NEL
BETULACEAE
von
Hubert Winkler.
(Gedruckt im April 1904.)
(Betulaceae C. A. Agardh, Aphor. (1825) 208 emend.; A. Br. in abends. Fl. Prov.
| Brandenburg I. (1864) 62 et 618; Prantl in Engl. u. Prantl, Pflzfam. IL. 4. (1891) 38.)
Wichtigste Litteratur. $sébémátik: E. Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV.
(4841) 182—212, XVI. (1841) 98—108, 243—254. — Endlicher, Gen. (4836—
1840) 272 — 274, Suppl. IV. pars 2. (1847) 19—23. — ta hot in Bot. Zeitg.
» IV. (4846) 289—291, 737. — Philippi in Bot. Zeitg. 1. c. 567—569. — E. Regel,
Monograph. Bearbeit. der Betulaceen in Mém. Soc. —— Mosen XIII. tés -- À. de
Candolle, Corylaceae in DC. Prodr. XVI. 2. (4864) 124—133. — E. Regel in Bull.
Soc. natural, Moscou XXXVII. (1865) 388—434. — vg Regel, Betulaceae in DC,
Prodr. XVI. 2 (1868) 461—189. — Maximowicz in Bull Acad. St. Pétersbourg
XXVII. AE eh 532—539. — Bentham et Hooker f. Gen. Ill. (1883) 404—407. —
F. Goeschke, Die Haselnuss, "s ES und ihre Kultur (1887). — Shirai in Bot.
Magaz. Tokyo VIII. (1894) 317—322. — Prantl in Engl. u. Prantl, Pflzfam. IL 4.
HE? ) 38—46. — Franchet in pede de bot. XIII. (1899) 197—208. — Burkill
. XXVI. (1899) 496—505. — Fernald in Amer. Journ. Science
TD ourn. Linn.
: Jj XIV. (1902) aag
| Morphologie, Anatomie und Biologie: A. Henry, Beitr. z. Kenntn. d. Laub-
| knospen in Nova Acta Acad. nat. cur. XVII. (1836) 527—531. — Ch. Döll, Zur Erklärung
| der Lager är der Amentaceen (1848) 10—19. — Wydler, Über die symmetr. Ver-
i in Flora XXXIV. (1851) 440, 441. — Mercklin,
© Monstrositüten in en Deco Kätzchen von Ostrya vulgaris und virginica, in Bull.
E . Moscou XXIIL (1850) 586—602. — Schacht, Beiträge zur Anatomie
. und Physiologie 4854) 43—50. — Payer, Sur les fleurs máles du Bouleau, in Bull.
| Soc. bot. France V. (1858) 151. — Baillon, Hist, pl. VI. (1876) 217—326. —
Eichler, Blütendiagramme II. (4878) 114—920. — hr Contribution to our know-
. ledge of seedlings IL (1892) 526—541. — S. Na schin, Zur Embryologie der
i . Mi Acad. St. ee XIII. ( 1893); Kurzer Bericht
| meiner fortgesetzten Studien über die Embryologie der Betulineen, in Ber. deutsch. bot.
1894) 163—169; Über die gemeine Birke und die morphologische Deutung
der Chalazogamie, in Mém. Acad. St. Pétersbourg XLII. (1894) n. 2, mit 6 Taf.; Zur
Entwickelungsgeschichte der Chalazogamen. Corylus avellana L., in Bull. Acad. St.
Pétersbourg X. (1899) 375—391, mit 2 Taf. — M. Benson, Contributions to the
embryology of the Amentiferae, I. in Trans. Linn. Soc. II. part. 10, 2. ser. (1894).
— Boubier, Anat. syst. des Bétulacées-Corylacées. in Malpighia (1896) 349—436. —
Solereder, Syst. Anatomie der Dicotyledonen (1899) 889—896. — Knuth, Hand-
buch d. Blütenbiologie IL (1899) 390.
Character. Flores monoeci diclini masculi semper ad inflorescentias amentaceas
feminei eodem modo vel in capitulas gemmiformes dispositi. Perigonium simplex mem-
branaceum liberum vel connatum aut nullum. Stamina 2—12; filamenta libera cum
À. Engler, Das Pflanzenreich. 1V. 61. 4
9 Hubert Winkler. — Betulaceae.
antheris saepius — 2-fissa. Ovarii rudimenta in floribus masculis nulla. Ovarium
hypogynum (i.e. apice perigonio annulari vel dentato coronatum) vel sine perigonio
biloculare plerumque lateraliter — compressum; styli 2 liberi filiformes. Ovula in
loculis 2 pendula anatropa integumento 1 instructa. Fructus nuces plerumque late-
raliter compressae ala membranacea vel coriacea cinctae vel exalatae apice stylorum
rudimento perigonioque coronatae vel haud coronatae bracteis bracteolisque varie connatis
suffultae vel inclusae. Semen abortu plerumque solitarium testa membranacea instruc-
tum exalbuminosum; cotyledones carnosae laeves rugosae vel ruminatae; radicula brevis.
Arbores vel frutices. Gemmae pauci- vel pluriperulatae. Folia alternantia
petiolata penninervia varie serrata vel dentata rarissime subintegra vel integra. Stipulae
liberae plerumque deciduae. Inflorescentiae terminales vel laterales aut vere anni flores-
centiae aut autumno praeterito evolutae foliis saepe praecociores.
Vegetationsorgane. Die Betulaceae sind Sträucher oder Bäume von mittlerer bis
sehr ansehnlicher Höhe, Die niedrigste Form stellt die ihrem Vorkommen nach arktische
oder alpine Zwergbirke, Betula nana L. dar. Ihre Zweige erheben sich meist überhaupt
nicht vom Boden, sondern kriechen, demselben dicht anliegend, hin. Aber auch die
höheren Vertreter der Familie nehmen mit der Annähernng nach dem Pol eire niedrigere `
Gestalt an; die Bäume werden zu Sträuchern, die Sträucher zu niedrigen, stark ver-
ästelten, wie Betula nana dem Boden oft anliegenden Stráuchlein.. Die ganze Unter-
gruppe der Nanae in der Gattung Betula hat nur strauchige Formen aufzuweisen
und vereinzelt kommen solche auch in den übrigen Untergruppen vor. Die
gestalten unter den Birken, die, wie B. papyrifera Marsh. mehr als 30 m hoch werden,
bilden meist einen hohen, schlanken Stamm, der die durchsichtige, bei manchen Formen
rägt. — In der Gattung Alnus fällt die in den Bergamasker Alpen heimische Zwerg-
form der Grünerle, A. alnobetula (Ehrh.) Hart. var. brembana (Rota) H. Winkl. mit
ihrer meist krausen Verästelung (vergl. Fig. 24) auf. Doch giebt es auch hier sehr
stattliche und schöne Bäume, wie À. cordata (Lois.) Desf. Andere bleiben je nach den
in neuerer Zeit aus Ostasien reichlich bekannt gewordenen Coryleae haben die Sammler
meist keine Notizen mitgeteilt. Die Gattung Corylus hat nur eine Art (C. colurna L.),
die schon von der ersten Jugend an einen ausgeprägt baumartigen Wuchs aufweist und
"x eine schöne regelmäßige pyramidal aufstrebende Krone bildet. Die Baumhasel
mt so ausgedehnte Dimensionen an, dass uns in älteren Beschreibungen einiger
oam hervorragenden Exemplare mitgeteilt wird, sie hätten an Hóhe und Breite
fast den höchsten Eichbaum übertroffen und die Dicke des »Umfanges von 3 oder
Mànnern« erreicht. Schon in ziemlich früher Jugend hat die weifgraue Rinde eine
dicke Korkschicht aufzuweisen, die von Làngs- und Querrissen durchfurcht ist. Neben
dieser wird C. feror als kleiner Baum angegeben. Alle anderen Corylus-Arten wachsen
nur in Strauchform, und Albow giebt von seiner im Kaukasus entdeckten C. colchica
Alb. an, dass sie nur eine Höhe von !/, —4 m erreiche. In der Gattung Carpinus schen
die Baumform zu überwiegen, doch ist, wie gesagt, über eine Reihe von Arten nichts
genügendes bekannt. Ostrya erhebt sich in Südeuropa von der strauchigen Form oft
zu einer stattlichen Höhe und bildet einen astfreien Stamm mit breiter Krone. Der einzige
Vertreter der Gattung Osíryopsis wird als Strauch angegeben.
Die Cotyledonen werden bei der Keimung durch Streckung des hypocotylen Gliedes `
über den Boden emporgehoben und entfalten sich flach; nur bei Corylus bleiben sie in `
der Fruchtschale eingeschlossen. Die Laubblätter stehen an der ersten Achse spiralig
in mehreren Zeilen und behalten diese Stellung nur bei Alnus sect. Gymnothyrsus an |
allen späteren Zweigen bei, während sie an den Zweigen aller übrigen Gattungen mit
Annäherung an die Zweigunterseite zweizeilig stehen. In der Knospe sind die Blätter
dachziegelartig gelagert. und außer bei Corylus, wo sie der Länge nach zusammengelegt
Hubert Winkler. — Betulaceae. 3
erscheinen, in der Richtung der Seitennerven gefaltet. Die Form der Blätter ist rundlich
oder eifórmig, seltener lànglich-lanzettlich. Ihr Rand, gewöhnlich einfach oder doppelt
gesägt oder gezähnt, neigt nur bei Alnus sect. Clethropsis zur Ganzrandigkeit, kommt
wirklich ganzrandig aber nur zuweilen bei À. alensis D. Don vor. Während die
Blattserratur bei der Gattung Alnus im allgemeinen ein ziemlich konstantes Artmerkmal
abgiebt, ist sie bei den anderen Gattungen zu einfórmig oder innerhalb derselben Art
zu wechselnd, um ein Hauptunterscheidungsmittel der Arten zu bilden. In den vier
Hauptgattungen kommen eine größere Anzahl von Spielarten mit tief eingeschnittenen
Blättern vor. — Die Betulaceae haben Nebénblätter von meist länglicher oder lanzett-
licher Gestalt, die frühzeitig abfallen. Bei Carpinus stipulata H. Winkl. findet man sie
aber häufig noch an vorjährigem Holz.
nospen sind bei Alnus meist von einem kürzeren oder längeren Stielstücke
gestützt. Bei der Hauptsektion gange Gattung sind sie nur von den beiden Neben-
blättern des ersten Laubblattes umschlossen, während bei den Sektionen A/nobetula und
Clethropsis an den Seitenknospen w enigstens noch eine ungeteilte Schuppe vorhergeht.
Bej Carpinus, Ostrya und Corylus folgen auf 2 ungeteilte Schuppen 2: oder 3 spreiten-
lose Nebenblattpaare; an den Knospen von Betula stehen diese zu äußerst, ohne von
ungeteilten Schuppen gedeckt zu werden,
Anatomische Verhältnisse. Die Korkbildung aller Betulaceae ist eine subepider-
male; das Phellogen tritt immer in der äußersten Zellschicht der primären Rinde auf.
Der Birke nkork, der durch den Besitz quergestellter, linienförmiger Lenticellen aus-
gezeichnet ist, besteht aus abwechselnden Schichten derbwandiger, plattenförmiger
dünnwandiger, nicht so flacher Zellen, die mit feinen weißen Körnchen, dem Betulin,
ausgefüllt sind, das — nicht bei allen Birkenarten (nach Boubier z. B. nicht bei
. Murithii (Gaud.) Gremli und B. nigra L.) vorhanden zu
sein scheint. Die weiße Farbe der Birkenrinde ist in erster Linie durch diese weißen
Körperchen bedingt. Unter den Coryleae zeigen Ostrya und Corylus ähnliche Aus-
bildung des Korkes wie Betula, wogegen bei Carpinus betulus L. alle Korkzellen platten-
förmig. und derbwandig sind. Die primäre Rinde ist in ihrem äußeren Teil deutlich
kollenchymatisch ausgestaltet. Sekundäre Bastfasergruppen treten nur bei den Coryleac
auf. Alnus und Betula entwickeln an ihrer Stelle Steinzellennester. Im Holz aller
Betulaceae tritt die radiale Anordnung der Gefäße auf dem Zweigquerschnitt als charak-
teristisch hervor. Die Gefäße besitzen ein nicht sehr weites Lumen, bei den
immer leiterförmige Perforation und an den Berührungsstellen mit Markstrablparenehym
Hoftüpfelung, bei den Coryleae meist einfache, nur selten Ge Leiterperforation
und nahezu einfache Tüpfel. Während das Holzparenchym bei den Betuleae nur spärlich
entwickelt ist, tritt es bei den Coryleae reichlicher, zuweilen in phe von tangentialen
Bändern auf. Das Holzprosenchym ist bei allen wlaceae weitlumig und von nicht
sehr zahlreichen, kleinen, aber deutlichen Hoftüpfeln durchbrochen. Die Markstrahlen
sind 4- bis hóc 'hstens 4-reihig. Das Mark von Corylus wird an der Peripherie von
ziemlich dickwandigen lebenden Zellen, in seinem centralen Teil von ziemlich weitlumigen,
‘ dünnwandigen, leeren Zellen gebildet. Alnus und Betula, Carpinus und Ostrya besitzen
ein homogenes Mark.
Der Wurzelstrang enthält bei Alnus 5—6, bei Carpinus 4 Holz- und Bastteile.
r Blattbau der Betulaceae ist, mit einziger Ausnahme von Ostrya italica Scop.
subspec. pren (Scop.) H. Winkl., "bifacial. Die Seitenwände der Epidermiszellen sind
geradlinig oder wellig gebuchtet. Die Epidermis der Blattunterseite zeigt ôfter Papillen-
bildung, so bei Betula nigra L. und B. corylifolia Maxim., in schwücherer Ausbildung
auch bei einigen Alnus-Arten. Viele Betulaceen-Arten sind durch eine verschleimte
Blattepidermis — so sämtliche von Boubier untersuchte Betula-Arten,
nach Solereder auch B. fruticosa Pall, bei welcher Radlkofer die Thatsache leugnet;
ferner bei Alnus cordata (Lois.) Desf., r japonica Sieb. et Zucc., A. maritima (Marsh.)
Nutt., A. orientalis Decne., A. rubra Bong., A. serrulata Ait. und A. alnobetula (Ehrh.)
4*
4 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Hart. Von Coryleae bei d? ylus avellana L., : americana Mill., C. rostrata Ait., bei d
Carpinus orientalis Mill. und C. japonica Blum :
Hypoderm ist auf ced Blattoberseite bei bestimmten Alnus-Arten nachgewiesen
worden [A. acumina € H. B. K. und A. ie vg $ = firma Sieb. et Zucc., `
A. glutinosa (L.) Gaertn., A. incana (L.) Willd., À. ae s D. Don, À. rhombifolia
Nutt.]; dasselbe ist greet und zeigt rücksichtlich der "Zellengróft verschiedene .
Ausbildung. Den Spaltöffnungen, die sich fast ausschließlich auf der Blattunterseite
ees fehlen deutliche Nebenzellen. Oxalsaurer Kalk wird in =. von Drusen und `
inzelkrystallen ausgeschieden. Durch letztere, die bei den Arten von Carpinus ad
vum hàufig eine grofe, schóne eege erfahren und ER große Idio- `
blasten des Mesophylis ausfüllen, sind bei den genannten Arten die durchsichtigen
Punkte der Blätter bedingt. Die mittelgroßen Blattnerven gg mit verschieden geartetem
Begleitgewebe bis zur beiderseitigen Blattepidermis dur
Die Deckhaare der Betulaceae sind einzellige ms einzellreihige Trichome. Ein- -
lana L. und Ostrya italica a Scop. subspec. carpinifolia (Scop.) besitzen eine eigentümliche
Streifung, welche mit der inneren Struktur der Haarwand zusammenhängt. Außerdem
mmen Drüsenhaare von verschiedener Form vor. und bei den Betuleae Drüsen-
schuppen, welche besonders die jungen Zweige bedecken und mit ihrem Sekret die
Knospen oft dicht überziehen. Dieselben besitzen einen kurzen aber breiten, meist in
den Schild eindringenden Stiel, der von mehreren Schichten niederer, verkorkter Zellen
gebildet wird, und einen Schild, dessen Zellen auf dem Durchschnitt der Drüse palis- |
sadenartig gestreckt und in der Flächenansicht meist polygonal erscheinen. Die Außen-
drüsen der Corylus-Arten sind von keulenfórmiger Gestalt; der untere Teil derselben `
wird von einigen Zellreihen niederer, anscheinend verkorkter Zellen gebildet, der obere, —.
mehr oder weniger angeschwollene Teil von wenigen dünnwandigen Zellen. Ostrya …
italica Scop. subspec. virginiana (Mill. rpinus cordata Blume und C. Tschonoskii Maxim. —
haben nach Boubier Drüsenhaare mit kurzem, einzellreihigem Stiel aus wenigen |
niederen Zellen und mit ziemlich reichzelligen, scheibenfürmig abgeflachten Köpfchen; -
C. betulus L., C. caroliniana Walt. und Ostrya italica Scop. subspec. carpinifolia (Scop.) —
solche mit nicht langem, einzellre a, aus wenigen Zellen zusammengesetztem Stiel M
sw einem kuglig oder ellipsoidisch gestalteten, aus mehreren Zellen ohne besondere —
entierung gebildeten Kôpfchen. Endlich sind noch die ziemlich groBen un anzu- =
führen, welche bei Corylus americana Mill, C. ferox Wall. und C. are bei «
letzterer nur am Blattstiel) beobachtet worden sind, und welche einen
Stiel und ein reichzelliges, abgeplattet kugliges Köpfchen besitzen. Über die drüsig
Beschaffenheit der Blattzähne, welche bei Arten von Alnus, Betula, Carpinu:
und Corylus untersucht ist, bemerkt Reinke, dass dieselbe bei Alnus cordata Blume und |
Betula alba L. durch Drüsenzotten bewirkt wird, welche ähnlichen Bau wie die Drüsen- -
schuppen haben, nämlich von wenig Grundgewebe und einer palissadengewebeartiget
Epidermis gebildet werden, bei Carpinus betulus L. und Corylus avellana L. von.
Drüsenhaaren mit ähnlichem Bau wie an den Laubblättern. Dieselben oder wenigstens |
ähnliche Sartori des bezw. Drüsenhaare werden schlieflich bei eens? Corylus, |
Carpinus und Ostrya nach Hanstein auch als Knospenschutz angetro
Die Struktur des Blattstieles ist für die Art- und Gatiungscharakteritik von
edesti Was die Gattungen anlangt, so zeigen Alnus, Car rpinus und Corylus eine
Übereinstimmung darin, dass ihr Gefäßbündelsystem meist einen geschlossenen oder
nahezu geschlossenen Holzbastring bildet, über welchem ein Holzbastbogen (mit GH
Molzteil nach oben) gelagert ist; die Zahl der Bündel in der Initiale ist bei Corylus 3,
bei Alnus gewöhnlich 3, € auch 5 bis 7. Die Gattungen Ostryopsis, Ostrya ke d
Betula stimmen insowe Dë rein, als das Gefäßbündelsystem einen oben offenen, lyr
oder bogenartig gen page hat; die Zahl der Leitbündel in der Initiale betr aal
bei diesen Gattungen
Der
Hubert Winkler. — Betulaceae. 5
Blütenverháltnisse. Die Blüten sind stets eingeschlechtlich und mit Ausnahme
zuweilen auftretender monstróser Bildungen stets auf eingeschlechtliche Blütenstände ver-
teilt; sie erreichen nur geringe Dimensionen und sind typisch apetal. Die männlichen
Inflorescenzen zeigen immer Kätzchengestalt, eine ährenförmige Ausbildung. An einer
Spindel stehen spiralig nach ver schiedenartigen Anordnungsverhältnissen, zuweilen, w
bei Aima alnobetula (Ehrh.) Hartig, a uch in 3- oder 4-gliederigen Quirlen, Deckblätter,
in deren Achseln typisch je eine dichasiale Blütengruppe mit 6 Vorblättern steht. Davon
ist durch Abort öfters die Mittelblüte verloren gegangen, öfters auch die beiden seit-
lichen, so dass in letzterem Falle das Kätzchen eine einfache Ähre darstellt. Im ganzen
folgen auch die weiblichen Blütenstànde in ihrem Bau diesem Typus; doch erscheinen sie
bei Corylus zur Blütezeit als knospenfórmige Kópfchen von etwas komplizierterem Bau.
—
e
Fig Diagramm der Blüten-
gruppen für den Typus der Betu-
laceae; d Deckblatt; «, 3 Vorblatt
der Mittelblüte b; ei, 8' Vorblatt
der Seitenblüten 5’b’
(Nach Eichler.) oben; H Diagramm zu Æ. — b, «, 8, «', 3’ wie in Fig. 4.
(Nach Eichler).
Die Inflorescenzen werden im einen Falle im Herbste vor dem Jahr der Fruchtreife
angelegt, um nackt zu,überwinlern, so die cj! und Q Blütenstände von Alnus (aus-
Fig lus eng ana L. A Blühender Zweig; B 5 Blüte nfit Deckblatt von — C d
selbe Se geg ahme der Antheren; D Diagramm derselben; ; E Diagramm des Q Blütenz ipu.
«, 3 die beiden re Schuppen; Fe 9 Blütengruppe von innen; G uc derselben,
Nach Eichler.
genommen die Q in Inobetula), die cj! von n ER und Corylus.
Dagegen werden bei Con au Betula die C, bei .Namae auch die G' Blüten-
stände zwar gleichfalls schon im Vorjahre angelegt, mate t den Winter über
den Knospen und erscheinen erst mit dem Laubausbruch. Ebenso verhalten sich
beiderlei Inflorescenzen von Carpinus und die © von 4. alnobetula (Ehrh.) Hart. `
6 Hubert Winkler. — Betulaceae.
bei Corylus strecken die C Blüten zur Blütezeit nur die roten Narben aus der
Knospe hervor, der Laubausbruch und damit die Streckung des Kurztriebes erfolgt erst | 1
später. Die Kätzchen stehen vorherrschend terminal an Zweigen, welche vorher Laub- …
blätter oder wenigstens Knospenschuppen tragen, so die weiblichen Kätzchen von Car- |
pinus, Ostrya und Corylus auf mehrblättrigen Zweigen, bei Corylus mit oben angeführter
Besonderheit; an armblättrigen —€— dagegen bei Betula und Alnus sect. Alno- |
betula, bei letzterer sowie Betula sect. Betulaster nicht einzeln sondern zu mehreren |
traubig angeordnet. Bei Alnus, icai Betula-Arten und Ostrya stehen die im Herbst `
angelegten, nackt überwinternden g Inflorescenzen terminal an Langzweigen des vor-
hergehenden Jahres, hàufig von einigen benachbarten seitlichen begleitet; bei Corylus
(zu mehreren), Carpinus (einzeln), Ostryopsis sowie den Nanae (einzeln) unter Betula
an seitlichen Kurztrieben. Völlig-ohne vorhergehende Knospenschuppen oder Laubblätter
entspringen beiderlei Kätzchen bei Alnus sect. sie M und sect nothyrsus, |
und zwar die Cj! traubig am Gipfel vorjähriger Zweige, die © meist ährig oder traubig
in den zë Ge nach rückwärts folgenden ae Pre
Die Ç;' Blüten sind dem Deckblatt stets aufgewachsen, und zwar bei Corylus einzeln
mit 2 Vorblàttern, bei den übrigen Coryleae einzeln gen Vorblütter, bei den Betuleae
sind sie zu einem 3-blütigen Dichasium vereint, und zwar bei Almus mit 4, bei Betula
mit 2 Vorblättern. Auch bei der zur sect. Clethropsis sikieni Alnus nepalensis D. Don
ist das Verhalten insofern normal, als immer ein 3-blütiges Dichasium vorhanden ist.
ährend aber Alnus sect. Gymnothan sus in jeder Blüte vor den 4 am Grunde ver-
wachsenen Blättern der Blütenhülle 4 Staubblätter trágt, wechseln diese Zahlen bei Alnus |
nepalensis. Häufig besitzt die Mittelblüte 4, die eine Seitenblüte 3, die andere 2 Staub- -
blätter, oder die Mittelblüte 3, die beiden. Seitenblüten je 2, oder alle 3 Blüten wen,
gleichzählig mit 2 oder 3 Staubblàttern versehen. Die Blütenhüllblátter scheinen m
mal am Grunde verwachsen, manchmal frei zu sein. Ähnlich wechselnde Verhältnissel
finden sich bei Alnus sect. Alnobetula. Bei Betula ist die Zahl der Stamina und
Perigonblätter meist stark reduziert. Den Coryleae fehlt die Blütenhülle. Außer bei
der Gattung Alnus eed t allen Betulaceae die Antheren, häufig auch noch die Fila-
mente, zweiteilig; so hat.z. B. Betula gewöhnlich ? 2, Corylus 4, Carpinus 10 geteilte
Staubblätter. Alle les auch Ostryopsis, tragen an der Spitze der Antherenhälften
einen Edge
e Q Blüten stehen in den Achseln des Deckblattes. Während bei Betula das.
übrigen Betulaceae. Von Vorblättern treten bei Betula 2, bei Alnus 4, bei den Cory-
v ^id 6 in die Erscheinung. Die Blütenhülle, die bei den Betuleae fehlt, wird bei den
einer wechselnden Zahl zahnförmiger, am Grunde meist verwachsener
keichartiger Blättchen gebildet, die der Spitze des Fruchtknotens genähert sind. Der
Fruchtknoten besteht aus 2 Fruchtblältern, welche bei Corylus median, bei den übrigen
quer zum Deckblatt der Blüte gestellt sind. Zur Bestäubungszeit sind fast stets nur die
beiden pfriemförmigen langen Narben entwickelt; erst später bildet sich die Frucht-
knotenhóhle mit den ? Samenanlagen, welche hänge end und mit der Rhaphe einander
zugewendet sind und nur 4 Integument besitzen. :
Bestäubung und Befruchtung. Die Betulaceae sind Windblütler. Die männlichen |
Kätzchen hängen und besitzen eine sehr biegsame Spindel, so dass sie vom Winde leicht |
hin und her bewegt werden können, Die Ausstäubung geht nach Kerner so vor sich, |
dass die durch die Deck- und Vorblátter von oben geschützten Antheren den Pollen
austreten lassen, der dann auf die darunter befindlichen Blüten fällt. Dort bleibt en
von den in den männlichen Blütenständen oft reichlich vorhandenen Härchen noch fester
gehalten, liegen, bis ihn bei trockenem Wetter ein Windstoß entführt. — Gelegentliches `
Auftreten von zweigeschlechtlichen Blüten wird angegeben bei Corylus, Almus und Betula. `
Von Betula verrucosa Ehrh. beobachtete von Wettstein rein männliche und rein weib-
liche Exemplare. Eine Regel für das Verhältnis der Blütezeit von männlichen und |
Hubert Winkler. — Betulaceae. 7
weiblichen Blüten scheint nicht obzuwalten. Denn obgleich die spärlichen Beobachtungen
bei Betula für Protogynie sprechen, zeigten sich die Sträucher von Corylus avellana L.
an verschiedenen Orten bald homogam, bald protogynisch, bald protandrisch; ebenso
wird für Alnus Protandrie und Prologynie angegeben.
Die von Nawaschin bei den Gattungen Betula, Alnus und Corylus entdeckte
chalazogame Befruchtung geht in folgender Weise vor sich. Der Pollenschlauch wächst
intercellulär durch das Gewebe der Carpellränder in den oberen Teil der Placenta hinein,
durch deren Gewebe zum Funiculus und durch die Chälaza in den Nucellus. An den
inneren Wànden der zweischichtigen Epidermiskappe des Nucellus gleitet er dann, die
Zellen des aufgelockerten Nucellargewebes auseinander drüngend, bis zum Embryosack-
scheitel hinauf. Dieser Weg wird nicht selten in Form einer Spirale zurückgelegt. Die
CS
Fig. 4. Befruchtung von Befula. A Querschnitt durch einen Fruchtknoten nach der Befruch-
tung (46 mal en H aus dem Fruchtknoten freigelegte Placenta mit beiden Samenanlagen,
von innen gesehen (&6mal vergr.; C optische Längsschnittansicht durch eine Samenanlage zur
Zeit der Aa Der Pollenschlauch treibt aus seiner Spitze eine Menge von Ausläufern
(180 mal vergr); D Längsschnitt durch den oberen Teil des Nucellus nach der Befruchtung
(660 mal vergr.) (Nach Nawaschin
Pollenschlauchspitze erreicht den Gipfel des Embryosackes, während in letzterem noch
die Kernteilung vor sich geht. Nach der Ausbildung des € entsendet
der Pollenschlauch eine Anzahl langer Fortsátze oder Verzweigungen, welche den Embryo-
sack vom Gipfel aus nicht selten bis zur Basis umfassen; sie wachsen aus dem unregel-
mäßig erweiterten und aufgetriebenen Ende des Pollenschlauches hervor, welches den
S Hubert Winkler. — Betulaceae.
Embryosack von oben bedeckt. Das befruchtete Ei umgiebt sich erst verhältnismäßig
spät mit einer Zellhaut, und zwar zuletzt an seinem Scheitel, wo man noch nach längerer
Zeit eine Lücke nachweisen kann.
Bei den Betulaceae, vor allen bei der Tee — sind Bastar uie ziemlich —
und einzelne, wie Alnus glutinosa X A. incana oder Betula p
S
der Gattung Carpinus fand ich aus den Gegenden südlich des Kaukasus zwei Formen,
deren Deutung als Bastarde nicht unwahrscheinlich sein dürfte. Bei Carpinus waren
solehe bisher nirgends beobachtet.
Frucht und Samen. Die Frucht der Betulaceae ist ein Nüßchen, eine einsamige
Schließfrucht, mit lederig-holziger, besonders bei Corylus sehr starker Schale. Dieselbe
ist glatt oder von mehr oder weniger stark vorspringenden Làngsnerven durchzogen,
‚öfter drüsig punktiert, von den Resten der Narben und, wo eine solche vorhanden ist,
von der Blütenhülle gekrönt. Bei fast allen Betula- und einer großen Zahl von Alnus-
Arten ist die Fruchtschale an den Kanten in einen schmäleren oder breiteren, lederigen
oder seidenpapierartigen Flügelsaum verdünnt. Die Blattgebilde der Dichasien erfahren
mit der Fruchtentwickelung charakteristische Veránderungen. Bei Ostryopsis und Corylus
entwickeln sich nur die beiden inneren Vorblätter zu einer zerschlitzten, die Frucht ei
erheblich überragenden, vorn aber immer noch deutlich offenen Hülle, bei Ostrya
einem mehr sackartigen, für den Anblick völlig geschlossenen Gebilde, das die Frucht
an Größe- vielfach übertrifft. Bei Carpinus ist diese Hülle an der einen Seite bis zum
Grunde aufgeschlitzt und flach ausgebreitet und "deckt die Frucht höchstens durch die
ein- oder beiderseitig umgebogene untere Randpartie. Einige Arten, wie C. betulus L.
und C. caroliniana Walt. lassen die 3 die Hülle zusammensetzenden Blattgebilde auch
späterhin als 3 deutliche Lappen erkennen, andere tragen am Grunde des großen Mittel-
lappens 2, sehr oft auch nur ein kleines Zähnchen, bei noch andern (z. B. C. orientalis Mill.)
sind die seitlichen Vorblätter in das mittlere vóllig aufgenommen. Bei C. japonica Blume
steht der Hauptschuppe ein vóllig freies, gelenkartig inseriertes und darum ziemlich
leicht sich ablösendes Schüppehen gegenüber, das die Frucht bedeckt. Die Deckblátter
der Blütengruppen bleiben bei den Coryleae gewóhnlich klein und entwickeln sich nur
bei Corylus zu einer nisus Hülle. dicm verwachsen sie bei den gagh :
Michauxii Spach vóllig geschwunden. Bei allen Birkenarten, auch bei B. lenta L., von
der Regel das Gegenteil behauptet, lósen sich die Schuppen bei der Reife mehr oder
weniger leicht von der Spindel. Die Fruchtstände der Gattung Alnus weisen völlig ver-
holzte, entsprechend der Anzahl der Deck- und Vorblätter fünflappige Schuppen auf, die
auch nach dem Ausfallen der Samen mit der Spindel noch lange erhalten bleiben. Der
Same entbehrt des gai cine Dafür enthalten die fleischigen Cotyledonen reichlich
fettes Öl, aber keine Stärk
Die Verbreitung der om bei Corylus an sich schon leichten Samen durch den
Wind wird noch begünstigt durch die Randflügel bei den Betuleae und die großen,
spezifisch nicht sehr schweren Hüllen bei den Coryleae. Die er von Corylus selbst
werden auf kürzere Strecken wohl häufig durch Tiere verschlepp
c ptam Verbreitung. Die Betulaceae gehören fast ausschließlich der nórd-
lich gemäßigten Zone an; deren Grenze überschreiten nur Alnus sect. Clethropsis vom
a g is H. :
Formen sich in der Cordillerenkette von Mexico bis Argentinien erstrecken. Auch
Carpinus caroliniana Walt. erreicht in Mexico und Ostrya mit einer besonderen Form
in Guatemala das neotropische Reic
Ostasien vom Himalaya bis Japa n, und innerbalb dieses Gebietes besonders die
Gebirge Centralchinas, haben die reichste Entwickelung an Arten aufzuweisen, deren
Zahl sich mit weitergehender Erschließung des letzteren Landes sicher noch erhöhen wird.
Hubert Winkler. — Betulaceae. 9
Die Gattung Ostryopsis kommt allein dort vor. Ostrya zeigt zwar ihre Wauptedivitkelong
in Amerika; denn der von der altweltlichen Art nur als Subspecies zu trenne
kanische Typus variiert in Mittelamerika in der schon erwähnten Form, während erst
in neuerer Zeit eine gute selbständige Art in Arizona aufgefunden worden ist. Doch
reicht Ostrya von diesem Centrum aus bis nach Ostasien hinein. Carpinus sect. Distego-
carpus. bewohnt ebenfalls ausschließlich den nördlichen Teil des genannten Gebietes.
Ihre beiden Arten finden sich in Japan; während aber C. japonica Blume auf das
Inselreich beschränkt ist, greift das Areal von C. cordata Blume nach der Mandschurei
und Korea über un erstreckt sich mit einer leichten Variation bis in die chinesische
Provinz Sze-ch'uan. Von den wenigen Arten der Gattung Corylus tritt C. ferox Wall.
in Nepal und Sikkim auf und erreicht von dort aus Central-China. Eine Baumhasel,
die in den Bergwäldern der chinesischen Provinzen Yun-nan und Sze-ch'uan gefunden
worden ist, wird durch die im Himalaya vorkommende C. colurna L. var. lacera (Wall
A. DC. mit der typischen C. colurna L. verbunden, die vom nordwestlichen Himalaya
westwärts bis Südost-Europa (Banat) geht. Von den amerikanischen Arten hat C. ameri-
cana Mill. in Ostasien eine vikariierende Art, C. heterophylla Fisch., die ihr Verbreitungs-
gebiet von Dahurien und der Mandschurei bis nach Central-China erstreckt und auc
auf Japan Mie gi wührend C. rostrata Ait. mit mehreren Varietäten in dem gleichen
Areal vorkommt. Von Alnus sect. Alnobetula ist die eine Art, A. alnobetula (Ehrh.)
Hartig über e: ganzen nördlichen gemäßigten Erdgürtel, auch in Japan, verbreitet,
während die zweite Art, A. firma Sieb. et Zuce. in 3 Varietäten einzig auf die japanische
Inselgruppe beschränkt ist. Die Sektion Clethropsis der Gattung Alnus hat im Himalaya
ihr Hauptverbreitungsgebiet, schiebt aber ihre eine Art, A. nepalensis D. Don bis in die
Provinz Yun-nan vor. Endlich sei noch erwähnt, dass die durch ihre solitären, lang
gestielten Fruchtkätzchen von allen anderen Alnus-Arten scharf geschiedene, vielleicht
eine eigene Sektion bildende A. eremastogyne Burkill ebenfalls in der centralchinesischen
- Provinz Sze-ch'uan entdeckt worden ist. Was die Gattung Betula angeht, so. ist die
Sektion Betulaster ausschließlich auf Ostasien in der angenommenen Ausdehnung
beschränkt; und zwar findet sich B. Maximowiezü Regel nur in Japan, B. alnoides
Buch.-Ham. zwar hauptsächlich im östlichen Himalaya, schiebt aber die var. acuminata
(WalL) H. Winkl. bis nach Central-China vor, während die andern beiden von mir
angenommenen Arten allein hier vorkommen. Zwar ist es wahr, dass die Systematik
der Sektion auch heute noch eine uii ist, doch rechtfertigen die im inneren
China in letzter Zeit aufgefundenen Birkenformen durchaus nicht den von Diels gezoge-
nen Schluss, »dass die Untergattung elen keinen Anspruch auf Selbständigkeit
hat, sondern sich unmittelbar in den Formenkreis der Gesamtgattung einfügt«. ist
mir niemals zweifelhaft gewesen, ob eine Form zu der emm Sektion zu stellen sei
oder nicht. Die höchste Artenzahl stellt die Subsektion der Costatae. Auf Central- und
Südwest-China beschrànkt sind die "—À Arten B. Ces Franch., B. Fargesii
Franch. und B. Delavayi Franch.; außerdem tritt B. utilis D. Don vom Himalaya aus
in dieses Gebiet hinein. Einzig in Japan finen sich 4 weitere Arten dieser Subsektion,
eine endlich in Korea, während eine letzte, B. Ermani Cham. vom nördlichen Japan
durch Dahurien, die Mandschorei und Kamtschatka bis edes Unalaschka geht. Die ost-
asiatischen Vertreter der Subsektion Albae erstrecken sich von Japan aus mehr nach
NW., nach Sibirien hinein. In Central-China scheint diese vollständig zu fehlen. Wenn
bis jetzt auch die Subsektion der Nanae hier noch keine Vertreter aufzuweisen hat, so ist
es doch wahrscheinlich, dass uns die systematische botanische Durchforschung der höheren
Gebirgsregionen solche noch bringen wird. Überblicken wir diese Übersicht, so springt
der Reichtum Ostasiens an Betulaceen ohne weiteres in die Augen, besonders ist es
Central-China, das teils den Kern bildet, von dem zahlreiche Strahlen in die Nachbar-'
gebiete hinausgehen, teils die von diesen Gebieten kommenden Strahlen wie in einem
Brennpunkt sammelt, so dass man Diels zustimmen muss, wenn er sagt, dass sich
in der innerchinesischen Repräsentation der Betulaceae einer der bedeutsamsten Züge
für die Pflanzengeographie Ostasiens darbieten dürfte.
10 Hubert Winkler. — Betulaccae,
Als zwei weitere, wenn auch längst nicht so reiche Entwickelungsgebiete der Betu- `
laceae treten uns entgegen das Mittelmeergebiet und Nord-Amerika. In der Mediterran-
zone heben sich dann Italien mit den westlichen Inseln und dem Südrand der Alpen
bis nach Istrien, besonders aber der südliche Kaukasus und die unmittelbar angrenzen-
den Länder als Kumulationspunkte deutlich ab. Auf das Mittelmeergebiet beschränkt
ist die altweltliche Form der Ostrya italica Scop., Carpinus orientalis Mill. und Corylus
mazima Mill, während die Baumhasel, wie schon erwähnt, sich noch weiter ostwärts
über den Himalaya bis nach Central-China erstreckt. Der westliche Kumulationspunkt
der Mediterranellipse tritt hervor, wenn wir sehen, dass in Italien die Gattung Alnus
durch eine eigene Art, A. cordata (Lois.) Desf. vertreten ist mit einer leichten Variation
auf Corsica, dass A. alnobetula (Ehrh.) Hartig ebenfalls auf Corsica die gut charakterisierte
var. suaveolens (Req.) H. Winkl. und am Südfuß der Alpen die Zwergvarietät brembana
(Rota) H. Winkl. hervorbringt. Viel stärker aber drängt sich die Anhäufung im Kau-
kasusgebiet zusammen. Die Gattung Carpinus weist hier eine Anzahl von Formen auf,
die, meist nur an einer Stelle gesammelt, so charakteristische Merkmale zeigen, dass
man ihnen den Wert von Arten zusprechen muss, wie C. oxycarpa H Winkl., C. schuscha- —
ensis H. Winkl., C. macrocarpa (Willk.) H. Winkl. Auch die vielleicht als hybride For- .
men zu deutenden C. hybrida H. Winkl. und C. grosseserrata H. Winkl. stammen aus
Transkaukasien und Persien. Dem Kaukasus entstammt auch eine der am bestimmtesten
herausgebildeten Corylus-Arten, C. colchica Albow. Alnus ist im östlichen Mittelmeer-
gebiet vertreten durch die ihrem gegenseitigen Verhältnis nach noch nicht hinreichend
. 9i
(C. A. Mey.) Ledeb und var. denticulata (C. A. Mey.) Ledeb., von denen letztere auch in
Italien, Sicilien und Nord-Afrika vorkommt. Die Gattung Betula hat in den südlichen
Provinzen des Kaukasus 2 endemische Arten aus der Sektion der Costatae hervorgebracht,
. Raddeana Trautv. und B. Medwediewii Regel.
Auf die größere Variabilität der Gattung Ostrya in Nordamerika ist oben schon
hingewiesen worden. Dagegen ist Carpinus hier nur sehr schwach entwickelt; nur eine
der mitteleuropäischen Hainbuche nahestehende Art mit einer sehr unbestimmten Variation
in Centralamerika ist bekannt. Von der Gattung Corylus ist C. americana Mill. auf
den atlantischen Teil beschränkt, während sich C. rostraía Ait. quer durch den ganzen
Kontinent hindurchzieht und auch noch nach Ostasien übergreift. Alnus alnobetula
lain ‚Hartig tritt uns entgegen mit der auf das östliche Nordamerika beschränkten
. crispa (Ait. H. Winkl. und der nur im westlichen Teil der Vereinigten Staaten
ee atio var. stenophylla H. Winkl., während var. fruticosa (Rupr.) H. Winkl.,
von Oregon und Montana durch Brit. Columbien und Alaska sich über den grófiten Teil
des nórdlichen subarktischen Erdgürtels ausbreitet. Ihre Hauptentwickelung findet in
Nordamerika Alnus sect. Gymnothyrsus; von ihren 42 Arten wachsen 6 ausschließlich
in Amerika, davon 2 in den atlantischen und mittleren Meng Staaten, 3 an det
pacifischen Seite und die sehr variable À. jorullensis H. B. K. von Mexiko bis nach
Argentinien. Außerdem kann man in den nordöstlichen Vereine Staaten eine ameri-
kanische Varietät von A. incana (L.) Willd. unterscheiden, während A. glutinosa (L.)
Gärtn. der neuen Welt fern bleibt. Von den 5 Arten von Betula subsect. Nanae wachsen
4 in Nordamerika, von ihnen 2 Arten ausschließlich hier mit Beschränkung der einen
auf den atlantischen Teil. Auch für die Subsektion der Albae muss in Nordamerika eine
ausgeprägte Selbständigkeit in Anspruch genommen werden, und ich kann mich den
weitgehenden Identifizierungen alt- und neuweltlicher Arten, wie sie Fernald vor-
genommen hat, nicht anschließen. Wie B. populifolia Marsh. im atlantischen Nord-
ür
à ; hrh.;
ook., deren systematische Verhältnisse noch nicht völlig geklärt sind, ist auf
die | pacifische "Seite des Kontinents beschränkt. Die Subsektion der Costatae endlich,
die in Ostasien in so reicher Entwickelung erscheint, fehlt im pacifischen Nordamerika
a EA EEE
Hubert Winkler. — Betulaceae.
tiems (St St 6 IO oli Sel (o 2 | in e [9 ev]. (e ei (1) 0 0
(eau) anu)
(r | (8)e ' semg
(n t £ € t BURN
Gees (8g) timog | ‘9
DE t (e | (f)? t t |(8) & 9078509
He [(n 8 9 q r | (ns D $ $ D owqry
rl eimeiee Z t si dr £ (e (Ne 5 snsi{yjouwu{n
t| (Hs sisdoaor) (Ly) snuy Ire
t t i DE t r HME UI?
g t i 8 g ` t lie £ t r (8) snj&10)) | ^t
I t 6 | (s)8 |()8 t f(e) s Vamd Sir E ] snuidavonj
porc pru (yg) snurdam le
DE ) sndavoo$ojsiq
t tig t t t ' (è) vAnso lt
(t (+) sıedoAnsg | ‘+
De e t
s|S | ureuoes| under | Booy aoyou | aayon quomuog | (ware) | -seyney
g | 5 [puny] ou 'n pue] | '[piou |'n eur) 10 |-150M sıq) sau ogne
E
"Ir -muy [Unc "IDJON snsey | CUMS] MA | waan "pos
D z uoutqis SC : S : Sunyr:) “IN
= | = -ney douno | -qng ‘po ‘149$
A ?XLIQUIY ‚pw
p E eu uoisy-1sQ Sauauadum ti, | | eÁv[eungr 3eqoSuva49)rpepr a pons
12 Hubert Winkler. — Betulaceae.
gen. SEH sie im atlantischen mit B. nigra L., B. lenta L. und B. lutea Mchx.
vertre
Die am | Schlusse beigefügten Karten sowie die vorstehende Tabelle geben eine An-
schauung von der Verbreitung der Betulaceae. In der Tabelle bedeuten die hinter den
Gattungen eingeklammerten Ziffern die Zahl der in ihnen enthaltenen Arten, die unter
n einzelnen Gebieten eingeklammerten Ziffern. die Zahl der dort endemischen Arten.
ohl kaum ju anderen Familien dürften so viele fossile Arten beschrieben worden
sein wie von Betulaceae. So deutlich diese nun auch in ihrer Gesamtheit für die ehe-
malige circumpolare Verbreitung der Familie sprechen, so ungeeignet sind sie doch,
über die historische Entwickelung der geographischen Verbreitung der einzelnen —
oder gar recenter Arten sichere Schlüsse zuzulassen. Das leuchtet sofort ein, wenn w
bedenken, dass in der gróften Mehrzahl der ag nur eege zutage gefördert
wurden, ni wenn wir schen, wie schwierig es z. B. ist, steriles Material von lebenden
Corylus- -Arten zu bestimmen oder für die Sektionen Ce Gattung Betula scharfe Grenzen
zu ziehen. Einzig bei der Gattung Alnus bieten die Blätter ein etwas sichereres Merkmal.
Ich habe mich deshalb darauf beschränkt, die als fossile Arten einer Gattung beschrie-
benen Funde am Ende dieser Gattung zusammenzustellen, indem ich es einer späteren
Zeit vorbehalte, mich vielleicht eingehender damit zu befass ssen
Was die physiognomische Bedeutsamkeit der Betulaceae betrifft, so treten dieselben
nicht sehr häufig in reinen, aus einer Art zusammengesetzten Waldbeständen auf.
Geschlossene Birkenurwälder beschreibt Blasius aus den Gouv. Wologda und Olonetz
im nórdlichen Russland. Auch die Schwarzerle tritt im mittleren Russland, in Litthauen,
Polen, den Ostseeprovinzen und Norddeutschland in teils reinen, teils mit anderen Holz-
arten gemischten Wäldern auf. Hartig spricht auch von geschlossenen Hainbuchen-
Hochwaldbeständen in der Rheinebene. Häufiger finden sich die Vertreter unserer Familie
Laubwáldern beteiligt, so Corylus avellana L. und Carpinus betulus L. in Eichen- und
Buchenwäldern. Ähnliche Verhältnisse wie die gem angezogenen europäischen walten
in Nordamerika. Über die Wachstumsweise der ostasiatischen Arten liegen nur dürftige
Angaben vor; sie dürften aber kaum ein abweichendes Verhalten zeigen.
Verwandtschaftliche arg de Die Betulaceae wurden früher mit den Faga-
ceue, Salicaceae, Myricaceae und Juglandaceae als Amentaceae deep run ce Mit
ersteren, mit denen sie auch als Cu arr aus vereinigt wurden, sind sie wohl zunächst
verwandt, unterscheiden sich aber von ihnen durch das dimere besi, das = fache
Integument der Samenanlage, die dem Deckblatt aufgewachsenen (j' Blüten, = as
geteilten Staubblätter und das Fehlen des Fruchtbechers. Während die Fag
in den wandständigen Samenanlagen übereinstimmen, SCH resp die
Myricaceae und Juglandaceae durch die einzige grundständige Samenanlage erheblich
ferner. Die Salicaceae werden durch ihre Blütenverhältnisse sowie durch den Bau der Frucht
und des Samens aus der engeren Verwandtschaft der genannten Familien herausgehoben.
utzen. Abgesehen von der Gàttung Corylus, von der einige Arten in EHE
Formen wegen ihrer als Nussobst beliebten Samen (Haselnüsse) kultiviert werden
schon von den Alten geschätzt wurden, liefern die Befwlaceae keine essbaren Früchte.
Auch ein Öl gewinnt man aus den Samen von Corylus. Aus manchen Birkenarten erhält
man durch Anbohren des unteren Teiles der Stämme einen Saft, der mehr als 2 9/, Zucker
enthält. Durch Gährung entsteht daraus ein schäumendes, ziemlich berauschendes Getränk,
das besonders in Russland häufiger hergestellt und genossen wird (Birkenwein, Birken-
champagner). Durch trockene Destillation der etulin, einem harzartigen, aber
innt
man eine ölartige Substanz, mit der man in Russland das Juchtenleder tränkt, um es
wasserdicht zu machen. Sie ist als Oleum betulinum oder moscoviticum auch
i
PR res
GR
Hubert Winkler. — Betulaceae. ' 13
offizinell und wird in Russland als "— gegen Wechselfieber verwendet.
Sargent giebt an, dass die Gewinnung v irkenól aus B. lenta L. in manchen
Gebirgsgegenden von New Yersey und "ëmgoe einen besonderen geed
ausmacht. Es wird als Heilmittel gegen Rheumatismus angewendet. n den Ainos,
der japanischen Urbevölkerung, wird die dünne, bastartige Rinde der B. Jemen Cham.
als heilendes Pflaster benutzt; ein Dekokt der Rinde von B. japonica Sieb. et Zucc.
= wird von ihnen gegen Lungenleiden angewendet und den Frauen kurz nach einer Geburt
zu trinken gegeben. Eine viel größere Rolle denn heute als Hausmittel spielte die Birke
früher bei den offiziellen Vertretern der medizinischen Wissenschaft. Von den Ärzten
des 16.—18. Jahrhunderts wurde die Birke als Heilmittel außerordentlich geschätzt.
Helmontius bekundet die Wirksamkeit ihres Saftes gegen Lithiasis; auch Bartholino
wendet sie gegen Nieren- und Harnsteine an. Cnoefelius und Solenander geben
Birkensaft gegen Krätze und Skorbut, auch gegen Magen- und Darmbeschwerden, selbst
gegen Hypochondrie und Melanéholie. Rosen und Bergius verschreiben ihn als
Wurmmittel, Tillemann gegen Phthisis. Zur Zeit des Helmontius wurden Gicht-
und Skorbutkranke in Birkensaft gebadet. Auch unter den unzähligen Mitteln gegen
venerische Erkrankungen wird er genannt. Der Aberglaube bediente sich seiner auch
Sohlen und Gefäße aus ihr her. In Schweden, Grönland und Kamtschatka wird sie
zum Dachdecken benutzt, indem sie aufgenagelt und mit Rasenstücken bedeckt wird.
Auch die Indianer Nordamerikas belegen in Ermangelung von Tierfellen ihre Wigwams
mit der Rinde der B. papyrifera Marsh. Auch bauen sie sehr leichte Boote daraus.
Als einziges Holzgewächs der höheren Breiten der arktischen Zone spielen die Birken
eine große Rolle im Haushalte der Bewohner dieser Gegenden. Die Lappländer stellen
Matten, Gürtel, Körbe und Stricke, auch Fackeln aus der Birkenrinde her. In Kamt-
schatka soll zerkleinerte Birkenrinde mit Caviar untermischt gegessen werden, und in
Norwegen und Finnland hat man sie bei Teuerungen sogar zermahlen und zu Brot
verbacken, das jedoch die Bauern in der Umgegend von Helsingfors vom Hungertode
nicht erretten konnte. Das Holz aller Betulaceae findet mancherlei Verwendung. Als
Brennholz giebt Hasel- und Birkenholz eine dauerhafte Glut. Die Kohle des Haselholzes
wird als Zeichenkohle und zur Pulverbereitung benutzt. Die jüngeren Zweige der Birke
und Hasel wurden früher gespalten und zu Fassreifen verarbeitet; bei geringwerligen
Fässern geschieht dies auch heute noch. Besonders Birkenholz nimmt man zur Her-
stellung von allerlei Hausgerät, wie Kellen, Löffeln, Leitern, Holzschuhen, Sátteln und
Kummethörnern, Schippen und Mulden. In Deutschland dienen die jungen, balsamisch
duftenden Zweige der Birke als Schmuck der Häuser zum Pfingstfest. ‘Birkenruten sind
Erle und Weifibuche nicht verwendet werden, weil sie in trockenem Zustande sehr
unter WurmfraB leiden. Doch nehmen alle drei leicht eine schóne Politur an und sind
deshalb von Tischlern und Drechslern, Birken auch von Stellmachern geschätzt, Rot-
erlenholz ist besonders in Glasfabriken als Formholz und zur Gláttung des Tafelglases
gesucht. Außer zur Herstellung von Zigarrenkisten dient es wie das Birkenholz haupt-
sächlich zur Anfertigung von Spulen, Pantoffeln, Bürsten und Spielwaren.
harte und zühe Holz der Weifbuche wird besonders zu Werkzeugheften, zu gewissen
Maschinenteilen, wie Radkämmen und Zapfenlagern, ferner zu Pochstem mpeln und wie das
Birkenholz auch zu Schuhmacherstiflen verarbeitet. Erwähnt sei noch die Ausnutzung
eines »lichten Leuchttorfes«, eines Produktes fossilen Alnus-Pollens. Nach einer münd-
lichen Mitteilung des Herrn Professor Potonié sinkt der Pollen der Betulaceae im
Wasser schnell unter (im Gegensatz zum Coniferen-Pollen, der die Pollenwasserblüte
verursacht) und bildet — besonders Alnus-Pollen — einen Humus-Schlamm, der im
Oldenburgischen zu technischen Zwecken abgebaut wurde. (Näheres in dem bald
erscheinenden Buche Potoniés über die Entstehung der Steinkohle).
H Hubert Winkler. — Betulaceae,
chon aus der eben angegebenen Verwendung geht hervor, dass die Betulaceae
nicht zu denjenigen Gehólzen gehören, deren Anbau sich am besten bezahlt macht.
Zwar wurde zu Anfang des vorigen Jahrhunderts die Birke als Waldbaum so überschätzt,
dass man sie massenhaft anbaute. Man gab auch gute Böden dazu her und hoffte
dadurch der Bolznot entgegenarbeiten zu können, die man damals fürchtete. Die auf
ren, ja
Holzarten an diesen Stellen geboten haben würden. Der dadurch bedingte Rückschlag
rief eine Vernachlássigung der Birke als Waldbaum hervor, die ebenso wenig berechtigt
ist. Sie solle nur nicht in großen Reinbestünden gebaut werden und auf Bóden, auf
denen Eichen und Buchen wesentlich hóhere Ertráge geben würden. In kleinen Beständen
kann sie an solchen Stellen gehalten werden, an denen der Kiefernwald übergeht in
Erlenbestand, am Rande und auf den trockenen Stellen der Brücher, an den Orten,
die für die Kiefer zu nass, für die Erle zu trocken, für die Eiche zu gering sind. An
solchen Stellen, an denen andere Waldbäume vollständig versagen, leistet sie wenigstens
noch Einiges. Besonders sollte man sie, einzeln, nicht horstweise, als Mischbaum in
Laubholzwäldern, namentlich Buchenwäldern anpflanzen. Auch als Schirm- und Schutz-
holz in den Laubholzverjüngungen, namentlich in Frostlagen, bewährt sich die Birke
vorzüglich. An den Stellen, die für Nadelholzbau zu klein sind, oder wo durch Frost-
und Wildverbissgefahr keine andere Holzart am Platz ist, kann man die Birke pflanzen.
Kienitz (in Bericht über die XXIII. Versammlung des Märkischen Forstvereins zu Freien-
wälde [1895] 86—90) empfiehlt sie auch für die Stellen der Kiefernwaldungen, an
denen durch Wurzelpilze Lücken gerissen sind. Zum Abschließen der Kiefernschonungen
von öffentlichen Wegen und Eisenbahnen durch einen Laubholzgürtel, zur Verminderung
der Gefahren von Waldbränden sowie als Maikäferfangbäume, von denen man die Käfer
leicht ablesen kann, kommt bei der Geringwertigkeit der Kiefernböden nur die Birke in
Betracht. — Von ausländischen Birken sind bei uns B. lenta L. und in neuerer Zeit
auch B. Ermani Cham. und B. Maximowiezii Regel versuchsweise als Waldbäume
angepflanzt worden. — Außer der Birke kommen Alnus und Carpinus für den Forst-
mann in Betracht. 4. incana (L.) Willd. kann zur Aufforstung veródeter Kalkhänge
und anderer mineralisch kräftiger, nicht zu nasser Bóden dienen, auf denen zunächst
ein Schirmbestand für andere, später einzubringende wertvollere Holzarten gebildet werden
muss. Demselben Zwecke dient die sonst wertlose Grünerle [ A. alnobetula (Ehrh.) Hart.]
im Hochgebirge.
Als Ziergehölze erfreuen sich die Betulaceae einer großen Beliebtheit. Neben den
schon vor langer Zeit aus Amerika eingeführten monumentalen Birken, wie B. nigra L.,
B. L., hauptsächlich aber B. papyrifera Marsh. haben sich in neuerer Zeit auch
ostasiatische Arten mehr eingebürgert; so ist z. B. B. Mazimowiexii Regel mit ihrem
schönen Laube jetzt zum Modebaum der Parkanlagen geworden. Die Weißbuche
spielte in der Zeit des französischen Gartenstyls zur Aufführung architektonisch wirkender
‚lebender Wände eine große Rolle. Auch heute noch wird sie als Heckenpflanze vielfach
verwendet.
Geschichte des Systems. Linne führt von der Pflanzengruppe, die heute unter
dem Namen der Betulaceae zusammengefasst wird, in der 4. Ausgabe seiner Species
plantarum 3 Gattungen auf, die er in die Cl. XXI. Monoecia stellt. Davon gehört
Betula zusammen mit Buxus, Urtica und Morus zu den Tetrandria, während Carpinus
und Corylus zusammen mit Quercus, Fagus und Juglans und einer Anzahl völlig
heterogener Gattungen die Polyandria bilden. Die schon von Tournefort aufgestellte
Gattung Alnus, welche Linné in der Flora lapponica und der 1. Ausgabe der Genera
plantarum angenommen hatte, ist hier wieder mit der Gattung Befula vereinigt. Während
Linné außer Betula alba, welche die Ruchbirke und die Hängebirke umfasst, und
. nana noch 2 amerikanische Arten kennt, B. nigra und B. lenta, die als Parkbäume
Hubert Winkler. — Betulaceae. 15
frühzeitig in Europa eingeführt worden waren, sind ihm nicht einmal alle europäischen
Italien fehlt; ebenso die Grünerle. Carpinus L. weist 2 Arten auf, unsere Hainbuche
und die Hopfenbuche, umfasst also auch die Gattung Osírya. Corylus ist ebenfalls
mit 2 Arten vertreten, der gemeinen Waldhasel und der Baumhasel. Der Zusammen-
ziehung der Gattungen Betula und Alnus schließt sich Aiton im Hortus Kewensis III.
(1789) an; auch Willdenow in der Berlinischen Baumzucht (1796), obgleich er selbst
hervorhebt, dass schon Gärtner (Fruct. Il. [4794]) die wesentlichen Unterschiede beider
angegeben habe. Seit der Willdenow'schen Ausgabe von Linné's Species plan-
tarum IV. (1805) ist diese Scheidung allgemein angenommen worden. Was den Reichtum
der Arten betrifft, so kann Aiton schon eine gróflere Anzahl solcher aus Amerika
namhaft machen, welche inzwischen hauptsächlich durch die Engländer in die Kultur
eingeführt worden waren: B. populifolia, B. papyracea € Marsh.) und die
unsichere B. excelsa, von der er angiebt, dass sie um 1767 von Mr. James Gordon
aus Nordamerika eingeführt worden sei; ferner B. pumila. Voi amerikanischen Erlen
angeführt, von denen jedoch Betulu antarctica eine Fagus-Art und B. japonica zu
Alnus zu stellen ist
Von der Gattu ung Alnus waren bis «dahin Repräsentanten der beiden Sektionen
Alnobetula und Gymnothyrsus pe ein Vertreler der dritten nur im Himalaya und
Südwest-China vorkommenden Sektion Clethropsis wurde erst 20 Jahre später in
Don’s Prodromus florac nepalensis (4825) beschrieben. Die verschiedenen Formen der
Straucherle in Süd-, Mittel- und Nordeuropa, in Sibirien, Japan, Nordamérika und Grón-
land bilden einen abgeschlossenen Formenkreis, und man fasst sie mit Recht als eine
Art (A. alnobetula) zusammen. Ein zweiter in sich abgeschlossener Formenkreis der
Sektion Alnobetula wurde erst durch die Forschungen Siebold’s und Zuccarini's
bekannt. Man wird sicher keinen Irrtum begehen, wenn man die 3 von Matsumura
specifisch getrennten Formen als generisch eng verwandt betrachtet und als A. firma
nfasst. Die Sektion ne zeigte sich in Amerika besonders reich
vertreten und liefert heute eine ganze Anzahl bei uns beliebter Ziergehólze. Die i
neuerer Zeit von Henry in Sze-ch uan itai Erle mit solitären, langgestielten Frucht-
ständen, die von Burkill als A. eremastogyne bezeichnet wurde, stellt vielleicht eine
eigene Sektion
Die Sektionseinteilung der Gattung Ainus wurde angebahnt von W. D. J. Koch,
der in seiner Synopsis florae germanicae et helveticae (1837) unsere einheimischen
Alnus-Arten in die Sektionen Alnobetula und Clethra sonderte. Hatte Linné der
Gattung Alnus in seinen species plantarum die Selbständigkeitsberechtigung abgesprochen,
so verfüllt Spach in das andere Extrem. Er stellt in seiner Revisio Betulacearum (in
Ann. sc. nat. 2. ser. XV. [1844]) die Gattungen Alnaster (mit A. viridis), Cleth
(mit C. nitida und C. nepalensis) und Alnus auf und unterschied bei letzterer den in
Mexiko, Central- und Südamerika heimischen Formenkreis (in dieser Bearbeitung unter
A. jorullensis zusammengefasst) als Sektion Phyllothyrsus von allen übrigen in der Sektion
Gymnothyrsus vereinigten Arten. Endlicher (Gen. Suppl. IL. [1842] 28) fasst diese
Gattungen wieder als Subgenera der Gattung A/nus zusammen und scheidet Suppl. IV.
(1847) 20, 21 nach dem Vorgange von Spach das Subgenus Alnus in die Sektionen
Phyllothyrsus und Gymnothyrsus. Während Regel in seiner monographischen Bear-
beitung der Betulaceen (1861) diese letzte unberechtigte Scheidung beibehält, wobei er
anstatt der Spach'schen Namen überflüssigerweise die Bezeichnungen Pseu
Eualnus einführt, beweist er anderseits der glücklichen Beobachtung Spach’ s gegen-
über einen m. an Scharfblick in der Vereinigung der Spach’schen Gattungen
Alnaster und Clethropsis zur Untergattung Alnaster und begeht noch dazu den Fehler,
auch A. japonica Sieb. et Zucc. hierher zu rechnen, die schon Endlicher richtig
16 . Hubert Winkler. — Betulaceae.
der Sektion G? gmnothyrsus zuerteilt hatte, Die auf A. Lindeni Regel gegründete
Untergattung Betulaster war ein völliger Missgriff, denn diese gehört gar nicht zur
Familie der Betulaceae, sondern ist jedenfalls "t Ulmacee. In seinen wp
A. DC. Prodr. XVI. 2 (1868) bei. Prantl, dem ich mich in meiner Bearbeitung -
engem vereinigt in den Natürlichen Pfenzeufamilien II. 4 (t084); gie eg mit `
und kommt so zu den 3 Untergattungen Alnaster (— tula),
Clethropsis und Gymnothyrsus. Eine vierte wird vielleicht, wie schon decay durch —
A. eremastogyne Burkill repräsentiert.
Auch für die wie Alnus in Europa nur spärlich vertretene WS pulos es
wie schon erwühnt, die Einführungen der Engländer aus Amerika e er
Formen geliefert. "Weitere kamen von Osten her durch die auf HL MS Reisen
emsig betriebene Erforschung pr €— Russland hinzu. Eine verhältnismäßig
hohe Bereicherung erfuhr die Gattung in neuerer Zeit durch die Sammlungen von .
Reisenden und Missionaren in Gemen Korea ud China. Auch für die Gattung Betula
hat Spach den Grund zu einer sachgemäßen natürlichen Gliederung gelegt, indem er `
sie in zwei Gattungen, Betula und Betulaster auflóste. Ist diese generische Trennnng i
auch nicht haltbar, so ist doch Betulaster als Untergattung oder Sektion gut charak- |
terisiert und geht durchaus nicht, wie Diels meint, in den anderen Sektionen der
Gattung auf. Die bei Betulaster Saeta solitären weiblichen Blütenstände sind `
sicher aus traubigen peer ris die über die Seiten der Fruchtschuppen weit heraus- `
ragenden Fruchtflügel geben den immer stark gestreckten weiblichen Kätzchen einen
weichen Charakter, und die Vegetationsorgane sind recht übereinstimmend gestaltet.
Nicht so glücklich wie in dieser Scheidung und in der Gliederung von Alnus erwies |
sich Spach in der Einteilung seiner Gattung Betula. Hier ließ er sich (l. c.) d ug: i
die unbeständigen Merkmale des Fruchtflügels verleiten, die ungeflügelte B. Michauxi
von ihren nächsten Verwandten, wie B. nana, ferner B. humilis, B. pumila E
. glandulosa als einzigen Repräsentanten der Sektion Apterocaryon zu trennen und
jene mit allen übrigen Birken zur Sektion P/eroca. zu vereinigen. Endlicher |
von Betula. Regel folgt T" hierin in seiner Monographie und führt für die größere
Gru den Namen Eubetula ein. Er unterlässt es hier noch, diese weiter zu gliedern,
stellt aber im Schlüssel die zusammengehórigen Arten leidlich richtig zusammen.
seinen Bemerkungen vom Jahre 1865 giebt er dagegen eine sehr weitgehende Gruppen- E
einteilung, für die er die Art des Wuchses, das Verhältnis der Flügelbreite zum Nüsschen —
sich im Irrtum, wenn er glaubte, dass bei einer Anzahl von Birken die Fruchtschuppen
gleich denen von Alnus an der Spindel ps "bleiben. Da er dann auf das Längen- .
verhältnis der Fruchtschuppenlappen doch zu wenig Gewicht legte (mit mehr Recht thut —
er es bezüglich der Stellung der Seitenlappen) und die Stellung der männlichen Kätzchen
nicht berücksichtigte, so war seine Einteilung — verfehlt, als er viel zu weit ging.
Die Gruppen der Se Eubetula sind folgen
1. Albae. Bäume, Flügel 2— 3 mal breiter, seltener so breit als das Nüsschen.
2. Fruticosae. Sträucher. Flügel 2— 3 mal breiter, seltener so breit als das
Nüsschen.
3. Nanae. Stráucher. Flügel meist bedeutend schmäler als das Nüsschen.
4. Dahuricae. Bäume. Flügel zwei- bis mehrmals schmäler als das Nüsschen.
Zapfenschuppen hinfällig und mit kurzen Lappen,
5. Costa äume. Flügel zwei- bis mehrmals schmäler als das Nüsschen.
Zapıenschuppen hinfällig, mit linearen — Lappen
Hubert Winkler. — Betulaceae. 17
. Lentae. Bäume. Flügel zwei- bis mehrmals schmäler als das Nüsschen. Zapfen-
EU. im Winter stehen bleibend.
Die 7. Gruppe der Acuminatae ist identisch mit Spach's Gattung Betulaster.
Charakter: Bäume, Flügel breit, die si irf überragend. Die Fruchtzäpfchen
zu ?—4 auf gemeinschaftlichem Blütenstiel
Deutlich sieht man bei den E 5 und 6, dass sie mit Berichtigung des oben
erwähnten Irrtums zu einer Gruppe zusammenfallen. In die Bearbeitung der Betulaceae
l. c. stellt die 4 Gruppen der Albae, Humiles, Costatae und Acuminatae nebeneinander.
In vorliegender Arbeit sind die 3 ersten Gruppen als Subsektionen der Sektion Ewbetula,
die letzte als Sektion Betulaster angenommen. Dabei ist zu bemerken, dass die Grenzen
der 3 Subsektionen nicht sehr scharf sind.
Die von Siebold und Zuccarini Pl. jap. fam. nat. Il. (1846) en germ
Distegocarpus wurde mit Recht schon von Blume (Mus. bot. lugd. bat. I. [1849 —
eingezogen und mit Carpinus vereinigt. Denn der Fest qiie des And ër,
Vorblattes trifft bei Distegocarpus laxiflora Sieb. et Zucc. gar nicht zu und ist über-
haupt von mehr untergeordneter Bedeutung. Alph. De Candolle restituiert die
Gattung wieder, versieht sie aber mit der Frage: »An genus? an potius sectio Carpini? «
Sargent sagt in Silv. of North America IX. (1896) 40, dass man die Gattung Car-
pinus in die beiden Sektionen Ewcarpinus und Distegocarpus gliedern könne. Ich habe
mich dieser Ansicht angeschlossen, indem ich als Sektion Distegocarpus die ostasiatischen
Arten Carpinus japonica Blume und Carpinus cordata Blume mit den schon von Sargent
angegebenen Charakteren zusammenfasse: Deckschuppen der männlichen Blütenstände
lanceolat, deutlich gestielt (bei Eucarpinus breit eifórmig, fast sitzend), Fruchtschuppen
dünner als bei Eucarpinus und ungeteilt, nur scharf gezáhnt, longitudinal gerippt, ziemlich
dicht imbrikat an den Spindeln angeordnet.
Auch bei der nur wenige Typen aufweisenden Gattung Corylus ist von Spach
(Ann. se. nat. 2. ser. XVI. [1844]) der Versuch einer Gliederung gemacht — dem
die Beschaffenheit der Fruchthüllen zu Grunde liegt. Er unterscheidet 14. Sektion Avet-
lana mit Corylus colurna L. und C.' dvellana L. 2. Sektion Gegen mit
C. tubulosa Willd. und C. rostrata Ait. und 3. Sektion Acanthochlamys, gegründet auf
C. ferox Wall. Wollte man diese Einteilung durchführen, müsste man wenigstens die
Arten anders unterbringen, so dass die Sektion Tubo-ave lla ana nur C. rostrata mit ihren
verschiedenen Formen umfasste; Sektion Acanthochlamys bliebe bestehen und alle übrigen
Arten würden zur Sektion Avellana zu bringen sein. NaturgemäB würde es auch sein,
die Baumhaseln als Sektion herauszuheben. [ch habe auf jede Gliederung der Gattung
Corylus verzichtet. Ostrya mit ihren 2 Arten ist einer EH nicht fähig.
ie. monotypische Gattung Ostryopsis wurde erst von Decaisne 1873 (Bull. Soc.
bot. France XX. p. 155) beschrieben. Baillon zog sie in seiner Histoire des plantes
(VI. [1877] 224) wieder ein und stellte Ostryopsis Davidiana Decne. als Vertreter der
Ms Ostryopsis zu der Gattung Corylus. ` Diese Anschauung ist mit Recht von allen
spüteren Autoren aufgegeben Se da sich die eigen sche Gattung durch die
ziemlich flach gedrückte, an der Spitze deutlich mit den Perigonresten versehene Nuss
sowie durch die in der Knospenlage längs der indien gefalteten Blátter von der
Gattung Corylus unterscheidet und der Gruppe der übrigen Coryleae nähert.
Die systematische Stellung und Wertung der heute als Betulaceae zusammengefassten
Pflanzengruppe hat im Gange der Entwickelung des Systems erheblich geschwankt. Ihre
Stellung im Linnéschen Sexualsystem wurde oben schon angegeben. Adanson fasst
in seinen Familles des plantes II (1763) 375 die Gattungen Betula, Carpinus und Corylus
im Sinne von Linnés Spec. pl. mit Quercus und Castanea ( + Fagus) als 4. Sektion
der Castaneae zusammen. Jussieu rechnet sie (Gen. pl. 1789) mit Fothergilla, den
heutigen D avons Salicaceae, Myrica, Liquidambar, den Fagaceae und d >
Ordnung der Amentaceae zu der großen Klasse der Plantae dicotyledones
denen auch Ree Cucurbitaceae und die Coniferae gehören. Mirbel Ge
A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 61.
