Skip to main content

Full text of "Phegea"

See other formats 


Afgiftekantoor  2 1 70  Merksem  1 ISSN  077 1 -5277 

Periode:  juli  - augustus  - september  2006  Erkenningsnr.  P209674 

Redaetie:  Dr.  J.-P.  Borie  (Compiègne,  Franee),  Dr.  L.  De  Bruyn  (Antwerpen),  T.  C.  Garrevoet 
(Antwerpen),  B.  Goater  (Chandlers  Ford,  England),  Dr.  K.  Maes  (Tervuren),  Dr.  K.  Martens 
(Brussel),  H.  van  Oorschot  (Amsterdam),  W.  O.  De  Prins  (Leefdaal). 

Redactie-adres:  W.  O.  De  Prins,  Leefdaal  40 IB,  B-3061  Leefdaal  (Belgium). 
e-mail:  willy.de.prins(^telenet.be. 


Jaargang  34,  nummer  3 


1 september  2006 


Archon  apollinus  from  Ródos  Island,  Greece, 
confirmation  desirable  (Lepidoptera:  Papilionidae) 

John  G.  Coutsis  & Nikos  Ghavalas 


Abstract.  Past  records  of  Archon  apollinus  from  the  Greek  island  of  Ródos  are  presented 
and  the  need  for  their  confirmation  is  discussed. 

Samenvatting.  Archon  apollinus  van  Rhodos,  Griekenland,  bevestiging  gewenst 
(Lepidoptera:  Papilionidae) 

Vermeldingen  van  Archon  apollinus  (Herbst,  1798)  van  het  Griekse  eiland  Rhodos  worden 
opgesomd  en  de  noodzaak  voor  de  bevestiging  ervan  wordt  besproken. 

Résumé.  Archon  apollinus  sur  1'ïle  de  Rhodes,  Grèce,  confirmation  souhaitée  (Lepidoptera: 
Papilionidae) 

Les  mentions  Archon  apollinus  (Herbst,  1798)  sur  1'ïle  grecque  de  Rhodes  sont  signalées  et  la 
nécessité  de  leur  confirmation  est  discutée. 

Key  words:  Papilionidae  - apollinus  - Greece  - Ródos  - distribution. 

Coutsis,  J.  G.  : 4 Glykonos  Street,  GR- 10675  Athens,  Greece.  e-mail:  kouts(^otenet.gr. 

Ghavalas,  N.:  30  Karaoli  - Dimitriou  Street,  GR- 12461  Athens,  Greece. 

Introduction 

To  our  knowledge,  the  only  existing  records  of  Archon  apollinus  (Herbst, 
1798)  from  the  Greek  island  of  Ródos  are  the  ones  that  were  presented  by  Rebel 
(1916,  1924)  and  by  Pierron  (1978).  Olivier  (1993)  incorporates  these  records  in 
his  treatise  on  the  butterflies  of  this  island  and  accepts  apollinus  as  a member  of 
the  island’s  butterfly  composition.  Tolman  (1997),  in  his  field  guide  on 
European  butterflies,  likewise  lists  Rhodes  (=  Ródos)  as  a locality  for  apollinus. 

Discussion 

The  Rebel  records  were  based  on  larvae  observed  end  March  by  Hofrat 
Martin,  who  later  described  them  to  Rebel  as  having  rectangular  red  spots.  The 
Pierron  record  simply  mentions  that  he  personally  encountered  apollinus  in 

Phegea  34  (3)  (1  .IX.2006):  81 


Ródos,  but  gives  no  precise  locality  and  date  infonnation,  which,  to  say  the  least, 
seems  a bit  odd,  given  the  faet  that  there  existed  only  one  previous  reeord  of  this 
butterfly  from  Ródos  and  that  it  was  in  need  of  eonfirmation. 

The  laek  of  any  other  published  records  of  apollinus  from  Ródos,  despite  the 
faet  that  collecting  took  place  often  in  April,  both  by  the  first  author,  as  well  as 
by  other  lepidopterists,  as  attested  by  Gianelli  (1914)  and  by  Turati  & Fiori 
(1930),  made  us  consider  visiting  the  island  in  the  first  half  of  March  in  hope  of 
confirming  the  Rebel  and  Pierron  records. 

A visit  to  Ródos  and  field  results 

The  trip  to  Ródos  was  eventually  made  by  both  authors  in  early  March  2005, 
and  the  search  for  apollinus  was  carried  out  within  an  altitudinal  zone  extending 
from  sea  level  to  about  600  m.  Care  was  taken  to  search  areas  where  Zerynthia 
cerisy  (Godart,  [1824])  either  was  known  to  fly  from  past  experiences,  or  was 
actually  found  flying  in  abundance,  in  hope  that  the  often  syntopic  and  larval 
host-plant-sharing  apollinus  would  also  make  its  appearance. 

Unfortunately  not  a single  apollinus  was  to  be  recorded  anywhere.  At  sea 
level  there  was  an  abundance  of  cerisy,  mostly  very  fresh,  and  at  altitude  cerisy 
had  not  yet  emerged.  It  thus  appeared  to  us  that  the  timing  was  just  right  for 
apollinus,  and  that,  had  it  been  around,  surely  we  would  have  observed  it. 

Conclusions 

The  vagueness  of  the  Pierron  record  and  the  faet  that  the  larvae  of  cerisy  may 
very  well  at  times  be  black  with  red  spots  (making  conflision  possible  with  those 
of  apollinus,  when  the  larvae  are  in  their  first  two  stages  and  still  very  small), 
imply  that  the  uncontested  acceptance  of  apollinus  as  being  a faunal  element  of 
Ródos  is  not  entirely  justifiable. 

Even  though  we  do  not  exclude  the  possibility  that  apollinus  is  actually 
found  on  Ródos,  we  strongly  feel  that,  with  the  evidence  at  hand,  eonfirmation 
of  its  existence  there  is  still  both  desirable  and  necessary. 

The  future 

Our  future  plans  call  for  revisiting  Ródos  in  February  2007  in  hope  of 
eventually  perhaps  finding  appolinus  possibly  at  sea  level  locations.  It  is  also 
hoped  that  in  time  other  lepidopterists  as  well,  will  be  prompted  to  contribute  to 
the  search  of  this  butterfly  on  the  island  of  Ródos. 

References 

Gianelli,  G.  1914.  Escursioni  Zoologiche  del  Dr.  Enrico  Festa  nell’Isola  di  Rodi.  X.  Lepidotteri.  — 
BoU.  Musei  Zool.  Anat.  comp.  R.  Univ.  Torino  29:  1-^. 

Olivier,  A.  1993.  The  butterflies  of  the  Greek  island  of  Ródos:  Taxonomy,  faunistics,  ecology  and 
phenology.  — Flemisch  Entomological  Society,  Antwerpen,  250  pp.,  2 colour  plates. 

Pierron,  M.  1978.  Quelques  notes  sur  la  biologie  d'Archon  apollinus  (Staudinger)  (Lep. 
Papilionidae).  — Alexanor  10:  325-330. 

Rebel,  H.  1916.  Zur  Lepidopterenfauna  der  Insel  Rhodus.  — Jahresbericht  des  wiener  Entomologen 
Vereins  26(1915):  111-115. 

Rebel,  H.  1924.  Lepidopterologische  Nachtrage  zu  einigen  ostmediterranen  Insularfaunen.  — 
Jahresbericht  des  wiener  Entomologen  Vereins  30  (1919):  37^9. 

Phegea  34  (3)  (I.IX.2006):  82 


Tolman,  T.  1997.  Butterflies  ofBritain  & Europe.  — Harper  Collins,  London,  320  pp. 

Turati,  E.  & Fiori,  A.  1930.  Lepidotteri  di  Rodi.  — Memorie  della  Societa  entomologica  italiana  9: 
196-214. 


Erratum 

In  the  Abstract  and  Résumé  of  our  paper  "The  chromosome  number  and 
karyotype  of  Plebeins  {Plebejides)  pylaon  brethertoni  from  Mt.  Helmós, 
Pelopónnisos,  Greece,  its  tentative  elevation  to  species  level,  and  notes  about 
presently  existing  unsettled  taxonomie  questions  in  the  pylaon  species-group 
complex  (Lepidoptera:  Lepidoptera)"  {Phegea  34(2):  57-60),  the  author  name  of 
Plebeius  (Plebejides)  pylaon  brethertoni  should  be  corrected  to:  (Brown,  1976). 

John  G.  Coutsis  & Jurate  De  Prins 


Phegea  M (3)  (l.IX.2006):  83 


Boekbespreking 

De  Prins,  W.  & De  Prins,  J.:  Gracillariidae  (Lepidoptera)  - In:  Landry,  B.  (Ed.),  World  Catalogue 
of  Insects  Volume  6. 

17,5  X 24,5  cm,  502  p.,  Apollo  Books,  Kirkeby  Sand  19,  DK-5771  Stenstrup,  Denmark, 
www.apollobooks.com,  hardcover,  2005,  760.00  € (ISBN  87-88757-64-1). 

Van  alle  "kleine  vlinders"  vormen  de  Gracillariidae  een  interessante  groep  voor  entomologen, 
ook  amateurs.  Dikwijls  zijn  het  bijzonder  mooi  en  kleurrijk  getekende  kleinoden  die  bij  nader 
onderzoek  prachtige  metaalglanspatronen  kunnen  vertonen.  De  rupsen  zijn  bladmineerders  en 
kunnen,  mits  de  vereiste  kennis  van  biologie  en  voedselplant,  relatief  gemakkelijk  gevonden  worden. 
Mits  de  aangetaste  bladeren  op  het  juiste  tijdstip  verzameld  worden  zijn  de  meeste  van  deze  dieren 
ook  eenvoudig  te  kweken.  Een  aantal  soorten  van  deze  familie  is  ook  van  economisch  belang  zodat 
deze  ook  door  beroepsentomologen  grondig  bestudeerd  worden.  Denk  bijvoorbeeld  maar  aan 
Cameraria  ohhdella,  een  soort  die  op  spectaculaire  wijze  in  enkele  jaren  tijd  gans  Europa  heeft 
veroverd  en  de  Paardekastanje  het  leven  zuur  maakt. 

In  dit  zesde  volume  van  de  reeks  "World  Catalogue  of  Insects",  worden  enkel  de  Gracillariidae 
behandeld.  Deze  familie  wordt  ingedeeld  in  98  genera  met  daarin  1809  soorten.  De  synoniemen, 
zowel  op  genus-  als  op  soort-niveau,  worden  uiteraard  ook  onder  de  loep  genomen.  In  de  inleiding 
worden  trouwens  niet  alleen  het  aantal  beschrijvingen  in  de  decades  vanaf  1758  overlopen,  maar  ook 
de  opbouw  van  de  database  die  als  basis  heeft  gediend  voor  het  samenstellen  van  dit  werk  en  tevens 
de  bronnen  zelf  waarop  de  catalogus  gebaseerd  is.  Deze  inleiding  bevat  naast  een  lijst  van  musea 
waar  Gracillariidae  types  bewaard  worden  ook  een  overzicht  van  de  wijzigingen  in  de  classificatie  in 
deze  familie. 

De  catalogus  zelf  is  onderverdeeld  in  7 delen:  de  "family  group  names",  "genus  en  species  group 
names",  "fossil  species",  "unavailable  names",  "unplaced  species",  "taxa  transferred  to  other  families" 
en  "addenda".  De  catalogus  geeft  per  soort  zeer  gedetailleerde  informatie  over  de  auteur,  het  jaar  van 
de  beschrijving,  de  exacte  referentie  naar  deze  originele  beschrijving  en  de  originele  schrijfwijze  van 
de  soortnaam.  Dezelfde  informatie  wordt  gegeven  voor  alle  synoniemen.  Eventuele  opmerkingen 
aangaande  de  nomenclatuur  worden  ook  gegeven.  Bovendien  worden  ook  de  typelokaliteit,  aantal 
types  (en  de  plaats  waar  ze  bewaard  worden),  de  voedselplant(en),  de  eventuele  parasieten  en  de 
verspreiding  uitvoerig  besproken,  met  verwijzing  naar  de  bronnen  van  al  deze  informatie.  De  genera 
worden,  net  als  de  soorten  zelf  binnen  elk  genus,  alfabetisch  behandeld.  Dit  vergemakkelijkt  het 
opzoekwerk  aanzienlijk. 

Op  het  eind  van  dit  naslagwerk  worden,  zoals  het  bij  een  dergelijk  werk  hoort,  een  volledige 
bibliografie  en  een  index  gegeven.  Dit  werk  geeft  wel  drie  aparte  indexen:  voor  de  parasieten,  de 
botanische  namen  en  de  Lepidoptera  namen. 

Doordat  het  boek  ontstaan  is  uit  een  digitale  database  zijn  de  verschillende  invalshoeken  die  in 
een  database  als  "filter"  worden  gebruikt  ook  in  het  boek  terug  te  vinden  wat  het  gebruik  in  de 
praktijk  zeker  ten  goede  komt.  Toch  is  het  jammer  dat  een  werk  als  dit  niet  als  digitale  versie 
beschikbaar  is.  Dat  zou  de  volle  omvang  van  de  hier  verzamelde  informatie  pas  volledig  en 
transparant  toegankelijk  maken.  Om  begrijpelijke  economische  redenen  kan  dit  uiteraard  van  de 
uitgever  (nog)  niet  verwacht  worden.  Hoe  dan  ook,  deze  catalogus  zal  ongetwijfeld  het 
standaardnaslagwerk  worden  (en  wellicht  gedurende  lange  tijd  blijven)  voor  iedereen  die  zich,  hetzij 
als  amateur  hetzij  als  professioneel  entomoloog,  met  deze  fascinerende  familie  bezighoudt. 

Theo  Garrevoet 


Phegea  34  (3)  (I.IX.2006):  84 


On  the  presence  of  Valerietta  niphopasta  and  Valerietta 
hreblayi  nom.  nov.  in  Europe  and  of  Chersotis 
andereggii  on  the  Balkan  Peninsula  (Lepidoptera: 
Noctuidae) 

Stoyan  Beshkov  & Alexander  Slivov 


Abstract.  Valerietta  niphopasta  (Hampson,  1906)  (=  Valerietta  bulgarica  (Drenovsky, 
1953)  syn.  nov.)  and  Valerietta  hreblayi  Beshkov  nom.  nov.  (=  Valerietta  bulgariea  sensu 
Hreblay,  1992,  junior  secondary  homonym)  are  two  distinet  taxa,  both  oeeurring  in  Bulgaria.  V. 
niphopasta  is  known  in  Europe  only  from  SW  Bulgaria,  Kresna  Gorge,  published  and  illustrated 
before  from  there  as  "Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Dren."  and  from  Vitosha  Mnt.,  from 
where  was  described  Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Drenovsky,  1953  syn.  nov.  The  only 
known  localities  in  Europe  for  Valerietta  hreblayi  are  the  Bulgarian  Blaek  Sea  Coast,  "Arkutino" 
and  its  surroundings  south  of  Bourgas  town,  from  where  the  neotype  of  Valerietta  bulgarica  was 
designed  and  the  last  taxon  was  redescribed.  In  fact  the  redeseription  of  V.  bulgarica  sensu 
Hreblay,  1992  is  a description  of  a new  species-group  taxon.  A review  of  both  taxa  is  given  and 
the  European  representatives  of  the  genus  Valerietta  with  their  genitalia,  including  the  everted 
vesica  are  illustrated.  Chersotis  andereggii  (Boisduval,  [1837])  is  known  to  occur  with  certainty 
on  the  Balkan  Peninsula.  Proved  localities  in  SW  Bulgaria  are:  S.  Pirin  mnt.  and  E.  Rila  mnt.  The 
male  genitalia,  including  the  everted  vesica,  are  illustrated  here. 

Samenvatting.  Over  het  voorkomen  van  Valerietta  niphopasta  en  V.  hreblay  in  Europa  en 
van  Chersotis  andereggii  op  het  Balkan  schiereiland  (Lepidoptera:  Noctuidae) 

Valerietta  niphopasta  (Hampson,  1906)  (=  Valerietta  bulgarica  (Drenovsky,  1953)  syn.  nov.)  en 
Valerietta  hreblayi  Beshkov  nom.  nov.  (=  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992,  junior 
secondary  homonym)  zijn  twee  aparte  taxa,  welke  allebei  in  Bulgarije  voorkomen.  V.  niphopasta 
is  in  Europa  alleen  bekend  uit  Zuidwest-Bulgarije,  Kresna  Kloof,  voordien  vandaar  gepubliceerd 
en  geïllustreerd  als  "Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Dren."  en  uit  het  Vitosha  gebergte  vanwaar 
Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Drenovsky,  1953  syn.  nov.  beschreven  werd.  Het  enige 
bekende  gebied  in  Europa  voor  Valerietta  hreblay  ligt  aan  de  Bulgaarse  Zwarte-Zeekust, 
"Arkutino"  en  de  omgeving  ten  zuiden  van  de  stad  Burgas,  vanwaar  het  neotype  van  Valerietta 
bulgarica  werd  aangeduid  en  vanwaar  dit  taxon  werd  beschreven.  In  feite  is  de  herbeschrijving 
van  V.  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992  de  beschrijving  van  een  nieuw  taxon  in  de  soortgroep.  Een 
overzicht  van  beide  taxa  wordt  gegeven  en  de  Europese  vertegenwoordigers  van  het  genus 
Valerietta,  alsook  hun  genitalia  met  uitgestulpte  vesica  worden  afgebeeld.  Chersotis  andereggii 
(Boisduval,  [1837])  is  met  zekerheid  vastgesteld  op  het  Balkanschiereiland.  Zekere  vindplaatsen 
in  Zuidwest-Bulgarije  zijn:  het  zuidelijke  Piringebergte  en  het  oostelijke  Rilagebergte.  De 
mannelijke  genitalia,  met  uitgestulpte  vesica,  worden  hier  afgebeeld. 

