Skip to main content

Full text of "Gisendeselo (Phende Genesis Translation)"

See other formats


MUKANDA WA 

GISENDESELO 

GIA IMA YAGASUE 



Mbimbi jia gudiangela 

Gisendeselo gidi mukanda wa gisendeselo gia ima yagasue, nu gisendeselo gia ndaga 
jiagasue. Mukanda wa Gisendeselo udi mutukoteleseela khuta gufugiwa gua dilu nu mavu, 
nu gufugiwa gua muku'a muthu, nu gufugiwa gua ivunza nu gua shitu. Uvi ushigo 
mutukoteleseela gulondewa gua ndaga jia muku'a muthu nu gukhala guenji nu ako, udi 
mututeela khuta lumene. Mukanda wa Gisendeselo udi mutangewa gifua gubutshiwa 
guheguhe. Ndaga ya mu bengi, mu gibundabunda muazoga gima gihegihe. Mu mukand'ou, 
Nzambi udi musendesa gudidijiga magemage, uu nu hadimuenegesele diago muene mu 
Yesu Kilisto. 

Gubola guazangelele muho wa khalelo dia muku'a muthu nu gudivua guenji nu Nzambi. 
Uvi Nzambi walondele mulonga. 

Ikotelo nage idi n'ayo gukhalesa muku'a muthu nu monyo. Ikotelo inyi yajile nu 
gumuenega magemage mu gulonda gua Nzambi mukunda nu guhuluisa muku'a muthu. 
Ikotelo iwana idi mu mukand'ou: gimoshi gia gu dihia dia Edene, hangima gikotelo gia 
Adama hadile na muene wabua gale genji, gikotelo gia Nowa nu gikotelo gia Abalama. 
Ikotelo iko iwana idi: Gikotelo gia gu mulundu wa Sinayi, nu enya Isalele mukunda nu 
mavu a gutendelela. Gikotelo giko nu Davidi. Gia gisugishilo, gikotelo gihegihe, giene gidi 
mutema gudijiga ikotelo iko yagasue ya gudiangela. 

Ha ndaga ya givuo giwafundjiiwe, athu ako anatangiza egi mukand'ou wandakhala 
wafundjiwe gu khanda ya givuo gia 1450 — 1410 A.C. 

Mukanda wajiya gukhaphewa mu itshinyi eyi: 

1. Gufugiwa gua ima yagasue nu gua muku'a muthu, 1.1 — 2.25 

2. Gisendeselo gia gubola nu gia malamba, 3.1-24 

3. Gusendesa gudi Adama uu nu gudi Nowa, 4.1—5.32 

4. Nowa nu nvula yavula, 6.1 — 10.32 

5. Nzo yaleba ya Babele, 11.1-9 

6. Gusendesa gudi Seme uu nu gudi Abalama, 11.10-32 

7. Malemb'a giphuta: Abalama, Isaka nu Yakoba, 12.1 — 35.29 

8. Vungu dia Esau, 36.1-43 

9. Yosefe nu aphanji'enji a mala, 37.1 — 45.28 
10. Enya Isalele mu mavu a Egipitu, 46.1 — 50.26 



Muho wafugiwe ima yagasue wamuenene egi *kianga giakhalele gia- 

iGu gisendeselo Nzambi wafugile bon 8 a - * an S ima ' Nzambi wakhaphu- 

_ dilu nu mavu*. ^Mavu akhalele mmne ban g a nu P hl P ha - 5Muene 

gilalalala, akhalele atuhu sha, guakhale- walu S ile **W <*«["» e & "Muanya," 



i 



lego nu gima gingoshi. Phipha yakhalele walugile ufugu dijina egi: "Phipha." 

mutshuiga osea, Givule gia Nzambi b Ngueze yabuile, gimenegena giatagene- 

giakhalele muwenda holu dia meya. ne. Yakhalele lusugu lua gudiangela. 
3 Henyaha, Nzambi wazuelele egi: "*kia- 6 Nzambi wazuelele luko egi: "Kha- 

nga gikhale." Kianga giakhale. 4 Muene ndo ikhale ha gukhaphumuna meya ha 



a l.lTuajiya nji gubungisa v. 1 gu v. 2, tubalumuna egi: Hasendesele Nzambi gufuga dilu nu mavu, 

mavu akhalele... 
b 1.2 Givule gia Nzambi: gubalumuna guko egi: Muhehe wa Nzambi nga funji yakola. 



