Plantae Alpinae Carniolicae

T

THE UNIVERSITY

OF ILLINOIS
LIBRARY

$81.94. 94
H Il po

NATURAL

HISTORY

Digitized by the Internet Archive
in 2010 with funding from
University of Illinois Urbana-Champaign

http;//www.archive.org/details/plantaealpinaecaO1 hacq

PLANT/E ALPINJE
CARNIOLIC A.

CQELEGIT EY DESGRIPSIS

BALTGÓ. XuEACOUET.

PHILOSOPHUE£ ET MEDICINZE DOCTOR, ANATOMUE, CHIRURGICE ARTIS
ATQUE OBSTETRICUE PROF. PUB. ORD. SOCIETATIS CZJESAREJE REGIE
AGRARLE ET BONARUM ARTIUM IN DUCATU CARNIOLUE SECRETARIUS
PERPETUUS, ACADEM, SCIENT. IMPER. NAT. CURIOSORUM.
MOGUNTINJE, FRANCOFURTI AD ODERAM, BOTANIC/E
ET GEORGOPHILI FLORENTIN/E, AMICORUM NAT.
SCRUT. BEROLINENSIS, HALLENSIS,
OECONOMUE LIPSIENSIS &c.
SODALIS.

A

VIENNA,
Sumptibus Bibliopole Joannis Pauli Kraus.

1782

ML
zu 3? $41 un 43
n Y * fx mm .

AN cn A i:
* er
hs ML

De Lo Ear va)

SOCIETATI BOTANIC 7E

FLORENTIN 4E
MULTO CELEBERRIM X

ET

VIRO FEEUSTRISSIMO

RUPERTO COMITI PANTALPHINIO

EJUSDEM SOCIETATIS

PR/ESIDI DIGNISSIMO

D. D. D.

42UTOR,

A2 P R /E-
GO) CES

P,.- es Py

* j M * í
. * J ESTATAM T SIMCTPATE MM |
JXuNIXO OTAXIUMS
Vp Veto FORSE SEAT Deco SE

gt
3
I
ONSE
En M
^ "cH
TA
A,

*

PR EF A T I«O.

Qu tibi Lector benevole inprefentiarum fifto, prima decas
eft plantarum , quz in alpibus Carnioliz & Iftriz creícunt. Exi-
güi quidem utrique funt Termini, attamen non facile hortum
botanicum , quo natura opes fuas tam copiofe congellhiffe vide-
tur, elegantem magis, & ornatum videris. Qus enim regio,
quis locus tantam botanicarum rerum copiam, tamque multi-
plicem fimul novitatem , utut fit amplifhimus, oftentare poteft ,
& tanquam re fua propria gloriari, an non id flora carnioiica (^)
& appendix ad floram auftriacam (7*) luculenter comprobant £ Dii-
ficile fane fuit novi quid hoc in genere detegere, quandoquidem
& provincia noftra exigua eft: & de re Botanica optime meriti
Mathioli, & Scopoli, quorum ultimo principem facile in fedu-
litate, & diligentia inquirendi locum conceflerim , non fine ro-
minis fui gloria, jam pridem in hac materia elaborarunt.. Ve-
ritatis nimium ftudiofus, non poffum non hic commemorare il-
luftriffümum D. E. B. a Wulfen, cujus indefeffus labor orbi
erudito perquam cognitus eft. Hujus opera ufus perquam ire-
quenter, & hic, & alter amicoruzi meorum; nec oper& pre-
tium duxerunt, ut, quod alieno labore compilarunt, fuz forte
nimium timentes gloriz illi in acceptis referrent, ejusque recie
ibi oblivifcerentur, ubi maxime commemorari merebatur! quam
facile alieno vivitur labore! quam facile res, qux ad manus ul-
tro defertur, definitur & defcribitur! fed quantis ftst fumptibus,
quantis, quamque periculis plenis difficultatibus circumfiftitur
is, qui aut novi quid & irreperti adhuc in naturz regro depre-
AÀ-3-. hen-

(*) ^ Scopoli Flora carniolica, cditio 1. & íecunda c. fig. eneis in $vo Vindobonz
IT72. .
(^*) HI. Jaequin Flora auftriaca. Vol. V. Vicnnz Auftrie 1778. fol. maj. c. fig. colo-
. ratis.

hendere, ubique locorum fe prefentem fiftere vult, idque in
ea regione, ubi vix quempiam invenire eft, qui Botanices cog-
nitionem habeat. Accedit praterea, quod labores noftros non
mediocriter remorari poteft; afperitas nempe viarum, quz ad
hzc loca inacceflibilia ducunt, ingens montium altitudo, nivi-
bushinc inde tecta; ubi vix plantam deprehendi poffe arbitra-
hod ; quo tamen Lithologiz ftudio duntaxat impulfus eluctari non
gdlubitavi.