Résumé.  Sur  la  présence  de  Valerietta  niphopasta  et  V.  hreblay  en  Europe  et  de  Chersotis 
andereggii  dans  la  Péninsule  balkanique  (Lepidoptera:  Noctuidae) 

Valerietta  niphopasta  (Hampson,  1906)  (=  Valerietta  bulgarica  (Drenovsky,  1953)  syn.  nov.)  et 
Valerietta  hreblayi  Beshkov  nom.  nov.  (=  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992,  homonyme 
secondaire  plus  récent)  sont  deux  taxa  distincts,  présents  tous  les  deux  en  Bulgarie.  V. 
niphopasta  n'est  connue  en  Europe  que  de  Bulgarie  sud-ouest,  crevasse  Kresna,  d'oü  1'espèce 
était  décrite  et  illustrée  comme  "Crypsedra  niphopasta  bulgaria  Dren.",  et  des  monts  Vitosha, 
d'oü  Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Drenowski,  1953  syn.  nov.  fut  décrite.  Les  seules  localités 
en  Europe  de  Valerietta  hreblay  se  trouvent  a la  cote  bulgare  de  la  mer  Noire,  "Arkutino"  et, 
dans  les  environs,  au  sud  de  la  ville  de  Bourgas,  d'oü  Ie  néotype  de  Valerietta  bulgarica  fut 
désigné  et  d'oü  1'espèce  fut  décrite.  En  effet,  la  rédescription  de  V.  bulgarica  sensu  Hreblay,  1982 
est  la  description  d'un  taxon  nouveau  dans  Ie  groupe-espèce.  Une  révision  des  deux  taxa  est 
proposée  ici  et  les  représentants  européens  du  genre  Valerietta,  ainsi  que  leurs  genitalia  avec 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  85 


vesica  évaginée  sont  illustrés.  Chersotis  andereggü  (Boisduval,  [1837])  se  trouve  dans  la 
Péninsiile  balkanique.  Deux  localités  certaines  en  Bulgarie  sud-ouest  sont:  la  montagne  Pirin 
méridionale  et  la  montagne  Rila  orientala.  Les  genitalia  males,  avec  vesica  évaginée,  sont 
illustrés  ici. 

Key  words:  Noctuidae  - Valerietta  hreblayi  - Valerietta  niphopasta  - Valerietta  bulgarica  - 
Chersotis  andereggü  - faunistics  - Bulgaria  - genitalia. 

Beshkov,  S.:  National  Museum  of  Natural  History,  Tsar  Osvoboditel  Blvd.  No.  1.,  1000  Sofia, 
Bulgaria.  Email;  beshkov@nmnh.bas.bg 

Slivov,  A.:  Institute  ofZoology,  Bulgarian  Academy  of  Sciences,  Tsar  Osvoboditel  Blvd.  No.  1., 
1000  Sofia,  Bulgaria. 

The  genus  Valerietta  Draudt,  1938  (=  Lamprosticta  sensu  auct.,  = Crypsedra 
sensu  auct.)  at  present  contains  four  species  with  Ponto-Caspian  distribution 
(Ronkay  & Ronkay  1995:  120)  and  a few  undescribed  species.  All  of  them  are 
very  rare,  known  only  from  a few  specimens  with  poorly  known  variability  and 
with  unknown  biology.  The  lack  of  material  for  comparison  and  verification  was 
the  reason  why  some  taxa  have  been  described  by  monotypy  into  the  niphopasta 
group,  only  on  the  base  of  comparison  with  not  well  elaborated  illustrations  and 
descriptions. 

The  first  Valerietta  specimen,  reported  from  Europe  is  a single  male 
collected  by  Drenovsky  in  Bulgaria  (Vitosha  mnt.  near  Dragalevski  Manastir, 
930  m,  10. V.  1947).  The  specimen  was  collected  during  the  day,  on  a trunk  of 
beech  (Fagiis  sylvatica  L.)  (Drenovsky  1953).  Drenovsky  compared  the 
specimen  to  Crypsedra  niphopasta  from  Syria  (type  locality:  Akbes)  as  figured 
by  Warren  (in  Seitz  1914:  133,  fig.  32g.)  and  on  the  base  of  this  comparison  he 
described  it  as  a new  subspecies  named  Crypsedra  niphopasta  bulgariea.  The 
original  description  is  supplied  with  monochrome  figures  of  the  upper-  and 
underside  of  the  specimen  and  the  head  in  lateral  view  (Fig.  1.).  According  to 
Drenovsky,  the  main  differences  between  the  specimen  from  Vitosha  and  the 
one  illustrated  in  Seitz  are  size,  forewing  colour  and  pattem.  The  holotype  (by 
monotypy)  of  C.  niphopasta  bulgarica  has  a forewing  length  of  14  mm, 
wingspan  28  mm,  whereas  the  type  of  C.  niphopasta  figured  in  Seitz  has  a 
forewing  length  of  16  mm  and  wingspan  32  mm.  The  forewings  of  the  specimen 
figured  in  Seitz  are  white,  the  orbicular  spot  is  very  small  and  orbicular  and 
reniform  spots  are  not  connected  to  each  other.  The  forewings  of  Drenovsky ’s 
specimen  are  grey  with  brownish  scales;  both  spots  are  white  and  centred  with  a 
brownish  dot.  In  the  holotype  of  C.  n.  bulgarica  the  submarginal  lines  are 
composed  of  black  and  brown  crescents,  limited  intemally  by  six  black  pointed 
wedge-like  spots,  situated  vertically  to  the  margin  and  continuing  intemally  up 
to  the  doublé  median  line.  In  the  specimen  figured  in  Seitz  the  wedge-like  spots 
take  the  form  of  crescents.  On  the  distal  half  of  the  costal  margin  in  the 
Bulgarian  specimen  there  are  six  black  dots  of  different  size,  beginning  above 
the  two  spots  and  continuing  almost  to  the  apex.  In  Seitz’ s specimen  these  spots 
are  missing.  Furthennore,  in  the  tenninal  fascia  in  the  specimen  illustrated  in 
Seitz  there  are  4-5  black  spots  pointing  towards  the  outer  margin;  these  are 
missing  in  Drenovsky ’s  specimen.  On  the  base  of  the  differences  given  above, 
Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  86 


Drenovsky  described  the  specimen  from  Vitosha  as  Crypsedra  niphopasta 
bulgarica  Drenovsky,  1953.  We  think,  the  differences  Drenovsky  foiind 
between  the  only  two  Valerietta  specimens  known  that  time  are  due  to  a 
comparison  with  that  not  so  well  and  correctly  elaborated  illustration  in  Seitz. 
The  reason  of  our  opinion  is,  that  the  painted  illustration  in  Seitz  and  the 
photograph  in  Hreblay  (1992,  pl.  1,  fig.  5),  which  both  show  one  and  the  same 
specimen  (the  holotype  of  niphopasta  Hampson,  1906)  are  rather  different. 
Moreover,  the  Bulgarian  specimen  described  and  illustrated  by  Drenovsky 
shows  no  important  differences  with  the  holotype  of  Valerietta  niphopasta 
illustrated  in  Hreblay  (1992). 


Fig.  1.-  Valerietta  niphopasta  niphopasta  (Hampson,  1906).  Facsimile  of  the  original  illustration  of 
Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Drenovsky,  1953  from  Vitosha  mnt. 

During  more  than  30  years  the  type  specimen  of  Drenovsky  remained  the 
only  known  representative  of  the  genus  Valerietta  in  Europe.  The  genera 
Valerietta! Crypsedra  (respectively  the  taxa  niphopasta  Hampson  i bulgarica 
Drenovsky)  were  omitted  for  Europe  in  Hartig  & Heinicke  (1973)  and  for 
Bulgaria  in  Ganev  (1982).  Slivov  (1984:  61)  reported  a single  specimen 
determined  as  ''Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Dren."  from  "Spirka  Kresna, 
28-30.V.1979,  1 male  at  an  electric  light".  On  the  same  page  the  specimen  is 
figured  in  monochrome.  Slivov  compared  this  specimen  (Figs  2-3)  to  the 
original  description  of  bulgarica  Drenovsky  and  found  it  to  correspond  rather 
well  to  this  description  and  illustration.  For  this  reason,  he  recognized  it  as 
"Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Dren.".  Another  Valerietta  niphopasta 
specimen  which  the  senior  author  examined  was  caught  in  Asia  Minor,  Prov. 
Antalya,  3 km  to  Cevizli  village  from  Akseki,  1200  m,  12.V.1999,  T.  Drechsel, 

Phegea  34  (3)  ( 1 .IX.2006):  87 


S.  Beshkov  & J.  Gelbrecht  leg.  at  160  W MVL,  in  coll.  T.  Drechsel,  1 male.  This 
specimen  is  similar  to  the  specimens  from  Arkutino,  but  has  a dark  centre  in  the 
stigmata  and  a large  black  spot  on  the  outer  margin  before  the  tomus.  Some 
more  localities  of  V.  niphopasta,  all  in  Turkey  can  be  found  in  Hreblay  (1992: 
237). 

The  next  report  of  V.  niphopasta  is  that  in  Hacker,  Kuhna  & Gross  (1986: 
109)  as  a species  new  for  Turkey  (Prov.  Konya  and  Prov.  Antalya),  illustrated  in 
monochrome  (op.  cit.  pl.  2,  fig.  16).  In  Poole  (1989:  985-986)  Crypsedra 
niphopasta  subsp.  bulgarica  Dryanovski  [sic!],  1953  is  given  as  a synonym  of 
Valerietta  niphopasta  (Hampson).  Later  on.  Hacker  (1989:  183)  used  the  name 
Valerietta  niphopasta  bulgarica  (Drenowski,  1955)  [sic!],  referring  to  all  the 
previously  known  localities:  Vitosha  mnt.  (Dragalevski  Manastir)  and  Kresna, 
and  mentioning  a new  locality  "Arkutino"  (leg.  and  coll.  Varga).  Fibiger  & 
Hacker  (1990:  43)  elevated  bulgarica  to  specific  rank  and  stated  that  it  occurs 
also  in  Turkey.  Hacker  (1990:  164-165)  listed  V.  bulgarica  for  the  Balkan 
Peninsula  and  Anatolia,  and  V.  niphopasta  for  Turkey  and  Northern  Iran. 

Hreblay  (1992:  237)  could  not  fmd  the  type  of  Crypsedra  niphopasta 
bulgarica  and  designated  the  specimen  from  Arkutino  as  a neotype.  Hreblay 
(pers.  comm.  3.VII.1994)  preferred  to  retain  the  name  of  Drenovsky  (not  make  a 
synonym  from  it),  because  it  was  not  possible  for  him  to  prove,  that  the  neotype 
is  different  from  the  insect  illustrated  by  Drenovsky.  He  regarded  the  neotype  of 
V.  bulgarica  as  a bona  sp.  The  male  genitalia,  including  the  everted  vesica  of 
both  V.  bulgarica  and  V.  niphopasta  are  illustrated  and  V.  bulgarica  is 
redescribed.  In  fact,  this  redescription  of  V.  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992  is  a 
description  of  a new  species  group  taxon,  different  from  bulgarica  Drenovsky, 
1953.  The  designation  of  the  neotype  by  Hreblay  however,  is  based  on 
erroneously  determined  material,  it  does  not  "defme  the  nominal  taxon 
objectively"  (ICZN  1999,  Art.  75.1.)  and  does  not  satisfy  articles  75.3.5.  and 
75.3.6.  of  the  ICZN  (1999),  or  Art.  75(d)(4)(5)  of  the  Code  current  at  that  time 
(ICZN  1985).  In  Hreblay  (1992)  both  species  (holotype  of  V.  niphopasta  and 
neotype  of  V.  bulgarica)  are  illustrated  in  colour  (Pl.  I,  figs.  5-8).  According  to 
Hreblay  (1992)  the  main  differences  between  V.  niphopasta  and  V.  bulgarica 
(neotype  from  "Arkutino")  are  expressed  in  the  stigmae:  V.  bulgarica  sensu 
Hreblay,  1 992  is  the  only  representative  of  the  genus  without  dark  centres  in  the 
stigmae  (however,  from  the  primary  source  of  Drenovsky,  both  from  the  text  and 
the  illustration  it  is  clear  that  the  stigmae  of  bulgarica  are  with  dark  centres!)  - 
(see  Art.  75.3.5.  of  the  current  Code  or  Art.  75(d)(4)  from  the  previous  Code). 
Therefore,  the  name  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992  should  be  considered  a 
primary  homonym  and  it  does  not  satisfy  Art.  52.1.  of  the  Code  (ICZN  1999). 
Other  minor  differences  can  be  found  in  the  ground  colour  and  cross  lines.  The 
wingspan  of  the  neotype  is  the  same  as  in  the  Drenovsky's  type  - 28  mm.  In  the 
male  genitalia,  including  the  everted  vesica,  there  appears  to  be  no  important 
difference  between  the  species,  except  that  the  base  of  the  right  harpe  is  less 
developed  in  V.  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992. 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006);  88 


Figs.  2-3.  Valerietta  niphopasta  niphopasta  (Hampson,  1906),  S-  SW  Bulgaria,  Kresna  Gorge,  Stara 
Kresna  Railway  Station,  200  m,  28-30.V.1979,  A.  Slivov  leg.,  2.-  upperside;  3.-  underside. 

Figs.  4-7.  Valerietta  hreblayi  Beshkov,  nom.  n..  Bulgaria,  Black  Sea  Coast,  Arkutino  near 
Primorsko,  Bourgas  region,  08.VL1998,  Beshkov,  Nowacki  & Palka  leg.,  males,  4,  6.-  upperside;  5, 
1-  underside  (4,  5 in  coll.  Nowacki,  6,  7 in  coll.  Beshkov). 

Figs.  8-9.  Chersotis  andereggü  andereggü  (Boisduval,  [1837]),  S,  upperside.  8.-  SW  Bulgaria, 
South  Pirin  mnt.,  Gotze  Delchev  Chalet,  1600  m,  04.VIIL1981,  A.  Slivov  leg.;  9.-  Turkey,  Karadeniz 
Daglari,  Prov.  Artvin,  Yusufeli  district,  below  Yaylalar  Village,  1800  m,  18.VII.1995,  S.  Beshkov,  J. 
Gelbrecht  & E.  Schwabe  leg.;  scale  bar  10  mm. 


Phegea2>4O){\.\X.2006)\  89 


Ronkay  & Ronkay  (1996:  120-122)  were  also  unable  to  find  the  type  of 
Crypsedra  niphopasta  bulgarica  Drenovsky  and  aecepted  the  opinion  of 
Hreblay  (1992).  They  also  recognised  V.  bulgarica  (neotype)  as  a speeies 
distinct  from  V.  niphopasta.  Both  taxa  were  illustrated  in  eolour  (PI.  3,  figs.  40- 
42)  and  the  male  genitalia  including  the  everted  vesica  of  V.  bulgarica  (neotype) 
were  figured  again  (p.  179,  figs.  107-108).  A short  diagnosis  of  V.  bulgarica 
was  given,  as  well  as  the  differences  in  exterior  morphology  and  in  the  genitalic 
charaeters  from  other  members  of  the  V.  niphopasta-gvoup.  In  all,  they 
confirmed  the  opinion  of  Hreblay  (1992). 

The  specimen  from  Arkutino  designated  as  a neotype  of  V.  bulgarica  looks 
different  from  the  other  specimens  we  have  seen.  It  shows  also  differences  from 
the  illustrations  and  the  description  of  the  type  of  Drenovsky.  The  senior  author 
heard  that  the  type  of  Crypsedra  niphopasta  bulgarica  is  deposited  in  National 
Museum  of  Natural  History  (Sofia).  He  careful  checked  several  times  all 
collections  in  the  Museum,  but  the  type  was  not  found  there.  He  also  spent  a 
couple  of  nights  in  Vitosha  mnt.,  near  Dragalevski  Manastir,  in  late  May,  but  no 
single  Valerietta  specimen  was  found  there.  The  only  Valerietta  specimen  we 
found  in  the  collection  of  the  Institute  of  Zoology,  Bulgarian  Academy  of 
Sciences,  was  the  male  taken  by  Slivov  in  Kresna,  identified  as  Crypsedra 
niphopasta  bulgarica.  As  it  was  mentioned  above,  Slivov  (1984:  61)  illustrated 
it  in  monochrome.  It  corresponds  rather  well  to  the  original  description  of 
bulgarica  Drenovsky,  as  well  as  to  V.  n.  niphopasta  (Hampson)  illustrated  in  the 
literature  mentioned  above.  However,  it  differs  from  V.  bulgarica  sensu  Hreblay, 
1992.  Although  there  are  no  significant  differences  in  the  male  genitalia  in  the 
specimen  from  Kresna  (Figs.  10-11)  (Gen.  prep.  No.  2./09. III.  1995,  S.  Beshkov) 
they  look  more  similar  to  these  of  V.  n.  niphopasta  (Hampson).  The  wingspan  of 
this  specimen  is  29.5  mm.,  forewing  length  13  mm.  There  is  no  doubt  that  the 
specimen  from  Kresna  is  Valerietta  niphopasta  niphopasta  (Hampson,  1906), 
whereas  V.  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992  is  a distinct  species,  different  both 
from  V.  n.  niphopasta  (Hampson)  and  from  V.  n.  bulgarica  (Drenovsky). 

