aug.  —  Matthias  Ilere >  1652.  8-  Feb.  —  Matthias  Wol- 
ters  1634.  2.  Jun.  —  Albertus  Freud  t6f8«  11-  Mart,  —  Heinr.  Conr.  Beckendorf, 
166$.  ult.  Dec  ---  loh.  Thoweften  JUL.  &  Secret.  Cap.  1675-. 21.  Jan.ele&usDecan. 
Calendarum  1686.  7.Maji,  abfentiret ftcf)  1707.  ult.  Febr.  f  1712.  d.  24.Jun.  —  Pe- 
trus  Uenr.  Burtels  >  1714.  -  -  Aug.  a  Rev.  Capitulo  exjure  devoluto  praefentatus 
acc.  poffefT.  1 7 1 4. 2  5.  Aug. 

Red. 

a)  A.  1487.  d.  1.  oa,  t)af  M.  (5everfc4rb  @4>r&*r  vkarius  tm  Som  cfne  Commcnde  an  fctefcm  2lt* 

tar  acflifffcf  /  unt>  tueffl&ige  mit  20.  jfifjrltger  Sluffunffte  fcecf)  mif  otcfer  Q5cbtngung  ©erfeBcn  /  Daf 
3<$«n  %ol(d)cm<id)cr  fonji  (Dan&crfcn  acnanf  /  btroon  ote  21&nuljung  (jaben/  nad)  tforcr  (j>e$ 
etiffterS  nno  frc*  QMc&nfen)  Sfbieocn.  Abey/  bcr  Yi«ark  eHwrleibct  roerben  foUcn/  lauf  be$  bArfo 
bcr  euic&tetcn  $wfc$.  II,  161. 

b)  Frantz  D,  M. 

c)  Oftede  D.  M. 

<t)  f .  S>cgtng: 


608  IMuttbeft  unbVTA&)ti<htm  j.Period. 


Red.  Ex  Vif  Grot.  In  veteri  terra  Majorca  in  bonis  Henrici  Weffe/hbvet  4. 
$}fl rcf.  (  —  IordanSchnor  2.9)}arcf.  —  Radke  Binow  i.9)Jarcf.  —  Ueine  Emefen, 
al.  Ennejen  2.  ftftarcf  8.  £(.)  habitant  omnes  in  parochia  \\afe/ow.  —  (M.  OA&,  7. 
$}avcf.  —  ifcw/J&.  ATtr/ow  4.  $?avcf.  —  /^.  Q&fir  1.  $torcf.  -  CordSclmor  4.$}avcf. 
Cord  Glashoff "4.  9)?avcf.)  de  his  reditibus  nihil  percepi.  —  Ad  eandemVicariam  fpe- 
ciat  domuncula  in  oppofito  CuriaeDn.£g£4ftft&iK/j  —  in  bonis  Clawes  Emefen  al. 
Einerfen  in  paroch.  Suderowe,  fed  deperditi. 

£v  Vif.Gbd.  Habet  in  corpore  domunculam  in  plateaPresbyterorum  JVoifdjen 
bcr  5tivc&f n  S.Petri  ^Jrebiaer  J£>dufer  unt)t)em  Vicarien-Jjpaufe  ad  ^.Vicariam  hujus  aka- 
ris,  in  oppofito  Curia»  Dni  Do&oris  loh.  Frid.  Gronovii,  70.  $?arcf» 

2lu$  Redthagen  fyauft  i«  t)er  He&OewfrTafle.  20.  O^arcf* 

Vic.  XLI.  Secunda  ibid. 

Patr.  De  jure  Patronatus  Comitum  deSchouwenb. 

Poff  lohan  Mo/ckenbur.  —  Georg  van  W^/tefecitrelationem. —  Herbord. 
Berninck.  —  loh.  thon  Sue/en,  Organift  ju  XOtX>z\  1*67.  d.  2.  Aug.  —  Ioh.  Ebe/ing 
Medicus.  —  Ant.  Ebeling  fil.  1  ^98.  1 1.  OSt.  —  Thom.  Diet.  Bonorden,  (tfcbeS  jefcigen 
©cbvciberS  auf  Dem <2>c&aumburaifd)en  Sotlcn  Q3ruuer  <2>o&n)  i6r  1.  27.  Nov.  f  i7f7» 
9.  April.  — .  .#>/:>.  von  der  Pah/en ,  prxfentante  SerenifT.  Duce  Holfatise  Gottorpienfi» 
Chrifliano  Augufto  ex  jure  devoluto  accepit  polf.  17 17.  29.  April. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  Reditus  Vicarise  hujus,  quam  Pater  Dnus  Menricus  Epifco- 
pus  Raceburg  poflidet  &  de  quibus  a  Paternitate  fua ,  eo  vivente ,  ego  Georg  de  Win- 
then  commisfionemhabui,  cVprocuratorionomineademovendamacceptavi.  A&um 
1  o.  Dec.  1  s  20.  —  Ex  teolonio  Hamb.  Dn.  Comit.  1 8-  Sftjarcf  Lucise.  —  C/awes  Rofche, 
nunc  filius  Peter  tho  Weue/flethe  4.9ftavcf  term.Pafch.  —  Liider Fruchtenicht &  Det- 
/effSchnor  tt)Otn  €(me$J)Ovn  2.  9)?avcf  term.  Pafch.  —  Ex  molendino  Dni  Com.  in 
Eifffladt  term.  Trin.  10.  SD?avcf.  —  Ex  molendino  Dni  Com.  in  Eifffladt  term.  Trin. 
(Dl&ertfelfce  &  Kabelfie&e  advocatise  Zvittcutc  6.  9)?avcf.  —  In  bonis  C/awes  Rei- 
mers  tn  Curdlaf e  8.  SQ?avcf ♦  Sed  D.  reverendus  remifit  fibi  ad  7. gftarcf  /  quia  alias  ef- 
fet  impar  quantum  ad  Summam  Capitalem.  Summa  74.  9)?arcf. 

Ex  Vif.Gbd.  ExtelonioComitum  deSchaunburg  18.  €Q?arcf» 

Exp.  Ad  Chorum  in  die  Thorn*  Apoftoli  2.  9)?avcf. 

Vic.  XLII.  Tertia  ibidem. 

Patr.  De  coIlationePrincipumHoIfatice.  —  Capituli. 

Poflf.  Boetius  de  Uonnenfin.  —  Dn.  Johan.  Arpius  1  r  64 Nic.Stacke/ebius 

160$.  25.  April.  —  Georg.  Barfknius  Jun.  Procur.  apud  Senatum  a)  1614.  14.  Jan.  f 
1667.  2i.Aug.  —  Joh.Schroder,  1667.  ;i.Oft.  \  1675".  14.  Jun.  —  Georgjunge, 
167^.  23.  Sept.  —  Lucas  vom  Camj>e>  Lucae  D.  &  Can.  filius  pnefentante  Patre  ex 
turnoacc.  pofT.  An.  1714.  18.  Febr.  f  17 17.  i6.Maji. 

Red. 

a)  %n  fcer.  ©tange. 


s.  Cap.  qcftft  Sgcptoflc»         **»  jgl  MEMORIEN  t'm  ftom, £09 

Red.  ExVif.Grot.  InlmbriaVemerenfi.  $o.$?artf, 

-  -  -  -  God.  (gofl  inInfulaFemernf)abano.$?artf.  Sed  nihil  profert. 
Protocoll.  de  an.  1 5^94. 3 1.  Aug.  p.  2$  f.  confert  Epifcopus  Bremenfis  Johanni  Arpio, 
fedCapitulumdeliberat,  vid.  p.  242.  &  i6g.  tandem  refert  Archi-Epifcopo,  fcafj  txbt$ 
tfdnicjtf  oDer  ©tat>t()a(fer$  Confens  6eifcf;afc  p.  274.  impetravit  p.  29  f.  poffesfionera, 
quia  confentit  Dcr  ©tabtjaftct» 

Exp.  9.  9Jtovtf  pro  MEMORIA  Principis  Holfatia. 

Vic.  XLIII.  Quarta  ibid. 

vatr.  De  collatione  Capituli.  vid.  Protoc.  1606.  p.  509.  —  Annexum  Decana- 
tui.  VideProtoc.  163  f.  12.N0V. 

volT.  lohannes  Wiefe  dedit  cedulam  defignationis  redituum  &  clenodiarum. 
Iodocus  Koning.  —  lohfl  Syverdes.  —  Herman  QXvtiBeke,--  qui  refignavit  hanc  Vi« 
caiiam  Conrado  jum  /v/*&,  adhucjuveni ,  &  accepit  pofTesfionem  per  Procuratorem 
Georg  Wafmarum  1 J76.  21.  April.  —  Chriftianus  Here ,  quiratione  turni  prsefenta- 
tus  zDn.  Laur.Langerman,  1606.2g.Mart.  —  Hieron.  Here ,  Mart.  fil.  1624. 9.  Dec. 
Henr.  Twentropbius ,  (zLTwendorph')  1656.  1  i.Febr.  aDn.Decano  Laur.Langerm. 
praefent.  f  1 67  j- .  29.  Aug.  —  Hans  Farber ,  1 67 f .  2g.  Od.  —  /<?<:.  ytftf^ ,  1 684. 1  h 
JMaji,  quo  mortuo.  —  Georg  Danckwertb ,  Dec.  fil.  d.  7.  Dec.  1693.  —  quo  refign. 
Ntco/aus  Lutkens  (hodie  Paftor  Jtt  S.  Nic.  tn  Q3t(ttt>aruer)  1 69  f.  d.  1 4.Febr. 

Red.  Ex  VifGrot.  In  decima  jkttw/c/;  4.  SJJartf.  —  item  5.  Sflartf  in  bonis 
Detleus  Iobans  HansinnavochiaMe/dorp,  z.yJtaxtfinbonis  C/awesSto/cken.  —  in 
Heidea  pro  20.$?artf.  —  i.£)?artf  8.£(.  in  bonis C/aus.Ledding ,  in  Suderowe.  —  duas 
domus  apud  forum  equorum  deperditse.  ---  1.  9)?artf  deperdita  in  domibus.  —  Item 
ego  Ioh.  WiefewQn6\6\  domum  fitam  in  oppofito  Curias  Dni  Eggardi  Stens ,  licet  cum 
damno  meo , '  4nneken  Wagenvettes ,  in  augmentum  redituumpro  j.QJlartf  redit.  de- 
fignaeis  in  domo  Hinr.  Pu/s.  Jam  funt  apud  me ,  &  habeo  illos  inter  reftantia  diltri- 
butionum  redituum,  faclo  autem  calculo  de  iftis,  faciam illos fixos ,  Deo auxiliante. 

Ex  Vif.  God.  Liberam  domum  in  platea  Vresbyterorum  vulgo  ^apentnJtten,  bti 
tem  Jpaufe ,  fo  ad  Vicariam  primam  hujus  altaris  Cje&Oria ,  quam  domum  yetuftate  col- 
lapfam,  modernus  poffeffor  Twendorphius  de  novo  cedificavit,  fub  certis  conditioni- 
bus,  prout  ex  Iiteris  defuper  fa&is  patet. 

ExpenC  ad  chorum  3.  SOJartf. 

Vic.  XLIV,  prima  a  altare  S.Hieronyrni  alias  a)  Vincentii  &  Crucis. 

Patr.  de  Collatione  Capituli  (H.  L.)  Comitum  de  Schouwenburg ,  (Recentt.) 

Poff  ]oh.Rachow,  (H.L.  Rathow  P.B.Rochowrecentt.)  deditcedulam.  b) 

Nico/.  Kramer,  fuperquem  lites  movit  Weyhe ,  cumComitibus  a  Schouwenhorg. — 

LCfrcflg  3ter25attfr. £f)l>f) Henr. 

a)  Augmentatio  Vicariae  S.  Vincentii  inSummo.  Fttndator  HartwicusdeSalina  Canon.  Hamb.  Jnt  Pa- 
tron  diirabit  centum  annos  apud  illos  de  Viskulcn ,  in  Luneborch  de  dato  1401,  vid  Ni t b,  invcntj 
n.  4. 

V)  Ivo  thtr  MoleniXtW  h>m%<  %%^X*  11*  3JO, 


*io UrEunfrett  \m*XX*<fyxi<btzn  3 .  Period. 

Henr.  thom  Suekn ,  Organift  ju  XOeM  f  1 60  3 . 3  o.  Jul.  —  OWr  Zwichman  (recentt. 
Ziveygkman)  poflefl;  accepit  a  Dno  Erneflo ,  Comite  a  Schawenburg  an.  1604.  d.  7. 
Febr.  —  Ern.  Flbtke ,  an.  1603.  —Ioh.Ant.  Vagendarm ,  1667.  12.  Sept.  —  /terwj&l 
Jfem ,  a)  ^dnicjl.  2)dn.  #ammev*Diaf()  uni>  Slmt&S&vroaltev  $umpimwberg  an.  1 682! 
d.  13.  Jul. 

Red.  £y  Vtf.Cl.  Grot.  \ny\\U  Ham.  ClawesKopke,  2.$?avtf  11.  §f,  —  /^ 
Vtlflicker,  2.  Q3unt5  4-  fl.  —  Ioach.  Linnewewer,  2.  «fltartf  8.  gf .  2.  fKocfr)dncr.  —  ///'»r. 
Pafchebcrg\n\\\hHam,  i2.£{.  —  De  villis  Barchflede  &  Sajjel,  4.  $?avtf  4.  f?I.  Re- 
fponditMonitor  femper  termino  Martini.  —  de  Precaria  Com.  de  Schowvoenburg  ex 
Gvonland  &  Sommerland  1 4.  $?avtf  debent  efle  20.  §0?ai*cf.  Literae  Originales  funt  apud 
Proconf  in Buxtehude.  —  ExteoIonioHamb.fubterminoZ/*c/>  lo.Sftavif,  in  domo 
/fowj-  Schritdjrs,  fn  ber  $>epetior«>  6.  Sftjavcf. 

£*•  Vif  Ioach.God.  £x  Stru&ura  Capituli  de  term.Lucise  iS.Oftarcf,  —  Exde* 
cimis  im  Sommerlande  de  term.  Luci^  i4.$9?avcf.  —  Ex  teolonio  Schawenhurg  10. 

Sftavcf.    S«  1 6,  ^arcf  autf  uev  Strudur  roevuen  nicfjt  mef;v  bejaf;{er.  L.  P. 
ExpenC  ad  chorum  2.  $?avtf. 

Vic. .  Secunda  b)  ibid.  c) 

Fatr.  Le&or  Primarius  ,de  collatione  Capituli,  recentt.  addunt  ad  prsefentan- 
dum  S<  cundarium  Lettorem. 

FofT.  M.  Hermannus  de  Hamme  an.  1430.  PauIusHintzemanobligatusadSe- 
cundam  MifTam  cum  Convicario  fuo.  d)  M.  Ioach.  Degener  Secund.  Theol.  Le&or 
refign.  if8  U  18.N0V.  —  M.  Ioach.  Wernerus >  eodem  anno  &c  die  poiTeiTor  faclus, 
e)  quo  rellgnante  —  Marcus  Ivo  1 5*87.  28.  Jan.  —  'Gerh.Grave  SS.  Th.  L.  dein  D. 
f  167^.  19.  Mart.  —  Chrifl.  Sig.  Wolffius  1676.  d.  3.  Maji  f  fubito  d.  2.  Maji  1699. 
97acf;mitfag  JU  4.  Uftven  Sepukus  d.  1  j  .  Maii  in  Summo.  —  Cajp.BuJfingius ,  a  Confule 
Seniore  Joach.  Lemmerman  &SenioreCapituli  Bernh.  ClauJJen,  tanquamStru&ura- 
riis  prcefentatus  d.  1 5.  Jul.  1699.  accepit  Poffeff.  1700. ii.O&ob.  vocatus  Oldenbur- 
gum  ad  Superintend.  Generalis  munus  fufcipiendam  an.  1709.  -  -  Oct.ob. 

Red.  Ex  Vifl  Alb.Cranzii:  Reditus  &  P01T.  Vicar.Theolog.  quando  eampof- 
fidebatM.Alb.Trempefunt:  Habetdomum  co&oriam  Cerevifiae  Hamb.  fitam  inPa- 
rochiaS.Catharinic  up  uem#UVtev,  proprie&omni  jure  redemtam,  annuis  reditibus 
ex  eadem  pervenientibus  videl.  1  f .  Stftarcf  Lub.  pertinent  ad  Letturam  &  Prseben- 
dam  Dni  Do&oris  Theologiie.  —  3Q.$?avtf  Liib.  quas  ex  eadem  redemerunfe  Vicarii 

Eccle- 


a)  Burch.  Suhn.  D.  M. 

b)  2Sor  a.i^is.  uie  erfte  &  vice  verfa,  li  ^o. 

c)  Vicaria  Theologicalis  ab  an,  14^0.  Ah  hju  hora  in  antea,  VicarU  Iheologica  cenfeatnr ,  ita  dU 

ploma. 

J)  £tcrjroffd)en  qeboret  2llbert  Bempe/  l.c.  fcer  tn  Reditibus  £rempe  genant  nmfc. 
«)  5?an  ni(})t  fetn  ftntemal  cr  ben  s.  ^>ec.  ei  fl  ewe&lct  worDcn. 

f)  Aono  14^0.  amc  augmentationem  per  Exccutorcs  Ttftamenii  SegebranJi  Stoexs  faclam,  ie«!itns  \ix 
duaium  marumm  Yalovem  eHktebant, 


*,  Cap.ad)feQ5et)la$e,        twtfcwMEMOlllENtrofcaro.  6it 

Ecclefise  S.  Catharinse ,  ex  conventioae  fa&a  fuper  alienationem  4.  domorum  intec 
Venerab.  Capitulum  &  Senatum  hujus  loci,  quod  fuper  eft  defalcationi  reditus  4f« 
SXftavcf  eft  Vicarii ,  Secundum  quod  domus  pro  ratione  annorum  locari  poteft.  —  r, 
SOZarcf  in teolonio  Comitum  de Scl^owenborg.  —  i2f.  modiiSiiiginis  inviliaHoier^ 
biittel  de  hura  &  decima  fimul.  —'"51.  modii  Siliginis  in  villa  Duuenftede.  —  2*. 
modiiSiliginis  in  villa  Steigelhope  cum  bonis  Dn.  Johannis  Hallendorpe  (al.  Hallea- 
dope  H.  L.)  —  2.  mod.  Siliginis  Hermen  Wilrings  in  villa  Barneuelde  fub  parochit, 
Jacobi.  —  2.  mod,  filig.HarmenBorftel  in  Barnebeke.  — rii.  mod.  filig.  in  villa  Vloth- 
becke  fub  parochia  Nigenftede.  --  2i.  modii  depoffeffore  Vicar.  N.Weffddorp.  - 
2.caleataex  villa  Edenbiittel  fub  parochia  Relling,  fed  quandoque  minus  6V  parum 
ante.  —  1.  floren.  ex  villa  Eckhorftfub  parochia  Hafeldorp.  —  Domus  proxima  ad 
Scholam  Dni  D.  Theologise  in  csemiterio  majoris  Ecclefise  eft  propria  Vicarise  cum 
omni  jure.  —  Curia  ad  forum  equirreum  quondam  pertinuit  ad  Vicariam  eandem. 
Reemptaeftame  AlbertoTrempen  &  asfignata  Vicarise  cujus  eft  propriaj  demtis  16. 
9Q?ave£  reditibus.  PertinentadVicar.Ecclefise  S.Petri,  quam  poftidet  filius  Baftiam 
Gotkens. 

Ex  Vifit.  Grot.  Domus  braxatoria  mGroningftrate  fita,  de  qua  recipiunt  cVre- 
cipere  voluntVicarii  parochiseS.Cath.  3©.$)?avcr*  Liib.  quamvishabeantdocumenta 
tantum  fuper  26.?0?avcr\  Doclor  Theologi*  prsetendit  etiam  habere  ineadem  domo 
if.SQJavcf.  —  una  domus  in  coemiterio B.  Marise  prope  Scholam  Lecloralem ,  —  una, 
domus  ^xo^forum  equorum,  fedineadem  prsetendit  D.  Herman  Langenbecke ,  10. 
S0?avcf.  —  Dn.  Ioh.  Dethleui,  6.  SOjavtf.  --  Dh.  Ioh.  Hartoges  3  6.  S^avcf.  Summa 
22.  $?avcf.  -  20.  §L  a  quodam  Henr.  Tatke,  (H.  L.  Hatke  P.  B.)  in  Erdenbuttel  fub  pa- 
rochia  Relling 3  nunc  eftincertum.  —  Sequuntur  nunc  folventes  filiginesin  villa  Ho- 
iersbiittel  fub  parochia  Barchftede  $.modios  Godke  Krochman. —  j.mod.  PeterSchil- 

linck.  —  i.  mod.  Peter  Krochman  fubSenatu—  i.Q3aff)  Hans  Bruns. Sub  Liider 

Heften  i.Q}aff)  Ratkn  Peper.  ~  1,  mod.  Heine  Waldeke. —  1.  mod.  Peter  Heine  Se- 
hior.  De  Locb  Hans  Peters.  1.  mo(d.  Peier  Heine  Jun.  —  r,  SSdtf)  Peter  Heine  Sen. 
«-  mod.  Tidke  Streue de  loco  Volken. 

Ex  Vifit.  G'6d.  Domuhcute  nonnullse  ad  forum  equinum.  —  ex  Stru&ura  Ca- 
pituli  de  termino  Pafchse  &  Michaelis  antiuatinn  120.  $?arcf.  —  Ex  Camera  Civitatfc 
Pafchse  162.  $?avcf  1  o.  g(.  6.  pf.  item  Michaelis  22.  Sflavcf . 

Exp.  Dat  ad  Chorum  unum  talentum.i.  e.  i.§07atcf  4.  fj(. 

Vic.  XLVl.  prima  ad  a)  altare  S.  b)  Stephani. 

Patr.  De  collatione  Capituli.  -- .  Hieronymi  Schulten ,  pofthsec  lacobi  Kro« 
gers  6c  hreredum  ejus,  ita  H.L.  fed. 

#&&()  2         '  Recene. 

a)  An.1515.  f&Grte Wefer Sllfor  juglet'c&  i>te35enennung s. Michadis,  auo&tvaven  fcieSetmc  flr&crJGcJrh 
ncf  /  Die  jtvette  tuar  &te  britte  /  unfc  Dte  fcrttfe  bte  jroette  11. 330. 

K)  Hilloriam  Equifum  S.  Stephani  fcripfit  Ftthj.  Tontans,  Jef,  conf,  A.  E,  1704.  7. 


i2  Ur£uttberi  urtb  Hacbrtcfoteti  ?.Perioo\ 


Rccent.  ita:  De  jure  Patronatus  btx  Kroger.  —  Hieronymi  Schultzen ,  Orga- 
niflajadS.Jacobum  &  fuorum  haeredum  —  de  collatione  Capituli. 

PofT  Ioh.  Hartoges  a)  (Hartiges  recentt.)  —  Iac.  Kroger ,  Capellanus  ad  S.  Jac. 
-«  Daniel  Kroger ,  fil.  Iacobi  i ; g;.  10.  Jun.  ~~  tyjgJLambertus  Langemacke  3  Diaconus 
ad  S.  Jac.  Maria ,  Iacohi  Krogers  vidua  pra*fentlvit  eum  &  accepit  poflesfionem  per 
Procuratorem  Iacob  Schultze,  an.  1612.  29.  Jan.  unt)  f)Qt  ©te  promittiret  t)ad  uafcon 
gebrac^fe  Corpus  jh  reftituiren.  —  M.  Hieron.  Schu/tze ,  Hieron.  fil.  d.  15.  Jul.  16 14. 
f  *6n.  d. 25.  Dec.  —  Marcus  Rump,  ex  jure  devoluto  pnefentatus  accepit  porTes- 
fionem  an.  jG6^.d.  i  f.Dec.  j-  1697.  d.7.Febr.  —  Conrad.  loach.  LiUie  ,  Capituli  Ca- 
merarius  a  Decano  praefentatus  pofTeff.  accepit  1697.  18.  Febr. 

Red.  Ex  Vifit.  Grot.  unum&dimidium  plauftrum  Saiis  (\\xo\\btt  flumine  in  fa- 
KnaLunieb.  exdomo  Brockheufen. 

Ex  Vif.  Goderfi  nulios  habet.  Nam  bona  falinaria  ad  eam  pertinenria  vendi- 
tata  funt  an.  1  S7h  ^  Pofleffore  Dn.  Iacobo  Kroger,  vide  Regiftratur-£)ua)  de  an.  1 64$-, 
fam(  fcejfen  Convolut  tva^  JU  bicfer  Vicarie  QtfyonU     ' 

Exp.  Dat  o6to  marcas  ad  Chorum. 

Vic.  XLVIl.  Secunda  ibidem.  b) 

Patr.  De  Collatione  Principum  Holfiati<e.  conf.Nieh.Inv.  n.  36. 

PofE  c)  Blafius  Cotzelitze ,&)  —  Henr.Lange.  —  loh.Ki/tenhoff^l.Kitten- 
hoff)  if  80.  19  Maji  per  cujus  refignationem ,  Godert  (al.  Godfridus)  Brsim,  £>e  @e* 
ricf)r&Q)agu  M  8^.  9.  Dec.  poft  hujus  a  Capitulo  fadra  privatione.  -  Gotthard Sartorius, 
Erafmi  Cantoris  fiL  1 6  2  r.  ( 1 624.)  d.  8.  Dec.  —  Ioh. Ernfl Hagedorn  d.  14.  Aug.  1 6 f  6. 
—  /0/ww  Vo/ckmar,  (poftea  R.  Minift.  Senior.)  1 668.  1 7-  Dec.  f  17 1  f .  27.  Nov.  2f  bent)S 

tim  6.  Uhr. Henr.  Alb.  Godecken,  Paftor  in  Quickborn,  a  Rege  Danise  Friderico 

jV.  ex  turnoprsfentatus,  accep.  poff.  1716.  29.0ftob. 

Red  Ex  Vifi  Grot.  a  Com.  de  Schouivenburg  1 4.  $?artf  term.  Pur.  Marice.  — 
ab  eodem  1 4.  Sftartf  term.  Pentecoft.  —  ex  caftro  Segebarge  24. $?arcf.  Trium  Re- 
cum  —  impo(uit6.$ftavcf  in  domoDni  Iacobi  Hcnningii  Canonici  Hamb.  fita  in  foro 
Eauorum  an.  1  p6.  —  fhasc  qua?  fequuntur  additP.B.j  Carjlen  Murtd  tho  Barnebeck 
a.  ©c&eppel  fKocjcjen ,  —  f.  ^avcf.    Ex  MEMORIA  iri  Summowrmiae  fcer  Oiecjiftcr 

»nt>  Ut^^  Gvderj:  Habet  jn  Corpore  ex  MEMORIIS  in  Summo  f .  ©forcf  4.  % 
10.  pf.  item  duos  modios  Siliginis  in  villa  Barnebeck. 

Exp, 


a)  £atte  Dtefc^  Se(m  A.  1^5.  II.  330. 

b;  6te  ffi^rte  aucl;  fcen  Titui  in  hcnorem  s.  Andre*  utit»  fcaffe  (Braf  -w/  jo  tprem  ©ftfffer  iii.  494. 

11H&  JtDat  An,  1437.  IH.  506. 

c)  S5or  (TafeliR<  fittD  JPeft^ere  btefcl  5el)ng  aemefen :  ^enr.  3un<>e£el/  3c^n  tSol^ufen  /  ©tw 

©later/CBerfcarb  Sjertjen/  XPil^eliti @c^rol)er  HI«  494. 
4)  Kofeliw  L,  P.  roflfclJMC  A.  151^.  II.  l\f>. 


i.  Cap.  adF>fc  %$tt>h$t       *tn  btn  MEMORIEN  im  Jbtm.  6 1  $ 

'—    '  '  *  ■  ■,■■».■ 

Exp.  Dat  ad  chorum  io.  Sftldttf ,  tempore  Cotzelitze.  a) 

Vic.  XLVIIL  Tertia  ibidem. 

Patr.  de  Collatione  Principum  Holfatits.  b) 

PofT.  c)  Ludolph  Garveviy  d)  (rec.  Garvrrn)  —  olim  Ieron.  Schernkow.  — 
Bernh.  Cappe/en,  praefentatus  ^erPau/um  Tefmar  1 5*69.  29«  Jul.  —  Georg.Barfenius 
Senior ,  Collega  Scholae  S.  Johan.  Dnus  Io.  Ado/ph.  Dux  Holfatise  prajfentavit  eum  an. 
1609. 21.  Jan.  —  Henr.  Heinking,  an.  1630.  10.  Jul. 

Red,  Ex  Vifit.Grot.  Ex  Decima  im  Qemmerlmito  i^SWavcf  W>* 
•  -     -     -     -      G6d.  Nihil. 
Exp.  Dat  ad  Qiorum  14.  ^flvcf. 

Vic.  XLIX.  prima  ad  altare  SS.  Csecilia?  &  Apollonfee. 

Patr.  De  coliatione  Capituli  —  Annexum  III.  Praeb.  Maj. 

Poff.  Henricus  lacobi  e)  nibil  habent  inCorpore,  fed  idem  Dn.  Henricusdo- 
tavit  atque  fundavit  in  eadcm  altari  unam  commendam  cujus  Jus  PatronatusCapitu- 
lum  dedit  eidem  Dn.  Henrico  ad  centum  annos ,  illis  elapfis ,  corpus  Commendx  & 
illius  titulus  eo  ipfo  debet  efle  fupprefTus  &  annexusCorpori  Vkarise.  —  Conr.IIuf 
finus.  —  Andr.  Bertrami.  —  Det/ev  Wo/ders,  —  Henricm  Iacobi ,  Afidreas  Bei  n- 
hardi.  —  Ioh.de  S/efeL  —  Franc.  Enge/  1609. 6.  Nov. —  Vetrw  Zimmerman^  Pro- 
curatorapudSenatum  ace.  pofl".  163  f.  9.  Jul.  f  1676.20.Dec.  —  Wi/he/m Schroder, 
Scriba  Luc<e  Langermanni  D.  poftea  Capituli  Camerarius  1677.  13.  Dec.  —  Henr. 
Neuman  (poftLic.)  Do&oris  Neumanni  fil.  1692.  4.  Aug.  fkrbA.  1724.  jtl  t>er  CTJaC^t 
$tt>tfa)en  bem  9.  uni)  1  o.  November. 

Red.  Ex  Vif.  Grot.  Nihil. 

-  -  -  -  Goderf  Corpus  Vicarice,  quod  jam  percipit  Vicarkis  funt  10. 
r^avcP.  Ex  domo  Ioach.  Gryps  /e^o  Henning  Biihren,  modo  Wefe/s  (grbe  follt  Extra& 
©faO>Q3ud>^  fupra  capitali  fumma  (efl:  apud  Patronum)  fer.6.  poftExaudi  1 5-58-  (aL 
1 5  8  3  0  im  ^tau^ucbpefcbrieben. 

Vic.  L»  Secunda  ibid,  Fundata  an^ijocj.  0  ab  Hartwico  de  Hummelsbuttel 
Milite. 

aj)  S5rtcf€  t>on  ©raf  ptten  un&Anton  nuf  20.  ?0?arcf  Stcnfemif  300.  StfarcF ju  lofen  al$(gffHina  uni) 
Sieljlaoe  Nativ.  1482.  tnum  Rcg.  ot>er  #eil.  3.  $8n.  SRod;  in  oemfelbigen  35riefe  fol.  26, $?artf 
8.  SWarcf.  3Rodj  wegen  einel  25riefe$  fiber  106.  SERarcf  2.  f  I.  Gapiwk  mit  %  SRartf  4«  f I.  10.  pf. 
*on  an.  15^8.  am£)onnerfraa  uacl)  Lxtare. 

I»)  SUtcr)  DiefeS  Ve&n  &at  ©raf  3boif  gefiifffef.  m.  489. 

c).  (Bcrvma  33orfa»ren  be»  MVfervicarie  fniDgemefen:  ^icfcaelSrnje/  ^ertf  8r4nb /.  3o&4nne8 
Kicfcarbi/  tfltd?4el  2>ofem<w/  3o&4rt  tTtore/  6elmol&u3  2Uwr&incj,  Ul  489. 

d)  al.  Luderus  Gervcn  ^>at(C  0«  Vicaiic  an.  1515,  |'m  SBf  jt§.  2L  330, 

e)  An.  1515.  II.  330. 

f)  ij«5.  al.  1306.  III,  523^ 


6 1 4  UrffiiftbeH  imfc  Vtacbti&ttn  % .  Period. 

Patr.  De  collatione  uer  Hummelsbuttel.  —  Chrifloph.  Rantzow  -  perpetui  Pa- 
troni  hseredes  Dni  Ioh.Rantzmvii  Equitis  aurati  &c.  modo  de  jure  Patronatus  Chri- 
fliani  Comitis  de  Rantzow ,  ejusque  defcendentium.  H«c  Vicaria  de  novo  f undata 
eft  ilohanne  Rantzow  an.  1 5" 2 8. 

PoJT.  a)  Conradus  Huffing.—  Theodor.  RSnner.  —  Detlef  Wolders  iyg.  2. 
Sept.  —  Iohan  Wagenfohrer.  —  Iacobus  Schulze  Organifh  in  Pet.  1606.  28.  Mart. 
Gerhard  Rantzow  ^OtliQl  JpOljtMl.  <S>tattr;alfer  ftat  35tt  prafentivet.  —  Ioh.Qlfenim 
etiam Organifta  inPet.  165-4.  26.O&.  f  1670.  i^Jan.  —  loach.  Stemanz.db.ue  juve- 
nis  1670.  22.Sept.  dein  mercator  refignavit.  -  loach.  Vake,  M.Johanms  Archid.Petr. 
fil.  1695.  24.  Aug.  f  1711.  1  i.Maji.  F.  I.  Muller  Paftor  $11 ©meSborn  /e$0  \\xBarmfled, 
171 1. 17.  Sept.  quo  refignante  —  Ioh.Nicolaus Blanck  Archi^iaconiPetrini  fil.  17 12. 
7.  Jul. 

Red.  Ex  Vifit.Grot.  PeterWitte,  Heine  Witte-Iohan,AlartGrun,Henneke 
Berchflede ,  Heine  Soltovv  3  Iiirgen  Varmerfen  in  mva  Radelflade  fub  term.  Martini, 
quilibet  unam  marcam. 

Ex  Vifit.  God.  Dn.  Chriflianus  Comes  deRantzo-w,  obtinuitan.  i6f  j.  de  no- 
vo  Jus  Patronatus  in  perpetuum,  cVdonavit  hanc  Vicariam  36.  marcis  annuis  rediti- 
bus  de  quibus  Summam  debet  Hans  Wulfex  pradio  fuo,  fito  apud  Breytenburg,  pro- 
ut  apud  Capitulum  refervata  docent. 

Com.  X.  ad  altare  SS.  Czecilia?  &  Apollonia*. 

Patr.  Herman  Stakeman.  b)  —  lohannts  Schulte  ,  Organiftse  Pater  —  Capi- 
tulu  rr. 

PofT.  Henr.  Bandfchosxr,  Canonicus  &Scholafticus. 

Red.  Ex  Vif  Grtot.  Sunt  mihi  Henrico  Bandfchow ,  Canonico  &  Scholaftico  pe- 
cunis  VC  circa  Cpmmendam  in  Ecclefia  Majori  ad  altare  SS.  Virginum  Cicilix 
&  Apolloniae,  ad  quamCommendam  fpe&ant  annui  reditus  jo.SOJarcf  £ltbfc&  five2o„ 
C9?arcf  reditus  inhsereditate  paterna  Dni  Theodorici  BodekersVrxpofttide  Bodewords 
(Bardewardi  P.  B.)  emptae  pro  300.  $?arcf  £libfdE>  ,  Summze  Capitalis.  —  Item  10. 
sj^arcf  reditus  fuerunt  apud  Chriflianumde  Hoia'mcohmteYYxHade/ej-i<efuntredem- 
tx per hasredes  pro  1  fo.9)?avcf  £ttbfcf)  ,  fummse  Capit.  quam  Summam  ego  Uinricus 
Scholaflicm  rccepi  <3c  apud  Spe&abilem  Confulatum  Hamburgenfcm  impofui ,  &  ex 
mille  aureis  apudeundemConfulatumexiftentem,  &  per  me  impofitum  prome,  ac 
in  ipfaCommenda  meis  SuccefToribus  cum  10.  9)?avcf  annuis  reditibus  in  meo  Tefta- 
mento  afcribifeci,  prout  afcribo  per  prjefentes.  Ita  tamen ,  quod  reftans  9.  g{.  fum- 
ma  ad  libitum  meura  falva&libera  maneat. 

Ex  Vif.Gdd.  Reditus  Commcndse  22!.  ?0?arrf  in  domo  Uerman  Bottkers  tttt 
<Sd}open|}ef)l  /  PoflefTori  Vicarise  debehtur  ex  fundatione.  Jam  Reditus  N.  vide  Pro- 
Soc.  de  an.  1794.  u.  Apr.  p.  if2.  &  178.  Interrogetur/<?/wz?^/&7;#//*,  Organifta, 

cujos 

a)  Jxcsbtts  de  Wetteringe  A.  1515.  II,  330. 

b)  Hieronjmus  Scbulfie  \}<\t  vigore  Protocolli  Capimlaris  fuV50.3Kartf  Prolongation  ft (ja!t«l.  H.  397* 


i.  Cap.acOf  e  O5epfa0e.  eotf  bett  MEMORIEN  im  fcom.  6  r ; 


cujus  paterPatronusfuit.  NB.  an.  1706.  fjar  D.  Deker  »on Lic. Thoweftcn  200.  dityl 
Cmpfan^en ,  t>ic  ad  Commendam  S.  Apollonise  cjeJ)orm. 

Vic.  LI.  ad  altare  S.  Laurentii.  a) 

Patr.  De  collatione  condictorum  i)er  ttOtl  Spreckelfen,  an.  1  y 47.  obtinuit  Dn, 
PetrusvonSpreckelfen,  Conful  Jus  prsefentandiin  perpetuum  vide  Protoc.an.  161 1. 
p.  8.  — -  Capituli. 

PoflC  Iohan  de  Spreckelfen.  —  Chriftoph  de Spreckelfen ,  f  1610.  f.  Jan.  —  M. 
Ioach.  Penshorn,  Diaconus  ad  S.  Cath.  mld)tn  Herman  von  Spreckelfen  an.  161 1.  d. 
i4.Febr.praefentivet,  unt)t)eruert  3.  Jul.  barauf  Poffesfion  erfjalten.  —  Gerh.  Hackman 
1629.  d.  17.  Dec.  —  Cajp.  Thurman  JUL.  1660.  i7.Maj.  praefentante  Rege  Suecia?. 
—  Chriftoph.  Steinhaufer  }  1672.  j.Oft.  —  Herm.  Lorentz Decker ,  i672.d.7.Nov. 
fi69i.  io.Jul.  —  Ioh.Conrad Lange,  hodie  JUL.  1692.  n.Febr.  —  Hart.  Jonas 
Willichius  1 7 1 2.  2 1 .  Febr. 

Red.  Ex  Vifit.  Qrot.  Sunt  zpudDn.  PetrumdeSpreckelfen,  ConfulemHamb. 
ii.SWartfred.  annui.  -  dedccimaimQommerlan^cc<<0frOtt!aitC>.fubComitibusde 
Schouwenborg  in  Parochia  Suderowe  i8.$?arcf  10.  %  8,  pf.  b)  in  Dimenflede  (Du~ 
ttenftedeV.BJ  c.mod.Silig.  Ex  Vifit.God.  Habetincorporeex  Memoriis  in  Summo 
' i8.$?artf 

a)  Afta  Mattyrii  S.  Laurentii  fabulis  fcatcnt  fatcntc  Hcnrico  Norifio  in  Anno  &  fcpochis  Maccdonum  inveiultis 
Syriae  numrhis  pracfertim  Mcdiceis  cxpofuis  DiiT.  III.  circa  finem. 

V)  fytfytt  gefjoret  betltcgcuDer  ^rief : 

CFd)  £bcr&4rtmoller£errn3o4c$>tme  feligen  <5o&n  «Bfirger  ju£amburg  fjjuc  funDunD  bt* 
^  fennen  jjtemtt  unDtntfrafft  Dtc|cf  >))rifftf  gegen3Dermenniglid). 

£B*$tem  Der<&rbarnunDSugentfamen  grauen  JLucitn  feltacn  3ofc<m  von  eprecf  elfcn  nncfii 
*«V  gelaffen  2Btftroen/  3brem  eobne  >£*«*/  wnOpretfelfen/  Vicario  tm  Xbumo  oon  roei 
geufetnciteM&afelbft/ etltd)emonatb!itI)e^fbunq/  nemptltd;  ad;f  je&en  Sttartf  10.  f.  8.  pf.  *u* 
einem  3cbenDen  tn  (Brdnlanbe  unb  ©omrmrknbe  itin  (jinDerflelltg  geplteben  /  onD  gcmclte 
5Q3jtroeuttDt'breobn  Derbaibcnoicl  goocrung  gerl;an/  onD  nid)f  erFunDeii  fonnen/  rooraui?  frld)e 
jPeOunq  feUe  oerridjtef  unD  bejablet  roerDen :  93nD id)  Dann Dem  rotrDtgen  onD  <5rbaren  £enn 3o> 
J>«nO$luter/  £r)umb£errn  unbStrUaurariober£&umb£ird)en  binnen.£arnburgal<5  meimnt 
gunfitgcn  .perrn  onD  greunDf  /  folcfcer  jd(jclt'd)en  §ellel;alber/  aiiet!t'd;e  3et't  oerDunclelt  unD  mcht 
au&fommenfeitt/  freunDlid;  erfud;f  unD  gebcfen  Da»onemengutenonDgrunDltd)en  5$ert'd)t  ju  tbun/ 
mit  Srtjtetung  roan  folcfoi  oon  fetner  ffi.  unD  <£.  gef#e(jen  rourDe/  Da&  td)  aiiDan  oon  gemelter  OBifi 
toen  unD3re$eo(>n*roegen/  feiner^etnPerntfleinofr)/  algetneefoptfanne  ju£>ancfbarfcit 
Vere(>ren  roolte. 

SSnbaber  Darauf  gcmelDfer  £err3ot)4n6luter  off  mt  unD  2JnfoDerHng  gemelDfer  3Bfc 
loen  onD metner ^erfon  |t(f)  auttg  unD  bcfoi Derltd>crjeiget t  onD  fo!d)er  3erlid)en  ^>ebun^  un^  grunti 
Itd}e2lnjet'gungunD^er^eiffunggetl)an/  Da§r)«nfurDcrfoId)eoorqcfd)rtebenei8.SD?arcF  io.f?  8  pf. 
SDarlid)  »ffMartm>au6fommen  onD  gemelten  uh*nn$  von  @precf elfen  bejal)lt  roerDen  follen 

2)af  td)Demnad)metner3ufagena4)/  micl)aud)  biUtg  Dajegcn  rotffen  ju  &altcn/  onD  Dte  iii* 
faatc  ^erebrung  (toeId)e  3d)  oon  gemelter  aCitroen  roegen/  Dod)  obn  geDad)tc«  ^>erf  3o^an  <5d>liji 
terd53egebr/  getbanj  f«.  3B.  &abejugefteat  onDoberantroortet/  Dtefeiner©.  «u  trcunD(id)en@r. 
fglle  Diefer  obgemelter  unD  fciner  anDern  ©eflalt  angenommen  \)M, 

mm  tcl)  aud;  ^icmic  naO.fn  ^rafft  otrfci  ^ncffi  «fitnflfy  btF^nrttnDpcjewfi^ 

5» 


6i6  Ur&ltlfcett  Uttb  HACfmcfcrett  5.  Period. 

1 8.  $?atf  10,  §L  8«  pf.  welcbe  auS  uer  €dmeret  twcjen  bed  £ant>e$  ut  ^(tmme  be$a(?!et  roer&erf, 
(autM.^acfmaneetcjnev^anbbefrdfft^et,  videbaSalfe  Vicarien-7£>wh.  --.  Exdomo 
//«*»/  w»  /jZfew,  auf  bem  ttPati&bere&er^BrocE  r .  $?arcr\  —  Vide  fundationem  ubi 
plurcs  reditus  continentur.    Q3et  t)te  t>on  Qprecf  elfett,  imaeung. 

Exp.  ad  chorum  9.  sjftavd  modo  6. $?ar<f.  (P.  B.  &  H.  L.) 
Vic.  LII.  prima  a)  ad  altare  in  Capella  S,  Martini.  b) 
Patr.  De  collatione  Decani  &  Gapituli.  —  Annexum  VI.  Maj.  Prseb. 
PofT  c)  Iohannes  Meifner.  d)  —  lohan.  Boioke.  ~  Frid.  Walters.  e)  —  Gerhard 
Schlaphius  Secr,  fil.  1659.8.  Aug.  quo  refignante.  —  loh. Herm.Schwartz  1668.  1  $♦ 
Febr.  refign.  .--  Mich.  Vinc.Lipjlorp  1676.7.  Dec. 

Red.  Ex  Vif.  Grot.  Medius  Chorus  Salis  eft  in  Salina  Luneb.  ex  tota  domo 
Udlngk,  Iacob  Schomaker  emit  (ita  P.  B.  fed  apud  H.  L.  eft  rnt.  quse  abbreviatura 
forte  perrefpoYidebit  interpretanda  eft,  nota  porro  apud  P.  B.  vox  Udingk  litura  eft 
deleta ,  fubftituitur  vero  vox  Egetinge})  —  Reimer  ClawesmMeldorp  4.  9)Jarcf  8.  fjf. 
—  Hinrich  Peurfen  m  Eggenworden  i.SDraixf.  —  duomanfi  mHamma  cum  uno  ca- 
fario,  dequolibet  manfo  f.^arcf  cum  4.  pullis >  fedunus  vacat,quiacombuftus  2f. 
S0?arcr\  itemCafarius  ibidem  tantum  12. £(.  —  Duo  pullifumigales.  f)  ---  2f.  SEftflrcf 
eftSumma  Capitalis  defignata  m  una  cedula  vel  litera  apud  Cantorem  inter  centum 
floren.  Ren.  (has  25-.  $?arcf  folus  notavit  P.  B.) 

Ex  Vif.Gbderf.  Habetin  corpore  dimidium  chorum  Salis  exSalinis  Luneb.in 
tota  domo  Vdingk. 

Exp.  Dat  ad  chorum  f .  $?arcf. 

Vic,  LIII,  Secunda  ibidern. 

Patr.  De  coll.  Cap. ...  Annexum  VIII.  Maj.  Prceb. 

Poff 


3nS5rfunb  &abe  id;  am  daH  Dtcfe^  53ne^  tndn  SBitfc^tr  geDruclt/  unb  Dcnfefbeii  mtUiflcn 
£anD  Qefcf>ricben »nD  t>ntet  fdjrieben /  Der  GCijcben tft Den 28. Scptcmb«  naa) ^vitft  unfet*  erlOfer* 
@eburt&/  SmSaufenDguuf&unDert  unD  3roet  unD  ©eajSjia,. 

(L.  S.)  Eberhardus  Moller, 

manu  piopria  fcripfit. 
Jn  dorfi : 

SDte  Diertn  fpecificirte  lg.SDfarcf  10.  jj[. 8.  pf.  Qflj&ren  ntd)t  ju3o&4nronGprect*elfen/  befenDern 
jnC&rtftofferponQpretfelfen  Vicarie  in  Summo,  nKlcj}crau<j)Dtefelbigeijabr.ia;  empfangt. 

•0  A.1515.  roar  t>tc5 get>n  Da«  anDere  unD  wteberum.  n.  330. 

b)  DeMartinoconf.  AftaErud,i69).  p.4t6.fqq.  /Eneas  apud  Frchernm.  II.  p  76. 

c)  93Dr(bmfint>gen)efent1tcol48»onOerben/  ^enricb&tttmemwtt/  3ol><w£uf}tncj.  IIr«49*. 

d)  adde  cxP.b.  dedit  ccduiam,  (£c  lebfean.  1^15.  U.$o.  gmtfdjen  tbmaberunD  8oufe|iuD  peter©a)<*» 

Cfen@0[)n  U\\X}  Johannes  Saxo ,  etnjufijalten.  IUS45.  «nodo  Monntnckka*ftnt  ■ 

e)  adde  ex  eod.  Collcga  Schols  S.  Joh. 

f)  9tau$'£ftncrt 


2.  Cap.  acf;f  e  Q5epfa0e>        t>o«  beti  MEMORIEN  <m  itwro.  €  ij 


PofT  a)  Zfor/^.  Thuritz.  —  Garlejfftorp.  —  /««&.  Emerfin,  Canon.Lubec. 
loh.  Munchhaufen ,  Jodoci  fil.  —  Iodocus  Munchhaufin. —  loh.  Munchhaufin  1610. 
26.  Jan.  —  Conr.  Walther,  Frid.  fil.  1627.  2f.  Jan.  —  Ioh.  Thurman  JUL.  &  Secr. 
1657. 27.  Aug.f  1669.  29.  Dec.  —  Chriftoph.  Winftmann  (dein  JUL.)  1670.  3.  Febr. 
■)-i704.9.Jun.  —  Ioh.vonCampe,  DniDoftoris/,«frefiliusaccepitpoffeffionem  1704. 
1 1.  Sept.  —  ante  eum  luftus  Daniel  Stenman ,  Med.  D.  1704.  menfe  Jul.  (ex  nota 
D.  M.) 

Red.  Ex  Vif.  Grot.  Prapofitus  in Reinbecke  ri.  OTJarcf.  —  dimidium  chorum 
ftliginis  Reineke  Bene ,  in  villa  Brockberg.  —  dimidium  choriSalis  apud  reli&amDni 
Nicolai  Sanckenftede  intotadomo/^f /wgtf.  —  unam  marcam  apud  Confulatum  mKi- 
lonia  annuo  fub  termino  Michaelis.  —  ^.SJftarcfreditusannuos  apud  Monafterium  ia 
Reinebecke,  pro  media  villa  Langelo. 

Ex  Vif.  Gbd.  Habet  dimidium  chorum  falis  ex  Salinis  Luneb.  in  toto  domo  Ege- 
ting.  —  item  dimidium  chorum  filiginis  in  villa  Buckbargen ,  Titke  Bolen  folvit,  futlf 
unD  einen  Ijalben  ©ct)c(fel  Stofjf  ert. 

Vic.LIV.  prima  ad  altare  omniumSan&orum. 

Patr,  De  jure  Conlulatus  Hamb. 

Pofl.  b)  Petrus  Sanderi.  —  Liborius  Hoppe.  —  M.  Eberh.  Decfar,  Cantorad 
S.Johan.  —  Ioach.  Decker  ipfius  fihus  1606.  28.  Mart.  —  Henr.  Schultze ,  J£)o|fmeiflet 
(al.  (g>cf>reiber)  JuS.  Joh.  S^tXXErichvonderFecht  imb  $tXX  loacb.  Beckendorjfalt  dlfejU 
23un)ermei|}er  babm  ir)n  an.  1612.  12.  Jun.  pracfentiret.  —  lohan  Willichius  DniPafto- 
ris  ad  S.  Cath.  filius ,  praefentante  Dno  Confule  Hieronymo  Voglero,  an.  162  * .  24.  Mart. 
—  Laur.  von  Bremen  puer,  filius  Henrici  Mercatoris  praefentacus  a  Dno  Schulten  L. 
Conf  ocPoffefTor  fa&us  an.  1 684. 28.  Febr.  —  lo.  Eberh.  Ke/py  Notar.  Gerhardi  fil.  an. 
1 688«  8«  Dec.  f  1 7 1 4.  d.  22.  Sept.  in Sepulchro  Vicariorum in  Nicol.  -~  Conrad  Bart- 
holdRiege ,  1 7 1  r.  2 1 .  Febr. 

Red.  Ex  Vif.Cl.  Grote.  Reditus  &  Camera  Civitatis  52.  9)?arcf.  —  habuit  in 
haereditate  Hans  Smidt  (P.  B.  Sunt  H.L.)  6.$?arcf  up  t>ettt  ^atrepel,  qusepecunia  efl: 
redempta&iterumcollocataadCameram  di&ae  Civitatis ,  pro  quibus  nunc  6  ftflarcf; 
reditushabet  poiTeflbr  difeVicarice.  —  Ex  di&aCameraHamburgenfi  f.SDJarcf redi. 
tus  femper  die  Sabbathi  anteFeftum  Georgii  Martyris.  —  Domum  Jhabet  propriam  wc 
oppofitoSchoIaj ,  ex  qua  dat  5 .  €D?CircP  ad  chorum. 

Rx  Vifit.  Ioach.  Gbd.  Nihil  in  Corpore. 

Exp.  Dat  ad  Chorum  8*  €0?avcf,  &  PoiTeflbr  obligatus  eft  fingulis  diebus  Do- 
minicis  &reftis  poft  Circuitum  ad  MiiTam. 

hZ^tile  $ter25<w&  3iti  Vic. 

a)  23  or  2$urit$  (ai.£ulit$)  r>abcnt)tefcMc  Vicaric  nac&efnan&er  flf (jabf :  3enr.  huttd  f  3ob«n  v&n 

bcr  tPornV  3of)4n  Bomincr;r)ufen/  ^tnricfc  3inbenbor<#/  tfltcolaus  ^rantfc.  III.  490« 
Stefer^rancfc  roar  A.  1515.  in  berfelben  55e|tfc.]  11.3)0. 

b)  ■Jfa»Ht*X*te  crat  poffeffor  an,  1468,  9{a#  t&m  &4t  (jf  l**r,  Rottttcks  fle^ftW. 


£i8   Urftmbett  unfc  Hacfcricfcwii  3  Period. 


Vic,  LV*  alteraa)ibidem,  quam  an»  142L  b)  fundavitHenr,  deHa- 
chede  Conful  Hambf  qui  f  1422. 

Patr.  De  jure  ejusdem  Confulatus  an.  161 4  d.  ;.  Aug.  |)aben  aHe  4.  SjSfyxtl* 
S3iir#ermei(jer  prsefentircf* 

PofT.  c)  M.  Ioh.  Kloth.  d)  .-  M.  Ioh.  Niehuhr  Secretarii  apud  Senatum.  — 
Reinh.Henrici  ColIegaSchohe  S.  Joh.  1614.  d.  6.  Aug.  poff.  accepit.  —  loach.Evers 
aDn.Proconf.  Alb.  abEitzenan.  1647.  20-  Maji  praefentatus. —  M.  Theod.  Pet.Mat- 
thiejjen  prxfentatusaDnoProconfuIe  Ioh.Schulten  1648.28.Febr.  —  Adrian  Moller 
i689'  H.Febr.  f  1697.  ij-.Febr.  --  Ioh.Henr.Uphoff,  Henr.  filius a Dno  Proc. Schul- 
ten  praefentatusaccepit  poffesfionem  d.  26.Mart.  an.  1697.  obiit  1717*  Sept,  -  Ioh. 
Wilh.  Momma,  e)  a  Confule  Gerhardo  Schrodero  praefentatus  acc,  pofT.  1717. 4.  Nov. 

Red,  Ex  Vij.  Grot.  Mea  Vicaria  (funtverbaC7<?/i>/7)  habet  in  Corpore  annua- 
tim  70, 9J?arcP.  Sunt  impofita?  ad  Camerariain  Hamb,  de  quibus  dantur  5  o.  ^arcf/  an- 
nuatim  dux  ftipes  in  duobus  temporibus  annuis,  qualibet  vice  1  r.  Sftoircf.  —  Simili- 
terdantur  pro  MEMORIA  Fundatoris  10.  9??arcf  annuatim  in  choro  Majoris  Eccle- 
fise  diftribuenda?.  —  Item  ad  illam  &  aliam  prcenominatam  Vicariam  pertinent  du#  do- 
mus  contiguae  in  oppofito  Schola?  donata;  per  quondam  Nic.Roper>  Presbyterum  in 
Inftrumentodonationis  defuper  edito.  Noneft  tamen  exprefium ,  an  iftavelilla  do- 
mus  debeat  fpeftare  ad  hanc  vel  illam  Vicariam,  fed  diipofitio  eft  apud  Patronos. 
Ego  Ioh.  Kloth ,  confuevi  inhabitare  domum  contiguam&eandemmeisipfiusexpen- 
fis  reformavi.  Novum  a^dificium  ad  Curiam  locavi,  ultra  430.  (P.  B.)  4^0.  (H.  L.) 
de  meoexpendi.  Item  ex  qualibet  domo  dantur  annuatim  3.  ?D» aicf  /  pro  MEMO- 
RIA  Nicolai  Rbpers  3  donatoris  squaliter  diftribuendas.  Similiter  pro  ufu  6c  com- 
modo  alterius  domus  quam  nunc  inhabito  ,  de  meis  expofui  ultra  zc.  S0?arcf.  Item 
Dn.  Nicolaus  Schulte ,  quondam  Anteceftor  meus  in  Secretariatum  &  Vicariam  pie 
donavit  pro  dote  &  augmento  prafatae  Vicaria?  Sum.  Cap.4fo.  S0?arcf  quacumufum 
fruclum  concesfit  Nico/ao  Schulten  nepoti  fuo,  &  ifta  Summa  eft  fimiliter  collata  ad 
CameramHamburgenfem,  exinde  perfolvent  reditus  Lub.  ut  puto,  22.  9)?arcf.  Et 
ego  procuravi  defuperLiteras  figillatas  tam  fuper  augmentat.  quam  redkus. 

Ex  Vifit.  God.  Reditus  jam  in  corpore  habet  nullos,  &  eft  ha?c  Vicaria  incor- 
porata  ad  Le&uram  Docloris  Theologise.  Habitationes  vero  funt  Secretariis  Senatus 
in  perpetuum  deputata?.  NB.  Ad  hanc  Vicariam  pertinent  duae  domtis  contiguse  in 
oppofitoScholse  donatae  per  quendam  Dn.  Nic.  Roper,  inlnftrumentodefuperedito. 
SDicfe  beibc&dufer  neben  ber  §r)uni&©cr)tiie  liber  nuf  Dem  <25peer&Orr()  f  f>at  <£.(£.  dWf) 
mAlbert  Schulten ,  t)er  aud)  in  etnem  t)erfe(ben  roofynet,  ;e$o  Albert  Colbrand ,  wfaufff, 

un& 

a)  5Bnr  tm  ^abftt|)um  tue  erfie  &  viceverfa.  II.  330 
4>)  al.  1410.  ®,  Catal,  DtT  5XflC^>?Cncn  anni  1468. 
e)  Johannfis  Niendorp  an.  1468 
i)   ante  illum  Nicol,  Schulte» 
e)  hoiic  Mcd,  15. 


i.  Cap.  acf;f  e  Q5ci>fa^c*         vtn  bm  MEMORIEN  im  fcom.  6 1 9 

unt>  fyat  ftcf)  t)ev  PofTeflbr  Relnhold  Henrki,  <xti  ev  uama()ls  bas  Beneficium  befommen, 
roecjen  £♦(£.  fKatf>d  ftcf>  reverfiven  muffett/  t)af*  ei*  ba$  Beneficium  umjefouett  (ajjen,  un6 
mit  t)en  Manualien ,  ju  roe(d[)ev  ev  a(fol>a(fc>  admittiret ,  ju  fviet>en  fein  rooflen  unt)  muflen» 

Vide  Vifitations;s33uc!)  Georgii  liofen. 

Vic,  LVl.  prima  ad  altare  S.  Magni.  a) 

Patr,  Otto  Bremers  &  h^red.  —  Annexum  Prsebendas  VIII.  Maji.  —  Deca- 
natus. 

PofT  b)  Werneras  Hinfche.  al.Krutze  —  Pa/matius  Thile.  —  Nicol.  Freyhorg. 
—  Theod.  Munfler.  —  M.  Ioh.  7fc)wfo\Protonotarius  apud  Senatum  1486.  --  Georg  Pau/- 
fen  Decanus  Rames/oenfis ,  accepit  pofieflionem  per  Procuratorem  Cajp.  Rumherd  an. 
1  f  7 1 .  d.  9.  Jun.  -  Joban  Krohn 3  Engelb.  fil.  cui  propter  enormen  ruinofitatem  asdium 
in  platea  rofarum  ad  hanc  Vicariam  pertinentium  &  contumaciam  inexcufabilem, 
pofiefHo  dataefl  a  Decano  Laur. Langerman  an.  1626. 23*Mart.  —  Ericus  Drefeman^ 
lohannis  Decani  Calendarum  fil.  a  Decano  Goderfen  prsefentatus ,  an.  1668.  9.  Nov. 
pofTefHonatus ,  quo  refignante  —  Laurentius  Wdrdenhoff}  Erici  Senatoris  fiJ.  i66tf. 
io.  Sept.  f  1709. 16.  Jun.  -Burch.  Joh.  Uffelmann,  JUL.aDecano  prafent.  1709.  & 
accepit  pofleff.d.  1 1.  Jul.  (aI.26.L.  P.) 

Red.  Ex  Vifit.  Grot.  In  domo  una  inplatea  rofarumapud/o/^i^/^wcV^r»^. 
C/oth  3  funt  impofiti  floren.  Rhen.  100.  g(*  &  4.  \07avcf  Lub.  ut  habetur  in  Litera  fi- 
gillata.  —  in  una  domo  prope  lapideam  valvam  circa  Eggert  Grimen  &  Heine  Peper, 
funt  impofiti  97-^avcf  Lub.  uthabetur  in  litera  Sigillata.  —  In Dithmarfia  tomKe- 
te/sbutte/  apud  Roden  leden,  Uttt)  C/awes  Hans  &  fuos  hseredes ,  funt  impofitae  fo. 
9}?avcf  Lub.  ut  habetur  in  Litera  figillata,  dat  reditus  4.  SOfrlVcf  Lub.  —  inDihmaria 
apud  Hans  Wibers >  Henning  Wi/ken,  Peter  tho  E/ersbutte/  &  Pinninges,  Yians  Ia- 
cob  thom  Butte/y  Sc  hseredes  Meimans  funt  impofita*  100.  $L  Rhenenfes  uthabeturin 
litera  figillata.  —  Supra  di&as  200.  ^ftavcf  ih  Dithmaria  funt  redemptie  &  impofitse 
perme  Warnerum  c)  —  apud  Hans  Suwe/s  &  Ioh.  Thies  &  hseredes  S^txx  Metzemahn 
inparochia  tho  der  EddeUake  in  Ditmarfchen  100.  SO?avcf  $duetfro(S  ut  habetur  inli- 
tera  figillata.  —  item  adhucfunt  impofitse  apud  eosdemprsedictosinparochiaEddel- 
lake  100.  JL  Jpduetjfoete,  uthabetur  inlitera  figillata  &  literse  prsedidfce  funt  apud  me 
Wemerum  Hintzen. 

Ex  Vifit.  Goderfen.  Habetincorpore  domum  liberam  in  p/atea  Rofarum,  bt\) 
t)ev¥Drttermueert,  datannuatim  200. 9)?avtf.  —  in  domo  braxatoria  L.  Theod.  Winc- 
ke/s'\\\\  Grimme  an.  i  ^89.  fer.  6.  poft  Quafimod.  inalbo  Civit.  infcript.  ftefjet  7.9)?avcf 
8.§(,  —  Indomo  Maru  Vog/ers  f^mNic.Dircks  ad  /ongum  murum ,  an.  if4g.  poft 
Quafimod.  in  albo  Civit.  infcriptas  (fttfyt  8.  $?avcr\>6.§ttavcf  ttt  Rtufm  gxbt  auf  t>etr 

3\ii  2  Vlc\\m> 

a)  2(n  btefetll  Wat  mx  A.1409.  CtneVicaric  tt>e!$e  ^enr.  €r&<bt  ReAor  (Paftor)  Parochialis  tn^ettj» 

me/  tmQ5remtfcl)en®tifft  tn  tOren  Sluffunfffen  jtvar  Derbejferfe/  »on  &em  capitulo  aber  d.a. 
mtf  €rac|)ten6  ©ene&m&alfung  nad)  s.  Cyriacus-SUfar  jjerleafe/  jtefje  btellrfun&e  n.  157.670. 

b)  Q3or  if)m  ^a(tett  Ofl^?epn  johannes  de  Bnfent  Theodorittts Mfittfter  XiX^J«hatt  jLewetgtt,  III,  $$1 

c)  Htnfche. 


6zo  Urf  trrtbeti  ttttb  Hacbricbtett  3 .  Period. 

Heucnburcj ,  roorcwf  t>er /etfgcPoffeflbr DenlSrief  r)<rt ,  7.  Sftarcf  8.  W.  Sum.  221.  ^arcP. 
Vide  Regiftratur-23uct)  fol.  27 f.  ad  altare  S.  Magniy  admoein  »«r(iecjelfer  Q5rief  auf  4. 
SGftarcf  Reditus ,  fo  \\\  &itl}m(ufc{)cn  $u  Diefer  Vicaria  cjefjoncj  de  an.  1  f  1 4.  f ommen  jcfeo 
micr)  nfcr>t  etn. 

Vic.  LVII.  Secunda  ad  idem  altare, 

Patr.  DeColIationeCapituli. 

Pofl.  a)  Dn.  Henricus  Sartorius  SchohRkus  Suerinenfls  vjcnultimus  pofTelTor 
(tempore  Vifit.  Grot.)  quo  tempore  Magnus  deOldefen*  Procurator  neglexit  facere 
relationem  &rationem  de  ea —  per  illiusrefignationem  Dn.  Nico/aus  Lange ,  b)  Pro- 
curator  fa&useft,  ita  invenio,  &  Pofleflbr  Ludwig  Calmer ,  quem  invenio  in  Libro 
novisfimas  Vifitationis.  —  OligerTymerfeny  quo  refignante  —  1*84.  d.  7.  Sept. /WV. 
Lindenbrog,  Arpoldi  fil.  1  e  86.  1 2.  Sept.  qui f  1 648.  d.  9.  Sept.  —  Ioh.Herm. Schradery 
i6c  6.  d.  14.  Aug.  —  Chrifloph  Greve,  Not.  CsC  Publ.  i6r 8-  J.  Aug.  f  2.  Maji  1682. 
—  Georg  Danchverthy  Decani  filius,  c)  quo  refignante  —  Henr.  Ibenthal,  §r)um$* 
^lijlerimbNot.Pub.  i694.d.29.Nov.  Adjunaus  1708.  \  1714. 

Red.  ExVifGrot.  N. 

-  -  -  -  God.  Nullos  jam  habetinCorpore.  Exftantquidemailf  Titken 
Munflers  9}ar)men  de  an.  1 460.  Pafchas  1 2.  Sftarcf ,  modo  in  Lambrechten  J£)aufe  in  Der 
€atr>  ©fiajje.  Inquir.  ftnb  1 672,  per  proclama  cjetifcjef. 

Exp.  ad  Chorum  4.  $?arcf. 

Vic.  LVIII.  prima  ad  altare  S.  Marise  Virginis  &  trium  Majorum  feu 
Regum.  d) 

Fatr.  Fundata  eft  hsec  Vicaria  a  Iobanne  Trulboden  Cive  Hamburgenf? ,  qui  anno 
145*4.  Jus  Patronatus  refignavit.  —  Erico  de  Tzevenna  Senatori  &  ejus  uxori,  quibus 
hoc  a  Capitulo  renovatum  eft  ad  220.  annos.  —  t)er  dltefte  ^3urcjermei|ler  altf  Teftamen- 
tarius.    Exfpiravit  Jus  an.  16C4.  &  devolutum  adCapitulum. 

Poff  Ioh*  Klenenberg.  —  Diedericus  de  Zeuen.  —  Henr.  Heckmh.  —  Henr. 
Frahme  Subadvocatus  Capituli.  —  Ericus  de  Zeuen.  —  lohan.  Beckman  3  Lucce  fil. 
an.  16 10. 16.  Jan.  —  Gertrud  uxor  6c  reli&a  vidua  Hermanni  Moders  >  Senatorisut 
veraoc  prima  Patrona  betf  ttonZeven-<£>efcf;(ecJ;t£  prxfentavit  ad  hanc  Vicariam  lohan- 
nem Heflerberg ,  qui  poiTesfionatus  an.  161 1.  29.  Mart.  vide  protocolfum  eodem  die 
p.46.  ubiadditur  6ajj  fckltf  Corpus  t)0ri  ^ibr)ctn^en  fommeri/  fed  ait  Hefterbergius ,  Daj5i(p 
tneQ3erfr6itun.a  gefc&eku,  e$roici)er  Jcrbei?  \u  fcr)ajfen.  —  AlhMatzen  pra?ientante  Dno 
Nico/aQWbix Fechte*SenztovQ  polTeflionatus  1642.  2i.Sept.  f  12- Jul.  1675.  —  IoL 

PhiL 

a)  95or  i&m  ftni)  acmcfen :  3of><m  Ktcferferc/  cltc^ncus  Eritje  /  unD  N.  van  bem&o. 

b)  Dben  p*  491.  rcirD  cr  als  rcircf  licfyer-  PoiTeiTor  arti)egcbcn. 

c)  J  U.  L. 

<*)  3&r  Cuttus tjtrrlr  ant  <£nDe  De$  jroollftcn  Seculi  aufacfummen.  Tenzcis  Wl  U.  1696,  p. 595.  efcfje 

audj  Rabi  Bcekzael  1695»  u>  352* 


i.  Cap.  ad)f  e  Q5ci;to<je.         uoit  fceit  MEMORIEN  im  &*???.  62  t 

Phi/.Langerhans,  Paftoris  Nicol.  filius,  20.0&ob  (al.  19.)  i6gi.  quomortuo,  d.  9. 
Apr.  1697 —  Iacobus  Middelborg  Juvenis  if.  annorum  Johannis  fc)ed  ^ircfofpicl  £opcr£ 
juSt.Nicolai  (Sol)»!/  praefentante  Decano  ex  turno,  pofleflionatus  1697.  6.  (al.  26.) 

Maj.  jam^reuicjer  jum  ©roben  tm  SJmteOu&buttcf. 

Red.  £v  Vif.Grot.  In  domo  patris  fui  //</»/  von  Zeuen,  22.$)?arcf  -  in  curia 
Scholaftici  6.  $?arcf.  -  in  cafamea  6.9ftarcf.  —  Hans  Jeneueld Senior  8.  modiosSi- 
liginis  —  in  Safell  $.$Q?arcf  4.f&  deperpitae  4. OTarcf. 

Ex  Vif.  God.  In  corpore  habet  in  domo  Dni  Erici  von  Zeuen,  in  platea  Gronin- 
gana,jt%0  £)err  Nictonbtx  Fechten  ^rbeannuatimauf  305.24. ^arcf/  quas  DniTe- 
ftamentarii  annuatimfolveredebent,  anfa&um  inquirendum. 

NB.  Ioh.  Phi/.  Langerhans  ait ,  fcafj  er  i)0n  Jperm  Alb.  Schulte ,  Proton.  al$  Tefta- 
mentario,  t)0n  von  ZeuensTeftament  utefe  24.50?arcr*  Cttipfantjen  f)Qbt.  p.  t. 
ftnD  Teftamentarii ,  Ioh.  Schulte  unu  Vinc.  MoUer. 

Exp.  2.  $forcf  ad  MEMORIAS  hujus  Ecclefiar. 

Vic.  LIX,  Secunda  ibidem.  augmentata  a  Iugen  vidua  Ebbonis  Often,  (al. 
Achfen)  1 5  80. 

Patr.  De  CoIIatione  Decani  —  Annexum  IX.  Prseb.  Maj. 

PofT.  Henr.  Vafmari.  —  Henr.Lange.  —  Marquard.Saxo.  —  loh.Ku/eman» 
quirefignavit  —  Georgio  Pafihen.  —  Hieron-  Schultze  Organifta  ad  S.  Jac.  1  j^o.  d. 
24«Sept.  praefentante///^.jW0#*m  —  Ericus  Wordenhoff,  £r/V/ Senatoris  fil.  1629. 
26.  Martii  —  quo  refignante  PetrUs  Meurer >  JUL.  Senatoris  Phil.  lac.  fil.  1676.  19. 
Nov.  —  quo  mortuo  Ca/p.a Lengerke,  Senatoris  poftea  Confulis  Petri  filius  minoren- 
nis  prajfentante  Dno  Wefiermanno  1704.  7.  April,  cum  autem  an.  1708.  in  Canoni- 
cum  aflumptus  eflet  refignavit  fratri  —  Iohanni  GeorgiovonLengerken  >  quiaccepit 
poflesfionem  2i.Jun.  1708. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  Indecima  mSuderoio.  18. 9??arcf.  —  Advocatus  Venerab. 
Capit.Hamb.  pro  tempore  j.^arcfi  —  In  decimz  in  Saffe/.  17. %  —  Pofleflbrnon 
eft  obligatus. 

Ex  Vif.Gdd.  Ex  Regiftro  MEMORIARUM  in  Summo  1 8-  $?arcf  1  o.  %  8«  pf. 

Vic.  LX.  prima  ad  altare  Feliciani  in  recentioribus  additur  Oswa/di. 

Patr.  De  Collatione  Capituli. 

PofT  a)  M.Fridericus  Wu/fgref.  b)  —  Herbordus  Berninck.  —  DocJor  Petrus 
HoUender,  qui  adeptus  eft  poflPesfionem  per  lohannem S/efe/  1  $74.  d.  28.Mart.  &  re- 
fignavk  filio  lohanni  1625.  (al.  1628.)  12.  Maj.  —  Frid.  Walther  Junior  1624.  28. 
Aug.  f  29  Jul.  1680.  ---  Henr.Grafe,  1685.  d«2f.  O&ob.  c)  jkrb  A.  i72f.d.  6.Maji. 

Red.  Ex  Vifit.  Grot.  Clenodia  funt  communia  ad  ambos  Vicarias  ficut  & 
reditus. 

Stfif  ?  Fx 

a)  Ob.n  111  btefem  $aute  p. 491. 492.  fteben Dte  2?e(iijcce »on  betDen  2e(jne». 

b)  alias  SQalrtjew. 

t)  $omaj.@tOjj<8tittanni[cJjer  unD  $3raunfcr)n).  Suneburgifc&er  £o|f  Diat&. 


^**  UrtunUn  unb  CTftcbrfcbectt  $.  Period. 


£v  F//T  G<?V&t/  £x  telonio  Comitum  de  Schawenburg  1 8.  $tortf.  —  in  domo 
J)avidis  Kind,  in  foro  equorum  1 6.  9D?arcf. 

Expenfse  ad  chorum  4.9)?artf  in  recentioribus  modo  I.  Sftavtf. 

Vic.  LIX.  Secunda  ibid, 

Parr.  Annexum  IV.  Praeb,  Maj. 

PoflC  Nico/aus  Buftorp ,  Evcrhardns  Hulfeman,  a)  Herbordus  Berning.  Lude- 
rusGerkens.  —  Chriftoph.  Klingenberg  f  1627.  2f.Jan.  —  Chriftian Schmder  1627. 
2f.  Jan.  -«  Ioh.  Muller,  L.  &  Paft.  Petrin.  pofTesfionatus  165 1.  24.  Nov.  f  ipfo  die 
Michaelis.  1672,-  Ioh.Henr.Sch/aJf  Do€tom  Iohannis  filius,Med.D.  1 67  3 .^Jan.refign. 
—  Erneftus  Conradi  1696.  12.N0V.  (al.  14.)  Paftor  ju  S.  Georg  bci  25remet1  f  i7'f- 
Ioh.Diet.Hageman  i7if.6.Jun.  poftcujusrefign.  Ioach.StrodtN.  C.  P.  Ioh.  Nicolai 
fil.  17 18.  16.  Jun. 

Red,  £>  Vif.Grot.  Reditus  funt  etiam  communes:  In  Caftro  Pinnenberg  $4. 
CDJavcf  $.|jf;  perDominum  pro  tempore  regentem  —  indomo  Do£r.  Iohannis  Mo/i- 
toris  Hamb.in  platea  S.  Cathar.  4.  $?arcr\  Hifunt  reditus  fixifolum  hucusque.  (item 
decima  perpetuatainParochia  Hafe/ow  foluens  24. $?arcf.  — <  mbonis  PeterWenden 
in  parochia  Uterfen  2.$Q?arcf.  -•-  ibideminbonis  IohanBeckers  i.tfhcxd  ~  in  bonis 
Otto  K/aucken  in  parochia  Ehneshom  —  in  oppido  Nicgenftadt  in  bonis  Marquardi 
Bockfe/d-j.^Ji^Kt  per  inundationem  defolati.) 

tx  Vijit.  Goderf  Sctyriid;  autf  uero  S<&rtttmburgtfc&ett  gtflett  auf  Luciae  ig, 
Warce. 

Exp.  Quilibet  Vicariorum  dat  choro  Ecclefice  annuatim  8«$?<U'Cr\ 

CormXI.  ibidem. 
quam  fundavit  D.  Henr.  Bodeker,  poftcujusobitum  Corpus  ejusdem  Commendse& 
titulus  erit  unum  corpus  cum  corpore  Vicarise  Dni  Friderici  Wu/ffgreven  (al.  Vul- 
greven. 

Red.  7.9M'Cf  indomo  quadam  fita  b\)  fcem  ^crue^avtff, 

Com.  XII.  ibid. 
quam  fundavit  Iohannes  deS/e/e/  1  f  19.  (ita  recentiores)  quam  fundavit  LuderusGer- 
kens  ita  habent  P.  B.  &  H.L. 

Patr.  beilekro&jleti,  ofcev  &umr)crbert  illi  cives  Buxteh. 

Pofi.  Nicolaus  Buftorp  (al.  Burftorp)  —  Laurent.  Crantz.  —  loh.  de  Sch/efel, 
(Hi  duopracedentesabH.  L.  in  margine  adfcribuntur,  fed  additur  quod  ambo  malo 
titulo  poftederint)  —  Nic.  Stake/evius  —  Iac.  Schu/tze  1650.  10.  Jan. 

Red.  Olim  in  domo  panum  Vicariorum  ,  fita  in  bCV  @5ronin<)£|lrajTe  habuit  20, 
^arcf  fo  je£o  an  £>a$  Q5roo;£auf?  i>cr(eacf. 

Vic.  LXII.  prima  ad  altare  S.  Elifabethae  fundata  an.  1  f  04.  per  validum 
axm\gzmmNico/aum  Breyde  >  Nobil.  Holfatix  &  jus  conferendi  uterque  Sexus  habet 

in 


a)  <^CWfl  Hulfenus  II,  545, 


a.Cap.<K&fe55tyfa0C  *>0rt&ettMEMORIENmiiD$m.  62$ 

in  perpetuum,  ad  inftantiam  Ottonis  Rantzowen }  qui  fratris  ejus  Marquardi  Senio- 
rem  filiam  tenet  in  conjugio  conf.  Niehufen  Invent.  n.  20. 

Fatr.  de  jure  ucv  &Ant}Wen  (gvfcjefefcn  toBlfUetett.  —  de,  colktione  Capituli. 

PofT.  a)  obligatus  eft  adunam  miftam  ratione  unius  Commenda?,  qux  eft  in- 
corporata  VicaricE.  Theodoricus  Godenfee.  —  Johan.  Munckhaufen ,  n?eid)ev  mit  uenctt 
Rantzoven  tW(jetlt)C$  Juris  Patronatus  inProcefs  cjeratljen.  —  M.  Pau/us  Sper/ingius, 
1^93.  n.  Apr.  —  Hieron.  Wintzenborch  1635-.  16.  Jul.  —  M.  Ulricus  Decker,  Joh. 
fil.  1647.  8.  Jul.  f  1684.  -  Nov — Ioh.  Laur.  Bilderbeck  i68f -  22.  Jan.  f  1697.  13, 
Febr.  —  Ioh.  Chriftoph.  Grotfchiiling ,  Hieron.  ©♦  Notar.  &  Subftruft.  Cap.  praefen- 
tanteDecano  exturno  poiTesfionatus  1697.  4.  Mart. 

Red.  Ex  Vifi  Grot.  In  domo  Carften  Wegenboem  annuatim  10.  9D?flVcf  quas 
perfolvit  Henr.  Schaumburg.  ■--  in  domo  Carften  Olden  nunc  Mauritii  Helmers  in 
platea  divitum  12.  $?ClVcf in  domo  Gerd  Surbecke  \+  SJJtarcf  c.  fjf.  4.  pf. 

Ev  Vifi.God.  In  corpore  nihil,  putantur  autem  pertinere  ad  illam  ,  vigoreLi- 
bri  Vifitationum ,  10.  9D?cwcf  b) 

Exp,  ad  chorum  2.  Eflaicf. 

Vic,  LXIIl.  Secunda  ibidem  c)  in  hohorem  Maria?  Virginis.  (ha?c  ad- 
duntur  in  recentioribus  Vifitationum  Libris.) 
Fatr.  Annexum  Prasbendse  1.  Maj. 

Pofl]  d)  Adam  Wolberdingk.  —  Sixtus  Waltheri.  —  Iohan  Liitkens.  —  Her- 
manSchutte —  Maur.  Nienborch ,  f  1  f  f  5.  —  M.  Henr.  DoUe.  e)  —  Died.  Monch- 
bufen.  f)  —  Meinart  Probft,  1 570.  27.  Jan.  Laur.Kreich,  ScribaDni  Decani,  acce- 
pitPoflesfionemd.  1 3.  (ai.  14.)  Martii  1  f 93.  —  Alb.  Oldehorft ,  Jun.  1626.  16.  Jan.  -- 
Georg  MoUer  nepos  M.  Georg  Dedekenni  3  1627.  29.  Apr.  —  lacobus  de  la  Vemere, 
de  la Mere,  (efthomofineJileris&pi&or.)  i6f7.d.24.April.  (al.  O&ob.)  f  1713. 28« 
Nov,  —  Iohan  KruUe,  poftesfionem  accepit  17 14.  1  i.  Jan. 

Red.  Ex  Vif  Grot.  apud  Capitulum  6.$?Ctvtf.  —  item  habetaliosreditusquos 
occupat  D.  Mich.  Elenbecke.  P.B.  addit.  Et  adhuc  annuatim  12. 9)?avc<:  perfolvkmodo 
S^mFrantz  Dufterhope  Dvatfjman  tf>o  £iinebovcj). 

Ex  Vifit.  God.  £x  domo  Dni  Nico/ai  Dufterhopen ,  /e^O  Marg.  von  Dajfe/,  Do- 
minse  fcom  5t(ofrev  Meding  de  termino  Michaelis  12.  Sftavct".    Pecunise  haec  foluta  eft 

Lunse- 


a)  A.  in>  roar3o&<m  @d)ott>enbur3  mtf  &iefem?e&n  tverfe^en / f.  n.  330.  23or  i!jm  nBec  natfcn  e$ 

5£##4rfc  <Ou*>er  unb  8id?arb  £et>btn£#ufcn.)  ftac()  t&m  abcr  Drauc&tcfS  8rtrt&ol&n?td>m«H, 
111,  494. 

b)  £jerbci  tjj  inCorporentc|)t$/  aber  2.  Commenden,  t>te  €rbcn  Aib.  oidehorft  $a|)Ien  ig»S)?arcf  W* 

gcn  einer/  bte antiere ivobct) ^^.  €D?nrcF  tjt&eSCapituls  53&rfe  euwvletbet,  L,P, 
0  311  a.  1389.  r0n  £ubolpb  COittin^e  aefttfftct*  III.  488.  495- 

d)    Henricus  Pra-veft  A.  1^9.  III.  488« 

c)  prsfentavit  tumJeh,  Sliiter,  1553,  I.Jun, 
i )  prjcf,  1366,  15  Jun, 


624 iltfrwbeit  mb  Hacfcrtcfcten  ;.  Period. 

Lunaeburgi,  faaaordinaria  denunciatione,  &  collataeft  apud  Thefaurum  Capituii  & 
p.t.Thetaurariusfolvitufuras  annuas,  t>0H  240.  $?arcf  Capital.  Q3or  utefcm  ift  nocb 
eine  Obhgition  biebet  cjervefen  \>on  HfabeG/dden,  dean.  i6i4.d.2i.Mart.fonoc6beim 
Capitu!  wrwarltcfr* 

Exp.  Ad  chorum  Majoris  Ecclefi*  dat  8.  $Jartf  &  eft  oblieatus  ad  f .  miffam 
cum  4.  Liber  I.  Vifit.  habet  7.  MifTam. 

Com.  Xlll.  prima  ad  idem  altare. 

ratr. 

PofT.  Maurlt.  Witte. 

Red.  Ex  Vif  Grot.  Reditus  habet  commuiies  cum  Commenda  fequenti  fcili- 
cet  100.  Stetf  quilibet  Commendifta  f  o.  $?arcf.  —  Item  reditus  Mauritii  Witte 
adCommendam  fo.  ?)}?arcf  in  hxreditate  Dirick  Meiers  fueruntaut  forte  adhuc  funt. 

Ex  Vif.Gbd.  Nihil. 

Com.  XIV.  Secunda  ibidenx 
Patr. 

FofT.  Theodoricus  Meyer. 

Red.  Ex  Vifit.  Grot.  Sunt  communes  cum  antecedenti  Com. 

-     -     r-    Gbd.  Nihil.  (itaD.  M.)  Sed  aliasadduasCommendaspertinent 
*8.$0?arcf ,  inquiratur  apud  Alb.  Oldehorfien  hseredes. 
Com.XV.  tertia  ad  idem  altare. 
Patr. 
PofT.  obligatus  ad  tertiam  Miflam  H.  L.  (tres  Miflas  P.  B.)  Iohannes  Reimers. 

Red.  Ex  Vifit.  Grot.  In  domo  t)er  XOitf  ^Orfifcbett  fita  in  platea  S.  Cathar. 
$o.3)}arcf.  —  item  funt  in  domo  Marten  Frederichs  fita  in  platea  lapidea  annui  redi- 
tus  8-  €0?arcf. 

Ex  Vifit.  God.  Olim  in  domo  t>er  TOitf ^Orffefl  fita  in  plateaS.  Cathar.  modo 
D.  Ioh.  Mollers,  Syndici  $2.$)?arcf.  —  itemindomo  Mart.  Friderichs  m  platealapi- 
dea  8'SDftU'cf.  Jameft  incorporata  Burfae  Capitulari  cum  annuisreditibus.  NB.  Inqui- 
rendum,  ob  nick  btefe  @5e(t)cr ,  nacf?  fcorfyero  cjefcf;ef?ener  ^offunbicjuncj  ber  Thefaurie  (jtw 
wteberum  uf  ginfe  cjeiljcm  fein. 

Vic.  LXlVk  a)  ad  altare  S.  S.  Philippi-Jacobi.  recentiores  addunt :  five 
Sixti  &  Symnitii  Martyrum. 

Patr.  De  jure  Patronatus  Ilans  Hefterbergs  &  Senioris  ex  hseredibus.  ^Ceifen 
t)a$  Jusprafentandiauf  utefeVicariam  an.  1  n$.  exfpiriret,  f)at  Ericus Hefterberg  aCa- 

pitulo prolongationem  t)on  1605.  d.  2 5 .  April anjuredjnen ,  auf  fo.^ajrcr/an^et,  uafiir. 
er  4o.3vtl){r.cjc$ar;(ef.  An.  16*4-  f>at Ericus Hefterberg  ber  aitixt,  abermafjfen  Prolonga- 
tionem  fiir  ftcfo  unt)  fetne  ^inbev  auf  fo.  3faf>r  erfcaften. 

Poff. 

a)  ©tefc  Vicaric  (jflf  M.Henr.  Hotnatcl  A.  1473.  aefftfftft/  III.  'iQ9-  !'•  »89-  3*0.700. 

b)  SJovfjer  Gabett  DtefcS  Se(jtt  ae(jabt :  Zntfyon Zrenrpc  i  tf&riftian  Bucf  /  qui  illam  ad  pancs  qualificaviu 

6mr.  6cfterbcrtf  /  wlc&er  a,  1515.  tn  Dem  S<3f fi^  roar.  111.  49°» lL  W> 


2.  Cap.  acf)f  e  Q5et;faae.        wti  Un  MEMORIEN im  ibom.  62  y 

PolT.  £fc«r.  Hartwich.  —  Chriftian  Krubel  in  Brema  qui  refignavit  Iohanni 
Hefterberg  Organiftx  ad S. Cathar.  an.  ifSj.d.  i.Jun.  —  Ericus  Hefterberg  ipfius  fi* 
lius  (itarecentiores,  fed  apud  P.B.  italegitur:  t>cr  ^tften* Jvicf er  fiHusEricipatris)  Anna 
vonBuchten  bat^l)t\  piu-ientiret  an.  15-93.  2$.Apr.  —  /A'»r.  licfterberg  16 cf.  d.  22. 
Maji  |  1674. 30.  Maji.  --  ipfius  /£//'//j Ericus Hefterberg  infans  1665.  d.  27.  Aug.  qu<? 
mortuo  —  EberhardusMeve  ueS^Utfrtlp^C&retberS^ofyn  ■,.  praefentante  matre,  af$ 
uteriite(1ei)on//^r^r£j"  Jvinbern  poffeflionatus  A.  1691.20.Aug.  (al.  1689. 20.  May.) 

Red.  Ex  Vif.  Grot.  apud  Baronem  de  Schowenburg  2 1.  ?Q?atcf.  —  DirickScho- 
ivesbufenin&tofot  12.  SCtocf.  —  /)/>7^  de  Reden  in  @tti&e  6.  gftarcf .  —  lac.Hoeth 
(al.  Koth)  in  @tat)e ?.  C0?arcl  8.  j?f.  ~  C^&?  Thonagel  in  ipamborg  10.  $ftarcf.  — 
apud  Seniorem  Hans  Hefterberg  f.$}?arcf.  —  Domuncula  in  fundo  M.Iohannis  Garl- 
fiorp  fita,  poifeffor  folvit  ratione  fundi  1.  $?arcf.    ©tfft  &u(]c$  89.  3areg  24.  5Q?avc€ 

*.g)aurc(P.B.) 

Ex  Vif  Gbderfi  Habet  domum  in  oppofito  Csemiterii  S.  Petri  prope  curiam 
Praepofiti  &  Dn.  Georg.  Ottonis  Hedemans,  JUD.  hodie  Henr.  Meurers  JUD.  cui  ra- 
tione  fundi  folvit  i.tfftaxd ,  Qkbtjdbxlifyfyaw  ft.$?arcf  —  ex  teolonio  de  Schaiven- 
burg  2o.9)?arcf.  ^n&tabt  a\\$Statii  Martens&xbt determ.VzCchx  10.  $)?arcf.  9?0# 
|U  (^tat)C  in  domo  Henr.  Hiigens  de  term.  Mich.  f.  $)?arcf.  —  Ex  domo  Syndici  Hen- 
rici  Lunsmans  ,  in  platea  pellionum  7. SQ?arcf  8.  f?f.  —  indomo^urgett  uom  i^olge 
tn  t)er  ffetnen  Q5ecfer^rrafle  7.  $?arcf  8.  fjl.  Summa  1 10.  $?arcf.  Ioh.  Schajfshufen  auf 
Cjlcm  i2*  9ttarcf  6.  f&  unt)  autf  fetnem€rbe  auSuer  Jpof^traflen  6.$?arcf  auf  Mich. 
L.p. 

Exp.  Dat  ad  chorum  20.  tfflaxd  Cub.  modo  12.  $?arcf. 

Vic.  LXV.  ad  altare  S.  Matthsei ,  quam  fundavit  Theod.  Kordes* 
Brem. 

Patr.  Decollatione  Dni  Senioris  Canonicorum  &  p.t.  Scholaftid. 

PofT  a)  Andreas  Wendland.  b)  —  loh.  Capellen.  c)  —  Lamb.  d)  thom  Felde.-- 
Mattheus  Hefterberg,  Secretarii  filius.  —  loh.Ebeling,  Med.  D.  prsefentatus  a  Dno 
Ioh.  von  der  Wifch-,  tanquam  Scholaftico  an.  1608-  d.  6.  Apr.  —  Urbanus  Hoeker 
Dn. Senior&ScholafticusD.  J^W^<7^pr3efentavitiIlum,accepitpofTefIionem  i6f8. 
y.  Aug.  quo  refignante  Matthtew  Schluter  JUD.  d.  2.  Apr.  i6gi.  modo  per  ejusre- 
fignationemcumele&useffetinSenatorem  --Dn.  lohanAmfingk  Confiliar.  &  Judicii 
Aulici  Celienfis  &  Ratzeb.  Affeffor  1 704.  Cum  inter  Ganonicos  minores  receptus  effet 
LZbtile  $eer#4rtt>.  #fff  refign. 

a)  93or  tOm  (jaf teit  fie  Henricus  de  Berga ,  UUt)  NicoUus  Ettinghufen.   III,  491, 

b)  A.  \%\s.  H.  *.*0. 

0  £)t'efer  ffnbet  fid;  l.  c.  rnc&f  /  wol  aber  an  &?ffen  flat  rteedoncus  ichordes.  <£i  fjaf aber  bcnnocl)  bte fe * 
£e&n  befeffen/  nnD  tft  an,i?t8.  gefiorben  ;  3n  njeldKm^a^r  iohannes  ^/*?/erCanonicuslaut&et 
p.?8i.  tmii.  53ant>e  eingerucfterUrfufl&e/  retr$emBade^r  $mit  wtitox  bele&n<t. 

d)  Laur,  L»  P.  fcd  pcrperam» 


te&  Urftmbett  mb  Hacfcrufcfett  3.  Period. 


refign.  ---  Magnus  Henr.  Ibenthal  Henr.  fil.  accepit  poiTeiT.  1 707. 7.  Apr.  prafentante 
D.  Luca  a  Campe. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  Habentur  apud  Capitulum  Litera  g.SDJarcf,  &  Liter#4. 
CDJarcf  in  allodio  Blotlofinborftel  prope  Staden  &  Uterfen  m  parochia.  —  Summie 
Capitalis  1 00.  9}}arc£.  Sunt  reemptas  ex  Curia  Gronen  in  terra  Kedingen  3  Summa  eft 
penesme.  ---  Itemfuntapud  me  Summa  Capitalis  90. 9}?arcf ,  manebitindomomea. 
—  Pro  200.  $?arct"  Lubec  empta  funt  20.  9J?arcf  per  Dn.IIenr.  Witten  Scholafticum 
&  Iohannem  Gefeke  (al.  Grefeke  &  recle  quidem)  Canon.  —  Tempore  Vifitationis 
Alberti  Cranz  recepit  idem  a  me  Fundationis  Originale.  ita  eft  ,  quod  ego  Andreas 
Wentland  proteftor. 

.  Ex  Vifit.  God.  Nihil. 

Exp.  Dat  ad  Chorum  4.  9)?arcf  modo  2.  $ft&v~tf. 

C.om.  XVI,  ad  idem  altare  quam  fundavit  llenr.  Meyer,  &  creditur  ha- 
feere  in  corpore  20.$ftarer\ 

Vic  LXVI.  prima  ad  altare  S.  Mariae  alba?  &  Sebaftiani  fub  teftudine. 

Patr.  Matthias  Brand  —  de  collatione  Capituli.  —  AnnexumXII.  Praeb.  Maj. 

PofT.  Laurentius  Brand.  —  Vaulus  Tefmar.  --  lohannes  Beyer ,  Georgii  filius» 
fedverusPoffeftbr  eftefertur  Ioannes  Saxe  Canonicus.  —  Andreas  Grime  if  86.  24. 
Mart.  —  Balth.Rorft,  1 5-92.?  9.  Jul.  —  Henr.  Winnius,  SenatorGliickftad.  1649.  *  f. 
Dec.  —  DetlevHorft,  JUD.  1660.  t . Mart.  refign.  —  Herm.  Wetkens,  JUL.  1672.  19. 
Sept.  quo  mortuo  Frid.  Mecklenburg  1690.  26.  Mart.  refign.  —  Chrift.  Adolph.  Ra- 
chel  1695.  26.  Jan.refign.  —  Hier.  Petrus Muller  1707.  i^.Jan,  e) 

Red.  Ex  Vif  Grot.  Prapofitusin  Herveftehude  2.  Sflarcf  4.  %  —  Heine  Cingel- 
man  in  Ronnenftede  1 2.  jjL  —  Clawes  Dabelftein  tho  Ronnenftede  1 2.  fj|.  Sed  ab  eodera 
in  tribusannis  non  recepi.  —  ApudStru&uariumB.  Virginis  2.9)?arcf.  Sunt  redem- 
ptse.  —  Tho  Othmarfchen,  Tidtke  Bloem  f.  mod.  filiginis  in  parochia  S.  Petri.  — 
Claios  Niegeman  tho  Niendorpe  2.mod.  filig.  in  oavochiz  Eppendorpe.  —  CordDreger 
tho  Dockenftede  in  parochia  Nigenftede  1.  mod.  filig.  —  Dirick  Nagel  in  paroch.  Ha- 
felow  i.gl.Rhen.  Sed  ab  eodem in  4. annis  nihil  recepi.  —  Diftributor  in  Summo  ia. 
fl.  —  Habet  propriam  domum  ex  oppofito  t)C^  ^falf^reger^  dat  1 4.  Warcf . 

Ex  Vif  Goderfi  Habet  in  corpore  domum  in  oppofito  EcclefiasMajoris  obertw 
5^e^dufer,  f)modiosfiliginis  invilla  Othmarfchen  inParochia  Ottenfenvon  loach. 
lenebeck  (al.  Janebeck)  nocr;  2.  modios  filiginis  in  vilJa  Nyendorfin  Parochia  Eppendorf 
apud  Daniel  Sierken  —  vide  Protoc.  anni  ^644.  d.  21.  Mart.  —  ab  Ecclefia  S.  Petri 
^3runnen  S$mx  6.  fflaxd  de  term.  Petri  adCrithedram  unfcfrei®pie(;3&afier  au3  t>e$ 
Paftoris  $u  S.  Peter  5$runnen.  NB.  3m  Q^remifcfcen  Q}ertraae  $.21.  mentio  fit  2.  $?avtf 
4.  fl.  roe(cl)e  ad  Vicariam  B.  Marias  albae  im  V)m  £jc(;dveu  /  &  fub  n.  j  37.  querelaeft, 
iiuod  non  fint  reftitutae  huic  Vicarise. 

Exp. 

e)  £mn  3o^an  3oact>im  tfluller  JUD.  uud  Aauarii  eobn/  roav$  Jul  $ti  $i?l  An.  1726. 

f)  £«$  an&ev^fluf  wn  Der  ^apeirtnwc  9teW  £aua  25°«  Sftarcf.  l,  p, 

- 
I 


_2.Cap.ac&fe$8epfa0k        wrttatiMEMORiENimibcMfi.  627 

—  ........     -—  ,.— — — ■■—■■■■'  '  ■■-*■— —      ■  ■■  - —  .  — — . .-—.,,  ■■■  ...  ..  . ..— — .,.,---  .  11, „    mm^mmmmmttmmttt^ttfmtf^^/m^a^^mt/mmmmmm^ 

Exp.  Dat  4.  Sittarcf  ad  chorum,  modo  3.  $Jarcf. 

Vic.LXVU.  Secunda  ibidem. 

Patr.  de  Collatione  Capituli.  —  Annexum  VII.  Maj.  Prseb. 

Pofl!  g)  Timo  Loffien.  —  Iob.  Schluter.  —  Chilianus  Fuchs.  —+  Henning 
Eckleff. — Dirich  Wiilers.  —  Gerh.  Langerman  JUL.  1621.  27.  Jul.  —  Laur.Lan- 
german  Decanifil.  1646. 13.  Nov.  ---  Georg Levius^  Matthiaj filius  (Procur.ap.  Senat.) 
i6fo.  2f.  Jul.  f  169;.  —  loh.  Matth.  Biefler  (JUL.)  1693. 1  j.Nov,  (al.  «7.Aug.) 

Red.  Ex  Vifit.  Alb.  Crantzii:  Reditus  ad  Vic.  Tim.  Lofjien,  6.  9)?arcf  reftau- 
randi.  —  j.Sjytaxd  reditus  inbonisEcclefias  Berchteheil,  prout  Literseapud  Jurat.  ibi- 
dem  term.  Mich.  —  ?.  vafafiliginis  in  Schippebecke,  jure  poiTefibrio  mbqms  Eggerd 
Bene%  nec  non  una  curte.  Item  8.  Jugera  verfus  crucem ligneam im  Hammerhrocke pro 
hura  24. SOJfirtf  >  adhuc  in proximum  biennium ,  fed  tunc  deinceps  28. 9J?flVCf.  —  item 
4.  Jugera  verfus  crucem  ligneam  im  Hammerbrocke  pro  hura  12.  QRarcf  modo  14. 
tyJtaxd  2ub\d).  —  Quatuor  ifti  horti  frugum  correfpondent  didtis  jugeribus  o&o.  — 
quatuor  horti  caulium  correfpondent  quatuor  jugeribus  prsedi&is,  quilibet  videlicet 
i.gl.4.^arcf.  modo  f.$D?ai'Cf  habet  ex  iisdem  hortis,  —  unum  fruftum  terrse  diftri- 
clum  fuis  voffis  in  vulgari  fc)e,SvOppe(n  valet  f.^f.Rhen.  J  Inh£ereditatibusin/)/V//W/7- 
ria  Blekes  Lohanxmb  U/ricbes  Iohan,hxxedum  quondam  Dni  M.  Vincken  proXC  93?arct 
SummaeCapitalis,  perceptee  per  Di&um  Dn.  M.  Nic.  Vincken  ,  fub  term.  Mich.  fed 
non  funt  firmat&  per  eorum  figilla,  prout  promiferant,  pollicitus  fuit  Ofxiciali  opus, 
ut  res  perficeretur. 

Ex  Vif.  Grot.  Fru£rus  confiftunt  in  fex  manfis  in  terra  Hammerbroke  cum  eo- 
rumhortis.  —  in  Dithmaria  apud  Johan  Ulricbes  f.  Sflarcf. 

Ex  Vif.Gbd.  HabetinCorpore  i2.Jugera  pratorum  tm  ^AttimerbrO? C  h  tlOC^ 
g.  Jugera  im  iLe^mbercte.  —  4.  Jugera  absque  horto  apud  prsedia  Capitularia  uffj 
25$rgafd)e.  3df)r(icl)  aug  t>er  (Edmerei  frep  ©e(b  4fo.  $?avcf. 

Expenf  ad  chorum  3.  OTarcf* 

Com.  XVIi  In  Sacello  quondam  S.  Ca?cilia?  ad  altare  S.S.S.  Georgii, 
h)  Euftachii  &  Barbara.  i) 

Patr.  De  Collatione  Capituli  --  Matthidi  Brand. 

PofT  k)  Henr.  Schbnebecke,  qui  dedit  cedulam  —  Z.  Sebt  a  Bergen  Secret.  -*- 

Hieron  Schulte. 

Sf  ff  2  Red. 

g)  ©etne  93ovfa^ren  jint»  aewefen  t  3o^4n*in  bem  23o&mg4rben  /  2Ubert  van  btm  Brocfe  /  \ftic& 
Ue  Vin&i  <jinr  Branbes.  ui.  490. 

h)  De  Gcorgio  vidcatur  Isfld  Suni  eontin.  p.  5^4.  A&.  Erud  1696.  p.  ?**• 

i)  SDfefe  Commende  (jauen  M.  3rnolb  tPonftorpS  Vicarii  $u  Petri .  Teftamentarii  iint^  £itC0\<XUQ  2?0<fr 

fyolte  A1448.  t-ejeuge  &«  p.182. 1q«  »m  n.  25anDe  befinblic^er UifunDc  An.  14^8.  gcMttt. 
k)  ^lieokus  Bocf^olt  roar  An.  1 148,  Sefl^er  /  beforal  alw  1.  c.  »on  Dera  Opituio  ^iaulm^  tiiefc 
commcndc  ratt  einem  an&ern  SeDn  ju  ««taufc^en, 


6l*  Urtimbzn  uitb  Hacfcnckten  ?.Period. 

Red.  Ex  Vifit.  A/b.Crantzii,  ji  §Q?arcf  m  Nigendorp  ab  Alb.  Krufen,  Term. 
Oaav.Pentec.  —  i.$?arcf  in  villa  Othmarfchen  fubParoch.  S. Petri,  aquodam//W- 
none  Liidekens  3  term.  Andrece.  Sec.  P.  B.  terminuseil  joh.B.  —  2.talentain  M^w- 
dwg;  zloh.Haveman,  in  term.  Pafcha?,  —  (qua?  fequntur  habetP.  B.)  s.Sftarcf  in 
Villa  V/oibeke ,  Heine  Iageve/t,  term.  Andrese. 

Ex  Vifi  Grot.  i  f .  $?arcf  8.  j?l.  juxta  tenorem  Iiterarum  erant  in  paludibus  Ha- 
fe/dorp.  Caeteri  inCivitateHamburgenfi  perDn.  Tlenr.  Goes ,  quondam  Hebdomada- 
rium  Ecclefke  Hamb.  confumti ,  ita  quod  a  tempore  poMclITonis  nullum  quadrantem 
de  iisdem  accepi.  . 

Ex  Vif.God.  Habetinlibrocivifcatis  i-nfcriptas  20.  Sftarcf  in  hsereditate  Herm. 
Bottkens  itti  ©d?cpenpe^(*  -  autf  berCdmerei  7*  ?0?clvcf*  S.  27.s)}?artf,  conf.  G.Rofen 
Vifitations-Qfyld)/  qui  atteftatur  hos  reditus  effe  etiamnuminufu. 

Vic.  LXVIII.  ad  altare  S.  Ccecilia?  in  Sacello  deftrutfo. 

Patr.  Annexum  XI.  Prcb.  Maj. 

PofT.  Ioh.  HaUendorp.-Henr.  Witzendorp  (temporeVifitationisGrotiana>)i) 

—  Nico/.  Lemmeken.  —  Chrifl.  Wafmari.  —  Georg  Gabe/.  —  Seb.  von  Bergen,  Lic. 

—  Eberh.  Tweftreng,  Eberhardi  fil.  1 604.  -  Sigmund  Phi/ip  U/rich.  -  Dan.  Aritoldi 
Junior  \  644.  29.Febr.  —  Henr.  Koch,  d.  7.  Maji  1 66 $.  f  6.  Jul.  168  i.  —  Pht/ip  Iac. 
Meurer  JUL.  Senatoris  homonymi  fil.  1681.  n.  Aug.  &  Provif.  Calend.  1704.  50. 
Sept.  DecanusCalendar.  1708.  6.  Jul.  f  1710.  p.Mart.  — ■  Ionas  Ludovicus  /eP/at 
acc.  porTeff.  1716.  14.  Maji. 

Ex  Vifit.  Grot.  Clenodia  altaris  quondam  in  facello  S.  Cosciliae  ,  ad  quod  una 
Vicaria  erat,  quam  olim  Ioh.  HaUendorp  modo  Henr.  Witzendorff  pofTidet ,  &  funt 
mihi  Iohanni  Hartiges  ejus  Procuratori  per  me  Iohannem  Wettering  praefentata ;  ut 
fequitur  :  Campus  magnus  extra  MiUerndohr  ,  divifus  in  hortos  multos ,  de  quibus 
proveniunt  27.  9)?arcf  quandoque  plus^  quandoque  minus  -—  item  funt  in  Dithmar- 
fia  reditus7.  $?arcf  cum  Ioh.  Ho/m,  qui  nihil  folvitin  tribus  annis.  —  item  Bartho/d 
Wo/der  in  Uterfen  28..  $1,  —  item  3.  chori  filiginis  in  diverfis  villis  divifim,  de  qui- 
bus  Granarius  Dominorum  fublevat  quatuor  modios  ad  10.  annos  &  ultra,  quamvis 
modo  iterum  folvantur  adVicariam.  —  Interfunt  etiam  4.  modii  ex  villa  Steinbecke, 
qui  non  folvuntur.  --•  Extant  Literae  Capituli  figillo  figillatce  fuperdimidioChoroSa- 
Jis,  exduobus  choris  empto  a  Capitulo  Verdenfi,  de  domo  tota  Soderfodinge ,  fed 
nopfoivitur.  Hanc  Cedulam  ego  lohannes  Haniges  obtuii  nomine  Principalis  mei 
Henrici  Witzendorfen  coram  DnoDecanoinvifitationedie  veneris  10.  Martii  if2f. 

Ex  Vifit.  A/b.  Crantzii.  Spe&ant  ad  Vicariam  quondam  loh.  Hol/endorp  i  f. 
modii  filiginis  in  Strie/hope  —   10.  Modii  in  IVinterhude.  —  4.  modii  mSteinbecke.-' 
if.  modii  in  Vlotbeke.  —  5.  modii  in  Wedel.  —  unus  modius  in  Nienftede.  —  2. 
modii  im  Bramfe/de.  Summa  j.Chorioc  6£.  modii.  m)  --  in  Parochia  Eppendorpe, 

y  mo- 

0  nnt)  fc!)pn  twrfjer  A.  15.5.  II.  ^o. 

m)  Ergo  chorus  continu  10.  modios. 


2.Cap.ad5fe$er)fa<K.  wiioetiMEMORIENfoiiDom.  629 


$.  modiifiliginis.  —  ibidem  adhuc  f.  modii  filiginis  —  in  Nigenftede  ft.  modii  riligi- 
nis  —  \nDockenhude  ii.  modii  fihginis.  — de  hortisprope  JjSamburcj  2f.?D?ovcf/  in- 
terdum  plus,  interdum  minus.  —  in  Dhhmaria  7.  Sfftarcf  defuper  Litera  figiliata.  -  in 
Vterfen  2.  $D?arc£  defuper  Htera  figillata. 

Ex  Vifit.  Goderfi  Habet  inCorpore  4.  (gcfjeffef  Diocfen  m  92Binferf)Ube  bet  Hinr. 
Krohne  3  ~  4.  ©cfjeftel  OiOCfen  \>0t\  ©tenbecfe  bti  Ioach.  Timmerman.  -  ^ocl)  4,  @cf?cf# 
felOfocfenDoniV.^w^ju^Binfei^uue.  NB.  £)iefe  4.  <gx()e(fef  fXocfen  f>aben  bic  Proto- 
notariiCivitatisHamb.  lancje^a&rcjebobcn,  flnDaberan.  i644.buro)t)en^)eri,n^urt]crm. 
ttOtt  Eitzen,  auf  fleifjicjeS  2(nfoDern  -t)e$  ^)errn  Re&oris  Dan.  Arno/di,  voieuer  ad  Vica- 
riam  hanccjebracftf  rcorben,  fcie  ©runt^auer  roirt)  aucfrcjeforuert  exdiverfishortisC^- 
pi  Valentini,  vulgo  Valentins-^amp.  29.  ©tovcf*  Specificationem  redituum  vide  in 
GeorgiiRofien  Vifitations-^ucj?. 

Vic.  LXIX.  in  Crypta  ad  Sumraum  altare  S.  Habundi  &  Erenei ,  n) 

augmentataajohannet5V/;/('//w/^'J'(al.Schlodrchmieden)an.  1 380.  adtres  vices. 

Patr.  Annexum  XII.  Praeb,  Maj.  —  Eft  incorporataThefaurarige  tempore  0- 
w^witaP.B.  &H.L. 

Pofl!  Theodoricus  Bernftede.  hachim  Rachow.  ■  Andreqs  Grim.  N.  /Z&r/?. 
/(?/?.  Omeke.  Ioh.  Saxo.  Patilus  Zwickman  3  poffeflionem  accepit  an.  1  $■  80. 1 1 .  Febr. 
loh.  Rbding  161 8.  ig.Sept.  —  Hieron  Schu/tze  1636.  d.  2y.Febr.  f  1679.  -  -  Febr. 
--  Ioach.Mohrman  1 679.  20.  Mart.  quo  refignante.  -  EiberfTieffbrun  1 694.  10.  Ocl. 
-  /o/?.  /ferw.  Tieffbrun  1699.  2.  Nov,  —  Laurentius  Frick3  Cafp.  fil.  17 17. 1 9.  Aug. 
f  172;.  -  OStob, 

Red.  Ex  Vifit.  Grot.  In  domo  braxatoria  Hermanni  int  Weften  3  &  in  omni- 
busbonis  fuis  mobilibtis&immobilibus  i£.$)toi'cf.  —  2.  mod.  filiginis  Heine  Witte.— 
1.  mod.  filiginis  feefitjen  C/awes  Witten. 

Ex  Vifit.  Goderfi  2.©cJ?effefDiocr*ert  S)on  <E3uft>orp  de  term.Mich.  Don  2.£eufew 
beren  9Mmen  Ioh.  Schultze  Organifta  juSt.Nic.  einfcf;icfen  roif,  fecjfic&er  gitbt  i.@cj)ef* 
fef/ Die^a^men  (inD:  Peter  Detjens  unt)  lohanvon  Appen.  --  In  hxreditate  Herman- 
ni  tom  Weften  modo  Sontoms,  in  t>ev Q3rant)e&$n?ffen  befecjen  15.  $?arcf  8.  %  SO?u0 
inquiriret  tveruen.  An.  1601.  d.  2  8.Mart.  Ego  H.  W.  vidi  literas  Sigillatas  apud  reli- 
ftamviduam  Nico/ai  Qvaden ,  SummaCapit.  207.$Q?arcf  £ubfcf).  Reditus  quotannis 
de  term.  Pafchee  1  j.Sfftarcf  g.  g(.  inha2reditate//mz?.//.w  Weften3  tn&er$25r<Hl&e&§:v»i* 
ten,  interhxreditatem  S.  Catharinas  ab  una,  &  Gillies  Rohde  ab  altera  parte  ,  poftea 
pofleffor  hxreditatis  Hans  Warneke  nuncan.  1606.  poffeffor  Dn.  Henricus  Garmers3 
a&um  t  n  ?•  Pafchae. 

Exp.  ad  Chorum  pro  MEMORIA  fundatoris  20.  gf. 

-     tf  fff  3  Vic. 

n)   Aljas  Abundi  &  Ircnaei .  JU  S&kcf  fitfffefC  Ul  Q5lfd)0ff  Borchardtts  de  Serckfn  (fcfV  an.  1317.  »erjiavl)) 
etnvVicammAbundi  conf,  Chron,  Lubec.ap.Meibom.il,  398. 


6i°  Urtunbtn unb Vtadbvidbtm  5  Period. 


Vic.LXX.inCryptaad  altareS.Adelgunda?  adFraternitatemSandto- 
rum  Martyrum,  qui  fuccubuerunt  propter  fidem  Chriftianara  ,  Thefaurari*  in- 
corporata  eft  an.  1439. 

Patr,  Dn.  Archi-EpifcopusBremenfisconfert  Thefaurariam ,  tanquamdignita* 
tem  prsecipuam. 

Poff  PaftorCriptsB  —  dein  Thefaurarii.  —  loh.  Kieyhe  L.  pbftea  Decanus.  — 
I&h.  Kleyhe,  Decam  fil.  —  Iodocus  Grave  D.  —  Ioach.  Goderfen,  D.  &deinDecanus 
aRege  Suecix,  qui  jameft  Ioco  Archi-Epifcopi,  praefentatus  an.  1674. 1  f.Aug.  Bern- 
hardusC/aufenf}UD.  1684.  »7«Jan.f  1710.-  Matthias Dreyer,  JUD.  I7ii,refign. 
Ififc 

Red.  £v  Vift.  A/b.  Krantzes ,  2.$fiartf.MaYq.Werckmeifter  in  E/meshoren. 
---  2t.  mod.  filig.  Granarius.  —  Idem  i.^qrcf.  —  ?.  mod.  filiginis  lacoh  van  Appeh 
in  Suidorp.  —  2.  mod.  filig.  Tnke  K/iven  in  <=$d)dnfelee.  —  1.  Watcf  $i.  jj(.  de  villis 
Berchftede,  Sajje/  Dn.  Magnusde  O/denfen  refpondebit,  H.  L.addit4.  $ftarcf  de  quar- 
ta  Domini.  —  i,?>??arcf  4.  §1.  Drewes  Upgerne  mterra  veteri,  -  4. Ottarcf ,  quse erant 
in  zxxm.Qften>  de hls dzbit Strutfurarius i.Wlatd ,  &Advocatus2.$flaxd.~  f.$tar<£ 
de  Curia  Gosmans ,  —  6.  9??aicf  de  VafaUis  apud  S.  Gertrudamy  fuper  quibus  exftant 
LiteraeSigillatae,  fed  refpondebit  vt&utmftbt.  —  ;.$?arcf  13. fjf.  Advocatus  Capi- 
tuli.  —  5 .  5Q?ai*cf  de  domo  Henrici  van  Norten.  —  f.  $?arcf  Diftributor  Ecclefiae.  — 
Refpondebit  etiam  Petrus  B/ome }  de  io.9??arcf  qu#  fpe&antetiam  ad  Sacriftiam. «-. 
Dn.  Petrus  tenetur  refpondere  de4.  $}arcf ,  qua:  perpetuo  manebunt  ad  Sacriftiam 
duobus  faltem  de  medio  fublatis. 

Ex  Vif.Grot.  Marqu.  Werckmeifter  mE/meshorn  2.$f\QX&.  —  GranariusCa- 
pituli  li.mod.filig.  &  i.OTarcf.  —  C/aus Dreyer  m  Su/dorp  j.mod.filig.  —  Gn^fli 

lcW*ȣ  m  Schoneuelde  2.  mod.  filig.  .--  Dirick  Lodiges  u  mod.  filig Ioh.  Helmer 

(Helver)  ibidem  *.Q}at  filig.  —  Mich.  Mo/ckenbuer  i.QSat  Dtoggen.  —  Dn.  Magntu 
de  O/denfen  de  Villis  Barchtehei/  m\v  Saffe/  20.  fj(.  —  M.  Otto  Soltow  ad  certum  lu. 
men  1.  SJflarcf.  —  Camerarii  Civitatis  2.  SWarcf  1 1*  (*(♦  —  Piftor  bp  t>er  &olatlO0* 
26ri5cjgc  io.$Jarcf.  —  Advocatus  Capituli  6.  03?arcf  minus  f.  alb.  P.  B.  addit.  Ide 
Wegeners  6.$?arcf\  —  StrucTurarius  i.$?arcf.  —  I/fabe  van dem  Mehre  3.$}?arcf. 
de  Sermone  coram  damnatis  funt  in  domo  Ann<s  van  Norten,  —  oe  ^oftbufe|c^C 
in  t>er  (Srortwgftotfe  6.  <D3?arcf.  Sed  non  cft  perpetuatum. 

Ex  Vif.Goderf  j.mod filig. bti ]zcob jit$oHeinvonAppenmSu/dorp  —  2.mod. 
filiginis  in  ©cbdneuelD  bei  Cord.Ramken  /e^o  GefcheEngekken,  modo  Q3oigt  Bart.Sie- 
vers.  —  2iuS  ©pi6ent>orff  rcegen  einer  wrfaufpen  SBifcfre  an  Claus  Bodefchoppcs ,  dein 
G/r^w  Kock  y  hodie  P^t  To/>/>*»  grben  juge&orig,  |df>r(icfr  i>on  70.  Sttarcf  fo  bat>or  wr* 
faufft,  7o.$0?arcf  tW  4.  ^arcf  6.fj(.  oon  &em#oflWffer  $u  S.^urgen  p.  t.  um  Martini 
28.jjU|t  i.$?arcf  i^.fif. 

Via 


%  Cap.  ac&f  c  Q3epfo<)e.         w«  ton  MEMORIEN  tm  2)$mV  €  j  t 


Vic.  LXXl.  prima  a  altare  Cyriaci  in  Crypta  o)  fundata  a  Dn.  /7^wr. 
Kracht  Re&ore  Scholae  Parochialis.  p) 
Patr.  De  collatione  Scholaftici.  q) 

PofT.  r)  MarcusKale  dedit  Cedulam Holtgreve.  —  Henr.thor  Moh- 

len3  Organifta  ad  S.  Petri  ita  P.  B.  —  Petrus  Tbpfen  n>elcf)en  Iohan  VQtt  fcer  ¥X>ifc& 
OlS Scholafticus  an.  1604.  d.ai.Apr.  prcefentiret feqt.  —  Georg  Decker  1636.  ii.Feb. 
per  cujus  refignationem  frater.  -  Ioh.  Dan.  Decker,  Organifta  in  Summo  &  R.  Capituli 
vDamerarius  poftea  Subprxfe&us  pofTeiT.  accepit  1660.2;.  Aug.  11693.  d.  2.Maj.  — 
Henr.Diet.Wiefe  1693.  io.Aug.(Jul.  -  -)A£tuar.XV.  virorumele&usrefignavit  17 10. 
8)  — Conr.  Widozv  1710. 13.N0V.  (Jul.  17 12.)  Senat  i7i8.4.Jun.quo  die refignavit. 

Red.  Ex  Vif.  Grot.  Aldach  von  Hagede  fm  35t'flr»avuev  in  parochia  ^iHremucje, 
term.  Joh.  Bapt.  2.  $?arc£.  —  Do£t.  Barth.  Moller  20.  S0?arcf  &  pertinent  ad  meara 
Vicariam.  —  Claus  Kerfeborch  in  Paroch.  2niermucje  2.  $ftmf  term.  Pafch. 
Ex  Vifit.  Goderfen.  Nihil  haj>et  in  corpore. 

Exp.  ad  chorum  6.  5Q?arcf. 

Vic,  LXXII.  Secunda  ibidem  in  Crypta.  t) 

Patr.  Teftamentarii  Henrici  Hiddeflorpen.  --  dein  Teftamentarii  ber  Q»tod?m4tt. 

PofT.  Henricus  Hiddeflorp.  u)  Erafmus  Stackeman.  (Stockman)  —  M.  AchiUes 
CollegaScholseJohan.  Sub-Re£tor  i6n.  30.  Oc>. 

M.  Iohan  Otman  t)0n  QtKK  Alb.von  Eitzen  Confule,  unt)  Danicl  Schloiern,  a(e> 
Teftamentarien  A.  i6$8.2.Auguftiprsefentiref  f  1671.28.Cal. 29.)Sept.  IohanHeinr. 
Decker  k>0t1  D.  Gunther  Erich  von  Eitzen  unb  Daniel  Schloiern  altf  Teftamentarien 
praefentiret  1672.  21.  Mart.  Ele&us  Provifor  Calend.  1703.  13.  Febr.  f  1707. 
6.  Mart.  —  Carolus  Frider.  Seling  3  prsefent.  i)0n  fyxxw  Theod  von  Holte  uni)  Ca- 
pitaine  Ioh.  Scholte  accep.  poiTeiT.  1707.  7.  Jul.  refign.  —  Alb.  Michelfen^  prce£  a 
Dno  Theod.  ab  Holte  unt)  Henrick  Schloyer  an.  17 17.  22.  Julii, 

Red.  Ex  Vif.  Grot.  In  domo  &  haereditate  Meincken  Stockmans  \\\  t>er  d\6t 
fcitlCJ&SDjarcft  if.^arcf.  ~in  hcereditate  quondam  TitkeFogen\m€mnon  1  o.  SWarcf . 
—  in  domo  Hinrtch  Hiddeflorp  circa  forum  equorum  2.  ^ftarcf. 

Ex 

0)  <Sie  tft  2lnfanq$6ei)  s.  MagnusSUfar  aefhfffef  worfcen  An.  1400.  al>er  d.  1.  Juiii  (jaf  Capitulum 
t) teCclbe  mit  ©eneljmljaUuna  be$  &f  iffterS  Otdjer  adtrtef/  fteMreUrfun&e  11.  p.  147. 

J>)   5D?tlg  ^etffetl  Ecclefiae  Parochiahs  tu  £amme.  II'.  496.  Obligata  cratad  trcsmifTas.  III.  497. 
q)   Inlnvencario  documentoruna  Nihufiano  lcgiiur:  Fundatio  vicariae  S.  Cyriaci  in  Crypta  nova,    Jus  Pa- 
.  tronatus  Laicis  quibusdam,  qui  praefentabunt  RettoremScholarium,  fi  idoneus  fucrit,  aur  ipfeRe£tor 
praefentabit  Presbytcrum  idoneum  &  abilem  ^habikm)  nulum  bencfieium  habcntcm  ac  adprazdican- 
du  n  vcrbum  Domini  doftum  ck  aptum. 

1)  Johannes  Mollcr  A.  \%if.  II.  328. 

9)  Senator  a.  1716.  unb  a.  1710.  55urgcrmetfler. 

O  3ft  An.  1514.  au£  ctner  commenda  aufgertcljfef  unbtrr  ^lufFunff^  mtf  Mwi  Memorien  unfcfcem 
23roi>>£aufe  fa&ig  erflflref  tvaWR,  11, 329.326.35s. 

»)  A.  1515.  II,  329. 


6 1 2  IM  unbctt  unb  nacfcncfctm  ; .  Period. 


Ex  Vifit.  Gbd.  %x§  Uiddefiorps  Teftament  3df»*(tcb  de  Term.  Pafchce  40.  s^arcf . 
2)ie$  Corpus  lyivt)  uicfct  mefcr  bejaf)(et  unt)  fo(l  in  Schloyers  Jpaufe  getilaet  fein  an.  1706. 

Clenodia  dedit  &  dat  Uenricus  Uiddefiorp  ad  Vicariam  perpetuo  manfura ,  Ca- 
licem  cum  patena  deaurata. 

Exp.  8.  Wlaxd  ad  Chorum  (H.L  habet  io.O^arcf.)  x) 

Com.  XVIII.  ad  idem  altare.  (HiecinLibrisVifitatioriumP.B.c\:H.L.non 
reperitur)  in  Crypta.  y) 

Patr.  Matthias  Paifienius  Ijat  jefjo  &Ct$  Patronat.     Olim  Patrona  Gefiche,  Uans* 
Schrbders  fce(.  ^Qittm,  modo  Margareth>  Matthias  Kalven  auc|>  nact)ae(affene  ^BitU 
tt>e,  Weic^e  An.  161 1.5.  Jun.  prolongat.  fcomCapitul  auf  fo.^a^r  erfjalten.  Margare- 
thay  Uolthufin  ^Bitfn).  f)&t  1612.  j.  Jul.  prolongation  erf>a(ten.  L.P.) 

PofT.  Chrifioph.  Reinecke,  —  Matthias  Paifien  Collega  SchoIseS.  Joh.  rwldjen 
Herm.  Bordeslau  nomine  Marg.  Kalven,  cujus  filiam  duxerat,  Paifenius  prsefentavit 
poft  Matth.Paifenius  Jun.  i6f8.  ij.Maji,  z)  Matthise  fil.  f  1670.  2.  Odrob.  —  Ioh. 
Matthias  Stulmacher ,  Ioh.  Procur.  fil.  1.670.  if.Dec.  ref.  Theod.  Frid.  Volckman, 
JUD.  Pomer.  Jperr  auf  ^&an&Ctfbeci  prasfent.  Doftore  Paifienio ,  1702.  i4.Dec. 

Red.  In  domo  Uenning  Groten  ,  jam  lohannis  Ejfland,  in  platea  majori  divi- 
tum ,  de  term.  Pafchas  20.  CTJJavcf . 

Com.  XIX.  prima  ad  altare  S.  Joh.  B.  in  Crypta.  a) 

Patr.  De  collatione  Decani  b)  Calendarum  &  Teftamentariorum  Iohannis 
Bennin  quondam  Decani. 

PofT  Gregorius  Niebur.  —  Iohan  Schlefiel,  Conr.  Borchers  Jun.  —  Henr.  H/«- 
richfien,Vdtt.oYNeoga??i.  1637.  d.  3.Sept.  Iac.  Laurentii  i6"fi.  f.Jun.f  1 66 r. 7. Febr. 
Ericus  Drefieman  i66f.d.7.Febr.  —  Laurentius,  Lti Erici  filius ,  Wordenhoff '1668. 
io.Sept.  f  1709.  16.  Jun.  modoaConfuIe  Seniore,  Decano  Calendarum  &  Seniore 
Provifore  Vicariorum  pnefentatus  eft  d.  31.  Od.  1709.  Petrus  Dubravius  ,Stephani> 
Paftoris  fil. 

Red. 


x)  £ien»on  gehoretett  2.  SKarcf  8.  §1.  pro  confoiadonc  &  pro  memoria  Lucix  £ibi)etforp.  W.  489» 

y)  Niehufen  Invenr.  n,  20.  Fundatio  Commendae  in  Crypta  inSummo  adaltare  S.  Cyriaci.  Fttndator  Dn. 
Hcnr.  R6le,Concanonicusnofter.i?r<///*^  viginti  Septem  Marcae.  Pojfejfor  debetefTefubftitutusStru&U- 
rarii  &  fingula  negotia  illi  ex  partc  Stru&urae  incumbentia,  cum  fumma  diligentia  rcfpicerc  &  cxpen- 
fis  Stru&urae  operare ,  etiam  in  quibuscunquc  locis  exiftant.  Illius  Commendae  pojfejfor  debct  in  ifto 
fuo  bcneficio  refidcre  continuefubpcenaprivationis,  &  nifi  aegrotaverit ,  vel  feniogravatusfuerit ,  non 
dcbet  alium  fubftituere  loco  fui,  qui  fuo  Ioco  Stru&urario  inferviat ,  Jus  praefcntandi  habct  nuncDcca- 
nus,  Capitulum  5c  Stru&urarius  in  pcrpctuum  dcdato  1485. 

z)  ©a$  Documentum  poffefllonis  tft  an.  1611.  datiref/  unooben  II.  421,  etKgerucfef. 

a)  ©te  ljie§  t)Qrma()l$  :   Commenda  altarisCjriaciinCryptain  honorcm  Johannis  Baptiftae,  Ullt)  ffi  An. 

1480.  d.  26.Scpt.  aufamerjtef.  HI.  495. 

b)  ;Ka$  &fV  Fundation  ftltO  tt  Tcftasicntarii  5c  Succcflbrcs  corum  in  pcrpetuum. 


2.  Cap.ac&fe  03e!>la#e,  wn  bett  MEMORiENfat  Sbom.  63  5 


Red.  Ex  Vifit.  Grot.  Catharinen  Claus  Jerren  ©o&ll  Claus  4. 93?arcf  8.  fjf.  — 
Suwel  Hans  3  Swwels  Vith  \n  Nigenkarken  i2.#tacr\  SummaCapitalis  i 00.  ©tfiuett» 
—  Claus  Claus  Reimer  in  Parochia  Nigenkarken,  12.  $?arcr\  Summa  Capit.  100. 
SBcircf. 

£v  Vif.God.  In  domo  AdolfSontom  modo  Schnederman  in  platea  divitum  6. 
€0?at*cf.  —  in  domo  Nicolai  Koppen  (Kopken,  modpCIaus  ^infc&e,)  in  ptetea  $up 

Ux  f.^arcf,  —  bii  AdoffRafcbe  wbi\\fyibt \vof)nf)affti$ ii.WMtf,  3ar)(cf;c^oJperr 

D.  Claufen  t)c£  fecf-  D.  ifcw».  Schu/tzen  ©f  ie|f*©0(jtt. 

Clenodia  funt  communia  cum  Commenda  Dni  Iohannis  Lampe,  prout  con- 
cordatum  per  Dn.  PrxpofituminCuriafua. 

Com.  XX,  ibidem  in  Crypta. 

Patr,  De  Collatione  eorundem. 

Poff  Iohannes  Lampe ,  Petrus  Beminck.  Henr.  Wordenhoff",  Diet.Rl.  1660. 
4.  O&ob.  J£)err  ifor/1/?.  Moller,  Protoconf.  Dn.  Senior  Capituli  ffrwr.  WordenhojfD. 
Wilh.  Moller,  D.  &  Joh.Drefman  DecanusCalendarum  f;af>en  if)U  prafentirec.  f  171  *• 
17.  Aug.  —  Petrus  Theod.  Wiefe  171 1. 2  f.  Jun. 

Red.  £v  Fi/T  Gm.  i6.$?arcf  impofiti  funt  apud  Senatum  9ca£el>Ur<}  (SBcigt* 
&ur#  hsec  vox  fuperfcripta  eft  prascedenti  apud  P.  B.)  Litera;  figillatae  jacent  apud  Dn. 
lohannem  Hartoges  Decanum  Calendarum  Patronum  ejusdem  Commendae.  c)  —  2. 
Siftarcf  reditusimpofitifuntinhsereditatecujusdam  loachimi Liiders  im  ^ifltt)drt)er ;  irt 
parochiaM?rc7*/&*/:>,  &  literse  figillatae  impofitae  funt  apud  memoratum  Dn.  lo.  Harto- 
ges-—  o&omarcarum  reditus  in  domo  Iohannis  Lampen,  Pofleflbris  ejusdem  Com« 
mendae  Litera  Sigill.  apud  eundem  Decanum.  d) 

ExVifit.  GSd.  5fus  joach.Elers  #aufe  am^fer&e^arcf  io.$?arcf  au$  Conrad 
Borchers  ^)aug  am  S&afle&or  bem  ©df)ar?2)o&r,  14.  tfttarcf.  $t$o  Uirgen  Munftermans 
ixm  Q3IocfDrei>er^  #aufe  t  fmt>  au^cjeldfet  unt>  in  Bufekiflen  <grbe  auf  t)cm  ^anbe  tvietw  btt 
U$tt.  L.  P. 

Com.  XXI.  Tertia  lbidem. 
Patr. 

PolT.  quidam  familialis  Theodorici  Raven ,  Cantoris  Hildesheimenjis  nometl 
PofTeflbris  Henningus  Hojpes.  —  Ioachim  Neibe  fuitanno  1 5-57. 
Red. 
Com.  XXII.  prima  in  Capella  Angelorum  in  Crypta. 

Patr.  de  Collatione  loachim  Schernekow,  qui  fundavit  147& 
PofT  Conradus  Heflerberg. 

Red.  In  hsereditate  Carften  Beckeman  bt)  t)em  XQinfcxbMtn  10«  $D?<U'cf, 
I.C^eifs  $m?Sanb>  UU  Com. 

0  e? Ibtgen  ^flupf.ef  uel  fjaf  Conrad  Borchcrs ,  dat  j%U#  «Uf  £>jton  14»  SfoHtf  3i»f<» 
d)  Sunt  10,  SRflltf »  fa«  notas  dcbco  P,,B* 


6*4  Urtunbm  unb  Hacfericbccit  3 .  Period. 


Com.  XXIII.  Secunda  in  Capella  Caxilia?  &  Angelorum. 
-    -  XXIV.  Tertia  ibidem.  vacant  amba?. 
VicLXXIII.  ibidem. 
Patr.  de  Collatione  Capituli. 

Pofl.  Henr.  W 'itzendorp  Lunaeb.  <ScIoh.  WWmw^Procurator  facietrelationem 
cjeClenodiis&  reditibus.  —  Seb.  a  Bergen  JUL. 

Laur.  Bilderbeck  JUL.  &  Cap.  Secret.  pra?f.  i66g.  f.  Nov.  a  loh. Danckwart  ex 
Jure  devoluto.  ~  Z^»r.  Wagener  ©c(nwbif$er  Commercien-SRatfj  aReg.Stad.  prseC 
1692.  6.Sept.  f  171 

Red.  Vide Regiftratur-Q}Uu5  fol.  252.  N.^f. 

Com.XXV.  &  XXVI.  ad  idem  altare  angelorum  fub  turri. 

Patr.  Hanc  &  fequentemfundav.it  Gallus  Dwce  e)  i  )ZQ.  ad  1  jo.  annos.  Ex- 
fpirat  i670.modernusPatronus  Francifcus  Teucher. 

PoiT.  f)  Petrus  Omme  primse ,  Liborius  Omme  fecunda*  prsefentati  an.  iJ7f. 
d. 2T.6ctob.  aRubinoRuiTen.  —  Alb.Freud,  quem Francifcus  Teuchel Patronusvi-. 
gore  Literarum  inOriginaliexhibitarum  prscfentavit  adhasduas  Commendas  1660. 
i.tfov.  Bernh.Elers  1665.  ;.Sept.  —  Ioh.  Thoivefienh.  1692.  f  1712.  2 $".  Jun.  — 
Martinus  Ratigen  Cap.  Subprsefe&us  prasfent.  ex  turno  a  D.  Verporten  1712.  22. 
Sept. 

Red.  Ex  hsered.  J«f?<e  Schroders  jefjso  Barbara  Meiers  auf  uei'  $?u()fen*Q5nkfc 
$n)ifd)en  t)en  ^dufern  Ioach.  Althovem  unt>  /o*c/;>.  Lutkens  3  g.  ?Q?arcf.  L.  P.  Jitura  notat 
prsecedentia ,  atque  proillis  fubftituit  fequentia  :  Reditus  harum  duarum  Commen- 
darumadaltareAngelorum  funtincorpore  aug  Magdal.  Martens  unt)  if>rer£inuer(£rbe 
unb£off  mit  benen  guoefjdrunam  beleaen  aufferfjafb  £tam*$fjorg  am  Orte  ber  QMeicbe  A. 
1699.  Anth.  benenfelbcn  juaefijrieben  btpMarten  Wefterholtz  ©rbt,  /afjrlidE)  uf  Sfticbaelt 
f6,$?arcf  Diente  t>on  1  f  00"  $9?arcf  Capit.  An.  1^95-.  Franc.  his  duab.  Com.  im  ©tat>* 
TRmtt'<$5ud)  jucjefdjrieben  a  jj.  proc  16000.  $?arcf  fteljen  t>or.  Habetadhucin  corpo- 
re  au$  Mart.  Tienfen  grbe  in  t>cr  AB C  <gfraffe  *6.  $?arcf  Dient  i>on  1  s o.  $?arcf  Ca- 

PlU '  Com  XXVII.  &  XXVHL  ad  altare  S.  Euftachii  &  Barbara?  Virginis 
prlmam  poffidet  Henr.  Schonebecke.     Interrogetur  de  Clenodiis  &  reditibus. 

Red.  in  villa  Niendorp  ab  AJb.  Crufen  3  term.  o&avo  Pentecoftes  j.  9Etacf.« 
in  villa  Vlotbecke.  Heine  lagewatd  folutionis  terminus  Andreae  1.  $)?arcf.  —  in  villa 
Otmerfen  fubParochia  S.  Petri,  a  quodam  Heinone  Lutkens 3  1.  $?arcf.  —  in  Nien- 
dorp  blohanne  Havemann  2.talenta  term.pafch.Tenorfundationishabet  i$-.9J?arcf#  jj 

Com.  XXIX.  &  XXX.  ibidem ,  de  quibusrecjuiratur,  qui  finc  PoflefTores. 

2>ie 

O  £>er<£n'fftuna$35rifff  t(!  p.H°-  »m  n  99«n&«  J«  befinDen. 

0  £)te  erjleti  ^efiger  Diefer  Commende  jlnD  r«rus  unD  Liborius  Duve  getoefen. 


%,  Cap.  acr)f  e  gStptage.         wtten  MEMORlENtm  g>$nr. 6yi 

£)it  Diftributiones  MEMORIARUM  in  Summo  (iriO,  XOtnn  |te  afle  complet  unt)  fcittt 

cesfiret :  rote  folaet. 

Diftributio  I.  a  Vinc.  Petri  ad  Mich.  (f)at  lotele  3af)re  cesfiret)  6.  SJJJarct  to. 

II.  a  Mich.  — -     Nat.  Chrifti            -           -  ir.   -  -    12. 

III.  a  Nat.  Ch.  —   Pafch.            -           -           -  11.  -    -   10. 

IV.  a  Pafch.     —     Joh.  B.           -           -           -  10.     -   -  10. 
V.  a  Joh.  B.  —     Vinc.  Pet.            -              -  y.     -    -    4. 

4?.$Jartf  14. 

Conclufum  totius  Iraternitatis  MEMORIARUM  ratione  diftributionum 

ceffatione. 
Conclufum  d-7»Jun.  1707.  SBann  eine  Diftributio,  ftefet  roe(d>e  jte  roolfe,  bet;  uenett 
Memorien  tm  $l)umb  ceffiret,  foft  fo(cf;e  ber  Ofecfwuna  f tinfffig  oin  \\x  Wu&en  fom* 
men,  alfo  unt)  ueraefkff ,  uag,  roenn  bie  fdmtlicDe  Fratres  nicjjt  participirenfrinnen, 
R.  Cap.  Secretarius,  DecanusCalendarumi  Monitor  unt)  Offieiales  aucj)  ntcfyt* 
befommen. 
Hinr.  Ibenthal  a(d  Officialis  fjat  fettt  Ex  Speciali  CommifHon^  totius  Frater- 
Votum  fjierju  nicfrt  gegeben.  mtaiis  MEMORIARUM  in  Summo 

Officiales :  fubfcrip  fi 

Henr.  Ibenthal  ab  an.  1670.  f  1714.  Johan  Joach.  Koch  D. 

Grotfchilling     1689. 
Lillie     -     -      1693. 
Mart.Ratgen     -     -     17 10. 
Jo.Chrift.  Qlcken        1714.  9 

Notanda. 

1.  BulhHans  Weftede  y  Civis  Hamb.  fuper  6.  Marcarum  reditus  ex  domo  quadam  ttl 

Der  breeuen  ©fraffe  ad  Vicariam  in  Summo  ad  altare  divifionis  SS.  Apoftolorum 
cujus  poiTeflio  pro  tempore  dataeft  Erick  von  Bremen. 

2.  Bulla  Decani  &  Capituli  Hamb.  fuperquinque  marcarum  reditibus  exduobusman- 

fisfitis  juxtaEcciefiam  vaAlremude,  pertinentibus  ad  Vicariam  inSummo  Dni 
Henrici  Divitis ,  quseeft  deCoIlationeDecani. 

5.  Teftamentum  Henrici  Divitis,  Vicarii. 

4.  Bulla  famulorum  &ta/<' fuper  )ud\c'io  Poppenbiitte/ ,  majori  &  minori  cum  omnibus 
utilitatibus  pertinentibus  ad  Vicariam  Ioannis  Liineborch  in  Summo. 

f.  Bulla  cnjusdam  Parochiani  in  Hem.  Ditmertiti,  ex  pago  Hemmenwort  fuper  qua- 
tuor  marcarum  reditibus  pertinentibus  ad  Vicariam  Dni  Ordonis  Stemmel  in 
Summo. 

6.  Fundatio  duarum  VicarioruminSummoinnovaCapella  fub  parte  aquilonari,  ibid. 

n.  27. 

7.  Fundatio  duarum  Commendarum  altaris  novi  Xn  Crypta.     Jus  prsefentandi  ad  am- 

bas  eft  apud  Teftamentarios  Ioannis  Benin ,  quondam  Decani  ibidi  n.  j  j. 

«« *  SBotm 


€}6  UrEurtbett  unt>  tfocbrfc&ec»  ;.Period. 


£Bami  mir  bei^ef>etll>€ $  JU  Dcr  Vicaria  VII.  mraoro^Wrenb&original  Documentum 
-^.  gfeicf)  je£  &u  Jpdnbcn  f omf  ,  I;abc  (d;  ba&on  al l;icr  Dic  2lbfd;riffr  angeftdngef» 

giiyi  ©acfjen  Q/iQcfcniefcec&ert  Cleacrn^ingcontra^crru^o^anQcfelucertimit) 
V?JI'  CUxvce  »on  tftomucf&iife-rt  becfagfen  anberS  $eiftfi>on  roegenberVicarien  $uber 
(Drgel  gefjdricb  in  ecclefia  noftra  beatae  Maria?  Virginis  ^aben  bie  J&erren  cined  ^5vrt>urt)iV 
gen  $fjum;CAPITTELS  $u  Jfpamburg,  faut  be$  jungficn  2Ibfd)eifd,  f?c(>  gutlid;er  #anb> 
umg  imferfangen ,  i>nb  bic  ©ac&e  fo  roeit  befjanbtlf ,  DagbeiDcr^i;ci/caufgeroi(|e?0?a||et)nt) 
Qkbinge ,  i)nb  beiberfeifS  nacf)gebenf  imb  fjetmfteUenf  refpe&ive ,  foffen  fofgenber  ©eftaft 
btefer  ©acfje  bafben  gdn&licf>  i>orbragcn  fetn,  €rjtfid;  Da§  £err  Jtyan  Qcfclueer  i>nt> 
Clatves  x>cw  tnortcp^aufcn  foflen  i>nb  roollen  3me  C/>QcfemcOccfccri ,  ober  feinem 
93oflmdcf>f  igen,  ^erlicf)  onb  afle  3ar,  fo  lanat  CUmce  von  tftottcF&aufert  unb  Cajus 
©cfrmebccfcen  lebef,  geben,  i>nb  of)neafle  SBebberrebe  enfricbten  unb  beiafen  au$  btm 
^)aufe  in  ber  Breitenfrraffe  ju  biefer  Vfcarie  Oer  (Drcjel  gefjdricfj/  in  ben  ad;t  $agen  ju 
S2Beifjnad;fen fecf)f$e()en  SRarcf  £ubfd;  i>om  biefem  8 !♦  3fa«J  ^ei(mad;fen  anjured;nen ,  i>nb 
l>e$  folgenbcn  82.3ar$tn  benacf>fu$agen  SSSeinadjtentf  bt\>aat  &ufeinbeaud;be§altjuroer* 
ben ,  imb  ferner  alfo  bte  folgenbe 3are.  £)as  f)at  £.  €.  £)om'£apittef  auf  intercesiion  be$ 
Q3nferr)anbler&.perrn  imb  feinerbcs  Qmebecbert  tyitti  nad;gegebenunbi>orrotfliget,  ba$ 
imjafle  nad;  bemeSBifle  <&OtttS  (Clawcs  *>ott  ftloticFkufett  i>or^>Qcfcme&ccfcett 
tnit^obeabginge,  tviemirbennallc  i>nfer&er#anobes£errnfeirt/  bafj  i>ff  bem  ^afl  Cajus 
Qmcbccbcnmif  ber  Vicarie  $u  6cr  (Drcjcl  in  di&a  noftra  Ecclefise  virginis  Mariae  gel)0* 
rig,  Ijiemit  fol  roiberunt  belenef  feini>nb3mebemfcHortc£kufert  fuccediren,  bod;  alfo  imt) 
bergejtalf ,  baf?  (SrCajus  @cf)mcbed;eu(tcr)  auiban  biemif  f;afi>orpflid;fef,  i>ffber  Vicarien 
jmb  Orgeln  propria  perfona  ju  refidiren ,  unb  ^m  SMenfl  be£ Orgtmiflen  im  3)ome  gebti  rfid) 
$u  i>orricr)tetu  ^Ourbe  aber  Cajus  Qcbme&eren  off  obgemeffen  gaff  imb  abfterbent  nicfjt 
refidiren  ,  t)nb  bcr  Orgamflen^Imt  af^ier  im  S)omc  nid;f  &ermafteufdnnen,  obcrroollcn, 
fo  fofl  €.  &  ^f;umb^apif f ef  einen  anbern  altbmn  baju  bejteflen ,  vnb  bcmfcibcu  bic  Vicarien 
ju  conferircn  ^iemit  frct  ftcf>cn ,  unb fcin  tamit aflc  ^rrungen ,  btc  jroifcfteu  Cajum  Qcfemc^ 
^ccfecrt  an  einem ,  i>nb  #errn  2Jo^«rt  Qcblutern  mb  (tlaivee  WrttHoncfl;aufen<tm 
ctnt)ern  ^beife  bi^ero  gefc^mebef ,  tmb  bctbc  gcricf)tlic&unbgutfid;furge(au(fengenftlid;i)or^ 
^feicj?en unb ttorbrageu ,  t>nb f)aben  afle ^eifcbi^^iemif  ju  Seugnu^ bcr  dBarbcit fubfcriberef, 
(£$  i)at  aucf)  ^.  €•  ^ftum  ^apitttl  uff  gurberung  nnb  ^tff  c  ber  ^3arff;eien  jur  be|t  drf  ung  btefe^ 
^Sorbrage^,  irer  3Circbenaft3nftgef  (ieboo>bemCaprffcIof;nc^d;at)cn)  f;ierot(|entIicf;an* 
^angenlajfem    Adum  Hatnburgi  in  loco  Capitulaii  beu neunbeu ^ag Decembris  Anno 

iin  unb  acWg* 

Johannes  -©cbliiter  mi;o       3f  <£faroe£  Df;on  ^onntff;ufcn       Cajus  ^mti' 
#anb*  '  befenue  roo  bauw  mit  e$*  i>efcn- 

ticr  ^)anb* 

(L.  S.) 

Capit,  pcndcm,  Ce-r.  rub0 

S.  £TP. 


2.  Cap.  an)f  eQ$et;faae.         *>ort  fcer*  MEMORIEN  im  Dorm  65 7 


<T     PETRI. 

Vic.  I.  prima  ad  altare  SS.  Johannis  B,  &  Stephani. 

Patr.  Teftamentarii  Dni  van  Zeven  3  g)  apud  quos  literas  Sigillatce  ,  jamde* 
volutum  ad  Capitulum. 

Poff  Conradus  Lang  h)  (tempore  Clem.  Groteri)  Herm.  Warendorf  \  Joh. 
Oldehorft  Alb.  fil.  Capitulum  prafentavit  eum  pro  hoc  vice  an.  1606.  28.  Mart. 
Ericus  Wordenboff JUL.  an.  1629.  6.  Aug.  modo  per  refign.  filius  Laur.  Wordenhoff 
L.  an.  1677.  g.  Febr.  f  1799. 16.  Jun.  Burch.  Joh.  Uffelman  JUL.  1709  ,  21.  0£t. 
poftea  JUL. 

Red.  i)  7:%ftwd  8.  %  in  hsreditate  Hans  Wickhorft  ttt  fcer  Wl&ttmwiU, 
olim  1 5-94.  fer.  6.  poft  oculi  Hans  Klane  adfcriptse  poftea  in  domo  Johannis  Moller 
Syndici  ttt  Der  Qftattmmitm ,  roOfcOtt,  fo  icmQtQmLic.Ericb.  Wordenboffpofteftor$v 
ttefen,  ntcfrtf  etnaefommett.  Vide  Regiftratur  33ucfc  fol. 261.  n.  10.  ftnt>  Dfefc  7*  ^arcf 
8.  g(.  perproclamatm@fal)t6ucr;aett(flet.  It.  4.  Sflarcf  funt  in  bonis  Vicarisc  Dni 
Waltheri  im  Hammerbroke.  ita  P.  B.  &  H.  L.  tn  Dcnen  neucrn  Vifit. Q5iic^ern  !;eifict  e^ : 
Ex  Vic.  I.  ad  altare  S.  Cath.  in  Petro  ex  jugeribus  tm  &om,  fed  pofTeffor  per  aliquot 
annos  non  folvit  4.  Sftartf.  gerner  finb  Dabet  aercefen  §u  CJ.  Grotengtitm :  7.  Sttartf 
ftanfi  Lange  3  4.  $?arcf  xle  domo  quondam  Paivel  Scharpen  b\)  t)em  2*>avQe.  It.  2. 
sjftarcf  O//0  Steffert  bp  Uctcrfer».  Summa  Capitalis  20.  SWarcf  it,  i*  O^arcf  #/'»r. 
Bomeman  in  Spitzendorff 

Exp.   Dat  ad  Chorum  in  Summo  2»  £0?arcf* 

Vic.  II.  Secunda  ad  idena  akare. 

Fund.  1441.  per  Dn.  Johannem  Bishorft  Presbyterum  &c$ohdnnem  Kalves- 
Jchwang  k)  (al.  Kaverfchwangen  Civ.  Hamb.  B.  H.  B. 

Patr.  apud  eorundem  Succeflbres  &  hseredes  ad  120.  annos  —  de  jure  Pa- 
tronatus  Laieorum  de  duabus  ftirpibus  videlicet  harredum  Dni  Johannis  de  Spre- 
ckelfen  Proconfulis  Hamb.  ex  una ,  &  M,  Otfonis  Soltow  ,  ])  &  uxoris  Dni  Johan- 
nis  Hulp  Proe.  Hamb.  ex  akera.  an,  1614,  ^tU.  Henr.  Rumpius  Paftor  ju  S.  Jo- 
han.  am  27.  April  Prolongation  attf  i-jo*  3a(jr  t>omCapith]oer(jaffett.     An.  1^9.  d* 

16.  April  r)at  jtcj)  Marcus  Rumpius  M.  H*w.  ©ofm ,  Dafjin  erffdret,  uaj?  (£rroof$ii 
fr  ieoen,  ba§/<?^/;.  Barfonmfm  utemafpofresfionem&ef^affe,  n>if  fta)  a&er ,  auffeinem 
2ibaan#  t>atf  Jus  Patronatus  referviret  fabm. 

PofT.  Albertus  Krantz ,  NicSchulte  3  Alh.Soltow3  Johan  de  Sprekelfen  3  Jo- 
hannes  Beckman  3  Johannes  a  Goffen,  Mildebr.  Grdpel  an.  1629.  3°«  April  »  Mat~ 
thias  Here  3  qui  refignante  Grope/  &  prsefentante  illum  M.  Henr*  Rumpio  accep. 
pofferr.  an.  1636,  11.  Maji,  A/b.Hefterkerg  m.  164$.  foach-  Barfinius  an*  i6fy. 
HH  ; ii^Apr, 

g)  An.  1451.  d.  7.7.  Febr.  ge^fftef. 
h)  Poll  Laogium  Johan  Prott.  &Joachim,  MoIIcp, 
i )  Tempore  Conr.  Langen  2Z»  SD?arJfli 
k)  Calves  "wa^gen  III,  510. 
•  1)  In  reccntt,  additur  J^eohi  So/tow, 


6  5  8  llrtunben  unb  Hadbntcfce  w  $ .  Period. 


3.    1'ETKI, 

2i.Apr.  per  cujus  refignatioem  Adolph.  Lyflenius  m)  an.  2672.  9.  Maji 
Schrbder  Decani  Ltica  Langermanni  Scriba  ,  poftea  Capituli  Camerarius  , 


s.  PETRI. 

Wi/k 
.  accepit 
pofT.  L677.  6.  Sept.  f  -1692.  n)  Henr.  Neuman,  Doctoris  filius  &  poftea  JUL.  an. 
poff.  1692.  4.  Aug. 

Red.  Olim  :  10.  ^STtOxd  in  Camera  Conf.  Hamb.  pro  100.  florenis,  7*  50?ai'cf 
8.  (?(.  in  cadem  Camera  pro  100.  florenis  1 1.  SfJJarcf  m  domo  Pawe/  Krantz  pro  1  fo. 
florenls.  2.  $ftarcf  in  domo  Johannis  Garp  {itaH.  L.  Carp  IegitP.B.)  pro  20.  flor. 
ExLib.  I.  Vifit.  Vicar.  fohannisde  Spreckelfen  •  1  f.  SOJarcf  inhaered.  Pau/i  Krantzen* 
10.  ^arcf  in  haered.  Joach.  Wegedorns  3  10.  SJGtecf  inhsere;].  Johannis  Mors  ,  2. 
Sfllartf  inhxred.  /fowj-  Stehns  :  Summa  57.  $?arc£  de  prima  vifita  :  /W/VExftant 
Literac  originales  in  domo  Joh.  Dickman  in  foro  equorum  an.  1468.  albo  Civit.  in- 
fcriptae  fuper  2.  $STtQX&  o) 

Exp.  Dat  ad  Chor.  2.  #?avcf  ita  P.  B.  fed  H.  L.  ita  habet :  Ad  chorum  dat  8. 
Sfli&xd  adfummum,  quatuor  ad  D.  Petrum. 