In hac decade plantarum neque ftili elegantiam , lector be-
nevole, neque minutilfimarum rerum exactam delcriptionem
requires; meus omnis labor eo fe extendit, ut fingule plan-
tz, quantum fieri potuit, clare & diftin&te defcripte exhibe-
rentur. Secutus fum Cel. Linnei characteres, genera quod at-
tinet, nihil novi mihi occurrit, fpeciebus novis nomen fpeci-
ficum ex ipfo loco natali impertior.

Utere, Lector benevole, hac opera mea, quam non omni
frustu carituram judico, apud eos przfertim, qui non alienum
a ftudio botanico animum habent; intuebuntur enim occultas na-
turz divitias, fefeque ad fimiles labores ultro excitari fentient.
"Quod ut eveniat ad majus botanice rei incrementum , ex ani-
mo opto, vale.

(pee e se PP AP Pee e
^ deese eet Uo det Ho HH Hes [o
n | |

—— —— ———

AVAUSVNUNTCEURZSERI - WT d

N. x. Tab. x.
Carlina Utzka.

ose perennis recta fubfufiformis vel conoidea, aut tortuofa ratione
J&. loci natalis, rugofa ex flavo in fufcum degenerans, ex qua com-
plures radicule craffitudine penne anferine, extus flava ferruginea, in-
tus albefcens, aliquantum amara.

Caule caret, omnia folia intima tum precipue illa primi anni,

funt oblonga, ovata, attenuata, undulata; bafis 1n petiolum canaliculatum
per totam folii longitudinem, Reliqua folia magna, petiolata, profun-
de laciniata, fpinofa, minora, quz verfus calicem protenduntur, feffilia,
integerrima , aut in elliptoidem, aut in linearem longitudinem pro-
currentia, fpine feroces in circumferentia: fubtus vene infigniores, &
cralle admodum, perque venulas numerofiffimas , quz reticulate, albe,
villofe, fuperne fufco virentes, & fcabriufculs.
à Flos ampliffimus unicus, cujus diameter quinque aut fex polli-
cum eft. Calix radiatus, cartilagineus , fubtiliffime pilofus, pallide fla-
vefcens, duos vel tres pollices longus, minute dentatus; margo bafis
membranaceus, vel pilofus; fuperne canaliculato dorfo & in gibbum
flayum, obfcurumque leviter elevato. :

Corolle pallefcentes quinquedentatz leviter ventricofe cum an-
theris quinque affixis concoloribus, quibus fligma clavatum inhzret. Se-
men cuneiforme obtufum, minute villofum, pappus fetaceus, flavo ai-
bus, fetulis pollice longioribus, in fafeiculos ordinatis; flofculi & in
ipfa maturitate remanent. Difícus carnofus albeícens perpendiculariter
bilfe&tus unius pollicis craffitudinem attingit. — —

Icon omnia in fua nativa magnitudine reprzfentat. a. & /. fo-
lia vltima ver(us calicem ovata, & linearia, ad bafim carnofa funt ; c. &
d, (quams feu foliola calicis; e. partem externam [feu convexam; d.
concavam feu internam refert ; e. ftamen unicum figuram lanceolatang
habet. f. Semen maturum cum pappo; g. fetulas in fafciculos ordina-
tas; ^. corollas tubulofas integras cum ítamine , & piítillo 7. easdem
incifas, & apertas, A. folium, prout in prima state nafciture

Elegans hxc, & utilis planta in. fummitate montis Utzka, feu
montgs majoris, qui quafi medius exfurgit , & in contermino monte
Planick, & iterum prope Lupocklau, ad pedem montis mihi occurrit.

