Full text of "Methodi Cartesianæ consideratio theologica. By Jacobus Revius"

See other formats

Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninkiijke Bibliotheek, Oen Haog. 

345 H 21 [1] 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [1] 




Early European Books, Copyright (D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courfesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [1] 




Early Europear Boob. Copyright O 201 I ProQuest LLC, 

Images reproduced by courJesy of Konirilcli|ke Bibliotheelc^ Den Haag 

345 H 21 [11 




Early Europeon Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC, 

Images reproduced by courJesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog^ 

345 H 21 [1] 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courfesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [1] 



M E T H O D I' 

C ARTESIANiE 

Confideratio 

THEOLOGICA> 

jiVCTORE 

I A c o B o R E V I o, S S.Theol. 
Dod. &CollegiiTheol. Praspott. 
Ordd. HoIIandi^ & Weft- 
Frifiae Pr^fedo, 




LVGD, BATAV ORVM, 

ilpud HlERONYMUM dc VOSEL» 
C I 3 1 3 C X L Y 1 1 1. 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



DEO OPT. MAX; 

DEO FORTI, ZELOTi€, 
CAUSi€ SUyE VINDICI, 
NOMINIS ASSERTORT, 
VERITATIS PROTECTORI. 

HOC OPVSCVLVMi 

^JVS HONORI TVENDO EIVCV^ 
mAZVM» SACRVM VOTVMri 




Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Chrifhams Le^oriSu^s 

Salutem. 



QFtd reSii dut pYa\>i Methodfif 
CaYtefia portet 
0ifcite , non inter JlrepeYcc conVicia 

Cum furit infanis acies clamorilus ? 
dT' cum 

lar^uiUns animi male Vmim exami- 

nat ardor, 
VeYum bic compofta mecum difpdrite 

mente- 



Xcitavit non ita pridem c - 
ruditoriim ftudia Renatus 
Carte{ius,elato figno Nov^- 
■ Methodi , ciijus beneficio 
tumlreliqua omnia, tum imprimis fun- 
damentum illud omnis religionis, 
Deum, a nemine adhuc, ut putat, ritc 
demonftratum, fe eruere, ac in tuto 
locare poffc, profeffus eft. Eo ut per- 
veniat, & nos quafi injedia manu du-^ 
cat,.vultpriraode Deo dulpitari, imo- 



w 

Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



ad .c..4>u6 cnm Mgari, ^ qiiic-3iinqiie- 
cjus teftimonia in icrum univerfuatc 
cxtaiu, pro (bmniis & ludibriis haberi: 
poftquam autcm, abftcrfo quafi fcoto- 
matc, fuo quodam, atque a fe excogi- 
tatocommento ad Dei cxillentiam lc 
perveniffecenret , ita abnormes deindc 
ex ea opiniones neftit , ut nufquam 
mclius mihiquadrare vidcatur lauda- 
tum nuper aviro quodam eximiodi- 
dum Augudini dc Manich^is : Eado- 
eent excitatos^ ut vel do/mire femper fatiui 
fit^ o\usLm illo modo 

tivt^s hujufcc Methodi partus, fuus erit 
fortafTis inquirendi locus; Nunc ip- 
fam Methodumrua per veftigia per- 
fequemur, donec ea nos. ad Dcicxi- 
ftcntiam, fi poteft, pcrduxcrit . Quod 
dum agimus, non ambigimus fore a 
quibus hoc noftrum inftitutum fannis 
ac contumelus excipiatur, &quidem 
GX illo hominum generc, qui duni oin- 
iiia priEjudicia exucnda cffe clamitant, 
hoc unum tamen prsjudicium depo- 
riere nequeunt, Cartefium vcl errare non 
poffe, vd faltcm nufquam errafe, quod 
nifi lentircnt, non ita Ibllicite rcs ah- 
furdiftimas & periculofifTimas in ejus 
fcriptis notatas qualicunque colotc 

indado 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



ilhciudo (ibi defendcndas putaicnt . E 
-quibus , fiquf forte illius patrociaium 
|iadverfus nos fufcepiuri funt (nam ut 
ipfe, tantus fuo judicio Didator, c6- 
uique fe dcmittat, vix efl ut fperemus) 
eos hoc unum moneo uti cogitcnt, ra- 
tionum hic certamcn ccrni, non nuga- 
rum ♦ Atqiie illud imprimis compen- 
dl, II libet, facicnt, Nos mhil htc vtdere, 
mhil intelligere , dolii inanii inftar tinnire 
tantum : & quae plurima id g.enus ita 
pcrpetuo in ore habent, ut dicas te lu- 
dsorum Pontificem deronantem audi- 

ftx', Verum enimvero (quod inter a- 
micosdidum (it) vcntofa, vana funt 
ifta, & dcpofitas plcrumque caufse in- 
dicia, qu2B aUis armis fe tuerinequit. 
Kovimus , per Dei gratiam, quam 
curta nobis fit ingenii fupellex : fcimus 
tamen mediocritcr quid Deus^ quid 
mdignus geuiusy quid dubitftre, quid «tf- 
garey quid fownus , quid vigilia fit . ut 
in ca quae de hifcc rcbus Cartcfius cfFiL- 
tivit a nobis inquiri non tam molefte 
ferre debeant . Doceantcrgo (fiquod 
opcrae prctium facere volunt) vel noa 
fcripta cflTe i Cartefio quae fugillar 
muj^vel talia ea effc qu«,cum vera rcr 

^ 3 ligione 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



ligionc 111 una fede morari poflint : 5 
Mincrvaleisdebebimiis. Sin haec dc 
elinent, & obtredando quamdifpu- 
tando fe tutiores putent, fciant nos il- 
liberali illo agcndi modo ab inccepto 
dimoveri non pofTe, neque commifTu- 
ros, ut per noftram focordiam lolium 
illud in animis juventutis noftr^ radi- 
ccs agat , ac tandem ecclefise intima 
pcrturbet. Aliuderit, ficubi nos, aut 
a mente adverfarii aberrafte, aut cum 
per imprudentiam perperam vellicaf- 
le, non dixcrint modo ( quod facile 
cft) fed ratione evicerint. ea fiquidem 
re nihil nobis poterit accidcre opta- 
tius, hac tamen fervata lcge , primo, 
ne ex eo caufas quam agimus (quae non 
noftra fed ipfius Dei eft) prjejudicium 
creetur: deinde, ut quod humanitus 
forte peccatum eft , humaniter quoquc 
caftigent. Maxime, cum ipfi fcripta 
fua ab omni errore libera praeftare nec 
aufint, ncc rcvera poflint. Liceat no- 
bis hic utioratione celebtis cujufdam 
ac facundi viri , qui in caufa non abfi- 
mili, modeftc fc cxcufans , Vthominesy 
inquit, errare pomiwus IN NONNVLLISf 
nen tamen potmmHs I N O M N I B V S» 

quodcjus cfFatumiiiii:e.con2tuit adju- 
■ j;ationi. 




tioni R Benjamini, mCertx prolego- 
Tienis dhiTTP^iccs Moiis Kimchi : 

eft, fi fenfum fpedes : Adjuro omnem 
mihoc^YOxmium leBurus eft t fi in parte 
tjus aliqua deprehenderit erroresy ut fecun- 
m me dct litem^ confiderata rei fumma, . 
^am fi in memhio ejus aiiquo fit vitium, ta^ 
men certo mihi tonftat^ integrum corpus recie 
habere. Idetn de opufculo hoc meo 
'confido in Domino me affeverare pof- 
fe. Veftrum autem, Chriftiani Ledo- 
res, erit judicium. Valcte. Lvgd. 
Bat. VIII. Kal. Dec. Annoi?, 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



Andreae Alciati Emblema Lxix. 

QVcd nimium tua formM tihi NARCIS- 
SE placebaty 
In forem, noti eft verfafluporU olus* 
Jngenii efi MARCOR cladefque ^<a«vt/«, 
doftos 

GnuA pejfum plures datque deditque viros: 
giui veterum abjeBa METHODO , nov^t 
dogmata quArunt 
Mque fuas prAter tradere FHANTA* 
SIAS. 



Id graece fic CQnabamur vertcre. 

Ots (ZS^Tt^uv ME0OAOS ^ecav^iTU^i t^Hti 



ME^ 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



METHODI 
CARTESIAN^ 

Confideratio 

THEOLOGIC A: 



Capvt Primvm. 

Methodus Carte/ij ab auciore fuo emntbui 
alfis fr^lata . Voluptas quam ex ea perci^ 
pit, Valere tam ad (^uapthet di$cultatei 
refolvendas, ad omnium qu^ inphilofo" 
fhia dtjffutantur tnveniendam veritatem, 
ad acquirendum habitum non errandi , 
imo eo perveniendi ut errare non pofftt . 
ut nun<juamfallatur , fed in omnibus af- 
fequatur veritatem. ejfe omnium anti^ 
qutjjimamy ^ maxime vulgarem, utpote 
humanis mentibns a naiura inditam. In^ 
terim dubitat ipfe Cartefiusy ati non ori- 
chalcum pro auro , vitrum pro gemma 
vendttet. hiftoriam an fabulam narret 
inmedio relinquit. ^ plura fortajjts in 
methodo fuafugienda quam imitanda ef- 
fe confitetur , ludiciHm de hifce omm^ 
bus, 

A Rcnatus 




Early European Books, Copyright €) 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninkiijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 




Methodi CarteJtanA 
Enatus dcs Cartes, Diffcrtaiio- 
ne dc Mctliodo rcdc uiendi 
rationc, & vcritatcm in fcientiis 
invcftigandi , fe in eas cogitandi 
vias incidijfe ait , per quas non 
difjicilefuit perventre ad cognitionem qua" 
Tundam regularum , five axtomatum, qui- 
hus tcnflet Meihedus, ut ex progrejfuquem 
inveritatis indagaiionejam fecijfe atbittc- 
tur, fumma voluptate perfundaiur\ talem- 
que de iis qu£ fibi qusrenda reflent , fpem 
C0nceperit,ut,fi inter occupationes eorum qui 
MERI HOMINES funt, quddam folide 
b$na ^ SERIA detur, credere aufit, tllam 
eandem effe quam elegit. Mcthod. p.2. 

EjusMcthodi tales fe fruSlus degujlaffg^ 
ut necfuavioresullos, nec magis innocuos iu 
hac vtta decerpi pojfe arbitretur . Cumque 
illtus ope quotidte altquid detegeret , quod^ 
*vulgo ignotum , ^ altcujus momenti ejfe 
exiflimabat, tanta voluptate animum fuum 
impletum» ut nullis altts rebus ajjici poffet, 
ibid. p. 25. 

Se quandam excoluiffe Methodum ad 

QUASLIBET DlFFICULTAT£S I» fcientHs 

refolvendas. Mcdit. dc prima philof. pag. 

Demonjtratienes ( quascjusopcmvcnc- 
lit ) tales effe , ut non putet ullam viam hu- 
mano ingenio patere , per quam melio^es 
veniri VN^VAMPOSSINT* ib. v< tfa p. 

Spetare 



I 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninkliike Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Conjiueratio, '; 
oper/ire ftt ventatem eorum OMNIVM 
. deqHtbus in philofophia folet difputari, tam 
i clare effe expoftturum y ut quicunque illam 
quArent, PtRFACILE ipfam ibi fint iri" 
venturi. Ep. ad Dinctum p. 1^5. 

Voffe fe.attenta^ fdpius itcratamedita' 
iione efficere, ut habttum quendam NON 
£RRAND1 acquirat. imo fiert plane NON 
. FOSSIT ut erret. Dtdtcijfe fe, non tantum 
. 4juid fibi fit cavendum , ut NVNQiVAM 
. FALLATVR, fed fimul ettam, qutdagen- 
t dum , ut ASSE§VATVR VERITATEM 
■ { in omnibus vidciicct, ut cx oppofitionc 
pctfpicuum cft ) Mcditat. 4. p. 61.61. 

Methodum hanc non effe novam. Mcdic^ 
P- ( J 4« fedomnium ANTK^ISSl* 
MAMt quia veriffmam. Not. ad Scpti- 
mas Objcd. p. i 9- Thilofophiam fuam non 
tjfe novam^fed omnium maxime antiquam 
^ VVLGAREM. Princip. Philof p. 305. 
Ifam , quaotum ad principia, ea fe tantum 
i Mdmittere,quA cmnibus omnino Vhilofophis 
COMMVNIA fuert , funtque idcircoom» 
nium antiquifftma , ^ qud deinde ex iis di- 
4ucit,jam ante in ipfts contenta (^implici' 
ta fuijfe, tam CLARE a fe ofiendi,ut etiam 
.sntiqutjjftma, utpote HVMANIS MENTl^ 
BVS A NATVRA INDITA, ejfe appa- 
teat. Epift. ad Dinctum p. 171. 

Hifcc clogiis non obftantibus, tanquam 
in re crcpcra fc rccolligcns ; aic: Me vero 

A 1 fert^fc 




Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



^ Methodi Cp.rtefianA 

fortaffe fallit opinio . nec aliud efi quam 
ORICHALCVM d VITRVM, quod pro 
AVRO (3 GEMMIS hic vendtto. Sed m 
hocUhello decUrare tnjlitui , qualesvtasin 
veritate inquirenda fecutus fim , & vttam 
omnem meam tanquam in tabella deltneare. 
Nequis igitur putet me hic traditurum alt' 
quam Methedum , quam unufqutfque fequt 
debeat ad reBe regendam rationem j tllam 
entmtantumqtiam ipfe fecutus fum propo- 
nere decrevi. Cum autem htc nthtl altuA 
promtttam, quam htflortA, vel ft malttts 
FABVLJE narrationem , qua tnter NON- 
NVLLAS res quas NON INVTILE erit 
imitari, PLVRES alid fortajfe erunt » qttA 
TVGJ.ENDJE videbuntur, fperotllam alt^ 
quibus ita profutUram , ut nemim interim 
nocere pojftt. 5cc. Mcthod. p. i. vcrfa, & 5- 



In hifccduo confidcranda vcniunt: pri- 
mo, magnificx poUicitationcs , dcmdc 
trcpidaquafi fuga, qua cas omncs, utpac- 
niulammilcs, abjicit, & fufpcdas rcddic. 
Ad ptimnm quod attinct, hquido patct, 
cum Dco fc fimilcm faccrc , qui folus pn- 
yilccium habct, orania rcfolvcndi , nun- 
quara crrandi &c. quodquc pcnculofura 
cft homini pontificiarum partium , ctiam 
inPapa: ufurpationcs involaic, qui fibf 



Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



CGnJideratio , 5 
intcr homincs foli cam prxrogativam vin- 
dicat, licct tantum in cathcdta, &: pcr pc- 
culiatcm aflTiftcntiam Spiritus Sandi ; at 
hic mcthodum invcnit , qua id poflTit & in 
cathcdra, &in fcamno, & citra lalcm af- 
fiftcntiam. Si dicat, papam cflTc infallibi- 
I lcm in thcoloeicis , fc vcro in philofophi- 
jcis, rcfpondcbitur ; i. Etiam ad ipfam 
thcologiam mcthodum hancfimbrias fuas 
cxtcndcrc , ut patcbit in fcqucntibus. 2. 
dupliccm illum papatum in ipfo papatu 
ha6lcnus ignorum fuiflc, ncc facilcctiam 
intcr philofophos invcntum iri, qui cura 
(ibi imponi paciantur. 

Conacur quidcm hoc cludcre Epift. ad 
Dinctum p.46. ubi, cum ipfi objcdta cftct 
haec)4v\antia, dc mala advcrfarii fidccon- 
qucritur; tanqu%m y7, inquit , idem effet 
methodum excoleread aliquid prdftandurn, 
^ jaHare, fe illud omnino prAfinre pojfe. 
Vcrum enim vcro, inanc cft hpc cffugium. 
nam 1. Qiiicquid tandcm ipfcpoflTit, mc- 
thodum fuam ad id valcrc affirmat. 2. ncc 
tantum dc illa, fcd & dc fc ipfo loquitur, 
ad quid vidclicct prdflandum rocthoduni 
illam cxcolucrit, quid bcneficio illius jam 
prdftiteriti quid dcinccps & fperet, & pof- 
fit. 3. imo quid prdftituri fint , & quidcm 
perfacile, quicunquc illa utcntur. ut pa- 
ict cx allcgatis Jocis. 

Ad altcrum ut vcniamus, ncmpc trcpi- 
A ; dationcs 



4 Methodi Cartejtan<i 

dationcs & dubitationcs hujus pollicitaro- 
ris, rogo utconfidcrcntlcdorcs. j.quam 
parum convcniat, audcntcr crcdcvc, /bliiie 
bona cfTc ca, dc quibus ambigas an fint 
aureemti Area^ anfint vitrHm an margari- 
tum, Et quis mcrccs hafcc attdebit cmcrc, 
^uas ipic mercaior pro finccris venditare 
non audet? qui ita infanivcrit, audict illud 
Horatii : Prudens emifii vitiofum. i. Qui 
pro mcthodo Seria, hiftoriara, vcl fi ma- 
vis, Fabulam fe cdcrc profitetur, omncm 
ci iprcfidcmdcrogat. Porro, an philofo- 
phi, pro mcthodo inwcnicndx veritatis , 
fabulam fibi, tanquam pro virgine cervam 
obtrudi, acquo animo laturi fin«, ipfi vidc- 
tint. faltcm theoiogis hocnon licct, qui- 
bus prohibctur, Ne attendant Fabulis, 
I. Tim. 1.4. qui jubcnrur profanas ^ ani- 
les, FABVLAS averfiiri : ib. 4. 7. prout 
& culpantUE illi , qui a veritate ^uidem 
atires avertunt, ad FABVLAS verodiver' 
tunt. 2. Tim. 4. 4. (^\},\(\cic arte compofi- 
tas TABVLAS fequuntur, 1. Pcr.i. r6. ia- 
nc, arte compofttam hanc fabulam cfle, 
ipfc cjus audtor, ut puto, non ncgaturus 
cft, profanam vcro, utpore a vcra pictatc 
abduccntcm , & anilem quoquc, utpote 
ncc vcram ncc vcrifimilcm , cfle, brcvi curn> 
bono Dco dcmonftrabimus. 3. Qui in 
mcthodo fijaalia imitanda, alia, & qui- 
dcm plura fugienda eflc ipfc fiifpicatur, 

qcque 




Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



Confidgraiio . J 
ncquc qiixvd hujus vcl illius notr finr cx- 
ponic, Ic<5torcm fuum prajmunitnc tcmc- 
rc fibi fidem habeat: idquc a prudcnii- 
bus quidcm facilc impctrabit. Quomodo 
autcm Mcthodus tlla, in qua non pauca 
fugieada occurrunt, nemini ( quod addit ) 
nocere^o(^\Xy ratione inircdifficilccrt, cum 
n9xia fola ciTc fugienda, omnibus conftct. 
Quoddc vetujlate, vulgaritate, clarita- 
I tey facilitate fuaemcthodi & philofophiat 
jadlat , noncohxrcc cum-ca ohfcuritate, 
quam ciidem incffcita frcqucntcr fatctur, 
ut cam fibi laudi duccrc vidcri pofHt. 
Frincipia apud omncs nota cum primo 
cvcrtcrc, mox prccario itcrum afTumcrc 
«on ncgamus, fcd dogmata fua ita cvidcr»- 
tcrcx iis dcduci, utomnibus vcl invitisafl 
fcnfumcxtorqucant(quod in tallbus ufu- 
Ycnir ) non vidcmus. Nam ncc ulli antiqua 
philofopho aut thcologo ca in mcntcm vc- 
ncrunt, ncc rcccntioribus plcrifquc, licct 
dodiffi mis,&Carccfio amiciilimis proban* 
tar. Imo, quodraircris, ipfcCartcfius in 
Dcdicatoria, principiis fuis philofophicis 
prafmifla profitctur, fc Vnicam fcrcnifli- 
mam principcm Elizabctham Boemiae rc- 
gis filiam natu maximam, ( cui opus id 
infcripfit, quamquc fummi honctfis caufa, 
nominoj hadcnus invcniffc, quaetracfla- 
tus antca a fc cvulgatos pcrfcdlc omncs 
intclligcret. OsycuKis«Mt^/»j inquit, 

A 4 ^^^^f". 



r 

Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninkliike Bibliofheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



S Methodi Cartefian^ 

plerifque aliis etiam Maxime ingeniosis 

DocTis, ejfe videntur, & mox: Solum 
agnofco ingenium tuum, cui omnia dque 
perfpicuct funty &c. 

Abfit fanc , uc vcl minimum laudibus 
tant£chcrojna:detritum vclim, fcd^vcl laus 
pcrcxigua cft, iliam ei cognitioncm tribui, 
<]uaf HuMANis MENTiBUS indifctiminatim 
Per naturam insita cft, vcl adulatio 
crga fapicntidimam principcm, & injuria 
advcrfus icliquum gcnushominum, inau- 
dita, fi omncs fcnfu communi carerc, & 
€]uae a natura animis fuis infculpra func 
ignorarc , prastcr folam ejus fcrcnitatcm 
proauncicntur. Qua porro frontc dc vuU 
garitate fuac methodi gloriari audct , qui 
praefatione Meditationum fuarum^proii- 
tetur» fe viam in ca tam parum tritam, at- 
<]uc ab\ufu communitamremotam fcquu- 
tum crfe, uc non utile putarit ipfam in Gal- 
Jico, & paflim ab otnnibus lcgendo fcripto 
fufius doccre, ne dibiliora ctiam ingcnia 
orcdcrc pofTent cam fibi cilc ingredicn- 
dam? Sed mutavit hac in parte nuper vcli" 
ficatiqncm Cartcfius,& Medltationcs fuas 
Gallice cdi nonfolum confcnfit, fcd & ut 
id licrct defideravit, & prccatus cft, ac ut 
hacin p^rte inconfVantiae fuas nora oblitc- 
larctur, totamillam praefationem c Gal- 
Jica editione fuftulit. Atquc haec ad ea qui- 
bus fuamMcihodum vcndibiliotum facerc 

tnnifus 



Confideratio. 9 
annifbs cft Carce(ius,di<rta fufficiant. Nunc 
jpfam fuis quafi gradibus diftindam ad 
paitcs voccmus. 



C A ? V T II. 

Trltniti Methodi gradus : Cartejius omrua 
' qu£ in fcholis docentur didicit , omnes bo - 
nos libros Ugity ownesfacultatesjingtias, 
hiftorias&c. pervdutavity etiam dociri^ 
nas mdas, vanasjalfas. cunofas, fuper- 
fiitiofas, ipfas magorum impojiu^as. idem 
Aliis commendat, IBalfitas hujus narr%- 
tionis ofienfa, e temporis brevitatCy ipfius 
Cartefii cotifefftone , experientia. Confi- 
lium ejus ne papiftis quidem probatum. 
impofthilc. facns Uterts vetitum , bonis 
moribus exitiofum. ac ut tale ab ipfius 
auEiore alihi damnatum. 

B ineunte £tate fe ad literarum 
ftudta animHm adjeciffe dicit. 
in una ex celeberrimis totius Bu- 
ropA fcholis OMNIA DIDI^ 
CISSE (ita cft in Gallico) quibus 
M ibidem imbuebantur, Nec contentum 
fcientiis, qUA docebantur» OMNES (&hoc 
inGallicocft) Ubros curiofiora avtdgo 
nmctiora tri^-^mes , quot^uot in tnanui 

A 5 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



ipfius inciderepot!4iJfent» evolvijfe. MethocJ. 
P-3'4- 

Intec ca quiljus opcram dcdcrat in 
fcholis, i ticii lingusis, fabulas, hifiorias , 
^MNIVM (ica cft in Galhco) bonorum li- 
brorum le^ionem» eloquentiam, poefin^ma- 
thefin, ethicam, theologiam, philofophiam, 
jurifprudentiam , medicinam fif fcientiarum 
reliquas. p. 4« 5' 

Ciuiofis fcicntiis annumcrat MALAS 
doEirinas (ut cftin gaUico) vcl maxime 
VANAS (fS FALSAS (ut cft in latino) 
^ualia funt promijfa Alchymifiarum» pr^- 
diHiones asirologorum impoftftrA Mago^ 
rum. p. 8. 

Bonum cfTc ait fita cft in Gallico nam 
in latino hxc nonnihil intcrpolata funt) 
cmnes fcientias examinajfe , etiam maxime 
fuperfiitiofas falfas, utjuftum earum va- 
i^rer-% pojfimu, cognofcere^ ^ cavere ne ab 
eis fallamur. Mcthod. gall. p. 8. lat. 5, 

.Hic dao habcmus : r. q«id cgctit Car- 
jcfnis. 2. quidin co probct. 

I. Omncs artcs & hnguas didicit, & 
omncs hbros qua bonos quamaloSjquoc* 
quot naucifci potuit, cvolvit. idqucincic- 
dibili cclcritatc. quod ita dcmonftro: Cam 
aicthodum fuam comraiQifccrctur tantum 

. yiginti»; 



Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Confid^ 



n 



I 



viginti-tnum annoram erar. p. 20. vidca- 
rous quibus occupationibus illos annos 
irapcndcfit. Primi aliquot anni cxacti funf 
fubfcrula. illis non potuitvacarc tantx 
rci, fed tanrum didatis praeccptorum cx- 
cipicndis. Ponamus admiffum fuillc ad 
publicas lc^lioncs anno aetatis 15. fupcr- 
funt ad annum 15. anni 8. cx illis aliquof 
infumfit peregrinAndo , cafira freqnentan^ 
doy mores hominHm muUorum urbes vi- 
fifando & in fumma, in vafto mttnii voltt' 
mine ftt*dendo. p.S. illi anni , quos ipfc 
Yocat reliquum juventutis fitA (Mcthod/ 
Gall. p. II.) n^n pauciorcs potucrunt cfli 
quam 5. fupcrcft (ad fummura) tricnnium 
quod in acadcmia cxcgit , & quoomncy 
artcs, fcicntias, linguas didicit , omncs 
quos nancifci potuit libros cvolvit, bonos, 
malos &c. Atquc hic pcrmiflionc D. Car- 
tcfii nobis utcndum puto, lcgcnda vidcli* 
cct hxc non ut hift:oriam,fcd ut Fabvlam. 
nam primo, tantam omnium rcrum fcicn- 
tiam libricjus non prxfcrunr, &ipfcalibi 
fatctur, fe in legendii philofophorum libri^ 
nunquam valde multtmt temporis impen- 
diffe. Mcditat. p. lyt. p. 475. idcm ferc dc 
ftudiis fuis thcologicis profirctur . Epift. 
ad Voctium p.268. fcrerum forenfium ig- 
narum ciTc. Ep. ad Dinctum, p.i8i. Tat*- 
rellum ^ GorUum (audlorcs in vulgus no- 
•iiCmQs) fibi ignotos effe. Scc. uc dc linguia 

A <> alii- 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



aliquidaddam, cxhibcatlpccimcn ingrae- 
ca, hebraea, Chaldaea, Syriaca, Arabica. 
jiam cgo cujn ullam al.am linguam crudi- 
tam callcrc praercr latinam , camquc tan- 
tum. mcdiocritcf , mihi petfuadere non 
po(rum. j>o^^ , l^ii 'XTihifAct. fccundo, 
iicct vigoringcnii faciai ut quis uno quafi 
nipmento a tcrra ad ccclura, & ab orientc 
ad occidentcm animo & cogitationt pcr- 
vadat, non tamen faccrc potcft ut quis ho- 
sx fcrupulo fivc minuto crarTum Iibrum 
pctlcgat, quod ncceirarium cfTct ad hoc ut 
quis triennio omnes dcvoratc podet. 

1. Quodbonum circait, OMNBsfcicn- 
tias ExAMiNASSE , ctiam fuperflitiofijji^ 
Tnas, ^ fcilftffimns y i. opponit fc fuis pa- 
piftis,qui nc f. fcriptiiram quidcm omni- 
bus legcndam pcrmittuut, nedum hbros 
quos ipfi ^io falfis habcnt . Dcintle rem 
impoffibilcm praefcribit. nam qui om- 
ncs fcicptias , & omncs de iis libros exct' 
fninnturui cft , non folum obitcr (quod 
in feqq. vidctur vcllc) fcd accuratc cas 
cognofccrc debct, ut rite dc iis judica- 
re poftit. ad hoc aurem tota hommis vita 
non fufHcit. j. rem fua: methodo cxitia- 
Idm cornminifcitur. qui enim ufque ad 
vitazfux petiodum examinandis omnibus 
fcicntiis & libris occupatur, ci nihil tem- 
poris fupcrit ad cognofccndam racthodum 
Cartcfianam, 4.in laaas liccfas ihcurrit,at-. 

5^5* 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



;ft!5 



ConffUerAtio , i % 

cracid^o tlicologis hacin parte fcqucndus 
non cft. C2 cnim cx verbis vcrc fapicntium 
I fcicntiam quaercndam docent, non cx lc- 
dionc omnium finc difcriminc libroruni. 
Ecclcf. 12. 14. Totms ex t(ipSf Fili mi, ad- 
tnonitus efto : faciendi librcs multos nul' 
lus eft finti, (^ leciio multorum fatigAtio eff 
carni. licc vult libros malos Si curiofos , 
c]ualcs runt-Af^jf^>r«wpcrvolutari,fcd abo- 
lcri potius. ut fadtum Ephcfi. Ad, 19- i9« 
ubi J^ulti ex eii (jui CVRIOSA exercue» 
rantj comportatos libros exujferunt in om' 
ttium conSpe^u . quorum fupputatis prettid 
repererunt denariorum quinquaginta mil' 
lia, 5. fibi ipfi os batuit , nam EpiO. ad 
Voct. p. 47. & fcq. malorum librorum ni' 
ntis frequentem leiiionem, non minus quam 
malorum hominum confortium , noxiam 
ejfe ait. intcr cos rcccnfct libros impro- 
bos, nugaccs, contcntiofos^ Athcorum , 
Libertinorum, Cabaliftarum , magorura, 
aliorumTC impofi:orum,quos contagiofos 
cflTc rcdc aficrit, & advcrfario fiio accrbc 
€xprobrat,quod cos fidcri vclit pcrlcgifTc 
qua frontc' cum haec fit prima pars mc- 
thodi, ab ipfo invcntx, &aliis,ut vidimus, 
commcndatac & qoid hoc cft aliud, 
quam Hudiofae juvcntuti commcndarc 
malorum hominum (nc dicam , dtabolo' 
rum ) confortium , co practcxtu , ut tan- 
to poftca mclius fibi ab illorum dohs^ca- 

vcre. 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



14 Methodi CArnJtanx 

vcrcpofllint? contra Pfalra. i. i. i. Cor. 
15. 35. &c. 