Two  males  of  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992  have  been  collected 
near  Arkutino  in  "Ropotamo  Forest  Farm"  (Figs.  4-7)  on  08. VI.  1998  at  160  W 
MVL  with  25  W black  lamp,  one  at  22:40  and  another  at  23:30  local  time 
(Beshkov,  Nowacki  & Palka  1999:  176;  Beshkov  2000:  68),  gen.  preps  with 
everted  vesica  1./03. VII.  1998  (Figs.  12-13)  and  2./03. VII.  1998  (Figs.  14-15X  S. 
Beshkov.  The  habitat  there  is  a humid  warm  forest  (Quercus-Fraxinus-Carpinus 
mixed  forest  with  several  kinds  of  lianas)  very  close  to  a swamp.  At  the  same 
time  another,  stronger  lamp  was  lighted  100-150  m away  in  dry  Quercus  forest, 
but  no  Valerietta  specimen  was  captured  there. 


PhegeaMO){\.\X2006):  90 


Figs.  10-11.  Valerietta  niphopasta  niphopasta  (Hampson,  1906),  S-  SW  Bulgaria,  Kresna  Gorge, 
Stara  Kresna  Railway  Station,  200  m,  28-30. V. 1979,  A.  Slivov  leg.:  10.-  genitalia;  11.-  everted 
vesiea  (Gen.  prep.  2./09.III.1995,  S.  Beshkov),  scale  bar  1 mm. 


Figs.  12-15.  Valerietta  hreblayi  Beshkov,  nom.  n.  Bulgaria,  Blaek  Sea  Coast,  Arkutino  near 
Primorsko,  Bourgas  region,  08.VI.  1998,  Beshkov,  Nowacki  & Palka  leg.;  12,  14.-  male  genitalia;  13, 
15.-  everted  vesieas  in  euparal  under  a eover  glass  (14-15  gen.  prep.  2./03.VII.1998,  S.  Beshkov,  in 
eoll.  Nowaeki;  12-13  gen.  prep.  1./03. VII.  1998,  S.  Beshkov,  in  eoll.  Beshkov),  seale  bar  1 mm. 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006);  91 


Less  than  200  m from  the  first  locality  where  the  species  was  found  in  1998, 
a single  male  specimen  was  collected  in  a light  trap  on  18. VI. 2001,  J.  Nowacki 
& S.  Beshkov  leg.,  in  coll.  M.  Fibiger.  About  200  m further  no  other  Valerietta 
specimens  were  seen  on  light.  Some  sympatric  and  synchronyc  species  there 
were:  Nychiodes  waltheri  Wagner,  1919,  Craniophora  pontica  (Staudinger, 
1879),  Atypha  pulmonaris  (Esper,  [1790]),  Apamea  syriaca  (Osthelder,  1933), 
Mythimna  congrua  (Hübner,  [1817]),  and  Eilema  depressa  (Esper,  [1787]). 

Only  about  800  m from  the  "Ropotamo  Forest  Farm"  near  Arkutino,  in 
"Pyasachna  Lilia"  Natural  Reserve  (Fig.  16)  iS  of  Valerietta  bulgarica  sensu 
Hreblay,  1992  were  collected  on  17.VI.2001  at  a 250  W MVL,  J.  Nowacki  & S. 
Beshkov  leg.,  in  coll.  Nowacki.  The  habitat  there  is  Coastal,  termophile,  dry 
mixed  Quercus  forest  on  a sandy  hill  between  the  sea  and  a river  with  aquatic 
vegetation  on  one  of  the  sides  and  dunes  with  Paneratium  maritimum  L.  on  the 
other  side.  About  300  m away,  in  the  dunes  no  Valerietta  specimens  were  found 
and  the  species  composition  was  completely  different.  Sympatric  and  synchronie 
species  to  Valerietta  bidgariea  sensu  Hreblay,  1992  were:  Dyspessa  salicieola 
(Eversmann,  1848),  Nychiodes  waltheri  Wagner,  1919,  Geometra  palilionaria 
(Linnaeus,  1758),  Atypha  pulmonaris  (Esper,  [1790]),  Cosmia  confmis  Herrich- 
Schaffer,  [1849],  Apamea  syriaca  (Osthelder,  1933),  Archanara  dissoluta 
(Treitschke,  1825),  Oria  musculosa  (Hübner,  [1808]),  Mythimna  straminea 
(Treitschke,  1825),  dind  Eilema  depressa  (Esper,  [1787]). 

An  additional  locality  of  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992,  about  3- 
4 km  South  from  the  localities  mentioned  above  is  the  bridge  on  the  Ropotamo 
River  near  Primorsko,  an  old  Fraxinus  forest,  06. VI. 2003,  !(?,  S.  Beshkov  & Ph. 
Fastre  leg.  at  a 160W  MVL  with  18W  black  tube,  in  coll.  Fastre. 

These  fmdings  suggest  that  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay  has  also  two 
generations  (Beshkov  2000:  68).  The  forewing  length  of  the  specimens  from  the 
First  generation  is  approximately  14  mm,  the  wing  span  is  30  mm.  Prof.  Z.  Varga 
informed  the  senior  author  (pers.  comm.  February,  2004)  that  the  specimen 
collected  by  him  (the  neotype  of  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay)  originated 
from  a dry,  warni  Quercus  forest  in  the  sandy  dunes  near  the  sea  coast.  Mr  Z. 
Kolev  infomied  me  (S.  Beshkov)  about  30  specimens,  including  females 
collected  by  lepidopterologists  from  Finland  in  several  localities,  at  different 
times  and  in  different  biotopes  near  Arkutino.  Both  habitats  ("Ropotamo  Forest 
Fann"  near  Arkutino  and  "Pyasachna  Lilia"  Natural  Reserve)  are  very  close  to 
each  other  and  it  is  difficult  to  point  out  which  is  the  typical  one  for  Valerietta 
bulgarica  sensu  Hreblay,  1992.  From  the  common  features  for  both  habitats  it  is 
clear  that  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992  inhabits  both  dry  and  humid 
mixed  Quercus  forests,  limited  by  swamps  with  aquatic  vegetation.  Sympatric 
and  synchronie  species  for  the  fmdings  of  June  1998  as  well  as  the  species 
composition  of  the  "Pyasachna  Lilia"  Natural  Reserve  can  be  found  in  Beshkov, 
Nowacki  & Palka,  1999. 


Phegea  34  (3)  (1  .IX.2006):  92 


Fig.  16  - Habitat  of  Valerietta  hreblayi:  "Pyasachna  Lilia"  Natural  Reserve  near  Arkutino  in  June. 


Our  opinion  is  that  bulgarica  Drenovsky,  1953  is  conspecific  with  Valerietta 
niphopasta  niphopasta  (Hampson,  1906),  and  Valerietta  bulgarica  sensu 
Hreblay,  1992  is  a distinct  taxon.  This  also  was  the  subsequent  opinion  of 
Hreblay  (pers.  comm.  3.VII.1994).  According  to  Ronkay  & Ronkay  (1995:  121) 
bulgarica  sensu  Hreblay  is  a distinct  species  from  niphopasta  Hampson. 
However,  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay  is  a junior  secondary  homonym 
(ICZN,  Art.  57.3.1.)  with  bulgarica  Drenovsky,  1953  and  for  this  reason  a 
replacement  name  (ICZN,  Art.  60.3.)  is  given  here  - Valerietta  hreblayi 
Beshkov  nomen  novum.  V.  hreblayi  Beshkov  seems  to  fly  in  two  generations: 
the  first  half  of  June  (Beshkov,  Nowacki  & Palka  1999:  176;  Beshkov  2000:  68 
as  V.  bulgarica)  and  in  the  beginning  of  August  (neotype  of  Valerietta 
bulgarica)  (in  Hreblay  - 03.VIII.1973;  in  Ronkay  & Ronkay  - VII.  1977). 
However,  it  is  known  that  V.  niphopasta  in  Turkey  has  also  two  generations: 
May-June  and  August-September  (Hacker  1996:  287).  The  flight  period  of 
niphopasta  (holotype  of  bulgarica  Drenovsky)  is  early  May  and  it  was  found  at 
an  altitude  of  930  m.,  at  rest  on  a trunk  of  Fagus;  V hreblayi  Beshkov  nom.  n. 
was  found  only  at  light  near  a warni,  dry  or  humid  Quercus/Fraxinus  forest 
close  to  the  sea  and  at  sea  level.  In  Kresna,  the  V.  niphopasta  specimen  was 
collected  at  the  end  of  May  at  light  near  a wann,  dry,  mixed  oak  forest  in  an  arid 
stony  area  at  an  altitude  of  200  m.  Valerietta  niphopasta  niphopasta  has  a 
pontomediterranian  distribution,  whereas  Valerietta  hreblayi  is  an  endemic  in 
the  South-Bulgarian  Black  Sea  coast  region. 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  93 


Valerietta  niphopasta  niphopasta  (Hampson,  1 906) 

syn.:  Valerietta  niphopasta  bulgarica  (Drenovsky,  1953),  syn.  nov. 

Valerietta  hrehlayi  Beshkov,  2006  nom.  nov,  replacement  name 

syn.:  Valerietta  bulgarica  sensu  Hreblay,  1992,  nee  Drenovsky,  1953, 

junior  secondary  homonym 

The  new  replacement  name  is  given  in  honour  of  the  eminent  Hungarian 
lepidopterologist,  the  late  Dr.  Marton  Hreblay. 

Another  record  that  requires  elucidation  is  that  of  Slivov  (1984)  for  Chersotis 
andereggii  (Boisduval,  [1837]).  Slivov  (1984:  57)  reported  it  as  a new  species 
for  Bulgaria  from  "Pirin  mnt.,  G.  Delchev  Chalet,  1600  m,  04.VIII.1981,  1 male 
at  electrical  light".  Ch.  andereggii  is  a species  closely  related  to  Ch.  rectangula 
([Denis  & Schiffermüller],  1775)  and  confusion  with  it  is  possible.  Not  long  ago 
both  species  were  regarded  as  conspecific.  Boursin  (1952:  53)  first  recognized 
Ch.  andereggii  as  a distinct  species,  and  on  the  differences  in  genitalia,  biotopes 
and  range  separated  it  from  Ch.  rectangula.  We  again  very  carefully  examined 
the  specimen  from  Pirin  (Fig.  8.)  (wingspan  32.5  mm.)  and  its  genitalia  (Gen. 
prep.  No.  1./09. III.  1995,  S.  Beshkov)  (Figs.  17-18)  and  can  confirm  its  identity 
as  Chersotis  andereggii  andereggii  (Boisduval,  [1837]).  Another  Bulgarian 
locally  is  Rila  mnt.,  Grantchar  (=  Boris  Hadzhisotirov)  Chalet,  2200  m,  27- 
29.VII.1975,  also  leg.  and  in  coll.  Al.  Slivov  in  Institute  of  Zoology,  Bulgarian 
Academy  of  Sciences,  Sofia.  This  specimen  with  its  genitalia,  including  the 
everted  vesica,  is  illustrated  in  Beshkov  (2000:  242,  figs.  118-119,  267,  fig.  14). 
At  present,  these  are  the  only  confirmed  specimens  of  Ch.  andereggii  from  the 
Balkan  Peninsula.  The  reports  of  Hacker  (1989:  58;  1990:  68)  for  Chersotis 
andereggii  for  Greece  follow  uncertain  literature  data  for  Peloponnesus, 
Chelmos  mnt.,  2200  m.  The  report  of  Zecevic  (1996:  59)  for  Serbia  also  needs 
confirmation.  Vasic  (2002:  262)  reported  Chersotis  andereggii  from  Serbia 
(Rimski  Shanchevi,  8. V. 1950)  [sic!].  According  to  him,  Ch.  andereggii  occurs 
in  the  high  mountains  of  Macedonia  as  welk  This  report  also  needs  confirmation. 
In  Vasic  (2002:  262)  July- August  is  given  as  the  flight  period,  but  his  data 
(originating  from  his  collection  and  card-index)  are  from  May.  The  senior  author 
examined  most  of  the  specimens  from  the  Balkan  Peninsula  presented  in  the 
collections  in  Bulgaria  and  checked  many  genitalia,  but  failed  to  fmd  other 
specimens  of  Chersotis  andereggii.  All  specimens  were  of  the  widespread 
Chersotis  rectangula,  a species  reported  as  new  for  Bulgaria  by  Tuleschkow 
(1931a:  28;  1931b:  193)  from  Alibotoush  [=  Slavyanka]  mnt.  in  SW  Bulgaria  at 
an  altitude  of  1500  m. 

In  Fibiger  (1993),  Ch.  andereggii  is  not  shown  for  the  Balkan  Peninsula  on 
the  distribution  map.  lts  distribution  in  Europe  is  given  as  follows:  "boreo- 
alpine,  known  from  the  northem  Pyrenees  (France),  the  Alps,  the  south-westem 
coast  of  Finland,  northem  Estonia  and  Russia  (the  Southern  Ural  Mountains)". 
The  population  of  the  south-westem  coast  of  Finland  and  northem  Estonia  is 


Phegea  34  (3)  ( 1 .IX.2006):  94 


inhabited  by  a distinct  subspecies,  Chersotis  andereggU  acrana  Mikkola,  1987 
(Mikkola,  Lafontaine  & Grotenfeit  1987).  In  the  same  paper,  Ch.  andereggU  is 
again  not  marked  for  the  Balkan  Peninsula.  Our  specimen  shows  unimportant 
differences  in  appearance  and  genital  characteristics,  including  the  everted 
vesica,  from  Ch.  andereggU  aerana,  illustrated  in  Mikkola  et  al.  (1987),  from 
Ch.  andereggU  andereggU  from  Turkey  (Figs.  9,  19),  from  the  specimens  from 
France  (Alpes-  Maritimes)  present  in  the  collection  of  the  senior  author  and  from 
specimens  from  the  Alps  (TL.  Switzerland,  Wallis),  illustrated  in  colour  in 
Fibiger  (1993:  pl.  2). 


Figs  17-18.  Chersotis  andereggU  (Boisduval,  [1837]),  S-  SW  Bulgaria,  South  Pirin  mnt.,  Gotze 
Delchev  Chalet,  1600  m,  04.V11I.1981,  A.  Slivov  leg..  Gen.  prep.  1./09. 111. 1995,  S.  Beshkov.  17.- 
genital  armature;  18.-  not  fully  everted  vesica. 

Fig.  19.  Chersotis  andereggU  (Boisduval,  [1837]),  S-  Turkey,  Karadeniz  Daglari,  Prov.  Artvin, 
Yusufeli  district,  below  Yaylalar  Village,  1800  m,  18.V1I.1995,  S.  Beshkov,  J.  Gilbrecht  & E. 
Schwabe  leg.  Everted  vesica  (Gen.  prep.  1./25. lil.  1997,  S.  Beshkov);  scale  bar  1 mm. 


Phegea  34  (3)  (1  .IX.2006):  95 


Fig.  20.  Map  of  Bulgaria  showing  European  localities  of  Valerietta  niphopasta  (Hampson,  1906)  and 
V.  hreblay  Beshkov,  2006,  and  Balkan  localities  of  Chersotis  andereggü  (Boisduval,  [1837]); 

Valerietta  niphopasta  (Hampson,  1906):  1.-  Vitosha  mnt.  near  Dragalevski  Manastir,  Sofia  District, 
930  m;  2.-  Kresna  Gorge,  Stara  Kresna  Railway  Station,  200  m 

Valerietta  hreblayi  Beshkov,  2006:  3.-  Arkutino  near  Primorsko  and  surroundings,  Bourgas  region. 