Com.  I.  ad  idem  Altare.  p) 

Patr.  £)ie  &on  Zeven ,  nunc  &ie  Provifores  domus  Panum. 
PolT  Primus  fuit  fohan  de  Zeven  ,  vide  LibelJ.  Comm.  Pet.  Henr.  Frame »  Pe- 
trus  Gagelmann.  qui  dedit.  cedulam  apud  Juratos  ibidem  :  Ericus  Wbrdenhoff JUL. 
an.  1629.  d.  7.  Maji.  Joh.  Thoweflen  JUL.  &  R.  Cap.  Secret.  an.  1 6g  r«  1  j".  Dec.  f 
1712,  24.  Jan.  J&h.  Henr.  Kramerjurcfds^  hedie  JUL.  Dan.  Parid.  Med.D.  filius 
1 7 1 2. 7.  Jul. 

Red.  24. $?artf  funt  in  don.o  Magda/en£  Meiers  up  bemQ5ur|tat>e.  Item  utitur 
20.  ^arcf  tempore  Petri  Gagelmanni  Clenodiis  Conradi  Langen.  Ex  Lib.  I.  Vifit. 
Commendaj  Lohannis de Sprecke/fen :  1  f .  SfJlattf  mhxrcditatc  Pau/i  Crantzes :  in  Ca- 
meraCivit.  17$.  ^loxd  in  hcered.  ^Artg ©tcrta ,  2. SDJartf.  Sedin  unum  exit,  fecun- 
dum  modum  quo  jam  reimponuntur  reditus.  Summa  1 .  Vifi  ;  4!.  sjJtovci . 

3nGoderfenVifit.  feud)  &ei(jet  t$ :  in  domo  Wi/h.Kampfferbeck  auf  uCttl  Q$Uf* 
ffaf;  determinoThomae  an.  1 5-^7.  poftMartiniAlbo  Civit.  infcriptse  27.$}arcf  %.% 

Vic.  111.  prima  ad  altare  Crucis  &  Alexii. 

Patr,  Olim  Hans  Berndes  (recentt.  habent  Brandes)  nunc  de  Collatione  Ca- 
pituli. 

Pofl!  Hermannus  Tode ,  Lac.  Cbting ,  M.  Petrus  Schwe/und,  Vinc.  Moller,  JUL. 
Secret  Senat.  if9$.  Conful  1*99.  Frid.  Walthers ,  QtXX  Otto  von  Diiring  fjat  i(>n  ex 
turno  prsefentiret  an.  16 12.  d.  20.Jun.  Vinc.  Arno/di  1639.  28-Nov.  Simon Corfnius 
(Med.D.)an.  i6f6.  ij.Mart. 

Red. 

m)  Riftenius  D.  M. 
n)   1691.  D.  Mf 

o)   In  Doroo  CUwes  W&rm  in  infcr.  platea  inter  haereditatcs  Henr.  Winc^e/fteden  &  Bartholdi  Vofi  exftaut 
2.  ftHarcf  pro  l5.SJJflrtf.  Mareo  Arndes  1543.  P*^>.  adfcriptae  ad  ufurrt  hujus  Vicaitx. 

p)  8}i»n^B^af^W»  €***  »on  £je»ea  an»  1451,  d.27.Fcbr.  gejiifffet.  W.  512. 


2.  Cap.  acl)fe  2$ep(age.       t>ott  bm  MEMORIEN  im  SDom.  6;  9 

J.    PETRI. 

Red.  0//w  Reditus  totius  Vicat iae  funt  in  domo  Dni  Nicolai  Toden  Proconf  (Se- 
nator  1478.  Proconf.  1  P7.  f  1^24.)  28.  CD?arcf  in  plateaS.  Catharin*  ,  videtur  ha- 
buiiTe  ex  Libro  I.  Vif.  30.  5Q?CH'cf  reditus  ,  HermannUs  Thode  modo  fpecificat  22. 
Sflarcf. 

Lib.  I.  Vifit.  Sic  habet  reditus  Iac.  Coting ,  Item  22.  SXftarcf  reditus  in  domo  Hans 
Berndes  modoin  domo  Nic.  Thoden  Confulis  qui  fuerunt  fere  40.  annis  in  illa  domo: 
item  8.  SSftarcF  reditus  pro  centum  SDJarcf  Summa  Capit.  tn  t)em  <2Moeti  £Lant>e  in  paroch. 
toDemJOrcfe,  (^OrcfevelJ£)orcfe)  Literas  principales funt apud  di&um  Nico/aumTo- 
den  Confulem.  Summa  $0.  $?arcr\  Herm.  Tode  prsedecelTor  ejus  fpecificat  tantum  22. 
SHftarcf  in  hsereditate  quondam  Hans  Berndesde  g.  90fttrcf  red.  tacet. 

Hodie  nullos  habet ,  auS  Hinrich  Peutius  gvbe  in  fcer  <£r)etcl>*©f  raffe  ftnt>  2  8.  $}arcf 
wlcfre  aber  fanfle  nie&f  £jejc»&(et* 

Exp.  Dat  ad  chorum  in  Summo  6.  $? artf .  05et1  (>eo  M.  Swelund  M)t  aucl}  in 
H.L.Vif.q5uc()dat2.€[)?arcf. 

Corn.  II.  ad  idem  altare. 

Patr.  Jurati  Corporis  Chrifti. 

PofT,  Iohannes  Rusling  (recentt.  addunt  poff.  ultimus. 

Red.  Olim  12.  $0?arc£  in  bonis  Iohan  Luchtenmachers  apud  S.  lohannem  :  %• 
€0?atcf  in  domo  Hans  Vohrmans  in  platea  Leproforum.  Hodie  Nihil.  Vide  Lib.  Conv 
Petri  apud  Juratos  ibidem  cum  io.sjftarcf. 

Vic.  IV.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  ^ieQcfeuIOorpert,  uxor  A/berti  Mol/ers /jzm  de  collatione  Capituli. 

PofE  Bartholdus  Bartholdi  3  Claws  Kremer,  (Kramer)  Herm.  Vageth,  an. 

16r4.20.Dec.  aCapit.prsef  f  1659.  H.Maji,  vacatinmenfeRegio,nuncM.^w^?r- 

fin  JUD.  gener.Decani,  praef.  a  Regimine  Stadenfi  accep.  pofTeiT.  per  procuratorem 

Conr.  Ioach.Lillie,  an.  i7oo.2.Sept.  refign.  1702.  -  -  O&ob.  Theod.  Frid.Vo/ckmar, 

JUD.  aDecano  inturno  prafentatus  acc.  poff.  d.  28.Dec.  1702. 

Red.  1  o.  Wlatrf  reditus  in  domo  Ilges  Roden.  ita  P.  B.  H.  L.  m  t>emn  rteueril  f>etf* 
fet  %t\  OlimhabuitinCorporeindomoM»/^^,  m  ber  DvdtJtncj^^arcft  i8.  Warcf» 

Vic.  V.  prima  ad  altare  S.  Mattha?i.  q) 

Patr.  de  Collatione  Capituli. 

PofT.  Hermannus  filius  Hermanni ,  barfttfuefl  Cuftos  (H.  L.  P.  B.  vero  legit 
^arf enfned;t,)  Conr.  Borchers  Senior  ,  Hieronymus ,  Iacob  von  der  Hennecken  ,  t>etf 
^trrf)en*QJot0W©Or)n/  Dzcznus  K/eyhe  r)attf)tt  exturno  prxfentiret  An.  1612.29.  Jan. 
Chriftoph.  Achatius  Hager  Arithmeticus  A.  161 8. 19.  Dec.  f  165-7.  22.  Mart.  Vacati 
Barth.  Willers  aReg.Stad.  prsef.  accep.  pofTeir.  1699.  2i.Sept.  ]  1718.rn.Maji. 

Red. 


q)  3m $ab(l(r)iim  &a(fe  fciefer  2lf(aruberbtefem  nocr)anbfre3^ar)men/nemucr)Nicoiaiconfc(roris,  jo- 

hannis  B.  unb  Gemudis  Vugmis  A,  1386.  jtlfjffcre  Ctlt  (jtefaer  Surger  3°0<W  2B»Kf  «'»»«  vkVic  «» 

&emfclbcn.  ih,  511. 


l'4°  UrtunbtnunbVta&riihun  t.Period 

•> ■  ■*■»  ■-"" —  ■  ■  —  -  —  


S.    PETRl. 

-..,.R^'  ^V1^?^  '"Precariaapud  Juratos  Corporis  Chrifti  item  f.  Warcf 
tradidtt,  Dn.  Paulus  Beck ,  Sebaftian  Godkens. 
-    /?o^/>  N. 

Exp.  Dat  duo  talenta  ad  Chorum  inSummo. 

Com.IH.  prima  ad  idem  altare» 

Patr 

PofH  Matthias  Landieck. 

Red.  N. 

Com,  IV,  Secunda  ad  idem  altare, 

Patr. 

PofT  Henr.  Wolmarus ,  (itaP.B.)  H.L.  vero  &  recentiores  Jegunt  Wotman. 

Red.  Dicitur  fuifle  20.  SC^arct  reditus  ex  domo  C/*«.r  /tfm'»  ,  aurifabri  per 
ipfum  penitus  abalienati.  (ita  H.  L.  in  recent.  additur:  Inquire  de  his  duabus  Com- 
mendis  librum  beneficiorum  in  Petro,  ubi  20.$?at*tf  reditus  nominantur. 

Vic.  VI.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  De  collatione  Capituli ,  nunc  Annexum  XII.  Maj.  Prseb. 

PofT.  Mauritius Nigenborch ,  PaulSchweigman(j\\Zvmchmari)  if8o,  j.Feb. 
Mich.Schuttze,  Jun.  1624.  i.Dec.  Batth.Horft  1630. 1  c.Febr.  Henr.  Winnim  1649. 
rr.Dec.  Henr.  Wdrdenhojfi66o.  i.Mart.f^ii.  i7.Mart.  loh.Bremer,]UL.  1711. 
1 1.  Jun.  flaxb  A.  1723.  d.  1  j.  Julii. 

Red.  Otitn  1 2.  $?arcf  de  palude  ftt  StCttbecF  c ;  $ o.  f  l  Diftributor  in  Summo  de 
decima;  2.  SDMvtf  dePofrefToreVicarixCapelix  S.Ccecilia:  2.  Cftarcf  in  domo  //*w.r 
Burouwen  x}xox)hforum  equorum.  Ex  Lib.  I.  Vifitationis  adhuc  iftos  invenio  reditus 
I.  $?arcr*  in  Othmarfen  cum  Dirick  Pafcheborch  i  1 .  3ttarcf  ^r^w^/  Hagetop  in  Atremu- 
ge  i  1 .  gftarcf  H^/W  Uetminges  in  Uinfchenfetde ;  6.  Jugera  agrorum  quas  colit  Ctawes 
Monnick  fm  QMfm)dri)er. 

Htwfc.  jD/V^/.  Reimei-s  \u  Qtettbecf  tDecjett  efelicbev  $}ovcjen<£ant)e$,  dimenf.  Sex 
jugera  cfle  am  ^orncr  28ea  cjelecjen ,  jdfjv(id)  5 o.  $Javtf ,  item  de  palude  in  <Sf einbecf  1 2. 
SKarcf  fcon  2.$?r>vaen  £ant)C0;  Pofleflbr  Vicariae  S.  Coeciliae  <M0  fecl.  Proton.  von  Cam- 
^«©arten  j.Stacf. 

Vic.  VII.  prima  ad  altare  SS.  r)  Bartholoma?i  &  Wenceslai.  s) 

Patr,  DecoIIatione  Juratorum  &  Senioris  Vicarii  ejusdem  Ecclelue ,  itahabent 
P.B.  &H.L.  apudrecentiores  vero  eft  hcec  Vicariade  jure  Patronatus  Juratorum  Se- 

_^ niorum 

r)    Lcgcnda  cjus  dubiae  fidci  conf.  A£t.  Erud,  1695.  p.2}6. 

0  Otffcr 9lltar  fubrtc  aud)  DenSftul  Adriani  unD  Catharinx.  <£$  tft  flbcv  Diefc  vicarie  tton  einrat  $rte(fer 
a^aDmen^^^^onouw  an.  14^?.  cjcfttfftct  /  uni)  Dte£e(jn»atfDem  alteften  Vicario  unD  dlffi 
flen  ©efc&roornen  Dtefer$frcf)e  auf  110.  3fa|jr  gegeben  roorDen  /  fje&e  Hl.  510.  n  g.  05  t>rr  2J!tar 
BarthoUmv  unD  TheoUtdi  (n  Petromtt  Diefem  etnerlet  fct/  ftefiet  ju  unferfueflen :  3$  ftnDe  jroei 
£ehne  Daran  aefltjftet.  <£fne$  a.  1386.  »on  Dcm  vicario  igcnr.  von  ^acfccfcc  Da$  anDercan,  14.1J 
Dnrc^  SiD&en  /  Thcodorici  vou  ^acjcn  tvctlanD  M  &man$  28 .  111.  ju. 


a.  Cap.  ad)tt  SStyfage.         *ott  Un  MEMORIEN  t'm  iDoro.  64 1 

S,    PETRl. 

niorum  ejusdem  Ecclefcead  no.annosab  An.  i  y  69.  numerandos:  Anno  1688.  obti- 
nueruntpiolongationem  ad  1  zo.annos. 

Poil.  t)  lohanMolte  videinfrain  reditibus.  Maithias  Iajieke,  \^\^.  i^.OQc, 
deditceduiam  deiignationis ,  Mich.  Klenow,  Sacellanus  ibidem ,  M.  Cafp.  Ludolpbi  Ca- 
pellan  ju  St.  Peter  an.  1  5-9 1 .  19.  Febr.  /#r.  Werdenberg.  Wernerus  Degener  1611.50. 
Martii ,  M.  Nk.Staphorft  16 18.  if.  Jun.  M  Sigism.  Pbil  Schelmtnmer  1642.  M. 
loh.  Daftovij^  1 644.  29. "Febr.  M.  /06.  Kr**  1 6 8 1 .  g.  Uec.  loh.  Nic.  Blamke  1 709.  2  f . 
Jul.  u)  LolflBBrameyerYL)  17 14.  (NB.  PoiTeHbrhujus  Vicarise  (emper  eft  Archidia- 
conussedisPetrina;.) 

Red.  (P.  B.  &  H.)  1 .  SOtovcf  pro  quindecim  marcis  Summse  Capitalis  in  <2>effett* 
tttiwfce  (al.  Zeflermunde)  parochiae  Ciilmer.  item  4.$9tarc£  proquinquaginta  marcis 
Summse  Capit.  in  Culmer.  it.  8-  $)?avcf  procentumSummceCap.  in  nova  Gamma.  it. 
6.  SOJarcf  io,  |,'(.  procentum  marcisindomomea,  quam  emi  de  honorabili  viro  D.Pro- 
Confule Marquardo  deLoo.  (Senat.  148*.  Proc.  1  J07.  f  1  f  19.  it.  5.  $?arcf  pro  qua- 
draginta  Summse  Capit.  b\)  bev  @d)!ufe  Uli  DiO  in  paroch.  Elmcshoren.  item  6. 3)?arcf  in 
nova  Gamma  pro  7>-.  Oftarcf5  Summse  Capitalis  :  it.  i.  $Jarcf  pro  quindecim  S9?arcf, 
Summae  Cap.  in  ^omburfl,  in  domo  £&£*  Goldfcbmid  \\\>  bem^atrepel:  it.  1.  S)j?arc£ 
pro  1  f.  $?arcf  Summae  Capit.  in  Cuhner.  Eft  adhuc  una  domus  apud  portam  Alftri<e, 
quamdonavitDn,  Ioh.Molte*  (al.  Molre)  immediatus  di&a;  Vicaria:  pofleflbr,  &  eft 
maxime  ruinofa. 

Recentt.  Habet  in  corpore  7.  domunculas  prope  Vortam  Alftriee  &  a  Juratis 
annuos  reditus,  vigore  obligationis  illorum  de  anno  1^92.  22.  Dec.  9.  Cfftarcf  (al.  3. 

E&arcf.) 

Exp.  adchoruminSummo  dat4.$?arcf  10.  g|.  ad  Chorum  S.  Petri  2.  SWavtf 
pro  MEMORIA  fundatoris  Dn.  Iohannis  Gronow. 

Vic.  VIII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  De  jure  Patronatus  Prapofiti  in  Uterfen  ad  nominationem  Vrapofiti  in 
^amburi].  Ita  P.  B.  &  H.  L.  in  recent.  vero  ita :  de  collatione  Prapofitorum  in  Ham- 
burg  6c  Uterfen. 

PofT.  Iob.  Burtfeld\t\  Burfeld  vid.  infra  in  redit.  M.  loh.  Funcke  (Fincke  P.  B.  y) 
IJeino  Hbgelcke,  Detlef  Wolders  >  j  8  f .  Godofr.  Schroder  A.  1 60 1.  Dev  ©tautfjalter  ttt 
£)oI|lem ,  Sjtxt  Gerh.Rantzow  a(dt)amaI)(iaevPraepofitusr;at!()nprarfentiret  altf  ftimtlQt* 
tt>tfenen S)ienev  d.  9.  Julii.  7>/&x; /ftr/?  JUD.  an.  1 6$  6.  1 6.  Apr.  a Dn.  Detlev Rantzow 
Pra? pofito  praefentatus ,  Ioh.  Henr.  Decker  (Joh.  Dan.  filius  &  bAed.  D.)  1 67  j .  11.  Febr, 
11707.6.  $?arcf .  Ihnning  Grote  LL,  Stud.  1 7 o 9. 

I.  Zfytite  7,  ccr  25<w&.  CO?  m  m  m  Red. 

0    A.  1488.  j)at  re/rutDreyer  atl  Dtefcm  SlltAr  Ct»  &&H  gC^A&t/  f.  HI.509.  n.2. 

u)  al.  I.  Aug.obtit  1714.  tn.Nov. 

x)    171^.  7,  Marr. 

y)  SEelctj^Dter^cLcftion,  <£r  befcif  abct  $»a5 Xegil  A.  1430.  viJckfraadCommendaEhujasaitajit, 


*4*  tttf  unbtn  unb  'CtA&xidom  $ .  Period. 


S.   PETBI. 

Red,  (P.B.H.L.)  indomo Burtfe/de,  in t)cr Q5ecf cr^frafe pafchse  io.$?arcf  in 
domo  Henr.  Kofters  fn  Der  9?ct>t>erfirafe  pafch*  i  o.  ?JJ?arcf  in  Nigendorp  apud  Tidtke 
Kongoldt  (P.  B.  legitKonhoIt)  term.  pafch.  2.  Sfltarcf.  Sum.  Cap.  20.  $?circf.  In Elmes- 
horenanudlacob  vonGrefpe  i.$?arct  pafch.  In  E/meshoren  reempta;  funt  20.  $}arcf. 
Sum.  Capit.  a  Iacobo  Stein,  Dn.  lohan.  Burfe/d  (Burtfeld  P.  B.)  eo  vivente  &  reli&as 
A/ckefaa.  mater  folvit  10. $?arcf  &  funtapud  me  in  cuftodia,  aliasdecem  marcasnon 
vult  fol vere.  Item  Dn.  Scholafticus  Bandfchow  habet  in  Curia  fua  20O.JjJarcf .  Sum- 
mam  fruftificant.  W 

ExLib.I.  Vifit.  Dm  loh.Fincken  ;  Item4o.  $?arcf  reditus  funt  in  Domo  patri- 
moniali  polTelT.  ttl  t)CV  9}eut>mi^fiare  de  quibus  cum  Hans  Willers  in  Dithmaria.  item 
10.  9)?avcf  reditus  in  paroch.  Marne  poiTeflbr  tunc  Dn.  Io.  Burtfeld»  Clenodia  huc 
pertinent:  Calix  cum  patinaoc  corporali,  ornatum  viride  cum  attinentiis,  ornatum 
rubeum  cumattinentis  dzArras. 

(Recentt.)  Habetincorpore  ex  Stru&ura  Capituli  de  term.  Pafch.  7.  $Javcf  8. 
(jl.  In  domo  Nic.  Holfien  doleatoris  in  platea  Burftaden  de  term.  Mich.  f.$?arcf.  in 
domo  Hein.Scharnkow  in  platea  inferiorifuntinalbo  Civitatis Petro Dreyern z)  Vica- 

rio  juflcfcbrteben.  20.  SMarcf.  NB.  £)iefe  26,  SOJarcf  foffen  in  fcielen  3af>rcn  nto>t  bejaljlef 
fctn. 

Exp.  ad  chorum  maj.  Ecclef.  in  die  Ambrofii  4. 9)?avcf  ad  S.  Petrum  in  die  Jaco- 
bi.  2.  $?arcf.  Thefaurario  in  die  Martini  pro  candela  2.  9)?avcf. 

Com.  V.  a)  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  Jurati  fraternitatis  S.  Mar.  Magd. 

Poff   WHkinus  Garmers^ 

ReA  Olim:  Apud  Fratres  ejusdem  Fraternitatis  habet.  Reditus  20.  OTctrcft 
item  augmentavijt  eandem  Commendam  10.  marcis,  exiftent  apud  provifores  ejusd. 
fraternitatis.. 

-.    -   hodieN.. 

Com.  VI.  Secunda  ad  idem  altare. 
Patr   Jurati  Corporis  &  Ecclefiac. 
PofT.  Andr.  Wentland. 
Red.  N.  concordant  omnes  Vif.  Libri. 

Vic 


i)  A.  1488. 

a).  A.  148«.  hat  €lfefe  tfioForoeen  an ■bfefem.  3War  *foe  Commende  geftffff  rt/  roel(I)e  t>em  ^ciinabrrgm 
Cano.iico  ef n<|rtban /  mftt<cm2lnf)anac  faj?  (ieiiad)^-|fen£^e  jnm «ebn ^fefcs 2Jt.ir*  »o'f' izndVa* 
(jfnwerrM  11110  m  Corrus  mad)en.  3£ann>  td)  nuft  untf  &en  $efi&ern  bti  aiiDern  Xttni  «llb-er 
M.  30M  DincFen  ^nnmen  finDe  /  fo  alauUf;  &a&  Dicfe  SScrlnljerung  auc|)  au[  Mcfc  gcflanacn  \tu 
|U(  flonufcunfl  3o$an  Drntf  jiefoe  1U.  509. 


i,  Cap.  ad)fe  QWage*        vo»  bett  MEMORlEN  im  &$m.  64; 

S.  FETRI. 

Vic.  IX.  priraa  b)  ad  altare  S.  Jacobi  c)  &  Laurentii. 
Fatr.  Annexum  VH.  Piu>b.  Maj. 

FoflC  &#.  Rumhert  (al.  Runchert,  Rumphert)  lohan  Meier  t  M.  Henn.Conra~ 
dinus ,  M.Henr.a  S/efe/ ,  Henr.  Pape ,  ad  D.Georgii  Paftoran.  1606.2g.Mart.  Afof- 
r^/.zy  Walther  1619.  9-JulM.Petr.Godkens  i6;8. 6.  MajiPaft.jnDd;fentt)eiuevt  1705. 
O&oct.  loh.A/b.  Huswede/  170$.  d.8.Nov. 

Red  (P.B.  &  H.  L.)  Iohan  Kalcke  in  Niendorp  pafchse  2»  Sttarcf  <5c  Mich.  2. 
$?arcf  in  bonis  Laurentii  in  paroch.  Niendorp  pafch.  24.  |?(.  &  Mich.  24.  jji.  item 
Laurentiusdeterm.Cathedra?  Petri  i.$ftarcf.  it.  Iacob  Chrijiopher  in  Nigendorp  pu- 
ri£  1.  OTatxf  it.  Heine  Radkens  in  Franikop  (z\.  Kranckow)  Cath.Pet.  2. 9J?arcf  10.  §f. 
8.  pf.  It.  Noitevan  Remnelfen  (al.  ReveJfen)  tho  Holue  in  paroch.  Wedel  1.  ?9)ar<f  it. 
in  bonis  Ciawes  Weckendoch  nunc  /7/wr.  Carlouw  in  Cu/mer  term.  Mich.  24.  fjl.  item 
JWw/z  Garuwen  (al.  Garven)  in  Niendorp  3.  SQfarcf.  Secundum  tenorem  cettHnftru- 
menti. 

/iW/V  Nihil  habet  in  corpore. 

Exp.  ad  chorum  maj.  Ecclefia;  4.3)?arcf. 

Vic.  X.  Secunda  ad  idem  akare. 

Patr.  !£)er  Oidenfen,  poftea  Viconis  E/enbecke ,  qui  cam  fundavit  anno  1400. 
(P.  B.)  d)  &  ejusdem  Teftamenti  Executomm.  M.  loh.  von  Duthen  ,  Pau/  Grothen 
Utlb  Martinus  Rciver,  fuerunt  Patroni  an.  1604.  obtinuerunt  prolongationem  ad  fo. 
annos. 

PofT.  Magnus  de  O/denfen,  Iohannes  Cappe/n,  Henr.  thor  Mdhlen  1  f  80.  20. 
Maji,  Henr.Rumpius  1604. 7-Febr.  Theod.Lange  1627.  26.  Apr.  aCapituloprajfen- 
tatus,  Marcus Rumpius  an.  »656.  ;o.Jun.  f  8. Febr.  1697.  Iacob  Meyer  Jun.  fcetf  feel. 
Jpcvrtt  Paftoris  ufn  ^3ejlr;Q(f  ^perrn  Ioh.  M.yers  @ohn,  prafentantibus  Aiberto  Meyer 
EcAlb.Iaens ,  Jiirgenfen  ettit^  ©cbnurmacberS  ^djrcieijev^ofjn  am  ^opjfen^3}?arci  iit 
t>en  $.@>eu!3en  tvohnent)  an.  1697.  d.4.  Mart. 

Red.  (P.B.  H.  L.)  Ex  teftamento  fundatoris  Viconis  E/enbecke  24.  SOtorcf.  (P. 
B.addic)  Excamera  civitatis  folvuntur.  (Recentt.)  Marcus  Rumpius  bixifytit,  ba^  er. 
aflcljafyvau^Viconis  Elenbecken  Teftament  t)0n  Joh.Schumacherempfatt()en()abe44* 
ffifyjrdf, 

Exp.  ad  chorum  inSummo  dat  2.$?arcf.  adPetrumdat  i.SOjavcf* 

Vic.Xl.  Tertia  ad  idem  altare.  e) 
93?mmm  2 Patr. 

b)  Diefeg  ?efen  tfl  a.  1401  ^urd)  ^urqermeilicr  Carttcn  Miies  CDiMl^e  fntflanDc».  iJi.  ?u. 

c)  dc  Jacobi  Majoris  vna  vide  TiLLEMONTlUM  in  Aft.  Eiud.  1695.  p.  259.  SURIUM  in  Coru.  Rer. 

p.  '67. 

d)  ©icneii.  670.  iii  526.  ?io.  ^«en&fr^a&r^&l  wf^ 

ficl)  400. 1400.  uuD  1*90.  ftnDft. 
e)  ©ie  ift  An.  ii.80*  d,  20.  Sept.  wn  Dem  8<u&$»£cwn  $ribrK&  t>on<15efoerfeit  gefHfftef/  m.  S". 


644 Urtitnben  uttb  HAcfcricfrrcti  3  Pcriod. 


PatT.  de  Collatione  Capituli ,  nunc  Annexum  II.  Pra:b.  Maj. 

Pofl.  Henning  Rutzfi  ,  .(al.  Rutze)  per  obitum  GeorgiiGodtkens  vacante  liti- 
gofa  veniebat  eiane&enda  quardam  Commenda  fundataperquondam  Dn.  lobannem 
de  Hallendorp ,  cujus  Teftamentarii  funt  Dn.  lob.  de  Wetteringh  6c  Detlevm  Gronevold, 
a  quibus  fiat  inquilitio  juxta  Regiftrum  Herbordi  Berning,  Conr.  Borchers  Jun.  De- 
cani  Calendarum  filius  irgy.  i.  Jul.  Conr.  Wahhers  1627.  i^.Apr.  f  16*7.  ig.  Jul. 
Ericus  Wiidersbufen  (deinde  JUD.)  16^7.  27.  Aug.  f  1714.  Jul.  Pet.  Henr.  Bnrdtels 
accep.  poiTefi,  a  Capitulo  ex  jure  devoluto  poft  obitumD.C/^///^«,  1714.25.  Aug. 

Red.  ExLtb.I.  Vifit.  Exhxredkzte  Bafiian  Godtkens  n.OTarcf.  itemin&ex 
Curia  Dn.  Ioh.  de  HaUendorp  i6.#tarcf  it.  indomo  Theodorici  Veddeifen  6.  ^arcf. 

£v  L:b.  I.  I  "ifit.  Giderfem  :  In  domo  braxatoria  Georgii  Krochman  m  fccr 
55raucr(rra|Ten  de  term.  Pafchs  16.  50Mrtf.  DmndlQnds  in  foro  Equorum  de  term. 
Pafch.6.»3??arcf. 

Com.  VII.  &  VIII.  ad  idem  Altare. 

Patr. 

PofT  DetJevus  GrSnemoId, 

Red.  ExLib.L  Vifit.  Herm.ScJ^oder\^\>Vl^atHnfwHmOtUC.^<iXd,  item 
Lappen  Wilcken  cumfuisin  Marna  j.  ^orcf  pro  6c.???arcr\  SummceCap.  item  Dn. 
lo.Lumiingk,  (Lunnick)  mljmdena^  ?0»arcr;  pro  40.  quinque  mnrcis.  SummseCapi- 
talis.  Summa  197.  ???arcf.  Et  tempore  meo  deperditi  fimt  reditus  infra  fcripti  in 
Domo  Thonidt  de  Bodekefbhrer  (al.  Bochlohrer)  quondam  Llans  Simens  2.  SRorcf  in 
domo  Hans  Vapen  tn  uer.puirn  ^tvtten  1.  gftorck  HodieH. 

Com.  IX.  Tertia  ad  idem  altare,  fundatanoviterper/oW;;^//^^^, 
(Haltendorp)  qu:e  eft  anneclenda  Vicarice  Ge<rg>i  GSdkens  poft  obitum  hbanms 
Hallendorps  Vid.  Lioeilum  Commendarum  apud  Juratos  Petr.  item  Teftamentum 
ReMens. 

Vic.  XII.  prima  ad  altare  S  Thoma?  Apoftoli.  f ) 

PatT.  Olim  Der  Vlanmn  ,  g)  poftea  Annexum  Decani  Wmshemii,  nunc  dc 
Collatione  Capituli. 

PofT.  Henr.  Ke/p  >  Ioh.  //c/.^vv^avunculusfuus,  Anth.  Barckey,  per  ejus  re- 
fignationem  poiTefTorfactuseir.  Lambert.  thom  Fclde }  Mich.  Heflerberg,  Hier.SchuI- 
te  Organifta  ad  D.  Jac.  1^98-  29.  Sept.  Gothard  Sartorius ,  Cantoris  Erafmi  filius, 
loh.  Herm.  Schrader  i6?6.  14.  Aug.  Chrifivph  Greve  A-  i6f  §.  5-.  Aug.  h)  Lrtur.  Wag- 
ner  ^oniaf.  ^d/^c^.^amnier-un^Commercien-CAaff).  A.  i6t>2.6.Sept.f  1717. 

Red.  In  parochia  Udfehoerder  rn  Dfr  QMdncn^traatcn  (ita  H.  L.  P.  B.  Jegit 
<$ronen;^cr)atten ,  id;  g!aube  aber  Da£  rei>De5unred;t  unu  Dag  eS  ad  verbaiequentia:  in 

domo 

f)  Et  Ag,<tii  ita  in  Inventariodocumentorum  Nihufiano  &  p.  510.  h.  vol.  legtur. 

g)  Eler  Nannen  t)at  (\t  an.1402,  ^\\\f\M/  WlD  &tf  ^tWarf  OUf  100.  %t$X  JU  Capiltel  ?rr)fll{fll. 
b)  t  l6gi,  d.  2.  Maji.  D,  M, 


*  Cap.ad)fe35epfa(je.         WttoertMEMORIEN  tmi&om,  64* 


domo  mea  Cjefjdrert,)  4.  ?0?arcf  itcm  Paul Brand  $.  vftaref.  item  in  domo  mea  (nettt* 
lid)  Henrich  Kelps  rwlcber  jur  3etf  t>*r  Grotifcf>en  Vifitacion  Poffeflbr  roar)  9.  Cvvarcf.  item 
Gerd  van  Hiitlen,  ex  parte  patris  fui  qui  fummam  Capitalem  i)  hodie  H. 

Exp.  ad  chorum  maj.  Ecclefiae  dat  2.  $?arcf. 

Vic.  XIII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  M. Gerh.vonHut/en  ejusque  hseredes  ad  -  --  annos ,  jam  devolutum  ad 
Capitulum. 

PofiC  hhannesvon  der  Linde  3  Ioh.Krufe ,  loh.Lemeyer  3  Henr.  Wichgreve  1  ?gc. 
19.  Maji.  Marc.Selcken  £ojfmeijIenum  £•  ©etlt  prxfentante  Dn.  F/W.  Moliero  D.  & 
SyndicoAn.  1625.  d.  if.Jan.  j  £64$-.  modo  /^.  Laurentii  an.  i6~4f$.24.Sept.t  i6?f, 
7.  Feb.  k)  modo  Bened.  Sellin 3  1665.  24.  Aug.  f  1672.  iS.Maj.  yacat  menfe  Regie. 
Chrift.Ioh.  Horbius  Med.D.  B.  Ioh.  Henr.  Horbii ,  Paft.Nic.  fil.  a  Reg.  Sfead.  praefenta- 
tusdc  poff.  accep.  d.  10.  Apr.  an.  1700.  f  171S.rn.K0v. 

Red.  1  f .  ^Ttaxd  ut  habetRegiftrum  Alberti  Geverdes 3  licet  in  ejus  Succeflb- 
rum  regiftris  reperiuntur  tantum  12.  v??arcf  &  funt  in  domo  Sengftaken.  Fundatio 
apud  ilios.     Hodie  N.  habet. 

Exp.  ad  chorum  in  Summo  2.  vO?avcf. 

Vic  XIV.  Tertia  ad  idem  altare.  1) 

Patr.  De  collatione  Capituli ,  nunc  Annexum  Prsb.  I.  Maj, 

PofT.  Docfor  Bernh.  Wefel,  hhannes  Wtefe 3  Lamb.thom Felde 3  Dn.  Kico/aus 
Tode3  Iohannes 3  famu/us  Henrici  Bandfchore  3  Ioh.  Withmar 3  Petr.  MeUer  1  f  9$.  19. 
Mart.  (al.  15.  Mart.)  Borftenboftel  qui  refignavit  G.  Barfenio  3  Collegae  Scholse  Joh. 
porTefT.  accep.  16 1 1. 30.  (20.)  Mart.  Ioh.Barfznins  f 1 6 f  9 .  4.  Aug.  Mart.  Martens3 
16&0.  22.  Mart  \  1678.  Peter  i?rtf«^(homofineliteris)  an.  1678.  i9«Sept. 

Red.  10.  v^arcf  reditus  apud  teftamentarios  Dn.  LaurentJi  Schmidt ,  (H.  L. 
StietP.  B.)  videlicet  Dn.  Hubertum  Fredeland  &  Matihiam  Ianek^;  item  i.  vO?arcf 
in  bonis  Anneken  Schrivers  ;  it.  4.  Sftarcf  in  domo  Ni£  Toden.  iterffi2.fj[.  C/ausDa- 
belften3  pro  hura  in  Bunnigftede  paroch.  Barchftede  3  Literae  principales  funt  apud 
Capit.  it.  °.  j}|,  Heine Singelman  3  pro  hura  in  Bunning Hede  paroch.  Barch&edeLlterx 
Pnncipales  apudCapitulum ;  it.  4.  vO?artf  Hans  Wicien  in  paroch.  Rade/ftede in  villa 
Niendorp  de  curia  fua  pro  hura  &  eft  totius  Jurisdicticnis  mea?  Vicanse.  Litera?  apud 
Capitulum.  Item  Erich.  So/tozv  mleneve/de  parochix  Radelftede.  Eft  de  Jurisdiclio- 
ne  Vicarice  mece  <5c  Vicarise  Dn.  Harderi  vam  Stove  (al.  ©fOffe)  qui  juxtatenorem  lite- 

v^mmm  3  rarum 

i)  Deeft  vox  habet  am  {Imilis. 

k)  alias  die;tur  L/turenttns  obnffe  l'6y  B.  H.  B.  L.  P.) 

l)  ©icfe  bat  Thomas  o^  cin  bicfiger  Q$urqct  a  402.  geftifftef  o&er  tiVlmerjr  iw&effert/  uat>  fur  f«& 
unD  feine  £rfa<«  ^^  $cl^nung§>9if4t  n&er  Mefelbc  anf  t>unfrertwR&  j»an6ig3a£r  er&aitef?. 
111»  510, 


€46  UvtutifoenwfoVX&d)tid)Un  j.Feriod. 


A\    1'EIKI. 

rarum  principalium,  teneturdareVicariis  dimidiumchorum  filiginis,  fub  term. 
tini,  fubprivationeomniumbonorum,  quod  ferein  20.  annis  &ultra  nonfecit, 


s.   PETRI. 

Mar- 

.  &di- 
cit,  quoddatCapituloHamburgenfi  f.himptonesfiIiginis,De^Capituls^)itnpfett.  Item 
tO  ucm$(ofier  tfom  Kembcdre  6.  <3d)epcf ,  &  nefcitur,  qua  fit  de  caufa,  aut  quo  jure, 
cum  fit  de  Jurisdi&ione  noftrarum  Vicariarum ,  juxta  tenorem  Literarum Capital.  quac 
funt  apud  Capitulum,  &datnobisalternatis  tantumannis  n.% 
Hodie  N.  in  corpore. 

Com.  X.  &  XI.  al.  IX.  &  X.  ad  idem  altare,  m) 

Patr.  Cordvon  Oldenfen. 

PofT.  Sirnon  Witte. 

Ex  Lib.  I.  Vifit.  Simon  Wttte. 

Red.  Cordvan  Oldenfen  quondamPatronus  Viearise  alienavit  ab  ca  lo.^ftmrcf 
reditus  ex  paupertate,  pro  quibus  hajredes  JohannesDominusCanonicus  &Magnus 
fratres  filii  reftituerunt  f.  sjftarcf  reditus  (itaB.P.&H.L.)  hodie  N. 

Vic.  XV.  prima  ad  altara?  SS.  Thoma?  Cantuar.  &  Annae. 

Patr.  de  collatione  Capituli  (P.  B.  &  H.  L.)  Annexum  Prsebendce  III.  Major. 
(recentt.) 

PofT.  M.  Simon  Witte,  Sanderus  Grove,  Capellanus  S.  Georgii ,'nunc  Cafp. 
Rumhert  (al.  Runchhert  al.  Rumbherd)  D.  Lemmeke,  Bened.  Koch  ,  Alb.  Oldehorft, 
1  f  85. 1.  Jun.  Ioh.  Heflerberg  Collega  Schoke  Joh.  quo  naortuo  Alb.  Hefterberg,  Erici 
filius  an.  1643.  i6.Mart.-f-  1681.  17.  Jan.  Anton  MenoSchuppius,  an.  i6gi.  i4.Apr. 
+  1 70 5 .  Iac.  Andr.  Grabow ,  Prasfe&us  Pinnenbergenfis  accepit  Poffcff.  1 707. 7.  Apr. 

Red.  ClausReder  in  antiquaGamma  2.  SWarcf  term.  Jacobi,  Sum.  Capit.  2f. 
©Mrcf.  ClausKopkenMd.  }.$)Uvtt  Joh.Bapt.  Sum.Cap.  3,6.9)?arcf.  Heine Beneken, 
term.  Pentec.  ^JDfarcf  12.$.  Sum.  Cap.  60.  §Rarcf .  Itemreftantapudhanredesquon- 
darn  Cord vanWdenfen  6.$?arcf.  (additP.B.)  Dc$3a&r$  i.SJtarcf.  Hodie  N. 

Exp.  ad  chorum  in  Summo  term.  Cath.  Petri  2.  $)?arcf  ad  Chorum  in  Petr. 
term.  7.  oaob.  i.SDJarcf. 

Vic.  XVI.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  Olim  fc>er  iDegetter :  hodie  de  collatione  Capituli  (P.  B.)  addit  poft  JDcgc* 
ner:  aliiDe(Sevcr&e$.) 

Poff. 


m)  FtindatioCommcadxadaltarcS.Thomxfc-ffigydii  m  S.  P«ro.   Fundator  petrns  E-verdes  (p.5I0.h.v. 

mx\>tvHe»r*ch  acnannt /  unboirfeetifftana in *&$ i^ifit^r^eu)  Rcdm,s  2,W     .J^0, 

Commenda  incorporata  eft  in  augwcntum  Vitanae  cjusdem  altaris  qttam  Dn.  Dottor  Bern  Wejje* 
poflldebat.  Vicaria  illa  anncxa  eft  p.aebcnd*  Dni  Hcroj.  Ofta,  Canoaici  Hamb,  Scnions  9.  fiKarCf» 
tnrctKarium  Documcntorum  Nichufuuum,  n.  13. 


2.  Cap.  atf)t  e  Q5epfate;        t>tn  Un  MEMORIEN  im  JDom*  647 


J.    J\E722/. 

PofT  Martinus  Borneman ,  M.  MV/;.  Ka/tzow ,  Z^/zr*  Krekh.  Theod.  Rade- 
mien  161  j\  ic.  Octdb.  Ztf#r.  Bodenborgj  Camerarius  Capituli  an.  1647.  28-  O&ob. 
f  i66r.  22.  Jul.  vaeat.  Chrift.  loach.  LoJJau,  Chrift.IoL  Med.D.filiusaRegimineSta- 
denfi  praefentatus  an.  1707.  26.  Maji. 

RecL  OAwIndomo  quondam C/ausPeterfen,  up  fcettl  ^efie  9.  $tartf  eft  Cor- 
pus  Vicarise  :  in  domo  Harmen  Bordentrick  10,  tyflwitff  6c  eft  augmentuna  Vicariae. 
hodie  N. 

Exp.  M.  Qalfzow  dat  1.  ^arcf. 

Com,  XI,  ad  idem  altare.  EftLaicalis. 

Patr.  Uxor  Hanfonis  Staketho, 

PolT.  Nico/aus  Thode. 

Red.  9.  $?arcf  qui  non  fru&ificant,  &  funt  apud  Dn.  Gerhard.  van  Hutt/en, 
in  bonis&haereditate  Dni  Gerhardi  van  Schivecht ,  quondam  Vicarii  §.  Petri,  ut  ex- 
fuo  Teftamento:  quosfru&us  nunquam  fublevavi  ab  initio  poffeflionis  usque  ad  ho.- 
diernum  diem. 

Com.  XII.  prima  in  nova  Capella  S.  Anna?. 

Patr.  fcer  Kofccnborcjem 

PofT  Jokan  Deth/evu 

Red.  i$-.$?arcf  Lib.I.  Vifit.  Reditus  Commendx  Iohannis  Deth/evi ,  innova 
Capella  t)er  KeOenborctert  funt  20.5ftarcf  in  domo  Carften  Oide}  proprie  fce  Sllg&U&f, 
ut  appellatur. 

Com.  XIII.  Seeunda  ibidenx 

Patr.  Eorundem* 

PofT.  NicoL  Lemke. 

Red.  if.SOjarcrV 

Com  XIV.  Tertia  ibidem, 

Patr.  pertinet  ad  eosdem. 

PofT  Valentinm •  Hanenkrelgef, 

Red.  >  r .  SOtaref;:  Ex  Lib.  L  Vifitationis  Commendoe  Valentini  Hamenkreigers, 
ao.^0?at'Cf  in  hareditare  Carften  Olde  appellatse  proprie  t)e  2lle$()Ut)f/  ex  quibus  folvit 
annuatim  Henrico  Vafmer  1 4.  97?arcf. 

Com  XV  prima  ad  altare  Si  Thoma?  Apoftoli,  ambaefuntLaicales. 
Fundatio  dtapud  TeftamentanosDni^/^m^^T/^  videlicetapudDnoS 
Henricum  .dlsborck  Pmconf.  &  Gerhaxdnm  de  Hut/en,  itidemProconC 
Patr   De  SBulhaftn. 
PofT.  Sixtus  Wultheri. 

Red. 


64S   Urftmbeti  unb  Hacfmdbteti  ?.Period. 

S,   PETlll, 

Red    Sunt  in  domo  braxatoriaquondam  />;/  Alberti  Wu/hafen^  juxta  teno- 
rem  fcndati  >nis  folverunt  Teftamentarii  quondam  DniA/krti  Wu/hafu  zi.^arcf. 
CoX,  XVI.  Secunda  ad  idem  altare. 
Tatr    Idern. 
PofT  lohan  Scho/ver. 
Red.   Su n t  in  teolonioin  O/denfch/o  4.  $}arcf. 

Vic.  X  VII.  in  P.  B.  Vifit.  33ua)eril  l|i  fk  Die  1 8fe ,  prima  ad  altare  SS.  Erafmi  & 
Annae. 

Patr.  De  jure  condi&orum  t>e  ilefeniatia.  Creditur  Jus  eiTe  devolutum.  (ita 
H.  L.)  /?0<r/i" deCollationeCapituli. 

Pofl.  Andreas  Bonninghorft  (H.  L.  Benninghorft  P.  B.  Benninckhorfl:  L.  P.) 
modo  i.  e.  tempore  Clementis  Grote,  Magnus  Gar/ejjftorp ,  (in  Receiatioribus  rmru  itytl 
fcie  i  V.  Vicarie  beicjeleaet, )  Iohan  Utrecht  Sacellan.  ad  S.  Pet.  o)  (ber)  H.  L.  frc()Ct  ev  bty 
fplQtlfctv  Vicarie)  David  Wo/ders ,  Concionatoribidem  ifgf.  Iohan  O/dehorft,  Alb. 
fil.  an.  1606.  28.  Mart.  loh.  Kleyhe  Jun.  per  relignationem  accepit  loh.  PreuJJe,  an. 
16 24.  16.  Jul.  f  1664.  T2.Apr.  Ioh.Schkgel,  an.  1664.  4-Aug.f  1665-.  (1678.D.M.) 
16.  Oftob.  /oto  S/afzn.  1667.  (1677.  26.  Sept.)  6.  Sept.  Bartho/d  Henr.  Brokes, 
JUL.  1708.  28.  Jun.  —  Gregorius Hinfche  1714.  i.Nov. 

Red.  0//w  1 1 .  COjarcf  in  certa  domo  in  platea  pellificum ,  it.  g.  SOJctvtf  in  hxred. 
Pau/i  Krantz,  item  24.  fj{.  extra  Civitatem  adhuc  mihi  non  funt  Literze  prafentata: 
quareignoro.  ExLib.  I.  Vifit.  Vicar.  Andre<e  Bonninghorft.  Item  Harmen  Borgen- 
trtcken  8.  SOtavcf.  Paive/  Krantz  y.  SOJarcf  in  domo  cjuondam  Gerd  aver  deBeke  10. 
SJftavtf ,  item  loh. Hafe  2.  Sftavcf.  item  Hartich Kotermund  24.  p(.  Summa  i6i.  $?avtf. 
p)  Hodie  N. 

Vic.  XVIII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  De  collatione  Capituli  (H.L)  AnnexumPrarbendaVl.  Major. 

Pofl!  Nico/.  de  Bergha  (pcm  bim  35evflc)  Henningus  Hedftet ,  A/bert  Bakes, 
Dir.Borchardus,  Magnus  Gar/cftorf,  h.  Utrecht,  Conrad  Withmar,  1  j-  80. 26.  O&ob. 
lohan  K/eyhe  Jun.  1 5-93.  14.  April.  M.  Dtfu/i  Wo/ders,  Joh.  O/dehorffi  d.  28.  Mart, 
1606.  Gerh.  Grave  L.  &  Le&or  Secund.  1647.  23.  Dec.  f  1675-.  22.  Apr.  Ioh.  Tho~ 
iveften  JUL.  per  refignationem  Laur.  Bi/derbeck  JUL  1677. 1 1.O6I.  Chriftoph.Herm. 
Carftens  JUD.  d.  f.  Jul.  1686.  quo  mortuo,  Eib.  Tieffbrun  1692.  2.  Mart.  quo  refi- 
gnanterraterejus/^.//rrw.  Tieffbrun  1699.  ij.jul.  f  -  -  Chriftianus Drcsky  1717» 
4.  Mart.  q) 

_        Red. 

»)   Eggard  Crantz  an.  1^8.  ^ 

©)  procurarorio  nomine  Alberti  Sthcrpett  t  t.  Hafiiix  literis  incumbcmis  pixlenmus  ab  EggardoCranfz,* 

&confirmatus  1558. 13.  Mart.  a  Matthta  Rhcders  Protonfule  Scniore,  coram  Notano  conf.  Docu- 

mcntum  111   114. 
f)  Anno  ift8.  rcditus  habebat  in  corpore  15.  SDJarcf, 
r)  HodieJUD. 


2.  Cap.  ad)U%$tyityu         *>o»  btn  MEMORIEN  f  mDom»  649 

—i 

«F.    PETRL 

Red.  0//V»  in  domo  Cord  Sofl  2.  $torcf ,  ia  domo  Catbarin<s  von  Zeuen,  z. 
Sftlant  ExLib.I.  Vifit.  Nicolai  deBergha:  Henr.  Rideman  m  curia  fua  im  iSiltoNsir* 
ber  f.9#arcf  indomo  Berent  Detzenow  m  9idt>tn.g&iattarcf  8.  CDtatCi,  nondum  deper- 
ditje,  fed  modica  deeisfpes,  quiain  duobus  annis  nihil  recepit.  item  in  domo  Cord 
Sofl ,  propeCaemiteriumEccldics  majoris  2.  $?«rcr\ 

Hodie.  Habetincorpore  m  domo  Lorens Berman,  in  platea  divitum,«fed  non 
vultfolvere  8.9J?arc?4.fj(.  iu  Hilbrand  Gropels  r)  m  Der  93el$er*@traffe  &e(eaencm  Srbe* 
in  albo  Civitatis  7.  Otfarcf  8.  £(.  ' 

Com.  XIV.  prima  ad  altare  b.  b  Petri  s)  &  Fauli. 

Patr.  Jurati  Corporis  Chrifti. 

PofT.  Chriftianus  Pantelitz,  qui  eandem  augmentavit  cum  reditibus  1  f .  SQJarcf. 
Dequoaugmento  di&o  Dno  Chriftiano  mortuo,  Jurati,  de  quorum  difpofitione  eftj 
feceruntfpecialemCommendam,  quam  commendabant  Chnftiano  Lubeck  (Enbeek 
P.  B.  Eft  autem  iila  quarta  ad  hoc  altare.)  Matthias  Hitt,  loh.  Utrecht.  vide  Libeilum 
Commendarum  inPetro  deA.  1  f  5-9. 

Red,  item  1  g.  SOlarcf  reditus  in  domo  HansMeyers  m  ber  SSHtitfitatt  ex  oppo- 
fito  Lihkj  Miinfters ,  &  fpedat  pleno  jureadCommendam.  Ex  Lib.  II.  Vifitat.  Mat- 
thice  Hille,  D.Eggardi  Cranzcn:  Indomo  Hans  Meyers  ex  oppoiito  Lutke  Munfters 
16.  $?arcf,  item  in  domo  braxatoria  Hmr.Schroders  imgrammotl  9.  ?07ar(f  itemin 
domo  braxatoria  Heine Ruttouo ,  b\)  bcm  $tthfIer  ^fyr  2,  $ftarcf. 

Com.  XVIII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  Jurati  Corp.  Chrifti.. 

PofT.  Dn.  Andreas  Bernhardi. 

Red.  ApudJuratosCorporisChrifti27.  $}arcf# 

Com.  XIX.  Tertia  ibid. 

patr.  Jurati  corporis  Chrifti  27.  C0?arcf. 

Foll  Dn.  Mart.  Borneman,  al.Barnehman,  obligatus  ad  duas  miffas. 
Red.  in  domo  Vafmari  Vafmars>  20.  SOJarcf.  H.L.  habet  $o.$Jarcf.  it.  apud 
Juratos  Corporis Chrifti  ejusdem  Ecclefije  5.  S^arcf. 

Com.  XX.  Quartaibid. 
Patr   lidem. 

FofT  Chriflianus  Lubeck. 

Red.  In  domo  Cord  Koninges  fm  ®rfttt  10.  $?arcf.  item  funt  in  domo  Henr. 
wenckelmans ,  in  platea  divitum  4.  $?arcf  ♦  Item  in  domo Pawel Botzendael  1 .  3Jtorcf. 
I.C&cife  5ter25anb.  9?nnn  Com. 

r)   modn  Joh.  Gerh,  Determeyer.    D.  M. 

s;  dc  altari  a  Petro  Apofto  o,  ut  tingunt  Pontificii ,  itudt»ittiftraa<iis  ftctisadhibito  &/***«?  a&cvato*  vidc 
V OIGTIUM  dc  altaribus  Cap,  VI.  $.  3.  &  4» 


6fQ Utgmtbcit  unb  VXa&ridnen  5 . period. 


S.    PETRI.         ~~ 

Com.  XXI.  Quinta  ad  idem  akare. 

Patr.  Reli&a  Hanfonis  Ridemans. 

FoII.  Dn.  hhannes  Ridemans. 

Red.  Indomo  HansRidemans  14,  Sftctrcf.  Haris Heringk *  r.  $?avtf  in  domo 
Borckert  Borcherdes  1.  s)7?ni*cf* 

NB.'ln  recentt.  |ini)toe  Reditus  biefer  f.Commenden ^7.  O^arcf. 

Vic  XIV   prima  ad  altare  S,  Barbara?.  t) 

I  atr    L)e  collatione  Capituli. 

PofT  Iohan.  Dreier,  Procurator  dicitur  efle  M.  Ioh.  C/oth  y  Henricus  Conra- 
di,  Damel  PhieU  i  f 94.  Iac.Krufe  1606.  28.  Mart.  M.  Vlr.Decker  u)  164$-.  25.  Jan. 
x)Ioh.Laur.Bi/derbeckd.i7.^n.  i68f.  j  1697.13.Febr.  loh.Matthtas  Biefter  (po- 
ftea  JUL  )  d.  22.  Apr.  1697. 

Red.  Nihil  in corpore  fecundum  omnes  Vifitationum  libros. 

Vic  XX.  Secunda  ibidem. 

Patr.  De  collatione  Capkuli. 

PolT  Matthias  HiUe ,  Georg  Wafmers ,  Jfoh.Eggers,  Iacob  Schultze  An.  1606. 
d.28.Mart.  Henr.  Uphof(pottea  (g.  Jpod;tt>.  3?atf>^'©c|>encfeO  an-  l6f2-  d»  19-Febr. 
f  170^.  d.g.Mart.  Conr.Iul.Surland (pofteaJUL.)  y)  ex  praf.  Reg.  Stad.  d.  x%.  (26. 
Jun.)Jun.  1710. 

Red.  In  domo  Hinrich  Mollers  nunc  Wilcken  Meyers  z)  ttt  t)er  ^ecfcr*©frof* 
fen  io.#ftarcf ,  (bepP.B.  ftebef  inmargine  beim  Vlnfcmg  uer  Q3erjeid>nif?  i^aS  Redituum: 
CujusPatrona  eft  Urfu/a  Wi/cken)  In  domo  Cord  Per/en  a)  in  inrencrivicodiyUum 
io.  SOfarcf.  b)  item  in  domo  Hmr.  Moickes ,  in  vico  piftoris  3.  CO^arcf»  Hodie  N. 

Exp.  Dat  1.  sjftarcf. 

Vic.  XXI.  Tertia  ad  idem  altare. 

Tatr.  Anna  Rothufes.  ab  an.  i6i6.d.  n.Mart.  ad  ift.  annosM.  Henr.  Rum- 
fii  hseredes  —  D.  Lucas  Langerman. 

PofT  Va/.  Hanenkreyer ,  Ioh.Keyfer  1 571.  9.  Sepr.  Iohan M'6nckhufen\  \  $-92. 
4, Febr.  Petrus MoUer 3  M. Ioach.  Penshorn 3  Diac.  ad  S.  Cath.  prsefentante  Dn.  Theod. 

Lehmcyer 

t)  h.  1414  bat  3h>fHW  *gtmfr£hu|Vn  itl  ber  ^Vctcr^  Rtityt  ad  altarae  S.  Barbarae  in  honorcm  S,  Uartholo- 
maei  CtHC  Vicarie  aefl*ff^f/  flt |>C  Ol)Cit  p.  fj£. 

u")  Paftor  }um  ^BAttfeiijjanjV. 

y)  3H?o 3  "ro  5t6n»til.  £ofjet'fcn  t>tf  rcflicre rtt>eit  £errn £er£p«g  ju  €cf)!c-fwtfl  £oT(Wn  3»fHG  SXaffi. 

2)   quam  nunc  posfidet  Pcter  Senanus,  cttl  @0l9f4)mft>/  j)at  <*  0CM1  3fafh  DUr$  Ultljftl  UttD  iKcdjt  tt« 

Mfcu/  ift  dfi  If  ia. 

a")   Tenten  jelJP  ///»»-.  Reincken ,  D.  M. 

b)  ©tnD  in  langeti  3ar)ren  nicjjt  bfjofjlef. 


>..  Cap.acfjfe  SSeplacje.  wn  ben  MEMQRlENtm  tb$i«.  6fi 


S.   rETRl, 

Lehmeyer ,  tanquam  Patrono  an.  16 1 1.  d.  50.  Marc.  M.Ioh.  Turban,  c)  accep.  polTefT. 
prsefentantibusTutoribus  Rumpii  1629.  17. Dec  loh.  Henr.Turban ,  an.  1640.CI.  17. 
Dec.  Matthtsus  Sliiter  JUD,  an.  1667. 10.  Senator,  an.  1705.  Aug.  lac.  Langerman-, 
Juv.  d)  170;.  6.Sept. 

Red.  Exdomo,quaefpe£ratadVicariami2.^arcr\  Ex  bonis  Henrici  Caders, 
J.tDJarcf  f  exbonis  Hartwici Bruns 2. 90?artf.  Ex  bonis  Hcnrici  von  Heherfen ,  \\\  XOcf 
fcel  i.9J?artf.  Ex  bonis  Ioh. Bifterfeld  in  ©piflcnOOrff  8.  g{.  &  unum  modium  hligi- 
nis:  Exbonis  Hans  Timmen  in  2$irmwcjf}efce  i.SDJartf.  Exbonis  Liitken  Dreyers  \n 
(Dctenfcrt  1.  ^avcf ♦ 

Hodie  habet  in  corpore  in  domo  Pau/i  Schluys  in  platea  lanionum  ,  vulgo 
5vnoc5en^auev^fva(fe  de  term.  pafch.  12.  $?artf,  item  in  domo  loh.Sfltzenberg, 
in  no vo  Caftro ,  vulgo  -9?cuenbura  1 2.  $?artf. 

Exp.  ad  Chorum  majorisEcclefte  4,  5D?avcf ,  ad  D.Petrum  2.*$?avtf,  (ita  H. 
L-  Ui  P.B.  VMit>  nuv  i.  $)?artf  notiref.) 

Vic.  XXII.  ad  altare  S.  Martini  e)  (in  recentt.  additur)  &  10000.  mili- 
tum,  alias  trium  Regum. 

Patr.  Conr.  Moller,  poftea  translatum  eft  Jus  per  Patronos  in  Teftamenti  di- 
fpofitionem ,  nimirum  familia;  Dev  Hanfes ;  modo  de  Collatione  Capituli. 

PofT.  Ioh.  Schulhouet,  Oliger  Eymers,  Leonh.  Metzler ,  Iohan  Krohn,  Engel- 
berti  fil.  &  accepit  pofleffionem ,  ratione  devolutionis  per  Conrad Borchers,  an  1615. 
9.  Nov.  Ioh.  Henr.  Grotgefi,  Dni  Godofrediril.  pradent.  ex  turno,  a  Dno  Seniore  G.  E. 
vonEitzen,  zn.  i66~f.d.  26.  Od.  1 1668. 2$.Sept.  t)]m\Laur.PetersL.  MarciSena- 
torisfilius,  porTeflionatus  1691.  14.  Aug.  g) 

Red.  unadomus  circaforum  equorum:  Goderfen  Vifit.  Q5ud[)  ff;uf  f)injU/  fed 
antemultosannostranslata  per  Patronos  in  teftamenti  dilpoiitionem. 

-  -  indomo  Alberti  Schulhovet ,  if.O^avcf/ibidemadditur;  o//>w,inquirendum. 

Exp.  ad  Chorum  in  Summo  2.$}artf  adS.  Petr.  2.  SOftuxf. 

Com.  XXII.  h)  ad  idem  altare,  eft  Laicalis. 

Patr.  Dejure  Iohannis  Stephani  &  fuorum  haeredum. 

^nnn  2  PofH 

c)  Paftor  JU  St.  Johan, 

d)  Hode  JUL. 

e)  Q5et  S.  Marrcns  W tr  ttl  Petri  $i'rd)e/  ber  011$  in honorem  Vultationis  Elifabeth,  per  B.  Virginem  Mariam, 

ac  Gcorgii  Mji tyns  &  Agncthae  Virginis  aenant  TOtrD/f)0f  t>cr  Sfathgberr  Richard  K)  I  A.1^9.  otlt  grefi 

fog  nod)  Michaehs  etne  vicariam  Qffttfftff  unb  fcinen  ne&ejlen  wiD  «SUepett  (Srben  bte  Scjjnrcart  auf 
iso.^aljr  erlanatf  ;  ftebe  oben  p.>u. 

f)  Joh.  a  Iktekamp  1633.  I2«  Ju!«  CD-  M) 

g)  (larb  A.  1724  d.  3.  Febr. 

h)  FundatioCoaimend«ad  altarc  S.  Martini  in  Ecclefia  S.  Perri ,  ad  quam  ipeftat  domus  quardam  in  pla- 
tea  Rofarum.  Dn.  Wdktnus  Gcrmer,  fuit  fundator,  a  quo  temporc  centum  annis  elapfi*  ad  Dec«- 
num  5c  Capiculum  dcvolvetur. 


*f*  Urtunben  unb  nacbricbrrit  ^.Period. 


s.  rinii, 
rofT  i)  HelmvlJus  Alverdingk  Canonicus. 

Red.  Secundum  Librum  Vifitat.  Alb.  Crantz  12.  fifttfvcf,  hodie  N. 
Com.  XXIII.  prima  ad  akare  k)  Dioii)  fii. 
Patr.   De  jure  Carniricum  £  Lanionum. 
FofT  Tbeudur.  Widenbriigge. 
Red.   17.  9)?artf  hodie  N. 

Com,  XXIV.  Secunda  ibidenx 

Patr.  T)ev  3ilUn&efa^rer« 

PofT  hh.  Rine. 

Red.  20.  9)?arcf  hodie  N. 

Com.  XXV.  prima  in  Capella  S,  Annse. 

Patr.  i>e  ^Unbefa^m* 

PofT   Petrus  Remflede. 

Red.  In  domo  c0u(]en  (Augufti)  van  ber  Hlebre  io.SOJarcf.  Itemunadomus 
data  perDo.  Henr.  Varendorp,  item  dat  iJrovifori  ejusdem  Capellx  10.  Sftartf*  &o- 
die  N. 

Com.  XXVI.  Secunda  ad  idem  altare  (eandem  CapeHam.) 

Patr»  t>t  3^lanb6fat>rer. 

PofT  Ioh.  Eitzen ,  at.  Fitzen. 

Red.  Ex  Lib.  I.  Vifitationis:  Commenda  Ioh.  Eitzen  novitererec"tainEccIe&. 
S.Petri,  nondumacadaltaredeputatahabet  20.  reditus  ,  quorum  redkuum  Summa 
Capit.eft300.gJ,  Rhen,  &  funtapudJuratosEcclefiaeS.Cathar.expeditilinguIisone- 
ribus  deductis. 

Recipietexmanibus  Jurat.  obveniente  tempore  zo.^flvcf» 

Com  XXVII.  Tertia  in  eadem  CapelK 

Tatr.  Iidem. 

rofT  loh.  Dauorde. 

Red   N. 

Com.  XXVIII.  Quartaibidera    * 

Patr.  Edem* 

FofT  Goswinm  de  Rembfch  3  teolonarius. 

Red.  NL 

Corrr.. 

i)  93ov()€rf),iff?nfie  XVilhn (Bermer  f  Wilbelm 6afe /  ttno  tticoUo  <5atfe  fttbe  oben  p.  su. 
k)  Dion>fi<  Gfrper  folltti  s.  Eme.tnt-cnitloftfr  jltn  jn  $omg?bera/  Dtc  gi«tti?0|cn ftber  p-aetendirewfin 
nucfo  $u  fabett/  tfl&ritber  mnn  Avio^o.  [;<tf  auqefongen)U  (tniten/  ©.  Mich.  Fclibicn  Hiftoire  de 

L'  Abb3ye  Royale  de  S.  Dcpys  en  France  p,  uo,  fq, 


2.  Cap.acftfe  35ct)faae.        «>ott  fcertMEMORIEN  tm&om.  6f  ? 

i\    PETRI. 

Com.  XXIX.  prima  ad  altare  «Apollonke,  quam  Wikkinus  Ojfemvarder 
fundavitan.  1446.  Recentiores  Libri  Vilitationum  iegunt  Alckcn. 

Patr.  Wilcken  OJJenwarder ,  1)  dein  Dte  £eicf>nam&Q5efcr;n?orne/  vigore  funda- 
tionis. 

Pof£  Herm.aPetkum  iSfg.  6.  Juh  (antea  /<?£.  Remfied  Junior ,  &  efl:  Laicalis 
(P.  B.  H.  L.)  m)  Ioh.  von  Petkum ,  1 6%  3 .  2.  Jul. 

Red.  £v  £/£.  Fi/T/.  Habet  in  hxreditate  Harmen  Garmers^  2o,9D?arcr\  item 
habetCalicemexpatinam  cum  nomine  di£ti  fundatoris. 

H  L.  tf  P.  B.  Quamvis  hujusmodi  20.  9)}arcf  reditus  in  hasreditate  Harmen 
Garmers  ad  altare  S.  A$oUoni<£  Jobanni  Remfieden  juniori  amgnafce ,  in  fingulis  tribus 
Viiitationibusllcreperiaqtur,  in  primatamen  Vilitatione  A/berti  Cramz  xepeiiuntur 
etiam  20.  $Flaxd  reditus  in  hxreditate  Harmen  Garmers  ad  altare  Petri  &PauIi  afligna- 
txlohanni  Stint  &prius  aimHermanno  Schiitten  Ludimagiitro. 

Recentt.  in  hsreditate  Harmen  Garmers 3  modo  L.  Eraf.  Wetkens  &  Barth* 
Beckmans  ouf  Der  9?euenbura  de  term.Palchx  /dfyrlicr;  2-0,  $}arcf.  n) 

Com.  XXX.  Secunda  ad  idem  altare* 

Patr.  Jurati  habent  Jus  prsefentandi. 

I-off  Iohan  van  dem  Broke. 

Red.  In  domo  6c  hsered.  patris  ejusdem  Henrici  6,  9$ttrcf> 

Com.  XXXI.  Tertia  ibidem* 

Tatr   lidem. 

PofF  Henricus  Bockholt  >  Epifc.  Lubecenfis* 

Red  Sunt  40.  SWarcf. 

Com>  XXXII.  Quarta  ibidem. 

Patr,  Senatus  Hamburgenfis  Patronus ,  vel  potius  Juratf. 

PofT  M.  loh.  Reineken,  &  eft  Laicalis. 

Red.  Hinrich  b\)btm  IBrmfefler  4.  gftarcf,  pawdpapt,  tnDer@fctn>©fra$ 
4.9ttarcf ,  Hans  Vos .  De  $remer  1.  $?arcf ,  Peter  Prange  De  (gjcftip&etittw  2.  93?arcf. 
item  up  Der  ftemerw.  \.  $}viicrV  Ltern  Hilgelo,  etrt  ^ieinfc^mtt)  in  Der  ©cj;miel)ctt*^trttf 
ttanftafffia.  2.  #?arcf. 

Nulla  habet  Clenodia* 

fftnnrr  \  Comv 

1)  Pofteaderure  Patronatus  Annae  von  R-. •■(td  an.  rM9.  d  15  Jun.   D,  M. 
m)  N"<cotaus  M3*ele#,  Heni.  Zweygman  Piuli  fii.  1652.   I>.  M, 

nj  ©i5  Opit.^1  'j.i  j>!>f*r Commendci  a<  borta  alg  nu>  mcbro Yoo.  9)iattf  ncfeff"  22.  50?nrcF  2?cnfcn  auf 
ui.ah  •■1«.  cke.i  <?rk/  fn  Dev3faDflcrnfrTii|J<  bcUgett/  lauT£xuaa-etat>'2>u$$  bqafyW  produciftt 

|U  Capitul  J.  7,  Jan,  1M75, 


6f4  Urtun\>cnunbVlaifoxid)tm  j.Period. 


S.   PETRI, 

Com*  XXXIII.  quinta  ibidem, 

Patr.  ut  fupra. 

PofE  Iohan  Frefe. 

Red. 

Com.  XXXIV.  Sexta  ibid. 

Patr.  utfupra. 

Poff.  Plebanus  in  Nigcnftede,  cujus  nomen  Stephanus. 

Red. 

Com.  XXXV.  Septima  ibidem,  Henr.  Arendes  Confui  fundavit. 

Patr. 

Poff  Wilkinus  Gerven.  o) 

Red.  €<ecilia  Hugen  9.  SQtarcf.  Thomas  Stolte  2.  9)?avc£.  Matthias  Janche.  f . 
SOMrcf*  in  domo  funt ,  quam  emit  ab  honorabili  viro  Dn.  Marquardo  de  Loo.  item 
Marten  Nieman  f .  9}}aref.  item  venerab.  D.  Prapofitus  Lubecenfis  2.  ^ftavcf  ♦  Con- 
queritur  idem  Wilkinm  3  fe  nihil  poffe  acquirere  ab  eo. 

Ad  altare  S.  Theobaldi  funt  fundata?  hora?  B.  Marias  Virginis,  ad  quas 
decantandas ,  deputati  funt  g.  Presbyteri. 

Fatr.  De  jure  partim  Juratorum  Ecclefiae  (6)  partim  Capituli.  (2) 

Poff. 

Red.  quilibet  Presbyterorum  accipit  ajuratis  10.  $?avct\  Q)ott  bem  <M  bfefetl! 
Slffavbcfmbltcben  unt)  jur  lincfcn  ©eite  auflevf>afb  (EftorS  befeaenen  SCftarien*Q5itt>e ,  tt>e!c|?e$ 
»or  voentg^abvenevneuret  tinbaitfgeflavetvoovben  fyanbelt  betaebenbe35efd)vet'bung: 

£)as  $)lMim£$ifa ,  fo  tn  S.  Petri  ^irc&en  att  timx  $affe( ,  bte  etmm  Slitar  ajetd)  ju 
fer>n  fcbeinet ,  tn©tetn(}ef)aiienftef)cf,  f)atetne(£roneauf  bemJpaupfe,  unbcinen  Sttantel  um 
mit^ternengejieret,  untev  i&rengiiflen  aber  ben  $)?onb ,  txdf\tt  ba$  (£f)vijt;$inblein  auf  tf)* 
vemved)tcnr2ivm,  fo,  t)a§ftetf)ven^unb  an  beS  Jp(£mi  Cbrijtt  $?unb  f>cilt ,  vunD  umher  i\i 
t$  mtt  einem  etferm  ©ittev  umgeben.  Untcn  ftebct  ein  2£appenfd)IID  mtt  bvet)en  gelben ,  ba$ 
cbevftc  unD  unterfte  tft  voftt ,  Dad  mtrriere  aber  fymmelbiau ,  tn  voelcfrem  $ur  0\ecl;fen  uuDjur  2im 
clenetn^tein,  unD  tn  Der  Wittt  eine£ilie  jufel;en. 

£>ie  3abrjaf)l  tft  Darttnfen  1  p  f . 

3uv  vcd)ten  bc6  ®itttx$  fref)ct  Johannes  aemahfet,  ju  bcflfcn  Suflfen  cinc  SJ?onnc  f nient) 
mitgefaltenen^dnDen  ft|et,  ev  I)at  em  ^ntd)  in  fetnev  lincfenJpant),  unD  roetfet  mtt  bemgtn* 
(jev  attf  Die  Davtn  C)efcl)Vtebene  ^Bovte :  Qui  conceptus  eft,  de  Spiritu  SanCto,  natus  ex 

Maria  Virgine.  2{n  feinetn  &tabt ,  Dcn  ev  in  bem  rccferen  5trm  trdort ,  (jancj.et  etn  Setfel,  an 
VDelcnembtefe^GOVtebefinDIid):  Si  Angeios  non  vult  adorari  DEUS,  multominusftliam 
Annae  &  Joachim.  EPIPHANIUS.    Oben  ftef)ct  tm  Saubvocvcf  liber  fetnem  #aupfe: 

Tu  peperifti  Creatorem ,  &  Salvatorem  mundi. 
'     _ 3ur 

o)  Apud  P.  B.  nomini  polfeffbns  adfcnbitur  Anna  Btckholt ,  tortcquia  illum  praeferuavit.    H«c  enimfuit 
fundaterit  ftlia. 


2.  Cap.  achtt  QVttfaae.         Wrt  tett  MEMORIEN  t'm  &$ro.  6  f  f 


<?.    TETRJ. 

gur  ftncfen  t>eS  ©itterS  prcfentiret  ficl;  ein(%nrif)iuecmeS^ef^fajfen  in  feinem 
CrbenfcOJocf ,  f)atcinen Oiofen-Cvan^  S)cmJpaffe  frdnaw,  in  t)er£incfen  eme@!ocfe,  uni) 
m  ber  Dvecbten  etroa^ ,  rote  mtr  t>euc&t,  t)ie  Monftranzfcaltenbe,  ju  Defiengufien  einSftoncf; 
fnient),  unbbetent)  ft$et,  unter  feinen  Dfocf  aber  friec&et  tin  gercfen  &ert>or ,  DieSBorte,  fo 
DaietJ  fleben ftnD Diefe :  Patrem,  &Filium,&  Spiritum  S.  adOrent,matrem  nemo  ado- 
ret.  Epiph.  £>ben  fetnem  Jpaupte  ebenfafo  im  ^aubroevcf : 
Tu  poft  partum  permanlifti  inviolata. 

Com.  XXXVI.  prima  ad  idem  altare. 

Fatr.  Provifores  Fraternitatis  Theobaldu  (itaP.B.H.L.)dejurePiftorum,Su- 
torum&  Pifcatorum  (recentt.) 
PofT.  Eggardus  Oldekorn. 
Red.  Olim  apud  Fratres  9.  €Q?avcf  /  hodie  N. ' 

Com.  XXVII.  Secunda  ibidem. 

Patr.  De  Jure  Sartorurn. 

PoiT.  Matthias  Janeke.  j 

Red.   1 2.  flflaxd  dant Fratres  Fraternitatis  B.  Marix  Virginis. 

Vic.  XXIII.  prima  ad  altara?  SS.  Andrea?  &  Elifabeth. 

Fatr.  de  Collatione  Capituli ,  —  Annexum  Prseb.  Maj.  X. 

FofT.  Henr.  Schlagge }  Guil.  Kvch,  Iohan  Munden,  AnthonLuders,  Ioh.  Ho~ 
gelke  ,  Ntc.  Quade,  Fridr.  Rittershufen ,  Georg  Ritterfum  (P.B.)  Henr.  Rittershufen 
1609.  30.  Dec  Alb.Arnoldi  1646.  9.  Jul  Henr.  Kock  1665.  18.  Jul.  (Jun.  D.  M.) 
Eberh.  Lud.  Schlaph  1 68 1 .  6.  Ocl  refign.  Ioh.  Henr.  Sthlaph  Med.  D.  1 68  S •  1  7-  Dec. 
quo  refignante,  Erneflus  Conradi,  (pofteaPaftor  juS.  Georg  bli  £3remen)  1696.  1  jv 
Oct.  f  17 1  s —  Maji.  —  Guflavus Bernh.Kbppen ,  prcefentatus  ab  Henr.  Meurero  Ca- 
nonicus  poiT.  accep.  171 5".  1  f.Aug. 

Red.  Olim  inParochia  Radelflat  in  villa  Tbdendorp  Marq.  Witte  f.  mod.  Silig. 
Henneke  Eggerdes  5*.  mod.  Silig.  Hi  duo  per  tres  annos  folvunt  uni  Vicariorum ,  alte- 
ri  aliistribus  annis.  W  ilken  Soltow  3  f.mod.  filig.  Ties  Timme  5-.  mod.  filig.  Hi  duo 
folvunt  illiVicario,  eui  primi  non  folvuntpertriennium,  etiamquilibetVicariusha- 
bet  jo.  moG%ios(iliginis  annuatim. 

InParochia*SV«»^f*:  Henneke  Brand,  4.mod.  filig.  in  Eigelflad  ejusdem  Pa- 
rochise  Barth.  Ben ,  ;.  Jpimprett  filig.  Beneke  Schrbder  f.  Himpt.  filiginis.  Heine  Sol- 
toio  j.mod.  filig  Quilibet  folvit  ad  triennium  uni  Vicariorum,  ut  notatum  fuperius, 
alteri  Vicario  pertnennium  fubfequens  eosdem  reditus  dat. 

In  Parochia  Eppendorp  in  villa Hummelsbuttel.  N.  Meiers  2.  mod.  filig.  Solvit 
cuilibetunummodium  annuatim.  tho  Eigelflede  ejusd.  Parochi^-  Laurentz  Geverdes 
i.mod.  filiginis.  Mich.  Hinfche  3.  mod.  (iliginis.  In  villa  Nigendorp  ejusd.  paroch. 
Dn.  Magnus  de  OUienjen  cuilibet  noftrum  dat  1%.%  item  5.  dSftarcl  reditus ,  Summa 

Cap. 


6cc  llrPun&eif  Uttb  CTacfcricfctctl  $.  Period. 


S.    PETRI. 

Cap.  50.  fii  Rhen.  in  auro  recepit  p)  a  rtie  /<  >£<?»  van  Minden  ,  Matthias  taneke  Vi- 
carius tnPetro  (ub  annuis  reditibus  3. 93?arcr' mihi  &  meis  fucceiforibus in  Vicaria  fupra 
dicla  lolvcndis. 

Hodie  ex  domoBartb. lufli  (Fuftii  D.  M.)  ;e(jo  @d;iliaffcfi)i>  propc  forum  equi- 
num  dc  term.  Pafchae  io.C9Jarcf  foll  Ulir  7,  \>}?arcf  Cjebcu.  L.  P. 

Exp.  Dat  8.  % 

Vic.  XXIV.  al.  XXV.  Secunda  ibid. 

Fatr.  Anncxum  X.  Maj.  Pra?benda_*. 


Geor, 

2.1.1 

Schtapb  1661.  19.  Nov.  |  1696//0.  Henr.  Uphoff,  Henr.  fil.  1696.  i6.Nov.  f  1717. 
Sept.  Henricns Meurer 3  Henrict  Ganon.  fil.  accep.  pofletT.  1717.  i4.0clob. 

Red.  Ohm  habebat  communes  reditus  &  communia  clenodia  cum  PoiTeflore 
Vicariae  pvxcedentis.     Hodie  habet  incorpore  domum  mplatea  Presbyterorumv\A- 

go  papentwitcrt  bei  &e$ Orcjanifhn £aufe ,  $kbt$dtycliti>$bktf>t  120.  SDJawP.  Item  4. 

modios  Siliginis  in  parochia  Stenbeche\  (fbftctl  7.  fctn)de  term.  folutionis  uf  £ic()tmcp. 
3f]  WtoEbcrb.Slaph  per  Anticipationem  uf  Martini  ttcrfatten ,  befjanbert ivorDcn ,  folvit 
lacoh  Olde ,  uni)  f)ieoon  rotvD  idhrlicb  r .  5Jtoitf  511'm  QSiercjelu  jitriicf  qcacbcti.  3|t  oon  di- 
to  a  $.  9Q}arcf  ad  1.  S07arcf  bebanDclf  roorDcn.  Ifem  in  vilia  Coi-enborff,  nunc  oom 
Sjci  fe  ft}ar>fc>eebed?  de  term.  i^fmcffe  S.  modios.  <£$  n>irD  bicOOUannuatimetne^Oil* 
tie  ^amburaer  Q5t'cr,unt)  an  jtat  De|Tcu  DatfQWD  Dafur  7*9Wai:cf  &.#.  loieDer  jurucf  aca>- 
bcn\in  ftat  cine^  alten  Q5tcrcjeIDe^ 
Exp.  Datg.  fi 

Vic.  XXV.  al.  XXVI.  Tertia  ibidem. 

Patr.  de  Collatione  Capit.  —  Annexum  IX.  Praibenda  Major. 

PofT  Valentinus  Schuncman  ,  Hcnv.  Vafmari,  Herhordus  Bemingk ,  Petrus 
Bcrninck  filius  poft  obitum  Patris ,  Laur.  Gronovius  an.  1 62%.  24.  Apr.  antea  Marquar- 
dus  Moller  16  ig.  27.  Jan.  Petrus  von  Lengerke  JUL.  q)  Senator  1688-  Cafpar  von 
Lcngcvke  i6S8-  0  8.  Dec* 

Red.  s)  InSalinaLuneburg  i\.  plauftra  Salis  exdomoEmmingen.  Item  in  pa- 
rochia  Ntgenkarken  terrse  Ditmarfia  6.  §Rarcf>  Paftor  ibidem  monitor  eft.  Non 
eft  obligatus. 

CJeno- 


p)   Receperunt. 
q)  an.  1.680.  (I.  10.  Not, 
O  l6S7«?.Dcc. 

s)  BullaSenatus  Lunetwrg,  fupcr  uno  plauflro  Salis  ad  Vicariam  in  S.  Pcrro  ad  altare  S.  Afidrcx  Cc  Ekfa- 
bctb  &  KathrinaK 


i.Cap.acf;fe^ei>fa<K*         *>oH&eitMEMORIENtmibom.  657 

Clenodia  nulla  habet  ita  P.  B,  &  H.  L.  S.  PETRI  Hodie  [upsrfuntreditus  ex  Sali- 
na,  cseteri  perieiunt. 

Vic.  XXVI.  al.  XXVII.  prima  ad  altare  Joh.  Evang. 

Fatr.  De  collatione  Conradi  de  Winthen.  —  Capituli.  t) 

FolT  Hubertus  Vredeland.  loach.Kranenberg.  M.  O^w.^rw^MSchoIjeHamb. 
ConR.  1634.  17.  Apr.  Frid.  Seeioald  16^7.  27,  Aug.  Petms  Ofiermeyer  u)  166$. 
17.  Maji  f  1710.  1.  Jan. 

Red.  N. 

Vic,  XXVK.  al.  XXVIII.  Secimda  ibid. 

Fatr.  de  Jure  bcr  Sjobt,  (al.  Hoye)  in  ©taDe,  —  Capituli. 

Fofl,  Henr.  Frahm,  Ge.  Leop.Barfoenius  1634.  7.  Aug.  f  1664.  26.  Nov.  lok 
Henr.  Wenceshard  1699.  27.  Apr. 

Red.  Olhn.  Habent  (hujus  &  prsecedentis  Vicarise  PorTefTor)  dimidiam  farta* 
ginem  faJis  in  domo  Starte,  quilibet  quartam  purtem.  Item  quilibet  Vicariorum  ha- 
bet  propriam  Cappam.  Hodie  N. 

Vic,  XXVIII.  (al.  XXIX.)  tertia  ibidem. 

Fatr.  De  collatione  Capituli. 

Foff  Georg  von  Winthen,  Chrift.  Gryp.  Franc.  Engel  i&u.  29.  Jan.  lacoh 
Garmers ,  Idcobi  til.  165  f.  2  j.  Jul.  M,  Abrah.  von  AJperen,  1656.  d.  26.  Jun.  f  1665. 
d.  24.  Nov.  Vacat  menfe  Regio. 

Red.  Olim  in  domo  Harmen  Ridders  in  platea Leproforum  modo  Henr.  Tungen 
6.$?ai\f  t  item  tnQtaoe  apud  Iacob Hot ■,  6.$)U\'d.  (H.  L.  habet  tantum  2.  $?arcf) 
Item  etn  (Sttttf  £ant)e*>  ini  ^ammerbrocl?  fo  Cordvon  Winthen  cjefofft  ttor  80.  SJJtarcf 
.#d»cf^tol$/  unt>ena$Dot)e  Berend  Mafe  unb  ftner  Jptt^grouroen  fumt  tftom  &int>e  ettt 
£>o|f,  oen  fe  nuftebbenin  Q3efiftincje ,  t)at  £ant)  ajfft  8»  CWarcf  f 5o  Jg)uve  /  n>on>an  icf  Iacob 
Frefen  geite  t()0  DtetUe  4.  OTavcf  4.  fj(.  Anno  if.21.  feria  fecunda  poft  Lsetare  fi>n  tlty 
utycjelofet  100. 5D7arcf  Capital :  s>on  Gojfmg  Witten  in  Olienoorp  tinb  Qaff  tf>o  Dtcnte 
t>avv>or  7.  €0?arcf ,  fotyebbeQcc5  ioj-.  $)?arcf:  roettocr  befecftf  in  mien  #ufj  bp  bem  ^PerDe* 
SWarcf t ,  t>artn  mtn  SuccefTor  t>e  7.  C0?arcf  fd;a(  utf;bdren. 

Hodie  N. 

Vic.  XXIX.  (al.  XXX.)  prima  ad  altare  S,  Sylveftri. 
I.£§>eila  $ter25<w&.  Oooo  Patr. 


t)  FiridatoreftRicIiardusKiel  Senator  \pj.  qui  f  i}(?o.  quivoluit  Tatronos  eflfe ,  t)ie  Soltowcn  confan- 
guineos  —  de  Berchfteden.  conf.  P,  B.  5$cf  ERP,  LINDENBROG  ,  de  fundationibus  Vicariaium  nbcr 

ftnbet  ftcf>/  t>af?  cjeoacl;fev  3?afl)man  A.  1385.  jroo  vicarien  an  fctefem  21!fav  cjeftifftff  /  unt)  tajn  cine 
<Pfanne  ©al(je«  in  Dem  £aufc  £cnninal;e  auf  bcr  ©uf&e  ju  Suueburcj  mit  ftta  i[>icn  3ube[)&r/ 
93ovbate/  SSovbSnnincje  &c.  t)cvmacl;t  l;nbe.  m.  j-io, 
u)  3*acJ>mal$  jul,  un&  3lmt$fc&reilw  m  $ergtwff. 


W UrtMi>mwti>Vla<kti#)tm  3 .  Period. 

S.    PETRJ, 

Patr,  quoad  praefens  Bcrchflede  (ita  P.  B.  &  H.  L.)  Sed  recentt.  legunt.  Primus 
fundator  Proconful  Hcep ,  x)  videProtocoli.deAn.  1*79.  ^.Maj.  ut  &  de  collatione 
fcev  Luchtenmaker  vide  Afta  QMivgevmeifiev  Vlr.  Winckels ,  contra  Decanum  Langer- 
?nan.  Contulit  autem  A.  1 6 1 1 .  d.  3 .  Jul.  fed  additur :  tinb  ijt  Mefe  Vicaria  ad  Capitu- 
lumdevolvivef,  prohacvice,  videProtoc.  Sed  p.  1 16.  contra  negatur,  ba$  s2>uvaev* 
meiffev  Winckel  Patronus  fet ,  SBuvflevm.  Winckels  ?9?uffev  ijt  eine  jLuc&temtiatfevs 
$od)fev  genxfen.  Luchtenmaker  f;af  Die  Vicariam  <|fg  Pofleflbr  ge(?abt  linfc)  refignivef* 
Inquirendum  in  hiec  A&a.  —  Jam  cle  Collatione  Capituli. 

PofT.  Pergadamus  von  Winthen.  —  Ant.  Barckey  1 5-79.  —  Chrifl.  Naren- 
dorp.  —  Iohan  Schulte ,  Hier.  fil.  1611.  \.  Jul.  —  A*iaftafius  Sorgfrey ,  Monachus 
eonverfus  1661.  26.  Sept.  —  Adrian  Moller  16S8.  20.  Dec.  f  1697.  ic.  Sept.  loh. 
Sotber  (foUtm  ©dwtaieifiev  fein)  aSenioreClaufen  ex  turno  prcefentatus  1697. 4.  Marc. 
f  1 7 1 4.  2.  Sept.  Bartholdus  Feind  JUL.  accep.  pofleiT.  1 7 1 7. 27.  Mart. 

Red  (P.B.H.L.)  InCuriaGanonicali,  (\uzmDn.  Henr.Meigcr,  Cantorinha- 
bitat  24.  gRavcf.  SummaCapit.  eft240.  Flor.  Exftant  Literce  cum  Sigillo  Capituli  & 
Henr.Meiers,  item  *$^r/  Claives  Sagers  m  Heidaa  i2.S9?arcf;  pro  Summa  Capit. 
160.  ^artf.  Exftant  Literce  defuper  j  itcm  Stru&urarius  Ecclef.  Hamb.  c.  Sfftavtf. 
Summa  Capit.  80. $?avcf. 

Recentt.  VideProtoc.  de  An.  1 5-94.  d.  16.  Mart.  ubi  a£tio  inftituta  harum  24. 
€0?arcf ,  contra  Hier.  Moller.  Pofleflbr  Narendorp  probat,  bc\$  fje  ftiv  Diefem  nid;t  QM& 
gecjeben.  vide  a&a  inter  Proconf.  Winchel^c^cmum.     Hodie  N. 

Vic.  XXX,  al.  XXXI.  Secunda  ad  idem  akare. 

Patr.  De  collationeCantoris,y)  Dn.  Ott.  Har/en,  vide  Protoc.  de  an.  1606. 
31.  Febr.ck  28.  Mart.  p.  309.  d.  i.Sept.  <5cProt.de an.  1609.  d.  $.Jul.  —  decollatione 
Capituli. 

PofT.  Freyborg,  —  Theodoricus  Hoyer  (in  recentt.  hic  illi  anteponitur)  — 
hh.Wembhomver,  (al.  Weinhoyer.)  Cafp.  Schlove  Diacon.  ad  D.  Nicolai  an.  1606. 
aS.Mart.  —  A/b.  O/dehorfi pro  Hlio  Geoig.  1606.  1.  Sept.  —  Chrifi.  Storveken.  — 
Alb.  Schcep  1638.  f.  Jun.  —  Mart.  Kuhman  i6fo.  25;.  Apr.  j  1667.  d.  14.  Maji.  — 
Ericus  Wordenhojfk  Seren.  Rege  Suec.  prxfentatus  1670.  d.  1  $.  jan.  —  Ericus  Uf- 
fehnan  1684.  d.  4.  Dec.  f  -  -  Ioh.  Conr.  Lange ,  M.  lohannis  Diaconi  Petro  Paulini 
felius  an.  1692.  d.  11.  Febr.  refign.  .--  Ilartiv.  lonas  Willichius  1712.  d.  2j.Febr. 

Red.  (P.B.H.L.)  MartenNiegeman  term.  joh.  B.  &  Nat.Chrifti  14.  $?arcf. 
Jacob  Wilckens ,  nunc  Claus  Hoperfen  ©one  in  Colmar  4.$lavcf.  —  Hans  Struckman 
mE/meshoren,  nuncfilius  vel  Arend  Quademan ,  i.COJavcf.  —   Vicke  Vajjeval  nunc 

Steffan 

x)  confetratur  Bulla  Capituli  dc  Jure  patronatus  unius  Vicariae  in  Petro  ad  altare  S.  Svlveftn  cedens  Dno  Hen- 
riro  Hop,  Confuli  ejusdemquepofteris  in  perpetuum  ce  clato  140).  couf,  *><•**/«»  lnTent.n,  17. 
y)  conf.  fupia  p,  509, 


2.  Cap.  adjf  e  Q5ei;(ase.        Wtt  bett  MEMORIEN  tm  2>*m*  6  f  9 

^— »— — »  '  *     " '  » — — ^— — %— — 1— ^— — «— — «— 

5.    PETRI. 

Stejfan  Mohr  mElmeshorn  I2.f?f.  -  -  Hinrich  Meine,  nunc  P^r  Vlumey  2.  3ftarc£ 
HansScbmid,  i.$0?avcr\  —  in  platea Leproforum  /fow Karflens  i.$0?avcr\ 

Recentt.  L.  loh.  vort  Minden,  yx\)\it  ivegen  feinea  ©avteng  auf  fccm  Q3ov$fcr)  f. 
flttavcf  4.$.  Snronjen  uafjJ&evv  CW  Vegefack  an.  1672.  uiefe  f.^avtf  4.  fil.  mit$oo. 
sj^arcf  Capital  am^elofet,  an  beven  <^telle  200.  Sttavcf  fdjroeveS  ®eft>eg  in  M.  HeJJen 
(?xbm  int?ev  Spttaler  Qcraflert  befegen  f>inn>tei)ev  fetnju^efc^vieben,  au^einem^oflenDOtt 
An.  if82.  it.  »on  ^mrtcb  feol^mpff  roeaen  ein  ^ftict'  £ant>es>  tm  6aromesbrocP 
®vuno'#anev ,  ttm  Oltevn ,  inquir.  5- .  C0?arcP  4.  fjf, 

Com.  XXXVIII.  ad  idem  altare  fundata  per  Dn.  Tkeodor.  Hoyers.) 

Fatr. 

PofT. 

Red.  18.  50?avcf.  Vide  Librum  Vifitat.  Georg  Rofens  An.  15-90.  d,  27.  Nov. 
Xiteras  Originales  figillatas  fuper  Summa  1 8. 9#at'cf  confe&as  vidi  apudDn.  D.  WUk. 
MoJler  Svndicum. 

Vic.  XXXI.  (al.  XXXII.)  prima  ad  altare  S-  Cathar.  z) 

Patr.  de  Colhtione  Capituli ,  —  Annexum  Prabendaj  XI.  Maj. 

PoiT  a)  Sixtus  Waltheri.  —  Hieron.  Hiige.  b)  —  loh.  Offenbrugge  i  f  $4.  Ioh. 
al.  lofl  junior  Monckbaufen  fil,  Iodoci  16 12.  20.  Jun.  (tjt  t>on  ^ewn  Frider.  vonAhle- 
J-eld ,  bod?  $e#en  einen  Revers  prxfentivet  ,  urtD  nntfj  btefe  Vicarie  aliquo  modo  ftveitig 
gerocfn  fein.  2)enn  Monckhaufen  Q3afev  einen  Revers  Daviibev  ftevauS  cjeben  mufien.  vide 
Protoc.  de  an.  1612. 5-.  Jun.)  f  1660.  2.Maji.  —  Chrifloph.  Nicofai,  DniCancellarii 
Regiminis  Stadenfis  fil.  quafi  ex  turno  praefentatus  1662.  28.  Jan.  —  Gufl.  Chrifl 
*>Ort  23&£em  L.  (poftea  D.  i6gi.  d.22.Dec.  qui,  poftquaminCanonicum  receptus, 
refignavit.  —  Ioh.PeterLe?nbke,  ]UL.  i6g6.  i.JuI.  f  1708.  16.  Febr.  —  Frid.Wilh. 
von  Berckholtz,  Juv.  Senioris  Bernh.  Claufjen,  Nepos,  praefentante  Dn.  D. Dreier  1 708. 
3.  Maji. 

Red.  (H.L.P.B.)  26.  Jugeratm^)ammevbvocfe  tm  .*>>m,dequibusdanturDno 
Conrado  Langcfk  ejus  Succeffori  Vicarite  ad  Vicariam  2.$?arcc*. 

In  Libro  I.  Vifit.  fuperfunt  I4.9)?avcf  in  una  Commenda  in  augmentum  Vica- 
rise  facla,  poftmortem  Dni  Magiftri  Hiigen  qui  eandem  poflidet  de  prsefenti. 

Ex  Vifit.  Gbderfen.  In  corpore  habet  5 1.  Sfftovtfvn  £anbe$  ittt  #0vn  be(ecjerT ,  <& 
aggerem  de  50.  (90.D.M.)  OJobett.  In  quibusdam  documentis  allegantur  26.  Juge- 
ra,  nunc  tantum  22.  $?0V(}ett*  (A.  1646.  in  Profefto  Pafchatos  aliter  de  corpore  di- 
fpofitum.) 

Oooo  2  Exp» 

z)  25ep  i)icfem2War(jat  a.  1491,  d.  4.Febr.  Gcrhard  schuitc  ivdc&cr  etneS  t>on  tictt  fcretcn  £cl;ncn  ^attc/ 

jut  53erl)c(fcrung  fctncr  Vicaric  ctnc  Commendc  ac|lt(ftct/  fle&e  obcn  p.jio. 
O  S3ori[)m:  So^an  Sogelmg  /  IRcoIau^  ^fige.  m.  494. 

b)  A^ll7u  ^i!brr  ,fl  lmr  *T?t0C°m  5aP»ul«^  »ptt  £ra  %^wm  m  ^rfe^;auf  tiefc^  Seitt 


66o  UrtimbettunbVTa<hvi<butt  s.Period. 


S.  PETRI. 

Exp.  Dat  2.  SDfaref  in  Summo  ad  Chorum  &  i.£)?cU'Cf  adChorum  S.Petri. 

Vic.  XXXII.  (al.  XXXIII.)  Secunda  ibid. 

Patr.  De  collatione  i)er  Garlesdorpen  —  Capituli. 

PofT  Ioach.  Garlesdorp  —  lohannes  de  Slefel.  —  Ericus  Hefterberg  \h\i.  29. 
Jan.  —  M.  Ioh.  Weftphale  1661.  ^r.Oclob.  (Paft.  jtt  Q}ari)en>tcf)  f  1710.  —  Petrus 
U  Vlat,  ©cfwermfcber  ^off^etfler  accepit  pofleff.  17(4.  d.  22.  Febr. 

Red.  Ex  Vif.C.  Groten  :  In  domo  Mich.  Panning}  quse  quondam  erat  patris 
mei  20.  9J?arcf. 

Ex  Vif.I.  Gdderfen.  NihiL 

Exp.  Dat  2.  SOtarcf  ad  chorum  maiorisEccIefia?. 

Vic.  XXXIII  (al  XXXIV.)  Tertia  ibid. 

Patr.  De  Collatione  Capituli.  —  Scholaftici.  —  Annexum  IV.  Praebendae 
Maj.  c) 

PofT.  Ioh.  Garp.  —  Arnoldus  Goldfchmid.  —  Henricus  Bandfchov:.  —  loh. 
Eimerfen ,  Gan.  Lubec.  —  Iodocus  Aiilnchhaufen.  —  TheodorusWiilers.  —  Gerh. 
Langerman  >  JLIL.  1624.  d.  16.  Jul.  f  1646.  28.  Apr.  —  Chriftoph.  lul.  Borchholt, 
1647.  s.Dec.  f  1667.  2tf.Mart.  —  Chriftoph  Daurer  JUL.  1667.  20.  Jul.  —  Henr. 
Levius ,  Georgii  fil.  1684-  14.  Febr.  --  Georg  Kellinghufen ,  Henrici  Canoniei  fra- 
ter,  quodefun&o  171  f.  &  (epultod.  19. Jul.  loh.Matthefon  d.  21.  Nov.  1715*. 

Red,  Jpat  einenChorumSalis  au$  t)er^3fannen  Diiging  m  2umbmg,  #err  Da- 
vid  Hinrichs  OiatMberr  be^ablet  e#. 

Vic.  XXXIV.  (al.  XXXV.)  d)  prima  ad  altara^BarthoIom^iJodoci 
(in  antiquioribus  LL.  hujusno-nen  non  apparet)  &  Theobaldi.  e) 

Patr.  De  collatione  Beke  Vogen3  —  Capituli.  Quare  devolutum  ad  Capitu» 
lumvide  Protoc.  1600.  19.^211.  p.  15. 

PofT  Ioach.  Schounburgk.  —  Alb.  Oldehorft ,  Alb.  fll.  i6rf.  1$.  Apr.  confe* 
rente  ven.  Capitulo.  f)  ---  Chrift.Schroder ,  Collega  Schola?  Joh.  1627.  2f.  Jan.  — 
Fridericus  Walthers  Jun.  1632.  11.  May  f  1680.  29.  Jul.  —  Car.  Ioh.  Eoge/QUL.) 

1695.  i.Jun. 

Red. 


c)   vide  II.  545. 

♦1)  (£tn 2ef)n an  btcfem  21!tar  ruljret uon  ^artvcid)  von  3><xd)ebe  bcr  i)fer  Vicatius  rvar  \wbe$  An.i3~6. 
am  Saac^gydii  aufrichfefc/  (jcr.  £»as  anDer  jjat  clibbe/  Theodona  von  %&$cni  roeilanD 
SCatbmanS  SBttfroe  a.  141?.  ge|lif?fef  unDfur  fichmiD  ihic  £i'ben  DaS  53clcl;nungs  SXccljt  auf  120. 
3ahr  erDalten/  jtehe  oben  in  Dtcfcn  55anDe  p.  51*. 

e)  Bulla  Senatus  Molnen/is  fuper  jure  Patronatus  illorum  dc  Hocheiden  ($ld)ii)e)  &  Cognstorum  eorun- 

dem  ad  Vicatiam  Bartholom&t  ZiEwa/d/  altaris  inSan&o  Petro  Hamburgenfi ',  vel  potius  bulla  tnx- 
fentationis: 

BuilaC7^<frW^/Dccani//^^«^A5/Tj-continensfententiairi  fuper  praefentationem  Vicari*  ad  altarc 
Bartholomaei  6c  Theobaldi  &  Ecclefia  Petri  ,  confetratur  Niehufen  Inventar.  n.  jg, 

f)  codeoa  propter  inhabilitatern  (refignante)  fa&ofcilicet  Oldehorlrinftitutoie, 


>..  Cap.ac&f  e  Q5€pfac^e-  t>ott  beti  MEMORIEN  tm  S&om.  66  i 


\.  S.   PETRI. 

Red.  Ex  Vif  Alb.  Crantzes  :  In  domo  Berend  Defchenowes  (H.  L.  Defteno- 
wes)  tn  i)crvK6t)ing^?Q?circft  io.$)?arcr\  Sed  funt  deperditse.  --  In domo  AretftX/nes 
(H.  L.  Ahies)  prope  Ecclefiam  B.  Mariae  Virg.  j.SCftarcf*  Reperiuntur  juxta  recogni- 
tiones  &  documenta  ,  fed  funt  redfemti  &  repofiti  apud  Iob.  Fromeiinck  ,  prsede- 
ceilbrem. 

Ex  Vif.  C/.  Gr^ten.  Dicitur  habere  adhuc  tantum  6.  S0?arcc\ 

Ex  Vif.  Goderfen.     Nihil. 

Vic.  XXXV.  (al.  XXXVI.)  Secunda  ibidem. 

Patr.  de  Collatione  Capituli.  ---  Annexuml5mrftfr/<?r///7?CapituIivigorePro- 
toc.  162;.  if.  Jan. 

PofT  Cunradns  -  -  -  —  Bart.  Thuriiz.  —  Henr.  Bokeiman.  —  Georg 
Roft  per  refign.  —  Meineken  Segehaden  1^74.  7.  Aug.  —  Herm.  Moller  1623.  1  f. 
Jan.  —  Chriftoph  Slaphius  1650.  —  Iohan Lonicerus  1649.  u.Octob.  —  loh.  Thur- 
man  Roftoch.  JUL.  &  Secret.  165-7.  *>•  Aug.  —  Laur.  Bilderkeck  L.  &  Secret.  1 66 f. 
1 5.  Jul.  —  Ioh.  Thoweften  L.  &  Secr.  1677.  18.  Oct.  —  Ericus  WordenhoffD,  &  Sec. 
108.  7-  Apr. 

Red.  Ex  Vif.  Grot.  Cum  Tode  lungen  &  Hans  Widderjcherring  (al.  Wiber- 
fcherring)  in  villa  Alversbuttel  ex  &  progenie  Meiman  Scache  fub  parochia  Meidorp 
in  terra  Ditmar.  7. CQtarcf.  — •  reempts:  funt  apud  me  Conradum  100.  O^arcf  denario- 
rumSummx  Cap  horum  poffefforem,  quas  cum  confenfu  Dnorum  meorum  Vene- 
rab.  Capituli  ad  ufum  orHciorum  meorum  accepi,  quotiescunque  admonitiis  ero  ad 
reimponendum  ad  eandem  Vicariam  reftituam,  Summa  Capitalis  iftarum  7.  Marca- 
rum  redituum  eft  centum  Marcarum. 

Ex  Vif.  Gdd.  Nihil. 

Com;  XXXIX.  ibid. 

Patr.  Jurati  Eeclefiae. 

PofT  Dn.  Barth.  Eggeman. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  Apud  Juratos  Ecclefise  S.  Petri  annuatim  io.SOlarcf.  —  iti 
domo  Hans  Meigers  in  libro  civitati,  certificatte.  g.  $?arcf* 

Ex  Vif.  God.  Nihil. 

¥}?♦  XVXVL  (al.  XXXVI.)  prima  ad  altare  S.  Martini.  g) 

Patr.  De  collatione  uxoris  Cunradi  de  Winthen.  —  Capituli. 

PofT.  Chriftoph  van  Winthen,  —  Chriftoph  van  Spreckeifen.  —  Ioh.Hefter- 
berg  161  2.  29.  Jan.  —  Georg  Decker  1642.  1.  Sept.  —  Ioh.  Dan.  Decker,  Georgii 
fra'erR.  Cap.  Subprsefeclus  &  Organifta  1660.  17.  Maj.  ---  quo  mortuo  Henr.  Diet. 
Wfafts  h)  (poftea  JUL.  A&uar.  Quindec.  Viror.  17 10.  Senator  17 16.)  —  Hiercn. 
MuUer ,\)i$®tK\&)W/<93$Q)t$  ©of>ri/  1710.27.N0v. 

OOOO  2  Red. 

.  g)  !n  Capclla  nufbali. 
1»)  1693,  10.  Aug,  D,  M, 


662  IM tW&ett  Mttt)  H4<fm'cfef«!$  5. Period. 

~— — — — -— — — — —■  ■  •  ■  

S.   PETXI. 

Red.  25*  Vif  Grot.  \m  «pammevbvotf  cum  horto  g.  $ttavcc'. 

G?V/.  Nihil.  Exp.  ad  chorum  in  S.  interm.Petri&Pauli2.$}arcf. 
Pet.  in  die  Margareth.  i.  SLftavcf. 

Vic,  XXXVll  (al.  XXXVIII.)  Secunda  ibidem.  1) 

Patr.  De  collatione  Qmradi  de  Winthen.  —  Danielis  von  Bergen  quiafllgna- 
vit  jus  fuum.  —  IohanniSchultzen,  «f  jft  ^afcvab  an.  163^  d.  u.  Jun,  —  Capi- 
tuli. 

PofT.  Matthias  k)  Landeck,  —  Otto  Cranenberch.  —  Sebaft.  von  Bergen, 
Dan.&l.  1620.  4.  Apr.  —  Hier.Schu/tze,  Ioh.  fil.an.  163  f.  2f.  Jun.  1)  -  Chriftoph.  m) 
Bilderbeck ,  aD.  Langerman  ex  turno  prxfent.  an.  1679.  i^.Mart.  vocat  per  obitum 
aban.  1695.  7.  Maj.  —  Ioh.  Wagener ,  1698.  4-Jan.  Syndicus  Civitatis  faclus  1709. 
refign.  6.  Dec.  —  Chriftoph  Arn.  Richardi ,  aDecan.  prsef.  17 10.  i^.Jan. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  Hans  Eggerdes  3  4.  §D?avif  Mich.  —  Peter  Hulleman,  2. 
$)Uxd  nat.  Chr.  idem  Hidleman  term.  Pafch.  2.  $?avtf.  —  Hans  Smidt 3  2.  93?avtf. 
dux  cafe  in  platea  roferum  7.  5D?avcf. 

Ex  Vif  Gbd.  Nihil. 

Com.  XL,  ad  altare  S.  Sylveftri  fundata  perDn,  Theodoricum  Hoier ,  noa 
habet  Clenodia. 

Patr.  de  Collatione  fundatoris. 

Pofr. 

Red.  Ex  Vif  Grot.  Hinr.  Meinerfen  iffl  Q5tfln)avbev  Sing.  annis  ex  hiered.  fua, 
quae  fpe&at  ad  hujusmodi  Commendam  folvit  1 8.  SD?avcf. 
Ex  Vif  Gbderf  Nihil. 

MEMORIARUM  in  Petro  aliquot  Reditus. 
A.  163?.  fyaben  Vicarii  in  Petro  in  Ioh.  Hinrichfen  (gvbe  W  bev  OvOfcn^ttafie  2000. 

9^avcf  Cap.  Uk$i,  famt  benen  OtentenSaljvItcf)  100.  $?avcf. 
gn  *4/^r*  Normans  modo  Overbecks  (gvbe  7.  Sftarcf  Ofrnfe. 
JJn  i&^TJ-  gvbe  in  bev  ©cfjmiebe^fvaffe  r.Stecf  Oiente. 
3n  //^w.r  Mollers  <£vbe  in  bev  ^ecfmafev^tvalJe  8.9)?arcf  @5e(be& 
3n  Hinrich  Brauharts  (£vbe  tm  ©cf)Open(tefe(  20.  9??avcf  ftnb  1687*  Per  errorem  QttiU 

get.    3n  Georgii  Barfenii  (£vbe  bafelbjt  1  o.  $?avcr"  tXent. 
2ffl  Dieterich  Hirfchen  (£vbe  circa  marcellum  4.$?avcf  Oicnfe. 

NB.  £>as  &vau'£au§  aufsn  23uvftaf)  fo  ^  la  Noy  beroo&nef ,  i(l  bcnen  Vicariis  in 
Petro  An.  i667.ju<)efa)vieben  ajebef  7yo,$?avtf  Jpauev. 

0  jifje  eben  p.  652. 

k)  Johannes. 
1)  f  Febs,  1719, 
m)  Hcar, 


2.  Cap.adjfe  QSettfacje*       wn  tottMEMORlEN  fmfcdm.  665 

r— — — — —      « ■  ■ 

J.    FETRI. 

25efcfcm>eriificj: 
Q3uv^cvmcipcr  Meurers  @ofjn  6ooo.  SDJavcf. 
Friderich  Meinfen  ftinDer  600©.  $?arcf. 
S)a$  Q5rau'<£i'be  iu  uer  Q5rauer*©traffen  fo  /&»/  A^r  6en>o5net  nnb  Vicariis  ju^ej^ 

rtcj  0iebef  aucb  7fo.  $?arcf  uni>  Ijat  er$  bi$  1716.  tn  t)er  #auer. 
gnPetro  tx>evt>en  fetne  MEMORIEN  diftribuiref  i  Panes  bef ommen  ©ie  ?.  ®Ux$  12« 

gL  t)ie  4.  Seniores  befoinmen  1.  $onne  35ter  jdfjrlid),  unt)  auf  2QBcinacr>ten  6- 

$?arcf. 

Quamtur  ubi  fit  altare  S.  S.  Thilippi  tf  Iacobi  inPetro  ?  hujus  enim  mentioritin  In- 

ventario  documentorum  Niehufiano : 
Bulla  Capituli  fuper  una  marca  annua  penfionis  &  domuncula  qusedam,  inquanunc 

habitat  Dn.  Hinricus  Harfwkb  ,  qua?  pertinet  ad  Vicariam  altaris  Philippi  & 

Jacobi  in  Ecclefia  Divi  Petri, 
Bulla  Titke  Geverdis  oppidani  Hamburgenfis  fuper  oclo  marcarum  reditibus  ex  hce* 

reditate  Claives  Gerven  bclecjen  b\)  bem  ©cfeaer^ore  b\)  bev  Capelle ,  pertinen- 

tibus  ad  Commendam  in  Ecclefia  S.  Petri,  cujus  Poffeflbr  erat  quondam  Dn. 

loh.  Meftwart ,  quamCommendam  Dn.  Geverdus  ei  prasfentavit. 
n.  26.  Fundatio  Vicarise  in  Ecclefia  S.  Petri  ad  altare  Mari<e  Virginis  in  angulo  au- 

ftrali  fub  nova  teftudine  de  dato  1570.    Jus  Patronatus  devolutum  eft  ante 

centum  annos  ad  Capitulum.     Theodoricus  Widebrugge  fuit  PofTeftbr. 
VicariainEcclefiaS.Petri  ad  altare  nondum  expreflum,  quasdevolutaeftantecentum 

annos  ad  Capitulum.  ibid.  n.  27. 
n.  262.  Bulla  Senatus  Luneburgenfis  fuper  duabus  fartaginibus  ad  Capitulum  perti- 

nentibus,  &  dimidia  fartagine  ad  duas  VicariasinEccIefia  S.  Petri  pertinente. 


S.    NICOLAL 

Vic.  I.  ad  altare  a)  B.  Maria?  Virginis  &  Anna?. 

Patr.  De  coilatione  Capituli,  eadem  Prtebendae  minori  lohannes  Brandes  eft 
adfcripta.  (ita  H.  L.)  hodie  annexum  VI.  Prab.  Maj. 

Poff  Iohannes  Huge,  (tempore  Clementis  Groten)  Iohan  Eggers.  Dieder. 
Rademien  an.  \6\2.  d.  16.  Dec.  b)  Georg  Decker  Paftor  Pakenfis  1647.  g.  Jul.  Ioh. 
Chrift.  Grotfchilling  fil.  Hier.  Not.Publ.  &Capituli  Subftru&.an.  1691.20.  Aug.  c) 

Red 


a)  FundatioVicariae  B   Mariae  in  Ecclef.  S.  Nicol.  Jus  PAtron/ttus  centum  annorum  de  dato  1486.   Re* 
dttus  1 2.  marcae,     FtwiUtor  Conradus  Monnek<J,  i oufcuatHr  Wiehufen  Ihy<  b-  \  p>  473*  vol.  I. 


b)  conf,  II.  p,  ^45 

c)  al.  14.  D,  M, 


(M  Urfrwocn  mto nacfcricfcreit  ?.Period. 


S.    NKOLAJ, 

Red.  In  bonis  illuftris  viri  Comitis  de  Schaumburg  in  curia  Glindlane  (P.  B. 
Glintbavein  paroch.  Uterfen  funtred.  2o.$D}arcr\  In  bonis  to  Schuddebake  to  Ttm- 
/*»/«/ itfparoch.  Borftel  $o.$?arcf«  Hcdie  Nihil  habet  in  corpore.  Super  ?.  $?arcf 
exllant  tamen  Litera  Originalis  t)0«  Teoilenfleth.     ^ri  Ctlicfcen  Vifitations-^iic&mi  iiv 

h\\  30.  $>?arcf. 

Com.  I.  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  M.  Iohannes  Alberti,  &  poil  illius  obitum  de  collatione  Decani. 

Poff  Iohannes  Kloth. 

Red.  in  domo&bonismobil.  &immob.  Dirick  Hinzen,  io.SEftarcf  in  hseredi- 
tate  Hans  Beckers  in  t)CV  BIoMofcn  Ctvitert ,  4.  sjftarcf  in  hsered.  Harmen  Bock  in  platea 
divitum  5.  $?arcf  in  hxred.  Ioach.  Lubenow  in  Burjlade  2.  $)?arcr\  HodieN. 

Com.  II.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  DeJurePatron.SeniorisVicar.  &  Jurati Ecclefiae  ibidem,  ubi  concorda- 
verint,  aliasad  prafentationem  Pailoris. 

PoiT.  Nicolaus  Langenbeck. 

Red.  Apud  Juratos  ejusdem  Ecclefiae  jun&im  if.§)?arcf  in  domo  quam  nunc 
inhabitat  Hinrich  Wipper  up  t>er  9}ien(>ovd)  2.  $)?arcf. 

Vic.  II.  prima  in  Capella  ad  altare  Elifabeth  &  Brigitta?.  d) 

Patr.  ProviforesHofpitalisS.ElKabeth;  poftea  XII.  viri,  (edexipiravit  Jusan. 
i6fo.  modojde  collatione  Cnpituli. 

PofT  Eberh.vamKroge ,  loh.  Thies ,  Paftor  ad  Mar.  Magd.  M.  Ioh.  Weftphde 
Paftor  \\\  ^avucroicf  pofTefibrfa&usan.  1661. 3 1.  Octob.  \  17 10.  —  Ioban  Kubl  zcc, 
poftefT.  17 14.  15-.  Febr. 

Red.  Olim  in  domo  Dirick  van  Bargen,i\\  ber D?6umcj&$?avcf t  f.$?arcf ,  in 
lib.  1.  &  II.  Vifit.  habent  adhuc  2.  9}?arcf  apud  Proviforss  e]usdem  Capella?. 

Hodie  in  domo  Hans  Helmers  \\\  t)CV  0?6btna>$)?arcft  20.  SDjarcf  /  fed  inqui- 
ratur. 

Vic.  IIT.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  De  jure  Patronatus  Confulatus ,  jam  devolutum  adCapitulum. 

PolT.  Albert  de  EJJen,  Ludov.  Alb.  Iuncker,  JUD.  accepit  pofkH".  ex  jure  de- 
voluto  an.  i66f.  14.  Dec.  \  1692.  3.  Maji ,  Bartb.  Willers ,  a  Reg.  Stad.  prasfent. 
accepitPorTeff.  1699.cL2r.Sept.  \  1718.  Maji. 

Red.  Olimva.  domo  Heine  Albevdes  prope  Summum  10.  SDiavcf  in  hseredit. 
Dirick  Liiders  in  platea  divitum  f .  9)?arcf.  ra  domo  Hinricb  Kleinen  3 .  ^ftarcf ♦ 

Hodie  Nihil. 

Vic. 

d)   AcErtgttta  a\\as  E/rg/tta  vide  Afta  Erud.  1702.  p.'379.fqq.; 

c)   2fdj  ftll&C  nad)foIaeitDC  Vicarios  El-fabethae  i'n  Nicolao  ,  ob  tt?Dl  tHCl)f  tt)»ffcn  Fan  /  ttxlc&C  Vicaric  »on  t>C< 

nen  bc\)DCH  finntlC  tJC^a&t/  Ge.  Wulf  1461.  Tbomas  Baderuiick1.484.unt)  Albertus  1496,  ficfce  olN» 

p.  Zlj. 


2.Cap.acr;fc93ct;fo0e*         wit  bm  MEMORIEN  im  i&om,  ^r 

tf.    NICOLAI. 

Vic.  IV.  tertia  ad  idem  altare. 

Patr.  Provifores  domus  C  Hofpitalisf.  Elifabeth ,  nunc  de  collatione  Capituli. 

PofT  Henr.  Sendenhorfl  3  -  -  Beckman  velvon  Winthen  ;  M.  Henr.  Kopius 
Paftor  ad  M.  M,?ah.Decfa'rpoft.hd:u$  1629.  5  i.Jan.f  i668.2.Febr.  Er.  W&rdenhof 
a  Reg.  Suec.  prafent.  acc.  poiT.  1 670. i 5.  Jan.  Henr.  Levius,  fil.  Georgii  Procuratoris, 
pofT.  fact.  an.  1 684. 4.  Dec.  modo  vacat ,  nacDbem  uer  PofTeflbr  militarifaV  £>ten  ftc  on^ 
nommcn.  Francifcus  Stubbe ,  Herm.  Senat.  fil.  poflea  JUD.  per  refign.  Levii  accepit 
pofleff.  per  mandatarium  Ludov .  Stat.  Car/t }ens confenfu  Senioris  D.  Claufen  ex  turno 
an.  1702  ,  29.  Jun. 

Red.  Apud  Provifores  domus  f.Elifabeth  1  i.WmfmrixredBerentSchu/dorp 
(al.  Schiittorp)  defun&i  10.  9)?arcf  item  redemit  Henr.  Voff'.  G.^laxd &  difpofuitin 
manusPatronorum  apud  jfoacbim  von  der  Vecbt^d  fidelesmanuspofitseusqueadjo- 
han.  Hodie  nihii  habet  in  corpore. 

Com.  III.  prima  ad  idem  altare.  f) 

Patr.  Conlulatus  Hamburgenlis. 
-     Murmeifter  an.  1468' 

FofT  Johannes  Cloth  (Secret.  1  f  10  ,  Proton.  1  f  27.  f  1  f  27.)  Gerhard  Trecke/, 
conferente  H.  Vog/ero  an.  163 1.  i^.Mart.Di^.  Trecke/conferentGBarto/doMo//ero 
Proc.  1662.26.jun. 

Red.  $vft  Conrad  WiUers  &bt  oufm  SBurfta  3  o.  sflMrcf;  3n  H. L.  unbP.  B.  Vifi- 
tations-QMld.)  fjeijjef  t$  apud  Confulatum  funtred.  30. 9)tarcf. 

Com.  IV.  Secunda  ad  idem  altare» 

patr.  Provifores  f.  Elifabekh. 

PofT   IVilh.Hake,  M.  Mart.  Mecklenborg ,  Everh.Decker. 

Red,  Olim  3n  2>iUwar&er  bci  ZlUvmufye  4.  SWorcf ,  de  quibus  Provifores  ha- 
bentLiteras.  item  apud  A/bertum Linthen.  6.§)}axd>JjodieN. 

Infra  111  eadem  Capella  eft  adhuc  unum  altare  noviter  ere&um  fine 
Vicaria  &  Commenda  habens  commune  nomenMaria?  Mifericordia:;  habet 
ornatum  unum  viride  apud  album. 

Vic.  V.  ad  altare  S  Matthasi  alias  SS.  Sebafliani  &  Fabiani. 

Patr .  de  collatione  Capituli  nunc  Annexum Prasbendse  II.  Major. 

PofT.  Sebaldus    Walt ,   Secretarius  Ducis  Alherti  Magapol.  Henr.  Bandfihow 

"SchoIafticus,N/rc/.  Buftorp ;  fohan  Struck,  Hieron.Scharnekow ,  Henr.  Wychtenbeck. 

al )  Joh.  WichtenbeckHenr.  b\.Ge,  0/denhorft\6o6t  1  .Sept.  Matthias  Walters  1634. 

28.  Aug.  Alb. Freud.  1 6 s 8-  1  * •  Mart.  Bernh. E/ers  iEdit. £  Mich.  1665.3. Sept. Henr. 

I. «Djeiis  3 tcr  ^artcn  tyWVV  '&**• 


()  31n  b{>fem31lfarfc^tncnnu(Jerbiefeti/  nDdjjrooanbereCommcndenqemefctqufein/  DatonctnePaulus 
«SoiroeiJel  etn  ^tieiler  a.  1437. aefttfftct/  bteaiibereabertjtauSbemSftacrjtafj  HenrichHoyas,  unb 
Hennch  Hun.digcn  a*  144 1.  aufeef  fc|jieC  roorbem  jtefje  obeu  tn biefem  35anbe.  p.  516» 


*lL_ Urftmbert  urtb  Hacfrrtcfreti  ;.  Period. 


yj.       „„~  _  *.   XKOLAl. 


iJh    Wifi  1692.  if.  Sept.  (dein  JUL.  AduanusQub  i7ro.Senator  1716.)  Cbmi 
^fera  1017.  20.N0V.  (Dem  JUL  -  -  Senator  i7ig.  4.Jun.  <       J 

Red  ty*Hemc**  Bandfthmb  habeo  vicaviam  in  Eoclefia  S.NicoIai ,  euius 
■reditus  funt  1  g.  sj&fortf  apud  Comitem  de  ^w^c<  folventur  per  Scriptorem  de 
Imnenberg ;  item  ad  eandem  Vicariam  fpedant  3.  #tarcf  reditus,exiftentesinuem 
©IDcnaw  j>er  prope  ifowterg-  trans  /!/&>» ,  qui  per  quendam  Henr.  Steher  folvuntur. 
Lx  Lib.  1 ♦  Vifit.  ^.  Owmz.  Item  1  o.  $?artf  Lub.  denariorum  apud  pKtfatum  Henr.  Stt- 
ter  recipit  Johannes  Strtck  anteceffor  a  Kiineken  Vppem  Perdemx  rec®rd.  prafente 
llans  Langenbeke.  HodieExtelonio  Comitum  de  Schawenburg  18.  $?a'Tf.  B  H  B 
Jtem  auf  t)er  ^liNenbriicfe  CM$?ac.  Hambroken  £>aufe  de  term.  Pafch.  4f .  $tanf. 

i£j  lE^'  ^tiHenr.  Wkhtenbeck  ftd)tt  in  H. L. dat ad chorum  ii.fflorcf  urtftncito 
-apid.  fcetffet  etf :  Dat  ad  di verfas  Ecclefias  6.  $forcf. 

Com.  V.  ad  idem  altare. 

Patr.  Funiculatores.  g) 

Poil,  Martinus  Itfarutb. 

Red,  0//W  apud  Provifores  Fraternitatis  Fabiani  &  Sebafiiani  20.  SOfartf. 

tWtf.  N. 

Vic.  VI.  prima  ad  altare  S.  h)  Urfula?. 

Patr.  Pater  Antonii  Meinenfen  ,-  nunc  de  CoIIatione  Capituli. 

PoiT.  Anton.  Meinfen ,  M.  Mich.  Ka/tzow ,  M.LucasvonCol/nyGcorgSchu/tze 
jaepos  ex  filia  Georgii  Dedekenni  an.  1 627. 24.  Maji  £W^6.  Stevens  cui  haec  Vicaria  poft 
«iiuturnam  Vacationem  collata  eft  per  prafentationem  Gotfr. GrotgefCzn.  Jun.  ex jure 
•cievoJuto  1 6 f  9.  20.  Oclob.  f  1669.  7.  Febr.  £J»Vj.  iS/tf/>/?  frater  Johannis  Canonici 
an.  1669.  d.  1.  Apr.  f  1696.  -  -  O&ob.  Nic.Stender  Capituli  fubpradecl:usan.2697. 
7.  Jan.  f  17 10.  Peter  Nic.  Stender  Juv.  prasfent.  a  Reg.  Stad.  poiT.  accep.  i7io.  f 
27 1 1.  modo  foh. Peter  Ibenthal  Not.  Caef.Publ. poff.  acc.  171 1.  4.  Apr.  Ojier*3lkCttb 
k  D.  von  Campe  ex  turno  praef. 

Ked,  O/im  in  Hans  Meinfen  haereditate  ttp  t>ett1  Q5urftat>e  8»  SWflrcf.  In  haered. 
$oach.  Meinfen  up  fcer  ^limboxd)  4.  SDtarcf .  Rodie  N. 

Vic.  VII.  fecunda  ad  idem  altare. 

Patr.  $£>er  2$arfct>ampert  ,  poftea  Annexum  Decani ,  ita  P.  B.  cceteri  habent 
decollatione  Capituli. 

Poffi  Simfe/dus  Warenberch  (al.  Wardenbach)  -  -  -  Rumhert  3  Det/ev 
SchvJdorf "Jun.  1  7$  1,  11.  Maji ,  M.  JM.  Heflerberch 3  Hier.  Schu/tze  Organiftaad  S. 
Jac.  exturnoprsrentatusaD.^/V/;.yV^/«fri^9g.22.Jan.  Joh.Dan.Decker  Organifta 


h)  Vidc  Rabi  Bctkzael  16^4, 15?  p.  464.  Meib,  Rtr.Cictai.I.jW^ra.J^a^ls^onA^l.  Unttt.  1696/J?. 
$?4/  596.  9^9» 


*— — — ■       *■  — — ._ ___ — , .  -.^,„,i , .  i   , — . — 

X  2HCOLA1. 

&  Sabprsefe&us  Capituli  an.  16-6$.  19.N0Y.  Nk.Lutiens  (pofiea  Paftor  ad  D.  Nic.  itt 
j©ifln)«ri>er)  an.  1691.10.  Aug. 

Red.  Iq  hsereditate  Nu.  von  Zeuen  20.  $ftax3 Super  quibus  funt  Litera:  Sigiilatse 
apudPatronuni,  fed pofteaaccept^ab//^r.^^/M^^in<iepofito,  linefru&uper 
iongum  tempus :  It.  it.  iimt  apudf ohannem  Fromelingk  Vic.  ad  S.  Pet.  f  SSJfaifi,  Litera 
fuper  hoc  confecla  ,  cft  apud  Patronum.,  lBodofuntiu^guin^majc^eapud^/r^ 
Vedderfen 'mdomQtua.  Hodie  N.. 

Exp.   Ad  chorum ma;|,  Ecclef.  2. 5)?ar^ 

Corn,  VI.  prima  ad  idem  altare. 

Patf.  Dejure  mercatorum  five  Inftitorumv 

FoiT,  fobannes  Ludkem, 

Red.  De  redklbus  (harum  duarum  Commendarum}  refponde&t -rnercator&s 
fejusdemfraternitatk  ,  quilibet  Commendiftahabet  18. $#4l'c£> 

Com.  VII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  /^/^-decoilationeDecani  (D.  M.) 

Foff  Petrus  SchaJL 

Red,  ig+  Sfravcf  habuit  oEm  in  domo  Joachim  Meintzenj  inquheackim. 
(D.  M.) 

Com.  VIII.  tertia  ad  idem  altare. 

Patr.   De  collatione  Decani. 
PoiT  Jskatmes  Bandelo. 

Red.  Ia  domoy^/5w/tneffllcrtexiil:untr8.?)}?avcf,  quam  domirm  quondam 
habuit  D.  Hhiricus  Pamert  poft  cujus  obitumdebebat  annecti  Vicarise  AntbomitYitiM 
fcrt.  Haec  ex  Lib.  I.  Vif.  Alberti  Crantz.  %n  Recent.  ffc&tf  hti  Siefeil  CwftmffclU 
Oliavfed  inqiurenckim. 

Com,  IX.  prima  ad  altare  S,  Hieronymi,  i) 

Fatr.  jurati, 

PolT.  UUariws  Meirieken.  *~ 

Red.  in  domo  Cord  Krufen,  ro.3}?avc& 

Com  X. Seaanda ad idem  aifcare, 

Fatr.  Hdem. 

PoIT.  M.  Ottn  Soltwm. 

Red.  Indomo  JoachimTwefireng  TO.?Dft$c& 

Com .  XI.  tertia  ad  idem  altare, 

Fatr.  Jurati* 

1)   A.  1462.  &al>en  Dni-£tcrm#»n*  Kjenborgs  Teftamemarii  ftfl   (tC|>m  Sllfar  Cttie  Cougmeuflc  gefilfffrt 
Hfc  5 »7.  f 


11? Ifrgtwbert  tmb  Hdc&rtcfttgti  ? .  period. 

*    NICOLAI. 

l  011.  oixtus  Waltheri. 

Red.  Habuit  quondam  1 1 .  aut  1 i.  $?arcf,modo  tantnm  u.de auibus  InraH  fM 
vunt  « yarcf  &  feptem  funt  in  domo  #„*  JfcU.  angulari  in  oppoSo Si£ 

_  Ghirographus  6m/  Waltheri :  h  sj&arcf  reditus  per  Dn.  iM&m>  Schiphomver 
feu  ejus  uxorem,  adhuc  viventem,  fecit  contraftum  in  prarfcntia  Juratoi tm,quod  exol- 
vent  7  pro  decem&  funt  iftae  7.  in  domo  prsfata  Jacobi  Jimmen.  Item  2.adit  z. 
Cftarcf  reditus  deperditi  funt  in  domo  fita  m  Der  OorfeCKnten  per  certum  Turatum 
Hansyan  Buden  ;  qui  didam  domum  ad  ufum  Juratorum  cum  proprio  ufurpavit  & 
recepit  Litigavicum  Eo  coramSenatu  ,  fed  pravaluit  cum  multis  aliis  JuratisAn- 
tecelTonbus  fuis.  J 

Com,  Xll.  quarta  adidem  altare,  eft  Laicalis. 
Patr.  Jurati. 
Poff  Johann  Hoiers. 

Red.  In  tera  Hadelerias  in  bonis  Dirick  Bremers  &  Matthit  Wethgens  reditus 
5»5WarcfitemapudJuratosEccIe(iJEreditus  io.9^arcf. 

Com.  XIII.  quinta  ad  idem  altare, 

Patr.  Jurati.      . 

PoIL  Herm.  Ledderboon. 

Ked.  In  domo  Jacob  ZeJlen  prope  Caemiterium  D.  Nicolai  9.  $?arcf  item 
iipud  Juratos  S.  Nicol.  1.  5D?arcf,  item  in  domo  Tidtken  Hafes  m  t>er  (SrOttlWjfirAp 
(c  ,  quam  modo  posfident  haeredes  JoachimT-iveftrenge. 

Com.  XIV.  ad  altare  S.  Marci  in  porticu. 

•Uatr.  Hans  Barchjieden  &  Harmen  Lusfing. 

Pofl.  Hinr.Kelpe. 

Red.  In  domo  Henrici  Framen  10.  5D?arcf  item  apud  Juratos  Ecclefias  10. 
€D?flrcf.  Hodie.  N. 

Com.  XV.  &  XVI.  ad  Altare  S.  Crucis.  k) 

?atr.  Jurati. 

Fofl!  Primse  Johannes  Wedige  fecundaz  Dn.  Hinr.  Hacke. 
Red.  Primse  apud  Juratos  Ecclefise  i6.$?aicf.   (t)iefe  1 6.  $?arcf  tvtr&etl  in  Re- 
centt.  beifcen  Commenden  $U<jefa)rieben.)  Secunda  dicitur  effe  Stipendium  five  Ela> 

mofy- 

k)  A.  1451.  nxuetneVicarieanbiefemStitar/  njelc^e  4.  SD?arcF 3af;rltmf ^  etnFommeB  uut)  Thetdertcur» 
K5le  jum  35eft$er  batce.  ili.  59.  23ermufl)Ud)n)ave^t)ten)elct)e^eImtc^Ponber^eybeAn.i386.»), 
9.  funii  anrtct)fete  unt>  feinen (£rben  fcte  £ebnroart  baruber  auf  100. 3abr  ei&ielte.  a.  1597.  am  Sacje 
SK:4)aeli$  ()at  Ketme  /  fceg  sftaf&Sberren  NuoUt  (5clberfen(£()e  grauejtie  Commcndc  alpter  ge* 
fttfftet  unb  mtf  etnem  <£()ot<eal£aufDer<5ull&eju  Huneburg  becjabet.  ni>  516.  A.  1487.  NDd« 
NtcoUus  Bilerett  jur  'Berbefferunq  Der  Viearieanbiefem  2tltar/  roelcfter  fub  timlo  S.  Nicolai  jube* 
nant  wroeinecommende  aufeevic&W/  welc&eflberiu^rpolbJSlin&enpro^e^i^&ccVicancfcc» 
feitSetiwaleibet.roar»  111.5*7. 


i.  Cap.  acjre  QSettfacje,         wn  bm  MEMORIEN  im  ibtm.  669 

Si   NICOLAI. 

mofyna.  Item  30.  §0?avcf  de  quibus  dat  17.  S0i(U'cf  (ingulis  annis  ad  unum  ftipen- 
dium  ,  item  2.  $7?avcf  redituariis  pro  bibalibus,  item  1 8- g.  cmnibusPresbyteris  Ec- 
clefiae  S.  Nicolai.  item  1.  5Q?cilcf  pro  MEMORIA  ambonis  &  Juratorum  corpo- 
ris  Chrifti. 

Exp.  ©jnt)  fc&on  m  lleditibus  notivef  nem(icf)  2 1  .SOtavcf  2.6. 

Olim  fuit  etiam  ad  altare  S.  Crucis  una  Vicaria  cujus  PorTefTor  Joh.  Saxo.  fjaf  Cjecje* 
betl  ex  Salinis  etnen  chorum  Saiis  unfvet  uf  Lucice  efjncjefefyv  72*  CWavcf  vide  ROSEN  Viti- 
fcations-£5ucf)  fol.  124. 

Vic.  VIII.  prima  1)  ad  Altare  S.  Apollonia?. 

Patr.  DecollationeCapituli  (H.  L.)  AnnexumPrabendael.Maj. 

PofT.  Joh.  Leuw.   (H.  L.  Low.  P.  B.)  Henning  Bil ,  al.  Phi/en  Meinh.  Pra- 
iveft,  1  f  69.  28.  Maji.  M.Bernh.  Vageth  Paft.  adS.Nic.  i  5-95. 14.  Mart.  jfoh.  von  Go- 
ren  (al.  Gohren)   1614.  f.  Jan.    loh.Hollender  16 19,  26.  Jun.  Ericus  Wordenhoff 
JUL.  1629.  —  Aug.  Laur.  WordenhojfL.  1677.  8.  Febr.  Hier.  Muller  praef.  klok. 
Matth.  Claufen  1709,  22.  Aug. 

Red.  In  hsreditate  defun&i  Helmeken  Krufe  27.  C0?avtf  itaP.B.&H.L.inre- 
centioribus  vero  Vifit.  Libris  huncin  mo.lum  :  Exteftamento  Wilhadi  Hartkens , 
modo  Tilemans  Henckels  Viduce  ,  in  platea  majori  piftorum  ,  in  domo  Henrici  01- 
denburgs  (capitalis  Summa  eft  500.  sflftarcf)  de  term.  Pafchce  20.  C0?CJVCf  alias  in  &MP 
^vtcf m*&txatt  jrotfcjjen  €tou$  ©tticfen  gucf erbecfevn  unt>  fcHcwigfcri  £cg£cr» 

Exp.  AdChorum  Maj.Ecclen^dat  2.$?avcf. 

Vic.  IX.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  Hoyer  de  Kahen  qui  eam  fundavit  An.  141 5*.  m)  ejusqve  pofteri  atl 
120,  annos,  Hans  Berendes  poftea  t>te  2&£tttlg€ft/  Anno  ifjj*.  devolutum  eft  Jus 
prafentandi  ad  Capitulum  ,  Anno  1612.  d.  28.  Sept.  fjaf  M.  Henr.Rumpius  pro- 
longation  evfancjet  ad  1 00.  annos ,  unt)  Qtf)tt  fcev  terminus  folcfjev  Prolongation  evft  nao)  fet* 
nem^Ouean  videProtoc.  i6if,io.O&ob.illeobiitAnno  1626. 

FofT  Conr.  Hefterbarch  ,  Marq.  Krohn  ,  Laur*  Reich  1 606.  20.  Jun.  M* 
Henr.  Rumpius  161  j,  10.  Dec.  Georg  Krohn  1627.  8-  Mart  Hieron.  Schultze  1634^ 
18.  Jun.  Mattham  Sluter  JUD.  1679,  i9.Apr.  Senator  1705.  n)  —  Aug.  Iac.Lan- 
german  Iuv.  o)  170;.  6.  Sept. 

Red.  Olim  in  haereditate  Nicofai  Toden  ProconC  ac  ex  omnibus  Ejus  bonis 
mobilibus  &  immobilibus  14. 9)?arcf* 

Hodie  in  ha:reditate  Chriftopheri  Iufti,  /e^C  ^JitrgCfl  ©cbr£fccr6  tn  bev  <Bx$Mm 
ftvfift  belegen  de  term.  Pafchae.  An.  1 5  f  5.  Aibo  Civitatis  infcriptas  14.  $?arct 

q>PPfi  ?  Exp, 

J)  etc  entflunDAn.1381  ^urd>3o^aii^rcrti€r8unt3cJ<in^cn^ilt)f  ptff cNnp,5ig.r^ 

m)  ©onfl  A.i4i7.jic^0t>CRp.5i8» 
.   n)  19.  April.  D,  M» 


lltfimfait  iittfr  Hacfrric&ectt  ?.Period. 

S,    NiCOLAl, 

Exp.  Ad  Chorum  in  Summo  dat  2. §)?at\f. 

Corn  XVII.  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  &e  Ktrnierfaw  (H.  L.  Ovurof>eifcT;w  P.  B.) ; 

PofT.  Alk  Wegedom. 

Red. 

Com.  XVIII.  Secunda  ad  idem  Altare. 

Patr.  Confulatus  Hamburg. 

Pofi.  Filius  loban  Rolefawp  {Rttt  8teflfr6rt. 

Red.   In  Camera  Confulatus  Hamb.  funt  16.  SDjavcf* 

Com.  XIX.  tertia  ibidem. 

Patr.  Confulatus  Hamburgenfls. 

PofT.  Iohan  vam  JRme. 

Red.  In  S.  Marten  Schatt  tho  Ripenbvrch  funt  etiam  1 6.  $?arcf. 

Vic.  X.  prima  p)  ad  altare  S.Barbar«  (P.  B.H.L.)  al.  SS  Georgii  &  Bar- 
bar&  (ita  recentiores) 

Patr.  Confiilatus  Hamburgenfls. 

Poff  Conradm  Loes  >  Ioh.  Eckleff.  Herm.  Vageth  161 6. 17.  April.  Joh.  Woh- 
J.ers  Juvenis  q)  tton  $evrn  Q3tlV0CVtll«  Moller  an.  16  $"9.  d.  14.  Jul.  prceientirct  M. 
Georg  LiiPkens  prsefent.  a  Dn.  Ioh.  Schuite  Confule  primario  1 679.  1 2.  Jun.  f  r 72 1 .  Apr. 
Chrift.  Sivers  Musbard Med.  D.  a  Magnifico  Schroedero  prsefentatus.  A.  172 1. 

Red,  Ex  Camera Conf.  3 o.9)?avcf  item  funt  reemptce  8.9)?avcf  reditus,quas  rece^ 
pit  M.  Chrift.de  Hqya  ,  <Sc  nefcitu-r  quo  repofuerit  item  in  domo  foet  X?<ige&ejcfcc*t 
bty  tWtt  ^tfcfemarcft  f.  Sftarcf*  /:W/>exCameraCivitatis  50.  SOtawf. 

Exp.  Ad  chorum  majoris  Ecclefix  5 o.^ftavcf/  ad  Nicolaum  2.9)?<U,cf. 

Vic,  XI.  Secutida  ad  idem  altare. 

Patr,  Hans  Moller.  JamdecoflationeCapituli. 

PoiT.  Iohan  Lutkens>  Chrift.  H&Itskampf  Not.  Publ.ex  Jwre  devolutoprsefen- 
tatus  a  Dn.  Goth.  Grot  hgeff 'Canonico  Juniore  an.  i6f9«  2a.Sept.  f  1666.  d.  8.  al.6. 
(D.M.)  Oct.  Chriftoph.  Steinhaufer  1667.2.  Mart.  j  1690.  d.  6.  Mait.  Vacat  men- 
ie  Regio.  lok  Anderfin  D.  Weftermanni  Decani  gener-a  KeginimQ  Stadev/z  an.  1 700. 
d.  23.  Aug.  prsefentatus,accepit  poifeff.  per  procuratorem  Conr.  Ioach.  Lillie  d.  2. 
Sept.  ej.  an.  refign,  -1702.  —    Q&ob.  6c  £a<4us  eft  Civitatis  Secretarius  ac  poftea 

Syndi- 

f)  A,  144T.  wrbefferte  ^o&ari  Jvrte  Stobmaa  ettie  Vkaric  <m  btffetu  SHfai  Hl.  $17.  a.  1488.  ffe$  etu 
$letc&  «cnanfct.  35urg?c  t>cn  9crf<#ciKi  3Ufov  feietw  I'akch/  u.nD  '^(Jt<(e  ei«uc  Vjc^ric  oaw». 
in.  518, 

i)  Sm  iujtgev  5?«abe  (d.  m») 


a.  Cap.  acf;fe  Q5et>faae.      .  *rtit  fcen MEMORIEN  tm&om.  &7] 


S     NICOL^I. 

Syndicus  r)  Theod.Frid.  Vokkmar  JUD.  a  Dn.D.(?fc/£«extiirno  prsefent.  acc.pofT. 
an.  1702.  d.  2g.  Dec. 

Red.  Habet  Patronus :  Hans  Moller  20.  ?OMvc!,itemPau^elKrantz.  ic.$}avc£ 
Summa  Cap.  1  co.  ®ult>eu.  Litera:  funt  apud Hans  Moller,  item  in  domo  Joach.  Stender 
6Mwct  HodieN. 

Exp.  adChorum.i.Stecf. 

Com,  XX.  prima  in  eodem  alfare  noviter  erefla. 

Patr\  * 

PoiT.  Andreas  Coci  Capellanus  in  Herveftehude* 

Red.  n. 

Com.  XXI.  Secunda  ad  idemaltare, 

Patr.  £>c  x>am  Sroge. 

Poff  Johan  Wedige. 

Red.  Cum  relicta  Henrici  vam  Kroge  10.  C92avcf  item  loachim  vm  der  ^cdbt 
in  bev  tDtcEffrate  (poftea  Mich.  Rheders)  6.  SDf  artf.  it.  funtdeperdifce2.$?avtf  /  quas 
promilitinproximavifitationeidemdominus  :  fe  velle  reponere. 

Vic.  Xll.  ad  altare  Maria?  Virginis  coronata?.  s) 

Patr.  Teftamentarii  Johannis  Widhafen.  (recentt.  Alberti)  habent  jus  prae- 
fentandi  in  perpetuum  ,  funt  autem  Tile  Nige/e.Dn.Ehrh.  MoUer  3  Iohan  Ltichte- 
maker. 

Poff.  lohan  PiU 3  t>  Iohan  Utrecht  3  Ioh.  Dedekind  3  M.  Eraf.  Samrius 
Cantor  16 12,  29.  Jan.  Vinc.  Amoldi  1639,  2%.  Nov.  Frid.  Boetius  1665.  1.  Od»  u) 
Ioh.  Nic.  Langerhans  1 680, 1  g.  Oftob.  Iohan Phil.  Langerhans Stud-Theol.  1692, 27. 
Oclob.  f  1 697.  d.  9.  Apr.  Iac.  Midde/borg  3  Johannis  M  £opCV$  in  S.  Nic.  ©O^n^ 
prsefentatus  aL. Sim.MoUer  3  L.  Wtnckel&c lurgen  Stampeel accep^pofl.  1 698. 6. 0£t. 
vocatus  Diaconus  jum  (SrO&eit  im  2imf  t  KlQbuttel.  an.  1 7 1 2. 

Red.  Olim  in  hsereditate  Heimken  Ho/ften  3  quondam  Tile  Sundt  22.  C9?^VCf* 
item  in  haereditate  Eler  Grothen,  quondam  Albert  Senckftaten  11.  9)?arcfV 

Hodie  auSL.  Vtnc.  Frefen  S}m§  beleacnauffrem25urfr4be,  rMtenja'5v(icf)fcure|> 
t)\t  J^)f)l*Teftamentarien  enfvicfttet  22.  SOfavcf  .x)Praeterea  nihil  habet  in  corpore.An.  1 66 1. 
•d.  2$ .  Sept.  j(|  f evPatronat-  $5vief im  Original  nadjaefeften  unb  befnnben ,  uaj  in  Corpore 
34*  Sftavtf  fein  foflen;  befage  t>e$  #oc(m>.  CXatf)^  &e«tf  el'25u<fc ,  t)avin  e$  cinge* 
|c];vieben. 

Exp> 

x}  Tandemque  Confu!, 

s)  aibcrt  U)ul^fc&(it  jieA»  1451,  geffiffW,  ili,  516, 

t)  al.  Piel. 

«)  f  ,l6So  --  Jul. 

*)  22,SK«rcf,8,fl.  (D.  *Q 


6:2  Urtunbm  unt>VTa<hvi(bten  s.Period. 


S,   NICOLAj. 

Exp.  Ad  chorum  Maj.  Ecclef.  2.  ajjarcfad  chorum  D.  Nic  7.  $?arcr\ 

Com.  XXII.  prima  ad  idem  altare.  Ell  Laicalis. 

Patr.  Fratres  Virginis  coronatx.  y)  Jus  prafentandi  perpetuo  eft,  apud  Jura- 
tos  in  Eccleiia  S.  Nicolai  ita  legitur in  J.  Nieh.  Invent.  n.  5 1 . 

PofT.  Marquard.  Kron. 

Red.  De  fratribus  Virgints  Coronatse  8-  Sftarcft 

Com.  XXIIL  Sec.  ibid, 

PofT  ioach.Garleflorp. 

Red.  20.  SWarrf. 

Com.  XXlV.rertiaibid. 

Patr. 

Poffi 

Red. 

Vic.  XllL  ad  altare  S  Mauritii. 

Patr.  £)er  SOul^ajert. 

PolL  Pergadamits  ttOm  &rocje  ,  Hein  Hogelke  3  Qeorg  Roja.  Marc.  Setcken 
praefent.  a  Syndico  Vinc.  MoUer  an.  1623.  if.  Jan.  loh.Em.  Rift  165-2.  1.  Apr. 
Chrifl.  Iac.  Reinflorp ,  Hier.  fil*»a  Dnnis  Teftamentariis  L.  Sim.  MoUer ,  L.  Luca 
Winckel  &  lurgen  Stampeel  prsefentatus  1699.4.  Maji  --  Guftav  Simon  Moder,  Vm- 
centii  XV.viririlius  17 14.  16.  Aug. 

Red.  In  platea  2)tcf  jirate  in  domo  Wiepken  vam  Kroge  1 8.  \D?orcF  item  in  domo 
Hans  vanderHeide  in  platea  D^tftna&Sttarcrt  12.  $?arcf.  ExLib.I.&Il.  Vifit.habet 

"  ifto/i*  ex  teftamento  t>er  Wul^afeft  10.  ^arcf  fonjt  52.  gftmcf;  Dermdae ,  & 
Jg)oct».  Dvatr>^>  fcencf  eLBucfe. 

Exp.  Ad  chorum  maj.  Ecclefia?  4-  ^  tci.  ad  Nic.  f .  $?arcr\ 
Com.  XXV.  Ecclefiaftica  ad  idem  altare. 

Patr. 

Poflf.  joh.Gardelop  (ita  P.  B.  fed  H.  L.  legit  Hardekop^ 
Red.  Dicitur  tantum  habere  reditus  j.  Sftorcf. 

HodieX.  .  .   . 

Ad  idem  altare  decantur  hora?  b.  Mana?  Virginis. 
Com.XXVL  in  Capella  noviter  fundata. 

Patr. 

Poff  Barthold.  Vathouvcer. 

Red. 


v)  m  M\§<  fic  a.  1448.  aufsen'ct}Cet  |abe  n.  m.  5 17. 5*9- 


2.  Cap.ad?>£e  55et;facje.  «>on  &  w  M£MOHI£nt  im  j&$m.  £7  t 


S.  KICQLM. 

Red.  Sunt  apud  Liitken  Hcppen  &  Dir/V/>  oc^j/r«  in  uer  fD»f  /vr^ffcrt  20.  SftflVCf- 
/-/twVV  N. 

Vic.XIV.  primaadaltare  z)  Cofma?  &  Damiani, 

Patr.  Proviibres  horarum  b.  Marias  Virginis ,  dein  Teftamcntarii^f/^.  Wulha* 
fen  perpetuo.  a) 

PofT.  Ioh.  Wedeke  (wedige)  tempore  vifit.  Alb.  Krantzen,  vid.  infrain  redi- 
tibus  Ioh.  vomSlefel,  Frid.  Walthers  1611. 50.  Mart.  P«?/.Cd^»£//r£CuftosCapituIi 
i£f2.  r.  Apr.  b)  Ioh.  Garmers  Syndicifil.  1670. 5.  Nov.  Wi/h.Schr&der  Ca.met.Ca* 
pit.  1 677. 1 3 .  Dec.  Alb.  Michelfen  1 692. 20.  Oci. 

Red.  In  hsereditate  lacobi  Zellen  Fabri  1 6. 9}?arff  item  cum  Nic.  Monnlck  in  villx 
l!p&er<^ox>e.  10.  SfJJarcf  it,  in  haereditate  TheodoricivQnbcrVe&tq..  sjftotcf item  ia 
hxredit-ite  &  omnibus  bonis  Carflen  Schwarten  in  Bifna  ad  albim  ? .  CQjoecf, 

ExLib.  I.  V\Cit.D.AIb .  Crantz.  loh.  Wedige.  10.  SOlarcf  inhsereditaterelidteT*- 
c<?£/  Santmans ,  item  10.  ^ftanf  inha3reditatequondam//£»»iwg7'/'  #%-»*,  7. SQfarcf  in 
hxred.  Harmen  Wetehorn,  14,  0}?avcf  indomoi/^wr.  Berwerth.  2.  OJ?arcF  in  hsered. 
///»r.  Schroders.  Additum  apud  ha?c :  ultima  vifitatione  puta do&oris  Crantz difcor- 
datcum  priori  vifitatione  in  una  marca. 

Hodie  ex  Tefhmento  uer  tOulfynftn  10.  ^D7arcfv  foffen  aucfr  $o,$?arcf  feintml) 
flllt)  uem  Pofleflbri  Kafienburg  20.  SftJarcf a(e  Monitori  nur  cjegeben. 

Vic.  XV.  Secunda  c)  ad  idem  altare. 

Patr,  Gotke  Toden  (ita  H.  L.  &  V.  B.  in  recentioribus  vero)  de  Jure  Patronatus 
tyr  Wtchgreven,  eom  Henmhg  aeboveu  auf  f  o.^aijr  'oon  an.  1 6 1 4.Uf  Diefe  Vicarie  r>at  iperr 
Hennlng  Wichgreve  fur  ftcf;  unt)  Dte  ©eimcjen  unt>  aflejetf  bcnSMccjten  bett>er  @efd?fecl>e  am 
2f.  Jan,  prolongation  cjefuci)et  uni)  erl)a(ten,  erft  ancjehcnt) nacfe ^lbftcrben  DeS  Pofleftbris 
M.  DavidVagets,  (obiit  16 14.)  unb  f)at»?icrrHenningf}iejuQ}o(mac(^cjecjtbenC^^- 
rinen  Nigelen,  lohan  Kedings  J^aue^VGU  unt>  Catharinen  Hackmans,  Jjberrn  Heinr.  von 

Sprekelfen  nacf$e(aj]emn  56itcrocn  ,   o\$  uie  recf?fen  necf;ften  Agnaten  unD  Patro- 

nen  rjiejU. 

FoiT  Theodor.  Meier  (H.L.)  M.  David Penshorn  Supennt  #err  David  Vaget> 
Ericus  Wichgreve  16 18. 19/Dec.  Ioh.  Schlegel  Jun.  165-4,  27-  Jun.  Lucas  von  Campe, 
Petri  Proton.  fi!.  1 67  c.  25".  Nov.  refignavit  Luc<e  Steman  Juv.  1 697. 29.  Apr.  qui  ite- 
rum  refignavit  Luc<s  von  Campen  an.  1714.  8.  Febr.  Doctoris  filio.  f  1717^ 
16.  Maji. 

Red.   (P.  B.  H.  L.)  In  bonis  &  domo  Hans  Meigersjuxta  tenorem  literarum  per 
I.Z^«l5  3ter2$4ifb.  Q^q  eundera 


z)  ©tejer  2J!far  lag  (n  Dcr  (Japelle  bnm  ^Dunn.  II.  34^ 

a)  Or^ne  3n>etfel  roeil  3tbert  Qpui^fe  A.  1451.  Dirfc€  ge^n  Bcftifftf t  ^at,  III.  52*5. 

b)  Miferc  aqua  periit  1669.  fj.  Maji  (D.  M.) 

0  &i(f(t  fcftn  Nt  Wrtfe  /  3o^n  Safcn  mtw  a,  1442,^  enfftermin.  526. 51$. 