GISENDESELO 1 - 2 



ene akhale rau khanda jiyadi." 7 Ngenyi, 
Nzambi wafugile khando, yakhaphumui- 
ne mey'a goshi'ayo nu mey'a holu 
di'ayo. Na yatshitshiwe ngenyi. 8 Nzambi 
walugile khando inyi dijina egi: "Dilu." 
Ngueze yabuile, gimenegena giatagene- 
ne. Yakhalele lusugu lua ngiadi. 

9 Nzambi wazuelele luko egi: "Meya 
adi goshi'a dilu adibungise hama hangoshi 
ha gula fundo dilandu dimuenege." Ndaga 
yatshitshiwe ngenyi. 10 Nzambi walugile 
fundo dilandu dijina egi: "Mavu," walugile 
meya adibungishile hangoshi dijina egi: 
"Meya akoma." Muene wamuenene egi 
ndaga yatshitshile muene yakhalele yabo- 
nga. ll Hangima Nzambi wazuelele egi: 
"Mavu azogese ivunza, azogese muangu 
udi muhaga jimbuto nu mitshi idi muyima 
mabundu adi nu jimbale jiawo mukatshi 
gifua mudi miho yayo." Ndaga yatshitshi- 
we ngenyi. 12 Mavu azogesele ivunza, nu 
muangu udi muhaga jimbuto, nu mitshi 
idi muyima mabundu adi nu jimbale 
mukatshi gifua mudi miho yayo. Nzambi 
wamuenene egi ndaga yatshitshile muene 
yakhalele yabonga. 13 Ngueze yabuile, gi- 
menegena giatagenene. Yakhalele lusugu 
lua thathu. 

14 Hangima Nzambi wazuelele egi: 
"Ilemeno ikhale mu dilu ha gukhaphu- 
muna muanya nu phipha. Ikhale njimbu 
jiagudijiga sungi, nu masugu nu ivuo. 
15 Mbayikhala mulema mu dilu ha gu- 
phelegetesa ha mavu." Ndaga yatshitshi- 
we ngenyi. 16 Na Nzambi wafugile ileme- 
no yakoma iyadi. Gilemeno giabalega 
gukoma kumbi, ha guhinyina mu mua- 
nya, nu gilemeno giazonda, mbeu ha 
guhinyina mu phipha. Nzambi wafugile 
nji jithemua. 17 Muene wahagele ileme- 
no inyi mu dilu mukunda nu guphelege- 
tesa ha mavu, 18 mukunda nu guhinyina 
mu muanya nu mu phipha, mukunda nu 
gukhaphumuna muanya nu ufugu. Nza- 
mbi wamuenene egi ndaga yatshitshile 
muene yakhalele yabonga. 19 Ngueze 
yabuile, gimenegena giatagenene. Ya- 
khalele lusugu lua nguana. 

20 Hangima Nzambi wazuelele egi: 
"Meya azale nu mbiji jia miho yagasue, 
njila jinyinge gosa." 21 Nzambi wafugile 
shitu jiakoma jia mu meya nu mbiji jiko 
jia miho nu miho jianakhala mu meya 
nu njila jia miho yagasue. Nzambi 



wamuenene egi ndaga yatshitshie muene 
yakhalele yabonga. 22 Muene wasuangu- 
luishile ima yafugile muene, wayitende- 
lele egi: "Mubutulule, muzalese meya 
akoma, nu njila jidivudise ha mavu." 
23 Ngueze yabuile, gimenegena giatage- 
nene. Yakhalele lusugu lua thano. 