C A P V T II I. 

SecmdHs Methedi gradus : CarteJiHs omnla 
qHd didieit examinaty excepta Theelogia, 
rationes curillam excipiat : ^uia coclum 
etiam igmrantijftmis pateat. quiaextra- 
ordinario Dei auxiUo deftituatttr^ quia 
non ftt plufquam homo . Excutiuntur hAC, 
Theologia quam Cartefius revereri fe di" 
city noneft dia quampapiftica. neceam 
ferio reveretury fed re ipfa explodit ab" 
dicat . Ignoranttfftmos falvari falfum , 
cum fides fit cognitio, auxilium ad theo- 
lcgiA exameyi requifitumy nm eft extraor^ 
dinariumyfed omnibus fidelibus cemmu^ 
ne. ixamen theologi^ , ut ab hominibus 
errandi periculo obnoxiis traditur , necef- 
farium, Mala fides interprctis Methodi 
Cartefian^ cafUgata, 

UT primus mcthodi gtadus fuitj' 
Omnia discere, ita fccundum cf- 
fc vidcbimus ca qua? didicit £xA- 
MiNARE. vcrum cam intcr illa quae didi- 
cccat, ipfam q.uoqac Thcologiam rcccn- 

fuciiu 



Conjideratio , 15 
|l fiicnt, (Jc illa paulo alucr quam dc philo- 
fophia ac reliquis fcicntiis fibi loquendnm 
vidit. Agc crgo, in antcccfTum dc illa , 
mox dccaetcris vidcamus. 

Tbeologiam noflram (inquit) rcverebar, 
jtec minus cjuam qhivts alius beatitudints 
£ternA compos fieri optabam. Sed cum pra 
certo ^ explorato accepi[fem , iter quod ad 
illa ducit» non minus IGNORj4NTISSU 
MIS (ita cft in GaUico ) paterequam do- 
QiJJimU , veritate/que revelatas quA eo du- 
cunt (& hicGallicum tcxtum, qui au(fto- 
ris cft, fcquimur) capttwj noflrum excede* 
re, non fuijfem aufus eas fubmittere imbe» 
cillitati ratiocinationum mearum, ^ cogi- 
tabam, ut quu eas examinare velit , CO" 
natus fui exitum inveniat, requiri extraor* 
dinarium quoddam coeli auxilium, ^ pluf- 
quam homtnem eum effe oporttre, 

f,- Qnum dicit Thcologiam Nostram,' 
non aham quam pontificiam intcHigcrc- 
potcft. lllam cnim , & non aham , In 
ScHOLis didicit. p. 4- 5« & quidcm Jesui- 
Ticis. nam fcfuitas vocat prAceptores AD" 
BVC fuor, TOTIVS ftfA primA dtati^ 
inftitutores VNICOS. Epift. ad Dinct. p. 
147. quanquam ncc Sorboniftas minori 
clogio CTOtnct , Epift. Dcdicar. fuaram 

Mcditac- 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



l6 Methodt CartefianA 

Mcditat. ubi cos m%xtmum Bcclejid Ca- 
tholicA tolumen femper fuijfe ait, atque co 
nominc iprorum patrocinium cxambit. In 
Aimma, omnia fua Eccleftd CatholtCd ju- 
dicio fubmittit, Princip. phil. p.310. qu« 
fanc non patictur cum aliam thcologiam 
quam fuam Revereri . 1. Thcologiara, 
utcunquc fumttur, vcrbo quidcm revere- 
ri, in animo autcm pto ccrto & cxplorato 
habcrc, vitam aetcrnam ab ignorantiftmis 
obtincri poffc, cft irridcrc thcologiam, 
non rcvcrcri. quum ad falutcm ninil in- 
tcrcflc ftatuatur, cognofcas cara an igno- 
rcs. Qaoipfo argumcnto thcologia pror- 
fus cxploditur, & una cumrcliquis ab- 
dicandaccnfctur. quis cnim cjus ufuscft, 
nifi cognofcatur.' & quid movit Icfuitas, 
m cam Cartcfium doccrcnt, vcl Cartcfiura 
utcam ab illis difccrct, fi id totura inutilc 
& inanc fit.' dcniquc cuibono cam Car- 
tcfius rctincbit, fi ca iguorata falvus cflc 
potcft? Porro falfiflimum cft quod famit. 
Sinc fide cnim ncmo falvatur. Marc. 1 6. 1 6. 
atfidcs cft cognitiO' Icf^vii. loh.17.3. & 
damnabuntur orancsqui Dcum ignorant. 

i»Thcfl".i.8. 

5. Licct veritates ad ccrlum duccntcs 
fupra captum nofttum fint, ncc ratiocina- 
tionibus noftris fubjicicndx, taracn tv on 
faltcmcarura cognofccndum cft, alioqui 

ncmiacm ad falutcm adduccat^ cum ve,*. 





Confideratio , '7 
ffwwaicat habitudinem ad intelleciurn, ut 
linotumcft. qui tamcn intcllcdus lub ob- 
fcquio carum vcritatum captivandus clt. 
i.Cor.10.5. Hoc pulcrc cxpiicat iplc Car- 
tcfius, Prmcipiorura p.jj.ubiait: Ea(^UA 
nobts a Deo revelatafunr, ut ommum cef- 
tifflmaejfecredendai Et tjuamvis forte lw 
tnen rationu , (\uam maxtme clarum & e- 
'videns.aliud ^utd nobt^ fuggerere vtderetur, 
foli tamen auaoritati dtvind pottus, quam 
proprio noftro judtcio , fidem ejfe adhtben- 
d/m. optimc. fcd profc^lo , quibus vcru 
tas a Deo revelata cft , illi ignoranttftmt 
non funt, ut ncc qui ci, pofthabito proprio 
)M^\c\ofidemhabent. hxcfimul conUltcre 

rionpoflunt. ^ . . ^ u - 

4. Ut illa; vcritatcs falutMrtier a nobis 
coenofcantur , auxilium Spiritus Santti 
rcquiri, nofquc plulquam hommcs (prout 
Chriftiani dicuntur plufquam hommcs .1. 
plufquam homincs animalcs) cfic oportc- 
rc,libentcrdamus, at auxilinm hoc , rc- 
fpcau fidclium (inicr quos Cartcfius no- 
mcn profitctur fuum) extraordtnartum cl- 
fc, nc^amus. Omnibus cnim cac vcritatcs 
quxad faluicm funt ncccffarioe a Deo pa- 
tcfiunt, modo diligcntcr fcripturas (cru^ 
tcntur. iohan.5.?9. & auxihurn Spmtus 
Sanaiimplorcnt.Luc 11.15. confcr Plal.i. 

1. Aa.17.11. . 

Licci Thcologia, ut m f. fcnptura 
^ rcpc- 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



lS Methodi Cartefiana 

rcpcritur, pic crcdcnda, oon curiofe cra- 
minandacft, tamcn prouc ea craditur ab 
hominibus crradi pcriculo obnoxiis (qua- 
Ics haud dubic funt lcfuicx & Sorboniflic) 
omnino cxaminifubjicicnda cft, nififpon- 
tGcrrarc vdimus. quod advcrfario conti- 
giiTc res ipfa indicat. 

Cogor hoc loco, fupcr fide latini intcr- 
pTctis libcUidcMcihodo, judicium Icdo- 
ris flagitarc. Is cnim pro ignorantijfimis y 
quAvocc Caitc(ius ufus crat, fubftituiti»- 
doSiot. quafi illius fenfiis fit, tam illitcra- 
tosquam litcratos, modocrcdant, ralvo» 
eire poflc, quod vcrum cft, fed nihil ad 
Cartcfiura. iscnim rationcm rcddit, cuc 
thcologiam cxamini, ut caetcras fcicntias, 
fubjiccrc nolucrit , hanc vidclicct, quia 
cam , citrafalutis pcriculum ignorareW- 
ccat, non autcm hanc, quia illtteratu ccE" 
iQmpatcat. ncqaccnim quicunquc theo- 
\ogiam examinare renuunt, ideo runt;//i- 
terati, utpatct in ipfo Cartcfio. neque o- 
mncs illiferati id rcfugiunt, fcd multi dili- 
gcntilCmc in co verfantur, ac vcritatum 
quae ad faluten)- ducunt callentijfimi lunt. 
2.Cor.r.2tf. Dcinde idcm interpres ulti- 
ina verba hujus paragraphi, prout ca de 
Gallico audoris cxprcfii , ita vcrtit ; 
quicunque iis (vcritatibus rcvelatis) recog- 
nofcendia atque interpretandii vacare au^ 
dti9t, feculiari ad h$t Dei gratia indigere. 




Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



(Confiderafio . 19 
Mfc fiipra vulgarium hominum fortm pofiti 
effedebere mthi videbantur, Quae vcrba 
ita fumi pofTunt, acfi vcht, cos qui thco- 
logise cxphcandae vacant, pccuharibus ad 
hocdonis inftrudos cffc, & fupravulgus 
i}iindodum cmincrc dcbcrc. <]uod ncmo 
fi nc<^at. fcd prorfus ahus fuit au61oris fcn* 
i/ fus^um Galhcc fcriberct, ut vclcGCCopa- 
j tct. Kzm non dzrecognofcendaSc expU" 
S canda fctiptora agcbat, fcd dc ca privatim 
i (ut in rchquis fcicntiis fc feciflc profitctur) 
examinanda 8c dijudicanda. ncquc dc iis 
donis pcr quae qui hoc Faccrc inftitaunt, 
fupta vulgarium hominum fortcm poflti 
cflc dcbcant , fcd fupra fortcm hominum 
abfolutc, .i. fupra cos quifuntwjm homi' 
w^j, ut loquitur Mcthodi p.2. Talcctiam 
eft, quodpro auxilio coeli extraordinario , 
fubftituit, pecfiUarem ad hoc Dei gratiam, 
quodmuko Biolhus fonat, & nihiladretiv 
facir. Licci cnim gratia ad hoc rcquifita. 
pecuUaris fit fidchbus , non fcquitur ta- 
mcn rcfpcducorundcm extraordinariam ^ 
atquc idco non omnibus qui falvi fient 
communcm cflc, quod inccndcbat D. Dcs 
Cartcs ut fc oncrc cxaminandi Theolo- 
giam tuto fupcrfcdcrc poflc fignificarct . 
Omnino dc induftria involuiuscft ab in^ 
tcrprctc totus ifte paragraphus, co finc, 
ut pontificiorum dogma dc laicorum ig- 
norantia, fivc imphcita fide (quodin GaU 

hco 



I 




Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



io Methodi Cartefianc^ 

lico tcxtu pclluccc vcluc latcrna Punica) 

ndnnihil occulcarctur. Atq; haec dc Thco- 

lo^ia. 

o 



Capvt IV. 

txamen ThilofophU. Nihil in ea Cartefim 
invenity quodnon fit duhium. idque,quia 
de omnibus di^putetur. Nullam pr^fer- 
tim veram folutionem dari e proprits prin- 
cipiis philo fophi^ Tertpatettc^ Nihil quo- 
que folidum ejfc th reliquis fcientiis. qu<i 
proinde non fint ver^ fcientid. Expendun- 
turh^Cy c5* per confequentiam Cartefia^ 
nam omnia incerta fieri , etiam Thcola- 
giam fcholafticam , etiam orthodoxam , 
etiam f. fcnpturam- denique ipfius Car- 
tefii phHofophiam , oflenditur . quatucr 
Cartefii contradidliones . JnveHiva ejtis 
in artem Logicam caftigata. de Methodo 
Mathematica . deufu cauft fina lis , 

DE Philofophia ait : Nihil adhuc in 
ea reperiri , de quo non in utramque 
partem dijputetur (in Gallico tan- 
tum cit : de quo non dijputeiur.) hoc eft, 
(Galhcus tcxtus habct: per confequens) 
quod non fit dubium incertum. Mcthod. 
p. 7. De Philofophia Pcripatctica nomi- 

natim, 



h 



Confidi 



ieratio, 2i 
natun, ne unius quitiem ^udfiiofiU fiflutio- 
nem . ope principtorum Peripateticd philo- 
fophtA peculiarium, datam unquam fufjfe , 
quam non pojftt demonHrare ejfe tUegtti- 
mam & falfam. Epift. ad Dinctum p. 169. 
Et moneo (inquit dcindc} ne captioni lo- 
cum relinquam, loquendo de principui Feri- 
pMteticd philofophiA peculiaribus , me exci- 
pere illas quMsiiones, quarum folutiones de- 
^it-M fumtAfunt, vel a fola experientia, omntbus 
homtntbus communiivel a confideratione 
figurarum motuum ^ qu£ Mathematico- 
rum propria eft i vel denique in Metaphyft-^ 
cu i communibus illts notionibus , quas k 
meadmitti, ut ^ pruedentia, ex Medtta- 
tionibus meis apparet. ib. p. 170. 

Gluod ad CAteras fcientias , quoniam a 
philofophia princtpiafua mutuantur, ntbii 
fllas valde folidum (in Gallico cft, nthilfo^ 
lidum ) ^ jirmum tam inftabtlibui funda- 
mentis fuperfiruerepotuijfearbitratur. Mc- 
thod. p. 7. hinc cas oraacs fcientias non 
veras vocat. p.8. 

Si h«c confcqucntia ptoccdit , i. nihil 
ccfticrit in tota rcrum natura , cum nihil 
fit dc quo non difputctur, aut difputati 
poflit. 1. nihil ccrti crit in Thcologia 
fcholaftica, nara tota difputatur . vidcatur 

yd 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 




ii1 



2 Z Methodi CetrteJimA 

vcl fola fumma Thomap. 5. ncc in f fcrip- 
cura, aut thcologia orchodoxa, nam con'- 
tra ucramquc difpucatur. 4. ncc in philo- 
fophia Carccdana, nam & dc illa accrrimc 
jam difputatur. Ha:c crgo racio & philo- 
fophiae, & thcoloi>i«, & omnibus fcicn- 
tiis, ctiam Cartcfianis , cxitium minita- 
tur, ac fccpticam omnmm rcrum Uics&tU' 
^ri-^iocA inducit , cui nullus hommum, nc 
Cartcfius quidcm mcdcri poflit. ncmoc- 
Xiim quicquam fcribcrcaut cxcogitarc po- 
ccric, contta quod non poflu dilputari. 

Confidctet jam Icdor quomodo haec 
cohxreanc cum iis quas dc crcdendis iis 
quae a Dco rcvclaca funCj^^^wai^w/i^r/^r^- 
titnis lumen quam maxime clarum evi- 
dens , aliud quid nobis fuggerere videretur, 
cam magnifice cum dcpraedicanccm audi- 
vimus c Princip. Phil. p.33. nam fidubium 
3c incertum cli omnc illud^^ quo dtSputa- 
tur* uc hic fupponic, oportct ctiam ca. 
quae a Deo revclantur incerca rcddi acdu- 
bia,fimulac rationis lumcn contrarium tfi- 
detur fuggerere- Ncquc cft quod cffugiura 
quaerac m vocc vidert, nam fieri non po- 
tcft quin is cui vsdetur (licct falfo ) ratio^ 
nis lumen clarum ^ evtdens ad^erfari iis 
'quae a Deo rcvelata iutii, iis obmurmurcc« 

concra difpucec. 

Confidercc dcinde, quomodo haeccon- 
ciliari qucant cum cis qucc habct^ Mc- 

thod. 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Conjtderatio . 25 
thod. p. 4. Omnem bonorum Uhrorum /«- 
Bionem eodem fere modo nobis prodejfe^ acfi 
famdtart coiUquto prAftantiJfmorum totiu4 
antiijuitatis ingeniorum , quorum illi mo^ 
numenta funt^ uteremur: quidem collo- 
^uio ita prdmedftato , ut non nifi optimas^ 
^ feleSitJfimas quafc^ue ex fuis cogitationi' 
bus nobis declarent . H«c fi confcrantut 
cum iis quas cx p. 7. citavimus , requerc- 
tur, optima & prxOancidima tocius anti- 
<)uiratis ingenia, in pracmcditatis fuis, op- 
«imis & fcledi^limis cogitationibus, nihil 
unquam ni(i dubium & inccrtum protu- 
line, atquc ita corum lcdioncm ad nihil 
prodeflc, &, fi fcquanMir comparationcm 
quam hic Carccfius indicuic, nihil quoque 
prodeflc pracrtantiflimorum virorum col- 
ioquia, fcd ab iis prorfus abftincndunt 
«flc. 

Confidcrct tcrtio , cum faccatur , cflc 
apud Atiftotclcra vcras quaeflionum fola- 
tioncs, quotquot dcfumtje func vclab cx- 
pericncia , vcl a figuris & motibus, vel a 
communibus notionibus, qua fronte, nifi 
fcrrca , diccrc poflit , nihil in philofophis 
ejfe quod non fit duhium ^ incertumf nam 
haec quae diximus cogitur cxcipcrc, quac 
forcafle mazimam parccm conflituunc . 
quomodo etiam principia pcripaccticae 
philoforhiae hic ab ahis diftinguac, fiom- 
oem^ cciam ahoium philofophiam proin- 

ccrca 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



24 Methodi CartejianA 

certa & dubia, ut facit, traducat ? 

Confidcict dcniquc , quo jurc omnes 
fcicnti« pro non veris a Cartcfio habcan- 
tur. co nominc, quia principia fua c phi- 
lofophia mutuantur, quumtamen ipfcfa- 
tcatur in philofophia cflc principia, & con- 
clufioocs ciiam , quas iplc verMs clTc, plc- 
no, ut vidimus^ orc ptofitctur. fcd pcc 
gamus. 

Studueram (inquit) nonnihtUjunior ad- 
huc, inter ?hilofophi£ partes , Logiu. Sed 
iUam diligentius examtnando , ammadver^ 
ti, fyliogifmorum formasy aliaqtie fere om- 
nia ejus prAcepta , noH tam prodejfe ad ea 
quAignoramus invtHiganda y quam ad ea 
qudjam fcimus aliis exponenda. Et quam- 
vis revera contineat muUa prAcepta verijji^ 
ma ir optima, tam multa tamen alia , vel 
noxia, vel fuperfiua iis permifia ejfe, ut ilU 
iis feparare dtffictlltmum fit, & c, Ita- 
quelocomagnitUtus numeri prs,ceptorum e 
quibus Logtca eji compojtta , fequentta qU4- 
tuor miht fuffeciura arbitratus fum : 

Primum eraty ut nihilunquam veluti ve- 
fum admitterem , quod non evidenter taU 
^ejfe cognofcerem &c. 

AUerum, ut dtfficultates quasejfem exS" 
minaturus in tot parttculas (itaclt inGal- 
lico) dividerem, quot fieri pojfet, (hoc omi- 
fitlaiinus) ^ qttot expediret ad illas melius 
refolvendaS' 




Confderatio. 25 
Tertiunjy ut inctperem a rehus pmplicijft. 
nis cognitu f<^ctlltmu , ut paulattm i$ 
i \uafi per gradtis ad dijficiUorum (hoc noii 
%lHn Gallico) ^ r»agts compofitarum ceg- 
riitionem afcenderem. Supponens etiam or- 
iinem quendam inter ilias , qud fe tmttua 
iX natura fua non prtcedunt- 

Ac pojlremum, ut uhtque faarem enU' 
merationes tta iKtegras , recenftones it^ 
^tnerales , ut nihtl a me omitti ejfem cer* 
tuS' Mcthod. Gall.p. 18. i^. 10. Latin. p. 

15. i<>. 17- - 
Vrima ex ilU^ artthus (quibus Cartclius 

ait advcrfarium fuum uti) eft PVERILIS 

illa DIALECTICA , cujus ope olim So* 

\phtftA, nullam feltdam fcienttam hahentes, 

de qualihet re cepiofe dijferehant ac dtlpu^ 

tahant. Hujus tres prAcipUA funt partes » 

[primacontinet LOCOSy ex quthus rationes 

[petantur ; fecunda FOR MAS STLLOGIS^ 

MORVMy quibus ilU veftiantur y ut me- 

licres appareant, ac tertia DISTINCTIO- 

. NES, quihus argumenta adverfarierum «- 

[ludantur. Et qutdemti quipromtA ^ cali^ 

dd funt imaginaticnis , fed NVLLIVS IV- 

DlCII.quaUs pueri e(fe folent ^ poffunt in- 

tra paucos dies niagnum iftius artti ufum 

acqutrere : perfacile entm illis eft conftde" 

rare feparatim rei cujuftibet propofttA JSTO- 

MEN, GENVS, SPECIES, SIMILITV- 

VINES. DIFFERENTIAS, CONTRA^ 

B RI^» 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



26 Methodi Cartefiana 

RIA, ADlVNCTAy ANTECEDEW- 
TIA, CONSE^ENTIA, (ff relrqua t- 
jufmodi, qHA vulgo in TOPICIS reccnfen- 
tnr: cumque tantum volunt drjferert , p 
quicquid iffts unufquifque ex iiiu locisfup-^ 
pedhat , effutiMM , dm wultumque loqut 
pofunti ft atttem aliquam opinionem veltnt 
prohare» nulla eH tam peir^mvertfmilis^ 
proquanon pofftnt ex iifdem multas ratto- 
net . non quidem firmof, fed faltem qt*Antt- 
merum faciant, colligere, ac deinde , fi fit 
MYputandum.ePJ facile in SYLLOGISMOS 
concinnant. Poffuntque eodem modo ad 
quafltbet ohje&iones rejponderei fi tantum 
fint tnflruSii viginti vel triginta DISTIN- 
CTIONIBVS. qutbui in omni difficultatc 
locum invenient.modo tantum ipfis auda- 
eier\uti non erubefcant . Hoeatttem ut fa- 
cile eft PVERIS* aliifve i qni fola pollent 
imaginandifacultate, fn certe fieri nonpo^ 
tefi ab ullo, qui altquid habeat IVDICIl 
five BONJE MENTIS. Omnes entm ob- 
je^iones ^ rationum folutiones , quA cum 
ex intima ipfiu4 dtffuultatis confideratione 
erui non pojfunt, ab externa locorwn ifi$' 
rum injpe£iione petuntur, fere femper funt 
futiles & ineptA. Sed quia ex multis audi' 
toribus perpauci funt, qui earum inanita- 
tem advertant, prAcipue circa quAfiiones 
vulgari4 phtlofophiA, de qutbus meliores dart 
nonfolent, inde fit ut iiquiARTE ISTA 

utuntur, 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjiderath, 2,y 
'■ utH7itfir» facile ad aliquam doBrinA atqua 
mgenii famam pervemant. Et ideo DAM' 
NOSISSIMA eft , non tantum adultte, fed 
prdcipne luniortbus^ (jui dum ei ajfuefcunt, 
exopinione doHrinA per ipfam acquifitd, 
jHperhiunt, rationem fuam nsturalem» qu4 
altoquin ^tate pojfet maturefcert^ plane cor» 
tumpunt^ Epift. ad Voet. p. 68.6^.70. 71, 

Habcnius pctulantiflimam invcdivam 
in arccm Logicam, quam & puerilem Sl 
damtiofam, imo damnoftfflmam appcllare 
non crubcfcit, camque removct ab omni- 
■bus qui aliquid habcnc;W/(/i Hve bon^ 
mentis : cun>tamcn qui cam ignorant, ni- 
hil folidi in ulla fcicntia ( utconftac intcc 
crudicosj prsdarc poHinc. quid cnim illc 
novit qui ncc nemen, ncc genus, ncc JpC' 
CMS , ncc antecedentia , nzc confequentia^ 
ncc csufast ncc effe^a tci &c. fcire curat? 
quomodo quid confcqucns, quid inconfe" 
qucnsin hac vcl illa arcc Cit judicabit, qui 
vim fyllogifmornmt ut hic facit Cartcfius, 
iicridct ? quomodo non omnia confandct» 
•qui nihil novit dijlinguere ? fcd audiamus 
hominis cationcs advcrfus artcm ratioci* 
nandi. Prima c(l, quia magis valeat ad 
ta quA jam fcimus alisi exponenda , quam 
ad eaqu4 ignoramns invefiiganda. ilita e(t, 

B i pio* 



Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



m 



1» 



2$ Methodi Cmejtan^ 

profcifto pucrilis non cft ifta ars-, fcd viri- 
lis potius. nam ut pucrorum cft difccrc, 
ita virorum doccre. imo didumliocrc ip- 
fum jugulat. cnim utilis cft ad doccn- 
dum, utiquc & ad dircendura . ubi cnira 
aliquis docct, ibi &: aliquis difcit. 2./>rtf* 
fter muUuudinem prAceptorum , quorum 
pleraque noxia fmt , dfffictllime a reli' 
^uis fepareKtur . RcCp . Nec innuracra 
praeccpta habcre Logicam veram , ncc 
«•lia, ncc fupcrflua. fiqua talia func, non- 
dum ab aliis animadverfa, curnon cabc- 
ncficio mcthodi fuas convellit f iiam Mf- 
ficultatem obtcnderc piitidum eft, in eo 
qui methodum habct qua omncs difTicul- 
tatcs folvi poftunt. ^,quia vel pueris faci' 
lis esi. Rcfp. ha^c ratio fupcriori ^ diamc- 
tro rcpugnat. quomodo cnim pucrofaci- 
lc cft, quod Cartcfio, tanto artifici cftdif- 
ficilc? & <iua: infania eft candcm tcm rcjr- 
ccrc & proprcr facilitatcm 6c proptcr difii- 
culcatem.? quid tam corrupto palato tan- 
dem fapict . 4. quia rationem vaturalem 
corrumpit. Rcfp. qui hoc dicit, nec pto- 
bat , pto roaledico calummatorc traduci 
merctur. quis cnim non vidct naturam 
artc expoliri, non autcm corrumpi ? nc ia 
rc tam fatua immorcmur, quseto cut do- 
<Slrinara univerfalium hic conculcat, quam 
alibi utmagnum quid oftcntat? nam Prin- 
cipiotum philofoph. p. 22, 25. omnia Por- 

phyrii 




Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjideratio . 25> 
pfiyrii prAdicabiUa ^stw Tra^?? ^««"Two-iiw 
cxponit. Cur dodrinam fyUogifmortim 
lam barbaro contcmtu cxcipic , quibus 
■ tamen ipfe (ut alibi agnofcn) quotics com- 
moclum cft utitur? quam exadc no- 
tam habcrcdebct qui fophiftarum ftro- 
•phas enodaturus cft.' fed nimirum hxc 
cxpcdita via cft, kaotibus quicquid hbet 
obtrudendi, fi talcs videhcct habeas qui 
quid confcquens , q^iid inconfequens & 
«VvW><5ry fit ignorcnt. intcrim beabit 
'nos, fi novam Logicam fucrit commcn- 
tus , in qua nihil dc ryllogifmo agatur. Vc- 
rum, cum cogito, jam id fccit, quatuot 
ilhs muftcis prafccptis, quaefola ad vcrum 
rnvcnicnd\im fufficcrc arbitratur. dc qui~ 
bus ita ccnfcmus : Primum quod ponit, 
ut vidclicct nihil tan<jtiam vernm admit- 
taiur, de cujus veritate non evidenter con- 
fiet, probum quidcm eftc, fed cum organi 
Logici dcfpcaru non pofFc confiftcrc. quo- 
modocnimcvidentcr de rci alicujus vcri- 
tatcconftabit (prima principia cxcipimus) 
ni^i ca pcr legttimam confequentiam, quae 
in folo fyllogifmo cft, concludi pofnt.? 
©bfctva hic horribilem mcthodeutae caeci- 
tatem. in nuda rerum cognitionc, ut hic 
apparct,nihil vult admHti ut vcrum, quod 
non ccrto talc fit. idque tam coxtjlantenk 
$bfervandum, ut ne femet quidem per to- 
tam vitam ab eo defleBamt^ , Mcth. p. i6. 



B 



tcdc 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



3» 



Methodi Cevrte{im4r 



rcdc omnino. ac in praxi, uc videbimus 



cundum audoris pracccpcum , non collit 
dtfficultates,Ccd augcc. cum cas[in infinicas 
pacciculas frangac pocius quam dividac. 
Tcrtium fupponic , fimpliciflima quacquc 
cHc cognicu facillima , quod non facile 
conccdcnt philofbphorum filii . Ncque 
<}uicquam facic iflc canon ad audoris fco- 
pnm , cum artcs omncs ctiam falfiffimd 
hoc ut & quovis alio ordinc dcfcribi ac 
addifci poflint , nam & falfa compofita 
poiluot in fcriem aliquam rcdigi. & ordo 
quidam fingi inccr illa e quibus illc rever^ 
noncft, faccncc ipfo Mechodcuta . quo* 
modo crgo hoc lufficit ci qui quaerit vi' 
ritAitmf Quartum rcm non dico diffi« 
cilem, fed pcnicus iropoilibilem praccipit, 
tit vidciiect (nam ita l>uncc«inonem expli- 
cac Lacings^ tum in qn^rtndu mtditsjum 
in difficultatum pMrtibtu fercttfrendi6,tAm 
PERFECTE fingula enumerenturi Cr 
O-MNIA ctrcum!pici%tur, Hl NIHIL a fe 
omitti fii ienusw^Mx cnuii hocfadurus cft 
cbiB omnifcium cffc ^oporcct, quod folius 
Dci cft. progccdianiuf in audorc. 

Long€ HU (inquit) rationum tmnino 
pmpltcium ^ faeiiium catens , quibu^ Hti 
ffUnt geoimtrAMt fervtniant ad dtfficilli- 

moi 






I 



Conjidermo. 3 1 

mas fuiu demcnnratieries , anfom mihi (h- 
derJntimagmandi, e» omni» <i»* •» 
^Teognitionem fojfiint cadere eodem f.Bo 
kmmnofequi , iS. modo caveaiur.ne qu» 

dehitu, ordo ad «nnmeK.^lu, ^^^»""^*"'' 
nulU efe t»m remot». «d qu* tandem non 
perve»mtur, «ec tam occdt». q»* non He- 
',,g»ntuT. Mcthod.Gali. p,iiv Lac.p. ^7- 

OtJOtyetba hicfunt, tot fere atgumen- 
ta colitia auaotem Methodi. Si enim r*- 
tionibm utontui Georaett», at.que rmo- 
m»ntur. nulla autem latiocmatio eft b- 
ne vi fyllogiftica. $i cM»»a mftai eoiutn 
ratione. fe\abent , fitma m «s eft co». 
nexio, non autem nudus oido. 3« deino»- 
arationibierWMW , »"5" fy»ogi'mis. 
i,am demonfttatio fyllogifmus eft. Si ca. 
TenduM eft, «e iatio»IiSua tecipiatut qua 
l,r«noneft, non fufficit tjuda d.fpof.t.o. 
eaenim, ut vifutB.velin falfiffim.s eife po- 
teft. Si otdine debito alter» ex alter» it- 
ducenda eft , noo fat.sfacit cootd.oai.o , 
fea lequititut ptobatio. Et hoc patet vel 
cx ptimo piincipio Cattefii : Cog.to, tr- 
Z fum. nam Jergo vim fyllog.fticam in- 
nuit, Quse ita fupplctur : Qu.(qu.s cog.tat 
eft : e^o cogito, ,rj. Ego fum. ut Gaffen. 