674  UttunbtmmbVl&dxidnm    -  j.Period. 

S.   NJCOLAI. 

eundem  Hans  Meiers  ilgilfatarum  1 9.  ?tf?arcf  in  domo  &bonis  Wibke  Glumers  funt  1  a. 
$ttarcf/  itemhabetadhuc  literas;.$?arcf.  Sedinplwribusannisnonfuntdatge.  (Re- 
cent)  In  domo  loach.  Overbeck  m  Dev  Q3ifferftraj? ,  f  piatea  piieonum  9. Sftarcf .  In  domo 
Hans  Alers  modo  £>#?;.  fallmUn  piftoris  in  //</#*  hordeacea  vulgo  €>£mtt?itcf?» 
2»  Sftarcf* 

Com.  XXVII.  prima  ad  idem.  altare.  d) 

Patr.  De  collatione  Teftamentariorum  fyr  &i&&ft/t"0tipCft  inquiratur  6et  f>en  Te- 
ftamentarien. 

PoiT.  /0/?..  Hiddeftorp.  e) 

Red,  Sunt  in  domo  paterna  Thom<e  Hiddeftorp  m  pfatea  S.  Cathar,  5*6.  $?arcf* 
Hodie  N. 

Exp.  Dat  unam  ftipem  in  macello  cuilibet  r„  Sfljarcf  dat  ad  chorum 
2.  «Jforcf* 

Com.  XXVIU.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  3)erert>om2Uoge. 

PofT.  Eberh.  vom  Kroge, 

Red.  Olhi^:  apud  Teftamentarios  io.9}?arcf,  indomoHenricivamKro-geio* 
Sttarcf.  in  domo  Hans  Mollers  tm  &0&if1Cje;fcHarcFe  6.$ftarcf»  indomo  Theodorici 
mn  der  Fecht  \\\\  Cramott  4. 9??arcf* 

Hodie.  N. 

Com.  XXIX.  tertia  xbidem, 

Patr. 

P01T.  Bernh*  Geiftmeyer, 

Red.  Apud  Juratos  S.  Nicolai  1  o.  $farcf. 

Vic»  XVL  pnma  ad  altare  S.  Catharina?'  fundata,  a  Barth  Kocke  an\ 
1408. 

Fatr.  Duo  Seniores  &  duo  Juniores  Vicariorum  ejusdem  Ecclefise. 

PofT,  Henning  Danckmeyer  ,  Ioh.  Preujje  1627.  8.  Marr*  f  1664*12.  Apr. 
M#rr.  Rumpius  1664.  2j,  Sept.  f  1697.  7.  Feb.  Henr.  Neuman  (poftea  JUL.)  1697. 
1 5V  Apr. 

Red.  Olhn  in  domo  Henrici  Brufekop  m  Harhorch  (ita  P.  B.  Ha??iborch  legit 
H.  L.)  2.  SQJarcfY  in  domo  M.Henrich$.$l  SummaCapitalis  ie.93?arcf  r  reemptse 
fimt  in  Attermuhe-    In  bonis  Pawel  Schnor  4, $Rarc£  item  Gd/li  Giilfoiv  i,  SOJarcf  8. 


«*)  £ine  Commendc  an  biefcm  9IUar  &at  iheodortcm  Kolerr  canonicus  Qf (?jfffet unb  tn  feinem  Tefament 
bie  Exccvjtoces  oejfelben  w  Pauono*  wrwDnft  0ei>e  &ic  Urfwn&e  fo  a».  15&5,  datir(.iiu  ".  55a»0^ 


p.  H* 


i.  Cap.  ac&fe  (8t\)laQt*         wrt  beitMEMGRlEN  im  IDom.  67? 

tf.  NICOLAJ, 

gf.  in  bonisD/Vrc*  ?/<#*»  inWedel.  i.SRtattf.   Summa  Capitalis  eft  apud  Pofieflb- 
femSQuia  reempta  eft.  Hodie  nihil  habetin  corpore* 
Exp.  Dat  ad  Chorum  Maj.  Ecclefiae  2.  tfftaxd* 

Vic.  XVII.  Seeunda  f )  ibid. 

Patr.  De  jure  condid.  Do&oris  Engelin  —  de  collatione  Capituli. 

PofH  g)   Hehnoldus  Wachtei  {P.  B.  H.  L.)  Henr.  Bokelman ,  Henr.  Uphof 
Senatus  Hamb.  Pincerna  1664.4.  Aug.  f  iyor.  g.  Mar.  Conr.  jfuL  Surland  (deirt 
JUL.)   1710.  n.Sept. 

Red.  (P.B.I-LL.)  In  totahsereditate  lacolzvanWmtheny^laxtf.  Super  qni- 
bus  eft  litera  Sigillata.  Itein  in  hareditate  & bonis  prsefentis  Do&oris  Thcologue  <5c pa- 
troni  4.  $yi({i'&    Hodie  N. 

Exp.  Ad  chorum  Maj.  Ecclef.  4.  ^flaxit  h)  inNicol  2.  Sftavcf.  i) 

Vic.  XVIII.  tertia  ibid. 

Patr.  Henrici  Vagedes,  illiusque  relife  —  de  Coll.  Capit. 

PoiT  hhan  Schiphomver  (recentt.  legunt  Henr.)  Conr.  Borchers  Senior^ 
Henr,  Kopim  Jun.  preefent.  a  Dn.  Mich.  Molner  ratione  turni.  Ioh.Langermank 
Dn.  Herm.  Wetken  in  turno  praefentatus  1627.  1.  Mart.  Ge.  Leopold  Barfcenim  an. 
t6;4.  cL  7.  Aug.  \  1664.  26.  Q&obr.  Vacat.  Laur.  Peters ,  Marci  Senat.  fil.  -(dein 
JUL.)  1691«  14.  Aug. 

Red.  Inannuisreditibushabuit28.?0?m'cf,quandovi(itavitD.Alb.Crantz.       t 

Exp.  Datad  chorum  majorisEcclefise  2. ^arcfadS.  Nic.  2.  9)}avcr\ 

Com.  XXX.  tertia  ad  idem  aitare.  Sed  defolata  nullos  habens  reditus  & 
clenodia,  fed  tantumcalicem.  ItahabentP.B.&H.L.  Sedinreeentt.ita. 

Patr.  Duo  Seniores  eVJuniores  VicariL 

Poil  Ultimus  Ioh.  Schulte,  Joh.fi I. 

Red.  In  hareditate  Qtxxu  Diet.  Mollers  itl  htX  StfoilWtfniarcft  finquir.)  14. 
^arcf. 

Com.  XXXI.  prima  ad  altare  XIL  Apoftolorum ,  eft  Ecclefiaftica. 

Patr.  DuoSeniores&duo  Juniores  Vicarii  (ita  H,  L.)  (ed  apud  P.B.  &recen- 
tiores  eft  de  Coilatione  Fraternitatis  XII.  Apoftolorum. 

PofT.  CyriacHS  Eggardi. 

Red.   c.  SQ?avcf  quasperfolvuntProviforesejusdemFraternitatis. 
Qm^  2  *   .      Com- 

f)  £iefe  vicarien §at  a.  1449.  d.  6.  Maji  VDexhe/  Gtrman  (Dlbeijorffa  Witm gcfiifftct unD&ie8e(m' 

wart  i&«a  w.rfangtt.«is  ftuf  uo.  3a!;r  er&alren/  fyfrUni  Oar&fer  «om  eapttulaufaena^teu 
^ri.cffp.  56.fqqv.  mieicjemSBantc. 

g)  35ottfneb  ^owfcbilb  »ar  t>er  erjrc  fo  oieSlbnufting  n\\  Mefcm  Sefjn  ge[jacf. 

h)   Pro  MEMOKIA  fuufidtorum  hujns  Vieariae. 

i)  Pro  MEMOEIA  Dni  igottf  ^Oltjltjlt»  &  folaxnis  VPlcfcn  Vi«rii. 


676  UrEimoetfUttbH4cfcricfcteit  $.Period. 


*,  S.  NICOLM. 

Com.  XXXII.  Secunda  ibidem, 

Patr.  Iidem. 

PofT,  Petrus  Frefe. 

Red.  f.$?arcf  abiisdeniProvifovibus.  /iW/V  nihil  in  Corpore, 

Vic,  XIX.  prima  ad  altare  S.  Bartholomei  ApoftolV 

FatX.  De  CoJlatione  Capituli. 

PofT.  Ioh.  Engelin  >  M.  Henr.  DoUen ,  M.  Petrtts  Swe/und ,  Iac.Krufi  1606. 
37.  Sept.  Henr.  O/venfted  1645-.  10.  Aug.  f  1664.  12.  Jun.  Bened.  Sellin  i66r,  24. 
iVu<*.  t  1672,  16.^  Maji,   vacat  menfe    Regio.     /o/>.    Renr.    Wenceshard   1699. 

37.  Apr. 

Red.  0//;»  in  domo  2V/V.  7W?;/  Conf.  in  platea  Cathar.  i8.0??arcf  indomo 
Henr.  Hotifen  up  t)em  ©lefifcirca  novam  apothecam  12.  $tarcc\  /W/>  N.  habet  in 
Corpore. 

Exp.  Ad  Chornm  majoris  Ecclefice  dat  3,  SftCtrcf  ad  S.  Nicol.  6.  SQfarcf  minus 
{fi  £f,  cumcertatamenconditione. 

Vic.  XX.  Secunda  ibidem. 

Fatr.  k)   Wobheke  Langen  —  de  collatione  Capituli, 

PofC  /0/;.  /#i/^.  Ludov.  Segebade  ,  Ericus  Hefterberg ,  Alb.  fil.  an.  i6it,  5. 
'Jul.  C?$.  Thurman  L.  Secretarii  Capit.  frater  165^9,  2.  Apr.  refign.  JEgyd.  Theod. 
futbier  1671.  i4.Sept.  Ioach.  Sch/aff  1677.  6.  Sept,  d\t$itnmQfrdi<\tf)  Jli  Stvetbrti* 
cfen  refign.  A.  1724.  Arnold  Chriftian  Beuthner  poflesfionatus  A.  1724.  d,  f. 
Oaobr. 

Red-  (P.  B.  H.  L.)"  In  domo  Cord.  Eicken  tip  ber  Qtccf e!l?c*retl  19.  S0?arcf* 
iHecentt)  Ex  domo  Confulis  IVnV/  Winckels  uf t)em Sted?e!t>orett  5e(C0etl  i8.S&torcr; 
'fetnt)  An.  1647.  poftFrancifciinGeorg  Mollers  ouer  t)er  CEttgeUattos  ja^rer^(B>e|el^ 
fcbaffe  in  platea  pellionum  mt  €>iat>e  25ucr;  eingcfd;rtebcn ,  n>o»ont>fl$©cJof}cjcfutt|et 
t»U'&  Alb.  Hefterberg  I>at  t)Clt  Extradt.  Hodie  |)Ut  1 7*  $torcf ,  rcjfu  »011  Cinem  t)CV  Of- 
ficianten  III.  aug  t)cr  ©efeflfcftafft  be&aljlct. 

Vic.  XXI.  prima  ad  altare  S.  Magni  1)  Martyris. 

Patr.  Dn.  Henning  Biihring  ejusqve  relidae  m)  —  Martini  Heren  &  ejus 
hseredum  ex  uxore  Wichmannia  natorum ad  100. annos ab anno  1 606.  Anno  1 6$ 6. 
Martinus  Here  jus  fuurrr  ceffit  Catharhw  Rofenhagen ,  &  illa  impetravife  prolonga-*' 

tionem 

.    *)  ©tcfeg  Selnt  W  SnraermetjterVTIarquarb  £00  Getfifftef  ot)et  toielmeljt  in  feinen  QCuffFutiften  oerbefferf 

mtt>  bic £e(jnroart Dartiber  fur  fetae  ®d)roefter  Xocljter  6dng &<m$tn  Qc&frau  uno  i&rc  Srben  er&a!(«it 

fte&e  p.  ^29.  i*  oiefem  35auDC. 
i)  €incvicarie  roaro  an  fciefem  2llfar  (jelcgef /  folanae/  bi$  bcr$lfarThomxApoftoiintmSfant>cfeitt 

n>ur^c.  111. 519. 
m)  An.  1506.  t),it  oie^rau  Q3firoermriff ctla ^9«f  B^rtft^  f ^vc^  ^pf '■pwrcn  g8f Uf n  in  ©ttS(nii9  tl> 

fe$  Se&rtf  5«  ©faiw  aebrat&t,  ui,  57* 


a,  Cap.  afytt  Q3et;fa<)e>         wtt  bm  MEMOrien  jtn  2>om.  677 

S.    NlCOLAl. 

tionem  ad  1 00.  annos  ab  ifto  anno  1636.  Anno  1639.  haeredes  Catharina  Rofenhagen 
'  ceffcrunt  idem  Jus  Iohann  Scopo  Mufico  &  ejus  hseredibus  ad  praenominatos 
annos. 

Pofl*.  Harderus  von  Stave ,  Georg  Hoyer ,  Theod.  Renner ,  n)  DetleffWol- 
ders  3  Chriflian  llere  fil.  Martini  >  Matthias  Ihre  i6^f ,  14.  Mart.  Diet.  Meier 
1634.  2.  Jun.  Toh.  Herm.  Schwartz  1663.  ij.Febr.  refign.  Ioh.  Dan.  Decker 3  Ioh. 
Eenrici  Dodtoris  fil.  1 707.  5 1 .  Mart. 

Red.  P.  B.  H.  L.)  I.n  domo  Peter  Timmen  (Tunenlegit  P.B.)  10.  $?to*cf  in 
domo  lohan  Garlftorp  g.$fl(U'tf ,  in  domo  Hinr.  Homeman  upbem  #urter  1  ^SQtartf* 
(Recentt)  Domunucula  Ift  Ccemiterio  S.  Nicolai  necfrjt  bt$  Organiften  #auf ;  fol 
jtitylid)  «8  #aur  aebcn  9°»  Warcf.  Pertinuerunt  ad  hanc  Vicariam  12.  $?arct  Re- 
ditus  vigore  Extra&us  ex  Albo  Civitatis ,  ied  6.  ?0?at*cf  fuerunt  an.  if  f2.  caflatje 
&  an.  1634.  fex  Marcsecum  forte  o)  folutse  prout  videre eft  ex  di&o  contractu.  p) 
Adhuc  fpedant  ad  hanc  Vicariam  6.  gftarcf  ex  I0°»  €D7atcf  capitali  apud  Nic.  Rei- 
mers  in  Francorwn  q)  terras  veteris  depofita  per^  Mart.  Here  novum  Pa- 
tronum. 

Exp.  Dat  ad  chorum  1,  tylmt 

Vic.  XXII.  Secunda  ad  idem  altara. 

Tatr.  De  collat.  Capit.  —  Annexum  Pr&b.  V.  Maj. 

Poif.  Iacob  Brixim ,  —  Georg  Hoyer  Lunteb.  —  Hen.  Cunradinm.  —  Toh. 
Funcke  M.  Henr.  (al.  de)  Slefel.  Iacob  Schultze.  Organ.  adS.Petrum  1606,  d.  (al. 
1616.)  28.  Mart.  r)  Frid.  Seeivald  165-7.  2f«  (al.  27.)  Aug.  Petr.  OftermeyerL. 
Utlt) ^ttirfcfrreiber  JU  Sergeoorf  1667.  27.  Apr.f  1710.  iy.  Jan.  Phil. Iac.  Meurer  L. 
J7 10.  t  17 16.  3  1.  Mart.  —  David  Otte  JUL.  1716.  23.  Jul. 

Red.  (P.  B.  H.  L.)  In  Stenborch  :  Clawtves Reiner  2.^TtdX^fEggert  Santzer 
7.  $?artf  $?a|  Ou»er  ^^H^,IohanMoUeri.  Sftarcf, /*w£.  /fcwcte  1«  Sftartf*  /tor- 
w*w  Langem  nova  Gamma  3.  S0?arcf.  Marten  Witte  tho  j&^r  fub  Prsepofitura 
Uterfen  2.  $?artf  Henneke  Schelen  in  Paroch  Nienftede  6\  S0?artf  pro  fumma  Ca-, 
pitali  fibi  a  Patre  /dwfo  fF&i  tradita  ,  fe  depauperatus  nihil  aecepi.  Ho- 
me  N. 

Vic.  XXIII.  tertia  ibidem. 

Patr.  De  collat.  Capit.  —  Annex.  Prab.  VIII.  Majori. 

PofT.  Stancerus ,  Iohann  Winneke  (P.  B.)  Timme  in  nova  Gramma  (H.  L.) 

n)  Sr  erfjieli  t>tefeg&j)nA.i565.d.25,Jun.  fic^f  (O^ DocH»poiTcsfioni5 fi|»f n p.  71,  in  ^frfcitt S&AnD(  f IB» 

gerucfef. 
o)  Cum  fone  &a$  tjl  mtf  t>em  £flUpf{it|f!. 

p)  Extra&us  D.  M, 
q)  Francop. 

0  conf,  p  s4M'mn.iBflntff.' 


678  Uttunbm  imb  Hadmcfcten  s.Perlod. 


S.    NlCGLAl. 

Mauritius  Witte ,  Henr.  Stuve,  Chrifloph  vvn  Spreckelfen  9  IohSegebade  16  i.j.  $o, 
Mart. ,  quo  aqua  fuffocato,  Pauf.  Cordes  1629,  *?•  Jul.  AdrJan  Miiller  1689.  t  l697» 
if.Feb.  Hartiv.  Ioh.  Moller  Confuiis  Hartw*  Hierony.  Primogenitus  1697.  4.  Mart. 
A&uar  Quindecim  Viror.  17 17,  22.  Dec 

Red.  In  agro  /forw.  Timmen  in  nova  Gamma  7.  ^ftarcf  ;  in  agro  Aldach 
Langen  ibid.  7,  SOjarcf  ;  in  agro  Heme  Ribbeke in  parochia  Curslake  10,  $}}ari£ 
Hodie  N. 

£xp.  Adchorumi.SS9Jarcf8.fr  , 

Vic.  XXIV.  prima  ad  altare  S.  Andre&\  s) 

Patr.  De  collatione  uxoris  Godken  Tode  —  Capituli. 

POiT.  Barth.  Grimpe',  Henning  Wichgreve ,  Lamk  Langenmate  Diac.  ad  S. 
Jac.  C/t//?.  <<4cto  /7tfg*r  Arithm.  16 14.  50.  Jul.  /ftw.  Vaget  9  fil.  Alberti  i6So. 
30.  Sept. 

Red.  Olim  M.  GWg  de  Scbivechten  20.  93?arcf  j   /M.r  Krudup  2  $J?arcf. 

#w//V  N.  Reditus  ex  Thefauraria  R.  Cap.  Pafcha;  2.  SDtarc?  tJOfl  f  4.  3E)tarcf  Capi-  | 

tal  fo  loachim  Adam  au$  feincm  £rbe  in  uer  <Btf  rtt  wrtcit  beja&lec  f;at.  UnD  17 1 4,  bti  Der 
Thefaurarie  roieDer  be(ecjet  fi'nD.  L.  P. 

Vic.  XXV.  Secundaad  idem  altare. 

Patr.  De  coliacione  uxoris  Hans  Heflerberg  —  Capituli. 

PoT.  lohan  van  Emerjen ,  Henr,  Kock  1663,  ig.  Jun.  f  16$  t.  16.  JuLvacat 
menfe  Re^io  Chrifl.  Ioh.  Horbim  Med.  D.  1700.  10.  Apr.  f  1719. 

Red.  CorpusVicaricefunt24.&funtapudPatronum  HodieN. 

Com  XXXIU.  ad  idem  altare. 

Patr.  lohan  Greve  (legendum  forte  Gherver ,  Senat.  1436.  f  1473.)  fy&tbiu 
feCommende  fundiref  unbDte&frnroart  aeaeben  Dem  dltt\twQimmt\'tipi$ambw§,  Der 
a(fo(cf)e  £e()ne  Derkfjnen  fol  etneru  m\  Dencn  £{?or'Sckwlerri  DeS  &aoes ,  cDer  'oem  Cufto- 
di  Ecclefix  S.  Nicolai. 

Poff.  Ioh.de  Oldenfen  qui  etiam  an.  1499.  Patronus.  Hartiv.BuJo-o,  M.  Joh. 
Steimke ,  t)  Georg  Rofa  1 604. 
Red. 

Teftamentarii  Elebeken  folvunt  ,  prout  in  Libr.  Teftam.  apud  Confulatum 
20.  $ftarcc\  Sed  Lib.  Vilit.  D.  Alb.  Crantzes  habet*  item  10.  ^arcf  in  ha?red. 
Hans  Meinerfen  :  item  in  bonis  Nickel  Hans  in  Oldenviarder  in  Dithmarfla 
12.  $?arcf. 

Recentt. 


s)  A.  1444. d.  16.  Augufti  Oat  Mcduildis £ubolf  £tit0tt>m  mttm  au  Diefcm  21lfar ein M)n  geftifftct/  uu$ 
i)te  tc&aroait  Dacnbec  tljcejS  Decflocbeiicn  ^anne^aitcrteB^lat^SmmDeb^aufljsut^U  Jaljviwul; 
tyceni  S&beer&alce  t.  fielje  oben  p.  717.  tn  DiefcaiBano^ 

t)  An,  149^,  M.  Jon,  Rciuckc  Poifcffoi  fe&us,  (D,  M,; 


2.  Cap.  acfjfe  Q$et>fa<}e*        *<>*  *>m  MEMORIEN  im  IDom.  679 


S.   NlCOLAl. 

Recentt.  Steimh  habuit  16.  93?nrcf.  redit.  hodie  N. 
Vic.  XXVI.  prima  ad  altare  u)  S.  Jacobi. 
Fatr.    //^zj-  Berendes  —  de  collatione  Capitulf. 

F01X  Henr.  Berendes ,  O/ro  Kronenberg  (al.  Kranenb.)  Ztf&r.  Bilderbeck  an. 
1^88.  d.  6.  Maj.  ex  jure  devoluto  pra-rentatus  a  R.  Capitulo  —  Laur.  Wagener'R6s 

ntoj,  ©cl)meuifd;ev  Cammey*  unt>  Commercien.Diatf)  m  #ambuvg  1692.  x)  6.  Dec. 
t  *7l7- 

Red.  In  bonis  &  domibus  Nic-  Tcden ,  10.  Sftloxzt  in  Nova  Xlamma  6.  $}avtf 
(ita H.  L.  fed  P.  B.  addit  1  c.  f ♦  2.  ^f.)  in  domo  Crummeling. 3 ♦$0?avtf  ,  quas  redemit ,  & 
funt  apud  Patronum  ?  de  quibus  1.  $?avc£  8. f?.  fpe&ant  ad  perionam  di&i  pofTeflbris 
juxta  tenorem  chirographi  dicti  Iohannis  Reinecken  :  item  apud  poiTeiTorem  de 
confilio  cc  confenfu  Patroni ,  9.  QSarcf.  Literae  Sigillats  funt  omnes  apud Patronum* 
/M*  N. 

& "Exp.  AdChorum  Maj.Ecc!.2.$?avcf* 

Vic.  XXVII.  Secunda  ibidem-  y) 

Patr.  Reinecke  Ka/en  (recentt  legtrnt  Kulen)  z)  —  Annehe  Grellen  (recv 
it.  Crolien)  a)  —  Ilfabe  Sqffen  (af.  Elifabetha)  Ioachimi  Sajjen  relifta  filia  ,  Cajp. 
Schmids  ^rntfcjveibev*  ju  ^enbesbui^  Legitima  —  Iohan  Hefe/er  fcon  ©cJ)(efm>ig 
f)(\t  A.  160;,  d.  7.  Febtr.  prolongation  auf  60.  ^afyr  90m  7.  Febr.  1 606.  evljaifen. 
Exfpirat  ergo  1666.  Anno  1661.  d.  24*  Apr.  f;at  loh.  Hefeler  prolongation  auffo. 
3af)V  DOm  7.  Febr.  1 666.  an  $U  recfrmn,  (M.  Hefelers  *>on  ©cWeftfDtg  (Softn^  ©ojjn, 
Iohan  Hefi/er  Paftor  £U  Behlem  im  @tiff  Bremen  tm  Itonfce  Keding  NB.  tm  SlttUe 
Het*£auff  lohan  Btfe/er  tton  @cf)(efhtM#  r)at  an.  171 6,  menfe  Julio  Prolongation  ge* 
fucf;ef  unD  evianaet  auf  5  ©♦  3af)t% 

P01T»  Chrifl.  Liibeck  ,  Henr.  Lange ,  Uenr.  thor  Mohlen  Organiila  ad  Div* 
Pet.  lob.  Hefterberg  5  fiL  Johannis  Organ.  ad  S.  Cath.  161 1.  3.  Jul.  Ioh.  Befi/er 
VOlt  ©Cf;le^t0  1645-,  23.  Jan.  per  cujus  refignationem  Z##r.  Wichman  JUL.  Z^//n 

Langer- 

»)  £ag  att l>er  Sftrber  ©eifr/  ftefiep.  516. iir  Dfefem  Banbe.  ^tne^&er oIOtebeffnt>!ie|)en 5e5renronrt>> 
A.  13&6,  t>on  tlicolau^  Xifienmac^crs  Teibmentaricn  gefiiffret  ibid.  c.  p.  (Jin  an&eri  Fam 
t>urc^  *5ein  Vlo$tlin$  a.  1590.  d.  13,  Ofr.  Uajtr  /  rinD  abetmal  A.1406.  etn ant)er^ t>urd;  VTict« 
ncrt  ©lbent^orp  ibid,  c.  p,    <£tne£  verbffferfen  ^ebet  Cef^olt  «bD  Zlfyeit  van  ^ca^cbe^ 

A.  1444.  ib,- 
x)  i^^Sepro- 

y)  ©iefe  Vicarie  f^alJen  Me,*b*rd.  unb  ^dn^  Scttefro&er  Benefelt  A.  14^1. d.  24. julii fn t^veii S/n^ 
ffinjften  wrbeijert.  S)fe!)rere  3cac^rt'f4)t  tjauon  qebent>t'e»6en  unter  tien  55cilagen  ton  s.Nicdai  n^ 
1. 2.  sr  14, 16. 23, 2^  —  27»  31.  —  33-  eiBQeriiclten  hrD  amS  Um  Orrginal  «l)fleftr)riebeuen  \]x? 
Funben. 

z)  Calcn.  (D.  M.) 

a)  Krollen  D,  H,  J)|'<  re$(f  LcaionV 


£$o  Urtutfatli  UHb  tt&dbtid)tm  5 .  Period. 


s,  NICOLAL 

LangermamiVecam  nepos  1661.  2.  Maji  j  1716.29.  Maji  —  Otto  Frid.  Cortbum 
Med.D.  1717.cj.Sept.  b) 

Red.  In  domo  Hinr.  Safjen  }  poftea  Glashofiw  t>er  iDeicfrfrrafletl  14.  90J«rcf. 
In  haereditate  relifbe  t)ev  2^cmcrfcfrert  ,  poftea  M.  Beckers  tm  ctramott  10.  ?0?arcf* 

Dimidium  chorum  falis  ex  domo  Iohannis  Dbhring  ot>CV  fecundum  tenorem  fiinda- 


rtemiLV  Deuncn   limw    ).  vjtuiu.    i>c.    »yicuiw  |ui  uti  r<uiunuj>  nejeier  yuu  ^>ncf« 

■Jflbcrt/  abev  i)ie  ©efoev  fint»  i?i  mefen  3>a&ren  nic{>t  bc&afrfet.  Modo  reditus  ex  Salinis  Lu- 
n^b.  ?  8.  9&arcf  &  6.  £tocf  ex  Capituli  ftru&ura  fo  aue  £?eif}mge  €rbe  bvtc\l)Ut 
nwi>en.  L.  P. 

Vic.  XXVIII.  tertia  ibid. 

Patr.  De  collatione  familias  diche  de  Hachtcn  &  van  Cretz  alternis  ^vici- 
bus.  —  Capituli. 

Poff.  loackim  Stdbcke  ,  Ioh.  Hangerfen  }  loach.  Barfceniusi&^.  2r.Apr. 
Petrus  Aberhojf.  1677.  S.Febr. 

Red.  Olim  Fraternitus  Corporis  Chrifti  ad  S.  Mar.  Magd.  folvit  16.  $?avcf  & 
funt  in  domo  quondam  Iohannis  Schraders  circadomumPmvicW/^tf.rdequfousex- 
ftant  literae  figillatae  »  it.  in  Uarborch  in  domo  Dirich  Kakes  2.  gftorcf  de  illis  ex- 
jftant  literse  figillatse  :  In  dotno  Ioh.  Koep  m  Oppofito  S.  Mar.  Magd.  1.  OJJavcf  it. 
in  domo  M.  Petri  van  Spreckeljen  2.  9J?arcf.  In  una  domo  in  uertKubinasmnvcfr, 
jam  combufta  ,  de  quibus  etiar»  exftant  literae  figilhtx.  Item  Lib.  I.  Vif.  Alh 
Cranzfs  habet  adhuc  $.  S9?arcf  /  quasillo  tempore  fuerunt  in  eadem  domo  tn  oev 
0}6t>ina3marcfc.  Hodie  N. 

Exp.   Dat  ad  chorum  Maj.  Ecclef.  2.  €0?atcf. 

Vic,  XXIX.  quarta  ibidem. 

Patr-  De  Collatione  Hans  Berendcs  —  Capituli.  c) 

Poil  Alb.  Eicke  —  Henr.  van  DuUen  —  Otto  Kranenberg  15-77.  7,  Febr. 
Herm.  Moller  Cap.  Secret.  162;.  15.  Jan.  Cbriftoph.  Schlap  Cap.  Secret.  1650. 
ig.  Mart.  ,  Joh.  Lonicerus  Cap.  Secret.  1649*  d)  15.  Jul.  e)  Ioh.  Tbo- 
tueften  L.  &  Secret  1677.  18«  Octobr.  Ericus  IVordmhojfD.  &  Secret.  1708. 
7.  Apr. 

Red.  In  domo  Nic.  Toden  Proconf.  10.  $?arcf  apud  Teftamentarios  D.  Alb. 
Eicken  4.  SWdrcf.  apud  Patronum  Uans  Bemdes  2.  »3?farcf. 

Fx 


b)  tfarb  A.  1726  d.  g.Aptil. 

c)  Eft  annexura  Sccrctanatus  vi'5e  Protoe.  16J0.  1$.  Mart.  \6l^A%  15.  Jan.D.  M* 
l)  11   Oftobr. 

e)  I#*.  Thurman  L,  1657.  i  6.  Aug.  ^«jw,  Silderbee^  l56>.  13«  Jul  «fign. 


2.  Cap.  atf)tt  23ei;(acje.        t>$n  tm  MEMORIEN  im  ibom,  68  r 

S.    NICOLAI. 

Ex  Lib.  I.  Vifit.D.  Alb.Crantzes  :  UnadomusinbevQteenflrstepropeS.  Jaco- 
bum  dat  annuatim  14.  $9?avcc"reditus  ,  quse  Vicarispropria  apud  Dn.  EggardumSto- 
cken  8-  $?avc£ ,  up  uev  fcTJtcnbOrd}  reditus  5 .  £0?avcf.  Literx  funt  apud  Teftamentarios 
&  funt  (cripti in Lib,  Civitatis  adhuc in  domo  Marquardi Lebecken  3 .  Stftarcf ,  VOQX  fub- 
fcribivet  (hxc  leguntur  ap.  P.  B.)  Albertus  Eicke.     Hodie  N. 

Exp.   Dat  ad chorum  maj.  Ecclefise  2.  $ftarcf« 

Vic.  XXX.  prima  ad  altare  S.  Crucis,  f) 

patr.  DeCollat.  Capit.  —  AnnexumDecanatus. 

PofT.  foh.  Frefe  ,  —  Ioh.  Kleyhe  —  Joh.  Otto  Kleyhe  -u  16*21.  27.  Jul.  | 
1624,  1.  Dec.  —  loh.  Befierberg  Chrilt.  fil.  prsefentante  Hier.  Mol/ero  1624.  — 
Alb.  Hefterberg.  1645,  2f.  Jul.  —  Henr.  Elmhoff  1 6gi ,  17.  Febr.  —  Cajp.  von 
Lengerke  ,  prsefentante  Decano  avunculo  1 69 r ,  6.  jan. 

Red.  Q^evtndae  Jperr  loh.  2Meyljeit  DeGgnation  i  Chorum  Salis-tmfrei  ex  tota 
domo  Erderingen  42.  $?avcf  ii.  f.  41.  ^f.  i.  plauftrum  Salis  unfret  QU$  ^Deying 
2g.  SD?avct"  1.  %  3.^3fl  2.  plauftrum  Salis  unfret  ex  tota  domo -Egberding  14.  Qftartr) 
2,  g,  2i.  «J>f. 

Exp.  Ad  chorum  ma"oris  Ecclefoe  3 . 93}flrcf* 

Vic.  XXXI.  Secunda  ibicL 

Patr.  Uxor  Hans  Blomen  filice  Conradini  Blomen  (P.  B.  H.  L.)  De  collatione 
fcev  Grypen,  modo  eft  Patronus  loach.  Grypp  tn  t>cr  2\0Dt"rrcteefcHArd; t.  ^Dteju  foflcri 
aucf>  aetyoren  ute  /%?*.  Rubins  gxbtn.  $err  /fewr.  P#/>?w  (?vben  baben  uen  fundation 
Q5rief  auf  btefe  Vicariam  unft  ber  £)erv  fliwr.  ?*?/>*  r)at  benfelben  t>cn  /&r//7.  Vaget  um 
2.  fXoftnobd  bef  omtnen  uni>  t>te  Prolongation  c^ebef  auf  200. ^afyv. 

Poff  Maur.  vonMinden^  —  Ioh.  Monckkufen  —  M.  Ioach.  Grypp  Sacell* 
ad  S.  Cath.  —  Wern.  Degener  Diac.  ad  D.  Petri  —  Henr.  Pape.  Paft.  ad  D.Georg 
161 2.  19.  Sept.  —  Gerh.  Hackman  Paft.  ad  S.  Mar.  Mag.I.  1629,  50.  Jul.  —  Ioh. 
Lncht emacker  prafentante  loachimo  Gryp  an.  1647.  §.  Jul.  —  vacat  —  Conr.Ioach. 
Lillie ,  Camerar.  1 7 1 1 ,   12.  Febr. 

Red.  Olim  in  domo  Liitke  Miinfters  12.  SEJtavcf.  in  domo  lacob  Hccken  (P.B.) 
Hoycken  (H.  L.)  ttn  Scfcopenjreel  12.  SJDfarcf  —  in  nova  Gamma  in  fundo  Hen- 
neke  Graveley  6.  9)?Ctrcf  —  in  domo  Marten  Hackeman  \\\  Dev  €5prinet.e"trt?!tert  alias 
tTC<ittenta?tten ,  habet  alter  iiber  2.  Sfjfarcf  —  unus  hortus  extra  valvam  tHtllcw* 
fcc^r  da  1.  fl  //od»  auS  9Fm\  g)  Oiem&S  §rbe  an  Der  5vaffvepefd  Q5r#<p  de  term, 
pafch.  1  s.  OTavcf.  3n  5rtfc>.  ^anUm  h)  €vbetnDevCath.v^fra}Je.  i2.Q)?arcf.  3n 
Claus  Broken  i)  Jpaufe  tn  Deraro|TenQ5ecferjlra^.9^arcr\ 
I.  C^etls  5  ter  i*><MD.  Dv  r  r  v  Exp. 

f )  Scfie^e  twa^  o6cn  p.  668.  bei  £»eacn  Commcndcn  fctefeg  2|ItarS  angcntcrcfet  ifl. 

g)  Rans  D.  M. 

h)   Poft  Joh,  Warners. 

i)     Backen,  • 


68*  UtVunben  unt>  Vla&xidbtcn  $  .Period- 

S.    NICOL4I. 

Exp.  Ad  Chorum  ma}ovis  Ecclef  3 » $)?<U'Cf* 

Vic.  XXXII.  tertia  ibidem. 

Patr.   De  collatione  Capituli. 

PofT  Ludolph  Eyke  k)  Ecke  feu  Petrus  Remftede  ita  H.  Lf Vetrus  Rem- 

flede  —  Chrifl.  Gfyphius  —  hh.  Ebelnig  1  f 98  i  1)  24.  Nov.  —  /^.  Schulte, 
Hier.  fil.  Organ.  $11  S.  Nic.  1609.  IO-  Aug.  t  1660,  26,  Jul.  Vacatmenfe  Re^io  --- 
Mart.  Rategens  R,  Cap.  Subprafeclus  ac.  poff.  17 14.  22.  Febr.  a  R.  Capl  pra;- 
fentatus. 

Red.  O//7»  in  domo  /dre#  Schomakers  in  Luneborch  1  o.  9)?at'cf  item  Dn.  Hartw. 
Guuber  in  Bardezvick  habet  in  Summa  Capitali  70.  5D?arcf  £ubfcl)  pro  augmento  Vi- 
cariae  applicandas  ,  quas  70.  9^?arcf  folvit  Dno  Petro  mparva  monenta  de  quibus 
emit  reditus  3.  $0?arcf.  In  domo  Hans  Borcherdesin  platea  proprie  be  $7ofenfrrafe  m) 
AliiE  pecunise  funt  apudeum,  quas  infra  tempus  Vifitationis  &  Michaelis  fe  impofitu- 
rum  promifit.  Hodie  N. 

Com.  XXX IV.  prima  ad  fdem  altare,  n) 

Patr.  Jurati. 

Poff  Andr.  MoJJer. 

Red.  Apud  Juratos  Ecclefe  7.  C0?avcf  item  jm  QMfltW&eV  8*  %  Hodie  N. 

Com.XXXV.  alteraibid.  eft  Laicalis, 

patr.  &r2£ul(jaferi. 

PofT.  hachim  Sulbecke. 

Red.  In  domo  Hans  Berchftede  aurifabri  16.  S0?at'cF.  Scriptse  in  Libro  Civi- 
tatis  ,    item  in  Bilna  ,  o)  quas  pertinet  ad  utramque  Commendam.  Hodie  N. 

Vic.  XXXIII.  prima  ad  altare  XII.  Apoftol. 

Patr.  De  collatione  Dni  Arnoldi  Vagedes  —  Annexum  IV*  Prabend^  M< 
Joris.   p) 

PojGl  Henricm  Hiige ,  Ioh.  Vageth  —  Ioh.  Withmar  —  Laur.  Langerman, 
Laur.  fil.  —  Laur.  Gronovius  1621,  27.  Jul.  —  loh.  Thoweflen  L.  JUL.  Rev.Caj 
Secret.  1680,  cj.Dec.  f  '17  *i.  —  Georg  Muller  3  loh.  loachimi  JUD.  6c  A&uarii 

t  1719- 

Rec 

1)  Ecke. 

*0  Svaqcf  ficl;  too  bic  iieget?  £>atm  fcie  gegeRttjarticj  alfo  cettattfe/  »ar  fcattia&!$  nf<f>  tucrjf  ettt* 
ftanDen. 

xi)  Fundatio  &  mcorporatio  Commenda:  ad  Vicariam  altaris  S.  Crucis,  ia  Ecdefia  S,  Nic«lai,&  Vicari* 
Patroni  erunt  etiam  Commendas  Fatroni ,  Hicnhufcn  Invcnt,  n,  2gt 

'o)  SBiUmavfier. 

p)  cont  p.  S4S»  »t$  fo7*imn.$(wto 


*.Cap.ac&ft53tyfage.        witb«tMEMORiENfoi&own  £<$; 

S.  NlCOLAl. 

Red.  Ex  Vij.  Cl.  Groten.  In  hxreditate  Hans  Switers  io.  ^ftoxd  ~  in  mo- 
lendino  inferiori  12.  modios  filiginis  —  propriam  domum  circaforum  humili  f,  lu- 
puli. 

Ex  Vifi  f.  Goderfen  :  Ex  Thefauraria  de  term.  Pafchse  1  c/o.  COtorcf  —  ex- 
Stu&ura  de  term.  Pafchae  42.  SDtorcf.  —  Ex  Camera  Civitatis  12.  ©d;c(fel  Eftocfeil, 
fcen  <25cr)effe(  ju  y ♦  SOtorcf:  tfsut  60.  SEftarcf  —  in  domo  Hem\  Tecklenborg  in  ber  sDei^b^ 
ffraffert  7,  Sttarcf  8«  p.    S^od>  fo(  f)ie$u  aef)dren  ein  §ef;ent>  am  2Bei§en  vide  Protoc.  de 

A.  i6of,  f.  Aug. 

Vic.  XXXIV.  Altera  ibid. 

Patr.  De  collatione  Capituli. 

PofT.  Ortgk  Vos  —  Georg  Wafmar  —  Toh.  Ofenbrugge  —  loh.  Sluter  ftaf 
Qf)U  ex  turno  prsefentiref  —  Hier.  *>0Jt  frer  Henneken  3  Decanus  Kleie  fjat  35» 
prsefent.  —  Ioh.  Krohn  a  Decano  Laur.  Langermanno  prcef  161 8.  19.  Dec.  t  \GG). 
9.  Nov.  —-  Gerh.Kelp  1665- ,  9.  Nov,  —  Car.  Ioh.  Fogel  (JUL.)  1692.  1.  fun. 
Jan.  (D.  M.) 

Red.  Ex  Vif  Cl.  Gr.  In  hcered.  $t'im'cg>  Wittekop  red.  10.  $torcr\  in  domo 
Harmen  Rovers  ,  quam  habet  in  oppofito  S.  Spiritus  majoris  7.  CDtorcf  —  item  una 
cafa  circa  csemiterium  S.  Gertrudis  1,  SKftarcf  —  habet  quondam  domum  propriam 
in  oppofito  S.  Gertrudis* 

Ex  Vtff.  God.  Nihil  habet. 

Exp.  Ad  chorum  majoris  Ecclefise  % .  COtorif  ad  S.  Nicolaum  2,  $tol'Cf. 

Vic.  XXXV.  ad  altare.  S.  Martini  at  Mauritii. 

Patr.  DecolIationeCapituIi  —  Annex.  Prseb.  Maj.  IX. 

PofT.  Laur.  Hoppener  Henr.  Holtborne  — -  lohan  Schliiter  —  Conr.  HuJJing 
—  Alb.  Oldehorfi  —  Alb.  Heflerberg ,  Ioh.  fi!.  —  Laur.  Ioh.  Gronow  ,  Laur.  fil. 
166$ ,  24.  Aug.  —  Chrifioph.  Herm.  Carfiens  JUD.  i6gr,  20.  O&.  f  1691'.  -~ 
Eib.  Tieffbrm  1692  ,  5.  Mart  —  Ioh.  Herm.  Tieffbrun  poft  refignationem  fratris 
J&99  ■>  1 1,  ]u\. -\  Chrifi.  Dresky  q)   1717,  i$-  Jan.  poff.acc. 

Red.  /«  Dw.  Gm?»  P*£  In  dccima  Zafil  r)  &  Berchftade  7.  SOtorcf  —  In 
hoered.  Matten  Simens  4.  SOtorcf.  — 

£v  Vif.  J.  Gbderfen  Nihil. 

Com.  XXXVI.  s)  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  Uxor  lacobi  Schiphouwers.  (Schipbowers  D.  M.) 

PofT.  Paui.  Bodeker. 

Red,  Ex  Vifi  Grot.    In  hcered  Ioh.  Kop  m  t)er  J&tcf  jlraecif  quondam  Henr. 

t&tXX  2  Me/fing 

q)  Hodie   JUD. 
r)   Fortc  ©Affel. 

s)  a.  1451,  i;at  d.  ^cpncr  e fne  Commendc  ftj^tfr  ge{i ffffef /  jicf  e  p,  526,  in  Hcfcm  E<?nbe. 


6H  Urfcmfcett  iwt>  nacfcricfctctf  s.Period. 


S.   NlCOLAl, 

Melfng  f.  SDiarcf.  —  Habet  domum  \\\  Dev  35eUmrtetfivate ,   de  quaj  veniunt 
annuatim  fecundum  huram  ,  juxta  rationem  aliquando  10,  QJJarcf  vel  clrciter 
Ex  Vifit.  Gbdcrf  Nihil. 

Com.  XXXVII.  Secunda  ibid. 
Patr. 

PofT.  Dn.  Otto  Soltoiv. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  In  theolonio  Dnorum  de  Scboivenborg&.fantinefo*  10 
C0?avtf  up  uem  ©c&otvcnbuvgifa)cn  Solfen» 

£v    F//7  Gbd.     Nihil. 

Com.  XXXVIII.  tertia  ibid, 

Patr. 

Voff,  Conradus  Husfingk. 

Red.  Ex  Vif.Grot.  Sunt  in  curia  Cunradi  Liitkens  red.  12.  0??at'cf  &  poft 
eiffuxum  certorum  annorum  ,  in  fundatione  exprefforum  incorporabitur  hujusmodi 
Commenda  Vicaria*. 

Ex  Vif  Gbd.  Nihil. 

Vic.  XXXVI.  prima  ad  altare  S,  Anna?.  t) 

Fatr.   Confuhtus  Hamburg, 

Pof£  Iohannes  Vujler  —  Baniel  Vihel  (recentt.  Iegunt  Phile)  u)  ifgo, 
jo,  Maji  —  Franc.  Enge/.\do()y  12.  Jul.  x)  —  U/r.  Decker  1660,  12.  Apr.  y) 
Ioh.  Uenr.  Decker ,  Ioh.  Dan.  fil.  (Med.D)  i68f  ,  4.  Dec.  f  1707.6.  Mart.  --  7V 
nus  Theodoricm  Wife  ,  Ulrici  Paftoris  ad  S,  Sp,FiIius  z)  a  Dno  Confule  PetroLud- 
kens  pnefent.  1707.  28.  Jun. 

Red,  Ex  ViJ.  Grot.  in  domo  Timme  vou  Buchten  8«  C9?avcr* ,  cum  Hin- 
fich  Barfchampen  2.  $ftm&  —  in  domo  Hans  Mollers  m  oer  KoomgemarcFt  2. 

€D?arcf  —  mitf)  GW  A/o//;  2.  SJforcf  8»  fr  —  fn  Dcm  &wcFfiwc»  7.  $jarcf ,  qux* 

fnnt  dcperditae  an.  9.  (ifo^.) 
£v  F/'/:  GW.  Nihil. 

Vic.  XXXVII.  Secunda  ibii 

patr.  Ejusdem. 

PofL  Matthias  von  der  Worth  Cappelfan  (hunc  tituIumadditP.B.)  —  Georg 

; JW 

t)  al.  Dorothes.  ©.  Catalogum  &cr  3(atlj$lcrte  1468.  ibidem  vocatur  faltem  una  cujus  poiTefTertuncerat 

lohan  Meftiuerter }  quam  fundaverat  Johannes  de jRodetf,  marcis monctae„ 
m)  Piehle    D.  M  ) 
x)  Jun. 

y)  1 1684.  »8.  Noy.  /*♦  Lorentz, Btlderhetk  l62?>  22.  Tan,  ad  pradenrarionerrs  illuftris Re»imini^ 
zj  Hodie  JUL. 


i.  Cap.adjfe25e!>raae,         uontanMEMORlEN  im&om.  6g  $ 

S.    NlCOLAl. 

Rofa  —   a)    Ioh.  von  Cappeln  —  Job.  Oldehorft  prsefentante  Dno  Uier.  Voglero 
1623.  i  f.  Jan.  —  Hier.  Oldehorft  1646.  22.  Maji  —  Dn.  Alb.  ab  Eitzen  Conful  Se- 


feines  JpauD  £>iener$  e?o!)ne  Petro  Rige  ai$  itne  Q&ei&nacfct&QSereftnmo.  gefc&encfet  unt) 

25m  Capitulo  prsfentivet  1714.^.  g.Febr.  b) 

Red.  B?  Vif  utriusque  Crantzii  :  6.  Wlaxd  in  htfreditatereli&je  /^fe  £r£- 
dermaiis  tm  CrammOrt  ih  haered.  lochim  Krogers  ,  quondam  Ueitman  up  bet*  ?0?O* 
lenbru.Cjaen  —  3.  SOJartf  in  haereditate  quondam  Uerm.  Vortman  redemptae  &  reim- 
pofita*  ad  hasredit.  meam  propriam  up  Dem  £5uTftat)e  inter  hxred.  Dn.  Iokannis  N.& 
Magdalenx  Meiers  —  2.  talenta  in  haered.  quondam  Dirick  Garleftorpen  &  funt 
redemtse  &  reimpofitse  ad  prafatam  meam  haered.  —  28.  $ftaxd  red.  habet  apud  fe 
fpectabilis  Vir  D.  Uennannus  Langenbeke.dum  vixit  ab  an.  7.  e)  inclufive  usque  ad 
annum  17.  &  poft  fuit  reportata  per  Herm.  Soltow  Civem  Hamburg.  apud  Camera- 
rios  Senatus  Hamb.  &  nihil  in  if.  annis  mihi  poffeffori  fru&ificavit.      Sed  pafca 

adveniente  an.    1  £22.  inftabunt  reditus  &  reimpofitae  funt  ad  certam  hsered. 

Mag.  loh.  Wetken  pro  fumma  capitali  &  annuis  reditibus  refpondebir. 

Ex  Vif  Grot.  In  haered.  Ioach.  Meinenfen  prope  Burftade  in  hceredibus  Dn. 
Iohann  Piifters  &  Magd.  Meiers  28.  5D?arcf  8.  fr  —  in  haered.  Iochim  Ueitman  up 
fcer  $Mcnbru<$e  4.  Sftartf  —  eademVicaria  habet  domum  propriamad  S.Spiritum 
minorem.  d) 

Ex  VifGdd.  In  domo  ^.  Afo&rj-  ufm  Burftach  an.  1  p6.  fer.S.poft  Anthon 
in  albo  Civit.  asfign.  40.  ?D?arcf  —  in  domo  Co?ir.  Wtllers  ibid.  e)  ir2f.  poflCon- 
verf.  Pauli  in  albo  Civitatis  infcriptce  28.  9#artf  8»  &    Hodiernus  poffeffor  eft  Jac 
de  Ruyter. 

Vic.  XXXVIII.  tertiaibid. 

Patr.  De  CoJlaticne  &er  X>a$tfc&m  —  Capituli.  vide  ProtocoIIum  de  Arr. 
1625,  1  f.  Jan.  afr»0  t)ic  Claufula  ,  t>a(?  t>tefe  VicariaperpetuobeiDe£Stdbtr5cter0  feJ 
nera  officio  Weiben  fofle.  . 

PofT.  /<w&.  />/?/£  —  Lamb.  thom  Velde  —  Ioh.  Stoyer  —  Ioach.  lales  Ca- 
pit.Camer.  —  Ajit.Kortkamp  Camer.  1625.  1  f .  Jan.  —  Henr.  Bodenburg  Camcrar. 
i6f8,  1  L  Nov.  -.-■  Anaftafius  Sorgjrey  converfusMonachus  a  Regimine  Stadenfi* 
prafentatus  1661.  26.  Sept.  —  foh.  A/b.  Kirchhof  fih  Subphyfici  a  Cap.  prafent" 
1688  3  14.  Jun- 

^K»y?  Rei 

a)  Antca  D,  M,. 

b)  3ffl  jefco  iuaor&er@d)ulen  jnBcrcjcr&orf; 

c)  1507. 


c;  1507. 

d)  £a*  ifi  s.  nfabcen  oiw  £tt  fofcty  $m$  flwf ocv  tflu&lenbrijcfe; 

O  KK.  D.  M. 


e)  1515,  D.  M, 


6%6  Urfrmbett  imfc  Htfc&vic&feti  %.  Period. 

S.    NICOLAl. 

Red.  Ex  Vifi  Grot.  in  domo  Chrift.  Vogen  in  platea  S.  Cathar.  zo,  ©Jflvcf. 

Ex  VifiGbd.  Jam  nuilos  habet. 

Exp.   Dat  ad  Chorum  maj.  Ecclef.  2.  $?avcf* 

Vic.  XXXIX.  quarta  ibid. 

Patr.  Decollat.  &CV  Xtegtfcfcett  —  Capituli. 

PofT.  Iac.  Krbger  —  Chrifl.  Uefterherg  1618,  19.  Dec.  —  Ge.  Schumacher 
1656  ,  17.  Mart.  f  165-7.  22.  O&ob.  —  Iob.  Schrbder  \66$.  9.  Nox.  f)  Chriftoph. 
Uenr.  Bilderbeck  1676,  19.  Nov.  g)  f  169$,  7.  Maji  —  Ioh.  Wagner  JUL.  a  Re- 
gimine  Stad.  prref.  1 69}?.  d.  4.  Jan.  Syndicus  1 709.  —  Uenr.  Ibendahl  Not.  C^f.  Publ. 
1710,  ?o.  Jan.  f  1714-  Maji. 

Red.  Ex  Vifi  Grot.  in  tuered.  Carflen  Vbgen  in  platea  Cath.  50.  S0?avcf  —  in 
hasred.  Claives  Toden  m  eadem  platea  4,  SOJcuxf  —  apud  fraternitatem  S.  Cathar.  in 
eadem  Eccleda.  4.  SOfarcf* 

Ex  Vif.Goderf.    Nihil. 

Exp.  Ad  chorum  majoris  Ecclefix  2»  ®?arcf  ad  S.Nicol.  it  S0?avcf* 

Vic.  XL.  quiata  ad  idem  altare. 

Patr.   DecollationeCapituli. 

PolT.  Ui/demarm  Bredenhecke  —  Magnm  Garleflorp  —  Co»r.  Borchers 
Conr.  fil.  —  /<^-  Walther  1627.  1.  Mart.  —  Conr.  Walther,  M.  D.  1629.  $r.Dec. 
f  1677.  18.  Jul.  —  vacat  menfe  llegio  —  C/;r//7.  /0^/;.  Zo^?»  fil.  Do&oiis  1707, 
26.  Maii. 

Red.  Ex  Vifit.  Grot.  In  domo  Uans  vam  Uagen  14,  S0?avcf  —  H/»  '.  Critem 
8»  C0?aicf  —  apud  S.  Gertrudam  u  SQjarcf  —  In  2?//»*  extia  Civitatem  io.  S0?arcf 
-«-  item  in  terra  Uadelene  7,  £0?avcf* 

Ex  Vifi  Gbderfi  Olim  in  domo  UansUagen  ,  N.  Drenckin  platea  divitum , 
quas  fublevant  Jurati  Ecclefias  14.  SOKlvcf. 

Vic.  XLl,  ad  altare  S.  Thocuse  C3ft  itt  fccncn  alfcn  Vifitations-Q5ti$cm 
tiic&t  ju  ftn&cn. 

Patr.  De  Collatione  Confulatus  Hamb. 

Poil.  Otto  Kranenherg  —  Uier.  Frefie  JUL.  &  Senator  Hamb.  inveftitus 
Procuratore  Alberto  Qhkhorft  16 1  f.  26.  Jun.  f  1662,  2.  Jun.  —  Barth.  Nic. 
Schafshaufen  (JUD)  prafent.  Confuie  Dno  Barth.  Mollero  adeptus  PoftefT.  1662, 
26.  Jun. 

Red.  In  domo  L.  Theod.  Winckels  in  platea  Grimme  de  tenn.  Mich.  an.  r  j  87. 
fer.  6.  poft  Quaf.  $ o.  $forcf. 


f)  f  l67S>  I4«j«n, 
g;  16»  Nov, 


s.Cap.adrfe  Q5epfo0e*        *><w  fcenMEMORlEN  mijDont.  6$? 


Inqnirenda  &  Qbfervanda. 

Bulla  Senatus  Lun<eb.  fuper  uno  Choro  falis  pertinente  advicariam,quam  obtine- 
bat  Dn.  Herm.  Langenbebn  ia  Ecclefia  S.  Nicolai;  ita  in  Inventario  documentorum  Nie- 
hufiano.  n.  2^9. 

Vicaria  ad  altare  S.  ApoIIania  in  paroochiali Ecclefia  D.  Nicolai  annexa  beneficio 
•Schlutcrs  &vacansperobitumHf»»/wg,/7  Pbilen  collata  eft  Meinbardo  Probft. 

3n  bmf&bi  ^eiutcb  (Srop^errn  in  Dcr  &u$i?enff  rscen  jwifcben  t)en  (£vben  Cfans 
SugeerbccFero  unt>  tnetnig&n  BegEer  belecjen  fic&en  3oo4?0?arcf(lu(f  fo  jubiefevVica- 
rien  S.  ApoUom*  fjefjdren.  ^old;  #auf)  tcrt  ^enrtcb  ^op  an  ftcj)  gebrac&t ;  auS  fciefem 
€rbe  follen  roeaenDer  joo^artfjhicf  3d5v!id;aufO(!ern2o»^flvcfSubfct9?entegc|eben 
iverDen. 

Buileta  Erici  Saxonia  Ducis  fuper  duarum  marcarum  redditibus  ex  26.  Jugeri- 
bus ,  fitis  prope  §ovz  (£lve  in  nova Gamma,  pertinentibus  ad  Vicariam  Henrki Godeken 
in  Ecclefia  S.  Nicolai. 

Bulla :  Fundatio  Vicariae  in  Nicolao  ad  altare,ad  quod  eft  VicaxhHenrici  Wigben 
alias  difti  Batel }  uus  devoluta  eft  ante  centum  annos  ad  Capitulum.  ita  in  Niebujenii 
Inventario  n.  27. 

Vicaria  ad  altare  XI.  mille  Virginum  in  Nieolao  deputata  pro  choralibus  ,  guam. 
tenuit  Decanus  Lubecenfis. 

Dn.Vicariorum  ad  D.  NicolaiTabula?accepti  &  expenfi  aFeftoMichaelis 
1668.  Ad  idem Feft.  1  ^.conTcriptse ab  Alb&ejierberg. 

2fbcjeleaf  1670.  22.  Jun. 

p.  t.  Vicarii  admisfi. 
Paul.  Cordes  ab£ 
Joh.  Deckers  f  1 66  g.  2.  Sep. 
Erich  WordenhorT.  JUL. 
Alb,.  Hefterberg. 

Peter  Kaftenburg  f  1 669. 1 3 ,  Maji» 
Laur.  Bilderbeck  JUL. 
M.  Ulricus  Decker. 
Henrich  Kock. 
Steph  Stefens  f  1 669. 7.  Febr. 
Laur.  Gronow. 
M.  Johan  Weftphalen, 
Joach.  Barfenius. 
Bernh.  Elers, 
Johan  Schroeder.' 
Joh.  Dan.  Decker. 
Gerh  Kelp. 
Chriftoph.  Steinhaufer/  Reditm 


688 


Urt  mUn  nnb  Vtacbti&ten 


S.Period. 


lledltws  autumnales  i66S- 
HarrieClaiTenio.?9?arcf  -  -  <Scf;of?8.fr 

Henr.UIcken^ttfte6.$?arif  -  -  4,6, 

Herm.  Middelfteden  %Q.  7.  Sftarcf  8.  fr  -  6. 

Jochim  Adam  3.  -  2. 


Johan  Ovofe  r ♦  sfltorcf  2.  g,  ijl  nircjen&S  $u  ftnberr* 
Anna  unt>  Cillie  ^raoae^  9.  $?arcf     trib.    6.  fr 
<S.  @ife  ^Bnrioetfto  2&  1  o.  g&artf  8.  fr 

SMeJperrnProviforesdomuspanum 
Cord  Q3agt  - 

briimales. 

£)tefertci)  i)on  ©oeflen  7  f ,  sjGttarcf ♦  trib.  3 .  SDtarcf  1 2.  fr 
#t'ttrt'd)$ccfIenburaio.$#arcf  -         -  8 

^cl.Joh.WichmansCrbcn.7.8^       -         .         6 

1669.      Vemales. 
AlbertKohne      2j\  $forcf.     tri&.i.  Warcf4.fr 
Henr.    Elers        40. 
Pet.  Ofenbriigge  2. 
9D?0n'g  Cuno        10. 
Pet.  Stender        7.  g.     . 
Henn.  Witte       7.  8. 
Hans  von  UfFelnCErb.  40. 
And.  Putenfen.       10.  -- 
£)errn  £)ief.  Mollers  (?rb.  1  o. 
©ertn.9)?it>Deifiet>en$2&2. 
£errngrit)..£)artaenS      8. 

Joh.dcGrot       -     -       3.  . 
<£gcjerfQ5run$(5r&.        18*- 
©.D.tgc&affsfjaufen  20.22. 
2ut)cman  Gevers 
#enr.  t>on  Cdln 
Sbattit)  ^enftyom 
#anf?:3nfc[man$©;b. 
(Slematis  €rb. 
S)t'et.JpaJi*en5G. 
©iefc  QMirmcffati  W3* 

Andr.  Sommer 

Joachim  ©tuimacOer 
Barb.  8fleier$  (Sr&. 


9.  12.& 
i»8 

7-8 
fo.- 

22.- 

2f.  - 

10,-  --    g. 

2+  4»  —  4. 

f.9ttarcffrt&.4'fr 
f«4fr    •     4-fr 


2. 

-  2. 

-  8. 

-  6. 

-  6. 
2.  -- 

-  8. 

-  8. 

-  2. 
--  8. 

-  2. 
1,  -- 
1.  2. 

--  8. 
--  2 
-.  6. 

--    12. 

i*4* 


9.9??arcf8.fr 
j.  12. 
7.2. 
2. 14. 

'27.~SDfarcf4.7fr~ 

8.io» 
9.  8* 

12. 

20. 


7I.4. 

9.  8. 

7.2, 


23.  12. 

38.  *    * 
1.  14. 
9-8. 
7.2. 
7.  2. 
38-- 
9.  8. 
9.8. 
i.  14. 
7.8. 
2. 14. 
17.  — 
20.  14. 

9*4» 
1.6. 

7.2. 

47.8. 

2T.  4» 
23.  12. 

9    8. 

2,-- 

4.$?arcf.  r2.fr 
£ar(?eti 


a.Cap.ac&fe3$epfo$e*        wh  toitMEMORiENtmSDam. 


fti 


gavfren  2Bvet>e.  12.  - 

Joach.  c^tulmacjef  ig.  -- 

Peter  Mollers  gfrb.  42.  -- 

Marcus  Liitkens  (£$♦  1  o. 

Jurati  S.  Nicol.  22. 4  {?♦ 

Peter  Kaftens  8-  •- 


trib. 


12. 

--  8. 
1.  .- 


JEftivk 

Cord  Borchers  20.  —  -  -  T2. 

Henr.Ulckens2B»  10.  —  -  —  g, 

EggertBrunsgrk  ^.f.  4.  ^1,15.4% 

©•Sv.EIif.  Langermans  (trb.  f.4  -  4.  — 

©.  £)errn  S)ict,  MoIIers  €vb.  6.  --  «  4.  - 

GifeBurmefters  W.  f.  4.  -  4.  - 

Pragmans  (£rben  (in  Stade)  20.  —  --  — 
Henr.  Borchers  bafe(6|i       y.  -  - 
Johan£)vefeman  roectcn  Jpaber^uovfevS  Comm. 


Davidt)on(^fetn5c»fen 
noa)  son  tmnfelben 


Autumfiales. 


17.46» 
39.14. 
9-g. 

21.  4, 

s.  - 


19.4« 
9.  s. 

3 1.  g. 

?•  - 

?.  12« 

f.  - 
20,  - 
f.  - 
?.  - 

sr.SDtorcf 

40.  - 


g40.  6. 


Reditus  panum  Dnn.  Vicariorum  ad  D.  Nicolai 

1 669.       Vernales. 
Wilm  de  Hartog  if.SDtarcf  --  6.  Trib.  -  OJtortf  i2tft 

(g.£)errnJoh.Radelefs(£rbb.  24.  -  1.4. 


Wilm  de  Hartog 
PeterWilckens^f 
£)te  #evven  Vicar  !n  S, 

l.C&eite3ttr#4ttfc 


20. 


Otto  Silm 

Arnd  Schwarnftedens 

€vb,  \t%X  Joach.  Liitkens    1  t  .  4. 

Dieter.  Reins 

Jiirgen  Schmidt 

Wllm  Maur 

Voflens  (grbe 

Evert  von  Kroge 

Hein  Silm 


-  g. 
4.$torcf  -  g.  -  4g, 

J.  -         -         2.  (?♦ 

2.g.  gibfnui'2.^arcf- 

f. '■■         '  -  4.fr 

10,  g. 

20.--        -         v  1. 0ftarcfu.fr 

JEflivu 

7-8.  -  *  & 


2. 


2. 


©*** 


i4.9ftarc?4fr 
22. 12. 
19.- 

10. 12. 

P3ftarc£ 

2.  i4.§. 

2.— 

4.12. 

io.g. 

18.4. 

7.2. 

1. 14. 

Antum- 


690 


joh.  von  Slefien 
Hein  Hinfche 


Urtiwbm  vmb  Hdc&ric&een 

Antumnales. 
if.  - 
6.  - 


J.Period. 


Expcnfa  ordinaria. 
1668. 

22.  Dec.  16.  prsefentes  Vicarii  6.  ^avcf  8  £♦ 
1669. 

8.  Apr»   16.  -  7.8. 

ai.Jun.      *       -  -  f.  .- 

34-Sept.  -  6.  g. 

3670. 

30.  Mart.  iS.praf.  -  pro  panibus 

fingulis  Septimanjs  totius  annis  2.  % 

Ordinaria. 

22.  Dec.  Joh.^egnerOpfercjcfo 

eidem  pro  convocatione  - 

1669. 

g.  Apr.  eidem  pro  convocatione  ... 

22.  hujusJperrn53.Jeiren  - 
24.  Maji  Organiffce  ad  D.  Nic. 
ai.  jun.  Joh,  9)?efcner$0pfercje!l> 
2 1 .  Jun.  eidem  pro  convocatione 

24.  Sept.  eidem  pro  convocatione 

25.  Nov.Monitori  in  Summo  ©tfef/jefurbie  <5fU&e  ittl  Sapik 

an  ©.JohanWangerfenTeftament        .  - 
29.  —  ber  gdnierci  ©tuk@e!t>. 

Dno  Seniori  R.  Cap.  pro  fubfcriptione 
p.  t.  Moniton  6c  Diftributori 
duobusSenioribus  Vicariis  i.Duc. 


1670. 

Extraordinaria* 

4.  Jan.  fiir  1.  Extra£t  ami  t>em  <Sfat)buc&  n>ecjcn  ^unfer  Annen 
unt>  (£iilie  $8rant>e$  @rben  bci  t>er  fancjen   $?ti(jm 

cod.  m$tn  #.  *  *  *  €rbunuJpinrid;^ef;nn$in@tat)e 
©tfic&tfllnfotfwtautQM  *        *         * 


12, 

4- 


14.4. 

f.    12. 


978-  4- 


io4.$Qiartf. 

120. 

80. 

104. 


104. 


yi2.  SWartf, 


-  12.fr 

-    I'2. 

6.    8. 
*♦     3- 

*•-     , 

12.  jj'. 

12. 

6.  $?artf 
2.  -- 
120.  - 

6.  - 

70.  - 
12.  — 


749-.  7« 


2. 


16.  - 


z$.  hujvis 


2.  Cap.  acfae  QSetrfagev.       wn  &w  MEMORIEN  im  SDom.  69  x 


2$.  hujus  Joh.  $?esner  fetn  ©ebiifjr  »on  3«  Slnnen  tinD  ©flten 

^ranue^  Dvente  emjufcf;affen  *  *  *  3 

SBtffen  3of).  SO^nern  »on  Denen  £>errn  Vicarfis  ju  s.  Nic. 

olle  3a!)i*  5.  Oct!)(r.  cje^eben  rcerben  runb  tri  necfrftabaerotd)* 

nev  Ovecfcnuna  3&m  nuv  |lef;en  6,  $?arcf  12,  (?♦  reftiren 

nun  nocfc  *  *  *  t  2*  4« 

772.  w 
10,  Maji  \u  &en  224.  Sflarcf  ,  welcjje  bet  ^)ewn  L.  Wordenhoffdepo- 
niret  aetr)an  76.  Sftavcf  unD  alfo  3  00.  $?arcf  Capital  in  Cord  ya* 
gets  Srbe  befeaet  *  4  *  ?  __ _<6.j_- 


i 


Accept.978,$to-f  4-fi«  —- — 

Refid.  I29.^arcf9.g.  expeni.  848-^arcf  u.f. 

Numeratum  teitamur. 


848.  "• 


f^m&t&mss2&s&&&s2 


S.  CAThARINJE. 

Cofn,  I.  prima  ad  Altare-S,  CMJarmk.  h) 

Patr  De  Commendatione  juris  fui  (ita  H.L.U.  W.L.P.L.B.)  decommen- 
datione  Iiirgen  @u|5  i)  (ita  P.  B.) 

Poff  lacobus  Trempe  ,  N'c,  Kockenbeckcr. 

Red.  In  domo  Iac.  Schiphomvers  \\\  t>er  KoOittgs^STJdrcFt  i  cU3$C\X1$$Juna  do- 
musfita  in  ber  ^mtenttviten  in  paroch. S.Cathar.dat 4, SQtavcf  iu.apud  JuratosEcclef 
S.  Cath.  $♦  ^arcf  fpectant  ad  caandelas  prsefatse  CommendiS,.  Hodie  redituum 
nihil. 

Com.  II.  Secunda  ad  idem  Altare, 

Patr.  Hans  Meiger  (al.  Mejer.) 

Voff.  SimonDodis. 

Red.   i6.$?arcf  apudPatronum  Hans  Meigcr.  Hodie  N. 

Com.  III.  Tertia  ad  idem  Altare ,  defoiata  <5c  translata  per  M.Herm.Lan- 
genbeck  ad  S.  Georgmm. 

Patr,  .^ercr  t>am  2\roge. 

PofT,  Ultimus  Wernerm  Soltoiv. 

£$$  2  .  Red* 


h)  £ermariUlenrafcRWfU|)cr  an.  1646. 14.76.  gclebet/  t)at  bti  bcm&lfars.CatharinaeinCatharinaefnJ 
Commende  geftifffff  /  unt)  uberfrem  «ocJ)em  unD  anbtrg  fccr  Q5viiDerfd)aff  bet  M'efnr,  Sllrar  wermacjf  - 
M\&*#i  imw  ruan  Ote  Rcd  tus  mif  Dfin  maS  oben  p.222.ini  1.  Q5an0f  au^  fccm  ?\f nte&ud)  Diefer 
23rubcrfd)aft  jufammen  fcalt  /  »ermutl;licrj  &ie  cvftc  Commende  ift, 

0  ©ieftf  iji  ojmc  3we iffel  &ie  recrjfc  Leftion. 


69  » llrgwtfren  mifr  Hacfrmfrteti  < .  period. 

S.    CATHAR1N.€. 

Red.  In  domo  Ioachim  vam  Kroge  up  t)er  Qtccf  elbprert  ? o.  Qftartf 

Com.  IV.  al.  V.  prima  ad  Altare  S,  Erdfini, 

Patr.  Fraternifas  S.  Erafmi. 

Poff.  Hcrman  Kock. 

Red.  Olim  apud  Provif  ores  ejusdem  fraternitatis  1 8.  QRartf  hodie  nihil. 

Com.  V.  al.  VL  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.   Tidke  Vageth. 

Poff  Mauritim,  Vageth  ,  Tiedken  filius. 

Red.  20.  SO?arcf  in  domo  Tidken  Vagt  in  platea  S.  Catharinse  fed  redemptar  funt, 
&  ad  fe  recepit ,  dixit  fe  eas  velle  imponere  in  domo  fororis  fuse ,  fi  fides  adhibenda  eft' 
Hodie  N. 

Com.  VI.  al.  VII.  Tertia  ad  idem  akare. 

Patr. 

PofT.  Sinthveldm  (al.  Suithveldus)  Wardeubarch. 

Red,  HodieN. 

Com.  VII.  al.  VIIL  quarta  ad  idem  Altare. 

Patr. 

Poff.  Bartholdus  Grimpe. 

Red.  Dicicur  habere  reditus  2C.  C^arcf.  HodieN* 

Com.  VIII.  al.  IX.  quinta  ad  idem  Altare. 

Patr.  Provifores  S.  Catharinse. 

Poff.  Ioachim  Neike. 

Red.  Suntin  domo  &  ha?red.  D.  Herm.  Langenbeck  i  j-.  SOjflrcf.   HodieN. 

Com.  IX.  al.  X.  ad  altare  S,  Laurent.  in  armario. 

Patr.  Vicarii  funt  Patroni. 

Poff  Henr.  Vromell. 

Red.  In  harred.  Wilh.  Schrbders  ffo  bem  fcOttett  $Utf)C  8.  $?arcf  reditus. 

Vic.  I.  prima  ad  altare  SS,  Bartholdi  &  Gangolphi. 

Patr.  Annexum  Praebendas  V.  major. 

Poff  Henricm  Pomert  GeorgEmeke,  Sebafiianm  &  Georgim  Dobeler ,  M. 
-Joach.  Wefiphalm  Paft.  ad  D.  Cath.  irjtrufus  per  Juratos.  Lucas  Molner  ,  ai.  modo 
'filius  Luc<e  tlloUers  JU  iLuttebttfg^LunEeb.  Chrifioph.  Molner  198$.  Hier.  Schultze 
1*79.  3.  Dec.  Lattr.  Marquardi  1650.  11.  Febr.  Frid.  Waither ,  Frid.fil.  1670.  15. 
Haj.  f  i6gg.  2g.  Jul.  Georg  Danckwarth  L.  loh.  D.&  Dec.fil.  i6go.  19.  Aug.  f. 

Red,  In  Salina  Lumeburgenfi  unum  chorum  Salis  unfret  ex  tota  domo  UotrtCJ 
m  quatuor  Sartaginibus  f)Qt  an.  1693,  6$.  $fartf  2.f>Qttf)M*    .@t?  imfwer  Chorus 

tvirt) 


L.Cap.ac&feSSepfctfle.         fcon&wMEMORIENtmibom.  £9$ 


voirt)  cjenatif/  auf  welc&cn  Dev  &om  SXafJ;  cjeiecjre  5luffafc  nocr)  f>afffet,  uuujatyHcfrateeitt 
$aupf(lu&l  muf?  »evrent^ef  n?evt)en,  t>a^ero  iftcinunfveievChorus4^o.?D?avclcjevinacval^ 
cin  fveiev  Chorus ,  t>an  nxm  u  iefer  2000. 50Zarcl  adfen  fan ,  f omf  jenev  nuv  auf  1  *  5 o.  9J?arcf. 
(ginen  Chorum  fvci  ju  macl;en  f  offtf  4  f  4»  ^artf  1 . 6»  9*  W*  £in  Chorus  ift  fo  Dtel  al$  24. 
e^effef. 

Vic.  II.  Secunda  ad  idera  altare. 

Patr.  Annexum  Prsebendas  VII.  Maj. 

PofT  Henr.  Brand  3  lohannes  Stafjhorfi  3  Herbord.  Berninck  ,  Henr.  Lange^ 
Ioh.  Utrecht ,  M'.  Georg  Utrecht ,  Ioh.6\.  1 5 gf.  Albert  Oldehorfl  pro  filio  Iohanne 
3606  ,  20.  Jun.  Matthias  Walthers  Jun.  1629,  26.  Mart.  M.  P#.  Gotkens  ,  poftea 
Paftor  tm  <Dd?femverOcr  16; 8  >  6.  Maji  ]  1703  ,  6.  OQtob.  Ioh.  Alb.  Husivede/. 
1703,  8-Nov. 

Red.  Dimidium  chorum  Salis  in  domo  Dithmering  in  Sartagine  Wichpanne. 
Ex  Lib.  I.  Vifit.  nota  feqq.  Unus  hortus  ,  fitus  ante  valvam  tllitlercn&O^r  ,  item 
quartam  dimidii  frufti  pratorum  ,  fitoruna  tm  Schipbecke  >■  quorum  tria  funt 
iimul  fita  ,    &  circumfoffa  ,  dimidium  vero  eft  fpecialiter  circumfoffum  de  quibus 

reditus  funt  $.  OTarcf*  3>n  i>en  neucrn  Vifitations-25iicr)ern  fint)  fciefe  ^inftinfte  nocj) 
im  ©tant>e  aujjer  t)em  ©arfen  »or  t)em  JTJtlIcrettboJ?r ,  t>ie  wn  Gcbipbecfe  fief)ctt 
a!fo  t>erjeicr)nef :  item  de  quatuor  jugeribus  pratorum  in  villa  Schipbecke  3  huram 
7*  S0?arcf  ad  Maken  Bruns  Vogten  ,  jam  C/aives  Gravens  pertinentibus. 

Com.  X.  al.  IV.  ad  idem  altare. 

Patr.  Doleatores  &  Naupegi. 

PofT.  lohannes  Sovenboom. 

Red.  Olim  Fraternitatis  Provifores  refpondebant  Commendiftse  dereditibus. 
Hodie  N. 

Vic.  III.  prima  ad  altare  SS.  Simonis  &  Juda?.  k)  fundata  cft  an. 
1429.  a  Nic.  Scauenburg  Vicario. 

Patr.  De  collatione  Capituli  pro  fubadvocato  Capituli. 

Poff.  Ioh.Butting3  Henrhus  Schulte ,  Advoc.Cap»  Matthias  Rheder ,  Laur. 
Kreich  prsefentatus  a  Capitulo  3  Frid.  Walther  Collega  Scholx  Joh.  an.  161  y.  jo. 
O&ob.  Georg  Decker  1640,  9.  Jan.  per  refignationem  frater  ejus  Ioh.  Dan.  Decker 

®tU  3  R.Ca- 


z)  Inquir,  ad  ahareS.Marixck  bb  SimonisSc  Juda?ApoiieIorum  in  Catharinadoaefueiunt  Vicariae.itaenim 
legitur  in  Ie  Ntehufen  Inventario.  n.  17,  Bulla  Capituli  Prolongationisjuris  Pauonatus  duaium 
Vicariarum  in  S,  Cathanna  ad  altare  videlicet  S.  Marise  &  beatorumSjmonis&Jndx  ApoiioJorutn,  a 
Dno   Henr.  Hop  Cos.  fancitae  ad  ducentos  annos  de    dato  14C5.    SDte^fifftUWg  fcteffg  ■&Cppi* 

fct>cn&&n$geffi)ad)  A.1367.  SUSAn.ieoi.  ^ffelbc n  S5cf?«ler  3o^4rr  Ccbber  tcrftprben  ivar  /  fyat 
2tlcFe/  Nicolai  vcn  &Qvooun  wetlanD  25uraetmci{ierg  WUm  Henncum  23ocjer  s,  Tb.  d. 
&«SH  iutcDerum  vcr  firjenoem  Katfye  TOtetW  prafemirct  /  fifl)e  f9W»l  fcfRlundations  al$  Piaefenta- 

tions-Snef  p.  10,  fqq.  tn  iwfem  B«ni>e. 


694  Ur&M&en  twfc  Hac&rtcfctcrf  J.Perioefc 

S.   C^THARIK.E. 

RXapituIiSiibprxfe&us&Organiftaan.  1660.  17.  Maji  f  1695.  2.  Jun.  Carl  Iohan 
Eogcl  (poftea  JUL.)  169;.  1  f.  jan. 

Recl  O/im  4.  Jugera  pratorum  im  ^aittrlKrbrofc  16.  $)?uVCr\  it.  in  domo 
ffenrkh  Pap:n  i\\  Der  Bteftfirate  7.  £tacf.     Noviff.  Viiit.  Clementis  Grothen  4. 

ffltmtf. 

Hodie.    3)i$  Corpus  t|t  an,   1^4©.  9.  Jan.  vigore  Frotocolli  juv  Prsefe&ur 

0efc$cf. 

Exp.  Dat  ad  chorum  majoris  Ecclefias  2.  Sftflrcf. 

Vic,  IV.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  Hans  Stacl ,  dein  Iohan  van  Bargen  in  platea  S.  Cath.  ita  P.  B.  &  H. 
L.  ceeteri  habent  de  jure  Patronatus  ucv  WM1  5&ergeit  inperpetuum.  1) 

Po:T.  Palmatius  Tile  (al.  Palmus  Tileman)  Georg  Wafmar ,  m)  Eberh.  von 
Bergen  >  Erich  Wichgrcve  1616  ,  17.  Sept.  Marcm  Buck  JUL.  165-4,  20.  Apr. 
(Senat.  1660.  f  1677  ,  9.  Mart.  laur.  Peters ,  Marci  Senat.  ril.  &  poftea  JUL.  aa. 
1677.  f.  Jul.  ab  Amirea  Pcters  altf  aifejitil  Patrono  prafentircf. 

Red.   (P.  B.  H.  L.)  Apud  /V/v/r.  B.rman  in  paroch.  Elmcshoren  in  villa  7v#  2. 
9Diarcf.it  in  eadem  villa  apud  Henr.  Gruwei  2.  5D?vircf.  in  eadem  villa  apud  Mich. 
Koningholt  2.  9??arcf.      Liter^e  figiHattf  funt  apud  Decanum  ,  it.  in  t>Ctl  nietl  J£)ltfettitl. 
&cr  9$af  fenfrwfeti  1  o.  $?aref  ♦ 

Ex  Lib.  I.  Vif.  D.  Alh.  Crantz  :  Palmus  Tileman  in  Elmcshorcn  in  villa  ite, 
quamlibet  marcam  pro  c  f.  SOfttrcf  marcis ,  ,W/V6.  /Vfotfj-  de  term.  Mich.  2.  $0?afcC 
Hinr.  Gloie  (GloiersP.B.)  2.sSfcarcf  /£;«r.  Leddigo  a.Oftarcf  C/*7w?.c  Z/V^  &9}?artf. 
/o/;tf»  Engelbrecht  term.  Pafch.  2.  $Jarcf  (ii.  ^fcarcf  H.  L.)  D/rich  Kleitze  term. 
Mich.  12.  £.  In  paroch.  Hafeldorpe  Ioh.  Schmedeke  pro  60.  Sftarcf  -um  Cap.  4. 
SDlarcf.  In  Paroch  Winfin  tom  Hope  Harmen  St eder  pro  if.  $}}arcf.  Sum.  Cap, 
1.  SOZarcf.  Apud  Harmen  Borgentrike  10.  ^avcf  duobus  terminis  folvejidas  fc.  Mi- 
chaelis  &  Paf. 

(Recentt.)  In  domo  ^rarts  papert  (poftea  Nic.  Fehid)  unfCV  t>mt  £dffrcpel 
if/.  $?arcf.  Heinr.  Behnen  bti  t)CV  blauett  Jpani)  9.  ^ftarcf  10.  tj.     «/«;-.  Rhiav:en  (al. 

Ronaven)  trt  t>er  ©fttnflrdffctt  4.  Sttarcf  nacj)  ci^Wcncm  ©a)6g  bleibett  14.  >X?auf 
4.  §.  9.  Sftarcf  2.  (?.  5.  ^arcf  12.  g; 
Vic,  V.  tertia  ad  idem  altare. 

Patr. 


1)  aJ?flnFanbcn^i5.fqq.i«&tc|lfmQ5ia6fctnae'{icft«iPatronatSrtcf!/  nctct)  &e(ieOen/  anfct;en.  £3  ifi 
«bcr^cfelgeOntooii&cmVicafo^o^rnSerforbc  (al.  ^crcerfce)  a.  1452.  m  uinen  «unffen 
gebciTerf.  jte&e  ui.  10. 520. 512.  &trgleict)eu  fai  aua) Tho..&>id;mflu an Dicicra Sllfat a«&«n '  oh  gleicp 
.    nicl)t9cn)i^i(in?elci)e  vicat.ecrtoermctnct'abeui.527.  *«** 

ro)  a8cld)cr|ieof)iwMrn)j'{fcaDe*i?'troni^ngi7dii8cr0€r)/  auf  &cf$cjj«U  Prsfcjuation  Duvcf;  Jot)ar^ 
<Mlef  ju  (Sapitul  c4<iltcn  j?atte.  \u\)t  1W29.  fift, 


%  Cap.ncl^e^epfa^         fccwbwMEMORlEN  imlbtm.  695- 

S.   CATHARIN&. 

Patr.  Uxor  Pau/i  Pekes  -.-  de  coliatione  Capituli  .-  Annexum  officio  Se. 
cretariorum  Capituli. 

PoT.  loach.  Vifcbbeke  ,  Ioh.  Monckhufen  ,  M.  Henr.  von  Skfel ,  n)  Iac. 
Schultze  Organ.  ;u  S.  Peter.  1 6c6.  28.  Mart,  Ick  Thurman  L.  &  R.Cap.  Secret*. 
16)7.  6.  Aug.  Laur.  Bilderbeck.  L.  &  Secret.  1665-.  13.  23.  Jul.  .#?/?.  Ihoneften  L. 
&  Secr.  f  677.  iS.  Octob.     Ericus  JVordenhofD.  &  Secret.  1708.  7.  Apr. 

Red.  Ofimtimt  reempti  &  apud  prxfentem  poiTefTorem  1 3. $?arcr\  Lib.  I.  Vif. 
_4/#.  Crantz  habet  1 6.  SJftarcf  reditus  in  domo  Henrick  Papen.  Item  _7*»r.  _?tf&0#- 
iienborch  promifit  de  Summa  Capitali  alienata  refiituenda  &  imponenda.  IU- 
die  N. 

Com.  XI  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  2)er  Barfcfcampett. 

Poif.  FiJius  Henrici&avfchampttt. 

Red.  0//'^  in  domo  Henr.  Barjchampen  ex  quodam  teftamento  10.  _C7ar& 
//£////>   N. 

Com,  Xll.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  g)er  _&ar|cfcampen. 

Po-T.  H?»r.  Stephani. 

Red.  Sunt  1  o.%?cri  apud  /_V»r.  Barfchampen  ex  eodem  Teftam. 

Vic.  VI  ad  altare  o)  S,  Crucis  &  Vincentii  p) 

Patr.   Annexum  VIII.  Maj.  Prabendas. 

POff.  Vinc.  Oldenfen  (vid  infra  in  Red.)  Leonhard  tTCelsirttJ  al  Wtt^it 
Arnoldm  Molitor  al.  SDJofler  f  if  J'f-  J.  Apr.  Chrifloph  de  Spreckelfen  ,  M.  Segebade 
161 1,  30.  Mart.  i_y_r.  «$ir^«//z  Jun.  1629,  22.  Jul.  Henr.Blankenberg  1630  ,  __♦ 
Febr.  Chrifloph.  Iul.  Borcholt  1643 ,  27.  Jul.  illo  refignante  lohan  Usler  JUL.  i6f^. 
19.  Jun.  f  1673.  21.  Mart.  Herm.  Wetken  JUL.  1673.  3.  Maj.  quo  refignante  Alb. 
Tweftreng  JUL.  1674.  20.  Aug.  poftquam  vero  in  ordinem  Senatorium  eleftus  eiTet 
an.  1687.  d.  4.  Nov.  refignavit  filio  Barth.  Marco  Ticeftreng  i6§S-  19.  Jan. 

Red.  Olim  in  domo  angulari  Hans  Godfchalcks  prope  Summum  6.  3??arcf  in 
domo  angulari  in  oppofito  Bruckftaven  (al,  Bruggeftaven)  2.  59?m*cf.  Apud  hsere- 
des  Vinc.  de  Oldenjen  Prsedecefibris  2,  _9?ar(f.  in  domo  Edelejchen  (al.  Edelifchen 
iip  Der  ©tecf el^oren  8.  SO?anf  im  Bilhcarder  6,  $?arcf. 

J7a&  N. 

Exp.  Dat  ad  Chorum  1.  CWarcf* 
_ Com* 

*)  SBar  Johannis  go()H,  vide  Protoc.  Capituli  Lit.  H.  foJ.  247. 

o)  Srefer  QJIfae lan  an  ter  €uCrr>(gctte  Hi.  520. 

p)  £te,£e(jn  fjaftltcolas^abber  a.  1440.  aefttftfef.  IN.  520, 

3)  A»  *459-  *4-  Alanii  tt>at  tf«oI«6  BPifrotf  fctfftf  ?^««  £ejifj<r,  «1,9, 


696  Utfim&cn  unb  VTa<fyxi<fyttn  $.  Period. 

S.    CATHARINJE, 

Com.  Xlll.  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  Idem  pofTeiTer  eft  Patronus. 

Po(r.  Henr.  Schlagge. 

Red.  In  domo  Vicke  Bamefteden  ,  quam  modo  posfidet  Mich.  Pannine  6 
COMvcf.  Hans  Gallen  &  funt  afcripti  Alberto  Wefleden  4.  #?arcf.     In  /?//»*  apucl 
Lutke  Kopken  3.  $?<U'tf.     In  Parochia  Tzefter  apud  /fc»r.  Bomeman  2.  93uni)  idern 
8.£.  Hodie  N. 

Com.  XIV.  Secunda  ad  idem  altare. 

patr.  Fratemitas  S.  Vincentii.  r) 

pofl~   Nicolam  Meyer. 

Red,  Olim  50.  SflJarcf  de  fratribus  ejusdem  fraternitatis. 

Com.  XV.  tertia  ad  idem  altare. 

Patr.  Fraternitas  corporisChrifti. 

Poff.  Matthetis  Mors  3  Ioh.  Glade. 

Red.  Eleemolynse  fraternitatis  corporis  Chriftu 

Com.  XVI.  quarta  ad  idem  altare. 

Patr.  M.  Gerd  vam  Holte. 

PoiT.  D.  Theodoricus  ,  Dod.  Emft.  # 

Red.  In  domo  quadam  platea  Rofarum  6.  SJftavcf ♦  Ex  domo  Nicolai  Garfte- 
den  circa  firum  equorum  3.  sjftarcf.  Ex  domo  titemp/atea  piftorum  circa  Cella- 
rium  vini  8-  SOTarcf. 

Com.  XVIL  quinta  ad  idem  altare, 
.  Patr. 

Poff.  Henricm  Sendenhorft. 

Red.  De  manibus  fratrum  fraternitatis  corporis  Chrifti  r  2.  9)?ai'cf. 

VlC-  Vll.  ad  altare  S.  Thoma?  s)  Apoftoli  (in  rec,  Cantuar.) 

Patr*  De  jure  Henrici  Mollers  aut  Relidtee  Reineke  Kalen,  Henrici  Vo/Jes  fratris 
Aleke  Henninges.  ©el.  Peter  Schultzen  ^Oittme  l)i\t  an.  ^609.  d.  7.  Sept.  prolon- 
gation  auf  60»  3af)f  evfjato,  jam  de  collatione  Capituli.  Q\\  P.  B.  |W;et  nunc  jpfe 
PoflelTor  Iohan  Ebeling  propter  prolongationem.) 

Poflf.  Nieol.  Meier  ,  Conr.  Eggerdes  ,  Ioh.  de  Slefel  \  607.  loh.  Ebeling  Med. 
D.  6V  Phyfie.  1609  ,  7.  Sept.  f  165-8.  8.  Jul.  Chriftoph.  Henr.  BUderbeck  1675  ,  \< 

Apr, 

t)  ©er.  «Srauer  Sfnedjte* 

S)  In^uirendum  Fundatio  Vicarise  ditae  Marix  $c  S,  Thoftiae  Cantuar.  de  daco  1410.  Jus  Patronatus 
durabrt  iao.  annos  Fundator  Johannes  van  dem  Hagcn  Cleric.  Mindenfis,  Red/tus  40.  9J?at'Cf  in 
quadam  domo  fn  OeHl  (StfUUltC  Yicajia  eft  fiu  QficcUfu  d,  Cathaiirs*,  cenfcr.Nichufln  lav.  0.  2. 
fupra  p.  473, 


s/Cap.  ad)fe  Q3et)(^e»       v*n  btn  MEMORIEN  im  £wtt.  ^ 

S.    CATHARWM. 

Apr.  Ioh.  Henr.  SchlajfMed.  D.  1 69  5 . 1  r.  Maji ,  per  cujus  refignationem  Erneftm  Con~ 
radi ,  Balthafaris Jurati  injac.filius  (Paftor  poftea  ju  S.  liirgen  btiBremen.')  1696. 
1  j-.Odob.  f  1715-.  --  May.  /Jtftf.  luncker  JUD.  praef.  D.  Matth.  Dreyer  ex  turna 
171J/22..  Maji. 

Red.  (P.  B.  H.  L.)  in  domo  relic~he  Hoier  Hoierfen  io.SJJartf  in  domo  reli&se 
Claus  Gerkens  1 2.  $?avcr\ 

(Recentt.)  In  domo  Henr.von  Emerfen ,  /e$0  Martin  Erhardin  platea  majori 
Piftorum  albo  Civit.  if  32.  t)  poft  Miferic.  Dni  adfcripta?,  de  term.  Paf. 22.$ftavc£.  In 
domo  FH//.  Hartkens  ,  Andreas  Schulten  /ef|0  /0/w»  Warnersin  platea S.Catbar.m* 
1  y  1 2.  emgefcl;rieben  1  6.  $?arct 

Com.  XVIIL  prima  ad  idem  altare. 

Patr. 

PofT,  OrthgifeVos. 

Red.  Per  ejus  obitum  Commendas  corpus  erit  unum  corpus  cum  corpore 
Vicarise  Nico/ai  Meiers ,  cujus  eft  augmentum  nempe  1 6,  $)ai'CC\ 

Com.  XIX.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  3)e3>ue!te. 

PofT.  hhannes  Clodt  (Kloth)  qui  Clenodia  cum  praedida  Vicaria  habet  com- 
tflunia. 

Red.  Olim  in  hasred.  ///'wr.  Hornemans  up  bem  ^UCj^ter  40*  $)?arcf ♦  Ho« 
die  N. 

Com.  XX.  tertia  ad  idem  altare.  Eft  Laicalis. 

Patr.  Fratemitas  S.  Anna,  i.  e.  De  ©puitDevs. 

PofT.  Iohan  Huppe. 

Red.    10.  SJJJavcf  de  fraternitate.  Hodie  N» 

Cora.  XXL  quarta  ad  idem  altare.  Laicalis. 

Patr.  Iidem. 

PolT.  Conradus  Kock. 

Red.   10.  SHarcf  de  iisdem. 

Com.  XXII.  quinta  ad  idem  altare, 

Patr.  Henr.  Ritzer. 

Foff  Nicof.  Lange  ,  M.  Iac.  Tremp^. 

Red   Habet  14.  $flavcc\ 

Com  XXlll  prima  ad  altare  S.  Thoriia*  Cantuarienfis ,  &  eft  Lai- 

calis 
1. ifytite  i eer  2$<wt>,  §ttt  Patr. 

t)  1512,  D.  M, 


£98  Ur&m&ett  llttb  VlAd)ti<btm  %.  Period. 

S.   CATHARWjE. 

Patr.  Jurati  Ecclefia;. 
.  Pofl.  Iohannes  Meiger. 

Red.  In  domo  D.  Mollers  in  />/#/^  51  G//£.  10.  $?attf  in  domo  /fa».r  £>/- 
linghufen  \\\\  Grim  10.  9J?arcf. 

Com.  XXIV.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  ^Dcr  patbergtfcfcen. 

PofT  lohan  Patberg. 

Red.  6. 97?ai'cf  nondum  certificati. 

Coim  XXV.  tertia  ad  idem  altare. 

patr.  £>e  TQPemnaefcfce. 

Poff  Nicol.  Tode  fi!.  Proconf. 

Red.  In  haered.  domus  braxatorum  far  ^tbettbciier  itt  bct*  &0&lHgmdrcF  C 

Huic  Commendas  alia  eft  incorporata  1  o.  §)?arcr\.  Qui  reditus  funtinhseredi- 
tate  Hans  up  Oer  ^etOett  in  platea  Catharinae  ,  fuper  uuibus  apud  Capituium  Li- 
terx  Si^illatae. 

Com.  XXVI.  quarta  ad  idem  altare. 

Patr.  Juratorum. 

Pofl!   Henr.  Preme/. 

Red.  Habet  in  domo  ,  quam  quondam  pofledit  Harm.  Rover  «p  bem  ETcfle 
12«  SUlctrcf  reditus. 

Ex  Lib.  I.  Vifit.  Eft  augmentata  per  Dn.  Iohannem  Hagen  u)  reditus  g.  C0?M'cr\ 
^qui  dati  (unt  in  domo  five  hsereditate  Thoma  Schroders  U\  t)em  t»0&etl5lct<  reditus 
funt  adfcripti  Dno  Conrado  MoUer  Confuli  Hamb. 

Com.  XXVll.  &  XXVIII.  quinta  &  fexta  ibid. 

Patr.  S5*r  (DJOe^Orfiert  x)  Fundavit  eas  Kicolam  Mkhaefa  &  funt  ambas 
Ecclefiaftica?. 

Poff.  Primae  Ludolphus  Geriven ,  fecundae  Albert.  Qldehorfl. 

Red,  Quili&ethabet  iy.QRflrcf/  de  quibus  refpondit  Marten  Qldehorft ,  dum 


vixit. 


Com.  XXIX.  al.  XXXI.  in  porticu  ad  altare  S.  Anthonii  y) 

Patr.  De  jure  Patronatus  patris  fui, 

PoiT,  Theodorkus  Qftra. 

Red. 


*)   Haggen  (P,  B.) 

ac)  @tcl)e  Niehufen  Invenfar.  0/27}.  p.  4^9.  ttit  CVfien 3)0nt>C. 

y)  3jl  A<  1464.  5Mr^3ot4nwnSWttt&fRinhonwcmMatthaei  «Apoftoli  geftiffftMU,  5»$. 


2.  Cap;  ad&fe  Q3et;(^e*        wtt  Un  MEMOMEN  im  ®tm.  ^ 

Red.  i  o.  SDJctvcf  &  habuit  in  arrendam  quandam  IIer?n.  Langenbeckc  Proconf. 
Ex  Lib.  I.  Vifit.  apparet  habuifle  z}.  §Jtavd  ,  6.  g.  apud  Senatum  Luneburl 
genfem. 

Com,  xxx.  al.  XXXII.  ad  altare  b.  Maria?  Virginis  in  quo  decantau- 
tur  hora*  B,  Maria?  Virginis. 

Patr. 

PofH  Matthteus  Mors. 

Red.  Solvuntnr  annuatim!per  Provifores  Fratermtath  b>  Mariac  Viroink  Ec- 
clefice  Cathar.  20.  sjJlaxd . 

Vic.  Vlli.  prima  ad  altare  z)  S.  Jacobi ,  in  recentt.  additur  &  Mar- 
tini  Epifcopi. 


Untn 

fcfrert.  jfoife  de  collatione  Capituli. 

PoiT.  lohan  Wetcring  ,  Theodoricm  Rdnner  3  Iacob.  Krufe  3  161  r.  j;  [u]. 
Albertm  Heflerberg  >  Erici  filius  1644,  to.  Odtob.  f  i£gi,  17.  Jan. loh.  VhiL 
Langerhans  i6gi  ?  20.  Oftob.  f  1697«  9.  Apr.  loh.  Matthias  Biefler  (JUL.)  169V 
22.  Apr. 

Red,.  0//;/*  in  h^reditate  Carften  Vogen  in  platea  S.  Cathar.  10.  CD?at'cf  item 
in  hxreditate  loachim  liveftreng  m  fcei*  &<?*>tng6mrtrd?t  10.  SDlaxtt  Hodie  nullos 
habet  reditus. 

Exp.  Ad  chorum  major.  Ecelef.  2.  Stocf. 

Vic,  IX.  Secunda  ad  idem  altare. 

patr.   Olim  Wobbeke  Langen ,  nuncCapitulum. 

Conr, 

Cunr, 

(dein  JUL.)  a  Reg.Stad.  prafent.  acc.  pofT.  16^7.  d,  27.  Aug.  refign.  Iohan  Kle- 

fecker  (JUL.)   1716,   17.  Dec. 

Red.  P.  B.  H.  Lv  In  hasreditate  loachim  WuUemvevers  im  Crammon  25*. 
5Q?avc£.     In  hsreditate  reli&se  quondam  Thomx  Hologen  in  platea  S.  Cathar.  jo.' 


2)  ©cefcr  Slltar  (jaffe  twle  Onera  nuf  (uf),  m.  527, 

a)  1H.  522. 

b )  An.  1390.  ib. 

c)  Schuverding  D.  M, 

4)  3(1  A.  1579,  vou  Margarctha  £em>  gCtffJtM  III,  ?*V 


?©o  IM  uttbert  vrnb  Hacbricfcteti  3  .Period. 


S.   CATHAR1N&. 

SOjflrcf  item  cum  Proconf.  /oforw  //##>*  4.  SDjarcf.  Item  in  nova  urbe  in  haereditate 
C/awes  Tim.  4.  $?arcr\  Recentt.  Habet  ia  corpore  de  termino  Pafchx  ex  domo 
Diet.  Block  in  platea  Cramon  an.  1^04.  poft  Jacob.  adfcriptas  2f.  5Q?arcf.  Herm. 
Meibohm  ibid.  10.  SJJtarcf  ///Vr.  tocfa  in  plateaS.  Joh.  12.  $ftarcf.  IIenr.\Beckers 
in.platea  minori  piftorum  $"♦  SScittJ  ,  /#/#£.  von  Som  in  platea  Neoburg  4.  $?arcf 
Gerbard  Arentfin  in  platea  (B>r£ttenfirtf  j]e  (al.  £at&arimn(traffO  de  term.  Johannis 
4.  ^arcf. 

Exp.  Ad  Chorum  Majoris  Ecclefix  4,  SOjarcf.  Idem  datPaftori  Criptse  1. 
50?arcf  pro  cereo,  quo  accendit  famulus  fubelevatione.  Item  Presbyteris  primam 
miffam  in  Ecclefia  celebrantibus  dat  in  dies  finguios  2«90?arcf# 

Com.  XXXI.  (al.  XXXIII.)  ad  idem  altare. 

Patr.  Doleatores.\ 

PofT.  Iohan  Pattenfien. 

Red.  Habet  apud  Doleatorcs  reditus  4.  Wlaxct 

Com.  XXXII.  al.  xxxiv,  Secunda  ad  idem  altare- 

Patr.  Wobbeke  Langen. 

PofT.  Albcrtw  Bakes. 

Red. 

Vic  X-  prima  ad  altare  trium  Regum. 

Patr.  Annexum  Prxb.  Maj.  XII. 

PofT.  Uenning  Ebeling ,  loechim  Reggerftaff,  M.  Mich,  Ca/tzoiv  >  M.  Gregor. 
Stammichius ,  llans  Hafenkrog  ,  Ioh.  Schulte  1628,  27.  Jun.  Ericits  Wordenhojf, 
\aurM.  1660,  50.  Aug.  f  1661  --  Odob.  Gerhard  Kelp  1662  ,  ig.  Sept.  Henr. 
Neuman  (pofteajUL.)  1695,  n.Maji. 

Red.  In  hsered.  jraternitatis  S.  Georgii  ttfl  ^&ingemarcPc  6.  $?arcf  in  har. 
Hans  Pagenfchake  (P.  B.  Pagenftake  H.  L.)  apud  murum  4.  $?arcf.  In  parochia 
Elmeshorn  apud  Petrum  Gruwel  2.  $3?arcf.     Hodie  N. 

Vic  XI.  Secunda  ad  idem  altare  in  honorem  SS,  hhannis  Apoftoli  & 
Evangelifte  ut  &  Barbare  Virginis. 

Patr.  e)  Senior  t>er  2&&ingett  /  —  Capitulunv  —  M.  He nr.  Rump  ab  anno 
i£i2,d.  17.Oclobr.ad  loo.annos. 

PofT,  M.  Petrus  NigeJe ,  Ghrift.  Narendorp.  Cafp.  Bredhan ,  f)  Henricut 
Ptfpi?  Paltor  ad  D.  Georgii  i6oj.  prsefent.  a  Capitulo  ,  M.  loh.  Turban  Paftorad  D. 
Joh.  1 629 ,  9.  Jul.  praefentantibus  tutoribus  Marci  Rumpii  ,  M.  Henr.  filii.  Vinc. 
Arnoldi  1640,  r6.  Jul.  Ioh.  Corfinim  S.  Th.  D.  Paft.ad  D.Cath.  16  f 6*  27.  Nov. 
refignavit  filio  Simoni  Corfinio  (poftea  Med.  Do&ori)  an.  16^7  ,  16.  Jul. 

Red. 


e)  a.  1450,  fjat  ffe  $txx  %inti<fy  %otin$  gefltfjtef .  UI.  >2<?. 
#)  al»  Bci-ckhan. 


2.  Cap.  adjfe  Q3et)facje.         *>*n  fcett  MEMORIEN  im  ID$m.  7c  t 

S.    CATHARIN.E. 

Red.  3iu$  Peter  Wulffs  J£)aufe  aufm  ^wjttcr  20.  $0?arcf.    Q3ei  vemn  Rumpn 
(Srbetl  JU  inquiriren.     Habere  dicitur  (bet  P.  B.  unb  H.  L.)  3  6.  SOtottf, 
Exp.  Dat  ad  Chorum  majoris  Ecclefias  2.  SOtortf. 

Com.  XXXIIL  al,  XXXV.  prima  ad  idem  altare, 

Fatr.  Schneklodt. 

PofT  Iohan  Hogers. 

Red.  Habet  ex  quodam  Teftamento  1  f.$tortf. 

Com.  XXXIV.  al.  X^XVI.  Secunda 

Patr.  iidem. 

PoII.  Henricm  van  dem  Broke. 
Red.  in  domo  Chriflian  Vogen  habet  20.  $tortf. 
Com.  XXXV.  al.  XXXVII.  Tertia       -       -        Laicalis. 
Patr.  ®e  Wttefcjpfc&e. 
Po{£  Conradus  Lange. 

Red.  Apud  Juratos  S.  Catharina:  §.  COtortf.    SedmodQtantum'voluntdare4« 
Sftarcf  quamvisminusjufte. 

Com,  XXXVI.  al.  XXXVIII.  quarta  ibid, 

Patr.  Doleatores. 

Poi£  Bemhard.  de  Netze. 

Red.  HabetapudDoieatores  1 4.  C0?(trcf. 

Com.  XXXVII.  al  XXXIX.  quintaibid. 

Patr.  ^e  CfAuenborcfceit. 

PofT  /ote  Remjiede. 

Red.  Habet  in  hsereditate  Henrici  Hohufen  Up  bertt  £Iefle  10.  COtortf. 

Com.  XXXVIH.  al.  XL.  Sexta  ibid. 

Patr.  Juratorum ,  Paftoris  <3c  Seniorum  Vicariorum  Eeclefias  S.  Catharinse. 

PofT.  M,  lacoh.  Tremjpe. 

Red.  20.  SDtorcf  de   quibus  examinetur  Theodoriais  Lange  Conful  Hamb. 
(xpi-  t  U30-)  item  10.  COtorcf  de  quibus  examinetur  Erafmus  Stoltze  Haeredita- 
rius  &  Juratus  ibidem.      Ex  hac  Commenda  Laicali  fa&a  eft  Vcaria'  Semiper- 
fecJa. 

Com.  XXXIX.  ai.  XLI.  Septima  ibid. 

Patr.  Jurati. 

PolT.  Chriftian  Coci,  olim  Arnold  Goldfchmid. 

Red.  In  domo  Thoma  Hologen  tftt  Cr4m»IO«  12.  ©feflf  in  domo  anguferi 
Hans  Hejtermans  m  platea  S.  CatL  1 ; .  2ftartf. 

$W  j  Exp. 


702  Uvtmbett  imb  VXitdmdnen  5.  Period. 

■  ■  i»  ■ — r ' " ^—— ■ i  -■  ii  .-  

S,   CATHARIN.%. 

Exp.  Dat  amiuatim  ad  MEMORlAM  S.  Cath.  2. $&rtf . 

Com.  XL.  al.  XLII.  O&ava  ibid. 

Patr.  Jurati. 

PolT.  Harmen  de  Rohefeen,  Henricus  Cuftos  $.  Petri. 

Red,  In  domo  Thonhc  Hologen  im  (Cnunott  12.  tDfttttf/  in  domo  angulari 
Hans  Heflermans  in  platea  S.  Cathar.  prope  pontem  I.indthohn  g)  y  ♦  Siftarcf. 

Vic.  XII.  prima  ad  altare  S.  Johan.  Evang. 

Patr.  <pk  *>om  2&roge  unt)  vcrt  fcer  ^ecfr  te»t ,  ab  anno  1 6 1 4.  ad  1 20.  annos  M. 
Benr.  Rumpii  hseredes. 

PofT.  h)  Ioh.  vam  Kroge ,  i)  Joh.  Cappeln  :  Georg.  Rofet  acc.  potf  1 5-75-.  (al; 
15-76.  14.  Apr.  D.  M.)  if.  Apr.  Hildehr.  Gropels  3  quo  refign.  Ge.  Krohnean. 
1625  ,  lf.  Jan.  M.  Gerh.  Hackman  Paft.  ad  M.  M.  163$ ,  2g.  Aug.  M.  Paid  Re- 
ioio  16$  1,  20.  Nov.  f  1666.  14«  Nov.  //<?#r.  Gw;\  Beckendorf  1667.  5.  Jan.  /0/7. 
Thoivejien  1675-.  21.  Jan.  Henr.  Levius ,  Georgii  Procur.  fil.  1686.  5.  Apr.  /^. 
£tew.  Uphoff  ,  Henrici  Pincernse  Senatorii  fil.  1702.  i9-Jan.  f  17 17.  Sept.  David 
Langerihan  ,  Davidis  D.  &  Senatoris filius  171 7.28. Oclob. 

Red.  Ex  Lib.  I.  Vifitat.  In  harreditate  Cord  van  dem  Broke  im  Cramon  ro. 
5D?avcf .  in  domo  Catbarinae  Salsborch  in  bev  QSetf  crfhatcil  6.  SQlavc?  id  bonis  mobilibus 
6c  immobilibus  loachimivon  der  Fecht ,  ut  ixitloachim  van  dem  Kroge  3  dictse  Vicana; 
Patronus  %.  9??arcf.  Item  PoiTeflbr  Vicarice  dicit ;  corpus  vicariaj  confumtum  per 
patrem.  Hodie  inquirendum  tiocgCtl  f.  SD?avc?  m  C/aus  Borcken  Sjciuft  in  p/atea  pi- 
Jiorum. 

Vic.  XIII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  JDe  vam  Z^rotje  :  M.  Renr.  i?//w/?&ejusha:redesaban.  1626.  ad  100. 
annos. 

Poff  Eherhard  vam  Kroge  ,  Paridom  vamKroge ,  Ca/par  Gritzmar  Sacell. 
ad  D.  Nic.  M.  Marc,  Ivo  Sub-Le&or  Dn.  Conful  EricusvonderFecht  prsfentavit 
eum,  Herm.  Vageth  1627.  8.  Mart.  Ca/par  ThurmanL.  1629.  21.  Jul.  165-9.  D.M. 
loh.  Renr.  Grothgeff'.  1666.  17.  Maji.  f  i66g.  d.  25.  Sept.  Eric.  Wordenhoff'  Jun. 
1670.  if.  Nov.  1668.  if-  Nov.  Eric.  Ujfelman  1684.  4.  Dec.  Eberh.  Langerman 
M.D.  1690.  i8.Sept. 

Red.  O/im  funt  in  haeredit.  patris  fui  Ioachim  vam  Kroge  20.  COtavcf.  Item 
.Lib.  I.  Vifit.  D •  Alb.  Crantz  habet  28-  SOtavcf. 

Hodie  ad  hanc  Vicariam  contulit  &  donavit  M.  Henr.  Rump  in  domo  Pauli 

Sch/uis 

g)  Lt»dhotmf)d(\(t  i3ec«pia^im@nmgegeRS.Cath.^ird;f  fiLec /  baraufDa*  £nufJllc!jetfo2.aBo&tmii* 
aen  bat/  in  rcclc&er  einer  cin  Saruir  ec  in  Oer  anDer  iiw  Confca^ccfcr  wo&nef. 

h)  JohannesSaltzcborg. 

0  3famn)erDeH&icReditusan.i5i7.bcf^laactt(tc^  olwu\i2, 


2.  Cap.  ad;fe  SBepfatjc*         wn  bm  MEMORIEN  imiDom*  705 

J.    CATHARIN&. 

Schluls  k)  dein  Notar.  Bothfack  in  platea  Laneonum ,  vigore  fuas  obligaticnis  12. 
97?arcf  it.  indomo  0)OttDerS<zct>t*tt,  mox  <>>ait|5  Pohlmans  SSvawvS  /  poftea  Peter 
Wo/ers)  de  term.  Mich.  1  y.  SEftavtf. 

Exp.  AdChorumMajor.  Ecclefise  3.$?avcf. 

Vic.  XIV.  tertia  ad  idem  altare. 

Fatr.  M.  Ioachiml  Langivede/  1)  teftamentarii  Senior  Confulnm ,  R.  Capitu- 
li?  &  Senatorum  m)  Hamburg.  n) 

PofT.  Thcodorkus  Brockfchmid  artium  M.  conf.  Niehufen  Inventarium.  n.  29* 
Iohan  Mennimfk •,  M.  Iochim  Moller 3  Vrban.  O/rickes.  M.  Mart.  Mecklenhorg 3  M. 
W^r».  Relefinck  3  Rector  1  $-9 1.  19.  Febr.  M.  Eberh.  Decker  CantorSchokeS.  Joh. 
1609. 1.  Aug.  Conradus  Walters.  M.  Pau/ Sper/ing  Re&orSchoIseS.Joh.  M.  Dan. 
Arno/diConxzdiOYibid.  1633 ,  22.  Aug.  Ioach.  Evers  165-1,  20.  Nov. refign.  Henr* 
Koch  1663  ,  10.  Dec.  loh.  Henr.  Decker  filius  Ioh.  Danie/is  fubprjefedi  (S,  Th. 
Studiofus  dein  Med.  D+)  an.  1681.  ir.  Aug.  M.  GeorgLutkensan.  1694.  ig.Jan.  ^x 
f)at  aUx  Jpevvn  M.  Lutkens  Diefen  procelTfo  btefev  Vicarise  roeom  contra  ^)ewn  D.  Deckern 
ettf  jtattftett  an.  1696.  $uWifmaral6Mntei?tiainftantial)ev(0&ven,  vaf)tX0  D.Deckerinpofc 
fesfione  aebltebett  /  un'0  A.  1707.  6.  Mart.  geftovbett*  Petrus  Theod.  Wife  ,  U/rici  Pa- 
ftorisadS.  Spir.  filius  1707.  28.  Jun, 

Red,  Ex  teftamento  quondam  M.  Ioach.  Langiuede/s6f.  SD?avcf.  Sexaginta 
marcx  in  domo  Hermanni  Wetebome  in  Rodingsmarkede  conf.  Nieh.  Inv.  n.  c. 

Exp.  Ad  Chorum  Ecclef.  S.  Cathar.  1;.  $?avcf  ad  ftru&uram  maj,  Ecclef, 
3 . Sftavcf .  P.  B.     Sed  hos  non  notavit  Niehufen  1.  c. 

Com.  XLI.  al.  XLIIL  ad  idem  altare. 

Patr.  Chriftiani  Geverdes  —  t>ev  Scfcul&Orfem 

Poff  Chrift.  Geverdes ,  Iac.  Kroger  3  Herm.  Vagetb  ,  vidua  Anna  Schu/te 
prasfentavit  illum  an.  1612.  Henr.  Wordenhojf Stud.  Diederici  til  deinNot.Publ.unt> 
f)at  ^fonVinc.  Schu/dorp,  o\§  etu  Q}ern>ant)tev  ttOtt  betten  Geverdes  prsefentivef,  accepit 
pofTeff.  165-9.2  r.Jul.  f  171 1.  Hartw.Ant.Tbden  1711.  u.Jun. 

Red.  O/im  in  domo  Dirck  Krogers  in  platea  GmwVzghabetreditus  20.  QJJavcf 
in  domo  Thoma  Ho/ogen  in  platea  S.  Cathar.  10.  SD?avc-f;  item  reemptas  &noncon- 
verfe  o)  6.  $?avcf,  qui  reditus  funt  apud  Procu.  (ita  H.L.  fed.  P.  B.  legit  Proconf) 
hujus  Commendas. 

Hodie 


k)  Schlams  D.  M. 

i)  Qui  fundavit  eam. 

ro)  £t  in  Senatu  fcnier,  itaD.  M, 

u)  Vigore  teftamcnti    muj?    tW  Vicarlus  artuim  M,  Uttt>  frcultati  Tkefcgi*  «c  Jiiridicw  a^aiftus  fffa 

■L*    1  * 

°)  ®a*  ijl/  au^e!5fe(mit)Htdjtivi^«tr!fsf, 


704  Ur&Jtt&Ctt  Uttt>  nacfrricfctett  5.  Period. 


S.    CATHARIN&. 

Hodie  in  domo  Iac.  Vagets  <&d)nithv$  it\  t>er  %<mUtH$wito  de  term.  Mich. 
if.$tavc£  in  domo  uer  BcfculDorpert  ini  TSaxfyeff  (foflen  20.  gftarcf  fctn  lauf  ©taDf* 

bud;  de  an.  i  f  74.)  1  f.  S0?arc£  in  domo  Georgii  von  Holten  in  platea  minori  pifto- 
rum  de  term.  Pafchae  4.  $?arcf  8.fL  (dudum  non  forvuntur)  Ex  CameraCivitatisde 
term.  Pafchae  7.  Sftarcf  8.  f?.  SSott  Annen  Schulten  oDer  Mekhior  Berens  grbctl  (aui  du- 
dum  non  folverunt)  1  o.  93?arcf . 

Vic.  XV.  prima  ad  altare  SS.  Petri  &  Pauli, 

Patr.  De  Collatione  Capituli. 

PolT.  Andr.  Rorberch  ,  Ioh.  Withmer  }  Andr.  Grimme  1  f  95.  Eric.  Wbrden- 
hofF]UL,  1629.  28.  Maji,  Pet.  Meurer  JUL.  Phil.  Jac.  Senat.  fil.  1676.  16.  Nov.  f 
1694.  30.  Mart.  Ioh.  Dan.  Decker  infans  unius  anni  ,  Ioh.  Henr.  Med.  D.  fil.  prarf.  a 
Reg.  Stad.  acc.  poff.  1 694. 1 .  Jun, 

Red.  Habet  unum  chorum  falis  de  falina  Luneburg  ex  tota  domo 
Butzinge. 

Exp.  Dat  ad  chornm  2.  SOJarcf. 

Vic.  XVI.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  De  Collatione  Capituli;  hodie  Annexum  Decanatus.  p) 

PofT.  Timmo  Lofften ,  Huldericus  Beer  ,  q)  loh.  de  Alden  ,  Am.  de  Weyhe, 
loh,  Wilcken  Wtt  VQttyt  ,  Franc.  gnQtl  i6'i  1  ,  $.  Jul.  L.  Gerh.  Grave  16$)-.  16. 
Tul.  r)  /btf^.  Giinth.  Bilderbeck  hodie  JQL.&DecanusCalendarum.  1697.  $.Jun. 

Red.  Olim  dimidius  chorus  falis  in  falina  Luneburg.  item  ex  Luneburch  re- 
ditus  10. 33?avcf>  quas  folvit  Vico  Dithmers  Sum.  Cap.  100.  ftoren.  Rhenenf. 

Hodie.  Habet  in  corpore  dimidium  chorum  falis  in  falina  Luneburg  ex  r?ota  do- 
mo  Elverings,  al.  Elverdings  mu§  #err  ©taateJDobmg  twgen  Leonhard  von  Zar- 
fladt  bejaljlett.  An.  1679.  Luciae  l)at  eggetragen  5  8.  ®?arcf  8. 6/  welcDc  Lucien  1 678. 
fdflig  geroefen  :  1680  ,  32.  sojartf  5. 6. 1681. 38.  SWavtf  h  1682,  32.  Sftartf  if.  (j. 
6,  <J)f.  168  j  ,  28.  gSflartf  i684>  28.  $?arcf. 

Vic  XVII.  tertia  ad  idem  altars. 

Patr.  De  Collatione  Capituli. 

PofT.  Ioh,  Schrbder  ,  Ioh.  Scbulte  (hic  additur  in  recentt.)  Petrus  Beminck. 
Ericus  Hejierberg\6\$,  29rDec,  Ioh,  Decker  Organ.  in  Summo  165-9.  2,  Apr.an- 
te  eum  Hieron,  de  Hennike  (P.  B.)  Laur.  WbrdenhoffL.  a  Reg.  Stad.  praf.  1670. 

1?,  Jan. Ioh.von  Campe  ,  a  Patre  praf  1709.  22.  Aug.  refignavit  ob  acce- 

.ptam  Pnebendam  majorem.  Arnold  Chriftian  Beuthner  R.  Min.  Candid.  d.  8. 
Apr.A.  1724. 


Red. 


p)  6trt)eobenp,$47.  » 

q)  vd  mtx  m\  tf]<wMf4>lo  P,  b, 
0  t 1677« 


i.  Cap.  ocfrfe  gfoifqfle»         wn  beti  MEMORIEN  jm&om.  ^o; 

«y.  CATHARINM,  " 

*>    .  ReJ*  0//w  ex  Lib'  Vifit-  ^77-  G™'«*  •'  lochimMeiger  \2.  ©forcf  CW/ 

Kornng  im  Cramon  20. 9)?arc£. 

Ex  Lib.  Sec.  Vjfic.   £>£.  Gvwi/z  ;  in  domo  braxatoria  Dn.  /*j&.  Redenbore  iti 
platea  divitum  circa  /fc»j-  Reinflorpen  12.  «Jftarcf  &  fic  habet  Lib.  f.  Vifit 

Ex  Lib.  Vif.  /aw:£.  Gftfer/2»  aud  beS  Calands  35rau&aufe  SdBrfich  9.'  sfltorcf  * 
fr  an.  1614.  mi  Sept.  in  a!bo  Civit.  infcr.  200.$?arcf.   Sum.  Cap.  in  domo  braxato- 
ria.be* CaSands,  2mt  Extrad  ©fabbucf;*,  fo /e|0  bet  /0/;.  /)«■&»»  unfer  Secretarii  L  ]oh 
Schulten  ^anbmf^bafcau^ 

feaen  6.  OTarcffWcf  Dfenfe  tm  Ojfern  fddia  ,  mif  100. OTarcfihicfCapital luWferirbicftt 

Vicana^ngef^neben  |ter)cn.  '     "V  V]V 

Exp.  Ad  chorum  majoris  Ecclefiae  2.  $35?arcf  ad  chorum  EccIeC  S.Cath.  i;  Wavd 

Com.  XLII.  al.  XLI V.  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  De  jure  berer  oam  iloo. 

PolT.  Ioh.  Pattenfen. 

Red.  2  f .  SOlavcf  apud  Juratos  Corports  ibid. 

Com-  XLIIl.al.XLV.  Secunda  ibid. 

Fatr,  Eorundem. 

POJT.  Mkhael  Gyjje. 

Red.   paresapudeosdem  Jurafos. 

Vic.  XVIll,  ad  altare  S.  Matthia?. 

Patr  s)  M.MauritiwWitte,  inLlibeck:  deindecoIIationeCapituIi  (quidam 
volunt  addit  P.  B  )  q? 

PofT  Engelb.  Carftorp  ,  t)  M.  Petrus  Swelund,  Albert  Oldehorfl  rf9f ,  14. 
Jun. Chrift.  Wulfj\G\\,  14.  Mart.  Atb.  Uefterberg  ,  loh.H.  Georg  Schumache^ 
1 6 y  f.  1 .  Mart.  M.  $f/.  Wefthufen Scholce  Re&or  1 6 f-  5. 2 f .  Febr.  M.  c//r.  Dccker  1 66 r . 
H.Apr.  u)  loh.Laur.Biiderbcck  i68f ,  22.  Jan.  f  1697.  1$.  Febr.  Z&f/jy  Steman 
1697  ,  4.  Mart.  prcef.  a  Dn  D.  von  Campen  luftus  Dan.  Steman  Med.  D.  prcef.  ab 
eod.  1700.  f .  Aug.  loh.  Georg  a  Lengerke  a  Decano  ex  turno  prsefent.  a.  p.  1716.  26. 
Nov. 

Red.  (H.L.P.B.)  In  hxred.  Hans  Rowofd  14.  Wlattf  6.$;  Hans  Blonie  in  Ha- 

feldorp  50.  g.     //^j-  Munfter  ibid.  50.  f  ;  item  exaugmento  nov#  fundationis  1  f. 

50?arcf  in  haereditate  Reinecke  Brandes  circa  forumlupuli  i)0nt46.  SQfrucf  ©efbeSbeM." 

Mauritiw  Witten  pro  prorogatione  bartf)0  Cjecjeben  f)cfft. 

I.  ££«1  e  3  tcr  25anb.  U  u  u  u  EX 


s)  An.  ;436.  fcat  3o&<m  £ollman  3tot&e(>err  tn  £ut>etf  otefVs  tti;«  tn  fcuicn  ^tiffuttftcR  t>crbc iTert  fiebe 

o&en  p.  52.0. 
0  Haftorp.  f  r  lebte  <ibcr  jwr  3«'f  t>cr  2ill)m  £r4nt3if<$en  Vifiwtion ,  ffy  vmUn  in  Rcditibus. 

u)  f  18.  Nov,  1684. 


7o6  Urf  utifcen  uttb  Vla#>ti<totm  3 .  Period. 


S.  CATHARINJE. 

Ex  Lib.  I.  Vif.  D.  ytf/£.  Crantz ,  Engelbertus  Caftorp.  In  domo  TWc^.  £f^- 
*rV«.f  tn  bcv  RtoingemarcFt  i^SOlarcf  in  domo  Cordvan  Winthen  6.  $?avcr\  item 
in  Hafeldorpe  fequentes  :  /o£.  Munfter  30.  fj,  M.  £/0?»*'  jc.g  ,  /)ir/V*  K/ife&Iob. 
Garpe  1.  9tfnfc&  ft.  ^ang  Btcti  14.  % 

Ex  Lib.  ViC  Goderjen  :  Reditus  habent  ex  domo  Luc<e  Meyers  circa forum lupuli 
<te  term.  Pafchse  1  j .  Sftavcf. 

Com.  XLIV.  ai.  XLVI.  prima  ad  altare  Philippi  &  Jacobi  in  Capella  S. 
Margaretha?. 

Patr.   De  jure  matris  fu«  (fc.  row  Winthen, 

Poff.  Chriftophorus  van  Winthen. 

Red.  ApudN/f.^/^a^^arcf;apHdHtf»/J>«yw7.sj^avcf*  Hodie^ 

Com.  XLV.  al.  XLVII.  Secunda  ibid. 

Patr.  &'wrf  C/«#«  aut  To^  Anckerman. 

Poff.  Iohannes  Huppe  &  eft  Laicalis. 

Red.    Habet  apud  T^»  Anckerman  2o.$?arcf. 

Com.XLVI.  al.  XLVIII.  Tertia  ibid. 

Patr.  De  jure  tw  ©pimfcer  —  t)er  Refiderenden  Vicarien  tho  S.  Cathar. 

Poft  Iohannes  Huppe. 

Red.  Apud  ftztvesfratermtatis  S.  AnnxCunt  io.tfftavcf red. 

Com,  XLVll.  at.  XLIX.  ibid.  noviter  fundavita. 

Patr.  Henr.  Bradenftal. 

PolT.  Uenricus  BradenftaU  Senior,  Vicarius  in  Pinnenforg. 

Red.  Habct  reditus  ,  ut  ex  ore  ejus  audivit  Henning  Ehelingk  ejus  Procura- 

NB.  Ad  harum  Commendarum  unam  Eberhardus  Kofter  prarfentavit  Petrum 
Vicken  an.  1  f?&  d.  28.  Maji. 

Vic.  XIX.  ad  altare  S.  Andreae.  x) 

Patr    Plebanus  Senior  Vicariorum  &  unus  Juratus  cum  confenfu  Decani. 

Pofh  hhan.  Petri  (tempore  Alb.  Crantzes}  Barth.  Eggeman  ,  Chrift. 
Gryp  ,  Iob\  Hefterberg  1*98,  28.  Sept.  Iohan  Meyer  1604.  d.  26.Maji  a  Seniore 
Vicariorum  Cunr.  Borchers  &  Barthoido  Beckman  Seniore  Juratorum  Coro.  Chr. 
prafentatus  ,  y)  M.  Bernh.  Wife  1629.  9.  Jan.  M.  Mart.  Witlichius  Paftor  ejus  Ec- 
■cLeli*  ,  1)  Iob.  CorHnius  Th.  D.  16  j 9»  1.  Sept.  \  1664.  19.  MaJ.  lohan  Schrceder  a) 

166  g, 


a)  ete ffi  a.  1449.  m3ol)«nB0nro&eaufgm<l}K t  fle&e  o&ett  p. $27. 

y)   G>e?g  Dedel^ndut  l6i  J.  2i  Aug„ 

*)   1629.  8.  Ja». 

a)  Collcga&er©<&ttleni»S.Joiiair* 


2.  Cap.  a$fe  35cpfa$.         *o«  t>«n  MEMORIEN  tm  jDom,  707 


S.   CATHARIN&. 

166S.  d.  9.  Jan.  b)  Henr.  Eimenhorft  c)  1675-.  7.  Oftob.  f  1704.  xu  Maji  d)  /flfc. 
Wkbman  ^nferftijla,  §U  S.  Cath.  1705 ,   19.  Febr. 

Red.  Ex  Lib.  I.  Vif.  Aik  Crantzes  Iobannes  Petri  :  Fuerunt  apud  Dn.  Herm. 
Langebe&en  Vroc.  5  j.Sjjftarcf.  SuperquibusnuHaerantdocumenta,  quas  fingulis  an- 
nis  folvebat ,  fed  poftea  tantum  foivebat  30.  S9}ai'C&  Summa  Capitaiis  600.  ^arcf 
Hbifd). 

P.  B.  R  L,  In  domo  Lude-M  Scb&n  b\)  £>er  tYi$hnhv{i$$e  4$.  $?arcf  Recentf. 
Dejuratis  F.cciefixS.  Catharinse,  determino  Pafchae  30.  $?arcl,  quas  illiaccipiunt  ex 
domo  hacbimi  Lemkens  e)  bet  i?er  ttluljlettbrild? ,  non  attento  ,  quod  illi  acci- 
piant  49.  ^Eftarcf  10.  §.  8.  *Pf«  qu£  ex  tenore  fundationis  eo  pertineant.  f) 

Exp,  Ad  chorum  majoris  Ecclefce  4.  SOlartf  adchorum  S.  Catharinae  4. 
SDfarcf. 

Com,  XLVIIL  al.  L.  prhna  ad  idem  altare.  g) 

Patr.  /£»r.  Wittekop. 

PofT.  /0/j.  Detlevl 

Red,  Sunt  apud  Patronum  ///»r.  Wittefop  Sc  tians Ritzer  1  &  5D?arcr\  Sed  mo> 
do  vix  1 1 .  Bftarcf  (P.  B.  H.  L.)  * 

Com.  XLIX.  al.  LI.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  Cord  Bartheides. 

Poif.  M.  Barthoidus  Molkr  ,  &  eft  Ecciefiaftica. 

Red.  De  fruciibus  M.  loh.  Mofter  refpondebit.  ExLib.  I.  Vifit.  Aib.  Crantzes 
habet  19.  SD?arcf. 

Com.  L.  al.  LII.  Tertia  ibid. 

Patr.  De  jure  Plebani  &  Juratorurm 

Poff.   Nicolam  Meiger. 

Red.  Hsec    <5c  fequens    Commenda    habent    communes    reditus    Sc  clc- 

nodia. 

Com.  LL  al  LIII.  Quarta  ibidem. 

Patr. 

PofT  Laur.  Goidfchmid. 

Red.  In  domo  &haereditate  Anneken  Bckmans  10.  50?arcf  in  hsered.  Anneken 

UUUU  2  Tweftr^ng 


b)  f  1664. 167?«  14.  Jun» 
0  ©tt:&eo0enp.4o.fqq. 

d)  Job.  Hrrm.  Tteffbrim  accepit  poffeff.  1699.  d.  4.  Maji. 

e)  gfitfen*  D,  M. 

f)  £ec  PoflcObr  wichman  empffagt  l)tc$  Corpus  mdjt/fonDernMeJuratidirponircrteSfoitflL.P. 

g)  «£me  ecrer  faet  otefcm  3War  wor&nrt cn  c©mmcndcti  foca  #n<*rqu<trt>  Piflfyjg  A^  1465. aMfgcrf<5^f 

ft^o&enp.52o. 


7c8  tlrttwbett  tmb  HAebncbteri  s.Period. 

S.   CATHARINA. 

Tweftreng  in  Rodingsm.  to.  ?Q?avcf  in  hsred.  //</»j-  Tidemans  i.  $?arcf  item  dedit 
apud  Nic.  Meiger  4.  OTavcf  icem  in  Ditmaria  if.  $?arcf.  De  aliis  reditibus  incer- 
tum  eft. 

Vic.  XX.  prima  ad  altare  S.  Anna?  &  b.  Virginis. 

Patf.   Conradi  de  Winthen  &  ejus  uxoris  —  de  collatione  Capituli. 

FoiF.  Bartb.  Vathouwer  ,  Conr.  Garliges  3  h)  Sacellanus  ibidem  ,  Daniel 
phil  ,  Iacob  von  der  Henneken  t)c$  Capituls-<23C(jt>  ,  1606.  20.  Mart.  Chriftopb. 
Slaphius  ,  Secret.  Capit.  1647.  21.  Dec.  Herm.  UphofVaftor  Eppendorf.  1649.  29. 
Nov.  Ericus  Hefterberg  1674.  1  f .  Octob.  \  1683.  -  Apr.  hach.  Slapb  1683.  24. 
NJaji.    -  C»»r.  ful.  Surland  1710.  jq.  Oftob. 

Red.  N. 

Exp.  Dat  i.^circf. 

Vic  XXI-  Secunda  ibid. 

Patr.  De  coll.  Capit.  (P.B.)  Recentt.  vero.  De  jure  M.  Theod.  Motfers&ejus 
hoeredum.  M.  Theod.  Moller  i)  Paftor  Sinftorrrunus  gener  Conradi  de  Winthen, 
obtinuit  prolongationem  a\  Capkulo  ad  jo.  annos  an.  1620.4.  Apr.  M.  Wilh. 
MoUefl*b\stm\.\\t  an.  1 65*9.  prolongationem  ad  fo.  annos  ab  an.  1 670.  inchoandos. 
Jam  Dorothea  Heimfins  sjtafttffl&i  JU  (De&equart  im  ©tifft  Bremen. 

Poil  Unus  ftliorum  M.  Georgii  de  Wmthen  ,  Conradus  de  Winthm  Paftor  in 
Sinftede ;  Otto  Cranenborg ,  Wilh.  MoUer  1620  ,  4.  Apr.  Henr.  Hefterberg  16*9, 
22.  Nov.  f  l674'  *°*  E&J*»  Ericus  Hefterberg  ipfius  rilius  1674.  1  c .  Oclob.  £#. 
Tieffbrun  1691  ,  20.  Sept.  quo  refignante  ,  /0/;.  //erw.  Tieffbrun ,  ipfius  frater 
1699.   4.  Maji   qui  f  »7  »6.  d-  3°«  Nov.  Laur.  Frick  ,  Cajparis  fil.  1717.  22.April 

praef.  1^^.  W$>»  Heimfohn. 

*  Redr 


b")    GerUch ,  Gerlact.  c  e 

n  (£r  roar  a  1566.  d.  6.  Aug.  in  ^AtnburcJ aeboriren.    ©er$atrr3o&anWoUeriff@amerei«55un;e* 
aereefen  unD  A.  i59vacitorbcn.    £>a$ro^a;cr  /^«««ttlelkrJUD.&ieU  mitf  inem$ni&ef 

Bartholdo  S.  Th.  D.  unO  Leftore  Primario  DtC  Q3api(llfd>e  «Parthft/  Da  Da*  2icf)t  beS  Evsngclii  aH)ifr  be* 

giirq  aufiii4cr);n.  ^eine  CWutff  r  roat  Cathartna, JDieterid)  Ddfmans  (aius  Dafmers)  uno  Anna 
•fculpen  £od)fer.    <£r  t)aftc  in  friefwr  ^Stab  sStfeult?  conradum  Waitherum,  m.  £bcrt)arc>  ^ecfern 

Jehannem  Arpium  ,    M.  lchannem  Los/tum  »  M.  Henningttm  Cenradtnum,  M.  Georgtum  Traje- 

(itHHvn  unt)  M  U7W-»fr«w  Rolervmctum  \\\  gebrmeififrn  nacl)  uno  nacj)  aer>abt :  ^iSanuaeljatjr 
i^8*.  *a  fv  nacrj  Hofrod?  joa  /  alro»  <£rnntcr  iraoern  auctj  feinen  ?anocg  9)?ann  m.  Erafmum 
©tocfinantoSrete.    a.  159^.  irn  TanuariotvarD^r  Conre&orDer<£ef)ulen  ju  tPtftnar;  a.  1600.  d. 

16    Octob,  pcomovirfe  (£r  JU  KoffOCf  in  Philofophiae  Magiftrum  ,    UH&  A.  1604.  c\.  \s.  Juln  tPaiD  €r 

ium  Paitorc  ocr  @emfitie  ju  einftorff  in  ^nccflcnbtirci  beruffen.  Sr  beurafhrf.  <i.  16  Scpt.  iri 
Kmfel&cn  3a(>r  ^ebtoicj/  (fonra^uontPintt)enroa;tettoefdK3r)maf^«r  »^  Jjbjtn  a  i6oc. 
ipfljjer  nur  2 1.  ^oci)tii  aif  qcnMHDen  2.  Dorothe*  a  r  07.  rorlcoe  tntt  3ot>an  <&olfren  einem 
S&rqer  in  ^arbur^  A.  162^  getraaet  toaro  /  un&  3.,  lPirt)eIm  A.  '6-2.  wtW)"  A.  i6?o.  oic 
pioio  -a„  netbiflt.  (£t  fwb  a.  i62f>,  26.  Aug.  ©ifjjc  oic  vcn  2lrnolb  e^cnclcn  jom 
$t(>aUeR«  ^ic&prc&ist 


2.  Cap.  ad)fe  2$et?(ao^        *>on  &  ett  MEMORIEN  fm  £om.  70$ 

*.    CATHAR1N& 

Red.  In  teolonio  Comitum  habet  (H.  L.  legit  habent)  30.  Oftarcf  in  domo 
braxatoria  Anneken  Beckmans  in  libro  Civitatis  infcriptas  io.  $D?arcf  /  in  domo 
//jwj-  Drewes  1 4.  sjftarcf.  ita  P.  B.  &  &H.  L.  In  Recentioribus  vero  ita  recenfentur: 
Ex  domo  Hans  Churen  k)  \\\  t»er  S.  Cath.  (gfraf? ,  |'c|0  jlemfotl  im  ©flC?  ,  fcetf  M. 
(7^.  Heins  Jjpau^grau  de  term.  Pafch.  14.  OTtarcf.  Ex  domo  lajfcn  Kvcks  in  fccr 
2)cicfe(fr«fle  7.  50?avcf  8.  0.  Ex  domo  Dni  Luc<s  Beckmans  in  Der  ^O^tien^Qrrag. 
NB.  ^Ocgcn  utefen  leferen  *Po)ren  katfywx  Lucm  Beckman  \t%\§tx  %n\tn\M  auf^irabut; 
td  (ab  an.  1676.  f  i6f  g.)  100.  SOJarcf  Capital  bejafylcc,  lvcicl)e  Die  Thelauriean  16*9. 

iim  Ofton  auf gmfc  acnommcn ,  un& /a7;rlicf)  fo  lanac  fte  betfe&en  bJetben  mit  4.  pro  Cent  w* 

*  Com.  LII.  al.  LIV.  prima  ad  idem  altare, 
Patr.  Margar.  Berendes. 
Po'f.  Henning  Ebeling, 
Com,  LIII.  ad  LV  Secunda  ibid. 

Patr.  Jurati  conferunt. 
Iofl.  Theodoricm  Bolt  in  Seehufen. 
Red.  Habet  apud  Juratos  reditus  t  %.  93?arcf. 

Com.  LIV.  al.  LVI.  ad  altare  S.  Jacobi  Majoris  I)  an.  i;i8.aDnis^r#. 
Lohe  &  jfohanne  Wetken  renovata  &  augmentata. 
Patr. 
PofT 
Red.  ac.  Oftarcf, 

Difpofitiones  MEMORIARUM  in  Cathar.  pro  Dn.  L.  Laur.  Wordenhoffnn  ifyfy, 
de  term.  Pafch.  19.  9J?arcf  io.  (?. 
Joh.     16.    —      2t 
Mich.  1 2.    —     2. 

J2.$tovcfi4«fr 

NB.  Siie  MEMORIEN  follcn  l)ier  80.  OTarcf  fraajn  naci)  Lic.  BHderbecks  Q5ertcr)fV 

Aliquot  Reditus  Memoriarum  in  Cathar. 

1706.  3n  Nic.  CoUen  €rbc  ufm  ^ucpcer  97.  $?arcf  8.  f*.  mif  3000.  $?arcf. 
[1673.  —  Alb.  Geidemans\nt)tx  iDtecffi»  180.  -         -  6000,  --  ]  m) 

.-- Diet,WagenknechtyV\ebbtviift.X2, --  «.  200«. 
1658.Fr.  -  Hinr.  Wolters*  XOallfiwfr  1 20.  -  -  3000, 
^ Uuuu  ? (gottfh 

I)  Hurcn ,  modo  Chriftoph  Wichcrs, 

1)  a.  1379.it! aHfctcfcmaitarDurcbMargaretham^erefiefneVfcarieqefltrTceCirDr^n/  fie&c  pbeii  p. 522» 

ji6;  tuetc&e  ober  vietc  oncra  nuf  fid)  Mre  ibid.  P.  5i7.  une  twiift<hj&ft[W  DcriP|>vcn  aeaanflvn  ift. 
«V  ©»ip  wtorc  n  ttnO  &aben  a»,  1715.  ^mit  tnu  ffcn  Mrctcit. 


ji9  U&i*ribtnm*XX.z$)ti&ten  $.Period. 

cSottfr  Bmtcs,  ^amclborois  £rbe. 

<$u!cnm>.    ^eujlaD  ber  Morian          80.  —           -  aoco. 

[D/>.  //«/^'wbctocrpunpeit.            6.  ^aicf.  -  100.]  n) 

Ijaac  Fonfeca ,  XQalftvafc  120.  $}anf.  -       *oco. 

Hinr.  Wiggreioen  3£>VQtyQftttt1Lw*     30.            -  iooo. 

Eibert  Dieterichs  <Brtm  20.               -  500, 

Vic.  Petri             2$ur$a0c  222. -_  7600. 

887.®?arcf8fr  2620o.$?arcf." 

162;»  Nat.  Mar.  CtcOcmane  grbe  om  tVTcgbcrg  200.  SEtocf  mit  6000.  $)}arcf. 

1672*  Andr.         D^v.  Blankenberg  fl.  &ctcfcenjfr.  50»         -  1000, 

1677.  Franc.        Calands  Q}l\  Jpauj?     23raucrffr.  60.         -  2000. 

i6Qf!  Anaf.         Joh.  Lehman           .  25rattbcsttt>,  1  r .            -  foo. 

1666.  Vif.  Mar.   Hans  Behren             gr.  &*rg&off  12.           -  200. 

.  .  -  Franc.  £anf?  ^UcfcsfattCjcr      ©d;open|lef)(.  20.         -  5-00. 

1607.  Anaf.       Berend    Gadings         Q50rtenftrafj,  12.8  0.         ■  210. 

i6$8.'  Vif. Mar.  Thom.   Jungen          breiten  ©ieb.  18.          -  6cc. 

1662.  Andr.      Marx  Iven.                Sttejfterae.  65..         -  1500. 

wx&  am  •    -    -  _- 4? . _ 

i46y.9Jlarcf8  6.    5  8  r  1  o.  Sftarcf. 
Inquir. 
Bulla  Senatus  Luneburg  fuper  dimidio  choro  falis  pertinente  ad  Vicariam  SS. 
Virrinum  Barbarx  ex  Gertrudis  in  Ecclefia  S.  Catharin*  Virginis. 

°  Eiusd,  Super  dimidio  choro  Salis  ex  domo  Dithmarmgk  ex  fmiftra  Wechpan- 
ne  dum  itur  in  Epm  Donth  adVicariam  in  Ecclefia  S.  Katrinae  pertinente.  irru 
15.  Jul. 

Dnn  Vicariorum  ad  D.  Catharinae  Tabute  accepti  &  expenfi  a  fefto  Pafdj. 

168 1.  ad  jeft.  Pafch.  1682. 
Nomina  Dnn.  Vicariorum  ad  D.  Cath.  participantium. 

Dri.  Laur.  Bilderbeck  Dn.  Dec. 

Alb.  Hefterberg.  \  168K  17«  Jan« 

Henr.  Kock. 

M.  Petr.  Godkens* 

Gerhard  Kelp. 

L.   Barth.  Husioedel. 

Ioh.  Dan.  Decker. 

M.  Ulr.  Decker. 

D.  Ioh.  Corfinius. 

Chriftoph.  Henr.  Bilderbec*. 


n)  3iiu»ttiue&K»to  gtaitc. 


Cap.  acfcfe  Q3et>taae.<       *>ott  fcett  MEMORIEN  im  tom. 


7U 


L.    Alb.  Tiueftreng. 
L.    Erich.  Wordenhojf. 
L.    Iohan  Thoiveften. 
M.  //?»r.  Elmenhorft. 
Ioch.  Gunther  Bilderbeck. 


Reditus  Dnn.  Vicariorum  ad  D.  Cathar.  de  term.  Pafchse  1681. 

Theod.  Winckels  2Bif.     20.$?arcf.  -  -         (gcfcog  i.$?arcf. 

Afc/r/.  Strueken    €rbe.    *8.$torcf,  -  ~    -  1.  8  -- 26.$tarcf  8* 

7^wQtnicPciT//e^t2)itmcrpeecv(cfi  ^o.^arcf.  -  i.s-aj^. 

Jurati  Corporis  Chrifti  S.  Cathar.  17.  $0?Otcf. 

Ecclelis  ejusd  17.  SiJtorcf.  £iir£en  roeaen  VCulffttm  Te- 
ftament  1 2.  fj.  roegen  itew»/  Teftam.  4.  f ♦ 
.frerr  SStirgerm,  /0/;.  Schrbder  2.  $?arcf  4,  fj, 
Henr.  Books  $B,  f .  gjtorcf. 

Camera  hujus  civit.  10.  SDtorcf»  , 

Iacob  de  Cramer  9  20,  9}?arcf. 

Claus  Aldach  5".$torcf, 

Andreas  TXJefcreleit  16. 

fLutt e  WlunfUxmam  28.  f. 
BcfeweOcr  &upwgs  grbm  1  o. 
y^/^r/  ^eibemart  180.  SOtorcf. 

^enricb  &Am£e  2.  - 

Jurati  Ecclef  S.  Petri  1.  g. 

2K>olfeornom€rb.         ir. 
£errn  Vicarii  ad  Diw.  5. 50?arcf  Cap.  100.  $tor«f. 
S)tefelbent>on44oo.sT^arcf.  132.  Sftarcf; 
jDieeettcfe  &»toe  6.$torcf, 

reftiret  t)0n  A.  1676. 
£ang  ©teva&t  6o.$torcf; 

^enricb  ©cbrofcer  tm  £orn  ?  r . 

loh.  Iunge,  1  g, 

NB.  /«r#w  Wulffs  %B.  jt#  Claus  fctrtf*  @rbe  6.  $>aref , 
i|t  redjfbdnaja. 
&fttff?miet£c  de  term.  Pafchse  i68u 
2Ubemm|ct>e  ico,9)tovcf, 
©tetm>aujer       97.  8* 
/oc/r.  Eckhoff      40.  — 
HansM&Uer        36,  — 


©d;og  2  fr 

4- 
8. 

i.SOtorcf.-- 
©c&og  4-  $  * 
12. 

9^atcf8f. 

19.  — 

4. 
8.  9f 

3Sarcf8f. 

2.   u 

14. 

12.  fr 

132, 

,  ddt. 

-    i8*$?arcfddt. 


97»  8fc 

40.  - 

}6,- 


C/auf 


7*2      Utttmbm  unb  Hacfrrtcft  tett  j.Period. 


Caus  Been.  26.--  36.  — 

llf  Neumans         2. 6.  --  j  6.  - 

Herm.  Bierman.    20.  --  j0f  .. 
Reftiret  »on  wrcianaenen  Mich.  j  2.  CD>cvcF. 

De  termino  Johan.  B^ptiihe. 
Claus    Kempe      %>$$\mt  --  fc         Trib.  -  9M*<£  8.fr 

reft.  tton  an.  7$-. 
C//7#.r  V/ulfkens  W.  4.  -  -  -  -  4.  (j. 

Michaeiis 
Franz  Soefl       50.  $?artf  -         -         -  trib.  1.  gttarcf8.fr 

Caland.  1  8-  SJEftanf 

Lorentz   Spickerhojf    10.  $3?arcrY  •  8. 

Chriflian  Bpicf  crl^Off  ?♦  8  trib.  6.  fr 

SDerfelbc.  f  ♦  --  -  -  -  -       4« 

Vicarii  ad  S.  Petri.         40.  *- 

2>tefelben.  ioo.  - 

Magn.Ntplung  18»  -  -  2  -  l2*$* 

Caland  60. 

M.  jDictfc  &£(<•&♦      60.  -- 

T/dWC  Fonfeca  97.  8* 

jfaMX.  Wichgreve        30.-- 

Domus  panum  6o.  - 

stHr.XEegettrrtoc&s^.  io.--  -  -         -  g.g. 

Caland  80.  — 

Calandx>m  foo.$?arcr\2o,  - 

&&\\%'<WCi\ity*  Michaelfc. 
Ka&ematrfcfc*  1 00. $torcf# 

etetrt^eiifrr  97«  8» 

/c  ch.  Eickhoff  40.  — 

ijuirtg  tnoUe*  36.  - 

ClaiW  25e^t|  26,  - 

///.'  Neumans  2.  6,  - 

$e»m.  Bierman  30.  -- 

Expenfae. 
Diftributiones  annuae  ad  D.  Cathar. 
Ima  diftributio  aFefto  Pafch.  ;.  Apr.  ad  Feft.  S.  Joh.  funt  12.  Septimana  a  10.  §. 
7.  Ottarct9  8.  §.  16.  perfon.  i|t  120.  SOfarcf. 

ob  prxfentiam  1  f.perf.  a  9.$?arcf.  1 2  f% 
Ilda    Diftri&utio    a  Fefto   Johannis    B.  ad  Feftum  Micha&is  funt  -  -  -  Septim. 
aio.§.    i|t  SBarrf  -  g. 

perfonse 
ob  prsefentiam  perfona  a  9.  Oftarcf  i(t    •    -    -  III.  Di- 


z.Cap.ad)feQ5epfacje.         WHfccnMEMORlENtm-Domr*  71; 

III.  Diflributio  a  fefto  Mich.  ad  feft  nativ.  funt  -  -  Sept.  a  10.  jjf" 
perfona» 

ob  prsefentiam  perfona  a  9.  CQjarcf. 

IV.  Diftributio  a  feft  Nativ.Chrifti  ad  Pafch.  1682.  funt  -  -  Sept  2  10.  J, 
ob  prsef.  perfona  a  9.  ?0?ai'Cf. 

Expenfie  ordinaria  de  termino  Pafchse  r£8i. 

Fraternitatis  S.  Antonii  ad  D.  Petri  j.  $?arcf.  -  -  5.  SOJarcf. 

#f)tt.VicariisjuS.jacob.  6.  $?arcf.  -  -  -6.'- 

Joh.  Bapt.  ' 
Dn.  Senioribus  pro  tonna  cerevifiae  10.  Sfftarcf.  -  i©,  - 

1  f.  perfonis  Ioco  vini  a  1.  C0?at'Cf  g.  f.  -  -  ZZ4  g, 

Caland  5.  Sftavcf. 

Unfern  armen  gvauen  ju  S.  Cath.  7.  $?arcf  8.  g. 

Mich. 
A'1  Commendam  pro  pauperculo  fpeftat  ad  fec.  Vic.  %q.  „ 

£>en  6.  armen  Jvauen  1.  <s5.  £o&len  a  r.  £ftarcf  8.§. 
S)ie  Sftietfte  roeaen  unferS  Conventen  (gfyje  ir«  $}arcf. 
Caland7.  «JJlarcf  8.§. 
£r;l.  Vicaiii  ad  D.  Nic.  12.  $?avcf. 

Lucise. 
Tributum  Senat.  nuuc  t>on  8coo.  €Q?arcf  20.  $?avcf. 
Teftamentum  Henr.  Peddekens  S.Thom.  12» 

Q5or  t>tc  geuer^Caffa  1.$, 

Nativ.  Chrifti. 
£)en  6.  armen  grauen  Opfcr-Q5«It>  a  8.  fj„ 
£>em  gtmmevmans  unu  ^dmttcjevs^necftt'  2.  $?avcf. 
SDem  ^ieimet|rcv  9.  SHarcf  Opfev*©eID  12.  g. 
£)e$  Jpevrn  Senioris  grauen  jdr)rlid)  50.  ?9?arcf. 
Camers  Civit.  ad  fcholam  S.  Joh.  lingulis  quadrantibus  f  6,  $Jl$t£ 

12.  fj.  uaS  t'|t  227.  £>Jarcf  15.  g. 
Seniori  R.  Capituli  pro  (ubfcriptione  6.  $??avcf« 
Monitoris  Salarium  fo.  Sftavcf. 
Eidem  ratione  turni  20,  S0?avcf. 
Famulo  »or  Die  @inmabttung  6.  $»avcf. 

SDem  ©iefmetfler  (aut  Oved;n.  1.  -  -  _  I0#  $jarcf 

©nnabme  s -°  Sttarcf  6.  (}♦ 
^usaabe   ?h-  8. 

zof.  146.      . 

i.Clpetle ;tcr  25<wfc  £w  £  y,.cg. 


- 1 4  Ut  frm  t*n  unb  H4c£r  icJretit  $.  PericxL 


y  fAt 

V:c  I.  ad  altare  S,  Crecis. 

Tztr.  Oiitnde  collxioQe.  Capituli  (P.  Bk  H  L)  hodie  Aar_e_?um  Ptaebeadx  Maj» 
VII!.  v  ;-.7.  L; 

FoiX  kmW  Qi-teKf  (H.  L.)  /b£_fzr  lUdmxAL  lodocus  Ksrmtmme:  Pater 
eam  refigravk  fiHo  Itcbtmo  Kntumme  ^tfcujtrn  u»  25crg&<>rf  an.  >  f  g  1 .  1 1.  Maju 
„  .  -  .  :  7 :  r .  11.  Ftbr_  M.  /&w_  Dititrjiims  /«k  Dsu^  Subpreeiccts 
Med_D_  1687.  ^Majit  :~c~-  Mart*  o)  modo  lucus  vnCmmfe  Juc.  1707.  51. 
>      :,  :ra.fc____ance  p.rre.    |  -  -  -  -   ..  -r_;scede__iis  trater.   p)  1717* 

1]    _\:v. 

Rci.  ."■•.  7  3.H.  i;  o~  v^mru.rbrtfrV  :  i\  ???::,f ,  funt  adhuc  redih* 
4.  "?;.-..:  ::2  ;:~  :  -  ."--:  :r3:.~pta  _l_  .'_:_.::.  pet  Ctames  Memjhdnk  Ex 
EJh.  Hc  V:__:_  '  Eggardi  Crentzsi  :  cuis-  prcrc__._:  fe.  veije  recuperare  po£ 
f_  f: : 

■.  -  -  TAV.LB.LF.'  H::e:.::::::::evGre:,CV:^«-:m^ 
.-  '  .  .    ::.;::.;:::.::.      1  .:.:_-  _.:.-.:  .::1::^::.:  L::. :___..;_.. 