18 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Jussieu anschließt, Le pe à Betula und Alnus als Sektion mit Salix und P
unter dem Namen Salieine , Corylus als Sektion mit Fagus unter dem der Corylaceae. —
Bartling (Ord. nat. pl. wh erhebt die Jussieu'sche Ordnung der Amentaceae mit M
Ausschluss der in ihr untergebrachten Hamamelidaceen-Gattungen, ferner der Salicaceae |
und Platanaceae und mit Aufnahme der Casuarineae zu einer eigenen Klasse, in welcher —
Betula und Alnus die Ordnung der Betulaceae, Carpinus, Ostrya und Corylus mit
Fagus; Castanea und Quercus zusammen die Ordnung der Cupuliferae bilden. Damit -
ist diese Auffassung der verwandtschaftlichen Verhältnisse, welche die Coryleae (im Sinne —
vorliegender Arbeit) von den ihnen nächstverwandten Betuleae trennt und sie den Fagaceae |
nähert, für lange Zeit festgelegt. Endlicher schließt sich in seinen Genera plantarum `
(1836—40) in der Auffassung der engeren Verwandtschaft unserer Gattungen daran an, -
bezeichnet aber die stark erweiterte Klasse als Juliflorae. Auch Meissner (Pl. vascular. «
Gen. I. [4836—43] 346, 351) folgt dieser Einteilung, omg mess richtig Ostrya, Car- -
pinus und Corylus als Tribus Coryleae der Cupulifera mmen. Damit war die |
naturgemäße Vereinigung der in Betracht kommenden runs erreicht. Vorzunehmen —
de physiol. vég. 4815), der sich in der Auffassung der Klasse der Apetalae ganz an 4
opulus —
die Gleichwertung der Meissner’schen lae und Betulaceae als Tribus einer «
höheren Einheit. Hartig (Vollst. Naturgesch. forstl. Kulturpfl. Deutschlands 4852) thut M
diesen Schritt noch nicht. Er teilt die Familie der »kützchenblumigen Holzpflanzen«, -
Amentaceae, in »nussfrüchtige Kätzchenträger«, Cupwliferac, und »hautfrüchtige (birken-
artige Kützchenträger«, Betulaceae, beide mit den Gattungen von Bartling und
Endlicher, wozu noch die Salicineae und Platanaceae kommen. Schon vorher, auf —
der Versammlung der Naturforscher in Mainz hatte Dóll die Carpineae, Faginca —
und Juglandeae als naturgemäße Unterabteilungen einer Ordnung nachzuweisen ver-
sucht; in seiner Abhandlung »Zur Erklärung der Laubknospen der Amentaccen« fügt
er ihnen noch die Betuleae hinzu und fasst dann diese 4 Familien zur Ordnung der
Aylophyta zusammen. Damit war wenigstens die im bisherigen Sinne unnatürliche Gruppe
der Cupuliferae aufgelöst und ihre Bestandteile als Carpincae und Fagineae koordiniert.
Die Betulaceae, die ja schon längst als selbständige natürliche Gruppe anerkannt waren,
wurden auch von Regel in seiner Monographie (4860) als solche ‘behandelt; ebenso
später in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868), wo schon vorher (1864) Alphonse De Can-
dolle selbst die Corylacear in Anlehnung an Döll als selbständige Gruppe neben den
Cupuliferae Des engeren Sinne) bearbeitet, hatte. In demselben Jahre (4864) stellte |
A. Braun in seinem in Ascherson's Flora der Prov. Brandenburg veróffentlichten «
System zuerst die Familie der Betulaceae mit den beiden Gruppen der Coryleae und |
Betuleae der Familie der Fagaceae selbständig gegenüber, wodurch ein Ausgleich zwischen —
der im Prodromus zu weit durchgeführten Trennung und der später von Bentham und |
Hooker (Gen. plant. Ill. 4883) noch einmal aufgenommenen zu weit getriebenen Zusammen- |
ziehung (C teg im Sinne Adanson s, Cupuliferae im Sinne Bartling’s) stattfindet.
Dieser Auffassung A. Braun’s, der auch die Natürl. Pflanzenfamilien (IIl. 1. 1894) folgen, —
schließt sich wn nii Arbeit an,
Systema familiae.
A. Flores (Cj! solitarii super bracteam; perigonium nullum; stamina
3—oo ad bracteae basin toro inserta. Flores "perigonio
ovario apicem versus adnato instructi; Mw involucrum
formantia cum fructu connata
a. Flores (JS! prophyllis e usd ad biben ue:
verse dispositum. Folia in vernatione secus nervos laterales
plicata. Cotyledones evolutae.
a. Fructus in capitulum conglomerati. Involucrum dioe
tum apice 3-fidum basi margine subconnatum
Tribus. I. Coryleae.
. Ostryopsis-Decne.
Ostryopsis. Sean
P. Fructus ad rhachin elongatam spicitormiter dispositi.
I. Involucrum planum interdum basi tantum apen
involutum 3-fidum vel + profunde serratum 2. Carpinus L.
Il. Involucrum utriculosum fructum includens . . 3. Ostrya Scop.
b. Flores pro is 2 instructi. Carpellum ad bracteam
i m
plicata. Cotyledones haud evolutae in pericarpio inclusae . 4. Corylus L.
B. Flores (j! super bracteam in dichasia dispositi perigonio instructi ;
stamina 2— 4 perigonii segmentis opposita. Flores © perigoni
o
carentes; prophylla cum bractea connata . . Tribus II. Betuleae.
a. Stamina 2-fida. me fructiferae tenues 3-fidae post
nuces delapsas decidu Betula L.
b. Stamina haud fissa. p fructiferae $-fidae. jem
post nuces delapsas persistentes . . 6. Alnus Gaertn.
Tribus I. Coryleae.
Coryleae Meissn. Gen. (1842) 346 (trib Cupuliferarum); Aschers., Fl. Prov.
Brandenburg (1864) 648 (trib. Betulacearum). — Carpineae Do, Zur Erklàr. der Laub-
knosp. Amentac. (1848) 15 (div. Xylophytarum).
1. Ostryopsis Decne.*)
Ostryopsis Decne. in Bull. Soc. bot. France XX. (1873) 155; Benth. et Hook. f.
Gen. II. (1880) 405; Maxim. in Bull. Acad. St. Pétersbourg XXVII. (1881) 536; Engl.
u. Prantl, Pflzfam. III. 4.(1894)
42; Dippel, Handb. Laubholzk.
Il. (1892)
Flores monoeci. Flores
masculi in spicas oblongo-cy-
lindricas squamoso-bracteatas
pendulas dispositi; prophylla
nulla; perigonium veces sta-
mina 4—6 ad bas n bracieae
toro glabro bg fila-
menta plus minusve alte
bif ida; antherae dorso infra
Fig 5. Ostryopsis Davidiana Decne. A Ramulus fructifer.
ER B Nucula. (Icon origin..
natum; ovarium biloculare; stylus bifidus; ovula in loculis abortu solitaria pendula
anairopa. Nuculae parvae late ovoideae compressiusculae involucello coriaceo-herbaceo
longe em apice 3-lobulato inclusae perigonii limbo membranaceo tubuloso nuce
+) Nomen e generis Ostrya nomine et voce graeca ow«g (species) formatum.
20 Hubert Winkler. — Betulaceae.
ipsa vix breviore. coronatae nervis tenuiter costatae; pericarpium crustaceo-lignosum
semen abortu solitarium. Frutex humilis ramosissimus. Folia alternantia breviter
petiolata i in vernatione secus nervos laterales plicata stipulis caducis praedita.
Species unica Mongoliae et Chinae incola.
0. Davidiana Decne. l. c.; Hance in Journ. of Bot. XII. (4875) 137; Maxim. in
Bull.: vig St. Pétersbourg XXVII. (1881) 536; Dippel, api Lautholzk. II. (1892)
436; Komarov in Acta hart petropol. XXI. 1. (1903 — Corylus Davidiana
Baill. Hist. pl. VL (4877) 224. — Frutex cortice cinereo Ce, Ramuli novelli
molliter pubescentes glanduloso-setosi. Folia juvenilia tenuia adulta pergamena ovata
vel rotundato-ovata acuta basi leviter cordata vel Soe) inaequaliter vel saepius.
duplicato-serrata supra subtusque sericeo-pilosa vel glabriuscula juniora glandulis inspersa
utrinque 6—8-costata, 3—4 cm longa 2—3 cm lata, pm tomentoso 5—7 mm longo.
petiolata. Inflorescentiae masculae cylindraceae ad 4 cm longae subsessiles; bracteae —
subacuminatae fusco-badiae saepius ciliolatae. Inflorescentiae fructiferae globosae
ovoideae 1,5— 2 cm diametientes; involucella extus tomentosula intus velutino-tomentosa.
1 cm einer longa. Nuculae 3—im mm longae 2—3 mm latae.
mperiertes Ostasien: Östl. Mongolei; Prov. Gehol (David); westl. Mongolei; —
am "ër Muni-ula (Przewalski) Nordchina; Prov. Schensi (Potanin); Prov. Yun-nan
(Delavay n. 1066). — Herb. Berlin, Paris, Petersb. Gart., Wiener Me — Der Strauch.
vera quamquam iam in descriptione originaria accurata
T Scop. *)
346; Benth. et Hook. f. Gen. III. (1880 ) 406; En ngl. u. Pranil, Pflzfam. lll. 4. |
43; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 137; Macmillan, Metasp. of the Minnes. Valley
L (1892) 186; Schimper, Traité paese vég. Il. (1870—72) 586; Schenk in Zittel
—
DER
oo
e
E
Handb. Palaeontol. IL (1890) 448 Carpinus L. Gen. (1737) 292 (pro part.); Adans.
Fam. IL (1763) 375 (pro part.); que Gen. (1789) 409 (pro part.); Baill. Hist. pl. Vl.
(1877) 255 (pro part.). — Zugilus Raf. Fl. ludov. (1817) 159
Flores monoeci. Flores masculi in spicas cylindraceas squamoso-bracteatas dis-
p fer kan. perigo nium nullum; stamina 3—oo(14) ad basin bracteae to 0
piloso
ve each ind ad basin bracteae caduese in dichasia abortu biflora Sa 4
dichasia ipsa in spicas densifloras composita; flos unusquisque bractea utriculosa
per anthesim apice aperta cito accrescente et tunc occlusa mc perigonium —
ovario apice a natum, ovarium biloculare; stylus MORE stigmata erecta lineari-
subulata; ovula in utroque loculo 2 pendula anatropa. Nuculae ici senger
multo breviores abortu uniloculares sessiles perigonio membranaceo coron
distincte costatae; pericarpium sublignosum; semen solitarium pendulum
nacea instruc er (Benth. et Hook.); cotyledones carnosae plano-convexae obova
culam superam non tegentes (DC.). Arbores mediocres vel frutices elati,
alternantia breviter —€— eh TS vel duplicato-serrata acuta vel acuminata sub-
plicato-penninervia in vernatione secus nervos laterales plicata stipulis caducis praedita.
Species 2 n australis Asiae orientalis Americae borealis incolae.
Clavis specierum.
. Folia acuta vel acuminata utrinque a P in-
florescentiae fructiferae ad 6 cm longae . «+ t. 0. slalica.
* Est nomen classicum; Graecorum ósrov« vel dorevs arbor ligno duro erat.
Ostrya. 21
. Folia acuta vel obtusa utrinque wes inflorescenliae
fructiferae breves (ad 4 cm longae). . 2. ©. Knowltonii.
. 0. italica Scop. ‚Fl. carniol. (1760) 414 em. — Carpinus ostrya L. Spec. pl.
(i 998. — O. carpinifolia Fliche in Bull. Soc. bot. PE (1888) 166 t. 35. —
O. virginiana Koehne, Deutsche Dendrol (1893) 417. — Arbor mediocris vel arbus-
cula vel frutex. Ramuli novelli plus minusve lomentoso-pilosi. Folia ovala vel ovato-
oblonga acuta vel acuminata basi plerumque inaequaliter subcordata rarius rotundata
" ae
Fig. 6. Ostrya italica Scop. em. — A Subspec. virginiana (Mill. H. Winkl. var. guatemalensis
H. Winkl. Ramulus inflorescentia fructifera nondum matura. — B—D Subspec. carpinifoli
fScop., H. Winkl. B Flos masculus. C Antherae singulae. D Nucu la, « ex fronte, b x latere, —
E Subspec. cirginiana (Mill) H. Winkl. Nucula, a ex fronte. b ex latere. ‘Icon origin.).
vel obtusa grosse inaequaliter vel duplicato-serrata A utrinque dense adpresseque
sericeo-pilosa adulta superne pilis adpressis dispersis ornata laete viridia subtus dilutius
viridia vel glaucescentia ad nervum medium toss. ait pubescentia vel glabres-
centia in venarum axillis plus minusve barbata, 5—10 cm longa 3— 6 em lata, petiolo
piloso 4—10 mm longo petiolata. Inflorescentiae masculae cylindricae ad 10 em longae
5—7 mm diametientes; bracteae late ovatae acuminalae haud val le coneavae ciliatae
indislincte subparallele striatae extus paene intus pubescentes 2/, longitudinis parte
heras tegentes; antherae pilis 1/,—?/; antherarum longitudinis partem aequantibus
apice densius pilosae. Inflorescentiae frucliferae ovoideae vel ovoideo-oblongae lupulino-
imbricatae 2—6 cm longae 1,5—3 «m diametientes por piloso 4— 2,5 cm longo
nn pedunculatae; bracteae utriculosae ovoideae in acumen breve stet vel
umine brevi imposito terminatae basi pilis longis Kate armatae apice pubes
weng ceterum glabriusculae wën costis longitudinaliter costatac grosse SÉ ere
0—25 mm longae 6—14 mm latae. Nuculae ovoideae 8-—12 roslis plus minusve
distincte costatae.
is ET
99 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Subspec. 1. virginiana (Mill) H. Winkl. — Carpinus virginiana Mill. "e ed. 8. -
(1168); Du Roi, Harbk. Baumz. L (1771) 130; Willd. Berl. Baumz. (1796) 53.
Ostrya virginiana Koch, Dendrol. II. 2. (4873) 6; Dippel, Handb. Laubholzk. 1 (1893)
; Sargent, Silva North. Am. IX. (4896) 34. — Carpinus virginica Münchhaus. |
Hausvat. V. (4770) 120; Desf: Hist. arb. IL (1809) 493. — Ostrya virginica Willd.
Spec. pl. IV. (1805) 469; Ait. Hort. kew. ed. 2. V. (1813) 302; Hook. Fl. bor.-am. I.
(1840) 460; Torr. Fl. New York IL (1843) 485 t. 102; Emerson, Trees and shr. Mass, `
ed. 2. I. (1846) 201 et t.; Maxim. in Bull. Acad. St. Pétersbourg XXVII. (1881) 537; |
Wats. et Coult., Gray's Man. ed. 6. (1890) 474. — Zugilus virginica Raf. FL: ludov. `
(1817) 159. — Ostrya carpinifolia var. virginica Fliche in Bull. Soc. bot. France |
(1888) 166. — Carpinus Ostrya Wangenh. Beschr. nordam. Holzart. (1784) 137; -
Marsh. Arbust. am. (1785) 25; Abbot et Smith, Zem ge Insects of Georg. IL (4791) |
154 t. 76; Michx. f. Hist. arb. am . Hl. (481 3) 53 t. 7. — Ostrya ostrya Macmill
Metasperm. Minnes. Valley (1892) 187. — Carpinu us triflora Mónch, Meth. (794)
694. — Carpinus ostrya americana Michx. Fl. bor.-amer. IL (1803) 202. — Ostrya
vulgaris Wats. Dendrol. brit. IL (1825) t. 143. — Ostrya vulgaris var. glandulosa d
var. eglandulosa Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XVI. (1841) 246. — ? Os
schurica Budischtschew ex Trautv. in Act. hort, petropol. IX. (1884) 166. — Ostrya S
japonica Sargent in Garden and Forest VI. (4893) 383 f. 58; Shirasawa, Iconogr. des
essences forest. du Japon I. (4900) t. 25, f. 1—14. — Nuculae fusiformes compresi 5
apice perigonio evidenter coronatae pilis paucis ornatae vel epilosae.
Atlant. und mittleres Nordamerika: Von Neu-Braunschweig, Rhode Island
machen Pennsylvanien (Heller), Ohio (Krebs n. 333) bis Jowa (Ball n. 568,
Pammel n. 349), Missouri (Bush n. 616, Riehln. 218), Dakota und Wyoming (Griffiths)
und O.-Kansas, südwürts bis N. -Florida (Nash n. 2158) und Mexiko. Auf trockenen,
sandigen Abhängen und Bergrücken, oft als Unterholz in Eichen- und Ahornwäldern. -
Japan: Insel Yesso, Hakodate (Maximo wicz), Insel Nippon, Prov. Nambu
(Tschonoski). :
China: Prov. pt (Henry n. DE
Var. gu& is H. l n. var. — Ramuli novelli valde tomentoso-pilosi.
Folia oblongo-lanceolalà. amissis ie vel subduplicato- valde mucronato-serrata |
culata ad 45 cm longa 3,5—5 cm lata. Floris masculi bractea chartacea longe acu- À
minata subparallele rugoso-striata. Bracteae nuculas includentes pubescentes. E
Mittelamerika: Guatemala und Costa Rica (Salvin, von Warscewicz n. 55, -
Donnell Smith Pl. guatemal. n. 2470, 2910); Mexiko (Fr. Müller n. 1526, Pringle `
n. 8188). E
Léi a. Ad vpisa Americae centralis primo intuitu MA à subspecie americana A
specimina nonnulla mexicana (Engelmann prope St. Louis) luisianensia (Drummond n. 320 d
prope New Orleans) pam (Harper n. 102) iam evidenter Mint. 1
Subspec. 2. carpinifolia (Scop.) H. Winkl. — Ostrya carpinifolia Scop. Fl. carniol.
ed. 2. H. (1772) 244; Reichb. Icon. fl. germ. XIL (4850) 5; A. DC. in Prodr. XVI. 2
(1864) 125; Boiss. Fl. orient. IV. (1879) 1178; Dippel, Handb. Laubholzk. Il. (1892)
138. — O. carpinifolia var. genuina et var. corsica Fliche in Bull. Soc. bot. France (1888).
166 t. 35. — Carpinus Ostrya Nouv. Duham. Il. (1804) 200 t. 59. — Ostrya pee
Sargent, Silva North Am. IX. (1896) 32 (non Macmillan). — Ostrya vulgaris Willd. Spec.
pl. IV. (1805) 469; Reichb. Icon. fl. germ. XII. (1850) f. 1299; Kë Forst), Kulturpfl.
(1852) 259 t. 22; Bertol. Fl. ital. X. (1854) 234; Hempel u. Wilhelm, Bäume u. Sträuch. |
Il. (1889) 35 t. 48. — Carpinus italica, Scop. ex Steud. Nom. ed. 2.1. (1840) 300. — -
Ostrya italica Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XVI. ( 1841) 246. — Nuculae ovoideae |
compressiusculae perigonio apice indistinctius coronatae coma pilosa praeditae. 4
Mittelmeergchiet und submediterrane Zone der Alpenländer: In Spanien
(Hocharagonien) nach Willkomm zweifelhaft. Von der Provence ostwärts durch die
südlichen Alpen, Südtirol, Kärnten, Steiermark, durch ganz Italien bis nach Sicilien, -
Ostrya. 93
Corsica und Sardinien. Von Südungarn geht die Hopfenbuche durch Kroatien, Serbien
südwárts bis nach Griechenland; ferner durch Kleinasien (Transkaukasien: Massalsky;
Paphlagonien: Wiedemann, Sintenis, It. or. 1892 n. 5034) bis zum Taurus (Balansa
n. 774, Bulghar Dagh: Kotschy, It. cilic. n. 94°, 279; bei Marasch: Haussknecht; bei
Hadjin: Manissadjian, Pl. or. n. 1060) und Libanon (Kotschy, It. syr. 41855 n. 584).
Nota. Cl. viri A. De Candolle et K. Koch postquam Ostryam gerontogaeam et neo-
gaeam difficile distinguendam iam dixerunt, M. Fliche O. vérginianam Ostryae carpinifoliae
varietatem constituit et E. Koehne ne varietates quidem distinxit, Haec opinio extrema mihi
3. 0. Knowltonii Coville in Garden and Forest VIL. (1894) 114 f. 23; Sargent,
Silva North Am. IX. (1896) 37 t. 446. — Arbor 20—30 pedalis. Rami cinerei
hornotini fusci tomentosi. Folia exacte ovata acuta vel obtusa basi leviter cordata
inaequaliter vel pri Pina ooi utrinque 7—9-costata pilis brevibus adspersa subtus
dilutius viridia, 2,5—4 cm longa 22—30.mm lata, petiolis tomentosis 3— 5 mm longe
petiolata. flloresanitias fructiferae breves; brüctoae fructum includentes ovoideae. sub-
ulbae latere altero rubro-suffusae. Nuculae ovoideae pubescentes apice pilis longis
ornatae
acif. Nordamerika: Bisher nur an einer Stelle in Arizona gefunden, etwa
70 Meilen nórdl. von Flagstaff, um das große Cafion des Colorado (Mac Dougal n. 193,
Sargent) — Herb. Berlin, Breslau, Barb.-Boiss
Fragmenta fossilia pro speciebus generis Ostrya descripta.
O. atlantidis Ung. Gen. et spec. pl foss. (1850) 408; Iconogr. pl. foss. in
Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. math.-naturw. Cl. IV. (1852) 413 t. 43, f. 9—11;
Syll. pl. foss. pug. II. in Denkschr. l c. XXV. (1866) 67 t. 21, f. 14, 15; Ettingsh.
Beitr. z. Kenntn. Tertiärfl, Steiermarks in Sitzber. math.-naturw. Cl. Kais. Akad. Wissensch.
LX. (1869) 46 t. 2, f. 44—13; Beitr. z. Kenntn. foss. Fl. Radoboj in Sitzber. l. c. LXI.
(1870), Tabelle 3, n. 64; Foss. Fl. von Sagor in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. XXXII.
(1871) 477 t. 4, f. 13—48; Foss. Fl. Leoben in Steierm. in Denkschr. 1. c. LIV. (1888)
294 t. 2, f. 29; Saporta, Études sur la vég. du sud-est de la France à l'ép. tert. II.
p. M. (1865) 140 t. 6, f. 4A—4C; Schimper, I paléontol. vég. II. (1870— 72)
586 t. 86, f. 21—22 (reiterat. ex Ung. Syll. L
0. etuloides Lesq. Contrib. to foss. Fl. of. West. Territor. III. in Hayden, Report.
of Unit. St. geolog. sure, of Territor. VIII. (1883) 152 t. 27, 0.
carpinifolia M. Ch. Martins, Sur l'orig. —— des arb. arbust. etc. in Mém.
Acad. sc. et lettres Monipellier, sect. des sc. IX. (18
. humilis Sap. Études sur la vég. du sud-est 4 la France à lép. tert. in Ann.
sc. nat. France sér. 4, Bot. XVIL (1862) 236 t. 6, f. 5; Révis. fl. des gypses d'Aix
in Ann. etc. sér. 5, Bot. XVIII. (1873) 33; ey adjonet. fl. foss. d'Aix-en-Provence
in Ann. ete. ser. 7, Bot. X. (4889) 12 t. 1, f. 41, 44% t. 2, f. 1, 2; Schimper,
Traité dresse Ger IL (1870—72) 587.
. sis Schmalhaus. Beitr. z. Tertfl. Südwest-Russl. in Dames u. Kayser,
Paläontolog. A Abhandl. L 4. (1884) ex Just, Bot. Jahresber. XIL 2. (1884) 32
0. multinervis Ettingsh. Foss. Fl. ält. Braunkohlenform. d. Wetterau in Sitzber.
math.-naturw. Cl. Kais. Akad. Wissensch. (4868) 833.
0. oeningensis Heer, Tertfl. Schweiz II. (1856) 42 t. 73, f. 5—10; Schimper, Traité
l c. 587.
0. Prasili Ung. Gen. et spec. pl. foss. (1850) 408; Iconogr. pl. foss. in Denk-
schr. Kais. Akad. Wissensch. math.-naturw. Cl. IV. (1852) (IL 43, f. 12—15;
Foss, Fl. Gleichenberg in Denkschr. etc. VII. (1854) 157; Stur, Beitr. z. Kenntn. Fl.
24 : Hubert Winkler. — Betulaceae.
SüBwasserquarze im Wiener u. ungar. Becken in Jahrb. K. K. geol. Reichsanst. XVI. ,
(4867) 157; Schimper, Traité l. c.
0. steno ocarpa Ettingsh. Beitr. z. Kenntn. Tea Steierm. in Sitzber. math.-naturw.
Cl. Kais. Akad. d. Wissensch. XL. (1869) 47 t. 2, f. 8—10; Foss. Fl. Leoben in Steierm.
in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. LIV. (1888) 295.
0. tenerrima Sap. Études sur la vég. du sud-est de la France à l'ép. tert. IV., V.
in Ann, sc. nat. France sér. 4, Bot. XIX. (1863 3) 49 t. 5, f. 6; Schimper, Traité l. c. 587.
virginica Willd. fossilis Nathorst, epe à la fl. foss. du Japon in Kongl.
Svensk. Vetensk. Akad. Handi. XX. (1883) 4 >
0. vivariensis Boulay, peii sur la a t 'des environs de Privas, Ardèche in
Bull. soc. bot. France XXXIV. (1887) n. 3
. Walkeri Heer, Fl. foss, aret. L (1868) 103 t. 9, f. 9—12; Nachträge 7. mioc.
Fl. Grónlands in Kongl. Svensk. Vetensk. Akad. Handl. m ( ini) Ed o£ £4; IB
foss. groenlandica IL (1883) 82; Schimper, Traité l. c. 58
3. Carpinus L.*)
inus L. Gen (1737) 292 (excl. Ostrya); Juss. Gen. (1789) 409 (excl. Ostrya),
A. DC. in Prodr. XVI. 2. (1864) 125; Baill. Hist. pl. Vl. (1877) 255 (excl. Ostrya); Benth.
et Hook. f. Gen. III. (1880) 405; Engl. u. Prantl, Pflzfam. Ill. 4. (4894) 42; Dippel,
Handb. Laubholzk. IL (1892) 439; Macmillan, Metasperm. of the Minnes. Valley 1. (1892)
186; Ung. Syn. pl. foss. (1845) 219, Chlor. prot. (1846) LXXIX; Saporta, Orig. paléontol.
des arbres, 148; Schimper, ut & paléontol. vég. Il. (1870—72) 588; Schenk, in Zittel,
Handb. Palaeontol. (1890) 41 Carpinum Raf. in Amer. Monthly Magaz. (1818)
268. rege Sieb. F EK Fl. jap. fam. nat. Il. (1846) n. 798; Walp. Ann.
I. (1848—49) 634; A. DC. in Prodr. XVI. 2. (4864) 127.
l noeci. en es masculi in spicas cylindraceas squamoso-bracteatas (saepissime)
pendulas dispositi; prophylla nulla, perigonium nullum, stamina 4—12 (13) ad basin
bracteae toro piloso inserta; filamenta plus minusve alte bifida: antherae dorso infra
medium insertae uniloculares apice pilosae. Flores feminei in dichasia abortu biflora ad
basin bracteae membranaceae caducae dispositi; dichasia ipsa in spicas erectas vel nutantes
laxifloras vel imbricatas composita ; flores singuli bractea are prophyllisque 2 praediti
. sessiles; perigonium ovario apice adnatum margine 6—10 dentibus inaequalibus instruc-
tum; ovarium 2-loculare; styli breves; stigmata 2 erecta lineari-subulata; ovula in utro-
que loculo 2 pendula anatropa. Nuculae ovoideae compressiusculae sboriu uniloculares
ad basin involucelli e bractea propria dee prophyllis connati coriaceo-foliacei explanati
sessiles perigonii margine coronatae nervis + evidenter costatae; pe bre subligno-
sum; semen solitarium pendulum testa ER instructum (Benth. et Hook.).
Arbores mediocres vel rarius frutices. Folia alternantia petiolata diverso modo serrata
subplicato-penninervia in vernatione secus nervos laterales plicata stipulis cadueis praedita.
Spicae masculae e gemmis axillaribus anni praeteriti enatae ad ramulos abbreviatos
‘saepissime efoliatos singulariter dispositae. Inflorescentiae femineae e gemma terminali
a emmis lateralibus superioribus enatae ad ramulos foliatos terminaliter dispositae
singulae etiam fructiferae saepissime erectae. Inflorescentiae omnes coaetaneae.
Species 20 vel 21 hemisphaerii borealis incolae.
Clavis sectionum,
+ Florum (j' bracteae ovato-lanceolatae evidenter ra ee
ie fructiferae dense un bracteae tenuio
L Distegocarpua Vien et Zucc.) Sargent.
B. Florum 7 bracteae late ovatae subsessiles Inflorescentiae fru
ferae laxae; bracteae pergamena Sect L Xue Sargent.
*) Carpinus est arboris nomen apud Plinium et Columellam.
Carpinus. 95
Sect. I. Distegocarpus (Sieb. et. Zucc.) Sargent.
Distegocarpus Sieb. et Zucc. Fl. jap. fam. nat. II. (4846) n. 798 (genus propr.);
Sargent, Silva North Am. IX. (1896) 40 en
A. Bractea basi inflexa nuculam amplect tr
B. Ligula nuculam tegens bracteae en non accreta i 1
C. japonica Blume, Mus. bot. lugd.-bat. I. (1849—51) 308; Walp. Ann. Ill.
rapto 379; Miquel in Ann. Mus. bot. lugd.-bat. I. (1863—64) 121; Franch. et
Sav. Enum. pl. Japon. I. (1878) 451; Maxim. in Bull. Acad. St. Pétersbourg XXVII.
(1881) 311; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 143; Koehne, Deutsche Dendrol.
(4893) 1447; Shirasawa, Iconogr. des essences forest. du Japon L (1900) t. 24,
Fig. 7. bue C Carpinus cordata Blume. À Ramus en B Flos &, a ex fronte, b ex latere.
C Stamen. — D—F Carpinus japonica Blume. D Ramus florifer. E Flos $, a ex fronte, b ex
latere. P Blamen, — G, H Carpinus Londoniana H. Winkl. G Folium. H Bractea fructifera.
(Icon origin.).
26 Hubert Winkler. — Betulaceae.
is
. 198; A. DC. in Prodr. Ke 2. (1864) 128. — Distegocarpus carpinoides Sieb. et Zucc.
c. in explicat. tab. t. III. C. — Carpinus carpinus Sargent in Garden and Forest VI.
364, f. 56. —- en Sege crassa 30 pedes alta. Rami glabri. Ramuli
novelli ferrugineo-pubescentes vel subtomentosi. Gemmae oblongae sericeo-pilosae. Folia
oblonga acuminata basi paullum obliqua subcordata vel rotundata inaequaliter vel sub-
— but
zn
o
“©
HI
Wë
duplicato-mucronato-serrata utrinque 20— 24 costis superne profunde impressis costata …
subtus ad nervos ferrugineo-tomentosa deinde exceptis nervorum axillis glabrescentia,
— longa 2,5—3,5 cm lata, petiolis juvenilibus tomentosis 7—12 mm longe
petiolata. Inflorescentiae masculae laxae 3—4 cm longae bracteis patentibus stipitatis
rme chartaceis badeis dense parallele psa margine sericeo ciliatis apice
glabriusculis vel brevissime ciliatis ad 7 mm longis quam antherae triplo longioribus;
antherae apice pilis anthera brevioribus parce eeu Inflorescentiae fructiferae ovoideo-
quarum utraque in dente terminata costatae basi glabrescentes 44—20 mm
8—10 mm latae. Nuculae ovoideae compressae apice pubescentes.
tel- und Süd-Japan: (Rein, Zollinger, ig ‚Zuccarini); Insel Hondo:
Hakone (Tschonoski, Tanaka und Ycouchima n. 50), "Yo kohama (Maximo wicz),
Daisen (Faurie n. 3687), Nikkogebirge (Warburg n. 7747), Matsushiro (Saida, Apr.
blühend, Sept. fruchtend); Insel Kiuschiu: Nagasaki (Oldham). — C. japonica, einer
der eleganteste n Báume mit etwas hàngenden "iac scheint sich in neuerer Zeit in
europáischen Gärten mehr Eingang zu verschaffen. Er ist vollkommen winterhart und |
stellt keine besonderen Ansprüche an den Boden.
inheim. Namen: Kuma- En Kuro-sone.
Var. cordifolia H. Winkl. r. — Folia latiora (ad 4,5 cm lata) utrinque
17—20-costata basi distincte dc Dispositiones fructuum bracteaeque fructiferae
majores quam in typo.
Mittel-Japan: Im Nikko-Gebirge (Dónitz) — Herb. Berl.
. Maximo wicz varietatis mentionem facit »foliis paulo latioribus basi saepe
distincte oblique cordatis ligula non semper a margine bracteae libera saepius basi cum illa.
Bl
connexa« et iam clm. Blume bracteolas C. japonieae variare cum ligula adnata vel libera —
foliaque oblique cordata occurrere affirmasse dicit Contra ego et in speciminibus Maximowiczianis
circa Yokohama Maio e ditat fructibus nondum maturis collectis ub in specimine Dónitziano,
quo varietatem cordifolia undavi, ligulam totam semper liberam in
. C. cordata B bant Mus. bot. lugd.-bat. I. eo d Walp. Ann. lll.
(1852—53) 379; Regel, Tent. fl. ussur. (1861) n. 433; Franch. et Sav. Enum. pl. Japon. I.
(1875) 452; Maxim. in Bull. Acad. e Pétersbourg XXVII. ( 1881) 533; Koehne, Deutsche
Dendrol. (1893) 117; Shirasawa l. c. f. 48—32; Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX.
(1901) 279; Komarov in Acta horti pies dm XXIL 4. (1903) 62. — Distegocarpus?
cordata A. DC. in Prodr. XVI. 2. (1864) 128. — Arbor pedem usque crassa 30 pedes alta
late frondens trunco in silvis lucidis brevi in densioribus altius denudato (Maxim.). Ramuli
novelli petioli pedunculique pilosi mox glabrescentes. Folia eiusdem arboris ovata ovalia
vel subobovata acuminata basi saepissime profunde cordata inaequaliter vel subduplicato-
mucronato-serrata utrinque 45—22 costis superne impressis subtus cum nervo medio
tomentosis pluribus vel paucioribus pilis longis immixtis vel pilosis costata superne mar-
ginem versus atque iuxta lineam inter nervos mediam pilis singulis vel crebris vestita
subtus pubescentia vel glabra, 7—10 cm longa 4—7 em lata, 12—20 mm longe petio- ;
lata. Inflorescentiae masculae laxae 4— 6 cm longae pedunculis pilis longis sericeis
— 4—5 mm longe pedunculatae ; bracteae stipitatae membranaceae ovato- oblongae
cutae parallele haud dense rugosae margine apiceque longe denseque ciliatae 4— 6 mm
Son antheris paulo magis quam duplo longiores; antherae apice pilis antheras aequanti-
bus vel Ba nens dense pilosae. Inflorescentiae fructiferae densiflorae subcylindricae —
ongae 2—3,5 cm diametientes 2 — 3,5 cm longe pedunculatae; bracteae ovatae |
17. — Distegocarpus carpinus Sieb. et Zuce. Fl. japon. fam. nat. Il. (1816) 1
E, EE
Carpinus. 97
vel ovato-ellipticae acutae 3—5 costis arcuatis costatae denticulatae mme in ra
denticulo costa primaria terminata instructae 2—3 cm longae 8—1 atae bas
extus hispidae. Nuculae elliptico-cylindraceae compressiusculae obsolete orne ibis.
Nórdliches Japan: Insel Jesso; bei Sapporo (Faurie), Sorachi (Faurie n. 2138),
in bewaldeten Thälern und Schluc hten um Mohidzi (Maximowicz, Ende Mai zusammen
mit den jungen Blättern blühend, Mitte Oktober fruchtend), um Hakodate (Albrecht,
Maximowicz); auf der Insel Hondo in den Wäldern am Vulkan Fudzijama (Maxi-
mowicz, Anfang November fruchtend), bei Nikko häufig (Warburg n. 7754).
Fig. 8, A, B Carpinus cordata Blume. A Ramulus fructifer. B Fructus, a bractea fructifera, b nu-
cula. — C Carpinus japoniea Blume. Fructus, a bractea fructifera, b nucula. (Icon origin.).
Mandschurei: Wladiwostok (Goldenstädt, Selski), Port Bruce (Maximowicz,
d cud percer à
: Datschau (Warburg n. 6474); im Naupiang-Gebirge (Faurie n. 625). —
Dieser pei bei uns vollkommen winterharte Baum ist schon längere Zeit in Kultur,
aber noch wenig verbreitet.
Einheim. Namen: Sawa-shiba, Sawa-maki, Buna-zoro, Ishi-zone.
Franch. in Journ. de bot. XIII. (4899) 202; Forbes et Hemsl. in Journ.
Linn. Soc. n reis 501; Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX. (4901) 279. — Ramuli
28 Hubert Winkler. — Betulaceae.
juniores petioli et pedunculi dense adpresse sericeo-pilosi minus glabrescentes quam in
typo. Folia ovato-oblonga.
China: Prov. Sze-ch'uan (Henry n. 5886. — Herb. Berl; Farges n. 14. —
Herb. Paris).
Sect. I. Eucarpinus Sargent, Silva North Am. IX. (1896) 40.
A. Bracteae fructiferae utrinque distincte lobatae (cf. autem C.
aziflora). ; ;
a. Bracteae fructiferae utrinque basi lobis subaequalibus uni-
lobulatae.
a. Lobi laterales pro intermedii Ho cud minimi late ob-
tusi vel rotundati . . 1. C. Londoniana.
B. Lobi laterales longiores acutae vel rarius obtusae.
L Bracteae fructiferae a basi 3- vel rarius 5-nerviae.
4. Bracteae fructiferae ad 4,8 cm longae latere ex-
teriore saepe tantum serratae; in var. macrostachya
lobus lateralis exterior saepe supra medium pro-
cep . . 9. C. laxiflora.
Bracteae feutifisae. er E 5 cm longae - SE ee CR
II, Bracteae ee rae a basi 5—7-ne 4. C. americana.
b. Bracteae fructiferae latere interiore rectiore d uiid io debere
exteriore magis c onvexo nn ae.
a. Lobi integri. D QUUM UN Lais. Die Qs Oarra
. Lobi serrati. . 2... 6. C. schuschaensis.
B. Bradiiae fructiferae ione EN interire recie ad basin i
distincte etsi En minimo lobatae vel ae tincte vel non
lobatae latere exteriore magis convexo = inaequaliter serratae.
a. Bracteae Sege basi ıatere interiore Fan lobatae
a. Folia longe usque caudato-acuminata.
I. Folia sensim in acumen longissimum producta . . . 8. C. viminea.
II. Folia + subito in acumen longum producta. . . . 9. C. laxiflora.
B. Folia acuta vel breviter acuminata.
L Folia exacte ovata acu a 37301 AE
Il. Folia Meister. de breviter SCH acumin ita.
. Nue kim ae apice truncatae vel acutae perigonio distincte
coron
- Folia parva. Nuculae acutae perigonio laciniato
subrostrato-coronatae . 12. C. stipulata.
** Folia majora. N uculae trumcatae perigonio bre-
viore late-dentato coronatae 41. C. yedoensis.
2. ee apice Wéieen perigonio minus | distincte
natae . . ©. Tschonoskü.
b. Bracteae gäere bad WE E EH deben Ti
a. Bracteae fructiferae 3,2—3,8 cm longae . . . . . . 16. C. macrocarpa.”
B. Bracteae fructiferae 4,4—2,5 em longae.
I. Folia coriacea distincte nervoso-reticulata majora . . 14. C. Seemeniana.
II. Folia tenuiora minus distincte reticulata parva
4. Bracteae fructiferae latere interiore subrectae non
vel minus et indistinctius serratae. . 47. C. Turexaninowii.
z pupa fructiferae subovatae latere interiore di-
inc rratae : . «. 45. C. orientalis.
c. Bracteae gege semirhpmbeae basi elobulatae SOS C. faginea.
Carpinus. 29
. C. betulus L. Spec. pl. (1753) 998; Scop. Fl. carniol. ed. 2. IL (1772) 243;
ea De fruct. et sem. (1791) t. 89; Schkur, Bot. Handb. (1808) t. 304; Horne-
mann, Fl. dan. VIII. (1840) t. 1345; Svensk. Bot. (1812) t. 433; Nouv. Duham. Il.
(1801) 198, f. 58; Trattin. Ausgem. Taf. (1813) t. 163; Smith et Sowerby, Engl. Bot. XXIX.
eine t. 2032; Schrank, Fl. monac. IV. (1818) t. 389; ism. Brit. Bot. III. (1835?)
234; Nees v. Esenb., Spenner etc. Gen. pl. IV. (1835) t. 20; Reichb. Icon. fl. germ
ius (4850) & f. 1296; Kach Forst), Kulturpfl. (1852) 232 t. 21 (reiterat. ex Guimp.
REN
| uu
» \
GEN
PI 2
Dr
UT
der E
‘12
4 t Noter cum duobus Iso masculis una feminea;
masculus; 5 stamina; 6, 7 dichasium femineum cum bracteis;
40 fructus; 44 fructus verticaliter sectus;
44 blastema
Fig. Car, —— -—
2 ramulus fructifer; 3, 4
8 flos femineus; 9 Ce) fructifera cum fru
12 semen; 13 ramulus hiemalis;
30 Hubert Winkler. — Betulaceae.
et Hayne); A. DC. in Prodr. XVI. 2. (1864) 126; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892)
140; Koehne, Deutsche Dendrol (4893) 416; Hempel u. Wilhelm, Bäume u. Sträuch.
" eda 30 f. 137—140 et. t. 17. — C. vulgaris Mill. Gard. Dict. ed. 8. (1768)
. — C. sepium Lam. Fl. franc. II. (1778) 212. — C. compressa Gilib. Exerc. Il.
Cisa) 399. — C. ulmifolia Salisb. Prodr. Chap. Allert. (1796) 392. — C. ulmoides
F. Gray, Nat. arr. brit. pl. IL. (1821) 245. — C. carpinizza Kit. in Host, Fl. austr. Il.
(isan) 626. — C. intermedia Wierzb. in Reichb. Icon. fl. germ. XII. (1850) 4, f. 1297. —
. nervata Dulac, Fl. Haut. Pyr. (1867) 441. — Arbor grandis vel mediocris. Ramuli
hd. velutino-pubescentes pilis longis immixtis adpressiuscule obtecti. Folia ovata vel
ovato-oblonga acuta vel acuminata basi RE subcordata vel rotundata vel obtusa -
acute duplicato- vel sinuato-serrata utrin 11—15 costis supra non impressis costata
juvenilia in utraque pagina molliter scs cé adulta superne glabra viridia subtus
dilutiora ad nervos pilosa et in nervorum axillis barbata, 6—12 cm longa 3— 6 cm lata -
8—15 cm longe petiolata. Inflorescentiae (j' cylindricae laxae ad 6 cm longae ad
10 mm diametientes; bracteae late ovatae acutae subplanae dense et longe apicem
versus brevius ciliatae subparallele striatae basi 5—7 stamina gerentes antheras dimidio
superantes; antherarum pili 3/, partem longitudinis antherarum aequantes. Inflorescentiae
fructiferae cylindricae laxae 6——15 cm longae 5— 7 cm diametientes 4,5—2,5 cm longe
pedunculatae; bracteae trilobae 3—5 cm longae 3- vel rarius sub-5-nerviae lobis omnibus
oblongis vel lanceolatis lobo medio apice obtuso vel rotundato mucronulato rarius acuto —
integro vel sparsim minute serrato lateralibus subaequalibus obtusiuseulis integris vel
1—2-serratis. Nuculae late ovoideae compressae apice interdum truncatae perigonio
evidenter coronatae laeves glabrae vel glaberrimae apicem versus resinoso-punctatae
fortiter 7 — 4 4-costatae. ;
Mittel- und Südosteuropa, nördliches Vorderasien: Im südlichen Schweden
dringt die Weißbuche bis 561/,°, in Öland bis 579 44’ vor (Schübeler, Drude
Atlas). Auf den britischen Inseln dürfte das spontane Vorkommen schwer festzustellen
sein, weil sich der Baum überall angepflanzt findet; sicher wild wächst er nur in Wales
und in Mittel- und Südengland; südwärts geht er durch Frankreich bis in die spanischen
Pyrenäen und nach Süditalien; durch die ganze Balkanhalbinsel reicht er dann bis ins
südliche Griechenland, zieht sich durch das nördliche Kleinasien (an der Skamander-
Quelle in Troas, Virchow; Paphlagonien, Sintenis, Iter orientale 1892 n. 5156),
Transkaukasien (bei Schemacha, Weidemann; bei Tschaikent, Kolenati n. 1770;
Talyschgebirge, zm in Gurien, Albow n. 21), nach Persien (bei Rescht und Astra-
bad, Buhse). Vom Kaukasus aus läuft die Grenze der Weißbuche nordwestlich nach
der Krim (Zelenetzky), umgeht, wie die Buche, jedenfalls die um die Donaumündung
gelegenen Steppengebiete, zieht sich am Südabhang der transsylvanischen Alpen entlang, $
überschreitet ein wenig nordwärts von Kischinew die russische Grenze, um in das
Steppengebiet osiwärts etwas über Poltawa hinaus vorzudringen und von dort ihre Ost-
grenze in ziemlieh gerader Richtung über Minsk, Wilna, Kowno bis nech Ostkurland zu
führen (Kusnezow in Engler’s Bot. Jahrb. XXVIII. t. 3 nach Kóppen Die Hain-
buche (auch een: genannt) wird in Strauchform als Herkenpfanıe viel benutzt
n französischen und deutschen Gärten des 47. Jahrhunderts zur Her-
stellung Beeren Formen sehr beliebt, da sie häufiges und starkes Beschneiden
gut verträgt.
aeter var. typicam Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 446 in hortis occurrunt `
Pr
formae sequentes
f. incisa Ait. Hort. kew. Ill (1787) 362. — C. incisa Hort. — C. betulus
mg incisis Hort. — ©. quercifolia Desf. Tabl. d. léc. ue mus. d'hist. nat. (1824)
42. — C. hete terophylla Hort. — C. betulus laciniata Hort. — Arbor parva ramis
prediis foliis minoribus plus minusve profunde inciso-serratis.
f. obtusifolia Hort., Petz. et Kirchner, Arboret. muscav. (1864) 667. — Folia
obtusa.
Carpinus. 31
f. horixontalis Sim. Louis, Preisverz. Herbst 4902—03. — Rami horizontaliter
patentes.
f. pyramidalis Hort., Dippel, Handb. ripe II. (1892) 440. — C. betulus
prs Hort. — C. columnaris Hort., Spaeth 1 — Arbor habitu pyramidali,
“iii Hort., H. Winkl. — C. be betulus pietate cullata Hort. — C. betulus
Dan bullata Hort. — Arbor habitu pyramidali foliis even
f. pen
ndula Hort., Petz. et Kirchner l. c. — Arbor ramis nutantibus.
f. purpurea Hort., Dippel I. c. — Folia juvenilia rubiginosa vel rubiginoso-viridia.
f. variegata Hort., Dippel l. c. — C. betulus foliis variegatis Hort. — C. betulus
EH Hort. — C. betulus Kë Hort. — C. betulus albo-marmorata
Hort. — C. betulus punctata Hort. — Folia inconstanter albo- vel aureo-variegata.
4. € liniana Walt. Fl. carolin. An 236; A. DC. in Prodr. XVI. 2. (1864)
rn Dippel, Handb. Laubholzk. IL (4892) 4144. — C. betu tulus L. Spec. pl. (1753) 998
p. p.; Koehne, Deutsche Dendrol. Gast, Ar p. p. — C. virginiana Michx. f. Hist. d.
arb. forest. de l'Amér, sept. II. (1843) 8, non Mill. — C. americana Michx. Fl. bor.
amer. II. (1803) 201; Willd. Spec. pl. IV. (1805) 468; Ait. Hort. kew. ed. 2. V. (1813)
301; Wats. Dendrol brit. IL (1825) 157; Guimpel, Otto et Hayne, Abbild. fremd.
Holzart. (1825) f. 84; Torrey, Fl. New York IL (1843) 185 t. 103; Emers. Tr. and shr.
of Massach. 2. Ausg. (1875) 198 et t.; Michx. N.-Am. Sylva III. (1859) 28 t. 108. —
C. ostryoides Raf. Med. Rep. (1841) 333. — Arbor usque 5-metralis ramulis juvenilibus
subglabrescentibus saepius betae vel tomentosis. Folia ovata ovato-elliptica vel oblonga
acuta vel acuminata basi rotundata rarissime subcordata interdum inaequalia duplicato-
serrata indistincte fad utrinque 44—15 costis superne haud vel leviter impressis
subtus cum nervo medio adpresse pilosis in axillis barbatis costata, 6—10 cm longa
2,5—4 cm lata, 8—16 mm longe petiolata. Inflorescentiae masculae cylindricae den-
siores 4,5— 1,5 em longae 5 mm diametientes bracteae late ovatae acutae parallele
striatae pilis brevibus ciliatae basi 6—10 stamina gerentes; antherae apice pilis paucis
brevibus vel brevissimis instructae. Inflorescentiae fructiferae rhachi prophyllis bracteis-
que propriis glandulose albo-punctatis instructae cylindricae 5— 7 cm longae 2,5—4 cm
diametientes; bracteae = trilobae 5—7-costatae 2— 3 cm longae lobo medio triangulato
saepe obliquo tunc latere rectiore subintegro altero sparsim grosse-dentato lobis lateralibus
saepius inaequalibus omnibus acutis vel obtusiusculis mucronulatis. Nuculae ovoideae
pce 1—11-nervosae pubescentes apicem versus obscure resinoso-punctatae.
Atlantisches Nordamerika: An Fluss- und ap von Quebec (Keller),
Eos Jersey (Heuser), bis Florida (Nash n. 2340) und vom Atlantischen Ocean west-
árts bis N.-Minnesota, durch Ohio (Krebs n. 104), Wisconsin (Schuette) Jowa, Missouri
(Bush), O.-Nebraska, Kansas, Texas, im S. bis Mexiko (Pringle n. 8181, Olfers n. 344,
is n. t9. 25. 'Ehr enberg n. 1290). — Findet sich auch in europäischen Gärten.
eim, Namen: Blue Beech, Water Beech, Hornbeam, Iron-Wood,
de ar e-weh (= »A lean trees, bei den SE von New-York).
Var. tropicalis Donnell Smith in Bot. Gaz. XV. (1890) 28. — Ramuli petioli
foliorum nervi rhachis nuculaeque pubescentes. Bracteae fructiferae parvae oblongae
obtusae —: latere altero vel utrinque hastatae — fere integrae.
Guatemala: (Bernoulli et ‚Cairo, Fl. guatem. n. 26 2607, ex J. D. Smith
Le}: e Alta Verapaz 4300' (J. Donnell Smith, PI. dn. n. 1667, 4411;
Lehmann, Pl. me em. costarie. columb. n. 1446, ex J. D. Smith L $6. Pringle,
Plant. mex. n. 6131?
5. C. oxyc H. Winkl. n. sp. — Ramuli novelli pilosi carm crebris punctu-
lati. Folia late ovata acuta vel breviter acuminata basi cordata serraturis acuminatis
inaequaliter vel subduplicato-serrata costis superne impressis rie e 10—12-costata
subtus ad nervos pilosa in axillis lanata 4—7 cm longa 3-—4 cm lata petiolis pubes-
centibus 6—42 mm longe petiolata. Inflorescentiae fruetiferae ad 7 cm longae 4—
4,5 cm diametientes laxae: bracteae falcatae vel subfaleatae basin versus latere
32
Hubert Winkler. — Betulaceae.
convexiore simpliciter lobulato-1—3-serratae latere altero lobulo integro acuto fructum
foventes 4— 4,5 cm longae. Nuculae ovoideae antice attenuatae compressiusculae sub-
tiliter etin pubescentes apice pilosae brunneae. |
abagh: Schuscha (Hohenacker, Unio itin. 4838). — Herb. Berl, Wiener `
Hofmus. b Se u, aus d. Herb. Moritz Winkler; Herb. Boiss., Petersb. Gart
betuloides H. Winkl. n. var. — Folia paullo angustiora quam in ty
Inflorescentiae fructiferae minores et pro diametro magis elongatae. Bractearum fructi-
ferarum alterae quam in typo alterae basi utrinque unilobulatae. Nuculae quam in typo.
Kara
Petersb. Gart. i
Planta Hohenackeriana nominata primo intuitu diversa de Carpino betulus et `
e u
bagh: Bei Schuscha (Hohenacker, Unio itin. 4838). — Herb. Berl., Boiss.,
tempore in loe
gatis ae ee bracteae plurimae iis typi vel 3 in latere exteriore subaequalibus
imi eA
i u
aequali instructae sint. Ceterum integerrimae sunt, quod in Carpino betulus rarius accidit. —
D u D po H $ RS.
ma
—
m o
Ce
E
un
attenuato-acumin ata basi leviter cordata sa saepe paullum obliqua obtuse inaequaliter vel
Matin quod costis superne impressis saepe oppositis sive nervo medio unqulato-
flexuoso alternantibus utrinque 42—14-costata superne nitidula subtus ad nervos pilosa,
3,5— cm Kee
longioribus immixtis. Inflorescentiae fructiferae ad 5 cm longae ad 3 cm diametientes `
ga 2—3 cm lata, 6—10 mm longe petiolata; petioli tomentosuli pilis
laxiores; bracteae oblique triangulares + acutae apice obtusae latere latiore inciso-
duplicato-serratae angustiore simpliciter serratae hinc lobulo serrato acuto fructum amplec-
tentes 2,4—3 cm longae 12—16 mm latae
1—8-costatae apice perigonio indistinctissime coronatae fuscae glanduloso-punctulatae
— puberulae
Not
(1887) 368
rabagh: Schuscha (Hohenacker). — Herb. Berl., Wiener Hofmus., Barb.-Boiss.
Plantam descriptam eandem esse, quae cl. Willko omm in »Forstl. Flora« (2. Aufl.
k beo. A
Anmerk. commemorat, certum habeo C no orientali Puis bracteis fructi-
, er a
feris triangularibus latere interiore lobo instructis, poene. betulus bracteis latere exteriore
ratis
, à Specie utraque nucularum forma indumentoque.
. C. Londoniana*) H. Winkl. n. sp. — Arbor 20-pedalis. Ramuli novelli brunnei
pube brevi pilis longioribus Games obtecti albo-punctulati.
Nuculae ellipsoideae compressae costis
NP Pen LEE rs
1
— Ramuli novelli parce pilosi. Folia ovala 1
an cé circa ec ge
medio vel triente infima vel summa parte latissima basi subcuneata vel rarius subrotundata —
acumen cire. 2,5 cm longum interdum subfalcatum attenuata argute inaequa- -
apice in
utrinque (excepto acumine) 414 —13-costata, 9—12 cm longa 3,5—4 cm lata, petiolis superne …
magis subtus minus tomentosis 4— 8 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae '
circ. 5 em longae pedunculo tomentosulo 2 em longe pedunculatae. Bracteae fructiferae t
distincte trilobae lobis'omnibus apice obtusis vel rotundatis lateralibus 2—3 mm lon
intermedio valde rana (2,5 em longo) subfalcato paucidentato. Nuculae (immaturae)
ovoideae pubescen
th casar Prov. Yun-nan, 4000' (Henry n. 11640). — Herb. Berl, Kew. 2
Species foliorum bractearumque forma valde — cum C. viminea confundi …
N
nullo modo potest (ut in Herbario Kewensi, secundum cl. Stapf factum videtur).
8. C. viminea Lindl. in Wall Pl. as. rar. IL (1831) 4 t. 106; A. DC. in DC. —
Prodr. XVI. 2. (1864) 127; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (4890) 626. — Arbor magna
elegans (Wallich) ramulis longis vimineis fuscis lenticellis crebris punctulatis junio- |
ribus ut petioli juniores tomentosulis pilis longioribus immixtis deinde glabris. Folia
n honorem amici mei Salomonis London scientiae et liberalium artium diligentis —
fautorisque. j
Carpinus. 33
ovato-oblonga longe cuspidato-acuminata basi obtusa vel rotundata interdum subcordata
inaequaliter vel indistincte duplicato-serrata 8—13 cm longe graciliter petiolata utrinque
10—12-costata superne glabra non semper distincte reticulata subtus in nervorum axillis
papae breviter barbata decus. nervos pilosa vel glabra subtiliter reticulata cum acu-
mine 6—11 cm longa 2—3,5 cm lata; acumina 20—25 mm longa 2—3 mm lata
Gester serrata. Infloresc Fac mascula in axillis, foliorum praeteriti anni delap-
sorum solitariae subsessiles cylindraceae sesquipollicares laxae nutantes bracteolis lan-
ceolatis acuminatis concavis aridis membranaceis flavescentibus striatis dorso marginibusque
villosis aliquot ad basin inflorescentiae subconfertis obtusis vacuis; antherae apice villis
longis canis barbatae (ex Wallich). Inflorescentiae fructiferae laxae 4—6 cm longae
2,5—3 cm diametientes 1,5—2,5 cm longe pedunculatae; bracteae oblique ovato-lan-
ceolaine acutae vel oblusiusculae uno latere subrecte deséctae basi unidentatae latere
convexo sub medium grosse serratae vel bracteae inaequaliter subtrilobae ceterum pauci-
serrata e ebasi 3—4-costatae interdum inflexae. Nuculae ovoideae compressae 7—8-
costatae un versus resinoso-punctatae.
0 malaya: In den gemäßigten Zonen des Gebirges, von Kumaon (Hooker f.
et homes 6—7000 ) und Garhwal (Duthie n. 1237), durch Nepal (Plant. Wallich
n. 2800 A. u. B.) und Sikkim (Hooker f. e et Thomson, 4—5000') bis nach Khasia
(Hooker f. et Thomson, 3—5000’) und — (Griffith n. 4488). Trauda,
Ind. or. (Stoliezka). — Herb. Berl, Wiener
"urn Dani Chukissi; Konikath.
. C. laxiflora (Sieb. et Zucc.) Blume, Mus. bot. lugd.-bat. L. (1849—51) 309;
Wal ‘Ann. UE (1881-68) 379; Miq. Ann. Mus. bot. lugd.-bat. I, (1863—64) 124;
Maxim. in Bull, Acad. St. Pétersbourg XXVII. (1881) 536; Forbes et Hemsl. in Journ.
Linn. Soc. XXVI. (1899) 501; Shirasawa, Iconogr. des essences forest. du Japon I.
(1900) t. 25, f. 15—30; Diels in Engler s Bot. Jahrb. XXIX. (1902) 280. —
Distegocarpus laxiflora Sieb. et Zuce. Fl. jap. fam. nat. (1846) 799; Walp. Ann.
14848) 634; A. DC. in Prodr. XVI. 2. (1864) 128. — Ramuli novelli petioli pedun-
culique subglabri. Folia basi inaequalia rotundata vel leviter cordata ovata elliptica vel
subobovata cuspidata duplicato-serrata 8—15 mm longe petiolata utrinque 10—13
costis superne haud impressis cum nervo medio sericeo-pilosis deinde PE t:
costata subtus in axillis nervorum lanata 4—6 cm longa 2,5— 4 cm lata. Inflorescen E
fructiferae laxae 5—7 cm longae; bracteae basi subtrilobae lobo medio 43 —16 m
longo oblique lanceolato acuto margine convexiore inaequaliter serrato altero Milone y. | À
obsolete crenato lobis lateralibus brevibus subaequilongis serratis saepius inflexis. Nuculae
ree dig «nsu iet 5—10-costatae apicem versus obscure resinoso-punctulatae.
: (Reinwardt, Schrôter, Hilgendorf, Warburg n. 1157); Ins. Hondo,
bei Hakone (Tschonosk i).
r. B. macrostachya Oliv. in Hook. Icon. pl. (1891) t. 1989;Forbes el Hemsl.
Es a? lc. — Folia ovato-oblonga. Inflorescentiae fructiferae 6—9 cm longae ad
3 cm diametientes ; hraclene obtusiusculae ad basin latere integro tantum lobulatae.
Gontralchinn Prov. Sze-ch' uan (von Rosthorn n. 1219, 1500); Korea
pus n. 624).
. 7. Davidii Franch, in Journ. de bot. XIII. (4899) 203. C. laxi
PSI PL David. I. (1885) 279 t. 44. — Folia ovato-lanceolat4 saepius acuminata basi
rotundata. Bracteae 20—30 mm longae basi eximie trilobae lobulo fructum tegente integro.
Centralchina: Am Berge Ly-chan bei Kiukiang (David n. 750 aus Franchet),
Prov. Hupeh (I : 3). — Herb. Berl, Barb.-Boiss
Var m Md P Burkill in Journ Linn. Soc. m XXVI. (1899) 501.
bot. L 9 — Folia ovata basi cordata Min
C. Fa
rgesii eg in doum, Get medius latere convexiore
cuminata quam in typo. Bracteae velis dod ade:
gg serratus
Centralchina: Prov. Sze-ch uan (Farges n. 699). — Herb. Paris.
Einheim. Name: Y long ki (ex Franchet).
A. Engler, Das Pflanzenreich. IV, 61.
Carpinus Pazxii H. Winkl. A Ramulus fructifer; B Folii sectio peers axillas b
batas praebens ns; C iiec a bractea fructifera, b X — D, EC H Winkl. D Ran
fructifer; E, a, "b Fru md us schuschaensis H. Win a, b RM -— A C. gedoensit d M
p b Fruct = — H ga » carpa (Willk.) H. Winkl. gis orientalis
, b Fruc — K ne^ ne (Sieb. et Zucc.) Blume. a, b ps 7 C. faginea Li
Ced Geer Ze immatura. — MC. TEEN Mazim, a, b soe fructiferae, € nuc
(Icon origin.
Carpinus. 35
10. C. Paxii*) H. per n. sp. — Rami cinerei; ramuli novelli petiolique tomen-
tosuli pilis uec adpressis immixtis. Folia ovata vel late ovata vel ovato-rhombea
acuta basi truncata vel Weeer interdum levissime cordata vel subcuneata serraturis
obtusis ea imposito terminatis duplicato-serrata superne glabra vel nervo medio
sparsim pilosa reticulata subtus sublacvia ad nervos pilosa nervorum axillis intimis Ben
pilis fasciculatis curvatis ad coronam clausis bean utrinque 1 0— 12-costata, 3—
ga 5—10 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae ien
—& cm longae 2—2,5 cm diametientes 42—16 mm longe graciliter pedunculatae ;
bracteae chartaceae semiovatae acutae vel obtusae latere convexiore irregulariter inciso-
serratae rectiore apicem versus semel usque ter serratae basi lobulo minimo rotundato
vel acuto denticulato fructum amplectentes superne evidenter subtus minus conspicue
reticulatae 5—8-costatae 15—20 mm longae 8—10 mm latae. Nuculae ovoideae com-
iere grosse resinoso-punctatae
Chin : Peking, Tse-tai-ssu (Wawra n. 4067). — es Berl, Wiener Hofmus.
N vm Species foliorum forma. indumentoque valde i
11. C. yedoensis Maxim. in Bull. Acad, St. Démo "XXVII (1881) 535; Franch.
in Jourm. de bot. XIII. (1899) 203; Burkill in Journ. Linn. Soc. XXVI. (1899) 502;
Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX.
(1901) 279. — Ramuli novelli pilosi.
Folia chartacea ovato-elliptica basi sub-
cuneata vel rotundata vel subcordata
acuminata inaequaliter mucronato-ser-
rata utrinque 13— 1 4-costata superne
prominenter reticulata subtus ad nervos
pilosa in axillis lanata, 4,5— 6 cm longa
2,5—3,5 cm lata petiolis superne to-
mentosis 6—10 mm longe petiolata.
Inflorescentiae fructiferae laxae; brac-
teae semiovatae margine convexiore
inciso-serratae latere recto subintegrae
basi auricula ovata parva inflexa in-
structae. Nuculae late ovoideàe com-
pr us pue evidenter coro-
din
hin free dde uan; Distr.
Tehen-kéou-tin (Farges). Herb
Paris. — Die Pflanze wii he in japani-
schen Gärten kultiviert und ist dort
zuerst gefunden worden. Von Sargent
mn Im Jahre 4901 erwähnt
Purpus junge emeng im Darm-
— ram Gar
à Goen H Winkl. n.
sp. Arbor ut videtur. Ramuli no-
velli bl pubescentes. Gemmae parvae.
Folia ovoideo-oblonga vel oblonga bási
rotundata vel saepe cuneata acuta Fig. 4!. Carpinus stipulata H. Winkl. A Ramus fructi-
vel V one subrectis in acumen fer. B Bractea fructifera. C Nucula. (Icon origin.).
*) In Nbre praeceptoris mei Ferdinandi Pax botanicae professoris ordinarii pas
Vratislaviensis,
E
36 Hubert Winkler. — Betulaceae.
attenuata serraturis acuminatis costas terminantibus simpliciter vel serraturis exlus denti:
culo instructis serrata utrinque 10 —11-coslata geg reticulata glabra subtus ad nervo:
pes et in nervorum axillis evidenter lanata, ouis m longa babies mm Wa petiolo.
i s fructuum ovoidene breves ra Pabeseentibus 12—15 mi
pedunculat acte fructiferae . semiovatae obtusae latere exteriore grosse serra
interiore integerrimae vel s 1—2 serratac bast denliculo acuto nue
tegentes reticulatae costis 6— 7 a basi liberis aeque validis costatae. Nuculae ovoideae
antice etc M apice perigonio laciniato subrostrato-voronatae.
-China: Im Tsin-ling-shan-Gebirge in der Prov. Schensi (Giraldi n. 7267!
sa: ers geg et folior um et dispositionum fr uctuum magnitudine Carpino Ture
igonio ex dentibus latis ales pes at cp bes us speciem nostran
. H H D
13. C. Tschonoskii Maxim. in Bull. Acad. St. Petersbourg X XXVII. (1881) 534.
hamuli novelli petioli pedunculique lié “Débat "olia e basi obtusa vel
subplanis parallele costatis apice haud vel brevissime ciliatis 3—4 mm longis anthera
duplo superantibus; antherae apice pilis antherä brevioribus instructae. Inflorescen
fructiferae cylindricae lax axae $—' cm né ae ds —3 em iamelientes 2 cm lon
pan: Ve Herb. Wiener Hefinus J am Fudzijam a (Tschono
ecimina florescentia a cl. Tschonoski apud Hakone lecta clo. Maximo wi
iE ad C. Tschonoskii ponenda
Var. Henryana H Winkl. n. var. — Folia minora simpliciter pipe
serrata vel crebre cum serratura minima ad basin dentium; petioli quam in typo. g
ciliores. Bracteae fructiferae 44—15 mm longae 6—7 mm latae rarissime subie
deeg brunneae
ntral- China: Provinz Sze-ch uan (Henry n. 7063). — Herb. Berl.
14. C. Seemeniana Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX. (1904) 279. — Arbor
15 m alta trunco | m circiter cireummetiente (Diels Is). Rami novelli adpresse pl
mox glabrati. Folia ovato-oblonga apicem versus sensim angustata vix acuminata re
lariter duplicato-serrata glabra superne subtusque eleganter reticulata costis superne n
impressis subtus eum nervo medio pubescentibus in axillis minime lanatis utring
at
centiae fructiferae laxae ad 5 cm longae bracteae oblique lanceolatae obtusae vel
acutae latere conwexiore subaequaliter serratae rectiore integrae auriculo minimo s
orbiculari nuculam amplectentes 4—5-costatae 2 cm longae 5— 8 mm latae. Nucula
ovoideae compressae apicem versus grosse resinoso-punctatae.
Central-China: Provinz Szech'uan, im Walde (v. Rosthorn n. 294, im À
fruchtend). — Herb. Berl.
i adhuc remaneo, an C. Seemeniana Diels cum C. pubescente Bur
quadret. Ut. ex fragmentis speciminis Burkilliani originarii mihi a cl. ©. Sta pf Meine mis
Carpinus. 37
evadit, ambae species quoad foliorum formam inter se satis bene congruunt. At tamen certis
notis inter se dillerunt; mucrones foliorum marginis dentium in C. pubescente magis aA d
et patentiores quam in planta Dielsiana, fructuum bracteae in planta Dielsiana magis elorigatae
menta mihi ex Kew missa bracteas basi latere interiore nunquam lobulatas nec involutas prac-
bent; contra el. Stapf eas in litteris nune planas nunc involutas at certe vix conspicue lobulatas
dixit. Cum nomen Burkillianum prioritate gaudeat, nomen Dielsianum forsan serius inter syno-
nyma recipiendum erit. Ecce diagnosis Burkilliana :
A pubescens Burkill in pjese Linn. Soc. XXVI. (1899) 502. — Arbor (fide A. Henry)
30 ped. alta. Rami cortice grisei nec nitentes juniores pubescentes. Perularum bracteae glabrae.
. Folia ovata vel elongato-ovata yen subcordata apice acuminata margine regulariter serrata
nervis lateralibus utrinque 44—13 utroque in quartum dentem excurrente supra glabra sub-
i i ad costa
3 lin. longus pubescens vel fere subvillosus. Amenta (fructu maturo) e? H Le oll. es nec dense
bracteata internodiis 1—2 lin. longis ad apices ramoruin folia 2—4 gerentium enata; pedunculus
pubescens; bracteae senirotundufao. vel semi-ovatae apice obtusae vel WEE vel rotun-
datae basi obliquae glabra 9 lin. longae; dimic lium eror s 2—3 lin. latum e dentibus
7—9 inconspicuis d on Ké minus 1—11/, lin. latum api poa ervo uno e
basi ad marginem oblique excurrente vix ad medium preme e. Nux dck déene obtecta
vel —.— glabrescens 2 lin. longa. ct lata.
Mile district (Henry n. 9929). — Herb. Kew.
N e "Re ev. Giraldi in montibus Las-y-san in Chinae interioris provincia Shen-si Car-
pinum im maturam collegit (in Herbario Biondi sub n. 6136), quae foliorum forma ad ne
tamam EH Bracteae autem fructiferae latere interiore omnino non lobulatae. —
Bes et in Herbario berolinensi asservatur.
15. C. ME Mill. Gard. dict. ed. 7. (1759) n. 3; Lam. Encycl. méth. bot. I.
(4783) 707; Willd. Spec. pl. IV. (1805) 468; Tratt. Ausge em. Tal. aus d. Arch. d.
Gewächskund. II. (1813) t. 164; Wats. Dendrol. brit. II. (1825) 98 t. 98; Most, Fl.
vend II. (41831) 626; Endl. Gen. Suppl. IV. (1847) 23; Reichb. Icon. fl. germ. XII.
30) 5 f. d Doc m Laubholzk. II. (1892) 182 f. 67; Koehne, Deutsche
m. (1893) 1 — C. duinensis Scop. Fl. carniol. H. (1772) 243 t. 60; Bertol. Fl.
je e (4854) va A. DC. Pad NL 2. (1864) 127; Boiss. Fl. M cx IV. (1879)
— C. nigra Moench, Verz. ausländ. Bäume u. Staud. (4785) 49. — C. edentula
Waldst. et Kit. Pl. rar. hungar. H. (1805) 32. — Arbuscula vel Am ramis cortice
griseo instructis juvenilibus petiolis peduneulisque villoso-pilosis. Folia ovata vel ovato-
elliptica basi obtusa vel levissime inaequaliter cordata acuta duplicato-serrata costis superne
Foie subtus cum nervo medio pilosis in axillis lanatis utrinque 41—-1 4-costata, 2,5——
5 cm longa 12—24 mm lata, 5—8mm longe petiolata. Inflorescentiae masculae den-
siores cylindracéae 1,5— 2,5 em longae; bracteae ovatae obtusiusculae subplanae parallele
multistriatae apice haud vel rarissime cilialae antheras vix duplo superantes; antherae
apice pauci-(6—12-)pilosae pilis yes circiter aequanti vest Inflorescentiae fructiferae
ovatae vel oblongae densiusculae 3—6 cm longae 2—3,5 cm latae 12—18 mm longe
petiolatae; bracteae e oblique ovatae indiviso d 14—22 mm pare e 7—13 mm nes acutae
vel tblusue culae basi inaequales saepissime subcuneatae grosse inaequaliter sub-
déploie eiert 5— 8 costis nervos secundarios a superne ERC ré
Subtus pilosis costatae ad basin latere rectiore flexura SE partim i Dane Nuculae
ovoideae E d laeves 6—10-costatae apice pilo
Südosteuropa, Vorderasien: von Sicilien und Gamm pii C. orientalis durch den
ganzen etlichen Teil von Italien (nach Parlatore) bis nach Friaul und Istrien, emen.
