Skip to main content

Full text of "Loci aliquot difficiliores Trinummi"

See other formats


FR\TZSCHE. 

LOC>     ALIQUOT 

DtFFICIUORrS 

TRINUMMI. 


{NTe(kFOLiA:Ffivcrvgft^ 


.  ;  ^^^;^^<^ 


LL 

Pviivt  I N  i>  E  X 

LECTIONUM 


S^i^AIi^mfM   ROSTOCHIEIVSS 


SEinESiTKI     lllBKRliO     A.    ITIDCCC  ^LLiJ^ 


A     Die     •%.%.    M.     UCTUUHI«« 


PUBLICE     PRIVATIHQUE     HABENOARUM. 


P\^ 


CORRIGUNTUR     IN     PRAEFATIONE 


LOCI     ALIQUOT     DIFFICILIORES     TRIIMJMML 


I 

1 


LITERIS      ADLERIANIS. 


De  Trinummo,  quam  in  optimis  Plauli  fabulis  numerare  non  dubilo,  mcmoria  nostrn 
duo  crilici  pnieclare  merili  sunt,  G.  Hfrmannus  alijue  F.  Ritscliclius,  quorum  editio- 
nes  in  omiiiuni  Plauti  lcctorum  manibus  essc  convcnit.  Fatcndum  cst  tamcn,  hanc 
comocdiam  vcl  sic  hand  paucis  locis  corruptani  csse,  omninoque  Plautum  ejusmodi 
csse  scriptorem,  qui  nisi  cnnjuncta  mullorum  opera  lantopere  expoiiri  vix  possit, 
ut  eum  sui  qui:n  siiiiillimu:ii  iibique  red.iiturn  ajnoscas.  SeJ  a J  Tibul^im  ipsam  veniamus. 
Prologi  igitur  v.  15  „dedi  ci  meam  gnatam,  (sc.  Inopiam)  quicum  aetalem  exigal" 
ego  non  soium  in  inetro,  verum  etiam  in  sententia  haereo.  Nam  aetatem  exigere 
diuturiiitatis  pst:  atqui  Lcsbonicus  mox  iterum  ditesccl.  Ouare  scribcndum  pulo 
„dcdi  ci  meam  gnatain,  quicum  cgcstatem  exigat"  confernque  Capliv.  V,  4,  12 
el  infra  III,  2,  (50.  —  1,  2,  10  (v.  48)  „CA.  0  amice,  salve.  [alque  aequalis.  ut 
vales,  I  Megaroniues  ?]  ME.  el  tu  edepol  salve,  Callicles."  Idcm  Callicles  modo  sic 
eral  lociitus:  „(|unja  liic  vox  prope  me  sonal?*  Verba  uncis  inclusa  in  Ambrosiano 
cacteris(iuc  libris  omnibus  leguntur,  sed  glossemata  esse  Lomanus  alque  Ritschclius 
judicant.  Ac  sane  Plauti  hunc  versum  fuisse  „o  ainice,  salve.  M.  et  tu  edcpol 
salve,  Callicles*  el  res  ipsa  nionstrat  el  usus  docel  comicorum :  cf.  Bacchid.  II,  2,  5. 
Ter.  Andr.  11,  1,  18.  Hecyr.  1,  2,  7.  Phnrm.  IV,  3,  4  ibique  varr.  lectt.  Tum 
ctiam  illud  „ut  vales"  c  v.  13  natum  delcndumque  esse  patel.  Potest  igitur  fieri, 
ut  duumviri  illi  plane  verum  viderint;  potest  etiam,  ut  in  verbis  „atque  aequilis 
Megaronides  ?^  alius  lateat  Piauti  versus,  hoc  similivc  modo  concipiendus 
flCA.  [Num  amicus]  atque  aequalis  [est]  Megaronides? 
0  ainice,  salve.  ME.  et  tu  edepol  salve,  Callicles." 
Ceterum  cf.  Rud.  I,  4,  10.  —  I,  2,  34  (v.  72).  Conjicio  equidem,  „Nam  si  in  te 
aegrotant  artes  antiquae  tuae,  |  aut  si  demutant  niores  ingenium  tuum,  |  neque 
luos  antiquos  servas,  sed  caplas  novos,  |  omnibus  amicis  — ."     Lcgebatur  „neque 