24 Nzambi wazuelele egi: "Mavu 
azale nu shitu jia miho yagasue, nu shitu 
jia hembo nu shitu jia mu foto, nu jidi 
mudibulumuna hashi." Ndaga yatshitshi- 
we ngenyi. 2S Nzambi wafugile shitu jia 
ha mavu jia miho yagasue, nu shitu jia 
hembo nu jia mu foto, nu jidi mudibu- 
lumuna hashi ha mavu. Muene wamue- 
nene egi ndaga yatshitshile muene ya- 
khalele yabonga. 

26 Hangima Nzambi wazuelele egi: 
"Luenyelu tufuge muku'a muthu, muene 
akhalele gifua esue, udi mudifuana nu 
esue. Muene udi mukhala nu ngolo jia 
guhinyina jishui jia mu meya, nu njila, nu 
shitu jia hembo nu jia mu foto jiagasue, 
nu jidi mudibulumuna hashi." 27 Ngenyi 
Nzambi wafugile muku'a muthu, wamu- 
fugile nu gifuanesa gienji, wafugile yala 
nu mukhetu**. M Nzambi waasuangului- 
shile nu gudindelela ogu: "Mubutulule, 
mumuangunuge ha mavu agasue, muaa- 
hinyine, muhinyine jishui jia mu meya nu 
njila jia gosa nu shitu jiagasue jidi 
mudinyigisa ha mavu." 29 Nzambi wazue- 
lele egi: "Tadienu, ngudi gumihua ima 
yagasue ya ha mavu idi muhaga jimbuto 
nu mitshi idi muyima mabundu adi nu 
jimbale mukatshi. Mbuto eji nu mabundu 
awa mbayikhala ima yenu ya gudia. 
30 Ngudi muhana muangu ula legelege 
wagasue ha gukhala ya gudia ya shitu 
yagasue ya ha mavu nu ya njila yagasue 
ya gosa nu ya gima giagasue gidi 
mudinyigisa gidi nu muhehe wa monyo." 
Ndaga yatshitshiwe ngenyi. 31 Nzambi 
wamuenene yagasue yatshitshile muene 
egi yakhalele yabonga sha. Ngueze ya- 
buile, gimenegena giatagenene. Yakhale- 
le lusugu lua samano. 

2 1 Ngenyi Nzambi wamanesele gufu- 
ga gua dilu nu mavu nu gua ima 
yagasue idi muene. 2 Hadile Nzambi 
wamanesela midimo yenji yagasue, 
muene wahulugile lusugu lua sambadi. 
3 Nzambi wasuanguluishile lusugu lua 
sambadi, walubuishile lusugu luenji 



d 1.27 5.1-2; 9.6; 1 Kol 11.7; Mat 19.4; Make. 10.6. 



GISENDESELO 2 



ndaga ya lusugu lunu muene wahulu- 
gugile gu mudimo wenji wagasue wa 
ufugi e . 4 Wowu udi muho wafugile 
Nzambi dilu nu mavu gu gisendeselo 
nu ima yagasue idi muene. 

Dihia dia Edene 

Hafugile Maweze Nzambi mavu nu 
dilu, 5 guakhalele gale go gifuguse gia 
mu temu ha mavu, guakhalelego gale 
muangu wa mu temu ndaga ya Maweze 
Nzambi wakhalele khenji ganogesa gale 
go nvula ha mavu, nu guakhalelego nga 
muthu ha gudima mavu. 6 Uvi meya 
akhalele muzoga goshi'a mavu, akhalele 
mutebesa ha mavu agasue. 

7 Maweze Nzambi wazudile fuluguta 
dia mavu, walondele n'adio muthu. 
Muene wamufujile muhehe wa monyo 
mu mazulu enji, muthu unu wabuile 
muthu ya monyo/. 