CorrL  E.  ad  idem  altare. 

Fnndata  noYicer  per  hkmmem  Memficden  (H.  L.) 

Foir 

Red  OumindDtr.-  I      -  dm  .: cm  Meert  .     v.~t  __Kr4fte  *.  ©tacf. 

K:::A.::.::;.:.r:;..^::::::.:  :-■  CC..'.A 

Ad  idcm  akarc  eft  adhuc  unum  ftipendium  quodfoivc:::  C__rpen__-_r-i6c  fuic 

' V  -.  ILprircs  ad  Akare  S.  Nfsrtini.  c 

p arr.  Oiim  Anncke  Ramburgk  (H. LP.E.  Itjqoc  Cap.tuIL 

FoiX  hk^Lampe ,  Bcmr    £         •    AcL  .irt  EXMick  i«5<  Sept.  _f7/»r_. 

Bfcrr.  :        L^aB__i6-i    _.-.  O&ob.  modo  p:  aticnem  in  menie  R_egia  £ 

kmUer  poffefL  accepit  an.  1710.  27.  N':v_. 

7_w.f  Kaftsrs  in  plate  ori  *  quarn  qoandam  Rinr- 

Ktjifr  :,:t:  -.-:  -— ■   -  -  -  >** 

\  ic  ilL  b  e  c -__~,  _.  j.  ar:  i—err:  ?,.._;  re-.. 

Fatr, 


#)  _L__%_»^a__,  1697;  4«.  ****-_.  lUrtw^IaktMmi.MJUTy.  ckji  iamatncfiga,  eaa»v 

JstAm^Qammcn^lL\4^cm*immh^mmm±V^&n&,    Ja»a>cfc:  ?  e  -icc^  Ej»- 

iuMmm+.\..nmMmav*9mmMmmm*^tmy*m±lM^ 

y  ••'-.,     ;-:;    i.  -.:     T-./:i    _    -      :---.:-;=-»«    :»..^  ,';'t:.  u... ,  j.:i:tCoxica- 

•xs.ck^.cjca«m<^L.r^aju^f^»tocf{m^>  :<?  52^ 


i.  Cap.  ad?te  ^lagc.        »w  ten  MEMORIES'  im  fcOTn.  - 1 1 

PatT.  Olim  de  colhrione  CapiraiL    Hodie  armerurn  Prabends  XL  maj. 

PofT.  /06.  Schfoyer  ;:ra  H.  L.  alias  Schoher  P.  B-  afias  Scb&uer  r)  U.  W. 
D.  M.)  antea  Jac.  Witte  3  nunc  Henr.  G  r  ->'  Ofgert  In  dooao  Dec.  Wttbmerf. 

nunc  Cww.  Waltbtr  Med.  D.  an.  i6yr.  30,  Mart.  f  i^f7-  i?-  Jul.  Henr.Kock  1^;. 
14.  Maj.  Chrijhpb*  Henr.  Carfkns  D.  i6gi.  11.  Aug.  ^  &&  &3  ZHtemt 
Q5numfc^ri2flfer^  <3Ct;n  a  D.  von  Bokdn  ex  jure  devoluto  prarfenffttt  an  1692. 
7-  Jul.  5) 

Re4  In  vilia  Vermerfen  in  parocc.  Raleffede  g.  3Rarrf  it.  ex  certis  curiis  exrra 
Vaham  Milferendohr  4.  ^TJarcf  de  quibus  Henr.Berner  habet  unam  dat  r.  C 
8.  f*.  it.  Petras  de  Spreckeffen  12,  5ft*ri  (ita  H.  L.  fed  P.  B.  habet  !2.§.)  it.  fce 
XtfittcnbotgifdK  \i.  5£<litf   :T.  B.  12  :.HansBfome  1.  ^krtf  it.  in  Zca&i 

2.  SPtarcf  it.  circa  1.  OlQavcf  8.  &  (^a  H.  L.  5.  CE&artf  8.  &.  fec.  P.  B. 

item  habet  eadem  Vicaria  tertiam  partem  decima»  feptena  manforum  circa  aquara 
(H.  L.  Jegit  equam)  Morenfeth  m  t:m  ^Usr.uOer.  Alcera  pars  ejusdem  de: 
fpectatadchorales;  tertia  parsfpectacadMEviORHS  ir.Summodequibos  decrmis 
in  70.  annis  citra  -  -  nihfl  provenit ,  tandem  fuit  cancordatura ,  quod  ConfuJatus. 
veliet  folverc  annuo  10.  ?)£arer  inter  diotas  tres  partes  dividendas  ,  quod  iterumre- 
cufant&nihilhabuimus,  Imo&aS^Ujt€rbc3r;t>;nt)ru^cn4)cJ/,  fedquojure,  ipfe 
videat.     Hodie  X. 

VlcJV.  In  Capella  SS.  Trhmmm  &  b.  Marue  Virginis  •Ita  in  God. 
Vif  Lib.  iea  in  Libris  L.  P,  B.  &  H.  L.  audit  foiuin  capella  b.  ftfaris  Vir- 
ginis. 

P  tr.  Msttbem  Hale  (H.  L.)  lac  Kruger ,  Conftans  Corzemacher  ,  1  f  ??.  1» 
Jun.  Hea..  Seibujen  3  Sic.  Stmkefef  1606,  2?.  Mart,  juratiCorp.  Ch.  f  mmt 

eum.  M.  f.  A.i.lf  F&hricius  1024.  1.  Dec.  M.  /«&.  Ligtr  i6f2,  1 2.  Febr.  rell^n. 
1667.  ao.  Sep:.  6c  t  i^Sg  ,  29.  Jan.     Petras  GJtermeyer  L.  *5i  btt  fU  S^crcj^ 

&Orf  »670.  11.  Apr.  \  1710.  1.  Jan.  Icb,  Kr-.      -  .  icc.  pciT  17   :    ;.  JuL  -  EL 
Roofe  r7i5.  1 1.  Apr.  quo  morruo  —  .  Fifcber  \-j  \j  ^  iS«  Febr. 

P.ed.   Olim  ia  haired.  Hti  r»  if.  OTarcf  ic.  Hinr.  Lasfingm  Dir- 

marf.a  in  parochia  Lunden  4.  \9?C»rcf ,  ic  ibidem  in  parochh  mra  ^  IVsp 

fsHans  Witt    P.  B.  Vith)  4.  C??:r:f  Q.^.  ir.  Henncke  Ghfemaker  thor  i 

?a:rf^.f.  it,  /:'\  6!ra  2  ia  C./';:.>  f.  e??c:r:f  i:.  ibH  Axneienttr  Mslenz.  Qcr::i 

it,  CLraes  Greve  ibidem  5.  ^Oiarcf  item  //;'«;•.  /m^f  1 5.  g-  5.  -pf.  (4.  ^)£  haber  H. 

Arcr  2  L.; 

IQKKB /  iiu»  ni  A.  i^c  m.     5>atiX'.:f  thife.n  r  uirt) ©ef$»»rca jh S,  J*- 

cob  c^ram  Notiiio  ?fiH  Jt>frr^  ^n^cr^.firr  *i.  Pr/v»  ron  ^prfa€l{rri  pfs^rt-tt  ^r^^/*» 
^ij^frNs  i^p:2in  }i  S  f*»k przfenni  CfMM«K^M|rr«j&ms9ir| 

rnrr:<€f»ipf3n^rt  e  :ur^t<nNotar;o3i;3?c.-*c^6^cfK'^^r^«ttrr:,  pc 

b«  Mc  Ur?unC<im Bi  tknKC p.  S  :9^  ^. 
s)  Poilca  Mtd.  D. 


yi6  Urfcmbett  im&  Hacbricfctett  3.  Period. 

S.    JACOBJ. 

L.)  Matthatts  Ha/e  fjattMcfe&erjeicfMuj?  tempore  C/ementk  t)  cjegeben  ,  r»obei  ancje* 
mercfet  wirb ,  &<$  Dicfev  Vicarie  2iuffimfte  in  eben  i)er  Samma  ,  aud>  bie  9?af)men  i>erer, 
ki  tve(d)en  i)ic  Capitalia  be(e#et  menig  &ertfnt>ert  rodren,  bie  difcrepan^  bejmnbe  nuvtxivitt 
v.  g.  Henning  Glafemaker  &c.  omittitur  ,  loh.  Brafeke  5.  S0?arcf  ,  lltnr.  lunge  1 5. 
%  £♦  W  adduntur :  Hinrich  Rideman  in  tuereditate  fua  iii.  SDtarri.  Bartelt  Iungcin 
Culmer  2.  tfftarcf.     Hodie  N. 

Exp.  Dat  ad  chorum  maj.  Ecclefise  2. $)?avcf. 

Ad  idem  altare  funt  deputatae  hor<e  b.  Marite  Virginis.    ' 

Vic.  V*  ad  altare  S.  Gertrudis  al.  Wenceslai  &  Gertrudis.  u) 

Patr.  Jurati  Corporis  in  perpetuum  ,  hanc  x)  fundavit  Cord  Witte  an.  ip  I. 
1 2.  Jul.  prout  HtersE  teftantur  (B.  H.  B.) 

FofT.  Laur.  Sipke  (H.  L.  P.  B.  .Schipke  U.  W.  L.  P.L  B.)  Hieron.  Schu/tz 
Organifta  ad  S.  Jac.  an.  1^94.12.  Jul.  Hien  Schu/tz  Nepos  ex  filio  lacobo,  loach. 
M  hring  1630.  it.  Febr.  Laur.  Bilderbeck  JUL.  R.  Cap.  Secret.  ex  jure  devoluto 
prarfentatus  i66f.  9.  Nov.  Laur.  Wagener  «ftonioj,  ©cfrtwt).  ^ammer*  M?t>  Commer- 
cien^Oiatf)  1 692.  6.  Sept. 

Red,  Apud  Juratos  in  certa  domo  r  fectmdum  tenorem  fundationis  1  f .  $?arcf» 
Oltm  m  hsexeditate  C/awes  2$\a%m  in  t)er  Dv6tHn<jSm<rrefr.  >f«  Stecf  re- 
ditus. 

Ex    Lib.  Afberti   (P.   B.   Eggardi  H.  L.)   Crantzes.  ObKgatur^d  tertiam 

natfTam,. 

Corn.  II.  ad  idem  Altare.  y) 
Jatr.  Fraternitas  Gertrudis  fcie  &yrtier.  af.  Kimer, 
PoJI!  Marquardus  Bauggeman. 

Red.  Ofe  in  domo  Hans  Streven  6.  9ttarcf.     Gerh..  Siverdes  3 .  Sttarcf.    Ja- 

cob 


0  (Brofea  Dccani  fcer  a.  isr^.  etne  Vifitat.on  (je&altcn. 

m)  ♦£)!?¥  fViiqe t  fld)  ttjtf  t>«r  5lltav  Wencestai  &G€rtrudis&LauTcmiimartyrtitninfacobofiibtituJoMatth«i' 
Apoftolis- LaurentH  ac  Pctri  6cPauJi  Apoftoloram  fleiDCfetl  fci  :  bct  feem  £inrickG5ogm<m C We  Vicaric 

A.  1460.  gefitffter  (>at  tii.  SM-    €*fliiCetii4)no4>«n9UtarWcnce$taii«il)GcKrudisfll§ierfubim»lo- 

Michaelis  Archangeli  ac  Petri  Sc  Pauli  Apoftolorum  nebft  einer  Vicarie  MtD  Commendei  ^Ctie  WQXtf 

a.  1409,  un  onu  JKaiH&trrn  VHcolas&djOim;  Dief*»on  Hnbolf  &Qm$arbm  a.  1441,  aufge» 
ricbtct  fie!)c  oben  p.  5T4. 515. 
x)  Fundavit  i.  #.  de  novofundavit  fcu  augnjcntavit >  mafTfB  Da$  Ef&n  0J|ier  GttfifS  A^i44g.d;2t.Oaob^ 
fetnen  Uxfpruug  naOui.  111.513. 

j)  lirvent.  Nieh.  n,  22.  Fundatio  Commcndac  aftaris  S.  WencesUi  StGertruJ/s  in  S.facpfo  ,  Habentif 
l6  ?0?'ircf  >«  rcditibus.     Jus  pawonatus  perpetuo  cftapud  illosde#«/>*r/?  in  oppido  H*ml>arge»J?i 

©ie  itf  »on&  Martin.  Slifar  a.  i^og.  ^«i)cr  «jfUartuffb  ourc^  &  (gertruocn  Brfiberf<^4(ft  in  ifjre» 
Sluffftinfften  wf.effertworoen/  fteDcobenint)iefcm55anue  p.  si5..conf.p.?27.  alroo  oeruieiocl  wiro 
•ag  3o^«».(6r4b«ii.an  wiefemJaiiat  a,  i^^a.einie&n  ftcfiifrct  &ai)e. 


2.  Cap.  act)fe  Q5et?fa#e.         t>$nfcenMEMORiENtmjD$m.  71? 


«9.  JACOBJ. 

cob  N.  }>  Sftarcf.  Bernh.  Bredenbeke  2,  SDlarcf.  Hinr.  Heket  i.$ftQ\tf.  <EcJ;(ad;ter 
N.  2. QRarcf .  item  \u  domo  Harmen  Lunsman. 

Hodie  N. 

Vic.  Vi.  ad  altare  S.  Anthonii  &  Nicolai.  2) 

Fatr.  De  jure  Patron.  t>er  X\OtmfJ0 ,  a)  dein  de  collatione  Confulatus ,  nunc 
Capituli  Turnalis. 

PofT.  loach.  Motter»  lac.  Koting  3  Hen.  Wichgreve  vide  Prot.  an.  1 5-98-  p.  2f. 
Hinrich.  Schulte  Scviba.  ad  S.  Job.  additur  a  P.  B.  M.  Sigis.  PhiLSchellbammer  161 5, 
2.  Aug.f  1654.  b)  Ioh.  Matthias  StuUmacher  1672,  6.  Jun.  NB.  ©iefer  t|t  jc|&  eirt 
SEBetnfcfyertcf  ;  ergo  incapax  beneficii  ,  Theod.  Frid.  Vokkmar  JUD.  Prov.  HolC 
Synd.  praefentatus  a  Luc.  von  Kampen  ex  turno ,  aecepit  poffeff.  1702,  14. 
Decemb. 

Red.  In  haered.  Anneke  Fredeholden  M  Cramott  14.  5D?arc£in  hae*ed.  Di- 
rick  Hiigen  in  platea  inferiori  10.  $)arcf.  it.in  hsered.  Iacob  Koting  in  platea  divitum 
lO.Sftavcf.  Sedreempti&fortaffereimpofltj.     HodieN. 

Exp.  Adchorummaj.  Eccl.  2. §)}arcf  jacobi  3,5^arcf. 

Com.  III.  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  De  jure  Patronatus  fcer  2&Atter  aut  Bother, 

PofT  Ioacbim  Molier. 

Red,  De  manibus  Proviforum  Fraternitatis  S.  Anthonii  &  Nicolai  c)  habet 
ao*$?avcf.  HodieN. 

Com.  IV.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  d) 

PofT.  Thomas  de  Minden,  quondam  Quftos  fecundarfos» 

Red.    1 2 .  $?arcf  apud  eosdem  fratres» 

Com.  V.  tertia  ad  idem  altare. 

Patr.  Gefche  Reders ,  Laicalis. 

Pofl.   lohannes  Oldendorp. 

Red.  Matthias  Reders  in  pfatea  ^tcfffrafettfofvftfo.$JarcF.  Li6.  Vifit.  AIK 
Crantz  habet  item  14.  $?avcf.  Item  in  dorao  Tibbeken  de  Heida  in  platea  aut  pa- 
rochia  S*  Cathar.  10.  SDfarcf  item  m  domo  Engeien  Bredericks,  jrft  (gfrimme  4* 
SOJarcf. 

£rrx  ?  Com* 


a)  ©iefe$  l( I)ll  f«()rfe  ttn Suna^men  in  honorem  S,  Johannis  Evangelifta  & Baibai*  VirgiBis»  Uhp+v 

a)  «BJaffen  f»e  ^urpnaeijkr  %imi$  Sottng  A,  1447.  (Jipefc,  W 

hy  I«hk  Henr¥  Becfyr. 

c)  In  Nicolao,. 

«J;  3o§an  mtfIinbcii&<ifM°.  1464. g<ffiffM.fi<Btp. 815. imil.&flttSr. 


7 r  8       UrPuitbett  unb  Vla<fyxi<hun  $.  Period. 


S.   JACOBI. 

Com.  VL  quarta  ad  idem  altare. 
Patr.  Commendatiojuratorum  eftEcclefiaftica. 
PofT.  lacobus  Kroger. 

Red,  In  haereditate  reli&a:  Harmen  Eddelings  up  .&&  &tC& d \)$Xitt ,  apudCa- 
tharinam,  modo  Luder Bullen  3  habet  reditus  r o.  ?0?arcf. 
Com.  VII.  al.  V.  ad  altare  Corporis  Chrifti. 
Patr.  Provifores  Corporis  Chrifti. 
PofT  Gerhardus  Meyer  ,  Cuftos. 
Red.  Apud  fratres   cor^oris  Chrijli    10.  ^tortf  item  \a  choro  mmori  ie>. 

Vic.  VII.  ad  altare  S.  Jacobi  alias  SS.  Simonis  &  Jucbe. 

Patr.   Provifores  Corporis  Chrifti  f.  Jurati  in  Jacobo.  e) 

PolT.  Reinerus  al.  Richerus  b?  *>er  ilttfteri.  Vacat.  Georg  Lunge.  an.  1670. 
1 1,  Aug.  Conr.  LuL  Surland  (JUL.)  171 1.  1  c.  Jan. 

Red.  Olim  habet  ex  Lib.  I.  &  II.  Vifit.  /4/&r//  &  Eggerdi  Crantz  in  domo 
CW  K0l)l«gc9  10.  OTarcf  item  cum  Hans  Wittekop  f.  9#arrf.  Has  quinque  mar- 
tas  ultimas  Liber  Vilitationis  C/em.  Groten  folas  habet.  Hsdie  N. 

Com.  VIII.  prima  ad  idem  altare. 

Patr.  Margaretba  Mejers  fundatoris  filia. 

PofT.  Theodoricus  Meyer. 

Red.  Olim  >  in  domo  Hinrich  Simens  prope  WinfcrbOOm  habuit  20. $?arcf 
la  Lib.  Civ.  adfcriptse.  jfam  nihil  habet. 

Com.  IX.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  De  Collatione  Decani. 

PofT.  Lohannes  Hugc.  ante  illum  Loh.  Wickquit. 

Red.  Beneke  Hauerbeke  in  Stenborch  ex  curia  fua  ifl  bem  25iltt>6rber  &9)?arcf/ 
item  Iohan  tom  Wolde  in  villa  Ra  ,  2.  $torcf  item  reftant  adhuc  apud  perpetuos 
TeftamenUrios  quondam  Lohannis  Wickquit  (al.  Vycquis)  quootlam  poffeftoris 
Commendas  (upradi&a;  4.  Sfftarcf"  non  fru£tifica?it. 

Com.  X.  prima  ad  altare  f)  S.  Petri  &  Aimae. 
Patr.  De  Jure  Piftorum. 
PofT.  Loach.  Muller. 

Red.   In  domo  cujusdam  piftoris  M  btt  VT&betnfivM*  lo.SOJarcf  in  domo 

Lohan 


0  £)ie  £.  2ddjnam$  ©cfc&roornc. 

f)   Ad  altavc  Petri  ju  S.  Jacobi  §(tf  Lconktrd  Fxbri  A.  1470.?«  fa'tKfflT«fU.incrnCtlK  VicariegcjIifflCf. 
III.  527» 


2.Cap.atf;feQ3et)fa<^        WrtoenMEMORiENmijDem.  719 


S.  JACOBI. 

loban  Witten  M  Idillwatbev * 4.  $?avcf  item  deraanibosProviforum/r^m^/V^/V^/- 
,/?<?«»»  $*§?*avcf  8.  fi  Hodie  N. 

CorrvXl  Secunda  ad  idem  altare* 

Fatr.  Stft  Stf*e*£nec&te. 

Poft   Dn.  Himkus  Grothe  H.  L.  P*  Bt  o6er  ffefef  (BrCttpNT. 

Red  Fratresfraternitatis  d^ni\o.^ft^xd.  Hodie  N. 

Vic  VIII.  ad  aftare  Sahatoris  alias  Compasfonis  (itaP.B.&H.L.  fcierecen- 
ttores  obtx  t  alias  ft/rti  #*  ^uh  6c  Compasfonis^ 

Fatr.  Glrmuer^anmn,  jamdecolfationeCapftuIf. 

FoiT  ^.  Wegedom  3  g)  Bened*  Selimm*  i66f7  2*Nov.  ex  Jure  devoluto- 
£  Dn.  Grothgeje  prcfentatus  \  1672..  16.  Maji,:  Laur,Veters  JUL.prjefent»  1691. 
14-Aug. 

Red  3nr  $>ammerbrtfc  10.  $?arcF.  Summa  capit.  100,  SJfarcf  item  ih  psr~ 
rochia  Aliermuhein  bonis  Nicoiai  Hachten >+.$)lwt?+  Summa  eapitalis  fuit  quondam 
roo.  $ftm£  fed  40.  SDTarcf  f uerunt  redemptae  ante  annos  r ov  de  relfqufs  60.  folvit 
annuatim  4.  marcas ;  item  mh&reditaterffenriciAdam &  SU?avc? & funtaferipte  Tim<h 
«r  £r#££^7winLib.Civit.  In  Recentt.  (jeiffet  etf  t  Vide  Regiirratur-Q5iic&  fof.  $©1,  n. 
*►  wctf  fur  Redftus  :.  fof<jent)e  ftnt)  20»  $?arcf.  In  6.  Jugeribus  irr^ammerprore.  Sti- 
pendiumpauperibuserogandumabeorundemhaeredibus  --  Sed  Reditus  funtper  ifo*. 
annos,  pro  pauperibus  defratinati  cx  manibus  pofXefTorum  ift  ^amttmprofe  abannc* 
l  J7j>  numerandk, 

Exp-   Ad  Chorummaf.  Ecclef^. SDfarcf;. 

Com,  XII,  prima  ad  idem  altare* 

Patr.  Ete  jure  eorundero*. 

FoflT.  AnJr~Wenth/andL 

Red   1  o.  97?avcf  hodie  NT.. 

Com.  XIIL  Secunda  ad  idem  aftare». 

Fatr.  fidem* 

Po/T.  ffinr.  Cremfow  (a-L  Gremkow) 

Red  Oiimio.^rcfhodieNT. 

Com.  XIV.  ScXV:  adaltareS.  Mauritif. 

Fatr.  De  Jure UiRabfoia&it un&&0r fbrtet?. 
FbfE 

Red.  Fratres  fraternttatis  SL  Mauritii  dan r  1  o.  $?arcf .  hodie  K- 

VfciX,  adidemaltarequamfundavir^r^^;/^ 


Patr; 


l)  *  Gedi  c7^'/,cxjuredcvoJutoj5r*fcmaiu»i 


72©  Ur&mbett  ttnb  Hacfrrufetetf  %.  Perfod. 


S%    JACOBJ. 

Patr.  Jurati  Corporis  Chrifli  in  Jacoboin  perpetuum  vide  Protoc.  anni  i  $-94. 

P«  203* 

Po(T.  Iobannes  Emerki 3  Barthold.  Becbnan  3  Tac.  Schultze  Organifta  ad  S. 
Petr.  1 6cg ,  f .  Aug.  Iac.  Zernitz  Organ.  ibid.  fil.  1 6  f  2. 1  $ .  Mart.  Zfor/£.  /&»r.  £™/'*J 
JUL.d.  iy.Jan.  1711.  h) 

Red.  if.  tfftatd  in  domo  //^r^w  P/^?;pronunc,  quosrecipiuntJuratiCor- 
poris  Chrifti.  Apparet  ex  Libro  D.  Alb.  Crantzes  hanc  Vicariam  efle  eandam ,  quara 
ad  altare  Gertrudis  asfignavi  Nicolao  Sipken  3  ubi  eosdem  reditus  invenies.  6.  OJJarcf 
apud  Clauwes 2Metgett  \m  DtOum.^marcft.  Barthold.  Beckman  ita  refert.  Invenio 
in  ccduLa  eandem  Vicariam  poffediile  unum  ,  qui  dicitur  lohannes  Emerici  cum  y. 
Sftarcf  reditibus  in  domo  Cord  Witten  3  \\\  Der  &<ftifl2mrtp<£ {  qui  etiam  eam  fun- 
davit. 

Vic.  X.  ad  altare  S.  Erafmi. 

Patr.  Olim  Cord  Reders  \\\  Uf^ett  /  jam  de  collatione  Capituli.  i) 

PofT.  Barth.  Vathouver  3  loh.  Thurman  JUL.  &  Rev.  Cap.  Secret.  ex jure  de- 
voluto  165-8,  f.  Aug.  f  1669.  29.  Dec.  Eberh.  Schlaphius  1670.  —  Oclob.  k) 
Conr.  loach.  Lillie  R.  Cap.  Camerarius  (Dcr  Qcabbracjer)  &  Not.  Carf.  Publ.  1697. 
21.  Jan.  a  D.  a  G/w/^wexturnoprsefentatus. 

Red.  Sunt  in  domo  Anneken  Bebnans  itl  t>er  iDicf  fi rtftett  1 6.  $tarcf.  reliqvum 
periit.  /W/^  N. 

Exp.  Ad  chorum  maj.  Ecclefla:  dat  2.  $?ctrcc\ 

Vic.  XI.  ad  AitarelV.  Do&orum  Cregorii  I)  Hieronymi  3  Ambrofii  & 
Attgufiini.  m) 

Patr.  3)e  <8>effemart3  in  terra  Hadeleri<e  deinde  de  collatione  hanredum  Mgt- 
tbia  Mores  n)  usqueadan.  1665.  (forte  1603.)  Modo  CAPITULI. 

Pofl  Petrus  Sanderi ,  Iohan  Monninghufin  3  Henr.  Pape  a  Capitulo  pra;- 
fentatus  i6of  ,  15.  Apr.  /#/:/.  Decker  Organifta  inSummo  1634.  d.  2.  Jan.  Ericm 
Wordenboff°iKeg.Svec.  prcfent.  1670,  ij.Jan.  Daniel  Paridom  Cramer  Med.D. 
1684,  4-  Dec.  |  171.1. 

Red.  O//77/  $o.  9Rarcf  in  terra  Hadeleri<e  3  hodie  N. 

Exp. 

— ■ ■ — 

h)   Senator  A.1720, 

i)  SCBarD  a.  141 4.  laut  ©c^clen  Teftamcnt  gefttfftef. 

k)  al.  28-  April. 

I)   Dc  GREGORU  miracuiis  yidefis  G.  Arnoldt  21b&t(&.  t)Cr<rftcn  S&rtflett  II.  IJJ.  MAtmbur^  dans  1'  Hiftorie 
des  Icono-claftes  F.  II.  p.  z^, 

m)  in  honorcm  NicoUi.    ©fcf*  ^t  Nicplaus  <5effein<weiEp;priefter  A4 1444.  jjejliffW  /  fte&e  olwt  p- 

n)  Mors. 


i.  Cap.  adfto  Q$et)fa$e»:       wtt  bcit  MEMORIEN  fm  ©cm.  711 


S.   JACOBI. 

Exp.  Ad  Chorum  Maj.  Ecclefise  dat  2.  C9?arcf ♦ 

Com,  XVI.  al.  XV.  prima  ad  idem  altare, 

Patr.  £)e(0e|tett!<Ms, 

PofT.  Petrus  Sanderi. 

Red.  O/im  :  Peter  Agekens  in  terra  Hade/eriae  i n  paroch.  Altendorp  3  7.  $?avc? . 
Literse  figil.  defuper  funt  in  capfa  in  Armario  S.  Iacobi :  item  in  bonis  parochialibus  Ec- 
clefise  in  O/denbroch  terrse  Hade/eria  i.SSJtorcf  9.J*.  4-^f.  Lit.  SigilJ.  defuper.item  in 
Dithmaria  in  bonis  iftifeT/  Krufen  ,  /o^w  //?<?  dter  Sch/icht  in  paroch.  Hnmfieden  g. 
$?arcf  Lit.  figil.  defuper.  Item  uxor  /ira^/  ia/ztfw  in  paroch.  Oldenbrock  4.  ?6?arcf 
4.  §.  5 .  tyf.  Item  Drewes  To  den  Siiden  6c  Ludken  Iohan  Moer  in  paroch.  Nordtlede 
terrse  Hadeleria  f .  Sftartf  8-  $•  Litera  figii,  defuper.  item  Zi&r  Stubbe  3  7.  $Rarcf» 
fcriptEe  in Libro  Civit. Summa4f . OTarcf. 

Hodie  N. 

Com.  XVII.  al  XVI.  Secunda  ibii 

Fatr.  lidem. 

PofE  Iohannes  Marenholt  (P.  B.  Morenholt  H.  L) 

Red.  O/fTwr^OftarcF,  hodieH. 

Com.  XVIII.  al.  XVIL  ad  altare  Bamlationis. 

Patr,  £>er  Qcfcttllettfattger. 

PofT  Barth.  Vathomver. 

Red.  N.  tam  inantiquis  quam  Recentt. 

Com.  XIX.  al.  XVlll.  in  Capella  altaris  Saluatoris. 

Patr.  lidem. 

Pofl]  Hennlng  Pi/flicker. 

Red.  Provifores  fcer  Qc&uUenfattger  folvunt  12.  S0?arcf  conf.  Rofen-Vititz- 
tions-33uc&. 

Vie.  XII.  in  Jacobo ,  prima  ad  altare  SS,  Laurentii  &  Adamantii ,  o) 
quamfundavit  Dn.  Henr.  Paris  p)  an.  i4j"4.d.  z^.Sept. 

Patr.  25e£e  &abbo£es  q)  (ita  P.B.&  H.L.)  recentiores  vero  legunt :  Etjus 
prafentandi  fpe&at  ad  Camerarium  perpetuo  ,  r)  qui  tenetur  unum  ex  Choraiibus 
prasfentare.  hodie  de  Collatione  CAPITULI. 

PofT.  Ioh.  Meyer  ,  Nic.  Monninghufen ,  A/b.  Oldehorft  x  f  94,  ;.Sept.     Qkt 

fer  f)af  caviren  muflen  ,  bap  m$  alfyer  in  corpore  fcem  Capitulo  jufommen  fofre ,  A/b. 

I.C^etlejterBattb.  ^t>r>t>  rnfter- 

o)  <£t  fu()rfe  aud)  ben  Titul  Adanfti  unt»  latj  ante  januam.  III.  514.  unt)jil.  Z97* 
p)   t)?$  tytitfitti  &env.  pOnpeS Teftamemarien.  III.  5 14. 

q)  <56£>Fc  Kabebroc?  [)af  (\t  a.  1475.  wbejifrf .  jie&e  oben  p.  513. 
0  ^ie&e  oben  p.  547. 


7*2  UvtiMibm  wtto  CTacbrfcfcten  s.Period. 

S.    JACOBI. 

Hefterberg,  loh.  fil.  JEg.  Frid.  Niedwarck  s)  1670.  1 1.  Aug.  Henr.  Lcvim  Ge.  filius 
1697,  18.  Febr.  ex  jure  devoluto  a  D.  Garmero  prarfentatus.  Franc.  Stubbe ,  Her- 
fnanni  Senatoris  filius  minor  (poftea  JUD.)  refignante  Levio  accepit  poiTesfionem 
confenfuDniDocl.  lacobi  Verporten  1 702.  d.  29.^110.  exturno. 

Red.  In  platea  lanionum  t)  in  hcereditate  Borcherd  Scharnekow  14.  €D?arcf 
Item  apud  reli&am  Herm.  Rovers  G.^Ttaxd  item  inhsered.  Harm.Pa/boms  6.$)1qx& 
item  i»  t>er  (Bomtmten  1.  $ftavcf  itemiuha:red.c]uondam  Eleri  deStenderen  modo 
Hans  Siviter  1  c.  S($avcr\  u) 

Exp.  Ad  chorum  maj.  Ecclef.  2.  QJJarcf. 

Vic.  XIII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Fatr.  Alb.  Gofman  &  hceredes  •  jam  de  Coll.  Capttuli. 

Pof.  Iohan  Gar/eftcrp.  Vacat  —  Henr.  Fabricius  An.  1670.  4.  Aug.  f 
3694.  16.  Nov.  —  loh.  WagenerJUL.  i.698-d.  4.  Jan.ex  praefent.  Regia,  fedfpfo 
refignante  Petrus  Riege  \}&  ^augoterters  ©ofjn  x)  bei  Q3lircjerm.  Liidkens  accep. 
poff.  d.  t  6.  Jan.  1710.  confenfu  Dn.  Dris  Luc<e  von  Ca?npen  ex  turno. 

Red.  Ex  Lib.  I.  Vifit.  Alb.Crantz  habet  reditus  2j.$?arcf  de  quibusrefpon- 
debatD.dumvixitDn.fltw.ii'M^rConfi  (elecl:.  1488.  f  ifii.  i.Febr.)  ac  pronunc 
Patronus  fi  viveret.  Hodie  N. 

Exp.  Ad  chorurn  maj.  Ecclef.  2.  ?0?arcf  ad  chorum  S,  Jacobi  8.  SRarcf. 

Com.  XX.  al.  XIX.  prima  ad  idem  altare. 

Fatr.  Jurati  Corp.  Chrilti. 

PofT.   Wilckinm  Germer. 
'  Red.  Ex  Lib.  Vif.  Alb.  Crantz.  Jurati  Ecclefke  dant  4.  tfftarcc"  minus  4.  fj# 
'»?»/  **&/'  io.  ^arcf  f.  fj.   /##r.  jrYig*»  2.  $?arcf  minus  2.  g.     Porro  conqueritur 
fummamcapitalem  eife  apud  Juratos  Ecclefiae  cVnihil  fru&ificare,  nec  in  annofru- 
&incaffe. 

Ex  Lib.  Vif.  Goderfin  cifatur  Regiftratur-Q3ucfi  fol.  310.  ubi  Litera  fuper  10. 
marc.  redituum  in  domo  quadam  in  KoowtrsmdrcfC. 

Com.  XXL  al.  XX.  Secunda  ibid. 

Fatr.  De  coIJatione  &  Jure  Decani. 

FofT  Iacob  Witte. 

Red.  Habet  in  theolonio  \\\  (Dloefcblo  f.  $?arcf\ 

God.  Vif.  citat  Regiftratur-$5uo)  fol.  310.  Lit.  de  An.  14 19.  fuper  f.  $?m*cf 

reditus 


s)  Nvetz.  D.  M. 

t)  3«  Der  ftrsodjcn^aucrftrafjc. 

«)  Vide  Sehed.  Redituuvn  fuptr  14.  93?ArtF item  fup« 6, Sftattf  & 20, 3J?flrCf'  ncfcitur  an  adhuc  folvamnr. 

x)  3i|oR«ft»r^y^4ulcn$u23crcj^orff. 


2.Cap.ad)fe3)et;facje,         *>on&ertMEMORIENmii&om.  72; 

S.  JACOBI. 

reditus  in  €te&cr*e«  «ScfcacFeri  £ibe  beiegen  up  bev  ^tvifen  DvDe ,  olfe  man  at>cv  ber 
EPmferbructttcn  gaaf. 

Vic.  XIV,  prima  ad  altare  S.  Dionyfii.  y) 

Patr.  Lutkd  Eckborfl  jam^polliailoneCapituH,  z)1 

Pofl  /'hzwc.  ^  Winthen,  a)  ^.  Oldehorft  Jun.  M.  Thoweften  JUL.&Cap. 
Secret  1680.  3®.  Sept.  poft  cujns  relignationem  Carl  Iohm  Fogel  (poftea  JUL.) 
1694.  7.  Apr. 

Red.  In  domo  Cord  Beftenboftel  upuem  VXtflc  annuatim  10.  $)?arcf  item/7/«r. 
tam  Klinihe  2.  9J?arcf  (pafch.)  Eler  Nanne  4.  9)}avcf  (pafch)  MichJ  Zefeman 
(Mich.  &  Pafch.)  6.  §0?arcf.  Hans  Clauwes  6c  Henning  Iohannes  in  Lunden  6 
S&arcf.  (pafch.)  /M^  N. 

Exp,  Ad  chorum  maj.Eccl.  2.9#avcf  adChorumS.  Jac.  2.  $?avcf  8-  £♦ 

Vic,  XV.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr,  De  jure  Decani  Calendarwm  b)  ita  P.  B.  &  H.  L.  cceteri  addunt.  & 
dworum  Seniorum  Proviforum  ejusdem  fraternitatis  fecundum  fundationem. 

PoiX  Gerhard  Lutkens ,  c)  WilhardReineke,  lohan  Schulte  3  Pet.  Berninck 
Georg  Oldehorft  prsefentatus  a  Senioribus  Vicariis  &  Proviforibus  MEMORIARIIM 
16 16  ,  27.  Apr.  loh.  Krone  1 65  f.  19.  Mart.  Gerh.  Kelp  i66f.  26.  Jan.  f  169^.  -..- 
Apr.  /^.  Thoweften  JUL.  &  R.  Cap.  Secret.  prcef.  a  Dn.  L.  Kohi ,  acc.  pofT.  169-». 
2.  Aug.  f  17 1^  >  »4-  Jun-  ^-  #*»*■.  Kramer,  Dni  Dr.  Dan.  P#r.  Kramers  filius  d) 
accepit  pofleff.  1712?  7.  Jul. 

Red,  O//77/  in  haereditate  ft/r/.  Meier  m  ©trtfce  f.  Sfftofif  Ioh.  &repe  tn  &a* 
frlfcorp  2.  ?0?ai\f  titfe  Z\Ortrttngr)o!t  tn  CTien&orp  2.  $?arcf.  Hinrich  Witte  2. 
SDJarcf.  ^erman  £am  in  fcHorenflet^  2.  ®tarcf.  in  theolonio  m  (Dffccnfcbfo  i.ta- 
lent.  item  Claus  ^eDcr  in  Dev  (DiOcngamme  z6.  £.  Super  hoc //«ir.  Cr«// ante- 
cefTor  Wilhadi  Reineken  augmentavit  di&am  Vicariam  reditibus  13.  9#arcf  quas 
lohannes  Reineken  Jun.  retinet  ad  vitam  fuam  ,  poft  hunc  poffefror  Vicaria?. 

Hodie  ex  regiftro  Decani  Calendarum  de  term.  Mich.  2.  #)?arcf  8.fj.  in  domo 
Wi/m  Kampferbecken  de  term.  Pafch.  f .  Sftarcf.  in  domo  Frid.  Hartken  in  platea  S. 
Cath.  de  term.  Pafc.  inveniuntur  in  albo  Civitatis  an.  if2f.  fer.  I.  poft  Judica  m! 
lohanni  Kloth  adfcriptse  10.  Sftavcf.  in  domo  Magni  Thiesfen  ad  forum  equorum  de 

2>W  *  termino 


y)  £(ne  »011  inefcn  Vicarien  fjat  A,  1445.  (5cor£  8afcc#aft  gejiiffcf.  111. 514. 

z)  Vid,  II.  793. 

a}    Nunc  FergadamHS  P.  B. 

b)  <Et"eI;c  p.  717. 7*9. 739. 791.  tm  II,  Bitnbc, 

c)  Henr.  CruU  antcccflbr  Wilfaadi  vid.  infia, 

d)  HedieJU^. 


7H Urfrjtt&ett  nnX>  Hacfcricbtetf  $  .Period. 

S.  JACOBJ. 

tennino  Pafch.  de  quibus  in  Libro  Civitatis  an.  i  r  1 6  ,  2.  9}?arcf  die  Mercurii  ante 
Cantate  1.  »))?arcf  &  die  Veneris  poft  Cantate  Iohanni  Bechn  e)  adfcriptse  &  per 
reverfum  refignatae  3.  SOtorcf.  9?0d?  ex  regiftro  Calendarum  2. SOtarcf  8.  (?.  2lu$ 
/<//;.  if/e/2/r  £rbc  ufm  £opfenmarcft  de  term.  Pafchx  4.  S&jarcf  12.  fl.  2Iug  £)errn 
Srieto  £artfrt?  6rbc  8.  COJavcf  alias  2.  SOtorcf  14.  g.  Aw/;.  £#/>  grte  2.  Sflavcf 
14.  0. 

Exp.  Dat  a'd  chorum  4.  $?arcf. 
Com.  XXU  al.  XXI.  ad  idem  altare. 
Patr     De  jure  Lalendarum  Decani  &  Pro  viforum. 

PolT  loh.  Schulte  ,  Petrus  Berningk  ,  Ioh.  Krone ,  Engelb.  fil.  Gerh.  Kelp 
i66f  ,  1(3.  Jm.  f  1695.  Ioh.  Ihoiueflen  JUL.  &  Cap.  Secret.  acc.  poff.  prcefentante 
Lic.  Koblen  an.  1695.  3.  Aug.  f  1712.  12,  Jun.  Ioh.  Henr.  Kramer  17 12,  7. 
Jul. 

Red.  De  reditibus  fiat  inquifitio  apud  pofTeflbrem  ita  P.  B.  &  H.  L.  Sed  in 
recentioribus  hunc  in  modum  recen(entur  :  2lutf  Wilm  Wandes  Jpatlf?  in  bcr  && 
fcingemarcPc  ,faut  Extra&  Qea&  25ucfc>6  an.  1608.  poft  Franc.  26.  djtorcf  4.  fr  2lu$ 
pajcbcn  2&aifcben  f)  Jpaufe  in  bcr  ^tlter^Qtrafle  an.  1  ^46.  poft  Nic.  cinacfc^ricbcn 
20.  $?arcf  al.  14.  \9?arcf  4.  §•  mbf  /e§t  nur  1  f.  $?arcf  ;  bie  Jrau  fo  barinncn  n?o(;ner 
r)at  mife  9}acr;ricr;t  f>tert>on  :  9}ocf)  atttf  loach.  Siemfen  @rbe  24.  $?arcf  1  $• .  f?. 

Vic.  XVI.  prima  ad  alrare  Johan.  B.  &  Cyriaci  vid.  Dipl.  Eggardi 
Cranzii. 

Patr-  g)  loh.  Gefleman  —  de  collatione  Capituli. 

PofT  Matthtfw  h)  Mors  (P.  B.  legit  Johan)  Laur.  tom  Felde  ,  Cajp.  Thur- 
manh.  1663.  15.  Aug.  Herm.  Lorentz  Decker ,  1672.  50.  O&ob.  \  1691.  19.  Jul, 
—  Chrifl.  Ioach.  LoJJau  filius  Dris  an.  1707,  26.  Maji  a  Rege  Suecise  prse- 
fent. 

Red.  Olim  $0.  SCttarcf  in  hsered.  Hans  Schluter  in  parochia  S.  Jacobi  &  funt 
afcripti  Nico/ao  Remfleden  ad  fideles  manus* 

ExLib.  Vif.  Alb.  Crantz  Matthaus  Mors  :  20.5)?avcfinhjEred.  Theod.Vageth 
in  plateaS  Cath.  &  funt  afcripti.  Hermanno  Fogen  In  Lib.  Civit.  item  10.  97?avcfin 
haered.  Galli  2)ut>en  fuper  quibus  Litera.  Hodie  N. 

Exp.  Dat  ad  chorum  in  Summo  2.  ?D?avcf  adS.Jacobum2.$?avcf  8.  f*. 

Vic.  XVII.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr. 


c)  Reeneu.  D   M. 
fc)  Brafchen  D..  M. 

g)  nicoUhs  (5ef?em<m  em  «prtef?er  fiat  fif  A.  1444.  aefttffff f  (tvfje  obrn  p  *i$. 

h)    Matthias  --    Macthaei  letlio  eft  genuitia  ©.  dipl.  cir,  ()a<  ©fretf  mtt  Johan  Ry.mhert  Utlt)  M/itthUs 

steytr  w\$t  3&m  poffcsfioHcm  difpuiiren  tMllcn/  W(ia)enfl&er€r$<winnet»bid, 


i.  Cap.  acjrte  Q5et>(acje.        wtt  b«tt  MEMORIEN  tm  iDom.  72  f 

J    JACOBJ. 

Patr.  ^)er  2$arfcfoampert  —  Juratorum. 

Fotf".  6#r/V?.  Barjchamp  >  Ant.  Barckei  refign.  Lamb.  thom  Vcfbc  /  Ericus 
Wichgreve  1613 ,  19.  Maji  ,  /p/rc^.  Barfsnius  165-9.  2I-  Apr.  quo  refign.  Phi/.Zei- 
fingNot  CceC  1674.  ig.  Jun.  f  171 1.  loh.  Chrifl.  Ulcken  17 12.  4.  Febr. 

Red.  Ex Ub.  Vif.Cl. Groten.  In hasreditate ber^rtrfcbampett in &0&ittgmrtrcf 6 
20.$?ctrcf.  ik  in  domo  pabfi  3,  OTarcf. 

ExLib.  Vifi  Io.Goderfen.  N.  Videntur  pertinere  ad  hanc  Vicariam  in  hsered. 
Barfchampioram  inforo  Rodingii  3  inquirendum  alterius. 

Exp.  Ad  chorummaj.EccIef.2.3}?arcf  adcho.JacobU.$?arcf  8.& 

Com.  XXlll.  al.  XXII.  ad  idem  altare. 

Patr.   Ottonis  Bremer. 

FOiT.  Luderus  Wulff. 

Red.  Apud  Ottonem  Bremer  7.  $?artf.  itemin  domo  quondam  HansX)\id)i8, 
fiunc  £,elme£e  N.  quidam  Laicus  ad  S.  Jac.  6.  C0?arcf.  Item  eft  apud  me  Luderum 
I.  SOftmf  red.  quam  amifi  in  domo  Vifches.  (Q)ifcj?err$.)  Hodie  N. 

Vic.  XVlll.  ad  altare  S.  Wenceslai. 

Fatr.  Hans  Tappen  (H.  L.  legit  uxoris  Hans  Tappen)  —  de  collatione  Ca- 
pituli. 

FofT  Theodoricus  Hane  (P.  B.  H.  L.)  loh.  Dan.  Decker  Organifta  <&  Subpraf. 
1667.2.  Jun.  Nic.Lutkens  1695.  to.Aug.  (Paft.  in  BihV.  ab  an.  1712.) 

Red.  In  platea  &ooiHcjem4rcft  in  domo  braxatoria  teftamenti  quondam 
Gofmans  in  parochia  S.  Nicolai  (unt  2  f.  9)?arcf.  Hodie  N. 

Com.  XXIV.  al.  XXlll.  ad  idem  altare  quam  fundavit  an.  1441.  Rodolph 
Bohmgarden  ex  Verdenfi  diocefi  oriundus  &  Civis  Hamburgenfis. 

Patr.  Juxta  fundationem  fpe&at  haec  Commenda  ad  proximiores  confangui- 
neos  Rodolphi  Teftatoris  &  fbndatoris  ,  qui  ab  ipfo  in  fundatione  nominati  funt  de 
Wynborch.  Jus  promovendi  illos  confanguineos  dedit  fuis  Teftamentariis  Civibus 
in  Hamburg. 

Poff  Henr.  van  Dullen  (P.  B.  H.  L.)  Radekinus  Wynborch  ,  Verdenfis  Cle- 
ricus  primus  PofTefTor  (ita  recentt.)  Dn.  Wilkinus  Wynborg  Paftor  in  Ecclefia  Da- 
vorden  i)  fuit  ultimus  PorTeMor. 

Red.  P.  B  &  H.  L.  nullos  habent ,  fed  in  recentt.  notantur.  In  hjereditate 
Meinhn  Mullers  im  Cramon  1 1.  CJ^iUcf  in  domo  braxatoria  Iohan  Oldenhufen  \. 
Sftavcf.  Lutken  Borflds  in  platea  divitum  4.  $)?arcf.  Henr.  vom  Reden  juxta  Bur- 
flade  10.  $?arcf.  Duos  choros  filiginis  in  bonis  Monialium  in  Reinbeke  in  ViUa  Bc- 
bergen.     Quandam  domum  cum  curia  6V  agris,   quos  vocant  SEftarfcfclant),  in  villa 

S?t>t>i>  3  Horn, 

»)  ©c  V«br«icn  £.  M. 


7*6  Urtnnbm  vtnh  'tta&vidtttti  ; .  PeHod. 


S.   JACOBI. 

llorn  ,  cum  una  quartaii  agrorum  tcrrz  arrabilis  y  valoris  jam  tempore  ad  g.  SEttarcf. 
aliam  domUm  &  habitationem  cum  omnibus  fupelSecTiHbus  in  foro  equoium  in 
Hambarg.  Apud  Henricum  Scfler  k)  in  terra  Kortenmohr  3 .  SVftarcf'.  ])  pjura  ride 
in  Conrad  Borchers  Vi(itations^uu) ,  invenies  multa  ad  hanc  Commendam  pertinea- 
tia prasfertim  de  prsedio  vel  horto  in  Ha?n  y  &  domo  quadam. 

Vic.  XIX.  prima  ad  altare  S.  Bartholornad. 

Patr.  De  Juie  Dct*  Nannen  —  Capituli. 

Poff  Ebaldus  van  Dalen  (H.  L.  P.  B.)  leremias  Wedel  i£6r.  r.  Febr.  m) 
Adrian  Muller  1668,  i2.Jun.  f  1697.  ■  f«  FeD1'-  Hartiv.  Johan  Moller  1697.  4.Mart. 
refign.  17 17.  2  2.Dec. 

Red.  In  hucred.  Gcrhardi  van  Hulten  Conf.  Civ.  Hamb.  10.  Sftavcf  it.  in  hx- 
red.  Hinr*  Tammen  2.  30?arcf  9.  %  Hodie  N. 

Vic.  XX.  Secunda  ihidem. 

Patr.  De  Jure  fc)ev  Nannen. 

PofT.  Johan  Rumhart  y  n)  Iohan  Withmer  y  Domin.  Gartz  JUL.  1666.  u 
Febr.  leremias  Wedel  o) 

Red.  (P.  B.  &  H.  L.)  In  bonis  Hans  Manehen  Scriptoris  inferioris  Judicii  24. 
%.f  fed  nihil  dedit.  item  in  Stilhorn  in  borixsloh.  HoUander  2.  tylavtt ,  fumma  ca- 
pitalis  20.  Oflavcf  item  in  BiUivarder  in  parochia  Morenfleth  in  bonis  Hemiekc  Kru- 
jen  2.  $?arcK  Item  Dn.  Bernhardus  Cloth  dedit.  red.  10.  9}?arcf  in  tit.  asfign.  Com- 
mendae  erigendae  &  posfidendce  per  filium  Claives  Ierren  y  qui  refignavit  Vicariam 
prsefentem  Dno  Bernhardo  &  poft  obitum  fuum  in  augmentum  Vicarias  fuee  ,  qui 
obiit  ante  Bernh.  Cloth  y  &  idem  Bernhardus  eosdem  reditus  fublevavit  qucusque 
vixit.  Item  in  domo  lohannis  Schluter  in  platea  rofarum  %.  $?iircf  item  apud  Dn. 
lohannem  Haveman  tutorem  ftliorum  Jerren  funt  20  floreni ,  qui  de  fa&o  eosdem 
occupatde  quibus  Decanus  latius  informetur  ,  ut  folvat.     Hodte  N. 

Com,  XXIII.  al.  XIV.  prima  ad  altare  S.  Cathar. 

Patr.  p)  Senior  Proconfulum. 

PolT,  Henr,  Luneborg  Canon»  1481»  Bernh.  de  Winthen.  ultimus  (addunt 
tecentt) 

Red. 

l»  1  «m«»«"^ — •MMMM.MaaMna. mmmmmmmmmmmmmmmwmmmm*  ■_ .mmm~~ bmmmmw^ — «.^^. 

k)  Ehters  propc  Parochiam  &c.  D.  M» 

1)  Mohre. 

xn)  Domtn.  G*Ttz,e  L,  l66l,  I.  Febr, 

n)  Adrtan  Moller  1688.  12.  Jan«  Hxrti».  Ioh.  Motter  1697.  d,  4.  Mart. 

©)  Omittitur  G*trtz,e&Jerem.  ItfWe/diciturporTesfioncm  accepiire  1661.  <J.  T.  Fcbr» 

p)  al.  to  oem  2lltai'c  br>  Dem  $ore  unoer  De  Siberte.    ©e  f)eft  $BanDage$  q&emafet  //.£.<■{_<?  Sene»  &«. 

vid.Catalogum  Der  2eneri£.<£.>XaDe$  I468.auxit  %%\\  Henr,  pon  bcm  Bercj  Proconf,  I442,qui  ob- 
tinuit  Jhs  confcrcndi  ad  annos  50» 


2,  Cap.flcF;feQ5ej)(flCje.  WttfcettMEMORIEN  fm&Ottt.  727 

S.  JACOBJ, 

Red,  Ex  Lib.  D.  Alb.  Crantz  in  hsreditate  Herman  Rbvers  ic.  ^avcf  it.  bO 
&fltt£  »p  oer  i^etoe  12.  $?flrc£  in  domo  Bufinck  7.SD?arcf. 

Com,  XXIV.  al.  XXV.  altera  ibidem  quam  fundavit  Nic.  Huge  quou- 
dam  Decanus. 

Patr.  Iidem. 

PofH  lohan  Remftede. 

Red.  Habuit  quohdam  14.  tOtCtrcf  fed  jam  habet  tantum  12,  50?flVCt'  it.  in 
Nienkerken  in  hsered.  &  bonis  Peter  Francken  3.  $?flrcf  item  inhseredit  Hans  Schlu- 
ters  in  parochia  S.  Jacobi  Hamb.  6.  SOiflrcf  item  apud  PorTeff.  3.  SftWCf  qui  reemptas 
funt  permanus  Eggardi  Eggerdes  inparoch.  Nienkarken. 

Com.  XXV.  al.  XXVI.  tertia  ibid. 

Fatr.  Dejure  Confulatus. 

PofT.  Fiiius  Hans  Ro/eken. 

Red»  Habet  ex  Camera  Senatus  Hamb,  16.  SWflVcr'  &  eft  etiam  asfignata  in 
Regiftro  Ecclefise  S.  Nicolai  ad  altare  S.  Apollonise.  HodieN. 

Com,  XXVI.  al.  XXVII.  ad  idem  altare  *  ita  recentior.es.  At  apud  P. 
B.  &  H.  L,  non  fit  mentio  altaris  :  In  eadem  Ecclefia  efl  una  Commenda  noviter 
ere£ta. 

Tatr. 

PolT.  M.Boldeivin. 

Red.  In  teololonio  Comitum  de  Schoumborch  f.  9)?flVCr\  item  funt  reempti  &t 
|unt  apud  Iohannem  Bermfteden  (H.  L.)  Remfteden  q)  (P.  B.)  j,  93?flVCf. 

In  Capella  Salvatoris  fufy  turri  eft  unum  Stipendium. 

Patr.  £)e  Qcfcitltettfattger. 

PofT.  Iordanus  Becker. 

Red.  8.  ^flvcf. 

Ad  altare  S.  Jacobi  eft  una  Commenda  quam  habet  Organifta  14.  $?flVd* 
Item  de  Juratis  4.  $D?flVCfitem  propriam  domum  quam  inhabitat. 

Reditus  aliquot  t>ev  S.  Wenceslai  25rttfcerfcfcrtfft  in  Jacobo. 

^u^  Scklebtifcfcett  £flufc  tra  ©cfcopettfle&l  16.  ^anf  jd&rlicfrftentede  1*4». 

Peter  Tidemans  (grbe  -  -  16.  $?arcf  Pafchae  1  599. mit  1  J  0.$?. 

«wb  *><w  Bprecf eifctt  €vbe  Scflbvucf  7.  Ovenfe  (aut  Oblig. 

C/*#j-  Krumftro  -  70.  (aut  Oblig. 

Cord  Hecklenberg  -  -  -  2.  9fentemit  30,$torcf  (flUt  Oblig. 

/«?•£.  vo»  /,*»£*»  ittl  Grim  -  f .  fcTfcnte. mtt  1 00.  $?arcf  IflUt  Oblig. 

Vicarii 

«j)  Qus  k&io  prsefcrentia, 


Urftwben  iwb  Hacbrtcbrcu 


7*8  

VicariiinCath.  lauf  Obligationdean.  1617. 
Gerd  Cramer ,  $u  Niendorp  iui  £ant)e  »>40citt 
Claus  Wordenhoff  - 

$>Umd>  (Bertarb  im  £an£>e  ^abelit 
CA7«.f  Wafmer  - 

P^r  7W<?  ju  Sfferhbbrf  5.  4?abeto 

2lu$  Lic.  Jf/Jfe»  25rau;£rbe  im  OJdDiuc^marcf  t 


S.Period. 


6.  Oienfc  mit  ico.  COJarcf. 

7.  mitroy.$?arcftautOb!ig.  15-21. 
S  .  mif  1 00.  «Dlarcf  (aut  Oblig.  1  f  3  r. 
4.  lautOblig.  15-09. 

4.  R  mit  7o.$Narcf  lauf  Oblig. 
2,  DJentelaut  Oblig.  1509. 
i2.mit  ir.Sttarcfjuldfetii 


82.s^arcf8.fc 


Reditus  aliquot  MEMOlllAR.  in  Jac. 

3n  foh.  S"«br.  Zmmcm*  &rau*grbe  in  t>er  <£af&ar.  ©fralje  §tt>ifc&en  2>a»ib 
$rib.  &Iu8  unt)  /<?£.  ^ermgs  §rbe  »  Hf  •  Mich,  Denen  Vicar.  ju  S.  Jacob  9.  $forcf 
Dtente  mit  i  s •  Sttarcf  ;et»c  $11  iofen  juaefdjrieben  iji  1  n-  $?arcf. 


6".  SPIRITUS. 

Ex  Libro  Vifitationis  P*m  Bernhck  &  Henrlci  Lampe. 
Com.  I.  prima  ad  altare  Majus  Trium  Regum. 
Patr.  De  collatione  fratrum  Ecclefice. 
PofT.  Luderus  Wulff. 

Red.  Pro  nunc  habet  in  corpore  16.  $)}arcf  6c  funt  apud  fratres  ejusdem  Ec- 
clefiae  quorum  XII.  numero. 

Com.  II.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr.  De  collatione  fratrum  Ecclefise  S.  Spirit. 

PoiT  Henr.  Dolle  9  eft  Laicalis  ,  modo  Scriba  Iohan  Klaen. 

Red.   Habet  apud  XII.  fratres  20.  $?arcf. 

Vic.  I,  ad  altare  trium  Regum  minus. 

Fund.  Dn.  Iohannes  Brafche. 

Patr,  De  collatione  Capituli. 

Red.  Peter  Hinfche  in  villa  Borchersbuttel  ig.  fj.  item  idem  Peter  2*.  Q)af 
filiginis.  it.  in  terra  Sommerlandes  ripe  prope  Crempen  4.  9)?arcf.  Dn.  Dccanus 
Hamb.  aut  Prajpof.  in  Reinebeck  2.  tffloxd  4.  fl  it.Provifor  in  CapelU  S.  Spir.Hamb. 
f .  $}arcf  item  Henneke  Stalkenm  veteri  terra  in  Paroch.  Efle  4.  C0?arcf  conferatur 
Bulleta  Decani  Hamburgenfis  fuper  divifionum  redituum  &  utilitatum  Villarum  <Dl* 
bettfiapelfelbe  &  Brake  ,  quorum  pars  ad  Clauftrum  in  Reinebeke,  pars  ad  Capitu- 
lum,  <3c  pars  ad  Vicariam  in  S.  Spiritu,  altaris,  quodDn./<wki?n^tf  inftituit.  Ca- 
pitulum  &  di&se  Vicarias  Vicariusfuas  partesin  diclo  clauftro  quotannis  percipere 
debent. 

Con- 


2.Cap.ad}fe23ei;fa<je.         vonbcttMEMORlENim^cm.  729 

S.    SPIMTUS. 

Confer.  documentum  fuper  Vicariatn  per  Wdhelmum  de  HoUandia collata  ,  ad 
Capitulummodo,  A.  i ;  22.  ftehe  Dbcn  p-  5"28. 

Com,  III.  ad  idem  altare. 

Fund.   Dn.  Henricus  Kock.  r) 

PofT   Herman  Dale  ,  lac.  Witte  ,  Swwn  Witte ,  Sixtus  Wahheri. 

Red.  Ex  Lib.  Viii'-.  Alb.  Crantzes,  quando  eam  posfidebat  lac.  Witte.  Dith- 
mer  b\)  Dev  StngdJe  in  Uctcrjcn  24.  (j.  confuevit  dare  2.  §}?arcf  pro  20. $Q?arcf  Sumi 
Capit.it.  Laur.  Djcher  in  Elmenshoren  i.§D?qrcf  pro  10.  ?D?arc{  S.  C.  non  funt  ddcu- 
menta  defuper.  Leimneke  ■llvueman  in  ffW<?/  pro-f.o,  93?cr.cf  S.  C.  1.  $?artf.  Ptfftfr 
Borneman  in  Tzejier  pro  1  r.  9)$ftf  S.  C.  20.  g.  Z&&r  Eggehujen  12.  {}.  Hsec  pe- 
cunia  fuerat  reempta  ante  obitum  #m#i  Dtf/c;?  anteeefforis. 

Reditus  tempore  Clementts  Grothen.  Sunt  pauci  &  funt  impofiti  fo.  9?;avcf 
pro  r.  ?J?arcf  &  fupereiscert*  docurnenta  non  funt ,  (edpoifesfioduntaxat.it.  Hi:r- 
mcn  Vicken  in  Elmenshoren  1.  SDtarcf  apuir  Dithmer  l>v  ber  ^tcgeien  ex  parte  Z.&- 
/&r  Eggeshufen  11.$,  Marten  m  Afler  14.  §t  Marq.  to  Reden  in  Langenhoren  8.  §. 
item  depofitae  funt  6.  $?arcf  4.  f). 

Corn  IV.  ad  altare  b  Marise  Virginis. 

Patr,   De  collatione  Proviforum  Domus  S.  Spiritus. 

Poil    M.  Johannes  Rehich  mocio  Henningus ,  Scriptor  itp  t)em  25fltt>l)$fc. 

Ked.  Ex  Camera  Senatus  Hamburg.  1  c.  ^arcf  (tn  Lib.  ViC.  H.  L.  non  annotan- 
tur  hi  reditus.) 

Com.  V.  prima  ad  altare  S.  Hieronymi.  s) 

Patr. 

PofT.   loh.  Wedige 9  modo  Brunm  Vicarius  S.  Nic. 

Red. 

Com.  IV.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr- 

PofT  Dn.  Nicolaus  Wige.  (H.  L.)  Fe/ix  von  der  Hoye  9  lohannes  WiUers 9 
pater  ipfius  t)Qt  ^fyn  praefentiret  &  accepitpoffesfionemperprocuratcrem  Hierony- 
mtm  Schulfen  an.  1604. 4.  Jul. 

Red.  Sunt  in  domibus  Civium  collocati  ad  fummam  3$.?0?arcf. 

(P.  B.   addit.  modo  Willers.)    37 od)  follen  auS  Mj  Uhlaffen  Jg)Off  beja^et 

tvoruen  fein  20.  Sttarcf.    <2)on  An.  1 62  3 .  i|t  (jieroon  roenia.  eincjefommen. 
I.?C&ctls$cer25fln&*  gjjj  Com. 

0  Ober  j?oj».     ©teiiiaberA.  1450.  entfratiDcn  fie^robcn p. 528.  .  .  r 

s;  ©iefer  3l!tat  laaonOer€fiber»gcttcunfebcFam  A.  1516.  d.  12  Apr.£uid)7^^/*/*;»<tnenyrtcfler 

au$  oem  @cblcetrtcj!fa>cn  ©itflff  etne  vicane  111. 523.  altvo  jtvo  anDcre  fcd;uen  ei;ue  SHtunnuna.  oe& 

2lltiU$  voifomnuH. 


73°    _^ Utftm&ctt  uitb  nacfcricbfett  ;.  period. 


S.    SPIRITUS, 

Com.  VII.  Tertia  ad  idcm  akare. 

Patr.  De  collatione  Doaoris  Theologie  &  Seniorum  Proconfulum. 

^ofT.  Iodocus  Sifridi. 

Red.  In  bonis  frcr  t»t>n  Smerfett  habet  reditus  ig.  SMarcf. 

£cm.  VIII.  quarta  ad  idem  altare. 

Patr.  Fratres  Eccleiia:, 

PofT.  Henr.Stiive. 

Red.  Apud  Provifores  &  fratres  fraternitatis  panperum  ao.Sftarcf. 

Com.  IX.  prima  ad  altare  Petri  &  PauU, 

Patr.  Tratrcsfraternitatis  Pauperum. 

^ofC  Marquardus  Kron. 

Red.   Apud  fratres  fraternitatis  20.  $0?arcf. 

Com.  X.  Secunda  ad  idem  altare. 
Patr.  De  collatione  ejusd.  Fraternitatis. 
"011.  Michael  Kopman. 
Be  eadcm  forte  m  Clenodiis  cum  Cron. 
Red.  Apud  eandem  fraterhitatem  20.  $?arcf# 
Vic.  II.  ad  altare  S.  Erafmi, 
Fatr. 

PofT.  Filius  Henr.  Barfchampen. 
Red.  In  haered.  Alberti  Wulhafen.  1 8.  C^arcf- 
Com  XI  primaad  idemaltare. 
Patr.   De  Collatione  Fraternitatis  Pauperum. 
PofT  Marquard  Kale. 
Red.  Fratres  hujus  fraternitatis  dant  20.  $}arcf. 

Com.  XII.  Secunda  ad  idem  altare. 
Patr.  De  collatione  eorundem. 
rofl.    Conrad.HoU. 
Red.   De  iisdem  20.  SOJarcf. 

Com.  XIII.  prima  ad  altare  S.  Laurentii. 

Patr.  Fundavit  Heino  Tweflreng  lohan  Graffflede  &  Kolof  Wildeshufen  qui  re* 
Ignarunt  jusfuum  an.  141 3.  Senatwi;  Confulatue  vel  Provifores  Curiae.  (non  exftat 
ap.  H.  L.) 

Poff,  Mkhatt  Kopman. 

"        JLed. 


s»Cap.ffcf)te3fo!>f60e«.  WttfcertMEMORIENim&om.  731 

^.    SPHUTllS. 

Red.  In  teeditate  Detlef  Forfter  (ita  P.  B.  fed  H.  L.  habet  C&w/  7^^«  t) 
Confulis)  funt  i  o.  $)?arcf. 

Com.  XIV.  Secunda  ad  idem  altare. 

patr.   Provifores  S.  Spiritus. 

PofT.  loachtm  Vifchbeck. 

Red,  In  haered.  Clavoes  loden  Confulis  10.  OWatflf.  it.  funt  apud  Poueuorer» 
2.  g&forrf. 

Com.  XV.  tertia  ad  idem  altare. 

Fund,  Dn.  Bernh.  de  Netze, 

Foff,  Fuit  quondam  familiaris  D.  Engelheim  u)  eft  modo  in  Itzehoe  vdi 
Kile. ' 

Red.  Sunt  10.  SDJarcf  &deputavit  fundatorad  eandem  Commendam  calicem 
&  alia  ornamenta,  quse  funt  in  ordine. 

Vic.  III.  ad  altare  S.  Cathar. 

Patr-  De  coliatione  Scholaftici. 

Poff  Renricus  Bandfchow  Scholafticus. 

Red.  Erant  in  Curia  S.  Spiritus»  ubi  nunc,  nefcitur. 

Com.  XVI.  prima  ad  idem  altare. 

Fatr.  De  collatione  duorum  Seniorum  Vicariorum  S.  Nicol. 

PofT.  Eggardus  Stein  Canon. 

Red.    In  domo  reli.&ae  Harmen  Mollers  up  ber  HieriuOrcfr  l6.  SWtfrct 

Com.  XVII.  Secunda  ad  idem  altare, 

Patr.  De  collatione  Fratrum  Fraternitatis  Pauperum. 

Pofl".  Iodocus  Sifridi. 

Red.  Apud  fratres  fraternitatis  pauperum  16.  SQjarcf. 

Com.  XVIII.  Tertia  ad  idem  altare„ 

Patr. 

PoflT.  loh.  Maurmeifter ,  poftea  Iohan  Reineken,  nefcitur  quis  aune*' 

Red,  Sunt  29.  $?arcc\ 

%M  *  S.CL& 


x)  Nic.  T«de  eleftus  Coaful  !4?8.  Pro-conful  ifty.Ergo hasc  vifitatio  antc  illam ,  c\vx  a  Grotie  «aa&i  < <1. 
inftituta  cfledebct,  imo  oimc  Todiu?  ante  hujus  dccanatum  1524,  Jovis  jn  iM'  5tof$ $%$%*» 


7*2  Utfmt>en\mbVlad)ti<htm  $.Period. 


S.  CLEMENTIS. 

Ex  Libris  Vidtationum  Petri  Berningk  &  Henr.  Lampe. 
Vic.  I.  ad  altare  Anfcharii. 

Patr.   De  jure  Patronatus  Stru£tuarii  Ecclefla?  majoris. 
Pof.  Iohan  Kofter.  ante  eurn  Ioh.  Remfledevide  infra. 

Red    In  harred.  Gbdken  Timme  ini  Bilhvarder  (,.  $Q?avcf< 

In  paroch.  Wedel  in  /Za/fc  -  -  -  .  j. 

In  haered.  //#«/  Staketho  -  -  -  ^. 

-     -  Harmen  Vogen  -  -  £. 

Sed  redemtce  funt 
Item  apud  poffefTorem  tunc  Iohannem  Remfleden  -  2. 

quarum  fumma  capit.  2f.  $?arcf  it. 4. €0?aixF  funt  redemta?  ex  iflis 
item  habuit  51.  SQMrcf  reditus,ut  apparet  exLibroD.^. Crantzes 
it.  1.  $?arcf  ad  fabricam  majoris  Ecclefice 

it.  ins  haered.  Macken  Wigers  im  Billivarder  -  6. 

-    -     -    -    /&•&'#  Baren  in  vico  Katrepel.  -  4. 

Exp.   Ad  Chorum  maioris  Eccleru».  -  -  5. 

Com.  I.  Laicalis  ad  idem  altare. 
Patr.  Fra.tresfraternitatis  S.  Iacobi. 
PolT   Iohan.  Oldendvrp. 
Red.  Apud  fratern.  S.  Jacobi  17.  9??arcF  12.  £♦ 

Com.  II-  prima  ad  alrare  Jacobi,  Vocaturue  f)OQt%ltavm  &er@tfffttm0&M 
S.  Jacobs  3)rofc>erfd;afff.  $%u 

Patr. 

PofT.  Dn.  Henr.  Meier  Cantor  ,  dum  vixit  20.  Sftarcf  6.  fj.  (funt  26.  (5.  hsec 
addit  Lib.  Vif.  P.  Berninck.) 

Red.  In  bonis  Peter  Hans  in  Berftefleth  (ita  habet  U:  L.  P.  R.  vero  Barte- 
fleth)  parochias  Meidorp  12.  Sftarcf  it.  ex  bonis  &  haered.  P^rx  Hanneke  in  paro- 
chia    ;Wtfr»<?   (al.    Merne)    12.  CQNvcf  it.  in  Haered.  C/awes  Kanne  m  Heida  2, 

$?arcf. 

VlC.  II,  m  Capella  S.  Ann<e  in  qua  decantantur  horae  b.  Mariae  Virginis ,  ad 
quas  decantandas  funt  deputati  fex  Prcsbyteri  ;  duo  ortimis  Capucmi  >  duo  fratrum 
jraternitatis  S.  Iacobi,  reliqui  duo Jurati Ecclefia?. 

Patr. 
Poff 
Red.  QuilibetPofThabetannuatimdefratribusic.OKarcP» 

Com.  III.  Securida  ad  altare  Jacobi» 

Patr, 


i.  Cap. acf;fe  33ep(ctae.        t>ott  benMEMORIEN  im i&cm.  73  $ 


J.    CLEMENTIS, 

Patr    Dirick  Crantzes. 

PofT  Bernh.  Liideri  eft  Laicalis. 

Rpd.    Apud  Fratern.  S.  Jacobi  20.  $?arcf* 

Com.  IV.  tertia  ad  idem  altare  (ita  H.  L.  P.  B.  vero  legit  ad  altare  Mar- 
garethx.) 

Patr.  s>er  d>It>cnfcn.  x) 

Poff.  Iohan  vel  Magnns  de  Oldenfen.  (H.  L.)  *'* 

Red.  In  bonis  /<?(,'.  Iunge  (Clawes  addit  P.  B.)  in  Parochia  Atrendorp.  terrse 
Hadekrice  term.  pafchse  to.  S0?ai*cf.  item  in  bonis  Iunge  Iohan  Vageth  in  parochia 
Nienkarken  in  Ditl.miaria  term.  pafch.  4.  9)?arcf  g.  f?.  it.  in  bonis  Ilinr.  Lujing  (al. 
Llifinck)  terrse  Dithmarix  term.  Mich.  6.  SD?CU'cf.  item  in  bonis  Catharing  der 
Merfchen  up  Dem  CTefle  3 .  **9?avcf  8-  fl 


/»  G?/^  S.GER  TR  UD IS. 

Quse  fundata  eft  A.  1592.  fecundum  Literas  fundationis  apud  Capitulum  re« 
fervatas.  . 

Decantantur  horse  b.  Marias  Virginis.  y) 

Patr.  De  collatione  Capituli. 

PofT. 

Red.  Ex  Libro  A/b.  Crantzes  :  In  pradio  noftro  in  Karckwarder  10.  $2arcf. 
apud  Venerabile  Capit.  Hamb.  10.  ^Sloxd  in  domo  Alb.  von  Goren  20.  S0?arcf/in 
domo  Alb.  Wulhafen  Canomci  in  l)cr  2\C>0irtg6mrtrc£  10.  5D?ai'cf.  in  domo  quondam 
Nico/ai  Foppen  modo  Henr.  Pi/Jiicker  in  7\Qbins&maxcVt  10.  5ftarcf.  Una  domus 
apud  Capellam  eandem  irt  medio  domorum  Nicolai HeJJen  &  Henrici  Bemdes:  apud 
]uratosCapel!£e6.9)?arcf.  in  domo  Eggardi Bermans  6.  $?arcf,  in  bonis  C/awes  Mon- 
nimk  im  25iU«?^rfeer  i.9)?arcf  in  bonis  Henneke  Rick  im  Karckwarder  1.  SDtarcf.  it. 
apud  Dh.  A/b.  Kdting  1.  $?arcf. 

Com.  L  ad  idem  Altare  fundavit  illam  Simon  ah  Utrecht  jSenator  142 j\ 
Confu;  T43  5.  f  1457.  indie  Caiixti. 

Patr.  De  collatione  Confulatus. 

Foif.  Iob.  Niegendorp  1468.  M.  Iehan  Reineken ,  nunc  filius  hhannis 
Wetgens. 

Red,  De  reditibus  fiaC  inquifitio, 
' gM  % Com, 

x)  ."ptffjer  (JC&crcf  tjfi:  fkl)  obfri52g,  l>eftnt>Uc(jf  rubric,  copiafuiidationispcr^/f/»«></eO/^^»ad<iuosSiru- 
ftuarios  majoris-  Ecdefiae» 

y)  ©ic|)c  Dbcn  p.  527» 


7*4  UxtunbmunbVXa&xi&ttn  g.Period. 

61.  GERTRUDJS. 

Com.  II.  ad  altare  omnium  Santtorum.  z) 

Patr.  Seniores  Cementariorum. 

PoiT.  Reinerus  by  oer  iUnoeif. 

Red.  Domus  fita  in  Caemiterio  ejusdem  Capella:  ,  it.  reditus  12.  tylmt 
M. 

Com.  111,  a)  ad  altare  S.  Urfulae,  aliasaltare  beatce  Marise  &  Apoftolorum 
Petri  &  PaulL 

Patr.   Theod.  Meyer. 

PolT.  Nico/aus  Tode  9  Dieder.  Meyer  Theod.  fil.  ific. 

Red.  Apud  C/awes  Gerdow  ex  pafcuis  jni  {pdmnuxbx^U  24.  SRflrcf.  Summa 
Capitalis  t|t  ?  60.  $?arcf. 

Vic.  I.  ad  altare  S.  Adelgundis. 

Patr.  Chrifiian  Geverdes. 

PofT.  &V»0«  H%/?. 

Red.  Peter  Kogel  tornator  in  nova  urbe  pafcae  &  Mich.  4.  C0?arcf  item  4. 
COlCllcf  impofita»  funt  cum  pecuniis  panum  Vicariorum  ad  S.  Jacobum  in  domc 
quondam  Clawes  Peters  up  t)crt1  £?ejje  prope  Apothecam  Confulatus  :  Hennekt 
Ribbecke  in  Curs/ake  ,  Jacobi  ^.  ^ftorcf.  Robbeke  O/rikes  in  Curs/ake  term.  pafcx  j, 
$ftarcf.  Citlre  @d?lift$ge  in  antiqm  Gamma  Pentecoft.  j.Sftarcf  4.  fi.  in  Harbord 
reditus  r.^arcf.  Literaeft,  fed  denegant  folutionem  ,  item  1.  SWarcf  JuraciS.Ger- 
trudfs  recufant  folvere ,  &  pluresaiies  liters  red,  funt  fubtracfoe. 

Exp.  Dat  ad  chorum  in  Summo  2.  SQjarcf. 

S.Jacobi  2.  OTavcf. 

Com.  IV.  prima  ad  altare  Annunc.  Mariae. 

Com.  V.  Secunda -  - 

Patr. 

PoiT.  Unius  Pofleflbr  eft  Anton.  Mesman, 

Red. 

Hodie  4.  Commendiftcc  ex  hac  Capella  participant, 

Patr.  Senior  6c  Stru&uar.  Capituli ,  an.  1650,  ij.Majt  contulit  Decanws  & 
Senior  vide  protocollum.  1658.  14.  Dec.  conclufum  in  Capitulo  ,  t>a$  jnxtr,  t)a  utC 
Commendatio  in  Capella  Gerdrutis  fiir  uatfnlaf)!  i>on  Jperrtt  Rkim  unb  #CrM  D.  Wor- 
denhoff  a(S  refpective  Seniore  &  Vice  Struclurario  aefu)ef)en ,  ute  Commenda  t>em 
pr<efentato  conferiret  Wtt't>cn  follc.     €S  foflcn  at>er  fytnfityro  uiefc  4.  Commenden  arr 

feineS 


z)  Alias  Commenda  Frawmitatis  B.  Germidis.  III.  ^17. 


2.  Cap.  acBfe  Q5epfa$e,:       fcon  fcctt  MEMORIEN  tm  iD$m.  75  f 


S.   GERTRUDIS. 

ttitttt  ^erren  pra.fentation  fein  ;  (bn&crn  ad  commune  commodum  Capituli  QtltQtt 
tocr&en. 

Poff  I.  Com.  Erkus  WordenhofL.  1 629. 1 9.  Mart.  //<?»r.  Levius ,  Ge.  fil.  1  684. 
4,Dec.  Ioh.Henr.  Uphof3  Henr.Gb,  refignante  Z>z;/0 ,  Lataeft  illi  pofTesiio  prsefen- 
tante  Dn.  Seniore  D.  Bernh.  Claufen  &  D.  Luca  von  Campen  Struftuario  1702. 
19.  jan. 

II.  Com.  Frid.  Wahher  1630.  ij.Maji.  Ioh.  Tbtrweflen  JUL.  &  R.  Cap.  Se- 
cret.  1680.  16.  Sept.  f  17 12.  d.  2f.  Jun.  Lucas  von  Campen  Dni  Senioris  Luc<e  von 
Campen  b)  fil.  acc.pofT.  1712.22.Sept, 

III.  Com.  Ioh.  Decker  1654.  17,  Apr.  Eened.  Sellin  per  refignationem  antece- 
«lentis  1665-.  2.  Nov.  f  1672.  16.  Maj.  /0/?.  /tewr.  Decker  (pofteaMed.  D.)  1672, 
27.  Jun.  f  1707.  6.  Mart.  Barth.  Matthias  Hageman  1707.  14.  Jul.  f  1721. 
-.  Febr. 

IV.  Com,  Vinc.  Arnoldi  1638.  14.  Dec.  loach.  Schlafj '1684.  29.  Mart. 
Red.  Inter  quatuor  iftos  Commendiftas  diftribuuntur  1 00. 5)?arcf ♦     Et  quotan- 

iiissEqualiterdividiturfummafequens :  Ioach.  Werthman  20.  $D?arcf.  Herm.  Steinfeld 
18.  SDtarcf.  /0^.  Vogelbufch  4.  9#arcf.  /0/?.  Or.^  t  5-.  €0?arcf.  M.  &7//to  grben : 
10.  SJftarcf.  Provifores  S.Jacobi  10.  S0?arcf.  Provifores  S.  Gertrud,  io.  $?arcr\  Sum- 
roa  87.  $?arcf.  Prseterea  reftant  apud  hasredes  Elifabeth  Kragen  j.^arcf.  Barth.il- 
lies  1  o.  SDJavcf ♦  #tf  »J  Warniken  f.  $}arcf .  ftortf/.  Rotfchild^ .  $?arcf  .Summa  2  i+$tarcf* 
Sed  hi  dudum  non  folvunt. 

Modo  quilibet  Commendiftarum  accipit  annuatim  1 S.  9)?arec\ 
In  Capella  Prapofiturse  in  Luneburg  eft  una  Commenda» 

Poff  Frid.  Theod.  Melbeck  Lunxb.  collata  ipfi  poflesfio  an.  1637.  d.  30. 
Mart. 

Red.  In  domo  Bartholdi  Bartels  in  pktea  btv  GkApm$ettV6  10.  $?arcF. 

In  Capella  S.  Anfcharii  in  Caftro  Hatzeburg^ft  una  Commenda. 

Patr.  Olim  habuerunt  Comites  de  Schaumburg  vide  Protocoll  1638.  %j; 
Febr, 

PofT  Ioh.  Adolf  Langerman  i)0tt  ©tdb^agctt  1627.  iy.  Febr.  /<w&.  #/?  Paftor 
^uWedel  165- f  ,  15.  Dec.  f  1667.  i.Aug.  Herm.  Laur.  Decker  1673  ,  29.  Maji 
-  -  -  -  Riflius  Paftor  JU  Jf^/  1691.  8.  Oclob.  Dan.  Hoyer  Paftor  Altonavienfis 
1694.  }!.  Maj.  Z*z#?\  Sommer  Paftor  ju  XPcfccl  1709.  C£r//?.  Eiffler  Paft.  ibidem 
i7i$.d.27.Apr. 

Red.  16,  Modii,  1.  <&<$  ,  3.  Spint  filiginis  ex  Camera  Civitatis  ex  me- 
lendinis. 

V)  Hodie  Dceani. 


7?6  Urtunbc»  Uttb  nad)rtcfotctl  ?.Period. 


S.  GEORGIL 

Vic.  I.  In  Ecclefia  S.  Georgii  extra  muros  Hamb.  ad  altare  Summum. 

Patr. 

Poff  Pro  Reclorc. 

Red.  Magifier  Curiae  c)  refpondebit  de  redditibus  15*.  9}?M'Cf.  item  4.  Villae 
in  Winterrude  fub  parochia  Efpendorp  ,  dat  i6.modios  filiginis  item  in  domo  llans 
Schrbder  prope  forum  /?«//////  2.  $ftanf  item  1.  $ftarcf  quam  folvunt  equefires  cun- 
fli*  d)  it.  Paftor  pro  tempore  exiftens  habebit  liberam  pifeaturam  in  Ai- 
ftria. 

Com  I  ad  idem  altare. 

Patr    De  cbllatione  Decani. 

PolT.  Nic§I.  Lemme. 

Red.  In  domo  Cord  Jegetmeier  tn  t)CV  Kacfrrff  rate  iunt  2.  $?avcr\  Lator 
habet  ejus  regiftra. 

Vic.  II.  prima  ad  altare  e)  Michaelis. 

Patr. 

PolT.   Henr.  Schlagge. 

Red.  In  Camera  Confulatus  Hamb.  f)  funt  reditus  20.  $D?arcf.  Item  !ib.  pri- 
mse  Vifitationis  videlicet  D.  Alb.  Crantz  :  Reditus  Vicariarum  Schlagge  6c  Iohannis 
Minden  :  In  Paroch.  Rade/fiede  in  villa  Tundorpe  :  Wilcken  Sohorc  ,  Hartjch  Sol- 
tozv  3  Henneke  Vic^e  ,  Cord  Hartiges  ,  Hennekc  Hinfchen  ,  Ciawes  Hinfchen  ,  qui- 
libet  datquinque  modios  (iliginis.  In  Paroch.  Stenbeke  :  Werneke  Ifrand ,  Junior, 
4.  modios  filig.  in  villa  Schippbeke  ejusdem  Parochias  Wemeke  Brand  Senior  2.  mo- 
dios  filig.  In  villa  BerkesbUttel:  Harmen  Poppe  2.  mod.  (ilig.  In  parochia  Eppen- 
dorp  in  villa  Eigelfieden  Lmr.  Geverdes  1.  mod.  frltg.  In  villa  Niendorp  ejusdem 
parochiae  Harmen  Cordes  5.  mod.  (ilig.  in  villa  Hummelsbuttel  ejusdem  Parochiee 
Pauwel  Geverdes  2.  mod.  filig.  >  item  Dn.  Iohannes  de  Oldenfen  dat  28.  (?♦  Itemex 
unaalia  Vicariaquilibethabetdomumad  fuam  Vicariam. 

Vic.  III.  Secunda  ad  idem  altare. 

Patr. 

Poii;  M.  Simon  Witte. 

Red. 

c)  ©er  Jpoffmetftcr. 

d)  £)tc  SKeitrnbtcner. 

e)  Inquir.  Fundatio  Vicariae  in  S.  Ceorgio  ad  altare  S.Michaelis  ,    fundata  per  Dn.  Ioh.  Bruggem.tn  y   fus  Pa- 

tronatus  ccntum  annis  durabit.      lllis  centum  anms  exfpiratis  eiusdem  Mich-aclis  Vicanae  praefcntatio& 
difpofitio  ad  Decanum  Ecdefue  Hamburg.devolvetur.de  dato  [430.  confcratur  Niehufen  luvent.n.  1  fupra 

p.  47*5".  tm  erjfrn  ®mi  &  iii.p.52j.fllw8no(&im&rw9iac&n^to»iKi«gfiialf>W8c|]jfft««Vi- 

carien. 

f)  3n  bcr  Satwm.. 


jfc.  Cap.  ad&fe  gepfqfle*        wit  Sen  MEMORIEN  im  £wm.  7  5  7 

«$•.   GEORGII. 

Red.  1  f.  «Dtortf.  De  quibus  reli&a  quondam  Hermanni  Langenbck  foivit  7. 
Wtorcf  8»  p.  &  totidem  termino  Pafchae  prout  in  literis  arundathms  eiusdem  Her* 
manm  ,  manu  (ua  fubfcriptis  &  figillo  fuo  figillatis. 

Com.  III.  ad  idem  altare.  g) 

Patr.  Simon  Witte ,  poftcujusobitumM.^#m/#j,  fi  fuperfixerit  &  ejus- 
dem  confanguinei  perpetuo. 
Poff   lohannes  Meding. 

Red.  In  theoionio  O/defch/o  Cunt  i6.$ftattfit  ^$tortf  exdomoinplateainfc- 
riori  Harmen  Stnbbeken. 

Vic.  IV,  tertia  ad  idem  altare. 
Patr. 

Poff  Ericm  de  Zeven. 

Red.  Sunt  in  domo  patris  Hans  von  Zeven  I4.§}torcf/  indomo  Vilfiickeri 
4.9Dtorcf. 

Vic.  V.  quarta  ad  idem  altare. 
Patr. 

PolT  Gerh.  Kule  ,  Secretar.  Stadenfis. 

Red.  Pro  100.  «Dtorcf  Sum.  Cap.  red.  7.  SOtorcf  in  quadam  domo  apud  S. 
Georg.  in  Stade.     Litera  eft  defuper.  item  in  domo  Drewes  Wo/ders  mStaden  pro, 
4f.  Stord:  S.  Cap.  3.  SDtorcf  red.  &  Schivarte  Karfien  Reiner  in  Hamme  in  Dithma- 
ria  4.  $tyffcf  pro  f  f .  SQlatcf*  Litera  eft  defuper  figillata.  item  in  bonis  iSfcac»  W- 
fto  in   Vu/sbuitel  pro  10.  CDtorcf  f-  OTatcf  proutlitera  defuper.it.  in  bonis  Hans 
Maes  in  Borchfiede  pro  12.  9}torcf  Sum.  Cap.  1.  COtorcf  it  in  bonis  Tideken  Alberdes 
it\  ZvlhnfplUt ,   Litera  eft  perdita  ;  fed  fuit  in  pacifica  poflesiione  ad  annos  tres. 
item  in  bonis  Meineken  Greme/eyen  in  Karckwarder  1.  $?CU'if  #♦  §♦  pro  20.  $Jto?<f 
Summ£  Capitalis  intimavit  redemptionem  fuper  proximo  fefte  pafchae. 
Com.  IV.  Secunda  ad  idem  Altare. 
Patr.   Hxredes  Dni  loL  de  Spreckelfen. 
PoiT  lohan  de  Sprecke/fen. 

Red.   1  f .  SDtorcf  pro  200.  fl.  in  Camera  CiVitatis  Hamburg,  obligatus  eft  ad 
fecundarn  Miffam  in  Septembri. 

Com.  V.  tertia  ad  idein  altare. 

Patr.  lohmi  de  Spreckelfen  Conful  (gr  1(1  an.  149^.  Conlul  tltlt)  an.    1511.) 

poft  Petri  ad  Cathedram  Proconfd  $etwi)et!  ijl -Olfo  Dcrmnf&lijj  v<X$  m  vitfetl  ty  3<$* 

ren  vk  Commende  entroeuer  t>on  3ftm  Qtftiffttt ,  ot>er  t>ocl)  t>k  £ef>itttxnt  QufSfym&bmifyt 

r»ort>en.) 

I.  Zfytils  3  uv  254ttfe  31  a  a  a  a  Pofl". 

g)  Alia  Commcnda  ad  sdcm  altatc  coii£  /MrJ&.  l$ich*fin  Iiwcntar.  n,  14.  J,  c. 


^gg  Urtmbw  unt>  ttfijbxid&im  $.  Period. 


&  GE.ORGII. 

PofT„  Petrus  Sehutte, 

Red.  In  Gamera  Qvitatis  Hamb.  red.  t  j.  Sftarcf  pro  200.  flor.  Sum.  Cap. 
item  in  haeredit.  CordKnuft  pro  1 00.  ff.  1  o.  9)Javcf . 

Vic.  VI.  quinta  ad  idem  altare. 

Patr.  £)er  }ouxin$tf<tom> 

PoiT.  lac.  Henningu 

Red.  In  domo  Heine  Dreiers  apud forum  humili  12.  SWflrtf. 

Com.  VI.  quarta  ad  idem  altare. 
:  Fatr,  De  Jure  ut  fupra» 

Pofl!  Iohan  Krufe. 

Red.  In  domo  Heine  Dmver  apud  forum  humili  4.  $?avcf.     Item  tltl  &6lfft£/ 
idomus  eft  fic  nuncupata  4.  $?avcf.  item  in  domo  Liitke  &lllUn  6.  §ftavcf. 

Com.  VIL  quinta  ad  idem  altare.  ^,. 

Fund.  Eft  a  Dn.  Gerhardo  vam  Holte  h)  an.  1446. 

Patr.  £>ie  t>on  6olferi. 

PofT  M.  lohannes  Garleftorp  Canonicus. 

Frid.  Knnft  an.  i6gf.  ad  an.  1 69?.  vCi  (Er militaivifcbe  'SMcnffc  rtCltomttlCtt,  Theod. 
Anckehnan  JUD.  roavt)  an.  1696.  i>on  Anna  Catharina  ,  'SQittib.  Bttufi  unt)  (jeborne 
»ort  ^oltcn  praKentiret ,  voefcber  Collation  ficf>  tijr  ^pcvr  Q5rui)ev  77;*»k  vm  Holten 
opponirct.  Herm.  Ioh.  Bartels  ,  Hermanni  fil.  ab  eadem  praelentatus  an.  1699.  d. 
14.  Dec.  ijt  i(>ve$  Qtxxn  Q3rut>er$  £ncfel,  GW/^  M.  Gm#  Rode  1710  ,  9. 
Oaobr. 

Red.  0//OT  ex  dorho  Hinrich  van  Dullen,  quam  modo  inhabitat  M.  Iohannes 
Wetgen  reditus  10.  S07orcf-  Item  reemptse  &  apud  Patronum  repofitae  f.  SOfarcf.  in 
<iomo  lacohi  Bcem  \n  platea  S.  Johannis.  Hodie  t)ie  grau  XOittct  B>rtuflen  t)Qt  an. 
1696.  fo(gent>cn  Schedulam  redituum  ubenjebetl  :  %ufMatthi<e  au$  Danchverth  jel-50 
Benr.  Meurers  Curie  |>infer  S.  Peter  ,  t>t€  erftc  uf  t)er  xtd)ttu  .jpattu  bci  ucr  ^robjlet 
irifjrltcfo  fvci  ®elt>  1  f.  $?avcf.  2{uf  <$>(!* rtt  au$  #errn  L.  WW^r  w»  Spreckelfen  (?r* 
ie  rn  t>er  KofenfJra(|c  unattfl^Itd;  fvei  ©e(t>  18.  ^arcf  12.  £.  21u$  £fc«r.  Ihoiveften 
:§rbe  auf  t>£m  Hcfle  frci  ®elt) ,  0ef)dri#  ad  Commendam  24.  €0?avcf  4.  J.  D.  Chri- 
Jtoph  Schoders  ^rau^rbe  aufm  Q?uv|lac&  /dr>vficj>  &on  1 000. 9#avcf  Capital  fvct  ©elb 
20.  $?arcf  auf  Michailis :  9?oc{)  autf  obbemelten  L.  WW<r  »on  Sprechelfen  (gvbe  iti 
IXV  &0|enfirag  ig.  ^arcf  12.  ft  Ex  Strudura  Capituli  9.  Sfflarcf  Summa  11  f< 
2&QVCf  1 2.  §. 

Vfc.  IV.  tertia  ad  idem  altare.  (al.  VI P.  B.) 

Patr. 

PofT 


k)  Aii»  unt)  3^er>fcitwr  ^«uf'St«u«n  a.  1452,  d,  7,  Maji  m,  522, 


2.  Cap.  acr)f  e  SSepfage."        *>$«  bctt  memorien  jm  &3om.  7  5  ^ 

«y.   GEORGII. 

PofT  Quondam  /i?/;#^  Reineke  nunc  o~»J«*  Walthern 

Red.  In  hsered.  Hermanni  Ricken  in  platea  ,  qua  iturde  Cellario  Vini  admo° 
nafterium  Praedicatorum  16.  gftarcf  item  in  hsereditate  quondam  NJrofm  Hoiers  ilta 
in  Rbdingesmarkt  6.  CDlarcf. 

Vic.  V»  (H.  L.  al.  VIII.  P.  B.)  quarta  ad  idem  altare. 

Patr. 

PofT.  Udocm  Grothe  ,  Canonicus  Bremenfis, 

Red.   Dicitur  habere  60.  $?CU'Cf\ 

Com.  Vlll  (al.  Vll )  Sexta  ad  idem  altare, 

Patr.   V/amer.  Hinfche  i)  fundator. 

PofT  Henr.  Bockwold  Epifc.  Lubecenfis. 

Red.  Ex  Camera  Qvitatis  infimul  30.  $0?arcf.  Literas  habet  apud  fe  fua* 
dator. 

Vic.  VI.  (al  Vlll.)  prima  ad  altare  k)  Laiirentii. 

patr.  Hcnr.  van  Duiien. 

Poff  Henr.  van  DuUen  obligatus  ad  duas  miiTas. 

Red.  In  domo  Iacob  Scbiphouwers  9.  C0?arc£  in  hasred.  Hans  Meyer  ,  uxorre- 
(pondebit  14.  $}<ucf. 

Vic.  Vll.  (al.  IX.)  Secunda  ad  idem  altare 
Patr. 

PofT  Nicolaus  Schutte  (al.  Schulte.) 

Red.    In  haereditate  Herman  Elingk  vcp  &em  StccFel^retf  10.  Sftarcf  item  ia 
hsereditate  Hans  MoUers  futoris  in  platea  Sutorura  %.  £0?arcf. 
Qy.  quamam  Vicaria  in  Georgio  a  loh.  Vof  fundata? 

Bulla  Capituli  Hamb.  fuper  reditibus  Vicarise  in  S,  Georgio  ,  quam  Ioban 
VojfY)  fundavit,  exilloafc  Fo/"funt  Patroni. 

Index  Vicariarum  &  Commendarum» 
Altaria       inSummo,    Petro     Nicolao     Catharina     Jacobo        inCapelHf. 
Adaman '-      -    -    -   v.  12.  fq. 

tis.  c- *°-  fq- 

Adelgund*V.   70.        --.-.«------  v.  2.        Gertrudc 

jEgydii  v.u.f.c.^.f.  -  •-   -      -     -    -      -    -    - 

tyaaa*  2  Agathsc 

i)  @r  war  em  Sprteftcr  au*  Um  XhrMffyen  1  unb  ftifftete  jte a.  if 00,  d.  ig^  Martn  er&tetf ^abei  fcie  ge&ttttmrf 

fitr  feinc  €rkn  &etfcerlct  CSeKt>!ect>t  auf  j5o.  ^afjr.  M. 521. 
k)  a.  147^.  d.  4.  Fcbr.  (?aben  &enric|>U)itjlo<£3Tcaamcmaricn  flu  &ief<m&lfarflcptfffeiMiuutf  2e&r 

wart  fttr  bem  nacfjften  nn&  coftlteii  Slnwrcaubfcn  auf  156. 3>a()r  er&nlfen  in.  5*2. 
J)  Alias  pcr  Hcrnugnum  VoiT  & fraues  cjus  an,  1415.  fundata  vid.  III,  527,  ubi  pluw inquircnda. 


74o  Urtunbtn  unbVU$>ti$>ten  ?.Penod. 

Altaria       inSummo,    Petro     Nicolao     Catharina     Jacobo        inCapellis. 

Agathx  v.  f .  20. 

Agnethse  v.  20.        *     ,    -      -    - 

Alexii  -     *     -      v-3.fqq.c2 

Ambrofii -      -     -     -     -  v.n.ci6.f. 

Andrex  v.i8.fc  LV.25.fqq.  v.24.f.c. 5 5^.19.^8.%.  -    -     - 

Angelorumc.25.fqq *"  -i    -    - 

Annse  v.  24.  fq.    ^.17X02X^.1. 3  6.fqq.v.  20. 21.  c.  10.  11.  v.  2.  Clem. 

C.2f-28.     c.  1.2.         c.  J2.fq. 

Anfcharii  -     -     - ------      v.  i.  c  1.  Clem. 

Antonii      v.  16.  17* v.  6. 

Annuncia-  c.  29.  c.  y6t 

tionis  Ma- 


rije  

Apolloni^  v.  49.  fq.  -     -     -      v.  8.  9.      - 
c.  10.         c.  29.57.    c.  17-19.    - 
XII.  Apo-v.24.         -    -    -      v.^^.fq.    - 
ftolorum                                        c.ji.fq. 
Auguftini     ----- 


c.  4.  f .        Gertrud 


---- v.  11.       --- 

c.  16. 17.    •     -     - 

B/tmlattonis  .--------  ---        C.lS.al.  17* 

Barbarse      v.  21.        v.  19.  fq.   v.  10. 11.  v.  11.        -     -     . 

ci7*27.f.  c.20.21.  c  55-40. 

Bartholo-  -     -     -      V.7X  54X.  v.  19.20.  v.  1.  2.      v.  19.  fq. 

mxi  cc  fq.  59.  c.  10. 

Brigittae     - v.2-4. 

c.  3,4. 

Caeciliae     v.49.  yo. 

c.  10, 25.   -    -    -      -     -     -     - 

Cathariniev.26.27.   v.  25-25*.  v.i6-i8. 

51-53.     c.  50.  c  1-2.       c.25.fqq.  v.  5. 

Compas-   ,------------  v.  8.        c.  16. 

fionis  c.  12. 13. 

CofmaeSc  v.-ij.         -     -     -      v.  14.17«-    -     -     - 

Damiani  c  27-29. 

Crifpini  &v*38.  39. 

Crifpiniani 

Crucis       v.54,f-44.f.  v.  3.4.      v.  30.  31.  v.  6.  v.  1. 

c,  9.  c  2.  cif.fq.    c  13-17»    c.  t. 

Corporis  -     *     -      -     -  - c,  7. 

Chrifti  Cyriaci 


in  Spir.S. 


2.  Cap.  ad)tt  Q3ej>fa0e.        wit  bm  MEMORIEN  im  ©0w*  74« 

■-■■■■  — ■■■—  — 1  ■  ■  -i.-i       -  —    i-.,.  i.  ■■—  —  .,  , -^ . . ■  mmu^mwm^M 

Altaria      inSummo,     Petro    Nicolao     Catharina     Jacobo        inCapellis* 
Cyrlaci      v.7i.fq --      ------- 

c.  1  g. 
Damiani    videcofma* 
Decemmil-    -  v.  22.         -    -    -    - 

lemilitum.  c.  22. 

Dionyfii     ---      -     -     -      ...      ...       v.  14.  fq. 

-    -    -      c.  22. 24.  c.  22. 

IV.Doao v.  11.        1 

rutru  c.  16.  17, 

Dorotheas  v.  4.         -    *    -      v.  5  6.  fqq. 

Elifabe-      v.  62.  fqq.  v.  25-2 f.    v.  2-4. 

thae  c.  ij.fqq.  C.3.4. 

Erafmi       -    -     -      v.  17.  fq -    -      v.  10.        v.  2.         J  • 


Erenei       v.  69. 
Euflachii 

0.17,27.28. 
Fabiani      ------      y.  j. 


-    -    -      y.  xv,        >.  *.         JinSo  S 
c.  4.  fqq.  c.  n.fq.    ]       ^** 


Feliciani    v.  60.  fq. 

c.  1 1 , 1 2. 

Gregorii    -    -    - 


c.  f. 


---.       v.  II* 

c.  16. 174 

Gertrudis  v.  f. 

c.  2. 
Georgii     -    -    -     *    -     -      v.  10.  it. 
c.  17.  c.  20.  21. 

Gangolphi  -  -    -      -    -    -      -    -    -      v.i.2. 

€.  10. 
Hieronymi  v.  44.45*.  -    -     -     -    -     -      -    -    -      v.  11. 

c.  9-15.  c.  16. 17.    c.f~2.      inSp.  S. 

Horarum -      v.  1 5.         -     -    -      ...      v.  2.  in  Clem. 

b.Marise    c.  7-7.        c.  56.         c.  2^.26.   c.  29.         «    -     •      c.i.  in  Ger- 

Habundi    v.  69.  trude 

Jacobi       -    -    -      V.9.IO.U.V,  26-28.  v.g.fq.      v.7. 

c  7.8-  c.ji.fq.    c.  8.  9«&  c,2.  in  Cle.m. 

Judas  vide  Simonts  ult, 

Johannis    v.  H.        v.  26-28.    -    -    -      v.  11-14. 
Evangeli-  c.  5  5-40. 

fi*  5Jaaaa  3  jacobi 


74i  tltf  Uftfccrt  Urtfc  H4Cf>n<fcf*fl  Z.  Pcriod. 

Altavia       in  Summo,    Pctro     Nicolao     Catharina      Jacobo        in  Capellis. 

Jacobi  vidc  Philippi 

Johannis    v.  8-9-        V.  1.4.       -     -     -      -     -     -      v.  16.17. 

Baptifta:     c.  19.  c.  1.  c.  25. 

Jacobi V.  5-4. 

Majoris 

Laurentii  v.  p.         v.9.10.11. v.,i2.fqq.  v.  6. 7.      inGeorg, 

...       c. 7. 3.  C.  9.  0  i^.iqq.  inSpir.  S. 

Lucas         -    -     - 

c.  5.4. 
Lucix        v.  10, 

Michaclis -    -      -    -     •       v.i.j.fqq,  inGeorg. 

c.  j.fqq. 
MariceVir  v.  fS.  )'9.   -    -    -      v.  1.  -    -    -      v.  4. 

c.  1.2.  c.4.  inSp,5. 

Mauritii     v.  30.  }i,   -     -     -      v.  15.         •     -    -      v.  9. 

(al.Mautitii)  C  1 4.  I  f. 

Martini      v.  f2.  f3«   v.22.         ^.5^.36.37  v.g.  fq.      v.2.3. 

c.22.  c.  56-39.    c.  jl,fq. 

Matthaci     v.6f.         v.  f.fq.      +•$• 
Maria:  ad  v.  66. fq.  Ct  f- 

albam 
Marix  Mi- 

fericordix  -     •     -      •     -     -      c«  4* 
decem  mil-v. 3 {?.  fq.    v.  22. 
leMilitum  c.  22. 

Matthi*     v.  6.7. v.  i?. 

Marix        v.  14.  if. 

Magdal. 

Marix        V.22.  v.12. 

coronat*  c.  22-24. 

Margare-    v.  ;6.  fqq. 

thae 

Magni        v.  f  6,  f7«   -    -    -      v.  21-25, 

Marci        

c.  14. 

Nicolai      v,  32. 33.   - v.6. 

c.  3-6. 

Omnium   v.  $4.  ff» .    "    "     *      -    -    -  **..*•  , 

Saafior.  •*        «Gertrudc 

OiValdi 


> 


2.Cap.<uF;te  25ey.a.<je.        t>Ort  bcttMEMORlEN  tmiDam.  745 

Altaria       inSummo,     Pctro     Nicolao     Catharina     Jacobo         in  Capcllis, 

Ofwaldi    v.  6o.  fq.  -     *     -      -  , 

c  ii.  12.  -     -     -     - 

Philippi     v.64.  ...     - 

Jacobi  -     -    -      -     -     -      c.  44-46.  .... 

Petric<  v.iy-17.    v.g.  Cto.io.    inSp/S. 

Pauli  c.  18.  21.  -     -     -      c.42.         -     -     - 

Petri 

c.  10. 11. 

TriumRe-v.  fg.  fQ.  v.  22.        -    -    -      v.  10.  fq.  , 

gum  c.  22.  c.  33-40.    -     -  c.  I.fqq.    w5p.  5« 

Remberti  v.  40. 
Archi-Ep. 

Simonis     v.  12.  v.  3.4.  f.    v.7. 

&Judas  c.  11.  12.  c.  8.9. 

Salvatoris  -    -     -  -  --....      v.  g. 

Summum  v.  1.2. 3 -      -     -     -.     -     -    •      V-T«  'inGcorg 

Stephani    v.46-48.  v.  1.2.  j  C.i.  /  c 

Sylveftri     v.  34.  c.  1. 

Sebaftiani  v.  46,  v.  29. 30.    v.  f. 

Sixti    &     v.  $4.  c.38.40.    c.  f. 

Synnicii  .... 

Thomx  Can-  v.  f.  V.  I  j\  fq.     -     -     .        V.23-2&. 

tuarienfis  c.  1 1. 

Thoma     v.  22.fq.  v.  12-13,    v.  41«        v.7. 

C  7  0.  II.  C  8-22. 

If. 

Theobaldi*    -     -     -v.  34.  gf# 
c36.fq.39. 

Trinitatis  ------ Y,  ^, 

Urfulac       ---—_.      v.  6.  fq. 

c.6-8, 
Viti  v.  10. 

Vincentii  v.  44. 47 .  -     »    -      »    -    -      v.  6, 

c.  13-17. 
Wenceslai  -    -    -     »    -    -     --».-.      v.  2f.  c.2. 

Undecim  mil-  v.  29» 
leVirginum 

Wenceslaiv.i6.i7.  v.7.fq.     !::■•-     v.  ig. 

c.  24. 
WillehadU  40.4?.  Inquir. 


744  UeEimfrgrt  nnb  Vtadbvid)tm  j.  Period. 

inquir. 
Bulla  GifebertiEpifc.Bremenfis  (qui  fedit  ab  An.  1274-  1  jo6.)  de  Vicaria  quadam 
in  Commendam  eommutata. 

IV.  LITERjE  ,  TRANSACTIONES ,  VENDITIONES. 

inter  Comites  Ho/Jatia  &c.  ecc*  &  Capituium  llamburg. 

I. 
JOHANNIS  ac  GERHARDI  Comitum  Ho/fatia  ScStowari*  confirmatiodo- 
nationis  a  Friderko  de  Hafe/thorp  Ecclefix  Hamburgenji  fa&se.  Hamb,  VIII.  Kal, 
Maji.  An.  1201,  (Exftat  Vol.  I.  pag.  60$.) 

II. 
ALBERTI   Comitis  Norda/bingia  Ordinatio  fuper  Prabendam  ab  Ado/pho 
III.  in  Ecclefia  Hamburgenfi  fundatam  An.  12 12.  (jam  exitat  Vol.  I.  p.  6  $80 

IIL 
ALBERTQS  Comes  Orlamundse  confert  Sacerdcti  S.  Georgii  prope  civitatem 
Hamburgenfem  tres  agros  a  ftrata  inalteram  planitiem  protendentes  verfus 
occidentem  curia:  infirmorum  (uCM  ®efcnl)Ufe)  contiguos.  A.  1220.  ind. 
VIII.  • 
ALBERTLIS  Dei  gratia  Comes  Or/amundx  &  Ilolfatiae ,  orpnibus,  ad  quos 
praefens  fcriptum  pervenerit,  falutem.     Quoniam  fucceffus  temporis  memorue  no- 
vercatur,  ea  quse  fiunt  fcriptonecefTarium  duximus  commendare,  ne  per  fucceifto- 
nem  temporum  a  memoriis  hominum  elabantur.     Noverintigiturhomines,  adquos 
praefens  fcriptum  pervenerit  ,  quod  nos  ob  reverentiam  beati  Georgii  martyris,  in 
cujus  honore  Capella  in  hofpitali  infirmorum  prope  civitatem//<77;/£«rgdcdicatacit, 
tiec  non  ad  commoditatem  facerdotis  ibidemfervientisDomino,  Alebrando  facerdo- 
te  petitionum  fuarum  inftantia  promovente  ,   tres  agros  a  communi  fliata  usque  \\\ 
alteram  planitiem  protendentes  verfusoccidentem  dic^curia,'  infirmorum  contiguos, 
a  facerdote  denominatae  capella?  perpetuo  poffidendos  contuiimus.     Ut  aucem  fadtura 
noftrum  ratum  etiam  a  noftris  fuccefforibus  habeatur,  prafentem  paginam,  iactum 
noflrum  futuris  in  temporibus  proteftantem  impresftone  figilii  nofhi  fecimus  robo- 
rari.     Teftes  funt  Herbordus  Abbas  Reineveldenjts ,  Wo/fardus  Decanus  IIa?nburgen- 
fis ,  Vromo/dus  Canonicus  ibidem  Maro/dus  Lubicenfis  Canonicuscurire  noflrse  No- 
tarius,  Laici  Reimundus  Wicpertus  dapifer,  Nicolaus  Advocatus  in  Hamburg  &  a!ii 
quamplures.     Dat.  Anno  ab  incarnatione  Domini  inillefimo  ducenteiimo  vigeliuio, 
lndidtione  o&ava. 

IV. 
ADOLPHt  IV.  Comitis  Holfatia  quorundam  Privilegiorum  Canonicis  Ilam- 
burgen-Jibm  olim  a  Patre  conceflbrum  contirmatio.  Anno  123 8.  XI.  KaJ.  Aug.  (Exftat 
fupra  Vol.  I.  p.  f  78O 

V. 
Johannis  &  Gerhardi  fratrum  confirmatio  terrarum  perCapitulum  Hamburgcnie 
abHermanno  deBarmftede  emtarum  A.  12^0.  III.Non.Julii. 

JOHAN- 


2.Cap.  a$feQ$eyfoge*-       »on  ben  MEMORIEN  mtiDom.  74  r 


JOHANNES  &  GERHARDUS  Dei  gtatiiL  Holfati*  >  Wagria,  Stormari<e$c\vi 
Schoivenborgh  Comites  univerfis  Chrifti  fidelibus  prxfentempaginam  infpe&uris  no- 
tum  efTe  volumus  ,  quod  raos  preces  fideiium  noftrorum  dile&orum  domini  Hinrici 
&Domini  Ottonis  fratrum  de  Barmeflede 3  attendentes,  exftirpationes ,  quas  coloni 
domini  Hermanni  de  Barmflede ,  ultra  terminos  fuos  in  filvam  noftram  de  vifla  Gro~ 
tenfee  fecerunt,  quas  EccIefiaL1  Hamburgenfi  idem  Dominus  Hermanuus  cum  manfis, 
quosineadem  villa  habuit,  vendidit,  eidem  Ecclefise  dimifimus  &  fine  omni  quseltio- 
ne  contulimus  libere  poffidendis.  Uc  autem  hoc  fa&um  noftrum  firmum  &  ratum 
permaneat  in  futurum,  prxfentem  literam  fuper  hoc  coflfe&am  figillorum  noftro- 
rum  appenfionibus  fecimus  communiri.  Teftes  hujus  funt  milites  &  ftdeles  noftri, 
Dominus  Henricus  &  Dominus  Otto  de  Barmflede,  Dominus  Hartimcus  praefectus 
Stormarice ,  Marquardus  &  Godtfchalcus  &  Dominus  Hinricus  Canonicusfratres  fui, 
Dominus  Marquardiis de  Rennowe,  Dominus  Georgius,  Dominus  Himicusde  Hamme, 
Dominus  Bartholdus  Decanus  ,  Dominus  Helpradus,  Dominus  fohannes  Scholafticus, 
Dominus  fohannes  Thideri,  Sifridus  cuftos  ocaliiquam  plures  Clerici  &Laici.  Dat. 
Hammeburg  in  curia  noftra  apud  fratres.  Anno  gratite  Millefimo  ducentefimo  quia- 
quagefimo  tertio ,  tertio  Non.  Julii. 

VI. 

Eorundem  Transa&io  cum  Canonicis  Hamburgenfibus  fuperbona  mGrevenkop. 
Hamburgi  A.  12  f  6, 
\  JOHANNES  &  GERHARDUS  Dei  gratLa  Comites  Hotfattte&Stormarixad- 
notitiam  cun&orum  hanc  Iiteram  infpicientium  cupimus  pervenire,  quod  cum  De- 
cano  &  Capitulo  Hamburgenfi  de  bonis  mGrevencop  convenimus  in  hanc  formam. 
Projudicio  ipforum  bonorum  afTTgnamus  ecclefias  Hamburgenfi  decem  choros  tritici 
in  veteri  molendino ,  proprietate  quatuordecim  jugerum ,  quas  in  eadem  villa  com 
promeruit,  &  cum  utilitatetam  in  decima,  quam  in©runuf)uTe,  five  aliocenfuquo- 
cunque ipfis  Canonicis  reli£h.  Reliquerunt  etiam  nobis  Canonici  jam  di&se Ecdefise 
facultatem  redimendi  prcefatos  decem  choros  tritici  pro  trecentis  marcis  nummorum 
&ipfam  villam  Grevencop  pronongentis  marciscumomnibusattinentiis,  conjun&im 
fi  voluerimus  aut  divifim.  De  manfis  tamen  duobus  ipfis  Canonicis  ad  collationem 
annonse  eorundem  &  alia  commoda  ordinanda  opportunis,  tam  in  aggeribus  quam 
in  foflis  ad  eosdem  manfos  pertinentibus  ipfi  Canonici  fibi  judicium  confervabunt, 
ut  a  quibuscunque  fubtrahatur  occafio  malignandi ,  volumus  &  benevole  confenti- 
mus,  ut  fi  quas  in  decimarum  colledione  vel  contra  colonos,  vel  etiam  decimato- 
rem,  quseftiones  exoriri  contigerit,  eaedem  non  coram  nobis  aut  noftro  judice,  fed 
etiam  fpirituali  jndice ,  ficut  juftum  eft ,  finaliter  terminentur.  Nominatim  etiam'& 
fpecialiter  hoc  expreflum  eft ,  Quod  fi  Dominus  Henricus  &  Dominus  Otto  fratres  de 
Barmflede  a  nobis  ipfis  Canonicis  proprietatem  pnedi&orum  bonorum  non  obti- 
nuerint ,  &  nos  fi  prsedi&a  bona  noftris  voluerimus  ufibus  obtinere  ;  uiille  &  ducen- 
tas  marcas  nummorum  ipfis  Canonicis  perfolvemus.  Quibus  in  choro  Hamburgenfi 
perfolutis,  &  nonprius,  decem  choros  tritici  fepe  di&os  &  bona  csetcra  cum  judicio 

I.  C^ctle  5  ter  ^ailO.  S&bbbb  nobis 


^46  Urftjttbat  tmb  CTacfen&ten  $.  Period. 

nobis  Canonici  refignabunt,  Salvis  nihilominus  canonicis  &eccIefia2ipforumac~tioni- 
bus  contra  fratres  de  Barmftede  &  ipforum  amicos,  fuper  promiOTonibus  &  fide  ma- 
nualiter  data  competentibus ,  quemadmodum  multorum  notitia  manifeftat.  Super 
cmnia  tamen,  fi  tepe  difti  fratres  de  Bamiftede  proprietsrtem  di&orum  bonorum  a 
nobisCanonicisobtinucrunt  hujusmodi  contra&us  cVIiterae  hincinde  datje  caffsefint 
&  penitusinutileshabeantur.  Ad  cujus  evidentiam  prcefens  fcriptum  figillorum  no- 
itrorum  munimine  fecimus  communiri.  Teftes  hujus  rei  funt  Bartoldus  Decanus, 
Helperadus,  $obannes3Sifridus  cuftos,  Ekkehardus3Bruno  3  Henricus3  Thetmarus  Ca- 

Lupus  dapifer  ,  Georgins  de  Hamburgh  3 
'erebertus  AdvoCatus ,  Stfridns  Thelonearius. 


nonici,  Hamvicus  prxfeclus  Holtfatia  3 
Jleymbertus de Modehorflm\Y\tts ,  Leo3  ^  G 


«Actafuathaec ■  Hamborgh  AnnoDomini  millefimo  ducenteiimo  quinquagefimo  fexto. 

VII. 

Eorundem  fuper  partem  filvae  Canonicis  Harnburgeniibus  datas  ejusque  terminos. 

Hamburgi  i^fS. 

TOBANNES  &  GERHARDUS  Dei  gratia  Comites  Hohfatia  univerfts  Chrifti 

fidelibus  hanc  literam  infpe&uris  notum  effe  volumus ,  quod  nos  partem  filvce  noftrar, 

cujus  longitudo  a  terminis  vilke  Brake  usqne  ad  veteres  terminos  villse ,  quaj  drcitnr 

Staenmt  eurp  diftin&ione  terminorum  inferius  adnotata  vendidimus  &  contulimus 

«cciefise  beatse  virginis  in  HSmburgh  cum  omni  judicio  majore  &  minore  &  omni 

utilkate  &  commoditate ,  quas  ecclefia  praefatain  aquis  &  aquarum  decurfibus>pafcuis, 

pratis  &  cateris  fimilibus  ab  hoc  in  antea  fibi  potuerunt  ordinare.     Termini  fnnt  hi ,  a 

terminis  viilse  Bracke  a  Ioco ,  qui  vocatur  BercmiJJe  usque  ad  locum  ,  qui  vocatur 

J}arenveldefenor,dcab  illoloco  usque  ad  locum  ubi  duo  rivuli  concurrunt,  unus  vo- 

catur  Gerjenbeke ,  alter  Cronesbeke ,  ita  quod  inter  veteres  terminos  villae  magni 

Stami  octerminos  jam  praefatos  nulla  diftincTio  penitus  habeatur,  fedomnhnona/ia 

culta  &  inculta  intelligantur  inclufa ,  quae  inter  didlos  terminos  funt  contenta.     Item 

a  loco  proximo  nominato ,  ubi  rivuli  Gerfenbeke  &  Cronesbeke  conveniunt,  usque  ad 

locumquivocaturltfw^/fl  verfus  occidentem,  quilocusfimilitercontingitterminos 

villse  Brake.    Refervavimus  autem  nobis  ifta  tantum ,  Grewenfchat  3  Lanrwere ,  Borc- 

rtoere >  quse  in  aliorum  liberis  bonis  confuevimus  refervare.     Teftes  hujus  rei  funt De- 

'canus  Bartoldus,  Helpradus  3  Johannes  Tideri3  Sifrtdus  cuftos,  Bruno  3  Henricus  de 

Zevena,  Radolfus,  Thetmarus 3  Atbertus  Canonici  Hamburgenfes 3  HartivicusDzni- 

fer  »  Georgius3  Hinricus  de  Hamme  milites,  Gerbertus  Advocatus,  Leo  &  alii  quam 

plures.     Ad  firmitatem  autem  hujus  fa&i  prsefens  fcriptum  figillorum  noftrorum  ap- 

y  enfione  f ecimus  roborari.     Datum  &  a&um  Hamborgh  anno  gratije  millefimo  duceh- 

tefimo  quinquagefimo  fexto. 

VIII. 
Eorundem  fuper  redditus  in  antiquo  molendino  intra  Civitatem  Hamburgenfem  Ca- 
pitulo  ibidemad  tempus  conceffos*  Hamb.  iztf.  IV.  IdusSeptemb. 
JOHANNES  &  GHERARDUS  DEI  gratia  Comites  Holfatix  &  Storfftari* 
tcteSckvwnborgh  Qmnibushoc  fcripturn  vifuris  notum  cfleyolumus,  quod  nos  ho- 

»ora- 


%  Cap.  acf;f  e  Q3tyfa<|<.         *x>*t  fcett  MEMORIEN  i'm  B$m.  74^ 

»  ..    1  ■  1  •  — i 

narabilibus  viris  Decano  &  Capitulo  Hamburgenlis  ecclefise  talern  gratiam  fecimus, 
quod  fi  aiiquam  partem  reddituum  noftrorum  de  antiquo  molendino  intra  civitatem 
Hamborgh 3  vel  quibuslibetaliis  bonisextra  civitatemobligatoruniJiberaverint,  ipfos. 
redditus  percipiant,  donec  fumma  pecunise,  quam  pro  liberatione  eorundem  reddi- 
tuum  dederint  ipfis  in  integrum  perfolvatur.  Ita  quod  ea  ,  quse  de  ipfis  redditibus 
annuatim  perceperint  in  fortem  dictaj  pecunise  minime  computentur.  Ad  cujus  rei 
evidentiam  prsefens  fcriptum  figillorum  noftrorum  munimine  fecimus  roborari.  Aclurrt 
&  datum  in  Hamborgh ,  anno  Dominicse  incarnationis  millefimo  ducentefimo  quin- 
quagefimooclavo,  Quarto  Idus  Septembris. 

IX. 

Eorundem  confirmatio  fylvse  Canonicis  Hamburgenfibus  venditse  Hamburgi,  Ao. 
12V9- 
JOHANNES&  GERHARDUS  Dei  gratiaComitesH^i>,  Stormarix  Scte 
Schoivenborgh  omnibus  prsefens  fcriptum  vifuris  falutem  inomnium  falvatoreNoturn 
efle  cupimus  tam  prsefentibus  quam  fiituris  ,  quod  nos  Cznonicis  Hamburgenfebus 
vendidimus  partem  iilvse,  quse  eftfita  interriovam  viilam,  quamprimitusipfisCano- 
nicis  aflignaveramus,  quam  Papendhorpe  nominant,  &  terminos  villse  Braket.x  una 
parte,  ck  YiiUs  Stgenwarde ,  Rowederfiorppe  ex  altera  per  circuitumproquinquagin- 
ta  marcis  nummorum,  cum  omni  jure  &judicio  majore  pariter  &minore,  exceptis 
duntaxat  exadionibus  Grewenfchat ,  Borgwere  &  Lantivere 3  quse  nobis  in  omnibus 
bonis  alienatis  confvevimus  refervare  ,  AfFecrantes  &  concedentes  eisdem  Canoni- 
cis,  ut  in  pafcuis,  pratis,  aquis,  aquarumque  decurfibus,  &  in  omnibus  quse  excoli 
poterunt,  five  coli  nan  poffunt  orcHnandi  commoditates&utiiitates  fuas  liberam  ha- 
beant  facultatem.  Teftes  hujus  rei  Cunt  Hartwicus  Dapifer,  Georgius^  Hinricus  de 
Hamme,  Gerbertus  Advocatus,  Milites ,  Bertrammus ,  Leo ,  Sifridus  Thelonearius 
cives  Hamburgenfes  ccalii  quamplures.  In  cujus  teftimonium  praefentem  paginam 
figillorum  noftrortim  appenfione  fecimus  communiri.  A&a  funt  hsec  Hamborch  an~ 
no  Domini  M  CC  LIX. 

X. 

GERHARDI  Comitis  e  Collatio  villce  Stenwarde  aliorumque  bonorum  pro  ME- 

MORIA  Johannis  Comitis  fratris  fui  6c  progenitorum  fuorum  Canonicis 

Hamburgeniibus  fa&a,  Segeberg  A.  1265.  o&avis  Vici 

GHERRARDUS  Dei  gratia  Comes  Holtfatix  &  de  Schowenborgh  omnibus  prae- 

fentem  literam  vifuris  falutem  in  omnium  faivatore.     Notum  effe  cupimusuniverfis, 

quod  nos  pro  dile&ifratrisnoftriComitis  JOHANNIS  MEMORIA  fpeciali,  necnon 

Sc  progenitorum  noftrorum ,  quorum  recordationemin  ecclefia  beatse  virginis  Mari& 

vnHammenburgh  in  bono  fieri  exoptamus,  villam  Stemvarde  cum  fuis  attinentiis  <5c 

terminisanoftris  ofEcialibus  prius  diftin&is,  ipfi  ecclefise  fub  hac  forma  duximuscon- 

ferendam.     In  aftumtione  beatse  virginis  de  proventibus  ipfius  in  refe&orio  fervietur, 

&in  anniverfario  fratrisnoftri  JOHANNIS  Comitis  antedi&i  tot  denariorum  fietdi- 

flributio,quot  Canonicus  folidum ,  vicarius  fex  denarios  recipiet,  tamen  praefens  i« 

Q5.bbbb  2  vigiliia 


748  Uxttmben  imb  Hacfcricfreen  $.Period. 

vigiliis  &in  miffa;  Item  ad  aitare  antechorum,  ecclefia  lumen  fingulisno&ibuspro- 
curabit,  item  molendino  in  Ter neke  ab  ipfis  Canonicis  conftru&o,  6c  omnijuri,  fi 
quod  nobis  competere  videbatur,  in  perpetuum  renunciamus.  Cujus  utilitastam  in 
aqua,  quam  in  redditibus  ipfis  cedet.  In  quorum  *)  -  -  -  ante  dicti  Canonici 
ad  noftrum  defiderium  Ecclefia?  Reyne veldenfi  decimam  in  Trucoive  dimiferunt,  ficut 
in  privilegioabipfisecclefise  Reineveldenfiyxm  diclse  tradito  continetur.  Renuncia- 
verunt  etiam  jam  di&i  Canonici  quaeftionibus ,  quie  inter  ipfos  cV  nos  tunc  temporis 
exftiterunt ,  videlicet  uno  choro  filiginis  vel  quindecim  marcis  argenti ,  quie  pro 
damnis  per  molendini  novi  conftru&ionem  eis  illatse  fuerant ,  (imiliter  &  damnis  in 
Molne 3  quae  ipfos  tunc  Canonicos  contingebat.  A&a  funt  haec  Szegeberge  Anno  Do- 
mini  millefimo  ducentefimo  fexagefimo  tertio  in  O&av.  S.  Viti. 

XI. 

Ejusdem  confirmatio  donationis  Ecclefiae  Hamburgenfi  per  fratres  Grabowe  fa£tee 
A.  i27^.in  vig.  Jac. 
GERHARDVS  Dei  gratia  Comes  Holfatix  omnibus  praefentia  vifuris  faluterh 
inDomino  \  Noverint  univerfi  tam  prsefentes  quam  futuri  temporisfucceflbres,  quod 
nos  de  libera  voluntate  rtoftrapermiftimus,  quod  fideles  noftri  fybannes  Graboive  & 
Gbyfeke  fraterfuus  vendiderunt  unum  manfum  intres  partes  divifum  in  Grotenfe,  Ci- 
cut  Titbernus  a  nobis  poflidebat  ecclefKe  Hamb.  eidem  ecclefias  in  htereditatem  <Sc 
omnem  proprietatem  liberaliter  conferentes  cum  omni  utilitate  &  commoditate,  qua 
nobis  dictus  manfus  competebat ,  vel  in  futurum  competere  poffet ,  eundem  di&ae 
ecclefise  conferimus  perpetuo  poftidendum.  TeftesDominus  Ludv/phus  de  Curent, 
Marquardus  Dapifer  &  Marquardus  Storm  milites,  fohannes  fcriptor,  Ludolphus 
de  Bockftehuden,  &  alii  quam  plures.  Datum  Anno  Domini  millefimo  ducentefimo 
feptuageflmo  tertio,  in  vigilia  Jacobu 

XII. 

EJUSDEM  fuper  eodem  argumento  e  a  &  d. 

GERARDUS  Dei  gratia  Comes  Holtfati* omnibus  prsefentia  vifuris  in  Domino 
falutem.  Noverint  tam  prcdentes  quam  futuri  temporis  fuccefibres,  quod  nos  de 
bona  6V  libera  vokmtate  permiflimus  ,,  quod  fideles  noftri  fohannes  de  Grabowe  & 
Gljifeke  frater  fuus  vendideruntecclefise  Hamburgenfi  quosdam  agros  adjacentes  villae 
Grotenfeer  ex  una  parte  Gtos  inter  villam  Volenfike,  &  villam  Grotenfee >  ex  altera 
parte  inter  villam  Trucoive  &  villam  Grotenfee,  ficu»t  a  dile&o  fratre  noftro  Domino 
JOHANNE  pice  memorise  &  a  nobis  Ricbernus  poffidebat,  &  poftmodum  Johannes 
dejGrabovie&Gyfekefratresjam  di&i  ex  noftra  donatione  bacl:enuspoftederunt,eo- 
rundem  agrorum  haereditatem  &  proprietatem  cumomni jurer  utilitate  accommo- 
ditate^  qua  dicYt  agri  nobis  competebant,  vel  in  futurum  competere  poftent,.  jure 
perp£tuo  poffidendos  ante  diclae  Hamburgenfi  liberaliter  conterentes  ecclefi\e«  Hu- 
jus  rei  teftes  Dominus  Marquardus  Prcfe&us  Stormarias ,  Dominus  Marquardus  Da- 
piier  de  Segeberge -,  Dominus  Ludolphus  de  Curen  Milites,.  Dominus  Jymmo  &  Do- 
rainus  fohannes  Capellanl  noftri,  Ludolphus  de  Buckftehude  civis  Hamburgenfis  & 

alii 

'■'  ■  .  i  —— ^— ^— — — — »-  ————— 

*)   &«ft  vox  in  cxcmplari  forte  recempenjHm, 


2.  Cap.  adjfe  ?25epfa0e*         **n  &«t  MEMORIEN  tm  £wm.  ?49 

aiiTquam"  plures.  Datum  Hamburg  Anno  Domini  millefimo  ducentefimo  feptuagefimo 
tertio  in  vigilia  San&i  Jacobu 

XIII. 
ADOLPHl  Comitis  Litera  de  terminis  Slamenfeke  &  Sprenghe  Hamburgi  in 
odava  Johannis  B.  A.  1288. 
ADOLPHLIS  Dei  gratiaComes  Ho/tfatUSc  Stormarits  omnibus  in  perpetuum 
prcefens  fcriptum  vifuris  falutem  in  omniumSalvatore.  Noverint  univeriitam  pra?- 
fentis  temporis  quam  futuri ,  quod  terminos  inter  villam  noftram  Slamenfeke  &vil- 
lam  Sprenghe  ad  eccleiiam  Hamburgenfem  pertinentes  taliter  duximus  diftingven- 
dos  ,  videlicet  termini  pra?di£ti  erunt  dire&e  per  locum  ,  qui  dicitur  Collumften- 
burg  ,  iicut  dicti  termini  per  iigna  arborum  &  alia  figna  ad  hoc  manifefte  facta  ,  us- 
queinrivum,  qui  defluit  in  fluvium,  qui  $\Q\tux  Bejtene  ^  lucidius  funt  diftincti,  ita, 
ne  de  terminis  pradittis  ,  filvis  ,  pratis,  pafcuis,  aquarum  decurfibus,  agris  ,  nec 
non  omnibus  utilitatibus  posfimus  in  perpetuum  nos  &  noftri  hseredes  prcedictae  vil- 
ix  quaeftionem  aliquam  fufcitare  ,  fed  omnibus  utilitatibus  infra  terminos  fuprafcri- 
ptos  expedite  &  libere  ,  absque  impetitione  qualibet  perfruetur  ,  ut  autem  ha?c  in- 
violabiliter  obferventur  ,  prafentem  paginam  figilli  noftri  munimine  duximus  robo- 
randam.  Hujus  rei  teftes  funt  Hinricus  di&us  Bars ,  Johannes  filius  Thiderici, 
Johannes  de  Luneborgh  Canonici  Hamburgenfes ,  Manegoldus  Notarius  nofter , 
Clerici  ,  Hajjo  de  Lasbeke ,  Hinricm  &  Hermannus  fratres  de  Hamme  milites  Thi- 
dericus  de  Hefte  Advocatus  nofter  ,  &  alii  quara  plures.  Datum  Hamborgh  in 
O&ava  nativitatis  beati  Johannk  Baptifta  Anno  Domini  millefimo ,  ducentefimo 
edtuagefimo  o&avo» 

XIV. 

ADOLPHI  Comicis  Literse  fuper  venditionem  manforum  in  nova  Stapelvelde, 

Rowerderftorpe ,  nova  Radelftede  &  in  Hamme  Canonicis  Hamburgenfi- 

bus  fuit  conditione  facuitatis  redimendi,  fa£tam  in  Hamb.  1288«  in  Vig. 

Sim.  &  Jud.  * 

ADOLPHUS  Dei  gratia  Comes  Holtfati<e  &  Stormari<e  omnibus  prafens  fcri- 

ptum  vifuris  falutem  &  bonse  voluntatis  affe&um*    Noverunt  univerfi  tam  prasfen- 

tes  quam  futuri  hanc  paginam  infpe&uri  quod  nos  cum  confenfu  charisfimi  fratris 

noftri  Domini  ALBERTI  Praepofiti  Hamburgenfis  ac  harr^dum  noftrorum  vendidi- 

fnus  ecclefia?  6c  Capitulo  Hamburgenfi  tredecim  manfos  in  villa  nova  Stapelvelde 

quemlibet  folventem  viginti  folidos  ,  feptem  manfos  in  villa  Roiverderftorpe  3  fol- 

ventem  quemlibet  fedecim  folidos  ,  fex  manfos  in  nova  Radolfftede  quemlibet  fol- 

ventem  fedecim  folidos  ,  in  Ham?t?eduos  manfos  /  unum  folventem  viginti  folidos  & 

alterum  duoderim  fofidos  Hamburgenfis  monetae  cum  omnibus  detinentiis  fuis,  fil- 

vis ,  pratis  »  pafcuis  ,  aquis  ,  aquarum  decurfibus  terminis  &  omni  utilitate  ,  qua 

ipfos  hadlenns  poffedimus  ,     pro  quingentis  cV  quinquaginta  marcis  denaricium 

Hamburgenfium  ,  refervatis  nobis  tamen  judicio  &  cenfu  qui  dicitur  Swinefchatt  6c 

de  quolibet  manfo  unum  modium  avenas  f  ut  fpfa  ecclefia  &  perlbnse  ipfius  praedi- 

S&bbbb  1  £0$ 


7  r  o  Urtunbm  imh  Hacfrri  chtm  % .  Penod. 

,  »>■     i  .  ■■■  uiiii  i     ■  ■  '  ■       '  ■  i  ii  ,_ 

c~ris  bonis  feu  manfis  libere  perfruantur.  Cavebimus  etiam  quo.l  advocatus  noftcr, 
qui  pro  tempore  fuerit ,  favorabilis  judex  erit  hominum  bonorum  eorundem  ,  &c 
nullam  petitionem  feu  exaclionem  inordinatam  &  inconfvetam  faciet  in  homines 
praedi&orum  bonorum  ,  Sc  ne  aliquid  novi  ftatuat  vel  crdinet ,  unde  eadem  bona 
posfint  aliquatenus  devaftari.  Quod  fi  fa&um  fuerit  nos  &  hxredes  noftri  quando- 
cunque  a  nobis  vel  ab  hceredibus  noftris  requifitum  flierit ,  refpondere  tenebimur 
pro  defectu.  Praeterea  perfona  Capituli  praefata  bona  percipienshabebit  auctorita- 
tem  colonos  inftituendi  &  deftituendi  ,  prout  fibi  in  bonis  praffatis  videbitur  expe- 
dire  ,  &  pandandi  a)  huram  fuam  feu  pignora  recipiendi  cum  emenda  debita  tem- 
pore  fuo  ,  quando  fibi  pra&ji&a  hura  non  fuerit  perfoluta.  Infuper  Capitulum  prae- 
dictum  ex  fpeciali  favore  &  amicitia  concedit  nobis  facultatem  emendi  prsenomi- 
nata  bona  pro  fupra  dicta  pecunia  ,  in  vigilia  beati  Jacobi  Apoftoli  in  civitate  Ham- 
burgenfi  perfolvenda  ,  quaodocunque  nobis  piacitum  fuerit  &  acceptum.  LTt  au- 
tem  haec  inviolabiliter  obferventur  oc  inconvuKa  permaneant  ,  prafentem  paginam 
ligillo  noftro  &  fratris  noftri  ALBERTI  prccdieli  ad  abundantem  cautelam  fccimus 
communiri.  Hujus  venditionis  teftes  funt  Helpradus  Decanus  ,  llarncicus  de 
Hersloe ,  Hinricus  Barff',  Gotfchakus  de  Traioenejfiunde  >  Ft 'edericm  Cantbr,  A7/» 
colaus  Tyderi ,  Bruno  $  Magifter  Hildebrandus  ,  Jahannes  de  Lurieborgh  3  Bernar- 
dus  Canonici  Hamburgenfes  ,  Johannes  de  Slamerfiorppe  ,  Haffb  de  Lafsbcke  ,  Her- 
mannus  de  Wierfrode  3  Hinricus  &  Hermannus  fratres  de  Hamme  ,  Otto,  Crijiofe- 
rus  &  Marquardus  milites  de  Borfiele  ?  Marqnardus  Scnior  de  Haghene,  Hinricus 
de  Wedele  3  Luderus  3  Godtfchalcus  Sc  Haffo  fratres  de  Hersfo  >  Eggericus  deQres- 
hude  milites  ,  Theodovicue  Advocatus  &  Hinricus  de  Goldenbu  famuli ,  Hoyerus  & 
Manegoldus  Capellani  noftri  ,  Ludolphus  de  Buckfiohude  >  'fohannes  de  Mente  , 
Bartmcus  de  Herteneburgb  Confules  Hamburgenfes.  Datum  &  attum  in  Hain- 
horgh  ,  annoDominimillefimoducentefimo  oc-tuagefimo  odtavo  in  vigilia  Apoftolo- 
rum  Simonis  &  Jud** 

XV. 

Adolphi  Comitis  Literae  quibus  eximit  colonos  in  parochia  ReTlinghe  &  Morc  ab 

exa&ione  Kofchat.  Segeb.  A.  1 304.  in  craftino  converf.  Pauli. 

Nos  ADOLPHUS  Dei  gratia  Comes  Holt/atia&c  Stormaria  univerfis  proefen- 

tia  vifuris  in  Dominofalutem.     Recognofcimus  pubftce  proteftantesj  quod  nosDeo 

auctore  ,  nec  non  ab  folutem  animse  noftrae  ,  pauperum  onera  alleviare  volentes, 

injuftitiae  pro  noftro  modulo  obviare  ,  univerfos  oolonos  noftros  &  eorum  hanedes 

legitimos  natos  &  nafcituros  in  parochia  noftra  Rellinghe  &  etiam  univerfos  in  ju- 

dtcio  noftro  in  terra  ,    quae  More  dicitur  ,  natos  &  nafcendos  &  univerfos  eorum 

fucceflbres  conftitufcos  a  quadam  violenta  exactione  ,  quae  Cofchat  dicitur  ,'confti- 

tuimus  &  dimittiaaus  liberos  &  exemtos  ,  mandantes  advocatis  noftris  ,  ne  hujus- 

modi  exadtionem  ,  fcilicet  Cofchat  aliquatenus  exigant  vel  requirant ,  Ced  ipfo  no- 

{tri  colonl  prsedi^ti  a  praenominato  gravamiae  permanebunt  a  nobis  &  noftris  fuc- 

ceftbribus 


\.  Cap.  aa)fe  %tyla$u        *$n  btn  MEMORIEN  tm  £om\  7  f  * 


Ceffcribus  Iiberi  &  exemti.  Hujus  donationis  teftes  funt  noftri  confiiiarii  Jehamw 
de  Slamerftorpe  ,  johannes  de  Bennovoe-  3  Hermannus  de  Wiensrode ,  Hermawuit 
de  Lasheke  milites  ,  ./Wiar.  d?  //cr/?  tunc  nofter  advocatus  jfohannes  de  Rennoive  & 
quam  plures  alii  fide  digni.  Datum  Szegeberghe  Anno  Domini  miliefimo  trecente- 
fimo  quarto  in  craftino  co»nverfionis  San6ti  Vaulk 

XVL 
ADOLPHI  III.   Comitis  &c.    Literse  de  Capella  S.  Nicolai  exOat  VoL  L 
p.  $76.  fqq. 

XVIL 
Gerhardi  &  Adolphi  Comitum  Literse  fuper  IV.  manfos  in  Ofterflenbeck  Capitu- 
lo  Hamburgenfi  venditos  A.  1 509.  in  craftino  aflumtionis  Mariae. 

GERHARDUS  &  ADOLPHUS  Dei  gratia  Comites  Hohfatks  &  de  Schoiden- 
horgh  omnibus  praefens  fcriptum  vifuris  m  falutis  auctore  falutem.  Notum  effe  vo- 
Iumus  tam  pnefentibus  quam  futuris  ,  quod  Raymarm  miles  &  Hajfo  fratres  dicH  de 
Wedek  de  confilio  &  confenfu  omnfum  hseredum  fuorum  legitimorum  &  amicorum 
venciiderunt  Capitulo  Hamburgenfi  quatuor  manfos  in  vllla  Ofterftenbeke  (itxx^tos^ 
quos  a  nobis  rn  pheodo  tenuerunt ,  pro  centum  &  quinquaginta  marcis  nummo- 
rum  Hamburgenfium  cum  omni  jure  &  tesminis  ,  quo  ipfos  hadtenus  poffederunt, 
eum  judicio  majore  Sc  minore  perpetuo  posfidendos.  Nos  eandem  venditionem 
ratan*  habentes  proprietatem  dictorum  manforum  prcefatse  Ecciefiae  eontulimus jure 
perpetuo  posfidendam  ,  reeognofcentes  eidem  ecclefise,  quod  proteftatem  habebit 
de  manfis  prasdictis  ordinandi&  difponendi  in  agris  ,  pafcuis,  filvis,  aquis  &  aqua- 
rum  decurfibus  6c  omnibus  eorundem  attinentiis  eum  judicio  majore  &  minore  & 
omnibus  commoditatibus  <5c  utilitatibus,  quae  fibi  nune  velin  futurum  poteruntper- 
venire.  In  hujus  rei  perpetuam  fiFmitatem  praefentem  literam  figillorum  noftro- 
rum  munimine  fecimus  roborari.  Teftes  funt  Henrkus  de  Wedele  Senior  ,  Hinri- 
cus  de  Wedele  junior  ,  Her.  6c  Her.  de  RayboJJen ,  Sifridus  de  Gycoive  advocatus  <3c 
Ber.  Kule  advocatus  y  milites  &  aiii  quam  plures  fide  digni,  Datum  Hamborch 
anno  Domini  miilefimo  trecentefimo  nono  ,  in  craftino  aflumtionis  beatae 
Virginis. 

V.  Litera  de  Diffributione  MEMORIARUM,  quod  Cancnicus  perripiatdu- 
plum  illius  ,  quod  Vicark)  in  fimplo  datur  de  A.  1 346*  29.  Mart, 

Univerfis  prasfentes  Iiterasinfpe&uris7<?/;#?w?j-  Decanus  &  Capitulum  Ecclefi33 
Hamh.  Salutem  in  omnium  Salvatore. 

Difpendia  litium  ,  qua?  exinde  folent  oriri  y  quandb  quod  jufte  debetur  ini- 
<^ue  ftibtrahitur ,  cequitatis  eompendio  coarclare  volentes  ,  cupientesque  utinter 
SuccefTores  noftros  Canonicoj  $c  Vrcarios  Ecclefia?  noftras ,  ficuti  usque  ad  hjec 
tempora  viguit ,  pacis  6c  amicitiae  ac  concordije  tranquillitas  jugiter  perfeveret,  te- 
nore  prarfentium  recognofeimus ,  pronunciamus  ,  &  declaramus  ,  vocatis  ad  hcc 
omnibus  Sc  fingulis  de  Capitulo  ,  qui  debebant  6c  poterant  interefie  ,  quod  Ante- 
ceflbres  noftri ,  Prjepofitus ,  Decaflus  c<  Capitulum  Hamb.  Ecclefia:  jarn  di&* ,  ^ 

tempore 


7f* 


UrPurtt>cit  mb  Hacfcricfcecrt 


J.Period. 


tempore  cujus  non  exftat  memoria  ,  &  Nos  temporibus  noftris  dedimus  ,  expofui- 
mus  &  erogavimus  infra  fcriptos,  reditus  de  communiibus  bonis  f.fru&ibusPrarben- 
darum  noftrarum  annis  fingulis  expediri  ,  quos  etiam  decrevimus  &  definivimus  fu- 
turis  temporibus  efle  folvendos  &  flne  impedimento  quolibet  miniftrandos  per  Suci 
ceffores  noftros  Praepolitum,  Decanum  &Capitulum  Hamb.  Ecclefise  praedi&ae  ,  in 
perpetuum  in  choro  Hamburgenfi  ad  Memorias  infra  fcriptas  de  Prsebendalibus'  re- 
ditibus  fupradictis.  Cceterum  ut  malitiis  perverforum  ,  qui  malignis  interpretatio- 
nibus  ,  juftitiam  propter  malitfam  folent  pervertere  ,  obvietur  ,  illud  quod  in  Ca- 
lendario  Ecclefce  noftra;  exprimitur  de  memoriis  dandis  ,  fcilicet ,  quod  Canonicus 
duplum  Vicariis  fimplum  debeat  dari ,  fic  declaramus  &  derinimus  fore  intelligeu- 
dum  ,  non  quod  reditus  ad  memoriam  diftribuendi  in  duas  partes  xquales  debeant 
dividi  ,  &  una  Canonicus  ,  altera  Vicariis  applicetur  ,  fed  totalis  fumma  fic  debeat 
diftribui  ,  quod  Canonicus  tantum  duplum  illius  ,  quod  Vicario  (implum  datur  per- 
cipet,  ficut,  quando  Vicarius  fex  denarios  recipit ,  quilibet  Canonicus  ,  qui  prce- 
fens  fuerit ,  tantum  duodecim  denarios  &nonplushabebit.  Ut  autem  praemifla  iu- 
violabiliter  ferventur,  p-i^fentes  Literas  figillo  Ecclefi*  noftra  communitas  praefa- 
tis  Vicariis  tradidimus  ,  ad  perpetuamrei  memoriam  refervandas  Datum  A.  D.  i  $4'$. 
d.  29.  m.  Martii  b) 

VL  Extractus  Diflributionum  quarundam  MEMORIARUM  in  Summo  ex 
Regiltris  originalibus  iubfcriptis  &  per  Diftributores  p.  t.  exhibitis,  au&ore 

Georgio  Rofa. 


Anno 

in 

Summa 

1 
1 

iHfJ 
56-59. 

Duplo  ,   Simplp 
14-6.       7-fr' 

i6.fL       8.  g. 

Hebdomada» 

«JDtorcf 

i 

W 

1^40] 
If40 

.6  fc.      9.g. 
XI.  Can.     4r.Vic. 

f2. 

2127. 

7* 

2. 

- 

«74*3 

44] 

18«  (?♦     9-§- 
IX.Can.     if.Vic. 

f4- 

2188. 

- 

if6f. 

24.  g.     1 2.  f?. 
IX.Can.     2f.Vic. 

p£ 

2200. 

10. 

2. 

If68] 
69] 

24.6.      12.fi, 
XIII.  Can.  jr.Vic 

49- 

2659. 

& 

— 

Anno 

b)  Similiter  vidcaatur  Litcrae  Dni  Erici  Prxpofiti  ,  Johannii  Dccani  &Capituli  Ecclcfia;  Hamb,  art,  1341. 
fcria  fccunde  prcj  Nicolai.     Itcm  ftatutum  1364, 


2,  Cap.  acfjfe  Q5ei?fac}e*         *ott  btn  MEMORIEN  im  &om* 


Anno 


71% 


in 


Summa 


if7o] 
70 

If72 

75 


if74 

7f 


in  76 
7fV6 
in77 


Duplo  1    Simplo 
24.(3.       I2.g. 

94.Vic. 


Hebdomadse 
47- 


24.  £.      12.  f?. 
XIll.  Can.  5i.Vic. 


$?avcf 

i94f- 


*4. 


W 


47- 


22ff. 


24.  f*. 

Can. 


12.  ^. 

Jl.V. 


49- 


I9T0. 


12.   £. 

32.  V. 


4«. 


T7fO. 


24.  (f. 


I2.fj. 
36.V. 


ti   ! 


48. 


T964. 


if773 
78] 


56.  V. 


47- 


17*0* 


6. 


2. 


De  omisfis  annis  modoRegiftra  defiderantwr  videlicet  deannis  1^41 «  ic  74. 
&de  Annis  71  ^  7  j. 


Anno 

if78] 

79J 


in  duplo 

19.  perfon 
24.  §. 


Simplo 

37.  per. 
12.  g. 


hefedo 
mades 


«Dtorcf 

46.      I  2201. 


* 


12. 


w. 


If79in 

80 

1  f  80  in 

81 

if8i  in 

82 

if82  in 

85 

'f8$  -■ 

84 

if84- 

8f 

if8f  - 

86 

if86  - 

87 

if87  - 

88 

19.  perf. 

2©.   — 


17- 

17- 
«7. 
17. 
17. 
18. 

20. 


— 1 


38.perf. 

4$. 

*5f7- 

14. 

40.  --- 

42. 

2286. 

4- 

39.  .-_ 

44. 

2  ?  06. 

9. 

4f-  — 

38. 

2141. 

2. 

4f. 

39. 

2252. 

12. 

4f. 

34. 

2232, 

12. 

4f. 

#7» 

230^. 

1. 

4f»  . 

56. 

2290. 

f. 

fi.  --- 

«7- 

2249. 

14. 

6. 


Summarum  in  hifce  prsemiflis  decem  annis  22704.^atcFf.f.6.Q3f. 
Et  ita  in  hifce  decem  annis  Diftributio  excedit  fum- 

mam  priorum  decem  annorum.  ilOx.  $?arcf  2. 6. 


L£&ctte$ter25<inO. 


£ccc 


Ao.  if8g. 


7f4_ 

Anno 

if88in  89  I 

M89  --  90  I 
if95  -  94  I 

T92--  9?| 
if94  -  gy  | 


Utf  urtbeit  unb  Hacfcr  icfctefi 


*.  Period. 


in  duplo 
20  perf. 
i|.  - 
ic.  — 


Simplo 
$•  1  perf. 
45.  — 

I  Sh  - 


aban.if9f  | 


|    1607. 


1608-609  |    9.  —  |  41. 

1609-610  I  10,  —  j  42. 

jf  10-  11.  |  io.  —  j  42. 

161 1~  12.  f  10.  —  |  42. 

l6l2-  I}.  |  TO.    —  I    48. 


hebdo.  |  ^arcf  |  |  |  SW 
42.;  |  2756.  1 12. 1 

40.    I   2fJJ.  1 10.  | 

43.  |  2}4f.  I    8. 1 

44.  |  24?  f.  |    4-1 


|  2J0I.  |  1  f.  |  G+ 


Regiftra  defunt. 


f2. 
f2. 
f2. 

H- 

f2. 


I    5004. 
|   ?046. 

I  5977. 
|  JI9I. 

I  ??i8. 


14.  | 

M 

8. 

7-1 

M 


I    M 


6. 


a789'-9^arcf  f.f. «.  W- 


99- 

600,  . 

2. 

*■ 

AlbvOldehorfl  jr. 


Summa   ia    hifce    pofterioribus    decem    annis 

Itainhifce  pofterioribus  annis  diftributio  fuperat  fum- 
mam  proxime  antecedentium  Xannorum  diftri- 
butionis*  f  1 87.  $&trcf. 

Poft  hoc  praemiiTum  calculum  diftributiones  de  fequentibttS  anrtis  yide  anno- 
tatas  A*  1 J96.  pec  46.  Septimanas  25 6 j.  SSftarcf  6.  f«. 

2747.  1  j. 
2816.  7. 
2672.  1  r. 
2888.  ?- 
2f8*.  9* 
2976.  6» 

Summa  192^0.  ro.  £♦ 

De  Dnis  Canonicis  Sc  VicarUs  refidentibus  EccJefiae  B»  Marise  Virginis ,  Ham- 
kirg^anno  1*34. 

Superintendens  r 

Nicolaus  &itcje> 

Hinricus  25anbfct)$a?» 

Johan  (Dftettfert. 

Jacobus  Hermingu 

Dodor  Henniogus  2\iflett&*8gg& 

Nic  25ufiorp. 

johan  (0arleffjiorp* 

Binridx  Qttwe* 

NB.  Diftri* 


-2.  Cap.  a$f  e  25tf>fo#e*       wn  fcett  MEMORIEN  i'm  sD$m.  7  ry 

NB.  Diftributiones  fa&se  funt  per  Dn.  Johan.  de  Sprecf elfert ,  per  M.  Joani 
Tklvtfyt  a  Fefto  S.  Petri  ad  Vincula  A.  if  32.  usque  ad  idem  Feftum  anm 

Sciendum,  ex  quo  divina  fuenint  nobis  interdi£tavcondufum  eft  per  Capitu- 
lum  &  Provifcres  MEMORIARUM  ,  quod  femel  in  Ebdomade  debet  diftnbui  ia 
Camera  Diflributoris  3  in  duplo  XIV.  $L  &  in  fimplo  7.  % 

In  duplo  ig.  perfonis  in  fimplo  45.  perfonis. 

De  Refe&orialibus 

ex  Regiftro  Dni  fob.  de  Spreckelfen ,  Ao.  15*55. 