B 4^ 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Methodi Cartejian^ 
do obfcrvatum . Qaam^i^liciter autctn 
Cartcfio rucccfTciit^MathefT.aticoruili in 
hifcc quae tradarbus imjfack>',^^'vel limis 
cjus philorophianT" iBfpfctenti apparct. 
multumcnim abcft, ut rn EucHdi» aut Ar- 
chimcciis demonftrartit>lvrbus circu^uilfiv fi- 
vc ^M^viXov (vitiofi/Timum probandi ge- 
nusj quis invenjar, qualc Cartcfianis 
oftcndit eruditi(IiniU5Ganendfn^f^253.2f4. 
Qui & eum, quodaliquanov^in Geome- 
tricis cxcogitafl« putcttrr j eo addudlum 
ccnfcs p. 6' ut confiderecpoflTe fe circa cae- 
rera, ac Mctaphyfica praefcrtim, parrs eflc 
felicitatis. Atqui tutius ( ut idcm' ibidcm 
inonct) dc Ptolcmico cxemplum fumfiflcr, 
is cnim Mathcmiticcn profccutus , dixit 
ft intnBam Theologmm Phy/Tcamque reltry- 
quere, hanc ob materid ctndttiornm itiftabi' 
Um, illam ob rerum divinarur» incomprt' 
benfibilemnaturam, Nunc operar^rctium 
crit cognofccrc ftupendam hominis fc'A5- 
qua argomento a caafa finali pctito 
vcluc aqua & igni intcrdiciti ncqueid u[- 
lam in fcicntiis locum habcre vuU . au- 
diamus: 

Nec tft mihi (inquit; msrandum'; ftqut- 
dam a Deo fiant quorum rattorjes ntfh 
ittteliigam i nec de ejus exiflentia ideo ejfs 
dubitandum quod ferte qus.dam alia ejfe 
experian quA quare vel quomodo ab illo fa- 
Ba fint non comprehendo., cum enim jam 

fciam, 



Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



ConjiderfttiO. 
fdttm naturam meam ejfe vaUe infirmMmt 
Det amem namram ejfe tmmenfam , m- 
comprehenfibilem , mfimtam , ex hoe fatis 
itiam fcio ^ innHmerabtlia illum pcffe quo- 
rum caufoi ignorem. ^tque ob hanc nni- 
cam rationem totum ilitid eaufarttm gentes 
quoda fine peti folet, in rebttd phyficts nuU 
lum Hfum habere exiftimo. non enim abf- 
que temeritate me puto poffe inveliigare fi- 
nes Dei. Mcd. 4. p. ^3. 
■ Nullas unqtiam rationes circa res naiu- 
ralesj a fine, quem Deus aut natura in iis 
faciendis fibi propofuit, deJumemHS'. quiA 
nen tantum nobti debemus arrogare , ut e- 
jus confiltorum participes effe putemus. Vnn- 
cip. p3g. ir. 



Habcmns itcrum cgregiam fpccimca 
Logicac Cartcfianar, quae argumentum a 
finc pctitum proTfui rcjicit. Nam ratio cjus 
non raodoproccdic Hc rcous phyficis, fcd 
ctiam dc cthiciff^ metaphyficfS*, ihcolo^i- 
cis. ut appHcanti patct. Piimo auiem ftl- 
fifTimum cfbc|uodxoncluditinreb\is phy(i- 
«s. licnimibi nuHum ufum habct caufa 
finalis, non cft ciiccndum , vcl fincm folis 
riTc luocrc, vtl ignis caltfaccrc , vel fru- 
^uam pafccr&^, ^vcl linguap' loqui, vcl au- 
riumaudire, vcl oculorum yidcic>ycl dcn- 
~ B- 5 liuna- 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



^4 MHhoUi Cartejian^ 

liuni cominoler?,vcl Qomachi coqucrc,vcI 
partiumgcnitalruiivgigncrc. acut mfinita 
tranfcurnim , fotum Galeni opus dc ufu 
partium, qtioft hymnam' cancic crcatori 
Dco tam grate confitctn«> - nullum ufun^ 
hab^bit. i. in Tiicologicis multo falfius. 
ficnim ibrnulluni ufiim habct caufa fina- 
lisj diccndum-cft, trcc Deum cflc fummum 
icrura omnium fincm, ncc omnia ad cius 
gloriam efFc fada, ncc fincm auditus cflc 
fidcm,ncc fidci vicam «tcrnam, ncc Chri- 
flummortuum cflc ob pcccata noflra, ncc 
icfurrexiflc ad noftri juftificationem,lcgcra 
ad agnitioncm pcccati , euangcliura ad' 
falutcra omni crcdcnti prsdicari . &infi- 
nitailliusgcncris. j. a particulariproccdit 
conrcquentia i^/us innumerabtlm potefi ' 
^ttorum saufi»s i^or(>,ergo faufAfinalis nul^ 
iutn ufui^ habetf etiam lii^lta funl- 
quotum cauras fcimus, vcl cxpcrimcnto 
ipfo, vcl Dco rcvclaritc. itcm : Nii^» pojfum 
mhfque temerit4teinvefl^4re fines Dei. ergo 
&c. hoc cnim taniKtm'vcrum cft dc oCcultis • 
Dci finibus , non dc manifcftisaut mani- 
jFcftatis* qualcs icidcm innumcri funt. v. 
Dcuc. 195. 19^ undc non po^flum fatis mi- 
rati hommis impudcntiam , cum ait': Nec 
fingi poteSi > /tliquos Dei fine^i magis qusmi 
aUcs» in propatuh effty omnes enim in imper- 
fcrutahili ejus fapientia. abyffo funt eoden>' 

md^mminh ad Gair p. 200. fal- 



I 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



Confderatlo. 35 
{KTmium hoiC^ut patuir. Profc(5lo,fi non ii- 
ctt invcftigarc quo finc in hoc mundo naii 
fimus^c. cxbftininibaisin porcos tranf- 
formamut. tota .«iam aodtrina morahs 
hocroodocxibilatur,qu« afinc proccdit. 
totaphilofcphia^cthcplogia praaicsu&c. 
codbfcr.quafupcr hac rc praeclarc dilTcruit 
Gftflcnd.-pag. 200. zoj. &. (cqq. 



C Kl V T V. 



"lertifts Methffdi gradus : Cartejtus Ittera^ 
rum fiudia relinquit, libris valedicity ift ' 
vafto TMindi volumineftud^t, exercitus , 
urbes aidas inviftt , mores hominum 
perluftrat. Vbi cum vix quicquam certi 
ijtvenirety in feipfinudereincipit, hypo- 
caufto fe includity uhi totos dies defidet, 
.p-opriis cogitationihus iri^enm. Inquiritur 
tn h£Cj (^^ pidfofamjuv^ntt^tem per ea a 
fi^fftjs l^)militijm.t^ yagatfpnes ahduci, 
(onjtemtHJpt honorfim auBorum, atque adcQ 
f. fcriptux* imfihi^ & enthufiafmOy har- 

. kariei ac tffdti^t viam muntri qften-* 
ditut, ' 

Vapropteri inquit, uhi primtwi mihh 
\licuit per Atatem e prdceptorum cufto - 
'dia txire, Uterarum ^fffdia prorfut 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



^ 6 MttMi CartejUntb 

teliqul: ^aptocfui confilto nullam in pofh- 
Tum cjHArendi ftttnttikm , ntfi t^nam vel in 
me ipfot vel in vafto mt*ndi voiamtuepoJferM' 
T4pmrt Scc. Mcchod. p. 8. 

Iu»ca Iianc nicthofdBm,quicqokJha<fli?- 
nus inulU artc aut (cionna invcntum ert, 
procu^catc oportct, & mproprio ccrcbro, 
ac i«finicarumt rcrom oxpcricncia (quac in 
unfus hominis a:tatcm noncadic ) omnia 
nova quaercnda. mirum ni rn ilhs omniurfl 
lingttarum(cicntiani,&omnc$ rerum prx- 
tcr;carum hinroriai abfquc ftudiorum ad- 
miniculo invcnctiiCartcfius. l^orro juvcn- 
lutcm mancrc, uc fimulac. manum fcrulae 
fubduxcrit, ipfa ctiam ftudia hcerarumdc- 
fcrat (in quo cihacruamcthodo pra:it)noi»< 
cft fciciiMiia pfanvcMrcfje> fcd plufqunmScy- 
thicam barbaricm & mfcitiom invehcic . 
Jmo adimpictatcm quoquc ilJa rcs procc- 
dct. ficniiahtcrarumltudiu^rt prorfusahji- 
cicndum cftj miquc& divinarurn> nam & 
hasiuter eas- reccn(uit , Si xonrcqucntcr 
jiuUa Thcolo' ' 'ixicnda^ niijii.quam vcl 
in iaobis ipfis, vci vafto mundi voluminc 
rcpcrimuSiad.cDthufiaftaium & cthnico- 
iunicaftra transFugctc jubcmur. ScdquQ- 
jnodo in mundi fibro ftuducrit vidcamus: 

iflfe(ir4enses.{in^mt ) ^lt^Mos mnos (n\ 

G^llico 



Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Con/iiteratio, 57 
i fiallico c({,reliquufn juvetttutismet)variis 
peregrinationihus impindt. Atcfue interea 
t-emporis ,exercitus^ urbes,AuUf{f \ exterorum 
principum invifsncto, crwj hxtmimius dive^ 
forum morum^ ordtnts converfando,varia 
hinc inde expcrim$nta ctlligendoy me ip- 
fum indtverfts fortunA caftbus probandoffic 
ad omniaquA in vita occurrebant attende- 
bam, ut mhdexifuo eruditiorfieripojfefn 
tnthi viderer omitte^e- Qfjfppe multo plut 
veritatis invsniri Arbitrahar in its ratia- 
cinationibus quibus finguli homines ad fu4 
negotia utunturl^c quAm in iis quas dociof 
aliquis otiofus in MiifAO fedens txcogitavit 
circa entiarationts(i\ocnon cttin Gallico, 
fcd circa fpeculationes) aut fimilia ( ncc hoc 
eftin Gallicoj (juAad^jtta ufiimnihtl jtt^ 

*vant. p. 8. 

Dum hoc agic aoimadvcrtit, non mi» 
nus diverfitatis ejfe inmoribtis hominum ^ 
quam antea vid/filtin placitis philofcpho-^ 
rum , atque hinc vex quicquam certi ex iis di^ 
dicit' Iraquc pofiquam annosaliquot (ita cft 
jn Ganicojproijuolatinus, ruppofuit , ali- 
quandiu) impenkijfet fietdendo in libro mun- 
di, iiatuit tandem etiam in fe ipfo fluden 
(ctiam hocc dc Gallico cxf rcflimus ) 
omni ingenii vi quidnam a fe optimumfieri 
poffet. inquirere. quodut faceret, in Germa^^ 
mayquo ft contulerat, inclufit fe hypocaufic^ 
Hki mjos.dia defidtbfiS, propnii cogitMionif 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



i 



3^ Meth^t CartefianA 

husintentusi tjuod multomehusti fkicejfit , 
quam fifriUs nu a f/ftfia, ntc a Itbris fms 
(latinus hic fobftiwit: neta fthitlafticisjiU' 
diii)unquamrecejllfee. ( 



' Mcthadiii quam hic prterJriWt, non cfc 
\yonx fragi ftudiofornm, fcd cmanrorum, 
(ivc tlclertorum , qul Mufatsom pcrtapTi , 
Marti & Bcllonjc nortKn daw &c. illos £c- 
licius in ftH<Jio fftpicmiap proficcrc quam 
qui conftantcr pcrvolutandis honac notaj 
audoribus invigilant, tum crcdcmus,cum 
tmilitjbus & vagabundis , facultatum do- 
dorcs, fcicntiarum profc(rorcs,& vcrbi di- 
viniminiftros dcfomi vidcbiilHis. Porro 
quam dcfultoria cft hafcmcthodus' Nam 
primo cam ptafcrt coram ftudio qui iii 
Mufacis fuis dclitcfcunt, moi cadcm/prc* 
ta, hypocaufto GcrraaniiCo4pfc fc includir, 
ac ibi fpcculabuodu?^ totos dic^ dcfidcc. 
Quicrgo Ik^i^c rEKtHod^nqt fc<5^^turu$ cft, 

modo dcxuorfuna,,,|tiodo ^Miftro^^""*. 
agat, modo progrcdi^atuj,; rpodo rcgrcdia- 

tur oportct, nccToItim a patria, fcd icali» 

his\fi»is rcccdat. Erconfcqucntcr ctiam 

faccum codiccmflocci faciat. co cnim fuf- 

farcinatum inccfliffc Cartcfium, quumrc* 

liquis libris longum valc diccrct, mihi pcr- 

loadctc Qon poSiini^ acc ipfc cuiu ihbris 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Confderdtso, ^9 
quosrcllquit, cicipitorCujus taxncn lc^Uo- 
ni non imiiiorart mp<^oifcd& in?«»<)ti jubc- 
mur. PraJw^i^i^^ficu^nii*.^»^^ »^»» pcito- 
tum loh. 5. 39:/&<. 

Dcniquc fi tauium pcriculuni cft a li- 
brorum comitatu , .ctiam Cattcfii libcos 
abjiciat oportct, qui vcl in caftris vcl in- 
• aula, vcl ih.lijspocauftw(nam ca fubtilio- 
tcm fcilicet rpirit^m gcncraot quijm Ma- 
fata) omniuni rcrum <i:icntiam inveoturus 
cft. Nunc ad fuWimcm hanc mccii^W>- 
Qcm hyp ocaudkam accc^amos. 



c A ? V T vr: 



^mius Methodi gTadfts:Cmefeus quACun- 
que h/L£ienus crs^d^rMt^ e mnte delet, ut 
incer4a, d-ubia>iino ahfolute falfa. etiam 
demonftrationes mathematieasy &-prinei^ 
fi^ per fe ' nota . mditJ nihil^ vel efe> vel ' 
unqnamfuijfe, ne Deum^^idtm. exter^ 
na omnik nieras ene tHtdificationes fomnio* 
rum, a mal^^fti^i- i^W ipfo Deo 

immijfas. l?Ue^^*^,Q^m^^:...}^ ^^o'^ 
non fuerit [(^.^mtus de^ t)eo vero. " 1 . quod 
non ferio egerit^ tKaminata. Tericulum 
hujusnon tam ???ftko(ii ^ffom prdctpitU . 
^€nfHm> 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 




Metijodi CartefanA 

QVemadmodum non eft infolens, dofm- 
num unius domus illam deftrui cura- 
r8t ut ejus Uco meliprem Adificef , ita , 
qtiodadeas dpiniones (ih cjuitj (juas egoipfe 
in eum »fq', diemfuerdm amp(exus{ioGM' 
co t^t^que f dvois receues juftjues lors en ma 
C REANCE. fcDfu^ cft, auas hoBenus 
CREDIDERAM) nihil mettus me facere 
poftearbitrabar, quam ut OMNES SIMVL 
ET SEMEL emente mea delerem. ( .i dcin- 
ccps non acdctcm, nam iBgallicocn, de 
Ven ofter,y{^t\, de ma creance.) ut deinde vel 
alias meliores, vel certeeafdem.fed poftqtiam 
maturerationis examen fubttffent , admit' 
terem. Mcch, p. 11.12. 

Si forte haberet (quis) corbem pomid 
plenam, £jf vereretur, ne aliqua ex pomis ifHi 
•ffent pmrida^ velletque ipfaauferre^ ne re^ 
liqua corrumperent, quo pa^o tdfaceret? An 
non in primtt omnia omnino ex corbe rejice- 
ret, ac deinde ftngula perluSiraret, ea fola, 
qu£ agnofceret, non effe corrupta, refumerety 
atquein corbemreponeret,aliis reltBu? Ea- 
dem ergo ratione, »j qui nunquam reBe phi- 
lofophati funt varias babent in mente fua 
ppiniones , quas. cum a pueritia coacervare 
cxperunt, merito timent ne pler&^ue exiis 
non fint ver&, ipfafy; ab aliis feparare conan^ 
tur,ne ob earum mifiuram reddantur omnes 
rncertA : Hocfue nulla meliarfi via facere 
pofunt,iuam fi QMNES SIMVL ET SE- 

MEL, 



4 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



w. 



35«'" 



Conjideratio. 4-^ 

SA^G^' '-RTfltfk ^tac deindefingH^ 
las ordth ^-o, easjolas rejHrn.ant, 

quas ^:r-^: cognpfcent. 
At^ue ita non tmue ^tp tiuno OMNIA RE- 
JECI 6cc. Ohfta. S: relp. Scjjuniae p.38. 
39. Fundiltis OMNIA in vitajemel fjfs 

tnentii dentiO InchMndum^ "i^^ 



€dm ie ftBdicaiiio ((^uxdiQ cd) fufficit 
quod SVSPICEMVR '(icm cllc falfam) ib. 

Gjuoniam infantesnati fumt^, ^ varts 
de rehns fenfibilibus judicia prius tulimuSy 
quam integram noprd rafionis ufHm jhabe' 
remu$\ muUu prdjudicii^ a vfti copitione 
averttmun quibM non alster vtjemur pojfe 
liberari, quam fi femelinvita, dt iis OM- 
NI^I^-S srrDEAlilVS DV^tTARE tn 

quibus vel mihimam mcetiitudinu SVSPI- 

CIONBM fepiriemtis. \Pn",f' f; P^'^* P' 

Ad ferio 'phitofopf?andum\ veritatem<jU€ 
omniufD rer4m cogrtofcihilium indagan- 
dam.primo 6MNIA PRMlvblClA funt 
deponenda\ five. acCurateejl cavendum.ne 
uliu ex OPINIONIBVS oUm k nobti rece- 
ptis FIDEMHABEAMVS, nifi prius, iis 
ad novum examen revocasts, veras ejfe com- 
periamus. Ptincip. p.31. 

€iuia veritati qfSArendA totum me tradi- 

re ve" 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag 

345 H 21 [3] 



42 Methodi Cmejlmt 

re vleham , putavi mihi ilU OMNIA in 
qmhm vel mimm^m DVBITANDI KA- 
TJONEAf pojfem reperire . tanifnam A- 
^ERn (in galllco eft A^solttb) F-rf£- 
5^ itfe rejniencla\ ut experifer, an illu tt0 
reje&a, nihil pr^ierea fupereffety de qt40 dti- 
httare planenon pojfem. Method. p.i^. 

Hla etiam, dequibm DVBITA- 
MVSy utiU erit hahere pr& FALSIS, 
tmnto clarius, quidnam tertiffimum €0"^ 
nitu facillimum jnr, invtni^mm. Princip. 
p.i. 

Dubitahimus ttiam d$ reliquu, qud /»»- 
$ta pro maximt certk hahuimus , etiam dt 
MATHEMATICIS DEMONSTRA- 
TIONIBVS> ttiamdt PRINCIPIISy qu^ 
haaenui putavimus effe PER SE NOTjL 
quia videmus atiqt^tmdo nonnuilos trrafft 

in talihus & c P r i n ri p. 1 . 1. 

fluodque fuhjungit (i^dyttCanxts) Jmo 

nulla MENS exiftit» nihil tfi , ahdicata 
funt omnia, tam ahfurdum efl (^it Carte- 
finsyuprei}onfionem non mereatur. Cum 
itiiM POST ABDICATIO^EM, agnita 
fit txiflentia rei cogitantisiaghita fimul tfi 
EXISTE^TIA MB NTIS: nec protndt 
AMPLIVS tSi ahdicata, Ad Scpt.Objcd. 

Meminiffe dehuiffes, 0 caro, te hic afart 
mentem a rehm corporeis fic ahduciam , ut 
nt quidemfctat, VLLOS VNGjVAM HO- 

MINES 



i 



iU 



*>»] 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



Conjfderath. 4^ 
iMINES 0nttfe extittjfe, nec proinde if^fi" 
rum auHorttntemove^tur. RcfpoaC quin- 

IX p.4i4- * V.-. 
lvfixaqu*dnm,efl me*menti vetu* 0?U 

NIO , DEVM ESSE qui pateft omnia, ^ 

a quo talii efualis extfto fum creatus, Mc- 

.dic u p.ii. 

'Effent vsro fprtaffi nonnulli, qui tam^ 
ftottnttm aUquem DEVM mallent NEGA- 
RE f ijiMm rts altof omnes crtdere incer- 
tas.ftd iU NON REfVGNEMVS . TO* 
TVM^IVE hoc de DEO» dtmus ejfe F/- 
CTJTIVM. p. 11. 

Ettnim ftto nihil inde periculi , vel errO" 
\,9ie inttrim fequuturum , mt plua aque 
VIEFIDENTI^ indulgere nonpoJfe,quan- 
doquidem nttnc non rehu* agendii» fed cog- 
nofctndis tantum incumho . Supponam igi- 
tur» non optimum Dtum , fontem vsritatist 
ftd GENIVM altqutm MALIGNVM, . 
tundemque fumme potenttm t d cMdumy 
omnetn fuam indi^sekm in eopofuiffe» ut 
me FALLERET . PVTABO cxlum , ai^ 
rem ^c cHn^aqne externa^y^nfhtl aliudeffe 
quam LVDIfJCATIQNES fomniorum , 
qutbus l NS I D tA S cred^tlitati T£- 
TENDIT. Conpdtrabo meipfumtanquam 
manus non habentem, non oculos , noo car^ 
nem, non fanguint^ , n^n aliquem fenfum, 
MANEBO OBSTINATE in hac medi- 
tatione defixM, atque ita , ftquidem non in 

potejiatt 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag 

345 H 21 [3] 




44 Mefhodi CarfeJiAfJS 

poteftate mea fit aliquid veri cognofcerey at 
certe hoc §VQD IN ME EST , ne falfis 
ajfentiar , aec mihi quicquatn ISTE DE- 
CEPTOR,cft0antumvis pntens (juantumvis 
callidua, pojftt JMPONERE. OBFIRMA- 
'lA MENTB cavcbo. p. 15. 14. 

Suppono igitur,omnis qU(t video FALSA 
ejfe. CREOO NIHJL VN^VAM EXTI- 
TlSS]E^ ^prfim cfUAmendax memoria reprA- 
fentat. 5cc. Nunquid diquis eft DEVS, vel 
qttocunque nomine illum vttem , qui mihf 
has ipfas cogitationes immittit ? quare vero 
hoc putemi Sic. Sedmihi PERSVASI, vi- 
hil plane ejfe in mundo, nullum coeluminul" 
lamterram, NVLLAS MENTES , nulU 
torpora. Medit.2. p.15.1^. 

Sed eft DECEPTOR nefcio qnu fummt 
potens, fumme callidus, qtti DE IND V" 
STRIA ME SEMPER FALLJT. p.i^. 

Suppono DECEPTOREM ali^uem pe- 
ientijjimumy fi fas e(i dicere^ MALIG' 
NVM, DATA OPERA IN OMNIBTS 
eiVANTVMPOTVIT MEDELVSISS£. 
p. 18. 

Gjuideft horum , quamvts femper dormi' 
' am, quamvis etiam IS g^f""/ ME CREA- 
VIT quantitm in fe efi ME DELVDAT 
&c. p. 10. 

Hoc unum fncmpe, mee/fe) verum tfe 
ftfftrmo, NEGO CJETERA. ib. 



1 
m 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



■Conjidtratio , 



45 



Sccundum hanc mcihodi partcm, om- 
iacjuse hadcnus credicijmuJ, nonfblum 
to dubiis & ioccrtis, rcdetiam pto falfis 
labendarunt.acqueita ad tempus h mentc 
lclcnda, rcjicicnda, abdicanda, ncganda, 
landitus cvcrtcnda, ctiam ca, quae poftca, 
pdnormam ratioflis cxaminata, vcra ciFc 
f)ompcriuntur, idcoquc poftlimmio rcfti- 
[jBcnda funt. Statucndum, nihil planccflc 
liQ mundo, nuliam terram,nullum caelum, 
lullum aercm &c. falfa clfc ptincipia pcc 
cnota, falfas demonftrationcs mathcma- 
icas,nullos unquam homincs fuiflc, cor- 
l^nshumanum, carncm, fanguinem nul- 
-um, nullos renfus, nullam mcntcm, deoi- 
.]uc, NuLLUM Deum. 

Rationcm cur ita fitfacicndum, petit 2 
liuabus fimilitudinibus^ cjuarum priot eft. 
hominis qu i xdes cadocas & xuinam mini- 
tantes funditus dcmolitor, ot mcliorcs ea- 
rum locd cxttuati Aenullahlc 'fimifitado.' 
f Ncmo cnim tam cft ftultus, ut fi lapidcin, 
aut tignum aliquid vieii connanfTc videat, 
c veftigiototam domum fibi evcrtendam 
putet,id enim fifaciendum eft,inVegrar tan- 
dem urbes evcrtendae erunt, cumnulia fic 
Ldomus in qua non indics aliquid labis dc- 
Iprchcndatur : ita ncc omncs continuo opi- 
tftioncs ci animo ejicicnd«,ctiam ycrc.quia 

iis ad- 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [31 




jfi Methodt Carthefiand, 

iis admiftas aliquas falfas dcprc hcndimus. 
Altcrum fimiJccft aeorbc fomis^plcna 

.&c. atctiam hoc valdc diflimilc cft. nam 
in corbc cxoncranda nihil pcriculi, &in ca 
rurfus im plcnda nihil difficultatis cft : at ia 
rcjicicndis omnibus quae ha(5lcnus crcdidi- 
mos, ctiam dc Dco, fummum animae cft 
difcrimcn, & in rcfumcndis cis cjux tara 
protcrvcjiamquc obftinatc i^cpddiaris fum- 
roadiflicultas, ncdicam impoftibilitas.Rcs 
liquidior crit, fl alias quaidam compara- 
tioncs aflumamus: In rcpublica fcmpcc 
fant homincs fcclcrati: ut ilh cxtcrminca- 
tur, juxtamcihodunCattcfianam, orancs 
civcs, quaboni, quamali, civitatccjicicn- 
^i crunt, ut poftca qui probi rnvdniitatur 
dcnuo admittantur. IncccIcfiafiinthomN 
ncs vcl .circa fidcm crrantcs, vcl vitse mi- 
cus probatae, ut iis ccclcfia libcrctur, juxta ^oWii 
«ncthodura hanc, omncs qua boni, qua 
mali crunt cxcommunicandi, utpoftea,in- 
ftituto cxarainc innoili poftliminio rccr- 
piantur. In corporc afFcdo fiint humorcs 
pcccantcs, ut illi cvacucntur, boni quoqtic 
humorcs & quicquid in corporc cft crit cx- 
tutbandum, ut poftca qui boni & innoxii 

* runtfoisrcdibus rcftituantur . t/'7rT^»c«^«t^w 
hanc,nifalIor,vocarcntmcdici.& camap- \ 
pcllationcm mcthodus Cartcfiana fuo jurc I 
iQcrctur. 

Porro,nchaecfaItcTOnotitiamcnti fuae, 

tdiquis 



Ei 



Confider/ftlo , 47 
liquis omnibus fpoliatac inhaercat. cflc 
cum, a quo crcatufi fit. quiquc ipfi hafcc 
ogitationcs immittat; ccnfct atheis qoi 
Dcumncgarcmalunt non eflc rcpugnan- 
-dum.totumquc hoc dcDco iifdcm largituc 
-flc fiaitium. ncquc uUum iu co pcncu- 
lum putateflc, ac fupponit, non Dcun» 
ahqucmbooum, fcdmaligniMii acdcccp- 
torum gcnium fcfe iniufcc omaiima qu» 
clfcvidcntur, ludificari^. ' 

H«ccam duriflimac digcftionis cflc a- 
•tiimadvcrtcrctjtum apud pontificios fuos, 
tum apud noflros, duplox Pharmacum in^. 
▼civk, quo cfficctct, ut qaod di^um cfl: 
diaum non cflct, & nofj minus quam illc 
qucm fibi imagioatus cft dcccptor, lcda- 
icm fuum ludos faccrct. 

Primum cft, Cum dc dcccptorc hoc lo- 
qucrctur, ncquaquam fc tamcnibi vcrum 
Dcuraconccpifle. Epift. adVGCtium p.«7« 
idquodpartira vctum-cft, pattim falfura. 
yctumcftinco, quod ut Dcum^ncgarct, 
dcccptotcm gcnium ci fucccdancum fccc- 
tit,falfum in co. quod hunc gcnium iis do- 
tibus otnarit, qu«foli Dcoconvcniunt, iK 
cum vocat eum SummePotbntem,& cum 
Qui IPSUM CRBARIT. qujc duo dc nullo 
nifi de vcro Dco poflunt affirmati. dc alti- 
mo nullum cft dubiumj primum ctiam ipfc 
profitctutMcdit.3. p.40. ubi in dcfctiptio- 
nc Dciponit, quod fit fummc fotem. 

RcfponU 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Methodi Cartejinn^ 
Refponr adprimasobjcd. p. ii8. ubiaii: 
exiflentiam necejfartam inidea entis SVM- 
ME POTENTIS conttneri . Ec quid eft 
Guaefoji^uod fcmel ciuafi horrorc pcrcuf- 
(us,int€rjcccrit h«cvcrba: Si fas fst di- 
CERE fi dc gcnio vcrc nialigno 

agcrct? quidquodin (cqurntibus probatc 
annititur , vcrum Dcum nos fallcrc non 
poflc, idquc implicarc contradictionem f 
Annon co corrigcrc vult ca,quaE hic dc cjus 
dcccptionc fufpicatus fucrat ? intcllexcrai 
crgo & hic vcrum Dcura. Scd quid dubita- 
musjcum habcamusfatcntcm rcum, Rcfp. 
adobjcd. quint. p. 40^. Vhi enim (vcrba 
func Cartefii) ais, opus non ejfe BEVMfin- 
gere deceptorem 8cc. Fhilofophus putajfet fi- 
bi addendam efferationem cur lUa mn pof- 
pntinduhium vocari, velft nuUam hahuif 
fetyUtREVEKA NVLLA EST.idnondi- 
Xfjfet, & Princip. p. 1. Tum maxime ( da- 
bitamys dciisqnac antca promaximc ccr- 
tis habuimus) quia audivimus effe DEVM, 
qui potefl omnta , a quo fumus creati. 
Ignoramus enim, anfortenos tales creare 
twlueritf utfemper faUamuTf etiaminiis, 
^UA nohis quam notifftma apparent t^c. Af 
fue, fi non a Deo potentiffimoy fed vel ano- 
his ipfis, vel a quovis aUo nos e/fe fingamus, 
quo minus potentem originis noflra aaclo- 
rem affignabimus, tanto magiserit credthile, 
nos tam tmptrfeStos effe^ ut femperfaUamur, 

Syi 



Confiderati». ' 49 
Bed interim , a qmctinque t.Wi-iem fit?)W ^ 
(luantumuii tlU ftt potcns , qiiani umui 

fallax &c. 