Chersotis  andereggü  (Boisduval,  [1837])  surely  proved  localities  on  the  Balkan  Peninsula;  4.-  South 
Pirin  mnt.,  Gotze  Delchev  Chalet,  1600  m;  5.-  Rila  mnt.,  Grantchar  (=  Boris  Hadzhisotirov)  Chalet, 
2200  m 


Acknowledgements 

We  would  like  to  express  our  sincere  gratitude  to:  Mr.  Miehael  Fibiger  (Sor0, 
Denmark),  to  Mr.  Hermann  Hacker  (Staffelstein,  Germany),  to  Mr.  Willy  De 
Prins  (Leefdaal,  Belgium),  to  Dr.  Andrew  Polaszek  (ICZN,  London,  England) 
for  their  comments  and  critical  advices,  or  for  the  consultation  conceming 
Valerietta  taxa  discussed  here;  to  Mr.  Zdravko  Kolev  (Helsinki,  Finland)  and  to 
Prof.  Zoltan  Varga  (Debrecen,  Hungary)  for  the  invaluable  Information  quoted 
here,  as  well  as  to  Dr.  Herbert  Beek  (Mainz,  Germany)  for  the  donated  Ch. 
andereggü  material  from  the  Alps.  An  invaluable  help  for  us  were  the  comments 
of  the  late  Dr.  Marton  Hreblay  (Erd,  Hungary)  used  here. 

References 

Beshkov,  S.  2000.  An  Annotated  Systematic  and  Synonymie  Check  List  of  the  Noctuidae  of  Bulgaria 
(Insect:  Lepidoptera:  Noctuidae).  — Neue  EntomoJogishe  Nachrichten  49:  1-300. 

Beshkov,  S.,  Nowacki,  J.  & Palka,  K.  1999.  Contribution  to  the  knowledge  on  the  distribution  of 
Macrolepidoptera  in  Bulgaria.  — Wiadamosci  entomologiczne  18(3):  169-185. 

Boursin,  C.  1952.  Beitrage  zur  Kenntnis  der  Agrotidae-Trifinae,  XLIX.  Synonymie-Notizen  nebst 
verschiedenen  Bemerkungen,  111.  — Zeitschrift  für  Lepidopterologie  2(1):  49-69. 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  96 


Drenovsky,  A.  1953.  Cripsedra  niphopasta  Obrth.  (Insecta,  Lepidopt.)  subsp.  hulgarica  aus 
Bulgarien.  — Bulletin  de  l'Institut  de  Zoologie  de  l'Académie  des  Sciences  de  Bulgarie  II:  373- 
376  [in  Bulgarian], 

Fibiger,  M.  1993.  Noctuinae  II.  — Noctuidae  Europaeae  2.  — Sor0,  230  pp. 

Fibiger,  M.  & Hacker,  H.  1990.  Systematic  List  of  the  Noctuidae  of  Europe.  — Esperiana  2:  1-109. 

Ganev,  J.  1982.  Sytstematic  and  synonymie  list  of  Bulgarian  Noctuidae  (Lepidoptera).  — Phegea 
10(3):  145-160. 

Hacker,  H.  1989.  Die  Noctuidae  Griechenlands.  Mit  einer  Übersicht  über  die  Fauna  des 
Balkanraumes  (Lepidoptera,  Noctuidae).  — Herbipoliana  2:  i-xii,  1-589. 

Hacker,  H.  1990.  Die  Noctuidae  Vorderasiens  (Lepidoptera)  Systematische  Liste  mit  einer  Übersicht 
über  die  Verbreitung  unter  besonderer  Berücksiehtigung  der  Fauna  der  Türkei  (einschliesslich 
der  Nachbargebiete  Balkan,  Südrussland,  Westturkestan,  Arabische  Halbinsel,  Agypten).  — 
Neue  Entomologische  Nachrichten  27:  i-xvi,  1-706. 

Hacker,  H.  1996.  Erganzungen  zu  "Die  Noctuidae  Vorderasiens"  und  Neuere  Forschungsergebnisse 
zur  Fauna  der  Türkei  II  {Lepidoptera).  - Esperiana  4:  273-330  + Taff  R-S. 

Hacker,  H.,  Kuhna,  P.  & Gross,  F.-J.  1986.  4.  Beitrag  zur  Erfassung  der  Noctuidae  der  Türkei. 
Beschreibung  neuer  Taxa,  Erkennisse  zur  Systematik  der  kleinasiatischen  Arten  und  faunistisch 
bemerkenswerte  Funde  aus  Aufsammlungen  von  Gross  und  Kuhna  aus  den  Jahren  1968-1984. 
— Mitteilungen  der  Münchner  Entomologische  Gesellschaft  76:  79-141. 

Hartig,  F.  & Heinicke,  W.  1973.  Elenko  sistematica  del  Nottuidi  europei  - Systematisches  Verzeichnis 
derNoctuiden  Europas.  — Entomologica,  Bari  9:  187-214. 

Hreblay,  M.  1992.  Revision  der  Gattung  Valerietta  Draudt,  1938.  — Esperiana  3:  235-241,  T.  I:  5- 
8. 

International  Commission  on  Zoological  Nomenclature,  1985.  International  Code  of  Zoological 
Nomenelature,  Third  Edition.  XX  General  Assembly  of  the  International  Union  of  Biological 
Sciences.  — International  Trust  for  Zoological  Nomenclature.  London,  Berkeley,  Los  Angeles, 
XX  + 321  pp. 

International  Commission  on  Zoological  Nomenclature,  1999.  International  Code  of  Zoological 
Nomenclature,  Fourth  Edition.  — International  Trust  for  Zoological  Nomenclature  c/o  The 
Natural  History  Museum,  London,  306  pp. 

Mikkola,  K.,  Lafontaine,  J.  & Grotenfeit,  P.  1987.  A revision  of  the  holarctic  Chersotis  andereggii 
complex  {Lepidoptera,  Noctuidae).  — Nota  lepidopterologica  10(3):  140-157. 

Poole,  R.  W.  1989.  Noctuidae,  Parts  1-3.  - In:  Heppner,  J.  (Ed.):  Lepidopterorum  Catalogus  (New 
Series),  Fase.  118.  — E.  J.  Brill,  Leiden,  New  York,  Kobenhavn,  Köln.  1314  + xii  pp. 

Ronkay,  G.  & Ronkay,  L.  1995.  Cuculliinae  II.  — Noctuidae  Europaeae  7.  — Soro,  224  pp. 

Slivov,  A.  1984.  New  and  rare  butterfly  species  of  the  family  Noetuidae  (Lepidoptera)  in  the 
Bulgarian  Fauna.  — Acta  Zoologica  Bulgarica  25:  56-66  [in  Bulgarian]. 

Tuleschkow,  K.  1931a.  In:  Bulgarische  Entomologische  Gesellschaft:  Referate  und  Mittelungen.  — 
Mitteilungen  der  Bulgarische  Entomologischen  Gesellschaft  6:  26-28  [in  Bulgarian]. 

Tuleschkow,  K.  1931b.  Zweiter  Beitrag  zur  Lepidopterenfauna  des  Ali-Botusch  Gebirges  in 
Mazedonien.  — Mittelungen  der  Bulgarischen  Entomologischen  Gesellschaft  6:  189-202  [in 
Bulgarian]. 

Vasic,  K.  2002.  Fauna  of  Noctuids  (Lepidoptera:  Noctuidae)  in  Serbia.  - In:  Proceedings  on  the 
fauna  of  Serbia,  Vol.  VI.  — Serbian  Academy  of  Seienees  and  Art,  Department  of  Chemical  and 
Biological  Sciences,  Beograd,  chapter  pagination:  165-293. 

Warren,  W.  1909-1914.  In:  Seitz,  A.  (Ed.):  Die  Gross-Schmetterlinge  der  Erde,  3.  Band:  Die 
Palaearktischen  Eulenarten  Nachtfalter.  — Alfred  Kernen  Verlag,  Stuttgart,  511  pp,  75  pis. 

Zecevic,  M.  1996.  Pregled  faune  leptira  Srbije  (Macrolepidoptera).  — Institut  za  istrazivanja  u 
poljoprivredi  Srbija,  IP  “Nauka”,  Beograd,  159  pp.  [in  Serbian]. 


Phegea  34  (3)  ( 1 .IX.2006):  97 


Boekbespreking 


Eliasson,  C.  U.,  Ryrholm,  N.,  & Gardenfors,  U.:  Nationalnyckeln  till  Sveriges  flora  och  fauna. 
Fjarilar:  Dagfjdrilar.  Hesperüdae  - Nymphalidae.  [The  national  encyclopedia  to  Swedens  flora  and 
fauna], 

28  X 23  cm,  407  p.,  doorlopend  in  kleur,  gebonden  met  veelkleurige  stofomslag,  te  verkrijgen  bij 
Apollo  Books,  Kirkeby  Sand  19,  DK-5771  Stenstrup,  Denemarken,  apollobooks@vip.cybercity.dk, 
2005,  280,-  DKK  (ca.  38,-  €)  zonder  verzending  (ISBN  91-88506-51-7). 

Dit  boek  is  het  eerste  deel  in  een  zeer  prestigieuze  reeks  met  als  doel  alle  planten  en  dieren  die  in 
Zweden  voorkomen  op  een  wetenschappelijke  manier  te  behandelen.  Een  ruwe  schatting  raamt  dit 
aantal  op  60.000  soorten,  waarvan  ca.  de  helft  uit  insecten  bestaat.  Voor  de  volledigheid  zullen  ook 
de  soorten  uit  Finland,  Noorwegen,  Denemarken  en  Ijsland  opgenomen  worden.  De  hele  reeks  zal 
bestaan  uit  120  boeken  en  is  gepland  voor  de  volgende  20-25  jaar.  Ze  wordt  bovendien  in  grote  mate 
gesponsord  door  het  Zweedse  parlement  zodat  de  prijs  van  de  aparte  delen  zeer  democratisch 
gehouden  kan  worden.  Voor  elk  deel  worden  de  beste  specialisten  terzake  aangesproken. 

Het  grootste  deel  van  de  soorten,  zo'n  50.000,  zullen  in  detail  beschreven  worden  en  gegevens 
bevatten  over  de  verspreiding  en  biologie.  Ze  zullen  in  kleur  worden  afgebeeld  en 
verspreidingskaartjes  zullen  de  tekst  begeleiden.  Voor  de  overige  10.000  soorten  zullen  de  teksten 
slechts  tot  op  de  familie  gaan,  maar  checklists  tot  op  de  soort  bevatten.  De  algemene  tekst  is  in  het 
Zweeds,  maar  bij  elke  soort  wordt  een  korte  samenvatting  in  het  Engels  gegeven. 

In  dit  eerste  deel  (nr.  DE  50-54  in  de  boekenrij)  worden  de  140  dagvlindersoorten  besproken  die 
in  het  behandelde  gebied  voorkomen.  Na  een  algemene  inleiding  over  vlinders,  hun  biologie, 
biotopen  e.d.  volgen  een  checklist  en  een  determineertabel  tot  op  de  soort.  Deze  laatste  is  ook 
volledig  in  het  Engels  vertaald  en  bevat  afbeeldingen  in  kleur  van  boven-  en  onderkanten.  Alle 
soorten  worden  bovendien  nog  eens  in  enkele  overzichtsplaten  afgebeeld  zodat  een  snelle 
vergelijking  tussen  soorten  die  veel  op  elkaar  gelijken  mogelijk  is. 

Elke  soort  wordt  zeer  uitgebreid  besproken:  uiterlijke  kenmerken,  levenswijze  en  verspreiding. 
Achter  elke  soort  komt  een  beknopte  samenvatting  in  het  Engels.  De  tekst  is  voorzien  van  prachtige 
aquarellen  van  boven-  en  onderkant,  in  vele  gevallen  van  mannetje  en  vrouwtje  apart,  soms  ook  van 
de  rups  en  de  pop,  en  telkens  met  een  verspreidingskaartje  in  kleur.  Achteraan  volgen  nog  enkele 
pagina's  met  meer  gedetailleerde  kaartjes.  In  tabelvonn  wordt  een  vergelijking  gemaakt  tussen  het 
voorkomen  van  de  verschillende  soorten  in  1880  en  2004.  Verder  bevat  het  boek  een  uitgebreide 
literatuurlijst  en  een  soortregister.  Het  is  een  prachtig  uitgegeven,  en  zeer  rijkelijk  geïllustreerd  boek 
dat  elke  dagvlinderliefhebber  zal  bekoren.  Door  de  hoge  kwaliteit  en  omwille  van  zijn  lage  prijs  is  dit 
boek  een  absolute  aanrader. 

Wie  intekent  op  de  hele  reeks,  ontvangt  een  bijkomende  korting  van  15%  en  voor  een 
gedeeltelijk  abonnement  op  vele  insectengroepen  krijgt  men  10%  korting,  o.a.  op  Lepidoptera, 
Coleoptera,  Hemiptera,  Diptera,  Hemiptera  en  kleinere  orders  zoals  duizendpoten,  spinachtigen  e.d. 
Zelfs  zonder  deze  extra  korting  is  de  prijs  van  de  boeken  ongelooflijk  laag  voor  de  kwaliteit  die 
geboden  wordt.  Dit  is  uiteraard  alleen  mogelijk  door  de  hoge  graad  aan  subsidiëring.  Het  is  nu  met 
volle  spanning  afwachten  op  de  publicatie  van  de  volgende  entomologische  delen.  Als  eerste  zijn 
daarin  gepland:  Micropterigidae  - Gracillariidae  en  Sphinges  & Bombyces. 


Willy  De  Prins 


Phegea  34  (3)  ( 1 .IX.2006):  98 


Schijnsnuitkevers,  vuurkevers,  snoerhalskevers  en 
waaierkevers  aan  de  westrand  van  Brussel 
(Coleoptera:  Pythidae,  Pyrochroidae,  Anthicidae  & 
Rhipiphoridae) 

Willy  Troukens 


Abstract.  Pythidae,  Pyrochroidae,  Anthicidae,  and  Rhipiphoridae  at  the  westside  of 
Brussels,  Belgium  (Coleoptera) 

Since  1980  three  species  of  Pythidae,  one  species  of  Pyrochroidae,  one  species  of  Anthicidae, 
and  one  species  of  Rhipiphoridae  were  found  at  the  westside  of  Brussels:  Rabdocenis  gahrieli 
(Gerhardt),  Salpingus  planirostris  (Fabricius),  Vincemellus  ruficoUis  (Panzer),  Pyrochroa 
coccinea  (Linnaeus),  Omonadus  floralis  (Linnaeus),  and  Metoecus  paradoxus  (Linnaeus). 

Résumé.  Pythidae,  Pyrochroidae,  Anthicidae  et  Rhipiphoridae  a la  périphérie  ouest  de 
Bruxelles,  Belgique  (Coleoptera) 

Depuis  1980  trois  espèces  de  Pythidae,  une  espèce  de  Pyrochroidae,  une  espèce  d’ Anthicidae  et 
une  espèce  de  Rhipiphoridae  furent  observées  dans  la  zone  occidentale  de  Bruxelles:  Rabdocerus 
gabrieli  (Gerhardt),  Salpingus  planirostris  (Fabricius),  Vincemellus  ruficoUis  (Panzer), 
Pyrochroa  coccinea  (Linnaeus),  Omonadus  floralis  (Linnaeus)  et  Metoecus  paradoxus 
(Linnaeus). 

Key  words:  Belgium  - faunistics  - Pythidae  - Pyrochroidae  - Anthicidae  - Rhipiphoridae  - 
Coleoptera. 

Troukens,  W.:  Ninoofsesteenweg  782/8,  1070  Anderlecht. 


Het  aantal  keversoorten,  die  voor  hun  levenscyclus  gebonden  zijn  aan 
houtgewassen,  is  verbazingwekkend  groot.  Het  betreft  insecten  die  leven  van 
bladeren,  bloesems,  vruchten,  boomwortels,  spint-  en  kemhout,  boomzwammen 
of  van  houtschimmels.  Op  hun  beurt  dienen  zij  als  voedsel  voor  een  brede  schare 
van  roofkevers.  Tot  deze  laatste  groep  behoort  o.a.  de  familie  van  de 
schijnsnuitkevers  (Pythidae). 

Schijnsnuitkevers,  door  Reclaire  (1951:  292)  glansschorskevers  genoemd, 
zijn  slankovale  kevertjes  waarvan  de  kop  min  of  meer  snuitvormig  verlengd  kan 
zijn.  De  snoervormige  sprieten  zijn  1 1 -ledig  met  dikker  wordende  eindleden.  De 
tarsen  van  de  achterpoten  zijn  4-ledig;  de  andere  5-ledig  (Aubert  1971:  25). 
Zowel  de  imago’s  als  de  larven  kan  men  aantreffen  onder  schors  van  loof-  en 
naaldbomen.  Het  zijn  felle  rovertjes  die  jacht  maken  op  schorskevers  en  andere 
houtbewonende  insecten  (Harde  & Severa  1982:  202). 

De  Pythidae  worden  in  Midden-Europa  vertegenwoordigd  door  18  soorten 
(Harde  & Severa  1982:  202)  waarvan  er  een  tiental  ook  in  België  voorkomen. 
Aan  de  Brusselse  westrand  noteerde  ik  de  3 volgende  soorten: 

Rabdocerus  gabrieli  {GQxhmdX,  1901)  (fig.  1) 

R.  gabrieli  is  een  glanzende,  koffiebruine  schijnsnuitkever  van  3 a 4 mm 
lengte.  Kenmerkend  zijn  de  bruine  sprieten  met  de  6 verdikte  eindleden.  Kop, 
halsschild  en  dekschilden  zijn  grof  bestippeld.  De  dekschilden  vertonen 
bovendien  stevige  puntrijen.  De  dijen  zijn  zwart  en  de  schenen  en  tarsen 

Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  99 


bruingeel.  R.  gabrieli  gelijkt  sterk  op  de  al  even  zeldzame  Rabdocerus 
foveolatus  (Ljungh,  1823)  die  te  herkennen  is  aan  de  5 verdikte  eindleden  van  de 
sprieten  en  de  fijnere  puntrijen  op  de  dekschilden. 