Sequuntur  Diftributa  in  choro  five  in  Diftributorio  propter  fufpenfionem  divU 
norum  aSenatu  &  civibus  hujus  Civitatis. 

Quia  ordinatum  eft  per  Provifores  ad  fingula  FeflaHefecloriaiia >  unicuique  daa« 
dum  1.  §L  &  adilla  Fefta  in  quibus  prandia  miniftrabantur  unicuique  2.  $U 

Fefta    i.  Simonis  &  ludse.  Fefta    16.  Afcenfionis  Domini. 

Pentecoftes. 

Dedicationis  Ecclefia?. 

Die  corporis  Chrifti. 

Feria  fexta  poft  corporis  Chrifti. 

Johannis  Baptifta?. 

Petri  Sc  Pauli  Apoftolorum. 

Divifionis  Apoftolorum. 

Marise  Magdalenae. 

Jacobi  Apoftoli. 

AiTumtionis  Maria?. 

Bartholomsei  Apoftoli. 

Decollationis  Johannis  B. 

Matthad  Apoftoli. 

Michaelis  Archangeli. 
In  RegiftroKaiendarum  pro  Hcnrico  Sendenhorft  6c  Herbordo  Bernmg  reperi- 
tur  Inventarium  Literarum  fraternitatis  Kalendarum  fub  manu  Dn.  Henrici  Senden- 
borfls  DecaniKalendarum  fub  hujusmodi  titulis  :  De  hortis  extra  portam  lapideam; 
DehortisextraMiilerndohr  &  Refendam;  in  parochia  S.  Petri  inFIamborch;  in  pa- 
rochiaS.NicoIaiin  Hamborch:  in  parochia  S,  Catharinae  inHamborch;  inparochia 
S.  Jacobi  in  Hamborch;  Extra  Civitatem  &c. 

In  Libro  CopiarumFraternitatis  Kalendarum  fub  manu  Dni  Jobannis  de  Spre- 
kelfen  fol.  I.  An.  Dni  15-45".  2g.  Aprilis.  fobannes  van  Sprekelfen  Decanus  Kalenda- 
riam  &  Gregorius  Niebubr  monitor  Sc  frater  fraternitatis  Kalendarum  fecerunt  con» 
tradVum  cum  (LUwesfLJitonian  tn  Hyttfibatl  in  parochia  VXywft&tn  t  fic  quod  de 
castero  dabit  ii  modium  filiginis  pio  fumma  avenas ,  quia  ha&enus  folvit  in  pecuniis? 

Sccca"  ■  V»-  A 


i.  Simonis  &  Judse. 

Fefta    1  (1. 

2.  Omnium  Sandorum. 

17- 

|+  Martini. 

18. 

4.  Catharinae. 

19. 

j.  Andrece. 

20. 

6.  Luciar. 

21. 

7.  Stephani. 

22. 

8.  Converfionis  Pauli. 

23. 

9.  Purificationis  Maria?. 

24. 

10.  Gregorii. 

2f. 

11.  AnnunciationisMariar. 

26. 

12.  Palmarum. 

27. 

1 5.  Coena  Domini. 

28. 

14.  Philippi  &  Jacobi. 

29. 

1  f .  Johannis  ante  portam  latinam. 

20. 

7f£  Urttmbtn  tinfc  Hacbrtcfotcn  ?.Period. 


&  promifi  famulo  fuo  daturum  1 1.  ulnas  albi  panni  propter  D.EUM  a)  cum  folverit 
filiginem,     Attum  in  prxfentia  Cord  Graen  in  2\tt$el. 

VII.  GEORGll  ROS/E  Computus  fummarius  de  perceptis  in  &  extra  Ci- 

vitatem  de  diftributionibus  &  omnibus  expofitis  tocius  annis  ex  Regiftrvs 
quibusdam  Diftributorum  MEMORtARUM  in  Summo.  ab 
anno  15-40.  ad  annum  1612. 
Anno.   j      Percepta.  Diftributio         Expofita  cum  Diftribu-    Exceflfus 

tione. 


f4°-]  3ojo.^.8.g.io. pf.  2iz7.$?.7.fj.2.pf.  2760.^.3.^.1  i.pf.  270.^-6.1  i.pf. 
541.]  de  An.  15-42.  deeft 


[44.]  3i8i.m8.g.6.pf.  2i88.W.-f.a.pf.?2o8.S3!».io.fc7-Pf.    *1&L\$*& 


?6W  264t.CW.8.0.6.pf.  22oo.$?.io.fuo.pf.  if  f  j.CK.if.J.1  i.pf.  117.OT  8-f.7.pf. 

^8^2728.^Z.i.f}.9.pf.  26;9.«&torcf6.f.  -  3060.  Sft?.-.-  io.pf.   }}i.«3U?.if.S.i.pf. 
f69-J  , 

P°3  2664.  ®l.  8.  g.  -  I94^arcf6.§.  -  2$6i.#}.2.g.4.pf.  i9^.ic.g.2.pf. 

PT-J __ 

J?1-]  27:0.^.8.6.  -22^.9)?arcf  -  -  2717.Sft.13.fM.pf.     i2.«JJJavcf  n.f. 

T7?'J 

774,    i7;7.gft.8.1i.       1 9 r  °- $ftarcf  4- £»      2642.^.  i.fr  r.pf.     9f.$ft.6.g.  n.pf. 


2744. 3.  1 1.  f.  4.  I. 

2649.  5-.  10.  47.  JO.  2. 


j7f.  2749. 0??arci; —  1750.2. 

576.  2697.  SOTarcf —  1964.6.  •*«-,?.  >.  *~. 

777.  275-2.    8-   §♦  -  2420.  2.  2767.  -  5-.  14.  8.  f. 

778.  2883.    12.     -  2201.12.  2957.  -  m  17.4.  - 

579.  2761.      4.      --  2557.14.  2761.4.  -  Nrhil  manfit. 

580.  28*4.     12.    -  2286.   4.  3014.  11.3.  159.  iy.  3. 
f8i.  2731.      9.   10.  2306.  9.  2760.  2.9.  28.    9.  1. 


y  51.  2731.  9.  iu.  a^un.  7.  i/ou.  4.  7. 

f82»  2635.  J.  -  214I.  2.  2741.  -  -• 

583.2^88.  7.  3.   2232.12.  2899-8.2.  jn.  :  H. 

584.   2660.  f.  -    2232.12.  2772.7.8.  III.  If. 8. 


lOf.  II.  ~ 
211.  -   II. 


Surnma  47018.$?.^.  56159.^.12.^        47.87 f.^arcf  11. |§. 


Anno  ijtJf. 


0  Okttcs  JUEen  i.  t,  ba$  um  ©DttcS  rcilk n  an  arnte  frutc  gefle&e a  »irt>. 


2 .  Cap.acfcf  e  SSeplage*         *>on  Un  MEMORIEN  im  fcoro.  7  f  7 


Anno      Percepta  Diftributio     Expofita  cum  Diftributione     ExcefluS. 

i^gf.  2626.  Sftarcf  7.(7.    a}oy.$torcf  i.§.  2847. $?artf.    22 i.Sftarcf 7.fj.iapf. 

ifg6.  2674.                   2290,   j*.  6.  pf.  2841«  7»6-i4>f«  167.  7.1. 

H87.    5184«  11«               2349.14.--  2863.13.  4,        79.  2.4. 

if88.    3'84-     4-               2726.12.-  3277.11.--         95.  7.2. 

ij89-    5117*     6.  i.pf.      2H$,  16..-  J673.if.  -        43.   9.6. 

Regiftra  de  annis  1^90.  91.  92.  defunt. 

IJ93*  3fi$,-3tt.4.6.J.pf.    2  34f.?Q?arcf 8.§.  4081.^.10.       iga.8.6. 

^0C|)2  82.^.9.g.io.pf  2301.   u.  6.  pf. 

15-94.   5289.      2.g.i.pf.  2984.6.8.        303.12.« 
If9f-   3299»     2'     J.pf,  Regiftra  de  aliquot  3049.9.  3.        249.   8*  10. 

annis  defunt. 

1796.3369.    -      «        deA.  if96.deeft.  3i29.5Q?.3^.8.pf  239. 12.  3. 
DeAnnis  1 797.  &  1598.  Regiftra  defunt. 

15-99.  ?4^°'   I2«     4»       Diftributio  deeft  3327.8.6.         13$.   4. 4* 

i6oc.  3486.     3.     9.      Diftributio  deeft.  3  38f-  5"-  9«         100.  9.9. 
De   Annis    1601.    ad     1607.  defunt. 

1608.3807.     4.     --       3OO4.$0J.i.|?."pf.  3708.2.2.           99.  4.  II. 

1609.  4214.   l  y.     7.      3046.      y.     —  4369. if. 2.        if4.i;.    7* 

Sum.432i2.$ft.2.g.6.pf.  22914.    1.     -  42939.6.7. 

j6io.  4371.    7.     7.      2977.$?.8.g.6.pf.    4Sfy-®t>  1  $•  1  -Vf*  1 97» €D?arcf 9. f.S.pf* 

161 1.  4124.  if.    7.       3 191.     7»    6.        4181.     2.    t.         ?6.     -     3«   ^. 

1612.  f 301.  if.     7.       33«8.     f.    -         442f.  13.10.      123.    -     14.   3. 

Notandum  :  SStr)  befien  Extratte  &  ff>o  befinben  baf  t>an  A.  i|68.  &er ,  beffj  tfto 
An.  161 2.  inclufive  be  Diftributiones  unt)  Expofita  Memoriarum  f)dger  gefopen  f#n, 
bauen  a(!e  t)cr  Memorien  Redditus  unb  Percepta  in  30.  ^afjren  at>cr  t>eerbe  f>alf  bufcnb 
?D?arcf  ^iibfct)  fo  man  pro  tempore  bem  Diftributorn  fytfft  bejaf>(f.  ^1)0  t)em  fcar  man 
tboQ$er;uefbegQ5tm>enbeg,  t>or  3-3aren,  3. 6unbert^arcf£dt>ef<<£Dfoete{)eff  t>pgcna* 
mcn ,  tmb  nocb  3>arlicj)  t>orrenfet ,  one  ber  grofen  Summen  tfto  efltcben  bufent  SLflarcfen 
£ubfc[>  fid)  crjlrecfenbe  be  man  t>tf>  t>nt>ormetb(td;en  9?oeb  in  €rbaun>mge  t)er  Memo- 
rien  Q5rurobufe  t>or  bcm  3Btnfcrbome  in  beffem  16 14.  tfjo  roege  brtngen  unb  anroenben 
mof5  /  bcr  fjatoen  t>nb  bemnacr;  f)Ocbndbig  tfjo  delibereren  ,  wo  man  ferneren  gro* 
ten  <E>d;aben  ber  Memorien  t>orbun>en ,  t)nb  fun  flen  tfjo  f)U(pe  famen  mdge. 

Summa  i278.5^.6j.9,pf.  9484.CDM.f7.     1 3i76.S0?.2,f.2,pf. 

CCCC  2  Summa 


7*8  tXthmbm  tmfc  Hacfrrtcbtett  -j.Period. 

Summa  Summarum  omnium  pra:ceptorum  -  -       1 50029.  9}?arcf  1,2. 

expofitorum  &  diftributcrum  in  5  j.  an.  1 50199 1.  Sftarff. 

Expofit  excedunt  per- 

cepta  -  962.  ?0?arcf2,£\6.pfl 

Salvo  errore  Calculi. 
VIII.  fnventarium  &  Summarius  Extra&us  adtorum  & actitatorum  in  caufo litigiofa  R. 
Capituli  cVDD.ProvifbrumMEMORlARUM,  Kalendarum  cVRefeaorialium 
EccleficeHamb.  a)  adtorum,  contra  Johan  Quaft  &  ffinricb  Cordcs  imtfMOcrt 
itattOc  reos. 
GEORG  ROSA  Provifor  &c.  menfe  julio  an.  160;.  fideliter  confcripfit.  Anno 
irf2. 

^Vrr  Grcgerim  Nycbubr y  Viearius  Ecclefia:  Hamb.  etnCd  £J)m\  ^bumOpittds, 
*c^  tmgfeid)en  bcr  $$n\.  Proviforen  ber  MEMORIEN,  Calands  tint)  Refeciorialen, 
btmtlttt§f)UW$k<fym$ti$ambwQ  Diefer  nadjgemeffen  ©acben  Procuratorunb  2inroa.lt, 
fjat  ftirNotarien  un&@e$cugcn  ^anfs  QXuafl  unD  2Jol?an  Corfccs  (alias  (Sernurs  op 
nmt)  tro  Zittn  iUnoe  ini  5vivcf3fpfel  uir  tSflcbrucjgc  ftobnbaffcig  tni  (ftabroen  unt)  hw* 
genfetner  £#rn.  Pdncipalen ,  Detr2Icfer  unDfoIItcI)  £anD--@uet  (videlicet  etlf  Jugeraobev 
SQfOrgen  £anDe£ ,  minus  oDev  roeniger,  cin  $>ui\bt.  £anDe£aIfogenanf)  Dafeibfl  im  ge&adjtcn 
3?ivfpef  jur  £Eff  «brncjge  fttl  ^onntg^rrcFc  cjefteiffen ,  belegen,  roelcbes  fte  Die  ikaemcltc  betben 
feuten  oon  feinen£M?rn.Principalen  inJpaur  unD^ebraudicfjIidKScif^acbabt,  rcd>fmdf* 
0gerbeftenDtger'2Betfe,  unD  nad)  tiblid?en^ant)-l)ved)teufciefac)et  unboevbofcn  DaffclbigeDer-* 
felbige  Deraefiait !)tnfiivter ,  roie  ee1  Dabeoovn  oon  ifroen  befdxen  ntcbt mebr  unD  lenger  ju  cebvau* 
d)en,  nacblant  Joachimi  Nycnbaufen  Notmii  £afinifd>eu  uuD  ^eutfcben  Protocols  N.  1. 
&  2.  fignirct.  Actum  anno  ut  fupra  die  20.menfis  Februarii  cOram  £anf5  25r0VJ34* 
mn  #aubtraan  De3  2fiten  jLanfres. 

Jpievauf  fraben  btc  bctben  Coloni  oDcv  ^cttcrlmgc  ftcb  cvffevcf,  unb  evbofen  in  Dcr 
fdjtrft  funpfrigen  ooffen  ^Bocbcn  tn  Dev  SSaffen  tn  ^amburg  ju  fommen,  unD  beefralben  tnif 
&&$oum*£apifui  unDConforten  fid;  gufitd>en  oertragcn,  ncra)  faut  DeS  $entfd;en  Pro- 

tocols  Notarii,  No.  1. 

211*5  Dtefem  alfo  nit  nad;gcfommen  tft,  f)aben  t^k  Provifores  MEMORIARUM  iu 
tf)vem  9?af)meu  anben£)aubfman  &ang  T&vtyfyan  De^wegcn  gefcbvteben  unD  ftd;  beflagt, 
vnit  QSitte  Den  obberaeften  £euerf  inaen  nod)mafen  2lmfd  bafben  foflid)  tf>r  DeS  Capttteld  m*' 
^6rige£anDe  fcrner  $u  gebrauc{jen  ^ocrbteten,  fautDer^Copey  No.  3.  fubdato  14.  Martii 
An.  J2. 

UfDid@cbret'6en  baben^oum^Dechant  unD  Capittel,  etu  Siufroort^cfretben  <\n 
■^etlcff  Scrbultcn  ©reocn  Ded  *2i\un  fLanbce  ergcben  loffen ,  DavingemelDef,  £a$  Capitu- 
lum  feiner(SI)rn.  ©cfjreiben  b)  unD  Dartn  ^mricfe  2i0r0ee  unD  ^anfm  <&\wfun  tbven 

w< 


a)    A.  1552.  fqq. 

I?)  £>ti  tyi  ®um  ©*$r«&en  tjl  apud  Afta  nit  torpait^R» 


2.  Cap.  ac!;fe  %ti)to$t*  vtn  fceitMEMQRlEN  im  &tm  7*9 

— . ,  .  ,  „  ,,  ,  ^,,  „__.,.,        ,       ,,, _ 

Dermetnfen  aefbanen  ®t$tw$5txi$t  eropfamjen  unb  »er!cfen ,  feen  man  uf  ibren  Utmnirb  lieffe 
beruben ,  freunblicf; becjerenb ,  t>af} ber ©re&e  bem Capittel einen  benanbfcn §acj binncn 25u#* 
te^ube/  m  freunblidjcr  beiber  §f)eiu$  9?off)burfff ,  ttm)erfetmjicl;er  Communication  on&ufe* 
^en,  laut  berCopey  N0.4.  grcitaad  poft  Jubilate  An.  s 2. 

An.  fi.  greitao^  poft  Petri  tmbPauIi  baben  Capitulum  tmb  Provifores  MEMO- 
RIAllUM  roieberum  att  obberaeibfen  ©reuen  Detleff  Schultzen  gefcfrrieben  ,  unt)  ju  Q3e* 
fttrberuna  unt)  2lbbe((fung  biefer  @acf>en  fciner  gf)rem>.  ju  autltcf;er  Unferrebuna  einen  $a# 
bitmen  2^0jrte(?ut>e  benenf ,  bittent)  bafefbfr  aleban  nebenft  ber  Jg)Jg)rn*  Principaln  S\(cia€i*e 
DeputirtcntmbefcI;roertperf6£niicf;  ju  erfd;einen  &c.  CopeiNo. j. 

Anno  1  f  f  5. 

£)iefer  sorbenanfer  §aa  ift  nitfur  ftcf;  cjecjanaen ,  bermeaen  £)mfta<)g  poft  Cantate 
An.  s  ?•  %a$  Capitulum  &  Confcrtes  an  obaebacbfen  ©reuen  Detleff  Schultzen  V\>ieberum 
gefcOrieben,  mif  2Mfte  amSftontaa.  nacbExaudibinnenBoxtehude,  ju  pt(icf;erbtefer(S)C* 
fym  mit  be$  Capituls  t>erorbnefen  Unferrebuim.  ju  erfd;emen ,  tmb  bte  3egemf;etie  alsbamt 
t>af)in  aucf;  ju  befcbeibcm  Copey  No.  6. 

Obnun  uiefer$ag  alfo  fur  jtcfj  aeaan<jenoberm'cJ;f,  unbefttaSmiferbarauf  erfef(jef 
fei,  bafcon  i\\  a(f;ie  apud  a&a  feine9?ad;rid;tun#. 

Anno  f  ff 4.  14.  Jan. 
Qat  tveifanb  £r^Q3ifc!)off  ju  23remen  £)er£oa  Chriftoffer  uff  bed  Caplttels  #1  %>m* 
burg  unfertbdnicte^  fuppliciren  etne  Commiilion  ju  (finnebmuna  unb  Q3erfafjnng  beiber 
ftretfiaen  ^artbeien  recl;tl'id)er  9?otf)burfff  erfanf ,  unb  barin  ju  CommhTarien  erncnner, 
fyxxn  Bernhard  Stein,  Officialen ,  Jperrtl  Jodocum  »On  fcer  25ed?e  Decanum.  S.Ste- 
phant,  Gerhard  Schulten  unt) Gottfchakk  Wulffs >  Dulf^&erftanten  &W (2>ta& $5rt* 
mem  Copey  No.  7. 

£>iefe  Commiffion •-,  uf  atbu>ftcf;ebefdf)efjene  Infinuation ,  Jqf  t)on  benen  #Jprm  ber* 
erbneten  CommitTariis  e)  nicbf  anamomnten  merben  mlkn>  befonbern  ift  ^,  ۥ  ^f>unv 
Capittel  ju  Jpamburg  an  ^errn  M.Hinricum  Withmarn,  tvieber  ^ttrucfe  #efcf>!cfe-t  n?ot^ 
ten,  ba^on  mclbef  J&err  Jodoci  ^ur^efe  (^cbretbcn  fub  dato  1  y.Febr.  Ao.  $4,  No.  g. 

5iuf  folcbe  ber  i^cmelten  JpJprn.  CommiiTarien  ^erwei^erung  f;at  ^ocf^emclbfer 
#err  €r|^ifd;of  bem  QSpvn.  (Hdgtvtt  uf  ity  2lnfucf;en  eineCitation  an^icunbbie^e^ 
f fagten  etf ant  unb  mifgcff^eifet ,  n?eld;en  Terminum  unb  bemefte  @fa'fe  aber  m  befudtjen  bii 
^Seffagfe  bet  ©♦  5%©.  ficf;  befla^f ,  unb  einen  au&er&3-a#  unb@fa'feefn)an  binnen©taoe 
ober  fonflen  roorfetn,  tf;nen  nnaDt^jt  anmfc|en,  tmb  bero  Q3ei)ucf  c^(id;e  Commiirarien  pt 
j)erorbncn  untertbaniajr  Qtbttbm,  wefcbcre^bfcbreibuna  atr&'  gurfflicben  cmpfan^enen  33e* 
fcf;Kai)on3^fncrn  jtt^taben  benen  $S$xt\.  SttdQtm  annunciiret  tt>oiben,  faut  btffStijttU 

Utl$  unb  Supplication  An.  f  4.  No.  9. 

Anno  1  f  f  f . 
Sfttf  t§taeme{bfe  Supplication  unb  bc^  Capittels  unb  Conforten  ^ti  %Am\>M%  3?f# 
^Unb^ftfe,  tfl  apud  D»i  Reverendisfimum  eine  anbere  neue  Commiflion  au^ebmcf?f/ 
5e  dato  anno  %tt-S*  <M  §tyt  puerorum  innocentium ,  ufS&m  Berh.  Stein ,  Officiafn, 

fltrr. 


■0  Oiigjnahs  Commiilio  aputt  A^a  non  exiiat. 


3M£*&aa»J£ti 


760  UrPurtbettnitbHac&rtcfreett 

J£)err  Segebranden  van  fcer  i^uOe,  ^3iobften  S.  Anfcharii,  unD#err  3^<*it  Branfc, 

lXatf)g'Q}erroanbren  tniSrcmcn  faufetiD,  Dat)on  Dte  Copia  apud  originalia  acla  editaLit. 
A;  figniref  foliis  2.  &  5.  511  bcfinDen. 

<2>o(cr)e  <£rf^tXd)dpcr)e  Q5remifcr)e  uferfegfe  Commisflon  ber  <55ebiir  ju  expedi- 
ren,  fjabenbie,£)£)rn.  deputirten  CommirTaricn  uf  Slnfcalten  berJ^rn.JUdgcregebiiren* 
De  Citatioues  an  betDe  tyaxtht  ergeben  laffen,  amgmfagc  poft  Valentini  d.  1  r.Febr.  per 
fe  aut  procuratores  fuos  binnett  Q3remen  $u  erfcbeinen  ,  ir)re  recr)tlid)e  9?ottbDur|t  einjto 
brtngen,  un&atlen  @5erid)tlid;en  Terminen  an  unb  abmroarfen ,  alle^  femern  Snbalttf  fol< 
cj;er  Citation  de  dato  if  f  5-.  2g.  Jan.  imt)  apud  di&a  acta  foliis  5.  4.  &  f.  njbefTUben. 

Uf  folcbe  ercjangene  Citationes  feilt  in  loco  &  termino  prafixis  t)0U  roegert  ber, 
#£rn.  ^ldgeif  Jperr  M.Hinricus  Witmar,  Jperr  JohanSchliiter  unDArnoldus  Crufe- 
beck Procurator  unb  Syndicus  ex  una ,  unt)  Denn  Doti  voegen  t)er  Q^effagfen  <Tert>cs  &ua(t, 
^aitfen  (^uafiee  unD  $>an$  (Corbes ,  ^fttricb  Corbes  v£>dr)nc  ©ericbrltcb  erfcbiencn, 
unt)  babetl  Die  Rei  per  Procuratorem  fuurn,  M.  Hans  Breiger,  fcf)rifft{icr)e  Copiam  Der 
•S).£)rn.  ^ldcjere  ^lacje  gebefen,  barauf  uber  etn  $)?onatr)  $u  refpondiren. 

^er  J^rn.  ^ld.cjere  Deputati  ^aben  if)reQ3o(Imacbtubercjeben  unb  Darneben  adlibel- 
landum  dd)t  $age  Dilation  ciebeten. 

Unt)  roieber  t)er  nid)t  erfd;einenDen  citirfen  beffagfen  Principalen,  unt)  tr)rc  nicf)t  ein* 
gebracr)fe  Q3o(Imad)t  in  contumaciam  proteftiref. 

Ungeacbtct  roag  Die  crfd)einenDen  Dargegen  »on  ir}ren  *Perfonen  alfe  Der  Principalen 
beflacjten  ©6r>ne  qualiflcation  oermeinflicbett  eingeroant,  h^m  Dte  #errn  Commiflarii 
beiDen  ^artfyen  Diefen  i^igen  Terminum  bi$  uf  Den  fcbterften  9)?ontacj  poftlnvocavit  adli- 
bellandum  &  procuratorium  exhibendum  refpe&ive  prorogiret.  £aut  Detf  gebalfcnetl 
RecefT  apud  a&a  fol.  7.  £)er  Jperrn  5t(dgere  Deputirten  producirtc  Qjollmadjt  ift  apud 
a&a  copeylicbfoliis  8. 9. 10.  JU  fttlDen  de  dato  A.  1  ?  f 4.  1 5*.  Jul. 

Uf  DiS  «SfcDreiben ifr  erfolgt  Dafj  A.  $ f.d.  22.  Feb.  DerDecanus,  Senior  unD  Cap. 
ju  ^amburct,  fcermdge  ifjttt  auSgegebenen  Q3erfcr)reibungDie^)errn  t>erov&nefeCommifla- 
rien  fiir  DeSLic.  Spengeis  ju  unD  2luefpracf;e  indemnes  ju  r)alfen,  K>ie9ved;t,  caviret  in- 
fira  n.  f  3. 

Qmmiffelft  r>at  Lic.  Pet.  Spengel  (gr^bifcr)drj(id)  Q3remtfd)er  (Sanfjler  unD  angege* 
bener  5Caiferl.  SOia/efl.  priviligirter  Salvagardian  unD  Advocat  ein  ^cf)reiben  unter  dato 
^amburg  d.  1 1 .  Febr.  A.  r  f .  Den  iperrn  Commiffariis  uberfcf)icfet  /  Darinnen  er  (icr)  in  Die^ 
fer  (^acbe  Den  Q5efktgfen  pro  Advocato  ^u  Dienen  angiebet  unD  Den  J^errn  Commiffariis 
formam  proceffus  judicialis  »ermeintlicben  furfcbreibet ,  aucb  fetne  Clienten  in  feihcn 
©cf)lt6  unD©a)irmannimt/  cum  proteflatione  de  nullitate  fi  aliter  contrafuam  pra> 
fcriptam  formam  in  caula  procedatur,  apud  ada  fol.  10. &  1 1.  £11  ftnDen. 

JolgenS  am^ontage  d.  4.Martii  feie  Der  Jperr^ldger  deputirfe QSolImddjfige  ptv 
fdnltcbeU/  Die  citirte  Q5ef(agfe  aber  per  Procuratorem  M.  Hans  Breyger,  fiir  Den  Jperrn 
Commiffarien  erfcbtenen,  unD  5aben  Die  5?ldgere  reproducirct,  t)k  anfcie  /egentfceile  w> 
mar)ld  attsgecjangene  Citation  cum  Executione ,  unD  Davnebe»  rf;r  ^lag^Libel  Doppeit 
«Dergeberk 

M.Hans 


2.  Cap.  acfif  e  Q5et;(acje,       w«  bett  MEMORIEN  tm  &om.  76  x 


M.  Hans  Breiger  fyat  biefeg  LibelsCopiamunb  adrefpondendumterminumcer- 
tum  becjert,  barnebenjl  auf  fetne  ^erfon  einepapierne  ^oflmac&t  eincjecjebem 

iftldcjere  f>aben  roiber  foIct)e  93o(lmacf;t  alfe  infufficient  extipirct  unb  bie  ntf  $u(afien 
woflen.  jj 

Dni  CommifTarii  babcnCopiamber$fd#er<Libel  fcer  beftacjfen  2ln»a(t  mifcjetneilef, 
unt)  aber  fctne  furbracfrteQSodmacfyt  perDecretum  infufficient,  unbeineanberefurjubrin* 
cjen,  aucf?  feiner^attbeienredbtiic^eOlot^burft  uf  ber  ^(dcjcr  Libel  aufbtm  fc&terften  Sttitfc 
voocf;en  poft  Lsetare  einmbrincjen  erfant,  unbuferlecjet  apud  Acta Foliis  12.  &  1 3. 

Copia  Libelli  Actorum  fre()et  in  Ac~tis  folio  15  -- 16. 

Copia  M.  %an$  Bretera,  t>on  rcecjen  ber  beflacjten  prcefentirfen  Q3of(macf)f  unt) 
fetmr  ^crfon  fubftitution  feic  apud  a&afoliis  16-18.  fub  datis  An.  jf.  d.  24.  Uttb^?. 
Februarii. 

A.  1  f  f  f.  $?iftt>0cjjem*  nacf?  Laetarefein  coram  Dnis  CommifTariis  bit  Deputati  ber 
#errn  ^ldcjer  unb  M.  &>m%  23retcjer  nomine  Reorum  erfcbienen. 

J£)ie(jcr  cjebdref  Jperr  M.  Hinr.  Withmari,  unb  Dn.  Johannis  Schluteri  ©c^reibett 
an  bit  Jperrn  Proviforen  tm  £)ome.  N.  1  o. 

M.  23retger  fjaf  eineanberepapierneQ3o(lmac()futtbbabei  Exceptiones  contra  Li- 
bellum  produciref. 

5^ao)  beiberlei  Q3cr(efuncj5abenbieA6tores  contra  procuratorium ,  tanquam  inju- 
fte  formatum  aberma()(e>  excipiret  ad  tenorem  ejusdem  fereferendo,  cum  accufatione 
contumacise  reorum. 

M.  25reter  funfeftcf;  roeifer  ntd)f  einfaffett ,  bennroiefeine  tibercjebene  ^ollmac&f  eiw 
fjieffe,  fMftero  $u  ber  Jjpcrru  CommifTarien  Qjrrfdtttttif. 
Adtores  fimiliter. 
^Darauf  Dni  CommifTarii  delegati  Reorum  Procuratori    JU  (Sinbrincjun.Cj  etttet 

beffdnbicjen  red;fuid(ftcjen  Q)o(Imacf)f  unb  Dnis  Adtoribus  3f)t*er  -ipanbumcj  contra  Reorum 
exceptiones  contra  Libeilum ,  bci&on  A&ores  copiam  atmafymett /  beu$)?0tttacj  nac^  Qua- 
fimodogeniti  cwcjefe^et,  in  Adtis  fol.  18.  fq.     % 

Copia  ReorUmExceptionisapudacta  reperitur  fol.  20. 

Copia  Procuratorii  non  fatis  fbrmati.  fol.  20.21. 

2(m  $?ontacje  bm  22.  Aprilis  fein  roieberitm  bit  Sjtxxn  $(dcjere  per  fubftitutos  Do 
minos  erfcbienen ,  unb  Ijabm  bit  Q3efiacjren  unb  iljren  fcermeinten  2lnn>a(b ,  roecjen  i()re 
21ufienb(eibenS  ,  unb  bisfjer  nicbt  producirter  cjnucjfamer  93oflma<3)f  in  contumaciam  ji 
declarirett/  unb  in  aebltrttd&e  Citation  contra  reos  ad  producendum  fufficiens  Manda 
tum  agendi  ,  &  Jitem  conteftandi  atque  prseftandi  juramentum  calumnise  ,  &  vi 
dendi  ab  ipfis  Dominis  actoiibus  fimile  juramentum  prseftari ,  ut  ulterius  in  caufa 
procedi  &  libellum  probari  cumlitisconteftatione,  barut  betttt  (tC&  txbittttl,  JtterfettttCtt 

Qtbttm. 

^Gorauf  a  Dnis  CommifTariis  citatio  debita  ad  reos  erfanf ,  tltlb  barin  ben  ttefje* 

flen  ^ontacj  poft  Cantate  1 3.  Maji,  tynen  barju  ancjefe^f.    2U(e$  naa>,5lu^tt)eifuna  ber 

Aden.  fol.  21  -26. 
I.  C^eild  3  ter  25mtfc  &b\)b  $)iv 


762  UrftittbcH  itnb  Hacfcncfctet*  s.Period. 

SDiefen  Q3efd;ciDe  $u  fohie ,  fein  am  9??ontacj  d.  1 $.  Maji  beibc  ^artfteien  obbenant  co- 

ram  Dominis  Commiifariis  erfd;ienen. 

Actoresbaben t)ie  /unrjjr  audcjebracftfe  unt)  DenReis  infinuirfe  citation  cum  execu- 
tione  reprodfl^,  unD  Darbcnebcn  i&re$  »oricje$  im  ncbifren  Recefs  befcbcbencs  £rbiefen 
repetiret ,  urrtJPftres  $f)cifs  fofd;e$  alles  effe&ualiter  \\\  'cifrcn  ju  Derftatfcn ,  Dar/ecjen  aud; 
fcaffefbe  Den  SBeffacjten  in  continenti  aifo  ju  preftiren  mit  Ofadfrrc  uftuieaen.  %Gefd;es  alfo 
fconDenen  J#errn  Commiffariis  cjcbctcner  maifenadmittirctunDdecretiretroorDen. 

SDarauf  DniA&oresaffobaiDaffirmative  ur.D  t)ieRei  negative  Litem  conteftiref, 
tint)  DarncbenbciDe^beife  juramentumcalumiiKe,  cjefcbroomi  ftaben. 

Aclores  &j8&n«ad)  oie#errn  Commifiarjos  aebefen  if;r  tiormafcte  einaebrad;fe$  Li- 
bel  ju  recbte  ju  beroeifenoe  $uad;nittir.en,  unt)  beiueu  ^fjeilen  einenanDem3"f)wnDau4  cjeiecje* 
DcnTerminum  barjUJU  praefigireri. 

SGeicbe  ancrbotcne  Probation  Dommi  CommiiTarii  ^u  Ovccbfc  admittiref.  £)te 
^cf(aotcbabcn^urd;ir;ren51nroa(D  anjeiaenfaflcn,  nacf)  genommencn  Q3crarf>,  fcincPrin- 
cipales  ivdrenarmeileuflje,  funDten  fid;  in  lanflen  <J>icit  oDcr  tssd;rciben  nid;t  einfaffen,  mii< 
ftcn  fyrtti  21  cf erS  rjevoarfen ,  unbcjeJlunDen  Dcn  $erren  j^facjern  f cine  ©erecbticjfeit  tn  t)cm  an; 
#*fod;f  enen  <&ute ,  fcenn  aflein  3dbrftd;en  giiiS ,  f unfc  aber  \)a$  $l;um  Capitul  ju  ^amburg 
ttnt>  itidc^ere  mit^iecjcinunt)Q3riefen  berocifeu/  Daf?eo  il;r@ucfc>tt>dre/  rooffenfteieiDen,rea$ 
i)i.e.£errn  Commiflarii  Darauf  crfenten. 

S)arauf  bie  Aftoresein^eroanot,  Da§  ©ie  tf>rct>  §f)til$  ju  fanajn  tykitt  ttnb£Red;tv 
f crticjunci  ,gar  nid;t  befujiicjef.  €£  mujten  afeid;roof  termini  fubftantiales  tn  Der  ©acfoen  cje* 
j)alteu  roerDcil.  ^Boften  aber  in  fummarium  proceflum  Oerroinicjen ,  unD  t>cr  Obfervation 
terminorum  fubftantiaiium  unD  alfen  UtlD  /eDcn  nullitatibus  freiroillicj  \~id)  becjcbcn  /  mif 
nuf;rernv\>icDafeibjl  ju  fcr)en. 

\f  nbficb  pro  &  contra  ab  utraque  parte  loquendo  &  Dnis  CommifTariis  interlo- 
cjuendis  c\  fubmittendis  f>aben  Die  Q!>eftagfen  $>cw$  &usajt  unD  fynxith  Coroee,  naefr 
^euommcncn  2lbfriff  Dnreb  ihnti  ^nroafr  Dcncn  #errn  Commiflariis  oortracjcn  faffen,  \mb 
pcf>  erfidrd,  foDie#crrni\faaere  ifcre  bcrufemfe  (jabcnbe^iegeiunb^riefefuriecjenunDpro- 
duciren  tvurDen,  af&Dcnn  rooffen  Die  Principalen  ^effaciten  iu^rfenfniffeunD^it^fprucfe 
i%v  Sjtxxn  Commiifarien ,  cbnc  aiic  Sftlittd  t$  QtMkt  f>aben  /  unD  ma$  Diefelben Darauf  tn  Dic^ 
fcv  ®adf?en  erfenten ,  Dabci  foife  e*>  bicibcn  one  afle  5(ucpud)t,  unD  »crjiegjen  unD  beaicbfen 
f(b  Darauf  alfer9?id;tigfeif ,  Exception,  Appelhtion,  inmaffen  unD  ©cftaft/  \w  fie  bejr 
f untcn  nnD  foffen. 

©feicbfan^  A6tores  (leKfcn  Dfefe  (gac&e  ir)re^  §{)eiu>  aucf)  Df)ne  ctnicje  Q5e&cff  einicjctf 
9ied>fen  an  Dic  mef>rcjeDacf;fcn  ^errn  Commiftarien  renuhciirenDe  allcr  unD  /cDcr  Exception, 
5-:;.i3u:aurrD  Appeiiation  t>arcjeaeii  nid;t  $ucjebraud)en,  /eDod)  Dabei  anjeigcnDe,  Daj?  (te  /c* 
ger  §«t(  mit  ibren  ^riefcn  unb  ©ieaefn  nod;  nid;t  gefa(l  rodrcn ,  uf  t»ad  Ur>re  aber  bcufc  o^ 
Ser  moraen  Dcn  ^pcrren  Commiftarien  aefeacn,  unD  i^ncnben  ^arfcn  ju  Dcr  Producxion 
ernennf  ^uvDe  /wcrenfte  crpdfti0fold;efeiecjctunD^3nefeufjufcacn,,  unD  recl;fiia)en  ^e* 
p)t$$  Dofrauf ju  cjeroarf  en. 

^araufDic^)crrenCommiffariiDcnancjCiCicj(£.n  fummarifd;cn  ProcefT*  DtC  Renun- 

ciation 


2.Cap.adjfe23et;facje*         *>ott&cttMEMOIUEN  imtotm*  763 

ciation  Der  Nullifdfen  unb  Appellation  nicf;t ut  cjebraud;en,  $u  cjeiaffen  unD  efnen  9ted;f  fprucfj 
ju  tbun  uerfjeiffen ,  unb  ju  fofcber  Produaion  Den  fofaenDen  £>incjf]aa  praefigi«t ,  mld)t$  t>xe 
Jpevren  Adores  ancjenommen  ,  Dod) ,  mit  Diefem  ^nfjanae ,  tm  gafl  es  notfra  fein  ober  feis* 
geljret  tuuvDe ,-  ju  roeifevn  Diefev  ©ac&en  Q3evid)f ,  aJaubnnirDiae  QMk&er,  unt)  Ofrajfier ,  fo  fit 
jefcunb  nicfrt  Ui  .£>anDen  l?dffen,  ju  geiecjenerSeitfurjubrincjen,  Daji  i&twn  bafjclbige  fttrde^ 
Jjaitem  » 

2ffle3  naa)  roeiferen  ^nfjaff  ber  Aclen  a  Folio  26-30.  indunVe. 

5lm  fofcjenben  3>ienflacje  ben  1 4,Maji  fein  beibe  §l)etfe  ftir  Den  Jpervn  CommifFariis  pefc 
fdnlid)  erfd;ienen  ,  unb  i)abm  bic  iperren  Aclores  i^re  bertibmte  Intent  unt)  ©crecbftRfett  ju 
bem  befpvod-enen  €an'oe  ju  beweifen,  einen  uovfteaeffen  Q3ricff,  foburd;rcci(anb.£>errnEar- 
chart  ^r^SBtfcfj.  jtt  Bretneit  &c.  uerftecjeft ,  producirt ,  unb  Dem  eorioen  §fbfd>eibe  unb 
beit>erti)etf6  SDeranfaffuncj  Die#errcn  Commiflarien  tin  red;fmdjficje3  Uvt^eif  ju  bcfprecjmi  gz* 
befen.    Apud  A£ta  fol.  90. 

2)arcjecjen  &ie  Q5ef fagfen  uermemtftcfmt  excipiendo  cin#ewanb ,  baf)  ^te  ben  ^emn 
€(dcjern  weitcrS  oDer  mefjr  nid)t  (fcilicetanbembefprod;enenianO'@ute)  $e|ldnDtcj  /  Dcun 
t>orr)in  cjemeit  (fcil.  uen^ortcjena(fen;df)vficr;en3in[?.) 

feiefeS  £$viefe3;Copey  ift  &on  bencn  Jpevven  CommifTariis  DenenQ3ef(acjfen  mifcjeffjei* 
fef ,  nnt)  barneben  munDlicben  jum  2fbfd;eiDe  cjecjeben ,  bafi  betDe  ^arte bed  nef)ifren  ^acjei  roie* 
berttm  evfcbeinen  unD  btc  Q5ecf (aafen ,  fo  fte  efroaS  jjier/ecjen  ju  excipiren  f)dtfen ,  fofa)e£  entroe* 
t)ev  gefc&rififtlic&en.ober  munbficben  aiSban  etnjubrinaen ,  unb  rooferne  nid;teS  fonDerficbeeS  fur* 
gebrad;f  rourbe,  atebcnnein  Urtfjeif  unbSententzuon35nenbeneu£)erren  Commiffariis  m 
biefer  <S>ad)en  jtt  fprecOcn  anjuboven  &c 

Sonttn  aud)  betDe  Q3am  mifferroeif  unfer  3ftncn  in  t>er  ©ufe  ftd;  uercj(eicf?cn ,  Datf  tf)d* 
tm  @ie  fm  cjutf)  anfef;en. 

Copey  fofct)e^  Q3riefe$  flebet  Latine  apud  atla  fol.  ^o.  5  r. 

?0?ttroocf;en^  ben  tf.Maji  inbeiuev^avte  ©ecjenroavt  babm  uie  #cvvenCommifTarii 
btefefben  ermaf>net ,  (i<i)  nocf)  mit  etfianber  in  Der  QMife-  ^u  uerfracjen  <Scc  a^  aber  fofc^e^  tntftaw 
Den ,  unD  Die  iperren  f  (ecjer  itm  etn  Urtf)eil  in  Der  ©ad;en  $u  publiciren  aebet(;en ,  unD  if)ven 
Q5rief  unD  Afta  repetiref .  &c 


Unb  beffagte  priora  Dacjeaen  repetivef ,  Daj?fte(Sie£evnftetfernic()f,  a((?  t>ormaf^  ae^ 
facjt  cjeftdnDtcj ,  Daf?  awd)  Diefer  Der  (Odger  ^vief uf Di^  Jraru nb  0d)  mif referivfe. 


9^acb  beiDer  -j3avff)e  cjenommenen  ^ibtxitljabtn Die^errenCommijTaniDurcbeinU^ 


Dted;f^  roecjen. 

!5)DDD  2'  ^j/e 

■     cl)  3D«S  Uft^il  tjl  &Ci  fcenett  Afteo  fub figillis Dnn,  CommifT,  ju  Bffin^n.  Lit.  B, 


7£4  Urrunfcett  unbXJad)ri<hten  3.PeHod. 


£>\t  J£)erren  €Ieger  f>aben  ftd)  t>iefcU  Urtfjeifg  befoancft  &  fub  Dn.  Dn.  Commiff. 
figilliscopiam  aebeten. 

S)ie  33cctagfe  aber  fjaben  proteftando  t)at>on  ju  appelliren  ftcf>  furbefaffen. 

SDaroiefcer  Dni  Commiff.  geantroortet  unt)  gefaget ,  t>af?  &ic  Q3ecFfagte  fo  mo! ,  afS 
l)ic  £errcn  JUdgern  in  ifjre  t>er  J^eiTenCommifTarien(2rfdntnii§betvinigetf;dtfcn,  alfo  roetf 
fte  fur  DCec^t  crfennen  rotirDen  /  t>afj  folfe  i&nen  2Be()  unt)  2£oItf;un&c  ad  Aftafol.  ji. 

?2'  ^Specification  gettul  ex  Direaorio  MEMORIARUM  fol.  }}»  54. 

S)ie  beiocn  Inftrumenta  flef>Ctl  inferiret  folii  3  4- 46. 
Anno  iff6. 

5lm  3ttitrrood;en  t)en  1  j.  Januar  fjaben  t>fe  J£)crren  Cldgern  bci  t)en  #erren  Commifla- 
rien  um  ein  Mandatum  Executoriale  an  t)ie  becflagfen  follicitiref ,  unt)  erftaften. 

3>at)0n  Copia  apud  A&a  cum  executione  annexa  fol.  57-59. 

©onnabent)  t)en  2 1 .  Martii  fjaben  J£>errn  Cfegcr  t)ie  J£)erren  Commiffarios  tim  tin  an* 
fccr  ardius  poenal  Executorial  Mandat  gcgen  Q5ecf lagfcn ,  ftnfcmal  fte  t)etn  t>origen  nityt 
parirct  /  erfucj>et  unt)  &u  DCecfrt  crf>alten  t>at>on  apud  Afta  Copia  fol.  59-41. 

2)icfen  2Beg  t)tiS2tm\<Zbvifi*ffktt>Qn<£iQenQtxtii)tn,  t>ermdge  £errn  %e>* 
fcan  ®d)!uter$  ©cfrreiben  No.  U  unt)  t>e$  Capituls  Supplication  an  t)cn  J£)erm  £r^Q5ifd;off 
ju  ^remett  N.  1 2.  &  1 4.  fignirf.    Item  Jfperm  &tnrt<b6  XOit^maxB  $tifftt>e  an  J£)crrtt 

loban  Qcfof  tleer  N.  1 5 . 

Item  Executio  &  Relatio  praemisfi  mandati  fol.  41.  unt)  fettl  t)amit  t>te  Adta  bct 

Receffen  unb  £ant)!ungen ,  fo  fiir  t>en  J&erren  Deleginen  CommifTarien  binnen  SSremen 
gebalfen  gefcf)Ioffen. 

IX.  Regiftrum  monitorium  MEMORIARUM  in  Summo  de  termino  Jo- 

hannis  Baptifta:  &  Michaelis  anni  1  yf  f .  ac  de  termino  Nativitatis  Chrifti  & 

pafche  anni  1  f  j  6.  ex  cod.  VIII.  MSS.  Hambb.  4.  p.  46  f. 

Hura  in  &  fub  parochia  Petri  • 

Michaelis. 
Marten  ^ACObfert  V.  mrc. 

Pafche 
Idem  V.  — 

Michael. 
£inrtf©ert>c$  VIII.  — 

#an§0tto  II.  — 

%an$  £ocf  III itt 

$Mrten©iwrbc$  V.  —  IV.  % 

Pafche 
#inricf©ert>e$  VIII.— 

J£>an§  Otto  «. 

#anf 


•>* 


z.  Cap.  gcfrfe  SBtytoge.  **tt  ttn  MEMQRIEN  im  fcom,  76f 

£oni  ftocf  III. 

TOarten  <23n)erbe$  VIII IV.  g. 

©)elfe  Jjpa»ermaa$  V 

Redditus  in  &  fub  parochia  S.  Petri  de  termino  Johannis  &  Michaelis 
an.  ifff. 
Johannis  B. 

£ermcnfcamDvine  XV.mrc. 

#enritf  wn  gletum  V. 

Michaelis 
Doftor  Viet  VIII.  mrc. 

Ex  Camera  Senatus  LXXV. 

Martini 
De  molendino  fuperiori         IV. 
S)e  ^Ottemeflev  IV.  mrc.  d.  12.  Julii  de  an.  1  f  f  f. 

Luciae 
Ex  teolonio  V.  mrc. 

Pafchse  A.  ij  f6. 
Ex  Camera  Senatus  LXXV.  mrc. 

jfrti  Hieronymus  Q3iffenbetf         XXII. 
#er3urgenQ3i(ter  XX. 

SBercnb  Sangcrman  XXXVIII.  IV.  f. 

3afper^ecfe(ebor*  XXVII.  -- 

Siircjen  ^nelman  III.  — 

#ang.&ufrcfo  II.  IV.  % 

Safrev^eiaev  VI 

Reditus  in  &  fub  parochia  Jacobi  anno  if  f£.  de  termino  Pafchac. 
Andreas  Rorbarch  III,  mr. 

De  domo  Vulgreven  III.  mrc. 

CDJeff  er  3aeob  ©cDercr  XII. 

SDictericb#olt&ufen  XII. 

J£)ermen  ^trucfman  XXIII. 

£ang$?o(en()off  XXVII. 

£an6$oaamfe(>e  xxvii. 

De  villa  Horn in termino Martini  A.  ifff. 
3or)an  »an  (Sprecf  e(fen  IX.  mrc. 

©ermen  $pe*  XXV. 

2>re»tfflrogcr  XVI. 

De  Decima  #amme  in  termino  Martini  e.  a, 
3oc&im#oppc  IV. 

"£uvD2Bet?ae  XVII.  (?. 

©iwrt  SBoJcman  .   iimrc.  XLfc 

©t>t>t>  5  De 


1&G 


Uttunbm  itnb  CTacfmcfctetf 


^.Period. 


De  termino  Martini  e.  a. 
SOtarfen  Sufcer*  H.  XI.  g. 

RelidaJpani?  ©anbtmam*  11.  II. 

3od)imtfcpfe  XVII.  fl 

§tetfeR)ot>t>efen$  -.-  XVII.  - 

De  domibus  tij  (Spvenae(fn>tte  i  $  i  $■. 

Michaeiis 

#tnric&5?onefe,  cm  2Bant>t>rct>er  XXII.  mrc 

Pafch.an.  i  j-f6. 
#enrtfeftonecfe  XXII,  ----- 

$Ijofutife3uram 
£)e  £at>emefter  VIII.  -.- 

Redditur  in  &  fub  parochia  fante  Catharinac 

Mich,  i  f  f  fi 

©arfe(f£anaenbecfe 

Pafch.  i  ff  6. 
4?ermen  §o&e 
^erenbt  ^tmeu^ 
3urgent>om$$et>en 
Caecilia£angerman$ 
^ggerf  ©tt)ert)eS 

modo  Jpmrtcf  t>an  (£(et>en 

Redditus  in  &  fub  parochia  S.  Nicolai 

Joh.  B.  A.  ifSf. 
sjSaroel  Dvumbert  XV.  mrc. 

#ermmen  ©folte  X. 

Martini. 
De  molendio  inferiori  II,  choras  filiginis. 

Circumcifionis  i  f  j-6, 
Margaretha  t)0tt  <E5precf  elfcn  XX.  mrc. 

£>ermen^tolfe  XV. 

Purificationis  ij^S. 

V. 
Cathedra  Petri 


XXX.  mrc. 

XL. 

XVIII. 

XXX. 

L. 

XX. 


^mricf  DvOfcc 
Soc&im  ©rpp 


#inritf$Ket)er$ 
£er|tett£ot>er$ 
$urD  SBetjge 
S}ibertcf  @d&ot>c 
3afper£oltman 


Pafch. 


V. 

XXXV. 

XXX. 

XXX. 

XLV. 

XXV. 


Sofan 


2,  Cap.  acf>f  e  Q3et>facje.  ^oit  bcn  MEMORiEN  im  Jbom.  i  767 


15  ofyan  »an  ©precf  elfen  xv« 

Rutbtatettf  VIII. 

jipeine  ©arfews  x- 

godjitn  SBeinefen  XXXIII.  IV.  fe.  IV.  pf, 

®ert)  motb     -  VI. 

yrtfroffer  @nepef __  II. 

Regiitrum   MEMORIARUM  Vicariorum  D.  Petru 
d.  A.  ry  f  j".  in  1  f  f  6.  per  Joachim  Nienhufen 

Hura  Pafch. 

^erenu-OWoff  XVLmrc. 

©a»e*DM>er*  XV.  -— 

£ang  £urt>e$  ICLXXV.  —  i.  e.  175- .  mrc 

Ida  Dfctoev*  CLXXX. 

S)c£)otiroelitt#efd}e  VI. 

Hura  Michaelis 

S$evenbO|tfjoff  XVI, 
CfaroeS  9iet>er$ 
£an$5£urbe$ 
St>a  fXo^er^ 
£)e  Jpouro(incjefd)e 

Keditus  Vicariorum  parochialis  Eccleffe  divi  Petri  in  &  fub  eadem  paro» 
chia  de  termino 

Pafch. 

Relitta  Jgjinr.  DtibemanS  II.  mrc 

2Bu(fjgang$MoDertcf  IV. 

Heredes  Catharinae  5?fOCjerd  III.  mrc. 

4)ang@Ioi)96e  VI. 

Idem  ,  modo  Jpeine  £3ecfmatt  II. 

J£)anf?£erincf,  modo,3o&an@etwg  VI. 

©obert  be  ^Binfepper  IV. 

&efe£cfterbergtnS.Joh.fIr.         .  V. 
5Efteinefe  ^$ofteIman  modo  J£>er. 

SurgenQjifter  VIL 

#anfi  ©tinfcr  in  ber  SBecftnaf  erjir.  X. 
SKotojf  $?dhoff  in  t)em  Dvtfjufe 

-»ovf@erbirut£ercf&oflfc  'VIFI. 

•&ang  ^roeborp  II. 

#mrtef  Svfan  III. 

Jpinrtcf  Jpaberman  II.  IV.  g. 

!&an§^a(etnberS5onenfirr  x.  — 

De 


?68  UrfrwbertUttbHacfcrfcfcfetf  ;.Period. 

De  term.  Mich. 

#wUif?  (Sfouer  emQjeroer  IL  — - 
Safper  t>an  ©iterfcn  m  &er 

hitfeu  SXicfenjrrafen  VI 

Ofto  Q5remer  VIII.  4- 

Nativit.  Chrifti. 

J&ang  £afo)en  /n  ber  ar.  DCicf  jlr.  VI.  — - 

Diitributor  in  Summo  — -  XV,  f?, 

Redditus  eorund.  in  Par.  Nicolai 

£>inrtcf  SKunge  modo  3of>,  $i>mme  VIII.  mrc. 

£inricf©onimcr  X. 

tfurt)  SBiller*  IV. 

Relida  ©ercfe  Q5acfl)ug.  VII. 

DequlbusfraternitatiS.Anthonii  II.  mrc.' 

Magnus  ttatl  #utfe(n  XI.  mrc. 
Mich. 

Heredes  Alberti  ©aujbord)  XV 

Albert  5Uicf  in  ber  ©orftrotfe  II. 

#errSKatt&ia$9M>cr*  xil.  VW.g. 
De  <\u\bus fraternitatis  S.  Antbonii  III.  mrcXII. 
Reditus  eorund.  in  Cathar. 
Pafch. 

Andreas©#u!teinS.Cathar.ftr.    *  XX.  mr. 

#an§  ©ttueng  IV. 

Idem  Jfpang  ©imcntf  II.  mrc. 

3or)an  Sroeflremje  XLVIII. 

Sub   parochia  Jacobi 
Pafch. 

#enrf  d  Surflenoroe  in  uer  ®t  enftr.  X.  mrc. 

SbieDerif  €)to(emacfer  ib.  IV. 

Idem  de  term.  Mich.  III. 

Heredes  Jacob  ^tlfricferS  II. 

Iidem  VI. 

$fjomaS$?cia&er  in# 

9flicr)e(Q5otfe(man  IV.< 

Idem  Mich.  XXIII. 

De  quibus  fraternitati  S.  Anthonii  III.  mrc. 

3ocr)im  £afenf  roc&  \\\  ber  Joh,  fir.  -—  XIV.  f*. 

Reliaa£ang  2Bi(fingf  xvui. 

SDifericr)£o(tr)ufen  vili. 

Familia  Sixti  Waltheri  VII. 

£fart4f 


i.  Cap.  ad?f  e  ISettfacje.        wn  bett  MEMORIEN  im  &$m. 


769 


#inricb  <2Bincfe(ftet)e 

XV.  «« 

£inricf  £acferet  in  Der  ©tenllr. 

11.  — - 

J^ang  ®art>e(ere 

I.  -.- 

£urt>t9?ot>e 

VII.  — 

Mich. 

JfcferSftanne 

III 

2l(brecbt  @e(etvunt>er 

VIII.  -.-- 

#an§£rufe 

V.  -~ 

4>anf?$roge 

IV.  .... 

Sftarfen  ©rote 

II « 

SKetnefe  Oicinefentf  de  curia  Magni 

deOldenfen  quondam  up&er  Diab' 

bopfen  @runt)f;ur 

I 

Jpinricf)  grame  »om  ein  ftiicf  £ant>eg  b\)  ©cbipbecfe 

IV.  mre. 

3  ocben  3^et>er*>  Jpure  t>an  ©rafjfanb  im  Jjpammerbrocf  e 

XV»  mrc. 

de  quibus  Juratis  ecclefise  S.Petri  debetur  medietas. 

Redditus  extra  civitatem 

♦                          ' 

In  Nienftede 

Laurens  Rlome 

VIII.  g. 

#eine  Q3(ome 

XXIV.  f. 

ffiippe  35rune(3 

XVI.  g. 

, 

In  parochia  Rellinge 

$?arquarf  ^rocbman 

XII.  g. 

£urb  $af&e 

XVI.  g. 

ln  paroch.  £(me$)0rtt 

tyttiiMt 

XXIV.  | 

^oacfMmQJincfe 

XX.  §. 

€(an>e$2jetfe 

XXIV.  f. 

£)inrid;  £et)fmaf 

XXIV. 

@erfe^eia(>er 

XXIV. 

•  .. 

^urgen  Duber 

XVI. 

«Sttarten^Bidjfenbord) 

IV.  mrc. 

Relida  Q3ereni>  (Scfromacf  erd 

XVII.  ft 

9vo(o(f@eIantr; 

II.  mrc. 

513eter$ran$ 

III. 

Reli£t.at)ant)erQ5ecfe 

VI. 

^uueroroe 

3oo)im2Bu(ff 

II.  mrc. 

(S(3e(ler 

SHbert  QMajiboff 

XXIV.  £ 

^ocJ)im5\(M)er 

II.  mrc. 

'  I.ai^cila  3ter25an^. 

geee 

^Jcfer 


?*!* 


Ur£unt>cw  uttfc  Hacfrricfetett 


3.  Period. 


*pefer  Q5orneman 

I. 

3oNn£>if()merfcl;e 

I. 

gkterftorff 

I. 

£t0etf£>oi?er 

IV.  IV.  g. 

$u(mer 

^ermett  Q3ucf 

IV.mrc.VILg. 

S0?arten  £t(Ie 

VI.  mrc. 

Cp?arfen$ii>eman 

V. 

«t>inrtf  $?eine 

XVII.  g. 

^inricfftopman 

XVI. 

€faroe$  £agettcw 

XVIII. 

Sofcan  ^ptlU 

V.  mrc.' 

^affelow 

$?arfen  £)ucfer 

IV.  mrc. 

Sol  atr2trnfce$ 

I. 

Suracn£)ifte( 

IV.  mrc. 

S)iet)erid>  <§>teffen 

I.  mrc. 

3or;anunMurt>0(t>efrufi 

I.  mrc# 

9)ient>orpe 

SfrocI>$tt>eman 

IH.  mrc. 

$opfe  £ange 

XXIV.  g. 

SJii*e(5^ant)etonne 

III.  mrc. 

3&ef>oe. 

€f>riitoffere(er$ 

III.  mrc. 

3n&itr)merfcr)en 

#inrtcr;$efer(£(aue$ 

IV.mrc. 

SReimerSerre 

IV.  VIILf. 

3n2$iflen>arber 

€(aroe$  firumper 

VIII.  mrc. 

#err3>itfjmer$oefl 

III. 

3.Rcgura 

$Mti  <ZBitti 

VIILmrc. 

CMtfe  SBitte 

11. 

$etcv$t)mmer 

I. 

J£>tnricf$?ecfe(cn&orc$ 

II. 

$auwl  ©ejwlfc 

111.  - 

X.  SfntvaW 


a.Cap.ad;feQ5et)facjc, .       wit&enMEMORiENtm&om.  771 

X.  ^nvoaltdProviforum  MEMORIARUM  benen  Commififariis  in  caufa  contra  (&II3* 
ftm  A.  1  f  f  y .  d.  4.  Martii  libevcjebeneg  Libell. 

SYJov  /ttvo  TOben  ftejien  £rbaven  Jperren ,  Qecjeba&ertsoitber^u&e,  bev  ^ercf en  fatttft 
<"s*>  Slnfcbavii  ^3rouejt  t>nb  £)omI)cni  /  %txn  25ernart>t  Qeen ,  Q)icarienbev£>om;5v<:r* 
cfen,  tmbOffitial  be6#oue$  tmbJ£)ern3o!?artBr4n&t,  Diaibfman  Der©tabt25remen; 
in  ©afen  ttnt)  fujfcben  ben  ^avtten  na  befcj?veueti  *>on  t)em  Jjboid^voevbtcjejten,  in  ©obt  3)uvd}* 
Iud;ten  f)oid)cjebovncii  $tiv|fen  unb  J£)even,  £evn  <Cg>rifiopi>er,  (£vl^Q3$fd;up  tfjo  25ve* 
me»,  Slbminiftiafovn  De$  ©tiffftf  TPerOems  ,  J£)evfo$ien  ff>o  23runf5tvu£  t)nt)  iUmens 
bord)  :c.  tmfevm  cjnebicjjlem  £)evn  t>evovbenfe  CommifTavii  tmb  9\id;fcve,  evfcf?inet2Ine\va(i 
t>ni>  ©inbicuS  t>ev  tverben  acbtbavn  Sjtxn  wvovbenfen  tin$  rcevbicjen  3)om*£apif  telo  t>nD  -^vo* 
uiforn  t>cd  Cafanbetf  tHemorten  t>nD  vefecfovfal  im^omctboipambovcb^Iecjevn,  twDrceb* 
t)er  t)e  gvfante  ^ans  Quaft  t>nt)  ^utrtd)  Corfces,  De3  ^avfpeh*  tr>or  *£flcbruetge  t>nl) 
<Dl&en!ant>ee  Q3vemefcf;ev  £antfcf)up  incjefef ten  Q5efIacjeDcn ,  t>nD  ein  ;'cDe  Q3erfon  fo  t>on  ercnt* 
voecjen  im@evid;t  ved;fmetid;  evfc&inef ,  tmD  bvincjet  iiad>f6icjenDe  meinincje  5?(aejctt>if?,  (Dod) 
nid>f  in  @c|la(t  tim$  jivfigcn  £ibtl$  funDev  fc&Iicbtcr  ^rfefimcje  ercjancjenen  (Sefc&icjjteS  t>nb 
©ummarien  vPefifion)  3n  recjt  fur  mit>tQ3tte  De©ecjenDeifl  barup  tr>oantn>orDen  ctntof>of.' 
t)en,  ben  (SiDf  fuv  ©cferbe  fofroeren,  Degftd)$nvoaItmiD@t'nDicue>  toDonDeocf  tuiflevboDDen 
bebben,  tmDfo  foIejenDeS  De  5Uacje  tn  ffat  Dev^ofltiott  evbalt  unDvepefevf,  ahftanup  einjeDet 
Slrficfel  mfunDevfjeif,  bt;  bem  €t'De  mtbf  bcm  SOSovDe  /a  ober  nein,  bar  be  ^oflfion  t>p  bev 
35effacjeben  eicjenbaibf,  ftift  bav  be  t>p  fvembbe  @efcf>icbt  ftefletfm,  mitbem30Bovbe©elou& 
obevnicbt@e(out>,t>nbt  eincn  3beven.mfunbevf)eif,  f!av,J)e(Iet>nb  cjenodjfam  tljo  antbvooiv 
ttn,  w$  atebmm  oevnetnbtmevbt,  t>nb  Slnmalben  obev  c^inDico  tf)0  ftucje  obev  ©evoin  Dei* 
^afett  toberoiefennoirh,  evbebetftd>2Invoa(tane  Ouevflot  fobevoifen,  iDod;  off  id;teS  cjefet* 
f  ef ,  Dat  f  fjo  ©cvoin  ber  ©afen  nid;t  noifl;  voeve,  obev  nid;t  ben>ifettvwtvDe,  Datfuluicje  voifl  fje 
nid;tejefetfef,  nod)Ocf  f]d;De3to  beveifen  t>evbunbett  bebben,  t>nbfd;ai  ome  baf  ouevtcje  fofecjc 
bev^afen  benfllid)  ftn,  aflevmaffen  off  f)e  wibtx  nicbt^  cjefetfet,  bavt>ou  oppentiid/pvofeftc* 
vetibe,  »nb  mibt  QDovbeboIt  fulct>ev  ^vofeftatiott  fetfet  unb  fecjt  al$  folgct: 

5infencf(id;  be^  (^vkfiifff^  Bremett  unb  bavtn  bed  Oibcn  ^anbe^  tmb^avfpete  f&o^ 
^EfiebrttcjCje ,  Dev.cjletcben  Dev  C(Den(auc(iaen  .'Dora^evcfen  ^amborcj  (bavtnne  £)om* 
QJraueft/  S3om*S)ecfen ;  Canonict,  Q}icavit,  €a(anbe^5Decfen,  Q3vouiforet? MEMORIA- 
RUM  t>nb  refcctoriai  t>nbanDevemer  cjet'|](id)e  ^erfonenutibCfftcta  ftn)  @e(ecjenf;etf  altf  W 
fanf  cjefetfet  fecjt  ^lntvaltunb  <Sint>icu$  obcjemelf ,  <x\$  folcjet: 

^rillid;  M  tn  bemelfen  Clben^anbe  t>nb^arfpefl  ffjor^Efiebrtlgge  t>nb  ©fabe  im 
2lomftcfricPe  cjebetcn  X>er6efcfee«  ^prencjel^,  cjeie^jen  flnelucn  ^ucjera  off  SWorgen  2m* 
U$  mt)n  ein  bunDf  baf  fo  vua^  tonbt^  tvav. 

3temfetfet  unb  feat,  ^at  fulc&e  eluen  50?ovcjen^anbe^  ratn  etn  f;unbf  ouevefft$ent>eIen 
Saven  ,  ouevmibbejt  einem  cjuben  ^ifel  an  bamal^  £)om*£)ecfen  t>nb  €apitfel  bev  ^evcfen 
Jpambovcj  t>nb  bevfuluen  Tcacbfomraen  gclancjet,  M  fo  voa^onb  i^  tvav# 

3fem  fetfet  unb  fecjt  M  articuierfe  £)om*£)ecfen  t>nb  Capiffel  t>nb  berfuluen  9?ac&' 
fommcn  fu(c{>e  eluen  50?orgen  &wbetf  mtn  ein  (junbt  ouev  ttin,  tvoinfto)/.briftic{>,  t>ertid>, 

^eee  2  funfftij 


77* UcEtmfrett  mb  Hacnrtcneett  j.Period. 

fiitifftid)  3ar  t>nD  aIfot>orroertefiDt  DeS  recl>tem  befeen  t>nD  borcb  ere  t&or  Wt  #?eigere  nur> 
ten  t>nD  gebrufen  fatben,  #uer  t>nD$infe  Daroon  cntfangen,  Daf  fon>a$t>nDi$n>ar. 

3tem  fettet  t>nD  ftat,  Dat  fulcfcc  eluen  $?orgen  &mbe3  min  ein  JpunDt  to  etligen  Offif  ien 
ber^amburgefcfcen^om^crcfen  gefad)f ,  tmD  De»erorDenfeDe$$Dom;<£apitte!$  tmb^rouj* 
foren  Dc$£afanbeS9iefecfori«f  »uD  memoricrt  De  jerficf;en  £uir  Dar&on  de&euen  unD  beucn 
faten,  onD  tbofu!cf)er  Offiricn  noffroffe  angcroenDeffjebben,  Dat  fo  »vas5  t>nb'id  n>ar. 

3femfeffef  tmDfegf,  Dat  fofgenbcfl  cin  £)effl  DeS  arficuferten  ©uDetf  3or>art&obeti 
fo  oueret(icnen3aren  t>erfrorucn,  t)nD  ocf  cin  3)eil  ^tttrid*  (Bermens  anDct^  (Corfcee  Dcn 
einen  ber  Qxffaaenben  tunme  jerlic&e.£)uir  fonuffenDe  ingeDan  t)tiD  cin  S>ciflfuld;etj@uDe* 
na  DoDe  3or>art  Kobeu  an  Jefyan  Quaft,  ocf  einen  Der  /efciaen  Q3effaaeDcn  gefamen, 
t>nb  on  t>on  bemeltem  StctoribuS  t>or  jer(icr)e  Jpuir  fogefialt  roorDen,  Dat  fo  nxtftmD  i$  roar. 

3'tcm  fctftf  m^  fegt  Dat  /yitrtcf  (CorDeo  t>nD  3of>art  Oua^i  »on  tiDf ,  Dcjuluen 
ftfcb  QHt  acuefet  onD  gebrucfet  bebben,  Dc  /erficDcn  £uir  3nf)OftDer£em  Sfcforen  Dveaijler 
bto  t)p  Daf  3ar  r  j\  i.  tjorrie&fct  onD  bctaff ,  Dat  fo  n>ae?  tmD  ii  roar. 

3  em  feffet  onb  fcgt  tt>ar,  t)at  anno  Sjtmini  Dufent  .BifffjunDert  froe  t>nD  Difffig  Dett 
trcinfigeflen  &a«$cbruarit,  f)ebben  Dc^ercn5lctore&'^t'nrtd?enc&erme?t6,  anDertfCor* 
fcesimD  ^ivijcn  Qujt  Dat  articuferte  £anDt  t>pfeggen ,  i>nt> Dat fo jict)  Deffufuen  fcrncr ntcbt 
^ttDernemen  fcooIDen ,  anfunDigen  latben. 

3tcmfcttet  unbfegtwair,  Dat  Dord)  fofcf;t>pfeggenbaf  arficulcrfc  £anD  erfebtgef,  DnD 
Den  J^erm  2lctoribu$  ooer  ©efcgenfjeit  bartviber  fo  r)anbefen  fi-tcj  geffan. 

3tem  fcttcf  uuD  feaf  baf  tmangefeben  fufcjjem  <33pfeggen  ftebben  $>imi<&  (Sermctis 
anbcrsCorbeo  gebeten,  tmD  ^arto  Qitafi  ftd)  bemclfen  £anbe$  tmb  ©uDe^  tmbernommen, 
Datfufuegeplogef,  «efeiaet  v>nbanDer$  na  orem@efdffegenuffef,  M  foroa$miDi$n>ar. 

StcmfettctonD  fegtganSane  fold)  tmDememcnt  feigetif,  plogcnt  t>nD  nufteiiD  fo  na  Dem 
fcpfeggen  gefd)er)cn  miDt  Der  Jperen  ^lctoren  roiden  off  fiilDorf  gefd)etn. 

3tem  fettet  unD  fegt  M  einer  3or}an(5ermem3  t>pein£)eif,  Dem  arttculevfen  ©uDe 
angefjoricr),  roanef  t>nb  buif?fici)ftftef,  Datfo  roatf  tmDttf  roar. 

3tem  fettef  t>nD  fegt  Daf  am  3ar  Dufenf  t>iff butiDert  troe  tmb  feift  fig  Den  feueDen  $?«r* 
tit  f>ebben  Dc^eren  %itm$  bemcften  3o£>art  (Sermens  fofcD@uit  Dar  MS^uie  t>p|leif  t>or 
Diffteiu  £tibefd)e  ^arcf  /erficJ)  Daroon  to  entricbtetiDe  in  ^uf tinge  t>nD  ©eroin  gcDan,  Dat  f>c  orf 
Up  mit  rotDeren  UmbflenDen  3nfcoIt  cine^  oppen  3n|Irumenfei  Darouer  t)pgertcl;t  entfangcn 
t)i>ffet ,  Dat  fo  roatf  onD  i^  tvar. 

3tem  fef  tet  onD  fegt  Daf  Dem  t>nangcfef)en  ^ano  Quaft  fofcn  ®uit  3oi>att  (Sermetta 
^crbaDcn  t>nD  Daroon  tf;o  tr)enDe  angelangef ,  ocf  etlic!)  ^>eil  Dc^  Slcfer^,  fo  Jofyan  (Scrmctte 
in^attingc  »nD@cbrucf  DaDDeanftcf)  getagcn,  Datfufue  gcfeigctutiDgepIoget,  t>nD  bemclfen 
2fOr>art  (Scrmens  Ded  Dct!id;enffeftcti>nDfpo!ierf ,  Dat  fo  reatf  t>nD  isroar. 

3tem  fettet  t>nDfec!)t  DatDefiifue^ansQuaflbeflagcDcmitfofcbcr^pofierungeniicfjt 
flefeDiaet  Dan  kfft  anc  einge  oor.aanDc vidnli<\t  ^anDlunge ,  Dat  befftc  t>nD  Den  tylatti  Darup  be* 
melte  3oi?a»t  (Sermeita  ftn  &ui$ftonDe  befft  tonD  fo^eberoantif,  bctunef,  t>nD  eme  alfo 
ftne  farenDe  ^Kiue  t>p  t>tiD  oon  Dcm  £offfe  foDrtt)enDc  t>orf>inDcrt  onDalfoDenfrigeu  togand 
fiueS  $m\t$  vrt*  ^Ganuuge tDorfperret v>uD  Dcffcn  fpolicrt ,  tiat fo roa$ t>nD  i^tvar»  " 


i.  Cap.  acr)fe  Q3e*)fagc.  wnbenMEMORIENtmibom*  77; 


3fem  feffet  t>nb  fecbt  tmt  in  5frifeilia)en  fKed)fen  onb  Conftitutionibus  l)eilfaml(cf) 
t>orfefjen  unb  b»  fcfrroeren  ^enen  gebobben  ,  t)at  neniant)  roat  roerben  ©anbeS  offt  32}efen£, 
befi  ,  ben  ant>trn  ane  ttorganbe  red;t(id;e  ©fentniffe,  ftnetf  35efttteS  cntfetten ,  fpc(ieren 
ot)er  entroeren  fd)cfle ,  baf  fo  roaS  onb  te  roar» 

SGiberS  fetfet  t>nt>  fed;t  ^orfcben^  Oied>ten^  fo  fulci>e  ^ntfeffimge  gefl^ec  Dnb ^er  <^po* 
lianS  etn  eifjenerberenffetfeben  ©uberroere,  *oefufue  fd;ul(e  Darburd? t?en  (^icjenbom  t>c rroerf et 
i>nt)  ner(aren  fjebbcn ,  roo  ber  <g>pofian$  ouer  ftn  eigener  roere ,  fcbaf  t)efu(ue  t)en  recftten  ©ercert 
t)er  @3uber  fo  erieggen  t>nD  t)em  (^pofiato  to  uorria)tenbc  fa)ulbiej  ftn  be$  to  red;fe  ge* 
ta$m. 

3fem  feffet  »n&  fecbt  bat  t>cn  aKen  t>ni>  ibercn  obarticufcrfcn  S>fnc?e  fr>fr)or  (Efic^ 
brugcje  onb  tm  (Dlben  >lanbe  ein  cjemeiu  Q)efa)rer;  onb  &mmoibt  onb  fage  tat  fo  roa$ 
tmb  i$  roag. 

SMeroeifl  n&u  bem  roo  furgefragen,  a(fo  i(i  2fan>aff$  »nb®inbtcif!ifia)  btff in  rea)t 
fo  erfennen,  fprefen  »n&  erfferen,  bat  articuferfe  ®uit  eiaenbomfia)  ber^ercfen  £amborcf) 
twb  bm  ibigtn  ^lecjern  fo  uerroaften  fo  frenbia) ,  be  befa)ene  ^pfage  reebfmefia)  onb  be* 
fknbig  ,  t>nt>  l)at  ue  ^effagten  uen  Jperen  5\(eacrn  arftcuferfc  @uit  (:  orer  notfrofft  bar 
roerbe  fo  (janbefen  boin  wit)  (afen : )  t  otofieffenbe  t>nD  t»nuor5tnt>erf  fofgen  to  fafcnbe  fd)uf* 
t>tcf>  1  ccf  rwrtfiia)  fofgen  fo  (atenue  ouermiubeft  roegen  bed  recbten  anfoftolbenbe  ftn ,  bat 
ocf  uaf  Dpfjolbent  onb  fcorroeigerent  tmrccfefmetia)  t>nt>  unbiflia  ft>,  i)nbbat  ^attfen  <&uaft 
bcme  beffageben  ^o^att  (Btomens  beS  Sltfertf  fo  f)e  in  gcbruicf  gebaf  fo  entfcttenbe ,  rnt) 
one  ftne  ^off-^tebe  to  befunenbe  ,  rmb  a(fo  be  r>ff>  t>nb  inbrifft  ftner  Darenbe  $aut  onb 
leuenbiger  Q5e(le  to  ucrfperren  »nb  fo  uorfjinberen  nia)t  gefemef ,  baf  ocf  fo(a)e  roebber  rea)f 
furgenomtnen  ,  »nb  barbora)  be  ©fraffe  t>nb  *)3ene  ben  recf;fen  inuorfiuet  beffia)  oorroer* 
tfet  onb  gerorefeft  fybbt,  bat  ocf  be  Q5ef(ageben  afle  »nb  tebe  t>pgef(agen  »nb  l)inber|teUigc 
J£)uir  tfampt  bem  crfebenen  (gc6aben  »nb  3nferefle  t)onf ibt  arficulerfer  Q3pfage  erieben,  »p 
ferner  2in jeige  mib  £iquibation ,  1 0  betaienbe fa)uib.ia)  t)nb  t)orpita)f ,  fo(a)3  ocf  roercf(id)  f 0  er^ 
fofgenbe  »nb  to  betalenbe  ouermtbbcft  roegen  be^  rea)fenantof;o(benbeonbbarinnento  »or^ 
bamenbe  ftn ,  fte  ocf  conbemneren  onb  i>orbammen. 

Sifle^  onb /ebe^  fampt  onb  funber(id)  in  ber  bcflen  Dnb  furfrcg(i($flen  §orm ,  Qfiat t  mb 
©eftaft  ocf  fo  uele  ftner  parte/  tfeo  gube  unb  ^Qorflanf  erf ant  roerben  fa)afl  fan  ober  maa)  onb 
fo  uefl  rea)f  ftn  roerf  mibt  entria)tinge  aM  ber^aluen  oplopen^open  unb  ©a)aben  t)on 
Fumpjngen  pro(iirenbe  i.  ro.  »♦  u  ric&ferlia)  5impt  onb  afle  QfttoM  ber  red;te  bemufiglia) 
anropenbe* 

^orbe^oltfic^afler^offrufft  StecjW. 

XI.     *2$fy<M    ^u^flett    &c.    Exceptions-(gc{)rifff   contra    t>Oi*5cr^e5cnt)cc5 

Libell. 

<£ur  ^voren  roivbenn  €rnuef!cn  €rbarn  *>nb  2(d)fparn  J^ern  ©egebaben  oon  ber  Sjubt 
(J  ber  ^ircben  eanct  Sinfcbarii  ^robjt  »nb  S)cm-Jg)ern  £ern  Q3crn^artcn  (Eteen  Q}w 
caricn  ber  $Dc m^ircbm  onb  *Offtciain  be^  $>out$  onb  ^ern  ^ofcan  Q5rant  Ofaibman  ber 
&M  ^remat  M  gorO(id)e  t)ororbente  Commtfjarien  eifc|?inen  Sojan  Ouaft  »nb  ^un^ 

^eee  *  rid) 


774  Urfuttfcett  unb  Hacfcrtcbtctt  s.Perlod. 

licjT  £urt)e$  auft  De  uberfcfrkfte  5\(age;©c!;rifft  ber  t\>ht)iaen  t>nt)  2id;fparu  #ern  t>erert»c# 
tent>e$Dom;Q£apitteI{?  tmt>  s}}rouifofn  t>e3  (£a(aut)e3$)}emori'en&c.  ju  Jjpamburgf  beuingen 
inen  affe  Sftotturfft  t>er  9iecf;ten  infont)erf;eir ,  t)a£  fte  fld;  ju  feiner  t>berf!ufpgen  betvcifcn^en 
t>orbunt)en  r>aben  tt>otfeu  baruon  fte  offentltcf;  profeftiren. 

Q3nt)  fagcn,  ba^  uert>ormet'nt)t  mignanbt  t>nb  onfcgitimerf  ©inbicutf  tmt>  ^fnroaibf 
fur  aflen  £)ingen  fcfntlfcig  ft>  ftcf>  ftneS  gerumpfen  s2lmpfS  511  (egtttimirn  tmt)  gefd;icft$u  ma* 
cben,  anc  t)ad  "fcIdE>d  fet>  t)en  %&m  gefd;een,  feint>t  t>ic  25ef(agfen  &u  anfroorfen  nic&t  t>or* 
pfricjjfet  be$  ftcf)  jutri  Oiccf>fcn  ge^agem 

©agen  roeifer  ttl  vim  Exceptionis  peremptoriae  rei  fmite  ad  impediendum  litis 
ingrefTumDiet)OrmcintCiT(eaerr>aben  fine  aclion  operirt  ergo  perglo.  1.  j.  fF.  deaflcflbr. 
ofKcio  judicis  a  Hmine  judicij  repellendi  funt  uancin9)?acbftt>ar,  nad;t>em  t)tc  Q3eflaa> 
tm  t)ic  anaef(agfe  ©uter  (cnger  benne  t>ber  Dorroerfe  $tit  t>ee  red;tem  ,  tmt)  fo  (angc  cujus 
initii  memoria  nonu  extat  in  gerig(id;er  tmuorrucf  fer  flifler  @en>cf;r  tmt)  ©ebraud)  gefjabf, 
fcnb  Darburd;  t>ae?  jus  fuperficiei  an  fo(d;en  ©utfern  a(fo  iveit  erlangt  t>a$  bie  Q>ef'Iagte  t)en 
^legcrn  ,  jebocf;  non  animo  litem  conteftandi  de  qtio  proteftaturan  t)cn  pricfcriben- 
ten  crlangfen  @5ered;figfeit  juris  fuperficii  utilis  dominii  gar  ntd;te?  beitenbig  feiubt ,  Dcr^ 
^afbcn  aud;  feineS  Sroeiffelo'  e£  foflen  t>ie  25ef(agfcn  t>on  Der  mutwifligen  CHage  mtt  erftat^ 
tung  t>cr  expenfion  abfolvirc  (ebig  tmt>  (06 ,  aud;  cin  crotgf  ^tilfcOvoeigent  aufferfegt  tmtvbaS 
Sncn  bte^legere  r>tnfttvtrctc  t>on  2f(tcr  bergebracbf  an  t>em  ^arligen  tmuoranucrfcu  gerconfi* 
cf;en  Sllfer  gegebnen  Sinfcn  @d)u(bigungcnju(an!cncifant^crucnllcacnefurbef;a(t(id;c97off 
turfft  t>e$  Ovccjjf  cn  ju  £rf  cntniffe. 

XII.  EJUSDEM  Q5cfcf)u(t)tgung  M  Ungef;orfam^  contra  tue  SfafanM*#erren. 

{\oc6roirbtgflcr  tn  ©Dff  &c.  S>urd;(cucf)ttgiftcr  £ocf>geborner  gurfl  gnebigtffer  %ii 
*<J  2Bteroof  fcngcr  t)an  fur  funff  c^Gocf;cnt)ic  Appellanten  Jofyan  Quaft  tmb  $>in 
ti&  Cur&CS  itl  appellation  libell  t)en  Vicarien  t)er  MEMORIEN  tmt>  «ftalanbt  De^ 
$&um*®tifffe  ju  ^amborge  fo  bei  beme  Appelianten  burd;  (Erocr  Surftlicf;  ©naberi 
Caucjfet;  9iccf)f  ju  t)erben  tncn  ;u  ©berfcbtcfen  betto((;en  fegcn  ^amborcjC  511  ioanDen  gc^ 
ftaft  ibocb  abcr  t)tc  Jg)ern  Appelkten  bic  Ducbferlidje  ©efajtc  gcorbenfe  3eit  bcr  t>ier 
SBocjcn  garnid;t^ctngebracf>t  funbcrn  bicricbfer(icf;egcort)entc3eitfreucne(icf;ermubfn3i(Iiger 
3Be$  t>berfcf)rittcn  t>nb  t)ngcf;orfam(tcf;en  SiufTenpIciben  fo  t>ermercft  ftd;  attd;  Darau^  t)ae? 
ftc  finc  aaion  mufraifltgcr  2Beif?  temere  exponirt  t»cr6a(bcn  woflen  aud)  t>tc  Appellan- 
ten  t)cr  Appellaten  gclctftcn  t>ngcf;orfam  f)tcrinnc  t>nt)  mit  befcf)u(t>igt  fte  t>tc  Appellaten 
fiudj)  fcrner  nid;t  bann  fte  t)ie  Appellanten  sutbun  fd;u(Dtg  tm  red;ten,u.ige(afTent>auonaucf) 
f;icriun  t>nt)  mit  @o(cnnitctcn  proteftirt  f)aben  t>nbertf;cntge^  gleig  bittetgroer  gurfillc& 
®nat>e  roolfen  ime  rcd;t  fuper  contumatia  crfcnnen  t>nt)  au6fpred>en  t)ad  uicAppellatenoo 
ibrcm  QSngc^orfam  Der  appollationen  Clag^tucf  »crmttge  gcmciner  (Se#cf>fd>cn  ^ecf;^ 
tcm  in  bc^  foro  roir  icjt  alf;ir  ftccn  aucf)  gebalten  roirbct  t>cn  Appellantentn  irc  Sfa^@tucf 
feflig  morbcn  fetnut  bartnnen  aucf;  mit  grfiartung  afler  Q3nfcft  (Scf;abcn  t>nt)  Expenfen  biflicf) 
rocrn)iitrocrt)cn  obcr  abcr  in@>afft  unbcrf;cbIic^cQ5orf;inberungnod;ma^ingeburenter3cit 
We  incn  t)urcb  g»er  3ur(Wt*  ©nal>e  gcfanjt  roiruet,  t>mtiubrcngcnfcf;ult)ig,  oneDa^Deme 

Appeil.inten 


2.  Cap.  ad;f e  <$et?facje*        *oti  t>eti  MEMORIEN  tm  &0m.  77  f 

■  — 

Appellanten  bie  Executoriales  .»nuor$ucjfiicf;  t>nt>  fcftlcuntcjlic&engrgcen  ju  fafienjimf  anbf 
tverDen,  (ieaen^s«recbt»orbef)altlid;ev^i)tfur(ftde  quo  proteftatur, 

XIII.  Appellations-Libell  Joban  Quafien  contra  bie  Vicarien  UUb  Calands-SJortmin* 

ber  in  &ambnrg  1516.11,  Maji. 

£yuf  ben  12.  Maji  anno  y6.  tftt)^AppeHation-Libeliburcf;Pct€r25efcl?op'nebenemett 
*Jr  ^afer  ©porfcCbclbe  in  bie  23remtf<bc  £an$lc9  ju  Xtore&euberantroortet,  unb  fol 
fcem  £eaentf;eif  ein  C^onat^eif  angcfegct  fein  ,  3rc  Wottxuft  barauf  t»ictorum  ciniufofoi 
genbe.  ..       ,- 

5w€rc.#od?f.©naben,  #od;mmbicjftentn©Oft,  5Durd&(tuc&t^tilm  #  £od;cje* 
bornenSurjlenunbipern,  #ern  Cbriftoff&x j^ifd;of  3«n  cjnebicjften  £ern  ,  erfd;emett 
3ot>ati  <&uaf*  unb  <£>emrtct>  Corbc8juunbertentcjergolcjeif>regeincjen.>orffencnAppella- 
tion  unb  barauf  attgcjebrad;fe  Inhibition  unb  Compulforials-Q^rieffen  ai$  cjeborfamen, 
tf)in  unb  fe|cn  t'j;re  Appellation  .Stfacje fecjen unb wiber bie roirbicjen ^)erren  Vicarienber 
MEMORJEN  unb  Calands  im  £J)um ,  befjafttn  Sfenen  atle  97cttruft  De^  DCec^ten,  tnfon* 
fcerbeit  ftci)  ju  Feiner  ubeifluiTicjen  25ett>eifuna.  i)Or|tricfet  l)aben  roollcn ,  de  quo  prote- 
ftatur. 

(5rr)oIen  barauf  ifjre  bcibe  *  *  t  '<  emcjeroorffene  Appellationes  cum  beneficio  non 
deducla  -  -  -  -  unbfacjen,  wiewoftmOCecfefentJenfeben/baberDiidKcraquobieAppella- 
tion  md)t  juldfft ,  unb  fernerer  barauf tterfdret,  baf? €r  bcr  Oiic&fer  in  bit  Pcen  be£ DJedXen  t)er* 
faflen  fei,  fo  babm  Doct)  t>k  fdmfficj>en  giirftf.CommiiTarien  ber  (£rw.  unb  <£brent)efie#err 
Secjeb  aoe  uott  fcer  £uoe  Dechant unb  ^bum^err  $U  S.  Anfcharii  jufamt  fetnen  mit t>er* 
Olbnetcn  CommhTarien  ctfg  Ditcj;ter  a  quo  nict>t  alleitl  hit  Appellation ,  fo  bit  Appellantc 
t)Um  btn  SMnftacjJubiiate  be6t>ercjancjenen  r  s \%av$  recufationis  unbebr  beS&rtecj  befejticjef, 
tioct)eimcjUrfJ)eif  ercjancjen,  cincjeroorffen,  md;r  annefjmen  nod;  deferiren  roollen ,  funbern 
tiber  unb  roieber  d\td)t ,  unb  t)k  eincjeroorffenen  Appellation  roenicjer  nid;f  attentirf  »erfaren, 
Unb  etn  nicf;ttg  unrccbfmdjficj  Urtbcf  erofnetunbgeft)rocJ)enberon)epcnbieAppellanten<iber^ 
tnate  barauf *u  appelliren  t>erurfacr;t ,  nicbt  affein  aucr)  bem  gufofcje  inhibition  unb  btc ®ebtfr* 
tniS  tn  ber  Jurftf.  .€anfcfei  autfcjebrerajt ,  fonbernaudjifjre  AppellationLibelmbieCanfcfet 
tibercjeben,  baffelbicje neben  ctner  cjeorbneten  3e itf  ate*>ier2Bocl)en,  ibre9?off>burftba#ecjen 
tweberum  einjubrincjcn ,  t)tn  J£)errn  Appellaten  jufWlen  unb  bebanben  feaben  laffcn ,  unb  uber 
fcie  Appellaten  jum  erften ,  anbern  unb  brtttcn  angefe|ten  ^acj  ibre  ^ot^bmff  unb  e^afft tcjen 
€ntfd)ulbicjuncj  einjubrincjen ,  afn^en  uncjef}orfamficj)en  UffcnbiKben,  baburcjf?  bieAppel- 
lanten  Derurfac^et  n?orben  tbeemal  ber  Appellaten  Uncjel)orfam  ju  befc|)Ulbicjen.  Xltbtt 
tballe^babcn  le^fid;enbie  Appellaten  bci  ben  reculirfen  Commiflarien  i)m  Appellantenun* 
gead;fetbei  bereincjeroorffenen  AppellationSbnenben  Commiflarienaud;  t>k  gtirfli.  Com- 
misiion  aussbriicflicben  ju  exfequiren  nicl)t  m$$kbt,  einen  •£)ilff;$:aa.  ancjefc^ct,  obnun 
IVOl  ber  Appellanten  ,  tf>rcv  Appellationen  9vcd)tferticjuncjbenCommiirarien  jucjefd;rtc^ 
ben,  unb  bcr  auicjecjancjenen  InhibitidhQ5erict)t  cjetban,  ftclferncrenattentiren^suenrfja^ 
tcn  fjetvarnef ,  fojabenbod),  t«^Mncrn)o^en,  bic  Cora^arkn  tonen  AppeiJanten  tin 

Atten- 


77^  Ur£urt&ertun&H4<£ncfcten  $.Period. 

Attehtirenfr®ebotb  bti  Pcen  bunDertunD  jroanfcig  ®olb*©ulben  auferieget,  tn  einer  3ejt  7  Dic 
(2Dte ,  Die  Commiffarien  itt  i&rem  ©c&retben  Den  Appelianten  gefa&f ,  "oon  if)ren  Der  Appel- 
lanten-£anD,  Daraufbic  Appellatenatflagefabjuitefjcn,  unt)  if>iicn  t>cn  Appellaten  Daftef* 
big  ein.jureutoen ,  mit  fofd;em  unricf;tigen  ©ebotf;  unb  Prscept  aud)  fo  I;arf  auf  Die  armen  Ap- 
pellanten  geDrungen  ,  Dag  ©te  sumbritfenmal,  DerauDern  fcorigen  Appellation  jufiercf, 
aufDa«unve*tmeflt0edPr*cept5a6enappeIIireumu(fcJT.  S>teii3ci{Danntcf)fa[(etnDie<)ucf;* 
fer  a  quo.alS  recufirfe  Commhfarien  Die  beiDe  Appellationes  ntd;f  annefomen  noa)  deferiren 
woflcn,  fonbernDaraufattentiretwrfaren,  unDn)entaer§ntrf;tUrf{;etlaefprod;en/  ttttD  mtC 
&erExecution  juwrfarenunDcrftanDen:  £>am  aucf;  DieAppellatenauf  threrAppelhtio- 
nen  Died;tferfigimg  ifjreS  fiu»enfItd;enunDmutf)n)tfltaenUnae5orfamd6a!ben/  3nf)a(t£  De$ 


vki  t/\cw;i  rtLtciiLiui;  uiw  uup  vmi)wvw  vk  ^ppenacen  ntu;raactn  tn  vj.  j.^.rciicrurticpc 
Ofrafe  Der  fnhibition ,  unD Dajl  ftc  Die  Appellation  anjune&mcn seroeiaerf  gefaifen ,  fonbem 
aud;  Dic  Appellanten  oonDer  Appellaten  mut&rotfli#n5?lagen,^iod;maf;l$  mitgrftaftung 
aflcr  Unfoff,  ©cJaDen  unD  Expenf  bitlig  cntbuuDcn,  uuD  DenAppelhteneineroia^fil* 
fd;roeigen  aufferlegf  roerDe. 

^>ag  aber  ju  ungef)orfamer  S&iDDerfeSung  Der  gurftl.CompuIforials-Q^ricffen,  Dte 
A&en  bifj&er  nicfrf  edirf.  ©0  roofleaucjj  brcAppellantenbaraufberCommifiarienunb 
Appellaten  Ungeljorfam befcfutlbiget  fjaben ,  fetned  groeifefd ,  jte  foflen  Der  Pcen  tm  Compul- 
forial  oerfaflen  fein,  unbnicbtroenigeS  Dic  Aftenauf  fcrner  Aftioribus  Compulforialibus 
nodmiafs  bti  ciner  fd;roercn  Pcen  l;erau^ugebenfcf?u{bigfeitu  (SfeKen^saDvec^,  oorbe* 
6a(flid;er^otDurjff. 

XIV.  5lbcrmaf)ltgc^  Appellations-Libell.  1576.  n.  Nov. 
Oyttt  SMngflageS  Den  XII.Novembris  vC\t  Jtfyan  Quap  Dif?  Appellation  Libell  Jtt  QtAt 
*Vr  fce  in  Dc  25remifcfc>ert  (£an($fei  ttberantroorfetDcTraufDem3egcntf)et(aIdVicarien!mD 
Calandes-$eren  aucf;  Der  MEMORIEN  Des$&umflifh>  ju^ambunj  ein$?onate3ette  fof  m 
gefe&t  fetcn,tn  Derfcfbcn  fixifl  ifjren  3egem23erid;t ncbcn  ei|jcm  ^afer  <g5porf*@cIbc  roieDerum  in 
Dic  £an(?fet  ju  tibergeben. 

Pr  £ro.  #.  ©.  ^)oa)rourDigflen  m  ®Dtt  ttnD  £Mtrcfjfeud)figen  £oa> 
geborncn  Jiirflen  ttnD  £erren  Jpertn  Chriftoffhm  6r^Q5ifa)off  ju  25remert  Admini- 
ftratoren  be$©ttfffe>Minden,  #er$ogeusu25raiwfct;t»£tci  unD  iUSncburg  fetnem  gnaV 
Digtfcn  #errn  erfcf;einen  yofyan  Quaft  unD  &ewrtcfc£orOe8Appellanten  ju  unferfbd* 
mge  Qjolge ibrer eingeroorfetien  Appellationen 9iea)tfcrfigung.  Q3cbicnen  36nen Dorbejjdft* 
ItctaffCUnDjeglicbe  rec&tli$e^0ftiirff  cumbeneficio  non  dedu&a  deducam  non  probata 
probam  ,  t!)un  Darauf  unD  fe£en  if)re  Appellationes  ttnD  gufprud)  fegen  unD  rotber  Dic  roirbi* 
ge  unD  ad;tbaren  Jpevrcn  Vicarien  Dcr  MEMORlEN  ttnD  Caland  DciJ  ©fifft^  ^am^ 
burg. 

UnD  fagen ,  tvterool  ju dttfyt Ded %.  Oietcb^CrDnung uttD ttfeefttnDtgfen  ?cmDfrtcDen 
f)etffamlta)  t)crfcf;en ,  Dag  nicmatiDe^  Dem  anDcrn  fctncr  &abenbcu  ®e»e Jr  enf f^t n  fofle :  &unt 

Dern 


a.  Cap,  acj)fe25et)facje*  w\  btn  MEMORIEN  imlbtm*  77«r 

bern  rodre  m  Dcn  anbern  ;u  fprecf)ett ,  ber  fo(  folcf)etf  mit  orbent(id)en  Dtec^tcn  fucben  uni)  furner> 
nien ;  unD  ibm  t»aran  tafttftfgen  (affen.  SDeS  aber  unangefeben,  fo  baben  Die  Appellaten  De$ 
nidbt  aUtm  DeS  fcergangenen  fiflen  3fare$  De$$?onattf  Martii  ficb  unDerftanDen ,  unDeinen 
Johan  Germers  gnaubf  Den  Appelknten  in  ibre  Q3ebattfuttg  mit  ©elb-  ©eroait  gefai^f, 
funbern  aucf;  bet  €■  $.  ®«  ^  (Srroirbigen  unD^rbaren  jpermSegeba&evartoer  ^uoe 
^r)um^errn  unD  *})robft  5tt  S.  Anfcharii  Bernardus  Stein  Vicariusber  $ird)enunbOffi- 
cial  \)t$  -£)cmc£*,  tinD  fohan Brabant D?af  man  m  Bremen  £U  Commiffarien  ausgeDractX  fik 
btefelben  ficj>  eineo  fo(cf?en  gefabr(tcf)en  Proceffes  ;ugebraud)enunberjtanben,  DaS  enDIid)  ettt 
Uru)ei(  unbefefngteS  jvriegetf,  aud;  ungejfafteter  juber  Appellation9}otfruft,  Dergeftait  cr* 
gangen : 

^\%  aftebiettxii  Die  Q}erf(agfen Dem  %btmv£a»ifte(  ju  $>ambuv$ id&rficfre  gtnfe ge* 
ben ,  fo  etfcnfen  fte ,  Datj  folet)e$  £anb  Dem  Capitrel  jugcboret  &c. 

^lBan  Dan  nun  aucf>  &atf  HbeSIirte  £anD  Den  Appellaten juJwnDe ,  roie  if)nen  Doo)  nicf)t 
geftonbcn  ,  (jabetiS  aud)  nict)t  beroeifjt  ,  oiciroeniger  %\\  erotgen  geifen  envetfett 
roerben. 

@o  ijl  Docf)  einmaf  roar  baj?  Dte  Appellanten  Die  ^dnberet  fo  fte  nocf)  &euffged  §age£  itn 
u)rett  S5#8  »nD  ©ebraud)  baben,  t>on  ibrem  Q}ater  unD  gtir -felter ercrbct ,  aucf)  fdnger, 
t>cnn  liber  9>2enfcf)en  ©eDencf en ,  m  il>rem  gcrubJigen  Q5cft§  unD  (^ebraucf) ,  one  einigeS  Sfftm 
fd)en  gcturlid)e  nocf)  recfjtmdjftge  3ufage  inne  gef)abt,bcfe|Ten  unD  ibreS  ©efallmtf  ge* 
braucfct, 

05  ban  g(eicf)  attcr)  Die  Appelianten  nomficf)  JohanOuaft  Druffefjalb  9}?arcf  unD  ///>r- 
rkh  Curdes  funf  $?arcf  ^ubefcf)  Den  oormeinfen  ^{dgern^dbrlid^umSmfegegeben,  fo 
ftmDcn  beunoci;  Die  Appellaten  im  ©rttnDe  nid)t  beroeifen ,  Daf?  fte  fo(ct)e  ginfe  oon  Der  angejo* 
geneu  libeilirfcn  £dnberei  3dr(tcf)gebenunDentrid)fet  babenfoflen.  3)ieroei(  aber  Appella- 
ten  uber  ihren  ricf)tigen  unD  unricf)figen  furgcnommenen  ProeefffKbeme^QietvetfeSunDer* 
.ftanDen,  fyabtn  aber  DenProcefrnod)Q>froefg,  ttJicftquDiecbtgpburef,  nid)tgefurct,  uni) 
jld)  a(fo  oott  rocgen  De^  3df)r!idS^n  £m§  <m  DeS  libellirfen  ^dnDcrei  De^  Q5e(%ttf  unDPotresfion 
gerumet,  aberfo(d)cdnicf)tbett?cifetunD5e^r)a(b,  tDoct)  nonanimo  lucrandi,  de^uopro- 
teftatur ,  in  Der  Unroar^eit  befunDcn. 

©0  bittcn  Appellanten.  g.  5.  ©.  ganfs  unberfr)dntg(id)  tm  DCeci)f  ju  crfennen  unD  er* 
f(drn,  Daf]  libcfgcfprocfjenunDrooIgeappellirct,  auct)  Daj]  fte ,  bte  Appellanten  ftct)  ob  fof^ 
d)cm  gcrttf)mtcn ,  erDid)fen  unD  recf)f mefftgen  Q$eft^  unD  geubfcn  ©croait  alic^  ibrer  ©erecf)tt> 
f eit  DeS  3itifjocrgcroaIDtgef  unD  oerunrcct)tigef.  &tmb  aud)  Den  Appelianten  Den  entroalbig* 
ten^offDarinnenfteDenyo^GtTWtfrw  mif@eroa(tgefe^ef,  fiir  ailen  £)ingen ,  jufamt  aU 
fer  Sbnu^ungen  ,  llnfoff ,  ©d)aDcn  unD  Expenfen  $11  reftituirung  einjurdumen  im^  ju 
erffatten  fd)iiiDig,  23Sirt)  ibnen  Den  Appellaten  auct)  im  Otedjtem  biUig  ein  croig  ©ti!fcf)roct> 
gen  aufcriegt ,  ficHen5  jur  recf)tiicf)cn  Srfdntnifj ,  oorbebdltlicber^otbDurftDc^OiecbtenaC 
g.  @.  Surftlicber  «Srfi^ifcf).  ^>odf;at)elic{)e^  mtf^Ditc&teviic&e^  ^mt  «n£)ertcnt^(t4>en  ^itten# 
tynen  Die  ^ered;tigfeit  mit$utf)eifen* 

LCffcito  3^254^  gff  (f  XV. 


778  UrBurtbctt  UrtbHacfmcbtert  ^.Period. 

XV.  Replica  Hans  Quaftes  occ.  contra  Syndicum  unb  ^furoafbe  betf  Calands  luHam- 

burg.  if6i.  2.  Aug. 

Produ&um  f^n/tf  2.  Aug.  if6i. 

empfan^en  affjie  t()0  Bremen 

d.  4.  Aug.  if£i. 

S)fuf  ifi0etoa$fe  Exception  Syndici  tinb  ^fntvaftd  &er  ^rrwiirbigen  /  (£ rBaren  Jpod)*  unb 
vl  roolcjefafyrfen  Proviforen  ber  MEMORIEN  unu  gurfrenber  be£Cahnds  in $f)um# 
5?ircl)en  ju  <b<wiburg  ,  roebberftalen  anf)ero  3£orbt(in  £anf$  Quafi  unb  &tnridb  Cur^ 

bcs  ,  becffacjfe,  ifjre  interponirfe  Appellation,  barauf  uberret'd)te  Libel ,  cumadjun&is 
protctlationibus  &  petitionibus  aucf)  atit>et*e  bercntbalben  in  contumaciam  furcjeroanfe 
Aden ,  unt)  nefynen ,  roetf  baraufunt)  barinne  cjefafj ,  t?on  £erren  dfacjevn  cjefranben ,  cjcricf>t^ 
Itd)  unt)  fiir  bcfant  an,  roag  aber  ir>nen  jurDtbern  f an  t>erpanben  ober  gcbeufct  ruerben ,  bacje* 
gen  cjeben  fte  generalia ,  fcarfcon  fte  aud)  alfjier  follenniter  bejeuaen. 

£)ie  £5ec(acjfe  bebincjen  ftd;aucr)fiir,  bar5lntDa(tfeineifPrincipaIenjucjut^tn^Bo^ 
ftivuncj  feiner  €(acje  manijetyaffricj  ttnb  »er(uf  ticj  rotirbe  tm  9tecf>t  befunben  ober  eff ant ,  baf?  ftc 
alfo  ban,  t>te  £jericr>tfic[)e  unb  fonfi  auffgcfawffen  UuPofren  r  aud)  bie  poenae  temere  litigan- 
tis,  mitnicfctenbecjeben,  fonberen  bie  injumanen  ftirbefjaffen ,  de  auibus  follenniter  pro- 
teitatur. 

Unb  faejen  ferner  in  fpecie ,  baf?  au$  bem  tiberretcfcfen  inftrumento  appellationis  jtt  er» 
fer)en,  bafj bie  befd)ef)eneAppeIlationAn.  Dni  if  f  f.  d.  ig.Maj  unb  roan  bte  mitbemdato 
be$  furmeinfen  ober roieber DiecOt cjefprocben  Urtr)eite,  fo An.  Dn.  1  f  f  r.  d.  1  ?.  Maj  befct>er>eti, 
roirben,  an  3f)arn,  9J?onatr>  unb  ^acjen  be(eud;tt(jet ,  befinbet  men  aucjenfcfjeinfid) ,  bafs 

Me  Appellatio  ftt  nad)  erfatlfer  Urfetll.  Intra  fpacium  quinque  dierum  interponiref  & 
iic  jutto  &  debito  tempore  ad  appellandum  ingrosfiret ,  unb  nad)  OrbmttUJ  gemeiner 
^aifetl  Dtecf)te  barinne  procediret  Auth.  fed  hodie  C.de  appel.  §.  1.  quod  ad  conful- 
tationem  extr.  de  Sent.  &  re  jud. 

^Cennuraud)fo(cjenbe^  bit  geifinterpofitaeappellationis,  bted.  ig.  Maj  An.  f  f. 
gefcf)er)enmitber3ettpetitionisinhibitionum,  foben  19.  Sept.ejusd.  annicjefd;ef)en,  roer* 
ben  mit  gfeifhrrooaen  unb  conferiret ,  feinbetf  fd)(ed)t  4.  ^onatr;  (roie  aud)  2lnroalt  bcfen* 
net)  in  rodc^er  3eif  unb  (encjer  $rift  bif*  an  unb  tn  t)it  fecbtf  #ftonatf)  t)beren ,  jecjen  ^m 
fKtcf>tev  erffcr  inftantz  proceff  au^ubrincjen ,  nit  benefjmen ,  ^k  cjemeine,  ©eiffticfte ,  £Ge(f* 
Itcbe ,  ^atferf.  ©a^itncjen  ,  Statuten  unb  Cammer  ®ertcbts  Crbmmcj  cjeben  aucb  fo(Itc5 
grtft  nod)  audf)  in  bifier  Srift  obbertirfe^  6.  Sttonaff)  ,  nemanbe  furfcfcroicjen  ,  tvoburcj) 
trfofcjct ,  ba$  t'5re  Appellatio  nid)f  defert  ju  eracr>fen  unb  ju  f>alt en  fei. 

2Bie  baffelbtg  be^  Jp.  Dteicf)^  gammer  Q5ertd)t^  Orbnuncj  unfer ben^itel  'Jntvae 
%tit  ettt  jcbcr  Appellation  6Vc.  $.  1.  circ.  fin.  e(a'r(icf)  furmelbef. 

©emcine  bcfd?riebene  Ovcd)te  (ccjcjen  nemanbpoenamdelertionis  auc&auf,  bteinbe^ 
tltrter  grift  feitte  Appellation  ad;tetfolcjet  L.  eos  qui  «Sc  2.  fi  appellationem  C.  de 
Appella. 

^Die  Appellanten  r}aben  aud;3ufofcje  incjeroorfener  Appellation :  Inhibitiones  an 

fefbi^en 


2.  Cap.  o#fe  23ej;foge.       vtn  btn  memorien  im  fcom.  ?79 

fe(Dfgen3>arnuni>#?onaf&,  debito  tempore ,  roie  oben  gefa§ ,  auSacbrac&t,  unb  foto 
be£  barauf  libelliref ,  nw'e ex  aclis  merfeijen. 

Unbjufefcen  0'oocbDcr^Qar6eitjum9?a$f5ei76femff  nicbfg  gejtanben)  baji  bie  Ap- 
pellanten  aflerfeit ,  bertnajfen ,  roie  ftcfof  ten,  im£Recf)f,  nitf;dtfenfurtgefaren.  Sluci?  ju 
bcftnben  ,  ba§  fte  juajeicf) ,  tam  in  fbrma  ,  quam  materia  appellationis  fjdttetl  proce- 
diret. 

3f)f0  Sfttroaff  M.  jfob.  Breigers  fjaffe  attd),  habita  deliberatione,  tnit  einem  be$ 
Appellanten,  bifc  ©acf>e  m  ber  £erren  CommuTarien  erfentniffeoncaUc^itieioritcaef, 
tvic  2lnn>a(t  ba$  fiirnteff  unb  fefcef. 

2)ie  Appellanten  nebmen  aIf>fe@eric&tl!C&aefTanbenun&juQ3cfe|Itfluna!6re^©ru^ 
beS  fiir  befanb  an,  tnad  2Inn?alD uttb  Syndicus  oon  rocgen  bco  iinrn  Appelhnten  m?b  N! .  fob. 
Breigers  gefafc,  nenilia)  btd ,  ba£  fte  ofme  Wljtiil  bic  ©ad;en  att  beit  Commifforien  foif c  hcira* 
gejMlet  nabeti. 

#ierfegen  fefcen  Appelhnten  roicber  Syndicumunb2fnroa(fen,  bag^runbein/cber 
red;t  furilenbtcjcr  ftd)  n>i|Je  JU  befcfceiben,  quod  commisfiones  fint  ftriai  Juris. 

$urroirfc  bie  Smiliid;  Commisfion  ,  oaraufbatfUrfcrtaefprodjenfeinfof,  t>on  %* 
roaibctt  ttit  barget&an  ,  obcr  iumtveniailcnbicChu(ulbaraufba^Urt!)ci(acfprocf;cn  fei  fur* 
mercf  et  noel?  furmelbcf.  ^. 

S>ag  bic  Commisfion  nod)anacricf?fefeChufeInicf;tacfa^  baran  fragen  Appelhn- 
ten  gro§  9?ad)bencfcn ,  uttb  tr>un  |tcf;  baruber  biflia  jum  bobeflen  becf fagen. 

Sftur  tttaa  in  ber  Commisfion  bett  Commiirarien  tecundum  fliium  communem  hu- 
jus  judicii  ,  (ibod;  tticmaub  fjiemif  injuriirtgefa^t)  caufl-e  agnitio  &  non  decifio  litis 
befaleti  fcilt ,  U\fi  bctttt  offcnt(id;S  d\cd)i§  :  Cujus  caufe  a£Uo  &  non  decitio  Iitis  de- 
mandata  fit ,  in  prajudicium  mandantis  &  cujus  interfit ,  nihil  egifle. 

9?ur  geljuret  ja  $u  oofliger  ^eroifligting  bcr  angeregten  Renuntiation  biefeS  confenfus, 
cujus  unainterfit,  a!febedetncn$?it;Litis-Confortis,  roorbieibtbiefer. 

2)a§  aber  biefer,  nit  mitbeibem£)anbel  bamaie  geiKfenunbbenaclumprayudicia- 
rium  nurbcftnbet,  fobatcrbarubcrfcine^cred^tigfett,  ohnefemefelbfr$u(bort,  ntt  furge* 
ben  rooflen.  £)erroegen  er  felbcr  ftir  ftd)  unb  fetneS  tttit  5?rieaS  furroanf e  crfjebtid;  fururfa  cfret 
m  appelliren,  roic  bcnn  jtt  befcljen.  Unb  fan  i(;ncn  ba$  FaaumProcuratorium  inihrem 
Inftituto  mit  @cf)aben ,  quia  fines  mandati  egreilum. 

5l()nc  ba$,  tt?angleid)Appellanten  bi$,  auc&miffurftitWffcn,  fo  ifl  au$  gcfc|fcn 
Sfnroalt^  Q5erid)t  rociter  m  crfeben,  bali  fpecificirter  Appelhnt ,  cinaitcrbcbagrci  Sjaafc 
ntan,  bcr  unroiflentiic^  unb  unerfaren  be^  d\td)t$,  unbfoi  bcnnoa;  obnc  Witttl  bcm  Com- 
mitlarien  bic  <Sad;e  ju  orbrcntc  ^cimgejleflet  f;abctt. 

Slnroalt  njcid ,  roo  crfarcn  t>it  %yautm  uttb  fd)ltd)tt  Spau$2mtt  bic  Leges  oVConftitu- 
tiones  ^altctt ,  mi$  aud;  qui  propter  imparitatem  rei  vel  caufte  dicantur  miferabiies 
perfonae  de  jure. 

^Ban  nurbieAppelhntenbcibe,  obcreine^raflem,  jugfeidjmif  t^rent  Procuratoren 
;ege«5imvaIbe(?SyndiciPrincipalen,  tvicOfcd;f,  rocrbcnin^ifarun^,  stCiffeiifcfa/ft  unb 

StTff^  tvarer 


7go  UrEmiben  imfc  V%ad)vid)ttn  ?.Period. 


xvavtt  gei|t(id;er  unt)  gemciner  befd;riebenen  Dfed;fen  grfdntniffe  gegcn  cinanber  gefe£t  in 

plano. 

@0  Mrt)C  nicfjtaflemcine  fd;fccbfe,  parva  ve!  exigua  imparitasfedmaximafcid)t* 
Itdf)  gcfaffet  tint)  gefpurcr.  3a  t>ie  Appellanten  f;aben  i'5rc  lebenSiang  nit  eintf  lefcrcn  £efen, 
t)iciroeniger  baben  jle  Me  @ff  entniffe  M  Diecfcten. 

3)arum  t)ie  gemeine  befcbriebene  Dvecf;fe  ttnt)  t)ie  5?aifer(.aflerfeit)t  ©a&mgen  pobcn  fofli* 
c!>e  Perfonen  in  Dicd;fcn  ,  aucbmitfont)eriid;er  bege&entw  giirfefccn ,  roie  aue>  fc>em  L.  2.  H. 
lit  quis  cautio,  §.  2.  mortis  A.  de  Verb.  fign.  JU  befinfcen. 

(S5ie  mtiCjen  auc[)  bcrmecjen,  ^raftt)ee>  Privilegii,  nudx&fimplicissppellationis 
ad  fuperiorem  Judicem  ,  Principem  vel  Epifcopum  confugere  uarautf  gcfolflef  ob  t>ic 
Appellanten  ttm$  (roie  t>0d)  nid)t  Cje(Iant)cn  roirt))  in  forma,  materia  vel  exeeutione 

appeliationis  bdffen  tterfef;en ,  roirb  tynen wrmoge angeregfeS Privilegii jum Watyfytii nicf)t$ 
Sugemeffem 

Uni)  bi$  Privilegium roie  afle  Privilegiaroirt)  rttf  ftri&e  font>ern  late  extendiref ,  aucr) 

fllfo,  roen  ein  Judex  Laicusifjnenexhismiferabilibusperfonis,  exofficiopernegligen- 
tiam  nit  fubveniret  ttnt)  £U  #uife  qroemen.  Ex  hac  detenfione  judicis  fecularis  fjaben 
«ngereefte  Perfonen  an  ftd)  felb|19??acf)f  adEcclefiamot)ercinen33ifd)off  fimplici  appella- 
tione  |u  provociren ,  roie  baffelbige  t)enn  aud;  in  hac  fa&i  fpecie  cjefcbefjen.  Unt)  roan  nuv 
g(eicf>  f ein  @r^33ifd;offnod;  eine  ant)ere  Ecclefiaftica  vel  qualificata  perfona  furJ)ant)en ,  an 
tm  t)ieAppellation(jefd)ebenfofl;  (S>onuiffent)ennod;SyndiciPrincipa!enfeIber ,  a(tf  t>ic 
fcer  ivird;en$u  Q5remcu  mif  ingeleibfe  £iffmaffen  fein,  ratione  officii  appellantibus,  «guiiff, 
<trofl  Mtt)  s2)eiftant>,  contra  allegatam  renunciationem  lciffcn  ,  3n(ja(fe  c.  1.2.  &?♦ 
dift.  87.  &  c.  ex  tenore  Ext.  de  foro  Compet.  &  c.  ex  quibusdam  de  Verb.  fign.  & 
ibi  Canonift. 

UnutvanAppellantengleid;  (roiefco$nid;froirt>geftant)en)  t>fe  Rennnciation  ftdf* 
len  Cjet^an  ,  fO  Uiag  t)0d;  i>iefe(bfcjcn  contra  allegatum  beneficium  vel  privilegium  tan- 
quam  odiofum  ,  imo  odiofisfimum  quoddam  nid;ts?  \)t\fm  ,  tt)ic  t)aS  Accurf.Sc  ibi 
DD.  in  L.  1.  C.  quanrio  Imper.  inter  pupil.  &  Vidu.  furmc(t>et.  Et  regula  eft  3  quod 
favores  ampliare  conveniat  &  deceat. 

S)arinne  babm  fit  fid;  aud?  ju  erfreuen  unt)  baf  in  t)em  angefangencn  ProcefT  f  cine  Nul- 
Rtas  ot)er  9?id)figfeit  becjancjen  ,  unt)t>a§  t)ie  ©ad)e  jcfeo  in  t>en  3$ert>en  ftefje  ttnt)  freif, 
$lcid)  a!fe  ffe  tempore  pronuntiationis  gefrant>en  unt»  fur(;anDen  geroefen.  ^ag  fcerroegen 
nucj)  albicr res  judicata  nicbf  angefurct nocb  allegirettvetben. 

5>af]SyndicusunD5lnn)a(taud;t>ont)erlnhibitionnic?)t  roiffenroil  ?  fei,  t)iean  t)ie 
IXid;ter  crjter  Inftan^  nicbt  crgangen ,  unt)  a(f;ie  aud;  auf feine  negativen  be^arrcf. 

^ietf egen  fagctt  Appellanten ,  Daf^innet)adnitirrc,  roa^Syndicusnegando  infu* 
ref  a(5icr ,  ban  tvae?  bicrDon,  von  t>er  Inhibition  gefa^t ,  tJagafle^referiretunbjiebetftcj) 
«ufbie  Jttrffflcbc  €an^elei  ju  Verden,  t)ief)att)icAppellationangenommen,  unt)  fo(gent)^ 
)tt  Q}o!furung  ort)ent(icr;en  ProcefT  inhibidones ,  ober  i)en  21bfd;eif  beS  Adten  inverleibef, 
loco  inhibitionum  Appellationis  unt)  fpecial  ^3efer)lf>iiber  mitgct^eiiet,  t>a3  aflc^  attf  bie 
Aden  cjejogen.    3)a$  qlwSJefteatt  /ecjm  einegurftiic&e,  jia^tlic&e,  twortmtt  ^an^eflct 

fcie 


2.Cap.acf>fe33et)Iagc,         wn  fccn  MEMORIEN  imsbom.  ?8* 

bic^erfomn  auSber  €an£e(ci  ,  Syndico  bet^aufajnb3l?J'a5meunaf)niteb!3rnnd;enfo[f/ 
tmb  tt>ol  bi«  £an6e(et  bamajjfg  'oenoaltet,  eracbfen  Appellanten  (ctis  fd?Ted;te  &au|i4?cttfe, 
cmd)bie  gar  fclten  an tnc  €an£eiei  f  ommen)  tn  EXcc&te  nicbt  fd;ulbig  ot)cr  pflicbtig  m  fetn.  ©om 
fcevn  baltcn  bafur ,  ba§  iftncngmtgfei,  baf?Oeben)eifcnunbbarfI)Utt,baj]  ttc  @anttlei,  cn 
flat  tf)reS gnabigffen gurftcn  tmb &ren bk  Appellation  gericbflid; angenommen ,  tmb  Inhi- 
bitioncs barauf  decermret ,  b&fiUS aifo  roar ,  fcevmelben  Die  A&en  f  (aviicf; ,  bavbei  ffe  cs  aucfr 
bMa  faficnblci&en. 

§at  ^nvoafb  ober  feitre  Principalen  fyertegen ,  roieber  t>te  Q}erertmete  ber  (£an£e(ei,o* 
t)cr  t»tc  ^erfonenfo&arinnetjcror&uef1,  if)rer9W)anbe(ungjetmig^ad;bencfen,  fofpved;en 
feine  Pdncipalen  bcr»  ot)cr  Dic  an ,  Appdlantenjroeifem  nid;f,  fonbevnjtevoevben  guf  fegm 
S8evid;t  erfangen. 

Sftacfebem  ttbev  cincm  £anbe&5tir(ien  ttnb  J&evrcninUnauebntf  fan  jugctmffett  trer* 
foctt/  t)a{]3.5.@.t)ie(San^ictniffoImitv)nugfamcn,  gefabvten^  erfavtien  £euten,  bte£anb 
tmt)  £eute  vegievcn,t>evfovget  fyaben  &c.  ttnb  bafj  23ef  fagte  f;ierf  egen  ctvoa^  foltcn  fpeculiren  /  er* 
ac6tcn(t'e|t'd?otefgevingc5U* 

Appellanten  nebmen  fjir  gericbfficr)  geftattben  tmb  ftiv  befanban,  bafi  Syndicus 
aequipollentibus  auf  ubevgebcne  Libel  litem  contcftiret ,  unt)  nia)t  tn  2fbre$e  rcefen  f  an, 
©bcvContrariumbaevmiejen,  toa(?gcfa^,  ncmft'C&,  t>ag  Appellanten  tiefpecifltivfe£rin* 
bevei  aud;  fjeiitigeS  $age£  m  tljrett  Q5efl§  tmb  ©ebraud;  I;aben  /  tf>re  gtbfff cvn ,  bte  awd)  g(ei> 
cbev  ©eftait  ubcr  9)lenfd)en  ©ebencfen  ex  continua  &  fuecesfivapofleslionebiegenu&f, 
aud)  fiiv  oas  3f>v*  Sr!>  unb  ©uetl;flebe$  t>ie  ftivbic&ef  unb  bebemmef ,  one  einc  ^uljf  unb  3u* 
ratf)  Sy ndici  Principalen ,  rocif  ban  biefev  Sttaffe  bicfe  ©lifev  m  ftegeevbef. 

SMe  Q5cft^-biC  aucf;  ex  hac  quieta  &  pacifica  poiTesfione  profcribircf/  &per 
praefcriptionem  Dominium  acquirirct. 

@ofeinbjtenuraIbicrcntroicbcrum5Intt>afben,  nocr)feincnPrincipalen,  mit  nid)fett 
geftdnbig ,  Daj?  ftc  ibre  Zw%e  a)  ^amx  ,  tHeigcro  obcr  goioni  fcin  /  ober  gcftefen 
|abcn.    2Bic  aud)  W^  $m§  m  Vbrden  Dig  mit  voar  fagct 

<E>of  aud)  5lnn>alD  burd)  ffcb  nod;  feinc  Principalen  ntc^f  crnoeifen  /  obcr  barffjun  f dn* 
ncn,  ba^ft'ci5v^cbcntfang,  obcribrc€ifern,  oon36nen/cgc5uref,  obcricnntgSOBcinofcm 
ntg,  aufeincn233itfcnobcr©cncfcir»ert5/  juf;urcnbuvc|)ft4)fcibjr,  oDcrbuvc|)anbevn^ 
bcn  gcben  unboevveid>en  faffen. 

5iuf  bcfd;ebcnc  Litis  conteftation  unb  barauf  cvfofgfcunbgcftanbencmediaconclu- 
dendi  in  Libello  etnDevfcibcf ,  roicbevfjofen  ai^icv  Appellantent^vcgc^orfamcSSitfe,  ju^ 
famf  (Evtfattung  affcr  au  fgclaufcnen  Unf  ojtcn  unb  ©d;aben. 

3Ccif  Qluroaftaibicr ,  gfcic^roic  ban  aud;  ctlic()emaf;c>ct)0vnange|etgcf,  nic^fgfaubcn 
n>offcn.  ^a^bcvbcfdjuIDigfcUngc^orfam,  bermaffcn,  roieinaaisbcSnbfidE)/  fciegejc[)c6en, 
fo(4>c^  fcinc  Principalen  aud>  f)iebeforn  gcricbtf id?aud)auf  |ung(tge5a(fenenUebcr^anb^@c^ 
ria>t,  fuvrt)cnbcn  (affcn.  Unbbcnnod)Dcr  Adus  Dermaffen  ovbcnt(idf)  in  bcv  €an^c(ci  bii  \t'< 
tnanbcnmttgfci6fuvtt>art,  unbjuvRegiftraturgebracbf,  roiefur^anbcn,  ^offcf;et  5in^ 
tvaft  fcincvNegativa  toicbcr  gur|tf  id;e  ^)ura)(cuct)f  tg  unb  bcro  t>crovbnete  Con|efci  o§nc  gcnog^ 
fame  fuvger)cnbe  veo)tmeffigcn  Indiciis  fd[>(ccl;^  nif  ^u  glauben. 
j ; Sffff  3  3*tfe 


75*  Uvtunt>€ntmt>HACpud)tM  j.Period. 


3>er0rocgen  Syndico  juramentum  malitia;  aufeulegen ,  UtlD  etucr  /cDc  >J>crfon  Der 
Memorien  perf6n(tcl)  511  prxftiren  betDe  Appellanten  bitten. 

3>a£ al&ier  SlnroalD ,  roegen  fjiner  Principalen aufrubrtge unD erfter  Inftanfa  ergange* 
ne  A£ten  ,  unD  Darauf  befcf;ef>cue  Renunciation  ©rttnDe  bertifjret  ,  Dte  anf>eri> 
repetirct  &c. 

£)arfcgctl  reproduciren  Appellanten  affjterroaS  beOOrn,  rocgenDerRenunciation 
tanquam  quoddam  odioiisfimum  gefaf|f  roorDen ,  unD  laffcnSnocjjbabci  bef;arrcn. 

<So  otef  aber  anfangen  ff;un  Dte  Acten  er|ter  lnftanf^  &c  Darauf  faaen  Q5effagfe  ttuD 
Appellanten,  Da£  fte  oon  Den  Aften ,  tvieeS  Darum^efegenftetffyabeoDerfjabenfoJre,  altf 
alte  bcDaaete  unD  fdfjlec&fe  Q5auer&£eufe  gar  fein  ^Biffent  f;aben. 

@0  feinDaud;  DteActenunDProcefTper  media  habilia  ,  cV  ]uris  ordine  fervato, 
naef)  £anDftttigen  ©ebraucf)  Ded  alfen  £anDe$  nit  eraanaen  fur  Den  £anDfgreffrigen ,  Da  fte  erjpC 
fic&t)inflpfKar>tig/un&  fo  i&nen  a(Da  efnoaS  ju  roiDern  gcfttnDen  tx>ef>r  aonBuetiiig  b)  naa)Qr<i* 
fce,  unDfolgltcf),  anDaS  iibcr£an&;@eridbfet>urcb  A^pelJationfurainommen. 

UnDDennocf;,  roteangetetgef,  tn  Dtefem  grf^ftffte  Dcr  ©ebraucf;,  aud;  Dte  DieaVe 
orDnen,  rooffen  unD  fefcen,  Dafj  Reus  oDcr  Q5ecffagfe  ad  alienum  forum,  quoquo  modo, 
peractorem,  nttjoflen  ge^ogen  voerDen^  unD,  faDariibcrroirDgejlritten^  dicenti  pareie 
non  tenetur.  v^jonDern  gebteten ,  roan  cin  5v(dger  gegen  Q3effagten  ju  f;anDefnf;at,  fol 
A£tor  Rei  ,  non  Reus  Actoris  forum  fequi.  L.  Juris  ordinem  C.  de  jurisaU 
omni  Judic. 

9?un  fjaben  Q3ecffagfe  if)re  ^Bofjnung  five  domicilium  oDer  ©cfc  ffe  tm  aff  cn  £anbe  unD 
ntf  ju  QSremen,  quibus  modisroil  DcngercgtcnCommiiTarienein€nD>Urtf;et(f;tcrtnnen  jti 
fprccf)en  tmD  JU  erfcnnen  geburetl.  Cum  extra  territorium  Jus  dicenti  parere  non  te- 
iieantur.  UnD  roan  glci cb  §urft(.  Commisfion  (jeDod)  bietntt  nicfjt  geftanDen)  rn  Q3ucf* 
fiabt  t>crmocf;t,  ba§  Dtc  Commiftarien  ftcf;  eineS  UrfbeiiS  foften  oergfetcf)en ,  unDDa^Dcn 
Parten ,  Darnacf;  ftcl>  &u  rid;ten  publiciren.  @o  rodrc  Doct)  Da*>  Urf fceil  roteDer  £anD;fltt,;gen 
@:brattcj>  unD  aufgertcf)feten  ReceiTes  aefprOcl>en ,  unD  an  ftct)  jure  confuetudinario  man* 
gelfjaffttg,  nicf)ttgunDunbunbtg,  unDDaS,  au£Dicfcnuad;foigenDenUrfad;en. 

^ciferoet(anDChriftofter€r^Q3tfcf;off  &c.  <£brift(tcf;er  ©eDdcbf niffe ,  am>  2>dfer* 
Itcber ,  gurfr(id;er  3Bo(metnung  gemetne  (^rf^ftfftetf  Q3remen ,  9"ht6en  QJortbeif  unD 
£BoltfanDe  jum  Q5eften,  mit  Q5en>tifigungunD  Q3eliebtin^  S.  £$I)um><Sapitfef$/  Der  Prx- 
kten,  OJttterfcbafff ,  <t>tdbt  unD^fdnDcn,  ftir  i 6Itd;en  3aren ,  e(>r  Dtefer  ProceiTflriftig, 
augcfangcn,  etnen  RecefTaufgerid;tct,  mtemanDurc^Da^€rf§^tifttrt©acf;cnorDenfIicf> 
juDvecbteprocedircnfod,  Q3rteffunD@tegelDarubcroerfertiget,  ttnD  Dan  tn  Der  Q5erf;anDe^ 
lung  an  jentgen  punften  nicbt  rotrD  geDacfcf ,  Daf*  Dermaffen  fof  mtt  ProcefTe  roerDen  forrge^ 
flritfen ,  xoit  Appellantes  ftnDcn ,  6a§  mit  if)nen  furgenommen  unD  gef)anDe(t.  ©onDcrn  etf 
nen  tDern  ingefeffen  Q3aurjpptcf)tigen  ^anne  ff eit  offen  UnD  frci ,  fo  cr  uon  Den  Unf errtd;ter  cr^ 
flerunDanDerlnftanfi,  tviDcrEJvecJtrourDbefc&rOcrt,  Daf*  er  Dte  Remedia  Appellationis  & 
beneficia  Juris  gebrauc^enlmag^  unDDerroegenauDie^ruggen  ^uVerden  (roiec^rotrD 
Senanti  an  Da^Ueber^anD^crtc^fe  appellircn,  ane  ^crbinDcrnilfe,  unD  ftcf)  beruffen  mag. 

' ^^^ ^ fd 

t>;  a^pevanyett. 


i.  Cap.  acf;fe  QSepfage.  fcott  ben  MEMORIEN  im  ibom.  7  8  5 

(£ 3  tft  ju  Diefer  CO&irftfmj  Dag  U&er*£(^@kri$ft  oerorbnet  unD  angefe^ef,  pftegcn  ber* 
roegen  attcfr  afle^tdnbe  Dctf  €r»^©f»ff^  /  ®efanDtenaIfeDiicf)tern,  Snfcalt^  angcrid;fete$ 
Recefles  alDa  ju  fein  unt)  urtfjctlen. 

£>iefen  £anD<  ftftigcn  ©ebraitd;  unb  gemeine  Q5erotfligung  DeS  ©^©tifttetf  baben  bte 
Urtfje&gafier  erfter  Inftanfc  ttberfhtffig  genugfam  gerottft  /  unb  t>ennoc&  barubcr  erf  anbt. 

Syndicus  unD  ^lnroalb  fc^et  tint)  nocig ,  Daf;biefer03ebraucbinConfiftorio  fit  inviri- 
di  obfervantia  ,  voo  f)iergegen  t>on  ben  $iid;tern  evfter  Inftanf|  tvtvt)  ac^anbett ,  fo  offte  r)an<? 
t)c(t er  mutfjroiflig  nic&tig  imD  unbtmbig  £)ing ,  /egen  gtirft(id) aufgerid)fefe £anb* fttf ige  fjercje* 
bracbfe  $Bonf)cifcn  unt)  Receflen  ,  roo  aud;  fjierttber  ben  <33art|jeien  t)ie  Appellation  roerbe 
&er&inDert ,  roerben  Dagegen  offent(id)e  Q3erbotfe^riefe  unb  Compulforiales  geriefytiicf)  er* 
fant ,  roie  in  hacfadti  fpecie  aud; gefd;ef)en. 

gu&em  fef|cn ,  orbneu  ttnt)  roollen  auci)  afle  ^aifeil  gefe&te  Oiedjfe ,  Indulten  unt)  £am* 
metv  <3)erid;t&Orbnung  ,  Dafi  niemanDbebrungenroerbenfoli,  ftcj)  be£  Appellirend  ju  enf* 
fcalten,  unb  fo  tiberQ5eDrang  ot)er  £>roang  rouroe  appellirt,  nid>fbeftoroenigerfo(d)eAp- 
pellation  anjunefjmen  befef)fen. 

^Beil  Dan  Dte  angejeigte  Renuntiation  tm  Dtecr)t  odiofa  attfgefjaben ,  casfiret  annulli- 
ret  unb  nicbfigef ,  unb  itber  annullationes  unt)  caiTationes  t)en  Ctecr)ten  fein  ftarcf  unbfkrd;e 
&uiffgebtiret,  ttnbfo  bamiberroirbgeftanDeft,  inroaS©ci)eineDaSbefcbtci)t/  foofftroirt) 
metus  oDer  etn  SDroang  prsefumiref. 

£)argegen  ein  /et>cr  Remedia juris  btflig  $11  cjenef en ,  ofjne  ba^ ,  Dafi  unjimlid)  £)roana. 
in  dittyttn  oerbofen  unt)  nid)ftg  erad)tet. 

©arausbanaudjerfoiget,  Dafjnulliter  (roiegeffageOifietfanDroorben,  baoonbif* 
(tg  m  appelliren  Da$  Appellanten  aud;  gttg  unb  5D?acI>t  gef)abt. 

2Benn  bie  Commisfion,  fo  tn  a&is  primjc  inftantice,  DaraufDte  Urtbeif  crgattgett,aw 
0enfcf)etn(td;  an  $ag  f umt ,  roerDt  men  t)en  berumfen  Q5efefjfig  /egen  aufgerid;tef e  gurft(tcf)e  Re- 
certunb£ant)^fttftge  ProceM  (falvareverentia)  fo  roeit  (roie  gefcbefjen)  extendiret  ajti 
Q5u$fkbc  fcflicf)fe  mit  ftnben,  unb  Denn  afleCommisfiones,  ftriaiJurisfetnD,  roie  ge* 
melbt. 

2Ban  nunrourbebefiinben,  Dag  uberDteCommisfionroerDegeflrtffen,  fo  rodren  Dtc 
Attentatainftc()frafftfo§,  nid;fig,  unbunDigunDoonUnrourDen,  Daruberauc^sudifputi- 
renunnot^igDiebtfltgju  Oerroarfem  Nam  ,  quiquid  Comiflarii  extra  fines  mandati  fa- 
ciunt  id  ipfo  jure  nullurn  eft. 

£)erroegen  etfofget  auf DicbegangneNuIIitet,  Da§  Appellanten  ©acf)e  ifivecaufain 
priftino  ftatu  integra  6c  falva  beflef)eu  unD  be^en  blcibe,  unD  Da$  Urtcil  Darubergefpto* 
cf;en  fet  ju  ©runD  aufge^aben  unD  casfirt. 

3nDem  Dag  Syndicus  unD  5fnroaff  Appellanten  itytn  affen  ^eft^  ntf  toilbefiefjett, 
unD  erbebftd)  nunmaf^  (au^genommen  fctne  negativas)  Dargegen  aud;  nid)t$  ftir* 
roenDef. 

C0?uffen  Appellanten  Dt^  furrocnDen  HnDDarbemenfe(n/egcntf;renaffunDitbcr^m^ 
fd;cn  ©eDencf ,  Pofteft  <\n  Dem  OrDe  fieflcm 

Wil  abcr  Syndicus  Dte  Q3ef  to#w  au^  i^ren  ^Jaferf  id;cn  angeetbf  en  S5eftfc  enffe^en ,  J$ 

roif 


784  Urffttrtben  wb  tT<»c^rtcbfctf  $.  Period. 

*»i( k  alfjier  feine  Negativa  nid)t  (jaffren  ,  fonDem  aum  mu£ Daju  tf)un ,  tvatf  Die 3vcd;te  orD* 
mn  fe£enunDroo((en. 

3n  £ktraa)fung  bafj  Appellanten  SyndiciPrincipalibusnic^tgefldnDia&a§f{etI)re 
Coloni unt)  3in§me?gerd fcin ,  ibncn  aud) it)v iebentfang  DaS  (5>utf)  nicfrt abgefjcuret,  fo i}c  2(u* 
U>a(D  DaS  $u  docircn  in  Oterf)feu  gebunDem 

2(u$  furangc^ogenen  Q5erid)t  ift  Ictc&fff'cf>  juerfeben,  obS^mdicusunroarbaffig,  rofe* 
torroertig  ,  macljtlofj ,  oDcr  ob  Appellanten  fdlfcbfid)  fTa)  babeu  angtgeben  unD  ai\t&' 

^Die^uggcngtDirDe^an^tauc^gebeu,  tvedje^  £)etl,  tn  Oiecl)te  gegrutiDetunDfun- 
diret  beffer  fci  oDer  md)t. 

:£>evi)alben  um  geliebtcv  $ur$e  roiden  rotebevfjofeu  afr)te  Appellanten  abermate  ifjre  ge* 
fr)ane  %*>itt ,  unD  bittcn  ju  evfetwen  als  gebcf  bem 

@0  aud)  in  genere  etroa^  »on  Syndico  unD  2(nroaff  Appeilanten  jum  tytf)tt9&tfcMf 
bef(agteinfpecieDa^nicr;troicDcrfcd)fcn,  Daffeibige  roolien  fte  nit  taritejtd;  $u  fd)aDen  tnge* 
rumet  f)abet1 ;  fouDertl  fegeil  Darfegen  generaiia  contrar.  de  quibus  proteftantur  Iblenniter, 
ftetttf  JU  rid;ter(tcj)er  <2rf entnifle ,  omni  tamen  beneftcio  juris  falvo. 

XVI.  <gr(^ifcr;dff(id)e  QSreroifd)e  Urf  f)eif  m  fcovbemc(btev  &<&tit  An.  i  $•  6  r ♦ 

[r>  CHRISTOFFER  i>an  ©OfS  ©naDcrt  (gr^ifdntp  f  f)0  Bremen  Adminiftrator  De$ 
^Dtiffe^  Verden  ,  J^ertoge  tf)o  *£>tunfd>wt<f  unD  luneborcb  &c.  entbeDen.  a(len 
unD  iDern  fo  Duflen  Q3reff  fcr>en  unD  Darmitb  erfod)t  roevDcn  unfen  gneDigen  ^tllen  »ovn ,  unt) 
#euen  bivmit  fennen ,  fo  ftcr)  tuffd)en  Dcn  roerDen  unfen  leuen  anDecfrtigen  Den  oerorDneten  Dc$ 
3>ont'(SapJtte{$  Proviforen  Der  MEMORIEN  •>  Calandes  unD  Refe&orials  tmfer.Dom* 
^erfen  fr)o  i^amborcb  eintf,  unD  Dan  ocf  unfevnllnDevDanenunD3ngefetten  De£  $>\bet$ 
^anbee  unb5?ev6fpeu1  tfjov  *£|?ebrugcje  ^aftgQuaficounD  4>umcr  Corfce^auDevftDctf, 
troifpa(tigc^rvtngeevrouffen,  Defu(oeanuns>gefangef,  roelcbe  ^afe  unD  @5ebvecben  rot;  Dcti 
roerDen ,  erbarn  unfern  leuen  anbdd)figen  unD  getvttroen.  gvn  Qeejebafce  van  t>cr  ^ufce, 
S)om^even  unD  ^voueft  tf)0  fanct  Anfcharien  ,  unD  <gm  »ewi>artert  ©tero  Vicariea 
unfev^evcfenunD^oue&Official,  unD  €vn  Iohan  Brant  9iaf()map  fiifer^stcD  Bremen, 
Dem  Oiecfrten  ff>o  ©tiir,  in  Oiecbt  f)drcn ,  erdrtern  tinD  recr>tltcfc  bartn  tf)0  evf enwn ,  ini)o(t 
unfev  Derf)a(uen  unD  dnen  prxfenterDcn  Commislion  befolen,  uuD  DeftilDen  na  fovm  Ded  Oicdjte 
tbo  et(id)en  terminen  furgefaren,  fofgenDeS  otterup  batDer^arfe  benjledenunDtnfumma- 
rien  ProcefTunD  fimpliciter  to  procederenDe ,  of  a(IemulIitdtenfvin)i(Iic()(tgebegeuenuuo 
renuntiiret),  up  furgcbvad)feI)od)IoueIigc^  milDer  geDacbf  €r^Q>ifd)Up  Barteldes  unfernitt 
unfen  ^vemtfdjcn  €tt2cftifft  Q}orfarcn,  ^offtverDige  (^egel ,  ^5veue  unD  anDev  notfroffttge 
^unffc()up,  Denadis  inuorliuet,  cin  ^nD  UrDeel ,  DarinDafguttDenAdoribus  mit£Ked)f 
t^ogefpvafen  roovDcn  ,  foeinoppen  OvDei^^veff^embemeltenunfenSuvftfCornmifrarien, 
t)ovfegelt  unD  und  fuvbvadjt  roorDen ,  folcb^  f Idrlid)er  unD  fernev  melDct.  i>eroetI  Dan  Dem  fo, 
unD  rot  alfe  De^anDe^-guvft  S\wft  gefpvofenev  Urtbeil^um  ExecutionunD  ^ulilrecfunge  fufc» 
cbev  Sentens  foDonDe ,  unD  ferner  ^ulpe  Ded  Diecbten^  mtttoDetten  m  afler  :^>emutr>  erfod;t* 
UnD  Dan  voetnig  oDev  ntcbt  frud)tbar!id)  Urteif  f o  fprecfen ,  roo  nid)t  gcbdrfif e  8- Iftrc  :f inge  unb 
IxecutionerfofgenDe/  tv90cffejltig(td;gemeinet,  munfengv^uuD^tiftevu,  ^auDenum 


2.Cap.  acftfe  %*et>!age,        wn  bettMEMORiEN  m  g>m  78y 

ft n  Urtferbanen  unb  funft  jebermennigfid)  geburlicbe unt)  SWittef  Der  Df  ecbten  mif  f 0 Deilen ,  unD 
folc&S  crnftlid?  fo  fcanb&auen.  3)emnf;a  gebeben  wp  ju  ^tirtcbctf  CorDes  unD  &tit*jcrt 
<&itafi  friermit  C>!>  pene  \>iflf^unDcrf  ©oIDcn  @uit>«i/  unnbafefjlio^orfaflcntoftm,  bat$9 
tnroenbuj  otffrien  Dagcn,  na  bemc  3u  t>uffe  unfe  ^reff »orf unDcf,  unD^i;  barmif  erfocbf  mv 
ben,  Darmp3utt>t>iucoorDenet'{len,  oiue&orDematibern,  unb  oiue  t>or  Den  ftflen  termin 
unb  dilationanfefcennnDernennen  peremterie,  Dem  gefprafen  Urfbeil  lejuef  unD  ©djorfattt 
leifefr ,  Den  £erren  Adoribus  De  toerf ante  ©uDer ,  nomptlicf  Du  faanfy  QXuaft ,  t roe  <2>ttf<f 
unDtJijf^oracnofjugeraunDtroc^ft^untinlic&^fDcnDe ,  *>an  Der  ©trafe  ftd>  an  tf>o  De 
£anDfd;ebing  tfrecfenbe,  unbJpewnetipIjoue,  famf  einer  Strtpe ,  De  fld;  in  Dcn  £)icf  jtrecfef, 
Darup  ftcit  De  ^ute  /  foefroan  Johan  Rode  geburcct,  unbi£igen$ibt  beffultvigen  2)od?tec 
miferem^eiicl;en  j6l»^^GerDJohan  Garmers  beroanet,  unD  DanDeanDern  ©uberfo  bar* 
&0u'ggcn,  unDDu  4>i«rtcfeCorDe$,  anbertf  Garmers  ge^efen,  Den  articulerfen  #?orgen, 
eluen  Sttorgen  &mbe$  min  ein  #unt  angefjdrid) ,  betfjer  ttomte  £uir  in  9?utfinge  gcljat  befff, 
mitalIfw(ci?cr©uDer@cred;tigfeitoIDeunD  niacn  $ogeboirnid;tc$bufenbefd;cben  ,  bpnnett 
bemelten  t>t;fftien  £)agen,  frp,  icbicj,  fog  unb  unbefummerf  tofleflef,  tnant&tvorbct  unD 
auerlatet,  aneinigeUtbf!ud;f,  £ulprcbe  ober  21rgelift.  ©unberlicfc  ocf  Johan.  Garmers 
ttiit  foner  J&uifjfrouwen  ctroan  Johan  Roden  £)od;ter ,  in  Dem  ©ube ,  fo  befufoige  ouer  f&tett, 
aa)t,  negen,  teinunbme^r3af)rin^utfing5c0ebaft,  uuD  Den  oorgemelfen  XI.  jugeribus 
min  ein  Jpunf  angebdrid) ,  unuerfjinDcrt  unD  ungeerret geroerben  lafeti ,  oDer  3un>  «nt gemeltc 
o>rren  Aftoribus  tn  Der  Q5uDe  fcerglicf  ef ,  ocf  unfem  ©reuen ,  Dem  rot;  berf;alt>en  funDern  befef* 
licb  f&o  gefcbicfet,  DorDebegagene^etvalfgeboriicbeSlueDracbtD.oitimDieiflet,  unD3urom 
Dem  nicbt  anberg  Den  gef;orfam  er$eigef ,  bemelfe  pene  unbfiift  ferner  ©traffefooorjniben* 
Datum  X?erDcit  occ. 

XVII.  Regiftrum  Reftantiartwn. 
MEMORIARUM  in  Summo  de  Anno  LVII.  usque  in  annum  LVIII.  per  me  Gre* 
gorium  Nigebur  Diftributorem  confcriptura.  A.  if f7. 

De  prsebenda  Detlevi  Langenbeke ,  Joh.  Bapt.  2$  .$??arcf 

De  prsebenda  Jochim  Lampen,  Joh.  Bap&  2©. 

De  praebenda  Hermanni  Rodenborges  4. 

De  praebenda  Timmonis  Stammer  >  Pet.  ocPauli.  20« 

De  prsebenda  Arendes  Epifcopi  Lubicenfis,  AfTurrjptionJs  M«i3C.  jo. 

De  praebenda  Vincentii  MoUers^  Micha^,  \%» 

Idem  Vineent.  Pafce.  1 5. 

De  prsebenda  Michael  SchiUow  3  Joh.Bapt.  8- 

Idem  Michael  Simonis  &  Judsc.  4» 

Idem  Epiphanise.  6, 

Idem  Inventionis  S.  Crucis.  4. 

De  Commuttibus  Dominoruin. 

De  teftamento  Dn.  Johannis  Bennyn ,  Luciae.  f « 
Dn.  Henricus  Sendenhorfi  refpondebit  ex  fuis  bonis  (Jusepercepit» 

l*fyttt9}W»0lkt  &SS98  A- 


7*6 


Utftmbett  u«b  Hacbrtcbtm 


s.Period. 


A  ftru&urario  EccJeiia:  Hamb. 
Dn.  jfoh.Sluter. 

A  Vicariis  in  Summo. 
Reynerus  Garflede,  Petri  Sc  Pauli. 
Boetius  HonenJJe,  b)  Divif.  Apoft. 
IA.  Martinus  Gobel,  Divif.  Apoft. 

Petrus  Sanderi  qUondam,  modo  filius  Borgers  Hoppen,  Jacobi. 
Hinrtcus  Hiddejiorp ,  Laurentii. 
Matthias  Janeke,  AiTumpt.  Mariae. 
Marquardus  Kron,  Barthol. 
Filius  Peter  Schulten. 
Filius  Cort  Krujfen,  Aftumpt.  Maria. 
Nico/aus  Herderi. 
j7o.  van  Spreckelfen  Nativ.  Mariar. 
jjacobusvan  derLyppe,  quondam,  modo  HerbordusBerninghe]usfi\i\iS) 

Nativ.  Mar. 
jTohannes  Salsborch ,  Nat.  Mar, 
Everhardus  Hiilfeman   . 
Hinricus  a)  Herteflwich, 
jTohannes  Racchow. 

jjohannes  Hertman,  fcriptor  Domjni  jfohannis  Rantfsomven, 
Boetius  Honenfee ,  Matthaei. 
Everhardus  Huifeman. 
Hinricus  jJiirgens ,  Michael. 
jjohannes  Hoge/ke. 
Evjerhardus  Huifeman ,  Remigii. 
Henricus  Frame ,  Dionyfii. 
FUius  Peter  Mu/en. 
jfochim  Neybe. 

Bernardus  Witte  quondar»,  modo  Bartholomtus  Juflm ,  Galli. 
Hinricus  fargens. 
Tymme  Loejften. 
Paftor  in  Stenbek. 
Hinricus  'Jurgens. 

Boetius  Honenfe,  Omnium  San&orum. 
Boetius  Honenfee. 
Johannes  Vageth,  Wilhadi. 

Hinricus  Borcherdi  quondam,  modo  Blafius  Kofe/itze^  Martini. 
Reynerus  Garflede. 


4- 

2. 

3- 

— 

20 

»• 

3- 

3- 

h 

i. 

f- 

3- 

4- 

2. 

4- 

3- 

,3. 

f. 

••• 

20. 

w.. 

»•>•* 

24. 

#. 

3- 

2. 


—  24.  flf. 
I. 

10. 

4. 

—  20.  $U 
I. 

2. 

—  20.  % 

3. 

3- 
6. 

f. 

4* 

Gherardus 


a)  Anno  iftg.  vocatur  Hardcwick, 

V)  In  rcgiftro  ami  58.  vtcatur  Haucncis, 


2.Cap.a$feQ$tyfa0e*        wtttatMEMORlENtotBtm,  y%r 

Gherardus  Lemmeke.  & 

Filius  Borgers  Hoppen.  %. 

Mattbias  faneke.  $. 

jfacobus  von  derLippe,  quondam  ,  modo  filius  Herbordi  Berningh.           \. 

Chriftofferus  b)  Staffborft ,  Catherinae.  2. 

Hinricus  Herteftwich.  f  • 

jfohannes  van  Spreckelfen,  Nicolai.  i. 

Hinricus  Scbwwenbor.ch ,  Andreat.  2. 

jfoh.  van  Spreckelfen ,  Thomse. ,  i. 

Magnus  Garleftorp.  2. 

Hinricus  Borcherdi  ,  olim  Blafius  Kofelitze.  f. 

M.  Martinus  Gobeil.  5. 

Alexander.  %. 

Canonicus  hoc  anno  Epifcopus,  c)  Stephani.  i» 

jfohan  vam  Line,  Trium  Regum.  f. 

Bartoldus  Bartoldi.  2. 

Hinricus  Hidderftorp ,  Converf.  %. 

Hinricus  Herteftwich.  f .  • 

Decanus  Hamb.  de  quatuor  manfis  in  Stenbekey  Cathedra  Petri.  1. 

Hinricus  van  Hutlem.  2. 

Nico/aus  HerderL  4. 

Hinricus  jfurgens.  1. 

Filius  D.  Volmert ,  modo  Borgers  Heppen.  Sone;  4. 

Paftor  in  Stenbeke ,  Gregorii.  2. 

Reynerus  Garftede.  -                                4» 

Hmricus  Uidderftorp.  f. 

Tymmo  Lceffien  2.  ~  '  ■  - 

Hinricus  Barfchampe.  f. 

Everhardus  Hulfeman.  — -  24«  #(. 

Decanus  Hamburgenfis ,  de  quatuor  manfis  m  Stenbeke ,  AmbroC  2. 

lohannes  Hogelke.  f. 

Reynerus  Garftede.  2. 

Marquardus  Kron ,  Pafce.  .%*■■■•    i. 

lacobus  von  der  Lippe ,  tnodo  filius  Herbordi  Bernhtgh,  Tiburtii.  2. 

Filius  Peter  Mulen ,  Vitalis.  f „ 

Bartoldus  Bartoldi.  2.*' 

Matthim  laneke ,  Walburgis.  2< 

Hinrkns Herteftwich.  f. 

©5039  2  Gerardus 


b)  Eod»  anno  nominatur  Stafoft, 

c)  Lecus  nowtu  dignws. 


Urftmfceii  mb  trt<ufcricfcten 


?n 

Cerardus  Lemmeke. 

hinricus  Steffani,  modo  Saleborch^  Joh.  ante  port. 

Wnricus  Barfcampe. 

lacobus  van  der  Lippe,  modo  fil.  Herbordi  Beringb,  Nerei&Ach. 

lohannes  Hertman. 

lohannes  vam  Ryne,  Pancrat. 

Hinricus  Hidderftorp. 

Mattbias  Janeke. 

M,  Marten  Gobel. 

Filius  Korth  Krufen. 

lohannes  Wiggerfen,  quondam,  modo  Bartbolomteus  Iuftuf, 

A  Vicariis  S.  Petri. 
Chrifloffervan  Wyntem,  Petri  &  Pauli. 
Iohannes  Lutkens. 

Hermannus  Gardeleves ,  Vif.  Mariak 
Filius  Iochim  MoUers. 
Martinus  Borneman  ,  Bartolom* 
Ioh.van  Spreckelfen ,  Nat.  Mar. 
Chriftianus  Vafmari,  Mauriciu 
Valmatius  Tyle ,  Remigii. 
Andreas  Bernardi,  Wrlhadi. 
Vakntinus  Hanenkreyger  ,  Andr^ 
Filius  D».  lohannis  Uugen,  Wilha.. 
hhannes  van  Sprekelfen  ,  Gonverf.  Pamlfc 
Andreas  Moller. 
Simen  Witte,  GaUPet. 
Hogelke. 
loh.  Rumherf. 
lohnnes  Helth,  Georgif. 
lochim  Stenborch. 
Filius  Iochim  MoUers,  Bonif» 
Valmatius  Tyle. 
Matthias  laneke. 
Johannes  Protb* 

A  Laicis  S.  PetrL 

Jafaer  Meiger ,  Pafce. 

liirgen  van  Wynten. 