>Altcium cft , quod non fcrio orniiium 
rcrum, atc^ue ipfius Dcinotitiam abncgct, 
fcd id faccrc fc f life at. Rcfp. ad i. ob- 
J^. p. 141., ait, fc non reverajed 
taraum ammi ficiione cotftnrum phantaf 
^ata rejectjje. In Synopli mcditationura 
p. 4. 5. ait McJif.6. rationesomi)es exqui- 
( hu4 rcrum materialium exi/lentia pojjtt con- 
, cludi, aferri, non quod eas valde utiles ejpt 
: ^tarit , ad probandum id ipfum quod pro^ 
' tant, nempe» revera ejfe aUquemmundum^ 
ff^ homines habere corpora , & fimilia ds 
qutbu* NEMO unquam SAN^ MEN- 
TIS SERIO DVBITAVIT. eadem Mc^ 
6it.6- p-79' Cum auciorem msA origini4 ad- 
hucigncrarem, vel faltctp ignorare me fin- 
gerem, nihil videbam olftare y quo mintu 
ejfem natura ita con/litutt4f, utfallerery e- 
tUm in iis qt4A mihi verijfima apparebant» 
Rcfp. 4. p.i(Ji. inter hyperbolicas illas du- 
hitationes,quas in fecunda medttatione pro- 
pcfui, una eoufque procejft , ut de hoc ipfo 
[nempe quod res jtiXta veritatem fmt tales 
quales ipfas percipimus ) certm ep non pof- 
fem, quamdiu AVCTOREMMEJE ORI- 
GINIS IGNORARE ME SVPPONE^ 
REM. V. & ad fcptimas objcd. p. 91. 
HocefFugiara, quo putac raetliodo fua: 



Early European Books, Copyright (D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



ij 

!j 
ij 



5 0 Methodi Carteftanjt 

mirc confuhum , nc vcl dKet-n/M-^U^ vel 
iir.pictatis arguatur, cx ipfis cjusverbis ci 
praecludam . Aic crgo Mcdir. i.p. 8. SE- 
RIO tandem ^ liberegenerali huic mearum 
opinionum everfioni vacabo, &. Rcfp. 5. p. 
411. QAod dixiy omnia fenfuum teftimonta 
pro INCERTIS, tmo etiam pro EALSIS 
ejfe habenda, OMNINO SERIVM efi : & 
ad meas Meditationes tntelligendas adeo 
ceffarium , ut quifquis illud admitttre non 
vtilt , aut non potefl , nthd in ipfas re^cn» 
Jionedtgnum objiciendi fit capax - Sed ad^ 
vertenda eii diftinciio , varits in locis a mt 
incnlcata, inter a^lionesvitA^ inqutfitiO" 
nem veritatts . Ct*m enim de regenda vitn 
qudflioefty ineptum fane ejfet Jenfibus non 
(tedere ^c. Atque idctrco alicubi adt/ionui^ 
Neminem fana mentis de its ferio dubitare. 
{Fairinimura hoc^ nam co loco ubi hoc 
dicit, non dc a(5lionibus vitae > fed dc rc- 
rum vcritatc cft fcrmo , vidclicet , an f\t 
mundus? an homineshabcantcorpus&c) 
addit : Cum quidnam certijfimeab huma- 
tko ingenio cognofci pofftt inquiritur, plane 
a ratione alienum eSl, eademnolleut DV- 
'BIAt imoetiam ut FALSA, SERIO RE» 
IICEREj ad animadvertendum, altaquA- 
dam, qu£ fic rejici non pojfunt, hocipfo ejfe 
urtiora, nobifque revera notiora. 

lam aflumc, atqui in omnibus qua! ha- 
(flcnus tiadavit, dc lis qu« ccttiflirac cog- 

noki 



1 




Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjidtratio, J I 

nnofci pofllnt inquilivit (a quibus quaeftio- 
«cm dc rcgenda vua rcmovct, lU hic ap- 
parct,& mox plcniusapparcbit) crgo qux- 
fWlB xunquc hadcnus rcjicicnda docuit, Serk) 
vult icjici . mtct lila autcm ctiam cft cii- 
iRcntia Dei. 

Uudc mira mctnodi facics (ciC oculis 
coftris cxhibct. ut vidclicct convcllatuc 
-athcifmus , athcifmum ( (altcm icmpota- 
tium) introduccrc. Quod a fc-ficti vidcns 
Cartcfius , non cflc cujuflibct (iium hoc 
cxcmplum imitari , libcrc conccdit, Mc- 
thodi Gallicce p.i6 17. Latino: 15.14. Ntm* 
ijuiim, inquit, ulteriu4 mea cogitatio pro» 
ve5iaefti qttam tit proprias cogitationes «- 
mend.ire conarer , atque in fundo qui totus 
meus efl, Adificarem. E: quamvis, quia 
meum opus mihi fatis placet, ejm exemplar 
'hic njohis proponatn , nontdeo cuiquam aU' 
BorejfeveUm, hs id imitetur . Habebunt 
fortajfe alii , quibu4 Deta ^^oiirfAX-m. fuM 
largtiu impertivtt, conatusfubltmiores ; fed 
vereor ne hoc ipfum qttod fufcepi , pro ple- 
rifque nimis audax futurum fit , Nam vel 
hoc unum inflitutum excutiendi omnes opi- 
ntones ante creditas, non efl exemplum cui- 
Itbet imitandum, (una cx rationibus c(l, 
quia) magna hominum pars, dum putat fe 
fagaciorem quam reipfa efl , non potesi ft 
continerequominus judtcia fua pr£cipitet , 
neque fatis patientid habet , ad cogitationes 

C i fuas 



li: 

r 



tcc 



fc 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 




5 : Methodi CartefianA 

fuA4 r.ts ^ ordine infiituendas . Vnde fity 
ut, ftquAndo fihi fumferit Itbertaiem dubi- 
tandide principiisquA receperat, d acom- 
mtwivia dstUnandi, nunquam pofftt tnfi- 
fierefemitA quam inire oportet ad reciius iti- 
nerandttm.dmaneat errabundaftvedevia 
pertotum vitA c»rriculum.[Dt Gallicohaec 
utcuncjuc cxprefl), nam vcrfio latma nc 
hic quidem latisfacit.) 

E quibus liquetjcum tradcrc meihoclum 
abcrcandiadtempus & dubitandi dc prin- 
cipiis leceptis, verum iis tantum id facicn- 
dum, qui fatis folcrtiiE habcnt, ad rcdeun- 
dum in viam ornnibus quantum fatis cft 
cxpenfis . At 6 bonc, nc ad momentum 
auidcmdecUnandumcft a vcricate, maxi- 
mc divina, quodhic fir, ncquc ullus ho- 
minum eft, qui poftquam fcicns & volcns, 
quod tu hicfacisnab eadcflcxit, fibi rcdi- 
tum ad cam polliccri poffit. five, quod 
dum ambigit & altcinat, inopinata raortc 
intercipitur, (ive quod errores dum fovcn- 
tur allubefcuut , Dco ctiam voluntariam 
illamfui ipfius excoecationcm, & cognitae 
vcntatis reiedioncm pcrtinaci impccni- 
tentia ijon raropunicntc Quam crgo pc- 
^iculofum fit hoc prAcipititm, quihbct vi- 
dct: Undc ncc cujujlibet , ncc cujufquam 
eft hoc Cartcfii exempltm & hanc cjus nic- 
thodum tmitari . 



C AP u r 




Early European Books, Copyright €) 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Conjideratio, 
C A r V T VII. 



53 



mntus Mcthodi^fradi^s : Cartcjiu>. dtim 
mhil credtt, m nihil quoqtie agat. repdas 
dtquot vivendi , pro tempore fthi prdp ■ 

tAmretinere in qua natus ejfet, quoadcd'-' 
rera autem. fequi morem receptttm ab tts 
qutbufcum fbifo.et vivendum. Vtque tn 
lciionibusfuts quam Jirmiftmus & deter- 
minattjftmus efet , non mtnus conflanter 
fenui opiniones maxime dubias , pojtquam 
femel fe eis addtxtffet. qtiamfi efent quam 
certtfftmA, imo non amplitis eas ut dubias, 
fed ut certtjftmas confiderare, Hoc vtven^ 
di modo, fe liberatum ab omni pcenttentta. 
& morru confctentt^ . Ventilantur h^c, 
^ mm co .tradiatonemy tum imptetatem 
continere. nec vere confcienttas trmqutl- 
lare pojfe demonjhantur. 

A Tquc hic aUa quoqu« diflBcultas 
auaorem Methodi urget. Dum 
cniro nihilcrcdii, quaeruur, an nj^- 
hii quoqac ei agendum fit? ^'ane, dum du- 
fert jud.care, qu.d vcrum qu.d falfum, 
qu.d^onum,qu.dmalumr«.n.h.l^^^^^^^^ 
^ue habet quo voluntatcm tuto jnchnef. 
l.queuaccirabuomn.srchg.o,&o^^^^^^^ 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



54 Methodi Citrtejian» 

quoquc Iiumanac ailioncs, vcl tcmcrario 
impctu ad utrumquc fcrctur &: ja^\abiiur. 
Atquc hic Int£Rim quoddam iuvciiic. 
cujus prxcipua confidcrabimus: 

(^emadmodtim (mquit Mcihodi Galli- 
tx p.2 5.) non efi fatis, ante rejlaurationem 
Adium ubi habitas , ut eas demoliaris , ^ 
prospicias tibi de materia £3* architeBiSy aut 
te tpfum in architeBura exerceas» ^ pr^te- 
rea follicite rudimentum earum delineave- 
ris.fed oportet infuper aliud domiciUumti- 
hi comparare , in quod commode divertas 
JNTERIM dum ilU extruuntur : ita ne 
manere INDETERMINATFS (irrefolu. 
jntcrpres vcrtit, dubius & anxius) IN AC' 
TIONIBVS meis, INTERIM dum ratio- 
me obligat T-r^LEAf (latmushabet iNCERf 
TUM) effe IN IVDICIIS meis, neve dein- 
ceps intermitterem, vivere quatn poffem fsr 
lieijfime , formavi (latinus habet effinxi) 
mihi MORALEM quandam (fubintclli- 
git, ni fallor , methodum . latinus habct 
Ethicam» fubintclligcns, ut opinor, difci- 
pUnam . quae codcm rccidunt ) Perpko- 
visiONEM (itaad veibum habct Gallica. 
pro quo m latino eft. Ad tempus) quAtn- 
bus tantum aut quatuor reguUs (Gailice 
maximes 1 conttnebatur \ quas htcnonpiga- 
bit adjcribere . 

Primaerati ut legibus confuetudini- 
htis (\ntcrprp5,hahc£^ inlitiutis) patrid meA 




Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Conjtderath. 5 5 

chtewperarem , rettnem conjlanter relpgio^ 
nem , in qua Dei beneficio eram- ab tneunf 
Atate inshtutus. (inrcrprcs hi(cc prxmu- 
tit: auamoptimamjuHtcabam^ in quo non 
poflum latis mirati cjus imprudcntuim.nc- 
quid Pravius dica. quomodo enim quac op- 
tima clfctrcligio judicarc potcrat, co tcm- 
porc quo raiio, ut audivimus, cum obl^i^a- 

bat iNlUDICIIS SVlSlNCERTUMClTc?)4/(7, 

me in CAteris omnibus gubernaremjuxta opt" 
niones quam maxime moderatas, atcjue ab 
cmniextremitate (GMcc txcejfu) remotai 
quA communi ufu receptA ejfent apudpruden^ 
tiftmos , asm quibf4s miht vtvendum ejjet^ 
Cum entm jam inde tnctperemproprtas 7neas 
{\i2Lt{\ inG:i\\\co)pronihilo habere. utpote 
quas omnes de integro examini fubjtccre vo- 
Ifbanjy certus eram me nihil meltus facere 
poffe, quam fequt eas quA erant pmdentto- 
rum. Et quamvts fortaffe tam prudentes^ 
repertanturtnter Perfas (ff Chinenfes quam 
inter nos, nihtlomtnus uttliusmtht vtdeb^ 
turabillis regulam fumere^qutbtifcum mtht 
vivendum ejfit. AtqueutreHe tntelltgerern 
auales efcnt revera eorum optmones (ita clt 
in Galhco ■ mthi magis attendendum ej/e aU 
gaqum- agebant. qt^mquA dtcebant. &c. 
confer Rcfp. ad ("ccundas obKa. pag.164. 
& ad rc£timas p H- & fc<iq- 



C 4. 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



56 



Methoc^i Cartt*Jian<t 



Habcmus Interim quod & feipruni 
Interimit, & anirnas (cqueniium. Nani 
I. lcgibus patriae fux obcdirc, &:,rcqui mo* 
rcs corum tjuibufcum libi vivcndum cft, 
in homine citra patriani ut plurimura ob^ 
crrantc, fimul confiftcrc non poteft. In 
Germania cnim moribus Gcrmanicis, ia 
Scythia Scythicisci vivcndum crit. z.Cum 
fequi fc ait rchgioncm in quaa tcncris in- 
flitutus cft, ambiguum fedatoribus fuis 
canonem ttadit : vel cnim fequendara cis 
illam vulr, in qua i/)fe inftitucus cft, & fic 
omncs oportcbit cfle papiftas, vclillamiu 
qua qHifque inftitutus cft, & fic nihil rc- 
ferrc cenlct, quam religionem quifquc fe- 
quatur, modo in aHqua earum cducatus 
i\t. quietQO in pairana natus & altus cft, 
iham tcncat, quiin Muhaminedica , hanc 
lucatur, qui in b«rch, ha?rcticam. qui in' 
tcr Ciiincnfcs, dacmonas colat &c. v. ad- 
vcrfus hjcc Ezech 20.18. i. Pet.nS. &c. 

Ahercanon biceft, \^{\s ausftoris vcrbis: 
Stcundst msa regula ernt, ut in acltonibus 
meis quam poteram firmijfmus deter- 
Tfiinatijjlmus ejfam ^ ncque minus CON- 
6TANTER fequerer opiniones AIAXIME 
X>V£IAS , poftquam femel me eis addixif- 
fem.qua /t effent oUfAM CEKTISSIM^ . 
XmitAns in eo viat^res, qui fiquando in fyl- 

XU9, 



Conjiaeratiir: <T 
va aliquafe vident aherrajfe , non deben^ 
Ofrare, nunc adhanc, nunc ad Hlam partem 
difcurrentes , d multo minus uno m loc<y 
conftjlerefedfemper rcaa.quantumpojjunt, 
verfus unam & e^ndem partem prf^rtdr. 
nec ab ea propter imbecdles rattones dejie^e- 
reMtf^^f^Jf'^' iniiio fola fortuna (Gal- 
lice, lehaUrd) ipfos adeam ehge>7dam de- 
terminarn. Hoc cnimpaclo.fi non per^cnt- 
ant prAcifequo pervenire defiderant.faltewf 
ALI^O tandem perventuri funt , ub> 
VERitTMiLiTiR (hoc omifit interprcs) 
commodtus erunt quam in medio faltu. At- 
qti-tta, amonibus non admittenttbt4sfipo 
tnoram, res certiffima efi, fiquando non efl 
in noftra potepte difcernereoptmones max- 
imeverasjequendas nobts effe maxtmepro^ 
babiles. (^tanimo, quamvts non deprehen- 
damus ^ajorem probabilttatem tn hts 
atiam in illts, debemus tamen noi determt' 
nare ad altqtias . eafque deinde confiderar: 
nonutdtibtas. inquantum adjraxtn refe^ 
runtur, fed ut verijfimas certtjjtmas, 
tropterea quod ratio qu^ fecit ut adeas de^ 
terminaremur talts ejfe reperiiur . Atqti^:, 
hoc ftiitidoneum (Gailicc, capalle, mrer- 
prcs habct, fufficiens^ detnceps, adme ltbe- 

MORSV qt*£folent agttare CON^^CIE^-' 
TIAS Bintuum tllorum debtlium^ vactl- 
Ifmiinm, ^uiinto^iftznterferuntttf adageri^ 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninkliike Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



y6 xWc^tjuii* ^aritjtfi.tiA 

da tAtXfsquam honet, qni, poHea ju^icant 

effer/iala. Mcchod. Gail. pag. 25.1^. Lat. 

Nihil tctriu3. nihil borribilius cft \(\.o. 
canonc, (|tiijubct opinjones maximcdu- 
bias, poOquam cas fcmcl amplcxus es, fc- 
qui tanquam ccrtidimas, & cjuiHcm con- 
flanrcr,iclquc liac rationc, quia cum id fa- 
cis, li non cjuo pcrvcnirc delidcras, faltem 
Ali(>uo tandcm pcrvcntuius cs. c]uafi ni- 
hilintcifit, <]uo tandcm pcrvcniat mifcr. 
homoin finca^xumnofa; hu/vjsvitje, ad fu- 
pcro$,an ad inicros. namnullum cft mc- 
diuRj. Et c|ui, pcr Dcum immortalcro,cfl 
illa VERI5IMIL1 rvDo , cjuod is cju^a via 
abcrravit, modo currat ad cam plagam 
qaam non ratio ipfi, fcdfors objccit, co 
pcrvcnturus fit tandcm, ubi meliufculcha- 
bcat.^ profc(flo, vcl in barachrum hictan- 
dcm fc con}icier, vei co defercrur, unde 
nullus ad viam rcdlara rcgrclfus cft. Pul- 
crc Salomo, Prov. 14. 12. Ejlvia^H^recla 
"jtdetHrtn confpeHu vircrumj cujus finisefi 
via muUiplex ad mortem. Maximc autcm 
horribilc cft, quod Conscientiam. fuani 
hacrationc pacatam fc habcrcdicit, quod 
ca-qusf cocco impetu arripuit, quaequeip- 
fs noa cicdit; ram m ut ccrriiCnia rctincat. 



Co/?fiaeratio. S9 
&conftantiflrimapraxi cxprimat. omifec- 
rimam conrcieniiac folamcn / fane hic con- 
fcicntix vcternuscjuidam &flupor cft,noti 
qiiics. talc ctiam cfl, quod /c ab omrii 
PoENiTENTiA libcratum aflcrit, cjuodquc 
incofc opponir Spiritibus debilibus , 
id quod facilc ia rcquiorcm partcm rspcrc- 
tur, abiis, qui noruut quinan? in Gallia 
SpiRITUs fortes dicantur. Et quid cft, 
quod illos carpit,qui ad eafacienda ut bona 
feruntur, quA poftea judicant ejfe mnla ? an 
non, quaecunquc hic lc faccrc dicit, PeR 
Provisionem ^ad' ttmpus facit, donec 
quidrcdc, quid fccus fc habcat pcr fuara 
Mcthodum cxaminavcrit? an non multa 
quae ad tcmpus tanquara bona fccutus cft, 
lanquam mala tunc condcmnaturus cfl? 
quanquam non video, quomodoifla ( uc 
ita dicara) Provisio, cum hzc confiftntta 
convcnircpoflit* Icaqucnihil philofophj, 
nihil Chrifliani habec iflc canon, fed^io- 
rainis, qui natuca? luce fpontc cxtinda, Sc 
fpreto fcripturxdudu, palf at in tcnebrts, 
& ncfcit quo vadat, nec quo fcquaccs (uos 
ducat. v.Majth. 15. i4' 



c A p V r yiir. 

CArtefmSy exccptis his regniis,& veritatihHS 
reliqnii omma ex animO' fuo delenda 
^ ' ^ Q i fibi 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koriinklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



6o Mtih&di Cartr^fian^ 

ftbi proponit . quod utfaciat, iteruml^- 
pcaanjlo fs inc^luditjnde rurfus ad pcrcgri- 
Tfationem fe ficctngit, totum novennium 
aU errores animo fuo evellendos impendis. 
quo tamen tempore nihiltale facit. Con- 

' Jrdcrantur h^c : regulas fuas, nea 

'veritates fidei eum potuiffe feponere often- 
ditur. inconftantia methodi notatur. Et 
per ea-m om/ies fidei veritates everti de- 
mcnftratur, 

Ppfli}uamvero me (inquit) hh regi^^ 
Its certum reddidijfem , eaftfue fepefh- 
iffem nna cum veritatibus fidei , ^U£ 
femper prima fuerunt in mea credulitatB 
(.i. quas fempec primo credtdi. Galliciim 
crcancej cr^duUtatsm vcrti , quum alitcr 
commodc non ponem, qua ctiam vocc 
pailim pro fide utitur /iCRob. lib.adv.gcn- 
tes. & ipfe Caricf. nifallor ita cara ufur- 
pac Mcdir. :. Latinus inrcrprcs habct: 
qt$A femperpottjfimA apudme fuerunt)judi' 
cavi, quantum ad refiduum mearum opi" 
nionumy libereme pojfeconari cmnes eas ex 
animo mee delere. ^uod quia mihi videbar 
cpypjmodius prdftar€poJfe eenverfando cnm 
kominibtHi quam f7>a?2ZKd^ diutiHS inclufus 
hypocaufto, ubiomnes hafce cogitationes ha-» 
Ifieram. (pto hypocaufio interprcs fuppo- 
im folitudimml noadtim pUns hyems erat 



■ 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninkliike Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Co-fjfiderettiO. 
[^acia, cum me rurfus ad peregrmetndHm 
\accinxt : necper totoi infequentes (tnnos no- 
\njem aXitid egi, ^uam ut hactlUc orbem ter- 
\rarum peratnbtiUndo omnes pauUttm er* 
nrorcs qut inanimum meam tlUpfi fuerant> 
mderevelUrem. Sic. 

Veruntamen iftinovemannt effluxerunt, 
antequam dedtfficultattbusquA folent dtjr 
putart mter doflos,qutcquam in alterutram 
partem ftatwjfem, aut ccepijfem quArere 
fundamenta alicujus philofophtA certtorts , 
quam ejfet vulgarts. Mechodi gall. p- 2 9- 
30.5 1. Lacinae 16. 27. 18. 



I. Quomodo potuit hofcc canoncs fiu 
& tertium, qucm brcvitatis caula omilv- 
mus) (xhxfeponere tanquam «rm, antc- 
quam quicquamccrti dc ulla rc haberct. 
2 Quomodo vctitates fidci primas habctc 
ootuft, fi hxc eft ejus prima vcritas , cogt- 
to , ergo fttm, cx qua primam omnium vc- 
litatcm fidei,ut poftcriorcra dcducit^ncm- 
pc Deum ejfer & cur fibi pcrfuafic tara ig- 
aorantifilmis vctitarum fidei ccelum patc- 
re, quamgnarimmis, nifi ut putarct , lHai 
& lUas ignorarc licerc, ac.praindc nuUam 

catum credcrc? 

5. Nota mcthodi hujus inconltannara. 

X, cxraufojo ad pcrcg^rinationcm. 2- a pc- 
icst>t 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Si ^Aethodt CartefiatJA 

rcgtinationc ad hypocauftum, 3. ab hy- 
pocaufto itcrum ad pcrcgrinationcm fe^f^a- 
torcm fuum trahit . 4. totum novcnnium 
amnihtu erndicandis erroribtu infumit , & 
tamcn dc quacUionibus philofophicis nihil 
vcl affirmat vel nc<»at , .i. vcranc an falfa 
dc iis tradant philofephi fufquc dcquc ha- 
bct, atquc iia nullum ab iis errorem eradi- 
Mt' Hxc minime coharrcnt. 

4. Vcritatcs fidci, quaspcrfuam mc- 
thodum falvas elTc nobis pcrfuafum vult, 
adunum omncs evcrtit. quodita dcmoa^ 
Aramus : 

1. Qui fe pKis «quo DiFFiDiNTiit in- 
dulgcre poflc ncgat , quomodo Fidem fal- 
vam pra:ftare potcft, quam Diffidentia 
toUit.' qui autem Fidem ipfam non ha- 
bct , quomodo cjus veritatcs habcrcpo- 
tcft ? nota, eum dc diffidcntia circa rcrum 
veritatem loqui . ca autcm ne fidcin qui- 
dem hiftoricam falvam rchnquiti 

2. Qui non crcdit EssE Devm, quomo- 
do uUam vcritatem fidci credit, cum hxc 
Qt prima fidci vcritas, finc qua nuUa fubd- 
ftcre potcft? Hcb.ii. 6. 

3. Qui ca quae folus Dcus facit Malig- 
No Gbnio atttibuit, imo ipfum Creato- 
rcra prodeccptore &c. habet, quomodo- 
ca qu« fidcs tradit de attribuiis & operi- 
bus divinis farta tc(5ta fcrvat ? 

4. Qui putat nihil annuam failTc in re- 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy o( Koninklijke Bibliotlieek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Confideratio. ^J" 
nim natura, non coclum , nontcrram &c. 
quomodo confcntit primo fidci articulo : 
Credo in Deum Patrem omnipotentem ^ 
Creatorem coelt terra ? 

5. Qui putat nullos unquam horaincs 
fuiflc, quomodo crecct Chriftum fuilTcf 
quomodo Mariam, cx qua natus, quomo- 
do Pontiura Pilatum fub quo paflus ? 

6. Qoi putat nulla cilc corpora, quo- 
modo crcdct Chriftum corpus habuilTc, in 
co paffum, mortuum, fufcitatum , ad coc- 
los tranflatum , rcditurum ad jjdicium? 
quomodo ctiam crcdct corporum noftro- 
lum rcfurrcdioncm, quae nulla funt? 

7. Qui putat nullam c(rcmcntcm,quo- 
Riodo crcdct Chriftum animam habcrc^. 
in ca paflum triftitiam illam dc qua Matth. 
x6. 58. Et quomodo crcdct cum animas 
noftras ab intcritu I:bcraflc , auteas cflc 
immortalcs, quac nulla: funt ? 

8. Qui in hifcc&tahbus Manet Or- 
STiNATvs, & Obpirmata Mente, cavct 
xic (ibi contrarium pcrfuadcatur, #cl ab ip- 
fo Deo, quomodo non quamdiu hoc da- 
lat, pco obftinato haeretico crit haben* 
das \ 

Atqui hxc omnia funt Mcihodi Cartc- 
fianac lmyji%y,fM.-m>\xi in praeccdd. vidimus. 
Falfiflimum crgo cfl, cum illa falva verita- 
tcsfidciut ccrtas fcpo;iccc , &primas ac 

pocillimas habae poflL 

r ^ 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



^4 Methodt CciYteji(tn& 

C A P V T IX. 

Sexttts Methodi gradus-: Cartejius omnem 
fenfibus fidem abrogat. nunqttam vigi- 
liam a fomnio difiinguipof[e afierit, Re~ 
futata h<tc opinio , ex ipfi Cartefio, ejus 
contradtBio indicata. Oftenditur quam 
exttialis fit in negocio theologico. tolli per 
eam cognitione?» Dei e contemplatione 
creaturarum^ e fcriptur^ leciione , ex au- 
ditu verbi, labefaciari tefiimonium an- 
geli de refurrecitone^ apofiohmm de ejus. 
afcenfione. in dubium uocari fidem 
Jlium oculatorum y O* totum jtts natur^ 
incertum reddi . Tertulliani locus infignis 
ad eam rem adducites. 



QViccfuid ha^enHi ('vcrba funt Car- 
tefij ) Ht maxime verum admifi , vel 
kfenfibti4 vel per fenftu accepiy hos 
autem interdum fallere deprehendiy acprti- 
denttAefii nunquamillii plane confidere qui 
nos vel femel decepertmt. i>ed fortey qti»m' 
vts interdum fenfm circa minuta qu^am 
remotiora nos fallant , pleraqtH tamen 
aliaftmtt de quibtM duhitariplane non po- 
tefiy quamvu ab iifdem hauriantur. prA- 
tlars fane, tanqiMm non fim homo^ qut fo" 
ham m^H dormir^, ^ eadm cmnia i-% 

fomnii- 





Confiderfttio. 
Imnu p^tl, vel cu^m mterdum '^^"^ 
lc lceendum m^gti) veufimtUa, qu^m jti 
%ipUntes . qn^ dum cogito auenum p a,e 
Wtdeo NVN-^VAM certt6 jtidtctti vtgtltam 

MtiltapaHUum expertmenta fidem om- 
\ntm quam fenfth:*s hahaeram UbefaBa^ 
\rmt : nam ^ interdHm turres, qnA rotttHj 
idA vtfAfuerant e longmquo , qnadratA ap- 
itarehant e propinqtio : ^ fi^tu^ permagnA 
% eorumfafitgtisfiantes, non magnJ^ e ter' 
Z (beclantt vtdehantttr. (jf talthu. altt^tn^ 
numerti in rehta , fonftium externorum j«- 
diciafallt deprehendehaminec ^''^'^ 
duntaxatjedettam tnternorum- (Al'^ do- 
bitandi caufa crat) quod nuUa ttnquam 
dum vigilo mefenttre credtderim > qtu non 
emm inter dormiendum pcftm altquanda 
putare me fentire . cumque 
ffiihi videor in fomnii. non credam a rebus 
ixtra me pofttts mihi advemre, nonadver^ 
teham quare id potiu6 crederem de tt, quA 
fintire mihi vidm vigtlando . Mcduat. 6. 