Volgens  Keer  (1930:  783)  moet  men  R.  gabrieli  zoeken  onder 

esdoomschors,  in  droge  takken  van  beuken  en  sparren  en  op  houten  schuttingen. 
In  Noord-  en  Midden-Europa  is  dit  insect  overal  een  lokale  en  zeldzame 
verschijning  (Kaszab  1969:  96).  In  België  vond  N.  Leleup  voor  het  eerst  een  R. 
gabrieli  te  Hockay  (prov.  Luik)  op  24.1.1948.  Een  tweede  exemplaar  werd 
ontdekt  te  Sint-Jans-Molenbeek  (prov.  Vlaams-Brabant)  op  13.XI.1984.  Dit 
kevertje  zat  op  een  lage  tuinmuur,  op  enkele  meter  van  laurierkers, 
boerenjasmijn  en  esdoorn  (Troukens  1985:  129-131). 


Fig.  1-3.  1.-  Rhabdocerus  gabheli  (Gerhardt),  2.-  Salpingus  planirostris  (Fabricius),  3.- 
Vincemellus  ruficoUis  (Panzer). 


2.  Salpingus  (=  Rhinosimus)  planirostris  (Fabricius,  1787)  (fig.  2) 

Deze  glanzende,  zwartbruine  schijnsnuitkever  is  3 a 3,5  mm  lang.  Zijn 
geelbruine  sprieten  bezitten  4 dikkere,  donkere  eindleden.  De  brede  snuit  is 
roestrood.  Kop  en  halsschild  zijn  fors  bestippeld.  De  dekschilden  vertonen 
krachtige  puntrijen. 

S.  planirostris  komt  algemeen  voor  in  heel  Europa.  Hij  leeft  onder  schors  van 
eiken,  beuken  en  ander  loofhout  waar  hij  jaagt  op  schorskevers.  Hij  werd  ook  al 
aangetroffen  in  mollennesten  en  in  nesten  van  de  zwarte  bosmier,  Lasius 
fuliginosus  Latreille  (Keer  1930:  784). 

Aan  de  westrand  van  Brussel  is  S.  planirostris  niet  zeldzaam.  Ik  noteerde 
verschillende  vangsten:  te  Anderlecht  op  20.VI.1981  3 stuks  op  een  droge 
wilgentak  en  op  20.VII.1999  1 ex.  in  mijn  kleine  Heath-val;  te  Dilbeek  op 
30.1.1981  1 ex.  onder  iepenschors  en  op  29.VII.2004  1 ex.  geklopt  uit  dode 
takken  van  een  zomereik. 

3.  Vincenzellus  ruficollis  (Panzer,  1794)  (fig.  3) 

In  “Coléoptères  de  France”  heet  deze  schijnsnuitkever  Vineenzellus 
viridipennis  Latreille  (Aubert  1971:  25).  Hij  is  2,5  a 3 mm  lang.  De  kop — 


P/7egea34(3)(l.IX.2006):  100 


nauwelijks  snuitvormig — en  het  halsschild  zijn  allebei  geelrood  en  bestippeld. 
Ook  de  sprietbasis  en  de  poten  zijn  geelrood.  De  sprieten  hebben  5 verdikte 
eindleden.  De  dekschilden  variëren  van  metaalgroen  tot  staalblauw  en  vertonen 
puntrijen. 

V.  ruficollis  leeft  onder  schors  van  allerlei  loofhout.  Hij  komt  voor  in  heel 
Europa  en  is  nergens  zeldzaam  (Kaszab  1969:  97).  Aan  de  Brusselse  westrand 
ving  ik  verscheidene  exemplaren:  te  Anderlecht  op  14.IV.  1980  1 ex.  in  een  tuin, 
op  20.VI.1981  2 ex.  op  een  droge  wilgentak,  samen  met  R.  planirostris  (fig.  2) 
en  te  Dilbeek  op  29.IV.  1999  1 ex.  in  een  bodemval  op  een  dode  duif. 

V.  ruficollis  wordt  gemakkelijk  verward  met  Rhinosimus  ruficollis 
(Linnaeus)  maar  deze  laatste  is  iets  groter  en  heeft  een  opvallend  verlengde 
snuitvormige  kop  (Harde  & Severa  1982:  202-203). 

Langs  bossen  ontdekt  men  soms  middelgrote  kevers  met  rode  dekschilden 
die  naar  het  einde  toe  duidelijk  breder  worden.  Het  zijn  vuurkevers 
(Pyrochroidae).  Deze  familie  telt  3 Europese  soorten  die  ook  in  België  inheems 
zijn.  Opvallend  zijn  hun  11 -ledige  sprieten:  ze  zijn  gekamd  bij  de  mannetjes  en 
gezaagd  bij  de  wijfjes.  De  achterpoten  hebben  4 tarsleden;  de  andere  zijn  5- 
ledig. 

De  larven  ontwikkelen  zich  onder  schors  van  dode  loofbomen  waar  zij  leven 
van  andere  insecten.  De  imago’s  vindt  men  in  de  zon  op  geveld  hout,  op 
bloeiende  struiken  en  op  kruidachtige  planten  (Harde  & Severa  1982:  204).  Aan 
de  westrand  van  Brussel  noteerde  ik  slechts  de  volgende  soort: 

1.  Pyrochroa  coccinea  (Linnaeus,  1761)  (Kardinaalkever)  (fig.  4) 

De  kardinaalkever  is  met  zijn  14  a 18  mm  lengte  onze  grootste  Europese 
vuurkever.  De  kop,  de  sprieten  en  de  poten  zijn  zwart.  Het  halsschild  en  de 
dekschilden  zijn  scharlaken  rood.  Tot  dit  geslacht  behoort  ook  de  zeldzamere 
Pyrochroa  serraticornis  (Scopoli)  die  kleiner  is — 10  a 14  mm — en  waarvan  de 
kop  volledig  rood  is  (Lyneborg  1977:  132). 

P.  coccinea  komt  in  Midden-Europa  verspreid  voor  en  is  op  vele  plaatsen 
vrij  gewoon  (Kaszab  1969:  101).  Tot  voor  kort  was  deze  kever  vrijwel  onbekend 
in  Laag-  en  Midden-België  (Verstraeten  et  al.  1973:  735).  Aan  de  Brusselse 
westrand  deed  R.  Guinez  de  eerste  vangsten  te  Vorst-Brussel:  1 ex.  op 
22.V.1992  en  opnieuw  1 ex.  op  IO.V.1993.  Enkele  jaren  later  ontdekte  ik  de 
kardinaalkever  op  diverse  plaatsen:  vanaf  2000  elk  jaar  aan  bosranden  in  de 
Dilbeekse  Wolfsputten,  op  17.V.2004  1 ex.  in  het  Bois  d’Ophain  te  Braine- 
1’Alleud  en  op  27.V.2005  2 ex.  in  het  Zoniënwoud  te  Sint-Genesius-Rode.  Alle 
vondsten  werden  gedaan  van  begin  mei  tot  midden  juni. 

Niet  specifiek  aan  hout  gebonden  is  de  familie  van  de  snoerhalskevers 
(Anthicidae).  Ze  bestaat  uit  kleine,  minder  bekende  insecten  die  door  hun  smalle 
halsschild  enigszins  aan  mieren  doen  denken.  Hun  11 -ledige  sprieten  zijn 
gewoonlijk  snoervormig;  naar  het  einde  toe  kunnen  ze  soms  iets  verdikt  zijn.  De 
tarsen  van  de  achterpoten  zijn  4-ledig;  de  andere  5-ledig.  Het  zijn  tamelijk 


PAegea34(3)(l.IX.2006):  101 


actieve  insecten  met  een  voorliefde  voor  waterkanten  en  andere  vochtige 
plaatsen.  Men  vindt  ze  onder  dode  bladeren,  in  detritus  en  zelfs  in  oude,  rieten 
daken  (Aubert  1971:  36).  Hun  voedsel  zou  vooral  bestaan  uit  dode  kevers 
(Harde  & Severa  1982:  204). 

Midden-Europa  telt  zowat  40  Anthieidae-soorten  (Harde  & Severa  1982: 
204).  Hiervan  komen  er  een  tiental  voor  in  België.  Aan  de  westrand  van  Brussel 
ontdekte  ik  de  volgende  soort: 


Fig.  4-6.  4.-  Pyrrochroa  coccinea  (Linnaeus),  5.-  Omonadus  floralis  (Linnaeus),  6.-  Metoecus 
paradoxus  (Linnaeus). 


1.  Omonadus  {=  Anthicus)  floralis  (Linnaeus,  1758)  (fig.  5) 

O.  floralis  is  een  typische  snoerhalskever  van  3 a 3,5  mm  lengte.  De  kop  is 
donkerbruin  tot  zwart.  Het  smalle  halssehild  is  bruinrood  maar  in  de  voorste 
helft  vaak  donkerder.  De  deksehildbasis,  de  sprieten  en  de  poten  zijn  lichtbruin. 
Bij  goed  uitgekleurde  exemplaren  kunnen  de  dijen  ook  zwart  zijn. 

Deze  kever  is  in  Midden-Europa  overal  en  meestal  zeer  algemeen  (Harde  & 
Severa  1982:  204).  Van  juni  tot  oktober  is  hij  te  vinden  op  allerlei  lage  planten, 
in  eompost,  onder  plantenafval,  in  aanspoelsel,  en  verder  op  mesthopen  en  in 
broeikassen,  ’s  Winters  kan  men  hem  soms  massaal  aantreffen  in  rottend  stro  en 
riet  (Keer  1930:  789). 

Te  Dilbeek  ontdekte  ik  O.  floralis  voor  het  eerst  op  15.X.1996.  Het  kevertje 
zat  op  de  rand  van  een  compostvat.  Het  j aar  daarop  ving  ik  te  Anderleeht  2 stuks 
in  mijn  kleine  Heath-val  op  11  en  25. VIII. 1997.  Aan  de  Brusselse  westrand 
blijkt  O.  floralis  niet  bepaald  een  gewone  soort. 

De  waaierkevers  (Rhipiphoridae)  vormen  een  kleine  familie  met  een  wat 
ongewone  lichaamsbouw.  Ze  vallen  op  door  de  smalle,  spitse  dekschilden  die 
vaak  de  vleugels  niet  volledig  bedekken,  door  de  lange  poten  en  de  meestal  sterk 
kamvormige  sprieten  (Lyneborg  1977:  132).  De  larven  zijn  parasieten  van 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006);  102 


sociale  wespen,  ook  wel  van  kakkerlakken  en  van  houtbewonenende  Ptilinus- 
soorten  (Kaszab  1969:  135). 

Harde  & Severa  (1982:  206)  vermelden  voor  Midden-Europa  5 soorten 
waaierkevers.  Hiervan  komen  er  2 voor  in  België.  Aan  de  Brusselse  westrand  is 
alleen  de  volgende  soort  bekend: 

1.  Metoecus  paradoxus  (Linnaeus,  1761)  (Wespendoder)  (fig.  6) 

M.  paradoxus  moet  men  zoeken  bij  bosranden  en  andere  besehaduwde 
plaatsen  (Reclaire  1951:  369).  Van  juli  tot  oktober  zijn  de  imago’s  soms  te 
vinden  op  schermbloemen.  Vaak  zijn  ze  talrijk  aanwezig  in  ondergrondse  nesten 
van  de  gewone  wesp,  Vespa  vulgaris  Linnaeus,  en  van  de  Duitse  wesp,  V. 
germanica  Fabricius.  De  larven  leven  als  parasieten  in  dezelfde  nesten  (Verbeke 
1982:44-45). 

Deze  waaierkever  is  8 a 12  mm  lang.  Vooral  bij  de  mannetjes  zijn  de  sprieten 
fraai  gekamd.  Het  halssehild  is  zwart  met  bruingevlekte  aehterhoeken.  De 
langwerpige  dekschilden  zijn  naar  aehter  toegespitst  en  laten  het  uiteinde  van  de 
vleugels  onbedekt.  Bij  de  mannetjes  zijn  ze  bruin,  soms  met  een  zwarte 
aehterrand;  bij  de  wij  Ij  es  zijn  ze  eenkleurig  zwart. 


Fig.  6a.  Verspreiding  in  België  van  Metoecus  paradoxus  (Linnaeus). 


M.  paradoxus  is  een  algemene  kever  in  Centraal-  en  West-Europa  (Kaszab 
1969:  137).  In  Nederland  is  hij  alleen  gevangen  in  de  provincies  Utreeht  en 
Limburg  (Brakman  1966:  139).  Ook  in  België  is  dit  insect  verre  van  gewoon 
(fig.  6a).  Aan  de  Brusselse  westrand  noteerde  ik  verscheidene  vangsten  te 
Anderlecht:  op  1. VIII.  1982  1$  op  een  boomstam,  op  26.VII.1986  en  op 


PhegeaM  (3)  (l.IX.2006):  103 


1. IX.  1993  telkens  iS  op  een  trottoir,  op  21. VIII.  1996  1?  op  een  vensterbank 
van  een  2^®  verdieping  en  op  15.IX.1996  1$  op  een  vensterbank  van  een 
benedenverdieping.  Blijkbaar  wordt  de  kever  ’s  nachts  aangelokt  door  de  kuis- 
en straatverlichting.  Alle  vindplaatsen  lagen  nabij  halfverwilderde  tuinen  met 
allerlei  houtgewassen  en  grasperken  met  ondergrondse  wespennesten. 

Dankwoord 

Dit  artikel  kon  geschreven  worden  dank  zij  de  bereidwillige  medewerking  en 
informatie  van  Konjev  Desender  en  Alain  Drumont  (KB IN,  Brussel),  alsook  van 
Remi  Guinez  (Vorst-Brussel).  Voor  het  verspreidingskaartje  van  M.  paradoxus 
werd  o.a.  gebruik  gemaakt  van  de  gegevens  uit  de  collecties  van  het 
Departement  Entomologie  van  het  KBIN  en  gegevens  uit  een  artikel  van  Karei 
Verbeke  (1982:  44-45).  Hartelijk  dank! 

Bibliografie 

Aubert,  L.  1971.  Atlas  des  Coléoptères  de  France,  Belgique,  Suisse.  Tomé  II.  — Boubée  et  Cie,  Paris 
(VI). 

Brakman,  P.  J.  1966.  Lijst  van  Coleoptera  uit  Nederland  en  het  omliggende  gebied.  — Monografieën 
van  de  Nederlandse  Entomologische  Vereniging,  Amsterdam. 

Harde,  K.  W.  & Severa,  F.  (vert.  J.  Huizenga)  1982.  Thieme’s  kevergids.  — Thieme  & Cie,  Zutphen. 
Kaszab,  Z.  1969.  Pythidae,  Pyrochroidae,  Rhipiphoridae.  - In  Freude,  Harde  & Löhse,  Die  Kdfer 
Mitteleuropas,  Band  8.  — Goecke  & Evers  Verlag,  Krefeld. 

Keer,  P.  M.  1930.  Calwer  Keverboek.  — Thieme  & Cie,  Zutphen. 

Lyneborg,  L.  1977.  Kevers  in  kleur.  — Moussault,  Baam. 

Reclaire,  A.  1951.  Kevers.  — N.V.  Zonnewende,  Kortrijk. 

Troukens,  W.  1985.  Bedenkingen  bij  de  tweede  vangst  in  België  van  Rabocerus  gabrieli  Gerhard 
(Coleoptera:  Pythidae).  — Phegea  13(4):  129-131. 

Verbeke,  K.  1982.  Metoecus paradoxus  L.  — Atalanta,  Gent  10(4):  44-45. 

Verstoeten,  C.,  Boosten,  G.  & Gaspar,  C.  1973.  Atlas  provisoire  des  inseetes  de  Belgique,  Carte 
n°  735,  Pyrochroa  coccinea  (L.).  — Faculté  des  Seiences  agronomiques  de  FEtat,  Zoologie  et 
Faunistique,  Gembloux. 


Phegea  34  (3)  ( 1 .IX.2006):  1 04 


Phoracantha  recurva  (Coleoptera:  Cerambycidae) 
found  in  a cluster  of  bananas 

Bart  Bosmans 


Abstract.  A dead  specimen  of  Phoracantha  recurva  Newman,  1 840  was  found  in  a cluster 
of  bananas,  bought  in  a shop  at  Itegem  (Belgium,  Brabant).  The  origin  of  the  bananas  is 
unknown. 

Samenvatting.  Phoracantha  reciirx’a  (Coleoptera:  Cerambycidae)  in  een  tros  bananen 
Een  dood  exemplaar  van  Phoracantha  recw'va  Newman,  1840  werd  aangetroffen  in  een  tros 
bananen  die  gekocht  werd  in  een  winkel  te  Itegem  (Brabant).  De  herkomst  van  de  bananen  kon 
niet  achterhaald  worden. 