Kroatien, Slavon nien, dem Banat und Westsieben ene von Serbien d durch d ganze
Balkanhalbinsel bis Macedonien (Sintenis und Bornmüller, It. turc. 1891 n. 1559) und
Griechenland ! (Tempethal in Thessalien, Engler, Heldreich, Iter Thessalum n. 104,
Pheneos-See, Or hanides); pa in der Krim (Zelenetzky; Abhänge des Sokoll bei
Sudak, Callier, Iter taur. IL n. ; Wälder um Baidarthor, Callier; Jalla, Wetschk y)
findet ` sie sich. In Vorderasien pe sie -5 Pontus (Sintenis Iter orient. 1889
n. 1469), Galatien (Manissadjian Pl. orient. n. 1061), Armenien (Bourgeau
38 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Pl. armen. 1862 n. 244), Georgien (Hohenacker), bis nach Transkaukasien (Karabagh
C. A. Meyer, Szovitz n. 621) und dem Kaukasus (Imeretien: Somakin, Albow;
Abchasien: Albow Pl. d'Abkhasie n. 327), im Süden bis nach Cilicien (B alansé
Pl. d'Orient 1853 n. 773, Kotschy It. Cilico-Kurd. 1859 n. 317). — C. orientalis
gewährt mit seiner ziemlich hellen Rinde, seinen zierlichen Blättern und Fruchtständen
einen schónen Anblick. In den Mitteil. deutsch. dendrolog. Ges. (1899) 133 wird eine
Gartenform umbraculifera erwàh
16. C. RÉ a (Willk.) " Winkl. — C. serito Boiss. in orient. IV. (4879)
1117 quoad specimem in prov. Astrabad a Karelin collectum. — C. orient talis var. macro-
carpa Willk. Forstl. "Flora (1887) 368. — Ramuli ndi: petioli poditéénlique hirti pilis
longioribus i immixtis. Folia tenuia oblonga acuta vel acuminata rotundata vel plus minusve
cordata inaequaliter vel subduplicato-serrata utrinque 43—17-costata superne ad nervum
medium et in linea inter costas media singulis pilis adspersa subtus undique disperse
ad nervos densius pilosa et in axillis anre lanata, 6—11 cm lon Si =
10—16 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae ad 8 cm longae d
diametientes ad 6 cm Se pedunculatae; bracteae semiovatae latere interiore We
basi elobulatà fructum amplectentes apicem versus inaequaliter serratae exteriore con-
vexiore duplicato-(sublobato- Jserratae 30—34 mm longae 20 mm latae, Nuculae ovoideae
hirtulae apice perigonio plus minusve distincte coronatae pilosae.
SE Astrabad (Karelin). — Herb. Berl, Petersb. Gart.
cl. Willkomm (Forstl. Ad * Aufl. (1887) 367, Anmerk.) speciminis Carpini
or ientalis foliis fractibusque maximis à a cl. Hohenac ker in doter conte pawe d
quam cl Willkomm dicit. Planta mihi a Carpino orientali specifice dividenda videtur, à
qua distinctissima foliis — fructiferis multo majoribus praeterea foliorum forma serra-
turaque haud distincte duplicata nec non nuculis hirtis, cum et ramulorum novellorum et
foliorum indumento species deris m t.
p Mm wii Hance in Journ. Linn. Soc. X. (1869) 203; Maxim. in Bull.
Acad. Pétersbourg XXVII. (1881) 535; ger Pl. David. I. (1884) 278 t. 10 et in Journ.
de bot. XIM. (4899) 203; Burkill in Journ. Linn. Soc. XXVI. (1899) 502; Diels in
Engler’s Bot. Jahrb. XXIX. (1904) 279. — Arbuscula fide collectoris 1 0-pedalis (ex
Maxim. ). Ramuli novelli petioli pedunculique pilosi ramuli pedunculique deinde glabres-
at
medio et linea media inter costas pilosa subtus ad nervos pilosa i in axillis indistincte lanata, `
3—5 cm longa 14—23 mm lata, graciliter 5—8 mm longe petiolata. Inflorescentiae
fructiferae laxae cylindricae a 5 cm longae ad 20 mm diametientes; bracteae oblique
ovatae obtusae latere convexiore mucronulato-grosse-serratae rectiore basi nuculam sub- —
amplectentes séd non lobatae semel vel bis sue Nuculae late ovoideae compressius-
culae V Edi eg ctc badiae apicem versus pilos
China: Provinz Sze-ch'uan (Henry n. 1119) Distr. dc (Farges n. 1273
und ohne Nome r). —- Herb. Berlin, Paris, Barb.-Boi
jar. B. polyneura (Franch.) H. Winkl. — es polyneura Franch. in Jour. i
de bot. "o (1899) 202; Burkill in Journ. Linn. Soc. XXVI. (1899) 501; Diels in Englers —
Bot. Jahrb. XXIX. (1901 ) 279. — Ramuli novelli dense cane pilosi mox glabri. Folia
ovato-lanceolata basi obtusa vel rotundata vel leviter cordata longe acuminata apicem
versus simpliciter medio limbo dupliciter argute serrata basi integra utrinque 165—207
costata, 3—6 cm longa 14—20 mm lata. Bracteae fructiferae oblique lanceolatae vel: -
ovatae ceterum ut in praecedente, (T
China: grs und in den nordwärts gelegenen Bergen (Henry n. 4472); Pro —
nz Sze-ch'uan (Henry n. 5520, n. 5020 A.; Farges im Distr. Tchen-ke 'ou-tin).. 774
Herb. Berlin, “Pari is, Barb.-Boiss. — Laubwerk und Fruchtstände dieses angeblich einen E
Carpinus.
C,
D, a, b Fructus. — E, F C. Seemeniana Diels. E Ramulus
L. a, b Fructus. — H C. caroliniana Walt. a, b,
E e
c Fructus.
(Franch.
C. viminea Wall. Folium ;
Fructus. —
)H. Winkl. A Ramus
C
C. betulus
(Icon origin.).
40 Hubert Winkler. — Betulaceae.
kleinen Baum bildenden Gehólzes sind wohl die €— von allen Cürpimus-Arten
Im Arnold-Arboretum und in Kew.ist es in Kullur genommen worden. Sonst liegen
wohl noch keine Erfahrungen über sein Verhalten in unserm Klima vor.
18. C. faginea Lindl. in Wall. Pl. as. rar. IL (1834) 5; A. DC. Prodr. XVI. 2.
(1864) 127: Brandis, Ill. for. fl. of N.-W.- and Centr.-India (1874) t. 66; Hook. f.
FL Brit. Ind. V. (1890) 626; Forbes et "m in Journ. Linn. Soe. XXVI. (1899) 501;
Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX. (1901) 280. — Ramuli novelli pedunculique tomen-
tosuli pilis longioribus immixtis. Folia oblonga vel ovato-oblonga plus minusve longe
inata basi at
argute serrata utrinque costis superne impressis 44— 18-costata superne nervo medio
dense flave tomentosa et media inter costas linea pilosa subtus graciliter reticulata nervo
medio costisque pilosa, 4—7 cm longa 2— 3,5 cm lata, petiolis crassis subtus pilosis
superne ut nervus medius tomentosis 4— 5 mm longe petiolata. Bracteac fruetiferae
semirhombeae acutae acutissime grosse dentatae pilosae.
Osthimalaya (Griffith n. 4489). Herb. Berlin, Wiener Hofmus.
Formae mihi ignotae vel ob specimina defecta haud rite describendae vel
haud certe extricandae.
erosa Blume, Mus. bot. lugd.-bat. I. (1849—-51) 308; Walp. Ann. III. (1852—83)
ocarpus? erosa A. DC. in DC. Prodr. XVL 2. (1864) 128. — »Ramulis
nóteli petiolis et strobilorum pedunculis glabriusculis; foliis e basi inaequali subcordata
vel rotundata ovato-oblongis (6— 81/, em longis, Mos em latis, petiolo 40—14 mm
cuminatis, eroso-serrulatis, semipellucidis, glabriusculis vel in nervo medio et venis (his in
quovis latere --20 rectis, parallelis, supra impressis) subtus pube rara obsitis; stro-
bilis cylindricis EH cm), involueri squamis ovatis, acutis, serrulatis vel altero latere
subintegerrimis, in basi inaequilatera convoluta nuculam occultantibus«.
C. grosseserrata H. Winkl. n. sp. — Ramuli novelli subtomentosi deinde glabres-
centes. Gemmae ovoideo-oblongae acutae multiperulatae lanatae. olia subcoriacea
ovata basi subcordata acuta grosse inaequaliter ut videtur simpliciter ` serrata nervis
3,75 cm lata, petiolo crassiore subtomentoso 7—10 mm longe petiolata. Inflorescentiae
fructiferae valde mancae ut videtur breves pedunculo rhachique subtomentoso-pilosis;
bracteae fructiferac subcoriaceae ut videtur trilobae vel latere interiore basi lobulo serrato
instructae lobo intermedio triangulari obtusiusculo costa media prae eeteris conspicua
nervos laterales arcuatos emittente costato. Nuculae late ovoideae compressiusculae
apice late truncalae perigonio coronatae et lanatae celerum en graciliter costatae.
Persien: bei Radkan (Buhse n. 1043). — Herb.
Nota. Planta descripta fortasse pro hybrida inter Car pinum Pa et Carpinum macro ` |
carpam haberi potest. Certe non solum bracteae fructiferae, si descriptio ex materia defecta ` 1
i iam
nueulae latae apice truncatae perigonio evidenter instructae ad C. befulum spectant, cum de
C. maeroearpa bracteae en. eiusque lobi angulis magis obtusis sejuncti nec non costae
nucularum graciles derivari possint.
. hybrida H. Winkl. n. sp. — Ramuli CH disperse pilosi. Folia tenuia ovata
acuta basi rotundata vel levissime cordata pau obliqua aenta plus minusve distincte
duplicato-serrata nervis gracillimis utrinque 1 (agi costata superne ad nervos lineaque
inter nervos intermedia pilosa subtus ad nervos pilis longis haud valde numerosis instructa
et in nervorum axillis paullum lanata, 4—7 cm longa cire. 3 em lata, petiolo graciliore
sericeo-piloso 10 cm cire. longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae 4—5 cm longae
pedunculo rhachique sericeo-pilosis. Braeteae fructiferae pergamenae semiovatae, lobo `
Carpinus. 11
basali lateris interioris ceterum integri vel levissime crenati vel 4 — 2-serrati atque serra-
turá infimä lateris exterioris grosse din naequaliter vel subduplicato-serrati saepe in lobum
productà subtrilobae, lobis acutis vel obtusiusculis costa media haud valde prae I
eminente nervos minus prominentes et minus sursum arcuatos emittente. Nueulae
mg eme acutae vel rarius paulum truncatae perigonio indistinetius
coron
rasien: EN (Hohenacker). Karabagh (ohne Sammler). —
Herb. Berlin, Petersb. Gar
a. Planta nostra a | NE foliis bracteisque tenuioribus nuculis acutioribus omni-
bus partibus minus lends tosule pilosis distinguenda probabiliter pro hybrida fortasse inter
Carpinum schuschaensem et Carpinum ori ientalàm v ‚el maerocarpam habenda; bracteae infimae
saepius minus evolutae steriles inveniuntur.
Fragmenta fossilia pro speciebus generis Carpinus descripta.
C. adscendens Goepp. Braunkohlenfl. nordóstl. Deutschl. in Zeitschr. deutsch. geolog.
Ges. IV. (1832) 492, Tertfl. von Schossnitz (1855) 19 t. 5, f. 2; Schimper, Traité
paléontol. vég. Il. (1870—72) 592
alnifolia Goepp. Branukolüénil: nordóstl. Deutschl. in Zeitschr. deutsch. geolog.
Ges. IV. (1852) 499, Tertfl. von Schossnitz (1855) 19 t. 4, f. 14. — C. maerophylla
Goepp. Biráunkohleüfi. &
C. angustifolia Ludwig, Foss. Pfl. aus d. ält. Abt. d. Rhein.-Welterauer Braun-
kohle in Palaeontographica VII. 6. (1861) 174 t. 68, f. 11; Schimper, Traité paléontol.
vég. II. (1870—72) 594.
C. attenuata Lesquereux, Contrib. to foss. H. "of West. Territor. II. in Hayden,
Rep. U. St. geolog. Surv. of Territor. VII. (1883) 152 t. 27, f. 10.
C. bet tuloides Ung. Gen. et spec. pl. foss. (1850) 408, Iconogr. pl. foss. in
Denkschr. Kais. Akad. Wiedi math.-natw. Cl. IL (1852) 112, t. 43, f. 5— 8, Foss.
Fl. Kumi in Denkschr. ete. . XXVII. (1867) 27; Schimper, Traité paléontol. vég. IE
(1870—72) 593; Ettingsh. Beitr. z. Kennin. foss. Fl. Radoboj in Sitzber. math.-natw.
Cl Kais. Akad. Mines: LXI. (1870) 838, 903; Krejci, Pflreste. nordbóhm. Braun-
kohlenlag. in Sitzber. Kgl. Bóhm. Ges. d. Wissensch. Prag Jahrg. 1878 (1879) 193;
nn Tert. Pfl. aus d. Buchtormathal in Palacontographica XXXIII. (1887) 203,
t. 148, — 94; Knowlton, Foss. fl. of the John Day Basin in Geolog. Surv. Bull.
n. m Ber C. (1902) 38
etulus L.; Fischer-Benzon, Moore Prov. Schlesw. -Holstein in Abh. aus d. Ge-
biete d. Naturwissensch. nr v. naturwissensch. Ver. Hamburg XL (1891) 6?;
Nehring, Diluv. Torflag. v. Klinge in Sitzb. Ges. naturforsch. Freunde Berlin (1892) 7;
Baltzer, Beitr. z. ensi: à interglac. Ablag. in Neues Jahrb. f. Min., Geol. u. Paläontol.
(1896), Beilage L, 176; Weber, Foss. Fl. Honerdingen in Abh. aus. d. Gebiete der
Naturwissensch. ete. XII. (1896) 433.
. cuspidata Saporta, Études sur la vég. du sud-est de la France à l'ép. tert.
in Ann. se. nat. France sér. 4, Bot. XVIL (1862) 204, l. e. XIX. (1863) 50, t. 5, f. 7;
Schimper, Traité paléontol. vég. (1870—72) 592.
. ca Wessel et O. Weber, Neuer Beitr. z. Tertfl. niederrhein. Braunkohlen-
format. in re IV. 5. (1855) 135 t. 22, f. 4; Schimper, Traité 1. c. didus
C. elongata Wessel et O. Weber I. c. 134 t. 22, f. 2; Schimper I. c.
C. fraterna Lesquereux Lc 493» t15€ (2—14.
C. grandis Ung. Synops. pl. foss. (1845) 220, Gen. et spec. pl. foss. (1850)
108, Iconogr. pl. föst. in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. IV. (1852)
m t 43, f. 2—5; Sismonda, Mat. à la paléontol. du terrain tert. du Piémont in
iiie della: renle: accadéntlà pr sc. di Torino ser. 2. XXI. (1865) 427, t. 12,
KES; Stur, Beitr. z. Kenntn. d. Fl. d. sp Nr" gene im Wiener u. ungar. Becken
in Jahrb. K. K. geol. Reichsanst. p (1867) 157, t $, f. 3; Saporta, Études sur la
Vg. du sud-est de la France à ép. tert. in Ann. sc. nat. France sér. 5, Bot. VIII.
42 Hubert Winkler. — Betulaceac.
(1867) 64; Heer, Fl. foss. arct. I. (1868) 103, t. 49, f. 9, Fl. foss. alascan. u Kongl.
Svensk. Vetensk.-Akad. Handl. VIII. (1869) 29, t. 2. e me Contrib. Se? fl. of North-
Greenland in Philos. Transact. (1869) 449, t. 44, f. ; Ung. Foss. Fl. von Pe
in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. GH (1869) 140, t5, LSW
Wissensch. LXI. (1870) 903; Schimper, Traité paléontol. vég. IL (4870—72) 589;
Engelhardt, Tertfl. v. Göhren in Nov, Act. Kais. Leop.-Carol. Akad. XXXVI. (1873) 21,
t. 10, f. 10; Heer, dos me d Grónlands in Kongl. Svensk. Vetensk.-Akad. Handl.
XUI. (4874) 14, 144, , f£. 44^, 17, t. 3, f. 44, Beitr. z. foss. Fl. Spitzbergens |. c.
XIV. (1876) 71, t. ng S 7; Mioc. ^ d. we Sachalin in Mem. acad. imp b
Pétersb. sér. 7, XXV. (48 18) 34, t. 4, f. 4*,t. 5, f. 5, f.441—13, t 8, t. 9, f. 1—4;
Krejti, Zusammenstell d. in dii Page Fe be veu aufgef. Pflanzenreste d.
bóhm. Tertfl. in Sitzber. Kgl. bóhm. Ges. Wissensch. Prag ( 1878—79) 193; Engel-
hardt, Beitr. z. Kenntn. Fl. des Thones v. Preschen bei Bilin in Verh. K. K. geol.
— (1879) 296 (hic synon: C. Heeri Ettingsh.), Pflanzenreste a. d. Tertablag. `
. Liebotitz u. Putschiru in Sitzber. natwiss. Ges. »Isise Dresden (4880) 4, t. 2, f. 9,
0 (hic synon.: Carpinus oblonga Web. Palaeont. IL 474, t. 19, f. 8. — Carpinites
marin Goepp., Beitr. 273, t. 34, f. 2. — Betula car pinoides. Gópp. Schossnitz,
12, . 46. — Carpinus ostryoides. Göpp. Schossnitz, 43, t. 4, f 7. — Carpinus
We BE Siebenb. 17, 1.4, f. 7. — Carp. Heeri EAN Kóflach 745, t. 41,
9); Velenovsky, Fl. tert. Letten v. Vrsonic b. Kos? in Abh. Kgl. bóhm. Ges. Wissensch.
S Folge XI. (1881) 23, t. 2, f. 25, t. 3, f. 1—6; Heer, Fl. foss. grónlandica II. (4883)
82, t. 88, f. 4, 5; Staub, Aquitan. Fl. d. Zsilthals in Mitt. aus d. Jahrb. Kgl. ungar.-
geol Anst. VIL (1887) 267; ju ain Recent determ. foss. pl. from "Kentucky.
Louisiana, Oregon etc. in Proc. U. St. Nat. Mus. XI. (1388) 18; Bug Zur foss.
Fl. Japans in Dames u. Kayser, un Abh. IV. (1888— 89) 214, t. f. 4. —
?C. grandis Knowlton, m fl. of the John Day Basin in Dep. of dé m U. St.
geolog. Surv. (1902
. Heeri iai Foss. Fl. v. Kôflach in Staiärinark in Jahrb. K. K. geol.
Reichsanst. VI. (1857) 13, t. 1, f. 9 (hie synon.: C. grandis Heer, Tertfl. Schweiz I.
40, t. 74, f. 19, t. 72, f. 2—24, t. 73, f. 2—4, Ung. Iconogr. pl. foss. t. 20, LA
nur die Blâtter), Foss. Fl. ält. Braunkohlenform. d. Wetterau in Sitzber. math.-natw.
Cl. Kais. Akad. Wissensch. LXIL (1868) 832, Foss. Fl. v. Sagor in Krain in Denkschr.
Kais. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. XXXIL (1871) 177; Krejti, Zusammenstell.
d. in nordbóhm. Braunkohlenbecken aufgef. Pflanzenreste d. bóhm. Tertfl. in Sitzber.
Kgl. bóhm. Ges. Wissensch. Prag (1878— 79) 193; Ettingsh. Foss. FL v. mecs in
Steiermark in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. etc. LIV. (1888) 294, t. 3, f. 7,
. involvens Goepp. Braunkohlenfl. d. nordóstl Deutschl in Zeitschr. Ful
geolog. Ges. IV. (1852) 492, Tertfl. von Schossnitz (1855) 20, t. 5, f. 8.
C. Lebrunii Watelet , vn des pl. foss. du bassin de Paris (1866) 144, t. 37,
f. 9; Schimper, Traité 1 5
C. macroptera Brongn. ee sur pl. d’Armissan in Ann. sc. nat. XV. (1828)
48, t. 3, f. 6; Ung. Gen. et spec. pl. foss. (1850) 408, Foss. Fl. v. Sotzka in Denk-
schr. Kais. Akad. — etc. IL (4851) 464, t. 3? et 1—3; Goepp. Braunkohlenfl.
d. nordóstl. Deutschl. Le 492; Ettingsh. Beitr. z. Kennt. foss. FI. v. Radoboj in Sitzber.
math.-natw. Cl. Kais. Akad. Wissensch. LXL (1870) 903.
. microptera Ung. Iconogr. pl. ert in Denkschr. Kais. Akad. ete. IV. (1852)
413, t. 43, f. 18; Schimper, Traité Le 595.
minor Wessel et O. Weber I. c. uu t. 22, f. 3; Schimper, Traité 1. e. 594;
Boulay in Bull. Soc. bot. France XXXIV. (1881) n. 30.
Neilreichii Kováts, Foss. Fl. v. Erdobénye in Arb. geol. Ges. f. Ung. L (1856)
23, t. 4, f. 1—4; Stur, Beitr. z. Kenntn. d. Fl d. Süßwasserquarze im Wiener u
ungar. Becken in Jahrb. K. K. geol. Reichsanst. XVII. (4867) 159; Schimper, Traité
l c. 594; Boulay l. c. n. 28.
Carpinus. 43
C. norica Ung. Gen. et spec. pl. foss. (1850) 409, Iconogr. Fi foss. in Denkschr.
‘Kais. Akad. am IV. (4852) 111, t. 43, f. 1; Schimper, Traité 1. 95.
C. oblonga Ung. Gen. et spec. d foss. (1850) 409, Iconogr. s foss. in Denkschr.
|. e. 112, t. 43, f. 46, 17; Schimper, Traité Le $
C. o eningensis Ung. Gen. et spec. pl. foss. (1850) 409; Schimper, Traité l. c. 595.
C. orientalis Lam. Schimper, Traité palcontol. vég. IL (1870—72) 595
. ostryoides Goepp. Braunkohlenfl. d. nordóstl. Deutschl. in Zeitschr. deutsch.
geolog. e. IV. (1852) 492, Tertfl. von Schossnitz (1855) 19, t. 3, f. 7—10; Schimper,
Traité Le 591.
C. Ovidii Massalongo, Synops. fl. foss. Senogallensis (1858) 10, t. 18, f. 9, t. 21,
f. 6, t. 42, f. 15; Schimper, Traité |. c. 594
C. platycarpa Wessel et O. Weber, l. c. 135, t. 22, f. 4; Schimper, Traité
Le 596.
C. producta Ung. Gen. et spec. pl. foss. (1850) 309, Foss. Fl. v. Sotzka in
Denkschr. Kais. Akad. etc IL. See 164, t. 32, f. 4--10; Kováts, Foss. Fl. v. V ee Di
foss. du Portugal (1884): 37, LAS BIETE Ettingshaus. Foss. Fl. v. Leoben in
Steiermark in Denkschr. Kais. Akad. a, LIV. (4888) 294; Lesquereux, Rec.
determ. of foss. pl. from Kentucky ete. in Proc. U.-St. Nat. Mus. XI. (1888) 18. —
Ulmus pyramidalis Goepp. Braunkohlenfl. d. nordöstl. Deutschl. l. c. 492, Tert. Fl.
Y. Schossnitz (1855) 29, t. 43, f. 40—12 (ex He er. — Ulmus strictissima Goepp
Braunkohlenfl. c. — hau longifolia Goepp. Braunkohlenfl. 1. c., Tertfl. von Schoss-
nitz (1853) 28, t. 13, f. 4—3 (ex Heer. — C. pyramidalis, f. typica, f. parvifolia,
L ovalis Boulay in Bull Soc. bot. France XXXIV. (1887) n. 27.
C. oss. Wessel et O. Weber, 1. c. 435, t. 23, f. 3; Schimper, Traité 1. c. 594.
C. salzhausensis Ludwig, Foss. P. aus d. ält. A Abt. d. Rhein. duri Braun-
kohle in rene V. 3. (1860) 400, t. 33, f. 8; Ettingsh. Foss. Fl. d. alt.
Braunkohlenformat. d. Wetterau in Sitzber. math.-natw. Cl. Kais. Akad. Wissensch.
LVII. (1868) 832.
. Stenophylla Nathorst, Contrib. à la fl. foss. du Japon in Kongl. Svensk. Vetensk.
Akad. Handl. XX. (1883) 44, t. 3, f. 16; Ettingsh., Zur Tertiärfl. Japans in Sitzber.
Le. LXXXVIII. (1883) 857.
C. subcordata Nathorst, l. c. 39, t. 2, f. 13—18, t. 3, f. 3.
C. subjaponica Nathorst, Zur foss. Fl. opm in Dames und Kayser,
Abhandl. IV, (1888—89) 226, t. 25,
C. Verengung Saporta im Compt.
L (4873) 4
C. ES SE a Descr. pl. fos
f. 8; Schimper, Traité 1. c. 89. T3 d (1890) ) 422, 1. 261,
eri Saporta ex En Handb. Palaeonto .
ii. C. Ce? ue Tert. Fl. Siebenbürg. u. ipea js oc K. K. geolog. Reichs-
li. diga e deser.); Schimper, Traité
| wë f. meer tho e "Zur foss. Fl. en in Dames und
Kayser, Palüontol. Abhamdl. IV. (1888—89) 232, t 29, T. !?.
Paläontol.
SL en
Ce LXXVL (1873) ex Just, Bot. Jahresber.
s. du bassin de Paris (1869) 445, t. 57,
44 Hubert Winkler. — Betulaceae.
4. Corylus L.*)
Corylus L. Gen. 11737) 730; Spec. pl. ed. 4. (4753) 998; Juss. Gen. (1789) 410;
Endl. Gen. Suppl. IV. (1847) 23; Walpers, Ann. I. (1848—49) 634; A.DC. Prodr. XVI. 2.
(1864) 129; Baill. Hist. pl. VI. (1877) 255 (excl. Ostryopsis); Benth. et Hook. f. Gen. Ill.
(1883) 406; Prantl in Engl u. Prantl, Pflzfam. II. 4. (1894) 43; Dippel, Handb.
Laubholzk. II. (1892) 127; Schimper, Traité paléontol. vég. IL (4870—72) 597; Zittel,
Ha na Palaeontol. II. Abt. (1890) 418
ores monoeci, Flores masculi in spicas cylindraceas squamoso-bracteatas dispositi;
0 2 usque ad ?/3 longitudinis circiter bracteae adnata; perigonium nullum
stam —8 in medio bracteae toro piloso secus lineas 2 inserta; filamenta plus
minusve alte bifida vel saepe omnino partita; antherae dorso basi fere insertae unilocu-
lares apice pilosae. Flores feminei in dichasia abortu biflora ad basin bracteae dispositi;
dichasia ipsa in capitulo globoso squamis numerosis imbricatis involucrata; flores singuli
bractea propria prophyllisque 2 praediti sessiles; perigonium 4—8 Fences minimis
irregularibus formatum ovario apice adnatum; ovarium 2-loculare; stylus asi in
ramos 2 lineari-subulatos superne introrsum stigmatosos divisus; ovula in utroque
loculo 4 vel rarius 2 pendula anatropa. Nuces globosae vel ovoideae abortu unilocu-
lares a basi involucro e bractea propria binisque prophyllis vel his tantum connato
margine varie dentato vel fisso inclusae; psi: lignosum; semen solitarium pen-
dulum testa membranacea instructum. — Frutices vel rarius arbores. Folia alternantia
petiolata duplicato-serrata penninervia in vernatione Cen nervum medium longitudina-
liter plicata stipulis caducis prat dita. Spicae masculae praecoces e gemmis axillaribus
anni praeteriti enatae 2— 3 in ramulo abbreviato bracteis caducis instructo compositae una
terminalis ceterae in HE cea axillis dispositae. Inflorescentiae femineae praecoces
gp oim post anthesin gemmae in ramulum foliatum evolutae. Nuces 2— 6 Ss
Species 8 hemisphaerii borealis incolae.
Clevis specierum.
A. Bracleae fructiferae ultra nucem conspicuam hiantes involucrum
campanulatum formantes
a. Bracteae fructiferae profunde lacinialae.
@. Laciniae spinifor ; pag ud s s. ond
aciniae non Re flexu. osae
b. Bracteae fructifcrae in lobos set ttosque lácrolatde. "
«. Bractearum lobi serrato-dentat
E Hors nuce brevius an eam aequans vel rarius
superans . MI AA ARIA our
II. Involuerum | nucem bis vel ter superan C. america
g. pres lobi integri vel sparse: dentati trianguláres
ferox.
colurna.
ando
acuti usque subrotundati. . 4. C. heterophylla.
B. Bracteae ene ultra nucem plus m minusve EE tubuloso-
elongatae uno latere vel omnino connatae
a. Bracteae fructiferae praecipue inferne pilis Te. ZA
plus minusve dense indutae. . . 1. C. rostrata.
b. Bracteae fructiferae pilis ferrugineis rigidis táréniés.
o Folia suborbicularia duplicato- vel sinuato-serrata . . . 6. C. maxima.
B. geg ovata vel obovata crebre et acutissime subduplicato-
errata colchica.
d ferox Wall. PL ak rar. L sd) 1i t. 87; A. DC. in DC. Prodr. XVI ?.
T 129; Hook. f. Fl. Brit: Ind. V. (1890) 625. — char i dol. cortice
e
Corylus est nomen SEN EN Vergilium, Ovidium; Columellam, Plinium; a voce
graeca xogvs; (galea) derivatum dieitu
Corylus. 45
„cinereo ramis lenticellis magnis copiose praeditis ramulis novellis sericeo pilosis. Folia +
inaequilatera oblonga vel obovato-oblonga basi rotundata interdum subcordata in acumen
attenuata serraturis parvis inaequaliter vel indistincte duplicato-serrata costis superne
glabrescentibus subtus cum nervo medio pilosis utrinque 12—14-costata glabra superne
atro-viridia subtus pallida et = manifeste reticulata venulis interdum glandulosis instructa,
cum acumine 8— 12 cm longa 3—4 cm lata, petiolo sericeo-piloso et interdum simul
glanduloso-setaceo vel glabrescenti 410-—14 mm longe petiolata. Inflorescentiae masculae
Cylindricae graciles dense cinereo-tomentosae ad 4 cm longae 3—5 mm diametientes;
bracteae ovoideae acuminatae interne pubescentes cum bracteolis subobcordatis vix bre-
vioribus; stamina filamentis brevibus haud profunde bifidis instructa; antherae apice
breviter dense pilosae. Fructus in capitulum 5—8 cm latum conglomerati; involucra
NÉ
utri M vet E?
WEE
vi Kë j: Í SE A
: E z Í y PT 1
1 Ce 3 ss fs
e E tes
Fig. 43. Corylus feror Wall. Ramulus fructifer. (Icon origin.
extus et intus cano-velutina profunde 2-partita usque àd medium laciniato-multifida lobis
Tamoso-pinnatis spinis longis gracillimis pubescentibus terminalis. Nuces ovoidcae com-
Pressae involuero dimidio breviores :
Mittlerer Himalaya: Nepal (Wallich n. 2797), Sikkim (Hooker f. 8000—
10000", Cunningham, Dr. King's Collector). SC
Var. thibetica (Batalin) Franch. in Journ. de bot. XII. (1899) 201; Burkill in
Journ. Linn, Soc, XXVI. (1899) 503; Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX. (1904) 281. —
C. thibetica Batalin in Acta Horti petropol. XI. (1893) 102. — Folia + late ovata
vel obovata usque orbieularia basi rotundata vel leviter cordata subito breviter acumi-
| m bracteae minus
"iion et praesertim ad marginem tomentosae in aristam longam glandulosam productae.
46 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Centralchina: Prov. Hupeh (Henry n. 6778, 6778°); Prov. Sze-ch'uan (von
Rosthorn n. 1516); Tschen-keu-tin (Farges n. 809), Tachienlu (Pratt n. 5, 9000—
nom?
. Varietatem a cl. Batalin pro specie aint habitam iam cl. Franchet ad C. ferocem
posuit; Feu toman erit, an varietas a typo himalayensi notis supra citatis rite distinguenda.
. C. avellana L. Spec. pl. ed. 4. "rs 998; Gaertn. De fruct. et sem. (1791)
t. 89; Svensk Bot. IL (1803) 439; Schkur, Bot. Handb. (1808) t. 305; Schrank, Fl.
monac. IL (4843) 124; Hornemann, Fl. dan. IX. (4820) t. 1468; Curt. Fl. londin. IV.
(4824) t. 17; Smith et Sowerby, Engl. bot. IX. t. 723; Nees v: Esenb. Spenn. etc. Gen.
pl. IV. (4835) 22; Dietrich, Fl. regn. boruss. XIL (1844) t. 842; Endl. Gen. Suppl. IV.
(1847) 23; Reichb. Icon. fl. germ. XII. (1850) f. 4300, 1302; Baxter, Brit. phaenog. bot.
V. t. 338; Hartig, Forstl. Kulturpfl. (1852) t. 15 (reiterat. ex Guimp. et Hayne); Bertol.
Fl. ital. X. (1854) 237; Koch, Synops. (1838) 637; A. DC. in DC. Prodr. XVI. 2. (1864)
130; Boiss. Fl. orient. IV. (1879) 4176; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 127;
Koehne, deris Dendrol. (1893) 419. — C. grandis Dryand. in Ait. Hort. kew. ed. 1..
Ill. (4789) 363. — C. silvestris Salisb. Prodr. (1796) 392. — C. Serenyiana Pluskal in
Oestr. bot. Zeitschr. IL (18527 393. — Frutex. Folia , orbieularia ovalia vel obovata
b
inciso-serrata glabra ad nervos pubescentia, 6—12 cm longa 5—9 cm lata, 1—2 cm
longe petiolata; petioli cum ramulis novellis. glanduloso-setosi. Fructus 1 — 4-glomerati ;
involucra bracteis 2 constructa haud ample “campanulata nuce breviora vel ei aequalia
lobis angustis acutis laciniato-dentatis. Nuces subglobosae vel ovoideae vel ellipsoideae.
uropa: Nur im SO. und vielleicht im S. schiebt die Waldhasel ihr Areal über
die Grenzen Europas hinaus, indem sie im Kaukasus (z. B. Albow, Transcauc. 1893
n. 444) weit verbreitet auftritt; weiter óstlich nach Persien zu fehlt sie jedoch jedenfalls.
Zweifelhaft ist ihr spontanes Vorkommen in Algier, und Willkomm vermutet, dass sie
bei der Stadt Algier früher kultiviert worden sei; auch Battandier und Tr abüt halten
sie nicht für ursprünglich. Abgesehen davon zieht die Südgrenze der Hasel von Armenien
(Haussknecht), Kleinasien, Cypern (Kotschy, PL per ins. Cypr. l. n. 480%) in westlicher
Richtung über Griechenland (Orphanides, Fl. graec. exs. n. 800, am Thessal. Olymp
4000’), Sicilien und durch das mittlere Spanien bis Cintra (38° 20') an der Westküste
Portugals. Die hier beginnende Westgrenze làuft nordwárts durch Portugal und Galizien
nach Irland und den Orkneyinseln. Ihre geschlossene Polargrenze erreicht die Hasel in
Schweden etwa unter 61°, kommt aber als Relikt früherer Verbreitung an einzelnen
Standorten an der Ostküste bis über 63° hiuaus vor. In Finnland scheint sie auf den
südlichsten Teil beschränkt zu sein. Vom Südufer des Ladogasees streicht die Nordgrenze
durch die Kreise Tichwin, Bjelosersk und Tscherepowez des Gouv. Nowgorod, ferner
durch den Kreis Grjasowez des Gouv, Wologda, den nórdlichen Teil des Gouv. Kostroma
und die Mitte des Gouv. Wjatka, auf Ossa (im Gouv. Perm) zu, wo sie ihre nordóstliche
Grenze erreicht. Diese von Kóppen (Geogr. Verbreit. d. Holzgew. des europ. Russl. u.
Kauk. II. [1889] 465ff.) gezogene Polargrenze stimmt in auffälliger Weise mit der der
Stieleiche überein.- Nach Osten dringt die Hasel nicht ganz so weit vor wie die Eiche,
die bis auf die Ostseite des südlichen Ural übergreift. Ebenso bleibt die Hasel im Süden
gegen jene zurück, indem ihr Areal längst nicht bis Sarepta, das der Stieleiche sich
dagegen zungenförmig bis ins Gouv. Astrachan erstreckt. Am Ural-Fluss wächst die
Hasel wohl sicher nicht. Im übrigen geht sie südwärts fast bis zum Rande der baum-
losen Steppe; sie wächst noch in Bessarabien und in den Gouvernements Cherson und
Jekaterinoslaw, im Lande der Don schen Kosaken und im Gouv. Ssaratow; ebenso in
den Gebirgen der Krim. Innerhalb ihres Gebietes tritt die Hasel überall in Eichen-
und auch Buchenwäldern als Unterholz auf; oft bildet sie dichte Bestände.
Plerumque et fructus et involucri forma ermultae varietates formaeque, quae
duntur, distinguuntur, quarum cl. Dochnahl (Sichere Führer in d. Obstkunde IV. [1860]
33) 89 enumerat. Sequentes saepius in hortis occurrunt:
Ontari
` Säz te)
Corylus. 47
f. laciniata Hort., Petz. et Kirchn., Arboret. muscav. (1864) 2567. — C. hetero-
H phylla Lodd. Cat. 1836, non Fisch. — C. avellana var. heterophylla nova, quercifolia,
urticifolia, incisa, pinnatifida Hort. — Folia ovata lobis acutis vel obtusis irregulariter
serratis utrinque 4—-6-lobata vel pinnati-lobata ; open dense glanduloso-setosi.
L pendula Goeschke, Die Haselnuss u. s. w. (1887) 49 t. 7; Dippel, Handb. Laub-
hok. H (4892) 128. — Rami penduli
f. atropurpurea Hort., Petz. et Kirchn. I. c. — C. avellana var. fusco-rubra
Hort.; Goeschke l. c. t. 4.; Dippel l.c. — Folia RTE acumine brevi ornata
dilute atropurpurea,
f. Kr Hort., Petz. et Kirchn. Le: Goeschke l. c. t. 8; Dippel 1. c. — C. avellana
lutescens Ho — Rami luteoli. Folia ovata vel obovata locis ncn aurea
f. com Hort., A. DC. in DC. Prodr. XVI. 2.'(1864) 131. — C. avellana
aureo-marginata Wort. — Folia Folk aureo- vel rubro-marginata Sé -variegata.
f. glomerata Ait. Hort. kew. ed. 2. V. (1813) 303; A. DC. in DC. Prodr. XVI. 2
(1864) 131. — Fructus 5 — 10-glomerati.
f grandis Lam. Encycl. ee? V. (4804) 496; A. DC. Ll c. — C. avellana
sphaerocarpa Reichb. Icon. fl. germ. XII. 5. (1850) t. 638, f. 1302. — C. a. barce-
lonensis Lodd. Cat. 1836. — pu a. cher Dochnahl l. e. — C. a. hispanica
Dochnahl. 1. e. — Nuces majores. (»Zellerı :
Var. & (K. Koch) : Winkl. — 0. BR Koch in Linnaea VI. (1849)
329; Dippel, E uni II. (1892) 130; Koehne, Dendrol. (4893) 191. — Folia sub-
orbieularia supra glabrescentia i pubescentia; petioli breves. Involucra nucem plus
minusve superantia multifida una latere usque ad basin fissa.
Südwestlicher Virgen Kay eie (K. Koch).
. Nota. Cf. notam ad C. colur
Var. Zimmermannii Hahne | in Mitteil. deutsch. dendrolog. Ges. (1903) 127. —
Folia basi perfoliata convoluta.
West-Deutschland: Schwelm.
Nota. Planta descripta vix varietatis valorem vindicare potest. Interdum monstruo
occurrunt ve peque at haud convoluta et in Corylo avellana (vidi specimina prope Gebunden
3p le in C. heterophylla.
TH americana Walt. Fl. carol. (1788) 236; Michx. Fl. bor.-amer. II. (1803)
201; is Berl. Baumz. 2. Aufl. (1811) 108; Gray, Bot Un.-St. (1848) 473; A. DC.
in DC, Prodr. XVI. 2. (1864) 132; Dippel, Handb. Laubholzk. I. (1892) 131; Koebne,
dm Dendrol. (1893) 119; Goeschke, Die Haselnuss u. s. w. (1887) 88, 89, t. 11,
C. americana humilis wW angenh. Beitr. z. deutsch. holzger. Forstwissensch.
r. Hölz. (1787) 88, t. 29, f. 63. — C. humilis Willd. Berl. Baumz. ufl.
08.
Om
LEDET — C. serotina, humilis, pumila Hort. — Frutex 3-metralis. Ramuli
Juniores petioli pedunculique pubescentes setis glanduliferis immixtis. Folia ovata vel
ica vel obovata acuta.vel acuminata basi cordata vel rarius obtusa inaequaliter vel
duplicato- vel sinuato-serrata glabrescentia nervis subtus pubescentibus 8 — 15 cm longe
. Petiolata superne laete viridia subtus dilute glauca, 7—10 cm longa 5—3 cm lata.
hforescentiae masculae cylindricae ad 14 cm longae ad 5 mm diametientes; bracteae
Aulae extus cano-pubescentes valde calcarato-exsaccatae; stamina subsessilia; antherae
jp paucis (5—7) pilis-crassis ornatae. Fructus solitarii vel saepius 4—6 glomerati ;
involucra profunde 2-partita, nucem basi occultantia eamque bis vel ter superantia ultra
Ire: ad 3,5 em lata inciso-lobulata lobulis plus minus distinete dentatis; nuces
€ vel subglobosae. |
Atlantisches Norda rika: (Brendel, Kinn); von Massachusetts (Emerson),
(Tweedy) und Pd anien (Bischoff) südwärts durch Virginia (Pollock)
Serge Meyrick, Rugel, surge Herb. n. 1244") bis Florida; westwärts
Drege, Sullivant n. 43, W. Krebs n. 231) und —
bis Minnesota (Frost), dent (Bourgeau) und Missouri (Rie
AS Hubert Winkler. — Betulaceae.
Var. calyculata (Dippel) H. Winkl. — C. calyculata Done e Jet
IL (1892) 132. — C. Novae Angliae Pluk. ex pepe xg Le — rostrata,
cornuta, virginiensis, virginiana Hort.; Goeschke l. c. L HÄ sen A aol Me vel 4
rarius 2 vel 3 congestae. Nueis involucrum basi res 2 magnis foliaceis fere —
patentibus incisis vel grosse serratis suffultum
Im -e der Stammart.
as missourensis à cl. A. De Candolle in specimine a cl. Riehl sub n. 9!
apud St. bos: Sëtzen statuta a typo non distinguenda. Saepius limbus bractearum ultra |
nucem abbreviatus in typo occurrit; setae glanduliferae autem in planta originaria, cuius specimen —
praeter in herb. Boiss. et in herbar rio musei caesarei palatini Vindobonensis vidi, in bracteis `
fructus non deficiunt. 3
4. C. heterophylla Fisch. in Schtschagl. Anz. d. Entdeck. in d. Phys. Chem. & |
Technol. VIII. 3. (1831); Besser in Beibl. zur Flora I. (1834) 24; Turez. in Bull. Soc
natural. Moscou I. (1838) 404; Trautv. Plantar. imag. (1844) t. i; Blume, Mus. bot.
lugd.-bat. I. (1849—51) 309; Maxim. Fl. amur. (1859) 241; Regel, Fl. ussur. (1864) `
431; A. DC. in DC. Prodr. XVI. 2. (1864) 130 excl. var. 7.; Dippel, Handb. Laubholzk, H `
(1892) 129; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 141; Komarov in Acta hort, petropol `
XXII. 1. (1903) 6 65. — C. avellana Thunb. a japon. (1784) 460; Pall. Fl. ross. IL (1781)
— C. hasibami Sieb. in Ann. soc. e l’encour. d. T'hortic. Pays-Bas (1844) [
2 dm americana, Sieb. Syn. pl. oec. Eve (4827) 26. — C. mongolica Burchardt in `
Yel. Ver. Befórd. Gartenb. in kgl. preuf. Staat. XL (1833) io — C. tetraphylla `
(error typ.) Ledeb. in Denkschr. bayr. bot. Ges. Regensb. Ill. (1844) 430. — C. avel-
lana B. davurica Ledeb, Fl. ross. II. (1849) 588. —- Frutex non ultra. 2-metralis
saepius humilior dumosus (ex Maxim.). Folia e basi cordata plus minusve låte obovata
setis rei glanduliferis instruetis ad 3 cm longe petiolata. Fructus 2— 3 apice peduncu
1,5 —3 cm longi dispositi; involuera bracteis 2 constructa ampla nucem paullo superantia
ups lobis acutis passim dentatis interne valide sed etiam extus manifeste striata `
parte inferiore glanduloso-setosa. Nuces globosae apice foveola plano-concava,
Dahu Am Flusse Argun (Turczaninow, Kulibim); Mandschurei, am
Amur (Maximo wiez, Maack) und. Ussuri (Maximowiez, Maack); Östl. Mongolei i
(David n. 1730). |
Korea: (Faurie n. 628, 629), Saub Jod n. 6481), Chemulpo (Warburg
n. 6482); Nord- und Gentral- China, Ku-pei-ku (Wawra n. 870); Peking pisei |
kow, Bretschneider); im nördlichen Teil der Prov. Shen-si (Giraldi n. 1453) und
in der Prov. Sze-ch'uan (v. Rosthorn n. 25
Japan: Insel Kiuschiu bei Nagasaki (Oldham n. 746), nördl. und mittlerer Teil -
der Insel Nippon (Tschonoski, Ges da).
Var. J. sutehuensis Franch. Journ. de bot. XII. (1899) 129; Burkill in
Journ. Linn. Soc. XXVI. (1899) 504; Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX. (1901) LL Te
Folia obovata inaequilatera basi leviter cordata apice ad acumen breviter attenuata
subtus glabra vel glabrescentia. Involucrum ad basin usque solutum late campanulatum
ultra nuculam parum productum acute incisum extus pilosum et rufo-strigillosum.
ntralchina: Prov. Sze-ch'uan; Tchen-keu-tin (Farges n. 805, 1400 A
Res A cl. Burkill Le feiers? Franchet l c. »Farges n. 809« citatum
nihil aliud quam lapsum calami esse existimo, nam in specimine originario "aee ex
herbario musei Parisiensis n. 805 notatum.
. yunnanensis Franch. lc. 198; Burkill 1. c. 504. — »Folia apice trun-
cata vel E e cum acumine brevi supra del et strigillosa subtus praesertim ad
nervos velutina; bracteae extus velutinae et setulos basin ue solutae supra
nuculam longe productae et laciniatae lobis lanceola nunc acute dentatis
vel incisis; nucula extus dense velutina dimidia parte inferiore plicato-sulcatae.
Corylus.
K {
m. 4 SE, menm Mil. — B C. er ylla no. — Q€ C. americana Mill, —
ar. Fargesii
D a Ait. D v T EMEN A.DC.; E var. mandschu "e Abd m span
6 C. Sab & L. Omnes fr beet us cum veer — olu
(Franch.) Burkill. Folium. (Icon origin.).
À.
Engler Das Pflanzenreich. IV. 61. i
50 Hubert Winkler, — Betulaceae.
China ocude.talis, in provincia Yunnan, in silvis prope eg llee-chan-men, -
alt. 3000 m ef D Delavay); in monte Tsang chan (id. n. 555). 1
Var. d. cri ta galli Burkill l. c.; Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX. (1901) `
280. — Caen margine modo cristae galli eristatae nuci fere aequales nec eam `
longe superantes dentibus subtriangularibus. Petioli setis glanduliferis quam bracteae
: densius tecti.
Hupeh: Patung und Tungku (Henry n. 1449, 2866, 6413); Hunan: Shihmen
(Henry n. 7942); Yunnan: georges of Lanho near Lankong (Delavay n. 428). —
Mus. Brit. Herb. Kew, Mus. Pari 1
Nota. Dubito, an varietates laudatae notis satis gravibus et constantibus disjunctae sint.
5. C. colurna L. Spec. pl. (1753) 999; Schkur, Bot. Handb. (4808) 305; Hartig,
Forstl. Kulturpfl. 2. Aufl. (1852) t. 17; Boiss. Fl. orient. IV. (4879) 1176; Velenovsky,
Fl bulgar. (1891) 513; Goeschke, Die Haselnuss (1887) 94 t. 75; Dippel, Handb.
Laubholzk. IL (1892) 133; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 147; Hook. f. Fl. Brit
Ind. V. (1890) 625. —- C. arborescens Münchh. Hausv. III. (1767) 826. — C. Jaeque-
montii Decne. in Jacquem. Voy. Ind. IV. (1832) 160. — C. tiliacea Decne., l. c. —
C. byzantina Hort. — Arbor parva vel mediocris. Ramuli novelli luteo-fusci adulti
cortice suberoso instructi. Gemmae confertae magnae. Folia late ovata ovalia vel ob-
ovata basi cordata acuminata duplicato- vel inciso-serrata vel ovata supra pubescentia
deinde glabrescentia subtus sparsim pubescentia pallidiora 7—12 cm longa ess em `
lata petiolo crassiore vel graciliore breviter velutino vel abre b 2—5 em longe |
petiolata. Fructus 3—140-glomerati; involucra velutina setis glanduliferis Së: gluti-
VON TEE E SCT Ce
ul
superantibus. Nuces parte ge involucrorum inclusae jugatae interdum cicatricose
ana: apice pubescente
Südost-Europa bis zum Himalaya und mit var. œ. bis Centralchina: Banat ,
satta. Ké Per n. 2358, Borbás), Slavonien, Hercegowina, Montenegro, Bosnieg |
(Blau n. 1093), Serbien (Petrovic, |
an der Souva Planina), Rumänien,
Griechenland; Bithynien (Wiede-
ann n., 35), Paphlagonien pc |
€
auch nach Blättern [Nordwestl. Himal.,
H Get Thoms. 7000",
nagur, Kamroop; Garhval Duthie
n. 94, Schlagintweit n. 9550
kann ihr Vorkommen mit Wahr-
scheinlichkeit behauptet werden, dà
sich var. $. durch ganz seicht einge-
schnittene, am Gründe deutlich schiefe
Fig. 15. C. colurna L. var. chinensis (Franch.) Burkill. Blätter sofort unterscheiden lässt.
(i
con originar.) Var. 8. chinensis (Franch)
Burkill in Journ. Linn. Soc. XXV!
(1899) 503. — C. chinensis Franch. in Journ. de p* Xu. (1899) 497. — »Arbor
excelsa Tiliam platyphyllam referens« ramis fragillimis novellis setulosis. Folia inaequi-
latera late ovata acumineta basi cordata haud profunde subduplicato-dentata utrinque
Corylus. 51
= 40—12-costata supra laete viridia glabra subtus pallida ad nervos in axillis densius
setosa ad 18 cm longa ad 44 cm lata petiolis setosis 6—20 mm longe petiolata
. Fructus 4—6-aggregati; involucra valide striata supra fructum constricta lobis varie
- fureatis fissa; lobulis arcuato-falcatis acutis. |
à hina: Provinz Yun-nan; Bergwälder in den Schluchten bei San-tschang-kiu zwischen
Ta-li und Ho-kin, 2200 m (Delavay n. 212, n. 283); Provinz Sze-ch'uan (Henry
= m 7141). — Herb. Paris, Berlin, Barb.-Boiss.
l Var. y. lacera (Wall) A. DC. Prodr. XVI. 2. (1864) 131. — C. lacera Wall.
List n. 2798. — Folia minus inaequilatera ceterum ut in praecedente. Fructuum in-
- volucra välde iugata supra fructum non constricta lobis haud vel rarissime furcatis
. pauci- vel subedentatis minus quam in praecedente falcatis fissa.
Nordwestlicher Himalaya: Kumaon (Wallich n. 2798), Nepal (Wallich). —
. Herb. Berlin, Petersb., Wiener Hofmus.
' — Var. d glandulifera A. DC. in DC. Prodr. XVI. 2. (1864) 132; Dippel, Handb. Laub-
dat, II. (1892) 134. — C. colurna arborescens Fisch. ex Goeschke, Die Haselnuss
(1887) 92 t. 76. — C. éolurna pubescens Dochnahl, Sichere Führer in die Obstkunde
IV. (1860) 53. — C. colurna Reichb. Icon. fl. germ. VII. (1850) t. 638, f. 1303. —
Pube brevi petiolorum pedunculi bractearumque setis glanduliferis mixta. Laciniis brac-
learum fructiferarum minus acutis saepius dentato-lobatis.
Im Gebiet der Hauptart. :
3 Nota. Cl. Boissier aliique Corylum ponticam K. Koch huc trahunt cum cli. Dippel
_ e, Koehne eam pro specie propria habeant. Certissime planta Kochiana, cuius specimen sterile
i cum
| 129; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 149. — C. rubra Borkh. Handb. Forstbot. I.
| (1800) 723. — C. avellana y. rubra Lam. Encyl. méth. V. (1804) 496. — C. arbores-
pou tubulos
. media Fingerh. in Linnaea IV. (1829) 384. — C. Lamberti Lodd. Cat. 1836. — C. sativa
rubra Ait. ex Loud. l. e, — Frutex ramulis junioribus petiolis pedunculisque tomentoso-
pilosis setis glanduliferis crebris immixtis. Folia suborbicularia acumine breviter producto
instructa basi cordata duplicato- supra medium sinuato-serrata 7—12 cm longa 6—10 cm
| Istrien: in den wärmeren Teilen in Becken und Niederholz, selten (Tommasini
Is ien; Thracien; Macedonien; Kleinasien: Pontus (Sintenis, Iter or. 1889
. V. 1607, in Wäldern).
n hortis occurrit forma haec amoenissima:
f. atropurpurea Dochnahl, Sichere Führ. in die Obstkund. (1860) 49. — C. avel-
à ana purpurea Loud. Encycl. trees and shr. (1842) 922. — C. avellana atropurpurea,
i j Hort. — Folia majora quam in typo
tia.
1. Se rostrata Ait. Hort. kew. III. (4788) 364; Willd. Berl. Baumz. (1796) 108;
- FL bor.-am. Il. (4803) 201; Spach in Ann. Pew.
: Loud, Encycl. trees and shr. (1842) 925; A.DC. in DC. in Prodr. XVI. 2. (1846) 133;
4*
RE
52 Hubert Winkler. — Betulaceae.
"FIRMA
Gray, Bot. U.-States (1848) 473; Maxim. in Bull. Acad. St. Pétersbourg XXVII. (1881) 538; —
Coult. Bot. Rock. mount. reg. (1885) 333; Dippel, Handb. Laubholzk. Il. (1892; 134; -
Koehne, Deutsche Dendrol. (1393) 120; Macmillan, Metasp. Minnesot. jar (1892) 187. —
— C. cornuta, Du Roi ex. Steud. Nom. ed. 4. (1821) 229. — C. cornuta Hort. — :
Gubsctike; Die Haselnuss (1887) 89 t. 73. — Frutex i genitali ini d :
laxe pilosi ege glanduliferis haud immixtis. Folia ovata vel elliptica vel obovata `
acuta vel acuminata basi cordata inaequaliter vel duplicato- vel sinuato-vel. iei d
serrata “tres Sedan subtus ad nervos pubescentia 6—10 cm longa 4—7 em
lata petiolis pilosis 6—418 cm longe petiolata. Inflorescentiae masculae cylindricae; |
bracteae ovato-mueronatae hispidae (ex DC.). Fructus apice pedunculi pilosi 1,5—2,5 em |
longi solitarii vel binati ceteris 4—3 inefformatis; involucra parte inferiore nucem in-
volvente dense hispida ultra nucem coalita tubuloso-dángüstatá manifeste jugata apice |
oblique truncata varie incisa parte angustiore quam infera duplo vel triplo longiore |
(2—4 cm longa) Nuces ellipsoideae pube brevissima vestitae 10—14 mm longae. |
ordamerika: quer durch den ganzen Kontinent von. Neu-Schottland, Massachu- |
setts (Emerson, Tuckerman) und Pennsylvanien (Poeppig, Porter, Bischoff), !
weiter westlich von Wisconsin (Schuette), Venetiis (Sheldon) und Washington süd-
wärts bis Georgia (Buckley, Small 900—1000' ü. d. M.), Colorado (Hall und Har bour |
n. 516) und Californien (Bolander, Wawra, Yosemite Valley, n. 3 i
Var. «. Sieboldiana (Blume) Maxim. in Bull. Acad. St. Pötersbourg XXVI (1881) ©
— C. Sieboldiana Blume, Mus. bot. lugd.-bat. I. (1849—51) 310. — C. hetero- \
CH y. Sieboldiana A. DC. in DC. Prodr. XVI. 2. (1864) 130; Erbe, e Sav. Enum. I. £
(1875) 452. — Folia eiusdem ramuli oblonga vel elliptica vel obovata basi paullum i
inaequalia rotundata vel subcuneata vel levissime cordata p paullo .
inora quam in typo. Involucra setoso-hispida parte tubulosa subconica nucem duplo vel
ultra superantia et illa 2—3-plo angustiora apice breviter incisa ot: minusve arcuata. |
r. 8. mandschurica (Mazim) Regel in Bull. "x St. Pétersbourg XV. (1871) :
221; Fl. ussur. (1861) 129; A. DC. in DC. Prodr. XVI. 2. (1864) 133; Franch. et Sax.
Enum. pl. Japon. I. (1875) 452; Maxim in Bull. Acad. St. Pétersbourg XXVII. (1881) 539. :
— C. mandschurica Maxim. Fl. ur. (4859) 241; Komarov in Acta hort. petropol. —
ck (1903) 63. — Folia en vel elliptica vel subtruncato-obovata posteriora `
antice profunde inciso-serrata ad 26 mm longe petiolata suborbicularia duplicato- vel `
sinuato- vel leviter inciso-serrata 8——12 mm longe petiolata omnia cuspidata. Fructus -
involucrum ultra nucem —- angustata. :
Korea: Datschau (Warburg n. 6480), im i UN Faurie n. 630) p
Mandschurei: an der Küste (Wilford, zwischen 44 und 55° n. Br.), am Ussuri `
und am e (Maximowicz). — Herb. Berlin, Petersb., Wiener "Mafia s. |
. californica A. DC. in DC. Prodr. XVI. 2. (1864) 133; Maxim. in Bull. -
Acad. Pétérsboure XXVII. (1881) 538. — Folia late ovata vel suborbicularia basi cordata -
acuta vel obtusa duplicato- vel leviter inciso-serrata. Involueri tubulosa pars paullum -
gu quam infera 4—-1!/5-plo longior e
Pacif. Nordamerika: Californien; Amedor County (Hansen, Fl. of the Sequ. —
gigant. reg. n. 808), Santa Cruz (Hartweg n. 1960), Bolinas Ridge (Palmer n. 2412), d
San Franzisco (Tiling, Eschscholtz), Mariposa (Hillebrand). — Washington: Mon- -
tesano (Heller n. 3971), Columbia River, W. Klickitat County EH n. 12 16} —1
— (Hall n. i — Herb. Berl, Petersb., Wiener Hofm :
Var. à. s Maxim. in Bull Acad. St. Pétersbourg XXVII. T 881) 539. — Folia `
ut in varietate œ. Fructus minores quam in typo. Involucra fulvo-tomentella setis par- `
cis immixtis vel evanescentibus 5
Vulkan Fudsi-yáma auf der Insel Nippon (Tschonoskij. — Herb. .
Wiener Hofmus., Barb.-Boiss. p
Nota. Varietas haec quae clo. Maximo wiez paradoxa fere species visa à varietate
Sieboldiana vix distinguenda. 5
d
S
Corylus, 53
Var. €. Fargesii Franch. in Journ. de bot. XIM. (1899) 499. — C. mandschurica
var. Fargesii Burkill in Journ. Linn. Soc. XXVI. (1899) ha 505. — Folia anguste
obovata vel oblonga basi inaequilatera acuminata obtuse duplicato-serrata supra glabra
sublus ad nervos pubescentia. Involuera supra nueulam in tubum striatum inciso-den-
tatum abrupte coarctatum extus velutinum parceque. pilosum producta
"Centralehina: Provinz Sze-ch'uan; Tchen-keu-tin (Farges n. 1307, in Wäldern
1400 m). — Herb. Paris.
8. C. colchica Albow in Arbeiten des bou Gart. Tiflis I. (4895) 219; Lipsky,
Fl. caucas. (4899) 450. — Frutex humilis (t,—1-melralis. Ramuli novelli plus
minusve dense subsericeo-
pilosi. Dus magnae pu-
bescentes. iata vel
obovata basi E d inter-
E subcordata breviter acu-
nata erebre et acutissime
ët -serrata costis
superne impressis subtus
E prominentibus utrin-
11—12-costata superne
"ip sparsissime ` pilosa
costas adpress
rato sericeo-villosa, Nuces
brevi ovoideae 13 mm
lengae 44 mm diametientes.
ukasus: Mingrelien,
i Kalkfelsen des Drhwari
eng Migaria E" dem Dorfe
n, E E 904). — Herb.
Barb,-Boi l
g 146. 4 ee y colchica Albow. Ramulus fructifer
"o rostrata Ait. var. Siebold iana (Blume) Maxim. Fructus. Wan
* men 1 een prae cete- Fig
8 Corylis valde insignis. Folia P
ui yli ferocis
"gg m ramulorum novellorum gemmarumque indumento vacio apis - nucularunı
ueris Corylo rostratae affinis; deficiunt autem hispiditas setaeque 8 glandulos
Plantae hybridae generis Corylus.
Pra n hortis hybridae inter Co E arellanam et C. maximam coluntur (ef. p. 56).
el ond hybrida descri
c. vellana X colurna Rehder in Mitteil. deutsch dendrolog. Ges. (1894)43. —
Cen Lodd. Cat. { 1836) non Fingerh. — Frutex altus saepius arborea. Cortex
54 Hubert Winkler. — Betulaceae.
griseo-fuscus rimosus. Ramuli novelli pubescentes glanduloso-setosi. Gemmae ovato- |
orbiculariae disperse pubescentes. Folia ovato-rotundata basi profunde plerumque oblique
cordata apice subito in acumen breve producta leviter lobata et irregulariter duplicato-
serrato-dentata. Involucrum nucis pubescens disperse glanduloso-setosum supra medium
in lobos angustos dentatos fissum lobis pluribus saepius ig wai connatis. ;
n Rehder aus dem botan. Garten in Góttingen und Jena und aus dem Forst-
garten zu Münden angegeben.
Fragmenta fossilia pro speciebus generis Coryli descripta.
C. americana Walt. geg New spec. ef foss. pl 60 ex Schimper, Traité
parie ho Il. (1870—72) 6
is Heer, Foss. n. v. St. Gorge, Madeira in Nouv. Mém. soc. helvet. XV.
(1855) e t 2, f. 4—3; Schimper, l. c. 599
C. avellanoides Engelhardt, Fl. d. Braunkohlenformat. in Sachsen (1870) 36 t. 10, .
f. 7, 8; Schimper, L c.
C. bulbiformis apen, Foss. Pfl. aus d. jüngst. Wetterauer Braunkohle in Palae-
ontographica V. . (1858) 103 t. 21, f. 8a, b; Schimper,
C. Fosteri Ward, Synops. of fi.. of Laramie Group in 6. ann. Rep. U. St. geolog.
Surv. (1884—85), Types of Laramie fl. in Bull. U. St. geolog. Surv. n. 36 (1887) ex
Just, Bot. Jahresber. XV. 2. (1887) 308.
Sismonda, Mat. à la paléontol. du terr. tert. du Piémont in Mem. della
reale accademia delle scienze di Torino 2 ser. XXII. (1865) 429 t. 44, f. 4.
C. Goepperti Unger, Gen. et spec. pl. foss. (1850) 407; Schimper, Le 600.
S grandifolia Newberry, l. c. 59 ex Schimper, l. c. 599.
. grosse-dentata Heer, Übers. Tertfl. d. Schweiz (1854) 54, Fl. tert. helvet. I.
ied 44 t. 73, f. 18, 19
C. Heeri Sismonda, ru A38, t. €, Et,
C. i Ludwig, Fi. Pfl. aus d. ält. om # Rhein.-Wetterauer Tertformat. in
Palaeontographica VIIL 5. (1860) 153 (sine descr.
insignis Heer, Übers. Tertfl. d. Schweiz (1854) 54, FL tert. helvet. H. (1856)
43 t. 73, f. 11—17, Contrib. to the foss. fl. of N. Gréeüdaud | in Philos. Transact. (1869)
469 t. 49, f. 5, Nachr zur mioc. Fl. Grónlands in Svensk. Velensk. , Akad. Handl. |
XII. (1874) 144. 2, Lag, Mioc. Fl. des Grinnel-Landes. (1878) 34 t. 5, f. 6—8, t. 6,
f. 3, FL foss. SE II (1883) 82 t. 88, f. g: Ettingsh. Foss. FI. d. ält. Braun”.
E Mac Quarrii db. Heer, FL foss. i I. (1868) 104 t. 8, Ê 9—12, t. 9 |
C 1—8, t. 47, f. 4d, C 19, f. Te; 138 C 21, f. 14e, t. 22, f. 1— 6, t. 23, f. 1; 1897
. 45, f. 6b
a,
Mioc. FL u. Faunà aac in Kongl. Svenks. Vetensk. Akad. het vui 1. eu 170) 1
56 t. 14, f. 10—13, t. 13, f. 35b; Schimper, Traité |. e. 598; Ettingshaus. Foss.
TM Sagor in Krain I. in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. math. -naturw . Ci, XXXI.
Corylus. 55
t. 9, f. 4, Moc. us der Ins. Sachalin in Mém. acad. se. St. Pétersbourg 7. ser. XXV.
(1878) 34 t. 7, f. 8, 9a, Beitr. z. mioc. Fl. von Nord-Canada (1880) 14 t. 4, f. 4, 2b,
Fl. foss. grónlandica Il. (1883) 82 t. 66, f. 6; Windisch, Beitr. z. Kenntn. Tertfl, von
Island in Zeitschr. f. Naturwissensch. (1886) 251; Ettingshaus. Foss. Fl. von Leoben
in Steiermark in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. math.-naturw. Cl. LIV. (1888) 293;
Lesquereux, Recent determ. of foss. pl. from Kentucky etc. in Proc. U. St. Nat. Mus.
XL. (1888) 33. — weg ? Mac Quarii Forbes in Quart. Journ. geolog. Soc. (1851)
103 ex Schimpe
C. a CEET l e. 58; Schimper, Traité Le, 599
C. palaeo-avellana Ettingsh. Beitr. z. Kenntn. d. Tertfl. Steiermarks in Sitzber.
math.-natw. Cl. Kais. Akad. Wissensch. LX. (1869) 47, Foss. Fl. v. Leoben in Steier-
mark in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. LIV. (1888) 293 t. 2, f. 20
C. rhenana Wessel et O. Weber, Neuer Beitr. z. Tertfl. d. niederrhein. Braun-
kohlenformat. in Palaeontographica IV. 5. (4855) 134 t. 22, f. 5; Schimper, Traité
Le 599.
| €. rostrata Ait. foss. Newberry, l. c. 60; Schimper, Traité l. c
' C. Scottii Heer, Beitr. z. foss. Fl. Spitzbergens in Svensk. Gees pre Handl.
XIV. (1876) 73 t. 29,
| M ventricosa UE (an — C. inflata Ludwig ex Just, Bot. Jahresber. XIII. 2.
1885
C. Wie ickenburgii Unger, Gen. et spec. pl. foss. (1850) 407, Iconogr. pl. foss. in
Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. math.-natw. = IV. (1852) 99, Foss. Fl. v. Gleichen-
berg l. e. VIL. (1854) 176; Stur, Beitr. z. Kenntn. d. Süßwasserquarze im Wiener und
ungar. Becken in Jahrb. K. K. geol. eg XVII. (1867) 157; Schimper, Traité
c. 600.
. Kultur und Sorten der Haselnuss. Wohl von allen Corylus-Arten werden in
ihrer Heimat die Früchte wenigstens gelegentlich vom Menschen genossen. Von den
Die naturwissenschaftlichen und landwirtschaftlichen Schriftsteller der Griec hen und
Rômer, wie Theophrast, Palladius, Cato, Plinius, Vergil thun ihrer als Obstes
Erwähnung. Der x E um s damals kultivier ten Sorten ist vom botanischen Stand-
reich und Holland, bésondis aber in Deutschland und ori ein a sorg-
Amerika scheint die Haselkultur nicht so beliebt und verbreitet zu sein.
Die pomologische Klassifikation der Haselnüsse schließt sich bei den einzelnen
Autoren, die eine solche versucht habe n, der botanischen Arteinteilung mehr oder weniger
an, stimmt aber nicht in allen Punkten damit überein, weil sie auf Merkmalen beruht,
die pe einen geringeren oder gar keinen Wert haben, Goesehke (Die Hasel-
nuss, ihre Arten und ihre Kultur, Berlin 1887) unterscheidet:
L Klasse, Waldnüsse (Taf. 1—8). Frucht klein oder mittelgroB, rund oder länglich.
Schale dick, eben, gleichfarbig, nicht gerieft oder gest treift. Kernhaut dick. Nabel-
schnur erade. Fruchthülle zwei- bis dreiblätterig, flatterig, we bei der
Reife zurückgeschlagen. — Die 19 angeführten Sorten werden nach der den
em eme Form der Frucht in 2 Ordnungen geschieden. Die mere
ist avel na L.
=
TR
un
e
SE (Taf. 9—54). Frucht groß bis sehr groß. Schild mittel-
groß bis groß. Schale verhältnismäßig dünn, oft gerieft und gestreift. Kernhaut
fein und zart, meist leicht löslich. Nabelschnur gerade. Fruchthülle zweiblätterig,
fatterig, becher- oder glockenförmig, bei der Reife zurückgeschlagen. — 46 Sorten
56 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Dieselben werden ebenfalls nach der Form der Nüsse in die Ordnungen der
nüsse, Rundnüsse und Langnüsse — Der Name »Zellernüsse« trit
in der pomologischen Litteratur zum ersten Mal in von llohbergs Georgica curiosa `
(9. Aufl. Nürnberg 4701 Ill. 348) auf, wo der Verfasser sagt, dass man sie nach
dem Kloster Zell bei Würzburg so nenne. Auch für sie scheint nach Goeschkes
Abbildungen die Stammpflanze durchweg C. avcllana L. zu sein.
. Klasse. Lambertsnüsse (Fig. 55—64). Frucht mittelgroß bis groß, länglich-
walzig, meist seitlich etwas flach gedrückt. Schale dünn, eben, selten gestreift oder
gerieft. Kernhaut glatt, fein, zart, leicht ablöslich. Nabelse hnbr gekrümmt. Frucht-
hülle einblätterig, röhrig-walzig, oberhalb der Nuss verengt, mit wenigen nur zahn- `
artigen Einschnitten, bei der Reife nicht zurückgeschlagen, entweder gar nicht oder
nur an einer Seite se" ec und durch Quer- und Lángsrisse an der Basis allmäh- `
lich sich óffnend. — 40 Sorten, nach der Länge der Fruchthülle in zwei Ordnungen |
zerfallend. Den Namen Lambertsnüsse oder Langbarlsnüsse führen sie, weil `
sie ihrer Gestalt nach den im Mittelalter gebräuchlichen Langbürten oder Spitzbärten
ähnlich sehen, nach anderen, weil sie aus der Lombardei stammen. Die Stamm-
pflanze ist C. maxima Mill. :
. Klasse. Bastardnüsse (Taf. 65—70). — 6 Sorten. Es sind Kreuzungen zwischen
C. avellana und C. maxima, die bald der einen, bald der anderen Stammform
näher stehen und von früheren Autoren teils zu den Zeller-, teils zu den Lamberts-
nüssen gezählt wurden. Nach dem Verhältnis der Länge der Fruchthülle zur Nuss |
unterscheidet Goeschke 3 Ordnungen. |
. Klasse. Amerikanische Haseln (Taf. 74—74). Darunter sind alle amerikanischeu
Corylus-Arten ohne Rücksicht auf botanisch-systematische Unterschiede zusammen- `
gefasst. Die Früchte sind im allgemeinen klein, die Schale sehr dick und hart. ` `
. Klasse. Baumhaseln (Taf. 75—76). Cori hs colurna L. mit ebenfalls kleinen -
Früchten, die eine sehr dicke und feste Schale besitzen. ; n
—
E
<
=
Tribus II. Betuleae.