Jajper •  Mekelenborch ,  de  domo  quadam  Vieariorum  in  plateafabri. 

Eddelke  Hauermans. 

A  Vicariis  Ecclefiarum  S.  Jac,  &  Gertrud. 
Filius  Nicvtai  Hartiges. 


?.Period. 


8. 

f- 

S- 

1- 

~  24.  pL 

f. 

«  20.  §1. 

V 

4. 

2. 
2. 

3- 

1* 

3< 

2. 
3. 

5« 

2. 

2, 
2. 

2. 

2. 

2. 

-   8.fl. 

4. 
2. 
2. 

2. 

3. 

4.  iofj,8pf. 

2. 

7. 

*• 

17- 
*• 

2» 

Bartoldui 


2.  Cap.  afytt  Q3ei;ta0e.  wn  fcwMEMORIENimfcom, 


Bartoldus  Bekeman.  2. 

Conradus  laske.  2. 

Jacobus  Kotingh.  2. 

Ueynerus  by  der  Linden.  2» 

Simon  Witte.  2» 

locbim  Nigcnhufen.  2* 

FHius  Dn.  lobannis  Rodenborg*  4. 

Matthaus  d)  Ra/e.                         ,  2. 

Hinricus  van  e)  Hotlenu  3« 

lohannes  Lampe.  %. 

Albertus  Wegedorn.  2» 

Kaldorp.  2. 

Matthms  Mcers.  2. 

Rodenborch.  4, 

Petrus  SanderiJ                                                                       -  2. 

Filius  Iocbim  Mofters*  %. 
ldem,olim  f)  Gartefiorp. 

A  Lafcis  S.  jacobi 

De  domo  Frederici  Vulgreven  >  Pafce.  1* 

Jurati  S.  Jacobi  de  Coppenborcb*    ,  —  8.  flr 

De  novis  sedificiis.  S» 

Piftor  in  der  Fulen-TVytenv  4. 

De  domo  proxima.  —    4.  6t 

Roleff  Mcerhoffl  6. 

De  Decima  In  Hammev 

lochim  Hoppe.  4.  4»  §f* 
lochim  Kopke*  »?.  f& 
£br/&  Weyghe*                                                                                         17*  %U 

A  Vicarits  S.  Catharinsk 

Everhardus  vam  Kroge.  %. 

Wnricus  Kantzow.  %* 

Bartoldus  Eggematt.  4. 

Nicolaus  Meiger*  %. 

lurgen  van  Wyntem.  1« 

Bartboldus  Fatbouwer*  r. 

Daniel  Grothe.  3. 

Palmatius  Tih.  3« 

lochim  Hulp.  2* 

1  -  ■  '  r» —  1  r  — r — n — ,— — — — — — 

J)  Attno  5,8«  vocatur  Hillc  fed  pcrperaiit. 
t)  Eod.  anno  Hutteln ,  quse  lcftio  prxftaf, 
f 3  Eodcm  aono  nominatut  €atkYci*orp, 


790 


Urftmbeti  unt>  Viad&xi&un 


j.Period. 


Hinricus  vam  Kroge. 

Andreas  g)  Sotefleth. 

Dn.  Hinricus  Stuve. 

A  Laicis  S.  Catharinx. 

De  domo  Kalendarum  Hinricus  Sendenhorfl  refpondebit,  Pafce. 

Hermen  Stolte  ,  Joh.  Bapt. 

Idem  Sto/te,  Circumc. 

Hinricb  van  Kleven }  Pafc. 

A  Vicariis  S.  Nicolai. 

Filius  lochim  Sommerve/th. 

Iacobus  Brixii. 

Everhardtu  Uu/Jeman ,  Jacobi. 

N.    Ku/eman. 

Hinricm  Steffani. 

Pa/matius  Ty/e. 

lohannes  Rumhert ,  modo  Dirick  Pinneman. 

Iohanncs  Loubbe  3  quondam ,  modo  Decanus  Saxo. 
Johannes  h)  Wenke. 

Iohannes  Lutkens. 

Iochim  Frefe.  0 

Conradus  i)  Lotze. 
Iafpar  van  Emerfen. 
lok/wnet  Luchtemaker. 
Pargedom  vam  Kroge. 
Magnus  Gar/eflorp. 
Iochim  Neyhe. 
Iohannes  franger/en. 
Conmdus  Pawefl. 
Yie/moldus  Wachte/. 
Hinricus  Rarfcampe. 
Ch7*iflojfer  Schernekow. 
Marquardits  Kron. 
Georgius  Erneke. 
lohanntt  R-odenborcb. 
Petrus  Rertiftede. 
lacobus  Krogher. 


Heine  Gar/eves ,  Pafce. 
Chriflofer  Snepe/. 


A  Laicis  S.  Nicolai. 


" 


g)  Anno  56.  vocatur  Soteftefck,  ficanno  58«  Sotdtflf, 
h)  Anno  56.  WuiKke ,  anno  $$.  Funcfc, 
i)  Anno  58.  Lutc?e, 


3- 

2. 

5- 

10. 
10. 

if- 

20. 

2. 

4. 
2. 

?• 
2. 
2. 

2. 

^ 
*• 

2. 
2. 

5. 

2. 

2. 
2. 

*• 
2. 
2. 
1. 

4. 
2. 

2. 

2. 

2. 

2. 

5- 
2. 

io. 
2. 


Hmrieh 


•'. 


2.  Cap.  ad)tt  Z5u)tagt.        t)Oft  ben  MEMORIEN  im  5>om.  79  * 


Hinrich  Rheders.  8» 

Corth  Weyge.  50. 

Gerth  Kloth.  6. 

Carflen  Hoygers.  50. 

jochim  Meynfen.  h    io.pu 

Reftantiee  extia  Civitatem ,  de  villis  prope  Hamborg,  Martini. 

De  Scat  in  Stenbeke.  9. 

De  allodio  in  Stenbeke.  3.  mod.  Silig. 

Hans  Reynfth  ejus  filius.  3.  mod.  Silig. 

Hans  Volmers  to  Schipbeke.  . ,  3.  vate Rogg. 

Hans  Luders  to  Havekhofl.                      •  3.      -       - 

P^r^r  yW^^  to  Havekbofl.  3. 

Pmr  flt-iw^  in  Ofterftenbeke.  24.  §(♦ 

De  Scat  iri  Berfebuttel. 

Hans  Ienevelth  de  uno  manfo.                                                       <  11.  fil. 

Hans  Ienevelth  junior  de  dimidio  manfo.  6.  jf, 

//«>7^  So/toiv  de  dimidio  manfo,  6.  fj(* 

In  Parochia  Radelftede. 

Tyes  van  Bergen,  Martini.  2.  OTavef. 

Henneke  Hinfchen  in  lenevelde.  -12.  f? U 

lunge  Makegrym.                             ,    %   •  ..     g.  |(, 

In  Parochia  K)  Barmftede* 

PeterMars  m  Tanckenftede.s  r.  $0?arcf. 

Pmr  Jteders.  -  10.  fj|, 

In  Parochia  Efpepdorp. 

tutke  Dreyger  in  Eygelflede.  3.  mod.  Silig. 

Marten  Gr&the  in  Hiinesbiittel.  1.    -     -    - 

£«/&?  Geverdes.  j.Himpt.Rogg. 

In  ReUinge. 

Jurati  in  ReUingt.  I.  $?atc£. 

/tf/w»  Ditmer.  1. 

In  Parochia  Nigeaiftede. 

ClausSalige.  «.  ig.fj|, 

Laurentz  von  Appen.  2. 

Hans  von  Appen.  24.  g.  1 .  mod.  Sil. 

Clawes  Branth,  2. 

Ow  Luman.  —  24.  fj(. 

In 


k)  Anno  58,  Bai«hftccic, 


79* 


tlxtimbm  utifc  t7acfcricfceett 


j.Period. 


Reli&a  Mkhatl  Mcer. 
Pairel  Wulff 

C/awes  Peters. 
lohan  Arendes* 
Peter  Bruttbe. 
Eler  Grashoff 
Hinrkh  Witte. 
Albert  Floskes. 
Corth  Pers. 

Corth  thor  Molen. 
Tydke  Konholth. 


In  Elmeshorn. 
In  Hafelovre* 


Tzefler., 


Suderow! 


2. 


24.  &- 


De  Greven  Scat  in  Gronlant. 

In  Parochia  Nigenbrok. 
De  deeima  in  Retiyyjck,  Purificat. 
De  decima  in  Herfarth., 

In  Eflebrughe. 
Hans  Quafl. 
hlinrkb  Kordes. 

In  Majorca. 
Uinrich  Hermens.  ^  .  v 

In  Diocefi  Ratzenburch. 
Epilcopus  Ratzenborch  in  der  Curslake  3   de  decima  Circumcif. 
offce  Epiphanise. 

F  I  N  I  S. 


XVIII.  Reftantise  Vicariarum  inSummo  &  Parochialium  de  Annoij".  usque  5*9. 

JLtagifter  Petrus _3arficf)6  if.sjftaxd,  ifnKijf  anDe  Dcin  befft  tt 

nadljgefc&revenen  ^arcn ,  £)t>mcnfcf)reff  roeinigern  QfyiUtf  yctnvptiify  »am  3av  23, 

.S&m  fcem  #aue  felbicjen  Magiftri  Eggerdi  Btevrt^  /arficfog  10.  $?arcf ,  9?a(tant)e  mt 
fcen  ^arett  29,  ;o,  tmt)  ?  1.  2>#fuen  Jpaueg  in  Sijfroefen  Magiftri  Eggerdi  Bteirt* 
f)e(fl  (tcf  »nDermatet  $re&enc?  «Dffcro,  wr&uem  wi&to#twttoraff  t>paeboref, 


2. 

24.  0. 

f.e. 

M« 

9-  §• 

— 

21.  g. 

f. 

Warcf. 

3. 

24.  fjf. 

f9- 

7.  0. 
20.  (jf. 

5- 

Warcf. 

4- 

$?arc£ 

$0. 

Warcf, 

*Cap.ac5fe95epfo0e.         tfOttfcettMEMORlENtm&oiti*  7^5 


tmb  nf;a  bdbf  licbcn  2f  feancje  Magiftri  Eggerdi  Qteyne  ftcf  ftner  nagefafen  ©ubern  tw* 
berftanben ,  tmb  Dtf>  bemfufuen  .paue  britujen  fafen. 
Do&or  Theologi»,  cjfre  Superintendens  ,  alfic  Leftor  3arftC&g  if.$Jarcf ,  9ta#art* 

bct>am3ar29/  30,  dhD  5  r* 
^ittrtcus  &<mefiwy<fc/  fpner  Vicarie  (jaluen  im  2>o&me  3arfic&$  if.OBarcf.    9}w 

flant)e'oant5en  3^128,29, 30, 3 1, 52, 5  ?/  94/  *5V  36/  57/  38. 
^joc&anus  BafTebott?  ftmer  Vicade  Ijafuen  tm  £)oljme  3cu'iicf)g  f.  5Q?arcf,  9}aftanbe 

tjam  3ar  29.    3tem  »an  Den  froeen 3«"n  28.  tmb  3 0«  bcfff  tnattf^ewes  tTCofcrs 

bcfalct  al|Teei;nProcurator,  bat  29. 3<tr  fyejft&e  nicf;t  roiflen  btMm,  barfo  noc&tm* 

bctalef  t)an  ben  3aren  3  o,  3 1, 3  2. 
^ermart  ^urcjeits  txm  voepi  fpnc^  ©joncS  fpncr  Vicariebaluen3arli#$4.^artf  tmfc 

12.  g ,  9}a(tonbet)an  ben3aren27/ 28, 29. 30. 3 1.  &c. 
^tmtcu6  234rflcbampe(i;ncrVicane^afuen3ai^^  io.CDjarcf/  ift  9to|tanbe  san  ben 

3aren  25-,  26, 27, 28, 29, 30, 3 1, 32,  3  j,  34, 3  f/  36,  %7\ 1& 
peter  Hlu^le  »an  tt>eacn  fymt  ©jonc^  fi,mer  Viearie  ftafuen  im  Sbo&itte3aruc6$i©. 

Sttarcf,  ii$9Manbei)anben3aren3o,3i/32/3  3/34/3f/36/J7/38« 
Magifter  ^oacfrtm  Qommerfelt  mn  tvegcn  be£.£)ufe$  etmer  Vicarien  im  2>o£me  e^ettfficj) 

toacborenbe.,  bar  f;e  inne  roanebf  3ariic&$  }*$larcf ;  i(t  &inberftefli0  t>on ben3art» 

Smrtcu6Qc^outt>ettbor4)fi)uerVicarie5afucntm  fco&me,  ^atftc&^  2»  $?arcf ,  9}a* 
(taubet)anben3«5rcn  2f,  3 1, 32, 33, 34, 3  f,  36/  37/  }*♦ 

33an  rwflcn  fcftgen  Magiftri  C^rtflmnt  <£euerDe63arh'cj)tf  6.^arcffi;ner  Vicariefjafuett 
tm  &of>me,  ^aftanbe  nafimen3)obet)«nben3aren  33, 34, 35-/  3^/37/38.  33or* 
mei^nenficftJicffcic^fe^afronento  ft;nbe  £)er  JDetleff  Qcbulborp  Dtabfman,  %in* 
ricf  23arfcbampe  tmb  23altt)afar  iLejemau,  beOventf;eberfufuen  Vicariegclec&f 
bi;  Jjpcrn  SMebericf  .©ofjnfren  £5or<jcrmefter. 

3<tcobu0  2;ottttgt  3orlic|>$   *   *    *    *   *   t)on  M  3<wn  2 f /  ^r  *7/  *$,  29/  30, 

3*/32/33* 

3oacfctmQcfcoutt>ettborc&3arfic{)c$  *  *  ^a44cl  ^aflanbe  t)^n  t)en  ^rert,  29, 50, 5  r, 

3*/33/34/3f/36/37/38* 

97a(tanbe  tKtnroecjenetlic&er  &&ne  efffe  QJicarien  m  funfe  ^acoba  Sforcfe. 

^erClavs^artegesDvabfmantjamroesenf^ne^  ©jone^  fyner  Q3icarie5afucn3arffc5^2i 

$?arct\  3^f)inb»(lefficbt)atiben3aren29, 30, 3 1, 32, 3 3, 34,47, 36, 37, 38. 
3acobu0£otma£2.$}arcf  3arlicb$/  $  Sftaftonbe  t)on  ben  3<mm  28,29, 30, 3 1. 
^eneruebyOer^yttOe,  3arfi^2.s^arcf,  ilt^a^aubetJanbenSrtren^^/^o,  31, 32; 

?5/H/5r/36/37»38* 

^atts  ilampe  f^er  Vicarie  ^afuen  3«rfic?)^2.?(Sarcf  i(t  9}atfau&et)an  ben3aren ,  29^ 

30/^/32,33,34,3^36,37,38. 

2l!bettue  XPegeO^rit  3ar(ic&g  ?♦  59?arcf ;  ^ajlanbe t)an fett 3are« 27/  *fy  ^?,  20,  j  r; 


794  Urtuttoett  uttb  H4cfcrt'cfctett  3 .  Period. 

Zfytute  tTCo&re,  3ar(id;$2.$?arcf ,  is  9?aftanDet>anDen3«ven  29,30,  3 1, 52, 55, 34, 

3f/?6/37/38. 
£)c  2&crc£ fwortt  to  funte  34cob  3arhcbS  »an  t)cn  eycjen^cjTenbpDeroperoemarcFte 

i.OJtorcf  ®runtf)uere,  9?a|lanDe  t>anDcn3«ven 24, 2  $-,  26, 27,28, 29, 30, 3 1, 32, 

33/ 34/ 3f,  36, 37/ 3  8. 
§8anDe$Q5ccfcr$#ufft  anDerfuklettCtvytett,  ^arlid^^g.QJrunb^uere,  ^ajlanbe  ocf 

t)an t)enfu(uen3aren  24, 2f, 26, 27, 28, 29, 30, 31,32,33,34, 3^,36,37,38. 
€5$umnticje  xxxn Den  £ufr£iiDen  f 0  ^artime  (>ebben  ocf  in  er(id;en  3aren  nid;f cjecjeuen,  f 0  ucim 

fucjeu  Daf  DefuJuen  J5?ufc£tiDe ,  fcnD  ocf  fu-nDer(id;  poutvei  25uermef?er  Dar  ro  cjefjof* 

Den  roorDen,  baf  fe  jje&en  t>nD  bttakn  roatf  cin  3g(id;er  Der  £)of;m'$ercfen 

fcf)u(bid> 
*Qtofli(ter    *    *    a)    *    *    6afuen»»b$erpoii»el<Brott?23orgerme(?erioantt>e0enfp> 

ne$  <25jonc$  Dcrfufuen  Q3icarte  r)a(uen  3«v(id;$  2.  COTarcf.  36  9?a|tanDe  t>an  Den  3arw 

26.27,28.29. 30, 3 1. 32. 33.34-  ?f«  36»37.  38- 
S)t2&cre£ftt>4ren  fo  funfe  Batfrertitett  doti  rvc.cjcn  Detf  fcficjtn  Jpern  ^fo&antt  petri  QSica* 

rie3«vlid;$4.$tovcf,  $9ManDei>anDen  Sar-en  3  3-  34-  5  f.  36. 37.  3?* 
(S-eorgius  »4«  XEytttemQfarlicJ^  i.$torcf  ^aflanbcuan  Den^arcn  3  f  ♦  32. 33. 34. 3 r« 

3^37*38. 

Q}an  roecjen  ef lid;ev  £er)ne  eflffe  SSicariett  in  fvmfe  CTicf4t*>eo  £ercfe  s7toftenDic!>. 

5Wa^i(ler  304cfctm@$ommerfeltl)t>an  roecjen  ft;ne$©jone$  fpner  QSicarte  r)a(ucn3«v(i#$ 

2.  SOtovcf.  3&  f;inDev|teflid)  t>an  Den  3«ven  3  o.  3 1 . 3  2,  3  3 . 3  4. 3  r ,  3  6. 3  7. 3  8. 
*    t   ,    *    X^og  fpnerQJtcarte^afuett/  3arlicf;^3.^?arcf,  sJfa|lanbet)anDen3aren*a7* 

28.29. 30. 3 1. 32. 3 3. 34. 3 r.  36. 37. 38.    33e$  <Q3ormoDenDc$  Daf  ef(tcfr#ouefftoj 

t>nD  d\mtf)t  Deflev  SSicavien  fofamenDe  mocjentnflicfjfe  rcefen  bt>  Jg)em  ^tnrtcf  Oit^eir 

3tabtmann. 
gtitrtcue P4tt  3)u\m 3arffd;g  2. SOtorcf ,  3^  StoftanDc  fcanDcn 3«ren  27,26, 27. 28. 29, 

30,31.32.33.34.3^36.37.38. 
34fp4rue  (gmerfTeti3arli^2,?Warcf ,  9to(tottDet>anDen3<wn  24. *f.  26,27,28.29, 

30.}i. 32,33, 34.3*. 36.37.38. 
3o&4mtee  Qcfcyp&ouroer  fynev&icariebafuen,  #er3okatm&oocnborcbQ3orfjcr* 

meftev  t>ant\>ecjen  fr;ne$€>ioned  'Derfuluen  33icavie  5a(ucn  3«v(td;$  2. SQtovcf ,  9"toftan* 

Dc  »an Den 3«ven  27 ,  26. 27. 28-2.9. 30. 3 1. 3 2. 3  3, 34, 3  c.  3 6. 37, 3 8- 
3o&4ttnes  &ucfcecm4c£et:  fynev  Q}icaviel>a(uett2. 9?tovtf ,  9?a(tonDet>anDen3«wi  *7* 

28.29.30.31,32. 3 3.34.3^.36. 37.38. 
3o^4ittte0^oPer3ar(icb^3.^arcf,  3g  9?a|lanDe  t>an  Den^aren  27.26.27,28. 25, 

30.3t.32.33.34.3M6.37.38. 
P4rg4b4mu0  *>4tn  &roge  3arlicf;g  2.  ?0?arcf,  9}a(lanDe*>anDen3«Mi  *f< 26-  *7«  28. 

29»30*3'*32.33«34.3f.36.37.38. 

XIX. 

9)  ©Kfe&tcrfc&lrti&e3Bi>rfc/  fo  &urc&  2iltert&um  uaUgbfl&r  /  f^cincttDiefegetvefeaiufcpn  Pctruo^y* 
£jcl  co^cv  €pcfe)  gner  Dicane. 


i.  Cap.  a$tt  Q3et)facje,       *>ott  fcett  MEMORiEN  t'm  ©om.  79f 


XIX.  2&e|<fcci&  ,    fo  tfOft  i£.  (£.  JZ$uftf'Capitul  an.  1^72.  d.  14.  Martii  4Uf  inter- 
cesfion  (£.  <£,  ^at^a  wetfeitfcer  Admisfion  Georg  Rqfin  $u  fcett  MEMORIEN 

mif  feiit  sttfiaitbiej  Sfit^aUettgctjebeft. 

£$Veroei(  <£.  £.  SKaff;  ber  (£>fab  6ambtirg  bie  betbe  4?erren  Syndicos  D.  Wilh.  Mollerwfo 
***J  IX  Atucn.  Witersheim  a\\  €.  (5.  §bum;(£aptfu(  abgefertigefttonwegento.icty^gu 
intercediren ,  ^  t>evfdbc  a(*>  primus  Exfpe&ans  ju  t)er  Refidentmccbte  admittiret  tt>erbmf 
unb  aucl;  Georg  liofa  3  freljenbeti  gujfeS  fcinem  f  reuen  Sfetfl  6,  €.  $f)um*£apttul  fo  roof  aua} 
uenVicarien,  iu&'nna(puug5vornuRbanbetKr©cf)u{uen,  aud;fbn(len,  roan  er  gefoberf, 
ju  protocolliren/  unbfuremenNotarium(tc&gebrauc&enju(a|Ten/  ftcfe  erboten ,  fo  baf  ۥ 
€•  c£f)um'£apife(  /  atig  er$ef>(fcn  unb  t>ie(en  mefjr  er&ebfid;cn  Urfadxn  tn  fo(d;e  Intercesfion  ge* 
roilliget,  unbuer()a(benbteVicarienfje5en/euermdnnt'^ltc^eu^vertrefenjucjefacjeff  feineVi- 
carien  me()r  unbforberfr  ju  admittiren  unb  jujutotTen,  ebeunt)jut)orute&bred)enuerME- 
MORIEN  m  eine  rid;tige  Orbnung,  nacf>  2(uggang  be$  fiir  jtefccnben  Offern  gefd;ei)en.  Aclum 
Hamburgi  inioco  Capitulari  an.  1  f  72.  d.  14.n1.  Martii. 

XX.  Copey  be3  (£rt3'2$tfa>offftcfcett  25remtfcJ?ett  ernftKcfren  Mandats  an  bte  ProvU 
foren  utiu  Diftributoren  ber  §l)um>'$t'rd)en  ju  ^mtburg  e§lid;enau$geroid;enenunbtt>iC2 

ber  reftituirfcn  Capitularen  ifjre  2(u(ffunpjten  unt)  Jpebungcn  f)infuro  folgetuu 

fajlen  An.  1  f  74.  d.  2  5".Sept. 

>ir  &ittrta>i)on  ©OtteS  @nabenpoftulirfersugr^un&®tfc6offeni)er©etflfre23r€* 
mcrtunb(Df3ttebrugt,  Jperjocj  ju  Qacfcfctt ,  igttgerttunbtPepp^aU»  &c.  fti* 
gen  eud;  benn  nocb  ancjemafftenProviforen  unb  Diftributoren  prsebendarum  tn  unfer  ©tifft* 
^trcben  ju^amburcjf,  jurotflen.  S)emnad)  auff ber  Did.  tfaif.  QJlai.  unfcre?  aflergncbigften 
£crrcn$,  fo  rool  aud)  ber  Jg)ocf;f6f>f.  Cammei^@ert(t)f^  cvnftftc&c  befef>ftcj  ©c^rtffte,  anben 
9tat()  ju  ^mtburcje  2Bt'r  bte  SOSurbige ,  #od;ge(afjrte  unb  ^rbartt,  Senioren  unb  t>k  Ca- 
pitulares,  tt)c(cr)eetne3etf(anatmExiliof;erumcjejocjen/  a(fe  i>a#  roafjreCapitulum,  bafur 
roirfteerfant,  unbnocb  erfennen,  in  ifjrenDignitdfen,  #ofen  unb  Qtbimqm  unb  anbere 
proventus  an  ben  MEMORIEN  >  prsefentien  unb  Caland  roieberum  etngefeGcf ,  unb 
tr)r  aber  bierooc&entficOe  MEMORI^N  Prasfentzen  unb  Caland  tftnen  de  fado  Dorenffjaf* 
f en  foaen ,  ba$  roir  eucf>  ^icrmit  jum  Ueberflug  ernftlicb  erma^nef unb  barneben  af^  ber  Ordina- 
riusunbMetropolitanusbcfof;(enf;abentt)0{Ien,  3f;rfo(cbem  ^aiferf.  unbbegCammer^e; 
rtc&ts  Mandaten  jucj(eic{)  mit  parirenunb  ben  r^lituirten^erfomnba^ifjre,  an  alfenSfuf7 
f un jften  unmeiacrlid)  fo(gen ,  unb  fte  fur  unfer  roarfjafff  Capitf e(  erf cnnen  unb Jjaften ,  bi$  mt 
an  ben  ilngefjorfamen  unfere  roofgefprocbne  DecretenenbficteExecutiont»((jie()cn  mtigerv 
ban ,  roo  u;r  in  eurem  unbefugfcn  gurnefemen  be^arr(i*.  forffarm ,  unb  bettt  Seniori  unb  fet^ 
nen  Adhserenten  bat  ^f;re  (dnger aufrucf en  unb  »o.rent&a!ten  «oerbef ,  foflet  tf>r  euc&  ntc^t  att^ 
fcerS  »erfe5en ,  ban  ba$  roir unfere  57^tb«rft  bar;egen  auo>  bebenfen ,  unb  ba^ienige  roiber  euo> 
mtt Dvecbtean(le((entt»oflen,  voa$  und  ^e^falB  gcburcn,  unb  biefer@ad;cn©e(egen6eiterfo^ 
bcrn  roirb ,  barnacfc  t^r  euc&  su  ria)f en,   Unf unb(i*  &aben  tvtr  w$  mit  etgener  ^panb  unfer^ 

$Mlh  *  f*ricbcti 


79^  Uvtunbitt  urtb  Hacfcridbeeti  3.  Period. 


fd)rieben  unb  unfer  gurft(icf)  Secret  tiftf  Spaciumbiefetf  brucfen  foffen,  roelcf;eggefcr;eI;etui! 
Vorde  qm  2  ;.  Sept.  an.  1  f  74. 

Henricus  Manu  propria. 
Refponfio  data  a  Capitulo  c<  Vicariis  d.  29.  O&obris. 

XXI.  (gr&25f  f%.  2$remifcfce$  <E5d;reiben  an  bie  Vicarios  bcr  3)onv£trcr;  ju  ^ambwrg 

t)en  beftriffen  Vicarium  ©eorg  Q3afmerbcfreffent>  1*77.25.  Apr. 

SWon  ©DtfeS  ©nabcn  £einricr;  poftulirfer  jti  €r^twb^ifcr;offent)cr@fifffe25rcmcii 
<^  unt)  (Dfotbrucjfc  £erjoflen  511  ©acfcfcu,  (gifgcrn  ttnb  XOeftpfyakn. 

grfame  (iebe  gef reue.  3 br  roiffet  eucf)  ut  erinnern ,  roag  roir  an  eua)  bier  t>orn  mefjr  au! 
eine,  twntvegenRemisfien  ,  beffen  bti  eucr)befhicftenVicariiGeorgenVafmarsburc&u# 
fere  fRdtfjt  unb  ©efanbfen  mit ©na&en  geiangen  (affen.  Ob  roir  un$  ban  rool  fcintS  anbern 
»orfef)en  ,  tr>r  rourbef  eucf;  bterinnen  Dcr  fc^ulDicjen  ®cbiir  cjecjen  uu^  bermaffen  erseicjt  r)aben; 
fcamif  roir  eure  ©eftorfamt  3uncig(igfeit  gegeumtf,  unfcrgcfafffenJ^ofpiungnacr;,  battett 
tm SBerfc fpuren mogen ;  fDbcftnDen roir boo> aud curer abfdMdcjtcjcn £rf (arttng , bap ibr nod>< 
mateaufeuremunjeittgen^cWf,  ungcad;fef,  baggebatfterVafmareucr),  roebcrmitQ3otf> 
mefftgf  eit r>orroanb ,  noa>  ftd;  feincr  Q3crroircf  ttng  r)af  5er  ftir  eucb  2>mgflicr;tig  gcmad;t ,  fom 
fcern  unfer gcift(icr)en  Jurisdi&ion  ctlUm immediate  uuterroorfen,  liber  gut)erftd;f,  twbarren 
ff>ut ,  roeicfreS  roir  btf  $ur  gefegcmn  $tit  an  feincn  Orf  gefteUet  fcin  tafferi  mtrften.  2Bcil  un$ 
aber  an  t)iefer  ©acf)en ,  mer;r  benn oieHeidtf  t?on  eua>  bebacr)t  roerben  mag ,  gefegen ,  fo  roollen 
mt  und  r)iemit  f egeti  eucr) au^brucf (ia>er  crf (aret ,  unb  barnebett  mif  ®naben  t>ormar)nef  r;aben> 
J)a§  roir  cjct>acr>teti  Vafmar  bct  niemanbenanbet^,  ban  beieud;$u  unfergMcgenenSeit roiften 
ttolkn.  Unb  baben  cucr)  fo(cr)e£ ,  barnacf;  ju  ric&ten ,  benen  roir  fonp  mif  ©nafeen  getvogen, 
«M>or&a(fen fein laflen ttootten,  Dat. SSorfce btmi* Aprilis. 

Hinricus  manu  propria. 

XXII.  £♦  £  Capituls-35efcf>etb  ef(to>e  Gravamina  bt>  memorien  bciangenbe  befrcf; 

feub  de  A.  1  s  82. 1 7.  Maji. 

*JVe  #emn  Provifores  MEMORIARUM  habm  cf  (id;e  Gravamina  §.  €.  25om<€aptful 
^+J  oorgebradjt,  barauf  ifl  Capitulariter  befcf)fcffcn,  ba£biegegenmartigtPoftulanten 
foflert  jugelaffen-  roerbett ,  bocr>  rueil ieno  roetitg  ju  contribuirfn  ref tet ,  foden  fte erroarfen,  bi^ 
ier  neue  Diftributor  Jrettag^  nacr)  Vincula  Petri ,  rotr^  tvreberum  ju  diftribuiren  anfottgen, 
<t(^ban  fotlen  fte  ^ugciaffetirocrbcn ,  bernacf)cr  aber f^(  e$  per  obitum  geben.  @.  £(jrro.  ^^tttti15 
€apifu(  rotl  wotPoffesfion geben ,  fo  /emanb  fobern  tvirb ,  unb  efn  indubitatum jus  5at;  cuV 
ltinc^fo(Sbmange;etgetrc>erbeti/  ba§€rnid;tfonneanber^,  benn  per  obitum  alterius  ju* 
Selafim  roerben ,  unb  roer  5crnaa> ,  bc\$  dftefre  Inftrumentum  poflesfionis  [y^t ,  fol  erft  fi\$v 
iflijen  Werben.  Decretum  Capitulat^ter  1 7.  Maj  an.  1  ^  8a. 

Ex  Comrnisfione  Dni  Decani  &c  Venerabiiis  Capkuli  Ecclefia:  Hamburg.    Job. 

BejlerbergSecxet  Hibfer. 
Sequentes  adepti  iunt  poffes^j^em,  Mart,  Ttte  an.  15*81.  6,  11.  Maj.  feor.  1 

pona" 


2.  Cap.  ac&fe  £5ep[age.         fccwoettMEMORlENtmiDewf.  797 

pom.  Chriftian.  Narrendorp  d.  11.  Maj.  an.  gi.hor.  5.  pom.  Mich.  Clenovius  dv 
13.  Maj  an.  gi*  hora  10.  antemerid.  M.  Bernh.  Vaget  Paifor  ,  eod.  anno  die  6c 
hora. 

An.  1  j 82.  d.  24-Aug.  indie  Rarthol.  infummoad  refidentiam  &  perceptionem 
MEMORIARUM  admisfi  funt :  Martinus  Jile  ,  Chrift.  Narrendorp.  Afcan.  Reir 
choltz  ,  M.  Bern.  Vaget.  Mich.  Clenovius  &  M.  Dav.  ff  o/im/.r  SaceHanus  ad  S.  Pe- 
trum. 

An.  1 5*8  J.  if-  O&ob.  in  Summ  0  admisfi:  Alb.  Qldehorft  in  locum  Matth.  Rheders, 
Joh.  Hefterberg  in  locum  Dn.  fac.  Kriiger. 

An.  1  s Sf.  12.  Nov.  in  Summo  ad  refidentiam admhTus  eft  Frider.  Oftra  m  fo- 
cum  Dn.  Joh.  Trajeflini. 

An.  1 5*87. 15".  Dec.ad  perceptionemMEMORIARUM  in  Summo  atfmisfi  funt: 
Paul  Zmckman  3  M.  Henr.  de  Slefel ,  Georg  Traje&inus  ■>  Andr.Grim,  Gothardus 
Brahm  3  Francifcus  Elers. 

XXIII.  Pereepta  qujedam  h#redem  Dni  Johannis  TrajecTmi  p.  m,  nomine  Petri 
25erningaDn.  Iohanne de Schleftel >  monitoreadufum  DISTRiBUTIONIS  ME- 
MORIARUM  in  Summo  de  anno  1  j  84. 
Dn.  Johannes  de  Schlefel,  fyfft  vtil  24.  Sept,  An.  1^4.  berecftKt  imfc  mgebrac&t 
nacbfofgenfce  ^ercele : 
Q>am  £ern  35tirgermeifter  Nicolao  Vagler  2 1  SWarcf  8  6- 

3ocfetm&ooettborc&  20 

^ocfctm  &,atiejcrmati  50 

Vincent.  von  Sprekelfcn.  1  f 

»an  DerOuer^J^fen  aDno  Georgio  Rofen  Z     $♦  f& 

M.  Georgius  L7/r^/;/  (>eftt  fyerto  gefeuert/  ar?  roat  ^ercefeu  taf  roart  ebm 

bewujtfpn  46-13  f?-9Pf 
An.  ut  fupra  d.  ig.  Decemb.  f>effr  Johannes  tfArt  Qcbleflel  noef;  be* 
recfnetunbmgebmcbt  tnt  trorige  Dvegifter  gejjdrig. 
§3<m  £>trtcfc  Zvroge?  6. 

^atig  JUppett  f* 

$rattt3  ^uetarC  2, 

<£cm  2>ct#eff  tHo£fem>off  up  D?ecfeningf)  1  r * 

C8an  #err  Hieronymi  4»geti  QSeberoen-  40. 

SScm  2tl^ete  Kc^Oers  30* 

Q}an  #errn  iSrtct)  *>a«  ^cr  ^ecfces  12, 

Summa  Lateris    266.-13f.9pf 

2)an  3oacJfm nygfiaoa 2£et>eroe  '  '    '"  ia 

9Jan  for  Sattomattfdbctt  up  Oiefemngr)  40, 
Ex  Fraternitate  XII.  Apoftolorum  m  S»  j, 

83an  (Depmait  RmiejNe  Ao.  ga,  i  ;, 

$f)bbb  j  Anno 


79?  Urftittbcti  wfoVXa&xi&ten  ;.Period. 

Anno  i s 8f.  befft  Joh.  wuiQcfclcflel  nocj)  ingcbracfct  unbberefnct  w 
Petri  Bemings  Ofagi|lergef;dricj. 

Q5au  &iuricb  vatt  SprcEelfctt  20, 

<£m  2>ct^!cff  tn^!cti^ofFpro  refto  1^ 

S3an  J&err  D.  Michael  Rhedern,  t>an  twgen  Der  perfofffen  ^e(jet)ett  7.  -  8.  f*. 

Q3an  (lorb  VDctOett  (_ruen,  36. 
QStf)  Der  Cameret  t>an  roecjen  Der  verfo|fcert£etje&crt  fo  DpTriumRe- 

gum  An.  8f.  bcDaget  141» 

#?tfo  f;efft ^ofjan Qcfcleffcl  von  roegen  pne^^aue^  entridjtet  —  12,  fii. 

Summa  Lateris  279.     4.  fjh 


Summarum  perceptorum  pracmiflbrum  de  A.  84-  facit     $-46,  ffftarcf  f .  g«  9«  pf. 

Sequuntur  percepta  qusedam  pro  Dn.  Johanne  Traje&ino  p.  m. 
de  Anno  ifg2.  unb  Sh 

Anno  86.  d.  16.  Jun.  fyefft  ©cblcflel  tvtebcv  incje5rad;f  unt)  berecfnet. 
SQian  (Deftmatt  __Uuett  de  Ao.  82.  20.  SOtarcf, 

ab  eodem  de  anno  83*  f  • 

ab  eodem  Pafchse  J°* 

Q3an  ber  Qatt&martfcfKrt  pro  refto  de  anno  8$.  r°. 

570$  t>an  roegen  Der  Jpure  t>tb  Der  Scf)met>e*Strate  pro  refto  r. 

Summa  perceptorum  reftantium  de  Annis  82.  8$.     no.  9)?arcf. 

J^tertO  bcfft  Dn.  Chriftophorus  de  Sprekelfen  an  cthcr>et1  Percelen-Utf)  Den 
SegeDen  SommerIant>  »iid  <BrotiIaitC>  uermdge  ftner  cjecjeuen 

Dvecfntnge.  TI?-     . 

Summa  omnium  perceptorum  769.3Rarcf1.fJh9.pf* 

Sequuntur  expofita  qusedam  fo  Dn.  Joh.  SchlefTel,  Jperw  jfof?4tt 
Uerecbts  feefigen  (£rben  in  Petri  Bemings  ^ecjijler  de  An.  84- 
tfjo  Efiecfninge  gebrad>t  d.  i^.Sept.  Ao.  1 784* 
tycrn  roegen  Der  $J>ofagc  i$  an  Den  gefafeDcn  Dventijcu:  • 

Jperr  Nicolaus  Vcegler.  1 .  -Otorcf  s .  fr 6.  pf. 

jocfcim  &0&etiborcb  •♦    *      8.  jih 

^ocbim  JUtigermatt  ?♦    *    i2*|h 

rurtcette.  satt  Spredrelfctt  1.    9    12.  fj(. 

Sftod)  fcefft  ^o^atitiee  x>att  Qcblcffel  gef  ortet  fo  6e  tn  Dem  gruc  <£er& 

_5;ocf  e  uerburoef  ftcrmoge  feiner  Oiefentngei  36.    '    !  5«  (*♦  ?♦  w* 

9}ocf)l)efft  ftcgeforfetfofje  tn  bem  $$run>*.£)ufe  Dar  fynxid)  vert  bet> 
4>etbe  placf>tnttc  to  roanenDe,  V)erm6gc  finer  9?ecf  enfcpoff  w< 
buroet,  DaianbeDenProviforn  Ovcfenfcuop  Dotnroif  12*    •      *♦  #• 

S)e6  r)ebben  M.  Georgius  Ucrecfet  unD  tcf  3urgctt  KofeHenningo 

3>irtfct)cit  Diftributori  gefeuert  Dermdge  <__meart_}te  ioc 

Sunama  Lateris     156.    t     i3*f$.9*Pf- 

A.84. 


2.Cap.ad)feQ3et>facje.         *>0rtbettMEMORlEN  int&ottt.  799 

A.  84.  d.  1 8.  Dec.  beftt  ^Joban  van  Scfcleffel  nod;  fbo  Diefenfcbop 
cjebracr)f ,  fo  ttl  Petri  Bemings  Sftcjijtevde  Ao.  84.  cjefjdrtcj  cw 
oer^olacje  t>orcl;  t)e  Oventcnerer  cjefortet 
6<trtg&ippe  ..-    *     6.  gf. 

gvan*  ^utjart  ~    *     *♦$♦ 

S^tXX  Hieronymi  ^tfCjCtt  $Bl\)t\Vt  $♦  * 

#err  i£ricb  sort  fcer  fecfcte  —    *    1 2.  fjf. 

Sbe  Hv8frat>fcbe  —    *     12.  #♦ 

SQieDer  frcfft  jo&art  *  Att  Qcbleffe!  d.  14.  Ottob.  A.  84.  C£rfff offer 
*>att  ©precfelfett  upOfafenincjuer  rg*?02arcf  8.f?f.  foJjpevOo' 
&4tt  Utvecfct  feiicjev  *)tf>  t>er  MEMORIEN  9iecji|lev  DemCaland 
up  Sttic&aeltS  A.  84-  tf)0  entrid)fenoe  fdM&icj  cjecjeuen.  84.    *    4*  $U 

9}ocj>  f)efft  3oi?4»t  *>att  Qcbleflel  ftcf  ftilucft  bttakt  alfe  Monitori  »an 

t)CV  Fraternifdt  XII.  App.  in  S.  7.     t     4.  §1.      _ 

62.    t  ih$U 

*ftO$  r>cfft  3of)an.  bc&Ofben  fo  df)m  cjcbdret  ratione  moniturc  up  Jo- 

hannis  !♦    *     4«  §U 

970$  t)0  fuluef!  per  M.  Georg  Utrccbt  &  me  Georgium  Rofen, 
Henningo  ^mfcbert  Diftributori  cjeletterf  de  termino  Natalis 
Chrifti  An.  84.  wrmdcje  ftner  Quifuncj  ioo, 

57o$  bafufueft  Ct>riffofFiww  @pretelfett  tfto  Dem  ttovicjcn  cnffancjen 

84.  $tarcf  4.  §f.  t>on  roecjen  fcetf  Calandes  betafet  1  r»    *    4*  fj(« 

Vtnbtfi  uamitobcjemefbteTerminus  ppMichaelis  t)em  Calandes  befca* 
0,  alfe  s 9-  Sttavcf  8.  61«  cjar$  befalef. 

*ftoc&  M.  Georg  Utrecbt  n>et)t)cv  gegeuen  fo  f)e  ttevfecjt  fjab&e. 
Ao.  8 ; .  d.  7.  April  ift  an  t)ett  incjebiad[)ten  perceptis  tov  ^ofacje  cjcf  ovfef : 

3>ittrict>  vatt  ©prectelfe» 

2>ee&lefFttto&Ien£ofF 

D.  Michael  &ef)Qere 

Or^  XXMc 

SummaLateris     119* 

Expofita  anno  &  die  ut  fupra  Jefff  3o()an  fcan  Qcfcleflel  fcem  Diftri- 
butori  &ertrtiftg  ^irtfcbett  betalef  pro  termino  pafch*  ;  fo  tin 
Diftributor  Dem  anDern  pfed;  to  feuevnDe  t>an  roecjen  Petri  Ber- 
nings  IKe<3tfrer  wvmdcje  t)ev  Quifuncj  200,  $?avcf. 

Anno  86.  d.  26.  Januarii  ift  an  t)en  t>amaf>te  fcovcf)  3o£an  vart  Scfclcffel 
incjebvac&fen  praeceptis  tftor  ^olacjc  cjcfovfct* 

©ftman  ^aue  de  anno  82.  2.    *  io.f?f, 

Idemde  anno  83.  2.    ;  u>.  $U 

9?0# 


'*f. 

^ 

J.gf. 

eu 

I. 

9 

s.(i(. 

2. 

9 

« 

t 

9.f. 

2. 

i 

f». 

goo  Urfrmbett  uttb  Hacfcrtc&tett  j.  Period. 

$}cd)  t>p  einen  O&rloff  ©d)at)ett  aeljat,  naDeme  it)  per^Qcblcfie!  tH>r  4j\ 
Sttavcf  awjcnonrmen/unt)  auevfi  t)ov  42.  SOJavcf  rocb&ev  t>evf)iivet 
roovuen  3.  $?aref. 

S)e  Qartbmattfcfee  ftcfft  $f)Ofaae  cjeforfef  r.    *  10.  f*|, 

9?Ocf;  f)ef}t  ^Jo^att  *?an  @cfc!cfiel  ratione  Moniturae  t)an  #err  ^o* 
^att  Utrecbt  f>ebbcn  fcf;6Ienpro  Salario  de  anno  82.  r.  $)?arcf, 
foarup  fjetot>ornt)an£err3o£att  feliaen  entfancjcn  j.Sftarcf  8»  j*I. 
fcer  16.  ef)tne  fefco  pro  refto  betalef.  1«    *    $.  £(. 

S)amtt  ftnt)  t)e  r ♦  bef  alet Dcvmocjc  ftner  Quif  tma.  — 4 

Summa  Lateris.     21  r.    *     6*  fj(, 

Anno  &  die  ut  fupra  f)ebben  h)j)  Henningo  ^trtfcfectt  Diftributori  t>p 
£Kccf«t'ncje  betf  lafeftcn  Termins  fc>er  roo.SWarcf  fbetnDiftributor 
t)em  anuern  plccj)  to  feuern&e  pro  refto  de  termino  Johannis  B. 
enf  vtcbfef ,  i$  twmocjc  foev  Quituna.  $* 7.  *  1 1  fj.  6  pf. 

#ievfo  befft  M.  Gregor.  U  trecht  to  %M)oef  betf  ^remerS  enffattcjen         3  f «  ©JfHfcf, 

Anno  ut  fuprad.  9.Febr.  fyfftDn.  Cbriftoph  von  Sprekelfen  etne  Q3or* 
fefenifj  et>t>er  Oiefentn^  aoercjcben  t>an  bem  ^eoc&en  im  Qommer* 
lattbe  Dnt)  (Bronlattb,  barin  forfett)e,  fo  f;e tn diverfen percelen 
t)or  benne  fjefft  betalt  t>a\>an  is  De  Sum.  6  $\  *  6  £.  8  pf. 

SDe^  ^ebben  rot;  3urgett  pafcfcctt  t>on  roegcn  uctfCorporisftnerVicarie 

de  annis  82.  unb  8  h  entric&tet  36.  SftavcF. 

2)e$f?efft  M.  Georg  Utrecht  euffangen ,  befufuiaen  fjievneac|l  fimnSWif* 

€ruen  fo  bevefenen ,  y .  DvtfcS  £)afer  10.    *    y.  fif. 

204.  t  7  f?.  2  pf. 

Summa  af(ev  t>oraefcf;reuenett  Utfxaaucti ,  facit  7  c  8.9}?.  7  g.  n  pf. 

©efiiluiaen  afcjetacjen  t>on  Der  3>unaf)me,  alfe  269.  *  1  fj,  ^pf» 

©0  blifft  oueria  fo  mef)r  entfauae»  aife  utfeegeucn  unt)  /ego  f;ier  bav 

bef  alet  roivt)  1  o.  $?.  9  f}.  1  o.  pf, 

Georg.  Ro/a 3  manu  propria  fubfcr.  d.  f .  Aug.  A.  88. 

It„  97ocJ)  i^  fcievatt  fo  forfenbe,  fo  allemal,  roen  rot  fofamment)e  aerocfcn 

m  2Bt;ne  gef;afef  unt)  getmmcfen  pro  2.  ©fouifen  -2Bpns  i*  SWarcf  8.  61. 

fo  blifft  men  to  bcfalenbe  8.  #tovcf  9.  gi.  1  o.  pf. 
S)ufTe  Dvefenincj  Ao.  88. d.  if.Aug.^evvJohanUtrechts  feeltcjen  €rtten  fo  t)Ov(cfenbe 
cjeaeucn  t>nt)  fldvlid;cn  bevecf nef.   Sn  Uvf unD  bev  (gvuen  eignen  £ant>en  »nDerf eif nct 
Ac^tum  ut  fupra. 

Marcus  Iven  mein  S^anb. 

3o^«ti  6e#erberg  mpp. 

Georgius  Utrecht  manu  propria  teftor. 

Scf  ^citic  Bcfcmtbe  mit  mt;n  ^)ant)., 
pcecr  toan  fcer  ilmbc  mt;n  Qasto. 
Prtwl  Utrccfcc  myne  ^anij. 

XXiT. 


5 .  Cap.  a$fe  2$epfage.  vttt  ben  MEMORIEN  i'm  &*m.  go  p 

XXIV.  Capituls-<23ergfetd)  mif  Denen  Proviforibus  MEMORIaRUM  unb  benen  Adjun- 
&en  roegen  be^Chor^el&e^unD&agba^inftrumentumpoffesfionisantiquius  m  t)ec 

admisfion  fol  tJOrgefyett. 

Su  roifien,  nad)Dem  <£.  £.  §:f)um*€apituf  a(f)ie  ju  #amburg  btc#errenProviforen  be* 
MEMORlEN  im  $&um  famt  t>en  Adjun&en  tm  9laf)t\un  bergan&mQerifeibabeti 
Dienjtf.  imt)  fmmb(icf) ju  erfennen geben ,  ob fte roo!  ju  oielcn  utuerfd;ieD!tcf)enmafen ,  fonber(ic$ 
in  oerfd)ienen  72 ,  76.  unD82ten3abrencf(ief)eGravamina  unDSO?dngef,  Daran  DenME- 
MORIEN  mercf(ic];gelegen,  Dem(£apifulubergebenunbbabeigcberenf)df£en,  baSbarinbif* 
(tcj  ©nft&en  gefd)eben ,  t)te  SDJdngcJ  abgetfjan  uubgebeiTerf,  aud;benenfe(beni()regeburenbe 
SOlaffe  unt)  9iid;rigf ett  gegeben  roerben  mdcbte ,  fjaften  fte  e6  betmocb  ba!)in  ntc&t  brtnaen  f  on* 
nen,  betfroegen  rcoifen  fte  abermafjui  itttfdnbficfj  bti  rooIgeDacbten  £apitu(  Da  Jabcn  um  gefoDert 
unD  gebefen  ,  Da§  foltf)  bocf)ndff)ig  20ercf  ntcbtfdngen)erfcf;obennocf;t)erroet(et,  fonDernju 
enDftcber  Dvicfctigfeit ,  QJergfcicbung  unDQSefcbeiDemdc&tegebrac&t  toerDen,  £)etm  foid)etf 
gefcbebe^cmcjan^enCaptfuIunDClerifeyjum  25c|ten  ;  ate  f)at  DaS  ^^um-CapituI  biefelbe 
JoDerunctunD^itfejt'em(tc!)unDDerQ5tfltcjfett  gemdg  ju  fein  eracbfet,  unD  DerOalben  Dtefefbe 
capitulnritertraairef,  flenjig  erroogen,  unDiftrfo^cnDer^eflalt^icbtiafeifcjecjeben,  unD 
ftc&  mif  Den  #erren  Proviforen  unD  Adjuntten  Dariiber  oergleicbet  unD  twf  ragen. 

2fnfattg(ic(j  fo  t>ie(  belangen  fbut  ba$  gravamen  rocgen  Der  Redituum  eineS  dimidii 
Chori  Salis ,  item  quartx  partis  fartaginis  unD  roaS  Diefem  anfedngig  unD  anaefedna ,  fofe 
tf)eS  i(i  aUeS  oerg(icbett  unD  oerfragen  roorDen ,  Dieroei(Da$Capitulinpoiresfione  nlDiefe 
Sultett*<Silter  beneben|t  Den  3()riaen  in  Q5eftct)uncj  ju  Lumbur$  au^utfjutt  unD  ju  wxify 
ten,befunDen  roirD,  aud)Hoei(DerQ5ebrauc&gen)efen,  Dag  Die  QSerricfrfuttg  nia)t  aufgeringc 
fonDern  t>iele  3faf)re  gefcfcefjen ,  unD  fcierinne  aucfr  anDere  fcOrocre  ^Oerricbtunge  oorgefuden  fein, 
fo  i(t  oerabfcbcibef  unD  ocrglidjen  roorben ,  Daj*  batf  Capitul  bleibe  in  Der  PofTesfion  fofcbe 
Salin-<&utzx  ju  oerridjteu.  gemer ,  roei(  ba$  Capitul  fa)roere  Contributiones  unD Unf  0* 
ften  &u  DenProceffen  DerSalin ,  unbaffobiefer®uterf)afben,  an^atferl. €ammer*©erid)fe 
gegenDie^)er^ogen  jutu»teburgaIIeintf)unmujTen ,  alsiftt)ergfta)en :  £>a§  »on  Den  t>ori* 
ejen3af)renfein$f)eil,  rocDcrtxtfCapitul,  berUnfoften&afber,  toonbenProviforen,  nocfr 
6tcProviforent)onDemCapitulDergeDacbten@uter5a!ben  meftr  foDern  foflen,  fonbem  batf 
Capitul  folmit  Dem  roa^pein  Dent)origen,3a5renempfangen  f)abenfrieD!i($  unb  entfcbteDett 
fein*  Qai  ^a^r  aber ,  unD  foigenbe  3a&r  tioif  &  &  $f>um*Capitul ,  Der  mef>r  geDact;feti 
MEMORIENf ,  nacbfautDer9vec{)enfc&a(ftunD9?egi(ler ,  fo  e^  Der  ©ul^meifler  ju  ilutt^ 
b«rganftefc()icfenroirD,  Die  J£)ebungenoDerReditust)onDem6afbenchoro  falis,  itemde 
quarta  parte  fartaginis  ,  item  ^reoil&fcfeaflrt ,  X?Orbate  ,  X>Orb£rttttg  unD  91ab6s 
ning  auf Michaelis  gutroillig  gelDen  unD  beja^Jen.  S)arentgegen  follen  t)it  Pro viforen  roeaen 
Der  MEMORIEN  fo  ote!  3fc  Der  MEMORlEN-2lnt(>ei!  be(angenDi(r,  roe(c&ea  tnan  recb^ 
uen  fo( ,  ju  t>m  obgemelfen  ProcefTcontribuiren  unb  gebem 

gemer  wtf  an(anget  Die  etn  taufenD  SOJarcf  SO^un^e ,  fo  Dad  Capitul  »on  Den  MEMO- 

RIEN  cutf  ginfe  feaf ,  roil  M  Capitul  bie  ginfe  Daoon  al^  fo.$*arcf ,  aQe  3abr,  tviefte 

aud)t)orMnget6an,  auf  MichaelisDemDiftributoriMEMORIARUM  p,  t.  exiftenti  guf* 

tvtlitgentricbfen. 

iC^eUe?ter2&4H^  ^iiii  <%$$$ 


go2  UtttmUn  unbVla&viJbtm  j.Period. 


^Batf  anfangenb  tft  t>en  21.  SDtarcf  adfervitiumrefe&orialegeftcJric&,  biefefbe  roif 
batf  Capitul  bem  Diftributori /dljrfid;  auf^ftngflen  bejafcfen. 

^aSaberOOnbettProviforengefobcrf  n>fvt> ,  de  communibus  fru&ibus  Prabcn- 
darum  Dominorum  ,  bfctpeif  bieruber  ©iegel  unb  25riefe  nuific»  jum  Q3orfd?ein  gebradfjt 
tterben,  unbbefeud;figef,  ijifofc&etf/  roie  imcjfeidjen  attcf; ,  roatfba^Capitulbagegetuinju* 
roenben  unb  w  fobern  l;at ,  au6ge|leflef ,  unb  ftcr>ct  ju  berafbfcfrfagett  unb  ju»erabfd;etbcn ,  rote 
btefafd  oon  benv  Capitul  unbProviforen,  refpe£tive^)iegefunbQ5riefewerbcn»or0ebrait 
roerben. 

£>ie  Quarbonifcbe  befangenb ,  roeif  berfefben  t>on  bemCapitulcin  £>aug,  ben  ME- 
MORIEN  gef;ortg ,  auf2o,3afjr,  obne  confens  ber  Proviforen  i^erfdmeben  iff ,  rotf  eitt 
Capitul  \)k  2Bege  i>ornef;men ,  bafi  folcf;  £aufi  mogc  foberitd;ft  n>ieber  an  W  MEMO- 
RlEN  fommen. 

%$a$  befangenb  tfi ,  baf?  ein  /eber  Canonicus ,  fo  er  de  curia  fua ,  wrmdge  OCegifler, 
Direcltorii  ober  libri  Calendarii  ju  geben  fdntfbig ,  fofd;e£  ju  vecl>f ev  Sctt  autfgebe,  fofcf;etf 
tft  bifiig ,  bafj  t$ /df>rfid; ju  rec&fer  3eit  autigegeben,  unb bem  Diftributori  ju  red;ter  Qtit  $uge* 
fteffet  rocrbe. 

^otflaucbfernerfttrcjutancjefeben,  unbroubbierbttrcboerorbnet,  bafj  ein /eber,  er 

fet  minor  Praebendatus  ober  Vicarius,  ber  €()M;®elb,  OermogebeSDire&oriiunbLibri 
Calendarii  ju  geben  fcbulbig  unb  pflid>ttg ,  unbein  corpus  jufeincm  beneficio  fjat,  baf*  ber 
(>tnfuf)roidbr(i^jurecf>terSeitfofc5e^bem  Diftributori  MEMORIARUM  cjebe ;  roo  aber 
jcmanb  rodre ,  bcr  fetn  corpus  baju  f;dffc,  fonbern  baffefbe  rodre  ganfc  ttnb  cjar  defoliref  unb 
baoorf  cjef otnmen ,  aud>  bafj  f eine  Q}crmutbttng  ober  ^)ofnuncj  rcdre ,  rocnn  fcbon  ber  PofTef- 
tor  fetnen  mugltd;ften  Sleifi ,  $?u(>e  unb  Unf ofl  barum  fbdtc ,  batj  e$  tvteber  an  bati  Benefi- 
cium  ju  bringen ,  ber  foloonbemempfangenen  MEMORIEN  fein  <£f;or*@efb  geben,  benn 
MEMORIEN  oon  MEMOPvlEN  §u  geben  ftcb  nic*>f  geburct ,  imgleicf>cn  roo  »011  einent 
Beneficio  tuel  oerfommen ,  ttnb  roenig  oor  bem  Capital Wbanben  rodre ,  fo  fof  ber  Pofleffor 
«ber  t)it  vires  bec*  (£f)orS  <0?or<<9ell>  $u  geben  nicf;t  fd;ulbtg  ftirw  fydttt  aber  /emanb  mit 
fcinem  Patronen  gebanbcft ,  unb  if>m  batf corpus  beneficiigutroifliggelaffcn,  ber  tft  nicbt 
entfcf>ufbigef,  unbmuf? gfetdbtrof fetn C^or^Oelb ,  utrecf>ter3ett,  gelbcnunbbejaf)fen,unt> 
folien  C^or^clb  geben ,  fo  in  refidentia  fetn  unb  bcrnad;  barin  f ommen  roerben.  3Bur* 
ben  aber  Patroni  jcmanb  auf  beneficia  praefentiren  fo  f eine  corpora  f;dtfen ,  benfcfben  fol an^ 
QtytiQtt  roerben ,  baf;  tr>ve  prcefentanti  uid>f  f onncti  jugefaffen  noerben ,  efye  fie  bit  Corpora  roie^ 
t>erbajugebracbf,  oberein  ueucorpusbaju\>onif)neni>erorbnefn>orben,  baba^dbor^elb 
t>on  autfgegebcn  roerbe.  ^Dteroeil  aud?  beneficiirte  ^erfonen  v>erbanben ,  fo  nicbf  in  Refiden- 
tiafein,  foflenbteauct>©on@elboonif)rencorporibusgeben,  obercc^foft^nen,  obertf>ren 
Procuratoribusatigejetgetrocrbetl,  bafjfte  ad  refidentiam&perceptionem  MEMORIA- 

RUM  nic&tfoflen  jugclaffen  roerben ,  unb  if;re  »pebungeij  foffen  ifjnen  fo  fange,  b\$  fte  if;r  €^or^ 
^efb  ricbfig  mad;en,iugefcblagen  rocrben. 

!t)ieroetf  aua)  etltcbe  Vicarii,  t>ernii5gc  be^  gebac[>fen  dipeclorii  unblibriCalendarii 
ad  fervitium  refe&oriale  fdbrltcbe^  jtt  geben  fd;tilbig  fetn,  fo  foffenaffebie/entge,  jtefcitt 
fa)on inrefidentia ,  ober f ommen  barin,  folcfces  ^u  rca>f er  gctt  bcm  diftributori  bejaf)(cn# 


i.  Cap.  acfrf  e  2$et)Iacje.         doh  fr  ett  MEMORIEN  im  2>$m,  8«  * 

<£$  follen  aud;  btejenicjen ,  fo  t>en  MEMORIEN  t>ermdcje  t&rcv  Jg)ctnt>e  fcfrulbicj  fein,  mit 
(£vn  jt  anejeljalf  cn  roevben ,  Da[}  fte  folc&e  ©cbuiDen  mif  ben  evjten ,  unb  jroar ,  oor  biefem  Dorfle* 
t>enbcn  2Bei&nacbtencje(ben  unb  bejaljlen. 

%Qati  aucf;  jjtgutft  DieMEMORIEN  bur$oieIf)eif  ber^erfonen,  fe&rcjevtncjroovben/ 
abev  bod;  Die  neue  ancjef;enDc  Canonici  unD  Vicarii  fobane  tmrcf  lidje  Unf ojt  md)t  tf)un  borfen 
ale*  m  uorjeitcn  roefen,  fonftenaucb  «iel  $u  tiof&roenbtcjer  Reparivun#  ber  #dufer ,  jti  bert 
MEMORIENcje^rfcj,  mupcjercenbctrocvben,  aucf;  /c^tcjer  SeitniemanbbieMEMORlEN 
tnfemenlefcfeuSBiflen,  a(dt)Ovmafencjefd)ef)en,  mit  einem  Legata  bebencfef ,  fo  ttnvb  fjievti* 
bev  oevovbiiet ,  unbiftoerabfcfrcibet  in^rafftbiefeS,  bajjeinjcberai^ebenberCanonicuserfet 
major  ober  minor  Frasbendatus ,  fol  40.  sjftaxd  unb  ein  /ebev  Vicarius  20.  $?avcf  cjeben  unt) 
enfvicf/fen  nem(id)  bem  Diflributori  p.  t.  exiftenti,  foibneinfcf;veibenroirb,  fol  ev  flracftf, 
roenn  ev  mtr  eincjefcbrieben  roivb ,  bk  $eifffe ,  ate  tin  Canonicus  20, $ftavcf  tin  Vicarius  1 0, 
$}avtf  geben ,  unb  nac&  S&rlauf  eineS  3at)x$  fol  er  \)k  refti  vcnbe  £elfff e  bcmfelben  Diftribu- 
tori  enfvid)fen  unb  bcjafjlen. 

SftacbbemaucbooneinemDecret,  foan.82.am  17.  Maji  abcjecjeben,  \)it  admisfion 

in  refidentiam  per  obitum  alterius  anejcfjenbC,  Difputationunb&fveitiftOOVCjefallen,  fo 

tft  oevcjlic&en ,  unb  bamtf  fcievu^er  tworbnef,  baf?  aflebic/emcjefoeinindubitatumjus,  unD 
inftrumentum  poftesfionis  fjaben  /  unb  qualificirfe  unbfud^ficje^erfonen,  aud;  twmdcje 
beg  25remtfcfcet*  Vtxtva$t$  Studiofi ,  ober  fonften  bev  geber  oerroanbf ,  unb  £)iener ,  fof* 
fcn  ad  refidentiam  JUCJelaffen  roevbett/  jebocj)  M  bM  antiquius  inftrumentum  ^af  roevDe 

erftjucjelaffen. 

3Bo  aber  einer  tn  fetnen  f  mblic&en  3af)ren  ftdf fe  pofTesfionem  bef ommen ,  unb  rourbe 
ftcf)  ju  roeftlicfrer  9}af)runej  unb  #anbti!>ieruncj  roann  er  $u  fetnen  Sfafjren  cjef  ommen ,  beejebett/ 
U8b  I)dtf e  fcine  Studia  eja  n$  ubercjeben ,  ba$  er  niemanb  bamif  biencf e ,  berofcf be  fol  f etnegroc* 
$c$  I;crnacf>  ad  refidentiam  cjefafTen  roerbett  /  tt)ie  folcfretf  aucr)  biofyr  in  obfervantia  $a 
roefen. 

£)a$  folalfo  fefticjftc(j  ejefjaffcn  roerben,  /ebod;bebdff€<€.Q:6«tn^aptfufftc5bet)or/ 
roo  W  ©efcejenfjeit  in  f unffticjcn  geif en  rourbe  t>orfaOen ,  roarum  biefe  93crorbnunej  unb  ^er* 
gleicbuncj  niufle  t)era'nbert  roevbcn  /  folcfec^  mtt  dlatf)  unb  gutfjun  bcr ^)erren  Proviforum  unD 
Adjun.a:en  ju  minbern  /  ju rincjern  ober  ju  t)erbeflern. 

Urf unblic&  fein  biefer  Recefle  jroeen  cjleic&eg  £auf i  t)erferf icjef  unb  aufcjertc&fef ,  unb  mit 
roofcjemelfen  $(jum*£apifute  Misfiven-Signet  beftecjeff ,  baoon  etner  »on  bem  €apifuf  ber an^ 
bere  oon  ben  Proviforen  in  Q5erroaf)runcj  ejenommen. 

©efcbcben  tn  ^amburg  aufbem€api(uf^)aufetm(3a&rnac6€f;rfftiunfertJJ5)Srreti 
unb#eilanDe$@cburf  is87»&  29.N0V. 

£x  fpeciali  Commisfione  Venerabilis  Capituli  EcdeCixHamk  Ego  Johannes 
Hefterbergi  Magifter>  Secretariusejusdempropriamaaufubfcripfi, 

Siiif  2  XXVy 


$o4  UrtunbwunbVXa&ti&un  j.Period. 


XXV.  £)ererProviforum  MEMORIARUM  in  Summo  @cT)reiben  M  Marcum  Jordan 

Q3tirgerm.  in  Crempe.  1792.  24.  Mart. 
Unfern  freunb(ic(>en  £)ienfte  unb  afletf  @uf  eS  $uoor. 
<£rbar  unb  SBofroeifer  gdnftiger  Jg)err  Q3tirgermeifter ,  befonbertf  gufer  greunb. 

5W>efdjer  ©e  (lalt  g.  €.2B.  fcomicf  ter  Seif  fiir  2(belQtrm>«rt  6ei  um*  fd;riffffic(>  intercedi- 
^V  ref  unbgebetben,  3(jr&iese&en9ttarcf&ibf<$/  fo(leune\  wmdgfjeSftrerautfgegeb* 
jten  Obligation  tiber  tre  Sgeja&fana  ber  $o.#?arcf  nod;f)interfWfigi!r,  nacfoufafien ,  un& 
tt>a$  roir  berfefbigen ,  bei  einem  unfern  WtiU Vicario  Godhart  Bram  cjenanf ,  barauf  n>ieber* 
um  gefc&rieben  unb  bertibret  baben ,  bafj  aflee?  roirb  ftd;  (S.  €rb.  '325.  gdnftig  ju  erinnern  roiffen. 
SIBan  Mn  biefer  2lbfd;eib  unferm  Q3o((med)figern  gebacbfenGW/w/^2W;wgegebenroor' 
ben,  roie  erun3referiretfjaf,  tvofern2(^elQtruvebienad)ftef;enbe$ef)en^arcf  fiirbemnc* 
^'(ItJOrfc^ienen^ic^tmeffenic^terlecjetirourbe,  unb  roir  btefdbcn  3&r  nicbt  naitgebenroolfcn 
nod?  t dnten ,  unb  fofcbetf  <2.  &  2&.  bericbten  rotivben ,  baf?  ateban  &  &  28.  2lmf  sfjalber  bet 
3brbte  ernfleQ3erfugungtf;un  roolten,  baf?  (teunbibreQ3urcjenun^t)0flenbbiefe§ebn^)?arcl 
bejaien  folten.  Unb  aber  fofcf)  35e$afj(ung  nocf;  bi$  anfjcr  nit  gefd;efjen ,  roir  aud;  tiber  ^k  00* 
riae  mit(eibentfic&e  9?ad;Ia(Jung  bero  1 6.  $?arcf  2.  fj.  biefelbe  nicf;t  nacbgcben  f dnnen  (roie  cjem 
tt>ir  fonften  in  anOern  €.  <£.  28.  roif faren  rooffcn)  ftnf emaf  roir  e6  cfcf  icfren  unferS  $}iffete  pri- 
vat^erfonen  ju  entricfrten  fd;ufbig,  fo$ufofd)en3infenunb(£infmiffen,  sermdge  babcnber 
QSrieoe  unb  <E>iege(  berecf>ttgfet  fein.  Sbemnad)  bif fen  (£.  €.  £$.  roir  nocfrmaftf gar  frcttnbficf), 
&iefelbige  roofle  bei  &  &  Otafb  ju  Crempe  befurbern ,  baf?  oon  3bren  unb  (£.  (£.  333.  mebrgc* 
&ac§eerk2(belBtru»ettalbierufgerid;tetenQ}ertrage^,  roe(cl)en  bie  35urgen  ratificiret ,  ttnb 
fcem  nad)juf ommen  angefobet  fjaben  \)k  reftiwnben  jcfjen  Warcf ,  o(m  fengern  QSerjug  erfegen, 
tinb  ^amit  afle  ire  bitffale?  auSgegebene  Q3erfcf)reibungen ,  fo  gciger  biefeS  bei  fid) ,  ttnb  fegen  bit 
empfangene  ooflc  QSesafcluna  oon  ftcr;  jugeben  betteiicb  fcaf,"  einfdfen  mtigen,  \)avan  gefcf)ic&f 
bie  £$ifltd)eit  nnb  roae?  an  ibm  felbft  vedf>f  i(t.  (Sein  ei?  ju  S.  €.  2B.  in  gttfcr  3uocrftcr)f  unb 
^inroieber  mit  ©elegenfjeit  ju  uorbienen  srbieffig  unb  roiflig.  Datum  ^ambnrg  ben  24, 
Martii  Ao.  &c.  92. 

Conradus  25orgerbe8  Calands-^)ed)anf. 

M.  *Jtyan  ^>c|ferbcrg.  ♦ 

Johannes  de  Qd^feflel. 

Georgius  Rofa ,  fdmtficf?  oerorbnefe  Provifores  MEMORIA- 
RUM  ber  ^um^ird;en  bafelbjt. 

■ 

XXVI.  Copia  Obligationis  M.  Johanni  Hefttrbergen  uf  1  f  00.  ?0?arcf  J£)dttef'Sum« 

men  ber  MfMORlEN  im  $(jum  bcfangen  An.  i  f 92,  Pafchx. 

Sy>or  aflcn  unb  ibermenntgfifen  bo  funbunb  befe-tme  3cf  JohanHefterbergie^tger^t;b€. 
«O  i?.  ^)om^apittc(^  to  ^ambocg  Secretarius ,  oor  my  ,  afle  mine  grtienunb^rf* 
nabmen ,  baf  icf  mtt  ^orroeten  unb  Q3orroifligung  Gerdruten  miner  e()e(id)cn  ^ufj^rouroen 
*en  ^rourbigm ,  €bfen ,  ^rmueflen  $oa>gelaf;rfen  ,  roerbigen,  Crbaren  unb  roofgc^ 

la^rfen 


2.  Cap.  acfjfe  33et;fage.         Wf!  &Crt  MEMORIEN  tm fcOttt.  Sof 

iahvten Jperen£>om<2)ed)ant,  -Seniorn,  unCapitulbcr£om*£ercfento&amborcb/  of 
famf!id;en  Proviforn  bcr  MEMORIEN  barfulueft  bin  fchulDt^  geroorben  ein  bufent  gufben 
munthe,  einen  jeben  ©tilben  tf)Ot)cerunt)ttt)intifl^cJ;iaing  gerecfenef,  roeftferu  Dan  feef. 
Atitric*  Qanbmans  etroan  Q5drqcr£  barfulueft  ©ruen,  ut&fmcm€roeunb25run>l)ufem 
bcr  &obt!ictemar<£et  belegen  ,  up  ;c^f  ^orcjctncjenen  «Pafcfeen  utb^elofet  uni)  tn  befer  ©tabt 
Dcente  Q3ocf  gebelliaet  roorben,  unbicf  Dcfulroigen  folgenDeg  »an  ebrcjemelten  SDom*S)ect)an* 
tcn,  Seniornunb&piftel,  ocf  famtficknProviforen  berMEMORlEN  tmfcom,  mgw 
fccr  ttanctbarer  grauer  munt^e  alfe  KtfesDalcrnunbroItvicbttcjcmcBoloctncincv 
Summen  ,  bar  abcv  tf)0  minen  Jjpanbett  entfangen  unb  alfo  uovt  m  mtnen  unb  mmer 
€vuen  fc&inbarlid;en  9?uffe  unt)  Profit  unb  Q3eflen  gef  efjret  unb  geroenbet  kbbt ,  unb  maUn 
foltfc  cm  bufent  cBulbcn  voeffccm^unoerc  tllarcf  tfibfcb ,  jebes  tHarc?  to  foe* 
fecm  Scbtllwg  ^ubfcfe  getecfenef.  Q3orrebe  unbe  Dorpftid;fc  mp  bemcna  fnrmcbe  unb  tn 
tfrafft  buffe^reueS,  bat  3cf  roil  unb  mine  grucn  fd)olen,  t>orgcbad;tc  ttofftetn^urtbere 
tllarcf  fcTlurtrt>e  £6uct*Summen  QarfifeS  be$f)  tr>or  Utr>I6ftnc}f>e  ut&  allcn  unb  jegliren 
minen  rebcftenunb  gen>iffeffen@ubcrn,  bemegiid;unbunberoegIid;,  binnenunbbutm&am* 
borcfe  belegen,  be  tcf  jcfeunberbebbe  unb  tf)oftiupftig  auerf  amen  mag ,  uicbteS  ba»on  buff;eu 
bcfcbeibcn,  mitnegentid;$?arcf  £tibfd;  ^arlicber  $entf)e  in  gubem  gangbaren  unb  roifltgen 
unuovbabenem@3efbe  (bod)batbe$f)Olage,  fo  troiifc?>en  €.  <£rb.  Dvabe  unb  ber  23drgevfd)op 
beffer  ©tabbcroiaiget,  jeber$t;btbarinnc  geforcetroerbe)»orrenten,  unb  befuluen  e()rgebad;> 
tenS)om^apitfelunbProviIoren  ber  MEMORIEN  unb  oren^cabfomelincjenocf  cjctruroen 
£ebberbuffe$35rcuc$,  mit  dljren  guben  2Bcc&en.  wib  SLGiflen  afle  3ar  in  ben  ad)te  £)agen 
tl)0^afcben  gubtlicbenmibt&o&ancfeentridrten  unbbefalen,  baruan  bat  crjte^ar  up  dato 
beffeSQ3reue$  fcort anffafm ,  unb  up  ^aefeti  bcofd)icrfunpfti(}enbreunbnecjenticjeffen3ar^ 
bebactce  ftn  fcfral.  3>r  lopng^c  ttnb  ^nefcbtnejc  baitten  bcrdrfcr  ^flfcctn^unOcre 
JTIarcf  iLubfcb  Jpduet<Summen ,  bebbcn  rt>»  im$  beiben^Dbcn  frunbiicfeen  mifeinanbcr 
twlifentwiboorbragen,  M  fdffe  rofiftetrt^unbert  niarcf  ©duetfioel*  bt;mt?  unbminen 
£ruen  brc  °far  lang,  be  negeften  nljaeinanber  bolcjenbe,  fcnafgefdfetfcboaenfkenbe  bliucn,  fo 
fcrnebeborcjefcpreueneSariife  fKentr>e  to  rec&ter  $t;b  mibroiairj  unb  ricbficj  betfcalet  reorbcn. 
£>ann  roo  folfcd  rxmmt;  cbbcr  mincn  mitbcfcbrcuenen  t>erbfeue:  Slfsbann  fd;al €. £ £>oiw 
^apiffcl  unb  Proviforn  famt  cf)ren  ^i^Proviforn  /ebcr  §&  ^acftt '  frebbcn ,  ben  %6wU 
Summen  tnitaden^infcn ,  InterefTen  unb  ^cbaben ,  effcn  fo  rool  alfe  rocn  be  beftcmmeben 
bre^arcn  borfc&cnenunbborlopcn  twfjren,  affrpouorbern  unb  3cf  jamf  minen  mifbenam 
fcn,  fc&oflcn  unbroillcnup  folcfemQtaa  fcftulbig  fi;n,  al^bennc,  ofcneException,  bcDuOigc 
53cfaltnge  tpobonbe  an4)duet^Summen,  ocf  bcba.aebcn unb naftacnben t)nbefafeben ^infen. 
^aQ}tf)gangaberfoffer  bejlimmcbenbre^aren,  alfcrocnman  beroenigerSabr^affcbriuen 
rr»evt ,  »ic(f  unb  ncaentig ,  fo  fcbali  beiben  SDeiicn  frDct  ftaen ,  be  eine  bem  anbcrn  btiffen  £ouef * 
Summen  ber  t)dfffeinf)unbert  gSJtorct ,  roennber  ib  einen  %Uxm  ©eile  gefegen  unb  bequem 
is,  yptpofeggenbe^nbfoe^tpo  funbtgenbc,  bod;  M  folfe^  jlebciJ  ein  fealf  3af)v  tfoouorn  gc* 
fcpebe,  unbtDennevbefufuige  affogef*ef>en,  foroil  3cf  unb  mine€vucn  fcboffen  up  Michae- 
lis  cbbcr^afcben.ber  fi.ocfe5unbicjungc  negefl  V)oIgenbe,  folcfc  me^rgcbacbfe  boeffrcin&um 
bevfr  ^avci  ^ubfd)  ^untbe  Jbduet^Summen  ,  jamt  affen  ai^benne  bcbagebcn  unb  unbefa^ 

Siiiil  fenbcn 


go£  Urfrmfcett  irofc  Hacfertdbten  %.  Period. 


lenbenDCenfljen,  otf  allen  bemieltc^ai  5voften  unbe>c(>aben,  fo  t>ertogli#cr  Q$efalmg  ftafocn 
barflp  gelopen  fonmocbfe,  in  encr  Summen  me(>rgeme(tem  S)om*€apttte(  t>nt>  Proviforen, 
cbber  eren  9%afamenuen,  ct>t>er  ocf  t>cm  gefruroen  Snbebbern  bu||e*>  Q3reuctf  ane  alle  QStfje 
flucbf ,  ^nrebe  unb  Qjfcrfod) ,  tn  cjuben  gartejbaren  unD  um?erbabcnett  tmlrmcbtigett 
KtHes  sDalcrn  tmbcSolbe,  btnncnbertbfab  #amborg  fo  entrid>fenbe  t>nb  fo  betfcalenbey 
t>erpflid)tet  fnn.  SDarmit  auerft  bcf)(gebacf;te  £)om*(£apitte(  t>nt>  Proviforen  famt  el>ren 
SftafSf  omedngen ,  unt>  Der  getruroe  ^nbebber  bufieS  QSreuetf,  beffes  alle^,  roo  objleit,  bejlo* 
roebr  t>erfefert  fynmdgen,  alfc  f)tbbt  icf  tmn  baruor  tboeinem  recf>ten  roarbafftigcn  ihtber* 
panbc  gcffr((ef  bnbgefettet,  vootefocf  foicfeS  t>o  r)t>rmtt  unt>  in  SCxafft  buffc^  Q5rctic^ ,  in  bcr 
allerbejten  Formunb@efla(t,  alfe  folcfcs  rt>o  Dfccbt  am  frefftigften  gefcbeben  mag,  fan  unt> 
fcr)al/  in  fpecie  mptl  2Baf>nf>ufj  tn  t>er  platea  noua  piftorum  inter  haereditates  Jacobi 
Stuuen  &NicolaiPragers,  unt>  bannmime  »offttg  IHarcE  ®e(be£/  roeffen  Jpouefftoef, 
fo  im  (E5tab*Q5occfe  im  3arc  bci  rocnigern  3;aHs>  fteben  t>nt>  brciffig  in  fcce  *Wl.<Set|iee 
25rau*&ufe  /  inter  harreditatet  Siicfen  t>omOttegcn,  t>nb  (Sorb  SSraufcn  belegen ,  gcfcbrie* 
benflefjet,  t>nt>  f&rbcr  a((cmt>ne@uber/  beroeg(icr)e  t>nb  ttnberoeajtcje,  liggenbetmb  farenbe, 
Ffein  t>nb  grofr),  binnen  unb  bufen  &aroborcb  befegen,  be  3cf  ifcunber  f>ebbe,  t>nb  ff)o; 
Funpfttg  atterfamenmag,  nictyS  baruan  butcnbefd)eiben,  roekfe  alle  t>nb  jebern  mt>net>orbe* 
nanten@ubere,  a($  ein  conftitutum  pignus  &  pretoria  hypotheca,  baruor  fo  (auge  ge* 
f>o(ben  fon  fcr)oIIcn,  betr)  batr)be  t>orgefd)reuene  voflftettikun&ert  ttlarcf  vfpouefcSummen, 
tn  beffer@tab  Dienfe>33oecf  genod;fam  borroiflcrt,  ebber  famf  atten  bcnOtenfen  t>nb  beroifc 
licben  @cr)aben ;  fo  frdger  ^etalinge  r)a(tten ,  roelcfeS  bocr)  mit  ®dtt(icr)er  4)ulpe  feinesroegetf 
cjefcf>er)en  fcf>a((  /  batup  gelopen  ftmmogten,  begcrunb  af(e,  fce  erfte  penmttg  niit  betnla^ 
feftett  (g.  €.  3)om-Capitul  nnbProviforn,  nnb  eren  mebe  befd;reuenen ,  er(egf  unb  bttakt 
f»n ,  barneucn  icf  mt;  benn  ocf  itt  5vrafft  bujfeS  Q5reue£  t>orrebe  unb  t>orpflid>te ,  be  t>orbenomebe 
fpecialem  hypothecam  mynes  VOabn^ufes,  be^gJicfennunevoffttcjtnarcfcSelbee, 
rta  dato,  in  feinevlei  ^Bege,  roiber  jetnanb  anbert*  tr)ot>erpanben,  tfjo  t>erhypotheciren  ober 
tr)o  beraJieneren  /  tbt  fp  ben  gebad;ten3)om;€apitc(  unbProviloren. 

XXVII.  Reditus  MEMORIARUM  in  Summo  i^h 

Ab  AntecefTore  Diftributore  D.  N.  ibo.  5ftlQ.X$. 
Ex  Camera  Senatus  Hamburgenfis  7f. 

Hermannus  Jordan  i  $. 

de  hura  adium  in  platea  fabrorum  X>or  Cttt  ^afb  3af;t%  27. 

a  Vicariis  Divi  Petri  1  f . 

<3>on  &an$  ^tlr^etts  bem  ^run>er  b»  bem  Wynfer^ome,  te  Mi- 

chaelis  (£ure)  i>or  ein  I)aff  3ar.  2  3  j- . 

SQon  Ctmmen  ^aueman  bem  Q^rurcer  in  ber  <Stcnin^flxat€ ,  'oe 

Michaelis-Jpnre  t>or  ein  r>aib  ^ar.  23  jv 

D«  domo  braxatoria  Kalcndarum ,  quammodoinhabitatC/^/iV^- 
neman ,  de  qua  refpondebit  pro  tem^ore  Decanus  Calen- 
darum  10." 

QJa» 


i.  Cap.  adjfe  ^tpiagt.         von  fcett  MEMORIEN  im  fcotm 


§07 


Q3an  jLttlefF  »<w  Qcfcemttcjeii 

Q}an  (Dfimatt  2vat*ett 

Ex  Advocatia  in  25armett#e&e 

Summa  dc  term,  Mich. 
De  termino  Martinu 
Peter  Bruns  pro  tribus  modis  Siliginis 

Ex  reditibus  $u  Qtt&erew,  QommerUnQ  uniX6>reitlArt& 

Summa 

Ex  Villis  Hamme  6c  Horne. 
lehan  de  Sprekelfen 
sOitid)  2&roger 

de  decima  in  Hamme,  modo  Capitulum 
ExMolendino  inferiori  aScribaejusdem  poftCathedramPetri. 
Ex  MOlendino  inferiori ,  modo  Camera  Civitatis  pro  2.  Choris  Siligi- 

nis  juxta  valorem  ejus  anni&perfolvunturprimum  in  jejuniis. 
Ex  eodem  Molendinoinferiori,  modoCameraSenatus  pro  2.Choris 

Tritici,  qui  perfolvuntur  etiam  in  jejunjis  circa  f  eftum  Pafchac 

juxta  communem  valorem. 

De  Termino  Cat\mrin<s. 
Ex  AUermode  vel  Bil/werder 
S?oo>  utf;  t)cm  CTtgettbrofcr  %t$tbm 

De  Termino  Lucia. 
Ex  Theolonio  Dnn.  Comitum  de  Schowenburg 
De  decima  in  Billewerder 
Ex  decimis  Comitis  in  Uterfen 

ac  Dn,  Com.  in  Schoioenburgk  in  precariis  jttl  €54mmerl4ttto 
Ex  S&nax\is\viLuneborg  a  Salinatore 

De  Termino  Natalis  Chrifli. 
Ab  Anteceftbre  Diftributore  de  altero  termino 

De  Termino  Trium  Regum. 
Ex  CameraSenatus//dW#.  ratione  parochias  in  Nienbroke 

De  Termino  Pafcha?. 
Ab  Antecefifore  Dtftributore  de  tertio  termino 
Ex  Carnera  Senatus  Hamburg 
Haeredes  Dni  Georgii  Vilters,  modo  D.  Proconful  Theodorkus  von 

Eitzen  unt)  Hans  von  Bergen 
Hieron.  Vcegler  Dni  Nicolai  filius 
CordBajfe 
Berend  Langerman 
Peter  Reimers 
Hans  Vi$$e 


3°. 

f« 

180. 


6. 

71.  '<  1.  % 


8#towf8f. 

14. 

3« 


%*% 


36. 
16. 

S- 

10. 

80. 

14. 

143. 

100. 

141. 


200. 

7# 

20. 

f.g.i.pf. 

31. 

%.% 

if. 

3f* 

4-fl. 

17. 

f> 

Gert 

8o$  Urftmben  tirtfc  CTacfcricfeteti  5.  Period. 


Gert  Winflman  a0, 

Utf)  Den  Jpufern  in  ber  @cfcmet>fcQerAte  tin  fjalf  ,3ar  £ure  up  tgtgeti 

Q3af($en  anno  9  3 .  bcbaaet  27.    8.  fjft 

Q)an  6ang  3urgcns  bem  Q5run>er  i>or  bem  Q$ome,  een  (jalf  3ar  $a* 
fcf)e'Jpure  23 ^.  SWarcf ,  (jierinne  forfet  (je  »an  roegen  200.  93?artf 
JjpduefcSumme,  roeicfere  be  J£)errn  Provitoren  tr>D  9}otfjburft  be$ 
fiitoiaen  ^ruro *jpufetf  ban  emme  upgenamen  een  ^ar  9t*entr)e  beff) 
ti)Or  §iv  Der  UtWofunge  beS  gebad;ten  Jp6uet'<Stoeu$  10.  $jarcf/ 

fo  Miffr  fria  ©elb  2g# 

Q)an  ^artg  &ueffcn  bem  3tin<jern  ein  l?alf  3>ar  ^afcr)e^ure  2g, 

Utb  bcnen  ^aninaen  in  ber  QprmgeHwitcm 

€in  r)alf3ar  «pafd^Jgnirc  2  3  f . 

^ratiQ  >g4rO  2.    4.  fl. 

3urgcn  Qalomon  3.    4,jj|# 

iDe  tfagcfcefcfce  3. 

Dirich  Kordes  2Beben)e  i2. 

Albert  Brand                   *  22.     8*fL 

Detleff '  Mohlenhoff  27. 

Dirich  Holthufen  12. 

GxW  .&?<;*  6. 

ItaJ"  i&*#/£  1  j-. 
Ex  Camera  Senatus  Hamburg.  ratione  haereditatis ,  quondam  &er. 

t>att  Tzeven  20. 

Peter  Drewes  2f. 

Jechim  Langerman  5-0. 

Hans  Schaer  2j-. 

J£)err  Hieronymi  Hugen  3Bebeh)e«  40. 

Vincent  van  Sprekelfen  1  f# 
Jochim  Rodenborch  poftea  Dn.  Theodoricus  van  Eitzen  Proconful,  mo- 

do  autem  Marx  Moller  en  20Banbbreber  20. 

Iiirgen  Wegener  7.     g,  J}(# 
Henrich  Reders  ^GebttW,  modo  Dn.  Superintendens  M.  DavidPens- 

horn  jo. 

jW/>*w  Ny;fo  modo  Icw/Vj-  ifrw^te  en  ©d;niber  in  ber  25orrcnff ratc  i  o. 

£twv/  Kentzeler  1  j># 

J[Oerr  Uinrich  van  Sprekelfen                                  '  2o. 

Hieron.  Vcegeler  Dni  Nico/ai  filius  7.     8.  fjf. 

Baflian  Wbrdenhoff  2f. 

fljtfy  Viendt  30. 

jte/  /&//>  4f. 

Qflerman  Kaue  30, 


$err 


2.Cap.qcfr(e%et>fo(jt,         »onb«itMEMORlENtmPom,  *bj 

fyxx  Erich  van  der  Vechte  1 2. 

Daniel  Garbers  f . 

Hui  a  de  hortis  quibusdam  in  t»ev  KabbOlfert 

Dn.  Cunradus  Borcherdes  •-  12.  (jf. 

&e<Srimfcke  r. 

/0/;.  dfc  Schlefel :,  qiodo  70/;*»  Monckhufen  -  n.gf. 

S$m  Ioh.  Schiuter,ltoodo  Ioh.Monckhufrn  -  n.jjf 

Schnelhbuet  1. 

de  hortis  quibusdam  extra  ©teenbofyr  6. 

de  diverfis  hoitis  extra  $7tUernt)0fy:  10. 

Utrumque  perfolvit  Decanus  p.  t. 

Ex  Advocatia  in  Barmflede  90. 

M.  /<?£.  Heflerberg,  antea  i>e  Gatl&mmtfcfce  90. 

Ex  Curiis  quorundam  Canonicorum  &  ad  chonim  a  Vicariis  in 
Summo  juxta  peculiarem  quandam  defignationem, 
De  Termino  Johannis  B. 

Ab  Anteceflbre  diftributore  de  quarto  termino  ex  ftru&ura  Capituli.     1  f% 

i^rocurator  Fraternitatis  XII.  Apoftolorum  j. 

a  novitiis  Vicariis. 
Sequuntur  expofita  oommunia  five  extraordinaria  &  extraordinaria 
atque  diverfa  quae  per  me  N.  Diftributorem  Eccl.  Hamb.  juxta 
modernum  ufitatum  ufum  a  Fefto  Joh.  B.  anni  N.  usquc  ad  idem 
Feftum  anni  N.  fecundum  antiquos  titulos  perfoluta  funt  &  pri- 
mo  expofita  commuhia. 

Ad.  ufus  Stru&une  Ecclefix  Hamb.  modo  nihi!, 

-  -    Epifcopi 

-  -    Decani 

•    -    Thefaurarii 

-  -    Re&oris  Cripta 
adufusPanumVicariorumEcclefiaE/f^w^»/*^»/?/  a)  ifc  ©Jajcf. 

'  Perfolvuntur  Procuratori  ab  Inhabitatore  demuspanutn  comndcm 

Dnn.  Vicariorumcirca  Feft.  Nat.  Chrifti. 
ad  ufus  Companarii  modo  nihil. 

ad  ufus  Fraternttatis  XII.  Apoft.  Vic.  Eccl.  Hamburg.  7;    4.  (jf. 

Perfolvuntur  monitori  p.  t.  ejusdem  Fraternit.  folutioncm  cxi- 
genti. 
ad  horas  b.  Maria  Virginis  ibid.  modo  nihil. 

ad  ufum  pauperum  Scholarium  de  cantu  £.     j.^f, 

olim  6.  $Jarcf  ♦  Diftributor  pro  fuo  arbitrio  diftribuit. 

i.g^<«6  3t<r»<m».  tfffff  *i 

a)  i,  e,  cathc^rali*. 


1 1  ©  Urt  \mt>m  unb  Vl<ubti<bttn  $.  Period. 


ad  ufus*  Diftributoris  I.     £.{}(„ 

Diftributor  percipit  &  diftribuit. 

ad  ufus  Teftamenti  Dni.  Ioh.  Prott.  g. 

(Hic  titulus  in  antiquis  regiftris  non  reperitur.) 
Solvuntur  monitori  p.  t.  ejusdem  Teftamenti  ad  ipfam  poflulationem. 
ad  ufus  Fraternitatis  Calendarum  juxta  diverfas  particulas  iao.  i2.£(. 

Solvuntur  monitori  five  Procuratori  Calendarum  p.  t.  exiftenti  in 
duobus  terminis  videlicetinprimo  termino  pafchae  ^9.  9)}arcf 
8.fj(.  infecundo  terminoMich.  ejusd.  annif6i.$Rarcf  4.§f. 
ad  ufus  Refe&orit  Procuratoris ,  qui  in  ingreflu  diftributoris  adhuc 

eft  in  officio.     Modo  exinde  nihil  folvitur. 
ad  ufus  fecundi  Procuratoris  eorundem  officiorum  refeclorialitwi, 
qui  videlicet  Michaelis  poft  ingreftum  diftribntoris  onus  ac- 
ceptaverit,  modo  nihil  inde  folvitur. 
ad  certas  Vicarias  in  hac  Eccl.  Hainb. 
ad  Vicariam  cujus  Pofleflbr  modo  eft  Ge.  Rofa  1 8. 10  {?,  8  pf. 

-  -  -  Hter.  Schulte,  1  g. 

ad  Vicariam  Chriflophori  de  Spreckelfen  1 8. 1  o.  J.  8.  pf. 

«'-    -    Ottonis  Cranenberg  ig.  10.  fj.  8.j>f« 

-    -    -    Goithardi  Bram  J.  4.(^10.  pf« 

Ha  particulce  five  fummae  folvuntur  primum  circa  Feftum  Nacalis 
Chrifti  poft  completum  annum  Diftributoris  6c  ejusdem  diftri- 
toutionis. 
de  aliis  quibusdam  particulis  annexis  modo  nihil  folvitur. 

ad  certas  Vicarias  extra  hanc  Ecclefiam, 
adVicariam  loh.Schulten>  in  Ecclef.  S.Jacobi  «  ij,  ff. 

ad  MEMORIAS  Vicariorum  D.  Petri  percipit  Monitor  p.  r.  ibidem 

exiftens ,  de  caeteris  nihil, 
ad  ufus  Civitatis  Hamburgenfis  pro  colle&is  ratione  MEMORIA- 
RUM  in  Eccfefia  ibidem,  quce  pecunia  vulgariter  £jct)lfict>  @C&0tt 
appellatur.    .  78.  if«-  ?•* 

Camera  Hamb.  ex  MEMORfARUM  reditibus  infpeciefrumentams 
inferioris  molendini,  quandoiideminQuadragefimis  folvuntur 
detrahit ,  &  fibi  ipfi  perfolvit.  Monitoriredituum  Eccl.  Hamb» 
in  Civitate  pro  Salario  annuo  *f* 

Summa  omnium  expofitorum     347*  rf**74'Pf» 
Sequuntur  Expofita  extraordinarie  ad  diverfa. 
§otocje  ttati  be  OJetcnertf  aeforfef ,  roenne  t>e  fatvilliflrt  m% 
Sln  25e^rfdbi!!tticj  De  9?cnfener$  gcforfcf* 
IbomasPupell^l  Hieron.Voglen^mt  f.fSU.pf.  JonniesGf*- 

bvw  }.%  Dirich  Hojers  SOBebetW  12.  $U  ■ . 

Bibalia 


j.Cap.acfcft^fose.         wtt&efiMEMORlENfmfc*»,  811 

Bibalia  vulgo  2>ran<f  gelfc. 

SDBen  fce  #uve  ntb  t>en  SBaningen  in  t>ev  Qprmgeltwitcii  upMichaelis 
imtJiip^af^enuemDiftributori  betal)(et  roevt ,  fo  jjift  mcw  ucn 
£uvu'ngcn  it>ev$iet> fo 33e(>v  8» (?l.  t|t  i. 

$)em  Sfmfman  to  Barmfle&e  ex  Advocatia  ibidem  de  termino  Mi- 

chaelis  ratione  180.  $ttarcf  5. 

2)em  5tcmerie^nec&te  ratione  bev  77 ,$Jaraf  tin  Dterfel ©afatf  -  8.fr  j.pf, 

9}o$t>em2Jmtman  tf)o25armpe^erationet)tr8o«^arcf  unt)  *4.£tocf 

up  £ucid  utfj  Dem  ^oflen  r.    8.  {& 

9)ocf;  &cm£emevie*,£ncc{>ft  ratfone  btr2.2JBifi>el  28tfen  unb  2»  SBifpcf 

Ovo^gea  -   4-f& 

Eidem  up  ^afefcen  tnw  tw#en  7  r  ♦  $javc£  unt)  uffj  wm  Cjeucrie  £ufe  3  o, 

Sttavcf  -    6.f& 

07o$  bem  5mtfman  f  om  pimicitbergc  »an  twcjen  [)cr  &ef  afe&cn  90*  $?avcf 

de  term.  Pafchse.  1.     g.gf, 

Ad  refeftiones  Previforum. 

In  Subfidium  prsemifiarum  refe&ionum  Diftributori  5, 

ad  ufum  Stru&urse  vel  reparationem  aedium  MEMORIARUM  Eccle- 

fise  Hamburgenfis. 
Hic  inferantur  omnes  particulas  f.  fpecies  ad  fabricam  pertincntes. 
Pro  divarfis  :  Inferantur  diverfi*  particulatim. 

Sequuntur  Diftributiones  MEMORIARUM  nec  non  Refe&orialiura  incidea- 
tium&  trium  remanentium  atqueunius  valete  fa&«per  me  N.  Diftributorem  in  Ec- 
clefiaHamburgenfi  a  feriafexta  poft  vincula  Petri  anni  N.  usque  ad  Feftum  Johamti 
B.  feptitnanis  exclufis  inchoanda. 

Inferantur  ordine  hujusmodidiftributiones  ex  protocollo  usque  ad  finem. 

Summa  totius  diftributionis  MEMORIARUM  una  eum  refe&orialihus  inc> 
dentibus,  atquetribus  remanentibus  <k  valete  permeN.  Diftributorem  de  prseteritd 
anno  N.  fa&a ,  facit. 

Reliqua  ponantur  in  fine  Ratioais  Diftributoris  &  pro  concjufione  ejusdem,  u$ 
fupra  foliis. 

Et  fic  DEI  gratia  hujuslibrifinis,  quipro  informationc  Difiributorum  Ecclefi» 
Hamburgenfis  6c  ad  eorundem  ufum  ocimitationemi  fi  velint,  ex  benevolo  animo, 
perme  Georgmm  Rofam  confcriptws  eft  anno  1  r^j. 


Wtt  Z  XXVIII 


1 1 2,  Ur&mfeett  tmb  Hacbrt  cbtett 


XXVIII.  Nomina  Vicariorum ,  qui  modo  pro  integritatis  refidentibus  &  manualia  fi ve 
MEMORIARUM  feptimanarum  diftributiones  percipientibus,  inSummotem- 
plo  &  parochialibus  Ecclefiis  Civitatis  Hamburgenfis ,  quando  ibidem  praefentes 
funt  j  habenturoV  computantur,  defcripta  Anno  1 60  j. 
Paftores  6c  Concionatores  Ecclefiarum. 

M.  Bernh.  Vageth  Paftor&Senior ) 

Dn.  lohannes  Ofenhiigge  ^  ad  S.  Nicolaum. 

M.  David  Vaget  J 

M.  Hinricus  Kopius  ad  S.  Mariam  Magdalenam. 

M.  David  Wolderus  \     ,  Q  D , 

Dn.  Iohannes  Meier      \  „  .  c  r^L„-n,m 

m.  Ui»  e?wMr,  J ad  s*  CathariQam*     . 

M.  Z«w.f  *fc  Coloniis  Paftor 
Dn.//^r/f»/^^  I    adS-Jacobum 

Dn*  Ntcolaus  Sakelefzd  prafen-  J 

tationemPrincipisHolfatiae.    J 
M.  Marcuslvo  SecundariusLe&orTheologta? 
Dn.  Henricm  Wichgreve  Paftorad  S.Georgium  &  Provifcr» 
M.  Henricus  de  Slejeh  Paftor  in  Allermode. 
Dn.  lohannes  Luis  Medtc*  Do&or. 
M.  loachimus  Kordtum  Paftor  m  ^ergebcrp. 

Praeceptores  &  CoIIegae  Scholarum  ad  D;  Jphannenu 
M.  Vaulus  Sperlingtus  Reftor. 
M.  Georgim  Vtrecht  Conre&or. 
M.  Iohannes  Losfius  Subconre&or*. 
M.  Eberhardw  Decker  Cantor. 
hhannes  Wemh.oier  Ludimoderator  fummi  templw 
fanradus  tom  Velde  CoJiega  Schola?  ad  S.  NicolaL 

Miniftri  Ecctefiarum  in  &  extra  Civitatem. 
Hieron  Schulte  Organifta  &  Ecdefice  D.  Jac.  Scriba. 
Hinr.  t^Ort  Qtl^Ictt  Qrganifta  in  \X£edel  <5c  Qni  Comkis  prafentatus  p*  m, 
Pauhs  Zwiegeman Organifta  m  Sfeeflingw. 
Ericus  H^-r^r^Johannis  p.  m.  filius  r  Organifta. 

Officiarii  &  Scribse  Retpublica;  &  Civit.  Hamb.. 

Chrijfopb  de  Spreketfen  Scriba.  theolonei  Schawenb. 

Iohannes  Frefe  Scriba  theoJonii  Civitatis. 

Otto  Crantnherg  Scriba  ad  S*Georgiu«u 

Iohannes  de  Sprekelfen  pra:fe&us  in  Morborch. 

QeorgiuSi  Roje  Scvibz  >  Notarius  &Provifor. 

■*'■■  Catalo- 


i.  Cap.  a#fe  58epfo0*.        *on  fcett  MEMORIEN  i  m  fcem,  ffr  $ 


Catalogus  Canonicorum  &  Vicariovum ,  qui  tempore  abfentix  fux  MEMORllS 

caruerun*,  confcriptus  inter  1606.  ad  1616. 
Statutum  Ecclefia»  Hamburgenfis. 

MEMORIiE  nonnifi  a  praefentibus  recipiantur,  &  in  aliis  Parochiis ibidem. 

Item:  preefentes  tollunt,  abfentes  carent. 

Abfentes  Canonici  &Vicariii  noftro  tempore  6c  hominummemoriacaruernnt 
MEMORIARUM  perceptione: 

D.  loarmes  ALpinus,  quandofuit  inAnglia&Dania. 

Dni  Decani  Ecclefke  Hamburgenjis  :  D.  lob.  Saffe ,  M.  Hinr.  Witmarus ,  D. ! 
Michael  Rehder ,  quando  in  Iegationibus  fuit  verfus  Magdeburgum  ,  Roftochium ,  Ha- 
dersleben ,  &c.  D.  Vitus  Winshemius. 

Canoniciomnes,  qui  ante  Concordiam  interCapituIum  &  Senatum  Hamburg. 
an.  1  f  61.  Brem<e  Jaclam ,  exulesfuerunt.  Dn.Ioh.Sch/iiter,  Dn.  Antonius  Barhey, 
Bo/detvin  de  Werfebe,  loban  Eckleff,  Iohan  Pape.  Item  Ao.  1^72.  Pau/us  Tefma- 
rus ,  L.  Iohan  Klye,  Herman  Niebuhr.  Poftea  :  Rtcbarb  Wm  Wolfce  /  30 Ain 
Crarjtgcr,  ^ofcan  tHoller,  (5ert>aro  QteWng,  Clement  *>att  <8>aoenfcorff,  3o* 
^art  van  fcer  XPtfcfce,  23art&afar  van  2f&Iefel&,  25alrjar  ^rocftorff/  antequam 
privaretur,  D.Otto  wit  iDurmcjctt,  modo  D.  Hinricus  Iuiius  Witersheim. 

Minores  Prtbendati:  D.  Hinricus  Moiier,  Wittebergse  Profeflbr,  Bartho/o- 
m<eus  luftus,  &  M.  lohannes  Heflerberg ,  Secretarii  Capitult  Hamburgenfis  in  multis 
hujus  civitatis  &  aliis  negotiis  profe&i.  D.  loacb.  van  Ho/tze ,  Dn.  Henningus Eck/ejf, 
Arno/dus  Lindenbrock ,  qui  etiam  captivus  fuit. 

Vicarii:  Qintidb  ©teffene  jum  3o(fenfptcfer  (gcfcretber. 

Secretarii  hujus  Reipubl.  Hamb.  M.  Ioh.  Remflede,  M.  Iohan  K/vth,  M.  loh. 
Jieineke,  qutinmultis  LegationibusReipublicaecauiaabfuit,  &  in  Hollandia  captivus 
violenterdetentus  eft  ;  Nico/aus  Schu/te%  Luderus  de  Hade/n  &  multi  aliiSecretarii 
inclyti  Senatus. 

Georg  Vafinarm  Buxtehudaecaptivus,  loh.  Withmarus  Bremse ,  Diricus  Ren» 
ner  ibid.  D.  Iohannes  Luifl.  Iohannesde  Spreke//enim5ftl0xbut§f  Detb/evus  Wo/ders 
JuSBanfctfbetf/  Hinr.  van  Sii/en  ju  2Bet)el,  Paulus  ZwingkmantfX  DtcMtrtCJ  /  Fridrich 
Rittershufen  yx  ^rittCW,  M.  Hinr.  von  Sch/effei  \\\  33ifletin)drt)er  ,  Afcanius  Richertz 
iu^urtef;ut)e,  M.  Zefeman  \t\  benen  &ier  2ant)en,  Petrus  Toppen  in  © cf)n>et>en ,  $qIU 
fletn,  #ttecf  Jenburfl ,  Andreas  Grimme  \Xi  SSergeuCrff  /  GeorgRofa  &  A/bert  O/dehorfl 
ablegati. 

Studiofi  quidam  in  Academiis  verfantes. 

Et  ficreliqui  omnes  tamCanonici  quam  Vicarii,  quando  in  civitate  Hambur- 
genfi apud Ecclefiam  nonfuerunt,  neque  adhucfuntrefidentes»  &  prarfertim  ubi  die 
Venerisin  civitate pnefmtes  non  fujit  .perceptione  MEMORIARUM  pro  ifta  vice  non 
fruuntur.  ^^ 

fflan  referiref  ftct>  btdfate  auc&  auf  afle  benacO&arre  CoIIegia  unt)  ®tiffk,  &retmrt/ 
^er^ett/  iltlbecf ;  {)tlOe^eim/  25rasm(ct>r#etg/  ^alberflaOt. 

^ffff  J  Juris: 


8 14 


IXvtunben  un&na<fcricfcteri 


$.Period. 


Juris:  qui  alicui  infert  damnum  aut  caufam  damni  dat,  ipfum  damnum  feeifle 
videtur,  &  illuddamnum  illatum  refundere  tenetur. 

EcclefiaHamburgenfis  6c  totus  Clerus  violenterdetentionis&captivitatisy??*- 
dretGrimmen  nuilam  occafionem  aut  caufamipfius  detentionis  dederunt 

Ergo. 

Ex  compofitione  vel  Concordia  inter  Capitulum  c<  Senatum  Hamburecnfem 
An.  1349.  6    J 

Nos  Confules  non  faciemus  bona  Clericorum  Ecclefiae  vel  Pramofiturx  Ham- 
burg.  vel  aliorum  Clericorum  Hamburgi  viventium  ad  nos  fpedantia  per  noftros  ci ves 
quomodo  Irbet ,  arreftari. 

ItemEcc!efiam&  Ecclefiafticas  perfonas  quibuslibet  iibertatibus ,  privileeiis& 
juribus  fuis  libere  uti  permittemus  ipfos  in  hujusmodi  privilegiis,  libertatibus  &  iuri- 
bus  fuisfincere  &  efficaciter  confervando  ,  juribus,  confuetudinibus ,  libertatibus  <Sc 
privilegiis  noftrse  civitatibus  in  omnibus  femper  falyis. 

XXIX.  Reditus  MEMORIARUM  Ecdef.  Hamb.  in  6c  extra  Civitatem  per  Hierony- 
mum  SdHlJsen  a  feria  fexta  poft  vincula  Petri  Ao.  16  iu  inclufive  usque 

ad  annum  16 12; 
Reditus  cV  Hura  a  Laicis  in  Parochia  S.  Petri. 

Michaelis  161 1. 
Ex  Camera  Senatus  Hamburg. 
Haered.  Hermanni  Jordan 
Vicarii  S.  Petri 
Hura  de  domibus  in  platea  fabrorum  de  term.  Michaelis 

Martini. 
De    Molendino    fuperiori  CrewspfemrirtCJ  ,   ut  vulgo  appellatur, 
quem  Scriba  ejusdem  molendi  folvere  debet  ia  term.  Petri  ad 
Cathedram 

Luciaf. 
De  telonio  Comitum  de  Schowenburg. 
3wrgen  iDreyer  fo  aufLaur.beDafltgeroefm 

Pafchx  an.  16 12. 
£  Camera  Senatus  Ha??ib. 

Hitr.  Vbgferex  Hxreditate  quondam  Hier.  Bijfenbeke 
£$erertfc  modo  Sttbere  iUwjerman 
CBere,  modo &xmAnTVin\imm 
$vam*  3ugcrl>  A 

3*fper  mefer  7.  S0?artf,  qihil.  w 

Thomaspufftl* 

3^raen  Qtto 

'  aStrudu- 


7f.  ?D?arcf. 
18. 


40. 


2  % 


5.    %% 


20. 

7f- 

21. 

40. 
3» 

80Utf. 
4.  .- 

4.  « 

2.Cap.acf;fe3$ei;la#e,         fcon&ettMEMORlEN  imbtm*  8ir 

aStrufturario  in  Summo 

Procurator  fraternitatis  XII.  Apoftol.  in  S. 

peter  Keymere 

Andreas  Tuchlerus  Poffeffor  Commend»  GaUi  Duven  modo  Jacob 

Schroder 

Hura  de  domibus  inp/ateafabror.  de  term.Pafch, 

3ilrgctf  iDreyet; 

Stfrgett  3>orbati 

£x  Stru&ura  Capit.  de  term.  Joh.  Bapt. 

Reditus  £  Laicis  in  Paroch.  Jacobi. 
%&n$  35rgett0  fc>e  QSruroer  in  bem  ^ufe  t>or  t>em  XEittftrboom  gifft 

ufb  6.  Orloff  alfetip  MichaeJis  1 61 1.  beuaget 
Sftoc&uffOtfern  1612.  bebagct 
$6aju  fcon  3(>m  fdr  t>a$  ftebenfec  (Drlof 
Socfcim  peper  *>an  bem  SBanr^ife  baracfcfer  uff  9W#.  unb  Offern 

i  29.  $?artf  mit  bem  £efler 
Hofpitale  S.  Georgii  fo  t)e  £afemcfter  befafjff. 

Pafchae  1612, 
^crtrtiJitj  <S>rAum<m 
Ckriftoft  3>abermam3 
paul  &epm 
2frc«&  ippicfcmatt 

Clmt*  ^ybel  ift  auf  Mich.  161 1.  beuagf^etwfeit 
*bari$  ^eOera  Junior 
Qimcit  2>ro0e 

Ex  domo  julgreve  t  D.  Pmw  &ottattber t  modo  ConradlbQt& 
Uxo 

8jt.    8fi. 

Hura  ex  adibus  in  ber  Sprm8«ftwiteri  de  term,  Mich.  161 1» 
Peter^eittg       i^.TOarcf. 
ttloris&ubbew  1 3.  Stacf  8  fif. 
^ewQcferwer    15.    -     8f& 
<Cort>  £oiere      1 1 ♦  Wlaxtf  8  §1. 
fcomtie*  ©  cfe  mit>  z  1    -  1  o  %  6  pf.  mtf  t)em  fletfor, 
&4m3<D'mme     8»  * 

^err  *£\)Uxq       7« 
p.2llber«  7. 

CCrip  7»  „  „- 


If- 

*' 

17- 

f. 

40. 

fffb 

if' 

*?. 

if. 

494- 

8g.6pf. 

270. 

Warcfc 

270. 

64« 

f8- 

8. 

13. 

3« 

32.' 

8  6». 

27. 

30. 

6. 

JV 

I. 

7f- 

<*6 Urgurtbeu  ttttpEIacbricfrtcn  ;.Period. 

$.WortecFe       7.  "~~~ 

ttPepfe  7. 

%.  Jenefeld  7. 

Ciaus&ooc       7  in.#foKf2gUpf. 

Hura  de  nsdem  d.  t.  Pafchae  1  ?  2.  flftarcf  2.    6. 

Summa  Hura:  totius  anni  266.    —     J~      ~ 

Reditus  MEMORIARUM  de  Villis  &4ltl  Uttu  &0rttC* 
3t0&4tt  00«  SprecFelfert  up  m$atli$  8.     8  % 

J)trcf  &rOtter  de  pratis  quibusdam  d.  t.  Mich.  5  6. 

Dedecimism  %amme,  modo  Capit.Hamb.  14. 


f6.     8  £(• 


Reditus  a  Laicis  in  Parochia  S.  Cathar. 
Corfc  gttrftorp  55ru»er  in  Dcr  (5rw»teitff rag gtftup  6,  ©rfoff pro anno 

«vur  5- 40* 

Storju  fiir  £>a$  7DC  Crfcff  cmpfanacit  64. 

604.  Sttarcf. 


Pafchse. 

De  domo  Calendarum  10» 

%an$  B*bel  1  ^. 

Ex  Camera  Senatus  H.  ratione  hsereditatis  Georg  VOrt  SetVCrt  jo. 

jocfctm  iUwcjermarts  fgrbcit  f o. 

^attf^artQcfcaren  27. 

David  tWntt  40. 

#»«w  i>ort  (gprecf  elfeit  1  c. 

^ettrtttttj  OSafle.  if. 

£«itg  »ort  l£Kiit$  20. 
£ettricr)  XPicfemait  7.    g  g/. 

3ocb.  fcHoKer  up  t>em  ©cfetpbou wer?25rocF  9 6. 

£ettricr)  ©cfcroOer  in  uer  £aacf  entwie  em  28ant>fIoppcr  1 8. 

Reditus  a  Laicis  in  Parochia  Nicolai. 

Hans  Gardener  50. 

Marten  Bruman  10. 

Gerdvon  Langen  2  r . 

Hinrich  Kelp  ^ 

Diderich  Willers  20. 
Idem  de  term.  Michaelis  f. 

/to».r  Wolters  r# 

y^.  Kentzler  de  term.  Joh.  j  7, 

Hxredes  Confulis  Dieder.  v.  Eitzen  20.  f  (j.  1  pf. 


2.  Cap.  dd)tt  ^e.  Wrt  &CH  MEMORIEN  fol  fcoro,  8 1  y 

foh.  Cordes  jo4 

Hinrich  von  Spreckelfen  2,0» 

Dc  Molendino  inferiori  2.  SOBifpcf  DvOCfetl^  ?6.Q)tarcF« 

2*  2£ifpel  2i3ei§en  a  36.  Sftavtf  tvclc^e^  t>oa  Dcr  Cdmevei  d.  7.  Dec. 
empfanaen  144. 

Carfiert  Jpsrttemait  in  Der  Botiettfirag  u. 

3(1  autJgeJdfet  bas  Capital  200.  9#arcF  unt)  in  $ftt  rf  cf>  £amter$  (gtbt 
auf  bem  25roEe  roieber  belegt 

De  Hura  hortorum  m  &  extra  civitatem  de  termi- 
no  Martini. 
Conradus  Borgkers  -     12  $. 

Dn.  Andreas  Grim  1. 

y«9/?  Menninghufen  *,     8  fj{. 

Hinrich  BrufiQ  I*  (?♦ 

De  hortis  extra  <25teiit&0&r ,  quae  hura  folvitur  per  Dn.  Decanum 

Calendarum  *  C* 

De  diverfis  hortisextra  tHiUerttt&tt,  unt>2)4ttlt^0P,  qusehuraper 

eundem  (olvitur  10. 

ExTeftamento  Joh.Benini  determ.Jac.  j. 

M.jfoh.Reineken,  2.Maj.  ettipf.         -  100. 

Reditus  MEMORIARUM  extra  Civit. 
Q3ott#erm$mtm*ttju254rmfie&e  igo. 

UffLud*i>otti$mtmamsumpimteitb*  50. 

^od?  oon  ifttri  empfan.gen  14. 

QJon  Jperrn  &orcmB  jUticj  ermait  <Su!tettgeI& 

De  term.  Mich.  -  -  :     "  142.     r  g. 

^ont^mtm.  $u25armficbeempf.  90»        * 

^ontJemercfauften^ege&eninParochianeueti^r^cf  ex  CameraSena- 

tus  Hamb.  101. 

3>en  ^ejjet)en  utf>  <8Nr$t*  unb  (Sommerlartb  €4, 

*       *       '. .    &et&broef  «  ,$. 

t>em£afpel2JUerm*¥  26. 

#aur  IX  o$jcn  t)on  ©tembecf  6. 
Ex  Curiis  Caniionicorum  nihil. 
Ad  Chorum  a  Vicariis  nihil. 

5)e  ©c&Ott  in  Villa  »ercbbiktclT 
paroch.  22>crcjfiebe    I 

»flDcl|tebe  f»  hihil. 
C£ppcttb0rp  ( 

ntacwfico  j 

i^e*U;ter»<mfc  eilll  Rcllwg 


*I* 


Uxtutfbtnunb  Hacbricfcteti 


de  reditibus  butiri 


Rellfttg      ) 
*£lmce£orrt  J 
Jpaftlvw      L  nihil. 
ttt  ^afelotv  | 
iti  ^tfttt 


Heditus  per  paludes  in  Dithmaria 

in  CTyeti  Rarcf ctf 

inDioccef.  Verdenfi 

in  Majorca 

in  Paroch.  2$orff  el  alias  VCeferflct^  {»  Nihi!. 

de  parva  decima  in  Btrcfewerocr 

in  Dioecefi  Bremenfidc  primo  Stadenfi 

in  Terra  Hadeleri*. 


j.Period. 


* 


Expofita  Ordinaria. 

Ad  ufum  panum  Vicariorum  Eccl.  Havib. 
Fratern.  Calend.  de  term.  pafibh. 

Mich. 
Procuratori  Calendarum 
Ad  MEMORIAM  S.  Petri 
£)a$  0eiftlrcf;t  <S#og 

Adfratern.  XII.  Apoftol.  Vicar.  Eccl.  H. 
Ad  ufum  pauperum  Scholarium  . 
Ad  ufum  Diftnbutoris 

Teftamwiti  Joh.  Pr0« . 
Ad  certas  Vicarias. 
Ad  Vic.  6m*£  #<>/£» 

Chrifloph.  v.  Spreckelfen 
Ottonis  Cranenbergs 
Hieron.  Schulten 
Joh.  Sefemans 
<5ottfriet>25rame0 
llonitori  redituum  pro  annuo  falario 
Adfumtus  collationts ,  quando  hie  calcutos  habebatu* 

Pro  bibalibus. 

5)em2foitmant&o  23ram(lcbe 
SDim  tthmvci4Rnt4t  roegen  7 *  ♦  SJfowf 

II) 


L 


16. 

SOfortf. 

61. 

4  fc 

f9- 

8«r. 

9- 

u». 

78. 

»f  H  *♦ 

7. 

4  e^ 

6. 

3  0*  f. 

r. 

6fl.  $. 

$. 

18. 

iog/.  8, 

18. 

fofjl.  8. 

18. 

io^.  % 

18. 

4- 

f- 

4  0;  10. 

*f- 

if- 

!•• 

-  iil 

s&. 

2>w 

i.Cap.adjf  e  25epfage*         »0»  fce*  MEMORlEN  im  D*m 8 1  * 


S)en  #urf  tngen  bp  ber  Michaelis  Jpure  to  Q3eer  i  ♦ 
&em^ecferbenfu!utgentfcotofcggeH  a)  *$♦ 

S)em2tmtmanto^innenbera  i.    6  fjf» 
JLpreiiB  lattgcrman  Can.  roegen  bc$  ©uffen<Q>elbe$anftaff  2.©tu& 

gen  2Getn$  }. 
SDem  (£dmerei;£nec&f  roegen  be$  2Bef en  unb  SXoggenS  8  gf. 

&em2imfmantbo»4rmfte&ercegen9o.$?arcf  i.    8  % 

^en^uvlinoenmberBprmgcltrtJitcitb^ber^afc^en^ure  x.    2  fjf, 
^emerei^nedKroegen  iof.$?arcf  8  % 

£)em  Qtaffbrcgcr  oor  baf  DJeuenf  er  aftofegen  3  tnaf  12. f& 

XXX.  2)erer  Proviforen  oon  benen  MEMORIEN  inSummo  obligation  auf  }  000. 
$tocf  an  ba$  XXtatfeu&aug.  16 14.  Pafch. 

SYJor  atfen  unb  /eben  biefetf  3$riefe$  2fnft$tigern  tyun  f  unb  unb  bef  ennen  rotr  Michael  Mol- 

^O  ner,  Hieronymus  Moller  Canonici  ,  ben  Georgius  Rofa ,  Otfo  Cranenberg 
Uttb  Albertus  Oldehorft  p.  t.  Proviforen  MEMORIARUM  in  Summo,  ftirunSunbUtt* 
fern  Succefforen ,  baf?  roir  mit  Confent  un\>  35efiebung  affer  berer ,  fo  f)teran  interesfiref 
t>on  \>m  ©rnf)a(ften ,  Sfdjtbaren  unb  Jurnefjmen  Q3orjtef)eren  be£  VOayfm^cMfce  albit 
m^amburgbreifaufenb^arcf^ubfc&tnutt^cSeb,  jebe  $Jarcf  ju  fecb^efjen  ©cjjifftna 
&ibfd)gerea)net,  barinemerSummenenffangett,  unb  fold)  @e(b  ju  notbrocnbigen  augen* 
fd;etn(ic{>en,  inberBrmjcrpcafiebefegene»,  $u  gcbad>ten  Memoriea  gefjcwgen,  ganfc(>er* 
wnterfiegenben  $5rauf)aufe  angefeget  unb  geroenbet  (jaben. 

Q)erpflicf)ten  unS  bemnad)  in€rafftbiefe^furun^unbunfernSuccefToren,  ba$  rotr 
rootfen,  ur^>  unfere  Succeflbren  foffen,  e^rengebacbten^orpefeernbe^tPayfcu-^aufctf 
unb  ibven  Succeflbrn  fofd;e  bret  faufenb  SDJarcf  £ubifd>  idxlid)  tn  ben  ^iensod?enju£>fierrt 
mit  einbunbert  unb  funfjtg  9)?arcfen  fubifd)  tTCfiiti3*<£>cl&e0i>errenfett ,  baroon  batferfk^ar 
Stnfeufdatoattfic^c,  imbuberSSar,  A.  fed;^enbunbert unb  funfjebcttjumerftenmafbe* 
faget,  unb  affo  biufarfer ,  bt^jurQ5eja()(uugber4)aubt<Summenbe5ab(etroerbenfoL  £)ec 
3ftcfcfomgc  ftafben  fofcber  brettaufenb  $?arcf  ijt  austriicf  lid>en  oerabrebet ,  bafj  btibm  ^Jetfett 
fret  ftefjet,  bem  anbern  bie  JLoefe  $u  f fwn ,  unbtt>ettfofd)e$gefd;eben,  afcbanrooflenroir/egt* 
geProviforesunb  unfere SuccefToren  foflen mefjrgebad)ten QSorflefjernober tbren  Succeflb- 
ren  fofdje  3°oo«3ftarcf  £ubfcbtneinerSummafamtbenen3infen,  fofernefenntgenaaxiett* 
btg  tiber  ein  baf  b  3ar  ber  getfjanenen  £dfe*SStinbtaung  nacjjfof  aenb  roteberum  $it  aflen  £>ancf  er* 
feggen,  geffenunbbejaf)len. 

Unb  \>am\t  efjrengemef  f  e  Q)orfte  fjer  btefcg  @ef  b$  ^afben  beff  omeftr  t>orgerot(|erf  unb  geft* 
cfcert  feitrmugen ,  al$  fjaben  tviribnenfoIc&enJE)dupf^Summentnberurte^^rauf)augtnber 
25raucrflraf|en  jroifcben  Georgen  Brammers  unb  Joft  Bruno  (grben  befegtn  fitrm  ^rb* 
^)ocbro.  Dvatfje  feria  6.  poft  Quafimodogeniti  refigniret  unb  im  <£>tab  C^enfe^^U($  al$ t)a$ 
txfa  ©efb  asfigniren  unb  jufcfyretben  \a^m ,  roefcb  bi§  ^rau^aug  ban  aud) tmmitfeffi  tfmen  ate 
eine  fpecial  hypotheca  gefc$et  feitt  foU,  tmSrttt  SWangef  an  /entger  25e$abfung  (roefcj)e  ob 
©Ott  rotf  ntc&t  ^efc&e^en  fof)  wrfaflen  foffe ,  (id^baraugfamt^c&abenunblnterefre, 

gHU  1 frdger, 

(»  Oi.  flRjuiagctu 


1*0  Utfuttfccrt  uub  Hacfcrfcbrctt  ;.  Period. 

frdacr  Q>ejar)luncj  balben  ufcjctauffcn,  admjfia)  bejablf  ju  mad)eu.  ®Jit  QJerseifeui^  ailer 
iinD fttx  Q5cr)clfe  ctctfl!icf>cr  unD  wcltiicDer  ©crid;fe ,  ?lrcjc!i| t  unt>  <£5efdf;rDe  r>ict>ou  aflent(;alben 
«ue?aefd)lD|Tcn.  Urf  unDlicr)  Ijaben  roir  i>oraebact>te  Proviloren  *>or  une?  unD  unfcrc  Succeffo- 
ren  Dicfe  Obligation  mit  cicjncn  £dnt>cn  unterfdniebcn ,  unD  unfcrn  ^itfc^arjten  befeftiaef. 
©efd;ecn  unD  aeaeben  in  Der  ©taD  ^ambur^  iu  Deu  act>t  ^agcn  ju  Oflcrti  im  lcct>icr)»t>un£)crt 
unt)t>iersc(;cnDe|t3ar)re. 

Hieronym.  Moller  mppr.  fcr. 

Michael  Mollner  Georgius  Rofa  mppr. 

Otto  Kraneberch  ffc.  Albertus  Oldehorjt  fubfcr. 

XXXI.  Decretum  Capituli  de  A.  1616.  2.  Aug.  Dafj  Die£crrnVicarii  felbft  in  perfona 

u)re  MEMORIEN  enffanaen  fbfteu    Item  Dafi  f;infiiro  mir  4f.  <))erfonen  mit  Der 

Capituls-.^ienem  in  Numero  fein  follen. 

Q(y?(cj)ueme  nun  cine  cjeraume  geit  fjero  bei$Ceid;una  unbDiitribuinmcjDer  MEMORIEN 
■*J\  oDcr  Manualien  inSummo  o.rcffe  UnorDnuncj,  £)}dnaef  unD  ©ebrcd;cn  crfpiiret  unt) 
bcfunben  roorDcn,  itiDetn  Die  Vicarii,  altcn  n>of>If>era^brad;ten  ®ebrdud;c  utiD  Q5eroo()nl)ctt 
nad> ,  Die  MEMORIEN  betf  greitagS  in  Der  -}}crfon  nid;t  felber  auf  ber  Diftributorey  a& 
foDern,  fonDer  Diefelbeu  bet  &iertr)eil,  /a  roo(  r)alben3af)ren\>onDemDiftributoreentfanatn, 
DaDurcbDang^bad>tc  MEMORIEN  nid;t  roenicj  i)erPiir6etunDbenad;tf;eiluiettvorDeu,  ftute* 
ma(  untcr  fo(d;cm  ©d)ein  unD  prxtextu,  ir)rer  »iel,  fobtoeilcn,  aua)  voolkuuje3eituber, 
ablentes,  unt)  bctf  greitaa^  in  loco  nict)t,  oDer  ja  fe(fen  prxfentes  fmD,  jur  Ungebur  t>re 
MEMORIEN  alfo  cntfamjcn ,  unb  ir)ncn  DicfelbettonDcmDiftributore  p.t.  offte  unroiftent* 
lict)  cjereict)ct  unD  cjegeben  roerben,  folcbcr  UnorDmma,  unt)  Unrict)f iafeit  nun  Doruifommcn, 
nnD  Diefelbe  fynfiiro  adnfclid;  abjufcftaffctt ,  f;at  fia)  §.  €f>rro.  Sbutn  Capitul  mit  ^Biffcn  unO 
©utacbtcn  Dcr  £ctTnProviforenDaf>inmgJid;en,  unDDiefeOrDmmggcmacbt,  fbaucr)r)ic* 
»ed)ftfe|licjlid;  obferviret  unDaeI;alten  roerDcnfol,  obancjejoacnen  alten  <&cbrduct)e  unD  @3e* 
roohnbeit  naa) ,  ein  /eDcr  Vicarius  inSummo  /eDerjeit  Dee  Sreifacj^  um  2.  Ur)r  Vcad  mittag^ 
&et/<33erluft  bcr  MEMORIEN,  fo  offte  er  in  Der  ^crfon  nid;t  erfcneinct ,  felber  auf  Die  Diftri* 
buterey  fommcn,  tinDDic  MEMORIEN  fol  abr)olen,  ctfwdre  Dann,  DathineroDerDeran* 
t)er  mit^ctbc^ .^d;n>aa)f)eit  bcfaUen ,  oDcr  Dic  foinOfficio  publico,  au$  nofr)roenDigen  ©c* 
fcfrdjften  unD  £br)affren ,  proiila  viceDaranbefeinDertwurDcn,  auf^c(d;cncrn>ei6lici)en8affr 
^er  oDerDiefe(bc  fa)u(Dicjfcinfoncn,  feincoDcr  if)tc(Jhf>afft  alaubbarjtanju^cicjcn,  unDttiel  ei> 
lDcbntc  Manualien  oDcr  MEMORIEN  Durd;  eincn  (Xapifule^iencr ,  oDcr  fonf»en Dcr ^ircf)en 
mit  ©Den  Q3crroanDtc  ^crfon ,  icDcdmal  abfoDcrn  laffen ,  unD  ob  rool  furfi  i)crnicffer  ^tit  Die^ 
fcr  9}?i§braud)  eingcriffen,  Da^  etlia)c  Dic  Memoricn  bci  Uierteln  ^a^ren,  fle  fcin  ajeicb  jur 
<5telle  cjeivcfcn  oDer  nia)t ,  f;abcn  |tcf;cn  laffen  unD aufcinmahl  abaefoDcrt ,  fo  n>irD  Doct)foId;e^ 
r^iemitcjdnr?lic^ab^cfcl;affct,  aud;aaenuuDicDcufoDcr  MEMORIEN  fdbia,  biemit  ernfllia) 
ctncjebunDen ,  ftcr)  folcbcs  ^cc}iuncn&  I;infuf^ro  afkrbin^  >u  entrSaftcn ,  mitDer^envarmmfj, 
l)a,  nad;Dtefer geit,  eineroDerme^rftdnmtcrilebctmnirDcn,  i>it  MEMORIENbei^ierfe(  o^ 
hrr)alben3ar)renpef)cnju(affcn,  unDabjuforDcm,  fotlenDer,  oDcrDicfclbcu,  DieMEMO- 

RIEN 


a.Cap.adfjfr23er;fage.         wttbetiMEMORIENtmfcam,        ____         %1X 


RIENfo  fange  fte  (hr)en ,  in  totumoerroircfet  f)(\bm,  unD  Diefcfben  i^m  nict^t ab^efolcjet  roa^ 
Den.    9H3ornad;  ftd;  etn  jebei-  su  rtct>ten. 

UnD  naebDem  aucf)  ofe  geffaget  Dag  DerNumerus  Vieariorum  in  Summo  fefjr  ^unefj* 
me,  unD  Derobafben  unmuglia)  rodre,  &ag  ba^  aan^eSa&ruberdiftributretroerbenfdnfe, 
aud)  DeSroegen  gebefen  roorDen,  ba$  ein  geroi(Ter  Numerus  btdfat^  gemad[)t  unb  angeovbnet 
roerDenm6d)te;  af$bat£.£.$bum€apifref  mtt  ^BiffenunD  ©utacbten  Der  #erren  Provi- 
forum  5temtt  georbnet ,  rbutaucbba|Teibcno#mabf$btemit/  ba§  biened;ftDernumerusVi- 
cariorum(to)nia)tf)6f)era^  auf4r.Q}erfoncn,  Da  be^  Sapifete*!5)iener  mif  tingertc&nct  fetu 
follen,  erjlrecfen,  unDDaeineroDermefjroonDenfelbenoerltevbcnmtvbe,  Da§  fcinfworoeiter 
titemant)  ald  per  obitum  unius ,  exifto  numero,  unD  nad),  ^ltter  be$  Inftrument  roieber 
»er(lattci  unD  admittiref  roerben  fofle.  llrf unblicf)  ift  W  aegenrodrtiae  Decretum ,  mit  Der 
£ircbcn  gcrcctynficben  3n(tegel  beDrucfet  unb  publiciret  Dcn  anDenrSagAugufti  imSafcr 
€f)ri(tti6i6. 

Ex  Commisfione  Venerabilis  Gapituli  ego  Ihrmannus 
Moller  Seeretarius  fubfcripfu 

(L.  S.) 

XXXII.  S)crer  Proviforum  tmb  Vicariorum  in  Summo  Exceptions-©cr)rifft  roccjenbe; 
rer,  J^crrcn  D.H.v.A.ob  abfentiam,  oerroegertcn  Manualieru  2i.Sept.  1626. 

€brrourDige,  SDfe,  ^retioefte ,  #ocr>  unDS&ofgetabrte, 
3nfonDer$  gr  ofigunftigc  £erren. 

►an  an  Diefelbcn  Der  aucf;  £brro.  unD  ^ocbgefabrfe  Jperr  D.  H.  -  -  v.  -  A.  -  -  - 
>  Canonicus  Der^ircben  ju  £amburgobnfdng|Kupplicandor)af  acfangcnfaffcn,  unD 
roatf Darauf am  is.jun.  jtingftbin capitularker  i\\ decretiret roorDen ,  fofd;e$ ^aben roir nac£ 
fScrfefung  gutermciffen  oernommen. 

€>b  roir  nun  jwar  bergdnfct.#o(fnwng  gefebef,  e$roerbe€brengebacbfer£errD.ficb 
emDerfdmtlicbenVicariennjolfundirten  £5eantroortung ,  fo  bci  Derfefben  generali  convo- 
catione,  communi  voto  ,  roir  Sbme,  burd;  unfern  Diftributorem  baben  rocrDen  faj]en; 
contentiret ,  unD  voeber  pcf) ,  nocb  une,  mit  unnu^en  Suppliciren  fcrner  befd;tveret 
baben. 

©o  fpuren  roir  Dennod; ,  Da§  fofcfteS  bci  %f)m  nicbfS  r)atgeften  fdnnen.  2Beif  ban 
unSafd  oerorDneten  tmD  bciDigfcnProviforen  femegroegetfroifgeburen,  DieunSanoerfrauefe 
£ird)en;@e(ber  unb  MEMORIARUM  reditus  profufa  liberalitate  ju  disfipiretl/  af^  f>a* 
benbemDecret  jufofge,  roir  e£  eine  9}otbburff  ju  fein  cracbfef ,  bic  Urfadjen ,  roarum  roir  in 
#crren  D.  H  -  -  -  v  -  A  -  -  ©ucben  ntcbtftaenrotfligen/  fur&lid)afbter$udeduciren, 
mit  Der  au^briicffigen  Proteftation  ,  un$  mit  3';m  obenemanb  anbers  infcinenroeifercn 
Difputat  beefate  einjufaffen. 

©agenjDcmnaa)  roabr  ju  fein,  Mparagretffljj  oor^ofjanni^,  aftf  nad;uraftenfobf. 

tlllf  3  Qxbraucf), 


t11  UrEuttbertun&CTac&ri&ttti  $.Period. 


©ebraucf)  /  t>te  generalis  convocatio  omnium  Vicariorum  in  loco  Refe&orii  affjier  CJC* 
fjaften  roorben  ,  ura  juforberft  $u  wrmfrmen  ,  ob  aucf;  /etnanb  ben  Diftributorem ,  roecjea 
^erroaftuncjfeineSOfficii,  oberfonttenuibefpred)eni>ermeinete;  unbbanferner,  utn  einen 
neuen  Diftributorem  ,  ba$  MEMORIEN  ^ecjijter  folcjenben  3areg  juwrroalten  (ftnremaf 
fo(d)e  93crroa(tuncjunb  Diftribution  ad  folos  Vicarios  fpe&at,  Canonicis  penitus  exclufis, 
juxta  Privilegium  Papce  Sixti  ,  perpetuis  beneficiatis  Vicariis  b.  Mariac  ,  oppidi 
Hamburgenfis  quotidianis  chori  diftributionibus  ,  MEMORIAS  nuncupatis  ,  indul- 
tum  &coneeflum,  de  dato  Romse  anno  Incarnationis  Dni  millefimo  ,  quadringente- 
fimo  o6tuagefimo  quinto,  beiroeld>em  ®ebraucf>  unb  Privilegio ,  t>on  ber  3eitan,  bi$ 
aufcjecjenrodrticje  ©tunt)e  bie  Vicariiru&famlicbgebfiebcn,  unb&ottbenencjottfeeficjen^or* 
gltern  ^e^  Capituls  rubmiicf)  maintenirct ,  ift  auct)  t>or  biefem ,  wnfeinemanbern,  ober 
Summo  Diftnbutore ,  jema&fc  Qtl)6vtt  roorben)  judefignirenunbuterncnnen.  SDafelbft 
(facjen  rotr)  f)&t  in  publica  ac  generali  convocatione  ber  je^iCJC  Diftributor  Dn.  Engel- 
bertus  Krone  proponiret ,  tvaS  mafien  ber  Jperr D.  A.  etlicf)ema!  bti  3bme  injfdnbicjc  2fnfor* 
beruncj  cjetr)an,  um  QSeja&fung  ber  oberroefmfen ,  in  abfentia ,  3b*n  oorentbaltenen  ME- 
MORI£N-©e(ber,  roorauf  nicbt  a!!cin  per  Provifbres,  roic  Sftnen  mit  Unfug  roirt)  bcicje* 
meffen,  fonuern  unanimi  omnium  voto  rooibebdcfjtticb  cjefcbloffen.  2Bei(  bte  J&erren  Ca- 
nonici  ,  fo  n>o(  a(3  Vicani  de  obfervandis  ftatutis  &  confuetudinibus  Ecclefiae  ifjr  Ju- 
ramentum  bei  ber  Inveftitur  praeftiren.  Unt)  ban  t)iefe  beS  J£)errn  Do&oris  Jofteruncj  be* 
nen  Statutis  unt)  Confuetudinibus  e  diametro  juroibeM ,  al$  fo!te  €r  Krone  mit  2)eja|j* 
fun.cj  t)erfe(bicjcn  fortan  an  ftcr)  baftcn. 

£>a§  aber  bie  Canonici  abfentes  bcr  roodKntficf)ett  MEMORIEN  nicr)t  fd(jtcj  fetn ,  fof* 
ct)e^fanmitunterfcbieblicf;en  Decretis  atque  Statutis  bcroiefcn  rocrben ,  tnfonber&eit  Cap. 

unic.  de  clericis  non  refidentibus  ,  ubi  rubrica  difertis  verbis  notatur ,  quod  diftri- 
butiones  quotidianae  folum  praefentibus  ,  qui  interfunt  divinis  ,  dari  debent ,  con- 
fuetudine  non  obftante  ,  adeo ,  ut ,  qui  eas  receperit ,  ad  omntum  reftitutionem 
teneatur  ,  utibidem  BONIFACIUS  VIII.  Pp.fcribit. 

SDamit  ubereinftimmen  Ecclefi*  hujus  fiatuta.  £)cnn  affo  fitfyt  r}icri)0ir  in  Difci- 
plina  Chori  fervanda  fol.  80. 

Prohibemus  ,  ne  aliquis  veftrum  fru&us  beneficiorum  fuorum  ,  prafertim-in 
manualibus  ,  feu  quotidianis  aut  feptimanalibus  diftributionibus ,  quae  tantum  prx- 
fentibus  in  divinis  ofticiis  &  defervientibus  debentur  ,  percipiat.  Cum  beneficium 
propter  ofKcium  conftet  dari.  Nec  fufficit  praefentia  in  Ioco  ,  nifi  diviais  quis  ad- 
fuerit. 

Item  in  Regifiro  Cafitulari  inter  privilegia  Capitularia  fol.  571.  fequentia 
exftant. 

Cseterum  ,  ut  malitiis  perrerforum  ,  qui  malignis  interpretationibus  juftitiam 
propter  malitiam  folent  pervertere  ,  obvietur  ,  iliud  ,  quod  in  Calendario  Ecclefi* 
noftr<e  exprimitur  de  MEMORIIS  dandis ,  fcilicet  Canonicis  duplum ,  Vicariis  fim- 
plum  debet  dari ,  fic  declaramus  6c  definimus  fore  intelligendum.  Non  ,  quod  re- 
ditus  ad  MEMOR.IAM  diftrtfmendi  in  duas  partes  jequales  debeant  dividi ,  &  una 

Canonkis 


5 .  Cap.  ac§f  e  iBcyfage^  **n  bctt  MEMORIEN  tm  ft*m. 8m 

Canonicis  &  alia  Vicariis  applicetur  ,  fed  totalis  fumma  fic  debet  diftribui ,  itaquo.d 
Canonici  tantum  duplum  illius ,  quod  Vicariis  fimplum  datur  percipient ,  licut, 
quando  Vicarius  6.  denanos  recipit,  quilibet  Canonicus  ,  qui  Prxfens  fuerit,  tan- 
tum  12.  denarios  &  non  plus  habebit.     Datum  an.  Dni  i  $$6. 

Item  in  alio  Statuto  de  dato  i  $  67. 

Canonicus  major  ,  qui  complevit  annos  fiias  refidentise  ,  6c  continuam  refi- 
dentiam  facere  confuevit ,  qui  abfens  eft  2.  menfibus  Burfam  habebit ;  Si  proprias 
expenfas  habebit ,  familise  fua;  panes  dabuntur ,  MEMORIIS  tamen  carebit. 

Obmin$roavt)CV£cvvD.  v  -  A  -  -  btcfc  unt)  bevfljeid)en  Decreta  atque  Statuta 
ftd)  unfev|tebef  hac  ratione  ju  elidiren ,  a(S  roan  ein  Unfevfc&etb  mtifte  aemacbct  roevben  inter 

abfentes  voluntarie  ,  &  inter  neceffario  &  qui  ftudiorum  aut  Reipublicae  caufa 
abfunt ,  neeeflariam  abfentiae  caufam  habeant ,  ideoque  a  participatione  fru&uum 
&  proventuum  praebendarum  non  debeant  arceri ;  <^0  i|t  Uttf  jroav ,  foldje  diftin&ion 
^rec&f»ctfani)cH,  ntd;funbefanb:  £)babevDe$.£)evvnD.  v  -  A  -  -  Duifefo  bod;n& 
tfyQ ,  unb  ob  €v ,  feintf  DvuljmenS  nacb ,  Dev  ^ivcr)en  unb  beven  ©Itebevn  *u  ©ren  fclcbc  Sfwt* 
&e  unt)  2$efcf)roernufj  fyat  auf  ftcfr  nebmen  mtiffen ,  baoon  roifien  roi v  ntd;t&  Unb  roev  roolf  e 
fctyroeren ,  quod  gradum  &  dignitatem  Doctoratus  proprie  in  honorem  Ecclefias  ac  Cle- 
ri  fufceperit?  imo  r»ev  roolfe  ntd>f  ()Iauben,  quod  in  honorem  &  dignitatem  fuae  ipfius 

perfona?  folcfcetf  aefcfceben  fet  ?  unu  au$  Ur  facben ,  t>te  unnof 515  albie  ju  crje&Ien.  £)a§  €v  a* 
i>evcaufas  EcclefijE  &Capituli  am  f)Od;!obf.  2&ammer*(5ertcbt  ju  Speter  folfe  befo&ert 
r)aben ,  oevjtefjen  roir^xipfius  narratis  Oafi  folcbetf  fce$  Capitulsprivat-<2>acbe:t  geroefen, 
unt)  3^m  incidenter  anoertvauet  roovt>en  fein.'  ©nfemal  €v  one  ba$  feinen  $Bea_  uber 
Spcter  nacb  Bafel ,  um  alt)a  in  Do&orem  ju  promoviren ,  Jjaf  rooflen  nebmen. 

99Beil  £v  t)an  ntd;t  proprie  Capituli ,  multo  minus  univerfalis  Ecclefiae  nomine, 

fonbem  feineSDoaoratusbalbentftoevvetfef  #eroefen,  foroiInecefTariofoIgen,  t)ag€v|tc^ 

an  benen  Reditibus,  roeldje  t)te  jura  Canonica  iis,  qui  ftudiorum  caufa  abfunt,  attri- 

buiven,  neralicb,  roa$€vinCorporeae(jabt,  laffebeamiacn:  2)anfolcbc^t)evvccbfeet0enf# 

(tcbeSenfusunb^einung  JuriumCanonicalium  ift,  tefte  inter  alios  infigni  l£to  Petro 
Greg.  THOLASANO  in-Traft.  de  benef.  Ecclef.  cap.  7.  n.  1 2.  ubiinquit. 

Si  de  Praebendarum  &  Canonicatuum  fru&ibus  percipiendis  agatur  a  Canoni- 
cis  vel  Praebendatis  ,  ftudiorum  caufa  abfentibus,  fubducuntur  diftributiones  quoti- 
dianse,  quse  non  nifi  praefentibus  in  choro  dantur.  d.  cap.  Licet  de  pr<eben.  &  glofT. 
ad  cap.  fin.  ad  verb.  integer.  de  Magiflris.  Quod  in  aliis  abfentibus  excufatis  re- 
fcriptum  &c. 

S>ar0tbemtcbW6mbevf,  roadttOnJ^ewnD.  v  -  A  -  -  ex  Juris  Canon,  Extravag. 
allegivet  roivt).     §)<M  (i)  fetn  bie  ^OVfe  t  Non  obftante  aliqua  contraria  confuetudine 

vel  ftatuto  in  iftis  Capitulis  ni#f  ju  pnben.  Unt)  ob  fc&on  fclbiae  alba  ju  ftnben  rod vcn ,  fo 
jein  boo)  bte  fruftus  beven  alba  Svroebnuna  gefcbiebef ,  ntcbt  de  manulibus  feu  diurnis ,  fom 
ievn  de  corporalibus  6*c  grosfis  ;u  Oevfleben  ,  roie  folcbe  diftinclion  in  glof.  cap.  un.  de. 
Oericis  non  refident?ty\t  uno  flar  ju  lefen.  £)k  aucfe  tim  fo  oiel  mebv  JU  attendivett ,  rocif 
hujus  Ecckfise  Statutum  praeallegatum  aud)  bamit  libereinftimutet  /  ba^  abfens  Cano. 

nicus 


$  2  4  Utfimbeit  utib  VXa<bri<bun  % .  Period. 


nteus,  ti  proprias  expenfas  habuerit,  famili#  ejus  panes  dabuntur  ,  MEMORUS  ta- 
men  carebit :  tve(d)  Statutum  t)ermaffen  jetJerjett  in  viridi  obfervantia  cjevoefen ,  iUli)  fo  ftri- 
fie  iua.btcjcnomtuett,  ua|?aud;uttfep?)?tt'Collega  Andreas  Greym ,  /ektgergeifDecanus 
Calendarum  (obfd;o»  fcine  i4./df)ricje  abfentianid;tvoluntaria,fonuetnneceflaria,  imo 
violenta  tteVDefett)  aht  cr  Durc&  @6ft!td)C  ©nabe ,  ex  mala  illa  manfione  &  foetore  carceris, 
poft  perpeflatot  atrocium  equuleorumtormentaent)(td)WteDerer|el)tcjetuni)an5erofom^ 
men ,  uttt)  fetuetf)a!ben  €•  6.  #od;t*eifev  Diaff)  a(lf;ie  betm  €6vn>.  3)om;Capitul  um  £5ejafc 
lutia.  t>ev  MEMORIEN  Retardaten  an^eljalfen ,  bcnnod;  bte  cjcriugjle  @r|tatrun0  bifyvto 
ntd;t  I)at  erftaften  fdnnen.  ©onbern  e$f;abett  ute  aedeputivte  #evvn  Capitularen  unb  Pro- 
feffores  ftcf;attf  bicStatutaEcclefise  Hamb.  (bie  ^te  bem  Jpcrvn  Syndico  D.  Rademinio 
einbebdnuiart,  tmut)at>onf;iebei  Copia)  bevu(fen,  bavinnen  exprefle  t>erfc5cn  /  quod  ME- 
MORLE  nonnifi  praientibus  dentur.  ^nmajTen  uantl  £  ©Vtt).  3)om*Capituls  eicjettetf 
Privilegium ,  fo  fte  t^rctll  9}?tt'Canonico  einem  ,  ob  fervitia  Ecclefije  prseftita  evtfycilef, 
ut  tamen  etiamabfensManualium  particeps  eflet,  bef  3&nen  f;emad;  ttic|)t$  f)at  (jeltett 
Vuollen,  of)nancjefcI)en  felbtcjeS  privilegium  ab  ipfo  Dno  Archiepifcopo  confirmatum, 
fonuernbat  fetne  MEMORiEN  a(Iemaf)(  cariren  mtiffen,  /a  e$  f)at  ftd)  becjeben,  bafj  eitter 
tmferS  SOWtcIS  auf  etuem  Sretfa^  um  io.  Uf)r  mit  bem  J£)errn  ^urcjermetfter  Hieronymo 
Vogelcrdutfgefaven,  un&^ac&mittaabiird)  einen  anbern  fetnc  MEMORIEN  Ijat  (affenab* 
fobertt ,  roclc&cn  <2>ee(.£err  Michael  Mollneraf^Afleflbrbamaftf^jlcanfmortct:  3ct)f>abe 
tfjtt  fef)en  autffa&ren ,  m\t>  t  jt  nid)t  in  bev  <gtab ,  etf  cjebii^ren  i&m  c\\\<d)  fetne  MEMORIEN, 
fcat  fteaucf),  quia  abfens ,  nid;t  bcfommett. 

Stabero  tn  unfern  MEMORiEN-$ecjt|tern  fleftf  beftnblid;,  bag  &on  ttnuencfftcften 
Sfctrcn  r>cr,  roecjett  ber  roocfjenflicfjen  Diftribution  etn  fingular©d;(u§ouerFacitaIlemaf)lift 
;3emad)t,  Uttfc  ttltt  ttroffett  ftleijj  annotirct  VDOrbcn :  Abfentes  Canonici  hac  Septimana  tot, 
abfentes  Vicarii  tot. 

3(t  nun  baSfo  ftritte  bci  etnem  foroof  a(£  atiuevn  ex  confuetudine  absqueStatuto 

obfervivet  VDOVuCtt ,  (bfanaud;  t)ev£)evvD.  HOU  A  -  -  in  tam  diutiirnafua  abfentia,  t)te 
evvoluritarieac  fua  fibi,  non  alterius,  fponte  t)CVUvfad;ef ,  mttgujj  Unb  QMfliflf  eit  uiebe* 
gef;rten  MEMORIEN  ntct>t  fo&ern. 

Q3ie(n)enicjcv  fan  ii;m  ju  ftatfen  fommcn  ,  roa^  bev  twtcje  ^)cvv  Detanus  D.  Otto 
Schu/tze,  t)on  uiefcv  Procedur  obev  i)te(mef)V  a!ten  Statutis  atqueConfuetudinibcis  attfet* 
nenungleic&en^ertcbt,  efvoan  prx  animi  impctu  atque  calore  macj  gercbet  baben.  S)ann 
tvtee^^amif  bcfcr>affcn ,  fomol  Dcncn  ^perrn  Capitularen  fo  i>amaf;l$  in  Capitulo  aevoefen, 
af^  aud;  ui)$  Proviforen  ttti  frifd;en  <55cDdcr>tnt^  nocl)  t)crl)Offent(tcl)  fc()tvcbet:  ba^  uemficfr 
al^  ^)evv  Johan  Kley  in  ^d;tt>eben  ttcrreifet  cjctvefen ,  unt>  cjletcttvol  fctnc  n?dd;enf!tcte  ME- 
MORIEN  (affen  abfobcvn,t)on  cinemunt)  anbevn  Vicarien  tn  une  gcbvuncjen  wovben,  fo^ 
t^anen  ^t^bvaud)  \u  f)tnt)cvtt  uttb  ab.$ufd.)affen.  5Davauf  obtvol  m\  und  Provifbren  bem 
Diftributori  anbcft)()lett ,  tr>mc  #err  Kleyen,  usquead  reditum  ejus,  feinc  MEMORIEN 
me()r  folaen  ju  laffen ,  i(t  t()m  bod)  tuird)  (g()rcnaebad)fen  Dechanten  Schultzen  fo(d)ce?  tvteucr 
geboten  tDdvbett.  ^)ann  man  tf)m  beigebraa)t,  af^  ob  ein  Statutum  v>er(>ant)cn ,  ^aj  ctn  Ca- 
nonicusmoge  ein  gam^icv^cil^vc^  »on  f)tnncn  jte^cn/  unD  t)ennod;  pro  pr«f«nte  gc; 

^a(tcn 


2,  Cap.  ad)tt  Q5ei)fage*       ww  ben  MEMORIEN  im  &*nu  $%f 


fcalten  roerDen.  2t(tf  rotr  aber  fo(cb  Statutum  ju  feben  unt)  $u  (efen  begefjret ,  fcaf  ber  Secreta- 
rius  anaefangen  Ob  errocbntetf  Statutum :  Canonkus  major,  qui  complevit  annos  tf  qu& 
fequuntur ,  capitulariter  ju  wrlefen.  SDarauS  t>an  befunDen ,  Dafj  foia)  Statutum  afleitt 
auf  t)ie  fru&us  <Sc  reditus  praebendas  gef)e,  tltlt)  in  finebiefeexpreffamclaufulamfyabej 
MEMORIIS  tamen  carebit.  ^Bclcbc  formalia  t)Otl  einetll  ber  unfrigen ,  e&e  fte  »0ttl  Secre- 
tario  twlefen  twrDen7  claravoceautfgeruffen,  mit  Diefen  ^Oorfen  :  Hun  w?il  ee  £om* 
mett ,  MEMORIIS  tamen  carebit ;  £)arauf  Der  Damaligen  Decanus  unS  angefeften  unl> 
gefaget :  roiffet  i()r$  Denn  oon  auffen.  ©inD  alfo  Damate  mit  Dem  allegirfen  Statuto  cum  ru- 
bore  befranDen.  2S3te  Dan  Der  fee(.  Dechant  f egen  cinen  unferd  SDJitf  eltf  ()ernao)er  bef  anD ,  e* 
tt>dre  t)om  Secretario  ubef  informircf ,  unD  etn  anbers  35m  roeifeemacjjf» 

2BanDanDiefcmaflenaffo,  unDDarau^unroiDerfprecb(td;roar,  Dafj,  ^raftobange* 
JOgcncn  Sixti  PP.  Privilegiis ,  foli  Vicarii  Diftributores  MEMORIARUM  fein  ,  Derfef* 
ben  Dire&or  aber  ber  Jperr  Decanus  Calendarum  afleroege  geroefen,  unbalfo^frm,  nebff 
Dcnen  Jperren  Proviforen  je  gebiiren  rooflen ,  fragenben  2(mtea  fcafber  (Provifores  enim 
a  providendo  difti ,  nimirum ,  ut  fedulo  atque  circumfpe&e  provideant ,  ne  quid 
Ecclefoe  bona  detrimenti  capiant)  DarOb  JU  feitt,  Da§  Dtefelben  MEMORIEN  ,  feeun- 
dum  Statuta  &  confuetudines  Ecclefoe  re&e  diftribantur. 