T. Si vcrumcft,quod ait Cartefius^ini- 
tio Dioptricorum, Totius vttAnonryegt- 
men a fmfihm pendere, fanc, (ccundum ca 
<iux jim audiwmus , fallaatlimum vita 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



66 



Methodi Cartejiana 



m 



Doftrae duccm haber, & cui nuiiquam cre- 
dcndum fit. 2 fenfu^ wterdum falle-- 
re. ac idcm dicit p. 83. F/Vri n^?! pcjfe , ut 
ulU falfitas in ff4u opinionibtiA reperiatur^ 
nifalitjua etiam fit in fefactdtds a Deo tri- 
buta a4 illam emendandam . cjuo unico 
di(5lo totum illud quod dc turri rotunda 
aut quadrata , itcm dc fomnio & vigilia 
commcntus cft y cvcrtitur. illa cnim facul- 
tas facit at judicium fcnfuum nos noa 
poflitfallcrc. Scio quid rcgefturus fir,ncm. 
pc fc lianc vcritatem indc dcduccrc.quod 
Dcus non fit faliax,id vcro fuo dubitatori, 
vcl fibi ipfi dum dubitat, adhuc ignotum 
cflc. cfto. rcdrcsipfa tamen,ncmpcfacul- 
tas cracndandi renfuum crrores in omni- 
bus cft , fivc illi principium undc id pro- 
manat fciant, fivc ncfciant. 3. Quod pra- 
dcntii? cflTc cenfce nunquam ilhs plane 
confiderc, qui fc vel femel deccpiflcnr, 
ferinde facit ( ut redc GalTcndus p. 20.) 
acfi, quia cibn4 femel nocuerit, fumendum 
nunquam cibum cenferet, cum pottus prU' 
dentia di^et cavendum a noxio, ac eum fu- 
tnendum cjui conflanter profuit- atque ita, 
nec omnem ftnfi&nem effe re^puendam, fed, 
fiqua fefellit de ea cohibendum affenfum 
dum tmendetur , ilUm vero fine fcruputo 
admittendam ut veram, quA vera conflan- 
ter deprehenfa efi . Hinc fi de turri procul 
vifa qu^ratur^ illane rotunda, an quadrata 



Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



Conjtderatia. 6 7 

t, merito qttidem cohtbetur ajfenfus^quan- 
umcunque ilU rotunda appareat; quoniam 
'ias eii deprehenfum, turrim procul vifam 
tundam.fuiffe cominm Jpecianti quadra- 
m. At fi turris prope vtfa Jpeliata fueril 
ngulis carenst ac omnino teres, tum ajfen- 
fum cohibere velle, aut dubitare, quadra- 
tane potiu4 quam rotunda , five teres pt, 
'hominis non fanA mentis effet. 4- ^^^' 
(dcm modum, quantumcunquc intctfom- 
joianduni non poflrinr.us dircerncre , dot- 
imiamurncan vigilcmus, hauddubic ta- 
, mcn, dum vigilamus ccrti fumus vigilarc 
nos,nondormirc, & crrorem qui kniui 
intcriori intcr dormicndum obreplcrat c- 
nvcndamus. Iprum Gartcfium hic tcl^cm 
voco. is cnim Objca. tcrtiis p. 114. tatc- 
tur A T H E V M ( nam dc co crat qusftio) 
docmientcm Ealli pofTc: atqm poJi£a^.(\^' 
Q\iM) EXPERKECTVS ERROREM 
SVVM FACJLE DIGNOSCET. Si A- 
theus hoc potcft,qui Dcum conftantcr nc- 
gat, potcrit ctiam Cartcfianus dubitator, 
quihocfacit ad tcmpus. intcrim quihbet 
vider, quam pulcre hccc cohscrcantjNFK- 
§IVAM certis judiciis vigiliam a fomn^ 
poffe dijiingui, & FACJLE hoc fien pojfe- 

Nunc vjdcamus quam cirjahs ht hxc; 
opinio, praefertim in ncgocio thcologico. 
id ita eiuccfcit ; 

I. Si lcnfus univcrfim fallunt , ita ut 

cis 



I 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag 

345 H 21 [3] 



l' 



68 



Methodi CartepmA 



cis nunquain fidcnHum lit , (cquiturcog- 
nitioncm Dci c contcmplationc crcatura- 
rum nullam eHc . contra Pfalm. 8. 19. &:c. 
Rom.i . 20. &c. hoc gtavitct Cartefio cx- 
probravit (iociilT. Gaircndus p. 151. Cum 
prohanda foret (inquit) Dei exijientin e:. 
qtiibufdam eperibtii, (juorum cattfa etgnofce- 
retur, tu non potuiRi quidem aliud, qu^m 
petitum ex dcpendentia effe^us a caufa ar- 
gumentum excogitare: at deferuifii tamen 
viam regiam, quam fcriptura indicat,^ 
fapientes omnes fedantur j videlicet con- 
templationem admirabilts univerfii 0* per 
nefcio quam fomnii,deception(s,delufionis fe- 
tnitam, fubduxi/li te ex tpfo univerfoi vide- 
licet ipfum, ^ quicquid efi extra te, falfum 
ejfe exiftima/is, ac falfum (imul quicquid ex 
eo, ^ prAterte, deduceretur. 

1. Si rcnfus fallant , cognitio Dci S f. 
fcriptura nulla cft. fortalTc cnim dum carn 
lcgcrc te puras, fabulam dc alino aurco 
antc oculos habes-. cum tamcn cam fcru- 
tari ad falutcm jubcamur. Pfal. i. j<>. 119. 
'■^o\\.^\9. ^Ct.ij.u. 6cc. 

• j. Si fcnfus fallant, cognitio Dei cx au- 
(iitu vcibidivini nulla cti . fortafTc cnim 
dum id tibi audirc vidcris, Annalcs Vola- 
fianos rccitantcm audis . cumtamcnccr- 
tum /it fidem c/Te cx auditu, auditum au- 
tcm pcr vcrbum Dci. Rom. 1 o. 1 7. 

4. Si /cufus fallant j tcf^imonium apo- 

iloloruia 



I 



Tr:'3 



m 





Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conpd&ratio. 69 
«olorum de Chrifto nullum efl: , cum ex- 
llamant : §uod atidtvtmus, quod vidimM 
\cuUs nojiris , qt4od J}eSiavtmtn , O mantis 
toftrd comreBarHnt, de Sermone tllo vitA. 
]uod vidimu^ ^ Mdivimu4 annunciamui 
}bis. i.Iob. 1.1.3. 

5. Si rcnfus fallant , non tcncbantur vcl 
rcliquiapoftoli, vcl nominatim Thomas 
ircfurtcaioncm Chrifti crcdcrc, cumfc eis 
Indcndum & palpandum ofFctrct. loh. 10. 
U0.17. ncc rcde ad fcnfum oculorum pro- 
Uocabathacin partc angclus, cum mulie- 
teibus diccrct, refurrexit .noneft hic, VIDE- 
TE locum. Ma£th.28.<J. 
l 6. Si fcnfus fallant , non poflunr tcftari 
Mc afccnfipnc Chrifti, qui illam vidcrunt . 
'contra Ad.i^. i.Cor.15. 5.6.7 8. 
, 7. Si fcnfusfallant , ncc autitis tcflibus 
linjudicio, ncc oculatis credcndum cft, 
ICoutra Dcut. 17.6. Matth.i8.i<5. 

8. Si fcnfus fallant , ncmo nec patrcm, 
tncc filiam, nec uxorem ncc fororcm ccrto 
I iiofcct aut ab alienis difccrnerc potcrit. at- 
quc ita totum jus naturx inccrtum crit, 
f unde omnia parentum ac libcrorum, con- 
jugium &c. officia ceffabunt aut confun- 
dcntur. Haec fi Cartefio a mc fibi appofita 
I; non fapiunt , audiat graviftimum audo- 
rcm TcrtuIIianum hb. dc Anim. cap. dc 
quinquc fcnfibus , ubi poftquamcxcm- 
plura turris Cnam vctus cft infulfiflima ob- 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



i 



yo Methodi Cwtefim^ 

jcdio) & alia multa cxaminafl«,2«i^/fl^«<, 
inquic, Academice procaeijj^me} Totumvi- 
t£ ftatum evertii , omnem natutA ordtnem 
turbas t ipfitM Dei providentiam exccecas, 
qui cunHii operibus juis intelligendvSiincO' 
•lendisj dijjpenfandu»fruendifque, fallaces ^ 
tnendaces dominos prdfecerit fenJus.An non 
iftii univerfa conditio fubminijiratur? An 
non per iftas fecunda qucque mundo infiru- 
Bio acceffit Tot artes, tot ingenia, tot ftn • 
dia, negocia, officia* commercia , remedia , 
ionfilia, folatia , viBus, cultus , ornatufque 
cmnia totum vitA faporem condierunt,dum 
per hos fenfm folui omnium homo animal 
rationale dinofcitur intelligentiA ^ fcientii, 
capaXi ^ ipfius Academia. & poi} nonnul - 
la: Non Itcet nobii in dubium ftnfui iSios 
revocare, ne i^ in Chrijlo de fide eorum de- 
liberetur : ne forte dicatur^ quod faljo Sa- 
tanam prolpeciarit de cxlo prAcipitatum: 
aut falfo vocem Patrts audierit deipfo tefli- 
ficatam : aut deceptus fit cum Petri focrttm 
tetigit : aut alium poflea unguenti fenferit 
fpirttum , quod in fepulturam fuam accep- 
tavity alium poflea vini faporem , quod in 
Janguinis fui memoriam confecravtt , Sic 
tnim fy* Marcion phantafma eum maluit 
credere, totius corporii in illo dedignatus ve- 
ritatem. Atquin ne in Apoflolti quidem t- 
jus ludificata natura efi, Fideltsftiit ^ vi- 
fu4 ^ auditus in monte : fidelts ^ guftm 



Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



Conjideratio. 
tni illiuii licet aquA ante» in nuptips GaU- 
te. fideli^ ^ ta£iu4yexindecreduliThomA* 
Ucita loannis teflationem : quod vidimas, 
mquit, quod audivimtu t oculu nojirii vidi' 
iuSi (f^ manu5 noflrA contreBaverunt, dc 
\rmone vit&' Falfa utique teflattOyft ocu- 
\rum 6* ^«'''«^ manuum fenfui nA^ 
ra mentitur» 



C A P V T X. 

\eptimm Methodi gradui : Cartejtus ali- 
quid certi qudrit , extra illa qu<c ahdica^ 
vit, invefiit exifientiam fuarrK, ejui cog- 
^mtionemfolam veram ejfe aflifmat. exea 
coUigit exiflentiam Deiy non tamen argu-- 
mento ab effeBo ad caufam> quod rejtcit, 
fed diverfo, Examinantur hdc: Etfrufira 
qti^ri aliquid extta illa qu^ abdicavtt 
oftenditury quandoquidem omnia abdica- 
verit . Argumentum ah etciffentia noftri 
vetuseftey ex Auguftino prohatury fed 
itliter quam a Cartefio adhthitum. In" 
tidtt Cartefius in argumentum a fub" 
ordinatione caufarum , q^iod tamen po^ 
ftea reforhet. 4e progreflu in infinitum 
contradiciio ejus . Omnes demonftratio- 
ms Thom^ pro exiftemia Dci ah eo reje- 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



•72 Methodi CarteJiariiS. 

£Ia ea$ a Gregorio de Valemia refutaiah 
falfo ah eodem afjirmatur. 

1N tant/ts dubitationei (inquit Cartc- 
fius) hejierna medftatione tonjeBu4 fum» 
ut nequeam ampUtii earum oblivifci,nec 
vfdeam tamen qua ratione folvend* fint, 
fed tanquam in profundum gurgitem ex 
improvtfo delapfus, tta turbatvu fum , ut 
non pofftm in imo pedem figerti nec enatare 
ad /ummum , Enitar tamen» ^ tentabo 
rurfu4 eandem viam quam heri fueram in^ 
grefftu^ removendo fctlicet illud omnequod 
vel mioimum Aubitationts admittit y nihtlo 
feciu^j quam fi omnino falfum effe compt' 
rijfem, pergamcjue porro, donec aliquidcer» 
tit vel fi nthil aliud, faltem hoc ipfum pro 
certo, nihil ejfe certi cognofcerem. Medir. 1. 
p, 14- 15- 

Suppono igitur, omnia qus, video falfa ejfe* 
Sed unde fcto, nthtl ejfe dtverfum ab tu om- 
ntbus qu& jam jam recenfui , ^ de quo- ne 
minimaquidem occafio fit dubitandt? Nun^ 
quid efi aliquis DEVS , vel qtiocunque no- 
mtne illum vocem , qui mihihas ipfas cogi- 
tationes immittit ? qttare vero hoc putem , 
cum forfan ipfemet tllarum au^or effe pof 
fim? Nunqw.dergo EGO ipfe aliquid fum? 
fed jam negavi me habere uUos fenftu , 
ullum corpus ; h^reo tamen, nam quidinde? 
fumne ita corport fenfibttfque ailigattss , tit 

finc 



Early European Bcx>ks, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



5^ 



Con/ideratio. 73 
tne illU effe non pojftm ? fed tnihi perfuafi 
tihtl pUne ejfe, in mundo , nullum coelunt 
jullam terram.nullas MENTES.nulla cor- 
mra-3 nonne igitur etiam ME non ejfe? im9 
Ler/«, ego EKAM fiquid MlHl perfuafi. 
Isedeji deceptor, nefeto quis, fumme potsns , 
\fumme callidus, qui de indujlria me femper 
\falltt: hauddubte tgitur EGO etiam fum, 
\p ME fallit: fallat quantum poteBjnHn- 
quam tamen efficiet ut NIHIL fim.quam' 
diu ME altquid effe COGITABO . Ade^ 
Ht omnthtes fatis fuperque penfitattt y deni^ 
que ftatuendum fit» hoc pronunciatum i 
EGO SVM, EGO EXlSTOy quottes a m^ 
profertury vel mente concipitur, necefjari» 
ejfe verum. p. 15.16; 

COGITATIO fola a me divelli nequit, 
EGO SVMy EGO EXISTO, certum efi, 
quamdiu autem? nempe quamdiu cogito , 
nam forte etiam fieri pojfet , fi cejfarem ab 
cmni cogitatione, ut illtcotottu effe define* 
rem. Nihtl nunc admitto ni(i quod fit ne- 
ceffario verum : Sum igitur prdcife tantum 
RES COGITANS, td efi MENS , five 
/tnimus, five intelleclus , five ratio c. p. 
18.19. 

Certijfimum efi , hu^us fic prAcife fumti 
notitiam non pendere ab tllis quA exifiere 
nondumnovi. p. 19- 

Hoc unum verum ejfe affirmo, NEGO 
CJETERA, p,io. 

D §l^fd 



Early European Books, Copyright €> 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



'ji^ Methodi Carteficnn 

6}uid eH hoc (viaelicet rcs cogitans? ) 
nempedf4hitans ^intelUgens, affrmans, ne- 
gans, voler?s, nolens,imaginansquoque» O 

S.ENTIENS. ib. 

SUiid eft horum, quamvts femper dor- 
tniam, quamvu etiam IS gj'/ ME CRE- 
jtVlT quantum in fe eft ME D ^ 
DATy quodnonAqueverumftt.ac meefje} 

ib. & 11. 

Tallat me quifquU poteft y nur.quam ta- 
tnen efficiet ut nihtl fm. quamdiu me alt> 
quid effe cogitaho. Mcclit.3. p. 29. 

Cum nec quidem adhuc fattsfctam, V- 
TRVM SIT aitquis DEVS quamprtmum 
cccurret occafio , examinare debeo AN SlT 
VEVS* p. 30. 



Quum aicit fc hcfternoaic in dublta- 
tionesconicaum,rciendura cft, dicm il- 
lura toto novcnmo duralTc. ut habujraus 
ex Methodi p. 18. Hlo dic tam longo in 
profundo eurgite fc haEfifTe agnofcit , ne c 
inirum, cum gurges iUc ric^oragoimpic. 
.tatis. &barathrum perditionis. Icd quod 
ait fc ex improvifo co dclapfum , iallum 
€ft, nam deftijiato.confilio, fe co conjccit., 
& animo obfirmato ibi tamdm moratus 
«ft. infclix Ptofeao, fi eum mors mteribi 
tcmporis opprcfliifct, Tcntat jam indc c- 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjtderatioy 75 
rincrgcre,idque non contraria (quod opor- 
t tcbai) via , fed cadem qua fe praecipitcm 
. ^cdit , ncmpe omnia ncgando. id cft cni- 
titur in altum , ptofundius fc immcrgcn- 
do . Tandcm tamcn incipi: dubitatc, an 
oihil fit diverfaiii ab omnibus iilis quae 
jam rccenCuit , & dc quo nc minima qui- 
dcm occafio fit dubicandi ? infcicc profc- 
45lo,namcum omnin ncgaric, quomodo 
prxter illa omnis aliqnid mdubitaci invcn- 
lurus cft ? an datur aliquid practcr omnia? 
Dum circumCpicit, an fortairc Dfvsrcve- 
ra & indubitaco czirtac? cam cogitatio- 
nem a fc rcjicit, ncc cauf^e cflc ait, cur hoc 
putct. Omnibus cxpcnfis deprchcndit fc 
ipfum aliquid clFe, «empc Mentcm , rcm 
cogitanrem, at M b n t e m cfTc antea nc- 
pavit, & pro falfo habuit. quomodo crgo 
illa jam ponitur cxtra ca qux tcccnfuit Sc 
fi cis (ut vcrum cft ) comprch^ndatur,<:iuid 
illum adigit, ut fufpicctur, jitio dcmon- 
ftrct , cam cilc, quam non cffc ut ccrtum, 
&quidcm ferio , prarfuppofuic ? cftne fa- 
picnris probarc id cflcvcrum, quod prae- 
iupponit circ falfum ? quid infanius quatn 
concluHoncm inferrCi quascontradidtorie 
opponatur proprix hypothcfi ? Agc ta- 
mcn, demonftrat fc cfle Cattefius, & indc 
pcr ambages cducit, animam , & Deum 
clfc, undc pcr altcras rurlum ambagcs, ca 
quse in fcnfus incurrunt verc eiTc « ut hiuc 

D i dcai- 



7 6 Methoii CAYteftan* 

dcniqiTC pcr circulum vicili m concludarur 
Dcum cflc. c diamctro contra meihodum 
apoftoli, qui non cx co quod Dcus fit 
probat ctcatutas eflc, fcd cx co quod crca- 
turx fint, cflcDcum. fcd h«c fuo loco. 
nunc primum Cartcfii demonftrationcm , 
cui omnia fua dcinccps fupcrftruit, nonni- 
hil mcditcmur. Ncc cipcact quis,ut cara 
adnormam dialcd^iccs cxigamus, fecit id, 
(ncquc adhuc qui rcfpondcrcr invcnit) 
dodifl: Gaflcndus. p. 38. & fcqq. Ut au- 
tcm , quomodo hujufccmodi doccndi via 
cum thcologia convcniar,inquitamus,no- 
ftrarum pariium cft. Agc igitift , invcnit 
Cartcfius argumcntum infblubilc quo 
Dcum cflTc probct. Cogito, crgo fum. 
Sum , crgoDcuscft. utraquc confcqucn- 
tia proccdit a poftcriori , illa ab adionc 
ad cxiftcntiam, haec, fi dirc£lc,& finc am- 
bagibAJS Cattcfianis inftituatur, ab cfFc^lo 
ad caufam. argumcnto, fatcmur, probo, 
vcrum non illudfblum talccft, fcd innu- 
mcra alia. quotquot enim creaturae fc fcn- 
fibus noftris oflrcrunt, fimili fohditatc Dc- 
um noftris mentibus ingcrunt. argumen- 
tari fiquidcm hcct: folcm vidco crgo eft. 
fonum audio, crgo cft. fic dc cactcris. ncc 
valct-cxccptio Cartcfiana , quod fcnfus 
fallant , cam cnim jam ipfc fuftulit , cum 
ca nos facultatc prxditos agnovit, pcr 
Guam corum, fiqui occurrant, crrorcs a 

vcritate 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



Co77jideratio, 77 
rcritatc facilc dilceruamus. fi rcluaciur 
idhuc, objiciam ei propria ipfius vcibacx 
.piftolaad Soibonam Mcditationibus luis 
Zx^x^y quibus rationes fere omnes , qti& 
pro hi4 qUAfltonibi^ k ma^nis virts alUtA 
mTunt , cum fatii intelliguatur »vtm demon^ 
Sfirationis hahre fatetur, vixque u las dan 
Vpoffe fibt perfuadet, quA non prm ab altqm^ 
Ybi^ fuerint inventA . p. 5- ^ & 4- 

Iqaoditavcrumcft, ut nchxcquidcm pro- 
igatio, qua folafibi utcndum putavit Car- 
iicfius, abipfo mvcnta, fcd multo antc ab 
Auguftino ufurpata fit ( ut obfctvavit au- 
aorquartarum objcdionum p.216.; lib. 
. cnim 1 dc l.b. arb. c. 5. Alipius cum Euk». 
. dio difputans, probaturufquc Dcum ciic: 
Triu4, inquit, abs te quAro, ut de MANI- 
FESTISSIMIS capiamu4 exorditim, utrum 
1 tu ipfe fis? An tufortaffe metuis, nehac in 
interrocratione FALLARIS » Cum uttque 
5/ NONESSESFALLI OMNINO NON 
POSSES? tantumautcm abeft ut hocnc- 
pct Cartcfius, ut ctiam pro indicio gratias 
aeat, p. 251. lam convcnio confcicntiam 
cfus: Si gravimmis thcologis , qui ilhs 
dcmonftr'ationibus ufi funt, (iiph Augufti- 
no, qui e Cartcfiano principio dilputavit , 
nunquam tamcn in mcntcm vcnit,omnia 
prius (ctiam mcnicm propriam , ctiam 
Dcum ipfum) ncgarc, quid caufx fuit qua- 
rc Cartdius, rcratam mfolcntcm (nc jani 

D y ahud 



Early European Books, Copyright €) 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



ff 



78 Methodi CartefianA 

aliuddicarn) audcrct? Annon cx fua cogfJ 
tationc fuam cxiftcntiam , & cx fua cxi- 
ftcntia cxiflcntiam Dci potuit coiligcrc, 
rcrum univcrfirarc falva ? & faJvis aliis dc- 
monftrationibus pcr c]uas idcm cvmci- 
tur? 

Progrcdicndum cft ad modum quo cx 
hoc fuo principio icliqua, ac primo cxi- 
ftcntiam Dci eruat . £t potuirfcc quidcm 
hic regia via inccdcre, ut vidclicct ab cxi- 
Hcntia fua, quam ab alio cflc negarc non 
porcft, tandcm ad illud d^evcnirci quod a 
fceft. qui modus demonftrandi ita pctfpi- 
cuus cft ac folidus, ut ipfc in cum incidat, 
Medirat. 5. p. 4j. fcqq. VlteritiSf inquit, 
^ttdrere libety an ego ipfe^ habens ilUm ide- 
am (Dci vidclicctj ejfe pojfem ^fi lale ens 
nullum exifieret ? Nempe, a quo effem f ^ 
me fcilicet y vel a parentibiu , vel ab aliif 
^uibu/ltbet, D<o mtntn perfeclis ^c. Ai- 
«^ui fi ame effem^ nec dtibitarem, nec opta^ 
rem, nec omnino qtiicquam mihideejfet ^c. 
stqac ita ipfcmet Deiu effem Cquod cum 
non ita fc habere ollendflict ) ex hoc ipfo, 
inquit, evidentijjlme cognofco , me ab ali' 
quo ente a me dtverfo pendere. ferte vero il- 
lud ens non efl Deus, fumque vel a parentt- 
bus produBus, vel ab aitii caufis Deo minus 
perfeclis, Cid rcfutans) potejly tnquit de rlU 
rurfus quAri an fit a fe, vel ab al:a? nam fi 
a /e, pMet ex dt^is , HU.Ti tpfam Deum ejf* 



Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjideratio. 7^ 
c fiautem fit ah aUa. rutfu4 eodemm^- 
0 de hac altera tjUAretur an fit a fe, vel ab 
Ua, donec tandem adcaufam ulttmamd^ 
veniatur, qu£ erit Deus. Satu entm aper^ 
tumefiy NVLLVMHIC DARl POSSE 
TROGRESSVM IN INFINITVM. 

Hxc conliactans audor primarum ob- 
tcaionum p. 99' ii^^ demum ipfa via efl, 
inquit, cju^m d S. Thomas ingredttur^ 
quam vocat viam a caufalitate caufd effi-^ 
cientUy eamque defumfit ex Philofopho. n:^ 
rquod ifii de caufis idearum non fint foUt^ 
^citi. Et forteopui non erati qutdnt emm 
firicle, reSiaque incedam? Cogito, ergofum-, 
imo ipfa mens ^ cogitatio fum v illa autem 
ipfa mens ^ cogitatio aut a fe tpja efl , at^ 
ab alio-y fi hoc, tjlud porrf a quo? Si a fe e/i, 
ergo Deusefi. &c. 

Hic fe conrtriaum fcntieris Cartclmss 
mirabilc commcntum cxcogicavic. nam 
ncf^ationcm proceflus in infinitum, non 
adtcricmcaularum in fcfc, fcH ad intcllc- 
aus nolhis imbccillitatcm rctulit , pcr 
quam infinitam pcrvadcrc non poflimus^. 
p.iM.115. periftam caufarum fuccejfionem, 
inqnit, fyon vtdebar alto poffe devenire » 
quam ad impcrfeBionem met tntclleclus ag^ 
nofcendam. quod nempe non pofftm com- 
prehendere quomodo infinitA tales caufApbt 
mutuo ab Aterno tta fuccejferint , "«'^^ 
fuerit prima- Nam certe , e-co quodifiu4 
J- P ^ non 



8o Methodi CaYtefim^ 

non pojftm comprehendere NON SEGjVU 
TVR ALIGlVAM PRIMAM ESSE DE- 
BERE . ut neqt4eex eo quod non pojfim e- 
tiam comprthendere infinitcu divtfiones in 
quantitate finita fequitur altquam dari ul- 
timam, ita ut ulteriui dividi non poJftt,fed 
tantum fequitur, intelle^um meum, qut eH 
finituSy non capere infinitum . Itaque mti* p| ^ 
lui uti pro fundamento me£ rationii, exi' 
ftentia meitpftns.GiVlE A NVLLA CAV* 
SARVM SERIE DEPZNDET, mihique 
tam nota efi, ut nthil notius effe pojftt ^c* 
quod plane aliud efi , quam ex eo , quod vi" 
deam meapatre genitum ejfe,patrem etiam ^ C 
ab avo effe confiderarem , ^ quia in paren- 
tum parentes inqu.rendo non pojfem pro- 
gredi in infinitum,ideo AD FINEM gF JE- 
RENDO FACIENDVM STATVEREM 
aliquam ejfe caufam primam. 

Quod aclau(5toritatcm Thomaj & Ari- i 
ftotelis attinet, cam modefte hicdcprcca- 
tur, locum hunc invidiofum caufatus , & 
rogans ut liceat fibi de altis tacere i atque 
eorum tantum qudt ipfe fcripfertt ratiomm 
reddere. At Epilhad Voct. p 250. apcrtius 
rticntem fuam dcnudat. €lHamvis enim 
quu, inquiens,/>«/^«j refutare Atheifmum» 
rationes afferat quA ad hoc NON SVFFI- 
CIANT, imperitid tantum , non ideo fla- 
tim Atheifmi efi accufandus . <§}uin ettam 
profecio cum Atheorum refutatto (it dtffi- 

cillima 

i 




Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Confideratio. Si 
mxillima» non omnes qui contra Atheos IK- 
\t lELlClTER certarnnt hahends jHnttm-' 
%terttt, Vtde Gregormm de VaUntta theo^ 
^ UiHm [oUdtjfimum ^ celeberrtmum . tlU 
II reft^tat OMNiA ARGVMENTA qmbtis 
ufiis efi D. Thomas ad exijlenttam Det 
probandam, d INVALIDA ejfe oslendit. 
I idemque ettam alti graves ef theolog$ 
I fecerunt i adeo ut ab iu qui veftro more lo- 
■ quuntur dtci pojftt de D. Thoma (;«^ 
quts unquam aLtU4. ab omnt Atheifmt JuJ- 
picione quam maxime futt remottu) ejus ar- 
ctimenta contra Atheos pemttus tn^peiia 
^examtnata ELVMBIA ^ FICVLNEA 
deprehendt i eademque comparatto de tlio 
tum Vantno pofftt tnjittui, d ^^fi^^^J^^fJ^i 
(abftt tamen tnvtdta d'Mo) APTIVb 
QVAM DE ME. quia mea argumentM 
mnquam fuerunt ita refutata. 

Hoc profcao cft palirnodiam cancre 
& tamcn id agnofccrc nollc pixit cxco 
quod cxiftat ipfc & ideara Dci habcat (hoc 
Sltimum fivc adlit fivc abfit non mutac 
vim dcmonftraiionts) Evidentissimvm 
cffc, fcab aliquoente a fe divcrfo pcndc 
xc. lUud vcro cns ctTe Deum, quia Satis 
Apertvm fit nuUum hic dari ptogtellam 
inmfimtum, Nanc cx hoc fuo 

w. ■ j IV/ 



5 
i 

Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



82 Methodi Cartejhn^ 

to aitNoN SE(^ialiqaam cau(am primantt 
clk dcbcrc, & ncgatioDcm progre(rus la 
infinunm confcrt cum co quod comprc- 
hcnocre non pofik inmutas, divifioncsin 
quantitatc finita , unde Non SEqvATVR 
dariultmiam. niliiicrgo alijud hicdemon- 
ftravit Carrcfiusquam impcrfc(5lioncm fiii 
intcllectus, cxiilcntiam autem Dei nullo 
modo. poteram emm tnfinitA caufs, Ater^ 
nctta fihi fticcejfiffe Cverba ipfius fiintj ut 
nulU fuertt prima^td cfl , ut NVLLVS 
FVERIT DEVS. Imo, ut argumentum ab 
exiltcnt?a funpfius, quod tame fundamen, 
tum luo: rackjois vocat.prorfiis inurile rcd- 
aat, a;t e^m A NVLLA SERIE CAV^ 
SARVM DEPENDERE,fihi^ue tam nO' 
tttm effe, ut nulU notior ejfe pojfit. Sicnc- 
^at paccntes Cuos ufque ad Atkm^m , & 
jpfiim dco.que Dcum; fcro quod regcaa- 
lus fit, (c confidcrare fc ipfijm hicut rcm 
cogitanicm, ,i. urmcnccm tantummodo, 
quas cam caufarum fcricm non habcat . 
cfio,at habct ramcn caufami l^su-u vi- 
dehces, arqiie ideo ab illiuscxiftcnria im- 
mcdiatus progrcmis cft ad exiOeniiam 
cauUpnmjE atquc ctiam-unicx, Sc invi- 
iJiim perft^it argumentum hocin via Tho- 
irass* Quodaitexiflentiamfi:amfibitam 
aotam dlc ii; nulla notior clTe po/fit, ni- 
iiilad rea facitjneque enimiadcibquituc 
^ .icycxa iadcpcadentcm ciTc, aut ab 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninkljjke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjtderatto . ^ 

tantum ad imbecilli.atem fa. .ntcllc- 
a;stTfU.qua/,c.n,lu« 
finita: efle poflmt , atqueita nuUus ue.« 
cfli eamque confect cum qaant.tate .« 
Sfimtum 1ivif.biK. qus tamen .nfimtas 
nonpoflita mente noftta pemanfin.pror. 
fus fnepium . & fimile «-0«'^"«"' «ft- 
Quia pon-,b.!.l. ficut lunt ,n poc=nt.a tan- 
fciualis eft iHa divmo cont.nu.) .ta 
PfulrelTe infinita rync.tegoreman^^^ 

X c X a ax V rubard<natas .nfin,t.. 

reveta efletprima. v.qusaehacte d.lpu. 
;atSuate2D.fp.Metapl..i5'.f^ '- 

nfoue ad 40 inclufam. 