Betuleae Döll, Zur Erklär. der Laubknosp. der Amentac. (1848) 10 (div. Xylo-
phytarum); Ascherson, Fl. Prov. Brandenburg (1864) 619 (trib. Betulacearum).
5. Betula L.*)
Betula L. Spec. pl. (1753) 982; Ait. Hort. Kew. Ill. (1789) 336; Spach in Ann.
nat. 2. sér. XV. (1841) 182; Endl. Gen. Suppl. IL (1842) n. 1840; Regel in A.
Prodr. XVI. 2. (1868) 161; Baill. Hist. pl. VI. (1877) 254; Benth. in Benth. et Hook. f.
Gen. I. (1883) 404; Prantl in Engl. u. Prantl, Pflzfam. II. 4. (1894) 43; Dippel,
Handb. Laubholzk. II. (1892) 165; Unger, Chlor. protogaea (1845) 117; Schimper.
Traité de paléontol. vég. IL (1870—72) 562; Schenk in Zittel, Handb. Palaeontol.
(1890) 409, 820. — Betulaster Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XY. (4841) 198. —
Apterocaryon Opiz in Lotos V. (1855) 258. — Chamacbetula Opiz, 1. c. 258.
res monoeci. Flores masculi in dichasia triflora baec ipsa in spicas cylindraceas
squamoso-bracteatas disposita; prophylla 2; perigonium in segmenta 4 (quorum postica
rudimentaria) plerumque abortu pauciora divisa: stamina plerumque e 2 (mediana) perigonii
segmentis opposita; antherae bifidae ovatae filamento + bifido basi affixae apice non
ipsa in spicas erectas vel deren cylindricas vel oblongo-cylindricas vel ovoideas vel
subglobosas imbricato-squamosa osita ; flores singuli sessiles ; perigonium nullum ;
ovarium 2-loculare; styli setatis apice stigmatosi; ovulum in viroque loculo plerumque
9 Betula est generis nomen classicum apud Plinium.
Betula. 57
| pendulum anatropum. Nuculae compressae plerumque membranaceo-alatae abortu
uniloculares: pericarpium crustaceum; semen solitarium testa membranacea instructum. —
Arbores vel frutices. Folia alternantia petiolata diverso modo serrata penninervia stipulis
caducis praedita, Spicae terminales vel axillares; masculae 2—4-racemosae e ramu-
orum anni praeteriti gemmis terminalibus, una terminalis, ceterae in foliorum delap-
sorum axillis vel spicae Cf solitariae terminales ad ramulos hornotinos efoliosos; femineae
solitariae terminales ad ramulos hornotinos foliis 2—3 instructos vel 2—4 subracemosae.
Species 33 hemisphaerii borealis incolae.
Clavis sectionum.
A. Inflorescentiae fructiferac subglobosae vel ovoideae vel breviter
cylindricae solitariae. Nucularum alae bracteis frucliferis omnino
vel suboccultae e... . Sed. I. Eubetula Regel.
a. Folia parva distincte reticulata KT _.6)-costata. Inflores-
centiae masculae ad ramulos — efoliosos, fructiferae
parvae erectae. Frutices humiliores . ubsect. 2. Nanae.
b. Folia plerumque majora haud es indistipeties reticulata:
Inflorescentiae masculae terminaliter ad ramulos elongatos
rarius et laterales, fructiferae erectae vel pendulae. Arbores
vel frutices maiores.
«. Inflorescentiae fructiferae. subglobosae vel ovoideae vel
EN Mo-otoidene vel subcylindricae laxiusculae; bracteae
saepius + elongatae. Folia utrinque T—0o-costata costis
superne E? impressis . . Subsect. 4. Costatae.
. Inflorescentiae frucliferae plerumque + Ss exacte eylindricae
vel rarius antice vel et postice attenuatae densiusculae;
asma = abbreviatae. rone utrinque leie
ostis superne haud impress . Subsect. 3. Albae.
Inlorescentiae fructiferae cjlindricae. rie Pen sie
Ompositae vel (abortu) solitariae. Nucularum alae brac
fructiferas lateraliter longe superantes . . . . .Sect. Il. an (Spach) Regel.
a.
B.
Sect. I. Eubetula Regel.
Sect, Eubetula Regel in Mém. Soc. natural. Moscou XIII. (1861) 74, in A. DC.
Prodr. XVI, 2. (4868) 162
Subsect. 1. Costatae Regel.
Sect. Eubetula subsect. Costatae (incl. subsect. Lentae) Regel in A. DC. Prodr. XVI.
*. (1868 8) 162 2; Dippel, Handb. Laubholzk. ll. (1892) 183. — Sect. Costatae Koehne,
Deutsche Dendrol. (1893) 107.
^. Inflorescentiae fructiferae maturae longiores ia decis) vel
oblongo-eylindri 'icae hinc illinc ovoideo-oblon
a. Folia (tantum interdum excepta in d basi lineis
rectis cuneata, Inflorescentiae fructiferae cane subtomen- .
toso-pubescentes 4. B. nigra.
Folia basi rotundata ES achat ST obtusa "d hánd
Inflorescentiae fructiferae minus pubescentes
m
@. Folia ovato-lanceol 2. B. insignis.
B. Folia late ovata T Ma ‘interdia aha tel cinis
oblonga,
D
H
zs
o
ES
D
e
x
S
ia a SEE En
58 Hubert Winkler. — Betulaccae.
Ss Folia omnia basi obtusa vel subcuneata plerumque
e
<
E.
e
D
+
e
=
©
c
AQ
E
S
o
©
mn
ES,
mn
Uu
E
c
©
=
5
e
e
-A
er
e
un
B.
us
. B. corylifolia.
Lond
Les
rei
e,
ES
ET
£g
n
-
=
o
ee
E
D
er
ES
=
p
SEN
e
o
Ei
u
E
etm
Di
P
e
ER
—
B
e
©
Fa
en
B
"e
T
tusa aequilatera costis etsi evidenter tamen minus
Ce?
. Folia haud — rase breviter acuminata saepè
e basi obtusa obov 4. B. Medwediewii.
2. Folia (in ramulis es inferior a) rotundata vel sub-
cordata longius acuminata profundius serrata.
Ramuli novelli tomentoso-pubescentes usque glabri.
Bractearum fructiferarum lobus intermedius late-
bus 2—3-plo longior . 5. B. utilis.
* Ramuli novelli glabri. Bractearun. fructifersrum
obus intermedius lateralibus paullo tantum longior 6. B. carpinifolia.
Inflorescentiae fructiferae maturae breviores subglobosae. vel
ovoideae vel ovales vel rarius ovoideo-oblongae.
. Folia basi obtusa 6—7-costata costis superne indistincte vel
omnino non impressis (ad sect. Albarum vergens) 15. B. Raddeana.
Folia basi rotundata vel plus minusve cordata - rotundato-
obtusa 7—1 4-costata ._ superne È impres
a. Folia 7—4 1-costa
I. Nucularum alae pe
4. Folia infima tertia parte latissima ae 6 cm eg,
costis paullum remotis valde impres 11. B. Fargesii.
2. Folia medio fere latissima minora sa? i em "fin
B. gl ca usque 7? cm t
* Folia rhomboideo-suborbicularia breviter acumi-
nata ee globini
** Folia late su pon
T Bractearum fructiferarum lobi ciliati laterales
intermedio 2— 3-plo breviores . . . 13. B. chinensis.
Tt Bractearum fructiferarum lobi praecipue apice
longe pilosi laterales intermedio cire. 4-plo
P
breviores 14. B. Delavayi.
Il. Nucularum .alae Maibranesess e We 2 penna lati- =
tudinis aequantes. . ; : 10. B. Erman.
B. Folia 10—15-costata.
I. Bractearum fructiferarum lobi omnes subaequales.
1. Inflorescentiae fructiferae oblongo-cylindricae; brac-
teae fructiferae glabrae 4—6(—7) mm longae. . 8. B. lenta.
2. Inflorescentiae fructiferae ovoideo-oblongae; brac-
teae fructiferae pubescentes 6—9(—12) mm longae 9. B. lutea.
Il. Bractearum fructiferarum lobi laterales intermedio dine
circiter breviores. . e 7. B. ulmifolia.
1. B. nigra L. Spec. pl. MP. 982; oo Hausvat. V. (1770) 113:
Marsh. Arbust. am. (1785) 18; Walter, Fl. carol. (1788) 231; Gaertner, Fruct. e et
sem. IL. (4794) t. 90; Willd. Berl. Baumz. (1796) 42, Spec. pl. IV. 4. (1805) 65;
Borkhausen, Handb. Forstbot. L (1800) 505; Nouv. Duham. li. 203 t. 51; ; Desfontaines,
Hist. arb. II. (1809) 477; Pursh, Fl. Amer. sept. I. (1814) 621; Hayne, Dendr. Fl. (1822)
166; Watson, Dendrol. brit. IL (1825) 153, t. 453; Torrey, FL of N. York IL (1 1843) —
201; Emerson, Trees and shr. Mass. (1846) 208: Regel, Monogr. Betulac. in Nouv. Mém.
Soc. natural. Moscou VIII. (1864) 418 t. 42, £. 4—42; t 13, f. 30—37; Regel in A. DC.
Prodr. XVI. 2. (1868) 475; Watson et Coulter, Gray’s Man. ed. 6. (1890) 572; Dippeh `
Betula. A 59
Handb. Laubholzk. II. (1892) 186; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 407; Sargent, Silva
North Am. IX. (1896) 61. — B. lanulosa Michx. Fl. bor.-amer. Il. (1803) 484; Nouv.
Duham. III. 206. — B. rubra Michx. f. Hist. arb. am. IL (4842) 142 t. 3; Loddiges,
Bot Cab. XII. t. 4248; Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (4841) 185. — Arbor
20—25-metralis interdum plus quam metrum diametiens. Cortex viridulo- vel rubro-
fuscus vel argenteus. Ramuli novelli tomentoso-pubescentes et haud vel sparse glan-
dulosi. Gemmae ovoideae acutae paullum compresso-planae pubescentes. Folia e basi
cuneata rhomboideo-ovata vel -oblonga acuta vel subacuminata grosse usque lobulato-
duplicato-serrata utrinque 7——9-costata superne obscure viridia subtus glaucescentia
juniora utrinque + dense pubescentia adulta superne glabrescentia subtus undique vel
ad nervos tantum pubescentia, 4—6 cm longa 2,2—5 cm lata (ramulorum sterilium
longiora latioraque), petiolo dense pubescenti 8——12 mm longe petiolata. Inflorescentiae
fructiferae erectae vel nutantes ovoideo-oblongae vel oblongo-cylindricae 2—4 cm longae
10—12 mm diametientes pedunculis dense pubescentibus 6— 12 mm longe pedunculatae.
Bracteae pubescentes + late cuneatae profunde trifidae; lobuli saepe subaequilongi
lineari-oblongi laterales erecti vel rarius subdivergentes. Nuculae ovales vel suborbi-
culatae antice angustatae 3— 3,5 mm latae ala 4,5 —2 mm lata cinctae.
Atlantisches Nord-Amerika: Auf öfter überschwemmtem Boden an den
Ufern der Flüsse, Sümpfe und Swamps, von Long Island und New York durch Penn,
Indian Territory (Bush n. 908), Illinois (French),
Minnesota und Ost-Nebraska. — B. nigra wurde nach Aiton 1736 von Peter Col-
. Einheim. Namen: Red Birch, River Birch, W
Black Bire |
2. B is Franch. in Journ. de bot. XIII (1899) 206; Burkill in Journ.
Inflorescentiae fructiferae
—6 cm longae 15 mm dia-
oribus cinctae. > i ü
P Central-China: Bei Tschen-keou-tin, in der Provinz Sze-ch uan bei 41400 m u. ^
arges n. 83). — i i
) Herb. Paris, Boiss. natural. Moscou XXXVIII.
1868) 178. — Ramuli
Folia saepius obliqua
se sericeo-piloso deinde glabro
3—4,5 cm longae
m diametientes breviter pedunculatae. _ r
SEH lobis lineari-oblongis medius lateralibus erectis
antice angustatae alis 3—4-plo angustioribus cinctae.
60 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Japan: In den hóheren Gebirgen ar Insel Nippon (Tschonoski). — Herb. Petersb.,
Berlin, Wiener Hofmus., Boiss. — B. corylifolia wird öfter von Baumschulen angeboten,
ich habe sie bisher jedoch niemals Gg Song Ihre Blätter haben eine so charak-
teristische Form und Zahnung, dass es mit Hilfe der mein Abbildung leicht sein
wird, falseh bestimmte Pflanzen zurückzuweisen
Einheim. Namen: Urajiro-kamba, Neko-shide.
»
Fig. 17. B. corylifolia Regel et saraan A Ramus fructifer. B Bractea fructifera.
C Nucula. ‘Icon orig.)
Toni. B. Me retina: Regel in Act. Horti petropol. X. 4. (1887) 375, in Gartenfl.
XXXVI. (1887) 3 383, ic. 95, f. 1—4; Li psky, Fl. cauc. (1899) 454. — Arbor excelsa:
rami glabri; ramuli fructiferi laterales ré flavo-pilosi rarius nudi. Gemmae ma
ovato-suborbieularia breviter acuminata grosse haud profunde inaequaliter vel subdupli-
cato-mucronato-serrata costis supra impressis utrinque 8 — 4 1-costata superne subviolaceo-
viridia undique pilis sericeis adspersa vel rarius glabra ibus pallidiora resinoso- Y°
TU TU M DE SES
Neck. uu e
Betula. 61
obovatae glabrae alis subcoriaceis saltem quadruplo angustioribus cinctae.
Transkaukasien: In Gurien 2100 m (Albow n. 341), am Berge Somlia in de
Landschaft Grusien, an der Waldgrenze bis 2000 m ü. M. (Medwediew n. 107,
Djwaly in Mingrelien, ebenfalls bis zur Waldgrenze (2000 m) aufsteigend (Albow
ohne n., n. 379, n. 598), am Tschita-Zkali in Mingrelien in der subalpinen Region
(1250—1400 m) (Albow ohne n... — Herb. Petersb. Gart., Berlin, Boiss.
Der Baum wurde vom Petersburger botanischen Garten angeboten, soll aber, wenig-
stens zum Teil, nieht echt gewesen sein.
ota. Speciei insignis foliorum forma satis variabilis; folia obovata iis Coryli ferocis
haud dissimilia,
5. B. utilis D. Don, Prodr. Fl. nepal. (1825) 58; ‘Hook. f. FL Brit. Ind. V.
(1890) 599; Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892) 187; Koehne, Deutsche Dendrol.
(1893) 108; Burkill in Journ. Linn. Soc. XXVI. (4899) 499. — B. bhojpattra Wall.
PL as. rar. II. 1832) 7; Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (1841) 189; Regel,
Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIIL (1861) 116 t. 13, f. 7—14,
t 6, f. 43—19, in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIII.. (1865) 415, in A. DC. Prodr.
XVI. 2. (1868) 177. — B. castanea Herb. Ham. ex Hook. l.c. — Arbor usque 20-
metralis vel frutex altissimus. Ramuli novelli tomentoso-pubescentes usque glabri et
glandulis + dense aspersi. Gemmae ovoideae pubescentes. Folia e basi subobtusa
vel rotundata vel subcordata ovata vel ovato-oblonga acuminata argute inaequaliter vel
duplicato-serrata superne tandem glabra vel ad nervum medium et inter laterales
Pubescentia subtus resinoso-punctata vel epunctata ad nervos adpresse pilosa et in ner-
vorum axillis barbata utrinque 8—44-costata, 5—9 cm longa 3,5—6 cm lata, petiolo
pubescenti vel glabro 8—-20 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae subcylindricae
5 em longae 8—42 mm diametientes subsessiles vel pedunculo tomentosulo + longe
Pedunculatae. Bracteae profunde lobatae pubescentes et interdum ciliatae; lobi oblongi
vel lineares saepius spathulati, medius lateralibus erectis 2—3-plo longior. Nuculae
ovales ve] oblongae ala dimidio circiter angustiore cinctae.
cl
m 29282), Lahul (Heide, Jäschke), Garwal (Duthie n. 366, 2040, 14546), Kumaon
(Wallich n. 2792B), Sikkim (J. D. Hooker).
var.
, Petersb. Gart., Boiss. —
utilis scheint i äi ärten noch selten zu sein. 4893 teilt der Vor-
nt in europäischen Gär von Sk Paul mit, das
Planzung auf dem Astenberg in Westfalen sandte er Material aus seinen Beständen in
Fischbach. l
Var. 8. Prattii Burkill in Journ. Linn. Soc. XXVI. (1899) 499. — Folia basi
Subtruncata apicem versus plus sensim attenuata quam in typo subtus a EE
ien Secus nervum medium barbata ad costas secundarias vix pilosa sed undique -
SE hirtula. Bracteae fructiferae villoso-eiliatae ; lobi spathulati laterales brevissimi =
entes, m
Central-China: Tachienlu, Prov. Sze-ch'uan (Pratt n. 236). — Herb. Berlin, Boiss.
62 Hubert Winkler. — Betulaceae.
. sinensis Franch. in Journ. de bot. XIII. (1899) 207. — B. albo-sinensis
boa n in Journ. pes Soc. XXVI. (1899) 497. — Folia firma basi rotundata acuminata `
duplicato-serrata subtus glabrescentia. Bracteae fructiferae haud ciliatae pu
losae; lobi laterales enen lineari-lanceolato breviores subrotundati.
geg China: Tschen-keou-tin, Prov. Sze-ch'uan (Farges) — Herb. Paris.
4. Varietas Franchetiana omnibus partibus Betulae utili adeo simillima —
fructiferis varietati Prattii), ut eam e nuculis paullo minoribus pro specie propria constituer :
haud liceat. Attamen varietas laudata (sicut var. Prati?) loco natali a typo diversa etiam fer
ut videtur stabilioribus distin. eege Ceterum in speciminibus indicis afghanis tibetanis charac-
teres ita variabi wi »ut ne for a quidem in iis fundenda«. Quibus verbis sui ipsius neglectis
cl. dae l in DC. Prodr. Le Gerber sequentes distinxit:
. typica. — Ramuli juniores pubescentes tandem glabrescentes glanduliferi. Folia e basi
iilud vel SCH ordata ovato-oblonga utrinque 40—44-costata; petioli sericeo-pubescentes. -
Inflorescentiae fructiferae sessiles vel pedunculo brevi dense pubescente suffultae; bracteae
margine p: bractearum lobi oblongi.
. latifolia. — Ramuli antecedentis. Folia e basi rotundata ovata utrinque 40—12-
costata ; petioli Haro es. Inflorescentiae fructiferae sessiles; bracteae margine pilosae; brac-
tearum lobi lineares laterales nn paullo tantum breviores.
landulifera. — Ramuli glabrescentes glanduliferi. Folia e basi rotundata vel leviter
cordata ovata subtus ee oiu utrinque 8-costata; petioli puberuli. Inflorescentiae
fructiferac sessiles solitariae vel 2 nae; bracteae margine pilosae; bractearum lobi lineares laterales
intermedio circiter duplo brevior
acquemontii*,. IR ud equemonti Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1844) 489. —
Ramu li juniores puberuli eglandulosi. Folia e basi cuneata vel rotundata ovata subtus glanduloso-
punctata utrinque 7—9-costata; petioli sub lente puberuli. Inflorescentiae fructiferae solitariae
pedunculatae; bracteae ut in antec
Nota Betulam |. Schinidtii Rege el (Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIII. 44865] 442) forsan
varietatem huc trahendam ex characteribus puto. Quod si verum plantà illà himalayenses
sinensesque cum japonicis connecterentur
6. B. ifolia Sieb. et RR in: Abh. "- phys. Cl. Bayr. Akad. Wissensch.
. IV. 2. (1846) € — Sg grossa Sieb. et Zucc, l c. — B. alba Thunb. Fl. japon.
(1784) 76. — B. lenta y. carpinifolia Regel, a Betulac. in Mém. Soc. natural .
Moscou XIII. (1861 ) 111. — Ramuli novelli glabri. Folia inferiora e basi plus minusve
cordata ovata su basi rotundata vel angustata oblonga summa lanceolata omnia
superne glabra subtus ad nervos pilosa et in nervorum axillis barbata glanduloso-punetata, .
inferiora 6—10 cm longa 4—5,5 cm lata, petiolis pilosis 25—28 mm longe petiolata.
Inflorescentiae fructiferae solitariae subsessiles ovato-ellipticae; bracteae breviter trilobae
lobis lateralibus subdivaricatis rotundatis intermedio oblongo recto paullo brevioribus.
Nuculae oblongae alis — cinctae.
Japan. — Herb. Wiene deeg Petersb. Gart.
Einh. Namen: Itaya- penis ; Mizume.
Nota. Species valde affinis Hole dmafolire; specimen a cl. Maximowiez ad pedem
montis Kundscho-san coll ang intermedium inter B. folam. 1
7. B. ulmifolia Sieb. et Zucc. An Abh, bayer. Akad. Wissensch. IV. 3. (1846) '
228; Miq. in Ann. Mus. lugd.-bat. Il. (1865—66) 136: Regel, MEER: Betulac. in —
Mém. Soc, natural. Moscou XII. (1861) 494 t. 6, f. 20—25, in Bull. Soc. natura. |
Moscou XXXVII. 2. (1865) 442, in A. DC. Prodr. XVI. 2. 1863) We Dippel, Handb.
Laubholzk. I. (1899) 188, f. 90; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 108 B. alba
var. communis Shirai in Tokyo Bot. Magaz. VIII. (1894) 319, f. 30—32; Sri
Iconogr. des essences forestières du Japon I. (1900) t. 22, f. Li) B.
folia Hort. Sim.-Louis (ex Dippel + — Arbor excelsa usque 0,5 m diametiens. Ramo
Gemmae paullum glutinosae plerumque
Folia e basi rotundata vel plus minusve cordata late ovata vel ovato-oblonga
*; Haec varietas in pagina sequente (478, iterum pro specie propria descripta est.
Betula. 63
acuminata argute inaequaliter vel interdum duplicato-serrata vel crenato-serrata utrinque
10—14-costata juvenilia pubescentia saepiusque resinoso-punctata deinde superne glabra
meti +2
: Net ^ M
Pig. 18. 4-0 Betula nigra L. A Ramus fructifer. B Bractea fructifera. C Nucula. —
fr :
D-F B, ulmifolia Sieb. et Zucc. D Ramus fructifer. E Nucula. F. Bractea fructifera.
BR B. hue Miche — J, K B. lenta L. — L, M B. Ermanii Cham. (Icon orig.).
—
64 Hubert Winkler. — Betulaceae.
vel in media inter costas linea Ge rode ad nervos pubescentia et in nervorum
axillis plus minusve barbata, 4,5— nga 3—6 cm lata, petiolis crassioribus glabris
vel rarius pubescentibus a—23 ,5 cm giae "petiolata. Inflorescentiae fructiferac sessiles
vel pedunculatae erectae vel "nutantes ho. vel oblongae 2—3 cm longae
10—12 mm diametientes. . Bracteae plus minusve longe cuneatae usque ad dimidium
circiter trilobae glabrae vel rarius iaa lobi laterales rhombei vel obovati medio
oblongo vel obovato-oblongo duplo breviores. Nuculae ovales usque oblongae alis duplo
circiter angustioribus cinctae.
Huius speciei speciminibus in herbariis haud numerosis quot formae distinguendae
non P intelligere potui. Sequentes ad speciem nostram spectare mihi videtur:
. typica Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIII. (1865) 414, in A. DC.
e 2. (1868) 176. — Folia e basi plerumque cordata late ovata. Inflores-
pen fructiferae sessiles oblongae 2—3 cm longae 12— 15 mm diametientes.
Japan: eu (Maximo wiez)
Finnois Namen: Oba-minebari, Yoguso-minebari.
Var. p. esie (Trautv.) Regel in Bull. etc. Le, in A.DC. Prodr. L c. —
B. costata Trautv. in Maxim. Prim. fl. amur. (1859) 253; Komarov in Act. hort.
petropol. XXI. 4. (1903) 43. — B. Ermani y. costata Regel, Monogr. Betulac. l. c.
123 t. 6, f. 36. t. 13, f. 1—6. — Folia e basi rotundata vel rarius subcordata ovato-
oblonga longius acuminata quam in typo. Inflorescentiae fructiferae de pedun-
culatae vel sessiles pet 16—18 mm longae 12—13 mm diametient
Mandschurei: Amurgebiet (Maximo wiez).
Var. y. subcordata (Regel H. Winkl. — B. Bhojpattra ©. subcordata Regel
in Bull. etc. l. c. 416, in A.DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 177. — Folia basi subtruncata
vel levissime cordata. nn ee sessiles vel breviter pedunculatae cylin-
dricae ad 4 cm longae
Japan: Am EC Date eg E.
Var. d glandulosa H. Winkl. — Ramuli novelli dense glandulosi. Folia foliorum
typi formam servantia minora quam in typo (3,5—4,5 cm longa) superne etiam posterius
ad nervos et in linea inter nervos media pubescentia subtus densius resinoso-punctulata.
ee fructiferae evidenter pedunculata
No arietatis antecedentis specimen in ho rbario wé Petropolitani verisimiliter in.
horto ee atum asservatur. Inflorescentiae fructiferae immaturae.
ar. €. sericea H. W — Folia e basi a obliqua rotundata vel sub-
cordata iat serraturis sobadpresais argute serrata etiam adulta pilis longis sericeis -
obtecta ad 7 cm longa ad 4 cm lata petiolo sericeo-piloso 4—1,5 em longe petiolata.
Inflorescentiae fructiferae sessiles vel breviter pedunculatae oblongae ad 2 cm longae.
Japan: Provinz Senano MN I — Herb. Berlin, Wiener Hofmus., Boiss.
N Specimen sterile a cl. Warbu sub n. 7760 ad Nikko in Japonia festo proba-
biliter Betulae ulmifoliae varietatem consi: foliis ovato-oblongis juvenilibus utrinque = nse
sericeo tomentosis etiam serius subtus pubescentibus superne in omni pagina hispido-pilosis
praeditum es
r ulmifolia ist in europäischen Gärten vorhanden, aber nicht sehr häufig.
. B. lenta L. Spec. pl. (1753) 983; Mill. Diet. ed. 8. (1768) n. 3; Muenchhaus.
"x. D (4770) 113; Wangenh. — nordam. Holz. (1781) 94; Marshall, Arbust.
amer. (1785) 19; Willd. Berl. Baumz. (1796) 44, Spec. pl. IV. 1. (1805) 464; Wendl.
Coll. pl. U. 8, t. 40; Desf. Hist. arb. IL (1809) 417; Nouv. Duham. Ill. 205; Michx.
Hist. arb. forest. de l'Am. IL (1862) 447, t. 4; Pursh, Fl. Amer. sept. II. (1814)
621; Wats. Dendrol. brit. IL (1825) t. 144; Goes. Otto et Hayne, Abbild. fremd.
Holz. (1825) 105, t. 83; Hook. Fl. bor. amer. IL (1840) 156; Spach in sc. nat.
2, sér. XV. (1841) 190; Emerson, Trees and shr. of Massachus. ed. 2. I. (I 1875)
232 cum tab.; Regel in Bull. Soc. p ral Moscou XXXVIIL (1865) ve. y atson et
Coulter, Gray’s Man. ed. 6. (1890) 471; Dippel, Handb. Laubholzk. Il. (1892) 185;
f. 88; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 107 var. «.; Sargent, Silva of North Am. 1
3
VIE ACH RE NETTE WES
TTT
Betula. : 65
IX. (1896) 50, t. 448. — B. lenta o genuina Regel, Monogr. Betulac. in Mém.
Soc. natural. Moscou XII. (1861) 126 p. p., t. 13, f. 18, 24—28, 28. — B. lenta
e, typica Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 479. — B. nigra Du Roi, Obs. (1771)
30 non L., Harbk. Baumz. ed. 2. L (1772) 93; Wangenh. Nordam. Holz. (1784) 35,
t. 18, f. 34. — B. carpinifolia Ehrh. Beitr. z. Naturk. VL (1791) 99 non Sieb. et
Zuce.; Du Roi, Harbk. Baumz. ed. 2. I. (1772) 145; Wendl. Coll. pl. IL 44, t. 41;
nervum medium sparse pilosula subtus ad nervos sericeo-pilosa utrinque 10—15-costata,
$—10 cm longa 2—5 em lata, petiolo sparse vel densius piloso 10—16 mm longe
petiolata, Inflorescentiae fructiferae sessiles vel brevissime pedunculatae erectae vel
rarius nutantes oblongo-cylindricae 2,5—3 cm longae 8—12 mm diametientes; bracteae
antice valde dilatatae ad medium tripartitae glabrae —6(—7) mm longae; lobi omnes
subaequales laterales erecto-patentes ovales obtusi vel rotundati. Nuculae ovales alis
duplo vel plus angustioribus cinctae.
Atlantisches Nord-Amerika: (Michaux, Kinn), von Neu-Fundland bis zum
nordwestlichen Ontario; südwärts durch die nördlichen Vereinigten Staaten (Jacquemont,
New York; Thurber, Rhode Island); bis Delaware, Ohio (Krebs), Indiana u. Illinois ;
an den Alleghanys entlang bis zum mittleren Kentucky, Tennessee und dem westlichen
Florida, — In hóheren Lagen auf reichem Boden; in den nórdlichen Vereinigten Staaten
ein häufiger Waldbaum. Die Art wurde sehr früh in Europa eingeführt; sie soll nach
Aiton von Miller schon 1759 kultiviert worden sein. ;
inheim. Namen: Sweet Birch, Black Birch, Cherry Birch, River Birch.
Var. B. persicifolia Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 185. — B. persicifolia
Hort, — Omnibus partibus uberior. Ramuli dense albo-punctati. Folia magna 10—12 cm
longa 4—7 cm lata acuta usque longe acuminata posterius etiam densius pilosa.
In Gärten.
9. B. lutea Michx. f. Hist. arb. forest. de l'Am. Il. (4842) 452, t. 5; Spach in
Ann, sc, nat. 2. ser. XV. (4844) 190; Watson et Coulter, Gray's Man. ed. 6. (1890)
#71; Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892) 484; Sargent, Silva of North Am. IX.
(1896) 53, t. 449. — B. lenta var. lutea Regel in A.DC. Prodr. XVI. 2. (1868)
179; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 407. — B. lenta a. genuina Regel, Monogr.
Betulac. in Mém. So f.
" natural. Moscou XII. (1864) 126 p. p., t. 13, f. 15—17,
19—23, 26—27. — B. excelsa Pursh, Fl. Amer. sept. Il. (1814) 621 non Ait;
Hook. Fl. bor. am. IL (1840) 456; Gray, Man. (1848) 422; Emerson, Trees and
shr. of Massachus. (1846) 206, ed. 2. I. (1875) 235 cum tab. — Arbor usque 30-
metralis, Cortex dilute griseus vel lutescens inconspicue dulcis aromaticusque in lamellas
tata
piloso 6—45 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae sessiles vel pedunculo
Pubescente usque dense tomentoso brevissime pedunculatae erectae vel nutantes ovoideo-
oblongae 2,5—-3,5 em long — 4,8 cm diametientes; bracteae 6—9(— 12) mm longae
Puberulae lobis lateralibus intermedio paullo brevioribus erectis omnibus oblongis ciliatis.
Nuculae ovales alis duplo vel plus angustioribus cinetae. E
.. Atlantisches Nord-Amerika: Von Neu-Fundland durch die nórdlichen Ver-
einigten Staaten (Thurber, Long Island) bis Delaware, westwärts bis Wisconsin und
^. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 61. 5
66 S Hubert Winkler. — Betulaceae.
Minnesota (Schuette), südwürts an den Alleghanys entlang bis Nord-Carolina und :
8 Sa
Süden zu sich nur noch in der Nähe der Gipfel höherer Berge findet und immer `
kleiner wird. Der Baum wurde wie B. lenta, mit der er in Gärten häufig verwechselt `
wird, ebenfalls schon früh nach Europa eingeführt. Er nimmt eine wundervolle gold-
gelbe |. an und wird zur Anpflanzung sehr empfohlen
Einheim. Namen: Yellow Birch, Gray Birch, Swamp Birch, Silver Birch;
Merisier d Merisier Rouge (Quebec).
10. B. Ermanii Cham. in Linnaea VI. (1831) 537 t. 6, f. D; Erman, Reise um `
d. Erde (1835) t. 47; Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841) 190; Ledeb. Fl. ross. `
Ill. (4846—51) 653; Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIIE. (1861)
120 t. 12, f. 13—28, t. 6, 35, 37, 38, in Bull. Soc. natural. Moscou: XXXVIII. (1865)
414, in A.DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 176; Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892) 187,
f. 89; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 108; Komarov in Act. hort. petropol. XXI. 4. :
(490 03 49. — Arbor 15 m alta ramis erectis. Ramuli novelli plus minusve pilosi et
crebre glanduliferi. Gemmae ovoideae glabrae usque lanato-pilosae. Folia e basi inter- |
aullum obliqua rotundata vel truncata vel cordata ovata acuta vel acuminata
grosse et patenter inaequaliter serrata vel crenato-serrata utrinque 8—1 0-costata juniora
pubescentia adulta superne ad nervos tantum disperse pilosa (in nervo medio interdum
subtomentosa) subtus ad nervos ben in nervorum axillis saepius barbata interdum
resinoso-punctata, 4—8 cm longa 2,5— 5,5 cm lata, petiolo glabro vel pilosulo 1,5— |
2,5 cm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae sessiles vel rarius brevissime mie |
culatae erectae vel paullum nutantes ovoideae vel oblongae 1,5—2,5 cm longae |
diametientes. Bracteae basi longe cuneatae usque ad dimidium circiter trilobae cliate
saepius margine glandulis substipitatis instructae; lobi lineari-oblongi laterales medio
plus minusve breviores. Nuculae ovales vel ovatae vel obovatae apicem versus pubes- `
— alis 2—3-plo angustioribus usque aequilatis antice interdum crenulatis cinetae. `
i. Regelii varietatibus indumento variabili pro enge? habito statutis (a. typica,
B. Dec 7. tomentosa) destructis sequentes disting
Var..a. genuina H. Winkl. — ge e basi SEU vel cordata insigniter acu-
minata. Inflorescentiae fructiferae breve
Unalashka: Kamtschatka (Gebhar dt), Sachalin (Fr. Schmidt), bei Ajan (Tiling
261) — Japan: (Faurie n. 782), Fuji-no-yama, 1800 m ü. M. (Rein),
Mandschurei. |
Einheim. Namen: Dosu-gampi, Ezo-no-takekamba, Söshi-kamba.
Nota. Forsan var. nosira cum var, nipponica Maxim. idéntica.
d acutifolia H. Winkl. — Folia e basi rotundata vel late cuneata acuta vel
brevissime « vip ata. Inflorescentia defer longiores. |
Sachalin (Fr. Schmidt),
B. ëch ist in EH Gärten nicht selten, aber häufig unter anderm
Namen. In neuerer zm sind mit dem Baum auch Forstkulturversuche angestellt worden.
11. B. Fargesii Franch. in Journ. de bot. XII. (4899) 205; Burkill in Journ. `
Linn. Soc. XXVI. (1899) 428; Diels in Engler's Bot. Jahrb. XXIX. (4901) 282. —
Arbor excelsa. .Rami cortice fusco; ramuli novelli cum gemmis ovoideis acutis tenuis- -
sime puberuli. Folia e basi rotundata et paullum in petiolum angustata ovata acuta `
in ramulis superiora lanceolata et subacuminata inaequaliter vel subduplicato- grosse |
mucronato-serrata utrinque 9—41-costata superne disperse pilosa vel glabrescenuf -
subtus ad nervos pilosa et interdum in nervorum axillis barbulata, 4,5—6 cm longa
a
demum reflexae ad medium vel paullo ultra trilobae, lobis subaequalibus spath
omnibus valide bisuleatis. Nuculae ovatae puberulae alis angustis Gem
A lh rud
T WESS
3 d D
_ Medio apicem versus saepe parum dilatato 2—3-plo brevioribus haud ra
: 2, d
tentiae fructiferae Së ovoideae vel ovales gäe vel brevissime sets ta
Betula. 07
Central-China: Fang in der Provinz Hupeh (Hemry n. 6879 ex Burkill); bei
Tchen-keou-tin in der Provinz Sze-ch uan (Farges n. 4012). — Herb. Paris, Boiss.
inheim. Name: Tie-kou-tao.
12. B. globispica Shirai in Tokyo bot. Magaz. VIII. (1894) 318, f. m
Shirasawa, Iconogr. des essences forestiöres du Japon I. (1900) t. 21, f. 16—32.
Arbor ad 20-metralis vel altior. Cortex gr rt Br re durus haud papyraceus. Folia
minata utrinque 40-costata subtus ad nervos Get petiolo piloso. Inflorescentiae
glbulares vel ovales; bracteae parte pedali longa instructae profunde trilobae lobis
spathulatis primo ciliatis deinde glabris intermedio partem pedalem aequante lateralibus
tire, mne longiore. Nuculae ovales exalatae.
^s Katsuradaira-Wald im Mitsumine-Gebirge und am Kegon-Wasserfall in
: "A (Sh irai. — Ist im Arnold-Arboretum eingeführt. Samen wurden von der
= Deutschen B ines Gesellschaft verbreitet; Inspektor A. Purpus schr eibt, in Darm-
sladt existierten junge Pflanzen. Über Wachstumsform und -Bedingungen dieser Birke ist
noch wenig bekannt
Einheim. Nine: Jizo-kamba.
Species et foliorum "s et bracteis fructiferis et nuculis Betulae Delavayi Franch.
. affin
3 Nota.
. nec non B. pe" Maxim
chinensis Maxim. in Bull. soc. imp. nat. Moscou LIV. (1879) ei Burkill
03)
13.
in Journ. n. soc. XXVI. (1899) 498; Korn in Act. hort. petropol. XXII. 4. (19
A8. —
B. exalata S. Moore in Journ. Linn. soc. XVIL (1880) 386 t. 16, f. 8 Ee
. Verosimiliter frutex. Ramuli ad cum foliis junioribus tomentoso-pilosi deinde cortice
sco induti. Folia e basi rotundata vel rotundato-obtusa saepe exacte ovata acu
inaequaliter "ien aig weg 7—9- rarissime 10-costata adulta glabra vel
ad nervum medium pilosa subtus ad nervum ge et costarum secundarum basin
Pilosa et in nervorum axillis saepius crispe barbata, 2,5—4 cm longa 17—28 mm lata,
petiolo piloso 4—8 mm longe petiola er ta. Inflorescentiae fructiferae ovoideo-ovales erectae
vissime pedunculatae 15-—18 m longae 42—14 mm diametientes; bracteae usque
ad medium vel minus lobatae lobis omnibus keete acutis ciliatis rm ids
ero ve
que deficiente. Nuculae ovoideae vel subrhomboideae nitentes puberulae alis coriaceis
issime cinctae.
p Im Naipiang-Gebirge bei 1000 m Hôhe (Faurie n. 605). — Herb. Berlin.
carpa H Winkl. n. var. — Folia e basi plerumque cordata obtusa
; angus v
ovd Ken SEN denticulata quam in typo. Nuculae angustiores plerumque
COmpresse-fusiform
Nord- crue Bei Peking. à :
Korea: Im Chinampo-Gebirge bei 4000 m Hóhe (Faurie n. 602 z. Teil. —
| Herb. Berlin.
Nota 4. Sub n a cl Faurie in montibus coreanis Chinampo vemm tm collecta.
Sunt, quorum terum v varie ch? descriptam constituit alterum sterile typo
Nota 2. 8 ominata a avayi Franch. valde affini nica peres foliisque
junioribus WEE ——— serratura bracteisque fructiferis differt
i : . (1899) 205; Burkill in Journ
P
HN
i
3,5 cm longa 4,5—2 cm
18 mm longae 40-—14 mm diametientes; bracteae in specimine immaturo quidem
membranaceae profunde lobatae lobis lateralibus lanceolatis acutis irmos lineari
5*
eege
Fig. 19. Ai B. insignis Franch. A Ramus fructifer. B Bractea fructifera.
D—F B. globispica Shirai. D Folium et inflorescentia fructifera. E Nucula
f : R
B. ;
K, L B. chinensis Maxim. var. angusticarpa H. Winkl. K Bractea fructifera. L Nucul& —
M B. Delavayi Franch. Bractea fructifera. (D, E, F ex Shirai reiterat., cetera orig...
Betula. ; 69
apice longe piloso 4-plo brevioribus. Nuculae late ovatae praesertim superne pilosulae
alis angustissimis cinctae.
Südwest-China: Provinz Yun-nan (Delavay n. 3725). — Herb. Pari
Nota. In charta herbarii musei parisiensis, in qua Betulae Fargesii Franch. specimen
Fargesianum n. 4042 affixum erat, capsulam ramum minimum cum tribus foliis duobusque
i in quo foliorum serratura ei in B. chinensi Maxim.
simillima, cum bracteae fructiferae quoad basin ad B. Delavay? Franch. nutent, lobis omnibus
autem subaequalibus. Inflorescentiae fructiferae fere orbiculares. Ramuli novelli deficiunt, indu-
mentum foliorum adultorum ei speciei Franchetianae similius. Quibus .rebus commotus hoc
en pro varie Delavayi Franch. habendum puto. Nescio an planta in Sze-ch'una
orientali collecta sit, quem locum schedula alligata ad B. Fargesii Franch. pertinens indicat.
15. B. Raddeana Trautv. in Act. Horti petropol. X. (1887) 129, in Gartenfl.
XXXVI. (1887) 385, ic. 95, f. 5—41; Lipsky, FL cauc. (4899) 454. — Ramuli novelli
dense -tomentoso-hirti parcissime glandulosi. Gemmae ovoideae acutae puberulae. Folia
e basi parum obliqua obtusa vel rotundata ovata acuta grosse irregulariter argute serrata
qe: 6—'-costata juniora pubescentia adulta superne glabra subtus ad nervos pilo-
sula et in nervorum axillis plus -minusve barbata 3—4,5 cm longa 2— 3,5 cm lata
petiolo hirtello 140—415 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae ovoideo-ellipsoideae
erectae rhachidibus crassis instructae, 2— 2,3 cm longae 12—14 mm diametientes, pedun-
is crassis densius hirtellis 5—6 mm longe pedunculatae; bracteae longe cuneatae
ee? lateralibus erectis ovato-oblongis vel semiovatis vel ovatis vel basin versus ad
arginem exteriorem minute auriculatis intermedio lanceolato 1/,— 1/,-plo brevioribus.
Nuculae obovatae basi saepe acutae apice cane pubescentes alis subaequilatis cinctae.
i Coi d Gunib in Daghestan (Radde, 5000—6500'). — Herb. Petersb. Gart.,
erb. Bois
:
O
©
D
E
[77
Es
=
©
etg
T o
2
a
Ka
©
ES
©
D
e
e 3
a Ë
z
CD
d
Nota Cau ucasica haee species foliorum forma wies nervorum numero Albis similis, cum
inflorescentiarum fructiferarum indoles ad Costatas specte
Subsect. 2. Nanae Regel.
. Eubetula subsect. etn Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 162; Dippel,
t icf (1892) 1 — Sect. Humiles Koehne, Deutsche Dendrol. (1893)
107; Prantl in Engler u. Pflzfam. UL 4. gg. 45.
À. Rami eglandulosi dense pubescentes vel tomentos
a. Folia plerumque longiora quam lata utrinque Së Se 18. B. pumila.
b. Folia suborbicularia vel latiora quam longa utrinque 4-
costata.
€. Bracteae fructiferae integrae nuculae omnino exalatae . 17. B. Michauxii.
B. Bracteae fructiferae trilobae nuculae etsi grae cct
atae , 16. B. nana.
B. Rami Fesinoso-glandulos plerumque saltem adulti glabri.
à. Folia obovata vel ovalia vel suborbicularia vel latiora quam
longa basi + cuneata apice + rotundata. . 49. B. glandulosa.
b. Folia ovata vel rarius suborbicularia basi rotundata vel inter
À . 90. B. humilis.
dum obtusa apice obtusiuscula vel acuta
16. B. nana L. Spec. pl. (1753) 983, i epos (er 266, t. 6, f. 4; Oeder,
Fl. dan. I, (1766) t. 94; Du Roi, Harbk. Bau . L (4111) 98; Lightfoot, Fl. scot. II.
(1777) t. 25; Pall FL. ross. L dtas) 63, à E f. E et Gi \ Willd. Berl Baumz.
Suppl. IV. (1847) 20; Reichb. Icon. fl. germ. X. (1850) t. 621, f. 1278; Hartig,
M forst], Kulturpfl. 2. Ausg. (1852) t. 31 (reiterat. ex Guimp. et Hayne); Regel
-
70 Hubert Winkler. — Betulaceae.
in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 171; Lange, Conspect. fl. groenland. (1880) 280;
Kjellman in Vega Exp. vetensk. iakttag. I. ( 1882) 328; Nathorst, Spetsbergens Kärl-
växter in Kongl Svensk. Vetensk.-Akad. Handl. XX. 6. (1883) 27; Macoun, Cat. canad.
pl. III. (1886) vh "E Handb. Laubholzk. Il. (1892) 181; Koehne, Deutsche
b!
deier (1893) 112. B. nana o europaea Ledeb. Fl. ross. III. (1846—51)
. nana a. dius "ndr Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural Moscou
xii. ' (1864) 4104, t. 9, f. — Alnus nana ET m (1814) 280 (ex.
Gaud. Fl. helvet.). — EE nana Opiz in Lotos V. 55) 259. — Frutex
1/1—1/9 m altus ramosissimus ramis prostratis vel ne Ramuli novelli dense
velutini vel pubescentes deinde saepe subglabri eglandulosi. Gemmae ovoideae acutae
vel obtusae perulis dense ciliatis instructae cum foliis juvenilibus glutinosae. Folia e
basi rotundata vel saepe late cuneata vel interdum leviter cordata suborbicularia saepe
latiora quam longa rarius orbiculari-ovalia apice interdum truncata grosse simpliciter
vel duplicato-crenata utrinque 2—4-costata juvenilia glutinosa subtus disperse pubes-
centia adulta glabra superne obscure subtus dilute viridia, 5—12(— 15) mm longa lataque
1—2 mm longe ege Inflorescentiae fructiferae ovoideo-oblongae eréctae subsessiles `
7—10 mm longae 5 mm diametientes. Bracteae cuneiformes saepe usque ad medium
rarius ultra lobatae, lobis anguste oblongis vel oblongis fere aequalibus lateralibus saepis-
sime erectis. Nuculae ovoideae vel late ovales alis angustissimis cinctae.
Ein in den Mooren und Tundren des arktischen und subarktischen Gebietes
mit Zwergweiden zusammen wachsender meist dem Boden angedrückter kleiner Strauch,
der sich auch auf moorigem Terrain in den Gebirgen Mitteleuropas wiederfindet. In
Amerika reicht er von Alaska bis Neu-Fundland, ist auf Grónland an der Westküste
zwischen 63° und 74°48’ verbreitet, an der Ostküste bis etwa 73? 45' und steigt noch
bis zu 4000 m ü. M. empor. Am Isfjord auf Spitzbergen erreicht B. nana bei etwa
78°45’ den nördlichsten Punkt ihrer Verbreitung, ist aber sehr selten. Auf Island ist
die Zwergbirke häufig, während sie auf den Farör, Jan-Meyen und König-Karls-Land fehlt.
Vom Nordkap geht sie längs der Küste des Eismeeres durch ganz Europa und Asien bis
zur Berings-Straße. Von den Ostseeprovinzen, besonders Esth- und Livland, zieht sie nach
Westpreußen, wo sie in Torfmooren bei Thor n gefunden wurde. Dann tritt sie wieder
auf im Harz (um den Brocken), im Erzgebirge (bei Gottesgab), auf dem Fichtel- und
Isergebirge (Iserwiese, um die Kobelhäuser), in den Sudeten (Seefelder bei Reinerz, Heu-
scheuer) in den Nordkarpathen (Hochmoore der Bori im Comitat Arva), im Bóhmerwald
(AuBergefild, asaro Kuschwahrta), im niederösterreichischen Waldviertel (an der
böhmischen Grenze bei Karlsstift und Altmelon), in den bayrischen Alpen, dem Jura `
(Vallée de la Brérios, "gs de Joux et des Rousses) und in den Alpen von der Schweiz
bis Kärnthen und Kra
Huius speciei bud valde mutabilis haec variatio occurrit:
ar. B. flabellifolia Hook. Fl. bor. am. Il. (teto) 157. — B. nana var. relicta
Th. Fries ex Gürke, Pl. europ. II. (1897) 50. — B. nana var. cuneata d ex Herb. `
Boiss. — Folia basi cuneato-flabelliformia profundius et Ce serrata
ta. |
Nota. De relatione varietatis Pip ci ach Arrhenius in Saelan, Kihlman et Hjelt, Herb. `
Mus. Fenn. ed. 2. I. (4889) 429« plane incertus su |
17. B. Michauxii Spach in Ann. se, pos 2. sér. XV. (1841) 195; - ce:
Suppl. IV. (1847) 20; Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVII. (1865) 407, in A. DU.
Prodr. XVI. 2. (1868) 174. — B. nana e, Michauzii Regel, Monogr. Betulac. l. € e. (1861) |
03. — Apterocaryon Michauxii Ge in Lotos V. (1855) 259. — Frutex |
ramosissimus. Ramuli novelli tomentosi. Gemmae sublanatae. Folia cuneato-flabelli- `
formia profunde crenata. Inflorescentiae fructiferae oblongo-cylindricae 4 0—12 mm longa? `
sessiles; bracteae integrae oblongo-lanceolatae crassae vel inferiores trilobae. Nuculat `
omnino exalatae
Atlantisches Nord-Amerika. :
Not Species descripta a B. nana cui habitu (at ramosior videtur) et foliis —
bracteis fructiferis integris ee sessi distincta. Vidi specimen alterum in herb. muse
wee
Betula. 71
Los. DE
Tig 30. A0 B. Michauxii Spach. A Ramus fructifer. B Bractea ex A priu *i
ER nana L. Ramus fructifer. X Bractea fructifera. F Nuc wg Se x meng CG
9 Ramus fructifer. H Ramus florifer g. J Bractea fructifera. K Nucu : x
: var. latipes H. Winkl. L Braetea fructifera. M Nucula. e Z.)
72 Hubert Winkler. — Betulaceae.
bot. berolinensis a cl. A. Richard datum cum nota »America septentrionalis Michaux«, alterum
in her eat Boiss. in Terra nova collectum. B. nana Michx. Fl. bor. amer. IL. (4803) 480 non huc
m B. pumila L. Mant. I. (1767) 124; M Roi, voie Baumz. (1774) 95, t. 3,
f. 1—4; Jacq. Hort. vindob. IL (1772) 56, t. 122; Wangenheim, Nordam. Holz.
(4784) 86, t. 29, f. 61; Willd. Spec. pl. IV. 4. (4805) 467; Pursh, Fl. Amer. sept. Il.
(1814) 622; Hook. Fl. bor. am. IL. (ën) 156; Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV.
(1844) 192; Tuckermann in Amer. Journ. Sc. (1843) 29; Endl Gen. l c.; Macoun,
Cat. Can. pl (1886) 437; Wats., Dendrol brit. ( 1825) $, 6975 Regel Monogr.
Betulac, in Mém. Soc. natural. Moscou XII. (1861) 410, t. 9, Le 68— 19 Soc
natural Moscou XXXVIIL (1865) 410, in A. DC. Prodr. XVI. , À (1868) 418: Wats.
et Coulter in Gray's Man. ed. 6. (1890) 472; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 182;
Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 444. — B. borealis Spach 1. c. 496. — Chamae-
be a Opiz in Lotos V. (1855) 259. — Frutex dumosus ramis virgatis erectis
0,5—2 m altus. Ramuli novelli dense pubescentes vel tomentosi eglandulosi. Gemmae
orbiculari-ovoideae vel ovoideae obtusae vel acutiusculae dense pubescentes. Folia e basi
` cuneata vel rotundata vel in nterdum eer inim UO. vel. goe ato-suborbicularia
petiolata. Lët fructiferae Mode erectae vel nutantes 2—6 mm longe
pedunculatae; bracteae breves lobis lateralibus plerumque patentibus RE ovali
paullo brevioribus. Nuculae ovales alis dimidio angustioribus usque angustissimis cinctae.
Nord-Amerika: Im atlantischen Teil vom westlichen Connecticut, New Jersey
(Porter) und Ost-Massachusetts durch New York (Hoysradt), bis Ohio (Krebs n. 500),
Minois (Vasey), Wisconsin (Henning, Kumlien n. 171, Zwezey), Minnesota Fd
und westwürts bis zu den óstlichen Vorbergen der Rocky Mountains; nordwürts bis
Neu-Fundland (Robinson und Schrenk n. 2 z. Teil, Labrador (Waghorne, E
Macfarlane), Quebeck und Ontario. — In Europa wurde sie nach Aiton 1762 von
mes Gordon eingeführt.
Var. œ. typica Regel in Bull Soc. natural. Moscou XXXVIII. (1865) 410; in
A. T Prodr. XVI. 2. (1868) 173. — Folia obtusa vel.subacuta crenato-dentata.
f. pubescens H. Winkl. — Ramuli novelli foliaque juniora dense pubescentia
vel sublanata
glab: rescens Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 473. — B. pumila 8. glabra
Regel, Monogr. Betulac. l. c. (1861) 142, t. 6, f. 42. — Ramuli novelli pubescentes
ox glabri.
f. glandulifera Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVII. (1865) 410, in
A. DC. Prodr. XVL 2. (1868) 173. — Folia subtus resinoso-punctata.
Var. 5. borealis (Spach) Regel, — eg Le. (1861) 443, t. 13, f. 38—
— B. borealis Spach in Ann na er. XV. (1844) 196. — Folia acuta
Vo subacuminata simpliciter vel en ép
eu-Fundland.
Nota. Incertus remaneo num revera Betulae pumilae variatio an planta hybrida.
. 7. setarioides H. Winkl. n. var. — Folia glutinosa. Inflorescentiae fructi-
ferae A a pro ce (ad ‘28 mm longae 6 mm diametiente es).
Oregon (Hall n. 469).
ar. 0. latipes S Winkl. n. var. — Folia e basi subrotundata late ovata vel
late obovata. Inflorescentiae fructiferae pro T latiores (9—12 mm longae 6—
7 mm u bracteae breves latae late insertae.
Neu-Fundland (Robinson und gekieeg n. 2 z. Teil).
Nota. B. pumila L. foliis valde variabilis; in eodem ramulo folia oblongiora et rotundiorà
occurrunt qua re commotus varietatem rotundifoliam Zab. in litt. (ex Koehne, Herb. dendrol) `
Betula. NS.
haud conservandam esse puto. Non satis certus factus sum, num B. pumila Grayi Koehne
Deutsche Dendrol 1. c.) typi status juvenilis (ut cl. Koehne ipse mihi dixit) an varietas
E sit.
. B. glandulosa Michx. Fl. bor. amer. Il. (1803) 180; Hook. Fl. bor. amer.
IL De 156; Lange, Conspect. fl. groenland. (4880) 281; Kjellman in Vega Exp.
vetensk. iakttag. I. (1882) 272, 285, 555; Macoun, Cat. can. pl. (1886) 437; Wats.
et Coult. Gray's Man. ed. VI. (1890) 472. — B. glandulosa p. rotundifolia e
in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 172. — B. nana Bigel. Fl. boston. ed. 2. (1824)
356 non L.; Torr. Fl. New York IL (4843) t. 414; Gray, Man. (1848) 423. —
B. nana B. sibirica Ledeb. Fl. ross. II. (1846—51) 654. — B. nana p. sibirica,
7. intermedia Regel, Monogr. Betulac. l. c. (1861) 43, 44, t. 9, f. 6, 8, 10, 12,
14—19, 21—26*. — B. rotundifolia Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841)
194. — B. Lattelliana Tuckerman in Amer. Journ. Soc. XLV. (1813) 31. — Chamae-
de r rotundifolia Opiz in. Lotos V. (1855) 959. — Ch. Hookeri Opiz l. c. — Frutex
humilis vel prostratus. Ramuli glanduliferi. Folia late obovata vel ovalia vel suborbi-
cularia vel latiora quam longa basi plus minusve cuneata apice rotundata vel obtusa
grosse crenato-serrata utrinque 3—4-costata superne obscure viridia glabra wre
dilutiora glabra. Inflorescentiae fructiferae oblongae breviter pedunculatae; bractearu
lobi laterales erecti vel patentes. Nuculae ovales aequilate vel angustius cinclae.
Nord-Amerika: Von Grönland (Berlin, Hartz, Hornemann, Rosenvinge),
wo sie zwischen der Südspitze und 63° häufig ist, einem Gebiet dem B. nana fehlen
soll (Ostenfeld brieflich), und von nie (Hohenacker n. 94) bis Alaska (Kjell-
man, Vega-Exp., A. u. A. Krause n. 34, 168), südwärts bis New-England (Mann,
Congdon, Fowler, Oakes), Ohio (Sullivant n. 77), Wisconsin (Schuette), Colorado
Engelmann, Ha " u. Harbour n. 517, Penard n. 437), Utah (Jones n. 1899) und
Neu-Californ
rer Von der Tschuktschen-Halbinsel (Maydell, A. und A. Krause
16), Kamtsehatka (Rieder, Stewart) und Sachalin dee mad westwärts bis zum
slai (Poletow, Bunge, nic! Waldburg-Zeil) und zur Bogan
Nota. Formae sub n e Betulge glandulosae conjunctae par u folia simillima
B. pumilae, partim B. nanae; patio accedunt praesertim specimina nent ca, quae cl. Regel
sub nomine varietatis rotundifolia enumerat. Observ one bites monstrabitur an nota e
a sit.
glandulis sumpta satis constans remaneat ne species laudata
20. B. humilis Sc link: Bayersche 1 ss (4189) m reen Fl. ross. IL (1846—
51) 653; Spach in Ann. sc. nat. 2. sér V. (1841) 193; Endl. Gen. Suppl. IV. (1847)
20; Regel, Bee Betulae. 1. c. m t 8, 40—47, t. 9, f. 31—55, t. 10,
dE —h, 5?, 6—9, 10—18? in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 173; gea "Handb.
Laubholzk. 1. ( Déi 180; Koehne, A Deutsche Dendrol. (1893) 112. — B. fruticosa Pall.
Fl. ross, 1. (1784) t. 40, f. A; Willd. Berl. Baumz. (1796) 42, Spec. pl. IV. (1805) 466;
har Reise III. ks och 158 n. 133, t. Kk, f. 1—3 (excl. syn. Gmel); Koch, Synops.
deutsch. u. schweiz. Fl. (1838) 660; Trautv. in Maxim. prim. fl. amur. (1859) 254;
pel et es Abbild. deutsch. Holzart. IL (1820) t. 149; Reichb. le. fl. germ. XIL
my f. 4 — B. quebeckensis Burgsd. in Schrift. Ges. naturf. Fr. Berlin V. (1784) `
Eo B. wës Wats. Dendrol. brit. IL (1825) t. 154, 4, B. — B. dahurica Wats.
| c. — B. eng Tausch in Flora = bed er oycowiensis Reichb. |
el a
utrinque 4—5(— 6)-costata juvenilia villosa adulta superne glabra subtus dilutiora glabra
vel ad nervos pilis singulis instructa, 1—3,5 cm longa 8—30 mm lata, petiolis glabris
yi Ne Hubert Winkler — Betulaceae.
—5 mm longe petiolata. SE fructiferae breviter pedunculatae ovoideae vel
ovales vel rarius cylindricae 1— 1,5 cm longae 5— 8 mm diametientes; bracteae lobis
oblongis subaequalibus vm 8 erectis vel plus minusve patentibus lobatae. Nuculae
ovales alis 2—3-plo angustioribus cinctae.
Var. œ. genuina Regel, Monogr. Betulac. l c. (4861) 106, t. 9, f. 44—55,
t. 10, f. 1—3. — ? B. humilis y. commutata, à. Socolowii Regel, Le 108. — Syno-
nyma cetera supra. — Folia denticulato- vel grossius serrata subtus eglandulosa. Inflores-
centiae fructiferae ovoideae vel ovoideo-oblongae vel rarissime subcylindricae breviter
pedunculatae.
Te Europa und Asien: Kóppen unterscheidet fünf voneinander getrennte
Verbreitungsbezirke der B. humilis, von denen jedoch der fünfte wegfallen muss, da
diese Birke in Nord-Amerika nicht vorkommt. Das erste Gebiet, der Nordrand der
Alpenkette, stand nach ihm mit dem zweiten, dem norddeutsch-russischen Gebiet =
vom mittleren europäischen Russland westwärts bis Pommern und Mecklenburg sowie
den Ostkarpathen (bei Borszek: Fronius, Schur, Andrä n. 90) — zur Eiszeit
offenbar in Zusammenhang, während der Ural sowie Asien, wo sie vom Altai (Duhm-
berg n. 175, Radde, Graf Waldburg-Zeil n. 225 im Burchat-Pass, Augustinowiez
im Gouvy, Jenisseisk) bis nach Kamtschatka und den Aleuten (var. camtschatica) sich
findet, selbständig vom Norden her besiedelt sein können. Denn wenn heute die Strauch-
birke in Skandinavien (incl. Finnland) auch T so dürfte sie früher an der circum-
polaren Verbreitung doch teilgenommen haben
. B. camtschatica Regel, Monogr. Bed l. c. (1861) 107, t. 9, f. 37—43, in
A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 174. — Folia saepissime cordato-subrotundats vel raris-
sime rotundato-ovata acuta inaequaliter vel duplicato-serrata subtus eglandulosa. Inflores-
centiae oblongo-cylindricae ad 10 mm longe pedunculatae
Kamtschatka und Aleuten (nach Regel).
Subsect. 3, Albae Regel.
Sect. Eubetula subsect. Albae (+ subsect. Fruticosae + subsect. Dahuricae) Regel
in Bull. Soc. natural Moscou XXXVII. (1863) 396, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868)
162; >= Handb. er II. (1892) 166; Prantl in Engl. u. Prantl, Pflzfam. Ill.
1. (1894) 44. — Sect. Albae Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 407, 108.
A. Ramuli novelli eglandulosi (vel glandulis dispersissimis aspersi)
velutini vel dense villosiusculi deinde ‚saepe glaberrimi,
a. Alae nuculis multo angustiores . 25. B. urticifolia.
b. Alae nuculis paullo angustigres vel aequilatae E latiores, :
o. Foliorum petioli foliis multo breviores . . . . 24. B. excelsa.
8. Foliorum petioli eorum dimidium circ. ETE R pn 4 AA M
5
. Ramuli novelli praesertim turiones glandulis crebre aspersi ce-
terum glabri usque dense induti deinde glabri eglandulosi,
a. Arbores
a. fonde fructiferae -lobi laterales patentes vel recurvi,
lobus intermedius triangularis latitudine longitudinem
aequans vel superans lobis lateralibus vix longior.
L “ee acuminata.
. Folia simpliciter vel duplicato-dentato-serrata subtus
saepius puberula et in venarum axillis barbata ` :
crassius "— vut 22. B. japoniwa.
i iciter saepius | em usque :
Kee Sieten subtus berg reset pe-
tiolata. Ge
Lh
ai
©
Fa
EI
Ed
31. B. verrucosa.
Betula. 75
II. Folia longe cuspidato-acuminata. .. . 93. B. populifolia.
B. Bracteae fructiferae lobi laterales erecti wt EEN
lobus intermedius longior quam latus lateralibus duplo
vel plus longio
I. us nuculis “atiores vel vix angustiores.
. Inflorescentiae fructiferae 4—6 cm longae 7—
10 mm diametientes. Folia plerumque majora. . 27. B. papyrifera.
2. 4 ole fructiferae 2—3,5 cm longae 8—
m tientes. Folia minora. . . . . 98. B. occidentalis.
II. KE nuculis ?—4-plo angustiores . . . . . 29. B. dahurica.
b. Frutices. Bracteae fructiferae lobi laterales pleni BEN
vel subpatentes lobo intermedio breviores. Alae Picus
aequilatae vel paullo latiores . . 30. B. fruticosa.
. B. verrucosa Ehrh. Beitr. VI. gës 98; Fries, Summ. veg. I. (1846) 211. —
B. Sou Roth, Tent. fl. germ. I. (1788) 405; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) `
166; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 110. — B. alba L. Spec. pl. ed. 4. (4753)
982 p. p.; Du Roi, wer Baumz. L (1771) 82; Ait. Hort. Kew. ed. 2. V. (1813)
298; Koch, Synops. fl. germ. ed. 2. (1843—45) 760; Tu Fl. ross. II. (1846—51)
650; Hartig, Lehrb. uh (1848) 74, t. 27. — B. alba p. pendula Ait. Hort.
Kew. ed. 1. IL (4789) 336. — B. alba var. macrocarpa et verrucosa Wallr. Sched.
erit. (1822) 495. — B. alba «æ. vulgaris Spach in Ann. sc. nat, 2. sér. XV. (1841)
186; Endl. Gen. Suppl. IV. (1847) 19. — B. alba var. typica Trautv. in Maxim. Prim.
fl. amur. (1859) 2 249. — B. alba o. vulgaris y. verrucosa Regel, ic Betulac. l. c.
(1864) 75, 77, t. 4, f. 1—48, t. 4, f. 30—32. — B. alba subsp. verrucosa a. vulgaris
Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 463. — B. aetnensis Raf. Giorn. 1 (1844) 47
ex Ind. Kew. — B. rhombifolia Tausch in Flora ( foe 751. — B. gummifera um
FL ital X. (1854) 229. — B. lobulata Kanitz in Linnaea XXXIL (1864) 351. —
B. odorata Reichb. Icon. fl. germ. XVI. (1850) 2, t. 626, f. 1288 non Bedhst. =
Arbor ad 20-metralis. Cortex plerumque albus ln in eeben transversales solubilis
in arboribus antiquioribus ad basin trunci ramorumque robustiorum nigro-griseus pro-
funde rimosus lapideus. Ramuli . fructiferi glabri plus minusve glandulosi steriles e basi
spectu ramuli erectae sed ramulis
pendentibus peni trunci pa e), 2—3 em Gang 8—10 mm Zomme,
SS recurvis, Nuculae obovato-oblongae alis 41/,—21/5-plo latioribus cinctae
œ. vulgaris (Regel) H. Winkl. — B. alba subsp. verrucosa c. ose Regel
: . DG Prodr. XVI. 9. (4868) 163. — Synonyma cetera vide supra. — Truncus
excelsus, Folia e basi euneata rhomboideo-ovata.
dun UM plurimae in hortis cultae we :
ezpansa we Monogr. Betulac. l. c. (1861) 7 — B. alba aetherea Wallr
det crit. iT d ) 494. — Rami ramulique plus minusve erecli.
d : fastigiata A K. Koch, Dendrol IL 4. (1872) 657. — B.
+ pyra midalis Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 467. — Rami ramulique
Praerupte Stricteque ascendentes.
16 Hubert Winkler. — Betulaceae.
elegans Hort., Dippel Le — B. alba pendula elegans, B. elegantissima pen-
dula, B. pendula elegans Foungii Hort. — Rami tenues e basi recurvi; ramuli filiformes.
Folia minora quam in typo.
AN,
Gtilauh. se :
ig. 21. B. verrucosa Ehrh. 4 ramus florifer; 2 ramus fructifer; 5— s d$; *6 stamen;
7 inflorescentiae Q pars; 8--9 dichasium Q; 40 dichasii © bractea cum P phy E bractea
fructifera; 43 nucula; 44 ramus hiemalis; 45 rami triennis sectio verticalis (ex Willkomm.
f. dalecarlica L. f. Suppl. (1781) 416. — B. hybrida Blom in Vetensk. Acad.
ie Handl. VII. (1786) 186, t. 6. — B. palmata Borkh. Handb. Forstbot. 1. (4804)
— B. laciniata Wahlenb. FI. suec. I. (1824) 164; Reichb. Icon. fl. germ. HI
Betula. 7
(4850) t. 627, f. 1289. — B. alba subsp. verrucosa a. vulgaris, 5. lobata, 6.
carlica Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 163, 164. — B. urticifolia Hort. nonnull.
non Lodd. — Folia rhomboideo-ovata usque rhomboidea plerumque in acumen lon
angustum producta pinnatifido-laciniata, 4—8 cm longa 3— 5 cm lata longe petiolata.
Nota 4. Forma dalecarlica in provinciis Sueciae Dalecarlia et Wermelandia spontanea
inventa est.
ota 2, Forma elegantissima - notas formarum duarum postremo descriptarum coniunctas
praebens in hortis sub nomine B. elegans laciniata vel B. alba laciniata gracilis pendula (Cat.
Musk. 4888) colitur.
f. lobulata Anders. in Fries, Herb. norm. — B. alba subsp. verrucosa «. vul-
garis &. lobulata Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (4868) 164. — Folia pinnatifido-
lobata lobis serratis.
cl. Wenderoth in Schrift. naturh. Ges. in Marburg IL 263 forma —
poen B. glauca, a cl. Borkhausen in Handb. Forstbot. I. (4804) 498 forma frutico
Thuri cum ramis subaureis B. aurata (= B. hybrida Bechst. in Diana I. (1845) 80) rig
Scriptae su
Var. n oycowiensis (Bess. Regel in A. DC. Prodr. XVI 2. (4 ip 164. —
B. oycowiensis Bess. Prim. flor. galic. utr. t MM 289. — B. alba var. micro-
phylla Wimmer, Fl. von Schlesien (1841) 3 — B. alba 4 subsp. pu banne var.
parvifolia Regel l c. 167. — B. carpatica Se sudetica Reichb. Icon. fl. germ. XII.
(1850) 2, t. 624, f. 1285. — B. verrucosa var. microphylla Fiek, Fl. von Schlesien
(1894) 399. — B. pendula var. oykowiensis Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892)
167. — B. oxycowiensis, B. oxytxowiensis Hort. nonnull. — Frutex. Ramuli novelli
glandulosi. Folia e basi cuneata vel rotundato-cuneata deltoideo-ovata acuta vel breviter
acuminata subduplicato- vel inaequaliter interdum remote (tantum serraturis costas
muet serrata superne subtusque glabra et resinoso-punctata, 41,5 —3 cm longa
1,2—2 cm lata, petiolo glabro 4—1,5 cm longe gracillime petiolata. Inflorescentiae `
fructiferae 4,5—2 cm longae.
hale Oycow in Galizien von Besser entdeckt, aber jedenfalls weiter ver-
breitet; so ist eine von Schur am Büdós in Siebenbürgen gesammelte Pflanze (Herb.
Wien. Hole s.) =. mit der Besser'schen identisch; auch schlesische Exemplare
neigen sehr hier
Var. y. bia (Fries) H. Winkl. — B. alba var. arbuscula gig Summ.
veget. (1846) 242; Fl. dan. t. 2916, 4. — B. alba subsp. verrucosa |
Regel in A. DC. Prodr. XVL 2. (1868) 464. — Arbuscula. Rami virgati beide Folia
liora quam longa subrotundato-flabelliformia abrupte acuminata crenato-serrata glabra
superne obscure viridia subtus glaucescentia 10—18 mm longa 12—20 mm lata.
Von Fries in Dalecarlien und Upsala beobachtet (Herb. norm.).
Var. d cura (Kotula) Gürke, PL eur. H (1897) 48. — B. obscura Kotula
in 65, rider Schles. Ges. (1888) 314. — Arbor 5—20-metralis. Cortex
inferne p supra ut in ramis ramulisque fusco-niger rarius paullo dilutior nun-
quam albus
In dm Beskiden in der "à: Weichselniederung; auch bei Schweidnitz und Liegnitz
in Schlesien (Callier, Fl. siles n. 450, n. 674).