Mi-

8 ax qM | !
Mirabar vehementer, qua ratione fleri. potuerit , ut hec oculis Clar.
. Matltioli per [ftriam. proficifvends. fubterfugerit : forte quemadmodum
alii Botanici, nimia montis altitudine, viarumque afperitate, vel deni-
que incolarum ferocitate territus huc non pervenit. Sicut & Celeb. Sco-
poli. Apud nos in Iftria, ut in Levante, qui, absque eo quod ipfi fini-
Ítri quid a populo accidat, veríari vult, neceffe habet, ut fe popularem
eife dicat, quare eorundem linguam callere debet. ^

Botanices amicis gratam abunde rem vel ex eo feciffe arbitror,
quod ea in hac planta exhibuerim, quz eandem determinant, fed con-
tentine etiam erumt, quoruin Deus venter eft, cui, dum: & de rerum
cognitione loquuntur, thura ferunt? Hinc ut & iis fatisfaciam, qua ra-
tione hzc. planta adparari debeat, ut ad manducandum adponi poffit,
paucis dicam. o

Caro alba, & grati odoris, & minus adhuc amára, quam Cynara
Scolymus Linnei; potelt quidem manducari cruda; intezea tamen & cocta
fapit palato. .Cum hzc planta vel in monte nature beneficio nata, jam
apta eft nocriendo corpori, quis illam non dignam xftimet, quz ad no-
firos hortos deportaretur, colloceturque. :

Nulla planta meretur majori jure nominari acaulis, atque haec ;
nam carlinam acaulim Cel. Linnei, Vaillant &aliorum minus probabili-
ter hoc no mine infigniverim , quandoquidem fepe unius pedis caulem ha-
bet: floret Julio, femen Septembri maturefvit; odor nullus.

|. .N. 2. Tab. 2. fg. I.
Illecebrum Kapela.

xigua planta, duorum pollicum longitudinem excedens. Radix lig-
12 nola, & remofa, perennat, extus fulca, cinerea , intus albefcens,
caules & rami verrüco(i, craffiores , juniores graciles, repuntque. Lig-
uum illis albidum,cortexque ex cinereo in albidum degencrans.
Folia funt alterna ovata, lanceolata, duas vel tres lineas lon-
ga, aliquantum pilofa, feffilia integerrima , ftipule cum foliis alternatim
occurrunt, ejusdemque funt figure, albiffimz , pellucide ; integerrimz ,
zlabre. Caules capitulis terminantur. ;
Flores braéteis nitidis occulcati, ovatique, calix viridis quinque-
fidus, exiguus, cartilagineus , ovatus, lanceolatus, & glaber. Corol!a
nulla, ftamina quinque minora calice, filamenta.alba. Anthere flavz,
ftylus unicus, brevis, flavefecens. Caplula.quinquevalvis, monolperma 5
femen unicum ovatum fufcum. JU «dd
Ex hac deferiptióne quis accuratam «cum illecebro paronichio,
& capitato Linnei fimilitudinem, auc fi mavis-affinitutem non detegit ;
neque ego locum huic inter allatas duas fpecies unquam negavero.
Crelcitin alpibus calecareis flerilibus, has alpes Kapelam dicunt
incole , circa Grobenek, & verfus Recka; dein fuper monte Kleck.
Shne-

9

Shnefchnikich dicto; & alibi in montibus circumjacentibus floret fub
finem Julii, femen maturefcit fub finem Augufti, odor nullus.

Icon reprefentat plantam in fua naturali magnitudine, ad latus
fifitur 2. flos; 7. folia cum ftipulis & bracteis; aucta vc. fquama. co-
rolle; Z4. capfula; & e. femen,

NN. 9. Tab. 2. fig. 2.
Rhamnus hydrien fis.

po inermis, fubramofa, tres vel quatuor orgyas alta, paucis ramis
predita. Radix inter faxa calcarea fefe diffundit, truncus illi eft
diametri unius pedis, cortex durus, cinereus, fufcus, verrucofus, intus
flavus, & albidus, Rami nudi, fola in fummitate foliofi, veluti in orbem
politi, folia funt glabra, ovalia, unico vel duplici dente crenata, fufco
virentia , fubtus albida.

Cyma terminalis, & axillaris, in ramulis junioribus flores non
habet, in fenioribus autem triginta, aut plures inter folia in formam
umbelle prodeunt. Multi ex his funt fteriles, ex hac. potiffimum caufa,
quod non fatis nutrimenti habeant.

Calix viridefcens, paulo longior, ex tubo campanulato in lim-
bum expanditur, quadrifidum patentem, planum, tubo ferme acuto lon-
giorem; fupremo tubo adnafcuntur ftamina quatuor, erecta, quibus fin-
gulis fquamule pone accubant, oblonge & breviores, atrofulce. Ger-
men eft fubrotundum, parvum, piftillum bifidum, breve.