Yam veniar«,s ad argumenta Tnom« 
pto cx.ftenna Dei, qu=e omma tej.c.t Ca^- 

U« neve folas infanire v.deatut , Gte- 
tefius, neve 10 ^^^.^ ^^^^^^ , 

fS.eumIreoTos„mrol.a.ffimu.. 

S^;-V.mum.vocat eumcue O^^^ 
r,f,itafle Sc nvalida oftenJ.Ue a.t. 
i^ao C vive.etValentia, laudes qua» s. 
Iflinutot CatteGu5 aircr.bit. non .mpe- 

d?«nt, T-o m.ous tam atrocem .n,ur,am 

« OMmAThoffi» argumcnuf 10 «««c»^ 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



84 Methodi Cartejtmdt 

tia Dci refutet, ut contra ea omnia con- 
tra advcrfariorum cavillationes defendat. 
V. cius Difp. I. Quajn:. z. pundii. 1. 5. pcr 
totum. Vcrum cft (& eo yidctur rcfpicerc 
CattcfiusJ quod propofito argumcnto 
contra omncs rationcs (imul, rcfpondear : 
Concedoy nnllam harHm r^tionum , aut o- 
mnes fimuU probare per fe, quod primum 
illud movens fit etiam unum numero, in* 
finitum, immateriale (^c. CAterum ex hoc 
non fequitur aliud (attendo Carte(i) ^«^;» ' 
non probari h'u rationibus §iV ID SIT 
T>EVS» feuqualls fit natura Dei , prout 
nosiro modo imperfecic potefl etiam a no- 
his cognofci, ^ in fequentibus qudfiiontbui 
videbtmus, MINIME autem inde fequi-- 
tur , non probari hU rationibm DEVM 
ESS E, eo modo probationis qui SVFFI- 
CIAT (attcndc itcrum Cartcd, cjuiratio- 
ncs Thomx ad hoc ncgas Svfficere) ad 
fatisfaciendum quAfiioni AN EST, dequa 
tantum hic agimtu. Et ratio ejl , quia ut 
huic quAHioni AN EST fattsfiat per fe^ 
fatts efl probari veritatem illorum concep- 
tuum, quos imperftSie ^ confufe folemus in 
tnente formare , cum rei nomen audimus, 
ita fciltcet , ut conHet ex probatione, eos 
(onceptus non efe ccmmentitios. fedaliquod 
ens omnino ejfn in rcrum natura quod illis 
refpondeat . Prohare vero conceptt^ alios 
ma^ difiirMos , ^Hibta filteriu^ cognofci' 

mtHi 




Eariy European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjideratio, 8f 
mus, cujufmodinam fit ea res, pertinet ad 
quAftionem §}VID SIT, nonautdm adquA- 
fiioncm Alsl SIT . Alias tJlA duA quAfito- 
nes mintme dtfiinguerentur , In propojito 
igitur, cum Dei nomen audimusy commft- 
niter folemus concipere imperfeHe confti- 
fe, vcl primam caufam , vel primum mo- 
uens, velalia,quA rationes D. ThomA coU" 
cludunt . ^luamohrem rationes ejufmodi, 
qUA fcilicet probant effe aliquod primum 
tnovens, efficiens y ^c. etji non probent 
§VID e» GiVALE illud fit. fcil, immate- 
riale, infinttum , unum numero CT c, SA' 
TIS tameu probant DEVM ESSE. IlU 
enim alia probare, pertinet ad quAftionem 
de natura ^ quidditate divina : (^proban^ 
tur etiam non admodum difficultery confli- 
tuta jam veritate dtvinA entitatts , juxta 
quAftionem AN EST. Atque hinc fit <juod 
X). Thomas, non ntfi pofi expedttam hanc 
quAftionem AN EST, dtlputat de unitate, 
Jimplicitate , Aternitate , ejufmtdi 
perfeclionibta divinis,ut videbimus, in feqqf 
quAftiontbui. Quocirca, cum Cajetantis htc 
negat, probariper fe hts rattontbt^s D.Tho- 
WA Deum ejfe , eo quod non probatur tllis 
Dei unitas, ^ infinitas,^ concedtt tantum, 
id probari per accidens , ut fcilicet ejufmodi 
rationes concludunt ejfe quAdam prAdicata, 
quA in rei veritate foUDeo conveniunt; non 
Jatts difttnxijfe vtdetnr tntsr qmfiioTiem 

AN 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



^5 Methodi CartefianA 

AN EST ^VID EST. Ucm dc C^T- 

fuos Theologos ei antmus eft inrcaar' 
faltcm vcrum^dc lis dicat. vcl fi finc libr^ 
philofophari vuit, abftmcat a ciiandis au. 
Lribus qucs non infpcxir. Dcmquccon- 
fidcrcnr Domini Sorboniftjc, an non na. 
fo cos rufpcndcrit Cartcfms, cam diccrct 
pr^efat. Mcditat. quod Sc rcpctit. Epift. ad 
Vocr. pag.154. exifiirT^^re fe^ ratro^^^^^^^^^^ 

ftint , cum friu inteUiguntur. '^lZu ' 

intcr maenos illos viros non numeratCar- 
tcfius, vcl argumcnta cjus omma pro m. 
validisnondcbcnttraduci vcl ipfc T^^^^^^ 
mas fua argumcnta non fatis .ntcll r. 
cligat qnod volct Cartcfius & alTcrtio- 
num fuarum abrurduatcm vidcbit. 



G A P V T XI. 

OSiavus Methodi gradns: Cartefius in men- 
^tefua invenit rerum multarum tdeas, 
tereas, ideam Det . quarn mirifice expLi- 
cat. I. per imaginem & f^^^^^'^^^^^.' 
2 ter renh cogttatam . ut efl ohjeBive iu 
intelle^ii. 5- pe^ cujufihet c^gitationts 
fS^mm&J* f«^4' .'iCcenfetvoUttoncm 

■ * T * _ 



Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjiderntio. %y> 
timorem. 5 . colleBionem per xrgumen* 
t/n. 6.idque(i ratione evincitur. j.fa* 
cultatemidefA eliciendi. 8. notionesycon-. 
ceptusyjudicia. &e. dicit fe habere ideam 
intelleilm infiniti. ideam arbitrii fui,cu^ 
ju6 libertatem libertati voluntatii divin^ 
dquat. infiniti numeri. angeli^ compefi- 
tamex ideaDei ^ howinum. ipftus dcr 
mque Nihili. Examinantur h^c. & tum 
kcutionum improprietas , tum mtiltiplex 
contradi^io & falfitas in iis caftig*^^ 
tur. 



REjcda communi via JcmonftraDji 
cxiftcntiam Dci cx cffcdis , videa* 
musambages, pcr quas cognita jam 
fua cxiftcntia, ad cxiftcniiam Dci cnitatur 
Gartefius . cx funt y idcae quas inmcntc 
L rua invcnir. de quibtis in Principiis pag. 5, 
ita orditur ; Cum autem mens, qud fe ipjaM 
novity de aliii omnibu6 rehuA adhucdu^ 
hitat, undiif uaque circumjpicit, ut cognitio^ 
nem fuam uLteritu extendat; primo quidem 
invenit apudfe multarum rerum ideas.quM 
quamdiu tantum contemphttir^, nihtlquc 
ipfis fimile extra fe ejfe afiirmat aut negaty 
falli non poteff . Invenit etiam communei 
quafdami notioneSr ex his varias demon^ 
Jlratiofies componit , ad quas ^u.^imdiu- au 
Utiditp mnino fibi perfuftdet ef[k veras^ Silc, , 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



88 Methodi Cartefian^ 

ixempU causa , ntsmerorHm ^ figurarum 
ideas tn fe habet, habetque etiam inter com- 
tnunes nottones , quod fi aqualtbus Aqualta 
addas , quA inde exurgum erunt Aqualta , 
^ fimiles.ex qutbtu faciredemonftratur tres 
angulos trianguli aquales effe duobui reSits 
eff. ac proinde h^c ^ talta ftbi per/uadet 
veraefey quamdtuad prAmtJJas, ex quibta 
€(t dsduxit attendit. 



I. Qucmadmodum abfurdum fuit,quae- 
rcrcmcntis cxiftcntiam , poftquam illam 
falfam cffc pracfupporuit , ita hac invcnta 
non minus abfurdum cft cognitioncm ad 
alia cxtcnderc vclle, poftquara pracfuppo- 
fuit nihilcflc inrcrumnatura, ncc jpfum 
adco roundum. quodautcm non eft, nc 
cognofci quidem porcft. i- Quomodo a- 
pud fcre invcnit multaium rerum ideas, 
dcquibus nec affirmct , ncc neget , poft- 
quam omnia ^ mentc fua delcvit , & ora- 
nia Negavit ac pro abfolutc falfis ha- 
buit.' 3. quomodo communes notioncs, 
& cx iis compofitas demonftrationes pro 
\eris habet, poftquam omnia pnncipia 
pcr fe noca, & ipfas adeo mathematicas 
dcmonftrationcs eodcm quo cjctera loco 
habuit, uc vidimus Princip. pag. 1 ? , 
A.RcYOcemus hxc,anuni gratia,ad fimih- 
- - - tudiDCi» 



^ Confideratio. 89 

Jtudincm, dc coibc & pomis. cotbis cft 
iincns, poma funiopmioncs & imagmcs 
:ictum. nciis quid falfi fubfit , omnes ct- 
ifundit, & ipfam quoquc corbcm quam 
lonac potcft projicit, id cft, mcntcm ip- 
fam^ncgat. poftmodum pocnitudme dudtuS 
corbcm rcquirit & invcnit,ncc vacuum in- 
Ycnit, fed pomis plcuum, i. c. mcntcm 
plcnam idcis , communibus noiionibus 
&c. qusercrcbbct, quomodopomain va- 
cuum corbcm rcdicic undc cjeda ctant. 
quomodo imagincs, & communcs notio- 
f\cs in mcntcm undc expuUa: erant.' ortal- 
fc, quemadmodum ipfa olera olU Ugit, ita 
ipfacorbis disjcda poma tecolIegK, & 
quidcm putrida cum fanis , quod tan»cn 
ficrinolebatis qui cacfFaderat , fed prius 
qujcintegra, quae corrupta ellcnt exami- 
nari.Hxc oftcnduntquam ridicula, quam 
falfa, quam minimecum fequeniibus co- 
hxrcns fit jadata illa omnium rerum ab- 
dicario. quod & fuboluit Cartefio inuio 
""Mcdit. 3. ubi ait : Claudam nunc oculos, 
aures ohturah,avocabo omnes fenfui.lMA' 
GINES ettam rerum corporalium omnes 
vel EX COGITATIONE MEA DELE- 
BO.vel §IV1A FIERI ID VIX POTEST 
illof ut manes Cr f^*lfas , nthtlt pendam. 
Conatus crgo quidem fuit rufticus e cor- 
bc, poma projicerc, fed non potuit , idco 
illa m cotbe rdiquit, fatis habcns, omnia 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



90 Methodi Cartefim^ 

utputrida & corrupta nihili pcndcrc . ita 
Gartcfio conanti imagincs omnes atquc 
ctiam communcs notioncs ex animo dc- 
Jcrc, infclicitcr conatus ceflit » idco cas 
inibi rcliquit, fcd omncs pro falfis habuit, 
ac nihili pcndit. qusro crgo quid illum 
moverit , ut poRca nonnullas cx iis fibi 
pcrfuadcattfj^ <• ratio cft in his vcr- 
bis.' quamdm ad (llfis attendif, Non at« 
tcndcrat crgo ad cas, cum omncs tam fa- 
liofc projiccret, & judicarct omnes cfTc 
dubias, imo abfolutc falfas. Antequam 
hocfaccrct, adillas attendendum erat,ncc 
poft prolatam fententiam cognitio caui* 
difFerenda. Vcrum pergamus. 

Sed quia non potefi ("mcns) femper adiU 
Ifts (dcmonftraiionum praemifTasj atten- 
dere, cum poftea recordatur fe ncndum fctre 
an fort^ talts natura creata ftt, ut fallatur 
etiam in iis , quA ipfi evidentiffima appa- 
rcnt, vider fe merito de talibui dubitare, 
nec ullam habere poffe certam fcientiam^ 
priufquam fuA au5iorem originii agnove'- 
rit. 

* Confiderans deinde inter diverfet^ ideas, 
qutts apud fe hahet , unam effe entti fumme 
tntelligenttSy fumme potentts ^ fumme per' 
fecii, quA omnium longe prAcipua eft y ag- 
nofcit tn ipfa exiftentiamy non pojftbilem 
contingentem tantum , qttemadmodtim in 
sdefs omnium aliarum rerum, qua4 diflin' 



I Confidermo. 9^ 

m^e penipttt fedomnino necejfariam dter^ 
mnam,atque ex eo folopUnt concludtredebet*' 
\ens Jumme perficium exiHere. 

I Ke<<nfi 

I Putabam nos portum icncre, & cnavi* 
Igaflce falo duhitationum , idquc bcncfi- 
1 cio attentionii, pcr quam pcrfuadcmur ali- 
Iqtjas in mcntc noftra inventas imagincs, 
[ itcm praemilTaa, & cx iis colicdas dcmon- 
liiVraiiones cfiTc veras* fcd malo quodam 
I fato ad priftinas dubitationcs itcrum rc- 
r volvimur. idque duabus dc caufis. i.quia 
I nonfcmpcr polTumus ad illas attendcrc. 
I quia forte in Hjs omnibus decipimur. 
I undc 3. oportcai fuae auclore originis nof- 
I fc , priufquam dc uUa rc quicquam ccrti 
\ ftatuatur. 4. illcconcludicur ex idea quani 
I dc ipfo habcmus &c. fcd Relp. ad primum: 
I fi dcfcdus perpctuaf attcntionis facit ut 
I merito de rc aliqua dubiictur j fequitut 
I ctiam de Dco & rebus omnibus dubitan- 
dum , poftquam ilium cognovimus. nam 
non fempcr poflumus ad ejas cognitioncm 
attendcrc,ut patet in fomno. fecundum dc 
dcceptione antca cxcuiFum cft; Tertiuin 
ctiam falfum crt, cum tam athci fciant bis 
duo cflc quatuor, quam ii qui Dcum na- 
lunt. & qui falfos Dcos colucrunt, puta- 
Aichimpdis &EucUdcSj majorcs fuerunt 

mathc- 



1 



92 Methodi CarteJianA 

niathcmatici , quaai plcriquc k, Chriftia* 
cis, quos illoruin difcipulos cHe uun pu< 
dcc. quin cx illcrum libris ipfuiTj' Caitc- 
fium dcmonftrationcm fuamdc triangulo 
&c. haufiflfc crcdibilius cft, quam cx ideis 
quas apud fc invcnit. 4. De idca Dei , an 
m, quidfit, & quid cx ca condudi polTic 
jam difquircndum . Ac primo quid pec 
ideasin gcnere intclligat, in quo tam an< 
ceps tamquc varius eft, ut mitum fit, ho- 
minem principiorum fuorum evidcntiam 
& conilantiamjadareaudere. a^e incipia- 
mus, & ipfa audoris vcrba afFcramus: 

I. Nttnc atitem, inquit, $rdo videtur 
txigere > ut priu4 omnes mefn Cogitattones 
in certa genera diftribHam. qt*Adam ex hts 
tantjuam rertim IMAGINES fnnt . qui- 
bus SOLIS proprie convenit IDEM nomeny 
Ut cum homtnem , vel chimdram , vel cos- 
lum, vel angtlumy vel DEVM cogito. aitA 
t/«r<>(cogitationes) alias quafdam prateres 
formas habent , ut cum volo , cum timeo , 
cum affirmo, cum nego, femper cjutdem ali- 
quam rem ut fubjeHutn mea cogttationii 
apprehendo y fed alicjutd etiam ampltus , 
quam tfiius rei SIMILITVDINEM cogi- 
tatione compleBor;(ff exhisali^ voluntates, 
fiveaffeBks, altd autem judicta appellan' 
tur, lam quod ad IDEAS attinet fi foU 
in fe jpe^entur Mcd.5. p.50. 

X. IDEA efl res ipfa cogitata, quatenus 



Confiderath. 9J 
ohjeBtve in inmlletiH. p io8. 
r 3. JDEJE nomtne inttlltgo CVIVSLU 
bf r COGITATIONIS FORMAM il- 
iam per cujus tmrnedtatam perceptionem 
Vpjius ejufdem COGITATIONIS confcttu 
Ikm. Rclp. ad fccundas objcdt. p. 178. 

4. At(]ui ego pafftm uhicjue ojlendo mi 
itcmen IDEJE fumere pro omni eo quod 

Smmediate a mente percipitur>adeo ut, cum 
yrOLO ^ TJMEO, cfuia fimul percipio mt 
^velUy fif^^re , ipfa VOLJTJO & TI- 
^MOR inter IDE AS a me numeretur. 
Rcpf ad Objcd. tcrtias p. 205. 

5. Cum advcrfarius ci objiccret , Solrs 
lidcam unicam uno tcmporc vidcri cfTe, fi- 
MC fpcdccur oculiSjfivc ratiocinationc iti- 
ficlligatur cfTc multotics major cjuam vi- 
1 dctur j Nam hanc altcram non cflc idcam 

ifoliS , fcd COLLSCTIONBM PeR ARGV- 

MENTA, idcam folis multotics forc majo- 
rcm,(imulto propius fpcdarctur; rcfpon- 
<Jct : Hic (\uoojue <]Uod dicitur non effe idea, 
^ tamen defcrtbitHr.efi ID IPSVM §lVOD 
EGO IDEAM VOCO. ib.p. 209. 

6 Notavi fdpiu4 , me nominare ideam 
JD IPSVM grOD RATIONE EVIN- 
CJTyR, ib» p.iii. 

7. €^am autem haheam eju4{Dt\) id- 
tam factle explico, dicendo me per ideam ittr 
telltgere omne id quod eft FORMA ALI- 
CVIVS J^ERCMPTIONIS , quii enim eft 

qu$ 




Early European Books, Copyright €) 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



94 Methodi Cartefiam 

qtsi non percipiat fe alic^wd intelligere y ett 
proinde qui non habeat tjtam formam fivt 
ideam tntellecltoniii ib. p 214. 

8. Ctim dtcimtii, ideam aliquam nobti 
ijfe innatam , non intelltgimtn illam nobi6 
femper obverfar/,fic emm NVLLA PROR- 
SFS ciTct inuata , fed tantum nos habere 
in nobis tpfis FACVZTATHM ILLAM 
•£L1CJENDL 1b.pa.15. 

Pr/mo attendmdo ad ideas fve NO- 
TIONES quas de unaquaque re apud me 
snvsniebamy ^ una^ ab ahis diligenter di- 
ftinguendo , ttt IVDICIA omnia mea ctim 
ipfis confentirent ^c, ReQ>. fcptu-nsB pag. 
488. 

10. Etiamf earum rerumquas corporeas 
ejfe Jupponeb.tm, tales f^peideas fiveCON' 
-CEPTVS effingerem. ib. p. ^po. 

1 1 . Animadverto , Kon tantum BEl 
pve etftti fumme perfe^i RE ALE M ^ 
FOSITIVAM, fed etiamy ut ita loquar , 
NIHILI , five ejus quo^d ab omni perfeciiO' 
ne fumme abefi NEGATIVAM quandam 
>IDEAM mihi obverfari . Mcdir.4. p.^r. 

II. Si facultatem intelligendi confide- 
rc, ftatim agnofco perextguam illam val- 
de finitam in me ejfe, fimulque aUeriu^ cti' 
jufd*m multo majorie, imo maxtmA, atque 
INFINITJE IDEAM formo , eamque ad 
DEI naturam pertinere percipio, Mcd. 4. 

I?. SoU 



Cofjjtderatio, 95 
4 X. Sola eff voUintfts . five arhitrii libet^ 
tasy quam TANTAM IN ME experior , 
't ntilltm majoris IDEAM a.pprehendam, 
'deo ut illa pr^cipue fit.ratione cuju^ IMA- 
'ClNEMqttandam ^ SIMILlTVDINEM 
EI me referre tnteUjgo. nam (jnamvti 
ajor ahfcjue comparattone tn Deo quam 
in me fit, rattone cognttionis . potenttA, ob - 
je^i, non tamen in fe formaltter ^ptACtfc 
"eciata major videtur. v. fcqq. tb. 

14. Ideam quam habemus , exempU gra- 
itia , intellcciui dtvini, ncn dtfferre ab ea 
^quam habemm nojiri ir.tclUa^iA. ntfi tan- 
; tftm ut IDEA NVMERI INnNlTI dtf- 
fert ab idea tjuaternarii y aut binartt i at- 
que idem effe de finguUs Dei attrtbutts.quo- 
rum aUquodin nobis vefiigium agnofctmM.. 
Rcfp. adfccundas objca. p. 151. 

K. JDEAM ANGELI ex tdefs qua^ 
hahemus BEI & HOMINVM compom 
poffe: Mcdit.5. ,p. 58. Rcfp. ad fccundas 

^^i^^. (^i autem negant fe hahere IDEAM 
VEI, Sed vice ilUus efformant altquod 
IDOLVM, ^c. Nomen negant, ^ rem 
concedunt. Neque enim ego iftam tdeam 
puto effe ejufdem naturA cum tmagimbus re- 
rum mtttertaUum in phantafia deptats.fed 
effe id tanttim. quod intelUau , SJVE AP- 
PREHENDENTE, SIVE JVDICAN- 
TE, SIVE RATIOCINANTE perctpt- 
f^HS. ib. '7. 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



^6 Methodi CmefimA 

17. ^rfijun emm DEVtd aut MEK- 
TEMita (thtrepr^fenrat ut rcs corporcas, 
vel quafi c rporcas &c..) rem NON IMA" 
CINABILEM conatur IM.^GINyiRI, 

nthiL ntfi corpoream ideam effingit , cui 
nomen Det vel mentti falfo tfthuit. Nam 
in vera mentts tdta , fola COGITATIO 
cum e,us attrihutts, quorum nulla corporea 
funti conttnetur. Rc(p. ad Gaflcnd. p. 164* 

I. Qnum Cartcfius Rcfp. ad Ohjcd:. 5. 
pag. 205. profitcatur fc idcae nominc uti , 
quia jam critum fic a phiiofopliis, & nuU 
lum apcius habcac , aequum crac cum in 
ca fignificatione co uci, in qua philofi:)phis 
uficacum c(l, quod camcn non facic. cft 
cnim Idca philofophis, acquecciam chco- 
logis in communi ufu, forma Cnon ipccu- 
laciva , fcd) pradica, juxca quam ariifcx 
opcracur, & ei fimilc foris producic. cu- 
jufmodi idea Dci fi cfiTct in homine ^ pof> 
Tec ad ejus imicacionem homo ahum Dc 
um cfiicere. 

1. Pati impropriccace laborat apu 
j^fum To ohjeSlive ejfe in intelleiiu , quo 
jncerprecatur, ejfe in intelceclu eo modo qu 
chjecia intllo ejfe folent, Refp. ad obje<5l, 
p.109. hnce(t, reprdfentative , five tan 
^mmtn ima?ine, Princip. p.7. cum fcho- 

lallicis^ 





Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Copifideratio» 557 
Ikrticis j qui cani phralin cxcogitarunc , 
lufurpecur de cntibus rationis , qux nuf' 
Iquam nifiinhttllecin funt . nam reliqua 
\4bjeBive extra intelU^um ejfe fcifcunt : 
(pecies autcni coium in intellsclu cjfe, non 
objcdivc , kd formalfter , quod prorfus 
abliidicab acceptionc Cartcfiana. Sed do- 
ncmus ci (uas cirM^Xt^^otfy praefcrcim cum 
finc libris philofophccur , ac Vereatur ah- 
cubi, ne fortCt <juta in Itgendis philofopho' 
fum libns nunquam valde multum tempo- 
ris impmdit>non fatii ipforum loquendtmo" 
dum fscutus fit, Refp. ad objed. 4. p.170. 
271. huncejus timorcm non de nihilo fu- 
iflc hicgerainura fpccimen habemus. 

j. Videamus crgo quomodo ipfc voccm 
idcaein fuis fcriptis accipiac. in quo miras 
vacillaciones animadvcrcemus . prouc c- 
cim ab hoc vel illo adverfario in anguftias 
I rcdigitur, aliam acque aham (ignihcacio- 
xiem comminilcicur, uc clabacur. Id quod 
jam apparcbit. 

§. I. Idcam accipic proIMAGINE & 
5IMILITUD1KE, idquc ^ciam cunc cum 
•DEUM cogicac. ac §. 17. Deum INIMA- 
GINABILEM affcfic cflc, atque ica piius 
illud cvcrtic. 

§. r. Idcam diftinguit ab affirma- 

tionc, ncgacione, afFedibus, uc voluncacc, 
timorc, iccm judiciis. at §.5. Idcae nomi- 
jic intclligic CUJUSLIBET COGITA- 

£ TIONU 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



98 Methodi CAftefimA 

TIONIS formam. §.4. ctiam VOLl- 
TIONEM & TIMOREM. §. 5- COL- 
LECTIONEM PER ARGUMENTA* 
§.6. id ipfum quod RATIONE EVIN- 
CITVR. §.I6. id quodintcilcdu fivc ap- 
prchcndcntc, fivc JUDICANI E fivcRA- 
TIOCINANTE pcrcipimus. 

In fupcriotibus, & paiTim fc MULTA- 
RUM RERUM IDEAS apud fc rcpcritc 
aflait, at hic§.8. fc NULLAM PROR- 
SUS innatam ideam haberc ait, fcdFA- 
CULTATEM tantum cas clicicndi. 

§.z.. Ait idcam cflc rcm ipfam cogitatam, 
quatcnus cft objcdivc in intclicdu. quae 
vcrba,licct obfcurilTima phrafi, tamcn idca 
iplum objcaum rcpraefcntari innuuni; at 
§. 3. ait cam clTc cujuflibct cogitationi* 
formarri illam, pct cujus immcdiatam pcr- 
ccptioncra ipfius cjufdcm cogitationis 
xonfcius (it, ponitcrgo rationcm idcae noii 
in obicdi pcrccptionc , fcd in rcflcxionc 
iupcr cum aaum: ut haec fit idca Dci,cura 
q.uis dicit: fcio mc cogitarc aliquid dc Dco. 
athxcnoncft.idca Dci , fcd coeitationi* 
tax. Ejufmodi coradidionibus lcatcthacc 
;^o<arina. cujus praecipua jam cxcuticmus. 

Quod igitur praccipuum cft in hoc ncgo- 
<io : falfiflimum cft Dcum cognofci pcc 
idcam, .i.iroagincm & fimilitudmcm,quod 
tamcn doccc Cartcfms §.i.cum abfurdifli- 
inura (it, cum LMAGINARI qui INIMA- 

<5INA- 



Early European Books, CopyrightC) 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Cortfderatho 99 
GINABILIS cft. utipfc praeclarc docct 
$.17. cumquc rcrum IMAGINIBVS SO. 
!LI$ PROPRIE idcx nomcn convcnircfa- 
ptcacur, nulla in bac cjus opinionc vcl ?c- 
iritasvcl proprictascft. Nccobftat, quod 
negat fc intcili^^crc imagincm qualis cft rci 
. Corporcae, nam cadcm opcra imagincm 
•cjus abfolutc tollit. co cnim ipfo quod 
•Dcus non fit rcs corporca, Cartcfio judi- 
«cc crt INIMAGINaBILIS. undc qui (i- 
militudincm rci corporcac cjusvice cfFor- 
mant, IDOLVM (in mcntcTua) fabricatc 
-ab ipfo rcde infimulantur $. \6. Quod 8c 
xgrcgic obfcrvavit audlot tcrtiarum ob- 
^fcdionum objc(fl. 5. Ad nomen , inquic^ 
venerandum Dei N FLLAM habemut 
IMAGINEM five IDEAM, tdeoque 
.^rohibemur Deum SVB JMAGINE ado* 
tare, ne illum qui INCONCEPTIBI^ 
XI S efi , videamur nobis concipere. ubi 
& aliud pcriculum obfccvandum. qui c« 
nim Dcum fibi pcr imaginofam idcam it& 
*mcnrcdcpingunt, cum portca & foris pcc 
fcalprum &pcnicillum fibi dcformanduni 
mlcrumquc putanc , atque ita ab intcrna 
hac , in cxtcrnam quoquc ft^Xo7rotiec9 
prolabuntur. excmplo fii Coppcnftcinius 
<]ui Catecb.£xcalviniz.q.97. ad 1. praecep- 
tum, ait: Dem quoad ejfentiam effigtari nt- 
>^uiti nequefe cuiquam ojiendit. G^uoad no-^ 
flrttm INTELLIGENDI mfidum, qu$ 

E % ?HAN^ 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



j Q O Methodi CartefiemA 
IfHAnTASMATA (pecuUmur, efflpari 
pcteji. V. not. noftras m Difp. Mciaph. 
Suarez. pag. ^62.. ubi & ncccflitatcm fpc- 
culandi phantafrnata, ad Ibla fcnfibilia rc- 
ftringcndam cfTc e Jcfuitis Sirmondo & 
Hurtado docuimus. Jucundumcrit hic 
confidcrarc qux ipfc Cartcfius habcr, Hcct 
in rc nonnihil divcr(a, Dioptriccs cap. 4. 

Obfervandum, inqmt j animam?sul' 
lis imaginibus ab objeciis ad cerebrum mif 
Jts egere ut femiat, quttm enim circa eas 
(philolbphj) nihtl confiderent prAter 67- 
MILIT^DINEM earum cum objeSiis qtu 
reprdfentant i non pojfunt explicare , ^un 
ration£ ab obje£iis formari queant, GJ* reci- 
pi ab crganis fenfuum ^c. Nec alia caufa 
imagines ifias FINGERE eos impulit, mfi 
quod viderent mentem nofiram efficaciter 
FICTVRA excitari ad apprehendcndum 
cbjecium illud quod exhibet: ex hocenim 
jisdicarunt, illam eodem modo excitandam 
ad apprehendenda ea quA fenfus movent, 
per exiguas quafdam imagines in capite no* 
firo delineatas. Hed nobis contra eft adver" 
tendum, mulsa prdter imagines effe qu£ co- 
gitationem excitant , ut ex. gr. verba , ut 
figna, NVLLO MODO SIMILIA iisqu£ 
ftgn-ificant. Quid hacc vcri habcant m ima- 
gmibus rctum fcnfibilium, difputcntphy- 
Sologi , at ccrtc C ad mentcm, & rcs in- 
Xrnfibilcs appliccntur^ uon cxiguam ne- 



Con/tderatio. lOi 
gocio quod prae manjbiis cft lucem feiic- 
rari pofluiu. pr^fcrtim poftrema illa, qusc 
quovisaurocariorafunt. utcnim forispcr 
vcrbaDcum cxprimimus quoc tamen Nul- 
lo MODO ei funt Similia, ita & dc vcrbo- 
mcntis crt judicandum, quo cum cogita*. 
mus. 