1* 


4     

eos  anliquos  servas,  ast  caplas  novos,"  quod  ferri  non  posse  Rilschelius  in  Par- 
ergis  PI.  1,  p.  514  sqq.  demonstravil.     Ibidinn  osleiidil,  incpluin  noviliumtiue  ver- 
sum  „sin  immutarc  vis  ingenium   moribus"  Ambrosiani   aucloriliile   delcndum   esse 
pannumque  istum  miseram  esse  sive  explicalionem  sive  corrcclioncm  proximi  vcrsus 
„aul  si  dcmulant   — ."     Noquaquani  h.  I.,  id  quod  quidam  fccit,  de  duplici  rcccnsione 
cogilandum  esl.    —    I,  2,  S^i  (v.  91)    „Sunl,  quos   scio   esse   aniicos;    sunt,    quos 
suspicor;  |  sunt,  quoniiii  ingcnia  atque  animos  nequeo   noscere,  |  ad  amici  parlem 
an  ad  inimici  pcrvenant;  |  sed  lu  ex  ainicis  ccrtis  mi  es  ccrli.ssimus."     Di.slinguun- 
tur  qualuor  amicorum  gcncra,  ainici  cerli,  amici  vulgares,    hoinines  in  agcndo  ob- 
scuri  0""'*''i  ■'*  frontcin,  aninio  forlassis  insidiosi),    dcniquc  aiiiici   lungc    cerlissiini. 
Ila  enim  facilem  locum  pleriquc  bene  explicaverunt,   novissime  Bergkius   in  Annal. 
Anliq.  Liter.  (a.   1848)  Fasc.  XII  No.   141  —  144  p.  1124  sqq.     Quo  non  inlcllecto 
Ritschclius  in  Parergis  p.  517 — 522  unuin  ex  his  vcr.silnis  leiiicre  mulal,  aliuiii  non 
niinus  lciiicre  a  Plaulo  abjudical.     Conlinuo  hacc  scqiiiinlur,  „Si  quid  scis  nic  fe- 
cisse  inscitc  aut  improbe,   |  si  id  non  accusas,  tule  objurgandu's.     ME.  scio    |    ct 
si  huc  alia  causa  ad  lc  adveni,  acquum  postulas.  |  CA.  Exspcclo,  si  quid  dicas." 
Canicrarii  Iransposilione  „alia  huc"  mclro    salisfil,    non    itcm    vcrilali   senlentiae, 
quae  qualis    essc   dcbcat,   palcbit   confcrenli    ejusdcm  scenae    v.  29  sq.     (1)7   sq.). 
Corrige:  ME.  „scio  |  et  illa  huc  causa  ad  te   advcni:   aequum    postulas."     Hoc 
vult:  scio,  te  improbe  fccisse  el  idco  huc  veni :  acquiini  cst  te   accusari.   —    I,  2, 
92  (v.  129)  „dedisline  lioc  faclo  ei  gladiuin,  qui    se  occideret?"     Ila    codices  an- 
tiqui.     Pracccdunt    autem   hacc  „argcntum   dcdi"   et  „dedisti   argentum?"      Scribe, 
^dedisti   hoc  facto   ei   gladium,   qui   sc   occiderel"    i.  e.  argento  dato  gladium  ei 
dcdisli.     Deinceps  retineo  vulgalam,  „quid  sccus  cst  aul   quid    intercsl   darc    le   in 
manus  — ."   —    I,   2,    112  (v.    149)  „quoniam    hinc   est   profcclus    pcrcgre   Char- 
mides,  |  thesaurum  dcmonslravit  — ."     Ita  codices.     Unicc  probo  Scaligeri  enienda- 
tionem,   ^quoniam    hinc  est   profcclurus    pcrcgre   Charinides."     Cf.  ejusdem  sccnae 
V.  75  (v.   112).  —   I,  2,  121   (V.   158)  „si  quid  co  fucrit,  ccrtc  illius  filiac,  |  quae 
mihi  mandatnst,  habco  dotcin  unde  dcin."     Conjccerain  ^liabco  dolcin  c  i  unde  dcin," 
idque  cxstat  in  cd.  terlia  Parei  probaratque  oliin  ipse  Ritschclius   Parerg.    p.  526. 
Similitcr  Ilcrmannus  „habeo  doteni  illi    unde  dem"  estque   haec  syntaxis  Plautina, 
ul  infra  II,  2,  47  (v.  328).     Anliquus  codex  pro  ^dotcm"  scribit  „dote"m".   —   I,  2, 
14(5  (v.   18:5)  „Haec  siint  si  rccle  seu  pervorse  facla  sunl,  |  ego  me  fecisse  con- 
fiteor,  Mcgaronides."     Sic  Anibrosianus.    Utor  Iransposilione,  „Haecsi  sunt  recte, 
scu  pervorse  facla  sunt"  i.  e.  sive  haec  recte  habenl,  the  Twihu  xaAw?  i)^ei.    Si- 
militcr  Bolhius,  „Haec  scu  sunt  recta    — ".     Sequilur   vcrsus,   „en    mea    malcfacta, 
en  meaiii  avaritiam  tibi."     Insero  tibi,  ul  Hermannus  inseruit,  alio  tanien  loco,  „en 
tibi  n.ea  malefacla,  en  meam  avaritiam  tibi."  —  I,  2,  1(53  (v.  200)  „Nihil  est  pro- 


fecto  stultius  nec  stolidius,  |  neque  mendaciioquius,  neque  adeo  argutum  magis  — ." 
Sic  Ambrosianus.  Hinc  conrigendum  est,  „ —  neque  mendaciioquum,  neque 
adco  argulum  magis"  (h.  e.  ncque  magis  mendaciloquum).  —  I,  2,  169  (v.  206) 
„quod  quisquc  in  aniino  habet  aut  habilurus  est,  sciunt."  Transpono  in  hunc  mo- 
duiii,  „quod  in  aniino  quisque  habet  aut  habiturus  esl,  sciunl."  —  Act.  II  init. 
(v.  223  sqq.)  Dc  hoc  cantico,  quod  in  praestantissimis  est,  alio  loco  pluribus  ex- 
positum  est,  quo  loco  oninia  Plauti  cantica  eorumque  melra  duce  inprimis  Her- 
manno  Iractavi.  Quae  scriplio  quum  nonduin  edila  sit,  hic  aliquot  ccrte  versus 
verbo  altingam.  V.  16  (v.  242)  NAMOUIAMATOUODAMATQUAMEXTEMPLO 
SAUIISPERCULSUSEST.  Ita  Ambrosianus.  Ritschelii  conjecturae  exstant  in 
Parergis  p.  527  et  Proleg.  p.  CCCXIV.  Altero  loco  de  metro  recte  judicat,  neutro 
persanasse  versum  videtur.     Corrige, 