8 Hangima Maweze Nzambi walo- 
ndele dihia dia ima ya gukuna mu 
Edene gu khanda ya mazogelo a kumbi 
mukunda nu guhaga mo muthu yalo- 
ndele muene. 9 Maweze Nzambi wame- 
nesele mitshi ya miho yagasue yakhale- 
le yabonga gu meso nu yakhalele 
muhaga mabundu abonga ha gudia. 
Hakatshi dia dihia dinyi, muene waha- 
gele mutshi wa monyo nu mutshi udi 
muhana ndunge jia gujiyila ndaga jidi 
jiabonga nu ndaga jidi jiabola*. 

10 Mu mavu a Edene muakhalele 
gito gia muta wakhalele mubulumuga 
nu gutebesa dihia. Guenegunu, muta 
unu wadikhaphele mu mita iwana. 
u Jina dia muta wa gudiangela didi 
Phishona. Muta unu udi mujieta gifu- 
tshi gia Havila, fundo didi musangewa 
utadi wa wolo. 12 Utadi wa wolo wa 
gifutshi egi udi wa diago. Mu gifutshi 
egi mudi musangewa nji uhafu wa 
bedeliyome nu tuseso tua onikise. 13 Ji- 
na dia muta wa ngiadi didi Gihona. 
Muta unu udi mujieta gifutshi gia 
Kushi ^ 14 Jina dia muta wa thathu didi 
Tigele. Muta unu udi mubulumuga gu 



mazogelo a kumbi mu gifutshi gia 
Asiliya. Muta wa nguana udi Efalata. 

15 Hangima Maweze Nzambi wazudi- 
le yala, wamuhagele mu dihia dia Edene 
ha gukhala mudikokejela nu ha gukhala 
mudibamba. 16 Maweze Nzambi, wawa- 
mbelele yala egi: "Wajiya gudia gaye 
mabundu a mitshi yagasue idi mu dihia. 
17 Uvi udigo ndo mabundu a mutshi udi 
muhana ndunge jia gujiyila ndaga jiabo- 
nga nu jiabola, ndaga ya gula waadia, 
lusugu luene aye mbawufua gaye diago." 

18 Hangima Maweze Nzambi wa- 
zuelele egi: "Ishigo yabonga ha yala 
gukhala hakhenji. Ngumulondeele mu- 
kuateshi wamufuana." 19 Maweze Nza- 
mbi wazudile ndambo ya mavu, walo-- 
ndele n'awo shitu jiagasue nu njila 
jiagasue jia mu foto. Muene wajile 
n'ajio gudi yala ha gumona nga maji- 
na'tshi andajihua yala. Jina diagasue 
diahanene yala gudi shitu nga gudi njila 
diabuile jina diayo. 20 Ngenyi yala waha- 
nene majina gudi shitu jiagasue jia 
hembo nu jia mu foto nu gudi njila 
jiagasue jia gosa. Uvi yala gakhalelego 
nu mukuateshi wamufuana. 

21 Maweze Nzambi wabandesele yala 
tulo tua mulambalamba. Muene wamu- 
katshuile luphatshi lungoshi, wavutuile 
saba mu fundo diayo. 22 Maweze Nzambi 
walondele mukhetu nu luphatshi luaka- 
tuile muene gudi yala. Muene wamuha- 
nene gudi yala. 23 Yala wazuelele egi: 

"Aa you udi gifiya gia ifiya yami, 
saba ya saba yami. 

Mbaamutamega egi 'mukhetu,' i 
ndaga ya muene wakatuwa 
gudi yala." 

24 Ha mulong'ou yala mbawubemba 
sh'enji nu gin'enji, mbawuya mudibungi- 
sa nu mukaji'enji. Muyadi wawo tshima 
mbabua muthu mungoshu 

25 Yala nu mukaji'enji akhalele ji- 
thowa muyadi wawo tshima, uvi gakha- 
lelego muvua musonyi. 



* 2.3 Guz 20.11; Heb 4.4,10. 
/ 2.7 1 Kol 15.45. 