3n  Dencnfclbcn  ctber  ift  fjeilfam  unbtt>o(i)erfefjen,  quod  foli  prsefentes  non  autent 
abfentes  Dic  manualia  ju  empfangen  f)abett ,  unD  feilt  Statutum  vel  Confuetudo  in  contra- 
rium  mit  Q3cftanD  fan  allegirettverDen;  al$  rotrD  Dem  fttvvn  D.  v  -  A  -  -  gebtiren,  De£ 
un$iemltcf}eu  traduciren^  ,  ais  roatt  roir  judaice  fyanDeffen  ,  more  gladiatorio  tiber  bit 
<Exf)rancfen  f)auttm ,  unD  tnft  Slnmaffung  fremDer  Jurisdidion  (nulla  enim  a  Nobis 
exercetur  Jurisdittio,  fed  nudatantum,  modoalienarum  pecuniarum  adminiftratio, 
earumque  ex  prsefcripto  Statutorum  diftributio:)  £)e£  Capituls  Jpofyeif  violirten ,  ftdj 
$w  eutf)a(ten ,  unD  mit  feiner  twiferen  unrecfrtmdffigen  gor&crung  un£  nicbt  ju  moleftiren ,  fon* 
Dern  uad)  Diefcr  unfer  C*rf Idruttg  ftd;  icl^t  unD  f unftig  ^tc  jtt  ricbf cn.  ^Belc^c^  €♦  (£.  ^^um^ 
CapituI$uunferQ3cit()ciDtgungtvtrntc&t()abcn  t>er&afteti  fonnen  ;  Demtvirfon|tnac!?^o^ 
ftcr>fett  alle  roilfd()rige  tmt>  fd)u(Dige  S)ienfte  jU  prseftiren  fetn  ttb6ti$. 

6.  €()nv,  &i.  unD  @(jrent>eften. 

©ienff^effiffene* 

Infinuatum  Dno  H.  Meller  Secretario  Provifores  unD  fdmfltcje 

prxfentibus  DD.  Alberto  Oldehorfi  y  Henr.  Vicarii   Der    ^Om^tro)en   &l 

Schulten  ,   Vetro  Topfen  >  Erico  Heflerberg  i^rtntburcj. 

&c.  t)ov  Dem  Capitul  J^attfe  auf  Dem  groflen  Re- 
ventery.Sepr.  1626. 

Decretum  Rev.  Capituli  Denett  Proviforibus  UttD  Vicariis  inSummorotrbgegett^ 
tvdrftge  i(>re  ()tebet)or  \\x  Capitul  etngegebene  Exceptions-©d?rifftroteberjugefanD,  felbtge/ 
t'6rcn ,  \)tnt  dato  ju  Capitul ,  per  fupplicationem  get^anen  (grbiefen  jufolge ,  mit  i&rett 
^auf^unD  3una^mcn  \\x  unferfcfjretben  ,  gegen  funpigen  33onnerftagtt)ieDer  manfrw>rten. 
<28an  foid;e^  gefa)e6en/  fol  ferner  ergeften/ roa^  ftc&  gebii^ref»    Signatum  d#*i# 

Sept.  1626. 

lC^ilejeer»^»  Wmmwni  XXXIII* 


li€  Uttunbw  iwfc  VX<xcf)xicf)ten      .:  ;.Period. 


XXXIII.  Vicarii  admifli  ,  f  163;.  d.  21.  Junii. 

A  nno  1633.  d.  21.  Junii  fetn  nacf)foIaenbe  t>ter  Vicarii  uf  t)em  Reventer  in  praefentia 
■  Vicariorum  admittirctbenanientltd^yc/^w^j-  Willichius  Vicarius  Vicarise  ad  altare 
Dmnium  Santtorum ,  uni)  roeil  €r  fetne  2  3  .^fa^r  n6cf;  nid;t  er.reid;et ,  i)at  Dn.  Uermannus 
Vaget  anadobet,  einenReversbeetoea^ncin$uIteffern,  bafj^r,  btf?  adjultam  aetatem  oer 
MEMORlEN-©e(i)er  ntcbtfdbta,  fein  follc ,  unb  an  Statuten-©eIDe  erfeaet  1  o.  $?arcf. 

Gothardus  Sartorius  fetned  2(lter£?22.3af;rt|ladmittivetunl)()aranStaruten  ®tU 
fccrn  crfegt  1  o.  9#arcf  foi  utc  MEMORIEN  infunffig  empfangen. 

Jobannes  Krone  i\}  admittirct  fol  aud)  Der  MEMORIEN  fdf)ig  fein ,  dedit  an  Statu- 
ten-@)e(Dern  io.$?arcr\ 

Cunradus  Wolters  abfens ,  tft  uf  2fnr)alten  #errn  gvibxid)  XCalute  fc)e$  #erm 
QJaferd  admittiref,  boo>  mtt  t)er  Condition  ,  bag  £r  ber  MEMORIEN  ebenicfct,  Dan 
n>an  @.  M.  P</#/  Sperling  gcit  jur  ^ebunge  Dcr  MEMORIEN  wrftoficn,  fd&ifl  fein  folte 
ro.  SRarcf* 

Engelbertus  Krone  manu  propria 
icriplit. 

XXXIV.  Statutum  fuper  biennium  Gratize  Dnn.  Canonicorum  &  Vicariorum  vi- 

duis  &  hseredibus  in  diftributione  MEMORIARUM.  1640. 7.  Sept. 
^Jos  Decanus,  Senior  &  totum  Capitulum  Ecclefoe  Hamburgenfis  publico  hocno- 
ftro  conteftamur  diplomate  ,  quod  Nobis ,  viri  Reverendi ,  honeftiff  &  do- 
&ilT.  Decanus  ,  Provifbres  &  fratres  Calendarum  &  MEMORIARUM  in  Summo, 
fupplicando  faepius  remonftraverint ,  licet  in  omnibus  collegiis  Vicariorum  ,  a  no- 
ftra  Ecclefio.  dependentibus  ,  inveterata  cor.fuetudine  receptum  fit  >  ut  diftributio- 
nes  MEMORIARUM  hebdomadales  y  etiam  defunctorum  Vicariorum  Viduis  & 
'h^eredibus  ,  per  biennium  fequens  diftribuantur  ,  hoc  tamen  prse  ceteris  in  Summo 
noftro  templo  non  obfervari ,  cum  iisdem  jam  ab  aliquot  annis  fummo  ftudio  an- 
nuorum  redituum  proventus  certiores  reddiderint ,  nec  videant  ,  cur  fuis  viduis  $c 
haeredibus  illud  iplum  hic  denegatur  ,  quos  in  aliis  Ecclefiis  &  Collegiis  Vicariorum 
411os  exfpe&at  commodum,  Hinc  fuit ,  quod  debita  reverentia,  nos  compellarint, 
.futura  lege  perpetua  ftatuere  ,  ut  quce  hoc  nomine  in  aliis  ,  eadem  etiam  in  hoc 
Summo  templo  in  pofterum  fervaretur  confuetudo  ;  Quam  quidem  rogationem, 
cum  rationabilem  y  6c  meritis  illorum  >  qui  Corpori  MEMORIARUM  ,  ut  &  aliis 
Ecclefise  fervitiis  prcefunt ,  congruam  judtcemus  ,  seternum  hoc  valituro  Conftituto 
fancimus  cV  ordinamus  ,  ut  fi  cuidam  contingat  per  letatemin  ordine  ad  perceptio- 
nem  MEMORIARUM  in  Summo  Iegitime  pervenire  &  deinde  in  fata  coneedere* 
iilius  viduae  &  liberis  ,  hifce  vero  non  exftantibus  *  proximis  cognatis  ,  (non  autem 
extraneis  teftamento  haeredibus  ,  quos  ab  hoc  benetlcio  exclufos  volumus)  poft 
integrum  biennium  a  morte  defuncti  computandum  ,  MEMORIARUM  harum  pro- 
yentus  miuiftrarc  debeant.     Quod  idem  nonfolum  inter  Vicarios  ,  fed  etiam  inter 

Cano- 


2.  Cap.  ad&tc  Q5ep(age»         doii  bm  MEMORIEN  tm  5)^m  ♦  8  *f 


Canonicos  Iocum  habebit »  ut  fcilicet  di6bi  hsredes  idcapiant,  quod  defun&us, 
per  biennium  ,  fi  vixiflet ,  capere  debuifTet.  Ne  autem  haec  novata  gratia ,  in  in> 
guatos  conferatur  ,  fancimus  ,  ut  in  pofterum  ,  novus  vel  ex  Canonicis  ,  vel  ex 
Vicariis  ad  perceptionem  MEMORIARUM  admittendus  ,  fubfidium  illud  introituSf 
quod  ex  Lege  antiqui  Statuti  ,  Canonicus  quidem  ,  in  bis  vicenis  ,  Vicarius  vero 
in  bis  denis ,  exfolvit ,  Marcis  Lubecenfibus  idem  ,  pofthac  etiam  ,  fed  mprob* 
moneta  ,  antiqui  valoris  ,  perfolvat.  In  quorum  fidem  &  teftimoninm  ,  hoc  di- 
ploma  figillo  Ecclefiae  noffra:  muniri  jusfimus  ,  A&um  Hamburgi  anno  miitefimo., 
fexentefimo,  quadragefimo,  die  mcnfis  Septembris  feptimo. 

XXXV.  Statutum  de  an.  1641.  d.  21.  Sept. 

Jn  pofterum  namo  fratrum  participabit  tres  iftos  Imperiales  inter  prsefentes  ,  nifi 
prsefens  aderit ,   vel  fonticam  fua:  abfentise  caufam  venerando  Collegio  exhibuG- 
rit  an.  164T.  d.  21.  Sept. 

Jacobus  Fratorius,  Johan  Eddeling  a) 

Ericb  Wichgreve.  Joban  Schultz. 

Ericus  Hefterberg.  Conradus  Walter. 

Matthias  Walter.  M.Bernh.  Wiefe. 

M.  Dan.  Arnoldi.  Gerh.  Hackman. 
Henr.  Blomkenberg. 

XXXVI.  t)erfcfeie&ene  Suppliquen  mbcv  bic  Provifores  MEMORJARUM  &  Ca- 
landaram  wcQcn  Wbler  etgertrttJBtejer  Adminiftration  Oer  MEMORIEN  imfe 

Calands-<5uteradan.  1642. 

^vod>n>uvt)t^fIcr,  ^urcl)fanif;ttg!ter ,  Jjpoc&geborner,  gttat>tgcrprftun&£err.  g.Jpocfr 
*V  furfll.  2>urc&i.  (jaben  au<s  Dem  ^eifcftug  mtt  mef>rern  andbtaf t  ju  wtubmm ,  tvie  gan6 
fteuerftcf? ,  arger(tcf)  etgeunu^tg  un&  unt>eranetx>ovt(ict>  ute  Provifores  MEMORIARUM  & 
Calendaium  m&  $>0d)f.  $f)Um(ttff  tn^)am6ura&tebonaEccIefiseadminiftrirenunl)t)a^ 
mitcjcbeljreti,  roan&anunS,  fofiiruicfen,  t>on  itnfern  fratribus  Vicariis ,  fobenProvi- 
foribus  unt)  Dem  fdE)dbItc()en  Dividamus  mt t  anf)dngig ,  fcOrifltftc&e  2Jo(lmacf)f  ertbeKet ,  roef* 
d)e-IGtraucI)(2.  €*(;rn>.  ^om^Capitu!  originaliter  eingeretcf?et ,  uartn  unter  anfcern  entfjaf* 
fen,  Dag  m  allin,  fo  ju  9?u$,  uni)  QSerbeffernng  bt$  MEMORIEN  unt>  Calands  jufem/ 
rotr  eracfrfen  utdcbfen,  allentba(ben,  roo  e£  ndfbig,  fokf^  ju  fucf)en  unb  bte  9?otf)Dutft  ju 
banbdn ,  roir  »ofIcnf ommene  $?afif)t unb  ©eroalt  babm  follen.  ©0  fja&en  rotr  jroar ,  berfef* 
benSufoiae,  2lnfangs,  md;taUemmunu(tcf;,  fonbern,  rotefofcf)e^garntcf)f^afltennocf)jtt 
^crfcen  gefjen  rooden,  *>orgeuacf)ten  2fnfcf)U§  fc5rtffrlid[>  tibergeben,  uehmgesroeifeffen  #of* 
nung,  roeif  unfer  ©ucfjen  &u  Siufnefjmung  unt)  SSerbefierung  uergememenMEMORIEN 
tmu  Calands<Suwangefe5en,  rotr  ntd[)tfangeunt)Derge6en^rourDenaufge^affenroer&en, 
fonbern  fcfeleuntgeu  D?ecJ;ten^  S)erf)Offen  fein. 

gWtttmmm  2  •-.  ^t 

"  a)  (£|)fltng»         "  " fi " — *" 


$it  Urftirtben  mtb  CTacbndbten  ?.Period. 

<2>o  fjaben  roiv bennod) Da$  Contrarium m  Dcv ^l^cif  erfaf>ren  miiffett /  inbem  roir aucf; 
itacr)  uberreicbf cv  fd>vfftftcf>en  9}otf)Durft ,  fo  ini  Januario  ubergeben ,  balb  Dcm  J£>erren  Deca- 
noau*  Capiti  Dev  Jperren  Capitularen,  baiDe  beimgan^cn  Capittel,  Dafteoevfamletgcroe* 
fen,  nacblaufcn  unDabmartcnmujlcn,  unbg(eicbroo(eSmitaHemSollicitiren,  foroeitnid;* 
brtnaenfonncn,  Daf?  :lBireinef#nftf.2(ntroorf ,  auf  Die  im  Januario  fd;riftfid;  ubergebene 
Gravamina  erfangen  mdgcn,  baf)er  roiv  Denn  not^DrtncjUcl; t>eruvfact>et  am  z^.Mertz,  roie 
fub  Lit.  C.  obgcbacbf ,  roegen  protrahivtev  Jufti§  und  ju  beftageti.  £tf  f;at  abcv  bctffelbc 
eben  roentg  bet  35neri  twfangen  roollen ,  alfogav ,  Dafj  roiv  anDerroett  tn  Die  4.  ganfcev  $flonatr) 
^icuerumaufacbalten,  unD  bennod;  Diefe  ©tunDe  DiegeviRgjtefcbriftl.2ltUn>ort,  roeDer  auf 
iad  fub  Lit.  A.  im  Januario  ,  afg  folgenDetfauf  DaSLit.C.d.i^Mertzubergegebeneger* 
lamiet,  /a  einetf  Q3ucbttabcntf  sur  >2lntroort  gerouvbigef  roorDen,  oideid;tunter  anDernautf 
tHefen  Urfad;ctt,.roeil  untcr  Den&errenCapitularenocrbanDcn,  fooonDeniDividamusmif 
participiren.  2Ban  tumau^Diefem,  Dafj  @.  (£*.  £)om;Capitul  i>orgebacf)tc  Juftitiam  de- 
trahiret  uuD  protrahhet  fldrlid;  erfcbeinet ,  unb(S.^od;fttrllI.S)ura)I.JurisdiclionDabcro 
fundircf  unD  Dte  @ad)e  Daber  anDicfelbe  devolvirefunbertt>acf)fen,  a(s  ift  att  £w.  JFpocbf. 
S)urd>l.unferuntertf)dnigrccbtficf;e  Q3itteunD  ©ud;en,  Dicfelben  gcrubcn  propter  denega- 
tam  feu  protra&am  ha&enus  Juftitiam  ,  roieber  Obcrrocf)ntC  Provifores  MEMORIA- 
RUM  6V  Calendarum  Surnmi  Templi  in  &><xmbm$  ?  Citationem  in  communi  forma, 
infonDerr)eit  ad  profequendum  juscompetens,  Damit  ba$  fcf)nfftfid;e  Dividamus  abge* 
$)afft,  ha&enus  abfota  reftituiret,  unD  Die  bona  Ecclefiie  beffev  r;infiivo  adminiftrirct 
»>evben  mogen,  gndDigjtjuerfenncnunDSupplicantenmitjutbcifcn,  inmiffclft  $ugIeicf>Dcn* 
felben  Proviforibus  evnftlid;  ju  inhibircn  ,  bi$  ju  Stuotrag  Dcr  &ad)t,  fo  roenig  De$  Ca- 
lands  alt  Memorien  ©efdUeunD  (Sinfunffre  fcin  fcrnev  Dividamus  untcvftd;  ju  macben ,  fon* 
fcevnafletfforoofDev  gemeincn  MEMORIEN  unDCaland,  altf  Dcn  fdmtl.  Confratribus  ju 
9?ufc  Srommen  unD  2$eften ,  bid  Dabin,  unD  rocifcvev  £.  J£)od;f.  2)urd;f.  gndDtge  QSerorDnuna, 
beifammen  $u  faffen  ,  €•  £od;f.  £>urd;l.  milD  9frd;ferf.  2imt  pro  Adminiftratione  Juftiti* 
©mni  meliori  modo  uimulf;dttigetfg(eiffe$anruffenDc. 

€♦  ^)ocbf.S)uvcj)(.unfcrf()dnige 

Gtrb.  Grave  3  Gcorg  Barffxnius ,  Mandata- 
rii  Vicariorum. 

^of^rroiivbtge .  gbfe ,  ^ttxm^t ,  ®ro|?acr;tbare ,  ^)ocf)^  unD  S&olgefa&vfe.    <$w< 

2lBol*€I)rro.  unD  ipcii  fein  mcinc  ®cbetf)  unD  bercifroillige  Sbienffe,  Hebenil  5fnroun^ 

fa)ung  timti  gf licf fel.  0?eucn  3af;r^  unD  affc  <&cDeilicJ)f tit  cm  ©ecl  unD  &ib jeDer^ 

jcit  beoov. 
@vo  jgunff.  £ocr)geef;rte  Qtntn  unD  Patronen* 
^   SOBof*€l)vr0.  unD  ^)cvvfigfeiten  tvciDen  fld;  ju  cvinncrn  tviffen ,  to$  nun  etne  gerattme 

^*  Seitbevo  Dte  Vicarii  an  Utlfcv  Cathedral-5?ivd;ctl  betm  Venerando  Capitulo  bit^ 
:id)  awjefjaften ,  t)it  Provifores  Dabin  ju  haltm ,  Da^  if;nen  Die  rodc!>enff.  Manualien  mdgten 
verbcffcvt  rocrDcn ;  ijt  abevbiddatoui^^D4raufcrfo*2ct.    €$  f;abcn  ^etncffc  Vicarii  unr' 

ttrtanimiter 


2.  Cap.  acbte^cofagc.         witbtitMEMORlENfmfcdro.'  829 

unanimiter  aufgetragett,  rem  hanc  Eequisfimam  beftermaffen  Ul  iollicitirtn,  in.£)ofnung 
Die <Sad;eburcf; un£ t>cflo  befier  m erbeben.  ^Gcilcn  rotr  aber in fo fanger  geit ,  bev  gevingfreri 
2lntroort  nicfrt  geroiirbiget ,  ^abeh  wir nic&t unDicnhc^  su  jein  erad>tct ,  jum  Ueberfl  ug  Dtcfe3 
no$  etnmafjt  fdjrifftiicfr  ju  fucben.  3B oflen  Derofjalbeo  g.  ^Bol^bvro.  unb  QtxliQt  f)0cbt>ev* 
ntinftta  confideriren  unD  betracbten ,  ob  etfbtflig  unb  red)t,  aud)fur@Oftim£t'mmef  ju 
Derantroorten ,  Daf?  etlicbe  rocntge>Perfonen ,  ^umabfen  Laici ,  mtt  betmi  geifmd;cu  Intradeq 
ober  5?irc&en*@iitern  alfo  umfpringen ,  nnD  bte  rodd)entficben  ©efdlic  bci  gv ojjen  Summen  tm? 
tcr  ficf)  tfjeilen,  DieanDern  Vicarienaber,  jumalen  Diefelbenbte^ircbennnD^djuIenblenett, 
tnit  12.  f?I.  rodcbentltd)  abfpetfm.  $?an  rotlftd;  $war  auf Die  altc  Q5en>Dr;nf)cit  bnufm,  a(e> 
fci  c$  t)orr)tn  fcfron  gcbrductytcbgeroefen;  aber  1  ooo^  3abr  unrecr)t  ift  nid)t  cince  ciniacn  3ar)^ 
retf  recfjt.  3n  otefen  anDem  .'iom^ttfftern  in  iDcutfcblftitb  fein  aud;bdfe  @5ebvdud;e  im 
^cbroange  gangen ,  abcr  graufam  Deeroegen  oon  ®Ott gef traffet  roorDen ,  uuD  i\t  $u  befcvgen, 
t)iefeIbe©tra(fe\\)erDcun^btefe^Ortc^nic|toorbcicje5cn,  baferne  neben  anbern  ©iinbenfefc 
cf;e  9#ifibrducf)e  ntcf>t  abgefcbaffet  roerDcn.  <£$  ijt  Dicfc  bofe  Q5en)Of)nf>ett  nocb  fo  gar  alf  nieftf/ 
fonDern  f>at  ftcbaflmdf;ftg  angefponnen  n>iet)ie€D?un^  v^ortenalbtevgefuegenunbba-Ditbfr. 
«uf  j.SDtorxf fommcn ,  i><\ \)dttt ftcf; bifliggeburen follen ,  nacbbem  alten  Valeur ,  oDer  jaxfa 
bonitatem  intrinfecam  ,  Die  Diftribution,  forool  Der  rodd)ettt!td)Ctt  MEMORIEN  ,  ah$ 
aud;  im  Caland  anjuffellen ,  fo rodre  Der  Sigen^u^  nicf;t  fo  fefjv  cinaevijjcn ,  rote  Sr  nttn  greif- 
ltcf;gefpuvetroirD,  rt>te(£.^ol<£brro.uuDJperl.aug  betjjefiigter  Defignation  ,  voefd;e  ^te 
gro&gMftf.unDmttgfetfjerroegen,  unD  Die  <5?acbe  bti  Dencn  Proviforibus  baf)tn difponiren 
ttoflcn ,  Damtt  Denen  fdmti.  Confratribus  gcbiirlicbe  Satisfa&ion ,  fo  roof  bti  Dencn  rodcbent; 
(tcr)en  MEMORIEN  altf  aucf)  bti  Dcr  Calands-$edf)nun#  befcbebcn  mdge.  #ieran  tbun  €. 
2Gof'€f;rr».  unD  Jperftcbf.  roas  Dcr  ^ifltgfett  gemd§ ,  unD  Dcm  2lflerf)dcb|ten  angenefjm ,  unD 
fctn  e$  Dte  gefamte  Confratres  mit  tfn*em@ebetbunbaflcn  roilfdbrtgen  !£)ienflen  m  erroiebern 
jcDcr&ett  erbdtig;  £.  ^ol*Sf;rro.unD^cvl.Dem^dtti.@naDcn^cbu^gctreuf.ergcbenDeim 
3af;r  1642, 

e».2B.2B.iinl>£erl. 

jeDerjeitbevettrotfltg. 

Gerhard  Grave. 

2Bof*€ljrn>.  £Dfe ,  SSetfe  ^ocb^unD  SBBefoefa&rte 
QnfonberS  grofeunfttgc  #erreit. 

GSCLit  offtunDw'e(fdfttgbei^.2BoI^5rro.!^om^Capituln)tr,  jettfang  5cr,  un6eanttt)0^ 
^V  tet/  Der  Jperren  Proviforen ibrer bci  Den MEMORIEN unD  Calands  <&tabs unb^anD^ 
^unDigcnAdminiftration^afbcrfollicieiret,  imgfetd;en,  roie  rotr  aud;  aflemaf,  »on  einer 
geitmranbertt,  bt^  dato ,  jti  gerotfler  audien^  ,  wterool  t)eraebftcb  gerrdflet  roorDeti,  fof^ 
ct e^  f an  g.  ^Bol^.  ©unfttn  nocb  nicbt  au^gefalhn  ftm.  9JBan  nun  gfetcbrool  aifo  unfer gar 
fletffig,  continuirlicb  2lnrufen,  fo  gar  umfon|r  unD  Dergebf id; ,  Da§  roir  aucbbi§anf;ero, 
nocbganfcfeine  rotrcfficbc  ^lnrroovt  cvlangen  mdgen,  affoinDer^atocrfpuvenmtiffen,  rote 
$eDact)tenProviforibu5nacJ;gefe^n/'  unD  Dic  Juftitia  protrahiret  nocrDe ,  t>iefleiel)t  Der  2ln* 


g^o  UrturibtnunbVTA&)ti#)tw  ^.Period. 


fcacbt,  unbburcblhtigcnocr&neglicben^ufiDorteng,  Dotr^Sertf  fouer ,  fdnwr  uuo  uocu 
frruffig  jn  macbn ;  @o  (3elancjet  on  &  2Col*£(jrn>.  unfer  noc&maf)lig  DienftfrcunDIicb  <£rfucben 
unD  Jinrufen,  befogte £>erren Proviforcs MEMORLARUM  &Calendarum Dermabfeinji  iw 
<£rn|t&a&injucompe!]iren,  Dofi(5ieo&neferneren93ersug  oDcr  tergiverfation  oufatlcunD 
jcDe  Articul  if>re  t>ermeinrlia)e  2}eranfroorfung  fpecial  einridjfcn  mtiffen ,  unt)  Dfcfeibe  oucfo  ju 
communiciren,  Domit  Dotffa)dnDfid)e  eigenmifcige  unb @en)iffen^4CeI)eDividamus  abgc 
fci)0(fef,  oermaf)Iein$  inperpetuumrelegiref ,  /ainperpetuum,  roomdglid),  fcerbanni- 
firef  n>:rbcn  tndge*  28an  ban  aucf)  mber  eigennti£igett  adminiftration ,  ofjne  Stoeiffel,  fei* 
ne  geringe  Urfad)  cjeroefen,  Dof?  bte  ermefDcte  Provifores  ctne  jeitfana  r>ero  ftct)  de  fa&ounfer* 
nommen,  roaneinertmtenljnettmitSoDeabgegangen,  oie^ortge,  anbeffmOtelle,  naa) 
ifjren  ©utbDtincfen  ollcine ,  obne  gujtebung  DeranDernConfratrumeinenProviforemt>er* 
meinetlia)  roieDer  ju  eligircn,  fofd>e£  ober  contra  tenorem  fundationis ,  oud)  Dem  Dtirren 
Q3ucf)|toben  befd)tt>orner  Statutorum  e  diametro  jugegeu,  moffen  au3  Dem  2lnfd)uf?  ffdr* 
fid)  ju  tterncbmen,  mif  mebrern  ge/eiftefen  @iDe,  roorin  tmter  onbern  expreffe  entfwften, 
quod  per  omnes  ftaternitatis  Calendarum  fratres  Vicarios,  fadta  ante  ordinariafra- 
trum  Vicariorurn  ,  in  certo  aliquo  Ioco,  convocatione  ,  Provifores  eligi  debeant. 
2lte  gdcmget  on  <£.  2B.  @.  unferernjtiia)e^<Sua>en,  nocf)  rodrtticben  ^nboft  ongejogenen 
unt)  mtt  cdrperlia)en  €iDe  conflrmirfeu  Statuti  fdrberfia)  mn  Convocation  omnium  fratrum 
Vicariorum  ;u  befef)!en ,  Damiton  fraft/tingff  pie  derun&iProviforis  Memoriarum  &  Ca- 
lendarum£w^.  Kronen  eiu  Irtttfr  Provilbr  orDenflicf?  uuD  fdrmficf),  Denen  befdjroornen 
Stututengemd§\t)ieDererroef)ietn>crDenmtige.  ^intemof  Die  t)crmeinte  ^Bobf  Dn.  Rein- 
holdi  Henrici  contra  tenorem  fundationis  &  ftatuta  ,  furtim  ,  t)o  Der  feef.  £0?Otm  ttOO) 
nid)temjlmr(5rDenbeffafref,  ttorgenommen,  on  if>r  fefbften,  nicbtig  f rofftlofj  tmboonfei* 
nen^BurDen,  ungreifen,  DenenfeibjlongemafftenProviforenmerbicfen,  feine  adjun&os, 
loco  defun&orum ,  absque  prasvia  ordinaria  convocatione  omnium  Vicanorum  JU  fto) 
ju^ieben,  roeiljubefua1)tenDa§fteDie}e{beentrocDermitfofcben,  fomit^fwen  Der  M£MO. 
Rt£NunSCalands-@5efD:rguten  2)er  jlanD  boben ,  oDerbie^bnen,  roanOegleid)etroagUn< 
gleid^oorgcljenfefjett,  geburlid)  w  contradicirennicf)t  oermdgen  (ftcf)  roieberum  adjungi- 
ren  mdd)ten.  3)tefe$  unfcr  tssucfren,  rocifofle^DabingemeinctiitunDgericbtet,  DajjDiebo- 
m  Eccleliac  binftirDer  beffcr  adminiftriret ,  jo  enDfia)  nic&i gor  @d)iffbrud)  feioen ,  unD  Der  ti* 
berbliebenc  Oieff  gor  umfommen  mdge ;  o(3  jlnD  mir  oon  £.  3£.  geroierige  Refolution  txxow 
tenD,  mitnod>maIi^er^tfteumIdngerJuftitiamnicf)t  juprotahiren,  fouffcn  roir  f)iemit, 
fuper  protra&a  juftitia  geblhlio)  proteftirct  f)0ben  tDOflen  ,  Datum  Hamburg  23.  Mar- 
tii  an.  1642. 

&  SOof^fjnw  SBofcgy-ren».  #oo>unb  ^ofgelafnten  ®unfte» 

Dienftgefliffene 

Gerhard  Grave 
Georgius  Barjknius. 

5?urtil!0)e 


2.Cap.adfjfeQ5ei;(age.  wn&enMEMOtUENimibom.  ??« 


$uifclic&e  ^inpQtf  DarauS  $u  fefyen,  roie  fjerrfid;  DerMEMORIEN  £)aufer  in  Summo  oer* 
roaltet,  unbroieric|>tij3bteintradendiftribuirefunbdividirettt?ert)en. 

i.  ^BerDen  bie^duferordinarieaentt^erunbnjolfeiferijer^uret,  roeilen  t>ic  Condu- 
ftores  unD  Jpaueriinge  ademar;!  Dett  ProviforenfooicIDitWr.  al^  ^er&eurern  geben  mujfen, 
Daoon  fte  unter  ficb  Dividamus  mad;eu. 

2.  J3nfont>ert>cit  mufifen  Die£)durerDte  beiDcn^3rau  £rbena(fe  $.3ar/rauftf  neue  abt 
f;euren ,  unD  etn  /cDer  /eDesmal  20.  Ditf;lr,  ^um  VQewpftnmnQ  entrid;ten  f  fo  in  f eine  ME- 
MORIEN-D\ed)nunggebrad;t,  fonDevn  unter  ir;nena(feinegetr;et(etroirD. 

j.  £)abei  oerbleibetetfaud;  nid)t,  fonDerninQ3er6duern/eDe^25rob^u^3d()v(td? 
in  joo.^arcf  £ubfd)roo(feiler  aldetf  geltenfan,  unDfteoonDem£>duer(tnganJpauermer;v 
bcfommcn  fdnten  ,  DagegenmufiDerCondudtoribnenoerfpredjeu,  fooffterbvavret,  ©011  /e* 
t>e$  Q5ier^rau  5 .  Dvtl>Ir. ju  geben ,  roe(cf)cd  oon  Den  beiDen  J&dufern  /df)v(tci)  in  Dk  2co  §ftavcf 
plus  minus  av$txaa.it,  roeldje  fteauc^af(e3ar)runterftd;  partiren,  unDDaoon  aucr;  m  Dev 
MEMORIEN  Ofed^nung  nid;tgeinbringen. 

4.  UnD  ob  fd;on  Dicfe  Q5rau*(£vbc  Durd;  Datf  continuirlid;c  Q5rauen  feljr  deterioriret 
unD  r)crunter  bered;net  roerDen ,  ob  aud;  rool  /dr)rlid;  ein  groffeS  me|r ,  afc  roan  fte  fonften  oon 
feinen  Q3rauern  beroo&netroerDen,  mu0Darinnenoerbauetroevben,  alfogar,  roan  Drffelbe, 
fo  jdr)rlid)  in  einem  Jpaufe  roirD  oerbauet ,  nebenttDenenOvloffenroieDerabgejocjenriMrD,  gu? 
roeilen  De$  Qabvd  nicbt  tiber  2oo.$?arcf  an^}auiv©e(D5urOfed;nunacjcbraucf;troerDenfan, 
Dufonft,  rr>anDa£€*ibeoon/cmanDanDer£,  Dernid;tDarinnenbratteteoevr;euretrourbe,  of> 
nc  Die  Orloffe ,  rool  /dr)rlicI)tiber6oo.  SQJarcf  bringenfdnte,  fotf)Uf  rnanbod)IieberbeiDem 
S3raucv  oerbletben  ,  Dev  oon  jet>e^  £5ier*33vau  3.  €W)fv  in  Dev  Q3err;eurev  23drf* 
bringef. 

5 .  Sroav fan  f;ter  et  ngeroenbef  rocrDen ,  unD  Da£ #aufj  Dafj etn  ^aufman  bartn  roofcmn 
f dnnc  $u vid;teu ,  rotivDe  rooftfber  iooo.$?avcf  fojten,  aberDaraufroirDaeantroortet,  Dag, 
obfd;on  ^coo.^arcf  Dau4gcr)drenmdd;ten,  /a  roanbiefelbeaud)l)dttenauf3infenaufgcncm* 
menroevben,  DafiDcnnod;,  roeilen  Dic€rbcnfou|t  nicbtbefdjroeret,  fo(d;etf  Denen  MEMO- 
RIEN /dl)rlid;  ctlid;e  1000.  9^arcfprofitivIicr;unDmbe(fer(icr;rodrcaeroefen,  roievool,  Dag 
t>k  MEMORIEN  ,  roann  t$  nid;t  Dergtgennukoer&inDerfc;  felb(lfoId;eReparationor)ne 
Qlufnebmun^  aniger  ©elDev ,  t)(itti  fieljen  unD  abtracjen  f dnnen ,  roenn  man  nur  Die  Eupf erne 
^>xaupfanm  fo  adetn  in  700.  $?arcf  roertf)  ,  famt  Den  betDen  fupfernen  pretten  unD  am 
Dere  &um  Q5rauvoercf  ger)drige  ©eretfcbafft ju  ©elDegemacbt,  unD  Daju  nur  roenige  Qa^reDad 
Refiduum  oDer  Ueberfcf;u|?  Der  MEMORIEN-©elDer,  roelc^DitProvi(oresaud;unter(t'c5 
f^cifen  ,  Da$u  aufge^oben  f;dttcn  ,  rocfctc^Reriduummcuibtfftg  $u  fofcf;en  Renovationen, 
Meliorationen  unD  2KieDerbvin0uncj  Durc()  \f)x  und)vi(]lid;e^  Dividamus  »or()in  befeffen ,  imb 
juDen  befcbroerten  MEMORIEN  5dttcntmroenDenfo((en,  Damit  t>k  fdmtlidje  Vicarien  j«m 
roenigften  if;re  MEMORIEN  an  rt.  p\t\d)^Oxt  r  rtditentfid;,  roie  ir)ren  AntecefForibus 
nod>fur4o.3af;ren,  a(foDicfelbecntvi(itet,  roieDergentefienmdgcn,  roe(d)c^  ftirldna|t  bdU 
tegefiebenfdnnen,  aud;nod)cvhaftenroerDcnfan,  n^enn  Der©cjennu^nurabcjet/janunDre- 
legivctiroivD ,  aumalen  anMo  cin  g»op  6ci  Dc^  ©raffctaflftau^el^t,  unDfdrDerltd)|leim 

fommcn 


$  3 1  Urfuttbet!  Uttb  CTacfcrf  <fct  m  % .  Period. 

fommen  toivD ,  altf  jur  euuicl?itiBgDc6^iaii^vbc8inbei'(6rurjen({ra(]cri,  vooDurcnDie 
MEMORIEM  alicin  tiber  400,  Sjftartf  jdfjvlicfc  ^erbcflfcrt  tocrDen  fbntmi ,  an$uroenDen 
notfyg. 

6.  Q5ci  Dev  Diftribution  De*>  Calands  Fomtaucr)  efn  fcf)dDfccr>  unb  uncbviftlidw  $?ifj* 
bvaucr)  fiiv.  Ordinarie  voivD  poft  -  --  -  unD  Dionyfii  t)on  Den  dltefhn  bi^jum  jundftcn 
aUcmal  f.  Sftavcf  gegeben,  Daui  gefjovct  Dan ,  naa;  abgelegtev  3af;v^cd)nung  billig  jeDen, 
fo  oicl  ibm  au£  Dcnfelben  f ommcn  f an ,  unD  jroar  Dcm  einen  nid;t  mebv  al&  Dem  anDcvn ,  tnaf* 
fen  Dafielbe  aud)  nid?t  aflemafjl  gleicf)  roivD  getvagen ,  fonDevn  voan  roenig  ftd;  in  befcbfieffung  Dcr 
SKecfmung  ubvig  befunDen ,  jebev  ju  geitcn  rool  4. 9v t&Ir* ,  m  geiten  aud; mef;v ,  aud;  roeniger 
bef ommen.    SDarort  nun  abev  an/cfco t>on  Denen  Jpevvcn  Proviforibus  MEMORIARUM  <5c 

Calendarum  Dtivfte  •• ProceiTgefubref ,  Da£mannicbtafleinauf£.£o^fteDemCon- 

fratribus  mcbv  ntcftf  au$  Dev  Diecfmung  ald  ?.  CStr>(r.  mf  ommen  Idft ,  rocnn  gletcb  ubcrDem  nocj 
5.4.  foe.  ^vrjarcf  unD  ctnme^vcvd  t>erbanDcn  ift,  roefcbe  $,  4,  r  00.  $?arcf  fteafleinunterftcl 
partiren  unD  tfccilen  ,  voie  aucf;  nocf;  fuvm  3af;v  cin  fola)  Dividamus  tibev  400.  Sftarcf  ftcb  ev* 
ftrecfenb  untev  ifmen  afleine  gemad;etvoevDen,  Di^3af;rabcvti>ettcttvadmef)vt)erbauet,  Dap 
nicbt  fo  arofie  Summa  t>evf;anDen ,  gIeid;vooJ  fo  utef  ^a  geroefen ,  Daf?  ein  jfcbcr  Dic  s -Ditfjlr.  nid;t 
aflcin  bcfommen  fonnen  ,  fonDcvn  nod;  1 1 4.  €Q?arcf  ubrtcj  gctx>efen ,  Dic  fte  untcv  ftcr>  tbeilcn 
fonneu,  fo  baben  fte  ftd;  Docf)  Davan  nid;t  erfdttigen  (affen,  fonbern  roeii  fte  einc  3Bei!e  oev* 
mebret  eine  gvoffeve  Summam  ju  ved;nen  /  baben  fte  /ebem  Confratri  aucb  t>on  Den  f .  IKtr)fr.  et* 
nenabge^ogen,  ini6vc©ecfelgeftccfct,  unD  jcDetn  nuv4.D1tbfv.5u  .$aufegefd)icff;  roieDaS 
im  ©evoiffen  unD  fuv  @Ott  fid;  oevantrcorten  fdffet,  mogen  fte  roijfcn.  2Bas  fecl.  Heman. 
MoUcr  Calcndarum  Decanus  A.  1629.  DaOOtl  judicirct,  voie  (£v  voegetl  fecl.  Andreas 
Grim  Dic  D\ed;nung  abgelegct ,  babe  icb  Verbotenus  an&ero  fefccn  rooflen.  "€>b  icb  voof  gemc 
gefebm,  unbDa6®etDfcbonm.S)dnDeiigebabt,  Dafjgfcid;,  roie  t?or  7.3abrenan$efangen, 
unb  bvS  dato  continuirctroorDen,  mitjdf;rlid)er^ufbebungbev  100.  9#avcf  fcrnerbattemo* 
cten  oevfabven  roevDen ,  fo  bat  jebocb  Dev  £igem9?u£  foId;etf  nicbt  julaffen  rooflcn ,  fonDcvn  f;abe 
Fcf;  per  Majora  ubevftimmet,  Da^  ©eiDoon  mivgeben  nuiffen. 

XXXVII.    Afta  auf  Dcv  DISTRIBUTOREY  An.   i*p-  d.  iz.  Nov.  poft 

oftav.  mane. 

eetnDaufDevDiftributoreygetDefenDn.  Decanus  Laurentius  Langerman  ,  J£)crvnD. 
Walth*r,  <£rt'cb  ^ejferbcrcj  unD  JohannesSchuItze,  in  Dcro  ©egenroavt,  \>it 
au^  feel.  #evvn  3«cobt  BcbufQert  m  2.  £aben  gebvacbte  unD  in  jroo  Q3dnDen  t)erftegeltc  ©a^ 
cbcn  tvteDev  evotfnet,  ^)U  ^tegei  oon  mtv  recognofcivet ,  unD  unoerlc^t  ria)ticj  befunDen 
toorDen. 

^Ftad)  ^voffmmg  ftnD  Dfe  (Sacben  oon  un^  titulo  tenus  befeben ,  unD  nacf)  Den  £ivcf)cn 
untevfd;ieDcn  unD  btngeleget  voerDen,  voomit  toiv  bi$  n.  U(;v  iUcvcf^gcnuggef;abt,  quo 
tempore  ad  prandium,  domumivitnus. 

A  meridie  pofl:  fecundam. 

©etnb  ob voolgemdte  ^erren  afle tptelty alDa  mfammcu  fommen ,  unD  finb ble  libvtgctt 
©ac|cn  petfuacrovie  Durcf;gcgangen  unD  |u  geDad;tcn  Ecciefiis  acfcgct  voovDen» 

1.  S)ie 


2.Cap.adjfe  Q>et?fm?e*         wrt  bm  MEMORIEN  im  fcom,  8  $ 

i.  &>.<  vgad^en  5umCalandunl)MEMORIENge()On'c5^  fmDinMeCalands-^tfte 
jufammen  gefeaet  unt>  t>erfd}!o|Jcn  roorben ,  rcoju  Die  #emnProvi{ores&ie<S<&lujfe(unt$r 
|]d>  Derf beiict  bewofcren ,  uajjfeiner,  o!>net>emanfcmiua;ucje(auaenfan,  Darum  e$  urnwjfo 
geltblieben. 

2.  e>e;nDineinem^unDjii)eima(mitmemem^etfcf>a(ftbe(teae(t:  0)  FundatioVi- 
cariae  ad  altare  S.  Cyriaci  fub  Crypta  de  A.  if  57.  d.  7.  Sept.  (2)  Copia  Fundatio- 
nis  CommendiE  ad  altare  S.  Feliciani.  (5)  Copia  FundationisDni  Joh.  Militis  fuper 
Vicaria  ad  altare  S.  Rembcrtide  An.  ijgf-UnDanDererFundationumCopiseunDExtra- 
clen  ju  Vicarien  uilD  Commenden  aer)orent?e  Litt.  B.  B,  B. 

£)ie  anDern  ©ac£en  nachDern  fie  ratione  materise  unferfcfyieuen ,  jufammen  cjebunueti 
unbwrflecjelt,  (tnDruieDerum  inuie^ancf  uerroa&retrooruen,  ate: 

$.  £in  ©ebunu  jum  Sro^aug  jtveimai  ©erftcgcU  unD  mit  Litera  CCC.  fa* 
ieicfcner. 

4.  €irt  ©ebunD  |US.  Petri  fub  Lit.  DDD. 

5\  Sin@ebunDjuS.NicolaimitEEE. 

6.  €in@cbunDjuS.Cathar.  FFF.  • 

7.  €in  ©ebununacyS.JacobiGGG. 

3)abei  jumercfen,  bafi  Dn.  Decanus  ctacmappamin  folioDartnnenet(icr)e©c5re^ 
benDer^dnia(.@$n>eDifdt)en9Jeaieruna  voecjenBarfaenti  ad  Vicarios,  Item  protocollum 
Domus  panum  oon  ef(id;en  3aren  Ijcro ,  burc&ujfe&en  mtt  (tcf)  cjenommen. 

#err  D.  Walter  f)<nt  um  gcroiffe  0?acf)ricj>t  &u  (>ofjfen  mit  jicJ)  genommen  ( 1 )  batf  Q5uc§ 
pauperum  Scholarium.  (2)  M.  Klot  Teftament-^ucDcjebunDenim^eraament.  (;) 
MarquardiOIden  Tefhment-Q3ucf).  (4)  Cpncept-SJMracjtf  liber  etiic&C  MEMORIEN- 
©elDcr  mir  <£.  SEoI^rro.  $r;um*Capitul. 

XXXVIII.  guaabc  fpdt  cincjefauffener  UrfunDen ,  tt>e(cr)e  fyt  unb  Da  einjurucfen  (Inb: 

1.  Fundatio  Vicarise  altaris  b.  Mariae  Virg.  in  Ecclefia  Groden  terrse  Hadeleria  Bre- 
menfDioceC.  per  Wilkinum  &  Wolericum  Lappen.  Anno  1577.  d.  57.  Junii. 

JN  NOMINE  DNE  a)  AMEN.  Anno  a  nativitate  ejusdem  Millefimo  tricentefimo 
*  feptuagefimo  feptimo,  Indi&ione  decimaquinta  ,  menfis  Junii  vicefima  feptima 
die ,  hora  tertiarum  vel  quafi  ,  Pontificatus  fan&iflimi  in  Chrifto  patris  &  Dni  noftri 
Dni  Gregorii ,  divina  providentia  pape  undecimi anno  feptimo ,  in  mei  notarii  publici 
teftiumque  infra  fcriptorum  ad  hoc  fpecialiter  rogatorum  <Sc  vocatorum  prefentia  per- 
fonaliter  conftitutus  difcretus  Vir  Petrus  Beverwech  clericus  bremenfis  Diocefis,  quan- 
dam  litteram  cumvero  figillo  b)  majori  reverendiftimi  PatrisocDni  Abbatis  c)  Ar- 
chiepifcopi  bremenf.de  cera  glauea  oblongo  pendente  figillatam,  in  manibus  fuis  tenuit 
I.£&etle3ter2&4tt&.  Sftnnnn  ic 

a)  puto  !egcndum  efie  Dni.     Htijus  emm  numeraturannus  nativitatis. 

b)  Ettypon   figilli  oblongi,    quo  Gtrhardus  III,  Archiepifcopu»  ufus  cft  vidcfis,  Vol»  II.  faujuj  opcrk 

p.  6^8. 

c)  Haic  vox  oon  quadrat ,  forfart  imcm  pej  .'cftribcntis  crrtccra  cx kQadntJticrr*  fornttM  cft. 


<J;  4  Urftmfcett  uttfc  Hrt<t>«c&t*fl  % .  Period. 


«ScmeNotariumrequifivit,  utipfam  transfcriberem  <5c  in  formam  publicamredigerem, 
cujus  tenorem  de  verbo  ad  verbum  fequitur  &  eft  talis. 

Abbertus  d)  Dei  &  Apoftolice  fedis  gratia  fanclae  Bremenfis  ecclefie  Archie- 
pifcopus  ad  quos  prsefentes  litere  advenerint  falutem  in  Dno  Jefu  Chrifto.Petitio  dile- 
&orum  filiorum  Wilkini  &  Wolerici  Lappen  famulorum  bremenfium  diocefium  e) 
continebat  que  contenta  in  fcriptura  figilJi  f)  eorum  figillata  cujus  fcripture  tenor 
crattalis.  UNIVERSISChrifti  fidelibus  quorum  confpe&uiprefentiacontingeritexhi- 
feeri  Nos  Wilkinus  &  Wolericus  Lappen  famuli  perrochiani  g)  in  Groden  terre 
Hadelarie  bremenfis  dioc.  in  Dno  fincere  caritatis  aftectum ,  tenoremque  prefentis 

paginae  fuorum  - cordium  cupientes  non  latere  Cum  vanum  videatur  &  ir- 

ritum  fan&am  matrem  ecclefiam  venerari,  quam  fummus  facerdosDns  nofterfacer- 
dotio  predicavit  eterno  in  filiabus  conftituendis  multosque  ornatu  decorandis  Nifi 
eedem  filie  etiiam  deo  dilefris  facerdotibus  fuerint  preornate  quorum  ritu  ejusdem 
fummi  facerdotis  fan&eque  matris  ecclefie  laus  &  honor  crefceie  gloriofe  poterit  &  au- 
geri  ideo  eft,  quod  nos  Wilkinus&Wolericuspredictiasfignavimus  &  donavimus 
cumconfenfuheredumnoftronimfeuamicoYumbonahereditaria  ,  fcilicet  domum  <5c 
aream  Henkini  filii  Petri  cum  odto  jugeribuseidemdomuiadjacentibus  :  quatuorju- 
gera  in  campo  que  h)  dicitur  Schildekamp  :  quatuor  jugera  ejusdem  bonis  vicina 
&  convenieittia  vel  quatuor  jugerum  redditusin  bonis,  que  colitJohannesPapemo- 
rans  in  Schoveworth  Nec  non  quinque  mefas  filiginis  inOldehwolde  Dnojohanni 
KalfF  presbytero  purepropterDeum,  <5cab  amorem  fpecialem  quem  ad  ipfum  geri- 
xnus  <£  ex  multis  annis  quibusnobis  decenterconverfatuseft,  ut  valeat  Deo  fervire 
devotiusfuamquefaciliusrefrenareinopiam,  fru&usque  exinde  percipiendos  inufum 
fuum  converfurus ,  repetitione  aut  impetitione  qualibet  noftra  ha:redum  vel  amicorum 
noftrorum  quorumque  impedimentove  quomodolibet  non  obftante.  Volumus  etiam 
ut  redditus  &  bona  antedi&a  adpertuam  vicariam  altaris  beate  MarieVirginis  inec- 
clefia  Groden  prenarrata  perpetualiter  debeant  permanere.  Item  volumus  nos 
Wilkinus  &  Wolericus  praefati ,  ut  poft  obitum  noftrum  viciniorinnoftralineapa- 
ternali  una  cum  re&ore  ecclefie  antedic~te  habeat  Uberalitatem  i)  conferendi  fi  vero 
lion  concordaverint  in  conferendo  tunc  poft  quindenam  plebanus  ecclefie  predi&e 
eandem  vicariam  honefte  perfoneconferat  &  aflignat  k)  Item  volumus  quod  vica- 
rius  di&i  altaris  fingulis  diebus  dominicis  &  feftivis  in  matutinis,misfis  &  vefperis  efTe  de- 
beat  &  quicquid  prefatus  re&or  preceperit  feu  jufterit  ad  cantandum  legendum  <5c 
quicquid  ad  divinum  cultum  fpe&at  in  ecclefia  fepe  narrata  obediendo  faciatnec  dimit- 

tat 

<3)  Albcrtus, 

c)  BremcnGs  Diocefis* 

§)  Stgjllis. 

g)  Parochiani, 

I»)   Qu» 

i)   Libertatcm, 

k)  Asfignct, 


2.Cap.ac&fe35epfo0e*  DOtt&CtlMEMORIENfotfcom.  g;  f 


tat:  preterea  volumus  quod  Vicarius  fepe  di£tus  nullum  teftamentum  recipietnifi  cort- 
fenfu  &  voluntate  recloris  antedicti  in  quorum  omnium  &  fingulorum  premifforum 
teftimonium  evidens  figilla  noftra  una  cum  figillo  Dni  Gonradi  re&oris  antedicte  eccle- 
fie  prefentibus  duximus  apponenda  Et  ego  Conradus  memoratus,  quia  hujusmodi 
vicarie  fundatio  feu  roboratio  ex  confenfu  meo  6c  voluntate  forefa&aextitit  cum 
omnibusfuisclaufuiisfigillummeum,  ut  premittitur,  prefentibus  duxi  apponendum 
Datum  anno  Dni  millefimo  centefimo  fexagefimo  nono  indiebeatiGeorgiimartiris 
gloriofi  Nosqus  Volentes  ut  divinus  cultus  ad  laudem  omnipotentis  Dei,  lan&e  ma- 
tris  fue  &  bremenfis  noftre  ecclefie  augeatur.  Et  ne  fa£ta  ipforum  Johannis  KalfF &  re- 
ctoris  fupra  di6ti  in  Groden  confenfu  interveniente  &  etiam  requifitionibus  fingulariter 
interpofitis  remaneant  imperfe&a  ocviolari  ac  retra£tari  valeantautfruftrari  quomo- 
dolibet  in  f uturum,  ad  petitionem  di&orum  famulorum  dictam  donationem ,  Sc  omnia 
inde  fecuta  au&oritate  Dei  6c  noftre  1)  rata  &  grata  habentes  in  nomine  Dni  confirma- 
mus  inhis  fcriptis  omnia  &  fingula  bona  fuperius  per  ordinem  recitata  protectioniliber- 
tati  Ecclefiaftice  atque  noftre  perpetuo  duximus  fubmittenda.  In  quorum  omnium  te- . 
ftimonium  prsefentem  literam  figillinoftri  majorismuniminejuflimusroborariDatum 
in  civitate  noftra  Brerrienfi  anno  Domini  millefimo  trecentefimo  feptuagintefimo  fexto 
in  vigilia  beati  Matthei  Apoftoli  6c  Evangelifte.  Acta  funt  hsec  in  domo  habitationis  ho- 
norabilis  &  difereti  viri  Domini  Johannes  HakenArchidiaconiterrarumhadeleriedc 
wurtzacie,  anno,  indi&ione,  menfe,  die,  hora,  Pontificatus  &  in  loco  quibusfupra, 
prsefentibus  difcretis  viris  Domino  Suidero  Ruften  Re£tore  ecclefieinDornen  ,  Bre- 
menf.  Diocef.  &  Johanne  Ruften  civi  m)  Bremenfi  teftibus  ad  pramiffa  vocatis  pa- 
riter  &  rogatis  Et  ego  Theodoricus  di£tus  Naghel  clericus  Bremenfis  diocefis  au- 
cvtoritate  Imperiali  notarius,  quia  dicte  litere  produ£tioni ,  oftenfioni  &  requifitiorii 
nec  non  omnibus  aliis  6c  fingulis  prsemiflis  una  cum  prsenominatis  teftibus,  dum  fic  age- 
rentur  &  fierent  prasfens  interfui  ,  eaque  ficfierividi&audivi.  Idcirco  prafens  pu- 
blicum  inftrumentum  manumea  propriaconfcriptum,  indeconfeci,  quod  meofigillo 
folito  6c  confueto  fignavi ,  rogatus  &  requifitus  in fidem  &  teftimonium  omnium  &  fin- 
gulorum  premifforum, 

Aufcultata  &  collationata  eft  hsec  prcefens  eopia  per  me  Henningum  de  Ambarg  a 
Clericum  Hyldefenfem  publicum  facra  Imperiali  aucloritate  notarium  &  concordafe 
cum  origenali  de  verbo  ad  verbum,quod  proteftor  mana  propria  fcript. 

a.  GEORGII  Advocati  Charta,  qua  curiam  fuam  in  Herwardeshuden  cum  molen* 

dino  &  attinentis  confert  in  fundationem,  monafterii  pro  monialibus  Ciftercienfibus 

ad  regulam  Benedi&inam  viventibus  A.  1 247.  pr.  Kai.  Dec.  ex  Authentico. 

Tn  nominedomini.  Georgius  Advocatus  &  Margareta  uxorejus.  Omnibus  hanc 
*  litiram  intuentibus  falutem.  Ne  ea  que  geruntur  in  tempore  ,  contingac  pro- 
ceffu  temporis  interire  ,  provide  confuevit  humana  prudentia  defe&um  memorie  li- 
9?nn  nn  1 terarum 

1)  Noftra.  ^  "  ' 

w)  Cive,  . 


#)6  Urf  unbcti  unbVlad)vid)tm  ?.Period. 

terarum  apicibu6  adjuvarc.  Sane  fciant  tam  prefentes  quam  pofteri ,  quod  nos  divina 
nobis  ,  ut  fperamus ,  infpirante  gratia ,  curiam  noftram  in  Herwardcshufen  cum  mo- 
lendino  ibidem  fito  &omnibus  ejusdem  curieattinentiis  ,  tamdominorumouamhe- 
redum  noftrorum  confenfu ,  eidemloco  contulimusin  fundationemcoenobialismona- 
fterii ,  pro  locandis  ibi  Chrifti  famulabus  Cyftercienfisordinis&divinofervitio  fecun- 
dum  regulambeatiBenedi&iperpetuomancipandis.  Addidimus  etiam  duas  domos 
prope  portam  mildradis  fitas ,  &vigingiquatuorfolidosfo!ventes,  &  earundem  do- 
morum  areas ,  ut  de  proventu  unius  m  choro  ,  &  alterius  in  dormitorio  tempore  no&is 
ufus  luminis  habeatur.  Preterea  dedimus  ibidemHeinricimolendinarii  aream  ,  que 
juxta  eandemeft  fitacuriam,  utdeejusproventuprepareturcereushyemalitempore, 
com  adhuc  non  clarefcente  die  fummo  mane  mifla  dicitur,  infracanonemaccenden- 
dus,  utcircumftanteslevatum  aSacerdotecorpusdominilucede  n)  valeant  intueri. 
Infuper  aftignamus  ibidem  dimidiam  filiginis  menfuram  ,  que  vulgari  nornine  Wie- 
fchepel  appellatur  in  molendino  Ylenbeke  fumendam,  ut  ejusdem  annone  proven- 
tu  pro  patrum  noftrorum  Mezeiini  &  Olrici ,  &  matrumRickheit  &Chriftine  noftri 
quoque  memoria  ,  fingulis  annis  in  vigiliis,  folemnibus  &mirT:i,  diebonifacii,  fcili* 
cet  quartQ  nonas  Junii  >  peragenda ,  tunc  in  refe&orio  conventui  competens  caritatis 
officium  impendatnr.  Ne  igitur  hoc  noftrce  parvitatis  impendium  oblivioni  tradatur 
in  pofterum ,  nosde  prudentum  confilio  rem  geftamconfciibi,  &  impresfione  figilli 
noftri  fecimus  communiri»  Teftes  autem  funt  hy.  Sifridus  cuftos  ecclefie  Hamman- 
burgenfis  ,  Hardwicus  dapifer,  Henricus  de  Hamme  >  Hardwicus  deErteneborch, 
&  frater  ejus  Wernerus ,  Bertrammus  filius  Efici  >  Leo,  Willekinus  Crane  ,  &  alii 
quam  plures.  Atta  funt  hec  anno  domini Miliefimo ducentefimo  quadragefimb  fepti- 
mo.    Datum  Hammamburgh  pridie  Kalend>s  Decem.  f eliciter.  Amen. 

^*  Concordia  CAPITCJLl  Hamhurgenjts  cum  ADOLPHO  Comite  de  Schoivenburg 

fuper  prebendam  quandam  majorem  &  minorem  fa&a  A.  130$.  fer.  IV.  poft 

Petri  &  Pauli,  confirmata  ab  Archiepifcopo  Bremenfi. 

In  nomine  Domini  Amen ,  Anno  ejusdem  Millefimo  trigentefimo  tertio  quarto  fia 
poft  feftum  beatorum  Petri  &Pauli  Apoftolorum.  Cum  nos  Godefchalcus  -  -  - 
Decanus  &  Capitufum  ecclefie  Hamburgenf  congregati  eflemus  in  Ioco  ad  hoc  confue- 
to  de  diverfis  ecclefie  noftrenegotiistra&aturi,  &pra;cipuedehoc,  quod  nobilis 
Vir  Dominus  Adolphus  Comes  de  Schowenborch  aflerebat  praebendam  permortem 
Domini  Johannis  Calui  quondam  noftri  Concanonici  bone  memorie  vacantem  au&o- 
ritate  quarundam  fiterarum ,  quas  exhibuit,  &  etiam  confuetudinisfecundumipfasli- 
teras  optante,  utdkebat  >  deberi  de  jureDomino  Hermanno  de  hilghenftede  fimiliter 
ltoftro  concanonicoin  minori  prebenda  conftituto ,  quam  idem  comes  &  fui  anteceflb- 
res  conferri  confueverant»  cumillaprerogativa,  utafleruit,  quod  quicunque  ean- 
demminorem  prebendam  ab  eis  prefentatushaberet,  admajoremprebendamafcen- 
cteret  fecundumordinem  fue  receptionis*    Sicut  aliis  de  noftris  concanonicis  in  minori 

ftipendio 

»)  Jucidc,  '     ~ 


2.  Cap.  «fete  Q3er>fase.  »oti  btn  MEMORiEN  im  &m+  $W 


ftipendio  conftitutis  ,  &  quia  olim  ctiam  ecclefia  noftra  per  comitem  fupra  di&um* 
propter  collationem  predicle  minoris  prebende  &afcenfionemcleipfamadmajarern 
multasadverfitates,  turbationes&dampna  pafla  exftitit,  &paffuram  mtuturumve- 
rifimiliter  timebamus  ,  placuit  omnibus  nobisde  tali  collatione  &  afcenfione  noftram 
ecclefiam  diftrigare.  Unde  in  hoctandem  conVenimus&confenfimus,  quod  pote- 
ftas  conferendi  di&am  prebendam  majorem  per  mortem  di&i  Dni  Johannis  vacantem, 
incorporatam  fub  nomino  duodecim  prebendarum  daretur  ipfi  Comiti.  tta,  quod 
ipfe  &  fui  legitimi  fucceffores  eam  pcrpetuistemporibusconferant,  quandocunque 
vacaverit,  cuivelint,  dum  tamen  perfona  fit  ydonea  &  intra  primumannum  coila- 
tionis  fibi  fa&e  in  presbyterum  ordinetur,  &ftatimcuminperceptionefueritprefen- 
tiam  nobiscum  faciatperlbnalem ,  &  coilatione  hujus  prebende  tantum  idem  comes  & 
fui  fucceffores  de  cetcro  fint  contenti.  Preterea  confenfirnus  ,  quocl  ifta  unica  vice 
tantum  fepe  dictus  Comes  conferat  eandemminoremprebendamy  quam  dictus  Dn. 
Hermannus  habet,  &  nos  eum,  cui  coilata  fueritrecipiemusinCanonicum&infra- 
trem  fine  prejudicio  prius  ele£torum  ,  talkerficiiicet,  quodnon  afcendatadmajorem 
prebendam  ,  nifi  iidem  preelefri  prius  afcenderintanteipfum.  Cum  vero  fepe  riictam 
prebendam  minorem  perafcenfionem,  utpremittitur ,  velpermortemcontigerit,  e: 
tunc  proventus  illius  ,  decem  fcilicet  iibre  denariorumannuatimcedent,  duodecim 
majoribus  in  fublevamen  ,  predicie  prebende  ut  (upra  diciturincorporate.  Cete- 
rum  ad  hoc  omnium  acceflit  afTenfus ,  ut  nullus  noftram  contra  unionem  &  reftrictio- 
nem  prebendarum  ,  quamin  eccIefianoftrafacereconcepimus&?enerabilisPater& 
Dn.  nofter  Dn.  Gifelbertus  fan&as  bremenfis  ecclefie  Archiepifcopus  confirmavit  fuis  li- 
teris  ,  aliquo  tempore  veniat ,  Ccd  omnes  &  finguli  ipfam  per  fidem  npftram  totis  viri- 
bus  defendere  debebimus  &  fervare  ,  fed  ne  perhocaliquisdicerepoftitflbiprejudi- 
cium  generari  taliter  inter  nos  exftitit  ordinatum,  utquilibetCcncanonicorumno- 
ftrorum  in  minonbus  prebendis  exiftentium  in  prefenti ,  qui  nobifum  perfonaliter  re- 
fidere  voluerit  de  reftri&is  prebendisdividendistantumpercipiat,  quantum  unus  no- 
ftrum  perceperit  inmajori  ftipendio  conftitutus.  His  quoqtie  literis  jeftrinximus ,  & 
pro  reftri&o  habere  decrevimus  praebendam  per  mortemDomtni  Eckhardi  Schacken 
quondamnoftri  concanonicipiaerecordationisvacantem.  Similiter  prebendam.  Do- 
mini  Sifridi  de  Herslopiae  memorije  vacantem  modo  reftrinximns  fupradi&o.,  Et 
nos  Gyfelbertus  Dei  gratia  fanctae  Bremenfis  ecclefiae  Archiepifcopus  fupra  di&a 
omnia  &  fingula  ,  quaz  rationabiliter  ordinata  pro  utilitate  ecclefias  noftrae  Hambur- 
genfis  praedictae ,  quam  paterno  profequimur  affe&u,  in venimus  rata  &  grata  habentes 
in  his  fcriptis  in  nomineDomini  confirmamus,  Prohibentes  fub  interininatione  ana- 
thematis  ,  ne  quis  aufu  temerario  contraprsedi&a  vel  aliquod  praedictorum  venire  au- 
deat  in  futurum.  Ad  cujus  evidentiam  figilium  noftrum  appcmi  fecimus  huic  fcripto. 
Datum  Anno  Domini  praedi&o  in  Vorda,  indie  beatorum  Apoftolorum  Simonis  & 
Jud», 

57nnnn  %  4.  Transaftir 


$3$  Utf  imftett  utlb  ETactmtfctett  $.  Perfod. 


4.  Transa&io  Nicolai  Wyftock  Vicarii  ad  altare  S.  Crucis  in  S.  Cacharina  cumFra- 
ternitate  S.  Vincentii  fuper  miftas  ibidem  habendas.  A.   145-9.    14.  Martii 

(ex  authentico.) 

*Tn  nomine  Domini  amen.  Anno  a  nativitace  ejusdem  Dni  millefimo  quadringen- 
■*  tefimo quinquagefimo  nono,  Indi&ione  feptima ,  die  vero  mercurii  quartadecima 
menfisMartiiPontificatusfanftisfimiinChriftopatrisocDomininoftri ,  Dni  Pii  divina 
providentia  Papefecundi  anno  primo  In  honorabilis  &  difcretorumvirorumDomini 
Luderi  Medingk  plebani  intra  fcripta  quantum  ad  eum  concernit  approbantis  &  in  hoc 
confentientis  Et  Hermanni  Bifpingk  jurati  five  proviforis  ecclefie  Parochialis  fan£te 
Katharine  Hamburgenfis  ,  meique  notarii  publici  ac  teftiumque  infra  fcriptorum  ad 
hoc  fpecialiter  vocatorum  6c  rogatorum  prefentia  perfonaliter  confticuti  Honorabilis 
&  difcreti  viri  Dominus  Nicolaus  Wiftock  in  di&a  ecclefia  Sancte  Katharine  altaris 
Sancte  Crucis  perpetuus  vicarius  ex  una  Et  Johannes  vam  Hagen  Ludolphus  van 
Emertzen  <k  Johannes  Schroder  pro  fe  ac  nomine  cujusdam  Hermanni  Wittingh 
abfentis,  auctoritatem  &  poteftatem  tamen  ut  afterveruntadinfra  fcriptahabentes 
Laici  opidi  Hamburgenfis  opidani  &  fraternitatis  fancti  Vincentii  in  Di&a  ecclefia  fan- 
£te  Katharine  proviforesexalterapartibus  Memoratiitaquedi&efraternitatis  provifo- 
res  prenominato  Domino  Nicolao  Wiftockperorganumprefati  HermanniBiftpingk 
proponi  &  exponi  fecerunt  quatenus  ipfi  confenfu  6c  voluntate  omnium  di£te  fra- 
ternitatis  fratrum  ad  hoc  ut  dixerunt  fuccedentibus  didtum  fuUm  altare  fancte  crucis 
certis  clenodiis  6c  ornamentis  6c  prsefertim  quadam  tabula  lignea  exfchulpta  ymagini- 
bus  coronationis  beate  Marie  Virginis  ornata  6c  deaurata  dotare  6*c  ornare  decrevif- 
fent  &propofuitfentTalibus  fub  conditione  &  cautela  quod  facerdos  five  presbiter 
pro  tempore  di&e  fiaternitatis  in  divinis  ferviens  coram  dicto  altari  fancie  crucis 
miflas  pro  fidelibus  defun&is  juxta  ordinantiam  6c  difpofitionemfratrumecprovifo- 
rum  prefate  fraternitatis  Iegere  ac  duabus  anni  vicibus  quando  Memoria  ejusdem 
fraternitatis  fratrum  &  fororum  peragitur  poffit  6c  valeat  decantare  proteftate  ta- 
men  6c  au&oritate  di£to  Domino  Nicoiao  Wiftock  6c  fuis  inperpetuum  in  di&a  fua 
vicaria  fucceftbribus  di£tas  miftas  pro  defunctis  celebrandi  legendi  &  cantandi  fi 
voluerint  6c  eis  placuerit  ante  omnia  refervatis  fuper  quo  6c  quibus  di&us  Dominus 
Nicolaus  Wyftock  <5c  fui  fucceftbres  una  cum  presbytero  fraternitatis  antedicte  ad 
hoc  per  ejusdem  fraternitatis  fratres  five  provifores  pro  tempore  ordinato  five  de- 
putato  die  precedente  aut  fummo  mane  illius  diei ,  qua  6c  quando  hujusmodi  mifte 
celebrari  legi  aut  decantari  debeant ,  caritative  &  amice  debent  fimul  concordare. 
Infuper  vero  fi  fepedi£tus  Dominus  Nicolaus  Wiftock  aut  fui  in  perpetunm  indida 
fua  vicaria  fucceflbres  hujusmodi  contradtum  prenotatum  in  omnibus  &  per  omnia 
fervare  6c  adimplere  nollent,  aut  quovis  modo  publice  vel  occulte  directe  vel  indi- 
redle  per  fe  vel  alium  feu  alios  infringere  laborarent  aut  quilibet  ipforum  laboraret 
6c  adimplere  nollet  tunc  didle  fraternitatis  provifores  &  fratres  pro  tempore  exiften- 
tes  cum  conlenfu  &  voluntate  juratorum  dicte  ecclefie  Sancte  Katharine  pro  tem- 

pore 


2.  Cap.  a$f  e  Q3et?faae.  wn  ben  MEMORIEN  im  JDom.  g  ?* 

pore  exiftentium  posfint  &  debeant  (ine  aliquibus  impedimento  &  contradi&ione 
quorumcunque  di&am  tabulam  nec  non  omnia  alia  &  fingula  ornamenta  Sc  cleno- 
dia  que  occafione  di&arum  miffarum  fic  ut  premittitur  legendarum  &  cantandarum 
ad  di&um  altare  San&ae  Crucis  quomodolibet  dederunt  impertita  fuerunt  cV  depu- 
tarunt  veluti  eorum  propria  ornamenta  &  clenodia  alias  ad  ipfam  eandem  fraterni- 
tatem  fpe&antia  &  pertinentia  tollere  ac  ad  di&e  fraternitatis  ufum  juxta  ipforum 
Yoluntatem  &  defiderium  difponere  committere  &  ordinare  quas  omnia  &  fingula 
premiffa  conjun&im  quam  divilim  prefatus  Dominus  Nicolaus  Wyftock  pro  fe  6c 
fuis  in  perpetuum  in  di£ta  fua  vicaria  fuccefforibus  &  di&i  provifores  dicte  fraterni- 
tatis  pro  fe  6c  fuis  fimiliter  in  perpetuum  fuccefforibus  ac  omnibus  ejusdem  frater- 
nitatis  fratribus  &  fororibus  hinc  inde  acceptarunt  &  quilibet  ipfbrum  acceptavitac 
mihi  infra  fcripto  publico  notario  tanquam  publice  &  audtoritative  perfone  vice  & 
nomine  omnium  quorum  intereft  ,  intererit,  aut  quomodolibet  intereffe  poterit  in 
futurum  follempni  ftipulatione  intervenientione  conjun&is  manibus  ornnia  &  fin- 
gula  premiffa  &  ipforum?  quotlibet  velle  tenere  habere  &  fervare  ,  rata  grata  at» 
que  perpetuo  firma  fub  bona  &  inviolabili  fide  promiferunt  <k  quilibet  hinc  inde 
promifit.  Super  quibus  omnibus  <3c  fingulis  premiflis  fepe  di&i  Dominus  Nicolaus 
Wyftock  pro  fe  &  fuis  fuccefforibus  ac  provifores  fimiliter  pro  fe  &  fuis  fucceftbri- 
bus  unum  aut  plura  publicum  feu  publica  tot  quod  ipfis  forent  neceffaria  a  me  infra 
fcripto  publico  notario  fieri  petierunt  &  quilibet  ipforum  petiit  inftrumentum  &  in- 
ftrumenta.  Nec  non  pro  firmiori  premifforum  notitia  figillo  appendenti  memorati 
Domini  Luderi  Medingk  plebani  confentientis  &  volentis  corroborari  premiffa  defi- 
derarunt  &  quilibet  ipforum  defideraverit.  Ac~ta  funt  haec  Hamborch  in  Dote  di&e 
ecclefie  parochialis  fan&e  Katharine  fub  anno  indi&ione  die  menfe  &  pontificatu 
quibus  fupra  prefentibus  ibidem  difcretis  viris  Domino  Nicolao  Schote  presbytero  & 
cappellano  in  difta  ectlefie  fan&e  Katharine  &  Johanne  Goltbecke  clerico  BremenH 
Dioce£  teftibus  ad  premiffa  vocatis  fpecialiter  &  rogatis. 

Et  ego  Johannes  Podendorp  clericus  Verdenfis  Dio- 
cefis  publicus  Imperiali  au&oritate  notarius  quia  omnibus 
&  fingulis  premiflis  dum  fic  ut  premittitur  fierent  &  age- 
rentur  una  cum  prenominatis  teftibus  prefens  interfui. 
Eaque  fic  fieri  vidi  &  audivi ,  ideoque  prefens  publicum 
inftrumentum  manu  mea  propria  ingroffatum&fcriptum 
exinde  confeci  &  in  hanc  publicam  formam  redegi  quam 
figno  &  nomine  meis  folitis  cVconfuetis  unacum  appen- 
fione  figilli  memorati  Domini  Luderi  Medingk  plebsni  fi- 
gnavi  &  corroboravi  in  fidem  cV  teftimonium  omnium 
c<  ungulorum  premiflbrum  rogatus  &  reo^ifitus. 

S .  Mattbia 


X'    '     >r-T» , J— | 

|   Johanncs  Podendofp.  \ 


£4®  Urfrj nbctt  urtb  Ha^ricbtctt 


f.  MatthU  'JainU  Vicarii  inPetro  9vente'Q>rief  an  bte  £eid)nam&©efcf;n)ornen  bafdbft 
tiber  1 3  SUJarcf  3a'f;r(.  Oienten  m  feinem  <£n>eam  ^fevbe^avcf t  belegen  t>evftcl;evt  A. 

SYJor atlc t>c Scnncn,  DenbuJTe  Q5refft>ovfumpf,  befennetmbbeftigeScf  tTiMt^iae^anv 
<s)  tt  ^vejtev  v>nt>  Vicatiusin  funfe  ^etrus  ^eifen  binmn  $>ambovcb  oov  mt>,  mt>ne 
(£vtten,  $effatnenfarien  tmD  a&  roenne,  bat  icf  enf  fangen  bebbe  oan  ben  Svfamen  ibaitf*  &v 
ftcnbercb  t>nb  &trtrtcFe  2\ttcnta-mte  t>ifliae  ^idJamffaVroaven  Derfiiloen  Svercfen  an  guDen 
gvauen  ©elbe,  £unt>evt  t>iff  tmb  negenttgSO?avcf  Jpouefciloete,  tf>ofcuncnbe  miner Vicarien 
tn  @unfe  ^eterS  jverfen,  tmbe  De  ©roaren  uerftiluen  ^avcfen  9>atvouen  tf>o  ftn,  roovuor 
tcf"  t)en  upgenanten  ©c&roaren  onbe  obren  97aljfome(ingen  Dorfofft  tmbe  oovlabfen  fjebbe, 
Dovfope  t>nb  oovlabfe  oljne  ocf  jegcnn?avuigenin(£va(ft  biiffeS  Q3reue*>  in  min  Jpu§  t>nt>£rue 
bt>  bem  per&cmarcFt  t)e  troifa)en  ben  SruenJpevr^mrtt  <?>tb&eflorp  t>p  oe  ene,unb  betn  £w* 
fe  t)af  tbo  mtnev  Vkarie  bebdrt  up  ber  antKvn <&ibtn  btlt^m,alk  3av  uavutb  tbogeuenue 
•btnnen  ben  acbte  §)agen  tf>o  *J3afd)en  uvtiftctn  SOJarcf  £tibfd>  na  bafo  Diffeg  ^veuee?,  3e* 
Doa)  bebbe  $d  mt)  t>nb  mineu  mit  benomben  be  $?acf>t  bef>olt)en  aifulcfe  brtiftetn  Sftarcf 
^avlife  Dtenfe  rccouev  affopenbe  unb  tbo  lofcnbe  mit  geltcf  en  JpunDert  t)iff  nn  negentig 
tfflavcf .  £ouetftolo\  roo  baocn  gefd)reuen,  famt  d(en  bebageben  t)nb  naflanben  EKentf>en,  roen* 
ner)r  t>net  Daf  geleuctb,  fouerne  rot>  t)e  £ofmge  cin  t)evenbe(  3af>v  tf>ouovne  oovroitlicben  unjb 
t>ovfunbigen.  $ijo  mefivev  @efevf>ctt  t>nD  \Sovrotfftnge  ^cbbc  3cf  mien  roontlife  (^egel  an 
DiifTen  minen  ^reff  Jjcten  bangen  be  gegeuen  t>ni>  gefcbreuen  tjt  na  @>eborty  €r)xi\\i  tw 
fer$  #ern  t>offtein  frunberf  t>nb  aa)tetn  SMttroefett  in  bcn  f>i(ltgen  ^))afa)en. 

6,  Excerptum  ex  n.  105.  f.  MSS.  Hamb.  in  Bibliotheca  publica,  ex  autographo  Erp. 

Lindenbrog. 

Sum  33evtcf>f  mag  bem  ^errn  <Zan$v;  tc?>  ntcbt  bevgen ,  bag  man  nacb  A.  1  p  2.  die  vene- 
ris  24.  menfis  Septembris  »om  Decano  Hamburgenti  mit  fo(genDen  ^Uovfen  ap- 
pellivet  f;at  an  ben  ^Jabft  ttnb  Metropolitanum  :  Ad  landisfimum  in  Chntto  Patrem 
&  Dontinum  Julium  divina  providentia  Papam  modernum,  fan&anque  fedem  Ado- 
ftolicam  ,  vel  ad  Reverendisfimum  in  Chrifto  Patrem  &  Dominum ,  Dn.  Cbriftcpho- 
rum  ,  fandarum  Metropoiitanae  Bremenfis  Sc  Cathedralis  Verdenfis  Ecclefiarum 
confirmatum  Adminiftratorem  ejusque  (edem  Metropoliticam  in  his  fcriptis  alterna- 
tive  provoco  &  appelto  &c.  tint)  tft  bfcfc  Appellatio  producivet  tvovben  per  M.  Hen- 
nin^umMoIitoris,  Anno  quo  fupra  die  Martis  duodecima  Oclobris  -  -  -  An.  61  - 

Sug°t)a^  Capitul  ba^  t)on  an.  28.  bi$  auf  bie  &it  tm  Exilio  geroefcn ,  rotebev  tn  pam? 


buvg. 


7.  2>4t 
u)  ia  Pafch, 


2.  Cap.  ac&te  QSepfagc        w«  beti  MEMORIEN  tm  fcom*  g4t 


7.  iDac  23oc£  *>am  gefilt* 
.  £ eri  Qcace  *>am  3<*r 

1724. 
If2f. 

Anno  Dni  XVCXXIII. 

£)e£)om<J£)eren 
£crr  3oban  Clt^incf  2)om< 

9Jraujeft6, 
Doaor   (gggarbu*    $ratt$ 

.§)ecfen  •■ 
$?e'fler£>i;nri;f  SBepger  Can- 

tor. 
Dodorjohannesgngefynn. 
$?e(ter  Nicolaus  J^)ttcjjr>e. 
J&err2nbert9fiuu)afc. 
J&r.#e!moltf#ltoer&png(je$. 
Jr?eir£ortf)£utfen3. 
|>r.  3of>an  t>att  Olbenfenn. 
$?efhr  3o()anueS33ranbe& 
€D?efier  £>etfe*>  EReuentfjlott). 
4)err  Jpi;nrr>f  Q5anf  fjfd;o«>. 
Jjperr  03?arq,uartb  €>lbc 
JJbtTr£ggertf)€>ffjet>nn. 
#err$}atff)iaSQ3rantf). 
#err  Nicolaus  ^uftorp. 
D.  Hennyngus  $iflenbrtiggc 
Sttefler  3acob  Jj5ennt)ngf>e$. 
Do&or  Jodocus  @5rotf;c 
^)err2irnft?[)?i)f>cffl*en. 
J£)err!ft.*})agenbarm. 
J£>err  Cfemenj-}  ©roffrc 
9tte(ler3oban®arelfbrp. 
iDe  Vicarien  im  iDome. 
£>euerfte  Vicarius  be  2)ottt' 

^rauejr. 
^r.£uuer,crmafd  ^orfcjjflcr. 
Jjperr  #ettntgf)  23re£c 
Hynricus  Q5arfdjampc 
J£)err  <£arflen  (S&erbei. 
£errSimon$?oIIer. 

l£&etl$3«r&4ttk 


Jpr.  Magnus  i)0tt  Ofbetlfetl. 

J£)err  J  ohan  Dethlevi. 
4>err  ^3eter  ©mebef  en. 
3#eflet3orban25aflebott>. 
Henricus  ^urcjend. 
J£)r.  Nicolaus  ERobf)C 

-  -  £>ef!eff©ronen>ofb. 

-  -  @erff)Jpaflc 

-  -  3acob2Biftc 

-  -  Matthseus  J£)afc 
$?e|terSimon2BitfC 
Jpr.3ofjatt2Bebegfjc 

-  -  3oban2Betl)rinrt. 
•  -  3o$an  ©ci)fufer 

-  -  dorb  5?utf>eman. 
^ejter  Q5arfefb  35ofben>m. 
£r.3o()anQ3ufcf>c 

-  -  Nicolaus  Harderi. 

-  -  3o&an9fotftflt(pncf. 

-  -  3)iricf^)a»erman. 

-  -  3ofjant>an$$euen. 

-  -  Nicokus  ^rancf e. 

-  -  3of)an  Jjpauerman. 
?0?ft.3ocf)enJ£>efmer$. 
J£r.3)t>ricf®utt>ef. 

-  -  Hartw.  ©utebicr. 

.  -  Matthias  $}or& 

-  -  ©erb^ulc 

-  -  ©rif  SWufe. 

-  -  3of)an$ntnme. 

-  -  Orbo  ©tfjenmefl. 

-  -  §pmme$roen. 

-  -  ©et>ert©crober. 
$?ff.Q5ope£oumnflett. 
£r.3or;an2B»fc 

--  3o6an3ftoft&fafn> 

-  -  2Jnt>rca$2Bentf;fani>. 

-  -  Mauritius  ^Btffc 

-  -  3wn©ertt>entt. 

-  -  ?uber®ew>en. 

-  *  3o^an^arfr;gf)e^ 

©0000 


J&r.BIaGusffaffefuje. 

-  -  Corthilfpncf. 

-  -  J&tnrtcf  Jacobi. 

-  -  3of)an  t>an  ©pref  cffejr* 

-  -  3o$an  $H^ener. 

-  -  $8arte!f$6uru$c. 

-  -  ^rt)f»an^euen. 

-  -  #i>uricfQ3afmar.n 

-  -  gnbevicf  Q3ufgreuc 

-  -  LudoJphus  ©erfentf. 

-  -  28ernerJ£)t>n6fe. 

-  -  3o6«ni>an©precfe!fem 
3o*Dm^)el}erbard) 
#r.:£t;ricf©obenfc 
gj}e»naruu$$&obincf. 
J£)r.  Nicolaus  gegcr. 

-  -  Thimo^often. 

50re(ter3o(>anj?foef^ 

-  -  $>eterSanderi. 
$r.  Marcus  jfrtfc 

-  -  3ofjan  Omcfen. 

-  -  £»nricf  SBp&fenborp. 
2>e  ^afanbtr). 

SDe  Memoria  tm  Dome. 
SSanbenDfentOen  *>am  Q3ro* 
l)e  unb^tcfcte  7  ?D?arcf  14* 

fUpf, 
#r.  £inricf  J£>tbbe(torp  t>att 

fpnettt  Patrymonio  Uttt> 

*>att  bcSVicarii  y  o.^arcf 

©ulbett. 
Qxxt  UtU  €(jor  t>an  unfer 

fcuenSrauroen^tbc 
fotCommendiften  imDome. 
Jg)r.3o(tSifridi. 

9}?(t.3od;im(gommcrfeft 
Georgius  ^runc 
€0?efrer  Mauritius  ^Bfffe. 
£r.<SorbJ£>efferberc(>.  rJ 
•  -  ^Pefer  SDuue. 

-  «  Liborius  2)UUC 

§r. 


$4* 


Uthmbcn  \mb  Vtad>ridhtm 


$.Pertod. 


#r.#enntncjJpoppe. 

^ft.£tnrtf$}et)aer. 

#r.#mrif<2>conebecfe. 

-  -  |)mrif  Q5antr)fcon% 

-  -  3o&an£ampe»' 

-  -  J&inrif  (gfaHe. 

-  -  3of)an  ©futer. 

fce  Vicar. tt>0  Quitee  peter. 
#r.2llberfb@oltott). 

-  @ortf>£anae 

-  3ofjan  ©elbrec&f. 

-  #ermen  (Scbulte. 

-  3o&an^tefl5miam 

-  Magnus  &an  £>(t>enfen. 

-  &prcf  3©t)t>enbru<)cjf)e. 

-  Mauritius  ^iaenborc^. 

-  £Dnrtf£e(p. 

-  3ofjan2Bt)fe. 

-  Georgius  ©encf flaf e. 

-  $?arten  ^orneman. 

-  3ol)anQ5urtf)fe(tr). 

-  Matthias  Qanefe. 

-  Nicolaus*)am35arafte> 
.  Eggardus    ftranfc    l)e 
Sunaftc.  a) 

-  -  Q}a(ent|?nJpanen^reiaer. 
$Mer3o()an2)rei0er. 
4)r.Matthias.£)u(Ie. 

-  -  Sofcan  ©cf)u(f>ouef. 

-  -  4Superfgret>elant). 

-  -  .pinritf  grame. 

-  -  3o&anncg$?ejtmafc. 
--  J&inricf©laacjlje. 

-  -  QJafentyn  ©cbuneman. 
$l|tr.#inrif#}epger. 


#r.&t;rpf#oper$. 
Johannes  Marquardi. 
j£)r.SixtusWalteru 

-  -  3oc^i)m©arelflorp. 

•  -  3ocf)i)m  <£5c(jomenborcj). 

Bernardus  O(t)ent)0ip. 
%v.  <£r)ri|tofFer  i>an  ZQw 
tfjetn 

-  -  3foaenfran30Bi;nt(jen. 

-  -  3ftatf)t)a$£anbt)cf. 
jDetHememowe  2  3 .9}?arcf. 
*De  Ccmmenbifieit  co  ftw 

te  pcter, 
5D?efter3o()anDv*ci)nefen. 
.£)r.  Jpinricf  2Bofeman. 

-  -  3o&ant>an$jeuen. 

•  -  3o^an  Jppn&e. 

-  -  2I(btrt2Bul6afe. 

-  -  3of)an@d)uIuer. 
•>>.3o&an£oaret>e. 

-  -  ^)ermen  De  Cofl^tr. 

-  -  Soban^ajfse. 

-  -  Henningus  S5rettier. 

-  .  Ludolphus  ^afmer. 
Petrus  Dvemf!et)e. 
Socfrim  Jrefe. 
^rn.^ufaer^aeg. 

-  -  3o(jan  3^(t)ncf. 

-  -  $tott&ia*$ant>pf. 

-  -  £>etfeff@ronett>o(t>. 
Wilkinus  ©er*>er. 
#r.3of)an£>etf)(eue& 

-  -  Nicolaus&mme. 

.  -  Valentin  £anenfrepaer. 

-  -  Nicolaus$ot)c. 


-  -  Erneftus  s$ailtefi{t  b) 

-  -  $0?arten$orneman. 
3or)anneS  *>an  t>en  Q3rofe. 
D.Hinricus^3of5o(t. 
Wilkinus  ©crtter. 
Eggardus£)lt>efow. 
5ttattf)ta$3anefe. 
£r,3or)angt)&e. 

.  -  Erneftus  ^ubecf. 

-  -  Helmoldus    2lfoert>UV 

j&e  Vicarien  t^OfumeNir 
colaus. 

4)r.3obanJ&ugf;e. 
#r.  €uert  i>am  ftroafje. 
Hinricus$}t)(mer. 
Antonius  $?et>nfen. 
Hinricus  ©Ci*0t>er. 
.£)r.  3oban  £oroe. 
Diricus$?o(Ier. 
Conradus  $fo£c. 

#r.3of>an^rel. 

-  -  2lrentf)&arfc 
^art^bomvann  5\roa5e. 
.£>r.2lfbert&ann@:ff$en. 

-  -  3of)an3Bet)!)gfrc. 

-  -  $ortf>  €belt)ncf. 

-  -  4)enniti0  t>p  bem  Q5an>^ 

fjaue. 

Johannes  ^cf)t)p60tt>er. 

Sttefhr  3»()ann  (gnaefwn. 

Nicolaus(?pfe.  c) 
#r.  #art)er  toan  t>em  ©t  oue. 
£r.3ofjan293unefe. 
^CperMauricius  28iffr)e. 
£r. 


a)  £i  f(fr^ii&meiDonn&emo«ginaln)icoeroa^d()an/  uni>  feafur  wcbcr  an0cjcic|)nef.£crr2fnDrcA& 

Bonny$o(f. 
¥)  9Juf  eimm  rtnl!ca,en&en  3eftcl  ftant  :  ^crrn  SflaftbteS  Sant>ief  tgTeftamentariusU)o.9ermSrneft* 

<Punf  nelifce  fienem  Tcftament  be  i*  fdjulfcta  6d)oit  »an  ffeUtt  ^arc. 
t)  ^iiDtffcmafea&mcnmtteinfranDccn^>an6bc?fl^r<1)n'c6en:  !joban  #ulp/  #m€rnflDoa<>*f    Itcrri 

i>iifr  Vk8iic  $cfft  xix.  3!J}arcf  ^doel  De  fitnt  b?  pem  jungcn  Sort&  9ufe. 


2.Cap.  acr)feQ5et>(acjc.         von  ben  MEMORIEN  im  $om. 


84  * 


#r.$ertr;e{t©n)mpe. 
Nicolaus  J£)efterbercb. 
#r.#tnridh2>ernt)c& 

-  -  tfarjlen  Subfe. 

-  -  Socbmn  ©uibefe. 

-  -  Wxxt  &tu 
Hertwicus  ©utfjebeer. 
£r.3obcurT3uftf)er. 

-  -  Matthias»ani)er,2Borf§. 
2rod>tm  ©cbotvenborcjj. 
Jacobus^croDev. 
#r.£i(merQ5re&cn&efe. 

-  -  LaurentiusJpoppener. 

-  -  3)&n;f  S>et&femt. 

-  -  Jacob  ftrogfjer. 

$}fi  €ar|len  t>an  Der  J&ope. 
£r.3ocf?emgrefe. 

£>e  tHemorte. 
3of)anneS  Q3acjet(>. 
4?r.  Sftauris  ban  ^tynben. 

-  -  #inricf.fto(fborn. 

-  -  3oJ)an£tiffen$. 

-  -  €ort>  £eflerbcrcj. 

-  -  SDtrif  OTc»gcr* 

-  -  Ortfj<n;g  2)o$. 
Petrus  CKemjtebc. 
Jacobus  Brixii 

£r.3ocr;imgrefe. 

*  -  J&inrttfScn&enfjorfr.' 

&e  Commendiften  f§0  ©♦ 

Nicolaus. 
3ttetfcr3of)an2({bcr&eo\ 
£r.3o()an<5tuuj. 
#r.3ofcan£utfen$. 
Petrus  (gjcbuff  e. 
£r.O(rpf$?c{>ncfett& 

-  -  OtteOoltoro. 

-  -  Sixtus  Wolters. 
Hermannus  ©anfbccfe. 

#r.£erman&&&crboem# 

-  -  £invicf  5?c(p.; 


-  -  3of>an  2Gct)^e. 

-  -  Sllbevt  We. 

Hinricus  .£)alepacje. 
Ainoldus  #upev. 
Jpr.2(lbert€t)fe. 
Hermannus  $a(e. 

Socbpm  ©arefftorp. 
^)r.3oNn*?)aroefop. 

-  -  3oban  J&p&beftorp  &e 

Commende  f6>  SQjarcf. 
Patrimonium  4f  ♦  $Jarcf 
©e(&e$4®tarcf  ig(. 

-  -  Q5eren&@eftmeoer. 

-  -  @t>erti>am$rocjr;e. 

-  •  QSerntbQJatljower. 

Cyriacus  (£cjcjer&e$. 

J&r.  3of)an  t>ann  Of&enfen. 

-  -  StnbreasSftoaer. 

-  -  3ocb9m^u(becfe. 

-  -  3of>an$t>e(. 

-  -  GEfottttSSancjebecfc. 

-  -  3^!)^^  Marquardi. 

-  -  Sinbrea^  25onm;f  (>off. 

-  -  Johannes#atWOp. 
.  -  Wilhelmus. 

-  -  PetrusN. 

«De  vicarien  $0  ftfnee 
^aer>crtrtcit. 

$WietOtto©ofto». 
£r.  3o(>an  »an  &er  SBetfe* 
rinf. 

-  •  3o&anOmcfe. 

-  -  3oJ>m  ^ennincf. 
$?ftr.3oc&im  ©ommcrfeftr). 
£r.3o(>an&utfincf.. 

-  -  Soc&itn^Dfftefe. 

-  -  Q5ertr;e(t&33atr;Oroer, 

-  -  Nicoiaus  0&&incj. 

-  -  $f>itnme£dfften. 

-  -  £ennincj(>gbe(incf. 
•  ?  3of;an5Petri.|j 

Ooooo  * 


#r.  3m^en  Sfrnefe. 

-  -  3o(Jan  ssrrober. 

-  -  Johannesfcam  $V0Qt* 
$Jeftcr#inrtf#leiaer. 

-  -  3acob^rempe. 

2>e  MEMORIA. 
per  Jprn.  3^«n^ennt;ncf. 
^vaflropin^ubccf. 
£t\2(rntSMIer. 
J^r.Palmatius^itte. 
3)e  Vicarie  bab&e  fbowr&cii 

£r.©(>ert>tObDtncf.  ' 
7.    9)?arcfftucf     Hinricus 

Q3ranbed  Vicarius. 
De     COMMENDISTEN 
CJJO  ftlrttc  Catharinen. 

#r.  Nicolaus  £of  cnbcf  er. 

-  3&(>«n#uppe. 

-  ^inricf^remef* 
-2>trif3lrnt>c*. 

-  ^auriSQSacjeflj. 

-  gre&rif  Q}ul,greue* 

-  23erff)elt  ©rimpe. 

-  25ern&i>an&er9?ege. 

-  2ln&rea$3Bentfanf. 

-  £)inricf  €>lacjcj(jc« 

-  (Efaroetf  SRepcjer. 

-  Matthaeus  O^oer. 

-  #inricf35orc&er&e& 

-  3oban^3attcnfen. 

-  9fat>mcr3)encfcr. 

-  Sybo&O&pfj. 

-  wnrif  ^c&oncbefe. 

-  3o&an@fa&c. 

-  2(fbert()25afe& 

-  mffl®tfu 
'  £inricf  @teffcn& 

-  2lnbrea$£ocf. 

-  Bernardus3urcjen& 

(ClaroetfSobe) 
•  Nicolaus  Thode. 


844 


Utf  uttfcert  mtb  Vtadbridbun 


;.  Period. 


#r.£u^er®ern)en. 

-  -  Joh.  Jjpalepaeje. 
Sodwm  ©dboroenborcj). 
9Wr.,3oban£emfen. 

Johan  gluefffeit. 

Joh.  Jpoper. 

J£)r.jacob5?roc)ber 

£r.  ©rilbffer  mn  %B\)t\> 

tfjen. 
C0?efterQ5erfbe(t$?o((er. 
Diricus  Q5o(fe  tf)0  ©eef;ufeii. 
Jg>r*  £inrid)  Qfytdjmeiaer  nu 
#r.  3ocf)tm  Vltibt  20.  5>#. 

@elt)e^i4g(. 

-  -  Jpenntncf  gbelinaf. 

-  -  Jgjinricf  SSanufc&ort) 
Scholafticus  |)efft  ene 
Commende  neuen  foem 
S?ore. 

fceViCARlENt&oQwiee 

3acob. 
J£>rn.3>of)an@ui|mian.  d) 

Conradus  £ujjiticf. 
Johannes  &0(berc)fj. 
Jg)r.  €iit)er  Q3erf  en^ 

-  -  3of)an  @erf  en& 

-  -  3acob5vOtmcr\ 

-  -  3oban2)t)cfman.  e) 

-  -  3oban  ©tcffeml  f ) 
Henricus  ©rotfje  3o()an. 
^)r.3o^anOtthonis. 


J£>r.  3©6an  ®  d>urie. 

#t)nn;f  Qttofler. 
€D?cfter  3ohan  ©arefjtorp. 
Jpr.3*oban$?ei)fler. 
Francifcus  Mn  :2$mffjen. 

£r.  £i;nri)f  $riiH. 
^elter^ohan  ERemftet>e. 
J£)r.  Jpinricf  3acob&  g) 
Petrus  Sanderi. 
Conradus  Q5remer.  h) 
£r.2u&er2Bufff. 

-  -  ©ert&Wejfe. 

-  -  SKenmer  bt;  Der  £int>en. 
£)e  Memorie4  Sftarcf  6  £(, 
J£)r.  Matthsus^or.  i) 
Item  Jpr.  Jpinricf  Jacobi  be 

(>eft  J£)rn.  Mattha-us  9)?or 
Dotfaten  tn  &er3of)annefc 
(irafeX.«0?arcf@elbe«. 

£)e  Q3ortfent)erj  van  funfe 
©eroruuen  Q$rot)erfd)op 
cjeuen  t)or  1.  Q3ve|1er  3ar^ 
lif  i8.gl. 

#r.  3of)an  Sampe  26.  9)?. 
©efceS.  1 8  SI.  5  pf. 

£)e  COMMENDISTEN 
t^oQtmte^acob. 

Albertus  ^GecjeuOM. 

Jpr.  Qoban  Jpttcibe. 

£r.  <£of  rh  «JtoroeU*. 

-  -  ®trf${fteyger. 


Jjpr.  JJpinricf  QSucfoncf. 
3e&anSut&er. 
3o(jan  ©crcfentf. 
9We(ler3o*im®?olIer. 
k)  jpr.  ^oban  ^arenfjoff 
XVI.  $tortf©cfbc$»or* 
()cn  bi  bcm  fcoricjen  Jperren 
3oban    ©cf;ott>enbora) 
^ratveftffjo^terlfen. 
ftuireitf  ©ibefe. 
£uDer2Bu(ff. 
&t;rcf$?ei;aer. 
Andreas  2Bentfjfanf&. 
Hinricus  ©rorhe  Qofcau» 
J&r.3acobQ}t)cfc. 
Conradus^aroeftfj. 

Jpr.  ^Otlfen  ®ern>en. 
3or)an  <2>d)ultc 
Doaor@flaerfh$ran$. 
Sflefter  3o(jan  SKemfh&e. 
#?cjter  Q3erf(;oib  Q3o(t)eroin. 
1)  3o()an  ClDenoorp. 
Marquardus  Q3riiacjeman. 
Jpr.  J£>inrtcC>  t>an  3)u(men. 
2>e    Capelle   tt>o   funee 

(S&ercru&eti. 
?07efter3obanDict?nefen. 
£r.JEH>nrt)f$?epger. 

-  -  2lrentb  Dcat>e. 

-  -  Diet)merbt)l)er£t)nt)enn. 

-  -  NicolausSemmcfc. 

$r, 


4)  ©tefectRafjmwarfabcrjtri^fn. 

e)  £)abei  (tunD:  tJor^cn^arftenBarfc^ampPAnbomriin^rnffrt. 

f )  £icbei  fcatfc  etne  anDerc  £anD  aefct)vicDCR  :  4crr  3ot>«n  Kumfccrt  bcrori)en  4crr  Beret* 

Slot  x.sjftarcf@clDe3Viii.jjl. 

g)  ^tefec  unb  Der  folgenDe  SRa&me  war  »on  etner  anbern  ^anD  t)t> 6ct  gefa)rit beu. 
hj  3{an  ^tnnc!  oan  l^ulmen  wntic  Dtc  t^  ctne  Commcndc  cad,  o«no, 

i)  sIBa*racra«f folgct  jfiton  Dcrfclbcn  ^atrD»cigffcf)rifi>en. 
k)  93on-anDerer6anD$uaefct)rfcben. 

^  ©jcfe  Drei  9?a&rae»  tjatte  eine anDre ^anD  gefc|rirben. 


i.  Cap.  adjfe  Q5ct)(age.        uott  bett  MEMORIEN  im  iDc*m. 


*4r 


Jrpr.gortb.^aroejr. 

-  -  &QXtf)20fy. 

-  -  2)t)rt)f3flet;aer. 
50reft.^imon2G!?ff5e. 

«LoQume^firgert. 
S)?efter3o5an^enefe. 
j£)r.Nicol.£emme. 

-  -  <£ort(>€be(t)ncr\ 

-  -  SD*>rt>cf  2IrnDe& 
S&r.Oert&flufe. 
£r.  3ofjan  SQSeDegbe. 
9>W.3of)anDiei;nefen. 
£r.£!;nr!)f@(aagf)e. 

m)  J&r.  3o^an  t)an  (^pre* 

cfelfen» 
^ft.3urgf)en*>am£o(fe. 
#r.Jpennt>ngf)  Jacobi. 
Johannest)an$5euem 
SWjt.3of)an.S)tDDefforp. 
Johannes  t>ann  Q5ergfjenn. 
b)  J£>r.3of)an^rufee. 
5^0  fcem  ^ilgkeit  (Sefcfce. 
J&r.3ofan3Bt)((er^ 

-  -  WberSBulff; 

-  -  Marcus  $ale. 

-  -  3oban@fume. 

-  -  Stticbef  ^opman. 
Jg)r,  £inr.  ©cbioe. 

-  -  $?arquart  b  ^roen 
DeMemorie  14^.3  pf, 
De  Vicarien. 

£)r.  ®ertupDer£ouen. 
2llbert£uaen©dne*  o) 
Hinricus  Q^ovfcbamp. 
S)eS  Scholafters  SDener. 

£)e  Commendiften. 
£r.-£uDer2$ufff. 

-  -  3o0an  28iltoti. 


JohannesDiemjteDe. 
9)?fl3oban9vet;nefe«. 
$?jr.NicolausJ£)ugf>e. 
£>r.  3of)an  ©teffentf. 
Gerhardus  \)am  ipagfjen. 

Jp.Mauricius^ale. 

-  -  3°ban  (^tumme. 

-  -  ^erenfbtianDer^e. 

-  -  3ocf)imq3ijMe. 

-  -  3oban$?urmefter. 
•  -  3°5an  ©frue§. 
Do&or(Sggertl).!)vranf3. 

Cfco  Oem  Scfcare. 
M.  3Ȥan  0\emf  reDe, 
£r,3of)an2Bi(ler& 

-  -  2llbert£loetfr. 

-  -  Cord  (gbeftncf. 

-  -  MagnusyanDi&enfen. 
M.  ^>inrifCO?etger. 
J^r.Ofrif^QDcrbefe. 

Horifke. 
Jpr.  3of>an  ©feffen^. 

-  -  Olricf  Jpaoerbefe. 

-  -  3of)an  ^titfen^. 

-  -  3ok<w  ^ueflber. 

-  -  $efer@cf>ulfe. 

-  -  $?artcnN. 
SDeTeftamente  fo  ©.Jacob. 

£)e£     r)t>fcjf>en      £i;cf;am$ 
^roares 

M  en^runO  b»  £.Matthias. 
^an  (gmerfen. 
€orD  ©neferDpnged  bt? 
£uff  e  @croDev. 
@e6fen9?atf>brofe$bpTho- 

mas^ilDen. 
(EovD  Q5n;naman$  bi; 
Q3efcr  tforner. 

Ooooo  3 


3ungf>en  Q)o(fmer$  *>an  X» 

sj^arcf^tl&e^ 
Jpermen  Stitfentf. 
SQijt.  Nicolaus  #amborge6\ 

bt  9)?elterJpermen  £angen* 

befe. 
A.  1  f  2  3 .  De  Q3roDevfd;ep  tm 

Dome. 
£>ev  2(rmen  ©ct>(er  Q5ro* 

Derfd;up  f>eft  LXXXII. 

£ftartf©e(Deggibrvscr)otf 

3.  ^aicf  9^(. 
£>er  «Dierteler  QxoDerfcbup 

in  Der  Sluftfr  XXXVIII. 

s}}*arcf@elDe$2ogl. 
€>tmte  SOJaraarefen  SProDew 

fd)op  f)at  LXIV.  gDtarcl 

@e(De^ecf;ott2.^arcf 

M0. 4.  pf. 
QJnfer  leucn  <23rott>en  Q5ro* 

Derfcup   Der  £vonr»ng(je 

&efft2t$.S0?arcf@elDe$. 

©cf>.y®f.f  fU.pf. 

2Co  fccm  Qcfcare  fce25rO* 

©erfcfcupp. 
£)e  ^ercffroarcn  tf)0  Dcm 

Q5roetf>e    bebbcn  XVII. 

sjtftorcfOelDeS. 
<2>.  3acobS  Q5rot>crfd>up 

bcftt  LVIH.  #torcf  @el* 

6e*?$torcf6f?l  6pf. 
€07cfter  3ohan  Dfemftebe.  . 
£}e  ^nveivjvtieci)re  25roDev* 

fifcuf. 
©etfavcf  fdwaren  Dan^ang 

*Jh>IemanS  tejrameme  W 

17  Wlavd  ift  DeS  3<u>^  2- 

SBarcf  1  j  f?f.  6  pf 

Btlrtee 


m)  ^errS).  *  <  t>a«  £06  fjatec euie anDre  ^anfe  beiaefd)rtrbetl. 
n)  (£ben  bfe  ^anD  f)attcauc|)&iefen  SRa^men  beigefdjrieben. 
o)  SQar  bn'ge($Tie&en< 


S4&       UrPimbett  utto  Hacfrrtcfrtert  ?.Period. 

Btirtee  (glfebeert  &ue£.  ^&roberfc&up  DerV^un*  Slflerbtfliqen     ^roDerfdW 

5Dutf>  fjefft  in  Dventfje  466.  t)en  unfeS  #errn  De  nuerft  Der  $hir*£u&e  fcetl)  XVI. 

SDtorcf  ©elt>c«.  bcfecf>t  fiint,  tofamenSare  ^SXaxd  ©be(Ded  t>nD  et;n 

£&oOem&t!gert(BtofIt)e.  ft;utfet)did)frot>erfc{)otten>  £u{*  t>an  XII.   sjftartf 

&e?#roDerfcbopbefftmDveti*  Quute  <£erbrubert  £ybe  Qj&elDeS  20  jjl. 

te  123,  sjftarcf  ©elbeS.  trt  ^amborcfe. 

S.  tfapfer  CAROLIDeS  V.  ©c(H*$8rieff  ftir  toti  dapitttl  unD  gemeine  ^riefferfd;afft  irt 
#amburg,  datam©peier  1*29,  d.  1$.  Nov. 

Stt>3r£ar(  Dergtinfft  t)on@Dffe$®naDen,  €rn>dlter  SXdmifcfer^apfer,  ju  aiim  3w 
<>*>  fen^er;rerDe$9veid)$K.  3n@ermanien,  $u#ifp«nien,  beiDer  (gtciften  $u  3f;eru* 
fafem,  #ungern,  Samiatien,  Croaftcn  ic.  jftinig,  €r^er&ogjuOefterreic&,  £er&og  jti 
«SurgunDt  :c.  <35raue  ju#abfpurg,  SianDern  t>nD  %proI  jc  ^efennen  offenffid)  mit  Diefert 
^rteff  tMtb  tftun  funff)  aUermenntgfict).  9?ad;Dem  Die  grfame-  unfer  fiebe  anDecfctige  9?. 
*Proptf,£>ecr)ant,  CapiftefunD  gemepne^riefierfdjafft  juJ&amburg,  fur|t>erfd;iener  Qtpt, 
tmferm  ftet;fer(icr)en  Dvegiment  twD  Camer^eric[)t  im  Jpciflgen  Otet>c*  effic[)e  Q3efd;rt>erung  fo 
tnen  t>on25urgermet;fier,  Dfatr),  tmDDen  3mt>6nern  Der<§>faft  £amburg  jugeftigt  fein  fof* 
len  ftirbracr)f.  ©arauf aud;  etlicbe  s25rieff  t>nD  $?anData  ausbracfrf t>nt)  tmber  anbern  gepcf* 
ten  r)aben ,  ft;  mit  tmfer  t>nt>  De$  Ofcicr;**  (Sid;erf;eit  ju  t>erfef;en  tuiD  ju  t>ergefct>ren.  Sarauf 
Daun  Dcnfef ben  Q5urgermet>|1ern  t>nt>  Ovatr)  ju  Jpamburg ,  t>on  bertirf em  twferm  Dvegimenf  jum 
twcptenmal  gefcbrieben  t>nD  beuof;fen ,  t>ie  geDaa)ten  ^robjt ,  £)ccfranf ,  (£apif tef  unD  ^riefler^ 
fd;afft,  notttirfftigficf)  t>nb  gepiir(icb$ui>ergelei;ten.  QSnDDannauf  foicN  bertirtem  unferm 
IXegtmentDiefeiben^rob^^ant,  €apitte(  t>nt)^rieflerfd;afff,  furbringcn  lafien,  Da* 
tnenuberfold?t>nfcrgOvegimenfcJ^eue5f,  t>on  benanfen  t>on  .£)amburg  bemfefbigen  @cr)rep* 
bcnt>nDQ5euel()gemef?,  feingeptirfid)  oDer  notturfftig@efei;tt>eruofgtnod;gegebenfet;. 

£>esbalber  fie  bamt  ferner  t>mb  t>nfer  DnD  De$  Over>cr)^  <5id;err)eit  t>nb  @5e(et>t ,  barant  fte 
tnnen  tmbauffer  ber  ©faft  £amburg  ©epiet  t>nD  fonjt  aflent^afben  im  4>ei;ligen  Dieicb  frep 
DtiD  ficfcer  manDern  t>nD  pkibm ,  aucfr  3rer  ©acf>en,  Derbalb  fte  an  t>nferm  ^et>fer(id;en  Camer^ 
©eric&t  in9ied;f  su^anDe(nf)aben,  nad;fommen  mogen  bemtifigfid;  anruffcn  t>nt)  biften  faf* 
fen,  ba$  roir  alfo  Darauf  Denfelben  $robft,  !^)ed;ant,  ^apitfeft^nDgemetjner^riellerfd^afff, 
Die  folct>er  (gad;en  anbengig  t>nD  ftd;  fofcbs  (25e(ept^  be()e((fcn  rooflen ,  tmfer  t>nD  De^  Kep*^  ©p 
cj>erbett  t>nD  @e(et;t  gegeben  babau  93nb  geben  3ne  Da^  t)on  Oiomifd;er ^et?ferficber ^ac^f, 
tn  .^rafft  bi$  Q3rieffg  alfo,  Da^  fte  ftd;  fampt  t>nD  befonDer  fo(cb^  ©efeifd  in  t>nD  aufferfealb 
Dcr  <&tatt  ^amburg  tonD  Derfelben  Qytput  t>nt>  fonfl  atlentftalbcn  im  Jpeiligen  Dieicb  bi$  511  (£iv 
Dung  3rer  angefengten  ©ac&en  an  berurfem  tmferm  (Eamer^eridxfltrocben,  geprauc^en, 
freuw  en  tmD  genieiJen  foflen ,  t)on  aacrmenniglicr;  enucrbinbert.  2)od;  foflen  fte  epnem  t>eDen 
t)er@pruc&t>nD  ^)orDerung  ju  inen  i)tttt,  orbenflt^  Dtec&ten  an  Orfen  Da  ftd;  Da^  geptirt 
tiltt>orfein. 

Q3nD  gepief en  Darauf  a\ltn  t>nD  t>eg(icf;en  €r)ur^tirften ,  gtirflen ,  ge^iicjen  t>nb  mlU 
licben^retafen,  ©rauen,  gret;en,  £>errn,  9tittern,5vned)fen,  ipauptieutf^en,  ^i$tf)unu 
Den,  SJifoteB/  ^flegern/  CQerwefern,  5lmpf(cuten, ©c^uit^s.fen,  ^urgermet;flern,  Dvicf;; 

tern, 


2,  Cap.  adjfe  Q5et?rage\         Wrt  btn  MEMORIEN  im ^om,  $47 

rern,  Dietyen,  2>urgern,  @emet>nDen,  *m£>  fiutftalkn  anDern  onferen  onDDeSDiepcHQSn* 
bertfjanen  unt)  ©etreroen ,  in  roa$  2BirDcn  ©tanDS  oDer  ^Befcn^  Die  fet;n ,  onD  fonDerlicf;  au# 
t)en  obgenanten^urgermeifter,  OCath  t>nt>  ^nroonern  obbertifjrter  @taff  £amburg ,  ernftficr) 
fent)  oejtigfid) ,  Daji  fie  folcb  onfer  tmD  Detf  $eicr;3  ®efct>t  \>nD  €)id>erbeif ,  an  Den  obgeDacbtetr 
^robft,  2>edjanf,  ^apittel  s>nt)gemcpnc^3rie|]erfcr;afrt,  genfelid;  baften ,  fie  t>arn>pt>er  ntt 
befcbroernnod;  oorgeroaltigen ,  nocbanDern  foicf>$  ju  t(>un  geftatten  in  gar  fein^Bepf?.  2113 
Iteb  mert  allen  fampt  t>nD  befonDer  fet;  tmfer  t>nD  De6  3faid>3  fcbroere  93ngnaDe  t>ut>  ©traffe,  t>nt) 
fbtrDerlid)  t)ie  s13een  De3  @5efeitfprud;3  ju  oermepDen.  &a$  mepnen  roir  emftfid).  ©eben  tti 
t>nfer  t>nt)  Der^eicb&©fatt€>pet;er,  am  Drei;$cbenDcn$agDeg$?onaf6Novembris,  nad) 
€bri(ti  ©epurf  Junfff  jebenfntnDcrf  t>nD  im  9}eun  rmD  jman^igiflen.  QSnferer Df  eicbe t>e«  Ovo? 
mifc^cn  im  2i»;lffftn ,  ont>  t>er  ant)em  aflen  im  »ter^ei>enDen  ^aren. 

QXrid;.    ©.  J.  £cfffenjlein,  2C.  Ad  mandatum  Domini  Tmpe- 

^at;ferl.  ^tattbalter,  2lmf&  ratoris  in  Confilio  Impe- 

SSerroefer  fubfcripfit.  riali. 

&iefe  £opet>  (autef  gfeid;  *>on  38orf  en  ju  ^Borten  feinem  recf;fen  roarbafff  igen  t>erfh* 
adten  Originali,  t>nD  fompt  aucr)  mit  Demfefbtgen  uberein,  roe(d)eg  id?  ©abriel 
JbtDer ,  autf  Q5epft((cr;er  $?ad;f ,  »nD  oon  £apf.  $fo»ft,  approbirter  Notarius  mif. 
fciefer  meinev  eigenen  #anDt  tf>ue  bejeugenDc* 

9,CAROLI  V.  5Xdm.^at>fCJ)?at)ff.Mandat,an^urgermetf!er,  $aff>,  tyfwXlxim 
©efdjttome  unt)  ©cmeinDe  t>er  @tabt  6<*mtwrtr, ,  Da$  §f>um*£apttte(  betreffenk 
if33*7.  JuKi. 


3r  ^arIberSunfffeDonQ)Cffe^(53nat)en  Dvdmifcf;er  ^at>fer ,  ju  atfen  Setten  $?ef>rer 
DeS$eid;$,  in@ermanien,  ju  J&ifpanien ,  beiDen^icifien,  Jpierufalem,  5Dalmafien, 
Croafien  «.  Sldnig  ,  grt^er^og  ju  Oe.frerretcf) ,  #crfcoa  ju  >25urgunDten ,  ac.  ©raue  ju 
#abfpttrg  t>nt>  $»ro(  :c.  gnfbieten  QJnfern  t>nt)  DeS  3\iid)$  liebcn  ©efreuen,  23uraermei* 
fter,  Oiatf>,  ^far^ircben^efc^roornenDnD^emeinen  Der©faft^amburg,  Q5ufer@naD 
lonD  ade^  ©uf.  Sieben  ©etreuen ,  nacbDem  Die  ©tfamen  onfcre  (ieben  anDdcbtigen ,  -}3robf|, 
SDecftanf  t>nD  Capttf ei  DeS  ©f tftt^  in  gemelf cr  ©taDt  5pamburg ,  an  »nfern  £aiferl.  Cammer? 
Q5eric^f  in  ibrer  al^€(dgergegen(gucr;geubfcn^ecf)tferfigung  ^rtbeilerbaifen,  Damiterfem 
nef ,  t>ag  <2ud>  ancjejoqencr  OTaffen ,  Die€ldger$uturbiren,  juentfe^entmDfpoliiren  nicbfge^ 
jumen  f)ab,  unD  Daf*  uyt  Darttmb  Denfclben  Cldgern  ,  a(Ie  cntroente  «Pfar^ircbcn ,  95ricfl> 
^iegcl,  Inttrumenta, §ret;f;eiten^  J£)anDfe(len ,  ©crecbf igf eitcn ,  Q3i}cf>er , 9?eptfier ,  Cieno^ 
toim,  ^Iet>nofer,  Oberfeiten,  £errlid)f eifen ,  Jurisdidion ,  ©ericbt^Sroang,  un&twtf 
tbribncnentroenf,  roieDcrumjujufteUen,  fte  ju  reflituiren,  cinjufe^en,  in  De^  @rifft(J  t>nt> 
tJer^riefterfcbafftQacrmarung,  ©eroalfonD^e^eftnigjuuberantroorfen,  fommcn  ju  (affcn, 
nucj>  pcDieSldacr  »nD  gemeim  ^rie(lerfc&afff  in^ep^ung  »nD  Snnemunai^m-gin^  <&uU 


848  rv  Uttunbmunbtta&viitoun  s.Period. 


fcn,  SKcne5ent>nb  ^5efctlen  r  fope  tn  i>nt>  aufferftalb  Der^faD  Jpamburg  t>nb  bcrfclbcn  ©eptet 
baben ,  tmucrbinDert  tmb  ofone  allem  0ntrag  bf  eiben  $  laffen  ■  eucb  furgenommener  (Sc&aGuwj 
tmD  anberer  ^efd)tt>eruna  gdnklid;  $u  entbaffcn  ,  Die  oerfagten  ^reDtger  t>nD  «prieffcr  ftcf;er 
tniD  fret;  tn  bte  ^tatt  onfommen ,  roofjnen,  t>nD  bei  ibren  Jrep&eiten  t>nD  ben  9Sed)ten  bletben 
ju  laffen.  2)arju  ibnen  ben  Cldaern  afle  abgenommen  tmb  empfangen  ^ujmngen  tmD  Interefle 
famt  tfotfen  tmD  ©diabcn  Darum  erlitten ,  attf  rec&fltcb  $?ef?igung  ju  entrtcbten  tmb  ju  bejar> 
Iett  fcf;ulbtg  fet;ef.  %Qk  Dann  t>nfer  ^apferlicber  SSvt&eil^rteff  baruber  autfgangen  clerficber 
inbelt.  Q3nb  Demnacb  t>n$  biefe  Executoriales  gegen  eucf)  anruffen  t>nD  bitten  faffen  (>aben, 
bie  tr>ncn  erfennt  roorbetrfetwn  £)arumb  bteroeif  btflia  t>nb  red;t  m$  aud)  fetftgltd;  gemeont 
tfr ,  Datf  gefprocbene  QJrtbeil  t>o!f  treef t  roerben,  ©o  gepiefen  20tr  eucb  famt  t>nD  fonDer,  t>on 
9J6mifd;er £at;ferl icber $?ad)f ,  aucb  ©erid)t$  t)nD£Xecf;t$  roegen ,  bep  Der ^een  tn  obberurfen 
t>nferm  soorauSgangen  tmb  t>erfunDfem  SflanDat  beftiimbt,  nebmlid;  gunffbunbert  SDtarcfcn 
Idtigetf  ©oIDS ,  bafb  iti  t>nfer  ftatjferlicbe  (Samer  t>nb  Den  anbern  balben  $beif  obgemelten  ftfd* 
gerntmablcfjficbsubeja&fen,  biemtternflIt'cb,t>nDrooflen, Dag ibrin  fedN 2Bocj>cn  t>nD  bretwt 
$agen  Dcn  ned;jten  nacbQftberantroortung  oberSJerfunbigung  bij?  25rieff&,  bm  geDacbtcn 
*)>rob|t,  ^)ecbant>nDCapttefaffe^farr^ircbent>nDanDer^,  foibrtfmen,  note  obengemelf, 
entroert,  roieberumb  ju|Mlef ,  fie  reftituiret,  einfe&et,  tn  DeS  ©fiffts  t>nD  Der  ^riefterfdwfff 
Q3erroafjrung,  ©en)altt)nDQ3ebdlfni§uberantn)orfef,  afleabgenommentmbempfangenTO' 
§ungen  tmb  3nfere(fe  roieDerumbenfricbtet,  (SieDie&Idger  t>nDgemeine^rie(tcrfd)nfftin^ 
p^uncj  tmD  ^nnemiing  ibrer  3&nfj ©ulten ,  DCent ben  unD  (Scfeflcn ,  fo  fte  tn  t>nD  aujferbalb  Der 
(Stabt  Jpamburg  tmb  Derfelben  ©eptetbaben,  tmuerf)iubert  t>nD  obn  allen  ^ntrag  aud;  Dte 
fcerjagfen^reDigcrtmD^rieJler,  ft,I;ert>nDfret>inDie^)faDtinfommen,  toobnen,  t>nD  bet> 
fbren  3ret;beiten  t>nD  Dem  Ofecf;ten  bfeiben  lajfef.  3)a&u  eucb  angejogener  furgenommener 
^cba^ung  t>nD  anberer  Q5efcbn>erben  gdn^lid;  entbaltet ,  Darmit  gefprocbener  QSrtbeil  t>nD 
DiefenExecutorialen  geborfam  Q3oflu'ef)ung  tbucf ,  t>nD  foId?e6  ntcbt  nnigerf  nocb  t>orj:ef)ef, 
al$  lieb  eucb  fei;  obbejlimpfe  ^een ,  \>nb  anDer  »nfer  t>nD  De^  Ovetcb^  fcb^erer  QJngttab ,  ©fraff 
unb  ^Sue§  jtt  t>ermet;Den ,  \)avan  tbut  ir>v  mifere  ernftlicbe  07?et;nung.  20tr  bct;fd;en  tmD  la^ 
Dett  eud)  aucb  t>on  berubrter  bnfer  ^a»ferlid;en  ^aa)t  birmif ,  Daf1  tbr  auf  Dcn  fttnff  t>nD  t>ier* 
feigjlen  ^ag  Dett  necbften  tiad;  2lu0gang  obangefe^ter  3eif,  Der  roir  eucl;  funfficbcn fur  Den  erjlen, 
funflFjcbcn  fiir  Den  anDern,  »nD  fun^eben  furDenDritten,  fe(|ten  t>nD  entiicben  D\ed;t^  ^ag 
feften  t>uD  benennen  peremptorie.  ODer ob Derfclbe  ^ag  nicbt  ein  ©triitt^ag  fet;n  tvuiDe, 
ben  necbjlen  ©ertcbt^^^ag  Darnacf)  fefbjl,  oDer  Durd;  euren  t>oflmdd)tigen  SlnroaiD,  ange* 
J)ad)temt>nfern€ammcr<@cricbt  erfdbeinet,  glaubfid;  Slnjeig  t>nD  s23en>et>fu'ng$ufbun,  Dag 
ibrDiefent>nfernExecutorialngehorfainQJofl;ief)ung  getbanbabet,  oDerroonif,  aldDann  ju 
fef)ent>nDb6rn,  eud;euerQ3ngeborfambaIberin  obgemclfe  ^een  gefaflen  fct;n,  mif  Q5rfbet( 
tMiDDieebt  fpred;en,  erfennen  t>nu  crPlercn,  oDcr  aber  recbtmeffi.cj  inreDen,  tvarum  fofcbe  fe 
fferung  nid)t  gefcbeben  fofle ,  furjubringcn  ,  t>nD  entlicbeS  (£ntfd;eiD^  Daruber  ^u  erroarten. 
SBann  i^r  fommet  t>nDerfd;einet;  aBDaun  aifooDer  nit,  fo  tvirDet  nicbti  befro  minDer  mif 
^rfierung  obberurter  ^een  t>nD  anDern  bierimi  tm  Diecbten  gc^auDeft  t>nD  procediret ,  roie 
ftcb  ba$  nad>  feiner Orbnung  gepurbt.  .T)arnacb  tviffet  cudb  ju  ricbfen.  ©cbcn  in  onfer  tmb 
te&lt\$$'<<®t40t ©pet;er ,  am fiebeuDen ^ag De^^nat^ Julii,  md) £f)riiti t>nfer^ ^Srrn 

©epurt 


2.  Cap.  acyte2$ei?ta0e.       »*tt  ben  MEMORJEN  im  fcom.  «4* 


©epurt  funffie&en  f>unt>evt  »n&  tm  orei?  »nt>  urepfltgften ,  twferer  OCetc^e  &e$  SWraifcfcen  im 
funffie&en&en ,  »nt>  t>er  ant)ern  aller  in  acytje[)eni>en  3>ayrn, 

Ad  mandatum  Domini  Imperatoris 
proprium. 

Vdalrkus  Varnbuler ,  <§cc. 
QJermalter  ie.  fubfcrip  fit. 

Palar  Sinbolt ,  Judicii  Camerse  Impe* 
rialis  Prothonotarius  fcripfit. 

10.  Reftirixte ,  vcxttffte  mt>  wmxtoffu  Cecjefcen. 

golaen&e  Segen  ftnt>  t>crf  cfft : 
De  decima  Sudereuwe  59.  §Rarcf  Walburgis  6et)agef. 

3)e  <2>ufceroim)cr  ®runt)!)ttcr  7,  $?arcf  Walburgis ,  ad  Vi- 

cariam  Hinrici  Dober. 
De  decima  (£amerlant>f  12.  ^arcf  Feliciani  ad  Vicariam  ^  a) 

Bernardi  Cappelen ,  olim  ©artttttt. 
De  decima  9}ienbrecfc  f  f.  ^arcf  6\  fjl,  Purif.  Marise. 

Totidem  f  f.  $?arcf  6.$.  Walburg. 

De  decima  ©reuenfopt  }9-  9)Mrtf  Purif.  Marise.  J ,  v 

Totidem  Walburgis  59.  Stecf.  /  D; 

De  decima  ©ommerlanbt  tmb  Dfypctt         8. 9)»arcf,  de  quibus  4.  CWarcf  Fraterni- 

tati  Calendarum ,  unb  4.  9ftarcf  ad  Commendarrw 
Oiefroifcfcr  ^caeben  fed)t  men  tt>cfr)e  &ariionfeynenQ3efcf)ett,  n>o  ober  roemc  etf  Dorfoftt, 
Ad  Vicariam  Domini  Gerhardi  c)  ^ulett,       f.  0)?arcf  de  decima  ©OttimerfaB&f. 

jacobi. 
Ad  Vicariam  ejusdem  de  eadem  decima     f .  SOJarcf  Walburgis. 
Ad  Vicariam  Domini  Erici  $}ulett/  f,  COlarcf  de  decima  m  ©Ommcrfattbfc 

Jacobi. 
Ad  Vicariam  Domini  Eggerdi  ftufetl  8.  Wartf  io.  %  8.  pf.  de  decima  m  ©rOfa 

lanbt  Walburgis. 
Ad  Vicariam  Domini  Erici  SOlttfen  f .  2v?arcf  de  decima  m  (Sommerlattbf. 

Walburgis. 
Ad  Vicariam  ejusdem     8»  SOfarcf  10.  %  8.  pf.  dc  decima  fn  @$rOttfan&C  Walburgis. 
l.Zfyule  ittx&anb.  typPVP  Ad 


a)  Cer  memorien  im  ©omc 

b)  Capitulo 


(c  Gcrh.udus  Kule ,  Gregorius  Nicbur,  OttoKrauenbergs,  olim  HiiwieusRhadich  4.  SKflrcf  pro  memo<= 
na  Du.  Rodolphi  Bomgardcn.  17.  Jau.  it.g.fjl,  pro  memona  Rcimburgis  Vohsciim  4.  Maj.  vci  m- 
vtntionisS.  Ciucis.  itcrog,  fjl.  promcmoria  Volzekiiu  dcfontc  molcndini  2y  Maj.  vti  Uibani.  itcm 
8-  ^l.  9.  Scpt.  pro  mcmonajohannis  dc  ponte  molcndini.  item  g.  f}I.  14,  Nov.  Dat  etiam  marcam  6. 
Nov.  ied  diftnbutor  recipit  illam  de  cxcrciccmibus  tcditibus,  butyn  ib  GKjulandc,  Vid,5tatuten-j£ti.(| 
iatc*  pnvilegia  Comitum,  p.  6f, 


gfo  Urftirtbett  unbVXa<bti<htett  ;.Period. 

AdVjcariamDominiJohannisdeSpreckelfen  y.  S9?arcf  de  decima  tm  ©Ommev?']. 
fanbf.  Jacobi.  | 

Ad  eandem  Vicariam  de  eadem  decima     f .  SDlarct  Walburg.  L  d) 

Ad  eandem  Vicariam  8.  CftJavcf  io.fjf.  8.pf.  de  decima  in  ©ronfanfet.  Walbur- 1 

gis-  j 

Ad  Vicariam  Hinrici  Vaimari     1 8.  COfarcf  de  decima  i\\  ©titWOltroe. 

Extra&dereditibus  Memoriarum  inSummodereditibus  perpaludesinCrempis. 

Ex  Regiftro  de  anno  i  f  1 4. 
In  Parrochia  ©utworoe. 

De  decima  ittt  <5ommerIani>e  20.  sfilant    -  Jacobi. 

De  eadera  decima  20.     -  -       -  Walpurgis. 

De  decima  m  @vdn(ant)t     •  *&     - .  -      -  Walpurgis. 

De  reditibus  Butyri  7.     -   -       -  Jacobi  mihi  6.  $}avcf  reft. 

De  decima  in  ©li&evortt.  10.     -   -      -  Walpurgis. 

De  JohanVicke&  Marq.Schulte  f.     -    -       -  Pafca?. 

De  %imi$  €&ri|tofi«r  --    -  -  .  m- $♦  25m*aelf. 

Iu  Parrochia  Otycnbvocfe. 

De  decima  in  tftyenbvocfe                           f9.    —  -      Purific'3 

De  eadem  decima                                      f  9.    —  -      Walpurgis-. ' 

De  deeima  m  Oieftvifo)                               f9.     —  7.      Martini. 

De  Anno  1  j"  1 8- 
De  reditibus  Butyri  &  ©refcettfdjatf  ill 

^ommevlan&e                               7«    —  -      Michaelis. 
De  Qtoenfctyatt  &  QSuevgubc  per  Qiw, 

rid?  €I)vi|to(fer                                24.  gl. 

De  decima  i»  ^ommerlanbe                      ,20.    —  j.pf.  Jacobi. 

De  eadem  decima                                     '20.     *--  -       Walbufg. 

De  decima  in  ©Uberoft)                              40.     —  -       Walburg. 

De  decima  \\\  ©rMan&f.                           28.    —  -       Walburg. 

In  Parrochia  9}i;enbvocft> 

De  decima  \\\  9}t;enbvotfe.                           J9-     —  -      Purific. 

De  eadem  decima                                      fy.    —  -      Walburg. 

De  decima  in  Diefttifcjje.                           /9.    •-  7.fif.  Martini. 

De  Anno  17241 
De  reditibus  Butyri  &  @vet>enfd)aft  in 

©ommevlan&f.  7.   —     -     Jacobi.  s.SWarcf  $♦#. 

&e 

h^mm am mm wmmm> — mmmmmmmmmmm MMMi^ ^ "■ — ■" ""^ 

4)  HermannusSchulte,  Johanncs  von  Spreckelfen  2.  QKavd  pro  memoria  Doiwini  Marquardi  Glind,  de 
Vicaria  Altaris  S.  Laurentii  5.  Dcc.  vcl  Nicoiai.  item  i.SJiarcf  pro  memoria  patris  Domini  Jobaunis 
Nourii ,  Cahonici.  item  5..5ftarcf  ad  ferviuumrefeftonaJe  in  die  S.  Laurcntji  ife  VicMiafuaSpiCckel- 
kn  asfaipfit  CoBTCiScjqis  Paiili,    In  Calcndario  rcqui£«fub2t3t  Juiii. 


2.  Cap.  ad;f  c  Q5ei;fa0e.         **n  *ert  MEMORIEN  i  m  ft»m« 


3f* 


£)e  @ret>enfd;atr  in  ®ron(anbf  be  Q3ur* 

gube.                                         a+ $L 

De  decima  in  ©ommerfonue                     20.    —  -     Jacobi. 

Deead.decimaaccepiio.^ft.adhucio.  COfc.  20.     —  -      Walburgis. 
De  decima  tn  <§5uueron>/  ego  L.  percepi 

2o.SD?arcf                                      40.    —  -      Walburg. 
De  decima  t"n  ©ronlattuf  /  ego  L.  percepi 

XXVIII.                                          2?.     —  -      Walburg. 
In  Parrochia  9?t;enbrocfe. 

De  decima  ttt  9}lKnbr0cfe  f9>$Jarcf  -    Purific. 

De  eadem  decima  f9.    —      -     Walburg. 

DedecimainOietreifctpercepimed.parfew  $9.    —     -     Martini. 

De  Anno  1  ff  1. 
In  Parrochia  ©li&crOiM. 
De  reditibus  Butyri  &  @5ret>enfd[>«ff  7»     r 

De  decima  in  ©ommerlanbf  2».    - 

De  eadem  decima  20.     — 

De  decima  in  ©ronlanbf  28.    - 

De  decima  in  ©liueron)  40. 

De  ©rewnfcfraf  t  m  ®ronfonbf  ^ur^elf 


1 

J     partem. 


percept 

mediam 


De  decima  SXefttttfdje 

De  decima  m  9?t)enbrocfe 

De  eadem  decima 
De  deeima  m  #erfarf& 


In  Parrochia  9tyettbrocfe. 

*9-    -    7«fr 


Jacohi  dd.  f .  CDfarcf. 

Walburg.dd.!9.5)?arcf4.gf. 
Jacobi  dd.  \%$f\QX&  4.$. 
Walburg. 
Pafejedd.  39.§Warcf» 


f9- 
*9- 


Purif.  dd.  f  f.  $?arcf* 
Walburg.  dd.  $f.  $Jarcf  &0, 


«   20. 


De  Anno  iff4. 
In  Parrochia  ©iuCrOiV, 
De  reditibus  Butyri  64  ®rei>ettf$att  itl 

<2)ommerlani)t  7.    ~     - 

De  decima  in  <2>ommerIattvt  20.    -     - 

De  eadem  decima  20.    « 

De  decima  tn  ©ronlanbt  28.    - 

De  decima  itt  ©UuerOtt)    .  40.     -- 

De®rc»enfc6aftinQ5ron(ant>fQ5urj|Ubf     —    «  24.$. 

Ia  Parrochia  9tyettbrocft* 
79-    •-    7*f& 


Jacobi  dd.  f .  $?arcF. 
Walburg.  dd.  1 9.  ?0?arcf  4.  f& 
Jacobi  dd    19,  ^ftarcf  4,  j& 
Walburgis. 

Pafc*  dd.  29.  Oftarcf. 


De  deciisna  ttt  3faftt>tfc&e 
De  decima  in  9tyenbrocfe 

De  eadem  decima 
De  decirna  #erfa&rt 


19-    -      - 
79.    «      - 

-      -  20,  §♦ 


Purif.dd.  ff.  $?arot\ 
Walburg.dd,fj..$farcfc 


De 


$r* 


Urftttbef!  irofc  Vl&<bxi<ktm 


^.Period. 


De  Anno  i  f  f6. 
In  Parrochia  (EStiuerOtt). 
De  reditibus  Butyri  &  Q)re*>enfc(;att  in 

©ommerfant>t  7.$?arcf  - 

De  decima  in  ©ommerlant)f  20.    - 

De  eadem  decima  .20.    .- 

De  decima  in  ©ronfanof  28.    - 

De  decima  in  ©li&eron)  40.     — 

De  ©rewnfcfjaft  i»  ©ronfanbf  2>urcjubt     --    24.  g. 


Jacobidd.  f.9)?arcf. 
Walb.  dd.  I9.0)?orcf  4-ft 
Jacobi  dd.  19.  $tt«rcf  4.  f?l. 
Walburg. 
Patedd.  39,  50?arcf. 


De  decima  in  Diefroife&e 
De  decima  in  9?t)enbrocfe 
De  eadern  decima 
De  decima  m  #erfcu)rt 


In  Parrochia  ©tifcerOW. 
De  reditibus  Butyri  &  @rettnf$att  it\ 

©ommerlanbt 
De  decim»  in  (Sommerlanbt 

De  eadem  decima 

De  decima  in  ©ronlanfcf 

De  decima  in  (E>lit)crOn> 

De  ©reiocnfcfjart  in@ronIanl)t  55uraubt 


In  Parrochia  9)t;enbrocfe. 

f9-    --    7*8. 

5-9.     -      -     Purific.  dd.  $  f .  ?0?arcf  6.  fl. 

j9.    «     -    Walb.  dd.  fj-.9ttarcf6.fjf. 

•-     20,  £. 

De  Anno  t  f  f7. 


7- 
20. 

20. 

28. 

40. 


dd.  j-.Sttarcf. 

Walb,  dd.19.5Warcf4.pl. 

Jacobidd.  1 9.  $Jarcf  4.  fil. 

Walburg. 

Pafca?.  dd.  39.  SJEflarcf. 


-  24.fr- 


De  decima  fn  Dvctn)if$ 
De  decima  SFtyenbrocfe 
De  eadem  decima 
De  decima  i»  $erfa$rt 


In  Parrochia  9}t;enbrocfe* 


J9-    -  7.P«                               ±     m 

J9.    -  -     Purific.dd.  ff.SDMrcf  6.01. 

f9,    ..  .    Wa!b.dd.n.$?arcf6.£l. 

—  20.  §. 


De  Anno  if6i. 

In  Parrochia  (guberOtt). ' 
Be  reditibos  Butyri  &  ©M>en|c(?atf  ifl 

©ommcrlanbt 
De  decima  in  ©ommerlanbf 
De  eadem  decima 


De  decima  in  ©ronfanbf 
De  decima  tn  ©uberott) 

De  decima  in  SXtftvifcfje 
De  decima  9tyenbrocfe 

De  eadem  decima 


7.    .-      - 

20.  -• 

20.  ~ 

28.  "         - 

|40.  -         - 

In  Parrochia  Ttycnbrocfe. 

y9.  -    7.1. 

59.  - 

f9-  " 


dd.  f .  Sftarcf. 

WaIb.dd.i9.?9?arcf4Jl. 
Jacobi  dd.  I9.$?arcf  4*9- 
Walburg. 
Pafcxdd.  39.CWarcf. 


Purif.dd.  ff.Sftarcf  6.fjf. 
«    Walb.dd.  ff/Worcf  6.gl. 

De 


2.Cap.ad;te33ep(acje.         «wifcettMEMORiENtmfcom.  srr 

De  Anno  1^67. 
In  Parrochia  (gju&erOtt). 
De  reditibus  Butyri  &  ©re&enfcjjatt  tti 

©ommerlant)  7.$ttartf. 

De  decima  tn  ©Otttmerfant)  20.     - 

De  eadem  decima  20.    - 

De  decima  ttl  ©ronfant)  28.    - 

De  decima  ttl  ©liberOtt)  40.    - 

De  @rewnfcf)att  in  ©r<5n(anb  QMtraubt  -    -  24.  & 

In  Parroehia  STtyettbrOcfe. 
De  decima  ttt  DCettt)tfcf;e.  f  9.    -    7.  §♦ 

De  dccima  ttt  9tyenbrocfe  S3-    - 

De  eadem  decima  f  9.     -      -     Walburg. 

De  his  reditibus  in  Crempis,  ©U&erOtt),  tftyenbrocfe/  &c.  fupra  nominatis  Ego  a) 

primum  percepi  ex  Camera  Senatus  Hamburgenfis     161.  $)}arcf  ♦ 
A  monitore  extra  civitatem  46.      -      10.  |?(.  6.  pf. 

De  Anno  15-87.  Ottonis  Sfrancnbera. 
In  Parrochia  ^uberott)* 
De  reditibus  Butyri  <5c  ©rct>eitfc[)att  ttt 

©ommertanb  6.  9Barcf  8.  gf» 

De  decima  ttt  ©ommerfattt)  20.     -      -     Walburg. 

De  eadem  decima  20.     -      -    Jacobi. 

De  decima  tn  ©rdnfanb  28.     -      -    Walburg. 

De©ret)enfd;attm@rdn(anb^uraubt  1.    -    8-6. 

SBon  fcen  wrfofften  ^caeben  &on  ber  $emert;e  An.  88.  DanSobanne  ©d;(efe( 

entfaugen         Hi.Sfttarcf. 

In  Parrochia  CTtyenbrocfe. 
De  decima  tn  9vetrotfd;e  jo.    *-    7.$. 

Anno  if  £9.  DOtlDominoChriilophoro  DOtl  ©precfelfett  Monitore  ext*a  civitatem  t)0tt 

bem  unt)erf offren  ^eaefcen  in  t>er  (Erempcr $?afd)  in  aflctf entfanaen    6  f.  $?arcf. 
Annus  1  f  89.  1 f  9°.  cum  hifce  conveniunt.     Et  fic  quoque  reliqua  regiftra  usque  ad 

annum  1 61  o. ,  in  quo  fequentia  habentur  fbrmalia. 
S3an  t)em  twfofffen  $eaent)en  in  parochia  9?t;enbrocfe  ex  Camera  Senatus  Hamburgenfis 

Anno  1 6 12.  d.  i  o.  Januarii  cntfanaen    107.  SOtaref.    3Boranne  t)te  Memorie  ju 

furfc  f ompt  40. $?arcf.    2Ult>tett>eiI  man  ntd)t  mefjv  aftf  f.  pro  Centum  t>om  cjatt^ 

i|en^)eubtftue(  fjinfevner  au$  t>er  tfemerep  jaf>fen  roill. 

^pppp  3  Excerptum 

3)  Geoig  Rofc*. 


Sf4  UtltHfoMmbVlA&xi&tm  ?.Period. 


ii.  Excerptum  ex  Inftrumento  Reftitutionis  Ao.  i  n  f»  22.  Majf. 
3frt  Dem  Ao.  1  f  $  <;.  d.  22.  Maji  jrotfd;eu  &  £>od;nx  ^iatt;  unD  Rev.  Capitulo  crricbfctm 
Reftitutions-lnftrumento,  roegeu  bcr  fcorentljaitencn  £trd;en;©cf)afse ,  ftinDen  ficfr. 
nacbfolgcnDe  ^crfonen,  ate  Damaf;te  auf  Der  $r'efc  im  3)of;m  ae^entvdrtia/  be* 
nenuet: 
£erren  DeSOtatftec*:  &r.  ^ofjann  fflobcnbora;, 

#r.  3fod;im  ?9?olIer. 
€0?e(lcr  Sfea*tm  ©ommcrfelD/  ©ecrctariufc 
25urger :  grebericf  Otfra. 
<£Iau$  DfoDenborg, 
§o(e  Slnfclmanm 
$()oma$  5?tppem 
$02id)el  Q3annt'ncf* 
£an*>  fcan  Q3cram# 
^crmann  $oDe. 
S)of)m<£erren:  #Wtcr  9?icfa$  £t'ujm. 
3obann  ©arleflorp. 
STCicolautf  SBuftorp. 
SacobuS  ^enntngt. 

UntcrDcncU/  vigore  Exfecutorialium  Ccef.  Maj.  reftituirfett ,  UnDfmlnftrumentd 
bcnanten©tucfcn/f)abenftcf),  nebjl  ctner  $?enge  t>on  Reliquien ,  35tIDcrn,  Crcu^ei?/©^ 
ben,£eld;en,  ©ct)tt|Tefn,  ©ct)alcn ,  ^effein  &c.  auct)  befunDen  afle  Documenta  DeS  Capi- 
tuli,  al$  Regiftra  fundationum,  beneficiorum  &c.  Ueberroelcfe  geftyefjene  Reftitution 
amfeibigen^ageeineQuitung  *>om  Capitulo  auSgefMet  roorbem 

12*  Hinrich  Hiddefiorps  Reverfal  auf  14.  HTard?  C^cFDea  Kctltc  itt  ettiem  (£rbc  ttl 
Ocr  ftettten  Ketct>cn  Qtr<fj]cn  belecjett,  fo  3U»  Stmclur  imsDom  cjet>ore?n 

An.  1  f  37.  d.  $.  Sept. 

(^dHinrictis  Hiddeftorp  Vkarius  im  £)ome  tf)0^)ambord;,  befenne  unD  bctugeopen* 
^O  Dar  in  beffen  Q3reue  i>or  atted  roeme ,  Dat  mi  Dorcf;  Heine  Langen,  Q$orgcr  to  $>am* 
borcb  Dorfaten  ftn  unD  tbofcfjreuen  ftcnn  tn  Der  (^taDt  JJpambord;  9Jcnte*Q5of c ,  »certeiti 
€D?arcf  QJelDeS  tn  jtn  €rue,  Df;o  icf  Datfulutgbe  mineS  jeligen  QSaDersSruemDcr  lutfcn^ti* 
f en^traten  befcgen ,  Detf  jriDagei?  am  SJuoenDe  25artf)ofomef  21nno  Dufettw)  DififymDert  troe 
unD Dortici)  ofjme  oorleen) ;  c2Belcfet>eertein  ffllaxd  @eiDc6,  mi  wd;t,  nocfc  minen  Sriien  tftofa* 
rnen,  unD  oef  gljar  nenc  Ducbtigfeit  Davinne  t)ebbcn,  befunDcv  Degev  unD  gcnfjfifen  to  ber)o* 
ren  tom25uweec  €D7artcn  tm  $6fjome  to  ^amborcfc ,  unD  Davbi  eroid;  fd;ofen  biiuen,  mcu 
affenc  icf  £inricu$  £»DDcftorp  i>or  mi;  unD  mmeOfjme,  ocf  £mrtcf  £t'DDc|lorp  gnantt)  be* 
fcolben  r>cbbctt ,  De  ^iDt  unfer  beiDer  £cuentb  De  Dventf;e  Daroan  rbo  brufenDc.  ^Banuer 
ouerft  voi  na  Dcm2BitIen(55aDe^  t)erjloruenftU/  fc&olfcn  foDann  »ccrCcin  9)?arcf  ©elDc^ ,  to 
croigen  ^iDen  bliucn  bi  Der  fcorigen  Iscr^cn  ButDec^e ,  unD  ffeDec?  bir  namal^  Dord;  Dett 
25urome|to  Dcr  Svtd eu  gemaut  roevDcn ,  funDer  icotauDc^  ^nfeggent  eDDcr  ^inDer*   SDtif* 


t.Cap.acr)fe2$ei;fage.  wiibettMEMORlENimiDom.  Sff 


feS  fo  mf)erev $ud)ni|Te  bev  SOarljeit,  tef  fymicus £ifc>fc>efrorp  t>ovbenonit ,  unb £komas 
^tb^efiorp  /  mine$  Q3rober©one  famt  mi,  bebben  unferbeiDer  geroentt>lifc  3ngefe<jel  t>or 
unS  unbeunfe97a>€ruenroitlifen  f>et&en  fcengOen  t>or  beflcn^reff:  ©cgeben  na  ®abeS  ©e* 
bort  £>ufent  SSiffbunbert  uno  ©ouen  unb  £)ruffigeffen  3are,  be$  $?anbaae$  na  gQtiii, 
bebetvatf  be  t>e  bvubbe  2)agf;  im  ©epfember. 

i^  Supplicatio  D.  Adami  HxatyQm  Syndki  Hamburgenfis  ad  Imperatoriam  viaje- 

ftatem  f.  d.  e.  c. 

S)fn<rt)utc6[euc&fig(ler/-@rogme#fig(ler,  OJ6mifd)erS?et>fev,  &flergne&igf!er#err,  €toer 
+**  $e».  Wlapt  gef)Orfame  onb  gan§  bereitroiflige-QJnfertI)ane:Q5urgerniei(?eret>nt>9vatt9 
t>er  ©fat>  ^ambuvgf  entbiefen  €ro.  £et>.  $?aj.  ifjve  tmbertfrenigfte  ganfiroiflige  ^icufte, 
S3nb  faffen  €ro.  5^e».  SDta/.  betmittglid)  berid;ten ,  roie  t>ngefef;rfid)  t>or  fec&S  t>nt>  jroan&ig  35# 
ren^toifc&en^robff,  £)ecr)atit  unb  <£apitfe($  «fterfonen  t>erColiegiat-X\ircfceit  ju onfevlie* 
ben  gvaroen  in  £)amburgf  befegen,  afjn  einem  ,  onbifjrcn  anbevntf;eif3e§lid)e3vvHngun& 
groeifoaft  entfiattben ,  feewegcti  geroelte  ^erfonen  M  €apiffefs  ficfraus  #arrtfnivgf  biQi* 
ben.  QSnb  bteroeif  &urgevmetffeveDfaff;unb@emeinebafefbff/  aie  Qttffter  unfc  Patro- 
nen  ttt  2Nrafft  t^reo  Juris  patronatus  ftd>  i&rer  De^  €ar>itfef&$erfonen  binfergefaffenen 
Praebsnden,  €ittfunfffcn,  25rteuet ,  Stegell ,  s35ucl>ev  t>nb  anberev  ®ered;tigfeifen, 
SSorroarunge  tmb  2tuffftd;tt>ntevnommen,  foflicfres  alfeS  befc&reiben  ttnt>  inventiren  lafjen, 
jabenfteben^atf)unt>@emeinbeanS.^e».»Ka9..-Sammeiv@ericbt  becfaget,  fo  roeit  aucb 
fcerfarn,  t>a§  ben  Q5effa$fen  ju  Diecfrt  auferfegef  roorben  ,  ben$fegerttaUed  roa3(gie  iJjnen 
entroerett>nt)t)ovent5aftenjuroit)evflaffenunt>fofgenmfafjen,  ob  roetcber €rfantnufi33rffjcif 
33rtue  t>nt>  Excecutorial  auSgegangen  unt)  bemelten  £5urgermeijlcrn ,  Dvatfje  unt)  ©emeinbe 
$u  #amburgf  oerf tinbtgef roorbew  2Ihi  aber  £3effagfc  foflicf)er  €rfenfnifie  geftorfamlid)  QSol* 
^e  get^an ,  unbafleSroa£fte  an  Q5arfd>afffen ,  £-fenoi>ien,  Q5rteuen,  ©icgefn  Jpebungen 
unt>  Sluff  unfften ,  #aufern  unt)  Jpotten  in  i&rer  Slufftcfrf  gef)abt ,  Den  5?f  egerti  of;nc  €nfadtnuf$ 
ju  oortgev  ©eroev  unt)  Qlcvroaftunge ,  £auf  unb  3nfialf$  jf(?rer  fcarob  auegegebemr  qui- 
tantzien  t>o!cjett  laflen,  »nb  aflein  in  punfto  liquidationis  »on  roegen  efefi$er  Patronat 
©erecbfigf eiten  mif  35nenin  mi§t>orffenbItcf)cr  Difputation  frecfen  bfieben ,  r;aben  mitferroeii 
ftebtejvfegernan  €n>.  5£et>.  C02a;'. €ammer^eric&t  arcliores  executoriales  erfanget ,  mef^ 
d)e  bocb  nic&f  exequiret ;  fonbern  t>on3()nen  bctgclegf  t>nb  tjnferflteftaffen  roorben ,  ber  Q3rfa^ 
^en,  baj  ftenacbgefcte^enevreftitution,  tvie  oben  beniref,  mifbem  5Sef lagten  ftd;  in  ber 
©ute  t>ergficf;en  unb  oereinigt ,  ba^  bieeingefaflene^vvunguub^ifuorflanbauffveunfftcbe 
Unfev^dnbfevn  unb  ©c()iebf£vict)f  evn  t>on  betben  ^betfen  \)M\\\  evroe^fet,  mecbtiaficf)  foffen  o>t* 
ffeflcf  roevben.  5luff roelcbe  Q3ovgfetcbunge  bit  ^fegevn  Ui  35rer  ^QBirben  uttb  2Befen  gefaffen 
unb  oomOiafbesu^^burcj  ber^eiff  tnfretinbficJemQ5etteficr;  ge(>afteti  roevben. 

3ngfeicf)en  f]'ebie^fdgevfl'd;rotebevum  evjeigf  unbobbevuvfenQ5ovtvag,  btv  numaf^ 
3()n  b)  bie$rodlff3af)vaIt,  mitnic&feangefoc!)fenfunberau^brucf(tc&unbffiflfc{)tve;genb^ 
beltebef,  unbaenem^e^affen. 

S03te* 

k)  tn. 


S  f  6  Urfrmbcn  utio  rUcfcrtcbtert  $.  Period. 