Nain  qui  e  m  i  t ,  quod  amat,  quum  extemplo  saviis  perctilsus  est, 
illico  res  foras  labitur,  liquitur. ' 
H.  e.  qui  meretricein  amat  pretio  venalem:  quae  saepius  dicilur  emi,  ut  in  MostelL 
I,  3,  128  ct  Horat.  Od.  III,  6,  32.  Neulrum  genus  »quod  amat"  saepe  comici 
ponunt  pro  vulgari  „quain  amat."  —  V.  22  sqq.  (252).  In  loco  tam  ad  metra  dif- 
ficili  quamvis  nemo  sibi  satisfaciat,  non  debebat  tamen  Ritschelius  Hermanni  nu- 
meros  plane  rejicere,  quos  partim  sccutus  timide  conjicio, 

Vestiplica,  unctor,  aiiri  custos,  IlabelUferae,  sandaligerulae, 
cantrices,  cistellatrices,  niinlii,  reniintii, 
rap  I  tores  panis  et  peni:  fit  ipse,  dum  illis  comis  est, 
ainator  inops.  haec  cum  ago  cum  meo  animo, 
et  recolo,  ubi  qui  eget,  quam  preti  sit  parvi,  apage 
amor,  non  places,  te  nil  litor,  quanquam  illud 
dulcest  esse  et  bibere. 
Amor  amara  dat  tibi  salis,  quod  aegre  sit,  fugit  forum, 
fugat  tuos  cognatos,  fugat  sese  ipse  a  suo 
contiitu:  neque  eiim  sibi  voliint  dici  amicum. 
Mille  modis  amor  ignorandust,  procul  habendus,  iibstinendus. 
Ultimo  versu  libri  absurde  „procul  adhibendus,"   pro    quo   bene  Lindemannus  cor- 
rexit  „procuI  habendus".     Deinceps  Ubri,  „sunt  tamen,   quos   miseros  maleque  ha- 
beas".     Scribo,  duce  partim  Hermanno,  „sunt  tamen,  quos  nimis  misere  maleque 
habeas".    —    II,  2  init.  metro  succurrendum  est.    Libri  „neque  tibi  ero  in  mora 
neque".     Conjicio  „neque  crit  mora   in  me  nec"   comparoque   Ter.  Andr.  II,  5,  9. 
Deinceps   Ubri  „ceteris   factis,   patrem   tuum   si  percoles    per   pielatem".     Corrigo 
^factis  id  ceteris,  parque  pietati,  tuum  si  patrem  percoles".     Mox  libri  vulgares  nforo 
ullum",  Ambrosianus  autem  „FORO  . . .  ULLUM".     Insero  „malum".     Sic  igitur  lego, 


6     

L.  Pater,  adsum:  impera  quidvis,  neque  erit  mora  in  me, 

nec  latcbrose  me  abs  tuo  conspectu  occullabo. 
PH.  Fcccrls  par  tuis  faclis  id  cetcris, 

parquc  pietati,  tuum  si  patrcm  pcrcoies. 
Nolo  cgo  cum  improbis  tc  viris,  gnatc  mi, 
nequc  in  via  ncque  in  foro  malum  ullum  sermoncm  exsequi.  — 
II,  2,  12  (V.   289)Tpro  nrape"   scribo   ,,arripe",  tum,  „lacrumas  isthaec"  pro  „la- 
crumas  hacr,"  proximo  autem  vcrsu  Ritschclium  sequor: 

quo  manus  abstincant:  caetcra  arripc,  trahe,  fugc,  late. 
Lacrumas  isthaec  mihi,  quom  vidco,  cliciunl,  quia  ego  ad  hoc  genus 
hominurii  pcrduravi.     quin  me  ad  pluris  pcnetravi  prius?  — 
II,  2,  19  (v.  1500)     Comparantur  intcr  sc  iinpcria  et  praeccpta.     Quamobrcm  ex- 
cidit  V.  npracccpta",  non  „consiIia«: 

Haec  tibi,  si  capesses  mea  imperia, 
nuilta  bona  in  pectorc  praecepla  consident. 
Ita  enim  conlinuo  Lysitclcs, 

Scinper  ego  usque  ad  hanc  aetatem  ab  ineunte  adulescentia 
tuis  servivi  servitutem  imperiis  praeccptis  palcr. 
Libri  „imperiis  cl  pracccptis",  scd  voculam  „(1"  jurc  Bothius  dclevit.  Locus  ita 
accipicndus:  prneccplis  tuis  servivi  sicut  impcriis.  Vidc  Dobracum  ad  Piutum 
V.  314  et  Docringium  ad  Horat.  Epp.  I,  2,  42.  —  II,  2,  30  (v.  3J1)  „Nimio  sa- 
tiusl,  ut  opust,  te  ita  csse  — ]  Pro  nOpust"  aliquot  codices  recte,  „opus  esl".  Praetcrea 
non  dubilo,  qiiin  ,,Ip"  pronomcn  dclendum  sit.  Gcncralcin  cnim  hanc  esse  sen- 
tcnliam  quum  lolus  locus,  luin  inaxinic  proximus  vcrsus  docct: 