Wie schon Willkomm më ist es. "€ vg so häufig vorkommenden Ver-
vechselung von B. cens un d wegen der Vereinigung dieser
beiden Birkenarten zu einer einzigen seitens Zoe vdd Botaniker unmóglich, die
Nord- und Ostgrenze der B. verrucosa genau zu ermitteln. Im russischen Lappland
geht sie nicht über den See Ruanjärvi doa In Enare-Lappland fehlt sie, findet sich
aber im Kreise Kem’. Im ganzen Gebiet des Onega-Sees wäc hst B. verrucosa häufig.
Im Gouv. Wologda soll sie überall vorkommen, und von da wc? Süden wird sie immer
häufiger, so im südlichen Finnland, in den Ostseeprovinzen, in den Gouvernements
* Petersburg, Nowgorod, Twer, Jarosslaw, yr frentes Wjatka, Perm u. s. w. (Kóppen,
78 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Geogr. Verbreit. Holzgewächs. europ. Russl II. 4889). Die Nord- und Ostgrenze in
Asien làsst sich auch heute noch nicht sicher bestimmen. Die von Udskoi in der Nähe
des ochotskischen Meerbusens stammende, von Regel als var. resinifera beschriebene
Pflanze gehórt nicht zu JB. verrucosa, sondern zu B. japonica. Nach Maximowiez
kommt jedoch B. verrucosa in Japan auf den Gebirgen der Insel Nippon vor; ich sah
nur ein ganz junges von ihm gesammeltes Exemplar, das wohl hierher gehóren dürfte;
Shirai (Bot. Magaz. Tokyo VIII. 4894) giebt sie aus derselben Gegend (Prov. Senano)
an. Als Südgrenze nimmt Willkomm nach den Angaben russischer Botaniker in Ostasien
etwa den 50. Breitengrad an; von dort dringt sie wohl durch die nordchinesischen
Gebirge südwestwärts bis zur Mongolei vor, wo sie Przewalski noch am Kuku-nor (etwa
37°50’) fand. Während diese Birke in der Baraba-Steppe als einziger Baum vo
kommt, findet sie sich in Afghanistan und Persien nicht. Im Kaukasus wächst sie
überall im hóheren Gebirge, und dieser Verbreitungsbezirk scheint mit dem europäischen
über Armenien (Kotschy n. 420, 5200") und Kleinasien zusammenzuhángen. In Europa
schen Alpen folgt die Aquatorialgrenze der B. verrucosa dem Südrande der Alpen, geht
von den Seealpen auf die Apenninkette über, der sie bis zum Aspromonte in Südkalabrien
folgt und springt dann auf den Aetna über, wo sie den südlichsten Punkt ihres
gesamten Verbreitungsgebietes erreicht (37? 40'). Von den Seealpen geht der Baum
andererseits auf die Gebirge der Auvergne über, weicht hier etwa bis 45? nach Norden
zurück und wendet sich dann südwärts den Ostpyrenäen zu. Von da dringt er nach
den ausführlichen Angaben Willkomm's weiter südwärts bis zum Monseni in Catalonien
(419 4T) vor, streicht von da, das Ebrobassin umgehend, westnordwestlich durch Hoch-
aragonien nach Navarra und von hier in südlicher Richtung durch die Gebirge der
Bergen von Toledo überspringt, um dann in nordwestlicher Richtung über die zwischen
Estremadura und Leon gelegenen Gebirge nach der im Norden Portugals sich erhebenden
Serra de Gerez (41?50') hinzulaufen. Hier beginnt die Westgrenze, welche längs der
West- und Nordwestküste Galiciens bis zum Cabo Ortegal hinstreicht. Mit Einschluss
der britischen Inseln setzt sie an der Westküste Norwegens etwa unter 63950' wieder
ein und hebt sich in Schweden bis ungefähr 65°.
2. japonica Sieb. in Verh. Batav. Gen. XII. (4830) 25. — B. alba var.
japonica Miq. Prolus (1865—67) 68. — B. pendula var. japonica Rehder in Bailey
L 159; Fernald in Amer. Journ. of Se. XIV. (1902) 479. — Arbor.
Ramuli glabri et parce vel dense glanduliferi vel eglandulosi. Folia e basi late cuneata
vel truneata vel subrotundata et interdum leviter cordata deltoideo-ovata acuminata sim-
pliciter vel duplicato-dentato-serrata glabra vel subtus puberula et saepius in venarum
axillis barbata, 5—' em longa 3,5—6 cm lata, petiolis crassioribus 4,5— 2 cm longe
petiolata. Inflorescentiae fructiferae cylindricae 6—8 mm longe pedunculatae; bracteae
breviter pedicellatae lobis lateralibus patentibus vel recurvis intermedio aequilongis vel
longioribus. rage lae oblongae vel obovato-oblongae alis aequilatis vel usque duplo
latioribus cincta
Var. œ. m ands churica (Regel) H. Winkl. — B. alba subsp. mandschurica Regel
in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVII. (1865) 399 t. 7, f. 15; in A.DC. Prodr. XVI.
2. (1868) 465. — Folia late cuneata duplicato-dentata glaberrima. Inflorescentiae
fructiferae antice attenuatae; bractearum lobi laterales patentes oblique truncati lobo
intermedio oblongo paullo breviores. Nuculae alis circiter aequilatis vel paullo latioribus
cinctae.
Bei Olgahafen in der Mandschurei (Sehmidt, ex Regel) und auf der Insel
Sachalin (Schmidt). — Herb. Berlin
Var. p. gien (Regel) H. Winkl. — B. alba subsp. latifolia a. Tauschi
Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIIL (1865) 399 t. 7, f. 44—14, in A. DC.
Prodr. XVI. 2. (1868) 165. — B. alba var. Tauschii Shirai in Bot. Magaz. Tokyo wt
Betula. ; 79
(1894) 319. — B. latifolia Komarov in Act. hort. petrop. XXIL 4. (1903) 38. —
Folia basi rotundato-truncata et saepius levissime cordata inaequaliter vel subduplicato-
dentato-serrata subtus dense resinoso-punctata et in venarum axillis barbulata. Inflores-
centiae fructiferae ad 4,5 cm longae; bractearum lobi laterales oblique truncati
recurvi intermedio acuminato aequilongi hes longiores. Nuculae alis 41/,—2-plo latio-
ribus cinctae.
apan: Hakusan (Rein n. 253). — deb: Berlin, Wiener Hofmus.
E Name: Oba-no-shirakamba.
ar. y. camtschatica (Regel H. Winkl. — B. alba subsp. latifolia B. camt-
Sa Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIII. (1865) 400 t. 7, f. 46—20, i
A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 165. — Folia basi truncata distincte duplicato-dentato-
serrata subtus in venarum axillis barbata. Inflorescentiae fructiferae nuculaeque ut
praecedentis.
Japan: Hakodate (Maximo wiez), Nikko Me iii n. 7144); Mandschurei,
Port May (Maximowicz). — Herb. Berlin, Wiener Hofm
Nota. Cl. Regel B. albae subsp. latifoliae duas dite distinguit, alteram foliis cras-
sioribus au strobilis elongato-cylindricis (var. Tauschüt) in. teram foliis tenuioribus
R
Strobilis cylindraceis abbreviatis. Contra hanc observationem specimen a cl. Rein in Japonia
lectum strobilos cylindricos elongatos cum foliis tenuioribus SÉ geng praebet; itaque foliorum
consistentia variare videtur. Specimen a cl. Maximowicz prope Ray in Mandschuria austro-
orientali lectum a cl. Regel in A. DC. Prodr. l. c. ad var. Tauschit tractum no iconem
in Bull. Soc. natural. Moscou 1. c. datam ad var. kamtschaticam ponendum arbitr
r resinifera (Regel) H. Winkl. — B. alba subsp. verrucosa 3. resinifera
Regel in A. pc. Prodr. b; 2. (1868) 164. — Folia late cuneata vel subtruncata.
Ramuli densissime glandulos
Ostsibirien: Udskoi Middendorff: Herb. Berlin); dieses (Koptieff ex
Regel;? westl. Nord-Amerika (Bourgeau ex Regel et ld).
Var. e pluricostata H. Winkl. nov. var. — Ramuli we glandulosi. Gemmae
late Sieg valde glandulosae. Folia truncata haud Papas subaequaliter dentata
utrinque 9—42-costata superne disperse puberula subtus dense resinoso-punctata ad
nervum medium et in venarum axillis knee he. petiolis tons eos 15—18 mm
longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae rhachis 2 2,5 cm
V md Hakodate (Maximowiez). — Herb. Boissier.
No amus descriptus indumento foliorum ad B. pubescentem costarum numero ad
Costatas Qe folia haud dissimilia de B. ulmifoliae. Inflorescentiae fructiferae bracteis
plurimis in ca apsula asservatis nonnullis autem manu propria de rhachi solutis lobis yrs euin
recurvatis ge intermedius longioribus nti late alatis varietas nostra cum B. japonie
Conjun ngen
23. =. populifolia Marsh. epus i (4785) 19; Ait. Hort. Kew t. DL.
(1789) 336; Du Roi, Harbk. Baumz. ed. 2. I. (1795) 144; Willd. Berl. sai (1796)
37 t. > f. 5; Borkh. Handb. erch L (1804) 502; Nouv. Duham. lll 204;
213, ed, 9. I iras 243: Watson et Coulter, Gray’s Man. ed. 6. (1890) 471;
Dippel , Handh. Laubholzk. IL (1892) 171; Koehne, Deutsche Dendrol. ( 1893) 110;
ent, Silva North-Amer. IX. (1896) 55 t. 450. — B. lenta Du Roi, Harb. Baumz.
L (1771) 92 non L. — B. excelsa canadensis Wangenh. Nordamer. Holz. (1787) 86. —
Ce Ehrh. Beitr. VI. (1791) 98. — B. cuspidata Schrad. in herb. (ex Regel
s Ge me Prodr. XVI. 2. [1868] 164). — B. alba var. populifolia Spach in Ann. sc.
ser. XV. (1841) 187; Gray, Man. ed. 2. (1856) 411; Regel, Monogr. Betulac. l. c.
n 76 t. 4, f. 19—29; Macoun, Cat. canad. pl. HL (1886) 436. — B. alba
subsp, eei Regel in Bull. Soc. natural Moscou XXXVII. (41865) 399, in A. DC.
Prodr, XVI. 2. (1868) 164. — Arbor ad 15-metralis. Cortex calcareo-albus vel
A
80 Hubert Winkler. — Betulaceae,
griseo-maculatus vix in lamellas solubilis. Rami obscure fusci. Gemmae parvae ovoideae :
obtusae saepius valde glutinosae. Folia e basi late cuneata vel subtruncata deltoidea |
longe cuspidato-attenuata argute duplicato-serrata resinoso-punctulata glaberrima, 4—7 cm
longa 3— 5 cm lata, petiolo glabro gracillimo 2,5—3 cm longe petiolata. Inflorescentiae
fructiferae compactae cylindricae griseo-fuscae 2—3 cm longae 7—9 mm diametientes
4 em longe circiter pedunculatae erectae vel postremo nutantes; bracteae basi breviter
cuneatae densius puberulae lobo intermedio parvo obtuse acuminato lateralibus sub- -
orbieularibus patentibus vel recurvis. Nuculae oblongae alis aequilatis vel 1!/»pl :
latioribus cinctae.
nt. Nordamerika: Auf trockenem, sandigem, sterilem Boden und an den
Ufern der Swamps und Teiche, von Neu-Schottland und Neu-Braunschweig bis Delaware;
besonders SE im ui sim Ja von Neu-England und der mittleren Vereinigten Staalen
geht sie, nach d Innern zu zerstreuter auftretend, westwärts bis zum Südufer des |
-Ontario-Sees. lai Sitt steigt sie bis 4800’ empor. — Diese nicht unschöne Birke -
ist nach Aiton schon 1750 von Archibald Herzog von Argyle kultiviert worden; sie
erreicht aber kein hohes Alter und besitzt einen sehr biegsamen, gegen elementare |
Gewalten wenig widerstandsfähigen Stamm und ist deshalb als Parkbaum weniger beliebt. |
Schon London (Arb. Frut. II. [1838]) giebt eine geschlitztblätterige und eine
pendulierende Kulturform (B. p. laciniata, B. laciniata Lodd.; B. p. pend
U
dula Lodd. nicht Roth) aus europäischen Gärten an, die aber nach Sudworth in -
Amerika unbekannt sind. Dagegen wurde hier zuerst eine rotblätterige Gartenform `
angeboten (B. p. purpurea Hort. im Generalkatalog 4892 von FARINE und Barry,
Rochester, N.-Y. S. 53), die sich auch in Europa Eingang verschafft hat
Einheim. Namen: White Birch, Gray Birch, Old Field Birch, Poverty Birch,
d iow leaved d Small wW hite Birch.
excelsa Ait. Hort. Kew. IL (1789) 337; Nouv. Duham. lll 203 t. 52;
Wie Berl. Baumz. (1106) 41 t. 2, f. 2; Watson, Dendrol. brit. II. Gecke véi Spach |
in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (1841) 188; Endl. Gen. Suppl. IV. (1847) 10; Regel,
Monogr. Betulac. l. c. (1861) 87 t. 7, f. $—15; Dippel, Handb. lec don "n (1892) `
175; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 108. — B. alba subsp. excelsa Regel in A. DC.
Prodr. XVI. 2. (1868) 169. — Arbor alta. Cortex fusco-flavus. Ramuli novelli dense |
pubescentes. Folia e basi rotundata vel leviter cordata suborbicularia vel late ovata vel I
ovata acuta vel obtusiuseula grosse inaequaliter vel rarius duplicato-crenat
ciliata juvenilia dense pubescentia deinde superne subglabra vel disperse hirta subtus |
dilutius viridia ad nervos densius pubescentia et in venarum axillis + barbata, 3—6 € `
longa 2,5— 5,5 cm lata, petiolo primo dense deinde minus pubescente
5—
petio. ele infbeesteniss fructiferae cylindricae erectae deinde nutantes; bracteae fructi- `
ferae lobi laterales patentes intermedio paullo breviores. Nuculae ovales vel oblongo-
ovales alis quam nuculae angustioribus vel aequilatis vel latioribus.
Die Heimat dieser Art, die vielleicht nur eine Kulturform von B. pubescens dar-
stellt, ist nicht bekannt. Sargent s stellt sie als fraglich zu B. papyrifera, was wenig
papyri j
Wahrscheinlichkeit für sich hat. B. excelsa soll einen schón dicht pyramidal |
wachsenden stark beästeten un bilden und als Solitärbaum von ausgezeichneter
Wirkung sein.
urticifolia (Spach) Regel, Monogr. Betulac. 1. c, (1861) 115 t. 10, f. 41—50;
ry Handb. Laubholzk. II. (1892) 479; Koehne, Deutsche Dendrol. (1092) LN |
brida Lundm. in Vetensk. Akad. Handl. (1790)
pinnata 13 B. `
urticifolia Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (4844) 487; Endl. Wa Suppl. 1 IV. (1847) d
19. — B. vi NE Ar sg Fries in Herb. norm. — Arbor r parva vel mediocris
we sensim dens acuminata grosse irregulariter duplicato- vel sublobato-serralh 1
juvenilia dense, adulta in pagina superiore obscure viridi disperse in pagina inferiore
dilutiore praesertim secus nervos densius hirtella, in venarum axillis haud barbat& `
nn ee LE A À
|
|
|
|
Betula. 81
— em longa 2—4 cm lata, petiolo pubescente 1,5—2 cm longe petiolata. Inflores-
centiae fructiferae ad 4 cm longae 5—6 mm dame stiente es; bracteae fructiferae pubes-
centes ciliatae lobis lateralibus erectis vel re intermedio dimidio brevioribus.
Nuculae oblongae alis angustis cinctae.
ärten kultiviert; in der schwedischen Provinz Wermeland soll der Baum
wild vorkommen.
Nota. Jam cl Spach speciem pro varietate Betulae albae descripsit; cl. Koehne illam
non aliud quam Betulae pubescentis formam submonstrosam esse suspicatus est, Bracteae certe
fructiferae nuculaeque tabescentes viduntur.
26. B. pubescens Ehrh. Beitr. Naturk. VI. (1793) 98; Willd. Spec. pl. IV. (1805)
462, Reichb. Fl. germ. exc. (1830—32) 174; Koch, Synops. deutsch. schweiz. Fl. (1838)
659; Henze in Bot. Zeit. (1848) 78; Ledeb. Fl. ross. Ill. (1846—51) 651; Hartig, Vollst.
Naturgesch. forstl. Culturpfl. 2. Ausg. (1852) 328 t. 28 (reiterat. ex Guimpel et Hayne);
Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 409. — B. pubescens var. vestita Gren. et Godr.
Fl. France Ill. (4855) 148. — B. alba L. Spec. pl. (1753) 982 p. p. — B. alba var.
pubescens Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841).187; Endl. Gen. Suppl. (1847) de
Regel, Monogr. Betulac. 1. c. (1861) 82. — B. alba subsp. pubescens Regel wi. DC. Prod
AVI. 2. (1868) 466; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 174. — B. alba a. apod
Ait
. Hort. Kew. ed. 4. IL M 336. — B. alba B. ovata Neilr. en Nied.-Östr.
M 235. — B. tomentosa Reith. u. Abel, Abb. 100 wild. Holzart. I. (1790) 17
x odorata Bechst. Caen Lt 1791) 74. — B. davurica Pall. Fl. ross. I.
x p.
(im) t. 39, t C, nec aliae fig. nec planta p. 60 descripta; Willd. Berl. Baumz.
(1796) 39 t. 2, f. 3, 4 non Pal. — B. pendula Reichb. Icon. fl. germ. XIL (1850)
t. 625, f. 1287 non "Roth. — Arbor mediocris vel excelsa. Cortex albus in lamellas
solubili, Rami erecti vel subpatentes haud penduli; ramuli novelli dense tomentoso-
pubescentes. Gemmae late ovoideae vel ovoideae obtusiusculae glutinosae. Folia sub-
Coriace
vel ovata angulis rotundatis acuta grosse inaequaliter vel saepius duplicato- crenato-serrata
juniora pubescentia deinde glabra et plerumque sübtus in nervorum axilis tantum
m et saepius margine ciliata, 3—8 cm longa 1,5—3,5 cm lata, petiolis pubescen-
ostremo saepe glabris 1—2,5 cm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae
cllindricae antice paullum attenuatae primo erectae deinde pendulae 2,5—3 cm longae
6—9 mm diametientes; bracteae puberulae lobis si. internet subtriangulari
eng brevioribus erectis vel patentibus vel Nuculae obovatae vel obovato-
: rie
COnnexae, Permultae igitur formae a multis auctoribus descgiptae; earum multae pro speciebus
Propriis habitae, Descriptio formarum in floris saepe anca; synonymia iis nimis confusa.
Quoad Ene infra distinctas nomina vetustissima indagare conatus sum i
i — tundata
. typica H. Winkl. — Syn. cetera vide supra. Folia e basi ro
vel E s. vel Dëser ovata infra medium latissima etiam adulta pubes-
centia vel rarius glabrescen
p, UA. B. carpatica ves et Kit.) Koch, Synops. fl. germ. ed. I. (1837) a
carpatiea Waldst. et Kit. in Willd. Spec. pl. IV. (1805) 464. — ? B. dahurica :
l €. 463 non — — B. ambigua Hampe in Reichb. Fl. germ. novit. n. 1635. —
B. pubescens y . denudata Gren. et Godr. Fl. France II. (1855) 148. E PAN
br herein Reichb Icon Fl. germ. XII. (1850) 2 t. 624, f. 1286. subsp.
ar. pontica Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 173. — ? B. alba var. pontica
Watson, Dendrol. brit. II. (1825) t. 94. — ? B. pontica Desf. ex Dippel, l. c. —
Folia e * basi cuneata rhomboidea adulta glabra vel tantum in nervorum axillis barbata.
‚Var. y. songarica Regel in Regel et Herd. Pl. Semenov. (1869) n. 995. —
i Rupr. in Osten-Sacken et Rupr. Sert. tian. (1869) 72. — Ramuli novelli
breviter Puberuli vel pilosuli et resinoso-glandulosi. Folia (saepe anguste) rhomboidea
A. Engler, Das Pfianzenreich. IV. 61. ,
82 ; Hubert Winkler. — Bctulaccac.
grosse haud profunde subduplieato-serrata glabra vel superne ad basin in nervo medio
pilosula.
Turkestan: Sairam (Regel), Kuldscha —5000’ (Regel), Arslanbob, Prov. Fer-
gana (Litwinow in Herb. Fl. ross. n. 639). — Vielleicht ist diese Form zu var. f. m. |
ziehen. In der Blattform auch B. davurica ähnlich, aber durch die Breite der Flügel `
von ihr verschieden. |
Var. 0. tortuosa (Ledeb.) Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 109. — B. tortuosa `
Ledeb. Fl. ross. III. (1849) 652; B. tortuosa «æ. genuina Regel, Monogr. Betulac. L c. (1861)
90, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 169. — B. davurica Ledeb. Fl. alt. IV. (1833)
245, excl syn. odorata var. alpigena Blytt, Norg. Fl. (1874) 402. — Rami -
flexuosi; ramuli velutini deinde glabri. Bractearum fructiferarum lobi laterales erecti.
Var. e. Murithii (Gaud.) Gremli, Excursionsfl. f. d. Schweiz 7. Aufl. (4893) 365;
Gillot in Bull. Herb. Boiss. II. App. I. (1895) 20 — B. Murithii Gaud. Fl. Helv. M
(1830) 178; Christ in Ber. schweiz, bot. Ges. V. (4895) 46 et fig. — B. nigra
Murith, Guide bot. Val. (1810) 22, 55. — Folia late ovata vel late ovato-triangularia
grosse subsimpliciter serrata subtus reticulato-venosa.
eblich nur an einer Stelle im Bagnes-Thal bei Mauvoisin in den Walliser Alpen,
bei etwa 1800 m Meereshóhe. Ich kann jedoch die von Lagger bei Freiburg in der
Schweiz gesammelten Exemplare (Herb. Wiener Hofmus.) von denen des Origin
ortes nicht unterscheiden. Die beiden zuletzt genannten Varietäten und teilweise auch |
die folgende stimmen in ihren morphologischen Charakteren sehr überein, eine That- .
sache, die nicht durch nähere verwandtschaftliche Beziehungen, sondern durch Konvergenz
zu erkláren ist.
Var. L. Kusmischeffii (Regel) Gürke, Pl. europ. IL 4. (1897) 49. — B. alba
var. Kusmischeffii Regel in Gartenfl. IX. (1860) 314 t. 303. — B. tortuosa var. Kusmi-
scheffiù Regel, Monogr. Betulac. 1. c. (1861) 90, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (4868) 169. —
Ramuli novelli dense pubescentes. Folia e basi truncata vel rotundato-dilatata ovato-
suborbicularia ramulorum fertilium saepissime omnia acuta rarissime singula obtusa sub-
coriacea reticulato-venosa glabra.
Synonyma sequentia ad B. pubescentem pertinentia varietati certae non attribuenda:
B. torfacea Schleicher, Cat. plant. helvet. ed. IV. (4824). — B. glutinosa Wallroth,
Sched. crit. (1822) 497. — B. rhombifolia Tausch in Flora XXI. (1838) 152. —
B. escens var. oblongifolia Wimmer, Fl. von Schles. (1844) 337. — B. mi
Wenderoth in Bot. Zeitg. IV. (1846) 290, 291. — B. glauea Wenderoth L c. —
B. dubia Wenderoth l. c. 739. — B. davurica Hentze in Bot. Zeitg. VI. (4848) 103
non Pall. — B. ovata Koch in Linnaea XXII. (1849) 333. — B. rustica Laes
in Bot. Not. (1856) 104. — B. megalocarpa Laestad. Le 106. — B. ovata Laestad.
l. c. — B. silvatica Laestad. 1. c. — B. media Laestad.l c. — B. tiliaefolia Laestad.
l c. 407. — B. silvestris Laestad. 1. c. — B. cryptocarpa Laestad. l c. 109. —
B. subaequalis Laestad. 1. c. — B. subalpina Laestad. 1. c. 440. — B. alba var.
D mi, d. Friesii, ^
(1868) 167. — B. alba subspec. odorata var, rhombifolia Dippel, Handb. Laubholzk.
(1892) 172. — B. pubescens subspec. nigricans Maire in Feuille des jeun. nat. XXV.
. pubescens ist dasjenige Gehólz, welches oft allein bis zur Grenze des ges?
wuchses nach Norden vordringt. Nach Kóppen verlàuft die Nordgrenze ihres Are sid
vom Nordkap (719) über Berlevaag in Ost-Finmarken (10950') und die Fischerhalbins®
Betula. 83
noch unter 68? hochstämmige Ruchbirken. Ostwärts erstreckt sich B. pubescens bis
nach Kamtschatka, geht aber nach Amerika nicht hinüber. Vom Nordkap westlich
streicht ihre Polargrenze über Island (65?) nach dem südwestlichen Grónland, wo sie
- bis 62? sinkt. Nach Süden hin scheinen in Asien und Russland die großen Steppen
der Verbreitung von B. escens eine Grenze zu ziehen. Im Kaukasus (Koch) und
in Armenien (Sintenis, It. or. 4890 n. 3328) findet sie sich. Im westlichen Europa
wird sie nach Süden zu immer mehr von B. verrucosa verdrängt. Die Karpathen und
der Südrand der Alpen bilden ihre Aquatorialgrenze. Während sie in den Seealpen
zu fehlen scheint, setzt ihre Westgrenze in der Dauphiné ein, um, ohne die Pyrenäen
zu berühren, nach dem Westen Frankreichs und von dort über Irland ihren Anschluss
nach Island und Grónland zu finden.
Deutsche Namen: Haarbirke, Ruchbirke, Moorbirke.
27. B. papyrifera Marsh. Arbust. am. (1785) 19; Borkhausen, Handb. Forstbot.
1. (1804) 504; Michx. Fl. bor.-amer. Il. (1802) 180; Macoun, Cat. canad. pl. III. (1886)
436; Watson et Coulter, Gray's Man. ed. 6. (1890) 472; Sargent, Sylv. North Am.
IX. (1896) 57, t. 451. — B. lenta Wangenh. Nordam. Holzart. (1787) 45 non L. —
B. papyracea Ait. Hort. Kew. II. (1789) 337; Willd. Berl. Baumz. (1796) 40, t. 2,
f. 1, Spec. pl. IV. 4. (1805) 464; Nouv. Duham. ll. 205; Desf. Hist. arb. Il. (1809)
477; Michx. f. Hist. arb. forest. Am. sept. II. (4810) 133, t. 4; Pursh, Fl. Amer. sept.
1840) 155; Torrey, Fl. New York IL (1843) 180; Emerson, Trees shr. Mass. ed. 2.
l. (4875) 239, t.; Gray, Man. (1848) 422; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 477;
Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 410. — B. fusca Bosc. ex Loud. Arb. frut Ill. (1838)
1708. — B. grandis Schrad: Ind. hort. bot. goett. (1833) 2. — B. latifolia Tausch in
Flora (1838) 751. — B. alba var. papyrifera Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1844)
natural. Moscou XXXVIII. (1865) 404, t. 7, f. 6—10, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868)
166. — B. Ermani Rothrock, Smithsonian Rep. (4867) 454 non Cham. (secund. Sar-
gent). — B. alba var. populifolia Winchell, Ludlow's Rep. (1875) 67 non Spach (secund.
Sargent) — 23. alba Fernald in Amer. Journ. Sc. XIV. (1902) 174. — B.pirifolia, macro-
stachya Hort. ex Koch, Dendrol. H. 4. (1872) 646. — Arbor 25- vel interdum, plus quam
30-metralis usque 90 cm diametiens. Cortex externe albus nitens interne aurantiaco-flavus
in lamellas membranaceas solubilis. Rami rubiginosi vel obscure fusci ascendentes; ramuli
novelli disperse glandulosi villosiusculi mox glabrescentes. Gemmae magnae ovoideae
acutae glutinosae. Folia e basi rotundato-euneata vel rotundato-truncata vel interdum
leviter cordata ovata vel ovato-oblonga acuta vel plus minusve longe acuminata grossius
inaequaliter usque duplicato-serrata utrinque 7—8-costala juvenilia pubescentia deinde
Superne glaberrima obscure viridia subtus pallidiora resinoso-punetata secundum nervos
et in nervorum axillis barbata, 5—10 em longa 3—6 cm lata,
Pubescente mox glabro saepe resinoso-punctato 1,5—3 cm longe petiolata. Inflores-
tenliae fructiferae cylindricae saepissime antice attenuatae 4— 6 cm longae 7—40(—
12) mm diametientes erectae vel pendulae 10—15 mm longe pedunculatae, bracteae
basi breviter rarius longius cuneatae puberulae, lobo intermedio ovato vel oblongo
9btuso, lateralibus brevioribus suborbicularibus vel paullum angularibus erectis vel erecto-
patentibus vel interdum falcato-subrecurvis. Nuculae ovales alis 4— 1!/5-plo latioribus
ctae.
Birkenarten die weiteste
Robinson u. Schrenk
1.139, Waghorne n. 10) geht sie durch das Gebiet zwischen Hudsonsbay und den
großen Seen (Bourgeau, am Winipeg-See), durch Saskatchawan (Bourgeau) und
6*
84 Hubert Winkler. — Betulaceae.
n. 525*) indem sie einen Bestandteil des großen subarktischen transkontinentalen
Waldes bildet. Südwärts erstreckt sich ihr Gebiet bis Neu-Braunschweig (Fowler),
Long Island, Massachusetts (Faxon), New York und dem nórdlichen Pennsylvanien
(im Berl. Herb. ein Exempl. aus dem Herb. Boll) bis Michigan, Wisconsin (Swezey,
Schuette) und Minnesota, durch die schwarzen Berge von Dakota (Rydberg n. 1005,
bei 5500’) bis Nebraska und durch Montana, Washington und Idaho (Sandberg
n. 1024, Elmer n. 194), bis zum Cascadengebirge (Lyall) Der sehr stattliche Baum
wüchst an bewaldeten Abhängen und den Ufern der Flüsse, Seen und Sümpfe, bildet
aber niemals große Waldbestände. Die Papierbirke ist sowohl in Amerika wie bei
uns ein sehr beliebter Zierbaum und wurde nach Aiton schon 1750 vom Herzog von
Argyle in englische Gärten eingeführt. Sie ist raschwüchsig, stellt eine üppige Er-
scheinung dar und gedan auch noch in magerem Sandboden
Einheim. Namen: Paper Birch, Canoe Birch, White Birch, Silver Birch,
Large White Birch, Boleau (Quebec).
Var. 8. cordifolia Regel in Bull. Soc. natural Moscou XXXVIII. (1865) 404, in
A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 166. — B. cordifolia Regel, Monogr. Betulac. L c. (1861)
86, t. 12, f. 29—36. — B. alba var. cordifolia Fernald in Amer. Journ. Sc. XIV. (1902)
177. — Folia e basi cordata vel dilatato-rotundata cordato-ovata.
Nord-Amerika: An verschiedenen Stellen im Gebiet der Hauptform (typisch
ege, n. 33 aus N.-Idaho).
/. minor Tuckerman in Amer. Journ. Sc. XIV. (1843) 31; Watson &
ce ‘Gray's Man. ed. 6. iere #72. — B. alba subsp. papyrifera y. humilis
Regel in A. DC. i re 2. (1868) 166. — B. dahurica à p. a mericana Regel in
À. DC. Prodr. Le — B. alba var. minor Fernald in Amer. Journ. Sc
(1902) 178. — das humilis suffrutescens. Folia seus EE vel ovato-
ee nis minora quam in 2
e Form findet sich in den Weifen Bergen von Neu-England. Mt. Washington,
New Ce: (Faxon) — Herb. Berlin
Aus dem westlichen Teil des Areals der Papierbirke sind eine Anzahl von Formen
beschrieben worden, die sich offenbar sehr nahe stehen. Da das Material, besonders
die Originale, meist in amerikanischen Herbarien aufbewahrt wird, so konnte i en i
abschließendes Urteil über die Verwandtschaft der Formen untereinander und mit ost- `
asiatischen, mit denen sie Fernald in Verbindung gebracht hat, nicht gewinnen. Es
handelt sich um B. papyrifera Marsh., B. occidentalis Hook., B. konadis Evans, B. fon-
is Sarg., B. alaskana Sarg. — Möge hier zunächst folgen, was Sargent (Bot.
Gaz. XXXI. peen 327) sagt: |
re are three arborescent birches in the region between the eastern base d `
the Rocky wire in the United States and the stores of Puget sound and British
Columbia.
First .
Secon d, the large tree which grows on the lower Fraser river, on the shores and
islands of Puget sound, and on Vancouver island. This tree has reddish bark w |
is particulary noticeable on young plants, pubescent branchlets, x winter-buds, leaves —
pubescent on the lower surface, and fruiting catkins about 11/4 in. long and Ya m |
thick, with scales longer than broad, the middle lobe being ec and much elom |
gated. Specimens of this tree, which is perhaps the largest of all birch-trees, "v
first gathered on the shores of the straits of Fuca by Dr. John Scouler during his visi
to the northwest coast in 1825—1827. These specimens were described by Hooker I
his Flora Boreali-americana as Betula oceidentalis, although with them he united
specimen collected by Douglas in the interior but west of the Rocky mountains. The
tree from the straits of Fuca appeared first in the description of B. occidentalis W. wbich
was evidently drawn principally from the specimen of that tree, and must be considered `
the type of Hooker's species, while the second specimen included in this description,
"E
Betula. 85
collected by Douglas, is the Rocky mountain form of B. papyrifera. The bark, however
is very different from that of the eastern tree, and it is probably best to consider it
a species.
Third, the half-shrubby dark-barked species with spreading gracefully drooping
stems which ranges as far south as Colorado, Utah and northern California. This plant
was collected by Nuttall on the Sweetwater, one of the branches of the Platte, and was
first described and figured by him as B. occidentalis (Sylva I: 22. pl. 7) Torrey in
who repeated his error in the Botany of California, and it is this plant which is described
and figured as B. occidentalis in my ninth volume of The silva of North America, where
an allusion only is made to the true B. occidentalis of the coast in a note under
B. papyrifera. Nuttall found an other small birch in the Rocky mountain region and
on the plains of the Columbia which he described and figured as B. rhombifolia in
the first volume of his Sylva published in 1842. This plant, judging by one of
Nuttall’s original specimens in the Gray Herbarium, is the narrow-coned form of the
plant described by Nuttall as B. oceidentalis, which is common in eastern Oregon. and
ashington and eastward into Montana and Idaho. If the iwo forms, which seem to
vary only in the thickness of the cones, are considered to belong to one species, this
dentalis halte ich für die echte Hooker'sche Art; dazu
would have to bear Nuttall's name of B. rhombifolia, if Tausch four years before had
not uséd that name for an European species. Some of the specimens of this third
species bear a strong resemblance to a fragmentary specimen of B. microphylla Bunge,
as pointed out to me by Mr. M. L. Fernald, but this evidence of the identity of the
Rocky mountain and the Altai plants would hardly seem to warrant the adoption of
Bunge's name for our tree, for which I now propose the name of B. fo =
. Die hier zuerst genannte Pflanze, deren Charakterisierung ich ausgelassen habe,
ist die typische B. papyrifera Marsh. — Der in dem zweiten Abschnitt beschriebene
Baum kann nicht B. oceidentalis Hook. sein. Sargent’s Beschreibung zeigt mit der
von Dippel’s B. papyracea b. oceidentalis manche Übereinstimmung. Beide dürften
identisch sein und sich als eine Form von B. papyrifera Marsh. erweisen. Als Synonym
ist hierher zu rechnen B. Lyalliana Koehne in Herb. Beissner, Schelle, Zabel, Handb.
Laubholz-Benenn. (1903) 55.
Die von Nuttall (North Amer. Sylva [1842]) beschriebene und abgebildete B. occi-
ist auch B. rhombifolia Nutt.
Le. 24, t. 8) zu rechnen. Da Sargent selbst seine B. fontinalis mit der B. occi-
dentalis Nutt. identifiziert, so würde ich auch sie vorläufig als zu B. Hook.
gehörig ansehen. |
Von den Exemplaren, die Sargent bei Beschreibung seiner B. alaskana (Bot. Gaz.
LI. [1901] 326) zitiert, habe ich die von Bourgeau in Saskatchawan 1855 ge-
sammelten gesehen. Davon gehört ein Teil zu B. occidentalis Hook. oder, da meine
Auffassung derselben von der Sargent’s abweicht, meinetwegen zu seiner B. fonti-
is. Der als Original für Sargent's B. alaskana in Betracht kommende übrige Teil
der Bourgeau'schen Exemplare kann aber meiner Ansicht nach ohne Bedenken zu
Jungeren Blätter, ferner ihre Behaarung und die Drüsenflecke | el
We bei der Papierbirke ausgebildet. Wegen der starken Drüsenbedeckung der jüngeren
Zweige stellte Regel diese Bourgeau'schen Exemplare zu seiner B. alb ec.
verrucosa var. resinifera. Starke Drüsenbedeckung der jüngeren Zweige findet sich
aber auch bei Exemplaren, die sonst in nichts vom Typus der B. p era Marsh.
abweichen (z.B. Elmer n. 494 aus Idaho). B. alaskana Sarg. hat also eine Selb-
Sländigkeitsberechtigung wohl kaum zu beanspruchen. Mit ihrer Beschreibung stimmt
"un die Diagnose von B. kenaika Evans (Bot. Gaz. XXVII. [1899] 481) in vielen Punkten
erkwürdig überein, so dass auch dieser Name als Synonym hierher zu rechnen sein
"rd. Fernald (in Amer. Journ. of Se. XIV. [1902)) glaubt B. kenaika Evans zum
86 Hubert Winkler. — Betulaceae.
größten Teil zu B. japonica Sieb. et Zucc., zum kleineren zu B. pendula Roth ziehen
zu müssen, während er B. alaskana Sarg. im umgekehrten Verhältnis diesen beiden
Arten zurechnet. Diese Anschauung kann für den keine Bedeutung Ta der Fernald's
weitgehende conira alt- und neuweltlicher Betula-Arten ablehnt
28. B. occidentalis Hook. Fl. bor. amer. II. (1839) 455; Spach in Ann. sc. nal.
2. sér. XV. sur 497; Nuttall, North-amer. Sylva I. (1842) 22, t. 7; Regel, Monogr.
Betulac. l. c. (4864) 431, t. 15, f. 35; Watson, Bot. of King's Exp. V. (1871) 323, t, 35,
in Brewer et Watson, Bot. Calif. H. (4880) 79; Dippel, Handb. Laubholzk. IL. (1892)
176; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 110; Sargent, Silva North Amer. IX. (1896)
65, t 453. — ?B. alba subsp. occidentalis a. typica Regel in Bull. Soc. natural.
Moscou XXXVIII. (4865) 400, t. 7, f. 4—5, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 165. —
forma occidentalis Fernald in Amer. Journ. Sc. XIV. (1902) 173, t. 5, f. 3. —
B. rhombifolia Nuttall Le 24, t. 8, — Arbor parva vel mediocris vel frutex arborens.
Cortex obscure aurantiaco- flavus. Ramuli _— juniores pubescentes plerumque
dense resinoso-glandulosi. Gemmae ovoideae prim ullum pubescentes glutinosae.
pau
Folia e basi late cuneata vel soldat vel ee vel interdum leviter cordata late
ovata vel ovato-oblonga acuta vel brevissime acuminata grosse inaequaliter vel saepius
duplicato-erenato-serrata utrinque 5— 7- plerumque 6-costata juniora pubescentia adulta ;
superne glabra subtus pallidiora ad nervos pilosa e et in nervorum axillis saepe paullum
barbata vel omnino glabrescentia, 2,5—4 cm in ramis sterilibus ad 8 cm longa 1,8—
‚5 em lata, petiolis crassioribus primo pubescentibus 8—15 mm fees petiolata. In-
florescentiae fructiferae cylindricae antice leviter attenuatae 2— 3,5 em longae d
diametientes; bracteae pubescentes lobis lateralibus angulatis Marke vel s
omnibus aequilongis vel intermedio paullo longiore. Nuculae oblongae alis Seco vel
usque duplo latioribus cinctae
Pacifisches Nord-Amerika: Verbreitet von Brit. Columbien (Macoun n. 1620,
Purpus) und Saskatchawan (Bourgeau) dureh Montana (Rydberg und Besser
n. 3928), Washington (Elmer n. 882), Idaho (Keller n. 33, 3063), gece und das
nordwestliche Nebraska, Colorado (Jones n. 6, Ball, Demetrio, Engelmann, Po-
penoe), Utah (Jones n. 5176?) und Oregon (Lyall, Howell) bis zum nördlichen
Californien (Lemmon) und dem nördlichen Neu-Mexiko (C. F. Baker n. 279). /
Flussufern, besonders in Gebirgsschluchten. — Herb. Berlin, Herb. Boiss., Peters burg.
Garten. — B. o talis wurde nach Sargent 1874 ins Arnold-Arboretum eingeführt
und ist seitdem auch in europäische Gärten übergegangen
Einh. Namen: Black Birch, Cañon Birch, Sweet Birch, Cherry Birch,
Gray Birch, Water Birch, Western Birch.
29. B. dahurica Pall. Fl. ross. I. (4784) 60, t. 39, f. 4, Reise III. (1776) 22
324, 421, t. À. k, f. & a, b; Ledeb. EL ross. II. (1886— —54) 651; Trautv. in
Soc. neural. Moscou (1857) 445, t. 7; Regel, Monogr. Betulac. Le (1861) 143,
t. 8, f. 36—39, t. 10, f. 19—40; Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892) 478, f. A: |
Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 444. — B. dehwuriea var. Maximowiexiana Trau
in Maxim. Prim. fl amur. (1859) 250. — B. dahurica «. typica Regel in À. x.
Prodr. XVI. 2. (1868) 174. — B. Maximowiexii Rupr. in Bull. Acad. Pétersboure XV.
(4856) 435. — B. Maakii Rupr. in Bull. Acad. P lerah oar XVI. (1857) 564.
cortice griseo-fusco profunde dirumpente. Rami erecti rarius patentes; ramu vli
no
plus minusve glandulosi primo pilosi mox — Gemmae ovoideo-oblongae acutae
u
glutinosa Folia e basi rarius rotundata plerumque late angustiusve cuneata e
petiolum pierna pr desir ovata vel MESA (Rv acuta usque acuminata inaequa-
liter vel rarius subduplicato-serrata utrinque 7— 9-costata juvenilia pubescentia deinde
superne ad nervos tantum disperse pilosa subtus dilutius ad nervos densius pilosa
glabrescentia et in venarum axillis plerumque barbata petiolis plus minusve dense pilosis
vel rarius glabris 7—11(— 413) mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae leng
cylindricae erectae vel pendulae 4 cm longe circiter pedunculatae 2—2,5 cm
7—9 mm diametientes; bracteae basi breviter vel longius cuneatae glabrae saepius
aes
TE CUM TI NE TRUM E E PET sd a mur ES RETE
D SEET T NEN IR RIETI NAT E.
Betula. 87
margine vel undique glandulosae lobis lateralibus intermedio oblongo brevioribus vel illum
subaequantibus ovalibus vel subrotundatis suberectis. Nuculae ovales vel obovatae apice
Amurland (Maximo wicz), Nertschinsk (Turezaninow, Sensinow), Bureja-
Berge (Radde), am Ussuri (Maximo wiez), am Guérin-Golf (Maximowicz).
Korea (Warburg n. 6475, Faurie n. 603, 604). — Der Baum ist in bota-
nische Gärten eingeführt, findet aber in der Landschaftsgárlnerei wohl nur beschränkte
cvm :
. B. fruticosa Pall. Reise Ill. (1776) 758 t. K, k f. 1—3, Fl. ross. I. (1784) 62,
Ge B; Reichb. Icon. fl. germ. XI. (1850) t. 624, f. 1279; Regel in A. DC. Prodr.
m 2. (1868) 169; Dippel, Handb. Laubholzk. II. ( 1892) 169; Koehne, Deutsche Dendrol.
(1893) 144. — B. Gmelini Bunge, Verz. d.i. J. 1832 i. "östl. Th. d. Altai-Geb. ges.
PA. Ein Suppl. z. Fl. € (1836) 113; Ledeb. Fl. ross. HL (1846) 652; Trautv. PI.
imag. (1844) t. 5. — B. fruticosa o. Gmelini Regel, Monogr. Betulac. l. c. (1861)
92, t. 6, f. 39—49. — B. divaricata Ledeb. Fl. ross. IIl. (1849) d — B. humilior
fris Gmel. Fl. sibir. I. (4341) 167, t. 36, f. 2. — Chamaebetula Gmelini Opiz
in Lotos V. (1855) 259. — Frutex 2—4-metralis. Ramuli reng tomentosuli deinde
glabri dense glandulosi. Folia e basi cuneata ovato-elliptica vel rarius exacte ovata
acuta ve] rarius obtusa inaequaliter vel duplicàto- plus minusve argute serrata —
.$—-costata juniora pilosula deinde glabra vel ad nervos tantum pilis singulis inst.iu.i&
Supérne obscure subtus dilutius viridia et plerumque resinoso-punctata, petiolis pilu» ius-
2 vel glabris 5—15 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae oblongo-cyliudricae
rectae 2— 2,5 cm longae 6—8 mm diametientes 6—10 mm longe pedunculatae; brac-
zi basi plus minusve pu nge cuneatae lobis lateralibus intermedio saepissime brevioribus
erectis vel subpatentibus vel interdum parum uncinato-recurvatis. Nuculae oblongae alis
circiter aequilatis vel paullo latioribus cinctae. :
Altai (Ledebour); Baikalien, im Sajanischen Gebirge (Radde), im Munku-
pue (Radde); Amurland, o Nertschinsk (Turezaninow, Karo n. 52).
ar. 8. Ruprechtiana Trautv. in Maxim. Prim. fl. amur. (1859) 254. — B.
var. Rupr. in Bull. Acad. Pitersbourg red 559. — B. reticulata Rupr. in
Bull. cm , Pétersboure (1857) 561. valifolia Rupr. in Bull. Acad. Pétersbourg
(1857) 560. — B. humilis e. ee E mie n. ovalifolia Regel, Monogr.
tulac. E: c. (4864) 109, t. 8, f. 40—47, t. 9, f. 56—6 67. — Folia e basi cuneata
Yel rotundata acuta vel rarius obtusa inaequaliter argute serrata vel grosse duplicato-
Inflorescentiae fructiferae dens ns E vel rarius
Nota. et clo. ape! Betulam Gmelini ien et B. riese Pall. i
altera satis graviter distincta primo forma foliorum, que B. humili à 1
cordata vel subobtusa omnino minus elongata et minus acuta monstrat quam B. fruticosa, cuius
folia basi evidenter cuneata; deinde species Pallasiana costis pluribus
Schrankeana costarum numerus reductus (4—5); etiam serratura in B. hum
(uam sic acuta ut in B. fruticosa. Cum bracteae fructiferae minus aen in specie Pallasiana
"uculae magis elongatae "e Ben latiore (etsi haud tam lata quam cli. Regel et Dippel dicunt)
Cinctae quam in Schrankia
7 haud certe subsectionis Albarum forsan hybridae.
. B. Middendorffii Trautv. et Mey. in ae m. in den äußersten
Nor, u. Ost. Sibiriens I. (4856), florul. ochot. phaeno & t. 21; Regel, Monogr.
Betulac. 1. c. (1864) 98 t. 8, f. 13—27; Dippel, Handb. Laubholzk. " (1892) 169; Koehne,
Deutsche Kaes, (1893) 414. — B. rotundifolia Regel et Tiling, Fl. ajan (1859)
149. — Frutex 1 — 3-metralis sparse ramosus. Ramuli brevissime tenuissimeque ‘puberuli.
m valde ciliatae. Folia e basi cuneata vel subcuneata suborbicularia
88 Hubert Winkler. — Betulaceae.
vel obovata obtusa rarius acutiuscula bani get crenato-serrata utrinque 4—5-costata
ad nervos brevissime tenuissimeque puberula 4,8— 4,2 cm longa 1,5—3 cm lata 4—
m longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae ovatae subglobosaé vel oblongo i
dricae erectae vel nutantes (4,5—)2— 2,5 cm longae 7—8 mm diametientes ad 40 mm
longe pedunculatae; bracteae longius vel brevius obovato-cuneatae lobis lateralibus oblongis
intermedio angustiore brevioribus porrectis vel rarius patentibus. Nuculae ovales vel
ovoideae alis aequilatis vel paullo latioribus cinctae.
Ost-Sibirien: Ajan (Tiling), an der Kolyma (Augustinowicz) und Lena
(Adams), Insel Schantar. Amurland (Maximowicz).
Nota. Speciei citatae positio systematica nondum certa; forsan planta hybrida, id quod
folis bracteisque fructiferis valde variabilibus probari videtur Icon originaria haud dissimilis
est plantae hybridae inter Boden pubescentem et B. nanam, at ramuli semper valde glandulosi;
hanc formam foliis suborbicularibus inflorescentiis fructiferis Éier iam cl. Trautvetter
var. scha is (in Maxim. Prim. fl. amur. [4859] 257) laudat, cum in formam foliis obovatis
inflorescentiis fructiferis oblongo-cylindricis varietatem communis (ibid. 255) constituat. Varie-
tatem nitidam a clo. Regel (Monogr. Betulac. [1860] 99) constitutam ab utraque praecedente
en A glabris mox laevibus nitidis diversam esse auctor ipse dicit.
. B. microphylla Bunge in Mém. sav. étrang. Acad. Pétersbourg IL (1835)
506; ae in A. DC. Prodr. XVI. 2, (1868) 169; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892)
468 (probab. excepta planta Spaethiana). — B. frutieo icosa B. cuneifolia Regel, Monogr.
Botulac. 1. c. (1864) 35, t. 7, f. 16—23. — Arborea. Ramuli novelli pubescentes et den-
sissifne glandulosi. Folia e basi cuneata integra obovata vel subrhomboidea obtusa vel
subrotundata grosse inaequaliter serrata utrinque plerumque 5-costata juniora pubes-
centia deinde glabra vel ad nervos tantum disperse pilosa superne evidentius reticulata,
2,5—3 cm longa 2— 2,3 cm lata, petiolis pubescentibus 8—412 mm longe petiolata.
oribus vix ad. recon trilobae. = culae ee alis Yen latioribus dicte
Altai. Herb. Petersb. Gart
Nota. Speéies laudata, cuius de tantum vidi specimina in herbario horti petropolitani,
foliorum forma nervorum lateralium numero venulisque superne prominentibus Nanis simillima
inflorescentiis autem subcylindricis praesertim alis nuculis semper multo latioribus Albis
Speciei sedes propter specimina deficientia haud certe determinanda; verosimiliter planta hybride.
3. B. Grayi Regel in Bull Soc. natural. Moscou XXXVIIL (4865) 406, t. 6,
f. 16—214. — Frutex. Ramuli novelli dense pubescentes. Gemmae subglobosae tomen-
N : Speciei a cl. Regel descriptae ramulum pusillum tantum icone eet illustratum
n herb. horti petropolitani vidi. Planta sterilis revera a Betula a pumila zd nu modo distingui
ahora cui habitu nec non foliorum et forma et serratura et nervatione o aequali eg
nucularum alis latis adeo a € e diversa, ut cum clo. Regel pro mër yes habendam
mihi persuasum est nisi pro hybrid
Sect. II. Betulaster (Spach) Regel.
Betulaster Regel, Monogr. Betulac. 1. c. (1864) 73, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868)
179; Spach in Ann. sc. nat. 9. sér. XV. (1841) 198 (genus propr.).
Subsect. 4. Acuminatae "m "E Soc. natural. NE XXXVII. (1865) 397 (sect.)
. Prodr. L c.
A. Folia basi valde insigniter cordata
. . 34. B. Maximowietit
B. Folia basi obtusa vel rotundata vel rites tentus.
Betula. 89
a. Inflorescentiae fructiferae racemose Peun ES in var.
eylindrostachya binatae vel rarius solitariae) . . + . . 85. B. alnoides.
b. Inflorescentiae fructiferae semper chasse.
€. Inflorescentiae fructiferae 6-—7,5 cm longae cire. 4 cm
diametientes . 36. B. luminifera.
B. Inflorescentiae Fouis ií cm n longae 6 6—8 mm dis-
" metientes; bracteae sub-5-lobulat pcs ia er 4, Poser.
34. B. Maximowiczii Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIII. (1865) 418,
L6, f. 1—8. — B. Maximowicxiana Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 180;
Shirasawa, Iconogr. des essences forestières du Japon (1900) t. 23, f. 1—8. (Icon
quoad foliorum serraturam naturae incongruens). — Arbor pulcherrima cortice albo-
. Papyraceo. Rami cortice brunneo nitente. Ramuli novelli glabri. Gemmae ovoideae
.. glabrae glutinosae. Folia e basi profunde cordata ovato-suborbicularia breviter acumi-
. mata serraturis longe callosa-caudatis costas terminantibus valde productis subspathulatis
| Beste errat interdum leviter undulato-lobata et subduplicato-serrata utrinque
10—12-costata juniora subvelutina adulta superne subtiliter et regulariter reticulata
glaberri i
oblongae vix usque medium trilobae lobis oblongis lateralibus erectis vel subdivaricatis
intermedio dimidio circiter r brevioribus Nuculae parvae subrhomboideae rubro-brunneae
alis 3—4-plo latioribus cincta
apan: Insel Jesso, bei Hakodate (Maximowiez). — Herb. Berlin, Boissier,
Wiener Hofmus. — B. Maxi aximowicexii wird in Japan ein mächtiger Baum mit prächtigem
sáulenfürmigem Stamm und gehört nach dem Urteil aller, die ihn in seiner Heimat
sahen, zu den schönsten Bäumen des dortigen Waldes. Er ist deshalb auch in ameri-
kanische und europäische Gärten eingeführt worden. Auch Forstkulturversuche hat man
mit ihm angestellt. Nach Mayr liefert er nämlich ein wertvolles gelbliches Kernholz
und könnte im Gebiet der Eiche und Rotbuche angebaut werden. Ob die Kultur des
Baumes lohnend sein wird, besonders wenn man besseren Boden dazu hergiebt, wird
sich noch zeigen müssen. "Den Winter hält er nach den jetzigen Erfahrungen bei uns
gut aus,
Einheim. Namen: Udai-kamba, Saibata, Ma-kaba.
35. B. alnoides Buch.-Ham. in D. Don, Prodr. fl. nepal. (1825) 58. — B. acu-
minata Regel, Monogr. Betulac. l. c. (1864) 127, t. 6, f. 29—34, t. 8, f. 28—35, t. 13,
f. 29; Brandis, Illustr. forest. fl. North-West ind Centr. -Ind. (4874) 458 t. 56; Hooker,
FL Brit. Ind. Y. (1890) 599. — Arbor excelsa. Ramuli novelli plus minusve pilosi vel
lomentosi, Folia e basi rotundata et ad petiolum paullum producta vel leviter cordata
vata ovato-lanceolata vel lanceolata plerumque longe acuminata serraturis acuminatis
aliter vel subduplicato-serrata utrinque 40—43-costata superne glabra vel in
Dérvo medio tomentosula subtus resinoso-punctata glabra et in nervorum axilis tantum
ulata vel 3 ad nervos vel undique plus minusve pubescentia, 6—14 cm bug
exacte
lanceolatae vel oblongo-ovatae subintegrae vel basin versus bi auriculatae. Nuculae
oblongae vel suborbiculares pubescentes alis 41/,—3-plo latioribus cinctae.
Var. «. acuminata (Wall.) H. Winkl. — B. acuminata Wall. Pl. as. rar. IL (1831)
7; t. 409; Endi. Gen. geng IV. (1847) 20; Regel in A. DC. Prodr. XVL 2. (4868)
179. — Beiulaster acuminata Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (1844) 499. — Ramuli
Rovelli pilosi; Folia superne glaberrima nisi in nervo medio disperse pilosa subtus in
90 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Fig. 22. A—C B. alnoides Buch.-Ham: var. acuminata (Wall) H Winkl. A Ramus fructifer.
B Bractea fructifera. C Nucula. — D—F B. imowicxii Regel. D Ramus fructifer.
E Nucula. F Bractea fructifera cum nuculis. (Icon origin.).
Betula. 91
nervorum axillis tantum barbulata; serraturae adpressae; petioli glabri vel pilis singulis
ornati ad 2 cm longi.
Nepal (Wallich n. 2793). — Herb. Berlin, Wiener Hofmus ;
Central-China: Szemao, Prov. Yunnan (Henry n. 12869, 12869®). — Herb.
Berlin.
: Var. B. cylindrostachya uus H. Winkl. — B. chere ue in Wall.
Pl. as. rar. Il. (1831) 7; Endl. Le: Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. 68) 179.
Betulaster eylindrostachya Spach 1. e. — B. acuminata €. ps € Monogr.
Betulac. l. c. (4864) 429. — Ramuli novelli nec non folia juniora dense flavo-tomentosa.
Folia adulta superne in nervo medio tomentosula subtus et ad nervos pilosa; serraturae
. erectae et minus adpressae; petioli subtomentosi 42—15 mm
| Subtropischer Himalaya: In Garhwal (Duthie) — Herb. Petersb. Gart. —
Kumaon häufig (Wallich n. 2795; Herb. Berlin, Petersb. Gart. — Hook. f. und
Thomson 5— 9000'; Herb. Wiener Hofmus. — Strachey u. Winterbottom. Herb.
Berlin Sikkim (Hook. f. u. Thomson 3—10000'. Herb. Berl.) und wohl noch weiter
nach Osten ee Assam).
Not l. Regel in monographia speciem nostram unam ex Betulis forma maxime
variabilem « esse dicit ut varietatum distinctio futura e materie frequentiore elucere possit. Mihi e
materie adhuc satis manca distinctio supra data cum rebus congruere videtur; cl. Regel contra
. Le. Betulam acuminatam et B. cylindrostachyam pro speciebus propriis habuit
^ c "E
posterioremque in sequentes varietates divisit: «. ca, 3. pilosa, y. s a. Prius in mono-
~ graphia B. aeuminatam cum his varietatibus constituit: «. glabra, 3. pilosa, y. arguta, d genuina,
`£. cylindrostachya, 2. lancifolia. — B. cylindrostachys d resinosa Diels, quam plantae hiina-
2 partibus vegetativis dissimiliorem autor dicit, inflorescentiis fructiferis semper fere solitariis
d Betulam Bae mkeri onendam mihi videtur. Beer? chinensis Henryana ab himalayensi
fne: tantum (foliis duplicato-serratis serraturis as terminantibus valde caudato-acuminato-
productis bracteis fructiferis nuculisque plus deeg differt
36. B. luminifera H. sen n. sp. — Ramul SE Folia e basi sub-
cordata paullum obliqua + late ovata acuminata serraturis valde subtiliter caudatis
maequaliter serrata haud valde subtiliter et prominenter reticulata utrinque 10—13-
costata superne glabra subtus ad nervos (ut et petioli peduneulique induti sunt) tomen-
losula pilis longioribus immixtis, ad 42 cm longa ad 8 cm lata, petiolis crassioribus modo
supra descripto indutis 2— 2,8 cm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae solitariae 6—
7,5 em longae 4 cm diametientes 1,5—2,2 cm longe pedunculatae; bracteae lanceolatae
pee paullum infra medium utrinque auriculatae vel denticulatae interdum ciliolatac.
Nueulae obovatae pubescentes alis membranaceis 2—3-plo latioribus cinctae.
Central-China: Prov. Sze-ch’ SH Distr. Tchen-keou-tin (Farges. — Herb. Paris).
Nota. Species descripta in herbario musei parisiens is a cl. Franchet ipso B. acuminata
Wall. nominata, a qua diversissima et foliis latioribus tenuioribus minus reticulatis longius —
latis et inflorescentiis fructiferis solitariis ess us se: nervorum petioli pedunculique indumen
- Maxi ; Regel cui foliorum milis eorum basi leviter cordata os
subsetaceis nec non inflorescentiis Q solitariis pres distinguenda.
37. B. Baeumkeri*) H. Winkl. n. sp. — Rami juniores tomento densissimo
patente induti. Folia e basi rotundato-obtusa saepius paullum obliqua oblonga vel ovato-
oblonga acuta vel breviter acuminata inaequaliter argute serrata utrinque 40 —-11-costata
nervo medio — — subtus
tius viridia resinoso-punctata ad nervos pilosa, 5—6 cm a 2,5—3,5 cm lata,
Petiolis dense tomentosis 6——8 mm longe petiolata. Kaes ve mr Ze
Pendulae 3—4 em longae 6—8 mm diametientes: bracteae parvae in medio circiter
lobis brevibus bilobulatae apicem versus iterum lo obulis minutissimis utrinque ornatae
itaque sub-5-lobulatae ciliatae. Nuculae oblongae vel obovato-oblongae pubescentes alis
2— 3-plo latioribus cinctae
eege
*| In honorem praeceptoris mei Clementis Baeumker philosophiae et paedagogiae
Professoris ordinarii publici olim Vratislaviensis nunc Strassburgensis.
92 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Südwest-China: Prov. Yunnan (Delavay 4883—1885 ohne näheren Standort
und Nr. — Herb. Paris).
Nota. Specimen originarium in herbario musei parisiensis sub nomine B. acuminata
Wall. var. pyrifolia Franch. a cl. Franchet ipso scripto asservatur; a planta illius varietatis
y A Se
Winkl. A Ramus fructifer, B Bractea fructifera, C Nucula.
mkeri H. Winkl. D Ramus fructifer. E Bractea fructifera. P Nucula. ec: orig}
Fig. 23. A— C B. luminifera H.
D—F B. Baeu f
E
Betula. 93
Franchetianae originaria (cf. Journ. de bot. XIII. (4899) 207; R. P. Farges n. 4040) ramis dense
pubescentibus foliis superne obscure viridibus subtus glaucescentibus acutis vel breviter au.
acuminatis basi rotundato-obtusis (in illa folia basi cuneato-obtusa) differt. Nomen Franchetian
— causa: cl. Franchet folia in specimine longissima 5,5 cm longa 7—8 cm longa inflores-
femineas 5 cm longas erectas 7—8 cm lon gas pedentes indicat). Insuper id specimen ori-
ias fructiferas nuculasque
maturum pro specie nova constitui. Sedem ae a cl. vy es sub n. 1040 nec non
ius immaturi a cl. Henry sub n. 5238 (in Herb. Barb.-Boiss.) = sem Hupeh collecti
verosimiliter cum illo identici nescio, cum specimen immaturum & cl. vay apud Long-ki in
provincia Yunnan anno 1894 lectum ad speciem meam novam ärer? sit.
Plantae hybridae generis Betula.
B. pumila X lenta Jack in Garden and Forest VIII. (1895) 243, f.
Frutex grandis vel interdum arborescens. Folia plerumque obovata obtuse vel acutius
serrata circ. 2,5 cm longa. Inflorescentiae masculae erectae plerumque in axillis soli-
tariae fructiferae oblongae 1—2 cm longae; bracteae fructiferae pubescentes lobis late-
ralibus patentibus intermedio paullo brevioribus. Nuculae obovatae alis dimidio vel plus
angustioribus cinctae.
ord-Amerika: Wurde im Arnold-Arboretum aus Samen gezogen, der von
B. Race gesammelt worden war. In der Nähe des Samenstrauches stand keine andere
Birke als B. lenta; auch das Auftreten des bei letzterer Art so charakteristischen schónen
Geruches der Zweige und inneren Rinde, spricht dafür, dass sie am dem Bastard beteiligt
ist, Eine geringe Anzahl der oe" = dieses Geruches entbehrten, neigten auch in
anderen Merkmalen mehr zu B. pu
B. pubescens X nana. — rs na ar. Hartm. in Vet. Acad.
Handl. (1818) 148. — B. alba var. intermedia Wahlenb. Suec. 624. — B. inter-
media Thomas in Gaud. Fl. helvet. VI. (1830) 476; Reichb. Icon. fl. germ. XII. (1850)
t. 624, f. 1283. — B. alpestris Fries, Summ. veg. 'scand. I. (1846) 212. — B.
Var. macrocarpa, var. Pre var. erassiuscula, var. major Laestadius in Herb. reg.
Suec. ex Regel l. c. — B. nana var. alpestris Regel, Monogr. Betulac. Le (1861) 1 103. —
- fruticosa Wats. Dendrol. brit. IL (1825) t. 454 non Pall. — B. humilis B. ? Wat-
som Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (1841) 194. — B. fruticosa 8. humilis
Reichb. Icon. fl. germ. XI. (1850) t. 622, f. 1280. — B. hy
( . hybrida
H rotundifolia, 7: afaik e, Kochii Regel, ner Betulac. l. c. (1861) 97. — B. lago-
pna i . Prodr. X
XYL 2. Bue 13. —
B. car-
Ar. microphylla Kuhlw. Fl. exs. petrop. ex "Regel Le. —
eg San Ee fl. (1874) 402. — B. pallescens Larsson ex Blytt. l. c. 403.
L. K. Rosenvinge in Herb. Haun. — B. nana Pall.
t K Se ee vel arbuscula usque 4-metralis.
late cuneata rhomboideo-ovata vel suborbicularia rotun
serrata utriri "un 3—5-costata juniora paullum pubescentia et s
usque 3 cm longa lataque ad 1,5 cm longe petiolata.
oblongae cylindricae; bractearum lobi laterales erectae interme
quilongi. Nuculae alis angustioribus vel aequilatis cinctae.
N nter den Eltern verbreitet in Island, Nord-Europa,
chweiz, Nord-Sibirien und Grönland.
f. intermedia (Thomas) H. Winkl. — B. intermedia Thomas Le
f. alpestris (Fries) H. Winkl. — Fries L c.
ota,
dio breviores vel rarius
dem Jura und der
alde variabilis est. Etsi
. pubescens X modo hybridarum plurimarum v s
SE Koehne consentiri possumus Betulam intermediam Thom. et B. alpestrem Fries notis
94 Hubert Winkler. — Betulaceae.
perrumpentibus haud divisas — in posteriore neque folia juniora semper omnino eglandulosa et
eglutinosa neque nucularum alae semper angustae neque in utraque foliorum forma diversissima
observantur — tamen m intermediam Bet pubescenti atque Betulam alpestrem
nae magis accedere negandum non est.
B. verrucosa X humilis H. Winkl, n. hybr. — B. Zimpelii Junge in litt. ad
clm. Ascherson. — Ramuli novelli glandulosi. Folia ovalia basi truncata vel attenuata
apice acuta vel rotundata grossius serrata glabra costis subtus haud valde prominentibus
—5-costata petiolo rubescente. Bracteae fructiferae profunde trilobae lobis oblongis
vel lanceolatis medio quam laterales longiore. Nuculae alis aequilatis vel paullo angu-
stioribus vel paullo latioribus cinctae. !
Ostpreußen: Bei Eydtkuhnen (Heinrich, nach Abromeit in einem Briefe an
Ascherson).
Holstein: Bei Göttin Kr. Lauenburg unter den Eltern (Schmidt).
B. pubescens X humilis Warnstorf in Verh. bot. Ver. Brandenburg XI. (4869)
129. — Fruticosa vel arborea. Ramuli novelli hirtelli glandulosi. Folia e basi obtusa
vel rotundata ovata acuta vel brevissime acuminata inaequaliter saepius subduplicato-
serrata utrinque plerumque 5-costata glabra 2,5—3 cm longa 4,5—2,4 em lata 8—
10 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae erectae vel nutantes oblongo-cylin-
ricae longe pedunculatae; bractearum lobi laterales patentes; nuculae alis
circiter aequilatis cinctae.
Mitteleuropa: Auf den Ihnawiesen bei Arnswalde in der Neumark von Warnstorf
entdeckt. Von den von Engler auf dem Haspelmoor bei München gesammelten, im
Berliner Herbar als B. pubescens X, fruticosa liegenden Pflanzen scheint mir ein Exemplar
hierher zu gehóren, während ich die übrigen sowie einige der von Sanio als B. hu-
milis X pubescens Warnst. verteilten aus dem Sarker Bruch bei Lyck stammenden
Pflanzen für reine B. ns halte, dagegen scheinen andere Exemplare von diesem
Standort und die im Reuschendorfer Bruch bei Lyck gefundenen in der That unseren
Bastard darzustellen,
haud valde prominentibus 5—6-costata petiolis glabris 10—15 mm longe graciliter
petiolata. Bracteae fructiferae pubescentes lobo medio lanceolato lateralibus aequilongo.
Nueulae alis aequilatis vel paullo latioribus cinctae.
Schlesien: Am Telegraphenberge bei Grünberg (Callier, Fl. siles. exs. n. 613;.
A X verrucosa Saelan in Medd. Soc. Faun. et Fl. fenn. XIII. (1886) 257. —
Frutex ca. 40-pedalis. Ramuli dense pubescentes. Folia parva in utraque pagina
Finnland (Hjelt naeh Saelan).
i populifolia X papyrifera Sargent in Garden and Forest VIII. (1895) 355,
f. 4—3. um Folia longius acuminata duplicato-serrata costis remotiusculis prominentibus
superne nitida petiolis subeglandulosis. -Inflorescentiae masculae binatae fructifera®
cylindricae basi apiceque paullum attenuatae; bracteae fructiferae pubescentes lobis late-
ralibus rotundatis recurvo-patentibus lobo intermedio angustiori subaequilongis. Nuculae
oblongae alis circ. 41/,-plo latioribus cinctae.
Nord-Amerika: In Plymouth und Warren, New Hampshire und iu Arlington,
Massachusetts. Man kónnte vermuten, dass die beschriebenen Exemplare eine extreme
o der
genannten Eltern-Arten vorkamen,
B. papyrifera x pumila Zabel in Mitteil. deutsch. dendrol. Ges. (1895). —
B. Borggreveana Zabel in Hort. mündens. — Ramuli novelli dense pubescentes. F olia
ovata vel ovato-oblonga vel ovalia vel suborbicularia basi rotundata vel cuneata apice
Betula. 95
acuta grosse serrata juvenalia densius pubescentia deinde glabrescentia subtus resinoso-
punctata petiolo crassiore 8—14 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae cylin-
draceae; bracteae fructiferae pubescentes lobis lateralibus patentibus medio lineali-
lanceolato vel subspathulato brevioribus et latioribus vel omnibus + aequalibus. Nuculae
alis aequilatis vel latioribus cinctae
Von Zabel im Mündener Forstgarten unter n. 91, 92 und 153 aus nordamerikani-
em Samen erzogen. Von diesen steht n. 92 in Blatt- und Kätzchenform der B. papyri-
fera sehr nahe; um so merkwürdiger ist es, dass die Form der Fruchtschuppen mehr
nach B. pumila neigt.
antarum sequentium specimina partim a cl. Zabel benevole missa partim
herbario cl. C. K. Schneider asservata a me perscrutata sunt; hae revera pro d
inter species laudatas habenda puto:
lutea X pumila Purpus mss.; B. dahurica X lenta Purpus mess. ` B. pumila X
nana; B. pumila X glandulosa; B. verrucosa X papyrifera.
Species dubiae.
Betula nitida D. Don, Prodr. fl. nepal. (1825) 58.
Betula sibirica Loddig. Cat. (4856).
Betula tristis Link, Enum. Il. (1822) 401.
Betula resinifera Royle, Himalay. (1839) 343. :
Betulaster affinis Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841) 199. — Betula affinis
Endl Gen. Suppl. IV. (1847) 20
Species e genere Betula removenda.
B. antarctica Willd. Spec. pl. IV. (1805) 466 — Fagus betuloides.
Fragmenta fossilia pro speciebus generis Betula descripta.
pens Aeoli Massalongo, Syllab. pl. foss. (1869) 46.
B. aequalis Lesquereux, Rep. on foss. pl. of auriferous gravel deposits of the
Sierra Nevada in Mem. of Mus. comparat. zool at Harvard Coll. VI. 2. (1878) 2 t. 4,
L 4—4.
B. alascana Lesquereux, Contrib. to foss. fl. of Western Territor. III. in Sege
gH of U. St. geolog. Surv. of territ. VIL (1883) ex Just, Bot. Jahresber. XII.
1884) 35
B. siba fossilis Nathorst, Zur foss. Fl. Japans in Dames u. Kayser, EE
‚Abhandl. IV. (1888—89) 225 t. 26, f. 7
alboides Engelhardt, Fl. Brau nkohl. Form. Sachsen (1870) 46 t. 3, f. 23;
Schimper , Traité paléontol vég. H. (1870—72) 571; Krejti, Zusstell. der in d. nord-
bóhm. Braunkohlenbecken aufgefund. Pflanzenreste der bóhm. Tertfl in Sitzber. Kgl.
Böhm. Ges. Wissensch. Prag (4878—79) 193.