^Bieroo!  nu  ^Mirgermeijter ,  !Katr>  unb©emeinbeju^aniburgtnicl)t^!ieberdcjefe^ 
nen,  DemDaSDern&orfrage  c)  unb  DieUbricje3tTuncjenaufunpartbd(ici?e^ctieD^^i^ 
tern  rocren  geftellet  ruorDen  ,  auc!>  Denvegen  an  ;jr>uen  fetuen  >)j?angel  erfdniuen  Jaflen  ,  l)(\bm 
Docb  obgemeltc  Capttrefi>  \|)erfonen  fold>ein  ^Gortracje  unD  35oremiguuge  jurciDer  unmroarne* 
tf>er  &ad)tn ,  unD  fonDer  einige  rcDIicbe  Q3orurfad;ungc  Die  arftiores  Executoriales  Die  nacfr 
obbtrtirtem  93orfrage  unD  COottinigunge  in  Diepvdlff^abrunterbaltenroorDen,  SSiirger* 
meifrere  SKatf)  ttnD  ©emetnDe  ju  £amburgf  (iDocr)t)uform(icl)er^Seife)  twftinDigcn  (ctfjen 
De$  gtirfafcetf  unD  Q)orf>aben3,  an  €roer  $ei)f.  $?at;tt.  Cammer  (55ertd;f e  ferner  Darauf  ju 
procediren,  &u  Detf  Q^efjueff  ,  (te|Tc&aud^atubnrgfr>eimticf;^inrt>ecjbecjebenA  unD  an  Den 
Ortfjen ,  D.o  fe  mit  (Scf;rifften ,  in  n>e(cf>en  ftd>  Der  Otatf)  Den  Executorialn  nad;  $?dg(id>feit 
$uparirenerboffcn,  fretinb(id;erfud>t,  nicf)t  rootten  pn&en  nocf>  antreffen 

(£e?  roirD  aber  bitffate  t>on  SKatf)  unD  ©emeinDe  nicfrf  alkin  erad;fet ,  Dag  aufgerid;fefe 
ratihabirfe  v&ortrdgc ,  pada  unD  QJereinigunge  aud  naftir(id;er  Q5i(ligfeit$u  fjalten  fein,  Der* 
roegen  aud;  obgebacbte  (£apif fe(d  ^)erfonen  berurfen  Q3ortrage  unD  pa&o  roircf  (id;  nacbnife^en 
fd>u(bid>  /  fonDer  aud>  f>offcnt(id;  Dafur  geba(ten ,  roei(  ftc  Der  9taf (>  unD  ©emeinDe  tDerer  £tit 
erbtittig  ejeroefen  unD  nocf;  fein  nad;  aller1>i(ligfeit  mitDen  Gfapittete  ^crfonen  fid;  ju  uortragen, 
Daf?  fte  Dartiber  mit  red;tlicf)en  Proceflen  ferner  in  nid;t  geengfiigct  noc^  befrunaen  roerDen 
folicn. 

©infemal  3nf)alf  3  @n>er £ep.  $?apf t.  <£ammer*  ©eridfjf&dbnnng ,  Da  fte  Der 9vaff> 
unb@emeinbealberetfbibn  (in)  Dic  21ct>terfIeretrocren,  DaDurc!)Dagficftd>mitDem^escn« 
fl;ei(  oortrtigen ,  roieDerum  DarattS  roirfen  unD  cntleDDigen  mocbten. 

2Bamt  Dan  aud;  nacf;  Sltmxifung  (gro. 5tet)f.$}at)f f.  cjcbur(id;e  €ittfeJjungMrf)un. 
De  ttnD  511  mitfelu  beuorfiebet ,  tmb  of>ne  Dafj  &  ftepf.  SWaoff.  nicbt  gemeinet,  Die^acben, 
roeld>e  Durd?  Dic  ©litc  entfd>eiDen  roerDen  f  dnnen  auf  befcJ>roer(id?e  DCed;t&93roccf?  511  uerroeifen, 
unD  ^tircjermeifter  Ovatf>  unD  ©emetnDejuJpamburgerbtiftigfcin,  afle$roae5fteiurcd;rjtt 
u>unbefd>ulDig  unD  tf>ncn  miiglicf)  fein  roirD,  in  Der  ®iite  511  leiflcn,  roie  ftcDenn  ficf)  Defjelbigen 
i)or  Der  $b.  9BS.  ju  !5)cnnemarcfen  unD  Derenfelbicjeii  ^ruDern  ^er^ogen  ju  ^)o(flcin  &c. 
f;tebeuorn  crbotfcn,  unD  3(;rer  tfdnicjl.  3B.  unD  g.  @.  Darauf  Dic  ©ad;e  beimjujWlen  t>or* 
gebabt,  un^aberDieSapitte^^erfoncnrocDer  3bm'$dntgl.20.t)nDg.  ©•  nod>35mam 
De^  anDcr^  JpanDelS  geff atten  tvoden ,  funDer  adein  Darnad>  arbcifen  unD  tndittn ,  t>a\i  fte  De» 
IRatl;  unD  (^emeinDc  tn  Q5efcf;roeruncje  brincjen  mdgen. 

211^  gelanget  abn  £ro.  5^ej>f.  0^ctt;tt.offtgeDad;tcri5rergeborfamen^nDerti>anenDe? 
Q5iirgcrmei|f cre ,  .%ttf)^  unD  ©emeinDe  ju  ^amburgf  tmDerti>euigf r e  t)itD  Qan%  Dlejfjicje Demu* 
tiQt  ^ittt,  (giver  5Vet>f.  ^(aptf.allergneDigftju^cmiitf^furenunDbeJpcvufjen,  Dap  tiber  fol* 
lid)  €tbieten  (  ftembetren,cjenunDjubefcbt\>eren,  DerQ^tiltgfeitienid)f  cjema^,  Da  aud>fo'ci)e 
^efd;n)erungc  al^  ibr  il6tDcrtf;etI  JtirbabenS  i  jl,  crfolgen  folte,  tag  cts  aud>  €n>.  5l\|>f.  ^at>tf, 
^ieDern  ^rb^anDen ,  jrotfd>en  Denen  unD  Der  (^taDt  ipamburgf  fteticje  Communication  utiD 
^auff^erocrb  oon  ^lltet^ber  gctriebeu  roorDett,  tmbnocb,  ju  nid>tgeringen@d>aDenunD 
S^ad)t()eil  genteiner  Jg>antf>tcruncj  ttnD  sJcabrung  rourDe  geretdben ,  aud)  fonft  DaDurcb  ihm  (im) 
Ovcid;  roeitber  Q[vnruf)e  mocbtc  erroecf et  rocrDcn ,  juDcmDa^€n>cr^et>f  ?0?at}tt.unDDe^  J>eiii* 

gen 

■■  ■  ■■  —  ■   11  1      1      1  ,      ,  1 .  1  i    1   11         «i      . 

«)  ^mvaije. 


2.  Cap.  ad)f  e  Q3enfage.  tfoit  bcn  MEMORIEN  tro  fcom.  8  f  7: 


gen  9uicf)3  roiberroertigen  ju  Dielen  nad)t&eiA0etr]>ractifen  unb  2(nfc&(cgcn  l)ie  $(jur  geoffnet 
rourbe. 

Q3nbbemnad)bi'cfe  ©adjcn  e^icben  unparteifd?cn  (£f)ur*onb  ^urflenn  ifjn  ( in)  bcr 
©utfe  bet>m(egen  tmb  511  uorfyattblen  allergncbigft committirn  unb  beueblen  n>o(lcnn ,  aucf)  a(* 
(erguebigfl  8urfci>riffcanfe.  3vet)f.  gRaptt.  £cunmer  Dtid)tereraef)en  (aflen ,  ba$  feine  <&.  f* 
fang  bie>  ba^  foldje  Jjbanbiung  gejlogen ,  unt>  burd)  £ro.  $et;f.  $}at;tt.  fetner  @.  fcrner  beuelicfr 
gefcfcen,  fttile  balte.  ' 

2l(sJ  roolieu  fle  Q5urgcrmeifter9frtfbunb©emeinbe  uj  #amburgf  ftd)  ifjn  (in)  foflt* 
cber  JpanDiuitq  bermaffctt  erjeigen,  Da6  bei  tfjncn  femSciflunb^angdfoflegefpumroeroen, 
funber  (£ro.  Jtet)f.  Oflaptf.  aug  ber  Comrmflarien  Q3erid;t,  ba$  Srbentge  furnetucn  t»nt)  befut* 
bm,  baranfteeingnebige$®efaUenfragcnroerben. 

(£d  roerben  aucfc  €roer  ^epf.  $?at)ft,ben  CommitTarien  oflergnebtgffen  Qfyuefid)  tf)\m, 
batfginfe&enjuljaben,  bamitbei&encnCapttteu^erfouen  ingeid;en  bie  ^tfligf eit  roerbe  fur? 
genommen. 

Q5nb  fetnbt  fttemtf  t>i(geme(f  e  9Jaf  f)  unb  ©emetne  m  Jpamburg  ber  unferf  fjenigften  f  roff  * 
Xtc&eti  3uuorftct)t ,  roeil  fie  ftcf;  bitfanf)cro  fcgenigrore^er;f.^nt;tt.ai^biegc()orfameQ5nbei:? 
t()anen  erjetgcf ,  aud)  t)ie(e  aue?  £r»..fto,nigl.#)}at)tt.  ^iberrodrtigen  bamitauffkbgelaben, 
i>on  benen  fteftcf)a(lerlei  Q5cfd)roerunge ,  beren  etnotfjeite  3f>ncn  albereit  bcfecjnef  ncdh  tea(tc& 
befaren  muffen ,  unb  biefe  ir;rct>nbertbentgfte  Q3itfe ,  bem  Dvecf)tcn  (£.  $et>f.  $Jat?ft.  (Eamtnev* 
©erid)t&Orbnung  ,  onb  ber  *))iHigf  eit  gemef? ,  <£n>.  Rwf.  $Jat>tt.  3bnen  barauf  afler* 
ajicbigfi  erfcbeinen  ,i>nb  bie  cjebetene  Commisuon  unb  gurfd;rtft  miittglid;  roerben  miU 
teilen. 

<E5oflid)6  omb  £roer  5?et)f.  $D?a»ff.  3fm  d)  Q5nberff;enigfeif  $u  Herbienen,  rooflett 
©ie  ii>cr5ctt  ganfc  rotflig  unb  beflifjen  befunben  rocrbcn. 

grorcv  flcof.  SWaptt. 

tmbcrtfjentgjler 
gefjorfamei: 

2fban  §ra|iger  Do&or  &n& 
Syndicus  ju  £amburgf« 

14.  Domini  HINRICISTUVE  Capituli  Hamb.  Strufturarii  Ratio  perceptorum  6$ 
expofitorum  de  An.  1 5*47  fer.  VI.  poft  Judica. 

£L  nno  Domini  1  f  47.  in  vigilia  aflumtionis  gloriofa?  virginis  Marie  ego  Hinricus 
■**  Stuve  Canonicus  Hamburgenfis  de  voluntate  venerabilis  capituli  Hamburgenfis 
incoepi  continuere  ofEcium  Stru£turae  ejusdem  Ecclefia:  ad  preces  eorundem  Domi- 
norum  de^Dapitulo  &  fublevavi  &  expofui  prout  fecjuitut  de  anno  meo  fexto. 

Perceptade  terminoMichaelis. 
PofTefTor  vicarie  palm  tile  1.  $0?arcf. 

PorTerTor  vicarie  jochim  forfte  1.     -     - 

DereditibusDni  Johannis  Verneri  cantoris  ddt.  1.    -    - 

I.^ctlg;ter23an».  QW$  .        De 

4)  w.     ^-^" — -— — — 


8f 8  UrturibmunbVl<ukri<hten  3  Period. 

De  termino  Martini. 
De  precariis  in  Sornmerlant  &  Gronlanth  dd. 
De  decima  in  Hamme  dd. 
De  fchoth  in  Fuldorpe  dd. 
De  bonis  Johan  Dethmers  in  Vterfen  Mtt 
Confulatus  in  Mollen 
Teftamentarii  Magiftri  Johannis  Reynekens  dd. 

De  termino  Nicolai. 
Reli&a  jCriftofter  van  Anefelde  in  Hllgenfteden 

De  termino  nativitatis  Chrifti. 
Tytke  Eineke  in  Suderowe 

De  decima  in  veteri  gamma  nunc  Dominus  Ratzeburg  dd. 
Magifter  Dethleus  Langenbeke  expofuit  yxopuer  natus  dd. 

Summa  lateris  jo.SWarcf  12.  % 
Advocatus  Capituli  dd. 
De  vicaria  Palm  Tyle 
Relicta  Borcherth  van  Weyhe 
De    communibus    Dominorum  ratione    prebende   Arnoldi,  Mi- 

chelfen  dd. 
De  curia  canonicali  Erici  de  Tzeuen  dd. 

De  Camera  Senatus  Hamburgenfis  legatione  defun&i  DominiHinrici 
Bantzkowe  e)  quondam  icholaftici  ecclefie  Hemburgenfis  dd. 

De  termino  Penthecoftes. 
Johan  Cofter 
Flebo  f )  cripte  pro  oftenfione  facramenti  pJe&endis 

De  termino  Johahnis  Baptiftc. 
©e?tomanfc5ehuramdeeuria»pi)er^abtwfm.  t«    *    $ 

Percepta  de  hura  domcium  Michclis, 

4>an$  SXmienecf  dd.  i9«en  foperr  Safen 
Sbe  Q^efemanfcfce  dd.  6.    *    * 

0Ml  ©wbeman  dd.  t*    t    t 

fOnber  in  5em  5vefler  dd.  4.    *    » 

35e  SBpfbringeSfe  dd.  ia.    *    t 

De  burfa  dominorum  dd  1  f  ♦     *     * 

3tomd@erfen$  dd.  ia-   #    # 

Kuncius  fan&i  Anthony 
JLe&or  parvc  cripte 

De 


i)  flaudfchowc* 
t)  Plcbasco 


7. 

#}arcf. 

10. 

fL 

10. 

ft 

8,  fl. 

- 

?. 

$?. 

16. 

w 

• 

f. 

4- 

- 

• 

10. 

- 

- 

*?• 

- 

m 

10. 

• 

• 

1. 

- 

- 

9- 

• 

- 

if. 

m 

• 

10. 

• 

• 

'7. 

4» 

1. 

• 

• 

1. 

■- 

. 

9- 

SMarcf. 

9         9 

12. 

6. 

9 

9 

9 

*!.« 

9 

4 

4» 

17. 1 

9      9 
9       9 

>i  &8  p 

10. 

9 

* 

20« 

i 

i 

2. Cap. ac&fe  25ei)lage.       wtt  fraiMEMORlEN  (m iDont.  8f  f 

De  precarys  famule  beate  Marie  virginis 

Cordt  i?un^cman  t?or  fi>nc  Q3ot>c  an  Dev  .^erfen  dd.  14,  ffc 

Summa  lateris  1 17.  $?arcf  iaftf, 

De  termino  pafce  de  hura  damorum. 
$an$  Ofoucnccf  dd. 
£>e  Q5efemanfd)e  dd. 
3o(jan  '-39Bpcf  rat) 
£)e  2Bptbrmcfefc6e  dd. 
Q3nt>er  itl  uem  5tefrc  dd. 
SJtorfen  ©u&eman  dd. 
2)ut)ev  in  Dem  £e(ve  dd. 
£toe£  €gaefleDe  dd. 
De  burfa  dominorum  dd. 

Percepta  de  (IHgine. 
<£at\  uem  ^remer  $egen  enf  fangen  r  s .  @d)cpcf  9$oggcn  uorf  offf  t>or 
It.  3)e$erftengricJ}i>agetf  muev5aftencnffangcn»anGregorio$.^t;fpet 

DJoggen,  mfofffueuve3Bt;fpe(t>or 
It.  ^cc?cBunnauenue^»orOculienffang6en»ant>er?0?6(en  $.$Bt>fpe(unt) 
4-©cf;epef9toggen,  ucn<5cf)epe(uorfofftuori2,#.Summatft  24,  >,  *  7% 

Surnrna  Tateris  138.  $torcf  8  Pf 

Percepfca  de  falinaribus. 
De  termino  puvificationis  de  bonis  fartaginum  f  o.     t    4 

Ex  reftantiis  de  falinaribus  cedunt  unicuique  de  anno  47.  14«,  9  9  \z§{< 

De  termino  Penthecoftes  Defftcf     9    9 

De  termino  Jacobi  (jUnuCVtf)    9    i 

De  duobus  plauftris  fvio)  60  n  I4f?,6p. 

,  Summalateris27f.9}torcf  iojjf.Spf. 

Percepta  de  funeribus. 

StonSnfcrt  i2.   9   9 

Mauricius  £ct;ff)ufen  »or  *♦  tfpnuer  in  btn  ©femt>e#  m  bem  ©cj^ 

penfWe 
^ocf)»oret>n^t;ntf> 

Q)an  SBobbefen  Blafius  t>nt)  aor  etjn  £t;nff)ac&ferue€(uffc 
Q)an  333t;(f)e(m  Q3ret>e  tn  uen  (Stemvecf)  na  Den  ©cJ)opentfele 
2>e  cBafiefcfje  t>or  epn  5?t;nf  f)  act>t  er  i>e  Cfnfft  t>nt>  1 .  Sftaget 
#antf  &mgf)e  i)e  ^arbercr  »or  epnen  <2>or)ne  inuc  Went>nuerben©fccn 

3acobuanuem|)o(fe; 
Not.  item  &e  ©feenijj  t>er^erfenf;efut)eff)afleneup3acoui)an&em^ofte 

t>n&  Q5e^fen  ft;m  #u  fjfrutven 
It.  t>anSt>fen. 
£mrice«rafe  voret;»3?r;w$  a#ter  it  Sfuff? 


14»  fU 

14*  0. 
r.  $?♦ 
1«.  #. 

«i  ffir. 

&♦  «-M  pf« 

*  ffc 

$6o  Urtuttben  uttfc  Ffcvfcrtcfctett  ?.Period. 

*8<m  epnen  ^reflct  t>t5  $refi(anf  &  2.  Sftarcl 

£an$  £ut>er$  t>or  4. 5tynt>er  tmt)  jje  fu(ue(r  acf;fer  bt  €fu(ft  3 .    *    * 

#anS  gpfeuer  t>or*pn  $i;ntr;  acf;fer  t)e  <£fu(ft  8.  §f  ♦ 

$an$  Jpef et)e  t)e  gorman  t>or  fyne  Sruroe  acl;fer  t>e  €(ufft  8*  §(♦ 

£jnricf  @f  t;tman  t>or  ft>ne  gruroen  t>nt)  1 .  5fyntf;  1 .  £0J. 

^an^^arenborc&^orfpn^ocftterac&ter&e^ufft  10.  £(. 

©retf  e  OCc(ag  t>or  eren  $?an  in  ben  <St enroecf;  na  t)en  ©cbopenff  c(e  20.  §(♦ 

#and  grefie  wn  ©uJbeboter  t>or t>t;ff ^pnber  acf;f  er  t>e  €(u(ft  26.  g(. 
§anei)ner3uncfruroen^atrine^ernt>e^int)enS)om  1.  $ft. 

3ocf;im  ^)oerte  t>or  et?n  5^t>ntr)  ad;fer  De  £lufff  7.  <jf. 

ftatrine  OioDerS  t>or  1  5fynt(>  ac&ter  t>e  Cutfft  6,  fj(, 

Summa  lateris  5  6.  Sttarcf  i  o.  fc(. 

§i)bbefe  t>an  23ergen  et;n  Q5rucjerfcr>e  t>or  oren  SEftan  (Efawctf  t>om  Q3ercjett 

bearauenint)em^)omet)aruor6eflrtfeaegeuentf;obat()et)emQ3uvDete  7.  $?♦  12$, 

Not.  Q3nt)  roen  fe  fievuet ,  fo  fcf;allfe  ber  ^erfen  nod;  ei;ne  f53ef enn»?ncjr>e 

geuen ,  fo  ijl  t>e  ©raff t>er  5terf en  roebber  fricf; 
It.  2)efu(ue  ^i;bbef e  befft  nocb  Der  £erf  en  gegeucn  et>n  rot 5  glurccf  ©arroefe 

mt)t  atfer  fober>drmcjr>e»  3(t  oef  in  ®  ot>  t>ortforuen  gaff  ber  $erf en 
Not.  £an$  Dit;ppe  t>or  ct;n  ^pntr)  acf)ter  1»  Clufft 
Not.  ©t;(t)e(ter  t)e  ©laferocrter  t)or  et;ne  gruroen  acl;ter  Cftor ,  gefjefett 

CJttararete  $?eger$,  t>arup  cjelec&t  cpne  g(t)fen  i>or  fe  aflene  gegeuen  fcer 

tferfen 
(Eort>t£un§emattt>or  1  ^t>ntr>  acr>tev  &e  ^f  ufft 
£3an  9ttagt>a(enen  £ugen  intb  ni;ge  Q5uroetc 
^ane^afebuftf  t)orfyef  t>nt)  5  ^r>nt)er  acr>ter  t>e  dfufft 
d)?e  fccv  (^pmon  2Bi;f  te  t>or  er>ne  &oc&ter  acf;ter  t>e  €Iu(ft 
^norea^  epn  ©touer*£necf;t 
Not.lt.nocJ;t>an£t;fen 

Cort>t  ^ucf  etoroe  t>or  fyne  5rumen  acf;fer  t>af  @fjor  t>nb  t>re  5€r>nbetr 
It.  £er  Socfeim  ^o(f()ufen.t>or3l|febe^ing^(erdt>ni>eret)nen(Sff;cntm 

SDomet)orfeal(et;ne 
It.  9?ocj;t>anS0fen 
Not.  £>tf  rot>e  g(uroe(  ©arroefe  roorb  gegeuent>emQ3t)ffcf;oppet>an^re^ 

roen  t>p  5oert>ett ,  roemf;e  De  ©reue  t>an  $?an£feli)e  5at>t>e  ome  genomen 

nlle  fpne  28a(farff)  vnD  <2>t;rat()  t>an  t>cm  flotbe. 

Summa  lateris  7 1  SOftircf  9  £(♦ 
Percepta  de  magna  campana. 

^3an^)inricf©trtt5manf!;nergrutt>m  *4*  % 

^}anepnem^3rtitx>er^nec^te  24.  §(♦  . 

TOan^atrinen  Q5ernt)ee?  24.  ■§/♦ 

,  SJan€(atve^t)an55ergen  24.  Ji 

QJan 


I. 

^ 

8» 

». 

21. 

§i. 

6. 

w. 

8. 

fl. 

18. 

(!l. 

8. 

St 

8» 

SL 

49. 

sw. 

;i? 

e. 

;. 

5». 

^'fi 

> 

2.Cap.<Kf)fr23et)fa()e.  *$tt&mK?FMOR!FNrim<hAm 


iwf 


93an23ernfr)£angen  2.4.  jii. 

grand  Jrefe  »or  fyne  grureen  24,  g. 

93on  3(febe  9B»ng&e(erS  *4-  §• 

Qtan  Spbbtfto  t>an  QSeram*  24.  g. 

Summa  Lateris  12«  5D?atcF» 

Percepta  de  vivalibus. 

Urbanus  Olrikes  ille  dedit  1 6,  marcas  pro  vivalibus.  Dominus  &  magifter  Theo- 
dericasBrockfmet  adeptuseft  vicariam  in  ecclefia  diveKatherine  ad  altareSanftiJo- 
hannisper  praefentationem  Domini  DoctorisTheologi  &  Senioris  de  Capitulo  Tefta- 
mentariorumquondamDomini  Jochim  Langwedel. 

Melchior  Tribbe  adeptus  eft  vicariam  in  fummo  anno  44.  fed  hoc  annn  dedit 
▼ivales. 

Dpminus  &  magifter  Arnoldus  Bulle  adeptus  eft  dignitatem  Scholaftrie  in  fummo 
perobitum  Rathger  Holften,  6c  per  prsefentationena  gratiofi  principis  epifcopi  Bre* 
menfis. 

Ego  Hinricus  Stuue  Canonicus  Ecclella?  Hamburgenfis  adeptus  fum  Vicariam  in 
Ecclefia  Divi  Petri  adaltarefan&e  Barbare,  quascectdit  mihi  inturnomeo  cVadeptus 
fum  realem  &  a&ualem  porTeffionem ,  per  obitum  Marci  Holthufen  Docloris. 

Dominus  Andreas  Bernhardi  adeptus  eft  Vicariam  in  Ecclefia  San&i  Petri  per 
obitum  Henninghi  Rutzken  ad  altareSan&iJacobi,  &  perprasfentationemDomini  & 
Magiftri  Johannis  Garleueftorpes ,  cui  ceciditinturno  fuo. 

Summa  Lateris   48.  $?arcf* 
Percepta  de  diverfis. 
S3or  1 .  $Jarie«;Q3»it>e  t>nt)  &racr)t  »nfe$  Jjpgren  6.  $?arcr\  * 

noa)  4. 

aGregorio  Nigebur  in  dieNicoIaiexpartechoraliumdemolendino         "it  -  i+fj(, 
In  eodem  die  ab  eodem  ex  parte  choralium  de  Magiftro  Nicolao 

HytzeI  .  3.  *  h% 

It.  %cn\$  Q5arenbovcr)  ei;n  @roff*Q5ecfer  per  preces  Magiftri  Pauli  de 

Eyffen,  Le&orisRoftochii&  aliorum  ftudentium  obtinuit,  fcaf 
§emad)(eagenepnen  ffencn  ©teen  acfcter  De  (EluflFt  tropffen  t)e  35ome, 
torfocf ,  »orf»ne£»ni)ere  t>nD  aorfpnen  ©tefpgone,  Clericum  6c 
Sttidentem,  Bernhardus  Stolmacker,  "t)ar&or  Qtgtbtn  24.  §♦ 

tmt>  roenn  e»n  m\  Dem  @cf)lecf)fe  jceruef ,  fcfoal  t>e  tfercf en  bet>cncfem 

It.  SntfanaentJOnGregorio  ex  partechoraliumtJan^feU  28.f?. 

It.  €ntfanaent3an^evenrf)Panai>ermani)oret;n(5feae  im£)ome  .  ar  J. 

It.  (gnffanaen  wn  ber  gruroen  mt>t  t>en  ©fafen  in  t>em  Reventer  24.  £. 

It.  gntfanaw  oan  gBcjfcr  3of)an  ©av(eue|covp  rr)o  emr;aen  £icr)te  tr)o  ma* 

fenue  i2,g. 

Dominus  &  Magifter  Dethleuus  Langenbeke  dedit  pro  ftatutis  &  cap- 

Pis  fi.  #?♦ 

Qqqqq  5  Naci- 


S** nrftimbcrt  uitb  KT*<b»d)fe»  j.  Period. 

Nativitate  Chrifti  entfangm. 
It.  93an  £ermcn  ■Dtjcf  man  &or  fme  $5obe  an  ber  5?ercfcn  24.  fj, 

Summa  Lateris  6g.  9)»arcf  9.  f*. 
Summa  omnium  perceptorum  totius  anni  (0  8  1 S»  3)i\trcf  i  f.  f?.  2.  pf. 
Expofita  pro  diverfis. 

©egeuen  bcm  #ercf  ett;£ned;fe  t>or  baf  I)e  be  3)ricf eren  befacf;  g.  {?. 

$roen  ©nnffer*  28.|. 

It.  ®egeuen  Gregorio  ex  parte  choralium  tl)o  £otie  8.  fi 

It.  Q5or  1 .  ©f Otief Clt  SBytttf  gefatttr)  Arnoldo  Bullen  novo  Scholaftico  6.  f . 

It.  ©egeuenErneftoSmedeken,  bcfpef  noc&fcormenbe  fomt)$tditd)tid)tyt 

tr)o  fjebbenbe  i\\  betf  Orgef  itfen  ^)ufe ,  enft  »or  a(ie  1 7,  'Ettarcf. 

It.  @efentr)MagiftvisMauricioWytten&Tymoni  Lofften',  Canonicis 

Lubec.  t>or  i2.g.  933tm  •  n.fj. 

It.  In  die  afcenfionis  gefentr)  Gerhardo  Frefen ,  Ganonico  Bremcnf. 

1.  (gtouefen  28t>n$  £♦§. 

It.  ©egeben  t)er  SBptbringf efd;en  t>or  baf  etiopge  £ed)f e  f 0  maf  enbe  *  2, 

It.  J^an^  SMutincf  e»n  25otf er  f>tft  in  QSuftorpe  gegeucn  t>or  etm  ewpge  @5rafff 

tn  bem  2)ome  4. $}arcf ,  be  l;cbbe  icf  omc  twbber  gegcwen  t>nb  i$  nu 

twbber  frt)d)  4» 

It.  grancifcus  ©tetmbagen  etn  25ofl)f  er  tS  ocf  fricjj. 
It.  ^>an^4>opc^et>n  35otI)fer  itfocffrid) 
lt.  £an$  £ang!)e  be  Q3arberer  f;efft  epneti  ©fem  Ijorfr)  ome  tttcf)  tfjo  ii  ocf 

fri*. 
ie.  ©cgeuen  £>pricf  bem  £emmererS  5?necr)fe  alfe  fje  mr;  baf  @5e(f  bracbfe  $.  g4 

It.  $tt>c<Stouefen2Bi)ntfgefent()  Cafpar  Vofs,  aife  *>e  uan  bem  9tyfe& 

©agequtvam  12.  g. 

It.  ©egeucn  bcm  @roff*@mebe  10. 

It.  ®  egcuen  Jpinricf  S5ungf)er  bcm  ®  (aferocrtcr  i>an  bcm  3<W  47-  *>ttb  48»      *4- 
It.  ©egeucn  bem  £(en'@mebe  6.  *  14.)?. 

Sumraa  Lateris     f  $.  $?arcf  9.  f?. 

Expofita  pro  vitaliciis  &aliis  reditibus. 
De  termino  afTumptionis. 
Dwabus  filiis  Annen  Sagers  7. 

De  termino  Michelis. 

Tybbeken  Jpelmecfen ,  SOfrggerS  ©utfev  £>oor;fer:  g. 

Advocato  Capituli  6. 

MagiftroSymoniWytten  f. 

Beke  Megers.  1. 

De 


2.  Cap.  acfjfe  Q5epta<je.  w«  &ert  MEMORIEN  tm  i&dm*  86  % 

De  eodetn  fcermtno  redditus. 
Domino  Jacobo  i)an  bcr  ^pppc  8. 

Anciile  beate  Marie  Virginis. 
Eidem  pro  hura  domus. 

De  cermino  Martint. 
Plebano  cripte  nomine  Magiftri  Johannis  Reynckea  *  S* 

Quatuor  predicatoribus  6«(j, 

Advocato  Capituli  J. 

Subadvocato  Capituli.  $.0« 

Summa  Lateris     jg.?D?arcf* 

De  termtno  ftativitalis  Chrifti  vitali^ie. 
Magiftro  Symoni  Wytten  j . 

#cw$  9#uttn<)f.  %* 

De  eodem  termino  rtdilitus« 
Prothoconfult  pro  offertorio  3. 

Uxori  ejus  1 2.  fy* 

Muratori  24.  W. 

Carpentatori  34. 61. 

Famulo  eccleiie  24.  fl. 

Ad  commune  Dominorum  feu  Bur  fam  1 2. 

De  termino  Purificationb» 

^)ct?fcf  Jg>aifcr6ccfcn  a. 

De  termino  Pafce. 

Tybbeken  Jgfclmccfc  Sttegcrtf  ©ti(ter  2)oc&ter  £               8* 

Jtfagiftro  Symon  Wytten  f. 

55efc  9flc0.<jer$  5, 

Anne  ^5ofct>mt)crci  4« 

Advocato  Capituli  3 , 

Ancillc  beate  Marie  Virgtnis  pro  Vino  f . 

SumraaLateris  ro<  tfrarcf  n.fj* 

Btftributori  pro  memoria  Domini  Heydenrict  Guldenary  4, 

Quatuor  praedicatoribus  pro  Memorta  a  bonis  Hennyngi  de  Beren                 6.  § ♦ 

Plebano  cripte.  3,jt 

Penthecoftes» 

J&attf  $?ufm<jf  y , 

Storbara  $ancfm  *♦ 

Gregorio  Nygebur  f . 

Melchior  Qxtjbbt  io. 

De  lermino  Johannis.. 

Magiftro  Symoni  Wytten  f  , 

De 


S&4  Urfcittoett  Uttb  nacbncbtett 


De  termino  Jacobi.- 

Stru&urario  pro  tempore  pro  fuo  falario  i6. 

Sfrwkft  Jpauerbefe  2, 

Cuftodi  Ecclelie  6» 

Choralibusprovexillisportandis  ;                                  io.§, 
Re&ori  parve  cripte. 

Summa  Lateris  ff.  9)?arcf. 
Sequuntur  expofita  in  sedificando. 
Sabbatho  poft  AfTumtionis  gloriofse  virginis  Marise  bi>  Dcm  30Bolfte  na 

&emQtofcf©torcftt>e         '     • 

&em£erfen^necf>tet>or6^aae  <      r            20.  gf. 

^atff>iag(£j:epet>or6£)aae  30.  §f. 

©i;nem  sjMege&SOTannc  t>or  6  £)a<je  1 ,  $J ,  1  j?L 

Q5ertf)o(t(Eol£et>or6  2)a(je  30.  fi(. 

<Efynem$(eaeg*$?annet>or63)a<je                    ,  i.#?.  1  §L 

S)ren  9)(e<je&$?annS  t>or  6  &aae  1 .  $X.  3  $L 

tfcoa)  troen  in  t)cm  $orue  t>or  6  $)acje  3.  O^arcf  • 
Sabbatho  in  die  Ruffi  bt>  t)en  233offte  n<*  bem  3t>fcfmarcfet>e 

&cm$erfcndtnecr;tct>or62)a(je  20.  §f. 

^attr;ia$(£rcpet>or6  3>age  30.$. 

<gwnem^(ecje&$?annet>or63)ac)e  1.  SOT.  i  #• 

S)ren  in  t)em  (Eorue  t>or  6  £)acje  3 .  >3tt.  1 2  JL 

9}od)2.2lrbci;l>e^ul)en»or62)a(je  2.93?.  2  01. 

©ert)t  ^)ptfe(t)  t)em  $t>mmermanne  t>or  6  !£)acje       .  *7*  % 
Sabbatho  poft  ^gidii  bt>  t)em  ^Bolfte  na  bem  Jpfcfmarfeto 

SDcm  $erf en^nect)te  t>or  6  ^acje  *$*  %U 

$Dtot5ia$(£repe»or6SDaac  3P»  % 

©»>nen$lecjefr$tonnet>or62)a<je  >*W*.,1  #• 

SDren  in  t)em  <£orae  t>or  6  £)acje  3  $W.  i *.  6f* 

9?od;  2  <jMe<jefc9Jtomtf  »or  6  2)acje  *♦  $*♦  *  #• 

Samma  Lateris  34.$?arcf  10  (j(. 

Q3or  1 9ffiJ?fpc(  fla(f  c$  2.  $}.  1 5  fjf . 
Q3or  iooo.j£)atnborger(gteeni$ 

Q3nt)  1  Quarter  fcaluc  9D?ane  t>nuor<j(ct)et  2.  SDh  1  o  fjf. 

£)em£ned;te  ?•  0. 

SDemJormanne  4»  #♦ 

Sabbatho    poft   nativitatis  Marice  bt>  t>em  ^Boffffe  md)  t)em  SJpfcf'  I 

marcf  ei)e  j 

S)emflcrfen*SCnec&tet>or6  3)a<je  2°-  #• 

Sftattbia*  <£repe»orf$>acje  2f.  §(. 

©t)nem^lege^annet>orc^e  Hf(.  2pf. 


Srett 


2.  Cap.  a$tt  33epfage.       wm  bctt  MEMORJEN  im  fcont.  Ui 


S>ren  tnbcm  <£orue  tf)0  n>ptttnbe  k  Sfc.  i  zft 

©crbt  £>t?tfeft  Dem  Spmmermanne&or  i  2>a$  4  f?,6  pf.to2$er» 
garflcn  Dcm  ©orncmef.er  op  epncr  SBrug&e  bp-bcm  3>am>3>orc  ni<$e  $* 

macfet 

Q}or  i  #of  f  to  cpnen  $ore  8  %  %  SBptfte  to  boren, 

Q3or  2  SBIt^acn  Oidre  a8.  #. 

^orci;n©tucfe&anepnem33rebe  4.  g(. 

^oremin^aeu^antfv  4.  jjl# 

93or2>lt;4>,  ^aad»nDt>or£enen)anfunbfaltya}  x#  jj|#  gpf. 

$Dem^teen^aiggeri)orjS)age  1;.  fil. 

©pncm  $!eae&9)?annc  t>or  5  £)aae  g.  fjf, 

SDem  gorma nne  t)or  ben  3>recf  5p  Dem  fjcmelif en  ©emacf  e  torbingef  bor  4.  $?arcf . 

QJnbDeniWpjlegerngegeuen  1.  SRarcf.  ■ 

Summa  Lateris  18  SDlarcf  1 1  £.♦  2  pf. 
Sabbatho  in  die  Lamberti  bp  bem  ^fiolfffe  tO  ttJyffenbe 

3>cm&erfen*flncc&tewr63>agc  20,  fjf# 

attaff&iatf&epeDor^&agc  20.  jjf. 

(gtynem  9Mege&$.dhnc  &or  6  <Da^e  1  r ♦  f}(#  7  pf. 

2Bt)(f)dtn  in  betn  £orue  »or  s  2>a#e  1 6.  fj,#  8  pf# 

^od;fn?e8inbem£oruet>or6  £>a<jc  3.  $?arcf. 

Wocbt»en^Me0c^€ubent>or€S>a0e  31.fl»  2pf. 

9?ocbepnen-*pie0eg''$tonncDor6©age  u  „  x  gff 

Q}or$>ornfcpben$f)imbpben393au'  4,  j& 

Sabbatho  poft  Mauricjr  bl?  Dctn  ^Olftc  fO  ropffenbc 

$Dem5verfemftnec&fei)or62>a<je  18.  f$f.4pf, 

SOJattl)iag  ©ptttenbreger  tn  bem  €orue  \>ox  f  SOa#e  1 6.  %  g  pf# 

Sorbt  Q5enefen  tn  bem  £orue  t>or  6  3)a£c  1 8.  fjf.  4  pf# 

^plmirtDemgoruetJor^&ajje  ij.fft.  4«r 

5>ren  3Me*je&£uDen  epnen  t;eberen  s>or  6  3>ac&  if!  .                    2.  *  14  g  9  » 

SabbathopoftdieRemigiibat^BolffefO^ffenbe 

5Dem.fterfen*5?ncc&tet>orf3)afle  i#$ft  ©wf 

€OTattr;ia^  Crepe.vor  f  2>age  2  s .  g/    n* 

©pnem  ^fetje&^anne  wr  f  Stagc  i4.  #.  a  pr 

9??attbia^©piaenbregertmCoruet)orf©ase  j,$ft,  oSr 

2Bn(r)e(m  m  Dem  Corue  »or  f  3>agc              *  i.  $R.  g  pf 

(JorDt  SScnefcn  tn  bem  <£orue  t>or  f.  $Da<je  I#  g.pf. 

S>ren$legeglubenepnentDerent)or  f.2>afle  14. gf.  2. pf.tg  3.    ^ 

Summa  lateris  26.  QWarcf  10.  £  f.  2.  pf. 

QSor  tw  *afl  roptfe  £alf  ctf  m  Stwftm  95are  7# 

5Dem  gormannc  „      .« 

It:  t)or  1.  SBifpef  fialfe*  i#    16.  g/l 

lC&«iUje€r»an^                      9{rrrr  Sabbatha 


$6<                             Uvtmbtn  unb  Hacfcricfcteri  3 .  Feriod 

Sabbatho  poft  Marci  Conteffbris  t)0r  t>flt  2$0f(fte  tO  tvpttent»C 

fccm  5?ercfen*ff  ned)tc  t>or  6.  ^age  - 1 8-  §.  4*  Pf- 

ro?att()ta0  grepe  t>or  5.  £>a<je  --    1  f .  f I. 

©tnum  ^Mecjctfmannc  t>or  s.Sage  -  8.6- 6. pf. 

«ajplbclm  t>or  f .  ^age  tl)0  n>pffent>e  i.     8.  pf. 

Corbt  23cncfcn  tn  bem  £orue  »or  6»  SDacft  -  1 8.  0.  4-  Pf. 

JDren  SirbepbcS  ftiben  etmen  iberen  t>or  6. ©acf)  1  f , f I.  f . pfite in Summa  *♦  1 8. fj.  *.pf 
Sabbatho  poft  Calixti  f(jo  ntyffcnbi 

fcem  ftercf  en  ffnecbtc  t)or  6.  SDad)  3  8.  g. 4-pf. 

2T  9  be(m  tn  bcm  €orue  s>or  6,  SDac^  1 8.  £.  4.  PT- 

CEovot  Q$enef  en  tn  bem  <£orue  t>or  6.  ^ac^  1 8. 6. 4-  Pf» 

*ftod)  troen  ^MejjefcSuben  t>or  6.  £)ad)  ct^ncn  ibercn  1  f  .  p,  f .  pf.  i*  5  o  g.  1  o  pf. 

Item :  aeaeuen  ctmem  $?a(re  t>or  funtc  <£f)rtfto|fer  repne  to maf enbe  8.  $• 
Item :  SSorbingetf)  mt)t  $f>onifjf)e8  33t?f  en  t)em  Sttafre  t)or W Judicium  baucn 

tcm&oa^nSlttare/twbmit  fomtgenOtofen  tt>ot>ornt>cjcjenbe  i2.$?arcf. 

to  Sfcit  4«  % 

Summa  lateris  ;  f .  $?arcf  8.  #•  f  ♦  Pf* 
Sabbatho  poft  undecim  millium  virginum. 

©em  5?crcf  en<£ned)fc  t>or  6.  2>age  ao.  fl. 

$?atrf)iae?  <£repe  t>or  f.  £>cw  *f. fr 

€orbt  Q3enef en  t)or  6.  £agc  *°«  #« 

gorbt  £>rct>er  t>or  6.  &a0t  1. 

53erfo(bt  ben  2)encn  oor  6.  ©a#e                                       #  »• 

Sabbatho  poft  simonis  &  Jud*  t>or  t>cn  fiercf&off  re-t?nc  ffto  mafenbe. 

S)em  ^ercf en^necbf e  t>or  4.  £)acy  1 1 . 1 8.  pf. 

Corbt  £)rct)er  t>or  4.  3)ad>  9»  f  ♦ 6-  Pf 

S8erte(t  t>em  £)enen  »or  4. 3)ac&  9«  $♦  6»  PN 
£)mi93ormanne  t>or  26.gober©feenarugt>nb3>recf  t>an  bemffcrcfyoue,t>or 

t)at  Jober  t)l)ff  2Bt)tte>  Summa  i.  1  i.f,  4-Pf 

It:  no*  t)or  i.£a(tn>t)tfc$alfe$  t>nbt>or  cinQtmrfer2i(!rtfed  baer  4. 

S)em  Jormanne  4*  pi* 
Item:  9bd>  bi;  bcfti  ^orne  t>or  2  gober  ©anbe^  /  t>nt>  5Dp«rf  bem  ©feen^ 

Q3riiscjer  9.M*Pr« 

It:  Q3or  1000.  J^ammerSacfdent?  3.    *•  v* 

Summa  lateris  1 8. 50?arcf» 

It:  ©eient^  ^)aw^  ^flm^  ^  Sjmmt  bem  ?e^(me(ler  t>p  <&t een  1  a,  Letare. 

CQnt)  l^otbofcuuen  ben  5?trca)f  rn  4-  6. 

In  Vigilia  Pafchse. 

CDJattfjiaS  fepc  bem  ^tmmcrmanne  t>or  1 .  £>acf>  f .  f  ♦ 

^wcen  ^fegeiJ  ^uben  et)tt  it)ermanne  oor  1 .  £)acf)  9.  Alb.  id  T«  £•  S  pf? 

S)^m  Scrc?en^ned;te  fieban  vov  i .  ^B^fpel  MUt  *• 

^erfeit 


i.Cap.ad)*  e  QSepfage,         *ott  feett  MEMORtEN  im  fcom*  %s7 


S^erteft  bcn  $acfer'£necr)te  ».>r  be$  5?ercfen>ted)fg  £)u&feu  «rbtbobringeBDe    4. 
J£inricfe Dem ffercf en> jvnecfcte an Dcn Orcjclen  tmD  Q3elcjen  roat  to  macf  ettbe  7. {& 

S)e3  ©unauenDetf  nf>a  Cantate. 
©cacuen  et;nem@ci)ipper  t)t5^onantf)»or6.Caftr)©tcm^alfe^f  t)or  be  €a(l 

$.9)?arcf  mi;n  2.$.    Summaig  17,    .4.$, 

£inricfe  Dcm ivarcfcn^nci^e »or  i.£)ad;  bcnJCalcf  intljobrincjenbc,  Sum- 

rna  i$  10.  2Bt;tfe» 

-ftocb  5 .  ^(ccjc^man^  t>or  1.  S)ac(j  cpnen  tbercn  8»  2&t?tte  i$  g.  fc. 

5)em  Sormannettorbic  6.  £a|l  •  12.  fr 

3n  Dcn  ^}injrt*2luenbe  t)or  ©raeS  8.  fc 
It;  3)e$  £)onrebacjc$  in  bett^inxfcttcjebatt,  #ati*  9lW$  bern.$ecje(mei|Icr  fo 

Jj?ammet)or  iooo.  ^urjlen^  6, 

£)en  tecbtcn  2.g, 

3n  bctt  ^uttaucnbe  na  tymptw. 

SDem  £ercf en*$necr;fe  t)or  2.  3)ac)r;e  6,  fj.  g,  pf. 

9ttattl>ia$  Crcpe  t)or  2.  SDacje  9.  g, 

<2»;nem  ^(egetfmanne  t)or  2.  S)a§e  f .  g.  8-  pf. 

Sftocf)  2.  *}>  JegcS  £uDcn  t>or  2.  £)acje  1 1 .  |.  4.  pf. 

Sabbatho  poft  Trinitatis  bett  ftafcf  ftt  ©fltt£&  t 0  feffettbe. 

©c  m  ^ercfen^nccbte  t>or  6.  £>age  20.  (j. 

$n>ett  ^(ecjedmang  t)or  6.  Sagc  2.  $}.  2.  gf, 

SJor  r .  goDer  (SattDeS  :  o.  %  j  2J$\)tu. 

f4-^r^  i2§(.  i.pf. 
3)e$  (gunnauenbeg  am  3)acje  Primi  tjnb  Feliciani  bat  Fundament  bp  bem  2Ba(fe. 
£)em  ^ercfcn^necbte  t)or  6,  Qagt  20.  fc, 

It:  $roen*}Mecje$lubcnt>or  6.£)acje  2.    a.g. 

lt:  ^n^^cj^bcm^ege(mepertf)om^ammet)or2ooo,?Wur(!cn*  12, 

Q3nD  tr>otr;ofcuuen  Dcn  £ned)<eti  4,  gf, 

Sabbatho  poft  Viti.        *  ^SC 

It:  Q5tfofft^Bcr;n£a(i(5tcen^a(cfegbeCaflt)or2^arcf  i4.g.  Summattf  28.  12.  % 

3)em  ^ormanne  »or  Dcn  ^alcf  tntoforettDe  20.  (j# 
£inricf  Dcm  £ercf ctv^necbte  t)or  6.  Sagc  bert  #a(cf  t>nb  t)at  Fundament  bf 

bem  28a(le  to  maf enbe  .  20.  f# 

Srcn$lecjeiilitbent>or6.2)acje  *,     }V 

2ln  funte  grobannig  2(uenbe  bt;  ber  SDJurert  br>  bem  2Batfe. 

$Dem$ercfen^nccbtt>or6.:£)acje                                    "  20.  f. 

93?attr)ta3(£repet)or4.£)acje  ig.g, 

^pnen  ^lecjesmannc  t)or  4  3)age  11.64.pf* 

4)art^(ScbuttcDcm^immermanuet)orf*S)aeje  2*.$* 

^>tntem  <}Mecjc$manne  t)or  r .  §)acje  I4  g.  z  «f^ 

^retr^e^luOenbeben^(rfm,©am&fetfctibe  bor  ^.©aeje  |.    i  g. 

CKrw  *  9?o^ 


$6$                               Urfmtfcen  nnfc  Hacfcrtcfcecn  ?.Period. 

*ftec&  epntn  ^Megetfmanne  t>ov  4»  Qa$t  1 1  .g.4.pf. 

9?ocj>et>ncr5ruroen  bcbat©ruS  cloppebe&or  $.©acf)  9.  M-Pf» 
#m  2(uenbe  Petri  &  Pauli  geban  r.  Sftarcf  1 4. 6.  cor  1 .  2Bt>fpc(  tfafcf  e& 

Summa  Lateris      6f.  9)?arcf 'n.gl.  8.pf. 
Sabbatho  poftPetri  6c  Pauli  bp  Der  Sftitren  bt>  bem  2Ba(le. 

©em  ^ercf  cn^ned?rc  oor  6.  3)age  20.  §♦ 

^attfoaS  £repe  t>or  6.  &>age  27.fi. 

©rnicm^Megtfmanne  t>or6. Sage  i.  *  1.  fi« 

£an$  ©cbutte  t>or  6.  $)age  '27.  f& 

©tmem *piege$mannr  bor  6. 2)age  r.  *  t.jif. 

£an$  Petertf  bem  $?urmamte  t>or  6.  £)age  27.6. 

©t>nem<)Mege$mannei>or  6.  £)agc  i.  *  i.fs» 
Qtyff  $IegeS(uben  be  ben  ^alcf  int  ©antr>  fef  tenbe  t>nb  ©fecn  unb  SBafer 

tl>obrogen  oor  6.  SDage  f  •  <  f  ♦  #• 

sftod?  et>ner  gruroen  be  ben  ©feen  cloppenbe  t>or  6. 3)age  1 .  *  1 .  61. 

It.  t>orbre&ufeut5J&amborger5Q?urjlen^»nD2.l)ufentJ£)a(ff|lectt  14«  '  I0«fc 

3)cm  Sormannc  »or  g.  gobcr  ©fen$  2* 

Q5»  bem  $orn  to  becfenbe. 

S5or4.©tu,cfe^opperttt>ogen27.^unt&^tmtii.AIb.ij  f.  *  j.£ 

3)cm  ftopperfmcbe  bat  o(bc  jfopper  rocbber  t>tf)f  obrcbcnbe  6»  g. 

©auwetf  OCefen  bcm  £opper*2)ecfcr  Dor  2. 5D«fje  1. 

©onem  ©one  t>or  4.  SDagc  *• 

©9nem3uns5en-t)or4.3)age  «*-|» 

3}or  i.npggen  (ebbcrcn€mmeri>nb  i.ofbenfobcffern  ai.p, 

Summa  Lateris    44.  €0?Ctrcf  2. f • 
Sabbatho  poft  o&avas  Petri  &  Pauli  b|>  bcr  #f  uren  bt?  Dem  3&attt. 

£)emflercfen^necr)fet>or  r.&agc  *•  *  8.j>f. 

5D?ctttr>ta^ (Srepe bor  r .  3)age  2  3  ♦ &    . 

©tjnem  <JMcgc$  manne  t>or  f .  £>age  « 4«  P-  *♦  Pf» 

£an$©cf)nrfeoorf.3)age  *j*6- 

©onem^JMegcgmanne  t>or  r  3>age  «4«  |-  2«  Pfc 

9)0*  1 .  ^Mege&nattne  m  f.  3>age  >*  P-  2«  w* 
9}ocf)brcn  SBan*  be  bcnftalcf  tm&  ©antr)  feffcben  eoncn  iberenwf  r .  ©age 

14.  $ 2.  pf.  be ewmma  fc  3»    5*  t* 

97ocf)  coner  grurocn  be  bat  <55ru^  cloppet  t>or  f .  5)agt  « 4- 1- 2  -P  tr 

56emSormanne»org.5ober©anbcU  iS.p»8.pf. 
4?cm^9)i>gce?  t5o^)amme  t>or  4000^  ^?ur(?cnir  ct&  bufcnt^  6.  $?arcf  bcn 

^necr;fen7.^  ©ummai^  ai* 
^irrricf  bem  ^ercfen^nec&t  ^an  af  fe  r)c  bc  3}o'mt  «>o(be  ftorten  laf  en.in  bm 

S«t)rato35er;o(fbcr^cvcfen  ^p* 

«o«5 


a.Cap.«eJfe33epfa0e.         witbcttMEMORlEN  im&ont.  869 


S^oc^  ^ef  oflft  et>ne  €aft  (Stcen  tfafcfeSSJnHSunncn,  t>e  Sajlt>oic  twe^unt 

t)e  i.£aft  i.*]3unt  j.Sunnen  &f  £«* 

©emSormanncfor&enflafcf  t>nD  iooo,9}?urtfen$  8.p* 

,  Sabbatho  poft  Margarethx  ty  t>er  $?urcn  &1)  &ettt  SBalfC. 

£>em  Sftrcf  en<£nec{)fe  t>or  6. 2)a#e  20,  (?. 

$>?atti>ia$€rcpct)orf.2)age  2;.g.   ] 

©pnem^lea^manne&or  f.SxiQt  14»  i«^Pf^ 

Summa  Lateris  4©.  $?arcf  1 4*  £ ♦  tf.  p£ 

#ang©c?juffet>or  f.Stagc  23.5. 

©tjnem  *}3(egetfmanttct>or  s .  £)agc  «4.0»  *♦  pf. 

$roen  *}Megc£man$  t>or  * . 3)age  28.  §♦  4*  $f* 

9}od)troen3Mege&ttan$t>or  6.  SDaae  3.  *    2.  §. 

^oc^i.gruroenbei?af®ru^c(oppet)eDorf.Sa5e  i4»fr2»Pf« 

93oret)nen'28t>fpe(#alcfe$  . .  f .  *  14.6- 

©or  2000.  £ammer  97?ur(Ien$  9.  *    }♦  {?. 

Sabbatho  in  die  Praxidis  ty  CDttCm  £)acf  C  fcOUCtt  &Ctt  S$eflCtt* 

£)em  $ercf  en  -fedjfe  t)or  6.  ©  age  20.  ff, 

€S^a«5taei  Crepe  »or  4.  ©aae  1  f.  g.  9-  Pf« 

©tfnem  5?neo)fe  t>or  6.£>age  i.$?.  i.f. 

£an$@d[)uftet>or6.2)age  27.  f& 

@!>nem  5tned>tc  t)or  6.3)age  i.  *    i.fjf* 

#?oc(>  fwen  tyltQt$m<mn$  &or  6.  2)age  *♦  ?   2.  jt* 

€l)nem  $immermannc  t)or  2.  3)acf>  7.  f  U 

3)e$ <^unnauent>e$  na  fiinfc  gaeob  60  t>cm  Sacfc  boucn  txn  Sjefleir. 

jptnrfcf  bem  #ercf  en^nec&f  e  t)or  6.  3)age  20.  % 

Sftatt&tatf  grcpc  feor  6.  3)age  27.  |. 

<2>t)nem  *piege$mamu  t)or  6.  ^age  W  »  i .% 

#anS€>c()uftet)or6.£)age  27.  §. 

©pncm  ftnecfrtc  »or  6.  £age  i.$?.i.#. 

Summa  Lateris  3  7.  $?aref jfi  #♦  ttyff  p£ 

«ftocfr  ctjnem  ^fcgetfmantte  t)or  6.  $>agc  i.9J?.  t.  f. 

^3or  4.  Catten  6.(j,8.pf. 

3)e$  @unauent>e£  na  Vincula  Petri. 

Sem  £ercfcn*5rnea)f  t)or  6.  £)a|c  20.  g. 

5D?attf>tae?  Qtrepe  m  4*  ©age  1 8.|. 

€>pncm  ^kac^mannc  t)or  6.  £)age  1. 5!)?.  i.  (?♦ 

#ang  (^dnitfe  t>or  6. 3)age       "  27.fi. 

0t?nem  ^iegetfmanne  t)or  6.  3>aae  1.$?.  1.  f?. 

0}od;  etjnem  <}Mege$mamie  t)or  4.  Sage  1 1 .  fi.  4.  pf. 

93or  W  55lycb  to  tveacnfce  6.  pf. 

Slrrir  j  it. 


870  Urfitttben  uttb  CTa&ri&rci»  % .  Period. 

It.  3)reEXufle?Sl9^»an^)erman9i«n*f«io  «tjiniaaefl  in  epne  ^cbotfc 
Ovennen  bouen  ber  Sjcden,  De  roocjen  100.  wtff^.  ^unt  et  *J)unt 
fouen  pf.  ©utnma  i*  1 7  ©>.  i  s  fc  7  pf, 

Sabbatho  poft  Laurentii. 

©cfofffc  fo*  2a|t  ©tcen«5tolcfe*  De  8afl  2.  Sttarcf  12.  g.  i*  i7.  ?Q?arcr\ 

§roen  ftnecbten  t>or  2.  2)acfr  Den  flaicf  intobrinacn&e  8.  (j(. 

S)em  Sormanne  t>or  $.  JJober  $a(cfc$  1 2.  §f. 

QJor  7-  §oDer  ©anDtf  1.  ^arcf  4.  pf. 

S)em  gormanne  oor  i7.  §ober  ©ruS  bnb  3)recfe$  t)an  bem  ^ercfhoue  2«.  £. 4. pf. 

Summa  Lateris    46.  $}arcf  14.  £.  9.  pf 

S)em  ^ercfen^nec^te  t>or  6.  3)age  20.  g. 

€D?attr>ta^  grepe  t>or  6.  £)age  27.  £. 

(gtmem  $!ege$manne  »or  6.  5)age  1.  $?.  1.  g. 

.£)ang©d)uffe  t>or  6.  £)age  27.  g. 

©Dnem  ^Megetfmanne  t>or6. £)age  1.  *  i.£. 

^ien^(eges{uDcnDeDen^alcfint©ant6fc(teDent)nb6erebeDeni>or6.3a5e     3.  *  3.$. 
Sabbatho  poft  Aflumptionis. 

S)em  ^ercfen^nec&f  t>or  6.  £)n$c  20.  fj. 

$?af  tr)iad  Crepc  t)or  6.  3>age  27.  g. 

<Sr;nem^lege3mannet>or6.£)age  1.  *  i.fj. 

^rcn'13(egcd(uDcnDcDen^:alcfint©anfr)feffcbent)nbbereDebent)or6.S)age     j.  *  s.g. 

It.  C23oripolt()togpn|ler^o|lcnt)or  r.  ©neDe  9J. 

SummaLateris  i7.$?arcf  n.f. 
Summa  expofitorum  fexti  anni  i$  6$8.3ftarcf  7.fi.  1  '«frpf» 

Summa  perceptorum  totius  anni  i$  8 1 8.  $J»arcf  1  $\  fi\  2.  pf. 

Summaexpofitorum  totius  anni  i^  638.  s))i*arcf  7.f*.  1  i.pf. 

Sic  Summa  perceptorum  excedit  Summam  expniitorum  iti  180.  7fj.  $  pft 

Quas  ego  Strudturarius  de  ifto  anno  teneor  Ecclefoe. 

Anno  1  f49.  feria  fexta  poft  Judica  Dominus  HinricusStuue  Stru&urarius  fecit  eom- 
putum  &  rationem  Dominis  de  Capitulo  de  tribus  annis ,  icilicet  de  anno  4f .  46. 
&47.  DefalcatisdefalcandismanetEcclefiae  deiftis  tribus  aanis  infimul  obliga- 
tusin  74 r.  J.g*4.pf. 

Super  quibus  folvit  500. 

quaa  impofuit  apud  Jafper£5erttbcet  10.  annuis  redditibusproutpatet  inliterisinfuper 
confe&is. 

Sic  reftatEccleliaiadhucfolvendsedeiftistribusannis  445".  }.f?.4.pf. 

Quas  ad  ftatim  numeravit  &  folvit  Domino  6*c  Magiftro  Johanni  GarlefFftorpp  Vice- 
Decano&c  adutilitatemEcclefiseexpendendas.  &c. 

Itaeft  ut  fupra  quodego  JohanGarleffltorp,  Vice  Decanus  &  Canonicus  manu  pro- 
pria  atteftor,  &  Dominum  Hinricum  Stufen,  de  prafato  computu  nomine  venO 
rabiii*  Capituli  Hamburgenus  ^uito  &  ablolvo,  errore  calculi  femper  falvo. 

,  ,,,-»  if.BERN. 


i.  Cap.  adtfe  Q5epfacje*         wn  fccn  MEMORIEN  tm  iD$m*  g?  t 

i  f .  BERN.  STEEN  Vicarii  Ecclefiae  Bremenfis  &  Archiep.  OfKcialis  Literae  ad  Ca- 

pitulum  Hamburgenfc  ut  inducant  Johannem  Sliiterin  poffesfionemPrEebendae 

fuae.  Anno  i  j"f  r.  d.  29.  Junii  Bremar, 

^l/enerabilibus  6c  circumfpe&is  virisDominis  Decano&CanonicisColIegiatceEccIe- 
fiae  beata»  Marias  Virginis  Hamburgenfis ,  ac  illis  ad  quod  Canonicatus  &  prsebendas 
collatio&  canonica  receptio,  feu  quajvis  aliadifpofitiocommuniterveldivifiminipfa 
ecclefiaHamburgenfipertinet,  omnibusquealiis&fingulis,  quorumintereft,  intexe. 
rit  aut  intereffe  poterit  quomodolibet  infuturum,  quibuseunquenominibuscenfean- 
tur,  aut  quacunque  praefulgeantdignitateBERNARDUS  STEEN  Ecclefia:  Metropo- 
litanse  Bremenfis  vicarius  6c  Reverendisfimi  in  Chrifto  Patris  &Illuftris  Domini  Domini 
ChriftofFeri  ,  Dei  &  Apoftolicae  fedis  gratia  Archiepifcopi  Bremenfis  ac  ducatuum 
BrunfViccenfis  &  Luneburgenfis  Ducis,  officialis  generalis ,  Judex  &  executor  ad  infra 
fcriptaunacumquibusdamaliisinfrafcriptis,  noftrisinhacparteCollegis  cum  claufu- 
la  quatenus  ipfi  vel  duo  aut  unus  eorum  ,  perfi  vel  aliumfiu  alios  3  6c  a  Reveren- 
do  Domino,  DominoPetroDei&Apoftolica;  fedis  gratia  Epifcopo  Fanenfi  ,  fandtis- 
fimi  Domini  noftri  Papae  &  fedis  ApoftolicaeNuntiofiveLegatofpecialiterdeputatus 
Salutem  in  Domino  &  noftris  hujusmodi,  immo  verius,  Apoftolicis  firmiter  obedire 
mandatis.  Literas  di&i  Reverendi  Patris  6c  Domini  Petri  Epifcopi  Fanenfis  lan&isfimi 
Domininoftripapasac  fedis  Apoftolicse  legati,  ejusque  verofigillorubeaeceraeincap- 
fula  eledtri  contentae  impreffo»  cum  filo  rubei  coloris  moreLegati  Apoftolici  impenden- 
te  ,  fanas  fiquidem  &  integras,  non  viciatas ,  non  cancellatas ,  neque  in  aliqua  fui  parte 
fufpe&as,  fed  omni  prorfus  vitio  carentes  ,-  utin  primaejusfacieapparebat,  nobis 
per  venerabilem  virum  Dominumjohannem  SluterEcclefiaeCollegiataeHamburgenfis 
Canonicum  principalem  in  infra  fcriptis  literis  principaliter  nominatum  coram  Notario 
&  teftibusinfrafcriptis  prcefentarifecit,  quasea,  qua  decuit,  reverencia  recepimus 
hujusmodi  fub  tenore,  PETRUS  Dei  &  Apoftolicae  fedis  gratia,  Epifcopus  Fanenfis 
ad  iavi&isfimum  Principem  Carolum  Romanorum  Imperatorem  femper  Auguftum, 
ac  univerfam  Germanicam  fandtisfimi  Domininoftri Julii  divina  providentia  papae  tertii 
&  Apoftolicaefedisnuncius  cum  poteftate  Legati  delatere  ,  Dile&o  nobis  in  Chrifto 
Johanni  Sluter  Clerico  Verdenfis  Civitatis  Salutem  in  Domino  fempiternam  ,  Vita? 
ac  morum  honeftas ,  aliaque  laudabiiia  probitatis  &  virtutum  merita  fuper  quibus 
apudnosfidedignocommendaristeftimonio,  nos  inducunt,  uttibireddamuradgra- 
tiam  liberales.  Cum  itaque  Canonicatus  &  praebenda  Collegiatae  ecclefiae  beatae  Ma. 
riae  virginis  Hamburgenfis  ,  Bremenfis  diocefis  ,  per  liberam  refignationem  dile&i 
nobis  in  Chrifto  Johannis  Boner, tunc  ipfius  ecclefie  Canonici ,  de  illis  quos  tunc  obti- 
nebat  in  manibus  noftris  hodie  fponte  &  libere  fadtam ,  &  per nos  admifTam  vacaverint 
6c  vacent  ad  praefens.  Nosadinfrafcripta,  per  di&ae  fedis  literas ,  adquarum  infer- 
tionem  nos  tenemur  fufficienti  facultate  muniti ,  aliisque  Ecclefiafticis  fententiis,  cen- 
furis  &  penis ,  a  Jure  velabhomine,  quavisoccafionevelcaufalatis,  fi  quibus  quo- 
modolibet  innodatus  exiftis  ,  ad  effectum  praefentium  duntaxat  confequendum ,  ha- 
irum  ferie  abfolventes ,  &  abfolutum  f ore  cenfentes ,  nec  non  omnia  &  fingula  benefi- 

cia 


$7*  Utfunbert  utio  Hacfcricbtctt  ^.  Period. 

cia  Ecclefiaftica  cum  cura&fine  Cura,  quae  eriam  ex  quibusvisdifpenfationibusApo- 
ftolicis  obttneas  6c  exfpechs  ,  acin  quibus  &adquazjus  tibiquomodolibetcompetit, 
quscunque,  quodcunque&qualiacunque  fint,  eorumfru&uum,  reddituum  &  pro- 
ventuum  veros  annuos  valores  ac  hujusmodi  difpenfationum  tenores  prxfentibus  pro 
expresfis  habentes ,  canonicatum  &prseber.dam  pnediclos ,  quorum  fru&us  rcdditus 
&  proventus  quatuor  marcharum  argenti  puri ,  fecunducn  communem  xftimationem, 
valorem  annuum,  ut  afTeris,  non  excedunt,  five  ut  praemittitur  ,  five  alias  quovis 
modo  aut  ex  alterius  cujuscunque  perfona  feu  per  fimilem  di&i  Johannis  Boner ,  aut  li- 
beram  cum  fuis  alterius  de  illis  in  Roma  Curia,  vel  extra  eam ,  &  coram  Notario  publico 
&  teftibus  fponte  fa&am  refignationem  ,  aut  aflecutionem  cujusvtsalteriusbeneficii 
Ecclefiaftici  ,  quavis  au&oritate  collati  vacent ,  ctiamfitanto  tempore  vacaverint, 
quod  eorum  collatiojuxta  Lateranenfis  Statuta  Concilii  ad  eandem  fedem  eftliberrime 
devoluta  ,  ipfique  Canonicatus  6c  prxbenda  difpofitioni  apoftolica:  fpecialiter,  vel 
aliasgeneraliter,  refervari  exiftant ,  6c  fupereisinteraliquoslis,  cujus  ftatum  prse- 
fentibus  haberi  volumus  proexpreflb,  pendeatindecifa,  dum  modo  tempore  datas 
prcefentium,  nonfitindsalicuialterifpecialiterjus  quaefitum,  cum  plenitudine  juris 
Canonici,  acomnibusjuribus&pertinentiiseorumuniverfis,  au&oritate  Apoftolica, 
nobis  ratione  LegationisnoftrseconcefTa,  quafungimurinhacparte,  tenore  prsefen- 
tium  tibi  conferimus  ,  6c  de  iliis  etiam  providemus ,  6c  nihilominus  difcretis  virjs 
Decano  Majoris  Ecclefiae  Bremenfis  ,  ac  Verdenfis  6c  Bremenfis  Officialibus  per  pra:- 
fentes  aufroritatc  prsedi&a  committimus  6c  mandamus  ,  quatenus  ipfi  vel  duo  aut 
unus  eorum  per  fe  vel  alium  feu  alios  ,  te  ,  vei  procuratorem  tuum  nomine  tuo  in 
corporalem  pofTeffionem  Canonicatus  &  prarbenda:  juriumque  6c  pertinentiarum  prse- 
di&orum  inducant  auSoritate  noftra,  acdefendantindu&um,  amoto  exinde  quoli- 
bet  illicitodetentore,  ac  facientes  tevel  prote  procuratorempraedi&umadpraeben- 
dam  hujusmodi  in  di&a Ecclefia  beatse  Marise  virginis  Hamburgenfis  admitti ,  acin  Ca- 
nonicum  recipi  6c  ih  fratrem,  Stallo  tibi  in  choro ,  6c loco in Capitulo cum di&i  Juris  ple- 
nitudine  aflignatis.  Tibique  de  illorum,  acannexorum  eorundem  fru&ibus  redditi- 
bus,  proventibus,  Juribus  &  obventionibusuniverfisintegrerefponderi,  Contradi- 
dores  quoslibet  &  Rebelles  per  cenfuramEcclefiafticameademau&oritate,  appella- 
tionepoftpofita,compefcendo,nonobftante  rehcisrecordationisBonifaciiPapseoclavt 
aliisqueconftitutionibusocordinationibus  Apoftolicis,  ac  di&se  ecclefise  beatseMarix 
virginisHamburgenfisetiam  juramento,  confirmatione  apoftoiicavelquavisfirmitate 
alia roboratis ,  ftatutis &  confuetudinibus ,  privilegiis  quoque  indultis  &  literis  apofto- 
licis  eidem  Ecclefia»  quomodolibet  conceffis  ,  cseterisque  contrariis  quibuscunque, 
Decernentes  ex  nunc  irritum  6c  inane ,  quicquid  fecus  fuper  his  a  quoquam  quavis  au- 
doritate,  fcientervel  ignorantercontigerit,  attentari.  Datum  Auguftse  Vindelico- 
rum  Anno  a  Nativitate  Domini  Millefimo  Quingentefimo  Quinquagefimo  primo, 
octavo  Kalendarum  Maji  ,  Pontificatus  ejusdem  tan&iffimiDomininoftri  JuliiPapse 
III.  anno  fecundo  ,  prarfentibus  ibidem  Alexandro  Cafalio  &  StephanoPerufinoBo- 
nienfis  c<Pifan6\ienfisrefpecliYeCivitatumfam!lianbusnoftris,  teftibus  ad  prsemifFa 

vocatis 


2.Cap.acf)feQ3*pfo0e»  wttfccttMEMORIENtm&om.  $7$ 

vocatis  fpecialiter  atque  rogatis  P.  Epifcopus  Fanenfis.  Nuncius  Apoftclicus, 
Francifcus  Hochtmanus  clericus  Fornacenfis  diocefis  publicus  (acra  Apoftohca&Im. 
periali  auctoritatibus  ,  ac  prsefati  Reverendiflimi  Domini  NuntiiApoftoliciNotarius 
mpr.  Poft  quarum  quidem  literarum  prsefantationem  &  receptionem  nobis  &  per  nos 
ut  prsemittitur  ,  fa&as ,  fuimus  pervenerabilemvirumDominumJoannemSIuterCa- 
nonicum  Hamburgenfem  principalem  ,  in  prseinfertisliteris  principaliter  nominatum 
debita  inftantia  requifiti,  quserens  ad  executionemdi&arum  literarum  apoftolicarum 
6V  contentorum  in  eisdem  procederecuraremusjuxtatraditampereasnobisformam. 
Nos  igitur  BERNARDUS  STEEN  Officialis  JudexcV  executor  prsedi&us ,  attenden- 
tes  requifitionem  hujusmodi  forejuftam  6*crationi  confonam ,  volentesque  mandatum 
di&i  Legati ,  imo  verius  fedis  Apoftolicse  *  nobis  in  hac  parte  directum  reverenter 
exfequi,  ut  tenemur.  Idcirco  au&oritateapoftolicanobisinhacpartecommifla,  & 
qua  jam  fungimur  ,  prsedi&as  literas  Apoftolicas ,  huncque  noftrum  proceffum ,  ac 
omnia  &  fingula  in  eis  contenta  vobis  omnibus  &  fingulis  fupradidtis  intimamus,infinua- 
mus  &  notificamus  per  prsefcntes ,  vosque  Dominos  Deeanum  &  Canonicos  Collegia- 
tas  Ecclefise  beatse  Marise  Hamburgenfis,  omnesquealios&fingulos,  quibus  hic  no- 
fter  prccefllis  dirigitur  tenore  prsefentium,  requirimusormonemusprimo,  fecund» 
tertio  &  peremptorie  communiter  vel  divifim  ,  ac  vobis  &veftrumcuilibetinvirtute 
fan&ce  obedientise  &  fub  infra  fcriptis  fententiarum  poenis  diftri&e  prsecipiendo  manda- 
mus,  quatenus  infra  fex  dierum  fpatium  poft  prsefentationem,  feu  notificationem  di&a- 
rum  literarum  &  prsefentis  noftri  proceffus ,  ac  requifitionem  vobis  feu  alteri  veftrum 
pro  parte  di&i  Johannis  Sluter fa&as  immediate  fequentium ,  quorum  fex  dierum  duos 
proprimo,  duospro  fecundo,  ocreliquos  duos  dies  vobis  univerfis  &  fingulis  pro  ter- 
tio  &  peremptorio  termino  ac  monitione  canonica  aflignamus ,  eundemque  Dominum 
JohannemSIuter  principalemvelfuum  procuratorem  ejus  nomine  in  antedi&a  Eccle- 
fiaHamburgenfi  inCanonicum&  fratrem  recipiatis ,  &  ftallum  fibiinChoro  cVlocum 
in  Capitulo  fsepe  di&se  Ecclefisecum  plenitudine  juris  Canonici  aflignetis,  atque  in 
corporalem  &  realem  pofleflionem  hujusmodi  Canonicatus  &  prsebenda  inducatis  & 
inducium  defendatis  fibique  vel  procuratori  fuo  de  fru&ibus  hujusmodi  Canonicatus 
&  praebendse  rcfpondeatis ,  &ab  aliis  refponderi  faciatis  &  procuretis.  Quodjiforte 
prsemifla  omnia  &  fingula  non  adimpleveritis,  mandatisque  &  monitionibus  noftris, 
imo  verius  Apoftolicis  non  parveritis  realiter  cum  effe&u ,  nos  in  vos  Dominos  Deca- 
num  &  Canonicos,  qui  in  prsemiflis  culpabiles  fueritis,  excommunicaiionis  fenten- 
tiam  ferimus  in  his  fcriptis ,  quam  fi animis,  quodnoncredimus,fuftinueritisinduratis 
tunc  nos  ad  declarationem  ejusdem ,  &  ad  alia  ulteriora ,  prout  juris  atque  ftili  eft,  pro- 
cedimus  juftitia  mediante,  in  quorum  omnium  &  fingulorum  fidem  &  teftimonium 
prsemiflbrum  prsefentes  noftras  litteras,  fivcprsefens  publicum  Inftrumentum  procef- 
fum  noftrum  hujusmodi  in  fe  continentes  five  continens  exinde  fieri ,  &  per  Notarium 
publicum  infra  fcriptum  fubfcribi  &  publicari  mandavimus  figillique  noftri  officialatus, 
juffimus  & fecimus  appenfione  communiri ,  datum  &  a&um  Bremse  in  cuna  Canonica- 
H  nobilis  &  generofi  Domiai  >  Domini  Chriftophori  ex  ComitibusPhrifiae  Canonici  Ec- 
I.€&eiU$t«rE<rofc  ®$M$  cleiie 


$74  Uvtunbett  tinb  ttadricbttn  $.Period. 


(L.  S.) 


clefise  Bremenfis ,  fub  anno  a  nativitateDominiMillefimoQuingentefimoQuinquage- 
fimo  primo  Indi&ione  nona,  die  vero  penultima  menfis  Junii,  Pontificatus  Sanclisfi- 
miinChriftoPatris&Domini  noftri,  Domini  Julii  divina  providentia  Papa?  tertii  An- 
nofecundo,  Prsefentibus  ibidem  honorabili  viro  Domino  Johanne  Boner,  Paftorein 
Lunfen ,  &  Hieronimo  Surinck  Cive  Bremenfi ,  teftibus  ad  prsemifla  fpecialiter  voca- 
tis  &  rogatis. 

Et  ego  LubbertusPeeckCIericusBremenfisDiocefis 

publicusApoftolicaAu£toritateNotarius,quiaprse- 

miflis  otnnibus  &  fingulis  dum  fic,  ut  prsemittitur, 

fierent  &  agerentur  una  cum  pramominatis  tefti- 

bus  prsefens  interfui ,  eaque  omnia  &  fingula  fic  fieri 

vidi  &  audivi  ac  in  notam  fumpfi  ex  qua  hoc  publicum  Inftrtamentum  manu  alterius 

fideliter  fcriptum  confeci  fubfcripfi,  publicavi,  fignoque  cVnomine  meis  folitisfigna- 

Yi  in  fidem  &  teftimonium  prsemiftbrum  rogatus  &  requifitus. 

s6.  JOH.  SLUTERS  Requifitio  CapituK  HamburgenfisprofepofTesfionandoinPrae- 
bcnda  per  fententiam  Archiepifcopi  fub  pcena :  Anno  ifp.  d.  2$.Sept. 

TN  nomine  Domini  Amen.  Anno  a  nativitate  ejusdem  Millefimo  quingentefimo 
'  quinquafefimo  primo ,  Indi&ione  nona  dievero  Mercurii  vicefimatertiamenfisSe- 
ptembris,  pontificatus  San&isfimi  inChriftoPatris&DomininoftriDomini  JULH  Di- 
vina  providentia  Pape  tertii,  Anno  ejus  fecundo  coram  venerabilibus  viris  Johanne 
'dtatf  Decano  &  JuriumDo6tore///w7Voi?^«/^7pSeniore,  ScHinrico  Withmer ,  cete- 
risque  Canonicis  Capitularibus  &  Dominis  beate  Marie  Virginis ,  Hamburg.  Bremenfis 
Diocefisinlococapitularicorporaliterconftitutis  &  congregatis  in  meiNotariipublici 
ccteftium  infra  fcriptorum  ad  hoc  vocatorum  cVrogatorum  prefentia  perfonalitcrcon- 
flitutus  venerabilis  vir  Dominus  yc/;/?«^.ri51t7//^rdideecclefieCollegitebeat£eMariae 
virginis  Hamburgenfis  dicle  Bremenfis  Diocefis  Canonicus  habens  &  tenens  fuis  in  ma- 
nibuscertumjurisproceftumpervenerabilemvirumDominum^n^r^w^Sy^w  fan&e 
Bremenfis  ecclefie  vicarium  nec  non  reverendisfimi  in  Chrifto  Patris  &  Domini  Domini 
Chriftofferi  Archiepifcopi  Bremenfis  &  adminiftratoris  F^&wyfrEcclefiarumofficia- 
lemgeneralem  per  civitatem  &  Diocefem  Bremenfem  &  certi  proceflus  nomine  dicti 
Domini  Johannis  JV/#/^r/executoremfulminatumutprimafacieapparuit,  quemhic 
vero  pro  infertis  habere  voluit  &  haberi  vult ,  &  juxta  &  fecundum  hujusmodi  procefc 
fus  tenorem  eosdem  Dominos  Capitulares  proutfupra  congregatos  cum  eisdem  pro- 
ceffus  literis  requifivit  &  intimavit  copiamejusdebiteaufchuItatamadmanusDomini 
fupra  di£ti  Decani  aftignavit  &  tradidit  dicle  Canonicatus  &  prebende  inftitutionem  Ca- 
nonicam  poftsffionem  ejusdem  fub  termino ,  ut  moris  eft  juris  &  confuetudinis  in  pro- 
cefTu  praefixo  6c  contentce  metu  cenfurarum  ftallum  in  choro  vocem  in  Capitulo  fibi  tra- 
<li  &  dari  fub  penis  etiam  addi&is  petiit  aliasque  &  alia  in  prenominato  proceflu  conten- 
ta fecit  & exercuit  &  in  termino  illis  prefixo  refponfionem  quid  defuper  fa&uri  eflent  & 

de 


a.  Cap.  ac&fe  Q5et>fa^e.         00«  bcttMEMORlEN  im  &*m;  #7? 


de  prefenti  vellent  refpondere  poffent.  Qui  refpondendo  ex  ore  Decani  prenominati 
dixerunt  fe  defuper  deliberare  velle  ckdeindefibi  &  fuis  amicis  ibidem  aftantibus  au- 
dientibus  &  intelligentibus  oportunotempore  ckprefertiminterminoin  proceffupre- 
fixo  &  ftatuto  refponfuri.  Super  quibus  omnibus  &  fingulis  ficutpremittitur  fa&is  pre- 
fens  interfui  &  idem  Dominus  Johannes  Scluter  Principalis  me  infra  fcriptum  notarium 
requifivit  ut  fibi  defuper  conficerem  inftrumentum  &  inftrumentatotquotforentfibi 
defuper  neceffaria.  A£ta  funt  hec  Hamborch  in  loco  capitulari  Hamburgenfi  fub  Anno 
indi&ione  Die  &MenfeacPontificatuquibusfupraprefentibusibidem  venerabili  Do* 
mino  &  providis  viris  Nicolao  Cromer  collegiate  ecclefie  fanfti  Andree  Verdenfis  Cano- 
nico  Harmanno  Stakeman  Dirico  Holthujen  Civibus  Hamburgen.  Di&e  Bremen» 
Diocefis  teftibus  ad  premiffa  vocatis  atque  rogatis. 

Et  ego  Otto  Moller  Clericus  Bremenfis  Sacris  apoftolica  & 
imperiali  au&oritatibus  Notarius  quia  omnibus  &  fin- 
gulis  premiflis ,  dum  fic  ut  premittitur  fierent  &  age- 
rentur  una  cum  prenominatis  teftibus  prefens  interfui 
eaque  omnia  &  fingula  fic  fieri  vidi  &  audivi ,  ideoquc 
hocpreferispublicuminftrumentummanumeapropria  ingroffatum  fubfcripfi  publica- 
vi ,  &  in  hanc  publicam  formam  redegi ,  fignoque  meis  clavibus  propter  au&oritatem 
apoftolicam. 

Nomine  &  cognomine  meis  folitis  &  confuetis  fignavi »  in  fidem  &  teftimonium 
omnium  prsemifforum  rogatus  <5c  requifitus. 

17.  CAPITULI HAMBURGENSIS  Couftitutio  JohannisBerkey  &c.  in  Procuratores 
fuos  in  caufa  contra  Johannem  Sluterum.  An.  i  y  5-2.  d.  16,  Mart. 

Tn  nomine  Domini  Amen.  Anno  a  nativitate  ejusdem  millefimo  quingentefimo 
■*  quinquagefimo  fecundo ,  indictione  decima,  die  vero  decima  fexta  menfis  Martii, 
pontificatus  fan&isfimi  in  Chrifto  Patris  &Domini  noftri  Domini  Julii  divina  providen- 
tia  pape  tertii  anno  tertio  in  mei  notarii  publici&teftiuminfrafcriptorumadhocfpe- 
cialiter  vocatorum  &  rogatorum  prefentia  perfonaliter  conftituti  venerabiles  egregii 
ckcireumfpecliviriDomini  Johannis  Saxo  utriusque  Juris  Do&or  Decanus  Hinricus 
Rantzow  fenior  Hinricus  Witbmer  fcholafticus ,  infignis  ecclefie  Hamburgenfis  Cano- 
nici  capitulares  capitulum  ipfum  ecclefie  facientes&repr£efentantescitratamenquo- 
runcunque  fuorum  procuratorum  per  eosdem  hactenus  conftitutorumrevocationem 
omnibus  melioribus  mod©  via  jure  caufa  &  forma  quibus  potuerunt  &  debuerunt  fe- 
cerunt  conftituerunt  &  ordinavetunt  fuosveroscertoslegitimos&indubitatosprocu- 
ratores  au&ores  fa£fcores  negociorumque  fuoruminfrafcriptorumgeftorescV  findicos 
generales  &  fpeciales  itatamenquod  generalitasfpecialitatinonderogetnececontra 
videlicet  venerabiles  circumfpe&os  achonerabilesvirosDominos&MagiftrosJohan- 

®$$$$  z  neno 


t7* Utttmbtn  tirtb  VTA<bvid)tm  $ .  Pcriod. 

cem  Berckcy  fan&orum  Wilhadi  6c  Stephani  Arnoldum  Krufelbecker  Anfcharii  6c 
Marcum  Textorem  Metropolitane  ecclefiarum  Bremenf.  Canonicos  <5c  vicarios  abfen- 
tes  tanquam  prefentes&quemlibeteoruminfolidum,  ita  tamen  quod  non  fit  melior 
conditioprimitusoccupantisnecdeteriorfubfequentis,  fed  quod  unuseorumincepe- 
rit  alter  ipforumprofequi,mediare,  terminare  valeat  &fmiri  fpecialiter&cxprefTead 
ipforum  Dominorum  conftituentium  nominibus  &  pro  eis  coram  venerabili  6c  fpe&abi- 
li  viro  Domino  Bernhardo  Sten  curia:  Archicpifcopatus  Bremenfis  offieiali  6c  afferto 
commiflario  apoftolico  comprehendimus  ac  ipfos  Dominos  conftituentes  a  quibusdam 
cenfurarum  ecclefiafticarum  quibus  ad  inftantiam  venerabilis viri  Domini  Johannis  Slu- 
ter  innodati  &  laqueati  dicuntur  fimpliciter  vcl  ad  cautelamabfolvi. 

Defuper  neceffarium  decretum  petentes  cc  obtincntes,cautionemque  dc  ftandoju- 
ri  ac  fan&e  matris  ecclefie  parendum  mandafcis  iftis  opus  f uerit  preftandum  ac  caufas  ra- 
tionabiles  6c  in  jure  fundatas,  quare  ipfi  Domini  conftituentes  quibusdam  literis  apo- 
ftolicis  ad  prefati  Domini  Johannis  Sluter  inftantiam  decretis  & inlinuatis  parere  non  tc- 
«eantur  allegantes  aliasque  quascunque  materias  6c  exceptiones  dandum  Scexhiben- 
dum.     Nec  non  occafione  premiftbrum  <5c  eorum  emergentium  &  dependentium  cau- 
farum  coram  quibuscunque  aliis  judicibus  ordinariis  five  extraordinariis  delegatis  vel 
fabdelegatis  datis  vel  dandis  deputatis  vel  deputandiscomprehendimusipfosqueDo- 
minos  conftituentes  <5c  eorum  Jura  in  omnibus  &  per  omnia  dcfendentes  libcllum  feu  li- 
bellos  6c  quascunque  fummariaspetitionespetendumdandumecrecipiendum  darique 
6c  recipi  videndum  litem  feu  lites  coQteftantesCalumnie&cujuslibetalteriusgeneris 
ricitum&honeftumjuramentuminanimamipforum  Dominorum  conftitucntium  pre- 
ftandum  ex  adverfo  preftarique  videndum  6c  audiendum  ponendum  <3c  articulandum 
pofitionibus  <5carticulisrefpondendumaccontraeosexcipiendum,  Teftes  quoque  Ii- 
teras  fcripturas  privilegia  procefTus  inftrumentajura&munimenta&quzcunquealia 
probationumgeneraproducendum.     Ac  partes  adverfe  teftes  jurare  dc  deponere  vr- 
dendum,  <5c  contra  eos  &  eorum  di&a  ac  literas  a&ainftrumenta&aliamunimenta 
contra  fpfos  Dominos  conftituentes  produ&a  feu  producenda  dkendum&excipien- 
dum,  <5c  omnia  <5c  defe&us  opponendum  <Sc  probandum  proteftandum  dicendum  alle- 
gandum  SententiisDiffinitivis  quaminterlocutoriis  refpondere  petendumacabeavel 
cis  <5c  a  quocunque  gravamine  illato  vel  inferendo  procurandum  &  appellandum  provo- 
cationes  <5c  appellationes  profequendum  publicandumintimandum&infinuandum  A- 
poftoIosquefcmelvelpluresinftanterinftantiuscV  inftantiffime  petendum  6c  obtinen- 
dum.     Ac  quecunque  alia  juris  beneficia  impetrandum  impetratis  ex  adverfb  contradi- 
cendum  f ufpe&os  <5c  fufpe&a  recufandum  ac  fufpitionis  caufam  allegandum  <5c  proban- 
dum.   Expenfas  damna  &  interefTe  petendum  &  taxari  faciendum  ac  fliper  ipfis  fi  necef- 
fe  fuerit  jurandum.     Unum  quoque  vel  plures  procuratorem  feu  procuratores  loco  fui 
cVcujuslibeteorumfubftituendumeumque  veleos  revocandum  cx  onus  procurationis 
hujusmodl  in  fe  reaftumendum  totiens  quotiens  ipfis  feu  alteri  eorum  placuerit  6c  vifum 
fuerit  expedire  preienti  procuratorio  nihilominus  in  fuo  robore  duraturo.    Et  genera- 

liter 


2.Cap.acr)feQ5er>(aj}e.         uerttetiMEMOlUENtmi&om.  $77 


liter  orania  &  fingula  faciendum  dicendum  gerendum  exerendum  procurandumque  in 
premiflis  &  circa  ea  neceffaria  fuerint  feu  quomodolibet  opportuna ,  &  que  ipfimet  Do- 
mini  conflituentes  facerent  feu  facerepolTentfipremillisomnibusocfingulisperfonali- 
ter  intereffent ,  etiam  fi  talia  fuerint ,  que  mandatum  exferet  magis  fpeciale  quam  pre- 
fenti&exprcfium.  Promittentesinfuper  di&i  Domini  conftituentes ,  mihi  Notario 
publico  infra  fcripto  tanquamperfonepublice&authenticefolempnitejftipulantescV 
recipientes ,  vice  &  nomine  omnium  &  fingulorum  quorum  intereft  intererit  feu  inter- 
cfle  poterit ,  quomodolibet  infuturum  ratum  gratum  atque  firmum  perpetuo  habitu- 
ros  $  totum  id  &  quicquid  per  di&os  eorum  procuratores  conftitutos  fubftitutos  vet 
fubftituendos  ab  eis  ,  feu  eorum  altero  a&umfa&um  di&umgeftum  procuratumque 
f uerit  tn  premifiis  feu  premiiTorum  aliquo.  Relevantes  nihilominus  &  relevare  volen^ 
tes  procuratores  eorum  hujusmodi  conftitutos  vel  ab  eis  aut  eorum  fubftitutis  feu  fubfti- 
tuendis  &  eorum  quemlibet  ab  omni  onere  fatisdandi judicio  fifti ,  judicatum  falvi  cum 
omnibus  6c  fingulis  neceiTariis  &  oportunis  fub  hypoteca  6c  obligatione  omnium  &  fin- 
gulorum  bonorum  ipforum  mobilium  &  immobilium  prefentium  &  futurorumacfub 
omni  Juris  &  fafti  renunciatione  ad  hec  neceflaria  pariter  &  cautela.  Super  quibus 
omnibus  &  fingulis  premiiHs  di&i  Domini  conftituentes  me  Notarium  publicum  infra 
fcriptum  legitime  requifiverunt  petentibus  ipfis  a  me  unum  vel  plura  publicum  feu  publi- 
cafieriatquetradiinftrumentum&inftrumenta,  Acta  fuerunt  hsecHamborchibidem 
in  domo  Capitulari  ejusdem  ecclefie  Annoindidtionediemenfepontificatuquibusfu- 
pra  prefentibus  ibidem  honorabili  viro  Domino  Magiftro  Bernhardo  Witten  preme- 
moratse  ecclefie  Vicario  &  Cafparo  Siverdes  ,  di&i  Venerabilis  Capituli  Camerario 
teftibus  ad  premifla  vocatis  rogatis  pariterque  requifitis. 

Et  ego  Jochim  Nienhufen  Clericus  Camlnenfis  Diocefis  fa- 

p*MT  £\  -1  craque   imperiali  audroritate  Notarius  quia  praemiffis 

1  ^k  omnibus  &  fingulis  dum  fic  ut  premittitur  fierent  & 

L  ■  J»   k^«  J  agerentur  una  cum  praenominatis  teftibus  prefens  in- 

terfui ,  eaque  omnia  &  fingula  fic  fieri  vidi  &  audivi 
atque  in  notam  fumpfi.  Ex  qua  prefens  publicum  inftrumentum  manupropriafcri- 
ptum  confeci  fubfcripfi  publicavi  &  in  hanc  publicam  inftrumenti  formam  redegi. 
Signoquenomine&cognomine  meis  folitis&confuetisfignavi  &  roboravi.  In  fidem 
&  evidens  teftimonium  omnium  &  fingulorumpraemifrorumfpecialitervocatusroga- 
tus  &  requifitus. 

ig.   Documentum  Notariale  ,  literas  citatorias  in  eaufie  Sluteri  contra  Capitulum 

Hamburgenfe  Decano  ejusdem  etaffidentibus  praefentatas  &  infinuatas ,  recufata 

vero  acceptione  valvis  templi  affixas  eiTe  An.  1  f  j  2.  d.  5 1 .  Dec. 

In  nomine  fan&as  &  individuse  Trinitatis  Amen.     Per  hoc  prefens  publicum  in- 
ftrumentum  univerfts  &  fingulis  cujuscunque  ftatus  conditionisve  exiftat  pateat 

Q>$$$i  a  evidenter 


878  Urt  Mbm  Uttb  Vt<t<kvi<&tm  $ .  Period. 


cvidenter&fitnotum,  quodannoanativitateredemptoris  noftri  Jefu  Chrifti  millefi- 
moquingentefimoquinquagefimofecundo,  indi&ione  decima,  die  verojovis  trice- 
fimo  primo  menfis  Decembris ,  Pontificatus  fanftisfimi  in  Chrifto  Patris &  Oomini  no- 
ftri  Domini  Julii,  DivinaprovidentiaPapse  tertii,  anno  ejusfecundocirciterundeci- 
mam  horam  ante  meridiem ,  ego  notarius  publicus  infra  fcriptus ,  pro  parte  venerabi- 
lis  viri  Domml  fobannis  S/uter  CanonicisinfigniseccIefi£ebeatseMarisevirginis//tf?»- 
hurgenf.  Principalis  ,  in  literis  citatoriis  per  venerabilem  virum  Dominum  Bernar- 
dum  Stein  ecclefrx  Metropolitanre  Bremenf.  vicarium  &  reverendisfimi  &  illuftriffimi 
principisDomini,  Domini  Chriflopbori  archiepifcopi  Bremenfis&Verdenfisecclefia- 
rum  adminiftratoris  Brunfwicenfis  &  Luneburgenfis  ducis  &c.  Officia/is  generalis  ju- 
dicis  &  executoris  in  hac  caufa  infra  fcripta  una  cum  aliis  collegis  cum  claufula.  Quate- 
nus  ipfi  vel  duo  aut  unus  eorum  per  fe  vel  alium  feu  alios  &c.  a  reverendo  Patre  Domi- 
no  Domino  Petro  Dei  &  apoftolicse  fedis  gratia  epifcopo  .#??*<?«//  fanttiffimi  Domini 
noftriPapa?&apoftoliccefedisnuntiofive  legato  &c.  fpecialiter  deputati,  ejusque  fi- 
gillo  officiolatus  uti  apparuit  fubimpreflb,  fub  datoBremis  in  domohabitationis  fuse 
fub  anno  a  nativitate  Domini  millefimo  quingentefimo  ,  quinquagefimo  primo,  die 
vero  Mercurii  nonamenfis  Decembris  publicatis  &  editis  ac  per  difcretum  virum  Domi- 
num  Lubbertnm Peeck  Notarium  publicum ,  apparuit  fcriptis  &  fubfcriptis  principali- 
ter  nominatis  legitime  requifitus ,  quatenus  prcefatas  literasCitatorias  Venerabilibus, 
dodtiffimisqueviris  Dominis  Johanni  Saxen  Jurium  Dodlori  &  Decano  prcefatce  ecclefice 
Hamburgenfis,  cceterisque  Dominis  Capitularibus  intimareinfinuare&adeorumno- 
titiamdeducere,  ex  tunc  ego  Notarius  publicusinfra  fcriptuspraefatasliterasCitato- 
rias  originales  figillatas  ac  Copi-am  earundemad  me  recepi,  &easprsedi£toDomino 
Decano  ,  cceterisque  Dominis  capitularibus  ,  videlicet  Magiftro  Henrico  Witmer 
Scholaftico  &  Michael  Schillowen  canonico  prsedi&seeccleficeHamburgenfisinloco 
capittulari  confueto  fcilicet  refettorio  vere  figillate  citationis  collationatam  &  aufculta- 
tam  copiam  manu  meapropria  fubfcriptamadmanusprsefatiDecaniaffidentibusprse- 
dictis  Dominis Capitularibus  tradidi ,  fed  eas  accipere  noluit ,  quare  apud  eundem  eam 
depofui,  eique  ficnomine  totiuscapituli,  quantummeliuspotui&debuiinprcefentia 
intra  fcriptorum  teftium  intimavi  infinuavi  &  notificavi  &  ad  ipfius  cceterorumque  noti- 
tiam  indubitatam  deduxi ,  ipfumque  Dominum  Decanum  atque  totum  capitulum  juxta 
omnem  fuitenorem  citavi,  quiquidemDominusJohannesSaxoDecanus  JuriumDo- 
ftor  dehmc  in  refponfum  mihidedit,  fe  cumhisquifibiafliderentinabfentiareliquo- 
rum  accipere  neque  admittere  nolle  &c.  Cui  in  refponfumdedimehujusmodicita- 
tionis  intimationem  fecundum  orficii  mei  debitum  illic  ita  in  prcefentia  infra  fcriptorum 
teftium  intimatum  infinuatum  &notificatum&adeorum  notitiam  indubitatam  dedu- 
ftum velle.  Deinde  ego  Notarius  publicus  infra  fcriptus  prcefatam  ecclefiam  Hambur- 
genfem  beatseMarice  virginis  una  cum  teftibus  infra  fcriptis  acceffi ,  easdemque  literas 
citatorias  originales  figillatas  valvis  di&KecclefiasHamburgenfisinhominummultitu- 
dine  affixi ,  &  ad  tempus  ftare  permifi,  Capitulumalta&inteHigibilivocecitavi,  & 
di&as  literas  originales  figillatas  ad  merecepi  Copiam  eorundem  affixam  aufeultatam, 

& 


(L.  S.) 


2.  Cap.  <nd)tt  %$t\)l<x$t         wn  fcen  MEMORIEN  im  2)$m*  879 

&  cum  fao  vero  originali  concordantem  ftare dimifi.  Aliasque  &  alia  feci  &  executus 
fum  prout  a  me  poftulabatur.  Super  quibus  omnibus &  fingulis  prsemiflis  idem  Domi- 
nus  Johannes  Sluter  principalis  fibi  ame  Notariopublicoinfrafcriptounumvelplura 
publicum  feu  publica  fieri  &  confici  petiit  inftrumentum&inftrumenta.  A6ta  fuere 
hasc  incivitate  Hamburgenfi ,  fubanno,  indi&ione,  die,  menfe,  pontificatu,  ho- 
ra  ac  Iocis  refpective  quibus  fupra ,  Prsefentibus  ibidem  venerabili  &  difcretis  viris  Do- 
jnino  Nicolao  Kremer  Canonico  Verdenfisecclefise&HenricoWernerLaicoinloco 
capitulari  refe&orio  fcilicet ,  &  ante  valvas  pnedi£tas  ecclefiae  Hamburgenfis ,  tefti- 
bus  ad  pr2emifTa  fpecialiter  vocatis  atque  rogatis» 

Et  ego  Johannes  Brufehaverus  ,  clericus  Bremenfis 
Diocefis  Publicus  apoftolica  au&oritate  Notarius , 
quia  hujusmodi  intimationem  citationis  proparte 
prsedicti  Domini  Johannis  Sluter  a  praedi&o  vene- 
rabili  viro  Domino  Bernardo  Stein  &c.  Generali 
officiali  totius  Bremenf.  Diocefis  adverfus  Dominum  Decanum  cxterosque  Dominos 
capitulares  beata:  Marise  virginis  cccefias  Hamburgenfis  pro  denegatione  invefturas  pre- 
bendae  &  canonicatus  edictum  6cc  Secundum  tenorem  literarum  citationum  a  me 
tanquam  notario  publico  venerabili  &  docHsfimo  Domino  Doftore  Johanne  Saxe  caete- 
risque  pramominatis  Dominis  ,  atque  caeteris  ,  omnibusque  aliis  praemiflis  fadtis  & 
executis  &c.  Una  cum  pramominatis  teftibus  praefens  interfui  &  adfui  cVfeci  &  exe- 
cutus  fum  ,  ac  in  notam  fumpfi  ,  ideoque  prasfens  publicum  inftrumentum  manu 
propria  ingroffatum  exinde  confeci ,  fubfcripfi ,  publicavi ,  &  in  hanc  publicam  for- 
mam  redegi,  figno  nomine  &cognomine  meis  folitis  &  confuetisfignavi&munivi, 
in  rldem  &  teftimonium  omnium  &  fingulorum  prarmifforum  rogatus  &  requi- 
(itus. 

19.  M.  VITI BRUMMER  Pnepofiti  monafterii  prope  Buxtehudam  ConfHtutio  Pro- 

curatorum  ad  petendum  fibi  a  Capitulo  Hamhtrgen/z  Canomcatum  m  f ua  Ecclefia 

vacantem&vacaturum.  An.  1 5- 5*6.  d.  50.  Dec. 

Tn  nomine  Domini ,  Amen.  Anno  a  nativitate  ejusdem  millefimo  quingentefimo 
*■■  quinquagefimofexto,  indictione  decima  tertia,  dievero  tricefimomenlisDecem- 
bris  hora  decima  vel  quafi ,  pontificatu  fan&isfimi  in  Chrifto  Patris  &  Domini ,  Domi- 
ni  PAULI  di vina  providentia  papae  ejus  nominis  quarti ,  Anno  ejus  primo  in  mei  Nota- 
rii  publici  teftiumque  infra  fcriptorum  ad  hoc  vocatorum  &  rogatorum  praefentia, 
perfonaliter  conftitutus  vennrabilis  virDominus  cVMagifter  Vitus  Chrummer  veteris 
monafterii  prope  Buxtehudam  Verdenfis  diocefis  praepofitus ,  principalis  principaliter 
&  pro  feipfo  omnibus  melioribus  modo  via  jure  caufa  ftilo  forma & ordine ,  quibus  me- 
lius  potuit  &  debuit ,  poteft  &debetfecit&conftituitcreavit&folenniterordinavit 
fuos  veros  certos  legitimos&indubitatos  procuratores ,  negociorumque  fuorum  ge- 
ftores  acnuneiosfpeciales&generales,  itatamen,  quodfpecialitasgeneralitatinon 

deroget, 


SS°  Uttunbm  ttttb  Vl*cbtid)ten  $ .  Periodt 


derogct ,  nec  generalitas  fpecialitati  citra  tamen  renovationemquorumcunquealio- 
rum  procuratorum  fuorum  per  eum  ha&enus  quomodolibet  conihtutorum ,  videlicet 
honorabiles  &  difcretos  viros  ac  Dominos  fohannem  Haneckhorft  vicarium  ecclefic 
fandti  Petri  Buxtehudenjis  Verdenfis  Diocefis  prefentem  &  onus  procurationis  iit 
fe  fponte  fulcipientem,  nec  non  johannem  S/uter  Cznonicum  fancti  Stephani,  /<?- 
hannem  Kolfemberch  Canonicum  fan&i  Anfcharii  Bremenf.  fohannem  Eckleffyic^ 
rium  fan&i  Petri ,  Nicolaum  Frigborch  vicarium  Hamburgenfis  ,  Chriftophorum 
Hepfteden  vicarium  Bremenfis  ecclefiarum  abfentestanquamprefentes&quemlibet 
eorum  infolidum  fed  quod  unus  corum  inceperit  altereorumprofequimediarepariter 
&  finire  poffitac  ad  erTe&um  perducerefpccialiter&exprefre,  dans  &  concedens, 
eisdem  fuis  procuratoribus  &  eorum  cuilibetplenamliberam&omnimodampotefta- 
tem  ac  mandatum  fpeciale  ,  ad  petendum  fibipcr  venerabilesDominosprepofitum, 
decanum  ,  fcholafticum  ,  totumque  capitulum  Hamburgenfis  ecclefiae  ,  Bremenf. 
Diocef.  de  canonicatu  &  prebenda ,  ejusdem  ecclefise  vacantibus  ad  prefens  vel  in  po- 
fterum  vacaturis  vigore  quarumcunque  Iiterarum  five  alias  fimpliciter  &  pure  provide- 
ri  ac  eosdem  cum  omnibus  &  fingulis  fuis  juribus  frucTibusredditibusproutintalibus 
fierifolitumeft  ,  fibiconferridi&iconftituentisnomine,  Stallum  quoque  in  choro  & 
locum  in  capitulo  nec  non  corporalem  &  a&ualem  eorundem  canonicatus  &  prebende 
poiTeftionem  cum  plenitudine  juris  tradi&aflignari  necnondeftatutis&confuetudi- 
nibusdi&eecclefie&capituli  quodcunquelicitumjuramentuminanimam,  ipfius  con- 
ftituentis  Domini  obfcrvandum  prarftandum  &  faciendum,  unum  quoque  vel  plures 
procuratorem  vel  procuratores  locis  fuis  conftituendum  &  eum  vel  eos  revocandum  & 
onus  procurationis  hujusmodi  in  fe  reaffumendum ,  toties  quoties  &  quando  placuerit 
&  vifum  fuerit  expedire  ,  &  generaliter  omnia&fingulafaciendumgerendumexcer- 
cendum  dicendum  & procurandum ,  que  in  predictis  necefiaria  fuerint  quomodolibet 
&  oportuna  ,  &  que  ipfe  conftituensfaceret  feu  facere  poffet  in  premiius  omnibus  & 
fingulis  fi  prefens  &  perfonaliter  intereffet  ,  etiamfitalia  forentquemandatummagis 
exigerent  fpeciale  quam  prefentibuseftexprefium.  Promittens  nihilomiuus  diclus 
Dominus  conftituensmihiNotarioinfrafcripto  tanquam  autcntice  perfone  folenniter 
ftipulanti  &  ftipulationem  recipienti  vice  &  nomine  omnium  &  fingulorum  quorum  in- 
tereft  feu  interefTe  poterit  quomodolibet  in  futurum  fe  ratum  gratum  atque  firmum  per- 
petuo  habiturum  totum  negotium  &  quicquid  per  di&os  fuos  procuratores  ,  aut  ab  eis 
fubftitutos  a&um  faclum  di&um  geftum  five  procuratum  fuerit  in  premiftis  feu  quolibct 
premilforum.  Relevans  nihilominus  &  relevare  volens  eosdem  fuos  procuratores  aut 
locis  fuis  fubftituendos  ab  omni  onere  cujuscunque  cautionis  folite  cun,  omnibus  &  fin- 
gulis  claufulis  requifitis  ,  in  &  fub  juris  &  fa&i  renunciatione  ad  hoc  neceffaria.  Pro- 
teftantes  nihilominus  idemDominusconftituens,  quod  ipfe  per  quemcunque  a&um 
five  quamcunque  cooperationem  quem  vel  quam  ipfum  in  pofterum  in  hac  caufa  prc- 
fenti  facerc  contingat  veloporteatpropriain  perfona  in  judicio  vclextra,  non  intcn- 
dit  propterea  di&os  fuos  procuratores  vel  ab  cis  fubftitutos  in  aliquo  revocare ,  niti  dc 
hujusmodi  revocatione  fpecialem  &  exprefTam  fccerit  mentionem.    Super  omnibus 

& 


i.  Cap.  acf)fe  35et>fo0e,       *$tt  frett  MEMOR.IEN  fot  »om.  gft 


&fingulisfepedi&usDominusconftituens  fibi  a  me  Notario  publico  fubfcripto  unum 
vel  plura  publicum  feu  publiea  fieri&conficifibipetiitinftrumentumfeuinftrumenta. 
A£ta  funt  hec  in  curia  monafterii  predi&iineftuarioejusdomus,  quam  Dominus  Ivo 
de  Tzefterfflet  ibidem  inhabitare  confueverat,  Anno  indi&ione  die  menfe  hora  ponti- 
ficatu  quibus  fupra  ,  prefentibus  ibidem  difcretis  viris  &  Dominis  Wilhelmo  Leonis  Sc 
Johanne  Bekeman  trajeclen ,  &  Verdenf.  Diocef.  vicariis  ecclefie  fan&i  Petri  predi&i* 
teftibus  ad  hoc  fpecialiter  rogatis  pariter  ac  vocatis. 

Et  ego  Gerhardus  Trekell  Bremenf  Diocef.  (acra  apo- 

|  IT^   v  ftolica  au&oritate  Notarius  publicus  quia  di&orum 

I    i  Iw     )  procuratorum  conftitutioni  creationi  &  ordinationi 

\-*— - '*    ^*Q/  poteftatis  dationi  promiffioni  relevationi  ratificatio- 

ni  omnibusque  aliis  &  fingulis  dum  fic  ut  premittitur 
agerentur&fierentunaeumprenominatisteftibusprefensinterfui,  eaque  fic  fierividi 
&  audivi ,  ideoque  hoc  prefens  inftrumentum  manumeapropriafcriptumfcripfi  tub- 
fcripfi  &  publicavi  & in  hanc  publicam  f ormam  redegi ,  fignoque  nomine  &  cognomi- 
ne  meis  folitis  &confuetis  confignavi  infidemocteftimoniumomnium  &  fingulorum 
premiftbrum  rogatus  pariter  atque  requifitus. 

20«  Copey  ES6m.  $OMfj(.  Sftajefl.  ©d&tei'6en  att  bte  #evrttCommiflarien  au£cje0«ncjett. 

produ&um  Spirse  10.  Dec.  anno  if  J7» 

SJerbinanbf  t>on  ©£>ffe$  ®m\>m,  Ovomifcfeei*  $umcj  *c,  juv  aflengeifen  SWefjrerbcS 
IXetd;$  & 
^?f)rft>uvt)i0ert)ni)..?)oc50e6o6met,/  f  teben  C&etm ,  gwflcnt>nb^nbec6ticjett/  2QSirf)aben& 
^  2fnbac6ftmbl!ie&  cjefd;rieben  Q5cric6t  unb  Relation,  tvatf  (te  t>ff  bie  augcjancjcn  &et>fcrf, 
Commiflion  in  ben  Srruncjen  t>nb  ©ebrccbcn ,  fo  ftcfc  jwrfcben  ben  (grfamentmfern  (teben  2(n* 
bec6ticjen  9h  ^umb^edjant ,  Senior  t>rit)  Capitul  ber  CoIIegiat-5frvc6en  |uv  #amburcjf 
m  einem  ,  t>nb  ben  Srfamen  tmfern  &nb  beS  Dvetct)^  (icben  cjefreroen  ^urcjermeifrern  t>nb  dlatfy 
feer  ©fabt  #amburcjf  attbers  $6ei(S  er6a(ten ,  cjtibf(ic6e  <2}ercj(eid;uncj  6«(ben  fiir  Q3nber6an&* 
luncj  cjepflecjet  afles  3»n6aff£  nacf;  (cncjff  cjnebicjlicb  t>nb  freunt>ftcf>  t>ernommcn ,  tmb  barauS  be* 
funben ,  &a£  g.  2(nbac6t  tmb  titb  bit  (bad;en  t>(ei fl"t0 ,  roeifj(id)  t>nb  roo(  cjefjanbelf ,  n>e(c63  aucj> 
t>ng  *?on  €.  2lnbac&f  i>nb  2itb  ju  fonberm  freunb(ic6en  t>nb  cjnebicjen  <20ifleti  cjereid;t  i4L)ien>eif 
aber  erme(fe^^6um^apitufl  burc6d:*2(nbac6f  t>nb  £ieb  abgerebfe  t>nb  ftircjcfd;(acjeue  t>crbi* 
fd^e^ertracj^-^ittdatnunemencjeTOeicjevt,  tmbabcjcfcbricbett,  t>nb  bocf>  roir  beeben  $6ei(en 
m  ©naben  tmb  ®  uf  fen  btefe  «^treif  icjf  cif ,  aucf;  2(bfcf;neibuncj  (ancjroiricjen  9fec6t&Surbevun$ 
Dnbalfoenbtlid^en^mbpfianluncj,  Jriebicben^ ,  9^u6e  t>nb^ntgfeif  \x>\Um  nocj>ma(n  cjene^ 
t>ig(id;gem  in  ber  ©lite  ^ingelecjf  t>nb  t>erfracjen  fe6en ,  tsooifen  roiv  (groev  5(nbac6t  tntb  2kb ,  auc& 
t6rem  cjutroi((icjen€rbieffennad;bav5ube^Q5(eig  ju  t>or6e(ffen  cjeneicjf  rotfTen,  fo  6abenroh: 
m&tm  ber^dm^et;f. SWa/eft*  t>nfer$  litbm  ^ruber^  t>nb  ^errn^  €.  5(nbac6f  t>nb  Zkb 
roieberumb  t>on  neroen  infe^en  ju  t>n|ern  Commiflarien ,  t>ff  €.  5(nbac6t  ^t6  £itb  fteflen  »nb 
ferticjen  (affen,  bieroirberfe(ben6ienebetnufenben ;  ^emnac^  erfucbenroir  tn  9Mmen  6ocfj^ 
ernatuev  d\6m.  Sttf.  WiaytU  twb  fuv  w$  feibff  ai*  9vdmifa)er  ftmiQ  Sroev  5(nbac|t  t>nb  Zitb 
i»Cfrifl-f3tcv»«fi^  5;tfff  feiemtl 


$g*  Utftmbert  Uti^  Hacnncferett  ?.Period. 

(jtemit  gan£  genebig(icj)  becjerent ,  fte  roollen  ottem  frtblicbcm  333efen  ju  ©ufem ,  ftcfr  ber  ^ocf>en 
abermafn  be(aben ,  beeDe  ^arfbeicn  off  einen  gelegencn  $ag  onD  9)?a(flc|bf  fur  fte  erfcrbern,  onb 
t>etmocjon(}eregfer»nfernen?er(Sommi|tiononen  menfd)(?d)en  onb  muolicfcn  Q3lft§  anfcrcn, 
(let)urdf)cjut!ic^e^im(id)e0^iffe(  tmb  ^Gege  §u oerf ragen ,  tnen  DarburcJ)  tifjer  irtr  3rrung  abf 


(£. 2lnbacbt onb £'ieb baruber erf ennen  tmb  auefpred^cn,  twffte  e6  tngeroeigert  eno(icr)  barbe» 
blciben  (affen,  onD  t>emfe(ben  nocbfommen ,  miD  Q}o(nuebungtbt!nfoUent)nDftonen,onbba6 
alfo  €.2lnDaa)t  i>n&  ^ieb ,  fte  a(sbann  berQMnigfeit  gcma§,  mit  u>em  9#ac&t*@prucb  enf> 
fdf>etDen ,  unbinen  baruberroas  bie97otfurflt  erforbert,  ocrferfigen ;  ®o  (jaben  roir  nit  vn* 
DerlafTen ,  geDad)tem  $umb*€apitfe(  i^unt)t  mfd)reiben ,  onb  511  ocrmanen  ftd;  fcff  £.2Inbacbt 
l)nb£icbferner&nberfjanD(uttg  olfo  fa)iD(t'ci}onDgeuolgig  merroeifen,  Damit  Dic  ®utt  irent* 
foalben  ftatt  ftnben  muge ,  t>nt>  nit  abermate  ot}tie  grud;t  $erfa)lagen  roerDe ,  onD  Daran  tbuen  & 
2JnDaa)t  unt)  £ieb  ein  ^Gercf  DeS  Sriebeng ,  onb  93  m>  font)er  annemigtf  »nb  freunbflia)e>  2BoI' 
ejefollcn ,  cjcaen  benfelben  m  ©naben  t>nD.  grcunbfcbafft  $u  erf cnnen  Dnb  m  bebentfen.  &tbm 
»ff  tmferm&miglicben^c&lofj,  Q3rag,  t)cni)reijef;euoen?:acj5lpn'l^  Anno&c.  3m  j^ten 
iwferer  CKeta)  be$  Didm.  in  27ten ,  onb  t)er  anbern  im  cin  onD  Dreifftgftcn  3aren. 

£)en  (grrourbigen  onb  Jpocbgepornen  3ofjanfen ,  pofhtltrfcn  otiD  beftefftgfen  2Mfci)off  $u 
Ojjnabriig ,  onD  Jran^  Ottcn  Jper^ogen  ju  Q>raunfa)roeig  onb  £uneburgf  onfern  lie* 
ben  Oljeim  3ur|1enonb2mbed;tigen.  *c. 

%u  CopeyDer^u^i9(id;cn9Mf|r^cf;rcibcn^onDo^^oifcr(.€ommcr^erid;f/  bic^tot) 

#amburg  unD  Da^  (Zapttul  Dafclbft  betrejfenD. 

productum  Spirse  d.  10.  Dec.     Anno   1  r  ^7. 

gcrDinonDt  :c. 

SJftircjebeneua^cjne&taer^atnunamerfennen,  naa)Dem  ftcfc  jrotfcben  Den  (Erfomcn  imferrt 
<vv  licben  Slnbecbtigen  0?.  ^5umb^ea)ont  ©enior  \>nD  daptfei  Der  €oflecjtaf^ird[)en  |U 
i)nfern£ieben5rauenm^)amburcjonainem,  »nD  Den(Jrfamen  tonfern  »no  DeS  9?eicf)s  (iebcn 
cjctrcuen  ^urcjermeiftern  ono  dxatb  Der  ©faD  ^amburo,  anoerd  ^beile^,  von  wecjen  D\eftifu* 
ftonernentgCaptteld  jucje^vtgen^ufer,  fo  inc  Durcb^emeftc  55urcjermetflere  fcnD  D\atb  ju 
4)omburcj  Derfcbtener  3eit  enfroerf ,  ober  nacbmoln  cj(eicb^o(eine^^bci^roieDcrumb  reftifuirf 
roorDcn,  onDJfonDerlid^enetit^er^afronat^erecbttofeifenbalben,  3rruncj  DtiDgwtfpalt  er^ 
(>o(tcn  ;  berroccjen  bceDe  ^efl  am  ^at)f.  Cammer^jericbf  in  9\ ecbtferticjuncj  geejen  cinanDer  ge^ 
wacj)fen ,  Dnbabcr  bte  fXom.  ^et)f.  9)?at)ft.  »nfer  (ieber  Q3ruber  onb  Jg)crr ,  fcerfd)ieneS  fiinff  onb 
fitnffiiaften  3ors  an  Die  ^bmntrDiom  t>nD  ^ocbgcpornen  ^obanfen  poftultrf  en  DnD  bcfletf  igfen 
|u Q5ifa>ofF ju Ognabrua ,  »nbgran60tten,  ^er^ogen  ju ^raunfcbroctg  enb^tinenburg  cin 
Commiilion  m  gut(tci)en  Q3nDerI)onD(ung  DnD  COergIcicf>ung  au^geben  (affcn,  DcrenftcfTa) 
aucb  geborfomltcf)  beiaben ,  aber  berfelben  gepflogene  auMidjt  Q5nbcr5anb(ung  obne  5rud)f  ob^ 
gangen ,  bafj  voir  Demnocb  biefer  @od)en  inb  3rntng  balben,  ouf  erncnfen  ftcof.  ^ommifforien 
w$  jugefa)vieben  ^evia)f  »nb  Relation ,  au^  olierfjaubt  bevocgenben  Q3rfaa)en ,  onb  fonber(tcf) 

^3ftan^ 


2.Cap.acr)feQ5et)fage.         wnbcfiMEMORIENtm^om.  $$$ 

9 ^angung  wiflen  mcl;rer  Oiu^c ,  Jviebettf  tmb  ginigfeit  t>nb  ju  Q5erf>utun^  roeifevd  SQBiber* 
tt>iaen«onl)®esancfgjtt>ifc6enl>«t>eni}>avf&eien  roiebevumban  (le  bic£ommiffavienein£om* 
miffion  ut  gttbfiid)er  QSnrevbanbfung  t>nb  33evgleid;ung  t>on  neroem  fevfigen  tmb  autfgefjen 
feaben  laffen :  Jpievuf  beuefjfen  roir  euc()  in  9W;men  (jocbernenf  er  5?e»;f.  $?apf .  tmb  fur  tms  felbjt 
al* Dvdm.  5von. $tai;ft. gnebiglici? ,  ba$  il)v  in  21  nfe&ung  be£ jutigtl 511 2fugfpurgf  im  funff  tmb 
funflfygtfen  3aret)fgerid;ten  3Rcliajon*S$rieben$  tmb  ut  me(jrer  35efuvbevung  OUte  tmb  Sinig* 
feit  mit  bevDieitffevfigungtmb^vocej?,  Darin  obevnattfes  €apife(  gegen  Q5uvgevmeit1ev  t>nt> 
Ovatf)  t)ev  ©tab  Jpambuvg  angevegtev  Sroifpaft  fcafben  t>or  cuc&  am  5?epf.  €ammer*@ericf>f 
fcbroeben  bi$  ut  £nbfcf)afff  tmferer  obbertirfen  »on  neroen  tworbnefen  gufficfren  Q)nterf)attbfung. 
innen  fjaffef ,  »nb  procedirf ,  obert>orfaf>ret,  fofein  lvfr  beS  genebigen  Q}erfefjen$  eSfoffen  tfit 
©acben  nocl;ma(n  in  ber  ®  ufc  wrfragen ,  tmb  roeiferer  Dieci>t(id;er  SueUibung  nid;t  noffj  tt>er* 
ben ,  twb  tr  erftatf et  baran  ber  $e»;f.  WlfytU  tmb  tmfevn  gefeHigen  2$i(len  tmb  $?ainung.  £)a* 
fum  ^rag  Ocn-i  3  ten  Slprilitf  2lnno  im  <§>iben  tmb  funf|ig(ten.  # 

$n  ba$  $at;fcrficr)  €ammer>©ertcf;f/ 
25.  FERDINANDI  d\6m.  ftdnicjS  <Sd;reiben  an  Da*  2)ottt€apiful  in  ^amburg,  ^vag 

d.  14.  April  15-5-7, 
Serbfnanb  t>on  ©OffeS  ®m\)m  SKdmifc&er  ftunig  ju  affen  geifen  9??cr>rcr  be$  $eicr;$  ii 

€rfamen  fieben  2Inbed>f  igen.  $£ir  f;abcn  eur  ©c&reiben  au$  Q5vemen ,  t>om  ftben  t>nb  ^roan^ 
jigjlen  §ag  junafl  twfcbinen  9#onafS  $ebruar»;  Mint  gnebigficb  empfangen,  t>nb  barauS 
cur  S&efcfcroerunj  roiber  ^uvgevmeiflev ,  IXaff;,  &ircben*©efcbtt>orn,  t>nb  ©emainbe  ber  ©fab 
^amburg  oernommen ,  t>nb  rooflen  ^muf  euct)  gnebiger  $?ainung  nit  t>er(jalfen ,  M$  witf  t>on 
ben  €rrotirbigen  tmb  J&oc&gebornen  3of>anfen ,  pojtufirfen  t>nb  bejtef  tigfen  2Mfcf)ouen  jro  Og; 
nabr ug ,  t>nb  gran|  Ott en ,  £er6ogeu  $ro  Q^raunfcbroeig  *>nb  £tinenburd; ,  al$  m  ber  $tt>ifcben 
euct)  t>nb  ben'gebad>ten  t>on  ^amburgf  fd;roebcnben  3rrung  t>nb  Sroifpaft  t>erorbnef  en  ^eiferff* 
cben  Commiffarien  ttottrofffigeOiefafiont>nb.Q3erid;t  affer^rev  gepflegnen  guffigen  CSnber^ 
fjanbfung  jrogefc&riebcn ,  t>nb  fonberf  icb  t>nber  anbern  aucfc  ire  jmigzft  jro  QDerben  abgerebfe  t>nl) 
furgefd;(agne  ^}ortrag^?»??iffef ,  fo  burct;  euct)  anjunemen  geroaigert  i>nb  abgefct)riben ,  ttbetv 
fcbicfetroorben,  t>nbbieroeilif)reucb  nun jucrtnncrrin>t|I,  tva^  \$k  t>organgene  t>nb  fonberfii 
ber;mig^fugfpurgifcbbegfunfft>nbfunfJsigtlen3ara  befd)(oiJen  t>nb  aufgerid;f  9\eid[)^2fb^ 
fct>eibe ,  t>nb  txxnn  begriffenen  Dvef igion#ieben  in (td;  baffen  t>nb  t>ermogen ,  tt>efc()e  t>n^  tm 
rent5a(ben  jm  t>era'nbern  nft  geburen  roifl ,.  t>nb  bann  roir  bepnben ,  t>as  beme(fen  IKcIfaton^gri^ 
ben  t>nb  D?etd;^2f  bfct;ibf ,  aud;  @e(r  a(t  tmb  @efegent;eit  gegenroerf  iger  $tit  t>nb  ^eruffe  n  nacf;, 
eud;obbevuvfeabgevebfe^evbifd;e^3evfvag^9}?jttei  nif  fobefd;roev(icf;  nocf>  berQ5i(Iigfeitfere 
t>ngeme§  fenen,  fo  fjef fen  roir tm$  nif  oerfefcen ,  t>a%  ifjr  eucb  in  gepfiogner  gutficben  Jg)anbfung  fo 
rnfct)icf  iid; ,  nact)bem  bann  bep  biefen  forgefict)en  t>nb  gefct)tt>inben  ^ettffen ,  t)it  6od;nmt)ermeib; 
Hct)  ^otfuvfft  evuovbevf,  ba$  aUmtWbm  im  ^eifigen  Oieicb ^eutfct)ev  Nation,  grib,  Dtue 
t>nb  2iinigfeit  gepffant^f  t>nb  erbaffenroirbe,  barumbtnroir  auc&omb  fo  t>if  bejto  fieber  fef;en 
rooften,  ba§if;rmitgemainer  ©tabt  ^amburgf  m  ber  ©tife  t>ovgficben  t>nb  t>erner  <28iber* 
roiflen  t>nb  3roeif  vacbf  en  fuvf  bummcn  rouvben,  fo  fjaben  roiv  in  -37amen  ber  Didm.  ^et;f.  9??a»;f. 
t>nfe^fieben^ruber^t>nb^errn/  obbcftimptet>orgeroefene  5vapferf,€ommi(Tavien  tvieberum^ 

^tfft  2,  bm 


$&4  UxtunUn  tmfc  Vta&ti&un  5.  Period. 

&cn  committiref  wnt)  aufgelegef ,  eucf;  tmb  gebacbfe  t>on  #amburcr)  nocfrmafen  ftir  ftd;  ju  befagen 
*>nt>  allen  mtiglicben  Q3(ci{?  ftirsuroenben,  euct  bet&er  ^aifc ,  a(Ier  $tt>tfcben  eur  fd;rr.ebent>eti 
(gtraifigfeiten  f>a(bcn ,  (t)od;  aufler  bcren  ^unctcn  t>ie  immcdiate  Dve(igion*<gjad;en  fepcn, 
t)eren/)a(ben  e$  bti  tjorberurtem  jMgeflen2Utgfpurgifcf;en  9£cid;oV2ibfd;iet)  t>nb  t)arein  tjcrleibten 
9?eIigion<grit)cn ,  beflen  bcmclfc  »onJg)amburgf ,  nebcn  an&crtt  Dfeicb&CStcnuen  bitlicf;  aud; 
$ugenieflenf>aben,  geruiglicj)  befeiben ,  $>ni)t>crmug  ueflelbcn  gebalfen  roirben  follc)  auf  treglt* 
cr)e ,  friet)licr)e ,  bidigc  9)Jiffe(  t>nt)  213ccg  g  uf  (id;  ju  t>erainen  t>nt>  cntlid;  ju  twfragen.  3£ic 
fcannfo(d)St>nfer5fonigficf}e  t>on  neuen  anfle  Dicdommiflaricnaujgangcne  Commiffion  mit 
flcb  bringf  t>nt>  t)ermag.  SDemnad)  erfud;en  roir  eud;  an>  ftotf  f)od;ernenter  £at;fett  $?at)tt. 
Dnt)  fur  t>n$  fefbft ,  afs  Ovdm.  5Cuntgf  f)iermit  gttebigs  t>nD  ern|lli^>^  QSfeif?  t>ermanenut  t)nt)  bc* 
gercnbt ,  bafj  if>r  auf  mef>rget)acbfer  Commiftarie  wrner  erfort)crn  geborfamlicr;  crfcf)cinet ,  ber* 
felben  gutticr)  .£)ant)Iung  abroartet,  tmb  cucb  barin  Dev  ©ebtir  roeifen  faflet,  aud;  bcrmaflm 
fcbit)Iid;t)nt)gct)0(giger5eigcni)nt)  fcaffen  roollet ,  fcamtt  Dte  ©titlicbfait  etvrS  $ail$  ftobt  fin* 
i>ent)ie<E)ad;e  t>crtragett/  t>nbt^rbait)erfeifdt>mbfoi>iIIruf)iger  t>nt)  in  friet>Iid;er  ^linigfeit  nc* 
bcn  cinant)ev  roonen  t>nb  (ebcn  mdgef ,  batf  roirbef  font)er  3tvei(fe(  eucf)  jro  merer  Dfue  t>nb  aflcm 
€Httengeraicf)en,  tr)r  crftottetaucbbaran  t)cr  ftapf.  CD?at;tt  twb  t>nferngcfefligen23Siflent>nt) 
£9?at)nung.  Q5eben  auf  tntferm  ftuniglicbem  €5d)(oj*  ^rag,  ben  t>ierjef)ent)cn  Qqq  Sfprilte, 
SCnno  im  (tben  t>nb  funffjtgeflen  t>nfcrcr  Dfeic&c  t>e$  SJdmifc&cn  iro  ftben  t>nt>  jtvanfcigfl cn  /  t>nt> 
fceranbew  imeint>nbt)ret>fligcften« 

gcvbinant),  mpp. 

Ad  mandatum  Domini  Regis 
proprium. 

J.!  Jonas ,  D. 

Vice-ganfcler.  2ud $  #ircf;ffagen.  mpp. 

33.  GEORGII  ArchiepifcopiLiterae ,  quibus  Theodorico  a Drochterfen  primum  bene- 

ficium  vel  inEcclefiaMetn>politana//rfw£#r^«/£,  vel  collegiata  Breme nfi  ad 

Stephanum  vacaturum  promittit.  Anno  if6$.  d.  19.  Sept. 

Univerfis  &fingulis  prasfentes  literas  in  fpecluris  GEORGIUS  Dei  gratiaConfirmatus 
Archiepifcopus  Bremenfis  <k  Verdenfis  Epifcopus ,  Adminiftrator  Mindenfis  3  Dux 
Brunsuicenfis  c\  Luneburgenfis  &c.  Salutemin  Domino  fempiternam,  Vitasacmoram 
honcftas  ,  tum  etiam  bonse  fpei  indoles  &  fingularis  ad  humaniora  ftudia  inclinatio, 
quibus  honefti  Viri  Domini  Simonis  a  Drochterfen ,  Reipublicaenoftrc6>tf*&w/£f  Con- 
fulis,  filius  Theodoricus  a  Drochterfen  >  nobiscommendatur,  facit  nos  illi  adgratiam 
faciendam  inclinatiores.  Ideoque  ut  tanto  melius  pra?di£tus  Theodoricus  in  cceptis 
fuis  ftudiis  prorlcere ,  Ecclefiae  6c  Reipublics  Chriftianse ,  etiam  huic  fuae  patriae  aliquan- 
doufuiefTepoflit,  nosillideprimobeneficio  cumomnibus  fuis  juribus  Sc  pertinentiis, 
fivefit  Vicaria,  Vnebenda,  Canonicatus ,  vel  qu<evis  alia  diguitas  ,  quod  ab  hine  in 
Metropolitana  noftra  llamburgenfi  Ecclefia  t\  collegiata Bremenfi  ad  fan&um  Stepha- 
num  prius  nobis  vacaverit,  fpem  facimus  5c  authoritate  noftra  providimus,  ita  quod 

iftius 


a.Cap.a*feg5tyIa0e.  oon  ten  MEMORiEN  im  ftorn* m 

iftius  perProcuratores  fuos  ad  hoc  inftitutos  tempore  vacationis  fuae  prse  aliis  capax 
efie  poffit.  Mandamus  itaque  prsedi&arum  noftrarum  Ecclefiarsm  Decanis ,  Senio- 
ribus  &  Capitulis ,  nec  non  univerfis  fubditis  noftris  prsefentium  tenore ,  ut  ad  hanc  no- 
ftram  provifionem  tempore  vacationis  reqirifiti ,  praedi&umTheodoricum,  velquem- 
vis  alium  fuum  legitimum  Procuratorem  ejus;  nomine  ad  illud  vacans  beneficium  ad- 
mittatis,  &  noftra  au&oritate in corporalem realem & a&ualem  poffeflionem  jurium- 
que  &  pertinentiarum  iftius  inducatis  &  inveftiatis  &  defendatis  induftum  amoto 
quomodo  libet  detentore  ab  eodem ,  fibique  tum  de  frudtibus ,  redditibus ,  proventi- 
bus,juribus  &  obventionibus  univerfis  &  fingulis  refponderi  faciatis,  in  majoremfi- 
dem  hujus ,  fecimus  noftrum  Principale  figillum  huic  appendi.  Datum  in  Caftro  no- 
ftro  Petershagen,  Decimo  nono  Septembris,  Anno  Miliefimo  Quingentefimo  fexa- 
gefimo  tertio. 

24.  Traaatenunb^}ev5(cic&jt\)ifc6en  Wegurffltc&e  Jg)orf?etnifc&c  D?dt5e  unb  We  3bcjefanWe 
i>c$  2)em?Capituls  $u  #amburcj  A.  i  5-76«  d.  1 8.  oaobris  $u  ©egebera,  aufecricbfef. 

(ex  authentico.) 

311  ttifien ,  tw#W«i  acrfc&tnenben  t>ier$er)enben  Augufti  WefeS  fecr)S  unb  (tcbenjicjften  36«ft 
m$  freunWicr)er  DWguncj ,  We  €We  unu  gijrenueffeparoeU  2Utti30w  unt>  ^attg  25lo* 
ttte,  mit  uenSlbcjefan&een  cin$£bwirWcjen  $r)umb;<£apittel$  ju  £amburcjf,  D.trjffcfcael 
»et>cr,  ^bnmb^ecbanf,  J&er  3or)an  £<f  Icff ,  Bartholomeo  Jufto,  imuerfmcfltcbe 
23ereWmcjcjer)abt,  roag  maffcnt)ieam^aiferi.i£ammer^ert^t  fXeAtfftengfee  ©acf;en  &w 
fcben  bem  £>urcr)(eucr)ti0en  £od?cjeborncn  gtir(ten  unb  Jpcren,  £ercn  ZMffen ,  €rben  ju 
norwegett,  #er$ocjen  ju  edblegwta},  6o!fiem,  Storwarounb&er&ier)tnar|cfeett, 
©rafen  &u  (Dl^cnbitrcje  unb  ©clmcit^orfl ,  unb  etnem  €r>rmurt>tgert  $bunv€apittef, 
»ucjtencjufiicb»cr0(icben  unbin^nftanbgcbracfcfroerben,  barauf  bann  forooi  r)od;get)acr>te 
gur (lcn ,  dittty  obgcmeif .  a\6  be$  €brt\>irWcjen  $r)um>€aptttel$  5lbgefanf en ,  folebc^  afleS  tw 
©ebur  referiret  unb  juriicjf  0cbraer)t  (jaben ,  alfo  t>a(j  bar)er  roeifer  erfolcjf ,  baf?  beibevfeifc  eine 
^Biuerjufammenfdfjicfun^  ju  fernerTraaation  ju  ©ectebercje,  r)eufe  t>en  ctcr>fjer)ent)en  G£to- 
bris  WefeS  fecr)S  unb  fteben|icjften  3rr)arS  bcroifltcjct ,  unb  uarattf  t>on  bocbcjeDad;t$  gurflcn ,  We 
€We,  C&renuejteunbgrbarepartfel&attsot»,  ^attf^Iomeun&Gafper&oyer,  gur(t? 
Iid)e  wrorbnefc  fXetbe  in  ejnu#famer  Q}oflmacf;t ,  tmcjfeicben  t>on  roecjen  eins  ©rroirWgen 
$6unv€apitfel$,  We  gbrivirWcje  bod?cjeIarfe*>n&£rbare£ertnict)ael  Kcfccrs,  berDvecf)? 
tenDoaor  unb  ^f)um^4>ecfectnt ,  £er  ^obanQcfeluecr,  Senior  refidens,  £er  3or>an 
Cgcf  leff,  JperKtdbart  canXOalbc,  unbBartholomcus  JuftusSecretarius,  aucbtncjnucjjj 
famerSQoflmacbt  ancjefbommen,  unt)  fyabtn  We©ad;cn  nacf;  Q^otfroft  bcrebef ,  s>or(jant>e(f 
unt)  ie§(!d)  ium  €nbe  befcblofien  unt)  Dorabfcbeibcf. 

97emlicb  t>agber5(mtmanniu€rteeott>  t^icjerun&  afle  funffficje,  fo  r»cit  Wefer  Q)or* 
tragf  cjefpecificiret  ifi,  »on  roeejen  bocbcjcbacbt^  gurften  foflen  unD  rooflen  »on  roecjcn  ber 
tanW©tifer  €,  €/$r)umb*€apittefe  im5lmpt  CMttow  beiegen,  bcm^ecbant,  Senior  unb 
Capitfel,  unb  ibrem  Q3efer>f^abcr  in^amburgf,afle5eit  tnben  8.  $a<jen  Martini,  obn  afle 
Exception  unt>  2(u^fiuc&t  entric^f en  «nb  bejaicn.  terpita)  an  ^cl^^nre ,  tin  f)mt>ttt  unt> 

Q:t(tt  j  ncmt 


$  8  6  U  r£mtt>ett  Uttfc  nacfcrtcfctett  $ .  Period. 


neim  unb  ftebenjigf  SJWartf  fed>^  ©c&illincj  neun  ^fcnnmcj  ;  3>ure  uttc»  Ceejee>&c*cjcjeti 
fcicr  jefjen  2Bifpel  ctncn  fcafben  ©c&cffel,  Oiocff;oner  etn  f;unbert  uni)  Drei  unD  funnfjigf ,  jbiet# 
<BelC>  acjjt  unt)  nroanjiflf  Sflarcf  Drcijefjen  (^c&iflincj  t)ier  ^fcnnincj,  tfete  (kwecf  ee  (0el&, 
t?ier$eben9Mxf  neun@d)ifltncj  fed;Ss])fenning,  nocr;&tenffc(5eI&$roan§ig$?arcf,  $\xv 
ter^&orns  (Bel&,  jrodfff  SJftarcf  fed;e?  @d)iflincj,  SwewiUejer  <8>cl&/funff  unb  wr< 
^ig$?arcf,  nocbeinen^ifpcfDvocjcjen/Un&tva^fcnfiberPrsepofitur,  Decanat,  §fjumb* 
Captttef  unb  cjctn^e  Cfevtfei  bi nnenJ^mburgf  oon^ffere^ero  ijtgcgeben  unb  bejafef  roorben, 
eS  fei  bierinnen  fpecificiret  ot)cr  nid;r  cjefpeciricivet ,  Doc|  fofl  afleine  Dieg  3fjar  an  QMDe,  ft&t* 
neunDDCocf~>5dmrn,  roic  (jierinne  fpecificereta(IeutiD/eDe  perfele  in  Dett  acr)t§agen  fcf>irft 
f linffrgen  Martini  erflaDet  roerDen ,  autfgenommen  bc\$  9fta|t'@3f)cff ,  gaDem^oI^  unD  5?dfc. 

Jertter  ift  t)orabfd>eiDet  t>nD  beroilltaet  Dag  cjletc^er  ^3eftalt  t)er  Slntpf raan  5« tTrtttow 
ifciger  t)tiD  f  linfftiger  oon  roegen  JurfK.  @n.  follen  onD  roollcn  nottrofftig  23urof)eI§,  $u  Q3er>oflf 
De r  5vtvct>en ,  Derfelben  Jpdfc  t>nb  t)e^  (Captcteld  25ortis  Unfev^ctffuncj ,  »ff  <2rforberung  Detf 
$f)umb*5)ed)ants  »nD  Capttfeftf  oerfdfjaffen ,  alfo  Daf?  fofa)  #oI&»on  Dem  Slmtman  audcjcroie* 
fenonDgI)enpoppenbut^Iant)aS2&af]er  gcfurct  roerDen  foll ,  Dod)  Dafj  DasgapitfelDaS 
groffe  $£im>boI& ,  r>ff Dcr  c^tcDc ,  i>a  e^aer)outx>en  ivorben,  facjen  faffen  fofl^  DamiteSDic&ufe 
Daf)ine  fbiiren  fdnnen. 

07oct>  roif  unD  foll  Der  Slmfman  ju  ^rifforo  i^iger  tmD  fiinfticjer  ettt  r)unt>ert  mb  funf* 
jiejfc  $at>m  $>ol%  Bucfcen^olrjee ,  nad;  gemeiner  poppenbitctelfcfoer  $?aaf]  unD  Zd& 
gc,  DffDa^  £anDfcfjen,  DnDalfofortinDiefecbiffcoffDie^fller,  of)ne  alle  Detf  <Zty\tttl$  ooD 
tbrenQ3nfoficniicfenIa(Ten,  uffeincn  geroiffen^agf  btnnenacbf  §agcn  t>r)or  oDcmacf)  Jacobi 
of>ne  afle  JptnDevuna ,  2Irre|t,  Bummer  oDer  Exception  if>rcr  g.  @).  Derfelbcn  2lmptltufe 
MiDQ^nDertfyanen,  in^amburcjtoom(55vn)urDicjen^:6umj€apifteI,  t>nb  ir)jrenS8efcr;Ir)a* 
bern  frci  m  empfangen ,  Dod;  oon  poppenbuttel  bi$  gf>en  &amburej£  $u  ©d;iffe  t>ff  beei  €a< 
pittete  QJnf  often. 

fcesejleicfeert  aud)  foflunD  roill  ber$nipfrnant>em$r)umb*S)ecI;ant  (£apitfelt>nbir> 
rcm  Q3cfef)fbabcr  jrodlff f;unDcrf  cjutcr  25ucfeenerer  3>Ar&cr  ^olrj ,  /et)c$  QSober  t>ff  t)ier  t)ttt) 
jroanfcicjfoollc^eefe,  ai^ju^amburcjegebrducbficl),  cjcrccbnct,  Qbarlid;  onD  afle  3^r 
fur  Jacobi  of;ne afle  QJnfofren  t>nb  C£)ar)rleguncj  De£  (EapitfelS  oDcrDer3!;ren,  Der  %\)6lt  oDer 
Der  33f)dr  f)alber ,  in  ^amburtj^  in  if)tt  ©eroarfamb  liefern  lafjen. 

Xtfettet  tftoorDragen  ba$  cjcmcltcm  ^bumb^emanf ,  (EapitrcIDer  ir)ren  Q3efelc!;6abcr 
t>on  cjet>acf)tent  Slmptman  mCritton?  i|unD  onD  ftinftig  ein  bunDcrt  t>nD  funfiicj^arcf  Wap 
<&t\t>  \n  Denacbt  ?agen  Martini  jeDed  35ard  of)neafle^bfur|ungfolentricJ)tetroerDcn,  c^ 
fct  SOteit,  oDer  ffeine  flflaft.  <£nb  fofl  Darju,  roenn9)?a{lt)orbanDen  oDer  frcmDc  ©roeine 
tn  Dic  0}?a|t  genommcn  roerDcn  ,  jcDen  oom  Prxpofito  &  Decano,prabendatis  unD  Den 
^bumb^ercn  biS  off jtvdlff  ^erfonen  gerecbnet ,  fed;s  ® toeint  in  Die  sjfla|t  oorgunfttget  onD 
jucjcialjen  mcrDen ,  o^ne  €ntgeftnifi  oDcr ^al^^ejabfung ,  t>nD  gfeid>rool  Der  ein  I;unDert  onD 
funftigf  Wtatt  ^aft^elDe^  (neranne  im  cjeringflen  ni*t  abcjc$ocjcn  ,  befonDern  gfetd;rool 
^erfid;  onD  alle  3f)ar  crlcd)t  rocrDcn. 

^}nD  ift  r>tvmit  t>er.fjlid;en  t>nD  enDtlicb  oorabfcbeiDef ,  DagDerProceiTam^apf.dan^ 
mer^evic|)tt)oncjemelten^um^ect)anf  t>nD€apittcl  feigen  3.$.®.Dcrthwcjenen€a' 

pittcf^ 


a.Cap.gcfrfe  Q5ep(gfle»  wtt  fcett  MEMORIEN  im  2)om.  §57 


pitfef$£ank@uter(>albercret$jf,  &temiteingeflelletfcin,  t>nb  tn  t)em  @tanbfa(een£o|lej)ef 
t>nt>  Die  Prothocolla  t>nD  Recefle  auSroeifen  /  flifle  |lef>en  fofle ,  fo  fern  etne  gnugbaffte  Origi- 
nal  Q)erfd)reibung  erfolgen  rotrDf ,  a(fo  t>nD  fcer<je|klt ,  t>ag  Diefer  Q)cr?>raaf  t>ff funfff  jigf  i§f 
neajTfo{c}ettbe3f)are,  t>on  dato  an$ured;nen  fofl  roevDen  fcevjknDen ,  baf?  mtttferrceil  t>om  fei* 
nem  §bei(  am  €ammer*©erid)f  fofl  roevDen  procederet ,  Da§  aud)  Durd;  beibevfeifg  Procura- 
toren  Diefer  ^jorDracjf  cjericbfltd?  fof  notificiref  t>nt>ad  a£ta  t)ber.cjeben  tver&en ,  tm  @5eroe(b  $u 
entfjalten ,  t>nD  fofl  Der  itat;f.  €D?at>tt.  Confirmation  f;ieruber  t)on  %  $♦  ©♦  *>(T  t>erfclbcn  £Su* 
foften  impetreretroerben ,  3(>ren  g.  @.  tmDDem  gapiftel  bei&erfeitg ju  #ute.  £>od)  foli  Die* 
fer  <2)ti(  jhnDtber  ©acften,  tmD  fufpenfio  liti.s am  ftapf.  Cammer  @eric|t Dcr  $eupt*®ad>cit 
linb  nad;  tjcvpieffuncj  rpecificirfer3^verg.@.t)nDDcvfc(bcngrben,  imajeicfeen  Dem  gapitfel 
an  ifjrer  recftflidjcn  JorDcrung  tntDProceffad  reafTumptionem  caufae  in  eventum  t>frorbef;afe 
tcn ,  Qcmt}  t>nD  gfjar  tmfcbebtlicb  fetn ,  in  Dcm  ©tanbe  a($  cr  igo  !lcr>et ,  t>nD  fo(I  aud)  mtf  Diefer 
obvjefa^ten  funfftfef  3(jaren  f  etne  QSortrruna,  nocf)  prcefcription ,  roie  Die  s&mmcr  jtt  Dvecbt e 
crDacbt,  obevjudicialitervel  extrajudicialiter0cbraud;tn>erDenfan,  funfftiajtd)  t>on  3r> 
ren  3*  ©♦  oDer  Derfeiben  grben  angejoijen ,  oDer  bem£()umb<(£apitrc(  t>nD  if>ven  9}ad)f  onimcn 
fr)urgcroovffcn  tt>erDen7  befonbernacb&erfliejTuna,  obgcfpecificivtev  3(jarc  res&  procefTus 
totius  caufe  integra  fcin,  absque  omni  pr£ejudicio,  al$  fo(cbe  ©acf>e ,  UJO,  gctt  Dtcfer 
.£)an&e(un#  am  ffaof.  Cammcr^ertcbx  t>nD  fonff  geroefen  t>nD  nocb  tft.    , 

SuDemcfoI  obberurtc  5(u^abe  an  @e(De  |)ure ,  S)ienfk@5el&c ,  $?afc@Mf,  $ow, 
#of|,  ftbolen,  t>nD  afletn  f>irinne  cjefpccifkeret  obertmaefpectftceret,  tJerfianDen  roerDen  De- 
cano6cCapituloju(CtftenunDjubeja()(cnfineomni  exceptione  temporis  vel  qualitatis 
collegii  &  perfonarum,  rote  ftdr&ie  tm  btflio,  Didm.  9vetd;g  (jetftbcb  oDer  rot Itflcfr  bti  gN  S.<& 
unD  Derfelben  grben ,  oDcr  Dcm  Capif tel  t>nD  Dcn  ^crfomn  juf  ragen  f onf c  i|unDt  t>nD  f unffttd)' 
ficj) ,  item  fine  omni  onere  exactionum  precum  &  contributionum  tam  ordinariarurr^ 
quam  extraordinarium ,  c^fctJu9ietd;d^oDcr^anDtftCUr* 

233te  Dan  3.  g.©.unDDcrfc(ben€rbenPraepofitum,  Decanum,  Capitulum  t)nt) 
gan|e  ©crifei  /e<jen  3Dermenntcl)(tcf;en  Diefe^  $<mbtl$  t>nD >2)orDraa^  (>a(bcrfo(t>nDt>?t(mif 
©naDcn  t)ortrcDen  t>nD  gerocbrcn. 

m  ^ar^c^enfor3.5.@.Dtc^?acf;f6cibcntnaflcnt)br^en,  tt>fe  Dad^amcnbabcnmagf 

tam  jurisdidionis ,  utilitatis ,  fruitionis  Sc  operum  prajftationis  quam  Imperii  Dic gcmel^ 
fen  t>ier§ef)en2>or(fer  diaorum  annorum o(;ne  jtmd)m<lintxaQbt$§l)m'<&Qp\tttieMbS)tv 
3rcnju^ebraucf;en. 

Q5nD  Damit  ?6um^robfl  SDec6ant  »nb  €apttfe(t)nDDtegan|c©crtfet  btefe^^or^ 
bvaQ&  unD  t>cftcr  $altimg_  bti  i^rcr  g.  ©.  unD  Dcrfelbcn  ^rben  Deflo  gemiffer  t^o  t)tiD  f  unflticf>(ic& 
fein  mu^en,  a(g  if^  t>ann>egen9f*g.  ©^nDDerfelben^rbcnQSorDraaenbcmtfl^f^nDt^ora^ 
fcbetDet  Da^  3.g.@.foflen  tmDroiflen  Durd;t)icrt)om5IDeI  tmgurflenfbumb^olilemmtu^ 
famb  gcfeffcn,  tmter  ^brer  etgener  ^DanD  t>nD@t'e()e{anu^a(ftta  ajfubbttmD^erburflung, 
n>ie  im  ^anbt  ju  ^oiftetn  cjcti>onf(t'c£> ,  n)mn  Praepoiito  ,  Decano&  Capitulo  t>nD  tr>reta 
^acbfommen,  aifo  Daf?  aflc  funfF3bar  neuroe  Q3urgfd;afff  DurcbanDcrc  g(etcbgefeffcnct)om 
SIDclgefcbeben,  t)nDfo  (anae,  b\$  Da§c^  c^efcbtcbf,  Dtetjfjortaemcr^m^cnDafm^trcfflc^ 
f;aff f en  »nD  obligircf  fctn  foflcn ,  bi$ t>ff Dic  ncutvc  £jfetc^e  Q3crburgun^ 


m 


UrEutifcett  nnt>  Hacfertc&teri 


j.Period, 


^2)e$tt>0flM  36v.  $.  @.  Prapofitum,  Decanum  &  Capitulum,  in  $tict>#  ©djufc 
tin&^cfytrmljalten,  falvis  privilegiis ,  ftatutis  &  confuetudirnbus  EcclefixHamburgen- 
fis,  allc£cjefreu(id)unu  ofjne  ©effxrfce. 

3n  Q3rf unuf  ber  $Bar!)eit  »nt>  ju  fteber  feejTer  Jpaffuna  fein  oiefer  RecefT  jroo  eins  glct* 
d;en£autdt)faerid[)fet,  fon)0(»onuen5urftlic5cnQ3erort)neten9ietf;en,  altf  ^aroel  dianfion, 
#an$$8fometm&£afper#t>tcr,  aIdt)cnantt)efent)enJ£)eA,cnue^€a|.Mtte^,  Jperen  $)licbtld{t'< 
uerc$,$f)umb^ecf)anr,  |)ew 3ol>an @d)(ufer ,  Senior ,  Sptv 3or)an €cf (cff ,  J^cr^icbarf 
t>om  5Ba(be,unt)DemSecretarioBartholomsEo  Jufto,  mif  etcjnen  ^anben  t>nrerfd;rieoen, 
fcnb  mit  i))ren  aen>onf(id;en  ^itfcDaff  ren  tterflegctf ,  root)on  ibcm  tytil  ein  jucjelMer.  A&um 
(getfebergetm  ^arc  nad)  Cfrrifti  tmfertf  #(£ren  t>nt)  @c(igmad;er6  ©eburt,  (2in$:aufent 
§unfFJ)unDerr  (§>ecjj$  unt)  ©iebenjtcjf  /  uen  a$tjcr)et>cn  $?onattf  "Zqq  Oftobris. 


(L.  S.) 

^attocl  Otar^ow. 


(L.S.)  (L.S.) 

#ang  QMomc.  (Safpav  Jfpoper. 

manuprop.  mpp. 

(L.S.)  (L.S.)  (L.S.)  (L.S.) 

©Wc&el9M>erD.    3or)anne$  <2a)(titcr.    3or;an£cf(eff.    Richardusa 
Decanus.mpp.  fft.  m.m.  Walde.  flt. 

CCrtfce  fees  iZxficn  Zfycile  2>rttter  25«tt&. 


(L.S.) 

Barthol.  Juflus. 


Pag.  q. 

m.     I 

59. 

m. 

7S- 

107. 

186. 

in. 

infr, 

202; 

in. 

inf. 

10?. 

inf. 

104. 

init. 

mcd. 

lie§ 


2>nicftfe&ler. 

Pag.  205. 


©tifffuna. 

rationc.  20J. 
fcriba .  fur  fcribam, 

Stephani  in  Pctro.  206. 

fcu  proSt.  244* 

48.  pro  84.  299. 

ftc&c  -  St.  345. 

apud  •  Cap.  384. 

Ganfelbcrg  pro  eam&rigbc .  42?- 

13.  pro  14.  488. 

28.  489. 

147.  495. 

infr.  in  ftcv  »ierfen  ?cilc  uotn  <£nbc  ttf  &k  «»o. 

3<W  94«  auigclflffcn.  »33* 


mcd.  ^. 

nicd.  96.  fttT  I4f. 

infr.  74,     -     75. 

bct  (106.)  licjj  n.  i2r. 

mcd.  liejj  VENT  fur  VERNT. 

inf.  -    jn>i>     -    jtvci. 

mcd,  •     «iici        •     dici. 

imt.  •     feriis       -     fcrris, 

init,  •     FETRI  -     RETRI. 

iait.  DiJhibutorcy. 

init.  1462,     -     1502« 

mcd.  ci         -      cis, 

mcd.  Viconcm    -     Elcbcico, 

mcd,  27*           ':      17*.