Nimio  satiust,  ut  opus  esl,  ita  cssc,  quam  ul  animo  lubet. 
Oui  animum  vincunt,  quam  quos  animus,  senipcr  probiores  clucnt. 
Postcrior  vcrsus  si  quis  allus  ipsius  Plauli  cst,   dc    quo   malc    dubitavit  Rilschclius 
Parcrg.  p.  524  sq.     Esto  cnim,  ut  cadem  nolio  jain  pracccsscrit:   at   scncx  supra 
mctaphorice  locutus  est,  quasi  de  vera  victoria;  nunc  aulein  quum  cos  ipsns  esse 
dicat  nprobiores",  loquilur  proprie.  —  II,  2,  51  (v.  332)   „Publicisnc  adfinis   fuit 
an  maritumis  ncgoliis?  |  Mcrcaliiramnc  an  vcnalis  Iiabuil,  ubi  rcm  pcrdidil?"     llalus 
corrcclor  „incrcalurane"  (sc.  rciii  pi-rdidil),  probanlc  duraiii  islam  slrucluraiii  Lindc- 
manno    ipsoque    Ritschclio    p.  CCCXXIl.     At   nil  mulandum.     Lcnissimum  zcugma 
ita  solvalur:  mcrcaturamnc  (fccil)  an  vcnalis  habuil,  s.  mcrcatorne    fuit   an   vcna- 
lilius?   —  11,  2,94  (v.  375)  L.  „soror  illist  adulla  virgo  grandis:  eam  cupio,  [latcr,  | 
duccre    uxorem   sine   dotc.     Ph.   sinc  dole   uxorcm?     L.  ita  — ."     Sic  pcrsonas 
cx  Ambrosiano   correxit  Ritschclius,   quam   rationem   sentcntiarum  nexus  postulat. 
At  displicet  conjectura  „sine  dote  uxoremnc?  ob  collocationem  encliticac.    Scribo, 


„duccre  uxorcm  sinc  dote.     Ph.  sine  dole  autem  uxorem?     L.  ita."     In  tali  cnim 
inlerrogalionc  ^iiiilfin"  poni  solet,  ut  ap.  Ter.  Eun.  IV,  7,  28.  Hec.  I,  2,  23.  Adelph. 
II,  1,  31.  ibid.  V,  8,  II  V.  17  et  v.  27.  -  II,  2,  99  (v.  380)  „mulla  ego  possum 
docta  dicta  el  quainvis  facunde  iociui".     Aut  vocula  et  delenda,  aut  scribendurn, 
dicta    docte   et,    ul    Bothius  voluit  magis  conjicere,  quam  conjecit.     Cf.  Rudens 
IV,  8,  24.  —  II,  2,  108  (v.  389)    „ecce   autem   in    benignitate   hoc   reppcri  ne- 
gotium".     Ineptum  pronomen,  quod  natum  videtur  e  versus   proximi   vcrbis   ahaec 
sunt  aedes,  hic",  rcctc   oliin  Scaliger   delevit.     Cf.  Rudens   II,    5,  26.  —    II,  3,  7 
(v.   398)   „suae   scnecluti   is    acriorcin    hiemem    parat".      De   contractione   s'nex 
s'ncctus  nunquam  dubitatum  est.     Quare  non  sequor  Ritschelium   ad  h.  I.  et  p. 
CXVIII.  —  II,  4,  II  (V.  413)     St.    „Ouid,    quod   dedisti  scortis?     L.  ibidem  una 
traho.  I  St.  Quid  quod  ego  defrudavi?    L.  hem  istacc  ratio  inaxumasl".     Requiro 
accentuin  rt'go",  ut  in  oppositione.    Sicut  Cicero  saepius  conjungit  „Ouidj  quod  — 
quod"   ut   in  Catilin.    I,  7  §  16,   ita    hic  altcro   loco  „quod"  conjicias:  St.  „quod 
ego  defrudavi?     L.  hein  islaec  ratio  maxumast".    —    II,  4,  23  (v.  425)  Corrige, 
„St.  trapczitac  mille  (Irachumarum  Olyinpico,  |  quas  de  ratione  dcbuisti,  redditae  | 
pro  sponsione  nuper,  quam  tu  exactus  cs.  |  LE.  Neinpe  quas  spopondi. 
Sl.  imino  quas  dependi,  inquito,   |    pro  illo  adulesccnle,   quem  tu  csse   aibas   divi- 
tem".     Libri  omncs  „qua  sponsione  pronuper  tu  exactus  es"  isque  versus  in  cae- 
lcris    libris    post   vcrsum    „Nempe  —  inquito",   in  Ambrosiano  autem  ante  eundem 
vcrsuiii   positus   ost.     Haud    dubie   is  vcrsuum  ordo  sequcndus  cst,   qucm  Ambro- 
sianus  pracivit.     Jain  Scaliger  constructionem  saltcm  assecutus  pro  „qua  sponsione" 
emcndavcrat  „quam  sponsionem":  quando  A.  GcIIius  N.  A.  XV,  14  antiquos  testa- 
tur   ila   loculos,    pecunias    exigor,    portorium    exigor.      At   praeterea  et 
proiiuper  rcmovcndum  et  nexus  orationis  rcstituendus  erat.     Ita  lenissima  trans- 
positione    Plauti    manum    restituisse    videor.      lllud   eniin   „inille    drachmae    pro 
sponsione  rcdditae  sunt"  genus  dicendi   est   vulgare;    cf.   supra   II,  4,  1.     Cic.  ad 
Atlicum   I,   3,    §  2.     IIoc  dicunt:    si   mille   drachmae  pro  sponsione  redditae  sunt, 
ncmpe  eas  tanlum  spopondi.     Imiiio  cas  dcpendisti   tantaque    pecunia   pcriit.     Rit- 
schelius  in  Parergis  p.  529  quod   est   facillimum    fecit   corruptuiiique   versuin   non 
emcndavit,  scd  sine  idonea  causa  exturbavit.     Optare  illud  quidem  est  non  doccre, 
si  vcruni  volueris  fnlcri.     Practerca  vir  cximius  etiaiii    in    eo    crravit,    quotl    paullo 
anle  vuigaluiii  nOIympicum"  retinuit  idque  in  Prolcg.  p.  LXXXIX  pro  ccrlo  habuit. 
Al  id  quideni  corruplum  esse  jam  olim  Camerarius   senserat.     Verissime   enim   Pii 
codiccs  anliqui  pro  co  cxhibent  „olympico".     Nominis  '0).vfmixdg  exempla   quae- 
dain  e  Plutarclio  dcdit  Wyltcnbacliius  ad  Plut.     De  S.  N.  V.  p.  19.     Adde  primum 
Diog.  Laert.  V,  62.     Tum  in  scholiis  ad  .Vcharn.  v.  1149  pro  nomine 'OAi//(7{<«z6g 
corrige  'Olvf.mix6s  e   Suida  s.  'Avi;if.mios  et  s.    'Fexag.     Ceterum   h.  1.  lectio- 