8 2.9 Yat 2.7; 22.2,14. 

h 2.13Kushi: ako adi muzuela egi gifutshi gia Kushi gidi mu mavu a Mesopotamiya. Uvi ako adi 
muzuela egi gifutshi gia Kushi gidi mu mavu gu thunda ya Ejipitu (Sudane nga Etiopi). 

* 2.23 mukhetu: mbimbi eyi mu Hebelu "ishshah" idi muza gu mbimbi "ish" idi muzuela egi yala. 
Hene mbimbi mukhetu nu yala jidi nu gudifuana. 

J 2.24 Mat 19.5; Mako 10.7-8; 1 Kol 6.16; Ef 5.31. 



GISENDESELO 3 



Gubua gua muku'a muthu mu gubola 

3 1 Nyoga yabalfcgele shitu jiagasue jia 
mu foto Jiaf iigile Maweze Nzambi 
gidtema. Ny6ga yahudile mukhetu egi: 
K Yadiag6 Nzambi wamiwambela egi 
mudigo mabundu a mitshi yagasue idi 
mu dihia edi ba? M * 

2 Mukhetu watayele egi: "Tuajiya 
gudia mabundu a mitshi yagasue ya mu 
dihia, 3 uvi mabundu a mutshi udi 
hakatshi dia dihia tuajiyilego guadia. 
Nzambi wazuelele egi mudigo mabundu 
a mutshi unu, muababatago koko ha 
gula mufuigo." 4 Nyoga yazuelele egi: 
"Mambo! Mbamufuigo. 5 Nzambi wa- 
zuelele ngenyi ndaga ya muene udi 
muyiya egi hamudi mudia mabundu 
anyi, meso enu adi mutuwuga, mbamu- 
bua gifua muene Nzambi, mbamujiya 
ndaga jiabola nu jiabonga." 

6 Mukhetu wamuenene egi mabundu 
a mutshi unu akhalele abonga ha gudia, 
wamuenene nji egi mutshi wakhalele 
wabonga sha gu meso, wajiya gubuisa 
muthu muenya ndunge jiavula. Hene, 
wazudile bundu dingoshi dia mutshi unu, 
wadile. Hangima wahuile nji mulumi'e- 
nji, mulumi'enji wadile. 7 Kumbi dinyi 
diago meso awo atuwugile, ajiyile egi: 
"Tudi thowa." Alondele mayiji a mutshi 
wa figi gifua mulele, asudigile. 

8 Mu ngueze ya lusugu lunu, ene 
avuile dijiui dia Maweze Nzambi wakha- 
lele muwenda mu dihia. Yala nu mu- 
khetu amulengele, adisuegele mukatshi 
dia mitshi ya mu dihia. 9 Hangima 
Maweze Nzambi watamegene yala, wa- 
muhudile egi: "Aye udi gui?" 

10 Yala awatayele egi: "Ngavui dijiui 
diaye mu dihia, ngakhala nu woma, hene 
ngadisuega ndaga ya ngudi ithowa." 

11 Maweze Nzambi wamuhudile egi: 
"Nanyi waguwambela egi aye udi ithowa? 
Aye wadi bundu dia mutshi ungagumbi- 
dile mukhuala ha gula gudia ndo ba?" 

12 Yala wabalumuine egi: "Mukhetu 
iwanguhuile muene wanguhui dibundu 
dinyi hene ngadi." 

13 Maweze Nzambi wahudile mu- 
khetu egi: "Mukunda na'tshi watshitshi 
ndag'eyi?"' 

* 3.1 Yat 12.9; 20.2. 

' 3.13 2 Kol 11.3; 1 Tim 2.14. 

™ 3.15 Yat 12.17. 

" 3.18 Heb 6.8. 



Mukhetu wabalumuine egi: "Mba 
nyoga yanguhuigi hene ngadi bundu 
dinyi." 