Résumé.  Phoracantha  recwva  (Coleoptera:  Cerambycidae)  dans  une  grappe  de  bananes 
Un  exemplaire  mort  de  Phoracantha  recw'va  Newman,  1840  fut  trouvé  dans  une  grappe  de 
bananes  achetée  dans  un  magasin  a Itegem  (Brabant).  L'origine  des  bananes  n'a  pas  pu  être 
découverte. 

Keywords:  Phoracantha  recurva  - Cerambycidae  - Belgium  - Flanders  - dissemination. 

Bosmans,  B.:  Roerstraat  75,  B-3600  Genk  (bart@ongewervelden.be). 

At  the  end  of  April  2005  a family  bought  a eluster  of  Chiquita  bananas  from 
a local  grocery  store  at  Itegem  (FS2163,  Heist-op-den-Berg,  Belgium,  Brabant). 
At  home  they  discovered  a dead  longhom  beetle,  wedged  between  the  bananas. 
A short  investigation  identified  the  specimen  as  Phoracantha  recurva  Newman, 
1840  (Bense  1995,  Sama  2002). 


Phoracantha  recurva  Newman,  1840,  iv.2005,  Heist-op-den-Berg,  Itegem  - FS2163,  leg.  B. 

Reyndert,  coll.  B.  Bosmans. 

Cerambycidae  of  the  genus  Phoracantha  are  known  as  Eucalyptus  borers. 
Both  P.  recurva  and  its  close  relative  P.  semipunctata  (Fabricius,  1775) 
originate  from  Australia  where  they  feed  on  dying  or  stressed  Eucalyptus. 
Species  of  the  genus  Phoracantha  have  been  able  to  establish  themselves  as 
early  as  1870  over  most  continents  with  Eucalyptus  plantings  (Haugen  & lede 
2005).  In  Europe,  the  first  reports  of  P.  semipunctata  date  from  1980  (Portugal) 

Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  105 


(Haugen  & lede  2005).  This  species  has  established  itself  since  in  Spain,  France, 
Italy,  Malta,  Greece  and  Cyprus  (Sama  2005).  P.  recurva  was  reported  for  the 
First  time  from  Europe  in  1998,  Spain  (Anonymous  2005).  lts  distribution  has 
been  limited  to  Spain,  Malta  and  Greece  (Sama  2005).  As  Eucalyptus  borers  can 
fly  great  distances  (Hanks  et  al.  1998)  and  are  easily  transported  (Anonymous 
2005),  it  can  be  expected  that  P.  recurva  will  follow  suite  to  P.  semipunctata. 

Chiquita  composes  its  products  mainly  from  banana  plantations  in  Central- 
and  South-America  (Panama,  Honduras,  Costa-Rica,  Colombia,  Ecuador),  Ivory 
Coast  and,  recently,  from  joint-ventures  in  Australia  and  the  Philippines.  The 
exact  provenance  of  the  banana  cluster  in  question,  could  not  be  traced  back  to  a 
specific  country.  Most  of  these  countries  have  established  populations  of  P. 
recurva.  The  specimen  may  have  entered  the  banana  transport  from  any  of  these 
countries.  It  is  known  that  P.  semipunctata  feeds  on  nectar  and  anthers  of 
Eucalyptus  flowers  (Hanks  et  al.  1998).  As  P.  recurva  is  a close  relative  with  a 
similar  biology,  it  may  be  presumed  it  also  feeds  in  the  same  way.  Possibly,  its 
search  for  food  might  explain  its  presence  in  a banana  cluster.  However,  Hanks 
et  al.  (1998)  state  a preference  for  Eucalyptus  flowers. 

The  recent  record  in  Belgium  should  be  viewed  in  regard  to  ‘species 
introduction  pathways’.  As  in  our  climate  Eucalyptus  is  not  a suitable  tree  for 
economical  planting,  the  beetle  species  will  not  establish  itself  in  the  Belgian 
fauna.  The  fmd  rather  stresses  the  species'  mobility  and  capacity  to  disseminate, 
using  the  most  versatile  pathways,  among  which  the  banana  trade. 

Acknowledgments 

I would  like  to  thank  Bart  Reyndert  and  Nobby  Thys  for  preserving  and 
providing  the  specimen. 

Literatuur 

Anonymous,  2005.  Phoracantha  recurva  (Coleoptera:  Cerambycidae).  — In:  European  and 
Mediterranean  Plant  Protection  Organization  (EPPO),  http://www.eppo.org/ 
QUARANTINE/AlertList/insects/phoracantha.htm. 

Bense,  U.  1995.  Longhom  Beetles.  Illustrated  Key  to  the  Ceramhycidae  and  Vesperidae  of  Europe.  / 
Bockkafer.  Illustrierter  Schlüssel  zu  den  Ceramhyciden  und  Vesperiden  Europas.  — 
Weikersheim,  Margraf  Verlag,  512  p. 

Haugen,  D.  A.  & lede,  E.  T.  2005.  Wood  Borers.  — In:  Apsnet,  The  American  Phytopathological 
Society  (APS),  http://www.apsnet.org/online/exoticpest/Papers/haugen.htm. 

Hanks,  L.  M.,  Miller,  J.  G.  & Paine,  T.  D.  1998.  Dispersal  of  the  Eucalyptus  Longhomed  Borer 
(Coleoptera:  Ceramhycidae)  in  Urhan  Landscapes.  — Environmental  Entomology  27(6):  1419- 
1424. 

Sama,  G.  2005.  Fauna  Europaea:  Ceramhycidae.  — In:  Audisio,  P.  Fauna  Europaea:  Coleoptera, 
Chrysomeloidea.  Fauna  Europaea  version  1.1,  http://www.faunaeur.org. 

Sama,  G.  2002.  Atlas  of  the  Ceramhycidae  of  Europe  and  Mediterranean  area.  Northern,  western, 
central  and  eastem  Europe.  — Zlin,  Nakladatelstvi  Kahourek,  vol.1,  173  p. 


PhegeaM  (3)  (1  .IX.2006):  106 


A new  species  of  the  genus  Conophorm  (Diptera: 
Bombyliidae)  from  Turkey 

J.  Dils  & H.  Özbek 


Abstract.  A new  species  of  Conophorus  is  described  from  Turkey.  It  is  very  closely  related 
to  Conophorus  nobilis  Loew,  1873  but  can  readily  be  distinguished  by  the  form  of  the  proboscis 
and  the  colour  of  the  hairs  on  the  frons.  The  identification  key  of  Bowden  (1967)  is  updated.  One 
female  of  the  new  species  has  also  been  found  on  the  Greek  island  of  Lesvos. 

Samenvatting.  Een  nieuwe  soort  uit  het  genus  Conophorus  (Diptera:  Bombyliidae)  uit 
Turkije 

Een  nieuwe  Conophorus-?,oori  wordt  beschreven  uit  Turkije.  Deze  soort  is  nauw  verwant  aan 
Conophorus  nobilis  Loew,  1873,  maar  kan  gemakkelijk  onderscheiden  worden  door  de  vorm  van 
de  proboscis  en  de  kleur  van  het  haar  op  het  voorhoofd.  De  determineersleutel  van  Bowden 
(1967)  wordt  vervolledigd.  Eén  wijQe  van  de  nieuwe  soort  werd  gevangen  op  het  Griekse  eiland 
Lesbos. 

Résumé.  Une  espèce  nouvelle  du  genre  Conophorus  (Diptera:  Bombyliidae)  de  Turquie 
Une  espèce  nouvelle  du  genre  Conophorus  est  décrite  de  Turquie.  Cette  espèce  est  étroitement 
reliée  a Conophorus  nobilis  Loew,  1873,  mais  peut  être  distinguée  facilement  par  la  forme  du 
proboscis  et  la  couleur  des  poils  sur  la  tête.  La  clef  de  détermination  de  Bowden  (1967)  est 
complétée.  Une  femelle  de  la  nouvelle  espèce  fut  trouvée  sur  l'ïle  grecque  de  Lesbos. 

Key  words:  Conophorus  nobilis  - Conophorus  gracilis  - Diptera  - Bombyliidae  - Turkey. 
Dils,  J.:  Krekelberg  149,  B-2940  Hoevenen,  Belgium.  jos.dils(@pandora.be 
Özbek,  H.,  Prof  Dr.:  Plant  Protection  Department,  College  of  Agriculture,  Atatürk  University, 
TR-25240  Erzurum,  Turkey.  hozbek(^atauni. edu.tr 

Twelve  species  from  the  genus  Conophorus  Loew,  1873  are  recorded  from 
Turkey  (Hasbenli  & Evenhuis  2000).  During  1999-2005,  we  collected  a series 
of  Conophorus  at  several  localities  in  Turkey  which  belong  to  the  group  of 
Conophorus  nobilis  Loew,  1873. 

Determining  specimens  in  the  Conophorus  nobilis  group  is  not  always  an 
easy  task  as  there  has  been  some  confusion  created  along  the  years,  conceming 
the  admixture  of  black  hairs  on  the  sides  of  the  tergites  as  well  as  in  the  hair 
colour  of  this  species.  Most  often  the  colour  is  referred  to  as  "citron-yellow"  but 
Paramonov  (1940)  States  that  'Tt  seems  that  this  species  strongly  varies  both  in 
body  size  and  in  coloration  of  the  hairs.  Loew  has  described  a female,  which  has 
brightly  honey-yellow  hairs;  the  females  and  males  I have,  have  yellowish  hairs, 
but  with  a lightly  greenish  tinge". 

Engel  (1938)  States  that  there  is  no  admixture  of  black  hairs  on  the  abdomen 
and  in  this  matter  he  makes  no  difference  between  male  and  female.  The  colour 
he  refers  to  in  the  identification  table  is  "stark  gelb"  and  in  the  description 
"zitronengelb". 

Paramonov  (1940)  however  says:  "Abdomen  at  sides  (and  also  slightly  from 
below)  with  admixture  of  black  hairs,  the  number  of  these  hairs  is  slightly 
varying.  However,  in  many  cases  these  black  hairs  are  masked  and  are  visible 
under  scrutinized  inspection  only;  there  are  no  black  hairs  at  the  dorsum  of  the 
tergites". 


Phegea34  (3)  (l.IX.2006):  107 


Further  Paramonov  (1947)  writes  "Diese  Art  ist  sehr  variabel.  Die  Anzahl 
der  schwarzen  Haare  langs  dem  Hinterrand  der  Hinterleibssegmente  an  den 
Seiten  und  etwas  unten  ist  sehr  veranderlich:  von  2-3  Stuck  bis  zu  sehr 
bedeutender  Anzahl.  Beim  Mannchen  der  Portsehinsky-Sammlung  sind  diese 
Haare  sehr  zahlreich,  wie  Büschel  bildend".  Paramonov  also  does  not  make  elear 
if  this  goes  for  both  sexes. 

Bowden  (1967)  does  not  mention  black  hairs  on  the  sides  of  the  tergites  of  C. 
nobilis.  He  also  refers  to  the  colour  as  "Pubescence  entirely  citron-yellow". 

Dr.  Joachim  Ziegler  of  the  Humboldt-Universitat  zu  Berlin,  has  very  kindly 
sent  the  first  author  the  female  type  of  C.  nobilis  Loew  (coll.  Loew  //  Ploas  / 
nobilis  / Lw.  //  9616  //  Typus  [9616  means  Elbrus  (Iran),  Christoph.]).  This 
specimen  has  an  unusual  proboscis  (fig.  1)  for  a bombylid  and  has  black  hair  on 
the  frons,  descending  along  the  eye  margin  till  the  middle  of  the  genna  and  an 
admixture  of  black  hairs  on  t3,  t4  and  t5;  those  hairs  are  difficult  to  detect  as 
they  are  masked  by  the  yellow  hairs. 

We  believe  that  over  the  years  two  species  were  involved  which  has  caused 
the  confusion  in  the  entomological  literature.  The  males  of  the  two  species  are 
quasi  identical  and  from  the  females  one  has  no  black  hairs  on  the  sides  of  the 
tergites  while  the  other  has. 

All  males  of  C.  nobilis  that  we  collected  in  Turkey  have  an  extensive 
admixture  of  black  hairs  on  the  sides  of  the  tergites,  all  females  also  have  black 
hairs  but  very  reduced  in  number  like  mentioned  in  Paramonov's  comment  "von 
2-3  Stück  bis  zu  sehr  bedeutender  Anzahl".  All  males  and  females  of  C.  nobilis 
have  a stout  proboscis  with  big  labella  (fig.  1).  All  males  and  females  of  the  new 
species  have  a slender  and  straight  proboscis  (fig.  2).  With  this  character  alone  it 
is  possible  to  separate  C.  nobilis  from  the  new  species. 

To  integrate  this  species  in  the  identification  key  of  Bowden  (1967)  we 
suggest  the  following  addition,  starting  from  couplet  8: 

8)  -Pubescence  entirely  citron-  to  greenish  yellow;  all  bristles  on  thorax  yellow.  Abdomen  with  or 

without  an  admixture  of  black  hairs 1 1 

-Pubescence  pale  yellow  with  distinctly  white  gleam;  black  bristles  obviously  present  those  at 
sides  of  abdomen  from  third  segment  prominently  tufted bontbyliformis  Loew 

9)  -Halteres  pale,  scutellum  shining  black,  at  least  broadly  around  margin 10 

-Halters  with  knobs  black;  scutellum  entirely  matt,  heavily  pollinose simplex  Loew 

1 0)  -Occiput  with  distinct  black  hair  tuft  at  lower  angle  of  eye;  mesonotum  black;  vein  R4  arising  at 

less  than  right  angle rjabovi  Paramonov 

-Occiput  pale  haired  without  distinct  tuft  at  lower  angle  of  eye;  mesonotum  predominantly  pale 
haired;  vein  R4  arising  at  right  angle syriacus  Paramonov 

1 1)  -Proboscis  slender  and  straight,  labella  small,  female  without  black  hairs  on  frons... sp.  n. 

-Proboscis  stout,  labella  big,  females  with  black  hairs  on  frons nobilis  Loew 


PhegeaM  (3)  (l.IX.2006);  108 


Conophorus  gracilis  sp.  n. 

Description: 

(?:  Head:  ground  colour  black,  hairs  on  scape  ventrally  yellow,  dorsally  and 
on  sides  black  with  an  admixture  of  short  yellow  hairs.  Hair  on  pedicel  black 
with  a few  yellow  ones.  Hair  on  ocellar  tubercle  usually  blaek  with  a few  yellow 
hairs,  but  in  one  case  the  yellow  hairs  were  predominant.  A doublé  row  of  black 
hairs  along  the  inner  eye  margin  descending  to  half  way  the  gena.  Hair  on  the 
oeciput  yellow  and  a few  hard  to  find  shorter  black  hairs  along  the  outer  eye 
margin.  Proboseis  slender. 

Thorax:  all  hairs  yellow  exeept  a few  blaek  on  the  mesopleurae.  Mesonotum 
also  with  scarce  yellow  pubescence  of  hair  like  seales. 

Abdomen:  hairs  yellow,  on  dorsum  with  a sparse  undercoat  of  appressed 
yellow  hair-like  seales.  Lateral  admixture  of  black  hairs  on  tergites  t2  to  tl. 

Wings:  identical  to  Conophorus  nobilis.  Haltere  reddish  yellow,  the  knob  a 
little  darker. 

Legs:  ground  colour  black.  Hairs  on  femora  long  and  paler  yellow  than  on 
the  mesonotum. 

$:  Head:  ground  colour  black.  Distribution  of  the  hairs  on  the  antennae 
identical  as  in  male,  exeept  that  there  are  also  long  yellow  hairs  on  the  dorsal 
part  of  the  seape.  No  black  hairs  on  frons,  ocellar  tubercle,  and  oceiput. 

Thorax:  hairs  yellow,  no  black  hairs  on  mesopleurae. 

Abdomen:  hairs  yellow,  no  blaek  hairs  on  tergites  t2  to  t7. 

Wing:  identical  as  in  male. 

Legs:  ground  colour  black.  Hairs  on  femora  long  and  paler  yellow  than  on 
the  mesonotum. 

Diagnosis:  The  females  of  Conophorus  gracilis  sp.  n.  can  easily  be 
distinguished  from  those  of  the  closely  related  Conophorus  nobilis  by  their 


P/7Ê>gefl34(3)(l.IX.2006):  109 


slender  proboscis  and  the  lack  of  black  hairs  on  the  frons,  whereas  the  frons  of 
C nobilis  is  always  intermixed  with  some  black  hairs.  The  males  can  only  be 
separated  by  the  form  of  the  proboscis.  Their  genitalia  do  not  offer  any  reliable 
diagnostic  characters. 

Material  examined: 

Holotype:  c5',  Turkey,  Bayaf§ar,  Konya,  N 37°33'29.2"  E 31°47'46.6",  1190  m,  20.05.2005,  leg.  Dils 
J.  & Faes  J.,  deposited  in  ZMAN,  Zoological  Museum  of  the  Amsterdam  University. 