8     

nem  ^Olympico"  probavU  eliam  Bergkius  I.  I.  CN.  144  p.  1146):  qui  elsi  nomen 
'OXvfnimo^  cx  Inscripliono  ipse  afTerl,  putal  tamcn  etiam  ^Olympicho"  scribi  posse. 
Unum  idemque  nomen  fuil  'OXv/nnutos  et  'OXvfmixoe,  ita  tamen  ut  poslerior  forma 
proprie  fuoril  dorica :  de  quo  goncre  oplime  e.xposilum  esl  a  grammalico  in  Elym. 
M.  p.  o82,  39,  tum  a  Koenio  ad  Gregor.  Cor.  p.  21)0  sqq.  et  Lobcckio  Palliolog. 
p.  342.  Allamcn  forma  'OXvfmiyps  nonnunquam  ipsi  Attici  utuntur,  veluti  Dio- 
xippus  comicus  ap.  Alhcn.  XI  p.  502,  d  cl  Demosthcnes  in  Eubul.  38,  7  B.  Scd 
quum  Etyinologus  I.  1.  ulranuiuo  nniiiinis  foriiiam  disorte  agiioscat,  non  nostri  res 
arbilrii  csl,  scd  codicum  iiuclorilas  soquonda.  —  II,  4,  91  (v.  492).  „I)i  divites 
sunl,  dcos  decent  opulontiac  |  ct  factioncs:  verum  nos  homunculi  |  satillum  aniiiiac: 
qui  quum  cxtcmplo  cmisimus,  |  acquo  mendicus  alquc  ille  opulontissunius  |  ccnsetur 
consu  ad  Acliorunlom  mortuus."  Ridiculain  conjocturani  „salillum-'  jurc  cxplosit 
Kilschclius:  qui  quac  do  hujus  I.  rcslilulionc  p  LXXIX  ct  p.  CCCXXIV  ipso  dixit, 
invitus  legi.  Equidcm  conjicio,  „scintilla  aniinai"  sivc  malis  „scintillula  animae: 
quam  quuin  cxtemplo  emisimus  — ."  Nolo  uli  inforiorc  loco  III,  2,  52  (v.  078), 
uiii  V.  ^scintillam"  alio  iiiodo  c()iTU|)luin  ost.  Sod  similliiiio  modo  Philoslralus  Vit. 
Apollon.  IV,  45  p.  186  cxiguas  vilae  roliquias  aiiiv&i^QCi  tj/.c  V"7'/»^'  appoliavit. 
Quam  conjccturam  hoc  magis  afrercndain  putavi,  quod  in  eandcm  per  sc  Bachmannus 
quoquc  incidit,  vir  amicissimus.  —  II,  4,  102  (v.  503)  haec  ita  transpono,  „chcu, 
ubi  nil  erat  usus  dicto,  spondeo  |  dicebat:  nunc  hic,  quum  opus  csl,  non  quit  di- 
cere*.     Haec  hactenus. 


9      

INDEX  LEGTI^NUJ»!. 

Iii  ordine  theolog^ieo. 

D.  Gustaviis  Fr  i  (I«;  ri  (•  us  Wijfjfi-rs,  1*.  V.  O.,  A('a(I('ini.ie  Se- 
niur,  li.  t.  Dccaiitis,  privatiiii  1)  liistoriaiii  (Idjrniatuiiisciiis  (id.  Ii.  IX 
tradet;  2)  histuriac  ecclesiaslicac  parlein  postcriurein  iiule  a  medii 
acvi  inilio  ad  nustrain  usi|uc  actatcin  (jiiinis  dd.  Ii.  \II  cnarrahit. 
Pulilice  catcclicticcu  dd.  Liinac  et  Jovis  li.  III  |iracci|)ict.  In 
Seniinarii  sudalitio  cateclieticas  sudaliuiii  cxcrcitaliuiics  tcnipore 
constituto   iiiudcrabitur. 

D.  J  o.  P  li  i  I.  Ba  u  er  mcis  t  er,  P.  P.  O.,  1)  quinis  dicbus  li.  X 
evan||cliuni  cl  cpislolas  Juannis  apustoli  inlcrprctaljitiir ;  2)  qiia- 
lcrnis  dd.  Ii.  \l  syslcina  ecclcsiae  Lullicraiiac  expunct  curn  eoijue 
plaeita  ccclesiac  Itunianic,  Graeeac,  Uiturinatae,  Socinianismiiin 
et  Katioiialisiniim  liodicrniiin  cuinparaliit;  ri)  hinis  dd.  b.  XI 
isajjojyeii    in  libros    ccclcsiae    Lullicraiiae   sjmbolicos  tradct. 