His bacc fuccedunt rotundate, molles, pellucidz, primo virides,
in maturitate nigrefcentes, faporis ob dulcedinem ingrati. In qualibet
bacca femina bina vel terna continentur, ovata, nitida, pallefcentia, in-
clufa fingula arillo proprio bivalvi. Floret menfe Junio & Julio, fru-
€tus maturefcit Septembri, & Octobri. Iconi adftant, rami florentis in
4. los auctus in. utraque; in Z. germen; in c. fquamulz cum ftamine;
in Z. bacca integra; in e. femen.

Habitat in montibus circa Hydriam, Zhernverch , mali Golack
& Voiska ad Terminos Goritienfes, & Tolminenfes.

N. 4. Tab. 2. fig. 9.

Gentiana terglouenfis.

W3rimo intuitu judicavi hanc plantam ad gentianam pumilam, & acau-
JL. lem referri poffe, at deprehendi, eam, & proprios, eosque conftan-
tes characteres habere, ita ut non poffit non conftituere propriam fpe-

ciem, quemadmodum id more Cel. Linnei, & Cel. Jacquini me facere
opor-

IO CAEDE

oportere arbitror, qui ultimus in flora fua Tom. II. & IV, Tab. 135, &
302. utramque accurate defcripfit, & depinxit.

Ego itaque, qua polfum cura, hanc exfequor.

Tota planta glabra, & inodora eft.

Radix perennis, erecta, fibrofa, pallens & ztate multiceps, in.
furculos abit paucos, fubdivifos, rofula terminatos, caulis quafi nullus,
ii perfiftit, eft ereétus, gracilis, fubrotundatus, femper unifloris. Folia
radicalia funt alterna feffilia, ovalia, duos vel tres lineas longa, integer-
rima, pinguia; folia duo ad calicem, quz lanceolata funt, fubacuta , &
oppofita.

Flos pollieis longitudinem fuperat. Calix tubulofus, brevis,
pentagonus acuminatus, quatuor lineas altus. — Lacinie limbi corollz cz-
rulez quinque, rotundate, integerrimz , trium linearum diametrum ha-
bent, cum interjectis fquamulis femibifidis, Filamenta alba tubo longio-
ri adherent. Anthere flave, & libere. Stylus longus cum fligmate
infundibiliformi, ad marginem quafi plumofus, in fructu bipartibilis,
ventricofus, ad bafim gibbofus. Semina minima fufca, ovalia, floret
Julio, femina maturefcunt Oétobri; crefcit fuper monte Terglouenfi,
ad pedem montis glacialis, in monte na-Ziperi, & o-protech territo-
rio Bohinenfi,

Exhibui in Tabula plantam in nativa fua magnitudine, ad latus
fiftitur in az. ftylus eum ftigmare, & fructu in. maturitate ; in Z. [emen
unicum c. limbus corolle aperte, odor nullus,

N. 5. Tab. 3-
Oenanthe Karfthia.

V5 adix perennis, fubcarnofa, extus fufca, intus albida, tortuofa, radi-
A. culis pluribus bifurcatim teres. Caulis folitarius, rotundatus, levi-
ter ftriatus, glaber, ficut tota planta medulla albefcenti farétus, duos
pedes altus. Folia radicalia bipinnata, innixa cofla ad bafim vaginante ,
parum ftriata, femiamplexicauli, circumferiprione oblonga vel elliptica ,
pinnis lanceolatis, vel fubovatis feffilibus, ferrato incifis acutiufculis ad
coftam principem fedent, folia caulina omria funt pinnata , fumma terna-
tà; pinnule des integre , lineares aut lanceolate, acute, Petioli fiftu-
lofi, & minute ftriati, ex bafi membranacea & vaginante ortum ducunt.

Umbelle univerfales convexe, & involucro paucifolio fetaceo
inftructe, femper eriguntur, compofite ex radiis decem , aut duodecim,
Umbellulz particulares fubrotundate, denfe, & parve , involucro feta-
ceo due, aut tres flores non fuperant. —Radii exteriores paulo
longiores func interioribus, flolculi omnes fertiles, & ferme zquales
funt, dum excimorum petala extima pauxillo funt majora, alba, corda-
ta, dorfoque ftriata. Filamenta corolle longitudine; fítyli rigiduli,.

pau-

paulatim valde elongati. Perianthium pentaphyllium, laciniis lanceola-
tis, acuminatis, & inequalibus. Fruétus ftriati , fubrotundati, conftant
ex duobus feminibus, elliptice forme, parum ftriatis, ftylo bifido in-
ftru&tis, quorum alterum tribus foliolis calicis coronatur, & alterum
duobus. Odor nullus; fapor pimpinelloideus. Floret menfe Julio , fe-
mina maturefcunt Augufto,

Habitat prope Cryptam cornealem fuper monte Manas ad Boi-
ckam, etiam in montibus circa Reckam, abundanter deprehenditur circa
Lippizam fuper Karfchto in Carniolia interiore.