B. angulata Goepp. Tertfl. von Schossnitz in Schles. (1855) 40 t. 3, f. 3.
B. angustifolia Newberry in Proc. U. St. Nat. Mus. V. (1883) 508, Later extinet
Floras (1898) 63; Knowlton, Foss. fl. of John Day Bes Oregon in Departm. of inter.
U. St. geolog. Survey, Bull. n. 204, ser. C. (1902) 4
i . Ludwig, Foss. Pfl. aus d. ált. Abt. i Rhein.-Wetterauer Braunkohle
in Palaeontographica VIII. (1859) 98 t. 34, f. 41; Ettingshaus. Foss. Fl. der ält. Braun-
geet der Wetterau in Sitzber. math.-natw. Cl. K. Akad. Wissensch. LVIU. (1868)
834; Schimper, Traité Le 574.
N Ota. Species dubia.
B. atavina Heer, Fl. foss. groenlandica IL (1883) 22- t. 55, f. 8, GER
96 Hubert Winkler. — Betulaceac.
attenuata Goepp. Braunkohlenfl. des nordöstl. deese in Zeitsohr. deutsch.
geolog. Ges. IV. (1852) 490; Tertfl. von Schossnitz (1855) 11 , f. 6; Ettingshaus.
Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 6; Schimper, Traité 1. c. EA
B. basiserrata Ward, Synops. of Fl. of Laramie Group in 6. ann. Rep. of U. St.
geolog. Surv. 1884— 85 (1887) et Types of Laramie fl. in Bull. U. St. geolog. Surv.
n. 37 (1887) ex Just, Bot. Jahresber. XV. 2. (1887) 303.
B. Beatriciana Lesquereux, On some Cretaceous foss. pl. from Nebraska in Am.
journ. of science and arts, 2. ser. XLVI. n. 136 (1868) 95; pos Traité l. c. 573.
Nota. Species dubia.
B. Bendirei Knowlton, Foss. fl. of John A Basin rim in Departm. of inter. -
U. St. geolog. Survey, Bull. n. 204, ser. C. (1902) 40 t. 4,
B. Blancheti Heer, Tertfl. der Schweiz II. ( 1856) 38 t. 1, f géi b Ettingshaus.
Foss. Fl. ält. Braunkohlenformat. der Wetterau in Sitzber. math.- . Cl. K. Akad
Wissensch. LVII. 2 (1868) 831, Beitr. z. Kenntn. Tertfl. von Së in Sitzber.
l. e. LX. (1869) 45; Schimper, Traité Le 571; Krejëi, Zusstell. der in d. nordbóhm.
ies te ae aufgefund. Pflanzenreste der bóhm. Tertfl. in Sitzber. Kgl. bóhm. Ges.
Wissensch. Prag (1878—79) 193; Ettingshaus. Foss. Fl. von Leoben in Steiermark in
Denkschr. K. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. LIV. (1888) e
B. Brongniartii Ettingsh. Foss. Pflanzenreste aus dem trachyt. Sandstein von
Heiligenkreuz bei pons in Abhandl K. K. geolog. Reichsanst. L 3. (1852) 5 t. 1,
à , Beitr. z. Kenntn. foss. Fl. von Tokay in Sitzber. math.-natw. CL K. Akad.
Wissensch. XL (1853) 17 9, Tert. Fl. der Umgeb. von Wien in Abhandl. K. K. geolog.
Reichsanst. II. 3. (1855) 12 t. 4, f. 48, Foss. FL von Kóflach in Steiermark in Jahrb.
K. K. geolog. Reichsanst. VIII. (1857) 42; € Tertfl. der Schweiz IL (1856) 39
t. 72, f. 4°; Stur, Beitr. z. Kenntn. der Fl. der Süßwasserquarze des Wiener u. ungar.
Beckens in Jahrb. K. K. geolog. Reichsanst. XVIL (1867) 151; „Deponie, Etudes sur la
vég. du sud-est de la France à l'ép. tert. in Ann. sc. nat. 5. X. (1868) 24 t. 1,
f. 3, 4; Ettingshaus. Foss. Fl. àlt. rege m ride in Sitzber. math.-
natw. Cl. K. Akad. Wissensch. LVIL 4. (1868) 831, t. 4, f. 5, Beitr. z. Kenntn. Tei
Steiermarks in Sitzber. 1. c. LX. 4. (1869) 45; Sans” Traité Le 570; om
Foss. Fl. von Sagor in Krain I. in Denkschr. K. Akad. Wissensch. math. -natw. Cl.
XXXII. (4874) 176; Engelhardt, Tertfl. von Göhren in Nov. Act. nat. cur. XXXVI.
(4873) 20 t. 10, LE 9; Kejti, Zusstell. der in d. nordböhm. Braunkohlenbecken
81 t. 96, f. 3—57; ec Foss. FL von "Leoben in | Steiermark in pt
Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. LIV. (1888) 285 t. 2, f. 41; Nathorst, Zur foss. FI.
Japans in Dames u. Kayser, Palaeontolog. Abhandl. IV. (1888—89) 209 t. 24, f 6, T;
Engelhardt, Tertpfl. vom Himmelsberg bei P in Abhandl. Senckenberg. naturforsch.
es. XX. 3. (1904) 266 t. 4, f. 49, t.2, f. 4, 2. — Carpinus macroptera Unger,
Swoszowice, t. 42, f. 2 (secundum Weër? Liebotitz u. Putschirn).
B. carpinea Massalongo, Syllab. pl. foss. (1869) 47.
B. carpinifolia Wessel et Weber, Neuer Beitr. z. Tertfl. der niederrhein. Braun-
kohlenformat. in Palaeontographica IV. (1856) 431 t. CS
+ earpinoides Goepp. Tertfl. von Schossnitz ( 1855) 12 t 3 £
. —— Goepp. Braunkohlenfl des nordóstl. Deutschl. in Teich. deutsch.
geolog. Ge. IV. (1852) 490, Tertfl. von Schossnitz (4855) 14 t. 3, f. 5, himper;
Traité 1. c. 568; Krejéi, Zusstell. der in d. nordböhm. Braunkokleubecken er
Betula. 97
Pflanzenreste der bóhm. Tertfl. in Sitzber. Kgl. bóhm. Ges. Wissensch. Prag (1878 —
9) 193.
B. confusa Saporta, Recherch. sur la vég. du niveau aquitan. de Manosque III.
in Mém. Soc. géolog. France. Paléont. Ill 2. (1892) ex Just, Bot. Jahresber. XX. 2.
(1892) 317.
B. coryloides Ward l. c.
B. cuspidens Saporta, Études sur la vég. du sud-est da la France à lép. tert.
I. 3 in Ann. sc. nat. 5. ser. IV. (1865) 407 t. 6, f. 1; Schimper, Traité l. c. 564.
B. Daltoniana Ettingsh. Beitr. z. Kenntn. Tertfl. Australiens in Denkschr. math.
natw. Cl. K. Akad. Wissensch. XLVII. (1883) 143 t. 4, f. 43.
Nota. Species dubia. Folium forsan ad Fagum pertinens.
B. Dayana Knowlton, Foss. fl. of John Day Basin Oregon in Departm. of inter
U.St, geolog. Survey, Bull. n. 204, ser. C. (1902) 41 t. 4, f. 4.
Nota. Species dubia. :
B. denticulata Goepp. Tertfl. von Schossnitz (1855) 42 t. 3, f. 44, 15; Sismonda,
Mat. à la paléontol. du terr. tert. du Piémont in Mem. 'della reale accad. delle sc. di
Torino 2. ser. XXII. (1865) 391.
B. derwentensis Ettingsh. Beitr. z. Kenntn. Tertfl. Australiens in Denkschr. math.-
natw. Cl. K. Akad. Wissensch. XLVII. (1883) 444 t. 1, f. 14.
Nota. Species dubia.
B. dryadum Brongn. Prodr. (1828) 443, 214, in Ann. sc. nat. XV. (1828) 49
t. 3, f. 5; Unger, Chloris protogaea (1847) 117 t. 34, f. 2—5, Gen. et spec. pl. foss.
(1850) 397, Iconogr. pl. foss. in Denkschr. K. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. IV.
Reichsanst. XVII. (1867) 451; Ettingshaus. Beitr. z. Kenntn. Tertfl. Steiermarks in
Sitzber. math.-natw. Cl. K. Akad. Wissensch. LX. 4. (4869) 44; Massalongo, Syllab.
pl. foss. (1869) 47; Schimper, Traité l c. 564; Ettingshaus. Foss. Fl von Sagor in
in in Denkschr. K. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. XXXII (1871) 176; Engel-
hardt, Beitr. z. Kenntn. Fl. des Thones von Preschen bei Bilin in Verhandl. K. K
ena . Ges. IV.
(1852) 490, Tertfl. von Schosshitz (1855) 14 t. 3, f. 7, 8 (secundum Ettingshaus.
Blattskelette etc.), Andrä, Beitr. z. Kennin. foss. Fl. von Siebenbürgen u. des Banats
in Abhandl. K. K. geolog. Reichsanst. IL (1856) 39 t. 71, f. 25, Goepp. Tertfl. von
Schossnitz (1855) 10 t. 3, f4.
. B. elliptica Saporta, Études sur la vég. du sud-est de la France à l'ép. tert.
in Ann. se, nat. 5. ser. VIII. (4867) 59 t. 5, f, 3, 4; Schimper, Traité l. c. 565; Heer,
Mioc. fl. der Insel Sachalin in Mém. acad. imp. sc. St. Pétersbourg 7. sér. XXV. (1878)
E V5 t6, 1.
B. eocenica Ettingsh. Beitr. z. Kenntn. foss. Fl. von Sotzka in Sitzber. K. Akad.
Wissensch. math.-natw. Cl. XXVIIL 518 t. 1, f. 1; Schimper, Traité Le 568.
93) B. fallax Lesquereux in Bull. of Mus. compar. zool. Cambridge XVI. (1888—
45.
B. flexuosa Goepp. Braunkohlenfl. des nordóstl. Deutschland in Zeitschr. deutsch.
geolog. Ges. IV, (1852) 490; Tertfl. von Schossnitz (1855) 10 t. 3, f. 4, Ettingshaus.
Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 6.
A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 61. 7
98 Hubert Winkler, — Betulaceae.
B. Florissanti Lesquereux, Contrib. to foss. Fl. of West. Territ. III. in U. St. geolog.
Survey of Territ. VII. (1883) 450 t. 27, f. 14.
B, Forchhammeri Heer, Fl. foss. arct. I. (1861) 148 t. 25, f. 26, 27; Schimper,
Traité Le 571,
. fraterna sr Études sur la vég. du sud-est de la France à l'ép. tert.
IL 3 in Ann, sc. nat. 5. ser. IV. (1865) 108 t. 6, f. 2; Schimper, Traité l. c. 565.
. gracilis er Foss. Pfl. aus d. ält. Abt. d. Rhein.-Wetterauer Braunkohle
in Palaeontographica VIII. (1859) t. 34, f. 4, 5; Schimper, Traité Le 574
ota. Species dubia.
. grandifolia Ettingsh. Foss. Fl. der Tertbeck. v. Bilin (4866—69) 47 t. 14,
f. 23, 24; Heer, Fl. foss, alascana in Kongl. Svensk. Vetensk.-Akad. Handl. VIII. (1869)
29 t. 5, f. 8; Schimper, Traité Le 569; Krejči, Zusstell. der in d. nordböhm. Braun-
kohlenbecken aufgefund. Pflanzenreste der bóhm. Tertfl. in Sitzber. Kgl. bóhm. Ges.
Wissensch. Prag (1878— 79) 193.
B. gypsicola Saporta, geo sur la vég. du sud-est de la France à l'ép. tert. Ill.
in Ann. sc. nat. 4. sér. XVII. (1862) 234 t. 6, f. 4; Schimper, Traité l. c. 566; Saporta,
Révis. de la fl. des gypses d'Aix in Ann. sc. nat. 5. sér. XVIII. (4873) 32.
B. heterodonta Newberry in Proc. U. St. Nat. Mus. V. (4883) 508; Knowlton.
Foss. fl of John Day Basin Oregon in Departm. of inter. U. St. geolog. Surv. Bull.
n. 204, ser. C. (1902) 40.
. heteromorpha Knowlton, Foss. fl. of John Day Basin etc. (1902) 39 t. 3,
f. 6,-7, t. 5, «dM.
is Gaudin in Gaudin et Strozzi, Contrib. à la fl. foss. italienne (1859)
39 t. 10, f. 1, 2; Schimper, Traité Le 572.
B. Kefersteinii Goepp. ex en Foss. fl. von Leoben in Steiermark in
ge K. Akad. Wissensch. LIV. (1888) 286 t. 2. f. 21.
B. lenta Schmalhausen, pes m" aus dem Siret a in Palaeontographica
XXXIII. (188607) 196 t. 18, f.
B. Mac Clintockii Cramer in sem Fl. foss. arct. L (1868) en 34, f.4,ab,
t. 39, f. 1—9. — Betulinium Mac Clintockii Schimper, Traité l. c. 575.
B. ma macrocarpa Boulay, Notice sur la fl. tert. des envir. o eu Ardéche in
Bull. Soc, een France XXXIV. (1887) n. 25.
B. macrophylla (Goepp.) ) Heer, Fl. foss. aret. I. (1868) 146 t. 25, f. 11—19,
Mioc. Fl. u. Faun. Spitzbergens in Kongl. Svensk. Vetensk.-Akad. Handl. VIIL nm. 7
(1870) 56 t. 11, f. 7; Ettingshaus. Beitr. z. Kenntn. foss. Fl. v. Wildshuth ex Ettings-
haus., Blattskelette der Dikotyledonen (4861) 6; Schimper, Traité Le 566; Heer,
Beitr. z. foss. Fl. Spitzbergens in Kongl. Svensk. etc. XIV. (4876) 74 t. 28, f. 68,
Beitr. z. mioc. Fl. von Nord-Canada (1880) 44 t. 2, f. 3—5; Windisch, Beitr. z. Kenntn.
d. Tertfl. von Island in Zeitschr. f. Natalie: (1886) 249; Boulay, Notice l. €.
n. CH — Alnus -macrophylla Goepp. Tert. Fl. von Schossnitz (4855) 42 t. 4, f. 6,
t$, £ f.
B. macroptera Unger, Chlor. protog. (1847) 148 t. 34, 7, Gen. et SÉ
pl foss. (1850) 397; — Blattskelette der Dikotyledonen un 6; Massalongo,
Syllab. p D: (1869
B. microphylla Heer, Tert. Fl. der Schweiz II. (1859) 3114; Schimper, Traité -
Le 57
B. rtschingii Heer, Fl. foss. arct. L (4868) 103 t. 12, f. 9, t. 45, f. 110
imr Traité l.c. $73 ; Hee eer, Fl. foss. groenlandica II. (1883) 82.
e nata Goe epp. Braunkohlenfl des nordóstl. Deutschl. in Zeitschr. deutsch.
geolog. Ges. IV. (1852) 490; Tertfl. von Schossnitz (1855) t. 3, f. 10.
Nota. rier vg?
nepos S , Recherches sur la vég. du niv. aquit. de Manosque in Mém.
soc. géolog. Nun Paléontol. Il. 9. (4892) ex Just, Bot. Jahresber. XX. 2. (159 347.
Betula. 99
B. gren eet Saporia, Éludes sur la vég. du sud-est de la France à Sieg tert.
in Ann. sc. nat. 5. ser. IV. (1865) 87 t. 3, f. 6; Schimper, Traité Le 56
B. ostryifolia petiam. Prodr. fl. foss. des rimi: anc. de Bäss in MG. soc,
géolog. France (1868) 57 t. 4, f. 8; Schimper, Traité Le 563
B. ve tres T Raiber: ete. Le
B. palaeohumilis Saporta, Recherch. etc. 1. c.
B. eng Massalongo, Syllab. pl. foss. (1869) 46.
B. parce-dentata Lesquereux, Contrib. to foss. fl. of West. Territor. lll in
Hayden, Rep. of i St. geolog. Surv. of terrilories VIII. (1883) ex Jus!, Bol. Jahresber.
XIL 2. (1884) 3
B. parv eia “Der. Terlfl von Schossnitz (1855) 12 t. 3, f. 43; Schimper,
Traité le. 572; Engelhardt, Fl. aus den unt. Paludinschich!, des Caplaberges bei Podvin
in Abhandl. Senckenberg. natforsch. Ges. Frankfurt XVIH. (4895) 474 t.4, f. 12
Nota. Species dubia.
B. paucidentata Eltingsh. Foss. Fl. von Schoenegg bei Wies in Steiermark I.
in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. LVIL (1890) ex Just, Bol. Jahresber. XVIIL 2
(1890) 228.
B. perantiqua Daws. ex Just, Bot. osé XXII. 2. (1894) 350.
B. pla ra Ettingsh. Foss. Fl. von Sagor in Krain L in Denkschr. K. Akaa.
Wissensch. math.-natw. CL XXXII. TM 176 1.3, f. 25—-2
B. plurinervia Ettingsh. Neue Pflanzenfoss. aus d. die Steiermarks
2.
in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. LX. (4893) ex Just, Bot. Jahresber. XXI.
(1893) 425.
B, praepubescens Ellingsh, 1. c.
. primaeva Wessel et Weber, Neuer Beitr. z. Tertfl. der niederrhein. Braun-
kohlenformat. in Palaeontographica IV. (1856) 131 t. 24, f. 4; Schimper, Traité l. c. 570.
B. prisca Ettingsh. Foss. Pflanzenreste aus dem trachyt. Sandstein von pae
kreuz bei Kremnitz in Abhandl K. K. geolog. Reichsanst. I. 3. (1852) 5 t £8;
Beitr. z. Kennin. foss. Fl. von Tokay in Sitzber. math.-natw. Cl. K. Akad. Welte
XI. (1853) 797, Tert. Fl. der Umgeb. von Wien in Abhandl. K. K. geolog. Reichsanst.
ll. 3. (1855) 44 t.4, f. 45—17; Goeppert, Terifl. von Schossnitz (4855) 11 t. 3,
Lut, 42; Slur, Beilr. z. Kennin. Süßwasserquarze des Wiener u. ungar. Beckens in
Jahrb. K. K. geolog. Reichsanst. XVII. (1867) 152; Ellingshaus. Foss. Fl. alt. Braun-
kohlenformat. der Welterau in Silzber. matlı.-nalw. Cl. K. Akad. wege LVII.
(1868) 830; Heer, Fl. foss. arci. I. (1868) 148 t. 25, f. 9a, 20—25, t. 26, f. Mer.
Eitingshaus. Beilr. z. Kennin. Terifl. Steiermarks in Sitzber. math. ice Cl. et
(1869) 45 t. 4, f. 24—26; Heer, Fl. foss. alascana im Kongl. Svensk. Vetensk.-Akad.
Handl. VIH. 4. (4869) 28 t. 3, f. 6, t. 5, f. 3—7, Mioc. Fl. und Faun. Spitzbergens
ibid, VII. 7. (1870) 55 t. 44, f. 3—6; Schimper, Traité Le 567; Etlingshaus. Foss.
Fl. von Sagor in Krain I. in Denkschr. K. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. XXXII.
(1871) 176; Engelhardt, Tertpfl. aus dem Leilmeritzer Mittelgeb. in Nov. Acl. Leop.-
Carol. Akad. XXXVIII. (1876) 374 I. 20, I. 3—6; Heer, Beitr. z. foss. Fl. Spitzbergens
in Kongl. Svensk. Vetensk.-Akad. Handi. XIV. 5. (1876) 70 1.34, f. 40, Mioc. Fl.
der Insel Sachalin in Mém. Acad. imp. sc. St. Pétersbourg 7. ser. XXV. (1878) 30
5, f. 9, 40, 1. 7, f. 4—4, Mioc. Fl. des Grinnell-Landes (1878) 34 t. 3, f. 3h,
t. 5, f. 2—5: Krejči, Zusstell. der in d. nordböhm. Braunkohlenbecken aufgefund.
Pflanzenreste der böhm. Tertfl. in Sitzber. Kgl. bóhm. Ges. Wissensch. Prag (4878—
79) 193; Heer, Fl. foss. groenlandica IL (1883) 81; Windisch, Beilr. z. Kenntn.
Tertfl. von Island in Zeitschr. f. Naturwissensch. (1886) 250; Boulay, Notice 1. c. n. 23;
Eltingshaus. Foss. Fl. von Leoben in Steiermark in Denkschr. K. Akad. Wissensch.
math.-natw. Cl. LIV. (4888) 285 t. 2, f. 13, 14; Engelhardt, Terlpfl. vom Himmels-
dun ey ue in Abhandl. Senckenberg "naturforseh. Ges. Frankfurt XX. 3. (1901) 265
7%
100 Hubert Winkler. — Betulaceae.
B. pubescens Fliche, Sur les lignites qualern. de Jarville prés de Nancy (1875) 3,
Sur les lignites quatern. de Bois l'Abbé prés d'Épinal (1883) 2.
B. pulchella Saporta, Études sur la vég. du sud-est de la deen à l'ép. tert,
Il. in Ann. sc. nat. 5. ser. IV. (1865) 88 t. 3, f.; Schimper, Traité Le 566.
B. querciphylla Massalongo, Syllab. pl. foss. (4869)
B. rectinervis Ettingshaus. Foss. Fl. von ge in Steiermark in Denkschr. K.
Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. LIV. (1888) 285 t. 2,
B. alinensis Heer, Mioc. Fl. der Insel Sachalin in En Acad. imp. sc. St.
Pétersbourg 7. sér. XXV. (1878) 33 t. 6, f. 1—3.
B. Scacchii Massalongo, Synops. fl. foss. Senogalensis (1858) 23; Schimper,
Traité Le 572
Schimperi Lesqueureux in Büll. Mus. compar. zool. Cambridge XVI. (1888—
95) 5.
B. sezannensis Ye Descript. pl. foss. du bassin de Paris (1866) 130 t. 34,
f. 6; Saporta, Prodr. fl. foss. des travert. anc. de Sézanne in Mém. soc. géolog. France
(1868) 58 t. 45, f. 9, 10; Shine Traité Le 563.
B. sodalis Saporta, Dern. adjonct. à la fl. foss. d'Aix-en-Provence in Ann, sc. nat.
7. sér. X. (4889) 1
B. Sokolowii DRE Tert. Pfl. aus dem Buchtormathal, in Palaeontographica
XXXI. (1886—87) 196 t. 18, f. 44—20.
. speciosa Révolle, Et. sur les vég. foss. de Cerdagne, Extrait de la Revue d.
sc. NUS Montpellier (1886) ex Just, Bot. Jahresber. XIV. 2. (1886) 34
B. stenolepis be is Dern. adjonct. à la fl. foss. d'Aix-en-Provence in Ann. sc.
nat. 7. sér. X. (48
B. geseet EE ex = Bot. Jahresber. 1. (1873) 468.
B. sublenta Nathorst, Zur fos gé Japans in Dames u. Kayser, Palaeontolog.
Abhandl. IV. (4888—89) 226 t. 26,
B. subovalis Goepp. Tertfl. von Fe (1855) 142 t. 3, f. 17; Schimper,
Traité Le 569.
. subpubescens Goepp. Braunkohlenfl. des nordóstl. Deutschl. in Zeitschr. deutsch.
geolog. Ges. IV. (1852) 490; Tert. von Schossnitz (1855) 44 t. 3, f. 9; Schimper,
l c. 569; Krejti, Zusstell. der in d. nordbóhm. Braunkohlenbecken aufgefund. `
or der böhm. Tertfl. in Sitzber. Kgl. Böhm. Ges. Wissensch. Prag (1878—
79) 193.
Nota. Species dubia.
B. sub laris Goepp. Braunkohlenfl. 1. c.; Tertfl. von Schossnitz (1855) 10
US, À e Schimper, Traité Le 56
B. succinea Goepp. Über die Bernsteinfl. (1853) 45; Schimper, Traité 1. c. 513.
Nota. Species delenda (secundum Goepp. u. Menge, Fl. des Bernsteins II. [4386] 20).
B. suessionensis en Deseript. pl. foss. du Bassin de Paris (1866) 129 t. 34,
f. 4, 5; Schimper, Traité 1l. c. 374.
ota. Species dubia.
ula Heer, Fl. foss. groenlandica IL (1883) 24 t. 53, f. 1 55, f. 9
B. truncata Lesquereux, Contrib. to foss. fl. of West Vriitor. HI. iu SÉ St. geolog.
Survey of Territ. VII. (1883) 150 t. 28, f. 7, 8
B. ulmacea Saporta, Études sur la vég. du sud-est de la France a As tert. in
Ann. sc. nat. 4. ser. XIX. (1863) 48 t. 5, f. 4; Schimper, Traité l. c.
" rl Andrä, Tert. Fl. Siebenbürgens des Banats in Abh. e L geolog.
Reichanst. II. ü 863) 14: Schimper, Traité Le 570.
B. vetusta Heer, Fl. foss. groenlandica ll. ue 22 t. 55, f. 7a, b.
B. VER Massalongo, Syllab. pl. foss. (1869) 47.
Nota. Cl Massalongo l. c. varietates sequentes distinguit: var. elliptica, var. wm;
var. vulgaris, var. rhombea, v is, var. obliqua, var. cuspidata.
B. Vogdesii Lesquereux in Geolog. Survey VII. 2. 908.
Betula, Alnus. 101
B. Weissii Heer, Tertfl. der ea IL (1856) 39 t. 71, f. 24, IL (4859) 477
t. 152, f. 6; Schimper, Traité Le
Be tulinium parisiense SE o et spec. pl. foss. (1850) 398, Foss. Pfl. des
Süßwasserkalkes und Quarzes in Denkschr. Kais. Akad. Wissensch. (1858) 41 t. 3, f. 4, 5;
Schimper, Traité 1. c. 575.
Betulinium priscum Felix, Holzopale Prim (1884) 8 t. 4, f. 9.
Betulinium stagnigenum Ung. Gen. et spec. pl. foss. ( 1850) 462, Foss. Pfl.
ete. l.c. 44 t. 3, f. 6, 7; Schimper, Traité 1 c. 515; Krejti, Zusstell. der in d. nord-
bóhm. Braunkohlenbeck. aufgefund. Pflrest. d. bóhm. Tertfl. in Sitzber. Kgl. Böhm. Ges.
Wissensch. Prag (1878—79) 193.
Betulinium tenerum Ung. Gen. et spec. pl. foss. (4850) 398, Iconogr. pl. fos
(1852) 106 t. 39, f. 43; Schimper, Traité L c. 575; Ettingshaus. Blattskelette der Diko-
tyledonen (1861) 6.
Betuliphyllum patagonicum Dusén in pr up Ergebn. d. schwed. Exped.
nach den Magellansländern I. (4899) 402 t. 10,
Betuloxylon diluviale Felix ex Just, Bot. ee XII 2. (1885) 39.
B. Kr. ex Just l. d
B. oligocenicum Kr. ex Jus
Betulites elegans Goepp. se Z. . Tertfl, Schles. in Palaeontographica IL (1852)
17 t. 2, f. 4; Ettingshaus. Blattskelette der Dikotyledonen (1864) 47, Massalongo,
Syllab. n foss, (1869) 48. — Betula elegans ns Schimper, Traité l. c 570.
tes populifolius Lesquereux in U. St. Geol. Survey XVII. (1891) 64 t. 5, f. 4, 2.
B. cited Lesquereux, l: c. 65 t. 6, f. 3—5.
B. Snowii Lesquereux, l. c. 64 t. 5, f. 1—4.
61.
Var. subintegrifolius 1. c. 64 t. 4, f. 4—4. — Var. obtusus, 64 t. 4,
f. 5 ar. latifolius, 64 t. 4, f. 9—11. — Var. rotundatus, 61 t. 4,
f. 12—16. e oblongus, 64 t. 4, f. 17—19. — Var. inaequilateralis,
62 t. 5, f. 10—43. — Var. multinervis, 62 t. 4, f. 20—22. — Var. cunea-
tus, 62 t. 5, f. 8. — Var. reniformis, 62 t. 5, f. 5. — Var. nb
62 t. 5, f. 6-—7. — Var. quadrätifolius, 62 t. 5, f. 9. — Var. lanceolatus,
62 s s f. 14. — Var. crassus, 63 t. 5, f. 15—17. — Var. populoides, 63.
. gre wiopsideus, 63.
Betalitos. salzhausensis Ung. Gen. et spec. pl. foss. (1850) 397. — Betula
salzhausensis Goepp. in Nova Acta Acad. nat. cur. XVII. 1. 566 t. 42, f. 20—26
ex Ettingshaus. Blattskelette der Dikotyledonen (1 sel) Ae pu Foss.
Braunkohlenformat. der Wetterau in Sitzber. math.-natw. Cl. Kais. Akad. Wissensch.
Wien En Sn (1868) 831; Schimper, Traité Le. 51 ^g
B. regem us Lesquereux l c
e Conwentz, Algunos arboles fosiles del Rio Negro in Bol. Acad. nac. cienc.
de Edito VIL (1885) 495
B. rossicum Merckl. ex Just l. c
6. Alnus Gaertn.*)
Alnus Gaertn. Fruct. et sem. IL (1791) 54; Endl. Gen. KN cf. Suppl. IV. 20;
Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 480; Baill. Hist. pl. VI. (4877) $54; Benth. et
Hook. f. Gen. III. (1883) 404; Engl. et Prantl, Pflzfam. Ill. 4. (1894) 45; Dippel, Handb.
Laubholzk. II. (1892) 145; Unger, Chlor. protogaea (1845) 115; Schimper, Traité de
Paléontol. vég, II. (1870—12) 575; Schenk in Zittel, Handb. Palaeontol. (1890) 409, 820.
Flores monoeei. Flores masculi in dichasia triflora, haec ipsa in spicas cylindraceas
Squamoso-bracteatas disposita; prophylla 4; perigonium in segmenta 4 vel rarius abortu.
*) Alnus est nomen classicum apud Vitruvium, Plinium aliosque autores.
102 Hubert Winkler. — Betulaceae.
pauciora basi connata vel libera divisum; stamina 4 perigonii segmentis opposita; filamenta
brevissima haud bifida; antherae ovatae, loculis distinctis parallelis, supra basi connectivo
minuto affixae, apice non pilosae. Flores feminei in dichasia abortu biflora ad basin
bracteae persistentis dispositi; dichasia ipsa in spicas erectas cylindraceas vel saepius
oblongas imbricato-squamosas congesta; flores singuli braclea propria deficiente tantum
prophyllis 2 praediti sessiles; perigonium nullum; ovarium 2-loculare; styli breves apice
stigmatosi; ovulum in utroque loculo plerumque 1 pendulum anatropum. Nuculae com-
pressae plerumque alatae abortu uniloculares; pericarpium crustaceum; semen solitarium
membranacea instructum. —- Arbores vel frutices. Folia alternantia petiolata
em
dente formatae; inflorescentiae © solitariae vel racemosae in foliorum axillis autumno
enascentes vel in ramulo brevi paucifolioso cum foliis coetaneae.
Species 47 Europae Algeriae Asiae mediae et borealis Americae borealis nec non
Andium Americae australis incolae.
Clavis sectionum.
Inflorescentiae C racemosae terminales in ramulo brevi pauci-
puce vire mabo N ZE E XE Ve ME I. Alnobetula Koch
Inflorescentiae Ọ solitariae vel racemosae in foliorum axillis
auctumno enascentes.
a. Inflorescentiae unius cuiusque pedunculus quam inflorescenlia
or.
e
D D
brevior vel rarissime paullo longi :
. Florum masculorum perigonium in segmenta 4 ad basin
connata partita. Folia distincte serrata. ,. Sect. UL Gymnothyrsus Spach
B. Perigonii segmenta 4 vel saepius pauciora basi connata
vel saepissime libera. Folia integerrima vel minutissime
NINE. e 28S 2A DU oSco gei Clethropsis Endl.
b. Inflorescentiae solitariae, pedunculus inflorescentia 2— 3-plo
longi 9o. a EEE ` Sect. IV. Cremastogyne H. Winkl.
Sect. I. Alnobetula W. D. Koch.
Alnobetula Koch, Synops. deutsch. u. schweiz. FL I. Ausg. (1838) 660 (secl.); Schur in
Verhandl. siebb. Ver. Naturw. IV. (1853) 68 et Enum. pl. transsilvan. (1866) 14 (gen.). —
Alnaster Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1854) 200 (genus proprium); Endl. Gen. pl.
suppl. IL (1842) 28. — Semidopsis Zumaglini, Fl. pedem. I. (1849) 249. — Duschekia
Opiz, Seznam (1852) 38.
>
. Folia tertia infima parte latissima, hine cireumferentià apicem
versus rectà vel subrectà. Serraturae acuminatae adpressae.
Costae 10 vel plures . . . . . . tox xw. ele Ge ac Pu er,
Folia media parte latissima, cireumferentià apicem versus ar-
cuatá. Serraturae parvae brevissime acuminatae non adpressae.
Contae RE n n RA SON
4. A. firma Sieb. et Zucc. in Abh. Akad. München IV. Abt. DL (1846) 230;
Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XI. (1861) 142 t. 15, f. 1—9; Miq.
Prol fl. jap. (1865) 69; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 146; Koehne, Deutsche
Dendrol. (1893) 413. — ? Betula Alnus Thunb. EL japon. (1781) 76. -— Frutex ramosus
w
a etr
pilosi deinde glabrescentes. Gemmae majores vel magnae ovoideae vel ovoideo-lanceo-
vel duplicato-serrata juniora undique laxe pilosa deinde supra glabra vel inter nervos
secundarios pilorum linea vestita subtus dilulius viridia ad venas hirtella vel pilosula et
Alnus, 103
CS
Alnus viri € tes var. Leem (Rota) H. Winkl. A Ramus fructifer.
ON
24. 1—C
B Squama fructifera a
D Nonis Kee E See
(Matsum.) H. Winkl.
— D—
6G Nucula.
Alnus firma Sieb. et Zucc. var. Sieboldiana
ma fructifera a dorso. F Eadem a fronte.
(Icon origin.)
104 Hubert Winkler. — Betulaceae.
in venarum axillis + barbulata interdum punctata costis superne impressis subtus valde
prominentibus.costata petiolis pilosulis vel subglabris petiolata. Inflorescenliae masculae
terminales vel laterales 3—6 cm longae. Inflorescentiae fructiferae solitariae vel binatae
vel 3—5 e gemma enascentes. Nuculae obovoideo-oblongae vel subrhomboideae ala
embranacea EE obliqua sursum latiore nuculae latitudinem subaequante vel illa
latiore cinctae
. Sieboldiana (Matsumura) H. Winkl. — À. Sieboldiana Matsumura in
Journ. pin sc. imp. univers. Tokyo XVI. 2. (1902) art. V. 2. t. 1. — À. firma var.
Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIII. (1865) 423, in À. DC. Prodr. XVI. 2.
(1868) 183 (p. p.); Franch. et Sav. Fl. japon. I. (1875) 457 (p. pl — Ramuli cortice
griseo instructi. Folia late ovata acuta vel saepius breviter acuminata basi obliqua
rotundata vel subtruncata inaequaliter vel indistincte duplicato-serrata utrinque 10—15-
costata, ;—9— 12,5 em longa ad 8 cm lata, petiolis glabris 412 —20 mm longe petiolata.
Inflorescentiae masculae 3—6 laterales rarius terminales secus ramulos
dispositae 3—6 cm longae 41 mm diametientes (ex Matsum.). Inflorescentiae fructiferae
ellipsoideae e foliorum axillis pedunculis 12—25 mm longis singulariter enascentes 24 —
25 mm longae 12—415 mm diametientes.
Insel Hadjijo südl. von Yokohama (Warburg n. 7751).
Var. B. yasha (Matsumura) H Winkl. — À. yasha Maisumura l. c. 4. t. 2. —
A. firma var. typica Regel in Bull. l. c. 423, in A. DC. Prodr. Le 183 (p. p.);
Franch. et Sav. Enum. pl. Japon. I. geg 457 (p. p.. — À. firma var. hirtella Franch.
$ E!
lithograph. Herb. berol. — Ramuli di dense setoso-hirtelli adulti glabrescentes vel
glabri. Folia ovato- vel oblongo-lanceolata acuta vel acuminata basi paullo inaequilatera
rotundata vel obtusa serraturis argutis minus adpressis inaequaliter serrata utrinque
12—18-costata supra inter costas secundarias € strigillosa subtus ad nervos
medios costasque hirtella interdum in venarum axillis barbulata, 4—10 cm longa 2, x
4,5 cm lata, petiolis hirtellis vel + glabrescentibus 5—48 mm longe petiolata.
centiae masculae terminales solitariae vel binatae vel rarius ternatae crassae 4 cm longue
9—10 mm diametientes. Inflorescentiae fructiferae ellipsoideae vel subglobosae e gemmis
lateralibus terminali approximatis solitariae vel saepius binatae ex inferioribus saepissime
solitariae enascentes et adeo interdum eg 15—20 mm longae, 10—
15 mm diametientes, pedunculis hirtellis vel subglabris 40— 20 mm longe pedun-
culatae.
Japan: In Bergwäldern (Tanaka, Goering), Insel Kiusiu (Maximo wicz, Rein),
Ins. Nippon, Prov. Senano (Maximowicz), Ikao (Warburg n. 7748) Asamayamo
(Faurie n. 786), Ben dai (Faurie n. 2129).
Var. y
(1868) 183; Be Prol fl. jap. (ise) 358; Franch. et Sav. Enum. pl. Japon. L
(1875) 457. A. pendula Matsumura l c. 6. t. 3. — Alnaster cernua Schweinf. in
tab. beri. et in sched. Herb. berol. — Arbor parva dumosa 3—4-metralis. R
novelli hirtelli cortice brunneo-nigricante instructi. Folia ovato- vel oblongo-lanceolata
acuta vel acuminata basi cuneata vel obtusa et indistincte obliqua serraturis calloso-
rminatis inaequaliter vel subduplicato-serrata utrinque 48—26-costata supra inter
costas secundarias adpresse strigillosa subtus ad nervos medios costasque rarius undique
hirtella et in venarum axillis + barbata, 6—10 cm longa 2,5—3,5 cm lata, petiolis
pio ga et in racemos pendulos dispositae 40—15 mm longae 8—11 mm diame-
tientes pedunculis gracillimis tomentoso-hirtellis vel giabreseentibus 4—2 cm longe pedun-
Tee bracteae intus extusque sursum tomentosa
apan: An Bachrändern in der subalpine we egion. Insel Jesso, um Hakodate
(Dr. Meet Maximo wicz), mittlerer Teil Me Insel Nippon (Maximo wicz), Hakusan
Alnus. 105
(Rein), Aomori (Faurie n. 2130). — Diese Varietät ist von Sargent ins Arnold-
Arboretum, von Zabel in den Mündener Forstgarten eingeführt worden.
Einheim. Namen: Hime-yashabushi, Minebari.
2. A. alnobetula (Ehrh.) Hartig, Naturgesch. forstl. Kulturpfl. (1851) 372; Dippel,
Handb. Laubholzk. IL. (1892) 145; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 113 etula
alnobetula Ehrh. Beitr. Naturk. IL. (4788) 72. — Alnaster viridis Spach in Ann. sc. nat.
2. ser. XV. (4841) 201. — À. viridis Regel Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou `
XII. (1864) 134 t. 44, f. 4—11. — Duschekia ovata Opiz, Seznam (1852) 38. — Frutex
vel rotundata vel leviter cordata inaequaliter vel duplicato-serrata. Inflorescentiae mas-
culae solitariae vel binatae vel plures sessiles vel pedunculatae. lnflorescentiae fructi-
ferae ovoideae vel oblongae ramulis foliis 4—3 persistentibus praeditis 3—5 racemoso-
collocatae graciliter pedunculatae. Nuculae ellipticae ala membranacea nuculis paullo
latiore vel aequilata vel angustiore cinctae.
ota. A. alnobetula est planta foliorum et forma et indumento valde variabilis. Varie-
tates hic salutatae formis intermediis varie conjunctae sunt.
. œ. genuina Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIII.
(1864) 435 t. 44, f. 12—15 (excl. synon. amer.) et in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868)
18? (excl synon. amer.) — Betula alnobetula Ehrh. Beitr. Naturk. IL (1788) 72. —
Betula viridis Chaix in Vill. Hist. pl. Dauph. III. (1789) 789. — Betula ovata Schrank,
Bayer. Fl. Il. (4793) 419; Guimp. et Hayne, Abbild. deutsch. Holzart. II. (1820) t. 147. —
alpina Borkh. Handb. Forstbot. I. (1800) 477. — Alnus viridis DC. Fl. franc. Ill.
(1805) 304; Reichb. Icon. fl. germ. XI. (1850) t. 628, Fl. germ. excurs. (4830—32)
174; Hartig, Naturgesch. Kulturpfl. (1852) t. 26 (reiterat. ex Guimp.). — Alnobetula
viridis Schur in Verh. Siebenbürg. Ver. Naturw. IV. (1858). — Folia elliptica vel ovata
saepissime acuta basi angustata inaequaliter vel duplicato-serrata superne glabra subtus
in venarum axillis barbata et ad venas vel undique hirta dilutius viridia, 2—6 (vel
ad 9)em longa 1,5—5 (vel ad 7) em lata, 4—15 mm longe petiolata. Inflorescentiae
wald und in die südbayrische Hochebene bis Memmingen und Augsburg. Im
bayrischen Walde kommt sie heute nicht mehr vor, wächst aber, wohl als Relikt,
an den Donauhängen in der Nähe von Passau. Den Böhmerwald bewohnt sie nur
sporadisch. In den Karpathen durchzieht die Grünerle die Gebirge des Banat
und ganz Siebenbürgens, ferner den Ostrand und die Waldkarpathen, deren westliches
Ende mit der Kaschau-Eperjeser Bruchlinie (Pax, Grundz. d. Pflanzenverbr. in d. Karpath.
L 184, 186) ihre westliche Grenzlinie enthält. Sie erscheint hier im allgemeinen an
den Knieholzgürtel gebunden (ca. 4300—3000 m), steigt in engen Thälern jedoch viel-
fach bis 2000 m und darunter herab. In den Sudeten fehlt sie, tritt jedoch an
einigen Punkten des Elbsandsteingebirges auf. Nachdem sie in der Lausitz zuerst
bei Kónigsbrück festgestellt worden war, ist sie spüter an so vielen anderen Standorten
beobachtet worden, dass man annehmen kann, sie lebe zerstreut wohl durch das ganze
Lausitzer Gebiet, und zwar macht sie an einer Stelle einen genau so ursprünglichen
Eindruck wie die mit ihr zusammen wachsende Alnus glutinosa, so dass sie, »wenn
sie nicht am ursprünglichen Standort sich befindet, jedenfalls völlig eingebürgert aus
106 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Mittelbosnien vor; ostwärts erst wieder in der Stara-Planina an der serbisch-bul-
garischen Grenze, um ihre Standorte am Vitos-, Bilo- und Ceder-Gebirge in
«€ forizusetze
Varietatis apis datae formae sequentes distinctae sunt quae autem characteribus
linis et valde mutabilibus dividuntur: /yp?ea (Beck, Fl. Nied. Östr. {1890} 262), mollis (Beck
., grandifolia (Beck 1. c. = pilosa Gelmi Prosp. Fl. Trent. [1893], corylifolia (Kern. spec.
d in sched. ex Dalla Torre, Anleit. Best. Alpenpfl. [1882] 313‘, demissorum {Borb. in Östr.
bot. Zeitschr. XXXII. [1882] 343).
Var. ?. fruticosa (Rupr.) H. Winkl. — Alnus fruticosa Rupr. Fl. samojed. cisur.
(1845) n. 249; Trautv. in Middend. Reise L 2. (1856) 8; Komarov, in Acta horti
petropol. XI. 4. (1903) 58. — Alnaster fruticosus Ledeb. Fl. ross. II. (1846—51)
655; Regel et Tiling, Fl. ajan. (1857) 119; Trautv. in Maxim. Fl. amur. (1859)
257. — Alnobetula fruticosa Rupr. in Bull. Acad. St. Pétersbourg (1856) 434. —
Betula viridis Turcz. Cat. baikal n. 1059. — Alnaster viridis Turez. Fl. baikal.
dah. Il. (4856) 134 excl syn. — Alnus viridis Cham. in Linnaea VI. (1831) 538;
Erman, Verz. EEN 33; Bong. De veg. ins. Sitcha (1833) 462%; Hook. Fl. bor. amer.
IL (1840) 457. Almis viridis var, sibirica Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc.
natural. Moscou xil. (1861) 137 t. 14, f. 16—20. — ? Betula tristis Wormsk. ex
Link, Enum. pl. h, berol. IL (1822) 401. — ? Betula Alnus viscosa Sievers in Pall.
n. nord. Beitr. de (4796) 153. — Folia late ovata vel subelliptiea aeuminata vel acuta
rarissime obtusa basi angustala vel rotundata vel truncata interdum subcordata +
obliqua labo qiailier vel subduplicato- vel saepius sinuato-serrata subtus: ad nervum
medium pilosa vel in venarum axillis tantum barbata rarissime etiam ad nervos secun-
darios hirtella.
Im größten Teil des subarktischen Erdgürtels: Nordamerika; Oregon (Lyall,
Cusick n. 2389), Montana (Rydberg und Bessey n. 3934), Brit. Columbien (Purpus),
Sitka (Tiling, Stewart), Alaska (Krause n. 521^, Funston n. 3), Kotzebue-Sund
(Eschscholtz).
Japan (Rein n. 56, 57, 58, 254, Maximowiez, Albrecht, Tanaka, Faurie,
n. 787 u. 2689), Insel Sachalin (Schmidt).
Kamtschatka enee n. 189, Erman, Mertens, Stewart); Mandschurei
(Maximowicz, Radd
Durch ganz Sibirien (Stubendorf, Turezaninoff, Tiling n. 262, Augu usti- -
nowicz, Lundströ en. Sommier u.a.) bis zum Ural (Ehrenberg) und
dem Mesen-Fluss. — qe viridis var. julacea giebl Franchet (Pl. David. I. [1884]
281) aus der chinesischen Provinz Schensi an.
Japan. Name: Miyama-hannoki.
N ota. Varietatis laudatae cl. Regel (Monogr. Betulac. l. c.) formas has distinguit: a. com-
munis, b. sitehensis, c. subglabra, d. kamtschatiea et in DC. Prodr. l. c. formam b. et d. ad
varietatem sinuata c contr trahit. Sed et hic characteres valde labiles et mutabiles sunt, ut ex
à
em longa ad 9 cm lata (Maximowiez, Iter secund.) vel late ovata basi distincte cordata multo
minora (Faurie n. 787 et 2689), eni Mandschuriae ^ Sibiriae folia ovalia basi plus minusve
angustata ad 13 cm longa ad 8 lata praebere solen
. 7. suaveolens er H. Winkl. — dius suaveolens Requien in Ann.
nat. V. Gen 381; Duby, Bot. gall. (1828) 422; Loisel. Gall. I. (1828) 317; de
et Godr. Fl. France III. (1855) 149; De Masilly, Cat. pl cors. 134. — Folia ovata
vel suborbicularia obtusa vel acumine brevissimo instructa inaequaliter dense serrata
rarius etiam ad nervos hirtella, 3—4,5 cm longa et lata 5—12 mm longe petiolata.
Corsica (Kralik n. 783, Forestier f, Mandos n. 4493, Reverchon nm. 17
E n. iis Levier, am Mte. Rotondo bis 2200 m o M.).
|. mbana (Rota) W. Winkl. — Alnus B» E Rota, Prosp. della Fl.
della pod di Sege (1853) 79, 102. — A. viridis var. pumila Cesati in sched. —
Alnus. 107
A. viridis var. parvifolia Regel in A. DC. Prodr. XVI. 9. (1864) 182 (excl. planta exsice.
Sauter). — Frutex orgyalis a basi ramosus. Rami erecti; ramuli densi foliorum cica-
tricibus crebris verrucosi cortice obscure cinereo instructi. Folia elliptica basi apiceque
acuta rarius obtusa saepissime distincte duplicato-serrata utrinque costis superne valde
impressis 5—7-costata superne glabra subtus ad nervos pubescentes interdum glutinosa,
6—25 mm longa 3—13 mm m petiolis glabris vel pubescentibus, 4—6 mm longe
petiolata. Inflorescentia fructiferae 7—10 mm longae
Alpen: Im Thal Brembana in den gott Alpen von Hota zuerst
gesammelt; am Berge Camoghé im Tessin (Muret, Leresche, Haussknecht); am
Berge Bosso della Costazza bei Bormio (Solms-Laubach!; Mühlbach im Pusterthal?
ren = Herb. Berlin, Breslau, Wiener Hofmus., Petersb. Gart., Barbey-Boiss.
V repens (Wormsk.) H. Winkl. — Alnus repens Wormsk. Fl. dan. t. ?738. —
Folia inel ovata subtus glabra vel ad nervos sparsim hirtella 2,5—4 cm longa, 1,5—
2,5 cm lata
Grônland Bas Hollból, Hartz, Sternberg). — Herb. Berlin, Breslau,
Wiener Hofmus.,
Var. C. orispa Ait) H. Winkl. — Betula crispa Ait. Hort. Kew. Ill. (1789)
339. — Betula Alnus crispa Michx. Fl. bor.-am. II. (1803) 181. — Alnus undulata
E Spec. pl. IV. (1805) 336. — Alnus crispa Pursh, Fl. Amer. sept. IL (1814)
623. — Alnus ovata Lodd. Bot. Cab. XII. (1826) t. 1441. — Alnus Mitcheliana Curt.
in Amer. Journ. Sc. XLII. (1842) 42. — Alnus viridis A. Gray, Man. Bot. North. U.
St. (1848) 424. — Alnus alnobetula Britt. et Brown. Ilustr. Fl. I. (1896) 512. —
Cortex cinereus. Folia elliptica vel ovato-elliptica subacuta vel obtusa vel rotundata
basi attenuata vel rotundata interdum cordata, subundulata et dense serrulata vel +
evidenter duplicato-serrata superne glabra impresse costata et rugose reticulata subtus
in venarum axillis + lanata ad nervos vel un yis + pubescentia usque tomentosa,
petiolis crassis glabris vel puberulis 8—415 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructi-
ferae ad 18 mm longae ad 10 mm diametienles pedunculis pubescentibus vel tomen-
tosulis ad 2 cm longe pedunculatae.
Östliches Nordamerika: Von Labrador (Hüffel) und Neu-Fundland (Robinson
und Schrenk n. 24) durch Ost-Canada (Macoun n. 87 an der Thunder Bay am Lake
Superior) und die östlichen Vereinigten Staaten (Tuckermann, Pringle, Fernald
n. 98, Tweedy u. a.) bis Nord-Carolina (Hyams) und Ost-Tennessee (Small und
Heller n. 307). Westwärts bis Dakota und Wyoming (Griffiths) und Californien
(Greene). e
Var. ». stenophylla H Winkl. — Folia tenuia ovata vel ovalia acuta vel breviter
op
acuminata apice attenuata vel rotundata paullum obliqua serraturis e acu minatis
patentibus vel recurvis plus minusve dislincte deliciis -serrala supern aud im-
presse costata et glabra subtus in venarum axillis barbata. Seege fructiferae
juniores glutinosae adultae N 15—22 mm longae 8—10 mm diametientes,
pedunculis glabris 40—15 mm longe pedunculatae, a basi paenultima’ saepe sessilis.
Westliche Vereinigte Staaten: Cedar Mountain im Slaale Idaho (Sandberg,
Mac Dougal und Heller n. 427, Elmer n. 365), Montana (Rydberg und Bessey
n. 3933) und Washington (Elmer n. 887). — Herb. Berlin, Wiener Hofmus
Var. 9. parvifolia (Sauter) H. Winkl. — À. viridis var. parvifolia eder in
Pl. exsiec. — Folia ovata acuta sublobato- et pro magnitudine profunde serrata utrinque
3—5-costata subtus ad nervos hirtella 15—22 mm longa.
m Pass Thurm (Sauter n. 1636. Reichb. Fl. qe. n. 1066).
No Varietas descripta cuius tantum specimina juniora cl Sauter edidit praecipue
costis P serraturaque marginis insignis Ken gaere cum var. brembana.
108 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Sect. I. Clethropsis (Spach) Endl.
Clethropsis Gen. Suppl. II. (1842) 28 et Suppl. IV. (1847) 20. — Clethropsis Spach
in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (1841) 201 (genus propr.).
A. Folia ovata vel elliptica angustato-acuminata. Inflorescentiae
fructiferae in foliorum axillis solitariae 3. A. nitida.
B. Folia ovalia vel ovali-oblonga acuta vel saepius breviter : acumi-
nata. Inflorescentiae fructiferae in foliorum axillis 5— 8 r
moso-collocatae. . . . SOON RESO See A. nepalensis.
3. A. nitida (Spach) Endl. Gen. sup. IV. duis Tr ed Betulac. in
Mém. Soc. natural. Moscou XII. (1861) 140 t. 14, 3—3 n DC. Prodr. XVI.
2. (4868) 180; Koch, Dendrol IL 1. hers) 624; gege dim of forest fl. of
North-west and Central-India (1874) t. 57; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (1890) 600.
Clethropsis nitida Spach in Ann. se. nat. 2. ser. XV. ( 1841) 202 et in hope
Voy. Ind. IV. (1844) 159 t. 159. — Ramuli novelli tomentosi mox glabrescentes.
Gemmae ovoideae pubescentes. Folia juvenilia subglutinosa albide punctulata elliptica
vel ovata vel ovato-lanceolata angustato-acuminata basi cuneata vel rarius rotundata
subintegra vel crenulata vel remote serrulata laete viridia lucida tantum subtus in
vel subglabris 2,5— 3 cm longe petiolata. Inflorescentiae masculae 4—5 terminaliter
racemoso-collocatae gracillimae ad 12 cm longae 4—5 mm diametientes breviter
pedunculatae. Inflorescentiae fructiferae ^. masculas in foliorum axillis solitariae vel
rarius binatae cylindricae ad 3 cm longae 1,5 cm diametientes 5—7 mm longe
pedunculatae. Nuculae oblongae ala coriacea PS Come vel angustiore gie
Himalaya (Herb. East Ind. Comp. n. 955), Kunawer (Hook. f. und Thomson
$—7000') Ost-Kaschmir bei Kishtwar (Stoliczka, Schlagintweit n. 2982). —
Herb. Berlin, Breslau, Wiener Hofmus., Boissier.
4. À. nepalensis D. Don, Prodr. fl. nepal. (1825) 58; Wall. Cat. (1828) n. 2799
et PL as. rar. II. (1831) 27 t. 131; Regel, Hn Betulac. in Mém. Soc. natural.
Moscou XIIL (1861) 444 t. 16, f. N t. 13, f. 40—43 et in DC. Prodr. XVI. 2.
(1868) 484; Hook. f. Fl. Brit. Ind. V. (4890) 600; Franch. in Journ. de bot. XI.
(1899) 208; Burkill in Journ. Linn. Soc. XXVI. (1899) 500. — Betula Boshia Buch.-
Ham. ex D. Don l. c. — Betula leptostachya jus ek ex Cat. (1828) n. 2799. —
Betula leptophylla (ex errore) Regel in A. DC. Prodr. l c. — Arbor 42—15-metralis.
Ramuli brunnei juniores pube pallide ferruginea gis si vel glabri. Folia ovalia vel
ovali-oblonga acuta vel saepius breviter acuminata basi rotundata vel cuneata integer-
rima vel repandula vel crenato-denticulata supra laete viridia lucida glaberrima subtus
glaucescentia resinoso punctulata ad nervos ferrugineo-puberula et in axillis interdum
barbulata costis ambitum haud Prodr Mad arcuato-anastomosantibus utrinque 12—
46-costata 7—16 cm longa 3—9 cm lata, petiolis crassis puberulis. vel subglabris
1,5—2 cm longe petiolata. Inflorescentiae masculae terminales paniculato-cumulatae
filiformi-cylindricae gracillimae ad 16 em longae 3—5 mm diametientes. Inflorescentiáe
fructiferae infra masculas 5—-8 in foliorum axillis racemoso-collocatae ovoideae vel
oblongae 15—22 mm longae 7—10 mm diametientes in racemo inferiores 3— 6 mm
longe pedunculatae superiores subsessiles. Nuculae ovato-oblongae ala membranacea
sursum ampliata nuculae latitudinem subaequante cinctae.
Westlieher Himalaya: Garhwal (Schlagintweit n. 9372, Duthie n. 2041);
Nepal (Wallich n. 2799); Sikkim (J. D. Hooker, Anderson n. 191, C. B. Cla ER
n. 36 465); Ost-Bengalen (Herb. East Ind. Comp. * 4490); Manipur (Watt n. 6406);
Naga Hills (C. B. Clarke n. 41081, Prain) — Herb. Berlin, Breslau, Wiener
Hofmus., Boiss.
Central-China: Prov. Yunnan (Henry n. 9223).
Einheim. Name: Nawaricé.
ECT
D
a
^
Fig. A is D. Don. 4 Ramulus florifer. B Bractea cum 3 floribus sq
ctifera
l ne
C er ges (pars superior dispositionis fructuum). D Bracteae fructi
D + 4 Nucula. (A icon ined. cli. Sch weinfurth reit., cetera origin.).
110 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Sect. II. Gymnothyrsus Spach.
GEN Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (1841) 204. — Phyllothyrsus
Spach, 1. c. — Pseudalnus Regel, u. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIII.
(1861) 133. — Eualnus Regel, Le
A. Inflorescentiac fructiferae e quavis gemma solitariae vel 2—3
enascentes.
a. Nuculae exalatae . * 6o. 4 7 T. al, OMNIA,
b. Nuculae ala coriacea | etsi as quella alata.
€. Folia basi rotundata vel + profunde cordata
L Folia suborbicularia vel ovata subaequaliter "o esse
ta
crenato-serrata . A. cordata.
ll. Folia ovalia vel ovali-oblonga plerumque grossius inae-
qualiter vel subduplicato-serrata . . . 6. À. subcordata.
B. Folia basi cuneato-angusta
L Folia oblongo-lanceolata plerumque longe acuminata 8. A. japonica.
Il. Folia ovata vel obovata vel ovalia vel — acuta ;
vel breviter acuminata. . À. maritima.
B. pueden fructiferae e quavis gemma "alind racemoso-
compos
a. e frucliferae omnes evidenter plerumque longius
pedunculatae.
a. Folia rhomboideo-ovata vel -ovalia cr rotundata vel :
acutiuscula nunquam retusa haud glutinosa . . . 40. A. rhombifolia.
B. Folia plerumque obovata rarius Seege" vel ovato
.. obtusa vel rotundata SN retusa pus glu-
11. A. glutinosa.
—
tino
f Inoresentine tracklerne - omnes "i cere superiores eege
vel subses:
a. Noise T angusta membranacea vel submembranacea
cinctae,
I I regulariter sublobulato-duplicato-serrata.
Foliorum lobuli argute serrati; inflorescentiae frucli- ,
ferae omnes sessiles vel subsessi es . 13. À. incana.
2. Foliorum lobuli crenati vel crenato- RESCH inflores-
— fructiferae infimae 5—12 mm en ndi
cula 44. A. rubra.
Il. Folia ere denticulata vel serraturis mucronu-
latis patentibus vel etiam subrecurvis inaequaliter vel ;
subduplicato-serrata . 16. A. jorullensis.
B. Nuculae ala angustissima -coriacea cinetae vel exalatae.
L Folia rugosula nervis haud pallidis 14—-13-nervosa . 12. A. rugosa.
IL. Folia laevia nervis T onus 10- vel ses a E
nervosa . . . ; . 45. À. tenuifolia.
5. cordata (Lois.) Desf. Tabl. Hort. Par. ed. 2. (1815) 244; K. Koch, Dendrol.
Il. 4. Ter 634; Dippel, Handb. Laubholzk. II. SE 148; ae Deutsche Dendrol.
(1827) t. 1231. — A. cordifolia a. genuina Regel, Monogr. Betulac. in Mém Soc.
natural, Moscou XM (4861) 468 L 16, f. 21—27 et in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868)
185. — A. neapolitana Savi, Tratt. degli alb. ed. 2. (4841) 21. — cordata
UU t PPP) rt
Alnus. 111
Lois. Not. s. l. pl. à ajouter à la Fl. de Fr. (1810) 439. — Arbor mediocris vel
grandis. Ramuli novelli fusci lenticellis flavidis punctati glabri vel rarissime pubescentes.
s florifer cum foliis. C Bractea
in.)
Fig. 26. Alnus cordata (Lois. Desf. A Ramus fructifer. B Ramy
i ; Flos &.. (Icon origin.
fructifera. D Nucula. E Dichasium
112 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Gemmae latius ovoideae stipitatae glandulis dense distributis interdum quasi pruinosae.
Folia subcoriacea. sublucida ovata vel suborbicularia adpresse crenato-serrata apice acu-
minala vel acuta vel rarius obtusa basi profunde vel leviter cordata vel rotundata
punctulata, petiolis glabris 2—3 cm longe graciliter petiolata. Inflorescentiae masculae
terminaliter 5—6 hoang tributae vel nonnullae inferiores solitariae axillares ad
12 cm longae. Inflorescentiae fructiferae solitariae vel rarius binatae in foliorum axillis
dispositae oblongo-ovoideae 20—27 mm longae 412—147 mm diametientes plerumque
glutinosae. Nuculae ovales compressae ala angusta cinctae.
Var. œ. genuina (Regel) H. Winkl. — A. Tod a. genuina Regel l. c. —
Folia acuminata vel acuta 6—14 cm longa 4,5—9 cm lat
Italien: Bei Neapel (Tenore, Berger. Levier, "uetus Strobl), bei Salerno
(Longo in Dôrfler, Herb. norm. n. 3233), am M. Serino Wälder bildend (Huter,
Porta und Rigo, It. ital. Il. n. 469; Rigo, It. ital. IV. n. 512), auf Ischia und
Corsica (Thomas). — Diese italienische Art hàlt auch in Mittel- und Norddeutschland
den Winter sehr gut aus, wenn in ihrer Jugend der Boden gedeckt wird, und wird zu
einem grofen Baum. Schóne B Belaubung und grofie Früchte zeichnen ibn aus.
inheim. Name: Ontano napoletano.
Nota. Specimina huius varietatis c Caucaso haud vidi.
Var. B. rotundifolia (Bertol.) Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892) m -—
A. cordifolia o Geesen Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Mos
XII. (1864) 170. — À. rotundifolia Bertol. Fl. ital. X. (1854) 160. — Folia eg
orbicularia Sg E vel rotundata interdum retusa 3—7 cm longa et lata.
ca: An Gebirgsbächen (Mabille n. 75, Debeaux); Sardinien (Heny; Bois-
d — "Castellamare bei ips (Herb. Leresche e).
Var. y. tschmela Sommier et Levier in Acta Hort. petropol XVI. (1900) 443. —
»Folia utrinque cries ovelo rötznieln basi leviter cordata vel oblique rotundata
1 m arcuatis; petioli tomentelli crassiores quam in typo. ami juniores
tomentelli vix fuscescentes. Caetera desunt.«
Kaukasus: Am Flusse Ladjanura beim Dorfe pd (Sommier und Levier).
Nota. Varietas laudata e descriptione iam ab ordata evidenter distincta secundum
autores inflorescentiis et fructibus verisimiliter € propria M go hanc varietatem
non aliud quam À. nn Mey. var. villosam Regel esse suspicor.
Sé ho subcordata C. A. Mey. Verz. die Pfl. in e J. 1829 u. 1830 im Cauc.
. Meer gef. (1834) 43; Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892) 149; Koehne,
Deutsche: See, (1893) 113 excl. A. orientalis. — A. cordifolia var. data
Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIII. (1861) 470 t. 44, f. 20,
n Bull Soc. natural. Moscou XXXVII. (1865) 426, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868)
(85. — Arbor mediocris. Folia ovalia vel ovali-oblo onga acuminata vel rarius acuta
basi + cordata p rotundata PAS obliqua leviter crenato-serrata vel saepe serraturis
adpressis vel interdum patentibus grossius inaequaliter vel gaere utrinque
10—12-costata glabra sed man? in venarum axillis et hine secus s barbata, 7—
14 cm longa 4,5—7 cm lata, petiolo vote subtomentoso deinde ee et superne
tantum in canali pubescente 4,5—2,7 cm longe petiolata. Inflorescentiae masculae
terminales 3—5 racemoso collocatae. érectiles fructiferae solitariae vel binatae
vel rarissime plures e folii axilla enatae ovoideo-ellipticae ad 25 mm longae ad 43 mm
diametientes; nuculae late ovoideae ala angustissima a nucula inconspicue diversa alatae.
Kaukasus: Im Astarathal im Talyschgebirge (Buhse n. 798°), Asterabad (C. A.
Meyer n. 77), Lenkoran (Radde n. 431, Hohenacker, Weidemann, Meyer er);
Ghilan (Aucher-Eloy).
TR Te EC DD E RES
Alnus. 113
Persien: Mycko? (Herb. P
Nota. Alni s daíae quae ab À. cordaía species distinguenda specimina non nisi e
Caucaso vidi, Ain? cordatae adig nisi ex Italia.
Var. villosa (Reg.) H. Winkl. — À. cordifolia var. villosa Regel, Monogr.
Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIII. (1851) 170, in Bull. Soc. Moscou Le, in
A. DC. Prodr. XVI. 2. (4868) 485. — Folia saepissime acuta basi plerumque inaequalia
utrinque pubescenti-villosa subtus ad nervos villosa. .Ramuli novelli petiolique villosi.
Kaukasus: Lenkoran (C. A. Meyer, Hohenacker) — Herb. Berlin, Wiener
Hofmus., Boiss.
Nota. Planta laudata iam a cl C. A. Meyer Alni subcordatae varietas pubescen
schedulis nominata est. Regel in Bull. etc. l c. se nulla specimina nisi sterilia vidisse e dicit
haecque turiones steriles vel plantas juniores esse existimat, quod nec internodiorum spatiis nec
foliorum magnitudine nec rebus aliis probatum est. In chartis herbarii horti petropolitani, musei
caes. palat. vindobonensis herbariique Boissieri, quibus specimina a cl. Meyer apud Lenkoran
et fructiferi eiusdem plantae sint. Forsan À. cordata var. tschmela Sommier et Levier a varietate
nostra haud distinguenda. :
1. A. orientalis Decne. in Ann. se. nat. 2. ser. IV. (1835) 348; Spach in Ann.
sc. nat. 2. ser. XV. (4844) 208; eagle Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou
XI. (1864) 470 t. 17, f. 12—18 n Bull Soc. etc. Le 426, in A. DC. Prodr. XVI.
2. (1868) 185; Dippel, Handb. Laubholzk. IL (4892) 150. — Ramuli novelli glabri
vel pubescentes interdum cum pedunculis + dense albo-resinoso-punctulati. Folia ovato-
rotundata vel levissime cordata -interdum inaequalia inaequaliter varie dentata saepius |
subglutinosa subtus in nervorum axillis barbata ceterum glabra. —" fructi-
ferae ovoideae vel subglobosae. Nuculae obovatae crassiusculae exalatae
Var. œ. longifolia H. Winkl. — Alnus longifolia Bové in sched. — Folia exacte
ovata vel "Ovato-oblonga usque lanceolato-oblonga repando-denticulata vel -eroso- vel
duplicato- vel in ramulis sterilibus sublobato-dentata acuta vel acuminata basi latiora
rotundata vel levissime cordata angustiora cuneato-angustata, 5—10 cm longa 3— 6 cm
lata, 2—3,5—4,5 cm longe ës Inflorescentiae fructiferae ovoideo-globosae saepis-
sime valde glutinosae 12—25 mm longae 10—18 mm diametientes; bracteae antice
latissimae dense dispositae.
f. typica H. Winkl. — Ramuli novelli petiolique glabri.
Vorder-Asien: Syrien (Boissier), an Bachufern bei Beirut (Bové nm. 496,
G. Ehrenberg, Kotschy n. 372, Blanche n. 40, 881, 960, 961, in Reliqu. Mail-
. lean. n. 2053), bei Saida (Gaillardot n. 2463), mittlere Region des "Libanon, oberhalb
Bekfeya (Bornmüller n. 4484); Cilicien, bei Mersina (Boissier); Insel Cypern, zwischen
Limasol und Amados (Kotschy), auf dem Olymp (Kotschy), bei Galata (Sintenis u.
Rigo n. 685).
f. tomentosa (Hartig) H. Winkl. — A. tomentosa Hartig, Naturgesch. fors.
Kulturpfl. 2. Ausg. (1852) 338. — A. wëssen var. pubescens Dippel, Handb. Laubholzk.
Il. (1892) 454. — Ramuli novelli petiolique + tomentosi. Folia utrinque hirtella vel
superne subglabra.
Cilicien: An der Mündung des Flusses Cydnus im Bulgar Dagh (Kotschy n. 347),
am Bachufer bei Giosna, 1000 m ù. M. (Siehe, Bot. Reis. Cilic. 1895 n. 31 0.)
Var. 8. Weissii*) H. Winkl. — Folia elliptica acuta basi rotundata vel angustata
dentibus acutiusculis leviter dentata subcoriacea superne glaberrima nitida subtus in
venarum axillis barbulata, 3—6 cm longa 18—35 mm lata, 5—15 mm longe petiolata.
Cypern (Kotschy n. 679).
*) In honorem magistri mei Henrici Weiss, qui primo animum meum sclentiae amabilis
amore implevit.
A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 61. : 8
114 Hubert Winkler. — Betulaceae.
ar ovalifolia H. Winkl. — Folia ovalia apice rotundata vel rarissime obtusata
basi rotundata vel breviter angustata dentibus rotundatis vel obtusis subaequaliter dentata
tenuia tantum subtus in venarum axillis barbulata, 3—5 em longa 15—35 mm lata,
—20 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae ovoideae 45—20 mm longae
12—15 mm diametientes; bracteae laxius dispositae quam in var. oe: nuculae ut
in typo.
Cypern (Kotschy n. 618).
arum Si arum specimina plerumque tantum unico loco natali collecta
existunt. Itaque de relationibus et formarum invicem et ad Alnum subcordatam dubia restant,
Ad speciem nominatam var. longifolia spectare mihi videtur.
8. À. maritima (Marsh.) Nutt. North Amer. Sylv. I. (1842) 34 t. 40 (bis); got,
Garden and Forest IV. (4891) 268 t. 47; Wats. et Coult. Gray's Man. ed. 6. 90)
473; Sargent, North-Am. Sylva IX. (1896) 81 t. 458. — A. e var. hn
Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIII. js 427, in A. DC. Prodr, XVI. 2. (1868)
185. — ? Alnus oblongata Mill. Gard. ed. 7. (1757) n. 2; Dippel, Handb. Laubholzk.
II. (1892) 151. — A. oblongata Regel, Ne Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou
XI. (1864) 474 t. 6, f. 3—9; Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 151; Koehne,
Deutsche Dendrol. (1893) 143. — Betula Alnus maritima Marsh. Arbust. am. (1785)
20. — Arbor pumila vel frutex. Ramuli novelli glabri vel pilis sparsis instructi interdum
punctulis nigris verrucose punctulati zu. cum gemmis ovoideis obtusis foliisque
— glutinosi. Folia subcoriacea obovata vel + exacte elliptica obtusa vel acuta
vel rarissime breviter acuminata basi Weer serraturis calloso-terminatis
minute WEEN serrata interdum margine tantum mucronibus callosis erste
ues superne obscure viridia utrinque glaberrima vel pagina inferiore dilutiore tantum
venarum axilli is minime lanata et interdum nigre punctulata, 5—7 cm longa SH em
sik: petiolis glabris 5— 46 mm longe petiolata. Inflorescentiae masculae 4—6 termi-
alter racemoso-collocatae. Inflorescentiae fructiferae ovoideae vel ovoideo-oblongae
infra masculas singulares e foliorum axillis enatae maturae ramulo brevi 2—4 racemoso
coalitae 48—20 mm longae 13—15 mm diametientes; nuculae ovatae vel obovatae
compressae ala angustissima coriacea cinetae.
Atlantisches Nord-Amerika: Maryland giros n. 15290, Engelmann) und
Ost-Texas (Hall n. 612. — Herb. Boiss. — À. maritima wurde 1878 im Arnold-
Arboretum zuerst kultiviert und ist seitdem auch in ër Gärten gelangt. Auch
bei uns ist sie völlig winterhart. Sie blüht im Herbst und bildet mit ihrem glänzenden
Laube und im Septem s er mit ihren goldgelben hängenden Kätzchen eine Zierde in
de sine und Gärt
. Name: Mu. Alder.
gen japonica € et Zucc. Fl. jap. fam. nat. II. (1846) 230; Regel, Monogr.