D.  Otto  Carsten  Krabbc,  P.  P.  O.,  pubiice  I)  ternis  dd.  Ii.  IX 
encyclopacdiain  tlieolo<ficam  exponet;  2)  teriiis  dd.  h.  I\  ar- 
chacolu{j'iaiii  ceclcsiasticam  tradct;  privalim  .")  scnis  dd.  h.  X 
thcoiojj^iam  dojpnaticam  doccbit;  4)  in  Scininarii  sodaiitio  hoiiii- 
letieas  sudaiium  exereitationes  die  Mercurii  h.  II  et  III  niudera- 
bitur, 

D.  Franc.  Delitzseh,  P.  P.  O.,  privatim  1)  historiam  prophe- 
tiac  litcraruinqiie  pruphcticaruin  Vctcris  Tcst.  scnis  dd.  h.  \H 
enarral)il ;  2)  cvaiijclium  Mattliaci  quatcrnis  dd.  h.  XI  inter- 
pretabitiir;  piiblice  5)  Canticuin  Cantieoriim  exponet  lioris  vesper- 
tinis     diei    Vcncris     adliuc     Conversalorio     exeg-ctico     constitutisj 

4)   Borliancddini    ez-Zernujfi    Enchiridion    Studiusi    (ed.  Caspari, 
Lips.    lU5(i)   explicabit  binis  p.   h.  huris  iisque  dcBniendis. 


D.  Julius  Wijfjjers,  P.  P.  E.  Des.,  1)  publice  epistolam  Pauli 
ad  Galatas  cxplieabit  dd.  Mart.  ct  Ven.  h.  IV;  privatim  2)  evan- 
g^elia  31atthaei,  Marci  et  Lucae  quinis  dd.  h.  \  interpretabitur; 
5)   quaternis   dd.   XI  isajjojjen  in  i\.   T.  praeibit 


2 


10 


Iii  ordiiie  jiiridico. 

D.  Conradus  Theodorus  Griindlcr,  P.  P.  O.,  tradet  1)  ency- 
c-lopacdiani  juris,  duce  Falok,  (jualernis  diclius  li.  IX:  2)  lextum 
iiistiUilioiiiiiii  Jiiris  secunduni  edilioneni  iiiiHoreni  8cliraderi  scnis 
diebns   h.    \l. 

D.  Aiijj^iislus  IjuiIov.  Dienier,  P.  P.  O. ,  docehit  1)  publice 
qiialerii.  diel»  h.  \l  eiieyelopaediain  el  nielliodulo(>-iain  juris, 
e\  eoiii|icii(lio  Liidoviei  de  Loew ;  *2)  privalini  qiialernis  diehus  h.  X 
jus  eeclesiaslicuin  utriiisijtie  coiircssionis  Gernianieae,  diice  libro 
Kiehleri  ed.  5.  et  .">)  tolidein  dieb.  hora  deinde  constituenda  jus 
(lerinaiiieuin    |irivaliiin,  e\    svsleiiiale   C    F.   Kielihorn. 

D.  Fridericus  Uaspe,  P.  P.  O.,  b.  t.  Decanus,  tradet  principia 
jiiris  criniiiialis  coniiniiiiis  ct  nic{[apolilaiii,  duce  Ileffter,  sc\ics 
h.    \l  \ll    el    \ll   —  L 

D.  IJiireard.  iiuilielinus  Leist,  P.  P.  O.,  i)  Pandectas  quoti- 
(lic  li.  I\  —  \l;  2)  jus  hcredilariuin  li.  IV  —  Y  quinquies  per 
hcliil'iiii.    docehit. 

D.  Caroius  Georjrius  Bruns,  P.  P.  O.  Des.,  tradet  1)  institu- 
tioiics  Jiiris  (;i\ilis  sexics  p.  b.  b,  \1 ;  2)  historiain  Juris  romani 
sexies   p.   h.    h.   \IL 


D.  Tlieophiliis  Ilenricus  Fridericns  Gaedche  i)  tradct 
priiicipia,  (jiiae  oriieiuiii  iiolarioriiin  speelant,  horis  dcinde  con- 
sliliiciidis;  2)  ipialer  per  hcbdoin.  eollejjium  civile  practicum 
in>liliicl. 

D.  I.  (I  c  (ilocdcii  praeticiiin  proeessuale  tcr  p.  !i.  horis  IH  —  V 
iiisliliicl. 

D.  A(lol|)lius  Schlieniann  1)  privatiin  instiliiliones  Jnris  civilis 
Iradcl  scxicsp.  h.;  2)  pri\aliin  excrcitalioiies  Pandectarum  prac- 
tieas  moderaliiliir  qiialer  ji.  h. 5  5)  publicc  excrcitationes  excjjc- 
ticas    iiistiliiel    liis   p.   h. 


Iii  orclliie  iiiiMlico. 

D.  lienrieiis  Spitta,  P.  P.  O.,  Iradet  qualern.  p.  b.  diebus 
1)  paliiolojriaiii  cl  llicra|iiaiii  spceialciii;  2)  niedieinam  1'orcnscm; 
.*»)    cliiiiccii   propacdciilicaiii   biiiis  |i.    Ii.    dicliiis. 

D.  Caroliis  Slrciii|icl,  P.  P.  O. ,  li.  I.  Decanus,  doccbit  quater 
p.  h.  1)  nialcriaiii  iiicdicani  arleni(|iie  roriniilas  nicdieas  rite  con- 
cinnandi  b.  1 V  ^   2)    eliirur5>'iae  parteni    primani    h.  \'lllj     5)  artem 


II    

operalionuni  cliirurg^icaruin  ct  0|)litliHlmiatricarum  in  cadaveribas 
illustraiidani;  4)  exercitatioiies  praeticas  iii  Clinico  niedico-chirurg-ico 
qiiolidie   li.   \l  -    I    iiioderaltitiir. 