Iconi ad latus fiftitur in a. flos, in 7. femina aucta.

Cum hzc planta in multis cum oenanthe pimpinelloide convenit,
facile pro eadem haberetur; cui viva ad manus non eft, hanc icone ex-
prelfam cum illa conferre poterit, quam Cl. ,[acquin in citato fuo ope-
re Tab. 394. expoluit, ipleque ultro diferimina , quz inter utramque
intercedunt, partim in radice, partim in foliis deteget.

N. 6. Tab. 2. fig. 4.
Clathrus (Fungus) Hydrienfs.

IL tanta fungorum copia, quos partim Cel. Linneus, & D. Schefferus
determinarunt, quem przfens tabula exhibet, non reperi.

Fungus mediocris, fubtriangularis femiputridis. arborum radici-
bus innafcitur, fubcoriaceus, mollis. Stripes durus, fubovatus; curvus,
membrana albida obductus. Calamus digiti minimi craffitudinem habet ;
parum ftriatus, niger, villofus. Pileum gerit figure quafi triangularis,
coloris bruneo- nigri, fubtus lamellofus labyrinthiformis; lamelle ver-
fus calamum funt aliquantum parallele ; fuperne pileus nodis diftinctus,
quorum figura fructibus pinus pinez fimilis eff; cum vero nodi alii ma-
jores, minores alii funt confluentes, efformantque figuram jam pentago-
nam, jam tetrazonam. Ex centris nodorum ftrie verfus latera procur-
runt. Partes alique revolute, alique planz, membrana fubtilliffima,
facili negotio feparantur. Subfitantia fpongiformis; lamelle undulatz,
tenues, elaítice, nec fuccum lefe fundunt. Odor putridus fuaveolens.

Habitat in collibus prope Hydriam, verfus Merslarupa, Zherna-
verch, Ad latus figure lamelle adítant. Crefcit menfe Julio.

N. 7. Tab. 2. Jig. 5.

Leontodon Terglouenfis.

f We(cit fuper monte Terglou, ubi glacialis effe incipit, & hoc quo-
- que in locis duntaxat humidis, reperitur etiam in alpibus circum-
jacentibus,

Ba To-

wh.

I2

Tota planta inodora eft, unum, duos, amt tres pollices alta,
Kadix perennat, craífa, nigra, pollicis longitudinem adzquat, fibrillas
undique generans, fufcas, albefcentes. Caulis firmus, hirfutus, unicus,
teres, foliofus. Folia infima duobus pollicibus longiora, amplexicau-
lia, runcinata, finuata, zcuta, pilis nigris obducta, ^ Superiora pro-
funde dentata, admodum hirfuta; ultimum folium lineare, integrum,
pilofum, nigrum.

Calix ex oblongo globofus, conftat fquamis imbricatis, lanceo-
latis, acuminatis, erectis, nigris & hifpidis. Corollule fulphureum
colorem habent , quinquedentate patentesque, calicem bis fuperant.
Anthere lutee. — Germina oblonga, glabra, ftyli longi, ftigma luteum,
& revolutum.

Receptaculum album, nudum, fubcarnofum, femina fufca, cunei-
formia, pappo coronantur fefhli, pilofo, ad latus figurz reprzfentatur
femen unicum cum pappo.

Figura, quam hic intueris, exhibet naturalem plante magnitu-
dinem, ad quam libere ex terra argillacea exurgit. Hzc, fi fruftulis
lapideis tegitur, fcapum mancifcitur gracilem, longioremque , ita ut
aliam omnino formam induat.

NN. 8. Tab. 2. fig. 6.

Myofotis Terglouenfis. ^

f£ Mar. Linneo genus myofotum, de quo pauci, & ii quoque non clare
A fatis, & dilucide tractarunt, in acceptis referre debemus, tanta ac-
curatione elaboratum.