Hifccanimadvcrfis, jamcolligcrc pro- 
num cft', quot falfiiatibus rcliqua quac dt 
idcis ftatuit fcatcant. FaUum cnim cft om* 
ncs conccptus, cogitaiioncs , notioncs, 
apprchcnfioncs , judicia , ratiocinia clTs 
: ideas. quis unquam tcrminos fimpliccs> 
j complexofvc, .1. enunciata , fyllogifmoj 
t &c. imagincs aut idcas vocavit? falfum 
eftin intclledufinito dari idcam rci infi- 
nitae. falfum, dari idcam infiniti numeri, 
qui neccft ncccfTc poicft. falfiim&pluU 
quam Pcbgianum cft, idcam libcrtatis-, 
atquc ipfam Iibertatcm qux in Dco cft, ra« 
rionc quidcm cot^nitionis & objcdi no- 
* ftra majofcm cffc, formalitcr lamcn & 
prrrcifc fpcdatam roajorcm noftra non cH. 
fc. Falfiim , Idcam angcli cx idca Dci & 
hominu rcdc componi,(licctab intcllc(5la 
errantc quaedam hinc, quxdam indc at- 
tributa dcfumi Sc inviccm poflljnt con- 
fundi ) ita cnim angeli partim homincs- 
partim Dii cftent, autidca objc<flam fuum 
non reprsfentarct. Falfum eft dari idcarn- 
ipfius Nihili. Dcqucenim potcft intclligi* 
^ E3 cft« 




Early European Books, Copyrigfit © 201 I ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



102 . Methodi Cartefianc 
cflcidcatn,&non cflc objcduni: cflciraa- 
gincnij & nullius rei imaginem cflc. Ha- 
bcrc naturam idcar, cujus cft aliquid rcprac- 
fcntarc, &cfi*ctamcn quid ncgativum, & 
nihilrcpraefcQtarc. Falfum, adum yolcn- 
di & timcndi idcas cfle, cum idca in folo 
intellcdu (it, non etiam in voluntatc. 

Libct quaercrc : Haeccine funt poma illa 
integra & vcgcta , quae rcliquis omnibus 
f ejcdis , in corbem fuam rccollegit Car- 
tcfius,» Et hi func lapides illi pretiofi, foli- 
cli, quadrati, ad quos invcniendos toium 
«dincium diruendum fait, quofquc folos 
demonftrationicxiftcntiae Dci, ut immo- 
bilc fundamcntum fuppofuit? quid aliis 
vidcatur mirot , mihi quidem haec poma 
tvon folum putria, fcd & pcftilcntia clTc, & 
hi lapidcs omnium maximc cariofi atquc 
abfoni, imo nc lapidcs quidem,fcd mcrum 
ccenum & lutum videntur e(rc. 

Ut tamcnplcnc hacc res excutiatut , vi- 
dcndum, an ahquid faltem veti m hifcc 
dclitefcat, quo poftca ad dcmonftraiio- 
ncm uti poftimus. nam labantem hic non 
modo, fcdprorfus jacentem adverfarium, 
(iqua ficri poflit finc jadura veritatis, fub- 
lcvare poflc optarem. Hocigitur vctiha- 
bcnt Cartcfiana , Efle in humana mentc 
notiones quafdam , concepttM , Apprehsn- 
fiones dc Deo , & cx iis pofic procedi ad 
cziftcniiam Dci, non tamcn via Carte- 

fiana> 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 




Confideratio. 
fiana , fcd communi & vctcti , ut in |c. 
qucniibus patcbit. Et optandum cllct 
eartcfium illis potuilTc acquiclccrc , vc- 
rum dum nova invcnirc vult , & vctcra 
ac vcra amifit , & nihil cis fani aut lolidi 
fobftituit. 

Quid quod & vcra hac non patitur cU« 
• ycu, ita dubius & anccps cft, fcd q'vcm- 
admodum capra fctiam ladis impaaa caU 
cccvcrtit,iiahic(uas mcliorcs fcntcntias, 
nceat cnim quicquam horum nobis inna- 
tamcflc,fcd folam facultatcm ca chcicn- 
41 fi dixilTct non fcmpcr quidcm nobis 
adum cognirionis dc Dco obvcrfan, ha- 
bcrc tamcn no$ notitiam cjus habitualcm 
nobismfitam, & cxca pcr rcaae raiionis 
rchquias adus cognitionis cliccrc poiic, 
nihildixilfct quod rcprchcnfiom cflet op- 
pottunura. nuncitaadum tolht, ut pari- 
ter tollat habitum , & folam facuhatcm 
qua ad Dei cognitionem pcrvcnirc pofli- 
mus nobis rclinquat. quod cft (fi rcac 
ceo rcm capio , hbcntcr autcm hic judi- 
cium pcritiorum accipiam) cognitioncm 
T>eiinfttam, ncgarc, & folam aequifitar?» 
fiv- acquircndam confitcri. ^ 
Vidcamusjam, quomodo cx Idca Dci 
quam fibi finxit, cjns colligat cxiftcntiam. 
Ei pnmaquidcm ratio cft, cjus idcac fU- 
ritas, quia vidchcct maxime clara i!) di- 

Jiinaa^cil, Mcditj. p.4i-4i. ^^^^ ^ 

E 4: ddUmia 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



104- Methodi Cartefiand 

difiinBaidea entis independentti comple- 
ti, hoc eft Dei , mihi (inquit) occurrn ; ^ 
ex hoc uno quod talis idea in me pt , fivt 
quod ego ideam illam habens extftam, adep 
tnantfefte concludo Dcum etiam exiHert , 
atque ah illo fingults momentis exiftentiam 
tneam dependtre, ut mhil evidentita , nihd 
certitis ab humano ingenio ccgnofci pojft 
confidam . lamque videre videor aliqtiam 
viam per quamabifla cotitemplatione veri 
Deii in quo nempe funt omnes thefauri fci' 
entiarum ^ fapienttA abfconditi, adcAtenh- 
rum rerum cognitionem deveniatur. Mcd.4. 
p. 50. 

Meum argumenttim (incjuit) fuit tale: 
§lt4od clare dtftinSie inteHigimt*^ pertine^ 
re ad alicHjta rei veram ^ immtttabilem 
nattirain five effentiam , five formam , id 
poteft de ea re cum veritate aftirmari , fed 
poftquam fatps accurate inveftigavimtis qtiid 
fit DiMy clare dtflinSie inielligimtn ad 
tjt^s veram immmabiiem naturam per- 
tinere ut extftati Ergo tunc cum veritate 
pi>(fi4mti4 de Deo affirmare quod exiflat . 
Vbi faltem conclufio refle proccdit. Sed ne- 
que etiam major potefi negari , quia jam 
ante conceffum eft tllud omne quod clare ^ 
dtftinBe inttlUgimu4,effe verufn- Relp. ad 
1. cbjed. p. i-'4. V. & Rcfp. ad i.obje«n'. 
p. \66. 186. Lttmen naturA ('airj five cog- 
mfcendi facultatem k Deo nobts datam , 

n.ullum 




Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hcag 

345 H 21 [3] 



imllfim unauam ohje^ium pojfe atttngere, 
fi^uod iton fit verum, quatenH4 ah ipfa at^ 
\iingitur, hoc ejf, quatenui clare ^ (uflinBe' 
V.perctpttur. Pnucip. part.i. p.n- Certuvj 
I §Ji , nihtl nos unquam falfum pro vero ad- 
I mifJt*ros,fi tantum tts affenfum prAhe^mti^ 
qu£ clare ^ dtslincie percipimt44. Certum 
wquam, quia cum DctM non fit falUx , /4- 
cultas percipiendi qttam nobts dedtt, nonpa^ 
teft tendere in falfum , ut neqtie etiam fa^ 
cultas ajfentieridi , cum tantum ad ea qua- 
tlare percipiuntur fe exte^idit . Et qtiamvit 
hoc nttlla ratione probaretur, :ta omniu^n 
animis a natura imprejfutn eft , ut quctict- 
altquid ciare percipimu^:, et Jbonte ^ipntia^ 
rnur, d "^^^^* poffimuA duhitare ^i/y 
fit vertim, p. \6, Ad perceptionem cut cer^ 
tum ^ iniuhttatum judicium pojfit innit: , 
non modo requirttur ut fit cUra, fed etian> 
ut fit diflinlla. CUram voco tlUm , qu^ 
menti attendenti prAfen^ ^ apertaeft-.ficu^ 
ea cUrea nohii videri dtcimu^ , q.M oculo 
intuentipfAfentia, fatu fottiter 6» aperte 
illum movent . DtftinElam autem tlUm , 
qu£. cum clara fit , ah cmntbus altii tta fc- 
uinna eft ^ prAcifa, ut nihtl pU^e aUticl 
quam qtfod cUrttrn eft tn ft conttneat. p. i -r. 
Matcrla: rcrum naiuralium iJapplicans, 
& cx cjusidca cjus cxirtentiam detUic.-ns, 
pio rationc afTcrt: Ipfam enim cUre^ i». 
uWgimw, tanquam rem a D(Of & a no. 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



106 jAd e4jhddi'CarteJtan<e 

bis» fivt a mcnte noftra plane diverfami ae 
$tiam clare VIDERJE. NOBIS VIDEMVR, 
$jtn ideam a rehui extra ncs pefitU yqmbfu 
imr^ino fimilif eft, adveoire, parc. 2. p. 34» 

Aliud efl clare percipere , ac certo fcire . 
Cum multa j non tantum ex fide divina, 
fed etiam quia priu6 clare ea perjpeximus, 
jamcerto fciamu6,qtiA tamen non clarejam 
percipimus. Objcd. & rcfp. reptimac p.87, 

€}uod ea qtu ad fidem pertinent , atqu» 
ad vitam agendam^ femper exceperim , cum 
ajferui > nulli nos rei ajftntiri debere nifi 
quam clare cognofcamta , totitn fcripti met 
context^ci ofier.di: &c. Rcfp. quartx pag, 
285. 

Efl difiinguendum inter exiflentiam pof 
fibilem ^ neceffariam , notandumque , ir% 
eorumquidem omnium qna clare ^ difim- 
Be intelliguntur conceptu five idea. exifien^ 
tiam POSSIBILEM contineri, ftd nulltbi 
mceffaritim* nifi in fola idea Dei, qui enim 
ad hanc diverfitatem quA eft inter ideam 
J>ei reUquas omnes dtligenter attendent, 
non dubito quin fint percepturi , etiamfi 
CAterOf quidem res nunquam intelligamu4 
nifi.tanquam exiflentes y non tamen inde 
fequiillns exiflere, fed tantummodo POSSE 
EXISTERE ; quia non intelligimta necejfe 
ejfe tH aBualis exiflentia cum aliu ipfarttm 
proprietatibu4 conjunBa [it, Ex hoc autem 
e^uid ir^tfUtl^mni c^iJfcffSMm aBualetn 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



necejftrio lii^ftmper cum reU(j*iU Deiattri- 
iutt6 ejfg conjunBam, fequi omnino Deum 
\exiftere. Rcfp. ad prirnas objc<fl. p. 115- 

5/ attente examinemtn, an enti SVMME 
TOTENTl competat exisfentia, (ff quaUs» 
foterimus clare di/iiniie concipere primo 
m faUem competere POSSIBILEM exi^ 
fientiam, ijuemadmodum reUtjui^ omnibtu 
aUps rebtii quarum diffiniia idea in nobis 
$Jl, etiam its quA per figmentum inteUeBu4 
componuntur. Deinde , quia cogitare non 
poffumut ejU4 exiftentiam ejfe pofftbtUm , 
quin fimul etiam ad immenfam ejua PO* 
TENTIAM attendtntef agnofcamui iUud 
TROPRIA SVA VI pofeexinere-yeftenim 
lumine naturaU notijftmum , id quod pro- 
prta fita vi poteftexiftere, femper exiRere. 
Atque ita inteUigemus exiftentiam neceffa- 
riam in idea entts fumme POTENTIS 
contineri, non ptr figmentum inteUeHui , 
fed quia pertinet ad veram (3 immutabi' 
Itm naturam talts- Mtis , ut exiftat, jbid. 

p. 128. . 

Giuicquid clare percipimu4» h Deo fieri 
poteft, prout iUudpercipimu4, Rclp.adfc- 
cnndas objcd. p. 190. 

Varia hic argumcnta occuirunt,c[uorum 



Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



lo8 MethGdi CAritji/tnn 

liltid omne auod clare diftinde intd- 
ligim'*ii ejl verum : 

Deum clare dijlin^e intelligimu4: £r- 
go fcura ciiftcrcj efi vsrum. 

Vcl talc: 

Cujm chram diflinciam id^am habemud 
illud vere exiftit. 

Dei cUram ^ diftincfam ideam hahs- 

Ergo vere exiflii. 
Examinemus hafcc pr^fiiiilas . (nam de 
conclulione nullum eft dubiumj 

Prim.T piioris (yllogifhii propofitionis 
liic rcnfus eft : Illud omnc quod clarc & 
dirtinde intclfigimus , id vcre cxiftit. pa- 
TCt ex conclufiunc, c]U£E aliocjui nulla crir, 
vclnihil ad rem facict. ut & cx propofi- 
tionc fyljogifini po{l*:rioris . At illa falfif- 
lima t\\ , cum difrinda idca in nobis flt 
ctiam-^carum rerum QU/£ PER PIG- 
MENTUM INTELLECTUS COMPO- 
NUNTUK. ut ipfc fatctur ad i. objcd. 
p. uS. (i diftinda, ergo & clara , dtftin^a 
orjjm pcr<:cptio nthsl. plane aliud ejuam 
i^tiod clarum^ esi in fe continet. ut ipfc ait 
Princ. part. I. p. 17. an crgo cjuxpcr fig- 
nocntum intcllcdus componuatur verc 
ciiflunt? 

Afruraiio quoquc filfiiTima eft, ncmpc 
iiabcrc nos clararn & diftmt^lam iJcam 
Dsi , vel ngs Deuai clarc & diOindc iti- 

telligcrw» 



Confider/tUc. I^O-9' 
uUigcrc. quod ut apparcat , videamus 
quornodo Dcum dcfcnbat. Deinomincy 
inquit, intelligo fubdantiam qtinndam infi: 
\nitam, independentem , fumme intelUgen- 
\um, fnmme potentem,^ a qua tum ego tpfe, 
\tum altHd omne, ftquid aliud extat, quod- 
II cunque extat, efl creatum. Medic. 3. p. 40« 
[ Tune, Cartcfi, hxc omnia clarc& diftm- 
Cic pcrcipis? tunc Dcum ut cft fubftantia? 
& quidcminfinita? rcliquanon addo. nana 
hxc fufficiunt. at claram & diftindam cc- 

fnitionem fuhflantiat .i. c^tentix Dci foli^ 
catis attribuunt tui pontificii , cgo vcro 
nc illis quidem , imo nulii crcaturx, fcd 
foli illi qui fc per fuam cflcntiam cognof- 
cit, foli inquam Dco. proutlioc alibi no,- 
bis contra Suarczium cft difputatum. cedo 
vero, clarc & diftinde hanc fubftantiatn 
cognofcis, minfaiitacdr quis unquam^- 
nito intclleaui id aufus vindicarc ? Audio 
quid reponat, Rcfp, ad i. objea. pag. izt> 
idquc nonniliil ad examcn vocabo. Impri' 
fnis, inquir, hic dicam, infinitum, qua in- 
finitum eft.nullo qmdem modo comprehenr 
dii fed nihtlominus tamen intelltgi, quatt* 
rtts fciltcet clare diftinBe intelligere ali^ 
quam rem tfllem ejfe, ut nttllt plane in ea li' 
mites poffunt reperiri, efl clareintelUgereJi^ 
lam ejfe infinitam^ Egr«g»c vcro / quafi in- 
tclligerc quid rcs alicjua non fit, fit clarc 
iatcUigcre qaid fit. quid dico quid non fn ^ 

* 



Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag 

345 H 21 [3] 



1 1 o M€thodi CarteJUm 

imo qtiid in ca reperiri non pojjtt. undc ne 
iilud quidcm concludcrelicct, noncHc in 
ca quicquam talc. hoc profcdo cft , clarc 
& dif^indc impotcntiaro tuam & ignoran- 
tiam intclligcrc , non autcm rcm ipfam. 
TfAtereft, inquit, diflingue inter rationem^ 
fprmalem infiniti , pve infinitatem , fif rem 
qU4t eftinfinita \ namquantum ad infinita' 
temt ettamfi illam tntelligamus effe quam 
tnaxime pofitivam, non tamen nifi negativo - 
quodam modo intelligimus, ex hoc fctlicet, 
qttod in re nullam limitationem adverta^ 
mus\ ipfam vero rem quA efiinfinita, pofiti* 
•vequidem intelUgimus, fed non adaquate , 
hcc efi, non totum id quod in ea intelligi- 
hiU eft comprehendimus. Hic duo habcmus: 
I. rcm quam maximc pofitivam ncgativc 
tantum ititclligerc, cffc cam clarc & di(^in- 
intclligcre. atqui hoc iterum cft co- 
gnofccrc quidrcsnon fit, non autcm quid 
iit. quiddico quid non fit? imo quid in 
csLnonadvertat. hocprofc(5lo c(l clarc & 
di(\in<^e cognoCcctcsnadvertentiam tuam 
(ut ita dicam) non rcm ipfam. i. rcminH- 
tiitam po(itivc, clare, di(lin^eintclligi,fcd 
non totam. crgo inquam, cjus aliquam 
partcm, undc dc reliquo judicium facias» 
at pars ea vclinfinita & ipfa cITct, vcl H' 
nita, Ci po(lorius> infiniti natura cx ca non 
pofrct intclligi, fi prius, cadcm in illa intcl- 
Jigcnda diiiE^uIcas ciTcc quas ia coco. fcd 

audia- 



Oonjtderatio, n l 

ittdramus quomodo hoc illuftrct. 5f^jin- 
i|uit, quemadmodum in mare oculos con' 
vtrtenteSy etfi non totum vifi* attingamus, 
uc immenfam ejus vafiitatem mttiamur, 
iicimur tamen illud videre : iS quidem fi 
hminus refpiciamust ut qMafi tott*m fimull 
luulis compleBamur, non videmufntp con^ 
\l^fe i ut etiam confufe imaginamur chtliogO' 
\numycum omnia fimul ejus latera compleBi' 
ynur-ifed fi cominusin altquam maris par- 
tem obtutum defioamus. talts vifio effe pote(i ■ 
'.valde clara dr dt§iinBa, ut etiam imagina- 
:tiochiliogoniy fi tantumad unumaut alte- 
rum ejus latus fe extendat^ Stmtlt ratione 
Weum abhumanamente capinon poffe cum 
cmnibus Theologis concedo ; ne quidem 
iitiam diftinBepoffe cognofciab iisquitotum 
fimul conantur animo compleBt > 
. quam elonginquo rejpiciunt: quofenfu dixit 
. 5. Thomas, Det cognitionem fub quadam 
tantum confufione nobis ineffe : G^ui autem 
ad fingulas ejus perfeBiones attendere,illaf' 
que non tam capere, quam ab ipfis oapi , 
intelleHus fui vires omnesin iis contemplan^ 
dis occupare conantur , illi profeBo multo 
ampltoremfacilioremqtie matertam clarati 
dtfiinBdcognitionts in eo $nveniunt> quam 
sn ullis rebus crcatis. Multa hic poflcrojfcd 
unum fufficic, id vidclicct, quod ab au(5lo- 
rc fccundarum objcdionum fuit obfcrva- 
:um> p. I??, ldeiii,^idclicct,<iuod dctota. 
— ' * ' " - cnwv 



i 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



JT% Methodi Cartejiana 

enccinfinito, ut loquiiur no!^cr,vcrum cil, 
planc ctiam diccndum dc quolibct cjus at" 
tnbuto. cum cnim quicquidcftm Deo(it 
prorfus infioitum, quis nifi inadxquatilli» 
mc ut ita loquamur , Dci quidpiam mcntc 
potcftattingcrc quomodocrgo fatiscla- 
re & diftindc invcftigafti quid fir Dcus/ ad- 
^dit: Neque hocibi negavit S. Thomas , ut 
manifenum eji ex eo, qnod articulo jeojuenti 
Deum exiilsre demonslrabde ejfe afflrmat* 
Ego autem ubicunque dixi Dsum cUre 
dijiincie pojfe cognofciy non ntfi de hac finita, 
(^ad modulum ingenti nofiri accommodata 
(ogntttonetniellsxt &c. Refp. i. aliud cft, 
dcmonftrarc, Deum csiftcrc, aliud ccni 
clarc & diftindc cognofccrc. 2. qui noa 
nifi finitc &:c. Deum cognofcit, cum ob- 
fcurc &.confurc cognofcir. ut pcrrpiciinin 
cft • h3;c igitur nihil ad rem. 

Obfcrvcn: autcm theologisf ftudiofi, 
quantoperchaeca doclr-aaSpirituES divcr- 
tant. Paulo cnim fi crcdirrus, dum in via 
fumus, exparte cognofctmus, «t infantes lo^ 
ejmmur. fapimus,ratioctna7nHr , per fpecU" 
lum ^ per Anigma eernimus i. Cor. 15. %. 

feqq- Si hxc Apoftolus dc fe , dcquc 
fidclibus reliquis profitetur, quantas arro* 
gantiaecft, claram & diftin(flam Dci co- 
gnitionem tr;bucrc homini fccundum fs 
&naturalcs fuas facultatcs confidcrato , 
ju:ouc hic facit Caitcfius? hic profc(5>o 
'" plufi]um • 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Covfideratio . 1 1 3 

•lufquam ferquipelagianus cft. 

Secundum Cartefii argumcntum dcla- 
>itur ab cxiftentia ad poiribiiitatcm , cft- 
auctale: 

Omnium cfUA cUre & diftinSie tntelli- 
mntur exi^entia faltem poJfMis efi: 
' jit Deusclare (^ dtftin£ieintelligitur, 
Erg9 extftentiaejus faltem pofthilis eff. 
Qux ratiocmatio , praeteiquam quod 
„ibil concludatpro cxiftcntia Dei, quod 
.fadtum oporiuit, nihilo quoquc mclior cft 
;pr«ccdentc, cum 5c falfam minorcm cxiU 
Jarcpciat, &major quoquc ventatc carc- 
, at. Si cnim omnc quod cJare & diltmac 
coenofcitur faltem polTibiie eft, fcquitut 
fabulas i£fopi, & Thcogoniam Hcfiodi, 
&iEonas Valcntini faltcm podjbilcs ciic, 
cJarc enim & diftindc cognofcuntur. Imo 
propofitio ha:c: Contradiaoria funt Jtmul 
vera, faltcm pombilis etit, quia clara & 
diftinda cft. poflibjlis dcniquc & hiscerit: 
]Slon eft Deus. ob eandcm rationcm. 
quc ita loco cxiftcntiic Dci , cjus ncgatio 
per Cartefianum canonem conficicrur. 

Tcrtium argumentum ncdit cx co, 
quod idea Dei priB lehquis peculiare ha- 
bct, ncmpcquod extftentiam adualem m 
conccptu fuo involvat, neque ilnc "co- 
eitari poffir. crgo, inquit, Dcus ncccflatio 
exisl:t. Rcfp. nonfcqui, fi talcm ideam m 
mcntchabeam, ti cxira mentcm ahquod 

hmile 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



i 



114 Methodi Cartefim^ 

fimilc rcrpondeic, non magis quam cx co- 
jufvis alcerius rci idca id (cquicur, nam 
omnes imaginamur uc aSiu extftintes ymuU 
tfc tamcn adunon cxiftunc. & Anftotclcs 
imaginatur marcnam uc ah^ Aterno exiften» 
tem, ncc tamcn id vcrum c(V. ita poflTumus 
imaginari aiiquid ut necejfario exiftens, 
quod camcn talc non cd. Mitto jam,quod 
in dcfcriptionc idcx quam dc Dco habe- 
rc fe dicit, aSiuMis exiftentia non occurric. 
undc mirum c(>, quomodo cx ea incencum 
concludcre poflit. fed de hoc argumenco 
moz plura. 

Mulco etiam abfurdioreft quatra, & fu- 
periori fubordinaca raciocinacio a fumma 
Dei potentia pccita. hoc modo: Ex clara 
Dciidea. concipimus cjusexiAcntiam cilc 
poJphiUm . cum autcm in cadcm conci- 
piacur fumma ejus potentia, indc coUigi- 
mus cum zh atcrno extttijfe» quhpropria 
fua vi poteji exijiere. Rclp. piimum illud 
fupra refutavimus, & o(\cndimus , multa 
nos clarc ac diOindc concipere qux non 
fuht pojfihtlia. %' potentiam Dc\ hicponit 
ut caufam divinae exiffentidj quafi pcr cam 
cx ordinc poJftbiltHm in ordinem exifien' 
tium dcducaiur. &hoc cffcputai ^ propria 
w exijiere. quonihil magis ukoXopy, imo 
magis blafphcmum efl. ponitcnim i. in 
Dco potcntiam falccm ordine antcquam 
cxiHac. 2. cum^ pocentia Dci fic ipfa divi- 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninkliike Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Confiierm», \ ' ? 

natora, prout cft caufa cfficicns cuiu)- 
i cflc participati aut participabilis, lcsuu 
it Dcum fc ipfum cfficcrc, ac cfle pariu 
ipatum habcrcaat babctc polTc. lcd hoc 
clitium OTtum cft cx illo , quod contra 
>mnc$ thcologos ac philofopbos^ Dcum 
rbitraturcftc^/«. non ncgative, izdpoit- 
ive. quod diligcntcr cxcuffimus Suarcz. 
cp. Difp.iS. p.304. & Tcqq. & duabus Dil- 
?uiationibus fupci ca quaftionc habitis. 
{. nc hicquidcm concludic quod »ntcndit, 
«cmpc ejfe Dtum, fcd laotum pojfi ife. 
Pfoptith inquit, '^ipotell exijlen. at a poUe 
ad cflc non valct conlcqucntia,niri ad po- 
tcniiami acccdat voluntas ut applicans, 
fcicntia utdirigcns : qua duo in idca Gar- 
tcfiananon contincntur. 4- codcm argu- 
incniigcncrcprobaboomnia poflibilia rc- 
vcra cxiftcrc.fimul cnim attcndam ad lura- 
inam Dci potcntiam qua ca potcft efficcrc. 
quae cum manifcftam abfurditatcm habc- 
ant, nihil quoquc hoc Cartcfiano Tkx^ 
mcnto pro cxiftcntia Dci profcdtum cft. 

Quintum argumcntum pctitura quan- 
Sitste, Hguris,numeTis &c. quArum daras ^ 
d,flin£ias ideas in fe reperiat qu^que , Ucet 
quodammodo ad arbitrium cogtteKtur . /^- 
men fuashabeant veras» ^ immutabiles na- 
turasy ^ aliqutdpnt ,non merumnihtl Ac 
proindetn eodem ad minimum necejfttatis 
gradueffeapudipfum debereDei exifienitam. 




Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



TT6 Methodi Cartejtanjt 

cujm non minus clamm (f^ diftmciam rdeatjf, 
nempe entis fumme perfecii apui fe repertat. 
hacfLife tradar. Mcdir. 5. In quibus non 
unam rophifrna occurrir. i. quod everita^ 
tibus mathcn^aticis Dci cxiflcntiam dc- 
jnonftrarc vulc, quas tamen omnes exani- 
mo abjeat, & pro fiilfis habnir, & quarum 
vcritattm cx cxiftcntia Dei probandam c(^ 
fc afTcruit . hxc eft igitur demonfiratio 
iitlxXnX'^ fivc circulaiis. 1. quodcxim- 
mutabili harum rerum natura argumcnta^ 
tur ad a^lualem Dei cxiftcntiam. qux duo 
<J5? Tmxruv difFerunt. nam illarum rC' 
rum natura fuomodoraanctimmutabilis, 
cum noo cxiftunr.prout ab actcrno non cx- 
titerunt. nihil crgo hxc concludant pro 
adlaah Dci cxiftcntia. hoc ipfevidit. nam 
pag. 64.i*atetur, ctwj irinngulum imagina^ 
tHr., fortajfe talem figuram nullthi gentittm 
ixtracogitationem fnam extjiere. ita ctism 
advcrfarius ejus, i. athcus dicet rem habc- 
rc, cum imaginatur cnsfumrac perfed^nm, 
.1. Dcum. pag. 66. huic vulncri mcdicinam 
qnicrit. Cttm { inquicns ) affuetus fim in 
aliis omnibus rebus exiSlentiam ab effentia 
diflinguere» facile mihi perfuadeo tllam 
etiam ab effentia Dei fejungi pfijfe, atqueita 
Deumut non exifientem cogitari : fed ta- 
men diligentius attendentifit manifeftum^ 
ncn magis pojfe exiflentiam ab ejfentia Dei 
feparari, qttam ab effentia trtanguli magni- 

tudinem^ 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninkliike Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Confideratto» 1 17 

ihem trium ejuf angulorum Aqualium 
obus reciis» fiie ab tdea montts ideam 
dlis : adeo ut non magis repugnet cogttart 
>um ( hoc efi ens fumme perfeciumjcut de- 
exi/Ientta[ hoc eft andefit aliquapt^rfe- 
io)(juam cogitare montem cut defit vall s. 
nuntamen (hicincipit ob)c6lio advcrfa- 
i) licet ( hoc vidctur addcndum ) ne pojftm 
udem cogitare Deum nifi exiftentem, ut 
tquemontem fine valUy at certe, ut neque 
g eo quod cogitem montem cum valle, idee 
iquitur altquem montem in mundoeffey itM 
eque ex eoquod cogitem Deum ut exislen- 
".m, ideo fequi videtur Deumextffere : nul' 
tm enim necejfttatem cogitatio mea rebus 
mponitj ^quemadmodum tmaginari Itcet 
)quum alatum» etfi nullus equus habeat alas, 
ia forte Deo extsienttam pojfum affingere, 
uamvis nullus Deus exiftat. Quomoa» 
luoc nodum dinblvac audiamus: Imo , 
nquit , fophifma hiclatet. Neque enim ex 
.0 quodnon pofftm cogitare montem ntficum 
'jMle,fiquitttr altcubt montem ^ vallem exi- 
hrc . fed tantumy montem ^ vallem, five 
jxtftantyfive non exifiant. a fe mutuofe- 
>ungi non poffe ; atqui ex eo quodnon pojftm 
cogitare Deum ntfi exiftentem, fequitur exi- 
flenttam a Deo ejfe tnfeparabilem, ac proin- 
de tllum reveraexrftere. non quod mea co- 
gttatto hoc effictatyfivealtquam necejfttatem 
HiUdti ret tmponatyfed contra. qutaipfius 

rth 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



\ il 



1 1 8 Methodi CtirteftanM, 

ni, ntmpe «xiftenttA Det necejfitas me detiT' 
mitntt ad hoc cogrtandum. Keijue entm mi" 
hi Itberum efi Deum ab/ijue exiftentia ( hoe 
eft, ens lUmme perfe^lurn abf<]ue fummaper' 
feUtone) cogttare> ut liberumefl equumvel 
cumalis. vel ftne alis tmagtnari. Rclp. i. 
Conccdct advcriarius, cx co quod non 
pollis cogitarc Dcum nifi cxiltcntcm,rccjui 
cxiltcntiam cflc a Dco infeparabilcm, (cd 
addet, in mente tua, non in re ipfa: & 
hmc ncgabit fequi Dcum revcra cxirtctc. 
2. conccdctex tua (cntcntia non fcqui co- 
gitationem imponere rcbus ncccflitatcm 
confequentis , fcd dicet cam iroponere iis 
nccciihsiicm confequentia, nam extuaco- 
gitationc deducis vcntatcm ip(ius tci. quod 
acquc ablurdum, cum tua cogitatio falfa 
cirepoffit. j. quod ais criftcntia: Dci nc- 
ceflitatem tcdctcrminarcad hoc cogitan- 
dum. in eoa tc pnncipium petidicct cutn 
ea neceflTitas cxiftcndi (it ipfiim illud quod 
de Deo demonftrandum tibi crat. 4- quod 
dccquo alato infcrs (bphilhcum eflc afle- 
cct, cum ad fbium illuderemplum ( cx lis 
quibus ufus €S ) applicari poflit. mmimc 
autem ad rchqua duo. Ncgabit enim t:bi 
hberumcflc, triangulum abfquc angulo- 
rum acquahtatecum duos rc(flis, vcl mon- 
tcm fine vallcco^itarc. itaquc ctiam illo- 
rum tc(pe<ftu ( fccundum tuum infcrcndi 
modum) ncccflicaj rci imponct ncccflita- 

tcm 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



I 



M Cenpderatio, 119 

ln cogitationi tuae. ncquc tamen cx ca lc- 
litur, tc confitcntcjvcra cxiftcntia. ita ncc 

Sextum argumcntura , cur idca Dci 
bam habct non fit quid fiditium , kd 
aagoverx & immutabilisnaiurx, ita ha- 
let : quia nulU (mquit) dta res a 
' excogitari ai cujus ejfentMm ex'ftentt^ 
'ttneat. prAter folum Deum . Mcdit.f. 
;8. argumcntum talcclt: St alta res ad 
us ejfentiam exiftentia pertineat nonpof- 
excogitari. folus Deus taltseff. prtusve- 
»in, ergo ^ pofterius. Relpondrbit Aibcus, 
,c<yandoma)orcm.ncquc cnim fcqui, Er- 
.olblus DcusM/«cft,red,crgo(olus Dcus 
/ahs cflc excegttari poteft . undc non lc- 
l^uatur cum rcvera eflc. 

Scptiraum: quia non pojfum, inquit, 
iuos aut plures ejufmodi Dees tntelhgere, 
b. Argumcnturo ita proccdit: Si non pol- 
um duos aut plurcs Dcos nccclTano cxu 
Untcs intclligcrc, ctgounus cft. fcd noa 
3o(rum. crgo. ib. Rclpondcbit Athcus , 
acgando majorcm. potcft cnim nuUus clic. 
^ Oaavum : quia poftto quod jam untH 
I Jixiflat» plane videam ejfe necejfartum, ut & 
mAMnte ab aterno exttterit , 6» ^ternum 
T Tfi( manfuru*. »b. Refpoudcbtt athcus, id 
P I quod ponit Cartcfius, non poncndum kd 
^ Iprobandum ipfifaiifc, itaquc manifcftam 
" !,jctuioncm ptiacipii hic committi. 



(9 



i, 



Early European Books, Copyright <D 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



120 Methodi Cartejtnn^ Conftderatlo^ 

Reccnruimus vcl omnia,vcl ceric plcra- 
quc, ad quac fiqua alia occurrant , facilc 
revocari poflint, argumcnta Cartcfij pcr 
(]Uap, zx idca Dci <]uam fc babcrc dicic, c- 
jus cxiftcntiam CDncIudcrc conatus cft. 
caifa, ut vidiraus opcra. Nunc vidcndum, 
an non falccm cx ea cognitionc quam dc 
Dco nos naturalitcr habcrc ccrtum eft, 
conftarcpoflit Dcum cftei' Refpondemus, 
omnino poflc . Vcrum obfcrvanduni . 
I. Eam cognicioncm diverflim quid cflc 
ab idca e (jua Cartcfius argumcntatur. 
camcnim, quicquid tandcm fit, incom- 
plexum quid cflTc oportct, cum ab ca pro- 
prieacccpta diftinguat afirmationes & »c- 
gationesy xtcm commHnes nottones , Mcdit. 
5.^.30. Princip. 1. 1. p.y. At cognitio quam 
dc Dcb naturalitcr nos diximus haberc, 
cftipfum illud complexttm, quod Cartcfius 
cx idea fuaconatus fuitinfcrre, nimirum 
Afjirmatio illa, & communis notio: DEVS 
EST. Hujus porro (quodfecundo obfer- 
yandum) veriratem iion opus cft ut erua- 
mus via Cartefiana, cum ip(a ccrtitudinem 
fuam fccum ferat, utpotc tcftimonium di- 
vinum , quod Deus m lapfa natura refi- 
duum eflfc voluit, & quod ncmo cx animo 
fuo penitus poteft dclerc. fi vero ab co, 
via communi, hoc cft argumentando ab 
cfFcdo ad caulam, proccdamus , cjus Ju- 
mcn magis ac magis in uobis fovctur ac 
itrcccmencum capir. 

F I N I S, 



121 



cquuntur dux Difputa- 
tiones, ad quas pag. 1 1 j. 

Lcdtorem remihmus. 



Anale£torum Theologicorum 

Difputatio XXI V. 
D E 

Deo ut eB Ens a fe. 

T H E S I S I. 

Nter divifioncs Entis cft ca qua 
dicitur id cfTc vel a fc vd ab alio, 
prioris appeilacto Deo,po{lerio« 
ris creacuris cribuicur. Qui mo- 
dus loquendi nonnullos uc vel 
incautius loqucrcntur, vel ctiam perpc- 
;ram fcntircnr induxit, quafi Deus a fc ipfo» 
cfTct tanquamsi caufa. 

II. 

Inter illos Hieronymus Tom. 5. in Eph.' 
3. & Auguftinus Tomo 3. De Trinit. Iib.7. 
c. I. &Tomo 4. libro^S. qq. quaeft. 15. 6c 
16. recenfentur, quorum inconfidcracius 
& obicer cantum dida ut benigne intcr- 
prctcmuc facilcanobis impetramus. 
^ F lU, At 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



I tZ Methodi Cartefiam 

III. 

At darius utroquc Laj(flantius, dc falfa 
tcligionc lib. i. c 7. ita Dcum a (c iplb fa- 
dura arbitratur, ut cjus aetcrnitaicra non 
obfcurc DCgct. §lf*ia, inquicns, fieri non 
potefiy cjuinid quod ptdiquando ejfe coepe- 
tit,confequens eft, ut quando nihil anteillum 
(Dcum)/«/>, ipfe ante omnia exfe ipfo ftt 
procreatus : ideoque ab Apolline M^pvri^, 
.i. ex feortus: ^ Sibylla clvn^rKSy .i. ex fe 
genitust d^yir^, .i. ingenitus, ^ dTrviri. 

,\.non facius nominatur: G^uod Se» 
neca, vir acutus, in ExhortationibHs vidit. 
Kos , inquit , aliunde pendemus . Itaque 
ad aliquem perjpicimus cui quod eB opti- 
tnum in nobis debeamus . Aliusnos edidit, 
aUus injiruit. DEVS IPSE SE FECIT. 

IV. 

Ubi pratcr dogmatis abfurditatcm, no- 
tandum i. quibus tcftimoniis id probct^ 
ncmpc Apollinis, Sibyllse, & cthnici Sc- 
nccx. 1. quam apcrtc ipfc id rcfutct, cum 
«V^<pv>j? & dv"^^^? cxplicat pcr u^^jnr^^ 
& clTrvtnr^. quaeorthodoxacarum vocum 
«lucidatio c(l. 

V. 

•Qaam ctiam rcdc fcquuntur Thcolo- 
gi fcholaftici. cum cnim dicitur Dcus cfTc 
A Se, aflSrmativam in ncgativam rcfol- 
vcndam moncnt, id cft, idco dici a fc, quia 
NoN cftAB Alio. V. I. Thom. q. itf. a.j. 
ad 2. VI. Idcra 



Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



r 

' I 

i f 



\ 



Confidemtto. 125 
VI. 

Idcm cxplicar e rcccntioribus Suarcz 
Difp. Mctaphyf. 28. Scdt. i. t. 7. his verbis: 
Quoddicitur EXSE vel A SE ejfey licet po- 
Jitivum ejfe videatur, tamen SOLAM NE- 
OATIONEM addtt ipfi enti • Nitm ens 
non poteft ejfe a /e per pofitivam origtnem 
CJ* emanationem, dtcttur ergo ejfe a tjua'- 
ienus fine emanatione ab alio , habet ejfe, 
perquam negationemnos declaramuspofiti' 
*vam ^ fimplicem perfe£iionem illins entis, 
quodita in fe ^ in ejfentia fua claudit ip- 
fum exifierey ut A NFLLO illud recipiat, 
quam perfeciionem non habet illudens, quod 
effc non habet, nifiid AB ALIO recipiat. 

VII. 

E quibus i. obfcrvainus^divifioncm En* 
tis in id quod cft A Se, & id quod cft Ab- 
Alio, in priorc membro iinproprictatcn» 
habcrc, idcoquc cx mcntc corum qui c2 
ufifunt, in hanc propriam cflc rcfolvcn- 
dam: Ens cft vd ab Alio vcl Non ab A- 
Lio. aut hanc: Ens eft vcl Ab ALiqvo vcl 
ANvllo. 

VIII. 

Dcindc, cum ait, nos pcr ncgationcm 
hanc dcclararc pofitivam & fimpliccm 
pcrfcdioncm hujus cntis, id ita fumcn- 
dum: Nos pcr attributum hoc Remove- 
RE a Dco cam imperfc(5lioncm quam om- 
ncs crcaturae habcnt, quaecft Esse ab 

Fz Alio, 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



l 24 Metkodi CartefianA 
ALio,ut cxccllcntiorcm iiium & pofitivum 
gradum cflTciuiae divinae, qucm prouc m fc 
cl>, & pcr pofitivos conccptus ptoprios ac 
£mpliccs concipcrc non polTumus, laitcm 
pcc cjufmodi conccptus ncgativos & Im- 

PBRFECTIONEM RfcMOVENTES, aliquatC- 

nus cognolcamus.liaeccxplicatio fumituc 
cxaudocis c 5. & fanaacclaracft. ncc o- 
pus ccat alccram iilam,quae pcndcc a diftin- 
dionc Tliomiftarum inccc cflentiam Sc 
«iftcntiam, huc advocarc. 

IX. 

Dc hac cxplicationc nullus unquam 
Thcologocum (quod fciam) dubicavic. 
Solus Cacccfius aliam, quam fua: Mctho- 
do infccvicc pucabac,commcntus cft. Ncm 
pc, Dcum A Sb cflc non negative» cam 
cnim acccptioncm nt^llum in rebus hahere 
fundamentHmy fcd pofitive. Mcdit. p. 118. 
quod ita cxpViczt.Quamvis dicere optis non 
fit, Deum ejfe caufam efficientem fui ippus, 
neforte de verbts dt^utetur, quia tamen 
hoc quod afe fit, ftve quod nttllam afedi^ 
verfam habeat caufam^ non a nihilo,feda 
reali ejus FOTENTIAE immenfitate ejfe 
p^rcipimus, nobis omnino licet cogitare, iU 
lum quodammodo tdem prAflare rejpeiitt 
fui ipfius.quod CAVSA EFFlCIENSref- 
;e<3«/«/£fjF£CXrS.p.ii^.Hinchabemus 

fequcncia: 

X. I. Ac- 



Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Confideratio. i i J 

X. 

I. Acceptioncm ncgativam in rcbus 
mullum habcrcfundamcntum: at quaj ta- 
liafunt, falfa funt. Falfum crgo crit, fc- 
cundum Cattefium, DeumANVLLO vcl 
NoN Ab ALio eflc. 

XI. 

i.Locutioncmillam: Dcum cflc Cav- 
SAMErFiciENTEM fui ipfius, non icjicia 
Cartcfio utimpiam & N(r(pnf^v> fed prae- 
teriri tamum, ne forte de verbis dtfputetur, 
quafi cjus abfurditas non realis, fcd tan.-^ 
tum ycibalis c flct. 

xn. 

3. IdcmindccoUigitur, quia hoc quod 
Dcus A Se fit, ita cxponit, quod nullam 
A St DivERSAM habcat caufam. non aufus 
abfolutc diccrc, quod NULLAM habcat 
caufam, pmat cnim cum fibi ipfi quodam- 
jnodo caufam cflc. p. 117. 

Xlll. 

4. Ei quidcm EFFICIENTEM, quia 
ia hoc ad immcnfitatcm POTENTli^. 
rccurrit, qux tantum confidcratur m or- 
dinc ad OPERATiONES. imo & EFFI- 
CIENTIS & EFFECTUS vocabuhs di- 
ferte utitur. 

XIV. 

5. Quod cnim id involvithifcc verbis: 
Dcum quodammodo idem prdftare rejpeats 
fui ipfius, quod caufa efficiens rej}eafe fut 



II 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 



126 Methodi Cartefian* 

tffecius, co fefc non evolvit nihil cnim idcm 
poteft prscftarc cjuod caufa , nifi ipfum fic 
caufa, & quidem in eodcm caufae gcncrc. 
quara hic El-f ICIENTEM cfle cjuiUbet 
•vidct. 

XV. 

Idem quam luculcntiflimc patct, ubi 
dicit, caufam tlUm in qua tantum poten- 
iiA efi, ut rem extra fe pofitam CONSER- 
VET, tantomagis feipfam fua propriaPO- 
TENTIA CONSERVuiRE, atcjue adeo 

ASE E55£.p.ii9. 

XVI. 

Ubi fortifTimo nodo conftringitur, (i 
enim Dcus fua potcntia fe confervct, co 
argumcnto, quod ca coufcrYCt res cxtra fc 
pofitas, fcquiturcum eadem fiia potcntja 
ic ipfiim produxifTc, quia produxit rcs cx- 
tra fc pofitas. niaximc, quia Cartcfius 
(cum multis) confcrvationcm tantum con- 
tinuacam' crcationcm cile putat. Et hoc 
irjaximc hic quccicbatur, naroT^» ASE& 
AB ALIO magis ad produdioncm rcfpi- 
cic quam ad confervationcm. 

XVII. 

Qux ut fimt in fe falfiilima, ita falfiim 
quoquc fin quo latebras quaerit advcrfa- 
lius) nobis omnino hoc licere cogitare. Ut 
cnim attributa quaedam Dci pcr alia velut 
apriori dcmonftrcntur , propcer impcrfc- 
d^ura noftrum concipicndi modum,dcfum- 




Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Confderatto. 
rumabordinc qucm m crcatuiis obrerva- 
tnus, Thcologis non cft inlolens, (ed uc 
ipfaciirtcntiaDeicogitctur tanquam ha- 
•bcnspro caufadivinam potcntiam, pror- 
fus «V^^j?" cft, ncc quicquam fimilcaut 
. anoloRum in crcaturis rcpcritur. 

xviii. 

, OnicrcTo talia defcndcnda rumu (utar 
• vcrbTs Au^aoris quattarum Objcdionum 
paP.246} Monendus mthi videtar, ut hic 
Mttente diUgenterque confideret, qma arto 
Ccio vixullum Theoolgum reperm pcjje, qm 
nonea propofittone ofendattir, Qpod Deus 
* /e ipfo f^ pofaive & tanquam a caujt^ 



Anakaorum Theologicoruni 

Difputatio XXV. 
DE 

T)eo ut eB Ens afe^ 

A L T E R A. 



T H BS r s I. 

Uo rcnfu Dcns a fcfit, & quar»- 
vcritati advcrfa fit opinio Cat- 
tcfij, fupcrion Difputatione dc- 
monfttavimus. Quum autcm 
E4> ^ 18 co- 





Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



1 28 Methodt Cftrtsjiann 

is co nominc a propriac fuac rcligionis 
Thcologis undicjuc impcterccur , varia 
x^vi<r(f>vyt)7u adinvcnit in c]uibus latcrct. 
"Ex iis crco nobis cxtrahcndus cft. 

II. 

I. Ncgat fc dixifTc, imoafTirmat ncgaf- 
fc, Dcum cfTc caufam cfficicntcm fui ip- 
fins, c\\iva dixcrit: idem quodammodo prt^ 
ftarej quo oftcndciit, fc non cxiftimarci- 
dcm circ Et praemirtcndo, nobis omnmo 
licere cogitare, fignificaHc fc, haec tantum 
proptcr impcrfcdioncm intellc£lus huma- 
iii fic cxphcati. Mcdit. p. 271, 

III. 

Rcfp. I. Locutioncm hanc, Deum ejfe 
caufam efficientem fui ipftus cum non rc- 
jcciflc ut falfam , fcd praetcriffc can- 
tum , ne de verbis difputetur , vidimus 
Difput. pracccd. thcK 11. 11. 2. Hunc 
(ogitan^i five confidcrandi modum quem 
nobis omnino licitum cflc ait , ihcologix 
& naturae conirarium cfTc , docuimus 
ibid. thcf 17. 5. quod rccurrit ad imper- 
feBionem intelleSlus humani, rcpugnat ci 
quod antc afleruir, ncpc N^gativam accep^ 
tionem hic c(fe a fola inicllcdus noftri im- 
bccillitatc, fuam vcro pofitivam 2 rcrum 
veritatc. Medit. p. 118. hic conciariumau- 
dimus. itacjuc hxc cd retradatio magis 
<]uam folutio. 4. Ncc juvatur imbccillitas 
inccilc^tus noAri Ci contraiium ab co quod 

ia 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Conjjderatio , 119 
kn natura rcpcric coucipiat. fcd pervcru- 

IV. 

, 2. Docuinc fc ait, nullam rcm cx\(icxc, 
in cujus caufam cfficicntcm nonliccatin- 
quircre, vcl, finon habcar,cur illa non in- 
aiecat poftularc. talcm cflTc Dcum, cujus 
IpOTENTlA caufafit, fivcratio, cur cau- 
(a non indigcat. hanc caufam, cur caufa 
nonindigcat, cflcpofitivam.Medic.p. 184» 

; 271. 171, 

V. 

Rcfp.r. Et hoc mcrum cfFugium cCt. 
Aliud cnim cft quaercrc rationem cur Deus 
eaufa cfflcieme non tndigeat (quse ratio ali- 
unde quam a caufa cfticientc pcti poteit) 
ahud cogitarc aliquid quod Dco idem pra?- 
ftet quod caufaejpciensCno effecluiy 1. Ipfc 
audor hic fc prodit, cum ad immcnfixa- 
ItmpotenttA rccurrit, ea cnim tantum con- 
lidcratur in ordinc ad opcraiioncs (v. Difp. 
prsccd. thcf: 15.) itaquc pcr hoc rclabitur 
ad caufam cfficicntcm. 

VI. 

3. Ncf^at fe vidcre quum de Dco non ut 
trino, lc^ utuno a^itur, cur nomcn cau- 
fx lantopcrc fit fugi^cndum ; pracfcrtim 
cura cxiOcndae Dei ircmondrandaE infer- 
viat. Atqui (inquit) confidctaiioncm cau- 
fx cfficicntis clTc primum & praccipuum 
Hicdiuxn, ne dicam unicum. quodhabca- 

p j mus 



Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



1 jo Methodi CaxtefianA 

musadcxiflenciam Dei probandam , puto* 
omnibus cflc manireftum. p. 274. 

V II. 

Rcfp. I. Hic manifcfto negat nomen 
caufae in propofita quaeftionc (ncmpc an 
Deus fit a fc tanquam a caufa) cfle fugicn- 
dum. itaquc tergiverrationcs fuaspraccc- 
dentcs in lutum proturbat. 2. Thcologia: 
ignorantiam crafli/Iimam prodit , cum id 
nomcn in Dco ut ttino fugicndum concc- 
ditjin eodcm ut uno non item. Atqui con- 
trarium eft vcrum , nam in do(flriua Tri- 
nitatis pcrfonarum vctcrcs cnuf& vocabulo 
liberc ufi fint , in dodtrinam autcm unita- 
lis divina; cflcntia; , illud nunquamadmi- 
ferunt. 3. Argumcntum a caufa c/ficiente 
pctitum, quo probamus cxiftcntiam Dci, 
non nifi palpabili fophirraate hic adhibc- 
tur. quo cnim fenfu eo argumento uti- 
mur? An ut Deum eflc demonftremus pcr 
caufam efticicnrem ipfius Dci , vel aliquid 
qiiod dci rcfpcdu rationcm cauf^ efficien- 
tishabcat? an vcto, ut cx ciFccf^is probe- 
tur, Dcum omnium quaecxtra fc cxiftunt 
caufam eflicicntcm eflrc ? hoc poftcriusclt 
in con^cfTo, prius vero inauditum , tan- 
tym abcft ut fit unicum medium quo dc- 
monftramus Dcum cfTc. quis hoc unquam 
tcntavit pra^tcr Cartcfium? fcd addit: 

VIII. 

4. Illud autem accurate pcrfequi non 

poirumus,. 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



Confiierntio. IJ' 
olTumus , nifi hccntiam dcmus animo 
lottio , in rcrum omnium , etiam iplius 
Pei.cauCas cfBcicntes inquirendi: quoc- 
[aim jure Deum inde eiciperemus , priul- 
' luam illum exiacce fit probatum ! p. 17 4- 

IX. 

Refp. I. Hoc jam multo detetius eft. 
Quid ! quia Deum clle omnium rcrura 
ewTam efficientem e creaturiscolhgmius, 
etiam in ipfius Dei caufamefficicntem m- 
quirendi Ucentiam babcmus? quafi noo 
ipercreatutas adDcum ut caufam ptmum, 
cuius ptoindenuUamdati caufam inteUi- 
gimus! afcendamus . .d vero exclud.t m- 
qu.fitioncm de caufa De. cfhc.cnre. 1. A«, 
mquit, quo jure Dcum indc exc.petcraus, 
pSuara illura ei.ttcre fit ptobatum 
!mo , inquam ego, quo jute .n ejus cau- 
ara efficientcm mquires , qucm nondum 
c^s ex.ttcre! ?. quod hic fuppoms non 
coh^Etct cura fundamento tu« demon- 
ftSis, nempe effe nobis .ngcnuam 
Dei .dcam, ex qua patt.m c,us " "e""^^ 
deducs . male ergo .n 
progreflu, hoc pr.nc.p.um f ™" " " 
\ el.ttcntiam Dc. pcr caufas cfficcntcs . 
qui nufquam funt, venar. )ubes. 

X. 

j. Si, inquit, hic interptetatio (ncga- 



Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog. 

345 H 21 [3] 



m 



132 Methodt Cartefian^ 

tiva) vctbi a fe admittcrctur , nulla poiTct 
?b cffciflibus habcri ratio ad cxirtcatiam 
Dci demonnrandam . ut rcd^e in primis 
objcdiombus ab ipfarum audorc proba- 
tum e(^. idcoque nullo modo ell admic- 
terida. p. 275. 

XI. 

Rcfp. I. Ego hanc probationem in au- 
^orc primarum objcdionum non invc- 
nio. 1. cft prorfus inconfcquens : Dcus 
non eft ab alio, crgo ex effeBtbui ejus cxi- 
ftemia dcmonftrari non potcft. quin con- 
trarium inde concluditur: crgo ex caufs 
efficiente ca non potcft dcmonftrari . quod 
cft vcrum. 

XII. 

€. Dicit fc, qoamvis admifcrit, Deum 
dtci quodammodo po ifc fu\ caufam, nulli- 
bi tamcn illum codcm modo fui effe^um 
nommafTc, quia fcilicct effe6iui ad efficien' 
um praecipuc folcat rcfcrri , & illa eftc ig- 
nobiiiof &c. p.275. 

XIII. 

Rcfp. Haec ita dicuntur, quafi Cartefius 
tantum dixcrit , Deum fui caufam poflc 
dici, non ^utcm efficientem , ac nc hocvi- 
dcrctur vclle , ctiam effeBu^ vocabuluni 
refugiftc, quia id ad efficientem foleat rc- 
fcrri &c. Verum non ita rcs habet. nam 
efficientts & effeBtM vocibus ufus cft, cum 

^ceict^ 




Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced b/ courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 



345 H 21 [3] 



Con/ideratio, ^4> 
iccrct, nobu omnino licere cogttarty Dettm 
lem prAftare refpe^H Jm ipfim» quod cau- 
i cfficicns rclpcau/«i efeans^ pag. 119. 
IsEC crgo tcrgivcrfacio dt , non lelpoa^ 
o. 

XIV. 

7. Acaufa cfHcicntc dcjc(5lus, xccipitfe 
idcaufam formalcra, atquc ica raanifcfto 
ranfit dc gcncrc ad gcnus. hoc ut cum ali- 
^uo colotc faciat, ConceptHm quendam 
ommunem ejfe ait caufi efficientts ^ for^ 
idte, itafcilicety ut quod eji abaho, (it 
b tpfo tMnquam caufa efficiente, quodau- 
a fc, tanquama caufa jormali* p. 17)« 
& p. 171. 

Rcfp.i. Haec abcrrant ab oftio,ob ratio- 
ncm jam diaara. 1. Nullo modo potcft hic 
fcnfus cflc hujus divifionis,taiuum abeft UC 
;hoc pcrfc notum fic. quae cnim hjec ctit 
divifio; Omnc cnscft vcl a fc formaliter» 
vcl ab alio efficienterf cum hxc mcmbra 
coincidant in omnibus crcaturis, funtc- 
nimafcformahtcr (fi ita liccc loquijidcft: 
pctfuam, &nonpcrahcnam forraam , ab 
ahoYcro cfficicntcr, puta a Dco. nonha- 
bcntcrgomcmbra hujus divifiohis vcram 
oppcfitioncra. ^.Qoodita exphcat poftc- 
lius mcmbrum, ut clTc a fe formahtcr, fit 
habcrctalcra cflcntiam, mcaufa efficientt 
nonezeat.ib. ipfc incidu in fcnfum ncgan- 

tcn* 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by coortesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 



134 Methodi CartefianA 

tcm quem oppugnat. hoc modo; Dcus pet 
forraam, .i. cfTcntiam fuam (ita vox hxc 
ufiirpatur. Phil.i.tf. v. & Cartcf. p. 178. 
27^.) tahs cft, ut caufam cfficicntcm ncc 
habcat ncc habcrc poffit. hoc autcm cft 
cfTca fc ncgative, non pofitivc. 4. Quod 
conccptum qucndam communcm cflcait, 
caufac cfficicntis & formahs, facilc damus, 
fcd nunquam probabit, vcl formae vcl 
cfrcntix conceptum, cxtendi ad conccp- 
tum caufae cfficicntis rcfpciflu e/ufdcm. 
Imo, quodcaufe, efficientis proprium efl.ad 
formalem extendi non pojfe, ipfc fateturp. 
178. quod autcm utriquc commune cft, 
quicquid tandcm illud fit, vcl efle finga- 
tur, non facit ut altcrHm alterius rationcm 
liabcat: quum pcr difFcrcntias oppofitas a 
fc inviccm dirimantur. 

XVI. 

8. QujcafFcrt eMathematicis, qui c^»- 
ceptum lineA circularis quam maxims. per 
conceptum lineA reBsi, conceptum ctrculi 
I fer conceptum polygoni fif c. explicare vel de. 

tnonftrare folent- p.27^.278. meram of^cn- 
ij tationem habcnt. nam omnes manentin 

I codcm generc, .i. figura (qua: forma quo- 

f( darm cfl) at Cartclius tranfit dc gencrcad 

gcnus, id cft , dc forma ad cfficientcm. 
qualc nihil cft in Mionibus ilhs Mathc* 
ni;icicis. 

XVII- 




Early European Books, Copyright© 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 



Cenjider/ttio, 135 
XVII. 

Exiis qux difTcruimus, ccnfcmus di- 
itibutioncm cntis a fc & ab alio pcrpcratn 
[.Cattcfio cxplicatam eirc, & ptopofitio- 
[cm hanc: Deum effe k fe pofttive, ^ t^t a 
efficiente, a liminc Thcologix arccn- 
im cHc. 



2. Tim. 2. i6. 



F I N I $. 



m 



Early European Books, Copyright <D 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag 

345 H 21 [3] 




Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag 

345 H 21 [3] 




Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag 

345 H 21 [3] 




Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haog 

345 H 21 [3] 




Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag. 

345 H 21 [3] 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 




Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoag. 

345 H 21 [3] 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 




Early European Books, Copyright © 20 1 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliofheek, Den Haag 

345 H 21 [3] 




Early European Books, Copyright © 201 1 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Hoog. 

345 H 21 [3] 




Early European Books, CopyrightO 201 1 ProQuest LLC. 

Imoges reproduced by courtesy of Koninklijke Bibliotheek, Den Haag 

345 H 21 [1]
Internet Archive Audio

Featured

Top

Images

Featured

Top

Software

Featured

Top

Books

Featured

Top

Video

Featured

Top

Mobile Apps

Browser Extensions

Archive-It Subscription

Save Page Now

Full text of "Methodi Cartesianæ consideratio theologica. By Jacobus Revius"

See other formats