D.  Caroliis  F  r  i  d  e  r  i  c  II  s  Q  u  i  t  te  n  h  a  um,  P.  l*.  O. ,  1)  in 
deiiioiislratioiiilMis  aiiatomicis  siilaiieliiioloj^iaiii,  anjiioloiriara  et 
iieurolo|paiii  lioris  II  — -  IV  dielius  Luiiae,  Marlis  et  Jovis; 
2)  osteolojjiaiii ,  syiidesniolo(riam  el  m^tdojriam  lioris  II  —  IV 
diebus  3Iereiirii  el  Veiieris  doeebit;  o)  in  secandis  cadaveribus 
auditores   boris    l\  —  \il   quolidie   eriidict. 

D.  Fridericus  11  er  iiia  ii  ii  iis  Staiinius,  I*.  P.  O.,  b.  l.  Reclor, 
doeebit  1)  |)atliolo{;iaiii  geiieralem  ({iiinquies  p.  b,  bor.  \l: 
*1)   aiiatomen    eoiii|(aralaiii    quiiiquies    |).   b.  Iior.    \ll. 

D.  Cb  r  is  t  i  a  iiiis  itrauel,  P.  P.  O. ,  I)  tradet  arlein  obstctriciam 
qu.iter  ji.  b.  Ii.  iV';  2)  exereilalioiics  practicas  iii  cliaico  obstetricio 
qiiotidie  b.   Vili   moderari   perj|et. 


D.  Jo.  Frid.  Guil.  Lesenberjj  has  lectioncs  olTert:  1)  en- 
cjclopaediam  et  melbodolojpam  artis  medicae;  2)  cbirurjriam; 
5)   arlem   obstelriciam;    4)   repetitoria   et   examinaloria. 

D.  Joannes  Sebroeder  Iradet  i)  palboloj^iam  et  tberapiara 
jjeiieralem;  2)  medicinam  lorensem;  5)  paibolojpam  et  iberapiam 
iiiorborum  psycliicoriini.  Exaniinatoria  et  repetitoria  de  quavis 
artis   medieae   parle   ciipienlibus   olFert. 

D.  Ludovicus  Dra jyendor t't*  oflert  lecliones  et  repetiloria  de  arte 
obstelricia  et  dc  gravissimis  gravidarum,  piierperarum  neonato- 
nimque   iiiorhis. 

D.  Aujjustus  iitortum  has  lecliones  offerl:  1)  prolej][^omena  in  pa- 
tbolog'iam  et  iberapiaiii,  publiee,  binis  p.  b.  boris;  2)  de  pa- 
thologia  ct  tberapia  speciali,  privatim,  quaternis  p.  h.  boris. 


Iii  ordine  pliilosopliico. 

D.  Franciscus  Volcmarus  Fritzsebe,  P.  P.  O. ,  b.  t. 
Decanus,  piiblice  I)  quaternis  diebiis  h.  Vill  liistoriam  lilerarum 
graeeariiin  perseqiielur;  2)  biiiis  diebiis  b.  VIII  Plaiili  mililem 
gloriosiim  expliealiit;  <*))  qualeruis  diebiis  b.  ill  Euripidis  siip- 
pliees  inlerprelabitur.  Ilenique  exereitaliones  Semiiiarii  pliilolojjici 
moderari  pcrget,  iii  qiio  bbri  aliquot  Luciani  ct  Tcrenti  Andria 
traetabiiiilur. 

D.  Joanncs  Roeper,  P.  P.  O. ,  privatiin  docebit  I)  Zoolojfiain 
gcneralem,    demonstralionibus    in    Museo    acadcmico    illustrandam 


12     

quinis  dicbus  h.  XI;  2)  initia  crjplojjainolojjiac  iliohns  Mercurii, 
Jovis  et  Vencris  Ii.  111;  ."»)  pnlilicc  jj^cojjrapliiani  plantaruni  (Jichus 
Lunae  et  Marlis  Ii.  III  tractabit;  4)  dispnlalioncs  dc  rcbus 
physicis   una   cuin   collcjjis   de  llluchcr  et  Karslcn   modcrabitur. 

D.  Eduardus  Danielus  ilcnricus  Becfcer,  P.  P.  O-,  1)  pu- 
blice  clcmcnta  rei  rationariae  occononiicae  tradct  bis  p.  h.  hora 
XII;  2)  privalim  ajj^riculluram  quatcrnis  dicbus  h.  IX  ct  rcm 
peeuariam   quatcrnis    dicbus   h.   XI    doccbit. 

D.  Ludov.  Raclimann,  P.  P.  O.,  1)  privatim  quatcr  p.  h.  Theo- 
criti  idyllia  intcrprctabitur;  *2)  privalim  bis  p.  h.  Plinii  cpistolas 
explicabit ;  5)  privalissime  quatcr  p.  h.  topo{jra])liiam  vcteris 
Gracciac   ducc   Pausania   traclabit. 

D.  Hclmuth  dc  Blucher,  P.  P.  O.,  privatim  tradel  I)  chemiam 
expcrimcntalcm  scxics  p.  h.  h.  X ;  2)  chemiam  practicam  ter 
p.   h.   h.  II— IV. 

D.  Ilcrinannus  Karstcn,  P.  P.  O.,  doccbil  publlce  astronomiam 
popularcm  bis  p.  h. ;  privatiui  i)  gcoinclriani  analyticam  quater 
p.  h. ;  2)  staticen  et  mcchanicen  analyticam  quatcr  p.  h. ;  5)  mi- 
neralojyiam  quater  p.  h.  horis  conimodis.  Privatissiinas  dcniquc 
offcrt  scholas  dc  quavis  mathescos  vel  physiccs  parle,  nec  non 
de  rebus  naiiticis. 

D.  Carolus  Turk,  P.  P.  O.,  d)  blcras  polilicas  tractabil  bis  p.  h. 
h.  II  publice;  privatiin  2)  historiam  mcdii  acvi  quinquics  p.  h.  h. 
II  et  III;  5)  historiam  lcjruui  Ciermanicaruni  lcr  p.  h.  h.  XI 
docebit. 