Sege in Mém. Soc. natural Moscou XIII. (1861) 443 t. 45, f. 22—27; Miq. Prolus.
fl. jap. (1865) 69; Dippel, ao Laubholzk. II. (1892) 153; Koehne, Deutsche Dendrol.
(1893) 443; Sargent, Forest fl. Jap. (1894) 63 t. 20; Shirasawa, Iconogr. des —
forestiéres du Japon (1900) t. 19, f. 18—34; Komarov, Fl. Manshuriae in Acta
petropol XXIL 4. (1903) 60. — A. japonica var. minor Miq. Prolus. fl. jap. 365)
" . Harinoki Sieb. Syn. pl. oecon. univ. regn. jap. (1825) 25. — À.
ar. japonica Regel in Bull. Soc. natural. Moscou XXXVIII. (1865) 428, in A. DC. Prodr.
XVI. 2. (1868) 186; Franch. et Sav. Enum. pl. Japon. I. (1875) 457; Matsumura in
Journ. college sc. Tokyo XVI. 2. (1902) art. 5, p. 7. — A. maritima var. arguta
Regel in Bull. Soc. natural Moscou XXXVIIL (1865) 428, in A. DC. Prodr. XVI. 2.
(1868) 186; Franch. et Sav. Enum. pl. Japon. I. (4875) 458; Herder in Acta Horti
petropol. XII. (1892) 73. — A. maritima var. minor Miq. Le 358. — À. maritima
= formosana Burkill in deeds: Linn. Soc. Bot. es (1899) 500; Matsumura l. €.
— ? Betula Alnus Thunb. Fl. japon. (1784) 76 non L. — Arbor 6—10-me
Ramali novelli glabri vel puberuli. Folia ov GEN nd elliptico-oblonga saepe longe
Alnus. 115
minata basi angustata vel obtusa vel subrotundata juniora puberula deinde superne
-glabra
lata petiolis glabris vel puberulis 20—35 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae
E. - ovoideo-oblongae 4,2—2 cm longae 1—4,5 cm diametientes; nuculae
e alatae
| angustiss
Mi SR n. 169?), Insel Nippon, bei Yokohama (Wichura n. 890,
Maximowiez, Oldham n. 721, Wawra n. 1538, Naumann), Insel Yesso, bei Hako-
| date am See Konoma (Maximowicz, Albrecht), bei Kioto (Warburg n. 7749), bei
| Uwesso (Hilgendorf), Insel Formosa (Oldham n. 508, Warburg n. 40186).
Korea (Faurie n. 623), bei Port Chusan (Wilford).
Mandschurei: Bei Port Bruce (Maximowicz).
A. japonica ist in europäische Gärten eingeführt und vóllig winterhart.
dida Namen: Hannoki, Harinoki, Yachi-hannoki.
ombifolia Nutt. North Amer. sylva I. (4842) 33; Brewer and Watson .
bk A.
| Bot. uif da IL (1880) 80 p.p.; Mayr, Waldung. v. Nordam. (1890) 286 t. 5;
Sargent, Silva North Amer. IX. (1896) 77 t. 456. — A. oblongifolia Watson i in Brewer
repentino attenuata vel subrotundata undulata et denticulis callosis remote denticulata
juvenilia pubescentia et interdum glandulis albis punctulata adulta laete viridia superne
glabra vel puberula subtus ad nervos vel undique puberula vel subglabra in venarum
axillis interdum paullum barbata, 6—10 cm longa 4—6 cm lata, petiolis pubescentibus
6—12 cm longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae oblongae 2—4 plerumque 3 race-
… | mosc-collocatae 3—8 mm longe pedunculatae. Nuculae ala angustissima alatae.
Pacifisches Nord-Amerika: Vom Kaskaden-Gebirge durch Washington (Elmer
n n. 896, Suksdorf n. 224), Idaho (A. A. und E. G. Heller n. 3117), Oregon (Hall
| n. 470), Nevada bis Californien (Hillebrand, Oakland Hills, Congdon, Jones n. 2864,
Tiling, Parish n. 542, Hansen, Fl. Sequoia gigant. reg. n. 810), Neu-Mexiko
(Greene als A. oblongifolia Torr. Arizona (Rusby n. 383) und Mexiko (Gregg
n. 611). — À. rhombifolia ist etwas empfindlich gegen Kälte; bei uns sollte im Winter
wenigstens der Boden gedeckt werden.
Einheim. Namen: Alder, Western oder California Alder, Mountain Alder.
ar. ovalis H. Winkl. nov. var. — Folia plus minusve exacte ovalia 7—11 cm
longa 5—7 cm lata.
Dette (Palmer n. 361, Elmer n. 3117).
14. A. glutinosa (L.) Gärtn. Fruct. et sem. Il. (1791) 54 t. 90; Willd. Spec. pl.
| IV. (4805) 334; DC. in Lam. Fl. franc. ed. 3. lll. (1805) 303; Sturm, Deutschl. FI.
Vill. (1812) 45 t.; Guimp. et Hayne, Abbild. deutsch. Holzart. IL (1820) 180 t. 135;
Curt. Fl. londin. IV. (1821) t. 59; Koch, Syn. deutsch. u. schweiz. Fl. (1838) 661;
Hornem. Fl. dan. XII (1840) t. 2301; Spach in Ann. sc. nal. 2. ser. XV. (1841)
207; Hayne, Abbild. Arzneigew. XIII. (18632) 48 t. 48; Ledeb. Fl. ross. II. (1846—84)
657; Reichb. Ie. fl. germ. XIL (1850) 4 t. 631; Hartig, Forstl. Ku Iturpfl. Deutschl.
(1851) 338 t. 23 (reiterat. ex zn ^s Hayne). Regel, ba Betulac. in Mém. Soc.
natural. Moscou XIIL (1861) 159 t. f. 1—5, 4, f. 1—3, in A. DC.
Prodr. XVL 2. (1868) 186; Parlat. z ital. IV. ped M Boiss. Fl. orient. IV.
(1879) 1180; Battandier t Trabut, Flore de l'Algérie IL (1888) 818; Hempel und
Wilhelm, Bäum. u. Stráuch. 2. Abt. (1897) 41 t. 12. — A. rotundifolia Mill. Gard.
Diet. ed. 7. (1759) n. 4; Stokes, Bot. Mat. Med. IV. (1812) 369. — A. nigra Gilib.
Exereit. phytol. Il. (1792) 401. — A. communis Nouv. Duham. IL 212 t. 64;
Desf. Tabl. hort. Paris (1804) 213. — A. vulgaris Pers. Syn. IL (1807) 550. —
8*
116 Hubert Winkler. — Betulaceae.
A. februaria O. Ktze. Taschenfl. Leipz. (1867) 238 p. p. — Betula Almus glutinosa
L. Spec. pl (1753) 983; Du Roi, Harb. Baumz. I. (4771) 100. — B. Alnus Scop.
Fl ed. 2. Il. (1772) 2 33. — B. glutinosa Lam. Dict. L (1783) 454; Vill. PL
Dauph. ll (1789) 189. — B palustris Salisb, Prodr. stirp. Chap. Allert. (4796)
395. — i
tula emarginata Ehrh. Arb. n. 9 (ex DC. Lam. Fl. franç. l. el — Arbor
mediocris vel frutex. Ramuli novelli glabri et glutinosi rarius laxe pilosuli. Gemmae
obovoideae obtusae vel acutiusculae glutinosae distinctissime stipitatae. Folia obovata
vel suborbicularia vel ovato-elliptica apice obtusa vel rotundata saepe retusa basi cuneata
vel obtusa simpliciter subaequaliter calloso-denticulata vel leviter lobulata vel repanda et
denticulata juvenilia glutinosa adulta superne glaberrima obscure viridiá nitidula subtus in
nervorum axillis tantum flavo-barbata vel interdum secus nervos secundarios breviter
hirta dilutius viridia resinoso-punctata. Infloreseentiae masculae 3—5 ad ramuli apicem
racemoso-dispositae 8-—42 mm longe petiolatae; fructiferae 3—5 rac cemoso-collocatae
ovoideae ad 15 mm Jonge pedunculatae vel rare supremae praecedens subsessilis
. Nuculae ala angustissima coriacea cinctae.
ar. «. vulgaris Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (4844) 207. — Synonyma
ef. sub typo. — Folia ehe vel obovata vel obovato-elliptica rotundata
plerumque retusa basi cuneata vel rotundata, 4—9 cm longa 3—7 em lata, petiolis
juvenilibus pubescentibus deinde glabris 1—2,5(—3) em longe petiolata
opa, Asien, Nord-Afrika: Ihre Polargrenze erreicht die "Schwarzerle in
Norwegen in Värdalen, unter 63? 47' n. Br., in Schweden unter 63? 20 in der Provinz
Angermanland. An der finnländischen Küste wurde sie in gróflerer Anzahl als Baum
auf dem 64. Grade und in Strauchform einzeln noch über Uleáborg, d. h. dem 65. Grad
angetroffen. Von hier senkt sich die Nordgrenze nach Süden bis 629 40' n. Br. und
verlàuft, mit einer geringen Ausbuchtung nach Norden, annähernd in óstlicher Richtung
bis zum Onega-See, den sie etwa unter 62? 35' n. Br. schneidet und weiter auf Ust-
durch die Mitte des Gouv. Wjatka geht und dann zungenfórmig die Kama hinauf, bis
fast Ussol’je reicht. Während die nördliche Ostgrenze an der Kama beginnt, tritt sie |
weiter südlich nüher an den Ural heran und in das Gebirge hinein, vielleicht sogar auf
die Ostseite hinüber. Im altaischen und baikalischen Sibirien und der Dsongarei
(Schrenk) wächst A. glutinosa wahrscheinlich, doch sind die Angaben zu
Nach Überspringung des südrussischen Steppengebietes tritt sie in der Krim und im
Kaukasus wieder auf, wo sie an der Nordseite bei einer Höhe von 1800 m ü. d. M.
als Unterholz an der Bildung der Baumgrenze teilnimmt. Durch Nord-Persien hängt
dann dieses Gebiet mit dem dsongarischen zusammen. Nach Westen streicht die Süd- |
grenze durch Kleinasien (Sintenis, It. or. 1892 n. 5038 in Paphlagonien ; Pichler, |
bei Brussa; Sintenis, It. trojan. 4883 n. 42, 12^, an der Dardanellen
Griechenland (Leonis n. 400, Ins. Naxos; Orphanides, Sintenis und Bornmüller,
It. turc. 1894 n. 790 (od. 710), Ins. Euboea) nach Sizilien, wo sie bei Catania tania (37° 257)
t denticulata auch nach `
ihren südlichsten Punkt in Europa erreicht. Die Varietä
Algier über. In Spanien bilden die südlichen Yers der Sierra Morena — |
der 38. Grad) die Südgrenze (Willkomm). Die Westgrenze erreicht über die Britis
Inseln ihren Anschluss an die Nordgrenze. — Die Schwarzerle ist an nassen peddi |
gebunden und kommt deshalb hauptsächlich in Brüchen und an Ufern, nicht aber im `
Hochmoor vor. Sie bevorzugt einen nassen, sandigen Lehmboden, auf dem sie z. B.
Alnus. 117
in den Ostseeprovinzen Russlands noch heute urwaldähnliche Bestände mit Riesen-
bäumen bildet. Daneben sei nur noch der Spreewald erwähnt. Während sie in den
ge bis zu 600 und 700 m ü. d. M. ansteigt, geht sie in den Alpen und
Karpathen bis 4000m aufwärts und wächst, wie schon erwähnt, im Kaukasus bei
1800 m als Strauch an der Baumgrenze. — Die Schwarzerle findet sich in Nord-
amerika und am Kap angepflanzt.
Huius varietatis formae sequentes spontaneae interdum occurrunt:
ma HT Requien in Ann. sc. nat. V. (+825) 381. — Inflorescentiae
fructiferae majores
microcar pa Uechtr. (in sched.); Callier in 69. Jahresber. schles. Ges. (1892)
74. — Inflorescentiae fructiferae minores (1—1,5 cm longae 0,5 cm diametientes).
f. parvifolia O. Ktze. Taschenfl. vu (1867) 239 IS microphylla Callier
in 69. Jahresber. schles. Ges. (1892) 74. — Folia adulta oshini tantum 3—5 cm
longa et lata
f. lobulata Brenner in Medd. Soc. pro Faun. et Fl. Fenn. ex Bot. Centralbl.
LXL (1895) 152. — Folia parva suborbicularia valde nitentia regulariter lobulata.
Inflorescentiae fructiferae parvae.
f. longepedunculata A. Br.? (in sched.). — Inflorescentiae fructiferae inferiores
ad 25 mm longe Mr ee
Nota. M. Bre d c. hev Alni glutinosae in Fennia collectae formas tres distinguit:
f. glabra. — "Folia orum axillis exceptis glabra
f. pilosa. — Reg? novelli et foliorum nervi subtus dense pilosi nec non folia superne.
f. subpilosa. — Partes nominatae + pilosae. Forma inter prius rage intermedia.
Formarum Kuntzeanarum (Taschenfl. priy huc ponendae ee sequent
ia. glutinosa. — Folia — eer wind glabra et tantum in Stee axillis ferru-
gineo-barbata. Planta juvenilis valde glu
1b. sardoa. — Folia abis Wäin Eege
fn varietatis in hortis formae sequentes occurrunt:
À pyramidalis un Handb. Laubholzk. Il. (1892) 460. — Alnus Birkiana
Hort. — Rami strictius ere
f. incisa Willd. "iie = IV. (1805) 335. — A. oxyacanthaefolia Lodd. Cat.
(1836). — 4. glutinosa var. Md Ga ere Spach Le 208; Petz. u. Kirchn. Arbor.
Brenn. (1864) 599. — A. glutinosa e. pinnatifida lus. a. incisa Regel, Monogr. Betulac.
Soc. natural. Moscou XIII, 1864) 166, 167 t. 17, f. 9—11. — À. glutinosa
t incisa Dippel, Handb. Laubholzk. II. es 161. — Pu februaria $c. oxyacanthi-
folia O. Ktze. Taschenfl. Leipz. (1867) 239. — Folia ovato- vel obovato-suborbicularia
5— 1-lobulata vel saepius ad nervum eg usque pinnatifida; lobi rotundati plus
igi profunde crenato-serrati
SE Willd. Berl. Baumz. (1796) 44; Spach l. c.; Regel l. c. 168;
Petz. u. Kire . 599; Dippel Le 160. — À. februaria 4°. quereifolia O. Kize.
Le. — Folia ia es vel obovato-oblonga apice obtusa vel rotundata basi cuneata
lobis et denticulatis utrinque 3—5-lobulata petiolis rubescentibus ad 32 mm
longe petiola
ota. dns spontaneum Alni glutinosae in Songaria lectum formae hortorum laudatae
simillimum in herbario horti petropolitani vidi.
f. sorbifolia Dippel, Handb. Laubholzk. Il. (1892) 164. — À. sorbifolia Hort.
— Folia ovata vel oblonga obtusa vel ps basi plus minusve subito cuneata
utrinque 5— 7 lobis rarissime ad nervum medium usque incisis oblongis profunde usque
lobulato-dentatis lobata ad 4,5 cm longe | uie petiolata.
f. laciniata Willd. Berl. Baumz. (1796) 44. — A. glutinosa d. pinnatifida
^g Le 207. — A. glutinosa e. pinnatifida lus. b. laciniata Regel, l. c. 167 t. 15,
36—37. — A. glutinosa var. laciniata Petz. u. Kirchn. 1. e. 598; Dippel, L c. 161. —
à februaria Ak incisa O. Ktze. Le — Folia ovata vel ovato-oblonga obtusiuscula
118 Hubert Winkler. — Betulaceae.
vel acuta utrinque 4— 6 lobis triangularibus acutis integris vel denticulatis lobata 3—
4 cm longe petiolata.
f. imperialis Desfossé ex Dippel l. c. 161. — À. glutinosa imperialis aspleni-
jolia Verschaff. Cat. illustr. hortic. Vl. (1859) 97. — À. glutinosa imperialis Petz. u.
Kirchn. Le 599; Dippel Le 161. — À. februaria 4°. pinnatifida O. Ktze. l. c. —
A. imperialis Hort. — Folia profundius magisque subtiliter laciniata quam in prae-
cedente.
. rubrinervia Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 460. — Arbor habitu
pyramidalis. Folia suborbicularia vel -— retusa basi rotundata vel breviter cuneata
fusco-viridia; petioli nervique rubigino
f. aurea Verschaff. ex Dippel % c. — Fruticosa. Folia aurea.
f. maculata (0. Ktze.) H. Winkl. — A. februaria 6°. maculata O
A. Leem foliis var iegatis Hort, Petz. u. Kirchn. l c. 598. — dée océan
can
. tenuifolia Callier in Allg. bot. Zeitschr. (1895) 81. — Folia fere orbicu-
laria Mie baud vel rarissime sëng retusa obsolete lobulata minime denticulata superne
obscure subtus dilutius viridia t
Schlesien: Grünberg (Hellwig in Fl. siles. exs. n. 676).
Var. y. barbata (C. A. Mey.) Ledeb. Fl. ross. III. (1846—51) 657. — 4. bar-
bata C. A. Ner Verz. Pfl. im Kaukas. u. am westl. Ufer des Kasp. Meeres ges. (1831)
n. 331. — ? A. glutinosa. y. acutifolia Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841)
207. — À. glutinosa B. pubescens b. barbata Regel, Monogr. Betulac. in Mém.
Soc. natural. Moscou XIII. (1861) 162. — Folia ovato- vel obovato-oblonga obtusa vel
acuta duplicato-serrata subtus in nervorum dxillis et secus nervos dense tomentoso-
flavido-barbata et undique plus minusve hirtella.
Kaukasus: Lenkoran und Talysch (Meyer, Hohenacker, Buhse n. 788, b.
Astara, Batum (Virchow), Gurien (Albow n. 5). `
Var. d denticulata (C. A. Mey.) Ledeb. Fl. ross. HI. (1846—51) 657; Regel,
Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIII. (4861) 163 t. 44, f. 5. — A. den
ticulata C. A. Mey. Le (1831) 332. — À. glutinosa 9. subrotunda Spach 1. c. 207. —
Folia obovata vel obovato-elliptica apice obtusa vel rotundata raro retusa vel interdum
acutiuscula E cuneata inaequaliter denticulata subtus in venarum axillis tantum barbata
vel arum axilis vix barbulatis ad venas pubescentia.
Kaukas sus (Meyer, Karelin, Koch, Szovits); Pontus (Kotschy It. cilic.-kurd.
1859 n. 485), Armenien (Sintenis, It. or. 4890 n. 3380).
Mittelmeergebiet: Sicilien, Italien; Nord-Afrika, Algerien und Tunis (Cosson);
nach Battandier und Trabut (Flore de l'Algérie II. [1888] 818) bildet der Baum an
den Ufern des Hrga dichte Wälder
ota. Ad hanc varietatem forsan synonyma sequentia ponenda: Betula oblongata Ait.
Hort. Kew. III. (4789) be — "ege Seng See d. Spec. pl. IV. (4805) 335. — A. gege:
equien in Ann. sc. nat. V. (4825) 384. — A. colens Moris, Stirp. sard. elench. II. (1828) 9
(non Requien). — A. nitens Koch in peu. XXL, " 849) 334. — A. cerifera Hartig. Naturgesch.
forstl. sie 4854) 337. — A. Morisiana Bertol. Fl. ital. X. (4854) 463.
lindrostachya H. Winkl. nov. var. — Rami ramulique ut videtur
Ee "Folia late obovata basi cuneata ad petiolum breviter decurrens apice truncata
vel parum retusa — crenato-denticulata nervorum axillis barbatis exceptis glabra,
8—10 cm longa 7—8,5 em lata, petiolo superne canaliculata subtus subanguloso 1,2—
1,8 cm longe petiolata. aere en cylindricae paullum conicae glutinosae
2—3,4 cm longae 0,8—0,9 cm diametientes.
Japan (Faurie n. 183). — Herb. Berlin. *
Var. C. obtusata (Franch. et Sav.) H. Winkl. — A. maritima d. obtusata Franch.
‚et Sav. Enum. pl. Japon. L (1875) 458. — A. glutinosa Miq. Prolus. (1865) 69. —
A. glutinosa var. japoniea Matsumura in Journ. of Coll. Se. imp. Univers. Tokyo XVI.
Alnus. 119
?. (1902) 9. — Folia superne rugosula obovato-elliptica obtusissima mucronulata
rarius acuta vel emarginata basi acuta vel rotundata margine subundulata minutissime
denticulata supra glabra subtus in venarum axillis barbulata vel ad venas valde prominentes
puberula maxima 10 cm longa 8— 9 cm lata. Strobili ut videtur solitarii juveniles
oblongi adulti ellipsoidei. Nuculae fuscae rotundatae vel obovatae saepe verrucosae ala
angustissima marginatae
Mittel-Japan: Ins. Hondo und Schikoku Dee? Matsumura). — Herb. Berlin.
Varietates e. et C. foliorum forma ad Alnum glutinosam nutant nolis autem pluribus
RAP praecipue varietas obfusata probabiliter pro specie propria habenda.
: . À. rugosa (Du Roi) Spreng. M "e IIl. (1826) 848. — ? Betula Alnus
ne Marsh. Arbust. amer. (1785) 2 a Tuckerm. in Amer. Journ. Sc.
XIV. (1843) 32 non Bongard. — A. passes Ti Hartig, Naturgesch. forstl. Kulturpfl.
(4850) 337. — Betula Alnus (rugosa) Du Roi, Harbk. Baumz. I. (1771) 112. —
Kew. Ill (1789) 338. — Frutex interdum 8—40-metralis. Ramuli novelli primo
pubescentes vel tomentosi deinde saepe glabrescentes. Gemmae ovoideae vel ovoideo-
oblongae primo glutinosae pubescentes. Folia rugosula ovato-elliptica vel late ovata
Mt vel obtusa vel rarius subrotundata basi rotundata et interdum leviter cordata vel
obtusa vel sensim angustata simpliciter denticulata vel plus minusve evidenter argute
|o ca tg utrinque 44—43-costata superne glaberrima vel disperse pilosa subtus
ad nervos aut undique plus minusve puberula vel tomentosa illi
minusve barbata, petiolo crasso pubescente vel glabrescente vel tomentoso 1—2 cm
longe petiolata. Inflorescentiae fructiferae ovoideae vel ovoideo-oblongae 10—15 mm
longae 8—10 mm diametientes plus minusve longe pedunculatae vel subsessiles. Nuculae
suborbiculares vel ovales vel obovatae ala coriacea angusta vel subnulla alata
Atlantisches und mittleres ahnen Von Rhode Island PIB
Thurber) südwärts durch New Hampshire (Fernald n. 304), Massachusetts, Connec-
. ticut (Eaton, Allen), New York, Pennsylvanien (Poeppig, Porter, Darlington,
Heller n. 673), New Jersey (Heuser, Tweedy, von Rabenau), Virginia (Rugel,
Curtiss, Pollok), N. Carolina (Engelmann, Biltmore Herbar. n. 1240) und
Georgia (Beyrich) bis Zeen (C. Mohr) und Nord-Florida (Curtiss n. 2619); west-
würts durch Ohio (Short n. 50, W. Krebs) und Kentucky (Heller n. 60) bis zum
südlichen Minnesota, Mrd Engelmann n. 1188, Bush n. 615) bis zum Trinity
River in Texas und vielleicht noch weiter bis Washington und Mexiko. Besonders
e
$
e
=
5
>
5
Amerika nur in sehr wenigen Exemplaren gesehen. Prof. Demeker in Bogota (New
Jersey) empfiehlt (Mitteil. deutsch. dendrol. Ges. [1903] 104) A. serrulata zur Massen-
pflanzung in Parks, zum Uferschmuck von Seen, Bächen und Lagunen und zur Ufer-
befestiguog stark strömender Gewässer wegen ihrer Widerstandsfähigkeit gegen Winter-
kälte, häufiges Auftauen und Wiederzugefrieren der Gewässer, sowie der weitverzweigten
Wurzeln wegen, welche Ufersand und Schlamm zu befestigen vermögen. Demcker
entdeckte am Ufer des Hackensack-Flusses bei Bogota eine kleinere Form, die nur
4—5 Fuß hohe, breitere und kompaktere Büsche bildet und nannte sie (l. c.) var.
Be
ica H. Winkl. — À. rugosa Spreng. Syst. veget. III. ( 14€) 848;
Dippel, gi ar. Laubholzk. II. (1892) 155; Koehne, Deutsche Dendrol (1893) 145.
À. — Mi den & Hist. d. arb. forest, de l'Amér. septentr. Ill. (4813) 320 t. b
f. 4, 4—3. — A. "ulata B. macrophylla ur? in Ann. sc. nat. sér. 2. XV. (1844)
106. A. Fach d. serrulata c. rugos d. californica egel Monogr. Betulac.
in Mém. Soc. natural. used XII. (1864) 166 t. 11, 8—10. — À. glutinosa
Var. autumnalis O: Ktze. Rev. gen. IL (1891) 638 — A. odii P. rugosa Regel
n A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 188. — A. oblongata, undulata, canadensis, rugosa,
120 Hubert Winkler. — Betulaceae,
americana Hort. — Gemmae, ramuli novelli petiolique ferrugineo-tomentosi. Folia late
ovata vel ovata vel ovato-elliptica interdum supra medium latissima basi rotundata
saepius subcordata acuta vel brevissime acuminata plerumque sinuato-duplicato-dentata
superne saepius disperse pilosa subtus ad nervos vel undique ferrugineo-tomentosa in
venarum E ized d barbata usque 13 cm longa et 9 cm lata
Var. f. ta (Ait) H. Winkl. — Pide. serrulata Ait. Hort. Kew. UL (1789)
336; Abbot be Smith, Lepidopt. insects of Pecan IL (4797) 183 t. 92; Michx. Fl.
bor. am. II. (1803) 481. — Alnus serrulata Willd. Spec. pl. IV. 1. (1805) 336;
Nouv. Duham. IL (4801) 216; Desf. Hist. arb. IL (1809) 488; Ait. Hort. Kew. ed. 2.
V. (4813) 259; Pursh, Fl. Am. septentr. Il. (1814) 523; Torrey Fl. New York II.
hrubs s. ed
Prodr. XVI. 2. (1868) 188. — À. glutinosa var. serrulata Regel, Monogr. Betulac. in
Mém. Soc. wie Moscou XIII. (1861) 464 t. 14, f. 6; O. Ktze. Rev. gen. IL (18914)
638. — Gemmae ramuli novelli petiolique pubescentes usque ferrugineo-tomentosi deinde
glabrescentes. "Folia obovata vel obovato-elliptica acuta basin versus plus minusve
nervos puberula vel ferrugineo-subtomentosa et in nervorum axillis plerumque valde ad
ferrugineo-barbata 5—11 cm longa 3—7 cm lata
. y. obtusifolia (Regel) H. Winkl. — À. serrulata var. obtusifolia Regel in
= DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 488; Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892) 155. —
A. glutinosa ò. serrulata b. obtusifolia Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural,
Moscou XIII. (1864) 465 t. 14, f. 7. — A. americana Petz. et Kirchn. Arboret. muscav.
(1864) 597. — Folia rotundato-obtusa rarius breviter acuminata denticulis minimis
Rieger? minora ceterum ut in praecedenti.
No Praecedente clo. mil cic: a = Dippel et Koehne A. rugosa et A. serrulata
en nen a sunt. Notas autem quibus cl. Dippel ad distinguendum. utitur —
t forma gemmarum foliorumque et indumento — labiles et mutabiles inveni quare varietates
in speciem ynicsai reconiunxi,
13. A. incana (L.) Willd. Spec. pl IV. (1805) 335; DC. in Lam. Fl. franç.
ed. 3. IL (1805) 304; Ait. Hort. Kew. ed. 2. V. (4843) 259; Guimp. et Hayne,
Abbild. deutsch. Holzart. II. (1820) E 136; Wahlenb. Sv. Bot. IX. (4825) t. 895; Koch,
Synops. deutsch. u. schweiz. Fl. (1838) 660; Hornem. Fl. dan. XII: (1840) t. 2302;
Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (4841) 206; Ledeb. Fl. ross. IL (1846—51) 656;
Reichb. Icon. fl. germ. XII. (1850) 4 t. 629, n. 1291, t. 630, n. 1293; Hartig, Forstl.
Kulturpfl. Deutschl. (1851) 368 t. 24 (reiterat. ex Guimp. ); Regel, Monogr. E me in
Mém. Soc. natural Moscou XII. (4864) 152 t. 46, f. 44—20, in A. DC. XVI.
2. (1868) 188; Parlat. Fl. ital. IV. (4867) 128; Boiss. Fl. orient. IV. erer 4180;
Hempel u. Wilhe Im, Bäume u. Sträuch. 2. Abt. (1897) 15 t. 13; Dippel, Handb. Laub-
holzk. IL. (4892) 163; Koehne, Deutsche Dendrol. (1893) 444. . lan Gilib.
Exerc. phytol. II. (1798) i09 à pubescens Sartorelli, Degli alb. indig. ai bosch.
de Wal, sup. (1846) eoe — À. februaria var. incana O. Ktze. Taschenfl. Leipz.
tula A
Baumz. I. (1774) 409. — 7. incana L. f. Suppl. (4781) 417; Ait. Hort. Kew. ed. 4.
IL (4789) 339; Roth, Tent. fl. germ. IL. 2. (4793) 477. — Arbor mediocris vel frutex.
Ramuli novelli pubescentes vel tomentosi haud glutinosi. Gemmae ovoideo-globosae vel
praeserlim autem ad nervos puberula vel incano-subtomentosa in nervorum axillis haud
barbata. Inflorescentiae fructiferae sessiles vel brevissime pedunculatae. Nuculae ala
angusta submembranacea cinctae.
Alnus. 121
Nord- und Mittel-Europa, Sibirien, Ost-Asien, Nord-Amerika: Die
Nordgrenze der Weißerle liegt in Skandinavien unter 70° 30' n. Br. und scheint auf
der Halbinsel Kola der Küste des Eismeeres zu folgen. Im Osten des Weißen Meeres
sind die Angaben so ungenügend, dass es unmöglich ist, die Polargrenze der Weißerle
auch nur einigermaßen genau zu ziehen; doch bleibt sie hinter der der Birke bedeutend
Japan, hier im nördlichen Teil sehr häufig, vorkommt, geht sie nach Nord-Amerika
über, wo sie ostwärts durch Saskatschewan (Bou rgeau) bis Neu-Fundland, südwärts
bis Neu-Mexiko (Fendler n. 814), Wisconsin (Schuette) und New York geht. In
West-Asien kommt sie, wenn geck: nicht häufig, im Kaukasus (Ruprecht, K. Koch,
Alboff n. 157, 161) vor, weicht aber westwärts davon bedeutend nach Norden zurück,
da ihre Äquatorialgrenze nach Blasius in Russland etwa unter dem 55. Grad verläuft;
Köppen hält sie so jedoch für viel zu weit nördlich gezogen. Io nach Westen
senkt sie sich wieder bis zum &4. Grad n. Br. in Serbien und Bosnien. Mit einem
Bogen nach Norden, der Croatien, Dalmatien. und das österreichische Litorale mit Istrien
umgeht, wendet sie sich den Alpen zu, um an ihrem Südrande entlang zu laufen und
von den Seealpen auf den Apennin überzugehen, wo sie bei Pisa ihren südlichsten
Punkt in Europa erreicht. In den Pyrenäen wächst die Weißerle nach Willkomm
nicht. Ob sie in Frankreich, abgesehen von den südöstlichen Gebirgsländern, ferner in
Belgien und den Niederlanden spontan auftritt, ist nicht sicher. In Großbritannien
findet sie sich nur angepflanzt. — Dieses ganze Areal der Weißerle lässt sich nach
Willkomm in Europa in zwei gesonderte Verbreitungsbezirke scheiden, deren südlicher
in den Karpathen, Alpen und dem Apennin liegt, deren nórdlicher das subarktische und
arktische Europa umfasst, wührend die in der norddeutschen Ebene und im deutschen
Mittelgebirge auftretenden Weißerlen wohl sicher angepflanzt sind. — Im Norden und
Nordosten ihres europäischen Verbreitungsbezirkes bildet die Weißerle bedeutende
Waldungen. Im Gebirge steigt sie, selbst an ihren südlichsten Grenzen, nicht hoch,
im Apennin nach Plilore etwa bis 1800 m FRE: Sie bevorzugt Bach- und Fluss-
ufer, gedeiht aber auch auf trocknerem Boden
Var. a. aris Spach. in Ann. sc. el 2. sér. XV. (1841) 206; Regel in
A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 189. — A. incana y. genuina Regel, Monogr. Betulac.
in Mém. Soc. natural. Moscou XIII. (1861) gg — À. incana var. glauca Regel, l. c.
154 et in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 189. — À. glauca Michx. Hist. arb. forest.
de l'Am. sept. III. (1813) 322 t. 4, f. 2. — A. incana var. glabrescens Spach, l. c. —
A. tirolensis Sauter in Reichb. Icon. fl. germ. XIL (1850) 4 t. 630, n. 1293. —
A. februaria 1e. incana, Af. glauca, ig. De Notarisiana O. Ktze. l. c. — Syn. cet.
sub À. incana. — Folia elliptica vel ovata vel rarissime suborbicularia argute duplicato-
rotundata vel angustata supra glabra vel sparsim adpresse pilosa subtus ad nervos
tantum hirtella vel undique dense Linens vel cano-subtomentosa posterius saepe
cuneis utrinque 7—13-costata, 4—8 cm longa 3—5 cm lata, petiolis puberulis vel
erii —18 mm longe petiolata.
rietatem glauca tantum pro forma varietatis vulgaris habere possum.. Callier.
(69. Paie Schles. Ges, [1892] 74f) formas has enumerat: a) f. typica foliis basi truncatis
subtus undique dense pubescentibus vel fere aa inflorescentjis fructiferis €— ut in
duabus sequentibus; : escens foliis ut praecedentis sed subtus glabris nisi in costis pri-
mariis pubescentibus; c) f. cuneifolia foliis Me attenuatis vel cuneatis; d) f. end foliis gg
typicae, inflorescentiis fructiferis omnibus evidenter 2—3 mm longe peduncu
anzen oben ER Kee
In hortis formae sequentes occurrunt
f. pinnata Lundmark in eege Akad. nya Handl. (1790) 130. — À. incana
Agios Wahlenb. Fl. suec. (1824) 622. — À. incana 3. pinnatifida a.
vulgaris Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIIL (1 864) 157,
122 Hubert Winkler. — Betulaceae.
158 t. 17, f. 5, 6. — À. incana e. incisa Dippel, Handb. Laubholzk. II. (1892) 165. —
À. laciniata, ^ sublaciniata Hort. — Folia inciso-lobata lobis simpliciter vel duplicato-
argute-serrat
f. ere Regel in A. DC. Prodr. XVI 2. (1868) 189. — A. incana
9. pinnatifida d. acuminata Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIII.
(1861) 158 t. 17, f. 8. — À. incana f. pinnatifida Dippel, Handb. Laubholzk. I.
(1892) 165. —- Folia profunde pinmatifide incisa lobis angustis leviter et irregulariter .
serratis.
f. monstrosa Späth; Dippel Le — Ramuli fasciati.
Praeter formas enumeratas aliae et plantae habitu et foliorum colore ab hortulanis
distinguuntur i
Var. B. + eptophylla Callier, Le — Alnus incana DC. var. tenuifolia Ga
olim in sched. ex Jahresber. l. c. — Folia late ovata vel fere ovato-orbicularia 8—12 c
longa 6—8 cm lata tenuissima acuta basi truncata lobis magnis triangularibus Wë:
marginata superne obscure viridia glabra subtus glaucescentia vel viridia costis minute
prominentibus hirtellis costata in pagina glabra vel in foliis superioribus perpaucis pilis
pubescentia.
Schlesien: Hirschberg (Fiek und Callier).
Var. rbicularis Callier in Beilage z. deutsch. bot. Monatsschr. (1892). —
Folia fere orbie ularia rarius elliptica obtuso-rotundata rarius acumine indistincto termi-
nata basi rotundata irregulariter simpliciter fere serrata rarius lobulis obsoletis lobulata
juniora utrinque dense tomentosa adulta superne glabra vel pilis singulis ornata subtus
glaucescentia undique laxe hirta vel glabrescentia costis utrinque 5—6 cum venulis valde
prominentibus costata 3—4 cm longa petiolis dense hirtis vel fere tomentosis 5—10 mm
wen petiolata. Inflor Visier tus fructiferae parvae.
chlesien: Grünberg (Hellwig in Fl. siles. n. 451).
r. d. argentata en Fl. Karel. Oneg. ex Gürke, Pl. europ. II. (1897) 53. —
oil à incana p. tomentosa Blytt, Norg. Fl. DS 405. — Alnus incana var. sericea
Christ, Pflanzleb. Schweiz (1879) 47, 132. Ramuli novelli dense pubescentes vel
tomentosi. Folia plerumque minora quam Zë var, vulgaria elliptica e ovata vel
cordata lobis acutis vel obtusis plus minusve profunde lobata et serrata s eege densius
adpresse sericeo-pilosa vel pubescentia subtus dense tomentosa interdum deinde utrinque
glabrescentia ; peoi tomentosi
Finnl : Lakomäki (Kihlmann); Schlesien: Grünberg (Callier, Fl. sil. exs
n. 452, 684), Breslau (Uechtritz), Ohlau (Bartsch); Sachsen: Chemnitz (Wike;:
Schweiz: Toessberg bei Hoch-Wülflingen (Siegfried, Appel), Mittelwald (A. Braun).
Nota. Cl Callier (Jahresb. schles. Ges. LXIX. (1894) 76, 77) Bou has distinguit:
folis junioribus tan utrinque sericeo-villosis omnibus subtus griseis obtusis; c) f. ti-
folia foliis acutis acute lobatis; d) f. vi ramulorum foliis superioribus subtus griseis n:
ribus viridis disperse pilosis vel fere glabris. — Quarum formae b) et d) ad varietatem vulga
spectant.
Var. €. sibirica (Fisch.) Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (1841) 207; Ledeb.
Fl. ross. II. ( 1846—51) 656; Regel, TE: Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou
XII. (1861) 156, in A. DC. Prodr. 1. e. ; Shirasawa, Iconographie des essences
forestières du Japon (1900) t. 19, f. a Miren. Le. 12 et var. glauca Le
10. — Alnus sibirica Fisch. ex Turcz. in Bull. Soc. natural. Moscou (1838) 101;
Komarov in Acta horti petropol. XXIL 1. (1903) 57. — Folia suborbicularia apice
rotundata vel rarius brevissime acuminata basi rotundata cda lobis rotundatis vel
rarius obtusis obsolete lobata simpliciter crenato-dentata costis subarcuatis nervum
medium versus approximatis valde prominentibus utrinque 6—8-costata superme laete
viridia glabra vel pilosula subtus paullo dilutius viridia ad nervos principes vel et ad
Alnus. 123
venulas valde prominentes puberula, 6—9 cm longa et lata, petiolis puberulis 2—3 cm
longe petiolata.
Ost-Sibirien: Am Argun (Turczaninow); Mandschurei, am Amur (Maxi-
mowicz).
Japan.
. C. tinctoria (Sargent) H. Winkl. — A. tinctoria Sargent in Garden and
Forest X. (1897) 472 f. 59; Komarov in Acta horti petropol. XXII. Ri (1903) 56. —
Folia oblonga basi obtuse cuneata grosse duplicato-serrata vel sa iu
inciso-lobata subtus et superne in nervo medio costisque dense GE Bai? petiolis
pubescentibus 3—5 cm longe petiolata.
: Zu dieser der var. sibirica und hirsuta sehr nahestehenden Form ge-
hóren wohl die von Wichura (n. 889), Maximowicz, Naumann, Wawra (n. 1568),
Tanaka und Warburg (n. 7750) gesammelten Exemplare.
Var. r. hirsuta (Turcz.) Spach in Ann. sc. nat. 2. ser. XV. (1841) 207; Ledeb.
Fl. ross. Ill. (1846—51) 656; Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou
XIII. (1861) 155 t. 17, À 1,2; in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 189. — A. hirsuta
Turez. Cat. baik. dah. A in Bull. Soc. natural. Moscou (1838) 104; Komarov
ei Acta horti petropol. xxi. (1903) 54. — A. Ree var. vulgaris f. glabrescens
icea
t d. h. var. Cajanderi Callie ex Komarov |. c. . incana var. holoser
Ledeb. herb. ex Regel, Monogr. l. c. 156. — A. e var. hirsuta Matsumura, l. c.
12. — Ramuli novelli tomentosi vel villoso-tomentosi. Folia elliptica vel suborbicularia
interdum latiora quam longa obtusa vel rotundata vel superiora acutiuscula basi plus
P
vel glabrescentia subtus ferrugineo-tomentosa paullo minora quam in praecedente petiolis
tomentosis 4—2 cm longe petiolata.
Mandschurei (Radde, Wilford), Sachalin (Schmidt), Japan (Maximowiez).
Nota. Ut varietates typica et argentata ita qoam sibirica et hirsuta quae foliorum
ambitu simillimae formis indumento labilibus iungun
Var. inata Matsumura, l. c. 154 — Arbor mediocris. Folia late elliptica
vel nier apice profunde emarginata excisa basi acuta vel oblique subrotun-
data subduplicato-dentata juvenilia pilosula adulta supra parce pilosula vel glabrescentia
vel glabra subtus glauca punctulata ad venas axillasque venarum puberula costis sub-
erecto-patentibus utrinque T—9-costata 9 em longa 7 em lata ad 3 cm longe petiolata.
Japan: In " en auf Hondo.
& Regel, Monogr. Betulae. in Mém. Soc. natural. Moscou XIII.
(1861) 155. — Folie ovato- vel obovato-elliptica acuta vel rarius obtusa basi rotun-
data vel angustata inaequaliter vel subduplicato- vel imprimis in turionibus sterilibus
evidenter argute duplicato-serrata sec nervis venulisque impressis rugulosa juniora
pubescentia adulta glabra vel ad nervos tantum vel undique pilis dispersis ornata subtus
glauca venulis valde prominentibus ett ad nervos vel undique puberula vel tomen-
tosula 3,5—9 cm longa 2— 5,5 cm lata petiolo glabro vel puberulo 6—20 mm longe
petiolata.
Nordóstliche Vereinigte Staaten: Neu-Fundland (Robinson und Schrenk
n. 35), Maine (Smith), Massachusetts (Tuckermann, Emerson), New York (Sart-
well, Wi Pennsylvanien even, Ohio (Drege), Wisconsin (Lapham), Minne-
sota (Tayi
Nota. j incana et foliorum forma et indumento et paginae inferioris colore valde varia-
bilis et bine ad enumeratae permultis formis intermediis iunguntur, ad quas haec nomina
pertinere existim
Var. dnb Brügger in Jahresb. naturf. gem Graubünd. XXIX. (1884—85) 154.
Var. arcuata Skarman in Bot. Notis 4889
Var. Per Norrlin in Not. pro Faun. et “ri fenn. (1874) 454.
124 Hubert Winkler. — Betulaceae:
Var. confusa Brenner in Medd. Soc. pr. Faun. et Fl. fenn. (4889) ex Bot. Centralbl. LXI,
(1895) 450.
Var. virescens Wahlenb. Fl. TAA > te n. 464
Var. glabra Blytt, Norg. fl. (1874
Var. hypochlora Callier in 69. Siet schles. Ges. (4891) 76.
Var. subro lier, 1, c
Var. 4 enne
Var. parvifolia Regel in A. DC. P XVI. 2. (4868) 18
V on um in Sv. Vetensk. Akad. Ófvers. (4889
Var. microjula Grütter in Schrift. ók. Ges. Kónigsberg (48
Var. nien Dur. et Pittier in Pes Soc. bot. Belgique XXI. (4882) 337.
. A. rubra Bong. in Mém. Acad. St. Pétersbourg 4. ser. IL. (1833) 162; Hook.
Fl. bor.-am. II. pne 158; Spach in Ann. sc. nat. 2. sér. XV. (1841) 205; Ledeb.
Fl. ross. II. (4844—54) 656; Regel in Bull Soc. natural. Moscou XXXVII, (4865)
429, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 186; Mayr, Wald. v. Nordam. (1890) 285 t. 5;
Dippel, Handb. Laubholzk. IL (1892) 157. — A. oregona Nutt. North Amer. sylva I.
(4842) 28 t. 9; Sargent, Silva Es dae 73 t. 454. — A. incana v. rubra Regel,
Monogr. Betulac. in Mém. Soc. ural. Moscou XIM. (1861) 457 t. 47, f. 3—4. —
Arbor grandis. Ramuli fusci dies glabri vel puberuli. Folia ovata vel ovato-elliptica
basi breviter attenuata vel truncata vel rotundata apice acuta rarius subobtusa lobis
margine revoluta Supra viridia glabra subtus glaucescentia ad nervos rubros vel pallidos
superne paullum impressos subtus valde prominentes (a costa media 41—14 exeuntes)
pubescentia vel rarius undique puberula, 8—40 cm longa 4—7 cm lat a, petiolis crassis
glabris vel pubescentibus 41—3 cm longe petiolata. Inflorescentiae fractio 3—5
racemoso-dispositae ovoideae vel un 2—2,5 cm longae 10—13 mm
diametientes sessiles vel inferiores ad 12 m m longe dicen: Nuculae obovatae vel
(1896) 15 t 455 (ic. haud characteristic a). WEEN ed var. lee Regel, Monogr.
Betulac. in Nouv. Mém. Soc. natural. Moscou XIII. (1861) 154 quoad plantam Fendle-
rianam. — À. incana var. virescens Wats. in Brew. and Watson, Bot. California ll.
(1880) 81. — A. occidentalis Dippel, Handb. gepas IL (4892) 458 t. 78; De
Wildem. Icon. select. Hort. thenens. IL (1904) t. 75. — Arborea pumilis. Rami grisei.
Ramuli juniores tomentosuli, Folia late ovata = ovato-oblonga acuta vel subobtusa
basi brevissime attenuata vel truncata vel rotundata et interdum levissime cordata lobulis
BIER acute serratis lobulata supra glabra vel sparsim pubescentia subtus dilutius
ia ad nervos pallidos pubescentia vel glabrescentia, 5—6(—7) em longa 3—5 cm
ia. petiolis glabris vel tomentosulis 12—18 mm longe petiolata. Inflorescentiae fructi-
ferae 4—6 racemoso-dispositae ovoideae 10—145 cm longae 7—10 mm diametientes
sessiles vel inferiores ad 8 mm longe pedunculatae; bracteae 5-lobatae lobis mediis
productis. Nuculae angustissime cinctae
deg ec Nord-Amerika: Von Californien (M. S. Baker, Hansen n. 809,
Lemmon n. 207, Palmer n. 2559, Pringle) durch Neu-Mexiko (Fendler n. 811,
Matthews), Nasce (Jones n. 4074), Colorado (Parry n. 340, C. F. Baker n. 218
und ohne Nummer, Baker, Earle und Tracy n. 196, Popenoe), Utah (Jones
n. 1498, 5439), Wyoming (A. und E. Nelson n. 5868), Idaho. (Heller n. 3489) bis
Washington (Elmer n. 413, Suksdorf n. 2183, 2193), Montana (Rydberg und
Bessey n. 3931) und Brit. Columbia (Purpus) — A. tenuifolia scheint in europäischen
Gärten nicht selten zu sein und ist winterhart.
Einh. Namen: Alder, Narrowleaf Alder.
|
|
|
|
Alnus.
Fig. 97. A, B,
B Nucula,
E Alnus alnobetula (Ehrh.) Hartig var. bz (Ait.) H
E Bractea fructifera. — C, D, F A. rubra Bo
Bractes fructifera. (Icon origin.)
125
H. Winkl. À Ramus fructifer.
C Ramus fructifer. D Nucula
126 Hubert Winkler. — Betulaceae.
jorullensis H. B. K. Nov. gen. et spec. IL. (1817) 16 em.; Regel in A.DC. -
|
P. En í (1868) 184. — Gemmae sessiles vel pedicellatae. Folia ovata vel
ovato-oblonga vel oblongo-lanceolata acuta vel acuminata interdum obtusa basi attenuata
EE
vel obtusa vel rotundata varie serrata vel repando-denticulata. rnm fructiferae —
cincta
+ longe pedunculatae. Nuculae ala membranacea anguste
Var. œ. typica Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) Si O. Ktze. Rev. gen.
II. 2. (4898) 295. — À. jorullensis H. B. K. Le: Spach in Ann. sc. nat. 2. s
XV. (1841) 205. — A. acuminata var. jorullensis Regel, Zem Betulac. in Mém.
Soc. natural. Moscou XIII. (1861) 149. — Folia oblonga vel elliptica acuta vel brevis- S
sime acuminata vel obtusa basin versus plerumque attenuata et subintegra apicem versus .
irregulariter vel repando-denticulata, 5—14 cm longa 2,5—5 cm lata, supra nigro-viridia
glabra rugosula subtus pallidiora fuscescenti-pubescentia distincte reticulata. Inflores-
centiae fructiferae 2—3 collocatae ovoideae inferiores sessiles vel ad 5 mm longe
peduneulatae
Heriko: In der Bergregion (Ehrenberg, Soeg. am Berge Orizaba (Uhde
n. 255—260 und 262“). — Herb. Berlin, Petersbur,
Var. 2. eastanifolia (Mirb.) Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 184. —
de anne n in Ann. du Mus. d'hist. nat. XIV. 463 t. 214; Spach in
. sc. nat. 2. ser.. XV. (4841) 204; yos Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural.
Morro XIII. ( 1864] 149 t. 6, f. 4 u. 2, — Ramuli pedunculique verrucosi. Folia
oblongo-lanceolata superiora ER en. a basi cuneata rarius subro-
tundata repando- vel sinuato-denticulata subtus in nervorum axillis lanata, 5—10 cm
longa 1,5—3 cm lata, petiolis gracillimis 1—1,5 cm gare petiolata, Inflorescentiae
masculae terminales 3—4 racemoso-coalitae 5—15 mm longe pedunculatae. Inflores-
centiae femineae axillares 3—4 collocatae.
Peru (Ruiz, Dombey). — Herb. Berlin, Petersburg. Gart., Boiss.
Var. y. ferruginea (H. B. K.) O. Ktze. Rev. gen. III. 2. (1898) 295. — À. ferru- =
ginea H. B. K. 1. c. 47; Spach, Le 208. — A. acuminata var. ferruginea Regel,
Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural. Moscou XIII. (1861) 148, in A. DC. Prodr.
XVI. 2. (1868) 184. — Ramuli juniores ferrugineo-tomentosi vel glabri. Folia ovata
vel subobovata acuta vel acuminata basi subeuneata vel rotundata indistincte inaequa- 3
liter vel sinuato-denticulata superne rugosula subtus praecipue ad nervos venulasque …
prominentes ferrugineo-tomentos
Südliches Mittel- EE und nordwestliches Süd-Amerika: In den
Hochgebirgen von Costarica (Tonduz n. 11680); Columbia, bei Merida (Moritz n. 1445),
bei Bogotá (Holton), New Grenada (Linden n. 1307); Ecuador (Spruce n. 5155);
Peru (Ruiz); Bolivia (Weddell. — Herb. Berlin, Wiener Hofmus., Petersburg.
Gart., Boiss.
Var. d. Spachii Regel in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 184. — A. ferrugi
var. Aliso Lorentz et Hieron. in Herb. argent. — Ramuli juniores dense ferrugineo-
tomentosi. Folia acuta vel breviter acuminata superne sublaevia subtus minus prominule
reticulata ad nervos vel undique dilute ferrugineo-tomentosa
Columbia: St. Fé de Bogotá (Boussignault).
Argentinien: Prov. Oran ee se. u. Hieronymus n. 273), Cisnega (Lorentz
n. en — Herb. Berlin, Petersburg. Gart
. Mirbelii (Spach) H. Winkl. — A. Mirbelii Spach in Ann. sc. nat. 2. ser.
an uen 204. — À. acuminata Mirbel in Mém. du Mus. d'hist. nat. XIV. 464
EE minata B. Mirbelii Regel, Monogr. Betulac. in Mém. Soc. natural.
Ce? XIII. (4861) 148, in A. DC. Prodr. XVI. 2. (1868) 484. — A. jorullensis
Benth. Pl. Hartweg. (1839) n. 392. — Folia magna ovata vel ovato-lanceolata basi
rotundata vel subeuneata acuminata meer argute dentata subtus glauca ad nervos
venulasque pallide ferrugineo-pubescentia
Alnus. 127
xiko: Bei Zecualtipan (Hartweg n. 392); südwärts durch Guatemala (Türkbeim
n. 354) bis Peru, bei Tabina (Lechler n. 4891) und Bolivia (Bang n. 1893), in der
Prov. Lacareja, 2600—3200 m ü. M. (Mandon n. m — Herb. Berlin, Pe:
Wiener Hofmus., Petersburg. Gart., Boiss.
G, Serge H. Winkl. nov. var. — Folia exacte ovata vel ovato-oblonga
basi subrotundata acuta vel saepissime in acumen acutissimum producta inaequaliter
denticulata reticulato-rugosula costis superne evidenter impressis subtus valde prominen-
tibus utrinque 43—18-costata superne glabra subtus viridia ad nervos et in nervorum
axillis cem Inflorescentiae fructiferae subconicae.
: An Bächen des Huanuco-Thals (Poeppig) Thal von EE südwärts
von Doze (Weberbauer n. 4182). — Herb. Berlin, Wiener Hofm
ar. 7. acuminata (H. B. K.) O. Ktze. Rev. gen. II. (1891) 638. — A. acuminata
H. B. x l. c. 46; Poepp. et Endl. Nov. gen. et spec. I. (1835) t. 498C; Spach in Ann.
sc. nat. 2. sér. XV. (4841) 204; Sargent, Sylva North Am. IX. (1896 ) 79 t. 457.
A. acuminaia var. gras Regel, Monogr. x ome in Mém. Soc. natural, Moscou vm.
(1861) 447 t. 45, f. 20, t. 46, f. 3. — A. oblongifolia Torrey, Bot. Mex. bound. surv
(4859) 204; Mayr, Wald. Pec (1890) m t. 5. — A. rhombifolia Parry in Bull.
Californ. Acad, IL (1887) 354 (non Nutt.). — Folia ovata vel ovato-oblonga irregulariter
vel duplicato-serrata serraturis nervos terminantibus patentibus vel etiam recurvis saepis-
sime insigniter acuminata rarius acuta subtus glaucescentia _ — glabra vel ad
. nervos vel et in nervorum axillis vel hic tantum fusco-pubescen
f. angustifolia H. Winkl. — Folia oblonga acuta vel rk, acuminata inae-
qualiter serrulata subtus ad nervos parce pubescentia 6—10 cm longa 2,5 —3,5 cm
lata. Inflorescentiae fructiferae Nee usque 25 mm Les et 12 mm dia-
metientes 4—5-collocatae subsessiles
Mexiko (Ocampo), bei S. Aasch (Ehrenberg). — Herb. Berlin, Petersburg. Gart.
. media H. Winkl. — Folia ovata vel ovato-oblonga inaequaliter vel duplicato-
vel sinuato- argute serrata attenuato-acuminata subtus glabra vel secus nervos pubes-
centia, Inflorescentiae fructiferae plus minusve longe cylindraceae usque 30 mm longae
et 40 mm diametientes.
Mexiko (Bourgeau n. 244, Ehrenberg n. 269, 1019, Schiede n. 21, 408,
Uhde n. 262, W. Schumann n. 1314, Galeotti n. 82, Bilimek n. 404, Palmer
n. 339, 965, Pringle n. 4361, 8022, Donn. Smith, Pl. guatem. n. 2923, Caec. et
Ed. Seler n. 3563
ma PI H Winkl. — Folia ovato-elliptica vel ia m acuta vel
breviter d nata irregulariter serrata subtus glabra vel ad nervos parce pubescentia.
Inflorescentiae fructiferae cylindricae ad 5 cm longae 8—13 mm Lain tes.
Mexiko (Schmitz n. 483), an Gebirgsbächen im Distr. Tlaxiaco (Caec. et Ed. Seler
n. 1459, 4470). — Herb. Berlin, Wiener Hofmus.
Hata. Species 3 a cl. Kunth |. c. descriptae in speciem unicam valde variabilem con-
trahendas esse puto. Vari Mee distinctae futuro speciminibus pluribus examinandae; formas
intermedias M inte acuminata et ferruginea (Sumichrast, Mexico n. 4355) et
inter var. acuminata t Mirbelii (Ehrenberg, Mexico n. 4203) nec non inter var. ferruginea
et Mirbelii (Ruiz, ot inveni.
Sect. IV. Cremastogyne H. Winkl. n. sect.
e Burkill in Journ. Linn. Soc. XXVI. Eae 499. — Arbor.
btu
in nervorum axillis- -crispe barbulata em longa 4,5—6 cm lata, petiolo glabro
rasso 10— 46 mm longe petiolata. ge fructiferae solitariae ad ramulos
128 Hubert Winkler. — Betulaceae.
hornotinos in foliorum immediate sese sequentium axillis florentes ut videtur glutinosae
ad apices pedunculorum tenuium 3—4 cm longorum dependentes. Inflorescentia fructi-
fera matura cum fructibus maturis ignota.
hina: Po, Sze-ch'uan (Henry n. 8890); am Berge Uo-mi-san (Giraldi
ota. Species foliorum forma et serratura Alno maritimae simillima inflorescentiis fructi
feris autem ab omnibus generis Alnus speciebus distinctissima , ot sectionem propriam con-
Inflorescentias masculas
longa ad 2,5 cm lata), quam-
am inflorescentiae in eodem
stadio evolutionis sunt
Plantae hybridae gene-
ris Alnus.
A. glu utinosa X incana
Krause in Jahresber. schles.
Ges. (1845) 58. — À.
cons Tausch in Flora i =
161 exel. lus. b. Ger aden-
Lang ex Döll, Fl. Baden
hÿbrida
ex Regel l.c. — À. incana
Fig. 28. Alnus eremastogyne Burkill. (Icon origin.)
tus
axillis + barbata. Inflorescentiae fructiferae omnes vel inferiores 4—6 mm
longe À arms Nuculae distincte alatae.
Plantae hybridae parentis utriusque notas praebent praecipue d pe
MR nec non venarum axillas plus minus distincte b arbatas. Foliorum form ariabilior
invenienda nunc ei Alni glutinosae nunc Alni incanae ima. Fine aho Alnum
meram saepius pro hybrida planta aestimari ob hoc, quia eius strobili interdum evidenter
incanam
pedunculati occurrunt. Cl. Callier (69. Jahresb. d. schles. Ges. [4892] 78) formas hybridas hoc
modo enumerat,
OT TURO ER EE E TEE EE RE ERREUR
Alnus. 129
A. spuria Callier 1.
Subsp. I. Tauschiana a Celi ier in Deutsch. bot. Monatsschr. (1889) Ht — Ramuli novelli
paulum pubescentes. Folia obovata vel oblongo-obovata vel rotundato- na apice ob et
interdum retusa vel brevissime acuminata bàsi plus minusve cuneata. leviter obtuseque lobulata
et nn serrata subtus sordide viridia. Nuculae — coriaceo-elatae. — Habitu Alno
glutinosam similior.
r. hybrida Callier. — Folia fere exacte inops apice saepius leviter retusa subtus
ad nervos subglabra in axillis plus minusve barbata ceterum glaberrima.
r. pubescens Tausch. — Folia _— — rarissime nonnulla breviter obtuse acu-
minata rode ubcuneata vel rarius lata su ad nervos densius vel laxius hirta et in axillis
plus minusve distincte barbata ceterum eine
Var. badensis Lang. — Folia Ke vel orbicularia obtusa rarissime nonnulla
breviter obtuse acuminata basi plerumque rotundata subtus ad nervos dense tomentosa in axillis
valide villoso-barbata ceterum ee oeh: adspersa.
Var. intermedia Callier. — Folia ovato- vel €— obtusa vel breviter
acuminata basi subrotundata i brevissime De subtus ad n np urta vel subtomen-
tosa in re distinctissime barbata ceterum paulum a: ve a glabra.
Sp. Callier in Deutsch. bot. Monatsschr. (4889) 51. — Ramuli novelli dense
hirti. Folia sul aey vel ovato-orbicularia vel oblongo-obovata lobulis obtusis vel sub-
angularibus leviter tige subtus glaucescentia. Nuculae anguste coriaceo-alatae. — Habitu
ER in Verhandl. k. k. zool bot. Ges. Wien (4888) 767. — Folia suborbi-
et MEAS vam haud barbata ceterum dense hirta vel rarius subglabra. Petioli dense hirti vel
subtom
Var riii Callier in Deutsch, bot. Monatsschr. (1889) 54. — Folia oblongo-obovata vel
elliptica pi ud distincte acuminata basi breviter cuneata vel raro lata lobulis angularibus
lobulata superne glabra vel subglabra subtus ad nervos dense hirta vel rarius subglabra ceterum
glabra vel subglabra. Petioli disperse hirta subglabra
. glutinosa X rugosa. — A. Fiekü Callier lc. 83. — Ramuli novelli hirtuli
vel abri, Folia obovato-suborbicularia vel obovata vel obovato-elliptica obtusa vel
breviter acuminata basi rotundata v el leviter cordata vel plus minusve cuneata superne
subalbo-pubescentia in axillis plus minusve barbata ceterum disperse pilosa vel glabra.
Inflorescentiae fructiferae 4 vel 6—8 collocatae plus minusve longe pedunculatae vel
Subsessiles
Schlesien.
sg CL Callier SE duas distinguit:
ar. silesiaca (Fiek) C — A. silesiaca Fiek in Result. Durchforsch. schles. Phanerogfl.
E uns Folia basi r hier gps subcordata. Inflorescentiae fructiferae 6—8 breviter pedun-
culatae vel. subsessiles vel longe pedunculatae.
Var. Dressleri Callier 1. c. 84. — Folia basi subcuneata. Inflorescentiae fructiferae 4
rarius 3 evide nter usque longe pedunculatae.
À. incana x rugosa. — À. Ascher na Callier in 69. Jahresber. schles.
(1892) 82. — Ramuli novelli plus minusve dilute ferrugineo-pilosi vel subglabri. Folia
ovata vel suborbicularia breviter acuminata vel obtusa vel rotundata basi rotundata vel
leviter cordata irregulariter duplicato-serrata superne glabra vel plus minusve —
d
sub
centia ceterum hirtula vel subtomentosa vel subglabra. Inflorescentiae fructiferae een
racemoso-collocatae breviter ewen vel sessiles.
Brandenburg, Schle
Nota. Cl. Callier in pads di
Var. vulgaris Callier 1. c. — Ramuli mg? be d ferrugineo-pubescentes vel subglabri.
Folia ovata vel elliptico-obovata subacuminata vel obtusa subacute lobulata subtus in
hirtula vel glabra,
A. Engler, Das Pflanzenreich. IV. 61. 9
130 Hubert Winkler. — Betulaceae.
Var. fallax Callier 1. c. 83. — Ramuli novelli dense dilute ferrugineo-pubescentes vel sub- d
tomentosi. Folia obovato-orbicularia vel suborbicularia obtusa vel rotundata obtuse :
subtus in pagina subtomentosa vel rarius glabrescentia.
Species e genere Alnus excludenda: i
A. Lindeni ue deeg Betulac. in Me; Bar. natural Moscou XIII. (1861) |
444 t. 15, Lat, , 2 = Ulmacearum spec "
Fragmenta fossilia pro speciebus generis Alnus vel generum affinium S
d À
Alnites emarginatus Goepp. Beitr. zur Tertfl. Schlesiens in Palaeontographica L
(1852) 272 t. 33, f. 4a, b; Ettingsh. Blattskelette der Dikotyledonen (1864) 8. — Almus |
emarginata Schimper, Traité paléontol. vég. IL (1870—72) 583.
Alnites Friesii Nillson in Svensk. Akad. Handl. (1836) 346 t. 4, f. 7; Hisinger
Lethaea suec. 112 t. 34 f. 8; Unger, Gen. et spec. pl. foss. (1850) 399; Ettingshaus.
Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 8.
m Göppertii Unger, Gen. et spec. pl. foss. (1850) 399; Goepp. Beitr. Z
Tertfl. von Schlesien l.' c. 16, in Nov. Act. Acad. (Leop.-Carol. XIX. 2. t. 66, f. 5. i :
Eltingsh. Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 8.
Alnites insignis? Dawson, On the mesozoic Fl. of e Rocky Mountain region |
of Canada in Transact. Roy. Soc. Canad. sect. IV. (4885) 4
obatus Unger, Posi Fl. von Gleichenberg i in saut K. Akad. Wissensch. `
math.-natw. Cl. VIL. (4854) 173 t ; Stur, Beitr. z. Kenntn. d. . Süf- `
wasserquarze im Wiener u. ungar. Becken in Jahrb. k. k. geolog. Reichanst. XVII. (4 un
152; ag SC der Dikotyledonen (1861) 8. — Alnus lobata
Traité L A. 1
Alni adi Goepp. Beitr. zur Tertfl. Schlesiens in Palasontographica ;
IL (1852) 16 t. 4, f. 5a, b; Ettingsh. Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 8.
Alnus pesulinoma Schimper, Traité L c.
lier ussii Ettingsh. Tert. FL von Häring in Tirol in Abh. K. K. geol. Bad
RS. pr 39 t. 31, f. 13—17, Blattskelette der Dikotyledonen (1864) 8. — |
vais yllum Reussii Staub Aquitan. Fl. dis Zsilthales in Mitteil, aus d. Jahrb. k. ungar. -
geolog. Anst. VIL (1887) 267. — Almus Reussii Schimper, Traité paléontol vég. Il S
(1870—72) 584. >
Alnites subcordatus Goepp. Beitr. zur Tertfl. Schlesiens in Dale non n
(4852) 47 t. 4, f. 6; men chte der Dikotyledonen (1861) 8 E à
subcordata Schimper, Traité L
Alnites succineus Goepp. i M: init. Organ. Reste im Bernstein I. (4845) 106 t. 5 d
f. 55, 56; Unger, Gen. et spec. pl. foss. (1850) 399; Ettingsh. Blattskelette der Diko- - 1
tyledonen (1861) $8; Goepp. = beni. Fl. des Mersiteins: IL (1886) 20. —
succi imper, Traité I. 585. E
venosus Mas weg ngo, Prodr. fl. foss. senogalliensis € 12t k, f 2
sen? Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 8. — Alnus venosa Schimper, Traité
Miele vasculosum Felix, Die "MM Ungarns Habilitatschr. Leipzig (1884). :
Ilo t S, Tt |
Alan acutidens Boulay, Fl. plioc. des environs de Theziers (1890) 27 t. 5, f. K
t. 6, f. 1—9. :
A. alascana Newberry ex Just, Bot. ge XXI. 2. (1893) 436. :
A. americana Eltingsh. Beitr. z. Kenntn. d. Tertfl. Avsiraliens Dam (up
Betula an aeg in Contrib. to Ger foss. Fl of the erritories `
EC P, TL
Alnus, 131
A. antiquorum Saporta, Études sur la vég. du sud- est de la France à l'ép. tert.
in Ann. sc. nat. 4. ser. XVII. (1862) 236 t. 7, f. 4; Schimper, Traité 1. c. Il. (1870—72)
577; Saporta, Revis. de la fl. des gypses d'Aix in Ann. sc.- nat. 5. sér. XVIII.
nm) 31, Dern. adjonct. à la fl. foss. d’Aix-en-Provence in Ann. Le 7. ser. X.
(1889) 7.
A. Aymardi? ex Křiž, Quartärzeit in Mähren u. ihre Bezich. zur tert. Ep. in
Mitt. Poen. Ges. "Wien XXVIII. (1898) 19.
iophylla Saporta, Prodr. fl. foss. des travert. anc. de Sézanne in Mém.
soc. e deg de France (1868) 55 t. 4, f. 9, t. 15, f. 8; Schimper, Traité Le 576.
` carpinifolia eiua in Bull, Mus. comp. Zool Cambr. XVI. (1888—
1895) 45.
. earpinoides Lesquereux, Contrib. to M^ fl. of West. Territor. III. in Hayden,
Rep. of U. St. geolog. Surv. of territor. VII. t. 51, f. 4, 4^, 5; Knowlton, Foss. fl.
of the John Day Basin Oregon in Departm. of "the interior U. St. geolog. Surv.
(1902) 42.
A. corallina Lesquereux, l c. ex Just, Bot, Jahresber. XIL 2. (1884) 35.
A. geen Lesquereux, l. e 451.
ordifolia Ten. Schmalhausen, Tert. Pfl. aus d. Buchtormathal in Zittel, Palae-
eg XXXIII. (1886—87) KA 19, f. 1—
A. corylifolia Lesquereux, 1.
A. Crescenti Massalongo, ee fl. foss. senogalliensis (1858) 25, Schimper,
Traité Le 585.
A. cycladum, Unger, Foss. Fl. von Kumi auf Euboea in Denkschr. K. Akad.
"gege geg -natw. Cl. XXVII. € 47 t. 3, f. 9—22; Schimper, Traité Le
583 = 4. Kefersteinii Ung.? (secundum Engelhardt).
. bici Goepp. Braunkohlenfl. d. nordöstl. Deutschl. in Zeitschr. deutsch. geolog.
Ges. IV. (1852) 491, 13 t. 4, f. 3; Tertfl. von Schossnitz (1855); Ettingshaus. Blatt-
skelette der Dikotyledonen (1861) 7. — A. pumila zer le
A. diluviana Unger, Iconogr. pl. foss. in Denkschr. K. Aka d. Wissensch, math.-
natw. Cl. IV. (1852) 106 t. 39, f. 16—18; Ettingshaus. Biattskelette der Dikotyledonen
(1864) 7; Schimper, Traité, Le, 584.
t A. Gastaldii Massalongo,,Syn. fl. foss. senogalliensis (1858) 25; Schimper, Traité
c. jus
glutinosa Willd. Schmalhausen, Tert. D. aus d. Buchtormathal in Zittel, Palac-
s pe XXXIII. (1886—87) 201 t. 19, f. 10—13 (4. g. var. vulgaris Regel), 202
t. 20, f. 1—2 (A. g. var. denticulata Regel).
A. gracilis Unger, Chloris protogaea (1847) 146 t. 33, f. 5—9, Gen. et spec.
pl. foss. (18: 50) 399; Heer, Terifl. der Schweiz II. (1856) 37 t. 71, f. 8—12, III.
(1859) e t. 152, f. 4; Etüngsh. Blattskclette der Dikotyledonen (1861) 7; Sismonda,
Matér. pour servir à la Daléontol. du terrain tert. du Piemont in Mem. reale Accad.
sc. Torino 2. ser. XXII, (1865) 425 t. 9, f. 6; Ettingsh. Foss, Fl. ält. Braunkohlenform.
der Wetterau in Sitzber. math.-natw. a. K. Akad. Wissensch. LVII. (1868) 832, Beitr.
2. Kenntn, Tertfl. von Steiermark in Sitzber. Le, LX. (1869) 46; Schimper, Traité Le
579; Ettingsh. Foss. Fl. von MP in Krain in Denkschr. K. Akad. V Wissensch. math.-
Kenntn. der Fl. des Thons von Preschen bei Bilin in Verhandl. K. K. geolog. Reichs-
anst. XII (1879) 296; Krejti, Zusammenstell. der in d. nordbóhm. Braunkohlenb.
aufgef. Pflreste. d. böhm. Tertfl. in Sitzber. Kgl. Böhm. Ges. Wissensch. Eu (1879)
EM Ettingsh. Foss. FL von Leoben in Steiermark in Denkschr. l c. LIV. (1888)
A. grewiopsis Ward, Synops. ‘of fl. of Laramie Group in 6. Ann. Rep. U. St.
geolog. Surv. 1884—85 (1887), Types of Laramie fl. in Bull. U. St. geolog. Surv.
n. 37 (1887) ex Just, Bot. Jahresber. XV. 2. (1887) 303.
9*
132 Hubert Winkler. — Betulaceae. í
A. horrida — Fagus ex Just, Bot. Jahresber. XV. 4. (1887) 313.
A. Hoernesii Stur, Beitr. z. Kenntn. Fl Süßwasserquarze im Wiener u. ungar.
Becken in Jahrb. K. K. geolog. Reichsanst. XVII. (1867) 153 t. 4, f. 1; Schimper,
Traité l. c. 581.
A. inaequilateralis Lesquereux ex Just, Bot. Jahresber. XII. 2. 1884) 34.
A. incana Fiche, Sur les lignites quatern. de Bois VAbbé, prés d'Épinal (4883)
2, Étude paléontol. sur les tufs quatern. de Resson in Bull. soc. géolog. France 3.
ser. XII. (1883—84) 19; von Wettstein, Foss. FL d. Höttinger Breccie in Denkschr.
K. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. LIX. (1892) 502. — Alnus spec. (cf. incana
Willd.) Nathorst, Foss. Fl. Japans in Dames u. Kayser, Palaeontolog. Abhandl. IV.
(1888—89) 224 t. 23, f. 9; Schmalhausen, Tert. Pfi. aus d. Buchtormathal in Zittel,
Palaeontographica XXXIII. (1886—87) 202 t. 19, f. 44, t. 20, f. 3—7 (A. incana Willd.
var. sibirica Ledeb.), 203 t. 20, f. 8, 9 (A. incana Willd. mut. rotundifolia).
40
. kanseana Lesquereux ex Just, Bot, Jahresber. II. (1874) 620.
A. Kefersteinii Unger, Cloris protogaea (4847) 415 t. 33, f. 1—4, Gen. et spec.
pl. foss. 1850) 398; Ettingshaus. Pflrest. Heiligenkreuz (1852) 5 t. 1, f. 6, Beitr. z.
Kenntn. foss. Fl. v. Tokay in Sitzber. math.-natw. Cl. K. Akad. Wissensch. XI. (4853)
799, Tert Fl. d. Umgeb. v. Wien in Abb. K. K. geolog. Reichsanst. IL (1855) 42 t. 1,
f. 19, 20; Heer, Tertfl. der Schweiz II. (1856) 37 t. 74, f. 5—7; Ettingshaus. Foss.
Fl. v. Kóflach in Steiermark in Jahrb. K. K. geolog. Reichsanst. VIII. (1857) 12, Blatt-
skelette der Dikotyledonen (1861) 7; Sismonda, Mat. à la paléontog. du terr. tert. du
Piémont in £
Beckens -in Jahrb. K. K. geolog. Reichsanst. XVII. (1867) 152; Heer, FI. foss. arct. L
(1868) 146 t. 25, f. 4—9, 159, t. 30, f. 57, t. 34, f. 4°; Ettingshaus. Foss. Fl. der
45; Heer, Fl. foss. alascana in Kongl. Svensk. Vetensk.-Akad. Handl. VIII. (1869) 28
t 3, f 78, t. 5, f. 9; Schimper, Traité paléont. vég. I. (4870—72) 579; Ettings-
haus. Foss. Fl. von Sagor in Krain in Denkschr. K. Akad. Wissensch. math.-natw.
CI. XXXI. (1871) 176; Engelhardt, Tertfl. von Góhren in Nova Acta Acad. nat. cur.
- 10, f. 4—6, Tertpfl. aus d. Leitmeritzer Mittelgebirge in Nov.
Act. ete. XXXVII. (1876) 358 t. 17, f. 1; 375, t. 20, f. 7; Heer, Beitr. zur foss. Fl.
Spitzbergens in Kongl. Svensk. Vetensk.-Akad. Handl. XIV. (1876) 70 t. 14, f. 75, t. 45,
f. 9, 10; Engelhardt, Foss. Pfi. des Süßwassersandsteins von Tschernowitz in Nova
Fl. der Insel Sachalin in Mém. Acad. St. Pétersbourg 7. sér. XXV. (1878) 29 t. 4,
f. 4b—d, t. 5, f. 6—8; Krejti, Zusammenstell. der in d. nordbóhm. Braunkohlenbecken
aufgefund. Pflanzenreste der bóhm. Tertfl. in Sitzber. K. Bóhm. Ges. Wissensch. Prag
(1879) 189; Engelhardt, Pflanzenreste aus d. Tertablag. von Liebotitz u. Putschirn in
Sitzber. d. natwissensch. Ges. »Isis« Dresden III—IV. (1880) 3 t. 4, f. 44, t. 2, f. E
Velenovsky, Fl. der ausgebrannt. tert. Letten von Vr$onie b. Laun in Abh. K. Böhm.
Ges. Wissensch. 6. Folge XI. (1881) 22 t. 2, f. 24, t. 3, f. 13—17; Engelhardt, Foss.
Pfl. des Süsswassersandsteins von Grasseth in Nova Acta Acad. nat. cur. XLII. (1882)
Proceedings of. U. St. Nat. Mus. XI. (1888) 18, 21; Nathorst, 'Zor foss. FL Japans in
Dames u. Kayser, Paläontol. Abhandl IV. (1888—89) 204 t. 19, f. 4; Engelhardt,
Alnus. 133
Pfl aus den unt. Paludinenschicht. des Caplaberges bei Podvin in Abh. Senckenberg.
natforsch. Ges. XVIII. (1895) 475 t. 4, f. 4, t. 7, f. 4, Tertpfl. vom Himmelsberg bei
Fulda ibid. XX. (1901) 266 t. 2, f. 13—15; Knowlton, Foss. fl. of the John Day
Basin Oregon in Department of inter. U. St. geol. Survey Bull. n. 204, ser.
(1902) 43.
A. latior Saporta, Rech. sur la vég. du niveau aquitan. de Manosque III. in Mém.
Soc. géolog. France IM. 9. (1892) ex Just, Bot. Jahresber. XX. 2. (1892) 317.
A. Mac Coyi Ettingshaus. Beitr. z. Kenntn. der Tertfl. Australiens, 2. Folge in
Denkschr. K. Akad. Wissensch. math.-natw. Cl. LII. (1887) 97 t. 9, f. 8,
A. macrodonta Knowlton, Foss. fl. of the John Day Basin Oregon in Department
of inter. U. St. geol. Survey, Bull. n. 204, ser C. (1902) 42 t. 4, f
. macrophylla Goepp. Braunkohlenfl. nordóstl Deutschl. 1. c. (1852) 491, Tertfl.
von Schossnitz (1855) 12 t. 4, f. 6, t. 5, f. 4, Beitr. z. foss. und leb. Fl. in Verhandl.
Schles. Ges. f. vaterländ. Kultur (1860) 5; Ettingshaus. Blattskelette der Dikotyledonen
(1864) 7; Stur, Beitr. z. Kenntn. der Fl. der Süßwasserquarze im Wiener u. ungar.
Becken in Jahrb. K. K. geol. Reichsanst. XVIL (1867) 152. — An — À. rotundata
Goepp.? an — Betula Dryadum Brongn.?
A. microdonta Saporta, Études sur la vég. du sud-est de la France à lép. tert.
in Ann. sc. nat. 5. sér. II. 3. (4865) 110 t. 6, f. 3; Schimper, Traité Le 578.
A. Muelleri Ettingshaus. Beitr. z. Kenntn. der obe gege in Denkschr.
math.-natw. Cl. K. Akad. Wissensch. XLVII. (1883) 444 t. 4, f. 15—1
Nota. Vix pro Alno habenda, cui generi inflorescentiam bees certe non attribuen-
dam puto.
À. myora gie Foss. pl. coll. at Golden, Colorado in Bull. Mus. of. Compar.
Zool. at Harv. Coll XVI. 3. (1888) ex Just, Bot. Jahresber. 4. (48
A. Nocitonis Geyler, Foss. Pfl. aus d. oberst. Schichten Siciliens in Palaeonto-
graphica (1876).
A. nostratum Unger, Chloris protogaea (1847) 447 t. 34, f. 4, Gen. et spec. pl.
foss. (1850) 399; Ettingshaus. Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 7; Sismonda,
Matériaux à la paléontol. du terr. tert. de Piémont in Mem. reale accad. sc. di Torino
2. ser. XXII. (1865) 425 t. 41, f. 2, 3; Saporta, Études sur la vég. du sud-est de la
France à lép. tert. in Ann. sc. nat. 5. sér. IX. (4868) 22; Heer, Fl. foss. arct. I.
(4868) 103 t. 41, f. 12, Contrib. to the foss. fl. of North Greenland in Philos. Trans.
(1869) 469; Schimper, Traité 1. c. 580; Heer, Tertfl. der Schweiz II. (1856) 37 t. 71,
f. 13—21; Heer, Fl. foss. groenlandica 1L (1883) 81; Staub, Aquitan, Fl. des Zsilthals
ER Mit. aus d. Jahrb. K. ung. geol Anst. VII. (1887) kk t 26, £. i; t. 381—385,
E nova-zeelandica Ettingshaus. Beitr. z. .. came Fl. Neu-Seelands in Denkschr.
K. Akad, ierat LII. (1837 160 t. 3,
A. oeningensi , Tertfl. der dech I. nee 38 t. 71, 17^; Ettingshaus.
Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 7; Schimper, ice Le
A. orbicularis Saporta ex Just, Bot. Jahresber. IX. Green 256.
À. praecurrens Saporta, ge sur la vég. du niveau aquit. de Manosque II.
Mém. Soc. géolog. France III. 9. (1892) ex Just, Bot. Jahresber. XX. 2. (1892) 31.
» praecursor (Geyler) E Go Zur Tertfl. von Borneo in Sitzber. K. Akad.
Wissensch. LXXXVIII. (1883) 377. — Hopea praecursor Geyler, Foss. Pfl. von Borneo
3 a
A. Praéili Unger, Foss. Fl. von n Gleichenberg in Denkschr. K. Akad. Wissensch.
"E -natw. Cl. VIII. (1854) 473 t. 2, f. 5; Ettingshaus. Blattskelette der Dikotyledonen
(1861) T aper Beitr. z. Kenntn. Wi d E Süßwasserquarze im iener u. ungar. Becken
in Jahrb. K, K. geolog. Reichsanst. XVII. (1867) 452; Schimper, Traité 1
A. prisca Sr, Études sur la vég. du sud-est de la France à pn tert. V.,
Vl. in Ann. sc. nat. 4. sér. XIX. (1863) 48 t. 5, f. 5; Schimper, Traité Le 578.
134 Hubert Winkler. — Betulaceae.
A. propinqua Watelet, Descr. des pl. foss. du bassin de Paris (1866) 132 t. 34,
f. 8; Schimper, Traité, Le 577.
A. protogaea Heer, Fl. foss. groenlandica IL (1883) 22 t. 55, f. 10.
A. pseudo-glutinosa Goepp. Braunkohlenfl. des nordöstl. Deutschl. l c. (1852)
491, Tertfl. von Schossnitz (1855) (2 Es, f D $; Ettingshaus. Blatiskelette der
a (1864) 7; Schimper, Traité L c. 58
A rcifolia Massalongo, Syllab. pl. foss. tue ) 46.
A. Richardsonii Gardner in Journ. Linn. Soc. Bot. XX. (1884).
A. Ro bpm Rech. sur la vég. etc. l. c.
A epp. Terifi. von Schossnitz (1855) 12 t. 4, f. 4; Ettingshaus. Blatt-
skelette der Dikotyledonen (4861) 7; Schimper, Traité l. c. 584; Goepp. Meus
des nordöstl. Deutschl. in Zeitschr. deutsch. geolog. Ges. IV. (i 852) 491 =
A. gracilis Unger? (secundum Eitingshaus.).
A. rugosa Lesquereux in Bull Mus. comp. zool. Cambr. XVI. (1888—95) 45.
serrata Newberry, Noles on later extinct fl. of North America (1868) 54; `
Schimper, Traité |. c. 581, 585.
A. serrulata fo ssilis Newberry, Later extinct Floras (1868) 66 I. 46, f. 6;
Knowlton, Foss. fl. of the John Day Basin Oregon in Department of the inter. U. St.
geol. Survey, Bull. n. 204, ser. C. (1902) 42.
A. s Goepp. undas d. nordóstl. Deutschl. 1. c. (1852) 491, Tertíl.
von Schossnitz. (4855) 43 1.4, € : dup pues Blatiskelette der Dikotyledonen (1861)
7. — An = Brtula Edd dons. (secundum Ettingshaus.).
A. sporadum Unger, Foss. fl. von Kumi auf Euboea in Denkschr. K. Akad.
Wissensch. be? -nalw. Cl XXVII (1867) 47 t. 3
"i du sud-est. de la France à lép. leri. in Ann. sc. nat. 5. sér., VII, (1867) 60
t. 4, f. 2—6; Schimper Trail L c. 582. — A. sporadum var. phocacensis Saporta |
Le IX. (1868 ) 21 t. 2, f. 1—5.
A. stenophylla Saporta, Le monde des pesti (1879) 330, f. 3, 4; Heer, Contrib.
à la fl. foss. du Portugal (1881) 27 t. 28, f.
A. suaveolens Viviani in Mém. Soc. géol. zs Ce? 4. (1833) 134 t. 19, f.
Unger, Gen. et spec. pl. foss. (1850) 398; Massalongo, Prodr. fl. foss. nM
(1854) 12; Ettingshaus. Blattskelette der Dikotyledonen (1861) 7.
A. subviridis Nathorst, Bidrag till Japans fossila fl. in Vega Exp. II. (1882) 215
t. 48 — A. ilis var. is Nathorst, Contrib. à la fl. foss. du Japon in
Kongl. fne Vetensk. Akad. Handl. XX. 1883) 83 t. 45, f. 8; Ettingshaus. Zur
Tertfl. Japans in Sitzber. K. Akad. Wissensch. LXXXVIII. (A 883) 854.
. trinervis Watelet, Descr. des pl. foss. du bassin de Paris oaen 132, 34,
f. 4 Së eeng Traité l. c. 577; Saporta, Prodr. fl. foss. des travert. anc. de Sézanne
in Men. soc. géolog. de France (1868) 56 t. 43, f. 4.
A. venosa (Massalongo) Schimper, Traité peléentol, vég. II. ( bare 1M Ls
Alnites venosus Massalongo, Prodr. fl. foss. senogalliensis (1854) 12 t. 4
dies,
A. viridis Fliche, Sur les lignites quatern. de Jarville près de siais DN ) 3.
Addenda.
P. 47 deleas var. pontica et quae de ea Gela,
P. 54 post f. atropurpurea etc. insera
Nota, Postquam in herbario scholae superioris quam Heo vitse m
dicunt, plantam originariam fructum en ws
maximae
appropinquatum; quamquam un
nunquam adhuc observatum.
Addenda. 135
P. 83 inscras:
26". B. Rosae*) H Winkl. n. sp. — Arbor? Ramuli ut videtur penduli. Folia `
ovata basi rotundata vel subtruncata vel interdum levissime cordata saepius paullum
obliqua apice breviter acuminata irregulariter vel subduplicato-serrata utrinque 7— 8 8(—9)-
costata superne leviter reticulata pubescentia subtus dense resinoso-punctata in pagina
disperse ad nervos densius pilosa 4—6 mm longe petiolata. Inflorescentiac frucliferae
cylindricae 20—26 mm longae 5—6 mm diamelientes pedunculis pubescentibus vel
subglabris cire. 8 mm longe pedunculatae; bracteae frucliferae crassac lobis lateralibus
rotundatis patentibus vel subrecurvis intermedio subacquilongis. Nuculac late obovatae `
alis 1/4—!/, angustioribus cinctae.
Korea: Im Kan-ouen-to-Gebirge bei 1000 m ü. d. M. (Faurie n. 601).
a. Species descripta Betulae pubeseenti affinis nucularum alis Betulac dahuricac
appropinquata.
Opere iam omnino confecto species sequentes novas publici juris faclas examinare non potui.
Betula utahensis Britton in Bull Torrey Bot. Club XXXI. (1904) 165.
Nord-Amerika: City Creek Caüon, Salt Lake City (S. G. Stokes).
B. Piperi Britton, l.c. 165
Nord-Amerika: Washington, südlich von Pullman (Piper).
B. Sandbergii Britton, l. c. 166.
ord-Amerika: Minnesota, llennepin County (4. K. Sandberg. — Juni 1890;
verteilt seis B. nigra).
B. alleghaniensis Brilton, 1. c. 166.
Nord-Amerika: Mt. Pisgah, N. Carolina (Biltmore Herb. n. 1619. — Sept.
1897).
*) In WER cl. virginis Rosa Stoppcl, quae iconum huius libri majorem partem con-
fecit; pars reliqua a cl. virg. Margarete von Wernsdorff delineata.
Verzeichnis der Sammlernummern.
Aitchison (Afghanistan) 749 B,
Albow (Kaukasus) 5 A. giutinosa v var. gerer — 24 Carp. betulus — 457, 464 À. incana —
204, 344, 379, 598 B. Medwediewii — 327 Carp. EC — 444 Cor. avellana — 500, 504 Cor,
colchica.
Anderson (Sikkim) 494 A. ee mea
dri (Karpathen) 90 B. humilis.
Baker (Colorado) 278 A. RE — 979 B. occidentalis.
Baker, Earle u. Tracy (Colorado) 496 A. tenuifolia.
Balansa (Cilicien) 773 Carp. orientalis — 774 Ostr. italica sulspec. carpinifolia.
Bang (Bolivia) 4893 A. jorullensis var. Mirbelii.
ierg u. Cario ignea e 2607 Bu caroliniana var. tropicalis.
k (Mexico) 404 A. jorullensis var. acu |
Bio ndi (leg. Giraldi in China) 68, " 2336 z. T. 2597 B. utilis — 4453 Cor. heterophylla —
2334, 2335 A. cremastogyne — 7267 Carp. stipulata.
Biltmore Herbar 1194b B. nigra — 1240 A. rugosa 244b Cor. americana.
Blanche pres 40, 881, 960, 964 A. orientalis var. Kate f. typica
Bock u. v. Rosthorn vgl. v. Rosthorn,
t
nie (Californien) 6474 À. rubra SE
Bornmüller (Anatolien, Libanon) 843 Cor. colurna — 4454 A. orientalis var. longifolia
f. typica.
(Banat) 2358 Cor. colurna.
Bourgeau enien) 244 Carp. erg
(Mexico) 244 A. jorullensis var. acu
Bové (Syrien) 496 A. orientalis var. gene f. typica.
Brown (Californien) 862 A, rubra.
Buhse (Persien) 798a A. subcordata — 798b A. glutinosa var. barbata — 4043 Carp.
grosseserrata.
Bush peste. 615 A. rugosa var. serrulata — 616 Ostr. italica subspec. virginiana —
908 B. ni
Callier ) 498 Carp. oriental
(Flor. ren pius 454 A. incana var. orbicularis — 452 A. incana var. argentata —
673 B. pubescens X verrucosa — 676 A. glutinosa var. tenuifolia — 681 A. incana var. SCH
(Maryland od. Delaware?) 45290 A. maritima.
Clarke (Ostindien) 29282 B. utilis — 36465, 44084 A. nepalensis.
Combs u. Ball (Jowa) 568 Ostr. italica subspec. virginiana.
Corio | (Florida) 2649 A. rugosa var. serrulata.
Cusiek (Oregon) 2389 A. alnobetula. var. frutico
David (Ost. stipes China) 750 Carp. la Me var, Davidii — 4730 Cor. bel
Delavay (Yunnan) 428 Cor. heterophylla var. crista galli — 212, 283 Cor. colurna :
chinensis — 555 Cor. Are var. yunnanensis — 4066 Ostryops. Be — e B
Delavayi.
Dórfler (Herb. norm.) 3233 A. cordata.
Drummond (Texas?) 304 B. nigra. — 320b Ostr. italica subspec. virginiana.
Duhmberg (Altai) 475 B. humilis.
Duthie (Ostindien) 94 Cor. colurna — 366 B. utilis — 1237 Carp. viminea — 2040 B.
ulilis — 2044 A. nepalensis — 14546 B. utilis.
East India Comp., Herb. of the late 955
Ehrenberg (
rugosa var. typica —
A. nitida — 4490 A. nepalensis. x
— 269, 4048 A. jorullensis var. acuminata — 270, 674 (oder 624 ?)
0 Carp. caroliniana. :
Verzeichnis der Sammlernummern. 137
Elmer Menon Idaho, rune 194 B. papyrifera — 365 A. alnobetula var. steno-
phylla — 413 A. tenuifolia — 882 B occidentalis — 887 À. alnobetula var. stenophylla — 896 A.
rhombifolia — eg A. rhombifolia ` var. ov
Engelmann (Missouri) 4488 A, rugosa var. seriei
Farges (China) 44 Carp. cordata var. chinensis — 83 B. insignis — Carp. cdm
var. Fargesii — 805 Cor. heterophylla var. SE — 809 Cor. a tes var. thibetic
1042 B. Fargesii — 1307 Cor. rostrata var. Mn
dahurica —- 605 B. chinensis — 623 A. japonica — 624 n laxiflora var. macrostachya —
8, 629 urica.
(Japan) 782 B. Ermani var. acutifolia — 783 A. glutinosa var. cylindrostachya — 786,
3129 A. firma var. yasha — 787, 2689 A. alnobetula var. fruticosa — 2438 Carp. cordata —
2583 Carp. Tschonoskii — 368 16 ap
Fendler (Neu-Mexico) ur A. tenuifolia.
Fernald (Östl. Verein. Staaten) 98 A. alnobetula var. crispa — 304 À. rugosa var. serrulata.
orar (Alaska) 3 A. alnobetula var. fruticosa.
ot (Syrien) 2463 A. orientalis var. longifolia f. typica.
Galeotti (Mexico) 82 A. c var. acuminata.
Geyer (Oregon) 245 A.
Giraldi vgl. Biondi.
Gregg (Mexico) 614 A. rhombifolia.
ae (Ostbengalen) 4488 Carp. viminea — 4489 Carp. faginea.
ll (Oregon, Texas) 467a Cor. rostrata var. californica — 469 B. pumila var. sctarioides —
410 "a nomin — 641 B. nigra.
Hall u. Harbour (Colorado) 546 Cor. rostrata — 547 B. glandulos
Hansen, i (Californien) 808 Cor. rostrata var. MR — 809 x tenuifolia — 810 A.
rhombifolia.
Harper (Atlaht. Nordamer.) 102 Ostr. italica subspec. virginian
Hartweg (Californien, Mexico) 392 A. jorullensis var. Mirbelii - — 4960 Cor. rostrata var.
californica.
v. Heldreich (Thessalien) 105 Carp. orientalis.
Heller (Pennsylvanien, Kentucky, ee 33, 3062 B. occidentalis — 60, 673 A. rugosa
var. serrulata — 3417 A. rhombifolia — 9 A. tenuifolia — 3974 Cor. rostrata var. californica.
Heller u. Halbach zen anien yet B. nigra.
Hellwig vgl. Callie
Henry M 1449, ds 6413, 7942 Cor. heterophylla var. crista galli — 4472, 5520,
7020A Carp. czaninowii var. polyneura — 5886 Carp. cordata var. chinensis — 6581 Ostr.
rg an virginiana — 6778, 6778a Cor. ferox var. thibetica — 6798, 6798A D. utilis —
9 B. Fargesii — 7013 Carp. laxiflora var. Davidi — 7063 Carp. Seege e var. Henrvana —
Hi Cor. colurna var. chinensis — 7219 Carp. Turezaninowii — 8890 A. cremastogyne —
9223 A. nepalensis — 9929 Carp. pubescens — 44640 Carp. Londoniana.
eyde u. Lux 4444 Carp. caroliniana var. tropicalis.
MX
a
Huegel (Ostindien, Tibet) 320 B. utilis.
Huter, Porta u. Rigo (It. ital. II.) 469 A. cordata.
Jones (Utah, Nevada, Californien) 6, 5176aa B. occidentalis — 1497, 4074, 5439 A. tenui-
folia — 4899 B. glandulosa — 28 S à rhombifolia — 3484 A. rubra.
Karo (Nertschinsk) 52 B. fru
Kolenati ti (Transkaukasien! kn GE betulus — 2337 Cor. colurna.
Kots schy RN a A. orientalis var, es A tomentosa — 372 m or. var. longi-
fol. f. lypica — 480a Cor. avellana — 618 A. or. va "alifolia 679 A. or. var. Weissii,
(Cilicien) hs 279 air italica subspec. carpinifolia — 347 Carp. ege — 420 B.
verrucosa (ob aus Cilicien?).
(Syrien) 584 Ostr. italica subspec. carpinifolia.
ralik (Corsica) 783 A. alnobetula var. suaveolens
Krause » À. u. A. Tschuktschen-Halbinsel, Alaska) 3, 76, 168 — B. glandulosa — 521h
A. alnobetulà vàr. fruticosa — 525 B. papyrifera
Krebs (Ohio) 104 Carp. caroliniana — 234 Cor. americana — 333 Ostr. italica subspec.
virginiana — 500 B, pumila.
138 Verzeichnis der Sammlernummern.
Kumlien (Wisconsin) 174 B. pumila.
Leehler (Peru) 1894 A. jorullensis var. Mirbel
Lehmann (Guatemala) 1446 Carp. AR var. tropicalis.
Lemmon (Californien) 207 A. tenuifoli
Leonis (Insel Naxos) 400 A. glutinosa ` var. vulgaris.
Linden (New Granada) 1307 A. jorullensis var. ferruginea.
Litwinow odes 639 B. osé ns var. songarica.
Lorentz (u. Hiero "ife A eng 273, 314 A. jorullensis var. Spac
Mabille (Corsica) 75 A. ar. rotundifolia — 272 A. alnobetula var. WE
Macoun (Canada) 87 A. papa var. crispa — 1620 B. occidentalis.
Mac Dougal (Arizona) 493 Ostr. Knowltonii.
Mandon (Bolivia) 1092 A. phani is var. Mirbelii.
eos 4493 A. alnobetula var. suavcole
nissadjian (Vorderasien) 1060 Ostr. ilic subspec. carpinifolia — 1061 Carp. orientalis.
eiie (Kaukasus) 407 B. Medwediev
Meyer, C. A, (Astrabad) 77 A. re
hi i
rruginea.
Mii T. (Mexico) 4526 Ostr. italica subspec. virginiana var. guatemalensis.
Nash | fe 2458 Ostr. italica subspec. virginiana — 2 Carp. caroliniana — 2590
A. da, cond var, serr ata
Wyo ng) 5868 A. tenuifolia.
Oldham eme murs 508, 724 A, pru -- 746 Cor. €
Olfers (Mexico) 261 A. rugosa var. typica --- 344 Carp. carolinian
Orphanides „Griechenland 800 Cor. avellana.
P o, Californien) 339, 965 A. ren var. acuminata — 364 A. rhombifolia
Cor. ferox var. thibetica — 236 B. utilis var. Prattii.
le (Mexico) 4364, 8022 A. jorullensis var. acuminata — 6434 Carp. caroliniana var.
tropicalis — 8484 Carp. car oliniana — 8 8188 Ostr. italica subspec. Mesa var. guatemalensis —
11179 A. jorullensis var. acuminata (als A. glabrata ausgegeben).
Radde (Kaukasus) 434 A. subcordata.
Rein (Japan) 56, 57, 58, 254 A. alnobctula var. fruticosa — 253 B. japonica var. Tauschii.
Nieder Ka (Corsica) 47 A. alnobetula var. ve
tr. "italica subspec. virginiana, nicht Carp.
a
eh eeneg 512 A. cordata
Sehrenk | (Neu-Fundland) 2 z. T. B. pumila typ., z. T. B. pumila var. latipes —
24 A. carre var. crispa — 139 B. papyrifera
Y. Rosthorn (China) 294 Carp. SRM — 4249, 4500 Carp. laxiflora var. macro-
stachya — 1546 Cor. ferox var. thibetica — 2547 Cor. heterophylla.
Rusby (Arizona) 383 A. rhombifolia
ior
u. Bessey een 3924 E alnobetula var. fruticosa — 3928 B. occidentalis
— 3934 A. rs — 3933 A. tula var. stenophylla.
Sandberg rg 33 B. Stee var. cordifolia — 1024 B. papyrifera.
Sandberg, Mac Dougal u. Heller | (Idaho) 427 A. alnobetula var. stenophylla.
Sauter (Alpen) 4636 A. alnobetula var. parvifolia (= Reichb. exs. 4066).
Schiede (Mexico) 49, 25 caroliniana — 21, 408 A. jorullensis var. acum
agint
5 Cärp. nata.
Schl weit (Ostindien) 698 B. utilis — 2982 A. nitida — 9372 A. isses — 9550
Cor. colurna.
hmitz (Mexico) 183 A. jorullensis var. acuminata.
hu W. (Mexico) 1344 A. jorullensis var. acuminata.
+ Ed. (Mexico) 4459, 1470, 3563 A. jerullensis var. acuminata.
€ (Ohio) 50 A. rugosa.
ie
Siehe (Cilicien) 340 A. orientalis var. longifolia f. tomentosa.
Verzeichnis der Sammlernummern. 139
Sintenis (Vorderasien; 42, 12b, 5038 A. glutinosa var. vulgaris — 1469 Carp. orientalis —
3328 B. pe — A Cor. colurna — 5034 Ostrya italica subspec. carpinifolia — 545
Carp. betulus.
ntenis u. Bornmüller (Balkanhalbinsel) 790 (oder 740?) A. glutinosa var. vulgaris —
1469 Carp. orientalis
nis u. Rigo (Cilicien) 685 A. orientalis var. longifolia f. typica.
Smith, John Donnell (Guatemala) 1667, 4414 Carp. caroliniana var. tropicalis — 2470
2910 Ostr. italica subspec. virginiana var. guatemalensis ` — 2928 A. jorullensis var. ac uminata.
Spruce (Ecuador) 5455 A. jorullensis var. ferrugine
ksdorf ange age 224 A. rhombifolia — 4214 Ca rostrata var. californica — 2483,
3193 A. tenuifolia — 2484 A à.
Sullivant (Ohio) 43 Cas. americana — 77 B. glandulosa.
Sumichrast (Mexico) 4355 A. rugosa var. serrulata.
Szovitz Transkaukasen 621 Carp. orientalis.
Tanaka u. Yeouchima (Japan) 50 Carp. japonica.
Tiling eier 264 B. eet ar. genuina — 262 A. alnobetula var. fruticosa.
Tommassini 1638 Cor. maxin
Tonduz (Costarica) 41680 A. jorullonsis var. ferruginea.
v. Türckheim (Guatemala) 354 A. jorullensis var. Mirbelii.
e (Mexico) 255, 256, 257, 258, 3235, 260, 262a A. jorullensis var. typica — 262 A. jor.
var. acuminata.
Waghorne :Neu-Fundland) 40 B. papyrifera.
Waldburg-Zeil, Graf (Nordasien) 225 B. humilis — 227 B. glandulosa.
Wallich en Wë: B B. utilis — 2793 B. alnoides var. acuminata — 2795
var, P^ PINE Dh —- 7 Cor. ferox — 2798 Cor. colurna var. lacera — 2799 A. nepalensis
28004 u. B Carp. v
arburg un ia: Formosa) 6474, 7754 Carp. cordata — 6475 B. dahurica —
6480 Cor. rostrata var. mandschurica — 6481, 6482 Cor. bës — 7744 B. japonica
var, camtschatica — 7747 Carp. japonica — 7748 A. firma. var. yasha — 7748, 10186 A. ja-
ponica — 7751 A. firma var. Sieboldiana — 7752, 7753 Cor. rostrata var. Sieboldiana — 7757
e W wiez MAN 55 eg italica subspec. virginiana var. guatemalensis.
Watt Manque) 6 6 À. nepalen
Wawra (China, Japan 870 Cor. tieni ia — 4067 Carp. Dan — 1538 A. japonica.
(Californien) 37 Cor. rostrata.
Weberbauer (Peru) A. jorullensis var. acutissima.
ORAT deeg 890 A. japonica.
Wiedemann (Bithynien) 35 Cor. colurna.
LE. (Japan) 169a A. japonica
hegister
für Hubert Winkler-Betulaceae
Die angenommenen Gattungen sind fett gedruckt, die angenommenen Arten mit einem Stern (*)
Acanthochlamys Spach (sect.)
Acuminatae Prantl (sect.) 17.
Acuminatae Regel (subsect.) 88.
Albae ren ee 44, 16, 47,
Albae Nagel Becas 9, 40, 57,
Alder pa 125.
Alnaster
aster Spach 4102. Hn ns
cernua Schw reinf. 4
Turez. 45, 406
Alnites emarginatus Goepp. 430
ii Nillson 4
G i Unger 430
si Dawson 130
lobatus Unger 430
? Quarrii F 55
oepp.
succineus Goepp. et ec?
430.
venosus Massalongo 130,
Alnobetula m D. Koch) Schur
3, 5, 6, 9, éi 15, 46).
"sb Ru upr.
6. (
16, 48, 19, 404, 430, 433).
acuminata Miet 126, n. 16.
acuminata H. B. K. 44 7,
16. (4).
var. ri ts Regel 126,
T genuina Regel 427,
var. jorullensis Regel 126,
B. Mirbelii Regel 126, n.
acutidens Boulay 430.
alascana Newberry 430.
bezeichnet.
alnobetula Britton et Brown
*alnobetula (Ehrh.) vti d
n. 2. (3, 5, 9, 40,
M 402).
var. brembana (Rota) H.
Winkl, 40 E i x Za 10,
103 Fig. 2
f. E pei. del Regel 106,
f. corylifolia Kern. 106,
var. erispa (Ait. inkl,
107, SS uo asm e
f ye sorum Bor
Cas ee (Rupr.) H.
Winkl. 406, n. 2. (40).
var. t genuina Regel 105,
nan
=
f. andit Beck 406,
n. 2.
f. d. kamtschatica Regel
106, n. 2.
S ; 407, n. 9.
f. b. sitchensis Regel 106,
var. 7 7. egen H.
Winkl. 2. (40
2. (10
f. s subglabra Regel 406,
baa Beck 406, fing
deeg Borkh. 405, n. 2.
ameri ro ^d ix. et Kirchn.
120,
Me Ettingsh. 130.
antiquorum aporta 434,
A
var. vulgaris Callier 139.
autumnalis reper 1 Ko n.12,
Aymardii Křiz
badensis Lang 4
barbata C. A. Mey. tit n. 44.
Birkiana Hort. 417, n. 14.
Brem
castaneaefolia Mirb. 126,
n
D 16.
cerifera Hartig 448, n. 11.
— unis Duham.4115,n.11.
orallina Lesquereux 434.
*cordata (Lois.) Dee de
var, y. tschmela So
et Levier 412, n. 5. (443).
ordata Lesquereux 194.
cordifolia Leg 440, n. 5,431.
«. genuina Re egel 410, n.
B. KR Regel 112,
n. 5.
var. subcordata Regel 112,
he
vill osa Regel 113, rs
f lia veis uereux
ori oli m er
" e 16, 125
Fig.
Crest Meg 131.
crispa Pu 2.
cycladum ne
— C. A. Mey. 448,
n.
S. dins 34.
diluviana Unger 434. a
elliptica Requien 118, n.
emarginata Schimper 130.
februaria O. Ktze. 446, n.44.
48, = Notarisiana 0. Ktze.
n. 43.
4f, ie O. Ktze. 122,
var incana Sé rus 120,
.13; 422,
o incisa d n 447,
Die maculata O. Ktze. 418,
n. 44.
5*, oxyacanthifolia O. Ktze.
20.44.
4d, pinnatifida. O. Ktze.
4 n, 41.
4°, quercifolia O. Ktze.
447, n. 44.
ferruginea H. B.K. 126, n.46.
Ke ege Lorentz et
=
Fidi Callier
M Dres dori Callier 12
silesiaca (Fiek Callier
Za
*firma Sieb. et Zucc. 102,
n..4. (4, 9, 45).
vàr. hirtella Franch. 404,
ers SÉ multinervis Regel
nir. Sieboldiana (Matsum)
H. Yak. 404, n. 4.
(403 Fig. 24).
var. typica Regel 104
var. S. yasha KE
inkl. w^
Kéier 3 Ru upr.
Cie: Massalongo p
uca Michx. n. 43.
Bitten Gel un. 41145,
n. 44. (4, 5 Fig. 2, "6. 105,
110, 46, "ut MT,
449, 12
y. ieutifolia Spach 148,
f. pd Verschaff. 448,
n.
var. autumnalis 0. Ktze.
419,
var. ER a (C. A. Mey.)
Led
a Ka pone Regel 4
r E
"arr egre
H. Win
var. d, ra ants ic. e
Mey.) Led eb. 418, n.44.
(10, 446).
var. dese Regel131.
"^ variegatis Hort, Petz.
t Kirc 8, n. 4
Late) Brenner4 17,n. T
18, Sm osa Brenner 447,
ver. japonica Matsumura
448
Register.
f. imperialis Desfosse 448,
n. 44.
imperialis Petz. et Kirchn.
1 , 14.
imperialis ESA
ch
rschaff. n. 44.
E incisa Dippel 147, n. 44.
lus. a. incisa Regel 417,
f. ineisa Willd. 417, n. 44.
var. ug E et
Kirchn.
ge ei GH Regel 447,
ft en 117,n.44.
f. DE ses Brenner 417,
f Iongepeduneulata À Br.
E | macrocarpa Requien
447,
È SEA (0. Ktze.) H.
Winkl. 448, n. 44.
f. ine Uechtr. 47,
var. microphylla Callier
SE č obtusata (Franch.
av.) H. Winkl. 448,
b. "obtusifolia Regel 120,
oxyacanthaefolia Spach
n. .
f. parvifolia O. Ktze. 417,
f pilosa. erh 17,nA 4.
d. Ar E atifida Spa ach
B. ples Regel 448,
f, pyramidalis Dippel 417,
f. quercifolia Willd. 447,
f. ratito Dippel 148,
i rugosa 4 42.
b. oi SA 447,
ue serrulata Regel 449,
n. 42. 1420, n. 42.
f. sorbifolia Dippel 117,
n. 44.
f. subpilosa Brenner 417,
n. 44.
B. pen Spach 148,
var, As "tenuifolia Callier
var. UN Regel 434
"n * Mean Spach 446,
giutinosa Miq. 448, n. 44.
glutinosa Wi
glutinosa X Alnus incana
Krause 8, 128.
141
glutinosa x ru be d
grzcilis Unger 4
var. subvir idis. 'Nathorst
grew erg Ward 1
Emil KO Ms
E SNE Callier 123,
var. vulgaris Callier 423,
Hocrnesi Sur 132.
hor ds
VI KH 28.
Ps rt Sicb. et Zuic. 414,
9. (3, 440, 445).
inzequilateralis Lesquereux
€ Fliche
incana (La) Wil o " 0, n. 43.
, 44, 410, 449, 124,
d? 32).
d. acuminata Regel 122,
n. 43.
f. acutifolia Callier 422,
n. 43.
- T Brügger 123,
€ i americana Régel
123,
bes arcuata Skarman423,
e argen ppm gë?
We
var. borealis eech i.
n.
var. a PME Brenner 124,
n. 48.
f. cuneifolia Callier 424,
: dubia SEN 124, n. 43.
CH t-
Sie
y. “seins ch m
var. glabra Ag n.43.
ym gla biescens Spach
12 . 48
e An Regel 421,
122, n. 13; 124,
e i.
var. hirsuta Matsumura
124,
c. incisa Dippe 94, n. =
var. Be Brenn:
in, n. 4
EARANGI 04 m. 45.
142
"n 8. CS aida Callier '
var. mieroconus Neumann |
: |
var. microjula Grütter
424, n. 43.
f. monstrosa Späth 122,
var. y. orbicularis Callier |
122, |
var. ovalifolia = et
Pittie
var. nor eel Regel 124,
f. pinnata Lundmark 421,
n. 43.
f. pinnatifida Dippel 122,
n. 43.
pinnatifida Wahlenb. 124,
var. pseudospuria Callier
mut. rotundifolia 132.
Si ee egel 424, n. 44.
sericea Christ 122,
n.
var. €. Sibirica (Fisch.)
Spach 122, n. 43.
var. sibirica Ledeb. 423,
n. 43
Ses je a A Callier
124,
n. 43.
f. —— Callier 122,
var. tenuifolia Callier 422,
var. p^ tinctoria ee
H. Winkl.
Bp. tomentosa Wé m,
f. bie? Callier 424, 422,
12 . 13.
var. virescens Wahlenb.
124, n. 43.
var. virescens Wats. 424,
n. 45.
"e E Ee 122,n.13.
ris Spach
E SR 2, n. 43.
€. iind Ce 124,
viis voe is H.B.K. 42
x " "s 49, £5, e "136;
ec pa ne ze
O. Ktze. 127,
var. a acutissima H. Winkl.
f. angustifolia H. Winki.
x p E mi )
Regel 4
Register.
var. y. Move E |
beg 126, n. 16; 427,
f. macrocarpa H. Winkl.
427, n. 16.
f. le: H. Winkl. 427,
n.
var. €. - Mirbelii (Spach)
gege 126 16;
E E. Spachi Regel 126,
. 46.
var. œ. typica Regel 426,
n. 46
ansean a Lesquereu reu TET
— Unger 134, 132.
gracilis Engelhardi
laciniata Hort. 4
lanugin BORN, A. “30, n. 43.
latior Sap
Lindenii Regel. da 430.
ma eii cand Zeie 98, 133.
*maritima ama.) Nutt. Ki
n. 8. (3, 44, "
ve. A BA
var. formosana - Barili
14%, n. 9.
+ Wen Regel 444,
Es on or Miq. 114, n. 9.
Jd. obtusata Med et
SEN
em
7,n
orisiana Bertol. 448, n. 44
Muelleri Ettingsh. 433.
yora Lesquereux 133.
iis Clairville 70
eapolitana Savi M d SR
Zenner ^». Don 108, n. 4.
(8, 4,6, 9, 408, ke 1 25
nigra Gili ir,
nitens Koch 41 :
hu (Spach) Gah "iis.
3. 408).
Nocitonis Geyler jo
nostratum Unger 4
netter di Kttingsh.
oblongata Hort. iuh n. 42.
n. 8.
ngata R . 8.
oblongata Willd. 418, n. 44.
porter Torr. 145, n.40;
n. 46
oblongifolia "Watson 445,
oodd colis ee t n. 45.
oeningensis Heer 13
orbicularis Saporta i».
oregona Nutt. 424, n. 44,
EE
Lien
*orientalis Decne n3, n7.
(3, 40, 440, 412, n. 6], —
Winkl,
var. e. longifo olia H.
4
var. y. ovalifolia H. Winkl. :
T.
n.
var. pubescens Dippel443,
f. WEIT eeh
Winkl.
44
f. typica H. Winki, 43,
n.
T B Weissii H. Winkl.
n.
o a Ya d.
oxyacanthacfolia "Load, 417,
d a Matsumura 104, n.4.
DE Sec
prae
iech de we o" es
4 3 3.
Prasili Misc s
prisca Saport
pr T Zoe 484.
proto He
ee eege ` 34.
pseudoincana Schimper 430.
n. 43.
een zg: d Mag: 128.
pumila Goepp.
qi SC Hassalongo 1 es
repens
Reussii Leer? e
*rhombifolia Nutt. ini n. 40.
, M0).
var. ovalis H. Winkl. 445,
rhombifolia Parry di n.16.
Richardsonii 134.
eu
"IM Wäi n, Ae 12.
rugosa Lesqu 134.
serrata apis erry D
serrulata
serrulata ct. 119, n. 42.
Ir M Willd. 420, n. 18. Y
(14
a. ge M odd Regel 120,n.
8. Seene? Spach i19, d
12 3
pubescens Sartorelli 420,
Zeg en Regel 120,
var pumila Demcker 449,
p rugosa Rega 119, n.42,
MAN s Spach 4120,
sil ‘fossilis Newberry
sibirica Fisch. n.
Sieboldiana Bacca de
silesiaca Fiek =
similis Goepp.
sorbifolia dÉ un n. 44.
T" Unger
fus codd en
spuria Callier
var. zahlte "Beck E
var. badensis Lang 12
— bei eg 425.
allie
cens Tausch129.
subsp. Tauschiana Callier
129.
stenophylla Saporta 134.
suaveolens Moris 448, n.44.
0,
ar. pubescens C. A. Me ey.
var. villosa gp dog MN
ea Schimper 430,
een Nutt. 424, n. 45.
(44
tinctoria Sargent 123, n. 13.
ee Sauter 122, n. 43.
. 405, n. 2.
var. julacea Franch. 406,
var. parvifolia Regel 107,
m ` parvifolia Sauter 107,
var. pumila Cesati 06, n.2.
6
à gre ee
viridis ,Fliche 434.
vu Pers. 445, n. 41.
yasha AMA eer D
Amentaceae 4, 42, 47, 48
Register.
| m Bera aea Haseln 56.
rocaryon Opiz 56, n. 5.
ic Opiz 70.
pterocaryon qur gu 16.
h (sec
56.
Betu la " he n. 5. (2—7 Fig. 4
8—12, 14—19, A, 95).
acuminata Ehrh. 79, n. 23.
acuminata Reg " n. 35,94.
y. arguta Rege
E. FR Regel
g. ale Regel 94.
. glabra R 9
&. lancifolia Regel 94
8. pilosa Regel 9
acuminata Wall. 89,n. 35,94.
var. pyrifolia Franch. 92,
Aeoli Massalon o 95.
&equalis Les
cx Wall 75 n +
var. arbuscula Fries ST
à Be
e. arbuscula Regel 77,n.24.
8. gees Regel 79,
«. Regel 83,
var. communis Shirai 62,
var. commutata Regel 83,
n. 27.
var. cordifolia Fernald 84,
n. 27.
6. dalecarlica Regel 77,
21.
subsp. excelsa Regel 80,
5.
fossili is Nathors
d Friesii Regel e n. 36.
y. Soorm Regel 82,
y. "humilis Regel 85, n. +
var. japonica Miq. 78, n.2
var. intermedi à Wablenb.
93.
var. res Regel
Sa
Ares acilis pen-
"dua G Cat. Musk. 77, n. 24.
— sas ed Regel 78,
^ Tobata Regel : n. 24.
Ls bulata Regel 17, n.34.
acrocarpa Wallr.
m
"a n. 24.
143
subsp. mandschurica Re-
gel 78, n. 22,
var. microphylla Wimmer
D 81.
var. minor Fernald 84,
f. occidentalis Fernald 86,
subsp. occidentalis Regel
83, n. 27; 86, n. 28.
Sg „odorata “Dial 81,
B. o
bebe e Regel
83, n. 27;
ge papyrilera (eri 83,
wa
var. , parvifolia Regel 77,
Pg" uice Ait. 75, n. 24.
Sides elegans 76, n. 24.
var. pontica Dippel 81,
s pontica Watson 84,
subsp. “populifolia Regel
n populifolia Spach 79,
var. , PoPulifolia Winchell
su ubsp: Tote SÉ
var. rhombifolia Dippel
82, n. 26.
E rhombifolia Regel 82,
a. Tauschii Regel 78, n. 22.
var. Ta ii Shirai
n. 22.
«. typica Regel 86, n. 28.
var. typica Trautv. 75,
n. 24.
var. urticifolia Spach 80,
n. 25.
. verruco Regel
75, n. z 77, n. 24;
79, n
y. Aii Regel 75,
n. 24.
Sa verrucosa Wallr. 75,
n. 24.
a. sir oris Ait. 81, n. 26.
garis Regel 75, n. 21;
35. ud
144
var. acuminata Geier $
. H. Winkl. 89, n. 35. (90
Fig. 22). (9).
var. f. T h
— y Winkl.
ai. n
nus hsi: Sie
102, 444.
s crispa Michx. 407.
glutinosa L. 446
B. incana L. 120.
nus maritima zu. 444.
nus rubra Marsh. 419.
>D>>>>>>>
d.
Ka
Alnus viscosa Apis 106.
es
has) Pu
po
var, macrocarpa Laestad.
93.
var. major Laestad. 93.
var. polycarpa Laestad.93.
ambigua Hampe 84, n. 26.
ngulata Go
angustifolia N By
Bendi
bhojpattra Wall. 64, n. 5.
ei subcordata Regel 64,
Blanchetii Heer T
Mitis Spach 7 iM
orggreveana Zabel 9
Do Buch.-Ham. i.
ro
Mr rss Waldst. et Kit. 84,
- hercynica Reichb. 84,
var. microphylla Kuhlw.
B. sudetica Reichb. 71;
n.
— Massalongo -
carpinifolia Ehrh.
EMEN be ey Bo
62).
carpinifolia Wessel et Weber
carpinoidos Goepp. 42, 96.
a Herb. Ham. 64, n. 5.
* i Maxim. 67, n. 4
(58, en 68 Ce 19, 69).
car
cordifoli Musis
Register.
corylifolia Hort. Sim.-Louis
LET
iter Regel et Maxim.
3. (3,58, 60 Fig. 47).
ard.
crispa Ait.
erypto ae ur 82,
cuspidata eiae pe n. 23.
uspidens Saport
cylindrostachya Lindi. 94,
5.
D pilosa Regel 94.
d resinosa Diels 91.
*dahurica Pall. 86, n. 29. (15,
S american Regel 84,
21.
r. Maximovicziana
. 86, n. 29.
«. pene Regel 86, n. hen
h
gi eru Brongn. 97, 433,
dubia "Wenderoth s "n. 26.
elegans Schimper 04.
elegans laciniata Ge . af.
elegantissima pendula 76,
elliptica Saporta 9
emarginata Ehrh. H
ac? 14, 58, 63 Fig. 48 8).
"^ aF —€—
dh ke "Regel 64 E
ar. ER „se nuina H. Winkl.
B. Wei Regel. 66, n. 40.
bes + ral axim. 66,
y. e Regel 66,
n. 10
a. "pica Regel 66, n. 10
Ermanii Rothrock 83, n. 27.
exal e 67, n. 48.
MER i Ait. 80, . 24. (45,
15,
0).
canadensis Wangenh. 79,
n. 23.
excelsa Pursh m u e
fallax Ehrh. 78,
fallax Lesquereu a
bir ies Franch. P n. 4.
(9,
69).
fastigiata nova Hort. 75,
de sa Goe
Florissanti op iaid 98.
fontinalis e 8^, n. = 85.
Forchhamm i Heer
fraterna Bono 98.
re Pall. 87, n. 30. (3,
A cuneifolis Regels8, n.32.
«, Gmelini Regel 87, n. 30.
fruticosa we: 93.
fusca Bosc. n. 27.
Kertz Miche 73, n. 19.
6,
f: Totinditlia Regel 73,
glauca, Wenderoth 77, 82,
woën: eg: 67, n. 12.
en "T m
gluti
d tipos aot 82, n. 26.
* pestris
d
Gesten, eg 30.
rtii esque 130.
3
ifera Bertol. 75, n. 21
gypsicola Saporta 98.
heterodonta Newb 98
heteromorpha Knowlton 98.
enne palustris Gmel. 87,
*humilis Schrank 78, n. 20.
(46, 69, 74, n. 20, 87).
ar Pr camtscha tic
y. pedet Regel 75,
n. 20.
var. «. genuina -—
n.
7. ovalifo lia Regel 87, n.
£. reticulata Regel 87; ie?
e. Ruprechti Regel 87,
n. 30, i
d. rores Regel 7%,
3.
B. oc Spach 9
humilis * pubescens Warn-
stor
hybrida pem
hybrida Blom. EH
y-
e, Kochii Regel 93.
r
«. rhombifolia Regel 93.
je nut gà e n. 92. (13,
e D iki (Re-
OW 79, n. 22.
gel) H. Winkl. 79, n.
var, «. mandschurica (Re-
gel) H. Winkl, 78, n.
var. pluricostata H
Win 9, n. 22.
var. d. resinifera (Regel)
H. l. 79
Winkl. 79, n. 22.
var. B. Tauschii (Regel)
des 78, n. 22. (79).
SE
SEH ei 59, n. 2. (9,
8 Fig. 19).
aciniata Lodd. 3
aciniata hose 77, n. 24.
opina H
n n Mich LAE
atifolia Komarov 79, n. 22
atifolia Tausch 83, n. 27
enta Du Roi 79, n. 23.
. 64, n. 8. (8, 12—14,
58, 63 Fig. 18, 66, n, 9, 93).
y M nifolia Regel 62,
a. gains Regel 65, n. 8;
var
a Regel 6
8. nee a Dippol E
n. 8.
«. typica i 65, n. 8.
lenta Schmalh.
lenta Wangenh. "o n. 27.
leptophylla Regel 108.
leptostachya Wall. 408.
M Bea 78,
dilata Kanitz 75, n. 24.
—n Winkl. " ,n.36.
(89, 92 23).
a
Maakii Rupr. 22.
"t€ na amer 98.
acrocarpa
macrophylla reve lie ) Heer
Poss ptera Unger
macrostachya Hort. "^ n.27.
og wicziana Regel 89,
"Maximowiezi Regel 89,n
(9, 86, * Las. 88, js
90 Fi. 22,
„media Laesta L Seriy d n. 26.
gr Rein Regel 60, n. 4.
58).
A. Se ler, Das Pflauzenreich.
Register.
megalocarpa Laestad. 82,
n. `
Reeg e aee 70, n. 47.
(8, 1 Fig. 20).
"microphylla AUS. 88, n. 32.
(85
mierophylla H
*Middendorffii T. et Mey.
7, n. 84,
var. ppt LEE Mäe 88.
var. nitida Reg
var. iers Stee
88.
Miertschingii Heer M
mucronata Goe Kä
Murithii Gaud. 82,
myrsinoides Tausch 73, n. 20.
3, n. 49.
, n. 46. (3, 44, 16,
69, 70, 74 Fig. 20, 73, 88,
var, ` alpestris Regel 93.
var. ét ata Genty 70,
n.
a. europaea Ledeb. 70,
n.
- ^ flabellifolia Hook.
a. does CS? 70,n.46.
var. in a Hartm. 93.
y. eripe: Regel 73,
D Michauxii Regel70,n.17.
var. p Ar-
rheni
var. esch Tu. Fries 70,
ar. rotundifolia Regel 73.
A gief Ledeb. 73, n. 19.
nana x v cosa Saelan. 94.
ana Michx. 72
nana Pall. 98.
nepos Sa
nigra Du Ee bir n. 8.
*nigra L. o 6, 42,
A5, 57, Zeie "o Fig . 48).
Muri ith 82,
— Wenderoth 82,
nitida D. Don
oblongata Ait. "s
HA e E 84, E 27, Ki
yall 8
ks unen Nutt
odorata Bechst. Za n. 2
odorata Reichb. 75,
var. slpigena Blytt éi his -
var.
vi
ostryif
and Lo Ber. 87, n. 30
ovata Koch 82, n. 2
vata Laestad. 82, n. 26
ovata Schrank 405.
IV. 61.
145
oxydonta zn
is Hort. 71, n.94.
arsson 93,
palmata Borkh. P Bag 21.
palustris Salisb
var. palustris pe 87,
bi
papyracea Ait. 83, n. 27. (15).
b. occidentalis Dippel 85.
7, 85, 94,95).
var. B. cordifolia Regel 84,
n.
var, y, minor Tuckermann
n. 27.
papyrifera x pumila Zabel
parce- -dentata Lesquereux
99.
parvula Goepp. 9
paucid
pendula Roth 75, n. 21. 86.
ndula ^ Youngii
Hort. 7
ve japonica Rehder 78,
es oykowiensis Dippel
77,
per: gang pons
persicifolia Hort. pe Ss
pinnata hybrida Lundm. 80,
n. 25.
Piperi Bri
pirifolia Hort. 83, n. 37
platyp h
pon n.
Ke meng ze 79, n. 23.
(10, 75).
populifolia laciniata Loudon
8.
populifolia pendula Loudon
23.
vr. Bauen Hort. 80,
populi x papyrifera Sar-
gen
eu ens Ettingsh. 99.
primaeva Wessel et Weber
83, 88, 94,
146
ar. &. Kusmischeffii (Re-
Gre
u. nigri icans Maire 82,
ac oblongifolia Wimmer
n. 26.
var. y. songarica Regel 84,
var. d. tortuosa (Ledeb.)
e 82, n. 26.
var. «. dE nie H. Winkl.
84,
var. estita Gren, et Godr.
84,
pubescens x Fodion 94.
pu X humilis Warn-
we de
pubescens X nana 8, 93.
f. alpestris (Fries) H. Winkl.
f. intermedia (Thomas)
H Winkl. 93.
pubescens X verrucosa
rson et Graebner 94.
172
8. glabra Regel 72, n. 48.
E v— Regel 72,
E glandulifera Regel 72,
, 48.
Grayi Koehne
var. latipes H. Wen 74
ig. 20, 72,
£ pubescens. H. Winkl. 72,
Ta rotundifolia Zabel 72.
var. y. oides H.
Winkl. Ce n. 48
var. «. typica Regel 72,
n. 48.
pumila x ‘glandulosa
a X lenta Jack "
X nana
P
pensa dn Dippel 75, n.24.
quebeckensis Burgsd. 73,
n. 20.
re Massalongo
100.
*Raddeana Trautv. 69, n. 45.
(10, 58).
rectinervis sara 100.
resinifera R
ulata Ru € n. 30.
€ Nar ‘83, 86,
rhombifolia Tausch 75, n. 24;
*Ros H. Winkl. 4 , n. 262,
rotundifolia Regel ei Tiling
Register.
rotundifolia Spach 73, n. 49.
GE
rubra Michx.
Sandbergii
SÉ?
Scacchii Mas
Schimperi Lesqueraux rn.
Wiss yr m Ment n. 5.
15, We 120.
idcm M 100.
sibirica Lodd.
alpina L
ns Nathorst, in.
ovalis Goe
su aam een 100.
subtriangulari
succinea Goepp. 100.
suessionensis Watelet 400.
tianschanica rane 84, n =
tiliaefolia Laestad. 82 n
aedes Reith. et Abel 8i,
Dee? Schleicher 82, n. 26.
sa L
. 82, n. 26.
* Kë Regel 82, n.26.
EH "Regel
ee Heer 400.
tru a Les re t 100.
GH We 7
a Sapor
"imis Sieb. p dox 2,
a 62, 63 Fig. 48,
var. Kë rues RCM.)
Var. €. sericea H. "Winkl.
s 1.
var, y. EE (Regel)
H. Winkl. 6
var. æ. typica Rege 64, n.7.
drä
Unge
urticifolia Hort.
— Roue 1 Si
(74).
Be ayog 135.
*utilis D. Don n. 5. (9, 58,
62).
y- glandulifera Regel 62,
n. 5.
Stevensoni Lesquereux 400.
subaequalis Laestad.82, n.26.
subalpina aen 4 n. 26.
is Goepp. 100.
Betulaceae C. A.
Fi
ig. 4,
Betulaster Regel (s subgen.) 46.
Betulaste rSpachš 56, n. 5. Au 88).
c ndros
Betulaster Sech
d — Regel 64,
B. latifolia” Regel 62, n. 5.
= e Gem Burkill 61,
dde " idi Franch.
62, dur
typic
Bit en Eh 16, = 24. (6,
2 abs GE 24 KO 78, 83).
A p (Fries)
Winkl. n. 94.
f. ler ee L f. 76,n. 24.
var. "ique la Fiek 17,
n.
var. d. obscura Ko
Gürke 77, n.
var. B. oycoiviensis (Be
egel 7
de Tu Regel 78,
ien e. ` vulgaris (Regel)
H. Winkl. 75, n. 24.
verrucosa. x humilis H.
Winkl. 94.
verrucosa X papyrifera 95.
ve r 400.
vicetinorum Massalongo 100.
var. cuspidata Massalongo
00. ;
var. elliptica Massalongo
100. ;
var. nana Massalongo 400.
var. normalis Massalongo
100.
var. obliqua Massalongo
100.
var. rhombea Massalongo
100.
var, vulgaris Massalongo
virgultosa. en le. n. 25.
xm se
Vogdesii Lesquerens 400.
Weisen Heer 404.
elii e Pa
Agardh. 1—5
6, 8—40, 42—149.
—— Spac
finis Soe? 95.
Spach 94.
ch Regel eet)
1, 57, 88.
Betuleae boin Za S 4, 6, 8,
etulin b rs 43.
e be
Bet ee Clintockii Schim-
er
parisiense Unger 104.
priscum Felix 404.
ee sg re E 401.
m Un
setuiphyllum ‘patagonicun
n 40
kee dee Goepp. 104.
lanceolatus Lesquereux 404.
populifolius Lesquereux 404.
Rocae Conwentz 404.
rossicum Merckl. 404.
rugosus — 404,
oe Song Un ng. yes
Snowii Lesquer 04.
subintegrifolius Talons
Westii Ke mg? 101.
var. JV
var. primes
var. Pers ée? 101.
ar. inaequilateralis 404.
eolatus 404.
vi
var. rhomboidalis 104.
n rotu ann tus 401.
tegrifolius 404.
subin
Betulozylon res Felix 404.
itum Kr.
EE Kr. 404.
Register.
aureo-variegata 34, n. 3.
f. cucullata Hort. H. Winkl.
=
fast tigiata Kä.
N dde Hort.
toic locis Hort. 30,
foliis — Hori. Se
f. incisa à Ait. 30, n. 3.
laciniata Hort. 30, n. 3.
e eeng: Hort. 30, n. 3.
4, n. 3.
e ata M, E: 3.
P pu ice? Hort n. 3.
L PR Hort "aw
pyramidalis bullata Hort.
Ce 'iypicà Koehne 30,n.3.
(4, 8, 39 Fig. 4
var. in Bonn
34
carpinizza Kit. ?
carpinus Sargent 26, n. 4
columnaris Ho ,H. 9
los — 26, n. 2. (4,9,
, 25, 25 Fig. 7. 27 Fig. 8).
"n dat Franch. 27,
lie Saporta 41.
147
var. n een Franch.
Së
SN Fargesi ire.
Burkill 33,
x d macrostachya Oliv.
Zei end. sa, n. 9.
Lebrunii Watelet
*Londoni — Wink 32, n.7.
(25 F
d Zoch H.Winkl.
6. (40, 28,34 Fig.10,
"s p
macrophylla Goepp. 44.
42.
Vs ur en 37, n. 45. (4,
32, 34 Fig. 40,
x Se?
var. "ane Willk,
3
E wibraculiera 38, n. 43.
a L.
Birke 18. duinensis Boiss. 38, e 1 R
Birkenchampagner 12. duinensis Scop. 45. a Wangenh.
Birken elentul Waldst. et Kit. 37, ostryoides Goepp. 42, 43
Birkenrinde 12. ostryoides Raf. 34, n. 4.
Birken wein 42. elliplüca. Wessel et O. Weber *oxycarpa H. Winkl Be n.5
Black. Birch Rs 65, 86. (40; 28, 34 Fig. 10).
Blue elongata Wessel et 0. Weber va ei betuloides H. Winkl.
N
L
|
|
na-zor
Carpineae Dó
Carpinites eech ei Goepp.
42.
Carpinum R
Carpinus L. i^
(2— 6,
D 44, 15, pud 37,
43).
ens Goepp. #1.
ide; nden
alnifolia Goepp. 44.
americana Michx. 28,34,n 4.
wig 44.
OH isn Fig. 49, 40, 44).
albo-marmorata Hort. 34,
albo-variegata Hort. 34,
osa Blum
efaginea Lindl Ss n. 48. (28,
34 Fig. !
Fargesii Franch. E n. 9.
fraterna Lesquereux 44.
grandis Ung.
osseserrata H "Winkl. 10,
Heerii Ettingsh. 4
26, n. 4, 27 Fig.
var. cordifolia H. Winkl.
AW
incisa Hort.
involvens Res 42.
dia uci 30, n. 3.
arcem T ‘et Zucc.)
Blume 33, n. 9. (28, 34
. 40).
ovid KE
*Pax : 2 kl. ». y^ 10.
(28, 3 4 Fig. 10).
pla xti dg Wessel et O. We-
eco D" 38, n.47.
producta os
pubescen
RER
querci ifolia Desf. 30,
rottensis Wessel et 0. Weber
H. Winkl. 3
n, ^ (19,3 28, nne. " o
*Seem
as, 37, ag +4 KN
salzhausensis Ludwig 43
*schuschaensis
sepiu
stenophyll fuent 43.
*stipulata H. Winkl. 35, n. 42.
CR S " LE AN 15, as.
= d eeneg bee rni
suborientalis Saporta 48.
10*
148
suescionensis Watelet 43.
triflora Mónch
*Tschon oskii Maxim. 36, n. 13.
47. (28, 36, 89 Fig. 43).
var. E^ polyn gs
T:
sinit Salisb. jo, n. à.
ulmoides S. F. * Gray 30, n. 3.
Unger Saporta
a Andrae
*viminea Lindi. a, = 8. 8.28, m.
ea Wall.
virgi . 22.
virginica Münchhaus. 22.
vulgaris Mill. 30, n. 3.
*yedoensis Maxi Wi
(38, 34 Fig. 10, 36, 43)
Chamaebetula Opiz
` erg Opiz 73.
Liane Opiz 73.
Pide d Birch 63, 86,
Chukissi 33.
Clethra Koch (sect.) 4
— Zei s, 45,16).
ne V pes
nitida S petes 10 13).
gene Les End, (sect.)
; 15, 102, 108.
Corset
Te tri) 2—4, 6, 8, 47,
Ge D 45,
americana humilis Wengenb.
4,
arborescens ege 54, n. 6.
orescens Münchh. 50, n. 5.
Kache Dochnahl 5 54,
atrosanguinea Hort. 54, n. 6.
ustralis "de 4
*avellane L. 46, s (4,
E aurea Hort. 47 n. 2.
m Mel 47,
B. EE 48,n. 4.
var. fusco-rubra Hort. 47,
2%
Register.
kb Leger Ait. 47, n. 2. |
vs arr nova 47,
hispanica Dochnahl 47,
var. incis sa Hort. 47, n. 2.
f. laciniata Hort. iT S ^a
lutescens Hort. 47
RER marginata Hort. n
pedemontana Dochnalil
f. he Goeschke 47,
n. 2.
var. ^ unus Hort. 47,
" pontis ei SE H.
Win
purpur a Lou
quercifolia Mo" V.
y. pea Lam
ee Reichb. i
tubulosa Loud. 54
gen en rg ei.
: variata Hort. 47, n.2.
mannii Hahne
avellana T
vellana x Stee Se
llano ides per sr 54.
bulbiformis Ludwi
uir
_
-
Le
e
b =
, n. 5. (2, 9,47
44, 47, 49 Fig. 45, 54, 56).
colurna 'arborescens Fisch.
51,
"n s nensis (Franch.)
Burkill E * 5 (49 Fig.
15, 50
var. RL gegen DC.
n.
var. lacera (Wall) A. DC.
n. 5.
colurna à pubescens Dochnahl
54, 5.
Po de v Reichb. 54, n. 5.
rn
ig. 43, 46, 8 53, 61).
var. thibetica (Batalin)
nger
je de Newberry 54.
grandis Dry. 46, n. 2.
en -dentata Heer 54.
asibami PN „N n. 4.
Heer. i Sism 54.
*heterophylla Fisch 48, n. 4.
‘9, 44, 47, 49 Fig. 44).
Mt crista galli Burkill
n.
y- Sieboliane A. DC. 52,
var, et sutchuensis Franch,
48, n.
var. ra yunnanensis
giereg Lodd. 41, n. 2.
humilis ort. 47, n. 8
intermedia Fingerh. e n. 6.
karnada gr E
I Wall. - i e
ambertii Lodd! 54, n.
N genie (Forbes) Hearst.
rophylla Heer 54.
r. mic crois Heer 54.
NE hurica Maxim. 52,n.7.
var. Fargesii Burkill 53,
*maxima Mill. . (40,
44, 49 Fig. ie e P 134).
f atropurpurea Doc NW
missourens s AD
m
5.
h 47, n. 2; 51,
n. 5, 434.
pe € s A 3.
purpur
Fe, we Pis Weber
*rostrata Ait. 54, n. 7. (5,9,
, 47, 44, 49 Fig. 44, 53,
55 s.
var. californica A. DC. 52,
k
n. 7. (49 Fig. 44
var. Fargesii Franch. 52
2 S id u 4
eis) ge 52, n. 7.
(49 Fig. 44).
var. d. mitis Maxim. 52,
"; he
A 11: m lum
va
Nein. 52, n. 4. (53, 53
Fig. 46).
rostrata Hort. 48, n. 3.
rubra Borkh. 54, n. 6.
sativa ps Act m n. 6.
ottii
"unicus Wer 46, n. 2.
serotina Ho ;
Sieboldiana Blume, 52, n. 7.
silvestris Salisb. n. 2.
tetraphylla Per ie D 4.
thibetica Batalin
. Wickenburgii Ung
Costatae Se u: e 10,
57,
Costatae Kochne isect.) 40, 44,
Costatae Prantl ‘(sec t.) 4
Cremastogyne H. Winkl. CENE
Cupu liferae 12, 18
Dahuricae Regel mat] à
Distegocarpus Sieb. et Zucc. 17,
ET Sieb. et Zucc. 26.
carpinus Sieb. et Zucc. 26.
C. 26.
erosa A. DC.
laxiflora Sieb. et Zucc. 17,33.
Distegocarpus (Sieb. et Zucc.)
Sargent (sect.) 9, 44, 17,
: E. e
Duschekia "bis ppt
Kä sv PS 105.
le
E
Eualnus Regel ect.) 45,
Eubetula Regel eet) ie, Wé
Eucarpinus Sargent (sect.) 44,
8.
Ezo- So -takek
Fruticosae Regel LS 16,
74.
Gray To "ws 80, 86.
` Grünerle
Gymnothyisus Spach (sect.) 2
6, 40, 14,15, 46, 109, 110.
opea ter ongf Geyler 433.
1 erige ve
ES de.
Dm rie [sect.) 69.
unis dabo Ae. ES
mba
Lambertsnüsse 56.
Langbartsnüsse 56.
Register.
Langnüsse 56.
Large White Birch 84.
Lentae Der [n 17, 57.
Ma-kaba
Miyama- Auch 106.
Mi
epar sf ue 83.
Mountain Alder 415.
N ano-onore 64.
Nanae Regel arti 57, 69.
(2, 5, 6, 9, 40, D 16, 88).
TIU AC Ald 124.
eo
&
5
5
œ
Olcum moscoviticum 12.
Ono-ore |
ne e 112.
— o 20, n. 2. (2—4, 6,
is, 23, 24).
tenus pos 23.
betuloides yeso RIS 23.
— Fliche 24, n. 4.
xu corsica Fliche 22, n.4.
var. genuina Fliche 33,
var. virginica Fliche 22,
car pinifolia M. Ch. Martins ré
carpinifolia Scop. 22, n.
humilis Sap. 23.
japonica Sargent 22, Ze 4.
Sco
*italica 294 nm 4. dt,
20, 24 Fig. 6).
subsp. carpinifolia (Scop.)
2 did
is Schmal Ihau . 23.
*Knowltonii Coville Sg n. 9.
(24).
— age Budischtschew
iulio anm 22.
virginiana Koch 23, n. 4.
virginiana Koehne 21, n. 4.
149
virginiana Fliche
vir, deser Willd. S dt n. 4.
ssilis Nathorst 2 24.
vivariensis Boulay 24.
ats. = n. t
vulgaris Willd. n.
gef glandulosa oh
Ss glandulosa Spach 22,
Walkeri
*Davidiana Decne. 20. (7, 49
Fi
0- Ge te-weh 31.
Kater =
Papierbirk
Phyllothyrsus San et] 15,
Een Sc sé.
Popular- leaved Get 80.
Poverty Birch 8
Pseudalnus Regel boe) 410. (15).
Pterocaryon Spach (sect.) 16.
Red `
River Birch 59, 65.
an
Silver Birc ,
Small White mhet 80.
sapota a
S
Swamp Birch 66.
Sweet birok 65, 86.
Tie-kou-ta0
—€— Spach {sect.) 17.
| i-k
Weißbuche d Ce ch
/eiBerle 4
/estern Alder 445.
PPP
E,
Das Pflanzenreich. Heft 19.
"e
70!
Er
t 5 = 5
EE z Pe 3 ^
Be D "s
eve: r P4
EEN H A 40 |
{
ES = E. TUE e" :;
Pa EC "rees qus 3 ^
% "ee We: | | k
? | ` " j 3
d « |" 5 2 L NE Y y E
qu Ee ae Es P E
4 y UP, ? | 1 e *
FL. 2
vg NA
E trea geographica Betulacearum
Fond 0. sis
We] 2. Ostrya :
3, Carpinus
Gera LOTY TUUS
Alnus S
i
9e T I = eo
180 o iko i$o do D iho 160 SH
H Winkler del 1904.
En
Verlagvon Wilhelm Engelmann in Leipzig.
Lith Anst Julius Klinkhardt Leipzig
Das Pflanzenreich. Heft 19.
H. Winkler del 1904.
ro
t,
so
wi
LU?
LÀ
Le
EE A LT
I d
Distributio raphica gen. Lg
biua AA
| 1 ‚subsect. Albae ; HE
[Ao sect. Eube- =
REN subsect. Costatae
tula f
3. subsect. Nanae À
[ Dom sect Betulaster Kéi x
I L L L E Em en
1 D 1 1 Di TUS g 3 3 190 3o
Verlag von Wilhelm Engelmann in Leipzig.
lith Anst Julius Klinkhardt Leipzig