Paratypes:  80  specimens,  24(5'  and  56$;  Turkey:  2(5',  3$,  Izmir,  Yenibagarasi,  N 38°40'08"  E 
26°52'59",  30  m,  30.04.2001;  4(5',  5$,  (^anakale,  Behram,  N 39°30'22"  E 26°19'52",  130  m, 
02.05.2001;  6(5',  10$,  Bayaf§ar,  Konya,  N 37°33’29.2"  E 31°47'46.6",  1190  m,  20.05.2005;  7(5',  17$, 
Ermenek,  Karaman,  N 36°38'29.4"  E 32°52'1.1",  1325  m,  23.05.2005;  3(5',  5$,  Er9iyes  Ge^idi, 
Kayseri,  N 38°36'43.7"  E 35°317.8",  1870  m,  04.07.2004;  1(5',  2$,  Mugla,  Yerkesik,  N 37°7'29"  E 
28°16'15",  670  m,  28.04.2001;  3$,  Izmir,  Kavakdere,  N 38°06'17"  E 26°51'08",  Om,  30.04.2001; 
3$,  Mugla,  Mumcular,  N 37°02'46"  E 27°42’04",  350  m,  29.04.2001;  2$,  Nigde,  Elekölü,  N 
37042.31-  E 35°01'26",  1300  m,  14.06.1999;  3$,  Yellibeli  Ge^idi,  Karaman,  36°49’49.5"  E 
32°56'34.4",  1925  m;  2$,  ^el.  Maden,  N 37°25'13.3"  E 34°34'59.1",  2200  m;  1(5',  Mugla,  Alatepe, 
N37°04'00"  E 28°07'  55",  680  m;  all  leg.  Dils,  J.  & Faes,  J.;  Greece:  1$,  Eesvos,  Skala  Kallonis, 
20.06.2000,  leg.  Van  Steenis  W.  & Bakker  E.  S.;  Paratypes  have  been  deposited  in  the  Atatürk 
University,  Faculty  of  Agriculture,"  Department  of  Plant  Protection,  Erzurum,  Entomology  Museum 
(EMET),  and  in  coll.  J.  Dils  (Stabroek,  Belgium). 

Etymology : The  species  is  named  after  the  slender  form  of  the  proboscis. 

Distribution:  Conophorus  gracilis  sp.  n.  is  currently  only  known  from 
Turkey  and  the  Greek  island  of  Lesvos.  Conophorus  nobilis  Loew,  1873  has 
been  recorded  from  Armenia,  Azerbaijan,  Gruzia,  Iran,  Jordan  (new  record), 
Russia  (SET),  Turkey,  and  Turkmenistan. 

Acknowledgements 

We  wish  to  thank  Dr.  David  Greathead  for  his  generous  and  indispensable 
help  during  a first  draft  of  this  paper,  and  Dr.  Joachim  Ziegler  for  sending  the 
holotype  of  Conophorus  nobilis  Loew. 

References 

Bowden,  J.  1967.  Species  of  the  genus  Conophorus  Meigen  (Dipt.,  Bombyliidae)  from  Turkey.  — 
Entomologist's  Monthly  Magazine  102:  131-134. 

Hasbenli,  A.  & Evenhuis,  N.  L.  2000.  Checklist  of  Turkish  Bombyliidae  (Diptera),  with  new  records. 

— Journal  of  the  Entomological  Research  Society  2(1):  25^3. 

Paramonov,  S.  J.  1928.  Dipterologische  Fragmente.  [XIII-XV].  — Trudv  Fiz.-Mat.  Vidd.  Ukr.  Akad. 
Aflwyt  6(3):  507-511. 

Paramonov,  S.  J.  1947.  Dipterologische  Fragmente.  XXXVIII.  Bombyliiden-Notizen.  — Eos  33:  79- 
101. 

Paramonov,  S.  J.  1940.  [Dipterous  insects.  Fam.  Bombyliidae  (subfam.  Bombyliinae)].  — Fauna 
SSSR  9(2):  i-ix,  1^14.  [In  Russian]. 

Engel,  E.  O.  1938.  Bombyliidae.  - In:  Lindner,  E.  (ed.).  Die  Fliegen  der palaearktischen  Region  4(3); 
1^8.  E.  Schweizerbart,  Stuttgart. 


P/zegea34(3)(l.lX.2006):  110 


Dysgonia  algira,  a new  species  for  the  Belgian  fauna 
(Lepidoptera:  Noctuidae) 

Willy  De  Prins 

Abstract.  One  specimen  of  Dysgonia  algira  (Linnaeus,  1767)  was  observed  in  a light  trap  at 
Drongen  (Belgium,  East  Flanders)  on  30  June  2006,  leg.  G.  Spanoghe.  This  is  the  first 
observation  of  this  species  in  Belgium.  The  distribution  and  biology  of  this  species  are  briefly 
discussed. 

Samenvatting.  Dysgonia  algira,  een  nieuwe  soort  voor  de  Belgische  fauna  (Lepidoptera: 
Noctuidae) 

Een  exemplaar  van  Dysgonia  algira  (Linnaeus,  1767)  werd  aangetroffen  in  een  lichtval  te 
Drongen  (Oost- Vlaanderen)  op  30  juni  2006,  leg.  G.  Spanoghe.  Het  is  de  eerste  maal  dat  deze 
soort  uit  België  wordt  vermeld.  De  algemene  verspreiding  van  deze  soort  en  haar  biologie 
worden  kort  besproken. 

Résumé.  Dysgonia  algira,  une  espèce  nouvelle  pour  la  faune  beige  (Lepidoptera: 
Noctuidae) 

Un  exemplaire  de  Dysgonia  algira  (Linnaeus,  1767)  fut  trouvé  dans  un  piège  lumineux  a 
Drongen  (Flandre  oriëntale)  Ie  30  juin  2006,  leg.  G.  Spanoghe.  II  s'agït  de  la  première  mention  de 
cette  espèce  en  Belgique.  Sa  distribution  et  biologie  sont  brièvement  discutées. 

Key  words:  Dysgonia  algira  - Belgium  - faunstics  - first  record. 

De  Prins,  W.:  Dorpstraat  40 IB,  B-3061  Leefdaal,  Belgium,  willy.de.prins@telenet.be. 

On  30  June  2006  a specimen  of  Dysgonia  algira  (Linnaeus,  1767)  was  found 
in  a light  trap  at  Drongen  (East  Flanders),  leg.  G.  Spanoghe  (fig.  1).  This  is  the 
first  record  of  this  species  from  Belgium. 

In  North-West  Europe,  D.  algira  is  a rare  immigrant.  Ten  records  are  known 
from  Great  Britain  (Waring  & Townsend  2003:  392),  and  only  1 from  the 
Netherlands,  about  40  years  ago,  when  R.  Postel  found  a specimen  in  a light  trap 
at  Goes  (Zeeland)  on  07  July  1965  (van  Rooijen  2000).  In  Germany,  it  was  first 
recorded  as  a Caterpillar,  found  on  Salix  caprea  on  23  August  1959  at 
Unterbrand  in  der  Baar,  leg.  H.  Herrmann.  In  the  period  from  01  July  1992  to  21 
August  1993  no  less  than  7 records  are  known.  This  could  suggest  that  D.  algira 
is  capable  of  surviving  mild  winters  at  more  northem  latitudes  (Steiner  1997). 
In  France,  the  species  is  distributed  as  far  north  as  central  France,  but  it  reaches 
more  northem  latitudes  along  the  Atlantic  coast  (Goater  et  al.  2003:  64). 

The  species  has  a Meditteranean-Asiatic  distribution.  It  is  widespread  and 
common  in  South  Europe,  North  Africa,  the  Near  and  Middle  East  till 
Kyrgyzstan  (Goater  et  al.  2003:  65).  It  also  occurs  in  Central  Europe,  e.g. 
Austria,  Czech  Republic,  Hungary,  Slovakia  (Karsholt  & van  Nieukerken  2005), 
but  mainly  as  an  immigrant. 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  1 1 1 


Fig.  1.  Dysgonia  algira  (Linnaeus,  1767),  Belgium,  Oost- Vlaanderen,  Drongen,  30.VI.2006,  leg.  G. 
Spanoghe  (Foto:  G.  Spanoghe). 

AnoXhQx  Dysgonia  species,  D.  torrida  (Guenée,  1852),  sometimes  reaches  the 
northem  Mediterranean  area,  mainly  the  Iberian  and  Balkan  Peninsulae.  This 
species  resembles  D.  algira  very  much  and  a reliable  Identification  can  only  be 
achieved  when  the  genitalia  are  checked. 

The  Caterpillar  lives  mainly  on  Rubus  fruticosus  (Goater  et  al.  2003:  65),  but 
it  has  also  been  reported  from  several  other  hostplants  like  Genista,  Lythrum, 
Parietaria,  Punica,  Ricinus,  and  Salix  (Hacker  1989).  The  moths  fly  in  two 
generations  a year:  May-June  and  July-September,  though  in  Southern  regions 
also  a third  generation  might  occur. 

Acknowledgement 

I would  like  to  thank  G.  Spanoghe  for  the  permission  to  reproduce  the  colour 
photograph  of  the  new  species  for  the  Belgian  fauna. 

References 

Goater,  B.,  Ronkay,  L.  & Fibiger,  M.  2003.  Catocalinae  and  Plusiinae.  — Noctuae  Europaeae  10. 

Apollo  Books,  Stenstrup.  452  pp.,  16  colour  plates. 

Hacker,  H.  1989.  Die  Noctuidae  Griechenlands  (Lepidoptera,  Noctuidae).  — Herbipoliana  2:  i-xii, 
1-589,  pis.  1-10. 

Karsholt,  O.  & van  Nieukerken,  E.  J.  2005.  Fauna  Europaea:  Lepidoptera,  Noctuidae.  — Fauna 
Europaea,  version  1.2.,  www.faunaeur.org 

Steiner,  1997.  Dysgonia  algira  (Linnaeus,  1767).  - In:  Ebert,  G.  (Ed.)  Die  Schmetterlinge  Baden- 

Württembergs  5:  468-469.  Verlag  Eugen  Ulmer,  Stuttgart. 
van  Rooijen,  W.  J.  2000.  Dysgonia  algira,  een  nieuwe  soort  voor  Nederland  (Lepidoptera: 
Noctuidae).  — Entomologische  Berichten,  Amsterdam  60(7):  147-148. 

Waring,  P.  & Townsend,  M.  2003.  Field guide  to  the  moths  ofGreat  Britain  and  Ireland.  — British 
Wildlife  Publishing,  Hampshire,  432  pp.,  1.600  colour  illustrations. 


Phegea  ZA  O)  {\  .IX.imey.  112 


Trekvlinders  in  2003,  twintigste  jaarverslag 
(Lepidoptera) 

Serge  Van  Cleynenbreugel 


Résumé.  Lépidoptères  migrateurs  en  2003  vingtième  rapport  (Lepidoptera). 

Rapport  sur  les  migrateurs  observés  en  Belgique  en  2003.  Nous  donnons  un  tableau  avec 

Information  sur  les  migrateurs  par  décade. 

Abstract.  Migrant  Lepidoptera  in  2003  twentieth  annual  report  (Lepidoptera) 

Report  on  migrants  observed  in  Belgium  in  2003.  A summarising  table  with  information  on 

Belgian  migrants  and  vagrants  per  decade  is  given. 

Key  Words:  Migrating  Lepidoptera  - Belgium. 

Van  Cleynenbreugel,  S.:  Tematstraat  33,  B-1742  Sint-Katherina-Lombeek.  E-mail: 

bto(@scarlet.be 

Inleiding 

In  totaal  leverden  75  medewerkers  gegevens  in  voor  dit  verslag.  Op  202 
dagen  verrichtten  ze  samen  in  totaal  3.345  waarnemingen  van  27.797 
exemplaren.  Er  werden  48  soorten  waargenomen,  wat  een  forse  stijging  is  ten 
opzichte  van  2002  (39)  en  2001  (35)  (zie  Vanholder  2003,  2004). 

Klimatologisch  overzicht  2003 

2003  was  een  warm  jaar  met  een  opmerkelijk  hoge  zonneschijnduur  en  een 
laag  aantal  neerslagdagen  (KMI  2004).  De  lente  werd  met  gemiddeld  11,1°  de 
tweede  zachtste  sinds  de  waarnemingen  in  Ukkel.  De  zomer  kende  een 
recordtemperatuur  met  verschillende  warme  perioden  en  een  hittegolf  tussen  1 
en  13  augustus.  Het  werd  een  lente  en  zomer  met  een  relatief  lage  gemiddelde 
luchtvochtigheid.  De  bijna  normale  neerslag  werd  op  minder  neerslagdagen 
verzameld  dan  normaal.  Hierdoor  kregen  we  de  indruk  dat  2003  een  droog  jaar 
was.  Opmerkelijk  was  ook  de  bruuske  overgang  van  zomer  naar  winter  in  het 
najaar:  30°  op  20  september,  sneeuw  op  24  oktober.  November  werd  dan  weer 
een  zachte  maand. 

Medewerkers 

Volgende  mensen  leverden  gegevens  in: 

Guy  Ariën,  A.  Artoisenet,  Fr.  J.  Ball,  N.  Briquet,  Johan  Bruselle,  Mr.  Buysse,  Pierre  Cluck,  Luc  De 
Bruyn,  Johan  De  Coninck,  G.  De  Meester,  Walter  De  Pauw,  Lucien  De  Ridder,  M.  De  Witte,  R. 
Detry,  Jimmy  D'Hooghe,  A.  Dodinval,  J.  V.  Dorsselaar,  J.  Druet,  Geert  Elskens,  Monique  Felix,  M. 
Foumal,  Marcel  Gillard,  G.  Goubert,  O.P.I.E.  Prof.  Guilbot,  Remi  Guinez,  G.  Haghebaert,  Jean  Paul 
Herzet,  Hippert,  J.  Houbart,  Ferdy  Jacobs,  J.  Kekenbosch,  J.  Krijs,  E.  Ledrou,  Albert  Legrain, 
Antoine  Leveque,  Véronique  Libert,  Eric  Lievens,  Linssen,  Boudewijn  Maes,  R.  Mahu,  Henri 
Marechal,  Luc  Menschaert,  J.  Migeot,  Eric  Mignon,  Harry  Nagel,  G.  Overlaet,  René  Pletinck,  M. 
Pollet,  B.  Revyn,  Michel  Rouard,  B.  Schelfhout,  Scherbeyn,  Clement  Segers,  J.  Sponselee,  Bart 
Stock,  Willy  Troukens,  N.  Van  Aerschot,  Serge  Van  Cleynenbreugel,  E.  Van  De  Weghe,  J.  M.  Van 
Den  Berghe,  A.  Van  Der  Wiel,  Odette  Vandenbossche,  Pascal  Verdonck,  Koen  Verschore,  L. 
Verstiggel,  Vignoul,  Sylvain  Wuyts. 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  1 13 


Overzicht 

De  overzichten  worden  opgesplitst  in  twee  delen:  dwaalgasten/zwervers  en 
trekvlinders.  Voor  de  systematiek  en  nomenclatuur  wordt  De  Prins  (1998) 
gevolgd  (zie  tabellen  achteraan). 

Speciale  vermeldingen 

Lozotaeniodes  formosana  (Frölich,  1830) 

• Vroegste  waamemingsdatum:  02/06/2003 

Issoria  lathonia  (Linnaeus,  1758) 

• Hoogste  dagwaameming:  86  op  19/09/2003 

• Laatste  waamemingsdatum:  06/1 1/2003 


Stegania  trimaculata  (De  Villers,  1789) 

• Laatste  waamemingsdatum:  1 5/09/2003 

Loxostege  sticticalis  (Linnaeus,  1761) 

• Hoogste  dagwaameming:  2 op  06/08/2003 

Macroglossum  stellatamm  (Linnaeus,  1758) 

• Hoogste  dagtotaal:  22  op  25/08/2003 

• Laatste  waarneming:  02/12/2003 


P/7egefl34(3)(l.IX.2006):  114 


Colias  alfacariensis  Ribbe,  1 905 

• Vroegste  waarneming:  18/04/2003 

Colias  crocea  (Foureroy,  1785) 

• Floogste  dagtotaal:  86  op  25/09/2003 

• Laatste  waarneming:  13/11/2003 


600 

525 

450 

375 

300 

225 

150 

75 


BTO  2003  - Colias  crocea  (Foureroy.  1 785) 


Lampides  boeticus  (Linnaeus,  1767) 

• Vroegste  waarneming:  05/07/2003 

• Laatste  waarneming:  06/09/2003 

Helicoverpa  armigera  (Hübner,  1 808) 

• Hoogste  dagtotaal:  2 op  24/08/2003 

• Laatste  waarneming:  01/11/2003 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  115 


Spodoptera  ^x/gua  (Hübner,  1808) 

• Hoogste  dagtotaal:  3 op  24/08/2003 

Dankwoord 

Aan  M.  Gillard  voor  zijn  coördinatiewerk  t.a.v.  de  Franstalige  medewerkers. 
Aan  alle  medewerkers  van  het  BTO  voor  het  nauwkeurig  noteren  en  doorsturen 
van  hun  gegevens.  W.  De  Prins  en  T.  Garrevoet  wil  ik  danken  voor  het  nalezen 
van  het  manuscript. 