D.  Christianus  Wilbrandt,  P.  P.  O.,  privatini  i)  historiain 
philosophiae  senis  diebus  h.  IX  ducebit;  2)  historiam  lilcraruin 
Germanicarum  quinis  dicbus  h.  X  enarrabit;  5)  exercilationcs 
Seminarii   philosophico-aesthetici   modcrabitur  lioris  constitiicndis. 

D.  Carolus  Ucjjcl,  P.  P.  O. ,  1)  piil)licc  dc  civitalc  hislorice 
disserct  bis  p.  fa. ;  privatim  2)  histuriain  Mcjrapulilanam  tcr  h.  IV 
doccblt;   5)   hlstorlam  populi   Gernianicl   quinquics   h.   V   tradet. 


D.  Fridericus  Francke,  P.  P.  E.,  privatim  1)  dc  philosophia 
historiae  }>^cneris  huinani  disserct  tcr  p.  h.  h.  III;  2)  clhiccn  sive 
doctrinam  moruin  praecipict  quinquies  p.  h.  h.  IV;  5)  poliliccn 
i.  e.  iiaturam  ct  finem  clvitatis  illustrabit  Itidcm  quinquics  p. 
h.  h.  V. 

D.  Georjjlus  IVicolaus  Buiich,  P.  P.  E.,  privatim  i)  qualcrnis 
diebus   h,   III   hlstoriam   literarum  latlnarum   pertractabit;   2)  qua- 


15     

teriii.s  «liflnis  h.  IV  Kuripidis  l>lioi-ni.ssa.s  intvrprctaliitiir;  7»)  hini.H 
dichus  li.  III  ilc  vila  ]>ri\a(a  Uoiiiaiioriiin  Jisscrol.  Practcrca 
exercilalioiics  sucictalis  |iliilolo{;i(-ac  jirivatac  iiiotlcrari  jicrjjct. 
D.  Eduarilus  S  ch  ni  i  <l  I .,  l*.  V.  K.,  docchit  1)  |iiih!icc  inlroduc- 
tioncni  phllosopliicaiii  iii  llifolo|jiain  nioralcni  ct  dojrniaticain,  his 
p.  Ii.  h.  III;  |irivaliin  '2)  |iliiloso|iliiaiii  hisloriac  iiiaxiiiiciiiic  no- 
vissiinac   »|ualcr  p.   h.   h.   IVj   ij)  ps^cholo{jiaiii  ijiiatcr   ji.  ii.    Ii.   V. 

D.  C  a  r  o  1 11  s  W  c  i  11  Ii  o  1 1  /.  privaiini  1 )  lojjlcain  fornialcm  c  svslcinate 
suo  ("bie  (Jrfaliruni^^-ilOi^if",  iKoftocf  1834)  docchil  comparatis 
Aristotclis  ct  IIc(;clii  doctrinis;  2)  de  exjdicationc  naturali  juris 
ct  civitatiiin  disscrct  sjicclaliilqiic  suos  ijisiiis  lihcllos  lios:  "X)ie 
Q^e^riinbung  be^  ^Medni" ,  DiVftocf  1847,  unO  "tie  llaat^biir^erlidje 
5reil?eit  unD  ®(eid)t)eit",  dioflod   1849. 

D.  Bcrnardus  Sthamcr  I)  jdiarinacojrnosiii  his  ji.  h.  h.  II  tradct ; 
2)  chciniac  {iharniacculicai;  jiartcin  non  orjjaiiicain  his  ji.  h.  h. 
III  docchit;  5)  excrcitationcs  jiracticas  in  Lahoratorio  chcmico- 
patholojiico  quatcr  ji.  h.  h.  I\  —  XII  inslituet^  4)  Itcj)ctitoria 
et  cxaniinatoria   cujiientihiis   olFcrt. 

D,  Julius  Kohcrt  jirivatim  1)  quaternis  dichus  de  linjjua  Gallica 
schohis  practicas  hahchil ;  2)  dc  scriplorihiis  (iallicis  saeculi  nostri 
dissercre  j^crjyct  hinis  dichus ;  3)  jiuhlicc  hiiiis  dichus  dc  viris 
clarissimis  exjxinct,  qui  ah  anno  h.  s.  tricesimo  iii  Galloriim  rc- 
publica  maxiinc   vcrsali   siint. 


♦ 


BlbliOtlieCtl  '••  ^H  —  I  quotidic,  festo  dic  ct  solis  cxccpto, 
MllSCIIIll  autcm  dic  Liinac  h.  II — IV  coinmililonihiis  nostris  aliisijue 
apcrictur.  Confcratur  ^  1  lcjjiiin  ilc  usu  hihliothecae  acadcinicae 
scriptarum.  (jallicam,  aii[|licam  aliasqiic  linjjuas  j)crcj|i'inas  disccndi 
occasio  data  cst.  Suiit  ctiam  majjistri  jiuhlicc  coiisliluli,  qui  artcm 
equilandi,   piiij>'cndi,  musicaiii   et  arlcni  g'yinnasticam   doccant. 

Suuiuio   acadcmiac  inajyistratu  hoc  (cmpore  funjjiliir 

Ileriiiaiiniis  Staiiniuis»,   ^^-  l>- 

Praesidet  ordini  Tiieologonuii  Oustavus  ^l'ig'£;or<»,  Tli.  I). 

Juris  consultoruin  Kriedericu.»»  Itaspe,  J.  U.  D. 
Medicoruin  Carolui^  Strempel,  M.  D. 

Philosophorum  Fraiiclscus  Fritzsclie,  Ph.  P.