Ego primo intuitu hanc plantam non hzfitavi ad genus aretiz re-
ferre, quemadmodum in Collectaneis (*) Berolinenfibus, in quibus de
innere meo per alpes carniolicas , & carinthiacas ago, illam nomina-
veram; at diligentiori fubin examine adhibito detectisque fingulis notis
deprehendi, eam Myofotim elTe.

Tota planta colorem triftem, vel viridem fufcum habet, ex-
cepto flore. Odor gratiffimus, ficut fyringa Linnei.

Radix perennis, fublignofa recta, profunda, multum tortuofa
ratione fitus, tres, vel quatuor pollices longa , fibras paucas habet.
Caulis foliofus, imbricatus, hirfutus; rectus vel procumbens ; ex una
radice plures quoque caules nafci folent. -

Fo-

C) 3Befdüfrtlanngen ber. SSeliner. Gefelfcbaft 9taturferfdjenber Greunte, — Tom. I.

1280, in. c, fig.

trcrzuarom 13

Folia infima fubnigrefcentia, alia fufca virentia, oblonga, ova-
«a, aut fpstulata, feffilia, plana, integerrima, duas, vel tres lineas
longa, pillis albis rigidis inftructa, quz caulem circumdant, in medio
duo, aut tres flores nafcuntur, caulis medius rectus, lateralis utrinque
dependent, & quati corymbum eiformant. fic planta raro admodum
eft unilora ; aut acaulis.

Calix femitubulofus quinquefidus, initio villofus, lacinie quafi
lanceolatz ; tubus duplo longior, primo patens, & deinde flores erecti,
vel involuti. . .

Corolla hypocrateriformis; tubus ventricofus calyce brevior, annu-
lum cylindricum eflormat flavum fulphureum, Sub fauce ftamina quinque,
quorum filamenta flavefcentia fubulata minima. ^ Anthere rotundate
flave. Limbus corólle eleganter cwruleus, planus;.in ore glandulze
nectarifere bifide quinque perfiftunt ; fegmenta corolla fubrotundata,
ovata integra. Germen in fundo calicis, feffile, fubglobofum, flavum,
viride. Stylus ftamina attingit ; ftigma capitatum. — Capfula unilocularis
polyfperma, apice dehifcente, in quinque valvulas divergentes intra
calicem perfiftens. Semina quatuor aut quinque, ovalia fufca. a. Re-
prefentat in naturali altitudine corollam integram. 4. Corollam aper-
ram cum glandulis , & ftaminibus. ;. Calicem medium apertum. 4.
Eundem patentem cum capfula, & feminibus in maturitatis ftatu. e.
Capfulam cum ftigmate non perfecte maturam. f. Semen unicum parum
augimentatum,

Floret Augufto, femen maturefcit Septembri. Habitat in monte
Terglou ultra montes glaciales, in fupremo loco, qui adliuc. terra vefti-
tus elt, in colleCtaneis Berolinenfibus fuperius commemoratis determi-
navi, in quantam excrefcere foleat altitudinem.

Nro. 9. Tab. 4. fig. 1.

Scabiofa Trenta.

I triginta, fcabiofarum fpecies, quorum Linneus in fuo fyftemateé
meminit, nulla eft, qus huic, quam ego hic adfero , fimilior fit,
quam illa, tranfilvanica, cujus figuram Cl. JJaquin vol. r. pag. $o. Tab.
1I. (*) accuratiffime exhibuit, noftra hec ad ro. primas Linnei nempe .co-
rollas quadrifidas referri debet.
Tota planta glabra eft. Radix craffiufeula , fepe longa fubno-
dofa intra fcopulorum fiffuras ut plurimum crefcit verfus capita petio-
lorum antiquorum femitabidis, & albefcentibus radiculis induta eft.

B 35 Cau-

C) Hortus Botanicus Vindobonenfis. Tom. 111, 1770. in fol. maj. c. fig. col.