Oproep 

Er  is  heel  wat  veranderd  in  de  organisatie  en  werking  van  het  BTO.  De 
gegevens  zijn  ondergebracht  in  een  nieuwe  databank  en  worden  op  dit  moment 
"opgekuist".  Het  verslag  van  2003  is  er  (eindelijk)  en  er  zijn  plannen  om  een 
website  uit  te  bouwen  voor  het  BTO. 

Ik  beschik  jammer  genoeg  over  een  heleboel  "onbekende"  gegevens.  Er 
werden  in  het  vroegere  systeem  nogal  wat  codes  en  afkortingen  bij  gehouden  die 
niet  gedocumenteerd  zijn.  Om  een  voorbeeld  van  het  probleem  te  geven:  BEG, 
DAB,  GSE,  JR,  EC,  MHO,  TDK,  WVL  zijn  ook  medewerkers  van  dit  verslag. 
Ik  heb  van  deze  medewerkers  uitsluitend  de  afkorting,  dus  geen  naam,  geen 
adres,  e-mail  of  dergelijke. 

Ik  heb  duidelijk  hulp  nodig  van  zoveel  mogelijk  medewerkers  om  deze 
gegevens  te  kunnen  duiden.  Daarenboven  zou  ik  nieuwe  afspraken  willen  maken 
in  verband  met  de  vernieuwde  werking  van  het  BTO. 

Kan  iedereen  die  verder  wil  meewerken,  contact  met  mij  opnemen?  Bij 
voorkeur  per  e-mail,  maar  het  kan  natuurlijk  ook  per  brief  of  via  de  telefoon. 
Stuur  mij  in  eerste  instantie  persoonlijke  infomiatie  op:  naam,  voornaam,  adres, 
telefoonnummer,  e-mail,  enzovoort.  Ik  stuur  als  bevestiging  een  eerste  stand  van 
zaken. 

bto@scarlet.be 

Serge  Van  Cleynenbreugel 

Tematstraat  33 

1742  Sint-Katherina-Lombeek 

Tel:  02/582.72.21 


P/7egeo34(3)(l.IX.2006):  116 


Dwaalgasten  en  zwervers  per  decade  in  België  in  2003 


Totaal 

261 

oo 

r-. 

uo 

CN 

h- 

uo 

o 

O 

CN 

co 

s 

CN 

O) 

CN 

C^ 

00 

cö 

o 

o 

uo 

oo 

o 

o 

1 94311 

co 

CN 

CD 

co 

uo 

o 

O 

CD 

Q 

= 

= 

— 

> 

o 

2 

= 

= 

co 

CN 

- 

o 

CN 

CJ5 

o 

= 

= 

C\J 

CN 

uo 

00 

co 

co 

CN 

lO 

h- 

- 

OO 

CN 

uo 

CN 

CN 

Q. 

O 

CO 

EE 

CN 

h- 

CN 

UO 

CD 

UO 

00 

o 

lO 

CD 

CO 

oo 

co 

CN 

OO 

CD 

CN 

= 

O 

o 

05 

00 

co 

r-. 

CN 

co 

UO 

CN 

LD 

CD 

h- 

05 

CN 

co 

CN 

CN 

- 

lO 

oo 

CN 

CD 

CN 

CN 

CN 

o 

co 

LD 

co 

OO 

co 

uo 

h- 

CN 

05 

O 

< 

= 

OJ 

OO 

uo 

CN 

lO 

o 

o 

co 

oo 

CN 

o 

CN 

co 

co 

co 

oo 

o 

CD 

co 

CN 

co 

CN 

T— 

co 

= 

LD 

05 

in 

CN 

UO 

uo 

CN 

CN 

CO 

co 

oo 

co 

h- 

CN 

CD 

o 

CN 

CN 

rg 

- 

CN 

CO 

C\l 

05 

CD 

CN 

oo 

co 

CJ5 

CN 

co 

CN 

h- 

r-- 

co 

a> 

lO 

CD 

<yy 

r^ 

a> 

CN 

CN 

—y 

= 

CNJ 

CO 

co 

CN 

oo 

CD 

uo 

co 

co 

CD 

CD 

r^ 

CN 

CD 

CN 

h- 

co 

= 

rg 

CN 

o 

LD 

CD 

CN 

c^ 

r-- 

CD 

co 

00 

o 

co 

00 

uo 

- 

o 

co 

CN 

h- 

CN 

co 

en 

CN 

CN 

uo 

CD 

o 

CD 

c 

= 

00 

CO 

CD 

co 

00 

CN 

co 

CN 

s 

CD 

LD 

co 

o 

= 

o 

uo 

uo 

N- 

00 

CD 

to 

o 

Csl 

00 

h- 

- 

CD 

CNI 

in 

r^ 

oo 

h- 

co 

h*. 

CJ) 

■q5 

= 

uo 

CN 

co 

co 

C7) 

uo 

co 

co 

CD 

CN 

= 

LO 

CD 

CJ) 

CN 

1^ 

- 

CO 

co 

CO 

CN 

co 

uo 

o. 

< 

= 

<jy 

= 

CD 

CN 

— 

•c 

= 

CN 

= 

— 

-Q 

0) 

u_ 

= 

= 

— 

c 

CD 

“5 

= 

= 

— 

Soort 

_CD 

to 

_o 

X 

i5 

3 

ü_ 

w 

o 

o 

CO 

CD 

O) 

B 

to 

O 

O 

_CD 

■Ö5 

3 

t5 

o 

c 

_CD 

IE 

Cl 

O 

E 

o 

z: 

1d 

O) 

3 

B 

CD 

CD 

■O 

Z) 

co 

o 

Q. 

O 

fS 

ro 

c 

o 

o 

-C 

o 

< 

3 

> 

o 

> 

c 

o 

o 

_3 

< 

CD 

O 

'c 

o 

> 

(fi 

B 

X 

E 

3 

3 

~ö 

co 

E 

3 

C/5 

C/5 

O 

O) 

O 

ü 

CD 

</) 

'(/) 

c 

0) 

CD 

O 

3 

"cd 

(/) 

3 

~ö 

O 

CD 

<D 

O 

O 

b 

(/) 

3 

~ö 

O 

05 

CO 

O 

o 

(/) 

3 

O 

o5 

o 

c/> 

(D 

*o 

■q. 

E 

CD 

3 

c 

CD 

3 

ro 

CD 

C/) 

(/) 

<D 

c 

CD 

> 

'5 

"O 

CD 

o 

CD 

C/5 

(/) 

CD 

c 

CD 

> 

3 

ro 

9- 

o 

CD 

CD 

(/> 

o 

b 

o 

z 

3 

E 

b 

IE 

ro 

05 

E 

o 

■o 

o 

Od 

3 

co 

CD 

c 

CD 

c 

o 

co 

c 

_o 

’U> 

Q- 

o 

O) 

< 

CD 

E 

E 

CD 

O) 

CD 

-C 

CL 

cp 

b) 

o 

3 

< 

(/) 

3 

c5 

CD 

JZ 

o 

co 

*x 

‘cd 

•o 

o 

co 

E' 

o 

ro 

CD 

05 

E 

ro 

CD 

Q. 

05 

> 

o 

o 

"ö 

X 

cp 

b 

"Ö5 

Q. 

(O 

E 

g 

~ö 

X 

CD 

'o 

3 

IE 

CD 

E 

o 

3 

b 

a_ 

CD 

3 

CD 

'x 

CD 

cp 

b 

Q. 

O 

■O 

o 

Q- 

CO 

PhegeaM  (3)  (l.IX.2006):  117 


Trekvlinders  per  decade  in  België  in  2003 


Totaal 

CO 

LO 

C\J 

LT) 

1^ 

CO 

CM 

CM 

CD 

CD 

CM 

co 

LO 

Tl- 

<ji 

CN 

CD 

CN 

CJ) 

CJ5 

o> 

Q 

E 

= 

— 

> 

o 

z 

E 

= 

- 

O 

E 

= 

CO 

co 

co 

00 

- 

LO 

CM 

1 Sep  1 

= 

CD 

- 

co 

Tf 

tT 

C7) 

CM 

LO 

LO 

LO 

LO 

00 

1^ 

CN 

- 

CJ) 

CN 

h- 

CM 

r^ 

CO 

CM 

1 Aug  1 

E 

lO 

co 

Oi 

CT> 

LO 

LO 

o 

CD 

CN 

LD 

co 

CD 

O 

O) 

CNI 

co 

o 

oj 

Tf 

Tf 

CN 

- 

CN 

CD 

O 

CD 

o 

CM 

CO 

LO 

LO 

Tj- 

”5 

= 

O 

CD 

co 

N. 

CN 

CM 

o 

cn 

CD 

N. 

CD 

CO 

O 

LO 

CO 

LO 

n 

CN 

- 

O) 

CO 

CN 

CO 

C 

“5 

= 

LO 

C73 

co 

CM 

= 

co 

00 

CSJ 

CN 

00 

CN 

- 

CO 

T— 

CN 

LO 

CM 

CM 

C3) 

Ö5 

= 

CD 

CN 

CO 

= 

C\l 

CN 

TT 

- 

T- 

1 1 

E 

T- 

co 

CM 

= 

CD 

o 

— 

■c 

= 

= 

— 

X3 

0) 

u. 

E 

= 

(M 

— 

c 

Cü 

*-3 

E 

= 

— 

Soort 

03 

c 

03 

</> 

O 

E 

£ 

(/) 

<D 

■D 

O 

'c 

CD 

3 

O 

N 

O 

CO 

■§ 

o 

ö 

m 

ra 

E 

CD 

X 

(D 

03 

\a 

o 

x: 

Q. 

3 

CD 

CO 

<D 

>s 

X 

rö 

O) 

co 

CD 

X 

03 

C 

E* 

o5 

(0 

o 

a. 

co 

3 

C 

■q. 

o 

tt 

CO 

3 

75 

E 

Q. 

CO 

0 

ü 

Ic 

c 

o 

CD 

O 

CD 

E 

g 

'5. 

CD 

X 

c 

0 

"O 

's 

CO 

3 

"cö 

E 

1 

co 

Ic 

Q- 

CO 

Q- 

CO 

‘c 

c 

O) 

< 

co 

‘c 

o 

ra 

ra 

o 

co 

co 

ra 

CL 

g 

c 

03 

g 

ra 

d: 

Q. 

E 

co 

o 

o 

-C 

o 

>. 

o 

CL 

g 

ra 

o. 

E 

>. 

ro 

o5 

D 

O 

CD 

E 

CD 

'c 

CD 

CD) 

O 

w 

CD 

0 

O 

CD 

E 

CD 

JD 

CD. 

CD 

CD 

O 

D 

< 

C 

ro 

CD 

CD 

ü 

o 

ra 

ü 

ra 

co 

c 

o 

Q. 

CO 

ra 

ra 

o 

o 

O 

‘Ö 

*c 

0 

Q- 

ra 

-C 

c 

ra 

_g 

-C 

O 

CD 

CD 

O) 

CD 

ro 

E 

Q. 

ü 

CD 

D 

O) 

E 

E 

CD 

CD 

c 

■o 

o 

CD. 

O 

X 

0 

3 

03 

0 

0 

C 

CO 

sz 

Cl 

O 

03 

0 

'c 

O 

o 

ra 

‘sz 

O) 

3 

O 

c 

c 

3 

■O 

o 

03 

ra 

ü 

c 

3 

Q. 

J3 

ra 

ra 

c 

E 

Ic 

E 

3 

-Q 

CO 

CO 

c 

E 

ic 

ra 

ra 

ü 

c 

3 

Q. 

"O 

CO 

3 

CT 

03 

D) 

CO 

CL 

3 

LU 

Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  118 


Bibliografie 

De  Prins,  W.  1998.  Catalogue  of  the  Lepidoptera  of  Belgium.  — Studiedocumenten  van  het 
Koninklijk  Belgisch  Instituut  voor  Natuurwetenschappen  92:  1-235. 

Vanholder,  B.  2003.  Trekvlinders  in  2001,  achttiende  jaarverslag  (Lepidoptera).  — Phegea  31(2): 
41-59. 

Vanholder,  B.  2004.  Trekvlinders  in  2002,  negentiende  jaarverslag  (Lepidoptera).  — Phegea  32(4): 
117-136. 

KMI,  2004.  Klimatologisch  overzicht  van  het  jaar  2003.  — 

http://www.meteo.be/nederlands/pages/Klimatologisch/Jaar2003nl.html. 


Phegea  34  (3)  (l.IX.2006):  1 19 


3 9088  01277  9906 


Boekbespreking 


Tokar,  Z.,  Lvovsky,  A.  & Huemer,  P.:  Die  Oecophoridae  s.l.  (Lepidoptera)  Mitteleuropas. 
Bestimmimg  - Verbreitung  - Habitat  - Bionomie. 

23  X 17  cm,  120  p.,  15  kleurenplaten,  31  zwart-witplaten,  F.  Slamka,  Racianska  61,  SK-83102 
Bratislava,  Slovakia,  gebonden,  2005,  40,-  € (ISBN  80-969052-2-8). 


Waar  er  10  jaar  geleden  haast  nog  geen  goede  identificatieliteratuur  voor  Microlepidoptera  was, 
wordt  met  deze  publicatie  een  van  de  laatste  nog  onbehandelde  groepen  voorgesteld:  de 
Oeeophoridae.  Het  boek  bevat  tevens  de  soorten  uit  de  families  Chimabachidae,  Amphisbatidae  en 
enkele  soorten  uit  de  Depressariidae  (niet  de  grote  genera  Agonopterix  en  Depressaria  zelf).  In  het 
totaal  worden  109  soorten  voorgesteld  waarvan  er  86  in  Midden-Europa  voorkomen.  Hieronder 
verstaat  men  Duitsland,  Hongarije,  Luxemburg,  Oostenrijk,  Polen,  Slowakije,  Tsjechië,  Zwitserland, 
en  delen  van  België,  Bosnië-Herzegowina,  Frankrijk,  Italië,  Kroatië,  Litouwen,  Nederland,  Oekraïne, 
Roemenië,  Servië  en  Montenegro,  Slovenië  en  Wit-Rusland. 

Haast  alle  soorten  worden  in  kleur  afgebeeld  en  van  alle  soorten  worden  tekeningen  van  de 
mannelijke  en  vrouwelijk  genitalia  getoond.  Hiermee  zijn  alle  soorten  te  determineren,  meestal  alleen 
al  door  vergelijking  met  de  afbeeldingen  op  de  mooie  kleurenplaten.  De  tekst  bevat  gegevens  over  de 
vliegtijd,  de  voedselplant(en)  van  de  rups,  de  biotoopvoorkeur  en  de  verspreiding  binnen  het 
behandelde  gebied  en  de  algemene  verspreiding. 

Dit  boek  is  een  mooie  aanvulling  op  de  inmiddels  bekende  reeks  door  F.  Slamka  uitgegeven,  met 
het  doel  de  Lepidoptera,  en  dan  vooral  de  Microlepidoptera,  van  Midden-Europa  te  herkennen.  Deze 
publicatie  zal  nog  lang  meegaan  als  enige  determineerwerk  voor  deze  groep.  Ze  mag  niet  ontbreken 
in  de  boekenkast  van  iemand  die  zich  met  Midden-Europese  Microlepidoptera  bezig  houdt. 

Willy  De  Prins 


Inhoud: 

Beshkov,  S.  & Slivov,  A.:  On  the  presence  of  Valerietta  niphopasta  and 
Valerietta  hreblayi  in  Europe  and  of  Chersotis  andereggii  on  the  Balkan 

Peninsula  (Lepidoptera:  Noctuidae) 85 

Bosmans,  B.:  Phoracantha  recurva  (Coleoptera:  Cerambycidae)  found  in  a 

cluster  of  bananas 105 

Coutsis,  J.  G.  & Ghavalas,  N.:  Archon  apollinus  from  Ródos  Island,  Greece, 

confirmation  desirable  (Lepidoptera:  Papilionidae) 81 

De  Prins,  W.:  Dysgonia  algira,  a new  species  for  the  Belgian  fauna 

(Lepidoptera:  Noctuidae) 1 1 1 

Dils,  J.  & Özbek,  H.:  A new  species  of  the  genus  Conophorus  (Diptera: 

Bombyliidae)  from  Turkey 107 

Troukens,  W.:  Schijnsnuitkevers,  vuurkevers,  snoerhalskevers  en  waaierkevers 
aan  de  westrand  van  Brussel  (Coleoptera:  Pythidae,  Pyrochroidae, 

Anthicidae  & Rhipiphoridae) 99 

Van  Cleynenbreugel,  S.:  Trekvlinders  in  2003,  twintigste  jaarverslag 

(Lepidoptera) 113 

Boekbesprekingen 84,  98,  120 


verantw.  uitg.:  W.  De  Prins,  Dorpstraat  401 B,  B-3061  Leefdaal  (Belgium)  - Tel:  +32-2-305.37.32 


P/7egeö34(3)(l.IX.2006):  120