Nzambi udi muta mukumbu 

14 Luenyelu Maweze Nzambi wawa- 
mbelele nyoga egi: "Mukatshi dia shitu 
jiagasue, aye hakhaye udi mutewa mu- 
kumbu ha mulonga ou uwatshitshi. 
Sendese mangin'ou uu nu gunu, aye 
mbawukhala, mubulumuna vumo diaye 
mu mavu ha guwenda. Aye mbawukhala 
mudia fuluguta dia mavu mu monyo 
waye wagasue. 15 Mbanguhaga umbala- 
gaji hakatshi dia aye nyoga nu mukhetu, 
nu hakatshi dia vungu diaye nu vungu 
dienji. Ene mbaagudiata gu muto, aye 
mbawasumata gu sashi ya kulu." m 

16 Hangima Maweze wawambelele 
mukhetu egi: "Mbanguguhagela lamba 
gu gumita guaye, nu mbawukhala nu 
misongo yabala ha gubuta guaye. Mu- 
tshima waye mbawukhala gudi mulu- 
mi'aye, muene mbawuguhinyina." 

17 Nzambi wawambelele nji yala egi: 
"Aye wavui yaguwambela mukaji'aye, 
na wadia bundu dia mutshi ungagumbi- 
dile mukhuala ha gula gudia ndo. Ngudi 
muta mavu mukumbu mukunda nu 
ndaga yabola iwatshitshi. Aye mbawu- 
kalagala mudimo wabala wa gudima ha 
guheta ima yaye ya gudia masugu 
agasue a monyo waye. 18 Mavu mbagu- 
zogesela mithumbi nu minzumbu. Aye 
mbawudia ivunza ya mu foto n . 19 Mba- 
wuheta ya gudia nu kiza mu phala yaye 
uu nu ha udi muvutuga luko mu mavu 
awalondewe n'awo. Ndaga ya aye udi 
fuluguta dia mavu, mbawuvutuga luko 
mu fuluguta dia mavu." 

20Adama walugile mukaji'enji jina 
egi: "Eva," ndaga ya muene wakhalele 
nvuaji ya athu agasue a ha mavu. 
21 Maweze Nzambi walondele milele ya 
ilema mukunda nu Adama nu mukaji'e- 
nji Eva, waasudigishile n'ayo. 

Adama nu Eva 
adi muzolewa mu dihia 

22 Hangima Maweze Nzambi wa- 
zuelele egi: "Luenyelu muku'a muthu 
wabua gifua esue, ndaga ya muene 



GISENDESELO 3-4 



wajiya gukhaphumuna ndaga jiabola nu 
jiabonga. Tuteme ha muene gadigo 
mabundu a mutshi udi muhana monyo 
ha gula muene gakhadigo nu monyo 
ivuo nu ivuo°." 23 Ngenyi Maweze Nza- 
mbi wamukayele mu dihia dia Edene, 
wamutumine ha gudima mavu alondewe 
n'awo muene. 24 Maweze Nzambi waka- 
yele muku'a muthu mu dihia dia Edene. 
Gu khanda ya mazogelo a kumbi gu 
dihia, Nzambi wahagele akeluba adi nu 
phogo jia khusa jidi mulema tshuya nu 
mujieta mu khanda jiagasue ha gutha- 
tha njila ya gu mutshi wa monyo. 



La Bible en Giphende courant, une nouvelle traduction 

publiee sous le titre 

MUKANDA WA NZAMBI 

mu Giphende gidi muzuelewa 



par 

La Societe Biblique du Zaire, 

B.P. 8911, 

KINSHASA, Zaire 

© Societe Biblique du Zaire, 1995 
Illustrations par Horace Knowles 
© The British & Foreign Bible Society 
Swindon, England, 1954,1967,1972 



ISBN 9966-40-586-0 

GIPHENDE BIBLE 053P UBS-EPF 3M 1996