*

— 0 —

14

Caulis unicus fex pollices altus, teres, leviter ftriatus, nun-
quam ramofus, folia inferiora funt pinnatifida amplexicaulia , plantam
mediam altitudine fuperat; cofta foliorum aliquantum fulcata, rigida;
lobi inferiores liberi, valde crenati & runcinati, exteriores femper:
majores funt interioribus, — Ex ultimo loborum pari alter lobus perpen-
diculariter exfurgit, ejusdem forme cum reliquis, fed folum fecun-.
dum par foliorum eft etiam pinnatifidum minutrim crenatum , fuperiora
folia funt linearia integerrima. Flos unicus, globofus. Calix com-
munis ovatus, & acutus componitur ex fquamulis albis membranaceis,
mucronato- ariftatis. Corolle albe quadrifide , ad marginem majores
funt. Stamina oblonga alba. Anthere flave. Piftillum breve. Fructus
compofitus, ovatus & obtufus, Semina ovalia, fubpilofa calyculis par-
vis dentatis coronata. Odor nullus. Floret menfe julio , Augufto,
femen maturelecit Octobri. Primam deprehendi in montibus cirea Trenta,
&.in parte occidentali Terglou in declivibus, infra montem Ziperie, &
Trafchim- verch & fuper Mifchelem-verch. — Ad latus figure a. fqua-
mule calicis; 7. femen ariftis coronatum.

NN. 10. Tab. 5.

Athamanta Golaka.

"y'ota planta glaberrima eft. Radix perennis, extus cinerea, intus al-
JL bida, feptem vel octo pollices longa, fubcarnofa, cralla vel fibro-
fa, ad faxum allifa ramos longos de latere propellens, oreofelenique
fapore aliquo przedita. Coronam fetaceam de preteritis folis habet.
Caulis folitarius, fuperne ramofus fuberectus afcendit , unicus, rotunde
fulcatus , duos, tres, vel quatuor pedes altus, ferme glaber. Calami
medulla in centro albida, craffitudo unius pollicis eft. Folia radicalia ex
peuolo membranaceo, & amplexicaul enafcuntur , inferiora eque ac
fuperiora tripinnata, in fummitate caulis inciía duntaxat, ratione ipfius
plante magnitudo diverfa eft , in majore bipedalia funt. Coftz funt ftriatz
anteriores canaliculate, pallide vireícentes.. Caules fuperiorum fo-
liorum quafi membrana involuti funt, que jam leviter jam profunde tri-
fida, aut quadrifida, vel etiam pluries incifa eft, lacinie ovatz oblon-
£e, acute, plane, fupra fplendide virides, infra palefcentes; in fum-
mo caule folia fingula funt fimplicia, lanceolata minum incifa: bafi
ampliata, & membranacea.

Involucri univerfalis foliola funt circiter octo novemque, lanceola-
ta multumque incifa, reflexa, undulata, rigida; particulare confurgit
ex foliolis integerrimis, glabris, fublinearibus, tribus vel quinque. Um-
bella univerfalis ampla conftat quindecim aut viginti quinque umbellulis
inequalibus, erectis; Umbella partialis quindecim aut viginti flores ha-
bet; flores, petala alba, glabra, ovata, cum apicibus inflexXis vix fub-

COI-

15

cordata, equalia. Stamina petalis longiora. ^Anthereg binodofe, pal-
lefcentes. Stigmata bifida, brevia, albovirefcentia. Omnes flofculi fer-
tiles funt.

Fruétus immaturus, viridis, fubrotundatus; maturus fufcus, ova-

tus, oblongus, teres, nitidus, clavatus. Suügma perfiftens, Semina bi-.

na clavata, marginibus quatuor elevatis, extus membranaceis , ovatis,
glabris, in medio ftriatis, albefcentia. I

Tota planta, excepta radice, faporem ingratum habet, floret menfe
unio, femen Augufto maturefcit. Ad latus Iconis reprefentatur fru-
lificatio omnis in nativa magnitudine. a. Corolla cum flamine & ger-

mine. Z4. Semen non perfecte maturum. c. Idem maturum. 4. Semen
nudum extra membranas, cujus una pars interna concava, & externa
convexa eft, odor nullus. Habitat in' alpibus Juliis in fummitate mon-
tis Velki-, & Mali-Golak & in aliis montibus circumjacentibus,

AN. Yr Jab og Fugo
Potentilla Terglouenfis.

W7x tot Potentillis nec unam vidi, quz huic noftre perfecte affimilare-
JL tur, illa nitida potentilla Cl. Linnei ficut illam Celeb. de Wulfen

in appendice citato defcribit, maxime cum hac prefente convenit.

Radix eft fublignofa, atra, recta cralfa, parum fibrofa. Caules plu-:

rimi fuberecti, pollicis altitudinem attingunt, teretes, una cum foliis,

& calicibus tomentori, aut denfe villofi albi fericei , & glaucefcentes.

Folia radicalia, plurima, ternata, fubamplexicaulia, in inferiore par-

te membranacea, verfus folia patiolata. Foliola oblonga, ovata, obtu-.

fa, fubfeffilia in apice pecioli communis, utrinque equaliter villofa, ple-
rumque plicata, integerrima. Folia caulina inferiora radicalibus fimi-

lia, petiolata bafi ftipulis binis linearibus , acutis integris, & ipfi villis-

cinétis, Superiora ternata aut fimplicia, primo cum ftipulis brevioribus,

lanceolatis integris. Stipule fefhles integre parum canaliculatz.
Flos in caule femper unicus, terminalis, magnus, fpeciofus, odorifer
ficut Cl. de Wulfen potentillam fuam defcripfit. Calix perfiftens l'ubcoria-
ceus decemfidus, fegmentis lanceolatis, alternis brevioribus angufliori-
bus, fupra tandem parum rubefcentibus, fubtus pallide virefcens, villo-
fus. Pili in fegmentus lanceolatis flrias formant duplices. Petala quin-
que fubeordata , leviter emarginata, pallida, rófea , ampla. Stamina plu-
rima, filamenta albida duas lineas longa, anthere clavatz, rubrz, cum
polline flavo. Receptaculum fillofum. (Germen ovatum, feífile , ru-
brum , fed villo albo fericeo vefticum. Stylus rotundatus , nudus, ru-
ber. Stigma breve, fimplex. Florent menfe julio, Auguito, fuper
monte Terglou Sa-Utech, & Zospoliza in regionibus glacialibus. — Infra
prope a. reprefentatur calix. 7. Folium ternatum cum ftipulis expan-
fum. c. Stamina. 4. Germen pilofum. Omnia in naturali ftatu.
à; : N. 12.

16 —
IN. 12. Tab. 4. Fig. 3. !

Carlina pola.

Tota planta tomentofa , feu arachnoidea eft. Radix perennis, lignefcens,
JL fere quatuor pollices longa, etiam brevior, non ramofa, cortuofa,
fibris vel radiculis funium inftar inftruéta, flavefcens, faporem eundem
prope quem carlina acaulis habet, hunc faporem temperat levis fuper-
veniens dulcedo. Caulis erectus, tres pollices , aut fpithamam longus,
teres, flavefcens, arachnoideus, junior foliofus, poftea nudus, folia al-
terna feffilia aut fubamplexicaulia, in fummitate congefta, oblonga, pa-
rum ovalia, unius & dimidii pollicis longitudinem habent, rigida , finua-
ta, fpinofa, pungentia; ex angulis finuofitatis pinnule oblonge mucro-.
nate proftant ; in marginibus vero minoribus funt folitarie , ex eodem
loco in apicibus folia femper folitaria per coftas decurrunt.

Floris caput fubrotundum, cujus fummitas in receptaculum elonga-
tur, cui flos infidet involucro foliaceo mucronata rigido; & hxc quoque
folia funt enfiformia, leviter canaliculata, integerrima rigida, & capi-
tulo duplo longiora, coloris cinnabarini, femper perfiftentia. Corolle
albefcentes, quinquedentate, tubulofe, quibus Anthere quinque fla-
vefcentes affixe. Stigma clavatum. Semen cordiforme, glabrum; pappus
fetaceus, albefcens, fellilis, duas vel tres lineas longus. Difeus parum
carnofus, albidus, faporem dulcem habet; floret julio , & Augufto;

rimo hanc plantam inveni copiofam in montibus apenninis fuper monte

Falcons poftea in Campagna di Roma , & in Co///eo prope Polam in
Iütria. Ad latus a. folium. 42. Squamas calicis. c. Semen pappofum
reprefentat,

Tres numero duntaxat hujus generis plantas in ultimo loco reperi,
in quibus Myrmeleon an Libelluloides Linnei infidebat , quem huic
plantz addidi, vel propter fingulares nigrefcentes maculas.

Typis Chriftiani Friderici Wappler.

oa

Ce fan

— RE mE

m

2f us s
E) o0f MET M
AuvERSOY Á ICEINOIS.

]

"
s
5 1

MR) ume

CoAM JL E E

Aga 23

A

E ) 1
" —n€

Li bee etd

LIBaAnT
DF tu
UNNESSITY üf IL UNDIS

i
u
/
l

e

ex

i»

-
dcn

1
ts
dar
s z

6

.

OF ILLINOIS : .—

:E

f
-
2

y eget E
Y WES s TA Side

SH Us E des » S 3
- V Spe" d Senn
E peer

: - ls

^

"n '
Uv bep
$e

Ti

Ü